ΔΕΛΤΙΟ ΣΠΜΕ - ΤΕΥΧΟΣ # 404

1ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

2 ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ

ΣΠΜΕΣΥΛΛΟΓΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΔΕΛ

ΤΙΟ

ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ:Σύλλογος Πολιτικών Μηχανικών Ελλάδος Ιπποκράτους 9, Αθήνα 106 79Τηλ.: 210 92.38.170, Fax: 210 92.35.959E-mail: [email protected]: www.spme.gr

ΕΚΔΟΤΗΣ:Χρυσάνθη Κοσμά

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΣΠΜΕ:Πρόεδρος: Γιώργος ΣτασινόςΑ΄ Αντιπρόεδρος: Ιωαννης ΚυριακόπουλοςΒ΄ Αντιπρόεδρος: Γιώργος ΠιττοςΓεν. Γραμματέας: Ιωάννης Κοτζαμπασάκης Αναπλ. Γεν. Γραμματέας: Ιωάννης Νάνος Ταμίας: Βασίλης Μπαρδάκης

ΜΕΛΗ: Κάλη Κώστα, Χρήστος Βίνης, Ηλίας ΠερτζινίδηςΛευτέρης Αβραμίδης, Βούλα Χριστοπούλου, Πάρις Χαρλαύτης, Νίκος Μακρόπουλος, Γιώρ-γος Κολλάρος, Νίκος Ανδρεδάκης

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ – ΠΑΡΑΓΩΓΗ: ΠΡΟΒΟΛΗ 3 Χ.ΚΟΣΜΑ- Κ.ΖΑΜΠΑΡΑ – Κ.ΣΙΔΕΡΗΣΜαραθώνος 20 Αγ.Παρασκευή 153 43Τηλ.: 210 600.69.17, Fax: 210 600.69.81E-mail: [email protected]: www.provoli3.gr

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: Αλεξίου Κατερίνα[email protected]

ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ:Ιωάννα ΜπουρδανιώτηΕυγένιος Φωτιάδης

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ: Έφη Μαρκοπούλου[email protected]

ΕΚΤΥΠΩΣΗ:ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ ΑΒΕΕ

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΑΠΟ ΤΗΝ ΗΜΕΡΙΔΑΚΤΗΡΙΑ ΧΑΜΗΛΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 6

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗΗΜΕΡΙΔΑ ΤΟΥ ΣΠΜΕ ΣΤΗΝ ENERGYTECH 2013 8

Eργασία από το 17ο Φοιτητικό Συνέδριο

«Επισκευές Κατασκευών 2011»

Συμβολή του ΑΝΤΙΣΕΙΣΜΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ στην αντιμετώπιση εξωτερικών εκρήξεων σε κτίρια οπλισμένου σκυροδέματος 16

Eργασίες από το 18ο Φοιτητικό Συνέδριο

«Επισκευές Κατασκευών 2012»

Συγκρούσεις παρακείμενων κατασκευών λόγω ΣΕΙΣΜΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗΣ 28

Ενίσχυση κατασκευών οπλισμένου σκυροδέματος με μεταλλικούς συνδέσμους δυσκαμψίας 42

ΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ 50

Ο Σ.Π.Μ.Ε. έχει ξεκινήσει ηλεκτρονική ενημέρωση των μελών του, όσοι συνάδελφοι επιθυμούν να λαμβάνουν

την ενημέρωση μπορούν να δηλώσουν την διεύθυνση του ηλεκτρονικού τους ταχυδρομείου στον ΣΠΜΕ.

2013 … ΧΡΟΝΙΑ ΕΥΚΑΙΡΙΩΝ Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ;

Γιώργος Ν. ΣτασινόςΠρόεδρος ΣΠΜΕ

EDITORIAL

Είναι βέβαιο ότι το 2011 και το 2012 δεν είναι χρονιές που οι μηχανικοί θα τις συν-δέσουν με καλές εμπειρίες όσον αφορά στα επαγγελματικά τους θέματα. Καταρ-γήθηκαν οι αμοιβές, αυξήθηκαν οι εισφο-ρές, η οικοδομική δραστηριότητα μειώ-θηκε κατά 90% σε σχέση με το 2007, η καθημερινότητα ιδιαίτερα των νέων μηχα-νικών επικεντρώθηκε γύρω από βεβαιώ-

σεις και αυθαίρετα. Δε συνεχίζω την αναφορά μου στην εξέλιξη του επαγγέλματος γιατί όλοι ζείτε αυτήν την πραγ-ματικότητα. Επίσης δε θα μπω στη διαδικασία να κατα-λογίσω ευθύνες που αντικειμενικά υπάρχουν σε επιλογές φορέων και προσώπων αυτήν την ώρα.

Καλώς ή κακώς φτάσαμε σε αυτό το τέλμα. Κάποιοι μπο-ρεί να θεωρήσουν ότι ήρθε η καταστροφή και το τέλος μας. Παρά το ότι όντας ένας ενεργός μηχανικός , αντιμετω-πίζω τα ίδια ακριβώς προβλήματα με όλες και όλους σας θέλω να βλέπω μπροστά μου το μέλλον με μία αισιοδο-ξία. Σε περιόδους παρακμής όπως η σημερινή είναι καλό να αναλογιζόμαστε γιατί φτάσαμε ως εδώ. Θα αναφέρω κάποιες περιπτώσεις που όλοι γνωρίζετε.

Πολλοί από εσάς δεν περιμένατε με τις ώρες σε μια ουρά στην πολεοδομία και μπορεί να χαμογελούσατε σε έναν υπάλληλο , ενώ από μέσα σας τον βρίζατε , επειδή έπρεπε να εγκρίνει τη μελέτη σας; Κάποιοι από εσάς δεν αναγκα-ζόσαστε να λαδώσετε τον υπάλληλο για να γίνει η δουλειά σας πιο γρήγορα; Πολλοί από εσάς δε δίνατε τη μελέτη να την κάνει ο υπάλληλος της πολεοδομίας γιατί αλλιώς δε θα προχωρούσε γρήγορα και εσείς ήσασταν ο διεκπεραιω-τής; Μπορούσατε να κάνετε κάτι για αυτό; Μάλλον όχι! …γιατί η όποια καταγγελία υπαλλήλου θα ήταν αυτόματα και στέρηση συναλλαγής με κάθε πολεοδομία. Θέλω όμως να είμαι δίκαιος. Το ότι υπήρχε αυτό το φαινόμενο οφείλεται και στους ελεύθερους επαγγελματίες που λάδωναν για να γίνεται η δουλειά πιο γρήγορα από τους άλλους. Μπορεί να είναι μικρότερη η ευθύνη αλλά υπάρχει. Για να έρθω στο σήμερα είναι πλέον προφανές ότι όλα τα παραπάνω φαινόμενα γραφειοκρατίας και διαφθοράς μπορεί να τα λύσει μια ηλεκτρονική διαδικασία που δε θα έρχεται σε επαφή ο ελεύθερος επαγγελματίας μηχανικός με τον ελε-γκτή και που παράλληλα τα στοιχεία μιας άδειας θα μπο-ρεί να τα δει ο οποιοσδήποτε επιθυμεί.

Κάποιοι εργολάβοι από εσάς δεν προσπαθούσατε να κά-νετε λιγότερα από ένα δημόσιο έργο και να πληρωθείτε

περισσότερα; Πως γίνονταν αυτό; Δίνοντας κάποιο δώρο στον επιβλέποντα και σε αυτόν που ελέγχει τους λογαρια-σμούς. Γιατί και ο ένας θέλει να τα δώσει και ο άλλος να τα πάρει.

Κάποιοι μελετητές δημοσίων έργων δεν κάνατε μελέτες στο πόδι , με πολλά λάθη και ελλείψεις και κάποιοι τις πα-ρέλαβαν με το αντίστοιχο τίμημα;

Δε θα αναφέρω άλλα παραδείγματα που όλοι τα γνωρί-ζουμε αλλά θα αναφερθώ στην αλλαγή νοοτροπίας που θα πρέπει να συντελεστεί. Δυστυχώς όμως επειδή αυτό δεν πρόκειται να συμβεί αν δε μας αναγκάσουν πιστεύω ότι η κατεύθυνση για το μέλλον είναι μία. Ηλεκτρονικές , αντι-κειμενικές και συνεπώς αδιάβλητες διαδικασίες κατά πρώ-τον …και κατά δεύτερον όλα τα δεδομένα που προανέφε-ρα να είναι ανοιχτά δεδομένα για όλους.Θα αναφερθώ και σε κάποια άλλα χαρακτηριστικά πα-ραδείγματα και θα καταλάβετε ότι ποτέ δεν προσπαθή-σαμε να βρούμε πραγματική λύση. Γίνεται ένας διάλογος για επαγγελματικά δικαιώματα. Τον τελευταίο χρόνο μά-λιστα για παραδοσιακούς οικισμούς και ιστορικά κέντρα. Πρώτος θα ήμουν αυτός που θα έλεγε μαζί με τους άλ-λους επιστημονικούς συλλόγους να καθίσουμε να συζητή-σουμε κάνοντας κάπου όλοι πίσω. Δε μπορεί όμως αυτό να συμβεί όταν έχουν χαρακτηριστεί τα πάντα παραδοσι-ακοί οικισμοί και ιστορικά κέντρα χωρίς να λαμβάνονται υπόψη πραγματικά αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά και χω-ρίς να οριοθετούνται οι οικισμοί.

Ας δούμε επομένως με ποια σειρά θα αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα.Σε μία στήλη δε μπορώ να αναπτύξω όλα αυτά τα ζητή-ματα. Αυτό όμως που θέλω να τονίσω είναι ότι πρέπει να είμαστε όλοι συμμέτοχοι σε αλλαγές που θα καθορίσουν ένα μέλλον που τώρα πρέπει να ξεκινήσει από το μηδέν. Για να αλλάξουν τα πράγματα και να μην ξαναβρεθούμε στο μέλλον εδώ που τώρα είμαστε οφείλουμε στον εαυτό μας να αλλάξουμε νοοτροπία.

Είμαι βέβαιος ότι ανάπτυξη θα υπάρξει και μάλιστα σύντο-μα και εμείς οι Πολιτικοί Μηχανικοί ως η κυρίαρχη κινη-τήρια δύναμη και πρωταγωνιστές αυτής θα πρέπει να εξε-λιχθούμε και γίνουμε παράδειγμα για όλους.

Εύχομαι σε όλες και όλους,Καλή Χρονιά με υγεία και ισορροπία!

Με εκτίμηση Γιώργος Ν. Στασινός


ΔΡΑΣΕΙΣ Σ.Π.Μ.Ε.

ΚΤΗΡΙΑ ΧΑΜΗΛΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣΜια απόλυτα επιτυχημένη ημερίδα από τον ΣΠΜΕ

Με εξαιρετική επιτυχία πραγματοποιήθηκε η ημερίδα που διοργάνωσε ο Σύλλογος Πολιτικών Μηχανικών Ελλάδος, σε συνεργασία με τον Πανελλήνιο Σύλλογο Διπλωματούχων Μηχανολόγων Ηλεκτρολόγων, στις 26 Νοεμβρίου 2012, η οποία είχε τίτλο «Κτήρια χαμηλής κατανάλωσης ενέργειας – τεχνικές και τεχνολογίες». Ο Σ.Π.Μ.Ε. αποδεικνύοντας για άλλη μία φορά την ευαισθητοποίησή του σε θέματα εξοικο-νόμησης ενέργειας, προστασίας του περιβάλλοντος και βελ-τίωσης του δομημένου συνόλου των ελληνικών πόλεων ορ-γάνωσε αυτή την ημερίδα, με στόχο τα αποτελέσματά της να επηρεάσουν θετικά τον κλάδο των κατασκευών. Η ημερίδα πραγματοποιήθηκε στο ξενοδοχείο Τιτάνια και την τίμησαν με την παρουσία τους περισσότεροι από 400μηχανικοί. Ο Σ.Π.Μ.Ε. ήταν υπεύθυνος για την πρώτη ενότητα της ημερί-δας που αφορούσε στο σχεδιασμό και στην προστασία του κτιριακού κελύφους. Αρχικά η καθηγήτρια του Τμήματος Αρ-χιτεκτονικής του Α.Π.Θ. Κλειώ Αξαρλή ανέπτυξε τη συνει-σφορά του βιοκλιματικού σχεδιασμού στην ενεργειακή συ-μπεριφορά των κτιρίων, συνδέοντας τις μορφές και τις πρα-κτικές της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής με τις σύγχρονες με-θόδους ενεργειακού σχεδιασμού.

Στη συνέχεια η επίκουρη καθηγήτρια του Τμήματος Πολιτι-κών Μηχανικών του Α.Π.Θ. Κατερίνα Τσικαλουδάκη μίλη-σε για τη συνεισφορά της θερμομονωτικής προστασίας των κατασκευών στο ενεργειακό ισοζύγιο των κτιρίων, καθώς και τις απαιτήσεις σε θερμοπερατότητα των δομικών στοι-χείων σύμφωνα με το νέο και τον προηγούμενο κανονισμό. Στη συνέχεια, αφού παρουσίασε τις απαιτήσεις σε θερμική επάρκεια σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, επικεντρώθηκε στη μελλοντική διαμόρφωση των απαιτήσεων αυτών στα κτί-ρια χαμηλής κατανάλωσης ενέργειας στην Ελλάδα, έχοντας ως γνώμονα την οικονομική αποτίμηση των πιθανών αυτών λύσεων. Τέλος, παρουσιάστηκε ένας προσεγγιστικός τρόπος εκτίμησης της επιρροής των θερμογεφυρών στη θερμική συ-μπεριφορά του κτιριακού κελύφους.

Κατόπιν ο πολιτικός μηχανικός, υποψήφιος διδάκτοράς Α.Π.Θ. Κώστας Λάσκος ανέλυσε την επίδραση της θέσης της θερμομόνωσης στην ενεργειακή συμπεριφορά των κτιρίων παρουσιάζοντας συγκεκριμένα παραδείγματα και τα αποτε-λέσματα της ανάλυσης και διαστασιολόγης αυτών. Τέλος, ο λέκτορας του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του Α.Π.Θ.

1

2


Θόδωρος Θεοδοσίου αναφέρθηκε στη θερμική και περιβαλλοντική συ-μπεριφορά του φυτεμένου δώματος, αναλύοντας πλήρως το συγκεκριμένο δομικό στοιχείο, με τα πλεονεκτήμα-τα και τα μειονεκτήματά του. Το «πρά-σινο» δώμα υπηρετεί διττό ρόλο, μει-ώνοντας την ενεργειακή κατανάλωση των κτιρίων και αυξάνοντας την επι-φάνεια πρασίνου στον πυκνοδομημέ-νο αστικό ιστό των ελληνικών πόλεων.

Εν κατακλείδι ο Σ.Π.Μ.Ε. θα ήθελε να ευχαριστήσει τους ομιλητές από το Α.Π.Θ. για την τιμή που του έκαναν να παρευρεθούν στην εκδήλωση και δεσμεύεται να συνεχίσει την προσπά-θεια ενημέρωσης των μηχανικών με θέματα που αποσκοπούν στη βελτίω-ση της κατάρτισής τους και των συν-θηκών εργασίας τους.

3

6 7 8

9

4 5

1. Ο πρόεδρος του ΣΠΜΕ Στασινός Γιώργος2. Γενική άποψη της αίθουσας3. Ο Γεν.Γραμματέας του ΣΠΜΕ Κοτζαμπασάκης Γιάννης4. Αξαρλή Κλειώ, καθηγήτρια του Τμήματος Αρχιτεκτονικής του Α.Π.Θ.5. Τσικαλουδάκη Κατερίνα, επ. καθηγήτρια του Τμήματος Πολιτικών Μηχανι-κών του Α.Π.Θ.

6. Ο υπεύθυνος της εκδήλωσης και μέλος του Δ.Σ. του ΣΠΜΕ Περτζινίδης Ηλίας7. Λάσκος Κώστας, διπλ.πολιτικός μηχανικός.8. Θεοδοσίου Θεόδωρος, λέκτορας του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του Α.Π.Θ.9. Ο Περτζινίδης Ηλίας με τους ομιλητές από τη Θεσσαλονίκη, που τίμησαν τον Σύλλογο με την παρουσία τους.


ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

ΗΜΕΡΙΔΑ του ΣΠΜΕ

Ο Σύλλογος Πολιτικών Μηχανικών Ελλάδας προγραμματίζει

την Παρασκευή 22Φεβρουαρίου, ημερίδα

για την ΕξοΙΚοΝοΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΑ ΚΤΙΡΙΑ.

Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα Α

του Διεθνούς Συνεδριακού Κέντρου Θεσσαλονίκης,

στο πλαίσιο της INFACOMA και της 5ης έκθεσης Energytech 2013.

Ο ΣΠΜΕ για μια ακόμη φορά αποδεικνύει την ευαισθητοποίησή του σε θέματα

εξοικονόμησης ενέργειας, προστασίας του περιβάλλοντος και αναβάθμισης του κτιριακού

αποθέματος των ελληνικών πόλεων.

Η θεματολογία θα αναπτυχθεί από κορυφαίους στο αντικείμενο ομιλητές, με κύριο στόχο

την άμεση επικοινωνία των μηχανικών με επιστήμονες, που ασχολούνται πολύπλευρα

με το θέμα της εξοικονόμησης ενέργειας στα κτίρια.

Παράλληλα θα παρουσιαστούν σύγχρονα δομικά υλικά και τεχνολογίες από εκπροσώπους

επιχειρήσεων, στην προσπάθεια σύνδεσης της επιστήμης με την εφαρμογή.

Καλούμε λοιπόν τους συναδέλφους να μας τιμήσουν με την παρουσία τους και

δεσμευόμαστε για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.



Η Επιτροπή Τεχνολογίας Σκυροδέματος του Σ.Π.Μ.Ε. αποτελείται από τους:

Α. Σακελλαρίου Δρ. Πολιτικός Μηχανικός (Πρόεδρος Επιτροπής)Χ. Ζέρης Επίκουρος Καθηγητής Ε.Μ.Π. (Αντιπρόεδρος Επιτροπής)Ν. Μαρσέλλος Πολιτικός Μηχανικός, MSc (Γραμματέας Επιτροπής)Χ. Βογιατζής Πολ. Μηχανικός, εκπρόσωπος ΣΕΒΕΣΝ. Ζυγούρης Πολ. Μηχανικός, MScΒ. Μπαρδάκης Δρ. Πολ. ΜηχανικόςΘ. Παναγιωτίδης Πολ. Μηχανικός, εκπρόσω-πος συνδέσμου εταιρειών προσμίκτων Κ. Παπανικολάου Επίκουρη Καθηγήτρια Παν. ΠατρώνΓ. Πιττός Πολ. Μηχανικός, MSc

Πρόσφατα εκδόθηκε και η 3η Τεχνική Οδηγία του Σ.Π.Μ.Ε. η οποία αφορά «Σκυροδέτηση σε συ-νήθεις καιρικές συνθήκες». Η Τεχνική Οδηγία Νο.3, όπως και όλα τα προηγούμενα κείμενα είναι δια-θέσιμη δωρεάν στην ηλεκτρονική διεύθυνση του Σ.Π.Μ.Ε.


Συμβολή του ΑΝΤΙΣΕΙΣΜΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ στην αντιμετώπιση εξωτερικών εκρήξεων σε κτίρια οπλισμένου σκυροδέματος

1. ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΣΕ ΟΡΟΥΣ ΦΟΡΤΙΣΗΣ1.1 ΕΙΔΟΣ ΦΟΡΤΙΣΗΣΗ σημαντικότερη διαφορά του σεισμού από ένα κρουστικό φορτίο είναι το είδος της φόρτισης που προκαλούν στις κα-τασκευές. Ο σεισμός εφόσον είναι μια επιτάχυνση της βά-σης της κατασκευής συναρτήσει του χρόνου κατανέμεται σε όλο το κτίριο, και θεωρούμενος ως δύναμη είναι ανάλογος της μάζας του κτιρίου. Αντίθετα το κρουστικό φορτίο είναι μια πίεση (ή ισοδύναμα μια δύναμη) που ασκείται σε ένα μέ-ρος της κατασκευής [4]. Ένα κοινό σημείο των δύο φορτίσε-ων είναι ότι δεν πολλαπλασιάζονται με συντελεστές ασφαλεί-ας δράσεων επειδή είναι από μόνες τους οριακές καταστά-σεις για την κατασκευή [7].

1.2 ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝΠαρότι και τα δύο φαινόμενα είναι δυναμικά, τα κρουστικά και εκρηκτικά φορτία έχουν πολύ υψηλότερη παλμική συνι-στώσα, διότι έχουν πολύ μικρότερη διάρκεια από τους σει-σμούς, περίπου 3 -4 τάξεις μεγέθους (millisecond έναντι sec ή δεκάδων sec)

1.3 ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝΌσον αφορά το σεισμό, παρότι ο κίνδυνος εμφάνισης του φαινομένου μπορεί να εκτιμηθεί με ικανοποιητική ακρίβεια μέσω επιταχυνσιογραφημάτων, λόγω της επαναληπτικότητας του φαινομένου, δε μπορεί δε καμία περίπτωση να μειωθεί.

Αντίθετα, σε ότι έχει να κάνει με τα κρουστικά φορτία ή φορ-τία εκρήξεων, ο κίνδυνος δε μπορεί να εκτιμηθεί με ακρί-βεια λόγω της μη επαναληπτικότητας του φαινομένου (στην περίπτωση εκρήξεων μπορεί να είναι από ένα μικρό δέμα μέχρι μια νταλίκα γεμάτη εκρηκτικά, ενώ στην περίπτωση των κρούσεων από ένα μικρό αυτοκίνητο μέχρι ένα αερο-πλάνο) [4]. Παρ’ όλες όμως αυτές τις αβεβαιότητες, ο κίνδυ-νος αυτός μπορεί να μειωθεί υιοθετώντας τις ακόλουθες γε-νικές στρατηγικές προστασίας που στόχο έχουν την αύξηση της απόστασης του κτιρίου από την προστατευόμενή του πε-ρίμετρο (Μέτρα προστασίας του κτιρίου και του προσωπι-κού που εργάζεται εντός αυτού και τα οποία δεν αφορούν παρέμβαση στο υφιστάμενο κτίριο αλλά σκοπό έχουν τη μεί-ωση του κινδύνου από κρουστικά και εκρηκτικά φορτία):a) Μέτρα ασφαλείας που πρέπει να τηρούνται κατά την είσο-δο κάθε ατόμου ή οχήματος (σε περίπτωση ύπαρξης υπόγει-ων γκαράζ) στο υπόψη κτίριο ή σε τμήμα του (π.χ. αίθουσες παραλαβής δεμάτων, χώροι φορτοεκφόρτωσης) ως συνάρ-τηση της σπουδαιότητας του κτιρίου με σκοπό να μειωθεί το μέγεθος της απειλής. Στόχος αυτών των μέτρων είναι η μείω-ση του κινδύνου εσωτερικής έκρηξης που είναι πιο δύσκολα αντιμετωπίσιμη από μια εξωτερική [4].b) Όσο το δυνατό μεγαλύτερη αύξηση της απόστασης του κτιρίου από την πηγή μιας εξωτερικής έκρηξης (αύξηση της απόστασης του κρασπέδου πεζοδρομίου του οικοδομικού τετραγώνου στο οποίο βρίσκεται το κτίριο, από το ίδιο το

Δρακάτος Ιωάννης-Σωκράτης

ΦΟΙΤΗΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ

Eργασίες από το 17ο Φοιτητικό Συνέδριο «Επισκευές Κατασκευών 2011» που πραγματοποιήθη-κε στη Πάτρα στις 22 – 23 Φεβρουαρίου 2011 στα πλαίσια του μαθήματος «Ενισχύσεις – Επισκευές Κα-τασκευών από Οπλισμένο Σκυρόδεμα».

ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ 17

κτίριο, τοποθέτηση φυτών, μεγάλων γλαστρών περιμετρικά του κτιρίου [4 – 7].

2. ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΣΕ ΟΡΟΥΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ 2.1 ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΥΛΙΚΟΥ(ΑΝΤΟΧΕΣ – ΠΑΡΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ)Η πιο σημαντική διαφορά όσον αφορά τη συμπεριφορά των κατασκευών Ο.Σ. σε σεισμό σε σχέση με κρουστικά φορτία έχει να κάνει με τη συμπεριφορά του ίδιου του υλικού. Πα-ρότι, τόσο το Μέτρο Ελαστικότητας όσο και η μέγιστη πα-ραμόρφωση είναι και στις δύο περιπτώσεις τα ίδια, τόσο η τάση διαρροής όσο και η τάση αστοχίας διαφέρουν. Ενώ σε σεισμικά φορτία δεν παρατηρείται καμία αύξηση της αντο-χής, σε κρουστικά φορτία, το παλμικό κύμα που δημιουργεί-ται, λόγω της ταχύτητάς του προσπαθεί να φέρει το υλικό στο όριο διαρροής του νωρίτερα απ’ ότι αυτό μπορεί να αποκρι-θεί κι έτσι προκαλείται υψηλός ρυθμός παραμόρφωσης, δη-λαδή το υλικό στην περίπτωση αυτή φτάνει την τάση διαρρο-ής χωρίς να έχει τη στιγμή εκείνη την παραμόρφωση διαρρο-ής. Έτσι, όταν το υλικό φτάσει στην παραμόρφωση διαρροής, θα μπορεί να αναλάβει τάση μεγαλύτερη από την τάση διαρ-ροής, κατά 25 % σύμφωνα με τον κανονισμό UFC [6 - 3], αν συνυπολογισθεί η χρήση μέσων τιμών στα υλικά και η αύξη-ση της αντοχής του σκυροδέματος με το χρόνο [7].

Σχήμα 1: Διαγράμματα σ-ε για διάφορους ρυθμούς παραμόρφωσης στο σκυρόδεμα [11]

Σχήμα 2: Παραμορφωσιακή απόκριση της κατασκευής σε έκρηξη και σεισμό [12]

Σε ό,τι έχει να κάνει με τις παραμορφώσεις και κατά συνέ-πεια τις αστοχίες, υπό σεισμική δράση είναι έντονα ανελαστι-κές αλλά κατανέμονται σε όλo το φορέα, ενώ υπό κρουστι-κή δράση παρότι είναι επίσης έντονα ανελαστικές (λόγω του ότι το υλικό είναι το ίδιο: Ο.Σ.) αρχικά είναι τοπικές και στη συνέχεια όταν τα εναπομείναντα μέλη του φέροντα οργανι-σμού δε μπορούν ν’ αναλάβουν τα κατακόρυφα φορτία, γί-νονται και καθολικές προκαλώντας τη σταδιακή κατάρρευση του φορέα [4].

2.2 ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ (ΠΛΑΣΤΙΜΟΤΗΤΑ – ΠΛΕΥΡΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ) Η επαρκής πλαστιμότητα των μελών της κατασκευής είναι το ίδιο επιθυμητή τόσο έναντι σεισμού, όσο και έναντι εκρήξε-ων, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι οι περιοχές όπου παρα-τηρείται συγκέντρωση τάσεων είναι οι ίδιες [4].

Σχήμα 3: Λειτουργία των πατωμάτων κατά τη διάρκεια μιας έκρηξης [10]

Η σημαντικότερη διαφορά όσον αφορά την πλευρική αντί-σταση της κατασκευής έναντι ενός σεισμού και μιας έκρηξης είναι η διαφραγματική λειτουργία. Λόγω των ανοδικών πιέ-σεων που δημιουργούνται στα κοντινά στην έκρηξη πατώ-ματα των ανωτέρων ορόφων, όταν η έκρηξη συμβαίνει στην επιφάνεια του εδάφους, η διαφραγματική λειτουργία που υι-οθετούμε τις περισσότερες φορές στις σεισμικές αναλύσεις


δεν ισχύει. Σε αυτόν τον τομέα σημαντικό ρόλο παίζει και η θέση των τοιχωμάτων [7]. Για την αντίσταση σε φορτία εκρή-ξεων χρησιμοποιούνται με την ίδια λογική με τον αντισεισμι-κό σχεδιασμό [5], με ακόμη μεγαλύτερη προτεραιότητα την τοποθέτηση τους στην περίμετρο του κτιρίου που καταπο-νείται πρώτη από τα παραπάνω χτυπήματα, ούτως ώστε να μη μένουν εκτεθειμένα στην περίμετρο του κτιρίου τα πλαί-σια, τα οποία είναι λιγότερο ανθεκτικά σε φορτία εκρήξεων, αλλά και να μην παραμορφώνονται επιπλέον τα διαφράγμα-τα. Κύριος στόχος των στοιχείων αυτών είναι να εμποδίσουν τη σταδιακή κατάρρευση του φορέα μετά την έκρηξη, αλλά επίσης να προστατεύσουν τους εσωτερικούς χώρους πίσω από θραύσματα προκληθέντα από την έκρηξη [8]. Επίσης στην περίπτωση που η προς προστασία πρόσοψη του κτιρί-ου βρίσκεται κοντά σε πολυσύχναστη οδό, προστατεύονται οι εν πανικώ διερχόμενοι και οι εξερχόμενοι του κτιρίου από πτώσεις στοιχείων αμέσως μετά την έκρηξη.

Σχήμα 4: Προτεινόμενες κατά Ε.Α.Κ. διατάξεις τοιχωμάτων σε κάτοψη [5]

Σχήμα 5: Δράση πατωμάτων με εσωτερικό πυρήνα υπό σεισμικά και εκρηκτικά φορτία [4] 3. ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕΘΟΔΩΝ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗΣ 3.1 ΣΤΑΘΜΕΣ ΕΠΙΤΕΛΕΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Κατά την αποτίμηση υφιστάμενων κατασκευών Ο.Σ. στόχος είναι η ικανοποίηση των κριτηρίων επιτελεστικότητας (ΙΟ → Άμεση Χρήση, LS → Προστασία Ζωής, CP→ Αποφυγή Κατάρ-

ρευσης) που επιλέγονται ανάλογα με τη σπουδαιότητα της κατασκευής [1].Αντίθετα, όσον αφορά τις εκρήξεις, είναι εξαιρετικά αντιοι-κονομικός και ασαφής ο ορισμός σταθμών επιτελεστικότη-τας λόγω της μη γενικότητας του επιπέδου κινδύνου και των μέτρων ασφαλείας που τηρούνται σε κάθε κτίριο. Κατά την αποτίμηση ή και το σχεδιασμό βασικός στόχος είναι η ελαχι-στοποίηση των ανθρώπινων απωλειών που επιτυγχάνεται με τις ακόλουθες ενέργειες [9]:- Μείωση των τοπικών αστοχιών στο κτίριο- Έλεγχος των ιπτάμενων θραυσμάτων- Παρεμπόδιση της σταδιακής κατάρρευσης, τουλάχιστον μέ-χρι το κτίριο να εκκενωθεί

3.2 ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗΣΚαι στις δύο περιπτώσεις (σεισμός, Κρουστικά και εκρηκτικά φορτία) μπορούν να χρησιμοποιηθούν διάφορες μέθοδοι. Οι διαφορές ανά μέθοδο έχουν ως εξής:

ΕΛΑΣΤΙΚΕΣ ΣΤΑΤΙΚΕΣ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣΣτην περίπτωση της αποτίμησης έναντι σεισμού χρησιμοποι-είται η ελαστική (ισοδύναμη) στατική μέθοδος (Απλοποιη-μένη φασματική Μέθοδος) με χρήση καθολικού συντελεστή συμπεριφοράς q ή τοπικών συντελεστών συμπεριφοράς m [1]. Για την αποτίμηση όσον αφορά τα κρουστικά φορτία, τα αμε-ρικανικά κανονιστικά κείμενα (GSA 2003, DoD 2005) υιοθε-τούν τυπικές στατικές αναλύσεις στις οποίες εισάγουν τη δυ-ναμική συμπεριφορά μέσω του συντελεστή δυναμικής ενί-σχυσης, ο οποίος είναι συνήθως ίσος με 2 [2].

ΕΛΑΣΤΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΙΚΕΣ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ Για τη σεισμική αποτίμηση όλες οι μέθοδοι που μπορούν να χρησιμοποιηθούν εξαρτώνται από τον σεισμικό κίνδυνο (φά-σμα σχεδιασμού ή επιταχυνσιογραφήματα) [1]. Στην περίπτωση των κρουστικών φορτίων χρησιμοποιούνται χρονοϊστορίες δύναμης (κατ’ αναλογία με τα επιταχυνσιογρα-φήματα) και η αποτίμηση γίνεται με χρήση των λόγων επάρ-κειας. Επειδή όμως περιορίζεται σε κατασκευές που συμπε-ριφέρονται ελαστικά κατά τη διάρκεια της κρούσης δεν είναι ακριβείς για τις συνήθεις περιπτώσεις κτιρίων [2].

ΑΝΕΛΑΣΤΙΚΕΣ ΣΤΑΤΙΚΕΣ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣΠρόκειται ουσιαστικά για υπερωθητικές (Pushover) αναλύ-σεις που χρησιμοποιούνται κυρίως για τον έλεγχο της σεισμι-κής επάρκειας μιας κατασκευής [1]. Έναντι κρουστικών φορ-τίων, τα ίδια σταδιακώς αυξανόμενα φορτία ασκούνται στο φορέα αφού προηγουμένως αφαιρεθεί ένα υποστύλωμα (για προσομοίωση της κρούσης).



ΑΝΕΛΑΣΤΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΙΚΕΣ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ Για τη σεισμική αποτίμηση χρησιμοποιούνται επιταχυνσιο-γραφήματα ενώ η ανελαστική συμπεριφορά του υλικού ει-σάγεται άμεσα στο προσομοίωμα [1].

Στην περίπτωση της αποτίμησης έναντι εκρήξεων υπάρχουν δύο μέθοδοι αποτίμησης:1) Aνάλυση σταδιακής (ή προοδευτικής) κατάρρευσης κατά την οποία γίνεται αφαίρεση ενός πρωτεύοντος δομικού στοι-χείου (κατά προτίμηση υποστυλώματος) και ακολουθεί ανά-λυση του απομένοντος δομήματος για τα κατακόρυφα φορ-τία, η οποία είναι ανεξάρτητη του κινδύνου (π.χ. ένταση και απόσταση του χτυπήματος). Η τελευταία αυτή μέθοδος πα-ρότι δεν εξαρτάται από το χτύπημα για το οποίο σχεδιάζεται κατασκευή (και υπό αυτήν την έννοια θα μπορούσε να χρησι-μοποιηθεί και για σεισμική αποτίμηση αν ένα δομικό μέλος είναι αποδεδειγμένα πιο ευάλωτο) εφαρμόζεται κυρίως σε περιπτώσεις κρουστικών φορτίων λόγω της ρεαλιστικότερης απεικόνισης του αποτελέσματος ενός κρουστικού φορτίου. Σκοπό έχει να αποκαλύψει αν η ξαφνική απώλεια του αφαι-ρεθέντος στοιχείου (ξαφνικές αλλαγές στη γεωμετρία του φο-ρέα) μπορεί να προκαλέσει αλυσιδωτές αστοχίες στα υπόλοι-πα δομικά μέλη, οδηγώντας τελικά σε μερική ή ολική κατάρ-ρευση της κατασκευής, ή τα φορτία της κατασκευής μπορούν να βρουν εναλλακτικά μονοπάτια για να φτάσουν στο έδα-φος. Η ανάλυση αυτή εφαρμόζεται σε 3 στάδια [2]:a) Αρχικά βρίσκουμε τις μετατοπίσεις του αρχικού φορέα για το συνδυασμό των κατακορύφων φορτίωνb) Αφαιρούμε το υποστύλωμα και υπολογίζουμε τις (στατι-κές) μετατοπίσεις του φορέαc) Εφαρμόζουμε στον απομένοντα φορέα αρχικές συνθήκες τις μετατοπίσεις που βρήκαμε στο προηγούμενο βήμα ούτως ώστε αυτός να επιστρέψει στη θέση του αρχικού φορέα και κά-νουμε την ανάλυση. Θεωρώντας για απλοποίηση ότι οι μετα-τοπίσεις του αρχικού φορέα υπό τα κατακόρυφα φορτία είναι αμελητέες σε σύγκριση με αυτές που θα προκληθούν από την απώλεια του κατακόρυφου στοιχείου μπορούμε να εφαρμό-σουμε μηδενικές αρχικές συνθήκες και κάνουμε τη δυναμική ανάλυση με αρχικές συνθήκες τις μετατοπίσεις του αφόρτιστου αρχικού φορέα (που είναι μηδενικές και περίπου ίσες με αυ-τές του αφόρτιστου βλαμμένου φορέα αν αγνοήσουμε το ίδιο βάρος του αφαιρεθέντος υποστυλώματος)

2) Ανελαστική δυναμική ανάλυση με τη χρήση της παλμικής φόρτισης ως χρονοϊστορία. Αποτελεί την πιο ρεαλιστική μέ-θοδο διότι η διέγερση μπαίνει άμεσα στην αποτίμηση και πε-ριλαμβάνει τα ακόλουθα 3 στάδια με το καθένα να χρησιμο-ποιεί ως αρχικές συνθήκες τις μετατοπίσεις που προκύπτουν από το τέλος του προηγούμενου σταδίου:

a) Εξαναγκασμένη ταλάντωση (με μηδενικές αρχικές συνθή-κες)b) Ελεύθερη ταλάντωσηc) Ανάλυση σταδιακής κατάρρευσης (Στατική εφαρμογή των κατακόρυφων φορτίων)

4. ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΒΟΛΗΣ ΤΟΥ ΑΝΤΙΣΕΙΣΜΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΕΚΡΗ-ΞΕΩΝ ΣΕ ΚΤΙΡΙΑ ΟΠΛΙΣΜΕΝΟΥ ΣΚΥΡΟΔΕΜΑΤΟΣΤο πρώτο στάδιο των αναλύσεων γίνεται σε ένα τυπικό διώ-ροφο κτίριο Ο.Σ. 14.5mX13m αποτελούμενο από τρία πλαί-σια σε κάθε διεύθυνση, κατασκευασμένο το 1975 με σκυρό-δεμα κατηγορίας Β225 (C16/20) και χάλυβα StIII (S400) με δοσμένα όλα τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά και τους οπλι-σμούς. Θεωρείται Στάθμη Αξιοπιστίας Δεδομένων «Ικανο-ποιητική».Ακολούθως γίνονται αναλύσεις στο ίδιο διώροφο κτίριο Ο.Σ., με την προσθήκη 4 περιμετρικών τοιχωμάτων, 2 στη διεύθυνση της παλμικής φόρτισης και 2 κάθετα σε αυτή (το ένα στην πρόσοψη του κτιρίου που δέχεται πρώτο την παλμι-κή φόρτιση και το άλλο στην απέναντι πλευρά), τοποθετημέ-να ως φτερά στα γωνιακά υποστυλώματα (Κ300/300) με μή-κος 1m και πάχος 0.2m με οπλισμό 6Φ10+ 4Φ20 σε διάτα-ξη κρυφού υποστυλώματος στην απέναντι πλευρά του υπάρ-χοντος γωνιακού.

4.1 ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ

Σχήμα 6: Προσομοίωμα υφιστάμενου κτιρίου

Σχήμα 7: Προσομοίωμα ενισχυμένου κτιρίου


Η προσομοίωση τόσο της αρχικής όσο και της ενισχυμένης κατασκευής γίνεται στο πρόγραμμα SAP2000 με τη χρήση γραμμικού στοιχείου 2 κόμβων και 6 βαθμών ελευθερίας, που βρίσκεται στη βιβλιοθήκη του προγράμματος.

Για να απλοποιηθεί η ανάλυση κατά την απεικόνιση της δι-αδικασίας δυναμικής ανάλυσης γίνονται οι ακόλουθες πα-ραδοχές1) Για την προσομοίωση της μη γραμμικής (ελαστοπλαστικής) συμπεριφοράς του υλικού στο περιβάλλον του προγράμμα-τος υιοθετείται το μοντέλο συγκεντρωμένης ανελαστικότητας (Plastic Hinge). Σύμφωνα με τη θεώρηση αυτή δημιουργού-νται πλαστικές αρθρώσεις οι οποίες στη γενική περίπτωση μπορούν να εμφανισθούν οπουδήποτε στο μήκος των γραμ-μικών μελών. Παρ’ όλα αυτά, για να απλοποιήσουμε το μο-ντέλο, επιτρέπουμε την εμφάνιση τους μόνο στα άκρα των γραμμικών μελών. Όσον αφορά τις δοκούς οι πλαστικές αρ-θρώσεις καθορίζονται από τη ροπή Μ3 και την αντίστοιχη γωνία στροφής χορδής (Rotation), ενώ για τα υποστυλώμα-τα και τα τοιχώματα (στην περίπτωση του 2ου φορέα) καθο-ρίζονται από την αλληλεπίδραση αξονικής δύναμης και ρο-πής σε κάθε διεύθυνση (Ρ-Μ2, Ρ-Μ3) 2) Φαινόμενα γεωμετρικών μη γραμμικοτήτων αγνοούνται (Ρ-δέλτα, Ρ-Δέλτα) αγνοούνται καθότι ο δείκτης σχετικής με-ταθετότητας θ σε κτίρια Ο.Σ. είναι μικρότερος του 0.13) Ο λόγος απόσβεσης ξ θεωρείται ίσος με 5% καθ’ όλη τη διάρκεια της ανάλυσης4) Όλοι οι κόμβοι δοκών-υποστυλωμάτων θεωρούνται επαρ-κείς ως προς την αναπτυσσόμενη ροπή και δυνατότεροι από τις δοκούς, συνεπώς οι πλαστικές αρθρώσεις δημιουργού-νται είτε στην παρειά της δοκού, είτε του υποστυλώματος.

Για την εύρεση των γωνιών στροφής που εισάγονται σε κάθε άκρο στοιχείου χρησιμοποιούνται οι ακόλουθοι τύποι για τη μέση γωνία στροφής χορδής κατά την αστοχία και τη μέση τιμή του πλαστικού τμήματος της μέσης γωνίας στροφής κατά την αστοχία (Σχέσεις Σ8.α και Σ.8.β του κεφαλαίου 7 του ΚΑΝ.ΕΠΕ.) με κατάλληλη τροποποίηση για τα τοιχώματα που χρησιμοποιούνται στο ενισχυμένο φορέα. Οι τιμές που προκύπτουν για τα υπάρχοντα στοιχεία (και όχι τα τοιχώματα που προστίθενται στη συνέχεια)να διαιρούνται με 1.2 σύμ-φωνα με το εδάφιο 7.2.4.β.(iii) του ΚΑΝ.ΕΠΕ. διότι το κτίριο είναι κατασκευασμένο προ του 1985.

Επίσης ο ορισμός των κριτηρίων επιτελεστικότητας (IO, LS, CP) έγινε σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο κεφάλαιο 9 του ΚΑΝ.ΕΠΕ. [1] λαμβάνοντας Σ.Α. προσομοιώματος για την αντοχή γRd = 1.8.Ακόμη, στο προσομοίωμα εισήχθησαν μειωμένες τιμές δυ-

σκαμψίας που αντιστοιχούν στις ενεργές ρηγματωμένες δια-τομές [1] σύμφωνα με τον τύπο K = My→Ls / 3θy (1) και τις ακόλουθες σχέσεις του κεφαλαίου 7 του ΚΑΝ.ΕΠΕ.:

Τέλος, για να διερευνηθεί η επιρροή της τέμνουσας στη συ-μπεριφορά των πλαστικών αρθρώσεων υπολογίσθηκαν οι τιμές της τέμνουσας αντοχής που αντιστοιχούν στη διαρροή (μθ,pl = 0) και στην αστοχία (μθ,pl = θpl / θy) του υπόψη μέ-λους σε κάμψη σύμφωνα με τον παρακάτω τύπο του παραρ-τήματος 7Γ του ΚΑΝ.ΕΠΕ. [1]:

Οι τέμνουσες αυτές συγκρίθηκαν με τις τέμνουσες που αντι-στοιχούν στη διαρροή σε κάμψη (= Μy / Ls), με τις τελευταί-ες να προκύπτουν μικρότερες πάντα, τόσο στα υποστυλώμα-τα όσο και στα δοκάρια. Επομένως προέκυψε ότι προηγείται η διαρροή σε κάμψη από την αστοχία σε τέμνουσα, οπότε δε χρειάζεται αλλαγή της πλαστικής γωνίας στροφής στο 40% της γωνίας στροφής στη καμπτική διαρροή θy [1].Σε ό,τι έχει να κάνει με την ανάλυση έκρηξης, τόσο στο υφι-στάμενο όσο και στο ενισχυμένο κτίριο, η μόνη διαφορά εί-ναι ότι εφαρμόζονται συντελεστές υπεραντοχής 1.25 για τα υλικά (σκυρόδεμα & χάλυβας), γεγονός που έχει τεκμηριω-θεί θεωρητικά παραπάνω.

4.2 ΣΕΙΣΜΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟΥ ΚΑΙ ΕΝΙΣΧΥΜΕΝΟΥ ΚΤΙΡΙΟΥΑρχικά, πριν την προσομοίωση της εκρήξεως γίνεται στατι-κή ανελαστική ανάλυση (Pushover) στο υφιστάμενο κτίριο με σκοπό την αποτίμηση της σεισμικής επάρκειάς του και συνε-πώς της ανάγκης ή μη ενίσχυσής του. Από την ιδιομορφική ανάλυση προέκυψε ότι η 1η ιδιομορφή είναι στροφική και αντιστοιχεί σε ιδιοπερίοδο Τ1 = 1.326sec και η δεύτερη εί-ναι καμπτική κατά y με T2 = 1.3sec.Όσον αφορά τις σεισμικές φορτίσεις για τη Στατική Υπερω-θητική Ανάλυση, χρησιμοποιείται στη μεν διεύθυνση x κατα-νομή δυνάμεων καθ’ύψος ανάλογη με τη μάζα κάθε ορόφου, στη δε διεύθυνση y ανάλογη προς τη 2η ιδιομορφή (που εί-ναι καμπτική κατά y). Ως κόμβος ελέγχου επιλέγεται η κορυ-φή του κεντρικού στύλου. Τα αποτελέσματα που προκύπτουν φαίνονται στο παρακάτω σχήμα:



Ακολούθως βρίσκουμε τις στοχευόμενες μετακινήσεις (target displacements) για κάθε διεύθυνση φόρτισης, για να δούμε αν σε αυτές τις μετακινήσεις που αντιστοιχούν στο σεισμό σχεδιασμού η κατασκευή επαρκεί για τη στάθ-μη επιτελεστικότητας Β (Προστασία Ζωής). Χρησιμοποιείται η ακόλουθη σχέση [1]: δt = C0→C1→C2→C3→(Te2 / 4π2)→ Φe Στην παραπάνω σχέση λαμβάνεται C0 = 1.2 διότι πρόκει-ται για κτίριο 2 ορόφων, C1 = 1.0 γιατί Τ > Τ2 = 0.6sec (περίοδος που αντιστοιχεί στην αρχή του κατιόντα κλάδου του φάσματος), C2 = 1.1 διότι πρόκειται για φορέα τύπου 1 (κατασκευασμένος πριν το 1985 με διαθέσιμη πλαστι-μότητα μετακινήσεων μικρότερη του 2), ενώ C3 = 1.0 για-τί πρόκειται για κτίριο από Ο.Σ. όπου ο δείκτης μεταθετό-τητας θ είναι μικρότερος του 0.1. Τέλος Φe είναι η ελαστι-κή φασματική ψευδοεπιτάχυνση που αντιστοιχεί στην ισο-δύναμη ιδιοπερίοδο Te στην υπόψη διεύθυνση. Από τις καμπύλες αντίστασης μπορούμε επίσης να υπο-λογίσουμε το δείκτη συμπεριφοράς q της κατασκευής με διάφορους τρόπους. Στη συγκεκριμένη περίπτωση επιλέ-χθηκε η μέθοδος της §3.1 του Ε.Α.Κ. [5], σύμφωνα με την οποία ο δείκτης συμπεριφοράς q ορίζεται ως εξης: q = qυπ→ qπλ (2), δηλαδή ως το γινόμενο του δείκτη υπερα-ντοχής και του δείκτη πλαστιμότητας. Η μέθοδος εφαρ-μόστηκε ενδεικτικά για φόρτιση κατά x (παρόμοια απο-τελέσματα προκύπτουν και κατά y). Ο δείκτης qυπ ισού-ται με Vy / Ve, όπου Vy είναι η τέμνουσα βάσης που αντι-στοιχεί στο ιδεατό όριο διαρροής της κατασκευής και Ve αυτή που αντιστοιχεί στη δημιουργία της πρώτης πλαστι-κής άρθρωσης (ξεκίνημα της απόκλισης από τον ελαστικό κλάδο). Ο δείκτης qπλ ισούται με Ve* / Vy, όπου Ve* η τέ-μνουσα βάσης που αντιστοιχεί σε ελαστική απόκριση της κατασκευής κοντά στη μέγιστη παραμόρφωσή της, υπο-

λογιζόμενη ως το γινόμενο της συνολικής μάζας της κατα-σκευής και της φασματικής επιτάχυνσης που αντιστοιχεί στη θεμελιώδη ιδιοπερίοδό της.

Φόρτιση κατά x: Από την καμπύλη αντίστασης που παρουσιάζεται παρα-πάνω ότι η ισοδύναμη πλευρική δυσκαμψία Ke = 6555 kN/m, ενώ η ελαστική πλευρική δυσκαμψία είναι Κ0 = 8075kN/m Τ0 = 1.297sec , οπότε Τe = 1.439sec και Φe = γ1→Αg→η→θ→β0→(Τ2/Τ)2/3 = 1.0→0.24g→1→1→2.5→(0.6/1.439)2/3 = 0.335gΕπομένως τελικά δt = 1.2→1.0→1.1→1.0→(1.4392 / 4π2)→0.335g = 227mm

Για την εκτίμηση του δείκτη q υπολογίσθηκαν qυπ = 595kN / 462kN = 1.28 (κοντά στην τιμή 1.30 που προτείνεται στο πα-ράρτημα 4.2 του ΚΑΝ.ΕΠΕ. για πολύστυλα συστήματα πλαι-σίων 2 ορόφων και άνω με κανονικότητα σε κάτοψη) και qπλ = 853kN / 595kN = 1.43, οπότε q = 1.83, ενώ ο δεί-κτης πλαστιμότητας μΔ εκτιμήθηκε ως δcap / δy = 133mm / 93mm = 1.43

Φόρτιση κατά y: Από την καμπύλη αντίστασης που παρουσιάζεται παραπάνω ότι η ισοδύναμη πλευρική δυσκαμψία Ke = 6783 kN/m, ενώ η ελαστική πλευρική δυσκαμψία είναι Κ0 = 7576kN/m Τ0 = 1.3sec , οπότε Τe = 1.373sec και Φe = γ1→Αg→η→θ→β0→(Τ2/Τ)2/3 = 1.0→0.24g→1→1→2.5→(0.6/1.373)2/3 = 0.346gΕπομένως τελικά δt = 1.2→1.0→1.1→1.0→(1.3732 / 4π2)→0.346g = 214mm

O παραμορφωμένος φορέας κατά τη στοχευόμενη μετακί-νηση, η οποία αντιστοιχεί στο σεισμό σχεδιασμού φαίνεται αμέσως παρακάτω για κάθε διεύθυνση φόρτισης.

Σχήμα 8: Καμπύλες Τέμνουσας Βάσης – Μετακίνησης Κόμβου ελέγχου για το υφιστάμενο κτίριο (Φόρτιση κατά x και κατά y)


Παρατηρούμε ότι και για τις δύο διευθύνσεις φόρτισης και τις αντίστοιχες στοχευόμενες μετακινήσεις του κόμβου ελέγ-χου (επιλέγεται η κορυφή του κεντρικού στύλου) το υφιστά-μενο κτίριο δεν επαρκεί για τη στάθμη επιτελεστικότητας «Προστασία ζωής», διότι εμφανίζονται πλαστικές αρθρώ-σεις που έχουν ήδη ξεπεράσει το επίπεδο LS (Life Safety) που στο πρόγραμμα αντιστοιχεί σε χρώμα κυανό. Επομένως απαιτείται ενίσχυσή του.Από την ιδιομορφική ανάλυση για το ενισχυμένο κτίριο προ-έκυψε ότι η 1η ιδιομορφή είναι στροφική και αντιστοιχεί σε

ιδιοπερίοδο Τ1 = 0.924sec και η δεύτερη είναι καμπτική κατά x με T2 = 0.815sec.

Όσον αφορά την προσομοίωση των πλευρικών φορτίων στο ενισχυμένο με τα τοιχώματα κτίριο, χρησιμοποιείται στη μεν διεύθυνση x κατανομή δυνάμεων καθ’ ύψος ανά-λογη προς τη 2η ιδιομορφή (που είναι καμπτική κατά x), στη δε διεύθυνση y ανάλογη με τη μάζα κάθε ορόφου. Τα αποτελέσματα που προκύπτουν φαίνονται στο παρακάτω σχήμα:

Σχήμα 9: Παραμορφωμένος φορέας υφιστάμενου κτιρίου για τη στοχευόμενη μετακίνηση (Διεύθυνση Χ και Υ)

Σχήμα 10: Καμπύλες Τέμνουσας Βάσης – Μετακίνησης Κόμβου ελέγχου για το ενισχυμένο κτίριο (Φόρτιση κατά x και κατά y)



Φόρτιση κατά x: Από την καμπύλη αντίστασης που παρουσιάζεται παραπάνω ότι η ισοδύναμη πλευρική δυσκαμψία Ke = 11845kN/m, ενώ η ελαστική πλευρική δυσκαμψία είναι Κ0 = 13420kN/m Τ0 = 0.786sec, οπότε Τe = 0.8363sec και Φe = γ1.Αg→η→θ→β0→(Τ2/Τ)2/3 = 1.0.0.24g.1.1.2.5.(0.6/0.836)2/3 = 0.481gΕπομένως τελικά δt=1.2.1.0.1.0.1.0.(0.8362/4π2).0.481g= 98mm

Για την εκτίμηση του δείκτη q υπολογίσθηκαν qυπ = 910kN / 720kN ≈ 1.26 και qπλ = 1161kN / 910kN = 1.28, οπότε q = 1.61, ενώ ο δείκτης πλαστιμότητας μΔ εκτιμήθηκε ως δcap / δy

= 98mm / 72mm = 1.36. Παρατηρούμε ότι ο δείκτης συμπε-ριφοράς q μίκρυνε σε σχέση με την περίπτωση του υφιστάμε-νου κτιρίου, γεγονός που δικαιολογείται από την πιο ελαστι-κή συμπεριφορά που προσφέρουν τα τοιχώματα στο κτίριο.

Φόρτιση κατά y: Από την καμπύλη αντίστασης που παρουσιάζεται παραπάνω ότι η ισοδύναμη πλευρική δυσκαμψία Ke = 12505 kN/m, ενώ η ελαστική πλευρική δυσκαμψία είναι Κ0 = 12089kN/m Τ0 = 0.694sec, οπότε Τe = 0.6823sec και Φe = γ1.Αg

.η.θ.β0.(Τ2/Τ)2/3

= 1.0.0.24g.1.1.2.5→(0.6/0.6823)2/3 = 0.5507gΕπομένως τελικά δt = 1.2.1.0.1.0.1.0.(0.68232 / 4π2).0.5507g=76mm

Σχήμα 11: Παραμορφωμένος φορέας ενισχυμένου κτιρίου για τη στοχευόμενη μετακίνηση (Διεύθυνση Χ και Υ)

Παρατηρούμε ότι και για τις δύο διευθύνσεις φόρτισης και τις αντίστοιχες στοχευόμενες μετακινήσεις του κόμβου ελέγ-χου (επιλέγεται η κορυφή του κεντρικού στύλου) το υφιστά-μενο κτίριο επαρκεί για τη στάθμη επιτελεστικότητας «Προ-στασία ζωής», διότι εμφανίζονται μόνο πλαστικές αρθρώσεις που έχουν ήδη ξεπεράσει το επίπεδο Β και ΙΟ (Immediate Occupancy) που στο πρόγραμμα αντιστοιχούν σε χρώμα magenda και μπλε αντίστοιχα.

4.3 ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΚΡΗΞΗΣ (BLAST ANALYSIS) Η ανάλυση της έκρηξης που ακολουθήθηκε και για τα δύο κτίρια (υφιστάμενο & ενισχυμένο) περιλαμβάνει τα ακόλου-θα στάδια:

ΕΞΑΝΑΓΚΑΣΜΕΝΗ ΤΑΛΑΝΤΩΣΗ (FORCED VIBRATION)Η ανάλυση έκρηξης γίνεται αρχικά στο υφιστάμενο κτίριο που προηγουμένως κρίθηκε σεισμικά ανεπαρκές για εξωτε-ρική έκρηξη (που είναι και η πιο δύσκολα ελέγξιμη) προερ-χόμενη από πορτ-μπαγκάζ αυτοκινήτου γεμάτο με εκρηκτι-κά που ισοδυναμεί με W = 250lb TNT (≈ 113kg) ευρισκό-μενο στην επιφάνεια του εδάφους. Αρχικά όλες οι πραγμα-τικές αποστάσεις R από την πηγή της έκρηξης κανονικοποι-ούνται με τη χρήση της παραμέτρου Z = R/W1/3 (2) [7].. Η εύρεση των πιέσεων (μέγιστων τοπικών και ανακλώμενων) που δρουν στα μέλη του μικρότερου εξωτερικού πλαισίου της κατασκευής γίνεται με τη χρήση του διαγράμματος της επόμενης σελίδας μετά από μετατροπή των μονάδων στο S.I. Τις μέγιστες τιμές δίνουν οι ανακλώμενες πιέσεις (Pro) και αυτές χρησιμοποιούνται στην ανάλυση. Για να μετατραπούν αυτές οι πιέσεις σε δυνάμεις, τις πολλαπλασιάζουμε με την κατακόρυφη επιφάνεια επιρροής κάθε μέλους δια το μήκος του υπόψη μέλους. Για το υφιστάμενο κτίριο οι επιφάνειες επιρροής βρίσκονται με τη μέθοδο των τραπεζίων (επειδή το εμβαδό του σκυροδέματος των στοιχείων σε πρόσοψη είναι παρόμοιο). Αντίθετα, για το ενισχυμένο κτίριο, επειδή η πα-ρουσία του ενός τοιχώματος παράλληλα στην πρόσοψη επη-ρεάζει σημαντικά την κατανομή του φορτίου που πηγαίνει στην τοιχοπλήρωση, θεωρήθηκε πιο ρεαλιστικό τα φορτία να κατανεμηθούν στα στοιχεία ανάλογα με το ποσοστό σκυ-ροδέματος σε πρόσοψη του κάθε στοιχείου ως προς τη συνο-λική επιφάνεια σκυροδέματος στον κάθε όροφο. Η εύρεση των παραπάνω πιέσεων καθώς και του χρόνου άφιξης (tA) του παλμού σε κάθε μέλος μπορούν να βρεθούν από το παρακάτω γράφημα [6] συναρτήσει της κανονικοποι-ημένης απόστασης Ζ. Η διάρκεια του παλμού σε κάθε στοι-χείο μπορεί να βρεθεί με τη χρήση του τύπου td = 2→ir / Pro, όπου η παράμετρος ir προσδιορίζεται και αυτή από το πα-ρακάτω γράφημα.

Σχήμα 12: Παράμετροι θετικής φάσης κρουστικού


Σχήμα 13: Χρονοϊστορία προσπίπτουσας και κύματος για έκρηξη στην επιφάνεια του εδάφους ανακλώμενης πίεσης Στις αναλύσεις που ακολουθήθηκαν, θεωρήθηκε μόνο η θε-τική φάση της έκρηξης η οποία προσομοιώθηκε ως τριγωνι-κός παλμός. Επίσης, λόγω του μικρού ύψους του κτιρίου (2 μόλις όροφοι), κι επειδή οι αποστάσεις των μελών του πλη-σιέστερου προς την πηγή της έκρηξης πλαισίου είναι πολύ κοντινές μεταξύ τους, δεν υπάρχει ουσιαστική διαφοροποί-ηση ως προς το χρόνο άφιξης (tA) του παλμού σε κάθε μέ-λος, ούτε ως προς τη χρονική διάρκεια του παλμού αυτού (td), παρά μόνο ως προς την πίεση στο κάθε μέλος και συ-νεπώς ως προς την κατανεμημένη δύναμη που αυτό δέχεται. Έτσι ορίζεται η χρονοϊστορία δύναμης με μέγιστη τιμή μονά-δα και διάρκεια όση προκύπτει και ακολούθως τοποθετού-νται οι αντίστοιχες δυνάμεις που αντιστοιχούν στην κορυφή του παλμού σε κάθε μέλος ξεχωριστά. Αρχικά, χρησιμοποι-είται η ανελαστική μέθοδος της άμεσης ολοκλήρωσης (Direct Integration Method) για την προσομοίωση της εξωτερικής έκρηξης με διάρκεια 9msec για χτύπημα από απόσταση 30m και 0.8msec για χτύπημα από απόσταση 10m

ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΤΑΛΑΝΤΩΣΗ (FREE VIBRATION)Η ελεύθερη ταλάντωση προσομοιώνεται ως ανελαστική άμε-σης ολοκλήρωσης ανάλυση χρονοϊστορίας χωρίς τοποθέτη-ση κάποιου φορτίου στην κατασκευή που συνεχίζεται από το τέλος της εξαναγκασμένης ταλάντωσης. ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΤΑΔΙΑΚΗΣ ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗΣ (PROGRESSIVE COLLAPSE ANALYSIS)Πρόκειται ουσιαστικά για τη στατική ανελαστική ανάλυση του συνδυασμού των κατακόρυφων φορτίων, για τα οποία η κατασκευή θα πρέπει να επαρκεί. Παρότι σύμφωνα με τους Αμερικανικούς Κανονισμούς κατά την ανάλυση αυτή χρειά-ζεται να αφαιρείται μόνο ένα φέρον στοιχείο (συνήθως υπο-στύλωμα), στην περίπτωση που η ανάλυση αυτή αποτελεί τμήμα της προσομοίωσης της συμπεριφοράς ενός φορέα σε μία έκρηξη, υπάρχει περίπτωση περισσότερα ή και κανέ-να από ένα φέροντα στοιχεία (Υποστυλώματα, δοκοί ή τυχόν

τοιχώματα) που βρίσκονται στο πλησιέστερο προς την πηγή της έκρηξης πλαίσιο να αστοχούν πρόωρα και να πρέπει να αφαιρεθούν από το υπόψη πλαίσιο κατά το στάδιο της ανά-λυσης που εξετάζεται στο παρόν εδάφιο. Στη συγκεκριμένη ανάλυση χρησιμοποιήθηκε ο συνδυασμός 1.2G + 0.5L [6] χρησιμοποιώντας ως αρχικές συνθήκες αυτές του τέλους της ελεύθερης ταλάντωσης.

Εξαναγκασμένη ταλάντωση

Ελεύθερη ταλάντωση

Ανάλυση Σταδιακής κατάρρευσης

Σχήμα 14: Παραμορφωμένη μορφή υφιστάμενου κτιρίου για χτύπημα από 30m απόσταση στα τρία στάδια ταλάντωσής του



Από τις παραπάνω αναλύσεις προκύ-πτει ότι για χτύπημα από 30m απόσταση με 113kg εκρηκτικής ύλης ΤΝΤ το υφι-στάμενο κτίριο έχει ξεπεράσει σε δύο σημεία το επίπεδο επιτελεστικότητας «Αποφυγή Κατάρρευσης» και σε άλλα τέσσερα σημεία το επίπεδο επιτελεστι-κότητας «Προστασία Ζωής» και κρίνεται ανεπαρκές για αυτό το επίπεδο έκρηξης. Αντίθετα, το ενισχυμένο κτίριο εμφανί-ζει μόνο σε δύο σημεία πλαστικές αρ-θρώσεις που έχουν ξεπεράσει το επίπε-δο «Προστασία Ζωής» κι επομένως κρί-νεται επαρκές αφού αποφεύγεται η κα-τάρρευση.

Στη συνέχεια το ίδιο φορτίο εκρηκτικών τοποθετείται σε απόσταση μόλις 10m από το κτίριο, οπότε παρατηρούμε ότι τόσο το υφιστάμενο, όσο και το ενισχυ-μένο κτίριο δεν επαρκούν για τη στάθμη επιτελεστικότητας «Αποφυγή Κατάρρευ-σης». Και τα δύο κτίρια αστοχούν κατά την εξαναγκασμένη ταλάντωση, με μόνη διαφορά ότι το υφιστάμενο κτίριο αστο-χεί νωρίτερα.

Υφιστάμενο Ενισχυμένο

Σχήμα 16: Παραμορφωμένοι φορείς κατά την αστοχία για χτύπημα από 10m απόσταση

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑΤα συμπεράσματα που προκύπτουν σε ότι έχει να κάνει με τη σύγκριση του αντι-σεισμικού σχεδιασμού με το σχεδιασμό έναντι κρουστικών φορτίων και εκρήξε-ων συνοψίζονται σε δύο άξονες:Παρότι τα δύο φαινόμενα παρουσιά-ζουν σημαντικές διαφορές μεταξύ τους, η εφαρμογή των κανόνων αντισεισμικού σχεδιασμού μπορεί να βελτιώσει αισθη-τά τη συμπεριφορά κτιρίων Ο.Σ. σε κρου-στικά φορτία, καθώς περιορίζονται οι το-πικές αστοχίες στο κτίριο και αποφεύγε-ται η σταδιακή κατάρρευση αυτού. Αξί-ζει να σημειώσουμε ότι στις παραπάνω αναλύσεις απαραίτητη προϋπόθεση για να είναι ρεαλιστική η κατανομή των παλ-μικών φορτίσεων στα μέλη, είναι η ικα-νοποιητική αγκύρωση των τοιχοπληρώ-σεων σε αυτά με σκοπό την ελαχιστοποί-ηση των ιπτάμενων θραυσμάτων. Η υιοθέτηση των παραπάνω αρχών, που βελτιώνουν τη συμπεριφορά έναντι εκρή-ξεων, σε κτίρια που θα μπορούσαν να αποτελέσουν στόχο τρομοκρατικών επι-θέσεων (πρεσβείες, κυβερνητικά κτίρια, ταχυδρομεία, τράπεζες, εμπορικά κέντρα κ.α.) μπορούν να εφαρμοστούν αρκε-τά εύκολα από τους αντίστοιχους φορείς λόγω της μεγάλης οικονομικής τους άνε-σης, τόσο σε σειγμογόνες όσο και σε μη σεισμογόνες περιοχές.Από ένα επίπεδο κινδύνου και πάνω οι αρχές του αντισεισμικού σχεδιασμού δε μπορούν να προσφέρουν ικανοποιητική επιπρόσθετη αντοχή σε εκρήξεις. Στις πε-

ριπτώσεις αυτές επειδή είναι δύσκολη η μείωση της ποσότητας της εκρηκτικής ύλης απαιτείται προσπάθεια για όσο το δυνα-τό μεγαλύτερη αύξηση της απόστασης του κτιρίου απ’ την πηγή της έκρηξης.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ[1] Κανονισμός Επεμβάσεων (ΚΑΝ.ΕΠΕ.) – Τελικό Κείμενο – Σεπτέμβριος 2010[2] Dynamic Analysis Procedures for Progressive Collapse, Elizabeth Agnew & Shalva Marjanishvili - STRUCTURE Magazine, April 2006[3] ASCE 41-06 Seismic Rehabilitation of Existing Buildings[4] Designing Buildings to resist Explosive Threats, Robert Smilowitz (National Institute of Building Sciences) – 2010[5]Ελληνικός Αντισεισμικός Κανονισμός (Ε.Α.Κ.) 2000 (Κεφάλαιο 5 – Σελίδες 132 – 135)[6] Unified Facilities Criteria (UFC) – Design of Buildings to resist Progressive Collapse, Depart-ment of Defense (DoD), July 2009 (Chapter 3, p. 46, 47, 63, 64, 90, 157 – Chapter, 4 p. 23, 63) [7] Structural Design for External Terrorist Bomb Attacks, Jon A. Schmidt – STRUCTURE Magazine, March 2003[8] Earthquake Resistance and Blast Resistance: A Structural Comparison, John R. HAYES, Jr - Stan-ley C. WOODSON - Robert G. PEKELNICKY - Chris D. POLAND - W. Gene CORLEY - Mete SOZEN - Michael MAHONEY - Robert D. HANSON – 13th World Conference on earthquake Engineering, Vancouver 2004[9] Blast Mitigation of Concrete Structures, Tarek Alkhrdaji – The Construction Specifier, March 2006[10] Introduction to Blast Loads, Mohamad Zineddin (http://gfsc.aero)[11] European Laboratory for Structural Assess-ment (ELSA) - Physical Vulnerability Assessment of Critical Structure (PVACS) (http://elsa.jrc.ec.europa.eu/showinstaction.php?id=2)[12] Blast Safety of the Building Envelope, Whole Building Design Guide (WBDG), National Insti-tute of Building Sciences (http://www.wbdg.org/resources/env_blast.php)

Εξαναγκασμένη ταλάντωση Ελεύθερη ταλάντωση Ανάλυση Σταδιακής κατάρρευσης

Σχήμα 15: Παραμορφωμένη μορφή ενισχυμένου κτιρίου για χτύπημα από 30m απόσταση στα τρία στάδια ταλάντωσής του


Eργασίες από το 18ο Φοιτητικό Συνέδριο «Επισκευές Κατασκευών 2012» που πραγματοποιήθη-κε στη Πάτρα στις 14 - 15 Φεβρουαρίου 2012 στα πλαίσια του μαθήματος «Ενισχύσεις – Επισκευές Κα-τασκευών από Οπλισμένο Σκυρόδεμα».

Συγκρούσεις παρακείμενων κατασκευών λόγω ΣΕΙΣΜΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗΣ

Α. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ1. ΕΙΣΑΓΩΓΗΤο φαινόμενο αλληλεπίδρασης κατασκευών (structural pounding) αναφέρεται σε οριζόντιες συγκρούσεις γειτονικών κτιρίων ως αποτέλεσμα έντονων σεισμικών διεγέρσεων. Πα-ρατηρείται σε διπλανά κτίρια που ταλαντώνονται εκτός φά-σης (Σχήμα 1), εξαιτίας των διαφορετικών δυναμικών τους χαρακτηριστικών, με ανεπαρκές ενδιάμεσο κενό για την σχε-τική τους μετακίνηση [1].

Σχήμα 1: Σεισμική συμπεριφορά παρακείμενων κτιρίων

Οι ισχυρές δυνάμεις που δημιουργούνται κατά τις συγκρού-σεις εφαρμόζονται για πολύ μικρό χρονικό διάστημα δημι-ουργώντας κύματα καταπόνησης και πίεσης που ταξιδεύουν μακριά από την περιοχή επαφής των κατασκευών, επηρεά-ζοντας τόσο τοπικά όσο και συνολικά την απόκρισή τους. Οι κατασκευές, λοιπόν, καλούνται να ανταπεξέλθουν στα φορ-τία του σεισμού και συγχρόνως στα επιπρόσθετα λόγω των συγκρούσεων, τα οποία όμως δεν έχουν συμπεριληφθεί

Γεωργιάδης ΔημήτρηςΓιούνη Ελισάβετ



στον σχεδιασμό τους, με αποτέλεσμα πιθανόν να υπερβούν τα όρια αντοχής τους [2].Οι διαφορές μεταξύ καταστροφών λόγω αλληλεπίδρασης των κατασκευών σε σχέση με άλλες ζημιές λόγω σεισμών εί-ναι ότι οι δυνάμεις πρόσκρουσης μπορεί να προκαλέσουν άμεση κατάρρευση και μείωση των πιθανοτήτων επιβίωσης των ενοίκων [3]. Αποτελέσματα της αλληλεπίδρασης μπορεί να είναι, επίσης, τεράστια δομική καταστροφή, αστοχία και πτώση εξαρτημάτων του κτιρίου με κίνδυνο για τους περα-στικούς, βλάβη στα μηχανολογικά, ηλεκτρολογικά και πυ-ροσβεστικά συστήματα, αρχιτεκτονικές και μη δομικές μι-κρές ζημιές. Σε δημόσια κοινωφελή κτίρια και εγκαταστάσεις όπως νοσοκομεία, πυροσβεστική και κτίρια τηλεπικοινωνι-ών αυτές οι δευτερεύουσες καταστροφές μπορούν να οδη-γήσουν σε αναστολή των υπηρεσιών και καθυστέρηση ανά-καμψης μετά από το σεισμό [4].

Οι καταγραφές και οι επί τόπου παρατηρήσεις μετά από κα-ταστρεπτικούς σεισμούς σε όλο τον κόσμο έχουν επιβεβαι-ώσει τη σημαντική επιρροή της αλληλεπίδρασης των κατα-σκευών στη σεισμική τους απόκριση. Σημαντικά φαινόμε-να αλληλεπίδρασης έχουν καταγραφεί στους παρακάτω σει-σμούς ([2], [4], [5], [6],[21]): 1964 Αλάσκα, όπου ο πύργος του Anchorage Westward Hotel καταστράφηκε όταν συγκρούστηκε με το τριώροφο κτίριο δεξιώσεων του ίδιου ξενοδοχείου, 1967 Venezuela, 1971 San Fernando, όπου το Olive View Hospital συγκρού-στηκε με το εξωτερικό κλιμακοστάσιο και ο πρώτος του όρο-φος με μία γειτονική αποθήκη, 1972 Managua, 1977 Romania, 1977 Θεσσαλονίκη, 1981 Κεντρική Ελλάδα, 1985 Mexico, όπου ενδείξεις ύπαρξης συγκρούσεων εντοπι-στήκαν στο 15% των κτιρίων με σημαντικές βλάβες, 1989 Loma Prieta San Francisco, όπου καταγράφτηκαν 200 περιστατικά που αφορούσαν πάνω από 500 κτίρια, 1999 Πάρνηθα, όπου τμήματα σχολείου στην Αθήνα συ-γκρούστηκαν με αποτέλεσμα την κατάρρευση του παραπε-τάσματος της στέγης, 2010 Darfield New Zealand.

Για την πρόληψη του φαινομένου οι κώδικες προβλέπουν διαχωρισμό των κατασκευών, που όμως δεν είναι πάντο-τε αποτελεσματικός ή εφαρμοστέος. Αυτό συμβαίνει γιατί οι αποστάσεις είναι ανεπαρκείς και αντιφατικές με την φιλοσο-φία των μοντέρνων κωδίκων που υπαινίσσονται ότι μεγά-λες παραμορφώσεις μπορούν να συμβούν σε μεγάλους σει-σμούς λόγω ανελαστικής απόκρισης. Επίσης, το υψηλό κό-στος γης και τα μικρά οικόπεδα στα κέντρα πόλεων κάνουν την εφαρμογή της σεισμικής μόνωσης δύσκολη, εφόσον η γη είναι ένα ακριβό αγαθό το οποίο οι κάτοχοί του το χρη-

σιμοποιούν στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό μεγαλώνοντας την έκταση των οικοδομημάτων για οικονομικούς λόγους [7]. Πρόβλημα λόγω της αλληλεπίδρασης έχουν, τέλος, και τα κτίρια που είναι κατασκευασμένα με τους κανονισμούς προ του 1995, όπου δεν προβλεπόταν αντισεισμικός αρμός.Η αλληλεπίδραση των κατασκευών είναι ένα φαινόμενο εξαι-ρετικά ενδιαφέρον αλλά και περίπλοκο, που ενώ επηρεάζει σημαντικά τόσο τα μελλοντικά όσο και τα υφιστάμενα κτίρια, δεν δέχεται επαρκή προσοχή από τους μηχανικούς στο σχε-διασμό των κτιρίων.

2. ΑΝΑΛΥΤΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣΟι μελέτες για τις συγκρούσεις κατασκευών που έχουν γίνει μέ-χρι σήμερα εστιάζουν σε τέσσερις τομείς [1]: • στην παρατήρηση καταστροφών και ζημιών• σε αναλυτικές μελέτες της δυναμικής του φαινομένου, με στό-χο την κατανόηση της συμπεριφοράς των κατασκευών μακρο-σκοπικά και εξαγωγή ποιοτικών αποτελεσμάτων με χρήση συ-στημάτων ενός βαθμού ελευθερίας για απλοποίηση του προ-βλήματος• σε συγκεκριμένες αναλύσεις κατασκευών, με σκοπό την απο-τύπωση της απόκρισης πραγματικών κατασκευών με χρήση συ-στημάτων περισσότερων βαθμών ελευθερίας (Σχήμα 2,3) • στον έλεγχο μεθόδων άμβλυνσης του φαινομένουΤα σενάρια αλληλεπίδρασης που εξετάζονται διαχωρίζονται σε δύο κατηγορίες ανάλογα με τη ζημιά που προκαλούν. Πρώτον, σε αυτά όπου οι συγκρούσεις γίνονται μεταξύ των πλακών ορό-φων (Σχήμα 2) και δεύτερον σε αυτά όπου οι συγκρούσεις γί-νονται μεταξύ πλάκας και υποστυλώματος (Σχήμα 3). Στην πρώ-τη περίπτωση η ζημιά είναι συνολική και προκαλείται από την μεταφερόμενη ενέργεια και ορμή λόγω της σύγκρουσης αυξά-νοντας την απόκριση της κατασκευής. Στην δεύτερη η ζημιά εί-ναι τοπική και προκαλείται από την φυσική επαφή των δύο κτι-ρίων [8].

Σχήμα 2: Εξιδανίκευση αλληλεπίδρασης πλάκας με πλάκα [1]


Σχήμα 3: Εξιδανίκευση αλληλεπίδρασης πλάκας με υποστύλωμα [7]

2.1. ΜΟΝΤΕΛΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ ΕΠΑΦΗΣΗ αλληλεπίδραση είναι πολύπλοκο φαινόμενο που εμπερι-έχει πλαστικές παραμορφώσεις στα σημεία επαφής, τοπικές ρηγματώσεις, συνθλίψεις και αστοχίες λόγω της πρόσκρου-σης και της τριβής. Η διαδικασία μεταφοράς ενέργειας είναι αρκετά περίπλοκη και κάνει την μαθηματική ανάλυση ακό-μα πιο σύνθετη [2].

2.1.1. ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΠΛΑΚΩΝΔύο βασικές μέθοδοι αναπτύσσονται στη βιβλιογραφία για την προσομοίωση του φαινομένου: η στερεομηχανική μέθο-δος και η μέθοδος του στοιχείου επαφής.

Στερεομηχανική μέθοδοςΑυτή η προσέγγιση του φαινομένου υποθέτει στιγμιαία επα-φή των κτιρίων και χρησιμοποιεί την διατήρηση της ορμής και τον συντελεστή αποκατάστασης για τον προσδιορισμό των ταχυτήτων μετά την πρόσκρουση. Με τη χρήση αυτού του συντελεστή συνυπολογίζονται οι μόνιμες παραμορφώ-σεις που προκαλεί η κρούση. Αυτή η μέθοδος δεν χρησιμο-ποιείται ευρέως διότι δεν μπορούν να υπολογιστούν οι δυ-νάμεις πρόσκρουσης, οι επιταχύνσεις και η διάρκεια επαφής και κατ’ επέκταση δεν μπορεί να ενσωματωθεί σε μία ανάλυ-ση χρονοϊστορίας [8].

Μέθοδος στοιχείου επαφήςΣε αυτήν την μέθοδο το πρόβλημα μοντελοποιείται με τη χρήση ενός στοιχείου που ενεργοποιείται όταν οι κατασκευ-ές έρχονται κοντά. Ένα ελατήριο με υψηλή δυσκαμψία είναι το κατάλληλο για τον προσδιορισμό της δύναμης πρόσκρου-σης, για την εξασφάλιση επαφής σύντομης διάρκειας και για να περιορίσει τη μετακίνηση. Αυτή η μέθοδος προσεγγίζει καλύτερα το φαινόμενο με την προϋπόθεση ότι χρησιμοποιούνται οι κατάλληλες ιδιότη-τες του ελατηρίου. Εντούτοις, αυτές οι ιδιότητες είναι αρκε-

τά ασαφής και έτσι προσδιορίζονται δύσκολα, αλλά οι ανα-λύσεις αποδεικνύουν ότι μεγάλη αλλαγή των τιμών τους δεν επηρεάζει ουσιαστικά την απόκριση των κατασκευών, παρά μόνο τις δυνάμεις πρόσκρουσης [8]. Διατίθενται τέσσερα μο-ντέλα [9]:

Γραμμικό ελατήριοΕίναι η πιο απλή μέθοδος και μπορεί να εκτελεστεί εύκολα και σε λογισμικό, αλλά δεν προσομοιώνονται οι απώλειες ενέργειας (Σχήμα 4(α)).

Μοντέλο KelvinΣε αυτό το μοντέλο χρησιμοποιείται ένα γραμμικό ελατήριο μαζί με ένα αποσβεστήρα. Η σταθερά απόσβεσης εκφράζει την ποσότητα απώλειας ενέργειας αλλά το ιξώδες στοιχείο παραμένει ενεργοποιημένο και μετά την επαφή (Σχήμα 4(β)).

Μοντέλο HertzΣε αυτό το μοντέλο χρησιμοποιείται ένα μη γραμμικό ελατή-ριο. Η προσέγγιση είναι ρεαλιστική, αλλά δεν μοντελοποιεί-ται η απώλεια ενέργειας και η εφαρμογή του σε λογισμικό εί-ναι ιδιαίτερα περίπλοκη (Σχήμα 4(γ)).

Μοντέλο HertzdampΣε αυτό το μοντέλο συνδυάζεται το μη γραμμικό ελατήριο Hertz με έναν μη γραμμικό αποσβεστήρα, ώστε να προσδι-ορίζεται η απώλεια ενέργειας. Αποτελεί την πιο αντιπροσω-πευτική εξιδανίκευση.

Σχήμα 4: Στοιχεία επαφής [9]

2.1.2. ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΠΛΑΚΑΣ ΥΠΟΣΤΗΛΩΜΑΤΟΣΣε αυτές τις μελέτες χρησιμοποιείται ένα γραμμικό στοιχείο επαφής χωρίς απόσβεση γιατί το μεγαλύτερο μέρος της πλα-στικής δράσης την αναλαμβάνει το υποστύλωμα [8].

2.2. ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΠΡΟΣΟ-ΜΟΙΩΣΗΣΔιαφράγματα



Όλες οι έρευνες μέχρι σήμερα έχουν γίνει με θεώρηση άκαμπτων διαφραγμάτων. Στην πραγματικότητα, όμως, τα διαφράγματα έχουν και αξονική δυσκαμψία και κατανεμημένες μάζες [8].

ΈδαφοςΟ ρόλος του εδάφους στο φαινόμενο δεν έχει μελετηθεί αρ-κετά. Ενώ η επίδρασή του είναι δεδομένη ο τρόπος επιρρο-ής δεν είναι ακόμη σαφώς προσδιορισμένος. Από τη μία το μαλακό έδαφος αυξάνει την περίοδο των κτιρίων και προ-καλεί μεγαλύτερου πλάτους αποκρίσεις και άρα αυξάνει τις πιθανότητες συγκρούσεων [10] και από την άλλη μετά από ανάλυση δύο κτιρίων προέκυψε ότι ο συνυπολογισμός του μαλακού εδάφους ήταν ευνοϊκός διότι μείωσε την τέμνουσα βάσης και τη δύναμη πρόσκρουσης [11].Τρεις διαστάσειςΜόνο δύο έρευνες με τρισδιάστατο κτίριο έχουν πραγματο-ποιηθεί με αποτέλεσμα να μην έχει εξεταστεί ουσιαστικά το ενδεχόμενο επιβαλλόμενης στρέψης λόγω των συγκρούσε-ων, ενώ είναι γνωστό από τους ερευνητές ότι αποτελεί πιθα-νή αιτία δημιουργίας μηχανισμού αστοχίας [8].

3. ΑΠΛΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΜΟΝΤΕΛΑΠαρ’ όλο που βρέθηκαν μοντέλα για να παρασταθεί το φαι-νόμενο της αλληλεπίδρασης των κατασκευών, δεν έχουν επι-σημοποιηθεί απλοποιημένα μοντέλα που μπορούν να χρησι-μοποιηθούν από τον σχεδιαστή μηχανικό [8].Από συγκριτική μελέτη ελαστικών και ανελαστικών αναλύ-σεων συμπεραίνεται ότι η ελαστική συμπεριφορά στις συ-γκρούσεις είναι πιο συντηρητική. Αυτό εξηγεί γιατί εφαπτό-μενα κτίρια που έχουν διαφορετικές περιόδους και δεν δι-αχωρίζονται από αρμό συμπεριφέρθηκαν ικανοποιητικά στους προηγούμενους σεισμούς. Η απόκριση στην ανελαστι-κή ανάλυση είναι μεγαλύτερη, αλλά η ταχύτητα, η επιτάχυν-ση και η δύναμη πρόσκρουσης πολύ μικρότερη. Επίσης, τα συμβάντα αλληλεπίδρασης στην ανελαστική ανάλυση είναι λιγότερα από ότι στην ελαστική [4].Τελικά, η ανελαστική μελέτη είναι απαραίτητη για τον οικο-νομικό σχεδιασμό της κατασκευής και αποτελεί το κατάλλη-λο εργαλείο για την μελέτη εύρεσης μεθόδου μείωσης της αλληλεπίδρασης εκτός τους αντισεισμικού αρμού [4].

3.1. ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΠΛΑΚΩΝΤο μόνο εργαλείο διαθέσιμο στο μηχανικό είναι η μη γραμ-μική ανάλυση χρονοϊστορίας των δύο κτιρίων [8].3.2. ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΠΛΑΚΑΣ ΥΠΟΣΤΗΛΩΜΑΤΟΣΓια την εύρεση των απαιτήσεων πλαστιμότητας και διάτμη-σης στο υποστύλωμα επαφής πρέπει να γίνει μη γραμμική push-over ανάλυση στις δύο κατασκευές [8]. Και στις δύο περιπτώσεις τα αποτελέσματα δεν ανταποκρί-

νονται στο απαιτούμενο επίπεδο λεπτομέρειας και απαιτείται περαιτέρω μελέτη [8].

4. ΕΥΑΛΩΤΑ ΚΤΙΡΙΑΗ αλληλεπίδραση κατασκευών λόγω σεισμού εξαρτάται από τις ιδιότητες της μεμονωμένης κατασκευής αλλά και σε σχέ-ση με τις ιδιότητες των γειτονικών της. Οι παρακάτω συν-δυασμοί δυναμικών χαρακτηριστικών, δομικής διάταξης και δομικού τύπου κάνουν τις κατασκευές περισσότερο ευάλω-τες στις συγκρούσεις (Σχήμα 5).

Σχήμα 5: Περιπτώσεις ευάλωτων κτιρίων [8]

1. Κτίρια με μεγάλη διαφορά μάζαςΌταν η διαφορά μάζας είναι μεγάλη η ορμή που μεταφέ-ρεται από το βαρύτερο κτίριο θα αυξήσει πολύ την ταχύτη-τα στο ελαφρύτερο και το ελαφρύ θα είναι ευάλωτο σε κα-τάρρευση [8].2. Κτίρια με διαφορετικά ύψηΌταν δύο κτίρια με διαφορετικά ύψη συγκρούονται η δυ-σκαμψία του χαμηλότερου καθορίζει το πώς θα επηρεα-στούν αυτά από την πρόσκρουση. Εάν το χαμηλότερο είναι εύκαμπτο τότε βρίσκεται σε δυσμενέστερη κατάσταση λόγω της διαφοράς ιδιοπεριόδου και μάζας σε σχέση με το ψηλό-τερο και μεγαλύτερο. Τα πράγματα γίνονται δύσκολα για το ψηλότερο κτίριο όταν το χαμηλό είναι δύσκαμπτο με μεγά-λη μάζα. Τότε το επίπεδο σύγκρουσης του ψηλού συγκρα-τείται και η υπόλοιπη κατασκευή τραντάζεται μέχρι την κο-ρυφή. Το τράνταγμα μπορεί να γίνει τόσο βίαιο που να εί-ναι καταστροφικό. Αυτό προκαλεί μεγάλες απαιτήσεις σε διάτμηση και πλαστιμότητα στο ψηλότερο μέρος του κτιρί-ου, όπου οι τέμνουσες και οι ροπές ανατροπής είναι πολύ μεγαλύτερες από ότι θα ήταν χωρίς την αλληλεπίδραση. Η σύγκρουση μειώνει την οριζόντια απόκλιση κορυφής καθ’ όλο το ύψος της κατασκευής. Οι συγκρούσεις στα υψηλότε-ρα επίπεδα μειώνουν προοδευτικά την οριζόντια απόκριση της κατασκευής και παράλληλα αυξάνουν την τέμνουσα βά-σης. Αυτό συμβαίνει διότι η ταχύτητα ταλάντωσης του κτιρί-ου αυξάνεται προς την κορυφή και επομένως αυτές οι μεγα-λύτερες ταχύτητες οδηγούν σε μεγαλύτερες δυνάμεις πρό-σκρουσης ([6], [15]).


3. Εξωτερικά κτίρια συνεχούς κτιριακού συστήματοςΤο συνεχές κτιριακό σύστημα αποτελεί την κυρίαρχη πρακτι-κή σε μεγάλες πόλεις, όπου το κάθε κτίριο είναι σε πλήρη ή μερική επαφή σε μία ή στις δύο απέναντι πλευρές με τα γει-τονικά κτίρια. Σε αυτήν την περίπτωση, τα εξωτερικά κτίρια θα υποφέρουν λόγω της ορμής που θα μεταφερθεί από τα εσωτερικά, ενώ τα εσωτερικά θα υποστούν ελάχιστη ζημιά. Αυτό μπορεί να έχει μια εύληπτη εξήγηση: ένα ακριανό κτί-ριο ενώ χτυπά από τη μία πλευρά από την άλλη είναι ελεύθε-ρο να ταλαντωθεί. Το ίδιο συμβαίνει και σε γωνιακά κτίρια όπου οι συγκρούσεις συμβαίνουν σε δύο κατακόρυφες διευ-θύνσεις. Εάν ένα κτίριο βρίσκεται ανάμεσα σε δύο άλλα η αλ-ληλεπίδραση θα λειτουργήσει προστατευτικά, εφόσον αυτό θα προσκρούσει και στις δύο πλευρές με αποτέλεσμα να πε-ριορίζεται η κίνησή του και στις δύο διευθύνσεις. Αποτελεί παρόμοιο σενάριο με την κούνια του Νεύτωνα [12].

4. Σύγκρουση πλάκας υποστυλώματοςΗ σύγκρουση πλάκας υποστυλώματος συμβαίνει σε διπλα-νά κτίρια που έχουν διαφορετικό ύψος ορόφων και σε κτίρια που βρίσκονται σε έδαφος με κλίση και οι στάθμες των πλα-κών διαφέρουν. Σε κάθε περίπτωση εμβολισμού το υποστύ-λωμα βρίσκεται σε κρίσιμη κατάσταση διατμητικής αστοχίας και συχνά οι απαιτήσεις πλαστιμότητας υπερβαίνονται. Όταν υπάρχει δε επαφή των κτιρίων έχουμε και καμπτική αστοχία. Αξίζει να σημειωθεί, όμως, ότι μεγάλη αύξηση στους ορό-φους του ψηλού κτιρίου έχει ως αποτέλεσμα το μέγεθος των αναπτυσσόμενων απαιτήσεων σε πλαστιμότητα και διατμητι-κή αντοχή του υποστυλώματος που δέχεται την πρόσκρου-ση να μειωθεί σημαντικά. Η μείωση αυτή ήταν αρκετή ώστε τελικά οι αναπτυσσόμενες απαιτήσεις να μην επηρεάζονται από την αλληλεπίδραση των κατασκευών [13].

5. Στρεπτική δράση λόγω αλληλεπίδρασηςΚάποιες διατάξεις ή η ίδια η ασυμμετρία της κατασκευής μπορούν να τη προκαλέσουν.

6. Κτίρια από ψαθυρά υλικάΗ μη ενισχυμένη τοιχοποιία είναι ιδιαίτερα ευάλωτη σε οποιοδήποτε οριζόντιο φορτίο. Η πολύ υψηλή στιγμιαία δύ-ναμη λόγω της σύγκρουσης μπορεί να προκαλέσει εκρηκτική αστοχία των ψαθυρών δομικών στοιχείων [8].Τα κτίρια που είναι επιρρεπή στις συγκρούσεις εάν δεν ικα-νοποιούν τα παραπάνω κριτήρια θα επιβιώσουν κατά τη δι-άρκεια ενός μεγάλου σεισμού [8].

5. ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣΕξαιτίας του κόστους των καταστρεπτικών πειραμάτων, μό-λις τέσσερα πειράματα έχουν πραγματοποιηθεί. Τα δείγματα είναι κτίρια ίδιου ύψους και διαφορετικής δυσκαμψίας που τοποθετούνται σε σεισμική τράπεζα και διεγείρονται κατά το πλείστον από ημιτονοειδείς διεγέρσεις. Τα συμπεράσματα

των πειραμάτων συνέκλιναν στο ότι οι εύκαμπτες κατασκευ-ές είναι πιο ευάλωτες από τις δύσκαμπτες. Επιπλέον, παρα-τηρήθηκε ότι κατά την αλληλεπίδραση η απόκριση των εύκα-μπτων μειωνόταν και των δύσκαμπτων αυξανόταν. Τα απο-τελέσματα από τις μετρήσεις επιβεβαίωσαν αυτά που είχαν προβλεφθεί από τις αναλυτικές μελέτες που έκανε ο κάθε μελετητής, με εξαίρεση της μελέτης που το στοιχείο επαφής προσομοιώθηκε με γραμμικό ελαστικό ελατήριο και οι τι-μές της επιτάχυνσης δεν συνέκλιναν με τις πραγματικές [14].

6. ΑΜΒΛΥΝΣΗ ΤΗΣ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗΣΟι μέθοδοι άμβλυνσης της αλληλεπίδρασης μπορούν να κα-τηγοριοποιηθούν ανάλογα με τον τρόπο που προσεγγίζουν το πρόβλημα. Έτσι διακρίνονται σε αυτές που στόχο έχουν:• την αποφυγή των συγκρούσεων• την ενίσχυση της κατασκευής• την βελτίωση της συμπεριφοράς των κατασκευών κατά την αλληλεπίδραση

6.1. ΑΠΟΦΥΓΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΩΝΗ αποφυγή ή περιορισμός των συγκρούσεων επιτυγχάνεται με δύο τρόπους με την εφαρμογή του αντισεισμικού αρμού και με την αύξηση της δυσκαμψίας της κατασκευής.

6.1.1. ΑΝΤΙΣΕΙΣΜΙΚΟΣ ΑΡΜΟΣΤο ελάχιστο επιτρεπτό διάκενο για να αποφευχθεί η σύ-γκρουση είναι το άθροισμα των μέγιστων μετατοπίσεων των ανεξάρτητων αποκρίσεων των δύο κατασκευών. Όμως, επει-δή είναι απίθανο να συμβεί αυτό ταυτόχρονα ένα μικρότε-ρο κενό θα ήταν αρκετό για να αποφευχθεί η πρόσκρουση. Η τεχνική SRSS που βασίζεται στην θεωρία των τυχαίων δο-νήσεων, αναφέρεται στην τετραγωνική ρίζα του αθροίσμα-τος των τετραγώνων των μεγίστων σεισμικών μετακινήσεων των δύο κτιρίων και έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματι-κή από τις αναλυτικές μελέτες που έχουν γίνει ([1], [8]). Επί-σης, η χρήση κάποιου μαλακού υλικού στα κενά μεταξύ των κατασκευών μπορεί να αποσβέσει αρκετά τις συγκρούσεις. Αυτό βέβαια δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί ως μηχανισμός μείωσης της απόκρισης της ταλάντωσης [12].

6.1.2 ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΔΥΣΚΑΜΨΙΑΣ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣΑυξάνοντας τη δυσκαμψία του κτιρίου μειώνουμε το εύρος ταλάντωσής του και εξασφαλίζοντας ικανοποιητικό κενό μει-ώνουμε τις αρνητικές συνέπειες της αλληλεπίδρασης. Επίσης, μπορούμε να ρυθμίσουμε τα δυναμικά χαρακτηριστικά των δύο κατασκευών ώστε να ταλαντώνονται στην ίδια φάση και έτσι να αποφευχθούν οι προσκρούσεις [8].

6.2. ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣΗ ενίσχυση της κατασκευής επιτυγχάνεται με δύο τρόπους, με την ενίσχυση στοιχείων της κατασκευής και με ενίσχυση της κατασκευής με αποσβεστήρες ενέργειας.



6.2.1. ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣΣε αυτήν την περίπτωση στα πιθανά σημεία αλληλεπίδρα-σης ενισχύουμε εκείνα τα στοιχεία που μπορεί να αστοχή-σουν λόγω των συγκρούσεων, όπως τα ακραία υποστυλώ-ματα [18].

6.2.2. ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΜΕ ΑΠΟΣΒΕΣΤΗΡΕΣΗ απόκριση των κατασκευής ελέγχεται με παθητικές ή ενερ-γητικές μηχανές που αυξάνουν την απόσβεση της και βελτι-ώνουν συνολικά τη συμπεριφορά της. Επίσης, σε περίπτω-ση πολύ υψηλής απόσβεσης τα γειτονικά κτίρια ταλαντώνο-νται εντός φάσης παρόλο που έχουν διαφορετικές ιδιοπερι-όδους [4].

6.3. ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝΗ συμπεριφορά των κατασκευών κατά τη αλληλεπίδραση μπορεί να βελτιωθεί είτε με τη χρήση στοιχείων πρόσκρου-σης είτε με την ένωση των κτιρίων, ώστε να αποφευχθεί ο εμβολισμός και η αναπόφευκτη θραύση των υποστυλωμά-των στο σύνορο των κτιρίων.

Σχήμα 6: Τοιχώματα Πρόσκρουσης- Κάτοψη [21]

6.3.1. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΡΟΣΚΡΟΥΣΗΣΜε αυτό το μέτρο στα σημεία σύγκρουσης δημιουργούμε μεγάλα και δυνατά τοιχεία που θα δεχτούν την δύναμη πρό-σκρουσης βελτιώνοντας την συμπεριφορά της κατασκευής και τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν και ως αντισει-σμικά στοιχεία του φέροντος οργανισμού του κτιρίου. Στα σημεία σύγκρουσης, τα τοιχώματα-προσκρουστήρες υφί-

στανται βέβαια τοπικές βλάβες, οι οποίες είναι όμως επι-σκευάσιμες ([18],[21]). Αυτή η μέθοδος προβλεπόταν από τον ΝΕΑΚ 1995 αλλά καταργήθηκε στη νεότερη έκδοσή του ΕΑΚ 2000, αλλά συνεχίζει να θεωρείται από διακεκριμέ-νους Έλληνες ερευνητές ως μία ελκυστική εναλλακτική λύση αντί του αντισεισμικού αρμού όταν αυτός δεν μπορεί να εφαρμοστεί [21].

6.3.2. ΕΝΩΣΗ ΚΤΙΡΙΩΝΣε αυτήν την περίπτωση ενώνουμε τα κτίρια με αποσβεστή-ρες ενέργειας για να μειώσουμε την σοβαρότητα των συ-γκρούσεων (Σχήμα 7). Αυτή η μέθοδος όμως φέρνει πολλά τεχνικά και μη προ-βλήματα. Κτίρια με μικρό κενό ανάμεσα δεν διαθέτουν χώρο για την εγκατάσταση των στοιχείων απόσβεσης. Επί-σης, αλλάζει η κατανομή του φορτίου και οι δυναμικές ιδι-ότητες των κατασκευών και άρα οι απαιτήσεις των δοκών και υποστυλωμάτων σε όλη την κατασκευή. Τέλος, η ένω-ση κτιρίων με διαφορετικούς ιδιοκτήτες αποτελεί κοινωνι-κό και νομοθετικό εμπόδιο γιατί θα απαιτηθούν αλλαγές και στα δύο κτίρια [8].

Σχήμα 7: Ένωση κτιρίων, Triton square office complex (2001)

7. ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗΣΠεριστατικά αλληλεπίδρασης γειτονικών κτιρίων έχουν κα-ταγραφεί σε πολλούς μεγάλους σεισμούς. Εντούτοις περι-πτώσεις σοβαρής δομικής καταστροφής ή κατάρρευσης πα-ρατηρούνται σε μικρό ποσοστό [20]. Σε έρευνα όπου μελετή-θηκε η πιθανότητα εμφάνισης της αλληλεπίδρασης σε σχέση με την ιδιοπερίοδο της κατασκευής και το λόγο των ιδιοπε-ριόδων γειτονικών κτιρίων, παρατηρήθηκε ότι όσο οι περί-


οδοι των κατασκευών διαφοροποιούνται τόσο μειώνεται και η πιθανότητα σύγκρουσης. Επίσης, η πιθανότητα αλληλεπί-δρασης κτιρίων με ίδιο ύψος είναι μεγαλύτερη από ότι με δι-αφορετικό. Το πιο πιθανό σενάριο αλληλεπίδρασης είναι δι-πλανά κτίρια με περιόδους παρόμοιες αλλά όχι ίσες και συγ-χρόνως κοντά στην περίοδο του εδάφους. Συμπερασματικά, η εμφάνιση των ακίνδυνων και ελαφρών μορφών συγκρού-σεων είναι πολύ πιο πιθανή από ότι των επικίνδυνων και κα-ταστρεπτικών [16]. Εντούτοις, τα κτίρια ευάλωτα στην αλλη-λεπίδραση σε μία σεισμογενή χώρα όπως η Ελλάδα, πρέπει να προστατεύονται από αυτό το φαινόμενο το οποίο μπορεί να αποβεί καταστροφικό για αυτά, διαφορετικά ο σχεδια-σμός τους δεν είναι υπέρ της ασφάλειας.

8. ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΚΩΔΙΚΩΝΟι κανονισμοί ΕΚ8 και ΕΑΚ προτείνουν για την αποφυγή της αλληλεπίδρασης δημιουργία αντισεισμικού αρμού. Συγκε-κριμένα αναφέρουν:

EΚ8Για κτίρια που δεν ανήκουν στο ίδιο οικόπεδο, η απόστα-ση από την γραμμή του οικοπέδου πρέπει να είναι μεγαλύ-τερη από την μέγιστη οριζόντια μετατόπιση ds (όπου ds = q*de , όπου q ο συντελεστής συμπεριφοράς της κατασκευ-ής και de η ελαστική μετατόπιση του κτιρίου κατά το σεισμό σχεδιασμού).Για κτίρια που ανήκουν στο ίδιο οικόπεδο, η απόσταση με-ταξύ τους πρέπει να είναι μεγαλύτερη από τη ρίζα του αθροί-σματος των τετραγώνων των δύο μέγιστων οριζόντιων μετα-τοπίσεων των κτιρίων.Εάν το ύψος των ορόφων του υπό σχεδιασμού κτιρίου είναι ίδιο με αυτό του διπλανού κτιρίου, τότε η ελάχιστη απόστα-ση μπορεί να μειωθεί κατά 0,7.

ΕΑΚΣτην περίπτωση όπου υπάρχει πιθανότητα εμβολισμού υπο-στυλωμάτων του ενός κτιρίου από πλάκες ή άλλα στοιχεία του παρακειμένου, το προστατευτικό μέτρο είναι η πρόβλε-ψη σεισμικού αρμού πλήρους διαχωρισμού. Αν δεν γίνει ακριβέστερος υπολογισμός ο σεισμικός αρμός πλήρους δια-χωρισμού μπορεί να έχει εύρος ίσο με την τετραγωνική ρίζα του αθροίσματος των τετραγώνων των μεγίστων σεισμικών μετακινήσεων (Δ=qΔελ) των δύο κτιρίων στις θέσεις των επι-κίνδυνων υποστυλωμάτων, συμπεριλαμβανομένης και της επίδρασης της στροφής περί τον κατακόρυφο άξονα.Όταν δεν υπάρχει πιθανότητα εμβολισμού υποστυλωμάτων σε κανένα από τα δύο κτίρια, μπορεί να καθορίζεται με βάση τον συνολικό αριθμό των υπέρ το έδαφος εν επαφή ορόφων ως εξής: 4 cm για επαφή μέχρι και 3 ορόφους8cm για επαφή από 4 έως 8 ορόφους10cm για επαφή σε περισσότερους από 8 ορόφους

Ο ΚΑΝ.ΕΠΕ. προτείνει για την ενίσχυση των κατασκευών:

ΚΑΝ.ΕΠΕ.Σε περιπτώσεις κατά τις οποίες μεταξύ γειτονικών κτιρίων δεν υπάρχει απόσταση μεγαλύτερη του εύρους του αντισει-σμικού αρμού υπολογισμένου σύμφωνα με τον ΕΚ8-1 και δεν υπάρχει πιθανότητα εμβολισμού υποστυλώματος από πλάκα, δεν είναι αναγκαία η λήψη ειδικότερων μέτρων ένα-ντι σύγκρουσης. Όταν υπάρχει πιθανότητα εμβολισμού υπο-στυλώματος από πλάκα, συνίσταται η ενίσχυση των ως άνω ακραίων υποστυλωμάτων σε ολόκληρο το ύψος τους μέχρι τη θεμελίωση αυξάνοντας 100% τη σεισμική ένταση ανασχε-διασμού των εν λόγω υποστυλωμάτων. Εναλλακτικά, συνί-σταται η εμφάτνωση κατάλληλου τοιχώματος ή πτερυγίου πίσω από τα υπό κρούση ακραία υποστυλώματα, μέσα στο πρώτο φάτνωμα κατά τη διεύθυνση της πιθανολογούμενης κρούσης.Στην περίπτωση ομόρων κτιρίων με διαφορά αριθμού ορό-φων ίση ή μεγαλύτερη από 2 ή του 50% συνίσταται να λαμ-βάνεται υπόψη το ενδεχόμενο της εντός ή εκτός φάσης σει-σμικής σύγκρουσης. Προς τούτου κατά την ενίσχυση οποιου-δήποτε από τα δύο αυτά κτίρια, είναι δυνατόν αν λαμβάνεται υπόψη το εν λόγω ενδεχόμενο αυξάνοντας κατά 50% τη συ-νολική σεισμική ένταση ανασχεδιασμού του κτιρίου.

9. ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΜΕΤΡΩΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗΣΓια σκοπούς σχεδιασμού των τελευταίων προτάσεων μείω-σης του φαινομένου της αλληλεπίδρασης, βασική προϋπό-θεση είναι η γνώση του μεγέθους της δύναμης σύγκρου-σης που αναμένεται κατά τη διάρκεια του σεισμού. Η εύ-ρεση της δύναμης είναι αρκετά περίπλοκη γιατί απαιτεί την ανάλυση και των δύο κατασκευών. Εναλλακτικά, μπορεί να χρησιμοποιηθεί το φάσμα της δύναμης πρόσκρουσης που έχει προταθεί από τελευταία έρευνα και περιλαμβάνει τρισ-διάστατα διαγράμματα της ενδεχόμενης δύναμης σε συνάρ-τηση με τους κύριους προάγοντες που την επηρεάζουν. Οι παράγοντες αυτοί είναι η δομική διάταξη, το ενδιάμεσο κενό, η απόσβεση, η μάζα και η πλαστιμότητα των δύο κα-τασκευών [17]. Μέχρι τώρα δεν υπάρχει κάποια πρόταση από τους κανονισμούς για τον υπολογισμό αυτής της δύνα-μης. Η καθοδήγηση των κανονισμών για τη διαστασιολό-γηση των στοιχείων που θα δεχτούν τις συγκρούσεις είναι μόνο από τον ΚΑΝ.ΕΠΕ. όπου προτείνει αύξηση της σεισμι-κής έντασης κατά 100% για τα υποστυλώματα που θα δε-χθούν τη δύναμη, 50% αύξηση της σεισμικής έντασης για τη διαστασιολόγηση ανασχεδιασμού κτιρίων με σημαντική διαφορά ύψους, ενώ δεν αναφέρει κάτι για τον σχεδιασμό των τοιχείων πρόσκρουσης που προτείνει.



Β. ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗΣ ΓΕΙΤΟΝΙΚΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ ΜΕ SAP20001. ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣΕξετάζεται η περίπτωση αλληλεπίδρασης δύο κτιρίων με ίδιο ύψος ορόφων αλλά με διαφορετικό συνολικό ύψος. Αυτό ση-μαίνει πως η πιθανή σύγκρουση μπορεί να γίνει μόνο στις στάθμες των πλακών (σύγκρουση πλάκα με πλάκα). Δημι-ουργήθηκαν μοντέλα στις δύο διαστάσεις x, z. Οι κύριοι πα-ράγοντες που καθορίζουν τον κίνδυνο των συγκρούσεων εί-ναι ο τύπος των κτιρίων, η επιτάχυνση του εδάφους, το είδος του εδάφους και η απόσταση μεταξύ των κτιρίων. Στη συγκε-κριμένη ανάλυση θεωρούμε:Τύπος κτιρίων: Έχουμε ένα 7όροφο κτίριο (κτίριο 1) συνολι-κού ύψους 21m και ένα 3όροφο κτίριο (κτίριο 2) ύψους 9m (σχήμα 8). Πρόκειται για πλαισιακές κατασκευές από οπλι-σμένο σκυρόδεμα με ίσα ανοίγματα 6m και ίσα ύψη ορό-φων 3m.Επιτάχυνση εδάφους: Η επιτάχυνση του εδάφους ενεργεί μόνο στην διεύθυνση x και θεωρούμε ότι μετακινήσεις και στροφές εκτός επιπέδου x, z είναι αμελητέες.

Είδος εδάφους: Χάριν απλότητας οι ιδιότητες του εδάφους δεν λήφθηκαν υπόψη στην συγκεκριμένη εργασία.Απόσταση μεταξύ των κτιρίων: Αναλύθηκαν 3 διαφορετι-κά μοντέλα όπου τα κτίρια: α) βρίσκονται εξαρχής σε επαφή (e=0 cm), β) έχουν ενδιάμεση απόσταση ορισμένη από ΕΑΚ (e=4 cm) (βλ. §3), γ) βρίσκονται στην ελάχιστη δυνατή από-σταση όπου δεν αλληλεπιδρούν (e=8 cm).

2. ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΤΙΡΙΩΝΤα δύο κτίρια σχεδιάστηκαν σύμφωνα με τον ΕΚΩΣ και τον ΕΑΚ. Για τα κατακόρυφα φορτία έγινε γραμμική ελαστική ανάλυση για τους εξής συνδυασμούς φόρτισης:• Οριακή κατάσταση αστοχίας: 1,35G+1,5Q• Οριακή κατάσταση λειτουργικότητας: G+Q Για τα οριζόντια φορτία (σεισμική φόρτιση) έγινε μια “ισο-δύναμη” γραμμική φασματική ανάλυση όπου εφαρμόστη-καν οι εξής παράμετροι:• Μέγιστη επιτάχυνση εδάφους 0,24g• Τύπος εδάφους Β• Συντελεστής συμπεριφοράς της κατασκευής q=3,5

Σχήμα 8: Μόρφωση κτιρίων 1,2


Τελικώς τα κτίρια σχεδιάστηκαν με κατακόρυφα στοιχεία διαστάσεων 45x45 cm και οριζόντια στοιχεία διαστάσεων 30x45 cm. Ο οπλισμός λήφθηκε υπόψη δημιουργώντας ισο-δύναμες δυσκαμψίες στα μέλη. Συγκεκριμένα, για τις αναλύ-σεις των οριζόντιων δράσεων ο ΕΑΚ προτείνει οι δυσκαμψί-ες των στοιχείων να υπολογίζονται με παραδοχή σταδίου ΙΙ (ρηγματωμένες διατομές). Για τα υποστυλώματα η δυσκαμ-ψία επιτρέπεται να λαμβάνεται ίση με αυτήν του σταδίου Ι, χωρίς τον συνυπολογισμό της συμβολής του οπλισμού, ενώ για τα δοκάρια ίση με το 1/2 του σταδίου Ι, χωρίς τον συνυ-πολογισμό της συμβολής του οπλισμού. Επιπλέον οι σεισμι-κές αποκρίσεις έχουν ελεγχθεί και δεν παρουσιάζονται φαι-νόμενα 2ης τάξης. Οι μέγιστες σεισμικές αποκρίσεις από την φασματική ανάλυση ανά όροφο φαίνονται στον πίνακα 1.

Πίνακας 1: Μέγιστες σεισμικές αποκρίσεις ανά όροφο

3. ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΣΕΙΣΜΙΚΟΥ ΑΡΜΟΥΌλοι οι κώδικες προτείνουν ακριβή υπολογισμό της από-στασης του κενού για την πλήρη αποφυγή συγκρούσεων με βάση την φασματική ανάλυση. Στην συγκεκριμένη ανάλυση έχουμε: e=d1+d2=0,04m, όπου d1=0,024m η μέγιστη από-κριση του κτιρίου 1 στον 3ο όροφο και d2= 0,018m η μέγι-στη απόκριση του κτιρίου 2 στον 3ο όροφο.Σε περίπτωση όπου δεν γίνεται ακριβής υπολογισμός οι κώ-δικες προτείνουν:ΕΑΚ: για επαφή μέχρι και 3 ορόφους 0,04m.ΕΚ8: SRSS=√(d12+d22)=0,03 m και επειδή έχουμε ίδια ύψη ορόφων η τιμή μειώνεται κατά 30%, δηλαδή περίπου 0,02m.Επιλέγουμε για την ανάλυση την τιμή του ΕΑΚ ως πιο συντη-ρητική.

4. ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗΣ4.1. ΣΕΙΣΜΙΚΗ ΔΙΕΓΕΡΣΗΗ ανάλυση του φαινομένου της αλληλεπίδρασης των κτιρί-ων έγινε με την μέθοδο της ανελαστικής δυναμικής ανάλυσης χρονοϊστορίας. Η σεισμική διέγερση που χρησιμοποιήθηκε είναι ο σεισμός του El Centro διάρκειας 30 δευτερολέπτων, που συνέβη στο Mexico το 1940, με μέγιστη σεισμική επιτά-χυνση 0,32g. Το επιταχυνσιογράφημα φαίνεται στο σχήμα 9. Ο συντελεστής απόσβεσης λήφθηκε ως ξ=0,05.

Σχήμα 9: Επιταχυνσιογράφημα El Centro 1940

4.2. ΠΑΡΑΔΟΧΕΣΚατά την σεισμική διέγερση τα φαινόμενα σύγκρουσης των δύο κτιρίων μπορεί να συμβούν σε κάθε όροφο στο ύψος της πλάκας. Συγκεκριμένα έχουμε 3 πιθανά σημεία σύγκρου-σης, στον 1ο, 2ο και 3ο όροφο. Η μοντελοποίηση του φαι-νομένου της σύγκρουσης γίνεται με την βοήθεια κάποιων συνδέσμων (στοιχεία επαφής) τα οποία το SAP ονομάζει gap links. Πρόκειται για ελατήρια τα οποία ενεργοποιούνται μόνο σε θλίψη όταν η συνολική απόκριση των κτιρίων ξε-περάσει το ενδιάμεσο κενό (σχήμα 10). Αυτό σημαίνει ότι τα κτίρια μπορούν ελεύθερα να απομακρυνθούν το ένα με το άλλο (σχήμα 11). Η δυσκαμψία του ελατηρίου θεωρήθη-κε ίση με 10.000.000 kN/m, τιμή που χρησιμοποίησαν οι Maison, Kasai [1] και βρίσκεται εντός ορίων τιμών που προ-τείνει το Sap [19]. Τέλος, θεωρούμε ότι σε κάθε στάθμη ορό-φου υπάρχουν πλάκες από οπλισμένο σκυρόδεμα οι οποί-ες επιβάλλουν διαφραγματική λειτουργία. Έτσι οι δυνάμεις κρούσης κατανέμονται σε όλα τα μέλη που συνδέονται με την στάθμη ορόφου.

Σχήμα 10: Λειτουργία των στοιχείων επαφής κατά την σύγκρουση των κτιρίων



Σχήμα 11: Λειτουργία των στοιχείων επαφής κατά την απομάκρυνση των κτιρίων

5. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑΈγιναν συνολικά 3 αναλύσεις χρονοϊστορίας, μια για κάθε περίπτωση απόστασης των κτιρίων: α) 0cm, β) 4cm και γ) 8cm. Φαινόμενα αλληλεπίδρασης παρατηρήθηκαν μόνο στις περιπτώσεις α και β, ενώ στην περίπτωση γ τα κτίρια τα-λαντώνονταν ανεξάρτητα. Τα παρακάτω αποτελέσματα αφο-ρούν το κτίριο 1, καθώς το κτίριο 2 ως πιο δύσκαμπτο θεω-ρούμε ότι έχει μικρές επιπτώσεις από τις συγκρούσεις.

5.1. ΜΕΤΑΤΟΠΙΣΕΙΣΣτο σχήμα 12 βλέπουμε την μέγιστη μετατόπιση ανά όροφο του κτιρίου 1 για τις 3 περιπτώσεις. Στην αριστερή πλευρά όπου υπάρχει ελευθερία κίνησης, δεν παρατηρούνται σημα-ντικές διαφορές. Αντίθετα, στην δεξιά πλευρά οι διαφορές εί-ναι πιο έντονες. Η απόκριση στην περίπτωση μηδενικού κε-νού είναι η μικρότερη εφόσον εμποδίζεται από το κτίριο 2. Στο σημείο σύγκρουσης (όροφος 3) έχουμε μέγιστη από-κριση στην ελεύθερη ταλάντωση, και ελάχιστη στο μηδενικό κενό όπως αναμενόταν. Στην κορυφή (όροφος 7) μέγιστη με-τακίνηση έχουμε στην περίπτωση κενού 4cm, με μικρή δια-φορά σε σχέση με τις άλλες περιπτώσεις. Στο σχήμα 13 βλέπουμε την απόκριση του 3ου ορόφου του κτιρίου 1 καθ’ όλη την διάρκεια του σεισμού για τις 3 πε-ριπτώσεις. Στον 3ο όροφο παρατηρούμε ότι για μηδενική απόσταση μεταξύ των κτιρίων έχουμε μετατόπιση του δια-γράμματος προς τα κάτω. Αυτό σημαίνει αύξηση των μετατο-πίσεων προς τα αριστερά και μείωση προς τα δεξιά λόγω του κτιρίου 2 που το εμποδίζει.Στο σχήμα 14 βλέπουμε αντίστοιχα τις μετατοπίσεις για τον 7ο όροφο. Οι διαφορές στις μετατοπίσεις του 7ου ορόφου δεν είναι σημαντικές.

Σχήμα 12: Μέγιστες αποκρίσεις καθ’ ύψος του κτιρίου 1

Σχήμα 13: Απόκριση 3ου ορόφου, κτιρίου 1 κατά την διάρκεια του σεισμού

Σχήμα 14: Απόκριση 7ου ορόφου, κτιρίου 1 κατά την διάρκεια του σεισμού

5.2. ΤΕΜΝΟΥΣΑ ΔΥΝΑΜΗΗ σύγκρουση των κτιρίων αυξάνει σημαντικά την τέμνουσα δύναμη που δρα στο κτίριο 1, και η κατανομή της φαίνεται στο σχήμα 15. Τα υποστυλώματα που καταπονούνται περισ-σότερο είναι αυτά του 1ου ορόφου και αυτά των ορόφων πάνω από το επίπεδο πρόσκρουσης. Στον 1ο όροφο η δυ-σμενέστερη περίπτωση είναι αυτή κατά την οποία δεν υπάρ-χει κενό ανάμεσα στα κτίρια, όπου η τέμνουσα βάσης διπλα-σιάζεται. Στους ορόφους πάνω από το σημείο πρόσκρου-σης, παρατηρούμε μεγάλες αυξήσεις των τεμνουσών λόγω του τραντάγματος. Στον 4ο όροφο έχουμε μέγιστη τέμνουσα για την περίπτωση κενού 4cm. Στους ορόφους 6 και 7 η δυ-σμενέστερη περίπτωση είναι αυτή του μηδενικού κενού που προκαλεί διπλασιασμό της τέμνουσας.



Παρατηρούμε ότι και στις δύο περιπτώσεις αλληλεπίδρασης τα αποτελέσματα είναι δυσμενή. Ο αντισεισμικός αρμός των 4cm που πρότεινε ο ΕΑΚ δεν απέτρεψε τελικά τις συγκρού-σεις μεταξύ των κατασκευών. Ειδικά στον 4ο όροφο αυτή η περίπτωση είναι και η δυσμενέστερη.

5.3. ΔΥΝΑΜΗ ΠΡΟΣΚΡΟΥΣΗΣΟ πίνακας 2 περιέχει τις μέγιστες δυνάμεις πρόσκρουσης στις στάθμες των τριών πρώτων ορόφων. Παρατηρείται ότι στην περίπτωση μηδενικής απόστασης η δύναμη πρόσκρουσης αυξάνεται όσο ανεβαίνουμε επίπεδο. Αυτό ήταν αναμενόμε-νο δεδομένου ότι στους ψηλότερους ορόφους έχουμε και με-γαλύτερη ορμή. Επίσης φαίνεται ότι η δύναμη πρόσκρουσης αυξάνεται όσο η απόσταση των κτιρίων μειώνεται. Τα μηδε-νικά υποδεικνύουν ότι δεν υπήρξε επαφή στον συγκεκριμέ-νο όροφο κατά την διάρκεια του σεισμού.

Γ.ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑΗ αλληλεπίδραση παρακείμενων κατασκευών είναι ένα φαι-νόμενο που παρατηρείται όταν ισχυροί σεισμοί πλήττουν με-γάλες πόλεις και πυκνοκατοικημένες περιοχές. Η μελέτη του έχει απασχολήσει πολλούς μελετητές τα τελευταία 20 χρό-νια, οι οποίοι αντιπαρατίθενται σε κάποιο βαθμό. Στα σημεία που συμφωνούν, όμως, είναι ότι πρόκειται για ένα πολύπλο-κο πρόβλημα που απαιτεί ακόμα αρκετή μελέτη και έρευ-να, και το οποίο όταν αμελείται στο σχεδιασμό των κτιρίων οδηγεί σε μη συντηρητικές κατασκευές. Οι κώδικες κατά το πλείστον δεν βοηθούν όμως σε αυτό, μιας και προτείνουν

γενικευμένες παραδοχές και δεν εφιστούν την προσοχή των μηχανικών στα ευάλωτα σε αλληλεπίδραση κτίρια. Εξαίρε-ση αποτελεί ο ΚΑΝ.ΕΠΕ., στον οποίο βρίσκεται παράρτημα για την αλληλεπίδραση υφιστάμενων κατασκευών. Τα αποτε-λέσματα των αναλύσεων χρονοϊστορίας που πραγματοποιή-θηκαν για την περίπτωση αλληλεπίδρασης δύο κτιρίων ίδιου ύψους ορόφων και διαφορετικού συνολικού ύψους για ενδι-άμεσο κενό 0 cm, 4 cm και 8 cm, οδήγησαν στα παρακάτω συμπεράσματα:

•το ψηλό και εύκαμπτο κτίριο είναι το ευάλωτο όταν αλληλε-πιδρά με κοντό και δύσκαμπτο.•η μεγαλύτερη μεταβολή στην απόκριση του ψηλού κτιρίου παρατηρήθηκε στην περίπτωση μηδενικού κενού μεταξύ των κατασκευών, όπου είχαμε μείωση συγκριτικά με αυτήν της ελεύθερης ταλάντωσης.•η επίδραση των συγκρούσεων προκάλεσε μεγάλη αύξηση (έως και διπλασιασμό) των τεμνουσών δυνάμεων στο επίπε-δο του ισογείου και στα επίπεδα πάνω από την στάθμη επα-φής των κτιρίων (3ος όροφος).•η δύναμη πρόσκρουσης μειώθηκε με την αύξηση του κενού μεταξύ των κατασκευών.•το προτεινόμενο μήκος αντισεισμικού αρμού του ΕΑΚ (4 cm) αποδείχθηκε ανεπαρκές για την αποφυγή των προ-σκρούσεων για έναν πιθανό μεγάλο σεισμό. Μάλιστα, στο επίπεδο 4ου ορόφου προκάλεσε τη μεγαλύτερη διατμητική δύναμη από τις εξεταζόμενες περιπτώσεις.

Πίνακας 2: Δύναμη πρόσκρουσης ανά όροφο

Σχήμα 15: Μέγιστες τέμνουσες δυνάμεις καθ’ ύψος του κτιρίου 1



Δ. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ[1] Bruce F. Maison and Kazuhiko Kasai, “Dynamics of pounding when two buildings collide”, Earthquake Engineering and Structural Dynamics, Vol. 21, (1992)[2] Robert Jankowski, “Earthquake induces pounding between equal height buildings with substantially different dynamic properties”, Engineering Structures 30 (2008) [3] V. Jeng and W.L. Tzeng, “Assessment of seismic pounding hazard for Tapei City”, Engineering Structures 22 (2000) [4] C.P. Pantelides and X. Ma, “Linear and nonlinear pounding of structural systems”, Computers & Structures Vol.66, No 1, pp. 79-92 1998[5] Cole,Dhakal,Carr,Bull, “Case studies of observed pounding damage dur-ing the 2010 Darfield earthquake”, Ninth Pacific Conf. on Erthquake Engi-neering, April 2010[6] Maison,Kasai, ”Analysis for type of structural pounding” J.Struct.Eng.116,(1990)[7] Karayannis,Favvata,“Earthquake-induced interaction between adjacent reinforced concrete structures with non-equal heights”, Earthquake Engin & Struct Dyn, 2005[8] Cole, G., Dhakal, R.P., Carr, A.J., Bull, D.,”Building pounding state of the art: Identifying structures vulnerable to pounding damage”, (NZSEE) Confer-ence,2010[9] Muthukumar, DesRoches, “Evaluation of impact models for seismic pounding”, 13th World Conf. on Earthquake Engineering Vancouver, 2004 Paper No. 235 [10] Chouw, “Influence of soil-structure interaction on poundind response

of adjacent buildings due to near-source earthquakes”, Journal of Applied Mechanics,Vol.5(2002)[11] Shakya, Ohmachi, “Mid-column seismic pounding of R.C. buildings in a row considering effects of soil”,14th World Conf. on Earthquake Engineer-ing 2008 [12] Anagnostopouos, “Pounding of buildings in series during earthquakes”, Earthquake Engin. And Struct. Dyn,Vol.16 (1988)[13] Φαββάτα, ”Διερεύνηση σεισμικής συμπεριφοράς και ικανότητας πολυόροφων Κ.Ω.Σ.”,Τεχνικά Χρονικά 2007[14] Uliege 2007, «Analysis of hammering problems», 6th Framework Pro-gramme[15] Anagnostopoulos, “An investigation of earthquake induced pounding between adjacent buildings”,Earthquake Eng and Struct Dyn, VOL. 21, 289-302 (1992)[16] Jeng-Hsiang Lin1 and Cheng-Chiang Weng2, “Probability analysis of seismic pounding of adjacent buildings”, Earthquake Engng Struct. Dyn. 2001; 30[17] Robert Jankowski, “Pounding force response spectrum under earthquake excitation”, Engineering Structures 28 (2006) 1149–1161[18] KΑΝ.ΕΠΕ. ΟΑΣΠ 2010-11, “4.8 Σεισμική αλληλεπίδραση γειτονικών κτιρίων”[19] CSI, “Analysis Reference Manual for SAP2000, ETABS and SAFE”, 2007[20] Anagnostopoulos, “Building pounding re-examined: How serious a problem is it?”, Elsevier Paper No. 2108 (1996)[21]Αναγνωστόπουλος και Καραμανέας, «Τοιχώματα Προσκρουστήρες: Μία πρακτική λύση αποφυγής του σεισμικού αρμού», 3ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αντισεισμικής Μηχανικής 2008, Άρθρο 1879.



Ενίσχυση κατασκευών οπλισμένου σκυροδέματος με μεταλλικούς συνδέσμους δυσκαμψίας

ΕΙΣΑΓΩΓΗΜια από τις πιο αποτελεσματικές και ευρέως γνωστές τεχνικές ενίσχυσης υφιστάμενων κατασκευών από οπλισμένο σκυρόδε-μα είναι η χρήση μεταλλικών συνδέσμων δυσκαμψίας σε προε-πιλεγμένα φατνώματα των φορέων της κατασκευής. Στην Ελλά-δα λόγω των συχνών σεισμικών γεγονότων αλλά και της ύπαρ-ξης μεγάλου αριθμού κτιρίων κατασκευασμένων σύμφωνα με τον μη αναθεωρημένο κανονισμό του 1984 υπάρχει η ανά-γκη ενίσχυσης των υφιστάμενων κτιρίων για την αποφυγή μη πλάστιμου τρόπου αστοχίας τους αλλά και κατάρρευσής τους. Μέσα από τον έλεγχο τρωτότητας ο μηχανικός εντοπίζει τα ση-μεία ανεπάρκειας και επιλέγει την κατάλληλη τεχνική για την ενί-σχυση του κτιρίου. Οι μεταλλικοί σύνδεσμοι δυσκαμψίας απο-τελούν ένα αποτελεσματικό σύστημα αντίστασης έναντι πλευ-ρικών φορτίων και ικανοποιούν τις πρόσθετες απαιτήσεις σε αντοχή, πλαστιμότητα και δυσκαμψία με αποτέλεσμα να ανα-βαθμίζουν τη σεισμική συμπεριφορά του υφιστάμενου κτιρίου.

ΜΕΤΑΛΛΙΚΟΙ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ ΔΥΣΚΑΜΨΙΑΣΟι σύνδεσμοι δυσκαμψίας είναι κατά κύριο λόγο μεταλλι-κοί αφού ο χάλυβας λόγω των όλκιμων χαρακτηριστικών του

αναλαμβάνει μεγάλες πλαστικές παραμορφώσεις και απορ-ροφά μεγαλύτερη σεισμική ενέργεια. Οι μεταλλικοί σύνδε-σμοι δυσκαμψίας χρησιμοποιούνται για να αυξήσουν την αντοχή σε πλευρική φόρτιση. Με την προσθήκη των συν-δέσμων δυσκαμψίας, οι σεισμικές δυνάμεις αναλαμβάνονται κυρίως από τις αξονικές δυνάμεις των συνδέσμων. Η ενίσχυ-ση της κατασκευής με μεταλλικούς συνδέσμους δυσκαμψίας αποτρέπει την εμφάνιση ψαθυρής αστοχίας μέσω της δημι-ουργίας πλαστικών αρθρώσεων.

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΣΥΝΔΕΣΜΩΝ ΔΥΣΚΑΜΨΙΑΣΟι σύνδεσμοι δυσκαμψίας μπορούν να διαχωριστούν στις εξής κατηγορίες:

1) Ανάλογα με τον τρόπο σύνδεσης των μελών του συνδέ-σμου δυσκαμψίας με το ζύγωμα του φατνώματος σε:α) Κεντρικούςβ) Έκκεντρους 2) Ανάλογα με το είδος της σύνδεσης των δικτυωτών συνδέ-σμων με την υφιστάμενη κατασκευή οπλισμένου σκυροδέ-ματος σε:

Nικολοπούλου ΒασιλικήΤζουμανίκα Γεωργία

Σχήμα 1: Χρήση δικτυωτού χιαστί συνδέσμου σε πολυώροφο κτίριο [12]


α) Συνδέσμους με εξωτερική σύνδεσηβ) Συνδέσμους με εσωτερική σύνδεση, οι οποίοι κατατάσσο-νται περαιτέρω ως: i) Άμεσης σύνδεσης ii) Έμμεσης σύνδεσης Προφανώς ένας δικτυωτός σύνδεσμος θα ανήκει και στις δύο κατηγορίες, μπορεί για παράδειγμα να είναι έκκεντρος, εσωτερικός και με άμεση σύνδεση με το υπάρχον πλαίσιο.Ακολουθεί περιγραφή των ιδιοτήτων και των κατασκευαστι-κών λεπτομερειών των παραπάνω κατηγοριών. 1.α) Κεντρικοί: Είναι η μορφή που χρησιμοποιείται πιο συ-χνά στην πράξη. Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται οι απλοί και χιαστί διαγώνιοι (Τύπος / και Χ αντίστοιχα) και οι σύνδε-σμοι τύπου V, Λ ή Κ.Οι σύνδεσμοι τύπου / ή Χ έχουν στοιχεία κατά τη διεύθυν-ση της μίας ή και των δύο διαγωνίων του φατνώματος αντί-στοιχα (Σχήμα 2,3).

Σχήμα 2: α) απλοί και β) χιαστί σύνδεσμοι δυσκαμψίας σε πλαισιωτούς φορείς [4]

Σχήμα 3: Χρήση δικτυωτού απλού συνδέσμου σε πολυώροφο κτίριο και κατασκευαστική λεπτομέρεια κόμβου [9]

Αναλαμβάνουν μόνο πλευρικά φορτία τα οποία μεταφέρο-νται μέσω των συνδέσμων και καταπονούν αξονικά τα δι-αγώνια μέλη και τα κατακόρυφα φορτία αναλαμβάνονται από το πλαίσιο οπλισμένου σκυροδέματος. Κατά τη δια-στασιολόγησή τους θεωρείται ότι οι εφελκυόμενες διαγώνι-οι μόνο συνεισφέρουν στην ανάληψη των εναλλασσόμενων σεισμικών δυνάμεων ενώ οι θλιβόμενες προφανώς αγνοού-νται. Έτσι στους χιαστί συνδέσμους τα θλιβόμενα και εφελ-κυόμενα μέλη βρίσκονται στο ίδιο φάτνωμα ενώ στην περί-

πτωση των απλών συνδέσμων, σε διαφορετικά φατνώματα [10],[4]. Η θεώρηση ότι το πλευρικό φορτίο αναλαμβάνεται εξ→ολοκλήρου από τις εφελκυόμενες διαγώνιους επιβεβαιώ-νεται από πειράματα όπου μελετάται η απόκριση πλαισίων οπλισμένου σκυροδέματος ενισχυμένων με απλούς και χι-αστί συνδέσμους δυσκαμψίας και μη ενισχυμένων σε ανα-κυκλιζόμενη φόρτιση. Κατά την εφαρμογή θλιπτικού φορ-τίου τα μέλη λυγίζουν και παραμορφώνονται πλευρικά σχη-ματίζοντας πλαστική άρθρωση στο μέσον του μήκους τους, κάτι που συνεπάγεται τη μείωση της αντοχής τους. Στη συ-νέχεια, με τη δράση εφελκυστικής δύναμης, το εφελκυόμενο μέλος αναλαμβάνει το φορτίο και διαρρέει. Διαδοχική φόρ-τιση σε θλίψη έχει ως αποτέλεσμα τον λυγισμό του διαγώνι-ου μέλους υπό τη δράση φορτίων μικρότερων από την αρχι-κή αντοχή του. Αυτό οφείλεται σε παραμένουσες παραμορ-φώσεις, στην αύξηση του μήκους λυγισμού (λόγω του πρό-τερου εφελκυσμού) και στο φαινόμενο Bauschinger [3],[7].Στο σχήμα 4 δίνεται η χαρακτηριστική μορφή του ελλειψοει-δούς βρόχου υστέρησης του συνδέσμου δυσκαμψίας.

Σχήμα 4: Βρόχος υστέρησης του συνδέσμου δυσκαμψίας [3]

Το γενικό συμπέρασμα που προκύπτει είναι η σημαντική αύ-ξηση στη διατμητική αντοχή εντός επιπέδου ενός πλαισίου οπλισμένου σκυροδέματος λόγω της ενίσχυσης του από 2,5 έως 4 φορές για συνδέσμους με ένα διαγώνιο μέλος και χι-αστί συνδέσμους αντίστοιχα [7]. Τα προβλήματα λυγισμού που παρουσιάζονται στα θλιβόμενα μέλη και η σχετικά φτω-χή μετελαστική συμπεριφορά έχει ως αποτέλεσμα την από-τομη αστοχία και την μικρή δυνατότητα απορρόφησης με-γάλου ποσοστού σεισμικής ενέργειας, κάτι που καθιστά δυ-σμενές το σύστημα αυτό για έναν πλάστιμο σχεδιασμό [4]. Εξάλλου η αύξηση της δυσκαμψίας μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη αδρανειακή δύναμη λόγω σεισμού [12]. Επιση-μαίνεται ξανά, ωστόσο, η ευεργετική επίδραση τους στην αύξηση αντοχής και δυσκαμψίας της υφιστάμενης κατασκευ-


ής έναντι των σεισμικών δράσεων και η καταλληλότητα χρη-σιμοποίησης τους σε επίπεδο επιτελεστικότητας: προστασία ανθρώπινης ζωής [4].Οι σύνδεσμοι της μορφής V, Λ αποτελούνται από δύο στοι-χεία ανά φάτνωμα που συντρέχουν σε ένα κοινό ενδιάμεσο σημείο της δοκού του πλαισίου. Το σημείο αυτό δεν παρα-βιάζει τη στατική συνέχεια του ζυγώματος και συνεπώς δεν θεωρείται ως στήριξη [4]. Ανάλογα με τη θέση του σημείου σύνδεσης στο φάτνωμα, κάτω ή πάνω, ο σύνδεσμος ονομά-ζεται τύπου V και τύπου Λ αντίστοιχα. Το Σχήμα 5 που ακο-λουθεί δείχνει τις διάφορες διατάξεις αυτού του είδους.

Η βασική διαφορά των συνδέσμων δυσκαμψίας V, Λ με τους χιαστί και τους απλούς συνδέσμους είναι ότι στον τύπο αυτό και οι θλιβόμενες και οι εφελκυόμενες διαγώνιοι αναλαμβά-νουν τις οριζόντιες δυνάμεις και συνεισφέρουν στην ανάλη-ψη των κατακόρυφων φορτίων [4].Άλλο ένα είδος δικτυωτού συνδέσμου είναι ο σύνδεσμος της μορφής Κ (Σχήμα 6).

Σχήμα 6: Σύνδεσμοι τύπου Κ [4]

Αυτού του είδους οι σύνδεσμοι συνίσταται να αποφεύγονται διότι εισάγουν δυσμενή φαινόμενα δεύτερης τάξεως. Επιπλέ-

ον απαιτούν τη συμμετοχή του υποστυλώματος στην ανάπτυ-ξη του μηχανισμού διαρροής. Με αυτόν τον τρόπο περιορί-ζεται η δυνατότητα πλάστιμης συμπεριφοράς του συστήμα-τος πλαίσιο- σύνδεσμοι δυσκαμψίας [10]. Για την αντιμετώπιση του βασικού προβλήματος του λυ-γισμού των θλιβόμενων μελών του συνδέσμου δυσκαμψί-ας έχει προταθεί μια μέθοδος χρήσης διαγώνιων σύμμι-κτων στοιχείων που είναι ανθεκτικά σε λυγισμό (Buckling Restrained Brace Frame-BRBF system) [14]. Πρόκειται για ένα σύστημα από συνδέσμους δυσκαμψίας που παρουσιάζουν ανθεκτικότητα σε λυγισμό και χρησιμο-ποιούνται από τις αρχές του αιώνα. Αν και η πρώτη τους εφαρμογή τοποθετείται γύρω στο 1988 στην Ιαπωνία άρχι-σαν να χρησιμοποιούνται στην Αμερική είτε σε καινούργιες κατασκευές ή σε υφιστάμενες το 2000 μετά από πειράμα-τα που πραγματοποιήθηκαν στο Πανεπιστήμιο του Berkeley. Αυτοί οι μεταλλικοί σύνδεσμοι ξεχωρίζουν από τους υπόλοι-πους λόγω της μεγάλης τους πλαστιμότητας, της δυσκαμψίας και της αναμενόμενης συμπεριφοράς τους. Το σύστημα BRBF αποτελείται από ένα μεταλλικό πυρήνα και από σκυρόδεμα που τον περιβάλλει (Σχήμα 7). Ο μεταλ-λικός πυρήνας αντιστέκεται στις αξονικές τάσεις ενώ το σκυ-ρόδεμα προστατεύει το μεταλλικό πυρήνα από λυγισμό.

Σχήμα 7: Διατομή διαγώνιου μέλους BRBF συστήματος [14]

Το BRBF χρησιμοποιείται σαν στοιχείο που αντιστέκεται σε πλευρικές δυνάμεις και μειώνει την αστοχία σε λυγισμό των


Σχήμα 5: Σύνδεσμοι τύπου V ή Λ [4]


εύκαμπτων στοιχείων της κατασκευής. Διακρίνεται για την πλαστιμότητα του αλλά και για την υστερητική συμπεριφορά του αφού έχει πλήρεις και ισορροπημένους κύκλους υστέ-ρησης. Επιπρόσθετα, παρουσιάζει κοινή συμπεριφορά σε εφελκυστική και θλιπτική διαρροή, πράγμα το οποίο εξα-λείφει την αστάθεια λόγω μεταλυγιστικών φορτίων που πα-ρουσιάζουν τα συμβατικά συστήματα, (Special Concentric Braced Frames). Τέλος, ξεχωρίζει για την ικανότητα πλαστι-κής παραμόρφωσης που υπερβαίνει τις απαιτήσεις για πλα-στική παραμόρφωση σύμφωνα με τους κανονισμούς [14]. 1.β) Έκκεντροι: Στους έκκεντρους συνδέσμους δυσκαμψίας τουλάχιστον ένα από τα μέλη συνδέεται με το ζύγωμα έκ-κεντρα ως προς τον αντίστοιχο κόμβο του υποστυλώματος. Χαρακτηριστικές διατάξεις δίνονται στο Σχήμα 8.

Σχήμα 8: Έκκεντροι Σύνδεσμοι Δυσκαμψίας σε πλαισιωτούς φορείς [6]

Το τμήμα της δοκού που αποτελεί την έκκεντρη σύζευξη ονομάζεται δοκός σύζευξης και καταπονείται έντονα σε κάμψη και διάτμηση. Ο σχεδιασμός αυτού του στοιχείου βασίζεται στη πλάστιμη συμπεριφορά και διαρροή του έτσι ώστε να απορροφά ενέργεια και να αποτρέπει το λυγισμό των μελών του συνδέσμου δυσκαμψίας. Η μορφή που μας ενδιαφέρει περισσότερο είναι η μορφή Υ η ανεστραμμένου Υ διότι η δοκός από οπλισμένο σκυρόδεμα δεν έχει μεγά-λη δυνατότητα να δρα ως πλάστιμος συνδετήριος σύνδε-σμος [6].Στη μορφή Υ το κατακόρυφο μεταλλικό σκέλος συνδέε-ται στο μέσον της δοκού του φατνώματος και αναλαμβάνει αποκλειστικά τις σεισμικές δράσεις γι’ αυτό ονομάζεται και σεισμικός σύνδεσμος. Είναι λοιπόν, πολύ σημαντικό αυτό το σκέλος να σχεδιαστεί με αυξημένες απαιτήσεις πλαστιμό-τητας και να φτάσει πρώτο στη διαρροή όταν ενεργούν σει-σμικές δυνάμεις, ώστε τα δικτυωτά μέλη να παραμείνουν στην ελαστική περιοχή και να αποφευχθεί πιθανή ψαθυ-ρή αστοχία τους λογω λυγισμού.[3],[6]. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί επίσης στη σύνδεση του σεισμικού αυτού συνδέσμου με τη δοκό του πλαισίου για να εξασφαλιστεί η αποτελεσματική μεταφορά του σεισμικού φορτίου.

Σχήμα 9: Λεπτομέρεια σεισμικού συνδέσμου και τομή S-S [6]

Το πιο βασικό πλεονέκτημα των έκκεντρων συνδέσμων είναι ότι συνδυάζουν τις πιο απαιτητικές προδιαγραφές για αντι-σεισμικό σχεδιασμό, δηλαδή υψηλή δυσκαμψία σε κανονι-κά επίπεδα πλευρικής φόρτισης και πολύ καλή πλαστιμότη-τα στη σπάνια περίπτωση μεγάλου σεισμικού φορτίου [8].2.α) Σύνδεσμοι με εξωτερική σύνδεση: Αποτελούνται από μεταλλικά δικτυώματα ή μεταλλικά πλαίσια που συνδέονται σε όλο το κτίριο ως εξωτερική υποστήριξη ή πιο συχνά το-πικά εξωτερικά μεμονωμένων πλαισίων [5]. Συνήθως χρησι-μοποιούνται στην περίπτωση που η αρχιτεκτονική ή η δομή του κτιρίου δεν επιτρέπει τη χρήση ενσωματωμένου μεταλ-λικού κτιρίου όπως για παράδειγμα η ύπαρξη τοιχοποιίας.Χαρακτηριστικά σχέδια κατασκευαστικών λεπτομερειών φαίνονται στο παρακάτω σχήμα.

Σχήμα 10: Εξωτερικοί σύνδεσμοι δυσκαμψίας (αριστερά) και λεπτομέρεια σύνδεσης του συνδέσμου με το πλαίσιο (δεξιά) [1]

Η ράβδος συγκολλείται σε μεταλλικό έλασμα και αυτό με τη σειρά του συνδέεται στον κόμβο του πλαισίου από οπλισμέ-νο σκυρόδεμα μέσω προεντεταμένων κοχλιών και ρητίνης. Με τον τρόπο αυτό το σύστημα συνδέσμων αναπτύσσει συ-νεργασία με το υφιστάμενο πλαίσιο και συμμετέχει στην ανά-ληψη των δυνάμεων λόγω σεισμού [4]. Στα πλεονεκτήματα αυτού του τύπου σύνδεσης περιλαμβάνεται και η ελάχιστη σχεδόν ενόχληση και παρεμπόδιση της λειτουργίας του κτι-ρίου κατά τη διάρκεια της τοποθέτησής του, αν η τοποθέτη-σή του γίνεται εξωτερικά. Κρίσιμο σημείο που καθορίζει την αποτελεσματικότητα αυτής της μεθόδου είναι ο λυγισμός των



διαγώνιων ράβδων που οφείλεται στο γεγονός ότι η δράσεις μεταφέρονται έκκεντρα από το πλαίσιο στους συνδέσμους. Για την αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου έχει προταθεί να εφαρμόζεται τοπική μείωση της διατομής (δημιουργία λαιμού) κοντά στις θέσεις των ενώσεων [1]. 2.β) Σύνδεσμοι με εσωτερική σύνδεση: Σε αυτήν την περί-πτωση σύνδεσης το σύστημα συνδέσμων τοποθετείται στον κενό χώρο μεταξύ της δοκού και των υποστυλωμάτων στο υπάρχον πλαίσιο οπλισμένου σκυροδέματος με αποτέλεσμα κάθε πλαίσιο να είναι ξεχωριστά συνδεδεμένο στο εσωτερι-κό του με ένα σύνδεσμο δυσκαμψίας. Με αυτόν τον τρόπο σύνδεσης αποφεύγεται η μεταφορά των δράσεων στους συν-δέσμους με εκκεντρότητα. Άλλο ένα θετικό στοιχείου της με-θόδου αυτής είναι το χαμηλό κόστος και η ευκολία της κατα-σκευής της. Οι συνδέσεις αυτού του τύπου διακρίνονται σε άμεσες και έμμεσες.2.β.i) Εσωτερικοί σύνδεσμοι με άμεση σύνδεση: Η σύνδε-ση γίνεται με χρήση κομβοελασμάτων στους κόμβους του πλαισίου. Η διαγώνια ράβδος συγκολλείται ή κοχλιώνεται στο γωνιακό κομβοέλασμα και αυτό, στη συνέχεια, συνδέ-εται κοχλιωτά ή με συγκόλληση σε γωνιακά μεταλλικά ελά-σματα που είναι επικολλημένα ή αγκυρωμένα στον κόμβο δοκού- υποστυλώματος του πλαισίου οπλισμένου σκυροδέ-ματος. Επιτυγχάνεται παράλληλα και η ενίσχυση του κόμβου, πράγμα απαραίτητο προκειμένου να παραλάβει τις σεισμικές δυνάμεις που του προκαλούν μεγάλη καταπόνηση [4]. Στο Σχήμα 11 η λεπτομέρεια της εσωτερικής σύνδεσης του μέλους του συνδέσμου με τον κόμβο του πλαισίου.

Σχήμα 11: Γωνιακό επικολλητό κομβοέλασμα [13]

Βασικό σημείο που χρήζει προσοχής είναι ο βαθμός στον οποίο επηρεάζει η αντοχή του άμεσα συνδεδεμένου συστή-ματος συνδέσμων την αντοχή του υφιστάμενου πλαισίου. Έχει παρατηρηθεί, καταρχάς, αύξηση της αντοχής ενός ενι-σχυμένου με δικτυωτούς μεταλλικούς συνδέσμους και ότι η αυξημένη αυτή αντοχή είναι μεγαλύτερη όχι μόνο από την αντοχή του γυμνού πλαισίου και του συστήματος δυσκαμψί-ας μεμονωμένα αλλά και από το άθροισμα των αντοχών τους (Σχήμα 12) [4],[5] .

Η υπεραντοχή αυτή που προσδίδουν οι συνδέσεις με τα ελά-σματα στο σύστημα πλαίσιο-δικτυωτός σύνδεσμος οφείλε-ται κυρίως στη μείωση που προκαλούν τα κομβοελάσματα στο ενεργό μήκος των δοκών και υποστυλωμάτων με απο-τέλεσμα την παράλληλη αύξηση της δυσκαμψίας των τελευ-ταίων [5].

Σχήμα 12: F1(1)-γυμνό πλαίσιο,(2)-σύστημα συνδέσμων, Fx1-ενισχυμένο πλαίσιο, (1)+(2)-άθροισμα [5]

Στα παρακάτω σχέδια [7] παρουσιάζονται οι πιο συνηθισμέ-νοι τρόποι σύνδεσης που χρησιμοποιούνται στην πράξη. Οι δύο πρώτοι τρόποι αφορούν σε πλαίσια στα οποία δεν έχει γίνει ακόμα σκυροδέτηση ενώ οι δύο τελευταίοι αφορούν σύνδεση σε πλαίσια που ήδη υπάρχουν.

Σχήμα 13: Μορφές σύνδεσης δικτυωτών συνδέσμων [7]

2.β.ii) Εσωτερικοί σύνδεσμοι με έμμεση σύνδεση: Σε αυτόν τον τρόπο σύνδεσης χαλύβδινα προκατασκευασμένα πλαί-σια εισάγονται στο φάτνωμα του πλαισίου που χρειάζεται ενίσχυση και σε αυτά συνδέονται οι έκκεντροι ή κεντρικοί σύνδεσμοι δυσκαμψίας π.χ. με χρήση κομβοελασμάτων. Έτσι


η μεταφορά των δυνάμεων γίνεται έμμεσα από το πλαίσιο οπλισμένου σκυροδέματος στο ενσωματωμένο μεταλλικό πλαίσιο και από αυτό στα δικτυωτά μέλη [5].Οι βασικές τεχνικές για την πραγματοποίηση της έμμεσης εσωτερικής σύνδεσης είναι δύο. Η πρώτη περιλαμβάνει δι-ατμητική σύνδεση των μεταλλικών πλαισίων με τα στοιχεία (δοκούς, υποστυλώματα) του πλαισίου με χρήση διατμητι-κών ήλων που αγκυρώνονται σε οπές που βρίσκονται ανά αποστάσεις στο σκυρόδεμα και είναι γεμισμένες με εποξει-δική ρητίνη (Σχήμα 14). Τα μεταλλικά πλαίσια και τα περιμε-τρικά στοιχεία του υφιστάμενου φορέα δρουν ως σύμμικτα στοιχεία οδηγώντας στην ανάπτυξη αξονικών αλλά και δια-τμητικών και καμπτικών εντάσεων στο μεταλλικό πλαίσιο [2]

Σχήμα 14: Πλαίσιο με διατμητικούς συνδέσμους [11]

Η δεύτερη τεχνική περιλαμβάνει τη χρήση προκατασκευα-σμένων πλαισίων με συγκολλημένους διατμητικούς συνδέ-σμους εξαρχής. Μια δεύτερη σειρά διατμητικών συνδέσμων αγκυρώνεται με εποξειδική ρητίνη περιμετρικά στα στοιχεία σκυροδέματος και το κενό μεταξύ του εξωτερικού του χαλύ-βδινου πλαισίου και του σκυροδέματος γεμίζεται με μη συρ-ρικνούμενο κονίαμα υψηλής αντοχής (Σχήμα 15). Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται καλός βαθμός διατμητικής σύνδε-σης [2].

Σχήμα 15: Μεταλλικά προκατασκευασμένα κλειστά πλαίσια με συνδέσμους δυσκαμψίας [11]

Βασικά μειονεκτήματα της έμμεσης σύνδεσης είναι το κό-στος για την κατασκευή της και οι κατασκευαστικές απαιτή-σεις που έχει. Επίσης πρέπει να ληφθεί υπόψη πόσο επηρεά-ζει η διαφορετική δυναμική συμπεριφορά που έχει το μεταλ-λικό πλαίσιο και το πλαίσιο οπλισμένου σκυροδέματος [4].

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΣΤΟΧΙΑΣ ΠΛΑΙΣΙΩΝ ΕΝΙΣΧΥΜΕΝΩΝ ΜΕ ΡΑΒΔΟΥΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣΣύμφωνα με τον κανονισμό JBDPA (1990b) υπάρχουν τρεις μηχανισμοί αστοχίας.[11]• Πρώτος τρόπος αστοχίας: Τα μέλη του μεταλλικού συστή-ματος είτε διαρρέουν σε εφελκυσμό ή θλίψη είτε λυγίζουν λόγω θλιπτικού φορτίου, σε συνδυασμό με διατμητική αστο-χία ή καμπτική διαρροή των υποστυλωμάτων του υφιστάμε-νου πλαισίου από οπλισμένο σκυρόδεμα.

Σχήμα 16: Πρώτος τρόπος αστοχίας [11]• Δεύτερος τρόπος αστοχίας: Πρόκειται για αστοχία των ενώ-σεων η οποία στη συνέχεια οδηγεί είτε σε διατμητική αστο-χία ή σε καμπτική διαρροή των υποστυλωμάτων.

Σχήμα 17: Δεύτερος τρόπος αστοχίας [11]• Τρίτος τρόπος αστοχίας: Πρόκειται για εφελκυστική αστο-χία του ενισχυμένου πλαισίου λόγω εφελκυστικής διαρρο-ής ή θλιπτικής αστοχίας του υφιστάμενου υποστυλώματος.

Σχήμα 18: Τρίτος τρόπος αστοχίας [11]

ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΑΣΤΟΧΙΕΣ ΤΩΝ ΔΙΚΤΥΩΤΩΝ ΣΥΝΔΕΣΜΩΝΟι κυριότερες βλάβες που εμφανίζονται σε διαγώνια στοι-χεία των δικτυωτών συνδέσμων είναι οι εξής : [10]• Αποκόλληση του κομβοελάσματος είτε από το ζύγωμα είτε από το υποστύλωμα του πλαισίου. Η συγκόλληση πρέπει να επαναληφθεί με ραφή μεγαλύτερου πάχους και να ακολου-θήσει ενίσχυση του κομβοελάσματος με εγκάρσιες νευρώ-σεις. • Θραύση του κομβοελάσματος. Το στοιχείο απομακρύνεται,


αντικαθιστούμε με άλλο κομβοέλασμα μεγαλύτερου πάχους και επανατοποθετούμε το στοιχείο. • Θραύση των κοχλιών σύνδεσης του στοιχείου στο κομβο-έλασμα. Αντικαθιστούμε τους κοχλίες με κοχλίες τριβής και πραγματοποιούμε πρόσθετες ραφές συγκόλλησης. • Ολίσθηση των κοχλιών τριβής. Ανάλογα με την τιμή ολί-σθησης συνίσταται είτε η δημιουργία πρόσθετων ραφών συ-γκόλλησης ή η αντικατάσταση των προεντεταμένων κοχλιών. • Διαρροή του διαγώνιου στοιχείου. Εάν η πλαστική παρα-μόρφωση δεν είναι μεγάλη δεν απαιτείται αντικατάσταση του στοιχείου.• Αστοχία του διαγώνιου στοιχείου λόγω θραύσης όταν κα-ταπονείται σε εφελκυσμό ή λυγισμό και αδυναμία επαναφο-ράς στην ευθεία θέση όταν καταπονείται σε θλίψη. Το στοι-χείο σε αυτή την περίπτωση πρέπει να αντικαθίσταται.

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΜΕ ΜΕΤΑΛΛΙΚΟΥΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥΣ ΔΥΣΚΑΜΨΙΑΣ• Με την ενίσχυση της κατασκευής εξασφαλίζεται η επιθυμη-τή συμπεριφορά έναντι σεισμού: μεγάλη δυσκαμψία σε περι-πτώσεις μικρής κλίμακας σεισμού και μεγάλη πλαστιμότητα σε περίπτωση έντονης κίνησης του εδάφους. Μετά από πει-ράματα προέκυψε το συμπέρασμα ότι η σεισμική απόδοση του ενισχυμένου πλαισίου είναι καλύτερη από εκείνη του μη ενισχυμένου.[8]• Η χρήση συνδέσμων δυσκαμψίας αυξάνει την αντοχή και την δυσκαμψία της κατασκευής. Ανάλογα με το είδος των συνδέσμων που χρησιμοποιούνται μπορεί να υπάρξει και αύξηση της πλαστιμότητας. • Προσθήκη μικρού κατακόρυφου φορτίου εξαιτίας του μει-ωμένου ίδιου βάρους των μεταλλικών συνδέσμων. • Η χρήση μεταλλικών στοιχείων είναι θετική εφόσον οι ιδι-ότητες τους είναι ελεγχόμενες. • Ευκολία και ταχύτητα κατασκευής καθώς και χαμηλό κό-στος συγκριτικά με τις άλλες μεθόδους ενίσχυσης. • Ευκολία επισκευής και αντικατάστασης μέλους μετά από πι-θανή αστοχία. [3]• Ευκολία κατά των έλεγχο των μελών για τυχόν αστοχία, φθορά, διάβρωση ή αλλοίωση. [3]• Κατά την ενίσχυση της κατασκευής με μεταλλικούς συνδέ-σμους δεν προκαλείται μεγάλη ενόχληση και αναστάτωση ( ειδικά αν μιλάμε για χώρους κατοικίας ή εργασίας)• Η χρήση μεταλλικών στοιχείων χαρίζει αρχιτεκτονική ευε-λιξία καθώς δεν παρεμβαίνει στην διαρρύθμιση και στην λει-τουργικότητα του κτιρίου και δεν αλλοιώνεται η φυσιογνω-μία του κτιρίου. • Δεν εμποδίζεται ο φυσικός αερισμός και φωτισμός των εσωτερικών χώρων του κτιρίου καθώς το κλείσιμο των ανοιγμάτων είναι περιορισμένο.

• Σε περίπτωση που το φάτνωμα που πρόκειται να ενισχυθεί με μεταλλικούς συνδέσμους έχει τοιχοπλήρωση τοποθετού-νται εξωτερικά του πλαισίου με κατάλληλη διάταξη χωρίς δι-αφοροποίηση στην συμπεριφορά τους • Ο χάλυβας αποτελεί προϊόν 100% ανακυκλώσιμο. [3]

ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΜΕ ΜΕΤΑΛΛΙΚΟΥΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥΣ ΔΥΣΚΑΜΨΙΑΣ• Στην Ελλάδα, η έλλειψη εξειδικευμένων συνεργείων και η άγνοια χειρισμού οδηγεί σε λάθη κατά την εφαρμογή συνδέ-σμων δυσκαμψίας. [1]• Η προτίμηση των στοιχείων από οπλισμένο σκυρόδεμα κα-τευθύνει προς την επιλογή άλλων μεθόδων ενίσχυσης. [1]• Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίδεται κατά τη σύνδεση του υφιστάμενου πλαισίου με τους συνδέσμους δυσκαμψί-ας ώστε να εξασφαλίζεται η ασφαλής μεταφορά των δυνά-μεων μεταξύ των στοιχείων που προστίθενται και αυτών που υπάρχουν. [2]• Η ανεπάρκεια των κόμβων του πλαισίου από οπλισμένο σκυρόδεμα όπου συνδέονται οι μεταλλικοί σύνδεσμοι δυ-σκαμψίας αποτελεί ένα βασικό πρόβλημα. Οι σύνδεσμοι μπορούν να φέρουν μεγάλα οριζόντια φορτία και αυτό έρ-χεται σε αντιδιαστολή με την ανεπάρκεια του υφιστάμενου πλαισίου . Ωστόσο το υφιστάμενο πλαίσιο πρέπει να μετα-φέρει τις δράσεις στη θεμελίωση και εν συνεχεία στο έδα-φος. Για να μην αστοχήσει, λοιπόν, το υποστύλωμα πρόωρα και για να εκμεταλλευτούμε την πρόσθετη αντοχή με τη χρή-ση των μεταλλικών στοιχείων μπορούμε να ενισχύσουμε το-πικά με μανδύα τα σημεία σύνδεσης. [3]• Ένα αμφιλεγόμενο σημείο που αξίζει μνείας είναι η ανε-πάρκεια της θεμελίωσης. Από την μία πλευρά, η χρήση με-ταλλικών συνδέσμων δεν επιβαρύνει την κατασκευή με μεγά-λο βάρος, πράγμα ιδανικό όταν η θεμελίωση δεν έχει επαρ-κή φέρουσα ικανότητα. Από την άλλη πλευρά, η θεμελίωση μετά την ενίσχυση καλείται να παραλάβει μεγαλύτερες δρά-σεις με αποτέλεσμα να ελέγχεται αν είναι επιθυμητή η ενί-σχυση των θεμελίων . Είναι λοιπόν, ευθύνη του μηχανικού να εκτιμήσει την κατάσταση και τις δυνατότητες της θεμελί-ωσης ώστε να επιτευχθεί η βέλτιστη και ασφαλέστερη λύση. [11],[3]

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑΗ ενίσχυση ενός υφιστάμενου κτιρίου από οπλισμένο σκυ-ρόδεμα με τη χρήση μεταλλικών συνδέσμων δυσκαμψίας θε-ωρείται μια επιλογή που φέρει ικανοποιητικά αποτελέσματα ως προς την αύξηση της αντοχής και της δυσκαμψίας της κα-τασκευής. Ανάλογα με το είδος των συνδέσμων που θα επι-λεγεί μπορεί να διαπιστωθεί και σημαντική αύξηση της πλα-στιμότητας. Με τους μεταλλικούς συνδέσμους βελτιώνουμε


τη σεισμική συμπεριφορά του κτιρίου αυξάνοντας την αντο-χή του σε πλευρική φόρτιση. Η ενίσχυση της κατασκευής με αυτήν τη μέθοδο μπορεί να επιτευχθεί σε μικρό χρονικό διάστημα και χωρίς να αποτελέ-σει τροχοπέδη στην λειτουργία του κτιρίου. Αν και υπάρχουν διάφοροι τρόποι ενίσχυσης μιας κατασκευ-ής από οπλισμένο σκυρόδεμα (τοιχώματα, χρήση μανδυών, ενίσχυση θεμελίωσης) ο μηχανικός είναι υπεύθυνος ώστε μετά από εξέταση της κατάστασης και των απαιτήσεων του κτιρίου να προσδιορίσει τον βέλτιστο τρόπο ενίσχυσης. Η διάταξη και ο αριθμός των δικτυωτών συνδέσμων που θα χρησιμοποιηθούν, η ύπαρξη συνδέσμων καθ’ ύψος της κα-τασκευής καθώς και η ύπαρξη συνδέσμων και στις δυο διευ-θύνσεις είναι καθοριστικές για τη συμπεριφορά της ενισχυ-μένης κατασκευής από οπλισμένο σκυρόδεμα.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ[1] Στέφανος Η. Δρίτσος, «Ενισχύσεις- Επισκευές Κατασκευών Οπλισμένου Σκυροδέματος», Πάτρα 2009[2] Αθανάσιος Χ. Τριανταφύλλου, «Σύμμικτες Κατασκευές», Πάτρα 2010[3] Τσάμπρας Γεώργιος, «Επισκευές Υφιστάμενων Κατασκευών από Οπλισμένο Σκυρόδεμα με Μεταλλικούς Συνδέσμους Δυσκαμψίας», 15ο Φοιτητικό Συνέδριο: Επισκευές Κατασκευών Πανεπιστημίου Πατρών, Πάτρα

Φεβρουάριος 2009[4] Θυμιανίδου Μαγδαληνή, «Ενίσχυση Πλαισίων Οπλισμένου Σκυροδέματος με Μεταλλικούς Ράβδους Δικτύωσης», Διπλωματική Εργασία, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Αθήνα, Σεπτέμβριος 2009[5] Mahmoud R. Maheri, H. Ghaffarzadeh, «Connection overstrength in steel- braced RC frames», Engineering Structures 30, 2008,pp 1938-1948[6] A. Ghobarah, H. Avou Elfath, « Rehabilitation of a reinforced concrete frame using eccentric steel bracing», Engineering Structures 23, 2001,pp 745-755[7] M.R.Maheri, A.Sahebi, «Use of steel bracing in reinforced concrete frames», Engineering Structures, Vol.19, No 12, pp 1018-1024,1997[8] Ferraioli, M., Avossa, A.M., Malangone, P., «Performance- based Assess-ment of R.C. Buildings Strengthened with Steel Braces», Federation Inter-nationale Du Beton, Proceedings of the 2nd International Congress, 2006, Naples, Italy[9] Modern Steel Construction, «Braced for the Big One», August 2007[10] Κωνσταντίνος Σπυράκος, «Ενίσχυση Κατασκευών για Σεισμικά Φορτία», ΤΕΕ, 2004[11] Yasutoshi Yamamoto, «Strength and Ductility of Frames Strengthened with Steel Bracing», Department of Technology, Tokyo[12] Viswanath K.G., Prakash K.B., Anant Desai, «Seismic Analysis of Steel Braced Reinforced Concrete Frames», International Journal of Civil and Structural Engineering, Vol.1, No 1, 2010[13] T. El-Amoury and A. Ghobarah, «Retrofit of RC Frames Using FRP Jacket-ing or Steel Bracing», JSEE: Summer 2005, Vol.7, No2[14] Saif Hussain, Paul Van Benschoten ,Mohamed Al Satari, Silian Lin, «Buckling Restrained Braced Frame(BRBF) Structures: Analysis, Design and Approvals Issues», Coffman Engineers, Los Angeles


Επιμέλεια: Ευθύμιος Αναγνωστόπουλος, Δικηγόρος

Η ΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ασχολείται για τον μήνα αυτόν με μια σημαντική απόφαση του Ανωτάτου Ει-δικού Δικαστηρίου (ΑΕΔ) και αφορά τις Οφειλές του Δημοσίου και τον Τόκος Υπερημερίας προς τους ιδι-ώτες (Συνταγματικότητα ρύθμισης). Δυστυχώς σημει-ώνεται αλλαγή νομολογίας, εις βάρος των ιδιωτών – πολιτών/ αναδόχων δημοσίων έργων που έχουν συ-ναλλαγές με το

Για οποιαδήποτε διευκρίνιση ή ερμηνεία επί των αποφάσε-ων, τα μέλη μπορούν να επικοινωνούν με την γραμματεία του ΣΠΜΕ.

ΑΕΔ 25/2012Οφειλές του Δημοσίου - Τόκος υπερημερίας - Συ-νταγματικότητα διατάξεων άρθρου 21 Κώδικα νό-μων περί δικών του Δημοσίου -.Η διάταξη του άρθρου 21 του Κώδικα των νόμων περί δικών του Δημοσίου που προβλέπει προνομια-κό ποσοστό τόκου υπερημερίας για τις οφειλές του Δημοσίου έναντι των ιδιωτών αντιδίκων του, δεν αντίκειται στις διατάξεις των άρθρων 4 παρ. 1 και 5, 17, 20 παρ. 1 και 25 παρ. 1 του Συντάγματος, καθώς εισάγει επιτρεπτή υπέρ του Δημοσίου προνομιακή μεταχείριση (Αντίθετη μειοψηφία).

Αριθμός 25/2012Το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο (κατά το άρθρο 100 του Συ-ντάγματος)ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΗΚΕ από τους Δικαστές: Ρένα Ασημακοπούλου, ως Πρόεδρο, (κωλυομένου του Προέδρου του Ανωτάτου Ει-δικού Δικαστηρίου Παναγιώτη Πικραμμένου), Πρόεδρο του

Αρείου Πάγου, Ιωάννη Καραβοκύρη, Πρόεδρο του Ελεγκτι-κού Συνεδρίου, Κωνσταντίνο Μενουδάκο, Αντιπρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας, (κωλυομένου του Προέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας), Αριστόβουλο - Γεώργιο Βώρο, Κίμωνα - Παναγιώτη Ευστρατίου - Εισηγητή, Γεώρ-γιο Τσιμέκα, Παναγιώτα Καρλή, Συμβούλους της Επικρατεί-ας, Γεώργιο Γιαννούλη, Αντώνιο Αθηναίο, Ευφημία Λαμπρο-πούλου, Ειρήνη Κιουρκτσόγλου - Πετρουλάκη, Αρεοπαγί-τες, Γεώργιο Αρχανιωτάκη, αναπληρωματικό μέλος, (κωλυο-μένου του τακτικού Νικολάου Παρασκευόπουλου), Καθηγη-τή Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Θεό-δωρο Φορτσάκη, Καθηγητή Νομικής Σχολής του Πανεπιστη-μίου Αθηνών, ως μέλη, και τη Γραμματέα Μαριάνθη Παπα-σαράντη, Προϊσταμένη της Διεύθυνσης της Γραμματείας του Συμβουλίου της Επικρατείας. Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημα του Συμ-βουλίου της Επικρατείας, στις 23 Μαΐου 2012, για να δικά-σει την υπόθεση μεταξύ των:ΑΙΤΟΥΝΤΟΣ: ..., ΚΑΘ’ ΟΥ Η ΑΙΤΗΣΗ: Ελληνικού Δημοσίου, νόμιμα εκπροσω-πουμένου από τον Υπουργό Οικονομικών, Η παραπάνω υπόθεση εισήχθη στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστή-ριο, ύστερα από την υπ΄ αριθμ. 2812/2011 παραπεμπτική απόφαση της Ολομελείας του Ελεγκτικού Συνεδρίου (αριθμ. καταθέσεως 1/27-1-2012). Έπειτα ο Εισηγητής, Κίμων-Παναγιώτης Ευστρατίου, Σύμβου-λος της Επικρατείας, ανέγνωσε την έκθεσή του. ………………. 1. Επειδή, με την 2812/2011 απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου παραπέμφθηκε στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο, κατά τα άρθρα 100 παρ. 1 περ. ε΄ του Συντάγ-ματος και 48 παρ. 2 του Κώδικα περί του Ανωτάτου Ειδικού

ΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ


Δικαστηρίου, αμφισβήτηση ως προς την ουσιαστική συνταγ-ματικότητα της διατάξεως του άρθρου 21 του Κώδικα των νόμων περί δικών του Δημοσίου (κ.δ. της 26.6/10.7.1944), η οποία ανέκυψε με την έκδοση αντίθετων αποφάσεων της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου και του Αρείου Πά-γου. 4. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, το Ελεγκτικό Συνέ-δριο, με την 2812/2011 απόφαση της Ολομέλειάς του (πα-ραπεμπτική), που εκδόθηκε επί αιτήσεως αναιρέσεως του ΧαραλάμπουςΚούκη κατά του Ελληνικού Δημοσίου, νομί-μως εκπροσωπουμένου από τον Υπουργό των Οικονομικών, και της 469/2008 αποφάσεως του ΙΙ Τμήματος του Ελεγκτι-κού Συνεδρίου, έκρινε ότι η διάταξη του άρθρου 21 του Κώδικα των νόμων περί δικών του Δημοσίου (κ.δ. της 26.6/10.7.1944), καθ’ όσον αφορά στο θεσπιζόμενο ύψος 6% του επιτοκίου για οφειλές του Δημοσίου, αντίκειται στα άρθρα 4 παρ. 1, 20 παρ. 1 και 25 παρ. 1 του Συντάγ-ματος και ότι, ως εκ τούτου, ισχύει και για τις οφειλές του Δημοσίου το εκάστοτε ισχύον, υψηλότερο του 6%, επιτό-κιο υπερημερίας, όπως αυτό ορίζεται, σύμφωνα με το άρ-θρο 293 του Α.Κ. και το άρθρο 15 παρ. 5 του ν. 876/1979, με πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου. Αντιθέτως, ο Aρει-ος Πάγος, με τις 1127/2010 και 1128/2010 αποφάσεις του, είχε κρίνει ότι η προαναφερθείσα διάταξη του άρθρου 21 του Κώδικα των νόμων περί δικών του Δημοσίου δεν προσκρούει στα άρθρα 4 παρ. 1 και 20 παρ. 1 του Συντάγ-ματος.

5. Επειδή, με το άρθρο 1 του νόμου ΧΛ΄/1877 «περί υπερη-μερίας του Δημοσίου και παραγραφής των κατ’ αυτού αγω-γών» (ΦΕΚ 47) ορίσθηκε ότι «Ο νόμιμος εξ υπερημερίας τό-κος πάσης του Δημοσίου οφειλής ορίζεται εις 8%, πλην εάν άλλως ωρίσθη δια συμβάσεων ή ειδικών νόμων … Ο ειρη-μένος τόκος άρχεται από της επιδόσεως της αγωγής. …». Η πρώτη παράγραφος της ανωτέρω διατάξεως αντικαταστάθη-κε με το άρθρο 1 του νόμου ΓΤΟΕ΄ (υπ’ αριθ. 3375)/1909 (ΦΕΚ 240/16.10.1909) ως εξής : «Ο νόμιμος και ο της υπε-ρημερίας τόκος πάσης του Δημοσίου οφειλής ορίζεται εις 6% ετησίως, πλην αν άλλως ωρίσθη δια συμβάσεως ή ειδικού νόμου». Η διάταξη αυτή απετέλεσε το άρθρο 21 του κανο-νιστικού (κωδικοποιητικού) διατάγματος της 26.6/10.7.1944 «περί κώδικος των νόμων περί δικών του Δημοσίου» (ΦΕΚ 139), διατηρήθηκε δε σε ισχύ με τη διάταξη του τελευταίου εδαφίου του άρθρου 109 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστι-κού Κώδικος, ο οποίος άρχισε να ισχύει από 23.2.1946 (βλ. άρθρο 1 παρ. 1 του ν.δ/τος της 7/10.5.1946 «περί αποκατα-στάσεως του Αστικού Κώδικος και του Εισαγωγικού αυτού Νόμου», ΦΕΚ Α΄ 151). 6. Επειδή, εξάλλου, για τους ιδιώτες οφειλέτες, το επιτόκιο καθοριζόταν ως εξής : Με το άρθρο μόνο του από 21.8.1946 β.δ/τος (ΦΕΚ Α΄ 243) το ποσοστό του νομίμου ή εξ υπερη-

μερίας οφειλομένου τόκου ορίσθηκε σε 12%. Στη συνέχεια με το άρθρο 15 παρ. 5 του ν. 876/1979 (ΦΕΚ Α΄ 48) ορί-σθηκε ότι «… το ποσοστόν του νομίμου και εξ υπερημερίας οφειλομένου τόκου, …ορίζονται εκάστοτε δια πράξεως του Υπουργικού Συμβουλίου, μετά πρότασιν της Νομισματικής Επιτροπής, …». Η αρμοδιότητα αυτή καθορισμού του επιτο-κίου μεταβιβάσθηκε στην Τράπεζα της Ελλάδος με το άρθρο 1 του ν. 1266/1982 (ΦΕΚ Α΄ 81) και ορίσθηκε ότι ασκείται με πράξεις του Διοικητή της ή οργάνων της εξουσιοδοτημένων από τον Διοικητή, στο πλαίσιο της κυβερνητικής πολιτικής. Τέλος, με το άρθρο 3 παρ. 2 του ν. 2842/2000 (ΦΕΚ Α΄ 207) ορίσθηκε ότι «Οι αναφορές σε θεσπιζόμενα από την Τράπεζα της Ελλάδος επιτόκια, που υπάρχουν σε νομοθετικές, διοικη-τικές, κανονιστικές διατάξεις … αντικαθίστανται από αναφο-ρές στα αντίστοιχα επιτόκια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τρά-πεζας. …». Το εκάστοτε ισχύον με βάση τις διατάξεις αυτές επιτόκιο ήταν ανώτερο του 6% (κυμανθέν ειδικότερα, από το έτος 1995 έως 31.12.2011, μεταξύ 32%, το έτος 1995, και 8,75%, στις 14.12.2011). 8. Επειδή, με το άρθρο 4 παρ. 1 του Συντάγματος ορίζεται ότι «Οι Έλληνες είναι ίσοι ενώπιον του νόμου». Με τη συ-νταγματική αυτή διάταξη, ενόψει της διατυπώσεώς της και της υπ’ αυτής χρησιμοποιήσεως του όρου «Έλληνες», δεν καθιερώνεται, κατ’ αρχήν, ισότητα μεταξύ ιδιωτών και του Δημοσίου, όταν τα όργανα του τελευταίου εκδίδουν


πράξεις κατ’ ενάσκηση δημοσίας εξουσίας. Επίσης, η ανω-τέρω διάταξη δεν έχει πεδίο εφαρμογής, αν με συγκεκρι-μένη ουσιαστικού περιεχομένου ρύθμιση, που δεν ανάγεται αμέσως στην άσκηση δημοσίας εξουσίας, θεσπίζεται υπέρ του Δημοσίου προνομιακή μεταχείριση, η οποία αποβλέπει στην ορθή άσκηση της δημοσίας εξουσίας και την εκπλήρω-ση των έναντι των πολιτών υποχρεώσεων του Δημοσίου, δι-ότι και στην περίπτωση αυτή δεν νοείται ισότητα μεταξύ ιδι-ωτών και του Δημοσίου. 9. Επειδή, ρύθμιση, σύμφωνα με την οποία το Δημόσιο κα-ταβάλλει, με την ιδιότητα του οφειλέτη, τόκο υπερημερίας, το ύψος του οποίου είναι μικρότερο εκείνου που έχουν υπο-χρέωση να καταβάλλουν οι ιδιώτες ως οφειλέτες, έχει θεσπι-σθεί ουσιαστικά από το έτος 1877 με τον ν. ΧΛ΄/1877 και δι-ατηρήθηκε έως σήμερα. Καθ’ όλο αυτό το διάστημα το Ελλη-νικό Κράτος έχει διέλθει από αλλεπάλληλες σοβαρές δημοσι-ονομικές κρίσεις, οι οποίες έχουν διαρκέσει για μεγάλα χρο-νικά διαστήματα. Συγκεκριμένα, το έτος 1893 η χώρα κήρυ-ξε στάση πληρωμών και το 1898, μετά τον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897, ετέθη υπό διεθνή οικονομικό έλεγχο (βλ. σχετικώς τον νόμο ΒΦΙΘ΄/1898, ΦΕΚ Α΄ 28) για την πληρω-μή πολεμικής αποζημιώσεως στην Τουρκία και την αποπλη-ρωμή, μεταξύ άλλων, εξωτερικών δανείων, που είχαν συ-ναφθεί το 1833 και μεταξύ των ετών 1881 έως 1893. Η ψή-φιση του ν. ΓΤΟΕ΄/1909, με τον οποίο θεσπίσθηκε η επίμα-χη διάταξη, που επανέλαβε κατά βάση τη διάταξη του άρ-θρου 1 του ν. ΧΛ΄/1877, μειώνοντας, όμως, περαιτέρω, το επιτόκιο για τις οφειλές του Δημοσίου από 8% σε 6%, επη-κολούθησε την οικονομική κρίση του 1908 και το στρατι-ωτικό κίνημα στο Γουδί του Αυγούστου 1909. Ακολούθη-σαν οι βαλκανικοί πόλεμοι, ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος και η Μικρασιατική Καταστροφή του 1922, η διεθνής οικο-νομική κρίση του 1929 και η στάση πληρωμών που κήρυ-ξε η Ελλάδα το 1932. Η επίμαχη διάταξη, όπως είχε περιλη-φθεί στο κωδικοποιητικό διάταγμα του έτους 1944, παρέ-μεινε σε ισχύ με τον Εισαγωγικό Νόμο του Αστικού Κώδικα μετά το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, στην πε-ρίοδο ενάρξεως των προσπαθειών για την ανασυγκρότηση της χώρας και την αποκατάσταση των καταστροφών. Προς αντιμετώπιση των εκτάκτων αμυντικών αναγκών της χώρας, που δημιουργήθηκαν προς το τέλος της δικτατορίας της περι-όδου 1967-1974, επιβλήθηκαν έκτακτες εισφορές στα εισο-δήματα φυσικών και νομικών προσώπων με το ν.δ. 44/1974 (ΦΕΚ Α΄ 254) και το ν. 257/1976 (ΦΕΚ Α΄ 26), το δε έτος 1985, προς αντιμετώπιση «της έκτακτης, εξαιρετικά επείγου-σας και απρόβλεπτης ανάγκης να ληφθούν μέτρα προστα-σίας της εθνικής οικονομίας», απαγορεύθηκε έως το τέλος του έτους 1987, με την πράξη νομοθετικού περιεχομένου της 18ης Οκτωβρίου 1985 (ΦΕΚ Α΄ 179), η οποία κυρώθη-κε με το άρθρο πρώτο του ν. 1584/1986 (ΦΕΚ Α΄ 16), η χο-ρήγηση με οποιονδήποτε τρόπο και για οποιοδήποτε λόγο αυξήσεων των κάθε είδους αποδοχών των εργαζομένων στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα. Μετά την είσοδο της Ελ-

λάδος στην Ευρωζώνη διαπιστώθηκε ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα και το δημόσιο χρέος της χώρας υπερέβησαν τις προβλεπόμενες από το κοινοτικό δίκαιο τιμές αναφοράς για πρώτη φορά το 2003, με συνέπεια να κινηθεί η κατά το δί-καιο αυτό διαδικασία διαπιστώσεως υπερβολικού ελλείμμα-τος με την απόφαση 2004/917/ΕΚ του Συμβουλίου της 5ης Ιουλίου 2004 (ΕΕ L 389/30.12.2004). Η απόφαση αυτή κα-ταργήθηκε μεν με την απόφαση 2007/465/ΕΚ του Συμβουλί-ου της 5ης Ιουνίου 2007 (ΕΕ L 176/6.7.2007), με την αιτιο-λογία ότι η κατάσταση υπερβολικού ελλείμματος είχε διορ-θωθεί, με την απόφαση, όμως, 2009/415/ΕΚ του Συμβου-λίου της 27.4.2009 διαπιστώθηκε και πάλι ότι στην Ελλά-δα υπάρχει υπερβολικό έλλειμμα. Στο πλαίσιο της προσπά-θειας αυξήσεως των δημοσίων εσόδων και μειώσεως του δημοσιονομικού ελλείμματος της χώρας επεβλήθησαν έκτα-κτες οικονομικές εισφορές στα εισοδήματα φυσικών προσώ-πων με το άρθρο 18 του ν. 3758/2009 (ΦΕΚ Α΄ 68) και στα εισοδήματα των νομικών προσώπων με το άρθρο 2 του ν. 3808/2009 (ΦΕΚ Α΄ 227), καθώς και στη μεγάλη ακίνητη πε-ριουσία φυσικών προσώπων με το άρθρο 3 του τελευταί-ου αυτού νόμου. Στη συνέχεια, λόγω επιδεινώσεως της κα-ταστάσεως και προς «αντιμετώπιση των πρωτόγνωρων δυ-σμενών οικονομικών συνθηκών και της μεγαλύτερης δημο-σιονομικής κρίσης των τελευταίων δεκαετιών, η οποία έχει κλονίσει την αξιοπιστία της Χώρας, έχει προκαλέσει μεγάλες δυσκολίες στην προσπάθεια κάλυψης των δανειακών ανα-γκών της και απειλεί σοβαρά την Εθνική Οικονομία», όπως αναφέρεται στη σχετική εισηγητική έκθεση, ελήφθησαν μέ-τρα με τον ν. 3833/2010 (ΦΕΚ Α΄ 40), μεταξύ των οποίων αναδρομική μείωση αποδοχών των εργαζομένων στον στενό ή ευρύτερο δημόσιο τομέα, επιβολή έκτακτης εισφοράς επί του εισοδήματος των φυσικών προσώπων, αναστολή προ-σλήψεων για το έτος 2010 και περιορισμός προσλήψεων για τα έτη 2011 έως και 2013, αύξηση συντελεστών του φόρου προστιθέμενης αξίας και διαφόρων ειδικών φόρων κατανα-λώσεως και επιβολή νέων φόρων. Λόγω, όμως, περαιτέρω επιδεινώσεως της καταστάσεως, η Ελλάδα προσέφυγε στις 23.4.2010 στον θεσπισθέντα από την Ευρωζώνη μηχανισμό στήριξης για να αποτραπεί η χρεωκοπία της χώρας (βλ. την αιτιολογική έκθεση του ν. 3845/2010, ΦΕΚ Α΄ 65) και στις 8.5.2010 συνήψε σύμβαση δανειακής διευκολύνσεως με τα κράτη – μέλη της Ευρωζώνης, στις δε 9.5.2010 εγκρίθηκε από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο η χορήγηση σ’ αυτήν «Διακανονισμού Χρηματοδότησης Aμεσης Ετοιμότητας». Με τον προαναφερθέντα ν. 3845/2010 μειώθηκαν αφενός μεν περαιτέρω οι αποδοχές των υπηρετούντων στον στενό ή ευ-ρύτερο δημόσιο τομέα και αφετέρου συνταξιοδοτικές παρο-χές χορηγούμενες από οργανισμούς κυρίας ασφαλίσεως, αυ-ξήθηκαν περαιτέρω οι συντελεστές του φόρου προστιθέμε-νης αξίας και ειδικών φόρων καταναλώσεως και επιβλήθη-κε έκτακτη εισφορά στο εισόδημα των νομικών προσώπων. Στη συνέχεια με τον ν. 3986/2011 «Επείγοντα Μέτρα Εφαρ-μογήςΜεσοπροθέσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγι-κής 2012-2015» (ΦΕΚ Α΄ 152) επεβλήθησαν ειδική εισφο-



ρά αλληλεγγύης στο ετήσιο συνολικό εισόδημα των φυσικών προσώπων, οικονομικών ετών 2011-2015 (άρθρο 29), έκτα-κτη εισφορά στα ποσά της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης που συνάγονται από την κυριότητα ή την κατοχή ορισμένων κινητών και ακινήτων πραγμάτων, όπως τα ποσά αυτά προ-κύπτουν από τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του οικο-νομικού έτους 2011, (άρθρο 30) και τέλος επιτηδεύματος σε επιτηδευματίες και ασκούντες ελευθέριο επάγγελμα (άρθρο 31). Περαιτέρω, με το άρθρο 53 παρ. 1 του ν. 4021/2011 (ΦΕΚ Α΄ 218) επιβλήθηκε για τα έτη 2011 και 2012 «έκτα-κτο ειδικό τέλος ηλεκτροδοτούμενων δομημένων επιφανει-ών», η επιβολή του οποίου υπαγορεύθηκε από την επιτα-κτική ανάγκη να ληφθούν μέτρα έκτακτα και κατεπείγοντος χαρακτήρα, ώστε, παρά την αναθεώρηση (προς τα επάνω) των προβλέψεων για το δημοσιονομικό έλλειμμα, συνεπεία αναθεωρήσεως του βαθμού υφέσεως της ελληνικής οικο-νομίας, η οποία έχει επιφέρει μείωση των εσόδων, να κα-ταστεί δυνατόν να επιτευχθούν οι τεθέντες δημοσιονομικοί στόχοι μειώσεως του ελλείμματος τόσο για το 2011 όσο και για το 2012. Με το δε ν. 4024/2011 (ΦΕΚ Α΄ 226) θεσπί-σθηκε ενιαίο μισθολόγιο – βαθμολόγιο για τους υπαλλή-λους του Δημοσίου και των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, η ανάγκη θεσπίσεως του οποίου προέκυψε, όπως αναφέρεται στη σχετική εισηγητική έκθεση, «από τους δη-μοσιονομικούς περιορισμούς που αντιμετωπίζει η χώρα» και από την ανάγκη «εξοικονομήσεως πόρων» και διασφα-λίσεως «δημιουργίας πρωτογενών πλεονασμάτων». Εξάλ-λου, το Δημόσιο, προς επίρρωση του ισχυρισμού του ότι η διατήρηση της προβλέψεως ειδικώς για τις οφειλές του Δη-μοσίου επιτοκίου μικρότερου από εκείνο που ισχύει για τις οφειλές των ιδιωτών δικαιολογείται από λόγους δημοσίου συμφέροντος και, ειδικότερα, ότι είναι αναγκαία προς απο-φυγή περαιτέρω διαταράξεως της δημοσιονομικής ισορρο-πίας της χώρας, προβάλλει, με το από 29.5.2012 υπόμνη-μά του ενώπιον του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου, ότι η επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού με μεγαλύτε-ρο επιτόκιο για τις οφειλές του Δημοσίου δεν θα έχει απλά και μόνο «ταμειακές επιπτώσεις», αλλά θα έχει ως συνέ-πεια την αύξηση του ύψους του δημοσίου χρέους και την, ως εκ τούτου, διατάραξη της εύθραυστης καικινδυνεύου-σας «δημοσιονομικής ισορροπίας», λαμβανομένου υπόψη ότι υπάρχουν σε εκκρεμότητα πολλές χιλιάδες υποθέσεις κατά του Δημοσίου και των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, σε πολλές εκ των οποίων ενδεχομένως το Δημόσιο και τα νομικά αυτά πρόσωπα θα ηττηθούν, με συνέπεια, σε περίπτωση εφαρμογής επιτοκίου μεγαλύτερου του 6%, να αυξηθούν ακόμη περισσότερο οι οφειλές τους από τόκους, οι οποίες θα είναι ενδεχομένως καταβλητέες σε χρόνο, κατά τον οποίο δεν θα έχει αποκατασταθεί ακόμη η δημοσιονο-μική ισορροπία.

10. Επειδή, η θέσπιση και η διατήρηση σε ισχύ για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα (ουσιαστικά από το 1877) ρυθμί-

σεως, κατά την οποία το καταβαλλόμενο από το Δημόσιο, με την ιδιότητα του οφειλέτη, ποσοστό τόκου υπερημερί-ας είναι μικρότερο εκείνου που έχουν υποχρέωση να κατα-βάλλουν οι ιδιώτες οφειλέτες, δικαιολογείται από το γεγο-νός ότι, όπως προκύπτει από τα εκτεθέντα στην προηγού-μενη σκέψη, καθ’ όλο το διάστημα αυτό το Ελληνικό Κρά-τος έχει διέλθει από διαδοχικές σοβαρές δημοσιονομικές κρίσεις, οι οποίες έχουν διαρκέσει για μεγάλα χρονικά δια-στήματα, αλλά και των οποίων οι επιπτώσεις επεκτείνονται και σε περιόδους, κατά τις οποίες η οικονομική κατάσταση βελτιώνεται και οι συγκυρίες είναι ευνοϊκές για την ανάπτυ-ξη της χώρας. Ενόψει τούτου, η κρινόμενη διάταξη του άρθρου 21 του Κώδικα των νόμων περί δικών του Δημο-σίου εισάγει επιτρεπτή υπέρ του Δημοσίου προνομιακή μεταχείριση, η οποία αποβλέπει στην ορθή άσκηση της δημοσίας εξουσίας μέσω της διαφυλάξεως της δημοσιο-νομικής ισορροπίας και της περιουσίας του Κράτους, με σκοπό την εκπλήρωση των, κατά το Σύνταγμα και τους νόμους, υποχρεώσεών του έναντι των πολιτών, και, ως εκ τούτου, δεν αντίκειται στο άρθρο 4 παρ. 1 του Συντάγ-ματος, εφόσον, υπό τις ανωτέρω περιστάσεις, η συνταγμα-τική αυτή διάταξη δεν έχει πεδίο εφαρμογής, σύμφωνα με τα εκτεθέντα στην όγδοη σκέψη. 12. Επειδή, μειοψήφησαν τα μέλη του Δικαστηρίου Πανα-γιώτα Καρλή, και Θεόδωρος Φορτσάκης, …13. Επειδή, μει-οψήφησε, επίσης, το μέλος του Δικαστηρίου Γεώργιος Αρ-χανιωτάκης,

14. Επειδή, εξάλλου, η διάταξη του άρθρου 21 του Κώδι-κα των νόμων περί δικών του Δημοσίου δεν αντίκειται αυτή καθ’ εαυτή στο άρθρο 17 του Συντάγματος, Δια ταύταΑίρει την αμφισβήτηση που ανέκυψε από τις αποφάσεις 2812/2011 της Ολομελείας του Ελεγκτικού Συνεδρίου και 1127 και 1128/2010 του Αρείου Πάγου ως προς την ου-σιαστική συνταγματικότητα της διατάξεως του άρθρου 21 του Κώδικα των νόμων περί δικών του Δημοσίου (κ.δ. της 26.6/10.7.1944, ΦΕΚ 139). Αποφαίνεται ότι η διάταξη του άρθρου 21 του Κώδικα των νόμων περί δικών του Δημοσίου (κ.δ. της 26.6/10.7.1944, ΦΕΚ 139) δεν αντίκειται στα άρθρα 4 παρ. 1 και παρ. 5, 17, 20 παρ. 1 και 25 παρ. 1 εδ. δ΄ του Συντάγματος.

Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 28 Ιουνίου 2012.Kαι δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση στις 13 Δεκεμβρί-ου 2012.



ΜΑΡΚΑΤΗΣ NPM (ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ-ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΑΝΤ/ΠΕΙΕΣ)Η Εταιρεία N.P.M ΜΑΡΚΑΤΗΣ εδρεύει στη Θεσσαλονίκη και ασχολείται με τον βιομηχανικό και επαγγελματικό εξοπλισμό ερ-γαλείων μηχανημάτων από το 1974.Αντιπροσωπεύει στην Ελλάδα 50 εργοστάσια κατασκευής εργαλείων μηχανημάτων από όλο τον κόσμο. Ενημερώνεται συνε-χώς για τις νέες εξελίξεις στο χώρο των εργαλείων μηχανημάτων και προσφέρει στους πελάτες της ότι ,πιο σύγχρονο και και-νοτομικό κυκλοφορεί στον κόσμο.Συγκαταλέγει 3500 ευχαριστημένους πελάτες στην Ελλάδα και το εξωτερικό .Το δίκτυο διανομής μας καλύπτει όλη την Ελλάδα.

Αναζητούμε ανθρώπους ,οι οποίοι ενδιαφέρονται να την εξαγοράσουν μέσω πολύ καλής διαπραγμάτευσης και για τις δύο πλευρές και να συνεχίσουν τη δι-εύρυνσή της με το ίδιο ήθος , επαγγελματισμό και συνέπεια τόσο προς τους υποψήφιους πελάτες όσο και ως προς όλους εκείνους που μας έχουν εμπιστευ-τεί όλα αυτά τα χρόνια .

Υπεύθυνος επικοινωνίας Μαρκάτης Γεώργιος www.markatis.gr e-mail: [email protected] - [email protected]

ΔΕΛΤΙΟ ΣΠΜΕ - ΤΕΥΧΟΣ # 404

Documents

Transcript of ΔΕΛΤΙΟ ΣΠΜΕ - ΤΕΥΧΟΣ # 404