ΔΩΡΕΑΝ φοιτητικό περιοδικό ποικίλης ύλης

Δ.Κ

.Κ.Φ

. Α

γώ

να

ς

Ο άνθρωπος πίσω από μια κοινωνική επανάσταση

Τεύχος 3 ∙ Οκτώβρης 2011

σε μια πολιτικο-φιλοσοφική συζήτηση εφ’ όλης της ύλης

Οι ευθύνες, η κατάσταση της Ε.Φ. και ο αντιμιλιταρισμός

ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΗΣ Φοιτητικό περιοδικό ποικίλης ύλης

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ

Δημοκρατική Κίνηση Κυπρίων Φοιτητών ΑΓΩΝΑΣ

Ηλ. ταχυδρομείο: agwnas@googlemail.com

Ιστοσελίδα: www.agwnas.com

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ

Δ.Κ.Κ.Φ. ΑΓΩΝΑΣ

Αιμιλία Αναστασίου Αλεξάνδρα Χριστοδούλου Ανδρέας Ανδρέου Άντρεα Αντωνίου Γιώργος Ιορδάνου Ηρόδοτος Νικολαΐδης

ΑΛΛΟΙ ΦΟΙΤΗΤΕΣ

Ζήνωνας Τζιάρρας Πρωτεσίλαος Σταύρου Σωτήρης Χριστοφή Amanda Claire Marshall

ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ

Νικόλαος Κουμαρτζής (ταξιδιωτικός συγγραφέας)

Ερμής Ελευθερίου

ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ - ΣΕΛΙΔΩΣΗ

Ανδρέας Ανδρέου

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΩΝ

Ηρόδοτος Νικολαΐδης

ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΗΣ τ.3 2

ΠΕΡΙΕΧΟ

Ελίτα Μιχαηλίδου Ξεκλειδώνει την πόρτα της δικιάς της Ουτοπίας. Σελ. 46-49

Αλέκος Μοδινός Ο άνθρωπος, ο ακτιβιστής, ο ήρωας. Το άτομο που κατάφερε να αποποι-

νικοποιήσει την ομοφυλοφιλία. Σελ. 40-43

Βάσος Λυσσαρίδης Φιλοσοφικές συζητήσεις και

προβληματισμοί με έναν από τους πλέον σπουδαίους πολι-τικούς του τόπου μας. Σελ. 28-38

Ερμής Ελευθερίου Πρωτοβρόχια αποδοχής

Η μάχη με την ομοφοβία και ο δρόμος προς τη νίκη! Σελ. 44-45

ΜΕΝΑ

ΜΑΡΙ 2011 Οι οικονομικές και πολιτικές προεκτάσεις της τραγωδίας. Η Εθνική Φρουρά και η απο-στρατικοποίηση. Σελ. 16-19

ΑΝΤΙΜΙΛΙΤΑΡΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙ-

ΡΗΣΗ ΕΙΡΗΝΗΣ Μια επανάσταση στα κατεχόμενα. Οι συμπατριώτες μας φωνάζουν ‘Evine dön Ayşe’ (Αϊσέ πήγαινε

σπίτι σου). Σελ. 15

3 ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΗΣ τ. 3

Φοιτητικό περιοδικό ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΗΣ http://www.facebook.com/group.php?gid=163084403708708

Παράξενα σε Αγγλία και Ελλάδα. Σελ. 64-65

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ Στρατηγικός Εταίρος ή Λάθος

Στρατηγική Επιλογή για το Κυπριακό; Σελ. 20-23

Συμφοιτητές, Συμφοιτήτριες, Ο "Πρωταγωνιστής" είναι ένας νέος τρόπος επικοινωνίας με τους φοιτητές. Στόχος μας είναι ο σχολιασμός της επικαιρότητας, η γραπτή ενασχόληση με θέματα που αφορούν τους φοιτητές και η καταγραφή όχι μόνο της δικής μας άποψης, αλλά και της δικής σας. Υπεύθυνος για το περιοδικό είναι το Γραφείο Τύπου της Δ.Κ.Κ.Φ. Αγώνας. Τα μόνα κείμενα όμως που εκφράζουν κατ' ανάγκη τις θέσεις της κίνησής μας είναι αυτά που υπογράφονται από το Γραφείο Τύπου της Κίνησης. Γι' αυτό μπορεί-τε ελεύθερα να παραθέσετε και εσείς απόψεις και προβληματισμούς. Μη διστάσετε!

Τα σχόλια δικά σας…

6

Colchester, Essex

Victoria Halls, Wolverhampton

Victoria Halls, Wolverhampton

4

Θέλεις να έχεις ΠΑΝΤΟΥ μαζί σου το περιοδικό μας;

• Γράψε μας «Αποστολή έντυπου ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΗ» • Ονοματεπώνυμο • Διεύθυνση

Διαβάζοντας πρόσφατα σε ένα blog (http://iqxl.blogspot.com/2009/12/blog-post_17.html) μια ομιλία για τελετή αποφοί-τησης «με σαρκασμό» όπως την αποκαλεί ο ίδιος ο συγγραφέας, βρήκα ανάμεσα στις λέ-ξεις της μια δικαίωση για όσα πίστευα τόσα χρόνια και σε όσα αρνήθηκα να με υποτά-ξουν... Γιατί τελικά τα μαθητικά τα χρόνια δεν είναι οι γνώσεις που παίρνουμε – οι πλείστες χάνονται μετά την εξέταση βλέπετε – αλλά οι στιγμές που ζούμε, η ανθρωπιά που (αν) αποκτούμε... Κάπου μέσα στην συγκεκριμένη ομιλία ο τολμηρός αυτός ομιλητής, όχι απλά αποχαι-ρέτησε τους τελειόφοιτους μαθητές αλλά ταυτόχρονα τους έδωσε ένα μάθημα ζωής… Κάτι το οποίο πιστεύω πως κανονικά θα έ-πρεπε να έκαναν τα σχολεία, οι δάσκαλοι μας, όλοι αυτοί που για τόσα χρόνια συνανα-στρεφόμαστε για ένα σκοπό: για να μας μεταφέρουν τις «γνώσεις» τους. Μετά από δώδεκα χρόνια που «ξοδεύουμε» στα σχολεία, έρχεται κάποια στιγμή που πρέ-πει να φύγουμε και οι περισσότεροι να πάμε για να εισπράξουμε/ αγοράσουμε/ κερδί-σουμε άλλες γνώσεις πιο εξειδικευμένες ού-τως ώστε σύντομα να μπούμε στην αγορά ε-ργασίας. Γιατί άραγε όλο αυτό;; Πόσο ωραία θα ήταν αν απλά σπουδάζαμε επειδή μας ά-ρεσε, επειδή το θέλαμε κι όχι επειδή πρέπει. Ναι πρέπει κάποτε να πάρουμε αυτό το χαρτί το οποίο θα μας ανοίξει «διάπλατα» τις πόρ-τες για να βρούμε δουλειά. Γιατί;;;

Επειδή αυτό χρειάζεται ο σύγχρονος άνθρω-πος για να μπορέσει να καλύψει τις ανάγκες του… Ακόμα κι αυτές άλλαξαν στο πέρασμα του χρόνου… Κάποτε ο άνθρωπος είχε ανά-γκη από φαγητό, στέγη κι αγάπη.. Τώρα; Τώ-ρα έχουμε ανάγκη από φαγητό, σπίτια πολύ-τελείας, έξυπνα κινητά, έξυπνους υπολογι-στές (και μην ακούσω κανένα να το αρ-είται, ψέματα λέει), τώρα όμως έχουμε ανάγκη να αγοράσουμε και κάτι άλλο.. Γνώση!!! Μορφωνόμαστε, μαθαίνουμε ένα σωρό ά-χρηστες πληροφορίες αλλά ξεχάσαμε να μάθουμε το πιο σημαντικό… ΤΗ ΖΩΗ!!! Έχω συνειδητοποιήσει πως αυτό που έχει πραγματική αξία στη ζωή δεν είναι το πόση γνώση θα απορροφήσεις αλλά πόσες στιγμές θα ζήσεις, πόσο άνθρωπος πραγματικά είσαι, πόσες αξίες αποκτάς στην ζωή σου. Αυτά σε κάνουν πραγματικό άνθρωπο κι όχι οι γνώ-ση, το επάγγελμα, το «κοινωνικό επίπεδο» στο οποίο ανήκεις, αρκεί που είσαι άνθρωπος με άποψη, με ιδανικά και μεγαλείο ψυχής.

Ας καταλάβουμε πως δεν μας διδάσκουν οι σπουδασμένοι τελικά σ’ αυτή τη ζωή αλλά αυτοί που έζησαν κάτι παραπάνω μας, αν-θρωποι μεγαλύτεροι κι ας μην είναι τόσο κα-ταξιωμένοι και αναγνωρισμένοι, άνθρωποι απλοί που συναντάμε καθημερινά στο δρόμο κι ας τους αγνοούμε, με μια κουβέντα μαζί τους μπορούμε να μάθουμε πολλά γι’ αυτό το όνειρο που λέγεται ΖΩΗ!!!!

Αυτό που έχει πραγματική αξία στη ζωή δεν είναι το πόση γνώση θα απορροφήσεις αλλά πόσες στιγμές θα ζήσεις, πόσο αν-θρωπος πραγματικά είσαι, πόσες αξίες αποκτάς στην ζωή σου.

’’ ‘‘

6

Αρχίζω να πιστεύω πως κάποιες φορές, το να μην ξέ-ρεις είναι καλύτερο απ' το να ξέρεις... Για άλλη μια φορά, μιλάω χωρίς να μπορώ να προσδιορίσω αυτό που θέλω να πω. Τα διαφορετικά προβλήματα, οι συνεχείς αντιπαραθέσεις με τον εαυτό σου, οι απα-νωτές καταστάσεις με τις οποίες έρχεσαι καθημερι-νά αντιμέτωπος, σε οδηγούνε σε διαφορετικά συ-μπεράσματα. Κι όμως, αν τα συμπτύξεις, θα βρεις ο-ρισμένες κοινές συνισταμένες, που θα μπορούσαν να ψευδονομαστούν: ''οδηγίες ζωής''. Φυσικά, κάποιος απλός άνθρωπος σαν κΙ εμένα θα επέβαλε το εξής ερώτημα: Αν υπάρχουν οδηγίες ζω-ής γιατί δεν έχουν κυκλοφορήσει ακόμα σε πρωτο-σέλιδο; Είναι σαν να ζητάς οδηγίες επιτυχίας άμα το καλοσκεφτείς. Υπάρχει άνθρωπος που θα σου επιβε-βαιώσει, όμως, την συνταγή επιτυχίας; Κάποια πράγ-ματα στον κόσμο αυτό, όπου πρυτανεύει το χρήμα κι ο εγωισμός, η δόξα και ο ανθυγιεινός ανταγωνισμός, απλά δεν έχουν θέση. Είναι ουτοπικό να ελπίζεις στην ευγενή άμυλα τις μέρες που ζούμε. Τίποτα δεν είναι επιλογή σου, ακόμη και το γεγονός της ύπαρξής σου. Ακόμη και ο συνάνθρωπός σου, που νιώθεις να σε γεμίζει και να σε ολοκληρώνει, ε-νώ θεωρητικά αποτελεί μια κατεξοχήν προσωπική ε-πιλογή, δεν είναι τίποτα παραπάνω από ένα ''ων'' με το οποίο συμπορεύεσαι στο δρόμο, του οποίου κρέ-μασαν την ταμπέλα ''ζωή''. Σ' αυτή τη ζωή, ερχόμα-στε μόνοι και φεύγουμε ακόμη πιο μόνοι. Στον ερ-χομό μας όμως υπάρχουν αυτοί που χαίρονται. Κά-νουν όνειρα για μας και λαχταρούν να μας κρατή-σουν αγκαλιά. Κι όταν χωρίς επιλογή δραπετεύσου-με απ' τον πλανήτη της ανεξήγητης πνοής, αγναντεύ-ουμε τον κόσμο που θρηνεί επί της γής. Μας αποχαι-ρετά αιώνια, με μια ψυχή πολλά υποσχόμενη, που λαχταρά ξανά να μας κρατήσει αγκαλιά. Όπως εκεί-νη την μέρα του ερχομού. Από εκείνη τη μέρα, έχεις την επιλογή στα δικά σου χέρια. Ζεις την ζωή όπως εσύ θα επιλέξεις. Τουλάχι-στον έτσι θα σου πουν! Γιατί σου δίνουν την Barbie και την Candy και σου λένε διάλεξε τι θες να παίξεις! Γιατί σου δίνουνε τα μαθηματικά, τα αρχαία και σου λένε διάλεξε σε πιο θα 'σαι καλύτερος!

για να ζήσεις. Μπορείς να προχωρήσεις, οπισθοδρο-μώντας και να αναρωτηθείς: Όταν ο άνθρωπος ανα-κάλυψε τα μαθηματικά, τα αρχαία, την Barbie, την Candy και την κάθε παρλαπίπα, τι υπήρχε; ΤΙΠΟΤΑ! Απλά αυτό το ''ών'' πάλεψε με τις ιδέες του, τα πάθη του, τις αδυναμίες του, το κατεστημένο για να ανα-καλύψει το δικό του λόγο, το δικό του στίγμα που επιθυμεί να δώσει στη ζωή!

Ερχόμαστε στον κόσμο και μας μαθαίνουν αυτά που κρίνουνε πως πρέπει να μάθουμε. Ερχόμαστε και μας διδάσκουν πως να είμαστε παπαγαλάκια του συστήματος που αποφασίζουν πως πρέπει να επιβά-λουν.

Μισώ το να πρέπει να γνωρίζω, προκειμένου να προ-χωρήσω. Μισώ το να πρέπει να έχω δίπλωμα, προ-κειμένου να ζήσω. Το να ξέρεις κάτι επειδή πρέπει δεν σε ολοκληρώνει. Αντίθετα, σε κάνει πιο μισό. Γιατί εκεί μαθαίνεις, επειδή πρέπει. Όχι επειδή το ε-πιλέγεις. Αν, όμως, εσύ το επιλέξεις και δεν σ' ανα-γκάσουν οι παρωπίδες και τα καλούπια του συστή-ματος να το ενστερνιστείς, τότε θεωρείσαι ελεύθε-ρος να επιλέξεις και να ζήσεις!

Η ψυχή του ανθρώπου δεν υπάρχει για να σκύβει και να υποτάσσεται σε αλλονών ταπεραμέντα. Η ψυ-χή σου παίρνει θέση στο σώμα σου για να το θέσει σε λειτουργία, ώστε αυτό να υλοποιήσει τη μαστο-ριά της ύπαρξής σου. Γι' αυτό κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός. Επειδή, έχει κάτι διαφορετικό να προ-σφέρει στη ζωή, ένα λόγο μοναδικό για να υπάρχει.

Οι περισσότεροι από μας έρχονται και φεύγουν χω-ρίς να το καταλάβουν. Δεν προλαβαίνουν να αντιλη-φθούν τον λόγο ύπαρξής τους! Θα 'θελα όλοι να 'μα-σταν αλλιώτικοι και να απαρνιόμασταν τις παρω-πίδες που άλλοι τοποθέτησαν σε 'μας.

Οι επιλογές είναι ατομικές. Κανείς και τίποτα δεν χω-ρά σ‘ αυτές. Η γνώση είναι επιλογή, προκειμένου αυτός που το επιθυμεί να μπορέσει να εξελιχθεί! Η αμάθεια ή αλλιώς το ''δεν γνωρίζω'', δεν αποτελεί έγκλημα. Αντιθέτως, προϋπόθεση για ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ! Κάτι που ο κόσμος σήμερα επιζητεί διψασμένα, για να απεγκλωβιστεί από τα δεσμά στα οποία είναι αναγκασμένος να ζεί...

Συμπερασματικά; Έχεις την επιλογή του πως να ζή-σεις, σύμφωνα με τις επιλογές που κάνουν οι άλλοι

7

Πρωινό ξύπνημα με καυτό μαύρο καφέ. Κοιτάζω το κινητό – δύο ιδιαίτερα μαθή-ματα μετά τις έξι. Ανθυπομειδιώ. Ανοίγω το λάπτοπ, 19287 ανάνοιχτα εισερχόμενα μηνύματα – όλα απ’ το facebook. Διαβάζω μονάχα τα τελευταία: event στα οποία το non attending είναι περιττό, posy φωτο-γραφίες φίλων, βλακώδεις αναρτήσεις στον τοίχο... Πω πω μαλάκα, ‘τίποτα σημα-ντικό, ζω μονάχα εν λευκώ’ – θεά η Μπο-φίλιου, πότε θα τη δω live άραγε; Αποφα-σισμένος ότι δε θα αφήσω τη μέρα μου να κυλήσει οκνά, κλείνω το λάπτοπ και το κι-νητό και φεύγω για όπου με βγάλει ο δρόμος. Αντιλαμβάνεστε ότι με το 11 –αναφέ-ρομαι στα πόδια μου – δε θα μπορούσα να φτάσω και πολύ μακριά. Καταφεύγω, λοιπόν, σε μια μικρή λίμνη πλησίον του πεζόδρομου που διέρχεται της περιοχής μου. Το πικ-νικ με μάρανε, σκέφτομαι. Ευ-τυχώς από άκρατη προνοητικότητα κουβα-λώ πάντοτε στο σακίδιο μου ακουστικά. Αράζω, λοιπόν, στις όχθες της λιμνούλας και βάζω να παίξει στο htc το αγαπημένο μου τραγούδι τούτη την εποχή: ‘Η Τζένη των Πειρατών’, σε εκτέλεση φυσικά της ανυπέρβλητα αγαπημένης μου Τάνιας. Το τραγούδι ξεκινά και ‘γω σύντομα χάνομαι στα μαγευτικά βιμπράτα της ίσως πιο δια-κριτής φωνής στην ελληνική δισκογραφία. Σύντομα, βλέπω την Τζένη να χαμου-ρεύεται με τους χωριάτες, υποψήφιους εραστές και εν τέλει να υποκύπτει στις ο-ρέξεις τους. Δε φαίνεται να στεναχωριέται, απλώς αναμένει την εκδίκηση. Σε ανύπο-πτο χρόνο το μαύρο καράβι εμφανίζεται

μέσα στη λίμνη απ’ το πουθενά για να τη σώσει και να την πάρει μακριά. Πριν απ’ αυτό όμως, η Τζένη αποφασίζει ποιοί θα κρεμαστούν. Η ετυμηγορία: ΟΛΟΙ! Και το μαύρο καράβι τα πανιά του ανοίγει και την παίρνει μακριά... «Όλα κύριε Νίκο είναι εδώ όπως τ’ άφησες εσύ κι όπως τα ξέρεις...», ακούω την Τάνια να συνεχίζει. Κλείνω τα μάτια... Φώτα στην παλιά ταβέρνα της πόλης. Η μάνα μου τραγουδά ρεμπέτικα και ο μά-γκας καπνίζει αδημανιώς. Και ο καπνός γί-νεται φωτιά, πληγή που καίει και δε λέει να γιάνει, οδηγεί στα στενορρύμια και δεί-χνει τη διαδρομή απ’ την ταβέρνα στο σπί-τι. Σε εκείνη την ετοιμόρροπη καλύβα γί-νομαι μυσταγωγός μιας ανιέρης τελετουρ-γίας. Πόθος, ηδονή, πίστη και φωνές με-θούν τους παρόντες. Μέθεξις! Και η μικρή κλαίγοντας με παρακαλεί... Βγαίνω ταχέως απ’ τη φωτιά, τρέχω, δεν ακούω, δε μυρί-ζω. Φοβάμαι το κακό, την τιμωρία. Ο ου-ρανός βρυχάται. Άτις! Οι ψιχάλες ξεπλέ-νουν τη ντροπή. Νέμεσις! Ανοίγω τα μάτια οδυνηρά –όνειρο που τέλειωσε. Το πρωτοβρόχι συνεχίζεται. Δε βιάζομαι, κοιτάζω έντονα την επιφάνεια της λιμνούλας. Τους μικρούς γαλαξίες που χαράσσονται ανομοιόμορφα. Ξαφνικά, το ντιν-ντιν του κινητού – ειδοποίηση για το μάθημα στις έξιμιση. Σηκώνομαι, κοιτάζω για τελευταία φορά το σκηνικό και φεύγω. Άντιο Τζένη.

8

9

Τα ιδιαίτερα μαθήματα θεωρούνται εκ των ων ουκ άνευ στην τρίτη λυκείου. Ο μεγάλος αν-ταγωνισμός και ο εσκεμμένα καλλιεργημένος φόβος κατ’ επίφασην υπαγορεύουν την κατα-φύγη απάντων των μαθητών σε φροντιστήρια. Το ποσοστό του οικογενειακού προϋπολογι-σμού που δαπανείται είναι τεράστιο για κάτι που υποθετικά είναι θεμελιωδώς κατοχυρω-μένο σαν δωρεάν. Τα Νέα Ελληνικά έχουν την τιμητική τους α-νάμεσα σε άλλα. Η εκμάθηση σωρείας λογίων εκφράσεων και λέξεων σε συνδυασμό με την –δίχως κατανόηση – αποστήθιση ολόκληρων κει-μένων αποσκοπούν κυρίως στην ικανοποίηση των εξεταστών και όχι στην παίδευση των δια-νοητικών ικανοτήτων του ατόμου. Μαθητές, έρμαια των καθηγητών τους, παπαγαλίζουν α-σύστολα, λεξιθηρούν και εν τέλει χάνουν την ουσία. Μήπως όμως τα φροντιστήρια δε φέ-ρουν ακέραια την ευθύνη γι’ αυτή την κατάστα-ση; Όπως ανέφερε εύστοχα γνωστός – και επιτυ-χημένος για τα αποτελέσματα των μαθητών του φροντιστηρίου του – φιλόλογος είναι ανα-γκασμένος να ακολουθεί το σύστημα, γιατί αλ-λιώς, όπως τόνισε, θα τον καταπιεί. Πρόσθεσε, επίσης, ότι τα Νέα Ελληνικά δουλεύουν με marketing. ‘Τους δίνουμε αυτό που θέλουν να διορθώσουν’ είπε επακριβώς. Περιττό, λοιπόν, το συμπέρασμα ότι το σύστημα είναι εκείνο που υποχρεώνει τους μαθητές να καταφεύγουν σε φροντιστήρια, ούτως ώστε να αποκτήσουν τη σωσίβια λέμβο που θα τους γλιτώσει από τη δίνη του . Μια καχεκτική κατάσταση που συντηρείται από την απαρχαιωμένη και χωρίς μέριμνα δι-δασκαλία, ελέω της αδιαφορίας και της επανά-παυσης καθηγητών και αρμοδίων της δημόσιας εκπαίδευσης, η οποία κατ’ ουσίαν προκύπτει από την πεποίθηση ότι τα ιδιαίτερα θα καλύ-ψουν τυχόν κενά των διδασκομένων. Έχουμε, λοιπόν, ένα φαύλο ατέρμονα κύκλο που σε συνδυασμό με το βλακώδες σύστημα αξιολό-γησης, για το οποίο έγινε νύξη νωρίτερα, τον μεγάλο αριθμό μαθητών σε κάθε τάξη και τον

όγκο της εξεταστέας ύλης ωθεί τους νέους στα φροντιστήρια. Το πρόβλημα της παραπαιδείας έχει βαθιά τις ρίζες του στην εκπαίδευση Κύπρου και Ελ-λάδας. Εκτρέφεται, όμως, σταθερά όχι μόνο από τα αποσαθρωμένα συστήματα των δύο χω-ρών, αλλά και από άλλους παράγοντες. Επί πα-ραδείγματι, η υποτίμηση της τεχνικής εκπαί-δευσης, τα πολλά γνωστικά αντικείμενα (δεύτε-ρη γλώσσα, μουσική κτλ) καθώς και το πενθή-μερο των δημοσίων σχολείων με τις μειωμένες ώρες διδασκαλίας είναι λογικό να αφήνουν πολλά κενά, τα οποία οι μαθητές αποπειρού-νται να καλύψουν τα απογεύματα. Δυστυχώς, οι απολήξεις των κλαδιών της πα-ραπαιδείας δε φτάνουν μονάχα μέχρι το Λύκει-ο, καθώς πολλοί φοιτητές συνεχίζουν να κατα-φεύγουν σε ιδιαίτερα μαθήματα για να αντα-πεξέλθουν. Έχει, λοιπόν, καταστεί η παραπαι-δεία απαραίτητο ναρκωτικό για τους διδασκο-μένους; Υπάρχει απεξάρτηση; Μήπως οποια-δήποτε κίνηση προς αυτή την κατεύθυνση δύ-ναται να προκαλέσει αναταράξεις και μεμψι-μοιρία; Ενα «φινλανδικό» ευχάριστο σχολείο, με γε-νική εκπαίδευση, αποκομμένο από το πανε-πιστήμιο φαντάζει πραγματικά ουτοπικό και λογικά θα συνέχιζε να ευνοεί τα φροντιστήρια. Βάσει αυτών των δεδομένων, η μείωση του α-ριθμού των μαθητών ανά τμήμα, η αλλαγή των κριτηρίων αξιολόγησης, καθώς και η καλύτερη κατάρτιση των διδασκόντων θα βελτίωνε την κατάσταση και θα βοηθούσε στην απορρόφηση των απασχολουμένων στα φροντιστήρια. Η παραπαιδεία στις μέρες μας είναι πρόβλη-μα κοινωνικο-οικονομικό, εκτροχιάζει την εκ-παιδευτική διαδικασία και προκαλεί οικονομι-κή αιμορραγία στις πλείστες οικογένειες. Ας μη ξεχνάμε όμως, ότι οι εργαζόμενοι σε αυτή είναι άνθρωποι δικοί μας: τα αδέρφια μας, οι φίλοι, οι συγγενείς μας.

A new chapter of my life! That was what pass-ed through my mind as I watched the door fall shut behind my departing parents and directly after that: Gosh what on earth have I got my-self in to? This panicky second thought came from the knowledge that my parents would get into our car the very next morning and drive the 394 miles back to our home in Germany. And that, if I should need them, they were not just down the road or a few hours drive away but in a different country altogether. This is a feeling many Freshers starting off at Essex have to contend with, after all our Uni has the reputation of being one of the most multicultural Universities England has on offer, and like so many others I very quickly got my act together and reassured myself that I would be alright even though my parents were no longer just ‘down the road’. What followed so far has been a marvelous time spent at Essex, but it has also been an eyeopener as to the ma-ny differences between the ways english and german Universities are run and the predomi-nant attitudes of the students. I have come to believe that in order to appreciate a country fully one has to have left it for a while and lived in a different one. Only then one is able to ha-ve a clear, unobstructed look at the different aspects of each and judge them accordingly. Belonging to those strange amalgamations of people who have one german and one english parent and therefore feel at home in both countries, and having been asked to contribute an article to this paper, I would like to share my thoughts on the differences between english and german student lives with you. You never know: it might amuse you and it might even

make you look at your time at an english Uni-versity in a slightly different light. The very first difference, and it is a huge one, became apparent the moment I sidled into the student registration office on square 5 to tent-atively ask about information relevant for over-seas students wanting to study Psychology at Essex. The first big surprise: the kindly lady on the other side of the counter was smiling at me and the smile did not vanish the moment she found out I actually had a question but to the contrary grew even broader. And when, five minutes later, I was sitting opposite the man responsible for dealing with all undergraduate applications for the Psychology course at Essex, who, apart from answering all my questions, was animatedly writing out all the information I would need on a sheet of paper which he after-wards pressed into my palm with a cordial handshake, I was absolutely flabbergasted. In Germany, we seem to think that part of the qualification of getting into University is finding out how to go about it in the first place and consequently administrative staff do their utmost to make it as hard as they possibly can. The person deciding to study in Germany must prepare to battle his way through a wealth of internet research and must also muster the strength to exhibit the necessary nerve and callousness to ask a host of vexed and annoyed people directly about the things that, try as he might, are just impossible to find on the net. You can imagine my surprise when, after having prepared to do verbal battle for the information I needed, I came away with my prize so easily and pleasantly.

written by Amanda Claire Marshall

10

Of course, having decided to study in England I could not forgo skimming over the University ratings and that was where the next big differ-ence struck me: english Universities were act-ually rated according to sensible things such as how many students completed the courses, how many first class degrees were among the graduates and something called ‘student satis-faction’. In Germany we have none of this, the most eminent, sought after University is the one at which the courses are the hardest and most difficult to complete, the logic behind this being that anyone who manages to get through a course such as this must truly be brilliant. So while visiting a german University on an open day it is quite probable that you will come up against a smug person telling a crowd of pro-spective students very proudly that “at this Uni-versity 75% of students don’t make it” at which the crowd of listeners will ooh and aaah and ca-st admiring looks around the stately halls that apparently have made the lives of so many stu-dents a misery. This concept also applies to the first lecture or welcome meeting once you have actually got in, in which the lecturer will explain in the most detailed, vivid and gruesome terms all the different ways in which students will fail to achieve their degree. Reassuring the multitu-de that however hard they try the majority of them will fail dismally. So being mentally pre-pared for the You-won’t-make-it-speech, I was very surprised when the man in my first lecture congratulated us all for having come so far already and then went on to tell us that there was no reason for not completing this course successfully if we put our minds to it. Of course this way of putting things gives rise to the third great difference I would like to ment-ion here. In Germany, being able to study is viewed as a privilege and a very serious one at that. When one of my friends took me to see his University and we shuffled through the lib-rary, trying to make as little noise as possible, I

could hardly believe my eyes when I looked at the monitors of the many students bent over their notes and found that every single one of them was showing information relevant for the particular course the student seemed to be tak-ing and not, as in our library, 2/3 of them dis-playing the familiar blue heading of Facebook we all know so well. I felt the same astonish-ment while sitting in on a seminar and half the students raised their hand after the lecturer had asked a question. I only had one seminar in my first year but contrary to half of us raising our hands to answer the lecturer’s question, more than half of us though it more prudent to duck behind our desks. And if this is not already telltale enough, the look on a german student’s face when I tell them that we have three differ-ent clubs underneath our squares and some fo-rm of clubbing going on every night says it all. And after I have told them about all our societ-ies and clubs, the many bars and cafés on cam-pus they usually sigh woefully and mutter so-mething about life being pretty unfair. So this has been an estimation of the three larg-est differences between english and german student life and because I do not want this arti-cle to become unbearably long I shall leave it at that. I must of course add that having never studied at a german University myself most of what I have written comes from what my fri-ends have told me and from what I have seen while visiting and is therefore derived from the german Universities in my area. For me person-ally, coming to study at the University of Essex was a good decision and one I have never re-gretted making. Studying in England provides a welcoming social life around the actual course that I never would have experienced if I had stayed in Germany and it has made the time I have spent studying there so far into an episode of my live I will always look back on with nice pleasure.

11

Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα

«Νέα Γενιά σε Δράση»

Θέλετε να έρθετε σε επαφή με νέους ή οργανώσεις από κάποια άλλη χώρα; Σας ενδιαφέρει η «Ευρωπαϊκή Εθελοντική Υπηρεσία»;

Θέλετε να μάθετε τι είναι οι «ανταλλαγές νέων»; Είστε διοργανωτής δραστηριοτήτων και αναζητάτε εξειδικευμένη κατάρτιση;

Μάθετε περισσότερα στη διεύθυνση: www.youth.org.cy

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΤΕ ΜΑΖΙ ΜΑΣ: ΕΘΝΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «ΝΕΑ ΓΕΝΙΑ ΣΕ ΔΡΑΣΗ»

Ευγενίας&Αντωνίου Θεοδότου 6, 1060 Λευκωσία

Τηλ. 22-402620 Φαξ.22-402653

Email: info@youth.org.cy

Μάθετε περισσότερα στη διεύθυνση: www.youth.org.cy

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΤΕ ΜΑΖΙ ΜΑΣ: ΕΘΝΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «ΝΕΑ ΓΕΝΙΑ ΣΕ ΔΡΑΣΗ»

Ευγενίας&Αντωνίου Θεοδότου 6, 1060 Λευκωσία

Τηλ. 22-402620 Φαξ.22-402653

Email: info@youth.org.cy

Ευρωπαϊκή Εθελοντική Υπηρεσία

•Είστε νέοι και θέλετε να προσφέρετε εθελοντική υπηρεσία σε κάποια χώρα του εξωτερικού;

•Σας ενδιαφέρει ο πολιτισμός, ο αθλητισμός, η κοινωνική μέριμνα, οι τέχνες, το περιβάλλον, η πολιτισμική κληρονομία;

•Θέλετε να ζήσετε στο εξωτερικό για περίοδο έως και 12 μηνών;

Η τεχνολογία αναπτύσσεται με ιλιγγιώδεις ρυθμούς και ο ΑΓΩΝΑΣ δεν θα μπορούσε να μείνει πίσω…

Μέσω της ιστοσελίδας μας μπορείτε να ενημερώνεστε για διάφορα θέματα που μας αφορούν όλους, άμεσα, με σοβαρότητα, εγκυρότητα και αξιοπιστία…

Μέσα στην ιστοσελίδα μας βρείτε

- τις ανακοινώσεις μας - αποφάσεις Φοιτητικών Ενώσεων

- αρθρογραφία από στελέχη και φίλους - πληροφορίες για τις δραστηριότητες μας

- ατζέντα με τις εκδηλώσεις του ΑΓΩΝΑ - απαντήσεις σε διάφορα φοιτητικά θέματα

- διάφορα αφιερώματα - τα ΕΝΤΥΠΑ μας

ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ

ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ

http://agwnas.com

Φαινομενικός σκοπός της εκδήλωσης ήταν η ευαισθητοποίηση ενάντια στον αντιμιλιταρισμό και τα θέματα της ελευθερίας και της συνύπαρξης των λαών. Κάποιοι από εμάς βέβαια το έχουμε να αναλύουμε τα δε-δομένα σε πιο βαθύ επίπεδο. Η συγκεκριμένη εκδήλωση για μας ήταν κάτι πολύ πιο σπουδαίο από αυτό. Για ε-μάς, η συγκεκριμένη εκδήλωση ήταν μια επανάσταση. Ήταν η πιο σπουδαία πράξη διαμαρτυρίας που τουλάχιστον εγώ προσωπικά έκανα ποτέ. Πολύ πιο σπουδαία από οτιδήποτε το τυπικό, οτιδήποτε το προγραμματισμένο για μια φορά το χρόνο, απλά για να διατηρείται το… έθιμο. Αυτή η εκδήλωση ήταν κάτι το διαφορετικό και ξύπνησε μέσα μου το πιο πατριωτικό και αντικατοχικό αίσθημα που είχα ποτέ. Ήταν μια πρόκληση. Ήθελα όσο τίποτα άλλο να γίνω μέρος αυτής της ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗΣ επανά-στασης. Γιατί, ναι, είναι επανάσταση. Είναι επανάσταση γιατί σε ένα παράνομο καθεστώς, το οποίο παραβιάζει κάθε αρχή δημοκρατίας, ελευθερίας και αξιοπρέπειας για τόσα πολλά χρόνια και καταπιέζει και χρησιμοποιεί μια μειονότητα, τους Τ/κ συμπατριώ-τες μου, για πολιτικούς σκοπούς, γίνεται κάτι ηρωικό. Με την διαμαρτυρία αυτή, οι Τ/κ έδειξαν στην διεθνή κοινότητα ότι το πρόβλημα δεν είναι ενδοκοινοτικό αλλά διεθνές. Ότι δεν κινδυνεύουν από τους Ε/κ αλλά από την ίδια την Τουρκία. Ήταν ένα δυνατό, ίσως το δυνατότερο, χαστούκι στην Τουρκία και στους ψευδείς ισχυρισμούς της ότι βρίσκεται στην Κύπρο για να προστατεύσει τους Τ/κ.

γράφει ο

Ανδρέας Ανδρέου

Στις 14 του περασμένου Αυγούστου, πραγματοποι-ήθηκε κάτι ασύλληπτα επαναστατικό. Κάτι απί-στευτα γενναίο, κάτι αληθινά πατριωτικό, κάτι γοητευτικά ελπιδοφόρο. Καθόλου τυχαία η επιλογή της ημερομηνίας. Θλιβε-ρή επέτειος της δεύτερης φάσης της τουρκικής ει-σβολής που ξέσκισε τον τόπο μας στα δύο και η με-ρα που ειπώθηκε η φράση «Η Αϊσέ μπορεί να πάει διακοπές» από τον τότε Πρωθυπουργό προς τον Υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας όταν άρχισε η στρατιωτική επιχείρηση στην Κύπρο. Καθόλου τυχαία η επιλογή του ονόματος της εκδή-λωσης. Αντιμιλιταριστική Επιχείρηση Ειρήνης. Ένα όνομα που χλευάζει τον παραπλανητικό χαρακτηρι-σμό που χρησιμοποιείται από την Τουρκία για την εισβολή ως «ειρηνική παρέμβαση». Καθόλου τυχαία η επιλογή του λογοτύπου. Μια τροποποιημένη αντιμιλιταριστική εκδοχή του γνω-στού λογότυπου που συναντάται σε στρατιωτικές περιοχές και σε στρατόπεδα του κατοχικού στρα-τού. Αντί ο στρατιώτης να κρατάει ένα όπλο, κρα-τάει μια κιθάρα. Ακόμη, η φράση «Προσοχή στρα-τιωτική ζώνη» αντικαθίσταται από τη φράση «Προ-σοχή μη στρατιωτική ζώνη». Καθόλου τυχαία η επιλογή του χώρου πραγματο-ποίησης της εκδήλωσης. Έξω από τον Καθεδρικό ναό της Αγίας Σοφίας που οι εισβολείς, παρανόμως και ανηλεώς οικειοποιηθήκαν και μετονόμασαν σε Τζαμί Selimiye.

15

Νωρίς τα ξημερώματα της 11ης Ιουλίου μετά από περιστατικό πυρκαγιάς, στην Ναυτική Βάση Ευάγγελου Φλωράκη στο Μαρί, εξεράγησαν 98 εμπορευματοκιβώτια με αποτέλεσμα 13 νε-κρούς και 62 τραυματίες. Είχε επίσης ανυπολόγι-στες ζημιές στη Ναυτική Βάση, στον ηλεκτροπαρα-γωγό σταθμό της ΑΗΚ και σε περιουσίες στα γύρω χωρία, αφού το ωστικό κύμα της έκρηξης είχε ακτί-να μεγαλύτερη των τριών χιλιομέτρων. Τα εμπο-ρευματοκιβώτια απετέλεσαν τα τελευταία τρία χρόνια αντικείμενο συζητήσεων στο Υπουργείο Ά-μυνας (ΥΠΑΜ), στην Επιτροπή Άμυνας της Βουλής αλλά και στο Γενικό Επιτελείο Εθνικής Φρουράς (ΓΕΕΦ) χωρίς να παρουσιαστούν όμως ουσιαστικά αποτελέσματα ή λύσεις.

Το τραγικό αυτό συμβάν σε συνάρτηση με τις υπόλοιπες τοπικές, περιφερειακές και διεθνείς συγκυρίες έχει παρουσιάσει σοβαρές επιπτώσεις σε πολλούς τομείς από τους οποίους ο οικονομικός δεν είναι ο λιγότερο σημαντικός. Περαιτέρω, ανα-δύει ερωτηματικά για το ρόλο και την κατάσταση της Εθνικής φρουράς (ΕΦ) καθώς και για το μέλλον του τόπου. Χωρίς να ασχοληθούμε ιδιαίτερα με το τραγελαφικό πολιτικό και παραπολιτικό παρασκή-νιο που ξετυλίγεται σε επίπεδο πολιτικών κομμά-των μετά το τραγικό συμβάν, θα εξετάσουμε πα-ρακάτω εν συντομία κάποιους από τους τομείς που επηρεάζονται από τη «βιβλική» - όπως ονομά-στηκε – καταστροφή στο Μαρί και θα καταλήξου-με προτείνοντας την κατάργηση της ΕΦ για συγκε-κριμένους λόγους και με συγκεκριμένα επιχειρή-ματα, μακριά από ιδεοληψίες και δογματικές αντι-λήψεις.

Οικονομία Όπως είναι γνωστό, ολόκληρος ο κόσμος

και ιδιαίτερα η Ευρώπη περνά μια οικονομική κρί- ση που έχει ως αποτέλεσμα την αποδυνάμωση το-

σο των εθνικών οικονομιών όσο και της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω της κρίσης της Ευρωζώ-νης. Τρανταχτά παραδείγματα αυτής της οικονο-μικής κρίσης είναι η Ελλάδα, η Ισπανία, ακόμα και οι ΗΠΑ, ενώ τους τελευταίους μήνες φαίνεται ότι μπήκε και η Κύπρος στον κατάλογο των επηρε-ασμένων χωρών. Υπό αυτό το πρίσμα, η συγκυρία μέσα στην οποία έλαβε χώρα η εν λόγω τραγωδία του Ιούλη δεν θα μπορούσε να είναι χειρότερη. Υπολογισμοί λένε ότι η συνολική ζημιά που προκά-λεσε στην οικονομία η έκρηξη, ξεπερνά τα 2.5 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ η Κυπριακή Δημο-κρατία έχει ήδη επιβαρυνθεί τα μέγιστα ούτως ώστε να ανακτήσει την παραγωγή ενέργειας που χάθηκε από την καταστροφή του σταθμού, η οποία κάλυπτε το 50%-60% της ζήτησης ρεύματος.

Η τραγωδία στο Μαρί σηματοδότησε και το σημείο καμπής της ήδη αποδυναμωμένης κυ-πριακής οικονομίας. Οι μακροπρόθεσμες συνέ-πειες έχουν αρχίσει να διαφαίνονται ενώ υπά-ρχουν και άμεσες επιπτώσεις στην οικονομία. Αν και η έλλειψη ηλεκτρικού ρεύματος έχει προκα-λέσει οικονομικές ζημιές σε μικρομεσαίες και με-γάλες επιχειρήσεις που αποτελούν την ατμομηχα-νή της κυπριακής οικονομίας, οι εκτιμήσεις που προέβλεπαν μείωση του τουρισμού και σοβαρό πλήγμα στον τουριστικό τομέα γενικότερα, από-δείχτηκαν λανθασμένες χάρη στην σωστή δια-χείριση του ζητήματος από το κράτος. Παρόλα αυ-τά είναι γεγονός ότι, εν μέσω παγκόσμιας οικονο-μικής κρίσης, η έκρηξη στο Μαρί έδωσε καθοριστι-κό κτύπημα στην κυπριακή οικονομία με αποτέλε-σμα πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις να έχουν κλείσει και τα ποσοστά του πληθωρισμού και της ανεργίας να έχουν αυξηθεί. Ανάσα αισιοδοξίας σε όλο αυτή τη κατάσταση δίνει το πρόσφατο δάνειο που έλαβε η ΚΔ από τη Ρωσία, ύψους 2.5 δισεκα-τομμυρίων ευρώ, με πολύ χαμηλό επιτόκιο.

γράφει ο Ζήνωνας Τζιάρρας Διεθνολόγος - University of Warwick PhD (Cand.) Politics and International Studies zenonas.tziarras@hotmail.com

Οι προεκτάσεις της τραγωδίας

16

Επιπλέον, επιπτώσεις από την κυπριακή οικονομική ύφεση θα έχει και η οικονομία της ΕΕ αφού πλέον η αλληλεξάρτηση των κρατών-μελών της σε οικονομικό επίπεδο και η εύθραυστη οικο-νομική κατάσταση αυτή τη στιγμή δεν αφήνουν πολλά περιθώρια. Συγχρόνως, η ενεργειακή κρίση που προκάλεσε η καταστροφή του ηλεκτροπαρα-γωγού σταθμού φέρνει στο προσκήνιο τόσο την ανάγκη για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας όσο και την ανάγκη ταχείας εκμετάλλευσης των υποθα-λάσσιων ενεργειακών πόρων. Η σοβαρότητα βέ-βαια αυτού του προβλήματος συνεπάγεται και την ανάγκη δημιουργίας μιας καλά μελετημένης στρατηγικής στον τομέα της ενέργειας ούτως ώστε να αντικρουστούν οι οποιεσδήποτε προσπάθειες εκμετάλλευσης της ευάλωτης θέσης στην οποία βρίσκεται αυτή τη στιγμή η ΚΔ (βλ. για παράδειγμα τουρκικές προκλήσεις).

Γενικά οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις που έχουν υιοθετηθεί από την κυβέρνηση μαζί με τη ρωσική βοήθεια ωθούν μεν την κυπριακή οι-κονομία προς τα εμπρός αλλά δεν λύνουν το πρό-βλημα. Οι περικοπές στους μισθούς, οι αυξήσεις σε ΦΠΑ κτλ. ίσως γεμίσουν τα ταμεία προς το πα-ρόν. Το πρόβλημα όμως δεν είναι τόσο το από που έρχονται τα λεφτά, όσο το που πάνε. Οι αλ-λαγές που πρέπει να γίνουν είναι συστημικές και ίσως να χρειαστούν ακόμα και συνταγματικές με-ταρρυθμίσεις για να καταπολεμηθούν τεράστιες ετήσιες δαπάνες όπως είναι οι πολλαπλές συντά-ξεις, τα πολλαπλά επιδόματα, οι κατά πολύ ευνο-ούμενοι κρατικοί αξιωματούχοι, τα τεράστια ε-φαπαξ και πολλά άλλα. Επίσης, για να κινηθεί η αγορά επιβάλλεται η μείωση του ΦΠΑ και όχι η αύξησή του. Παράλληλα είναι σημαντικό να φο-ρολογηθεί και το μεγάλο κεφάλαιο με ένα συμβο-λικό ποσοστό, τουλάχιστο προς το παρόν, για να ανασάνει η οικονομία. Όλα τα παραπάνω επιβά-λλονται ακόμα και αν η υλοποίηση τους είναι στην πράξη πολύ δύσκολη, είτε λόγω κομματικών είτε λόγω συντεχνιακών εμποδίων. Γενικά πρέπει να γίνει έλεγχος στα έξοδα του κράτους, στις αλόγιστες δαπάνες, στις φοροδιαφυγές, στις παράνομες προμήθειες που παίρνουν μεσάζοντες από προσφορές που δίνει το κράτος κτλ. Τέλος, σημαντικές περικοπές πρέπει να γίνουν και στον τομέα της άμυνας, για τον οποίο ξοδεύεται πολύ μεγάλο μέρος του κρατικού προϋπολογισμού, με τελικό σκοπό την κατάργηση του στρατού, για λόγους που εξηγούμε πιο κάτω.

Πέραν όμως της οικονομίας, τα προβλήματα επεκτείνονται και αλλού.

Πολιτική Η οικονομική αποδυνάμωση ενός κρά-

τους συνεπάγεται τη μείωση της συνολικής του ι-σχύος. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι το παραλύει αλλά όντας σε μειονεκτική θέση δεν του επιτρέ-πει να κινηθεί όπως θέλει στην εσωτερική ή στην εξωτερική του πολιτική. Έτσι, συνήθως, χάνει τη λαϊκή υποστήριξη με συνέπεια την σύγκρουση κράτους-κοινωνίας. Στην Κύπρο όμως τα πρά-γματα είναι ακόμα πιο περίπλοκα δεδομένου του πολιτικοστρατιωτικού προβλήματος που η Κυπριακή Δημοκρατία αντιμετωπίζει με τις του-ρκικές κατοχικές δυνάμεις, την τουρκοκυπριακή ηγεσία και ιδιαίτερα την Τουρκία.

Με αφετηρία το γεγονός ότι η Τουρκία α-κολουθεί μια πολιτική αναμονής περιμένοντας να εκμεταλλευτεί οποιεσδήποτε πραγματικότητες προκύψουν, τότε διαφαίνονται αρνητικές πιθα-νότητες. Όταν ένα κράτος χάσει μερίδα της δι-πλωματικής του ισχύος – η οποία όντας συνδεδε-μένη με όλες τις άλλες πηγές κρατικής ισχύος δεν μένει ανεπηρέαστη – τότε η αποτελεσματικότητά του στο πλαίσιο οποιωνδήποτε διαπραγματεύσε-ων είναι αμφίβολη.

Επιπρόσθετα, αν η ΚΔ τελικά αντιμετωπί-σει μια σημαντική οικονομική αποδυνάμωση τότε θα βρεθεί σε μειονεκτική θέση σε ότι αφορά συμφωνίες με κράτη ή εταιρίες για τη διαχείριση των ενεργειακών της πηγών. Με αυτό το τρόπο μπαίνει δηλαδή σε ένα φαύλο κύκλο όπου η οι-κονομική ανεπάρκεια και η κοινωνική αστάθεια αποτρέπουν τις όποιες διεκδικήσεις. Η παρούσα χρονική στιγμή είναι ιδιαίτερα σημαντική εφόσον προκαλεί τη διπλωματική ικανότητα της ΚΔ. Το κράτος βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σημείο κατά το οποίο πρέπει, παρόλη την εσωτερική κρίση που περνά, να καταφέρει να εκμεταλλευτεί σωστά τις διπλωματικές του σχέσεις για να διαχειριστεί και την εξωτερική κρίση που δημιουργείται με τις α-πειλές της Τουρκίας και την προσπάθεια εξόρυ-ξης του κυπριακού φυσικού αερίου. Αν και οι μέχρι τώρα διπλωματικές ενέργειες φαίνονται επαρκείς και σωστές, το εγχείρημα είναι δύσκολο αφού πολλές φορές ο σχηματισμός στρατηγικής στα διάφορα επίπεδα διακυβέρνησης, δεν γίνεται με βάση το κρατικό συμφέρον αλλά με βάση το προσωπικό ή κομματικό συμφέρον.

Εθνική Φρουρά

Μια άλλη παράμετρος αυτού του ζητή-ματος, η οποία δεν μπορεί να μείνει ασχολίαστη, είναι αυτή της ΕΦ. Παρόλο που τα εμπορευματο-κιβώτια με τα πυρομαχικά δεν ήταν ιδιοκτησία της Κυπριακής Δημοκρατίας, η αδυναμία της ΕΦ

17

να προλάβει τα χειρότερα παρουσιάζει συστη-μικά προβλήματα τόσο της ίδιας όσο και του Υπουργείου Άμυνας γενικότερα. Σε αυτή τη συζήτηση φυσικά δεν πρέπει να παραμεληθεί το γεγονός ότι το τραγικό αυτό ατύχημα δεν είναι το πρώτο που συμβαίνει στην ΕΦ. Ένα παράδειγμα, το οποίο αποτελεί και τραγική σύμπτωση είναι ο θάνατος του αρχηγού της ΕΦ Ευάγγελου Φλωράκη, στις 10 Ιουλίου 2002 μετά από πτώση ελικοπτέρου, το όνομα του ο-ποίου είχε και η Ναυτική Βάση στο Μαρί όπου έγινε η έκρηξη. Τα ατυχήματα της ΕΦ όμως δεν περιορίζονται σε αυτό. Περιλαμβάνουν και άλλους λάθος χειρισμούς πυρομαχικών ή οπλικών συστημάτων οι οποίοι κατά καιρούς προκάλεσαν θανάτους και τραυματισμούς.

Διερωτάται κανείς τι πρέπει να γίνει, ενώ έχουν βγει διάφοροι οι οποίοι υποστηρί-ζουν πως η ΕΦ χρειάζεται μεγαλύτερη κρατική χρηματοδότηση. Το επιχείρημα είναι ότι η ΚΔ είναι ένα κράτος υπό κατοχή και πρέπει να έ-χει τα μέσα να αμυνθεί σε περίπτωση ανά-φλεξης του προβλήματος με την Τουρκία. Η α-λήθεια βέβαια είναι ότι η ΕΦ, μετά το 74’, έχει σκοτώσει περισσότερους Ελληνοκύπριους στρατιώτες απ’ ότι η Τουρκία. Επίσης όταν κά-ποιοι λένε πως η ΕΦ χρειάζεται περισσότερη χρηματοδότηση φαίνεται ότι υπερεκτιμούν το ρόλο και τις δυνατότητες της, υποτιμούν τις δυνατότητες της Τουρκίας, ενώ παράλληλα α-γνοούν τις διαχρονικές επιπτώσεις της διατή-ρησης της ΕΦ στην οικονομία και στην κοινω-νία. Τα δεδομένα έχουν αλλάξει. Το παράδοξο είναι ότι με βάση την ορθολογική και νηφάλια ανάλυση των καταστάσεων γίνεται ξεκάθαρο ότι η αποστρατικοποίηση θα υπηρετούσε πολύ καλύτερα τους σκοπούς της ΚΔ, τόσο σε πολιτικό και οικονομικό όσο και σε στρατη-γικό επίπεδο. Ακολουθεί η ανάλυση των τριών αυτών επιπέδων.

• Οικονομικό

Καταρχήν το κόστος διατήρησης της ΕΦ είναι πολύ μεγάλο και επιβαρύνει κατά πολύ την οικονομία της ΚΔ. Ο κρατικός προϋ-πολογισμός του τελευταίου έτους για το Υπου-ργείο Άμυνας έχει ομολογουμένως μειωθεί από 115 εκατομμύρια το 2010 σε 105 εκατομ-μύρια το 2011 αλλά παραμένει μια μεγάλη ετήσια δαπάνη. Συγκεκριμένα τα 42 εκατομ-μύρια αφορούν μόνο στις τακτικές δαπάνες και τη διατήρηση του στρατεύματος της ΕΦ,

και αυτό για λόγους λιτότητας. Σε περιόδους οικονομικής κρίσης, όπως η παρούσα, τέτοιου είδους μειώσεις δεν είναι ουσιαστικές, παρά μόνο επιφανειακές, ιδιαίτερα για ένα σώμα όπως η ΕΦ το οποίο στην ουσία προσφέρει μόνο αίσθημα ασφάλειας και όχι πραγματική ασφάλεια. Επίσης, η κατάργηση της στρατι-ωτικής θητείας (ξεκαθαρίζουμε ότι δεν υπο-στηρίζεται η φυγοστρατία) σημαίνει ότι οι χιλιάδες των στρατιωτών θα καταλήξουν είτε στην αγορά εργασίας και στην παραγωγή είτε στην ακαδημαϊκή/φοιτητική κοινότητα. Με αυτό τον τρόπο θα προσφέρουν στην οικονο-μία και στην κοινωνία αντί να επιβαρύνουν το κράτος για 2 χρόνια. Υπάρχει φυσικά και η πιθανότητα αύξησης των αριθμών της ανε-ργίας, ιδιαίτερα εν μέσω οικονομικής κρίσης, αλλά αυτό θα ήταν αναμενόμενο εφόσον τα ποσοστά της ανεργίας παρουσιάζουν ούτως η άλλως άνοδο. Πρέπει επίσης να γίνει μελέτη για την ανακατανομή αυτών που εργάζονται στην ΕΦ και στο ΥΠΑΜ, σε άλλες υπηρεσίες ή σώματα ασφαλείας.

• Πολιτικό

Μια τέτοια κίνηση σε πολιτικό επίπε-δο θα αφοπλίσει την Τουρκία από οποιαδήπο-τε επιχειρήματα διατήρησης του κατοχικού στρατού και θα δώσει στην ΚΔ ηθική και πολι-τική υπεροχή – ας σημειωθεί ότι σε αμυντικό επίπεδο ουδέποτε θα μπορούσε να έχει οποιουδήποτε είδους υπεροχή. Επιπλέον, με αυτό τον τρόπο θα εξαλείφονταν και στην πράξη οποιεσδήποτε αντιλήψεις περί στρα-τιωτικής «απειλής» των Τουρκοκυπρίων, πρά-γμα το οποίο θα δρούσε και σαν κίνηση καλής θελήσεως δίνοντας λόγους και για την εναντί-ωση των Τουρκοκυπρίων προς την Τουρκία. Μεταξύ αυτών θα είχε και διπλωματικά οφέ-λη υπό την έννοια ότι θα έδινε ώθηση σε αιτήματα και προτάσεις της ΚΔ σε διεθνή φόρα (οργανισμούς). Στην παρούσα φάση, η ανακοίνωση μιας τέτοιας πρόθεσης, δεδο-μένης της κρίσης που ξετυλίγεται στο Αιγαίο με την Τουρκία, ίσως να ακουγόταν παρά-λογη. Αν το δει κανείς όμως από άλλη σκοπιά, κάτι τέτοιο θα σήμαινε ότι η διεθνής κοινό-τητα θα έπρεπε να υπερασπιστεί τα συμφέ-ροντά της στην Κύπρο εμπράκτως εφόσον ΕΦ δεν θα υπήρχε.

Παράλληλα, οι οποιεσδήποτε στρατι-ωτικές απόπειρες της Τουρκίας ενάντια σε ένα 18

κράτος που δεν θα είχε αμυντικές ικανότητες, θα ξεσήκωναν μαζικές αντιδράσεις ενώ οι προ-θέσεις της Άγκυρας θα γίνονταν πλέον ξεκάθα-ρες Επίσης η αποστρατικοποίηση θα ήταν κάτι που θα καλωσόριζαν όλοι οι διεθνείς παρά-γοντες σαν κίνηση καλής θελήσεως για την επί-λυση του προβλήματος. Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, και επειδή η ασφάλεια παρόλα αυτά παραμένει σημαντική, η ΚΔ θα μπορούσε να ζητήσει εξωτερικές εγγυήσεις διατήρησης της ειρήνης από ενισχυμένες δυνάμεις του ΟΗΕ αλλά και από χώρες της ΕΕ, κάτι που θα ήτανε και πιο αποτελεσματικό στο να αποτρέψει την Τουρκία από οποιαδήποτε εχθροπραξία. Με λίγα λόγια, όταν δεν παίζεις το παιχνίδι κά-ποιου άλλου (π.χ. της Τουρκίας) δεν μπορείς να χάσεις. Όταν θέτεις στο παιχνίδι του δικούς σου κανόνες μπορείς να κερδίσεις πολύ πιο εύκολα. • Στρατηγικό

Μεταξύ άλλων, στο στρατηγικό επίπε-δο εμπίπτουν και οι διαδικασίες εξοπλισμού που πολλές φορές προκύπτουν από το «δίλημ-μα ασφάλειας» που αντιμετωπίζουν κάποιες χώρες. Είναι δηλαδή μεταξύ του να αυξήσουν τους εξοπλισμούς τους με κίνδυνο να προκαλέ-σουν κάποια άλλη χώρα, και του να σταματή-σουν να εξοπλίζονται - για να μην προκαλούν - με κίνδυνο να καταστούν πολύ αδύναμες για να αντιμετωπίσουν πιθανές αναθεωρητικές και επεκτατικές τάσεις κάποιας άλλης χώρας. Το παράδοξο στην περίπτωση της Κύπρου είναι ότι ένα τέτοιο δίλημμα είναι μόνο πλα-σματικό.

Η πραγματικότητα είναι πως είτε η ΚΔ αυξήσει τους εξοπλισμούς της είτε όχι, το από-τέλεσμα είναι το ίδιο. Τα μεγέθη της Κύπρου και της Τουρκίας είναι ανόμοια και μη συγκρί-σιμα. Γι’ αυτό, καλύτερα να μεταφερθεί το παιχνίδι σε καθαρά και μόνον πολιτικό επίπε-δο. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η μόνη χώρα που ξεπερνά την Τουρκία σε στρατιωτικούς ε-ξοπλισμούς είναι οι ΗΠΑ εφόσον η πρώτη έχει ξεκινήσει ένα δεκαετές πρόγραμμα εξοπλι-στικών δαπανών της τάξης των 50 δισεκατομ-μυρίων δολαρίων. Έτσι, γίνεται αντιληπτό ότι οι στόχοι των όποιων προσπαθειών της ΚΔ για στρατιωτική αναβάθμιση είναι εκτός πραγμα-τικότητας και χωρίς ουσία.

Είναι πολύ πιθανόν τα περί αποστρα-τικοποίησης να ενοχλήσουν εφόσον η κυπρια-

κή κοινωνία έχει εξελιχθεί μέσα σε ένα μιλιτα-ριστικό περιβάλλον με φόβους για την ασφάλειά της. Είναι επίσης κατανοητό το γεγο-νός ότι η ΕΦ είναι συνειδησιακά συνδεδεμένη με εποχές και καταστάσεις όπου το εθνικό φρόνημα και η ανάγκη για αυτοδιάθεση είχαν άλλο βάρος. Στην Κύπρο όμως του 21ου αιώνα και με τα δεδομένα που υπάρχουν αυτή τη στι-γμή, η κρατική πολιτική δεν μπορεί να στηρίζε-ται σε συναισθηματισμούς ή πολιτικές άλλων εποχών και καταστάσεων. Έτσι, στην περίφημη λατινική φράση «αν θες ειρήνη προετοιμάσου για πόλεμο», θα ήτανε λογικότερα να απα-ντούσαμε «αν θες ειρήνη ΜΗΝ προετοιμαστείς για πόλεμο».

Καταληκτικά, και επιστρέφοντας στις επιπλοκές της κυπριακής τραγωδίας στο Μαρί, πρέπει να σημειωθεί ότι αν και στο παρόν ά-ρθρο δεν δόθηκε βαρύτητα στην ανάγκη για απόδοση ευθυνών, εννοείται ότι κάτι τέτοιο επιβάλλεται. Εννοείται επίσης ότι εκτός από την απόδοση πρέπει να γίνει και η ανάληψη των ευθυνών από τους υπαίτιους, όποιοι και αν είναι αυτοί. Όμως, η διαδικασία που θα οδηγήσει σε αυτό πρέπει να γίνει με νηφαλιό-τητα και μακριά από συναισθηματικές εξά-ρσεις. Το θέατρο του παραλόγου που ξετυλί-γεται στην πολιτική σκηνή και στα ΜΜΕ δεν πρέπει να επηρεάσει τους Κύπριους. Οι ώρες είναι πραγματικά κρίσιμες για την ΚΔ. Ούτε το μίσος αλλά ούτε και οι συγκρούσεις βοηθούν. Οι παραλογισμοί, οι ακρότητες, οι άσκοπες πο-λιτικές συγκρούσεις, οι μικροπολιτικές σκοπι-μότητες και οι πολιτικές ανευθυνότητες, είναι κάτι που έχουμε ξαναδεί και είναι ότι χειρό-τερο. Χρειάζεται κριτική και αυτοκριτική, χρειάζεται επίπληξη, χρειάζεται αλλαγή αλλά χρειάζεται και ενότητα.

Οι παραπάνω πραγματικότητες πρέπει να μετρηθούν με σοβαρότητα και να υιοθετη-θούν αποφασιστικά μέτρα και λύσεις για την υπερπήδηση οποιωνδήποτε εμποδίων. Σε τέ-τοιες στιγμές δεν χωράνε επιφανειακές πολι-τικές ούτε δογματικές αντιλήψεις. Οι κυβε-ρνώντες αλλά και ολόκληρη η πολιτική σκηνή της Κυπριακής Δημοκρατίας πρέπει να εργα-σθούν για το κοινό καλό. Αυτή είναι η ευκαιρία τους να επιδείξουν πολιτική ακεραιότητα και να ανατρέψουν την επικρατούσα εικόνα της αποτυχίας και αναποτελεσματικότητας που δι-ατηρεί η πολιτική σκηνή της Κυπριακής Δημο-κρατίας εδώ και σχεδόν 40 χρόνια.

19

Το Κυπριακό είναι ένα εν γένει περίπλοκο και πο-λυδιάστατο ζήτημα, όχι μόνο λόγω της μακράς του ιστορίας αλλά και λόγω των πολλών μερών που εμπλέκονται σε αυτό (δύο κοινότητες, Ελλά-δα, Τουρκία, Βρετανία, κτλ.). Αν ήτανε να το α-πλοποιούσαμε θα το χωρίζαμε σε δύο κύριες και βασικές διαστάσεις: 1) αυτή που έχει να κάνει με την εσωτερική κοι-νωνικοπολιτική κατάσταση στο νησί και τις σχέ-σεις των δύο κοινοτήτων, και 2) τη διεθνή διάσταση του προβλήματος η οποία περιλαμβάνει τις σχέσεις των εμπλεκομένων διε-θνών δρώντων τόσο κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα, όσο και κατά την τελευταία και πλέον δε-καετία. Σημειωτέον ότι οι δύο διαστάσεις είναι παρόλαυτα άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους.

Ενώ η πρώτη διάσταση επικεντρώνεται στις εν-δοκοινοτικές και διακοινοτικές πολιτικές συ-γκρούσεις αλλά και στο πώς θα επιλυθεί η κοι-νωνική πτυχή του προβλήματος, δηλαδή τα ένα-πομείναντα στοιχεία μίσους, ρατσισμού, εθνικι-σμού και προκαταλήψεων που υπάρχουν στις δύο κοινότητες, μέσα από προγράμματα συμφι-λίωσης και την ανάπτυξη ενός βιώσιμου πολιτι-κού και διακυβερνητικού συστήματος που θα ε-φαρμοστεί στην περίπτωση λύσης, η δεύτερη, α-σχολείται με τη διπλωματική, διεθνή πτυχή, η ο-ποία αυτή τη στιγμή περιλαμβάνει, μεταξύ άλ-λων, κυρίως την Κυπριακή Δημοκρατία (ΚΔ), την Τουρκία, την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και τον Ορ-γανισμό Ηνωμένων Εθνών.

Είναι γεγονός βέβαια ότι το παιχνίδι της διεθνούς σκακιέρας είναι πολύ πιο περίπλοκο. Αν και εδώ

θα ασχοληθούμε με τη διεθνή διάσταση του Κυ-πριακού ζητήματος καλό θα ήταν να κάνουμε μια σύντομη ιστορική αναδρομή εξετάζοντας παράλ-ληλα και την εσωτερική διάσταση. Στην ουσία, ο λόγος που οι δύο κοινότητες δεν μπορούν στην πράξη από μόνες τους να λύσουν το πρόβλημα, είναι διότι μετά από την εισβολή του ’74, το βόρειο 37% των κυπριακών εδαφών είναι κατεχόμενο από την Τουρκία και όχι από τους Τουρκοκύπριους. Το παράνομο τουρκοκυ-πριακό κρατίδιο με το όνομα «Τουρκική Δημο-κρατία της Βορείου Κύπρου», που ιδρύθηκε το 1983, λειτουργεί βασικά σαν προτεκτοράτο της Τουρκίας η ο-ποία και το διατηρεί διότι από αυτό απορρέουν ζωτικά οικονομικά, γεωπολιτικά και εθνικά γι’ αυτήν συμφέροντα. Έτσι, η ΚΔ από τη δεκαετία του 70’ έχει μπει σε μια κούρσα διεθνοποίησης του προβλήματος και της παράνομης τουρκικής κατοχής. Η διεθνής κοινότητα με ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφα-λείας των Ηνωμένων Εθνών αλλά και άλλων διε-θνών και ευρωπαϊκών βημάτων, έχει καταδικά-σει τις πράξεις τις Τουρκίας ενώ έχει πολλές φο-ρές παίξει διαμεσολαβητικό ρόλο μεταξύ της ΚΔ και της τουρκοκυπριακής ηγεσίας/Τουρκίας σε προσπάθειες για επίλυση του προβλήματος. Ένα τέτοιο ρόλο λοιπόν παίζει κατά κάποιο τρόπο και η ΕΕ από τότε που η ΚΔ εντάχθηκε σε αυτή, το 2004. Παρακάτω εξετάζεται το Κυπριακό στο πλαίσιο των σχέσεων Κυπριακής Δημοκρατίας-ΕΕ-Τουρκίας, για να αξιολογηθεί ο ρόλος της ΕΕ σαν μεσάζων που μπορεί να βοηθήσει την ΚΔ.

γράφει ο Ζήνωνας Τζιάρρας Διεθνολόγος - University of Warwick PhD (Cand.) Politics and International Studies zenonas.tziarras@hotmail.com

Στρατηγικός Εταίρος ή Λάθος Στρατηγική Επιλογή για το Κυπριακό;

20

Κυπριακή Δημοκρατία

Πριν ακόμα από το «Σχέδιο Ανάν», το 2004, η α-ναμενόμενη ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ φάνταζε για τους Ελληνοκύπριους, σαν η διέξοδος από το τέλμα του Κυπριακού – αντίληψη που έπαιξε και σημαντικό ρόλο στην καταψήφιση του ‘Ανάν’. Αξίζει να σημειωθεί εξ άλλου ότι η αναζήτηση λύσης για το Κυπριακό ήτανε ίσως και ο βασικό-τερος λόγος που ώθησε την ΚΔ να αιτηθεί την έ-νταξή της στην ΕΕ. Ένας από τους λόγους που οι Ελληνοκύπριοι θεωρούσαν – και ακόμα θεω-ρούν – πως η ΕΕ είχε ένα σημαντικό ρόλο να παίξει ήταν το γεγονός ότι στην Τουρκία είχε ή-δη από το 1999 δοθεί το καθεστώς της υποψή-φιας χώρας για ένταξη στην ΕΕ. Έτσι η Άγκυρα αν ήθελε η ευρωπαϊκή της πορεία να συνεχιστεί ομαλά, ούτως ώστε να λάβει αρχικά την ημερο-μηνία έναρξης των διαπραγματεύσεων για έ-νταξη και στη συνέχεια να ενταχθεί στην Ένωση, έπρεπε να τηρήσει τις υποχρεώσεις της απένα-ντι στο Διεθνές και Ευρωπαϊκό Δίκαιο, τόσο σε ότι αφορούσε δικά της εσωτερικά ζητήματα αλ-λά και σε ότι αφορούσε το Κυπριακό. Τελικά τα πράγματα εξελίχθηκαν κάπως διαφορετικά. Η Τουρκία έλαβε «άφεση αμαρτιών» για την πολύχρονη αδιαλλαξία της στο Κυπριακό, διότι τόσο η ίδια όσο και οι Τουρκοκύπριοι στήριξαν το «Σχέδιο Ανάν», ενώ οι Ελληνοκύπριοι όχι, γε-γονός που έδωσε την εικόνα ότι οι Τ/κ ήθελαν τη λύση ενώ οι Ε/κ όχι. Αυτό έδωσε ώθηση στην ευρωπαϊκή της πορεία και της έδωσε την πολύ-πόθητη ημερομηνία ένταξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, η οποία ορίστηκε για το 2005. Από τότε έχουν αλλάξει πολλά. Ενώ τόσο μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ όσο και στην Τουρκία αναπτύσσονται δυναμικές οι οποίες πρέπει συνεχώς να αξιολογούνται, διότι δημιουργούν νέα δεδομένα για το Κυπριακό, φαίνεται ότι τα πολιτικά κόμματα στην Κύπρο διατηρούν αμετάβλητη μια λογική δέκα και πλέον χρόνων. Αυτή η λογική προτείνει ότι η ΚΔ έχει δύναμη και δυνατότητες έναντι της τουρκι-κής πολιτικής στο Κυπριακό μέσω της ΕΕ, και συγκεκριμένα μέσω της συνεργασίας της με χώ-

ρες που υπήρξαν παραδοσιακά πολέμιοι της πλήρους τουρκικής ένταξης και προωθητές της εγκαθίδρυσης μιας «Ειδικής Σχέσης» με την Τουρκία. Αυτό φαίνεται σωστό με βάση την ο-ρθολογική, αλλά συμβατική, σκέψη. Μια τέτοια προσέγγιση στηρίζεται στην αντίλη- ψη κάποιων καταστάσεων ως δεδομένων στα-θερών που πρέπει να συμπεριληφθούν στους υπολογισμούς για σχεδιασμό διπλωματικής στρατηγικής και εξωτερικής πολιτικής – τέτοιες αντιλήψεις εκφράζονται κάθε μέρα μέσω των ΜΜΕ. Αυτές οι σταθερές είναι οι εξής: α) Η Τουρκία θέλει πάση θυσία την ευρωπαϊκή ένταξη ή, στην χειρότερη περίπτωση, την «Ειδι-κή Σχέση» με την ΕΕ. β) Οι πολέμιοι της πλήρους ένταξης της Τουρκί-ας στην ΕΕ (π.χ. Γερμανία και Γαλλία) θα μπο-ρούσαν να αποτελέσουν καλούς διπλωματικούς συμμάχους της ΚΔ. γ) Η ΚΔ διατηρεί το δικαίωμα άσκησης βέτο και μπορεί να ανακόψει την τουρκική ένταξη εάν η Τουρκία, μέχρι εκείνη τη στιγμή, δεν έχει εκπλη-ρώσει τις υποχρεώσεις της, συνεπώς μπορεί να πιέσει με αυτό το τρόπο για τουρκικές υποχω-ρήσεις. Τα περισσότερα από τα παραπάνω, αν όχι όλα, φαίνονται να είναι πέραν κάθε αμφισβήτησης. Παρόλα αυτά οι πολιτικές των κρατών και οι ε-πιδιώξεις τους στην σκακιέρα της διεθνούς πο-λιτικής είναι πολύ πιο περίπλοκες και δεν θα έ-πρεπε να αποτελούν αντικείμενο απλουστευμέ-νων αναλύσεων. Κάθε ένα από τα τρία σημεία εμπεριέχει πολλαπλές διαστάσεις και επίπεδα. Για να δούμε κατά πόσο αυτή η λογική ευστα-θεί εξετάζουμε αρχικά τα δεδομένα της ΕΕ και έπειτα της Τουρκίας. Ευρωπαϊκή Ένωση

Σχετικά με την αναφορά στους Ευρωπαίους «σύμμαχους ανέκαθεν περνούσε η ΕΕ αλλά και τη σχετικά πρόσφατη οικονομική κρίση που δη-μιουργεί νέες πραγματικότητες. Η αλήθεια είναι

21

ότι παρόλο που το Κυπριακό αποτελεί όντως πρόβλημα στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, χρησιμοποιείται κυρίως σαν δικαιολογία από κράτη όπως η Γαλλία και η Γερμανία, τα οποία θέλουν να κρατήσουν την Τουρκία έξω από την ΕΕ, για τους δικούς τους λόγους και όχι για νο-

μική ή ηθική στήριξη της ΚΔ καθ’ εαυτό. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο βέβαια, ακόμα και η δυνατό-τητα της ΚΔ για άσκηση βέτο, δεν έχει και τόση σημασία. Με άλλα λόγια, είτε το Κυπριακό λυ-θεί, είτε όχι, οι αντιπαραθέσεις μεταξύ των υπό-λοιπων κρατών της ΕΕ δύσκολα θα οδηγήσουν την Τουρκία στην ένταξη. Επιπλέον, η βαθιά οι-κονομική κρίση που μαστίζει την Ευρωζώνη και την ΕΕ γενικότερα, δεν επιτρέπει σε καμία περί-πτωση μια νέα διεύρυνση για την ένταξη νέων κρατών, ειδικά στο μέγεθος της Τουρκίας – του-λάχιστον, μεχρι η ΕΕ να ανακάμψει οικονομικά, μια διαδικασία που θα μπορούσε να διαρκέσει δέκα και πλέον χρόνια.

Τουρκία

Αν και είναι αδιαμφισβήτητο, μετά από τα πενή-ντα σχεδόν χρόνια τουρκικών προσπαθειών προσέγγισης της ευρωπαϊκής κοινότητας, ότι η Άγκυρα στοχεύει στην πλήρη ένταξή της, είναι ε-πίσης αδιαμφισβήτητο ότι η παρούσα προβλη-ματική κατάσταση της ΕΕ είναι γνωστή στην Τουρκία. Συνεπώς, όπως οι πολιτικές και οι εθνι-κές στρατηγικές προσαρμόζονται στις τρέχουσες συνθήκες, έτσι και η Τουρκία προσαρμόζει τις διεκδικήσεις της με βάση τις παρούσες πρα-γματικότητες που έχει να αντιμετωπίσει.

Η πολιτική και οικονομική κρίση της ΕΕ καθώς και οι συνεχείς απογοητεύσεις που λαμβάνει η Τουρκία από αυτή όσο περνούν τα χρόνια, λει-τουργούν ανασταλτικά δημιουργώντας δυσπι-στία στην Άγκυρα για τις ευρωπαϊκές προθέσεις. Βασικό είναι επίσης το γεγονός ότι ενώ στις αρ-χές της νέας χιλιετίας τα ποσοστά της τουρκικής γνώμης, που στήριζαν την ένταξη, πλησίαζαν το 70%, τα τελευταία χρόνια το ποσοστό αυτό έπε-σε στο 45%. Η συνολική αυτή απογοήτευση (από κοινωνία και πολιτικές ελίτ) σε συνάρτηση με το

ρόλο που προσπαθεί να παίξει η Τουρκία σαν περιφερειακή υπερδύναμη, απομακρυσμένη α-πό τη Δύση και στρεφόμενη προς την Ανατολή, οδηγεί την Άγκυρα να αντιμετωπίζει με ρεαλι-σμό το αδιέξοδο. Δηλαδή, η Τουρκία αναγνωρί-

ζει πως προς το παρόν δεν πρόκειται να εντα-χθεί στην ΕΕ, διότι απλά δεν το επιτρέπουν οι καταστάσεις και περιστάσεις. Τί σημαίνει όμως όλο αυτό για το Κυπριακό;

Συμπεράσματα για το Κυπριακό

Η ουσία που απομένει είναι πως οι οποιεσδή-ποτε διπλωματικές δράσεις της ΚΔ στα πλαίσια της ΕΕ παραμένουν συμβατικές και έχουν ήδη προβλεφθεί από την Άγκυρα. Η παρωχημένη δη-λαδή πολιτική της ΚΔ να αντικρούει την Τουρκία στη βάση της ΕΕ έχει καταντήσει προβλέψιμη και έχει χάσει την ισχύ της στο παιχνίδι της δι-πλωματίας. Παράλληλα, η Τουρκία αν και αντι-λαμβάνεται τις πραγματικές δυσκολίες που υ-πάρχουν για μια πλήρη ένταξη - γεγονός που μειώνει το ευρωπαϊκό της ενδιαφέρον - δεν εί-ναι διατεθειμένη να συμβιβαστεί, τουλάχιστον προς το παρόν, με μια «Ειδική Σχέση». Αυτό που επιδιώκει είναι η διατήρηση του status quo – μια πολιτική δηλαδή αναμονής (wait and see): είναι βολική, σχετικά εύκολη, και είναι μέρος μι-ας διαχρονικής στρατηγικής (βλ. Αιγαίο, Κυπρι-ακό) η οποία μακροχρόνια αποφέρει κέρδη (π.χ. γεωπολιτικά και γεωστρατηγικά οφέλη που έ-χουν να κάνουν με θέματα ενέργειας και ελέ-γχου του Αιγαίου και της Μεσογείου, παγιοποί-ηση του ψευδοκράτους, και τέλος χειραγώγηση της τουρκικής κοινής γνώμης από τις κατά και-ρούς κυβερνήσεις είτε για ψήφους είτε για δια-τήρηση της κοινωνικής συνοχής, εφόσον το Κυ-πριακό είναι ένα ευαίσθητο ζήτημα στο εσωτε-ρικό της Τουρκίας που ξυπνά εθνικιστικά συναι-σθήματα και γεφυρώνει πολιτικές διαφορές). Εξ άλλου, η διατήρηση του status quo στις ευρω-τουρκικές σχέσεις επιτρέπει στην Τουρκία τη συ-νέχεια λήψης ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων για διάφορα ζητήματα (όπως π.χ. την πρόσφατη χρηματική βοήθεια για την αντιμετώπιση της λαθρομετανάστευσης).

22

Αυτό βέβαια δεν είναι κάτι καινούργιο. Η Τουρκία βάσιζε πάντα τις σχέσεις της με την ΕΕ στα οικονομικά της συμφέροντα, είτε αυτά ήταν πρωτόκολλα εμπορικών συμφωνιών, είτε διάφορα είδη. χρηματικής στήριξης/βοήθειας. Καταληκτικά, και για να απαντηθεί η αρχική ερώτηση, η ΕΕ είχε το ρόλο του στρατηγικού εταίρου για την ΚΔ πριν μερικά χρόνια, όταν τα δεδομένα ήταν διαφορετικά. Μια σωστή στρατηγική όμως, ενώ πρέπει να έχει αμετάβλητους στόχους, πρέπει παράλληλα να ελίσσεται και να προσαρμόζεται ανάλογα με τις εξελίξεις. Οι εξελίξεις υποδεικνύουν την ανάγκη για αλλαγή στο κέντρο βάρους της κυπριακής στρατηγικής. Προφανώς το ευρωπαϊκό χαρτί δεν είναι άχρηστο, απλά δεν είναι τόσο σημαντικό όσο ήταν όταν η ΕΕ ήταν σε καλύτερη κατάσταση, όταν το «Σχέδιο Ανάν» δεν είχε ακόμα απορριφθεί από τους Ε/κ και όταν η Τουρκία εμπιστευόταν ακόμα τις προθέσεις τις ΕΕ. Οι διμερείς σχέσεις με ευρωπαϊκά κράτη εκτός πλαισίου ΕΕ ίσως από-δειχθούν πιο αποτελεσματικές. Το θετικό είναι πως τα τελευταία χρόνια η ΚΔ κατάφερε να αναπτύξει διπλωματικούς και οικονομικούς δεσμούς και με άλλα κράτη της ευρύτερης περιοχής που σημαίνει οτι εναλλακτικές υπάρχουν. Από τούδε και στο εξής πρέπει να ακολουθηθεί μια πιο ευρεία γεωπολιτική, γεωοικονομική και διπλωματική στρατηγική τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, η οποία να ξεπερνά τα πλαίσια της ΕΕ, ιδιαίτερα τώρα που οι ενεργειακές εξελίξεις με το κυπριακό φυσικό ους», η παραπάνω λογική παραβλέπει την πολιτική κρίση (πολιτική σύγκρουση μεταξύ κρατών-μελών) αέριο τρέχουν. Ουσιαστικές λύσεις δεν μπορούν να είναι ούτε συμβατικές, ούτε εμφανείς, ούτε μονοδιάστατες. Πρέπει να είναι έξυπνες, σύνθετες και να κινούνται έξω από τις συστημικές και οφθαλμοφανείς πραγματικότητες της διεθνούς πολιτικής. Η λύση του Κυπριακού βρίσκεται εκεί που τα μέσα, τα οποία διατίθενται για την επίτευξη των στόχων, συναντούν τα δεδομένα της χρονικής συγκυρίας

23

There is this argument from the advocates of islamophobic views that women in Islam are being oppressed by the male populace and because of that Islam contradicts western civilisation. Of course they tend to forget that wo-men only got equal rights to men some decades ago, plus their status in our soci-eties is still "inferior", that's why there exist all these positive discrimination measures to enforce gender equality and equal opportunities regardless of gender. If in our western societies the woman had already been absolutely freed from male oppression and was absolutely equal to a man then such measures wouldn't make any sense and would be absolutely useless. Speaking of our society's approach to-wards women have you ever wondered how much oppression is exerted on wo-men through those aesthetic idols and role models that our society has creat-ed? Have you even considered the oppressive impact of a Barbie standard

on all women? Has any of those people who criticise Islam ever thought of the difficulties a western woman has to cope with the standards of being extremely thin (two-dimensional if possible), while at the same time having to manage those big and clumsy breasts and on top of that always to look stupidly happy and joyful, always to wear all that makeup as if it was carnival everyday and all those other fancy things so as to be "attract-ive"? Has anyone of them realized that women in western societies have be-come objects? You switch on your TV and you see an advertisement about whatever and there is always a half-naked woman accompa-nying it with a clear-cut intention to re-late the advertised object with the "sexual object," the woman. You open a magazine and you look at all those articles and ads about how women should be, should look and should behave, so as to be adored by men, otherwise they will not be "completed" as "real women".

http://protes-stavrou.blogspot.com

24

Ok I absolutely agree that beauty is part of human relations and sex is al-so an important part of life but when those are objectified and when wo-men are degraded to forge expected and accepted attitudes then we have a problem. Furthermore a woman can be attractive even if she does not sati-sfy the fake and enforced standards of our western societies, or I dare say that she might even be more attract-ive if she does so. The stereotype of the woman that our society has form-ulated is by all means an expression of male hegemony and oppression. Things are not better in Islam of cour-se but I personally see no substantial difference between a woman with al-most no clothes and a woman wear-ing a burqa. Both are subjects of male oppression in one sense, or on the other hand both have the free (or "free") will to choose between show-ing a lot of skin and showing little skin. The point I am willing to stress though is that when people criticise Islam they should also criticise their

own environment, their own society. They should criticise their reflection in the mirror otherwise they are unfair and they only demonstrate their pho-bic and conservative reflexes. One final comment... If you ask one of those Barbie girls that are everywhere around you if they like their style, they will tell you that they chose to look like that because it makes them feel better. If you ask a woman wear-ing a burqa about her dressing style she will tell you the same things. That she chooses to look like that and she feels better that way... So if you people really care about wo-man rights in Islam, then support the creation of offices that will deal with abusive actions against all women and furthermore join a campaign that will aim at raising awareness about wo-men rights. But if all you want to do is to impose on Muslim women your understanding of "woman liberty" then you are the ones who are oppressive.

Sexism in western societies

and Islamoph bia

25

Η Saba Mahmood, είναι μια διακεκριμένη φεμινίστρια θεωρητικός, η οποία κάνοντας έρευνα σε μια Ισλαμική συναγωγή στην Αίγυπτο, σοκαρίστηκε όταν η Νάτια, μια γνωστή φεμινίστρια, συνέστησε σε μια φίλη της, τη Σάνα, να γίνει η δεύτερη σύζυγος ενός Αιγυπτίου. Η εξήγηση της Νάτια ήταν ότι η εμπειρία μιας ανύπαντρ-ης στην τοπική κοινωνία είναι αντίστοιχη του αποκλει-σμού που βιώνει κάποιο άτομο με σωματική αναπηρία και έτσι αν η Σάνα παντρευτεί έναν άντρα που είναι παντρεμένος με άλλη γυναίκα πρέπει να θεωρηθεί αυ-τόνομη επιλογή της. Το παράδειγμα της Νάσιας και της Σάνας δείχνει ότι δεν πρέπει άκριτα να υποθέτουμε ότι όλες οι γυναίκες που βρίσκονται σε μια κατάσταση που εμείς θεωρούμε κατακριτέα, αδυνατούν να εκτι-μήσουν την κατάσταση που βιώνουν και ότι κατ' επέ-κταση στερούνται του δικαιώματος της επιλογής. Υπό το φως αυτού του συμπεράσματος, η "επιλογή" πρέπει να επανπροσδιοριστεί ως η δυνατότητα της αντίληψης των συμφερόντων του κάθε ανθρώπου βάση των περι-ορισμών της κοινωνίας στην οποία ζει και όχι ως η ά-σκηση αντίστασης στις κοινωνικές νόρμες. Γι' αυτό, πριν αποκτήσουμε άποψη ή προβούμε σε ο-ποιαδήποτε πράξη επέμβασης στους μηχανισμούς αυ-το-οργάνωσης άλλων κοινωνικών ομάδων, χρειάζεται να αναγνωρίσουμε την προσωπική μας υποκειμενικό-τητα. Για παράδειγμα, πρέπει να διερωτηθούμε γιατί είναι αποδεκτό από εμάς όταν μια φτωχή γυναίκα α-ποφασίζει να αποβάλει το έμβρυο της λόγω των ανισο-τήτων του καπιταλισμού, αλλά είναι κατακριτέο όταν μια γυναίκα αποφασίσει να αποβάλει το δικό της έμ-βρυο λόγω των ανισοτήτων που προκαλούνται από την κουλτούρα της; Άλλωστε, η απόφαση αποβολής, όπως ισχυρίζεται η Anne Phillips, είναι με τον ένα ή τον άλλο

τρόπο απάντηση σε κάποιο είδος κοινωνικού περιορι-σμού. Επίσης, πρέπει να διερωτηθούμε κατά πόσο η αντίλη-ψη που έχουμε για τις πρακτικές που θεωρούμε κατά-πιεστικές αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα. Η κλει-τοριδοεκτομή αποτελεί κλασσικό παράδειγμα, καθώς είναι μια πρακτική που εξασκείται σε πολλές διαφορε-τικές κουλτούρες και ηπείρους, για διαφορετικούς λόγους από διαφορετικά άτομα. Ο εκ των προτέρων ισχυρισμός ότι όλες οι γυναίκες που προβαίνουν σε κλειτοριδοεκτομή στερούνται του δικαιώματος επιλο-γής, επιβάλλει την αντίληψη ατόμου έξω από το κοι-νωνικό περιβάλλον όπου ασκείται κλειτοριδεκτομή. Μια πρακτική μπορεί να είναι ταυτόχρονα προσωπική επιλογή και αποτέλεσμα κοινωνικής καταπίεσης. Αυτό ήταν το επιχείρημα της Switri Saharso κατά τη περίοδο όπου γίνονταν στην Ολλανδία έντονες συζητήσεις για το κατά πόσο θα επιτρέπονται εκτρώσεις βάση του φύ-λου του εμβρύου. Η Saharso, υπερασπίστηκε σθεναρά την παραμονή της επιλογής της έκτρωσης στις γυναί-κες, ενάντια στην αντίληψη ότι οι γυναίκες αυτές στε-ρούνται της διαύγειας να αποφασίσουν για τους εαυ-τούς τους. Οι συζητήσεις γύρω από τόσο σημαντικά και λεπτά θέ-ματα είναι σημαντικό να αντιμετωπίζουν την γυναίκα ως φορέα επιλογής παρά ως παθητικό αποδέκτη της βούλησης των αντρών, καθώς οι δυο αντικρουόμενες προσεγγίσεις καλούν για διαφορετικές πολιτικές. Κάθε απάντηση σε "καταπιεστικές πρακτικές" πρέπει να έχει ως άξονα τις γυναίκες που καταπιέζονται και

Ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε τους άλλους λέει περισσότερα για τον εαυτό μας. Αυτό το συμπέρασμα είναι προφανές κάθε φορά που γίνεται κάποια δημόσια ή ιδιωτική αναφορά σε γυ-ναίκες προερχόμενες από κουλτούρες των οποίων η αντίληψη της καλής ζωής έρχεται σε σύγκ-ρουση με την κυρίαρχη αντίληψη της δικής μας κουλτούρας. Τα κλασσικά παραδείγματα τέτοιων συζητήσεων αφορούν την κλειτοριδοεκτομή, την αποβολή εμβρύων βάση φύλου, το ισλαμικό βέ-λος, τους πολλαπλούς γάμους και τα διάφορα μοτίβα οικογενειακής οργάνωσης. Το επιχείρημα που θα προωθήσω σε αυτό το άρθρο, είναι ότι παρόλο που πολλές φορές θεω-ρούμε κάποιες πρακτικές ως καταπιεστικά προϊόντα της άσκησης φυσικής και ψυχολογικής βίας πάνω στις γυναίκες, πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί για την εγκυρότητα της εικόνας που διαμορφώνουμε στο μυαλό μας για αυτές τις γυναίκες. Κάθε άτομο, σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό είναι φορέας επιλογών και κατ' επέκταση φορέας αλλαγής.

18 26

όχι τη "δική μας" αντίληψη του καλού και του κακού. Η λύση δεν είναι η παρέμβαση ενός δυτικού κράτους το οποίο θέλοντας ή μη προασπίζει την κουλτούρα της δύσης. Η λύση είναι η προσπάθεια ενδυνάμωσης των ίδιων των γυναικών, μέσα στο κοινωνικό σύνολο στο οποίο ζουν.

Αυτό μπορεί να γίνει με δυο παράλληλους τρόπους. Ο πρώτος, είναι η δημιουργία μηχανισμών εξόδου. Στην Αγγλία για παράδειγμα, το κράτος έχει θεσπίσει μηχανισμούς όπου γυναίκες οι οποίες παντρεύτηκαν με τη βία μπορούν να αποταθούν για οικονομική και ψυχολογική υποστήριξη, μέχρι να αποκτήσουν αυτονομία έξω από τον γάμο ή την κουλτούρα τους. Ο δεύτερος και πιο αποτελεσματικός τρόπος είναι η ενδυνάμωση των ίδιων των γυναικών που βρίσκονται μέσα στις κοινότητες τους και οι οποίες ως φορείς επιλογής, είναι και φορείς αλλαγής. Για παράδειγμα, η Azizah Al-Hibri, εξηγεί πως μουσουλμάνες φεμινίστριες επανερμηνεύουν τα κλασσικά κείμενα της θρησκείας τους με φιλική προς τις γυναίκες προσέγγιση. Ο στόχος πρέπει να είναι η δημιουργία κρατικών δομών, οι οποίες να μην επιβάλλουν πολιτικές που προσδιορίζουν την καλή ζωή βάση των αξιών της δύσης. Την ίδια ώρα, το κράτος έχει υποχρέωση να ενδυναμώνει τις γυναίκες, μέσω της παιδείας και της δημιουργίας μηχανισμών υποστήριξης, καθιστώντας τις ίδιες ως φορείς αλλαγής, απορρίπτοντας την επεμβατική ιδιότητα του κράτους η οποία βασίζεται σε μια ψευδή αντίληψη της πολιτισμικής ανωτερότητας της δύσης. Το κράτος έχει το δικαίωμα και την υποχρέωση να επεμβαίνει μόνο σε περιπτώσεις όπου οι αποδέκτες δεν έχουν τη δυνατότητα της επιλογής, όπως είναι για παράδειγμα οι περιπτώσεις ανήλικων παιδιών. Δεν έχει όμως το δικαίωμα να αποτρέψει μια γυναίκα 40 χρονών με πανεπιστημιακή εκπαίδευση και μητέρα δυο παιδιών που κατοικεί σε δυτική "ανεπτυγμένη" χώρα από το να προβεί σε κλειτοριδοεκτομή, αφού η ίδια θεωρεί ότι ο κύκλος της σαν γυναίκα έχει κλείσει υπέρ του ρόλου της σαν μητέρα. Μπορεί να διαφωνούμε με την απόφαση της και την ερμηνεία που δίνει στους όρους γυναίκα, σύζυγος ή μητέρα, αλλά δεν έχουμε το δικαίωμα να αμφισβητήσουμε την αυθεντικότητα της επιλογής της. Οι γυναίκες πρέπει να θεωρούνται ελεύθερα, ίσα, και αυτόνομα άτομα που έχουν το δικαίωμα να ζουν τη ζωή τους όπως αυτές θεωρούν καλύτερο για τις ίδιες, ανεξαρτήτως αν εμείς συμφωνούμε ή διαφωνούμε σε πρακτικό ή ηθικό επίπεδο.

γράφει ο

Γιώργος Ιορδάνου

19 27

Συνέντευξη στους

Το να γνωρίζεις ανθρώπους από το χώρο της πολιτικής, που, παρά το βαρυφο-ρτωμένο τους πρόγραμμα, δέχονται να συζητήσουν με νέους για οτιδήποτε σηκώ-νει συζήτηση, είναι κάτι το σημαντικό και το αξιοθαύμαστο. Το πρωί του Σαββάτου της 24ης Σεπτεμβρίου 2011 συναντήσαμε τον έφηβο επαναστάτη Δρ Βάσο Λυσσα-ρίδη στο σπίτι του στη Λευκωσία και μέσα από μια δίωρη συζήτηση μαζί του, είχαμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε όχι τόσο τον πολιτικό Βάσο Λυσσαρίδη, αλλά κυρίως τον άνθρωπο, το φίλο Βάσο. Τον Βάσο, ο οποίος απ' την πρώτη στιγμή που μπή-καμε στο σαλόνι του ήταν πρόθυμος να απαντήσει σε όλες τις ερωτήσεις μας και να συζητήσει μαζί μας με διαλλακτικότητα και χαμόγελο. Δύο ώρες μαζί του, καταλάβαμε πολλά. Η λιτότητα του σπιτιού του σε αντίθεση με τον πλούτο της σοφίας του, η κομψότητα των πινάκων που διακοσμούσαν το σα-λόνι παράλληλα με την απλότητα του ντυσίματος του, η φιλική και καταδεκτική του προσέγγιση σε συνδυασμό με τη ρητορικότητα του λόγου του, τα όσα έζησε για σχεδόν ένα αιώνα σε αυτό τον πολύπαθο τόπο μαζί με την αθωότητα που καθρε-πτίζεται στο βλέμμα του, η ζεστή του αγκαλιά, το αληθινό χαμόγελο, δεν μπορούν παρά να σε κάνουν να νιώθεις δέος και συγκίνηση. Στην πολύωρη συνομιλία μας, ο σοσιαλιστής ηγέτης μας μίλησε για την τραγωδία στο Μαρί, τις ιδεολογίες που χωρίς αυτές δεν υπάρχει κίνηση ζωής, τη γνώμη του για τις φοιτητικές παρατάξεις, τη διακοινοτική συμβίωση, τα ΛΟΑΤ δικαιώματα, την Εθνική Φρουρά και το φαινόμενο της φυγοστρατίας, τις παγκόσμιες εξελίξεις ενώ δεν κρύβει την αγωνία του για την (εκ)τροπή που έχει πάρει το Κυπριακό. Είναι ση-μαντικά ζητήματα αλλά όχι νέα. Είναι χιλιοειπωμένα. Όμως όταν τα συζητάς με τον Βάσο, δεν μπορείς παρά να νιώθεις ότι τα ανακαλύπτεις για πρώτη φορά και ότι δεν μπορείς παρά να πειστείς. Γνωρίσαμε ένα άνθρωπο γεμάτο σοφία, ταπεινότητα και φιλοσοφικό πλούτο, ο ο-ποίος αντανακλάται σε κάθε άποψη του, ακόμα και για θέματα ταμπού, που για ένα άτομο της ηλικίας του θα ήταν προσβολή ακόμα και η σκέψη τους. Αυτό που κατά-λάβαμε είναι ότι ο Βάσος μας δεν είναι ένας από τους άλλους. Ο Βάσος δεν έχει καν ηλικία. Ούτε μπορείς να τον περιορίσεις σε μια ταμπέλα. Η ταμπέλα ‘ΑΝΘΡΩΠΟΣ’ είναι ασήμαντη μπροστά στη σημαντικότητα του. Οι απαντήσεις του είναι για μας υποδείξεις ζωής και φάρος συνείδησης. Βάσο μας, σε αγαπάμε!

19 29

Εγώ χαιρετίζω το γεγονός ότι για πρώτη φορά οι άνθρω-ποι δεν μένουν παθητικοί. Έχουν γίνει ένα σωρό πράγ-ματα και κανείς δεν αντέδρασε. Τώρα ερεθίστηκε μια ευαισθησία. Με βρίσκει απόλυτα σύμφωνο και πανηγυ-ρίζω. Μιλάω γενικότερα, όχι μόνο για την Κύπρο. Θέλω τους πολίτες να εκφράζονται και αυτό κάνουν τώρα και στην Κύπρο. Όλα αυτά που λένε ότι είναι οργανωμένα, είναι παραμύθια. Βλέπω μια γνήσια διαμαρτυρία με ά-τομα από όλα τα πολιτικά χρώματα. Και βλέπω ανθρώ-πους, ο καθένας να διαμαρτύρεται για διαφορετικούς λόγους. Δηλαδή οι συγγενείς μπορεί να διαμαρτύρονται γιατί τους θεωρούν υπεύθυνους για την απώλεια των δι-κών τους. Άλλοι διότι είναι δυσαρεστημένοι για την οι-κονομική κατάσταση – αυτό που δεν ξέρουν βέβαια εί-ναι ότι τα μη φιλολαϊκά μέτρα επιβάλλονται από την πα-γκόσμια οικονομική ελίτ. Είναι το πόσο αντιδράς και ο λαός πρέπει να αντιδρά. Προσωπικά αν δεν φοβόμουν ότι η παρουσία μου θα φαινόταν ότι πάω να καπελώσω καταστάσεις, εγώ θα ή-μουν εκεί, μαζί τους. Παντού. Και στην Κύπρο και στην Αθήνα και στην Ισπανία… Θα ήμουν με τους αγανακτι-σμένους προσπαθώντας να δώσω πυξίδα. Γι΄αυτό και δεν πρέπει να παώ. Διότι δεν θέλουν πυξίδα. Δεν έχουν φτάσει στο να αναζητούν. Διότι εγώ έχω πυξίδα. Πηγαί-νοντας εκεί έχω και στόχο. Δεν είμαι απλώς αγανακτι-σμένος.

Εσείς πως βλέπετε τις διαμαρτυρίες για την έκρηξη;

Είναι καλό. Παρ’ όλα αυτά, χρειάζεται πυξίδα. Αλλά πά-ντα οι επαναστάσεις θα βρίσκουν πυξίδα. Επειδή δε οι επαναστάσεις οι βίαιες που γίνονταν από μικρές ομάδες πολλές φορές οδήγησαν σε τερατογενέσεις. Είναι καλύ-τερα να υπάρχουν οι λαϊκές επαναστάσεις πρώτα, όπως γίνεται τώρα και να αναζητείται πυξίδα για αυτές τις επαναστάσεις. Στην πλατεία πάει ο κόσμος και ζητά τιμωρία των ενό-χων. Για κάποιους ο Χριστόφιας είναι υπεύθυνος για το Μαρί, για άλλους για την οικονομική κατάσταση, για άλ-λους για την πολιτική κατάσταση… Εκεί πέρα θα βρεις ό-λων των ειδών απόψεις για το ότι φταίει ο Χριστόφιας. Τους συνδέει το ότι κάποιος φταίει. Και επειδή σε μια χώρα, όταν φταίει κάποιος, κυρίως είναι ο κυβερνών, γι’ αυτό βλέπετε συνθήματα όπως ‘Χριστόφια παραιτήσου’.

Από τη μια έχουμε το ότι, μπράβο, η κοινωνία ξεκίνησε να απαιτεί και ενεργοποιήθηκε και αυτό είναι καλό. Την ίδια στιγμή όμως, ξανά, δεν ξέρει τι θέλει ακριβώς. Ξέρει μόνο ότι είναι αγανακτισμένη. Στο σύνολο, όλο αυτό, είναι καλό ή κακό;

Μα οι ευθύνες είναι προσωπικές. Πάντοτε. Προσωπικά δεν τον κατηγορώ επειδή είπε να μείνουν εδώ τα εκρη-κτικά για να μην τα βάλει με τη Συρία και το Ιράν. Γιατί όχι; Είναι μια πολιτική πράξη. Να τα φροντίσει όμως. Το να τα δεχτείς είναι το ένα θέμα και το να μην τα ελέγ-ξεις, να μην ξέρεις ποιοι είναι οι κίνδυνοι και να τα βά-λεις δίπλα στην πλέον ευαίσθητη βιομηχανική μονάδα της Κύπρου και να μην τα φροντίζεις, ε αυτό είναι ευθύ-νη. Και δεν μπορεί να πει πως δε γνώριζε. Έχει προσωπι-κή ευθύνη. Όπως και οι υπουργοί. Και βεβαίως και οι τε-χνοκράτες. Αλλά αν ήταν ένα πολύ πολύπλοκο τεχνοκρα-τικό θέμα, που δεν μπορούσε ένας πολιτικός να καταλά-βει, θα έλεγα ότι και εγώ μπορεί να έκανα το ίδιο λάθος. Δεν μπορώ όμως να πιστέψω ότι υπάρχει πολιτικό πρό-σωπο που να μη ξέρει ότι δεν βάζεις πυρίτιδα δίπλα από την ηλεκτρική χωρίς να την προστατεύει. Ούτε γίνεται να λέει πως δεν ξέρει που είναι το Μαρί.

Λυπούμαι να φύγει μόνο για αυτό. Εγώ θα τον ήθελα να φύγει και για πολλά άλλα τα οποία είπα και λέω δημόσι-α. Για τη στάση του στο Κυπριακό. Ως μέλος του Εθνικού Συμβουλίου δεν έχουμε ΠΟΤΕ μάθει τίποτα εκ των προτέρων. Όλα εκ των υστέρων. Ο Κληρίδης έγραψε μια φορά μια επιστολή που δεν είδαμε προηγουμένως και είχαμε αντιδράσει.

Άρα έχουμε ένα πρόεδρο που χωρίς να ρωτήσει κανέ-ναν, πάει στα Ηνωμένα Έθνη και ότι του καπνίσει λέει. Μα δεν είσαι πρόεδρος έτσι. Κάποτε λένε ότι τα ίδια έ-κανε και ο Μακάριος. Όμως όχι.

Το να προσωποποιούμε την ευθύνη, «Ο Χριστόφιας φταίει και τέλος», είναι εποικοδομητικό;

ΜΑΡΙ - ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΕΣ

Μα ένας πολίτης μπορεί να ξέρει αν η κυβέρνηση του δέκτηκε ένα επικίνδυνο φορτίο και δεν το διαφύλαξε; Δεν μπορεί για κάθε ενέργεια ο απλός πολίτης να γνωρίζει τα πάντα.

Ως πολίτες αυτής της κοινωνίας δεν θα έπρεπε να ξέ-ραμε και να ψαχνόμασταν για όλα τα πολιτικά θέματα; Άρα δεν πρέπει να έχει και ο καθένας από εμάς ξεχω-ριστά ένα μερίδιο ευθύνης;

Από την άλλη, αν είχε μόνο σύνθημα να παραιτηθεί ο Χριστόφιας δεν γίνεται κάτι. Πρέπει να μου πεις και τι γίνεται παρακάτω. Εγώ θέλω πάντα να ξέρω τι πάς να κτίσεις. Γιατί για να κτίσεις κάτι καινούριο πρέπει να γκρεμίσεις κάτι παλιό. Αμφισβήτηση, σίγουρα ναι, αλλά μέσα στα πλαίσια της διαλλακτικής, της συλλογικότητας και του ότι είμαστε συγγενείς και όχι ξένα σώματα που αμφισβητούμε και διαχωρίζουμε.

19 30

Χωρίς ιδεολογία δεν υπάρχει κίνηση ζωής. Άλλο αν ‘τα πάντα ρει’. Κάτι το οποίο ιδεολογικά είναι σωστό στον Μεσαίωνα, δε σημαίνει ότι είναι σωστό τώρα. Οι ιδεο-λογίες κινούνται, εκφράζουν ρεύματα εποχιακά. Αν δεν ήταν έτσι θα ήταν αναχρονιστικές. Δεν υπάρχουν μόνι-μες αξίες. Αποδεικνύεται και με το σπάσιμο της θεωρίας του Αϊνστάιν πως με όσα θεωρούμε μη θεωρήματα αλλά μόνιμες αξίες, δεν υπάρχουν. Τα πάντα ρει. Ο νέος δικαιούται και πρέπει να αμφισβητεί. Και δεν χρειάζεται να είσαι Φυσικός για να αμφισβητείς για τα όρια του σύμπαντος ούτε χρειάζεται θεωρητική μόρφω-ση επί κάποιου θέματος. Δικαιούσαι να σκέφτεσαι. Να μην πνίγεται δηλαδή κανείς στις πολλαπλές γνώσεις και να χάνει τον προσανατολισμό του. Οι γνώσεις να είναι σφράγισμα της αλήθειας. Ακόμα και στην Ιατρική. Μπο-ρεί εγώ να ξέρω παραπάνω από εσένα. Θα συζητάς μαζί μου, ναι, αλλά υπό μειονεκτικούς όρους. Αυτό δεν ση-μαίνει ότι δεν μπορείς να έχεις ερωτηματικά τα οποία να μην μπορώ να απαντήσω και κάποτε να έχεις και δίκαιο. Οι ιδεολογίες είναι απαραίτητες γιατί χωρίς οργάνωση δεν κινείται η κοινωνία. Δεν είναι τυχαίο που οι αρχαίοι Αθηναίοι έλεγαν πως όποιος δεν ασχολείται με τα κοινά είναι άχρηστος και πρέπει να του στερούνται και τα δι-καιώματα. Ίσως κάποιος μπορεί να πει ότι μπορεί να α-σχολείται με τα κοινά χωρίς να έχει ιδεολογικό ρεύμα. Δεν θα έχει αποτέλεσμα γιατί δεν είναι οργανωμένος. Οι ιδεολογίες είναι απαραίτητες αλλά δεν πρέπει να εί-ναι δογματικές. Για παράδειγμα, μιλούμε τώρα για δη-μοκρατικό σοσιαλισμό και δίνουμε κάποιο ορισμό. Για πόσο καιρό θα ισχύει αυτός ο ορισμός; Δεν ξέρω! Μπο-ρεί να ανατραπεί μέσα σε άλφα χρονικό διάστημα γιατί αλλάζουν και οι κοινωνικοοοικονομικές συνθήκες. Το κίνητρο όμως που ομαδοποιεί τους ανθρώπους είναι η αλληλεγγύη (φέρνει ως παράδειγμα τη δημιουργία της ανθρώπινης κοινωνίας και το κυνήγι, όπου με την ομαδοποίηση ανθρώπων και ζώων, υπάρχει πιο επαρκές κυνήγι και ασφάλεια). Εκεί που μέχρι σήμερα μπορούμε να ξεχωρίσουμε τις κοινωνίες, είναι η αλληλεγγύη. Δη-λαδή θα λέμε ότι είμαστε άτομα και ότι κάνω εγώ θα εί-ναι για μένα ή θα είμαστε μια ομάδα η οποία να μπορεί να βοηθά τα λιγότερο επαρκή και προνομιούχα μέλη; Εί-ναι εδώ που είμαι Σοσιαλιστής. Χωρίς αλληλεγγύη, είμα-στε ζούγκλα. Και μάλιστα ζούγκλα χωρίς ομαδοποιημένα

Για τη σύγχυση των ιδεολογιών και για αυτούς που λένε ότι οι ιδεολογίες πλέον δεν παίζουν κανένα ρόλο ή δεν μπορούν να εφαρμοστούν, τι απαντάτε;

ζώα αλλά ατομικά ζώα. Εδώ είναι η διαφορά της ιδεολογίας μου γιατί λέω ότι δεν είμαστε ατομικά ζώα αλλά ομαδικά και αφού θέλου- με να γίνουμε πολυεθνικές κοινωνίες, μιας και δεν είμα-στε εθνική κοινωνία, πρέπει να δίνουμε βοήθεια σε αυ-τούς που έχουν ανάγκη βοήθειας. Αυτός είναι ο Σοσιαλι-σμός. Θα μου πεις πως σήμερα, όλοι μιλάνε για αλληλεγγύη. Αν κυβερνούσε η σοσιαλιστική αντίληψη στην παναν-θρώπινη, θα μπορούσε κανείς να μας πει ποτέ ότι όσο πιο αδύναμη είναι μια οικονομία, τόσο παραπάνω βάρη της φορτώνω ή την ανακουφίζω για να μπορέσει να έρ-θει και εκείνη στο επίπεδο των άλλων κοινωνιών; Που πάει η συνοχή που υποτίθεται ήταν το κίνητρο για να γί-νει η Ευρώπη όταν η κάθε χώρα βλέπει το συμφέρον; Δεν είμαι από εκείνους που λένε ότι οι κοινωνίες δεν πρέπει να απαλλαγούν από τα ειδικά εθνικά μειονεκτή-ματα που οι ίδιοι δημιούργησαν. Έχουμε ένα υπερβολι-κό σε αριθμούς κράτος. Για παράδειγμα δημόσια υπηρε-σία πολύ μεγαλύτερη από όση χρειάζεται. Να πέσει, αλ-λά σταδιακά ώστε να μεν εκτεθούν οι εργαζόμενοι. Ο κρατικός μηχανισμός πρέπει να κάνει ανακατανομή του εθνικού εισοδήματος με τρόπο που να μην υπάρχουν οι πραγματικά στερούμενοι και προπαντός οι στερούμενοι ευκαιριών. Θέλω μια κοινωνία με ισότητα ευκαιριών στην υγεία, την παιδεία κτλ. Δηλαδή να μην υπάρχει νέ-ος ο οποίος να έχει την ικανότητα να σπουδάσει αλλά να μην μπορεί για οικονομικούς λόγους. Να έρχεται το κρά-τος να τον βοηθά. Να μην υπάρχει κανένας που να είναι σπουδαίος ποιητής και να μην μπορεί να έχει βιβλία και βιβλιοθήκες στη νεαρή του ηλικία στα οποία να προ-σφεύγει για να μπορεί να καλλιεργήσει ένα ταλέντο που θα μπορεί να είναι για ολόκληρη την κοινωνία τελικά. Προσωπικά, ξεκίνησα όπως όλοι οι νέοι της εποχής μου, ως Μαρξιστής. Και όντως ο Μάρξ είχε πει αρκετά σοβα-ρά πράγματα που δεν τα βάζω στον κάλαθο των αχρή-στων, διότι έκανε πολύ καλές διαγνώσεις του τρόπου με τον οποίο διακινείτο η καπιταλιστική κοινωνία. Βέβαια η θεραπευτική αγωγή ήταν εντελώς απαράδεκτη. Ακόμα από τότε, τολμούσα να πω αυτά που λέω και σήμερα. Ήμουν αιρετικός και ήμουν απαράδεκτος. Δεν πειράζει. Εγώ τους λέω ‘Σας θέλω και αιρετικούς και απαράδε-κτους’ αρκεί να πιστεύουν αυτό που λεν και να μην ξε-φύγουν από την έννοια της αλληλεγγύης. Βέβαια δεν πε-ριμένω μια κοινωνία απόλυτης αλληλεγγύης που ότι έ-χουμε το μοιραζόμαστε.

ΙΔΕΟΛΟΓΙΕΣ

19 31

Βλέπουμε ότι στην Κύπρο ο δογματισμός είναι βασικό χαρακτηριστικό πολλών φοιτητικών παρατάξεων. Πιστεύουμε ότι στόχος είναι να αφήσουμε πίσω μας για λίγο το πολιτικό υπόβαθρο του καθενός από πλευράς οικογενειακής παράδοσης. Εσείς δεν πιστεύετε ότι στην ηλικία μας πρέπει, όταν αντιλαμβανόμαστε ότι είμαστε φιλικά προσκείμενοι σε ένα οποιοδήποτε κόμμα, να κρατάμε κάποιες αποστάσεις, να βλέπουμε τη γενική εικόνα και σιγά σιγά να φτάσουμε στο σημείο που θα καταλήξουμε;

Είπα, δεν θέλω δογματισμούς. Αλλά, πρέπει να έχετε ά-ποψη. Πρέπει να γίνεται ανακατανομή του Εθνικού Εισοδήματος; Πρέπει να ιδανικοποιούμε το Κέρδος; Ή η έγνοια μου είναι να εξουδετερώσω, τουλάχιστον ως ένα βαθμό, τις κοινωνικές ανισότητες και αδικίες; Να μην είσαι δούλος μιας ιδεολογίας αλλά να ανήκεις κάπου. Να μην έχεις, όμως, παρωπίδες και να υπακούς τυφλά όσα λέει η ηγεσία. Να υπάρχει και να συζητιέται η αντίθετη άποψη. Όπως είπα, χωρίς κόμματα, δεν υπάρχει δημοκρατία αλλά οχλοκρατία.

Εφόσον η Νεολαία της ΕΔΕΚ μετέχει στα συλλογικά όργανα δυνάμει καταστατικού, εκεί, αυτές οι οργανώσεις θα πρέπει να συζητούν και στα συλλογικά τους όργανα ούτως ώστε όταν έρχεται ο Γενικός τους Γραμματέας στο Πολιτικό Γραφείο, να μεταφέρει όχι δικές του προσωπικές αντιλήψεις αλλά το προϊόν της συλλογικής σκέψης της Νεολαίας ΕΔΕΚ. Άρα, δεν μπορεί, ασφαλώς, η Νεολαία ΕΔΕΚ χωρίς να μετέχει σε αποφάσεις, να είναι απλώς ο εκτελεστής των αποφάσεων και να κάνει μόνο αφισοκολλήσεις.

Ποια θα θέλατε να ήταν η σχέση της ΕΔΕΚ με τον Αγώνα;

Εάν πειστώ, και βέβαια θα το στηρίξω. Θα μπω σε διάλογο. Δεν θα πω ότι επειδή το λένε οι νέοι πρέπει να το δεχτώ, όσο και να εκτιμώ πολύ τη νεανική σκέψη. Όπως εγώ έχω δικαίωμα να αμφισβητήσω ακόμα και τη συλλογική σας απόφαση, έχετε και εσείς το δικαίωμα. Βέβαια όχι με τρόπο διασπαστικό.

Τώρα, εσείς ο ίδιος, άμα σκεφτείτε κάτι ριζοσπαστικό, έχοντας υπ’ όψιν το γόητρο που έχετε, θα το εκφράσετε;

Εγώ θέλω τους νεολαίους να μετέχουν «με τα παπούτσια» στη λήψη αποφάσεων. Οπόταν, αν μετέχεις στη λήψη αποφάσεων, κάποτε θα υπερισχύεις και κάποτε θα είσαι σε μειοψηφία. Εάν είναι αποφάσεις που δεν θεωρούνται τελεσίδικες, θα μπορείς να διατηρείς τη θέση σου για πάντα. Αν είναι, όμως, θέμα ψηφοφορίας, όπως για παράδειγμα για να βάλουμε υποψήφιο πρόεδρο, ένα θα βάλουμε και έστω και αν διαφωνείς, πρέπει να πειθαρχήσεις. Αν όμως έχει να κάνει με κοινωνικά θέματα, θα συνεχίσεις μέσα στα συλλογικά όργανα να έχεις την άποψη σου, να τη στηρίζεις και να προσπαθείς να αλλάξεις την απόφαση. Όχι επειδή ελήφθη κάποτε μια απόφαση, να σηκώνεις τα χέρια και να λες ότι έκλεισε το θέμα. Δεν κλείνει τίποτα. Τα πάντα ρει. Για τον Αγώνα συγκεκριμένα, βλέπω μεγαλύτερη ανεξαρτησία αλλά δεν μπορεί παρά να υπάρχει ένας δεσμός. Κάπου ανήκετε ιδεολογικά. Ανήκετε στην ευρύτατη οικογένεια του δημοκρατικού σοσιαλισμού. Δεν είσαστε δούλοι, ναι, το δέχομαι. Αλλά η αμφισβήτηση να γίνεται μέσα στα πλαίσια της διαλεκτικής, της συντροφικότητας και του ότι είμαστε συγγενείς. Δεν ήμαστε, δηλαδή, ξένα σώματα που αμφισβητούν και διαχωρίζουν, γιατί τότε, με κάθε αμφισβήτηση θα υπήρχε διαχωρισμός και θα καταλήγαμε με 300 οργανώσεις νεολαίας.

ΦΟΙΤΗΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΑΞΕΙΣ

Να κάνουν κόμμα. Εγώ δεν είμαι εναντίον τούτου. Αφού είσαι εναντίων όλων των κομμάτων, προτείνεις κάτι. Όχι απλώς αρνείσαι κάτι. Κάνε το πρόταση και κάνε κόμμα!

Δραστηριοποιούνται και άρχισαν να δυναμώνουν πα-ρατάξεις οι οποίες με τον ένα ή τον άλλο τρόπο απαξι-ούν καθολικά τα κόμματα και μάλιστα διατείνονται ότι είναι αυτόνομες.

Ο Βάσος Λυσσαρίδης με τον Ηρόδοτο Νικολαΐδη

Να μην είσαι δούλος κανενός κόμματος και να μπορείς να εγκαταλείψεις το κόμμα σου αν κάποιο κόμμα κατά τη γνώμη σου, σου δίνει καλύτερες προοπτικές. Αλλά να μην περιμένεις να βρεις το ιδανικό κόμμα γιατί αυτό θα είναι λάθος. Όμως κάπου πρέπει να ανήκεις.

‘‘

’’ 19 32

Όπως γίνεται σήμερα, όχι! Αντίπαλη πλευρά δεν είναι οι Τ/Κ και το είπα από την πρώτη στιγμή. Τα μεγαλύτερα θύματα της κατοχής είναι οι Τ/κ. Τη γεύονται άμεσα ενώ εμείς έμμεσα. Ο διάλογος έπρεπε να γίνει με την Τουρκία.

Είστε υπέρ του ελληνοτουρκικού διαλόγου; Δεν ξέρω τι θα έκανα αν ήμουν εσείς. Φοβάμαι πως δεν θα το έκανα αλλά δεν μπορώ να απαντώ υποθετικά.

Για δεύτερη χρονιά φέτος, οι Τ/κ μαζί με κόμματα ορ-γανώνουν αντιμιλιταριστικές επιχειρήσεις ειρήνης. Μερικοί το θεωρούμε ως καθήκον να είναι δίπλα τους. Από την άλλη, διαφωνούμε με τον έλεγχο της ταυτότητας για να πάμε στον τόπο μας. Πιστεύετε, όμως, ότι ο σκοπός αγιάζει τα μέσα; Όταν, δηλαδή, περνούμε από τις ελεύθερες περιοχές στα κατεχόμενα με μοναδικό σκοπό να διαδηλώσουμε;

Αν εννοείτε εκείνη τη μέρα που διαδήλωναν, ναι, μπο-ρεί.

Θεωρείτε πράξη αντίστασης το να πηγαίνει κάποιος στα κατεχόμενα για να διαδηλώσει εναντίον της κατοχής, μέσα στα ίδια τα σπλάχνα της κατοχής;

Το αναιρεί, αλλά έχεις απλώς αιτιολογικό. Ασυζητητί ό-μως έπρεπε να ενισχύσουμε τις αντιτουρκικές εκδηλώ-σεις των Τουρκοκυπρίων.

Δεν πιστεύετε, δηλαδή ότι αναιρεί αυτή την πράξη αντίστασης το ότι δείχνεις την ταυτότητα σου;

Εγώ δεν μπορώ να το κάνω, διότι όπως είπα έχω άλλη ιδιότητα.

Είμαστε οι πρώτοι που έχουμε βγάλει αυτό το θέμα στη φόρα, στα Νέα! Δώσαμε βήμα στον Μοδινό για να προ-βάλουν αυτά που έπρεπε να προβάλουν. Δεν είναι κοι-νωνικό έγκλημα κάτι που δεν είναι επιλογή σου.

Είχαμε πρόσφατα μια συνάντηση με τον κ. Μοδινό για να μιλήσουμε για τα ομοφυλοφιλικά θέματα…

Η θέση σας εσάς για το σύμφωνο συμβίωσης ομοφυ-λόφιλων ατόμων ποια είναι; Δηλαδή αντί για γάμο, να υπάρχει αυτή η δυνατότητα.

Θα την έβαζα παρόλο που προσωπικά δεν είμαι υπέρ του γάμου γενικότερα. Παντρευόμαστε διότι έτσι είναι οι συνθήκες. Εγώ βλέπω μια κοινωνία αργότερα που ο γάμος δεν θα έχει την ίδια σημασία που έχει σήμερα. Αφού αποφασίζουμε μαζί, το αποφασίζουμε. Άμα από-φασίζουμε να χωρίσουμε, θα πρέπει να χρειαζόμαστε είτε την ευλογία της Εκκλησίας είτε του κράτους για να μπορέσουμε να διακόψουμε ένα δεσμό ο οποίος δεν εί-ναι παραγωγικός; Άρα εγώ είμαι πολύ πιο προχωρημέ-νος αλλά είναι νωρίς να το πω.

Άρα, εάν ήταν στο χέρι σας, με μια υπογραφή να εξα-σφαλίσετε στα ομοφυλόφιλα ζευγάρια ίσα δικαιώμα-τα με τα ετεροφυλόφιλα ζευγάρια, θα βάζατε την υπο-γραφή σας;

Σίγουρα! Δεν λέω ότι πρέπει να στερείς στον άλλο τα δι-καιώματα του επειδή δεν ωρίμασε η κοινωνία. Δεν δέχο-μαι αυτή την άποψη. Απλώς δίνω ερμηνεία. Δεν λέω ότι είναι σωστό. Δεν συμφωνώ με το επιχείρημα των πολιτι-κών ότι δεν είναι ώριμη η κοινωνία άρα δεν παράγουμε έργο. Πρέπει να σεβόμαστε την κοινωνική συνοχή.

Κάτι που επικαλούνται πολλοί πολιτικοί είναι το ότι η κοινωνία δεν είναι ώριμη ακόμα. Δεν πιστεύετε ότι είναι ο πολιτικός που αναγκάζει την κοινωνία να ωριμάσει; Κάποτε ο Τσε Γκεβάρα είπε ότι οι συνθήκες δεν θα ωριμάσουν σαν ένα μήλο και να πέσουν.

Έχουν κάθε δικαίωμα στο γάμο, αλλά προσωπικά τον γά-μο τον βλέπω περισσότερο ότι έχει σχέση με τα παιδιά, διότι σήμερα οι νόμοι είναι τέτοιοι που και να χωρίσεις παίρνεις περιουσία. Στους ομοφυλόφιλους, οικονομικό σπάνια υπάρχει. Επίσης, ακόμα μπορεί η κοινωνία να μην ωρίμασε προς αυτή την κατεύθυνση. Προσωπικά δεν θα είχα κανένα ενδοιασμό αν επρόκειτο να ψηφίσω αλλά λέω ότι δεν είναι ώριμη ακόμα η κοι-νωνία να το δεχτεί. Αλλά πρέπει να δεχτεί όχι μόνο τη συμβίωση αλλά το να μην είναι περιθωριακοί οι ομοφυ-λόφιλοι. Αυτό που έκανε τον λαό να θεωρεί ότι δεν είναι άξιοι εμπιστοσύνης, είναι το γεγονός ότι ήταν υποχρεω-μένοι να αποκρύπτουν κάτι και πράγματι, η απόκρυψη αυτή τους έκανε να μην είναι straight, να μην είναι ειλι-κρινείς και ανοικτοί. Αφού το λέει, είναι εντάξει! Που εί-ναι το κακό; Έτσι είναι πλασμένος στο κάτω-κάτω. Γι’ αυτό εγώ νομίζω πως εκείνο που μας ενδιαφέρει πα-

ΔΙΑΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΣΥΜΒΙΩΣΗ

ΛΟΑΤ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

ραπάνω είναι να μορφωθεί η κοινωνία. Όχι μόνο να μην τους καταδικάζει αλλά να μην τους θεωρεί διαφορετι-κούς. Αυτά τα πράγματα δεν πρέπει να επεμβαίνουν στην κοινωνική τοποθέτηση του οποιουδήποτε ατόμου.

19 33

Η Εθνική Φρουρά πρέπει να είναι πάντοτε μάχιμη και όσο πιο μικρός είσαι τόσο sophisticated πρέπει να είσαι. Δεν είναι θέμα αριθμών, πλέον. Είναι θέμα sophisticati-on. Και δυστυχώς τα έχουν εγκαταλείψει.

Όπως, επίσης, το Ενιαίο Αμυντικό Δόγμα. Δεν είναι εκείνο που ήταν επί Ανδρέα Παπανδρέου. Ενώ στο κάτω-κάτω δεν είναι ότι με την Ελλάδα συνδεόμαστε μόνο με την εθνική ταύτιση (είμαστε ένα έθνος και όχι μια χώρα), αλλά έχουμε κινδύνους και από την ίδια πηγή, τον τουρκικό επεκτατισμό. Το βιβλίο του Νταβούτογλου μου θυμίζει το ‘ο Αγών μου’ του Χίτλερ. Λέει ότι πρέπει να ελέγχουμε το Αιγαίο γιατί πρέπει να γίνουμε περιφερειακή υπερδύναμη, πρέπει να είμαστε οι προστάτες των μουσουλμανικών κοινοτήτων του πρώην μουσουλμανικού χώρου, θα πρέπει να κάνουμε κοινοπολιτεία οθωμανικών κοινοτήτων και η Κύπρος, ακόμα και αν δεν υπήρχε ούτε ένας Τ/κ, θα πρέπει να την ελέγχουμε, διότι είναι απαραίτητη στην προσπάθεια μας να γίνουμε υπερδύναμη με παγκόσμια εμβέλεια.

Ποια είναι η άποψη σας για το αξιόμαχο της Εθνικής Φρουράς; Τι πρέπει να αλλάξει πιστεύετε;

Όχι. Δεν υπάρχει χώρα χωρίς στρατό. Συμφωνώ με μικρό στρατό αν τυχόν έχουμε λύση, αφού δεν πρόκειται ε-μείς ποτέ να επιτεθούμε εναντίον μιας χώρας. Πρόκειται για λόγους αισθήματος ασφαλείας των πολιτών. «Χώρα» σημαίνει ορισμένα πράγματα, όπως αστυνομία, στρατός… Αποστρατικοποίηση υπό την έννοια του να μην έχουμε μεγάλο προϋπολογισμό και αεροπλάνα κτλ ναι, γιατί ο στρατός θα είναι απλώς σύμβολο κρατικής εξουσίας.

Θα συμφωνούσατε με μια αποστρατικοποίηση της Κύπρου στο μέλλον;

Αν είχε λεφτά. Και δεν είναι πάντα το ίδιο. Αν για παρά-δειγμα υπάρξει λύση και δεν υπάρχουν εθνικοί κίνδυνοι, ο στρατός θα μπορεί να είναι πολύ ολιγάριθμος ή και τρεις μήνες εκπαίδευση κάθε καλοκαίρι, αντί να είναι εν

συνεχεία. Εγώ λέω πως πρέπει να υπάρχει στρατός, πρέπει να συμβάλλει στην ανύψωση του εθνικού φρονήματος των νέων, να τους δημιουργεί την εντύπωση ότι επιτελεί κάτι. Αν είναι χάσιμο χρόνου, αντί να δημιουργώ πολίτες οι οποίοι να είναι πιο εθνικοπολιτικοποιημένοι, τότε πράγματι είναι αποτυχία.

Μια άποψη λέει ότι υπάρχει μια εκμετάλλευση των νέων μέσα στην Ε.Φ. απλά για να διατηρούμε ένα σύστημα με το να τους έχουμε δύο χρόνια να βγάζουν σκοπιές και να λέμε ότι έχουμε στρατό. Όφειλε το κράτος να πληρώνει έμμισθους για την ασφάλεια;

Όχι. Να αντιδράσετε με το να πείτε να αλλάξει το σύστη-μα. Δεν είμαι εναντίον του οι νέοι να πουν «αφού δεν μας κάνετε τίποτα, κάντε τον δεκαπέντε μήνες και κάντε μας εντατική εκπαίδευση και εντατική χρησιμοποίηση των δεκαπέντε μας μηνών». Αλλά εάν κάθε άνθρωπος όταν νομίζει ότι έχει δίκαιο, πηγαίνει ενάντια στην κοινωνική ομάδα, δεν καταφέρνει τίποτα. Το να λέμε ‘τίποτα’ όμως σε μια χώρα υπό κατοχή, δεν θα το ευνοούσα. Συμφωνώ με την απαίτηση για καλύτερη αξιοποίηση. Και αν δεν το κάνουν, να αγωνίζεστε ώσπου να το κάνουν. Δεν θα είναι πάντα οι ίδιοι. Το σύστημα το αλλάζεις. Την πατρίδα δεν την αλλάζεις. Το σύστημα αλλάζει πάντα. Όλα αλλάζουν και ήδη μπαίνουν κάποιες ασφαλιστικές δικλείδες.

Θεωρείτε την απαλλαγή ως μια αντίδραση κατά του συστήματος; Θεωρείτε μια τέτοια πράξη ηθική;

Όχι με την άρνηση δεν συμβαίνει ποτέ αυτό. Διότι πρώτα απ’ όλα δεν θα το κάνουν όλοι. Εσύ θα είσαι ο προνομιούχος που με τον άλφα ή βήτα τρόπο φυγοστράτησες και θα μείνουν οι άλλοι που δεν είναι προνομιούχοι, όπως αυτοί που παίρνουν πιστοποιητικά από τους γιατρούς ότι έχουν το άλφα και το βήτα. Δεν συμφωνώ καθόλου. Ίσα ίσα, σπάζεις το μέτωπο της νεολαίας. Δηλαδή, αν ως νεολαία πιστεύετε ότι πρέπει να γίνει το α,β,γ, να οργανωθείτε για να καταφέρετε να το κάνετε. Αν ο καθένας ατομικά προσπαθεί να αποφύγει, είναι αυτό που είπα πριν: Ο ατομικισμός δεν με βρίσκει ποτέ σύμφωνο. Η φυγοστρατία δεν μπορεί να γίνει κίνημα διότι θα πάν δια της βίας. Κίνημα γίνεται για αλλαγή του συστήματος. Όχι για φυγοστρατία.

Πιστεύετε ότι ένα μαζικό κίνημα φυγοστρατίας δίνει ένα ισχυρό μήνυμα και ένα ταρακούνημα;

Διότι εγώ είμαι υπέρ του εθνοτικού και όχι του εθνικιστικού. Αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να καταργηθεί, αλλά να βελτιωθεί. Πρέπει να πάρει μια άλλη μορφή. Πρέπει να γίνεται καλύτερη αξιοποίηση του χρόνου. Και δεν αποκλείεται σε 12 μήνες, παραδείγματος χάριν, να μπορεί να γίνει αυτή η αξιοποίηση αντί το χασομέρι και έτσι να χάνουν ένα χρόνο οι νεαροί από τις σπουδές τους αντί δύο. Μπορεί να είναι δεκαπέντε μήνες (12 και 3 του καλοκαιριού).

ΕΘΝΙΚΗ ΦΡΟΥΡΑ - ΦΥΓΟΣΤΡΑΤΙΑ

19 34

Όχι. Διότι είναι το ίδιο με το να λέει ένας πολίτης ότι είναι δικαίωμα του να μην πληρώνει φόρους και ηλεκτρισμό. Αφού είναι μια κοινωνική ανάγκη την οποία πληρώνει το κράτος, δεν είναι δικαίωμα.

Είναι η φυγοστρατία ανθρώπινο δικαίωμα;

Ειλικρινά πιστεύω ότι η χειρότερη φάση του Κυπριακού είναι σήμερα. α) Το πρώτο είναι το γεγονός ότι έχει συνεχιστεί η εκτρο-πή του διακοινοτικού διαλόγου – που για αυτό δεν μπο-ρώ να κατηγορήσω τον Χριστόφια γιατί συνεχίστηκε από όλους τους προηγούμενους. Μόνο ο Μακάριος και ο Κυ-πριανού που χειρίστηκαν τα πράγματα με συνομιλητή ενώ όλοι οι άλλοι μετέτρεψαν τον πρόεδρο σε πρόεδρο των Ε/κ. β) Το δεύτερο αφορά στο σχέδιο Ανάν. Δεν είμαι μεταξύ εκείνων που αναθεματίζουν κάποιους οι οποίοι έχουν α-ντίθετη θέση μεταξύ μου, αλλά 76% του Κυπριακού λα-ού απέρριψαν την φιλοσοφία του σχεδίου Ανάν – κατά τη γνώμη μου δικαιολογημένα – γιατί ήταν παρθενογέ-νεση, νέο κράτος, καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμά-των, παραμονή εγγυήσεων, στρατών και διαρχίας, χωρι-στές πλειοψηφιών ελληνοκυπρίων και τουρκοκυπρίων. Αυτά που οι Άγγλοι επέβαλαν, να υπάρχει μια συνεχής διάσταση μεταξύ Ε/κ και Τ/κ για να διατηρήσουν την πο-λιτικοστρατιωτική τους παρουσία και τα επέβαλαν στις συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου, επαναλαμβάνονταν στο σχέδιο Ανάν. Και κάτι χειρότερο. Σκεφτείτε ότι την ενταξιακή πορεία της Κύπρου θα την υπέγραφαν ο Παπαδόπουλος και ο Ντενκτάς ως ισότιμοι. Αν μετά από δεκαπέντε μέρες είχαμε αδιέξοδο, θα είχαμε δύο ισότιμους προέδρους της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Εκτός του ότι το έχει απορρίψει το 76% του λαού, είπαμε πως οτιδήποτε έχει προταθεί, εφόσον δεν οδήγησε σε τελική λύση, δεν ισχύει. Τα επιχειρήματα του Χριστόφια «μα το δέχτηκε και ο Τάδε», δεν ισχύουν. Στην προσπάθεια του να δώσει εξετάσεις, περισσότερο στους Άγγλους νομίζω, κατέβασε και τα βρακιά, όπως λέμε πρακτικά. Έδωσε τα πάντα χωρίς να πάρει οτιδήποτε σε αντάλλαγμα. Και εάν αυτά ήταν προς όφελος των Τ/κ μόνο, εγώ θα έκλεινα τα μάτια μου. Διότι αν υπάρχει λύση η οποία να αποκλείει εμπλοκή της Τουρκίας και μείνουμε με τους Τ/κ, όλα θα διαμορφωθούν διαφορετικά. Διότι οι εργαζόμενοι θα κάνουν κοινές εκδηλώσεις για καλύτερα μεροκάματα και οι εργοδότες θα συνεργάζονται πάνω σε τακτική βάση. Άρα δεν είναι αυτά που με απασχολούν. Με απασχολεί να μην έχω εμπλοκή ξένων δυνάμεων στο Κυπριακό. Να μην είμαστε ακόμα ένα προτεκτοράτο της Αγγλίας και της Τουρκίας.

Σε ποιο στάδιο βρίσκετε αυτή τη στιγμή το Κυπριακό

Η αντιπρόταση μου είναι αυτή που περιλαμβάνεται στο ανακοινωθέν του Εθνικού Συμβουλίου του Σεπτέμβρη του 2009 που ήταν δική μου πρόταση. Αν τα ανθρώπινα δικαιώματα μιας ομάδας πολιτών σε μια χώρα καταπατηθούν, θα έχεις έκρηξη. Αν είναι η πλειοψηφία, ακόμα χειρότερα. Θα έχεις έντονη έκρηξη. Ούτε εμείς μπορούμε να καταπατήσουμε τα δικαιώματα των Τ/κ αλλά ούτε και εκείνοι τα δικά μας. Πρέπει αν είναι ένα καθεστώς ευρωπαϊκό με τις ευρωπαϊκές αξίες και ευρωπαϊκή εγγύηση. Το περίεργο είναι ότι ο Χριστόφιας κάνει άλλα πράγματα από όσα συμφωνούμε. Άρα πρέπει να επανέρθουμε στις βασικές αρχές. Αν δεν γίνει, έχουμε το εξής τραγικό: εάν επέλθει συμφωνία επί τη βάση προτάσεων του Χριστόφια, αυτή η συμφωνία θα απορριφτεί από το λαό. Αλλά αν όταν μας πρότειναν το σχέδιο Ανάν, το οποίο απορρίφτηκε και από το λαό και από τον Πρόεδρο, είχαμε συνέπειες, φανταστείτε πόσο μεγαλύτερες συνέπειες θα έχουμε όταν ένα σχέδιο εγκριθεί από τον πρόεδρο, δεν εγκριθεί από το λαό. Θα δείξουμε στους ξένους ότι δεν θέλουμε τίποτα. Πρέπει να τον προλάβουμε να μην υπογράψει κάτι τέτοιο. Πρέπει να αναιρέσει.

Η αντιπρόταση σας ποια είναι;

Ήταν λάθος που τα ανοίξαμε. Ήταν τότε που οι επαναστατημένοι Τούρκοι, για να γίνουν ευρωπαίοι πολίτες, άνοιξαν τα συρματοπλέγματα, δεχτήκαμε και εξατμίσαμε την επαναστατικότητα των Τ/κ.

Για το άνοιγμα των οδοφραγμάτων τι νομίζετε;

Δυστυχώς υπερέβη τα όρια. Εκ περιτροπής προεδρία, σταθμισμένη ψήφος, διαρχία… Θα έχουμε χωριστές πλειοψηφίες. Θα ψηφίζουμε χωριστά και θα είμαστε διαρκώς δύο ξένα σώματα. Διότι όταν ψηφίζουμε χωριστά, είμαστε ξένα σώματα. Ενώ όταν είμαστε ένας λαός με τα πλεονεκτήματα των Τ/κ κατοχυρωμένα συνταγματικά – διότι πράγματι, δεν μπορούν να στηριχτούν μόνο στη δημοκρατία της πλειοψηφίας γιατί έχουν δικαίωμα να λένε μετά τα όσα έχουν γίνει ότι θέλουν να έχουν κάποια διασφάλιση ότι δεν θα υπάρξει καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους. Έχουν δίκαιο και ευχαρίστως να το διευθετήσουμε.

ΚΥΠΡΙΑΚΟ

Πιστεύετε όμως ότι μπορούμε, έστω και αν ήταν λάθος, να το χρησιμοποιήσουμε υπέρ μας ώστε να δείξουμε ότι αποδεδειγμένα μετά το άνοιγμα των οδοφραγμάτων, Ε/κ και Τ/κ μπορούν να ζήσουν μαζί;

19 35

ΕΚ ΠΕΡΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΕΔΡΙΑ

Φτάσαμε σε σημείο να την μετατρέψουμε σε αίτημα και να πανηγυρίσουμε που τη δέχτηκε ο Έρογλου. Και εκ πε-ριτροπής προεδρία δεν σημαίνει μόνο μεταξύ Ε/κ και Τ/κ αλλά μεταξύ Ε/κ και Τούρκου, διότι η πλειοψηφία των ψηφοφόρων είναι έποικοι. Άρα αργά η γρήγορα η Τουρκία θα κυβερνά την Κύπρο.

ΣΤΑΘΜΙΣΜΕΝΗ ΨΗΦΟΣ

Έχω αγωνιστεί και κινδυνέψει στην Αφρική για το ένας άνθρωπος-μία ψήφος. Και τότε θεωρούμασταν εντελώς εξωπραγματικοί γιατί ήταν πολλοί οι μαύροι και λίγοι οι λευκοί που κυβερνούσαν. Τελικά οι λευκοί, αναγκάστη-καν να το δεχτούν, αν και πίστευαν ότι οι λευκοί δεν θα δέχονταν μιας και είχαν και την οικονομική και τη στρα-τιωτική δύναμη και ήξεραν εκ των προτέρων ότι αυτό σημαίνει μαύρος πρόεδρος!

ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΟ Χωρίς να μας ρωτήσει ο Χριστόφιας, έκανε πρόταση που έλεγε πως εάν η ταλαιπωρία του χρήστη είναι μεγαλύτε-ρη από του ιδιοκτήτη, το σπίτι το διατηρεί ο χρήστης. Μα πάντα η ταλαιπωρία του χρήστη είναι μεγαλύτερη. Αφού ο ιδιοκτήτης έχει άλλο σπίτι…

ΕΠΟΙΚΟΙ Λέγαμε να μην υπάρχουν έποικοι και τώρα λέμε να υπάρχουν 50.000. Όχι γιατί δεν θα υπάρξουν έποικοι. Θα υπάρξουν. Αλλά δεν νομιμοποιώ την πράξη εκ των προτέρων. Λέω ότι είναι παράνομο και έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, αλλά είμαι έτοιμος να συζητήσω επί ανθρωπιστικών κριτηρίων – και όχι μόνο – την παραμονή ενός αριθμού εποίκων.

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ

Μπορεί κάποιοι πρόσφυγες να μην θέλουν να γυρίσουν. Μπορεί κανένας να μη θέλει να γυρίσει. Αλλά δεν μπορώ να στερήσω το δικαίωμα από κάποιον που θέλει να γυρίσει, να μην μπορεί. Τότε πρέπει να στρέφεται εναντίον μου και όχι εναντίον της Τουρκίας.

Δώστε μας με όσο πιο επιγραμματικά μπορείτε τα πιο σημαντικά σημεία που θέλετε να θίξετε για τις βασικές πτυχές του Κυπριακού.

Σίγουρα. Ότι πρέπει να αντλούμε και από τα αρνητικά κάποιο κέρδος, πρέπει. Αλλά δεν σημαίνει ότι ήταν σωστό. Θα επαναστατούσαν μέχρι σημείου να εξαναγκάσουν τις κυβερνήσεις τους να συνεργαστούν μαζί μας για να γίνουν ευρωπαίοι πολίτες. Αυτό όμως πέρασε.

Όχι! Άμα το πεις τώρα είναι σαν να λέμε να σταματή-σουν οι συνομιλίες.

Λέτε να κλείσουν τα οδοφράγματα;

Ο Βάσος Λυσσαρίδης με τον Ανδρέα Ανδρέου

Θέλουμε ανθρώπους όπως τον πρόεδρο Μαντέλα, που αν και μαύρος, δεν γύρισε τον λευκό φυλετισμό σε μαύ-ρο, διότι υπήρχε αυτός ο κίνδυνος. Δεν θα ξεχάσω την στιγμή όταν πήγα να τον δω στο Λονδίνο όταν απελευ-θερώθηκε (ήμουν ο γενικός γραμματέας της επιτροπής για την απελευθέρωση του) και του είπα ότι θέλω να τον πάρω στην Κύπρο, μιας και θεωρούσε την Κύπρο χώρα του αφού ήμασταν κάτι σαν το αρχηγείο για αυτόν. Η α-πάντηση του ήταν ότι βιαζόταν να πάει πίσω για να κά-νει δεξίωση στους δεσμοφύλακες μιας και εκείνοι ήταν θύμα του Απαρτχάιντ όπως και εγώ.

Τέτοιους ανθρώπους θέλουμε, που να μη μετατρέπουν τη μια καταπίεση σε άλλη. Εγώ δεν θα πω «πάρτε τα λε-φτά από όσους τα έχουν για να γίνουν και εκείνοι φτω-χοί και να αισθανθούν και εκείνοι φτωχοί». Αυτός είναι ο φυλετισμός που είπα πριν. Θα κάνουμε μια ανακατα-νομή. Το ίδιο λέω και για τους Τούρκους τώρα.

Δεν θα δώσω στους Τούρκους όλα τα προνόμια που εί-χαν οι λευκοί στην Αφρική και να κάνω τους Έλληνες μαύρους της Αφρικής. Ούτε το ανάποδο. Δεν γίνεται. Θα επαναστατήσουν κάποτε. Θα έχω ανωμαλία. Όταν έχεις κοινωνικά και εθνικά προλεταριάτα, έχεις και επαναστά-σεις. Θέλουμε ισότητα.

Και δεν αποκλείεται μέσα σε πενήντα χρόνια ένα κόμμα να έχει κοινό υποψήφιο Τούρκο. Τώρα είχαμε Αρμένη πρόεδρο της Βουλής και δεν αποκλείεται να τον έχουμε και πρόεδρο της Δημοκρατίας. Με γεια του με χαρά του. Δεν είναι επειδή είναι Αρμένης αλλά επειδή είναι ‘Ο τάδε άνθρωπος’, επομένως δεν με ενδιαφέρει. Απλά αν-θρωπος. Βέβαια δεν δέχομαι η μειοψηφία να στερήσει τα δικαιώματα που έχει η κάθε χώρα.

Όλα όσα είχε πει ο Χριστόφιας αυτοαναιρούνται. Πως θα τον εμπιστευτώ; Εμπιστεύομαι περισσότερο έναν Κληρίδη, τον οποίο χαρακτήρισα πολύ αρνητικά, γιατί τουλάχιστον έλεγε εκείνα που έκανε. Τουλάχιστον ήξερα τι να περιμένω.

Ποια χαρακτηριστικά θα θέλατε να διέκριναν έναν Πρόεδρο μιας χώρα;

‘‘

’’ 19 36

Εγώ είπα πολλές φορές ότι δεν είμαι αιχμάλωτος ονοματολογιών. Μπορεί να μου το ονομάζεις ενιαίο κράτος και να έχει τέτοια χαρακτηριστικά που να είναι απορριπτέα. Μπορεί να μου το ονομάζεις ομοσπονδία και να έχει τέτοια χαρακτηριστικά που να είναι αποδεκτό. Ομοσπονδία είναι και η Αμερική. Θα αρνούμασταν ποτέ ένα ομοσπονδιακό σύστημα αμερικανικού ή γερμανικού τύπου; Ασφαλώς όχι. Αν όμως ομοσπονδία σημαίνει κα-ταστρατήγηση βασικών δικαιωμάτων των πολιτών, τότε ασφαλώς δεν είμαστε υπέρ. Εδώ είναι που την πάτησαν οι καλούμενοι ομο-σπονδιακοί. Ήθελαν να μας παρουσιάζουν ότι είμαστε αντιομοσπονδιακοί. Για μένα οι λέξεις ‘διζωνική δικοινοτική’ είναι αδόκιμος όρος (δεν λέω κακώς ή καλώς) διότι δεν έχει διεθνή ορισμό. Όταν λοιπόν στο Εθνικό Συμβούλιο (Σεπτέμβρης 2009) είπαν ότι πρέπει να βάλουμε ότι αναζητούμε λύση στη βάση της ΔΔΟ, αυτοί ήλπιζαν εμείς να πούμε όχι και να μοιραστούμε σε ομοσπονδιακούς και αντιομοσπονδι-ακούς. Εγώ είπα να βάλουν οποιονδήποτε όρο θέλουν, αλλά να τον ορίσουν. Και ορίσαμε ότι θα είναι ενότητα κράτους, χώρου, λαού, οικονομίας, διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων των πολιτών ισοτίμως, απαλλαγή από έποικους, από εγγυητές και από ξένα στρατεύματα. Έβαλα την υπογραφή μου. Κάντε το αυτό και ονομάστε το ότι θέλετε. Ονομάστε το και συνομοσπονδία, αν θέλετε. Τι με ενδιαφέρει εμένα τι θα το ονομάσετε; Με ενδιαφέρει τι προτείνετε. Περιγράψτε μου τη ΔΔΟ. Όταν το έκαναν την δέκτηκα. Τώρα το έχουν μετανιώσει γιατί είδαν ότι αυτό που περίγραψαν δεν χωρεί μέσα στη ΔΔΟ.

Πως βλέπετε τον διαχωρισμό του λαού σε ομοσπονδια-κούς και αντιομοσπονδιακούς;

Ο Παπαδόπουλος δεν ενεπλάκη μέχρι μια-δύο μέρες προ του δημοψηφίσματος. Είχαμε πείσει υπέρ του όχι. Ναι, αμφιβάλλω πόσοι διάβασαν ολόκληρο το σχέδιο. Προσωπικά το διάβασα πολλές φορές. Δεν έμπαινα στις λεπτομέρειες επίτηδες αλλά στα ουσιώδη. Αν εγώ συγχύζομαι όσο το διαβάζω, φαντάσου ο λαός, σκέφτηκα.

Είναι τα εμπλεκόμενα συμφέροντα. Περιστασιακά, το Ισραήλ φαίνεται ότι βρίσκεται σε σύγκρουση με την Τουρκία. Δεν είμαι σίγουρος ότι είναι μόνιμη και ότι δεν είναι ανακατανομή ρόλων. Αλλά αν χωρίς να αλλάζουμε τις τοποθετήσεις μας επί των βασικών θεμάτων, έχουμε σχέσεις και συνεργασία ως εκεί που δεν αλλοιώνει τις θέσεις αρχής μας, αυτό είναι ένα θέμα. Αλλά αν επειδή το Ισραήλ μπορεί να με βοηθήσει, σταματώ την άλλη-λεγγύη στους Παλαιστινίους, τότε θα πληρώσουμε πολύ σκληρό τίμημα.

Ποιες πιστεύετε πως πρέπει να είναι οι σχέσεις μας με το Ισραήλ, νοουμένου ότι κάνουν το ίδιο πράγμα στους Παλαιστίνιους με ότι μας κάνει εμάς η Τουρκία;

Γιατί; Για παράδειγμα, πως είναι δυνατόν να δεχθούμε ότι όλοι οι Ευρωπαίοι μπορούν να πάνε στην Κερύνεια, να ασκούν επάγγελμα, να έχουν περιουσία και να ψηφίζουν, πλην του Ελληνοκυπρίου, ο οποίος ενώ είναι Κύπριος Ευρωπαίος δεν θα μπορεί διότι θα υπάρχει quota πόσοι μπορούν να πάνε στην Κερύνεια (εγγυημένες πλειοψηφίες);

Οι ορισμοί δεν παίζουν κανένα ρόλο. Παίζει ρόλο το πε-ριεχόμενο. Και εάν το περιεχόμενο θα είναι αυτό που καθορίστηκε με τον Σεπτέμβρη του 2009, εγώ θα το στηρίξω, παρόλο που είναι κακή ονοματολογία το ΔΔΟ, διότι δεν υπάρχει ορισμός.

ΚΥΠΡΙΑΚΟ - ΔΙΕΘΝΗ ΘΕΜΑΤΑ

Μέσα στα εμπλεκόμενα συμφέροντα είναι και η ένταξη μας στον Συνεταιρισμό για την Ειρήνη;

Ο Βάσος Λυσσαρίδης μαζί με τον Ηρόδοτο Νικολαΐδη και τον Ανδρέα Ανδρέου

Σίγουρα ναι! Ξανακούστηκε να είμαστε Ευρωπαϊκή χώρα και μάλιστα υπό κατοχή και να μη θέλουμε να μετέχου-με σε ΕΙΡΗΝΕΥΤΙΚΕΣ επιχειρήσεις οι οποίες για να γίνουν πρέπει να έχουν την ευλογία του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και δεν θα είναι καταπιεστικές; Είναι αδιανόητο. 19 37

Αναφορικά με το σχέδιο Ανάν, σε μια συνέντευξη του ο Αρχιεπίσκοπος λέει ότι παρόλο που, ναι, απορρίφτηκε από την πλειοψηφία του λαού, ήταν ένα σχέδιο χιλιάδων σελίδων από το οποίο ο ίδιος αλλά και ο τότε πρόεδρος, διάβασαν απλά τις πιο σημαντικές σελίδες. Εκτός τούτου, κάποιοι πιστεύουν ότι το να βλέπει ο μέσος πολίτης έναν πρόεδρο της δημοκρατίας να εκπέμπει αρνητικά συναισθήματα υπέρ του ΟΧΙ, είναι λογικό ότι θα επακολουθούσε αυτή η άρνηση του λαού. Δεν θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι κάπως μη αντικειμενική αυτή η άρνηση;

Η γραμμή του πάνω στο εθνικό θέμα είναι ικανοποιητι-κή για μένα αλλά είναι προτιμότερο να έχει λιγότερες παρεμβάσεις και κυρίως να μην είναι παρεμβάσεις που να μπορούν να παρεξηγηθούν ότι έχουν πολιτικό χαρα-κτήρα. Αλλά είναι δικαίωμα του και ως πολίτης και ως αρχιεπίσκοπος να έχει γνώμη. Πολύ περισσότερο δεδο-μένου ότι η Εκκλησία της Κύπρου παραδοσιακά έπαιζε ρόλο. Επί τουρκοκρατίας ήταν η εθναρχία. Η μόνη πο-λιτική δύναμη του τόπου. Επειδή συνέπεσε ο πρώτος πρόεδρος της Κυπριακός Δημοκρατίας να είναι ο Μακά-ριος, συνέχισε κάποιο ρόλο. Ασφαλώς πολιτικό ρόλο δεν μπορεί να έχει η Εκκλησία. Θα πρέπει να υπάρχει σαφής διαχωρισμός μεταξύ της Εκκλησίας και της πολιτικής ηγεσίας.

Πως βλέπετε τις παρεμβάσεις του Αρχιεπισκόπου στην πολιτική ζωή;

γαίνω και να βάζω μόνο υπογραφή εκ των υστέρων; Διό-τι αυτό κάνουμε. Βάζουμε υπογραφή εκ των υστέρων. ΤΙΠΟΤΑ εκ των προτέρων δεν μας είπε;

Δεν είναι δικτατορικό;

Είναι δικαίωμα του. Όπως είναι δικαίωμα μου εμένα. Και εγώ είμαι ισχυρό πρόσωπο που επηρεάζω την κοινή γνώμη. Να την επηρεάζω. Είναι καταχρηστική μόνο αν ζητά η Εκκλησία να διαδραματίσει ρόλο.

Λόγω όμως του ότι είναι δημόσιο πρόσωπο με ισχυρή δύναμη, θεωρείτε ότι είναι σωστή η στάση του να επηρεάζει την κοινή γνώμη με αυτό τον τρόπο; Δεν είναι κάπως σαν κατάχρηση της εξουσίας;

Αν ήμουν νεότερος, βλέποντας ότι δεν μας υπολογίζουν και κάνουν προτάσεις χωρίς να μας ρωτούν, δεν θα πή-γαινα στο εθνικό συμβούλιο αφού θα έβλεπα ότι ο πρό-εδρος δεν είναι ικανός να κυβερνά και δεν του έχουμε ε-μπιστοσύνη να μας φωνάζει εκ των υστέρων για να βά-ζουμε την υπογραφή μας. Έπρεπε να ήταν τόση η κατά-κραυγή που να ήταν υποχρεωμένος να προσαρμοστεί. Αν αυτό γινόταν και αυτός επέμενε, θα μπορούσε η Βου-λή να αντιδράσει με το να μην ψηφίζει κανένα νομοσχέ-διο μέχρι να φύγει. Είμαι όμως ήδη Λυσσαρίδης. Το θε-ωρώ πολύ ορθή ιδέα. Γιατί δεν την είπα και λούφαξα; Διότι δεν είμαι νέος. Το λέω με κάθε ειλικρίνεια. Θα έ-φευγα λέγοντας ότι με αυτόν τον πρόεδρο το εθνικό συμβούλιο διέδραμε τη χρησιμότητα του. Γιατί να πη-

Πολλοί νέοι πιστεύουν ότι ο Αρχιεπίσκοπος ξεπερνά κάποια όρια με την ανάμειξη του στην πολιτική, όμως το δέχονται παθητικά. Ας το συνδυάσουμε με αυτό που λέγαμε ότι η κυβέρνηση κάνει ότι θέλει χωρίς να λογαριάζει το υπουργικό συμβούλιο. Γιατί είμαστε, γενικά, τόσο παθητικοί; Τι πρέπει να κάνουμε;

Είναι! Μα γι’ αυτό είπα ότι θα έλεγα φτάνει. Αλλά επει-δή είμαι ο Λυσσαρίδης, ο οποίος δημιούργησε ένα κόμ-μα, θα πρέπει να έχω το κουράγιο να την υπερασπίσω. Θα έρθουν να ισχυριστούν ότι πάω να τους διαλύσω το υπουργικό συμβούλιο. Θα μπω σε ένα διάλογο κτλ. Δεν έχω τα κότσια.

Εγώ θεωρούμαι τουρκοφάγος δήθεν. Είναι τυχαίο ο Λεβέντ να γράφει δύο άρθρα για τη συνάντηση μαζί μου; Διότι ο καλός Τούρκος ξέρει ότι ο Λυσσαρίδης είναι μαζί του. Ότι δεν μπορεί ο Λυσσαρίδης που πολεμούσε για τους μαύρους, να πει ότι τους Τούρκους θα τους καταπιέζει. Εγώ αν μπορούσα να πάω στην Τουρκία και να σπάσω τα λευκά κελιά των τουρκικών φυλακών, θα το έκανα. Έχω παρακάνω συνάφεια με εκείνον που είναι στις τουρκικές φυλακές παρά με έναν άλλης φυλής που είναι χωρίς ιδεολογία. Άρα άλλο το ένα άλλο το άλλο.

‘‘

’’ Τώρα, είμαι υπέρ του να έχουν ποσοστό κερδών οι Τ/κ. Πως το έθεσα όμως; Σε κάθε χώρα υπάρχουν πα-ραμελημένες περιοχές. Τα κατεχόμενα, για τους δι-κούς τους λόγους είναι παραμελημένη περιοχή. Άρα κάνω ένα ταμείο από τώρα ούτως ώστε μόλις ενώ-θούμε να δώσω λεφτά στην παραμελημένη περιοχή ώστε να ανεβάσω το βιοτικό της επίπεδο που στα 90% θα είναι Τ/κ αλλά δεν θα το λέω ‘Τ/κ’ αλλά πα-ραμελημένη περιοχή. Όσοι είναι παραμελημένοι να ανέλθουν. Αλλά να πω εκ των προτέρων ότι δίνω λε-φτά στους Τ/κ; Πρώτα απ’ όλα είναι φυλετικό. Γιατί να μη δώσω στους Μαρωνίτες και στους Αρμένιους; Μπορεί και εκείνοι να είναι παραμελημένοι…

‘‘

’’

‘‘ ’’

Θεωρούμουν αντιαμερικανός. Εγώ δεν είμαι ΑΝΤΙ τίποτα!

‘‘ ’’

Να μην είμαστε αιχμάλωτοι ονοματολογιών

19 38

Περίμενα καιρό για τη συνάντηση αυτή. Στα πλαίσια της νέας μου έρευνας για την ομοφοβία, ο Αλέκος Μο-δινός ήταν ένα από τα άτομα κλειδιά που ήθελα να γνωρίσω και να συνομιλήσω μαζί τους. Όχι τόσο γιατί περίμενα να με κατατοπίσει για την ομοφοβία, όσο γι-ατί στο αντίκρισμα του προσώπου του, στο άκουσμα της γλυκύτητας της φωνής του και στη σκέψη της καλο-συνάτης του αύρας, ένιωθα ότι αυτός ο άνθρωπος εί-ναι ξεχωριστός. Μια μόνο τηλεοπτική του συνέντευξη ήταν αρκετή για να καταλάβω ότι πρόκειται για ένα ζω-ντανό, απτό ήρωα. Τον θαύμασα από την πρώτη στιγ-μή στη σκέψη των όσων κατάφερε και το ποιος είναι. Δευτέρα, 19 Σεπτεμβρίου και με τη βοήθεια του φίλου πλέον Γιώργη Ρεγγίνου, ο οποίος είναι ο εκπρόσωπος τύπου της οργάνωσης ACCEPT, φτάνω μαζί του και με την αδερφή μου στο σπίτι του Αλέκου. Κτυπάμε το κου-δούνι και αμέσως μας ανοίγει. Το φωτεινό του χαμόγε-λο και η λάμψη στα μάτια του ήταν αρκετή για να φω-τίσει τον σκοτεινό όροφο της πολυκατοικίας. Καθόμα-στε στην τραπεζαρία και μας σερβίρει αμέσως με καφέ και μπισκότα. Ξοπίσω του το σκυλάκι του. Με το που κάθετε μαζί μας, μας δείχνει μερικά στολίδια που υ-πήρχαν στο χώρο γύρω, όλα δώρο προς αυτόν και τη μητέρα του από τον μεγαλύτερο έρωτα της ζωής του, τον Άλαν με τον οποίο βρίσκονται δύο φορές το χρόνο.

Με αφορμή το ξέσπασμα του ιού του Aids και την ποινι-κοποίηση της ομοφυλοφιλίας, αποφασίζει να προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Ήθελε να σταματήσουν οι ομοφυλόφιλοι να κρύβονται και να ζουν με το φόβο γιατί αυτό καθιστούσε ακόμα πιο επικίνδυνο τον ιό. Ήθελε να αποποινικοποιηθεί η ομοφυ-λοφιλία, για να υπάρχει περισσότερη οργάνωση και ενη-μέρωση. Τα άρθρα του Ποινικού μας Κώδικα 171-174 κα-ταδίκαζαν την ομοφυλόφιλη σεξουαλική πράξη ως εγκλη-ματική, με ποινές που φτάνουν μέχρι και δεκατέσσερα χρόνια φυλάκιση.

Πριν από αυτό όμως, το φθινόπωρο του 1979, έγινε η πρώτη δημόσια συζήτηση που είχε θέμα την ομοφυλο-φιλία από την Παγκύπρια Εταιρεία Ψυχικής Υγιεινής. Ύστερα από αυτή τη συνάντηση, δημιουργήθηκε ο πυρή-νας του Ομοφυλόφιλου Κινήματος, με την πρωτοβουλία

του οποίου, τρία χρόνια μετά, διοργανώθηκε διήμερο σε-μινάριο από την ίδια Εταιρεία και με το ίδιο θέμα, το ο-ποίο παρακολούθησαν 500 περίπου άτομα! Μετά από αυτό, ακολούθησε η δημιουργία της Ομάδας Ομοφυλοφίλων Ανδρών και Γυναικών Κύπρου, που άμε-σος στόχος της ήταν η κατάργηση της ομοφυλόφιλης νομοθεσίας.

Ο διορισμός της κυρίας Στέλλας Σουλιώτη στη θέση του γενικού εισαγγελέα της Κυπριακής Δημοκρατίας έδωσε μεγάλη ελπίδα για την προοπτική της κατάργησης της υπάρχουσας νομοθεσίας, αφού έκανε μελέτη για εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας αυτής, την οποία έστειλε το 1986 στον τότε υπουργό Δικαιοσύνης ο οποίος όμως σταμάτησε τη διαδικασία, μη στέλλοντας το νομοσχέδιο στη Βουλή.

Ο άνθρωπος που απελευθέρωσε τους Κύπριους ΛΟΑΤ, στέλνοντας

την Κύπρο στο ΕΔΑΔ γιατί είχε ποινικοποιημένη την ομοφυλοφιλία.

40

Αυτό έγινε αφορμή να κινητοποιηθεί η Ομάδα και να στείλει γραπτή αίτηση στην Επιτροπή Νομικών της Βουλής. Τότε ήταν που ιδρύθηκε και το Απελευθερω-τικό Κίνημα Ομοφυλόφιλων Κύπρου (ΑΚΟΚ) όπως επίσης και το Aids Solidarity Movement, στου οποίου την επιτροπή ήταν μέλος και ο ίδιος ο Αλέκος. Ύστερα από συνεχείς πιέσεις δύο ολόκληρων ετών, η επιτροπή Νομικών της Βουλής κάλεσε το ΑΚΟΚ, για να εισαγάγει το θέμα προς συζήτηση. Τον Μάη του 1987 δημοσιεύεται στον κυπριακό Τύπο η Επίσημη Διακή-ρυξη του ΑΚΟΚ. Το 1989, ο Αλέκος προσφεύγει στην Ευρωπαϊκή Επι-τροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Κυπριακής Δη-μοκρατίας, για καταπάτηση των δικαιωμάτων του ως ομοφυλόφιλο άτομο και έγινε αποδεκτή. Η ακρόαση έγινε στο Στρασβούργο στις 6 Δεκεμβρίου 1990 και η απόφαση ήταν ομόφωνη. Και οι δεκαπέντε Ευρωπαίοι επίτροποι τον δικαίωσαν καταδικάζοντας την Κύπρο. Βέβαια, η περίοδος για φιλική διευθέτηση πέρασε χω-ρίς να γίνει τίποτε και έτσι η υπόθεση στάλθηκε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο προς εκδίκαση. Η ικανοποίηση της ομοφυλοφιλικής κοινότητας ήταν τεράστια. Γεμά-τος χαμόγελο ο Αλέκος μας διηγείται το πάρτι που α-κολούθησε σε ένα υπόγειο, στο οποίο συμμετείχαν 450 άτομα και εξασφάλισε χρήματα στο κίνημα. Η εκδίκαση της υπόθεσης «ΜΟΔΙΝΟΣ ν. ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ» από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έγινε στο Στρασβούργο τον Οκτώβριο 1992 κι έπειτα από τρεις συνολικά συνεδριάσεις ανακοινώθηκε, τον Απρί-λιο 1993, η απόφαση. Οχτώ από τους εννέα δικαστές καταδικάζουν την Κύπρο για καταπάτηση των ανθρω-πίνων δικαιωμάτων μου ως ομοφυλόφιλου ατόμου. Η υφιστάμενη αντιομοφυλοφιλική νομοθεσία πρέπει ο-πωσδήποτε να καταργηθεί. Ο μόνος δικαστής που δι-αφωνούσε ήταν ο εκπρόσωπος της Κύπρου. Λόγω της σχεδόν ομόφωνης καταδικαστικής απόφα-πσης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, ακολούθησαν δι-άφορες ενέργειες, ανάμεσα τους και συναντήσεις που ανταλλάζονταν απόψεις. Σε συνάντηση το 1995, όλοι

οι εκπρόσωποι των Παγκύπριων Επιστημονικών Οργα-νώσεων τάχθηκαν υπέρ, μαζί με το ομοφυλόφιλο κί-νημα, εναντίον τάχθηκαν οι εκπρόσωποι της Εκκλησί-ας και των χριστιανικών σωματείων.

Η κυπριακή Βουλή κάτω από μεγάλη πίεση από το Συμβούλιο της Ευρώπης, για να συμμορφωθεί με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, αναγκάστηκε το Μάιο 1998 να τροποποιήσει το σχετικό νόμο. Για να ικανοποιήσει την Εκκλησία και σχεδόν όλους τους βουλευτές που ήταν αντίθετοι, αναγκάστηκε η Επιτρο-πή Νομικών να τροποποιήσει με τέτοιον τρόπο το προτεινόμενο νομοσχέδιο, έτσι που ο νέος νόμος να είναι χειρότερος από τον παλιό, γεμάτος διακρίσεις σε βάρος των ομοφυλόφιλων ατόμων.

Επειδή η εξ υπουργών Επιτροπή του Συμβουλίου της Ευρώπης δεν ικανοποιήθηκε με το νέο νόμο, η Επιτρο-πή Νομικών της Βουλής, για ακόμα μία φορά, αναγκά-στηκε να προτείνει νέες τροποποιήσεις. Ετσι, το Μάιο 2000, χωρίς το θέμα να είναι εγγεγραμμένο στην ημε-ρήσια διάταξη και χωρίς προειδοποίηση, παρουσίασε το θέμα στην ολομέλεια της Βουλής. Αυτό ξάφνιασε τους 44 παρευρισκόμενους βουλευτές, από αυτούς οι 31 εξήλθαν από την αίθουσα της Βουλής και όπως α-νέφεραν ορισμένες εφημερίδες, «όχι προς νερού τους». Από τους υπόλοιπους 13 παραμείναντες βου-λευτές δύο τάχθηκαν εναντίον κι έτσι το νομοσχέδιο έγινε νόμος με11 μόνον ψήφους! Δυστυχώς και αυτός ο νόμος δεν έγινε σύμφωνα με τις πρόνοιες της ευρωπαϊκής συνθήκης και το πνεύμα της εποχής μας.

Στην τελευταία έκθεσή του το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλι-ο ειδοποίησε την Κύπρο ότι δεν πρόκειται να ενταχθεί στην Ενωμένη Ευρώπη αν δεν σεβαστεί πλήρως τα δι-καιώματα των ομοφυλόφιλων πολιτών της, κάνοντας έτσι το καθήκον της. Η καυτή μπάλα βρίσκεται και πά-λι στα χέρια της κυπριακής Βουλής, η οποία είναι υπο-χρεωμένη να τροποποιήσει, μέσα σε τρία χρόνια, για τρίτη φορά, το νόμο για την ομοφυλοφιλία.

Ήταν διαδεδομένη η λέξη ‘ομοφυλοφιλία’; Υπήρχε στο καθημερινό λεξιλόγιο του κόσμου, ώστε να μπορείς να έχεις μια ιδέα για το τι νιώθεις; τον ρωτώ. Μας απαγόρευσε από την αρχή τον πληθυντικό!

Γνωρίζαμε τη λέξη ομοφυλοφιλία! Η λέξη που χρησιμοποιούταν ευρέως όμως ήταν η λέξη ‘παλιανθρώποι’. Ήξερα από μικρό παιδί και άκουγα για ‘παλιανθρώπους’ από τους γονείς μου και ότι έπρεπε να προσέχω από αυτούς, για-τί είναι κακοί άνθρωποι που ενοχλούν μικρά παιδιά, βάζοντας το χέρι τους μέσα στο παντελονάκι τους. Η εντύπωση που είχαμε τότε ήταν αυτή. Οι ομοφυλόφιλοι παρουσιάζονταν ακόμα και από το Υπουργείο Υγείας ως διεστραμμέ-νους, πρόστυχους… Η λέξη ‘γκέι’ δεν υπήρχε τότε. Η λέξη ‘πούστης’ ήταν αυτή που χρησιμοποιούσε ο πολλής κό-σμος, μαζί με το ‘παλιάνθρωποι’. Ήταν απαίσιο και με άγχωνε. Μόνο όταν κρατούσα μολύβι και δούλευα, ξεχνιό-μουν.

41

Με τον Αλέκο και την αδερφή μου Μαρία.

Ήταν κάτι που το υποψιάστηκα μόνος μου ενόσω ήμουν για σπουδές στη Σκωτία, από τα 18 μέχρι τα 21 μου. Ένι-ωθα ωραία όταν έβλεπα τα κορίτσια, αλλά όταν έβλεπα αγόρια, ένιωθα απερίγραπτα όμορφα.

Ακόμα μεχρι και το 1952 δεν ήξερα τίποτα. Τότε πήγα με τη μητέρα μου στο Παρίσι σε ένα πολύ ακριβό και παρά-ξενο εστιατόριο. Μας σέρβιραν ένα πιάτο με δύο πατά-τες πουρέ τοποθετημένες σε σχήμα όρχεων μαζί με κρέ-μα μπροστά που παρέπεμπε σε σπέρμα. Η μητέρα μου, μου είπε να μην τρομάξω. Μας έφεραν ακόμα ένα μπολ με κάτι σαν καρύδια που όταν τα άνοιγες, έβρισκες μέσα προφυλακτικά. Με πήρε εκεί για να μου ανοίξει τα μάτια μου! Μέχρι τοτε δεν ήμουν ακόμα σίγουρος για μένα ο-πόταν δεν συζητήσαμε τίποτα.

Όταν πηγαίναμε σε χορούς για παράδειγμα και όλοι χό-ρευαν σε ζευγαράκια άντρες με γυναίκες, εγώ όταν έ-βλεπα ωραίους άντρες, ένιωθα έλξη προς αυτούς και σπρωχνόμουν μέσα στ πλήθος για να είμαι κοντά τους.

Βέβαια με άγχωνε πολύ. Δεν αποδέχτηκα εύκολα την ομοφυλοφιλία μου όταν το κατάλαβα. Στο πανεπιστήμιο έπαιρνα πολλά βραβεία και αυτό είχε μεγάλη σημασία για μένα, για να εκτιμήσω έναν απορριπτέο εαυτό.

Πως το κατάλαβες ότι είσαι ομοφυλόφιλος;

Το 1954 είχα έρθει πίσω στην Κύπρο. Ήμουν τριτοετής φοιτητής. Ένα απόγευμα καθόμασταν με τη μητέρα μου και πίναμε καφέ και μου είπε ότι χαίρεται για μένα που παίρνω βραβεία αλλά λυπάται που δεν ερωτεύτηκα. Ή-θελε εγγόνια!

Αυτό που της είπα ήταν ότι νιώθω πως δεν πρέπει να

Πως το αποκάλυψες στους γονείς σου; Πως το αντιμε-τώπισαν;

παντρευτώ επειδή δεν με ελκύουν οι γυναίκες αλλά οι άντρες. Η αντίδραση της ήταν ότι είμαι μπερδεμένος. Ότι είμαι ευαίσθητος λόγω της καλλιτεχνικής μου φύ-σης – έπαιζα πιάνο και μου άρεσε να ζωγραφίζω. Σπούδαζα και αρχιτεκτονική. Πίστευε ότι κάποτε θα ε-ρωτευόμουν την κατάλληλη κοπέλλα και θα παντρευό-μουν. Ο πατέρας μου το έμαθε από τη μητέρα μου και με πολλή κατανόηση μου εξήγησε τι ήταν ακριβώς η ομο-φυλόφιλία. Δεν γνώριζε πολλά για το θέμα παρά μόνο τα βασικά. Μου είπε πως ήλπιζε να μην είμαι ομοφυ-λόφιλος αλλά αν είμαι θα πρέπει να γνωρίζω τι να κά-νω! Πίστευε ότι δεν θα μπορούσα να ζήτω ευτυχισμέ-νος αν δεν μάθαινα πρώτα αν είμαι ομοφυλόφιλος. Με ρώτησε αν ήθελα να επικοινωνήσει με ένα θείο μου που σπούδαζε στην Αγγλία για να τον έχω δίπλα μου. Δεν ντράπηκα. Δέχτηκα. Μάλιστα, μου είπε πως αν είμαι ομοφυλόφιλος, θα μπορώ να εγκατασταθώ στην Ευρώπη και πως αν αποφασίσω να επιστρέψω στην Κύπρο, θα θέλει κάθε μήνα να παίρνει έκθεση από γιατρό για να μπορεί να κατατοπιστεί!

Στο δρόμο προς το αεροδρόμιο ήρθε μαζί μου ένας άλ-λος θείος μου ο οποίος όταν με αποχαιρέτησε μου ευ-χήθηκε καλό ταξίδι, καλές σπουδές και μου είπε πως έ-νας άνθρωπος, ότι και να είναι, αυτό που έχει σημασία είναι αυτό που γίνεται.

Με το που έφτασα στο Λονδίνο, ήρθε στο αεροδρόμιο για να με παραλάβει ο άλλος μου θείος. Με το που με έπιασε μου είπε ότι οι ομοφυλόφιλοι είναι παλιάνθρω-ποι, πρόστυχοι, ελεεινοί, παλιόπαιδα… Μάλιστα πρέ-πει να τους κρεμάσουν και να τους κόβουν σε κομμάτι-α. Δεν του άκουσαν τα νέα που του έγραψε ο πατέρας μου. Εγώ δεν είχα ιδέα αλλά εκτιμούσα τον θείο μου. Προσπαθούσε να με πάρει να μάθω μποξ, να πάω σε κυνοδρομίες… Εγώ δεν ήθελα.

Ο θείος μου επέμενε να πηγαίνω σε ψυχίατρο. Με πή-γαινε μάλιστα σε έναν από τους καλύτερους. Σε έξι μη-νες με έμαθε πως αν είμαι ομοφυλόφιλος έχω δικαιώ-ματα αλλά και υποχρεώσεις. Ήλπιζε πως οι γονείς μου δεν θα ήταν τόσο εγωιστές που να θέλουν να παντρευ-τώ. Δεν υπήρχε αμφιβολία ότι ήμουν ομοφυλόφιλος. Ο θείος μου δεν ήθελε να το πιστέψει.

Μέσα σε δύο χρόνια πήγαμε και σε υπνωτιστή ο οποί-ος είπε στον θείο μου ότι η ομοφυλοφιλία μου είναι σαν τα μαύρα μαλλιά μου. Δεν μπορούν να αλλάξουν με την ύπνωση!

Η πρόταση του γιατρού ήταν να πάω να ζήσω στην Ευ-ρώπη που η κοινωνία είναι πιο δεκτική.

Η ομοφυλοφιλία πως αντιμετωπιζόταν τότε από την ιατρική κοινότητα;

42

Θυμάμαι μια απαίσια αντιμετώπιση. Απειλές για αφο-ρισμούς και όχι μόνο. Στη χριστουγεννιάτικη εγκύκλιό του ο αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστομος, το 1990, αντί να περιοριστεί μόνο στην αγάπη και στην ειρήνη, που απότελούν τον ακατάλυτο θεμέλιο λίθο της χρι-στιανικής διδασκαλίας, μίλησε εναντίον της ομοφυ-λοφιλίας και των ομοφυλοφίλων. Σε συνέντευξη που έδωσε δύο μέρες αργότερα σε τοπική εφημερίδα, δή-λωσε μεταξύ άλλων ότι η ομοφυλοφιλία θεωρείται α-πό την Εκκλησία «θανάσιμο αμάρτημα», παρά φύσιν ασέλγεια κλπ. και ότι οι ομοφυλόφιλοι είναι άτομα διεφθαρμένα και ανήθικα σωματικά και πνευματικά και διαφθείρουν την κοινωνία και μικρά παιδιά. Απα-ντώντας σε σχετική ερώτηση υπογράμμισε ότι οι γνω-στοί ομοφυλόφιλοι δεν θα γίνουν αποδεκτοί στην Εκ-κλησία, θα χάσουν όλα τα χριστιανικά τους δικαιώμα-τα και χριστιανική ταφή. Η Εκκλησία ήταν σημαντικό εμπόδιο στο έργο μας που παρεμπόδιζε και την πολιτεία από το να βοηθή-σει, λόγω συμφερόντων με τους ψήφους.

Η αντίδραση της Εκκλησίας όταν δραστηριοποιή-σουν με το ΑΚΟΚ ποια ήταν;

Με το που τελείωσε αυτή η διαδικασία, ο θείος μου μου είπε ότι μου βγάζει το καπέλο και ότι με εκτιμά απίστευ-τα και ότι ήταν πολύ σκληρός μαζί μου τα προηγούμενα τρία χρόνια. Το έκανε για να μπορώ να εξαντλήσω κάθε σταγόνα πληροφορίας που υπάρχει, όπως μου είπε και μου ευχήθηκε να βρω έναν καλό άνθρωπο που να με κάνει ευτυχισμένο.

Είχαν υπόψη βέβαια ότι στην Κύπρο δεν θα μπορούσε έ-νας ομοφυλόφιλος να είναι ο εαυτός του. Θα έβγαινε έ-ξω άπό το σπίτι με μια σφικτή μάσκα που θα τον έπνιγε.

Η ισότητα όλων των πολιτών απέναντι στο νόμο δεν είναι παρά μια ελάχιστη απαίτηση. Αυτό που πρέπει να επέλθει και να καταξιωθεί είναι η πραγματικά ισό-τητα στην καθημερινή ζωή και νοοτροπία όλων των ανθρώπων. Αυτό θα πρέπει να σκεφτόμαστε όλοι όταν φέρνουμε στο νου μας την ομοφυλοφιλία.

Τι είναι αυτό που εύχεστε να συμβεί στην κοινωνία μας σε σχέση με το ομοφυλοφιλικό ζήτημα;

Στο γραφείο, όπου έβρισκα ευκαιρία μιλούσα για την ο-μοφυλοφιλία. Έφτασα σε σημείο σε κάθε συνέδριο που πήγαινα να αναφέρω την ομοφυλοφιλία. Έγινα μέλος σε πολλές ομάδες, όπως το Family Planning, την Παγκύπρια Εταιρεία Κυπριακής Υγιεινής… Κάναμε σεμινάρια, ομιλί-ες, τυπώσαμε βιβλία… Η ομοφυλοφιλική γραμμή είναι κάτι σημαντικό επίσης που το διατηρώ μέχρι σήμερα.

Πως δραστηριοποιήθηκες εσύ; Ποια είναι τα πιο ση-μαντικά πράγματα που θυμάσαι ότι έκανες, πέραν της καταγγελίας της Κύπρου στο ΕΔΑΔ και την αποποινι-κοποίηση της ομοφυλοφιλίας;

Ο τότε Υπ. Δικαιοσύνης, Δημητράκης Λιβέρας, σταμάτη-σε τη διαδικασία συζήτησης του θέματος της απόποινι-κοποίησης. Τέτοιο πράγμα δεν θα υπάρξει όσο είναι Υπ. Δικαιοσύνης όπως είπε. Ο λόγος ήταν γιατί νοούμενης της τουρκικής απειλής, οι ομοφυλόφιλοι άντρες, επειδή εισέρχονται ο ένας στον άλλο, γίνονται αδύναμοι και θα είναι εθνικά ζημιογόνο. Αυτός ήταν και ο λόγος που η γυναικεία ομοφυλοφιλία δεν ήταν ποινικοποιημένη.

Θυμάσαι καμιά δικαιολογία με την οποία δεν αποποι-νικοποιούσαν την ομοφυλοφιλία στην Κύπρο;

Ήταν άγνωστο και τρομακτικό. Μου έστελνε συνεχώς φυλλάδια και δημοσιεύματα από τις εφημερίδες ο Άλαν. Εγώ έβγαζα φυλλάδια και συμβούλευα τους υπόλοιπους να χρησιμοποιούν προφυλάξεις… Τότε, άμα περπατού-

Πως θυμάστε την ομοφυλοφιλική ζωή όταν ξέσπασε το AIDS;

σες νύχτα κοντά στα τείχη της Λευκωσίας και έβλεπες τσιγάρα αναμμένα, ήταν συνήθως ομοφυλόφιλοι άντρες που χαϊδεύονταν και αυνανίζονταν μαζί.

Μας βοήθησε πολύ ο Λυσσαρίδης τότε με το θέμα της κοινωνικοποίησης. Μας βοήθησε με κάτι μικρά πάρκα που χρησιμοποιούσαμε και με το θέμα της κα-ταδίωξης από την αστυνομία και του εκβιασμού από διάφορους.

43

44

Θυμάμαι κάθε Σεπτέμβριο με τον ερχομό των πρώ-των βροχών, όλα τα άλλα παιδιά της ηλικίας μου περίμεναν με αγωνία να ανοίξουνε τα σχολεία και να βρεθούνε πάλι πίσω στις σχολικές αυλές με τους συμμαθητές τους, για ένα ακόμη νέο σχολικός έτος. Για μένα τα πρωτοβρόχια ήτανε απλά, η σή-μανση για την αρχή ενός ακόμη εφιαλτικού χρό-νου. Για μια ακόμη χρονιά θα ζούσα ένα καθημερι-νό μαρτύριο και με το αφελές μυαλό ενός δεκαπε-ντάχρονου, θα προσπαθούσα μάταια να καταλάβω γιατί να μου συμβαίνουν εμένα όλα αυτά! Διερωτόμουνα τότε, γιατί η Βίσση έλεγε πως, τα μαθητικά χρόνια δεν τα αλλάζει με τίποτα... Σε ποιό γυμνάσιο να ήτανε μαθήτρια άραγε , πρέπει να την ρωτήσω γιατί τα δικά μου τα μαθητικά τα χρόνια ήτανε με μια λέξη... τραυματικά. Κάθε μέρα να παίζεται μπροστά στα μάτια μου το ίδιο επεισόδιο, με τις ίδιες σκηνές, με τους ίδιους χαρακτήρες, να ακούω τις ίδιες ατάκες και εγώ απ-λά να προσπαθώ να καταλάβω τι μου συμβαίνει... Το μόνο σίγουρο ήτανε ένα, ότι εγώ δεν είχα διαλέ-ξει αυτό τον ρόλο που μου δόθηκε δίχως να με ρω-τήσουν. Προσπαθούσα να πηγαίνω στην τάξη όσο πιο γρή-γορα μπορούσα, καθόμουνα στο θρανίο μου και για μερικά τελευταία λεπτά ηρεμίας, παρατηρού-σα την άδεια τάξη και προσπαθούσα να προετοι-μάσω τον εαυτό μου για ένα ακόμη επεισόδιο, για μια ακόμη ομοφοβική μέρα... Πρώτη και δεύτερη περίοδος στο μάθημα της τέ-χνης και με το καλημέρα, βρίσκομαι αντιμέτωπος με βρισιές όπως ‘η αδελφή’, ‘το πέος’, ‘Η πίπα’ και το όνομα μου σε κοριτσίστικη εκδοχή καθώς και σε σχήματα ανδρικών γεννητικών οργάνων. Όλα τα πιο πάνω ως ένα ομοφοβικό γκράφιτι να διακο-

σμούν το σχολικό μου θρανίο. Ένα ομοφοβικό γκράφιτι, ζωγραφισμένο με τόσο μίσος και πάθος από παιδιά της ίδιας ηλικία με μένα που το διαφο-ρετικό και το άγνωστο, τα φόβιζε και το μισούσαν γιατί με αυτή την νοοτροπία μεγάλωσαν. Τρίτη περίοδος Θρησκευτικά και οι συμμαθητές μου κατά την διάρκεια του μαθήματος μου εκ-σφενδονίζανε με λαστιχάκια σβηστήρια, μου φτύ-νανε και κάποιες άλλες φορές, βάζανε ηβικές τρίχ-ες μέσα στην κασετίνα μου. Μέσα στο αφελές μυ-αλό μου με διαπερνούσαν τα λόγια του ιερέα που μας είχαν φέρει την περσινή χρονιά για εξομολόγη-ση. Συνέχεια στο μυαλό μου, στροβίλιζαν οι σκέ-ψεις πως ‘Θα πάω στην κόλαση αν δεν σταματήσω να έχω αυτές τις σκέψεις διότι είναι σκέψεις του Σατανά’. Θυμάμαι τότε που του είχα ανοίξει την καρδιά και την ψυχή μου για πρώτη φορά και του μίλησα για το πώς νιώθω και για τα όνειρα που έ-βλεπα: ότι φιλούσα τον συμμαθητή μου τον Μά-ριο. Ο Ιερέας με αυτά που μου έλεγε με έκανε να νιώθω ‘άρρωστος’, ‘αμαρτωλός’ και πώς όλα τα βασανιστήρια που βίωνα από τους συμμαθητές μου ήτανε ο τρόπος Του Θεού για να με τιμωρή-σει. Έτσι μου εντυπώθηκε στο μυαλό πως δεν έ-πρεπε να αντιδρώ και όφειλα να υποστώ αδιαμαρ-τύρητα την τιμωρία Του. Τέταρτη περίοδος Βιολογία και καθώς η καθηγή-τρια μας δίδασκε για την αναπαραγωγή των δύο φύλων, τα γονίδια αλλά και για την ανατομία των γεννητικών οργάνων , εγώ προσπαθούσα μάταια να καταλάβω γιατί να θέλει ένας άνδρας να έρθει σε σεξουαλική επαφή με μια γυναίκα. Εγώ τι είδος άνδρα ήμουνα που δεν μου άρεσε το γυναικείο σώμα; σκεφτόμουνα τρομοκρατημένος. Τι να μου συμβαίνει άραγε; τι γονίδια είχα εγώ; ‘Ληγμέ-να’; Οι συμμαθητές μου, παράλληλα με κάθε σχό-λιο της καθηγήτριας για τα γεννητικά όργανα του

http://ermiseleutheriou.blogspot.com

45

άνδρα, ξεστόμιζαν και μια ομοφοβική λέξη για το πρόσωπο μου, θα μου έφτυναν και μερικές φορές με τρυπούσανε με τις πινέζες για να ‘σπάζανε πλά-κα’ ενώ εμένα ‘σπάζανε τα νεύρα μου’. Δεν αντι-δρούσα καθόλου και ένιωθα τον εξευτελισμό, μι-σούσα τον εαυτό μου για αυτό που ήμουν... Όμως τί να ήμουνα τελικά; Ήμουνα ένας ακόμη αριστερόχειρας σε μια τάξη γεμάτη δεξιόχειρες. Ήμουνα ένας ξανθός με γαλα-νά μάτια μέσα σε μια τάξη γεμάτη μελαχρινούς με σκουρόχρωμα μάτια. Ήμουνα ένας μαύρος μέσα σε μια τάξη γεμάτη λευκούς. Ήμουνα απλά ένα α-γόρι που το έλκυαν αγόρια μέσα σε μια τάξη γεμά-τη αγόρια που τα έλκυαν κορίτσια. Μισάωρο διάλειμμα και ήταν τριάντα λεπτά από-χής από την ομοφοβική αρένα, απόμερα σε ένα παγκάκι τρώγοντας το σάντουιτς μου, μακριά από τους συμμαθητές μου και προσπαθούσα να ηρεμή-σω και να ξεχαστώ μέχρι τον επόμενο ‘γύρο’. Ένιω-θα τόσο μόνος, χαμένος και διαφορετικός. Αμέτρη-τες φορές είχα σκεφτεί να αυτοκτονήσω αλλά ποτέ μου δεν είχα το σθένος να το πράξω. Τι με κράτα-γε στο να μην το πράξω; Δεν ξέρω... Το κτύπημα του κουδουνιού για την λήξη του μισάωρου με προσγείωνε απότομα στην ομοφοβική πραγματικό-τητα και με σύμμαχο μου την τόλμη προσπαθούσα να βρω το κουράγιο για να επιστρέψω στην τάξη. Πέμπτη περίοδος Μαθηματικά και ενώ η υπόλοιπη τάξη καθότανε στα θρανία έτοιμη για τριγωνομε-τρία αναμένοντας τον καθηγητή, εγώ έψαχνα να βρω την σχολική μου τσάντα που δεν ήτανε μάρ-κας, για να δικαιολογεί το γεγονός ότι μου την είχ-αν κλέψει. Υποθέτω ότι ο στόχος δεν ήτανε η τσά-ντα αλλά ο κάτοχος, δηλαδή εγώ. Έχοντας παίξει ξανά σε αυτό το επεισόδιο ήμουνα σίγουρος ότι θα έβρισκα την τσάντα μου μέσα σε κάποιο κάλαθο σκουπιδιών στην αυλή. Αργοπορημένος και νευρι-ασμένος κατέφθανα στην τάξη με την τσάντα μου να βρωμάει και τα τετράδια μου να έχουνε λερω-θεί με μουστάρδα και ότι άλλο είχε μέσα στο καλά-

θι. Όπως πάντα δεν θα έλεγα τίποτα στον καθηγη-τή μου για την τσάντα και απλώς θα καθόμουνα στην καρέκλα και θα δεχόμουνα στωικά την ‘τιμω-ρία’ Του Θεού για τις ‘άρρωστες μου σκέψεις’ α-φού αυτό μου άξιζε όπως έλεγα στον εαυτό μου... Έκτη περίοδος Γυμναστική και καθώς κατευθυνό-μουν στα αποδυτήρια ένιωθα λες και με οδηγού-σανε στον θάλαμο βασανιστηρίων. Πέντε λεπτά στα αποδυτήρια, μου μοιάζανε αιώνας... Πολλές φορές οι συμμαθητές μου θα προσπαθούσανε να μου κατεβάσουνε το εσώρουχο για να δούνε αν έχω πέος... και εγώ μέσα στην ‘παροξυσμό’ μου να φοβάμαι ότι αυτό που έχω, δεν είναι πέος ...και να προσπαθώ με λοξές ματιές να συγκρίνω αν αυτό που έχουν οι άλλοι είναι το ίδιο με το δικό μου! Παράλληλα μερικοί από τους συμμαθητές μου θα με κτυπάγανε, θα μου φτύνανε και θα μου φωνά-ζανε διάφορα ομοφοβικά επίθετα. Αρκετές φορές έβαζα τα κλάματα και τότε σταματούσαν αφού βλέπανε πως λύγιζα, ένιωθα λεηλατημένος, τρο-μαγμένος και σοκαρισμένος. Έβδομη περίοδος Αρχαιογνωσία και καθώς η κα-θηγήτρια μας διάβαζε ένα απόσπασμα από την Ό-μηρου Οδύσσεια εγώ οδεύοντας προς το τέλος της δικής μου σχολικής ομοφοβικής Οδύσσειας και α-ναρωτιόμουν αν ποτέ μου θα έφτανα επιτέλους στην δική μου Ιθάκη. Δέκα Φθινόπωρα μετά αφού πέρασα από την Σκύ-λα και την Χάρυβδη, από τον κύκλωπα Πολύφημο και το νησί των Ομοφοβικοφάγων, σφράγισα τα αυτιά μου με κερί για να μην επηρεαστώ από τον ‘μαγευτικό ήχο’ τον σειρήνων και πάρω τον ‘ίσιο δρόμο’ και έτσι απλά ακολούθησα τον δικό μου δρόμο. Δέκα Φθινόπωρα μετά κατέφθασα στην δι-κή μου Ιθάκη ακλουθώντας την δική μου καρδιά και το ένστικτο μου, κατέφθασα σε ένα βροχερό Λονδίνο όπου με την πρώτη βόλτα στο Σόχο ήρθα-νε και πέσανε τα πρωτοβρόχια της δικής μου από-δοχής.

© 2010 - 2011 Ermis Eleutheriou

Δεν την γνώριζα προσωπικά όμως την ξέρω σχεδόν δέκα χρόνια. Ακόμη θυμάμαι την προσμονή μου να ξεκινήσει η πρώτη της εκπομπή, τότε, όταν είχα μόλις πάει στο γυμνά-σιο. Συνέδεσα την νέα μου αρχή με τη δικιά της. Μια εκπομπή που μέχρι τότε θα θεω-ρούταν ουτοπία. Γιατί; Γιατί τόλμησε. Τόλμησε να αγγίξει θέματα απαγορευμένα, θέματα ταμπού, τόλμησε να πάει κόντρα στο κατεστημένο, τόλμησε να απαιτήσει αλλαγή, τόλ-μησε να πετάξει, όπως ακριβώς στο φιλμάκι έναρξης των εκπομπών της, πριν μερικά χρό-νια, με μουσική υπόκρουση την αγάπη. Την παρακολουθούσα σχεδόν καθημερινά. Η Ελίτα είναι ένας από τους ανθρώπους που με προβλημάτισαν, που με καλλιέργησαν, που με έβαλαν σε μια διαδικασία να σκέφτομαι και να ψάχνω. Τέτοιους ανθρώπους – τους διαφορετικούς – τους εκτιμώ και τους θαυμάζω. Και όταν

Σε μια επιστολή του ο Τσέχοφ γράφει για τους συγγραφείς ότι «τους κλείνουν τις πόρτες όχι ε-πειδή γράφουν, αντιθέτως, γράφουν επειδή τους κλείνουν τις πόρτες και δεν έχουν που αλ-λού να πάνε». Εσείς γιατί γράφετε;

Διαχρονικός ο Τσέχοφ. Όπως όλοι οι άνθρωποι που είναι έργα τέχνης από μόνοι τους… Η αλήθεια είναι ότι γράφεις γιατί πρέπει να επικοινωνήσεις τις αλήθειες σου, γιατί αλλιώς δεν γίνεται. Και αυ-τό αποδεικνύει ότι δεν ήρθαμε σε αυτή τη γη για να μην ανταλλάξουμε τα πάντα: Αλήθειες, μύ-θους, εμπειρίες, βαθύτερες αιτίες. Όλα τα πιο πά-νω, στο το τέλος-τέλος, είναι αγάπη ή, μη-αγάπη. Εξαρτάται ο φωτισμός. Άρα ναι, γράφεις γιατί «αλλιώς δεν γίνεται» θα εκραγείς.

«Και ό,τι ονειρεύεται κανείς υπάρχει. Αλλά βλέ-πεις δεν μπορεί όποιος κι όποιος να ονειρεύε-ται» […] «Εξακολουθούσαν, βλέπετε οι Κινέζοι να είναι άνθρωποι αργόσχολοι, που διέθεταν περισσότερη φαντασία. Είχαν από νωρίς κατά-λάβει πόσο σημαντικό είναι να ζεις μια ζωή αφι-ερωμένη στο ονειροπόλημα». Εσείς ονειρεύεστε; Αν ναι, πόσο εύκολο είναι σε μια εποχή άκρατου υλισμού και σχεδόν ανύπαρκτης πνευματικότη-τας;

Τα όνειρα μου δεν είναι όνειρα άπιαστα με την έννοια του ακατόρθωτου. Ούτε εγωκεντρικά ας πούμε για ένα καλύτερο σπίτι ή μια καλύτερη δουλειά. Τα δικά μου όνειρα είναι για έναν κα-λύτερο κόσμο και αυτό, εάν δεν το θελήσουμε πο-λύ και δυνατά δεν γίνεται. Ονειρεύομαι την όμορ-φη μέρα, την καλή σχέση, την δοτική προσωπικό-τητα, την ισορροπημένη ανθρώπινη ύπαρξη και κατά συνέπεια, την δίκαια κοινωνία.

Ο Δρ Ντόρια ήταν ένα παιδί κατά βάθος, η αγαπη-μένη σε μένα ράτσα ανθρώπων, και τα παιδιά ξέ-ρουν πάντα καλά να διακρίνουν το ψέμα από την αλήθεια. Ο Δρ Ντόρια πίστεψε σε μια αλήθεια με τόση δύναμη και τόση αφοσίωση που αξιώθηκε να την γνωρίσει. Αυτό συμβαίνει και στην δική μας ζωή. Αυτό που είσαι αυτό συναντάς. Αυτό που πιστεύεις ότι θα βρεις αυτό βρίσκεις. Αλλά θέλει κόπο, επιμονή και υπομονή, που φυσικά, αυτός τα είχε.

ταν ουτοπικό. Απλά και μόνο επειδή πίστεψε μια παράδοση. Ποια ήταν η κατάληξη και πως θα άλλαζε η ιστορία αν ο Ντόρια δεν ήταν… ρομα-ντικός. Και ήταν όντως ρομαντικός ή κάτι άλλο; Τι ήταν αυτό που τον έκανε να πιστέψει;

Γιατί ο φόβος που σκορπούν με την επιβολή της δύναμης τους και της δυναμικής που τους την επι-τρέψαμε να ασκούν, μας αποδυναμώνει, μας χει-ραγωγεί, και μας αποκοιμίζει. Η ουτοπία είναι το εσωτερικό ταξίδι και η επιβεβαίωση ότι ο καθένας μπορεί να κατορθώσει το «ακατόρθωτο». Είναι η φύση μας φτιαγμένη για να κατορθώνουμε το α-κατόρθωτο, όπως ο ανθρωπάκος στο παραμύθι. Αλλά, μας το αποκρύβουν. Μας καλουπιάζουν και μας κάνουν να χάνουμε τις ώρες μας και τις ψυχές μας μέσα σε κλισέ όπως ο καταναλωτισμός, η εξα-θλίωση και ένα σωρό άλλα που εξυπηρετούν το άγχος, την αρρώστια και τον φόβο. Οι ζωές μας θα έπρεπε να ήταν πολύχρωμες, γεμάτες εμπειρίες, ανταλλαγές, άθλους, καθιζήσεις, ανατροπές και ξανά από την αρχή απλά και μόνο για να δώσουμε τα δώρα μας στη ζωή. Συγχρόνως, να κερδίσουμε και την αυτογνωσία μας. Την γνώση της ιδιαιτερό-τητας μας.

Ποια είναι η ουτοπία για τους κρατούντες, και γι-ατί τους συμφέρει να ξεχαστεί; Γιατί τους πανι-κόβαλλε η σκέψη της ύπαρξης της;

Ο δρ Ντόρια, αφιέρωσε χρόνια αναζητώντας ου-σιαστικά κάτι που στα μάτια του κόσμου φαινό-

εκτιμώ και θαυμάζω κάποιον, θέλω να τον γνωρίσω, να τον μάθω και να του το πω. Στη συγκεκριμένη περί-πτωση αποδείχτηκε δύσκολο. Ούτε όταν πήγα βδομάδα εργασίας στο Σίγμα τα κατάφερα – μόνο με ρώτησε αν είμαι μαθητής και δεν συνέχισα την κουβέντα – ούτε μια δυο άλλες φορές στο κοινό της εκπομπής, που ή-ταν μερικά μέτρα μακριά μου αλλά ντράπηκα να της πω ευχαριστώ – από εκείνα τα ευχαριστώ που δεν μπο-ρείς εύκολα να προσδιορίσεις το γιατί τα λες, αλλά ξέρεις ότι τα νιώθεις βαθιά μέσα σου. Πρόσφατα διάβασα το βιβλίο της. Την Ουτοπία. Μια ιστορία αλληγορική γεμάτη ουσία και βαθιά νοήματα ζωής. Και τελικά, ναι, κατάφερα να την γνωρίσω. Η γνωριμία μέσα από ένα βιβλίο είναι μαγική, γιατί μπαί-νεις κατευθείαν μέσα στα εσώψυχα του συγγραφέα. Και όσο τον εκτιμάς τόσο πιο πολύ τον καταλαβαίνεις. Είναι με μεγάλη ικανοποίηση που καταφέρνω μέσα από αυτή τη συνέντευξη να σας την γνωρίσω και εσάς.

47

«Στο παγκόσμιο χωριό φοβόντουσαν τη διαφο-ρετικότητα, φοβόντουσαν αυτό που δεν μπορού-σαν να ελέγξουν και δεν είχαν ιδέα, δεν ήξεραν πώς να ονειρευτούν. Δεν ήξεραν πώς να ζήσουν ευτυχισμένοι». Πως βιώνετε εσείς τη διαφορετι-κότητα και τι αισθήματα σας δημιουργεί; Και γιατί κάποιοι την φοβούνται;

Δεν υπάρχει ωραιότερο από την ιδιαιτερότητα. Βλέπετε, αυτό που είναι η αποθέωση της ανθρώ-πινης ύπαρξης, η διαφορετικότητα, το καταντήσα-με κάτι κακό, κάτι για να ντρεπόμαστε. Ανατριχι-άζω και που αναφερόμαστε σε αυτό. Υπήρξα και εγώ «διαφορετική» και μεμπτή σε διάφορες φά-σεις της ζωής μου. Τώρα λέω ότι συνταυτίζομαι με όλους όσους δεν ντρέπονται για την διαφορετικό-τητα τους και μάλιστα τους θαυμάζω. Θέλει κότσι-α να «είσαι» και να μην ακολουθείς την επιβεβλη-μένη συνταγή. Αυτοί που τρομοκρατούν άλλωστε, οι εξουσιαστές δηλαδή, είναι όλοι φασίστες με έ-ναν ύπουλο τρόπο και είναι αυτοί που φοβούνται την δύναμη ενός ιδιαίτερου ατόμου απλά και μό-νο γιατί δεν είναι σαν και αυτούς, άρα δεν μπο-ρούν και να το ελέγξουν και να το ισοπεδώσουν.

Στο Πολύγωνο οι άνθρωποι ήταν σε όλα οι ίδιοι, χωρίς ιδιαίτερα όνειρα και στόχους. Ματαιοδο-ξία. Κυνήγι του ανούσιου. Υπήρξατε ποτέ μαται-όδοξη; Πως το συνειδητοποιήσατε και τι κάνατε;

Ναι, κάποια στιγμή υπήρξα στο κυνήγι του ανού-σιου. Ήταν μια εποχή κόλασης, που περιγράφω και στο βιβλίο που γράφω για την δική μου τη ζω-ή. Κάθε μέρα, και ενώ φαινομενικά είχα τα πάντα έλεγα «δεν γίνεται να είναι αυτό η ζωή…». Όταν η προσωπικότητα ξεχνά και βολεύεται, έρχονται τα πάνω κάτω να ξυπνήσει. Το λέμε αναποδιά, το λέ-με ύστατη δοκιμασία, αλλά ο σκοπός της δοκιμα-σίας είναι να ζήσεις.

Ο άνθρωπος που εργάζεται σε κάθε επίπεδο εσωτερικό και εξωτερικό με αρετή (σοφία, θάρρος, σύνεση και γενναιοδωρία) για να νικήσει τα όρια του, να τα υπερβεί και γνωρίζοντας τον εαυτό του, συγχρόνως να μοιράζει τα δώρα του προς τους άλλους. Οικογένεια του, συναδέλφους του, κοινωνία στην οποία ζει, φυτά, ζώα και ανθρώπους. Πάντα θέτοντας τις αξίες του πάνω από το εγώ του. Τα δικά μου διπλώματα είναι οι δοκιμασίες της ζωής που με ξεκλείδωσαν στο φως της ζωής!

Ναι, φυσικά. Ήταν φυλακισμένος στο σχήμα του και ζούσε σε μια διάσταση. Στο τέλος νίκησε τον χώρο, δημιούργησε τον χρόνο και τη ζωή.

Από πού εμπνευστήκατε τον άνθρωπο σκίτσο και τι σημαίνει για εσάς; Μήπως βλέπετε τον εαυτό σας μέσα από αυτόν;

«Θεωρούσαν βέβαια ότι επειδή είχαν κάποια δι-πλώματα και επειδή σκέφτονταν με τον ίδιο τρό-πο ήταν σπουδαίοι άνθρωποι […] Ελέγχανε τον κόσμο και αυτό τους έκανε να πιστεύουν πως έ-χουν δύναμη». Ποια είναι τα δικά σας διπλώμα-τα, ποια η δική σας δύναμη, από πού πηγάζει και πως ορίζετε τον ‘σπουδαίο άνθρωπο’;

«Πόσο δυνάμωνε εκείνη η σιωπή; Πλημμύριζε το μυαλό του! Από άηχες φωνές, από βουβές κραυ-γές και ιχνοψιθυρίσματα που πάγωναν την ερη-μιά κι άπλωναν τη μοναξιά (τόση μοναξιά)». Τι ακούτε εσείς στο δικό σας ιδιωτικό κόσμο όταν επικρατεί η απόλυτη σιωπή;

Υπέροχη εσωτερική ανάταση σε αρμονία. Για αυ-τό επιζητώ τη σιωπή.

«Δεν αντέχω άλλο, σκέφτηκε, και χωρίς να το ξέ-ρει έκανε ήδη την πρώτη του επιλογή. Να θελή-σει να παραμερίσει το όριο». Θέληση! Πόσο εύ-κολο είναι να ξεπερνάς όλα όσα η ζωή σε έκανε να θεωρείς δεδομένα και ποιο είναι το κόστος του να παλεύεις για το καλύτερο;

Ο μισός δρόμος είναι ώσπου να αισθανθείς τη φυσική ροπή προς τη ζωή. Όχι προς το μεγαλύτε-ρο ή το πιο «σπουδαίο» όπως το εννοεί ο πολύς κόσμος ή το πιο ασφαλές, αλλά αυτό, το ύστατο, το εσωτερικό, το πραγματικό κάλεσμα προς την ζωή. Συνήθως αυτό προκύπτει από τις συνειδητο-ποιήσεις ή, από μια επιβεβλημένη καταστροφή.

Και ό,τι ονειρεύεται κανείς υπάρχει. Αλλά βλέπεις δεν μπορεί όποιος κι όποιος να ονειρεύεται

‘‘ ’’

48

Όνειρα! Ποιο είναι το μεγαλύτερο σας όνειρο που θέλετε να πραγματοποιήσετε πριν φύγετε από αυτό τον κόσμο;

Ναι γίνω μια μεγάλη γυναίκα όχι με την έννοια της ηλικίας αλλά με την έννοια της εσωτερικής εν-δυνάμωσης. Έτσι θα φύγω χορτασμένη και έτοιμη και πλήρης, αφού θα έχω αγαπήσει.

‘Σ’ αγαπώ’! Τι είναι η αγάπη και πόσο εύκολα πρέπει να λέμε αυτή την τόσο μικρή αλλά παντο-δύναμη φράση; Και τι γίνεται όταν εναποθέσου-με όλα μας τα όνειρα πάνω σε έναν άνθρωπο, ό-πως έγινε με το κορίτσι της ιστορίας σας και ξα-φνικά τον χάσουμε και τη θέση του πάρει ένας δράκοντας. Ποιος είναι ο δράκοντας στην πραγ-ματική ζωή, στην καθημερινότητα μας και πως τον έχετε εμπνευστεί; Γιατί του δώσατε καρδιά τρυφερή και μαλακιά; Δεν είναι οξύμωρο;

Ο δράκοντας είναι ένα μυθικό πλάσμα, σύμβολο δύναμης και η δύναμη, παίρνει υπόσταση και ου-σία, υφή, από το πώς την δαμάζουμε. Η τρυφερή υπόσταση του κοριτσιού, έκανε την «δύναμη-δρά-κοντα-όπλο» υπηρέτη της. Το κορίτσι δεν εναπό-θεσε τα όνειρα της στον συγκεκριμένο άνθρωπο-σκίτσο αλλά ήταν η αγάπη της ζωής της. Και αγάπη σημαίνει θυσία. Τίποτε άλλο. Εκεί και τότε ήρθε η δύναμη-δράκοντας και την οδήγησε μέσα από την δοκιμασία, εκεί που βρισκόταν και εκείνος. Έτσι έσμιξαν.

Τελικά η αθωότητα είναι υπαρκτή, μπορούμε να την βιώσουμε βαθιά ή είναι μια ουτοπία;

Η αθωότητα είναι όπως το γράφει ο Ελύτης. Για να καταλήξει ο άνθρωπος και πάλι στο λευκό-αθώο θα πρέπει να διασχίσει απ άκρη σε άκρη όλο το μαύρο. Γεννιόμαστε με την θεία σπίθα και καταλήγουμε μετά από χίλια δυο στην αυτογνω-σία άρα στον εντοπισμό και στην γνώση της θείας αυτής σπίθας, δηλαδή της αθωότητας και του λευκού. Το μήνυμα του βιβλίου άλλωστε είναι ότι η ΟΥΤΟΠΙΑ δηλαδή το ακατόρθωτο είναι εφικτό. Για αυτό ζούμε.

Η Ελίτα Μιχαηλίδου, στην βιβλιοπαρουσίαση της Ουτοπίας, υπογράφοντας αντίτυπα.

Αυτό που είσαι αυτό συναντάς. Αυτό που πιστεύεις ότι θα βρεις αυτό βρίσκεις

‘‘ ’’

‘‘

’’ 49

SPEAK UP Είσαι φοιτητής με ιδιαίτερες ασχολίες και ενδιαφέροντα; Πρόβαλε

τη δουλειά σου και μίλα μας για σένα μέσα από τις σελίδες μας!

Περιμένουμε τις αιτήσεις σας στο agwnas@googlemail.com

συνεντεύξεις στον Ανδρέα Ανδρέου

Christoph Backöfer

Χαράλαμπος Βασιλειάδης

- Χαράλαμπε, είσαι μόλις 19 χρονών και έχεις εκδώσει ένα βιβλίο. Πως προέκυψε η ενασχόληση σου με τη συγγραφή;

Από μικρός διάβαζα συνέχεια. Η μαμά μου, μου αγόραζε συνέχει-α βιβλία κι έτσι τα αγάπησα πολύ. Μέχρι σήμερα, η αγαπημένη μου συντροφιά και η καλύτερη ψυχαγωγία για μένα είναι το βι-βλίο. Όσον αφορά την συγγραφή, όσο περισσότερο διαβάζεις, το-σο περισσότερο έρχεται η επιθυμία να γράψεις κι εσύ κάτι δικό σου. Όταν ήμουν 15, προέκυψε ένας διαγωνισμός διηγήματος α-πό μια τοπική εφημερίδα και τότε ήταν η πρώτη μου σοβαρή ε-παφή με τον γραπτό λόγο. Αφού έγραψα ένα διήγημα για τον δι-αγωνισμό, συνέχισα να γράφω κι άλλα και μου άρεσε πολύ το τα-ξίδι της φαντασίας. Όταν μαζεύτηκαν πολλά, αποφάσισα να τα βάλω σε ένα βιβλίο για να δώσω την ευκαιρία στον κόσμο να τα διαβάσει.

- Τι θα διαβάσει ο αναγνώστης στο βιβλίο σου;

Οι «Αποφάσεις Μιας Ώρας» είναι μια ανθολογία διηγημάτων που απευθύνεται κατά κύριο λόγο σε εφηβικό κοινό. Οι έφηβοι αναγνώστες θα βρουν στο βιβλίο χαρακτήρες που λίγο-πολύ μοι-άζουν με τους εαυτούς τους, έχουν κάτι απ’ την ζωή τους και πολλές φορές παίρνουν κοινές αποφάσεις. Για έναν μεγαλύτερο που θα το διαβάσει, θα θυμηθεί τα χρόνια της εφηβείας του και θα αναπαλαιώσει δικές του στιγμές και συναισθήματα. Στο βι-βλίο υπάρχουν 5 χαρακτήρες. Οι 3 απ’ αυτούς είναι έφηβοι και βιώνουν έντονα αυτή την περίεργη ηλικία. Οι άλλοι 2 έχουν με-γαλύτερη ηλικία αλλά ζουν και παίρνουν αποφάσεις, ακριβώς όπως οι έφηβοι.

- Ποια ήταν η διαδικασία έκδοσης και σε ποια φάση βρίσκεται τώρα;

Όταν αποφάσισα ότι το βιβλίο μου ήταν έτοιμο να διαβαστεί έκανα μια έρευνα αγοράς σε μι-κρούς εκδοτικούς οίκους της Θεσσαλονίκης. Η κατάσταση ήταν πραγματικά απελπιστική και έ-τσι στράφηκα στις εκδόσεις IWRITE. Πρόκειται για μια εξαιρετική ομάδα αυτοέκδοσης που μου πρόσφερε ότι καλύτερο μπορούσε και το βιβλίο μου έγινε καλύτερο από όσο μπορούσα να το φανταστώ. Αυτή την στιγμή το βιβλίο διανέμεται από μένα κι όποιος επιθυμεί να το αποκτήσει δεν έχει παρά να μου στείλει ένα απλό e-mail στο harry_923@yahoo.com.

51

- Ποια ήταν τα ερεθίσματα σου για να το γράψεις;

Όταν ήμουν στην εφηβεία ήμουν μόνος μου. Όσο απελπιστικό κι αν ακούγεται, δεν είχα φίλους ούτε κάποιον άνθρωπο δίπλα μου για να του πω τα προβλήματά μου. Έτσι, ανακάλυψα ότι το γρά-ψιμο ήταν ο καλύτερός μου φίλος. Μερικές φορές ενώ νόμιζα ό-τι τίποτα δεν αξίζει, όταν έγραφα ανακάλυπτα ακριβώς το αντί-θετο και θα τολμήσω να πω ότι το γράψιμο με έχει σώσει πολλές φορές από μια άσχημη ψυχολογική κατάσταση. Ακόμα και σήμε-ρα που η ζωή μου δεν έχει καμία σχέση με το πώς ήταν στην ε-φηβεία, το γράψιμο με βοηθάει πολύ ψυχολογικά. Άρα, το κυρι-ότερο ερέθισμα που με προκαλεί να γράψω είναι η μοναξιά και η περίεργη καθημερινότητα, μερικές φορές.

- Τι σκέφτεσαι να κάνεις στη συνέχεια;

Το νέο μου βιβλίο είναι σχεδόν έτοιμο. Πρόκειται και πάλι για μια ανθολογία διηγημάτων εντελώς διαφορετική απ’ τις «Αποφάσεις Μιας Ώρας». Το ταξίδι που ξεκινάει απ’ την δημιουργία μέχρι την έκδοση ενός βιβλίου είναι μαγευτικό και ο κάθε συγγραφέας θέλει να το ζήσει πολλές φορές. Αμ-φιβάλλω αν η μαγική τέχνη της συγγραφής στα-ματάει πουθενά.

Στοιχεία έκδοσης

Σελίδες: 80

Διαστάσεις: 14x21 εκ.

Τιμή: 10 ευρώ

Εκδόσεις: iWrite

- Αντρέα, πως προέκυψε η ενασχόληση σου με τη φωτογραφία;

Η φωτογραφία για μένα θεωρώ ότι ξεκίνησε δυναμικά πριν 6 περίπου χρόνια. Είχα πάει στη Φινλανδία με ένα πρόγραμμα ανταλλαγής φοιτητών και εκεί αγόρασα την πρώτη μου μηχανή για να αποτυπώσω τις εμπειρίες μου μιας και ήταν και η πρώτη μου φορά μακρυά απο την Κύπρο για μεγάλο χρονικό διάστημα. Έτσι άρχισα να αποτυπώνω την φύση, τους φίλους μου αλλά και τον εαυτό μου μέχρι που μια φίλη μου επισήμανε ότι έχω καλή ματιά και θα έπρεπε να το ψάξω περισσότερο. Και έτσι ξεκίνησε μια συνεχής αναζήτηση στο χώρο της φωτογραφίας.

52

- Τι σε εμπνέει για να συνεχίζεις;

Για τις φωτογραφίες με επίκεντρο τον άνθρωπο έμπνευση παίρνω απο λογοτεχνικά βιβλία, την μυθολογία, ταινίες, θεατρικά, πίνακες, οτιδήποτε μου κάνει εντύπωση και θα ήθελα να το αποτυπώσω με τον δικό μου τρόπο. Φυσικά απο τις πηγές έμπνευσης δεν θα μπορούσαν να λείπουν και οι διάφορες εκφάνσεις της προσωπικής μου ζωης. Όσο για τις φωτογραφίες με την φύση, η ίδια η φύση είναι μια έμπνευση απο μόνη της.

- Θεωρείς τη φωτογραφία ως μία Τέχνη, και γιατί;

Η φωτογραφία όπως και όλες οι Τέχνες αποτελούν μια διαφυγή απο την πραγματικότητα. Η φωτογραφία αιχμαλωτίζει μια στιγμή που έπειτα ζει για πάντα. Για μένα είναι ένας σημαντικός τρόπος έκφρασης που αποδίδει τις σκέψεις μου, τα συναισθήματα μου και ένα βουβό διάλογο με τον παρατηρητή.

http://www.flickr.com/photos/andreas11/

http://www.facebook.com/AndreasConstantinouPhotography

- Υπάρχει αρκετό έδαφος για βελτίωση; Πως το ετοιμάζεις;

Πάντα υπάρχει έδαφος για βελτίωση και πάντα θα προσπαθώ να γίνω καλύτερος. Ποτέ δεν είμαι 100% ευχαριστημένος με μια φωτογράφιση μου. Πάντα θα βρώ ψεγάδια τα οποία θα έχω υπόψη μου για την επόμενη μου δουλειά. Εξάλλου είμαι άτομο που δεν επαναπαύεται και ψάχνεται διαρκώς. Προσπαθώ να βλέπω δουλειές άλλων φωτογράφων παλιών και σύγχρονων παρόλο που η αδυναμία μου είναι δουλειές που ανήκουν σε άλλες εποχές ή τις αποδίδουν. Μέσα απο αυτό προσπαθώ να βρίσκω διαφορετικές θεματολογίες και τεχνικές και να πειραματίζομαι.

- Τι μπορεί να κάνει εύκολη και τι δύσκολη μια φωτογράφηση;

Αυτό εξαρτάται απο το είδος της φωτογράφισης και για ποιό σκοπό είναι. Αν για παράδειγμα είναι μια φωτογράφιση μόδας σε στούντιο θα χρειαστείς εξοπλισμό, βοηθό, μακιγιέζ, κομμωτή και άλλο προσωπικό για να βγει μια καλή δουλειά. Εγώ δεν συνηθίζω τις φωτογραφίσεις σε στούντιο γιατί προτιμώ το φυσικό φως και νιώθω ότι το στούντιο μου απομακρύνει την μαγεία και με κρατάει δέσμιο σε ένα συγκεκριμένο χώρο. Φυσικά για μερικά είδη φωτογραφίας το στούντιο είναι το πιο ιδανικό.

- Τι θα συμβούλευες κάποιο αρχάριο που θα ήθελε να ασχοληθεί με τη φωτογραφία;

Κάποιος αρχάριος που θέλει να ασχοληθεί με τη φωτογραφία πρέπει να γνωρίζει ότι η φωτογραφία είναι ένα ακριβό χόμπι και χρειάζεται και πολλή δουλειά. Δηλαδή για να βγει ένα καλό αποτέλεσμα πρέπει να μάθει πρώτα να χειρίζεται την μηχανή και τον άλλο εξοπλισμό, να έχει υπομονή και φυσικά αγάπη για αυτό που κάνει. Βασικό όμως είναι να μην χαθεί τελικά μέσα στις τεχνικές και τις θεωρίες αλλά να αφήσει τον εαυτό του ελεύθερο να εκφραστεί.

Το εξώφυλλο του βιβλίου που εκδόθηκε πριν λίγες μέρες στην Πολωνία και φέρει φωτογραφία του Αντρέα.

53

- Which are the reasons you chose the UK for your studies?

Initially my thoughts for studying in the UK have came from most likely the social standards that we have in Cyprus. When you finish school in Cyprus you have three options. Either study in Cyprus, in Greece or in the UK. There is the option to study in the USA as well but is very expensive. I chose the UK as I love meeting new people and especially from different countries so during my first three years in the UK I met people from probably 30 different countries. I got to know their culture, their language, what do they do in their countries. I wouldn’t have the opportunity to do that in Cyprus.

So the main reasons for me going to the UK is to experience the different cultures that exist in the UK and to get the experience that a new person at his 20’s gets to live. I wanted to put myself in situations that can only happen when you are in a different country and that you can never experience somewhere else.

56

- What is your experience in business and which are your professional plans for the future?

Since the age of 14 I’ve been working in one of the biggest clubs in Cyprus and I was working there until I became 21. In the meantime I have always wanted to become my own boss and to have my own business. During the 7th grade of Grammar School, I used to take my training bag with sixty or so pastries from my dad’s bakery and I used to sell them and make profit. From that profit I have managed to buy clothes and to support myself. At the age of 17, in 2004, I was fortunate and blessed enough to be given the opportunity to present a Music TV show for six consecutive summers. This experience has been life changing because it has taught me not just presenting skills but life skills. During that time I have gathered an enormous people’ experience as I have won some genuine enemies and some false friends. For the person I became throughout that experience I truly thank the producer of the show.

- Which are your academic plans for the future?

I have just graduated from Westminster University. My degree has not really helped me into fulfilling my future goals. I really want to do a Master – and I have already been

accepted from City University – on Innovation, Creativity and Leadership. I have chosen that particular course to do because it is a new one and it has many endorsements from many people in business. This course is something unusual. Is not one of the typical ones. It’s something different so it can bring me something different in the future.

- Tell us a few things about My Student ID.

My Student ID is a student website that aims to make a difference in people’s lives and especially students. So students who are studying and making a transition from school to a university or from a collage to university can get all the information they need to have a smooth start. We love to maintain a relationship the students that visit our website as our passion is to serve the students. The website targets people from the age of 16 up to the age of 24. One can find study skills and even employability skills. I have found the idea of that website purely because when I first went to the UK I had no idea where I was going, no idea with who to hang out or how to find a flat. We have made that website with three more friends and I thank them for that journey. It provides information about the academic life, social life, personal life as well and it is divided in four divisions. It is the LIVE (information for the life in the UK), PLAY (it is all about you social life and you can find blogs and forums and soon coming events), GROW (it’s all about personal development and becoming a better person). At the moment we are seeing the Blogs part literally exploding so take a peek!

- What do you expect from it?

I want to see it growing into the number one student website in the world. I expect to create employment opportunities for other people and I know that one day we will be able to fund students for their studies.

- Any other future plans?

A million! I want to own a chain of bakeries in Cyprus and the Uk and I would love to have my own coaching business. I want to be in a situation where money will never be an issue and the only problem that I will have is to how many people I can help per day.

At the age of 19 I have found myself opening a new bakery. At the same time I have been able to invest in seven properties that helped me to fund my studies and lifestyle. At the moment I am running my family bakery with the sole purpose to expand it into what I have always envisioned. Throughout my time in London I have founded the concept of www.mystudentid.co.uk. I can say that I am truly passionate about it because it gives me a great pleasure to create and watch something new being born. My why for this new student website is to provide information and lifestyle solutions for all the UK and shortly global student body. It is an honour and at the same time a humbling experience when I hear people saying thank you for creating mystudentid and helping them with their student life.

57

Definition of Stress: Stress is generally considered to be any pressure that exceeds the individual’s capacity to maintain physiological, psychological, and/or emotional stability (Furnham, 2005). The term Stress has originated from the Latin times and was used to describe hardship, adversity and later to stand for the physical concept of forces applied to a person.

The three phases of Stress: Fight, Flight or Freezing: Fight is considered to be the stage in which high blood pressure, heart beat and breathing occur. Freezing is the part in which you acknowledge the situation in which you are in and come up with ways to fight it. It can also be the stage in which you are unable to act or respond in stressful situations.

Maintenance: If the source of stress continues then you start to get used to it. During this stage your body is getting prepared to act towards the circumstances. This may result in poor effectiveness of the activities that you are carrying out. Breakdown: If there is no reaction to deal with stress, various symptoms may occur that can damage the body and emotions. See the Symptoms part for more details.

58

59

- Christoph, what exactly can you do with your degree?

Like a medicine course at university, graphic design does not lead to one specific job. You will probably become a doctor upon com-pleting your degree, but it's open what kind of doctor you'll be. It's the same with graphic design. Everything that works with gra-phics is done by graphic designers: The interface of your compu-ter, magazine designs and layouts, product packaging, websites, print advertising, signage for public transport, movie posters, CD and DVD covers - basically anything that works with typography (text) and images. So just as doctors decide to be children's doc-tors, surgeons, physiotherapists, gynaecologists etc. graphic de-signers decide what they are going to specialise in. Unlike doctors though, graphic designers don't necessarily have to decide this when starting a uni degree, but can work out what they are best at and enjoy most, as they learn.

- What do you learn on your degree scheme?

Unlike fine arts, graphic design is defined by the relationship to the client. Artists try to express themselves just as much as they're trying to please their audience, if not more. A graphic de-signer is first and foremost somebody who is solving someone else's problem. You for example, are the editor of a magazine that has a certain message, a certain audience it wants to speak to. You want the people you're addressing to pay attention to your magazine’s cover, when they walk past it at a kiosk. So what do you do? You could either try to figure out a way yourself, but you might not know enough about what people find aesthetically pleasing, or what styling is best suited for what you are trying to do. You could of course just copy another magazine that does something similar to yours, but how would you distinguish your-self from the others if you're just a cheap copy? And even for that you would need to know the tools to replicate another’s design to not have it look terrible. So instead of spending all that time trying to figure this out yourself, you employ somebody who does it professionally - somebody who knows what looks good, who knows what is used in the area you work in, who knows how to attract the audience you're looking for and how to make your magazine unique. How does a graphic designer know though?

- And how does a graphic designer know though?

Like most things in life, taste is not as individual as people usually think. Everybody seems to think for example that their taste in men or women is totally unique, when in fact most people find the same things attractive. People just prefer certain details like the eye- or hair-colour, but almost everybody finds symmetrical faces attractive, whether we choose to do, or not. It's the same with graphic design - normal people assume that the aesthetics of poster for a horror movie and the one for a romance are like night and day, when in fact they are based on the same design principles. Graphic designers learn to understand what people associate with different colours in a certain context, they learn what makes a good or a bad typeface (font), how to proportionate graphic elements to make them look nice or to evoke a certain feeling in the viewer. They also learn a lot about the history of graphic design, because history is important to understand where we are and where we've come from.

61

- So should a graphic designer be artistic?

his of course doesn't mean that graphic designers can't be artistic, they can and often are - but it is not the base requirement for the job. Graphic designers solve visual problems. It helps to know a lot about vegetables and have a nice garden when you're a cook, but it's not a requirement. Graphic designers use so-called artwork, and type (text) to create things, and they can create this artwork (like photos, illustrations like drawings, cuts and paintings, typographic art etc.) or use somebody else's. At uni, they are encouraged to develop artistic skills to be self-sufficient - that's h reason I take a lot of photos and create visuals that I'm using in my own designs. The most important thing to understand is that the purpose of design is not primarily to make it look nice. It is about function - and sometimes part of the function is looking nice.

ΦΩΤΟ-ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Την Τρίτη 20/09/11 τελέστηκαν τα εγκαίνια του νέου οικήματος της Δ.Κ.Φ Αγώνας ΤΕ.ΠΑ.Κ., έτσι γιατί αν δεν παινέψουμε το σπίτι μας, θα πέσει και θα μας πλακώσει…

Πράξη αλληλεγγύης στο AUF και το λαό της Νορβηγίας στις 4/08/11.

Την Τετάρτη 21/09/11 στο club Sfinakia αποδείξαμε για ακόμα μια φορά ότι η διασκέδαση με την Δ.Κ.Φ Αγώνας Πανεπιστημίου Κύπρου είναι σταθερή αξία!!!

Επιμέλεια: Ηρόδοτος Νικολαΐδης

ΦΩΤΟ-ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Πλάνο από την εκδήλωση καταδίκης πραξικοπήματος-εισβολής στην Πάφο, 16/07/11.

Μαζική προσέλευση στην ετήσια Παγκύπρια Συνδιάσκεψη του «Αγώνα» που πραγματοποιήθηκε στη Λεμεσό το Σάββατο 30/07/11.

Συμμετοχή εκπροσώπων του «Αγώνα» σε Συνέδριο Ευρωπαίων νέων σοσιαλιστών στην Ε.Ε, 21-22/09/11.

Τη Μ.Τετάρτη 20/04/11 ο «Αγώνας» συναντήθηκε με το Βάσο Λυσσαρίδη.

Παρέμβαση στην πλατεία Δώρου Λοΐζου προς τιμήν του ήρωα, 22/08/11.

Προτού ξεκινήσετε το ταξίδι σας μην αμελήσετε να επικοινωνήσετε με το τοπικό τουριστικό γραφείο (0020 01497 820 144) για περαιτέρω πληροφορίες

Στη Μεγάλη Βρετανία, 58 μίλια βόρεια του Cardiff (πρωτεύουσα της Ουαλίας), βρίσκεται το Hay-on-Wye ή αλλιώς η.. Πόλη των Βιβλίων. Με μόλις 1500 κατοίκους και δεκάδες βιβλιοπωλεία, λέγεται ότι στο μικρό αυτό χωριό υπάρχει η μεγαλύτερη συγκέντρωση μεταχειρισμένων βιβλίων σε ολόκληρο τον κόσμο. Μάλιστα, σύμφωνα με ανεπίσημες μετρήσεις των κατοίκων, εν έτη 1999 στην πόλη πουλιούνταν περισσότερα από 1.000.000 βιβλία!

Kάπως έτσι, αν ποτέ βρεθείτε στην Ουα- λίαμε διάθεση παράξενου ταξιδιώτη, αξίζει να αφιερώσετε μία από τις πολλές βροχερές η μέρες της βρετανικής υπαίθρου για να περι- ηγηθείτε στα παλαιοβιβλιοπωλεία του Hay- on-Wye αναζητώντας σπάνιους τίτλους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το Satanic Verses του S. Rushdie που κάηκε στην υπό- λοιπη Αγγλία ως αιρετικό από μουσουλμά- νους και στο μικρό αυτό χωριό υπάρχουν ακό-μα δεκάδες αντίτυπα του. Η είσοδος στην πόλη – και στα παλαιοβιβλιο-πωλεία – σα- φώς και είναι ε- λεύθερη, ενώ το ωράριο ποι- κίλει ανάλογα με την περίοδο.

Θεωρείται τον εαυτό σας παράξενο ταξιδιώτη; Αν ναι, πόσα υπόγεια... μουσεία έχει η Αθήνα; Κανένα; Λάθος… Ήταν Νοέμβριος του 1991 όταν ξεκινούσε η μεγαλύτερη αρχαι- ολογική ανασκαφή της Αθήνας, η κατασκευή του metro. Γνω- ρίζοντας εξ αρχής οι υπεύθυνοι το ρητό «όπου και να σκάψεις στην Αθήνα κάτι αρχαίο θα βρεις», μίσθωσαν ολόκληρες ομά- δες αρχαιολόγων που δούλευαν επί χρόνια πλάι πλάι με μηχα- νικούς. Αποτέλεσμα; 32.000 αρχαιολογικά ευρήματα ήρθαν στο φως και μαζί τους αρκετά μυστικά της θαμμέ-νης ιστορίας της πόλης. Τι θα έκαναν λοιπόν οι αρχαιολόγοι με τα χιλιάδες αυτά αντικείμενα; Η λύση τελικά ή-ταν απλή: διαμόρφωσαν αρκετούς υπόγειους σταθμούς του μετρό ώστε να λειτουργούν παράλληλα ως μι-κρά... μουσεία! Εκεί, αρκετά μέτρα κάτω από τη γη, εκτίθενται πλήθος ευρημάτων από τον 11ο αιώνα π.Χ. και αργότερα μετα-ξύ των οποίων τάφοι, ταφικά κειμήλια και νεκροθήκες. Επιπλέον, πάνω στον ένα εκ των τειχών του σταθμού ε-κτίθεται ολόκληρη η τομή της πόλης (7 μέτρα σε ύψος και 40 σε πλάτος), με δεκάδες «στρώσεις ανθρώπινης ι-στορίας»: ξεκινάνε στην κορυφή από τη βυζαντινή εποχή και κατεβαίνοντας παιρνάνε από τη ρωμαϊκή, την αρ-χαία ελληνική και καταλήγουν στην προϊστορική εποχή, συμπεριλαμβάνοντας τους ανοικτούς τάφους της αρ-χαίας νεκρόπολης που αρχικά υπήρχαν στο σημείο! Και όλα αυτά μάλιστα δίχως εισιτήριο!

Σας κίνησα την περιέργεια; Αρκεί να πάρετε τη γραμμή 2 ή 3 του μετρό για να κατεβείτε στο μεγαλύτερο υπόγειο

μουσείο της Αθήνας, το σταθμό του Συντάγματος.

Ο πρώτος ταξιδιωτικός οδηγός παραξενιάς για την Ελλάδα είναι γεγονός! Πύργος του Άιφελ, Σκάλα του Μιλάνου, πυρα-μίδες, μούμιες και 196 άλλες μοναδικές παράξενες τοποθεσί-ες ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ παρουσιάζονται στις έγχρωμες σελίδες ενός μοναδικού λευκώματος/οδηγού!

http://www.strangler.gr

66

ΥΛΙΚΑ

450 γρ. κοτόπουλο φιλέτο 2 λεμόνια αλάτι – πιπέρι 2 σκ. σκόρδο 2-3 κουταλάκια σούπας ελαιόλαδο 1 φλ. Άσπρο κρασί 1 κ.γ. μουστάρδα

ΣΥΝΤΑΓΕΣ

ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ 1. Τεμαχίζουμε το κοτόπουλο σε λωρίδες. 2. Στύβουμε τα λεμόνια και βάζουμε αλατοπίπερο στις 2 λεμονόκουπες και τρίβουμε με αυτές το κοτόπουλο. 3. Αλέθουμε το σκόρδο. 4. Ζεσταίνουμε το λάδι και τσιγαρίζουμε το κοτόπουλο. 5. Σε ένα μπολ ανακατεύουμε το χυμό από 1 λεμόνι, το κρασί, τη μουστάρδα και το σκόρδο. Με αυτό το μίγμα περιχύνουμε το κοτόπουλο και το αφήνουμε να σιγοβράσει για περίπου 40 λεπτά, οπότε έχει πιεί όλα τα υγρά του. 6. Προς το τέλος προσθέτουμε το χυμό από το 2ο λεμόνι.

*σημείωση: συνοδεύεται με ρύζι

Μαγειρεύει η Άντρεα Αντωνίου

ΥΛΙΚΑ

4 μεγάλα φιλέτα κοτόπουλο 1 φακελάκι fajita seasoning mix 330 ml μπύρα 2 πιπεριές πράσινες 1 πιπεριά κόκκινη 1 πιπεριά πορτοκαλί 1 πιπεριά κίτρινη 1 κρεμμύδι Αλάτι – πιπέρι – τζιντζερ 2 κ.σ ελαιόλαδο

ΣΥΝΤΑΓΕΣ

ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ 1. Κόβουμε το φιλέτο σε λωρίδες. 2. Διαλύουμε το fajita mix στη μπύρα και περιχύνουμε το κοτόπουλο, το οποίο αφήνουμε στο ψυγείο για μια περίπου ώρα να μαριναριστεί. 3. Κόβουμε τις πιπεριές σε μακρόστενες λωρίδες και το κρεμμύδι σε φέτες και τα τσιγαρίζουμε με το ελαιόλαδο. Μόλις είναι έτοιμα προσθέτουμε το αλατοπίπερο και το τζιτζερ. 4. Τα βάζουμε από το τηγάνι και τηγανίζουμε το κοτόπουλο – χωρίς λαδί – προσθέτουμε λίγη μαριναδα. 5. Μόλις τελειώσουμε προσθέτουμε και τα λαχανικά και τα ανακατεύουμε όλα μαζί. Σημείωση: Σερβίρεται μέσα σε μεξικάνικες πίττες με μαρούλι και ψιλοκομμένη ντομάτα. Στο Μεξικό το σερβίρουν με διάφορες κρύες σάλτσες – αν δεν είναι εφικτό αντικαταστήστε με γιαούρτι.

67

ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Δ.Κ.Κ.Φ. ΑΓΩΝΑΣ

Στο επίκεντρο της πολιτικής μας σκέψης και πρακτικής, βρίσκεται ο άνθρωπος ως ξεχωριστή προσωπικότητα, με δικαίωμα στην ελευθερία, τη δημοκρατία και την οικονομική ευημερία αλλά και ως μέλος μιας κοινωνίας με σεβασμό στους θεσμούς, την αξιοκρατία, το περιβάλλον και τις επερχόμενες γενεές. Αναγκαία και απαραίτητη προϋπόθεση του δημοκρατικού σοσιαλισμού, είναι η εμπλοκή του πολίτη στη διαμόρφωση των κοινωνικών θεσμών και στη διαχείριση των δημοσίων υποθέσεων. Η γνώση, οι στόχοι, η άποψη για το ευρύτερο κοινωνικό σχήμα είναι αυτό που επιδιώκουμε για τον κάθε πολίτη. Να έχει ο καθένας ολοκληρωμένη κοσμοθεώρηση, ολοκληρωμένη προ-σέγγιση. Στόχος μας είναι η καταστολή κάθε μορφής ανισοτήτων, η ενθάρρυνση της συμμετοχής στα κοινά, η ικανοποίηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων: ίση πρόσβαση στην παιδεία, την υγεία, την απασχόληση, τις κοινωνικές παροχές. Επιδίωξη μας δεν είναι η ισοπέδωση αλλά ο μετασχηματισμός της κυπριακής κοινωνίας σε κοινωνία δικαιοσύνης και αξιοκρατίας, ευημερίας και ανάπτυξης. Ως Κίνηση Σοσιαλιστική και Δημοκρατική, θεωρούμε ότι η οικονομική ανάπτυξη πρέπει να εξυπηρετεί την κοινωνική ευημερία. Πιστεύουμε στην ορθότητα της κρατικής παρέμβασης στην ελεύθερη αγορά, με μέτρα όμως που να τη διορθώνουν χωρίς να την υποκαθιστούν, για λόγους κοινωνικής δικαιοσύνης και επιθυμητής κατανομής του εισοδήματος, λαμβάνοντας υπόψιν και τα άτομα που λόγω ηλικίας, ασθένειας ή ειδικών αναγκών δε συμμετέχουν στην παραγωγή, αλλά και για την προστασία του περιβάλλοντος όπως και της ίδιας της αγοράς από μονοπωλιακές τάσεις. Η φορολογική πολιτική επίσης και οι δημόσιες δαπάνες, πρέπει να αποφασίζονται με κριτήριο την καταλληλότητα τους για την προώθηση των στόχων της αποτελεσματικότητας και της κοινωνικής ευημερίας. Σημασία για εμάς δεν έχει η ποσότητα αλλά η ποιότητα του κράτους: πρέπει να είναι αποτελεσματικά και κοινωνικά δίκαιο. Προσβλέπουμε σε ένα κράτος πρόνοιας, όχι σε ένα κράτος περιορισμών και απαγορεύσεων. Καθήκον της Κίνησης μας, θεωρούμε πάντα τον αγώνα προς ενίσχυση των αξιών και των στόχων που περιγράψαμε πιο πάνω. Το θεωρητικό πλαίσιο βεβαίως, μπορεί εκ των υστέρων να το ασπάζονται και τη σοσιαλδημοκρατική ιδιότητα κατά το δοκούν να σφετερίζονται. Από το Σ.Σ της ΔΚΚΦ Αγώνας

Συμφοιτήτρια/συμφοιτητή, Το ότι η νεολαία είναι το πιο προοδευτικό και το πιο επαναστατικό κομμάτι του λαού, είναι μια αναγκαιότητα για τη συνεχή εξέλιξη της κοινωνίας, εχέγγυο για την πρόοδο και την ευημερία ενός ολόκληρου λαού. Η νεολαία είναι πάντοτε αυτή που θα τολμήσει να αμφισβητήσει το κάθε κατεστημένο, αυτή που θα βρίσκεται πάντοτε στην πρώτη γραμμή του αγώνα για τη διεκδίκηση ενός καλύτερου μέλλοντος για την πατρίδα και το λαό. Πόσο μάλλον η Κυπριακή Νεολαία, η οποία ζει εδώ και 37 χρόνια σε μια ημικατεχόμενη πατρίδα και η οποία γίνεται καθημερινά μάρτυρας της καταπάτησης στοιχειωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Κυπριακού λαού στην ίδια του την πατρίδα… Εμείς οι Κύπριοι φοιτητές, αναπόσπαστο κομμάτι της Κυπριακής νεολαίας, έχουμε χρέος να αποτελούμε πρεσβευτές της υπόθεσης μας στο χώρο που σπουδάζουμε. Να οργανωθούμε στον αγώνα για τη σωτηρία και τη λευτεριά της Κύπρου. Να αντιληφθούμε ο ρόλος μας δεν είναι απλώς να σπουδάσουμε, όταν η πατρίδα μας βρίσκεται κάτω από κατοχή. Το ρόλο μας αυτό, δε θα είμαστε σε θέση να τον επιτελέσουμε ορθά χωρίς τη σωστή γνώση και την ενεργητική συμμετοχή μας. Γνώση από τον καθένα μας και της τελευταίας λεπτομέρειας του κυπριακού προβλήματος αλλά και των συνδικαλιστικών μας προβλημάτων. Συμμετοχή του καθενός από εμάς με συνέπεια και επιμονή σε κάθε δραστηριότητα που μας αφορά. Η Δ.Κ.Κ.Φ. ΑΓΩΝΑΣ, επέλεξε συνειδητά να υπηρετήσει τους Κύπριους φοιτητές, τον Κυπριακό λαό στο σύνολο του, αλλά και τον κόσμο ολόκληρο, από το δυσκολότερο, το πιο απαιτητικό και το πλέον αγωνιστικό μετερίζι… Επέλεξε συνειδητά τον σοσιαλισμό, την επανάσταση, τη ρήξη με το σαθρό κατεστημένο. Έπειτα από 36 χρόνια αγώνων, ποικίλων θυσιών, υπομονής και επιμονής, η Δ.Κ.Κ.Φ. ΑΓΩΝΑΣ όχι μόνο παραμένει ακλόνητη και αμετακίνητη από τις ιδρυτικές της αρχές και διακηρύξεις, αλλά μπορεί να υπερηφανεύεται για τη δικαίωση των επιλογών και των προσπαθειών της, αφού σήμερα παρατηρούμε μια στροφή όλων των ιδεολογιών προς το σοσιαλισμό. Η ιδεολογία που πρεσβεύει ο Αγώνας είναι η ιδεολογία του δημοκρατικού σοσιαλισμού, της σοσιαλδημοκρατίας. Ο δημοκρατικός σοσιαλισμός αποτελεί τη σύγχρονη αριστερά, με σαφή ανθρωποκεντρικό προσανατολισμό και με τους κοινωνικούς θεσμούς να καθοδηγούνται προς προστασία των μη προνομιούχων, προς συγκράτηση της ασύδοτης εκμετάλλευσης εθνικών πόρων και δυνατοτήτων, προς συνεχή μείωση του χάσματος κατανομής τεχνογνωσίας και κεφαλαίου σε παγκόσμια κλίμακα.

ΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ

Επανατοποθέτηση του Κυπριακού δε σημαίνει άρνηση στο διάλογο. Διάλογο, όμως, με την Τουρκία στο εδώλιο του κατηγορουμένου. Θεωρούμε ότι μόνο με την επίτευξη λύσης της διεθνούς πτυχής του προβλήματος μπορούμε να προχωρήσουμε σ’ ένα δημοκρατικό εσωτερικό διάλογο. Η ουσία του Κυπριακού προβλήματος, καθορίζει με σαφήνεια πως ο αγώνας του Κυπριακού λαού είναι αγώνας για την απελευθέρωση του τόπου μας. Καμιά λύση του Κυπριακού δε μπορεί να γίνει αποδεκτή, αν δεν προνοεί την αποκατάσταση μιας ενιαίας, ανεξάρτητης, κυρίαρχης, αδέσμευτης Κυπριακής δημοκρατίας, πατρίδας όλων των νόμιμων κατοίκων της. Ως Αγώνας, πιστοί στη Δημοκρατία, τη Δικαιοσύνη και στο δίκαιο Αγώνα του λαού μας, διαβεβαιώνουμε τους πάντες ότι θα μας βρουν εμπόδιο σε οποιαδήποτε ετεροβαρή, άδικη, μη λειτουργική και καταστροφική λύση. Από το Σ.Σ της ΔΚΚΦ Αγώνας

• Η λύση να συμμορφώνεται με το Ευρωπαϊκό κεκτημένο, όπως αυτό διατυπώνεται και στον Καταστατικό Χάρτη της Ευρώπης • Να περιλαμβάνει χάρτη αποχώρησης των ξένων στρατευμάτων αλλά και μηχανισμούς αποχώρησης των εποίκων • Να αποτελεί μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας και ΟΧΙ κατάργηση της και εγκαθίδρυση νέου κράτους • Να σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ανθρώπινες ελευθερίες και να εξασφαλίζει το δικαίωμα επιστροφής ΟΛΩΝ των προσφύγων στα σπίτια τους • Να προβλέπει αποχώρηση όλων των ξένων στρατευμάτων από τις τρίτες χώρες στην Κύπρο και να αποκλείει εγγυήτριες δυνάμεις με επεμβατικά δικαιώματα • Τα θέματα ασφαλείας να εμπλέκονται μόνο στα πλαίσια των Ευρωπαϊκών Σωμάτων • Να διασφαλίζονται πλήρως τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων και των άλλων μειονοτήτων στην Κύπρο • Η ενότητα του χώρου, του κράτους και της οικονομίας να διασφαλίζονται στην πράξη • Διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων.

Πολλοί είναι αυτοί που επιμένουν μέχρι σήμερα να προσπαθούν να παρουσιάσουν το Κυπριακό σαν διακοινοτική διαμάχη, σαν μια αναμέ- τρηση ανάμεσα στους Ελληνοκυπρίους και τους Τουρκοκυπρίους, σαν θέμα ε- πομένως διευθέτησης εδαφικών ποσο- στών και συνταγματικών λεπτομερειών. Για τον κάθε αληθινό πατριώτη, είναι καθαρό πως το πρόβλημα του τόπου μας είναι πρόβλημα εισβολής και συνε- χιζόμενης κατοχής της ανεξάρτητης Δη- μοκρατίας της Κύπρου από την Τουρκί- α και μόνο ως τέτοιο πρέπει να αντιμε- τωπίζεται. Αυτό που ανέκαθεν προτείνουμε ως τα- κτική επίλυσης του Κυπριακού προβλή- ματος είναι η επανατοποθέτηση του, ως θέματος διεθνούς, ως θέματος ξένης επιδρομής, παραβίασης του διεθνούς δικαίου και καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.