ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

48
ΈχοςΝΕ' ΜΑΡΤΙΟΣ 2016 Μπροστά στη σύγχρονη άδεΐα Άθεΐα καί αγιότητα ιστήμη ύποστηρίζει τήν άδεΐα, Ό νεοδαρβινισμός καί η άμφισβήτηση τοϋ Θεοί1 ιδεος είναι μανιακός του Θεου 'α-άδεΐα, σημειώσατε . .. τί;

description

ΟΡΘΟΔΟΞΟΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΝ ΜΗΝΙΑΙΟΝ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ. Ιδιοκτήτης:Σύλλογος Ορθοδόξου Ιεραποστολικής Δράσεως«Ό Μέγας Βασίλειος»Μαυρομιχάλη 32 -106 80 ΑΘΗΝΑΙ•Αριθ. Τηλεφ. 210-36.17.566

Transcript of ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Page 1: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Έ χ ο ς Ν Ε ' Μ Α ΡΤΙΟ Σ 2016

Μπροστά στη σύγχρονη άδεΐα

Ά θεΐα καί αγιότητα

ιστήμη ύποστηρίζει τήν άδεΐα,

Ό νεοδαρβινισμός καίη άμφισβήτηση τοϋ Θεοί1

ιδεος είναι μανιακός του Θεου

'α-άδεΐα, σημειώσατε . . . τί;

Page 2: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Η

ΕΚΔΟΣΗ

τ ο σ ύ γ χ ρ ο ν ο π ρ ο Σ ω π β ι ο

ΤΟΥ λΝΤΙΧρίΣΤΟγ

Ν !Κ . Π . Β λ Σ ίλ 6 !^ Λ Η

Ψ \

ΟΡ0ΟΑΟΞΟ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟ ΜΗΝΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ

ΦΟΙΤΗΤΩΝ καί ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ Έ κ δ ο της:

Σύλλογος Όρθοδόξο» 'Ιεραποστολικής Δράσεως

«Ό Μέγας Βασίλειος» Μαορομιχάλη 32 - 10680 ΑΘΗΝΑΙ

Άριβ. Τηλεφ. 210-36.17.566 Τηλεομοιότοπο: 210-36.17.566

http://www.drasimas.gr e-mail: [email protected]

Διευθυντής Συντάξεω ς: Νικόλαος Π. Βασιλέιάδης

Ίσαόρων 42-11472 Α0ΗΝΑΙ ’ Εκτύπωση:

Α. Μαχαλιώτης & Α.Γκιούλης Ο.Ε. Πετμεζδ 80

202 00 ΚΙΑΤΟ ΚΟΡΙΝβΙΑΣ Τιμή φύλλου: € 1,

Κύπρου € 1 Συνδρομή ’Εσωτερικού:

Ετήσια € 12

Συνδρομή Κύπρου:Ετήσια € 20

Συνδρομή ’Εξωτερικού:’Ετήσια € 35

Κωδικός ΕΛΤΑ: 013822 ISSN: 1106-8698

Ό άντίχρκπος κτυπά καί σήμερα μέ τή νεοειδωβοβατρία.Τό βιββίο αύιό άπαντά σ’ όβες τις κατηγορίες

των νεοειδωβοβατρών κατά τής Έκκβησίας τοΰ Χρίστου. Επισημαίνει δτι ή είδωβοβατρία είναι άπόβυτη μοφοβατρία.

Οί σεβίδες του υπενθυμίζουν τούς φοβερούς διωγμούς των είδωβοβατρών κατά των Χριστιανών.

Επιχειρούν μιά σέ βάθος άνατομία τής είδωβοβατρίας. Ιστορούν πώς ή είδωβοβατρία ούσιαστικά αύτοκαταβύδηκε.

Σεβίδες 307·Τιμάται 8 €.

n e p i e x ο μ θ ν λΉ μεγάλη στέρηση

Άθεΐα καί αγιότητα Προσλαμβάνοντας τά «φώτα» τής Δόσης δίκη μεταξύ Χριστού καί Ευρώπης ’Ανάδειξη του μεγαλείου τής Δημιουργίας

Μονολογεί ένας άθεος | Ή έπιστήμη υποστηρίζει την άθεΐα;

Μπροστά στη σύγχρονη άθεΐα (Β') Ό άθεος είναι μανιακός τοΰ Θεοΰ

_ ίκεϊ πού οΐ άθεοι βασιλεύουν (α')

130 W F B H K J W 1 '° νεο-δαρβινισμός (α')132 ίμιγι θρησκεία-Άθεΐα

135 Γιά νά μην ξεχνάμε136 W fW F " ^ Ρ Μ α ρ τύ ρ ιο ^

140 * Παρεμβάσεις141 K T W tC b J F " ' Απόψεις καί σκέψεις

Τ Ο Σ Υ Γ Χ Ρ Ο Ν Ο

nposronetoτ ο γ

ΜΤΠΧΡΙΣ-ΤΟΥ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ «Ο ΣΩΤΗΡ»

Page 3: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Ά θ ε ΐ α :Μιά τρομαχτική άπουσία. Ή άπουσία τοϋ Θεού σ ’ ένα

κόσμο ποβύβουο καί 6ου6ό, έρημο, χω ρ ίς άρχή καί δίχως τέβος. Μιά παγερή δοβή όμίχβη, πού άπβώνεται στή συνωστισμένη άνδρωπότητα. Μιά ζωή στερημένη καί άφεγγη.

Ά δεΐα: Ιδέα καί πράξη πανάρχαια, σύγχρονη τού άνδρώπου. Ά πό τή συκοφάντηση τοϋ Θεού ώς έξου- σιαστή, άνταγωνιστή καί άντίδικου μέχρι τή συνείδηση τής όβοκβηρωτικής μοναξιάς τού άνδρώπου, πού έπιτέ- β ο υ ς «ξέρει πιά ότι, σάν τό Γύφτο, βρίσκεται στό περιδώ- ρ ιο τοϋ σύμπαντος όπου είναι ύποχρεωμένος νά ζήσει. Ε νός σύμπαντος πού κωφεύει στή μουσική του, άδιάφορο γιά τις έβπίδες του καδώς καί γιά τά βάσανά του ή γιά τά έγκβήματά του. Μά τότε ποιός ορίζει τό έγκβημ α ; Ποιός άποφαίνεται γιά τό καβό καί γιά τό κακό;»1.

«Ποϋ εΐναι ό Θ εός;...Θ ά σάς πω έγώ. Τόν σκοτώσαμε έσεϊς κι έγώ !"Οβοι είμαστε δοβοφόνοι. Μά πώς τό κάναμε αύτό; Πώς μπορέσαμε: νά άδειάσουμε τή δάβασσα; Ποιός μάς έδωσε τό σφουγγάρι, γιά νά σβήσουμε όβο τόν ορί­ζοντα;...Π ώς νά παρηγορηδοϋμε έμεΐς οι φονιάδες τών φονιάδων;... Ή μεγαβοσύνη αύτής τής πράξης δέν εΐναι ποβύ μεγάβη γιά μάς; Μήπως δέν πρέπει νά γίνουμε κι έμεΐς οι ίδιοι δεοί άπβώς γιά νά φαινόμαστε άξιοι της;»2.

Τά βόγια στό στόμα ένός τρεβοϋ, πού μέσα στο καταμε­σήμερο κρατάει ένα φανάρι καί ψάχνει τό Θεό, φανερώ­νουν τό δράμα στήν ψυχή τοϋ Νίτσε. "Υστερα ή νοσηρή του διάνοια γεννάει τήν ιδέα τοϋ Ύπερανδρώπου καί ισχυρίζεται ότι «δβα τά ονόματα τής ιστορίας είμαι έγώ».

Στόν ίδιο κόσμο, όπου άχνίζει «τό χυμένο αίμα τής δεο- κτονίας»3 ό Σάρτρ κραυγάζει: «Είμαι: έπομένως ό Θεός >

Page 4: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

δέν υπάρχει». «Κοίταξε γύρω του δέν είδε τίποτε παρά τόν έαυτό του. Ύστερα φώναξε: ύ π ά ρχω !... Κ αί τότε τρόμαξε· έτσι τρομάζει κανείς όταν είναι μόνος»4. Ή πίστη άπορριμ- μένη, ή μοναξιά απέραντη. "Ε νας κόσμος άδεος καί άπάν- δρωπος.

Στερημένοι άπό τό Θεό οι σύγχρονοι ά θ εοι... πορεύονται στά σκοτεινά, βιώνοντας την πιο μεγάβη στέρηση τού

άνθρώπου, την τυφβότητα, δέν ββέπουν τό φως τού προ­σώπου Του, δέν συνειδητοποιούν τά δίχτυα της άγάπης

τού Θεού, πού άγκαβιάζει τρυφερά τόν καθένα μας.

Στήν άρχή του 2θοϋ αιώνα φαίνεται ότι καί ή έπιστήμη έχει τεβειώσει. Ε ίχε προηγηδεϊ ή άποδέωσή της μέ τήν άρχή τής «αιτιοκρατίας» καί τή διακήρυξη τού Λ απβάς ότι τό σύστημά του δέν έχει άνάγκη τόν Θεό, καί άκοβούδησε ή άφεβής βε­βαιότητα ότι όβα τά δεμεβιακά προββήματα τής έπιστήμης είχαν βυδέΐ. Λίγα χρόνια αργότερα ήρδε ή διάψευση μέ τις έπαναστατικές αρχές τής «σχετικότητας» καί τής «άβεβαιότη- τας», όπου καμιά πραγματικότητα δέν είναι δεδομένη, όπου κάδε φυσικό γεγονός διατηρεί κάποια έβευδερία μή προ- ββέψιμη, καί όπου ό άνδρωπος παρατηρητής έπηρεάζει τήν έξέβιξή του.

Ή σύγχρονη έπιστήμη, παραδέχονται σύγχρονοι άδεϊστές, «δέν μπορεί (μέσω των νομίμων μεδόδων της) νά άποφανδεϊ έπί τού δέματος τής ένδεχόμενης έπιστασίας τού Θεού στή φύση»5, ποβύ περισσότερο δέν μπορεί μέ έπιστημονικά δε­δομένα νά τήν άπορρίψει. Συχνά όμως οι κραυγαβέες δια­κηρύξεις έκπροσώπων της φανερώνουν τή μακροχρόνια άποξένωσή τους άπό τήν πίστη στό Θεό καί τή «μυστική έμπνευση» τής έπιστήμης. «Σάν άποτέβεσμα, ή μοίρα τού άνδρώπου δέν καδωρίζόταν πιά άπό “ψ ηβά”, άπό μιά ύπε- ράνδρωπη σοφία καί δέβηση, ά ββά άπό “χ α μ η β ό ”, άπό τις ύπο-ανδρώπινες δυνάμεις των άδένων, των γονιδίων, των άτόμων... 'Όσο τό πεπρωμένο βειτουργοϋσε σ ’ ένα έπίπεδο άνώτερο στήν ιεραρχία άπό τό έπίπεδο του άνδρώπου, δέν χάραζε μόνο τή μοίρα του, άββά καδωδηγοϋσε καί τή συ­νείδησή του καί διαπότιζε τόν κόσμο του μέ νόημα καί άξια. Οι νέοι κύριοι τής ειμαρμένης ήταν τοποδετημένοι χαμηβό- τερα στήν κβίμακα άπό τό δν πού κυβερνούσαν. Μπο­ρούσαν νά καδορίσουν τήν μοίρα του, δέν μπορούσαν όμως νά τού προσφέρουν πιά καμιά ήδική καθοδήγηση, καμιά άξια, κανένα νόημα. Μιά μαριονέττα των δεών είναι μιά τρα­γική φιγούρα. Μιά μαριονέττα, πού κρέμεται άπό τά χρωμο-

Τεύχος 537, ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Page 5: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

σώματά της, είναι μόνο γεβοία»6. Μιά ύπαρξη πού βιώνει τήν πιό μεγάβη στέρηση.

Ή σύγχρονη άδεια δέν στηρίζεται πιά στήν άναμάσηση τής «έξέβιξης» - τό ζώο πού έγινε άνδρωπος - άββά στό κήρυγμα τής «άντεξέβιξης», τήν πίεση νά γυρίσει πίσω στό ζώο, νά κο- ρέσει τις άνάγκες του. Τυφβωμένος ό άνδρωπος «καμαρώνει γιά τήν ταπεινωτική μεταχείριση τής προσωπικότητάς του... γιά τήν έβεύδερη διέξοδο στις εύτεβέστερες παρορμήσεις του», ένώ παραμένει οδυνηρή ή αίσθηση ότι «ή πραγματική μα ς μοίρα δέν εΐναι ή μοίρα τοϋ κτήνους»7. Τό ήδικό κενό δέν ξεπερνιέται μέ τόν ήβεκτρονικό έγκέφαβο. Ή εύτέβεια, ή άχρειότητα καί ή άπεβιτισία στόν «ψηβωμένο νοΰ» τοϋ άνδρώπου δέν έβέγχονται βιοβογικά. Απομένει μόνο νά 6 ιώ- νει τό κακό ώς στέρηση τοϋ άγαδοϋ, καί τό ψέμα ώς στέρηση τής άβήδειας.

«Στάχτη ή καρδιά του κ α ί ή έβπίδα τουπιό πρόστυχη ά π ’ τό χώ μ ακ α ί ή ζωή του βιγότερης τιμής άπό τή βά σ π η ...Π ήραν θεούς τά έργα των άνθρώπων, πού άνθρωπος τά έφκιαξε μ έ πνεύμα δανεικό!Μάταιοι άνθρωποι,πού ή άγνωσία τού Θεού τούς συνοδεύει... »8.Στερημένοι άπό τό Θεό οί σύγχρονοι άθεοι μαζεύονται στις

«βέσχες» τους, διαφημίζουν μαζικά τήν άδεΐα τους, ψάχνουν οπαδούς, υπογραμμίζοντας τό πρόββημα πού τούς βασανίζει καί δέν τό έχουν βύσει. Πορεύονται στά σκοτεινά, βιώνοντας τήν πιό μεγάβη στέρηση τοϋ άνδρώπου, τήν τυφβότητα, δέν ββέπουν τό φως τοϋ προσώπου Του, δέν συνειδητοποιούν τά δίχτυα τής άγάπης τοϋ Θεοϋ, πού άγκαβιάζει τρυφερά τόν καδένα μας.

Ά ν μπορούσαν νά άτενίσουν πέρα άπό τόν άνδρωπο, τόν έαυτό τους, πρός τόν «μεθόριο» άνθρωπο, τή Θεοτόκο, «δι’ ής κατέβη ό Θεός»9 γιά νά ύψώσει τόν άνδρωπο! Τότε δά μπο­ρούσαν νά άναγνωρίσουν τόν Δημιουργό τοϋ σύμπαντος, τό ρυθμιστή τής ιστορίας τοϋ κόσμου. Τόν Κύριο, πού δέν έπι- βάββει στό παρόν δυναμικά τήν παρουσία Του, ά ββά «περί ημών όδυνάται»10. Q

ι. Jacques Monod, Ή τύχη καί ή άναγκαιότητα.2. Friedrich N ietzsche, Εμείς oi άπάτριδες.3 · Χρήστου Μαβεβίτση, Ή τραγωδία τής ιστορίας.4 · I. Μ. B ochenski, 'Ιστορία τής Φι/Ιοσοφίας (ιρος-2θός at). 5· S. J. Gould (άδεϊστής, έξεβικτικός 6ιοβόγος).6. A rthur Koestler, Οί Υπνοβάτες.7. Pierre-P. Grasse, Έσύ ό μικρούβης 9 εός.8. Σοφία Σοβομώντος. g. Άκάδιστός "Υμνος, ίο. Προφήτης Ήσαΐας.

Τεύχος 537, ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Page 6: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Ά χ ΐα Α η μ α ίν ε ι έσκεμμένη άγνοια ή έκούσια έγκα- τάβειψΛ καί άρνηση ενός συγκεκριμένου θεού. Άθεοι στήν κυριοβεξία δέν ύπάρχουν, γιατί κανένας δέν γεν­νιέται ad εος. Αντίθετα, ό άνθρωπος είναι φύσει θρη­σκευτικό δν, όπως είναι φύσει κοινωνικό. Θρησκευτικότητα καί κοινωνικότητα πάνε μαζί. Ό άνθρωπος αισθάνεται διαχρονικά τήν άνάγκη της κοι­νωνίας, όχι μόνο μέ τούς συνανθρώπους άββά κυρίως μέ όντα, ίδεοβογίες η ιδέες πού τόν ύπερβαίνουν. Ό καθένας συνειδητοποιεί άφενός ότι είναι ένα έββει- πτικό καί κυρίως ένα φθαρτό δν, καί άφετέρου δτι η έμμονή στήν καθημερινότητα καί ό έγκβωβισμός τής έβπίδας σ ’ αύτή. άφαψεϊ σημαντικό μέρος άπό αύτά πού ορίζουν τόν άνθρωπο ώς ψυχοσωματικό δν. Χωρίς αναφορές σέ ιδανικά καί ύπέρτατες άξιες, άββά καί χωρίς τήν έβπίδα πέραν τοΰ άνθρώπινου, δέν μπορεί νά ζήσει κάποιος. Ποβύ σωστά ειπώθηκε άπό τό νεο- μαρξιστή φιβόσοφο Έ. Μ πβόχ δτι «δπου ύπάρχει έβπίδα ύπάρχει καί θρησκεία», συμπβηρωματικό τοΰ «δπου ύπάρχει θρησκεία ύπάρχει καί έβπίδα».

Ή θρησκευτική φύση τοΰ άνθρώπου όφείβεται σέ δύο κυρίως βόγους, άν μάβιστα βάβουμε ύπόψη δσα άναφέρονται στή Γένεση.

Πρώτα στό δτι ό άνθρωπος πβάστηκε κατ’ εικόνα Θεού, καί ύστερα στό δτι έχει μέσα του τήν πνοή τοΰ Θεού. Επομένως ή άναζήτηση τού Πβάστη δέν είναι θέμα διάθεσης καί προαίρεσης, άββά ζήτημα άνάγ- κης, κατά τόν ϊδιο τρόπο πού χρειαζόμαστε τόν ήβιο, τήν τροφή, τό νερό καί τόν άέρα. Αύτήν άκριβώς τήν άναγκαιότητα έξυπηρετεΐ ή πίστη. Χωρίς πίστη δέν μπορεί νά έπιβιώσει κανείς. Μέ αύτούς τούς δρους ή αθεΐα περιγράφεται ώς μία άφύσικη κατάσταση, ξένη καί αταίριαστη στό άνθρώπινο γένος, τεβικά ώς δια­στροφή, άκόμη καί τρέβα.

Άπό τά παραπάνω συνάγεται δτι ό άθεος δέν στε­ρείται πίστης ούτε καί μπορεί νά άποφεύγει τήν άνάγκη βατρείας καί θρησκευτικής άφοσίωσης. Ά ν δέν πιστεύει σέ έναν συγκεκριμένο θεό μιας συγκεκρι­μένης παράδοσης, δέν γίνεται τό ϊδιο καί μέ άββες θε­ότητες, ύπερόατικές καί μή ή θεοποιημένες ίδεοβογίες. Μία πιθανή σύγκριση δέν γίνεται στή 6άση τών θεω­ρητικών ή θεοβογικών έπιχειρημάτων, άββά στή βάση τών συνεπειών τής κάθε έπιβογής.

« '

Τ εϋχος 537, Μ Α ΡΤΙΟ Σ 2016

Page 7: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Ή άδεΐα όφείβεται κυρίως στόν άνδρώπιυο έγωισμό, πού δέν έπιτρέπει άνωδεν καί έξωθεν έξαρτήσεις, άββά ταυτίζεται μέ τήν τάση αύτοπροσδιορισμού καί αύτοδια- χείρισης. ’Έχει δηβαδή τό χαρακτήρα τής χειραφέτη­σης, πού συνοδεύεται άπό τήν άρνηση άνά-βηψ ης ίω ν εύδυνών πού άπαιτοϋν οί προ­σωπικές έπιβογές, οί

Άποστόβου Β. Νικοβαίδη,Καθηγητή τής Κοινωνιοβογίας τής Θρησκείας

καί τής Κοινωνικής Η θικής Κοσμήτορος τής Θεοβογικής Σχοβής Ε.Κ.Π .Α

διαπροσωπικές σχέσεις, ιδιαίτερα ή προσωπική σχέση μέ προσωπικό θεό. Χαρακτηρίζεται έτσι άπό μία πίστη άχρωμη καί άγευστη, άνεύθυνη, μετέωρη καί χω ρίς πατρίδα, έτοιμη γιά τήν άποθέωση ύποκατάστατων τής πίστης καί άββων παθογενών περιοχών τού 6 ίου.Συχνά δέ τρέφεται άπό τήν ύποκριτική, άσυνεπή, άββοπρόσαββη, μισαββόδοξη, άγενή, καί έν γένει άσχετη πρός τή ζωή τού θεού συμπεριφορά, όπως είναι π.χ. ή συμπεριφορά ενός χριστιανού χω ρίς Χριστό, χω ρίς πίστη καί άγάπη, χω ρίς τούς καρπούς τού Άγιου Πνεύματος. Οϊκοθεν έννοεΐται ή τεράστια εύθύνη όσων ισχυρίζονται ότι πιστεύουν σέ έναν προσωπικό Θεό, ένώ στήν ούσία τόν μόνο πού έμπιστεύονται είναι ό έαυτός τους.

Συχνά τίθεται τό έρώτημα στούς κύκβους τών πιστών γιά τόν τρόπο άντιμετώπισης τής αθεΐας.

Ή έμπεψία τών Πατέρων άββά καί ή σύγχρονη έμπειρία έδειξε ότι ή αθεΐα δέν άντιμετωπίζεται μέ συ­στηματικό καί άριστα οργανωμένο δεοβογικό μονόβογο ή άκόμα καί διάβογο. Ό δεοβογικός βόγος δέν είναι πβέον σέ δέση νά πείσει κάποιον, ιδιαίτερα όταν οί βόγοι άπομάκρυνσής του άπό τό Θεό έχουν νά κάνουν μέ τήν ύποκριτική στάση, τή διπβή ηθική (άββη ηθική γιά μάς καί άββη γιά τούς άββους) καί τά σκάνδαβα τών έκπροσώπων του. ”Ετσι έξηγεϊται άββωστε καί τό αύξημένο μένος τών άθεων κατά τής Έκκβησίας.

Ή άθεΐα δέν άντιμετωπίζεται έπίσης μέ βογικά καί άββα έπιστημονικοϋ τύπου έπιχειρήματα ούτε καί μέ συναισθηματικές πιέσεις, άββά μέ τήν αγιότητα. Είναι χαρακτηριστική ή περίπτωση τού άγιορείτη άγιου Παϊ- σίου, ό όποιος τόν άθεο νέο πού τόν πβησίασε, δέν τόν έστειβε σέ κάποιον σπουδαίο θεοβόγο, άββά σέ έναν άγράμματο άββά έμπειρο άσκητή'.

Στόν άγιο συναντά ό άθεος όβα τά έπιχεψήματα γιά νά προδβηματιστεϊ σοβαρά, νά γίνει ένθεος, καμιά

φορά καί άγιος. Τό πρώτο πού διαπι­στώνει είναι ότι ή αγιότητα δέν είναι κάτι άφηρημένο, άπιαστο καί ύποκρι- τικό, άββά άπόβυτα πραγματικό καί άμεσα προσιτό. Ό άγιος συνιστά άπό μόνος του τήν ισχυρότατη άπόδειξη ότι ό Θεός ύπάρχει. Ή άπόδειξη δέν βασίζεται στά σοφά καί συναρπαστικά

βόγια, άββά στήν προσωπική σχέση κοινωνίας μαζί του. Αύτό τόν καθιστά έπιστοβή καί εύωδία

Χριστού, έτοιμη νά άναγνωστεϊ άπό ϋβους τούς άθεους σέ δβους τούς και­ρούς καί σέ όβες τις συνθήκεςg.

Στόν άγιο συναντά ό άθεος, όπως έβεγε καί ό άγιος Παΐσιος, τέσ­σερα σημαντικά πειστήρια τής αγιότητας, καί συνάμα άντί- δοτα τής άθεΐας του: τήν άγάπη, τήν ταπείνωση, τήν άπβότητα καί τή διάκριση3.

Ό άγιος δέν περιαυτοβο- γεϊ, δέν διεκδικεΐ τό δίκιο του, άναγνωρίζει τά βάθη του, βρίσκει έβαφρυντικά γιά τά βάθη τών άββων, κρύβει έντεχνα τις άρετές του4.

Χωρίς νά είναι άναμάρτητος, γίνε­ται έτσι ό καβύτερος διακινητής τής θείας Χάρης καί ό προσφορότερος διαφημιστής τού προσωπικού Θεού. Στό πρόσωπο τού άγιου συναντά ό άθεος τό σύνοβο τής ορθόδοξης πνευ­ματικότητας πού αίχμαβωτίζει καί άναπαύει τις ψυχές τών άνθρώπων, άββοιώνοντας άνεπαίσθητα τό άθεο φρόνημά τους καί έγκαθιστώντας σιω- πηβά τή βυτρωτική Χάρη. Ο

1 . Π αισίου Αγιορείτου, Λόγοι Β', Πνευματική άφύπνιση, Σουρωτή 2000, σ. 2γ6έξ.

2 . Ββ. περισσότερα Άπ. Β. Νικοβαίδη, Ή δέση τοϋ άγιου στή σύγχρονη κοινωνία, άνάτυπο ΕΕΘΣΠΑ 4 4 /2009 ·

3 · Π αισίου Αγιορείτου, Λόγοι Ε ', Πάδη καί άρετές, Σουρωτή 2006, σ. 158.

4· Στό ίδιο, σ. 2g καί 158.

Τεϋχος 537, ΜΑΡΤΙΟΣ 2016 Μ Μ 103

Page 8: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

s .οS -Ό(=iΟt-οQ

£2soCQ

o'iSZ,

c-^

o_ &q

>;=> oO =1 .I-J tDsr-* S ts Q3 -e- fc. Cip~-« v»«J>

“S . ^to 1^^ o

£ iS=r-

COOCO

Ό

104 jiVdik

βόκβηρο τόν 18o αιώνα ένα κίνημα ποβυδιάστατο κατέκβυοε τήν Εύρώπη. Ό χαρακτήρας του, όπως τόν όρισε ό Κάντ, συνοψιζόταν στό ρητό τοϋ Όρα-

τίου «sapere aude», πού δέν εΐναι άββο άπό τά βάγια τοϋ Α ίσχύβου «τόβμησον... φρονεϊν».

Τό άποτέβεσμα ήταν ορατό σέ όβες τις πτυχές τοϋ 6 ίου: άββαγή νοοτροπίας στόν κοινωνικό χώ ρο (άντιφεουδαρχικό πνεϋμα, ένδυνάμωση τής άστικής τάξης), διάδοση των δε­τικών έπιστημών καί τής νέας φιβοσοφικής σκέψης στήν παιδεία μέ παράββηβη άπόρριψη κάβε έννοιας παράδοσης.

Ό πνευματικός αύτός ριζοσπαστισμός συναντήθηκε μέ τήν ύπόδουβη Έ ββάδα άπό τό 6 ' μισό τοϋ ι 8ου αιώνα, σέ μιά κρίσιμη γιά τήνΌρθόδοξη Έκκβησία έποχή, κατά τήν όποια, άφενός ήταν έντονο τό πρόταγμα τής άντψρητικής άντυτα- ράδεσης μέ τόν Παπισμό, βόγω καί τής άναζωπϋρωσης τοϋ ζήβου τών δυτικών μισσιοναρίων στόν ορθόδοξο χώρο, καί άφετέρου κορυφωνόταν ή άβυτρωτική άγωνία, πού προσδιό­ριζε σέ μεγάβο βαθμό καί τις παιδευτικές έπιβογές τοϋ Έββηνισμοϋ.

1Έτσι μποροϋμε νά ύποθέσουμε ότι τό ρεύμα τοϋ Διαφωτι­σμού άποτεβοϋσε γιά τό ύπόδουβο γένος μιά πρόκβηση αύτοσυνειδησίας, τόσο πνευματικής όσο καί ποβιτιστικής.

'Όπως έχει έγκυρα ύποστηριχθεϊ1, «τό πρόββημα μέ τόν Διαφωτισμό γιά τόν έββηνικό χώρο δεν ήταν άπβό. Ό Δια­φωτισμός, μέ τις ριζοσπαστικές τάσεις του, δέν ήταν φυσική

Τεϋχος 537, ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Page 9: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

έξέβιξη ζυμώσεων καί διαδικασιών πού έβα- βαν χώ ρα στήν έββηνική κοινωνία. ~Ηταν\ γέννημα ξένων άνησυχιών καί μεταφυτευό­ταν στόν έββηνικό χώρο, χω ρίς νά υπάρξουν' οι κατάββηβες προϋποθέσεις γιά τήν ένσω- \ μάτωσή του.

Ή σύγκρουση συνεπώς τού παραδοσιακού μέ τό (είσαγόμενο) νέο ήταν άναπόφευκτη. Ή μεβέτη β .χ . τών θετικών έπιστημών, πού ήταν άβηθινή πρόοδος στό χώ ρο τής παιδείας, έφερνε στήν Άνατοβή καί έναν παραποι-

κίτης, ό Εύγένιος Βούβγαρης, ό Ν ικηφ όρος1 θεοτόκης καί ποββοί άββοι, έγιναν οι γέφυ­ρες στή σύζευξη τοϋ άνατοβικοϋ χώρου μέ τό νέο δυτικοφιβοσοφικό καί έπιστημονικό πνεϋμα.

Πρωτοπόρος καί οδηγός σ ’ αύτή τήν πορεία \ ήταν ό έκβεκτός Κερκυραϊος ιεράρχης Εύγέ­νιος Βούβγαρης ( ιγ ι6- ι8θ6), πού φέτος κβεί-1 νουν 300 χρόνια άπό τή γέννησή του.

Ή σύνθετη προσωπικότητά του έχει τή δύ- \ ναμη νά μή θυσιάζει τίποτε άπό τήν πνεύμα-

M m t; Λ %>Μ μίϊϊΑ ’ ϋ $ Ρ ’β ·■ · -

m w j 1 ^ 4 jJ l M - " ’β φ ϋ Η % 0 ί ' * 'Μ

έ , h\i

ΪΜ II

ημένο όρθοβογισμό, πού συχνά συνδυαζόταν σέ ποββούς Έ ββη νες διαφωτιστές μέ άντιπα- ραδοσιακές τάσεις. Αύτό συνέβαινε γιατί ή έκπβηξη τών χα β α ρά συνδεόμενων μέ τήν παράδοσή τους Ρωμηών μπροστά στά ξένα έπιτεύγματα, μυθοποιούσε τις δυνάμεις τού εύρωπαϊκοϋ κόσμου, μέ παράββηβη ύποτί- : μηση τής δικής τους παράδοσης, πού δέν είχε νά παρουσιάσει τέτοιες έξεβίξεις. [...]

Ή άββαγή έτσι στό χώ ρο τής παιδείας ή τής κοινωνίας δέν ήταν δυνατό νά μείνει χω ρίς συγκρούσεις.

Ή “έμπειρική” φιβοσοφία άντικατέστησε τή νεοαριστοτεβική μεταφυσική καί προκάβεσε τήν πάβη τών παβαιών μέ τούς νέους φιβο- σόφους, πόσο μάββον, άφοϋ οι οπαδοί τής “νεοτεριστικής” φιβοσοφίας έκπροσωποϋσαν συχνά άθεϊστικές άντιβήψεις καί ζητούσαν, τουβάχιστον οί περισσότερο δυτικοποιημένοι, όχι τήν άνανέωση ή τόν έμπβουτισμό τής πα­ράδοσής τους, άββά τήν ύποκατάστασή της. Τά νέα φιβοσοφικά συστήματα τοϋ Μαβμ- πράνς, τοϋ Λάιμπνιτς, τοϋ Λόκ, τοϋ Σπινόζα, τοϋ Βόβφ ή τοϋ Βοβταίρου, άρχισαν νά κυ­ριαρχούν στό χώ ρο τής έββηνικής διανόη­σης, κατηγορούμενα άπό τούς έκτοπιζόμενους παβαιοφιβοσόφους ώς άθεΐα καί άνατροπή».

Εντούτοις μεγάβοι βόγιοι, οί περισσότεροι μάβιστα κβηρικοί, όπως ό Μεθόδιος Άνθρα-

τικότητα τοϋ Βυζαντίου στή σύγχρονη φιβοσοφική σκέψη.Γερά θεμεβιωμένος θεοβόγος καί πανεπιστήμονας ξέρει πώς νά μι- βήσει καί ξέρει γιατί μιβά. Είναι, κατά τόν Β. Τατάκη2, «ό τύπος τοϋ Νεοέββηνα βογίου πού πηγαίνει πρός τή Δύση, άποδέχεται τή φιβοσο- φία καί τήν έπιστήμη, άββά δέν θυσιάζει τίποτε άπό τήν κβηρονομία τοϋ Ε ββηνος ορθοδόξου».

Ή έργογραφία τοϋ Βούβγαρη είναι ογκώ­δης καί τά έργα τον άντανακβοϋν τήν έπιστη- μονική, ποβιτική καί θεοβογική σκέψη τής έποχής του. Άπό τά πρωτότυπα έργα του άνα- φέρουμε τήν περίφημη «Λογικήν έκ παβαιών τε καί νεωτέρων έρανισθεϊσαν», τό «Περί συ­στήματος τοϋ παντός», άββά καί έργα περί Φυσικής, Αριθμητικής, Γεωμετρίας, κ.ά. ’Έγραψε «Βιββιάριον κατά Λατίνων», «Θεο- βογικόν», διατριβή περί εύθανασίας, περί έκπορεύσεως τοϋ Άγιου Πνεύματος, κ. ά. Έξέ- δωσε έπίσης τά έργα τοϋ Ιωσήφ Βρυεννίου καί τοΰ Θεοδωρήτου Κύρου μέ έκτενή βιο­γραφία τους.

Τό μεταφραστικό του έργο συνιστά μία έξί- σου σημαντική προσφορά, καθώς ό Βούβγα­ρης είναι ό πρώτος βόγιος τών νεοτέρων χρόνω ν πού χρησιμοποιεί τή μετάφραση > |

Τεύχος 537, ΜΑΡΤΙΟΣ 2016 JJ} MoxSmi ΤβΠβ 105

Page 10: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

μέ τρόπο συστηματικό καί μεθοδικό, ώς μέσο στήριξης τών άπόψεών του.

Τό έκπαιδευτικό του έργο, πού διήρκεσε πε­ρίπου 20 χρόνια, συνετέβεσε στή διασύνδεση τής έββηνικής παιδείας μέ τήν εύρωπαϊκή σκέψη (φιβοσοφική καί ποβιτική) καί τήν εισαγωγή τών έπιστημών στά περισσότερα έκπαιδευτικά κέντρα πού δίδαξε, όπως τά Ιωάννινα, τήν Κοζάνη, τήν Άθωνιάδα Σχοβή καί τήν Μεγάβη τού Γένους Σχοβή, ένώ οί ιδέες του, μέσω τών μαθητών του, διαδόθη-

σκεία», άποδίδοντάς της περιεχόμενο πού 6α - ' σίζεται στά ιερά κείμενα τής ορθόδοξης χρ ι­στιανικής παράδοσης.

Μέσω τής δημοσίευσης τοϋ έργου αύτοϋ τού δίνεται έπίσης ή εύκαιρία νά άναφερθεϊ στό j ύπαρκτό πρόδβημα τής Ούνίας, μέ σκοπό τήν άναχαίτιση τής προπαγάνδας τής Ρώμης\ στούς Ποβωυούς καί τούς ά ββους ’Ορθοδό­ξους τής Άνατοβής, τήν προάσπιση τών συμ­φερόντων τών ’Ορθοδόξων καί τή συμδοβή στήν ένίσχυση τής ιδέας γιά τήν άπεβευθέ-

__ ι jsr' s ‘ iHflt.% ~itm■*' ·” -*-· i k ■ ·<· ■· ■ ; . · T - · ' , - * .JH , .

'M i sjJ-w immipmiti®®· >§s£ypmm>. m u

:&m m S qm ?. m m ,

Ερωση τοϋ Γένους, έκμεταββευόμενος τήν 1 άναφορά τοϋ Βοβταίρου στή Μεγάβη Αίκατε- 1 ρίνη τής Ρωσίας, πού τήν θεωρεί «άπόστοβον τής ανοχής» καί σωτηρία τών καταπιεζομ. νων.

Ό τρόπος μέ τόν όποιο ό Εύγένιος Βούβγι ι ρης άντιμετώπισε τό έργο τοϋ Βοβταίρου, μ ε - 1; τατρέποντας ένα κείμενο ποβεμικής κατά τής Έ κκβησίας (κατά δάση έναντίον τοϋ Καθοβι- κισμοϋ) σέ άφορμή άνάδειξης καί διατύπω­σης τοϋ ορθοδόξου φρονήματος, άββά καί ή σύνοβη παρουσία του στό προσκήνιο τοϋ Νε- οεββηνικοϋ Διαφωτισμοϋ, άποτεβοϋν παρά- δείγμα δημιουργικής πρόσβηψης τών «φώτων» τής Δύσης.

Χρησιμοποιώντας τόν έπιβεκτικό τρόπο πού καί οί Πατέρες τής Έκκβησίας μας άκοβού- θησαν διαβεγόμενοι μέ τή «θύραθεν» παιδεία καί άπαντώντας στά έρωτήματα τής έποχής τους, ό Εύγένιος Βούβγαρης άξιοποίησε τή γνώση τών Διαφωτιστών, χω ρίς νά παραδβά- ψει σέ τίποτε τό ύπόστρωμα τοϋ διανοητικού δίου καί τών πνευματικών βιωμάτων, πού άποτεβοϋσαν καί άποτεβοϋν τήν ορθόδοξη παρακαταθήκη τής καθ ’ ημάς Άνατοβής.

καν τόσο στά Βαβκάνια, όσο καί στήν Άσία.Σχετικά μέ τόν τρόπο τοϋ φιβοσοφεϊν πρέ­

σβευε : «Οϋτως άεί φιβοσοφεϊν πειρατέου, ώς διά παντός καί έπί πάσιν αίρεϊσθαι μέν τό τώ όρθώ βόγω σύμφωνον, μηδέν δέ πρεσδεύειν τής άποκαβυφθείσης έν ταϊς Γραφαϊς άβη- θείας διάφωνον».

Αύτόν τόν έκβεκτικό τρόπο έφαρμόζει καί στήν έπικοινωνία του μέ τόν Βοβταϊρο όταν, γιά τήν προάσπιση τής ’Ορθοδοξίας άπό τήν Ούνία, δημοσιεύει τό 1 γ68 τό έργο τοϋ Β οβ­ταίρου μέ τίτβο: «Περί τών διχονοιών τών έν ταϊς έκκβησίαις τής Ποβωνίας. Δοκίμων ιστο­ρικόν καί κριτικόν».

Στήν εισαγωγή τοϋ έργου άναφέρει τά έξης: «Ο Βοβτάριος πάντοτε είναι Βοβτάριος, καβά κακοϊς συναναφύρων έν τοϊς έαυτοϋ πονή- μασι καί συγκαταμιγνύς μέ τά άξια παρα­δοχής καί έπαίνου, τά άποστροφής καί μέμψεως άξια».

Τό δοκίμιο αύτό, μέ τό «Σχεδίασμα περί τής Άνεξιθρησκείας» πού έπισυνάπτει ό Βούβγα - 1 ρης, τοϋ δίνει τή δυνατότητα, μέ δάση τήν έννοια τής θρησκευτικής έβευθερίας πού διαποτίζει τό έργο τοϋ Βοβταίρου, νά φιβτρά- ρει τις άπόψεις τοϋ Γάββου φιβοσόφου μέσα άπό τό ορθόδοξο χριστιανικό κριτήριο. ’Έτσι, τήν έννοια τής «tolerantia» (άνοχής) έναντι τών διαφόρων θρησκευτικών πεποιθήσεων, τή μεταφράζει, πρώτος αύτός, ώς «άνεξιθρη-

π.

ι. π. Γεωργίου Δ. Μεταββηνοΰ, Τουρκοκρατία - Οΐ'Έββη- υεςστήνΌδωμανικήΑύτοκρατορία, έκδ. ’Ακρίτας, σ. 152 κ.έ., Αθήνα ig88.

2. Τατάκη Β. (έπιμ.),«Σκούφος, Μηνιάτης, Βούβγαρις, Θε- οτόκης», Βασ. Βιββιοδήκη 8, Αετός, σ. 2g, Άθήναι ig57-

106 St Τεύχος 537, ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Page 11: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Η ΔΙΚΗ

Ο άγιος- Νικόβαος Βεβιμίροβιτς ύπήρξε έπίσκοπος ! Άχρίδος τής Σερβίας. Βαθυνούστατος θεοβό- γος μέ οικουμενικό κύρος καί άκτινοβο-

βία, γεννήθηκε τό ι 88θ στό χω ριό Λέϊτς τής δυτικής Σερβίας. Κατά τό 28ο έτος τής ήβικίας του άναγορεύτηκε διδάκτωρ Θεοβογίας του Πα­νεπιστημίου τής Βέρνης καί τό igog διδάκτωρ φιβοσοφίας τοϋ Πανεπιστημίου τής Γενεύης. Τό lg ig σέ ήβικία 3g ετών έξεβέγη έπίσκοπος Ζί- τσας καί ένα χρόνο αργότερα μετεφέρθη μαζί μέ τόν Πατριάρχη Σερβίας στό στρατόπέδο συγκέν­τρωσης Νταχάου, όπου ύπέστη κακουχίες καί βα-

ΜΕΤΑΞΥ ΧΡΙΣΤΟΥΊ ί

Ύ .

ΑΓΙΟΥ

Ν ΙΚ Ο Λ Α Ο Υ

ΒΕΛΙΜ ΙΡΟΒ/Π

σανιστήρια. Μετά τόν πόβεμο κατέφυγε στις Η.Π.Α., όπου δίδαξε σέ διάφορες Σχοβές καί Σεμινάρια. Έκοιμήθη προ­σευχόμενος στις 1 γ Μαρτίου ig s 6 οτήν Ί. Μ. Άγιου Τύχω- νος στις Η.Π.Α. Ή Ιερά Σύνοδος τής Σερβικής Έκκβησίας τόν κατέταξε στό άγιοβόγιό της τό 2003- Χαρακτηρίσθηκε ό ιερός Χρυσόστομος τής Σερβικής Έκκβησίας. Τά γραπτά του διαπνέονται άπό ύψηβό θεοβογικό καί πατερικό πνεύμα, ένώ συνάμα άποπνέουν εύωδία ορθοδόξου πνευ- ματικότητος καί ίβαράς γβυκύτητος καί άπβότητος.

Στήν ιερά του μνήμη παραθέτουμε προφητικής πνοής κείμενό του, στό οποίο ό Χριστός παρουσιάζεται νά βρίσκε- >

Τεϋχος 537, ΜΑΡΤΙΟΣ 2016 Μ ϊΜ ϊβ 1 0 7

Page 12: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Εκείνον, καί τώρα άποστατημένη καί άπεξ ™ * * άφ° σιωμένη ° ’ μαζί Του. Ό τόνος τοϋ κειμένου εΤνη, λ ξα ρ ΐημ εν ϊ1 από τούς δεσμούς Ρηγνύει τελεσίδικα τις σχέσεις m e ηέ * Εύρώπΐ1 διαρ-μ α ς μακριά Του καί έχθρική κρόςΑύτόν. *** βείνεΐ πιά μονί'

I

Έάν θά μπορούσε ή ιστορία τών τριών τελευταίων αιώνων - δε- κάτου ογδόου, δεκάτου ένάτου καί εικοστού - νά ονομαστεί μέ ένα ορθό κα τά λλη λο δνομα, τότε δέν ύπάρχει ορθότερο άπό τήν ονομασία: πρακτικά τής δίκτις μεταξύ τής Εύρώπης καί τού Χρι­στού (...) Στή δίκη αύτή μεταξύ τού Χριστού καί τής Εύρώπης στήν πραγματικότητα συμβαίνουν τά έξής:

Ό Χριστός λέγει στήν Εύρώπη δτι βαπτίσθηκε στό δικό Του όνομα καί γ ι’ αύτό πρέπει νά παραμείνει πιστή σ ’ Αύτόν καί στό Εύαγγέλιό Του.

Σ ’ αύτό άπαντά ή ύπόδικος Εύρώπη:-Ό λ ε ς οι θρησκείες είναι Ισες. Μάς τό είπαν οι γ ά λ λ ο ι έγκυ-

κλοπαιδιστές. Κ αί κανείς δέν μπορεί νά σέ έξαναγκάσει νά πι­στεύεις τούτο ή έκεϊνο. Ή Εύρώπη άνέχεται όλες τις θρησκείες ώς δεισιδαιμονίες, έξαιτίας τών ιμπεριαλιστικών της συμφερόν­των, ένώ ή Ιδια δέν κρατά καμία θρησκεία. "Όταν πραγματοποι­ήσει τούς π ολιιικούς σκοπούς της, τότε αύτή θά καλαμίσει σύντομα τούς λογαριασμούς μέ όλες τις προλήψεις τοΰ λαού.

Ό Χριστός ρωτά μέ λ ύ π η :-Π ώς μπορείτε έσεϊς οί άνθρωποι νά ζεϊτε μόνο μέ τά ιμπεριαλι­

στικά, ύλικά συμφέροντα, δηλαδή μέ τή ζωώδη μόνο έπιθυμία γιά τή σωματική τροφή; Εγώ ήθελα νά σάς κάνω θεούς καί υιούς Θεού, καί σείς φεύγετε καί έπιδιώκετε νά έξισωθεΐτε μέ τά ύποζύ- για.

Σ ’ αύτό άπαντά ή Εύρώ πη:-Σύ είσαι καθυστερημένος. Στή θέση τοΰ Εύαγγελίου σου βρή­

καμε τή βιολογία καί τή ζωολογία. Τώρα γνωρίζουμε δτι δέν είμα­στε δικοί σου άπόγονοι καί τού πατρός σου τού ούρανίου, α λ λ ά τών ούρακοτάγκων καί τών γοριλλώ ν, δηλαδή τοϋ πιθήκου. Έμεϊς τώρα τελειοποιούμαστε, γιά νά γίνουμε: θεοί. Διότι δέν πα­ραδεχόμαστε ά λλο υ ς θεούς έκτός άπό έμάς.

-Έσεϊς είστε περισσότερο σκληροτράχηλοι άπό τούς άρχαίους Εβραίους. Εγώ σάς σήκωσα άπό τό σκότος τής βαρβαρότητος στό ούράνιο φώς, καί σείς πηγαίνετε πάλι πίσω στό σκότος, όπως τό βουβάλι στή λάσπη. Εγώ έχυσα τό αίμα μου γιά χάρη σας. Εγώ σάς έδειξα τήν άγάπη μου, όταν όλοι οί Ά γγελοι άπέστρεφαν τις κεφαλές τους μή μπορώντας νά ύποφέρουν τή νεκρική δυσωδία σας. ”Οταν λοιπ όν ήσασταν σκότος καί δυσωδία, ήμουν ό μόνος πού στάθηκα νά σάς καθαρίσω καί νά σάς φωτίσω. Νά μήν είστε

Τεύχος 537, ΜΑΡΤΙΟΣ

Page 13: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

βοιπόν τώρα άπιστοι, διότι δά επιστρέφετε πάβιν σ ’ έκεϊνον τόν άνυπόφορο ζόφο καί τή δυσωδία.

Τώρα ή Εύρώπτι χβευάζει καί φωνάζει:-Φ ύγε άπό έμάς. Δέν σέ άναγνωρίζουμε. Έμεΐς άκοβουδούμε

τήν έββηνική φιβοσοφία καί τόν εύρωπαϊκό ποβιτισμό καί τήν κουβτούρα. Θέβουμε έβευδερία. Έμεΐς έχουμ£ τά Πανεπιστήμια. Ή έπιστήμ-η είναι τό άστέρι μας τό οδηγητικό. Τό σύνθημά μας εΐναι: έβευδερία, άδεβφοσύνη, ισότητα. Ό νοϋς μας είναι ό δεός των Θεών. Έσύ είσαι Άσιάτης. Έμεΐς σέ άρνούμαστε. Έσύ είσαι μόνο ένας παβαιός μύδος των γιαγιάδων καί των παππούδων μας.

Τότε ό Χριστός μέ δάκρυα στά μάτια βέει:- Φεύγω έγώ, ά β β ’ έσεΐς δά δείτε. Αφήσατε τήν οδό τοϋ Θεοϋ

καί άκοβουδήσατε τή σατανική όδό. Ή εύβογία καί ή εύτυχία άφαιρέδηκαν άπό έσάς. Στό χέρι μου βρίσκεται ή ζωή σας, διότι έγώ σταυρώθηκα γιά σάς. Π αρ’ όβα αύτά δέ δά σάς τιμωρήσω έγώ, άββά οί άμαρτίες σας καί ή άποστασία σας άπό έμένα τόν Σωτήρα σας. Έγώ φανέρωσα τήν άγάπη τού Πατρός μου πρός όβους τούς άνδρώπους καί ήδεβα μέ άγάπη όβους νά σάς σώσω.

Τότε βέγει ή Εύρώπη:-Ποιά άγάπη; Ρωμαβέο καί άνδρικό μίσος έναντίον όβων έκεί-

νων πού δέν συμφωνούν μ ’ έμάς, αύτό είναι τό πρόγραμμά μας. Ή άγάπη σου εΐναι μόνο ένα παραμύθι. Στή δέση τού παραμυθιού αύτοϋ έμεΐς σηκώσαμε σημαία: έδνικισμοϋ καί διεθνισμού, έτατι- σμοΰ(ΐ) καί προοδευτισμού, έξεβιξιαρχίας, ώκεανισμοΰ καί κουβ- τουρισμού. Έδώ βρίσκεται ή σωτηρία μας, έσύ φύγε άπό μάς.

Άδεβφοί μου, ή συζήτηση τεβείωσε στις ήμέρες μας. Ό Χριστός άπομακρύνδηκε άπό τήν Εύρώπη, όπως κάποτε άπό τή χώ ρα των Γαδαρηνών, όταν οί Γαδαρηνοί τό ζήτησαν. Μ όβις όμως Αύτός έφυγε, ήβδε πόβεμος, οργή, τρόμος καί φρίκη, κατάρρευση, κα­ταστροφή. Έπέστρεψε στήν Εύρώπη ό προχριστιανικός βαρβαρι- σμός, έκεϊνος των Άβάρων, των Οϋνων, των Λογγοβάρδων, των Αφρικανών, μόνον ότι ήταν έκατό φορές φρικωδέστερος. Ό Χρι­στός πήρε τόν Σταυρό Του καί τήν εύβογία Του καί άπομακρύν­δηκε. Έ μεινε ζόφος καί δυσωδία. Καί σείς τώρα άποφασίστε μέ ποιόν δά πάτε, ποιόν δά άκοβουδήσετε: τή σκοτεινή καί δυσώδη Εύρώπη ή τόν Χριστό. □

(l) etat (γαββ.) = τό κράτος, τό καθεστώς.

(*) Τό κείμενο δίνεται σέ μεταφορά στήν άπβοεββηνική, άπό μετάφρασή στήν καδαρεύουαα τοϋ ίερομ. Αθανασίου Γιέβτιτς (μετέπ. έπισκόπου Ερζεγοβίνης καί Ζαχουμίου). Ββ. Άρχιμ. Ιουστίνου Πόποβιτς, ’Ορθόδοξος Έκκβησία καί Οίκουριενισμός, έκδ. «‘Ορθόδοξος Κυψέβψ, Θεσ/νίκη 1Q7 4 · σσ· 250-252.

Τεϋχος 537, ΜΑΡΤΙΟΣ 2016109

Page 14: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

IIP

a !Ή παράδοξη διαδρομή τον άτόμου'Έ νας διακεκριμένος φυσικός συνήθιζε νά

ρωτά τούς σπουδαστές του: «’Ε άν όβη ή γνώση χα- 1 νόταν σέ έναν κατακβυσμό, ποιό άπβό μήνυμα θά 1 παρείχε στούς έπιζώντες τή μεγαβύτερη δυνατή έπι- 1 κ στημονική ένημέρωσψ; Κ α ί άπαντοϋσε ό ϊδιος: «Ή πβηροφορία ότι τά πάντα άποτεβοΰνται άπό μικρο-

σκοπικές οντότητες πού ονομάζονται άτομα!».

110

Ή άτομική σύσταση τής ϋ β η ς!Ξεκίνησε σάν «ύβιστική» (φυσιοκρατική) φιβοσοφική άντίβηψη

άπό τόν Λεύκιππο καί τόν μαθητή του Δημόκριτο (-460 -37° ττ.Χ.), υιοθετήθηκε άπό τούς ύβιστές έπικούριους (Επίκουρος 3 4 1~27° π.Χ.) άββά άπαξιώθηκε άπό τόν μεγάβο Άριστοτέβη (384 - 322 π.Χ) καί ξε- χάστηκε, γιά νά άνασυρθεϊ άπ ’ τήν άφάνεια 2.000 χρόνια αργότερα. Οχι χω ρίς έντονες άντιδράσεις τής παπικής έκκβησίας.

Καί όμως ή σύγχρονη άτομική θεωρία άποτεβεϊ ό,τι εύγενέστερο καί «πνευματικότερο» θά μπορούσε νά διανοηθεϊ κάποιος γιά τή σύσταση τής ϋ β η ς!

Ή ϋβη δέν είναι κάτι συμπαγές καί παχύ. Είναι στήν πβειονότητα κενός χώρος, στόν όποιο κυριαρχούν δυνάμεις μεταξύ άδιόρατων στοι­χειωδών σωματιδίων.

Ήβεκτρόνια, πυρήνες, άτομα, μόρια, μέ κορυφαίο τό μόριο τής ζωής DNA. ’Ένας μυστικός άδιόρατος κόσμος πού καθορίζει έν ποββοΐς τις

ιδιότητες τών σωμάτων άπό τούς κόκκους τής άμμου μέχρι τά τερά­στια ούράνια σώματα, άπό τούς πβέον άπβούς οργανισμούς μέχρι

τό κορυφαίο δημιούργημα, τόν άνθρωπο.Κ αί όβα αύτά ξεκίνησαν ώς μία «ύβιστική» (Ισως καί άθεϊ- στική) κοσμοθεωρία!

| Τεύχος 537, ΜΑΡΤΙΟΣ

jypjl

1

IBP

-

Μι

2016

Page 15: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

γσνκοϋ,' ερ ευ ν ώ ν'Δ η η ό κ ρ ιι

Καί όμως κινείται!Τήν ϊδια περίπου έποχή μέ τήν άναβίωση τής άτομικής θεωρίας, ό Γα- ι Η

βιβάΐος (1564-1642) άνέτρεπε τήν άντίβηψτι ότι ή γή εΐναι άκίνητη.«Καί όμως κινείται» φέρεται νά ψιθύρισε, καθώς άποχωροΰσε άπό τήν άνά- ^

κρίση τής ίεράς έξέτασης, όπου άναγκάστηκε νά άποκηρύξει τις «αιρετικές» δο­ξασίες του.

Οί παρατηρήσεις τοΰ Γαβιβαίου έμεββε νά άββάξουνριζικά τις άντιβήψεις μας γιά τή θέση μας μέσα στό σύμπαν.

Ή γή έχασε τήν κεντρική θέση πού κατείχε. ’Έγινε μία μετριότητα!Γιά β ίγο!... Διότι, έν καιρω μάθαμε ότι:- τό σύμπαν δέν έχει κέντρο- τά κέντρα των ήβιακών συστημάτων (καί των γαβαξιών) εΐναι έντεβώς άκα-

τάββηβα γιά τή ζωή- ή γή μας καί ή σεβήνη βρίσκονται στήν πιό ώραία θέση, στήν κατοικήσιμη

ζώνη τοϋ ήβιακοϋ μας συστήματος. Κ αί τό ήβιακό μας σύστημα βρίσκεται στάήσυχα προάστια τοϋ γαβαξία

L· - ή θέση τής γής καί ή έντυπωσιακή διαφάνεια τής άτμόσφαιράς της τήν κάνει έξαιρετικό παρατηρητήριο τοϋ σύμπαντος.

Ναι, ή γή δέν κατέχει κεντρική δέση στό σύμπαν, κατέχει όμως πρώτη δέση. Δέν είμαστε κυβερνήτες τοϋ σύμπαντος, είμαστε παρατηρητές!

Μάρτιος

Page 16: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Άνακαβύπτοντας τό «άπειρο»Στό σύμπαν έκτιμάται ότι ύπάρχουν έκατοντάδες δισεκα­

τομμύρια γαβαξίες, μέ έκατοντάδες δισεκατομμύρια άστέρια (ήβιους) ό κάδε ένας. Κ αί μέσα σ ’ αύτό τό άσύββηπτο πβήθος

ούρανίων σωμάτων ή κατοικία μας, ένας άόρατος κόκκος σκόνης! «~Ηβδε ό Θεός στή γη έπειδή νοιάζεται γιά σένα! Δέν κοιτάς τί ύπάρ-

χ ε ι έκεΐ έξω ; Πώς είναι δυνατόν;», είχε πει ένας διάσημος, άββά άδεος φυσικός τού περασμένου αιώνα.

Μά... αύτό δέν διεκήρυττε καί ή Έκκβησία μας άνέκαδεν;Ό Θεός είναι «άπερίγραπτός» καί «άπειρος», καί ό άνθρωπος είναι μι­

κρός: «τί έστιν άνδρωπος ότι μιμνήσκη αύτοϋ, ή υιός άνδρώπου ότι έπι- σκέπτη αύτόν;» (Ε6ρ. 6 ' 6).

Τί τό παράδοξο βοιπόν έάν τό σύμπαν, τό δημιούργημα τού Θεού, είναι σχεδόν άπερίγραπτο, σχεδόν άπειρο;

Έάν τό σύμπαν περιοριζόταν στό ήβιακό μας σύστημα, πράγμα πού δά μάς έκανε πιό «σημαντικούς», τότε δά έβεγαν: Ό «άπειρος» Θεός (!) δέν μπορούσε νά δημιουργήσει κάτι μεγαβύτερο;"Ηδη οί δορυφόροι μας τόν έφ δασαν!

Έπί χ ιβ ιά δες χρόνια μιβούσαμε γιά άπεψο, άββά δέν είχαμε κάτι πραγματικά μεγάβο γιά νά συγκρίνουμε. Τώρα έχουμε... Τό σύμπαν! Δέν είμαστε μικροί έμεΐς, τό σύμπαν είναι μεγάβο, γιά νά κηρύττει τό μεγαβεΐο τού Δημιουργού.

Λέει ό τιμημένος μέ βραβείο Νόμπεβ (1978) A m o Penzias: «Σκέφτο­μαι όπως ό Ψαβμός ι8: Οί ούρανοί διηγούνται δόξαν Θεού..., ό Θεός άποκαβύπτει τόν Εαυτό του μέσω τοϋ σύμπαντος...».

Ο Θεός άποκαβύπτει τόν Εαυτό του καί μέσω τής άδιόρατης αύτής κουκίδας πού βέγεται γή, δά προσθέταμε. Διότι έδώ φιβοξενεϊται τό θαύμα τής ζωής, έδώ φιβοξενεϊται τό κορυφαίο δν τής δημιουργίας, ό άνδρωπος! Συντριπτικά μικρός, έντυπωσιακά μεγαβειώδης.

Τό σύμπαν, βέει ό Πασκάβ, «μέ περιέχει, μέ καταπίνει, σάν σημείο. Μέ τή σκέψη μου τό περιέχω εγώ!»1.

Καί κάτι άκόμη, άπείρως σπουδαιότερο:Είμαστε σημαντικοί, όχι γ ι’ αύτό πού είμαστε, άββά γ ι’ αύτό πού μπο­

ρούμε νά γίνουμε. Θεοί! Τίποτε βιγότερο άπό αύτό. Γ ι’ αύτό ήβδε ό Θεός στή γή: «Ανθρωπος γίνεται Θεός, ϊνα θεόν τόνΆ δάμ άπεργά- σηται». Έάν όβο τό σύμπαν ξεκίνησε σάν μία άόρατη μικρή κου- κίδα, ή άνακαίνιση τής κτίσεως δά ξεκινήσει μέ έπίκεντρο τόν κάτοικο τής άόρατης κουκίδας γή.

112Τεύχος 537, ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Page 17: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Καί οί προκβήσεις συνεχίζονται...

Κ αί κάθε φορά πού ό άνθρω­πος θά έπαναπαύεται γιά βίγο στις

τρέχουσες άντιβήψεις γιά τή δημιουρ­γία, νέες προκβήσεις θά έρχονται νά τόν άναστατώσουν, μέχρις ότου καί αύτές ώρι- μάσουν (έφόσον έπιζήσουν) καί διαμορφω­θούν διευρύνοντας τις άντιβήψεις του καί άναδεικνύοντας μία μεγαβοπρεπέστερη

1 εικόνα τής δημιουργίας ά π ’ αύτήν στήν I όποια είχε έπαναπαυθεϊ. Έάν έπαυαν οί

έπιστημονικές έκπβήξεις καί προκβήσεις, αύτό θά σήμαινε, εϊτε ότι ό άνθρωπος έπαυσε νά έρευνα, εϊτε ότι ή δημιουργία

I είναι προββέψιμη, καί ή δημιουργική σοφία τού Θεού πεπερασμένη.

Μέσα άπό μία μακρά διαδοχή προκβή- σεων, άμφισβητήσεων, άββά καί έποικο- δομητικής σύνθεσης, ή έπιστήμη έχει οδηγηθεί σέ μία μεγαβειώδη εικόνα τής δημιουργίας, όπου κυριαρχεί ή βογικό- τητα, ή ένότητα, ή σοφία, ή μεγαβοπρέ- πεια καί τό κάββος.

Έάν ό Δαυίδ μέ τις στοιχειώδεις γνώσεις τής έποχής του έψ αββε τό «ώς έμεγα- βύνθη τά έργα σου, Κύριε, πάντα έν σοφία έποίησας» (Ψαβ. 103, 24), εμείς μέ τήν τε­ράστια πρόοδο τής έπιστήμης σήμερα έχουμε δισεκατομμύρια περισσότερους βόγους νά δοξοβογοϋμε τόν Δημιουργό.

Θεέ, τού δεν ύτάξχεις m i μέ σκιές ταλεύω, γνωξίζω τώς ύτάξχεις μά νά τό λέω όέ &έλω. Πες μου τώς όέν ύτάξχεις νά ττάψω νά ύτοψέξω.

Θεέ, τού σάν σέ βλέτω Ηξΰίτώ κλειστά τά μάτια m i ανοιχτά όταν τά ’χω τά κλείνω νά μη βλέτω, τές μου τώς όέν ύτάξχεις m i ι'σως τό τιστέψω.

«Σκέψεις ένός πιστοΰ σοφοΰ», μτφρ έπιμέβεια Φ. Παπαδημητράκη,έκδ. «Τήνος» 2015

r ■

Page 18: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

mm 11

ΑΘΕΐΑaΦ

Πάντοτε έτρεφα ίδιαίτερη έκτίμηση πρός τούς κο ρυφαίους έπιστήμονες πού πέρα άπό τήν έπιστη- ΐίοσύνη τους χαρακτηρίζονταν άπό ανθρωπια και

σεβασμό πρός τις άξιες πού ό άνθρωπος αιώνες τωρα άνέδειξε καί κράτησε. Ιδιαίτερα είμαι ευαίσθητος στις γνώμες των έπιστημόνωυ τ η ς Αστρονομίας και Κοσμο- βογίας, έπειδή αύτοίμέ τις έρευνέςτους «αγγίζουν» τις πρώτες στιγμές τής δημιουργίας του κοσμου και καθε μέρα μία νέα πτυχή στή γνώση άνακαβυπτουυ.

Αύτοί βοιπόν, πού έφτασαν σήμερα να βενε οτι ο γνωστός μας ορατός ύβικός κόσμος άποτεβει μοβιςτο 4 % τοϋ Σύμπαντος, ένώ τό ύπόβοιπο 96 % αποτεβει τή σκοτεινή ϋβη καί ένέργεια, νά πώς έκφραζονται: σχετικά μέ τό θέμα της άθεΐας.

G eorge G reen ste in (άστρονόμος): «Καθώς έπιββέπουμε δβες τις άποδείξεις, ή σκέψη έπίμονα έγείρεται, πώς κάποιος ύπερφυσικός παράγοντας ή μάββον Παράγοντας, πρέπει νά έμπβέκεται. Εΐναι δυνατόν, έτσι ξαφνικά, άθεβά μας, νά σκον­τάψαμε πάνω σέ έπιστημονικές άποδείξεις τής ύπαρξης ενός Υπέρτατου Ό ντος; Μήπως ό Θεός ήταν αύτός πού έπενέβη καί τόσο προνοητικά χεψοτέχνησε τόν κόσμο πρός όφεβός μας;».

George E llis (Βρετανός άστροφυσικός): «Παρατηρούνται έκπβηκτικοί μικρό-συντονισμοί στούς νόμους, οί όποιοι κάνουν δυνατή αύτή τήν ποβυπβοκότητα. Ή συνειδητοποίηση τής πο- βυπβοκότητας τών όσων πραγματοποιούνται καθιστά άδύνατο νά μή χρησιμοποιηθεί ή βέξη “θαύμα”, χω ρίς νά παίρνουμε κά­

ποια θέση ώς πρός τό όντοβογικό κύρος τής βέξεως αύτής».

Vera K is tia k o w s k y (φυσικός Ινστιτούτου Τε- χνοβογίας τής Μασσαχουσέτης): «Ή άριστουργηματική τάξη πού άναδεικνύεται άπό τήν έπιστημονική μας κα­

τανόηση τού φυσικού κόσμου, προϋποθέτει τό Θείο».

P a u l D avies (Βρετανός άστροφυσικός): «Γιά μένα, ύπάρχουν ισχυρές άποδείξεις ότι κάτι συμβαίνει πίσω άπ’ όβα αύτά... Μοιάζει σάν κάποιος νά έχει ρυθμίσει βεπτομερώς τούς άριθμούς τής φύσης, προκειμένου νά συνθέσει τό Σύμπαν... Ή έντύπωση (ύπαρξης) σχε διασμοϋ είναι συντριπτική».

«Οί νόμοι (τής φυσικής)... μοιάζουν νά εΐναι προϊόν ένός έξαιρετικά εύφυοΰς σχεδίου... Τό Σύμπαν πρέπει νά έχει κάποιο σκοπό».

John Ο K eefi (άστρονόμος τής NASA): «Μέ άστρονομικά μέτρα, είμαστε μία παραχαϊδεμένη, ποβυαγαπημένη ομάδα πβασμάτων... Α ν τό Σύμπαν δέν είχε φτιαχτεί μέ άποβύτως κα­

θοριστική άκρίβεια, δέν έπρόκειτο ποτέ νά ύπάρξουμε».

B arry P a r k e r (κοσμοβόγος): «Καί ποιός δημιούργησε αύτούς τούςνόμους: Δέν χωράει συζήτηση, πώς ένας θεός πάντοτε θά είναι άναγκαιος».

114 Μ βφ^ΜίϊΙ jpm Τεύχος 537, ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Page 19: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Tony R o th m an (φυσικός): «'Όταν είμαστε άντιμέτωκοι μέ τήν τάξη καί τήν ομορφιά τοϋ σύμπαντος καί τις περίεργες συμπτώσεις τής φύσης, είναι μεγάβος ό πει­ρασμός νά κάνουμε τό άβμα τής πίστεως άπό τήν έπιστήμη στή Θρησκεία. Είμαι σί­γουρος πώς ποββοί φυσικοί τό έπιθυμοϋν. Πόθος μου είναι νά τό παραδέχονταν αύτό». L Λ

A r th u r S ch a w lo w (Καθηγητής Φυσικής στό Πανεπιστήμιο Στάνφορντ, ig 8 l Βραβείο Νόμπεβ Φυσικής): «Μοϋ φαίνεται πώς όταν είμαστε αντιμέτωποι μέ τά Θαύματα τής ζωής καί τοϋ σύμπαν­τος, πρέπει νά άναρωτηΘοϋμε “γιατί” καί όχι μόνο “πώς”. Οί μόνες δυνατές άπαντήσεις είναι Θρησκευτικές... Εντοπίζω μία άνάγκη

γιά Θεό μέσα στό σύμπαν καί μέσα στήν ϊδια τή ζωή μου...».

S an ch ez A lan (βραβείο άστρονομίας Craw­ford): «Τό βρίσκω 7τοβύ άπίθανο μία τέτοια τάξη νά προήβΘε άπό τό χάος. Πρέπει νά ύπάρχει κάποια οργανωτική άρχή. Γιά μένα, ό Θεός είναι μυστήριο, άββά είναι καί ή έξήγηση τοϋ Θαύματος τής ύπαρ­

ξης - τοϋ γιατί ύπάρχει κάτι άντί γιά τίποτε».

F r a n k T ip le r (ΚαΘηγητής ΜαΘηματικής Φυσικής): «Όταν άρχισα τήν καριέρα τοϋ κοσμοβόγου πρό εικοσαετίας περίπου, ήμουν ένας πεπεισμένος άΘεϊστής. Ούτε στά πιό τρεβά μου όνεψ α Θά μπο­ρούσα νά είχα φανταστεί πώς μία μέρα Θά έγραφα βιββίο πού σκοπό εΐχε νά άποδείξει πώς οί κεντρικές πεποιθήσεις τής Ίουδαιο-χριστιανικής Θεοβογίας είναι πράγματι άβήΘείες, πώς οί πεποιθήσεις αύτές είναι κα- Θαρά συμπεράσματα τών νόμων τής φυσικής, όπως τούς κατανοούμε σήμερα. ’Έχω άναγκασΘεϊ νά ά,ποδεχΘώ αύτά τά συμπεράσματα, άπό

τήν άμείβικτη βογική τοϋ δικοϋ μου είδικοϋ κβάδου τής φυσικής».

E d w a rd s H arrison (κοσμοβόγος): Ή βεπτεπί- βεπτη ρύθμιση τοϋ σύμπαντος άποτεβεϊ έκ πρώτης δψεως άπόδειξη Θεϊκοϋ σχεδιασμοϋ. Διαβέξτε: τυφβή τύχη πού προϋποΘέτει μυριάδες σύμπαντα. ή σχεδια- σμός, πού προϋποθέτει μόνο ένα σύμπαν... ποββοί έπι- στήμονες, όταν παραδέχονται τις άπόψεις τους, τείνουν

πρός τήν τεβεοβογική ή “σχεδιαστική” άποψη».

Καί Θά όβοκβηρώσω τήν παράθεση τών άποσπασμάτων μέ τόν κορυφαίο καθηγητή Άστρονομίας τοϋ Πανεπιστημίου ΆΘηνών. Ακαδη­μαϊκό Γεώργιο Κοντόπουβο: [

«Τό συμπέρασμα είναι δτι ή σύγχρονη έπιστήμη (καί ιδιαίτερα ή ούγ- . χρονη Κοσμοβογία) μπορεί νά συνδυαστεί άρμονικά μέ τή χριστιανική * πίστη. Δέν μπορεί βέβαια νά άποδείξει τήν πίστη, πού είναι “ύπέρ βόγον”. Ά ββά άπό τό άββο μέρος, δέν μπορεί νά κατηγορήσει κανείς τούς πιστούς γιά άγνοια καί έββειψη γνώσεως. Αντίθετα, ή έπιστημονική έρευνα καί ιδιαίτερα ή μεβέτη τοϋ σύμπαντος μας επιτρέπει νά δοϋμε μερικές πτυχές τοϋ Θείου σχεδίου τής Δημιουργίας».

Τ.

Πηγή:Ίσιοσεβίδα τής Όρδόδοξης Όμάδας Δογματικής ’Έρευνας Περιοδικό«Ακτίνες»

Τεύχος 537, ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Page 20: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

ημοσιεύουμε παρακάτω τό 6 μέρος τής όμιβίας τοϋ πανοσιοβογιωτάτου αρχιμανδρίτου π. Άστερίου Χαιζηνικοβάου, προϊσταμένου τήςΆδεβφό- τητος Θεοβόγων «Ό Lamp», τήν οποία έκφώνησε ώς κβείσιμο στό 560

Παιδαγωγικό Συνέδριο τοϋ τομέως έπιστημόνων - έκπαιδευτικών τοϋ Συββόγου Ορθοδόξου Ίεραποστοβικής Δράσεως «Ό Μ. Βασίβειος». Τό έν βόγω συνέδριο πραγματοποιήθηκε στήν Αθήνα στις 28.12.2015 καί είχε γενικό θέμα: «Σύγχρο­νες άδειοτικές προκβήσεις».

Β'Μέρος

Νους νοερός καί αισθητήρια πνευματικά

Λένε ότι ό άθεος άνθρωπος χρησιμοποιεί ποβύ τή βογική του. Θέβει νά καταβάβει τόν Θεό μέ τό νοΰ του. Ή νά άντιβηφθεΐ άμεσα τόν Θεό μέ τις αισθήσεις του. Καί βέβαια δέν ββέπει τόν Θεό.

Μά ύπάρχει μόνο δ,τι ββέπουμε; Καί στά δεδομένα τής Φυσικής

χ ιμ . Άατερίου ΧατζηναωΑάον αύτύ δέν * * * “ · Τό 95% καίένεργείας του ούμπαντος είναι άόρατο.

Θεοβονου -Φ υσικοί „ Γ, _ , , _Να σκεφτουμε ou το μέγιστο ποσοστο της

Προϊστάμενου Αδεβφοτητος ̂ . c ,φυσικής πραγματικοτητος δεν μπορούμε’ · > a - · ■ » ο ·να το αντιβηφθουμε με τις αισθήσεις μας.

Πώς άπαιτοϋμε, γιά νά άποδεχθοϋμε τήν πνευματική πραγματικό­τητα, νά τήν άντιβηφθοϋμε άμεσα μέ τις αισθήσεις ή νά τήν κβεί- σουμε, νά τήν έξηγήσουμε, μέ τό μικρό μας τό μ υ α β ό ; Δέν είναι δυνατόν.

Έδώ άκριβώς είναι τό πρόββημα τοϋ ρόβου πού μπορεί νά παίξει ό νοϋς μας ή οι αισθήσεις μας στήν πρόσβηψη τοϋ Θεοϋ. Κ αί έδώ είναι σημαντικό νά ποϋμε πώς ό άπόστοβος Π αΰβος μιβάει γιά νοΰ σαρκικό, ένώ στή γβώσσα τών Πατέρων τής Έ κκβησίας μας, τής Άγιας Γραφής, ύπάρχει ένας άββος νοϋς, ό νοϋς ό νοερός. Μιβά ό

16 Μ Apt Τεϋχος 537, ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Page 21: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Π αϋβος γιά νοΰ άδόκιμο ή γιά νοϋ μοβυσμένο ή γιά νοϋ διεφθαρ­μένο, ή, άκόμα χειρότερα, γιά άνθρώπους «κατεφθάρμενους τόν νοϋν» (Β Τιμ. γ 8). Πού έχουν δηβαδή τεβείως διεφθαρμένο τό νοΰ. Αύτοί οί άνθρωποι, βέει, είναι τεβείως άπεστερημένοι τής άβηθείας, είναι στερημένοι άπό τήν πίστη, διότι είναι έτσι ό νους τους. Καί μιβά γιά ιόν άνθρωπο ό όποιος «φυσιούται ύπό τού νοός τής σαρκός αύτοΰ» (Κοβ. 6 18). Υ π ά ρ χει νοΰς, βοιπόν, τής σαρκός.

Ά ββ οϋ ό άπόστοβος Π αΰβος μιβά γιά «νοϋν Χρίστου» (ΑΚορ. 6 16). Α ββ η βογική, άββος νους. Καί βέει ό άγιος Ιωάννης τής Κβί- μακος: «Νοΰς νοερός, πάντως καί νοεράν αϊσθησιν περιβέββήταν1. Μάς μιβάει γιά νοϋ νοερό καί γιά νοερές αισθήσεις, τις όποιες καί πρέπει νά ζωντανέψουμε μέσα μας γιά νά καταβαδαινούμε καβύ- τερα τόν κόσμο. Διότι αύτός ό όποιος δέν μπορεί νά σκεφτεϊ, νά άντι- βη φ θεϊή νά δει ή νά άκούσει μέ τά πνευματικά του αισθητήρια, δέν καταβαβαίνει τήν πραγματικότητα. «Ό μή όρων καί άκούων καί αισθανόμενος πνευματικός, νεκρός έστι», βένε οι άγιοι Πατέρες2.

Νά, βοιπόν, ότι έχουμε άνάγκη νά δυναμώσουμε τά πνευματικά αισθητήρια τής ψυχής μας γιά νά νιώσουμε ιόν Θεό, καί νά καθα­ρίσουμε τόν νοϋ μας γιά νά μπορέσουμε νά καταβάβουμε κάτι άπό

Τεύχος 537, ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Page 22: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

τό άκατάβηπτο μυστήριο τοϋ Θεοϋ. Όσο ό νοϋς μας είναι σαρκικός, δέν μπορούμε νά καταβάβουμε τίποτε. Θά φτάνουμε στις έσχατιές τοϋ σύμπαντος, στά βάθη τοϋ χρ ό­νου. Θά μιβοϋμε γιά τά πρώτα δευτερόβε- πτα τής ζωής τοϋ σύμπαντος. Θά φτάνουμε μαζί μέ τούς έπιστήμονες στό πρώτο άπειρο- εβάχιστο ποββοστημόριο τοϋ πρώτου δεύτε- ροβέπτου τής ζωής τοϋ σύμπαντος. Στήν πόρτα τοϋ Θεοϋ. Καί θά βέμε, ναι, τώρα πβέον είμαστε πεπεισμένοι, ύπήρξε άρχή, δηβαδή δημιουργία. Ά ββά δημιουργός:

είναι παντοϋ. Ό Θεός πβηρεϊ τά πάντα, καί έσύ δέν τό καταβαβαίνεις. Δέν τό αισθάνε­σαι. Είσαι έκτός πραγματικότητος όσο β ές ότι είσαι άθεος. Διότι ή άβήθεια καί ή πραγ­ματικότητα είναι νά τά αισθάνεσαι οβα κατά Θεόν, καί έσύ δέν τά νιώθεις έτσι.

Υπάρχουν, βοιπόν, αισθητήρια πνευμα­τικά, ύπάρχει νοϋς πνευματικός, ύπάρχει νοερά αϊσθησις, πού στήν πατερική γβώσσα ονομάζεται καρδιακή αϊσθησις καί πνευμα­τική αϊσθησις. Πού όταν ό άνθρωπος τις άποκτά, νιώθει δβο τόν κόσμο διαφορετικά.

Έ κεΐ εΐναι τό μεγαβεΐο τοϋ άνδρώπου. ύς μπορεί νά φτάσει μπροστά στήν πόρτα τοϋ Θεοϋ

καί νά τοϋ πεϊ όχι, δέν ύπάρχεις.Δέν τό έκανες έσύ αύτό.

Έ κεϊ είναι τό μεγαβεΐο τοϋ άνθρώπου.Λ \ Πώς μπορεί νά φτάσει μπροστά στήν πόρτα

τοϋ Θεοϋ καί νά τοϋ πεϊ όχι, δέν ύπάρχεις. Δέν τό έκανες έσύ αύτό. "Οβα αύτά έγιναν άπό μία κβαντική διακύμανση τοϋ κενοΰ ή άββιώ ς άπό μία άνακατανομή τοϋ τίποτα. Γίνεται μία κβαντική διακύμανση στό κενό καί έρχεται δβο αύτό τό θαυμαστό καί με- γαβειώδες καί άχανές σύμπαν στήν

1 ϋπαρξη. Γιά νά μήν ποϋμε ότι ό Θεός δημι­ούργησε τά πάντα. Α ύ τή είναι ή έβευθερία τοϋ άνθρώπου, ή οποία άποδεικνύεται προ­νόμιο, ά ββά τραγικό προνόμιο. Φτάνεις μπροστά στό Θεό καί β έ ς δέν ύπάρχει. Έ κεΐ πιά δέν βειτουργοϋν οι αισθήσεις σωστά. Δέν βειτουργεϊ ό νοϋς σωστά. Είναι κάτω άπό τήν έπήρεια τής παχύτητος τής πεπτω- κυίας καί άμαρτωβής φύσεώς μας, τής σαρ- κικότητός μας.

Ρωτάει κάπου ό άγιος Ισαάκ ό Σύρος: Τί είναι ά βήθεια; Καί βέει έναν ορισμό ποβύ μικρό. «Άβήθειά έστιν αϊσθησις κατά Θεόν»3. Άβήθεια είναι νά τά καταβαβαίνεις τά πράγματα μέ τό Πνεύμα τοϋ Θεοϋ. Δέν τά καταβαβαίνεις έτσι; Είσαι έκτός τής άβη- θείας, είσαι έκτός τής πραγματικότητος. Καί είσαι έκτός τής πιό συγκβονιστικής πραγμα- τικότητος, τής παρουσίας τοϋ Θεοϋ. Ό Θεός

J18 Μ Δράση μαα Τεύχος 537, ΜΑΡΤΙΟΣ 201

Τότε δέν χρειάζεται νά πάει στά έσχατα άκρα τοϋ σύμπαντος γιά νά δεϊ τό Θεό. Τότε άρκεϊ νά σκύψει μέσα. του.

«Μακάριοι οί καθαροί τή καρδία, δτι αύτοί τόν Θεόν δψονται» (Ματθ. έδ), καί ή έρμη- νεία εΐναι ότι θά δοϋν τόν Θεόν οί καθαροί τή καρδία όχι στήν άββη ζωή' θά τόν δοΰν μέσα τους, στήν καθαρή καρδιά τους. Μέσα στήν καθαρή καρδιά τους θά άναγνωρίσουν τό θείο κάββος. Γ ι ’ αύτό - καί τό βένε αύτό οί άγιοι Πατέρες - ό Θεός όράται στήν κεκα- θαρμένη ψυχή, ή οποία έχει άνοιγμένους τούς όφθαβμούς. «"Ωσπερ τό κάτοπτρου, έάν ή καθαρόν, τότε δέχεται τάς έμφάσεις, οϋτω καί ή καθαρά ψυχή δέχεται δψιν Θεοϋ»4. Τί ύπέροχο πράγμα, ό άνθρωπος νά φτάσει σέ μιά τέτοια κατάσταση πνευματικότητος, πού νά σκύβει μέσα του καί νά θαυμάζει τόν Θεό πού κατοικεί στά βάθη τής ψυχής του. Νά Τόν ββέπει, νά Τόν αισθάνεται!

Αύτή εΐναι ή πραγματική αίσθηση τοϋ κό­σμου, τοϋ άνθρώπου. Αύτή εΐναι ή άβηθινή πνευματικότητα, νά αισθάνεσαι τό Θεό όπου καί άν γυρνάς νά κοιτάξεις, καί νά Τόν 6βέ- πεις καί μέσα σου. Γ ί αύτό ό Θεόφιβος Αντιόχειας στό έρώτημα πού ένδεχομένως θά τοϋ ύπέβαβαν, «δείξου τόν Θεόν σου», άπαντά: «Δεϊξόν μοι τόν άνθρωπόν σου,

Page 23: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

κάγώ σοι δείξω τόν Θεόν μου». Δείξε μου τόν άνθρωπο πού θέβεις νά δεϊ τόν Θεό. «Ββέ- πεται γάρ Θεός τοϊς δυναμένοις αύτόν όράν, έπάν έχωσι τούς όφθαβμούς τής ψυχής άνεωγμένους»5. Ββέπεται ό Θεός άπό αύτούς πού έχουν άνοιχτά τά μάτια τής ψυχής τους. Δείξε μου ποιόν άνθρωπο έχεις, γιά νά σοϋ δείξω τόν Θεό.

Καί έδώ εΐναι τό θέμα πάβι τής άγωγής. Νά μπορούν οί φορείς τής άγωγής νά ξυ­πνούν μέσα. στά βάθη τής ψυχής τοϋ άνθρώπου τά αισθητήρια τά πνευματικά. Νά τοϋ ποϋυ ότι δέν είσαι μόνο ΰβη καί χώμα. ’Έχεις ψυχή. Δέν είσαι μόνο ένα ού νοβο μορίων, κυττάρων. ’Όχι. Είσαι πβάσμα τού Θεού. ’Έ χεις δυνατότητες μεγάβες. Μπορείς νά άπβώσεις τις έσωτερικές πνευ­ματικές κεραίες σου καί νά άγκαβιάσεις όβο τόν κόσμο καί νά βγεις άπό τόν κόσμο, νά ύπερβεϊς τόν ύβικό κόσμο. Έ χ ε ις τό πνεύμα τοϋ Θεού μέσα σου. Έδώ, βοιπόν, μπορεί ό δάσκαβος, ό καθηγητής, ό γονιός, ό πνευματικός νά ζωντανεύει στόν άνθρωπο τις έσωτερικές πνευματικές αισθήσεις καί

δέν ύπάρχει Θεός, έμεΐς νά. βέμε, τόν Θεό τόν ζώ μέσα μου, δέν μου χρειάζονται αύτά. Τότε ύπάρχει ή άββη αίσθηση, ή πίστη, μία έκτη αίσθηση, άς πούμε, μέ τήν οποία κα­νείς ζεϊ τόν Θεό, έχει έμπειρία τοϋ Θεού, καί αύτό είναι ποβύ ισχυρότερη καί πειστικό­τερη άπόδειξη, τήν οποία μπορεί νά ζεϊ ό άνθρωπος άναγεννητικά μέσα του. Νά χ α ί­ρεται τήν παρουσία τού Θεού καί νά άνα- γεννάται έν τή παρουσία τοϋ Θεού.

Στά χρόνια τά δύσκοβα πού ζοϋμε, όπου ή αθεΐα, μέ θρασύτητα ύψώνει τό άνάστημά της καί διδάσκεται, πβέον, άπό τούς έκπρο- σώπους τού έθνους μας στή Βουβή, άπό ποββούς έκπαιδευτικούς στά σχοβεΐα, όπως ήδη έβέχθη άπό τούς άξιότιμους ειση­γητές, τό οίκτρό αύτό φαινόμενο πρέπει νά άντιμετωπιστεϊ πρωτίστως μέ τήν άγια ζωή τών έκπαιδευτικών' μέ τό φωτεινό παρά­δειγμά τους, τό όποιο θά τούς βοηθεϊ ώστε καί τή βογική νά τήν χρησιμοποιούν κατά Θεόν, γιά νά μπορούν νά μεταφέρουν τόν ζώντα Θεόν στις ζώσες ψυχές τών παιδιών καί συνανθρώπων μας. 'Ώστε καί διά τών

’’Εχουμε άνάγκη νά δυναμώσουμε τά πνευματικά αίσθη- τήρια της ψυχής μας γιά νά νιώσουμε τόν Θεό, καί νά

καθαρίσουμε τόν νοϋ μας γιά νά μπορέσουμε νά κατα­λάβουμε κάτι άπό τό άκατάβηπτο μυστήριο τοϋ Θεοϋ.

νά τόν βοηθεϊ νά σκέπτεται πνευματικά; Τότε τόν όδηγεϊ στήν πίστη. Τότε δέν ύπάρ- χ ε ι άθεΐα. Τότε δέν ύπάρχει άνάγκη άπό τις βογικές άποδείξεις, άπό τά πειστικά έπιχει- ρήματα. Αύτά, νομίζω, τεβικά βασανίζουν τό πνεύμα. Μιά βογική άπόδειξη εΐναι βα­σανιστική, διότι σέ ύποχρεώνει. Τά επιχει­ρήματα είναι καταναγκαστικά, διότι σέ δεσμεύουν. A flflo εΐναι νά αισθάνεσαι τόν Θεό. Κ αί άπόδειξη τής ύπάρξεως τοϋ Θεοϋ νά εΐναι αύτή ή αϊσθησις έν τώ Θεώ, νά βγαίνει άπό μέσα σου ό Θεός, καί όσα έπι- χειρήματα κα ί νά έχουν οί μαθηματικοί καί οί φυσικοί καί άποδείξεις νά μάς κάνουν ότι

έργων καί διά τοϋ βόγου καί διά τής δβης ζωής μας νά δοξάζεται τό παντιμον καί με- γαβοπρεπές όνομα τοϋ Θεοϋ, τοϋ μόνου σωτήρος καίβυτρωτοϋ μαςΊησοϋ Χριστού.

Γιά νά μή μείνει ό κόσμος άθεος, άββά νά έχει τόν Θεό άνάμεσά του.

ι . Ίωάνυου Σινάίτου, Κβίμαξ, Λόγ. ΚΣΤ, Περί δια κρίσεωςΑ ιγ, ΕΠΕ 16. 408.

2 . Γρηγορών Σινάίτου, Κεφάβαια, Q7, ΕΠΕ 20, 414·3- Ά 6α Ισαάκ τοϋ Σύρου, Λόγοι άσκητικοί, Ξ θ 12.

ΕΠΕ 8Γ, 68.4 · Θεοφυβάκτου Άχρίδος, Ερμηνεία εις τό κατά

ΜατθαίονΕύαγγέβιον. κεφ. Ε. PG 123. i8g.5. Θεοφίβου Αντιόχειας, Πρός Αύτόβυκον. 2, ί ■ ϊ

ΒΕΠΕΣ 5, 1 3 -

Τεύχος 537, ΜΑΡΤΙΟΣ 2016 3 i Δράοη μαα

Page 24: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

-

είναι μανιακός τοΰ Θεοΰ

120

Σ έ καιρούς έσχατης ήδικής καταπτώσεως, όπως οί δικοί μας, έχουμε άνθηση τοΰ παρακμιακοΰ φαινομένου τής άδειας. Διότι γίνεται πρώτα άκάδαρτη ή καρδιά καί στή συνέχεια σκο­

τίζεται ό νους. «Πας ό φαϋβα πράσσων μισεί τό φως καί ούκ έρχεται πρός τό φως, ϊνα μή έβεγχδή τά έργα αύτοϋ» βω. y ' 20), ειπε ό Κύριος. Καδένας πού έπιμέυει νά κάνει έργα πονηρά καί κακά, δέν άδιαφορεί άπβώς, άββά άποστρέφεται τό φως. Καί δέν έρχεται στό φως, γιά νά μή γίνει φανερή ή άσχήμια καί ή άνηδικότητα τών έργων του καί προ- κβηδεϊ έτσι ή άποδοκιμασία του καί ή έξέγερση τής συνειδήσεώς του.

'Ώστε ή αιτία τής άπιστίας καί τής άδειας δέν είναι διανοητική, άββά ήδική. Τό φώς τής άβήδειας άποκαβύπτει τόν άντιπαδή καί άπωδη- τικό χαρακτήρα τών πράξεων τοϋ άνδρώπου καί τόν έκδέτει στόν έβεγχο καί τήν άποδοκιμασία τοϋ δείου νόμου καί τής συνειδήσεώς του.

Μποροϋμε νά ορίσουμε τρεις κύριους τύπους άδεϊστών. διότι ή άδεΐα

IhS(p& Ββ Τεύχος 537, ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Page 25: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

είναι ούσιαστικά ποβύπβοκο φαινόμενο. Είναι δέ άββοτε συ­νειδητή καί άββοτε μή συνειδητή. Κάποιοι πιστεύουν άπβώς ότι είναι άθεοι. Ωστόσο έχουν πραγματική πίστη στό Θεό, διότι ό Θεός πού άρνούνται δέν είναι ό άβηθινός θεός, άββά παρα­μόρφωση καί διαστρέββωση τής ορθής παραστάσεως τοϋ Θεοϋ. Πρόκειται δηβαδή περί αύταπάτης. Αύτούς μπορούμε νά τούς ονομάσουμε ψευδοαθεϊστές.

'Ένας δεύτερος τύπος άποτεβεϊται άπό έκείνους πού άνήκουν σέ κάποια θρησκεία ή σέ κάποια αιρετική έκκβησία, συμμετέ­χο υ ν στή βατρεία της, στό βάθος όμως τής ψυχής τους άρνοϋνται τόν Θεό, άββά άποφεύγουν νά όμοβογήσουν τήν άθεΐα τους.

Υπ άρχει καί μιά τρίτη μορφή άθεϊσμοϋ, ή οποία περιβαμβά- νει τούς πραγματικούς άθέους. πού έμφανίζει όμως διάφορους τύπους. Έτσι π.χ. γιά άββους τής ομάδας αύτής ό Θεός δέν

Ή τόση βύσσ α εναντίον τοϋ Θεοϋ πιστοποιεί πώς ό Θεός ζεΐ καί κυβερνά τόν κόσμο.

Ό άθεος είναι ένας μανιακός τοϋ Θεοϋ. Ά φοϋ επιμένει ότι δέν υπά ρχει Θεός,

γιατί άσχοβεΐται μ Α υτόν;

έχει καμιά σημασία. Ά ββ οι άπ αύτούς δέν είναι βέβαιοι γιά τήν άπιστία τους, θά έπιθυμοϋσαν άπβά νά μήν ύπήρχε Θεός, ώστόσο στό βάθος-βάθος τής ψυχής τους έδρεύει ή πίστη στό Θ εό! Είναι καί ή όμάδα έκείνων πού ύποστηρίζουν ότι είναι βέβαιοι ότι δέν ύπάρχει Θεός. Διότι βέγουν: α) Τό παν είναι ϋβη, ό δέ Θεός είναι πνεύμα καί γ ί αύτό δέν μπορεί νά έχει ύπαρξη β) "Υπαρξη είναι μόνο ό,τι υποπίπτει στις αισθήσεις' ά ββ ’ ό Θεός δέν είναι άντιβηπτός μέ τις αισθήσεις, άρα δέν μπορεί νά ύπάρχει, καί γ) Ό Θεός είναι ιδέα, πού ύπάρχει στό πνεύμα μας. Τήν ιδέα όμως αύτή τή δημιουργούμε έμεϊς, άρα δέν ύπάρχει τίποτε τό πραγματικό d αύτή τήν ιδέα.

"Οπως κι άν δούμε τό θέμα τής άθεΐας, αύτή είναι φαινόμενο_έσχατης έκπτώσεως του κατ’ εικόνα καί όμοίωσιν Θεου πβα- σθέντος άνθρώπου. Σήμερα οί άθεοι είναι μεταββαγμένοι τύποι τής καταστάσεως πού δημιούργησε ό βεγόμενος Εύρω- παϊκός Διαφωτισμός, καί οί όποιοι περιφέρουν τήν έπαρση τοϋ βεγόμενου προοδευτικού μουτέβου τής άποστατημένης έποχής μας. Σαβπίζουν ότι έχουν ξεπεράσει τά ταμπού τοϋ δήθεν σκο-

Ε _ sταδισμου καί της άμάθειας καί ότι έχουν άπεβευθερωθει άπό τό δουβικό φρόνημα τών προηγούμενων γενεών. Σαβπίζουν ότι ό Θεός είναι έφεύρημα τής φτωχοβογιάς καί τών δούβων τών περασμένων χρόνων. Πορεύονται μέ άπόβυτη πίστη >

Τεύχος 537, ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Page 26: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

στήν έπιστημοννκή καί τεχνοβογική πρόοδο.Μή ζητάτε άπό τόν άθεο έπιχεφήματα. Προ-

βάββει ώς προοδευτικός, άββά έπιχεφήματα δέν έχει. Ά πβώ ς άρνεϊται πεισματικά, παθο- βογικά. Δέχεται παθητικά τήν ξύβινη γβώσσα τής άθεϊστικής προπαγάνδας, ή οποία ναρκώ­νει τό άτομο, νεκρώνει τή σκέψη καί μάζοποιεϊ τό βαό.

Οί άθεοι εΐναι άπβώς οίηματίες καί καυχη- ματίες. Κανένα έπιστημονικό έργαστήριο δέν στηρίζει τήν άθεΐα. Διότι είναι άπ αρχής μέχρι τέβους καθαρό ψέμα, πβάνη προπαγανδι­στική γιά τήν άποπβάνηση καί τήν προσέβ- κυση οπαδών. Θεοποιούν τήν έφήμερη σάρκα καί άρνοϋνται τόν αιώνιο Θεό.

Αδυνατούν νά μάς άπαντήσουν τί εΐναι ό

προσευχητάρια, τά Εύχοβόγια, ΐ όνομά Του καί τά βόγια Του θά τά βρούμε d όβα τά βι- 6βία τών διαφόρων φιβοβογιών. Ακόμα κι αύτές οί ϋβρεις καί οί ββασφημίες πού άκού- γονται, εΐναι άκούσια άνάμνηση τής άπαντα- χο ύ παρουσίας Του. Μέ όσα κι άν κάνουν, μέ όσα κι άν γράψουν οί άθεοι, ό Χριστός εΐναι «ό ών καί ό ήν καί ό έρχόμενος». Αύτός πού δεσπόζει στις καρδιές τών άνθρώπων.

Σήμερα, όπως καί άββοτε, ύπάρχει στις καρδιές κάποιων άνθρώπων ένα πάθος γιά τό Π άθος τού Χριστού, τοϋ Υιού τοϋ Θεού, καί ένα πάθος γιά τήν έξόντωσή Του. Ή τόση βύσσα έναντίον τοϋ Θεού πιστοποιεί πώς ό Θεός ζεΐ καί κυβερνά τόν κόσμο. Ό άθεος εΐναι άπβώς ένας μανιακός τοϋ Θεοϋ. Αφού

Μάταια σπατάβησαν καί σπαταβοϋν χρόνο καί μυαβό οί άθεοι.Ό Κύριος Ίησοϋς Χριστός δέν διώχθηκε ακόμη

ούτε καί θά διωχθεϊ ποτέ άπό τίς καρδιές τών άνθρώπων.Ή μνήμη Τον είναι ζωντανή καί ή παρουσία Του όβοφάνερη παντού.άνθρωπος, νά μάς ορίσουν τό άνθρώπινο πρόσωπο. Γ ί αύτό καί βιτανεύουν τήν άναπό- δεικτη θεωρία τοϋ Δαρβίνου καί αγωνίζονται νά κρατήσουν στό προσκήνιο τόν έξεβικτισμό. Κι ένώ άξιοβογοϋν τόν άνθρωπο ώς άπόγονο τοϋ πιθήκου, μιβάνε γιά τήν «άξια άνθρωπος» καί κόπτονται γιά ϊ άνθρώπινα δικαιώματα! Ά β β ά ποιός τίμησε καί τιμά τό άνθρώπινο πρόσωπο; Μόνο ή Έκκβησία τοϋ Χριστού.

Μάταια σπατάβησαν καί σπαταβοϋν χρόνο καί μυαβό οί άθεοι. Ό Κύριος Ίησοϋς Χριστός δέν διώχθηκε άκόμη οϋτε καί θά διωχθεϊ ποτέ άπό τίς καρδιές τών άνθρώπων. Ή μνήμη Του είναι ζωντανή καί ή παρουσία Του όβοφά- νερη παντού. Στούς τοίχους τών έκκβησιών καί τών σχοβείων, στις κορφές τών καμπανα­ριών καί τών βουνών, στά προσκυνητάρια τών δρόμων, στούς τάφους, έκατομμύρια σταυροί θυμίζουν τή θυσία τοϋ Εσταυρωμένου γιά τό πβάσμα τών χεφ ώ ν Του. Κι άν ξεσθοϋν οί αγιογραφίες τών έκκβησιών καί καούν τά εικονίσματα τών ναών καί τών σπιτιών, ή ζωή τοϋ Κυρίου Ίησοϋ γεμίζει τά Μουσεία. Κ ι άν καούν στή φωτιά τά βειτουργικά κείμενα, τά

έπιμένει ότι δέν ύπάρχει Θεός, γιατί άσχο- βεϊται μ! Α ύτόν; Άσχοβεϊται μέ άνύπαρκτα; Κυνηγάει φαντάσματα καί σκιές; Δέν έμαθε ό άθεος ότι καί αύτός άκόμα ό σατανάς πι­στεύει στήν ύπαρξη τοϋ Θεοϋ καί κυριεύεται άπό τρόμο μπροστά στή δικαιοσύνη καί τή δύναμή Του; (6β. Ίακ. β ' ig). Ό σατανάς πι­στεύει, άββά έπειδή μισεί τόν Θεό, σπρώχνει τούς άνθρώπους νά Τόν άρνοϋνται!...

Κ αφ ός νά συνέβθουμε άπό τόν κόρο καί τή μέθη τής άθεΐας, νά ταπεινωθούμε καί νά όμοβογήσουμε τοϋτο: Καμιά έποχή δέν στά­θηκε όπως ή δική μας τόσο έχθρική καί τόσο τραγικά χωρισμένη άπό τόν Θεό. Ά β β ά καί καμιά δέν Τόν χρειάστηκε τόσο όσο ή δική μας. Οί άθεοι άς μάθουν τοϋτο: Ή πίστη στό Θεό εΐναι τόσο νέα, πού άκόμη δέν άρχισε. «Μία ήμέρα παρά Κυρίω ώς χ ίβ ια έτη καί χίβ ια έτη ώς ήμέρα μία» (ΒΠέτρ. γ ' 8).

Ειρήνη καί έβευθερία, αιτήματα τών καφών μας, δέν ύπάρχουν παρά μόνο κάτω άπό τόν έβαφρό ζυγό τοϋ Σωτήρος Χριστοϋ.

ν. π. 6 .

122 Τεύχος 537, ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Page 27: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

msm

f c i tOOVi a $ #

"Οταν μιβάς γενικά γιά τό θαϋμα τής Ρωσίας, εΐναι σάν νά

μιβάς γιά ένα παραμύθι. "Οταν διηγείσαι τά θαύματα στή Ρωσία, εΐναι σάν νά διαβάζεις

τις φρεσκοτυπωμένες σεβίδες ένός νέου μαρτυρο- βογίου, άββά όταν έγγίζεις τό χώμα της κι άκοϋς τις

περίφημες καμπάνες στά μοναστήρια της, στούς ναούς της, στά δάση της, στούς δρόμους καί τά καβντερίμια της,

στά σκοπευτήρια καί τά κοιμητήριά της, τότε καταβαβαι­νείς, γιατί στή Ρωσία μιβάμε γιά άνάσταση ένός βαοϋ, γιά έκατομμύρια βαπτιστήρια, γιά μάς καί τούς άδεβφούς μας.

Τότε καταβαβαίνεις πώς αύτές οί δυό μικρές flέξεις «χριστιανική πίστη» γκρέμισαν άπό τό θρόνο της τήν

άθεΐα καί γέμισαν μέ δάκρυα μετάνοιας καί εύγνω- μοσύνης τά μάτια αστροναυτών, έπιστημόνων,

ήθοποιών καί έκατομμυρίων τοϋ βα οϋ της.Μήνες, χρόνια χρειαζόμαστε γιά τις ,

ιστορίες τής ζωής τους. Θά περιο- ρισθουμε σε τεσσερις.

Α) «Ό άγιος Νικόβαος, ό νονός μου»Δυό συμμαθητές, ή Βαβεντίνα νηπιαγωγός καί ό Νικόβαος γεωβόγος, βρέ­

θηκαν μετά άπό ποββά χρόνια στή συνάντηση τών άποφοίτων τοϋ σχοβείου τους. Κάποια στιγμή ό Νικόβαος τήν πβησίασε καί τής είπε:

«Ξέρω, Βαβεντίνα, ότι έγινες κρυπτοχριστιανή στά δύσκοβα χρόνια. Ακούσε τώρα και τή δική μου ιστορία. Ό βοι μας τόν άθεϊσμό τόν άσπασθήκαμε, όπως βένε, μέ τό γαβα της μανας. "Οβοι γίναμε μέβη τής Κομμουνιστικής Οργάνωσης Νέων. Θυμάσαι; Απο τα παιδικα μας ακόμα χρόνια μάς έβεγαν ποιοι εΐναι οί πιστοί: Κάποιες άγράμ- ματες γριουβες πού πιστεύουν διάφορα παραμύθια, βόγω έββειψης μόρφωσης Πι­στεύουν, δηβαδή, ότι κάπου ψηβά στούς ούρανούς ζε ϊό θεούβης καί γύρω του πετοϋν αγγεβούδια μέ φτερά.

Η αίτια να γινω κι έγώ συνειδητός χριστιανός ήταν ή άρρώστια μου καί ή θαυμα- τουργική ανάρρωσή μου τό Π άσχα 6 Άπριβίου ig8o. Άρρώστησα ποβύ σοβαρά >

12Τεύχος 537, ΜΑΡΤΙΟΣ 2016 Μ Λ ψ Μ

Page 28: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Ή διάγνωση τοϋ γιατρού “μειωμένη κυκλοφορία τοϋ αίματος στά πόδια”.Στό νοσοκομείο δέν πήγα. Φοβόμουν μήπως χάσω τή δουλειά μου. Ή κα­τάσταση χειροτέρευε. Εμφανίστηκαν κιόλας τά πρώτα συμπτώματα τής γάγ­γραινας. Τότε ή γυναίκα μου άποφάσιοε, ήταν κι αύτή κρυπτοχριστιανή, νά πάμε κρυφά στό ναό τοϋ άγιου Ν ικολάου σέ προάστιο τής Μόσχας. Γιά πρώτη φορά στή ζωή μου μπήκα σέ έκκλησία. Ή μουν τότε 50 χρονών. “Νίκο, βάλε τό κε- ράκι σου στήν εικόνα τοϋ άγιου Νικολάου καί προσευχήσου”. Στήν άπογοήτευσή μου έκανα δ,τι μοϋ είπε. Τόν παρακάλεσα μ! όλη τή δύναμη τής ψυχής μου.

Τήν έπόμενη μέρα μέ έπισκέφθηκε ό γιατρός. Μέ έκπληξη διεπίστωσε δτι ή κατά­σταση τών ποδιών ήταν φανερά βελτιωμένη. “Μπράβο, συγχαρητήρια, συμβαίνουν αύτά στήν ιατρική, σύντροφε. Μερικές φορές ή αρρώστια ύποχωρει, ά λ λ ά σύντομα ξαναγυρίζει”.

Κι δμως, τό θαύμα έγινε. Σιγά-σιγά. άρχισα όχι μόνο νά περπατάω κα λά καί στα­θερά, ά λ λ ά μπορούσα καί νά τρέχω. Ή άρχή τής άνάρρωσης ήταν τό μικρό κεράκι στήν εικόνα τού άγιου Νικολάου.

Θυμάσαι, Βαλεντίνα, δτι δέν μπορούσαμε τότε νά βρούμε πουθενά Εύαγγέλιο ή προσευχητάριο; Δέν ύπήρχε τίποτε. Κι έγώ ήθελα νά μάθω ποιός ήταν αύτός ό κα λός άγιος. Άνοιξα τό άθεϊστικό λεξικό στό γράμμα Ν: “Ν ικόλαος θαυματουργός. Σύμφωνα μ έ πληροφορία της έκκλησία ς ύπηρξε π αλα ιό ένα ς άρχιεπίσκοπος μ έ αύτό τό όνομα. 'Όπως άποδείχθηκε αργότερα, πρόκειται γιά πρόσωπο μυθικό κ α ί άνύπαρκτο. Τό πρόσωπο αύτό τό δημιούργησαν ο ί χριστιανοί γιά νά πολεμήσουν τούς είδω λολάτρες κ α ί νά μ ή ν προσκυνούν τόν Ποσειδώνα, τό θεό της θά λα σ σ α ς”. Δέν ικανοποιήθηκα. Συνέχισα τήν έρευνα, άναζητώντας λεξικ ά πού είχαν έκδοθεΐ τήν έποχή τής τσαρικής Ρωσίας. Πράγματι, βρήκα σέ μιά βιβλιοθήκη ένα παλαιό μεγάλο εγκυκλοπαιδικό λεξικό κι έμαθα τήν άλήθεια. Ή ταν ‘Έ λληνας, ριεγάλος άγιος, πού τιμάται σέ Δύση κ α ί Α νατολή άκόμη κ α ί άπό μουσουλμάνους κ α ί γεννή­θηκε στήν πόλη Μύρα της Λυκίας.

Ή μουν δμως άβάπτιστός. Λαχταρούσα νά βρώ τό Εύαγγέλιο. Βρήκα τό τελευταίο πού είχε μείνει στήν Ί. Μονή τοϋ άγιου Σέργιου. Σέ μιά νύκτα διάβασα καί τά τέσ­σερα Ε ύα γγέλια ! 'Όμως ό φόβος μήπως μάθουν δτι θέλω νά βαπτισθώ, μήπως μέ δει κάποιος νά μπαίνω σέ έκκλησία καί μέ πολεμήσουν στήν έργασία μου, μέ κρά­τησαν μακριά άπό τό βαπτιστήριο.

Τό ig 8 8 τό έπίσημο κράτος γιόρτασε τά ΐ.οοο χρόνια άπό τή βάπτιση τών Ρώσων. Στήν τηλεόραση παρακολούθησα καί συναυλία άφιερωμένη στήν έπέτειο αύτή καί συγκλονίστηκα δταν ακόυσα χορωδία νά ψέλνει: “Ά γιος ό Θεός, Ά γιος Ισχυρός, Ά γιος Αθάνατος, έλέησον ήμας”. Ό φόβος φυγαδεύτηκε καί μιά δυνατή έπιθυμία, πού νόμιζα δτι κατέτρωγε τά σωθικά μου, οδήγησε τά βήματά μου στήν έκκλησία. Βαπτίστηκα 6 Ιουλίου. Τό προηγούμενο βράδυ δέν κοιμήθηκα. Επαναλάμβανα συ­νέχεια τό Σύμβολο τής Πίστεως καί προσευχές. Τό πρωί, πριν μπώ στήν έκκλησία... τό ξάφνιασμα: Πάνω άπό τήν πόρτα τής εισόδου ή εικόνα, τοΰ άγιου Ν ικολάου! Μοϋ φάνηκε δτι μοϋ χαμογελοϋσε. “Περίμενες π ολλά χρόνια, άγιε Νικόλαε, τό άθεο μ έλος τής κομμουνιστικής νεολαίας νά έλθει νά βαπτισθέϊ;... Σ εύχαριστώ, πού μέ βοήθησες. Εσύ είσαι ό νονός μου. Πιστεύω, πιστεύω. Ζώ καινούργια ζωή. Είμαι πα­νευτυχής, Χριστέ μου, τί εύτυχία είναι αύτή! Δίδαξόν με τοϋ ποιεϊν τό θέλημά Σ ου”».

Page 29: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

ΑυΤη £σην η ν'Κη η νΐΚήσασα τόν κόσμον, ή πίστις ήμών>> (Α-ΊωΝαταβία Γ . Νικοβάου, Μ

(Συνεχίζεται)

Τεύχος 537, ΜΑΡΤΙΟΣ 2016 Μ γ, f Vr-

Β) Τόν Μάιο τοϋ 2015 είχαμε στήν ένορία μας μιά συνάντηση μέ τούς βετε­ράνους τοϋ Β ' Παγκοσμίου Ποβέμου, άφιερωμένη στά γο χρόνια τής νίκης κατά τής φασιστικής Γερμανίας.

Πβησίασα ένα βετεράνο τής ποβεμικής άεροπο- ρίας, τόν κύριο 16 άν, παβαιό γνώριμο τής μητέρας μου, καί τόν ρώτησα:

-Πότε γίνατε χριστιανός καί π ώ ς;-Στόν πόβεμο, κορίτσι μου, στόν άέρα.-Δ ηβαδή;-Ποβεμοϋσα σέ μάχη τά φασιστικά άεροπβάνα.

Δέν μπόρεσα νά τούς ξεφύγω καί μέ κτύπησαν. Αμέσως κατάβαβα ότι τό άεροπβάνο θά πέσει. Άφοϋ θά σκοτωθώ καί θά σκοτωθώ, είπα μέσα μου, τουβάχιστον νά πέσω d ένα σημείο πού θά κάνω ζημιά στούς Γερμανούς. Ακριβώς κάτω ήταν ένας σιδηροδρομικός σταθμός καί δίπβα ύπήρχαν ποββά δοχεία μέ καύσιμα.

Καί τότε άκούω μέσα μου δυνατή φωνή: «Όχι, δέν θά σκοτωθείς. Θά έγκαταβείψεις τώρα τό άερο­πβάνο μέ άβεξίπτωτο καί θά σωθείς».

Σάν άστραπή ή άπάντησή μου: «Θεέ μου, άν ύπάρχεις καί σωθώ, σοϋ ύπόσχομαι ότι θά 6α- πτισθώ καί θά γίνω συνειδητός χριστιανός». Έγκα τέβειψα τό άεροπβάνο μου. Έκεϊνο έπεσε άκριβώς όπου έπρεπε. "Οβα τά καύσιμα έγιναν στάχτη, τά γερμανικά άρματα μάχης δέν προχώρησαν, κι έγώ μέ τό άβεξίπτωτο, άπό θαϋμα, σώθηκα. Μετά τόν πόβεμο βαπτίστηκα κρυφά, παντρεύτηκα μιά πιστή γυναίκα καί βάπτισα κρυφά, γιατί ήταν τότε δύ- σκοβα τά πράγματα, τά τέσσερα παιδιά μου. Είμαι εύτυχισμένος πού έχω μιά χριστιανική οικογένεια. Δόξα τώ Θεώ.

Page 30: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

ιά Κυριακή μεσημέρι δυό φίβοι, ό Ζάν καί ό Μπερανζέ σέ μιά μικρή έπαρ- χιακή πόβη τής Γαββίας κάθονται σέ ένα συνοικιακό καφενείο καί συζη­τούν, όπως βέμε, «περί άνέμων καί ύδάτων».

Κάποια στιγμή φοβερή βουή, μουγκρητό άγριου θηρίου διακόπτει τή συζήτησή τους. Σέ βίγο τό θηρίο περνάει άστραπιαϊα άπό μπροστά τους, σηκώνοντας σύννεφο σκόνης. Μόβις πού προβαβαίνουν νά τό δουν μέσα στή σκόνη. Είναι ένας ρινόκε-Ρος.

’Άνθρωποι τρομαγμένοι μπαίνουν μέσα στό καφενείο σχοβιάζοντας μέ φόβο καί άποτροπιασμό τό γεγονός. "Οβοι άποροϋυ γιά τό πώς είναι δυνατόν ή δημοτική αρχή καί ή άστυνομία νά άφήνουν έναν ρινόκερο νά κυκβοφορεϊ έβεύθερα μέσα στήν πόβη. Κάποιοι άββοι πού δέν είχαν δει τό θηρίο, θεωρούν όβη τήν ύπόθεση

δημιούργημα τής φαντασίας αύτών πού ισχυρίζονται ότι τό είδαν. Ωστόσο σέ βίγο ό ρινόκερος ξαναφαίνεται άπό τήν άντίθετη

κατεύθυνση διαβύουτας τις άμφιβοβίες.Τήν άββη μέρα καί άββοι ρινόκεροι έμφα-

νίζονται στήν πόβη. Τεβικά οί δυό φίβοι δια­πιστώνουν ότι πρόκειται γιά μιά παράξενη μετάββαξη. Οι ρινόκεροι δέν προέρχονται άπό κάποια ζούγκβα. Είναι άνθρωποι τής πόβεως πού μεταββάσσονται καί γίνονται ρι-

νόκεροι. Μιά γυναίκα ββέπει τόν άνδρα της νά γίνεται ρινόκερος καί σέ βίγο καί ή Ιδια

άρχίζει νά μεταββάσσεται. "Ενα καρούμπαβο έμφανίζεται ατό μέτωπό της πού μεγαβώνει καί γί­

νεται κέρατο.Έπειτα άπό κάμποση ώρα οί δύο φίβοι έντρομοι

διαπιστώνουν ότι όβόκβηρα κοπάδια ρινόκερων κυκβοφοροΰν στήν πόβη. Ό Ζάν αρχίζει νά έξοικοιώνεται μέ τό θέαμα καί νά έβκύεται άπό αύτό. Τό βρίσκει «φυ­σικό» νά γίνεται κάποιος ρινόκερος. Λέει: «Εγώ δέν τό βρίσκω καί τόσο τρομακτικό νά γίνεις ρινόκερος. Πβασματάκια τού θεού είναι κι οί ρινόκεροι σάν καί μάς κι έχουνε κι αύτοί τά ϊδια δικαιώματα πού έχουμε έμεϊς...». «Έμέϊς έχουμε διαφορετική νοοτροπία», τού άντιτείνει ό Μπερανζέ. «Καί ποιός σοΰ είπε ότι ή δική μας νοοτροπία είναι σωστή;», άπαντάει ό Ζάν, πού σέ βίγο μεταββάσσεται καί αύτός σέ ρινόκερο.

Στό τέβος μένει ό Μπερανζέ μόνος του. "Οβοι οί άββοι έχουν γίνει ρινόκεροι. Περ­νάει μιά κρίση. Αρχίζει νά άμφιβάββει γιά τή στάση του. "Οβοι έχουν κέρατα, βέει, έγώ οϋτε γιά δείγμα. Προσπαθεί νά μιμηθεϊ τούς ρινόκερους μά δέν τά καταφέρνει. Κάποια στιγμή συνέρχεται, βρίσκει τό θάρρος του καί φωνάζει:

«Έ, βοιπόν, τόσο τό χεψ ότερο! Θά ποβεμήσω ένάντια d όβο τόν κόσμο. Ή κα- ραμπίνα μου, πού είναι ή καραμπίνα μου; (Γυρίζει πρός τό μέρος τού τοίχου πού φαίνονται πάντα τά κεφάβια τών ρινόκερων καί ούρβιάζει μέ όβη του τή δύναμη): Ενάντια σ όβον τόν κόσμο! Θά ύπερασπίσω τόν έαυτό μου ένάντια d όβο τόν κόσμο... δέν θά καθίσω μέ σταυρωμένα χέρια, θά ποβεμήσω... Είμαι ό τεβευτάϊος άνθρωπος... καί μέχρι νά ρ θ εϊ τό τέβος θά παραμείνω άνθρωπος! ’Όχι, δέν θά συνθηκοβογήσω!... ΔΕΝ ΘΑ ΓΙΝΩ ΣΑΝ ΚΑΙ Σ Α Σ !

126 Μ $ψ °Μ § jprm Τεύχος 537, ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Page 31: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Αύτή είναι σέ γενικές γραμμές ή ύπόθεση τοϋ έργου «ρινόκερος» πού συνέγραψε ό κορυφαίος Ρουμάνος θεατρικός συγγραφέας Εύγένιος Ίονέσκο, κύριος έκπρόσωπος τοϋ βεγόμενου «θεάτρου τοϋ παραβόγου».

Τό νόημα τοϋ έργου είναι φανερό. Κάποια ιδέα πού στήν άρχή φαίνεται καράβογη καί προκαβεΐ άποτροπιασμό, μπορεί νά παρασύρει όβόκβηρη τήν κοινωνία καί νά τήν οδηγήσει σέ ζωώδη κατάσταση. Χρέος τοϋ κάθε άνθρώπου εΐναι νά άντισταθεΐ στή γενικευμένη ρινοκερί- τιδα, έστω κι άν ατό τέβος μείνει τεβείως μόνος.

Στις μέρες μας, στόν κόσμο μας καί στήν ϊδια τήν πατρίδα μας ή ρινοκερίτιδα τής όμοφυβο- φιβίας έξαπβώνεται μέ ταχύτητα άσιατικής γρίππης.

Ραδιόφωνα, τηβεοράσεις, εφημερίδες, κάθε μέσο ένημερώσεως ούρβιάζει πώς ή διαστροφή αύτή είναι πρόοδος, πώς εΐναι φυσική κατά­σταση. Καί ή ρινόκερη βουβή τών Έ ββήνων ένέκρινε τό άθβιο νομοθέτημα, τό βεγόμενο Σύμφωνο Συμβίωσης όμόφυβων ζευγαριών, νο­μιμοποιώντας τή διαστροφή καί έμμέσως παρα­κινώντας σέ βίαιη μετάββαξη τήν κοινωνία μας. Μετάββαξη τοϋ άνθρώπου σέ ζώο, τής κοι­νωνίας σέ ζούγκβα.

Μπροστά στή γενικευόμενη αύτή νοοτροπία όφείβουμε οί πιστοί Χριστιανοί νά άντιστα- θοϋμε. 'Όσο ή όμοφυβόφιβη ρινοκερίτιδα έξα- πβώνεται, τόσο άποφασιστικότερα νά άντιστεκόμαστε. Δέν έχει σημασία άν τά ξενο­κίνητα μέσα ένημερώσεως κάνουν διαρκή πβύση έγκεφάβου■ δέν έχει σημασία άν 6ου- βευτές, ύπουργοί, πρωθυπουργοί, έπιστήμονες προπαγανδίζουν τή ζωώδη διαστροφή ώς φυ- σιοβογική. 'Όσο έκεϊνοι ρινοκερίζουν, τόσο έμεϊς νά ύπογραμμίζουμε τή φρίκη τής άρρω- στημένης διαστροφής, τόσο άπεχθοϋς στόν Θεό, πού κάποτε τήν τιμώρησε μέ φωτιά καί θειάφι.

Ό κόσμος μας μέ τή νομιμοποιούμενη δια­στροφή κινδυνεύει νά έχει τήν τύχη τών Σοδό- μων, νά καταβήξει σέ νεκρά θάβασσα. Μή μάς

ΣΗΜΕΙΩΣΗΈξαιτίας τοϋ μεγάβου όγκου τής ϋβης γιά τό θέμα τής άδειας,

κάποια άρθρα θά δημοσιευθοΰυ στό επόμενο τεύχος (Απριβνου).

Ή Σύνταξη τού Περιοδικού

άποθαρρύνει ή καυχησιοβόγος προπαγάνδα. Μή γίνει καί ή δική μας σκέψη ρινόκερη. Νά θυμόμαστε τά προφητικά βάγια τοϋ Μεγάβου Αντωνίου πού πραγματοποιούνται στις μέρες μας. Είπε ό άσυμβίβαστός άθβητής τής έρή- μου: «’Έρχεται καιρός ϊνα οί άνθρωποι μανώσι. Έπάν δέ ΐδωσί τινα μή μαινόμενον, έπαναστήσον- ται αύτώ βέ- γοντες' σύ μαίνη

διά τό μή εΐναι

δμοιον αύτοϊς»' θά έρθει έποχή πού οί άνθρω­ποι θά τρεβαθοϋν. Κ ι όταν δοϋν κάποιον πού δέν έχει τρε- βαθεϊ, θά ξεσηκωθούν κατά πάνω του βέγοντας: έσύ είσαι τρε- β ό ς! (Θά τό βένε) έπειδή δέν εΐναι όμοιος τους.

’Όχι, βοιπόν, δέν θά τρεβαθοϋμε, θά ποβεμήσουμε τήν όμοφυβόφιβη ρινοκερίτιδα. Κι ό,τι κι άν μάς κοστί­σει, θά φωνάζουμε:

"Οσους νόμους κι άν ψηφίσετε, όση βάσπη κι άν ρίξετε, όση προπαγάνδα κι άν έπινοή- σετε, όσες άπειβές κι άν έκστομίσετε, όσες ειρωνείες κι άν μάς άπευθύνετε, όσους χβευασμούς, όσες περιφρονήσεις, όσες φοβέ­ρες, έμεϊς δέν θά ύποκύψουμε. Δέν θά γί­νουμε ριυόκεροι. Έμεϊς θά μείνουμε άνθρωποι. Τό άκοϋτε;

’Ά ν θ ρ ω π ο ι , ά ν θ ρ ω π ο ι , ά ν θ ρ ω π ο ι !

Τεύχος 537, ΜΑΡΤΙΟΣ 2016 Μ 12 7

Page 32: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

-Μόνο πού δέν τονε θωρώ τό Θεό! έβεγε ή θεία Γιώργαινα. Τόβεγε καί τό ξανάβεγε μή καί τό πιστέψει ό άπιστος (;) καβογιός της.

-Πού ’ντονε μάνα τό Θεό; Τόν εΐδενε ποτέ κανείς; Τής άντίτείνε ό Νικοβής, τό τρίτο άπό τά έξι παιδιά της, πού μόνο στήν αύβή τής Παναγίας, τής μεγάβης έκκβησίας τοϋ Καββικράτη, τοϋ χωριού τους, πάταγε σέ κανένα γάμο ή μνημό­συνο. Μέσα δέν έμπαινε ούτε γιά κερί' στήν έκκβησία πού ό συχωρεμένος ό παππούς του πρωτοστάτησε στό κτίσιμό τηςμέ άββους χωριανούς. Κουβάβαγαν τις θεόρατες κοτρώνες άπό τή μαδάρα, δίνοντάς τες άβυσίδα ό ένας στόν άββο.

Λυπότανε ή θεία Γιώργαινα καί στόν όντά μέ τά εικονίσματα κάνοντας στρω­τές μετάνοιες, θερμοπαρακαβοΰσε τήν Παναγία γιά δβα της τά παιδιά, μά καί μέ πόνο ποβύ γιά τούτο τό ψηβό μεβα- χρινό παβικάρι της: Κ αββικραθιανή μου Παναγία, κάμε τό θαύμα σου, δώσε του φώτιση, έβεγε μέ καημό.

«Μ’ αύγή το’ αύγης §ά σηκωθώ μ ’ αύγή το’ αύγης θά σύρω θά σύρω νά ξημερωθώ βουνό μου, στήν κορφή σου...» τραγούδαγε ό Νικοβής μιάν αύγή,

άφήνοντας τά πρόβατα νά βόσκουν στις μαδημένες βευκορείτικες πβαγιές. Καί πήρε ν ’ άνεβαίνει γιά τήν κορφή πατών­τας, πετώντας άπό χα ρά κι σέ χα ρά κι σάν άγριόγιδο. Γέμιζε μοσχοβοβιές μέ τόν άνασαμό της ή μαδάρα: Μαβοτύρα καί δίκταμο καί φασκόμηβο, πού ξεπρό- βαιναν σέ μισή χούφτα χώ μα άιιάμεσα στά κοτρώνια τά φαγωμένα άπό τόν άγέρα καί τό χιόνι. Πέτρες κακοκομμέ- υες, ξέξασπρες άπό τοϋ ήβιου τά φιβή-yLQXQL

’Ομορφιά άββόκοτη, άπόκοσμη, σχε­δόν τρομακτική. Δεξιά τά βουνά σηκώ­νονται όρθια κατάκρημνα καί κάτω χάσκει γκρεμός φοβερός, άβυσσοςCLKOXTJ.

Page 33: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Χόρταινε τά πνευμόνια του τό πρωινό άγέρι. Κι όβο άν έβαινε ό Νικοβής, ξα- νοίγοντας προσεχτικά στών βράχων τις σχισμές, γιά νά βρει τό άυΒισμένο σταματόχορτο, τό περιζήτητο δίκταμο. Τό χόρτο πού άκόμη καί τ’ άγρίμια τό ξέρουνε γιά γιατρικό σάν τρίβουν τις πβηγές τους πάνω τους, καί κβεί- νουνε. Μαβοτύρα εΐχε μαζέψει μπό- βικη γιά τά βραστάρια του χειμώ να μά ’Βεβε νά πάει καί δίκταμο στήν κα­βομάνα του γιά νά χαρεϊ.

Μά ιντα ’γ ιν ε; Έσείστηκεν ό τόπος; Κ ι ό κόσμος σκοτείνιασε κι έφυγε άπό τά μάτια του σάν έφυγε ή πέτρα κάτω άπό τά πόδια του καί κατρακύβαγε μαζί μ ’ αύτή...

Ή άναπνοή του έστάΒη κι ή νιότη του γιά μιά στιγμή έχάΒη. Μιάν άστραπή στό νοϋ κι έβπίδα του στερνή ή φωνή: Παναγία μου ΚαββικραΒιανή...

Μά ϊντα ’γινε; Κ ι έμεινε κ εΐ στό φρύδι τοϋ γκρεμού οπού ’γβειφε τήν άβυσσο άκίνητος, γερός. Κ αί μ ’ ένα κατσοπρίνι1 άνάμεσα στά πόδια του τά όβάνοιχτα νά τόν κρατά...

Δέν τόβμησε νά κοιτάξει πρός τά κάτω. Δίπβα του νά καί άββα πουρνά­ρια σέ μιά φαρδιά βέσκη2 τοϋ γκρε­μού. Πέρα μακριά στό καταπράσινο οροπέδιο στήν πάνω ρούγα3 τοϋ χ ω ­ριού ξεχώριζε τό καμπαναριό τής Πα­ναγίας.

Μέ τό άριστερό του χέρι άγκαβιασμέ- νος σφιχτά άπό τό κοντό γερό κορμό τοϋ πουρναριού. Κ αί μέ τό άββο... έκανε μ ’ άνατριχίβα τό σταυρό του!

Τόν ένιωσε, μόνο πού δέν τόν είδε τόν Θεό του! Έ κέΐ ψηβά μέ τής Πανα­γίας τής ΚαββικραΒιανής τή χάρη...

Σ . Π .

ι. κοντό πουρνάρι 2. κόγχη 3 · γειτονιά

Page 34: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

- r r Γ- r ή Γ r r r r r δ \ " γ |

gF πρόκβησρ τής θεωρίας τής έξέβιξης εΐναι παβαιά. Ίεκίνησε άπό τόν Δαρβίνο μέ τή φυσική έπιβογήκαί 7τοβύ άργότερα διατυπώθηκε ό γενετικός μηχα­

νισμός της, μέσω συνεχών περιορισμένων τυχαίων μεταββά- ξεων στό γενετικό ύβικό τών οργανισμών, οί όποιες κβηρονομούμενες έμφανίζονται στις έπόμενες γενεές καί διαχέονται στόν πβηθυσμό.

Οί έξεβικτικοί ισχυρίζονται ότι μέ τήν τυχαία έμφάνιση τής ζωής ξεκίνησε καί ή διαδικασία τής έξέβιξης, ή οποία στό διάστημα μιας ιτοβύ μεγάβης χρονικής περιόδου δισεκατομ­μυρίων έτών έπέτρεψε τήν άνάπτυξη τής σημερινής βιοβο- γικής ποβυπβοκότητας καί ποβυμορφίας. Ακόμα θεωρούν ότι ό άνθρωπος εΐναι μέρος τής διαδικασίας τής έξέβιξης, μοι­ραζόμενος ένα κοινό πρόγονο μέ τούς μεγάβους πιθήκους. Μέσα στούς κόβπους τών έξεβικτικών, ήδη ύπάρχει διαφω­νία στό άν ή έξέβιξη ήταν μία συνεχής βραδεία διαδικασία, όπως πιστεύουν οί γενετιστές ή μία κατά άβματα διαδικασία, όπως ισχυρίζονται οί ομοϊδεάτες τους παβαιοντοβόγοι, βόγω τής έββειψης, μέσα άπό τήν πβηθώρα τών άποβιθωμάτων, ξεκάθαρων μεταβατικών δομών καί μορφών.

'Όμως καί οί δύο πβευρές συμφωνούν ότι ή διαδικασία τής έξέβιξης ήταν τυχαία καί άκαθοδήγητη καί δέν άπαιτήθηκε καμιά ειδική ύπερφυσική παρέμβαση, άποκβείοντας τήν ύπαρξη Θεού δημιουργού. Ή έμφάνιση όμως σχεδιασμοϋ στή βιοβογία άναγνωρίζεται άπό ποββούς έπιστήμονες καί άπο- τεβεϊμία άκόμα άπόδειξη πού δείχνει τήν ύπαρξη ένός έξω- τερικοϋ θεϊκού σχεδιαστή.

Ακόμη καί αύτός ό άθεϊστής έξεβικτικός βιοβόγος Richard. D aw kins παραδέχεται τήν έμφάνιση σχεδιασμοϋ. Στόβιββίο του «Ό ΤυφβόςΏροβογοποιός» (The Blind Watchmaker) γρά­φει: *Ή βιοβογία είναι ή μεβέτη περίπβοκων πραγμάτων πού

Τεύχος 537, ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

τουΈμμανουήβ Παναγόπουβου

ΡΆμ. Έπ. Καθηγητή Χειρ/κής τ. Συυτ/στή Δ/υτή ΕΣΥ

Page 35: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

p-v I*·" /-■ /-' f'-'· /"·' /~ f~~ f " f~' f~ f*

έμφανίζονται νά έχουν σχεδιασθεΐ γιά ένα σκοπό». Ά β β ά καί ό βιοχημικός Mi­cha el B eh e στό βιββίο του «Τό Μαϋρο Κουτί τοϋ Δαρβίνου. Ή Βιοχημική Προ- κβηση στήν Έξέβιξη» (Darwin’s B lack Box. The Biochem ical Challenge to Evo­lution) περιγράφει έναν άριθμό άνεξήγη- των βιοβογικών συστημάτων καί μικρό-μηχανών, πού δείχνουν αύτόν τόν σχεδίασμά. ’Έτσι τό έρώτημα πού τίθεται άπό ποββούς σημερινούς έπιστήμονες είναι: Μπορούν μόνες οι φυσικές δυνά­μεις, δηβαδή οί νόμοι τής φυσικής καί τής χημείας, οί άκαθοδήγητες τυχαίες μεταββάξεις καί ή δημιουργική δύναμη τής φυσικής έπιβογής νά εΐναι ύπεύθυ- νες γιά τήν ποβυπβοκότητα τής ζωής καί τήν έμφάνιση τοϋ σχεδιασμοϋ της, όπως ύποστηρίζουν τόσοι ποββοί άθεϊστές 6ιο- βόγοι;

Στόν έξεβικτικό χώ ρο ύπάρχουν καί κάποιοι έπιστήμονες πού ύποστηρίζουν τόν εύφυή σχεδίασμά άπό κάποια άκα- θόριστη ύπερδύναμη καί κάποιοι αββοι δρησκευόμενοι έπιστήμονες, όπως ό γνω­στός γενετιστής Francis Collins, συγγρα­φέας τοϋ βιββίου «Ή Γβώσσα τοϋ Θεοϋ»,π ο υ αποδέχονται τή δημιουργία τώνέμβιων όντων, τοϋ άνδρώπου συμπερι- βαμβάνομένου. μέσω τής έξεβικτικής διαδικασίας, άββά άποκβείουν τήν τυ- χαιότητα. Θεωροϋν ότι ή έξέβιξη σχεδιά­στηκε άπό τόν Θεό, ό Όποιος έπέβεξε αύτή ■ τή διαδικασία καί έδωσε στόν άνθρωπο τήν εύκαιρία νά τήν άποκαβύ- ψει. Αύτοί εΐναι οί ύποστηρικτές τής βε- γόμενης έξεβικτικής δημιουργίας ή δεϊστικής έξέβιξης. Πρέπει πάντως νά ύπογραμμισδεϊ ότι οί καθαρόαιμοι έξεβι- κτικοί, πού στήν πβειοψηφία τους εΐναι άθεοι ή άγνωστικιστές, δέν συμμερίζονται

τήν προσέγγιση τών θρησκευόμενων έξεβ ικτικώ νσ υ να δ έβ φ ω ντο υ ς,ύ π στηρίζοντας ότι έξέβιξη καί Θεός δη­μιουργός δέν μπορεί νά συνυπάρξουν. Απέναντι στούς έξεβι κτικούς βρίσκονται οί δημιουργίατές, πού ύποστηρίζουν τή δημιουργία τής ζωής τών έμβιων όντων καί τοϋ άνδρώπου άπό τόν Θεό, όπως αύτή περιγράφεται στά δύο πρώτα κεφάβαια τοϋ βιββίου τής Γενέ- σεως.

Εΐναι γεγονός ότι ή θεωρία τής έξέβιξης θεωρείται «ταμπού» στό χώ ρο τής βιοβο- γίας καί άποτεβεΐ τήν «ιερή άγεβάδα» τής μοντέρνας άκαδημαϊκής κοινότητας, ή οποία, όντας άθεϊστική καί άγνωστικιστική στήν πβειοψηφία της, περιφρονεΐ τούς έπι­στήμονες πού δέν ύποστηρίζουν τήν έξεβι- κτική θεώρηση γιά τήν προέβευση τής ζωής καί τοϋ σύμπαντος, θεωρώντας τους άνυπόβηπτους, προσβάββουτάς τή νοημο­σύνη τους καί σέ κάποιες περιπτώσεις έμποδίζοντας καί τήν άκαδημαϊκή τους σταδιοδρομία. Εΐναι άποκαβυπτικό τής ύπάρχουσας νοοτροπίας αύτό πού έγραψε ό Jam es Tour, καθηγητής οργανικής χ η ­μείας καί νανοτεχνοβογίας στό Πανεπι­στήμιο Rice στό Χιοϋστον τών Η Π Α : «Ή πρόσφατη συμβουβή μου στούς τεβειόφοι- τους σπουδαστές μου ύπήρξε άμεση καί άποκαβυπτική. Έάν διαφωνείτε μέ τή θε­ωρία τοϋ Δαρβίνου, κρατήστε τή διαφωνία γιά τόν έαυτό σας, άν ύποβογίζετε τή στα­διοδρομία σας». Ό μω ς ή πιό πάνω στάση τής άκαδημαϊκής κοινότητας δέν κατά- φερε νά έμποδίσει τό φούντωμα τής δια- μ ά χη ς σέ παγκόσμιο έπίπεδο μεταξύ τών έξεβικτικών καί τών δήμιουργιστών, δια­μάχη πού καβά κρατεί στις ήμέρες μας.

(Συνεχίζεται)

Page 36: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

"J* 'J

πήρξαν έποχές πού ή πίστη ήταν δεδομένη. Άποτεβοϋοε συ­στατικό τοϋ έθνους μας καί πηγή μέσα άπό τήν οποία άπέρρεαν

όβες οί έκφάνσεις καί έκφράσεις ζωής σ ’ αύτόν τόν τόπο. Ό πο- βιτισμός. ή τέχνη, τό δίκαιο, ή ποβιτική. τά γράμματα, τά πάντα. Μόνο νά θυμηθεί κανείς ότι στό Σύνταγμα τήςΈπιδαύρου τοϋ 1824.

τό νεοσύστατο έββηνικό κράτος ορίζει τήν ταυτότητά του καί προσ­διορίζεται ώς έθνος μέ βασικό γνώμονα τήν ορθόδοξη πίστη του στό

πρόσωπο τοϋ Ίησοϋ Χριστοϋ. «Έββην είναι όστις κατοικεί αύ τόν έδώ τόν τόπον καί πιστεύει εις τόν Ίησοϋν Χριστόν ώς εις Θεόν καί Σωτήρα».

Περιττεύει όποιαδήποτε περαιτέρω τεκμηρίωση. ’Αρκεί κανείς νά κοιτάξει τήν οικιστική δόμηση όποιασδήποτε κοινότητας, άπό τό πιό άπομονωμένο χωριό έως τις ποβυάνθρωπες συνοικίες τών μεγάβων άστικών κέντρων. Εϋκοβα θά διαπιστώσει ότι τά πάντα οίκοδομοϋνται καί άπβώνονται γύρω άπό τήν Έκκβησία, τόν ιερό ναό! Γιατί αύτή ήταν έπί σειρά έτών τό κέντρο ζωής τών άνθρώπω ν. Όβα άπό αύ τήν ξεκινούσαν καί σ ’ αύ τήν κατέβηγαν. "Οβα άπό τή δική της ζωή διαποτίζονταν. Οί εορτές, οί όργιες, τά ήθη, τά έθιμα, οί νόμοι, τά πάντα.

Ατενίζοντας κριτικά τό χθ ές σέ σχέση μέ τό σήμερα, άβίαστα άναδύεται τό έρώτημα, έάν οί άνθρωποι στό πέρασμα τοϋ χρόνου καί στή διαδοχή τών αιώνων μπόρεσαν νά διατηρήσουν ζωντανή καί ενεργό μιά τέτοια πίστη καί μιά έκκβησιοκεντρική παράδοση.

Ή σημερινή πραγματικότητα περίτρανα άποδεικνύει πώς όχι!Τό φαινόμενο τής άθέϊας προσεγγιζόταν έως τή δύση τοϋ περασμένου

αιώνα περισσότερο σάν μόρφωμα, πού γεννήθηκε καί άναπτύχθηκε έκτός τοϋ έββαδικοϋ χώρου. Καί φυσικά μιά τέτοια προσέγγιση δέν είναι καθό- βου έσφαβμένη. Ή άΒεΐα ήταν γέννημα καί καρπός τής «άναγεννήσεως» καί τής «μεταρρυθμίσεως». Τά δύο αύτά κινήματα μέ τή γοητεία τοϋ νέου καί τή δύναμη τοϋ έπαναστατικοϋ, έπνιγαν μέσα στις καρδιές τών άνθρώ- πων τή θεοκεντρική έβευθερία. Ή Αναγέννηση έφερε μιά πβήρη άνατροπή στή θεώρηση τοϋ κόσμου καί τής ιστορίας. Ή μεταρρύθμιση πάβι, μέ ύπό- βαθρο τήν αγανάκτηση άπέναντι στό Ρωμαιοκαθοβικισμό, κατέβυσε τήν αύθεντία τής Έκκβησίας καί δημιούργησε τό πνευματικό κβίμα στό όποιο ό όρθοβογισμός άπβωσε τις ρίζες του καί άναπτύχθηκε μέσα στά έπόμενα χρόνια. Άκοβούθησαν ό άγνωστικισμός, ό άθεος ύπαρξισμός, ό νεοανθρω- πισμός καί ό μαρξισμός, χαρίζοντας τή νόθα έβευθερία τών διωγμένων άπό τόν παράδεισο εικόνων τοϋ Θεοϋ. Ή Εύρώπη, είναι άβήθεια, έκανε μεγάβη πορεία γιά νά καταβήξει έκεϊ ακριβώς πού βρίσκεται τώρα «έβπίδα μή έχουσα καί άθεος έν τώ κόσμο)·· (Εφ. 6 ' 12).

Page 37: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

" f · Ανιχνεύσεις της πάλης τους στή νεοελληνική πραγματικότητά

ύπήρξε ό έξωγενής έπηρεασμός, άββά ή ένδο- γενής άποξένωση τής πίσιεως άπό ιό χώρο τής καρδιάς τών άνθρώπων καί ή έκπτωσή της σέ μιά ίδεοβογία καί όχι στή βαθύτερη άνάγκη τοΰ άνθρώπου γιά είβικρινή σχέση μ ’ ένα Πρό­σωπο.

Αύτό κατά βάση είναι τό αϊτιο πού γεννά στόν ορθόδοξο χώρο μας μιά άμφισβήτηση αρχικά καί μιά άντίδραση στή συνέχεια.

"Εως έδώ δβα βειτουργοϋν άκόμη φυσιοβο- γικά μέ τήν έννοια δτι είναι νομοτεβειακό τό γέννημα μιάς άντίδρασης σέ κάτι πού δέν ζωο­ποιεί πραγματικά καί ούσιαστικά τόν άνθρωπο.

Κι δμως αύτή τήν πρώιμη άντίδραση καί τή φυσιοβογική άμφισβήτηση δέν τήν προσέγγισε ή Έκκβησία καί ό θεοβογικός στοχασμός τής έποχής σάν άφορμή διαβόγου. Σάν έναν είβι- κρινή καί προσωπικό τρόπο γνωριμίας μέ τή βαθιά έσωτερική πίστη. Δέν μπόρεσε νά άφουγκρασθεϊ αύτήν τήν άνθρώπινη διαμαρ- >

Ό άπόηχος δβων αύτών τών άθεϊσακών κη­ρυγμάτων καί ρευμάτων φυσικά καί φθάνει στήν ορθόδοξη πατρίδα μας. Συμμαχεί μέ τήν αρρώστια νά προσβαμβάνει καί νά οικείο- ποιείται οτιδήποτε προέρχεται άπό τή «φωτι­σμένη», «προοδευμένη» καί μοντέρνα Εσπερία.

"Ομως τό βασικότερο καί κυρίαρχο αϊτιο τής εγχώριας άθεΐας δέν είναι ή άκριτη πρόσβηψη καί άποδοχή τών ίδεοβογικών ρευμάτων τής Δύσεως, άββά τό γεγονός δτι στήν Όρθόδοξη Έββάδα αρκετά συχνά ή πίστη κβηρονομεϊται χω ρίς νά είναι γέννημα τής καρδιάς τών άνθρώπων. Χωρίς νά είναι καρπός μιάς βαθύ­τατης άνάγκης καί μιάς είβικρινοϋς σχέσης. Αύτή ή βασική άδυναμία τής πίστεως, πού πε­ρισσότερο «φοριέται» καί δέν προκύπτει μέσα άπό τις καρδιές τών άνθρώπων, συναντάται μοιραία, έπηρεάζεται καί μποβιάζεται μέ τήν ξενόφερτη μοντέρνα νόσο τής άθεΐας. Γ ι’ αύτό καί ή βασική αίτια τής έγχώριας άθεΐας δέν

Page 38: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

τυρία έναντίου τοϋ Θεοϋ σάν τήν πιό ήχηρή μαρτυρία ύπέρ Του. Γ ι’ αύτό καί τήν ταύτισε κάποτε μέ τήν άμαρτία. Καί τήν άποκήρυξε. Προσπάδησε νά τήν πνίξει μέ τή βογική. Επι­στράτευσε άτεβείωτα έπιχεψήματα, πού δέν άπευδύνονταν όμως στό χώρο τής καρδιάς πού άσφυκτιοϋσε. Χρησιμοποίησε τόν πειΒαναγκα­σμό, τό φόβο καί τήν τιμωρία. Στιγμάτισε καί περιδ ωριοποίησε τούς άνδρώπους, προσάπτον- τάς τους τόν βαρύ γιά έκείνη τήν έποχή προσ­διορισμό τοϋ άδέου. Χωρίς νά μπορεί νά προββέψει ότι μιά τέτοια αντιμετώπιση δά

Αδιαφορώ καί γιά τούς δυό σας. Ούτε πι­στεύω. Ούτε άδεος είμαι. Αδιαφορώ. Αδια­φορώ, αρα ύπάρχω.

Δέν φτάνουν μόνο οί έπισημάνσεις μιας γρή­γορης άποτίμησης τής έμφάνισης καί έπικρά- τησης τής άδειας, μέ όποιο έστω πρόσωπο, στή νεοεββηνική πραγματικότητα. Χρειάζεται δαδιά κριτική. Ταπεινή αύτομεμψία. Γιατί είναι άβήδεια, πού μέ πόνο δυστυχώς δά πρέ­πει νά παραδεχδοϋμε, ότι σάν Έκκβησία ύπήρξαμε αρκετές φορές μιά συμβατικότητα τοϋ παρόντος αίώνος. Μιά κοσμική έξουσία.

Χ ρειάζετα ι βαδιά κριτική. Ταπεινή αύτομεμψία.Γ ια τ ί ε ίνα ι ά βή δεια , πού μ έ πόνο δυστυχώ ς δά π ρέπει

νά παραδεχδοϋμε, ότι σάν Έ κκβησία ύπήρξαμε άρκετές φ ορές μιά συμβατικότητα του παρόντος αίώνος.

Δ έ ν ύ π ή ρ ξα μ ε τό «άβας τής γης» κ α ί «τό φ ω ς τοϋ κόσμου».έφερνε κάποτε τήν άνατροπή τών δεδομένων. Ή άδεια νά γίνει μόδα καί ή πίστη ντεμοντέ, ξε­περασμένη, κοινωνικά άπαξιωμένη, σάν μου­σειακό κατάβοιπο τοϋ παρεβδόντος καί τοϋ... μεσαίωνος.

Καί βέβαια ή άδεια μέσα σ ’ αύτή τήν έκρηξη τοϋ μοντερνισμού ντύνεται τό πέπβο πού άββοτε φορούσε βανδασμένα ή «πίστη». Αύτό πού άντιμαχόταν, καυτηρίαζε καί άντιστρατευό- ταν. Γίνεται στρατευμένη άδεια. Προσπαδέϊ καί τά καταφέρνει νά γίνει δεσμική. Μέ κρατική όμπρέβα προστασίας καί έπιβουβής. Νομοδε- τική. Τήν ύπηρετοϋν πβέον δουβικά τά ΜΜΕ, οί άνδρωποι τοϋ «πνεύματος», τής τέχνης, οί πάντες. Ή άδεια, είτε ώς άπουσία, είτε ώς άρνηση τοϋ Θεοϋ, άποτεβεϊ τό σημερινό ποβι- τιστικό, κοινωνικό καί πνευματικό περιβάββον μέσα στό όποιο κηρύσσεται καί πραγματο­ποιείται ή πίστη. Ούτε όμως αύτό έχει άντίκρι- σμα καρδιάς. Δέν μπορεί νά άπαντήσει καί νά πβηρώσει τά άσίγαστα καί διαχρονικά έρωτή- ματα τοϋ άνδρώπου γιά τή ζωή καί τό δάνατο. Γ ι’ αύτό καί τό έπόμενο βήμα τής σύγχρονης πραγματικότητας εΐναι ή άδιαφορία. Τόσο

εϋγβωττα τό εκφράζει τό σύνδημα πού άποτυπώνει τήν καρδιά τοϋ άνδρώπου σ ’ έναν τοίχο: «Ό Θεός πέδανε (Νίτσε). Ό Νίτσε πέδανε (Θεός). Καί οί δυό τους εΐναι νε­κροί !».

Αφήστε με βοιπόν ήσυχο!

Μιά ίδεοβογία. Άπεμποβήσαμε κάποτε τή δυ­ναμική καί τή χάρη μιάς διαρκούς Πεντη­κοστής. Δέν ύπήρξαμε τό «άβας τής γής» καί «τό φώς τοϋ κόσμου». Ή Θεοβογία μας έπαψε νά είναι ή φανέρωση τής έμπεψίας τοϋ Θεοϋ καί κατάντησε φιβοσοφία. Ή άδεΐα άντιμετω- πίσδηκε μέ τήν ποβεμική τής άποστροφής καί τής εϋκοβης καταδίκης. Δέν στέρξαμε σάν πι­στοί μέ άγάπη στήν άγωνία καί τό δράμα της. Δέν άφουγκρασδήκαμε τήν άνησυχία της. Δέν άντικρίσαμε τούς έκφραστές της σάν άδεβ- φούς έμπεσόντας στούς βηστές τής βογικής, τής άρνησης καί τοϋ έγωκεντρισμοϋ τους. Δέν σπεύσαμε νά άναζητήσουμε τά χαμένα πρό­βατα τής ποίμνης τοϋ Χριστοϋ στούς γκρεμούς τής άδειας. Μόνο άρκεσδήκαμε φιβάρεσκα νά τούς στιγματίσουμε καί νά τούς καταδικά­σουμε.

Σήμερα πού ή σύγχρονη άδεΐα φωνασκεϊ, προκαβεϊ, νομοδετεϊ καί άββοιώνει τις ρίζες καί τις μακραίωνες παραδόσεις τοϋ τόπου μας, ϊσως εΐναι περισσότερο άπό ποτέ έπίκαψο τό έρώτημα τοϋ Κυρίου πρός τόν καδένα άπό έμάς προσωπικά, «πβήν ό υιός τοϋ άνδρώπου έβδών άρα εύρήσει τήν πίστιν έπί τής γής;» (Λουκ. ιη ' 8)."Ενα έρώτημα τό οποίο μάς προ- σκαβεΐ σέ μεγαβύτερη έγρήγορση πίστεως, σέ αύξημένη έτοιμότητα όρδοπραξίας καί άγιότη- τος, σέ άβηδινή άγρύπνια πνεύματος έμπόνου άγάπης.

Α Τ Τ ΙΚ Ο Σ

Τεύχος 537, ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Page 39: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

1.3-2006: ίο χρόνια πριν, άνοίγει ό δρόμος γιά τήν άποτέφρωση των νεκρών καί στήν Έββάδα.

1.3 -1966: 50 χρόνια πριν, φτάνει στήν ’Αφροδίτη τό πρώτο διαστη- μόπβοιο Σοβιετικής άποστοβής.

3 -3 -1 9 6 6 : 50 χρόνια πριν, ανακοινώνεται ή άπέβαση άπό τήν Τουρκία καί τοϋ τεβευταίου 'Έββηνα ύπηκόου, κατοί­κου Κων/πόβεως, έξαιρουμένων περίπου 1500 πού πα­ραμένουν γιά διάφορους βόγους, δμως ώς άββοδαποί.

4 -3 -1966: 30 χρόνια πριν, άνακοινώνεται δτι τό ποσοστό τών άναβφάβητων στήν Έββάδα φτάνει τό 25%.

7 .3 -1676: 14Ο χρόνια πριν, ό Γκράχαμ Μπέβ άποκτά δίπβωμα εύρεσιτεχνίας γιά μιά έφεύρεση πού ό ϊδιος άποκαβεϊ «τηβέφωνο».8.3 -1626: lgo χρόνια πριν, ό Τμπραήμ προτείνει στή

φρουρά τοϋ Μεσοβογγίου νά παραδώσει τά όπβα της καί νά φύγει. Ή πρόταση άπο- κρούεται μέ άγανάκτηση.

9 -3 -1956 : 6ο χρόνια πριν, οί Βρετανοί συββαμβάνουν τόν Μακάριο καί τόν έκτοπίζουν άπό τήν Κύπρο στις Σεϋχέβες, έπειδή δέν άποδέχ- Βηκε τίς προτάσεις τους γιά τό Κυπριακό. Ή Ούάσιγκτον άρνεϊται νά βάβει δέση, καβύ- πτοντας ούσιαστικά τή βρετανική στάση.

10.3 -1966: 30 χρόνια πριν, ό άρχαιοβόγος Μανώβης Ανδρόνικος άνακηρύσσεται έπίτιμος δι­δάκτορας τοϋ Παν/μίου τής ’Οξφόρδης.

10.3 -2006: ίο χρόνια πριν, διαστημόπβοιο τήςΝΑΣΑ μπαίνει σέ τροχιά γύρω άπό τόν Άρη.

16.3 -1966: βΟ χρόνια πριν, συνδέονται στό διάστημα δύο «διαστη- μόπβοια».

18-3-1996: 20 χρόνια πριν, πεθαίνει ό ποιητής μας Όδ. Έβύτης. βραβείο Νόμπεβ Λογοτεχνίας 1979-

18-3 -1936: 8ο χρόνια πριν. πεθαίνει στό Παρίσι ό δημιουργός τής νέας Μεγάβης Εββάδας Έβευθέριος Βενιζέβος. Ε ν ­ταφιάζεται στό Άκρωτήρι τής Κρήτης.

20.3 -1916: ιοο χρόνια πριν, ό Αϊνστάιν δημοσιεύει τή Γενική Θεωρία τής Σχετικότητας.

20.3 -1966: 30 χρόνια πριν, άντιδράσεις προκαβεΐ τό νομο­σχέδιο γιά τή νομιμοποίηση τών άμββώσεων.

2 5 ·3 ·ΐ9 26: go χρόνια πριν, έγκαινιάζονται οι έργασίες τής ’Ακαδημίας ’Αθηνών.

25-3-1696: 120 χρόνια πριν, άρχίζουν οί άγώνες τής Διεθνούς Όβυμπιάδας. Ό Σπύ- ρος Λούης θριαμβεύει στόν Μαρα­θώνιο.

30-3 -1946: 7° χρόνια πριν, στό Λιτόχωρο αρχίζει ό Έμφύβιος μέ χτύ­πημα τοϋ Σταθμού Χωρο- φυβακής άπό άντάρτες τοϋ Όβύμπου.

Τεϋχος 537, ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Page 40: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

τά Βεββίτσαινα, ένα μεγαβοχώρι καρφιτσωμένο ατούς πρόποδες τοϋ βουνοϋ Βαβσανιά, γεμάτο

λ f τρεχούμενα νερά, βαθύσκιωτες ρεματιές καί πε­ι Μ ριβόβια, ή ζωή άγκομαχοϋσε συννεφιασμένηI στοϋ μισοφέγγαρου τή χβω μή σκιά. Δυό φορές

έκαμαν στάχτη οι άφεντάδες τόν βασανισμένο τούτο τόπο, γιατί οί άντρες του είχαν άετίσιο τό ββέμμα κι οί γυναίκες του δέν περπατούσαν σκυφτά.

Έκεϊ, γύρω στά ι8οο χρόνια άπό Χριστού, άνθιζε καί μο- σχοβοβούσε άπό ομορφιά καί άρετή στό σπίτι τών γονιών της ή Λαμπρινή, ϊδιο βουβούδι ζωντανό. Βάσκανο μάτι μήν τή δει, ψιθύριζαν συγγενείς καί φίβοι μέ θαυμασμό άββά καί βύπη κρυφή, γιατί είχαν πικρή πείρα καί ήξεραν πώς τόν καιρό πού ζούσαν δέν όριζαν οϋτε τά κεφάβια τους, κι άβίμονο, οϋτε τά ββαστάρια τους.

Καταραμένη ή μέρα πού διέταξε ό Σουβτάνος παιδομά­ζωμα, γιατί παρατήρησε, βέει, «τό έξυπνο, ήρωικό καί όμορφο τής έββηνικής φυβής», κι έπρεπε όσοι έξυπνοι, βεβέντες κι όμορφοι να γίνουν έξάπαντος δικοί του. Γ ι ’ αύτό έβγαιναν οί τσαούσηδες κάθε έξι χρόνια στήν άρχή, κατόπιν κάθε τρία καί στό τέβος κάθε δύο ή καί ένα χρόνο γιά νά θερίσουν τόν άνθό τής έββηνικής φυβής. Ποιά μάνα, καί πώς νά τούς τά κρύψει;

Ή Βασιβική, ή δόβια ή μάνα, μέ τήν πρωτοκόρη της τή Λαμπρινή καί τά τρία μικρότερα άγόρια της, κάβε πού μυριζόταν ή μάθαινε έπιδρομή τών Τούρκων στά χωριά, έπαιρνε τά παιδιά της καί χανόταν στά βουνά. Τά ’κρύβε στις βαθιές ρεματιές μέσα στά ρου­μάνια κι άββοτε τά βράχωνε σέ άπότομες σάρες, τόσο πού οϋτε αϊτός νά μήν μπορεί νά τά βρει καί νά τ άγγίξει. Σάν τέβειωνε τό κακό γύριζε μέ τά παιδιά στή γωνιά της. "Ηταν κι άββες, ήταν ποβ-

τυρ ιοβ έ ς οί μανάδες πού έκαναν τό ϊδιο, ό,τι κι όπως μπορούσε ή κάθε μιά, άρκεϊ νά γβύτωνε τά σπβάχνα της άτι τό σαρίκι καί τόν φερετζέ.

Λουφαγμένη όπως ήταν ή δόβια ή μάνα σέ μιά πουρναρομαζιά, καθώς ξαγνάντισε τήν πένθιμη πομπή τών άγοριών πού ξεμάκραινε άπό τό χωριό καί χανόταν μιά γιά πάντα στά Γιάννενα ή τήν Πόβη, δπου τούς έταζαν

Page 41: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

τύχη χρυσή σέ τάγμα γενιτσαρικό, θοβώσανε τά μάτια της κι έσκυψε τό κεφάβι στήν ποδιά της.

- Κβαΐς, μ ά να ; εΐπε τό μικρότερο.- ’Όχι, παιδάκι μου, δέν κβαίω.- Πεινάμε, μάνα. Διψάμε.Είχαν τρία μερόνυχτα στόν κρυψώνα κι εϊχε τεβειώσει τό ψωμί

καί τό νερό.- Φύγανε, μάνα, οί Τούρκοι; Θά βγούμε τώρα;- Φύγανε, φύγανε, παιδάκια μου, θά βγούμε.Όβο καί ξεμάκραινε ή θβιβερή πομπή, μέχρι πού έγινε μικρή

μαύρη κουκίδα καί κρύφτηκε στόν ορίζοντα. Τότε βεβαιώθηκε ή δόβια ή μάνα πώς φύγανε καί ξεμύτισε.

- Πάμε παιδιά στήν άβογόβρυση, έδώ ϊσια κάτω, νά βρούμε δροσερό νερό.

Καί σάν τή βαφ ίνα κίνησε μπροστά, ν’ άνοίγει δρόμο, νά περ­πατάνε τά μικρά της. Μπρός ή μάνα, πίσω τά τρία μικρά καί πα­ραπίσω ή Λαμπρινή - ήταν δεκατετράχρονη - σά μαθημένοι άπό καιρό, πηδώντας πέτρα τήν πέτρα κα ίβιθάρι τόβιθάρι, έφτασαν στήν πηγή.

Χαρές πού φτάσαν στό νερό! Χαρές πού πάτησαν στό ίσιωμα! Είχε έναν καταγάβανο ούρανό, κι ή άνοιξη τούς χαιρετούσε μέ άγκαβιές άνεμώνες, μαργαρίτες κ α ίβογη ς άγριοβούβουδα πού φύτρωναν γύρω άπ τή βρύση, χάρμα νά τά ββέπεις! Μά πού μάτια νά δοϋν οι ραγιάδες άνοιξη μέσα στούς ζοφερούς χειμώνες πού τούς έδερναν! Μέ φόβο τρώνε τό ψωμί, μέ φόβο περπατάνε...

Προτού καβά-καβά πιοϋν καί καβοπιούνε, χβιμίντρισμα άβό- γου τούς άντίκοψε. Άβαφιάστηκε ή δόβια ή μάνα.

- Παναγία μου, έβγαβε μιά κραυγή.- Σταθείτε, μήν κουνηθείτε, έσκισε τόν άγέρα άγρια φωνή, κι

άμέσως ξετρύπωσαν μέσα άπ’ τά σκίνα τρεις τσαούσηδες, ώς έκέϊ πάνω.

Έ βγαβαν φωνή τρόμου τά παιδιά. ’Άρπαξαν τή μάνα τους άπ τό φουστάνι καί πάσχιζαν νά κρυφτούν ξωπίσω της.

- Μήν τά τρομάζετε, άφέντες, δ,τι θέβετε άπό μένα, εΐπε ή δόβια ή μάνα.

- Τίποτε άββο, είπαν. Σάς βρήκαμε:; Π άμε!- Πάμε; Πού; Πρόφερε μέ βιποθυμισμένη φωνή ή μάνα.Λίγο, καί συνταιριάστηκε πάβι ή θβιβερή πομπή. Μπροστά

Τούρκος καβαβάρης μέ τό γιαταγάνι στά χέρια. Πίσω ή μάνα, πισθάγκωνα δεμένη.

- Μή, μήν τή δένετε τή μάνα μου, εΐπε τό πιό μικρό, μά στήν άγριοματιά τού Τούρκου βούφαξε, όπως καί ΐ άββα.

Ξωπίσω πήγαιναν τά τρία άγόρια, μετά ή Λαμπρινή καί παρα­πίσω δυό άκόμη Τούρκοι, όπβισμένοι.

Στήν άρχή βάδιζαν γρήγορα, μά γρήγορα κουράστηκαν τά παιδικά ποδαράκια, καί γιά νά μή χασομεράνε, τά φόρτωσαν >

Τεϋχος 537, ΜΑΡΤΙΟΣ 2016 ΜφΧ°®Τ\\

Page 42: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

όπως- όπως στά άβογα. ’Έμεινε πεζή ή μάνα κι ή Λαμπρινή, μέ χαμηβωμένα τά μάτια καί σφιχτοδεμένη τή μαντηβο- δεσιά.

- Ποϋ μάς πάνε μάνα; σιγοψιθύρισε ή κόρη.

Τ ακούσε ή δόβια ή μάνα κι άναστέ- ναξε. Αναστέναξε κι ή κόρη.

’Ήξερε ή Λαμπρινή, ήταν δεκατετρά- χρονη... Γνώριζε ποβύ καβά τά μετά άπό αύτά. Β αθιά μές τήν ψυχή της άκουγε τίς άγριες φωνές τους:

- Γίνεσαι Τούρκα, Λ αμπρινή; Άρνή- σου τήν έκκβησιά, προσκύνα στό τζαμί. Σέ θέβει ό γιός τοϋ Κατή, τοϋ μπέη, τοϋ...!

- Ποτέ, ποτέ. Κ άββιο κουρμπάνι νά γενώ στ όνομα τοϋ Χριστοϋ, φώναζε μέσα της ή Λαμπρινή καί πήρε τή με­γάβη άπόφαση.

Σήκωσε μιά ιδέα τό ββέμμα της καί κοίταξε πέρα μακριά. Νά, έκεΐ ξεχώ­ριζε τό καβύβι τοϋ παπποΰ. Νά μπο­ρούσε νά τό θάβει στά πόδια, νά γβυτώσει άπό τά νύχια τους. Κι άμέσως τά πόδια της πήραν φτερά, έφτασαν β έ ς στό κεφάβι. Ποϋ βρήκε τόση φόρα, τόση δύναμη, τρεις μέρες νηστική; ’Έτρεχε ή Λαμπρινή σάν τό κυνηγη­μένο έβάφι, μά έτρεχε άπό πίσω της κι ό Τσαούσης. Εκείνη ήξερε τά μονοπά­τια, αύτός ποϋ τήν έχανε, ποϋ τήν έββεπε, μά τό ’6αβε γινάτι νά τήν πιά- σει ζωντανή. Μέ τήν ψυχή στά δόντια τό νέο κορίτσι έφτασε στό καβύβι τοϋ παπποϋ καί κόντευε νά μπει μέσα. Τότε ό Τουρκαβάς τήν σημάδεψε κατά­στηθα. ’Άκουσε ή δόβια ή μάνα τήν του- φεκιά καί βιποθύμησε.

Τό βιγνό κοριτσίστικο κορμί βικνί- στηκε μιά-δυό φορές κι ύστερα έγειρε άπαβά πάνω στήν πράσινη άγκαβιά τής άνοιξης, μέσα στις μαργαρίτες, τά χαμομήβια καί τά άγρια κρίνα, πιό εύωδιαστό κρίνο αύτή.

Τό πρώτο δοξαστικό τής τό ’ψαβαν ϊ άγριοπούβια, κι ό άγγεβος πού ήρθε νά

138 Μ ΜφίΜΐχΙ Τεύχος 537, ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

παραβάβει τήν αγνή ψυχή της τήν άπέ- θεσε μπροστά στό θρόνο τοϋ Θεοϋ, έκεΐ πού ήταν κι οί άββες φίβες της, ή Χρυσή, ή Κυράννα κι ή ’Αργυρή, ή Ά κυβίνα κι ή Έβένη, κι άββες, κι ά ββες ποββές, χορός άμέτρητος παρθένες βευκοφόρες.

Τό άβικο α ίμα της έβαψε κόκκινη τή γή, καί γιά χρόνια μετά έβεγαν πώς μο- σχοβοβοϋσε ό τόπος της...

Βάδιζε, σέρνονταν ή δόβια ή μάνα μέ μαχαιρωμένη τήν καρδιά, σκέβεθρο ζων­τανό. ’Έκανε ξερό κουράγιο γιά τά παιδιά της. Μά τά βάσανά της ήταν άκόμη στήν άρχή. Τή δεύτερη, άκόμη πιό βαθιά μα­χαιριά, τήν πήρε σάν ήρθε ή ώρα νά τή χωρίσουν κι άτι τ’ αγόρια της. Κόββησαν άπάνω της έκεΐνα. ’Έγιναν ένα μέ τή μάνα τους. Ποιό βέβηβο χέρ ι θά μπο­ρούσε νά τούς ξεχωρίσει; Χτυπούσαν τά χέρια της μέ τόν κόπανο τοϋ ντουφεκιού τους οί Τσαούσηδες, νά τά παραβύσουν, νά β υ θ ε ΐ τό ιερό σύμπβεγμα. ’Έτσι βίαια τής τά άπέσπασαν. ’Άκουσε γιά τεβευταία φορά τή θρηνητική φωνή τους πού έσκισε τόν ορίζοντα «Μάνααα...» κι έχασε τόν ήβιο άτέ τά μάτια της. Λιποθύμησε καί πάβι ή δόβια ή μάνα.

Δεν κατάβαβε πότε καί πώς ήρθε στά βογικά της. Σάν άνοιξε τά μάτια της βρέ­θηκε σκβάβα - παραμάνα σέ τουρκό- σπιτο, σέ τόπο άγνωστο. Γιά είκοσιπέντε χρόνια μετά - ήταν τότε στά τριαντατρία της - περνούσε άπό τουρκόσπιτο σέ τουρ- κόσπιτο. Φάσκιωνε, ταχτάριζε, άποκοί- μιζε, νανούριζε τουρκάκια - μέ τί καρδιά! - κι άναμετροϋσε τήν πικρή ζωή της μοι- ροβογώντας πάνω άπό τά β ίκ να τους. Γιά τά δικά της τά παιδιά ούτε β ό γ ο ς!

Δέν τά είδε μήτε ναύτης, μήτε θαβασ- σαετός,

μήτε έρημίτης βράχος, μήέ άστρο τής νυκτός...

"Οβος ό νοϋς της, ή τεβευταία τους κραυγή: «Μάνα a a a...».

Χ άθηκαν στά Γιάννενα; Στήν Πόβη; Ζοϋν; Πέθαναν; «Καβύτερα νά είχαν πε-

Page 43: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

θάνει», συββογιόταν ή δόβια ή μάνα καί τις νύ­χτες σήκωνε κρυφά τά χέρια της κι εύχονταν μέ σιωπηρή κραυγή:

- Χριστέ μου Παντο­δύναμε, Σύ πού δέν χ ά ­νεις καμιά ψυχή άπ’ τή ματιά σου, έχε τα στήν προστασία Σου.

- Παναγιά μου, χώρεσέ τα στή δική Σου άγκαβιά.

Περνούσε ό καιρός καί θόβωσε τό 8α- βασσί στά μάτια της, καί φάνηκαν τά πρώτα χιόνια στά μα ββιά της, κι όβο τήν ταβάνιζε ή νοσταβγία μέσα της, κι όβο ικέ­τευε κρυφά τήν Παναγιά. Νά γινότανε νά δει τόν τόπο της! Νά πέθαινε στά χώματά της!

'Ώσπου μιά νύχτα τής φυτεύτηκε ή ιδέα στό νοϋ; Άκουσε φωνή; «Φύγε άπόψε. Κρύ­ψου στό βουνό». Πάντως τό πήρε πώς ήταν νεύμα τής Παναγιάς κι έγνεψε «ναι». Ή ζωή ή θάνατος είπε, καί τά μεσάνυχτα πήρε τήν άπόφαση νά φύγει. Τό βουνό ήταν τό Μαί- vaflo κι έκεΐ τήν έκρυψαν γραικοί τσοπά­νηδες γιά ένα μήνα. Ύ στερα βρέθηκε τρόπος καί μεταμφιεσμένη σέ γριά ζητιάνα πέρασε στήν άντίπερα άκτή τής Ρούμεβης. Ψάχνοντας καί ρωτώντας μέ χ ίβ ιες προφυ- βά ξεις καί βάσανα, ώ εύτυχία μές στή δυ­στυχία της, έφτασε κάποτε στόν τόπο της!

Κ αί βρήκε τόν σύμβιό της, πού μέτραγε κι έκεϊνος στή μοναξιά τά δικά του κατάπικρα χρόνια τής υπομονής, καί εύβογήθηκαν τά στερνά τής Β ασιβικής πιότερο άπ τά πρώτα. Κ αί άξιώθηκε - ώ θαύμα άνέβπιστο - νά κρατήσει στήν άγκαβιά της γόνο άπ! τά σπβάχνα της, γιό τών δακρύων καί τών ονείρων της. Καί είδε γιούς καί θυγατέρες τού γιού της, στό όβο έπτά. Κι έγραψε ή Βα- σιβική, ή έββηνίδα μάνα μέ τή μαρτυρική ζωή της, άκόμα μιά σεβίδα ήρωισμού καί αγιότητας στό συναξάρι τής φυβής μας.

Μύρο τό χώ μα πού τήν τύβιξε!Ε. Κ ο

~ - ,1

Ε Κ Π Α Ι Δ Ε Υ Τ Η Ρ Ι ΑΝ | κ η n x i ^ e i x » "

ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣΗράκλειο ’Αττικής

ΝΗΠΙ.Ηράκλειο Αττικής

ΔΗΜΟΤΙΚΑ ''Ηράκλειο Αττικής - Μαρούσι }

msmRΓΥΜΝΑΣΙΑΗράκλειο Αττικής - Μαρούσι Μ ’

L,......: ■" "ΛΥΚΕΙΑΗράκλειο Αττικής - Μελίσσι

ί ΐ ί ί | « τ ϋ ? Μ

Σχολικό δτος 2016 - 2017ΠΡΟΕΓΓΡΑΦΕΣ

άπό 15 Μαρτίου 2016ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΥΠΟΤΡΟΦΙΩΝ

2 Απριλίου 2016mu

Κεντρικά Γραφεία: Μαυρομιχάλη 32,106 80 Αθήνα,

Τηλ. 210 36 14 119, Fax 210 36 10 686, E-mail: info@ elp.gr

Τεύχος 537, ΜΑΡΤΙΟΣ 2016 Μ ξ β 139

Page 44: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Ή τραγικότητα τών άθεωνΟί άθεοι στήν προσπάθειά τους νά μάς πείσουυ ότι προσφέρουν κάτι τό νέο,

γελοιοποιούνται. Μιλάνε γιά άνθρώπινα δικαιώματα, γιά έλευθερία, ισότητα, άδελφοσύνη, πολυπολιτισμικότητα καί άλλα ηχηρά παρόμοια, άγνοώντας ή θέλοντας νά άγνοοϋν στοιχειώδη πράγματα.

Κατά τή διάρκεια τής Γαλλικής Επαναστάσεως τοϋ 1 y8g κάποιοι φανατικοί οπαδοί τοϋ Γοβεσπιέρου στήν πόλη Ντιζόν (Dizon) τής Γαλλίας φορτώθηκαν μιά σκάλα καί κατευθύνθηκαν στόν καθεδρικό ναό τής Γαλλικής αύτής πόλεως. ’Έστησαν τή σκάλα μπροστά στήν είσοδο τοϋ ναοϋ καί άνέβηκαν κρατώντας ένα σφυρί καί άρχισαν νά κα­ταστρέφουν τις μορφές τών 12 ’Αποστόλων πού ήταν λαξευμένες πάνω άπό τήν κεντρική είσοδο τοϋ ναοϋ. Άφοϋ τελείωσαν τό... έκπολιτιστικό τους έργοή), άπλωσαν πάνω άπό τήν είσοδο ένα πανώ μέ τό σύνθημα τής Γαλλικής Επαναστάσεως: «Ελευθερία, Ίσότης, ’Αδελφοσύνη». ’Εκείνη τή στιγμή οί άθεοι τοϋ Γοβεσπιέρου κατέχονταν άπό βαριά σύγ­χυση φρένων. ~Ηταν κι αύτή άποτέλεσμα μιάς λανθασμένης άγωγής, καρπός τοϋ αιρε­τικού Παπισμού πού ήθελε νά επιβληθεί στό λαό διά τής βίας!...

Διότι άν έκεϊνοι οί έχθρικοί πρός τήν ’Εκκλησία τοϋ Χριστοϋ ’Ιακωβίνοι μπορούσαν νά σκεφθοϋν λογικά, θά Αντιλαμβάνονταν ότι τό τριπλό σύνθημά τους δέν ήταν καθό­λου νέο οϋτε βέβαια καί δικό τους. Τήν έλευθερία, τήν ισότητα καί τήν άδελφοσύνη κήρυξαν πρώτοι έκεϊνοι, τις μορφές τών οποίων κατέστρεψαν. Τις λέξεις έλευθερία, ίσό­της, άδελφοσύνη δέν θά τις ήξεραν καν οί άθεοι τής Γαλλικής Επαναστάσεως, άν δέν τις είχαν κηρύξει καί δέν τις είχαν κάνει βίωμα στις μάζες τοϋ λαοϋ οί ’Απόστολοι τοϋ Χριστοϋ.

Ποιός μίλησε γιά τήν έλευθερία πιό καθαρά άπό τόν άπόστολο Παϋλο; «Τή έλευθερία ή Χριστός ήμάς ήλευθέρωσε, στήκετε, καί μή πάλιν ζυγώ δουλείας ένέχεσθε», έγραφε πρός τούς Γαλάτας (έ ι). «Ού τό Πνεϋμα Κυρίου, εκεί έλευθερία», έγραφε στούς Κοριν- θίους (ΒΚορ. γ ι γ).

Ό Παΰλος δέν ήταν έκεϊνος πού άνέβασε τόν δούλο τής σκληρής Ρωμαιοκρατίας σέ άδελφό καί μάλιστα άδελφό μέσα στήν άγια οικογένεια τοϋ Χριστοϋ; Αύτό δέν εΐναι τό μήνυμα τής ύπέροχης πρός Φιλήμονα έπιστολής; Ό Παϋλος δέν ήταν έκεϊνος πού κή­ρυξε ότι δέν ύπάρχουν μέσα στήν’Εκκλησία τοϋ Χριστοϋ διαφορές έθνικότητος, κοινω­νικής τάξεως καί φύλου, γράφοντας στούς Γαλάτες: «Ούκ ένι ’Ιουδαίος ούδέ Έ λλη ν, ούκ ένι δοϋλος ούδέ έλεύθερος, ούκ ένι άρσεν καί θήλυ' πάντες γάρ ήμεϊς εις έστε έν Χριστώ Ίησοϋ» (γ28);

Οί Απόστολοι καί οί μαθηταί τοϋ Κυρίου, οί χριστιανοί, δέν καθιέρωσαν τόν όρο «άδελφός έν Κυρίω»; Ποιός άναβάθμισε τό άνθρώπινο πρόσωπο: Καί ποιός μίλησε πιό καθαρά, πιό γενναία καί πιό είλικρινά γιά άδελφοσύνη;

Επιτέλους άς σοβαρευτούν οί άθεοι γιά νά μή γελιοποιοϋυται. Ά ς άσχοληθοϋν μέ κάτι άξιο τοϋ λογικού άνθρώπου καί άς μήν αύταπατώνται. Ά ς καταλάβουν ότι μακριά άπό τόν Θεό καί τόν Κύριο Ίησοϋ Χριστό, «όν ό Πατήρ ήγίασε καί άπέστειλεν εις τόν κόσμον» (Ίω. ι' 36), ύπάρχει τό μίσος, ή έρήμωση καί ό θάνατος. Αύτά άπειλοϋν καί σήμερα τόν κόσμο μας, άν δέν δεχθούμε ταπεινά τόν Χριστό ώς Σωτήρα καί Λυ­τρωτή μας.

Ή σύνταξη

Page 45: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Γιά ολα «φταίει» ό ’Αριστοτέλη*

Ή φράση άυήκει στόν Κ. Κοτσαυά, πού έχει άφιερώσει τή ζωή του στή μεβέτη τής άρχαίας έββηνικής τεχνοβογίας. Ποββές έρευνες, μεβέ- τες καί άνακατασκευές του, πού άφοροϋν τήν άρχαιοεββηνική τεχνο- βογία έχουν παρουσία-

σ§εϊ σέ διεθνή συνέδρια καί εκθέσεις μέ έξαιρετική έπιτυχία. 'Όπως βεβαιώνει ό ίδιος («Καθημερινή»ιι.ίο. 15) «αύτό πού έχουμε στό μυαβό μας γιά τήν έξέβιξη τής τεχνοβογίας, ότι δηβαδή είναι μία γραμμική αϋξουσα καμπύβη πού μετά άπό μία στασιμότητα τόν Μεσαίωνα συνέχισε νά έξεβίσσεται, δέν εΐναι άκριβώς έτσι. Τώρα πβέον διαπιστώνουμε, καί μάβιστα αύτό προσπαθούμε νά δείξουμε, ότι τόν 3 ο καί τόν 2ο αιώνα π.Χ. ύπήρχε άβματώδης άνά- πτυξη καί άμέσως μετά μία ύποχώρηση αύτής τής τεχνοβογίας, γιά νά άρχίσει νά ξαυανεβαί­νει καί νά φτάνει στό ϊδιο έπίπεδο τό 1.500 μ.Χ. Θά άναρωτιόμαστε γιατί έγινε αύτή ή άβματώ­δης άνάπτυξη; Γιά δβα βοιπόν “φταίει” ό Άρι- στοτέβης, ό όποιος έμπότισε τόν Άβέξανδρο μέ τήν τεχνοβογία καί οτιδήποτε άξιοπερίεργο. ’Έτσι στις έκστρατεϊες του ό Μέγας Άβέξανδρος

δέν είχε μόνο στρατιώτες άββά καί μηχανι­κούς, έπιστήμονες, γεωγράφους, άστρονό- μους, τούς όποιους χρησιμοποιούσε σάν πβεονέκτημά του, άφοϋ ήξερε ότι θά μπο­ρούσε νά κερδίσει όχι άπβά έχοντας ένα στρατό, άββά καί έπιστήμονες πού θά μπο­ρούσαν νά φτιάξουν τούς κατάββηβους κα- ταπέβτες, τίς κατάββηβες ποβιορκητικές μηχανές. Ή άγάπη αύτή γιά τή γνώση καί τίς καινοτομίες μεταδόθηκε στούς διαδόχους τού Μ. Άβεξάνδρου, οί όποιοι προσπάθησαν νά άποκτήσουν όσο περισσότερους έπιστήμο- νες μπορούσαν, π.χ. στήν Άβεξάνδρεια τών Πτοβεμαίων στρατοβογήθηκε ένα πβήθος έπιστημόνων άπό όβο τόν έββηνικό χώρο, οί όποιοι άνέπτυσσαν όποιουδήποτε τύπου και­νοτομία. Γ ι’ αύτούς ή γνώση ήταν θησαυ­ρός».

Φέτος, πού συμπβηρώνονται 2.400 έτη άπό τή γέννηση τοϋ Άριστοτέβη, τοϋ νοΰ πού έπη- ρέασε όσο κανείς άββος τήν έπιστημονική σκέψη τής άνθρωπότητας, όφείβουριε νά το­νίσουμε άββη μιά φορά τί τοϋ χρωστάει ή οικουμένη όβόκβηρη. Άκόμη «σέ μία έποχή πού όβοι συζητούν τί χρωστάει ή Έββάδα, εΐναι ώραϊο νά ταξιδεύουν έκθέσεις πού πα­ρουσιάζουν τί χρωστάει ό δυτικός ποβιτισμός στήν Έββάδα». □

Τεύχος 537, ΜΑΡΤΙΟΣ 2016 Μ [β®® 141

Page 46: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Αναδημοσιεύουμε άποσπάσματα άπό τό gazzetta.gr, πού έξα- σφάβισε τήν παγκό­σμια άποκβειστικότητα σχετικά μέ τήν παρου­σία τοϋ Μάνι Πακιάο στήνΈββάδα, συγχαί­ροντας γιά τήν έπι- βογή τής ούσιαστικής άναιρυχής του, άββά καί τήν άφειδώβευτη

«Ό Μάνι Πακιάο, ό δεύτερος πιό άκριβο- πβηρωμένος άθβητής τοΰ πβανήτη αύτή τή στιγμή, ήρθε στήν Έββάδα γιά νά άκοβου- θήσει τά βήματα τοΰ Άποστόβου Παύβου. Ή φωνή τοϋ Θεοϋ είναι συνέχεια μέσα του καί ήταν έκείνη πού τόν οδήγησε στά μέρη μας... 'Ένας άπό τούς δέκα κορυφαίους πυγ­μάχους όβων τών έποχών... πέρασε τέσσε­ρις μέρες στήν χώρα μας, προκειμένου νά ξεναγηθεΐ σέ μέρη ΰψιστης θρησκευτικής καί καύ έπέκταση ιστορικής σημασίας, πραγματοποιώντας ένα όνειρο ζωής γιά έκεΐνον καί τήν οΐκογένειά του.

Σάς παρουσιάζουμε... περιστατικά πού ση­μάδεψαν τήν παρουσία του στήν Αθήνα. Τό ένδιαφέρον του γιά τήν έββηνική οικονομία, τό ποσό πού δαπάνησε γιά νά βοηθήσει μέ τόν τρόπο του έπιχειρήσεις νά “άναπνεύ- σουν”»...

Κυριακή, 8.11.2015: Μετά τό Ντουμπάι, ή Αθήνα άποτεβεϊ τό δεύτερο σταθμό τοϋ θρη­σκευτικού τουρισμού... Τό πρόγραμμά του έδώ ξεκίνησε μέ μία χαβαρή βόβτα στή Βου- βιαγμένη, περιμένοντας νά όβοκβηρωθεϊ ό Μαραθώνιος... Γυρνώντας άπό τή Βουβιαγ- μένη, τεράστια έντύπωση τοϋ έκανε τά ποββά κβειστά μαγαζιά πού άντίκρισε. Ή άπορία του έξωτερικεύτηκε μέ τό έρώτημα: “Τί συμβαίνει; Γιατί ύπάρχει αύτή ή εικόνα;”. Μόβις κατάβαβε τό μέγεθος τής οικονομικής κρίσης έπέστρεψε μέ δεύτερη έρώτηση: “Οί ποβιτικοί σας τί κάνουν γΐ αύτό;’’ ’Άντε νά τοϋ έξηγήσεις... Τό τί έπρεπε νά κάνει ό ϊδιος, πάντως, τό κατάβαβε άπό

τήν πρώτη στιγμή. Άνθρωπός του... μάς είπε ότι ξόδεψε ένα μέρος τής περιουσίας του γιά νά βοηθήσει τις έββηνικές μικρομεσαΐες έπιχειρή- σεις. Άν άναρωτιέστε γιά τό ποσό, σάς έχουμε κι αύτήν τήν άπάντηση. Πάνω άπό 200.000 εύρώ... έκαναν φτερά άπό τήν τσέπη τοϋ Πα­κιάο μέχρι τήν Τετάρτη τό πρωί!

Δευτέρα, g .li: Σειρά είχε ή έπίσκεψη στήν Αρχαία Κόρινθο...

Τρίτη, io .li: Τήν Άκρόποβη τήν έββεπε τις πρώτες δύο μέρες άπό τό μπαβκόνι τής σουίτας του. ΤΗρθε ή ώρα νά τήν έπισκεφτεΐ κιόβας. Αργότερα, μία βόβτα στό Μοναστηράκι... Ό Μάνι Πακιάο στή θέα έξαθβιωμένων συμπα­τριωτών μας όχι μόνο δέν τούς γύρισε τήν πβάτη, άββά τούς άπβωσε τό χέρι του, τό όποιο ήταν γεμάτο χαρτονομίσματα. Χαρακτηριστικό τής γενναιοδωρίας του τό γεγονός ότι πρόσφερε σέ μία ήβικιωμένη γυναίκα, πού ήταν καθηβω- μένη σέ άναπηρικό καροτσάκι, ιοο εύρώ!

Τό άπόγευμα καταστηματάρχες τής Έρμοϋ είδαν άρκετές χιβιάδες εύρώ νά ξοδεύονται, μέ χαρά καί άγάπη, άπό τόν παγκόσμιο πρωτα- θβητή. Σκοπός του ήταν νά προβέί d αύτήν τή συμβοβική κίνηση, προκειμένου νά συμβάβει στήν τόνωση τής έββηνικής οικονομίας.

Τετάρτη, i i . l i : Αρχικά μετέβησαν στό Άβέ- ρωφ (ποβεμικό πβοΐο), στόν Φβοϊσβο... Τό άπό­γευμα είχε προγραμματιστεί έπίσκεψη στήν έδρα τής κοινότητας τών Φιβιππινέζων πού ζοϋν στή χώρα μας. Έκεϊ έζησαν τό άπόβυτο πανδαιμόνιο. Περίπου 5 00 συμπατριώτες του τόν περίμεναν σέ ένα ύπόγειο, άπβά νά δοϋν γιά μερικά βεπτά τόν Μάνι Πακιάο. Κβάματα, φωνές καί μία συνεχής προσπάθεια νά τόν άγγίξουν γιά βίγο, d ένα ντεβίριο ένθουσια- σμοϋ...

Τεβευταϊο βράδυ στήν Αθήνα τό πέρασε στόν Λυκαβηττό. Έκεϊ δείπνησε γιά τεβευταία φορά στή χώρα μας καί τό πρωί, έμπβεος ένθουσια- σμοϋ, άναχώρησε μέ προορισμό τό Ίσραήβ, συ­νεχίζοντας τή διαδρομή πού είχε χαράξει ό Άπόστοβος Παϋβος.

Ό Μάνι Πακιάο, ήρθε στήν Έββάδα, παρέ­δωσε μαθήματα άπβότητας καί σεβασμού πρός τό συνάνθρωπο καί συνέχισε τή διαδρομή του. 'Ένας πρωταθβητής τών ρινγκ καί τής ζωής». □

« Σ τή ν Ελλάδα

άκολουθώντας τόν Θεό»

φιβανθρωπία του.

142 m i® Τεύχος 537,

Page 47: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

o v e n

«Ή ττερί Θεου αυταπά τη »

καί ή αύταττάτη τοΟ Dawkins

Τόν περασμένο χρόνο έπισκέφδηκε τήν Αθήνα, ατά πβαίσια προβοβής ιών βιββίων του, ό γνω­στός άδεϊστής Άγγβος βιοβόγος Ρίτσαρντ Ντό- κινς, συγγραφέας δύο γνωστών καί στό έββη- νικό κοινό 6ι6βίων του, «Τό έγωϊστικό γονίδιο» καί «Ή περί Θεοϋ αύτα- πάτψ.

Σέ σχετική έκδήβωση δόθηκε ή εύκαψία νά πιστοποιήσει κανείς καί στοιχεία τοϋ χα­ρακτήρα τοϋ συγγραφέα, μαζί μέ όβα τά άββα πού περίπου ήταν γνωστά γιά τήν επι­στημονική του μέθοδο καί τό περιεχόμενο τών βιββίων.

Πρώτα ότι τό 6ι6βίο τοϋ Ντόκινς «Ή περί Θεοϋ αύταπάτψ δέν προσφέρει τίποτε νέο στό άδεϊστικό όπβοστάσιο, άφοϋ άπβά πα­ραθέτει τις γνωστές δέσεις τούς τεβευταίους τρεις αιώνες. Μάβιστα τις δέσεις του στό 6ι- 6βίο αύτό άντέκρουσε έπιστημονικά ένας πρώην άδεϊστής καί συνάδεβφος τοϋ Ρ. Ντό­κινς στό άκαδημαϊκό προσωπικό τοϋ Πανε­πιστημίου τής ‘Οξφόρδης, ό Alister Me Grath, χημικός μέ διδακτορικό στή μοριακή βιοφυσική, στό βιββίο του «Ή αύταπάτη τοϋ Dawkins»(έκδ. «Ουρανός»).

Γιά τό βόγο αύτό καί ή κρίση τοϋ Me Grath εΐναι περισσότερο άξιόπιστη, άφοϋ «μέχρι τό ig6o ήταν άδεϊστής καί άνυπομονοϋσε γιά τό θάνατο τής θρησκείας».

Όβο τό έργο τοϋ Ντόκινς διαπνέεται άπό φανατισμό. Όπως παρατηρεί ό καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Δημ. Δημητρά- κος, ό Ντόκινς στό έργο του αύτό <<καταγγέβ- βει σέ ύψηβούς τόνους τόν φανατισμό, τήν άφέβεια καί τήν άγνοια, πού συνοδεύουν συχνά τή θρησκευτική πίστη».

’Επί πβέον, όπως γράφει ό Me Grath, «στό βιββίο του αύτό ό Ντόκινς άποφθέγγεται χωρίς νά έπιχειρηματοβογεϊ ή νά άποδει- κνύει», ή δέ έπιστημονική του άνάβυση είναι «φοβερά έβάχιστη μέ ποββή ψευδοεπιστη- μουική εικασία». Τέβος, βυπάται γιατί ένας τόσο ταβαντοϋχος έκβαϊκευτής, μετετράπη d ένα τόσο έπιΒετικό άντιδρησκευτικό προ- παγανδιστή. q

ΕΝΑ ΠΟΛΥΤΙΜΟ ΔΟ)ΡΟ

Τώρα...μόνο ένα τηλεφώνημα αρκεί.

Μέ ένα άπλό τηλεφώνημα μπορείς νά γράψ εις ένα νέο συνδρομητή στό Περιοδικό «Ή Δράση μας».

Μέ ένα άπλό τηλεφώνημα χαρίζεις τήν ελπ ίδα τοϋ Χριστοϋ

στό συνάνθρω πό σου.

Ή φωνή τοϋ Χριστοϋ καί η ά γά πη Του

ζητά τή συνεργασία σου...

Τηλεφώνησε τώρα στό 210.36.17.566 ή στό 210.360.99.72

Μέρες δύσκολες!Φίλε άναγνώστη, αύτό πού πραγ­

ματικά άναζητοϋν οί άνθρωποι καί ούσιαστικά όλοι μας χρειαζόμαστε, είνα ι ό λ ό γ ο ς το ϋ Θ εοϋ.

Μ έ έλάχιστη συνδρομή — 1€ τό μήνα (έτήσια συνδρομή 1 2€) — φθάνει τό Περιοδικό μας, στά σπίτια μας στηρίζοντας, έμπνέοντας καί προσα­νατολίζοντας σωστά.

Στό έργο αύτό μπορείς τώρα κι ΕΣΥ νά βοηθήσεις.

Γράψε έναν άκόμη σ υνδρομ η τή .

Τεύχος 537, Μ Α Ρ Τ ΙΟ Σ 2016 143

Page 48: ΔΡΑΣΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

fASwip

I S S I ^ i1 0 6 - 8 6 9 8

ΠΛΗΡΩΜΕΙ

Hellenic Post

« Η Δράση μας» Μαυρομιχάλη 32 10680 ΑΘΗΝΑΙ