Οἱ γεωργοί καί ἡ ἄμπελος. Μικρογραφία εἰκονογραφημένου χειρογράφου, 11ος αἰ. μ.Χ., Ἐθνική Βιβλιοθήκη Παρισίων.

διαδρομέςΤεῦχος 16ο - Ὀκτώβριος 2015

Νοητικές δ ιαδρομές στόν χῶρο τῆς πίστης

Δρόμος δέν ὑπάρχει... τόν δρόμο τόν ἀνοίγουμε...προχωρώνταςκαί συγχωρώντας...

ierosnaosagiastriadospetroupoleos.blogspot.gr - agiatriadapetroupoleos.gr - facebook: agiatriadapetroupolisΜηνιαῖο φυλλάδιο τοῦ Ἱ.Ν. Ἁγίας Τριάδος Πετρουπόλεως | Σουλίου 167 - Τηλ.: 210 5013108 |

Συντακτική ὁμάδα> Ὁμάδα Νεότητας Ἁγίας Τριάδος Πετρουπόλεως> π. Σπυρίδων Ἀργύρης

Τὸ λεγόμενο προπα-τορικὸ ἁμάρτημα,

τὸ ὁποῖο ἐπέφερε τὴν πτώση τῶν πρωτοπλά-στων, ἀποτέλεσε ἕνα ἐπεισόδιο - τραγικὸ

μὲν ἀλλὰ ἕνα - στὴν μακρὰ ἱστορία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τοῦ σχεδίου τῆς Θείας Οἰκονομίας, στὴν πορεία δηλαδὴ ἀπὸ τὸ «κατ’ εἰκόνα» στὸ «καθ’ ὁμοίωσιν».

Ὁ ἄνθρωπος πλασμένος ἀπὸ τὸν Θεὸ ἐλεύθερος ἐπέλεξε νὰ ὑπακούσει στὴν προτροπὴ τοῦ διαβόλου καὶ νὰ ὁμοιά-σει μὲ Θεὸ ἀκολουθώντας τὶς δικές του προσωπικὲς ἐπιλογές. Αὐτὴ ἦταν καὶ ἡ πρώτη ἁμαρτία. Νὰ προσδιορίσουμε βέβαια ὅτι ἁμαρτία, κατὰ τὴν ὀρθόδοξη Θεολογικὴ παράδοση, δὲν θεωρεῖται ἁπλῶς ἡ παράβαση μιᾶς ἐντολῆς τοῦ Θεοῦ ἀλλὰ ἡ διακοπὴ τῆς κοινωνίας καὶ σχέσης μαζί Του ἡ ὁποία ὁδηγεῖ, ὡς ἐκ τούτου, ἀναπόφευκτα στὸν θάνατο. Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ ἁμαρτία καὶ θάνατος συνδέονται ἄρρηκτα καὶ πολλὲς φορὲς ταυτίζονται στὴν ὀρθόδοξη παράδοση. Βέβαια οἱ Πατέρες δὲν ἐκλαμβάνουν τὸν θάνατο μόνον ὡς βιολογικὸ ἀλλά, πρωτίστως, ὡς πνευματικὸ γεγονός. Ὅπως ἐπισημαίνει χαρακτηριστικὰ μά-λιστα ὁ Γρηγόριος Νύσσης, «Ἁμαρτία δὲ ἐστιν ἡ τοῦ Θεοῦ ἀλλοτρίωσις, ὃς ἐστιν ἡ ἀληθινὴ τὲ καὶ μόνη ζωή»1. Ἡ ἀποξένωση λοιπὸν ἀπὸ τὸν Θεὸ ἀποτέ-λεσε τὴν ἐπιλογὴ τῶν πρωτοπλάστων. Πῶς αὐτὴ ὅμως ἡ ἐπιλογὴ ἐπηρεάζει τὸν σημερινὸ ἄνθρωπο;

Ὑπάρχουν φωνές, πού, ἐπηρεασμέ-νες, ἴσως, ἀπὸ προτεσταντικοὺς Θεολο-γικοὺς ἠθικισμούς, συγχέουν τὴν προ-σωπικὴ ἁμαρτία τοῦ καθενός μας μὲ τὴν ἀνυπακοὴ τῶν πρωτοπλάστων καὶ ἀρέσκονται νὰ μιλοῦν γιὰ κληρονομικὴ ἐνοχὴ τοῦ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος. Ὅμως ἡ ὀρθόδοξη Θεολογία διδάσκει ἀκριβῶς τὸ ἀντίθετο. Ὁ ἄνθρωπος κατὰ

τοὺς ὀρθόδοξους Πατέρες γεννιέται κα-θαρὸς καὶ αὐτὸ συνιστᾶ τὸ κατὰ φύσιν. Ἡ κληρονομικότητα τοῦ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος, δὲν ἀποτελεῖ κληρονο-μικὴ ἐνοχὴ - καὶ πῶς θὰ μποροῦσε ἄλλωστε νὰ ὑπάρχει τέτοιου εἴδους «συνενοχὴ» - ἀλλὰ ἔγκειται στὸ ὅτι τὸ σῶμα κληρονομεῖ τὴν φθαρτότητα καὶ τὴν θνητότητα τῶν προπατόρων του, ἀφοῦ μὲ τὸ προπατορικὸ ἁμάρτημα εἰσῆλθε ὁ θάνατος καὶ ἡ φθορὰ στὴν ζωὴ τῶν πρωτοπλάστων, ὅπως τοὺς εἶχε πεῖ ὁ Θεὸς ὅτι θὰ συμβεῖ ἂν φᾶνε ἀπὸ τὸν ἀπαγορευμένο καρπό2, ἄρα εἰσῆλθε ὁ θάνατος στὴν ζωὴ ὅλου τοῦ ἀνθρώπινου γένους. Εἶναι χαρακτηρι-στικά τά λόγια τοῦ Ἀποστόλου Παύ-λου: «Διά τοῦτο ὥσπερ δι’ ἑνὸς ἀνθρώ-που ἡ ἁμαρτία εἰς τὸν κόσμον εἰσῆλθεν καὶ διὰ τῆς ἁμαρτίας ὁ θάνατος, καὶ οὕτως εἰς πάντας ἀνθρώπους ὁ θά-νατος διῆλθεν, ἐφ’ ὢ πάντες ἥμαρτον ἄχρι γὰρ νόμου ἁμαρτία ἣν ἐν κόσμῳ, ἁμαρτία δὲ οὐκ ἐλλογεῖται μὴ ὄντος νόμου, ἀλλὰ ἐβασίλευσεν ὁ θάνατος ἀπὸ Ἀδὰμ μέχρι Μωϋσέως καὶ ἐπὶ τοὺς μὴ ἁμαρτήσαντας ἐπὶ τῷ ὁμοιώματι τῆς παραβάσεως Ἀδὰμ ὃς ἐστιν τύπος τοῦ μέλλοντος»3. Θὰ πρέπει νὰ σημειώσου-με ὅτι ὑπάρχει μιὰ συνηθισμένη παρα-νόηση ἐκ μέρους τῶν δυτικῶν καὶ σὲ αὐτὸ τὸ ἐδάφιο καὶ μιὰ λανθασμένη ἑρμηνεία του: «ἐφ’ ὢ πάντες ἥμαρτον», τὸ ὁποῖο ἀποδίδεται ὡς: «διὰ τοῦ Ἀδὰμ ὅλοι ἁμαρτήσαμε» ἀγνοώντας τὸ γρα-φόμενο λίγο μετὰ στὴν ἴδια φράση: «καὶ ἐπὶ τοὺς μὴ ἁμαρτήσαντας». Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, ἀκριβῶς γὶ αὐτό, ἐπισημαίνει: «Ἐφ’ ὢ πάντες ἥμαρτον; Ἐκείνου πεσόντος, καὶ οἱ μὴ φαγόντες ἀπὸ τοῦ ξύλου γεγόνασιν ἐξ ἐκείνου πάντες θνητοί»4. Τὸ ζήτημα δὲν εἶναι ποινικὸ ἀλλὰ ὀντολογικό.

Κληρονομοῦνται οἱ ἐπιπτώσεις τοῦ ἁμαρτήματος ἀλλὰ ὄχι ἡ ἴδια ἡ

ἁμαρτία καὶ ἡ ἐνοχὴ διότι ἀπαραίτη-τη προϋπόθεση γιὰ νὰ χαρακτηριστεῖ κάποιος ἁμαρτωλὸς εἶναι ἡ διάπραξη τῆς ἁμαρτίας μὲ ἐλεύθερη βούληση, ἡ προαίρεση δηλαδή, ἀφοῦ, ὅπως εἴπα-με, ὁ ἄνθρωπος πλάστηκε ἐλεύθερος. Καὶ ἀναρωτιέται ὁ Χρυσόστομος ποιὰ σχέση μπορεῖ νὰ ἔχει ὁ ἰσχυρισμὸς ὅτι ἀπὸ τὴν παρακοὴ τοῦ Ἀδὰμ κάποιος ἄλλος μπορεῖ νὰ θεωρηθεῖ ἁμαρτωλός; «ἐκ τῆς παρακοῆς ἐκείνου ἕτερον ἁμαρ-τωλὸν γενέσθαι, ποίαν ἀκολουθίαν ἂν σχοίη;5»

Βέβαια ὁ ἄνθρωπος κληρονομεῖ, ἐκτὸς ἀπὸ τὴν θνητότητα, καὶ ὅλες τὶς ἄλλες ἐπιπτώσεις τοῦ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος γιὰ τὶς ὁποῖες θὰ ἔχουμε σὲ ἑπόμενα σημειώματα τὴν εὐκαιρία νὰ μιλήσουμε. Αὐτὸ ὅμως ποὺ ὑπο-λείπεται, κυρίως, νὰ κάνουμε σαφὲς εἶναι ἡ αἰσιοδοξία ποὺ μᾶς παρέχεται ἀπὸ τὴν συνείδηση τῆς ἐλευθερίας μας. Εἴμαστε ἐλεύθεροι, ὡς ἀπόγονοι τοῦ Ἀδὰμ καὶ τῆς Εὔας, νὰ μείνουμε κοντὰ στὸν Θεὸ κι αὐτὸ εἶναι τὸ μεγαλύτερο δῶρο….

Ἑλένη Λιντζαροπούλου Θεολόγος

Τὸ δῶρο τῆς Ἐλευθερίας ἤ περὶ τοῦ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος

1. Γρηγορίου Νύσσης, Κατὰ Εὐνομίου 2, PG 45, 545 Β.2. Γεν. 2,17 «ἀπὸ δὲ τοῦ ξύλου τοῦ γινώσκειν καλὸν καὶ πονηρόν, οὐ φάγεσθε ἀπ’ αὐτοῦ· ἢ δ ἂν ἡμέρα φάγητε ἀπ’ αὐτοῦ, θανάτῳ ἀποθανεῖσθε.». 3. Ρωμ. 5,12-14.4. Ἰω. Χρυσόστομος, «Εἰς τὴν πρὸς Ρωμαί-ους», PG 60,σ. 474.5. ὅ.π, σ. 477.

ΤΟ ΕΠΟΣ ΤΟΥ 1940Ἀφιέρωμα:ἐπίκαιρα

Ὁ μήνας Ὀκτώβριος εἶναι ἕνας μήνας ἐθνικὰ φορτισμένος. Ἡ ἐπέτειος τῆς 28ης αὐτοῦ τοῦ μηνός, μιὰ ἀπὸ τὶς κορυ-φαῖες ἐθνικές μας γιορτές, ἀποτελεῖ κάθε χρόνο εὐκαιρία ἐνισχύσεως τῆς ἱστορικῆς μας μνήμης καθὼς μᾶς δίνεται ἡ δυνατότητα ν' ἀνατρέξουμε στὴ δύσκολη ἀλλὰ καὶ ἡρωικὴ ἐκείνη περίοδο τοῦ 1940 - 44, τὴν περίοδο τῆς τριπλῆς κατοχῆς τῆς χώρας μας ( Ἰταλικῆς, Γερμανικῆς καὶ Βουλ-γαρικῆς ) καὶ στὸ Ἔπος πού ἔγραψε μὲ τὸ αἷμα καὶ τὴ θυσία του ὁ Λαός μας μὲ τὴν Ἀντίστασή του στοὺς κατακτητές. Κατὰ τὴν περίοδο αὐτή, ὅπως ἄλλωστε καὶ σὲ κάθε χρονικὴ περίοδο ἀγώνων τοῦ Ἔθνους μας, ἱστορικὸς ὑπῆρξε καὶ ὁ ρόλος, τὸν ὁποῖο διεδραμάτισε ἡ Ἐκκλησία μας καὶ τεράστια ἡ συμβολή της στὴ σωτηρία τοῦ Λαοῦ καὶ τοῦ τόπου. Ὁ ρόλος αὐτὸς εἶναι καταγεγραμμένος στὶς σελίδες τῆς ἱστο-ρίας τοῦ ἔθνους μας καὶ προσφέρεται σὲ κάθε ἀντικειμενικὸ ἐρευνητὴ προκειμένου νὰ τὸν μελετήσει. Καὶ ἀποτελεῖ αὐτὴ ἡ καταγραφὴ τὴν πιὸ σαφῆ καὶ τεκμηριωμένη ἀπάντηση σὲ ὅλους ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι καὶ προσφάτως ἀκόμη, μίλησαν γιὰ οὐδετερότητα τῆς Ἐκκλησίας καὶ τῶν ποιμένων της κατὰ τὴν περίοδο ἐκείνη καὶ γιὰ ἀπουσία τους ἀπὸ τοὺς ἐθνικοὺς ἀγῶνες.

Οἱ Ἀρχιεπίσκοποι Χρύσανθος καὶ Δαμασκηνὸς Ἡ διερεύνηση ὅμως τῆς ἱστορίας μᾶς παρέχει τὴ δυνα-

τότητα, χωρὶς ὑπερβολὴ νὰ ἰσχυριστοῦμε ὅτι ἡ Ἐκκλησία καθ' ὅλην αὐτὴ τὴν περίοδο στάθηκε ὁ φύλακας ἄγγελος τοῦ πονεμένου Λαοῦ, τὸ λιμάνι τῆς παρηγοριᾶς του καὶ ὁ θύλακας τῆς σωτηρίας του. Τὸ προνοιακὸ καὶ λαοσωτήριο ἔργο της ἔχει ἤδη προσλάβει τὶς διαστάσεις ἑνὸς ἱστορικοῦ Ἔπους, ὅμοιο τοῦ ὁποίου δὲν μπορεῖ νὰ συναντήση κα-νεὶς πουθενὰ ἀλλοῦ.... Στὶς δύσκολες ὧρες τῆς Κατοχῆς ἡ Ἐκκλησία μας εὐτύχησε νὰ ἔχη στὸ πηδάλιό της διαδοχικὰ Προκαθημένους, τὸν Χρύσανθο καὶ τὸν Δαμασκηνό, ἄνδρες

μὲ πίστη, τόλμη, παρρησία καὶ σθένος, πού ὁ καθένας τους προσέφερε στὴν Ἐθνικὴ Ἀντίσταση ὑπηρεσίες μοναδικές.

Ἡ πρώτη ἀντιστασιακὴ πράξη στὴν κατεχόμενη Πατρίδα μας ἦταν ἀναμφισβήτητα ἡ σθεναρὴ καὶ ἀπόλυτη ἄρνηση τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Χρυσάνθου νὰ " παραδώση " συμβο-λικά, ὡς μέλος Ἐπιτροπῆς, τὴν πόλη τῶν Ἀθηνῶν στοὺς Γερμανοὺς κατακτητές. Καὶ ἀκολούθησαν οἱ σημαντικὲς ἀρνήσεις του νὰ προστῆ δοξολογίας στὴ Μητρόπολη, ἐπὶ τῇ ἀφίξει τῶν κατακτητῶν καὶ νὰ ὁρκίση τὴν ἀπὸ αὐτοὺς σχηματισθεῖσα Κυβέρνηση Τσολάκογλου. Οἱ πράξεις αὐτὲς κρινόμενες μὲ τὰ μέτρα τῆς τότε ἐποχῆς, συνιστοῦν σπάνιο φαινόμενο ὑψηλοῦ πατριωτικοῦ καὶ ἐκκλησιαστικοῦ ἤθους, πού ἀναδεικνύει τὸν Χρύσανθο ἀντάξιο τοῦ Ἑλληνικοῦ Κλήρου καὶ τῶν Ἑλλήνων Ἱεραρχῶν. Ἀλλὰ καὶ ὁ διαδεχθεῖς τὸν Χρύσανθο νέος Ἀρχιεπίσκοπος Δαμασκηνὸς ὑπῆρξε καὶ αὐτὸς ἀντάξιος των περιστάσεων. Αὐτὸς ὠργάνωσε μὲ κατα-πλήσσουσα μεθοδικότητα ἕνα πανελλήνιο δίκτυο παροχῆς βοήθειας στοὺς Ἕλληνες, τὸν ΕΟΧΑ (Ἐθνικὸ Ὀργανισμὸ Χριστιανικῆς Ἀλληλεγγύης ), πού ὑπῆρξε ἡ μεγαλύτερη ἀντιστασιακὴ ὀργάνωση τῶν μετόπισθεν γιατί αὐτὴ ἐξα-σφάλισε στὸν Λαὸ διατροφή, περίθαλψη, προστασία, σω-τηρία, ἐπιβίωση. Ἡ Ἐκκλησία στὰ χρόνια ἐκεῖνα στάθηκε πιὸ κοντὰ στὸ Λαὸ καὶ ὡς φιλόστοργη Μητέρα ἀγκάλιασε καὶ προστάτευε τὰ παιδιά της. Ἀλλὰ καὶ πολλοὺς Ἑβραίους ἔσωσε ὁ Δαμασκηνὸς καὶ πολλοὶ ἄλλοι Ἱεράρχες ἐνῶ μὲ τὴν σπάνια διορατικότητά του ἔδρασε καταλυτικὰ ἐνώπιόν τῶν κινδύνων. Ἔτσι, χάρις στὴν τόλμη του, σώθηκε ἡ Θεσσαλο-νίκη ἀπὸ τὰ νύχια τῶν Βουλγάρων, ἀπεσοβήθη ἡ πολιτικὴ ἐπιστράτευση τοῦ πληθυσμοῦ, ἡ Ἐκκλησία δὲν ὑποχώρησε σὲ πιέσεις γιὰ ἀποδοκιμασία τῶν Ἀντιστασιακῶν Ὁμάδων, καὶ στάθηκε στὸ ὕψος τῶν περιστάσεων καθημαγμένη μέν, ἀλλὰ ὑψηλόφρων καὶ ὑπερήφανη, ὅπως τὰ παιδιά της. (1)

Οἱ Ἐπίσκοποι καὶ οἱ ἱερεῖς τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος Κοντὰ στοὺς ἀρχιεπισκόπους Χρύσανθο καὶ Δαμασκηνὸ

καὶ πολλοὶ Ἱεράρχες τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος πρωτο-στάτησαν στὸν ἀγώνα τοῦ Λαοῦ μας ἐναντίον τῶν κατα-κτητῶν, ἐνῶ τὴν ἀμέριστη καὶ πολύτιμη συμπαράστασή τους στὸ ἀγωνιζόμενο Ἔθνος ἐξέφρασαν ποικιλοτόπως τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο, τὰ Παλαίφατα Πατριαρχεῖα, οἱ ἄλλες Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες ἀλλὰ καὶ ὁ Ἑλληνισμὸς τῆς Διασπορᾶς. Οἳ Ἱεράρχες τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, πρω-τοστατοῦν στὸ ἔργο τοῦ ΕΟΧΑ, προσφέρουν ἀπὸ τὴ μισθο-δοσία τους στὸν Πανελλήνιο Ἔρανο Κοινωνικῆς Πρόνοιας καὶ στὴν Κεντρικὴ Ἐπιτροπὴ Συσσιτίων, συμπαρίστανται στοὺς στρατευμένους καὶ τὶς οἰκογένειές τους, τοὺς φυλα-

Ἡ Ἐκκλησία στοὺς Ἐθνικοὺς Ἀγῶνες 1940 - 1944

Παναγιώτης Χαρατζόπουλος Φυσικὸς Msc, Πρόεδρος Συνδέσμου Ἐπιστημόνων Πειραιῶς

2 3 3

ἐπίκαιρακισμένους, τοὺς διωκομένους, διαμαρτύρονται μὲ παρρησία γιὰ τὶς βιαιότητες καὶ τὶς ἐκτελέσεις τῶν Κατακτητῶν, τὶς ὁποῖες δὲν διστάζουν νὰ καταγγείλουν σὲ κάθε εὐκαιρία. Κρύβουν, περιθάλπουν καὶ φυγαδεύουν τοὺς ἄνδρες τῆς Ἀντίστασης καὶ συνεργάζονται μὲ τὶς Ἀντιστασιακὲς Ὁμά-δες. . Ὁ Ἰωαννίνων Σπυρίδων, ὁ Ἀττικῆς Ἰάκωβος, ὁ Φιλίπ-πων καὶ Νεαπόλεως Χρυσόστομος, ὁ Δημητριάδος Ἰωακείμ, ὁ Ζακύνθου Χρυσόστομος, ὁ Ζιχνῶν Ἀλέξανδρος, ὁ Ἠλείας Ἀντώνιος, ὁ Θεσσαλονίκης Γεννάδιος, ὁ Θηβῶν καὶ Λεβα-δείας Πολύκαρπος, ὁ Καρυστίας καὶ Σκύρου Παντελεήμων, ὁ Καστορίας Νικηφόρος, ὁ Κερκύρας Μεθόδιος, ὁ Σερβίων καὶ Κοζάνης Ἰωακείμ, ὁ Κορινθίας Μιχαήλ, ὁ Λευκάδος καὶ Ἰθάκης Δωρόθεος, ὁ Μαρωνείας καὶ Θάσου Βασίλειος, ὁ Μυτιλήνης Ἰάκωβος, ὁ Παραμυθίας Δωρόθεος, ὁ Σάμου καὶ Ἰκαρίας Εἰρηναῖος, ὁ Σιδηροκάστρου Βασίλειος, ὁ Σύ-ρου Φιλάρετος, ὁ Χαλκίδος Γρηγόριος, καὶ ὁ τότε νεαρὸς ἀρχιμανδρίτης καὶ μετέπειτα Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν Σερα-φείμ, εἶχαν μὲ τὴν προσφορὰ του ὁ καθένας τὴ δική τους οὐσιαστικὴ συμμετοχὴ στὸν δίκαιο ἀγώνα τοῦ Λαοῦ μας.

Κοντὰ στοὺς ἐπισκόπους καὶ οἱ ἱερεῖς: Προσεύχονται γιὰ τοὺς ἀγωνιζόμενους στρατιῶτες καὶ

τὶς οἰκογένειές τους. Ἐκφωνοῦν πύρινους λόγους μὲ τοὺς ὁποίους ἐνθαρρύνουν καὶ παρηγοροῦν. Συμμετέχουν στὶς διάφορες Ἐπιτροπὲς τῶν μετόπισθεν.

Γίνονται οἱ ἐμψυχωτὲς καὶ παρηγορητὲς τῶν οἰκογενειῶν ἐκείνων, τῶν ὁποίων οἱ σύζυγοι καὶ τὰ παιδιὰ ἔπεσαν μα-χόμενοι ὑπὲρ Πατρίδος στὸ πεδίο τῆς τιμῆς καὶ τοῦ κα-θήκοντος.

Συμμετέχουν καὶ μοιράζονται τὴν κατοχικὴ πείνα καὶ δυ-στυχία μὲ τὸ ποίμνιό τους, ἐνῶ βοηθοῦν ὅσο μποροῦν μὲ ὅλες τους τὶς δυνάμεις γιὰ τὴν ἀντιμετώπιση τῆς πείνας καὶ τῆς δυστυχίας.

Εἶναι μεταξύ τῶν πρωτεργατῶν γιὰ τὴν ἀπελευθέρωση τῆς κατεχόμενης καὶ δοκιμαζόμενης Πατρίδος, στὴν πρώτη γραμμὴ τοῦ Ἀγῶνος, στὸ Μέτωπο, στὶς μυστικὲς ὁμάδες Ἀντίστασης, στὰ νοσοκομεῖα, στὰ σανατόρια, στὰ σχολεῖα, στὶς φυλακές, στὰ ὑπόγεια τῆς Γκεστάπο, στὰ στρατόπεδα, στοὺς τόπους ἐκτελέσεως, στὰ ὁλοκαυτώματα, στὰ συσσί-τια, στὶς διαμαρτυρίες.

Οἱ Στρατιωτικοὶ Ἱερεῖς Μία ἀπὸ τὶς πολλὲς πτυχὲς τῆς ἀνεκτίμητης προσφορᾶς

τῆς Ἐκκλησίας μας στὸ Ἔθνος εἶναι καὶ αὐτὴ τῆς συμβολῆς καὶ προσφορᾶς τῶν Στρατιωτικῶν Ἱερέων καὶ στὸν Ἀγώνα τοῦ 1940. Πρόκειται γιὰ τὶς περιπτώσεις τῶν Κληρικῶν ἐκείνων πού κλήθηκαν νὰ ὑπηρετήσουν τὴν Πατρίδα στὴν περίοδο τοῦ Β! Παγκοσμίου Πολέμου, ὡς μόνιμοι ἢ ὡς ἔφε-δροι Στρατιωτικοὶ Ἱερεῖς ἢ ὡς ἐθελοντές, ὑπερβαίνοντας τὰ εἰρηνικά τους καθήκοντα ὑπὲρ βωμῶν καὶ ἑστιῶν, ὑπὲρ Πίστεως καὶ Πατρίδος. Ἀποστολὴ τους ἦταν νὰ εὑρεθοῦν κοντὰ στὸν Ἕλληνα Στρατιώτη πού ἀγωνιζόταν ἡρωικὰ γιὰ τὴν ἐλευθερία τῆς Πατρίδος, τὴν ἀξιοπρέπεια καὶ τὴ διάσωση τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου, ἐφαρμόζοντας τὸν εὐαγγελικὸ λόγο "ὁ ποιμὴν ὁ καλὸς τὴν ψυχὴν αὐτοῦ τίθησιν

ὑπὲρ τῶν προβάτων". Ἡ Ἐκκλησία ἐγνώριζε τὴν συμβολὴ καὶ τὸν σπουδαῖο ρόλο τῶν Στρατιωτικῶν Ἱερέων καὶ κατὰ τὶς κρίσιμες ὧρες πού διερχόταν τὸ Ἔθνος καὶ γιὰ νὰ ἐνι-σχύση τὰ στρατευμένα παιδιὰ τῆς Ἑλλάδος ἀπέστειλε στὸ Μέτωπο Διακόνους, Ἐφημερίους καὶ Ἱεροκήρυκες. Ἀπὸ ἐκείνους τοὺς Στρατιωτικοὺς Ἱερεῖς πολλοὶ ἤσαν ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι μὲ τὸ θυσιαστικὸ τους παράδειγμα καὶ τὴν πνευματι-κή τους δράση, ἔπεσαν ὑπὲρ τῆς Πατρίδος, ἔγιναν ζωντανὰ παραδείγματα αὐταπαρνήσεως καὶ ἐλευθερίας καὶ συνέ-βαλλαν ἀποφασιστικὰ τόσο στὴν ἐνίσχυση τοῦ ἠθικοῦ τῶν στρατιωτῶν, ὅσο καὶ στὴ νικηφόρα ἔκβαση τῶν πολεμικῶν ἐπιχειρήσεων.

Ἡ Συμβολὴ τῶν Ι. Μονῶν Τὰ Μοναστήρια τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἀλλὰ καὶ

τῶν Ἐκκλησιῶν Κρήτης καὶ Δωδεκαννήσου, καθὼς ἐπίσης καὶ τοῦ Ἁγ. Ὄρους, ἐκτὸς ἀπὸ τόποι προσευχῆς γιὰ τὴν εὐόδωση τοῦ Ἀγώνα, ἀνέπτυξαν καὶ ἔντονη ἐθνικὴ δράση καθὼς ἀπέβησαν καταφύγια, τόποι συγκεντρώσεως καὶ ἀνεφοδιασμοῦ γιὰ τοὺς ἄνδρες τῶν Ἀντιστασιακῶν Ὁμά-δων. Ἐκεῖ εὕρισκαν περίθαλψη, φιλοξενία, φαγητὸ καὶ ἀπ' ἐκεῖ φυγαδεύονταν. Ἂν δὲν ὑπῆρχαν τὰ μοναστήρια, ἴσως νὰ μὴν εἶχε ἀναπτυχθῆ καὶ ἐνισχυθῆ ἡ Ἐθνικὴ Ἀντίσταση. Ἤσαν τὰ κέντρα πού καλλιεργοῦσαν συνεχῶς τὸ πατρι-ωτικὸ αἴσθημα τοῦ Λαοῦ. Αὐτὸ τὸ ἐγνώριζαν καὶ οἱ Ἀρχὲς Κατοχῆς, πού ὄχι μόνον διαμαρτύρονταν συνεχῶς πρὸς τὴν Ἐκκλησία γιὰ τὴν ἀντιστασιακὴ δράση τῶν Μονῶν, ἀλλὰ πολλὲς φορές, προέβαιναν σὲ ἐπιθετικὲς ἐνέργειες ἐναντίον τους, τὶς πυρπολοῦσαν, ἔκλεβαν τὰ κειμήλιά τους καὶ στὴ συνέχεια συνελάμβαναν, ἐφυλάκιζαν ἢ ἐκτελοῦσαν τοὺς Μοναχούς.

Ἐπίλογος Χωρὶς νὰ παραγνωρίζουμε τὴ σημασία τοῦ ἐνόπλου

ἀγῶνος κατὰ τῶν Κατακτητῶν ἐκ μέρους τῶν Ἀνταρτικῶν Ὁμάδων πάνω στὰ βουνά, στὸν ὁποῖο ἔχει τὴ μετοχή της καὶ ἡ Ἐκκλησία μὲ στελέχη ὅλων τῶν βαθμίδων τοῦ Κλήρου, ἐπιθυμοῦμε νὰ ὑπομνήσομε γιὰ ἄλλη μιὰ φορά, ἐπίσημα καὶ ὑποβλητικά, ὅτι στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια πού τὸ Ἔθνος βασανιζόταν κάτω ἀπὸ τὴν τριπλῆ Κατοχή, τὸν μεγάλο Σταυρὸ τοῦ Μαρτυρίου ἀνέλαβε νὰ φέρη στοὺς ὤμους της ἡ Ἐκκλησία ὡς χρέος ἀπέναντι στὴν ἱστορία της καὶ ὡς δεῖγμα στοργῆς της ἀπέναντι στὰ πάσχοντα παιδιά της. Καὶ εἶναι χρέος μας αὐτὴ τὴν ἀλήθεια νὰ τὴν διαλαλήσουμε γιὰ λόγους ἱστορικῆς δικαιοσύνης καὶ αἰώνιας μνήμης τῶν ἀθανάτων ἐκείνων μορφῶν πού πρωταγωνίσθησαν στὸν ἰδιότυπο ἐκεῖνο ἀγώνα τῆς Ἐκκλησίας. (2)

Πηγὲς: ΜΝΗΜΕΣ ΚΑΙ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ '40 ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ Ἔκδοση τοῦ ΚΛΑΔΟΥ ΕΚΔΟΣΕΩΝ τῆς ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗΣ & ΜΟΡΦΩΤΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛ-ΛΑΔΟΣ - ΑΘΗΝΑ 2000. (1) (+) Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κ. Χριστο-δούλου, ἀπὸ τὸν ΠΡΟΛΟΓΟ τῆς ἐκδόσεως. (2) Τοῦ ἰδίου, Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΣΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ

2 3 3

Ὁ Ὀκτώβριος, εἶναι κυρίως συνυφασμένος, γιὰ ἐμᾶς τοὺς Ἕλληνες, μὲ τὸ περιβόητο «Ὄχι!» καὶ τὴν ἡρωικὴ ἀντίσταση τῶν Ἑλλήνων κατὰ τῶν ἀλλοφύλων εἰσβολέων, ποὺ γιὰ ἄλλη μιὰ φορά, ὑπερασπίστηκαν τὰ ἱερὰ καὶ τὰ ὅσια τῆς Πατρίδος, ὅπως κάνανε ἀδιακόπτως ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια!

Τὰ ἱστορικὰ γεγονότα -λίγο ἕως πολὺ γνωστὰ- ἐπὶ τῆς οὐσίας ξεκινᾶνε μὲ τὸν ἄνανδρο τορπιλισμὸ τῆς σημαιοστο-λισμένης «Ἕλλης» ἔξω ἀπὸ τὸ λιμάνι τῆς Τήνου, ἀνήμερα τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου, στὶς 15 Αὐγούστου τοῦ 1940, γύρω στὶς 8.30 τὸ πρωί. Εἶχε ἤδη θιγεῖ ἡ ἐθνικὴ καὶ θρησκευτικὴ ἀξιοπρέπεια τῶν Ἑλλήνων!

Ἂν καὶ ἐπισήμως δὲν ἀνακοινώθηκε, ὅλοι ἤξεραν πώς, πίσω ἀπὸ αὐτὴν τὴν ἰταμὴ ἐπίθεση, κρύβονταν οἱ Ἰταλοί. Τοῦτο ἔγινε σαφές, δύο μῆνες περίπου ἀργότερα, τὶς πρῶτες πρωινὲς ὧρες τῆς 28ης Ὀκτωβρίου τοῦ 1940, ὅταν δηλαδὴ ὁ Ἰταλὸς Πρέσβης Ἐμανουέλε Γκράτσι ἐπισκέφτηκε ἀπροειδοποίητα στὸ σπίτι του τὸν Ἕλληνα Πρωθυπουργὸ Ἰωάννη Μεταξὰ καὶ τοῦ ἐπέδωσε ἰδιοχείρως τελεσίγραφο τῆς Κυβερνήσεως τῆς Χώρας του, μὲ τὸ ὁποῖο ἀπαιτοῦσε τὴν ἐλεύθερη διέλευση τοῦ Ἰταλικοῦ στρατοῦ ἀπὸ τὴν Ἑλληνοαλβανικὴ μεθόριο. Στὸ ἄκουσμα τῶν ἰταλικῶν ἀξιώσεων, ἡ ἄρνησις τοῦ Πρωθυπουρ-γοῦ, ὑπῆρξε ἄμεσος καὶ σαφής: «Alors, c’est la guerre», ποὺ στὰ γαλλικὰ σήμαινε «Λοιπόν, ἔχουμε πόλεμο»!

Γράφει λιτὰ καὶ περιεκτικά, ὁ Μεταξὰς στὸ ἡμερολόγιό του:«Νύχτα στὶς 3 μὲ ξυπνοῦν. Ἔρχεται ὁ Γκράτσι - Πόλεμος

- Ζητῶ Νικολούδη Μαυρουδὴ - Ἀναφέρω Βασιλέα - Καλῶ Πάλαιρετ καὶ ζητῶ βοήθειαν Ἀγγλίας - Κατεβαίνω στὶς 5 - Ὑπουργικὸν Συμβούλιον - Ὅλοι πιστοὶ καὶ Μαυρουδὴς - Ὅλοι πλὴν Κύρου - Βασιλέυς περιφορὰ μαζί του - Φανα-τισμὸς τοῦ λαοῦ ἀφάνταστος - Μάχαι στὰ σύνορα Ἠπείρου - Βομβαρδισμοὶ - Σειρῆνες - Ἀρχίζουμε καὶ τακτοποιούμεθα - ὁ Θεὸς βοηθός !!!»

Πρὶν καν λήξει ἐπισήμως τὸ τελεσίγραφο, ὁ Ἰταλικὸς στρατὸς εἶχε εἰσβάλει στὴν ἙλληνοΑλβανικὴ μεθόριο, μὴ τηρώντας οὔτε κἄν τὰ προσχήματα!

Καὶ ὁ Ραδιοφωνικὸς Σταθμὸς Ἀθηνῶν διακόπτει τὶς ἐκπο-μπές του καὶ μεταδίδει: «Ἐδῶ Ραδιοφωνικὸς Σταθμὸς Ἀθηνῶν. Ἔκτακτον ἀνακοινωθέν: Ἡ Ἑλλάς, ἀπὸ τῆς 6ης πρωινῆς τῆς σήμερον, εὑρίσκεται εἰς ἐμπόλεμον κατάστασιν πρὸς τὴν Ἰταλίαν! Ὁ στρατὸς μας ἀμύνεται τοῦ Πάτριου ἐδάφους! Ζήτω τὸ Ἔθνος!».

Ὁ Ἰωάννης Μεταξάς, ἀπευθύνει διάγγελμα πρὸς τὸν Ἑλλη-νικὸ Λαό:

«Ἡ στιγμὴ ἐπέστη ποὺ θὰ ἀγωνισθῶμεν διὰ τὴν ἀνεξαρ-τησίαν τῆς Ἑλλάδος, τὴν ἀκεραιότητα καὶ τὴν τιμήν της. Μολονότι ἐπεδείξαμεν τὴν πλέον αὐστηράν οὐδετερότητα καὶ ἴσην, πρὸς ὅλους, ἡ Ἰταλία μὴ ἀναγνωρίζουσα εἰς ἡμᾶς τὸ δικαίωμα νὰ ζῶμεν ὡς ἐλεύθεροι Ἕλληνες μοῦ ἐζήτησεν σήμερον τὴν 3ην πρωινὴν ὥραν, τὴν παράδοσιν τμημάτων τοῦ ἐθνικοῦ ἐδάφους κατὰ τὴν ἰδίαν αὐτῆς βούλησιν ὅτι πρὸς κατάληψιν αὐτῶν ἡ κίνησις τῶν στρατευμάτων της. Θὰ ἤρχιζε τὴν 6ην πρωινήν. Ἀπήντησα εἰς τὸν Ἰταλὸν Πρέσβυν ὅτι θεωρῶ καὶ τὸ αἴτημα αὐτὸ καθ’ ἑαυτὸ καὶ τὸν τρόπον μὲ τὸν

ὁποῖον γίνεται τοῦτο ὡς κήρυξιν πολέμου τῆς Ἰταλίας κατὰ τῆς Ἑλλάδος.

Ἕλληνες, τώρα θὰ ἀποδείξωμεν ἐὰν εἴμεθα ἄξιοι τῶν προ-γόνων μας καὶ τῆς ἐλευθερίας, τὴν ὁποίαν μᾶς ἐξησφάλισαν οἱ προπάτορές μας. Ὅλον τό Ἔθνος ἃς ἐγερθῆ σύσσωμον, ἀγωνισθῆτε διὰ τὴν Πατρίδα, τὰς γυναίκας, τὰ παιδιά σας, καὶ τὰς ἱεράς μας παραδόσεις.

Νῦν ὑπὲρ πάντων ὁ ἀγών!»Οἱ Ἕλληνες, στὶς μεγάλες πόλεις, ξύπνησαν ἀπὸ τὸν ἦχο

τῶν σειρήνων. Ἡ εἴδησις τῆς κηρύξεως τοῦ πολέμου, διεδόθη ἀστραπιαίως καὶ σύντομα ὅλοι ξεχύθηκαν στοὺς δρόμους μὲ ζητωκραυγές, σὰν νὰ ἦταν μιὰ σπουδαία γιορτή! Οἱ φαντάροι μας, ἔφευγαν γιὰ τὸ μέτωπο «μὲ τὸ χαμόγελο στὰ χείλη», ὅπως ἀκριβῶς λέει καὶ τὸ τραγούδι, ὑπὸ τὶς ἐπευφημίες τῶν πολιτῶν καὶ τὶς εὐχὲς τῶν μανάδων καὶ τῶν συζύγων! Οἱ Ναοὶ πλημ-μύρισαν ἀσφυκτικὰ ἀπὸ ἀνθρώπους πάσης ἡλικίας, ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἐπεκαλοῦντο τὴν βοήθεια τῆς Παναγίας. Καὶ πράγματι, ἡ Ὑπέρμαχος Στρατηγός, γιὰ ἄλλη μιὰ φορὰ θὰ στεκόταν, συμπαραστάτρια τοῦ Ἔθνους μας!

Δὲν εἶναι λίγες οἱ μαρτυρίες Ἑλλήνων Στρατιωτῶν καὶ Ἀξιωματικῶν, συμφώνως πρὸς τὶς ὁποῖες ἐνεφανίζετο μιὰ μαυροφορεμένη γυναίκα σὲ κρίσιμες στιγμὲς καὶ τοὺς ἔσωζε ἀπὸ ἐνέδρες τοῦ ἀντιπάλου, ἐνῶ στὴν συνέχεια ἐξεφανίζετο μυστηριωδῶς! Παραλλήλως ὅμως, μάρτυρες τέτοιων γεγο-νότων συναντοῦμε καὶ στοὺς ἀντιπάλους!

Ἐνδεικτικῶς, ἀναφέρω τὴν περίπτωση τῆς Παναγίας τῆς

ἐπίκαιρα 1940 καὶ Ἐκκλησία

4 5 5

Σκριπούς: «Σεπτέμβριος 9 τοῦ 1943, βράδυ. Οἱ Γερμανοὶ πλη-σιάζουν στὸν Ὀρχομενὸ Βοιωτίας, μὲ ἀπόφαση νὰ κάψουν τὸ χωριὸ καὶ νὰ σκοτώσουν τοὺς κατοίκους. Ἡ φάλαγγα, ἀποτελούμενη ἀπὸ τρία τάνκς, περνάει μπροστὰ ἀπὸ τὴν πιὸ ἀρχαία ἐκκλησία τῆς περιοχῆς, ἀφιερωμένη στὴν Κοίμηση τῆς Θεοτόκου καὶ κατευθύνεται πρὸς τὸ Διόνυσο. Ξαφνικά, ἐμφανίζεται μιὰ μεγαλόπρεπη γυναίκα, μὲ τὸ χέρι σηκωμένο σὲ ἀπαγορευτικὴ στάση. Τὸ πρῶτο τάνκς ἀκινητοποιεῖται. Τὸ δεύτερο προσπαθεῖ νὰ περάσει καὶ πέφτει σὲ χαντάκι. Τὸ τρίτο «μαρμαρώνει» σὲ ἕνα χωράφι ποὺ προσπάθησε νὰ διασχίσει. Τὴν ἄλλη μέρα, ὁ Γερμανὸς διοικητὴς Χόφμαν ἀπαίτησε ἀπὸ τοὺς κατοίκους ἕνα τρακτὲρ γιὰ νὰ τραβήξει τὰ τάνκς. Τότε συνέβη κάτι θαυμαστό. Τὰ βαριὰ αὐτὰ ἅρματα μετακινήθηκαν σὰν πούπουλα!

– Θαῦμα, θαῦμα! φώναξε ὁ διοικητὴς καὶ ζήτησε ἀπὸ τοὺς κατοίκους νὰ πάει στὴν ἐκκλησία. Κι ἐκεῖ, μπροστὰ στὴν εἰκό-να τῆς Μεγαλόχαρης, ὁ σκληρὸς Γερμανὸς ἀναρίγησε. Γιατί ἀναγνώρισε στὴν οὐράνια μορφή, τὴ γυναίκα ποὺ τοὺς ἔκλεισε τὸ δρόμο! Ἔπεσε στὰ γόνατα καὶ φώναξε μὲ θαυμασμό:

– Αὐτὴ σᾶς ἔσωσε! Νὰ τὴ δοξάζετε. Ὁ Ὀρχομενὸς σώθηκε. Ὁ Χόφμαν ὑπόσχεται πὼς μέχρι

τὸ τέλος τοῦ πολέμου ἡ πόλη δὲν θὰ πάθει κανένα κακό. Τὰ τάνκς φεύγουν μὲ τὰ πυροβόλα κατεβασμένα, γιατί νικήθηκαν ἀπὸ τὴν ὑπέρμαχο Στρατηγό.

Ἀπὸ τότε, ἡ 10η Σεπτεμβρίου καθιερώθηκε ὡς γιορτή. Καὶ μάλιστα, μὲ τὴν ἀκλόνητη ἐτήσια παρουσία τοῦ ἄλλοτε Γερ-μανοῦ διοικητῆ, ὁ ὁποῖος, χρηματοδότησε τὴν πρώτη ἀπει-κόνιση τοῦ θαύματος κι ἀφιέρωσε ἕνα μεγάλο καντήλι: Σὲ Ἐκείνη ποὺ ἔσωσε τὴν περιοχή, ἀλλὰ καὶ τὴν ψυχή του!..»

[Ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸ ἄρθρο-ἀφιέρωμα τῆς ἐφημερίδος “Ἀπογευματινή“, “Οἱ εἰκόνες τῶν θαυμάτων“, Σάββατο 15 – Κυριακὴ 16 Αὐγούστου, 2009, φ. 1.297 (18.242), σέλ. 12)]

Καὶ ἡ ἴδια ἡ Ἐκκλησία μας ὅμως, δίπλα στοὺς ἀγῶνες τοῦ Ἔθνους πάντοτε, δὲν θὰ μποροῦσε νὰ μὴν ἔχει τὸν ρόλο της καὶ στὰ γεγονότα αὐτά. Ὅπως γιὰ τὸν ἀγώνα τοῦ 1821, τὰ μοναστήρια μας ἐκποιοῦσαν ὅλα τά ἱερὰ σκεύη, ὥστε νὰ βγοῦν χρήματα ἀπὸ τὰ μέταλλά τους, προκειμένου νὰ ἀγορα-στοῦν ὅπλα γιὰ τὴν Ἐπανάσταση, ἔτσι καὶ τώρα, οἱ διάφοροι ναοὶ προσφέρουν ἀφιερώματα καὶ συγκεντρωμένα χρήματα, προκειμένου νὰ ἐνισχύσουν τὸ Ἑλληνικὸ Κράτος στὸν ἀγώνα του κατὰ τῶν εἰσβολέων.

Ἡ ἀντίσταση τῶν Ἑλλήνων στὰ βουνὰ τῆς Ἠπείρου, θαυ-μάστηκε ἀπὸ ὅλο τὸν κόσμο, ἐνῶ ὡς γνωστόν, ἀποτέλεσε καὶ τὴν πρώτη συμμαχικὴ νίκη κατὰ τῶν δυνάμεων τοῦ ἄξο-νος, ἀναγκάζοντας μάλιστα τοὺς Γερμανοὺς νὰ κατέβουν στὰ Νότια, καθυστερώντας τὴν ἐπίθεσή τους στὴν Ρωσσία, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ πέσουν στὸ βαρὺ ρωσσικὸ χειμώνα, κάτι ποὺ ἀπέβη μοιραῖο γιὰ τὴν ὅλη ἐξέλιξη τοῦ Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Χαρακτηριστικὴ ὡς πρὸς τὰ παραπάνω, εἶναι ἡ παρακάτω μετάδοση τοῦ Ραδιοφωνικοῦ σταθμοῦ τῆς Μόσχας: «Ἐπο-λεμήσατε ἄοπλοι ἐναντίον ἐνόπλων καὶ ἐνικήσατε. Μικροὶ ἐναντίον μεγάλων καὶ ἐπικρατήσατε. Δὲν ἦταν δυνατὸν νὰ γίνη ἀλλιῶς γιατί εἶσθε Ἕλληνες. Ὡς Ρῶσσοι καὶ ὡς ἄνθρω-ποι, σᾶς εἴμαστε εὐγνώμονες, γιατί χάρη στὶς δικές σας θυσίες

κερδίσαμε τὸν ἀπαιτούμενο καιρὸ νὰ προετοιμάσουμε τὴν ἄμυνά μας. Ἕλληνες, σᾶς εὐγνωμονοῦμε.»

Τελικῶς, ὑπὸ τὴν πίεση τῆς ἐπιθέσεως τεσσάρων οὐσια-στικῶς Δυνάμεων (Ἰταλία, Ἀλβανία, Γερμανία, Βουλγαρία), τὸν Ἀπρίλιο τοῦ 1941 ἡ ἡρωικὴ μικρὰ Ἑλλὰς νικήθηκε. Ἐκεῖ, ρόλο στὴν διήγησή μας, ἔχει καὶ ἡ ἡγετικὴ μορφὴ τοῦ Ἀρχι-επισκόπου Ἀθηνῶν, τοῦ Χρύσανθου, ὁ ὁποῖος ἀρνήθηκε νὰ ὁρκίσει τὴν δωσίλογη κυβέρνηση τοῦ Γεωργίου Τσολάκογλου, μὲ τὰ μεγαλειώδη λόγια: «Δὲν μπορῶ νὰ ὁρκίσω Κυβέρνηση προβληθεῖσα ἀπὸ τὸν ἐχθρό, ἐμεῖς γνωρίζουμε ὅτι τὶς Κυ-βερνήσεις τὶς ὁρίζει ὁ λαὸς ἢ ὁ Βασιλεύς.» Γιὰ τὴν στάση του αὐτή, στὶς 2 Ἰουνίου τοῦ 1941, μὲ Συντακτικὴ Πράξη τῆς κατοχικῆς κυβερνήσεως, καθαιρέθηκε ἀπὸ τὸ ἀξίωμά του.

Ὑπῆρξαν ἀτελείωτα τά παραδείγματα ἡρωισμῶν τῶν ἱερέ-ων μας καὶ γενικώτερα τῶν Ἐκκλησιαστικῶν ἀνδρῶν μας, οἱ ὁποῖοι συνέχισαν μιὰ παράδοση θυσιῶν δύο χιλιάδων ἐτῶν. Διότι μπορεῖ ὁ Ἀριχιεπίσκοπος Χρύσανθος νὰ ἔχασε μόνο τό ἀξίωμά του ἀπὸ τὴν ὑψηλόφρονα αὐτὴ στάση του, μὰ ἀμέτρη-τοι ἄλλοι ἱερωμένοι μας ἔχασαν τὴν ἴδια τὴν ζωή τους! Βιβλία ὁλόκληρα ἔχουν γραφτεῖ, προκειμένου νὰ συγκεντρώσουν ὅσες ἀπὸ αὐτὲς τὶς θυσίες ἔγιναν εὐρέως γνωστὲς καὶ ἡ μνήμη τους δὲν χάθηκε. Ὅλως ἐνδεικτικῶς, θὰ ἀναφέρουμε δύο ἐξ αὐτῶν, μὰ στὸ μέλλον θὰ πρέπει νὰ κάνουμε ἕνα γενικώτερο ἀφιέρωμα γιὰ τοῦτο τὸ τόσο σημαντικὸ θέμα:

1. Ἱερεὺς Γεώργιος Σιούλης, ἀπὸ τὸ χωριὸ Ἁγία Ἀναστασία Ἰωαννίνων. Ἦταν ἐντεταγμένος στὴν Ἐθνικὴ Ἀντίσταση, γι’ αὐτὸ οἱ Γερμανοὶ τὸν συνέλαβαν μαζὶ μὲ ἄλλους ἀγωνιστές, προκειμένου νὰ τοῦ ἀποσπάσουν πληροφορίες, μὰ τὰ βασα-νιστήρια ποὺ τοῦ ἔκαναν, δὲν τὸν ἐλύγισαν. Τὸν μαχαίρωσαν στὸ πρόσωπο καὶ στὸ σῶμα καί, στὴν συνέχεια, τὸν ἔκαψαν ζωντανό, μαζὶ μὲ τοὺς ὑπολοίπους. Δύο χωρικοί, τοὺς βρῆκαν. Στάχτη καὶ καμένα κόκκαλα παντοῦ. Κατὰ θαυμαστὸ τρόπο, μόνο τό σῶμα τοῦ παπᾶ εἶχε μείνει ἀκέραιο. Τὸ πρόσωπό του ἦταν τρυπημένο μὲ μαχαίρι. Στὴν τσέπη του βρέθηκε ἡ Καινὴ Διαθήκη.

2. Πατέρες Μεγάλου Σπηλαίου Καλαβρύτων. Ὕστερα ἀπὸ τὸν θάνατο κάποιων Γερμανῶν Στρατιωτῶν ἀπὸ Ἀντάρτες, Γερμανοὶ πῆγαν στὸ Μέγα Σπήλαιο καὶ γιὰ ἀντίποινα συνέ-λαβαν τοὺς μοναχούς του. Τοὺς ὁδήγησαν σὲ μιὰ κοντινὴ τοποθεσία, τὴν «Κισσωτή». Τελευταῖος στὴν σειρὰ λόγω τῆς κούρασης, καὶ ὁ πρώην ποιμένας τους, ὁ Γαβριὴλ Κόσσυφας, ὁ γηραιότερος τῆς Μονῆς, 96 χρονῶν. Τὰ πολυβόλα ἦταν ἤδη στημένα, ὅταν ἔφτασαν. Οἱ μελλοθάνατοι, δὲν εἶχαν ἀμφιβολία γιὰ τὸ τί τοὺς περιμένει. Ὁ Γερμανὸς ἐπὶ κεφαλῆς, διατάζει τοὺς δεσμῶτες του νὰ ζητωκραυγάσουν ὑπὲρ τοῦ Χίτλερ. «Ὄχι, παιδιά μου!», φωνάζει ὁ γέρος προεστῶς τῆς Μονῆς, «Ἐμεῖς, ἃς σηκώσουμε τὰ μάτια στὸν οὐρανὸ κι ἃς φωνάξωμε ‘ζήτω ἡ αἰωνία Ἑλλάς’»! Ζητοῦν ὁ ἕνας ἀπὸ τὸν ἄλλον συγχώρεση καὶ ξαφνικὰ ἡ Κισσωτὴ ἀντιλαλεῖ ἀπὸ ψυχωμένες ζητωκραυγές: Ζήτω ἡ Ἑλλάς! Ἀκολούθησε ὁ ἦχος τῶν πολυβόλων…

Τὰ σεπτά τους σώματα, οἱ Γερμανοὶ τὰ πέταξαν σὲ μιὰ διπλανὴ χαράδρα.

Αἰωνία τους ἡ Μνήμη!

ἐπίκαιρα

4 5 5

η ενοριά, το επίκεντρο της ζωής μας

έλα κι εσύ, σε περιμένουμε!

Δραστηριότητες στον Ιερό Ναό Αγίας Τριάδας

1. Ενοριακό Σισσύτιο

2. Πρόγραμμα ενίσχυσης

υποσιτιζόμενων παιδιών στα σχολεία

3. Κατηχητικές Συνάξεις μαθητών,

φοιτητών, εργαζομένων και ενηλίκων

4. ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΤΡΟΦΗ:

Μηνιαία ομιλία ενός σημαντικού

εκκλησιαστικού προσώπου

5. Κύκλος νέων μητέρων

6. Κύκλος Κυριών

7. Σχολή Γονέων

με την ψυχολόγο κ. Κερασιώτη Αλεξάνδρα

8. Σχολή Θεάτρου

9. Γυμναστική για όλες τις ηλικίες

10. Σχολή Σκακιού

11. Σχολή Ζωγραφικής

12. Σχολή Αγιογραφίας

13. Σχολή παραδοσιακών χορών

14. Μαθήματα ενισχυτικής διδασκαλίας

Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου

15. Μαθήματα Ιταλικών

16. Χορωδία παιδιών και ενηλίκων

17. Μαθήματα νοηματικής γλώσσας

18. Μαθήματα μουσικοκινητικής

19. Σεμινάριο πλεξίματος

20. Προσκυνηματικές εκδρομές

6 7 7

γιά τήν προσφορά τους στό Ἐνοριακό Κοινωνικό Φροντιστήριο τοῦ Ἱεροῦ μας Ναοῦ.

(Ἁγίας Τριάδος 4, τηλ.: 210-5060700)

Εὐχαριστοῦμε θερμά τούς καθηγητές τοῦ Φροντιστηρίου Μέσης Ἐκπαίδευσης

έλα κι εσύ, σε περιμένουμε!6 7 7

Πλούτωνος 21, ΠετρούποληΤηλ.:210-5016176

Λ. Αγ. Ιεροθέου 110

Περιστέρι-Τ.Κ. 12137

Τ.: 210/5056473-5719123

e-mail: info@fraoulino.gr

ΓΡΑΒΙΑΣ 85 ΚΑΙ ΠΕΡΙΚΛΕΟΥΣ, ΚΗΠΟΥΠΟΛΗ

ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΑ ΕΙΔΗ

39ο χλμ ΠΑΛΑΙΑΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΟΔΟΥΜΑΝΔΡΑ ΑΤΤΙΚΗΣΤ.Κ. 19 600Τηλ. 2293022070Κιν. 6944 642 861, 6972 888 012info@denaxas-mpilias.gr

Βυζαντινή Μεταλλοξυλογλυπτική

Τέχνη

Πετρούπολη, 25ης Μαρτίου 91-93, τηλ.:210 5012266

e mail: petroupoli@tselios.gr

Περιστέρι, Αιμ. Βεάκη 64, τηλ.:216 7005144

e mail: peristeri@tselios.gr

Ίλιον, Πετρουπόλεως 59, τηλ.:210 2691145

e mail: ilion@tselios.gr

Νίκος ΤσέλιοςΤηλ.: 693 6791661

E mail : nikos@tselios.gr