ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2013 ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ

4
πατριαρχης Βαρθολομαιοσ Πολλές φορές υποστηρίζομε ότι πρέπει να δημιουρ- γούμε πρότυπα, ιδιαίτερα στην σύγχρονη εποχή που τα γνήσια πρότυπα έχουν ξεθωριάσει. Δεν είναι κατα- κριτέο αυτό. Είναι όμως ακόμα καλύτερα όταν τα πρό- τυπα δεν τα δημιουργούμε, αλλά τα αναγνωρίζουμε, τα αντιλαμβανόμαστε, τα παραδεχόμαστε, τα μαρτυ- ρούμε, τα αναζητούμε και τελικά τα ανακαλύπτουμε και τα απολαμβάνουμε στη φυσική τους κατάσταση. Με τον τρόπο αυτό κάνουμε αυτό που υπαγορεύει ο Ιερός Χρυσόστομος: «Θαυμάζουμε τα γεγενημένα, ζη- λούμε την αρετήν, εξενέγκωμεν και ημείς εις ετέρους τας ανδραγαθίας των εκείνων»[2]. Με αυτές τις σκέψεις και έχοντας επίγνωση της προ- σωπικής ελαχιστότητάς μου προσπαθώ να σκιαγρα- φήσω μέσα στις γραμμές που ακολουθούν ένα φυσικό και υπαρκτό πρότυπο, χαρισματούχο άνθρωπο, ικανό χειριστή των υποθέσεων της Εκκλησίας, άνθρωπο του πνεύματος, ένθεο υποστηρικτή των ορθοδόξων δογ- μάτων, χορηγό αγάπης, υπεύθυνο στην διακονία της Εκκλησίας, γνώστη του πόνου των λαών, πνευματι- κό αγωνιστή και ιερουργό των θείων μυστηρίων, τον πρώτο της Ιερωσύνης των Ορθοδόξων, τον Οικουμενι- κό Πατριάρχη Βαρθολομαίο τον Α΄. Με την πεποίθηση πάντοτε ότι «Κύριος εμοί βοηθός έσται»[3]. Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος γεννήθηκε στο ιστο- ρικό νησί της Ίμβρου στις 29 Φεβρουαρίου το 1940. Οι γονείς του Χρήστος και Μερόπη Αρχοντώνη, τον ονόμασαν Δημήτριο. Τον ανάθρεψαν «εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου», σε μια εποχή δύσκολη για τον Ελ- ληνισμό της Ανατολής, μεταβιβάζοντάς του θερμή πί- στη προς το Θεό και παράλληλα αγάπη και αφοσίωση προς τα υψηλά ιδανικά του Ελληνισμού. Από πολλή μικρή ηλικία επέδειξε ζήλο για τα γράμ- ματα και τη μάθηση. Τα εγκύκλια γράμματά του τα άκουσε στη γενέτειρά του και στο Ζωγράφειο Λύκειο της Κωνσταντινούπολης. Και κατόπιν αρχίζει με ιερό ενθουσιασμό στη νεανική του ψυχή, τη μάθηση της Ιε- ράς Επιστήμης της Θεολογίας, δαπανώντας το δόλι- χο της εφηβείας του στη μελέτη της Αγίας Γραφής, και των Πατερικών συγγραμμάτων. Ανεβαίνει υπόπτερος τον λόφο της μυροβόλου Χάλκης, τον οποίο επιστέ- φει η περίπυστος Ιερά Θεολογική Σχολή και με από- λυτη αφοσίωση κατατάσσεται μεταξύ των ιεροσπου- δαστών της. Τότε με την ευλογημένη συναναστροφή προτύπων και διδασκάλων, κληρικών και λαϊκών, ο έφηβος ιεροσπουδαστής Δημήτριος Αρχοντώνης πλά- θει τα πρώτα του ευγενικά όνειρα για την εκκλησία και το μέλλον της Ορθοδοξίας. Και τότε εκπληρώνεται το σχέδιο του Θεού: «Της φωνής Κυρίου λέγοντος, τίνα αποστείλω και τις πορεύσεται προς τον λαόν τούτον; και είπα. Ιδού εγώ ειμί, απόστειλόν με»[4]. Το 1961 απεφοίτησε από τη Θεολογική Σχολή με άριστα, εφοδιασμένος με την κατά το δυνατόν γνώση της θεολογίας και με πνευματική δύναμη για μια σθε- ναρή πορεία μέσα στην Εκκλησία. Η μυστική αυτή δύ- ναμη, η ευλογία της ψυχής του, η πεφωτισμένη πίστη, η αφοσίωση στην Εκκλησία, ο έρωτας προς την διακο- νία του λαού του Θεού τον οδήγησαν «εις την τέχνην των τεχνών και την επιστήμην των επιστημών», όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο Γρηγόριος ο Θεολόγος[5]. Αμέσως μετά την αποφοίτησή του χειροτονήθηκε διά- κονος από τον πνευματικό του διδάσκαλο Μητροπολί- τη Ίμβρου και Τενέδου και μετέπειτα Μητροπολίτη Γέ- ροντα Χαλκηδόνος Μελίτωνα στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό της Ίμβρου, στις 13 Αυγούστου 1961. Προικισμένος με σπάνια φυσικά και πνευματικά προσόντα και ενδυναμούμενος από τη ζώσα χάρη του Παναγίου Πνεύματος εισέρχεται σε μία νέα πνευματι- κή περίοδο, βιώνει μια άλλη ζωή που θα σηματοδο- τήσει τον πορεία της Ορθοδοξίας. Η περίοδος εκείνη της ζωής του αποβαίνει πολύτιμη, διότι παράλληλα με τη θύραθεν παιδεία που προσπαθεί να αποκτήσει, σμι - λεύει στο χαρακτήρα του τη μορφή του εκκλησιαστι - κού ποιμένος, επιλέγοντας «όσα εστίν αληθή, όσα σε- μνά, όσα δίκαια, όσα αγνά, όσα προσφιλή, εί τις αρετή και ει τις έπαινος»[6]. Έτσι ακόμα και στη νεαρή του ηλικία θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει κανείς το χα- ρακτηρισμό του Ιερού Χρυσολόγου Πατρός για να πε- ριγράψει την φυσιογνωμία του νεαρού Διακόνου Βαρ- θολομαίου: «Και φοβερός και προσηνής, και αρχικός και κοινωνικός, και αδέκαστος και θεραπευτικός, και ταπεινός και αδούλωτος, και σφοδρός και ήρεμος»[7]. Εμφορούμενος από σεμνά και υψηλά ιδεώδη προς το λαό του Θεού, όπως την διάσωση των Ευαγγελικών διδαγμάτων, την ομολογία της πίστεως, την μετάδο- ση της αγάπης, το κήρυγμα της μετανοίας και της συγ- γνώμης και εμπνεόμενος από την διάθεση φιλομαθεί- ας που είχε, αποφασίζει να συνεχίσει τις σπουδές του στον χώρο της Εσπερίας. Αυτή θα ήταν η πρώτη επα- φή του με τον κόσμο που αργότερα ο ίδιος ως πνευμα- τικός ηγέτης θα ποιμάνει. Από το 1963 έως το 1968, με υποτροφία του Οικουμενικού Πατριαρχείου εκδαπανά- ται σε μεταπτυχιακές σπουδές στο Ινστιτούτο Ανατολι- κών Σπουδών της Ρώμης, στο Οικουμενικό Ινστιτούτο Bossey της Ελβετίας και στο Πανεπιστήμιο του Μονά- χου και εξειδικεύεται στο Κανονικό Δίκαιο. Κατόπιν υποβάλει διδακτορική διατριβή στο Γρηγοριανό Πανε- πιστήμιο της Ρώμης με θέμα: «Περί την κωδικοποίησιν των ιερών Κανόνων και των κανονικών διατάξεων εν τη Ορθοδόξω Εκκλησία», και αναγορεύεται διδάκτο- ρας του προαναφερομένου Πανεπιστημίου. Το 1968 ολοκληρώνει τις σπουδές του και επιστρέ- φει στην Κωνσταντινούπολη. Διορίζεται ως βοηθός σχολάρχου της Ιεράς Θεολογικής Σχολής της Χάλκης και τον επόμενο χρόνο, στις 19 Οκτωβρίου χειροτονεί- ται πρεσβύτερος από τον Γέροντα Μητροπολίτη Χαλ- κηδόνος Μελίτωνα. Ο μακαριστός Πατριάρχης Αθηνα- γόρας μετά από την παρέλευση έξι μηνών από την εις πρεσβύτερο χειροτονία του, του απένειμε το οφφίκιο του Αρχιμανδρίτου εις επιβράβευση της μέχρι τότε δια- κονίας του, αφοσιώσεώς του και προσφοράς του στην Εκκλησία. Με την άνοδο στον πατριαρχικό θρόνο του αοιδίμου Πατριάρχου Δημητρίου αναλαμβάνει την διεύθυνση του ιδιαίτερου Πατριαρχικού Γραφείου, μια θέση αρ- κετά επιτελική και υπεύθυνη, η οποία του δίδει τη δυ- νατότητα να αναπτύξει πλέον πρωτοβουλίες για την προώθηση των υψηλών στόχων του Οικουμενικού Πα- τριαρχείου. Από τον πρώτο κιόλας χρόνο ο μακαρι - στός Πατριάρχης Δημήτριος και η περί αυτόν Αγία και Ιερά Σύνοδος εκτίμησαν την προσφορά και την αφο- σίωση του Αρχιμανδρίτου Βαρθολομαίου στα καθήκο- ντά του και δια παμψηφίας τον εκλέγουν Μητροπολίτη Φιλαδελφείας, τα Χριστούγεννα του 1973. Παράλλη- λα συνεχίζει να παραμένει υπεύθυνος του Πατριαρχι- κού Γραφείου, για δεκαεπτά συναπτά έτη, μέχρι της εκλογής του σε Μητροπολίτη Χαλκηδόνος στις 14 Ια- νουαρίου το 1990. Υπό την υψηλή αυτή ιδιότητα του Διευθυντού του Ιδιαιτέρου Πατριαρχικού Γραφείου, συνοδεύει τον Πα- τριάρχη Δημήτριο σε όλες τις περιοδείες ειρήνης ανά την οικουμένη. Τον στηρίζει, τον προφυλάσσει, τον προστατεύει. Στέκεται δίπλα του ως καλός σύμβου- λος, έντιμος και ειλικρινής παραστάτης, ως φύλα- κας άγγελος. Η εμπειρία του αυτή καθιστά τον Μη- τροπολίτη Φιλαδελφείας Βαρθολομαίο ως μια από τις πιο στιβαρές προσωπικότητες του Οικουμενικού Πα- τριαρχείου ανά τον κόσμο. Παράλληλα ο Μητροπολί- της Βαρθολομαίος αντιλαμβάνεται εκ του σύνεγγυς τα προβλήματα της σύγχρονης κοινωνίας και των πιστών του Οικουμενικού Πατριαρχείου σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης. Οι αποδημίες του Πατριάρχου Δημητρί - ου, στις οποίες πάντοτε συμπεριλάμβανε το στενό του συνεργάτη Μητροπολίτη Βαρθολομαίο, ήταν άλλο ένα Πανεπιστήμιο για τον μέλλοντα να τον διαδεχθεί χαρι- σματούχο κληρικό. Τα χρόνια αυτά ανέπτυξε μια αξιόλογη δραστηριό- τητα, προβάλλοντας τον πνευματικό ρόλο του Οικου- μενικού Πατριαρχείου, και συμβάλλοντας σημαντικά στη σύσφιξη των σχέσεων των ομοδόξων και ετερο- δόξων Εκκλησιών. Για δεκαπέντε έτη υπήρξε μέλος και για οκτώ αντιπρόεδρος της επιτροπής «Πίστις και Τάξις» του Παγκοσμίου Συμβουλίου των Εκκλησιών. Έλαβε μέρος στις Γενικές Συνελεύσεις του Παγκοσμί - ου Συμβουλίου των Εκκλησιών, στην Uppsala το 1968, στο Vancouver το 1893 και στην Cambera το 1991, ενώ το 1990 προήδρευσε στη Γενέυη της Διορθόδοξης Προπαρασκευαστικής Επιτροπής της Αγίας και Μεγά- λης Συνόδου, που εξέτασε το θέμα της Ορθοδόξου Δι- ασποράς. Το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών, εκτι- μώντας την προσφορά του στην Οικουμενική Ενότητα τον εξέλεξε μέλος της κεντρικής και εκτελεστικής επι- τροπής του. Από την εκλογή του σε Μητροπολίτη Φιλαδελφείας, της μεταθέσεώς του στη Μητρόπολη Χαλκηδόνος και μέχρι την εκλογή του στον Πατριαρχικό Θρόνο διετέ- λεσε Σύνεδρος της Αγίας και Ιεράς Συνόδου και πρό- εδρος ή μέλος πολλών Συνοδικών Επιτροπών. Η πα- ρουσία του τόσο ως συμπαρέδρου της Αγίας και Ιεράς Συνόδου, όσο και ως προέδρου των Συνοδικών Επι- τροπών, υπήρξε διακριτική, αξιοπρεπής, ευγενική, σεμνή, με μια λέξη εκκλησιαστική. Οι θέσεις του πά- ντοτε ενέπνεαν αξιοπιστία. Αποτελούσαν απόσταγμα σοφίας και συνέσεως. Ο Μητροπολίτης Βαρθολομαίος, παρόλο το νεαρό της ηλικίας του, διακρίνεται για το γνήσιο εκκλησι- αστικό του φρόνημα, τη χρηστότητα του ήθους, την απροσποίητη σεμνότητα του ύφους του και την ανυ- πόκριτη αγάπη του προς όλους. Η πληρότητα της επι- στημονικής του συγκρότησης, η οξύνοια της διεισδυτι - κής σκέψης του, η ευρυμάθειά του τον αναδεικνύουν αξιόπιστο συνομιλητή, που κατακτά την εμπιστοσύνη και την εκτίμηση των διαλεγομένων εταίρων, εκκλη- σιαστικών και πολιτικών παραγόντων. Έτσι αντιπρο- σωπεύει το Οικουμενικό Πατριαρχείο σε πολλά δι - ορθόδοξα και διαχριστιανικά συνέδρια, σε επίσημες αποστολές προς την Τουρκική και Ελληνική Κυβέρνη- ση και προς τις Ορθόδοξες και μη Εκκλησίες[8]. Πατριαρχείας Διακονίας & Προσφοράς 22ΧΡΟΝΙΑ “Αινέσωμεν άνδρας ενδόξους… την σοφίαν αυτών διηγήσονται λαοί και τον έπαινον αυτών εξαγγέλλει η Εκκλησία[1].” Του Μακαρίου Γρινιεζάκη Αρχιμανδρίτου του Οικουμενικού Θρόνου «Καλωσορίζουμε στην πρωτεύουσα της Μακεδο- νίας μας, τον Παναγιώτατο Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο. Τον υποδε- χόμαστε σε έναν τόπο που είναι ποτισμένος με το αίμα μαρτύρων και σπουδαίων Ελλήνων, ο οποίος μετρά έναν αιώνα ελευθερίας από τον Οθωμανικό ζυγό. Η παρουσία του στη Θεσ- σαλονίκη, πέρα από την πνευματική καθοδήγηση, αποτελεί για το ευσεβές και φιλόθρησκο ποίμνιο, μέγιστη τιμή και ηθική ενίσχυση. Μας δίνει δύναμη και κουράγιο να αντιμετωπί- σουμε την κρίση με υπομονή και να συνεχίσουμε την προσπάθεια για ένα καλύτερο αύριο, πιστεύ- οντας ακόμη περισσότερο στην πρόνοια του Θεού. Του ευχόμαστε καλή παραμονή στη Θεσσαλο- νίκη». Θεόδωρος Γ. Καράογλου Υπουργός Μακεδονίας και Θράκης

description

 

Transcript of ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2013 ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ

Page 1: ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2013 ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ

πατριαρχηςΒαρθολομαιοσ

Πολλές φορές υποστηρίζομε ότι πρέπει να δημιουρ-γούμε πρότυπα, ιδιαίτερα στην σύγχρονη εποχή που τα γνήσια πρότυπα έχουν ξεθωριάσει. Δεν είναι κατα-κριτέο αυτό. Είναι όμως ακόμα καλύτερα όταν τα πρό-τυπα δεν τα δημιουργούμε, αλλά τα αναγνωρίζουμε, τα αντιλαμβανόμαστε, τα παραδεχόμαστε, τα μαρτυ-ρούμε, τα αναζητούμε και τελικά τα ανακαλύπτουμε και τα απολαμβάνουμε στη φυσική τους κατάσταση. Με τον τρόπο αυτό κάνουμε αυτό που υπαγορεύει ο Ιερός Χρυσόστομος: «Θαυμάζουμε τα γεγενημένα, ζη-λούμε την αρετήν, εξενέγκωμεν και ημείς εις ετέρους τας ανδραγαθίας των εκείνων»[2].

Με αυτές τις σκέψεις και έχοντας επίγνωση της προ-σωπικής ελαχιστότητάς μου προσπαθώ να σκιαγρα-φήσω μέσα στις γραμμές που ακολουθούν ένα φυσικό και υπαρκτό πρότυπο, χαρισματούχο άνθρωπο, ικανό χειριστή των υποθέσεων της Εκκλησίας, άνθρωπο του πνεύματος, ένθεο υποστηρικτή των ορθοδόξων δογ-μάτων, χορηγό αγάπης, υπεύθυνο στην διακονία της Εκκλησίας, γνώστη του πόνου των λαών, πνευματι-κό αγωνιστή και ιερουργό των θείων μυστηρίων, τον πρώτο της Ιερωσύνης των Ορθοδόξων, τον Οικουμενι-κό Πατριάρχη Βαρθολομαίο τον Α΄. Με την πεποίθηση πάντοτε ότι «Κύριος εμοί βοηθός έσται»[3].

Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος γεννήθηκε στο ιστο-ρικό νησί της Ίμβρου στις 29 Φεβρουαρίου το 1940. Οι γονείς του Χρήστος και Μερόπη Αρχοντώνη, τον ονόμασαν Δημήτριο. Τον ανάθρεψαν «εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου», σε μια εποχή δύσκολη για τον Ελ-ληνισμό της Ανατολής, μεταβιβάζοντάς του θερμή πί-στη προς το Θεό και παράλληλα αγάπη και αφοσίωση προς τα υψηλά ιδανικά του Ελληνισμού.

Από πολλή μικρή ηλικία επέδειξε ζήλο για τα γράμ-ματα και τη μάθηση. Τα εγκύκλια γράμματά του τα άκουσε στη γενέτειρά του και στο Ζωγράφειο Λύκειο της Κωνσταντινούπολης. Και κατόπιν αρχίζει με ιερό ενθουσιασμό στη νεανική του ψυχή, τη μάθηση της Ιε-ράς Επιστήμης της Θεολογίας, δαπανώντας το δόλι-χο της εφηβείας του στη μελέτη της Αγίας Γραφής, και των Πατερικών συγγραμμάτων. Ανεβαίνει υπόπτερος τον λόφο της μυροβόλου Χάλκης, τον οποίο επιστέ-φει η περίπυστος Ιερά Θεολογική Σχολή και με από-λυτη αφοσίωση κατατάσσεται μεταξύ των ιεροσπου-δαστών της. Τότε με την ευλογημένη συναναστροφή προτύπων και διδασκάλων, κληρικών και λαϊκών, ο έφηβος ιεροσπουδαστής Δημήτριος Αρχοντώνης πλά-θει τα πρώτα του ευγενικά όνειρα για την εκκλησία και το μέλλον της Ορθοδοξίας. Και τότε εκπληρώνεται το σχέδιο του Θεού: «Της φωνής Κυρίου λέγοντος, τίνα αποστείλω και τις πορεύσεται προς τον λαόν τούτον; και είπα. Ιδού εγώ ειμί, απόστειλόν με»[4].

Το 1961 απεφοίτησε από τη Θεολογική Σχολή με άριστα, εφοδιασμένος με την κατά το δυνατόν γνώση της θεολογίας και με πνευματική δύναμη για μια σθε-ναρή πορεία μέσα στην Εκκλησία. Η μυστική αυτή δύ-ναμη, η ευλογία της ψυχής του, η πεφωτισμένη πίστη, η αφοσίωση στην Εκκλησία, ο έρωτας προς την διακο-νία του λαού του Θεού τον οδήγησαν «εις την τέχνην των τεχνών και την επιστήμην των επιστημών», όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο Γρηγόριος ο Θεολόγος[5]. Αμέσως μετά την αποφοίτησή του χειροτονήθηκε διά-κονος από τον πνευματικό του διδάσκαλο Μητροπολί-τη Ίμβρου και Τενέδου και μετέπειτα Μητροπολίτη Γέ-ροντα Χαλκηδόνος Μελίτωνα στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό της Ίμβρου, στις 13 Αυγούστου 1961.

Προικισμένος με σπάνια φυσικά και πνευματικά προσόντα και ενδυναμούμενος από τη ζώσα χάρη του

Παναγίου Πνεύματος εισέρχεται σε μία νέα πνευματι-κή περίοδο, βιώνει μια άλλη ζωή που θα σηματοδο-τήσει τον πορεία της Ορθοδοξίας. Η περίοδος εκείνη της ζωής του αποβαίνει πολύτιμη, διότι παράλληλα με τη θύραθεν παιδεία που προσπαθεί να αποκτήσει, σμι-λεύει στο χαρακτήρα του τη μορφή του εκκλησιαστι-κού ποιμένος, επιλέγοντας «όσα εστίν αληθή, όσα σε-μνά, όσα δίκαια, όσα αγνά, όσα προσφιλή, εί τις αρετή και ει τις έπαινος»[6]. Έτσι ακόμα και στη νεαρή του ηλικία θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει κανείς το χα-ρακτηρισμό του Ιερού Χρυσολόγου Πατρός για να πε-ριγράψει την φυσιογνωμία του νεαρού Διακόνου Βαρ-θολομαίου: «Και φοβερός και προσηνής, και αρχικός και κοινωνικός, και αδέκαστος και θεραπευτικός, και ταπεινός και αδούλωτος, και σφοδρός και ήρεμος»[7].

Εμφορούμενος από σεμνά και υψηλά ιδεώδη προς

το λαό του Θεού, όπως την διάσωση των Ευαγγελικών διδαγμάτων, την ομολογία της πίστεως, την μετάδο-ση της αγάπης, το κήρυγμα της μετανοίας και της συγ-γνώμης και εμπνεόμενος από την διάθεση φιλομαθεί-ας που είχε, αποφασίζει να συνεχίσει τις σπουδές του στον χώρο της Εσπερίας. Αυτή θα ήταν η πρώτη επα-φή του με τον κόσμο που αργότερα ο ίδιος ως πνευμα-τικός ηγέτης θα ποιμάνει. Από το 1963 έως το 1968, με υποτροφία του Οικουμενικού Πατριαρχείου εκδαπανά-ται σε μεταπτυχιακές σπουδές στο Ινστιτούτο Ανατολι-κών Σπουδών της Ρώμης, στο Οικουμενικό Ινστιτούτο Bossey της Ελβετίας και στο Πανεπιστήμιο του Μονά-χου και εξειδικεύεται στο Κανονικό Δίκαιο. Κατόπιν υποβάλει διδακτορική διατριβή στο Γρηγοριανό Πανε-πιστήμιο της Ρώμης με θέμα: «Περί την κωδικοποίησιν των ιερών Κανόνων και των κανονικών διατάξεων εν τη Ορθοδόξω Εκκλησία», και αναγορεύεται διδάκτο-ρας του προαναφερομένου Πανεπιστημίου.

Το 1968 ολοκληρώνει τις σπουδές του και επιστρέ-φει στην Κωνσταντινούπολη. Διορίζεται ως βοηθός σχολάρχου της Ιεράς Θεολογικής Σχολής της Χάλκης και τον επόμενο χρόνο, στις 19 Οκτωβρίου χειροτονεί-ται πρεσβύτερος από τον Γέροντα Μητροπολίτη Χαλ-κηδόνος Μελίτωνα. Ο μακαριστός Πατριάρχης Αθηνα-

γόρας μετά από την παρέλευση έξι μηνών από την εις πρεσβύτερο χειροτονία του, του απένειμε το οφφίκιο του Αρχιμανδρίτου εις επιβράβευση της μέχρι τότε δια-κονίας του, αφοσιώσεώς του και προσφοράς του στην Εκκλησία.

Με την άνοδο στον πατριαρχικό θρόνο του αοιδίμου Πατριάρχου Δημητρίου αναλαμβάνει την διεύθυνση του ιδιαίτερου Πατριαρχικού Γραφείου, μια θέση αρ-κετά επιτελική και υπεύθυνη, η οποία του δίδει τη δυ-νατότητα να αναπτύξει πλέον πρωτοβουλίες για την προώθηση των υψηλών στόχων του Οικουμενικού Πα-τριαρχείου. Από τον πρώτο κιόλας χρόνο ο μακαρι-στός Πατριάρχης Δημήτριος και η περί αυτόν Αγία και Ιερά Σύνοδος εκτίμησαν την προσφορά και την αφο-σίωση του Αρχιμανδρίτου Βαρθολομαίου στα καθήκο-ντά του και δια παμψηφίας τον εκλέγουν Μητροπολίτη Φιλαδελφείας, τα Χριστούγεννα του 1973. Παράλλη-λα συνεχίζει να παραμένει υπεύθυνος του Πατριαρχι-κού Γραφείου, για δεκαεπτά συναπτά έτη, μέχρι της εκλογής του σε Μητροπολίτη Χαλκηδόνος στις 14 Ια-νουαρίου το 1990.

Υπό την υψηλή αυτή ιδιότητα του Διευθυντού του Ιδιαιτέρου Πατριαρχικού Γραφείου, συνοδεύει τον Πα-τριάρχη Δημήτριο σε όλες τις περιοδείες ειρήνης ανά την οικουμένη. Τον στηρίζει, τον προφυλάσσει, τον προστατεύει. Στέκεται δίπλα του ως καλός σύμβου-λος, έντιμος και ειλικρινής παραστάτης, ως φύλα-κας άγγελος. Η εμπειρία του αυτή καθιστά τον Μη-τροπολίτη Φιλαδελφείας Βαρθολομαίο ως μια από τις πιο στιβαρές προσωπικότητες του Οικουμενικού Πα-τριαρχείου ανά τον κόσμο. Παράλληλα ο Μητροπολί-της Βαρθολομαίος αντιλαμβάνεται εκ του σύνεγγυς τα προβλήματα της σύγχρονης κοινωνίας και των πιστών του Οικουμενικού Πατριαρχείου σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης. Οι αποδημίες του Πατριάρχου Δημητρί-ου, στις οποίες πάντοτε συμπεριλάμβανε το στενό του συνεργάτη Μητροπολίτη Βαρθολομαίο, ήταν άλλο ένα Πανεπιστήμιο για τον μέλλοντα να τον διαδεχθεί χαρι-σματούχο κληρικό.

Τα χρόνια αυτά ανέπτυξε μια αξιόλογη δραστηριό-τητα, προβάλλοντας τον πνευματικό ρόλο του Οικου-μενικού Πατριαρχείου, και συμβάλλοντας σημαντικά στη σύσφιξη των σχέσεων των ομοδόξων και ετερο-δόξων Εκκλησιών. Για δεκαπέντε έτη υπήρξε μέλος και για οκτώ αντιπρόεδρος της επιτροπής «Πίστις και Τάξις» του Παγκοσμίου Συμβουλίου των Εκκλησιών. Έλαβε μέρος στις Γενικές Συνελεύσεις του Παγκοσμί-ου Συμβουλίου των Εκκλησιών, στην Uppsala το 1968, στο Vancouver το 1893 και στην Cambera το 1991, ενώ το 1990 προήδρευσε στη Γενέυη της Διορθόδοξης Προπαρασκευαστικής Επιτροπής της Αγίας και Μεγά-λης Συνόδου, που εξέτασε το θέμα της Ορθοδόξου Δι-ασποράς. Το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών, εκτι-μώντας την προσφορά του στην Οικουμενική Ενότητα

τον εξέλεξε μέλος της κεντρικής και εκτελεστικής επι-τροπής του.

Από την εκλογή του σε Μητροπολίτη Φιλαδελφείας, της μεταθέσεώς του στη Μητρόπολη Χαλκηδόνος και μέχρι την εκλογή του στον Πατριαρχικό Θρόνο διετέ-λεσε Σύνεδρος της Αγίας και Ιεράς Συνόδου και πρό-εδρος ή μέλος πολλών Συνοδικών Επιτροπών. Η πα-ρουσία του τόσο ως συμπαρέδρου της Αγίας και Ιεράς Συνόδου, όσο και ως προέδρου των Συνοδικών Επι-τροπών, υπήρξε διακριτική, αξιοπρεπής, ευγενική, σεμνή, με μια λέξη εκκλησιαστική. Οι θέσεις του πά-ντοτε ενέπνεαν αξιοπιστία. Αποτελούσαν απόσταγμα σοφίας και συνέσεως.

Ο Μητροπολίτης Βαρθολομαίος, παρόλο το νεαρό της ηλικίας του, διακρίνεται για το γνήσιο εκκλησι-αστικό του φρόνημα, τη χρηστότητα του ήθους, την απροσποίητη σεμνότητα του ύφους του και την ανυ-πόκριτη αγάπη του προς όλους. Η πληρότητα της επι-στημονικής του συγκρότησης, η οξύνοια της διεισδυτι-κής σκέψης του, η ευρυμάθειά του τον αναδεικνύουν αξιόπιστο συνομιλητή, που κατακτά την εμπιστοσύνη και την εκτίμηση των διαλεγομένων εταίρων, εκκλη-σιαστικών και πολιτικών παραγόντων. Έτσι αντιπρο-σωπεύει το Οικουμενικό Πατριαρχείο σε πολλά δι-ορθόδοξα και διαχριστιανικά συνέδρια, σε επίσημες αποστολές προς την Τουρκική και Ελληνική Κυβέρνη-ση και προς τις Ορθόδοξες και μη Εκκλησίες[8].

Πατριαρχείας Διακονίας& Προσφοράς22ΧΡΟΝΙΑ

“Αινέσωμεν άνδρας ενδόξους…την σοφίαν αυτών διηγήσονται λαοί και

τον έπαινον αυτών εξαγγέλλει η Εκκλησία[1].”

Του Μακαρίου ΓρινιεζάκηΑρχιμανδρίτου του Οικουμενικού Θρόνου

«Καλωσορίζουμε στην πρωτεύουσα της Μακεδο-νίας μας, τον Παναγιώτατο Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο. Τον υποδε-χόμαστε σε έναν τόπο που είναι ποτισμένος με το αίμα μαρτύρων και σπουδαίων Ελλήνων, ο οποίος μετρά έναν αιώνα ελευθερίας από τον Οθωμανικό ζυγό.

Η παρουσία του στη Θεσ-σαλονίκη, πέρα από την πνευματική καθοδήγηση, αποτελεί για το ευσεβές και φιλόθρησκο ποίμνιο, μέγιστη τιμή και ηθική ενίσχυση.

Μας δίνει δύναμη και κουράγιο να αντιμετωπί-σουμε την κρίση με υπομονή και να συνεχίσουμε την προσπάθεια για ένα καλύτερο αύριο, πιστεύ-οντας ακόμη περισσότερο στην πρόνοια του Θεού.

Του ευχόμαστε καλή παραμονή στη Θεσσαλο-νίκη».

Θεόδωρος Γ. ΚαράογλουΥπουργός Μακεδονίας και Θράκης

Page 2: ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2013 ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ

Όλα αυτά τα σπάνια πνευματικά χαρακτηριστι-κά, που σπανίως μπορεί να συναντήσει κανείς συγκε-ντρωμένα σε ένα πρόσωπο, δεν ήταν εύκολο να αγνο-ηθούν από την Αγία και Ιερά Ενδημούσα Σύνοδο, όταν το 1991 εξεδήμησε προς Κύριον ο Μακαριστός Πατρι-άρχης κυρός Δημήτριος. Θεοκινήτω και θεοπνεύστω ψήφω, στις 22 Οκτωβρίου 1991, πριν είκοσι ακριβώς χρόνια η Αγία και Ιερά Ενδημούσα Σύνοδος του Οικου-μενικού Πατριαρχείου εκλέγει δια παμψηφίας τον Χαλ-κηδόνος Βαρθολομαίο εις Αρχιεπίσκοπο Κωνσταντι-νουπόλεως Νέας Ρώμης και Οικουμενικό Πατριάρχη. Εκλέγει τον εκλεκτό και Άξιο των περιστάσεων «ον ει-σήγαγεν εις την δόξαν της Πατριαρχικής Διακονίας και εις την αίγλην της Ιστορίας»[9]. Αναθέτει στον Χαλκη-δόνος Βαρθολομαίο το πηδάλιο για την διακυβέρνη-ση του πρεσβυγενούς Οικουμενικού Πατριαρχείου, της Εκκλησίας Ανδρέου του πρωτοκλήτου, την οποία εκλέ-ισαν Μεγάλες Πατριαρχικές Μορφές.

Η εκλογή του από Φιλαδελφείας, Μητροπολί-του Χαλκηδόνος στον Πάνσεπτο Οικουμενικό Θρόνο, εγκαινιάζει μια νέα περίοδο στην Εκκλησιαστική Ιστο-ρία, αφού ο νέος Πατριάρχης επωμίζεται την υψηλή ευθύνη να οδηγήσει την Ορθοδοξία στην Γ΄ Χιλιετία. Το ευχάριστο άγγελμα της εκλογής του προμηνύει χαρά σε όλο τον Ορθόδοξο και μη κόσμο. Η παρου-σία του στον Πατριαρχικό Θρόνο εμπνέει τις ωραιότε-ρες σκέψεις και τους υψηλότερους οραματισμούς για το μέλλον της Εκκλησίας, διότι ο νέος Οικουμενικός Πατριάρχης είχε ήδη κριθεί Άξιος στη συνείδηση όλου του κόσμου, είχε ήδη πληροφορήσει το χριστεπώνυ-μο πλήρωμα της Εκκλησίας για την δεδομένη επιτυχία του. Ήταν πρόσωπο γνωστό και οικείο.

Η ενθρόνιση του Πατριάρχου Βαρθολομαίου έγινε με την προβλεπόμενη τάξη στον Πατριαρχικό Ναό του Αγίου Γεωργίου στις 2 Νοεμβρίου το 1991.

Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος με την μειλίχια μορφή του και τη χαρισματική παρουσία του αγγίζει τις ψυχές των ανθρώπων. Ο λαός, πλούσιοι και πτωχοί, πιστοί και άπιστοι, άνδρες και γυναίκες, μικροί και μεγάλοι επιθυμούν να αγγίξουν το ράσο του. Τρέχουν πίσω του πιστά και με αφοσίωση, τον αγαπούν, τον επικαλού-νται, με πόθο και τιμή τον πλησιάζουν, τον τιμούν «ως επέχον θέσιν Κυρίου». Αυτοί οι άνθρωποι οι πορσκαρ-τερούντες, οι ανακαινισμένοι και ευλογημένοι ίστανται επί των επάλξεων των τειχών της Γης, ως φύλακες εν νυκτί, και κραυγάζουν στη θέα του Πατριάρχου «ιδού

ο Νυμφίος έρχεται, εξέλθετε εις απάντησιν αυτού».Ουδέποτε θα σταματήσει η αγάπη του λαού προς

τον Πατριάρχη του. Ουδέποτε θα σταματήσει η συρ-ροή ανθρώπων εκεί όπου πηγαίνει ο Πατριάρχης, παρά μόνο αν ο λαός τελικά εξέλθει προς προϋπά-ντησιν του Κυρίου κατά τη Δευτέρα Παρουσία. Η οι-κουμένη γέμισε με τα βήματά του, φυτεύτηκαν δέ-ντρα, κατονομάστηκαν πλατείες και κεντρικές οδοί, έγιναν προτομές, αναρτήθηκαν πλάκες. Ο Πατριάρ-χης Βαρθολομαίος είναι παντού.

Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος από την πρώτη στιγμή της Πατριαρχείας του οραματίζεται μια Ορ-θοδοξία ενωμένη «εν ενί στόματι και μια καρδιά». Πιστεύει ότι πρέπει να υπάρχει εν Αγίω Πνεύματι εναρμονισμός στα διάφορα εκκλησιαστικά ρεύμα-τα, στις ποικίλες ιδεολογίες, στα έντονα προβλήμα-τα που απασχολούν τον σύγχρονο άνθρωπο, στις δι-οικητικές και κανονικές διαφορές. Θεωρεί αναγκαία

για την πρόοδο της Εκκλησίας την αλλη-λοκατανόηση και πιστεύει ακράδαντα ότι πρέπει να σφυρηλατηθεί μια κοινή εικόνα προς τον κόσμο για όλη την Ορθοδοξία. Δίδει έμφαση στις Πανορθόδοξες επιτρο-πές και συνδιασκέψεις, αλλά επιμένει ότι η κοινή γνώμη και η κοινή παρουσία της Ορθοδόξου Εκκλησίας στον κόσμο ξεκινά από το Κοινό Ποτήριο.

Οι Πανορθόδοξες Συνάξεις των Ορθοδό-ξων Προκαθημένων αποτελούν ορατή έκ-φραση της ενότητας των επί μέρους Ορ-θοδόξων Εκκλησιών. Διότι μόνο εκεί που υπάρχει ενότητα επιτυγχάνεται η βίωση της καθολικής συνειδήσεως της Εκκλησίας και εκεί μόνον εκκολάπτεται εκκλησιαστική ζωή, με παλμό και με άσβεστη τη φλόγα της αγιότητάς της[10].

Σημαντική είναι η συμβολή του Πατριάρ-χου Βαρθολομαίου στο Οικολογικό πρόβλη-μα. Δίδει ιδιαίτερη σημασία στην αρχή της

Ινδίκτου, ως ημέρας αφιερωμένης στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και εξαπολύει κάθε χρόνο την ημέρα αυτή μήνυμα με το οποίο καλεί τον κόσμο να προσευχηθεί για την προστασία της κτίσεως.

Οργανώνει τα θερινά Οικολογικά Συνέδρια στη Χάλ-κη, συνέστησε Διορθόδοξη Επιτροπή για τη μελέτη του Οικολογικού προβλήματος. Η όλη δραστηριότητα του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου για το Οικο-λογικό πρόβλημα τον καθιστά παγκοσμίως γνωστό με την προσωνυμία «ο Πράσινος Πατριάρχης».

Η χαρισματική παρουσία του Πατριάρχου Βαρθο-λομαίου ανακαινίζει την Εκκλησία του Χριστού. Νέοι κληρικοί επανδρώνουν το Πατριαρχείο, με σπουδές με πνευματικότητα, με αγάπη και αφοσίωση στην Εκκλη-σία και στο Πατριαρχείο. Σε όλες τις επαρχίες, σε όλα τα κράτη, σε όλη την επικράτεια του Πατριαρχείου πα-ρουσιάζονται νέοι βλαστοί που θρέφονται, μεγαλώ-νουν, ανδρώνονται, και κραταιούνται από την αγάπη του Πατριάρχου Βαρθολομαίου.

Δεν μπορεί να μη σημειώσει κανείς την πατρότη-τα που πλούσια διακρίνεται στον Πατριάρχη Βαρθο-λομαίο. Είναι χάρισμα η πατρότητα. Σήμερα ο κό-σμος είναι γεμάτος πατέρες αλλά δίχως πατρότητα. Γεροντάδες που έχουν μόνο δικαιώματα, εξουσιά-ζουν, είναι δυνάστες ή είναι απλώς αδιάφοροι. Μά-λιστα υπάρχει μια έντονη φιλολογία στις ημέρες μας για το φαινόμενο του Γεροντισμού. Οι περισσότεροι το εξηγούν ως επιθυμία κάποιου να μαζεύει πληθώρα

πνευματικών τέκνων γύρω του, αποβλέποντας ουσι-αστικά στη θεραπεία μιας παράλογης απαιτήσεως και ενός εσωτερικού εγωισμού. Η χειρότερη μορφή γερο-ντισμού όμως δεν είναι αυτή. Είναι όταν ο Γέροντας επαναπαύεται δίχως να θέλει να αναλάβει τις πνευ-ματικές του υποχρεώσεις, αποποιούμενος των ευθυ-νών του που είναι να στηρίξει παντοιοτρόπως το δικό του πνευματικό παιδί. Τότε κάποιος θεωρεί ότι έχει Γέροντα, αλλά στην ουσία ο Γέροντας δεν θεωρεί ότι έχει τέκνα. Είναι η άλλη όψη του νομίσματος.

Στον Πατριάρχη Βαρθολομαίο συναντά κανείς ξεχεί-λισμα αγάπης και πατρότητας. Οραματίζεται για του νέους, δημιουργεί χρηστές ελπίδες, δημιουργεί μέλλον για να το παραδώσει στα πνευματικά του παιδιά, δε διστάζει να στηρίζει του νέους κληρικούς και να ανα-φέρετε στην πρόοδό τους, χαίρεται όταν επαινεί. Δεν επαινεί τον εαυτό του, αλλά τους συνεργάτες του. Του αρέσει να τους παρουσιάζει έναν-έναν ονομαστικά και να υπογραμμίζει τα χαρίσματα του καθενός. Ο μεγα-λύτερος θησαυρός του είναι τα πνευματικά του παιδιά. Τα στηρίζει, τα συμβουλεύει, τα νουθετεί. Δεν διεκ-δικεί πνευματικά δικαιώματα, δεν τα εξουσιάζει αλλά καλλιεργεί αρμονική συνεργασία μεταξύ των, με απώ-τερο σκοπό την προώθηση της προσωπικότητας και κυρίως την βίωση της εν Χριστώ ελευθερίας.

Ο όρος ηγέτης ενεδύθη νέα σημασία όταν ο Πατρι-άρχης Βαρθολομαίος ανέλαβε την πρώτο θρόνο της Ορθοδοξίας. Ο ηγέτης δεν είναι αυτός που μόνο χτί-ζει, ανακαινίζει, οικοδομεί, διοικεί ή που προσπαθεί να επιδείξει ένα κοινωνικό έργο για να αποσπάσει τα χειροκροτήματα των πολλών. Ο ηγέτης είναι αυτός που μπορεί με την παρουσία του να μιλήσει στον κάθε άνθρωπο χωριστά. Είναι αυτός που μπορεί να κερδί-σει καρδιές. Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος σκηνώνει στις καρδιές όλων όσων τον γνωρίσουν, ακόμα και των απίστων.

Εξερχόμενος ο Πατριάρχης από το Φανάρι αντανα-κλά φως εις τον κόσμον. Εισερχόμενος πάλι κάποιος στο Πατριαρχείο γίνεται δέκτης μιας άλλης εμπειρίας, πρωτόγνωρης. Μπαίνοντας στο Πατριαρχικό γραφείο αντικρίζεις ένα χαμόγελο και μια πηγαία αγάπη, που σου δημιουργούν την πεποίθηση ότι αυτό το χαμόγε-λο και αυτή η αγάπη αποτελούν ανοικτό παράθυρο και ανταύγεια καρδιάς. Μιας καρδιάς πλατιάς όπως το ου-ράνιο στερέωμα. Σε χαιρετά και σε κοιτά στα μάτια.

Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος ζη ως ορών, διορών και προορών τα μη ορώμενα. Έχει καρδία προφή-του. Η ζωή του είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένη με το προφητικό χάρισμα. Εξερχόμενος μέσα στο σύγ-χρονο ειδωλοθυτο και ειδωλομανή κόσμο ακούεται η στεντορεία κραυγή της ψυχής του, προφητική.[11] Η παρουσία του αποτελεί μαρτυρία Θεού. Οι ευχές του ζωογονούν τις προς τον θάνατο ψυχές των πιστών, η πορεία του θεωρείται πορεία Θεού, οι μαρτυρίες του συνιστούν μελλόντων επαγγελία, ιδού ώδε ο Χριστός. Αυτός είναι ο ηγέτης.

Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος μπορούμε να πούμε εί-ναι η πιο μεγάλη πνευματική φυσιογνωμία της σύγ-χρονης κοινωνίας. Αφενός διότι εν τω προσώπω του εμψυχώνεται ένας υψηλός πνευματικός θεσμός, ο θε-σμός του Πατριάρχου, αφετέρου διότι ως πρόσωπο δι-αθέτει μια δυναμικότητα ζωής, χάριτος, πλούτου θε-ϊκού, ενεργού προσευχής. Υπηρετεί την Οικουμένη, προσφέρει αισιοδοξία, κηρύττει την ολοκληρωτική ανάσταση «υπέρ της κόσμου ζωής και σωτηρίας».

Ειρηνεύει τον λαό και οι ευλογίες του «ως νεφέ-λαι πέτανται»[12] στον ατέρμονα ορίζοντα. Ο λιβανω-

τός της καρδίας του, η οσμή του θυμιάματος που προ-σφέρει, η ενατένηση του αοράτου και ζώντος Θεού, οι εκχύσεις των δακρύων, οι γραφικοί αλαλαγμοί των δοξολογικών του αινέσεων θησαυρίζονται στην αιω-νιότητα[13].

Σήμερα συμπληρώνονται είκοσι χρόνια από την εκλογή του στον Πατριαρχικό Θρόνο της Κωνστα-ντινούπολης. Είκοσι χρόνια ως φιλόμοχθος σκαπα-νίτης, δουλεύει, λειτουργεί, οργανώνει, περιοδεύει, κηρύσσει, επικοινωνεί, ακούει, δέχεται ακούραστος τον κόσμο, συνεργάζεται, μελετά, γράφει, ευλογεί και αγιάζει. Εκπληρώνει τα κατά Θεόν αιτήματα της Σύγχρονης Ορθοδοξίας, με την διακριτική επέμβα-σή του προλαμβάνει ενδεχόμενους πειρασμούς, δι-ότι «ου μετανοείν αλλά προνοείν χρη τον άνδρα τον σοφόν». Με την ευφυΐα που τον διακρίνει και την κρυστάλλινη ευθυγνωμία του επιλύει τα παρουσια-ζόμενα προβλήματα της Εκκλησίας είτε αυτά είναι πρακτικά είτε κανονικά είτε δογματικά είτε διοικητι-κά. Προορά τα πάντα. Μόνο η ζωή που την αφιερώ-νεις στους άλλους είναι ζωή που αξίζει.

Η σημερινή επέτειος όλους μας συγκινεί. Χαιρόμα-στε για τον Πατριάρχη μας διότι είναι ο ο Πατριάρχης της Ρωμηοσύνης, συνεχιστής των Αποστόλων και συ-ντελεστής της Αποστολικής Διαδοχής. Είναι αυτός που υφαίνει στο αιώνιο υφάδι την τεράστια και ανεκτίμη-τη κληρονομιά της Ορθοδοξίας. Είναι ο συνεχιστής και εκφραστής της πολιάς παραδόσεως, ανατρέφει με το γάλα της ευσεβείας, αντέχει στη φθορά του πανδαμά-τορος χρόνου. Το όνομά του θα εγγραφεί εν βίβλω ζωής. Η ροή των ετών θα αδυνατήσει να καλύψει το όνομά του με το πέπλο της λήθης και να αμαυρώσει την λαμπηδόνα της προσωπικότητάς του. Η ιστορία θα τον ονομάσει Μεγάλο Πατριάρχη όπως έτσι έχει περά-σει στις συνειδήσεις όλων μας. Βαρθολομαίος ο Πάνυς.

Ευχόμαστε και προσευχόμαστε: Βαρθολομαίου του Παναγιωτάτου και Οικουμενικού Πατριάρχου πολλά τα έτη.

Εκπροσωπώντας το σύνολο των μελών του Δημοτικού Συμ-βουλίου του Δήμου μας, καλωσορίζω μετά σεβασμού και αγάπης στον Δήμο Πυλαίας-Χορτιάτη τον Παναγιώτατο, Οικου-μενικό Πατριάρχη της Ορθοδόξου Εκκλη-σίας μας.

Θέλουμε ολόψυχα να εκφράσουμε στο πρόσωπό

του την ευγνωμοσύνη μας και την χαρά όλου του πιστού λαού του τόπου μας για το άγιο πέρασμά του από τον Δήμο μας.

Στο σεβαστό πρόσωπο του βλέπουμε να δια-γράφεται ζωντανά και να ενσαρκώνεται όλη η Ορθοδοξία δια μέσου των αιώνων και να σηκώνει στους ώμους του την πολύπαθη μαρτυρική Ιστο-ρία του Πατριαρχείου του Γένους των Ελλήνων.

Με τον ίδιο τρόπο που ο τόπος μας σηκώνει στους ώμους του το πολύπαθο μαρτυρικό Ολοκαύτωμα του Χορτιάτη.

Προσκαλώ και τους συνδημότες μας, να τον καλωσορίσουμε χαρούμενοι βλέποντας στα μάτια του τον Πατέρα μας.

Να τον καλωσορίσουν και όλοι οι νέοι μας που προσβλέπουν για να πάρουν ελπίδα και φως Χρι-στού ,με την ελπίδα να βρουν διέξοδο στο μέλ-λον τους.

Να τον καλωσορίσουμε όλοι μαζί στην πόλη μας.

ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΕΡΑΝΗΣΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΟΤΑ

Ν. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΠΡΟΕΔΡΟΣ Δ.Σ.ΔΗΜΟΥ ΠΥΛΑΙΑΣ-ΧΟΡΤΙΑΤΗ

Δευτέρα 21 Ὀκτωβρίου

09.00 π.μ. Ἐπίσκεψις εἰς τὸν Ἱερὸν Ναὸν Ἁγίου Παντελεή-μονος Ἀμπελοκήπων. 10.30 π.μ. Ἐγκαίνια Κοινωνικοῦ Ἰατρείου “Ὑγεία” (Λα-γκαδᾶ 53). 11.00 π.μ. Ἐπίσκεψις εἰς τὸν Ἱερὸν Ναὸν Ἁγίου Νεκταρίου Μενεμένης (Δενδροπόταμος).12.00 μ. Ἐγκαίνια 5ου Δημοτικοῦ Σχολείου Ἁγίου Νεκταρί-ου Μενεμένης (Δενδροπόταμος).12.30 μ.μ. Ἐπίσκεψις εἰς τὸ Νοσοκομεῖον “Παπαγεωργίου”.07.00 μ.μ. Ἐκδήλωσις “40 χρόνια Ἱστορίας” τῆς Ἱερᾶς Μητρο-πόλεως Νεαπόλεως καὶ Σταυρουπόλεως, Μονὴ Λαζαριστῶν.

Τρίτη 22 Ὀκτωβρίου

09.00 π.μ. Ἐπίσκεψις εἰς τὰ Συμμαχικὰ Κοιμητήρια Ζέιτενλικ.09.30 π.μ. Ἐπίσκεψις εἰς τὸ 424 Γ.Σ.Ν.Ε. 11.00 π.μ. Ἐγκαίνια Ἐκκλησιαστικοῦ Ξενῶνος συνοδῶν ἀσθενῶν “Φιλοξενία” (ἔναντι Νοσοκομείου Παπανικολάου).11.30 π.μ. Πατριαρχικὸν Τρισάγιον εἰς τὸ Μνημεῖον Καέ-ντων Χορτιάτη.Ἐπίσκεψις εἰς τὸν Βυζαντινὸν Ναὸν Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος Χορτιάτη (12ου αἰ.).12.00 μ. Ὑποδοχὴ Θαυματουργοῦ Ἱερᾶς Εἰκόνος Παναγίας Χορταΐτου (14ου αἰ.) εἰς τὴν Ἱερὰν Μονὴν Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος Χορτιάτη.

Σάββατον 19 Ὀκτωβρίου

05.00 μ.μ. Ἐπίσημος ὑποδοχὴ τῆς Α.Θ.Π. τοῦ Οἰκουμενι-κοῦ Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου ἔμπροσθεν τοῦ Δημαρ-χείου Νεαπόλεως (Στρεμπενιώτη).Ἐν πομπῇ μετάβασις εἰς τὸν Ἱερὸν Καθεδρικὸν Ναὸν Τιμίου Προδρόμου Νεαπόλεως. Ὑποδοχὴ Ἱερᾶς Εἰκόνος Παναγίας Σουμελᾶ ἔμπροσθεν τοῦ Ἐπισκοπείου.06.00 μ.μ. Δοξολογία εἰς τὸν Ἱερὸν Καθεδρικὸν Ναὸν Τιμί-ου Προδρόμου Νεαπόλεως. Ἀποκαλυπτήρια Προσφυγικοῦ Μνημείου εἰς τὸν αὔλειον χῶρον τοῦ Ἱεροῦ Καθεδρικοῦ Ναοῦ.

Κυριακὴ 20 Ὀκτωβρίου

07.30 π.μ. Ὄρθρος καὶ Πατριαρχικὴ Θεία Λειτουργία εἰς τὸν Ἱερὸν Καθεδρικὸν Ναὸν τοῦ Τιμίου Προδρόμου Νεα-πόλεως. Πατριαρχικὸν Τρισάγιον εἰς μνήμην τοῦ μακαριστοῦ Μητρο-πολίτου Νεαπόλεως καὶ Σταυρουπόλεως κυροῦ Διονυσίου. Ἀποκαλυπτήρια Προτομῆς τοῦ μακαριστοῦ Μητροπολίτου κυ ροῦ Διονυσίου εἰς τὸν αὔλειον χῶρον τοῦ Ἐπισκοπείου.05.00 μ.μ. Ἐγκαίνια Συσσιτίου καὶ Πνευματικοῦ Κέντρου Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίων Πάντων Ξηροκρήνης “Σταθμὸς Ἀγάπης”. 06.00 μ.μ. Ἐκδήλωσις Συνεργατῶν Ἐνοριῶν εἰς τὸ Κοινω-νικὸν καὶ Φιλανθρωπικὸν ἔργον τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως (Ξενοδοχεῖον Grand Hotel).08.00 μ.μ. Ἐπίσκεψις εἰς τὸν Ἱερὸν Ναὸν Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου Εὐόσμου.

Page 3: ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2013 ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ

Τις ημέρες αυτές θα βρεθεί κοντά μας ο Παναγιότατος Οικουμενικός Πατρι-άρχης Κωνσταντινου-πόλεως κ. Βαρθολο-μαίος λαμπρύνοντας για μια ακόμη φορά με την Aγιότητά Tου την πόλη μας και επι-βεβαιώνοντας την ιδιαίτερη σχέση του με τη Θεσσαλονίκη.

Ο Παναγιότατος Οικουμενικός μας Πατριάρχης θα εγκαινιάσει τον Εκκλησιαστικό Ξενώνα «ΦΙΛΟ-ΞΕΝΙΑ» στην Εξοχή, μια μεγάλη ανθρωπιστική πρω-τοβουλία, ένα πολύ σημαντικό κοινωνικό έργο του Σεβασμιότατου Μητροπολίτη Νεαπόλεως & Σταυ-ρουπόλεως κ. Βαρνάβα, που έγινε με τη συνδρομή του δήμου μας και θα προσφέρει στέγη φιλοξενίας σε συγγενείς μακροχρόνια ασθενών που νοσηλεύο-νται στο νοσοκομείο Παπανικολάου.

Κατά την παραμονή του στην πόλη μας Ο Οικου-

μενικός Πατριάρχης θα επισκεφτεί επίσης τον τόπο μαρτυρίου του Ολοκαυτώματος στον Χορτιάτη προ-κειμένου να τελέσει τρισάγιο στη μνήμη των 149 συμπολιτών μας που έχασαν με τραγικό τρόπο τη ζωή τους εξαιτίας της βαρβαρότητας των Γερμανών κατακτητών.

Σε πολύ δύσκολες στιγμές για τη χώρα μας η συχνή παρουσία και το αδιάλειπτο ενδιαφέρον του Οικουμενικού Πατριάρχη για την Ελλάδα απο-τελούν ένα υψηλό εθνικό προνόμιο. Αλλά και ως τόπος, όλοι εμείς, θα έχουμε την τιμή και την τύχη να λάβουμε την Ευλογία Του και να ακούσουμε τη σοφία της σκέψης του. Τον καλωσορίζουμε στο δήμο Πυλαίας-Χορτιάτη νιώθοντας μεγάλη την τιμή και βαθιά την υποχρέωση για το ότι ο λαός μας βρί-σκεται πάντοτε μέσα στις προσευχές του.

ΙΓΝΑΤΙΟΣ ΚΑΪΤΕΖΙΔΗΣΔΗΜΑΡΧΟΣ

ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΠΥΛΑΙΑΣ-ΧΟΡΤΙΑΤΗ

Τι μπορεί άραγε να γράψει κάποιος στον περιορισμένο χώρο μιας εφημερίδας για την μεγαλύτερη ίσως χαρισμα-

τική εκκλησιαστική προσωπικότητα της εποχής μας, η οποία «λόγοις και έργοις» λαμπρύνει την Ορθοδοξία όλη από το τα-πεινό Φανάριον της Κωνσταντινουπόλεως;Ό,τι και να γράψεις είναι ελάχιστο μπροστά στο μεγάλο έργο του σεπτού Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως, Νέας Ρώ-μης και Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου, ο οποίος στις 22 Οκτωβρίου 2011 συμπλήρωσε 20 χρόνια στον Πατριαρχι-κό Θρόνο, τον οποίο τίμησαν μεγάλοι πατέρες της Εκκλησίας, όπως ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ο μαρτυρικός Γρηγόριος ο Ε’ και τόσοι άλλοι. Εξάλλου, την Πέμπτη, 2 Νοεμβρίου, ο κ. Βαρ-θολομαίος, ο οποίος τον περασμένο Αύγουστο συμπλήρωσε 50 χρόνια ιεροσύνης, ενθρονίστηκε επίσημα ως ο 270ός Προ-καθήμενος του Θρόνου του Αποστόλου Ανδρέα και ανέλαβε το πηδάλιο της Ορθοδοξίας ως πρώτος μεταξύ ίσων (primus inter pares) ανάμεσα στους προκαθημένους όλων των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών.Θα προσπαθήσω να περιοριστώ σε μερικές προσωπικές εμπει-ρίες από την 20ετή γνωριμία και συναναστροφή μου με τον Πατριάρχη του Γένους μας, ο οποίος ξεκίνησε από την μαρτυ-ρική Ίμβρο και έφθασε το 1991 στην κορυφή της Ορθοδοξίας.Αν θυμάμαι καλά ο Βαρθολομαίος Αρχοντώνης, νεαρός διά-

κονος τότε και μεταπτυχιακός σπουδαστής στη Γερμανία είχε έλθει το καλοκαίρι του 1964 στο πατρικό μου σπί-τι στον Βύρωνα, όπου ο μα-καριστός σήμερα θείος μου μητροπολίτης Νέας Σμύρνης από το 1974-1985 –τότε ιερο-κήρυκας της Αρχιεπισκοπής Αθηνών- συνήθιζε να φέρνει για φιλοξενία προσφιλή του πρόσωπα Ο π. Βαρθολομαίος, όπως μου τον σύστησαν, ήταν συμφοιτητής ενός από τα πνευματικά παιδιά του θείου μου με καταγωγή από την Άρτα, ο οποίος είχε κάνει τις πρώτες θεολογικές σπουδές του στη Θεολογική Σχο-λή της Χάλκης. Πρόκειται για τον κ. Ευστάθιο Γιαννή, Θεολό-γο και Αγιογράφο,επιστήθιο φίλο του σημερινού Πατριάρχη.Από τότε δεν είχα ξαναδεί τον Βαρθολομαίο Αρχοντώνη, με τον οποίο ο θείος μου διατηρούσε επαφή. Έτσι, έμαθα ότι αρ-χικά είχε τοποθετηθεί ως ιδιαίτερος στο Πατριαρχικό Γραφείο του αειμνήστου Δημητρίου και είχε καταστεί άμεσος επιτελι-κός του συνεργάτης στην αντιμετώπιση ολόκληρου του φά-σματος των Διοικητικών και πνευματικών δραστηριοτήτων του κέντρου της Ορθοδοξίας.Τα Χριστούγεννα του 1973 εκλέγεται Μητροπολίτης Φιλαδελ-φείας και στις 14 Ιανουαρίου του 1990 Μητροπολίτης Γέρο-ντος Χαλκηδόνος στη θέση του γέροντα του Μητροπολίτη Με-λίτωνα.Τον Οκτώβριο του 1991 βρισκόμουν σε δημοσιογραφική απο-στολή στη Μόσχα με τον τότε πρόεδρο Γιώργο Βασιλείου. Από την Αθήνα ο αδελφός μου με ειδοποίησε ότι νέος Πατριάρχης είχε εκλεγεί ομόφωνα από την Ενδημούσα Ιερά Σύνοδο του Οι-κουμενικού Πατριαρχείου ο Γέρων Μητροπολίτης Χαλκηδόνος Βαρθολομαίος. Χωρίς δεύτερη σκέψη αποφάσισα να γυρίσω στην Κύπρο και μέσω Αθηνών να πάω για πρώτη φορά στην Πόλη για την ενθρόνιση του που ήταν ορισμένη για τις 11 το πρωί του Σαββάτου 2 Νοεμβρίου.H ενθρόνιση έγινε στον πάνσεπτο Πατριαρχικό Ναό του Αγίου Γεωργίου στο Φανάρι με το λιτό Πατριαρχικό τυπικό και τον σεβασμό, που αρμόζει στην περίοδο πένθους για τον προκά-τοχο του Πατριάρχη Δημήτριο, ο οποίος είχε κοιμηθεί προ ολί-γον ημερών. Η προσαγόρευση του λόγιου Μητροπολίτη Πέρ-γης Ευάγγελου Γαλάνη προς τον νέο Πατριάρχη υπήρξε ένα εξαιρετικό δείγμα του τρόπου, με τον οποίο ομιλούν στο ιστο-ρικό Φανάρι.Ακολούθησε το υπόλοιπο σεμνό τελετουργικό και από τον Πατριαχικό Θρόνο ο κ. Βαρθολομαίος απηύθυνε τον Εν-θρονιστήριο λόγο του, στον οποίο κατά παράδοση αναφέ-ρονται οι σκέψεις και οι κατευθυντήριες γραμμές του νέου Πατριάρχη.«Παραλαμβάνομεν τον σταυρόν Ανδρέου του Πρω-τοκλήτου εις συνέχισιν της ανόδου εις τον κρανίου τόπον, εις συσταύρωσιν ημών τω Κυρίω και τη Αυτού συσταυρουμένη

Εκκλησία εις συντήρηση του φωτός της Αναστάσεως». Αυτά ήταν τα πρώτα λόγια του ενθρονιστηρίου λόγου Του, τα οποία έχει τηρήσει σε όλα τα χρόνια της Πατριαρχικής διακονίας του.Δεν μπορώ με λόγια να περιγράψω τα αισθήματα και τη συ-γκίνηση μου. Αντίκρισα τον 51χρονο τότε νέο Πατριάρχη με δέος, όπως χρόνια πριν είχα αντικρίσει με το ίδιο και μεγαλύ-τερο δέος στην Αθήνα τον προκάτοχο του μακαριστό Αθηνα-γόρα τον Α’. Άλλωστε εκείνος υπερτερούσε κατά πολύ του κ. Βαρθολομαίου ως προς την σωματική διάπλαση. Στα παιδικά μου μάτια έμοιαζε σαν «γίγαντας».Στο Φανάρι επικρατούσε συνωστισμός για την ενθρόνιση. Πήγα στο τέλος να υποβάλω τα σέβη μου στον νέο Προκαθή-μενο της Ορθοδοξίας. Μόλις πήρα την ευλογία του με σύστησε ο φίλος του Ευστάθιος Γιαννής. Ο Πατριάρχης με δάκρυα στα μάτια, γιατί έτρεφε μεγάλη εκτίμηση στον μακαριστό θείο μου, με έκλεισε στην μεγάλη αγκαλιά του.Η πρώτη ακρόαση από το νέο Πατριάρχη στο Γρα-φείο του έγινε, αν θυμάμαι καλά, δυο –τρεις μέ-ρες μετά. Ήταν πολύ οικείος και φιλόξενος. Ο κ. Βαρθολομαίος εντυπωσιάζει με την απλότητα και συνάμα με την αρχοντιά του. Συγκινεί με την αγάπη του και την ανθρωπιά του. Μαγνητίζει με τους τρόπους του, την μελιστάλαχτη συμπεριφο-ρά του.Οι κλητήρες του Πατριαρχείου έφεραν το παρα-δοσιακό καφέ και Εκείνος με κέρασε με τα αγα-πημένα του σοκολατάκια. Τραβήξαμε την πρώτη φωτογραφία μας. Ο κ. Βαρθολομαίος ήταν πολύ συνεσταλμένος. «Φωτογράφος» ήταν η κ. Ελένη Σαμαράκη, σύζυγος του μακαρίτη διαπρεπή Έλ-ληνα συγγραφέα Αντώνη Σαμαράκη, ο οποίος εκτιμούσε πολύ τον Πατριάρχη για την απλότητα, την φιλομάθεια και την ευρύτητα του πνεύματος Την πρώτη συνέντευξη μαζί του την κάναμε τον Δεκέμβριο του 1991 για την εφημερίδα των Αθη-νών «Μεσημβρινή», της οποίας τότε ήμουν αντα-ποκριτής στην Κύπρο. Το 1999 αμέσως μετά την συμφωνία του Ελσίνκι ο κ. Βαρθολομαίος ήταν ο πρώτος στην ιστορία Οικουμενικός Πατριάρχης ο οποίος παραχώρησε συνέντευξη σε κυπριακό Μέσο Ενημέρωσης. Ήταν ο Τηλεοπτικός Σταθ-μός Αντέννα Κύπρου. Η συνέντευξη εκείνη προβλήθηκε δύο φορές, την παραμονή των Χριστουγέννων και την ημέρα των

Θεοφανείων. Μετά από μερικά χρόνια ο Πατριάρχης παραχώ-ρησε στον γράφοντα για τον ΑΝΤΕΝΝΑ δεύτερη συνέντευξη. Στο κλείσιμο της πρώτης συνέντευξης προσέφερα στον Πατρι-άρχη εκ μέρους του ΑΝΤΕΝΝΑ ένα ασημένιο δίσκο που πάνω του είχε χαραγμένο το ιστορικό καράβι της Κερύνειας. Το δέ-χθηκε με συγκίνηση και μπροστά στον τηλεοπτικό φακό, χω-ρίς να το αναμένω, με ασπάστηκε κάτω από την εικόνα του Χριστού που βρίσκεται στο Πατριαρχικό Γραφείο.Ο εξ Ελλάδος λόγιος Αρχιμανδρίτης Δοσίθεος, Ηγούμενος της Ιεράς Σταυροπηγιακής Μονής Τατάρνης Ερυτανίας, εραστής της Πόλης και θερμός φίλος του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο βιβλίο του «Μια γοργόνα στο Κεράτιο» στη σελίδα 44 γρά-φει μεταξύ άλλων «το θάρρος και η τόλμη του Πατριάρχου αποδεικνύονται καθημερινά». Και συνεχίζει: «παλιό μου κατη-χητόπουλο από τον Βύρωνα είναι τώρα δημοσιογράφος. Δου-λεύει στον Αντέννα Κύπρου. Παίρνει συνέντευξη από τον Πα-τριάρχη. Και για πρώτη φορά ο Πατριάρχης ομιλεί ευθαρσώς για το χρονίζον κυπριακό ζήτημα, και τα όσα κόστισε στην ομογένεια.Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος,αναφέρει ο Αρχι-μανδρίτης Δοσίσθεος, μεταξύ άλλων τόνισε στην συνέντευ-ξη: «Προσεύχομαι για όλο τον λαό της Κύπρου, απ΄ άκρου σ΄άκρο για την οριστική λύση του Κυπριακού προβλήμα-τος όπως το είπα στον κ. Κληρίδη τον περασμένο μήνα. Προ-σεύχομαι ειλικρινώς να εξευρεθεί μια βιώσιμη δίκαια λύση του κυπριακού προβλήματος, το οποίο ταλαιπώρησε και το Οικου-μενικό Πατριαρχείο και την Ομογένεια εδώ – επαναλαμβάνω χωρίς να το θέλουν οι Κύπριοι – γι΄αυτό και περισσότερο από κάθε άλλο επιθυμώ και εύχομαι την ταχύτατη και οριστική επί-λυση του Κυπριακού προβλήματος με καλή διάθεση από όλες τις ενδιαφερόμενες πλευρές. Να επικρατήσει και στην Ανατο-λική Μεσόγειο και στα Βαλκάνια και στην Ευρώπη και παντού η Ειρήνη, η δικαιοσύνη και η ελευθερία και όλα αυτά τα ύψι-στα, πανανθρώπινα διαχρονικά ιδανικά, τα οποία όλοι πιστεύ-ουμε και για την επικράτησε των οποίων η Εκκλησία μας πά-ντοτε προσεύχεται και εργάζεται».Στις 11 Ιουνίου 2001 ο Οικουμενικός Πατριάρχης, δείχνοντας την αδελφική αγάπη και τον απέραντο σεβασμό του προς την μαρτυρική Εκκλησία Κύπρου, έστειλε ως επίσημο εκπρόσω-

πο Του τον Μητροπολίτη Περγάμου, καθηγητή του Πανεπιστη-μίου Αθηνών και Ακαδημαϊκό κ. Ιωάννη στην εορτή του ιδρυ-τή και προστάτη της Εκκλησίας μας Αποστόλου Βαρνάβα. Στο τέλος του συλλείτουργου στο ναό του Αποστόλου Βαρνάβα στην Δασούπολη ο Οικουμενικός Πατριάρχης δια του εκπρο-σώπου του προσέφερε στον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Χρυσό-

“ΛΟΓΟΙΣ& ΕΡΓΟΙΣ”

Του Αριστείδη Βικέτου

Δευτέρα 21 Ὀκτωβρίου

09.00 π.μ. Ἐπίσκεψις εἰς τὸν Ἱερὸν Ναὸν Ἁγίου Παντελεή-μονος Ἀμπελοκήπων. 10.30 π.μ. Ἐγκαίνια Κοινωνικοῦ Ἰατρείου “Ὑγεία” (Λα-γκαδᾶ 53). 11.00 π.μ. Ἐπίσκεψις εἰς τὸν Ἱερὸν Ναὸν Ἁγίου Νεκταρίου Μενεμένης (Δενδροπόταμος).12.00 μ. Ἐγκαίνια 5ου Δημοτικοῦ Σχολείου Ἁγίου Νεκταρί-ου Μενεμένης (Δενδροπόταμος).12.30 μ.μ. Ἐπίσκεψις εἰς τὸ Νοσοκομεῖον “Παπαγεωργίου”.07.00 μ.μ. Ἐκδήλωσις “40 χρόνια Ἱστορίας” τῆς Ἱερᾶς Μητρο-πόλεως Νεαπόλεως καὶ Σταυρουπόλεως, Μονὴ Λαζαριστῶν.

Τρίτη 22 Ὀκτωβρίου

09.00 π.μ. Ἐπίσκεψις εἰς τὰ Συμμαχικὰ Κοιμητήρια Ζέιτενλικ.09.30 π.μ. Ἐπίσκεψις εἰς τὸ 424 Γ.Σ.Ν.Ε. 11.00 π.μ. Ἐγκαίνια Ἐκκλησιαστικοῦ Ξενῶνος συνοδῶν ἀσθενῶν “Φιλοξενία” (ἔναντι Νοσοκομείου Παπανικολάου).11.30 π.μ. Πατριαρχικὸν Τρισάγιον εἰς τὸ Μνημεῖον Καέ-ντων Χορτιάτη.Ἐπίσκεψις εἰς τὸν Βυζαντινὸν Ναὸν Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος Χορτιάτη (12ου αἰ.).12.00 μ. Ὑποδοχὴ Θαυματουργοῦ Ἱερᾶς Εἰκόνος Παναγίας Χορταΐτου (14ου αἰ.) εἰς τὴν Ἱερὰν Μονὴν Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος Χορτιάτη.

Σάββατον 19 Ὀκτωβρίου

05.00 μ.μ. Ἐπίσημος ὑποδοχὴ τῆς Α.Θ.Π. τοῦ Οἰκουμενι-κοῦ Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου ἔμπροσθεν τοῦ Δημαρ-χείου Νεαπόλεως (Στρεμπενιώτη).Ἐν πομπῇ μετάβασις εἰς τὸν Ἱερὸν Καθεδρικὸν Ναὸν Τιμίου Προδρόμου Νεαπόλεως. Ὑποδοχὴ Ἱερᾶς Εἰκόνος Παναγίας Σουμελᾶ ἔμπροσθεν τοῦ Ἐπισκοπείου.06.00 μ.μ. Δοξολογία εἰς τὸν Ἱερὸν Καθεδρικὸν Ναὸν Τιμί-ου Προδρόμου Νεαπόλεως. Ἀποκαλυπτήρια Προσφυγικοῦ Μνημείου εἰς τὸν αὔλειον χῶρον τοῦ Ἱεροῦ Καθεδρικοῦ Ναοῦ.

Κυριακὴ 20 Ὀκτωβρίου

07.30 π.μ. Ὄρθρος καὶ Πατριαρχικὴ Θεία Λειτουργία εἰς τὸν Ἱερὸν Καθεδρικὸν Ναὸν τοῦ Τιμίου Προδρόμου Νεα-πόλεως. Πατριαρχικὸν Τρισάγιον εἰς μνήμην τοῦ μακαριστοῦ Μητρο-πολίτου Νεαπόλεως καὶ Σταυρουπόλεως κυροῦ Διονυσίου. Ἀποκαλυπτήρια Προτομῆς τοῦ μακαριστοῦ Μητροπολίτου κυ ροῦ Διονυσίου εἰς τὸν αὔλειον χῶρον τοῦ Ἐπισκοπείου.05.00 μ.μ. Ἐγκαίνια Συσσιτίου καὶ Πνευματικοῦ Κέντρου Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίων Πάντων Ξηροκρήνης “Σταθμὸς Ἀγάπης”. 06.00 μ.μ. Ἐκδήλωσις Συνεργατῶν Ἐνοριῶν εἰς τὸ Κοινω-νικὸν καὶ Φιλανθρωπικὸν ἔργον τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως (Ξενοδοχεῖον Grand Hotel).08.00 μ.μ. Ἐπίσκεψις εἰς τὸν Ἱερὸν Ναὸν Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου Εὐόσμου.

Page 4: ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2013 ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ

στομό τον Α΄ ένα πολύ σημαντικό και συμβολικό δώρο. Ήταν το πιστό αντίγραφο της Παναγίας της Παμμακαρίστου από την περίφημη μονή της Πόλης, η οποία έχει μετατραπεί σε τέμενος και είχε το μεγάλο προνόμιο να κατέχει μία από τις σπουδαιό-τερες ψηφιδωτές φορητές εικόνες, την πασίγνωστη ‘’Παναγία την Παμμακάριστο’’. Σήμερα η η Ιερά Εικόνα έχει τοποθετηθεί στη μέση του νοτίου κλίτους, επάνω σε ειδικό προσκυνητάριο.Ο Χρυσόστομος ο Α’ ευχαρίστησε για την ευγενική χειρονομία του Πατριάρχη, ανταπέδωσε το δώρο και παρακάλεσε τον Μη-τροπολίτη Περγάμου να του μεταφέρει τις θερμές ευχές του για την ονομαστική Του εορτή, που εορτάζεται την ίδια μέρα με αυτή του Αποστόλου Βαρνάβα.Στις 20 Απριλίου 2008 ο Πατριάρχης παραχώρησε στον γρά-φοντα αποκλειστική συνέντευξη για τον «Φιλελεύθερο», που προβλήθηκε υπό τον τίτλο «Δεύτε λάβετε θάρρος, δεύτε λάβε-τε ελπίδα». Στη συνέντευξη αυτή μεταξύ άλλων τόνιζε ο Πα-τριάρχης: «Το μέλλον των Ρωμιών της Πόλης το γνωρίζει ο Θεός. Και γι αυτό δεν απελπιζόμαστε». Επίσης σε άλλο σημείο υπογράμμιζε: «Όταν λειτουργούμε στις ερειπωμένες εκκλησί-ες της Μικράς Ασίας λαμβάνουμε περισσότερη χάριν. Ταυτο-χρόνως δεν πρέπει να λησμονούμε το παρελθόν μας όσο και αν κάτι τέτοιο συναισθηματικώς μας πονά».Από προσωπική πείρα γνωρίζω το ζωηρό ενδιαφέρον του Πα-τριάρχη για το κυπριακό και ότι, όποτε βρίσκει την κατάλληλη ευκαιρία το θέτει στους συνομιλητές του. Εξ άλλου από τότε που άνοιξαν τα οδοφράγματα και οι Κύπριοι πηγαίνουν στην Κωνσταντινούπολη ο Πατριάρχης υποδέχεται όλους με μεγάλη χαρά και τους ομιλεί πάντα για το Κυπριακό και την επιθυμία του να υπάρξει λειτουργική λύση. Εύχεται και προσεύχεται με την ευλογία του θεού και τη λύση του προβλήματος να μπορέ-σει να εκπληρώσει το διακαή του πόθο, ο οποίος είναι η ειρηνι-κή επίσκεψη του στο νησί μας και η προσκύνηση στις διάφορες Μονές και εξαιρέτως στη Μονή του Αποστόλου Βαρνάβα, ιδρυ-τή και προστάτη της Εκκλησίας Κύπρου και στη Μονή του Απο-στόλου Ανδρέα στην Καρπασία για την συντήρηση της οποί-ας, όπως γνωρίζει ο γράφων, επιδεικνύει ζωηρό ενδιαφέρον.Τις μέρες της εκλογής και ενθρόνισης του κ. Βαρθολομαίου γνωστός Τούρκος δημοσιογράφος χαρακτήρισε τον Νέο Πα-τριάρχη «Γέφυρα» μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Άλλοι δημο-σιογράφοι προχώρησαν ακόμη περισσότερο αποκαλώντας τον

«Νταβός» για τις δύο χώρες. Όταν ο κ. Βαρθολομαίος αναφέ-ρεται στους δύο λαούς τονίζει ότι πρέπει να ζήσουν ενωμένοι όπως ζούσαν μαζί για πολλά χρόνια στο παρελθόν και επίσης ότι «το Αιγαίο πρέπει να καταστεί θάλασσα Ειρήνης φιλίας και συνεργασίας ανάμεσα στους δύο λαούς».Στο βιβλίο του «Ότε ήμην παιδίον» ο κ. Βαρθολομαίος σε συ-νέντευξη του στην Μαριάννα Κορομηλά, αφού αναφέρεται στα παιδικά του χρόνια στο μαρτυρικό νησί του, την Ίμβρο, ανα-φέρει «και σήμερα η λατρεία μου επαναλαμβάνω είναι αμείω-τος για το νησί μου». Ο κ. Βαρθολομαίος ο οποίος κάθε χρό-νο επισκέπτεται τακτικά το νησί του τονίζει: «θα μπορούσα να πω πάρα πολλά πράγματα, διότι έχω ανεξάντλητα βιώμα-τα και αμέτρητες αναμνήσεις από τα χρόνια που έζησα στην Ίμβρο. Θα τα κρατώ σαν πολύτιμο θησαυρό μέσα στην ψυχή μου δια βίου».Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος με το πολυσχι-δές έργο του στο οποίο ο «Φιλελεύθερος» είχε αναφερθεί αναλυτικά στο παρελθόν, αποτελεί αναμφισβήτητα μορ-φή και προσωπικότητα με «ενοποιητική παρουσία». ‘Ενας θρησκευτικός ηγέτης «καθολικής αποδοχής», όπως έδειξε το 2000 και η δημοσίσευση του φωτογραφικού πορτραίτου του, που φιλοτέχνησε ο σερ Ρίτσαρντ Άβεντον στο Αμερικα-νικό περιοδικό « New Yorker». Η ενωτική νοοτροπία του Οι-κουμενικού Πατριάρχη είναι, σύμφωνα με τους διάφορους μελετητές, «αποτέλεσμα όχι μόνον βιωμάτων αλλά μιας βα-θειάς κοσμοπολίτικης παιδείας, της οποίας επιστέγασμα εί-ναι η διδακτορική του διατριβή « Περί την κωδικοποίηση των Ιερών Κανόνων και των Κανονικών Διατάξεων εν τη Ορ-θοδόξω Εκκλησία».Είναι συγκινητικό και μοναδικό γεγονός να ίστασαι μέσα στον Πατριαρχικό Ναό ή σε άλλους Ναούς απέναντι σε μια μορφή με στοχαστική και ποιητική παρουσία. Ο Ολιβιέ Κλεμάν, Καθολι-κός συγγραφέας που ασπάστηκε την Ορθοδοξία, έχει παρου-σιάσει πολύ ωραία την στοχαστική πορεία του Πατριάρχη στο βιβλίο του «Η αλήθεια ελευθερώσει υμάς, συζητώντας με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο» .Επίσης δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητο το γεγονός ότι ως μαθητής σε ειδικό τετράδιο κατέγραφε ποιήματα ποι-ητών που τον συγκινούσαν. Από τους ποιητές που ανθολο-γούνται περισσότερο θα αναφέρουμε τον Γεώργιο Δροσύνη

και Ιωάννη Πολέμη. Επίσης στο τετράδιο αυτό πυκνή είναι η παρουσία του Κωνσταντίνου Καβάφη, του Λαπαθιώτη και του Κωστή Παλαμά.Ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Δημήτριος χαρακτήρισε μεγάλο δώρο για την Ορθοδοξία να έχει στην κορυφή της έναν άν-θρωπο σαν τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο.Όπως είπε ο Οικουμενικός Πατριάρχης με τις πρωτοβουλίες του «άνοιξε δρόμους» με αποτέλεσμα τα 300 εκατομμύρια των Ορθοδόξων να αποκτήσουν πιο δυνατή φωνή και να υπολογί-ζονται ακόμα περισσότερο.«Άνοιξε δρόμους», συνέχισε ο κ.Δημήτριος, για το διάλογο και τη συνεργασία των λαών, των πολιτισμών και των θρησκειών και σε πολλές περιπτώσεις – στις οποίες απέτυχε η διπλωμα-τία, ο Οικουμενικός Πατριάρχης κατάφερε πολλά για την ειρη-νική συνύπαρξη των ανθρώπων.«Έγινε ο κυριότερος παράγοντας στην προσπάθεια για την προστασία του περιβάλλοντος» πρόσθεσε ο Αρχιεπίσκοπος Δημήτριος.Συνόδευσα τον Οικουμενικό Πατριάρχη σε πολλές περιοδείες του στην Ελλάδα και στην Μικρά Ασία. Αλησμόνητο όμως όσο ζω θα μείνει το πρώτο ταξίδι μου στη Σμύρνη από όπου ο μα-καρίτης ο πατέρας μου έφυγε βίαια το 1922 σε ηλικία 12 χρο-νών. Ο λόγος του Πατριάρχη σε αυτό που έζησα στη Σμύρνη ήταν ιδιαίτερα παρηγορητικός.Ίσως σε κάποια άλλη ευκαιρία να αναφερθούμε πιο αναλυτικά στο τεράστιο έργο, στον πόνο και την αγωνία του Πατριάρχη για την επαναλειτουργία της Χάλκης και το μέλλον των Ρωμι-ών της Πόλης, Ίμβρου και Τενέδου.Εξάλλου, έκδηλη ήταν η συγκίνηση του Πατριάρχη, όταν το 2004 μετέφερε από τη Ρώμη στο Φανάρι τα ιερά λείψανα των προκατόχων του Ιωάννου του Χρυσοστόμου και Γρηγορίου του Θεολόγου. Ήταν ένα εξαίρετο επίτευγμα του, στο οποίο ήταν παρών και ο σημερινός Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος ως Μητροπολίτης τότε Πάφου.Ανεξίτηλη θα μείνει ακόμη στη μνήμη μου η αγάπη του Οικου-μενικού Πατριάρχη προς τους νέους και ιδιαίτερα προς τα μι-κρά παιδιά. Είτε αυτά είναι ελληνόπουλα, είτε τουρκόπουλα, είτε άλλα από το εξωτερικό. Ιδιαίτερα θυμάμαι την επίσκεψη μας στην Τρίγλια της Μικράς Ασίας την Κυριακή 14 Νοεμβρίου 2004. Μετά τη Θεία Λειτουργία ο Πατριάρχης, επειδή συνέπι-

Τις θερμότερες ευχές του για μακροημέρευση και συνέχιση του έργου του, με την ευκαιρία της επετείου των 50 χρόνων ιεροσύνης και των 20 χρόνων Πατριαρχίας, έδωσε στον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Δημήτριος κατά τη διάρκεια της ιδιαίτερης συνά-ντησης που είχαν την Κυριακή στο Φανάρι.

Προηγουμένως ο Αρχιεπίσκοπος Δημήτριος χοροστάτησε στη Θεία Λει-τουργία που τελέστηκε στον πάνσεπτο Πατριαρχικό Ναό του Αγίου Γεωρ-γίου στο Φανάρι.

Στην ομιλία του τόνισε ότι είναι μεγάλο δώρο για την Ορθοδοξία να έχει στην κορυφή της έναν άνθρωπο σαν τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο.

Όπως είπε ο Οικουμενικός Πατριάρχης χαίρει ιδιαίτερης εκτι-μήσεως σε όλο τον κόσμο και με τις πρωτοβουλίες του άνοιξε δρόμους με αποτέλεσμα τα 300 εκατομμύρια των Ορθοδόξων να αποκτήσουν πιο δυνατή φωνή και να υπολογίζονται ακόμα περισ-σότερο.

Άνοιξε δρόμους, συνέχισε ο κ.Δημήτριος, για το διάλογο και τη συ-νεργασία των λαών, των πολιτισμών και των θρησκειών και σε πολλές περιπτώσεις – στις οποίες απέτυχε η διπλωματία, ο Οικουμενικός Πα-

τριάρχης κατάφερε πολλά για την ειρηνική συνύπαρξη των ανθρώπων. «Έγινε ο κυριότερος παράγοντας στην προσπάθεια για την προστα-σία του περιβάλλοντος» πρόσθεσε ο Αρχιεπίσκοπος Δημήτριος.

«Στα 20 χρόνια της Πατριαρχίας του δεν χτίζει με χόρτα, ξύλα και καλά-μια αλλά με χρυσό, ασήμι και πολύτιμους λίθους για να αντέχουν τα έργα του στο χρόνο» επισήμανε ο κ.Δημήτριος και ευχαρίστησε τον Θεό που έδωσε αυτό τον Πατριάρχη σε μια ταραγμένη εποχή από την τρομοκρα-τία, τους πολέμους και τη διαφθορά.

Τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής συνοδεύουν ο βοηθός Επίσκοπος Φασιάνης Αντώνιος και ο Αρχιδιάκονός του κ.Παντελεήμων.

των Νικολάου Μαγγίνα και Νίκου Παπαχρήστουφωτογραφίες του Νικολάου Μαγγίνα

πτε η γιορτή του μπαϊραμιού γύρισε όλη την κωμόπολη και συναναστράφηκε με τα παιδιά κάθε ηλικίας, τα οποία αφού ευλογούσε, τους έδινε ένα μικρό φιλοδώρημα και τους ευχό-ταν «σεκέρ- μπαϊράμ» (καλό μπαϊράμι). Πριν μερικά χρόνια ο Πατριάρχης παρέθεσε ένα δείπνο-iftar, στην νηστεία του ρα-μαζανιού στα παιδιά των φαναριών στο Μακροχώρι, που εί-ναι γνωστό από το ξακουστό διήγημα της Λωξάνδρας. Όταν τέλειωσε το δείπνο ένα παιδί πρόσφερε στον Πατριάρχη μια μικρή μαργαρίτα, την οποία μόλις είχε κόψει από εκεί κοντά. Ήταν ένα δώρο ευγνωμοσύνης μεγαλύτερο και πολυτιμότε-ρο από κάθε άλλο.Το 2000, Κυριακή του Θωμά, στην πρώτη επίσκεψη του στην Καππαδοκία ήταν συγκλονιστική η υπαίθρια Θεία Λειτουργία στα Πετρομονάστηρα. Τα Χριστούγεννα του ίδιου χρόνου συ-γκλήθηκε στην Κωνσταντινούπολη σύναξη των προκαθημέ-νων όλων των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών. Ξεχώρισε το απόδειπνο στην Ιερά Μονή Βαλουκλή, όπου ο Πατριάρχης προσευχόταν ιστάμενος κάτω από τον πατριαρχικό θρόνο. Μαζί του συμπροσεύχονταν, παρά το προχωρημένο της ώρας, ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος και οι μακαριστοί Πα-τριάρχης Αλεξανδρείας Πέτρος και Σερβίας Παύλος,παρά τη μεγάλη του ηλικία.Το 2001 γιόρτασε στην Ίμβρο τα 40 χρόνια της ιεροσύνης του. Βρισκόμουν εκεί. Μετά τη Θεία Λειτουργία ο Πατριάρ-χης πήγε στο καφενείο που κάποτε διατηρούσε ο πατέρας του Χρίστος Αρχοντώνης. Ο κόσμος πολύς. Εγώ με άλλους συναδέλφους είχαμε μείνει απέξω. Σε κάποια στιγμή άκου-σα ότι με καλούσε. Μπήκα στο καφενείο, άνοιξε την τσάντα του και μου πρόσφερε ως ενθύμιο μια φωτογραφία, στην οποία ήταν ο ίδιος, ο μακαρίτης ο νονός μου Γιάννης και η επίσης μακαρίτισσα θεία μου Θέκλα. Οι θείοι μου είχαν πάει για ιατρικούς λόγους στο Μόναχο και ο νεαρός τότε διάκο-νος Βαρθολομαίος είχε προσφερθεί να κάνει τον μεταφρα-στή. Η φωτογραφία έγραφε από πίσω με δικά του γράμμα-τα « Μόναχο, Αύγουστος 1962». Αργότερα βρεθήκαμε στο πατρικό του σπίτι. Η ματιά του «καρφώθηκε» εκεί που άλ-λοτε ήταν το εικονοστάσι. Μας έδειξε και τις άλλες κάμα-ρες του μικρού σπιτιού και έφθασε στο παράθυρο, κοίταξε έξω και μας είπε: «εδώ διάβαζα και εδώ έμαθα το φεγγα-ράκι μου λαμπρό».

«Ο Οικουμενικός Πατριάρχηςάνοιξε δρόμους»

Ευχαριστούμε τις άνωθεν εταιρίες για τη συμμετοχή τους στην εκτύπωση του ένθετου αφιερώματος.