Κυριακή 08-02-2015

3341

Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Κυριακή 8 Φεβρουαρίου 2015 • Αρ. φ. 1237 • 2 €

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ

Χ. Γεωργούλας:Ο κ. Σαμαράς σταθερά απότην πλευρά των δανειστώνΑποκαλυπτική η ομιλία τουστην Κ.Ο. της Ν∆ σελ. 5

...Π. Κλαυδιανός:Το έκτακτο Eurogroupη πρώτη μικρή νίκηΗ ΕΚΤ, τα ελληνικά ομόλογακαι οι διαπραγματεύσεις σελ. 3

ΡΕΠΟΡΤΑΖΚυβέρνηση: Πιστήστη σαφή λαϊκή εντολήΑποφασισμένη η Αθήναγια σκληρή στάση απέναντιστους δανειστές σελ. 10, 11

...Νέα ∆ημοκρατία:Απαγορεύεται η αυτοκριτικήμέχρι νεωτέραςΜονόλογος του Σαμαράτην ώρα που το έκτακτο συνέδριοπλησιάζει σελ. 8

∆ΙΕΘΝΗΒ. Κεφαλά: Η απελεύθερωσητου ΚομπάνιΗ νίκη των Κούρδων δενεξαντλείται σε συμβολικόκαι ψυχολογικό πεδίο σελ. 15

...Φρ. Λούσα: Η Αθήναείναι σήμερα η πρωτεύουσατης ΕυρώπηςΤο ιστορικό στέλεχος του“Μπλόκο” μιλά για τις ελπίδεςπου δημιουργεί η νίκητου ΣΥΡΙΖΑ σελ. 16, 17

ΣΥΡΙΖΑ, Ποδέμος καιη ευρωκομμουνιστικήκληρονομιά

Σελ. 30, 31

Πολιτικόςόρκοςγια όλουςΤου Σταύρου Ζουμπουλάκη*

Το ζήτημα της διαβεβαί-ωσης των βουλευτών,της κυβέρνησης, των αι-

ρετών της αυτοδιοίκησης ότι θαασκήσουν τα καθήκοντά μαςσύννομα και προς το συμφέροντου λαού είναι ένα πολύ απλόζήτημα. Η διαβεβαίωση αυτήπρέπει να δίνεται πολιτικά, μεαυτό που λέμε πολιτικό όρκο.Και από ό,τι φαίνεται εκεί οδη-γούνται τα πράγματα. Όλο καιπιο συχνά και όλο και πιο πολ-λοί δίνουν πολιτικό όρκο, τώραπια, για πρώτη φορά, και οίδιος ο πρωθυπουργός. Η Εκ-κλησία, ευτυχώς, δεν αντέ-δρασε καθόλου στον πολιτικόόρκο του πρωθυπουργού καιτων περισσότερων μελών τηςκυβέρνησης, αυξάνεται μάλι-στα διαρκώς και ο αριθμός των

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 2

Αθήνα - Βρυξέλλεςµια πλατεία δρόµος

ΕΝΕΡΓΟ ΡΟΛΟ ΣΤΗ ∆ΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ ΑΠΟΚΤΑ Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ

Νίκος Θεοχαράκης:Αναζητείται λύση κατάλληληκαι για τις δύο πλευρές

Σελίδες 6, 7

Χρήστος Χατζηιωσήφ:Η νίκη δεν είναιμόνο του ΣΥΡΙΖΑ

Σελίδες 9

ΚΚΟΟΙΙΝΝΩΩΝΝΙΙΑΑ

Ένας ήλιος πίσω από τα κάγκελαΜια θεατρική παράσταση των κρατουμένων στο νοσοκομείο του Κορυδαλλού

Ο τρίτος παίκτης στη μάχη της διαπραγμάτευσης κάνει ήδη τηνεμφάνισή του στηρίζοντας τις προσπάθειες της νέας κυβέρνη-σης. Τη στιγμή που ο πρωθυπουργός και οι υπουργοί της, μεπυκνό πρόγραμμα συναντήσεων στις πρωτεύουσες της Ευρώπης,επιχειρούν να ανοίξουν δρόμο διαλόγου με τα θεσμικά όργανατης ΕΕ δημιουργώντας ρήγματα στο τείχος των «δεσμεύσεων πουπρέπει οπωσδήποτε να τηρηθούν», εκδηλώσεις συμπαράστασηςστο επίπονο έργο της έρχονται αρωγοί από το εσωτερικό και τοεξωτερικό.

∆εν είναι μόνο οι 300 διανοούμενοι από όλο τον κόσμο, τα Ευ-ρωπαϊκά Συνδικάτα, οι Έκπληκτοι Οικονομολόγοι, που ζητούναπό τους δανειστές να εισακουστούν οι λογικές διεκδικήσεις τηςνέας ελληνικής κυβέρνησης και να γίνει σεβαστή η νωπή λαϊκήθέληση. Είναι και ένα κίνημα συμπαράστασης, που αρχίζει νααναπτύσσεται στο εσωτερικό στηριγμένο σε μια κοινή γνώμη,που αναγνωρίζει και στηρίζει το δίκαιο χαρακτήρα των θέσεώντης με μια ευρύτητα κατά πολύ μεγαλύτερη από εκείνη που κα-ταγράφηκε στις πρόσφατες εκλογές.

Σε δημοσκόπηση που πραγματοποιήθηκε από το πανεπιστήμιοΜακεδονίας (με υπεύθυνο τον καθηγητή Ν. Μαραντζίδη, στις 4και 5 Φεβρουαρίου) καταγράφονται σημαντικά και χαρακτηρι-στικά ευρήματα:

• Το 75% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι η κυβέρνηση θα εφαρ-μόσει το σύνολο των εξαγγελιών της.

• Το 59,5% πιστεύει ότι εξ αυτού θα συνεχιστεί η αντιπαράθεση

με την τρόικα. • Επιπλέον, το 72% θεωρεί ότι η αντιπαράθεση αυτή, στην

οποία επιμένει η κυβέρνηση, είναι σωστή επιλογή. Αξίζει να σημειωθεί ότι ακόμη και στους ψηφοφόρους της Ν∆

και του ΠΑΣΟΚ τα ποσοστά που αφορούν το τελευταίο ερώτημαείναι πολύ υψηλά υπέρ της κυβέρνησης: 43,5% των ψηφοφόρωντης Ν∆ και 54,5% του ΠΑΣΟΚ θεωρούν σωστή την πολιτική τηςαντιπαράθεσης, προκειμένου να επιτευχθεί συμφέρουσα για τηχώρα συμφωνία.

Το συμπέρασμα που συνάγεται από την έρευνα, είναι ότι η στή-ριξη της νέας κυβέρνησης και των επιλογών της είναι σήμερα,μετά τις εκλογές, ευρύτατη, ξεπερνάει κατά πολύ τα όρια των ψη-φοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ και αγγίζει το σύνολο τουεκλογικού σώματος περνώντας πάνω από τις κομματικές οριο-θετήσεις. Πρώτες ενδείξεις ότι το σώμα αυτό της ευρύτατης στή-ριξης κινείται, αποτέλεσαν οι μαζικές συγκεντρώσεις, που πραγ-ματοποιήθηκαν με διαδικτυακό κάλεσμα στην Αθήνα, τη Θεσσα-λονίκη και άλλες πόλεις την Πέμπτη το απόγευμα. Παρόμοιες κι-νητοποιήσεις, και προφανώς αποτελεσματικότερες, προγραμμα-τίζονται ήδη για τις 11 Φεβρουαρίου, ημέρα της έκτακτης συνε-δρίασης του Γιούρογκρουπ, με θέμα την Ελλάδα.

Αν είναι να κτιστεί, τελικά, η προτεινόμενη «γέφυρα» ανάμεσαστις απαιτήσεις της Αθήνας και τις εμμονές των Βρυξελλών, σί-γουρα στα θεμέλιά της θα υπάρχουν οι «νέες πλατείες», που φαί-νεται ότι ξαναζωντανεύουν.

Χριστόφορος Βερναρδάκης:Το κόμμα, η κυβέρνησηκαι το κράτος

Σελ. 12

Γιώργος Βελεγράκης: Οικολογική πολιτικήκαι το ζήτημα των Σκουριών

Σελ. 20

Σταύρος Τομπάζος: Κέρδισε τις εντυπώσειςο Τσίπρας στην Κύπρο

Σελ. 21

ΑΑΡΡΘΘΡΡΑΑ

1111 ΦΦΕΕΒΒΡΡΟΟΥΥΑΑΡΡΙΙΟΟΥΥ,, 1188::0000

Σελ. 24

22 Η ΕΠΟΧΗ 8 Φεβρουαρίου 2015ΘΕΜΑΤΑ

ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣΙδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών,Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.

Βλαχάβα 11 & Αθηνάς, 3ος όροφος,Αθήνα 105 51

ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3630523, 3619513 -3619514 • FAX: 3619610

Εκδότρια:Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού

Συνδρομές (σε ευρώ)• Εσωτερικού: 150 • Kύπρος: 250

• Ευρώπη: 250 • Λοιπός κόσμος: 250Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: ΣΤ’ Αθηνών

Αρ. Λογαριασμού: 72038528658ΙΒΑΝ GR

3801107200000072038528658ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ

Ηλεκτρονική ∆ιεύθυνση:[email protected]

www.epohi.grΚωδικός εντύπου: 3341

Την περασμένη Πέμπτη, πρώτη ημέρα ανά-ληψης των καθηκόντων των νέων βου-λευτών, με την ορκωμοσία τους, άφησα

τη μηχανή στη Ρηγίλλης και έφτασα με ταπόδια στο αστυνομικό φυλάκιο της εισόδου τηςΒουλής. Χαμός από πρόσωπα ανδρικά και γυ-ναικεία. Ορισμένα γνωστά λόγω υπερβολικήςπαρουσίας τους στα κανάλια, αλλά και από κυ-βερνητικές θέσεις που κατείχαν. Το ενδιαφέ-ρον, βέβαια, των φωτογράφων και των τηλεο-πτικών καμερών ήταν οι ενδυματολογικές εμ-φανίσεις πολιτικών και των συνοδών τους…

Ο αστυνομικός της πύλης με σταμάτησε ρω-τώντας με τι είμαι. Βουλευτής, του είπα. Απόπού; Από την Ηλεία, του απάντησα «Α! Απόεκεί είμαι κι εγώ. Από την πολυτραγουδισμένηκαι πολύκαφτη Ηλεία», μου πέταξε. Του χαμο-γέλασα συγκαταβατικά, αλλά δεν είχε χρόνο γιασυζήτηση και μείναμε να τα ξαναπούμε άλληφορά. Γρήγορα έστριψα πηγαίνοντας να εξε-ρευνήσω τα κατατόπια του αχανούς –πρώηνανακτόρα– κοινοβουλίου. Εκεί έχει τα πάντα.Από περίπτερο και κυλικεία έως τράπεζα.

Έχει χαρτί...

Για κάποιον παρατηρητήμου, θα έκανε εντύπωση ηεπίσκεψη μου πρώτα στιςτουαλέτες. ∆εν επρόκειτογια συχνοουρία ή για κό-ψιμο αλλά για «έρευνα πο-λιτικής αγοράς».Ήθελα νατσεκάρω αν η ελληνικήΒουλή είχε χαρτί τουαλέτας–γιατί δεν το κρύβω– είχαπροβληματιστεί με την προει-δοποίηση της κ. Βούλτεψη, ότιαν αναλάβει την κυβέρνηση ο ΣΥ-ΡΙΖΑ τότε δε θα υπάρχει χαρτί υγείας.Στην πρώτη τουαλέτα υπήρχαν αρκετά χαρτιάυγείας. Τα έψαξα περισσότερο. Ήταν έξω απότο γραφείο του τέως πρωθυπουργού και επομέ-νως οι άνθρωποί του θα φρόντιζαν εγκαίρωςγια προμήθειες. Το ίδιο συμπέρασμα έβγαλακαι για τις παραπλήσιες τουαλέτες πρώην πρω-θυπουργών. ∆ε βγάζω άκρη, σκέφτηκα. Σήμεραείναι μέρα γιορτής. Τελικά πήγα σε μια απόμα-κρη τουαλέτα στο 5ο υπόγειο του γκαράζ τηςΒουλής, αλλά και εκεί υπήρχαν τα σχετικά απα-ραίτητα χαρτιά.

Άρχισε να κλονίζεται ο ψυχισμός μου από τιςδηλώσεις της κ. Βούλτεψη. «Είναι φανατική»,αποφάνθηκα. Εδώ αμέσως μετά τις εκλογέςβγήκε και κατήγγειλε κυβερνητικούς του ΣΥ-ΡΙΖΑ ότι πάνε ατημέλητοι στα πάνελ, ενώ αυτή,όπως διατράνωνε, πριν επισκεφθεί τα πρωινά-δικα ερχόταν η μακιγιέρ και η κομμώτρια τηςξημερώματα στο σπίτι της. Προφανώς, σκέ-φτηκα, χωρίς ένσημα για βαρέα και ανθυγιεινάεπαγγέλματα…

∆εν μπορεί ο κ. Σαμαράς είναι πιο υπεύθυνοςαπό την Βούλτεψη. Έτσι πήγα στο υποκατά-στημα της Εθνικής και είδα μια μεγαλούτσικησειρά μπρος από τα ΑΤΜ της. «Βρε τον μπα-γάσα, έπεσε μέσα», συλλογίστηκα. «Έρχεται ησειρά του καθενός που περιμένει και το μηχά-νημα βγάζει ένα μήνυμα. «Λεφτά δεν υπάρχουν.Απευθυνθείτε στον κ. Βαρουφάκη»! Πήγαδίπλα στους ανθρώπους που συναλλάσσοντανκαι είδα ότι έπαιρναν λεφτά και τα έχωναν βια-στικά στις τσέπες ή στις τσάντες τους, λες καιφοβόντουσαν ότι θα τους ορμούσαν σουλατσα-

δόροι. «Θα βάζουν κάποιον ειδικό κωδικό καινα δίνει μόνο σε νεοδημοκράτες λεφτά», πήγανα σκεφτώ, αλλά με πρόλαβε συνάδελφός μουαπό την Καρδίτσα που ευχήθηκε και για τουςδυό μας «σιδεροκέφαλοι».

Ριψάσπιδες ή μαχητές;

Αυτές οι τρομοκρατικές προβοκάτσιες, πουδεν είχαν σημειωθεί προεκλογικά ακόμα καιστη μεταεμφυλιοπολεμική περίοδο, η Ν∆ συνε-χίζει ακάθεκτη τη με κάθε τρόπο και μέσο, τηνέξω από κάθε αντιπολιτευτική τακτική, ιδίωςτο πρώτο διάστημα που αναλαμβάνει μια νεοε-κλεγείσα κυβέρνηση. Πολύ περισσότερο πουαυτή η κυβέρνηση έχει χαρίσει τα πρώτα χαμό-γελα στους πολυπαθείς κατοίκους της χώρας.Στην αρχαιότητα και στο Βυζάντιο οι αποτυγ-χάνοντες ηγήτορες πήγαιναν να μονάσουν, συ-νήθως έμεναν εκεί, ή επανέρχονταν μετά απόπλήρη μεταστροφή της στάσης τους.

Η σημερινή ηγεσία της Ν∆ δεν έχει ακόμα αν-τιληφθεί ότι η κοινωνία την έχει κατατάξει

στην ομάδα των ριψάσπιδων, αυτώνδηλαδή που στη μάχη πετούν το

όπλο τους από δειλία ή προ-σχωρούν ικέτιδες στον αντί-

παλο. Και στην Κατοχήυπήρχαν τέτοιες φωνές καιπροτροπές: «Να τα πηγαί-νουμε καλά με τους Γερμα-νούς. Να καθίσουμε στ’αυγά μας», έλεγαν. Καικάθε μέρα που περνούσε

ας πέθαινε ο κόσμος, αςέπαιρναν το βιος του, ας

ζούσε ταπεινωμένος και χωρίςαξιοπρέπεια και υπερηφάνεια.

Αντίθετα, το ΕΑΜ τον βοήθησε νασηκώσει το ανάστημά του, να αισθαν-

θεί υπερήφανος και ζωντανός, δημιουργών-τας τις συνθήκες ανάτασης για να έρθει νωρί-τερα η ώρα της απελευθέρωσης από τους Ναζί.

Υπερβολικοί οι παραλληλισμοί. Ας κρατή-σουμε, όμως, αυτό που διατράνωσε και ο πρω-θυπουργός. Ότι θέλουμε να είμαστε ισότιμοιστο κοινό μας σπίτι που είναι η Ευρώπη και όχιπειραματόζωα που τα σπρώχνουν στη ζώνη τηςβαθιάς ανθρωπιστικής κρίσης. Θέλουμε να στα-θούν ξανά όρθιοι και να ικανοποιήσουμε (τιςμετρημένες άλλωστε) προσδοκίες τους για τηζωή και το (θιγμένο) είναι τους. Και εμείς θατους επαναλάβουμε τη σολομώντεια ρήση:««ετοιμάζονται βαριές ποινές δια τους διε-φθαρμένους και ανήθικους, καθώς επίσης επι-φυλάσσονται τιμωρίες και για τους άφρονες,που παρεκτρέπονται»!

Αυτά βλέπουν οι απλοί πολίτες που στηρί-ζουν σε πρωτοφανή ποσοστά τη κυβέρνηση,ψηφοφόροι της Ν∆ και άλλων κομμάτων, όπωςδιαπιστώνουμε όσοι και όσες γυρίζουμε στα κα-φενεία και στις γειτονιές. Αυτό καταγράφουνκαι οι δημοσκοπήσεις. Γι’ αυτό και αυθόρμητασημειώθηκε το βράδυ της Πέμπτης ένα, πρω-τοφανές λαϊκό ξέσπασμα, στήριξης της κυβέρ-νησης στο δύσκολο και άνισο, φαινομενικά,αγώνα. Με πρωτοβουλία άγνωστων ανθρώπων,που είχαν ως μόνο προπαγανδιστικό όπλο ταμέσα κοινωνικής δικτύωσης, κόντρα στα κυ-ρίαρχα ΜΜΕ, αλλά και στα στενόμυαλα κόμ-ματα, μεταξύ των οποίων και του ΣΥΡΙΖΑ!

Μάκης Μπαλαούρας

επισκόπων που τάσσονται κατά του θρησκευτικού όρκου. ∆εν χρει-άζεται, επομένως, καμία δραματοποίηση, o θρησκευτικός όρκοςοδεύει προς το τέλος του. ∆εν ισχύει, βέβαια, το ίδιο για την ορ-κωμοσία του προέδρου της ∆ημοκρατίας, ο οποίος κατά συνταγ-ματική επιταγή δίνει θρησκευτικό και δη χριστιανικό όρκο. Εδώ ηαλλαγή προϋποθέτει συνταγματική αναθεώρηση, δηλαδή πρέπεικαταρχάς τα σχετικά άρθρα να ενταχθούν στα αναθεωρητέα.

Τώρα που διανύουμε αυτή τη μεταβατική περίοδο προς το τέλοςτης εθιμοταξίας του θρησκευτικού όρκου των βουλευτών και τωνλοιπών αιρετών αρχόντων, δύο μόνο παρατηρήσεις θα είχα νακάνω επί του θέματος.

Πρώτον· είναι λάθος να υπεισέρχεται στη συζήτηση για την κα-τάργηση του θρησκευτικού όρκου το ερώτημα αν ο όρκος αυτόςείναι θεολογικά θεμιτός, δεδομένου ότι ο ίδιος ο Χριστός τον απα-γορεύει (Μτ, 5, 34-38). Το σημειώνω αυτό επειδή διαβάζω διάφορακείμενα που επικαλούνται την ευαγγελική μαρτυρία. Αυτή είναι μιασυζήτηση που αφορά μόνο τους χριστιανούς, δεν αφορά την Πο-λιτεία. Οι χριστιανοί μπορούν να τα συζητούν όλα αυτά, να συζη-τούν πόσο απόλυτη είναι αυτή η απαγόρευση στη ζωή τους ως χρι-στιανών –ο Παύλος, αίφνης, ορκιζόταν- και πολλά άλλα. Η καθιέ-

ρωση του πολιτικούόρκου δεν γίνεται για νασυμμορφωθεί η πολιτει-ακή νομοθεσία και εθιμο-ταξία προς το Ευαγγέλιο,γίνεται στην προοπτικήτου ουδετερόθρησκουκράτους.

∆εύτερον· είναι πολι-τικά επικίνδυνο αυτό πουεκ πρώτης όψεως φαίνε-ται λίαν δημοκρατικό, ναδίνει δηλαδή ο καθέναςτον όρκο που θέλει,άλλος πολιτικό και άλλοςθρησκευτικό. Είναι επι-κίνδυνο πολιτικά, γιατίθα προκαλέσει εσφαλμέ-νες και απαράδεκτες ταυ-τίσεις (όσοι δίνουν θρη-σκευτικό όρκο να θεω-ρούνται χριστιανοί και ενγένει φίλα προσκείμενοι

στην Εκκλησία, ενώ όσοι δίνουν πολιτικό εχθροί της πίστης) καινέα πολιτική εργαλειοποίηση της θρησκείας.

Η λύση, λοιπόν, είναι μία: καθιέρωση του πολιτικού όρκου παν-τού (στα πολιτειακά αξιώματα, στα δικαστήρια, στους δημοσίουςυπαλλήλους, στο στρατό) και για όλους υποχρεωτικά, όχι εναλλα-κτικά για εκείνους μόνο που τον επιλέγουν.

Αν η «Εποχή» έχει χριστιανούς αναγνώστες εκτός από τον υπο-γραφόμενο, θα ήθελα, απευθυνόμενος σε αυτούς, να τους πω ότιπρέπει ασφαλώς να δίνουν τη μαρτυρία της πίστης τους στον δη-μόσιο χώρο, αλλά να μην την συγχέουν με ανούσια πολιτειακάέθιμα.

* Ο Σταύρος Ζουμπουλάκης είναι πρόεδρος του ∆.Σ. του Βιβλι-κού Ιδρύματος «Άρτος Ζωής», καθώς και του εφορευτικού συμ-βουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης.

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 1η ΣΕΛΙ∆Α

Πολιτικός όρκοςγια όλους

«Κρείττοντου λαλείν το σιγάν»

Η λύση είναι μία:καθιέρωσητου πολιτικούόρκου παντούκαι για όλουςυποχρεωτικά,όχι εναλλακτικάγια εκείνουςμόνο πουτον επιλέγουν.

“

Η ΕΠΟΧΗ 8 Φεβρουαρίου 2015 33ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Ηδιαπραγμάτευση δεν έχει αρχί-σει, απλώς αρχίζει σιγά – σιγά ναδιαγράφει και το περίγραμμα

όπου κινούνται οι διάφορες πλευρές,που ευτυχώς για τα ελληνικά συμφέ-ροντα δεν είναι δύο. Τα ραντεβού πυ-κνώνουν και οι προθεσμίες που έθεσανοι δανειστές, φροντίζοντας να είναιασφυκτικές για τη νέα ελληνική κυβέρ-νηση, αρχίζουν να πιέζουν και αυτούςπου τις όρισαν. Αψευδές παράδειγμα τοέκτακτο Eurogroup την Τετάρτη, τοοποίο ορίσθηκε «μονομερώς» από το δι-ευθυντήριο των Βρυξελλών, για να αρχί-σουν να συζητούνται οι ελληνικές θέσειςκαι επισήμως, να προετοιμάζονται για τησύνοδο κορυφής στις 17 Φεβρουαρίου.

Το έκτακτο Εurogroup είναι μια μικρήνίκη της ελληνικής πλευράς, διότι αυτήείναι που θέλει να ενεργοποιηθούν, γύρωαπό το πρόβλημα της χώρας, τα θεσμικάόργανα της Ευρωζώνης και να συζητη-θούν οι θέσεις της. Όσο και αν είναιωφέλιμες οι διμερείς επαφές, έχουν καικινδύνους. Είναι εύλογο από το Μαξί-μου, επομένως, να θεωρούν εκτός απόαπολύτως αναμενόμενη και «απολύτωςευπρόσδεκτη» την εξέλιξη αυτή.

Εντωμεταξύ, ένας νέος παίκτης προ-σήλθε στο τραπέζι των διαπραγματεύ-σεων αυθορμήτως, χωρίς καμιά πρό-σκληση, ως στήριγμα στην ελληνική κυ-βέρνηση, αλλά και στο πανευρωπαϊκόκίνημα κατά της λιτότητας. Είναι οι πο-λίτες που κατέκλυσαν και πάλι το Σύν-ταγμα – όπως και πλατείες στη Θεσσα-λονίκη και την Πάτρα – σε μια μάλλονχωρίς προηγούμενο κίνηση στήριξηςμιας κυβέρνησης που βρίσκεται σε δύ-σκολη αποστολή. Μετά τη μεγάλη συγ-κέντρωση του Podemos στη Μαδρίτη, τονέο ραντεβού στις 11 Φεβρουαρίου σεόλες τις πόλεις της Ελλάδας, ένα κίνημαγεννιέται που δεν μπορεί να παρακαμ-φθεί.

Το ραντεβού Μέρκελ-Ομπάμα

Η αυριανή συνάντηση Μέρκελ – Ομ-πάμα είναι καθοριστική για την εξέλιξηπου θα πάρει η διαπραγμάτευση. Ως πα-ρένθεση να σημειώσουμε το πόσο δίκιοείχαμε, όταν στον ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζαμε

ότι η νίκη μας θα γίνει γεγονός με διε-θνές ενδιαφέρον, ότι η νέα συζήτηση δενθα μοιάζει σε τίποτε με την προ κυβέρ-νησης ΣΥΡΙΖΑ περίοδο ότι ένας ανατρο-πέας εμφανίζεται στον ευρωπαϊκό χώρο.Αλλά ας κλείσουμε την παρένθεση. Γιατο αυριανό ραντεβού Μέρκελ – Ομπάμαέχει γίνει προσεκτική προετοιμασία –ασφαλώς δεν θα συζητηθεί μόνο το ελ-ληνικό ζήτημα – ιδίως από τις ΗΠΑ. Ουφυπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, τουοποίου η επίσκεψη στην Αθήνα συμφω-νήθηκε κατά το τηλεφώνημα Ομπάμα –Τσίπρα, έκανε πολλές συναντήσεις ερ-γασίας – με τους Γιάνη Βαρουφάκη,Γιάννη ∆ραγασάκη, Γ. Σταθάκη, Ε. Τσα-καλώτο ενώ ο πρεσβευτής των ΗΠΑ επι-σκέφθηκε τον πρωθυπουργό. Είναι προ-φανές ότι ο αμερικανός πρόεδρος θέλεινα έχει πλήρη εικόνα των προθέσεων,προτάσεων και σχεδίων της ελληνικήςπλευράς.

Το ενδιαφέρον την ΗΠΑ

Το ενδιαφέρον των ΗΠΑ είναι δεδο-μένο και το εκδήλωσαν με τον πιο φα-νερό τρόπο την εβδομάδα που πέρασε ρί-χνοντας το βάρος τους υπέρ της Ελλά-δας. Ωστόσο, έκαναν επίσης σαφές ότιθεωρούν ότι το προβάδισμα το έχει ηΓερμανία. Η κ. Μέρκελ προσέρχεται στησυνάντηση ενοχλημένη από τη στάσητων εταίρων και συμμάχων της, αλλά ηίδια δεν έχει εκτεθεί σε σκληρές δηλώ-σεις αφήνοντας αυτό τον ρόλο στον κ.Σόιμπλε. Επομένως, έχει το περιθώριονα ελιχτεί και να δοκιμάσει το σημείοτου συμβιβασμού, που δεν θα υπολογίζειμόνο τις θέσεις της Ελλάδας αλλά και τιςθέσεις των ΗΠΑ, τις οποίες συναντά κα-νείς πάντα όταν εκπρόσωποί τους κά-νουν δηλώσεις για την Ελλάδα. «Η ελ-πίδα μου είναι ότι η Ελλάδα θα μείνειστην ευρωζώνη, νομίζω ότι αυτό θααπαιτούσε συμβιβασμούς από όλες τιςπλευρές» σημείωνε στη δήλωσή του ο κ.Ομπάμα και πρόσθετε: «Γενικώς, όμως,με απασχολεί η ανάπτυξη στην Ευρώπη,η δημοσιονομική πειθαρχία είναι σημαν-τική, οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσειςείναι απαραίτητες σε πολλές απ΄ αυτές

τις χώρες, αλλά αυτό που μας δίδαξε ηαμερικανική εμπειρία, είναι ότι ο καλύ-τερος τρόπος να μειώσεις τα ελλείμματαείναι να αποκαταστήσεις τη δημοσιονο-μική σταθερότητα, είναι να αναπτυχθείςκαι όταν έχεις μια οικονομία σε ελεύ-θερη πτώση πρέπει να υπάρξει στρατη-γική ανάπτυξης και όχι απλώς να γίνον-ται προσπάθειες πίεσης ενός πληθυσμούπου δεινοπαθεί ολοένα και περισσό-τερο». Έχει ανακοινωθεί η αποστολήστην Ευρώπη κλιμακίου του αμερικανι-κού οικονομικού επιτελείου που θα πα-ρακολουθεί από κοντά τις διαπραγμα-τεύσεις Ελλάδας – Ευρωζώνης.

Ο Σόιμπλε «ακούει» Βαρουφάκη

Στη σειρά των συναντήσεων τουΥπουργού Οικονομικών Γιάνη Βαρου-φάκη αυτή με τον κ. Σόιμπλε ήταν ασφα-λώς η πιο σημαντική. ∆εν περίμενε κα-νείς κάτι το διαφορετικό από τη διατύ-πωση ότι «συμφωνήσαμε ότι διαφω-νούμε». Όμως, παρ’ όλα αυτά έγινε συ-ζήτηση, τέθηκαν τα θέματα και διασταυ-ρώθηκαν οι δυο θέσεις. Τίποτε δενέμεινε όπως ακριβώς ήταν πριν. Ο κ.Σόιμπλε θέλοντας να αποσείσει την κα-τηγορία ότι καλεί τη νέα κυβέρνηση ναξεχάσει την εντολή των ψηφοφόρων τηςτόνισε ότι «πρέπει να υπάρξει σεβασμόςόχι μόνο των Ελλήνων αλλά όλων τωνψηφοφόρων και των άλλων κρατών –μελών». Σημείωσε, όμως, το καθήκον ναυπάρξει «αναζήτηση κοινών λύσεων»εφόσον η Ελλάδα ανήκει στο ευρώ». Επι-πλέον, και αυτό έχει ενδιαφέρον ο κ.Σόιμπλε σημείωσε πως η Ελλάδα πρέπεινα συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις μετους τρεις θεσμούς, το ∆ΝΤ, την ΕΚΤ καιτην Κομισιόν, χωρίς όμως να κάνει ανα-φορά στην τρόικα. Και φυσικά δεν πα-ρέλειψε να τονίσει ότι «είναι σημαντικόνα τηρούνται οι συμφωνίες. Σε ό, τιαφορά το πρόγραμμα σταθερότητας, ηπροσφορά μας έφτασε ως εκεί που δενπάει άλλο. Τα προβλήματα σε τελικήανάλυση πρέπει να λυθούν εκεί όπου δη-μιουργούνται. Για να αλλάξει το υφιστά-μενο πρόγραμμα χρειάζεται μια συμφω-νία».

∆εν υπάρχει αμφιβολία ότι οι Γερμανοί

«θέλουν παλινόρθωση του μνημονίου»όπως τόνιζαν στην «Εποχή» από το Βε-ρολίνο. Τόσο ο κ. Σόιμπλε όσο και ο κ.Γκάμπριελ, θέλουν να στριμώξουν τηνελληνική πλευρά ότι δεν έχει συγκεκρι-μένο πρόγραμμα με «καθαρές προτάσειςεπί των οποίων θα γίνει διαβούλευση,προκειμένου να διαπιστωθεί εάν μπορείνα υπάρξει συμφωνία» δήλωσε ο κ.Γκάμπριελ και πρόσθεσε με νόημα: «Συ-νεπώς δεν μπορεί να υπάρξει συζήτησηγια κούρεμα χρέους ούτε χρηματοδότησηχωρίς την προϋπόθεση μεταρρυθμί-σεων».

Φυσικά οι Γερμανοί αναζητούν προ-φάσεις για να κερδίζουν χρόνο και ταυ-τόχρονα να «στεγνώνει» η ελληνική οι-κονομία. Όμως δεν μπορούν να παρα-γνωρίσουν ότι η ελληνική πλευρά προ-σέρχεται στις διαπραγματεύσεις με επε-ξεργασμένες θέσεις στα κύρια ζητήματα:τη λιτότητα, τις μεταρρυθμίσεις, τις σα-φείς θέσεις της για τη σταθερότητα τηςευρωζώνης, το χρέος. Στο Eurogroupαυτές θα αναλυθούν και η Γερμανία δενθα είναι και τόσο εύκολο να τις παρα-κάμψει ή πολύ περισσότερο να τις αντι-μετωπίσει με τις θέσεις που περιλάμβανετο κείμενο εργασίας που κατά το Ρόιτερθα κατέθετε στο Euroworking Group ηγερμανική αντιπροσωπεία.

Γαλλογερμανικός άξονας

Η επίκληση της ανάγκης διατήρησηςτης ισχύος του γαλλογερμανικού άξοναπου έγινε από την Γερμανία ύστερα απότην αρχικά θερμή στάση του Ολάντέναντι της Ελλάδας δεν είναι πλέον απο-τελεσματικός τρόπος πειθαρχίας τωνεταίρων. ∆ιότι το πρόβλημα είναι πολι-τικό, δεν μπορεί να το διαχειρισθεί κα-νείς στη βάση των γερμανικών θέσεων.Ισχύει αυτό και για τον Ρέντσι, ισχύειακόμη και για τον Ραχόι όπως είδαμε μετη συνεχή άνοδο του Podemos.

Το πολιτικό κλίμα έχει αλλάξει, μπο-ρούμε να περιμένουμε τη συζήτηση στοέκτακτο Eurogroup με πολύ μεγάλο εν-διαφέρον και με συγκρατημένη αισιοδο-ξία.

Παύλος ∆. Κλαυδιανός

ΕΚΤ: επικίνδυνα πολιτικά παιχνίδια

Ηαπόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να διακόψει ενωρίτερα κατά τρεις εβδομάδας τουπροβλεπόμενου την παροχή ρευστότητας προς τις ελληνικές τράπεζες με ενέχυρο τα ελληνικάομόλογα, ήταν κυρίως μια πολιτική απόφαση. Πριν συναντήσει ο κ. Βαρουφάκης τον κ. Σόιμπλε,

ενημερώθηκε και μάλιστα ότι μ’ αυτό συμφωνεί και ο κ. Ρέντσι, που λίγες ώρες πριν είχε συναντήσει τονΑ. Τσίπρα! Τυπικά δεν υπερέβη τους κανόνες που λένε ότι μια χώρα δικαιούται αυτής της πρόνοιας ότανείναι σε πρόγραμμα και ήδη αναμένεται το τέλος του υπάρχοντος. Όμως μέσα σε ένα σχέδιο «πολιτικήςχειραγώγησης της Ελλάδας» που υλοποιείται, έδωσε το – πολιτικό – παρών της. Αυτός είναι και ο λόγοςπου η απόφαση πάρθηκε με πλειοψηφία. ∆εν συμφώνησαν όλοι.

Επιμένουμε στον πολιτικό χαρακτήρα της πράξης αυτής, διότι είναι γνωστό ότι αυτή δεν θα στερήσειτις ελληνικές τράπεζες από ρευστότητα, εφόσον θα την προμηθεύονται με το σύστημα ELA, μέσω τηςΤράπεζας Ελλάδος. Οι σχετικές δηλώσεις του διοικητή της Τράπεζας Ελλάδος κ. Γιάννη Στουρνάρα ήτανσαφείς. Προκαλεί, όμως αβεβαιότητα και ανησυχία στους αποταμιευτές, άρα πιέζει πολιτικά την ελλη-νική κυβέρνηση να αποδεχθεί το πλαίσιο που προσφέρουν οι δανειστές ως βάση για ένα συμβιβασμό.∆ηλαδή συνδέουν, όπως παρατηρούσε ο Γιάννης Αγγέλης στο Capital.gr, «το αξιόχρεο των ελληνικών εγ-γυήσεων με την ύπαρξη μνημονιακού προγράμματος». Το γεγονός ότι έσπευσαν να στηρίξουν την από-φαση Γαλλία και Ιταλία, αυτό ακριβώς επιβεβαιώνει.

Υπάρχει, όμως, και μια άλλη, πολύ ενδιαφέρουσα, δεύτερη ανάγνωση της απόφασης της ΕΚΤ, του γνω-στού νομπελίστα Πωλ Κρούγκμαν. Σε ένα άρθρο του με τον δηλωτικό τίτλο «Χορεύοντας με τονΝτράγκι», αφού πρώτα από-δραματοποιεί την πράξη της ΕΚΤ, που θεωρεί, εντούτοις, ότι συνιστά προ-σπάθεια «πολιτικής χειραγώγησης», θεωρεί ότι «έχει στόχο περισσότερο τους Γερμανούς παρά τουςΈλληνες». Μπορεί με την απόφασή της να εκτίθεται η ΕΚΤ και να κρατά «πίσω» τη Γερμανία για την ώρα,αλλά συγχρόνως είναι σαν να προειδοποιεί: «Αγαπητή Καγκελάριος, απέχουμε ελάχιστα από την τραπε-ζική κατάρρευση της Ελλάδας και την έξοδο από το ευρώ – είστε σίγουρη ότι θέλετε να ακολουθήσετεαυτή την οδό; Αλήθεια, τώρα;» «Ήταν ένας προ-τσαμπουκάς, μια προειδοποιητική βολή προς πάσα κα-τεύθυνση για το τι θα ακολουθήσει» σημειώνει.

Είναι, μήπως, σίγουρος για το θετικό αποτέλεσμα της κίνησης Ντράγκι; Καθόλου! «Σε αυτή την κατά-σταση κανένας δεν ξέρει τι κάνει, γιατί πρόκειται για δημοσιονομική αντάρα. Αλλά ας μην πανικοβαλλό-μαστε – ακόμη», καταλήγει.

Το έκτακτο Eurogroup,πρώτη μικρή νίκη

Του Νίκου Τσαγκρή

Ενας φίλος αστυνομικός συντά-κτης που καλύπτει και το υπουρ-γείο Προστασίας του Πολίτη, μου

εκμυστηρεύτηκε ότι «τρελάθηκε» μετην αντίδραση της νέας κυβέρνησηςστην περίπτωση της καταστροφικήςνεροποντής στην Ήπειρο:

«∆εν έχω ξαναδεί τέτοιο πράμα», μουείπε. «∆ουλεύω τριάντα χρόνια στονΤύπο και τόσο άμεση κυβερνητική αν-τίδραση σε περιπτώσεις φυσικών κα-ταστροφών δεν έχω ξαναδεί· με το πουμαθεύτηκε το κακό, έξι ολόκληροιυπουργοί στην τσίτα, να συντονίζουνάψογα τον κρατικό μηχανισμό με γνώ-μονα την προστασία των πολιτών.

- Για πες μου τους υπουργούς, του ζή-τησα, με περιπαικτική διάθεση.

- Ο Βούτσης, ο Λαφαζάνης, ο Σπίρ-τζης, ο Αποστόλου, ο Πανούσης και οΣακελλαρίδης.

- Μα αυτοί δεν είναι υπουργοί, τουαπάντησα γελώντας. Ακτιβιστές είναιακόμα. Πολιτικοί ακτιβιστές. Και, «μα-κάρι να συνεχίσουν έτσι», ευχήθηκα.

- Μακάρι, συμφώνησε και ο δημοσιο-γράφος: «γιατί αυτό μπορεί είναιστροφή στην πολιτική».

Ακριβώς. Οι πρώτες μέρες της κυ-βέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, ήσανάκρως πολιτικές, αν συμφωνήσουμε

στην Αριστοτέλεια νοηματοδότηση τηςέννοιας πολιτική, «τη φροντίδα τωνκοινών». Τη φροντίδα, δηλαδή, γιατους πολίτες και την «πόλη» μέσα σεέναν «οργανωμένο κοινωνικό σχηματι-σμό»· εντός του οποίου, κάθε μέλοςτου οργανωμένου αυτού κοινωνικούσχηματισμού ορίζεται ως πολίτης. Κάτιπου καθιστά προφανή τη διαλεκτικήσχέση του πολίτη με την πολιτική.

Συμφωνώ, όλα αυτά, σκόρπια, εκτός∆ημοκρατίας, δεν είναι παρά ασπόν-δυλα φληναφήματα πολιτικής φιλοσο-φίας. Αλλά αυτό δεν με αποτρέπει ναπω ότι οι πρώτες μέρες της κυβέρνη-σης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ ήταν άκρως πολι-τικές: «λες και από την τυραννία τουΠερίανδρου περάσαμε ξαφνικά στηνΑθηναϊκή ∆ημοκρατία του Περικλή»όπως, χαριτολογώντας, έλεγε ο συρι-ζαίος δάσκαλος της παρέας.

Πολιτικά χαμόγελα

Ακραία υπερβολή βέβαια, ακόμα καιως χαριτολόγημα. Ή μήπως όχι; Το σί-γουρο είναι ότι εκείνο το μπαράζυπουργικών εξαγγελιών κατά τη διάρ-κεια της διαδικασίας παραλαβής – πα-ράδοσης των υπουργείων, αυτή η εν-θουσιώδης κυβερνητική «ελευθεριό-τητα» (όπως χαρακτηρίστηκε, από ορι-σμένους… ενάρετους αριστερούς καιδεξιούς ψάλτες, η καταιγιστική δράση– η λαχτάρα για δράση αλλού – των κυ-

βερνητικών στελεχών εντός και εκτόςτης χώρας με στόχο την οικονομική καιπολιτική χειραφέτηση των Ελλήνων)είναι η επιστροφή στην πολιτική. Μιαπροσπάθεια, εν πάση περιπτώσει, απότην κυβέρνηση της Αριστεράς (με τηστήριξη των ΑΝΕΛ) για επιστροφήστην πολιτική.

Ή μήπως ένα φαντασιακό σκηνικό,στο οποίο οι Έλληνες πολίτες κατάφε-ραν να εγκαταστήσουν ένα κράτος ∆ι-καίου; Μια κατάσταση άμεσης δημο-κρατίας, να πούμε, όπου οι πολιτικοίφροντίζουν για τους πολίτες και την«πόλη» και οι πολίτες είναι οι δυνάμεικυβερνώντες: πολίτες ενεργοί που συμ-μετέχουν, άλλοι δρουν «από την οπτικήτων κυβερνώντων, σαν να επρόκειτο ναλάβουν οι ίδιοι τις αποφάσεις».

Να λείπουν οι εξιδανικεύσεις και οιφαντασίες. Το σίγουρο είναι ότι οιπρώτες δεκατέσσερις μέρες αριστερήςδιακυβέρνησης ήταν γεμάτες χαμόγελακαι τα χαμόγελα αυτά ήταν πολιτικά.Υπό την έννοια ότι ήταν χαμόγελα ανα-κλαστικά της εκκωφαντικής πολιτικήςδράσης (της δράσης για την φροντίδατων πολιτών και της «πόλης») των κυ-βερνητικών παραγόντων, εντός καιεκτός της χώρας.

Η ώρα της «μετατόπισης»;

Από τα πρώτα χρόνια της παγκό-σμιας κρίσης αναφέρομαι διαρκώς σεμιαν επείγουσα παγκόσμια ανάγκη, τηνανάγκη μετατόπισης του κέντρου βά-ρους από την οικονομία στην πολιτική:«οι σημερινές ∆ημοκρατίες αδυνατούννα επιβάλουν στον Καπιταλισμό τη μέ-ριμνα για το γενικό συμφέρον, το κοι-νωνικό κράτος. ∆εν τον τιθασεύουν,δεν τον συγκρατούν, δεν τον περιορί-ζουν, τον αφήνουν να κερδοσκοπείασύδοτος, εν ονόματι μιας νέας παγκό-σμιας τάξης, της επονομαζόμενης «∆η-μοκρατίας των Αγορών». Είναι άλλω-στε η «∆ημοκρατία των Αγορών» πουεπιφέρει τη διαφθορά της ίδιας της πο-λιτικής ∆ημοκρατίας, αφού μετατοπί-ζει την έδρα της νομιμότητας από τακοινοβούλια στις Τράπεζες…

«Όσοι δεν το κατανοούν και κάνουνμονάχα οικονομικούς υπολογισμούς,θα διαψευστούν, γιατί, καλοί οι οικο-νομολόγοι, αλλά στηριζόμενοι μονάχασε αυτούς, κινδυνεύουμε να οδηγή-σουμε την Ευρωζώνη σε μεγάλη κατα-στροφή», είναι μια φράση από τη ομι-λία του Αλέξη Τσίπρα στην Κύπρο. Καισ’ αυτήν, εκτός από την σήμανση υπε-ροχής του γεωπολιτικού επιχειρήματοςέναντι της κρατούσας οικονομολογικής– καιροσκοπικής θεώρησης (της πε-ριοχής της ανατολικής Μεσογείου) εκμέρους της διεθνούς κοινότητας, δια-κρίνεται η βούληση για επιστροφή στηνπολιτική. Για την ανάγκη επαναφοράς

του πολιτικού ελέγχου.Ή μήπως όχι; Το σί-

γουρο είναι πως οι πρώτεςμέρες της κυβέρνησης ΣΥ-ΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, είναι άκρωςπολιτικές. Και ότι, σε κά-ποιους από εμάς, μοι-άζουν σαν φαντασιακόσκηνικό εντός του οποίουπροσπαθούμε να εγκατα-

στήσουμε ένα κράτος ∆ι-καίου. Μια κατάστασηάμεσης δημοκρατίας, ναπούμε, όπου οι πολιτικοίφροντίζουν για τους πολί-τες και την «πόλη» και οιπολίτες είναι «δυνάμει»κυβερνώντες.

•

Ποιος θα είναιο Πρόεδρος;Στις 13 Φεβρουαρίου θα ξεκι-

νήσει η διαδικασία εκλογήςΠροέδρου της ∆ημοκρατίαςαπό τη νέα Βουλή. Μπορεί στηνκυβέρνηση να λένε ότι θα ασχο-ληθούν με το θέμα μετά τις προ-γραμματικές δηλώσεις αλλάείναι ξεκάθαρο ότι οι πρώτεςδιεργασίες έχουν ήδη ξεκινήσει.Οι αναγνώστες της στήλης θαθυμούνται ότι είχαμε προβλέ-ψει πως τα ονόματα που ακού-γονται «καίγονται» και για αυτόθεωρούμε ότι δύσκολα η πρό-ταση θα ακούει στο όνομαΑβρααμόπουλος. ∆εν είμαστεσε θέση να γνωρίζουμε αν ουποψήφιος που θα προτείνει ηκυβέρνηση θα τοποθετείταιστην κεντροδεξιά παράταξηαλλά στο Μαξίμου δείχνουν ναλαμβάνουν υπόψη τις πρώτεςαντιδράσεις για ένα τέτοιο εν-δεχόμενο, που έρχονται από τηνΚουμουνδούρου. Ήδη, δύο βου-λευτές (Κοδέλας, Γαϊτάνη)έχουν εκφράσει δημόσια τηναντίθεσή τους, ενώ την ίδιαγνώμη εκφράζουν και ορισμέ-νες Οργανώσεις Μελών με ανα-κοινώσεις τους. Επιπλέον, στηνίδια κατεύθυνση ήταν και η συν-τριπτική πλειοψηφία των τοπο-θετήσεων των μελών της Πολι-τικής Γραμματείας στην πρό-σφατη συνεδρίασή της. Ίδω-μεν!

“Μουσουλ-μάνοι”άθρησκοι!∆εν μπορούσε να πιστέψει

στα αυτιά και στα μάτια τουο προεδρεύων κ. Τραγάκης,στην ορκωμοσία της νέας βου-λής. Μόλις ολοκληρώθηκε οθρησκευτικός όρκος για τουςχριστιανούς ορθόδοξους βου-λευτές, φώναξε του τρεις βου-λευτές του ΣΥΡΙΖΑ που εκλέ-γονται από τη μειονότητα τηςΘράκης. Όταν όμως συνειδητο-ποίησε ότι μόνο ο Χουσείν Ζεϊμ-πέκ θα έδινε θρησκευτικό όρκο,έμεινε με ανοιχτό στόμα καιαναφώνησε ένα ξερό «Οι άλλοι;Μάλιστα...Λοιπόν..». Βλέπετε,δεν μπορούσε να πιστέψει ότιοι Α χάν Καραγιουσούφ και

Μουσταφά Μουσταφά επέλεξαντον πολιτικό όρκο γιατί στοδικό του μυαλό, όποιος είναιαπό τη Θράκη και δεν έχει ελ-ληνικό όνομα, είναι και μου-σουλμάνος.

ΣτημένοψηφοδέλτιοΧωρίς την παρουσία του

εθνικού μας ψηφολέκτη,Ιορδάνη Τζαμτζή, ξεκίνησε τηνΠέμπτη η λειτουργία της νέαςβουλής, αφού δεν κατάφερε ναεπανεκλεγεί. Σύμφωνα με τον Ι.Τζαμτζή, «το ψηφοδέλτιο στηνΠέλλα ήταν στημένο. ∆εν μπο-ρεί οι τρεις βουλευτές να είναιτα μόνα άτομα που θα κάνουνδουλειά. Μου έβαλαν δίπλασυγγενικό πρόσωπο από τηνίδια περιοχή». Για να ενισχύσειτην πίκρα του, πρόσθεσε πωςπριν τις εκλογές είχε δηλώσει«αν δεν με θέλετε στην παρά-ταξη, στην οποία πολλοί μεβρήκαν, πάω σπίτι μου». «Σε θέ-λουμε», φαίνεται πως του απάν-τησαν, αλλά για να πας σπίτισου με 9.996 σταυρούς, ενώ οΓιώργος Καρασμάνης πήγε στηΒουλή, με 17.956. Η αλήθειαείναι ότι θα μας λείψει!

ΓραφειάκιΦήμες λένε ότι ο Ευ. Βενιζέ-

λος αναφώνησε «τι τρύπαείναι αυτή;» όταν μπήκε στο νέογραφείο του στο ισόγειο τηςΒουλής. Ο Γ. Παπανδρέου,ύστερα από απευθείας ανάθεσητου Α. Κακλαμάνη, πήρε το«καλό». Ο πρόεδρος τουΠΑΣΟΚ θα πρέπει να επιβιώσεισε ένα γραφείο εσωτερικό,δίπλα στις τουαλέτες, χωρίς πα-ράθυρο. Το γραφείο αυτό, μάλι-στα, παλαιότερα λειτουργούσεως γκισέ της Ολυμπιακής Αερο-πορίας για τους βουλευτές. Τογραφείο του προέδρου του ΚΙ-∆ΗΣΟ, από την άλλη, είναι ευ-ρύχωρο, σε απόσταση ανα-πνοής από την είσοδο στηνΟλομέλεια και μεσοτοιχία μετην αίθουσα των κοινοβουλευ-τικών συντακτών. Ακόμα, μεγα-λύτερη μαχαιριά για τον Ευ. Βε-νιζέλο είναι ότι μόλις αποχωρή-σει από την προεδρεία τουΠΑΣΟΚ, θα τον διώξουν από τογραφειάκι αυτό και θα τον στεί-λουν στο πολιτικό του γραφείο

Κοπ

τορα

πτικ

ή

44 Η ΕΠΟΧΗ 8 Φεβρουαρίου 2015ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Οι πρώτες μέρες αριστερής διακυβέρνησηςΕπιστροφή στην πολιτική: με τους κυβερνώντες να τα δί-νουν όλα για τους πολίτες και την “πόλη” καιτους πολίτεςνα συμμετέχουν, ως “δυνάμει” κυβερνώντες.

Του

∆ημ

ήτρη

Πετ

σετί

δη

Το ίδιο μετράει ο Βαρουφάκηςμε τον Αμυρά;


Ο κ. Σαμαράς σταθερά απότην πλευρά των δανειστώνΤι αποκαλύπτει η ομιλία του στην Κ.Ο. της Ν∆

Οι πολιτικοί αναλυτές έσπαγαν τοκεφάλι τους για να εξηγήσουνγιατί ο κ. Σαμαράς, με μια παρά-

λογη εμμονή, αρνείται να παραδεχθεί τηνεκλογική ήττα. Οι πιο πολλοί απέδιδαναυτή τη στάση στην ανάγκη του να απο-κρούσει την εσωκομματική αμφισβήτησηκαι να διασώσει τη θέση του.

Μακάρι να ήταν μόνο αυτό. Η πρώτητου ομιλία στη νέα κοινοβουλευτικήομάδα της Ν∆ την περασμένη Πέμπτηέδειξε δυστυχώς ότι είναι κάτι πολύ βα-θύτερο. Πρόκειται για την εκδήλωσημιας αντιδημοκρατικής νοοτροπίας, πουδεν έχει την παραμικρή σχέση ακόμα καιμε την τυπική αντίληψη περί δημοκρατι-κής νομιμοποίησης.

Στα παλιά του παπούτσιαοι εκλογές…

∆είτε τι υποστήριξε, απευθυνόμενοςστους βουλευτές της Ν∆, δέκα μόλιςμέρες μετά τη νωπή και σαφέστατη ετυ-μηγορία του ελληνικού λαού, η οποία μά-λιστα δημοσκοπικά ενισχύθηκε με τη θε-τική διάθεση του 70% των πολιτών απέ-ναντι στα δείγματα γραφής της νέας κυ-βέρνησης: «Αν η νέα κυβέρνηση αποφα-σίσει να εφαρμόσει αυτά που υποσχέ-θηκε, και συνεχίζει να επαναλαμβάνειακόμα και μετά τις εκλογές, τότε θα έρ-θουν πολύ δύσκολες μέρες για τον τόπο(…) ∆ικαίωση για μας θα είναι να κατα-λάβουν, έστω και την τελευταία στιγμή,τι πάνε να κάνουν και να αλλάξουν ρότα.Θα είμαστε εκεί, έτοιμοι να τους στηρί-ξουμε, αν επιλέξουν τη συνέχιση της πο-λιτικής που είχαμε ξεκινήσει εμείς»…

Παίρνοντας παράδειγμα από τον εαυτότου, που ξέχασε το ίδιο βράδυ των εκλο-γών του 2012 τις υποσχέσεις του (τα Ζάπ-πεια και τα 18 σημεία) και μετέτρεψε τηδέσμευσή του για αναδιαπραγμάτευσηστη γνωστή δήλωση «ουδείς αναμάρτη-τος», ζητάει από τη νεοεκλεγμένη κυβέρ-νηση να ξεχάσει τι έλεγε προεκλογικάστον κόσμο (δείχνει, μάλιστα, να απορείπου επιμένει να λέει τα ίδια και μετά τιςεκλογές!)

Πρόκειται για μια τρανταχτή επίδειξηκυνισμού και αδιαφορίας για οποιαδή-ποτε εκδοχή της αρχής της λαϊκής κυ-ριαρχίας, που θα ήθελε πολύ να την πα-ρουσιάσει σαν επίδειξη ρεαλισμού μεγνώμονα τάχα το εθνικό συμφέρον.

Εθνικό ό,τι είναι καλόγια τους δανειστές

∆υστυχώς και πάλι γι’ αυτόν, η απου-σία οποιασδήποτε έννοιας συμφέροντοςτης ελληνικής πλευράς είναι έκδηληστην επιχειρηματολογία που ανέπτυξε σ’αυτή την πρωτοφανή ομιλία του στηνκοινοβουλευτική ομάδα της Ν∆:

«Απ’ έξω μαθαίνουμε ότι οριστικά δεντίθεται πια θέμα κουρέματος του χρέους(…) Όλοι τους προειδοποιούν ότι δεν θαγίνει δεκτό». Με χαρά σχεδόν προβάλλειτον ισχυρισμό ότι δεν περνάει το αίτηματης νέας ελληνικής κυβέρνησης. Αί-σθημα που επιβεβαιώνεται λίγο πιο

κάτω, καθώς καταγγέλλει τη διαπραγμα-τευτική θέση της νέας κυβέρνησης μετρόπο χειρότερο κι από αυτόν που θαεπέλεγε ο κ. Σόιμπλε:

«∆εν είναι διαπραγμάτευση αυτό πουγίνεται. Είναι προετοιμασία ρήξης απόθέση αδυναμίας. Ή προετοιμασία κωλο-τούμπας, που μπορεί να γίνει πολύ λίγο,πολύ αργά και να στοιχίσει πανάκριβα».Ο δεινότερος αντίπαλος της ελληνικήςπλευράς δύσκολα θα μπορούσε να βρειχειρότερο τρόπο, για να περιγράψει τηναντίθεσή του στις διεκδικήσεις της νέαςκυβέρνησης. Και δύσκολα θα μπορούσενα δείξει με άλλα λόγια πόσο πολύ βιά-ζεται να γίνει και πόσο μεγάλη επιθυμείνα είναι η… κωλοτούμπα. Ξεπερνάειακόμα και την τιμωρητική διάθεση του κ.Σόιμπλε, γιατί τη μετατρέπει σε διάθεσηαυτοτιμωρίας. Σε μια διάταξη μάχης, πουδίνεται για την επιβίωση της κοινωνίαςκαι της οικονομίας, δεν του φτάνουν οιθυσίες που (του επιβάλλουν να) κάνει οελληνικός λαός, του προτείνει με απλο-χεριά να κάνει κι άλλες: κομπάζει ότι, μεαυτόν πρωθυπουργό, «το 2015 θα καλύ-πταμε το σύνολο των τόκων που πρέπεινα πληρώσει η χώρα» και όχι το 50% πουείχαμε υποχρέωση! Είναι να μην αναρω-τιέσαι, λοιπόν, από ποια μεριά στέκει οκ. Σαμαράς; Είναι να μην απορείς ότανονομάζει βιώσιμο ένα χρέος που η εξυ-πηρέτησή του κάνει αβίωτο το βίο μας;

Με το μέρος του ΣΥΡΙΖΑόποιος τον αμφισβητεί

Έχει τόσο συνηθίσει στο ρόλο του απότη σκοπιά των δανειστών, που ακόμα καιόσους ασκούν στο εσωτερικό της Ν∆ κρι-τική στη στάση του, τους αντιμετωπίζειμε την ίδια λογική: σαν εχθρούς που αν-τιστρατεύονται το… εθνωφελές έργο τουτης υπεράσπισης της τρόικας και τωνμνημονίων. ∆είτε με ποια επιχειρήματατους αποκρούει:

«Κάποιοι θέλουν να μας βάλουν σεεσωστρέφεια. Θέλουν τη Ν∆ σε δίνη εσω-τερικής αμφισβήτησης. Γιατί αυτό θαδώσει περιθώρια και χρόνο στην κυβέρ-νηση του ΣΥΡΙΖΑ να αντιμετωπίσει τιςδυσκολίες που αντιμετωπίζει».

Και δεν φτάνει μόνο αυτό, κατηγορείόσους του κάνουν κριτική ότι «θέλουν ναυπάρχει μια αδύναμη αντιπολίτευση απέ-ναντι στη νέα κυβέρνηση, που θα περά-σει δύσκολα έτσι κι αλλιώς»! Το προεξο-φλεί με τόση χαρά, που δεν κρατιέται ναπροσκαλέσει σ’ αυτό το ρεβανσιστικό πα-νηγύρι όλους όσοι αμφισβητούν την ορ-θότητα των επιλογών του. ∆εν είναι,ωστόσο, καθόλου βέβαιος αν θα αποδεχ-θούν την πρόσκλησή του. Γι’ αυτό και τηνεπόμενη συνεδρίαση της κοινοβουλευτι-κής ομάδας της Ν∆, στην οποία υποσχέ-θηκε ότι θα αφήσει και τους άλλους ναμιλήσουν, την όρισε στις 19 Φεβρουα-ρίου. Όταν θα έχουν τελειώσει οι πρώτεςδοκιμασίες της νέας κυβέρνησης στο Γι-ούρογκρουπ και τη σύνοδο κορυφής. Μετη φανερή ελπίδα ότι η νέα κυβέρνησηθα έχει χάσει τη μάχη με τα θηρία, καιτότε θα μπορεί ο ίδιος να αντιμετωπίσειμε ευκολία την εσωκομματική αμφισβή-τηση.

Η διαχωριστική γραμμή

Σε όλα τα σχέδιά του, κύρια και δευτε-ρεύοντα, βασικό στοιχείο ακλόνητο πα-ραμένει η συμπαράταξή του με τα συμ-φέροντα των δανειστών. Στον άξονααυτό συντονίζονται τα πάντα για τον κ.Σαμαρά. Αν, όμως, η εσωκομματική τουαντιπολίτευση, σε όποιο βαθμό υπάρχει,εκφράζει υπαρκτά κοινωνικά στρώματα,τότε είναι ευθύνη τού ΣΥΡΙΖΑ να τα εντο-πίσει και να τα πείσει με τον προγραμμα-τικό λόγο του και τη συνεπή συμπερι-φορά του να μετακινηθούν από τηνπλευρά που βρίσκονται τα πραγματικάσυμφέροντά τους: απέναντι από τουςαποικιοκράτες της υπερχρέωσης, που θέ-λουν να συντηρούν το απειλητικό μέγε-θος του χρέους σαν δικαιολογητική – πο-λιτική και ηθική – βάση για την επιβολήτής διαρκούς και αέναης λιτότητας.

Η πολιτική τού κ. Σαμαρά μπορεί ναηττηθεί άλλη μια φορά, μετά τις εκλογέςκαι χωρίς εκλογές. Αρκεί να ταυτοποι-ηθεί πειστικά ο απαράδεκτος –ακόμη καιαπό τη σκοπιά ενός συντηρητικού πολι-τικού– πολιτικός λόγος του.

Χ. Γεωργούλας

στην οδό Βαλαωρίτου, ενώ ο Γ.Παπανδρέου που είχε τη χαράνα είναι πρωθυπουργός θα μεί-νει αμετακίνητος.

Και τώρα τι; ∆εν γίνεται να υπάρξει κάλε-

σμα στο Σύνταγμα και ναμην σπεύσουμε. Όταν μας έβα-λαν στο ∆ΝΤ, όταν μας επέβα-λαν τα μνημόνια, όταν ψήφιζαντους εφαρμοστικούς νόμους.Πάντα ήμασταν εκεί. Ανάμεσαστο πλήθος της πλατείας Συν-τάγματος να φωνάζουμε συνθή-ματα ενάντια στη μνημονιακήκυβέρνηση, ενάντια στη λιτό-τητα, ενάντια στην καταστολή.Είδαμε την περασμένη Πέμπτηκάλεσμα στα social media καισπεύσαμε και πάλι. Όπως καιχιλιάδες άλλοι. Και είχαμεκαιρό να βρεθούμε. Μεσολάβη-σαν Χριστούγεννα, Πρωτοχρο-νιά, εκλογές. Οπότε είχαμεαποθέματα δυνάμεων. Όμωςκαθόμασταν και κοιταζόμα-σταν. Εμείς τώρα τι; Τι συνθή-ματα να φωνάξουμε; ∆ενέχουμε συνηθίσει έτσι. Ήταν ηπρώτη μας φιλοκυβερνητικήσυγκέντρωση. Την επόμενηφορά θα πάμε προετοιμασμέ-νοι. Συγκέντρωση χωρίς σύν-θημα είναι σαν λουκουμάςχωρίς μέλι. ∆εν λέει.

Που πήγανοι γυναίκες;Εξηνταέξι φεμινιστικές οργα-

νώσεις της Ισπανίας απέ-στειλαν ανοιχτή επιστολή στονΑλ. Τσίπρα εκφράζοντας τηναλληλεγγύη τους στην Ελλάδα,αλλά και την «τεράστια απο-γοήτευση για την πιο ανδρο-κρατούμενη κυβέρνηση της Ευ-ρώπης, η οποία, στην καλύτερηπερίπτωση, θα ασκεί ένας πε-φωτισμένο αυταρχισμό τουτύπου “όλα για τις γυναίκεςχωρίς τις γυναίκες”, και σί-γουρα δεν αντιπροσωπεύει τοποσοστό των γυναικών της ελ-ληνικής κοινωνίας, ούτε ενσαρ-κώνει τη δημοκρατική αρχή: ηεξουσία πηγάζει από το λαό». Ηανακοίνωση καλεί τον Αλ. Τσί-πρα να επανορθώσει, να λάβειυπόψη και τις γυναίκες τηςχώρας και να διακρίνει την αξίακαι την ικανότητα αυτών πουμπορούν να είναι υπουργοί. ∆υ-στυχώς, στη Βουλή εκλέχτηκανμόλις 68 γυναίκες (22,66%),ενώ στο κυβερνητικό σχήμα κα-ταλαμβάνουν μόλις 6 θέσειςαπό τις 40 (15%), χωρίς καμίανα είναι υπουργός, παρά μόνοαναπληρώτριες υπουργοί καιυφυπουργοί. Αν κρίνουμε απότο ρεκόρ εκλογής της προ-έδρου της Βουλής, μάλλον ηκυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ πρέπεινα δείξει εμπιστοσύνη στις γυ-ναίκες και να ανατρέψει τα αρ-νητικά ποσοστά, άμεσα.

Μαρσέλ & Μισέλ

Του

∆ημ

ήτρη

Πετ

σετί

δη

Παίρνοντας παράδειγμα από τον εαυτό του, πουξέχασε το ίδιο βράδυ των εκλογών του 2012 τιςυποσχέσεις του, ζητάει από τη νεοεκλεγμένηκυβέρνηση να ξεχάσει τι έλεγε προεκλογικά“


Τη συνέντευξη πήρεο Παύλος Κλαυδιανός

Η διαπραγμάτευση έχει ήδη αρχίσει;Βεβαίως. Όχι μόνο έχει αρχίσει, αλλά

ο κόσμος καταλαβαίνει ότι είναι η πρώτηφορά που ελληνική κυβέρνηση διαπραγ-ματεύεται πραγματικά. ∆εν υπογράφουν,δηλαδή, ένα χαρτί που τους έρχεται απότην τρόικα. Αποτελεί επίσης μια αφορμήσυσπείρωσης για τις ευρωπαϊκές δυνά-μεις που βλέπουν το αδιέξοδο της λιτό-τητας για να απαιτήσουν μια στροφήστην οικονομική πολιτική. Από το 2008,και είναι εντυπωσιακό, έχουμε δει τοχρέος να μη μειώνεται, την ανεργία σεεπίπεδα συναγερμού, τους Έλληνες –ιδίως τους παραγωγικότερους – να φεύ-γουν στο εξωτερικό, την οικονομία ναστερείται την εργασία του ενός τέταρτουτου εργατικού της δυναμικού, ενώ οι πε-ρισσότεροι αδυνατούν να εκπληρώσουντις υποχρεώσεις τους. Η βασικότερη,όμως, προϋπόθεση για μια στροφή στηνοικονομική πολιτική είναι η οικονομικήανάπτυξη.

Συνάντησε και ένα ώριμο κλίμα στηνΕυρώπη η ελληνική άποψη.

Είναι αλήθεια αυτό. Κάποιος έπρεπενα πει ότι ο βασιλιάς είναι γυμνός. Τοπρόβλημα είναι ότι οι δυνάμεις που κρα-τούν τα ηνία, ακόμα προσποιούνται ότιδεν το βλέπουν.

Ποιο το συμπέρασμά σου μέχρι τώρα;Πολύ συγκρατημένη αισιοδοξία. Μας

ακούνε, αλλά το βρίσκουν δύσκολο.Έχω την εντύπωση, όμως, ότι θα υπάρ-ξει, τελικά, μια υποχώρηση. ∆εν πιστεύωότι είναι διατεθειμένοι, σ’ αυτή τη φάση,να το πάνε μέχρι τέρμα, να εξωθήσουντην Ελλάδα να βγει από το ευρώ.Ύστερα αντί για τους κολλημένους αρι-στερούς δογματικούς που φαντάζονταν,αντιμετώπισαν κάποιους πραγματιστές,οι οποίοι όμως, χωρίς να απεμπολούντην ουσία των πραγματικών θέσεων τηςΑριστεράς, διαπραγματευόμενοι, αντι-λαμβάνονται και προσαρμόζονται καιεκφέρουν τα επιχειρήματά τους στηνγλώσσα των Ευρωπαίων. Θα είναι, λοι-πόν, πιο δύσκολο πολιτικά για τους Ευ-ρωπαίους να τους πουν όχι.

Όσο για τα άρθρα που γράφονται περί«κωλοτούμπας» και ότι η θέση για κού-ρεμα χρέους έχει φύγει από το τραπέζι,κάνουν μεγάλο λάθος. Το χρέος είναιένα συμβολικό νούμερο, άνω των τρια-κοσίων δισ., και είναι παραδεκτό απόόλους ότι δεν είναι βιώσιμο. Λειτουργείόμως σαν ένα «ρόπαλο», που μπορεί ναυποχρεώνει την Ελλάδα να εφαρμόσειδημοσιονομική πειθαρχία και λιτότητα.Αν επιβάλλεις, λόγω χρέους, ένα πλεό-νασμα 4,5% του ΑΕΠ και το διατηρήσειςγια χρόνια, ξέρεις ότι δεν πρόκειται ποτένα έχεις ανάπτυξη. Μια συρρίκνωση τουΑΕΠ, θα επιδεινώσει το λόγοχρέους/ΑΕΠ. Όμως τους ενδιαφέρει μετο «εργαλείο» αυτό να επιτύχουν την πε-ριβόητη εσωτερική δημοσιονομική πει-θαρχία – η εσωτερική υποτίμηση έγινε

και απέτυχε – και να βάλουν όλες τιςχώρες στην ίδια πορεία της Ελλάδας.

Η στάση τους, τώρα, στηρίζεται στοεξής. Γνωρίζουν ότι όσο η Ελλάδα έχειισοσκελισμένο προϋπολογισμό (χωρίςτα τοκοχρεολύσια), δεν χρειάζεται άλλαδάνεια για να χρηματοδοτήσει πρωτο-γενή ελλείμματα. Θα μπορούσε να πει«σταματάω εδώ, δεν πληρώνω χρέος,πορεύομαι μόνη μου χωρίς την ανάγκηνέων δανείων». Ξέρουν όμως ότι εκείπου δεν μπορεί η Ελλάδα να πει όχι,είναι στο ότι θα μας καταστρέψουν τιςτράπεζες εάν δεν πληρώσουμε το χρέος.Και αυτό είναι το μεγάλο τους ρόπαλοκαι μ’ αυτό οι πολιτικοί, πλέον, πιστω-τές πιέζουν.

Το ρόπαλο γίνεται μπούμεραγκ

Αυτό το ρόπαλο, όμως, δεν χτυπά κιαυτούς;

Προφανώς, αλλά υπολογίζουν – του-λάχιστον έτσι λένε – ότι οι επιπτώσειςθα είναι βαρύτερες για μας παρά γι’ αυ-τούς. Ενώ ένα Grexit θα είναι πραγμα-τικά πρόβλημα για την Ελλάδα, όχι τόσογια το πώς θα είναι ως χώρα όταν θα έχειένα δικό της νόμισμα, όσο διότι η διαδι-κασία της μετάβασης θα είναι έναςεφιάλτης. Αλλά επειδή ο βρεγμένος δενφοβάται τη βροχή, αν σου καταστρέψουντο τραπεζικό σου σύστημα, δεν έχεις κα-νένα λόγο να φοβάσαι από κάτι τέτοιο.Αλλά ας επανέλθουμε στο ζεύγος ανα-γκαιότητα – πραγματικότητα. Σε μεγάλοβαθμό, επειδή ουσιαστικά τα οικονομικάέχουν μετατραπεί σε πολιτικά ζητήματα,όλη η ιστορία είναι να βρεθεί μια τέτοιαλύση, που να δοθεί στην Ελλάδα η δυνα-τότητα να κάνει μια πολιτική που θα αν-τιμετωπίσει την ανθρωπιστική κρίσηκαι, εν πάση περιπτώσει, θα δώσει μιαπροοπτική στον πληθυσμό της, χωρίςαπό την άλλη μεριά να φανεί ότι έχειςκαταγάγει περιφανή νίκη. Θα πρέπει καιοι δύο πλευρές να μπορούν να πουν ότικέρδισαν.

Και ο πρωθυπουργός, ο Αλέξης Τσί-πρας, και όλοι οι εκπρόσωποί μας, πάραπολύ προσεκτικοί, μιλούν πάντοτε γιαλύση προς το συμφέρον και των δύοπλευρών.

Σαφώς. Γνωρίζουν ότι αυτό που πρέ-πει να προτείνουν πρέπει να συμφέρει –ή να φαίνεται ότι συμφέρει – και τις δύοπλευρές. Υπάρχει όμως και κάτι άλλο τοοποίο μπορεί να προσφέρει ο ΣΥΡΙΖΑπου θα ακούγεται καλά ακόμα και στααυτιά των Γερμανών αλλά και των Ελλή-νων: οι πραγματικές μεταρρυθμίσεις. Οιπροηγούμενες κυβερνήσεις – χωρίς ναήταν απαραίτητο – άφησαν την τρόικανα τους υποδείξει τις μεταρρυθμίσεις. Ητρόικα, στη συνέχεια, άκουσε διάφορουςεκπροσώπους συγκεκριμένων συμφε-ρόντων, οι οποίοι όταν «μπήκαν στηνπόλη οι εχθροί» βρήκαν την ευκαιρία ναπεράσουν την ατζέντα τους, που εν πολ-λοίς εναρμονιζόταν με την πολιτική καιοικονομική ιδεολογία της τρόικας. Έτσι

προέκυπτε η δήθεν πολιτική των μεταρ-ρυθμίσεων. Να μειώσουν, πχ, το «κακό»δημόσιο, αν και οι δαπάνες του ήταν στομέσο ευρωπαϊκό επίπεδο, χωρίς να τοαλλάξουν.

Μεταρρυθμίσειςπου δεν έγιναν ποτέ

Ο ΣΥΡΙΖΑ, λοιπόν, θα μπορούσε νακάνει μια αντεπίθεση;

Ναι, θα μπορούσε, με μεταρρυθμίσειςσε τομείς που οι άλλοι δεν μπορούσαν ναεπιφέρουν διότι είχαν πάρα πολύ στενέςσχέσεις και συμφύσεις με τους οικονο-μικούς τους φίλους. Αυτό δεν ακούγεταιάσχημα στ’ αυτιά της Ευρώπης, στοβαθμό βέβαια που δεν επηρεάζει τα δικάτης συμφέροντα. Στην Ελλάδα η ανικα-νότητα της αστικής τάξης να λειτουργή-σει «εθνικά» και «παραγωγικά» εντοπί-ζεται ακόμα και ιστορικά, πχ στις εκθέ-σεις των Αμερικανών για το Σχέδιο Μάρ-σαλ, και στην Έκθεση Βαρβαρέσου. Τονα λες όμως ότι πρέπει να απολύσεις τηνκαθαρίστρια για να κάνεις μεταρρύθ-μιση, ενώ ξέρεις ότι είναι ακριβότερο νααναθέσεις τον καθαρισμό σε ένανσκληρό και ανυπόληπτο εργοδότη, δενείναι μεταρρύθμιση, είναι διαφθορά καιιδεολογικό κόλλημα. Ταυτόχρονα, έχειςμια Ελλάδα με πάνω από 25% ανεργία,με το μέσο μισθό στα 600 ευρώ, με τοένα τρίτο των εργαζομένων ανασφάλι-στο και με πολλούς εργαζόμενους απλή-ρωτους για μήνες, ενώ η τρόικα ζητά«μεταρρυθμίσεις» με περισσότερη «ευε-λιξία στην αγορά εργασίας».

Αξιωματούχοι, πάντως, υψηλού επι-πέδου, οργανισμών και χωρών έχουν μι-λήσει για ανίκανες ελληνικές ελίτ.

Εδώ συ να ντά με τις «κα -κές» λέ ξεις, ό πως «α να -πτυ ξια κό σχέ διο», «προ -γραμ μα τι σμός». Εί ναι ό -ροι που πα λιά ό λοι τούςχρη σι μο ποιού σαν, αλ λάτώ ρα έ χει ε πι κρα τή σειό τι ο ποια δή πο τε πα ρέμ- βα ση στην α γο ρά εί ναικα κή. Τώ ρα, ό μως, μό νομια κυ βέρ νη ση ΣΥ ΡΙ ΖΑμπο ρεί να αλ λά ξει τηνοι κο νο μία, να την κά νεινα δου λεύει σε άλ λεςβά σεις.

“

Το να λες όμως ότι πρέ-πει να απολύσεις την κα-θαρίστρια για να κάνειςμεταρρύθμιση, ενώ ξέ-ρεις ότι είναι ακριβό-τερο να αναθέσεις τονκαθαρισμό σε ένανσκληρό και ανυπόληπτοεργοδότη, δεν είναι με-ταρρύθμιση, είναι δια-φθορά και ιδεολογικόκόλλημα.

“

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗ ΜΙΑΚΟ ΝΙΚΟ ΘΕΟΧΑΡΑΚΗ

Αναζητείται λύσηκατάλληλη κ αι για τις δύο πλευρές

«Η πρόταση της κυβέρνησης που γίνεται δια του Βαρουφάκη, είναι ισότιμημε ένα κούρεμα χωρίς τα βάρη.»

Πού βαδίζει η διαπραγμάτευση που άρχισε η νέακυβέρνηση; Τι σημαίνει η «συμφωνία γέφυρα»;Ποια τα χαρακτηριστικά των «αέναων ομόλογων»και ποιες πιθανότητες έχουν να γίνουν αποδεκτάως λύση από τους δανειστές; Ερωτήματα που συ-ναντάμε στην καθημερινή ζωή, βρίσκουν τηναπάντησή τους στη συνέντευξη που ακολουθεί.


Ναι, αλλά το εντάσσουν αλλού. Ότιοι ελληνικές ελίτ ήταν ανίκανες καιτώρα ζητούν να μας ξελασπώσει, πχ, ογερμανικός λαός. Η κυβέρνηση του ΣΥ-ΡΙΖΑ μπορεί να πει ότι αυτό το πράγμαπου ονομάζουν αυτοί ελίτ, μόνο ελίτδεν είναι και ότι στην πραγματικότηταμόνο αυτή μπορεί να δημιουργήσει μιααναδιοργάνωση της χώρας πάνω σεπραγματικά παραγωγικές βάσεις. Ομέσος μισθός μπορεί να κατέρρευσε,αλλά ανάπτυξη δεν έγινε. Και, εδώ συ-ναντάμε τις «κακές» λέξεις, όπως «ανα-πτυξιακό σχέδιο», «προγραμματισμός».Είναι όροι που παλιά όλοι τούς χρησι-μοποιούσαν, αλλά τώρα έχει επικρατή-σει, μέσα από τη νεοφιλελεύθερη λο-γική, ότι οποιαδήποτε παρέμβαση στηναγορά είναι κακή. Τώρα, όμως, δεν γί-νεται διαφορετικά και μόνο μια κυβέρ-νηση ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να αλλάξει την οι-κονομία, να την κάνει να δουλεύει σεάλλες βάσεις.

Σ’ αυτό το σημείο, τίθεται στη δια-πραγμάτευση και το ζήτημα χρόνος, ναμπορεί να φτιαχτεί το πρόγραμμα;

Αφορά ένα τμήμα του προγράμματοςτου ΣΥΡΙΖΑ, που εκτείνεται σε έναμικρό χρονικό ορίζοντα, μηνών, για ναβγούμε από την εντατική. Είναι η λεγό-μενη γέφυρα για τις ανάγκες των 22δισ., που πρέπει να πληρωθούν το 2015με ένα μεγάλο κομμάτι τον Ιούλιο κ.τ.λ.Η κυβέρνηση ζητά περιθώριο πριν επι-τευχθεί η τελική συμφωνία. Εδώ γίνεταιη διαπραγμάτευση, τίθενται όροι. Το τιθα γίνει από εκεί και πέρα, αφορά έναπιο μακροπρόθεσμο πρόγραμμα τηςΑριστεράς. Το οποίο ενδεχομένως ναφοβούνται και οι άλλοι. Μπορεί να θε-ωρούν, δηλαδή, ότι κάποια στιγμή, εάναφήσουν την κυβέρνηση να πάρει θάρ-ρος, μπορεί και να εφαρμόσει πράγ-ματα τα οποία να είναι μέσα στο μυαλότου κόσμου, και όχι μόνον της Αριστε-ράς. Εξάλλου, σ’ αυτό το σημείο κέρ-δισε τον κόσμο ο ΣΥΡΙΖΑ, διότι κατα-λάβαιναν ότι η προηγούμενη κυβέρ-νηση δεν είχε καμιά διάθεση να τουςβγάλει από το λούκι στο οποίο είχανπέσει. Αυτό οι πολιτικοί πιστωτές δεντο θέλουν.

* Ο Ν. Θεοχαράκης είναι αναπληρωτήςκαθηγητής πολιτικής οικονομίας στοτμήμα Οικονομικών Επιστημών τουΕΚΠΑ.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗ ΜΙΑΚΟ ΝΙΚΟ ΘΕΟΧΑΡΑΚΗ

Αναζητείται λύσηκατάλληλη κ αι για τις δύο πλευρές

«Η κυβέρνηση τουΣΥΡΙΖΑ μπορεί ναπει ότι αυτό τοπράγμα που ονομά-ζουν αυτοί ελίτ,μόνο ελίτ δεν είναικαι ότι στην πραγμα-τικότητα μόνο αυτήμπορεί να δημιουρ-γήσει μια αναδιοργά-νωση της χώραςπάνω σε πραγματικάπαραγωγικές βά-σεις.»

Επει δή ου σια στι κά τα οι -κο νο μι κά έ χουν με τα τρα -πεί σε πο λι τι κά ζη τή μα -τα, ό λη η ι στο ρία εί ναι ναβρε θεί μια τέ τοια λύ ση,που να δο θεί στην Ελλά -δα η δυ να τό τη τα να κά νειμια πο λι τι κή που θα α ντι -με τω πί σει την αν θρω πι -στι κή κρί ση, χω ρίς ναφα νεί ό τι έ χεις κα τα γά -γει πε ρι φα νή νί κη.

“

Να δούμε λίγο πιο συγκεκριμένα την πρόταση Βαρουφάκηγια το χρέος;

Η λύση δεν μπορεί να είναι μια απλή περικοπή του. Ακόμακαι αν σου έλεγαν ότι δεχόμαστε περικοπή, αν και πολιτικάείναι αδύνατο, υπό την προϋπόθεση να ξαναμπεί η τρόικα, ναγίνεται αξιολόγηση, να έχεις, τελικά, ένα μνημόνιο από τα ίδια,θα το δεχόσουν; Ασφαλώς όχι. Η πρόταση της κυβέρνησης πουγίνεται δια του Βαρουφάκη, είναι ισότιμη με ένα κούρεμαχωρίς τα βάρη που προανέφερα. Το χρέος, επειδή τα χρωστάμεσε διαφορετικούς πιστωτές με διαφορετικά νομικά καθε-στώτα, θα κοπεί σε δύο κομμάτια. Στο ένα κομμάτι, της ΕΚΤ καικάποια άλλα, προτείνει τα λεγόμενα αέναα ή διηνεκή ομόλογα.Είναι πολύ παλιά πρακτική από το 1751μ όταν ο Ουίγος πρω-θυπουργός Henry Pelham (Χένρι Πέλαμ) αποφάσισε, βλέπον-τας να αναπτύσσεται το χρέος, να ενοποιήσει τις διάφορεςμορφές τού δημόσιου χρέους και να δώσει στους ομολογιού-χους νέα ομόλογα για τα οποία δεν θα αποπλήρωναν ποτέ τοαρχικό κεφάλαιο, αλλά θα είχαν ένα σταθερό τοκομερίδιο ειςτο διηνεκές. Πάντα, εξάλλου, στη θεωρία μελετούσαν πώςείναι δυνατό να χρηματοδοτηθεί μια δαπάνη η οποία ήταν έκτα-κτη, πχ, στρατιωτική.

Υπάρχει ένα περίφημο άρθρο του Ντέιβιντ Ρικάρντο το 1820,το οποίο μιλάει για το funding system και υποστηρίζει ότιέχουμε τρεις θεωρητικά ισοδύναμους τρόπους για τη χρημα-τοδότηση μιας έκτακτης δαπάνης. Ο πρώτος είναι να το πλη-ρώσεις επιβάλλοντας φόρο άμεσα, ο δεύτερος είναι με διηνεκήομόλογα και ο τρίτος με ένα sinking fund στο οποίο να μπαί-νουν σταδιακά χρήματα από φόρους και το κεφάλαιο αυτό ναανατοκίζεται μέχρι να γίνει η αποπληρωμή. Τι λέει τώρα ο Βα-ρουφάκης; Να υπάρχει ένα κομμάτι χρέους για το οποίο θαπληρώνουμε ένα συγκεκριμένο ποσό για την εξυπηρέτησή του,αλλά με βάση ένα χαμηλό επιτόκιο. Αν, πχ, στο ένα άκρο αυτότο επιτόκιο ήταν μηδενικό, είναι σαν να διαγραφόταν το χρέος.Ένα μικρό επιτόκιο θα μετατρέψει τις πληρωμές σε ένα μικρόποσοστό του ΑΕΠ, και μάλιστα σε περίοδο που τα επιτόκια είναιπολύ χαμηλά, έχεις κάνει μια ντε φάκτο ελάφρυνση του χρέ-

ους, η οποία μπορεί να γίνει αποδεκτή.Για το άλλο κομμάτι του χρέους τι προτείνεται;Είναι κυρίως αυτό του ∆ΝΤ και ενδεχομένως αυτά προς τις

χώρες της Ευρωζώνης και της Επιτροπής. Προβλέπεται νααποπληρώνεται με ρήτρα ανάπτυξης. Ούτε και εδώ υπάρχειπρωτοτυπία. Η λογική του είναι να μπορεί το ελληνικό δημόσιονα παίρνει ανάσα, όταν αδυνατεί να πληρώνει επειδή το ΑΕΠδεν αυξήθηκε αρκετά. Θέλει να το συνδυάσει με τη δυνατότητανα αποπληρώνεται όσο μεγεθύνεται το ΑΕΠ και, ως εκ τούτου,θα μειώνεται ο λόγος δημοσίου χρέους προς ΑΕΠ.

Το ∆ΝΤ έχει αυτό το δικαίωμα από το καταστατικό του,υπάρχουν προηγούμενα;

Αυτό που προτείνεται, ουσιαστικά είναι ένα είδος Swap, δη-λαδή ανταλλαγή ομολόγων με κάποια άλλα και επειδή δεν είναιακριβώς ομόλογα χρειάζεται να βρει έναν τρόπο να μπορεί νατο κάνει. Το ∆ΝΤ έχει το πρόβλημα - καταστατικά - ότι δενμπορεί να δανείσει αν το χρέος δεν είναι βιώσιμο. Κανονικά, ηπρόταση της ελληνικής κυβέρνησης θα του έλυνε εν μέρει τοπρόβλημα, αφού θα μπορούσε να προσποιηθεί πιο αποτελεσμα-τικά ότι το χρέος είναι βιώσιμο. Ο λόγος που οι πιστωτές δενθέλουν να δεχθούν τις προτάσεις αυτές, είναι πολιτικός. ∆ενπρέπει να φανεί ότι μια κυβέρνηση της αριστεράς πετυχαίνειεκεί που οι άλλοι απέτυχαν και ότι οι ηγετικές δυνάμεις στηνΕυρώπη αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν μπροστά σε ένα μικρόαλλά αποφασισμένο κράτος.

Μα το πρόβλημα στην Ευρώπη δεν είναι πλέον πολιτικό; ∆ενμπορούν να ξεφύγουν απ’ αυτό.

Βεβαίως. Αυτή είναι και η διαφορά που κάνει ευνοϊκή, απόμια άποψη, την περίοδο αυτή.

Η πρότασηγια τα αένααομόλογα

Ο λόγος που οι πιστωτές δεν θέλουννα δεχθούν τις προτάσεις αυτές,είναι πολιτικός. ∆εν πρέπει να φανείότι μια κυβέρνηση της αριστεράς πε-τυχαίνει εκεί που οι άλλοι απέτυχανκαι ότι οι ηγετικές δυνάμεις στην Ευ-ρώπη αναγκάστηκαν να υποχωρή-σουν μπροστά σε ένα μικρό αλλάαποφασισμένο κράτος.

“


Στα θρανία κάθισαν την προηγούμενη βδομάδα οιβουλευτές του Ποταμιού, για να μάθουν τιςαρχές του κόμματος. Όμως, μάλλον δεν τα πιά-

νουν όλοι τα γράμματα αν κρίνουμε τη συμπεριφοράπολλών εξ αυτών κατά την ορκωμοσία στη Βουλή. Τηνίδια ώρα, στελέχη του Ποταμιού αποχώρησαν αμφι-σβητώντας την πολιτική που ασκεί.

Γράμματα σπουδάγματα

Σεμινάρια διοργάνωσε η ηγεσία του Ποταμιού τηνπροηγούμενη Τετάρτη, προκειμένου να «ομογενοποι-ηθεί η κοινοβουλευτική ομάδα και να εκπαιδευτούν οιβουλευτές στις επικοινωνιακές ανάγκες των νέωντους καθηκόντων». Στόχος ήταν οι βουλευτές να γί-νουν ομάδα αποκτώντας διακριτό στίγμα, σύμφωνα μετις αρχές και τις θέσεις του κόμματος. Την επόμενηκιόλας μέρα, ορισμένοι βουλευτές του Ποταμιού δενμπόρεσαν να συγκρατήσουν τη χαρά τους που εξελέ-γησαν και μπήκαν στην αίθουσα του κοινοβουλίου μετο κινητό ανά χείρας, φωτογραφίζοντας τον εαυτότους (selfies) στα έδρανα γελοιοποιώντας τη διαδικα-σία της ορκωμοσίας.

Αποχωρήσεις

Την ίδια ώρα που το Ποτάμι ενδιαφέρεται για τηνεπικοινωνιακή πολιτική που θα εκφράζουν οι βουλευ-τές του στα ΜΜΕ, συνεχίζονται στο εσωτερικό του οιδιαφωνίες για την επιθετική του στάση εναντίον τουΣΥΡΙΖΑ. Συγκεκριμένα, οχτώ στελέχη (Α. Βανταράκης,∆. ∆ουράκης, Α. Κάτσικα, ∆. Κουρέτας, Κ. Κωστόπου-λος, Κ. Λουλάκης, Α. Ραμαντάς και Π. Σαμαράς) ανα-κοίνωσαν την αποχώρησή τους από το Ποτάμι, καταγ-

γέλλοντας «την ανελέητη δημόσια επίθεση στην οποίαεπιδίδονται πολιτικοί σχηματισμοί και ΜΜΕ κατά τηςνέας κυβέρνησης, από την πρώτη μέρα εκλογής της,προκαταλαμβάνοντας την αποτυχία σε κάθε τι πουανακοινώνεται». Αναρωτήθηκαν δε αν «οι διαρκείς δη-μόσιες τοποθετήσεις των κομμάτων της αντιπολίτευ-σης εναντίον όλων των κινήσεων της νέας κυβέρνη-σης, είναι προς όφελος της χώρας μας ή για τη δημι-ουργία εντυπώσεων και καλλιέργεια κλίματος ρήξηςστο εσωτερικό της χώρας;»

Ο Στ. Θεοδωράκης, όμως, δεν πτοείται από τέτοιεςτοποθετήσεις και συνεχίζει την επιθετική πολιτική.Στο Reuters δήλωσε, μεταξύ άλλων, πως «έφτασε ηστιγμή η κυβέρνηση να εγκαταλείψει τις μαξιμαλιστι-κές θέσεις και να προσγειωθεί στην πραγματικότητα»,καλώντας τον Αλ. Τσίπρα να πάρει μια πρωτοβουλίαεθνικής συνεννόησης. Στην ίδια γραμμή, αυτή της«υπεύθυνης αντιπολίτευσης» ζητείται να κινηθούνόλοι οι βουλευτές του Ποταμιού στο εξής, γι’ αυτό καιστο Ποτάμι θα διοργανωθούν και άλλα σεμινάρια.

«Έμπειροι» πολιτικοί

Ο Στ. Θεοδωράκης τοποθέτησε σε νευραλγικές θέ-σεις «έμπειρους» πολιτικούς, για να αποφύγει τα οποι-αδήποτε ατοπήματα από τους «πρωτάρηδες». Έτσι, γιααντιπρόεδρο της Βουλής προτείνει τον Σπ. Λυκούδη,ενώ στη θέση των κοινοβουλευτικών εκπροσώπωνόρισε την Αντ. Λυμπεράκη και τον Χ. Θεοχάρη. Γραμ-ματέας της Κ.Ο. θα είναι ο Π. Καρκατσούλης και εκ-πρόσωπος Τύπου ∆. Τσιόρδας, ο οποίος ήταν διευθυν-τής του γραφείου Τύπου του πρωθυπουργού στην κυ-βέρνηση Παπαδήμου και δεν κατάφερε να εκλεγεί μετο Ποτάμι.

Με αυτές του τις επιλογές ελπίζει ότι θα αποφύγειπεριστατικά όπως αυτό του Λ. Λιαρόπουλου που δή-λωσε την περασμένη βδομάδα «Γερούν γερά. Σπάστουτον τσαμπουκά» και έτσι οδηγήθηκε σε παραίτησηκαθώς «τέτοιες αναρτήσεις απέχουν από τον πολιτικόπολιτισμό του Κινήματος». Μάλλον, όμως, δεν θα τακαταφέρει, αφού -όπως κατήγγειλε ο γενικός γραμμα-τέας ∆ιαφάνειας, Γιώργος Σούρλας, ο Χ. Θεοχάρηςόντας γενικός γραμματέας δημοσίων εσόδων απήλ-λαξε -με εγκύκλιό του- off shore εταιρείες από φό-ρους, πρόστιμα και προσαυξήσεις εκατοντάδων εκα-τομμυρίων ευρώ. Για την ιστορία ο Χ. Θεοχάρης δή-λωσε «αν επιμέναμε σε αυτή την πρακτική θα οδηγού-μασταν σε πρόστιμα, στα δύο διυλιστήρια, που ξεπερ-νούσαν την αξία των ίδιων των επιχειρήσεων και συ-νεπώς θα τα οδηγούσαμε μαθηματικά στο κλείσιμο.∆εν θα είχαμε δηλαδή ως χώρα πετρέλαιο».

Ι.∆.

Σιωπητήριο μέχρι την Πέμπτη 19Φεβρουαρίου επέβαλε ο Α. Σαμα-ράς στα μέλη της Κ.Ο. της Νέας

∆ημοκρατίας, ενώ φαίνεται πως δενπροτίθεται να εκκινήσει κανένα διάλογοστο εσωτερικό του κόμματος. Ωστόσο,δεν είναι λίγοι εκείνοι που αμφισβητούνευθέως τον Α. Σαμαρά και επιμένουνστην αλλαγή ηγεσίας.

Χωρίς ίχνος αυτοκριτικής

«Με αυτά που γίνονται σε ένα ή δύομήνες θα είμαι ξανά πρωθυπουργός»διαμηνύει ο πρόεδρος της Νέας ∆ημο-κρατίας στους δημοσιογράφους, εμμέ-νοντας στο σενάριο της αριστερής πα-ρένθεσης. Στο ίδιο κλίμα ήταν και η ομι-λία του στην Κ.Ο. της Ν.∆. λέγοντας, με-ταξύ άλλων, «γνωρίζουμε τι πρέπει νακάνουμε: να παλέψουμε για να μείνει ηΕλλάδα στο σωστό δρόμο και να παίξεισύντομα η παράταξη κυρίαρχο πολιτικόρόλο».

Όσο και αν τα στελέχη του κόμματοςανέμεναν έστω και ένα ψεγάδι αυτοκρι-τικής απογοητεύτηκαν, καθώς ο Α. Σα-μαράς την απέφυγε, αποτιμώντας ταυτό-χρονα θετικά το κυβερνητικό του έργο[«Πριν δυόμισι χρόνια παραλάβαμε χάοςκαι πριν δέκα μέρες παραδώσαμεχώρα»]. Για τον ίδιο δεν απέτυχε, απλάδεν πρόλαβε να ολοκληρώσει την τετρα-ετία, ενώ τα όσα λάθη έγιναν οφείλονταιστο ΠΑΣΟΚ, το οποίο «εμπόδιζε μιασειρά μεταρρυθμίσεων», με «τις αγκυλώ-σεις που έπρεπε κάθε φορά να υπερνι-κήσουμε».

Όσον αφορά το εκλογικό αποτέλεσμα,για μία ακόμα φορά εκτιμά ότι η Ν∆«στάθηκε όρθια», καθώς «υπέστη ελάχι-στη μείωση δυνάμεων από τον Ιούνιο του

2012», παραβλέποντας και πάλι τιςεκλογικές αναμετρήσεις των προηγού-μενων δεκαετιών. Η μοναδική στιγμήπου αναφέρθηκε σε λάθη είναι όταν είπεότι «ασφαλώς και υπήρξαν», προσθέτον-τας ότι δεν είναι η ώρα να συζητηθούναπό κανέναν.

Προειδοποίηση στους επικριτές

Γι’ αυτό και ο Α. Σαμαράς απαγόρευσεστους βουλευτές του να ανοίξουν τη συ-ζήτηση περί εκλογικού αποτελέσματοςμέχρι την Πέμπτη 19 Φεβρουαρίου,οπότε «θα ακουστούν και κριτική καιπροτάσεις». Ταυτόχρονα, προειδοποίησεόσους θέτουν ζήτημα ηγεσίας ότι βάζουνσε κίνδυνο το κόμμα, ενώ δίνουν έτσιπροβάδισμα στον ΣΥΡΙΖΑ [«Κάποιοι θέ-λουν ασφαλώς να μας βάλουν σε εσω-στρέφεια. Χτυπάνε εμένα, όπως χτύπη-σαν και προηγούμενους αρχηγούς της

παράταξης. Θέλουν τη Νέα ∆ημοκρατίασε δίνη εσωτερικής αμφισβήτησης. Γιατίαυτό θα δώσει περιθώρια και χρόνο στηνκυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ να αντιμετωπίσειτις δυσκολίες που έχει να αντιμετωπί-σει»]. Πάντως, όσο και να κατηγορεί ταστελέχη του ότι δρουν υπέρ του ΣΥΡΙΖΑαμφισβητώντας τον ίδιο και την πολι-τική του, τα εσωκομματικά προβλήματαδεν κρύβονται κάτω από το χαλί.

Ζητούν έκτακτο συνέδριο

∆εν είναι λίγοι εκείνοι που αμφισβη-τούν τον Α. Σαμαρά και ζητούν από τονΚ. Καραμανλή να αναλάβει ρόλο. Ο τε-λευταίος, όμως, παρά τις συνεχείς πιέ-σεις δεν προτίθεται να επανέλθει στοπροσκήνιο, όμως παρασκηνιακά έχει συ-νεχείς συναντήσεις με στελέχη του κόμ-ματος. Την περασμένη βδομάδα παρέ-θεσε δείπνο στους ∆. Τζαμτζή, Π. Βο-γιατζή, Κ. Κουτσογιαννόπουλου, Κ. Πα-πασιώζου, Α. Μανδρέκα, Η. Βλαχο-γιάννη, Θ. Νταβλούρου και Α. Κου-τσούμπα, προκειμένου να ακούσει τουςπροβληματισμούς και τις ενστάσεις πουυπάρχουν στο εσωτερικό του κόμματος.Βεβαίως, επισήμως –όπως και με τη συ-νάντηση με την Ντ. Μπακογιάννη- λέγε-ται ότι η συζήτηση δεν αφορά τα εσω-κομματικά, όμως η σύνθεση τέτοιων συ-ναντήσεων αποκλείει το ενδεχόμενοαυτό.

Ενδεικτικά, ο ∆. Τζαμτζής μιλώνταςστον Realfm, είπε πως «υπάρχει πραγμα-τικά μεγάλος προβληματισμός στα στε-λέχη της παράταξης» και πως «ο κόσμοςζητάει να συζητηθούν τα αίτια της ήτταςκαι να αναζητηθούν ευθύνες». Την ίδιαώρα, ο πρόεδρος της ∆ΑΚΕ, Ν. Κιου-τσούκης, ο οποίος σημειωτέον έχει δια-

γραφεί τρείς φορές από τα μητρώα τουκόμματος από το 2011, ζητά τη «διεξα-γωγή έκτακτου συνεδρίου αρχών και θέ-σεων» προσθέτοντας ότι ο Α. Σαμαράςπρέπει να «ανοίξει ο ίδιος τις διαδικα-σίες, χωρίς να στερείται του δικαιώμα-τος υποβολής εκ νέου υποψηφιότητας».

Στο ίδιο μήκος κύματος μίλησαν καιάλλα στελέχη, όπως ο Κ. Αρβανιτόπου-λος, ο οποίος ανέφερε ότι η Ν∆ πρέπεινα προχωρήσει τώρα σε ιδεολογική, ορ-γανωτική και επικοινωνιακή ανασυγ-κρότηση ή ο Π. Παναγιωτόπουλος, οοποίος ανέφερε ότι θα πρέπει να γίνουνδιεργασίες στο κόμμα που θα οδηγήσουνσε ένα έκτακτο συνέδριο.

Όσο και να απαγορεύει την αυτοκρι-τική ο Α. Σαμαράς, τελικά ουκ ολίγοι τηνκάνουν. Για παράδειγμα, ο Ευρ. Στυλια-νίδης, μιλώντας λίγη ώρα μετά την Κ.Ο.της Ν∆ σε συνέδριο της ΓΣΕΕ τόνισε ότι«η αντικατάσταση της “ήπιας προσαρμο-γής” του Κώστα Καραμανλή με το“δόγμα του σοκ” του Α. Σαμαρά τηνέφερε αντιμέτωπη με την κοινωνία».Ομοίως, ο Κ. Μητσοτάκης δήλωσε «εκτων πραγμάτων πρέπει να αναγνωρί-σουμε το γεγονός ότι η Ν∆ υπέστη μίαήττα σε αυτές τις εκλογές, γι’ αυτό πρέ-πει να κάνουμε τη δική μας εσωτερικήαυτοκριτική».

Όσο και να προσπαθεί ο Α. Σαμαράςνα φιμώσει τις φωνές αμφισβήτησης στοεσωτερικό του κόμματος, αποτυγχάνει.Και η εμμονή στην αριστερή παρένθεση,κάθε άλλο παρά υποστηρικτές βρίσκει.Έτσι, θα πρέπει να επιλέξει ή θα επιτρέ-ψει τον εσωτερικό διάλογο, ή αυτός θαγίνεται δημόσια, από όσους έχουν πρό-σβαση σε ραδιόφωνα και τηλεοράσεις.

Ιωάννα ∆ρόσου

ΝΕΑ ∆ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Απαγορεύεται η αυτοκριτική,μέχρι νεοτέρας

ΠΟΤΑΜΙΣτα σεμινάρια έμαθαν τις selfies

Τζάμπα πήγαν τα μαθήματα...


Τη συνέντευξη πήρεο Παύλος Κλαυδιανός

Μπορούμε να πούμε ότι σήμερα διερ-χόμαστε μια ιστορική καμπή; Ένας ιστο-ρικός πώς θα θεμελίωνε την απάντησήτου στο ερώτημα;

Θα επέλεγα έναν όρο της φυσικής·στις 25 Ιανουαρίου είχαμε μια μεγάληδόνηση που συντάραξε το πολιτικόεποικοδόμημα και απελευθέρωσε ενέρ-γεια στη βάση της κοινωνίας. Η συνέχειαθα δείξει, αν αυτό που ζούμε αυτές τιςμέρες θα αποτελέσει καμπή ή τομή.

Η τομή εμπεριέχει και το στοιχείο τηςανατροπής;

∆εν νομίζω ότι η κατάργηση των μνη-μονιακών θεσμών και ρυθμίσεων αρκείγια να μιλάμε για ανατροπή. Η πρώτηφάση θα είναι αναγκαστικά περίοδοςαποκατάστασης θεσμών και δικαιωμά-των.

Πώς δεν θα ξαναγυρίσουμε στο προτης κρίσης καθεστώς, το οποίο εξέ-θρεψε και τις ενδογενείς αιτίες της κρί-σης.

Η αποκατάσταση θεσμών και δικαιω-μάτων δεν σημαίνει επιστροφή στο προτης κρίσης καθεστώς. Αυτή είναι αδύ-νατη. Ας μην ξεχνάμε ότι τομή θα έχουμεοπωσδήποτε στην περίπτωση αποτυχίαςτης σημερινής προσπάθειας. Τότε δεν θαέχουμε, όπως ορισμένοι ελπίζουν, επα-ναφορά της προηγούμενης κατάστασης,αλλά κάτι από όλες τις απόψεις πολύχειρότερο.

Από τι θα εξαρτηθεί η επιτυχία ή ηαποτυχία της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ;

Σε μια πρώτη φάση, μέσα στις επόμε-νες μέρες, θα εξαρτηθεί από το ποιασυμφωνία θα φέρει με τους ξένους δα-νειστές του ελληνικού δημοσίου. Η επί-τευξη μιας ανεκτής για την ελληνική κοι-νωνία συμφωνίας δεν εξαρτάται μόνοαπό την ελληνική κυβέρνηση και τουςχειρισμούς της, αλλά εξίσου και από το

πολιτικό σύστημα και τους θεσμούς τωνδανειστών. Η ευθύνη είναι μοιρασμένη.Στη μετέπειτα φάση η ευθύνη θα βαρύ-νει κατά κύριο λόγο την ελληνική κυ-βέρνηση και την ελληνική κοινωνία.

Πώς κατά τη γνώμη σου, στον ιστο-ρικό χρόνο, θα επηρεάσει τις εξελίξειςκαι τον ΣΥΡΙΖΑ, ως κόμμα, το γεγονόςότι έχει ψηφιστεί μαζικά από πολίτεςπου δεν είναι ή δεν υπήρξαν αριστεροί,αλλά ήταν ταυτόχρονα απολύτως ενήμε-ροι ότι ψήφιζαν Αριστερά;

Μάλλον βρισκόμαστε σε μια συγκυρίαανάλογη με αυτήν της Κατοχής, κατά τηνοποία καταστράφηκε οικονομικά ένα με-

γάλο μέρος της μικροαστικής και μεσο-αστικής τάξης και τα μέλη τους ριζο-σπαστικοποιήθηκαν και για ένα διά-στημα έδειξαν έτοιμα να βαδίσουν σενέους δρόμους. Τα παράθυρα τέτοιωνευκαιριών μένουν ανοικτά για μικρό χρο-νικό διάστημα. Μέσα σε αυτό πρέπει ναεφαρμοσθούν πολιτικές που θα σταθε-ροποιήσουν την κοινωνική συναίνεσηκαι θα εκμεταλλευθούν την απελευθε-ρωθείσα δυναμική, για να επιφέρουν μεί-

ζονες κοινωνικές αλλαγές. Η διαφορά της σημερινής συγκυρίας

με την κατοχική είναι ότι η καταστροφήτης μικροϊδιοκτησίας δεν αποτέλεσε πα-ράπλευρη απώλεια, αλλά προγραμμα-τικό στόχο των πολιτικών που εφαρμό-σθηκαν. Αυτό πρέπει να γίνει σαφές, νακαταδειχθεί στην κοινωνία, ώστε να πα-ραμείνει το παράθυρο της ευκαιρίαςανοικτό για περισσότερο χρόνο. Ζητείταιπρόγραμμα και πάνω στο πρόγραμμα θαστηθούν οι συμμαχίες και θα διεξαχθούνοι συγκρούσεις με δυνάμεις στο εσωτε-ρικό και το εξωτερικό. Το χρέος ήταν τομέσο και όχι ο στόχος. Αν δεν το είχαμεκατανοήσει, το βλέπουμε στις παρεμβά-σεις που θεωρήθηκαν ότι ήταν υπέρ τωνελληνικών θέσεων – Ομπάμα, Ρέντσικλπ. Ναι, να μειωθεί η λιτότητα, αλλά οιμεταρρυθμίσεις πρέπει να γίνουν. Και ωςμεταρρυθμίσεις δεν εννοούν την πάταξητης φοροδιαφυγής και τη δικαιότερη κα-τανομή των φορολογικών βαρών, αλλάτην απορρύθμιση των εργασιακών σχέ-σεων και τις ιδιωτικοποιήσεις. Αν ξε-πουλούσαμε όλη τη δημόσια περιουσίακαι είχαμε επιστρέψει στην εποχή τουλίθου στις εργασιακές σχέσεις, πιθανόννα είχαμε ευνοϊκότερη αντιμετώπιση στο

ζήτημα του δημόσιου χρέους, αλλά τότεδεν θα υπήρχε πολιτισμένη κοινωνία σεαυτόν τον τόπο.

Ποια θα έλεγες ότι είναι η ευθύνη τουΣΥΡΙΖΑ ως κόμμα της αριστεράς;

Μεγάλη. Όσοι πέρασαν την πολιτικήέρημο και άντεξαν επί δεκαετίες στο πε-ριθώριο της κεντρικής πολιτικής σκη-νής δεν πρέπει να πιστέψουν ότι τώραδικαιώθηκαν. Η νίκη δεν ήταν μόνο δικήτους, αλλά κυρίως του πλήθους που θέ-λησε να αναζητήσει μαζί τους διέξοδοαπό τη γενικότερη κρίση. Ο ΣΥΡΙΖΑ δενπρέπει να συμπεριφερθεί σαν κόμμα τηςπρωτοπορίας και να προσπαθήσει ναεπιβάλει το δικό του αξιακό σύστημα,ιδεολογία, όραμα και προοπτική. ∆ενχρειάζεται να τα εγκαταλείψει, αν ταδιαθέτει, αλλά να τα χωνέψει μαζί με ταοράματα και τις προοπτικές των νέωνψηφοφόρων του.

* Ο Χρήστος Χατζηιωσήφ είναι καθη-γητής σύγχρονης ιστορίας στο τμήμαΙστορίας-Αρχαιολογίας του πανεπι-στημίου Κρήτης και διευθύνει το Ιν-στιτούτο Μεσογειακών Σπουδών τουΙδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας.

Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πρέπει νασυμπεριφερθεί σανκόμμα της πρωτοπορίαςκαι να προσπαθήσει ναεπιβάλει το δικό τουαξιακό σύστημα,ιδεολογία, όραμα καιπροοπτική.

“

Το Πολιτιστικό κέντροεργαζομένων ΟλυμπιακήςΑεροπορίας καταγγέλλει τη

διοίκηση της Ελληνικόν Α.Ε. ότιτου απαγορεύτηκε η πρόσβαση στοχώρο στο πρώην ∆υτικόΑεροδρόμιο Ελληνικού. ΤοΠολιτιστικό κέντρο είχε τοσυγκεκριμένο χώρο επί 25 χρόνια.Σύμφωνα με ανακοίνωση τουΠΟΛΚΕ Ο.Α. «Με την αιφνιδιαστικήκαι ανεξήγητη αυτή απόφαση τηςΕΛΛΗΝΙΚΟΝ Α.Ε. να αλλάξεικλειδαριές και να γεμίσει το χώρομε αλυσίδες και λουκέτα –ακυρώνει το νόμιμο δικαίωμά μαςγια πρόσβαση στα περιουσιακά μαςστοιχεία που βρίσκονται εκεί,καθώς και για πρόσβαση σταεκθέματα του «ΜουσείουΠολιτικής Αεροπορίας», τα οποίαείναι πάνω από 20.000 αντικείμενα

ανεκτίμητης αξίας και μεγάληςιστορικής σημασίας. Η εμμονή της ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ Α.Ε. ναεκδιώξει φορείς από τουςπαραπάνω χώρους (ενώ ακόμη δενέχει εγκατασταθεί ο επενδυτής),έχει ως αποτέλεσμα την πλήρηεγκατάλειψη και στη συνέχειαέρχεται λεηλασία και κανιβαλισμόςτων εγκαταστάσεων. Ότι έγινεδηλαδή και σε άλλους χώρους καιεγκαταστάσεις του πρώηνΑεροδρομίου Ελληνικού.Επαναλαμβάνουμε πως, η παρουσίαφορέων στους χώρους του πρώηνΑεροδρομίου Ελληνικού, συμβάλειστην προστασία του χώρου αφενός,αλλά και των εγκαταστάσεων, ηδική μας δε παρουσία ζωογονεί τιςμνήμες μας και διασφαλίζει ταπεριουσιακά μας στοιχεία.Κατά συνέπεια, η στάση της

διοίκησης της ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ Α.Ε., ναεπικεντρώνει το ενδιαφέρον τηςστο να «κόβει» και ναβάζει αλυσίδες, με σκοπό τοναποκλεισμό μας από ταπεριουσιακά μας στοιχεία, μόνοπροβληματισμό δημιουργεί καιαντικειμενικά συμβάλει στηνεγκατάλειψη και στη συνέχεια τηνεισβολή των επιτηδείων πουαποξηλώνουν και κανιβαλίζουν τιςεγκαταστάσεις. Το ΠΟΛ.Κ.Ε.Ο.Α. καταγγέλλει τηνΕΛΛΗΝΙΚΟΝ Α.Ε., την καλούμεάμεσα όπως αποκαταστήσει τηνπρόσβασή μας στο χώρο καιοργανώνει εκδήλωσηδιαμαρτυρίας την Τετάρτη 11Φεβρουαρίου, στις 11 π.μ., στονπροαύλιο χώρο του πρώηναεροδρομίου.»

•

ΕΛΛΗΝΙΚΟ Α.Ε. Έξωση στο πολιτιστικό κέντρο εργαζομένων Ολυμπιακή Αεροπορίας

Συγκέντρωση διαμαρτυρίας την Τετάρτη 11 Φεβρουαρίου, στις 11 π.μ.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΧΡΗΣΤΟ ΧΑΤΖΗΙΩΣΗΦ

Η νίκη δεν είναι μόνο του ΣΥΡΙΖΑ

«∆εν νομίζω ότι η κατάργηση των μνημονιακών θεσμών και ρυθμίσεων αρκεί για ναμιλάμε για ανατροπή. Η πρώτη φάση θα είναι αναγκαστικά περίοδος αποκατάστασηςθεσμών και δικαιωμάτων.»

Πολλοί μιλούν για ιστορική καμπή, για ανατροπήκαι τομή χαρακτηρίζοντας την περίοδο πουάνοιξε με τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές καιτην ορκωμοσία της νέας κυβέρνησης. Ο Χρ.Χατζηιωσήφ, με τη ματιά του ιστορικού,επιχειρεί μια ψύχραιμη καιεπιχειρηματολογημένη αξιολόγηση της νέαςπεριόδου που ήδη διανύουμε.


Με σιγουριά και αποφασιστικό-τητα αντιμετωπίζει η ελληνικήκυβέρνηση την εξελισσόμενη

διαπραγμάτευση με τους δανειστές,καθώς θεωρεί ότι οι θέσεις της για τερ-ματισμό της λιτότητας και ανεύρεσηαμοιβαία επωφελούς λύσης βρίσκουναπήχηση τόσο στο εσωτερικό όσο καιστο εξωτερικό. Όπως σημειώνει το Μα-ξίμου, η διαπραγμάτευση με τους ευρω-παίους εταίρους είναι πλέον γεγονός,κάτι, άλλωστε, που το αποδέχονται οιπάντες στην Ευρώπη. «Μένουμε σταθε-ροί στις θέσεις μας. Ο δρόμος είναι μα-κρύς και είμαστε ακόμα στην αρχή», το-νίζουν κυβερνητικά στελέχη και υποδει-κνύουν ότι η νωπή λαϊκή εντολή έχει ξε-κάθαρο αντιμνημονιακό χαρακτήρα, γε-γονός που δεν μπορεί κανείς να παρα-κάμψει στην Ευρώπη, σημειώνοντας,παράλληλα, πως η κυβέρνηση επιμένειότι μόνο με τον τερματισμό της λιτότη-τας θα πάρει ανάσα η Ελλάδα και θασταθεροποιηθεί η Ευρώπη.

Η διαπραγματευτική τακτική

Στην κυβέρνηση θεωρούν ότι το απο-τέλεσμα της 25ης Ιανουαρίου ενδυναμώ-νει τη διαπραγματευτική θέση της Ελλά-δας και για αυτό επιμένουν ότι δεν πρό-κειται να αποδεχθούν το αίτημα των δα-νειστών για παράταση του υφιστάμενουπρογράμματος, που ολοκληρώνεται στις28 Φεβρουαρίου. Αντ΄ αυτού ζητάνε ναεκπονηθεί, από κοινού, ένα «πρόγραμμα– γέφυρα» που θα αποτελεί μεταβατικήσυμφωνία μέχρι την τελική συμφωνία, η

οποία τοποθετείται στις αρχές του κα-λοκαιριού. Βασικό χαρακτηριστικό της«συμφωνίας – γέφυρα» θα είναι ότικαμιά πλευρά δεν θα θα προχωρήσει σεμονομερείς ενέργειες. Επιπλέον, και μεδεδομένο ότι η Ελλάδα δεν ζητάει τιςεναπομείνασες δόσεις του υφιστάμενουπρογράμματος, η κυβέρνηση θεωρείαπαραίτητο να της δοθεί η δυνατότηταέκδοσης εντόκων γραμματίων πέρα απότο όριο των 15 δισ, ώστε να καλύψειτυχόν έκτακτες ανάγκες. Στην Αθήνα εμ-φανίζονται αισιόδοξοι και υπογραμμί-ζουν ότι πρόκειται για ένα απολύτως λο-γικό αίτημα καθώς αφενός δεν είναι δυ-νατόν να βρεθεί τελική λύση σε τόσοσύντομο χρονικό διάστημα, αφετέρου τοπρόγραμμα – γέφυρα που προτείνει δενδημιουργεί κόστος στους εταίρους.

Μετά τη συμφωνία η ελληνική κυβέρ-νηση θα καταθέσει την οριστική τηςπρόταση για τα δημοσιονομικά προ-γράμματα της επόμενης τετραετίας. Ει-δικότερα, για τα πρωτογενή πλεονά-σματα στην κυβέρνηση είναι έτοιμοι νααποδεχθούν τον στόχο του 0.5-1%, πουπροβλέπει η Συνθήκη του Μάαστριχτενώ η Αθήνα διαμηνύει ότι δεν θα προ-χωρήσει σε επανακρατικοποίηση δημό-σιων οργανισμών που έχουν ιδιωτικο-ποιηθεί, ξεκαθαρίζοντας όμως, παράλ-ληλα, ότι δεν θα συνεχίσει την πολιτικήτων ιδιωτικοποιήσεων. Στα τελευταίαδύο σημεία, άλλωστε, αναφέρεται οπρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, ότανλέει ότι τον δεσμεύουν οι ευρωπαϊκέςσυνθήκες, που έχει υπογράψει το ελλη-νικό κράτος, ακόμα και αν διαφωνεί σε

Πιστή στη σαφή λαϊκή εντολή η κυβέρνηση

Ευχάριστηη λαϊκή κινητοποίησηΣτην κυβέρνηση βλέπουν με ευχαρίστηση το γεγονός ότι η κοινωνία δείχνει ναέχει κατανοήσει την αναγκαιότητα της λαϊκής κινητοποίησης και στήριξης τηςδύσκολης προσπάθειας που γίνεται για τερματισμό της λιτότητας και τωνμνημονίων. Η παρουσία χιλιάδων πολιτών στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις τηςχώρας, την προηγούμενη Πέμπτη, μετά από αυθόρμητο κάλεσμα που έγινε από ταμέσα κοινωνικής δικτύωσης ήταν μια πρώτη απόδειξη ότι οι πολίτες βρίσκονταιστο πλευρό της κυβέρνησης δίνοντας το μήνυμα ότι η «δημοκρατία δεν εκβιάζειούτε όμως και εκβιάζεται». Οι κινητοποίησες θα έχουν και συνέχεια καθώς ήδηέχουν γίνει παρόμοια καλέσματα για τις 11 Φεβρουαρίου, όταν θα βρίσκεται σεεξέλιξη το έκτακτο Eurogroup ενώ για τις 15 και 16 του μήνα οργανώνονταιεκδηλώσεις συμπαράστασης σε πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Βασικόσύνθημα των κινητοποιήσεων θα είναι: «∆εν μασάμε στους εκβιασμούς- ∆ενκάνουμε πίσω - Θα νικήσουμε».

Κατά την προεκλογική περίοδο, στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ επικαλέστηκαν συχνάτο επιχείρημα «Το 2015 δεν είναι 2012», για να δηλώσουν πως ο ελληνικόςλαός δεν θα υποκύψει αυτή τη φορά στη στρατηγική του εκφοβισμού. Το

αποτέλεσμα των εκλογών το επιβεβαίωσε: ο λαός εξέλεξε κυβέρνηση με σαφή εν-τολή να βγάλει τη χώρα από την κρίση με την κοινωνία όρθια.

Υπάρχει όμως και μία άλλη διάσταση της σύγκρισης αυτής, η οποία περνά συχνάαπαρατήρητη : σε αντίθεση με το 2012, πριν τις εκλογές του 2015 δεν είχαμε μίαπερίοδο μαχητικών μαζικών κινητοποιήσεων και κινημάτων πολιτικής ανυπα-κοής. Έτσι σήμερα, σε αντίθεση με ότι θα μπορούσε να είχε συμβεί τότε, το κόμμαμας της ριζοσπαστικής αριστεράς αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση της χώρας, όχισε ευθεία συνάρτηση με ένα εν ενεργεία κοινωνικό κίνημα ανατροπής, αλλά μετάαπό τρία χρόνια κινηματικής «νηνεμίας».

Η διατήρηση αυτής της «νηνεμίας» θα δυσχεράνει την υλοποίηση των δεσμεύ-σεων μας, καθώς στερεί από την κυβέρνησή μας την ενεργή λαϊκή στήριξη πουχρειάζεται, τόσο στη διαπραγμάτευσή της με τους πολιτικούς εκφραστές της ευ-ρωπαϊκής νεοφιλελεύθερης ορθοδοξίας, όσο και στη σύγκρουσή της με την εγ-χώρια διαπλοκή. Ευτυχώς, το κομμάτι της κοινωνίας που κινητοποιήθηκε ενάντιαστη λιτότητα των μνημονίων, το έχει συνειδητοποιήσει. Το επιβεβαιώνει:

το κάλεσμα μέσω facebook για κινητοποιήσεις σε όλες τις μεγάλες πόλεις τηςχώρας στις όποτε ξεκινήσουν οι επίσημες διαπραγματεύσεις για το χρέος

η συγκρότηση της πρώτης τοπικής επιτροπής στήριξής της κυβέρνησης στα Τρί-καλα ήδη από την πρώτη εβδομάδα μετά τις εκλογές.

Καθήκον των οργανώσεωνκαι των μελών του ΣΥΡΙΖΑείναι η στήριξη, η συμμετοχή,ο πολλαπλασιασμός και ηεπέκταση αυτών των εγχει-ρημάτων. Πρέπει να στρα-φούμε και πάλι στον κόσμοτων κινημάτων από τονοποίο προερχόμαστε, καιμαζί να οργανώσουμε τη δη-μιουργία επιτροπών στήρι-ξης της κυβέρνησης στις γει-τονιές, τους χώρους δου-λειάς, τα πανεπιστήμια και

όπου αλλού μπορούμε. Τώρα είναι η ώρα να μετατρέψουμε τη χαρά των συμπολι-τών μας από την ανάκτηση της εθνικής μας αξιοπρέπειας, σε συμμετοχή στο δύ-σκολο έργο της εξόδου από την κρίση προς όφελος των πολλών.

Συμμετοχή σε παραγωγική ανασυγκρότηση με αριστερό,προοδευτικό πρόσημο

Η δραστηριοποίηση των επιτροπών αυτών δεν θα πρέπει να περιοριστεί στο διά-στημα των διαπραγματεύσεων για το ελληνικό χρέος, απλά γιατί ο πόλεμος εναν-τίον της νέας κυβέρνησης από την ευρωπαϊκή νεοφιλελεύθερη ελίτ δεν πρόκειταινα σταματήσει με την λήξη τους. Και αυτό γιατί κάθε πτυχή του κυβερνητικούέργου θα αποτελεί ένα ακόμα στοιχείο υλοποίησης ενός προοδευτικού υποδείγ-ματος εξόδου από την παρούσα καπιταλιστική κρίση.

Το υπόδειγμα αυτό, το οποίο αν εφαρμοστεί εδώ θα είναι σε παγκόσμια πρώτη,υπάρχει ήδη στις θεωρητικές επεξεργασίες του ΣΥΡΙΖΑ, και το έχει εκφράσει συ-νοπτικά ο νυν αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, σε ανύποπτο πολιτικά χρόνο. Πιοσυγκεκριμένα, ο Γιάννης ∆ραγασάκης, σε συνέντευξη που είχε δώσει στο left.grστις 4/12/2013 αναφέρει πως ενώ από την κρίση του 1929 βγήκαμε με πρωταγω-νιστή το κράτος και από την κρίση της δεκαετίας του 70 με πρωταγωνιστή τις αγο-ρές, από τη τωρινή καπιταλιστική κρίση θα βγούμε με όρους κοινωνίας: «∆ηλαδή,πάντα χρειαζόμαστε κράτος, σε ένα ρόλο επιτελικό, πάντα χρειαζόμαστε αγορές,αλλά ο συνδετικός κρίκος και το ηγεμονικό πλαίσιο θα είναι οι ανάγκες της κοι-νωνίας. Γι’αυτό μιλούμε για μία οικονομία των αναγκών, ως τον πυρήνα του νέουυποδείγματος». Από τις ανάγκες υλοποίησης αυτού του υποδείγματος εξόδου απότην κρίση, πηγάζει η αναγκαιότητα μιας άλλης μορφής ενεργοποίησης της κοι-νωνίας: «Η κυβέρνηση η καινούργια θα πρέπει να συντονίζει δράσεις της κοινω-νίας. … ∆ηλαδή, αν έχουμε κοινωνικούς πειραματισμούς, αν έχουμε ομάδες ερ-γαζομένων να προσπαθούν να δημιουργήσουνε εστίες παραγωγής σε εγκαταλειμ-μένα εργοστάσια, αν δούμε τοπικές κοινωνίες να ενεργοποιούνται, … και να προ-τείνουν τρόπους αξιοποίησης των δικών τους δυνατοτήτων, αν δούμε μια ανα-βίωση των συνεταιρισμών σε νέες βάσεις, τότε ναι, η κυβέρνηση μπορεί να κάνειπράγματα, να τα συντονίσει, να τα ενισχύσει, να τα ενθαρρύνει κτλ.»

Συμπέρασμα

Συνοψίζοντας, μπορούμε να πούμε πως για τη διττή ενεργοποίηση της κοινω-νίας που παρουσιάσαμε παραπάνω ως προϋπόθεση της επιτυχίας της νέας κυ-βέρνησης, χρειάζεται

• ο ΣΥΡΙΖΑ, ως πολιτικός φορέας, να αγκαλιάσει και να πολλαπλασιάσει τις κι-νήσεις λαϊκής στήριξης προς το κυβερνητικό έργο,

• ο ΣΥΡΙΖΑ, ως κυβέρνηση, να καλέσει την κοινωνία να συγκροτηθεί σε συλλο-γικότητες και να προτείνουν τρόπους επανεκκίνησης της παραγωγής σύμφωνα μετο πρότυπο της αλληλέγγυας κοινωνικής οικονομίας.

Η δημιουργία αυτών των τοπικών πυρήνων συμμετοχής στη πολιτική και τηνπαραγωγή, σε συνδυασμό με τις αλλαγές στο κρατικό μηχανισμό και τον τρόποάσκησης της πολιτικής που υπάρχουν στο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, μπορούν ναδώσουν νέα ζωή σε εκείνο το όραμα για ένα ριζοσπαστικό μετασχηματισμό τηςκοινωνίας, μέσω της εμβάθυνσης της έμμεσης δημοκρατίας «από τα πάνω», καιτης λειτουργίας αμεσοδημοκρατικών εγχειρημάτων «από τα κάτω».

Πασχάλης Νταγτεβερένης, ∆ιδάκτωρ Κοινωνιολογίας

Η αναγκαίαδιττή ενεργοποίησητης κοινωνίας


κάποιες από αυτές.

Η σημασία της φοροδιαφυγής

Στον ΣΥΡΙΖΑ θεωρούν ότι δυνατό δια-πραγματευτικό χαρτί της νέας κυβέρνη-σης αποτελεί η σαφής πολιτική βούλησηγια πάταξη της φοροδιαφυγής και αντι-μετώπιση της διαπλοκής στη χώρα. Τοσυμπέρασμα από τον κύκλο επαφών πουείχαν τόσο ο Αλέξης Τσίπρας όσο και οΓιάνης Βαρουφάκης στο εξωτερικό είναιότι και τα δύο ζητήματα «καίνε» τουςεταίρους που όμως, έχοντας κακή εμπει-ρία από τις προηγούμενες κυβερνήσεις,δεν θεωρούν ότι θα εκπληρωθούν αυτέςοι δεσμεύσεις. Πάντως, πηγές από τοΜαξίμου, έλεγαν στην «Εποχή» ότι χρει-άζεται να γίνει αρκετή δουλειά στην ανα-συγκρότηση των φοροελεγκτικών μηχα-νισμών του κράτους, καθώς «η κατά-σταση που επικρατεί είναι χειρότερη απόό,τι φανταζόμασταν». Επιπλέον, στονΣΥΡΙΖΑ υπενθυμίζουν ότι ήταν και προ-εκλογική τους δέσμευση η αναδιοργά-νωση του κράτους, χωρίς αυτό να σημαί-νει, βέβαια, αποδοχή των απολύσεωνπου επιβάλει το μνημόνιο.

Η Αθήνα καλωσορίζει το «έκτακτο»Eurogroup της 11ης Φεβρουαρίου, μιαεξέλιξη αναμενόμενη από την πλευράτης, και σημειώνει ότι ο Υπουργός Οικο-νομικών θα αναπτύξει στις Βρυξέλλεςτις θέσεις της νέας ελληνικής κυβέρνη-σης, «όπως αυτές ανταποκρίνονται στηνωπή λαϊκή εντολή και με σκοπό τηναμοιβαία επωφελή συμφωνία σε σύν-τομο χρονικό διάστημα». Η αίσθηση πουεπικρατεί πάντως είναι ότι δύσκολα οιδύο πλευρές θα καταλήξουν σε συμφω-νία στο πρώτο Eurogroup κάτι που πιθα-νόν να συμβεί στις 16 του μήνα. Σχολιά-ζοντας πάντως τη δήλωση του προέδρουτου Eurogroup, Γερούν Ντάισελμπλουμότι δεν θα γίνει δεκτό το αίτημα για«συμφωνία – γέφυρα», κυβερνητικέςπηγές σημείωναν πως «επιμένουμε στιςθέσεις μας» και εκφράζουν την αισιοδο-ξία ότι μέχρι το τέλος του μήνα θα εξευ-ρεθεί λύση. Άλλωστε, θεωρούν ότι καμίαπλευρά δεν επιδιώκει τη ρήξη και υπο-δεικνύουν τόσο τη τηλεφωνική επικοι-νωνία Ντράγκι – Τσίπρα, όπου δόθηκαναμοιβαίες επιβεβαιώσεις για αυτό όσοκαι τη δήλωση του κ. Ντάισεμλπουμ ότι

«δεν επιθυμεί να δημιουργηθεί η αί-σθηση ότι δεν θα συνεχιστεί η διπραγμά-τευση». Επιπλέον, σημειώνουν ότι οιπροτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ αρχίζουν σταθεράνα βρίσκουν ευήκοα ώτα και δίνουν ιδι-αίτερη σημασία τόσο στη δήλωση τουΙταλού υφυπουργού Οικονομικών, Σάν-τρο Γκότζι ότι «είμαστε πιστωτές της Ελ-λάδας, αλλά δεν θέλουμε να την εξαντ-λήσουμε, θα ακούσουμε τονΤσίπρα».Τέλος, υπογραμμίζουν τη σαφήτοποθέτηση της Ουάσιγκτον τόσο μέσωτου κ. Ομπάμα όσο και των δηλώσεωνάλλων υψηλόβαθμων αξιωματούχων τουΛευκού Οίκου. Στην Αθήνα θεωρούν ότιοι ΗΠΑ ανησυχούν για την αναστάτωσηπου επικρατεί στην Ευρώπη και θέλουννα επανέλθει ηρεμία το συντομότερο δυ-νατόν και περιμένουν ότι σε αυτή την κα-τεύθυνση θα κινηθεί ο Αμερικανός Πρό-εδρος και στη συνάντηση που θα έχειαύριο με την Γερμανίδα Καγκελάριο.

Οι προγραμματικές δηλώσεις

Με ιδιαίτερο, πάντως, ενδιαφέροναναμένονται οι προγραμματικές δηλώ-σεις της κυβέρνησης που θα ξεκινήσουντο απόγευμα της Κυριακής. Ο πρωθυ-πουργός Αλέξης Τσίπρας αναμένεται νακινηθεί στο πνεύμα της ομιλίας τηςΠέμπτης στην ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ. Σύμ-φωνα, με πληροφορίες, ο πρωθυπουρ-γός θα εξειδικεύσει τα σημεία του προ-γράμματος της Θεσσαλονίκης, ενώ με-γάλη βαρύτητα θα δώσει και στην προ-σπάθεια πάταξης της φοροδιαφυγής. Γιααυτό το λόγο, άλλωστε, έχει ζητήσει εν-δελεχή ενημέρωση από το οικονομικόεπιτελείο της κυβέρνησης. Επιπλέον, ηομιλία του θα είναι μήνυμα τόσο εντόςόσο και εκτός Ελλάδας, καθώς θα εκ-φράσει τη βούλησή του για τήρηση τωνπροεκλογικών δεσμεύσεων και θα δια-μηνύσει την αποφασιστικότητα της κυ-βέρνησης για πλήρη αναδιάρθρωση τουκράτους. Άλλωστε, δεν πρέπει να θεω-ρείται καθόλου τυχαία η αναφορά τουστην ΚΟ του κόμματός του ότι «έχουμεδύσκολη δουλειά μπροστά μας, ανηφο-ρικό δρόμο, διότι έχουμε μία χώρα ναφτιάξουμε από την αρχή».

Αδάμος Ζαχαριάδης

Πιστή στη σαφή λαϊκή εντολή η κυβέρνησηΗ ΖωήΚωνσταντοπούλουνέα πρόεδροςτης Βουλής

Με νέο ρεκόρ ψήφων (235 επί298 βουλευτών) η Ζωή Κων-σταντοπούλου έγινε η νεότερη

σε ηλικία πρόεδρος της Βουλής και ηδεύτερη γυναίκα που αναλαμβάνει τοτρίτο τη τάξει πολιτειακό αξίωμα τηςχώρας. Με τη φράση «η σημερινήπρώτη μεταμνημονιακή Βουλή καλείταιμαζί με τον ελληνικό λαό να γράψειιστορία και να αποδείξει ότι ∆ημοκρα-τία και Λαϊκή Κυριαρχία εξακολουθούννα αποτελούν αδιαπραγμάτευτη αξία»,η Ζωή Κωνσταντοπούλου έδωσε στίγμαπροθέσεων για το κοινοβουλευτικόέργο στο εξής. Τόνισε, παράλληλα, ότιοι βουλευτές δεν πρέπει να είναι απλοίχειροκροτητές λέγοντας ότι «η εκλο-γική διαδικασία μας θέτει στην πρώτηγραμμή της ευθύνης, δεν υπάρχουμεγια τον εαυτό μας αλλά για τον λαό»,είπε, και συμπλήρωσε: «Εχθές δόθηκανγια πρώτη φορά θρησκευτικός και πο-λιτικό όρκος, η πίστη στην Πατρίδα καιτη ∆ημοκρατία, το περιεχόμενο τουόρκου σημαίνει την ενεργό υποχρέωσηο καθένας κι η καθεμιά από μας να δί-νουμε περιεχόμενο στο δημοκρατικόπολίτευμα». Η νέα πρόεδρος της Βου-λής προανήγγειλε αλλαγές στον Κανο-νισμό λειτουργίας της Βουλής στην κα-τεύθυνση της ενίσχυσης της διαφά-νειας, αναβάθμισης του νομοθετικούέργου με υποβοήθηση του έργου τωνβουλευτών, καθώς και υποστήριξηςτου ελεγκτικού ρόλου του Κοινοβου-λίου. Η αναφορά της ότι πρωθυπουρ-γός και υπουργοί πρέπει να είναι πα-ρόντες στη διαδικασία κοινοβουλευτι-κού ελέγχου, να μην καταθέτουν κατε-πείγοντα νομοσχέδια ή άσχετες και εκ-πρόθεσμες τροπολογίες θεωρήθηκεμομφή κατά της προηγούμενης κυβέρ-νησης αλλά και μήνυμα για τις προθέ-σεις του νέου προεδρείου της Βουλής.Τέλος, η κ. Κωνσταντοπούλου, δεσμεύ-θηκε για αναβάθμιση της διακομματι-κής επιτροπής διεκδίκησης των γερμα-νικών αποζημιώσεων. Η ομιλία, τηςπάντως, προκάλεσε αντιδράσεις από τακόμματα της αντιπολίτευσης, καθώςΝ∆, ΠΑΣΟΚ και Ποτάμι, παρά το γεγο-νός ότι υπερψήφισαν τη νέα πρόεδρο,εξέδωσαν ανακοινώσεις με τις οποίεςτην κατηγορούν ότι «κομματικοποίησετον θεσμό».

Οι αντιπρόεδροι

Εκλογή όμως είχαμε και για τις θέ-σεις των αντιπροέδρων, των κοσμητό-ρων και των γραμματέων. Για τις τρειςθέσεις των αντιπροέδρων έχουν προτα-θεί οι Αλέξης Μητρόπουλος (α’ αντι-πρόεδρος), Γιάννης Μπαλάφας (β’ αν-τιπρόεδρος) και ∆έσποινα Χαραλαμπί-δου (γ’ αντιπρόεδρος). Από τη Ν∆ υπο-ψήφιος αντιπρόεδρος είναι ο ΝικήταςΚακλαμάνης και από το ΚΚΕ ο Γ. Λαμ-προύλης. Κοσμήτορες της Βουλής οιΝάσος Αθανασίου και Γιώργος Πάν-τζας. Για γραμματείς οι Παναγιώτα ∆ρι-τσέλη, ∆ανάη Τζίκα, Ζήσης Ζάννας καιΒασίλης Τσίρκας. Τέλος, όπως ανακοί-νωσε ο ΣΥΡΙΖΑ, γραμματέας της ΚΟτου ΣΥΡΙΖΑ ορίστηκε ο Χρήστος Μαν-τάς και κοινοβουλευτικοί εκπρόσωποιοι Νίκος Φίλης, Θανάσης Πετράκοςκαι Όλγα Γεροβασίλη. ∆ιευθυντής τηςΚΟ ο Κώστας Αθανασίου, συντονιστήςτης ΕΕΚΕ ο Βασίλης Χατζηλάμπρου.

A.Z.

ΣΥΡΙΖΑΚρίσιμη η ενεργήπαρουσίατου λαϊκούπαράγοντα

Συ νε δρία σε, την πε ρα σμέ νη Τε τάρ τη,η Πο λι τι κή Γραμ μα τεία του ΣΥ ΡΙ ΖΑ,προ κει μέ νου να γί νει μια πρώ τη α πο τί -μη ση του ε κλο γι κού α πο τε λέ σμα τος της25ης Ια νουα ρίου, αλ λά και να αρ χί σει οπρο γραμ μα τι σμός για την α να γκαία α να -διάρ θρω ση του κόμ μα τος και των ορ γά -νων του κα θώς πολ λά στε λέ χη έ χουνμε τα κι νη θεί σε κυ βερ νη τι κές θέ σεις.Στην α να κοί νω ση που εεκ δό θη κε το νί -ζε ται ό τι το α πο τέ λε σμα των ε κλο γώνα πο τε λεί «μια ι στο ρι κή νί κη ο λό κλη ρουτου ελ λη νι κού λα ού που αλ λά ζει σε λί -δα στην ι στο ρία του τό που, βά ζει τέ λοςστην πο λι τι κή της ε σω τε ρι κής υ πο τί μη -σης και της λι τό τη τας και στέλ νει έ να ι -σχυ ρό μή νυ μα προς την Ευ ρώ πη στηνκα τεύ θυν ση της δη μο κρα τίας, της αλ -λη λεγ γύης και της κοι νω νι κής συ νο -χής». Επι πλέ ον, εκ φρά ζε ται η ι κα νο -ποίη ση για τα πρώ τα δείγ μα τα της νέ αςκυ βέρ νη σης που «α πό την πρώ τη κιό λαςε βδο μά δα α νά λη ψης των κα θη κό ντωντης, α νέ λα βε μια σει ρά ση μα ντι κώνπρω το βου λιών σε διε θνές ε πί πε δο, πουα να δει κνύουν την ευ ρω παϊκή διά στα σητου ζη τή μα τος του δη μό σιου χρέ ους,κα θώς και την α να γκαιό τη τα ευ ρύ τε -ρων συμ μα χιώ ν για την ε πί λυ σή του». ΟΣΥ ΡΙ ΖΑ το νί ζει ό τι στη νέα προ σπά θεια«κρί σι μη εί ναι η ε νερ γή πα ρου σία καιπα ρέμ βα ση του λαϊκού πα ρά γο ντα» καιση μειώ νει ό τι «σε α ντί θε ση με τις προ -η γού με νες κυ βερ νή σεις, που ή θε λαν τηνκοι νω νία να πα ρα κο λου θεί πα θη τι κά τιςε ξε λί ξεις, ο ΣΥ ΡΙ ΖΑ το νί ζει τη ση μα σίατης ε νερ γού συμ με το χής της σε αυ τές.Η κοι νω νία πρέ πει να εί ναι πα ρού σα, ναε λέγ χει και να συν δια μορ φώ νει την α -σκού με νη πο λι τι κή».

Η Αθήνα καλωσορίζει το“έκτακτο” Eurogroup της11ης Φεβρουαρίου, μιαεξέλιξη αναμενόμενη απότην πλευρά της, καισημειώνει ότι ο ΥπουργόςΟικονομικών θααναπτύξει στιςΒρυξέλλες τις θέσεις τηςνέας ελληνικήςκυβέρνησης, “όπως αυτέςανταποκρίνονται στηνωπή λαϊκή εντολή και μεσκοπό την αμοιβαίαεπωφελή συμφωνία σεσύντομο χρονικόδιάστημα”.

“


Του Χριστόφορου Βερναρδάκη*

Ενας ευρύτερα διατυπωμένος φόβοςπροεκλογικά ήταν το κατά πόσον ο«ΣΥΡΙΖΑ θα γινόταν ΠΑΣΟΚ». Ο

ΣΥΡΙΖΑ δεν έγινε ΠΑΣΟΚ -ούτε θα μπο-ρούσε να γίνει- λόγω της συμμετοχής σταψηφοδέλτια ορισμένων ανθρώπων προ-ερχόμενων από το ΠΑΣΟΚ, ούτε πρόκει-ται να γίνει ΠΑΣΟΚ εξαιτίας του γεγονό-τος ότι στην κυβέρνηση συμμετέχουνορισμένοι με ΠΑΣΟΚικό παρελθόν. Ησυζήτηση αυτή -όσο κι αν απηχεί υπαρ-κτούς και βάσιμους φόβους- είχε και έχειλάθος παραδοχές. Ο κίνδυνος ο «ΣΥΡΙΖΑνα γίνει ΠΑΣΟΚ» θα γίνει ορατός τώρα.

Αλλά τι ακριβώς σημαίνει αυτό; Ση-μαίνει: α) Να «απορροφηθεί» το κόμμααπό το κράτος. Να «αδειάσει» δηλαδή τοκόμμα και να γίνει «κράτος» και «κυβερ-νητικές θέσεις». β) Να πάψει να αναζητείτους πόρους του στην κοινωνία (όλωντων ειδών τους πόρους: προγραμματι-κούς, ιδεολογικούς, οικονομικούς, αν-θρώπινους, κ.λπ.) και να μεταβληθεί σεένα είδος «κρατικού κόμματος» όπουόλοι οι πόροι του εξαρτώνται και προέρ-χονται από το κράτος. γ) Να θεωρηθείότι ο χώρος συγκρότησης και αναπαρα-γωγής της κοινωνικής συμμαχίας πουεκπροσωπείται είναι η «κυβέρνηση» (καιτο κράτος κατ’ επέκτασιν) και όχι τοκόμμα. Το τρίτο αυτό στοιχείο θα επι-σφράγιζε την «κρατικοποίηση» του κόμ-ματος και το μετασχηματισμό του σε έναεκλογικίστικό και προσωποκεντρικό πε-λατειακό οργανισμό. Τότε και μόνοντότε «θα γίνει ο ΣΥΡΙΖΑ νέο ΠΑΣΟΚ», ανδηλαδή ενσωματώσει λειτουργίες καιδομές πολιτικής αντιπροσώπευσης πουτον μεταβάλλουν από κόμμα της κοινω-νίας σε κόμμα του κράτους. Αυτό, δη-λαδή, που κατέληξε να είναι και να εκ-προσωπεί το ΠΑΣΟΚ.

Πυρήνας παραγωγής πολιτικής

Στην εφαρμοσμένη άσκηση της πολιτι-

κής (και κυρίως της αστικής πολιτικής)θεωρείται ορθόν το «κόμμα» να υποβαθ-μιστεί και όλο το κέντρο βάρους να με-τατοπιστεί στην «κυβέρνηση». Τεράστιοστρατηγικό και ιστορικό λάθος. Τοκόμμα είναι «μόνιμος» σχηματισμός(«θεσμός»), η κυβέρνηση «προσωρινή».Το κόμμα είναι η συνέχεια της συλλογι-κής συνείδησης, η κυβέρνηση είναι μίαστιγμή και μία πλευρά της πολιτικής του.Επομένως, το κόμμα είναι το επίκεντροοργάνωσης και αναπαραγωγής κοινωνι-κών συμμαχιών, το κόμμα είναι ο συμπυ-κνωτής του πολιτικού προγράμματοςπου εφαρμόζεται, το κόμμα εντέλει είναιο πυρήνας παραγωγής πολιτικής. Η λει-τουργία αυτή δεν αφορά μόνον στα αρι-στερά κόμματα. Αφορά σε όλων τωνειδών τα κόμματα αντιπροσώπευσης(ακόμα και τα αστικά ή συντηρητικά πουδεν εξαρτώνται μονομερώς από το κρά-τος), αφού στη ρίζα αυτής της θέσης ενυ-πάρχει η αποδοχή του «κόμματος» ωςτου βασικού θεσμού πολιτικής αντιπρο-σώπευσης. Αλλά βεβαίως, αφορά πολύπερισσότερο ένα αριστερό κόμμα, ένα«κόμμα των μαζών» όπως θα λέγαμε κά-ποτε.

Με βάση τα παραπάνω επιβάλλεταιστη σημερινή συγκυρία να ανοίξει μια σεβάθος συζήτηση για το «κόμμα ΣΥΡΙΖΑ»,συζήτηση όμως που πρέπει να είναι με-θοδολογικά οριοθετημένη, τεκμηριω-μένη και δυναμική σε νέες ιδέες. Μεάλλα λόγια, δεν μπορεί να είναι μια συ-ζήτηση «κωφών», ούτε μια συζήτηση αν-θρώπων με προϋπάρχουσες ιδεοληψίες.

Το κόμμα ΣΥΡΙΖΑ

Εν όψει αυτής της συζήτησης είναι πι-στεύω κρίσιμες οι παρακάτω συντεταγ-μένες:

* Το «κόμμα ΣΥΡΙΖΑ» ισορροπεί σή-μερα σε τεντωμένο σχοινί. Κάνει θαυμά-σια πράγματα, αλλά και αδικαιολόγηταλάθη. Είναι και σεκταριστικό και ανοι-κτό. Είναι και γραφειοκρατικό και φιλε-λεύθερο. Για την ακρίβεια, αδυνατεί ναοριοθετήσει μεθοδολογικά τη λειτουργίατου. Απέχει πολύ από το να θεωρηθεί«κόμμα των μελών», με μεγάλη ευθύνητων ηγετικών του οργάνων, αλλά και οιΟργανώσεις των Μελών πολλές φορέςαδυνατούν να λειτουργήσουν ως «κόμμαμαζών» και όχι ως «κόμμα στελεχών».Με δύο λόγια, το κόμμα μας απέχει πολύαπό το να θεωρηθεί συλλογικός διανο-ούμενος των «από κάτω».

* Χωρίς κόμμα, ωστόσο, δεν μπορεί ναυπάρξει ούτε κυβέρνηση, ούτε αριστερόπρόγραμμα, γιατί το κόμμα είναι ο οργα-νωτής και ο εκφραστής της «κοινωνικήςσυμμαχίας». Είναι το πεδίο αποκρυστάλ-λωσής της. Το κόμμα δεν μπορεί και δενεπιτρέπεται να ξεπεραστεί ή να αγνοη-θεί. Επιβάλλεται να διορθωθεί, έτσι ώστενα διαδραματίσει ιστορικό ρόλο μακράςπνοής.

* Η συζήτηση περί σχέσεων κόμματος– κυβέρνησης δεν πρέπει να γίνει με πα-λαιές και ξεπερασμένες θεωρητικές προ-σεγγίσεις. Συνήθως η συζήτηση αυτήεξαντλείται σε διαπιστώσεις δεοντολο-γίας: «το κόμμα (πρέπει να) σπρώχνειτην κυβέρνηση», «(να) κριτικάρει την κυ-βέρνηση», «(να) ελέγχει την κυβέρνηση»,κ.λπ. Είναι κατά τη γνώμη μου λάθος μέ-θοδος συζήτησης, λάθος σημείο αφετη-ρίας. Το κόμμα για να τα κάνει όλα αυτάκαι πολύ περισσότερα πρέπει να αλλάξει

το πεδίο της δραστηριότητάς του. Τοκόμμα δεν πρέπει να «βλέπει» προς τηνκυβέρνηση, αλλά προς την κοινωνία καιτο κοινωνικό σώμα. Να οργανώσει καινα κάνει συνεκτική την κοινωνική συμ-μαχία που σήμερα κτίζεται. Εχει το δικότου πεδίο βολής, το δικό του ορίζοντα.Θα ήταν δομικό λάθος να εξαρτήσει τηδουλειά του και το χώρο του από την κυ-βέρνηση. Ούτε μπρος ούτε πίσω από τηνκυβέρνηση. Κανένας ετεροκαθορισμόςαπό την κυβέρνηση. Στροφή προς το κοι-νωνικό σώμα, με μαζικό προσανατολι-σμό, στρατηγική συγκρότησης κοινωνι-κών μετώπων και ανάδειξη μαζικών κοι-νωνικών στελεχών. Αφού τα κάνει όλααυτά, τότε η επίδραση προς την «κυβέρ-νηση» θα είναι αυτονόητη και πολύ ση-μαντική. Γιατί, απλούστατα, δεν θα είναιπαρακολούθημα του κράτους αλλά«κόμμα της κοινωνίας».

* Το κόμμα επιβάλλεται να αποκτήσειμαζικό προσανατολισμό και συγκροτη-μένη δουλειά πεδίου. Τι σημαίνει πρα-κτικά αυτό; Το κόμμα πρέπει να ρίξει τοβάρος του στη διεύρυνση και σταθερο-ποίηση της κοινωνικής εκλογικήςβάσης, να αντιστοιχηθεί με αυτήν με έναπολιτικό πρόγραμμα και μια πολιτικήανάδειξης νέας γενιάς μαζικών κοινωνι-κών στελεχών, με μετρήσιμους στόχουςμέσα στην επόμενη πενταετία. Στηνπρώτη γραμμή των στόχων του πρέπει ναείναι: η δημιουργία / ισχυροποίηση συν-δικάτων και δομών κοινωνικής αντιπρο-σώπευσης, με έμφαση στην ένταξη όλωντων «αποκλεισμένων» σε αυτήν, ο πλή-ρης εκδημοκρατισμός της ΓΣΕΕ και ηοριστική συντριβή του συνδικαλιστικούκαρτέλ που λυμαίνεται τα συνδικάτα, ηανάπτυξη ενός ισχυρού και δομημένουνεολαιίστικού και πολιτισμικού κινήμα-τος στη χώρα, με έμφαση στην κατοχύ-ρωση κοινωνικών και επικοινωνιακώνδικαιωμάτων, και βεβαίως, η ενίσχυσητων τοπικών δομών αλληλεγγύης μεστόχο την καθοριστική ενίσχυση της Αρι-στεράς στο τοπικό κράτος (γειτονιές,∆ήμοι, Περιφέρειες), εκεί δηλαδή πουσυγκροτούνται και ανασυγκροτούνται οικοινωνικές συμμαχίες μακροχρόνια.

* Προφανώς, όλη αυτή η στρατηγικήγια το κόμμα περνάει μέσα από την ενί-σχυση των δομών του και της ενδοκομ-ματικής του δημοκρατίας. Επιβάλλεταιμια διευρυμένη συζήτηση για ένα κόμμαμαζικό, ανοικτό στα κοινωνικά κινήματακαι τις συλλογικότητες, με καταστατικέςαλλαγές που θα εμβαθύνουν τη δημο-κρατία και την εσωκομματική απογρα-φειοκρατικοποίηση, με αναβαθμισμέναόργανα πολιτικής συγκρότησης και πα-ραγωγής πολιτικής και στρατηγικής.

* Ο Χρ. Βερναρδάκης είναι επίκουροςκαθηγητής Πολιτικής Επιστήμης ΑΠΘ.

Το κόμμα, η κυβέρνησηκαι το κράτοςΤο “αμαρτωλό” τρίγωνο και οι προκλήσεις του νέου ΣΥΡΙΖΑ

Ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε τις εκλογές καισχημάτισε κυβέρνηση. Και από σήμερα

καλείται, μεταξύ πολλών άλλων βε-βαίως, να αντιμετωπίσει ένα καινούρ-

γιο και ίσως πολυπλοκότερο πρό-βλημα. Αυτό των σχέσεων του κόμμα-

τος με την κυβέρνηση και το κράτος.Υπάρχουν σε γενικές γραμμές δύοτρόποι να απαντηθεί αυτό το πρό-

βλημα: Ο πρώτος είναι να αποδεχτείκανείς ότι διαχειρίζεται την υφιστά-μενη δομή, με τον ίδιο λίγο έως πολύ(παλαιό) τρόπο και την ίδια (παλαιά)μεθοδολογία. Ο δεύτερος, να αποδε-χτεί ότι έχει μια πρόκληση μπροστάτου, τη διεύθυνση του κράτους (και

της κυβέρνησης ειδικότερα) προςόφελος των λαϊκών στρωμάτων, επο-

μένως μια μακρά διαδικασία ριζικώνμετασχηματισμών, τόσο του κράτουςκαθαυτού όσο και των δομών πολιτι-

κής αντιπροσώπευσης.

Η στρατηγική για τοκόμμα περνάει μέσα απότην ενίσχυση των δομώντου και τηςενδοκομματικής τουδημοκρατίας.Επιβάλλεται μιαδιευρυμένη συζήτηση γιαένα κόμμα μαζικό,ανοικτό στα κοινωνικάκινήματα και τιςσυλλογικότητες, μεκαταστατικές αλλαγέςπου θα εμβαθύνουν τηδημοκρατία.

“

Η ΕΠΟΧΗ 8 Φεβρουαρίου 2015 1133∆ΙΕΘΝΗ

Η απελευθέρωσητου ΚομπάνιΗ Τουρκία έχει επενδύσειπολλά σε μία πολύ επικίνδυνηστρατηγική, που εύκολα μπορείνα γυρίσει εναντίον της. σελ. 15

Η Αθήνα είναι σήμεραη πρωτεύουσα της ΕυρώπηςΟ Φρανσίσκο Λούσα, οικονομολόγος και ιστορικό στέλεχοςτου Μπλόκο της Αριστεράς στην Πορτογαλία, μιλάει στην “Εποχή”για τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ και τις ελπίδες που δημιουργείστους λαούς της Ευρώπης. σελ. 16, 17ΚΟΣΜΟΥ

Ο γύρος τού

Του ∆ημήτρη Σμυρναίου

Προφανώς και δεν χρειάζονταν οιελληνικές εκλογές και οι εκδιαμέτρου διαφορετικέςαντιδράσεις από Ουάσιγκτον καιΒερολίνο για να κατανοήσει κανείςπόσο διαφορετικάαντιμετωπίζεται στις δύοπρωτεύουσες το ζήτημαυπέρβασης της παγκόσμιαςοικονομικής κρίσης. Οι βολές κατάτης «επικίνδυνης καικαταστροφικής πολιτικής» τουΒερολίνου φιλοξενούνται μόνιμαστις σελίδες μεγάλωναμερικανικών εφημερίδων. Ηαμερικανική αντίληψη, πουεκφράζεται σχεδόν καθημερινά καιαπό κορυφαίους οικονομολόγουςείναι ότι δεν μπορείς να βγεις απότην ύφεση με ακόμα περισσότερηλιτότητα, ειδικά όταν υποστηρίζειςταυτόχρονα την ανάγκη ναπροχωρήσουν και κάποιεςσημαντικές διαρθρωτικέςμεταρρυθμίσεις.

Τα σχό λια του α με ρι κα νού προέ -δρου για έ να λαό που δεν μπο -ρείς να τον «ξε ζου μί ζεις» συ νε -

χώς, ει πώ θη καν σε μια ευαί σθη τη στιγ -μή. Όπως και οι προ τρο πές «βα ριών»ο νο μά των της οι κο νο μι κής ε πι στή μηςσαν τους Κρού γκμαν και Στί γκλι τς ναμην ο χυ ρω θεί πά λι η γερ μα νι κή πλευ -ρά πί σω α πό έ να πει σμα τι κό «ό χι»προς τις ελ λη νι κές προ τά σεις.

Η ε νό χλη ση της γερ μα νι κής κυ βέρ -νη σης ή ταν, λοι πόν, αυ το νό η τη αλ λάκαι προ βλε πό με νη. Όπως δεν ή ταν κα -θό λου τυ χαία η προ σπά θεια να «α να -βαθ μι στεί» ε πι κοι νω νια κά η δια φο ρο -ποίη ση της Αθή νας α πό τη σκλη ρήγραμ μή της ΕΕ α πέ να ντι στη Μό σχα, έ -τσι ώ στε να πει στεί η α με ρι κα νι κήπλευ ρά ό τι δεν χρειά ζο νται «χαϊδέ μα -

τα» προς την Αθή να, ό πως χα ρα κτη ρι -στι κά ε πε σή μα νε έ νας γερ μα νός σχο -λια στής.

∆εν εί ναι, λοι πόν, πα ρά λο γο να θεω -ρεί κα νείς ό τι η προ γραμ μα τι σμέ νη γιατη ∆ευ τέ ρα συ νά ντη ση Ομπά μα - Μέρ -κελ θα έ χει πο λύ πε ρισ σό τε ρο ελ λη νι -κό εν δια φέ ρον α πό ο ποια δή πο τε άλ ληα νά λο γη στο πα ρελ θόν. Αλλά εί ναι υ -περ βο λή να θέ λει να πεί σει κα νείς τηνκοι νή γνώ μη ό τι το ρα ντε βού κλεί στη -κε ά ρον - ά ρον ε ξαι τίας της Ελλά δας.

Η α λή θεια εί ναι ό τι η Γερ μα νία α νη -συ χεί. Αλλά α νη συ χεί κυ ρίως για το γε -γο νός ό τι ε κτός α πό την οι κο νο μι κήτης «αυ θε ντία», που α νοι κτά αμ φι σβη -τεί ται α πό πολ λές πλευ ρές, οι ε ξε λί -ξεις σε μια σει ρά α πό άλ λα μέ τω πα α -πο δει κνύουν ό τι δεν μπο ρεί να λύ σει ό -λα τα προ βλή μα τα με την οι κο νο μι κήτης ι σχύ και με τα τρέ πο ντας σε ευ ρω -παϊκά τα δι κά της συμ φέ ρο ντα. Υπάρ -χουν άλ λω στε ζη τή μα τα ό που η στρα -τιω τι κή ι σχύ της Γαλ λίας εί ναι πιο εν -δια φέ ρου σα και χρή σι μη για την Ουά -σι γκτον.

Η Γερ μα νία α πο μο νώ νε ται

Η κρί ση στην Ου κρα νία ή για να εί -μα στε πιο ει λι κρι νείς ο πό λε μος, πουσυ νε χί ζε ται σχε τι κά βου βά ε κεί, αλ λάκαι η βίαιη έ ντα ξη της Γαλ λίας στον α -γώ να κα τά της ισ λα μι κής τρο μο κρα -τίας, δεί χνουν ό τι και τα πα ρα δο σια κά«ό πλα» δεν έ χουν χά σει κα θό λου τηση μα σία τους. Η κυ ρία Μέρ κελ τά χθη -κε ε να ντίον της με τα φο ράς α με ρι κα νι -κών ό πλων προς την ου κρα νι κή πλευ -ρά και ε πι μέ νει ό τι οι σκλη ρές κυ ρώ -σεις θα συ νε τί σουν τη Μό σχα. Εί ναιπολ λοί ε κεί νοι στις Η ΠΑ που ε κτι μούνό τι αυ τό δεν φτά νει. Από την άλ λη, υ -πάρ χουν πολ λοί Ευ ρω παίοι που θεω -ρούν ό τι ω ραία εί ναι ό λα αυ τά, ό ταν οιΓερ μα νοί έ χουν κά νει τις «δου λειές»τους με τους Ρώ σους και ζη τούν α πό

τους υ πό λοι πους να πει θαρ χή σουν.Κά τι που έ κα νε ου σια στι κά και την πε -ρα σμέ νη ∆ευ τέ ρα η γερ μα νί δα κα γκε -λά ριος, ε πι σκε πτό με νη την ε πί σης «α -πεί θαρ χη», σε ό,τι α φο ρά τις σχέ σειςτης με τον Βλά ντι μιρ Πού τιν, Βου δα πέ -στη.

Αυ τό, ό μως, που γί νε ται α κό μα πιοο φθαλ μο φα νές τα τε λευ ταία χρό νια εί -ναι η δια πί στω ση πώς η Γερ μα νία εί τεγια τί δεν ξέ ρει τον τρό πο, εί τε για τί δενθέ λει να μά θει, σί γου ρα δεν μπο ρεί ναπαί ξει το ρό λο ε νός σο βα ρού και α ξιό -πι στου πα γκό σμιου παί κτη. Αντί θε τα,αυ τό που κά νει εί ναι να ε ξα γριώ νει ό λοκαι πε ρισ σό τε ρο τους ε ταί ρους της μετις εμ μο νές της και να α πο μο νώ νε ταιπο λι τι κά, ά σχε τα αν εί ναι λί γοι αυ τοίπου τολ μούν να δια τυ πώ σουν δη μό σιααυ τή την ά πο ψη. Ακό μα και οι διαρ -ροές πε ρί προ σπά θειας του Βε ρο λί νουνα πιέ σουν άλ λες ευ ρω παϊκές πρω -τεύου σες να μην «υ πο κύ ψουν στη γο η -τεία του Τσί πρα», μοιά ζουν πε ρισ σό τε -ρο με πεί σμα έ φη βης, πα ρά με πο λι τι -κή στρα τη γι κή με γά λης δύ να μης.

Η α με ρι κα νι κή ο πτι κή

Ο μό νος που μπο ρεί να ε κλο γι κεύ σειτο Βε ρο λί νο σε ό λα τα ε πί πε δα εί ναιπρο φα νώς ο Μπα ράκ Ομπά μα, ε κτι -μούν δι πλω μά τες και στις δύο πλευ ρέςτου Ατλα ντι κού. ∆εν εί ναι τυ χαίο ό τιπριν το τα ξί δι Μέρ κελ προ η γή θη κε η ε -πί σκε ψη του α με ρι κα νού α ντι προέ -δρου Τζο Μπάι ντεν στις Βρυ ξέλ λες, οο ποίος συ να ντή θη κε με τον πρό ε δροτου Ευ ρω κοι νο βου λίου Μάρ τιν Σουλ τςκαι τον πρό ε δρο του Συμ βου λίου Ντό -ναλ ντ Του σκ, πριν τα ξι δέ ψει για την ε -τή σια σύ νο δο α σφα λείας του ΝΑ ΤΟστο Μό να χο. Ο ί διος Τζο Μπάι ντεν πουκά πο τε ξη με ρο βρα δια ζό ταν στα τη λέ -φω να για να α πο τρέ ψει το α τύ χη μα ε -ξό δου της Ελλά δας α πό την ευ ρω ζώ νη.Η ε πί θε ση αυ τή «φι λίας» των Αμε ρι κα -

νών προς την Ευ ρώ πη έ χει να κά νει μετη δια πί στω ση ό τι το ευ ρω παϊκό οι κο -δό μη μα πα ρου σιά ζει ση μά δια α πο σύν -θε σης και θα μπο ρού σε να τους δη -μιουρ γή σει πρό σθε τους πο νο κε φά -λους. Οι Η ΠΑ δεν ε πι θυ μούν μια ε ξα -σθε νη μέ νη Ευ ρώ πη, που θα προ σπα θείνα μα ζέ ψει τα κομ μά τια της, την ώ ραπου άλ λοι πα γκό σμιοι παί κτες εμ φα νί -ζο νται α πει λη τι κά στο προ σκή νιο.Όπως δεν ε πι θυ μούν έ να α στα θές καιυ πο τι μη μέ νο ευ ρώ. Και αυ τό εί ναι κά τιπου θα προ σπα θή σει να πει στην κυ ρίαΜέρ κελ ό σο πιο κα θα ρά μπο ρεί ο Μπα -ράκ Ομπά μα.

Θα προ σπα θή σει, ε πί σης, να της πειό τι ό σο και α σφα λής αν νοιώ θει α πέ -να ντι στην προο πτι κή ε νός Grexit, οι α -λυ σι δω τές α ντι δρά σεις που προ κα λού -νται συ χνά στην οι κο νο μία μπο ρεί νακα τα στρέ ψουν α κό μα και ε κεί νους πουσυ νει δη τά τις προ κά λε σαν. Ισως, τέ -λος, οι σύμ βου λοι του να του πουν ναθυ μί σει στη γερ μα νί δα κα γκε λά ριο τορη τό που λέει «ο ι σχυ ρό τε ρος υ πο χω -ρεί» και ό τι η ε πι μο νή σε μια λο γι κήαυ στη ρής τι μω ρίας α πέ να ντι στην ε ξα -σθε νη μέ νη α πό την κρί ση Ελλά δα δενθα ε κλη φθεί α πό το διε θνές πε ρι βάλ -λον ως ση μά δι ι σχύος αλ λά μάλ λον α -δυ να μίας.

Η ψύ χραι μη πρό βλε ψη, πά ντως, πουκά νουν στην Ουά σι γκτον αλ λά και στοΛον δί νο εί ναι ό τι τε λι κά η Γερ μα νία θακά νει κά ποια βή μα τα πί σω, α φού πρώ -τα προ σπα θή σει να φτά σει την κα τά -στα ση στα ό ρια της, α πει λώ ντας έμ με -σα και ε πι μέ νο ντας στη σκλη ρή γραμ -μή, που πρε σβεύει κυ ρίως ο Βόλφ -γκαν γκ Σόι μπλε. Θα μπο ρέ σει τό τε τοΒε ρο λί νο να ε πι κα λε στεί και την «ευ -ρω παϊκή του συ νεί δη ση», έ χο ντας α πο -σπά σει ί σως και κά ποιες δια βε βαιώ -σεις για με ταρ ρυθ μί σεις, που θα μπο -ρεί να πα ρου σιά σει και στο γερ μα νι κόε κλο γι κό σώ μα ως δι κή του ε πι τυ χία.

•

ΚΟΣΜΟΥΟ Ομπάμα χρειάζεταιμια συμπαγή ΕυρώπηΣτην Ουάσιγκτον ανησυχούν ότι τελικά η Γερμανία αδυνατείνα ηγηθεί της Ευρώπης και ιστορικά έχει την τάση να την διαλύει

“Η επίθεση αυτή“φιλίας” τωνΑμερικανών προς τηνΕυρώπη έχει να κάνειμε τη διαπίστωση ότιτο ευρωπαϊκόοικοδόμημαπαρουσιάζει σημάδιααποσύνθεσης και θαμπορούσε να τουςδημιουργήσειπρόσθετουςπονοκεφάλους. ΟιΗΠΑ δεν επιθυμούνμια εξασθενημένηΕυρώπη ούτε έναασταθές καιυποτιμημένο ευρώ.

1144 Η ΕΠΟΧΗ 8 Φεβρουαρίου 2015∆ΙΕΘΝΗ

www.iac-ciaf.net

Ενάντια στονακρωτηριασμό

Χιλιάδες γυναίκες σεδιάφορες πόλεις του

κόσμου ένωσαν, τηνΠαρασκευή, τις φωνές τουςστην παγκόσμια δράσηενάντια στον ακρωτηριασμότων γεννητικών οργάνων.Σύμφωνα με στοιχεία τηςUnicef, περισσότερες από150.000.000 γυναίκες σε όλοντον κόσμο έχουν πέσειθύματα αυτής τηςαποτρόπαιης πρακτικής καιπερίπου 8.000 κορίτσιαακρωτηριάζονται καθημερινά,ενώ στην κορυφή των 29αφρικανικών χωρών πουσυνεχίζουν αυτό το βάρβαρο«έθιμο» βρίσκεται η Αίγυπτος,όπου το 91% των γυναικώνέχει ακρωτηριαστεί.

www.facebook.com/pages/Huelga-de-Hambre-colectiva-en-apoyo-a-Hassana-Aalia

Πολιτικό άσυλο,τώρα

Συνεχίζεται η απεργίαπείνας που ξεκίνησαν 18

μετανάστες στις 29Ιανουαρίου στο αεροδρόμιοΜπαράχας της Μαδρίτης, σεμια πρωτοβουλίααλληλεγγύης για να δοθείπολιτικό άσυλο στηνακτιβίστρια Χασάνα Αλία. Τοισπανικό κράτος έχειανακοινώσει ότι στο τέλοςτης εβδομάδας θα τηνεπαναπροωθήσειυποχρεωτικά στο Μαρόκο,μια χώρα που την έχεικαταδικάσει σε ισόβιακάθειρξη λόγω του αγώναπου κάνει για τα πολιτικά καικοινωνικά δικαιώματα τουλαού των Σαχραουί στην∆υτική Σαχάρα.

www.independencia.net

Ανεξαρτησία στοΠουέρτο Ρίκο

Χιλιάδες άνθρωποιέχουν υπογράψει τη

διεθνή εκστρατεία, πουξεκίνησε τη ∆ευτέρα, μεστόχο να ασκηθεί πίεση στιςΗΠΑ για να σταματήσει ηπολιτική και οικονομικήκυριαρχία που έχουν επιβάλειστο Πουέρτο Ρίκο από το1898. Να σημειωθεί, ότι σεδημοψήφισμα που έγινε το2012 το 54% τωνΠορτορικανών απέρριψε τοσημερινό καθεστώς τηςκοινοπολιτείας πουδημιουργήθηκε με τοσύνταγμα του 1952, σύμφωναμε το οποίο το Πουέρτο Ρίκοείναι «ελεύθερο» κράτοςενωμένο με τις ΗΠΑ.

[email protected]

στα

δίκτ

υα τ

ου κ

όσµο

υ

ΜΕ ΣΤΟΧΟ ΤΗΝ ΑΠΕΞΑΡΤΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ∆ΝΤ

Νέα ΤράπεζαΑνάπτυξης των BRICSΚατατέθηκε για επικύρωση στο ρω-

σικό κοινοβούλιο σχέδιο νόμουγια τη Νέα Τράπεζα Ανάπτυξης

των χωρών-μελών των BRICS. Η συμφω-νία για τη δημιουργία τράπεζας ανάπτυ-ξης υπογράφτηκε τον Ιούλη του 2014,στην έκτη σύνοδο των χωρών-μελών τωνBRICS στην πόλη Φορταλέζα της Βραζι-λίας. Η έδρα της τράπεζας θα είναι στηΣαγκάη και το αρχικό κεφάλαιο θα είναι100 δισ. δολάρια. Οι ψηφοφορίες για τηλήψη αποφάσεων θα λαμβάνονται ανα-λογικά, με βάση τη συμμετοχή της καθε-μιάς χώρας. Η Κίνα θα συμμετέχει με 41δισ. δολάρια, η Ινδία, η Ρωσία και η Βρα-ζιλία με 18 δισ. δολάρια και η ΝότιαΑφρική με 5 δισ. δολάρια. Οι αποφάσειςτου ∆ιοικητικού Συμβουλίου για κομβικάθέματα (συμμετοχή νέων μελών στηντράπεζα, μεταβολές στο ύψος και τησύνθεση του μετοχικού κεφαλαίου, δια-γραφή μέλους, εκκαθάριση της τράπε-ζας και χρηματοδοτήσεις) θα λαμβάνον-ται με σχετική πλειοψηφία και η κάθεχώρα θα διαθέτει μία ψήφο. Οι χρηματο-δοτήσεις αρχικά θα παρέχονται στιςχώρες-μέλη των BRICS και άλλες ανα-πτυσσόμενες χώρες για έργα υποδομήςκαι παραγωγικής ανασυγκρότησης (λι-μάνια, οδικές αρτηρίες κ.λπ.). Η τρά-πεζα θα είναι αρωγός σε κρατικές καιιδιωτικές επενδύσεις στις χώρες αυτές.

Ρωσική ένσταση

Η Ρωσία συγκρίνει αυτήν την τράπεζαμε μίνι ∆ΝΤ, ενώ επανειλημμένα έχει δη-λώσει ότι είναι αντίθετη με τις ποσοστώ-σεις κατά τις ψηφοφορίες μεταξύ τωνχωρών-μελών του ∆ΝΤ. Ανάλογες εν-στάσεις για τον τρόπο που λαμβάνονταιοι αποφάσεις στο ∆ΝΤ προβάλλουν ηΚίνα, η Βραζιλία και η Ινδία. Οι χώρεςαυτές έχουν δηλώσει κατ’ επανάληψηότι είναι διατεθειμένες να αυξήσουν τησυμμετοχή τους στο συνολικό κεφάλαιοτου ∆ΝΤ και αντίστοιχα να αυξηθεί ηεπιρροή τους στη λήψη των αποφάσεων.Το 2010 αποφασίστηκε να γίνει μεταρ-ρύθμιση στη λειτουργία του ∆ΝΤ, ηοποία θα έπρεπε να ολοκληρωθεί το2014, κάτι που δεν συνέβη. Τη μεταρ-ρύθμιση αυτή μπλόκαραν οι ΗΠΑ, οιοποίες έχουν το 17,7% του συνολικούκεφαλαίου. Η Ρωσία έχει 3,4 δισ. δολά-ρια ή το 2,4%.

Οι χώρες των BRICS μέχρι πρότινοςαποτελούσαν άτυπη ένωση, χωρίς συγ-

κεκριμένη έδρα και σαφείς δεσμεύσεις.Τώρα, όμως, με τη δημιουργία χρηματο-δοτικών και πιστωτικών δομών και τηδιεύρυνση με νέα μέλη, όπως π.χ. η Αρ-γεντινή, αποσκοπούν στην αύξηση τηςοικονομικής και πολιτικής τους επιρ-ροής.

Αναβάθμιση της άτυπης ένωσης

Στην απόφασή τους για τη δημιουργίατης Νέας Τράπεζας Ανάπτυξης υπο-γραμμίζουν ότι μπορούν να συμμετέχουνκαι άλλες χώρες-μέλη του ΟΗΕ. Η συμ-μετοχή, όμως, των χωρών-μελών τωνBRICS στο συνολικό κεφάλαιο της τρά-πεζας δεν μπορεί να είναι κάτω από το55%. Επίσης γίνονται επεξεργασίες γιατη δημιουργία Ταμείου συναλλαγματι-κών αποθεμάτων, το οποίο επίσης θαέχει αρχικό κεφάλαιο 100 δισ. δολάριακαι θα χρησιμοποιείται σε έκτακτες κα-ταστάσεις. Οι χώρες-μέλη των BRICS εν-διαφέρονται σφόδρα για την απεξάρ-τησή τους από το ∆ΝΤ και την Παγκό-σμια Τράπεζα, γιατί θεωρούν ότι οι δύοοργανισμοί δρουν πάνω απ’ όλα προς τοσυμφέρον των ΗΠΑ. Βέβαια, οι προσπά-θειές τους βρίσκονται μόνο στην αρχή.∆εν είναι εύκολο μία τράπεζα με πέντεμέλη και 100 δισ. κεφάλαιο να αντιπα-ρατεθεί στο ∆ΝΤ που έχει 188 μέλη καιτο συνολικό του κεφάλαιο προσεγγίζειτο 1 τρισ. δολάρια.

Ο πρέσβης της Βραζιλίας στη ΜόσχαΑντόνιο Ζοζέ Βαλίμ Γερέιρο δήλωσε ότιέχει συσταθεί από τις χώρες-μέλη τωνBRICS ομάδα ειδικών με σκοπό την επε-ξεργασία σχεδίου δημιουργίας νέου ανε-

ξάρτητου οίκου αξιολόγησης.

Οίκος αξιολόγησης

Το σχέδιο αυτό θα είναι έτοιμο τον ερ-χόμενο Μάρτη. Οι χώρες αυτές, αλλά κυ-ρίως η Κίνα και η Ρωσία έχουν επανει-λημμένα δηλώσει ότι οι υπάρχοντεςοίκοι αξιολόγησης δεν είναι αντικειμενι-κοί στις εκτιμήσεις τους και πολλέςφορές υποβαθμίζουν τις οικονομίες τουςχωρίς λόγο, επειδή επηρεάζονται απόσυγκεκριμένα πολιτικά και οικονομικάκέντρα.

Ανάλογες προσπάθειες είχαν γίνει καιπαλιότερα για δημιουργία οίκων αξιολό-γησης από χώρες των BRICS, είτε ξεχω-ριστά είτε ως μεικτά σχήματα. Ο κινέζι-κος οίκος αξιολόγησης Dagong GlobalCredit Rating Co., δημιουργήθηκε το1994, έχει έδρα το Πεκίνο και θυγατρι-κές σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες καιτη Ρωσία. Η επιτροπή χρεογράφων καιχρηματιστηρίων των ΗΠΑ το 2010 δεντου έδωσε άδεια για δραστηριοποίησηστο έδαφός της. Ο κινέζικος οίκος θεω-ρείται εναλλακτικός στην τρόικα τωνοίκων S&P, Fitch και Moody’s. Επίσης,τον Ιούνη του 2013 δημιουργήθηκε νέοςδιεθνής οίκος αξιολόγησης με την επω-νυμία Universal Credit Rating Group πουαποτελεί μεικτό σχήμα και αποτελείταιαπό το ρώσικο οίκο «Rus-Rating» τον κι-νέζικο «Dagong» και τον αμερικάνικο«Εgan-Jones Rating» με έδρα το ΧόνγκΚόνγκ.

Μιχάλης Ρένεσης

Σφοδρές μάχες συνεχίζονται στην Ανατολική Ουκρανία με-ταξύ του ουκρανικού στρατού και των ρωσόφωνων αυτο-νομιστών, οι οποίοι τις τελευταίες μέρες μετατόπισαν τη

γραμμή του πυρός δυτικότερα. Συνεχίζεται η πολιορκία τηςπόλης Ντεμπάλτσεβο που αποτελεί σπουδαίο σιδηροδρομικόκόμβο για την Ουκρανία. Την περασμένη Πέμπτη, οι αυτονομι-στές άνοιξαν ανθρωπιστικό διάδρομο για να βγουν από τον κλοιόοι άμαχοι, κυρίως οι γέροι και τα παιδιά, αλλά και οι στρατιώτεςτου ουκρανικού στρατού που παραδίνουν τα όπλα τους.

Την ίδια μέρα κατέφθασαν στο Κίεβο η Άγγελα Μέρκελ και οΦρανσουά Ολάντ, όπου συζήτησαν με τον ουκρανό ΠρόεδροΠετρό Ποροσένκο νέο σχέδιο υπέρβασης της κρίσης στο Ντονμ-πάς και την Παρασκευή το παρουσίασαν στη Μόσχα. Το νέο σχέ-διο βασίζεται στο πρωτόκολλο του Μινσκ του περασμένου Σε-πτέμβρη. Σύμφωνα με έγκυρες πηγές δεν αποτελεί μόνο επι-καιροποίηση της Συμφωνίας του Μινσκ, αλλά εκφράζει και τηνανησυχία του Βερολίνου και του Παρισιού για τις απρόβλεπτεςσυνέπειες που θα μπορούσε να έχει η προμήθεια αμερικανικώνόπλων στην Ουκρανία.

Η γερμανική εφημερίδα «Sueddentsche Zeitung» υποστήριξεαρχικά ότι το γαλλο-γερμανικό σχέδιο προβλέπει για τις δύοανατολικές περιοχές της Ουκρανίας μεγαλύτερη αυτονομία απόαυτή που προβλεπόταν στη συμφωνία του Μινσκ. Βέβαια, στησυνέχεια η εφημερίδα ανασκεύασε, αναφέροντας ότι η γερμα-νική κυβέρνηση υποστηρίζει τις αρχές της συμφωνίας τουΜινσκ και πρόσθεσε ότι η Μόσχα δεν θα επιθυμούσε σε καμίαπερίπτωση νέες κυρώσεις, ούτε την προμήθεια αμερικανικώνόπλων στην Ουκρανία.

Μ.Ρ.

Συνομιλίεςυπό πίεση γιατο ουκρανικό

Η ΕΠΟΧΗ 8 Φεβρουαρίου 2015 1155∆ΙΕΘΝΗ

Της Βιβής Κεφαλά

Στις 27 Ιανουαρίου, οι Κούρδοι μα-χητές που υπερασπίζονταν εδώ καιτεσσεράμισι μήνες το Κομπάνι, πουβρίσκεται στην τουρκο – συριακήμεθόριο, χόρευαν στους δρόμουςτης ερειπωμένης αλλά επί τέλουςελεύθερης πόλης τους. Και είχανκάθε λόγο, αφού όχι μόνο κατάφε-ραν να αντέξουν τη σκληρή πολιορ-κία της τρομοκρατικής οργάνωσηςΙσλαμικό Κράτος του Ιράκ και τουΛεβάντε (ΙΚΙΛ) αλλά και να απωθή-σουν τις δυνάμεις του, που τελικάεγκατέλειψαν την προσπάθεια νατην καταλάβουν.

Ηπολιορκία του Κομπάνι απετέ-λεσε, χωρίς αμφιβολία, μίαπράξη τεράστιου ηρωισμού, αν-

τίστοιχη με αυτήν της πολιορκίας τουΣτάλινγκραντ, όπως λένε οι υπερασπι-στές της μαρτυρικής πόλης, μια καιεκτός από μία μάχη υπέρ βωμών καιεστιών, η αντίσταση του Κομπάνι ήτανμια απελπισμένη μάχη και για την υπε-ράσπιση των βασικών αξιών του αν-θρώπινου πολιτισμού. Υπό την έννοιααυτή, ό,τι συνέβη στο Κομπάνι μαςαφορά όλους.

Όμως, η νίκη των υπερασπιστών τουΚομπάνι είναι τεράστια σε συμβολικόεπίπεδο, αφού είναι η πρώτη φορά απότότε που άρχισε η επέλαση του ΙΚΙΛστο Ιράκ και την Συρία, που οι δυνάμειςτου δεν καταφέρνουν να καταλάβουνμία περιοχή. Πρόκειται, επίσης, και γιαμία τεράστιας σημασίας νίκη σε ψυχο-λογικό επίπεδο, που απέδειξε ότι οι αι-μοσταγείς μαχητές του ΙΚΙΛ με τιςαπάνθρωπες μεθόδους τους δεν μπο-ρούν πλέον να προκαλέσουν άλλοτρόμο, ότι η φρίκη που γενούν οι πρα-κτικές τους δεν μπορεί πλέον να μπειεμπόδιο στην ανάγκη των ανθρώπωννα ζήσουν με ελευθερία και αξιοπρέ-πεια και χωρίς τη δική τους μισαλλο-δοξία, που προσβάλλει τις ίδιες τιςαξίες, τις οποίες υποτίθεται ότι προ-ωθούν.

Επιπτώσεις στη Μέση Ανατολή

Όμως, η νίκη των Κούρδων στο Κομ-

πάνι δεν συνοψίζεται και δεν εξαντλεί-ται στο συμβολικό και ψυχολογικόπεδίο. Αντιθέτως, μπορεί να έχει τερά-στιες επιπτώσεις στη Μέση Ανατολήαλλά και στη διαμόρφωση των μελλον-τικών περιφερειακών ισορροπιών, υπότον όρο ότι ο αγώνας εναντίον του ΙΚΙΛθα συνεχιστεί μέχρι να αντιμετωπιστείουσιαστικά η ασύμμετρη αυτή απειλή.

Η πρώτη γεωστρατηγική επίπτωσητης «μάχης του Κομπάνι» αφορά τη δυ-ναμική της προέλασης του ΙΚΙΛ. Εάν τοΙΚΙΛ καταλάμβανε το Κομπάνι, τότε θακατάφερνε να συνδέσει τμήματα τωνεδαφών που έχει καταλάβει και κυρίωςτην «πρωτεύουσα» του, την πόληΡάκκα, με το Αλέπι. Επίσης, με την κα-τάληψη του Κομπάνι, το ΙΚΙΛ θαήλεγχε περίπου εκατό χιλιόμετρασυρο-τουρκικής μεθορίου, πράγμα πουθα του επέτρεπε να συνεχίσει ευκολό-τερα το λαθρεμπόριο πετρελαίου προςτην Τουρκία, το οποίο αντιπροσωπεύειένα σημαντικό μέρος των εσόδων του.Επίσης, μέσω Τουρκίας, οι τζιχαντιστέςαπό άλλες χώρες, ευρωπαϊκές ή όχι, θαείχαν ευκολότερη πρόσβαση στα εδάφηπου ελέγχει το ΙΚΙΛ, ενώ θα διευκολυ-νόταν και το πέρασμα της ξένης βοή-θειας προς αυτό. Τέλος, η κατάληψητου Κομπάνι θα άνοιγε το δρόμο γιατην κατάληψη μίας ακόμα σημαντικό-τερης περιοχής, του Χασάκι, περιοχήπλούσια σε πετρέλαιο που βρίσκεταιστο νοητό κέντρο των εδαφών πουελέγχει το ΙΚΙΛ στο Ιράκ και την Συρία.Με άλλα λόγια, η απελευθέρωση τουΚομπάνι αποστέρησε το ΙΚΙΛ από τονέλεγχο σημαντικών στρατηγικών πε-ριοχών, από οικονομικούς πόρουςαλλά και από διευκολύνσεις στον εφο-διασμό του σε έμψυχο και άψυχουλικό.

Νέα δυναμική στο Κουρδικό

Η δεύτερη επίπτωση της νίκης τωνυπερασπιστών του Κομπάνι, αφορά τοίδιο το Κουρδικό Ζήτημα και τη δυνα-μική που δημιουργήθηκε, καθώς γιαπρώτη φορά, οι Κούρδοι της Συρίας(DYP), του Βόρειου Ιράκ και της Τουρ-κίας (PKK) συνεργάστηκαν για να απο-κρούσουν τη θανάσιμη απειλή τουΙΚΙΛ. Είναι πολύ νωρίς, βέβαια, για νασυμπεράνει κανείς ότι το κουρδικό

έθνος, διασκορπισμένο σε τέσσερειςκυρίως χώρες, διαμόρφωσε κοινήεθνική συνείδηση και ως εκ τούτου ηβασική στρατηγική του επιδίωξη θαείναι η δημιουργία ενός ανεξάρτητουκράτους, εντός του οποίου θα περιλαμ-βάνονται οι Κούρδοι του Βορείου Ιράκ,της Νοτιο - ανατολικής Τουρκίας, τηςΒόρειας - Βορειοανατολικής Συρίας καιτου Βορειοδυτικού Ιράν, για να μηναναφερθεί κανείς στις υπόλοιπες γει-τονικές χώρες, όπως η Αρμενία, όπουδιαμένουν κουρδικοί πληθυσμοί.

Ήδη, όμως, η αναφορά στις χώρεςόπου διαμένει η πλειονότητα τωνΚούρδων, αναδεικνύει και το μέγεθοςτου προβλήματος που θέτει το Κουρ-δικό για τις περιφερειακές ισορροπίεςκαι κυρίως για την Τουρκία. Εξ αρχής,η Άγκυρα αρνήθηκε να παρέξει την πα-ραμικρή βοήθεια στους υπερασπιστέςτου Κομπάνι. Αντιθέτως, από την αρχήτης πολιορκίας, η Τουρκία μετέφερεστρατιωτικές της δυνάμεις στα σύνοραμε την Συρία, ακριβώς απέναντι από τοΚομπάνι, ώστε να σταματήσει τη διέ-λευση κάθε βοήθειας προς την πολιορ-κημένη πόλη. Ο προφανής λόγος πουεξηγεί την τουρκική στάση είναι ότι οΡετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν αντιμετω-πίζει απαραιτήτως αρνητικά την προ-έλαση του ΙΚΙΛ στο συριακό έδαφος,θεωρώντας ότι στην παρούσα, τουλάχι-στον, φάση ευνοεί εξυπηρετεί τα συμ-φέροντα της Τουρκίας.

Πράγματι, οι επιτυχίες των τζιχαντι-στών εμποδίζουν την πραγματοποίησητων βλέψεων των Κούρδων της Συρίαςγια αυτονομία, οι οποίοι έχουν μία άρ-ρητη -αλλά σαφή- συμφωνία με το συ-ριακό καθεστώς, στα πλαίσια τηςοποίας οι καθεστωτικές συριακές δυ-νάμεις και οι δυνάμεις των Κούρδωνδεν μάχονται μεταξύ τους. Κανείς δενείναι σε θέση να γνωρίζει τι θα συμβείμετά το πέρας της συριακής κρίσης,αφού κανείς δεν γνωρίζει ούτε πότεούτε πώς θα λήξει. Σε κάθε περίπτωση,όμως, φαίνεται αδύνατη η επιστροφήτου κουρδικού πληθυσμού της Συρίαςστο πολιτικό status quo ante της εξέ-γερσης.

Τουρκία και ΙΚΙΛ

Ενισχύοντας τους τζιχαντιστές, επο-

μένως, η Άγκυρα θεωρεί ότι επιτυγχά-νει αφενός την αποδυνάμωση του κα-θεστώτος της Συρίας, αφετέρου απο-τρέπει την πιθανότητα αυτονόμησηςτων Κούρδων της Συρίας. Εξάλλου,αυτός είναι και ο βασικός στόχος τηςΤουρκίας, μια και η ενδεχόμενη αυτο-νόμηση των Κούρδων της Συρίας θα με-τατρεπόταν σε ένα δραματικό κατα-λύτη όσον αφορά ένα από τα μείζοναεσωτερικά της προβλήματα, που είναιτο ζήτημα των Κούρδων που ζουν εντόςτων συνόρων της. Μάλιστα, ένα τέτοιοενδεχόμενο θα προσλάμβανε καταλυτι-κές διαστάσεις εάν συνυπολογιστεί τοδεδομένο της de facto αυτονόμησηςτων Κούρδων του Βόρειου Ιράκ.

Τέλος, η εκτίμηση που φαίνεται ναέχει η Άγκυρα σχετικά με τη βαρύτητατης απειλής που αντιπροσωπεύει τοΙΚΙΛ εξηγεί ακόμα καλύτερα τη στάσητης. Πρόκειται για μια απειλή που δενείναι τόσο σοβαρή για την ίδια τηνΤουρκία ή έστω δεν είναι συγκρίσιμημε την απειλή που αντιπροσωπεύει ηδυναμική που θα αποκτούσε το Κουρ-δικό για την τουρκική ασφάλεια. Αντί-θετα, αν η απειλή του ΙΚΙΛ είναι ση-μαντική, τότε είναι σημαντική για τουςδυτικούς της συμμάχους, οπότε είναιεκείνοι που θα πρέπει να επωμιστούντο βάρος της αντιμετώπισης της. Σεαυτήν την περίπτωση, η Τουρκία όχιμόνο δεν έχει να χάσει τίποτα αλλά καιθα κερδίσει, αφού από την μία πλευράη δήθεν αποστασιοποίηση της από τοπρόβλημα του ΙΚΙΛ αναδεικνύει τηστρατηγική της σημασία και από τηάλλη πλευρά το ΙΚΙΛ θα ηττηθεί με δυ-τικά έξοδα.

Είναι σαφές ότι η Τουρκία έχει επεν-δύσει πάρα πολλά σε μία πάρα πολύεπικίνδυνη στρατηγική, η οποία μπορείεύκολα να γυρίσει εναντίον της. ∆ενείναι τυχαίο, εξάλλου, ότι αρκετοί δυ-τικοί αναλυτές και πολιτικοί θέτουν ωςστόχο τον περιορισμό και όχι την εξα-φάνιση της απειλής που αντιπροσω-πεύει το ΙΚΙΛ όχι μόνο για τη ∆ύσηαλλά και για τους ίδιους του μουσουλ-μάνους. Στο Κομπάνι, επομένως, κερ-δήθηκε μία μάχη, όμως ο δρόμος πουαπομένει για να κερδηθεί ο πόλεμοςείναι ακόμα μακρύς και δύσκολος.

•

Η νίκη των Κούρδων στοΚομπάνι δεν συνοψίζεταικαι δεν εξαντλείται στοσυμβολικό και ψυχολο-γικό πεδίο. Αποστέρησετο ΙΚΙΛ από τον έλεγχοσημαντικών στρατηγι-κών περιοχών, από οικο-νομικούς πόρους αλλάκαι από διευκολύνσειςστον εφοδιασμό του σεέμψυχο και άψυχο υλικό.

“ΜΕΓΑΛΗ ΝΙΚΗ, ΜΑΚΡΥΣ ∆ΡΟΜΟΣ

Η απελευθέρωση του ΚομπάνιΗ Τουρκία έχει επενδύσει πολλά σε μία πολύ επικίνδυνη στρατηγική,που εύκολα μπορεί να γυρίσει εναντίον της

Ο αγώνας για να ξαναχτιστείτο Κομπάνι, τώρα αρχίζει.

1166 ΕΥΡΩΠΗ Η ΕΠΟΧΗ 8 Φεβρουαρίου 2015

ΦΦΙΙΝΝΛΛΑΑΝΝ∆∆ΙΙΑΑ

Με τα μάτια στραμμένα στις εκλογές πουθα γίνουν στη χώρα του τον Απρίλιο κάνειδηλώσεις ο πρωθυπουργός της ΦινλανδίαςΑλεξάντερ Στουμπ. Στις δηλώσεις αυτέςκαθώς και στην πρακτική εφαρμογή τους,με τα μάτια στραμμένα στον ίδιο στόχο,απαντά με μομφή κατά της κυβέρνησης τηςχώρας του ο επικεφαλής του ακροδεξιούκόμματος «Γνήσιοι Φινλανδοί», Τίμο Σόινι.

Του Νίκου Σερβετά

Σε συνέντευξή του, πριν από μερικές μέρεςστην εφημερίδα «Financial Times» αναφο-

ρικά με το ελληνικό ζήτημα, ο ΑλεξάντερΣτουμπ -ο οποίος ανέλαβε τα καθήκοντα τουπριν από μερικούς μήνες, πάλι μετά από πρό-ταση μομφής- δήλωσε μεταξύ άλλων ότι ηχώρα του δεν θα χαρίσει δάνεια, αλλά θα υπο-στηρίξει την επιμήκυνση του χρόνου αποπλη-ρωμής των δανείων. Συγκεκριμένα είπε: «Θασυνεχίσουμε να δείχνουμε αλληλεγγύη. Αλλάκανείς δεν πρέπει να περιμένει ότι θα μπορού-σαμε, για παράδειγμα, να διαγράψουμε χρέη ήνα σταματήσουμε τα τρέχοντα προγράμματα».Tην Πέμπτη, μιλώντας στο πρακτορείο Bloom-berg υπεραμύνθηκε των προγραμμάτων στήρι-ξης, δηλώνοντας ότι οι κυβερνήσεις της χώραςτου εργάσθηκαν στη διάρκεια της κρίσης γιανα σώσουν το ευρώ. Η λογική και η πολιτικήφιλοσοφία του Στουμπ, βρήκαν αντίθετο τονΤίμο Σόινι. Σύμφωνα με πηγή στο Ελσίνκι, ηαλληλεγγύη προς τον ελληνικό λαό είναι έναζήτημα που διχάζει τους Φινλανδούς, οι οποίοιθέλουν μεν να συμβάλουν στην επίλυση τουπροβλήματος, θεωρούν όμως ότι η έως τώραβοήθεια τους δεν έχει καταλήξει στους Έλλη-νες πολίτες αλλά σε «τράπεζες κάπου στην Ευ-ρώπη». Έως πριν από μερικές εβδομάδες ταμέσα μαζικής ενημέρωσης της χώρας χαρα-κτήριζαν τον ΣΥΡΙΖΑ «άκρα αριστερά», τοκλίμα όμως έχει αλλάξει το τελευταίο διά-στημα κυρίως μέσω αναπαραγωγής άρθρωναπό τον διεθνή Τύπο. Η κυρίαρχη αντίληψη,σύμφωνα με την ίδια πηγή, μπορεί επιγραμμα-τικά να διατυπωθεί στη φράση: «Κάτι έχει αλ-λάξει και τελικά θα βρεθεί λύση»

Συνηθισμένο φαινόμενο

Η πρόταση μομφής άρχισε να συζητείται στοκοινοβούλιο της χώρας την Παρασκευή το με-σημέρι. Αν καταψηφιστεί η κυβέρνηση συνα-σπισμού «Συντηρητικών» (που στις εκλογέςτου 2011 είχαν πάρει 20,4%) και «Σοσιαλδημο-κρατών» (19,2%), που υποστηρίζεται και απότους «Χριστιανοδημοκράτες» (4%) και το«Σουηδικό Λαϊκό Κόμμα» (4,3%) θα παραμεί-νει στη θέση της. Αν υπερψηφιστεί η πρότασημομφής θα αναλάβει υπηρεσιακή κυβέρνησηέως τον Απρίλιο.

Οι προτάσεις μομφής είναι συνηθισμένο φαι-νόμενο στη πολιτική ζωή της Φινλανδίας. Απότις προηγούμενες εκλογές, έχουν κατατεθεί 17παρόμοιες προτάσεις και τα κόμματα που συν-θέτουν τον κυβερνητικό συνασπισμό έχουν αλ-λάξει αρκετές φορές. Σε μία εξ αυτών συμμε-

τείχε και η «Αριστερή Ομοσπονδία» (8,1%)αλλά ποτέ οι ακροδεξιοί «Γνήσιοι Φινλανδοί»(19,1%) που το 2011 μπήκαν για πρώτη φοράστη βουλή της χώρας. Αυτοί είναι, όμως, πουδίνουν το ρυθμό στην πολιτική ζωή της Φιν-λανδίας. Όλα τα υπόλοιπα κόμματα θέλουν ναπεριορίσουν τη δύναμη τους αλλά, όπως και σεπολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η εξελισσό-μενη οικονομική κρίση και κυρίως η ανάπτυξητης ρωσικής επιρροής στην πολιτική αρκετώνχωρών, ενισχύει τους «Γνήσιους Φινλανδούς».Τα πρόσφατα δημοσιεύματα περί επαφών Αθή-νας – Μόσχας, δείχνουν να παίζουν καταλυτικόρόλο αναφορικά με τη στάση των Φινλανδώνπολιτών στο ελληνικό ζήτημα.

Η ρωσική αρκούδα

Οι ιδιαίτερες σχέσεις της Φινλανδίας με τηΡωσία, που κρατούν πάνω από ένα αιώνα,έχουν στη χώρα φανατικούς υποστηρικτές καιφανατικούς αντιπάλους. Οι σχέσεις αυτές ήταν«η προίκα της» και έπαιξαν πολύ σημαντικόρόλο ώστε να ενταχθεί η χώρα στην ΕυρωπαϊκήΈνωση το 1994, ίσως λίγο πρόωρα για την τότεοικονομική κατάσταση της. Την βοήθησαν,όμως, ώστε να παρουσιάσει ραγδαία εξέλιξηκαι να βελτιώσει το ήδη καλό κοινωνικό κρά-τος της. Η Φινλανδία η οποία ήταν «ο φτωχόςσυγγενής» των χωρών του Βορρά -μόνο στη γει-τονική της Σουηδία ζούσαν τη δεκαετία του ’80πάνω από μισό εκατομμύριο Φινλανδοί μετα-νάστες, από τα 5,5 εκατομμύρια των κατοίκωντης- έγινε παγκοσμίως χώρα πρότυπο: Πρώτηστον κόσμο στην ελευθερία του Τύπου, πρώτηστον κόσμο στο εκπαιδευτικό της σύστημα,δεύτερος λιγότερο διεφθαρμένος δημόσιος το-μέας. Αυτό που, για πολλούς και διάφορουςλόγους, δεν κατάφερε ποτέ να μειώσει, είναι ηανεργία η οποία κυμαίνεται λίγο κάτω από το10%. Το ποσοστό αυτό, αν και τα προηγούμεναχρόνια ήταν ελεγχόμενο -μέσω κοινωνικών καιεπιμορφωτικών προγραμμάτων-, παρουσιάζειαυξητικές τάσεις λόγω των μεγάλων ιδιωτικο-ποιήσεων και των κεφαλαίων που βγήκαν απότη χώρα. Ειδικά η πώληση - αποχώρηση τηςΝΟΚΙΑ δεν στέρησε μόνο τις χιλιάδες θέσειςεργασίας, που προσωρινά καλύφθηκαν μέσωεπιδομάτων, αλλά και τα κεφάλαια με τα οποίασυνέβαλε η εταιρεία τόσο στις επανεπενδύσειςόσο και στο σκανδιναβικό ποσοστό φορολόγη-σης.

Ερίζουν με φόντοτη στήριξη στην Ελλάδα

Η αλληλεγγύη προς τον ελληνικό λαό είναι ένα ζήτημα πουδιχάζει τους Φινλανδούς, οι οποίοι θέλουν μεν νασυμβάλουν στην επίλυση του προβλήματος, θεωρούν όμωςότι η έως τώρα βοήθεια τους δεν έχει καταλήξει στουςΈλληνες πολίτες αλλά σε “τράπεζες κάπου στην Ευρώπη”.

“

Ο πρωθυπουργός της Φινλανδίας, ΑλεξάντερΣτουμπ.

DesGrecia*Η ισπανική κυβέρνηση και μερίδα του Τύπου συκοφαντούντον ΣΥΡΙΖΑ φοβούμενοι αντίστοιχες εγχώριες εξελίξειςΤης Μάγδας Φυτιλή

Η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα σηματοδό-τησε την έλευση μιας αριστερής κυβέρνη-σης στην εξουσία για πρώτη φορά στην ευ-ρωπαϊκή ιστορία μετά το δεύτερο παγκό-σμιο πόλεμο. Αν η λαϊκή ετυμηγορία του ελ-ληνικού λαού ερμηνευτεί ως μια αντίδρασηαπέναντι στην καταστροφική πολιτική λιτό-τητας που εφαρμοζόταν ως σήμερα, είναιπολύ πιθανό να πυροδοτήσει αντίστοιχεςδιαδικασίες και σε άλλες χώρες που αντιμε-τωπίζουν παρόμοιες καταστάσεις, όπωςεκείνες του ευρωπαϊκού Νότου. Ιδιαίτεραστην Ισπανία, η δεξιά συντηρητική κυβέρ-νηση έχει απέναντί της ένα μαζικό λαϊκό κί-νημα αλληλέγγυο στην κυβέρνηση του ΣΥ-ΡΙΖΑ, όπως απέδειξε η πορεία του Σαββά-του στην Μαδρίτη υπέρ της αλλαγής. Μέσασε αυτό το πλαίσιο, η κατασυκοφάντηση τουΣΥΡΙΖΑ όπως και της ελληνικής πραγματι-κότητας λαμβάνει τρομακτικές διαστάσεις.

Ηκριτική απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ θα μπο-ρούσε να συμπυκνωθεί σε τρία σημεία.Πρώτον, το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ κα-

τηγορείται για λαϊκισμό και ερμηνεύεται ως ένακακόηχο μείγμα πολιτικής που θα οδηγήσειστην καταστροφή τόσο της ίδιας της Ελλάδαςόσο και της ευρωζώνης. Συγκεκριμένα, ο δεξιόςΤύπος αποδίδει στον ΣΥΡΙΖΑ την ίδια κατηγο-ρία που επιρρίπτει και στο Ποδέμος, πως επι-διώκει να μετατρέψει τη χώρα σε μια εκδοχήτης Βενεζουέλας του Τσάβες. ∆εύτερον, διακη-ρύσσεται πως δεν επρόκειτο για μία αληθινάαριστερή κυβέρνηση καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ συγκυ-

βερνά με το «ακροδεξιό» ΑΝΕΛ. Το κόμμα τωνΑΝΕΛ περιγράφεται με τα πιο μελανά χρώματαταυτιζόμενο με τη Χρυσή Αυγή. Για του λόγουτο αληθές χρησιμοποιούνται πλήθος παλιών«αποφθεγμάτων» αντισημιτικού χαρακτήρα τωνστελεχών του. Ωστόσο, την ανησυχία τους γιααυτή την ετερόδοξη συμβίωση εκφράζουν καικάποια κομμάτια της Αριστεράς, φοβούμεναπως θα δυσκολέψει το έργο του ΣΥΡΙΖΑ σε μιασειρά από ζητήματα κοινωνικού και αξιακούχαρακτήρα.

Προτεραιότητα στην ισότητα

Εντούτοις, η πιο γενικευμένη κριτική αφοράτη συμμετοχή των γυναικών στην κυβέρνηση.Για μια κοινωνία σαν την ισπανική, όπου έχεικατακτήσει μία αξιόλογη πολιτική κουλτούρααναφορικά με ζητήματα ισότητας και πολιτι-κών φύλου, η απουσία γυναικών από το νέο κυ-βερνητικό σχήμα κρίνεται ως απαράδεκτη.Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση πρόκειται περί δύοδιαφορετικού τύπου αντιδράσεων. Από τη μίαμεριά, τόσο για το Λαϊκό Κόμμα που βρίσκεταιστην εξουσία, όσο και για το Σοσιαλιστικό Ερ-γατικό Κόμμα, η εργαλειοποίηση αυτού του επι-χειρήματος χρησιμεύει για την απονομιμοποί-ηση των αριστερών σχηματισμών που συντάχ-θηκαν με τον ΣΥΡΙΖΑ και κυρίως του Ποδέμος.Από την άλλη, μία πιο ειλικρινής και ως εκ τού-του εποικοδομητική κριτική προέρχεται απότην αριστερά εν γένει, όπως και από το ίδιο τοΠοδέμος. Η Κλάρα Σεράνο, συντονίστρια γιαθέματα ισότητας, επισήμανε πως ένα κόμμαόπως ο ΣΥΡΙΖΑ, που «στοχεύσει σε μια βαθιάαλλαγή, θα έπρεπε να έχει ως προτεραιότητα

την ισότητα».Σε αυτές τις κριτικές έρχεται να προστεθεί

μία που ενώ θα άρμοζε καλύτερα σε εφημερί-δες κίτρινου Τύπου, υιοθετείται παρόλα αυτάαπό εφημερίδες με κύρος όπως η «El Pais».Πρόκειται για δημοσιεύματα όπου παρουσιά-ζουν μια Ελλάδα δυστοπική γεμάτη βία, μιζέ-ρια, εξαθλίωση, απάθεια και απελπισία. Χρησι-μοποιώντας ζοφερές εικόνες που κάνουν έκ-κληση στο συναίσθημα αντί για λογικά επιχει-ρήματα, επιχειρείται μια συγκαλυμμένη απονο-μιμοποίηση της πολιτικής απόφασης του ελλη-νικού λαού για αλλαγή. Εν προκειμένω, αυτή ηδημοκρατικά εκφρασμένη πολιτική απόφασηγίνεται προσπάθεια να αποδοθεί σε μια υποτι-

θέμενη απελπισία που διακατέχει τους Έλλη-νες και όχι να γίνει κατανοητή ως μια ορθολο-γική απόφαση.

Ιστορικό χαμηλό για το δικομματισμό

Εν κατακλείδι, σύμφωνα με την πρόσφατηδημοσκόπηση του Κέντρου Κοινωνικών Ερευ-νών (CIS, 4.2.2015), η δημοτικότητα των δύομεγαλύτερων κομμάτων της Ισπανίας, του PPκαι του PSOE, έχει πέσει στο ιστορικά χαμηλό-τερο επίπεδο έπειτα από μια σειρά σκανδάλωνδιαφθοράς και μεγάλες περικοπές στις κοινω-νικές παροχές. Τουναντίον το Ποδέμος εμφανί-

ζεται να κερδίζει τη δεύτερη θέση στις βουλευ-τικές εκλογές μετά το PP και πριν το PSOE. Bα-σική στρατηγική του PP και του Ραχόι -ήδη απότην προεκλογική περίοδο με την επίσκεψή τουστην Αθήνα- είναι να αποδείξει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ,ένα κόμμα με το οποίο έχει στενές σχέσεις τοΠοδέμος, «βυθίζει τη χώρα στην άβυσσο τουλαϊκισμού». Βασική στρατηγική όλων των δη-μοκρατικών δυνάμεων είναι να αποδείξουν ότιοι αριστερές πολιτικές, η αντίσταση και η αλ-ληλεγγύη δεν περιορίζονται στα στενά γεωγρα-φικά και πολιτικά όρια της Ελλάδας, αλλά προ-σπαθούν να ταξιδέψουν χωρίς φραγμούς σεολόκληρη την Ευρώπη.

Σημείωση

* «DesGrecia. Los helenos se lanzan al abi-smo populista», είναι ο τίτλος της ισπανικήςδεξιάς εφημερίδας «La Razοn», που κυκλο-φόρησε την επομένη των ελληνικών εκλο-γών. Η λέξη «DesGrecia» είναι ένα λογοπαί-γνιο με τη λέξη «desgracia» που σημαίνει έναδυστυχές γεγονός και τη λέξη «Grecia», δη-λαδή την Ελλάδα. Παράλληλα τονίζεται πως«οι Έλληνες ρίχνονται στην άβυσσο του λαϊ-κισμού».

Τη συνέντευξη πήρε ο ∆ημήτρης Γκιβίσης

Όλα δείχνουν ότι στον Ευρωπαϊκό Νότο διαμορφώνεταισταδιακά ένα νέο πολιτικό τοπίο.

Πράγματι, βλέπουμε να διαμορφώνεται ένα καινούριοσκηνικό. Η εκλογή του ΣΥΡΙΖΑ είναι μια πολύ σημαντικήεξέλιξη για την Ευρώπη. Για πρώτη φορά, τουλάχιστον κατάτα τελευταία τριάντα χρόνια, αυτή είναι η πρώτη κυβέρνησηπου έχει στην ημερήσια διάταξη της μια αριστερή πολιτική,που απειλεί την καταστροφική πολιτική της λιτότητας πουπροωθεί η Μέρκελ. Όπως κατέστη σαφές με την αποστασίατου Ολάντ, ο οποίος επέλεξε να αλλάξει τη συνθήκη τουπροϋπολογισμού και γρήγορα συνθηκολόγησε με την αυτο-κράτειρα, το κέντρο έχει παραιτηθεί και μόνο η αριστεράμπορεί να προσφέρει μια εναλλακτική λύση. Ο αντίκτυποςαπό τις μαζικές κινητοποιήσεις στην Ισπανία και η ελπίδαπου δημιούργησαν οι ελληνικές εκλογές στην Πορτογαλίακαι την Ιρλανδία και, ελπίζω, στη Γαλλία και τη Γερμανία,είναι η απόδειξη ότι μπροστά μας έχουμε μια μεγάλη ευκαι-ρία για την αλλαγή.

Στην Πορτογαλία πως είναι η κατάσταση; Η Πορτογαλία θα έχει εκλογές τον επόμενο Οκτώβριο. Σε

αντίθεση όμως με την Ελλάδα, όπου η πόλωση βρίσκεταιστην αντίθεση αριστεράς και δεξιάς, εδώ εξακολουθεί ναείναι μεταξύ της δεξιάς και του κέντρου. Και το Σοσιαλι-

στικό Κόμμα δείχνει ότι μπορεί να κερδίσει τις εκλογές,παρά το γεγονός ότι υπέγραψε το πρώτο μνημόνιο (όμωςήταν έξω από την κυβέρνηση για όλη την μετέπειτα πε-ρίοδο).

Και η αριστερά; Η αριστερά πρέπει να μάθει από την Ελλάδα και να επι-

κεντρωθεί σε συγκεκριμένες και ισχυρές προτάσεις για μιαεναλλακτική λύση, όπως για την αναδιάρθρωση του χρέουςπου θα είναι το κρίσιμο πολιτικό ζήτημα.

Παρόλο που μεγάλα τμήματα της πορτογαλικής κοινωνίαςπλήττονται από την πολιτική της λιτότητας, οι άνθρωποιδεν βγαίνουν τόσο εύκολα στους δρόμους όπως τα προ-ηγούμενα χρόνια, που είχαμε μια έντονη κινηματική κινητι-κότητα. Πού το αποδίδεις αυτό;

Πράγματι. Οι πολύ μεγάλες διαδηλώσεις των τελευταίωνχρόνων δεν έχουν συνέχεια και βλέπουμε ότι υπάρχει μια αί-σθηση μεγάλης πίεσης στις λαϊκές μάζες. Η ανεργία είναιπολύ υψηλή, τα συνδικάτα δεν τολμούν να κάνουν γενικέςαπεργίες και οι διάφορες κινηματικές πρωτοβουλίες είναιαποσπασματικές.

Τι σημαίνει για το Μπλόκο η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ και πως θε-ωρείς ότι θα συμβάλει στον αγώνα που κάνετε ενάντια στηνπολιτική της λιτότητας;

Είναι πολύ σημαντικό για μας ότι για πρώτη φορά έχουμεμια κυβέρνηση στην Ευρώπη που υπερασπίζεται τον πορτο-γαλικό λαό. Η ατζέντα της κοινωνικής πλειοψηφίας στηνΕλλάδα είναι η κρίσιμη επιλογή για την Πορτογαλία, τηνΙσπανία, την Ιταλία, καθώς και για την Ευρώπη στο σύνολότης. Πρέπει να δαμάσουμε την οικονομία και να καταστρέ-ψουμε την κερδοσκοπία, για να αποφευχθεί αυτή η μετα-φορά πόρων και αξιών από την εργασία στο κεφάλαιο. Αν οΣΥΡΙΖΑ, κόντρα στις πιέσεις που του ασκούνται, το μπορέ-σει, όπως όλη η ευρωπαϊκή αριστερά σίγουρα το περιμένεικαι το πιστεύει, αυτό θα είναι ένα τεράστιο μάθημα γιαόλους. Πιστεύω ότι η νίκη είναι εφικτή, το χρέος και οι δα-νειστές μπορούν να νικηθούν. Είναι προφανές ότι αυτόςείναι και ο λόγος για την εχθρότητα της Μέρκελ και τωνσυμμάχων της, που προσπαθούν να επιβάλουν ένα εμβόλιοενάντια σε κάθε πιθανή αριστερή εξέγερση στην Ευρώπη. ΗΑθήνα είναι σήμερα η πρωτεύουσα της Ευρώπης. Εάν η Ελ-λάδα δεν πετύχει τη μείωση του χρέους, με οποιοδήποτετρόπο, τότε αυτή θα είναι η απόδειξη ότι η Ευρώπη δεν μπο-ρεί να προχωρήσει περισσότερο. Αλλά αν τα καταφέρει θαμπούμε σε μια νέα εποχή, θα είναι το άνοιγμα για την Ευ-ρώπη.

Στους συμμάχους της Μέρκελ βρίσκεται και ο Πάσος Κοέ-λιο, που υποστηρίζει ότι η Γερμανία πρέπει να συνεχίσει τησκληρή πολιτική της απέναντι στην Ελλάδα.

Ο Κοέλιο και ο Ραχόι είναι σήμερα οι πιο πιστοί υποστη-

ρικτές της Μέρκελ σε όλη την Ευρώπη. Φοβούνται τη μό-λυνση της ελληνικής επανάστασης και υπερασπίζονται τασυμφέροντα των οικονομικών ελίτ, που είναι οι μόνοι πουκερδίζουν από τη λιτότητα. Κατά συνέπεια, είναι αντίθετοιμε τους δικούς τους λαούς, οι οποίοι χρειάζονται μια θαρ-ραλέα προσέγγιση για τη μείωση του χρέους, όπως αυτή πουακολουθεί η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα.

Όλοι λένε ότι το ζητούμενο είναι να μπει η Ευρώπη σε μιαπροοπτική ανάπτυξης, ωστόσο, πολλές ευρωπαϊκές οικο-νομίες είναι δέσμιες του χρέους. Τι μπορεί να γίνει;

Το χρέος είναι μια παγίδα και μια φυλακή. Αυξήθηκε πάραπολύ από τη λιτότητα και την ύφεση και, αν αυτές οι λαν-θασμένες πολιτικές οδηγήσουν σε αποπληθωρισμό, αυξά-νεται και πάλι, καθώς οι δυνατότητες ανάπτυξης και ανά-καμψης είναι καταδικασμένες. Αλλά η ατζέντα της λιτότη-τας, όπως αποδείχθηκε τόσο καλά στην Ελλάδα, είναι καιμια διαδικασία καταστροφής των κοινωνικών κατακτήσεων,των δημόσιων αγαθών, της ευημερίας, των συνδικάτων καιτων συνταγματικών δικαιωμάτων, όπως υπάρχουν μετά τον∆εύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η λιτότητα σημαίνει ένα ολο-κληρωτικά καταστροφικό πλάνο. Για αυτό και η νίκη τουΣΥΡΙΖΑ έχει τόσο μεγάλη ιστορική σημασία. Είμαστε κοντάσε αποπληθωρισμό και αυτό σημαίνει ύφεση για μεγάλοχρονικό διάστημα. Το σχέδιο Ντράγκι, ακριβώς μετά το φιά-σκο Γιούνκερ, αποτελεί ένα εργαλείο για την απόκλιση καιεξυπηρετεί μόνο τους πλούσιους και όσους έχουν χρηματο-οικονομικά περιουσιακά στοιχεία, οι αξίες των οποίων θαανατιμηθούν. Έτσι δεν επιλύεται η ύφεση, γιατί η επίλυσηαπαιτεί επενδύσεις και τη δημιουργία θέσεων εργασίας.Κάθε απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης που εφαρμόστηκεήταν επιζήμια για την ανάκαμψη και τους ανθρώπους. Τοπρόβλημα είναι προφανώς οι συνθήκες, τα θεσμικά όργανα,και οι άνθρωποι που διαχειρίζονται αυτή την παγκόσμια κυ-βέρνηση των κεφαλαιούχων. Όμως η απάντηση, όπως η Ελ-λάδα απέδειξε, είναι για άλλη μια φορά η δημοκρατία.

Η Αθήναείναι σήμεραη πρωτεύουσατης Ευρώπης

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΦΡΑΝΣΙΣΚΟ ΛΟΥΣΑ, ΠΡΩΗΝ ΕΠΙΚΕΦΑΛΗΣ ΤΟΥ ΜΠΛΟΚΟ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣΟ Φρανσίσκο Λούσα, οικονομολόγος και ιστορικό στέλεχος του Μπλόκο της Αριστεράς στην Πορτογαλία,μιλάει στην “Εποχή” για τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ και τις ελπίδες που δημιουργεί στους λαούς της Ευρώπης.

1177ΕΥΡΩΠΗΗ ΕΠΟΧΗ 8 Φεβρουαρίου 2015

DesGrecia*Η ισπανική κυβέρνηση και μερίδα του Τύπου συκοφαντούντον ΣΥΡΙΖΑ φοβούμενοι αντίστοιχες εγχώριες εξελίξειςΤης Μάγδας Φυτιλή

Η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα σηματοδό-τησε την έλευση μιας αριστερής κυβέρνη-σης στην εξουσία για πρώτη φορά στην ευ-ρωπαϊκή ιστορία μετά το δεύτερο παγκό-σμιο πόλεμο. Αν η λαϊκή ετυμηγορία του ελ-ληνικού λαού ερμηνευτεί ως μια αντίδρασηαπέναντι στην καταστροφική πολιτική λιτό-τητας που εφαρμοζόταν ως σήμερα, είναιπολύ πιθανό να πυροδοτήσει αντίστοιχεςδιαδικασίες και σε άλλες χώρες που αντιμε-τωπίζουν παρόμοιες καταστάσεις, όπωςεκείνες του ευρωπαϊκού Νότου. Ιδιαίτεραστην Ισπανία, η δεξιά συντηρητική κυβέρ-νηση έχει απέναντί της ένα μαζικό λαϊκό κί-νημα αλληλέγγυο στην κυβέρνηση του ΣΥ-ΡΙΖΑ, όπως απέδειξε η πορεία του Σαββά-του στην Μαδρίτη υπέρ της αλλαγής. Μέσασε αυτό το πλαίσιο, η κατασυκοφάντηση τουΣΥΡΙΖΑ όπως και της ελληνικής πραγματι-κότητας λαμβάνει τρομακτικές διαστάσεις.

Ηκριτική απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ θα μπο-ρούσε να συμπυκνωθεί σε τρία σημεία.Πρώτον, το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ κα-

τηγορείται για λαϊκισμό και ερμηνεύεται ως ένακακόηχο μείγμα πολιτικής που θα οδηγήσειστην καταστροφή τόσο της ίδιας της Ελλάδαςόσο και της ευρωζώνης. Συγκεκριμένα, ο δεξιόςΤύπος αποδίδει στον ΣΥΡΙΖΑ την ίδια κατηγο-ρία που επιρρίπτει και στο Ποδέμος, πως επι-διώκει να μετατρέψει τη χώρα σε μια εκδοχήτης Βενεζουέλας του Τσάβες. ∆εύτερον, διακη-ρύσσεται πως δεν επρόκειτο για μία αληθινάαριστερή κυβέρνηση καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ συγκυ-

βερνά με το «ακροδεξιό» ΑΝΕΛ. Το κόμμα τωνΑΝΕΛ περιγράφεται με τα πιο μελανά χρώματαταυτιζόμενο με τη Χρυσή Αυγή. Για του λόγουτο αληθές χρησιμοποιούνται πλήθος παλιών«αποφθεγμάτων» αντισημιτικού χαρακτήρα τωνστελεχών του. Ωστόσο, την ανησυχία τους γιααυτή την ετερόδοξη συμβίωση εκφράζουν καικάποια κομμάτια της Αριστεράς, φοβούμεναπως θα δυσκολέψει το έργο του ΣΥΡΙΖΑ σε μιασειρά από ζητήματα κοινωνικού και αξιακούχαρακτήρα.

Προτεραιότητα στην ισότητα

Εντούτοις, η πιο γενικευμένη κριτική αφοράτη συμμετοχή των γυναικών στην κυβέρνηση.Για μια κοινωνία σαν την ισπανική, όπου έχεικατακτήσει μία αξιόλογη πολιτική κουλτούρααναφορικά με ζητήματα ισότητας και πολιτι-κών φύλου, η απουσία γυναικών από το νέο κυ-βερνητικό σχήμα κρίνεται ως απαράδεκτη.Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση πρόκειται περί δύοδιαφορετικού τύπου αντιδράσεων. Από τη μίαμεριά, τόσο για το Λαϊκό Κόμμα που βρίσκεταιστην εξουσία, όσο και για το Σοσιαλιστικό Ερ-γατικό Κόμμα, η εργαλειοποίηση αυτού του επι-χειρήματος χρησιμεύει για την απονομιμοποί-ηση των αριστερών σχηματισμών που συντάχ-θηκαν με τον ΣΥΡΙΖΑ και κυρίως του Ποδέμος.Από την άλλη, μία πιο ειλικρινής και ως εκ τού-του εποικοδομητική κριτική προέρχεται απότην αριστερά εν γένει, όπως και από το ίδιο τοΠοδέμος. Η Κλάρα Σεράνο, συντονίστρια γιαθέματα ισότητας, επισήμανε πως ένα κόμμαόπως ο ΣΥΡΙΖΑ, που «στοχεύσει σε μια βαθιάαλλαγή, θα έπρεπε να έχει ως προτεραιότητα

την ισότητα».Σε αυτές τις κριτικές έρχεται να προστεθεί

μία που ενώ θα άρμοζε καλύτερα σε εφημερί-δες κίτρινου Τύπου, υιοθετείται παρόλα αυτάαπό εφημερίδες με κύρος όπως η «El Pais».Πρόκειται για δημοσιεύματα όπου παρουσιά-ζουν μια Ελλάδα δυστοπική γεμάτη βία, μιζέ-ρια, εξαθλίωση, απάθεια και απελπισία. Χρησι-μοποιώντας ζοφερές εικόνες που κάνουν έκ-κληση στο συναίσθημα αντί για λογικά επιχει-ρήματα, επιχειρείται μια συγκαλυμμένη απονο-μιμοποίηση της πολιτικής απόφασης του ελλη-νικού λαού για αλλαγή. Εν προκειμένω, αυτή ηδημοκρατικά εκφρασμένη πολιτική απόφασηγίνεται προσπάθεια να αποδοθεί σε μια υποτι-

θέμενη απελπισία που διακατέχει τους Έλλη-νες και όχι να γίνει κατανοητή ως μια ορθολο-γική απόφαση.

Ιστορικό χαμηλό για το δικομματισμό

Εν κατακλείδι, σύμφωνα με την πρόσφατηδημοσκόπηση του Κέντρου Κοινωνικών Ερευ-νών (CIS, 4.2.2015), η δημοτικότητα των δύομεγαλύτερων κομμάτων της Ισπανίας, του PPκαι του PSOE, έχει πέσει στο ιστορικά χαμηλό-τερο επίπεδο έπειτα από μια σειρά σκανδάλωνδιαφθοράς και μεγάλες περικοπές στις κοινω-νικές παροχές. Τουναντίον το Ποδέμος εμφανί-

ζεται να κερδίζει τη δεύτερη θέση στις βουλευ-τικές εκλογές μετά το PP και πριν το PSOE. Bα-σική στρατηγική του PP και του Ραχόι -ήδη απότην προεκλογική περίοδο με την επίσκεψή τουστην Αθήνα- είναι να αποδείξει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ,ένα κόμμα με το οποίο έχει στενές σχέσεις τοΠοδέμος, «βυθίζει τη χώρα στην άβυσσο τουλαϊκισμού». Βασική στρατηγική όλων των δη-μοκρατικών δυνάμεων είναι να αποδείξουν ότιοι αριστερές πολιτικές, η αντίσταση και η αλ-ληλεγγύη δεν περιορίζονται στα στενά γεωγρα-φικά και πολιτικά όρια της Ελλάδας, αλλά προ-σπαθούν να ταξιδέψουν χωρίς φραγμούς σεολόκληρη την Ευρώπη.

Σημείωση

* «DesGrecia. Los helenos se lanzan al abi-smo populista», είναι ο τίτλος της ισπανικήςδεξιάς εφημερίδας «La Razοn», που κυκλο-φόρησε την επομένη των ελληνικών εκλο-γών. Η λέξη «DesGrecia» είναι ένα λογοπαί-γνιο με τη λέξη «desgracia» που σημαίνει έναδυστυχές γεγονός και τη λέξη «Grecia», δη-λαδή την Ελλάδα. Παράλληλα τονίζεται πως«οι Έλληνες ρίχνονται στην άβυσσο του λαϊ-κισμού».

Στιγμιότυπο από τη συγκέντρωση του Σαββάτου στην Μαδρίτη υπέρ της αλλαγής.

Χρησιμοποιώντας ζοφερέςεικόνες που κάνουν έκκλησηστο συναίσθημα αντί γιαλογικά επιχειρήματα,επιχειρείται μιασυγκαλυμμένηαπονομιμοποίηση τηςπολιτικής απόφασης τουελληνικού λαού για αλλαγή.

“

Τη συνέντευξη πήρε ο ∆ημήτρης Γκιβίσης

Όλα δείχνουν ότι στον Ευρωπαϊκό Νότο διαμορφώνεταισταδιακά ένα νέο πολιτικό τοπίο.

Πράγματι, βλέπουμε να διαμορφώνεται ένα καινούριοσκηνικό. Η εκλογή του ΣΥΡΙΖΑ είναι μια πολύ σημαντικήεξέλιξη για την Ευρώπη. Για πρώτη φορά, τουλάχιστον κατάτα τελευταία τριάντα χρόνια, αυτή είναι η πρώτη κυβέρνησηπου έχει στην ημερήσια διάταξη της μια αριστερή πολιτική,που απειλεί την καταστροφική πολιτική της λιτότητας πουπροωθεί η Μέρκελ. Όπως κατέστη σαφές με την αποστασίατου Ολάντ, ο οποίος επέλεξε να αλλάξει τη συνθήκη τουπροϋπολογισμού και γρήγορα συνθηκολόγησε με την αυτο-κράτειρα, το κέντρο έχει παραιτηθεί και μόνο η αριστεράμπορεί να προσφέρει μια εναλλακτική λύση. Ο αντίκτυποςαπό τις μαζικές κινητοποιήσεις στην Ισπανία και η ελπίδαπου δημιούργησαν οι ελληνικές εκλογές στην Πορτογαλίακαι την Ιρλανδία και, ελπίζω, στη Γαλλία και τη Γερμανία,είναι η απόδειξη ότι μπροστά μας έχουμε μια μεγάλη ευκαι-ρία για την αλλαγή.

Στην Πορτογαλία πως είναι η κατάσταση; Η Πορτογαλία θα έχει εκλογές τον επόμενο Οκτώβριο. Σε

αντίθεση όμως με την Ελλάδα, όπου η πόλωση βρίσκεταιστην αντίθεση αριστεράς και δεξιάς, εδώ εξακολουθεί ναείναι μεταξύ της δεξιάς και του κέντρου. Και το Σοσιαλι-

στικό Κόμμα δείχνει ότι μπορεί να κερδίσει τις εκλογές,παρά το γεγονός ότι υπέγραψε το πρώτο μνημόνιο (όμωςήταν έξω από την κυβέρνηση για όλη την μετέπειτα πε-ρίοδο).

Και η αριστερά; Η αριστερά πρέπει να μάθει από την Ελλάδα και να επι-

κεντρωθεί σε συγκεκριμένες και ισχυρές προτάσεις για μιαεναλλακτική λύση, όπως για την αναδιάρθρωση του χρέουςπου θα είναι το κρίσιμο πολιτικό ζήτημα.

Παρόλο που μεγάλα τμήματα της πορτογαλικής κοινωνίαςπλήττονται από την πολιτική της λιτότητας, οι άνθρωποιδεν βγαίνουν τόσο εύκολα στους δρόμους όπως τα προ-ηγούμενα χρόνια, που είχαμε μια έντονη κινηματική κινητι-κότητα. Πού το αποδίδεις αυτό;

Πράγματι. Οι πολύ μεγάλες διαδηλώσεις των τελευταίωνχρόνων δεν έχουν συνέχεια και βλέπουμε ότι υπάρχει μια αί-σθηση μεγάλης πίεσης στις λαϊκές μάζες. Η ανεργία είναιπολύ υψηλή, τα συνδικάτα δεν τολμούν να κάνουν γενικέςαπεργίες και οι διάφορες κινηματικές πρωτοβουλίες είναιαποσπασματικές.

Τι σημαίνει για το Μπλόκο η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ και πως θε-ωρείς ότι θα συμβάλει στον αγώνα που κάνετε ενάντια στηνπολιτική της λιτότητας;

Είναι πολύ σημαντικό για μας ότι για πρώτη φορά έχουμεμια κυβέρνηση στην Ευρώπη που υπερασπίζεται τον πορτο-γαλικό λαό. Η ατζέντα της κοινωνικής πλειοψηφίας στηνΕλλάδα είναι η κρίσιμη επιλογή για την Πορτογαλία, τηνΙσπανία, την Ιταλία, καθώς και για την Ευρώπη στο σύνολότης. Πρέπει να δαμάσουμε την οικονομία και να καταστρέ-ψουμε την κερδοσκοπία, για να αποφευχθεί αυτή η μετα-φορά πόρων και αξιών από την εργασία στο κεφάλαιο. Αν οΣΥΡΙΖΑ, κόντρα στις πιέσεις που του ασκούνται, το μπορέ-σει, όπως όλη η ευρωπαϊκή αριστερά σίγουρα το περιμένεικαι το πιστεύει, αυτό θα είναι ένα τεράστιο μάθημα γιαόλους. Πιστεύω ότι η νίκη είναι εφικτή, το χρέος και οι δα-νειστές μπορούν να νικηθούν. Είναι προφανές ότι αυτόςείναι και ο λόγος για την εχθρότητα της Μέρκελ και τωνσυμμάχων της, που προσπαθούν να επιβάλουν ένα εμβόλιοενάντια σε κάθε πιθανή αριστερή εξέγερση στην Ευρώπη. ΗΑθήνα είναι σήμερα η πρωτεύουσα της Ευρώπης. Εάν η Ελ-λάδα δεν πετύχει τη μείωση του χρέους, με οποιοδήποτετρόπο, τότε αυτή θα είναι η απόδειξη ότι η Ευρώπη δεν μπο-ρεί να προχωρήσει περισσότερο. Αλλά αν τα καταφέρει θαμπούμε σε μια νέα εποχή, θα είναι το άνοιγμα για την Ευ-ρώπη.

Στους συμμάχους της Μέρκελ βρίσκεται και ο Πάσος Κοέ-λιο, που υποστηρίζει ότι η Γερμανία πρέπει να συνεχίσει τησκληρή πολιτική της απέναντι στην Ελλάδα.

Ο Κοέλιο και ο Ραχόι είναι σήμερα οι πιο πιστοί υποστη-

ρικτές της Μέρκελ σε όλη την Ευρώπη. Φοβούνται τη μό-λυνση της ελληνικής επανάστασης και υπερασπίζονται τασυμφέροντα των οικονομικών ελίτ, που είναι οι μόνοι πουκερδίζουν από τη λιτότητα. Κατά συνέπεια, είναι αντίθετοιμε τους δικούς τους λαούς, οι οποίοι χρειάζονται μια θαρ-ραλέα προσέγγιση για τη μείωση του χρέους, όπως αυτή πουακολουθεί η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα.

Όλοι λένε ότι το ζητούμενο είναι να μπει η Ευρώπη σε μιαπροοπτική ανάπτυξης, ωστόσο, πολλές ευρωπαϊκές οικο-νομίες είναι δέσμιες του χρέους. Τι μπορεί να γίνει;

Το χρέος είναι μια παγίδα και μια φυλακή. Αυξήθηκε πάραπολύ από τη λιτότητα και την ύφεση και, αν αυτές οι λαν-θασμένες πολιτικές οδηγήσουν σε αποπληθωρισμό, αυξά-νεται και πάλι, καθώς οι δυνατότητες ανάπτυξης και ανά-καμψης είναι καταδικασμένες. Αλλά η ατζέντα της λιτότη-τας, όπως αποδείχθηκε τόσο καλά στην Ελλάδα, είναι καιμια διαδικασία καταστροφής των κοινωνικών κατακτήσεων,των δημόσιων αγαθών, της ευημερίας, των συνδικάτων καιτων συνταγματικών δικαιωμάτων, όπως υπάρχουν μετά τον∆εύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η λιτότητα σημαίνει ένα ολο-κληρωτικά καταστροφικό πλάνο. Για αυτό και η νίκη τουΣΥΡΙΖΑ έχει τόσο μεγάλη ιστορική σημασία. Είμαστε κοντάσε αποπληθωρισμό και αυτό σημαίνει ύφεση για μεγάλοχρονικό διάστημα. Το σχέδιο Ντράγκι, ακριβώς μετά το φιά-σκο Γιούνκερ, αποτελεί ένα εργαλείο για την απόκλιση καιεξυπηρετεί μόνο τους πλούσιους και όσους έχουν χρηματο-οικονομικά περιουσιακά στοιχεία, οι αξίες των οποίων θαανατιμηθούν. Έτσι δεν επιλύεται η ύφεση, γιατί η επίλυσηαπαιτεί επενδύσεις και τη δημιουργία θέσεων εργασίας.Κάθε απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης που εφαρμόστηκεήταν επιζήμια για την ανάκαμψη και τους ανθρώπους. Τοπρόβλημα είναι προφανώς οι συνθήκες, τα θεσμικά όργανα,και οι άνθρωποι που διαχειρίζονται αυτή την παγκόσμια κυ-βέρνηση των κεφαλαιούχων. Όμως η απάντηση, όπως η Ελ-λάδα απέδειξε, είναι για άλλη μια φορά η δημοκρατία.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΦΡΑΝΣΙΣΚΟ ΛΟΥΣΑ, ΠΡΩΗΝ ΕΠΙΚΕΦΑΛΗΣ ΤΟΥ ΜΠΛΟΚΟ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣΟ Φρανσίσκο Λούσα, οικονομολόγος και ιστορικό στέλεχος του Μπλόκο της Αριστεράς στην Πορτογαλία,μιλάει στην “Εποχή” για τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ και τις ελπίδες που δημιουργεί στους λαούς της Ευρώπης.

Ο ΦρανσίσκοΛούσα.

1188 Η ΕΠΟΧΗ 8 Φεβρουαρίου 2015ΕΥΡΩΠΗ

Ηνίκη του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα συνεχίζει να συγ-κεντρώνει το ενδιαφέρον των διεθνών μίντια,γιατί είναι αρκετοί αυτοί που πιστεύουν ότι επι-

ταχύνει τις πολιτικές διαδικασίες όχι μόνο στην Ελ-λάδα, αλλά και στην Ευρώπη, δημιουργεί νέες ελπίδεςγια να αλλάξει ο συσχετισμός μετά από 30 χρόνια κυ-ριαρχίας των δυνάμεων του νεοφιλελευθερισμού.«Είναι μια ευκαιρία όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά καιγια την Ευρώπη. Είναι μια ευκαιρία για την κοινωνικήκαι οικονομική αναβάθμιση των εργαζομένων με τηναπεμπλοκή από τις σκληρές πολιτικές της λιτότητας,που εφαρμόζονται τα τελευταία χρόνια με ολέθριεςσυνέπειες για τους πολλούς και τον πλουτισμό τωνλίγων», αναφέρουν σε ανακοίνωσή τους τα ευρωπαϊκάσυνδικάτα.

Οι τεράστιες λαϊκές κινητοποιήσεις των τελευ-ταίων ημερών στην Ισπανία με το Ποδέμος, το Σιν Φέινστην Ιρλανδία και τα συνδικάτα στην Πορτογαλία καιτο Βέλγιο ενισχύουν την ελπίδα.

Στο κλίμα αισιοδοξίας των πρώτων ημερών μετά τιςεκλογές στην Ελλάδα, κυριάρχησαν στα ευρωπαϊκάμίντια οι πολιτικές πρωτοβουλίες του νέου πρωθυ-πουργού της Ελλάδας Αλέξη Τσίπρα και του υπουργούΟικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη για την έξοδο της Ελ-λάδας από την κρίση. Στην προσπάθεια αυτή βρίσκον-ται αντιμέτωποι με μια σκληρή και άκαμπτη πολιτικήελίτ των κυβερνήσεων και των ευρωπαϊκών θεσμών.Ποια μπορεί να είναι η εξέλιξη των διαπραγματεύ-σεων; Ποια τα περιθώρια μιας μικρής χώρα που έχειβυθιστεί στην κρίση, απέναντι σε μια δογματική ηγε-σία προσκολλημένη στην πολιτική της λιτότητας καιτης δημοσιονομικής προσαρμογής;

Μια απόφαση αυταρχικού χαρακτήρα

Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δήλωσε στηγαλλική εφημερίδα «Φιγκαρό» ότι δεν μπορεί να είναιδημοκρατική μια εκλογή, όταν στρέφεται κατά των ευ-ρωπαϊκών συνθηκών (!) Όμως αυτές ακριβώς οι ευ-ρωπαϊκές συνθήκες είναι που επιβλήθηκαν σε αντί-θεση με τη δημοκρατική θέληση των λαών. Ας θυμη-θούμε τα δημοψηφίσματα κατά των ευρωπαϊκών συν-θηκών της Γαλλίας, της Ολλανδίας, της Ιρλανδίας. Ηπιο πρόσφατη αντιδημοκρατική απόφαση είναι αυτήτου Μάριο Ντράγκι της ΕΚΤ, να μην επιτρέπει τα ελλη-νικά ομόλογα να κατατίθενται ως ενέχυρο για την πα-ροχή ρευστότητας στις ελληνικές τράπεζες. Η πράξηαυτή καταδικάστηκε με τον πιο κατηγορηματικό τρόποαπό πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις στην Ευρώπηκαι όχι μόνο. Στη Γαλλία, ιδιαίτερα, οι δυνάμεις τηςΑριστεράς προχώρησαν ακόμα και σε διαδηλώσεις στο

Παρίσι κατά της απόφασης αυτής. Οι κινηματικές συλλογικότητες Attac οι Έκπληκτοι

Οικονομολόγοι της Γαλλίας χαρακτήρισαν την ενέρ-γεια αυτή «χρηματοπιστωτικό πραξικόπημα κατά τηςΕλλάδας, που μπορεί να συμπαρασύρει την Ευρώπη σ’ένα πρωτοφανή αυταρχικό δρόμο». Ποιος μπορεί νακαταδικάσει μια χώρα σε οικονομικό αποκλεισμό; Πρό-κειται «για μια απόφαση εντελώς απαράδεκτη καιανεύθυνη της ΕΚΤ, που μπορεί να προκαλέσει πανικόμε ανυπολόγιστες καταστροφικές συνέπειες για την

Ελλάδα και την Ευρώπη» τονίζει η Attac. Με προηγού-μενη ανακοίνωσή της είχε προτείνει να συσταθεί «επι-τροπή λογιστικού ελέγχου για το ελληνικό χρέος» δη-λώνοντας τη διαθεσιμότητά της να παραχωρήσει τομηχανισμό για την επιτυχία του έργου της και για τηνπραγματοποίηση μιας ευρωπαϊκής διάσκεψης για τοχρέος.

Μ. Κ.

ΕΝΤΟΝΕΣ ΑΝΤΙ∆ΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΤ

Χρηματοπιστωτικό πραξικόπημα κατά της Ελλάδας

Έκπληκτοι Οικονομολόγοι ΓαλλίαςΚίνδυνος για οικονομικό και κοινωνικό χάος

Με ανακοίνωσή τους η κίνηση των Έκπληκτων Οικονομολόγων τονίζει: «Η αυταπάτη ότι η ΕΚΤ θα ακολου-θούσε μια ελαστική νομισματική πολιτική, που θα συνέτεινε να ξεφύγει η ευρωζώνη από τον αποπληθωρισμό,διήρκεσε δυο βδομάδες. Η ΕΚΤ μονομερώς αποφάσισε να μη δέχεται τα κρατικά ομολόγα της Ελλάδας για τηνπαροχή ρευστότητας στις τράπεζες. Έτσι, ο Μάριο Ντράγκι θέτει σε κίνδυνο την ευρωζώνη, αθετώντας τη δέ-σμευσή του να «κάνει τα πάνα για να διασώσει το ευρώ». Πρόκειται για ποινή που η ΕΚΤ επιβάλλει στη νέα κυ-βέρνηση της χώρας, αντί να έχει την τόλμη να θέσει τέρμα στη λιτότητα. Ο κίνδυνος είναι να προκληθεί οικο-νομικό και κοινωνικό χάος με πολιτικές παρενέργειες. Πριν ακόμα αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις με τη νέα κυ-βέρνηση η ΕΚΤ έστειλε ένα μήνυμα προς όλες τις χώρες της ευρωζώνης: Η δημοκρατία δεν μετράει. Οι Έλλη-νες, βέβαια, ψήφισαν. Η ψήφος τους, όμως, δεν έχει καμία τύχη. Η νέα κυβέρνηση είναι εξαναγκασμένη να εφαρ-μόσει τις αποφάσεις της προηγούμενης. Η απόφαση αυτή είναι ένα κτύπημα με συνέπειες για τους λαούς της ΕΕ,που είναι καταδικασμένοι σε μαρασμό με τις πολιτικές της λιτότητας. Το αποκορύφωμα του παραλογισμού θαεπηρεάσει και τις χώρες που σήμερα φαίνεται να μην έχουν πρόβλημα, όπως η Γερμανία, η οποία δεν μπορεί ναζει πάντα από τα ελλείμματα των άλλων.»

Τριακόσιοι οικονομολόγοι καιπανεπιστημιακοί απ’ όλες τιςηπείρους συνυπογράφουν κείμενο μετίτλο «Είμαστε με την Ελλάδα και τηνΕυρώπη». Με το κείμενό τους ζητούναπό τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις καιτους διεθνείς θεσμούς να«σεβαστούν την απόφαση τουελληνικού λαού» και «να αρχίσουν μεκαλή πίστη διαπραγματεύσεις με τηνελληνική κυβέρνηση για τηνεξεύρεση λύσης στο πρόβλημα τουελληνικού χρέους». Το κείμενουπογράφουν γνωστέςπροσωπικότητες, όπως ΤζέιμςΓκαλμπρέιθ, Στέφανι ΓκρίφιθΤζόουνς, Ζακ Σαπίρ, Ντομινίκ Μεντάκ.ά.

Στο κείμενο τονίζεται:«Καλούμε τις ευρωπαϊκές κυβερνή-

σεις, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η ΕΚΤκαι το ∆ΝΤ να σεβασθούν την απόφασητου ελληνικού λαού και να ξεκινήσουνμε καλή πίστη τις διαπραγματεύσεις μετη νέα ελληνική κυβέρνηση για την επί-λυση του θέματος του χρέους».

Στη συνέχεια υπογραμμίζεται ότι «δι-καίως η ελληνική κυβέρνηση υποστηρί-

ζει ότι είναι αναγκαίος ένας εκ βάθρωναναπροσανατολισμός, διότι οι πολιτικέςπου εφαρμόσθηκαν έως τώρα αποδείχ-θηκαν ένα απόλυτο φιάσκο. ∆εν προσέ-φεραν ούτε την οικονομική ανάκαμψη,ούτε τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα,ούτε την απασχόληση, αλλά ούτε καν τιςξένες επενδύσεις. Αντίθετα, αποδείχθη-καν επιζήμιες για την ελληνική κοινωνίακαι αποδυνάμωσαν τους θεσμούς. Ηπροσέγγιση που ακολουθήθηκε αποδείχ-θηκε ξεκάθαρα καταστροφική και δενεπέτρεψε καμία πρόοδο από αυτές πουπροοριζόταν να επιφέρει.

Ζητούμε από τους ευρωπαίους εταί-ρους να λάβουν υπ’ όψιν τους αυτήν τηνπραγματικότητα, στην οποία άλλωστεοφείλεται και η εκλογή της νέας ελληνι-κής κυβέρνησης. Η Ελλάδα έχει ανάγκηαπό άμεσα ανθρωπιστικά μέτρα, ένα με-γαλύτερο κατώτατο μισθό, δημιουργίαθέσεων απασχόλησης, επενδύσεων καιμέτρων για τη διόρθωση και καλυτέ-ρευση των βασικών υπηρεσιών, όπωςτης υγείας και της παιδείας».

Οι υπογράφοντες αναφέρονται στη συ-νέχεια στην πάταξη της διαφθοράς καιστην ανάγκη για ένα πιο αποτελεσματικόφορολογικό σύστημα, που να βασίζεται

λιγότερο στους έμμεσους φόρους. «Γιανα εφαρμοσθούν οι πολιτικές αυτές καινα τους δοθεί ο χρόνος να αποδείξουντην αποτελεσματικότητά τους, απαι-τούνται κάποια δημοσιονομικά περιθώ-ρια», τονίζουν. «Εν τω μεταξύ, η χώραέχει ανάγκη να χρηματοδοτηθεί από τηνΕΚΤ για να σταθεροποιήσει το τραπεζικότης σύστημα. Ζητούμε από τις ευρωπαϊ-κές αρχές και από τις κυβερνήσεις, ναδοθούν στην Ελλάδα αυτά τα δημοσιονο-μικά περιθώρια και να διασφαλισθείαυτή η χρηματοδότηση», υπογραμμί-ζουν.

Στη συνέχεια, υποστηρίζουν ότι δι-καίως η ελληνική κυβέρνηση ζητά δια-γραφή χρέους διότι δεν είναι βιώσιμοκαι όπως και να έρθουν τα πράγματα δενπρόκειται να αποπληρωθεί. Επομένωςδεν υπάρχει οικονομική απώλεια για τιςάλλες χώρες και τους φορολογούμενούςτους. Αντίθετα, μια νέα εκκίνηση για τηνΕλλάδα θα τονώσει τη δραστηριότητα,θα αυξήσει τα εισοδήματα, θα δημιουρ-γήσει απασχόληση και θα επωφεληθούνσυγχρόνως και οι άλλες ευρωπαϊκέςχώρες. « Καλούμε επειγόντως τους πι-στωτές της Ελλάδας να αδράξουν την ευ-καιρία αυτή και να παρουσιάσουν με σα-

φήνεια και εντιμότητα αυτά τα δεδομέναστους λαούς τους», επισημαίνουν.

«Αυτό που διακυβεύεται δεν είναι μόνοη τύχη της Ελλάδας, αλλά επίσης το μέλ-λον της Ευρώπης στο σύνολό της. Μιαπολιτική απειλών, τελεσιγράφων, ισχυ-ρογνωμοσύνης και εκβιασμών θα ερμη-νευόταν στα μάτια όλων ως αποτυχία,ηθική, πολιτική και οικονομική του ευ-ρωπαϊκού οράματος», καταλήγουν. Καιζητούν «επειγόντως από τους ευρωπαί-ους ηγέτες να απορρίψουν και να κατα-δικάσουν όλες τις απόπειρες εκφοβι-σμού και εξαναναγκασμού της κυβέρνη-σης και του λαού της Ελλάδας. Η επιτυ-χία της Ελλάδας μπορεί να υποδείξει τοδρόμο για την ευημερία και τη σταθερό-τητα στην Ευρώπη. Θα επέτρεπε να ανα-πτερωθεί η δημοκρατία. Είμαστε με τηνΕλλάδα και την Ευρώπη για τη δημοκρα-τία και την αλλαγή. Οι ευρωπαίοι ηγέτεςοφείλουν να αναγνωρίσουν την αποφα-σιστική δημοκρατική επιλογή του ελλη-νικού λαού μέσα σε αυτές τις εξαιρετικάδύσκολες συνθήκες. Οφείλουν να προ-χωρήσουν σε μια ρεαλιστική αξιολόγησητης κατάστασης και να δεσμευθούνχωρίς καθυστέρηση στην πορεία για μιαλογική διαπραγμάτευση».

ΣΤΟ ΠΛΕΥΡΟ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ 300 ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΙ

«Είμαστε με την Ελλάδα και την Ευρώπη»

Η ΕΠΟΧΗ 8 Φεβρουαρίου 2015 1199KΟΙΝΩΝΙΑ

Του Γιάννη Αντωνιάδη*

Για περισσότερα από δέκα χρόνια, οικυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και Ν.∆. εφαρ-μόζοντας σκληρές νεοφιλελεύθερεςπολιτικές, με πρόσχημα το δημόσιοχρέος και τις υποχρεώσεις τηςχώρας έναντι της Ε.Ε., επέβαλανεκτός των σκληρών μέτρων λιτότη-τας, πρόγραμμα εκτεταμένων απο-κρατικοποιήσεων - ιδιωτικοποι-ήσεων. Οι ιδιωτικοποιήσεις αφορού-σαν στη δημόσια περιουσία (εκποι-ήσεις γηπέδων σε προνομιακές το-ποθεσίες, πολυτελών ξενοδοχείων,καζίνο) και στα δημόσια αγαθά καιυπηρεσίες (νερό, ενέργεια, τηλεπι-κοινωνίες, συγκοινωνίες). Ο σιδηρό-δρομος ήταν από τους πρώτους ορ-γανισμούς κοινής ωφέλειας του ∆η-μοσίου, που στοχοποιήθηκε και βρέ-θηκε στο μάτι του κυκλώνα.

Στην αρχή κατεβλήθη συστηματικήπροσπάθεια να πειστεί η κοινήγνώμη, με επικοινωνιακό βομβαρ-

δισμό από τα διαπλεκόμενα ΜΜΕ, για τηζημιά που υφίσταται ο έλληνας φορολο-γούμενος από τη λειτουργία του ΟΣΕ.

Ακολούθησε η απογύμνωση των υπη-ρεσιών του ΟΣΕ από προσωπικό με με-τατάξεις, εφεδρείες, παραιτήσεις υπόκαθεστώς φόβου και ανασφάλειας καιαπολύσεις, που είχε ως αποτέλεσμα τησυστηματική υποβάθμιση των παρεχόμε-νων υπηρεσιών προς τον πολίτη. Στοεναπομείναν προσωπικό οι διοικήσειςτων εταιρειών του ΟΣΕ επέβαλανσκληρά αντεργατικά μέτρα, επικαλούμε-νοι πιέσεις από την τρόικα.

Μετά, λόγω έλλειψης προσωπικού,αλλά και ελλιπούς συντήρησης, καταρ-γήθηκαν γραμμές ως ασύμφορες (Πελο-πόννησος, ∆υτ. Μακεδονία, Θεσσαλία)και σταμάτησαν να λειτουργούν εντελώςνευραλγικές υπηρεσίες (μεταλλικών κα-τασκευών, γεφυρών, τμήματα μηχανερ-γοστασίων, ηλεκτρολόγων, ηλεκτρονι-κών, τεχνικών συνεργείων κ.λπ.).

Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, επε-βλήθη δυσανάλογη και αδικαιολόγητηαύξηση του κόστους των παρεχόμενωνυπηρεσιών προκαλώντας την αγανά-κτηση του κόσμου. Παράλληλα, προς δι-ευκόλυνση της πώλησης, ο ΟΣΕ κατα-κερματίστηκε σε μικρότερες εταιρείεςκαι οι πιο αποδοτικές υπήχθησαν στοΤΑΙΠΕ∆ προς πώληση (ΤΡΑΙΝΟΣΕ,ΕΕΣΤΥ).

Οι σιδηροδρομικοί, με την υποστήριξητου ΣΥΡΙΖΑ, αντέδρασαν σε αυτές τις πο-λιτικές θεωρώντας ότι δεν θα έλυναν τοπρόβλημα, αλλά αντίθετα θα το επιδεί-νωναν. Σήμερα δικαιώνονται από τις εξε-λίξεις.

Ο διαχωρισμός του σιδηρόδρομου σεεταιρείες υποδομής και εκμετάλλευσηςπροβλήθηκε από τις προηγούμενες κυ-βερνήσεις ως υποχρέωση της χώραςέναντι της νομοθεσίας της ΕυρωπαϊκήςΈνωσης. Όμως, ο διαχωρισμός αυτός,που επιβάλλεται από τις κοινοτικές οδη-γίες (Π.∆.41/2005) και επιτρέπει πάνωστο δημόσιο σιδηροδρομικό δίκτυο νακινούνται και ιδιωτικά τρένα, σε καμιάπερίπτωση δεν υποχρεώνει σε πλήρηδιαχωρισμό της εκμετάλλευσης (ΤΡΑΙ-ΝΟΣΕ) από τον ΟΣΕ.

Η επόμενη μέρα

Χρειάζονται άμεσα επείγοντα μέτρα,ώστε ο σιδηρόδρομος να συνεχίσει τηλειτουργία του. Οι διαδικασίες ενοποί-ησής του πρέπει να ξεκινήσουν αμέσως.Οι υπάρχουσες θυγατρικές ΕΡΓΟΣΕ, ΓΑΙ-ΑΟΣΕ και ΕΕΣΣΤΥ να ενταχθούν στονΟΣΕ ως διευθύνσεις. Το ίδιο και η ΤΡΑΙ-ΝΟΣΕ, με πρόνοια να υπάρχει λογιστι-κός διαχωρισμός της υποδομής από τηνεκμετάλλευση, ώστε οι δαπάνες της υπο-δομής να είναι πλήρως διακριτές. Έτσι,θα εξασφαλιστεί ότι δεν επιδοτεί ται έμ-μεσα η σιδηροδρομική εκμετάλλευση,όπως συμβαίνει άλλωστε και με όλα ταάλλα δημόσια μέσα μεταφοράς. Να εξα-σφαλισθεί νέο σιδηροδρομικό τροχαίουλικό που να ανταποκρίνεται στις σύγ-χρονες ανάγκες λειτουργίας του δι-κτύου.

Να εξασφαλισθούν με γρήγορες διαδι-κασίες και προγραμματισμό, τα ανα-γκαία ανταλλακτικά για τις επισκευέςτου υφιστάμενου τροχαίου υλικού.

Σημαντικός στόχος θα είναι η σύναψησυμβολαίων παροχής δημόσιας υπηρε-σίας μεταξύ της πολιτείας και της σιδη-ροδρομικής επιχείρησης, μέσω τωνοποίων το κράτος θα επιδοτεί δρομολό-για, που είναι οικο νομικά ασύμφορα(άγονες γραμμές) για την επιχείρηση,αλλά είναι αναγκαία για την εξυπηρέ-τηση κοινωνικών ομάδων. Με τον τρόποαυ τό διασφαλίζονται συνθήκες ανταγω-νισμού των διαφόρων μέσων μεταφοράςμε ίσους όρους, που τελικά θα αποβείπρος όφελος των επιβατών, ενώ συγ-χρόνως θα αυξάνεται το μεταφορικόέργο των σιδηροδρόμων. Ο ΟΣΕ καλεί-ται να αξιοποιήσει, με το βέλτιστοτρόπο, το ανθρώπινο δυναμικό που δια-θέτει και να θέσει τα θεμέλια για τη μα-κροπρόθε σμη βελτίωση των παρεχόμε-νων υπηρεσιών.

Έργα προτεραιότητας

Οι όποιες διαρθρωτικές αλλαγές θαπρέπει να αποβλέπουν στη δημιουργίαενός σύγχρονου ΟΣΕ, που θα ανταποκρί-

νεται στις αυξημένες απαιτήσεις του21ου αιώνα, προσανατολισμένου στηνελληνική αλλά και στην ευρύτε ρη ευρω-παϊκή μεταφορική αγορά.

* Η ολοκλήρωση των έργων του άξοναυψηλών ταχυτήτων Πάτρα - Αθήνα -Θεσ σαλονίκη – Ειδομένη που θα παρέχεισιδηροδρομική σύνδεση υψηλής ποιότη-τας.

* Η αναβάθμιση του σιδηροδρομικούάξονα Θεσσαλονίκης - Αλεξανδρούπο-λης - Ορμένιου, που διασχίζει την Κε ν-τρική Μακεδονία, την Ανατολική Μακε-δονία και την Θράκη.

* Η ολοκλήρωση των έργων του Προ-αστιακού, με το οποίο ο ΟΣΕ αποκτά ένασυγκριτικό πλεονέκτημα σε σχέση μετους ανταγωνιστές του: αφενός τη γρη-γορότερη και πιο άνετη μεταφορά τωνεπιβατών στον τόπο προορισμού (π.χ.αεροδρόμιο), αφετέρου την ταχύτερη καιμε μειωμένο κόστος μεταφορά των εμ-πορευμάτων προς τις βιομηχανικές πε-ριοχές, αφού η εκφόρτωση από το πλοίοθα γίνεται κατευθείαν στο σιδηροδρο-μικό συρμό χωρίς ενδιάμεση απόθεση.

* Η σιδηροδρομική σύνδεση με τουςπέντε σημαντικό τερους λιμένες της Ελ-λάδας, δηλαδή του Πειραιά / Ν. Ικονίου,της Θεσσαλονίκης, της Πάτρας, τουΒόλου και της Αλε ξανδρούπολης. Ειδικάη σύνδεση του σιδηροδρομικού δικτύουτου ΟΣΕ με τον εμπορικό λιμένα τουΠειραιά (Ικόνιο) θεωρείται από τουςπλέον βασικούς παράγοντες για την ανά-πτυξη του εμπορευματικού έργου με τα-φορών μέσω σιδηροδρόμου.

Από τα πιο φιλόδοξα σχέδια του ΟΣΕγια τη μελλοντική επέκταση του δικτύουαποτελεί:

α) Ο ∆υτικός Σιδηροδρομικός Άξονας,ο οποίος έχει ενταχθεί ως έργο προτε-ραιότητας στα διευρωπαϊκά δίκτυα(ΤΕΙΜ) και με την ολο κλήρωση του θαεπιτευχθεί η ένωση των δυτικών λιμα-νιών της Ελλάδας με τον κορμό της σι-δηροδρομικής υποδομής.

β) Η σιδηροδρομική σύνδεση τουΒόλου (Αιγαίο) με την Ηγουμενίτσα(Ιόνιο) με επέκταση της γραμμής απόΚαλαμπάκα προς Ιωάννινα και ολοκλή-ρωση του δικτύου Καλαμπάκας - Κοζά-νης.

Η λειτουργία των εμπορευματικώνκέντρων, όπως το Θριάσιο Εμπορευμα-τικό Κέντρο που βρίσκεται υπό κατα -σκευή, καθώς και οι σιδηροδρομικέςσυνδέσεις με τις βιομηχανικές περιοχές,είναι βέβαιο ότι θα δώσουν μεγάλη ώ -θηση στις εμπορευματικές μεταφορέςκαι θα αναδείξουν τον ΟΣΕ σε «κέντρο»του συστήματος συνδυασμένων με ταφο-ρών στην Ελλάδα αλλά και στη νοτιοα-νατολική Ευρώπη.

Τα έργα της ηλεκτροκίνησης και της

τηλεδιοίκησης έχουν ξεκινήσει το 1999.Είναι πολύ σημαντικά έργα και πρέπει ναολοκληρωθούν το συντομότερο.

Στα επόμενα άμεσα βήματα θα πρέπεινα είναι η επιστροφή των μεταταχθέντωνσιδηροδρομικών (για όσους το επιθυ-μούν). Κινδυνεύει πλέον να χαθεί η σι-δηροδρομική εμπειρία που χρόνια τώραμεταλαμπαδεύονταν από τους παλαιότε-ρους στους νεότερους, που είναι βασικόςκανόνας και που χάρη σ’ αυτόν λειτουρ-γεί ακόμη ο σιδηρόδρομος.

Οι σιδηροδρομικοί πρέπει να απεγ-κλωβιστούν από το ενιαίο μισθολόγιοκαι να ενταχθούν σε ένα σιδηροδρομικόμισθολόγιο που θα προκύψει μέσα απόδιάλογο στο πλαίσιο μιας ελεύθερηςσυλλογικής διαπραγμάτευσης.

Συμπεράσματα - προτάσεις

Είναι τέτοια η δομή του χρέους και τουελλείμματος, που το κλείσιμο μέρουςτου δικτύου (κάποιου περιφερειακού ήάλλου τμήματος) κανένα πρόβλημα δενθα λύσει ούτε θα ελαφρύνει ουσιωδώς ταχρηματοοικονομικά και άλλα προβλή-ματα της επιχείρησης. Το ∆ημόσιο οφεί-λει να αναλάβει τις ευθύνες του, απο-πληρώνοντας τα χρέη του ΟΣΕ, που απο-τελούν δικά του χρέη. Αντί να προτείνειτην «εξαφάνιση του (υπαρκτού) χρέους,διά της εξαφάνισης του σιδηροδρόμου»,να σκύψει στο πρόβλημα και με τη βοή-θεια επιστημόνων, να σχεδιάσει τη μελ-λοντική λειτουργία του, ώστε να κατα-στεί βιώσιμος, συντάσσοντας και υλο-ποιώντας ισοσκελισμένο προϋπολογι-σμό. Το χρέος του ΟΣΕ δημιουργήθηκεαπό την απαίτηση του κράτους να υπο-χρεώνει το σιδηρόδρομο σε δανεισμό γιατα τεράστια έργα υποδομής, για τις υπη-ρεσίες που καλείται από το ελληνικό ∆η-μόσιο να εκτελεί ελλειμματικές (άγονες)γραμμές, σε αντίθεση με όλα τα άλλαμέσα μεταφοράς (αεροπλάνα, πλοία )και παρότι αυτό προβλέπεται ρητά απότο Νόμο, για την τιμολογιακή πολιτικήπου επιβάλλει το κράτος, για την ιδίασυμμετοχή στα συγχρηματοδοτούμεναέργα που δεν καταβάλλεται από το κρά-τος και τη μη καταβολή επιστροφήςΦΠΑ.

Εν ολίγοις: Ο ΟΣΕ υποχρεώνεται ναλειτουργεί με «πολιτικά κριτήρια» καιαξιολογείται με «επιχειρηματικά κριτή-ρια».

Ο σιδηρόδρομος μπορεί και πρέπει νααποτελέσει καταλύτη στην ανάπτυξη τηςχώρας, στην εξυπηρέτηση των ελλήνωνπολιτών, στην εθνική οικονομία και τηνπράσινη ανάπτυξη.

* Ο Γ. Αντωνιάδης είναι σιδηροδρομικός,πολιτικός μηχανικός και μέλος του Γ.Σ. τηςΠΟΣ και της αντιπροσωπείας του ΤΕΕ Μα-γνησίας.

Είναι τέτοια η δομή του χρέους καιτου ελλείμματος, που το κλείσιμομέρους του δικτύου (κάποιουπεριφερειακού ή άλλου τμήματος)κανένα πρόβλημα δεν θα λύσει ούτεθα ελαφρύνει ουσιωδώς ταχρηματοοικονομικά και άλλαπροβλήματα της επιχείρησης.

“Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΣΕ

Ο σιδηρόδρομος,καταλύτης της ανάπτυξης

2200 Η ΕΠΟΧΗ 8 Φεβρουαρίου 2015ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Του Γιώργου Βελεγράκη

Είναι γεγονός ότι η πρώτη περίοδοςτης νέας κυβέρνησης κυριαρχείταιαπό το ζήτημα του χρέους, τηςδιαπραγμάτευσης και γενικότερα τουοικονομικού πεδίου. Είναι, επίσης,γεγονός ότι η επιτυχία και ησταθεροποίησή της θα κριθεί κατάπολύ σε αυτό το πεδίο. Πόσω μάλλονόταν ο επιθετικός και ανυποχώρητοςβηματισμός γίνεται στο τεντωμένοσχοινί του νεοφιλελεύθερουκαπιταλισμού της ευρωζώνης. Αυτή, όμως, είναι η μια πλευρά της,αναγκαίας αριστερής πολιτικής τηςπεριόδου. Η άλλη πλευρά, ησημαντικότερη, έχει να κάνει με το«σκληρό» πυρήνα της αριστερήςπολιτικής που δεν είναι άλλος απότον κοινωνικό μετασχηματισμό.

ΟΣΥΡΙΖΑ καλείται, από τη θέσητης κυβέρνησης πλέον, να μετα-φράσει σε συγκεκριμένη πολι-

τική πρακτική τα αιτήματα και τις διεκ-δικήσεις των ουκ ολίγων κινημάτων καικοινωνικών αγώνων μιας μεγάλης πε-ριόδου: από το «όχι στο νεοφιλελευθερι-σμό» του Κοινωνικού Φόρουμ και τα αι-τήματα των φοιτητών και της νεολαίας(βλ. φοιτητικό κίνημα 2006-07, εξέγερσητου ∆εκέμβρη 2008) μέχρι την απαίτησηγια «πραγματική δημοκρατία» των πλα-τειών του 2011 και τις διεκδικήσεις τωνδεκάδων εργατικών, οικολογικών καιαντιρατσιστικών κινημάτων. Να δώσειχώρο και φωνή αλλά και να προστατεύ-σει την αυτοοργάνωση «των από κάτω».Και εδώ δεν χωράνε αναθέσεις ευθυνώναπό καμία πλευρά. Όπως ο ΣΥΡΙΖΑ ζη-τάει από το μεγάλο καμβά των κινημά-των να συνεχίσουν τις δράσεις τους καινα μην αναθέσουν τα αιτήματα τους απο-κλειστικά στην κυβέρνηση, αλλά να αυ-τοοργανώνονται και να τα διεκδικούν,έτσι και ο ίδιος ως κυβέρνηση καλείταινα μην υποχωρήσει στην εφαρμογή τουαριστερού πολιτικού προγράμματος υπότη δικαιολογία «ότι το κίνημα δεν τρα-βάει».

Οικολογικός μετασχηματισμός…

Αυτή η σχέση μεταξύ κυβέρνησης, αρι-στερού προγράμματος και κινήματοςαπαιτεί ειδικές πολιτικές πρακτικές σεμια σειρά από πεδία. Η περίπτωση τουοικολογικού πεδίου πρέπει και μπορείνα είναι στο προσκήνιο και όχι στο περι-θώριο μιας συγκρουσιακής αριστερήςπολιτικής. Εξάλλου, όπως πολλές φορέςέχει υποστηριχθεί από τον ΣΥΡΙΖΑ καιαπό τα περιβαλλοντικά κοινωνικά κινή-ματα, η ανάγκη σήμερα δεν είναι απλώςτο «πρασίνισμα» του κυβερνητικούλόγου, αλλά οι βάσεις για τη δημιουργίαενός νέου υποδείγματος που θα στηρίζε-ται στον κοινωνικό-οικολογικό μετασχη-ματισμό της παραγωγής και στην «οικο-νομία των αναγκών». Ένα ριζικά διαφο-ρετικό πλαίσιο μακριά από την «πράσινηανάπτυξη», την εμπορευματοποίηση -καιεσχάτως χρηματιστικοποίηση- τηςφύσης και των πλουτοπαραγωγικώνπηγών, των ιδιωτικοποιήσεων και τωνεπιταγών των αγορών.

…και η περίπτωση των Σκουριών

Στη Χαλκιδική είναι πλέον εμπεδω-μένο ότι συντελείται ένα ταυτόχρονα οι-κονομικό, κοινωνικό, οικολογικό και δι-καιωματικό έγκλημα, με καταστροφικές,

και εφόσον δεν ανακοπεί μη αναστρέψι-μες, συνέπειες για το φυσικό περιβάλ-λον και τις τοπικές παραγωγικές δρα-στηριότητες, καθώς επίσης και για τηνυγεία και τις συνθήκες διαβίωσης τωνκατοίκων.

Συνεπώς, η άμεση ανακοπή του υπάρ-χοντος, εν εξελίξει, σχεδίου εξόρυξηςχρυσού, αποτελεί το πρώτο απολύτωςαναγκαίο και κρίσιμο βήμα. Οι πρώτεςκινήσεις και δηλώσεις της κυβέρνησηςκαι των αρμόδιων υπουργών δείχνουνότι η πολιτική βούληση υπάρχει. Τοβήμα αυτό, παρότι μείζονος σημασίαςκαι κρισιμότητας, αποτελεί αναγκαίααλλά μη ικανή συνθήκη. Η πρόκλησηπου ακολουθεί αφορά στην αντιστροφήτου μοντέλου ανάπτυξης που έχει επιλε-γεί και επιχειρείται να επιβληθεί στηνπεριοχή. Στη διαμόρφωση ενός ριζικάαντιδιαμετρικού υποδείγματος κοινωνι-κής, οικονομικής και περιβαλλοντικήςανασυγκρότησης που θα λογοδοτεί στιςανάγκες των πολλών –της συντριπτικήςκοινωνικής πλειοψηφίας των κατοίκωντης περιοχής. Ποιοι είναι, όμως, οι αλ-ληλένδετοι άξονες, τα βήματα και οιενέργειες στη βάση ενός νέου υποδείγ-ματος;

Βήματα στη βάσηενός νέου υποδείγματος

Πρώτον, απαιτείται η άμεση ακύρωσητης λεγόμενης «επένδυσης» στο δάσοςτων Σκουριών. Αυτό σημαίνει μια σειράαπό νομικές και θεσμικές ενέργειες που

ξεκινούν από τη «σκανδαλώδη» σύμ-βαση παραχώρησης σχεδόν ολόκληρηςτης περιοχής -317.000 στρ- στην εταιρείαΕλληνικός Χρυσός με μηδαμινό όφελοςγια το δημόσιο και φτάνουν μέχρι τηνανάκληση των εγκριτικών αποφάσεωνγια τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επι-πτώσεων και την απόσυρση φωτογραφι-κών ρυθμίσεων υπέρ της εταιρείας. Αν ηπολιτική βούληση είναι αναγκαία συν-θήκη, τα ένδικα και θεσμικά μέτρα απο-τελούν απαραίτητο εργαλείο για τηνπροάσπιση των άμεσων και μακροχρό-νιων συμφερόντων της μεγάλης κοινωνι-κής πλειοψηφίας των κατοίκων της πε-ριοχής. Στο ίδιο -θεσμικό- πλαίσιο κινεί-ται και ο αποχαρακτηρισμός της περιο-χής, από «μεταλλευτική» που μέχρι τώραυπαγόρευε την μονοκαλλιέργεια τωνεξορύξεων, ως τη μόνη αναπτυξιακή διέ-ξοδο.

∆εύτερον, μπορεί να σχεδιαστεί και ναεφαρμοστεί ένα πρόγραμμα περιβαλλον-τικής αποκατάστασης το οποίο να χρη-σιμοποιηθεί ως ευρύτερο αναπτυξιακόέργο για την περιοχή. Όπως δείχνει η εμ-πειρία από άλλες περιπτώσεις στο εξω-τερικό, η διαδικασία αποκατάστασηςτων περιοχών που έχουν πληγεί από τιςεξορυκτικές και μεταλλευτικές δραστη-ριότητες, πέρα από απολύτως αναγκαία,μπορεί να μετατραπεί, με κατάλληλοσχεδιασμό και σε δυνατότητα κοινωνι-κής και οικονομικής ανασυγκρότησης.Αυτό το σχέδιο μπορεί να πραγματοποι-ηθεί με ουσιαστική συμμετοχή της τοπι-κής κοινωνίας και των θεσμικών φο-

ρέων, όπως η τοπική αυτοδιοίκηση, πα-νεπιστημιακά ιδρύματα, κρατικοί φο-ρείς, ΤΕΕ, δασικοί συνεταιρισμοί, κ.ά.Οφείλει, επίσης, να ενεργοποιήσει διοι-κητικά εργαλεία (όπως για παράδειγματο Ρυθμιστικό Σχέδιο, περιφερειακό χω-ροταξικό κ.τ.λ.), που θα επικουρήσουντην προσπάθεια αλλαγής του οικονομι-κού και παραγωγικού μοντέλου.

Τα οφέλη είναι εξίσου πολλαπλά: Σεπρώτο στάδιο, η ίδια η διαδικασία τηςαποκατάστασης θα δημιουργήσει θέσειςεργασίας στα διάφορα επίπεδα και φά-σεις της, όπως ο σχεδιασμός, η υλοποί-ηση των έργων, ο έλεγχος και συντή-ρηση. Σε ένα δεύτερο επίπεδο, η περιοχήμπορεί να αποτελέσει πρότυπο αποκα-τάστασης, τόσο για έρευνα όσο και γιαεκπαίδευση, σε συνεργασία με πανεπι-στημιακά και ερευνητικά ιδρύματα τηςΕλλάδας και του εξωτερικού. Μπορεί ναχρησιμοποιηθεί για ανάπτυξη πρότυπωνμεθόδων αποκατάστασης, νέων τεχνολο-γιών επεξεργασίας συμπυκνωμάτων καιαποβλήτων, εναλλακτικών μεθόδων(π.χ. βιολογικών) αντιμετώπισης όξινωναπορροών, αποτελεσματικότερων μεθό-δων γόμωσης στοών και σταθεροποί-ησης εδάφους. Μπορεί επίσης να αποτε-λέσει πεδίο έρευνας στους τομείς τηςβιολογίας, της περιβαλλοντικής διαχεί-ρισης και της οικολογίας.

Τρίτον, στη μεταβατική πορεία αλλα-γής του παραγωγικού υποδείγματοςμπορεί ενταχθεί και ένα χρονοδιάγραμμασταδιακής απομάκρυνσης των υπαρχου-σών παραδοσιακών μεταλλευτικών δρα-στηριοτήτων. Το καθεστώς λειτουργίαςτους υπό δημόσιο και κοινωνικό έλεγχο-ιδιοκτησία είναι αναγκαίο βήμα σε αυτήτη φάση, ενώ η συμμετοχή των τοπικώνφορέων (π.χ. αυτοδιοίκηση) στο σχεδια-σμό και τον έλεγχο της παραγωγής μπο-ρεί να εξασφαλίσει ένα βαθύ δημοκρα-τικό πλαίσιο προκειμένου οι εργαζόμε-νοι και η τοπική κοινωνία να ορίσουν ταεπόμενα βήματα.

Τέταρτον, είναι κρίσιμης σημασίας ηευρύτερη ανασυγκρότηση της τοπικήςπαραγωγικής δραστηριότητας σε έναπλαίσιο μακριά από τη «μονοκαλλιέρ-γεια» των εξορύξεων. Στην πορεία αυτήμπορούν να προκύψουν πολλαπλασια-στικά οικονομικά και αναπτυξιακά απο-τελέσματα από την ενεργοποίηση της το-πικής οικονομίας και την εγκαθίδρυσηπαραγωγικών δικτύων. Συνεπώς, είναιαναγκαία η οργανική σύνδεση των τριώντομέων της παραγωγής και οι συνέργειεςμεταξύ τους τόσο στην οικονομικήσφαίρα και χρηματοδότηση όσο και στηναξιοποίηση των ανθρώπινων και φυσι-κών πόρων. Παράλληλα μπορούν νααξιοποιηθούν μορφές και δομές κοινω-νικής οικονομίας, π.χ. δίκτυα παραγω-γών και καταναλωτών, συνεταιριστικέςδομές κ.λπ., καθώς μέσω αυτών επιτυγ-χάνεται στο τοπικό και όχι μόνο πλαίσιοη δημοκρατική - κοινωνική λειτουργία,η ενίσχυση της αξίας των τοπικών προ-ϊόντων και η ευρεία διανομή του παρα-γόμενου πλούτου.

Κλείνοντας, αξίζει να τονιστεί για μιαακόμη φορά ότι για την Αριστερά η δια-φύλαξη του φυσικού περιβάλλοντος δεναποτελεί «κόστος», αλλά όρο ικανοποί-ησης των κοινωνικών αναγκών. Η δημο-κρατία και η συμμετοχή των πολιτών στηλήψη των αποφάσεων είναι ο δρόμος γιαμια πιο δίκαιη, βιώσιμη και δημιουργικήοργάνωση της κοινωνίας στην προσπά-θεια ενός ευρύτερου κοινωνικού και οι-κολογικού μετασχηματισμού. Η περί-πτωση των Σκουριών μπορεί να αποτε-λέσει ένα πεδίου «ελέγχου» αυτής τηςθέλησης και δυνατότητας μας.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ

Οικολογική πολιτικήκαι το ζήτημα των Σκουριών

Η δημοκρατία και η συμμετοχή των πολιτών στηλήψη των αποφάσεων είναι ο δρόμος για μια πιο δί-καιη, βιώσιμη και δημιουργική οργάνωση της κοινω-νίας. Η περίπτωση των Σκουριών μπορεί να αποτε-λέσει ένα πεδίου “ελέγχου” αυτής της θέλησης καιδυνατότητας μας.

“

Η ΕΠΟΧΗ 8 Φεβρουαρίου 2015 2211ΚΥΠΡΟΣ

Του Σταύρου Τομπάζου

Τα κυπριακά κυρίαρχα ΜΜΕ, δημό-σια και ιδιωτικά, αντιμετώπισαντην προεκλογική εκστρατεία στην

Ελλάδα με αμηχανία. Ενεργοποιήθηκανοι μηχανισμοί απώθησης και άρνησηςτης πραγματικότητας, ωσάν η επικρά-τηση του ΣΥΡΙΖΑ να ήταν ένα απομακρυ-σμένο ενδεχόμενο, ή ωσάν να επρόκειτογια μια εκλογική αναμέτρηση σε μιαναπομακρυσμένη ευρωπαϊκή χώρα, χωρίςιδιαίτερους δεσμούς με την Κύπρο.

Η δυσκολία των κυπριακών ΜΜΕ

Πώς εξηγείται αυτή η «παράδοξη»στάση των κυρίαρχων ΜΜΕ; Απλού-στατα, το πολιτικό πρόγραμμα του ΣΥ-ΡΙΖΑ, καθώς και, γενικότερα, το ύφοςκαι το χρώμα του δημοσίου λόγου τουελάχιστα αντιπροσωπεύονται στηνΚύπρο. Στις πρόσφατες ευρωεκλογές ομόνος πολιτικός σχηματισμός τουοποίου το πρόγραμμα, στη γενική φιλο-σοφία του, θα μπορούσε να συγκριθεί μεαυτό του ΣΥΡΙΖΑ είναι αυτό της ∆ικοινο-τικής Ριζοσπαστικής Αριστερής Συνερ-γασίας (∆ΡΑΣυ), της οποίας το εκλογικόποσοστό πλησίασε μόλις το 1%. Αξίζεινα αναφερθεί ότι ποτέ προηγουμένωςδεν υπήρξε ψηφοδέλτιο της Ριζοσπαστι-κής Αριστεράς στην Κύπρο, παρά το γε-γονός ότι υπάρχουν κάποιες μικρές πο-λιτικές οργανώσεις με ιστορία δεκαε-τιών που θα μπορούσε να τοποθετήσεικανείς σ’ αυτόν τον πολιτικό χώρο. Πώςνα χωνέψουν λοιπόν τα κυρίαρχα ΜΜΕότι η μνημονιακή διαχείριση της κρίσηςκαι η διάλυση του ΠΑΣΟΚ ανέδειξαν τονΣΥΡΙΖΑ (ένα κόμμα που πριν την κρίσηαντιπροσώπευε ένα εκλογικό ποσοστόκάτω από το 5%) ως το πρώτο κόμμα;

Η αμηχανία του ΑΚΕΛ

Ακόμη και η εφημερίδα του ΑΚΕΛ, ηΧαραυγή, κράτησε μια γραμμή ίσων απο-στάσεων μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΚΚΕ, χωρίςνα λαμβάνει υπόψη τη διαφορά σταεκλογικά ποσοστά των κομμάτων. ΤοΑΚΕΛ και η Χαραυγή χειρίστηκαν τιςπρόσφατες εκλογές στην Ελλάδα, ωσάννα επρόκειτο για συνηθισμένες εκλογές,όπου η εναλλαγή κυβερνήσεων δεν ση-μαίνει και ριζική αλλαγή πολιτικής.Απουσίαζε από την παρουσίασή τους ησημασία των εκλογών για την Ελλάδακαι την Ευρώπη, απουσίαζε η ιστορικό-τητά τους.

Αυτή η κατάσταση δεν άλλαξε στηνΚύπρο ούτε και αμέσως μετά την συντρι-πτική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ και τον σχηματι-

σμό της νέας κυβέρνησης. Κάποια κανά-λια, περιλαμβανομένου και του κρατι-κού, παρουσίαζαν μάλιστα αδιάφορα τηνάρνηση του Α. Σαμαρά να παραδώσεικαθώς είθισται την κυβερνητική εξου-σία, χωρίς να μπορούν να αποκρύψουναποτελεσματικά και την ικανοποίησήτους για την πολιτικά απαράδεκτη καιπροσωπικά μικροπρεπή στάση τουπρώην πρωθυπουργού απέναντι στονΑλέξη Τσίπρα.

Οι απωθημένες πραγματικότητες δενπαύουν, ωστόσο, να είναι πραγματικότη-τες. Ο Αλέξης Τσίπρας επισκέφθηκε τηνΚύπρο όχι πλέον ως ένας «νεαρός» με«τρελές» απόψεις, ούτε ως ηγέτης τηςαξιωματικής αντιπολίτευσης λόγω μιας«ιδιοτροπίας» ή «παραξενιάς» της πολι-τικής συγκυρίας, αλλά με το κύρος τουνέου Έλληνα πρωθυπουργού, ως ηγέτηςενός λαού που τολμά να απαιτήσει τη χα-μένη του αξιοπρέπεια και να τα βάλει με

όλο το ευρωπαϊκό κατεστημένο.

Ταράχθηκαν τα λιμνάζοντα νερά

Ο Αλέξης Τσίπρας ήρθε στην Κύπρογια να ταράξει τα λιμνάζοντα νερά και ναδιαλύσει τις κραταιές αντιλήψεις σχε-τικά με το πολιτικό βάθος και την πολι-τική ωριμότητα της Ριζοσπαστικής Αρι-στεράς σε όλο το φάσμα της κυπριακήςπολιτικής. Στις δηλώσεις, αμέσως μετάτη συνάντησή του, με τον πρόεδρο τηςΚυπριακής ∆ημοκρατίας, στο προεδρικόμέγαρο, ήταν πλέον φανερό ακόμη καιγια τον πιο κακόπιστο ακροατή ότι ο έμ-πειρος πολιτικός, ο πολιτικός που μετράτα λόγια του χωρίς να τα χάνει, ήταν οΑλέξης Τσίπρας και όχι ο Νίκος Ανα-στασιάδης. Ο τελευταίος, προσποιητάφιλικός και φανερά αμήχανος, παρου-σίασε μια από τις χειρότερες παραστά-σεις της πολιτικής του καριέρας.

Ο Έλληνας πρωθυπουργός χειρί-στηκε, όμως, θαυμάσια και τον Αρχιεπί-σκοπο. Εξήγησε με ευγένεια ότι η θρη-σκευτική ηγεσία της Κύπρου πρέπει ναδιαδραματίσει ρόλο σε μια προσπάθειαχαλιναγώγησης των θρησκευτικών φα-νατισμών και συμφιλίωσης των λαώντης περιοχής. Τόνισε ότι η κυπριακή εκ-κλησία πρέπει να δώσει έμφαση στηνενίσχυση των μηχανισμών κοινωνικήςαλληλεγγύης, αφήνοντας διακριτικά νανοηθεί ότι πρέπει να αλλάξει ρότα.

* Ο Σταύρος Τομπάζος είναι αναπλη-ρωτής Καθηγητής στο ΠανεπιστήμιοΚύπρου.

Η επίσκεψη Τσίπρα αναστάτωσε τηνΚύπρο ευχάριστα και δυσάρεστα.∆υσάρεστα για την κυβερνώσα ∆εξιά: τιθα κάνει αλήθεια η κυπριακή κυβέρνησηστην Ε.Ε; Θα προσκυνά την τρόικα, ενώ ηΕλλάδα θα αγωνίζεται για να τηνκαταργήσει; Ευχάριστα για κάθεαριστερό, διότι διαμορφώνονται τώρα οισυνθήκες και οι προϋποθέσεις για μιανουσιαστική αμφισβήτηση του κυπριακούμνημονίου.

“

Κέρδισε τις εντυπώσεις ο ΤσίπραςH επίσκεψη του νέου πρωθυπουργού στην Κύπρο, άλλαξε τα δεδομένα

Η σαφής αντιμνημονιακή στάση της νέαςελληνικής κυβέρνησης φέρνει σε δύσκοληθέση τον Ν. Αναστασιάδη

Σημαντικήκαι για το Κυπριακό

Η ομιλία του Α. Τσίπρα στην κυπριακή βουλή άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις.Ζήτησε από την Κυπριακή ∆ημοκρατία να στηρίξει τις προσπάθειες της νέας ελ-ληνικής κυβέρνησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση και διαβεβαίωσε ότι η Ελλάδα θα συ-νεχίσει να στηρίζει τις προσπάθειες της Κύπρου για επίλυση του κυπριακού προ-βλήματος στο πλαίσιο μια διζωνικής ως προς το έδαφος και δικοινοτικής ως προςτην πολιτειακή συγκρότηση ομοσπονδιακής δημοκρατίας. Στήριξε το κοινό ανα-κοινωθέν Αναστασιάδη-Έρογλου και την πολιτική ισότητα των κοινοτήτων όπωςαυτή καθορίζεται από το σχετικό ψήφισμα του ΟΗΕ.

Το μόνο σημείο στο οποίο θα μπορούσε να ασκηθεί κριτική στον Έλληνα πρωθυ-πουργό σχετικά με το Κυπριακό είναι η συχνή επανάληψη μιας κοινοτοπίας που ηΑριστερά στην Κύπρο, από το ΑΚΕΛ μέχρι την άκρα Αριστερά αποφεύγει: ότι το κυ-πριακό είναι πρόβλημα εισβολής-κατοχής. Το Κυπριακό είναι πράγματι πρόβλημαεισβολής-κατοχής, είναι όμως ταυτόχρονα και πρόβλημα δικοινοτικών σχέσεων.Άλλωστε, το Κυπριακό και οι συνομιλίες για την επίλυσή του άρχισαν πολύ πριν το1974. Το γεγονός όμως ότι ο Α. Τσίπρας πρωτοτύπησε αποδεχόμενος να συναντή-σει και Τουρκοκύπριους εκπροσώπους μετριάζει αυτό το ολίσθημα.

Η επίσκεψη Τσίπρα αναστάτωσε την Κύπρο ευχάριστα και δυσάρεστα. ∆υσάρε-στα για την κυβερνώσα ∆εξιά: τι θα κάνει αλήθεια η κυπριακή κυβέρνηση στην Ε.Ε;Θα προσκυνά την τρόικα, ενώ η Ελλάδα θα αγωνίζεται για να την καταργήσει; Ευ-χάριστα για κάθε αριστερό, διότι διαμορφώνονται τώρα οι συνθήκες και οι προ-ϋποθέσεις για μιαν ουσιαστική αμφισβήτηση του κυπριακού μνημονίου. Η Κύπροςδεν είναι πλέον η ίδια.

2222 Η ΕΠΟΧΗ 8 Φεβρουαρίου 2015ΘΕΜΑΤΑ

Κυριακή 15 Φεβρουαρίου

** Παρουσίαση του βιβλίου της Φένιας Παπακοσμά «Κινέζικη γραμ-ματική στα ελληνικά», στις 5 μ.μ., στο Polis Art Cafe (Πεσμαζόγλου 5).Μιλούν οι ∆. Σωτάκης, Μ. Κωστοπούλου, Μ. Κοβάνη και Φ. Παπακοσμά.

∆ευτέρα 9 Φεβρουαρίου

** Το Εργαστήριο αστικού περιβάλλοντος του ΕΜΠ, σε συνεργασίαμε το 14ο γυμνάσιο Πειραιά και το Ανοιχτό σχολείο μεταναστών Πει-ραιά διοργανώνουν επιστημονική εκδήλωση με θέμα «Η μετανάστευσηκαι η Παλαιά Κοκκινιά», στις 7 μ.μ., στο 14ο γυμνάσιο Πειραιά (Αγ.Αναργύρων και Κω). Στις 7 μ.μ. χαιρετίζουν οι Ν. Μαριάκης και Π. Πα-ρασκευοπούλου. Στις 7.15 η συζήτηση έχει θέμα «Πειραιάς και μετα-νάστες» και μιλούν οι Ν. Μπελαβίλας και Π. Πρέντου. Στις 7.45 μ.μ. ησυζήτηση έχει θέμα «Μουσαφεράτ. Η μετανάστευση στη σύγχρονη Ελ-λάδα. Η περίπτωση της Παλαιάς Κοκκινιάς». Μιλούν οι Ευ. Βυζιργιαν-νάκη και ∆. Μαυριγιαννάκη. Ακολουθεί συζήτηση.

Παρασκευή 13 Φεβρουαρίου

** Παρουσίαση του βιβλίου του Πάνου ∆ημητρούδη «Ο δικηγόρος τουδιαβόλου», στις 8.30 μ.μ., στο Στέκι Πολιτών στην Κατερίνη (Α πάρο-δος Βότση 5). Μιλούν οι Μ. Γούναρης, Κ. ∆εσποινιάδης, Στ. Λαλίδης καιο συγγραφέας.

** Εκδήλωση-συζήτηση με τίτλο «Και μετά τις εκλογές, ο λαός θασκίσει τα μνημόνια. Νέα κατάσταση-νέα καθήκοντα» διοργανώνει τοΕΕΚ, στις 6 μ.μ. στην παναρκαδική λέσχη (Τζορτζ 9, 1ος όροφος). Ομι-λητής ο Σ. Μιχαήλ.

Σάββατο 14 Φεβρουαρίου

** Η παιδαγωγική ομάδα «Το σκασιαρχείο» παρουσιάζει την ταινία«Ο δάσκαλος που άφηνε τα παιδιά να ονειρεύονται», στις 2 μμ., στονκινηματογράφο Αλκυονίς. Θα ακολουθήσει συζήτηση.

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟεκδηλώσεων“

«Βιώσιμη, οικολογική,οικονομική διαχείρισητων απορριμμάτων στην Αττική» ∆ιεθνές Συνέδριο διοργανώνουνη Περιφέρεια Αττικής και ο Ε∆ΣΝΑ

Με σημαντικές διεθνείς συμμετοχές, ξεκινά την Πέμπτη 12 Φε-βρουαρίου, τριήμερο συνέδριο που διοργανώνουν η Περιφέ-

ρεια Αττικής και ο Ε∆ΣΝΑ με αντικείμενο τη «Βιώσιμη, οικολογική,οικονομική διαχείριση των απορριμμάτων στην Αττική». Το συνέ-δριο εντάσσεται στην ευρύτερη προσπάθεια της νέας Περιφερει-ακής Αρχής να αλλάξει το καθόλα αποτυχημένο σημερινό σύστηματης διαχείρισης σύμμεικτων απορριμμάτων με τελικό αποδέκτητη Φυλή. Στόχος του συνεδρίου η ενημέρωση και η ευαισθητοποί-ηση πολιτών, προκειμένου η Αττική να γυρίσει σελίδα, εναρμονι-ζόμενη με τις ευρωπαϊκές οδηγίες, στην κατεύθυνση μιας απο-κεντρωμένης διαχείρισης των απορριμμάτων με δημόσιο έλεγχο,οικονομικά και οικολογικά δίκαιης και βιώσιμης.

Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στη διεθνή εμπειρία. Συγκεκριμένα,θα παρουσιαστούν οι επιτυχημένες πρακτικές σύγχρονης, ορθο-λογικής διαχείρισης και τα παραδείγματα χωρών και δήμων όπωςοι περιπτώσεις της OVAM, της ∆ημόσιας Υπηρεσίας ∆ιαχείρισηςΑπορριμμάτων της Φλάνδρας, του Οργανισμού ∆ιαχείρισης Απορ-ριμμάτων της Καταλονίας, της διαχείρισης αποβλήτων στην Εσθο-νία, στην Αυστρία, κ.α..

Του Θωμά Τσαλαπάτη

Κακόγουστες κρίσειςγια τις ενδυματολογι-κές επιλογές της νέας

κυβέρνησης, για τα μαλλιάκαι τα γένια, εμμονές στηναπουσία γραβάτας και στοντρόπο ντυσίματος, στην ει-κόνα και στη στάση του σώ-ματος, κακεντρεχή σχόλια καιαφ’ υψηλού ειρωνείες. Η όψητης επιφάνειας δείχνει να κα-τακτά ένα σημαντικό κομμάτιτου δημοσίου λόγου, από τιςμεσημεριανές εκπομπές τουτίποτα στα διαδικτυακά σχό-λια του καθόλου. ∆εν είναιπροφανώς κάτι νέο, η σφαίρατης πολιτικής εδώ και δεκαε-τίες συνόρευε με το λόγο τουλάιφσταϊλ. Ας θυμηθούμε τιςσυνεντεύξεις και τις παρου-σιάσεις πολιτικών στα λάιφ-σταϊλ έντυπα, τους «πολιτι-κούς του μέλλοντος» στοΚλικ, τη συνέντευξη τουΚώστα Σημίτη στο Nitro ωςστιγμή πλήρους αποδοχήςτου επιφανειακού τρόπου καιιδιώματος στη διαμόρφωσητης πολιτικής, τη συγκατοί-κηση των θεμάτων στα δελτίαειδήσεων, τα ζεϊμπέκικα τουΠΑΣΟΚ, τα ζιβάγκο του Αν-δρέα και την κόκκινη γρα-βάτα του Γιωργάκη, την ει-σβολή ποδοσφαιριστών, μον-τέλων κ.τ.λ. στη βουλή καιτόσα άλλα σημεία.

Όλη αυτή η κληρονομιά έρ-χεται να εφαρμοστεί και τώραστη νέα κυβέρνηση ώστε ναπαρουσιάσει και να επεξηγή-σει, να καταστήσει οικείες τιςεικόνες και να τις οικειοποι-ηθεί. Κάτι όμως ηχεί φάλτσαστην όλη καταγραφή.

Σκουριασμένααντανακλαστικά

Ο τρόπος ύπαρξης των συγ-κεκριμένων σημείων υπήρξεπαιδί μιας πιο ανέμελης επο-χής, μιας γενικευμένης συμ-φιλίωσης σε μια εποχή αισιο-δοξίας. Η σημερινή εποχή μετις ρήξεις, τις άμεσες ανάγ-κες, τα σημαντικά διακυβεύ-ματα, παρουσιάζει το μέγεθοςτων γεγονότων αμετάκληταστο πραγματικό τους μέγε-θος. Άσχετα από πλάνα καισχόλια, άσχετα από μοντάζκαι κολάζ.

Αυτό που ίσως προκαλεί

κάποιο ξάφνιασμα είναι τοπώς αυτό το σκουριασμένοαντανακλαστικό επιστρέφειστα αυτιά μας και από τα διε-θνή μέσα. Το κασκόλ τουΤσακαλώτου, το μπουφάν τουΒαρουφάκη, ο αγραβάτοτοςλαιμός του Τσίπρα. Και πολύπερισσότερο το πώς η όληαυτή προσέγγιση καταλήγεινα γίνει στοιχείο πολιτικήςρητορικής στην δημόσιασφαίρα: «Η γερμανική κυβέρ-νηση δεν έκρινε ποτέ τους συ-νομιλητές της από το αν φο-ρούν γραβάτα, δερμάτινο σα-κάκι ή κλασικό σακάκι. ∆ενέχει καμία διαφορά για μας»,είπε σε επίσημη τοποθέτησηo Στ. Ζάιμπερτ, εκπρόσωποςτης γερμανίδας καγκελαρίου,ενώ ο Ματέο Ρέντσι έσπευσενα κάνει δώρο στον ΑλέξηΤσίπρα μία ιταλική γραβάτα.

Ταυτόχρονα, από τις γαλλι-κές εφημερίδες μέχρι τοCNN, έχει ξεσπάσει μια με-γάλη αψιμαχία για τις διάφο-ρες επιλογές του Γιάνη Βα-ρουφάκη: «Ροκ», «ένας απλόςάνθρωπος», «είναι ντυμένοςσαν κολομβιανός ντίλερ ναρ-κωτικών», « Ο έλληναςυπουργός είναι τόσο σέξι»(σχόλιο πορτογαλίδας βου-λεύτριας), « V for varoufakis».Και ταυτόχρονα τα σχόλιαστον ελληνικό τύπο να κυμαί-νονται από εκθειασμό έως τηνκρίση του πάντα αξιαγάπητασκατόψυχου Θεόδωρου Πάγ-καλου, ο οποίος τόνισε πως:« Κατ’ αρχήν, δεν βάζει τουπουκάμισο μέσα. Αυτό είναιάθλιο. Ή το βάζεις μέσα ή δεντο φοράς. Πας στη DowningStreet, προσαρμόζεις το ντύ-σιμό σου με εκείνο του οικο-δεσπότη σου. Όταν όλοι φο-ράνε γραβάτες, δεν πας με τιςπαντόφλες. Το δεύτερο είναιότι συνεχώς έχει το χέρι στηντσέπη. ∆εν ξέρω τι είναι, ναπάει σε έναν ψυχίατρο! Είναιαγενέστατο να έχεις το χέριστην τσέπη». Για να προσθέ-σει ακόμα πιο βαθυστόχαστα:«δεν θέλω να επαναλάβωαυτό που μας έλεγε ο γυμνα-στής μας στο Βαρβάκειο «κω-λόπαιδα, βγάλτε το χέρι απότην τσέπη γιατί ξέρω τι πιά-νετε εκεί μέσα»».

Όλο αυτό το πολύχρωμογαϊτανάκι σχολίων μοιάζειαθώο και αναμενόμενο. Αλλάταυτόχρονα, κατακτώντας μια

νόμιμη θέση στο δημόσιολόγο, αποπροσανατολίζει το-νίζοντας εμμονικά το δευτε-ρεύον, υποβαθμίζει μια δια-φορετική πρόταση και -ωςέναν βαθμό- έναν διαφορε-τικό κόσμο στον εξωτισμό τηςεικόνας, σημειολογεί την επι-φάνεια όχι ως κάτι που προ-κύπτει από το περιεχόμενοαλλά ως κάτι το ανεξάρτητοκαι το αυτάρκες, προσπαθείνα εγκολπώσει με παλαιούςτρόπους ένα νέο παράδειγμα.

Η πολιτικοποίησητης αισθητικής

∆εν βρισκόμαστε μπροστάστην πολιτικοποίηση της αι-σθητικής, αντίθετα –για άλλημια φορά- ερχόμαστε αντιμέ-τωποι με την πολιτικοποίησητης αισθητικής. Με τους πιοεύκολους, τους πιο ανώδυ-νους όρους. Με μια περι-γραφή του διαφορετικού,μέσα από μια ελάχιστη μετα-τόπιση, έτσι ώστε το παρά-δειγμα να διαφέρει αλλά ταυ-τόχρονα να ταυτίζεται. Γιαάλλη μια φορά, η έμφαση το-ποθετείται στη πολιτικήμορφή και όχι στο πολιτικόπεριεχόμενο και μάλιστα μεόρους tabloid.

Ο ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε νααφήσει το συμβολικό τουστίγμα ήδη από την πρώτημέρα μετά τις εκλογές (μιαέτσι κι αλλιώς συμβολικήμέρα) με τα εξαιρετικά βή-ματα από την ορκωμοσίαμέχρι το σκοπευτήριο τηςΚαισαριανής. Τη συγκεκρι-μένη στιγμή ο συμβολισμόςμετατρέπεται σε ουσία. Απόεκεί και πέρα ένας μεγάλοςαριθμός από τα –άλλοτε κα-λόβουλα και άλλοτε κακό-βουλα- σχόλια όχι μόνο δενεξυπηρετούν την ουσία αυτήαλλά πολύ συχνά στρέφονταιεναντίον της όποιας ουσίας.

http://tsalapatis.blogspot.gr/

Κασκόλ,παλτά και γραβάτες

ΠροσφορέςΣτη μνήμη της Βάσως

Μέλλιου ο Χρήστος Μέλ-λιος και η Μάνια Επιθυ-μιάδου πρόσφεραν 50ευρώ για ενίσχυση της«Εποχής».

-Γιατί οινέοι έλ-ληνεςυπουρ-γοί δενφορούνγρα-βάτα; -Γι’αυτό.

Η ΕΠΟΧΗ 8 Φεβρουαρίου 2015 2233ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Ηαλυσίδα των βιβλιοπωλείωνΙανός τείνει να μονοπωλήσει τηναγορά του βιβλίου, κυρίως στη

Θεσσαλονίκη απ’ όπου ξεκίνησε. Οι εκ-δότες διαγκωνίζονται να καταλάβουν με-ρικές προνομιούχες θέσεις, πληρώνον-τας αδρά, όπως ακούγεται, στις βιτρίνεςκαι στις περίοπτες προθήκες των βι-βλιοπωλείων του και οι λογοτέχνεςμπαίνουν σε λίστα αναμονής παρακα-λώντας για μια βιβλιοπαρουσίαση στουςχώρους του Ιανού. Επίσης, οι περισσότε-ροι καλλιτέχνες δίνουν γη και ύδωρ γιαμια μουσική βραδιά στην πολυσύχναστηαίθουσα εκδηλώσεων του Ιανού στηνΑθήνα.

Το περασμένο φθινόπωρο έγινε έναμεγάλο πάρτι, στο λιμάνι της Θεσσαλο-νίκης, για τα 30 χρόνια λειτουργίας τηςεπιχείρησης. Παρατηρώντας τις παρου-σίες και τα κολακευτικά λόγια πολλώνλογοτεχνών και καλλιτεχνών που παρέ-λασαν στο πάρτι, συμπεραίνουμε, γι’

άλλη μια φορά, την πολιτική ένδεια, τηναπουσία στοιχειώδους ριζοσπαστισμού,την ωφελιμιστική στάση και την παντελήέλλειψη κοινωνικής γείωσης των ταγώντου πολιτισμού μας. Αγνοούν, άραγε, οιεν λόγω άνθρωποι του πολιτισμού, τιςαπολύσεις εργαζομένων του Ιανούεπειδή αρνήθηκαν να υπογράψουν κεί-μενα νομιμοφροσύνης στην εργοδοσία;Αγνοούν τα ατομικά μηχανάκια, σκά-νερς, που κρέμονται στο λαιμό των ερ-γαζομένων και καταγράφουν τις πωλή-σεις τους; Στο τέλος κάθε μήνα, οι υπάλ-ληλοι αξιολογούνται με βάση τη συνει-σφορά τους στα κέρδη της επιχείρησηςκαι όχι με βάση των αριθμό των πωλή-σεων. Έτσι καταμετράται η ατομικήαπόδοση και προωθείται ένας εξοντωτι-κός ανταγωνισμός, με αποτέλεσμα οι ερ-γαζόμενοι να υπογράφουν δηλώσειςυποστήριξης στον εργοδότη, να εργά-ζονται πολύ πέραν του ωραρίου τους, ναπαγιώνονται τα εξαήμερα, η εργασία τις

Κυριακές και οι «λευκές νύχτες», όπωςδηλώνει ο Σύλλογος Υπαλλήλων Βι-βλίου-Χάρτου. Κι είναι φανερό που οδη-γούν όλα αυτά. Η εργοδοσία εγκαινιάζειπρώτα το αλληλοφάγωμα, το χυδαίο κυ-νήγι της πρωτιάς και κατ’ ουσία την πα-ρότρυνση των υπαλλήλων να «σπρώ-χνουν» τα πιο ακριβά βιβλία, κι ας είναισκουπίδια, στους πελάτες. Όλα αυτά,βέβαια, σε πλήρη αντίθεση με το δημό-σιο προφίλ της «αλυσίδας πολιτισμού»που προβάλει η επιχείρηση, η οποία έρ-χεται μετά να αξιολογεί αρνητικά τουςεργαζόμενους που δεν τα πήγαν καλά σ’αυτό τον παράλογο ανταγωνισμό.

Οι εργαζόμενοι του Ιανού που αντι-δρούν διώκονται με διάφορους τρόπουςκαι προσπαθούν να βρουν το δίκιο τους.Ο πρόεδρος του Συλλόγου ΥπαλλήλωνΒιβλίου-Χάρτου Θεσσαλονίκης ΓιάννηςΓκλαρνέτατζης δικαιώθηκε δικαστικά μεαπόφαση Εφετείου, η οποία έκρινε ότι ημετακίνησή του σε μικρότερο υποκατά-στημα της αλυσίδας ήταν καταχρηστικήκαι εκδικητική. Το δικαστήριο υποχρέ-ωσε την επιχείρηση να τον επανατοπο-θετήσει στη θέση του, επιδικάζοντας2000 ευρώ συν τόκους για ηθική βλάβη.Παρ’ όλα αυτά η τακτική της εργοδοσίαςδεν έχει αλλάξει. Παρά την πρωτόδικηκαταδικαστική απόφαση του ιδιοκτήτητης αλυσίδας για εμπλοκή στην υπόθεση

Τσοχατζόπουλου, ο Ιανός συνεχίζει ναπρωταγωνιστεί σε κάθε είδους αυθαιρε-σία. Μέσα στις γιορτές του Χριστουγέν-νων, στην απεργία της Κυριακής 28/12,κάλεσε τα ΜΑΤ που προχώρησαν σε ξυ-λοδαρμούς και συλλήψεις έξω από τοκατάστημα της Αθήνας. Πριν λίγεςμέρες, απολύθηκαν 5 υπάλληλοι σε κα-ταστήματα της Θεσσαλονίκης.

Αυτές οι απολύσεις δεν είναι τυχαίεςκι αφορούν εργαζόμενους που αρνήθη-καν που μπουν στο καθεστώς του κανι-βαλικού ανταγωνισμού. ∆εν δέχθηκαν ναυπογράψουν τα κείμενα καταδίκης συ-ναδέλφων τους και απώλειας των δι-καιωμάτων τους, όπως να αλλάξει ησύμβαση τους σε μερικής απασχόλησης.∆ιεκδίκησαν αυτό που η εργοδοσία θέλεινα τσακίσει: τη δουλειά με αξιοπρέπειακαι δικαιώματα. Ο Ιανός, εν τέλει, έχον-τας ισχυρές προσβάσεις στις προηγού-μενες κυβερνήσεις και καλλιεργώνταςένα αλισβερίσι συμφερόντων με τηνβαθιά νυχτωμένη πολιτισμική ελίτ τηςχώρας, συνεχίζει απρόσκοπτα να προ-βάλλει τη φωτεινή, πλασματική, πλευράτου και να αποκρύπτει την άλλη, σκο-τεινή και δυσοίωνη, όψη του μυθικούπροσώπου του.

Ο δικηγόρος του διαβόλου

∆ΑΙΜΟΝΙΚΑ

Το σκοτεινό πρόσωπο του Ιανού

Ως επί το πλείστον είναι νέοι έως29 ετών, αν και την πενταετίατων μνημονίων υπό το ίδιο καθε-

στώς «ψευτό – απασχόλησης» κλήθηκαν-μπροστά στη διαρκώς αυξανόμενηανεργία- να παρέχουν τις υπηρεσίες τουςκαι μεγαλύτεροι ηλικιακά. Θεωρητικά,ενισχύουν τα προσόντα τους για να γίνειπιο εύκολη η πρόσβαση τους στην αγοράεργασίας. Στην πραγματικότητα, όμως,εργάζονται σαν «σκλαβό – απασχολού-μενοι» για περίπου 5 μήνες, με μηνιάτικα- «ρεγάλο» από περίπου 350 έως 450ευρώ, χωρίς ασφάλιση και χωρίς καμιάουσιαστική προοπτική.

Ο λόγος για τους εργαζομένους υπό τοκαθεστώς των «επιταγών εισόδου στηναγορά εργασίας», τα γνωστά πλέον vou-cher. Στην κατηγορία αυτή υπολογίζεταιότι ανήκουν περίπου 40.000 άτομα. Ανμάλιστα η συγκυβέρνηση Ν∆ και ΠΑΣΟΚπαρέμενε στην εξουσία, ο αριθμός τουςθεωρείται βέβαιο ότι θα έβαινε διαρκώςαυξανόμενος.

Τα αιτήματα

Τα προβλήματα των εργαζομένων με«επιταγές εισόδου στην αγορά εργασίας»ήρθαν στην επιφάνεια, ξανά, κατά τηδιάρκεια της ανοικτής συνέλευσης πουπραγματοποίησε στην Αθήνα, προχθές,Παρασκευή, η ομάδα έκφρασης και προ-ώθησης των δίκαιων αιτημάτων αυτώντων «ψευδό – απασχολουμένων», η «Vfor Voucherades». Κατά τη διάρκεια τηςανοικτής συνέλευσης τέθηκαν επί τάπη-τος τόσο οι «πληγές» αυτού του καθε-στώτος «ψευτό – απασχόλησης» όσο καιτα αιτήματα των εργαζομένων με vou-cher από τη νέα κυβέρνηση οι οποίοι, με-ταξύ άλλων, διεκδικούν:

• Μετατροπή των προγραμμάτων vou-cher σε καθεστώς πλήρους απασχόλη-σης

• Κατάργηση των μεσαζόντων / «δου-λέμπορων» ΚΕΚ και απ’ ευθείας συνεν-

νόηση με το υπουργείο Εργασίας• Ένταξη στα ασφαλιστικά ταμεία

κατά επάγγελμα και στα αντίστοιχα σω-ματεία

• Πλήρη ασφάλιση και όχι μόνο ιατρο-φαρμακευτική κάλυψη.

Όπως ανέφερε στην «Εποχή» απότους «V for Voucherades» ο Κώστας Φω-θιαδάκης, «όσοι είμαστε “ψευτό – απα-σχολούμενοι”, είμαστε κυρίως νέοι καινέες, έως 29 ετών, αν και με τα τελευταίαπρογράμματα στο ίδιο καθεστώς ενέτα-

ξαν και μεγαλύτερους ηλικιακά. Είμαστεάνθρωποι που δεν δουλεύουμε, αλλά“μαθητεύουμε”. Περιμένουμε μήνες ναπληρωθούμε. Είμαστε συνεχώς εκτεθει-μένοι απέναντι στην εργοδοτική αυθαι-ρεσία. ∆εν συμπεριλαμβανόμαστε σε κα-νένα νόμο, αν και φορολογούμαστε κα-νονικά, χωρίς να έχουμε ένσημα. Είμα-στε πολλές φορές οι… “αόρατοι” ψευτό– ωφελούμενοι που θα μας βρείτε παν-τού. Σε κάθε νοσοκομείο, δήμο, εργο-στάσιο, εταιρία ή μεγάλη ξενοδοχειακή

μονάδα».Ο κόμπος έφτασε στο χτένι όταν τα

ΚΕΚ παρέλαβαν τη «σκυτάλη» συνεχίζειο Κ. Φωθιαδάκης και διευκρινίζει: «ΣταΚΕΚ, πιστοποιημένα από τις “αδιάβλη-τες” κυβερνήσεις των τελευταίων χρό-νων, έχει ανατεθεί να μας διακινούν στηναγορά, λαμβάνοντας 1.100 ευρώγια τον καθένα από εμάς (!) ως μερίδιομεσάζοντα - δουλεμπόρου από τα κονδύ-λια του ΕΣΠΑ».

Οι 4 «πληγές» των Voucher

Σύμφωνα με την καταγραφή που έχουνκάνει οι «V for Voucherades», τα μεγάλαπροβλήματα των «επιταγών εισόδουστην αγορά εργασίας» συνοψίζονται σταεξής:

1. Όσοι παίρνουν στα χέρια τους τη λε-γόμενη και «επιταγή εισόδου στην αγοράεργασίας» (voucher) όχι μόνο δεν έχουνκανένα εργασιακό δικαίωμα, αλλά δενμπορούν ούτε να αρρωστήσουν για δέκαημέρες, κατά τη διάρκεια της πεντάμη-νης ψευτό – απασχόλησης τους, αφού σεμια τέτοια περίπτωση χάνουν ακόμη καιτο δικαίωμα λήψης του μηνιάτικου - «ρε-γάλο».

2. Όσα πτυχία και να έχουν, είτε δι-πλώματα, είτε μεταπτυχιακά, είτε διδα-κτορικά, παίρνουν μισθό χαμηλότεροκαι από του ανειδίκευτου εργάτη.

3. Τους προσφέρεται μόνο ιατροφαρ-μακευτική κάλυψη και όχι συντάξιμεςημέρες ασφάλισης (τα πάλαι ποτέ γνω-στά ένσημα).

4. Αν και «εργαζόμενοι ενός κατώτε-ρου Θεού», οι voucherades φορολογούν-ται και μάλιστα, κατά την άποψη τους,υπέρμετρα. Στις αποδοχές, αφενόςυπάρχει 23% φόρος και αφετέρου, είναι«θολό το τοπίο» γύρω από τις ημερομη-νίες των πληρωμών.

Νάσος Χατζητσάκος

Η απασχόληση επί τάπητος

∆εν δουλεύουμε, αλλά “μαθητεύουμε”. Περιμέ-νουμε μήνες να πληρωθούμε, ενώ είμαστε συνε-χώς εκτεθειμένοι απέναντι στην εργοδοτική αυθαι-ρεσία.

“

2244 Η ΕΠΟΧΗ 8 Φεβρουαρίου 2015ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Πολλές φορές, ως μέλος της Πρω-τοβουλίας για τα ∆ικαιώματατων Κρατουμένων, έχω βρεθεί

μέσα και έξω από διάφορες φυλακές γιανα στηρίξουμε τον αγώνα των κρατουμέ-νων, πολεμώντας για τα δικαιώματάτους, δημοσιοποιώντας τις τραγικές συν-θήκες διαβίωσης. Αυτή την φορά όμωςεπισκεφτήκαμε το νοσοκομείο ΦυλακώνΚορυδαλλού «Άγιος Παύλος» για κάτιθετικό, να παρακολουθήσουμε μια θεα-τρική παράσταση με ηθοποιούς οροθετι-κούς κρατούμενους.

Η παράσταση αρχίζει

Παίρνω βαθιά ανάσα και περνώ τη με-γάλη σιδερένια πόρτα και κάθε φοράσκέφτομαι πώς άραγε νιώθουν αυτοί οιάνθρωποι όταν την περνάνε για πρώτηφορά και ξέρουν ότι θα περάσουν χρόνιανα την ξαναδιαβούν; Περνάμε από έναδιάδρομο με κάγκελα στο προαύλιοχώρο. ∆ύο κρατούμενοι μας κοιτάνεαπαθείς. Μας υποδέχονται στο γραφείοτους οι κοινωνικές λειτουργοί όπου καιμας ενημερώνουν ότι 35 οροθετικοίέχουν ήδη μεταφερθεί σε νέα πτέρυγαστις φυλακές Κορυδαλλού και αυτό βοή-θησε στην αποσυμφόρηση του νοσοκο-μείου. Και όλο αυτό ύστερα από την εξέ-γερση των κρατουμένων, τον περασμένοΦεβρουάριο.

Μπαίνουμε σε μια μικρή αίθουσα, πουχρησιμοποιείται ως φυσιοθεραπευτή-ριο. Οι τοίχοι είναι βαμμένοι μαύροι γιατις ανάγκες της παράστασης, οι θεατέςέχουν γεμίσει ασφυκτικά την αίθουσα, οιηθοποιοί φορούν τις μάσκες τους καιαρχίζει η παράσταση. Κάποιοι από τη θε-ατρική ομάδα είναι Έλληνες, κάποιοιμετανάστες κάποιοι φανερά καταβεβλη-μένοι από τη χρήση, κάποιοι λιγότερο,

όλοι μαζί όμως κατάφεραν να μας εντυ-πωσιάσουν με την προσπάθειά τους σεένα πραγματικά δύσκολο έργο με μα-κροσκελείς μονολόγους.

«Με συγχωρείτε...»

Στο «Βασιλικό Κυνήγι του Ήλιου» τουβρετανού Πήτερ Σάφφερ (γνωστού κυ-ρίως από το «Αμαντέους»), ο κόσμος τωνΙνκας έρχεται αντιμέτωπος με τον Κόσμοτων Ισπανών κατακτητών και μέσα απότη σύγκρουση των δύο κόσμων και πολι-τισμών μιλάει για το αίσθημα της ανε-ξαρτησίας της ανθρώπινης ύπαρξης καιτην ανάγκη για ελευθερία.

Όπως οι Ίνκας έρχονταν αντιμέτωποιμε τους Ισπανούς, έτσι κει εμείς οι θεα-τές «οι ελεύθεροι» πολίτες ήρθαμε αντι-μέτωποι με τους φυλακισμένους, για ναμας υπενθυμίσουν με ένα διαφορετικόκαι πιο δημιουργικό τρόπο ότι είναι καιαυτοί άνθρωποι με όνειρα, ελπίδα, τα-λέντα και με τεράστια λαχτάρα να τουςακούσουμε και να τους δεχτούμε.

«Με συγχωρείτε που δεν πέθανα καιζω ακόμα. Που είμαι εδώ και σας μιλάω.Ζωντανός. Με συγχωρείτε που δεν θασας κάνω να κλάψετε. Που δεν θα με λυ-πηθείτε. Που θα συνεχίσω να ζω. Όπωςόλοι. Με συγχωρείτε που έχω μέλλον!»

Η παράσταση τελείωσε και οι θεατέςχειροκροτούσαν για ώρα. Οι ηθοποιοί,λίγο σαστισμένοι από τα χειροκροτή-ματα, πιάσανε τοίχο και άναψαν τσι-γάρα. Και ύστερα ανέβηκαν στη σκηνήτα μέλη του «Τεχνοδρομώ», οι άνθρωποιπου παίξανε σημαντικό ρόλο στο να επι-τευχθεί αυτή η παράσταση.

Χαιρετήσαμε αυτούς που θα έμενανπίσω με μια ευχή «καλή λευτεριά» καιβγήκαμε στο διάδρομο, με τα κάγκελααυτή τη φορά προς την έξοδο. Περνάωτη σιδερένια πόρτα προς το φως τοήλιου και αυτή κλείνει πίσω μου, με αυτότον ανατριχιαστικό ήχο που σου θυμίζειταφόπλακα και σκέφτομαι ότι πρέπειόλοι να κάνουμε οτιδήποτε περνάει απότο χέρι μας να σταματήσουν οι φυλακέςνα είναι άβατο. Να μπορεί να υπάρχειαλληλεπίδραση των κρατουμένων με τηνκοινωνία έτσι ώστε να μπορούμε να μι-λάμε για σωφρονισμό και επανένταξηκαι όχι για αποθήκες ψυχών. Γιατί αυτό

το έργο να μην μπορεί να ανέβει και στιςάλλες φυλακές, ώστε να παίξουν οι κρα-τούμενοι για τους κρατούμενους; Γιατίνα μην ανέβει σε ένα θέατρο; Αυτοί οιάνθρωποι πλήρωσαν για ό,τι έκαναν μετη στέρηση της ελευθερίας τους δενχρειάζεται να τους καταδικάζουμε σεαπάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης, όπωςκαι σε πλήρη αποκλεισμό από την κοι-νωνία.

Βίκυ Μαγκλάρα

Ένας ήλιος πίσω από τα κάγκελαΜια θεατρική παράσταση των κρατουμένων στο νοσοκομείο του Κορυδαλλού

• Σταύρος: Αν το θέατρο είναι αποκάλυψη, διαφυγή, όνειροστη ζωή, τότε τι είναι, πώς λειτουργεί στη φυλακή; Υποκαθι-στά, αντικαθιστά, αναπληρώνει τη ζωή που δεν ζεις. Είναιτροφή, ελπίδα, φαντασία. Κατά πόσο το «Βασιλικό κυνήγι τουήλιου», ένα αντισυμβατικό έργο που ανατρέπει καταστάσεις,μας αναγκάζει να σκεφτούμε, μας προβληματίζει, μας απελευ-θερώνει; Αυτό είναι το θέατρο για μένα. Αυτό είναι και το «Βα-σιλικό κυνήγι του ήλιου».

• Πάνος: Ένα μεγάλο ευχαριστώ στην ομάδα του θεάτρου καιτους υπευθύνους της που με δέχτηκαν, κι έτσι οι μέρες μουέχουν γεμίσει με λίγη χαρά και κοινωνικότητα. Τα συναισθή-ματα που μου βγάζει -και τα οποία είναι πάρα πολλά και δεν θατ’ αναφέρω- βγαίνουν μόνο σε αυτό το δίωρο. Μακάρι να ήτανπερισσότερες οι ώρες.Όσον αφορά το έργο,είναι πολύ ενδιαφέρονκαι βασίζεται σε αλη-θινή ιστορία την οποίαξέρουμε όλοι. ∆ώστεμας ρόλους και πάρτεμας την ψυχή! Τελικά οιΙσπανοί εκείνοι ήτανπολύ καθάρματα... Ευ-χαριστώ τους πάντες!

• Άρης: Στον ατελεί-ωτο χρόνο αναμονής καισιωπής που βιώνουμεστην κράτησή μας,έχουμε μία δυνατότηταδιαφυγής. Τη διαφυγήτου μυαλού και του εαυ-τού μας μέσα από κάτιπου μπορούμε να ταυτι-

στούμε έστω και για λίγο. Αυτό μας το προσφέρει το θέατρο -και για την παρούσα κατάσταση είναι κάτι μοναδικό!

• Βασίλης: Είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει αυτό σε εμένα.∆εν έχω ξαναπάρει μέρος στο θέατρο. Και πόσο περισσότεροστη φυλακή. Είναι κάτι πρωτότυπο για μένα και με ευχαριστεί.Μου δίνει χρόνο, στον οποίο ξεφεύγω από της φυλακής ταδρώμενα και ελπίζω να μη σταματήσει. Να υπάρξουν κι άλλεςπαραστάσεις που θα μπορούσα να πάρω μέρος. Να μη σταματή-σει εδώ.

• Κώστας: Είναι η δεύτερη φορά που συμμετέχω στο θέατρο.Η πρώτη ήταν παντομίμα. Είναι κάτι το ωραίο που περνάω μέσαστη φυλακή. Είναι μια νέα εμπειρία για μένα. Μαθαίνω πράγ-ματα, καινούργια πράγματα - και μου αρέσει .

• Παύλος: Πολύ ωραία εμπειρία. Είναι κάτι πρωτόγνωρο γιαμένα και μέσα απ’ αυτό ένιωσα διάφορα συναισθήματα. Μουαρέσει θα ήθελα να το ξανακάνω.

• Χόρχε: Το θέατρο είναι το μέσον που με βοηθάει να απο-στασιοποιούμαι από τον εαυτό μου. Θεωρώ ότι κάθε άνθρωποςθα έπρεπε να παίξει σε μια παράσταση έστω μια μία φορά στηζωή του.

• Φάνης: Μου αρέσει το θέατρο και ο ρόλος που παίζω είναιπολύ ωραίος. Σαν πρώτη φορά που το κάνω είναι καλή εμπει-ρία για μένα.

• Άϊμο: Με το θέατρο μπορώ να ξεφεύγω έστω και λίγο απότην καθημερινότητα της φυλακής. Βγαίνω από τα προβλήματακαι τις σκέψεις μου και λίγο παύω να νιώθω το εγώ μου. Αυτόμε ανακουφίζει!

• Ιμάντ: Περνάω πολύ καλά με την ομάδα.

“∆ώστε μαςρόλους και πάρτεμας την ψυχή”Οι ηθοποιοί-κρατούμενοιτης παράστασης μιλούν στην «Εποχή»

Παρουσιάζοντας το «Τεχνοδρομώ»Το «Τεχνοδρομώ» είναι ένα Σωματείο μη κερδοσκοπικούχαρακτήρα, με σκοπό να προσεγγίσει μέσω του θεάτρου καιάλλων τεχνών ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες και να λει-τουργήσει θεραπευτικά στην κοινωνική ένταξη των ομά-δων αυτών. Έτσι ξεκίνησε το 2012 η γνωριμία τους με τοΝοσοκομείο Αγ. Παύλος των φυλακών Κορυδαλλού, όπουκαι δημιούργησαν μια θεατρική ομάδα, αρχικά από τονΓιάννη Νικολόπουλο που λίγο αργότερα με τη συνεργασίατης Άννας Χατζηχρήστου που αναλαμβάνει την διδασκαλίακαι εκπαίδευση των συμμετεχόντων. Τον Φεβρουάριο του2014 ανέβασαν το πρώτο θεατρικό έργο «Κ» με σκοπό τηναποδαιμονοποίηση της οροθετικότητας. Η παράσταση πουμόλις είδαμε ήταν η συνέχεια της πρώτης.

Η ΕΠΟΧΗ 8 Φεβρουαρίου 2015 2255ΘΕΑΤΡΟ

Στα δικά μας τώρα. Η Αμέλια Τζέντλμαν στην«Guardian» έκανε ίσως την πιο περιεκτικήκριτική στο έργο «Τα παράσιτα» που παρου-

σιάζεται αυτόν τον καιρό στο Θέατρο του Νέου Κό-σμου, σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου:«Βία, κακοποίηση, εξάρτηση […] αλλά δεν πρόκει-ται για μια τουριστική περιήγηση στον κόσμο τηςφτώχιας». Η Βίβιεν Φράντσμαν (Λονδίνο, 1971), ησυγγραφέας του έργου, είναι εκπαιδευτικός σε σχο-λεία του Λονδίνου και συνεργάζεται από καιρό μετην εταιρεία Clean Break. Πρόκειται για μια θεα-τρική εταιρεία που ιδρύθηκε το 1979 από δύο φυ-λακισμένες γυναίκες που ήθελαν να φέρουν μπρο-στά στα μάτια του κοινού τις ιστορίες φυλακισμέ-νων γυναικών, ώστε να μελετηθεί το δύσκολο καιπολύπλοκο θέμα της γυναικείας παραβατικότηταςκαι του τρόπου που το νομικό σύστημα και η κοι-νωνία το αντιμετωπίζουν. Έτσι εδώ και 35 χρόνιαη εταιρεία παραγγέλνει σχετικά έργα σε γυναίκεςσυγγραφείς. Τα Παράσιτα ήταν παραγγελία τουClean Break και η συνθήκη συγγραφής έχει σημα-σία τόσο στην επεξεργασία των χαρακτήρων καιτων καταστάσεων όσο και στη μορφή του έργου.

Τα Παράσιτα περιγράφουν τη συνεξαρτησιακήσχέση δύο αδερφών, της Πινκ και της Ρόλι, εθισμέ-νων στα ναρκωτικά. Ζουν στο περιθώριο, σε ένα

σπίτι μικρό, ακατάστατο, βρώμικο, γεμάτο τμήματαεπίπλων, μια φυλακή από σκουπίδια που τις κρύ-βει από τον αληθινό κόσμο και κρύβει απ’ αυτές τηζωή. ∆εν είναι τυχαίο που στην πρώτη σκηνική οδη-γία αναγράφεται. «Η φωλιά της Πινκ. Ένα χάος».Είναι κι αυτές αόρατοι άνθρωποι. Η κοινωνία τιςπροσπερνά, συνήθως με αδιαφορία, αν όχι με εχ-θρότητα. Επικίνδυνοι «άλλοι», «χαμένα κορμιά»,παραδομένα στην «πρέζα»… «Ενημέρωση υπάρχει,ήξεραν πολύ καλά τι έκαναν, βάσανα και προβλή-ματα έχουν όλοι, δεν το ’ριξαν όλοι στις ουσίες…».Και δεν κατανοούν πως μέσα σ’ αυτό ακριβώς πουλένε κρύβεται το πραγματικό ερώτημα που πρέπεινα θέτει κανείς προσεγγίζοντας τους εξαρτημένους.

Χωρίς καταγγελτική διάθεση

Η Κατερίνα Μάτσα στο βιβλίο της «ΠερίπτωσηΕυρυδίκη» μεταφέρει τη μαρτυρία μιας τοξικομα-νούς (σκληρή λέξη, όχι απλώς περιγραφική, φορ-τωμένη αρνητικές συνυποδηλώσεις: τοξικότητα,δηλητήρια, μανία, τρέλα, επικινδυνότητα…). Λέει ηνεαρή κοπέλα: «Εγώ δεν έπινα πρέζα για να ξεχω-ρίζω. Έπινα για να μπορώ να αντέχω τον εαυτό μου.Πριν αρχίσω την πρέζα, αισθανόμουν νεκρή. Ούτε ηχειρότερη ξεφτίλα της πρέζας δεν με έκανε να αι-σθανθώ όπως τότε». Για μένα, και ας μου συγχωρε-θεί η πρωτοπρόσωπη αναφορά, είναι η πιο συγκλο-νιστική και η πιο ολοκληρωμένη ερμηνεία του προ-βλήματος της ουσιοεξάρτησης, αν όχι γενικότερατων εξαρτήσεων. Νομίζω μάλιστα ότι η Φράντσμανέχει κατά νου μια τέτοια προσέγγιση του ζητήματοςστο έργο της.

Γιατί τα Παράσιτα δεν είναι ένα έργο για τονκόσμο των ναρκωτικών. Τότε, όσο κι αν προσπα-θούσε να μην το κάνει, θα έπεφτε στην παγίδα τουδιδακτισμού. Προφανώς -εκπαιδευτικός ούσα-ξέρει πολύ καλά ότι με την τρομοκρατία της κατάν-τιας ποτέ κανείς δεν έφυγε από την κόλαση. Μάλι-στα, οι έρευνες δείχνουν ότι ειδικά σε περιβάλλονταεφήβων η ορμητική πορεία προς το δύσκολο θά-νατο από ναρκωτικά προσλαμβάνεται θετικά, ίσως

προκαλούνται κάποιοι έφηβοι από εικόνες φρίκης. Τα Παράσιτα είναι ένα έργο για τις ανθρώπινες

σχέσεις. Στέρεα δομημένο, με γρήγορη εναλλαγή μι-κρών σκηνών κατά τις οποίες οι διάλογοι των δυογυναικών αποκαλύπτουν την πορεία της σχέσηςτους και τη διαμόρφωση των χαρακτήρων τους, τονιδιαίτερο ψυχισμό της κάθε μιας, όπου η συγγρα-φέας δεν παρεμβαίνει με κανένα συναισθηματισμόούτε με καμιά καταγγελτική διάθεση.

∆υσδιάκριτα όρια

Εδώ η Φραντσμαν δίνει ένα υπόδειγμα μοντέρναςρεαλιστικής γραφής και πετυχαίνει ένα διεισδυτικόψυχολογικό θέατρο, που τα τελευταία είκοσι χρό-νια έχει δώσει ιδιαίτερα σημαντικά δείγματα στιςβρετανικές σκηνές (φρέσκα δείγματα του οποίουεπιμένει ορθώς να φέρνει ταχύτατα στην Ελλάδα οσκηνοθέτης Β. Θεοδωρόπουλος). Η Πινκ δεν αγαπάτην Ρόλι, είναι εξαρτημένη από την ανάγκη της νατην βοηθά για να υπάρχει η ίδια. Για να το πετύχειαυτό, την κρατά δέσμια των εξαρτήσεών της και εμ-ποδίζει με δόλο κάθε της προσπάθεια να ξεφύγεικαι να πατήσει στα πόδια της. Φτάνοντας μέχρι τοφόνο ενός αθώου παιδιού. Η Πινκ μας τρομάζει. Ησυνεξάρτηση μπορεί να εμφανιστεί σε όλα τα κοι-νωνικά περιβάλλοντα, σε όλες τις σχέσεις (φιλικές,ερωτικές, γονεϊκές, πολιτικής στράτευσης ακόμη).Έμμεσα η συγγραφές μας καλεί να κοιτάξουμε τονεαυτό μας στον καθρέφτη και να αντιμετωπίσουμε-όσοι χρειάζεται- το τέρας της ανειλικρινούς αφο-σίωσης και αγάπης. Γιατί η αγάπη είναι προσφοράαπό το περίσσεμα. Μπορώ να είμαι μόνος και επι-λέγω να είμαι μαζί σου. Έτσι μόνο έχει αξία. Μόνοπου τα όρια εδώ είναι δυσδιάκριτα.

Άρτια υποκριτικά

Η σκηνοθεσία επέτρεψε στο κείμενο να εκδιπλώ-σει πολλές πτυχές του. Ζωντανή και γρήγορη, λιτή,βοηθήθηκε από τους φωτισμούς του Σάκη Μπιρμ-πίλη που παρακολουθεί τις εξελίξεις της τέχνης τουκαι τις ενσωματώνει αφομοιωμένες γόνιμα στονπροσωπικό του κώδικα και τα σκηνικά της Μαγδα-ληνής Αυγερινού που «έχτισε» μια πραγματικήφωλιά για να ξεσκεπάσει όμως και όχι να καλύψειτη σχέση των κοριτσιών.

Ευτύχησε η παράσταση υποκριτικά. Η υπογρά-φουσα τη στήλη ήταν από τους πρώτους κριτικούςπου πρόσεξε και ανέδειξε το ταλέντο της ΚόραςΚαρβούνη, μια ηθοποιός που μέχρι τώρα δεν μαςαπογοήτευσε. Η Πινκ δουλεύτηκε στις λεπτομέ-ρειές της για να αποδώσει τον εύθραυστο και ανα-σφαλή χαρακτήρα της, το κομφούζιο των συναι-σθημάτων ανάμεσα στην αγάπη, την εκδίκηση καιτην ανάγκη. Νομίζουμε ότι συνεχίζει ένα νήμα πουείχε την αρχή του σε μια άλλη παράσταση στο ίδιοθέατρο («Σεξουαλικές νευρώσεις των γονιών μας»του Μπαίρφους) όπου ήταν φανερό ότι δεν διστά-ζει να «τσαλακωθεί» για να φτάσει στα μύχια τηςψυχής της ηρωίδας της. Αποκάλυψη, ωστόσο, τηςπαράστασης η νεαρή Ιωάννα Κολλιοπούλου. Η Ρόλιτης είχε τον σπαραγμό στο απαιτούμενο μέτρο, ενώαπέδωσε εύστοχα το πιο δύσκολο κομμάτι, τις στιγ-μές που μπουμπουκιάζει ένα ιδιότυπο χιούμορ σταόρια της αυτογελοιοποίησης.

Μαρώ Τριανταφύλλου[email protected]

ΑΠΟ

ΤΗ

Ν Π

ΛΕΥΡ

Α ΤΟ

Υ Θ

ΕΑΤ

Η

Η συνεξάρτηση μπορεί να εμφανιστείσε όλα τα κοινωνικά περιβάλλοντα, σεόλες τις σχέσεις. Έμμεσα η συγγραφέςμας καλεί να κοιτάξουμε τον εαυτόμας στον καθρέφτη και νααντιμετωπίσουμε το τέρας τηςανειλικρινούς αφοσίωσης και αγάπης.

“

Αγάπη ή εξάρτηση;∆ιεισδυτικό ψυχολογικό θέατρο από “Τα παράσιτα”της Βίβιεν Φράντσμαν στο Θέατρο του Ν. Κόσμου

37 χρόνια και κάτι μήνες… Τό ’χα όλη την ώρα στο νουμου το βράδυ των εκλογών, παρακολουθώντας τηνκαταμέτρηση των ψήφων με συγκίνηση και αγωνία σεένα μικρό εκλογικό τμήμα στο Μοσχάτο. Είχα μόλιςπεράσει τα 13, τέλος της Α΄ Γυμνασίου, ότανστρατεύτηκα στην Αριστερά. Έμαθα να μετράω τη ζωήμου με πορείες, διαδηλώσεις, κομματικές συνεδρίες,αφισοκολλήσεις… Έμαθα να μετράω τη ζωή μου μεδιαβάσματα που άνοιγαν τις λεωφόρους των οραμάτωνκαι των ελπίδων… Η λέξη «σύντροφος» υπήρξε καιείναι ακόμα (πιο προσεκτικά πια, μαθαίνεις με ταχρόνια πικρές αλήθειες) ιερή. 37 χρόνια και κάτιμήνες… Κι αν ήταν να ξανάρχιζα τη ζωή μου, πάλι τονίδιο δρόμο θά ’παιρνα.

10 και μισή το βράδυ, φτάσαμε στην Αθήνα κι, όπωςανεβαίναμε από το Σύνταγμα προς την Κλαυθμώνος, ηνύχτα ξαφνικά πλημμύρισε από τη ∆ιεθνή. Και απόπρόσωπα χαμογελαστά και από χέρια που έσφιγγαν τοένα το άλλο με αισιοδοξία… Το ζούσαμε πράγματι ή τοβλέπαμε σε ταινία; 37 χρόνια και κάτι μήνες. Γιαάλλους ήταν πολύ περισσότερα χρόνια και πολύμεγαλύτερες θυσίες. Κάποιοι δεν ήταν πια ανάμεσάμας, δεν πρόφτασαν, έφυγαν νωρίς και μας έλειπανπολύ. Τώρα που κόπασε η χαρά της γιορτής, τώρα πουβλέπουμε τα δύσκολα μπροστά μας, τώρα απαιτείταιακόμη μεγαλύτερος αγώνας. Η κοινωνία να βγει από τηλογική της ανάθεσης, να στηρίξει κινηματικά καικριτικά, να ξαναμάθουμε την πραγματική συλλογική

πάλη και αυτό που εννοούσε η ρητορεία τουσυνδικαλισμού. Να αντέξουμε τη δημοκρατία,πραγματικά και ουσιαστικά. Να μην αφήσουμε τονΣΥΡΙΖΑ να αποχυμωθεί περιορίζοντας το κόμμα σεγραφειοκρατικές λειτουργίες. Να λειτουργήσει τοκόμμα ουσιαστικά δίπλα στην κυβέρνηση, με προτάσειςκαι έλεγχο, συνομιλώντας με τα κινήματα που θααντέξουμε να απελευθερώσουμε από επικίνδυνουςεναγκαλισμούς και να παλέψουμε για να μείνουνελεύθερα άρα λειτουργικά και γόνιμα. Ο ωραιότεροςστίχος της «Αντιγόνης» παραμένει το προκλητικό τηςερώτημα προς την Ισμήνη από τον πρόλογο ήδη τηςτραγωδίας: ήρθε η ώρα να δείξεις «τάχα εἴτ᾽ εὐγενεῖςπέφυκαμεν εἴτ᾽ ἐσθλῶν κακοί».

2266 Η ΕΠΟΧΗ 8 Φεβρουαρίου 2015MOYΣΙΚΗ

Επιµέλεια: ΛΛιιάάνναα ΜΜααλλααννδδρρεεννιιώώττηη

[email protected]

ΜΟ

ΥΣΙΚ

ΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

To «Suono Italiano» είναι ένας κύκλος συναυλιώνπου παρουσιάζει μερικούς από τους πιο σπουδαί-ους ιταλούς ερμηνευτές μουσικής δωματίου και

διοργανώνεται σε συνεργασία με το CIDIM (Εθνική Επι-τροπή Ιταλίας για τη Μουσική) και την υποστήριξη τουιταλικού υπουργείου Πολιτισμού. Στο πλαίσιο του κύ-κλου, το κοινό θα απολαύσει δύο λαμπρούς Ιταλούς καλ-λιτέχνες: τον κλαρινετίστα Καλότζερο Παλέρμο και τονπιανίστα Μικελάντζελο Καρμπονάρα, σε έργα JohannesBrahms, Carlos Guastavino, Ferruccio Busoni και FrancisPoulenc. Ο Καλότζερο Παλέρμο, πρώτο κλαρινέτο της Ορ-χήστρας της Όπερας της Ρώμης, θεωρείται ένας από τουςσημαντικότερους κλαρινετίστες στο διεθνές μουσικό στε-ρέωμα. Ξεκίνησε νωρίς την καριέρα του αναλαμβάνοντας,από το 1993 έως το 1996, τη θέση του πρώτου κλαρινέτουστο Θέατρο «V. Bellini» στην Κατάνια, ενώ συχνά προ-

σκαλείται για την ίδια θέση από τη Φιλαρμονική Ορχή-στρα της Σκάλας του Μιλάνου και την Orchestra da Ca-mera Italiana του Salvatore Accardo. Έχει πλούσια συναυ-λιακή δραστηριότητα στις σημαντικότερες πόλεις της Ιτα-λίας, αλλά και σε όλο τον κόσμο. Ο Μικελάντζελο Καρμ-πονάρα γεννημένος το 1979 στο Σαλέρνο, ξεκίνησε τιςμουσικές του σπουδές σε ηλικία πέντε ετών ενώ στην ηλι-κία των έξι ετών άρχισε να συνθέτει και να εμφανίζεταιστο κοινό. Το 2003 έκανε το ντεμπούτο του στην Κίνα εμ-φανιζόμενος, μεταξύ άλλων, στο Κεντρικό Ωδείο του Πε-κίνου. Τον Ιούνιο του 2007 έκανε την πρώτη του εμφάνισηστο Κάρνεγκι Χολ της Νέας Υόρκης και σήμερα εμφανί-ζεται σε πολλές χώρες σε ολόκληρο τον κόσμο.

Τη ∆ευτέρα 9 Φεβρουαρίου, στις 9μ.μ., στο Ίδρυμα Μι-χάλης Κακογιάννης. Τιμές εισιτηρίων: 7 και 5 ευρώ.

•

«SuonoItaliano»

Ντόρα Μπακοπούλου«Carte blanche»

ΗΝτόρα Μπακοπούλου προσκαλεί τοκοινό σε μια ξεχωριστή περιπλά-νηση στον κόσμο της μουσικής, η

οποία εντάσσεται στο πλαίσιο του νέου Κύ-κλου εκδηλώσεων «Πιανόραμα». Η διά-σημη ελληνίδα πιανίστα αντιπαραθέτειζωντανές και ηχογραφημένες ερμηνείεςσυνθέσεων από την εποχή του Γιόχαν Σεμ-πάστιαν Μπαχ μέχρι σήμερα και τον ΦίλιπΓκλας, επιχειρώντας να ανιχνεύσει την εξέ-λιξη της μουσικής ιστορίας. Ταυτόχρονα,θα προσπαθήσει να αναδείξει τις διαφορέςστα ηχοχρώματα του πιάνου και της ορχή-στρας. Συνοδοιπόρος της στη μουσική τηςπεριπλάνηση η πιανίστα Έλενα Χούντα. ΗΝτόρα Μπακοπούλου γράφει στο σημείωμάτης γι’ αυτό το νέο ταξίδι της στην εργο-γραφία της λόγιας μουσικής ανά τους αι-ώνες: «Με αυτή τη βραδιά, σκοπός μουείναι η έκθεση βασικών ρευμάτων, σε μιααντίστροφη αντιπαράθεση. Τα περισσό-τερα από τα έργα που επέλεξα γι’ απόψε,είναι αυτά που αγαπώ και μ’ έχουν συντρο-φέψει στη ζωή μου». Θα ερμηνευθούν ζων-τανά οι ακόλουθες συνθέσεις: «Σισιλιάνα»

του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ (1685-1750),«Σονάτα σε σι ελάσσονα» του ΝτομένικοΣκαρλάττι (1685-1757), «Σονάτα σε λαελάσσονα» (μέρος α΄) του ΒόλφγκανγκΑμαντέους Μότσαρτ (1756-1791), «Ιντερ-μέτζο από το Καρναβάλι της Βιέννης» τουΡόμπερτ Σούμαν (1810-1853), το έργο «Laplus que lente» του Κλοντ Ντεμπισί (1862-1918), «Κοντσερτίνο» του Ντμίτρι Σοστα-κόβιτς (1906-1975) και η σύνθεση «Vers laflamme, έργο 72» του Αλεξάντρ Σκριάμπιν(1872-1915). Το πρόγραμμα περιλαμβάνει,τέλος, το απόσπασμα «Chasse Neige» αρ.12 (από τις 12 Σπουδές υπερβατικής δεξιο-τεχνίας) του Φραντς Λιστ (1811-1886) καιτη «Μεταμόρφωση» του Φίλιπ Γκλας (γενν.1937).

Επίσης, θα ακουστούν ηχογραφημένααποσπάσματα των εξής έργων: «Πιθοπρα-κτά» του Ιάνη Ξενάκη (1922-2001), «Κουαρ-τέτο εγχόρδων αρ. 2, έργο 10» του ΆρνολντΣένμπεργκ (1874-1951), «∆άφνις και Χλόη»του Μορίς Ραβέλ (1875-1937), «Τριστάνοςκαι Ιζόλδη» (Πρελούδιο) του Ρίχαρντ Βάγ-κνερ (1813-1883), «Συμφωνία αρ. 7» τουΛούντβιχ βαν Μπετόβεν (1770-1827), Συμ-φωνία «Των παιχνιδιών» του Γιόζεφ Χάιντν(1732-1809), «Συμφωνία σε λα μείζονα»του Καρλ Φίλιπ Εμάνουελ Μπαχ (1714-1788) και «Κοράλ» από τα Κατά ΜατθαίονΠάθη του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ (1685-1750).

Την Τρίτη 10 Φεβρουαρίου, στις8.30μ.μ., στην αίθουσα ∆ημήτρης Μητρό-πουλος του Μεγάρου Μουσικής. Τιμές ει-σιτηρίων: 12, 20 ευρώ, ειδικές τιμές: 5ευρώ (φοιτητές, νέοι, άνεργοι, ΑΜΕΑ), 8ευρώ (65+, πολύτεκνοι).

•

Θανάσης∆ρίτσας“Στονπροσωπικόμου άγγελο”

Με γενικό τίτλο «Στονπροσωπικό μου άγ-γελο», οι μουσικοί

Παντελής Σταματέλος(βιολί) και Γιάννης Μιχαηλί-δης (πιάνο) παρουσιάζουνέργα του συνθέτη Θανάση∆ρίτσα για βιολί και πιάνο,με παρεμβολές αφήγησηςαπό ποιητικές ιστορίες καιμουσικά παραμύθια τουίδιου του συνθέτη αλλά καιαποσπάσματα ποίησης τουΜίλτου Σαχτούρη. Αφηγη-τής επί σκηνής θα είναι οίδιος ο συνθέτης. Ο Θανά-σης ∆ρίτσας ως καρδιολό-γος στο Ωνάσειο Καρδιοχει-ρουργικό Κέντρο έχει επί-σης αναγνωρισθεί διεθνώςγια την πρωτοποριακή τουεπιστημονική δραστηριό-τητα στη χρήση της μουσι-κής ως θεραπευτικού μέσουστη σύγχρονη ιατρική.

Τη ∆ευτέρα 9 Φεβρουα-ρίου, στις 8μ.μ., στο Αμφι-θέατρο Ιδρύματος Εικαστι-κών Τεχνών και ΜουσικήςΒ&Μ Θεοχαράκη (Βασιλίσ-σης Σοφίας 9 & Μέρλιν). Ει-σιτήρια: 15, 10, 5 ευρώ.

«Θέλω να δω τον Πάπα»

Ηδημοφιλέστατη και εξαιρετικάσκανδαλώδης για την εποχή τηςοπερέτα του Θεόφραστου Σακελλα-

ρίδη ανεβαίνει στην κεντρική σκηνή του Θε-άτρου Ολύμπια ως νέα παραγωγή. Το«Θέλω να δω τον Πάπα» είναι ένα από ταέργα σύγχρονης αστικής θεματολογίας τουΣακελλαρίδη, στα οποία υποσκάπτονται ταθεμέλια της αστικής ζωής, ενώ ασκείται βι-τριολική κριτική στο θεσμό της οικογέ-νειας. Ακολουθώντας, βεβαίως, τα πρότυπατου είδους, ο συνθέτης επιδεικνύει ιδιαί-τερη μουσικοθεατρική επινοητικότητα στη σκιαγράφηση των χαρακτήρων που δυ-ναμιτίζουν τις σταθερές της οικογενειακής ζωής. Το ομότιτλο τραγούδι όχι μόνο τρα-γουδήθηκε, αλλά έγινε και νούμερο επιθεωρήσεων και οπωσδήποτε το μεγάλο σουξέεκείνης της χρονιάς και βέβαια προκάλεσε τις αντιδράσεις από την Καθολική Εκ-κλησία, που διαμαρτυρήθηκε για το σκανδαλιστικό περιεχόμενο της οπερέτας και τηγελοιοποίηση του αρχηγού της. Το αποκορύφωμα της σκανδαλώδους διαδρομής τουέργου ήρθε στις 11 ∆εκεμβρίου του 1921, όταν το ομότιτλο τραγούδι έγινε αφορμήενός φόνου μπροστά από την Καθολική Εκκλησία του Πειραιά. Συντελεστές της πα-ράστασης: Μουσική διεύθυνση: Ανδρέας Τσελίκας - Γιώργος Αραβίδης, σκηνοθεσία:Βασίλης Παπαβασιλείου, σκηνικά - κοστούμια: Γιώργος Ζιάκας, φωτισμοί: Ελευθε-ρία Ντεκώ, διεύθυνση χορωδίας: Αγαθάγγελος Γεωργακάτος. Πρωταγωνιστούν ωςεξής: Βαρονάς: Παύλος Μαρόπουλος - Κωστής Ρασιδάκης, Κύριος Λατρούδης: Βαγ-γέλης Χατζησίμος - Σταμάτης Μπερής, Κυρία Λατρούδη: Αλεξάνδρα Ματθαιουδάκη- Λυδία Αγγελοπούλου, Άννα: Έλενα Κελεσίδη - ∆έσποινα Σκαρλάτου, Ανδριανός:∆ημήτρης Πακσόγλου - Νίκος Στεφάνου, Ρίτα: Γεωργία Ηλιοπούλου - Μαρία Κόκκα,∆ημοσθένης: Θανάσης ∆ήμου, Ενωματάρχης: Κώστας Ντότσικας - Κώστας Μαυρο-γένης, Μίμης: Νίκος Τσαούσης - Αναστάσιος Στέλλας, Πέτρος: Μανώλης Λορέντζος- Σταύρος Γιαννούλης. Συμμετέχουν η Ορχήστρα, η Χορωδία της ΕΛΣ. Στις 14, 15, 18,20, 21, 22 Φεβρουαρίου & 17, 19 Απριλίου, στις 8μ.μ., στο Θέατρο Ολύμπια. Εισι-τήρια: 15, 25, 30, 40 ευρώ, παιδικό & φοιτητικό 15 ευρώ.

Αφιέρωμα στον Θεόδωρο Αντωνίου

Tο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, συνεχίζοντας την παράδοση των Εργαστηρίων ΝέωνΣυνθετών, παρουσιάζει, ένα αφιέρωμα στον Θόδωρο Αντωνίου για τα 80ά γενέ-θλιά του. Ο γνωστός συνθέτης, μαέστρος και πανεπιστημιακός, είναι ένας από τους

διαπρεπέστερους και πολυγραφότερους σύγχρονους καλλιτέχνες. Είναι επίσης Πρό-εδρος της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών από το 1989. Ήδη από το 1997, πραγματοποιείσειρά εργαστηρίων νέων ελλήνων συνθετών στο ΜΜΑ, με σκοπό την ανάπτυξη της εκ-παιδευτικής-δημιουργικής συνεργασίας ανάμεσα στον μαέστρο, τον συνθέτη και τουςμουσικούς. Στα φετινά Εργαστήρια θα ακουστούν έργα τα οποία επελέγησαν από επι-τροπή ελλήνων συνθετών και αρχιμουσικών. Το πρόγραμμα αρχίζει με τον Χορό τωνξωτικών για ενόργανο σύνολο του ∆ημήτρη Τσιμπάνου. Ακολουθεί η σύνθεση Carth-ago_Delenda_Est (2014) για ενόργανο σύνολο που υπογράφει ο Άγγελος Μαστραντώνης.Το πρώτο μέρος της συναυλίας-αφιερώματος στα 80ά γενέθλια του Θόδωρου Αντω-νίου θα κλείσει με το έργο Annus Rubini [Η χρονιά του ρουμπινιού] (2014) για οκταμελέςενόργανο σύνολο της Ειρήνης Χατζηθέμελη. Το δεύτερο μέρος θα αρχίσει με τη σύν-θεση Labyrinth (2013) για ενόργανο σύνολο της Λίνας Τόνια. Ακολουθεί η σύνθεση Con-structions for a picture (2014) και πάλι για ενόργανο σύνολο της Μαρίας Γούβαλη. Τοπρόγραμμα θα ολοκληρωθεί με τη Φρεναπάτη (2011-14) για ενόργανο σύνολο του Γιώρ-γου Παπαμήτρου. Ερμηνεύει το Ελληνικό Συγκρότημα Σύγχρονης Μουσικής (ΕΣΣΜ). Στοπόντιουμ ο Θόδωρος Αντωνίου. Την Τετάρτη 11 Φεβρουαρίου, στις 8.30μ.μ., στην αί-θουσα ∆ημήτρης Μητρόπουλος. Τιμές εισιτηρίων: 12, 20 ευρώ. Ειδικές τιμές: 5 ευρώ(φοιτητές, νέοι, άνεργοι, ΑΜΕΑ), 8 ευρώ (πολύτεκνοι, 65+).

Άκης Παπαντώνης«Καρυότυπος»Εκδόσεις ΚίχληΝοέ. 2014

Εδώ και μια πενταετία, ίσως και πα-ραπάνω, όταν οι μεν φωνάζουνστις πορείες το σύνθημα “Είμαστε

όλοι μετανάστες” ή το γράφουν στουςτοίχους, οι άλλοι τους αποκαλούν “ταορφανά του Τσαουσέσκου”, ξεθάβονταςτον χαρακτηρισμό από το χρονοντού-λαπο της Ιστορίας, όπως λέγανε παλαι-ότερα. Αν και το 2014, με τη συμπλή-ρωση 25 χρόνων, Ευρωπαίοι και Αμερι-κανοί ξαναθυμήθηκαν την εκτέλεση τουζεύγους Τσαουσέσκου, ανήμερα Χρι-στούγεννα του 1989, που μαγνητοσκο-πημένη έκανε τον γύρο του κόσμου. Καιτα μεθεόρτια, με τα φώτα της επικαιρό-τητας σταθερά στραμμένα στο Βουκου-ρέστι, όταν τα ΜΜΕ εισχωρούσαν στακοινωφελή Ιδρύματα, όπου στεγαζότανο υπερπληθυσμός παιδιών, ορφανών καιμη, που είχε προκύψει κατά τη διακυ-βέρνηση του Νικολάε Τσαουσέσκου.Τότε η διεθνής κοινή γνώμη πληροφο-ρήθηκε για το φιλόδοξο πρόγραμμα “δη-μογραφικής αναγέννησης”, που είχεαναλάβει προσωπικά μετά το 1980 η σύ-ζυγός του, η χημικός Έλενα Πετρέσκου.Αντικρίζοντας ο ∆υτικός Κόσμος στουςτηλεοπτικούς δέκτες τις εικόνες τωνπαιδιών, εκδηλώθηκε πρώτα ένα κύμααποστολής ανθρωπιστικής βοήθειας καιστη συνέχεια, υιοθεσιών. Χάρις, λοιπόν,στα συνθήματα των δυο πλευρών, τωνμεν που συλλήβδην αποκαλούνται “αρι-στερά” από τους δε, που αυτοαποκα-λούνται “Έλληνες εθνικιστές”, πρωτά-κουσαν για “τα ορφανά του Τσαουσέ-σκου” και οι νεότεροι, οι ομήλικοι τωνορφανών, που γεννήθηκαν στην Αθήνατης Μεταπολίτευσης. Αν και κάποιοι,όπως τα παιδιά “των ορφανών του Τσα-ουσέσκου”, είχαν μάθει την ιστορία εξαπαλών ονύχων, μαζί με το “Είμαστεόλοι μετανάστες”, όταν ακόμη τα “καρα-βάνια” από Βορρά ήταν μετρημένα και ταθαλασσινά “περάσματα” δεν είχαν ξεκι-νήσει.

Σε αυτήν την ομάδα, ανήκει, τουλάχι-στον ηλικιακά, ο Άκης Παπαντώνης,

ο οποίος, στις θεματικές επιλογές τωνπεζών του, περνάει από το ένα σύνθημαστο άλλο. Γεννημένος το 1978, έκανε τηνπρώτη του εμφάνιση στον δεύτερο δια-γωνισμό διηγήματος, «HOTEL-Ένοικοιγραφής», του 2007, με θέμα το “Είμαστεόλοι μετανάστες”. Ίσως δεν είναι τυχαίο,ότι στον συγκεκριμένο θεματικό διαγω-νισμό, και όχι στον προηγούμενο ή τονεπόμενο, διακρίθηκαν ο Χρίστος Κυθρε-ώτης, που είχε αποσπάσει το βραβείο,και οι Γιάννης Τσίρμπας, Ιάκωβος Ανυ-φαντάκης. Γεννημένοι και οι τέσσεριςτην περίοδο 1976-1983, διπλωματούχοιπανεπιστημιακών σχολών, με μεταπτυ-χιακές σπουδές, όπου οι δυο ακολούθη-σαν πανεπιστημιακή σταδιοδρομία, οΠαπαντώνης εκτός Ελλάδος, σήμεραεπίκουρος καθηγητής. Παράλληλα, καιοι τέσσερις εμφανίζονται ως κριτικοί βι-βλίου.

Εξέδωσαν το πρώτο τους βιβλίο, τρειςνουβέλες και μία συλλογή διηγημάτων,τη διετία 2013-14, και έτυχαν θερμήςκριτικής υποδοχής. Οι δυο επανήλθανστο ίδιο θέμα. Ο Τσίρμπας με τη νουβέλατου, «Η Βικτώρια δεν υπάρχει» και ο Πα-παντώνης, με διήγημα. Επέλεξε τους με-τανάστες ως θέμα για τη συμμετοχή τουστον διαγωνισμό «Λόγω Τέχνης», στονοποίο δεν προσδιορίζεται το θέμα, αλλάαντ’ αυτού, ορίζεται μία μικρή ομάδα λέ-ξεων, οι οποίες θα πρέπει να εμφανίζον-ται στα διηγήματα. Στον τρίτο διαγωνι-σμό, του 2012, με το «Φωνές με λέπια»,απέσπασε το Τρίτο Βραβείο, ενώ οΤσίρμπας, με το «Θερμοκοιτίδα», δια-

κρίθηκε με τον Τρίτο Έπαινο.Η απορία που μας γέννησε η τρίτη νου-

βέλα της ομάδας των πρωτοεμφανιζόμε-νων, η εφετινή του Παπαντώνη, είναι τογιατί επιλέγει μία τόσο ειδική περί-πτωση, όπως “τα ορφανά του Τσαουσέ-σκου”. Για το θέμα του, που είναι τοβάρος των πρώτων βιωμάτων στη δια-μόρφωση του χαρακτήρα, θα μπορούσενα αρκεστεί σε πιο κοινές περιπτώσεις,όπως τα παιδιά των Ιδρυμάτων, τουπρώην Ανατολικού Μπλοκ αλλά και του∆υτικού Κόσμου, ακόμη και τους τρόφι-μους των γηγενών Ιδρυμάτων. Αν, μάλι-στα, υιοθετήσουμε τις απόψεις της Ελ-βετίδας ψυχαναλύτριας Άλις Μίλλερ («Ηαπαγορευμένη γνώση»), δεν χρειάζεταικαν τρόφιμος Ιδρύματος, καθώς η κακο-ποίηση και “ο ακρωτηριασμός τηςψυχής” συχνά συμβαίνουν μέσα στηνίδια την οικογένεια. Άλλωστε, ο ίδιος,στο διήγημα, «Το πολύ σύντομο ταξίδιτου κ. Ρ», που γράφει μετά τη νουβέλα,με κάποια δάνεια από αυτήν μαζί με δικάτου σχόλια από την παρου-σίασή της στον Τύπο,πλάθει ένανήρωα, με πα-ρόμοια ψυ-χολογικάπροβλή-ματα,αλλάπροερ-χόμενοαπό μιατυπικήοικογέ-νεια. Εκεί,η μόνη έν-δειξη της δύσκο-λης ενδοοικογενει-ακής συνύπαρξης είναι τοότι κόβει τον ομφάλιο λώρο και εγ-καταλείπει την οικογενειακή εστία αμέ-σως μετά το θάνατο της μητέρας του.Παραμένει, πάντως, ως κοινό στοιχείο,ο αφηγηματικός τρόπος, συμβάλλονταςστη διάκριση από το αγγλικό περιοδικό,«OpenPen».

Όπως, όμως, έδειξε ο Παπαντώνηςήδη από το πρώτο του διήγημα, το «Αλ-μυρά μουστάκια», ανήκει στην ομάδατων συγγραφέων, που θηρεύει το εξαιρε-τικό. Στα δέκα διηγήματα του τομιδίου,«Είμαστε όλοι μετανάστες», μόνο αυτόςδεν αρκέστηκε σε έναν συνήθη αφηγητή,αλλά προτίμησε σκεπτόμενο σκύλο-αφηγητή. Αντιστοίχως, στη νουβέλα,έχει επιτύχει να ξεφύγει από τα πλαίσιατου συνηθισμένου, με την επιλογή ωςκεντρικού προσώπου ενός βιολόγου,που βρίσκεται στην Οξφόρδη, ως μέλοςερευνητικού προγράμματος για τις επι-πτώσεις, που έχει η απομάκρυνση τουνεογνού ποντικιού από τη γεννήτορα στησυμπεριφορά του. Κινούμενος ο ήρωάςτου στον διεπιστημονικό χώρο μοριακήςβιολογίας και βιοψυχολογίας, μεταφέρειτα όποια πειραματικά αποτελέσματα σταεπακόλουθα των παιδικών τραυμάτων.Όπου το ενδιαφέρον του δεν είναι αμι-γώς επιστημονικό, ούτε ορμάται απόκοινωνική ευαισθησία, αλλά εγωιστικό,κεντρωμένο στη δική του περίπτωση. ΟΠαπαντώνης εστιάζει στην ψυχογρά-φηση ενός υιοθετημένου παιδιού, πουαπέκτησε αργά, γύρω στα δέκα, θετή οι-κογένεια, με αποτέλεσμα να συγκρατείμνήμες από την προηγούμενη ζωή του.Μόνο που δεν αρκείται σε αυτό, αλλάεστιάζει στην εξαιρετική περίπτωσηενός παιδιού προερχόμενου από “τα ορ-φανοτροφεία του Τσαουσέσκου”.

Κατά μία άποψη, αυτός είναι ένας τρό-πος να προσδώσει κάποιο ιστορικόβάθος στο θέμα του. Κατά τη δική μας,αυτή η επιλογή καθιστά μια πρωτότυπηνουβέλα υπαρξιακού χαρακτήρα και ελ-λειπτικής γραφής, γριφώδη. Από τηνπλευρά της κριτικής υποδοχής, πάντως,

εξασφαλίζει στο βιβλίο εκτενή εγκωμια-στικά δημοσιεύματα. Ταυτόχρονα, όμως,εκτρέπει το σχολιασμό “στο δράμα τωνορφανών του Τσαουσέσκου”. Το παρά-δοξο με τις συγκεκριμένες κριτικές,αλλά και σχετικά άρθρα ή αναρτήσεις σεηλεκτρονικά περιοδικά, είναι η μονομε-ρής αναφορά στα προ εικοσιπενταετίαςγεγονότα στη Ρουμανία, παρόλο πουαντλούν πληροφόρηση από την πρό-σφατη αρθρογραφία του αγγλικού καιαμερικανικού Τύπου, όπως η λονδρέζικη«Guardian» ή το νεοϋορκέζικο περιοδικό«New Republic», όπου το χτες μνημο-νεύεται σε σύγκριση με το σήμερα. Μεαφορμή και τις πρόσφατες εκλογές στηΡουμανία, γίνεται εκτενής αναφορά στησημερινή κατάσταση της χώρας. Αν το1989, με το “baby boom” επί Τσαουσέ-σκου, τα παιδιά των Ιδρυμάτων έφταναντα 100.000, σήμερα, παρά τη μεγάλησυρρίκνωση του πληθυσμού, υπερβαί-νουν τις 60.000. Αλλά και τα εκτός Ιδρυ-μάτων παιδιά, λόγω της εκτεταμένης οι-

κονομικής κρίσης, ήδη απόβρεφικής ηλικίας, αν-

τιμετωπίζουνάκρως δυσμε-

νείς συνθή-κες. Σύμ-

φωνα μετην«Guar-dian»,δημο-σκόπηση

του παν-ταχού πα-

ρόντος Ιδρύ-ματος Σόρος

έδειξε, πως ποσο-στό μεγαλύτερο του

ενός τρίτου των γεννηθέν-των μετά το 1989 πιστεύει ότι η ζωή επί

κομουνιστικού καθεστώτος ήταν καλύ-τερη. Όσο για τους αμερικανούς επιστή-μονες, με βάση τα δεδομένα για “τα ορ-φανά του Τσαουσέσκου”, στρέφονταιστα δικά τους παιδιά. Ανακαλύπτουνπόσο επισφαλείς είναι οι συνθήκεςστους βρεφικούς τους σταθμούς, πόσομεγάλος είναι ο αριθμός των άγαμων γυ-ναικών που αδυνατούν να φροντίσουνέστω και στοιχειωδώς τα βρέφη τους, ήακόμη, πόσο πολυπληθείς είναι οι αλ-κοολικοί και γενικώς βίαιοι γονείς.

Οσο αφορά τον Παπαντώνη, επιλέγειως κεντρικό πρόσωπο ένα ορφανό

του Τσαουσέσκου, αλλά δεν βαραίνει τηναφήγηση με “το δράμα των ορφανών τουΤσαουσέσκου”. Αν καταλήγει σε μια αι-νιγματική για το ευρύτερο κοινό αφή-γηση, σε αυτό συμβάλλει ο πλάγιος τρό-πος που αποκαλύπτεται η ρουμανικήταυτότητα του ήρωά του. Εκείνος θυμά-ται “ένα παλιό ρουμάνικο έθιμο”, μια“εργατική πολυκατοικία του πρώην Ανα-τολικού Μπλοκ”, τον Μπαχλούι, τοΙάσιο, ενώ, “στο μυαλό του πηγαινοέρχε-ται η λέξη Τσαουσέσκου”, “τα ορφανο-τροφεία του Τσαουσέσκου”, “τα ποντί-κια του Τσαουσέσκου”, η Έλενα Τσαου-σέσκου, και ο αριθμός 770/1966. Αυτάβρίσκονται φαινομενικά σκόρπια στηναφήγηση. Στην ουσία, είναι επιμελώς το-ποθετημένα σε ένα προσεκτικά δομη-μένο πεζό. Παρόλα αυτά, ποιος γνωρίζειότι ο Μπαχλούι, είναι ο αποδιδόμενοςελληνιστί Μπαλούι, παραπόταμος τουΠρούθου, που διασχίζει το Ιάσιο. Ή,πως ο κωδικός αριθμός αναφέρεται στοΨήφισμα 770 του 1966, που υπέγραψε οΤσαουσέσκου για να αυξήσει τον πληθυ-σμό της χώρας και το οποίο απαγόρευεαντισύλληψη και έκτρωση σε γυναίκεςκάτω των σαράντα ετών με λιγότερα απότέσσερα παιδιά.

Λόγω των σπουδών μοριακής βιολο-γίας του Παπαντώνη και του κατ’ εικόνακαι ομοίωση ήρωά του, τουλάχιστον ωςπρος τα γνωστά βιογραφικά στοιχεία του

συγγραφέα, στη νουβέλα πολλοί θασκοντάψουν σε άγνωστες λέξεις, ξεκι-νώντας από τον τίτλο. Για τον οποίο,όμως, έχει προβλεφθεί ο ορισμός τουστο οπισθόφυλλο. Για τα υπόλοιπα, αςμην λησμονούμε, ότι η επιστημονικήορολογία πορεύτηκε με δάνεια από τηνελληνική, με αποτέλεσμα, η ελληνικήαντίστοιχη ορολογία, που προέκυψε εκτων υστέρων, να έχει πλημμυρίσει αντι-δάνεια. Η νουβέλα συνδυάζει, όπως καιτα διηγήματά του, δυο είδη λόγων. Τοκυρίως σώμα αποτελείται από 27 κεφά-λαια, τα 22 σε κανονική αρίθμηση, δυοένθετα που τιτλοφορούνται “Ιντερμέδια”και τρία πρόσθετα, με τίτλους, τα δυοφυλετικά χρωμοσώματα (“Χ”, “Ψ”) καιτο καταληκτικό, τη λέξη “Γιορτή”. Σεαυτά παρεμβάλλονται σε ορισμένα ση-μεία, ώστε να δένουν με την ανέλιξη τηςιστορίας, έξι ηλεκτρονικά μηνύματα τουερευνητή προς τον επικεφαλής του ερ-γαστηρίου και δυο του δεύτερου, απαν-τητικά. Το κυρίως σώμα, σε τρίτο πρό-σωπο, είναι μία ψυχαναλυτικής φύσηςπαρακολούθηση εαυτού, κλινικής λε-πτολογίας. Τα “Ιντερμέδια”, σε πρώτοπρόσωπο, είναι συναισθηματικά φορτι-σμένες αφηγήσεις. Ενώ, τα ηλεκτρονικάμηνύματα, υπό μορφή αλληλογραφίας,δίνουν περιγραφή των πειραμάτων.

Οσυγγραφέας δεν επιβαρύνει τη νου-βέλα του με πραγματολογικά στοι-

χεία. Μόλις μία αναφορά στο ιστορικότων πειραμάτων: “σκεφτόταν τα πειρά-ματα των Λέβιν και Χάρλοου, τις παρα-τηρήσεις της Κάρλσον”. Μάλλον κρυ-πτική. Γιατί ποιος έχει ακουστά ταπρώτα πειράματα με ποντίκια του Σέυ-μουρ Λέβιν, το ’50, ή τον “λάκκο τηςαπελπισίας”, όπως αποκαλούσε ο ΧάρρυΧάρλοου τα κλουβιά, στα οποία απομό-νωνε νεογέννητους πιθήκους για να με-λετήσει τις οργανικές αλλοιώσεις, προ-καλώντας την μήνιν της επιστημονικήςκοινότητας. Ή, ακόμη, τη μαθήτριά του,Μαίρη Κάρλσον, που είχε την τύχη το1990 να μελετήσει “τα ορφανά του Τσα-ουσέσκου”. Αλλά και η επιμελημένησύνταξη των ηλεκτρονικών μηνυμάτων,όπου, κατά την μεταμοντέρνα συνθήκη,ο συγγραφέας αναμιγνύει το γνήσιο μετο πλαστό, από λιγοστούς θα εκτιμηθεί.Λ.χ., τα πειράματα της Στάσυ Ντρούρυμεταφέρονται από το Tulane Πανεπιστή-μιο της Νέας Ορλεάνης στο Tufts της Βο-στώνης. Σημαντικότερο είναι ότι παρου-σιάζει ως αντικείμενο τους “τη μακρο-πρόθεσμη μνήμη της στοργικότητας”.Όταν τα πειράματα σε ποντίκια της αμε-ρικανίδας ερευνήτριας δείχνουν μόνο ότιτο υπερβολικό στρες κατά τη βρεφικήηλικία επιφέρει βράχυνση των άκρωντων χρωμοσωμάτων. ∆ηλαδή, κονταί-νουν τα τελομερή των χρωμοσωμάτων,που σημαίνει πρόωρη γήρανση και μει-ωμένη αμυντική ικανότητα του οργανι-σμού σε σειρά σοβαρών ασθενειών. Ου-δεμία σχέση έχουν με τη στοργή ή την εν-δοστρέφεια, που, τουλάχιστον προσώ-ρας, βρίσκονται εκτός πειραματικής κα-ταγραφής. Θεωρούνται απότοκα του πε-ριβάλλοντος, όπως η ομοφυλοφιλία, ηοποία, μυθιστορηματική αδεία, σε έναηλεκτρονικό μήνυμα, πιθανολογείται ωςγονιδιακά προσδιοριζόμενη.

Αν συγκρατήσουμε τον Παπαντώνη γιατο βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου, δεν θαείναι χάρις στα καινοφανή χαρακτηρι-στικά της υπόθεσης, αλλά για τον κεν-τρικό χαρακτήρα της νουβέλας. ∆εν έχειυποστεί κάποια εγκεφαλική βλάβη όπωςτα ποντίκια της Ντρούρυ, μόνο “ακρω-τηριασμό” της συναισθηματικής τουανάπτυξης. ∆εν είναι ο ξένος στην Οξ-φόρδη. ∆εν είναι ο απόξενος στο σπίτιτου και στην Αθήνα. ∆εν είναι ο αδιάφο-ρος στο χώρο εργασίας. ∆εν είναι ο αμέ-τοχος στη σεξουαλική συνεύρεση. Είναι

1081 Η ΕΠΟΧΗ 8 Φεβρουαρίου 2015 2277ΒΙΒΛΙΟ

Τα ορφανά του Τσαουσέσκου

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 28

ΜιχάληςΚατζουράκης.Παραλλαγές1954-2014

Το πολύπλευρο εικαστικό έργοτου Μιχάλη Κατζουράκη ξεδι-

πλώνεται στην πρόσφατη αναδρο-μική του έκθεση, αναδεικνύοντας,τη στενή του σχέση με τη φωτο-γραφία. Αυτό που τον απασχολείείναι τα ίχνη που αφήνουν οι άν-θρωποι με τις επεμβάσεις τουςστην πόλη και προκειμένου νασυλλέξει αυτά τα ίχνη, περπατάεντός της για να τα εντοπίσει, νατα παρατηρήσει αλλά και να κατα-γράψει τις μεταβολές του αστικούτοπίου, καθώς ξαναπερνά από ταίδια μέρη με διαφορά ετών. Στηνπαρούσα έκθεση, που διαρκείμέχρι τις 5 Απριλίου, το φωτογρα-φικό αρχείο του καλλιτέχνη παίζειπρωτεύοντα ρόλο, δεδομένου ότιαποτελεί τον τόπο μέσα από τονοποίο προκύπτουν οι αφηγήσεις.Παράλληλα, όμως, μέσω αυτούφανερώνεται ο τρόπος που το ίδιοτο έργο μετασχηματίζει το χώροτης πόλης. Παρότι η έκθεση καλύ-πτει σχεδόν έξι δεκαετίες πειραμα-τισμών με τη φόρμα, το χρώμα καιτην ύλη, αυτή δε σηματοδοτεί τοτέλος μιας εικαστικής πορείαςαλλά ένα σημείο συνάντησης, προ-τού ο καλλιτέχνης ξεκινήσει τη νέατου εικαστική διαδρομή στηνπόλη. Ωράριο: Πέμπτη, Κυριακή10π.μ. - 6μ.μ., Παρασκευή, Σάβ-βατο 10π.μ. - 10μ.μ.

Μουσείο Μπενάκη - Κτίριο ΟδούΠειραιώς (Πειραιώς 138 & Ανδρο-νίκου, Αθήνα, τηλ.: 2103453111)

∆ιάφανος χρόνος

Ηνεαρή καλλιτέχνις Έλλη Κου-τσουκέλλη παρουσιάζει 30

έργα με μελάνι σε χαρτί μεγάλωνδιαστάσεων και με θεματική αφε-τηρία όψεις και εσωτερικά ιστορι-κών κτιρίων. Το μελάνι χρησιμο-ποιείται με το βάρος του λαδιού,σε συμπαγείς πάστες που αναδει-κνύουν τα ίχνη μιας χειρονομιακήςζωγραφικής, ενώ το άσπρο τουχαρτιού, το μοναδικό φόντο αυτώντων συνθέσεων, υποδύεται ένααπόλυτο φως που μπαινοβγαίνειαμείλικτο στα χαλάσματα ναών καισπιτιών, και τα εξαϋλώνει προβάλ-λοντας στις μαύρες επιφάνειέςτους τη δύναμη μιας μετέωρηςομορφιάς. Αποκαλύπτοντας τιςκρυφές δομές του μελανιού, πουεδώ ταυτίζονται με τους φθαρμέ-νους σκελετούς των αρχιτεκτονη-μάτων, τα έργα της καλλιτέχνιδαςπερνούν από την αφαιρετική ανα-παράσταση της εξωτερικής πραγ-ματικότητας στη μνημειακή από-δοση μιας εσωτερικής θέασης τουκόσμου. Η έκθεση διαρκεί μέχριτις 7 Μαρτίου. Ωράριο: Τρίτη έωςΠαρασκευή 11π.μ. - 2.30μ.μ. και6.30μ.μ. - 9.30μ.μ., Σάββατο 11π.μ.- 3μ.μ.

Μέδουσα Αίθουσα Τέχνης (Ξενο-κράτους 7, Αθήνα, τηλ.:2107244552)

Περί Ορίων

Στις 12 Φεβρουαρίου εγκαινιά-ζεται η ατομική έκθεση της

Ηούς Αγγελή, παρουσιάζοντας μιασειρά έργων που διαπραγματεύον-ται το θέμα των ορίων. Η δουλειάαυτή αποτελεί μια τοπογραφία –πολλές φορές αδιόρατων–ορίων, τα οποία συνθέτουνένα καινούργιο τοπίο,αυτό που δημιουργείταιαπό τον ιστό που υφαί-νουν οι προσδιορισμοί του«ορίζω και περιορίζω».Παρατηρούμε, λοιπόν, μιαχαρτογράφηση από σημά-δια στο έδαφος, σημαδού-ρες στο νερό ή σκηνές στιςκατοικημένες περιοχές.Μπάρες που μοιάζουν μεκλωστές σηματοδοτούν τοσυμβολισμό του κλουβιούμε την αρχετυπική έννοιατου περιορισμού, ενώ ταεπίπεδα του τοπίου διαφο-ροποιούνται από το κατοι-κημένο στο ακατοίκητο,από το εύφορο στο άγονο,από το προσωπικό στη δη-μόσιο. Η έκθεση διαρκείέως τις 14 Μαρτίου. Ωρά-ριο: Τρίτη, Πέμπτη, Παρα-σκευή 11π.μ. - 3μ.μ. και 5 -

8μ.μ., Τετάρτη 11π.μ. - 3μ.μ., Σάβ-βατο 11π.μ. - 2μ.μ.

Zoumboulakies Galleries (Πλα-τεία Κολωνακίου, Αθήνα, τηλ.:2103608278)

Φτιάχνωτο δικό μου σπιτικό

Το Εθνικό Μουσείο ΣύγχρονηςΤέχνης, στο πλαίσιο του προ-

γράμματος ΕΜΣΤ Χωρίς Σύνορα,οργάνωσε σε συνεργασία με τοΚΕΘΕΑ εν δράσει, εκπαιδευτικόπρόγραμμα στις Γυναικείες Φυλα-κές Κορυδαλλού. Στην πρώτηφάση του προγράμματος τα μέλητης θεραπευτικής κοινότητας προ-σεγγίζουν το θέμα του σπιτιούμέσω έργων σύγχρονης τέχνης, ταοποία αναδεικνύουν το σπίτι ως οί-κημα, ως καταφύγιο, ως τόπο απο-μόνωσης, περισυλλογής κ.ά. Κατάτη δεύτερη φάση πραγματοποιεί-ται εργαστήρι με τη συνεργασίατης εικαστικού Αϊλίν Μπότσφορντ,όπου τα μέλη της ομάδας χρησιμο-ποιούν ποικίλα υλικά και μέσακαλλιτεχνικής έκφρασης, όπωςχαρτόνι, ύφασμα, φως αλλά και τογραπτό λόγο, προκειμένου να δη-μιουργήσει η καθεμία συμμετέ-χουσα το δικό της σπιτικό και όλεςμαζί μια κοινότητα. Το πρόγραμμαδιαρκεί μέχρι την άνοιξη. Πληρο-φορίες:

Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέ-χνης (Βασ. Γεωργίου Β’ 17–19 &Ρηγίλλης, Αθήνα, τηλ.:2109242111).

2288 Η ΕΠΟΧΗ 8 Φεβρουαρίου 2015ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

όλα αυτά και κάτι πολύ περισσότερο, ο ξένος μέσα στο σαρκίο του. “Χτίζει τη ρουτίνα του”.Μένει “στο κλουβί του”, κι ας είναι ανοιχτή η πόρτα. Το είδος του θανάτου του και ο τρόποςπου προοικονομείται στο πρώτο κεφάλαιο δείχνει το αναπόδραστο μίας παρόμοιας ψυχο-λογικής αναπηρίας. Παρεμπιπτόντως, μήπως παρεισέφρυσε τυπογραφικό σφάλμα ως προςτην ημέρα στο πρώτο κεφάλαιο; Μήπως, όχι Πέμπτη, αλλά ∆ευτέρα, που έπεφτε η 2α Ιαν.2012, κατά την οποία, τελικά, επέρχεται το μοιραίο;

Μ. Θεοδοσοπούλου

Τα ορφανά του ΤσαουσέσκουΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 27

ΗΕταιρεία Συγγραφέων, στο πλαίσιο τηςέκθεσης - πολυθέαμα «Βίοι παράλληλοι»διοργανώνει σειρά εκδηλώσεων, στο Κέντρο

Τεχνών - Πάρκο Ελευθερίας (Βασιλίσσης Σοφίας,πίσω από το άγαλμα του Ελευθερίου Βενιζέλου).Τη ∆ευτέρα 9 Φεβρουαρίου, στις 7μ.μ., θαπραγματοποιηθεί συναυλία με τον ΣάκηΠαπαδημητρίου στο πιάνο και την Γεωργία Συλλαίουστο τραγούδι, με τίτλο «Πρώτη κίνηση». Ο Σ.Παπαδημητρίου και η Γ. Συλλαίου θα παρουσιάσουνμια επιλογή από το έργο μιας εικοσαετίας. Συνθέσειςκαι τραγούδια τουςαπό θεατρικές παραστάσεις, ταινίες βωβούκινηματογράφου, ποιητικά αφιερώματα: Ποιήματατης Σαπφούς, των Samuel Beckett, Bertolt Brecht,Vittorino Curci, Tom Waits, Boris Vian, Guillevic καιRobert Creeley.Ανοιχτές ερμηνείες του αρχαιοελληνικού «Ύμνου ειςΜούσαν», μιας σεφαραδίτικης μελωδίας και δυοτραγουδιών, του Μάρκου Βαμβακάρη και του TomWaits.Την Πέμπτη 12 Φεβρουαρίου, στις 7μ.μ., θαπραγματοποιηθεί μια μουσικοποιητική βραδιάαφιερωμένη στον Γιάννη Πατίλη. Στην εκδήλωση,τραγούδια του Γιάννη Πατίλη της δεκαετίας του ’60θα ερμηνεύσουν οι μουσικοί: ∆ημήτρηςΒαρελόπουλος (ακουστική κιθάρα τραγούδι), IωάνναΚάππου (τραγούδι), Aλέξανδρος Καψοκαβάδης(κλασική κιθάρα & τραγούδι). Ακόμη, ο συνθέτηςΧάρης Βρόντος θα παρουσιάσει έργα του σε ποίησητου Γιάννη Πατίλη, όπου θα συμμετέχουν οιμουσικοί: Χρήστος Γκίνος (κλαρινέτο), ΤίτοςΓουβέλης (πιάνο), Μάιρα Μηλολιδάκη (σοπράνο),Κλαίρ Ντεμελενάρ (βιολοντσέλο). Ποιήματά του θαδιαβάσει ο ίδιος ο Γιάννης Πατίλης.Η είσοδος είναι ελεύθερη και στις δύο εκδηλώσεις.

•

«ΒΙΟΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΙ»ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ

∆υοξεχωριστέςμουσικέςβραδιές

ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΣΧΑΡΤΗΣ

Επιμέλεια: Κατερίνα Αναστασίου• [email protected]

Ο ΓιάννηςΠατίλης

Η ΕΠΟΧΗ 8 Φεβρουαρίου 2015 2299KINHMATOΓΡΑΦΟΣ

Του Στράτου Κερσανίδη

Οκάθε άνθρωπος αποτελεί ένανολόκληρο κόσμο. Ζει και κινείταιμέσα στο οριοθετημένο περί-

βλημά του και αναζητά την επικοινωνίαμε τους άλλους ανθρώπους-κόσμουςπου άλλοτε την πετυχαίνει, άλλοτε όχι.Κι αυτό γίνεται είτε με τη μορφή τηςσυμβίωσης και της συνεργασίας είτεμέσα από αντιφάσεις, συγκρούσεις, δια-φωνίες. Το ίδιο συμβαίνει και στο επί-πεδο της κοινωνίας με τις διάφορες κοι-νωνικές ομάδες, τις κοινωνικές τάξεις,οι οποίες επικοινωνούν μέσα από συμ-φωνίες αλλά και τις διαφοροποιήσειςκαι τις συγκρούσεις τους. Άνθρωποι καιομάδες κινούμαστε μέσα σε ένα κοινό

σύμπαν αλλά μας χωρίζουν σύνορα, βα-δίζουμε σε χωριστούς, μοναχικούς καισυχνά αντιπαρατιθέμενους δρόμους.Ακόμη κι όταν ζούμε κάτω από την ίδιαστέγη.

Ο Νουρί Μπιλγκέ Τζεϊλάν υφαίνει μεμαεστρία αυτούς τους διαφορετικούςκόσμους στη μεγαλειώδη και διάρκειας198 λεπτών ταινία του. «Χειμερία νάρκη»(Kis Uykusu), η οποία κέρδισε το ΧρυσόΦοίνικα στο Φεστιβάλ των Κανώνκαθώς και το βραβείο της ∆ιεθνούς Ομο-σπονδίας Κινηματογραφικού Τύπου (FI-PRESCI) στο ίδιο φεστιβάλ.

Τοποθετεί τους ήρωές του και τηδράση στο χειμωνιάτικο, υποβλητικότοπίο της Καππαδοκίας. Ο Αϊντίν,πρώην ηθοποιός, διευθύνει ένα μικρό ξε-

νοδοχείο και ζει εκεί με την αρκετά νεό-τερη σύζυγό του, Νιχάλ, και την πρό-σφατα χωρισμένη αδελφή του, Νετζλά.Ο Αϊντίν, κρατά μια στήλη σε μια τοπικήεφημερίδα ενώ ταυτόχρονα ετοιμάζειένα βιβλίο για το τουρκικό θέατρο.Έχοντας αποσυρθεί από την καριέρατου, ζει από διάφορα ενοίκια από ιδιο-κτησίες που έχει κληρονομήσει από τονπατέρα του. Από αυτό ξεκινά και η ται-νία, από ένα επεισόδιο που σημειώνεταιόταν ο επιστάτης του πηγαίνει να πάρειτο ενοίκιο από έναν οικογενειάρχη πουαδυνατεί να πληρώσει και ο γιος τουεκνευρισμένος πετάει μια πέτρα καισπάει το τζάμι από το αυτοκίνητου τουΑϊντίν. Εδώ αναδεικνύεται ο πρώτος δια-χωρισμός, ο ταξικός. Ακολουθούν οιυπόλοιποι, ανάμεσα στον Αϊντίν και τηναδελφή του αλλά και τη γυναίκα του.

Ο Τζεϊλάν σκηνοθετεί ένα μεγάληςχρονικής διάρκειας αριστούργημα, ξε-περνώντας τον εαυτό του. Έχοντας ωςκέντρο τον Αϊντίν, απλώνεται, εξερευνάκαι διεισδύει βαθιά μέσα στους χαρα-κτήρες του. Χρησιμοποιεί τα διάφοραγεγονότα της καθημερινότητας ωςαφορμή για να αναδείξει τα προβλήματασχέσεων που υπάρχουν ανάμεσα στουςανθρώπους, είτε της ιδίας οικογένειαςείτε όχι. Ακολουθώντας έναν υποβλη-τικά αργό ρυθμό, χωρίς να βιάζεται, ομεγάλος τούρκος σκηνοθέτης χρωματί-

ζει τον κινηματογραφικό του καμβά,αποτυπώνοντας επάνω του ψήγματα συ-ναισθημάτων και αποτυπώματα σκέ-ψεων. ∆εν διστάζει να χρησιμοποιήσεισιωπές αλλά ούτε και μεγάλες συζητή-σεις-εξομολογήσεις, ανάμεσα στουςήρωές τους. Με αυτό τον τρόπο τουςαπογυμνώνει και ξεδιπλώνει τους χαρα-κτήρες με τις αντιθέσεις και τις αντιφά-σεις τους. Ο Τζεϊλάν, με κομψότητα καιχωρίς κραυγές, αναδεικνύει τις υφιστά-μενες ταξικές διαφορές.

Ακόμη ένα βήμα προς την ωριμότηταγια έναν σκηνοθέτη που ακολουθεί μιασυνεχή ανοδική πορεία, που δεν βολεύε-ται με κοινοτυπίες αλλά ρισκάρει, σκά-βει βαθειά μέσα στον άνθρωπο, ξεδι-πλώνοντας τη ζωή, ώστε να δημιουργή-σει έναν κόσμο ερωτημάτων και σκοτει-νών διαδρομών μέσα από μια επίμονηψυχολογική προσέγγιση των χαρακτή-ρων του, οι οποίοι δομούνται με πολύδυνατό υλικό. Χαρακτήρες εγκλωβισμέ-νοι μέσα στα στενά πλαίσια μιας καθη-μερινότητας, με την οποία αρνούνται νασυγκρουστούν αλλά και χαμένοι μέσαστον εαυτό τους και την προσωπική τουςφυλακή.

[email protected]

«ΧΕΙΜΕΡΙΑ ΝΑΡΚΗ»

∆ιαφορετικοί χωρισμένοι κόσμοι

«Χωρίς μέτρο» (Whiplash) του Νταμιέν Σαζέλ: Ο 29χρο-νος σκηνοθέτης κερδίζει με αυτήν την ταινία το 1ο βρα-βείο στο Φεστιβάλ του Ντοβίλ, με πρόεδρο της κριτι-κής επιτροπής τον Κώστα Γαβρά. Η ταινία έχει κερδίσειτο Μεγάλο βραβείο της κριτικής επιτροπής και το βρα-βείο της ∆ιεθνούς Ομοσπονδίας ΚινηματογραφικούΤύπου στο Φεστιβάλ του Σάντανς, ενώ είναι υποψήφιαγια 5 Όσκαρ. Μια ταινία-έκπληξη με θέμα τις προσπά-θειες ενός νεαρού και φιλόδοξου ντράμερ της τζαζ, οοποίος σπουδάζει σε ένα από τα καλύτερα μουσικά σχο-λεία των ΗΠΑ με έναν από τους πιο απαιτητικούς κα-θηγητές. «Ήθελα να δημιουργήσω μια ταινία για τη μου-σική που να θυμίζει πολεμική ή γκανγκστερική ταινία,όπου τα όργανα αντικαθιστούν τα όπλα, όπου οι λέξειςείναι το ίδιο βίαιες όσο τα όπλα και η δράση δεν ξετυ-λίγεται σε ένα πεδίο μάχης αλλά σε μια αίθουσα που γί-νονται πρόβες ή στη σκηνή ενός θεάτρου», λέει ο Σαζέλ.

«Σέλμα» (Selma) της Άβα Ντιβερνέ: Στις 7 Μαρτίου του1965, οι Αμερικανοί καθώς παρακολουθούσαν τηλεό-ραση έμειναν έκπληκτοι όταν το πρόγραμμα διεκόπη γιανα μεταδώσει τις ειδήσεις που έδειχναν βίαιες εικόνεςαπό το δρόμο. Στη Σέλμα της Αλαμπάμα, οι τοπικέςαρχές είχαν μόλις επιτεθεί σε διαδηλωτές, οι οποίοιζητούσαν το δικαίωμα της ψήφου να ισχύει για όλουςτους Αμερικανούς. Η ταινία αφηγείται, με ακαδημαϊκότρόπο, τους αγώνες των μαύρων και του Μάρτιν Λού-θερ Κινγκ μέχρι την ψήφιση των δικαιωμάτων τους, το1965.

«Το μυστικό της ευτυχίας» (Hector and the search of hap-piness) του Πίτερ Τσέλσομ: Ο Χέκτορ είναι ένας εκκεν-τρικός ψυχίατρος από το Λονδίνο, ο οποίος -όπως καιοι ασθενείς του- περνά υπαρξιακή κρίση. Κωμωδία.

«Με αγάπη, Ρόζι» (Love, Rosie) του Κρίστιαν Ντίτερ: ΗΡόζι κι ο Άλεξ είναι φίλοι από τα 5 τους χρόνια. Μεγα-λώνουν μαζί, φλερτάρουν και ενθουσιάζονται μέχριςότου ο Άλεξ θα φύγει για σπουδές στις ΗΠΑ. Κωμωδία.

«Το πεπρωμένο της Τζούπιτερ» (Jupiter ascending) τωνΆντι και Λάνα Γουατσόφσκι: Οι δημιουργοί της τριλο-γίας Μάτριξ ξαναχτυπούν. Από τους δρόμους του Σικά-γου μέχρι τους γαλαξίες του σύμπαντος μάς διηγούν-ται την ιστορία της Τζούπιτερ Τζόουνς, μιας γυναίκαςπροορισμένης για μεγάλα πράγματα. Μέχρι τότε, όμως,εργάζεται ως καθαρίστρια και μόνον όταν την εντοπίσειο γενετικά τροποποιημένος πρώην στρατιωτικός Κέιν,θα αρχίσει να βρίσκει το δρόμο της.

Σινεφίλ

ΟΟΙΙ ΝΝΕΕΕΕΣΣ ΤΤΑΑΙΙΝΝΙΙΕΕΣΣ17o ΦΕ ΣΤΙ ΒΑΛ ΝΤΟ ΚΙ ΜΑ ΝΤΕΡ ΘΕΣ ΣΑ ΛΟ ΝΙ ΚΗΣ

Αλη θι νές ει κό νεςτου κό σμουΑπό 13 έως 22 Μαρ τίου θα διε ξα χθεί το 17ο

Φε στι βάλ Ντο κι μα ντέρ Θεσ σα λο νί κης - Ει -κό νες του 21ου αιώ να, που α να μέ νε ται και

φέ τος με ι διαί τε ρο εν δια φέ ρον. Σύμ φω να με τοδελ τίο Τύ που που λά βα με θα προ βλη θούν δύο ντο -κι μα ντέρ τα ο ποία εί ναι υ πο ψή φια για Όσκαρ.

«Το α λά τι της γης» (The salt of the earth) των ΒιμΒέ ντε ρς και Τζου λιά νο Ρι μπέι ρο Σαλ γά δο: Η ζωήκαι το έρ γο του κα τα ξιω μέ νου βρα ζι λιά νου φω το -ρε πόρ τερ Σε μπα στιάο Σαλ γά δο.

«Virunga» του Ορλά ντο βον Έιν σι ντε λ: Μια ο μά -δα αν θρώ πων προ σπα θούν να προ στα τεύ σουν το ο -μώ νυ μο πάρ κο της Ου νέ σκο στο Κον γκό. Ται νίαπου ι σορ ρο πεί α νά με σα στο οι κο λο γι κό ντο κι μα -ντέρ και το πο λι τι κό θρί λερ.

Προ βάλ λο νται ε πί σης ται νίες με γά λων δη μιουρ -γών, ό πως:

«Το βλέμ μα της σιω πής» (The look of silence) τουΤζό σουα Οπεν χάι με ρ: Με θέ μα τη φρι κτή γε νο κτο -νία που δια πρά χθη κε στην πρό σφα τη ι στο ρία τηςΙνδο νη σίας.

«Ο γύ ρος του κό σμου με 50 συ ναυ λίες» (Aroundthe world in 50 concerts) της Χέ ντι Χό νιν γκμα ν: έ -να μου σι κό ρόου ντ μού βι με τη Βα σι λι κή Ορχή στρατου Άμστερ νταμ.

«Ονει ρο πα γί δα» (Dreamcatcher) της Κιμ Λο ντζι -νό το: Το πορ τρέ το μια χα ρι σμα τι κής προ σω πι κό -τη τας, πρώην ιε ρό -δου λης η ο ποία ξέ φυ -γε α πό την πορ νείακαι έ γι νε υ πέρ μα χοςτων δι καιω μά των γυ -ναι κών σε α πό γνω ση.

«Τρέ χο ντας α πό τηντρέ λα» (Running fromcrazy) της Μπάρ μπα -ρα Κο πλ: Η εγ γο νήτου Έρνε στ Χέ μιν -γουεϊ, Μά ριε λ, σε έ νατα ξί δι αυ το γνω σίαςπου το στοι χειώ νει ηκλη ρο νο μιά της οι κο -γέ νειάς της, ση μα δε -μέ νη α πό ψυ χι κές α -σθέ νειες και ε ξαρ τή -

σεις. Προ βάλ λο νται α κό μη κά ποιες ά κρως εν δια φέ -

ρου σες ται νίες, ό πως: «Θα πέ σει η νύ χτα» (Night will fall) του Αντρέ

Σίν γκε ρ: Βα σι σμέ νο στο μο να δι κό ντο κι μα ντέρ τουΧί τσκο κ, α πο τε λεί μια συ γκλο νι στι κή ε μπει ρία, μεφό ντο τα στρα τό πε δα συ γκέ ντρω σης του Β’ Πα γκο -σμίου Πο λέ μου. Ένα α πί στευ το ντο κου μέ ντο πουγια λό γους πο λι τι κής έ μει νε στα συρ τά ρια και βγή -κε για πρώ τη φο ρά στο φως έ πει τα α πό 70 χρό νιαστη μορ φή που το ε μπνεύ στη καν οι δη μιουρ γοίτου.

«Φτώ χεια Ε ΠΕ» (Poverty INC) του Μάι κλ Μά θε -σο Μί λε ρ: Το πα ρα σκή νιο του φαύ λου κύ κλου τηςπα γκό σμιας φτώ χειας που υ πο κι νεί ται συ νει δη τάή α συ νεί δη τα α πό τη ∆ύ ση. Η α ποι κιο κρα τι κή φι -λαν θρω πία που υ πο δου λώ νει γε νιές αν θρώ πων.

«Εί μα στε δη μο σιο γρά φοι» (We are journalists)του Αχμά ντ Τζα λα λί Φα ρα χα νί: Μια βιω μα τι κή ται -νία για τις συν θή κες τρο μο κρα τίας κά τω α πό τις ο -ποίες ερ γά ζο νται οι δη μο σιο γρά φοι στο Ιράν.

«Τεκ μη ριώ νο ντας» (Documented) του Χο σέΑντό νιο Βάρ γκας: Ο βρα βευ μέ νος με Πού λιτ ζερΒάρ γκας, με τά την α πο κά λυ ψη πως ζει πα ρά νο μαστις Η ΠΑ, ξε κί νη σε έ να σκλη ρό α γώ να που ο δή γη -σε την κυ βέρ νη ση Ομπά μα στην αλ λα γή του με τα -να στευ τι κού νό μου.

«Εί μα στεδη μο σιο -γρά φοι»

3300 Η ΕΠΟΧΗ 8 Φεβρουαρίου 2015ΘΕΩΡΙΑ

Του Φαμπιέν Εσκαλονά*

Για να καταλάβουμε τη δυναμικήκαθώς και τις προκλήσεις που πε-ριμένουν τον ΣΥΡΙΖΑ και όλη τη

ριζοσπαστική αριστερά, είναι χρήσιμονα στρέψουμε την προσοχή μας στην«ευρωκομμουνιστική στιγμή» στα τέλητης δεκαετίας 1970. Παρότι έχουν πε-ράσει σχεδόν σαράντα χρόνια, οι συζη-τήσεις που κυριαρχούσαν τότε στη ρι-ζοσπαστική αριστερά, αναδύονται σή-μερα σχεδόν αυτούσιες.

Ο ΣΥΡΙΖΑ μόλις σημείωσε μια ιστο-ρική νίκη στην Ελλάδα. Η αλματώδηςάνοδός του, καθώς και του Ποδέμοςστην Ισπανία προξενεί ξανά το ενδια-φέρον για τη ριζοσπαστική αριστερά,που μέχρι τώρα αντιμετώπιζε την αδια-φορία των μεγάλων μίντια, ακόμα καιτων ακαδημαϊκών κύκλων. Είναι ση-μαντικό το γεγονός ότι μια από τις κύ-ριες ιδρυτικές συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑείναι συνέχεια ενός κομμουνιστικούκόμματος, «του εσωτερικού» όπως λε-γόταν, που είχε ιδρυθεί το 1968 σε ευ-ρωκομμουνιστικές βάσεις.

Αναφερόμενος σ’ αυτή τη χρονολο-γία, ο φιλόσοφος Σ. Χόρβατ έγραφεπρόσφατα στη «Γκάρντιαν» ότι αυτοί οινέοι πολιτικοί σχηματισμοί θα μπορού-σαν κάλλιστα να «πραγματοποιήσουντα όνειρα» μιας ολόκληρης γενιάς πουπολιτικοποιήθηκε εκείνη την εποχή,καθώς αντιμετωπίζουν παρόμοιες προ-κλήσεις. Υπάρχει, λοιπόν, κάποια κόκ-κινη κλωστή που ενώνει το ευρωκομ-μουνιστικό κίνημα της δεκαετίας 1970,το οποίο ήθελε να χαράξει ένα δημο-κρατικό δρόμο προς το σοσιαλισμό, μετη δυνατότητα που φαίνεται να διαμορ-φώνεται σήμερα για τη σύγχρονη ριζο-σπαστική αριστερά;

Το ερώτημα είναι ακόμα πιο εύλογο,καθώς η πλειονότητα των προσδοκιώνπου περιέκλειε ο ευρωκομμουνισμός,αφορούσαν χώρες του ευρωπαϊκούΝότου. Και έχει ακόμα πιο κρίσιμο χα-ρακτήρα, γιατί ο προσανατολισμόςαυτός απέτυχε. Βέβαια, υπάρχουν χαρα-κτηριστικές διαφορές που κάνουναυτές τις εποχές να ξεχωρίζουν μεταξύτους, όπως η πτώση της ΕΣΣ∆ ή η ήττατου εργατικού κινήματος. Ωστόσο,παρά τα σαράντα χρόνια που τις χωρί-ζουν, το ζήτημα που τίθεται και στιςδύο περιπτώσεις, αφορά την ικανότητααυτού του ρεύματος να αποφύγει τηνπεριθωριοποίηση καθώς και την «κανο-νικοποίηση», με άλλα λόγια να προσεγ-γίσει στην εξουσία, χωρίς να απωλέσειτην επιθυμία του να μετασχηματίσει τηνκοινωνία με την είσοδό του στους υπάρ-χοντες θεσμούς.

Η ιστορία του ευρωκομμουνισμούμπορεί να έχει ξεχαστεί, αλλά η κληρο-νομιά του βαραίνει πάνω στον ΣΥΡΙΖΑκαι τους συμμάχους του της ευρωπαϊ-κής ριζοσπαστικής αριστεράς. Την χα-ρακτηρίζει η αναζήτηση ενός άλλουδρόμου μεταξύ της σοσιαλδημοκρατίαςκαι της άκρας αριστεράς και ενός σχε-δίου και μιας στρατηγικής, που ταιριά-ζουν στις σύγχρονες κοινωνίες και τιςπολλαπλές σχέσεις κυριαρχίας που τιςδιατρέχουν. Τη χαρακτηρίζουν, όμως,επίσης και τα άλυτα προβλήματα, πουαφορούν τη σχέση με το καπιταλιστικόκράτος.

Τι ήταν ο ευρωκομμουνισμός;

Ο ευρωκομμουνισμός δεν διαμόρ-φωσε ποτέ ένα ενιαίο σώμα δογμάτων ήπρακτικών. Ο όρος χρησιμοποιήθηκεμάλλον για να προσδιορίσει ένα προσα-νατολισμό που είχαν ορισμένα δυτικάκομμουνιστικά κόμματα, στη διάρκειαμιας δεκαετίας που σημάδεψε την πολι-

τική τους οικογένεια, η οποία προ-έκυψε από την οκτωβριανή επανάστασητου 1917.

Η έναρξη αυτής της φάσης μπορεί ναπροσδιοριστεί στο 1968, όταν η κατα-στολή εκ μέρους της ΕΣΣ∆ τερμάτισετην Άνοιξη της Πράγας. Πολλά ΚΚ κα-ταδίκασαν τότε τη σοβιετική επέμβασηκαι στη συνέχεια επέκριναν ευρύτερατις παραβιάσεις των δικαιωμάτων τουανθρώπου από την άλλη πλευρά τουτείχους και υποστήριξαν την ιδέα τωνεθνικών και αυτοτελών δρόμων προς τοσοσιαλισμό.

Αποτέλεσε, λοιπόν, ο ευρωκομμουνι-σμός πρώτα απ’ όλα μια αποστασιοποί-ηση από την κηδεμονία της Μόσχας.Μια σημαντική διάσταση αυτής τηςαποστασιοποίησης ήταν η στήριξη τηςιδέας ενός πολυπολικού κόσμου, απαλ-λαγμένου από τη λογική του ψυχρούπολέμου. Το περιβάλλον που διαμόρ-φωνε η πολιτική τής εκτόνωσης των εν-τάσεων στις σχέσεις ΗΠΑ-ΕΣΣ∆, ευνο-ούσε μια τέτοια τοποθέτηση. Ευνοϊκάεπίσης επιδρούσαν και οι προγραμματι-κές συμπτώσεις μεταξύ των δυτικώνΚΚ. Είχαν πραγματοποιηθεί πολλές δι-μερείς συναντήσεις μεταξύ τους, οιοποίες κατέληξαν σε μια συνάντηση κο-ρυφής στη Μαδρίτη το 1977, με τη συμ-μετοχή των ιταλών, γάλλων και ισπα-νών κομμουνιστών.

Η νέα ριζοσπαστικοποίηση

Στην ίδια κατεύθυνση ωθούσαν και οιεμφανείς πια αναχρονισμοί που εντοπί-ζονταν στη βουλγκάτα του μαρξισμού-λενινισμού. Για τη μεγάλη πλειονότητατων πολιτών ο πλουραλισμός των αντι-προσωπευτικών καθεστώτων ήταν ένακεκτημένο, καθώς πολιτικά και κοινω-νικά αισθανόταν να μετέχει στη λει-τουργία κρατών που δεν χαρακτήριζε ηστενότητα αντιλήψεων. Άλλωστε, νέεςμορφές ριζοσπαστικότητας αναπτύσ-σονται με αφετηρία το 1968 και στη συ-νέχεια στα επόμενα έτη: ανεξάρτητα ερ-γατικά κινήματα, φοιτητικές εξεγέρ-σεις, αναγέννηση φεμινιστικών κινημά-των, καθώς και οικολογικών και εναλ-λακτικών… Αποτελούν μάρτυρες μιαςκοινωνικοοικονομικής εξέλιξης, πουκάνει ακόμα πιο πολύπλοκη την «τα-

ξική κατάσταση».Οι παράγοντες αυτοί αναδεικνύουν

όσο ποτέ άλλοτε την αξία τής πρότασηςτου Γκράμσι, σύμφωνα με την οποία ηεπαναστατική στρατηγική στη ∆υτικήΕυρώπη θα έπρεπε να συνιστά ένα «πό-λεμο θέσεων» μάλλον παρά «κινή-σεων». Με άλλα λόγια, απαιτούσε μάλ-λον δουλειά μακράς πνοής μέσα στο σύ-νολο της κοινωνίας, παρά την προετοι-μασία της «μεγάλης νύχτας».

Συνοψίζοντας, οι δύο πυλώνες τουευρωκομμουνιστικού προσανατολισμούείναι ο νέος διεθνισμός, που δεν ευθυ-γραμμίζεται με τις μεγάλες δυνάμεις,και η δημοκρατική στρατηγική οικοδό-μησης του σοσιαλισμού. Στόχος, η χά-ραξη ενός «τρίτου δρόμου», που ξεπερ-νάει τις αποτυχίες και την ιστορική διά-σπαση του εργατικού κινήματος.

Πρόκειται για τη διάνοιξη ενός δρό-μου, μιας στρατηγικής που δεν είναιούτε η ρεφορμιστική διαχείριση του κα-πιταλισμού, ούτε η αυταρχική παρέκ-κλιση της «πρωτοπορίας» του προλετα-

ριάτου, που μετατράπηκε σε ολιγαρχία.

Οι θεωρητικοίτου ευρωκομμουνισμού

Αν και δεν είχαν άμεση επιρροή, ορι-σμένα έργα αριστερών διανοητών πρό-σφεραν τη θεωρητική στήριξη αυτούτου ρεύματος. Ένα από τα πιο χαρα-κτηριστικά βιβλία ήταν το έργο τουΝίκου Πουλαντζά «Κράτος, εξουσία,σοσιαλισμός». Χωρίς να εξομοιώνει τοσοβιετικό καθεστώς με τη σοσιαλδημο-κρατική πρακτική στα δυτικά καθε-στώτα, ο θεωρητικός αυτός που ήτανμέλος του ΚΚΕ Εσωτερικού, αναδει-κνύει, και στις δύο περιπτώσεις, τα εμ-πόδια που τίθενται στην παρέμβασητων λαϊκών μαζών, με τη βοήθεια κρα-τικών μηχανισμών που ο εκδημοκρατι-σμός τους έχει εγκαταλειφθεί.

Βέβαια, προηγήθηκαν άλλοι στηνανάπτυξη αυτού τύπου σκέψης στηνιστορία του ευρωπαϊκού σοσιαλισμού,κυρίως από το ρεύμα των αυστριακώνμαρξιστών με πρωταγωνιστή τον ΜαξΆντλερ, ο οποίος πρότεινε έναν επανα-στατικό δρόμο διακριτό από τη σοδιαλ-δημοκρατία και τον μπολσεβικισμό.

Η καινοτομία του ευρωκομμουνιστι-κού ρεύματος συνίσταται, λοιπόν, στηθέλησή του να συμπεριλάβει τους χει-ραφετητικούς αγώνες που εκτυλίσσον-ται έξω από τα αυστηρά προσδιορι-σμένα όρια των οικονομικών σχέσεων.Σύμφωνα με την Κριστίν Μπυσί-Γκλυξ-μάν και του Γκόραν Θερμπρόν, τα κοι-νωνικά κινήματα της εποχής μαρτυρούντην ύπαρξη μιας συγκρουσιακής σχέ-σης, που διατρέχει τις τάξεις και δενανάγεται στην ταξική πάλη.

Χρησιμοποιώντας ξανά τη γλώσσατου Γκράμσι, μιλούν για την ανάγκηενός «ιστορικού δημοκρατικού συνα-σπισμού», που δεν θα περιοριζότανστην εργατική τάξη, ούτε θα στηριζότανστις παλιές κεϊνσιανές συνταγές. Μεάλλα λόγια, ήδη από την εποχή εκείνη,η αριστερά είχε προειδοποιηθεί για τααδιέξοδα μιας πολιτικής που θα φυλά-κιζε τον αγώνα για τη χειραφέτηση σεένα ασφυκτικό πλαίσιο παραγωγισμούκαι εθνικο-κρατισμού.

Γιατί απέτυχεο ευρωκομμουνισμός

Στη διάρκεια της δεκαετίας 1970 ο ευ-

ΣΥΡΙΖΑ, Ποδέμος και η ευρωκ ομμουνιστική κληρονομιά

Λόγω της καταγωγής του, του πλουραλισμού του, της θέλησής του να αναλάβει τοκράτος για να το εκδημοκρατίσει και να συντονίσει την πολιτική και οικονομική κυ-ριαρχία του ελληνικού λαού, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι ούτε άκρα αριστερά ούτε σοσιαλδη-μοκρατία. Υπάρχουν, όμως, άλλα χαρακτηριστικά του κόμματος, που κάνουν πολλούςπαρατηρητές να αμφιβάλλουν αν θα μπορέσει να σπάσει τα δεσμά της λιτότητας κιακόμα περισσότερο αν θα μπορέσει να θέσει σε εφαρμογή μια διαδικασία κοινωνικούμετασχηματισμού.

Ορισμένες παρατηρήσεις

Από την άποψη αυτή, έχει σημασία να επισημάνουμε τη μικρή εμπειρία των ηγετώντου, τη μετριοπάθεια του λόγου του και την αβεβαιότητα για τη στρατηγική του έναντιτων αντιστάσεων της ΕΕ, καθώς και τον αύξοντα πρωσοποκεντρισμό γύρω από τονΤσίπρα σε βάρος της λαϊκής κινητοποίησης κ.λπ. Τα ίδια εμπόδια θα προκύψουν εξάλ-λου και στο δρόμο του Ποδέμος, αν αυτός ο πολιτικός σχηματισμός παραμείνει πρώ-τος στην πρόθεση ψήφου ενόψει των εκλογών στην Ισπανία. Πολλοί απ’ όσους ανήκουνστη μειοψηφία του κόμματος, ανησυχούν μήπως η επιδίωξη μιας εκλογικής νίκηςκάνει το κόμμα να χάσει από την οπτική του τη δουλειά μακράς πνοής που χρειάζεταιγια να ασκηθεί μια πραγματικά μετασχηματιστική εξουσία. Η ανησυχία αυτή στηρίζε-ται σε στοιχεία όπως η «καθετοποίηση» του μηχανισμού γύρω από τον Πάμπλο Ιγκλέ-σιας και το στρογγύλεμα του οικονομικού προγράμματός του. Να προσθέσουμε ότι όλαθα εξαρτηθούν επίσης από την ικανότητα των δύο πολιτικών σχηματισμών να συντο-νιστούν και να βρουν κι άλλους συμμάχους πέρα από τα εθνικά τους σύνορα. Οι παρα-

Στοιχεία ενός σύγχρονου σχεδίου

Υπάρχει κάποια κόκκινη κλωστή που ενώνει τοευρωκομμουνιστικό κίνημα της δεκαετίας 1970,με τη δυνατότητα που φαίνεται ναδιαμορφώνεται σήμερα για τη σύγχρονηριζοσπαστική αριστερά;

“

Η ΕΠΟΧΗ 8 Φεβρουαρίου 2015 3311ΘΕΩΡΙΑ

ρωκομμουνιστικός προσανατολισμόςσυζητήθηκε σε πολλά δυτικά ΚΚ. Στιςαρχές της δεκαετίας 1980, ωστόσο, ηδυναμική του φαινόταν ήδη μειωμένη.

Τα βλέμματα ήταν στραμμένα στηνΙταλία, την Ισπανία και τη Γαλλία. Τακόμματα στις χώρες αυτές είχαν σημαν-τικό βάρος και η κατάκτηση της εξου-σίας φαινόταν πιθανή σε χώρες όπου οεκδημοκρατισμός των καθεστώτων τηςδεξιάς εμφανιζόταν σαν αποφασιστικήςσημασίας διακύβευμα. Το Ιταλικό ΚΚδεν κατόρθωσε, ωστόσο, να συμμετά-σχει στην εξουσία παρά τον «ιστορικόσυμβιβασμό», στο πλαίσιο του οποίου ηταυτότητά του έχασε τη σαφήνειά της.Το Ισπανικό ΚΚ έχασε τη μάχη στιςκάλπες, κατόπιν διασπάστηκε, χωρίς ναμπορέσει να στηριχθεί στις λαϊκές κινη-τοποιήσεις τής μετά τον Φράνκο επο-χής. Τέλος, το Γαλλικό ΚΚ, αφού επέ-λεξε να προχωρήσει σε μια ταυτοτικήαναδίπλωση, δεν μπόρεσε ούτε να εμ-ποδίσει την προσαρμογή των σοσιαλι-στών στο νεοφιλελευθερισμό ούτε ναεπωφεληθεί από αυτή.

Για να καταλάβουμε την αποτυχίααυτή, θα πρέπει να καταφύγουμε καιστους εξωτερικούς παράγοντες πουεπέδρασαν, όπως η δομική κρίση πουπέρασε τότε ο καπιταλισμός ή η αναζω-πύρωση της έντασης μεταξύ ΗΠΑ-ΕΣΣ∆. Θα μπορούσε, πάντως, κάποιοςνα αντιτάξει ότι ο ευρωκομμουνισμόςόφειλε να απαντήσει σε αυτά ακριβώςτα προβλήματα. Πρέπει, λοιπόν, νασκύψουμε και στους εσωτερικούς πα-ράγοντες που έδρασαν, πολύ περισσό-τερο που τα κενά των διαφόρων τάσεωντου ευρωκομμουνισμού θα μπορούσαννα μας θυμίζουν ζητήματα που αντιμε-τωπίζει σήμερα η ευρωπαϊκή ριζοσπα-στική αριστερά.

Πρώτα απ’ όλα, μπορεί η αυτονόμησητων δυτικών ΚΚ από την ΕΣΣ∆ να απο-δείχθηκε σωτήρια, αλλά η θέληση ναχαραχθούν εθνικοί δρόμοι προς το σο-σιαλισμό έφερε τα κόμματα αυτά σε αν-τίθεση με το διεθνιστικό, δηλαδή παγ-κόσμιο, χαρακτήρα των κρίσεων τηςσύγχρονης εποχής. Η συνεργασία με-ταξύ των ΚΚ διαταρασσόταν συνέχειααπό τις διαφορές που υπήρχαν ανάμεσάτους, οι οποίες οφείλονταν στις ιδιαίτε-ρες κουλτούρες που δεν μπορούσαν νασυνομιλήσουν μεταξύ τους.

Κατά δεύτερον, η θέληση να συμφι-λιωθεί ξανά η κομμουνιστική παράδοσημε τη φιλελεύθερη δημοκρατία αποστα-

θεροποίησε τον ταυτοτικό πυρήνα τωνΚΚ, χωρίς αυτά να είναι προετοιμα-σμένα για κάτι τέτοιο.

Η ολοκληρωτική αποδοχή του ευρω-κομμουνιστικού προσανατολισμού προ-ϋπέθετε ένα aggiornamento δυνητικάσαρωτικό. Η αποδοχή του χωρίς ιδεο-λογική ή οργανωτική ανανέωση, ήτανεπόμενο να προκαλέσει πρόδηλη έλ-λειψη συνοχής. Το αποτέλεσμα ήταν νααναπτυχθούν διαμάχες μεταξύ των δια-φόρων τάσεων, οι οποίες έφτασαν με-ρικές φορές μέχρι τη διάσπαση.

Οι τάσεις του ευρωκομμουνισμού

Τέλος, οι ευρωκομμουνισμός δεν διέ-θετε ένα στέρεο δόγμα που να το μοιρά-ζονται όλοι. Η έλλειψή του οδήγησεστην ανάπτυξη διάφορων τάσεων μεδιαφορετικούς στρατηγικούς ορίζοντες.Η πιο αριστερή τάση πρότασσε τη συ-νάρθρωση της αντιπροσωπευτικής δη-μοκρατίας με διευρυμένους χώρους αυ-τοδιαχείρισης και θεωρούσε αναπόφευ-κτη τη στιγμή μιας αποφασιστικής σύγ-κρουσης με τις φιλοκαπιταλιστικές δυ-νάμεις. Η πιο δεξιά, δεν έπαιρνε στα σο-βαρά αυτή την υπόθεση ούτε ενδιαφε-ρόταν πραγματικά για τον εκδημοκρα-τισμό των κρατικών μηχανισμών.

Αν πάρουμε το παράδειγμα του Ιταλι-κού ΚΚ, που υπήρξε αιχμή του δόρατοςτου ευρωκομμουνισμού, ο ΤζόρτζιοΑμέντολα εκπροσωπούσε την πιο συν-τηρητική πτέρυγα, ενώ ο Πιέτρο Ινγ-κράο την αριστερή, που νοιαζόταν γιατην εσωτερική δημοκρατία και τοάνοιγμα στο φεμινισμό και την οικολο-γία. Ο Ενρίκο Μπερλιγκουέρ είχε μιαενδιάμεση θέση, οι αμφισημίες τήςοποίας λύθηκαν μετά το θάνατό του(1984), με τη μετακίνηση του κόμματόςτου όλο και περισσότερο προς το κέν-τρο, με τίμημα μια πρωτοφανή διάλυσητης ιταλικής κομμουνιστικής κουλτού-ρας.

Οι διανοούμενοι που αναφέραμε πιοπάνω, είχαν επισημάνει τα αδιέξοδα του«φιλελεύθερου-κυβερνητικού» ευρω-κομμουνισμού. Ο εγκλεισμός του στιςκρατικιστικές μορφές πολιτικής δεντου επέτρεψε να αρθρώσει από τα κάτωδημοκρατικά υποκείμενα ικανά να αμ-φισβητήσουν με αποτελεσματικό τρόποτη «γενικευμένη κυριαρχία». Ωστόσο,και οι αριστεροί ευρωκομμουνιστές δεναπέφυγαν κι αυτοί το στρατηγικό έλ-λειμμα. Αυτό τους καταλογίζουν οι πιοέγκυροι και ταυτόχρονα οξυδερκείς κρι-τικοί τους, κυρίως από τις τάξεις τωντροτσκιστών. Ο Ντανιέλ Μπενσαΐντ, γιαπαράδειγμα, επέκρινε τον Πουλαντζάγιατί δεν προσδιόριζε με θετικό τρόποτο δρόμο που ήθελε να χαράξει ανάμεσαστα αδιέξοδα που υποδείκνυε.

Ο γάλλος θεωρητικός εντόπιζε εδώέναν κίνδυνο, μια αδυναμία και μια έλ-λειψη κατανόησης του γεγονότος ότι τοσύγχρονο κράτος ενσάρκωνε το διαχω-ρισμό ανάμεσα στον πολίτη και τονιδιώτη, ο οποίος διαχωρισμός ενίσχυετην αλλοτρίωση των εργαζομένων μέσαστο καπιταλιστικό σύστημα. Με άλλαλόγια, ισχυριζόταν ότι ο «φετιχισμόςτης τυπικής δημοκρατίας» υπήρχε κίν-δυνος να διασφαλίσει το φετιχισμό τουεμπορεύματος.

Η σύγχρονη ριζοσπαστικήαριστερά

∆εν χρειάζεται να επιμείνουμε στιςέκδηλες διαφορές που υπάρχουν ανά-μεσα στη δεκαετία 1970 και την εποχήμας. Το διπολικό σχήμα που κυριαρ-χούσε τότε γεωπολιτικά, έχει αλλάξει.Στην περίοδο της ακμής του, το 1968,το εργατικό κίνημα συμπιέστηκε από τατριάντα χρόνια νεοφιλελευθερισμούπου ακολούθησαν. Αυτό εξηγεί γιατί οιαναφορές της ριζοσπαστικής αριστεράςστους εξωτερικούς παράγοντες μετατο-πίστηκαν (κυρίως προς την πλευρά τωνλατινοαμερικανικών εμπειριών και τουκινήματος για μια εναλλακτική παγκο-σμιοποίηση) και γιατί οι ορίζοντες τωνπροσδοκιών της σαφώς έχουν αναστα-λεί ως προς την ελπίδα του δημοκρατι-

κού σοσιαλισμού, που διατηρήθηκε γιασαράντα χρόνια.

Ωστόσο, κάποια ευρωκομμουνιστικήκληρονομιά είναι ευδιάκριτη στουςκόλπους της ριζοσπαστικής αριστεράς.Η θέληση προσαρμογής στις νέες συν-θήκες και το χειραφετητικό ιδανικό –ιδίως όσον αφορά την αριστερή τάσητου ρεύματος αυτού– είναι παρόντα στιςβασικές συνιστώσες αυτής της αναδυό-μενης πολιτικής οικογένειας.

Το σχέδιό τους χαρακτηρίζεται απόμια εναλλακτική νεωτερικότητα αντί-θετη προς κάθε μορφή «υποτελούςεναλλακτικότητας». Από εδώ προκύ-πτει και το βάρος που δίνουν στους αν-τικαπιταλιστικούς, αντιπατριαρχικούς,αντιρατσιστικούς αγώνες και τους αγώ-νες εναντίον του παραγωγισμού. Ο ερ-γατισμός έχει εξαλειφθεί και η κοινω-νική βάση τους είναι πιο ετερογενής,καθώς περιλαμβάνει και μεσοστρώματαεργαζόμενων διανοούμενων του δημό-σιου τομέα ή επισφαλώς εργαζόμενουςπου ωθούνται στο περιθώριο. Ο τρόποςοργάνωσής τους γίνεται πιο δημοκρατι-κός, πιο συναρθρωμένος με τα κοινω-νικά κινήματα, την αυτονομία τωνοποίων σέβονται.

Πολλοί αναλυτές επισημαίνουν τη γο-νιμοποίηση του Συνασπισμού, της κύ-ριας ιδρυτικής συνιστώσας του ΣΥΡΙΖΑ,από τη θεωρητική κουλτούρα του ευρω-κομμουνισμού. Η επιρροή που είχαν οιαναφορές στον Γκράμσι, τον Πουλαν-τζά και τον Ινγκράο στην πρώτη γενιάτων μελών του, μεταφέρθηκε στη γενιάτου Τσίπρα, που έχει έρθει σε επαφή μετα κινήματα της εναλλακτικής παγκο-σμιοποίησης, της υπεράσπισης των δι-καιωμάτων του ανθρώπου, αλλά και ταLGBT κινήματα.

* Ο Φαμπιέν Εσκαλονά διδάσκει πο-λιτικές επιστήμες στη Γκρενόμπλ,είναι συνεργάτης του ΕλεύθερουΠανεπιστημίου των Βρυξελλών καιειδικεύεται σε θέματα σχετικά μετην ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία.Το κείμενό του δημοσιεύτηκε στηγαλλική ιστοσελίδα Mediapart(www.mediapart fr.)

ΣΥΡΙΖΑ, Ποδέμος και η ευρωκ ομμουνιστική κληρονομιά

τηρήσεις αυτές οδηγούν στην επισήμανση ότι οι αντιθέσεις που δεν είχαν λυθεί στοπλαίσιο του ευρωκομμουνιστικού προσανατολισμού, θα επανέλθουν στο πλαίσιο τηςριζοσπαστικής αριστεράς, τόσο στο πεδίο της στρατηγικής ως προς τα ζητήματα τουεθνικού κράτους, όσο και στο πεδίο των σχέσεων με το ευρωπαϊκό «κράτος».

∆οκιμασία για τη ριζοσπαστική αριστερά

Γενικότερα, στην καρδιά της ριζοσπαστικής αριστεράς υπάρχει ως κληρονομιά τουευρωκομμουνισμού η άρνηση της περιθωριοποίησης και η κατανόηση του πλουραλι-στικού χαρακτήρα των κοινωνικών σχέσεων υποταγής που χρειάζεται να αποδομη-θούν. Βγαίνοντας, όμως, από μακρά περίοδο ήττας, δεν διαθέτει παρά μια ανολοκλή-ρωτη στρατηγική για τους εθνικούς και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, οι οποίοι υπάρ-χει κίνδυνος να απορροφήσουν τις αντιρρήσεις της. Αυτό ισχύει ακόμα περισσότερο,γιατί είναι μεγάλος ο πειρασμός να αφεθεί να καταλάβει το κενό που άφησε η σοσιαλ-δημοκρατία, καθώς η κρατικίστικη και κεϊνσιανή επανεκκίνηση της ανάπτυξης δεν βρί-σκεται στο ύψος των απαιτήσεων της δομικής κρίσης που βιώνουμε.

Από τη στιγμή που αυτή η κρίση ξέσπασε, η γεωπολιτική απεικόνιση του κόσμου, τουκαπιταλισμού και της ευρωζώνης βρίσκεται σε πλήρη διαταραχή, που δεν θα ξεπερα-στεί με ιδανικό τρόπο. Σ’ αυτή τη χαοτική φάση, η ανάδειξη ΣΥΡΙΖΑ (και ίσως του Πο-δέμος) στην εξουσία θα έχει αξία σαν δοκιμασία για τη ριζοσπαστική αριστερά. Με τηνέννοια αυτή η 25η Ιανουαρίου θα μπορούσε να μείνει στην ιστορία σαν το χρονικό ση-μείο που θα σηματοδοτεί την ενίσχυσή της ή την καθίζησή της.

•

Στοιχεία ενός σύγχρονου σχεδίου

Κυριακή 08-02-2015

Documents

Transcript of Κυριακή 08-02-2015