Κυριακή 20-07-2014

31
3341 Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Κυριακή 20 Ιουλίου 2014 • Αρ. φ. 1212 • 2 € ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ Ν. Βούτσης: Απέναντι στην κεντροαριστερή ανασυγκρότηση Στο ζήτημα του χρέους είμαστε ξεκάθαροι: ∆ιαγραφή του μεγαλύ- τερου μέρους σελ 7 ... Φ. Κουτεντάκης: Περιμένοντας την καλοσύνη των ξένων Η σχέση της κυβέρνησης με την τρόικα είναι πρωτίστως πολιτική και μετά οικονομική σελ 8-9 ... Χ. Χαραλαμπόπουλος: Το ποδόσφαιρο αποκαθίσταται στα γήπεδα των γειτονιών Τα σκάνδαλα που βγαίνουν στην επιφάνεια είναι απότοκα μιας άρ- ρωστης κοινωνίας σελ. 18, 19 Θ. Φωτίου: Φοβού τους Αιγιαλούς Θα υπερασπιστούμε τους τόπους της οικολογικής μας ουτοπίας και της πολιτιστικής ταυτότητας σελ. 16-17 ... Κ. Μελάς: Η αναδιάρθρωση των επιχειρήσεων στα χέρια των τραπεζών Η αλλαγή του πτωχευτικού δικαίου, βάση της κυοφορούμενης “λύσης” σελ. 9 Μ. Μπιλάρντ: Να αρνηθούμε κάθε συμβιβασμό με την απαξιωμένη σοσιαλδημοκρατία Η συμπρόεδρος του Αριστερού Κόμματος Γαλλίας μιλά στην Εποχή για τις πολιτικές εξελί- ξεις και τις πρωτοβουλίες της Αριστεράς σελ. 12, 13 Ενόσω υπάρχει πόλεμος ή Το ψωμί σε καιρό πολέμου Tης Γιασµίν* Ο ταν µεγαλώσω, θα ήθελα να ειδικευτώ στη µεταφυσική (ό,τι είναι πέρα από τη φύση) και ξέρετε γιατί; Γιατί νοµίζω πως η ίδια η Γάζα είναι πέρα από τη φύση, κι έχοντας αποκτήσει τόση εµ- πειρία πάνω στο θέµα απ’ τη ζωή µου εδώ, θα ήθελα να την µεταφέρω και στους άλλους. Το προσφυγικό στρατόπεδο της Σουζαΐγια βρίσκεται πάντα στην καρδιά των γεγονότων. Κάθε φορά που οι δυνάµεις κα- τοχής εισβάλλουν στη Γάζα, αρ- χίζουν από εδώ. Όταν άρχισε ο πόλεµος, οι άνθρωποι εγκατέ- ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 2 ∆είχνουν το δέντρο, κόβουν το δάσος... ΚΙΝΗΜΑ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΣΕ ΒΟΥΝΑ ΚΑΙ ΘΑΛΑΣΣΕΣ Το δέντρο είναι η υπόσχεση της ανάπτυξης. Το δάσος είναι αυτό που καταπατείται, καίγεται, λεηλατείται. Και η μνημονιακή κυβέρνηση αποφάσισε να εξαφανίσει τα δάση φυτεύοντας οικι- σμούς, τουριστικά χωριά και καταλύματα, γήπεδα γκολφ, τελε- φερίκ, φωτοβολταϊκά, μέχρι και πίστες μότο κρος! Ταυτόχρονα, όσα ορεινά καταφύγια είναι αυθαίρετα νομιμοποιούνται, ενώ όσα στρέμματα κάηκαν ή αποψιλώθηκαν αποχαρακτηρίζονται από δασική έκταση και άρα καταπατώνται «νόμιμα» πια. Ακόμα, στις επιτρεπόμενες εντός των δασών χρήσεις θα περιλαμβάνονται βιομηχανικές εγκαταστάσεις, ΧΥΤΑ, κεραίες ραδιοτηλεοπτικών μέσων, στρατόπεδα συγκέντρωσης για τους μετανάστες. Τέλος, στο νομοσχέδιο, στο οποίο ενσωματώνονται πολλές φωτογρα- φικές διατάξεις, τα δάση δίνονται βορρά σε επιχειρηματίες «επενδυτές», ενώ οι περιαστικές εκτάσεις προσφέρονται προς πολεοδόμηση σε συνεταιρισμούς. Χαράς ευαγγέλια, δηλαδή, για ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, εταιρίες real estate και μεγαλοιδιο- κτήτες γης. Και όλα αυτά, τα ντύνουν με τον μανδύα της ανά- πτυξης. Ότι δήθεν χαράσσουν έτσι το δρόμο της εξόδου από την κρίση. Όμως, το μόνο που κάνουν είναι να καταστρέφουν με δια- δικασίες fast track κάθε πνεύμονα ζωής, ώστε να ικανοποιήσουν τα προαπαιτούμενα της τρόικας και τις ορέξεις των επενδυτών. Στα σχέδια της κυβέρνησης είναι το περιβαλλοντοκτόνο αυτό νομοσχέδιο να ψηφιστεί εντός του Αυγούστου από το θερινό τμήμα της βουλής. Όμως, οι κινήσεις της μπορεί και πρέπει να είναι μετρημένες. Όπως αναγκάστηκε να αποσύρει την ιδιωτι- κοποίηση του νερού και να μεταθέσει για αργότερα το νομοσχέ- διο για τον αιγιαλό, έτσι και τώρα μπορεί να υποχρεωθεί σε υπο- χώρηση. Γι’ αυτό χρειάζεται, περισσότερο από ποτέ, η ανάπτυξη ενός ευρέως, κοινωνικού και πολιτικού, μαζικού και ανυποχώ- ρητου κινήματος που θα βάλει φρένο στις βλέψεις τις κυβέρνη- σης. Που θα διεκδικήσει το δημόσιο αγαθό της απόλαυσης του δάσους και του οξυγόνου. Που θα ανατρέψει τα σχέδια της στρε- βλής ανάπτυξης και θα βροντοφωνάξει ότι τα κέρδη δεν είναι πάνω ούτε από το περιβάλλον, ούτε από τον άνθρωπο. Αλληλεγγύη τώρα στην Παλαιστίνη Για μια ακόμη φορά τα παλαιστινιακή εδάφη γί- νονται θέατρο όπου εκτυλίσσονται σκηνές ντροπής για ολόκληρη την ανθρωπότητα. Το Ισ- ραήλ, εξαπέλυσε, το πρωί της Παρασκευής χερσαία επιχείρηση στη Λωρίδα της Γάζας. Μέχρι τώρα πάνω από 270 είναι νεκροί και 40.000 υπολογίζονται οι εκτοπισμένοι. Οι εργαζόμενοι στις εγκαταστάσεις της κινεζικής COSCO στο λιμάνι του Πει- ραιά, ξεκίνησαν τον αγώνα τους την Παρασκευή το πρωί. Κήρυξαν την πρώ- τη απεργία τους με αιτήματα στοιχει- ώδους εργασιακής δικαιοσύνης και εξα- σφάλισης. Η κινητοποίηση, ξεκίνησε ως στάση εργασίας, που μετά από συνέ- λευση αποφασίστηκε να συνεχιστεί μέ- χρι τη ∆ευτέρα, οπότε και θα προχωρή- σουν στη δημιουργία σωματείου. Τα αι- τήματα των εργαζομένων «μιλάνε» από μόνα τους για τις συνθήκες που επικρα- τούν στο λιμάνι. Χαμηλές αμοιβές, επι- σφαλείς συνθήκες εργασίας με αποτέ- λεσμα εργατικά ατυχήματα, απάνθρωπο ωράριο. «Η απεργία είναι δίκαιη, τα αιτήματα είναι αιτήματα στοιχειώδους εργασιακής δικαιοσύνης και εξασφάλισης», δήλωσε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Θοδωρής ∆ρί- τσας, διαβεβαιώνοντας παράλληλα για την ολόψυχη στήριξη του αγώνα τους. Στο πλευρό των απεργών βρίσκονται η ΟΜΥΛΕ, η Ένωση Λιμενεργατών, η ΠΕ- ΝΕΝ, το Εργατικό Κέντρο Πειραιά και πολλοί άλλοι φορείς οι οποίοι έχουν κατ΄ επανάληψη καταγγείλει αυτήν την απαράδεκτη πραγματικότητα. Σχετική ανακοίνωση εξέδωσε και ο ΣΥΡΙΖΑ, στην οποία καταγγέλλει ότι στο χώρο της COSCO, τον οποίο ο πρωθυπουργός πα- ρουσίαζε στις επισκέψεις του σαν τε- χνητό παράδεισο, στην πραγματικότητα, «ούτε θέσεις εργασίας δημιουργήθηκαν, ούτε οι επενδύσεις είχαν προστιθέμενη αξία για την ελληνική οικονομία». Η ΓΣΕΕ, δήλωσε ότι σε συνεργασία με την Ομοσπονδία Υπαλλήλων Λιμανιών Ελ- λάδος (ΟΜΥΛΕ), «θα υπερασπιστεί τα δι- καιώματα των εργαζομένων». Το ίδιο βράδυ η κυβέρνηση απάντησε με τον μόνο τρόπο που ξέρει: έστειλε τα ΜΑΤ να επιβάλουν την τάξη... Απεργία στην COSCO

description

Κυριακή 20-07-2014

Transcript of Κυριακή 20-07-2014

Page 1: Κυριακή 20-07-2014

3341

Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Κυριακή 20 Ιουλίου 2014 • Αρ. φ. 1212 • 2 €

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ

Ν. Βούτσης: Απέναντιστην κεντροαριστερήανασυγκρότησηΣτο ζήτημα του χρέους είμαστεξεκάθαροι: ∆ιαγραφή του μεγαλύ-τερου μέρους σελ 7

...Φ. Κουτεντάκης:Περιμένονταςτην καλοσύνη των ξένωνΗ σχέση της κυβέρνησης με τηντρόικα είναι πρωτίστως πολιτικήκαι μετά οικονομική σελ 8-9

...Χ. Χαραλαμπόπουλος:Το ποδόσφαιροαποκαθίσταταιστα γήπεδα των γειτονιώνΤα σκάνδαλα που βγαίνουν στηνεπιφάνεια είναι απότοκα μιας άρ-ρωστης κοινωνίας σελ. 18, 19

Θ. Φωτίου:Φοβού τους ΑιγιαλούςΘα υπερασπιστούμε τουςτόπους της οικολογικής μαςουτοπίας και της πολιτιστικήςταυτότητας σελ. 16-17

...Κ. Μελάς: Η αναδιάρθρωσητων επιχειρήσεων στα χέριατων τραπεζώνΗ αλλαγή του πτωχευτικούδικαίου, βάση της κυοφορούμενης“λύσης” σελ. 9

Μ. Μπιλάρντ:Να αρνηθούμε κάθεσυμβιβασμό μετην απαξιωμένησοσιαλδημοκρατίαΗ συμπρόεδρος του ΑριστερούΚόμματος Γαλλίας μιλά στηνΕποχή για τις πολιτικές εξελί-ξεις και τις πρωτοβουλίες τηςΑριστεράς σελ. 12, 13

Ενόσωυπάρχειπόλεμοςή Το ψωμί σεκαιρό πολέμουTης Γιασµίν*

Οταν µεγαλώσω, θαήθελα να ειδικευτώ στηµεταφυσική (ό,τι είναι

πέρα από τη φύση) και ξέρετεγιατί; Γιατί νοµίζω πως η ίδια ηΓάζα είναι πέρα από τη φύση,κι έχοντας αποκτήσει τόση εµ-πειρία πάνω στο θέµα απ’ τηζωή µου εδώ, θα ήθελα να τηνµεταφέρω και στους άλλους.

Το προσφυγικό στρατόπεδοτης Σουζαΐγια βρίσκεται πάνταστην καρδιά των γεγονότων.Κάθε φορά που οι δυνάµεις κα-τοχής εισβάλλουν στη Γάζα, αρ-χίζουν από εδώ. Όταν άρχισε οπόλεµος, οι άνθρωποι εγκατέ-

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 2

∆είχνουν το δέντρο,κόβουν το δάσος...

ΚΙΝΗΜΑ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΣΕ ΒΟΥΝΑ ΚΑΙ ΘΑΛΑΣΣΕΣ

Το δέντρο είναι η υπόσχεση της ανάπτυξης. Το δάσος είναιαυτό που καταπατείται, καίγεται, λεηλατείται. Και η μνημονιακήκυβέρνηση αποφάσισε να εξαφανίσει τα δάση φυτεύοντας οικι-σμούς, τουριστικά χωριά και καταλύματα, γήπεδα γκολφ, τελε-φερίκ, φωτοβολταϊκά, μέχρι και πίστες μότο κρος! Ταυτόχρονα,όσα ορεινά καταφύγια είναι αυθαίρετα νομιμοποιούνται, ενώ όσαστρέμματα κάηκαν ή αποψιλώθηκαν αποχαρακτηρίζονται απόδασική έκταση και άρα καταπατώνται «νόμιμα» πια. Ακόμα, στιςεπιτρεπόμενες εντός των δασών χρήσεις θα περιλαμβάνονταιβιομηχανικές εγκαταστάσεις, ΧΥΤΑ, κεραίες ραδιοτηλεοπτικώνμέσων, στρατόπεδα συγκέντρωσης για τους μετανάστες. Τέλος,στο νομοσχέδιο, στο οποίο ενσωματώνονται πολλές φωτογρα-φικές διατάξεις, τα δάση δίνονται βορρά σε επιχειρηματίες«επενδυτές», ενώ οι περιαστικές εκτάσεις προσφέρονται προςπολεοδόμηση σε συνεταιρισμούς. Χαράς ευαγγέλια, δηλαδή, γιαξενοδοχειακές επιχειρήσεις, εταιρίες real estate και μεγαλοιδιο-κτήτες γης. Και όλα αυτά, τα ντύνουν με τον μανδύα της ανά-

πτυξης. Ότι δήθεν χαράσσουν έτσι το δρόμο της εξόδου από τηνκρίση. Όμως, το μόνο που κάνουν είναι να καταστρέφουν με δια-δικασίες fast track κάθε πνεύμονα ζωής, ώστε να ικανοποιήσουντα προαπαιτούμενα της τρόικας και τις ορέξεις των επενδυτών.

Στα σχέδια της κυβέρνησης είναι το περιβαλλοντοκτόνο αυτόνομοσχέδιο να ψηφιστεί εντός του Αυγούστου από το θερινότμήμα της βουλής. Όμως, οι κινήσεις της μπορεί και πρέπει ναείναι μετρημένες. Όπως αναγκάστηκε να αποσύρει την ιδιωτι-κοποίηση του νερού και να μεταθέσει για αργότερα το νομοσχέ-διο για τον αιγιαλό, έτσι και τώρα μπορεί να υποχρεωθεί σε υπο-χώρηση. Γι’ αυτό χρειάζεται, περισσότερο από ποτέ, η ανάπτυξηενός ευρέως, κοινωνικού και πολιτικού, μαζικού και ανυποχώ-ρητου κινήματος που θα βάλει φρένο στις βλέψεις τις κυβέρνη-σης. Που θα διεκδικήσει το δημόσιο αγαθό της απόλαυσης τουδάσους και του οξυγόνου. Που θα ανατρέψει τα σχέδια της στρε-βλής ανάπτυξης και θα βροντοφωνάξει ότι τα κέρδη δεν είναιπάνω ούτε από το περιβάλλον, ούτε από τον άνθρωπο.

Αλληλεγγύητώρα στην

ΠαλαιστίνηΓια μια ακόμη φορά τα

παλαιστινιακή εδάφη γί-νονται θέατρο όπου

εκτυλίσσονται σκηνέςντροπής για ολόκληρη

την ανθρωπότητα. Το Ισ-ραήλ, εξαπέλυσε, το

πρωί της Παρασκευήςχερσαία επιχείρηση στη

Λωρίδα της Γάζας.Μέχρι τώρα πάνω από

270 είναι νεκροί και40.000 υπολογίζονται οι

εκτοπισμένοι.

Οι εργαζόμενοι στις εγκαταστάσειςτης κινεζικής COSCO στο λιμάνι του Πει-ραιά, ξεκίνησαν τον αγώνα τους τηνΠαρασκευή το πρωί. Κήρυξαν την πρώ-τη απεργία τους με αιτήματα στοιχει-ώδους εργασιακής δικαιοσύνης και εξα-σφάλισης. Η κινητοποίηση, ξεκίνησεως στάση εργασίας, που μετά από συνέ-λευση αποφασίστηκε να συνεχιστεί μέ-χρι τη ∆ευτέρα, οπότε και θα προχωρή-σουν στη δημιουργία σωματείου. Τα αι-τήματα των εργαζομένων «μιλάνε» απόμόνα τους για τις συνθήκες που επικρα-

τούν στο λιμάνι. Χαμηλές αμοιβές, επι-σφαλείς συνθήκες εργασίας με αποτέ-λεσμα εργατικά ατυχήματα, απάνθρωποωράριο.

«Η απεργία είναι δίκαιη, τα αιτήματαείναι αιτήματα στοιχειώδους εργασιακήςδικαιοσύνης και εξασφάλισης», δήλωσεο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Θοδωρής ∆ρί-τσας, διαβεβαιώνοντας παράλληλα γιατην ολόψυχη στήριξη του αγώνα τους.Στο πλευρό των απεργών βρίσκονται ηΟΜΥΛΕ, η Ένωση Λιμενεργατών, η ΠΕ-ΝΕΝ, το Εργατικό Κέντρο Πειραιά καιπολλοί άλλοι φορείς οι οποίοι έχουνκατ΄ επανάληψη καταγγείλει αυτήν τηναπαράδεκτη πραγματικότητα. Σχετικήανακοίνωση εξέδωσε και ο ΣΥΡΙΖΑ,στην οποία καταγγέλλει ότι στο χώρο τηςCOSCO, τον οποίο ο πρωθυπουργός πα-ρουσίαζε στις επισκέψεις του σαν τε-χνητό παράδεισο, στην πραγματικότητα,

«ούτε θέσεις εργασίας δημιουργήθηκαν,ούτε οι επενδύσεις είχαν προστιθέμενηαξία για την ελληνική οικονομία». ΗΓΣΕΕ, δήλωσε ότι σε συνεργασία με τηνΟμοσπονδία Υπαλλήλων Λιμανιών Ελ-λάδος (ΟΜΥΛΕ), «θα υπερασπιστεί τα δι-καιώματα των εργαζομένων». Το ίδιοβράδυ η κυβέρνηση απάντησε με τονμόνο τρόπο που ξέρει: έστειλε τα ΜΑΤ ναεπιβάλουν την τάξη...

Απεργίαστην COSCO

Page 2: Κυριακή 20-07-2014

22 Η ΕΠΟΧΗ 20 Ιουλίου 2014ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ

ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣΙδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών,Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.

Βλαχάβα 11 & Αθηνάς, 3ος όροφος,Αθήνα 105 51

ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3616702, 3619513 -3619514 • FAX: 3619610

Εκδότρια:Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού

Συνδρομές (σε ευρώ)• Εσωτερικού: 150 • Kύπρος: 250

• Ευρώπη: 250 • Λοιπός κόσμος: 250Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: ΣΤ’ Αθηνών

Αρ. Λογαριασμού: 72038528658ΙΒΑΝ GR

3801107200000072038528658ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ

Ηλεκτρονική ∆ιεύθυνση:[email protected]

www.epohi.grΚωδικός εντύπου: 3341

λειψαν τα σπίτια τους, επειδή η Σουζαΐγια θα δεχόταν επί-θεση, ως συνήθως. Και τι πιο φυσικό απ’ το ν’ αφήσουµεκι εµείς το σπίτι µας;

Όλοι προσπαθούσαν να πείσουν τον πατέρα µου να εγ-καταλείψει το σπίτι: τα αδέρφια µου τηλεφωνούσαν απότην Αλγερία, οι θείοι µου απ’ την Αµερική και οι θείοι µουαπό την Άγκυρα… Όλος ο κόσµος τον παρακαλούσε, αλλάαυτός ήταν αµετάπειστος. εν ήθελε να εγκαταλείψει τηΣουζαΐγια. Η µητέρα µου είχε ήδη αµπαλάρει όλα τα πράγ-µατα και επί τρεις µέρες ήµασταν επί ποδός, έτοιµοι γιααναχώρηση. Θέλαµε να πάµε στο σπίτι της αδερφής µου,επειδή εκεί πέρα θα ήµασταν πιο ασφαλείς.

Μετά από εξαντλητικές συζητήσεις, τελικά συµφώνησεκι ο πατέρας µου λέγοντας: «Πάτε εσείς κι έρχοµαι κιεγώ». Πώς µπορούσαµε να φύγουµε και να τον αφήσουµεµόνο; Η µητέρα µου, σκεπτόµενη πονηρά, έφυγε κι άφησετο ψωµί εκεί…. Και ξέρετε τι αξία έχει το ψωµί σε καιρόπολέµου! Μόλις φτάσαµε στο σπίτι της αδερφής µου, τουτηλεφώνησε: «Σαλµάν, ξεχάσαµε το ψωµί, φέρ’ το µας».Κι έτσι ο Σαλµάν έπεσε στην παγίδα: έφερε το ψωµί καιδεν τον αφήσαµε να ξαναφύγει…

Το επόµενο πρωί ξυπνήσαµε από µια βόµβα φωσφόρουπου γέµισε το δρόµο µε αναθυµιάσεις. Αρχίσαµε όλοι νακλαίµε…. ζεστά δάκρυα από το φώσφορο. Αλλά η βόµβαδεν ήταν τίποτα µπρος στους χλευασµούς του µπαµπά!«Σας το είχα πει ότι το καλύτερο που είχαµε να κάνουµεήταν να µέναµε στο σπίτι µας! Πουθενά δεν είναι καλύτερααπό το σπίτι σου!». Και συνέχισε έτσι…. Αυτό όµως πουέριξε λάδι στη φωτιά, ήταν ότι καταστράφηκαν από τουςβοµβαρδισµούς το τζαµί και το σπίτι δίπλα στο σπίτι τηςαδερφής µου. Φαντάζεστε, λοιπόν, την αντίδραση τουµπαµπά. Ήθελε να επιστρέψουµε αµέσως στο σπίτι µας,στο στρατόπεδο. Αλλά πριν καλά-καλά τελειώσει τα λόγιατου, κάποιος µας ειδοποίησε πως το διπλανό σπίτι από τοδικό µας στη Σουζαΐγια βοµβαρδίστηκε κι η πρόσοψη τουσπιτιού µας κατέρρευσε. Εκείνη τη στιγµή για πρώτηφορά, κοιτάξαµε όλοι τον πατέρα µου.

Μείναµε στης αδερφής µου. Ήτανε πια ξεκάθαρο σεόλους, πως, όπου κι αν βρίσκεται κανείς στη Γάζα, ενόσωυπάρχει πόλεµος, δεν µπορεί πουθενά να είναι σίγουρος.

Μετά τον πόλεµο άρχισα να περιποιούµαι τον εαυτό µουκαι να ντύνοµαι πάντα στην τρίχα, έτσι ώστε, αν πεθάνω,να πεθάνω τουλάχιστον όµορφη! Το µεγαλύτερο πρό-βληµα, όµως, θα ήταν να πέσει πάνω µου οβίδα, γιατί τότεθα γίνω εκατό κοµµάτια, και, όσο να πεις, θα προτιµούσανα πεθάνω ολόκληρη!

Να, λοιπόν, πού βρίσκονται η Γάζα και τα όνειρά της: ηµεγαλύτερη ευχή µας

έφτασε να ‘ναι το να πεθάνουµε έναν ωραίο θάνατο, κιόχι το να ζήσουµε µία ωραία ζωή!

* Από τη συνοικία Αλ Σουζάια (έτος γέννησης 1996).

***

Με πρωτοβουλία του Ashtar Theatre της Παλαιστίνης,από το Νοέµβριο 2009 µέχρι τον Απρίλιο 2010, στη Γάζα,32 µαθητές 13-17 ετών µε τη βοήθεια ενός θεατροπαιδα-γωγού και ενός ψυχολόγου επεξεργάστηκαν και κατέγρα-ψαν σε µορφή µονολόγων τις εµπειρίες, τις σκέψεις, τιςελπίδες, τα όνειρα και τους φόβους τους κατά τη διάρκειακαι µετά την εισβολή και τον πόλεµο το εκέµβριο 2008-Ια-νουάριο 2009. Η προσέγγιση έγινε µε τη βοήθεια τεχνικώντου Θεάτρου του Καταπιεσµένου του Αουγκούστο Μποάλ,της ραµατοθεραπείας και της Αφήγησης Παραµυθιών.

Ενόσωυπάρχει πόλεμοςή Το ψωμί σε καιρό πολέμουΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 1η ΣΕΛΙ∆Α

Του Νίκου Σερβετά

Μία ανακοίνωση που εξέ-δωσε το πρωί της Παρα-σκευής η Φατάχ, και ενώ

είχε αρχίσει πριν από μερικέςώρες η χερσαία επίθεση τουστρατού του Ισραήλ κατά τηςΓάζας, παρουσιάζει με τον πιοαπτό τρόπο την πραγματικήαιτία της νέας σφαγής στην Πα-λαιστίνη: «Μη κατηγορείτε τηΧαμάς, δεν φέρει ευθύνη για τηνεπίθεση. Αυτό που δεν θέλει τοΙσραήλ είναι η ένωση των Παλαι-στινίων». Η είδηση έγινε γνωστήαπό παλαιστίνιο διπλωμάτη καιπαρ’ όλο που δεν αναμεταδόθηκεαπό τα διεθνή μέσα ενημέρωσης–τα οποία δεν παραλείπουν ναμεταδίδουν με κάθε λεπτομέρειατις υποκριτικές δηλώσεις περί«αυτοσυγκράτησης και των δύοπλευρών»- επιβεβαιώθηκε με τονπιο σαφή τρόπο από τη στάσητης Παλαιστινιακής Αρχής.

Το Ισραήλ δεν χρειαζόταν ση-μαντική αφορμή για να εξαπολύ-σει τόσο βάρβαρη επίθεση στηΓάζα, πάντα βρίσκει κάτι αληθο-φανές για να επιβάλει την κυ-ριαρχία του, όταν το θέλει. Παρ’όλα αυτά τη βρήκε: Ήταν η άρ-νηση των Παλαιστινίων, κυρίωςτης Χαμάς, να δεχθούν το σχέδιομεσολάβησης που πρότεινε οπρόεδρος της Αιγύπτου –τοοποίο ελάχιστοι θα πρέπει ναείδαν ολόκληρο- προκειμένου νασταματήσει ο βομβαρδισμός τηςΓάζας που άρχισε με τον θάνατοτων νεαρών.

Επίθεση σε«φυλακισμένους»

«Είμαστε τρομοκρατημένοι.Όλη η οικογένειά μου ακούει τιςβόμβες να πέφτουν ολόγυρά μαςκαι φοβόμαστε ότι μπορούν ναμας χτυπήσουν ανά πάσα στιγμή.Αισθανόμαστε ότι δεν μπορούμενα κάνουμε τίποτα για να προ-στατεύσουμε τους εαυτούς μας.Τα πάντα βρίσκονται στα χέριατου Θεού. Η επέμβαση αναμενό-ταν, αλλά το πώς θα τελειώσειδεν είναι ξεκάθαρο.» είπε σε ξέ-νους δημοσιογράφους ο 60χρο-νος Γιούσεφ αλ-Χάγιεκ ένας απότους χιλιάδες παλαιστίνιους«φυλακισμένους» στη Λωρίδατης Γάζας. Η μεγάλη χερσαίαεπίθεση του ισραηλινού στρατού,είχε αρχίσει και αναμένονταν νακλιμακωθεί. Εκατοντάδες οι νε-κροί, πάνω από χίλιοι οι τραυμα-τίες Παλαιστίνιοι, οι περισσότε-ροι άμαχοι. Οι υποδομές στηΓάζα κατεστραμμένες, το 70%της Λωρίδας δεν έχει ηλεκτρικόρεύμα μετά την έναρξη της στρα-τιωτικής επιχείρησης. Το νερόβρόμικο, καθώς, όπως έγινε πρό-σφατα γνωστό, στους αγωγούςδιοχετεύει το Ισραήλ είτε από-βλητα είτε νερό από τη θάλασσα.

Κινήσεις απόγνωσης

Ο πρόεδρος της Παλαιστινια-κής Αρχής, Αχμούτ Αμπάς -γιατον οποίο το πιο κόσμιο χαρα-κτηριστικό που του προσάπτουν,παρ’ όλο που όλοι απ’ αυτόν πε-ριμένουν την λύση, είναι «ενδοτι-κός»- προσπαθεί να βρει σύμ-μαχο, όποιος κι αν είναι αυτός.Μετά τη συνάντηση του με τονπρόεδρο της Αιγύπτου, ΆμπντελΦάταχ αλ Σίσι, πήγε την Παρα-σκευή να συναντήσει, σχεδόν τοάλλο άκρο, τον πρωθυπουργότης Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν, οοποίος, σε αντίθεση με τον Σίνι,βλέπει το ρόλο και του ίδιουαλλά και της χώρας του στην πε-ριοχή να υποβαθμίζονται συνε-χώς και ξεχνάει τη γλώσσα τηςδιπλωματίας. Πριν από τη συ-νάντησή του με τον Αμπάς, κα-τήγγειλε το ρόλο της Αιγύπτουκαι του προέδρου της: «Ο Σίσιδεν διαφέρει από τους άλλουςστο Ισραήλ. Κι ο ίδιος ο Σίσιείναι ένας τύραννος», ανέφερε οΕρντογάν σε ξένους δημοσιογρά-φους στην Κωνσταντινούπολη. Ηδήλωση έγινε μετά την ανακοί-νωση του υπουργείου Εξωτερι-κών του Ισραήλ στην οποία ανα-φέρεται ότι η αστυνομία τηςΤουρκίας απέτυχε να προσφέρειεπαρκή προστασία τόσο στηνπρεσβεία της χώρας, όσο και στοισραηλινό προξενείο στην Κων-

σταντινούπολη, σε μια «κατά-φωρη παραβίαση των διπλωμα-τικών κανόνων». Στα γραφείατης διπλωματικής αντιπροσω-πείας του Ισραήλ είχαν πετάξει,νωρίτερα, πέτρες Τούρκοι διαδη-λωτές που διαμαρτύρονταν γιατην σφαγή στη Γάζα.

Επόμενη μέρα

Το Ισραήλ, από την πλευράτου, έχοντας αποθρασυνθεί πλή-ρως τόσο λόγω της υποστήριξηςπου έχει από όλο τον δυτικόκόσμο, των μέσων και των επιρ-ροών που διαθέτουν («δεν μουβγαίνει ούτε ένας κυβερνητικόςνα κάνει μια δήλωση για το Πα-λαιστινιακό» είπε σε κύκλο συ-ναδέλφων του, στα μέσα τηςεβδομάδας, έγκριτος έλληναςδημοσιογράφος που εργάζεταισε ένα από τα ονομαζόμενα με-γάλα μέσα ενημέρωσης) όσο καιλόγω της ατιμωρησίας όλα αυτάτα χρόνια για την κατοχή των πα-λαιστινιακών εδαφών και τις βι-αιότητες που έχει κάνει, παίρνειθέση για την «επόμενη μέρα».Τότε που ο χάρτης της ευρύτερηςπεριοχής της Μέσης Ανατολήςθα ξαναχαραχθεί, με τη δημιουρ-γία νέων κρατών κοσμικών ήθρησκευτικών. Και αυτό το κάνεισε βάρος ενός λαού που σύμ-φωνα με όλες τις ενδείξεις, οισχεδιασμοί δεν προβλέπουν γι’αυτόν χώρο για να ζήσει.

Στο νέο χάρτη δενυπάρχει Παλαιστίνη

«Μη κατηγορείτετη Χαμάς, δεν φέρειευθύνη για την επί-θεση. Αυτό που δεν

θέλει το Ισραήλείναι η ένωση των

Παλαιστινίων».

Page 3: Κυριακή 20-07-2014

22 Η ΕΠΟΧΗ 20 Ιουλίου 2014ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ

ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣΙδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών,Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.

Βλαχάβα 11 & Αθηνάς, 3ος όροφος,Αθήνα 105 51

ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3616702, 3619513 -3619514 • FAX: 3619610

Εκδότρια:Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού

Συνδρομές (σε ευρώ)• Εσωτερικού: 150 • Kύπρος: 250

• Ευρώπη: 250 • Λοιπός κόσμος: 250Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: ΣΤ’ Αθηνών

Αρ. Λογαριασμού: 72038528658ΙΒΑΝ GR

3801107200000072038528658ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ

Ηλεκτρονική ∆ιεύθυνση:[email protected]

www.epohi.grΚωδικός εντύπου: 3341

λειψαν τα σπίτια τους, επειδή η Σουζαΐγια θα δεχόταν επί-θεση, ως συνήθως. Και τι πιο φυσικό απ’ το ν’ αφήσουµεκι εµείς το σπίτι µας;

Όλοι προσπαθούσαν να πείσουν τον πατέρα µου να εγ-καταλείψει το σπίτι: τα αδέρφια µου τηλεφωνούσαν απότην Αλγερία, οι θείοι µου απ’ την Αµερική και οι θείοι µουαπό την Άγκυρα… Όλος ο κόσµος τον παρακαλούσε, αλλάαυτός ήταν αµετάπειστος. εν ήθελε να εγκαταλείψει τηΣουζαΐγια. Η µητέρα µου είχε ήδη αµπαλάρει όλα τα πράγ-µατα και επί τρεις µέρες ήµασταν επί ποδός, έτοιµοι γιααναχώρηση. Θέλαµε να πάµε στο σπίτι της αδερφής µου,επειδή εκεί πέρα θα ήµασταν πιο ασφαλείς.

Μετά από εξαντλητικές συζητήσεις, τελικά συµφώνησεκι ο πατέρας µου λέγοντας: «Πάτε εσείς κι έρχοµαι κιεγώ». Πώς µπορούσαµε να φύγουµε και να τον αφήσουµεµόνο; Η µητέρα µου, σκεπτόµενη πονηρά, έφυγε κι άφησετο ψωµί εκεί…. Και ξέρετε τι αξία έχει το ψωµί σε καιρόπολέµου! Μόλις φτάσαµε στο σπίτι της αδερφής µου, τουτηλεφώνησε: «Σαλµάν, ξεχάσαµε το ψωµί, φέρ’ το µας».Κι έτσι ο Σαλµάν έπεσε στην παγίδα: έφερε το ψωµί καιδεν τον αφήσαµε να ξαναφύγει…

Το επόµενο πρωί ξυπνήσαµε από µια βόµβα φωσφόρουπου γέµισε το δρόµο µε αναθυµιάσεις. Αρχίσαµε όλοι νακλαίµε…. ζεστά δάκρυα από το φώσφορο. Αλλά η βόµβαδεν ήταν τίποτα µπρος στους χλευασµούς του µπαµπά!«Σας το είχα πει ότι το καλύτερο που είχαµε να κάνουµεήταν να µέναµε στο σπίτι µας! Πουθενά δεν είναι καλύτερααπό το σπίτι σου!». Και συνέχισε έτσι…. Αυτό όµως πουέριξε λάδι στη φωτιά, ήταν ότι καταστράφηκαν από τουςβοµβαρδισµούς το τζαµί και το σπίτι δίπλα στο σπίτι τηςαδερφής µου. Φαντάζεστε, λοιπόν, την αντίδραση τουµπαµπά. Ήθελε να επιστρέψουµε αµέσως στο σπίτι µας,στο στρατόπεδο. Αλλά πριν καλά-καλά τελειώσει τα λόγιατου, κάποιος µας ειδοποίησε πως το διπλανό σπίτι από τοδικό µας στη Σουζαΐγια βοµβαρδίστηκε κι η πρόσοψη τουσπιτιού µας κατέρρευσε. Εκείνη τη στιγµή για πρώτηφορά, κοιτάξαµε όλοι τον πατέρα µου.

Μείναµε στης αδερφής µου. Ήτανε πια ξεκάθαρο σεόλους, πως, όπου κι αν βρίσκεται κανείς στη Γάζα, ενόσωυπάρχει πόλεµος, δεν µπορεί πουθενά να είναι σίγουρος.

Μετά τον πόλεµο άρχισα να περιποιούµαι τον εαυτό µουκαι να ντύνοµαι πάντα στην τρίχα, έτσι ώστε, αν πεθάνω,να πεθάνω τουλάχιστον όµορφη! Το µεγαλύτερο πρό-βληµα, όµως, θα ήταν να πέσει πάνω µου οβίδα, γιατί τότεθα γίνω εκατό κοµµάτια, και, όσο να πεις, θα προτιµούσανα πεθάνω ολόκληρη!

Να, λοιπόν, πού βρίσκονται η Γάζα και τα όνειρά της: ηµεγαλύτερη ευχή µας

έφτασε να ‘ναι το να πεθάνουµε έναν ωραίο θάνατο, κιόχι το να ζήσουµε µία ωραία ζωή!

* Από τη συνοικία Αλ Σουζάια (έτος γέννησης 1996).

***

Με πρωτοβουλία του Ashtar Theatre της Παλαιστίνης,από το Νοέµβριο 2009 µέχρι τον Απρίλιο 2010, στη Γάζα,32 µαθητές 13-17 ετών µε τη βοήθεια ενός θεατροπαιδα-γωγού και ενός ψυχολόγου επεξεργάστηκαν και κατέγρα-ψαν σε µορφή µονολόγων τις εµπειρίες, τις σκέψεις, τιςελπίδες, τα όνειρα και τους φόβους τους κατά τη διάρκειακαι µετά την εισβολή και τον πόλεµο το εκέµβριο 2008-Ια-νουάριο 2009. Η προσέγγιση έγινε µε τη βοήθεια τεχνικώντου Θεάτρου του Καταπιεσµένου του Αουγκούστο Μποάλ,της ραµατοθεραπείας και της Αφήγησης Παραµυθιών.

Ενόσωυπάρχει πόλεμοςή Το ψωμί σε καιρό πολέμουΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 1η ΣΕΛΙ∆Α

Του Νίκου Σερβετά

Μία ανακοίνωση που εξέ-δωσε το πρωί της Παρα-σκευής η Φατάχ, και ενώ

είχε αρχίσει πριν από μερικέςώρες η χερσαία επίθεση τουστρατού του Ισραήλ κατά τηςΓάζας, παρουσιάζει με τον πιοαπτό τρόπο την πραγματικήαιτία της νέας σφαγής στην Πα-λαιστίνη: «Μη κατηγορείτε τηΧαμάς, δεν φέρει ευθύνη για τηνεπίθεση. Αυτό που δεν θέλει τοΙσραήλ είναι η ένωση των Παλαι-στινίων». Η είδηση έγινε γνωστήαπό παλαιστίνιο διπλωμάτη καιπαρ’ όλο που δεν αναμεταδόθηκεαπό τα διεθνή μέσα ενημέρωσης–τα οποία δεν παραλείπουν ναμεταδίδουν με κάθε λεπτομέρειατις υποκριτικές δηλώσεις περί«αυτοσυγκράτησης και των δύοπλευρών»- επιβεβαιώθηκε με τονπιο σαφή τρόπο από τη στάσητης Παλαιστινιακής Αρχής.

Το Ισραήλ δεν χρειαζόταν ση-μαντική αφορμή για να εξαπολύ-σει τόσο βάρβαρη επίθεση στηΓάζα, πάντα βρίσκει κάτι αληθο-φανές για να επιβάλει την κυ-ριαρχία του, όταν το θέλει. Παρ’όλα αυτά τη βρήκε: Ήταν η άρ-νηση των Παλαιστινίων, κυρίωςτης Χαμάς, να δεχθούν το σχέδιομεσολάβησης που πρότεινε οπρόεδρος της Αιγύπτου –τοοποίο ελάχιστοι θα πρέπει ναείδαν ολόκληρο- προκειμένου νασταματήσει ο βομβαρδισμός τηςΓάζας που άρχισε με τον θάνατοτων νεαρών.

Επίθεση σε«φυλακισμένους»

«Είμαστε τρομοκρατημένοι.Όλη η οικογένειά μου ακούει τιςβόμβες να πέφτουν ολόγυρά μαςκαι φοβόμαστε ότι μπορούν ναμας χτυπήσουν ανά πάσα στιγμή.Αισθανόμαστε ότι δεν μπορούμενα κάνουμε τίποτα για να προ-στατεύσουμε τους εαυτούς μας.Τα πάντα βρίσκονται στα χέριατου Θεού. Η επέμβαση αναμενό-ταν, αλλά το πώς θα τελειώσειδεν είναι ξεκάθαρο.» είπε σε ξέ-νους δημοσιογράφους ο 60χρο-νος Γιούσεφ αλ-Χάγιεκ ένας απότους χιλιάδες παλαιστίνιους«φυλακισμένους» στη Λωρίδατης Γάζας. Η μεγάλη χερσαίαεπίθεση του ισραηλινού στρατού,είχε αρχίσει και αναμένονταν νακλιμακωθεί. Εκατοντάδες οι νε-κροί, πάνω από χίλιοι οι τραυμα-τίες Παλαιστίνιοι, οι περισσότε-ροι άμαχοι. Οι υποδομές στηΓάζα κατεστραμμένες, το 70%της Λωρίδας δεν έχει ηλεκτρικόρεύμα μετά την έναρξη της στρα-τιωτικής επιχείρησης. Το νερόβρόμικο, καθώς, όπως έγινε πρό-σφατα γνωστό, στους αγωγούςδιοχετεύει το Ισραήλ είτε από-βλητα είτε νερό από τη θάλασσα.

Κινήσεις απόγνωσης

Ο πρόεδρος της Παλαιστινια-κής Αρχής, Αχμούτ Αμπάς -γιατον οποίο το πιο κόσμιο χαρα-κτηριστικό που του προσάπτουν,παρ’ όλο που όλοι απ’ αυτόν πε-ριμένουν την λύση, είναι «ενδοτι-κός»- προσπαθεί να βρει σύμ-μαχο, όποιος κι αν είναι αυτός.Μετά τη συνάντηση του με τονπρόεδρο της Αιγύπτου, ΆμπντελΦάταχ αλ Σίσι, πήγε την Παρα-σκευή να συναντήσει, σχεδόν τοάλλο άκρο, τον πρωθυπουργότης Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν, οοποίος, σε αντίθεση με τον Σίνι,βλέπει το ρόλο και του ίδιουαλλά και της χώρας του στην πε-ριοχή να υποβαθμίζονται συνε-χώς και ξεχνάει τη γλώσσα τηςδιπλωματίας. Πριν από τη συ-νάντησή του με τον Αμπάς, κα-τήγγειλε το ρόλο της Αιγύπτουκαι του προέδρου της: «Ο Σίσιδεν διαφέρει από τους άλλουςστο Ισραήλ. Κι ο ίδιος ο Σίσιείναι ένας τύραννος», ανέφερε οΕρντογάν σε ξένους δημοσιογρά-φους στην Κωνσταντινούπολη. Ηδήλωση έγινε μετά την ανακοί-νωση του υπουργείου Εξωτερι-κών του Ισραήλ στην οποία ανα-φέρεται ότι η αστυνομία τηςΤουρκίας απέτυχε να προσφέρειεπαρκή προστασία τόσο στηνπρεσβεία της χώρας, όσο και στοισραηλινό προξενείο στην Κων-

σταντινούπολη, σε μια «κατά-φωρη παραβίαση των διπλωμα-τικών κανόνων». Στα γραφείατης διπλωματικής αντιπροσω-πείας του Ισραήλ είχαν πετάξει,νωρίτερα, πέτρες Τούρκοι διαδη-λωτές που διαμαρτύρονταν γιατην σφαγή στη Γάζα.

Επόμενη μέρα

Το Ισραήλ, από την πλευράτου, έχοντας αποθρασυνθεί πλή-ρως τόσο λόγω της υποστήριξηςπου έχει από όλο τον δυτικόκόσμο, των μέσων και των επιρ-ροών που διαθέτουν («δεν μουβγαίνει ούτε ένας κυβερνητικόςνα κάνει μια δήλωση για το Πα-λαιστινιακό» είπε σε κύκλο συ-ναδέλφων του, στα μέσα τηςεβδομάδας, έγκριτος έλληναςδημοσιογράφος που εργάζεταισε ένα από τα ονομαζόμενα με-γάλα μέσα ενημέρωσης) όσο καιλόγω της ατιμωρησίας όλα αυτάτα χρόνια για την κατοχή των πα-λαιστινιακών εδαφών και τις βι-αιότητες που έχει κάνει, παίρνειθέση για την «επόμενη μέρα».Τότε που ο χάρτης της ευρύτερηςπεριοχής της Μέσης Ανατολήςθα ξαναχαραχθεί, με τη δημιουρ-γία νέων κρατών κοσμικών ήθρησκευτικών. Και αυτό το κάνεισε βάρος ενός λαού που σύμ-φωνα με όλες τις ενδείξεις, οισχεδιασμοί δεν προβλέπουν γι’αυτόν χώρο για να ζήσει.

Στο νέο χάρτη δενυπάρχει Παλαιστίνη

«Μη κατηγορείτετη Χαμάς, δεν φέρειευθύνη για την επί-θεση. Αυτό που δεν

θέλει το Ισραήλείναι η ένωση των

Παλαιστινίων».

Page 4: Κυριακή 20-07-2014

Η ΕΠΟΧΗ 20 Ιουλίου 2014 33ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Ηπρώτη επαφή της κυβέρνησης μετην αντιπροσωπία της τρόικας,της οποίας το έργο ονομάστηκε

«τεχνικό» ή έστω ενημερωτικό, πάντωςόχι ελεγκτικό και ουσιαστικό, δοκίμασεδραματικά την ευστάθεια των κυβερνη-τικών σχεδιασμών και περιόρισε τις στο-χεύσεις τους. Τεχνική ή όχι αυτή η επί-σκεψη είχε τρεις σημαντικές επιπτώ-σεις.

Η πρώτη, είναι ότι απ’ όλο το σχέδιο,που μερικές φορές και σε στιγμές ευφο-ρίας, λεγόταν ότι αποβλέπει στη διαφο-ροποίηση του μείγματος της ασκούμενηςοικονομικής πολιτικής, αυτό που απέ-μεινε είναι η διεκδίκηση μόνο κάποιωνπεριορισμένων φοροελαφρύνσεων και ηαύξηση των δόσεων των ληξιπρόθεσμωνοφειλών.

Η δεύτερη, είναι ότι η κυβέρνηση μετον άσκεφτο βερμπαλισμό της, έδωσε τοέδαφος στους τροικανούς και άλλουςευρωπαίους αξιωματούχους να θέσουνεπιτακτικά στο τραπέζι την υλοποίησηόλων των καθυστερημένων προαπαιτού-μενων και δεσμεύσεων. Η τρίτη, είναι ηπρόκληση διαφωνιών στο κυβερνητικόστρατόπεδο με πιο σπουδαία αυτή με-ταξύ του ΠΑΣΟΚ και Ν∆. Παρά το ότιαυτές έχουν έντονο το δημαγωγικό στοι-χείο, από πλευράς Βενιζέλου, εντούτοιςδεν πρέπει να περάσουν απαρατήρητεςως κίνηση στην πολιτική σκακιέρα. Γι’αυτό και καταβλήθηκε μεγάλη προσπά-θεια «να μαζευτεί».

«Επιστρέψτε στο πρόγραμμα»!

Τελικά, αυτό που προκύπτει είναι ότιη κυβέρνηση ελπίζει τώρα σε χλιαρέςφοροελαφρύνσεις που μάλιστα πληρώ-νει αδρά! Εξ υπαρχής, είναι αλήθεια, τοκύριο σημείο προς διερεύνηση ήταν ηστάση της τρόικας έναντι των κυβερνη-τικών σχεδιασμών. Όσοι νόμιζαν ότι ηκυβέρνηση θα έχει μία πρώτη θετικήστάση από τους πιστωτές, έπεσαν έξω.Οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι, αντί-θετα, βρέθηκαν μπροστά στην εξαιρε-τικά σκληρή στάση που συνοψίζεταιστην εντολή «επιστρέψτε στο πρό-γραμμα»! Όλα τα περί του ότι «η τρόικαδεν μας μετράει καλά» και «όταν απο-δειχθεί ότι έχουμε δίκιο θα δεχθεί τις θέ-σεις μας» αποδείχτηκαν παλάτια στηνάμμο. Προς το παρόν, δεν φαίνεται ναεπηρεάζει τη στάση της τρόικας και ηεπίκληση από την κυβέρνηση για το ότι«ο ΣΥΡΙΖΑ έρχεται»! ∆εν υπάρχουν στοι-χεία, προς το παρόν, πού να προϊδεάζουνγια το ένα ή το άλλο. Αλλά ακόμη και ανοι δανειστές της χώρας έχουν κατά νουνα γίνουν πιο ελαστικοί, αυτό θα γίνειπολύ αργότερα και αφού πρώτα έχουν

υλοποιηθεί οι δεσμεύσεις και ιδίως οι«μεταρρυθμίσεις».

Αυτό είναι που δημιουργεί και το μεί-ζον πολιτικό πρόβλημα για την κυβέρ-νηση, καθώς βρίσκεται, μετά τις εκλογέςμπροστά σε ένα αναπτυσσόμενο –έστωκαι ανισομερώς– κίνημα και μια αξιωμα-τική αντιπολίτευση πιο αποφασισμένηνα αντιπαρατεθεί στην κυβερνητική πο-λιτική, με πιο δυναμική στάση. Η μενΝ∆, ως φαίνεται, ιδίως ο κ. Αντ. Σαμα-ράς, επανέρχεται στην επιλογή της πλή-ρους ικανοποίησης των απαιτήσεων τηςτρόικας, ως το μόνο κλειδί που θα ανοί-ξει την πόρτα των διαβουλεύσεων για τηρύθμιση του χρέους.

Ο κ. Βενιζέλος, αντίθετα, φοβούμενοςότι οι εκλογές εντός φθινοπώρου είναιένα πολύ πιθανό ενδεχόμενο, αντιμετω-πίζοντας και σοβαρά εσωκομματικάπροβλήματα, αναζητά τρόπους διαφορο-ποίησης από την Ν∆. Το ΠΑΣΟΚ, είναιαλήθεια, δεν έχει τίποτε στα χέρια του ναστηριχθεί, αν προκύψουν εκλογές καικανείς δεν μπορεί να αποκλήσει εκείνητη στιγμή, αντί να δοθεί κομματικόςαγώνας επιβίωσης, να προκύψουν έντο-νες κεντρόφυγες τάσεις, ακόμη και αν-τιηγετικές.

Αντίθετα, ο κ. Σαμαράς έχει ένα ικανόπεριθώριο να εμφανισθεί ως ηγέτης τουμεγάλου κόμματος της αστικής τάξηςτης χώρας, ως ο μόνος που μπορεί ναδιαπραγματευθεί με τους δανειστές καινα αντιμετωπίσει τον ΣΥΡΙΖΑ. Είναι χα-ρακτηριστική η δήλωση της κυβερνητι-κής εκπροσώπου της Ν∆, της κ. ΜισέλΑσημακοπούλου ότι «το ενδεχόμενοπρόωρων εκλογών είναι απίθανο και κα-ταστροφικό». Ξέρει, εντούτοις, η Ν∆ ότιπλέον τόσο η καταστροφολογία με

στόχο τον ΣΥΡΙΖΑ, όσο και η επιλογή τουαυταρχισμού και της καταστολής δενείναι πλέον αποτελεσματικά όπλα, έχουναχρηστευθεί.

Ο κ. Σόιμπλε προειδοποιεί...τη Γαλλία

Ο πρωθυπουργός επιστρέφοντας απότο ταξίδι του στην Ευρώπη, ασφαλώς,κατάλαβε ότι το κλίμα εκεί δεν είναι κα-θόλου ευνοϊκό. Η συνάντησή του με τηνκ. Α. Μέρκελ, σημαντική γι’ αυτόν ασφα-λώς, όχι μόνο δεν φάνηκε να απέδωσεκάτι θετικό, αλλά αντίθετα η συνομιλή-τρια του έθεσε δύσκολα ερωτήματα γιατην πορεία υλοποίησης του προγράμμα-τος. Και από τη συνάντηση με τον κ. Ρέν-τσι απέφυγαν να κοινοποιήσουν συζητή-σεις, που ασφαλώς θα έκαναν, σχετικάμε τις προσπάθειες χαλάρωσης της λιτό-τητας στην Ευρώπη. Οι δηλώσεις του κ.Σόιμπλε την Παρασκευή στο ραδιόφωνοDeutschlanelfund ότι είναι αντίθετος στονα δοθεί περισσότερος χρόνος στη Γαλ-λία για να μειώσει το δημοσιονομικό τηςέλλειμμα, σημειώνοντας μάλιστα εμφα-τικά πως οι δημοσιονομικοί κανόνες τηςΕΕ δεν θα πρέπει να χαλαρώσουν για τηΓαλλία είναι χαρακτηριστικές. ∆ιότιαυτό, πρόσθεσε, θα επηρέαζε την εύ-θραυστη εμπιστοσύνη για την οικονομίατης ευρωζώνης.Όσο για το ενδεχόμενονα επιλέγει ο Γάλλος –σοσιαλιστής– κ.Μοσκοβισί στη θέση του κ. Όλι Ρεν ανέ-φερε πως δεν γνωρίζει το εάν ο διορι-σμός του Γάλλου σε αυτή τη σημαντικήθέση θα έδινε την παρούσα στιγμή τοσωστό μήνυμα. Επιχειρηματολογώνταςυπέρ της θέσης αυτής σημείωσε πως ηΓαλλία έχει ήδη λάβει διπλή παράταση

για να μειώσει το έλλειμμά της. Προκύπτει από αυτά, άραγε, ότι θα

είναι ήπια η αξιολόγηση που θα αρχίσειστα μέσα Σεπτεμβρίου; Ή ότι η διαβού-λευση για το χρέος θα είναι μια εύκοληυπόθεση; Η μεγάλη ελπίδα της κυβέρνη-σης να απαλλαχθεί από το μνημόνιο καιτους συνοδούς ελέγχους το καλό είναι ναπεριορισθεί. Μία ανταπόκριση της «WallStreet Journal» από τις Βρυξέλλες είναιδιαφωτιστική. «Οι διεθνείς δανειστέςτης Ελλάδας εξετάζουν το πώς θα συν-δέσουν μια ελάφρυνση του χρέους γιατην Αθήνα με τις μεταρρυθμίσεις, σε μιαπροσπάθεια να συνεχίσουν να ελέγχουντις οικονομικές πολιτικές της χώραςμετά τη λήξη του προγράμματος διάσω-σης» μεταδίδει η ανταποκρίτριά της.

Ο ΣΥΡΙΖΑ παρεμβαίνει

Ο ΣΥΡΙΖΑ, ασφαλώς, δεν παρακολου-θεί τις εξελίξεις, παρεμβαίνει. Παρεμ-βαίνει και ορίζει συχνά και την ατζέντα.Τις πρωτοβουλίες γα τις φυλακές τύπουΓ και την ∆ΕΗ, διαδέχθηκε πιο επεξερ-γασμένη, ακόμη, η πρωτοβουλία για τονΑιγιαλό. Θα ακολουθήσουν κι άλλες,προφανώς. Η ίδια η κατεύθυνση είναιαυτή που λύνει και τα ζητήματα πουέχουν τεθεί, για το πού ρίχνει ένα αρι-στερό κόμμα το βάρος των πρωτοβου-λιών του, στο κοινωνικό ή το πολιτικόπεδίο. Μα ασφαλώς και στα δύο, όπωςακριβώς τώρα.

Μια σειρά γεγονότα, τον τελευταίοκαιρό, σημειώναμε και στο προηγούμενοφύλλο της «Εποχής», ενισχύουν την επι-χειρηματολογία του ΣΥΡΙΖΑ να επιδιώ-κει την αυτοδυναμία, χωρίς αυτό να υπο-δηλώνει και όποια τάση αλαζονείας. Ηεργασία, παράλληλα μ’ αυτό το στόχο, νασυγκροτείται η συμμαχία των πολιτικώνκαι κοινωνικών δυνάμεων που θα ανα-τρέψει την πολιτική των μνημονίων, δενπρέπει να παραμεληθεί, δεν παραμελεί-ται. Η απάντηση του Αλέξη Τσίπρα στηνεπιταγή της ∆ΗΜΑΡ είναι ένας αψευδήςμάρτυρας, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ διατυπώνονταςτην άποψή του για την κεντροαριστεράκαι καθορίζοντας απόλυτα σαφή πλαί-σιο για το διάλογο, δεν υποτιμά ούτε πα-ραβλέπει καμία δυνατότητα και δύναμηπου θα μπορούσε να συμβάλλει στονκύριο στόχο, που8 συνάμα συνιστά καικαθήκον έναντι του χειμαζόμενων λαϊ-κών τάξεων.

Παύλος ∆. Κλαυδιανός

Ολίγες ελαφρύνσεις,πληρωμένες αδρά...

Οι κυβερνητικοί αξιωμα-τούχοι, βρέθηκαν μπρο-στά στην εξαιρετικάσκληρή στάση που συνο-ψίζεται στην εντολή“επιστρέψτε στο πρό-γραμμα”! Όλα τα περί τουότι “η τρόικα δεν μας με-τράει καλά” αποδείχτη-καν αστήρικτες υπερβο-λές.

∆εν είναι, πλέον, αήττητοιΜετά την υποχώρηση της κυβέρνησης από το σχέδιό της να ιδιωτικοποιήσει το νερό, τις ΕΥ∆ΑΠ –ΕΥ∆ΑΘ, όπου όψιμα θυμή-

θηκε την απόφαση του Συμβουλίου της Επικράτειας, ακολούθησε υποχώρηση και στο νομοσχέδιο για τον Αιγιαλό, όπως επι-κράτησε να λέγεται συνοπτικά ένα σχέδιο καταστροφής παραλιών, λιμνών και ποταμών. Η κυβέρνηση μέτρησε καλά τη δική τηςδύναμη έναντι ατής των συνεργαζόμενων αντιπάλων των σχεδίων της και την βρήκε λειψή.

Πρόκειται, για να ένα νέο δεδομένο που δίνει άλλη πνοή στα διάφορα κινήματα, αισιοδοξία ότι οι αγώνες έχουν κάποτε καιχειροπιαστό, όχι μόνο έμμεσο αποτέλεσμα. Το νομοσχέδιο για τα δάση μπορεί να είναι ο επόμενος στόχος του κινήματος, η επό-μενη νίκη. Είναι το ίδιο εγκληματικό με τον Αιγιαλό. Αυτό σημαίνει η πολεοδόμηση μέσα στα δάση. Αλλά ακολουθούν και άλλες«μεταρρυθμίσεις» σε τομείς που δεν σηκώνει καμία αμέλεια: ασφαλιστικό, ομαδικές απολύσεις, περιορισμός δικαιώματος απερ-γίας, περικοπές προνοιακών επιδομάτων, ρύθμιση κόκκινων δανείων κατά την άποψη και τα συμφέροντα των τραπεζών, νέοι κα-νόνες επιχειρηματικότητας που ισοπεδώνουν κάθε φραγμό της εργασιακής, περιβαλλοντικής και πολιτιστικής νομοθεσίας καιπολλά άλλα ακόμα. Για όλα αυτά μπορούν να αναπτυχθούν κινήματα αντίστασης, να συνεργαστούν όλες οι διαθέσιμες αντίθετεςδυνάμεις, να συγκροτηθούν προτάσεις εναλλακτικές. Η κυβέρνηση είναι αδύναμη, πλέον, όταν βρίσκεται μπροστά σε ένα ευρύ,δυναμικό και πειστικό κίνημα. Οι δύο τελευταίες νίκες, μπορεί να γίνουν πολλές.

Page 5: Κυριακή 20-07-2014

Οι χρήσιμοι εχθροίτου νεοφιλελευθερισμούΟι “μετωπικές” πρωτοβουλίες του ΣΥΡΙΖΑ αναδεικνύουντις παραμορφώσεις που ταλαιπωρούν τα κόμματατης ελάσσονος αντιπολίτευσηςΤου Νίκου Τσαγκρή

Ηεξέλιξη της πρωτοβουλίας του ΣΥΡΙΖΑ για τη δημιουργία παλλαϊκού με-τώπου κατά της ιδιωτικοποίησης της ∆ΕΗ, καθώς και της συνακόλουθηςκοινοβουλευτικής για τη διενέργεια δημοψηφίσματος, πέρα από την

αδιαμφισβήτητη χρησιμότητά τους στο πεδίο της πολιτικής δράσης είχαν δύο,ακόμα, χρήσιμες απολήξεις: την πρόσθεση μιας, ακόμα, κοινοβουλευτικής εκτρο-πής στο βιογραφικό των Σαμαρά - Βενιζέλου και τη θεαματική ανάδειξη των πα-ραμορφώσεων που ταλαιπωρούν τα κόμματα της ελάσσονος αντιπολίτευσης. Καιτα συρρικνώνουν και τα καθηλώνουν στην πολιτική ακινησία. Και τα καθιστούνακίνδυνα για την κυβέρνηση που υποτίθεται ότι αντιπολιτεύονται, όπως υποστη-ρίζει η ∆ΗΜΑΡ, για το σύστημα που «αντιμάχονται προκειμένου να το ανατρέ-ψουν» όπως, εμφατικά, διακηρύσσει το ΚΚΕ.

«Όποια και αν είναι σήμερα η μοίρα της προσπάθειας του ΣΥΡΙΖΑ για το δη-μοψήφισμα, οι μάσκες έπεσαν, τα δεκανίκια ανέλαβαν έργο, οι κωμωδοί οδεύουνστο Ταμείο Ανεργίας», σχολίαζε προ ημερών ο εξαίρετος σαλονικιός συνάδελ-φος Κλέαρχος Τσαουσίδης. Και είχε απόλυτο δίκιο. Οι μάσκες έπεσαν και αυτόπου φάνηκε πίσω τους είναι η υπαρξιακή μικρότητα της ∆ΗΜΑΡ και η υπαρξιακήμεγαλοσύνη του ΚΚΕ: «∆εν θα γίνουμε εμείς ουρά του ΣΥΡΙΖΑ», είπαν με τοντρόπο τους και τα δύο αυτά «αριστερά» κόμματα, προτιμώντας να παραμείνουνουρά της μνημονιακής συγκυβέρνησης. Των εκπροσώπων της εξουσίας των Βρυ-ξελών, δηλαδή. Της νεοφιλελεύθερης καπιταλιστικής βαρβαρότητας εν τέλει.Του καπιταλισμού, τον οποίο το ΚΚΕ «αντιμάχεται» όπως εμφατικά διακηρύσσει,προκειμένου να τον ανατρέψει.

Οι χρήσιμοι «εχθροί

Το ότι ο καπιταλισμός επιβιώνει εδώ και δύο αιώνες το οφείλει, ως ένα βαθμό,και στους εχθρούς του. Ο Πασκάλ Μπρυκνέρ στη «Μιζέρια του πλούτου» αναφέ-ρεται στους «χρήσιμους εχθρούς» του καπιταλιστικού συστήματος. Υποστηρίζειμάλιστα ότι οι σύγχρονες καπιταλιστικές κοινωνίες έχοντας επίγνωση της ευ-θραυστότητάς τους στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης, «συντηρούν στο περιθώ-ριό τους, με υπέρμετρες δαπάνες, μειονότητες στοχαστών, επαγγελματιών ταρα-χοποιών που θα τους λέγαμε, προγραμματισμένους να τις στηλιτεύουν, δηλαδή νατις αναδομούν χτυπώντας τες».

Αυτό συμβαίνει πραγματικά, συνέβαινε ιδιαίτερα με μερικά από τα κινήματακατά της παγκοσμιοποίησης: «είναι κάτι που σημαίνει πως το καπιταλιστικό σύ-στημα θα μπορούσε μια χαρά να πεθάνει από τον θρίαμβό του αν δεν διέθετε αυτήτην απίστευτη ικανότητα να διδάσκεται από εκείνους που θέλουν να το σβήσουναπό τον χάρτη και που, άθελά τους, συντελούν στην ανάστασή του».

Από αυτή την άποψη, είναι βέβαιο πως ο κομμουνισμός «έσωσε» τον καπιταλι-σμό έστω κι αν κόντεψε να τον νικήσει: «από τη μία πλευρά, κατασκευάζοντας γε-λοιογραφικές απομιμήσεις στη θέση του, κι από την άλλη καταδείχνοντας τιςπληγές του, πράγμα που έδωσε στον καπιταλισμό μια εκπληκτική ώθηση για ανα-γέννηση...»

Το κακό είναι ότι και μετά την πτώση του τείχους ό,τι «κομμουνιστικό» απέ-μεινε, συνέχιζε (άθελά του, ας πούμε για να κρατήσουμε τα προσχήματα) να«σώζει» τον καπιταλισμό, το καπιταλιστικό σύστημα, τους εκπροσώπους του. Καιτο κάνει και τώρα, στα προτεκτοράτα αυτής της παγκοσμιοποιημένης καπιταλι-στικής πατρίδας όπου μας έλαχε να ζούμε. Και αυτό, δυστυχώς, συμβαίνει καιστο δικό μας προτεκτοράτο, με το δικό μας ΚΚΕ.

Ο μαξιμαλισμός ως πρόσχημα

Το «δικό μας προτεκτοράτο», η Ελλάδα της Μέρκελ και των εντεταλμένων εκ-προσώπων της Σαμαρά - Βενιζέλου. Το πιλοτικό κράτος - πειραματόζωο ενός με-ταμοντέρνου πολέμου, του ολοκληρωτικού οικονομικού πολέμου του21ου αιώνα. Που, όπως κάθε ολοκληρωτικός πόλεμος, «απορρίπτει όλους τουςπεριορισμούς που υφιστάμεθα εν καιρώ ειρήνης και τους οποίους αποκαλούμε δι-καιώματα του ανθρώπου, δεν αναγνωρίζει τα προνόμια του πληγωμένου και τουιατρού, δεν κάνει διάκριση ανάμεσα στο ένοπλο και το άμαχο τμήμα του πληθυ-σμού, και αρνείται τα δικαιώματα της ατομικής ιδιοκτησίας. Υπό το κράτος μιαςτυφλής λύσσας ανατρέπει κάθε εμπόδιο, σάμπως μετά απ’ αυτόν να μην υπάρχειούτε μέλλον ούτε ειρήνη»

Λοιπόν, σάμπως να μην υπάρχει ούτε μέλλον ούτε ειρήνη μετά απ’ αυτόν τον«πόλεμο» που επί μια τετραετία αντιμετωπίζει η ελληνική κοινωνία, με βασικόπολιτικό αρωγό τον ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΚΕ, για καθαρά υπαρξιακούς λόγους, λέει συ-στηματικά «όχι» σε κάθε αντικυβερνητική - αντισυστημική πρωτοβουλία του ΣΥ-ΡΙΖΑ. Που στην πραγματικότητα δεν είναι «όχι» στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά στην ελληνικήκοινωνία. ∆ια της παραδοσιακής μηδενιστικής μεθόδου των μαξιμαλιστικών προ-σχημάτων: «Όχι δημοψήφισμα για τη μικρή ∆ΕΗ! Το δημοψήφισμα πρέπει νααφορά και όσα έχουν ήδη ψηφιστεί για τη ∆ΕΗ την τελευταία δεκαπενταετία»!Έτσι, άθελά του ή μη, το ΚΚΕ καθιερώνεται ως ο πλέον χρήσιμος εχθρός της μνη-

μονιακής συγκυβέρνησηςτων Σαμαρά - Βενιζέλου.Των εκπροσώπων τηςεξουσίας των Βρυξελώνστη χώρα μας, δηλαδή. Τουκαπιταλιστικού συστήμα-τος εν τέλει. Το οποίο τοΚΚΕ «αντιμάχεται», όπωςεμφατικά διακηρύσσει,προκειμένου να το. ανα-τρέψει.

(*) Φρόυντ, 1915.

∆εν μπορούνούτε βόλτα νακάνουνΜια βόλτα είπαμε να πάμε

το Σάββατο το απόγευμαστο Σούνιο αλλά οι εχθροί μαςδεν μας αφήνουν να ησυχά-σουμε. Εκεί που απολαμβά-ναμε τη θέα και το μεγαλείοτου ναού και είχαμε χαλαρώ-σει... τσουπ... εμφανίστηκε οΣτουρνάρας. Ο Μαρσέλ δενάντεξε και άρχισε δυνατά νααναρωτιέται μήπως ο νέος ∆ι-οικητής της Κεντρικής Τράπε-ζας έσπευσε να επιθεωρήσειτον αρχαιολογικό χώρο προ-κειμένου να «ψήσει» κανένανπιθανόν αγοραστή να ενδια-φερθεί. Και πριν προλάβετε ναπείτε ότι ο Μαρσέλ είναι απλάεμπαθής με τον πρώηνΥπουργό Οικονομικών, σαςενημερώνω ότι τέσσερις πα-ρέες Ελλήνων ήταν στον χώροκαι οι τέσσερις έκαναν αντί-στοιχα σχόλια, μεγαλοφώνως.Οπότε, είδε κι απόειδε ο κύ-ριος ∆ιοικητής και πήρε τη συ-νοδεία του και αποχώρησε.

Πρετεντέρης...ο απρόσεχτοςΜε αφορμή το περίφημο

νομοσχέδιο για τις φυλα-κές τύπου Γ, η βουλευτής τουΣΥΡΙΖΑ, Μάνια Παπαδημη-τρίου, σε άρθρο της στηνΕΦΣΥΝ, στηλιτεύει μεταξύάλλων την διάταξη που αφορά

την πριμοδότηση κρατουμέ-νων που δίνουν πληροφορίεςστις αρχές. Γράφει: «Στον πα-ραλογισμό, επίσης, εντάσσον-ται και οι διατάξεις που αφο-ρούν την «πριμοδότηση» όσωνγίνουν πληροφοριοδότες γιαζητήματα τρομοκρατίας, μεάδειες και ενδεχόμενη απελευ-θέρωσή τους σε περίπτωσησυνεργασίας. Οι διατάξειςαυτές φέρνουν στη μνήμη μαύ-ρες εποχές που γέννησαν μαύ-ρους καταδότες». Η συγκεκρι-μένη αναφορά ενόχλησε τονέγκριτο δημοσιογράφο, ΓιάννηΠρετεντέρη ο οποίος παρα-κάμπτοντας λέξεις από τοσυγκεκριμένο άρθρο της Πα-παδημητρίου αναρωτιέται«Από πότε η αυτονόητη υπο-χρέωση κάθε δημοκρατικούπολίτη να συνεργάζεται με τιςΑρχές για την αντιμετώπισητης τρομοκρατικής απειλήςστο όνομα της προάσπισηςτου Συντάγματος φέρνει στημνήμη «μαύρους καταδότες»;Επειδή ο κύριος Πρετεντέρης

δεν είναι προσεχτικός αναγνώ-στης του υποδεικνύουμε ότι ηβουλευτίνα του ΣΥΡΙΖΑ ανα-φέρεται στους ήδη κρατούμε-νους για αυτό και γράφει για«άδειες και ενδεχόμενη απε-λευθέρωση». Αλλά τι περιμέ-νετε από άνθρωπο που για τέ-τοιο απάνθρωπο νομοσχέδιοδεν έχει βρει να γράψει ούτεμια λέξη;

Για μιαξαπλώστραΗκυβέρνηση με το νομο-

σχέδιο για την «οριοθέ-

Κοπ

τορα

πτικ

ή

Του

ΓΙΑΝ

ΝΗ

ΚΑΚΑ

ΡΩΝ

Η

44 Η ΕΠΟΧΗ 20 Ιουλίου 2014ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Την Τετάρτη 23 Ιουλίου, στις 9:00 μ.μ., στο ∆ημό-σιο Σήμα (Λεωνίδου και Πλαταιών, στον Κερα-μεικό), το Red Notebook και η “Εποχή” διοργανώ-νουν εκδήλωση με τίτλο “Από τη νίκη στην ανα-τροπή και την κυβέρνηση της Αριστεράς: τι, πώςκαι με ποιους”. Παρεμβαίνουν οι: ΧριστόφοροςΒερναρδάκης, επ. καθηγητής Πολιτικής Επιστή-μης ΑΠΘ, Έφη Καραγιάννη, φοιτήτρια, ΠαύλοςΚλαυδιανός, οικονομολόγος, εφημερίδα “ΗEποχή”, Μιχάλης Σπουρδαλάκης, πανεπιστημια-κός.

Page 6: Κυριακή 20-07-2014

Η ΕΠΟΧΗ 20 Ιουλίου 2014 55ΠΟΛΙΤΙΚΗτηση, διαχείριση και προστα-σία αιγιαλού και παραλίας»ονειρεύεται να ιδιωτικοποι-ήσει κάθε ακτογραμμή τηςχώρας. Για να πας στην παρα-λία θα πρέπει να έχεις γεμάτοπορτοφόλι για να περάσεις τοφράχτη που θα σε χωρίζει απότη θάλασσα και να εναποθέ-σεις την πετσέτα σου σε κά-ποια από τις ξαπλώστρες πουθα έχουν κατακλύσει τον αι-γιαλό. Και για να μην νομίσεικανείς ότι αυτό το «όραμα»είναι ουτοπία αρκεί να περά-σεις από κάποια καγκελόφρα-χτη παραλία της Αττικής. Βέ-βαια, εταιρεία καρτοκινητήςτηλεφωνίας μάς ταξιδεύειακόμα πιο γρήγορα στο μέλ-λον. Κλείνει 100 δωρεάν ξα-πλώστρες τη βδομάδα και χα-ρίζει και τον καφέ στους συν-δρομητές της εταιρείας γιατί«αυτό το καλοκαίρι δεν χρει-άζεται να τρέχεις για μια θέσηστον ήλιο». Προσεχώς θακλείνεις ρεζερβέ και τα βρα-χάκια. Και θα σου έρχονται μεsms οι συντεταγμένες «για μιαθέση στη θάλασσα».

Το κόμμα σουλαέ;Περισσότερες από 500

δομές αλληλέγγυαςυγείας έχουν καταγραφείπλέον σε όλη την Ελλάδα.Τους επόμενους μήνες αναμέ-νεται να ανοίξουν και νέεςδομές, ανάμεσά τους και έναΚοινωνικό ιατρείο-φαρμακείοστην Άρτα. Η ιδρυτική του συ-νέλευση έγινε την περασμένηΤρίτη, όπου περισσότεροι από30 εθελοντές δεσμεύτηκαν ότισε λίγο καιρό θα είναι έτοιμοςο χώρος που θα το στεγάσει.Μόνο το ΚΚΕ δεν κατανοεί τηναναγκαιότητα ύπαρξης αυτώντων δομών και το έργο πουεπιτελούν. Έτσι, η ΤΕ ΆρταςΦιλιππιάδας του ΚΚΕ εξέ-δωσε ανακοίνωση με τηνοποία καλεί «την εργατικήτάξη και τα λαϊκά στρώματανα ορθώσουν ανάστημα. Νααντιδράσουν στις παροχέςπτωχοκομείου. Να αποτινά-ξουν τη λογική των μειωμένωναπαιτήσεων στην οποία προ-σπαθούν να τους εθίσουν. Νααναπτύξουν την πάλη και τηναλληλεγγύη που στηρίζει,αφυπνίζει και διεκδικεί σε αν-τιπαράθεση με την «αλληλεγ-γύη» που καθηλώνει, αφοπλί-ζει και οδηγεί στην ενσωμά-τωση. Να πρωτοστατήσουν,ώστε να δημιουργηθεί ένα τέ-τοιο κίνημα που θα διεκδικείτην ανάπτυξη αποκλειστικάκρατικού, σύγχρονου και απο-λύτως δωρεάν πανελλαδικούσυστήματος Υγείας – φαρμά-κου». Περαιτέρω σχολιασμόςμοιάζει παράταιρος...

Μαρ σέλ & Μι σέ λ

Αυτοδυναμία χωρίς αλαζονείαΈνας στόχος που μπορεί να μη γίνει αυτοσκοπός

Απ’ όπου πέρασαν οι σκληρές πο-λιτικές λιτότητας και η εφαρ-μογή του δόγματος σοκ, προκά-

λεσαν την υπονόμευση των πολιτικώνσυστημάτων που τις στήριξαν ή τις ανέ-χτηκαν.

Το ότι περιμέναμε να συμβεί και εδώαυτό, δεν σημαίνει ότι ήταν από πρινγνωστό και το αποτέλεσμα των διεργα-σιών που προκάλεσαν. ∆ύο χρόνια απότις διπλές εκλογές του καλοκαιριού του2012, μπορούμε σήμερα να κάνουμε –και χρειαζόμαστε οπωσδήποτε– μια ψύ-χραιμη αποτύπωση και εκτίμηση τωνβαθύτατων αλλαγών που σημειώθηκανστο κομματικό σκηνικό, ιδίως στα αρι-στερά της Ν∆. Τις χρειαζόμαστε γιατίχωρίς αυτές δεν μπορούμε να επιλέ-ξουμε την κατάλληλη για τον ΣΥΡΙΖΑκαι την αριστερά τακτική για την ερχό-μενη κρίσιμη εκλογική αναμέτρηση καιγια την μετά τις εκλογές εποχή.

Η κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ

Το ΠΑΣΟΚ που πήρε την ευθύνη γιατην άσκηση αυτής της πολιτικής, πα-ρότι χρησιμοποίησε σαν δικαιολογίατην «έκτακτη ανάγκη», δέχτηκε τα σο-βαρότερα πλήγματα, που το οδήγησανσε αλλεπάλληλες μειώσεις του εκλογι-κού ποσοστού του και τελικά σε μιααναγκαστική επιχείρηση μεταμφίεσης,με την ελπίδα ότι θα διασωθεί, χωρίς νααλλάξει γνώμη για την πολιτική επι-λογή του. Σήμερα, δεν αποτελεί μόνοσκιά του εαυτού του, αλλά και μεταλ-λαγμένο είδος, που επιλέγει σαν σανίδασωτηρίας τη σύμπλευση με τη Ν∆, ηοποία αποτελεί στήριγμα της πολιτικήςπου εκείνο εισήγαγε το 2010.

Μ’ αυτό το κόμμα, πολλά μπορεί νακάνει κάποιος, αλλά το μόνο που δενμπορεί είναι να το φανταστεί αρωγό σεμια πολιτική ακύρωσης των μνημονίωνκαι των επιπτώσεών τους στην ελλη-νική κοινωνία και οικονομία. Ταυτό-χρονα, και για τους ίδιους λόγους, δενμπορεί κανείς να υποθέσει, ότι θα ανα-κάμψει αποκτώντας τον ποθητό γιατους ηγέτες του χαρακτήρα τού αυτοτε-λούς τρίτου, «κεντροαριστερού» πόλου,από τη στιγμή που το χαρακτηρίζει ηστρατηγική πρόσδεσή του στη Ν∆ καιτη νεοφιλελεύθερη επιλογή.

Οι αντιφάσεις της ∆ΗΜΑΡ

Όσες πολιτικές δυνάμεις, όπως η∆ΗΜΑΡ κυρίως αλλά και άλλες μικρό-τερες και στη δεξιά πλευρά τοποθετού-μενες, θέλησαν να συμπράξουν, μεοποιαδήποτε δικαιολογία, στη στήριξητων μνημονιακών κυβερνήσεων, κατα-ποντίστηκαν εκλογικά, βρίσκονται σεκρίση και ο μέλλον τους δεν είναιαπλώς άδηλο, είναι αβέβαιο.

Η ∆ΗΜΑΡ ειδικότερα, που επιχείρησεπριν από ένα χρόνο μια έξοδο από τησυγκυβέρνηση, δεν μπόρεσε να αποτυ-πώσει αυτή τη «στροφή» σε μια στα-θερή πολιτική γραμμή αποδέσμευσηςαπό το πρόσφατο παρελθόν της και γι’αυτό δεν κατέγραψε βιώσιμα εκλογικάποσοστά στις πρόσφατες ευρωεκλογές.Η εσωτερική κρίση της, που εντάθηκεμετά το αποτέλεσμα αυτό, δεν την έχει

φέρει μόνο σε δύσκολη θέση από τηνάποψη της εκλογικής επιρροής, αλλάκαι από τη άποψη της δυνατότητας ναξεπεράσει αυτή την εσωτερική κρίση.Οι εσωτερικές αντιφάσεις της αποτυ-πώνονται πια σε κάθε τοποθέτησή τηςκαι ο πρόσφατος διχασμός της πολιτι-κής της στάσης –επιστολή προςΠΑΣΟΚ και επίδειξη ενδιαφέροντος γιατην «κεντροαριστερά», αλλά και επι-στολή προς ΣΥΡΙΖΑ για μελλοντική συ-νεργασία– είναι πολύ πιθανό να τηνοδηγήσει σε αδυναμία– αντικειμενική–σύνθεσης των αντιθέτων. Πράγμα πουδεν θα είναι έκπληξη αν της κοστίσειπολύ ακριβά στις ερχόμενες εκλογές.

Με αυτά τα δεδομένα, είναι δύσκολονα υπολογίζει κανείς τη ∆ΗΜΑΡ ωςισχυρό και σταθερό σύμμαχο σε μια πο-ρεία σύγκρουσης με τις μνημονιακέςπολιτικές και εφαρμογής ενός σχεδίουοικονομικής ανασυγκρότησης και κοι-νωνικής αναγέννησης, που θα συναντή-σει τεράστιες αντιστάσεις.

Η άλλη αριστερά

Για το ΚΚΕ και την Ανταρσύα, πουδεν πρέπει να ταυτίζουμε τη στάσητους, θα χρειαστούν επιμονή, μεγάληπροσπάθεια και σωστοί χειρισμοί, γιανα μπορέσει να βγει το ελάχιστο θετικόαποτέλεσμα από ένα πολιτικό περιβάλ-λον που αντιμετωπίζει σαν τον χειρό-τερο κίνδυνο τη συνεργασία των δυνά-μεων της αριστεράς. Το πρόβλημα απότην άποψη που εξετάζουμε εδώ ταπράγματα, είναι ότι αυτή ακριβώς ησυμπεριφορά είναι που περιορίζει καιτην απήχησή τους στα λαϊκά στρώματακαι, συνεπώς, τη δυνατότητά τους ναεπηρεάσουν τις πολιτικές εξελίξειςπρος την κατεύθυνση που και αυτά τακόμματα θεωρητικά επιδιώκουν.

Υπάρχουν και οι αντιμνημονιακά το-ποθετημένες δυνάμεις, που έχουν απο-σπαστεί πρώιμα ή όψιμα από τον κορμότης Ν∆. Με ισχυρότερη παρουσία στοχώρο αυτό των ΑΝΕΛ, που έδειξαναξιοσημείωτη αντοχή στις βουλευτικέςεκλογές. ∆έχτηκαν όμως, σκληρή επί-θεση από τη Ν∆, η οποία δοκιμάζει τιςαντοχές τους. Περισσότερο ουσιαστικό,είναι το εσωτερικό πρόβλημα που αντι-μετωπίζουν. Λόγω προέλευσης και ιδε-ολογικοπολιτικής συγκρότησης, μπο-ρούν να επιχειρούν συμπλεύσεις με τηνΑριστερά σε συγκεκριμένα ζητήματα,ωστόσο το ερώτημα της δυνατότηταςμιας πολιτικής συζήτησης μαζί τουςφαίνεται ότι τους προκαλεί κρίσιμεςεσωτερικές αναταράξεις.

Το αίτημα της αυτοδυναμίας

Αν έτσι έχουν τα πράγματα (κι εδώ θαήταν χρήσιμος ένας γόνιμος αντίλογος,για να προσεγγίσουμε με τη μεγαλύτερη

δυνατή αναλυτική ακρίβεια τη συγκε-κριμένη πραγματικότητα), τότε το αί-τημα της αυτοδυναμίας του ΣΥΡΙΖΑπροκύπτει όχι ως αποτέλεσμα πολιτι-κής ή, ακόμα χειρότερα, ιδεολογικήςαλαζονείας, αλλά σαν αδήριτη ανάγκη.Τουλάχιστον για όσους αναγνωρίζουντην αναγκαιότητα της ανατροπής τωνμνημονίων και της εφαρμογής ενόςσχεδίου οικονομικής ανασυγκρότησηςκαι κοινωνικής αναγέννησης. Είναιένας στόχος θεμιτός και ηθικά νομιμο-ποιημένος στις παρούσες συνθήκες.

Αυτό δεν σημαίνει, βέβαια, αδιαφορίαγια το τι συμβαίνει στη γειτονιά. Ούτεγια τις εξελίξεις στην Αριστερά, ούτεγια την επιχείρηση ανασυγκρότησηςτου κεντρώου χώρου. Στο χώρο αυτό, ηκατάρρευση του ΠΑΣΟΚ και το καθε-στωτικό ενδιαφέρον για τη συγκράτησήτης, η, επίσης καθεστωτική, έγνοια ναανακοπεί η ανοδική πορεία του ΣΥΡΙΖΑ(για παράδειγμα, με την προώθηση τουΠοταμιού), καθώς και η αμφιθυμία της∆ΗΜΑΡ, που αυτοαποκαλείται «δημο-κρατική αριστερά», αλλά δείχνει ενδια-φέρον για την τύχη του Κέντρου (και γιατην τύχη της στο Κέντρο), καλλιεργούνμια αντιφατική πολυχρωμία, πρόξενοσύγχυσης και κατακερματισμού, όχιπάντα ηθελημένου από τους σκηνοθέ-τες του έργου.

Ο ρόλος του ΣΥΡΙΖΑ στην αποσαφή-νιση του σκηνικού και ιδιαίτερα αυτώντων τμημάτων του μπορεί να είναι απο-φασιστικός. Κι αυτό θα κριθεί από τηνικανότητά του να προχωρήσει στις ευ-ρύτερες δυνατές, αλλά και πειστικέςκαι ηθικοπολιτικά δικαιολογημένες σταμάτια των λαϊκών στρωμάτων συνεργα-σίες για την επίτευξη του εκλογικούστόχου του. Συνεργασίες με βάση τοπρόγραμμά του και με δυνάμεις που έγ-καιρα, σταθερά και ειλικρινά έχουναπορρίψει τον εγκλωβισμό σε κεντροα-ριστερά σενάρια διαιώνισης της μνημο-νιακής πολιτικής.

Αλλά θα κριθεί και από την ικανότητάτου να υποχρεώσει όσους επιλέγουν ναδιεκδικήσουν την ψήφο του λαού σε αν-τιπαράθεση με την Αριστερά, είτε να δι-καιολογήσουν, αν μπορούν, την από-στασή τους από το σχέδιό του, είτε ναεξετάσουν σοβαρά τη στήριξη του δικούτου κυβερνητικού προγράμματος μετε-κλογικά, ακόμη και στην περίπτωσηπου πετύχει το στόχο της αυτοδυνα-μίας. Γιατί η αυτοδυναμία μπορεί ναείναι θεμιτός και ηθικοπολιτικά νομι-μοποιημένος στόχος, δεν είναι, όμως,ούτε αυτοσκοπός ούτε επαρκής όροςγια τη νικηφόρα έκβαση της πολιτικήςσύγκρουσης. Όσο μεγαλύτερη η συ-σπείρωση δυνάμεων στον πόλο της Αρι-στεράς, τόσο πιο εφικτή η εφαρμογήτου ριζοσπαστικού προγράμματός της.

Χ. Γεωργούλας

Το αίτημα της αυτοδυναμίας του ΣΥΡΙΖΑπροκύπτει όχι ως αποτέλεσμα πολιτικής ή, ακόμαχειρότερα, ιδεολογικής αλαζονείας, αλλά σαναδήριτη ανάγκη. Είναι ένας στόχος θεμιτός καιηθικά νομιμοποιημένος στις παρούσες συνθήκες.

Του

∆ημ

ήτρη

Πετ

σετί

δη

Page 7: Κυριακή 20-07-2014

66 Η ΕΠΟΧΗ 20 Ιουλίου 2014ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Ηπολιτική του ΠΑΣΟΚ το τελευταίο διάστημααποπνέει ένα πρωτόγνωρο φόβο ιδίως, όταντην πρωτοβουλία των κινήσεων έχει ο ΣΥΡΙΖΑ.

Πριν λίγο καιρό, ήταν το νομοσχέδιο ξεπουλήματοςτης ∆ΕΗ, τώρα είναι το νομοσχέδιο για τους αιγιαλούςκ.ο.κ. Τέτοιος πανικός διακατέχει τους επιτελείς τηςΧ. Τρικούπη, που στοχοποιούν με κάθε ευκαιρία τονΣΥΡΙΖΑ, ενώ έφτασαν σε σημείο να προσπαθήσουν νατον συνετίσουν πολιτικά θέτοντας όρους στη ∆ΗΜΑΡγια τη συζήτηση που έχει ανοίξει μαζί του. Τελευταίοδείγμα του πανικού που διακατέχει την ηγεσία του,είναι οι επιθέσεις προς τον ΣΥΡΙΖΑ, για ∆ονκιχωτι-σμούς ή φωτογραφίζοντας την πολιτική τους «ότι δενυπάρχουν πολιτικά χωρίς μνημόνια, κρίση και τρόικα».

Αυτός ο κίνδυνος που νιώθει η ηγεσία του ενισχύ-θηκε λόγω της επιτυχίας που σημείωσαν οι πρωτο-βουλίες του ΣΥΡΙΖΑ, σχετικά με την ανάγκη συγκρότη-σης ευρύτερων μετώπων ενάντια στις κυβερνητικέςπολιτικές, προκαλώντας ρωγμές στη συνοχή της κυ-βέρνησης. Για να ξεγελάσει μάλιστα τις εντυπώσεις σεανακοίνωσή του, μίλησε για το ότι η απόσυρσή του νο-μοσχεδίου για τους Αιγιαλούς οφειλόταν στην παρέμ-βαση του ΠΑΣΟΚ: «είναι σε όλους γνωστό ότι από τονΜάιο το Προσχέδιο Νόμου για τη χρήση αιγιαλών καιπαραλιών, το οποίο είχε δοθεί για διαβούλευση, απε-σύρθη μετά την έντονη αντίδραση της ΚΟ του ΠΑΣΟΚ»αναφέρεται σε ανακοίνωση του. Αυτό το τελευταίο

απόσπασμα εντάσσεται στην ανάγκη της ηγεσίας τουμικρού εταίρου της συγκυβέρνησης να αποκτήσει πολύπιο σαφή, πολιτική κατεύθυνση που να διαφοροποιεί-ται λεκτικά τουλάχιστον από την πολιτική της Ν∆.

Σε εκδήλωση που διοργάνωσε με αφορμή την Υγεία,ο Ε. Βενιζέλος στην ίδια κατεύθυνση ανέφερε: «λέμεόχι σε νέο μνημόνιο, …όχι σε μέτρα λιτότητας που πλη-γώνουν τον πολίτη και την οικονομία». Στην ίδια λο-γική, υπήρξε και συνάντηση, αντιπροσωπείας της Χ.Τρικούπη αποτελούμενη από τους Χ. Πρωτόπαπα, Π.Ρήγα και Γ. Κουτρουμάνη με το στενό συνεργάτη τουΑ. Σαμαρά και βουλευτή επικρατείας, ∆. Σταμάτη, όπουτέθηκε σειρά ζητημάτων από την πλευρά του ΠΑΣΟΚσχετικά με την ανάγκη αλλαγών σε ό,τι αφορά ταμέτρα που ήδη έχουν ληφθεί. Την ίδια στιγμή, όμως,που υποστηρίζει όλα αυτά, το ΠΑΣΟΚ μοιάζει στενάπροσκολλημένο στην πολιτική της Ν∆, κάτι άλλωστεπου πολλαπλασιάζει τα αγκάθια στην εξομάλυνση τωνσχέσεων του με τη ∆ΗΜΑΡ.

Ξεχωριστό στίγμα;

Η προσπάθεια εύρεσης ξεχωριστού και ξεκάθαρουπολιτικού στίγματος - πιθανόν και για προεκλογικούςλόγους- μειώνει την ένταση της εσωκομματικής αντι-παράθεσης στο εσωτερικό του. Αυτό ήταν και το μή-νυμα της Κεντρικής Επιτροπής του προηγούμενουΣαββάτου στην οποία αποφασίστηκε κατά πλειοψηφίανα διεξαχθεί συνέδριο της ∆ημοκρατικής Παράταξηςκαι όχι της Ελιάς τον Οκτώβριο. Η «Ελιά» άλλωστε δέ-χτηκε τα πυρά πολλών από τους ομιλητές στη διαδι-κασία. Η τελική απόφαση που λήφθηκε μάλιστα κατάπλειοψηφία, αποτέλεσε ένα είδος συμβιβασμού όλωντων πλευρών που έως τώρα ασκούσαν αυστηρή κρι-τική προς την ηγεσία του Ε. Βενιζέλου. Επιπλέον η δια-δικασία αυτή δημιούργησε νέες εσωτερικές συμμα-χίες. Έτσι, ο Βενιζέλος είδε τον Κ. Σκανδαλίδη και τον

Ν. Ανδρουλάκη να συμφωνούν πλήρως με τις δικέςτου διατυπώσεις. Αν και τέθηκε θέμα ηγεσίας όπωςκαι πολιτικής, από την πλευρά των 75 (Μ. Καρχιμάκης)και της Τ. Αντωνίου γρήγορα οι τόνοι έπεσαν διότι,εκτός των άλλων ανοιχτών θεμάτων, δεν υπάρχει κα-νείς που αναλαμβάνει την πρωτοβουλία της διεκδίκη-σης της ηγεσίας ανταγωνιστικά προς το πρόσωπο τουΕ. Βενιζέλου. Ο Θ. Μωραΐτης στην ομιλία του αναφέρ-θηκε στην ανάγκη ύπαρξης του ιδεολογικού δείγματοςτου ΠΑΣΟΚ, ενώ μίλησε ανοιχτά για ήττα στις ευρωε-κλογές. Η πλειονότητα των ομιλητών εξέφραζε τηναγωνία για το μέλλον του ΠΑΣΟΚ. Η συμφωνία πουεπιτεύχθηκε, επιβεβαίωσε με τον πιο εμφατικό τρόποτην έλλειψη συνοχής του. Ο Ε. Βενιζέλος επιχειρών-τας να ομογενοποιήσει την πρότασή του μίλησε για τηνανάγκη ύπαρξης ενός ισχυρού τρίτου πόλου ανάμεσαστον ΣΥΡΙΖΑ και στην Ν∆, χωρίς όμως να δώσει τοακριβές πολιτικό στίγμα αυτού και, βέβαια, χωρίς ναξεκαθαρίζει το τι θα συμβεί με το μέλλον του ΠΑΣΟΚ.

Στάθης Κουτρουβίδης

Σε πανικότο ΠΑΣΟΚ

Ορόλος που αποδέχονται τα μέληενός κόμματος για τον πολιτικόοργανισμό που συγκροτούν απο-

τελεί καταλύτη -ίσως και την βάση- επι-λογών που πρόκειται να γίνουν, πουμπορούν να φτάσουν ακόμη και στην με-τάλλαξη του, μέσα από την αναγκαίααναπροσαρμογή των στόχων του που πι-θανόν να προκληθούν από την παρα-πάνω αποδοχή-επιλογή ρόλου.

Έτσι λοιπόν η αποδοχή του ρόλουκόμματος-«σωτήρα» της κοινωνίας καιιδιαίτερα όταν αυτή εκδηλώνεται μέσααπό συνθήματα του τύπου «ο κόσμοςπεινάει» και περιμένει να τον σώσουμε ή«προέχει η σωτηρία της χώρας» είναιαυτά που γίνονται αφοπλιστικά και μαςκαλούν να παίξουμε έναν ρόλο πουυπερβαίνει τον καθένα και την καθεμιάαλλά και το οποιοδήποτε πολιτικό υπο-κείμενο και μας οδηγούν σε πολιτικάαδιέξοδα. Και αυτό διότι η ανυπέρβλητηκατάσταση «έκτακτης ανάγκης», μέσααπό το δυσανάλογο που προκύπτει απότην αποδοχή του παραπάνω ρόλου καιτων άμεσων επιλογών που πρέπει να γί-νουν ώστε να μπορέσουμε να αντεπε-ξέλθουμε, μας οδηγεί αναπόδραστα σεκαίριους «συμβιβασμούς» οι οποίοι μοι-άζουν να έρχονται νομοτελειακά. Σε μιατέτοια λοιπόν κατάσταση νομιμοποιούν-ται από «συμμαχίες με τον διάβολο»,όπως αποδοχή νέων ρόλων σε πολιτικέςδυνάμεις και εξουσιαστικά παράκεντραπου μας οδήγησαν σε αυτή την κατά-σταση απλά και μόνο λόγω της εναλλα-γής προσώπων στην διοίκηση τους έωςκαι με ένα μέρος του κεφαλαίου πουαυτή τη στιγμή φέρεται να πλήττεταιαπό την καπιταλιστική κρίση μέσα απότην αναδιανομή ρόλων εντός της αστι-κής τάξης.

∆εν πεινάει όλος ο κόσμος

Από την άλλη η αποδοχή του ρόλουτου κόμματος «επιταχυντή εξελίξεωνστο κοινωνικό πεδίο» δίνει την δυνατό-

τητα να υπάρξει μια άλλη διαλεκτικήσχέση με την κοινωνία. Στην οποία πρέ-πει να ειπωθεί πως δεν πεινάει ΟΛΟΣ οκόσμος αλλά περιθωριοποιούνται τμή-ματα της εργατικής τάξης, προλεταριο-ποιείται μεγάλο μέρος της μεσαίας τάξης(που το σύστημα της οικονομικής καιπολιτικής ελίτ τους κάνει με τον πιο κυ-νικό τρόπο να αντιληφθούν πως για δε-

καετίες έπαιξαν τον ρόλο του «χρήσιμουηλιθίου» για την διατήρηση των προνο-μίων και την κερδοφορία των προηγού-μενων) και δημιουργείται ο στρατόςανέργων που χρησιμεύει για να υλοποι-ηθεί η αναγκαία εσωτερική υποτίμησητης εργασίας έτσι ώστε να διατηρηθεί ηκερδοφορία του ντόπιου κεφαλαίου σεμια χώρα που έχουν διαλυθεί οι εργασια-

κές σχέσεις και έχει απορρυθμιστεί πλή-ρως η αγορά εργασίας.

Στην χώρα όμως δεν επιτίθεται κά-ποιος εξωτερικός εχθρός αυτή τη στιγμήγια να την σώσουμε όλοι μαζί συνασπι-ζόμενοι κάτω από μια ευρεία πατριωτικήσυμμαχία αλλά συντελείται μέσω και μεαφορμή την καπιταλιστική κρίση, η με-γαλύτερη αναδιανομή πλούτου από ταλαϊκά στρώματα προς την αστική τάξη,μέρος της οποίας εξασφαλίζει με απί-στευτους όρους την ιδιοκτησία και εκμε-τάλλευση φυσικών πόρων και δημοσίουπλούτου.

Επίθεση ταξικής φύσης

Με την υιοθέτηση λοιπόν του κόμμα-τος ως «επιταχυντή των εξελίξεων στοκοινωνικό πεδίο» κάνουμε ξεκάθαροπως η επίθεση που δεχόμαστε είναι τα-ξική φύσης, το πρόβλημα επιβίωσης καιαξιοπρέπειας προκύπτει από το κοινω-νικό-οικονομικό μοντέλο του καπιταλι-σμού το οποίο καθοδηγείται μονάχα απότον στόχο των μεγαλύτερων κερδών, δη-μιουργούμε συνεπώς συμμαχίες στοπεδίο της κοινωνίας και αναδεικνύουμεπως η μόνη λύση για δίκαιη κοινωνίαείναι να ξεκινήσουμε να χτίζουμε μια αυ-τοδιαχειριζόμενη, συνεργατική σοσιαλι-στική κοινωνία όπου τα μέσα παραγωγήςθα ανήκουν σε αυτούς που παράγουν τονπλούτο. Βάζοντας τον λαό απέναντι στιςευθύνες του, βγάζοντας τον από τον πα-θητικό ρόλο της ανάθεσης κόντρα στηναπονευρωτική κοινωνικά και ταξικάιδέα της σωτηρίας του από κάποιον-κά-ποιο κόμμα- μιας μεσσιανικής λογικήςπου δεν προσιδιάζει στα μέσα πάλης,στο ήθος, και στις αξίες της αριστεράς,και που δεν έχει καμία θέση στην κοινω-νία ‘’των ίσων και των όλων ‘’ που ορα-ματιζόμαστε.

Βαγγέλης ∆ιαμαντόπουλος(βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ)

Στην χώ ρα ό μως δεν ε πι τί θε ται κά ποιος ε ξω τε ρι -κός ε χθρός αυ τή τη στιγ μή για να την σώ σου με ό -λοι μα ζί συ να σπι ζό με νοι κά τω α πό μια ευ ρεία πα -τριω τι κή συμ μα χία αλ λά συ ντε λεί ται μέ σω και μεα φορ μή την κα πι τα λι στι κή κρί ση, η με γα λύ τε ρη α -να δια νο μή πλού του α πό τα λαϊκά στρώ μα τα προςτην α στι κή τά ξη, μέ ρος της ο ποίας ε ξα σφα λί ζει μεα πί στευ τους ό ρους την ι διο κτη σία και εκ με τάλ λευ -ση φυ σι κών πό ρων και δη μο σίου πλού του.

Κόμμα «σωτήρας» ή «επιταχυντήςεξελίξεων στο κοινωνικό πεδίο»;

Page 8: Κυριακή 20-07-2014

Η ΕΠΟΧΗ 20 Ιουλίου 2014 77ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Αν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει τηναπόλυτη πλειοψηφία δεν θαεπιστρέψει από μόνος του τηνεντολή για να προκαλέσει νέεςεκλογές. Άρα, αυτοδυναμίαείναι στόχος, αλλά χρειάζεταικαι να δουλεύουμεπροκειμένου να πετύχουμε τηνευρύτερη δυνατή στήριξη ήέστω ανοχής.

“ΝΙΚΟΣ ΒΟΥΤΣΗΣ

Είμαστε απέναντι στηνκεντροαριστερή ανασυγκρότησηΟ γραμματέας της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκος Βούτσης, κάνει απολογισμό των πρωτοβουλιώντου κόμματος για τη «μικρή ∆ΕΗ» και τον αιγιαλό, μιλά για την αυτοδυναμία και τις πολιτικές συμμαχίες καιεξηγεί ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι απέναντι σε σχέδια ανασυγκρότησης της κεντροαριστεράς.Τη συνέντευξη πήρε ο Αδάμος Ζαχαριάδης

Ποια είναι τα συμπεράσματα πουέβγαλε ο ΣΥΡΙΖΑ από τις πρωτοβουλίεςγια τη «μικρή ∆ΕΗ» και τον αιγιαλό;Τόσο στο επίπεδο της σύγκρουσης μετην κυβέρνηση όσο και στις διεργασίεςπου εξελίχθηκαν στα άλλα κόμματα.

Καταρχάς, υπάρχει το ερώτημα γιατίτώρα και όχι όλο το προηγούμενο διά-στημα. Θα έλεγα ότι μετά από εκλογές,όπου ο καθένας είναι πλέον στο πραγ-ματικό του μέγεθος, είναι ευκολότερο ναπαρθούν τέτοιου είδους πρωτοβουλίες.Επιπλέον, επειδή η κυβέρνηση ζει τηνπαρακμή της, κλείνει τον κύκλο της, βιά-ζεται να φέρει νομοσχέδια τα οποία δενέχουν την παραμικρή συναίνεση. Αυτόδημιουργεί ευνοϊκότερες συνθήκες προ-κειμένου να διαμορφώσουμε αυτή τησυμπαράταξη δυνάμεων.

Νομίζω ότι καταφέραμε να θέσουμεμια πολιτική ατζέντα, η οποία δυσχεραί-νει την κυβέρνηση καθώς οξύνει τις εσω-τερικές της αντιφάσεις. Τέλος, αποδο-μήθηκε πλήρως η αφήγηση Σαμαρά ότιοι 180 βουλευτές είναι, με τον έναν ήάλλο τρόπο, στο τσεπάκι του. ∆ιαμορ-φώθηκε δηλαδή, μια νευρικότητα και πι-θανόν ένα νέο σχέδιο.

Άρα, οι πρωτοβουλίες αυτές δημιούρ-γησαν πολιτικές εξελίξεις;

Είναι βέβαιο. Η ελεγχόμενη, μέχριστιγμής, σύγκρουση Βενιζέλου – Σαμαράπιθανόν να εξελιχθεί. Άρα, οι πρωτο-βουλίες αυτές δημιούργησαν πολιτικέςεξελίξεις και, επιπλέον, καταφέρνουν νααποτρέψουν και πράγματα. Η ΕΥ∆ΑΠκαι η ΕΥ∆ΑΘ είναι σημαντική νίκη, ανσταματήσει το νομοσχέδιο για τον αι-γιαλό, αν δεν χωριστεί η περιουσία μι-κρής και μεγάλης ∆ΕΗ θα είναι επίσηςσημαντικό. Η ανάδειξη των φυλακώννέου τύπου σε βασικό ζήτημα δημοκρα-τίας διαμόρφωσε μια κοινή γνώμη πουήταν υπέρ των απόψεών μας. Γίνονται,δηλαδή, βήματα και δεν είναι σωστό ηαπογοήτευσή μας από την απουσίακλασσικού τύπου κινηματικών διαδικα-σιών να καλύπτει πραγματικές διεργα-σίες που διαμορφώνουν νέους συσχετι-σμούς τόσο σε κοινωνικό όσο και σε πο-λιτικό επίπεδο.

Υπάρχουν και ενδείξεις ρήξης στρω-μάτων που παραδοσιακά είχαν καλέςσχέσεις με τα κόμματα της κυβέρνησης.

Αυτό έρχεται ως συνέχεια του διαζυ-γίου που είχαν πάρει με τη Ν∆ παραδο-σιακοί κλάδοι, όπως οι φαρμακοποιοίκαι οι λαϊκές αγορές. Ολόκληρες, δη-λαδή, κατηγορίες οι οποίες είχαν στενέςσχέσεις με τη ∆εξιά. Αυτό, όμως, δενείναι μονοδιάστατο. Υπάρχει δυστυχώςκαι μια αντίστροφη κίνηση. Με επίκεν-τρο μεγάλα συμφέροντα, τα οποία κερ-δίζουν μέσα στην κρίση, διαμορφώνον-τας νέες σχέσεις και νέες συναινέσεις σετμήματα του λαού.

Οι πρωτοβουλίες αυτές είχαν αντί-κτυπο και στα υπόλοιπα κόμματα τηςαντιπολίτευσης. Πως το βλέπει αυτό οΣΥΡΙΖΑ;

Είναι σαφές ότι η μεγάλη νίκη της25ης Μαΐου δημιούργησε πολύ σημαντι-κές διεργασίες στο σύνολο των πολιτι-κών κομμάτων. Οι διεργασίες αυτέςείχαν ένα κοινό παρανομαστή. Τη νέαθέση του ΣΥΡΙΖΑ, ως μια ενδεχόμενη καιπολύ πιθανή μέλλουσα κυβερνητικήλύση. Αυτή η εξέλιξη γονιμοποιείται μεαυτές τις πρωτοβουλίες και πάνω στοέδαφος των συνεπειών της μνημονιακήςπολιτικής. Είναι μια νέα ματιά πάνωστην τομή μνημόνιο – αντιμνημόνιο, τηνοποία αμφισβητούν οι αντίπαλοί μας,αλλά θα καθορίσει τις εξελίξεις το επό-μενο διάστημα.

Αυτοδυναμία και συμμαχίες

Έχει ενισχυθεί η θέση του ΣΥΡΙΖΑ γιααυτοδυναμία μετά τις ευρωεκλογές;

Ο όρος αυτοδυναμία είναι φορτισμέ-νος μεταπολιτευτικά. Σε συνθήκες τωνμεταπολιτευτικών εκλογικών συστημά-των, έπαιρνε κάθε φορά διαφορετικούςχρωματισμούς. Με τον ισχύοντα καλπο-νοθευτικό νόμο με 35-36% μπορείς ναέχεις 151 βουλευτές. Θα ήμασταν ανόη-τοι και ιστορικά ασυνεπείς αν δεν είχαμεστόχο την αυτοδυναμία, έτσι ώστε ναμπορούμε στη βάση ενός σαφούς προ-γράμματος να διαμορφώσουμε ευρύτε-ρες κοινωνικές και πολιτικές συναινέ-σεις που θα στηρίξουν τη δύσκολη πε-ρίοδο της κυβέρνησης της Αριστεράς. Εί-χαμε, επίσης, πει ότι θέλουμε την πλει-οψηφία στη βουλή και στο λαό. Αυτό ση-μαίνει ένα ποσοστό μεγάλο που μπορείνα το βάλεις ως στόχο, αλλά δεν είναι εύ-κολο να τον προσεγγίσεις. Με αυτή τηνέννοια και με την παραδοχή ότι δεν

έχουμε εκλογικό ταβάνι, η συζήτηση γιατις συμμαχίες ή τις συνεργασίες γονιμο-ποιείται πάνω σε ένα κοινό έδαφος. Σεαυτό στο οποίο είμαστε απόλυτοι είναιπως αν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει την απόλυτηπλειοψηφία δεν θα επιστρέψει απόμόνος του την εντολή για να προκαλέσεινέες εκλογές.

Αυτό θα κριθεί από την προγραμμα-τική σου επάρκεια;

Είναι κρίσιμο το ζήτημα της προγραμ-ματικής επάρκειας, όπως και το ζήτηματης φερεγγυότητας. Πρέπει να πείσουμεγια παράδειγμα τον χαμηλοσυνταξιούχοότι άμεσα θα δώσουμε έστω την 13ησύνταξη προκειμένου να μπορέσει να κι-νηθεί με αξιοπρέπεια. Σε επίπεδο προ-γράμματος, λοιπόν, οφείλουμε να γί-νουμε πιο φερέγγυοι. Υπάρχουν όμωςκαι άλλα δύο επίπεδα πάνω στα οποία ο

κόσμος μας δοκιμάζει. Το ζήτημα τηςκοινωνικής δικαιοσύνης είναι το πρώτο.Ο κόσμος να ανατάξει την αξιοπρέπειάτου, όχι μόνο σε δημοσιονομικό επίπεδο,αλλά και από την άποψη των εξεταστι-κών επιτροπών, της αίσθησης ότι δεν θαμείνουν ατιμώρητοι κ.ο.κ. Το δεύτεροείναι ο τρόπος που κινείσαι στο ζήτηματης διαπλοκής και της σύγκρουσης με ταμεγάλα οικονομικά συμφέροντα.

Επιπλέον, και για αυτό είναι πολύ ση-μαντική η τελευταία απόφαση της ΚΕ,κρίσιμο είναι το ζήτημα της οργάνωσηςτου κόμματος. Χρειάζεται να οικοδομη-θεί ένα κόμμα συλλογικό, δημοκρατικό,μαζικό και κινηματικό. Οι επισημάνσειςκαι οι αποφάσεις που έγιναν στην τελευ-ταία ΚΕ είναι ουσιαστικές και πρέπει ναείναι ευαγγέλιο από εδώ και πέρα.

Το ζήτημα του χρέους καιη ανασυγκρότηση της κεντροαριστεράς

Αυτό έχει σχέση και με την άρνηση του ΣΥΡΙΖΑ να πάει στην εθνική ομάδα για τηδιαπραγμάτευση του χρέους;

Σε αυτό ακριβώς το σημείο καθορίζεται και η γραμμή πάνω στο κρίσιμο ζήτηματου χρέους. Αν δεχτεί κανείς ότι έχει ξεθωριάσει η τομή μνημόνιο – αντιμνημόνιο,πολύ εύκολα μπορεί να καταλήξει σε μια λογική εθνικής διαπραγματευτικής ομάδαςγια το χρέος, στην οποία μας καλεί η κυβέρνηση. Το ότι εμείς δεν συναινούμε σε αυτήτη στρατηγική, σημαίνει ότι δεν αναγνωρίζουμε πως έχει τελειώσει το μνημόνιο καιπως είμαστε σε νέα φάση. Το μνημόνιο έχει συνέπειες και δεσμεύσεις για πολλάακόμα χρόνια και δεν μπορούμε όλοι μαζί να σχεδιάσουμε την ανασυγκρότηση. Αυτήθα γίνει στη βάση μιας στρατηγικής η οποία θα έχει ως πρώτο στοιχείο τη διαγραφήτου μεγαλύτερου μέρους του χρέους. Αναπτύσσεται μια αντίληψη ότι μπορεί ναυπάρξει μια ελάφρυνση των υποχρεώσεων με βάση τη στρατηγική 50-50-50. Το βα-σικό χαρακτηριστικό αυτής της αντίληψης είναι ότι για όλο τον 21ο αιώνα, με έναπολύ μικρό επιτόκιο, το μη βιώσιμο σήμερα χρέος θα μπορέσει να εξυπηρετηθεί.Αυτό παρουσιάζεται ως μια μεταβατική πολιτική μέχρι να διαμορφωθεί μια άλλη πο-λιτική κοινωνικής αναδιανομής και παραγωγικής ανασυγκρότησης.

Αυτό όμως είναι λάθος γιατί η δέσμευση της χώρας στο διηνεκές σημαίνει μια δια-χρονική δέσμευση σε περιοριστικές πολιτικές, σε ασφυκτικό έλεγχο των δημοσιο-νομικών και σε υποβάθμιση της θέσης της χώρας στο διεθνή καταμερισμό δυνάμεων.Η στρατηγική αυτή ενσωματώνεται σε μια μεταμνημονιακή αντίληψη ανασυγκρότη-σης του αστισμού, της κεντροαριστεράς και της σοσιαλδημοκρατίας στην Ελλάδαπροκειμένου να διαπραγματευτούν τα όρια αυτής της ελάφρυνσης με τους δανει-στές. Στήνεται, λοιπόν, η επανεκκίνηση μιας αναβίωσης της σοσιαλδημοκρατίας προ-κειμένου να παίξει, μετά την κρίση, τον ρόλο που είχε παίξει και παραδοσιακά.

Εμείς δεν είμαστε σε αυτό το παιχνίδι. ∆εν πιστεύουμε σε τέτοιες λύσεις. Και μεαυτή την έννοια και η απάντησή μας στη ∆ΗΜΑΡ, μέσω της επιστολής Τσίπρα σε Κου-βέλη, είναι τόσο σαφής ως προς το διακύβευμα της διεξόδου από την κρίση στη βάσηενός προοδευτικού προτάγματος.

Page 9: Κυριακή 20-07-2014

88 Η ΕΠΟΧΗ 20 Ιουλίου 2014ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Τη συνέντευξη πήρεο Παύλος Κλαυδιανός

Ξεκινώ με το, εκ πρώτης όψεως, πα-ράδοξο: η κυβέρνηση να προσφεύγειπάλι στην οικονομία, για να δώσει έναντόνο αισιοδοξίας. Υπάρχει πραγματικόέδαφος; Σε τι μπορεί να υπολογίζει;

Η αλήθεια είναι πως δεν προσφεύγειακριβώς η κυβέρνηση στην οικονομία,αλλά η οικονομία επανέρχεται συνεχώςαπό μόνη της στο προσκήνιο και η κυ-βέρνηση προσπαθεί να τη διαχειριστείεπικοινωνιακά. Η σύντομη επίσκεψη τηςτρόικας την περασμένη εβδομάδα καικυρίως η αναμονή τής επόμενης επίσκε-ψης και αξιολόγησης τον Σεπτέμβριοέχουν επαναφέρει τα ανοιχτά ζητήματατης οικονομίας στην επικαιρότητα. Η κυ-βέρνηση δεν έχει άλλη επιλογή από τονα συνεχίσει να «πουλάει» success storyστο εσωτερικό και να επιδιώκει μια χα-λάρωση των πιέσεων από την τρόικα,προκειμένου να προχωρήσει σε κάποιεςελαφρύνσεις που θα τη βοηθήσουν πολι-τικά.

Παρεμφερές είναι το σλόγκαν, που με-ταφέρουν ως άποψη της κυβέρνησης καιτα κανάλια, ότι «η τρόικα δεν μας με-τράει σωστά». Και προσθέτουν: «Όταναποδειχθεί ότι έχουμε δίκιο, τι θα κάνει;Θα δεχθεί τις θέσεις μας και τα αιτήματάμας». Πόσο ισχύει αυτό;

Η κυβέρνηση πανηγυρίζει και επικα-λείται ακόμα το πρωτογενές πλεόνασματου 2013, που ενώ η επίτευξή του είχεαμφισβητηθεί έντονα τόσο από τηντρόικα όσο και από τη Eurostat, τελικάαναγνωρίστηκε επίσημα (με τις γνωστέςλογιστικές αλχημείες). Το πρόβλημα μετο πλεόνασμα είναι ότι δεν αρκεί να επι-τευχθεί μια φορά, αλλά πρέπει να επι-τυγχάνεται κάθε χρόνο και μάλιστα αυ-ξανόμενο: το 2016 πρέπει να φτάσει4,5% του ΑΕΠ και να παραμείνει, περί-που, εκεί στο διηνεκές. Το κόστος επί-τευξης τέτοιων πλεονασμάτων, η μακρο-χρόνια βιωσιμότητά τους και τα αδιέ-ξοδα που δημιουργούν στην ελληνική οι-κονομία, δεν δείχνουν να απασχολούνούτε την τρόικα ούτε την κυβέρνηση.

Αβάσιμη η αισιοδοξία Σταϊκούρα

«Οι δημοσιονομικοί στόχοι, για τρίτηχρονιά, επιτυγχάνονται», δήλωσε την Τε-τάρτη ο αναπληρωτής υπουργός Οικονο-μικών κ. Σταϊκούρας. «∆ημιουργείται

έτσι η αναγκαία βάση για ανάκαμψη τηςπραγματικής οικονομίας και προώθησητης απασχόλησης, για μείωση των ασφα-λιστικών εισφορών και σταδιακή μείωσητων φορολογικών επιβαρύνσεων επιχει-ρήσεων και νοικοκυριών», πρόσθεσε.Πώς το σχολιάζεις;

Η αισιοδοξία για τις ευεργετικές επι-πτώσεις του πλεονάσματος είναι μάλλοναβάσιμη – για να το θέσω ευγενικά. Τοπλεόνασμα από μόνο του δεν έχει κά-ποια θετική επίπτωση στην οικονομία ήτην απασχόληση. Αντίθετα, η λιτότηταπου εφαρμόστηκε για την επίτευξή τουείχε κατά κοινή ομολογία τεράστιο κό-στος σε όρους ύφεσης. Επιπλέον, η αλή-θεια είναι πως κάθε στόχος πλεονάσμα-τος που επιτυγχάνεται θα πηγαίνει αναγ-καστικά στην αποπληρωμή του χρέους.Μόνο αν υπάρξει υπερκάλυψη των στό-χων, προβλέπεται ένα ποσοστό (70%) ναπηγαίνει σε άλλες κατευθύνσεις. Αν ηκυβέρνηση είναι τόσο αισιόδοξη όχιμόνο ότι θα πιάσει τους στόχους για πλε-όνασμα (1,5% το 2014, 3% το 2015 και4,5% το 2016) αλλά και ότι θα τους υπερ-καλύψει τόσο ώστε να μπορεί να προ-σφέρει ελαφρύνσεις που θα γίνουν αι-σθητές, μάλλον είναι εκτός πραγματικό-τητας. Προσωπικά, αμφιβάλλω ότι ησυγκεκριμένη κυβέρνηση θα παραμένεικυβέρνηση μέχρι τότε.

Επιμένει όμως: όχι νέα μέτρα, όχι δά-νειο, όχι έλεγχοι τύπου τρόικας, δηλαδήόχι μνημόνιο.

Φυσικά και η κυβέρνηση θέλει νααπαλλαγεί από το βραχνά των συνεχώνπιέσεων και αξιολογήσεων της τρόικας,άλλωστε έχει εξαγγείλει επανειλημμένα

το τέλος του μνημονίου. Το τέλος τωνδόσεων του προγράμματος σημαίνει καιτέλος του γνωστού σχήματος των περιο-δικών αξιολογήσεων και πιέσεων για νέαμέτρα, πράγμα που η κυβέρνηση επιθυ-μεί διακαώς να πλασάρει λίγο πολύ ως«απελευθέρωση από τα δεσμά της τρόι-κας». Το χρηματοδοτικό κενό δεν είναικάποιο τρομακτικό ποσό ώστε να χρει-άζεται νέο επίσημο δανεισμό για να κα-λυφθεί. Άλλωστε, μην ξεχνάνε ότι έχουνμείνει περίπου 11 δισ. στο ΤΧΣ για τηνανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Ανμετά τα stress-test του Οκτωβρίου οι τρά-πεζες δεν χρειαστούν σημαντικές κεφα-λαιακές ενισχύσεις, κάποια από αυτά ταχρήματα θα είναι διαθέσιμα για να καλύ-ψουν άλλες ανάγκες. Επιπλέον, πρέπεινα λάβουμε υπόψη ότι υπάρχει πλέον ηδυνατότητα δανεισμού – έστω μικρού –από τις αγορές. Αν η κυβέρνηση, λοιπόν,μπορεί να αντλεί γύρω στα 5-6 δισ. ετη-σίως τα επόμενα δυο χρόνια, θα είναι σεθέση να καλύψει το χρηματοδοτικόκενό. Η εντύπωσή μου είναι πως, με τασημερινά δεδομένα, δεν υπάρχει επεί-γουσα ανάγκη για νέο δανειακό πακέτο.

Η τρόικα, την ίδια στιγμή που η κυ-βέρνηση έχει αιτήματα για τροποποι-ήσεις της οικονομικής πολιτικής, πιέζειμε τη θέση «επιστρέψτε στο πρό-γραμμα»! Πού θα ισορροπήσει αυτό;

Η σχέση με την τρόικα ήταν από τηναρχή πρωτίστως πολιτική και δευτε-ρευόντως οικονομική. Ο ρόλος της δενήταν να παρέχει τεχνική υποστήριξηστην κυβέρνηση, ήταν να ελέγχει τηνάσκηση της οικονομικής πολιτικής, ναπιέζει και να επιβάλλει την εφαρμογή

των όρων της συμφωνίας, βάσει τηςοποίας χορηγήθηκε το δανειακό πακέτοτου 2010. Το εργαλείο των δόσεωνυπήρξε ιδιαίτερα αποτελεσματικός μη-χανισμός ελέγχου. Τώρα οι δόσεις τελει-ώνουν, αλλά οι δεσμεύσεις οικονομικήςπολιτικής παραμένουν, χωρίς κάποιονμηχανισμό που να εγγυάται την τήρησήτους.

Νέα εργαλεία ελέγχου

Γι’ αυτό και η τρόικα αναζητά νέα ερ-γαλεία πίεσης αντί των δόσεων. Για πα-ράδειγμα, η ρύθμιση του χρέους να γίνειμε παρόμοιους όρους.

Ακριβώς. Αυτό που, όπως είπαμε, απο-τελεί διακαή πόθο της κυβέρνησης, είναιπηγή ανησυχίας για την τρόικα. Απόλυτααναμενόμενο, λοιπόν, από την πλευράτους να αναζητούν νέα εργαλεία συστη-ματικής παρακολούθησης με δυνατό-τητα πιέσεων. Αν τελικά η κυβέρνησηαποφύγει ένα νέο δανειακό πακέτο –πράγμα διόλου απίθανο όπως είπαμε –τότε μια μορφή πίεσης μπορεί να αποτε-λέσει η συζήτηση για τη ρύθμιση τουχρέους. Μια «ρύθμιση σε δόσεις», όπωςη πρόταση που διαβάσαμε στην «Καθη-μερινή» και στην «Γοιυόλ Στριτ Τζέρ-ναλ», είναι σίγουρα ένα πιθανό υποκα-τάστατο.

∆ιαρθρωτικές «μεταρρυθμίσεις» καιόχι νέα μέτρα λέει η κυβέρνηση, και συμ-φωνεί, καταρχάς, η τρόικα. Όμως αυτάείναι πάρα πολύ σημαντικά, εν μέρει καιποσοτικά. Μπορεί να γίνει μια διαχεί-ριση τέτοια για όλα αυτά, που να επιτρέ-ψει στην κυβέρνηση να επανασυνδεθείμε τα κοινωνικά στρώματα που απομα-κρύνθηκαν;

Αφού η επίσημη εκδοχή βλέπει το δη-μοσιονομικό πρόβλημα, προς το παρόν,«εντός τροχιάς», η προσοχή στρέφεταισε άλλα ζητήματα. Και δεν είναι λίγα. Τοπρώτο είναι οι τράπεζες, που θα περά-σουν το stress-test τον Οκτώβριο. Εδώ ηβασική εκκρεμότητα είναι η διαχείρισητων κόκκινων δανείων και πόσο θα επη-ρεάσουν τις επισφάλειες. Το δεύτεροείναι οι ιδιωτικοποιήσεις, τα έσοδα απότις οποίες μετατίθενται συνεχώς απόχρόνο σε χρόνο. Το θέμα αποτελεί ιδεο-λογικό φετίχ για την τρόικα, αλλά καιχρυσή ευκαιρία για κάποιους επιχειρη-ματίες να αγοράσουν κοψοχρονιά κρα-τικά φιλέτα. Το τρίτο είναι το ασφαλι-στικό, που αφενός εξαιτίας της υψηλήςανεργίας και αφετέρου της αδυναμίαςπληρωμής των εισφορών, βρίσκεται σταόρια της κατάρρευσης. Αυτό που θεσμο-θετείται, είναι ένας μηχανισμός που θαμειώνει αυτόματα τις συντάξεις, κάθεφορά που παρουσιάζεται έλλειμμα. Τοτέταρτο, και τελευταίο, είναι το εργα-σιακό και συγκεκριμένα οι εισηγήσειςγια ομαδικές απολύσεις και συνδικαλι-στικούς περιορισμούς. Εδώ η αίσθησήμου είναι πως η τρόικα λειτουργεί πε-ρισσότερο ως πλασιέ εγχώριων επιχει-ρηματικών συμφερόντων και λιγότεροως εκπρόσωπος των επίσημων πιστω-τών. Αυτό που κυκλοφορεί, είναι πως τοαίτημα πχ για χαλάρωση των ομαδικώναπολύσεων προέρχεται από μεγάλουςεργοδότες και κυρίως από τις τράπεζες,που σκοπεύουν να προχωρήσουν σε με-γάλες μειώσεις προσωπικού.

Η τρόικα θα φανεί ελαστική, δηλαδή«πολιτική», ή θα είναι σφιχτή;

Το πώς θα χειριστεί η τρόικα τα πράγ-ματα είναι ένα ερώτημα. Από τη μιαμεριά πρέπει να κρατήσει το αδιάλλακτο

Περιμένονταςτην καλοσύνη των ξένωνΣυνέντευξη με τον πανεπιστημιακό-οικονομολόγο Φραγκίσκο Κουτεντάκη*

Η τρόικα έκλεισε με την κυβέρ-νηση ραντεβού για τον Σεπτέμ-βρη και το Μαξίμου αγωνιά γιατο αποτέλεσμα της φθινοπωρι-νής συνάντησης μαζί της. Τιάφησε πίσω της η σύντομη θε-ρινή επίσκεψη των τροϊκανώνκαι τι προεικάζει –για τον πολύκόσμο- η πολυαναμενόμενη απότην κυβέρνηση επιστροφή τηςστην Αθήνα;

Το πλεόνασμα από μόνοτου δεν έχει κάποιαθετική επίπτωση στηνοικονομία ή τηναπασχόληση. Αντίθετα, ηλιτότητα πουεφαρμόστηκε για τηνεπίτευξή του είχε κατάκοινή ομολογία τεράστιοκόστος σε όρουςύφεσης.

Page 10: Κυριακή 20-07-2014

Η ΕΠΟΧΗ 20 Ιουλίου 2014 99ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Του Κώστα Μελά

Ηκυβέρνηση αφού «έσπρωξεκάτω από το χαλί» τα τελευ-ταία τέσσερα έτη το πρόβλημα

των επισφαλών δανείων και γενικό-τερα του ληξιπρόθεσμου ιδιωτικούχρέους, καλείται σήμερα να δώσειλύση. Πρόκειται, όμως, για ένα υπέρ-μετρα διογκωμένο πρόβλημα με έντο-νες κοινωνικές και οικονομικές προ-εκτάσεις.

Το ύψος του, που αγγίζει περίπουτο ΑΕΠ της χώρας, καθιστά τη λύσητου δυσκολότερη, περισσότερο επώ-δυνη και πολλαπλά κοστοβόρα απότο αν είχε ληφθεί η κατάλληλη μέρι-μνα την περίοδο του PSI ή κατά τηδιάρκεια της ανακεφαλαιοποίησηςτων τραπεζών. Πιθανά, θα είχαμε απε-λευθερώσει τη οικονομία από έναβάρος το οποίο όλοι γνώριζαν ότι δενμπορεί να εξυπηρετηθεί, με αποτέλε-σμα και το διαθέσιμο εισόδημα θα είχεαυξηθεί, συμβάλλοντας στη μεγέ-θυνση του ΑΕΠ, αλλά και το ίδιο τοτραπεζικό σύστημα θα είχε περισσό-τερους βαθμούς ελευθερίας ώστε ναεπιτελέσει το έργο του.

Γιατί καθυστέρησε η ριζικήλύση;

Η μεσοβέζικη λύση που επιβλή-θηκε, τότε, εξυπηρετούσε τους ακό-λουθους λόγους:

α. Τη μη αποκάλυψη της πραγματι-κής κατάστασης των τραπεζών, άρανα απαιτείται και μικρότερου ύψουςκάλυψη κεφαλαιακών αναγκών καισυνεπώς ευκολότερης, από μεριάςτων παλαιών μετόχων, κάλυψης τουαπαιτούμενου 10,0% για να διατηρη-θεί το παλαιό ιδιοκτησιακό καθεστώς.

β. Την απόλυτη ταύτιση με τηνάποψη «περί ηθικού κινδύνου» - δη-λαδή να γίνει προηγούμενο - κυρίαρ-χου ιδεολογήματος της παρούσας αρ-χιτεκτονικής του παγκόσμιου χρημα-τοπιστωτικού συστήματος. Το ιδεολό-γημα αυτό λειτουργεί αποτρεπτικά,στη συγκεκριμένη περίπτωση, σεοποιαδήποτε σκέψη για διοικητική«απομείωση» του ιδιωτικού χρέουςακόμη και αν όλοι είναι βέβαιοι ότιδεν πρόκειται να αποπληρωθεί στοσύνολό του (γι’ αυτό και η λέξη «κού-ρεμα» δεν αναφέρεται στα υπουργείαΟικονομικών ή Ανάπτυξης).

γ. Η όποια λύση που θα δινόταν στομέλλον θα είχε το χαρακτήρα «εκκα-θάρισης της αγοράς» με βάση έναν οι-κονομικό δαρβινισμό (ούτε καν «δημι-ουργικής καταστροφής») όπου θα επι-

βίωναν όσοι μπορούσαν, είτε επιχει-ρήσεις, είτε φυσικά πρόσωπα.

δ. Η λύση της «εκκαθάρισης» καθυ-στέρησε αφενός για λόγους νομικούπλαισίου (πτωχευτικό δίκαιο, νόμοςΚατσέλη) και αφετέρου για λόγουςκοινωνικής αντίδρασης και πολιτικούκόστους. Αλλά και διότι στο μεσοδιά-στημα το τραπεζικό σύστημα εμφανί-ζεται ενδυναμωμένο και ικανό να επι-βάλει τους όρους του στην κυβέρνησηκαι στην κοινωνία κυρίως διότι οι θέ-σεις του συνάδουν με τις αντίστοιχεςτης Τρόικας.

Τι ζητούν οι τραπεζίτες;

Καθόλου περίεργο, λοιπόν, οι ριζι-κές αλλαγές στο Πτωχευτικό ∆ίκαιο(Π.∆.) που ζητούν οι τραπεζίτες, όπωςκαι η αναμόρφωση του νόμου Κα-τσέλη. Εκτιμούν ότι μόνο έτσι θα προ-χωρήσει με ταχείς ρυθμούς η ανα-διάρθρωση επιχειρήσεων και η διαχεί-ριση του χρέους των νοικοκυριών μεστόχο την αποτελεσματική αντιμετώ-πιση των κόκκινων δανείων.

Η αναμόρφωση του Π∆ αποτελεί«κλειδί« για την αντιμετώπιση τωνυπερχρεωμένων επιχειρήσεων. Σή-μερα, όπως εξηγούν τραπεζικέςπηγές, τόσο οι επιχειρήσεις που αδυ-νατούν να αντεπεξέλθουν στα τραπε-ζικά χρέη όσο και επιχειρηματίες οιοποίοι διαθέτουν περιουσιακά στοι-χεία, «κρύβονται« πίσω από τις διατά-ξεις του Π∆ και αντιμετωπίζονται μετον ίδιο τρόπο. «Οι αλλαγές στο Π∆θα επιτρέψουν στις τράπεζες να προ-χωρήσουν σε αναδιάρθρωση των επι-χειρήσεων, χωρίς να απαιτείταιισχυρή πλειοψηφία των πιστωτών τηςεπιχείρησης. Έτσι θα ξεχωρίσουνμόνο οι βιώσιμες από τις εταιρείεςζόμπι», αναφέρουν χαρακτηριστικά.

Η στάση της κυβέρνησης

Η κυβέρνηση δέχεται το επιχείρηματων τραπεζών για άμεση αναμόρφωσητου Πτωχευτικού ∆ικαίου και στο ολο-κληρωμένο σχέδιο που θα έχει έτοιμοο υπουργός Ανάπτυξης, στα μέσα Αυ-γούστου, θα περιλαμβάνονται και οιεν λόγω αλλαγές. Κλειδί των αλλα-γών, καθίσταται η υποχρεωτική ήεξωδικαστική διαμεσολάβηση για ναφθάνουν όσο το δυνατόν λιγότερεςυποθέσεις στα δικαστήρια και ναυπάρξει αποσυμφόρηση. Επιπρό-σθετα, καταργείται η δυνατότητα πολ-λαπλών ανακοπών που καθυστερούντην εφαρμογή των δικαστικών απο-φάσεων.

Η πρόταση της κυβέρνησης θααφορά κατ’ αρχάς τις επιχειρήσεις καισε δεύτερη φάση τα νοικοκυριά. Τίθε-ται ως στόχος η συνολική αντιμετώ-πιση του ιδιωτικού χρέους, δηλαδή οιοφειλές όχι μόνο προς τις τράπεζεςαλλά και προς το ∆ημόσιο, τα ασφα-λιστικά Ταμεία, τους προμηθευτές καιτους εργαζόμενους. Στο πλαίσιο αυτό,και για να διευκολυνθούν οι εξωδικα-στικές συμφωνίες, μελετάται να κα-ταστεί υποχρεωτική η συναίνεση όλωντων πιστωτών μιας επιχείρησης, εφό-σον 33% - 35% των ιδιωτών πιστωτώνεγκρίνει το πλάνο αναδιάρθρωσης καιτο επιχειρηματικό σχέδιο που υπο-βάλλεται. ∆ηλαδή, η αναδιάρθρωσητων επιχειρήσεων περνά στα χέριατων τραπεζών, οι οποίες επί της ου-σίας θα αποφασίζουν για το ποιες επι-χειρήσεις είναι βιώσιμες και ποιες όχι.Πρόκειται, αν βέβαια ισχύσει η πρό-ταση, για μια πρωτοφανή απόφασηενός κράτους που θέλει να λειτουργείμε βάση τη λαϊκή κυριαρχία.

Οι δυο βασικές αρχές

Η ουδέτερη επίπτωση στην κεφα-λαιακή επάρκεια των τραπεζών καιαποτροπή του ηθικού κινδύνου απο-τελούν τις δύο βασικές αρχές, οιοποίες πρέπει να διέπουν την πρό-ταση για την εξωδικαστική διαχείρισητου ιδιωτικού χρέους. Τίθενται επιτα-κτικά από τρόικα και τράπεζες, κάτιπου είχε διαφανεί και κατά τη δια-πραγμάτευση για τους πλειστηρια-σμούς των ακινήτων τον περασμένο∆εκέμβριο. Γι’ αυτό, ο όποιος μηχανι-σμός δεν θα είναι οριζόντιος, ούτε θαπαραπέμπει σε γενικευμένη διαγραφήχρέους (τόκων ή κεφαλαίου), ενώ θαέχει, όπως προαναφέρθηκε, ημερομη-νία λήξης.

Για τα δάνεια των φυσικών προσώ-πων θα ισχύει ο Κώδικας καλών πρα-κτικών της Τραπέζης της Ελλάδοςαλλά και οι ριζικές ρυθμίσεις πουαναμένεται να ακολουθήσουν εφεξήςοι τράπεζες. Το πρόβλημα αφορά κυ-ρίως τα στεγαστικά δάνεια όπου εξε-τάζονται μία σειρά από συνδυαστικέςλύσεις (μικρές δόσεις, μείωση περι-θωρίου του επιτοκίου, μεταβίβαση τουακινήτου στην τράπεζα και εν συνε-χεία ενοικίαση του από τον δανειολή-πτη).

Θα προβλέπονται, επίσης, εξατομι-κευμένες λύσεις ανά οφειλέτη, που θαμπορούν να φτάνουν και στη δια-γραφή μέρους, με κριτήρια και όρουςόμως που θα αποκλείουν τους «κατάσύστημα» κακοπληρωτές.

Κλειδί των αλλαγών,καθίσταται η υποχρεωτική ήεξωδικαστικήδιαμεσολάβηση για ναφθάνουν όσο το δυνατόνλιγότερες υποθέσεις σταδικαστήρια και να υπάρξειαποσυμφόρηση.

“I∆ΙΩΤΙΚΟ ΛΗΞΙΠΡΟΘΕΣΜΟ ΧΡΕΟΣ

Η αναδιάρθρωση των επιχειρήσεωνστα χέρια των τραπεζώνΗ αλλαγή του πτωχευτικού δικαίου, βάση της κυοφορούμενης “λύσης”

προφίλ και από την άλλη καταλαβαίνειότι η βασική προϋπόθεση για να προχω-ρήσει το πρόγραμμα, είναι να παραμείνειη κυβέρνηση στη θέση της. Υποθέτω,λοιπόν, ότι θα δώσει κάτι στην κυβέρ-νηση που να μπορεί να αξιοποιήσει πολι-τικά, όπως κάποια οριακή φορολογικήελάφρυνση ή περισσότερες δόσεις στιςληξιπρόθεσμες οφειλές, αλλά τίποτα ου-σιαστικό που να δώσει την εντύπωση ότιχαλαρώνει το πρόγραμμα λιτότητας.

Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι τοθέμα των φορολογικών πληρωμών τοβλέπει κάπως διαφορετικά η τρόικα.Γνωρίζει τη θεμελιώδη αδυναμία του ελ-ληνικού κράτους να φορολογήσει ταυψηλά εισοδήματα, σε ένα διάτρητο σύ-στημα απαλλαγών και περαιώσεων, καιγια αυτό απορρίπτει εξαρχής οποιαδή-ποτε πρόταση για διακανονισμούς και δι-ευκολύνσεις. Όμως αντιλαμβάνεται ότιη φορολογική ασυλία είναι χαρακτηρι-στικό τού εγχώριου συστήματος εξου-σίας. Ο υπολογισμός είναι σχετικάαπλός: η διατήρηση της κυβέρνησης καιτου συστήματος συμφερόντων που τηστηρίζει, κοστίζει μερικά δισ. φορολογι-κών εσόδων.

Το πορτογαλικό «μήνυμα»

Μετά το περιστατικό με την πορτογα-λική τράπεζα τίθεται το ερώτημα κατάπόσο μια χώρα σαν την Ελλάδα μπορείνα βαδίζει μόνη μετά το μνημόνιο, ναφύγει δηλαδή από το «καθεστώς ασφα-λείας». Τίθεται, βέβαια, πονηρά, για ναωθήσει σε νέα συμφωνία, νέο μνημόνιο.Όμως, έχει και κάποια σημασία;

Η ιστορία με την πορτογαλική τράπεζαBanco Espirito Santo είναι μια περίπτωσητραπεζικής κρίσης εμπιστοσύνης.

Το κυριότερο δεν είναι βέβαια η κρίσητης συγκεκριμένης τράπεζας, αλλά η με-τάδοσή της στις τιμές συγκρίσιμων περι-ουσιακών στοιχείων. Η αναστάτωση πουέχει προκληθεί, όχι μόνο στην Πορτογα-λία αλλά σε ολόκληρη την ευρωπαϊκήπεριφέρεια, δείχνει το ρίσκο που εξακο-λουθεί να συνδέεται με τα περιουσιακάστοιχεία των «προβληματικών χωρών»,παρά τη σχετική αποκλιμάκωσή του τατελευταία χρόνια (μετά τις διαβεβαιώσειςτης ΕΚΤ).

Πάντως, είναι δύσκολο να συνδέσεικανείς τη συγκεκριμένη τραπεζική κρίσημε τον «τερματισμό» του πορτογαλικούμνημονίου και μάλλον ανόητο να το χρη-σιμοποιεί για να επιχειρηματολογήσειυπέρ ενός νέου μνημονίου για την Ελ-λάδα. Άλλωστε, είτε στην Ελλάδα είτεστην Πορτογαλία, αυτό που τελειώνειδεν είναι το μνημόνιο αλλά οι δόσεις. ∆η-μοσιονομικές δεσμεύσεις παρόμοιουσκεπτικού με το μνημόνιο έχουν ήδη θε-σμοθετηθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Ο Φ. Κουτεντάκης διδάσκει στο Οικο-νομικό Τμήμα του ΠανεπιστημίουΚρήτης.

Η τρόικα γνωρίζει τηθεμελιώδη αδυναμία τουελληνικού κράτους ναφορολογήσει τα υψηλάεισοδήματα, σε έναδιάτρητο σύστημααπαλλαγών καιπεραιώσεων, και γιααυτό απορρίπτειεξαρχής οποιαδήποτεπρόταση γιαδιακανονισμούς καιδιευκολύνσεις.

Page 11: Κυριακή 20-07-2014

1100 Η ΕΠΟΧΗ 20 Ιουλίου 2014ΘΕΜΑΤΑ

Εδώ και 296 μέρες οι εργαζόμενοιτου εργοστασίου της Θεσσαλονί-κης βρίσκονται σε απεργία και δί-

νουν έναν ενωτικό αγώνα κόντρα στιςενέργειες της εταιρείας που απολύει ερ-γαζομένους και μεταφέρει τα εργοστάσιαπαραγωγής στη Βουλγαρία.

Coca-Cola: πάει με όλα; Πάει σίγουραμε την αυξανόμενη κερδοφορία της τηνίδια στιγμή που ψάχνει τρόπους να μει-ώσει το κόστος παραγωγής και διανο-μής. «Στις 30 Σεπτεμβρίου, και ενώ δου-λεύαμε μέσα στο εργοστάσιο ήρθαν δι-καστικοί επιμελητές και μας μοίραζαντις απολύσεις. Χωρίς καμία προειδοποί-ηση.», μας λέει ο πρόεδρος του σωμα-τείου των εργαζομένων στη Θεσσαλο-νίκη, Γρηγόρης Παπαδόπουλος. Η εται-ρεία 3Ε ξεκίνησε τη δεκαετία του ’70 απότην Ελλάδα και επεκτάθηκε αργότερα σε28 χώρες δημιουργώντας ένα από τα πιοκερδοφόρα brand name. Έχει ετήσιακερδοφορία 280 εκατ. ευρώ το χρόνο,δηλαδή 1 εκατ. ευρώ την ημέρα, την ίδιαστιγμή που ψάχνει για πιο φτηνό εργα-τικό δυναμικό. Από το 2007, όταν καιέκλεισε το πρώτο εργοστάσιο στην Πά-τρα έχει ξεκινήσει την σταδιακή μετα-φορά της παραγωγικής γραμμής στηΒουλγαρία, βάζοντας λουκέτο στα εργο-στάσια της Κέρκυρας, της Ρόδου, του Με-σολογγίου, της Αθήνας και τώρα και τηςΘεσσαλονίκης. «Στη Θεσσαλονίκη πριντρεισήμισι χρόνια ήμασταν 480 εργαζό-μενοι, ενώ τώρα είμαστε οι τελευταίοι 50που απολύονται.», λέει ο Γρηγόρης Πα-παδόπουλος.

Βασικός μοχλός πίεσης του απεργια-κού αγώνα είναι το μποϊκοτάζ των προ-ϊόντων της Κόκα Κόλα, που έχει κηρύξειτο Εργατικό Κέντρο Θεσσαλονίκης. «ΗΚόκα-Κόλα παράγεται στη Βουλγαρία,

καταναλώνεται στην Ελλάδα, φορολο-γείται στην Ελβετία. Πάρε μέρος στομποϊκοτάζ» γράφουν στα αυτοκόλληταπου κυκλοφορούν από τους απεργούςπου περιοδεύουν για να ενημερώσουν τοκοινό σε όλη τη χώρα αλλά και από σω-ματεία, οργανώσεις, επιτροπές γειτονιώνπου βοηθούν και υποστηρίζουν τοναγώνα τους.

«Για να καταλάβετε, η εταιρεία παίρνειτα προϊόντα σε τιμή Βουλγαρίας, κρύβε-ται πίσω από την αναγραφή «παράγεταιστη Ε.Ε.», ώστε να τα εισάγει και να ταπουλήσει σε τιμή Ελλάδας εξασφαλίζον-τας το μεγαλύτερο δυνατό κέρδος γιαεκείνη.», συνεχίζει ο ίδιος. «Το μποϊκο-τάζ είναι για μας ο τρόπος να επικοινω-νήσουμε με τον κόσμο και να στηριχ-θούμε από αυτόν, ώστε να επαναλει-τουργήσει το εργοστάσιο. ∆εν δυσφη-μούμε την εταιρεία, πιέζουμε για να πά-ρουμε πίσω τις δουλειές μας.»

Η εταιρία στα τέλη Ιουνίου κατέθεσε

στο Μονομελές Πρωτοδικείο αίτημα δια-κοπής των δραστηριοτήτων των απερ-γών και ουσιαστικά απαγόρευση τουμποϊκοτάζ, ενώ τη ίδια στιγμή διακινείταινίες φαντασίας. Πώς αλλιώς μπορούννα χαρακτηριστούν οι παραπλανητικέςκαι ψευδείς διαφημίσεις με το σύνθημα«μένουμε Ελλάδα», τη στιγμή που στοεργοστάσιο έχει μπει λουκέτο, οι εργα-ζόμενοι απολύονται και η εταιρεία μετα-κομίζει στη γειτονική Βουλγαρία;

Tαυτόχρονα, «τρέχει» και άλλη καμ-πάνια της εταιρείας στην οποία διαφημί-ζει την κοινωνική της προσφορά στασχολεία της Βόρειας Ελλάδας όπου ανα-λαμβάνει να τα βάψει και να βελτιώσειτις σχολικές υποδομές χωρίς να αναφέ-ρεται φυσικά στην κατάσταση που έχειφέρει εκατοντάδες οικογένειες με τηνεπιλογή της να κλείσει τις παραγωγικέςτης μονάδες σε όλη τη χώρα. Η σιγή ιχ-θύος που κρατούν απέναντι στον αγώνατους τα καθεστωτικά ΜΜΕ τροφοδοτεί-

ται από τα διαφημιστικά πακέτα πουπροσφέρει η Κόκα-κόλα σε αυτά διαφη-μίζοντας το κοινωνικό της πρόσωπο μεχαρούμενους μαθητές και ξεχνώντας νααναφέρει τις 1.500 απολύσεις στιςοποίες έχει προβεί. Οι απεργοί στον αν-τίποδα αυτής της πρακτικής, κυκλοφό-ρησαν το δικό του σποτ στο ίντερνετπροσπαθώντας να ενημερώσουν για τηνπραγματική κατάσταση που επικρατεί.

Αλληλεγγύη από όλη την Ελλάδα

«∆εχόμαστε μηνύματα συμπαράστασηςκαι αλληλεγγύης από δεκάδες σωματείατης Ελλάδας και του εξωτερικού, από τηΓΣΕΕ, από κόμματα της Αριστεράς, απόοργανώσεις, επιτροπές γειτονιών, απότην Πανελλαδική Ομοσπονδία Εργατοϋ-παλλήλων Εμφιαλωμένων Ποτών (ΠΟ-ΕΕΠ), βάζοντας μάλιστα δύο ημερομί-σθια το μήνα στο απεργιακό ταμείο καιβοηθώντας οικονομικά τον αγώνα μαςαλλά και τις οικογένειές μας.», λέει οΓρηγόρης Παπαδόπουλος. Στo σωματείοτους λειτουργούν με εβδομαδιαία συνέ-λευση στην οποία από κοινού αποφασί-ζουν τις επόμενες κινήσεις τους και διε-ξάγουν κάθε εβδομάδα μυστική ψηφο-φορία για τη συνέχιση ή μη της απεργίαςκαι του αγώνα τους και μέχρι στιγμήςούτε ένας δεν έχει κάνει πίσω. «Θα συ-νεχίσουμε ακάθεκτοι μέχρι να επιστρέ-ψουμε στις δουλειές μας. Αυτός ο αγώ-νας θα νικήσει γιατί στο πρόσωπό μας οιεργαζόμενοι βλέπουν τον τρόπο πουμπορούμε να νικήσουμε. Με καθολικήσυμμετοχή και ενωμένοι. Μόνο έτσι θαπετύχουμε.», μας λέει με αισιοδοξία καιφωνή που μαρτυρά πείσμα.

Ξένια Πηρούνια

ΟΙ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΤΗΣ COCA-COLA ΠΡΟΕΙ∆ΟΠΟΙΟΥΝ:

Η κατανάλωση προϊόντων βλάπτει σοβαράτους απεργούς και το μέλλον μας

Ο ι προαναγγελθέντες θάνατοι σημαντικών βιομη-χανικών παραγωγικών μονάδων, με σημαίνουσαθέση στον παραγωγικό ιστό, είναι πια μια συνη-

θισμένη τακτική στην εποχή του παγκοσμιοποιημένουφιλελεύθερου καπιταλισμού. Στην κατηγορία αυτήήταν σχεδόν βέβαιο ότι θα κατέληγε και η Ελληνικήβιομηχανία Ζάχαρης. Μια από τις σημαντικότερες βιο-μηχανίες της Ελλάδας, που έφτασε να διαθέτει 5 εργο-στάσια στη χώρα μιας και 2 στη Σερβία. Η ΕΒΖ υπήρξεο μοναδικός παραγωγός ζάχαρης από το 19609. πουιδρύθηκε., μέχρι σήμερα. Και δεν ήταν μόνο αυτό. Εφαρ-μόζοντας τη συμβολαιακή γεωργία ανέπτυξε την παρα-γωγή ζαχαρότευτλων, της πρώτης ύλης για τη βιομη-χανία ζάχαρης., οργανώνοντας γύρω της μέχρι και20.000 παραγωγούς, που καλλιεργούσαν μέχρι και400.000 στρέμματα για λογαριασμό της. Αν υπολογί-σουμε και της μικρότερες επιχειρήσεις που επωφε-λούνταν από την ύπαρξή και κάλυπταν περιφερειακέςανάγκες συσκευασίας, διατίμησης, εμπορίας κλπ. Τότεη σημασία που αποκτά μεγαλύτερο βάρος.

Ακόμα και μετά την επιβολή της ποσόστωσης από τηνΕΕ, που μείωσε σε 230.000 τα καλλιεργούμενα στρέμ-ματα και σε 150.000 τόνους (από 317.000) το παραγό-μενο προϊόν, η θέση της στην ελληνική οικονομία εξα-κολουθούσε να είναι σημαντική. Η επιβολή της ποσό-στωσης, για την οποία οι ελληνικές κυβερνήσεις φρόν-τισαν μόνο να πάρουν κάποιες αποζημιώσεις, τις γνω-στές που σχεδόν πάντα λειτούργησαν σαν ταφόπλακεςγια τόσους παραγωγικούς κλάδους, χωρίς να ανοίγουνκαμία άλλη παραγωγική προοπτική, λειτούργησε σαναρχή του τέλους. Σύμφωνα με έγκυρους αναλυτές, οπεριορισμός της καλλιεργούμενης έκτασης έδιωξε χι-λιάδες παραγωγούς από την τευτλοτκαλλιέργεια καιπεριόρισε, τελικά, την προσφορά της πρώτης ύλης, μεαποτέλεσμα να αυξήσει και για αυτό το λόγο την τιμήτης.

Η εξέλιξη αυτή είχε το παρανοϊκό εκ πρώτης όψεως

αποτέλεσμα να προμηθεύεται η ΕΒΖ ζάχαρη από…άλλεςευρωπαϊκές χώρες, για να καλύψει το επιτρεπόμενοαπό την ποσόστωση όριο παραγωγής του 158.000τόνων ζάχαρης. Και μάλιστα από χώρες όπως η Γαλλίακαι η Γερμανία, όπου τα επίπεδα τιμών και αμοιβώςπροφανώς δεν δίνουν κάποιο ιδιαίτερο συγκριτικόπλεονέκτημα ούτε στους παραγωγούς του πρωτογε-νούς τομέα ούτε στις βιομηχανίες τους. Άλλωστε,ακόμη και σήμερα η ΕΒΖ, στην κατάσταση που την έχουνφέρει, εξακολουθεί να είναι μία από τις σημαντικότε-ρες ευρωπαϊκές εταιρίες παραγωγής ζάχαρης.

Και όλα αυτά σε μια διεθνή συγκυρία για την αγοράζάχαρης, που πριν ελάχιστα χρόνια, λόγω αύξησης τηςπαγκόσμιας κατανάλωσης και μείωσης της παραγωγής,οδήγησε σε κρίση και ανέβασε την τιμή της στα 800 δο-λάρια τον τόνο! Και παρόλο που στο μεταξύ η τιμή τηςδιεθνώς έχει πτωτική τάση, η δυναμική της ζήτησηςεμφανίζεται σταθερά ανοδική. Αξίζει να σημειωθεί ότιη ΕΕ το 2011 αναγκάστηκε να προχωρήσει στην απε-λευθέρωση 500.000 τόνων εκτός ποσόστωσης, για νααντιμετωπίσει το ράλι τιμών, ενώ έχει ήδη καθιερώ-σει την εισαγωγή αδοσμολόγητης ζάχαρης από τρίτεςχώρες ύψους 300.000-500.000 τόνων ετησίως.

Πώς γίνεται σε ένα τέτοιο περιβάλλον να οδηγούν-ται εκτός παραγωγής τα τελευταία εργοστάσια της ΕΒΖκαι στην εκποίηση μια μεγάλη παραγωγική βιομηχανία;Υπάρχει εξήγηση., Πρώτα απ’ όλα, όλες οι ανατροπέςστο πλαίσιο της ΕΕ έγιναν σε βάρος χωρών της περι-φέρειας, όπως η Ελλάδα, χωρίς ουσιαστικά αντίστασηεκ μέρους των κυβερνήσεων τους. Ακόμα και σταασφυκτικά πλαίσια των ποσοστώσεων, όμως οι ελλη-νικές κυβερνήσεις ελάχιστα ενδιαφέρθηκαν για τον εκ-συγχρονισμό της βιομηχανίας, την ανάπτυξη των εξαι-ρετικών δυνατοτήτων του Τμήματος Έρευνας και Τε-χνολογίας της ΕΒΖ, καθώς και την οικονομική κατά-στασης της. Την αντιμετώπισαν, ως συνήθως, σανπεδίο αστικής πελατειακής κυρίως πολιτικής. ΜΕ τηνγνωστή πια κατάληξη: Ζημιογόνα χρήση, συσσώρευσηυποχρεώσεων, εγκατάλειψη και στο βάθος, ιδιωτικο-ποίηση. Άλλωστε και το σημερινό νομικό καθεστώς τηςΕΒΖ ένα αποτέλεσμα αλλεπάλληλων ιδιωτικοποι-ήσεων, τόσο της ίδιας όσο και της ΑΤΕ, της οποίας ήτανθυγατρική και η οποία σήμερα ανήκει στην Πειραιώς.Όσο και αν φαίνεται παράξενο για μια «αποτυχημένηεπιχείρηση», υπάρχουν μνηστήρες, κάποιοι μιλούν γιαFund Voria Capital. Η περιουσία της ΕΒΖ δεν είναι κα-θόλου ευκαταφρόνητη. Τα περιουσιακά στοιχεία τουομίλου ξεπερνούν σε αξία τα 200 εκατ. ευρώ, ενώ ηπρόταση της ΕΒΖ, το σύνολό της εθνικής ποσόστωσης,είναι 158.000 τόνοι ετησίως.

Με όλα αυτά τα δεδομένα δεν θα μπορούσε να εν-ταχθεί σε ένα σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησηςκαι να αποτελέσει βασικό στοιχείο ανάπτυξης ενόςνέου παραγωγικού μοντέλου; Θα μπορούσε. Αλλά όχιμε μια πολιτική ηγεσία που το μόνο που ξέρει να ανα-μασά είναι ότι «δεν έχει καμία δουλειά το κράτος ναπαράγει ζάχαρη». Και το μόνο που ξέρει να πράττειείναι να διαλύει τον παραγωγικό ιστό της χώρας.

Χ. Γ.

Η πικρή γεύση της ελληνικής ζάχαρης

Εκδήλωση του ΣΥΡΙΖΑστις Σέρρες

Με ομιλήτριες τις βουλεύτριες Αφροδίτη Σταμ-πουλή, Λίτσα Αμανατίδου και ∆έσπαοινα Χαραλαμπί-δου, ο ΣΥΡΙΖΑ ανέπτυξε, σε εκδήλωση που έγινε τηνΠέμπτη την προτάσή του για το μέλλον της ΕΒΖ. Πα-ράλληλα, οι τρεις, κατέθεσαν την αντίθεσή τους στηναπαράδεκτη και καταστροφική, για τον πρωτογενήτομέα της χώρας, απόφαση της κυβέρνησης να βάλειλουκέτο στα εργοστάσια Σερρών και Ορεστιάδας.

Page 12: Κυριακή 20-07-2014

Η ΕΠΟΧΗ 20 Ιουλίου 2014 1111∆ΙΕΘΝΗ

Στις προηγούμενες συνόδους, ιδι-αίτερα στη σύνοδο του 2011 στηΝότια Αφρική και τη σύνοδο

του 2012 στο Νέο ∆ελχί, υπογράφτη-καν συμφωνίες οικονομικής συνεργα-σίας όπως:

1) μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ τηςΤράπεζας Εξωτερικού Εμπορίου τηςΡωσίας(Βνιεσεκονομμπανκ), της Τρά-πεζας Ανάπτυξης της Κίνας, της Τρά-πεζας Εισαγωγών της Ινδίας και τηςΕθνικής Τράπεζας κοινωνικο-οικονο-μικής Ανάπτυξης της Βραζιλίας

2) συμφωνία για την οικονομική συ-νεργασία στο πλαίσιο των διατραπεζι-κών μηχανισμών των BRICS (2011)

3) συμφωνία για χορήγηση δανείωνσε εθνικά νομίσματα (2012) και

4) συμφωνία για κοινή χρηματοδό-τηση στους τομείς της «πράσινης οι-κονομίας» και των υποδομών.

Σημείο κλειδί της συνόδου στη Βρα-ζιλία είναι η δημιουργία ΤράπεζαςΑνάπτυξης και Ταμείου Συναλλαγμα-τικών Αποθεμάτων με απώτερο σκοπότην απεξάρτηση από το ∆ΝΤ και τηνΠαγκόσμια Τράπεζα.

Το θέμα της δημιουργίας ΤράπεζαςΑνάπτυξης πρώτη φορά τέθηκε στησύνοδο του 2012. Στη σύνοδο της Βρα-ζιλίας αποφασίστηκε το αρχικό κεφά-λαιο της Τράπεζας να είναι 100 δισ.δολ. Η Τράπεζα αυτή θα χρηματοδο-

τεί επενδυτικά σχέδια στα εδάφη τωνχωρών-μελών. Το 2013, επίσης, απο-φασίστηκε η δημιουργία Ταμείου συ-ναλλαγματικών αποθεμάτων που θαχρησιμοποιείται σε έκτακτες περι-πτώσεις.

Πλούτος και μεγάλη επιρροή

Οι χώρες BRICS είναι πλούσιες σεπόρους και ασκούν μεγάλη επιρροήστην παγκόσμια οικονομία. Η Βραζι-λία έχει ιδιαίτερα ανεπτυγμένη αγρο-τική οικονομία (παράγει το 30% τουΑΕΠ), η Ρωσία είναι ο μεγαλύτεροςπαγκόσμιος εξαγωγέας ενεργειακώνπρώτων υλών (16% της παγκόσμιαςπαραγωγής), η Ινδία είναι η μεγαλύ-τερη παραγωγός τσαγιού στον κόσμου(470 εκατ. τόνους το χρόνο) και μπα-χαρικών (30% της παγκόσμιας παρα-γωγής), η Κίνα είναι η χώρα με τη με-γαλύτερη ανάπτυξη (7% περίπου τοχρόνο) και η Νότια Αφρική διαθέτειτεράστια αποθέματα πολύτιμων με-τάλλων (91% του μαγγανίου, το 58%του χρωμίου, το 53% του χρυσού καιτο 20% των διαμαντιών παγκοσμίως).

Σύμφωνα με τα στοιχεία, του 2013,το συνολικό ΑΕΠ των πέντε χωρώνήταν 16.039 τρισ. δολ. (21,5% τουπαγκόσμιου ΑΕΠ), το ύψος των απο-θεμάτων σε χρυσό και συνάλλαγμα

ήταν 4,4 τρισ. δολ. Η έκταση που κα-ταλαμβάνουν οι χώρες αυτές είναι26% της συνολικής έκτασης του πλα-νήτη και ο πληθυσμός τους αποτελείτο 42% του παγκοσμίου. Καλύπτουντο 16,1% του διεθνούς εμπορίου,έχουν το 10,8% των αμυντικών δαπα-νών. Η καταναλωτική αγορά τους αυ-ξάνεται με πολύ γρήγορους ρυθμούςκατά 500 δισ. δολ. κάθε χρόνο (είναιη μεγαλύτερη αγορά παγκοσμίως).

Παλιές φιλίες, νέες συμφωνίες

Ο πρόεδρος της Ρωσίας, ΒλαντιμίρΠούτιν πριν ξεκινήσει η σύνοδος τωνBRICS πήγε στην Κούβα, όπου συναν-τήθηκε με τον πρόεδρο της ΚούβαςΡαούλ Κάστρο και τον πρώην ηγέτηΦιντέλ Κάστρο. Οι σχέσεις μεταξύτων δύο χωρών είχαν παγώσει στηνπερίοδο Γιέλτσιν. Η Κούβα όλα ταχρόνια, και επί Σοβιετικής ένωσης καιμετά, ονομάζεται «νησί της ελευθε-ρίας». Είναι χαρακτηριστικό ότι τη δε-καετία του ’60 ο Φιντέλ Κάστρο ήτανπιο δημοφιλής και από το ΓιούριΓκαγκάριν.

Ο ρώσος πρόεδρος κόμισε στηνΚούβα ένα δώρο. Παρέδωσε στην κυ-βέρνηση της Αβάνας απόφαση τηςΚρατικής ∆ούμας για διαγραφή του90% του χρέους της Κούβας (32 δισ.δολ.) προς τη Ρωσία. Το άλλο 10%αποφασίστηκε από τις δύο πλευρές ναεπενδυθεί στην οικονομία της Κού-βας.

Στη συνέχεια, χωρίς να υπάρχει προ-ηγούμενη ανακοίνωση, ο Βλ. Πούτινπήγε στη Νικαράγουα, όπου συναντή-θηκε με τον πρόεδρο Ντανιέλ Ορ-τέγκα. Οι δύο ηγέτες, όπως δήλωσε οεκπρόσωπος Τύπου του ρώσου προ-έδρου Ντμίτρι Πεσκόφ, συζήτησαν θέ-ματα όπως η προμήθεια αγροτικώνμηχανημάτων και σιτηρών από τηΡωσία. Επίσης, συζήτησαν για τη διά-

νοιξη διώρυγας στη Νικαράγουα πουθα συνδέσει τον Ατλαντικό με το Ει-ρηνικό ωκεανό και θα είναι εναλλα-κτική προς τη διώρυγα του Παναμάπου ελέγχεται από τις ΗΠΑ.

Στη συνέχεια πήγε στην Αργεντινήόπου συναντήθηκε με την ΠρόεδροΧριστίνα ντε Κίσνερ. Σύμφωνα με τηνεφημερίδα «La Nacion» της Αργεντι-νής τέθηκε θέμα συνεργασίας μεταξύρωσικής «Γκαζπρομ» και της αργεντί-νικης θυγατρικής της γερμανικής«BASF», η οποία ελέγχει 15 επενδυ-τικά σχέδια εξόρυξης υδρογονανθρά-κων στο έδαφος της Αργεντινής. Επί-σης, σύμφωνα με πηγές του BBC, η«Γκαζπρομ» και η κρατική εταιρείατης Αργεντινής YPF, τα δύο τελευταίαχρόνια, συζητούν για από κοινού εξό-ρυξη του μεγαλύτερου στον κόσμοκοιτάσματος σχιστολιθικού αερίουΒακα Μουέρτα στην Παταγωνία. ΗΑργεντινή εξέφρασε την επιθυμία τηςνα συμμετέχει στα BRICS.

Στο δείπνο που παρέθεσε η πρό-εδρος της χώρας στον Βλ. Πούτιν πα-ραβρέθηκε και ο πρόεδρος της Ου-ρουγουάης Χοσέ Μουχίκα, ο οποίοςσυζήτησε με το ρώσο πρόεδρο για συ-νεργασία στην εξόρυξη υδρογοναν-θράκων στην περιοχή Ριο ντε λαΠλάτο, στην κατασκευή λιμανιών, σευδροηλεκτρικά έργα και στους εξο-πλισμούς.

Επίσης, στο περιθώριο της συνόδουτων BRICS έγιναν συναντήσεις μετους προέδρους της Βενεζουέλας, Νι-κόλας Μαδούρο και της Βολιβίας, ΕβοΜοράλες, οι οποίοι βλέπουν με πολύκαλό μάτι εμβάθυνση της συνεργα-σίας των BRICS. Ο Έβο Μοράλες υπο-στήριξε ότι η Τράπεζα Ανάπτυξης τωνBRICS θα θέσει τέλος στην οικονο-μική εξάρτηση των χωρών της Λατινι-κής Αμερικής.

Μιχάλης Ρένεσης

«Να αρνηθούμε κάθε συμβιβασμόμε την απαξιωμένησοσιαλδημοκρατία»Συνέντευξη με την Μαρτίνε Μπι-λάρντ, συμπρόεδρο του ΑριστερούΚόμματος στη Γαλλία. σελ. 14, 15

Ουκρανία: Καταρρίπτεταικάθε ελπίδα για το τέλοςτου πολέμουΆγνωστοι οι δράστες της κατάρρι-ψης του αεροπλάνου, ενώ η βία συ-νεχίζεται. σελ. 13ΚΟΣΜΟΥ

Ο γύρος τού

BRICS

Νέα επίπεδασυντονισμού “Στη σύνοδο της

Βραζιλίαςαποφασίστηκε τοαρχικό κεφάλαιο τηςΤράπεζας να είναι100 δισ. δολ. ΗΤράπεζα αυτή θαχρηματοδοτείεπενδυτικά σχέδιαστα εδάφη τωνχωρών-μελών. Το2013, επίσης,αποφασίστηκε ηδημιουργία Ταμείουσυναλλαγματικώναποθεμάτων που θαχρησιμοποιείται σεέκτακτεςπεριπτώσεις.

Το 2001, οι χώρες Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία και Κίνα εμφάνιζανυψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και φάνταζαν παράδεισοι γιατους διεθνείς επενδυτές και τοκογλύφους. Ο οικονομολόγοςτης Goldman Sachs, Τζίμ Ονίλ επινόησε τον όρο BRIC από τααρχικά των χωρών αυτών με σκοπό να κεντρίσει το ενδιαφέ-ρον των διεθνών επενδυτών για τις αγορές αυτές. Το 2009, ηιδέα αυτή μετατράπηκε σε πολιτική δομή στη σύνοδο κορυφήςπου πραγματοποιήθηκε στο Αικατερίνμπουργκ της Ρωσίας. Το2011, εντάχθηκε στο σχήμα και η Νότια Αφρική και έτσι οόρος έγινε BRICS.

Page 13: Κυριακή 20-07-2014

1122 Η ΕΠΟΧΗ 20 Ιουλίου 2014∆ΙΕΘΝΗ

Τη συνέντευξη πήρεη Ντανιέλα Πρετσιόζιγια το «Μανιφέστο»

Ο Ρέντσι θέλει να κατεδαφίσει το θε-σμικό και συνταγματικό οικοδόμηματου ’48: μη εκλογιμότητα των γερου-σιαστών, Italicum (ΣτΜ ο νέος εκλογι-κός νόμος που θα καταστήσει ουσια-στικά αδύνατη τη συμμετοχή των μι-κρών κομμάτων στη βουλή), μεταρρύθ-μιση των κανονισμών. Πρόκειται γιατην περίφημη αυταρχική στροφή;

Είναι η προσπάθεια οικοδόμησηςενός αυταρχικού καθεστώτος.

Αν εσείς ήσασταν στη γερουσία τι θακάνατε;

∆υνατή κωλυσιεργία και μια εναλλα-κτική πρόταση μείωσης του κόστους,με δραστική περικοπή των γερουσια-στών. Ο Ρέντσι είναι ο αδελφός τουΓκρίλο, καταστρέφει τη δημοκρατίαχρησιμοποιώντας τα επιχειρήματα πουο Γκρίλο χρησιμοποίησε ενάντια στηνκάστα. Σήμερα το Κίνημα 5 Αστέρωνκάνει το τραγικό λάθος να αρχίζει ταπαιχνίδια με το ∆ημοκρατικό Κόμμα(∆Κ). Η αριστερά θα έπρεπε να προ-ωθήσει μια άλλη ιδέα δημοκρατίας.

Κωλυσιεργία είναι αυτό που κάνει ηSel, όχι το Κίνημα 5 Αστέρων.

Η «Sel» κάνει πολύ καλά. Η μάχη της«Sel» και αυτή των συντρόφων του ∆Κ,που διαφωνούν με τον Ρέντσι, από τονΜινέο μέχρι τον Κίτι, είναι σημαντικό-τατη για τη δημοκρατία.

Έπειτα από τη μεταρρύθμιση της γε-ρουσίας θα έρθει η σειρά του εκλογι-

κού νόμου. Από το 4% θα πρέπει ναφθάσετε στο 8%, τόσο δεν χρειάζεταιστους μη συνασπισμένους για να εκλε-γούν;

Στο μεταξύ θα δώσουμε μάχη. Ονόμος Ιtalicum είναι χειρότερος απότον Por cel lum της δεξιάς. Έχει ένα τε-ράστιο πριμ, ο δεύτερος γύρος είναιενός καθεστώτος προεδρικής δημο-κρατίας, γιατί αναπαράγει το μηχανι-σμό των δημάρχων και τείνει να κα-ταργεί τις μειοψηφίες. Θέλω να τονίσωότι είναι χειρότερος από το νόμοΑτσέρμπο που έκανε ο φασισμός μετάτην πορεία προς τη Ρώμη. Μ’ αυτόν, οΓκράμσι εξελέγη με ένα ΚομμουνιστικόΚόμμα που είχε λιγότερο από 4%, οΜατεότι με το Σοσιαλιστικό Κόμμα πουείχε λιγότερο από 6%. Με το νόμο τουΡέντσι, ο Μουσολίνι δεν θα χρειαζόταννα δολοφονήσει τον Ματεότι, γιατί οΜατεότι δεν θα είχε εκλεγεί.

Μιλάμε για φασισμό, ή μάλλον γιακάτι χειρότερο;

Όχι, επιστημονικά πρόκειται γιαάλλη φάση. Είναι μια αυταρχική κυ-βέρνηση που δίνει το ελεύθερο στιςιδιωτικοποιήσεις, στις πολυεθνικέςκαι στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές.Πρόκειται, βέβαια, για ένα άδειασματου περιεχομένου της δημοκρατίας. Εί-χαμε ένα Σύνταγμα που γεννήθηκε μετην Αντίσταση, θα έχουμε ένα άλλοπου θα γεννηθεί από τον εκβιασμόενός ανενδοίαστου πρωθυπουργού σεέναν καταδικασμένο.

Με αυτές τις προϋποθέσεις πρέπει ναφθάσετε στο 8%.

Πρέπει να οικοδομήσουμε μια αρι-στερά εναλλακτική ως προς αυτό τοπλαίσιο. Εγώ τη λέω ιταλικό Σύριζα,μια ιδρυτική διαδικασία.

Σε τι σημείο είστε; Όσοι κινητοποιήθηκαν για τις ευ-

ρωεκλογές ίδρυσαν τις επιτροπές, άρααυτό το γεγονός το έζησαν ως ένα ση-μείο εκκίνησης. Στη συνέλευση της19ης Ιουλίου θα προταθεί ένα πρό-γραμμα κινητοποίησης με αρχή μιαδιαδήλωση ενάντια στο ευρωπαϊκόεξάμηνο, και συνεπώς ενάντια στονΡέντσι. Το ψηφοδέλτιο Τσίπρα άνοιξεένα χώρο, η συνύφανση επιτροπών καικινητοποίησης είναι μια αναγκαία με-τάβαση προς ένα υποκείμενο που θαπρέπει σύντομα να οργανωθεί. Ο Ρέν-τσι μαγνητίζει συναινέσεις, εμείς πρέ-πει να κάνουμε τη δική μας πρόταση.

Μιλήσατε για τους «συντρόφους του∆Κ». Ο Τσιβάτι κάλεσε τον Βέντολα,όχι εσάς, στη νέα του ένωση. Γιατί;

Ρωτήστε τον ίδιο. Όμως, όλα αυτάπου κάνει ενάντια στον Ρέντσι είναισωστά. Στον Τσιβάτι λέω: οι μεταρρυθ-μίσεις δεν είναι ένα ατύχημα κατά τηδιάρκεια της πορείας, δεν αρκεί ναλέμε όχι, πρέπει να οικοδομήσουμε μιαπολιτική και κοινωνική εναλλακτικήλύση.

Και ο Ρέντσι δεν είναι καν σύμμαχος. Είναι αντίπαλος. Στις περιφερειακές εκλογές τι θα κά-

νετε; Η «Sel» δεν κλείνει την πόρταστο ∆Κ.

Αν κατορθώσουμε να συγκροτή-σουμε σύντομα ένα αυτόνομο και εναλ-

λακτικό υποκείμενο, αυτό το υποκεί-μενο θα μπορεί να αποφασίζει. Αν δενγίνει τίποτα και στις περιφερειακέςαποτυπωθούν οι αιώνιες διαφορές, φο-βάμαι ότι οι περιφερειακές μπορεί ναγίνουν ο τάφος ενός παρόμοιου σχε-δίου.

Οι αποχωρήσεις από τη «Sel» προςτον Ρέντσι βοηθούν, κατά τη γνώμησας, την ιδρυτική διαδικασία για τηνοποία συζητάμε;

Όποιος φεύγει από τη «Sel» λέει: τε-λείωσε η φάση της εξάρτησης της κεν-τροαριστεράς από την αριστερά. Η κεν-τροαριστερά δεν υπάρχει πια.

Ανάλυση που κατά τα άλλα εσείς κά-νετε εδώ και χρόνια.

Αυτή η φάση τελείωσε πραγματικά.Φυσικά κάνει λάθος όποιος πάει στο∆Κ, ο Ρέντσι δεν έχει πια καμία σχέσημε την αριστερά. Όμως, η υπόθεση απότην οποία γεννήθηκε η «Sel» βρίσκεταισε κρίση, κι από αυτή τη νέα κατά-σταση μπορεί να συγκροτηθεί μια αρι-στερά με διαφορετικούς όρους απότους προηγούμενους. Βάζοντας στηνάκρη όλα όσα κάναμε τα τελευταίαχρόνια. Όποιος λέει όχι στην προσέ-λευση του Τζενάρο Μιλιόρε θα πρέπεινα θεωρεί φυσική την οικοδόμηση μιαςνέας ευρωπαϊκής αριστεράς που έχειτο εξής σαφές στοιχείο: να μείνουμεέξω από τον περίβολο της μη δημο-κρατικής Ευρώπης που οικοδομήθηκεαπό τους λαϊκούς και τους σοσιαλι-στές.

Μετάφραση: Τόνια Τσίτσοβιτς

Συνέν-τευξη

Τύπου μετη

Μπάρμ-παρα Σπι-

νέλι καιτον Στέ-

φανοΡοντοτά.

Το ψηφοδέλτιο Τσίπραάνοιξε ένα χώρο, ησυνύφανση επιτροπών καικινητοποίησης είναι μιααναγκαία μετάβαση προς έναυποκείμενο που θα πρέπεισύντομα να οργανωθεί. ∆εναρκεί να λέμε όχι, πρέπει ναοικοδομήσουμε μια πολιτικήκαι κοινωνική εναλλακτικήλύση.

«Να ιδρύσουμετον ιταλικό ΣΥΡΙΖΑ»Συνέντευξη με τον γραμματέα της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης, Πάολο ΦερέροΣτην πρόσφατη επίσκεψή του στη Ρώμη, την περασμένη Πέμπτη, ο ΑλέξηςΤσίπρας πήρε μέρος στα εγκαίνια των νέων γραφείων της Κομμουνιστι-κής Επανίδρυσης, ενώ το ίδιο βράδυ συνάντησε τον Νίκι Βέντολα, στηγιορτή του κόμματος «Sel». Επίσης, συμμετείχε σε συνέντευξη Τύπου μαζίμε τη Μπάρμπαρα Σπινέλι, την Ελεονόρα Φορέντσα και τον Στέφανο Ρον-τοτά, ο οποίος προκάλεσε μεγάλο ενθουσιασμό λέγοντας «αν είμαι χρήσι-μος στη σεβάσμια ηλικία μου, θα είμαι παρών». Επίσης, τόνισε ότι «η προ-εκλογική εκστρατεία για τις ευρωεκλογές έλκυσε πάρα πολλούς νέουςπου δεν είδαν στον Τσίπρα τον ιππότη με το άσπρο άλογο, αλλά το σύμ-βολο της εμπειρίας του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος ανέπτυξε μια πολιτική κουλ-

τούρα που έγινε στη συνέχεια ένα κοινωνικό δεδομένο. Στην Ιταλία, είμα-στε ακόμη στην αρχή. Αυτό το ψηφοδέλτιο είναι ένας πλούτος που δενπρέπει να χαθεί».Την επομένη το πρωί ο Αλέξης Τσίπρας επισκέφτηκε το κατειλημμένοΘέατρο Βάλε, σε μια κίνηση αλληλεγγύης με το κίνημα των εργαζομένωντου θεάματος. Το βράδυ ακολούθησε ομιλία του Α. Τσίπρα στην πλατείαΦαρνέζε της Ρώμης και το Σάββατο στο θέατρο Βιτόρια έγινε η μεγάλησυνέλευση όλων των φορέων του ψηφοδελτίου, κομμάτων, κινημάτωνκαι απλών πολιτών. Χαρακτηριστική η φράση στην αφίσα για το κάλεσμαστη συνέλευση: «Ας ενώσουμε αυτό που ο φιλελευθερισμός χωρίζει».

Page 14: Κυριακή 20-07-2014

Η ΕΠΟΧΗ 20 Ιουλίου 2014 1133∆ΙΕΘΝΗ

Τα γενέθλιατης ΑνγκέλαςΤου ∆ημήτρη Σμυρναίου, Βερολίνο

Hχαρά με την οποία κάποιοι έλληνες δημοσιογράφοι περιέ-γραψαν τη μάλλον κακόγουστη σκηνή με τον ανταποκριτήτης δεύτερης δημόσιας γερμανικής τηλεόρασης στις Βρυ-

ξέλλες να τραγουδάει το «happy birthday» στην «ευχάριστα αιφνι-διασμένη» Ανγκέλα Μέρκελ, ίσως να μας προϊδεάζει για το πώςσκέφτονται να τιμήσουν όταν έρθει η ώρα, τα γενέθλια του έλληναπρωθυπουργού. Στο σημείο που έχει φτάσει η χώρα αλλά και η δη-μοσιογραφία, τίποτα δε μπορεί να θεωρείται πλέον έκπληξη. Ναιλοιπόν, όλοι το έμαθαν, ηΓερμανίδα καγκελάριοςέγινε 60 ετών την περα-σμένη Πέμπτη και οι εφημε-ρίδες και τα ιντερνετικάμέσα της πατρίδας της γέμι-σαν με ύμνους και ωδές γιατην πιο ισχυρή γυναίκα στονκόσμο. Κανείς δεν θέλησε νατης χαλάσει το πάρτι, τώραειδικά που όπως είχαμεπροβλέψει και από την προ-ηγούμενη εβδομάδα η χώραπλέει σε πελάγη ευτυχίαςγια την κατάκτηση του Παγ-κοσμίου Κυπέλου στο ποδό-σφαιρο.

Την ευτυχία της κ. Μέρ-κελ φυσικά δεν μείωσε κα-θόλου και το δημοσίευμα,που διέρρευσε στο περιο-δικό «ντερ Σπίγκελ», σύμ-φωνα με το οποίο η ίδιασκέφτεται να παραιτηθείνωρίτερα από την προβλε-πόμενη λήξη της θητείαςτης, το φθινόπωρο του2017. Έτσι κι αλλιώς, όλεςοι μέχρι τώρα συζητήσειςγια ένα τέτοιο ενδεχόμενο,το μόνο που κατάφερανήταν να αποδείξουν στηνκομματική νομενκλατούραενός συντηρητικού και αν-δροκρατούμενου κόμματος,ότι αυτή τη στιγμή η «μητε-ρούλα» είναι αναντικατά-στατη. Και ότι όπως έχει ξε-καθαρίσει και η ίδια δενπρόκειται να αφήσει να τηςεπιφυλάξουν οι φίλοι τηςμια τύχη ανάλογη του Χέλ-μουτ Κολ, μαχαιρώνοντάςτην πισώπλατα σε μια στιγμή αδυναμίας. Το πώς και πότε θα απο-χωρήσει θέλει να το κρίνει η ίδια.

Η καγκελάριος της Γερμανίας δεν έδειξε επίσης καθόλου ανή-συχη και από την εμπλοκή που παρουσιάστηκε στο ζήτημα της στε-λέχωσης των δύο σημαντικών αξιωμάτων της ΕΕ μετά την εκλογήτου προέδρου της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ. Οι αποφάσεις γιατον πρόεδρο του επόμενου Συμβουλίου αλλά και για την ή τον«υπουργό Εξωτερικών» της Ένωσης μετατέθηκαν για τις 30 Αυ-γούστου μετά τις ατέρμονες σχετικές συζητήσεις. Έμεινε λοιπόνμια σημαντική «θερινή εκκρεμότητα», την οποία ορισμένοι ήθελαννα αποφύγουν. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η κ. Μέρκελ θα έχει στηδιάθεσή της ενάμιση περίπου μήνα για να «μεσολαβήσει», να παζα-ρέψει ή και να εκβιάσει αν χρειαστεί προκειμένου να επιβάλειεκείνους τους υποψήφιους, που θα έχουν διάθεση να υπηρετήσουνκαλύτερα το δικό της «όραμα» για την Ευρώπη ή τουλάχιστον ναμην είναι αντίθετοι σε αυτό. Γιατί βεβαίως όπως εδώ και χρόνιαπια όλοι ομολογούν στις Βρυξέλλες, για οποιαδήποτε απόφασηπρέπει να ληφθεί, θα πρέπει πρώτα «να έχουμε ρωτήσει τους Γερ-μανούς». Αν συνυπολογίσουμε ότι η κ. Μέρκελ μάλλον αναγκά-στηκε να δεχτεί την υποψηφιότητα και τελικά την εκλογή Γιούν-κερ, με την οποία κάθε άλλο παρά ενθουσιασμένη ήταν στην αρχή,είναι φυσικό να περιμένουμε ότι οι επόμενες σημαντικές θέσειςθα μοιραστούν μόνο κατόπιν προηγούμενης έγκρισης του Βερολί-νου. Οι διεργασίες, που παρασκηνιακά έγιναν αυτές τις ημέρες σεΒρυξέλλες και Στρασβούργο επιβεβαιώνουν αυτή την εκτίμηση.

Άλλωστε όπως πολύ συχνά (ξανα)γράφτηκε αυτές τις ημέρες μεαφορμή και τα περίφημα γενέθλια, το μεγάλο προτέρημα της σιδη-ράς καγκελαρίου είναι ότι ξέρει να εκμεταλλεύεται υπέρ τηςακόμα και εξελίξεις, που εκ πρώτης όψεως μοιάζουν να είναι ακρι-βώς αυτές που θα ήθελε να είχε αποφύγει.

Του Νίκου Σερβετά

Οποιος κι αν το έκανε –Ρώσοι, Ουκρα-νοί, τακτικός στρατός, αντάρτες, προ-βοκάτορες– για όποιον λόγο κι αν το

έκανε –για να κατηγορήσει τον αντίπαλο, γιανα τραβήξει το διεθνές ενδιαφέρον– η κα-τάρριψη επιβατικού αεροπλάνου, το οποίοεκτελεί τακτικό δρομολόγιο, σε διεθνή αερο-διάδρομο, είναι ένα έγκλημα που δείχνει ότιστον πόλεμο που έχει ξεσπάσει με κέντρο τηνΟυκρανία, κάθε γνωστό έως τώρα όριο είναιδυνατόν να ξεπεραστεί. Άλλωστε, οι διαθέ-σεις φάνηκαν από την αρχή, όταν οι πρώτοιπου ρίχτηκαν να σύρουν το χορό ήταν φασί-στες.

Κι ενώ οργιάζουν οι φήμες στον διεθνήηλεκτρονικό τύπο και τα σενάρια που η κάθεπλευρά αφήνει να διαρρεύσουν αναφορικά μετους δράστες της εγκληματικής πράξης,όπου σκοτώθηκαν 297 άνθρωποι, για «τρο-μοκρατική ενέργεια» έκανε λόγο ο ουκρανόςπρόεδρος Ποροσένκο, ο οποίος κατηγόρησεευθέως τους φιλορώσους αυτονομιστές γιατην κατάρριψη του αεροσκάφους, τη διεξα-γωγή διεθνούς έρευνας ζήτησε ο Μπαράκ Ομ-πάμα και παράλληλα υποσχέθηκε την απο-στολή αμερικανών ειδικών προκειμένου νασυμμετάσχουν στις έρευνες, ενώ ο ρώσοςπρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν επέρριψε εμμέ-σως την ευθύνη στην Ουκρανία. «Η φρικτήαυτή τραγωδία δεν θα είχε συμβεί, εάν δενυπήρχε πόλεμος στην ανατολική Ουκρανία»δήλωσε.

Στο παιχνίδι μπήκε και η καγκελάριος τηςΓερμανίας, η οποία κατηγόρησε τον Πούτιν,λέγοντας ότι «εμπλέκει» την κατάσταση στηνΟυκρανία. Απέφυγε, ωστόσο, να απειλήσειμε κυρώσεις και τόνισε ότι: «Πρέπει να λά-βουμε πολύ σοβαρά υπόψη την κατάστασηκαι να προχωρήσουμε σε κατάπαυση τουπυρός και σε πολιτική λύση, συζητώντας μετον πρόεδρο της Ρωσίας».

Εκτός σεναρίου

Έως την Πέμπτη το απόγευμα, τη στιγμήτης κατάρριψης του αεροπλάνου των μαλαι-σιανών αερογραμμών, η διπλωματική κρίσηείχε κορυφωθεί με τις ΗΠΑ να ανακοινώνουνκυρώσεις κατά της Ρωσίας, την Ευρωπαϊκή

Ένωση να ακολουθεί τις ΗΠΑ στην απόφασητους, και το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικώννα απειλεί με αντίποινα. «∆εν θα ανεχθούμετον εκβιασμό και επιφυλασσόμαστε του δι-καιώματος να λάβουμε μέτρα ως απάντηση»στις νέες κυρώσεις, αναφέρεται στην ανακοί-νωση του ρωσικού υπουργείου, στην οποίατονίζεται ότι «είναι ευρέως γνωστό πως οι κυ-ρώσεις είναι δίκοπο μαχαίρι». Το ρωσικόυπουργείο Εξωτερικών χαρακτήρισε επίσηςτις αμερικανικές κυρώσεις «πρωτόγονη προ-σπάθεια εκδίκησης για το γεγονός ότι οι εξε-λίξεις στην Ουκρανία δεν ακολουθούν το σε-νάριο της Ουάσινγκτον».

Το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών εξέ-φρασε την απογοήτευσή του για το γεγονόςότι η Ευρωπαϊκή Ένωση «υπέκυψε στον εκ-βιασμό της κυβέρνησης των ΗΠΑ και, αντι-βαίνοντας στα ίδια τα συμφέροντά της, ακο-λούθησε το μονοπάτι των κυρώσεων» εναν-τίον της Μόσχας. Από την άλληπλευρά, ο ουκρανός πρόεδρος Πέτρο Πορο-σένκο εξέφρασε την ικανοποίησή του για τηνεπιβολή νέων κυρώσεων εναντίον της Ρωσίαςβλέποντας σ’ αυτές «ένα σημαντικό βήμαπρος την κατεύθυνση της υποστήριξης τηςκυριαρχίας, της εδαφικής ακεραιότητας καιτης ανεξαρτησίας της Ουκρανίας».

Η Ουάσινγκτον και οι Βρυξέλλες, κατηγο-ρούν τη Μόσχα ότι υποδαυλίζει την αυτονο-μιστική βία στην ανατολική Ουκρανία.

Η βία συνεχίζεται

Εν τω μεταξύ, με αμείωτη σφοδρότητα συ-νεχίστηκε αυτή την εβδομάδα η πολιορκίατου Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ από τον κυ-βερνητικό στρατό, ενώ οι ένοπλοι αυτονομι-στές απαντούσαν στα πυρά με ρουκέτες καιβομβιστικές επιθέσεις. Το υπουργείο Αμύνηςτης Ουκρανίας κατηγόρησε τους αυτονομι-στές ότι στοχοθετούν σε κατοικίες στη Λου-χάνσκ σε μια προσπάθεια να κατασυκοφαν-τήσουν τις κυβερνητικές δυνάμεις. Το ΝΑΤΟυποστηρίζει ότι η Ρωσία ενισχύει και πάλι τηστρατιωτική της παρουσία στα σύνορα με τηνΟυκρανία, έχοντας συγκεντρώσει στην πε-ριοχή 10.000 με 12.000 στρατιώτες, παρά τηνέκκληση Πούτιν για αποκλιμάκωση της κρί-σης.

Όλες οι συζητήσειςπερί παραίτησηςΜέρκελ, το μόνο πουκατάφεραν ήταν νααποδείξουν στηνκομματική νομενκλα-τούρα ενός συντηρη-τικού και ανδροκρα-τούμενου κόμματος,ότι αυτή τη στιγμή η“μητερούλα” είναιαναντικατάστατη.

Η κατάρριψη του αεροπλάνου των μαλαισιανών αερογραμμών φέρνει σε δυσχερή διπλωμα-τική θέση τον πρόεδρο της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος αφενός αναγκάστηκε να προτεί-νει, την Παρασκευή το απόγευμα, εκεχειρία προκειμένου διεθνής επιτροπή εμπειρογνωμόνων ναερευνήσει τα συντρίμμια, αφετέρου είναι υποχρεωμένος να δεχθεί την απόφαση του Κιέβου γιαδιακοπή των εμπορικών σχέσεων με τη Ρωσία. Το ζητούμενο είναι οι αντιδράσεις της Μόσχας,από τις οποίες θα διαφανούν οι εξελίξεις στην Ουκρανία.

ΟΥΚΡΑΝΙΑ

Καταρρίπτεται κάθε ελπίδαγια το τέλος του πολέμου

Page 15: Κυριακή 20-07-2014

1144 Η ΕΠΟΧΗ 20 Απριλίου 2013∆ΙΕΘΝΗ

Τη συνέντευξη πήρεο ∆ημήτρης Γκιβίσης

Υπάρχει η αίσθηση ότι το πολιτικόσκηνικό στη Γαλλία μετατοπίζεται ολο-ένα και πιο δεξιά. Ποιες είναι οι σκέ-ψεις σας;

Τα χρόνια της διακυβέρνησης τουΣαρκοζί, δυστυχώς, σηματοδότησανμια αδιαμφισβήτητη ιδεολογική άνοδοτου φιλελευθερισμού, με αποτέλεσμανα στρέφονται διάφορες κοινωνικέςκατηγορίες εναντίον άλλων: εργαζόμε-νοι εναντίον ανέργων, δημόσιοι υπάλ-ληλοι εναντίον ιδιωτικών υπαλλήλων,γάλλοι πολίτες εναντίον μεταναστώνκ.λπ. Αυτό είχε ως συνέπεια την άνοδοτου ατομικισμού. Ταυτόχρονα, ηισχυρή απόρριψη του Σαρκοζί οδήγησεστην εκλογή του Φρανσουά Ολάντ.Αλλά η μόνιμη συζήτηση σχετικά μετην αδυναμία του τελευταίου να ακο-λουθήσει διαφορετική πολιτική απόεκείνη που επιβλήθηκε σε όλη την Ευ-ρώπη, είχε ως αποτέλεσμα την αποξέ-νωση των πολιτών από τις εκλογές:

Είναι απαραίτητο τοΜέτωπο της Αριστεράςνα ανακτήσει τηδυναμική πουδημιούργησε κατά τηνπροεδρική εκστρατεία.Όμως, αυτό μπορεί ναγίνει μόνο εάν είναισαφώς ανεξάρτητο απότο Σοσιαλιστικό Κόμμα.

Συζητάμε με τη συμπρόεδρο -με τον Ζαν Λυκ Μελανσόν-του Αριστερού Κόμματος στηΓαλλία, Μαρτίνε Λπιλάρντ, γιατις πολιτικές εξελίξεις σεΕυρώπη και Γαλλία, καθώςκαι για τις πρωτοβουλίες πουθα πάρει το Μέτωπο της Αρι-στεράς -στο οποίο συμμετέ-χει το Αριστερό Κόμμα- για τηδημιουργία ενός ισχυρούμπλοκ δυνάμεων ενάντιαστην πολιτική της λιτότητας.

Της Σιμόν Αργυράκου

Πρώτο κόμμα στις πρόωρες βουλευτικές εκλογέςτης περασμένης Κυριακής στη Σλοβενία, με ποσο-στό 34,6%, αναδείχτηκε το νεοσύστατο Κόμμα του

Μίρο Τσέραρ (SMC). ∆εύτερο είναι το συντηρητικό Σλοβε-νικό ∆ημοκρατικό Κόμμα (SDS) του φυλακισμένου για δια-φθορά πρώην πρωθυπουργού Γιάνεζ Γιάνσα με 20,73% καιτρίτο το ∆ημοκρατικό Κόμμα Συνταξιούχων (DESUS) τουπρώην υπουργού Εξωτερικών Καρλ Έριαβτς με ποσοστό10,17%. Η έκπληξη των εκλογών είναι ο συνασπισμός τηςΕνωμένης Αριστεράς (ZL) ο οποίος κατέλαβε την τέταρτηθέση με 5,97%. Ακολουθούν οι Σοσιαλδημοκράτες (SD) με5,96%, το χριστιανοδημοκρατικό κόμμα Νέα Σλοβενία(NSI) με 5,52% και η Συμμαχία της πρώην πρωθυπουργούΆλενκα Μπράτουσεκ με 4,35%.

Το μη (διε)φθαρμένο πρόσωπο

Το Κόμμα του Μίρο Τσέραρ ιδρύθηκε μόλις πριν απόένα μήνα, αλλά αμέσως συγκέντρωσε τη μέγιστη προσοχήτων ΜΜΕ και κατ’ όλη σχεδόν τη διάρκεια της προεκλογι-κής περιόδου προηγείτο στις δημοσκοπήσεις. Παρ’ όλοπου αρκετές από τις ψήφους του ήταν στην ουσία ψήφοιενάντια στον Γάνεζ Γιάνσα, έναν πολιτικό που εδώ και εί-κοσι χρόνια διχάζει την κοινή γνώμη, αυτό δεν αρκεί για ναεξηγήσει την επιτυχία του. Ένα από τα “ατού” του κόμ-ματος ήταν σίγουρα το προφίλ του ηγέτη του: ο Μίρο Τσέ-ραρ, καθηγητής συνταγματικού δικαίου και γιος φημισμέ-νου γιουγκοσλάβου ολυμπιονίκη, εμφανίστηκε στην πολι-τική σκηνή της Σλοβενίας σαν ένα καινούργιο, μη(διε)φθαρμένο πρόσωπο και κράτησε σαφείς αποστάσειςαπό όλα τα κόμματα και πολιτικές ελίτ της χώρας, ενώ οισυνεργάτες του είναι στην πλειοψηφία επιχειρηματίες καιδιανοούμενοι. Στους απογοητευμένους ψηφοφόρους –μετά από χρόνια οικονομικής και πολιτικής κρίσης – οΤσέραρ υποσχέθηκε “ηθική ανανέωση” και “επιστροφήτης εντιμότητας στην πολιτική”, όσον αφορά όμως τη συ-νέχεια ή μη των μέτρων οικονομικής λιτότητας απέφυγενα δώσει απαντήσεις.

Ιστορική επιτυχία της Αριστεράς

Η μόνη πολιτική δύναμη που παρουσίασε ένα συγκεκρι-μένο οικονομικό πρόγραμμα ως εναλλακτική των νεοφι-λελεύθερων πολιτικών ήταν η Ενωμένη Αριστερά και, μεαυτή την έννοια το 6% που κέρδισε δεν θα ‘πρεπε να απο-τελεί έκπληξη. Το γεγονός, όμως, ότι πρόκειται για πρώτοανοιχτά σοσιαλιστικό κόμμα που μπαίνει στο σλοβενικόκοινοβούλιο κάνει την επιτυχία του ιστορική. Ποιες είναιοι συνθήκες που συνέβαλαν σε αυτό;

Για αρκετά χρόνια μετά την ανεξαρτησία της, η Σλοβε-νία ήταν το παράδειγμα επιτυχούς προσαρμογής στις συν-θήκες του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής και κανέναςδεν μιλούσε πια για το “σοσιαλιστικό παρελθόν”, εκτός βέ-βαια από τους φανατικούς αντικομμουνιστές.

Όταν, όμως, μετά την εμφάνιση της διεθνούς οικονομι-κής κρίσης ακόμα και τα μεγάλα αμερικάνικα έντυπααναγκάστηκαν να αναρωτηθούν μήπως τελικά ο Μαρξ είχεδίκιο, στη δημόσια συζήτηση της Σλοβενίας άρχισαν ναμπαίνουν δυναμικά αριστεροί οικονομολόγοι. Με το πέρα-σμα του χρόνου αυτή η τάση έπαιρνε όλο και πιο έντονα

χαρακτηριστικά, ακριβώς επειδή την προηγούμενη πε-ρίοδο δεν υπήρχε καμία αμφισβήτηση των συνταγών τηςΕΕ, τις οποίες οι κυβερνήσεις της Σλοβενίας είχαν ακο-λουθήσει πιστά κι υπάκουα και παρ’ όλα αυτά η χώρα δενμπορούσε να αποφύγει την ύφεση.

Παράλληλα, με τις θεωρητικές αναζητήσεις, η αντίθεσηστο νεοφιλελευθερισμό εκφράστηκε και στο κινηματικόεπίπεδο. Απουσία αριστερών κομμάτων, τον πρωταγωνι-στικό ρόλο είχαν αναλάβει οι συνδικαλιστικές οργανώσειςμε αξιοσημείωτες επιτυχίες: το 2008 οργάνωσαν διαδηλώ-σεις στις οποίες συμμετείχαν 150.000 εργαζόμενοι, ενώ το2011 με πρωτοβουλία ελεύθερων συνδικάτων διεξήχθη δη-μοψήφισμα που ακύρωσε την αύξηση των ορίων συντα-ξιοδότησης. Παρ’ όλο που δεν έχουν ανοσία στα συνήθηπροβλήματα γραφειοκρατίας, όσων αφορά την οργάνωσηκαι την ισχύ τους, τα σλοβενικά συνδικάτα μοιάζουν πε-ρισσότερο με αυτά της Γερμανίας, παρά των υπόλοιπωνχωρών της πρώην Γιουγκοσλαβίας, γι’ αυτό και η σημασίατης δουλειάς τους στην “προετοιμασία του εδάφους” γιατην αριστερά ήταν μεγάλη.

∆ύσκολο έργο

Από το 2012 η κυβέρνηση του Γιάνεζ Γιάνσα άρχισε ναεφαρμόζει πολύ σκληρά μέτρα και ο κύκλος των “χαμένωντης κρίσης” διευρύνθηκε από τα πρώτα θύματα – νέους,μετανάστες κλπ - στα ευρύτερα μεσαία στρώματα. Έναχρόνο μετά, το Φεβρουάριο του 2013, οι μαζικές λαϊκές κι-νητοποιήσεις ενάντια στη λιτότητα και τη διαφθορά ανέ-τρεψαν την κυβέρνησή του και συγχρόνως αποτέλεσαναφορμή να ξεκινήσει ο διάλογος ανάμεσα σε μικρές αρι-στερές οργανώσεις που είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουρ-γία του συνασπισμού “Ενωμένη Αριστερά” το Μάρτιο του2014.

Το έργο που περιμένει την Ενωμένη Αριστερά δεν θαείναι εύκολο: η διευρυμένη απέχθεια απέναντι στο διε-φθαρμένο πολιτικό σύστημα και η γενική απογοήτευση μετα αποτελέσματα των εφαρμοσμένων πολιτικών πρέπει ναμετατραπούν σε δυναμική αμφισβήτηση των συγκεκριμέ-νων μέτρων – πρώτα απ’ όλα των ιδιωτικοποιήσεων τωνμεγάλων κρατικών επιχειρήσεων που ξεκίνησε η προ-ηγούμενη κυβέρνηση και την οποία ο καινούργιος πρωθυ-πουργός δεν φαίνεται αποφασισμένος να σταματήσει.

ΕΚΛΟΓΕΣ ΣΤΗ ΣΛΟΒΕΝΙΑ

Για πρώτη φορά στη βουλήανοιχτά σοσιαλιστικό κόμμα

Έκκληση για μια Ευρώπη της Αλληλεγγύης απηύθυναν οι υποψή-φιοι της Ενωμένης Αριστεράς (ΖL), που πήρε 6% στις εκλογές καικατέλαβε την τέταρτη θέση.

Page 16: Κυριακή 20-07-2014

Η ΕΠΟΧΗ 20 Απριλίου 2013 1155∆ΙΕΘΝΗ

Από τη στιγμή που η Αριστερά και η∆εξιά οδηγούν στην ίδια πολιτική,ποιος ο λόγος να ψηφίσουν οι πολίτες;∆υστυχώς, σε αυτό το πλαίσιο, εξαιρου-μένων των προεδρικών εκλογών με τηνυποψηφιότητα του Ζαν Λυκ Μελανσόν,το Μέτωπο της Αριστεράς δεν κατόρ-θωσε να αναδειχτεί ως μια αξιόπιστηαριστερή εναλλακτική λύση. Αυτή η πο-λιτική ανικανότητα, η συνολική αποτυ-χία να λαμβάνεται υπόψη ο πρόεδροςτης ∆ημοκρατίας, του οποίου οι πολιτι-κές διακυβέρνησης είναι αντίθετεςπρος το σύνολο της προεκλογικής ομι-λίας του (όπως η καταπολέμηση τηςχρηματοδότησης), συν ο πολλαπλασια-σμός των σκανδάλων διαφθοράς, τόσοτων αριστερών (υπόθεση Cahuzac) όσοκαι τώρα των δεξιών (λογαριασμοί τηςεκστρατείας του Σαρκοζί), οδηγούν σεμια βαθιά κρίση του θεσμικού συστήμα-τος. Στο πλαίσιο αυτό, οι διαφορέςστην στρατηγική στις δημοτικές εκλο-γές, από τη μια μεταξύ ενός τμήματοςτου Αριστερού Μετώπου με επικεφαλήςτο Κομμουνιστικό Κόμμα σε συμμαχίαμε το Σοσιαλιστικό Κόμμα σε πολλέςπόλεις, και από την άλλη το υπόλοιποΑριστερό Μέτωπο υπερασπιζόμενο αυ-τόνομους υποψήφιους, έχουν εμποδίσειοποιαδήποτε εθνική στρατηγική. Στησυνέχεια, συναντήσαμε δυσκολίες ανά-καμψης στις ευρωεκλογές που έλαβανχώρα μόλις έξι εβδομάδες μετά. Πα-ράλληλα, το Μέτωπο της Αριστεράςέχει πληγεί ιδιαίτερα από την αποχήεκείνων που ψήφισαν τον Μελανσόνστον πρώτο γύρο των προεδρικώνεκλογών, και δεν έχει καταφέρει ναπροσελκύσει τους απογοητευμένουςψηφοφόρους του Σοσιαλιστικού Κόμ-ματος, ενώ η δυσφήμηση των Σοσιαλι-στών συμπαρασύρει και όλους εκείνουςπου ζήτησαν να στηριχθεί ο Ολάντ στοδεύτερο γύρο των προεδρικών εκλο-γών. Επιπλέον, τα ΜΜΕ μάς έχουν εντε-λώς μποϊκοτάρει, ενώ τα στελέχη τουΕθνικού Μετώπου είχαν ανοιχτές τιςπόρτες αρκετές φορές την ημέρα στοραδιόφωνο και την τηλεόραση. Μέσα σεαυτό το κλίμα, η ακροδεξιά έχει κατα-φέρει να εμφανίζεται εκτός συστήμα-τος και να κινητοποιεί τους ψηφοφό-ρους της, προσελκύοντας ταυτόχρονακαι απογοητευμένους ψηφοφόρουςαπό το χώρο της δεξιάς.

Ποιες πρωτοβουλίες θα πρέπει ναπάρει το Μέτωπο της Αριστεράς για τηδημιουργία ενός ισχυρού μπλοκ δυνά-μεων ενάντια στην πολιτική της λιτότη-τας;

Είναι απαραίτητο το Μέτωπο της Αρι-στεράς να ανακτήσει τη δυναμική πουκατόρθωσε να δημιουργήσει κατά τηδιάρκεια της προεδρικής εκστρατείας.Μια δυναμική που θα αναδεικνύει έναναριστερό φορέα πολιτικών λύσεων,απέναντι στην πολιτική του Ολάντ καιτην κυβέρνηση του Βαλς. Όμως, αυτόμπορεί να γίνει μόνο εάν το Μέτωπο τηςΑριστεράς είναι σαφώς ανεξάρτητο απότο Σοσιαλιστικό Κόμμα. Σήμερα, στηΓαλλία υπάρχει μια μεγάλη απόρριψητης πολιτικής τάξης και η πολιτική τηςκυβέρνησης του Σοσιαλιστικού Κόμμα-τος προκαλεί τεράστια σύγχυση σχετικάμε την έννοια του ανήκειν της αριστε-ράς. Έτσι, κάθε πολιτικό μήνυμα πουδεν αφορά άμεσα το λαό, αλλά απλάθέλει να πιέσει για να αλλάξει το Σο-

σιαλιστικό Κόμμα, όχι μόνο είναι κατα-δικασμένο σε αποτυχία, αλλά και απα-ξιώνει αυτούς που το λένε. Ένα πρό-γραμμα μέτρων έκτακτης ανάγκης βρί-σκεται σε φάση επεξεργασίας, για ναμην περιοριστούμε στο ρόλο της αντι-πολίτευσης, αλλά για να αποδείξουμεότι είμαστε σε θέση να κάνουμε αξιόπι-στες προτάσεις ενάντια στα οικονομικάμέτρα, κατά της λιτότητας και των ανι-σοτήτων, για υψηλότερους μισθούς, γιατην υπεράσπιση των δημόσιων υπηρε-σιών, για μια φιλόδοξη οικολογική με-τάβαση ταυτόχρονα με την δημιουργίαθέσεων εργασίας. Απαιτείται, επίσης,το Μέτωπο της Αριστεράς να ανοίξει τιςπόρτες του για να επιτρέψει σε όλουςεκείνους που θέλουν να πολεμήσουνεναντίον των σύγχρονων ασκούμενωνπολιτικών να μπορούν να το κάνουν,χωρίς να χρειάζεται να συμμετάσχουνστο ένα ή στο άλλο τμήμα του. Θα πρέ-πει, ακόμα, να απορριφθεί οποιαδή-ποτε συμμαχία με το ΣοσιαλιστικόΚόμμα ανεξαρτήτως εκλογικού αποτε-λέσματος. Τέλος, πρέπει να αναλά-βουμε δράση ενάντια στην πολιτική λι-τότητας σε όσο το δυνατόν ευρύτεροπλαίσιο, που θα επιτρέπει στην Ευρώπηπράσινες πολιτικές και σε όσους βρί-σκονται σε ρήξη με τους σοσιαλιστές ναμετέχουν σε αυτές τις μάχες. Είναι αυτόπου προδιαγράφεται με την πρότασηπορείας ενάντια στη λιτότητα κατά τηδιάρκεια της συζήτησης για τον προ-ϋπολογισμό, τον Οκτώβριο ή τον Νοέμ-βριο, ως συνέχεια του πρώτου βήματοςπου έγινε στις 12 Απριλίου, στη μεγάληπορεία που συγκέντρωσε πολιτικά κόμ-ματα από το Μέτωπο της Αριστεράς,συνδικάτα και διάφορες οργανώσεις,ανέργων, επισφαλώς εργαζομένων, γιατο δικαίωμα στην στέγη, κλπ.

Το Μέτωπο της Αριστεράς μιλάει γιατην ανάγκη επανίδρυσης της Ευρώπης.Έχοντας υπόψη τα αποτελέσματα τωνευρωεκλογών, πως μπορούμε να προ-ωθήσουμε αυτήν την αναγκαιότητα;

Η θέση μας στις τελευταίες ευρωπαϊ-κές εκλογές ήταν αλλαγμένη, σε σχέσημε το 2009. Πιστεύουμε ότι δεν είναι δυ-νατόν να αλλάξουμε την ΕυρωπαϊκήΈνωση, στο πλαίσιο των υφιστάμενωνσυνθηκών, που εμποδίζουν κάθε δυνα-τότητα εξέλιξης προς μια πιο κοινω-νική, πιο πράσινη, πιο δημοκρατική Ευ-ρώπη. Αυτός είναι και ο λόγος που ανα-δείξαμε το σύνθημα για την διάρρηξη μεαυτήν την Ευρώπη και την αναγκαιό-τητα ανοικοδόμησής της. Πριν λίγεςημέρες, είδαμε να εκτυλίσσεται μπρο-στά μας η συνδιαχείριση του Ευρωπαϊ-κού Λαϊκού Κόμματος και των Σοσιαλ-δημοκρατών, που για μία ακόμη φοράήρθαν σε συμφωνία για να μοιράσουντις θέσεις σε όλα τα ευρωπαϊκά θεσμικάόργανα. Αυτή η φάρσα αποδεικνύει ότιδεν μπορούμε να προχωρήσουμε μέσασε ένα τέτοιο θεσμικό πλαίσιο. Επιβάλ-λεται λοιπόν να σπάσουμε αυτές τιςσυνθήκες.

Στις ευρωεκλογές είδαμε σε πολλέςχώρες μεγάλη άνοδο της ακροδεξιάς. Τισκέφτεστε για αυτό το φαινόμενο;

Οι πολιτικές της λιτότητας στιςχώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουντις ίδιες συνέπειες σε όλο τον κόσμο:αύξηση της ανεργίας, της ανασφάλειαςκαι της φτώχειας, ξεπούλημα της εθνι-κής κληρονομιάς, κλείσιμο εργοστα-σίων και μετεγκαταστάσεις επιχειρή-σεων, ιδιωτικοποιήσεις δημοσίων ορ-γανισμών, υπηρεσίες υγείας στις οποίεςκαθίσταται αδύνατη η πρόσβαση στηνπερίθαλψη, εξώσεις στέγασης λόγωαπλήρωτων ενοικίων ή αδυναμίας απο-πληρωμής στεγαστικών δανείων... Οιανισότητες αυξάνονται σε όλες τιςχώρες: οι πλουσιότεροι γίνονται πλου-σιότεροι, την ίδια στιγμή που οι φτωχοίγίνονται φτωχότεροι. Στο πλαίσιο αυτό,στις χώρες που έχουν πληγεί περισσό-τερο από την κρίση (Ελλάδα, Ισπανία,Πορτογαλία), οι οποίες είναι εκείνεςπου έχουν βιώσει δικτατορίες κατά τοδεύτερο μισό του 20ου αιώνα, η άκρα

δεξιά δεν εμφανίζεται ως η λύση στηνκρίση. Σε άλλες χώρες, δυστυχώς, η κα-τάσταση είναι διαφορετική, στο μέτροπου ο ανταγωνισμός μεταξύ των τοπι-κών εργαζομένων και των εργαζομένωναπό άλλες χώρες της ΕΕ, μετά την οδη-γία της ΕΕ σχετικά με την μετακίνησηεργαζομένων, είχε ως αποτέλεσμα τηνεπιδείνωση της κατάστασης μεταξύ τωνλαών. Η ταξική πάλη σε πολλές απόαυτές τις χώρες (π.χ. Γαλλία, ΜεγάληΒρετανία, Ολλανδία, Βέλγιο) έρχεται νααντικατασταθεί από τον εθνικό αγώναπρος όφελος της ολιγαρχίας, τηςοποίας κατ’ αυτόν τον τρόπο η ισχύςδεν αμφισβητείται.

Ποιος είναι ο αντίκτυπος της εκλογι-κής νίκης του ΣΥΡΙΖΑ στην Γαλλία;

Η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα,καθώς και η θεαματική ανατρεπτικήπαρουσία της Ενωμένης Αριστεράς καιτων Podemos στην Ισπανία, όπως άλ-λωστε και τα αποτελέσματα λίγο έωςπολύ παντού στην Ευρώπη, δείχνουν ότιυπάρχει ένας πολιτικός χώρος για μιααριστερή εναλλακτική λύση σε όλες τιςχώρες. Η υποψηφιότητα του Αλέξη Τσί-πρα για την προεδρία της ΕυρωπαϊκήςΕπιτροπής, στην πραγματικότητα απο-τελεί ένα αναμφισβήτητο στήριγμαστην ευρωπαϊκή εκστρατεία και γενικό-τερα στην αξιοπιστία όλων των πολιτι-κών δυνάμεων που την υποστήριζε. ΟΣΥΡΙΖΑ αποδεικνύει ότι η επιμονή στηνάρνηση κάθε συμβιβασμού με την απα-ξιωμένη -από την ευθυγράμμισή της μετις ευρωπαϊκές νεοφιλελεύθερες θέ-σεις- σοσιαλδημοκρατία, είναι η στρα-τηγική που πρέπει να υιοθετηθεί όχιμόνο για την επίτευξη εκλογικών επιτυ-χιών, αλλά και για την παγίωση τους σεβάθος χρόνου. Για το Αριστερό Κόμμα,αυτός είναι ο δρόμος που πρέπει να δια-βεί και το Μέτωπο της Αριστεράς στηΓαλλία.

Να αρνηθούμε κάθε συμβιβασμόμε την απαξιωμένη σοσιαλδημοκρατία

ΣΣΥΥΝΝΕΕΝΝΤΤΕΕΥΥΞΞΗΗ ΜΜΕΕ ΤΤΗΗΝΝ ΜΜΑΑΡΡΤΤΙΙΝΝΕΕ ΜΜΠΠΙΙΛΛΑΑΡΡΝΝΤΤ,, ΣΣΥΥΝΝΠΠΡΡΟΟΕΕ∆∆ΡΡΟΟ ΤΤΟΟΥΥ ΑΑΡΡΙΙΣΣΤΤΕΕΡΡΟΟΥΥ ΚΚΟΟΜΜΜΜΑΑΤΤΟΟΣΣ ΓΓΑΑΛΛΛΛΙΙΑΑΣΣ

Page 17: Κυριακή 20-07-2014

1188 Η ΕΠΟΧΗ 20 Ιουλίου 2014ΘΕΜΑΤΑ

Τη συνέντευξη πήρε ο Αδάμος Ζαχαριάδης

Τι σου άφησε το Μουντιάλ που μόλιςτελείωσε;

Έχω την εντύπωση ότι η παρουσία τηςΑργεντινής στον τελικό ήταν η τελευταίαεμφάνιση ενός ποδοσφαίρου «αλήτικου»ή της αλάνας, αν προτιμάτε, σε αυτό τοεπίπεδο. Αν δει κανείς τον τρόπο οργά-νωσης των δύο ομοσπονδιών, θα παρα-τηρήσει ότι στη γερμανική περίπτωσηέχουμε ένα ποδόσφαιρο προσανατολι-σμένο στην αγορά, επιστημονικά υπο-στηριζόμενο, μελετημένο μέχρι τελευ-ταίας λεπτομέρειας ενώ στην περίπτωσητης Αργεντινής έχουμε μια ομοσπονδίαάναρχη, με έναν πρόεδρο ρατσιστή πουαντιπροσωπεύει ό,τι χειρότερο υπάρχειστη χώρα, ένα ποδόσφαιρο βαθιά διε-φθαρμένο που ουσιαστικά ελέγχεται απότις συμμορίες και κόσμο που σκοτώνε-ται στα γήπεδα. Ένα ποδόσφαιρο, όμως,που ακόμα και αυτό που σου προσφέρειμέσα στο γήπεδο είναι εντελώς διαφορε-τικό από το ευρωπαϊκό.

∆ύο άλλοι κόσμοι δηλαδή;Η γερμανική Ομοσπονδία συνεργάζε-

ται με μια εταιρία δημιουργίας λογισμι-κών, η οποία την έχει προμηθεύσει μεένα πρόγραμμα παρακολούθησης τουαντιπάλου που επιτρέπει να στείλεις τιςαπαραίτητες πληροφορίες στο κινητότου κάθε παίκτη. Με λίγα λόγια, ο Μπό-ατενγκ είχε πάρει όλες τις πληροφορίες

για τον Κριστιάνο Ρονάλντο στο κινητότου προκειμένου να τις μελετήσει. Πάνεδηλαδή, οι παλιές, κλασικές μέθοδοι μετο πινακάκι και τα κυκλάκια του προπο-νητή.

Το ποδόσφαιρο ξεκίνησε ως ένα ball-game, έγινε money-ball και μετατρέπεται

τώρα σε digital-ball. Αυτό μπορεί να είναιένα θαύμα τεχνολογίας και οργάνωσηςαλλά ουσιαστικά παύει να είναι παιχνίδι.Το έχουν απονευρώσει, παύει να είναιαπρόβλεπτο, δεν μπορεί να δώσει χαρά.Τι χαρά σου προκαλείται όταν βλέπειςνα παίζουν μηχανές; Στο παιχνίδι μετέ-

χεις γιατί μπορείς μέσα από αυτό να χα-ρείς και όχι γιατί πρέπει πάση θυσία νακερδίσεις λες και είναι πόλεμος.

Ήταν ο καλύτερος παίκτης του Μουν-τιάλ ο Μέσι;

Όλοι καταλαβαίνουμε ότι αυτό το βρα-βείο ήταν μια επιλογή της Adidas, που

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΚΟΓΡΑΦΟ, ΧΡΙΣΤΟ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΠΟΥΛΟ

Το ποδόσφαιρο αποκαθίσταταιστα γήπεδα των γειτονιών

Ένας από τους ελάχιστους αθλητικογράφους στην Ελλάδα που ψάχνεται. Οι εκπομπέςκαι τα άρθρα του έχουν πάντα κάτι διαφορετικό να σου προσφέρουν. Όταν πήγαινα νασυναντήσω τον Χρίστο Χαραλαμπόπουλο είχα ένα σωρό σκέψεις για τα θέματα πουθα μπορούσαμε να κουβεντιάσουμε. Μουντιάλ, το ελληνικό ποδόσφαιρο, η οικονομικήκρίση και oi κοινωνικές προεκτάσεις της, το γήπεδο της ΑΕΚ, το μάρκετινγκ στονχώρο του αθλητισμού. Στη μιάμιση ώρα που κράτησε η συνάντησή μας είπαμε τόσαπολλά, που δύσκολα χωράνε σε μία συνέντευξη. Επέλεξα ένα μέρος της. Ολόκληρημπορείτε να την δείτε στο epohi.gr

Στα άρθρα σου ασχολείσαι αρκετά με τις εταιρίεςλαϊκής βάσης. Γιατί στην Ελλάδα δεν ευδοκίμησε ένατέτοιο παράδειγμα;

Νομίζω ότι καταρχήν είναι ένα θέμα παιδείας. Οτρόπος που βλέπουμε το ποδόσφαιρο. ∆εύτερον, έχεινα κάνει με το θεσμικό πλαίσιο και το πως η Πολιτείαφτιάχνει το πλαίσιο μέσα στο οποίο κινείται τοάθλημα. Όταν αυτό το πλαίσιο είναι ένας μηχανισμόςπαραγωγής ανομίας, ιδιοτέλειας και εκμετάλλευσης,ο υγιής κόσμος κάποια στιγμή θα αρχίσει να αποστα-σιοποιείται. Πολλοί αγαπούν την ομάδα τους αλλά δεναντέχουν τον εκάστοτε πρόεδρο ή μεγαλομέτοχο.Αυτοί που έχουν στα χέρια τους τις ομάδες δεν είναιάνθρωποι που αγαπούν το παιχνίδι και δεν έχουν στονου τους τη σωστή οργάνωση της ομάδας. Το ποδό-σφαιρο στην Ελλάδα είναι εδώ και χρόνια ένας πελα-τειακός μηχανισμός κυρίως με το κράτος με ό,τι αυτόσυνεπάγεται. Η ιστορία με τον Ντέμη στην ΑΕΚ ήτανμια καλή ευκαιρία να έχουμε ένα τέτοιο παράδειγμααλλά δεν το χειρίστηκε καλά.

Στη Γερμανία, για παράδειγμα, θεσμοθετημένα οιομάδες ανήκουν κατά 52% στους φιλάθλους τους.

Έχει αλλάξει και ο τρόπος που το ζούμε εμείς, οιφίλαθλοι;

Εννοείται. Θυμάμαι στην πρώτη πορεία του Πολυτε-χνείου ότι κατέβηκε κόσμος με κασκόλ και μετά πήγεστο Καραϊσκάκη σε ένα παιχνίδι του Ολυμπιακού.

Τώρα καθόμαστε και το βλέπουμε στην τηλεόραση.∆εν κοινωνικοποιείται ο κόσμος στο γήπεδο, όπωςπαλιά. Κι αυτοί που πάνε, κάθονται το βλέπουν, τρώνεκαι ένα μπέργκερ και φεύγουνε. Επιπλέον, μάθαμε νααγαπάμε τη νίκη περισσότερο από το παιχνίδι. Κι αυτόείναι θέμα παιδείας. Ένα από τα πράγματα που σκοτώ-νουν το παιχνίδι είναι και το στοίχημα. Σκέψου ότι οάλλος παίζει under το παιχνίδι και κάθεται να το δεικαι παρακαλά να μην μπει γκολ. Αν το σκεφτείς είναιαδιανόητο. Στο σλόγκαν «υποστηρίζουμε ό,τι παί-ζουμε» απαντάμε «υποστηρίζουμε ό,τι μας λέει η καρ-διά μας».

Οι αθλητικογράφοι έχουν την κατάλληλη παιδεία ήέχουν κι αυτοί τις ευθύνες τους;

Μεγάλες ευθύνες. Θα είχε ενδιαφέρον να κάναμεμια έρευνα και να δούμε πόσα και ποια βιβλία έχουνδιαβάσει οι αθλητικογράφοι φέτος. Μια φορά είχεπάει δημοσιογραφική αποστολή να καλύψει το παι-χνίδι της εθνικής με τη Μάλτα. Μόνο ο Πανούτσος,από τους αθλητικογράφους που ήταν εκεί, ήξερε ότιστη Μάλτα βρίσκεται ο μόνος εκτός Ιταλίας πίνακαςτου Καραβάτσιο. Για μένα αυτό είναι αδιανόητο, δενμπορεί το ποδόσφαιρο να μην είναι κομμάτι του πολι-τισμού.

Είναι όμως και οι ίδιοι οι ποδοσφαιριστές. ∆ενυπάρχουν πολλά παραδείγματα Ελλήνων ποδοσφαιρι-στών που να έχουν πάρει θέση πάνω σε κοινωνικά

ζητήματα. Ιδιαίτερα στην εποχή που ζούμε.Κι αυτό θέμα παιδείας είναι. Ξεκινάμε με μια αντί-

ληψη να μην μπλέκουμε το ποδόσφαιρο με την πολι-τική. Μια αντίληψη των προέδρων ουσιαστικά πουεπιβάλλεται στο παιχνίδι. Αν εξαιρέσεις την περί-πτωση του Σάββα Κωφίδη ή παλιότερα του ∆εληκάρηδεν μπορώ πράγματι να σκεφτώ κάποιον άλλο. Αλλάκαι η ίδια η κοινωνία, δεν είναι έτσι; Εδώ βλέπεις τιςκαθαρίστριες, που είναι μια χούφτα γυναίκες που δεντο βάζουν κάτω και ασχολούνται μαζί τους 100-200άνθρωποι.

Το τελευταίο διάστημα έχουν βγει διάφορες απο-καλύψεις γύρω από τον χώρο του ποδοσφαίρου. Πωςτα βλέπεις εσύ αυτά και γιατί γίνονται τώρα οι απο-καλύψεις αυτές;

Είναι απότοκα μιας άρρωστης κοινωνίας. Χρόνιατώρα τα συζητάγαμε αυτά αλλά η πολιτεία δεν απο-φάσιζε να ασχοληθεί. Προφανώς, όταν τα συμφέροντααρχίζουν να γίνονται πιο μεγάλα, μεγαλώνουν και οιμάχες. Με το Τσάμπιονς Λιγκ και τα τηλεοπτικά έχειμεγαλώσει πολύ η πίτα.

Έχεις ακούσει ή διαβάσει εσύ κάποια ανακοίνωσητης ΕΠΟ για το ζήτημα; Έστω ρε παιδί μου κάτι τυπικόγια τις τηλεφωνικές συνομιλίες που βγήκαν; Τίποτα.Αυτό νομίζω τα λέει όλα.

Τα σκάνδαλα είναι απότοκα μιας άρρωστης κοινωνίας

Page 18: Κυριακή 20-07-2014

Η ΕΠΟΧΗ 20 Ιουλίου 2014 1199ΘΕΜΑΤΑ

«Πολλοί αγαπούν την ομάδα τους αλλά δεν αντέχουν τον εκάστοτε πρόεδρο ήμεγαλομέτοχο. Αυτοί που έχουν στα χέρια τους τις ομάδες δεν είναιάνθρωποι που αγαπούν το παιχνίδι και δεν έχουν στο νου τους τη σωστήοργάνωση της ομάδας. Το ποδόσφαιρο στην Ελλάδα είναι εδώ και χρόνια έναςπελατειακός μηχανισμός κυρίως με το κράτος με ό,τι αυτό συνεπάγεται.»

“είναι χορηγός του Μουντιάλ και του παί-κτη. Θα έλεγα ότι ο Μέσι θα ήταν μεγα-λύτερος ακόμα και από τον Μαραντόνααν έβγαινε και έλεγε: «δεν το αξίζω αυτότο βραβείο, δεν το θέλω». ∆εν το έκανε.

Οι εταιρίες έχουν διεισδύσει ολοκλη-ρωτικά στο ποδόσφαιρο;

Η Adidas, κάνει τώρα ένα συμβόλαιο-ρεκόρ με την Μάντσεστερ, 750 εκ. στερ-λινών για τα επόμενα δέκα χρόνια.Υπάρχει μια τεράστια αγορά ποδοσφαι-ρικού υλικού περίπου 17 δις ευρώ και ημάχη είναι ποιος θα πάρει το μεγαλύτεροκομμάτι. Όλο αυτό μετατρέπει το ποδό-σφαιρο σε ένα μέσο προς την επίτευξητων στόχων της κάθε εταιρίας. Πας καιαγοράζεις τη φανέλα της ομάδας σου καιμαζί κουβαλάς την εταιρία που τηνσπονσάρει. Γίνεσαι δηλαδή, ένα ζωντανόδιαφημιστικό ταμπλό και δεν πληρώνε-σαι καν για αυτό.

Οι ποδοσφαιριστές είναι παράλογαακριβοπληρωμένοι;

Κάποιοι είναι εξωφρενικά. Από τηνάλλη, γιατί τα Χρυσάνθεμα του ΒανΓκογκ στοιχίζουν τόσο ή ο ηθοποιός ναπαίρνει 15 εκατομμύρια για να παίξει σεμια ταινία; Όλα αυτά είναι παραλογισμοίκαι φούσκες του καπιταλιστικού συστή-ματος μέσα στο οποίο ζούμε. Η Αγρο-τική Τράπεζα πουλήθηκε στον Σάλλα 92εκ ευρώ και ο Ρονάλντο πήγε στη Ρεάλμε 95. Αυτό και μόνο νομίζω απαντάστην ερώτηση.

Και πως εξηγείς το γεγονός ότι ακόμακαι έτσι βλέπουμε, συζητάμε, παθιαζό-μαστε με το ποδόσφαιρο;

Ο Αξελός, ένας από τους μεγαλύτε-ρους Έλληνες φιλόσοφους, έλεγε ότι οάνθρωπος ανακαλύπτει τον κόσμο μέσααπό την περιπλάνηση και το παίγνιο. Τοποδόσφαιρο λοιπόν είναι ένα παιχνίδιπου μας συνδέει καταρχήν με τα παιδικά

μας χρόνια. Όταν παίζαμε χωρίς ναέχουμε έγνοιες. Όταν πηγαίνεις να παί-ξεις ποδόσφαιρο, φεύγεις από τον τω-ρινό κόσμο και μεταφέρεσαι σε εκείνοντης παιδικής σου ηλικίας. Υπάρχουν βέ-βαια αυτοί που έμαθαν να παίζουν καιαυτοί που έμαθαν μόνο να το καταναλώ-νουν, ως προϊόν. Αν δεν μπορείς να παί-ξεις και να χαρείς το ποδόσφαιρο τότεδεν έχει καμία σημασία.

Ο Σουάρες είναι από αυτούς πουακόμα παθιάζονται, σαν ένα παιδί πουπαίζει στην αλάνα του;

Καταρχήν είναι τρομακτικό πως εκμε-ταλλεύτηκαν το περιστατικό εταιρίεςπου δεν έχουν καμία σχέση ούτε με τοποδόσφαιρο ούτε με τον Σουάρες. Φτιά-ξανε διαφημίσεις, σποτάκια κλπ. Απότην άλλη, οι εταιρίες που έχουν συμβό-λαια με τον Σουάρες ταρακουνήθηκανγιατί, όπως είναι διαμορφωμένη ηαγορά, το δάγκωμα και η συμπεριφοράτου προκαλούν ζημιά στην εικόνα τους.Όσον αφορά αυτό που ρώτησες όμωςθέλω να πω το εξής: Ο Σουάρες,όπως και οι περισσότεροι Λατινο-αμερικάνοι παίκτες, είναι έναπαιδί που μεγάλωσε παίζονταςpelota, το ποδόσφαιρο τουδρόμου. Εκεί θα δαγκώσειςγια να πάρεις τη μπάλα ναπαίξεις. Όταν έχεις μεγαλώ-σει σε μια διαλυμένη οικογέ-νεια, στους δρόμους που με-γάλωσε ο Σουάρες, θα το κου-βαλάς πάντα αυτό μέσα σου.Κι όταν θα πιεστείς, όταν θαείσαι σε μια ξένη χώρα και θανοσταλγείς τον τόπο σου, όταννιώθεις ανασφαλής, θα ενεργοποι-ηθεί. Οι ποδοσφαιριστές είναι άν-θρωποι. Ολόκληρος Ζιντάν έδωσε τηνκουτουλιά στον Ματεράτσι και τον ξά-

πλωσε κάτω. Είναι πολύ εύκολο να μι-λάμε και να κρίνουμε τους ανθρώπους,εκ του ασφαλούς, χωρίς να ξέρουμε τί-ποτα για αυτούς ή το περιβάλλον τους.∆εν ξέρω πόσοι από αυτούς που γρά-φουν και κρίνουν τον Σουάρες έχουν κανπάει στα μέρη που μεγάλωσε.

Είδαμε και μια Βραζιλία εντελώς«αποβραζιλοποιημένη». Πως το σχολιά-ζεις;

Οι Βραζιλιάνοι από το 1982 αποφάσι-σαν ότι θέλουν να κερδίζουν και όχι ναπαίζουν ωραία. Άρχισαν να παράγουνδιαφορετικού τύπου ποδοσφαιριστές.Παλιά το «βραζιλιάνος αμυντικός»ακουγόταν σαν ανέκδοτο. Πλέον, οικαλοί τους παίκτες είναι όλοι αμυντικο-γενείς. Το μότο του Σκολάρι είναι «δενείμαστε υποχρεωμένοι να παίζουμε καλήμπάλα, μας ενδιαφέρει να κερδίζουμε».Τώρα πληρώνουν αυτή την απόφαση.

Πολύς λόγος γίνεται τελευταία και για το γήπεδο της ΑΕΚστη Νέα Φιλαδέλφεια.

Έχω ένα φίλο 92 χρονών, Μικρασιάτη που μου είπε ότιθέλει να πεθάνει μόλις χτιστεί το γήπεδο. Βλέπει το χωράφιόπως είναι τώρα και λέει ότι είναι σαν μια πληγή ανοιχτή πουαιμορραγεί. Είναι αδιανόητο να μην έχει η ΑΕΚ γήπεδο στη ΝέαΦιλαδέλφεια. ∆εν χρειάζεται όμως ένα γήπεδο που να έχει 40μαγαζιά και 70 φαστφουντάδικα. Μπορεί να γίνει ένα γήπεδο30.000 θέσεων χωρίς να πειράξουν το πάρκο. Το επιχείρημαότι είναι εγκαταλελειμμένο δεν μου λέει τίποτα γιατί αν η το-πική αυτοδιοίκηση είχε τα λεφτά που της έχουν κόψει μιαχαρά θα το είχε το πάρκο. Με ενόχλησε η λογική του ΣΥΡΙΖΑνα βρεθεί μια λύση και να συζητήσουμε με τον Μελισσανίδη.Ειλικρινά δεν την καταλαβαίνω. Και θέλω να πω και το εξής:Σε όλη αυτή την ιστορία τοκλειδί δεν είναι το γήπεδο.Είναι ο έλεγχος της εταιρίαςπου θα διαχειρίζεται το γή-πεδο. Σε ποιανού τα χέρια θαείναι. Αυτό είναι πολύ σοβαρόζήτημα.

Υπάρχει και το ζήτημα τηςχρηματοδότησης από την Πε-ριφέρεια.

Είναι επίσης πολύ σοβαρόθέμα. Η Περιφέρεια δηλαδήβρίσκει τρόπο να χρηματοδο-τήσει ένα γήπεδο και δεν κα-ταφέρνει να χρηματοδοτήσει

άλλα πράγματα που είναι πρώτης ανάγκης στην κοινωνία;Ποιές είναι οι προτεραιότητές μας ως κοινωνία. Σε μια πε-ρίοδο βαθιάς ανθρωπιστικής κρίσης, όταν πεθαίνει κόσμοςστα νοσοκομεία επειδή δεν έχουμε φάρμακα, όταν κάνουμεπερισσότερους ακρωτηριασμούς από όσους στο Αφγανιστάνγιατί οι διαβητικοί δεν βρίσκουν φάρμακα, έχουμε προτεραι-ότητα να χτίσουμε ένα γήπεδο; Αν είναι έτσι τότε να πάω ναπεθάνω σε ένα μεγάλο γήπεδο.

Μήπως και η Αριστερά δεν προσεγγίζει σωστά το ποδό-σφαιρο;

Ακόμα δεν έχει κατανοήσει η Αριστερά τι είναι το ποδό-σφαιρο, πως αλλάζει, τι καταστάσεις διαμορφώνει μέσα στηνκαπιταλιστική διαδικασία και τι πρόταση πρέπει να έχει γιατο παιχνίδι. Είναι η μόνη που έχει τα εργαλεία για να το κάνει

και δεν το κάνει. Πρέπει ναυπερασπιστεί και το παιχνίδιως τέτοιο αλλά κυρίως τη δυ-νατότητα των ανθρώπων ναέχουν χώρους, όπου ελεύθερακαι δωρεάν θα μπορούν να τοπαίξουν. Αν δεν κλοτσήσω τηνμπάλα δεν θα μπορέσω ποτέ νακαταλάβω το παιχνίδι. Το ρη-μάδι το παιχνίδι πρέπει να τοαποκαταστήσουμε. Και αυτόδεν γίνεται στα γήπεδα τωνομάδων. Γίνεται στα γήπεδατων γειτονιών. Και η Αριστεράέχει να προσφέρει σε αυτό.

Η Αριστεράδεν έχει κατανοήσει το ποδόσφαιρο

Αδιαφορία του υπουρ-γείου για τααρχαία στο Σεράφειο

Με πρόγραμμα ΕΣΠΑ της εξαετίας2007-2013 χρηματοδότησης περί-που 14 εκατομμυρίων ευρώ, ο

∆ήμος Αθηναίων, ως φορέας υλοποίησης,προχωρεί στην ανακαίνιση του ΣεράφειουΚολυμβητηρίου που βρίσκεται στην οδόΠέτρου Ράλλη. Η απόφαση πάρθηκε επί τηςδημαρχίας του Νικήτα Κακλαμάνη και τότε,η Ανοιχτή Πόλη είχε συμφωνήσει με τηνανακαίνιση, όχι όμως και με την ανέγερσηενός νέου κτιρίου, όπου θα φιλοξενούνταντα γραφεία του κολυμβητηρίου.

Κατά την διεκπεραίωσης του έργουήρθαν στο φως αρχαιολογικά ευρήματασπάνιας αξίας, όπως το αρχαίο χυτήριο καιαγροτικός χώρος ενεργός από τον 4ο π.Χμέχρι τον 4ο μ.Χ αιώνα.

Πριν καν ολοκληρωθούν οι ανασκαφέςόμως, και κατά παράβασιν του νόμου, προ-χώρησε η κατασκευή του κτιρίου γρα-φείων και μάλιστα με μπετόν, υλικό πουσύμφωνα με τους γνωρίζοντες, είναι απα-γορευτικό για χώρους αρχαιολογικού εν-διαφέροντος. Κατά την κατασκευή τωνγραφείων καταστράφηκε εν μέρει και επι-χωματώθηκε το υπόλοιπο μέρος του αρ-χαίου χυτηρίου και το αρχαίο πηγάδι πουβρέθηκε στο χώρο. Η επίσπευση των κα-τασκευαστικών έργων έγινε προφανώς γιανα προλάβει ο ∆ήμος τα χρονοδιαγράμματατου ΕΣΠΑ και να μην κινδυνεύσει να χάσειτην χρηματοδότηση.

Λίγο πριν τις τελευταίες αυτοδιοικητι-κές εκλογές με απόφαση του ΚεντρικούΑρχαιολογικού Συμβουλίου γνωμοδότησεομόφωνα υπέρ της αποδόμησης των αρ-χαίων καλλιεργητικών αυλάκων, με τηνπροϋπόθεση όμως ότι θα προηγηθεί σχε-διαστική και φωτογραφική τεκμηρίωσητου χώρου της ανασκαφής. Η γνωμοδό-τηση αυτή έγινε πριν καν ολοκληρωθεί καιαξιολογηθεί τα ευρήματα. Βάσει της γνω-μοδότησης αυτή ο τότε Υπουργός Πολιτι-σμού, Πάνος Παναγιωτόπουλος, υπέγραψεστις 4 Ιουνίου του 2014 απόφαση για τηναποδόμηση των ευρημάτων στην οποίαεπίσης αναφέρεται ότι πρέπει να προηγη-θεί η απαραίτητη φωτογραφική τεκμη-ρίωση του χώρου ανασκαφής. Πριν όμωςολοκληρωθεί καν η αρχαιολογική ανα-σκαφή η αρμόδια Εφορία διατάσσει τηναποδόμηση των αρχαίων καλλιεργητικώναυλάκων. Για το συγκεκριμένο ζήτημαέχουν κινητοποιηθεί αρχαιολόγοι και κινή-σεις πολιτών που επιδεικνύουν ενδιαφέ-ρον για τα συγκεκριμένα ζητήματα και μά-λιστα έχουν σταλεί και επιστολές στις αρ-μόδιες υπηρεσίες του υπουργείου κινών-τας όλες τις απαραίτητες διαδικασίες προ-κειμένου να σταματήσει το έργο. Από τηνπλευρά τους τόσο το υπουργείο όσο και οδήμος, με τις κινήσεις τους, αποδεικνύουνότι το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι ηχρονική εξυπηρέτηση του έργου και όχι ηανάδειξη ενός χώρου με τεράστιο αρχαι-ολογικό ενδιαφέρον.

Στέλλα Βρεττού

Εκδηλώσεις***Την Κυριακή 20 Ιουλίου στις 8 μ.μ., στο σπίτι

της κίνησης πολιτών Μεσοποταμία, Πλάτωνος 13στο Μοσχάτο, βλέπουμε το ντοκιμαντέρ του ΕμίρΚοστουρίτσα για τον Μαραντόνα και συζητάμε μετους παλαίμαχους ποδοσφαιριστέςΧουάν ΡαμόνΡότσα, Νίκο Μάλλιαρη (πρώην Γ.Γ. του ΠΣΑΠυπευθυνος ποδοσφαιρου της αθλητικης επιτρο-πης του ΣΥΡΙΖΑ, τον δημοσιογράφο ∆ιονύσηΕλευθεράτο και τον Κώστα Ήσυχο, μέλος της Π.Γ.του ΣΥΡΙΖΑ, για την σχέση του ποδοσφαίρου μετην πολιτική, την λογοτεχνία, την εξουσία...

***Η Επιτροπή Αθλητισμού της Ν.Ε. Αχαϊας τουΣΥΡΙΖΑ, διοργανώνει την ∆ευτέρα 21 Ιουλίου2014, στις 7.30 μ.μ., στα γραφεία του κόμματοςΚορίνθου 313, συνάντηση των στελεχών του πο-δοσφαίρου της περιοχής μας με θέμα ‘’Το ερασι-τεχνικό και το επαγγελματικό ποδόσφαιρο στηνεποχή των μνημονίων’’.

Κεντρικός ομιλητής ο Νίκος Μάλλιαρης, υπεύ-θυνος ποδοσφαίρου του τμήματος φυσικής αγω-γής αθλητισμού του ΣΥΡΙΖΑ.

Page 19: Κυριακή 20-07-2014

2200 Η ΕΠΟΧΗ 20 Ιουλίου 2014ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Ξεκίνησε, στις 14 Ιουλίου, η υποβολή των ηλε-κτρονικών αιτήσεων συμμετοχής στο πρό-γραμμα Κοινωνικός Τουρισμός 2014 του ΟΑΕ∆, ηοποία πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τις 11Αυγούστου (στις 12 το μεσημέρι). Ο αριθμός τωνδικαιούχων του φετινού προγράμματος υπολο-γίζεται στους 130.000, άνεργους και εργαζόμε-νους, αριθμός αισθητά μικρότερος σε σύγκρισημε εκείνους του παρελθόντος. Πριν την κατάρ-γηση του ΟΕΕ (Οργανισμός Εργατικής Εστίας) το2012, οι δικαιούχοι των προγραμμάτων κοινωνι-κού τουρισμού ξεπερνούσαν τους 500.000 καιείχαν φτάσει ακόμη και τους 700.000. Ο προϋπο-λογισμός του προγράμματος ανέρχεται στα 10εκατ. ευρώ και η διάρκειά του είναι από τις15/9/2014 έως τις 31/8/2015.

Ο ι προϋποθέσεις συμμετοχής, ωστόσο, είναιπολύ συγκεκριμένες: Οι εργαζόμενοι θα πρέπεινα έχουν σχέση εξαρτημένης εργασίας ιδιωτι-

κού δικαίου και να έχουν πραγματοποιήσει το 2013πενήντα μέρες εργασίας στην ασφάλιση του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. Επίσης θα πρέπει να έχουν καταβάλει εισφορά0,35% υπέρ του καταργηθέντος ΟΕΕ. Οι άνεργοι εν-τάσσονται στους δικαιούχους εφόσον έχουν λάβει το2013 τακτική επιδότηση ανεργίας τουλάχιστον 2μηνών (50 ημερήσια επιδόματα). Επίσης εντάσσονταιστο Κοινωνικός Τουρισμός 2014, οι άνεργοι οι οποίοιείναι εγγεγραμμένοι στο Ειδικό Μητρώο ΑνέργωνΑμεΑ του ΟΑΕ∆.

Οι συγγενείς των δικαιούχων του προγράμματοςμπορούν και αυτοί να ωφεληθούν αν πληρούν συγκε-κριμένες προϋποθέσεις. Τα προστατευόμενα τέκνατης οικογένειας από 5 έως 24 ετών (16/9/1989 έως15/9/2009) μπορούν να συμμετέχουν εφόσον ασφαλί-ζονται από έναν από τους γονείς τους, ανεξάρτητααπό το αν είναι αυτός ο δικαιούχος. Το ίδιο ισχύει ανέχουν την ίδια ασφάλιση με το γονιό λόγω σπουδών ήαναπηρίας. Τα προστατευόμενα τέκνα, τα οποία θασυμπληρώσουν το πέμπτο έτος της ηλικίας τους κατά

τη διάρκεια του προγράμματος, εντάσσονται επίσηςσε αυτό. Το δικαίωμα επιδότησης για εκείνα ξεκινάαπό τη συμπλήρωση του πέμπτου έτους και έπειτα.Επίσης, στους ωφελούμενους συμπεριλαμβάνονται οισύζυγοι των δικαιούχων, εφόσον είναι προστατευό-μενα μέλη και ασφαλίζονται από αυτούς. Για τους συ-νοδούς των δικαιούχων ή ωφελούμενων, η παρουσίατους καλύπτεται οικονομικά, εάν συνοδεύουν άτομαμε αναπηρία 67% και άνω, με την προϋπόθεση ότι αυτήπροβλέπεται από το νόμο και αποδεικνύεται από σχε-τική βεβαίωση.

Γραφειοκρατία και στις διακοπές

Η χαμηλή χρηματοδότηση του φετινού προγράμμα-τος Κοινωνικού Τουρισμού και ο περιορισμένος αριθ-μός των δικαιούχων, σε σύγκριση με προηγούμεναχρόνια προκαλεί προβληματισμό για τη δυνατότητατου προγράμματος να δώσει τόνωση στον εσωτερικότουρισμό. Οι ξενοδόχοι της Μαγνησίας, από τηνπλευρά τους, εστιάζουν στη γραφειοκρατική διαδικα-σία των προγραμμάτων κοινω-νικού τουρισμού θεωρώνταςότι αυτή αποθαρρύνει τη συμ-μετοχή των δικαιούχων. Στις 8Ιουνίου απέστειλαν επιστολήστον υπουργό Εργασίας ΓιάννηΒρούτση και στον ∆ιοικητή τουΟΑΕ∆ Θεόδωρο Αμπατζόγλου,στην οποία ζητούσαν τη μείωσητων γραφειοκρατικών διαδικα-σιών, ώστε να γίνει ευκολότερηη υλοποίηση του φετινού προ-γράμματος κοινωνικού τουρι-σμού.

Ο Γιώργος Ζαφείρης, Πρό-εδρος της Ένωσης ΞενοδόχωνΜαγνησίας, εξηγεί γιατί πρέπεινα απλοποιηθούν οι διαδικασίες.«∆ώδεκα έως δεκατέσσερα έν-

τυπα χρειάζεται να συμπληρώσει ο επισκέπτης προ-κειμένου να κάνει check-in. Ο χρόνος απασχόλησηςτου στη ρεσεψιόν για να κάνει check-in μετά από τα-ξίδι δύο ή τριών ωρών είναι 20 λεπτά περίπου. Τόσηγραφειοκρατία, πιστοποιητικά βεβαιώσεις για να απο-λαύσουν πέντε ημέρες διακοπές. Ενδεχομένως με τηγραφειοκρατία αυτή να αποκλείονται μικρές ξενοδο-χειακές μονάδες στις οποίες δεν υπάρχει η απαιτού-μενη γνώση για τους υπολογιστές. Το σημαντικότεροόμως είναι η απίστευτη ταλαιπωρία την οποία υφί-σταται ο πολίτης». Όσον αφορά τον αριθμό των δι-καιούχων των προγραμμάτων κοινωνικού τουρισμούεπισημαίνει: «Θα μπορούσαν να ήταν περισσότεροι. Θαμας απαντούσαν όμως ότι είναι θέμα οικονομικό καιτης τρόικας. Αυτό επέλεξε και αυτό υποτίθεται μπό-ρεσε να κάνει το υπουργείο. Εδώ δεν υπάρχουν συν-τάξεις. Κοινωνικό τουρισμό θα έχουμε;» επισημαίνει.

Αλέξανδρος Μαυρογένης

Πολυτέλεια ο κοινωνικός τουρισμός;Μεγάλη μείωση των δικαιούχων - Χωρίς σημαντική ωφέλεια ο εσωτερικός τουρισμός

Την προηγούμενη Παρασκευή ολο-κληρώθηκαν οι εκλογές των νέωνπρυτάνεων των ΠανεπιστημίωνΑθηνών, Μετσόβιου, Ιωαννίνων,Πατρών και Θεσσαλίας. Αξιοσημεί-ωτο γεγονός, όμως, δεν αποτελούντα αποτελέσματα καθαυτά, αλλά οιδιαδικασίες επιλογής των υποψη-φίων που σημειώθηκαν με πλείστεςπαρατυπίες. Σε εκδήλωση που διορ-γάνωσαν απορριφθέντες υποψήφιοι(από τα Συμβούλια Ιδρύματος, όχιαπό το εκλεκτορικό σώμα του πανε-πιστημίου) καταγγέλλουν τα ενλόγω περιστατικά. Ενώ ταυτόχροναανοίγουν τη συζήτηση για το νόμο∆ιαμαντοπούλου και τα ΣυμβούλιαΙδρύματος που αρχίζουν να αποδει-κνύουν εύλογες και αληθινές τις κα-τηγορίες που εκφράστηκαν από τηναρχή.

Το πιο απροκάλυπτο παράδειγματου πελατειακού συστήματος πουεπιδιώκουν να εξυπηρετήσουν τα

Συμβούλια Ιδρύματος, έλαβε χώρα στοΠανεπιστήμιο της Θεσσαλίας. «Ο εκλε-κτός υποψήφιος του Συμβουλίου πιά-στηκε στα πράσα να έχει συναλλαγές μεμέλη του και εκ παραδρομής έγινε γνω-στό στην ακαδημαϊκή κοινότητα, καθώςστάλθηκε mail με συνομιλία τους κατάλάθος και σε άλλα άτομα. Αυτό που υπο-ψιαζόμαστε ότι συμβαίνει και στα άλλαπανεπιστήμια, σε εμάς αποτυπώθηκε κα-θαρά. Εξ ου και η μεγάλη αποχή του

46%. Παρόλ’ αυτά ο εκλεκτός εξελέγηαπό το 29% του σώματος και φυσικάέχουμε προσφύγει στο Συμβούλιο τηςΕπικρατείας για τις παρατυπίες» περι-γράφει τις διαδικασίες των πρυτανικώνεκλογών ο καθηγητής Βύρων Κοτζαμά-νης.

∆ηλώσεις κοινωνικώνφρονημάτων

Ακόμα, όμως, και στις περιπτώσειςπου δεν καταγράφθηκε, τουλάχιστον μετόσο απτές αποδείξεις, τέτοιο περιστα-τικό, οι συνθήκες επιλογής των υποψη-φίων μόνο ακαδημαϊκής φύσης δεν μπο-

ρούν να χαρακτηρισθούν. Ο καθηγητήςΣπύρος Γεωργάτος του ΠανεπιστημίουΙωαννίνων είπε για τη σχετική εμπειρίατου: «Ως υποψήφιος για τη θέση τουπρύτανη κλήθηκα πριν ένα μήνα περί-που σε ακρόαση από τα 15 μέλη του Συμ-βουλίου Ιδρύματος, όπου ξαφνικά ανα-καλύπτω ότι μετά από 15ετή θητεία σειδρύματα των ΗΠΑ και της Ευρώπης και20 χρόνια υπηρεσίας σε ελληνικά πανε-πιστήμια θα πρέπει να απαντήσω σε κά-ποια περίεργα ερωτήματα. ∆εν ερωτή-θηκα για το επιστημονικό μου έργο, τοόραμά μου για το πανεπιστήμιο κτλ,αλλά για το αν έχουν δουλειά τα κόμ-ματα στο πανεπιστήμιο, αν θα καλέσωτην αστυνομία όταν οι φοιτητές διακό-ψουν τη συνεδρίαση, αν είμαι κατά τουισχύοντος νόμου, πώς θα συνδυάσω τησυνδικαλιστική μου ιδιότητα κ.ά. Οι θέ-σεις μου είναι ήδη ευρέως γνωστές, σκο-πός ήταν μόνο η απόσπαση μιας δήλω-σης μετανοίας».

«Τα Συμβούλια Ιδρύματος θα μπορού-σαν σε αυτήν τη δοκιμασία να αποδεί-ξουν ότι είναι τμήμα της ακαδημαϊκήςκοινότητας και να λειτουργήσουν κατ’αυτόν τον τρόπο. Θα μπορούσαν να αφή-σουν την οποιαδήποτε προεπιλογή υπο-ψηφίων στο εκλεκτορικό σώμα ή νατους δεχτεί όλους ως υποψήφιους γιαεκλογή, εφόσον πληρούσαν τα τυπικάκριτήρια. Όμως, τα κριτήρια ήταν ιδεο-λογικά και πολιτικά, δεν είναι τυχαίο τογεγονός ότι οι περισσότεροι συνάδελφοιπου απορρίφθηκαν από τα Σ.Ι. ανήκουν

στην Αριστερά και έχουν ταχθεί ανοιχτάκατά του νόμου» συμπληρώνει ο καθη-γητής Γεράσιμος Σπαθής από το ΕΜΠ.

∆εν λογοδοτούν, δεν ελέγχονται

Η κριτική που είχαν δεχθεί εξαρχής ταΣυμβούλια Ιδρύματος αφορούσε το γε-γονός ότι μόνο ένα μέρος των μελώντους είναι εκλεγμένα, ότι είναι όργαναδιοίκησης που δεν λογοδοτούν και δενελέγχονται από κανέναν. Η συζήτησημετά την πρώτη δικαίωση των ανησυ-χιών φαίνεται να ξαναρχίζει. ∆ιερωτώ-μενος ο απερχόμενος αντιπρύτανης τουΠανεπιστημίου της Πάτρας, ΒασίληςΑναστασόπουλος, ποιος είναι ο στόχοςόλων αυτών καταλήγει: «Η σημερινή κυ-βέρνηση δεν είναι ικανή να σχηματίσειπανεπιστήμια- επιχειρήσεις. Όσο και ναθέλει δεν μπορεί να το κάνει, καθώςείναι μεγαλεπήβολο σχέδιο, για αυτή τηστιγμή. Αυτό που θέλει είναι να μηνέχουν τα πανεπιστήμια φωνή, να μηνμπορούν να παρεμβαίνουν σε ζητήματακοινωνικά που είναι σημαντικά καιάμεσα. ∆εν τους φαίνεται σωστό π.χ.ένας πρύτανης να έχει άποψη για το ζή-τημα με τις καθαρίστριες. Το ίδιο, βέ-βαια, πιστεύει και για την τοποθέτησηενός πρύτανη για το ζήτημα της χρημα-τοδότησης της ακαδημαϊκής έρευνας ήγια το προσωπικό των πανεπιστημίων».

Τζέλα Αλιπράντη

ΜΕ ΤΗΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΩΝ ΠΡΥΤΑΝΙΚΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ

Επιβεβαιώνεταιη κριτική κατά των Συμβουλίων

Page 20: Κυριακή 20-07-2014

Η ΕΠΟΧΗ 20 Ιουλίου 2014 2211ΕΡΓΑΣΙΑ

Τα κουφάρια επιχειρήσεων καιοι 1.500.000 άνεργοι είναι εδώ.Όπως και η κερδοφορία –αισχροκέρδεια - είναι παρούσα,αφού, μετά το «πράσινο φώς»της κυβέρνησης και με τηνκατεδάφιση του εργασιακούδικαίου, η εργοδοτικήαυθαιρεσία έγινε ο εφιάλτης.

“ΑΠΟ ΤΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΤΑΞΗ ΤΗΣ ΕΡΓΟ∆ΟΤΙΚΗΣ ΑΥΘΑΙΡΕΣΙΑΣ

Ένα εκατομμύριονέες θέσεις εργασίαςΤου Κώστα Νικολάου

Μπορεί ο πρωθυπουργός κ. Α. Σα-μαράς να παπαγαλίζει τα περίτού τέλους των μνημονίων. Ή ο

κ. Βρούτσης, - μέσο παραπληροφόρησης- να διαφημίζει το τέλος μιας εποχής.Όμως, τα μνημόνια είναι παρόντα. Τακουφάρια επιχειρήσεων και οι 1.500.000άνεργοι είναι εδώ. Όπως και η κερδο-φορία – αισχροκέρδεια - είναι παρούσα,αφού, μετά το «πράσινο φώς» της κυ-βέρνησης και με την κατεδάφιση του ερ-γασιακού δικαίου, η εργοδοτική αυθαι-ρεσία έγινε ο εφιάλτης.

∆εν ισχυρίζομαι πως η ανεργία αντιμε-τωπίζεται με την πάταξη των αυθαιρε-σιών και μόνο. Ωστόσο, με την ρύθμισητης αγοράς εργασίας, με νέο εργασιακόμοντέλο και κυβέρνηση που θα σέβεταικαι θα τηρεί τους νόμους μπορούν να“εξοικονομηθούν” περί το 1.000.000νέες θέσεις εργασίας.

Τήρηση των νόμιμων ωραρίων

Με την ενθάρρυνση της κυβέρνησηςκαι στο όνομα μείωσης του εργατικούκόστους, η παραβίαση των ωραρίων ερ-γασίας έχει γίνει καθεστώς. Οι εργοδό-τες έχουν αποθρασυνθεί και με το έτσιθέλω αναγκάζουν τους εργαζόμενους, σεμόνιμη βάση, να δουλεύουν πολύ περισ-σότερες ώρες. Η ετήσια άδεια σπανίωςχορηγείται στο σύνολό της. Ο όγκος τωνυπερβάσεων του ωραρίου ποικίλλει απόεπιχείρηση σε επιχείρηση και από επάγ-γελμα σε επάγγελμα. Ξεκινά, από τηνμισή ώρα και φτάνει τις 4-5 ώρες ημερη-σίως. Ιδίως τα μικρομεσαία στελέχη γιανα «καλύψουν τον μισθό» εργάζονταιέως και 4-5 ώρες περισσότερο.

Η μερική απασχόληση και η εκ περι-τροπής εργασία έχουν γίνει η μόδα. ∆ενείναι τυχαίο που το 47% των προσλή-ψεων του 2013 ήταν με μερική απασχό-ληση αυξάνοντας το συνολικό αριθμό –με το καθεστώς αυτό – στις 425.316 απότις 313.848. Επίσης, παρά την απαγό-ρευση μετατροπής συμβάσεων απόπλήρη σε μερική απασχόληση - και τοάκυρο της απόλυσης των εργαζομένωνπου δεν συναινούν - μόνο το 2013 έγιναν56.202 μετατροπές.

Έτσι, παρακάμπτεται και η νομοθεσία.Τους δηλώνουν για λίγες ώρες ενώ ερ-γάζονται περισσότερες. Η κερδοσκοπίασε βάρος τους είναι πολύ μεγαλύτερη.Εκτός των απλήρωτων υπερωριών ζη-

μιώνεται και στην άδεια, τα δώρα Χρι-στουγέννων – Πάσχα, αλλά και στηνασφάλιση, διότι ασφαλίζονται για λιγό-τερες ημέρες. Οι εργολαβίες – δανεισμός– ενοικίαση εργαζομένων είναι έναςάλλος τρόπος παραβιάσεων. Είναι η κά-λυψη των αυθαιρεσιών και παρανομιών,των μεγάλων επιχειρήσεων. Οι ίδιες εμ-φανίζονται «καθαρές», ενώ οι παραβά-σεις των νομίμων γίνονται για λογαρια-σμό τους από τους εργολάβους.

Συμπέρασμα: με την αλλαγή της νομο-θεσίας για όλες τις «ελαστικές μορφέςαπασχόλησης» και την πιστή εφαρμογήτων σημερινών νομίμων ωραρίων(40ωρο πενθήμερο) θα προκύψουν, περίτις 100.000 νέες θέσεις εργασίας.

Μείωση του χρόνου εργασίας,χωρίς μείωση αποδοχών

∆εν νοείται ρύθμιση της αγοράς εργα-σίας με δημοκρατικό πρόσημο, που δενθα συμπεριλαμβάνει τη συνολική μείωσητου χρόνου εργασίας χωρίς μείωση απο-δοχών. Αυτό για δύο λόγους. Πρώτον,γιατί τα επιτεύγματα του ανθρώπινουνου, της έρευνας και της επιστήμης, θαπρέπει να χρησιμοποιούνται προς όφε-λος των ανθρώπων, όχι σε βάρος τους.∆εύτερον, γιατί η τεχνολογική εξέλιξησυνιστά μειωμένο χρόνο παραγωγής. ∆η-λαδή, την ακολουθεί η μείωση θέσεωνεργασίας. Αυτός είναι ένας από τους λό-γους της μεγάλης ανεργίας, ιδιαίτεραστους νέους.

Στη χώρα μας μετά 30 χρόνια και παράτην τεχνολογική επανάσταση (οι επιχει-ρήσεις έχουν αλλάξει δύο και τρείςφορές τον τεχνολογικό εξοπλισμό τους),την αυξημένη κερδοφορία και τη σημαν-τική μείωση των εργαζομένων το ρολόιτης μείωσης του χρόνου εργασίας στα-μάτησε στο 1984. Προηγήθηκε την1/7/1975 η μείωση του εβδομαδιαίου χρό-νου εργασίας στις 45 ώρες από τις 48. Το1979 μειώνονται στις 44, το 1980 στις 43,το 1981 στις 42 και το 1983 σε 41 ώρες.Το 1983 μειώνονται, μόνο για τη βιομη-χανία, στις 40 ώρες, και το 1984 επε-κτείνεται σε όλες τις επιχειρήσεις καιισχύει μέχρι σήμερα.

Συμπέρασμα: με τη μείωση του χρόνουεργασίας, μόνο κατά μία εβδομαδιαίαώρα, από 40 στις 39, θα προκύψουν περίτις 50.000 νέες θέσεις εργασίας. Ενώ μετην σταδιακή μείωση στις 35 ώρες, θαφτάσουν περί τις 250.000 θέσεις.

Παράνομη και αδήλωτη εργασία

Κατά το νόμο η αδήλωτη εργασία θεω-ρείται οικονομικό και κοινωνικό έγ-κλημα. Παρά ταύτα αυτή θεριεύει. Ξε-περνάει το 1.000.000 σύμφωνα με τηνΓΣΕΕ. Το ΙΚΑ από ελέγχους του τις υπο-λογίζει στο 40% του συνόλου. Ένα τόσοσοβαρό θέμα και η κυβέρνηση το βλέπειως εισπρακτικό μέτρο και καμία συνέ-πεια για τον εργοδότη. Αδιαφορώνταςγια την τύχη των εργαζομένων, τηνασφάλισή τους, τις ώρες που δούλευανκαι την αμοιβή τους, τις άδειές τους,δώρα κλπ το έγκλημα σε βάρος τωνΑσφαλιστικών Ταμείων γιατί χάνουνασφαλιστικές εισφορές, είναι και τουκράτους λόγω φοροδιαφυγής. Οι ποινέςθα πρέπει να είναι ανάλογες του οικονο-μικού και κοινωνικού εγκλήματος πουσυντελείται συμπεριλαμβανομένης καιτης ποινής φυλάκισης. Οι εργαζόμενοινα ασφαλίζονται για όλο το προηγού-μενο χρονικό διάστημα, να τους κατα-βάλλονται όλες οι διαφορές – μισθών –άδειες - δώρων – που θα προκύπτουν.Επίσης, οι εργαζόμενοι, οι οποίοι συμμε-τέχουν στην αποκάλυψη αυτή, να προ-στατεύονται από απόλυση.

Συμπέρασμα: Με την αυστηρότητααυτή και άλλα μέτρα, με σοβαρή αντιμε-τώπιση, με βάση προβλέψιμους υπολο-γισμούς, θα προκύψουν περί τις250.000 θέσεις εργασίας.

Παράνομη πολυθεσίακαι αδήλωτη εργασία

Χρησιμοποιούμε τον όρο παράνομηπολυθεσία, διότι η εργασία ούτε κακόείναι ούτε απαγορεύεται, το αντίθετο.Όμως, να δηλώνεται! Συνεπώς, μιλάμεγια αδήλωτη εργασία με την επιδίωξηκαι του εργαζόμενου.

Είναι οι συνταξιούχοι κάτω των 55,γιατί έχασαν το 100% της σύνταξής τους,οι συνταξιούχοι έως 1.000 ευρώ (απόκυρία σύνταξη), διότι μπορούν να εργα-στούν χωρίς καμία συνέπεια, ενώ γιαπάνω από τα 1.000 ευρώ χάνουν το 70%της σύνταξης. Για τους δημόσιους υπάλ-ληλους απαιτείται άδεια από την υπηρε-σία τους. Οι άνεργοι που λαμβάνουν επί-δομα ανεργίας θα πρέπει να το διακό-ψουν.

Πόσοι όμως είναι όλοι αυτοί; Από πα-λαιότερη έρευνα της VPRC προκύπτειότι έτσι εργάζονται 250.000 του ιδιωτι-

κού τομέα και 128.000 δημόσιοι υπάλ-ληλοι, ενώ 883.000 δήλωσαν περιστα-σιακή δεύτερη εργασία. Κατά τον πρώηνυπουργό εργασίας κ. Κουτρουμάνη, απότους 250.000 συνταξιούχους που εργά-ζονται μόνο 15.000 το δηλώνουν.

Συμπέρασμα: Μια συστηματική αντι-μετώπιση της αδήλωτης δεύτερης εργα-σίας, θα φέρει τουλάχιστον, 250.000νέες θέσεις εργασίας.

Αποκατάστασητης εξαρτημένης εργασίας

Εξαρτημένη εργασία έχουμε όταν ό ερ-γαζόμενος δεν έχει την ελευθερία να κα-θορίζει ο ίδιος τις συνθήκες εργασίες,τον τρόπο, τον τόπο και τον χρόνο, μόνοο εργοδότης.

Παρόλα αυτά, ο κανόνας αυτός παρα-βιάζεται συστηματικά και επιχειρήσειςπροσλαμβάνουν προσωπικό με δελτίοπαροχής υπηρεσιών (μπλοκάκι). Κερδο-σκοπούν σε βάρος των εργαζομένων,καθώς δεν θεωρούνται μισθωτοί και δενδικαιούνται μισθό, άδεια, δώρα, κλπ,ούτε τηρούν ωράρια εργασίας και ηασφάλιση στον ΟΑΕ επιβαρύνει τους ίδι-ους.

Επιπλέον, με νόμο, αρκετές κατηγο-ρίες εργαζομένων, όπως αγρεργάτες,αλιεργάτες, εποχιακά απασχολούμενοισε επιχειρήσεις, οι οποίες μεταποιούν,τυποποιούν και διακινούν προϊόντα εδά-φους, κτηνοτροφίας, αλιείας, δασοπο-νίας, θηραματοπονίας και κάθε είδοςεκτροφών, εξαιρέθηκαν από την υπο-χρεωτική ασφάλιση στο ΙΚΑ και ασφα-λίζονται (με χαμηλότερες εισφορές)στον ΟΓΑ. Με ό, τι αυτό συνεπάγεται σταδικαιώματα των εργαζομένων και ταασφαλιστικά ταμεία από τους ανύπαρ-κτους ελεγκτικούς μηχανισμούς τουΟΓΑ.

Συμπέρασμα: Από την ένταξη όλωναυτών των μισθωτών στο νέο σωστό ερ-γασιακό πλαίσιο, θα προκύψουν και θααποκατασταθούν περί τις 300.000 θέ-σεις εξαρτημένης εργασίας.

Οι κύριοι Σαμαράς και Βενιζέλος είναι,τουλάχιστον, ειλικρινείς, όταν λένε πωςτελειώνουν με τα μνημόνια, δηλαδή τηνολοκλήρωση του νεοφιλελευθερισμούστη χώρα μας. Ο ΣΥΡΙΖΑ, όμως, καλόείναι να σταματήσει να περιορίζεται σταμνημόνια και να ασχοληθεί συγκεκρι-μένα με τα συντρίμμια των μνημονίωνκαι όχι μόνο.

Page 21: Κυριακή 20-07-2014

2222 Η ΕΠΟΧΗ 20 Ιουλίου 2014ΘΕΜΑΤΑ

Τη συνέντευξη πήρεο Στάθης Κουτρουβίδης

Πώς θα περιέγραφες την ελληνικήκοινωνία του Μεσοπολέμου;

Όπως ο Ρότζερ Γκρίφιν χαρακτηρίζειτη Γερμανία της Βαϊμάρης, δηλαδή ωςμια δυσφορούσα και υπό πίεση κοινω-νία. Οι κυβερνήσεις (1923-1928) απέδι-δαν έμφαση στη βελτίωση των υποδο-μών και την επιστημονική ανασυγκρό-τηση -όπως, για παράδειγμα, η ίδρυσητης Ακαδημίας Αθηνών επί Παγκάλου, ο∆ημήτρης Γληνός θεωρούσε ότι «Η ελ-ληνική αρρώστεια» μπορούσε να υπερ-βαθεί με την επιστημονική διαρρύθμισητης παραγωγικής διαδικασίας και την τε-χνολογική πρόοδο, ενώ ο Ιωάννης Μετα-ξάς, ως υπουργός Συγκοινωνιών, ενέ-τασσε την τεχνολογία σε ένα πλαίσιο κα-θολικής εθνικής αναγέννησης.

Η πλέον συνεκτική διατύπωση,ωστόσο, ενός οράματος που συνδύαζε«ισχυρή» διακυβέρνηση και το πρόταγμανα γίνει η Ελλάδα αγνώριστη με μεγάληςκλίμακας παραγωγικά έργα για την αύ-ξηση της εθνικής παραγωγής, σχετίζεταιμε την επάνοδο του Ε. Βενιζέλου στηνεξουσία το 1928. Ο Βενιζέλος δεν δί-σταζε να τοποθετήσει στα θεμέλια αυτούτου ιδεώδους την επιστημονική ιδέα,ενώ οικειοποιήθηκε την τεχνολογίαεντός ενός πλαισίου οριοθετημένου απότις φιλελεύθερες απόψεις του για τοεφικτό κοινωνικού εναρμονισμού/κοινω-νικής προόδου και την πεποίθησή τουότι απαιτούνταν οργανωμένοι έως αυ-ταρχικοί/αντικοινοβουλευτικοί θεσμοίγια τη ρύθμιση της μεσοπολεμικής συν-θήκης. Αυτό το έργο εκλαμβανόταν ωςκοσμογονία από διανοουμένους, οιοποίοι προσέγγιζαν την εποχή με όρουςμετάβασης, όπως ο Γ. Θεοτοκάς, οοποίος εξυμνούσε επιστήμη/τεχνολογίαμε φουτουριστική αισιοδοξία μεν, όχικαι χωρίς επιφυλάξεις δε: το όριο ήταννα μη «καταντήσει Ελβετία αυτή η χώρατου Οδυσσέα».

Από τις αρχές του ’30 το ψυχικό κλίμαάρχισε να αλλάζει. Ο Θεοτοκάς απέδιδετην Κρίση στη Μηχανή, παιδί του επι-στημονισμού και του ουμανισμού. Αυτήέφερνε τον ανεξέλεγκτο καπιταλισμό, τοπρολεταριάτο, την ταξική πάλη και τηνκοινωνική κατάρρευση, επειδή ακύρωνετην πνευματικότητα «στενεύοντας» τηζωή και μεταμορφώνοντας τον άνθρωποσε έντομο. Η διέξοδος δεν βρισκότανούτε στον κομμουνισμό ούτε στην απόρ-ριψη της τεχνολογίας, αλλά στην ανάγκηριζικού αναπροσανατολισμού της. Στηνεναγώνια αναζήτηση πολιτικών λύσεωνικανών να ενσωματώσουν αυτά τα στοι-χεία, ο Θεοτοκάς θα διέλθει από τηνυποστήριξη ποικίλων λύσεων –και τωνφασιστικών– μέχρι να φτάσει στο NewDeal του Ρούζβελτ, όταν πια ο Μεταξάςείχε επιβάλλει τη δικτατορία του.

Οι έννοιες, επομένως, του μοντερνι-

σμού και της τεχνολογίας έρχονται νααπαντήσουν στην κρίση και στην πα-ρακμή;

O Μεσοπόλεμος αποτέλεσε, κατά τονΡότζερ Γκρίφιν, τον «Χρυσό Αιώνα» τωνπάσης φύσεως σχεδιαστών, εφόσον μά-λιστα μπορούσαν και να εξασφαλίσουντα απαιτούμενα κεφάλαια για την υλο-ποίηση των σχεδίων τους. Η πρόδηληπολιτισμική κρίση ενθάρρυνε μια γενικήεγκατάλειψη του laissez-faire καπιταλι-σμού και του μινιμαλιστικού κράτους-νυκτοφύλακα, ενώ η πίστη στην ανάγκηύπαρξης «ισχυρών κυβερνήσεων» πουλαμβάνουν ριζοσπαστικές αποφάσεις σεδύσκολους καιρούς για την κατά το δυ-νατόν καλύτερη εξυπηρέτηση των συμ-φερόντων των πολιτών τους, συνέδεε τασοβιετικά πενταετή πλάνα, το φασιστικόκορπορατιστικό σύστημα, την κεϋνσιανήοικονομική θεωρία και το New Deal στιςΗ.Π.Α., τον planism του Βέλγου πολιτι-κού στοχαστή, πρώτα αριστερού καιέπειτα δεξιού, Hendrik de Man και τονενθουσιώδη εναγκαλισμό αυτού του νέουήθους από το Τρίτο Ράιχ. Το μέλλον ζω-γραφιζόταν με πολλά πολιτικά χρώματα,ήταν εντούτοις σχεδιασμένο.

Ερχόμενοι στα δικά μας, κατά τη διάρ-κεια του ελληνικού Μεσοπολέμου η τε-

χνολογική ανάπτυξη και η οικειοποίησητης ιδέας της επιστήμης συνδέθηκανστενά με το ζήτημα της εθνικής ανασυγ-κρότησης και το μοντερνιστικό αίτηματου νέου εθνικού πολιτισμικού προσα-νατολισμού μετά τη χρεοκοπία της Με-γάλης Ιδέας. Η ιδεολογία της επιστήμηςδιαδραμάτισε πρωτεύοντα ρόλο, καθώςόλες οι ιδεολογικές τάσεις την συνέδε-σαν με την αναγέννηση, την εξυγίανση,την κοινωνική μεταμόρφωση, προφανώςόχι με ενιαίο τρόπο, αλλά με ενδιαφέ-ρουσες συμπτώσεις και διατομές. Το ζή-τημα της τεχνολογικής ανάπτυξης, απότην άλλη, αποτέλεσε πεδίο εντάσεωνκαθώς πολιτικοί και διανοούμενοι συγ-κρότησαν επεξεργασμένα πολιτικά/πολι-τισμικά πλαίσια ιδιοποίησης και ενσω-μάτωσής της στις περί κοινωνίας τοπο-θετήσεις τους.

Ποια ήταν η απάντηση της αριστεράς;Ας δούμε ενδεικτικά τον Γληνό: εκκι-

νώντας από την πεποίθηση πως μόνο οκομμουνισμός ενσάρκωνε το όραμα τηςκοινωνικής χειραφέτησης, προσλάμβανεεπιστήμη/τεχνολογία στη βάση των τε-χνολογικά επικαθορισμένων όψεων τηςμαρξιστικής ιδεολογίας. Στο σκεπτικότου, ο συνδυασμός των εγγενώς προ-οδευτικών επιστήμης/τεχνολογίας με τον

επαναστατικό δυναμισμό του προλετα-ριάτου οδηγούσε στη Σοβιετική Ένωσητης εποχής, «ένα απέραντο στρατόπεδοδουλιάς, ένα φλογερό καμίνι δημιουρ-γίας, όπου χωρίς καταναγκασμό, με εσω-τερική ολόψυχη συμμετοχή και εγκαρτέ-ρηση, μα και με παλμό, με φωτιά, με εν-θουσιασμό εκατομμύρια από εργάτες οι-κοδομούνε ένα καινούριο κόσμο». Αντί-παλος του Γληνού, ο Π. Κανελλόπουλοςπροσέγγιζε επιστήμη και τεχνολογία δια-κρίνοντας ανάμεσα σε Kultur –πνευμα-τικό πολιτισμό– και Zivilisation –μηχα-νικό και υλικό. δεν αρνιόταν την ύπαρξηκαι την αξία της –επιστημονικής/τεχνο-λογικής– προόδου, αλλά περιόριζε τηνεμβέλειά της στο πεδίο της Zivilisation,θεωρώντας πως η σφαίρα της Kulturμένει άθικτη από αυτή. Η τεχνολογικήανάπτυξη, συμπλήρωνε από την άλλη,συνιστούσε για το Πνεύμα πρόκληση, όχικαταστροφή. Ο εσωτερικός πολιτισμός,με άλλα λόγια, έπρεπε να διαποτίσει τονστερούμενο πνευματικότητας τεχνολο-γικό. κι οι συνθήκες καθιστούσαν εφικτήμια τέτοια προοπτική: στο πλαίσιο αυτό,θεωρούσε, η φασιστική λύση –που ασυ-νείδητα είχε αναλάβει κοσμοϊστορικήαποστολή– δεν θα’ πρεπε να προσπερ-νιέται αδιάφορα. Ο Κ. Τσάτσος επικα-λείτο τη μοντέρνα επιστήμη για να ενι-σχύσει την ιδεαλιστική θέση, θεωρώνταςτην ταυτόχρονα απλώς «μέθοδο», ανί-κανη να συμβάλει στην «ηθικοποίηση»του ανθρώπου. Επιστήμη, τεχνολογίακαι οικονομία δεξιώνονταν από τον Τσά-τσο εντός του εξής πλαισίου: ηθικήπραγμάτευση του κοινωνικού ζητήματοςκαι εμποτισμός της επιστήμης και τηςτεχνολογίας/οικονομίας από αξίες. Στοπροαναφερθέν πλέγμα προστίθοντανστοιχεία που απέρριπταν τη φιλελεύ-θερη θέσμιση τείνοντας σε αυταρχι-κές/ολοκληρωτικές πολιτικές με βάσητον «πολιτισμό» και την «ελληνικήιδέα», φτάνοντας μέχρι και τις παρυφέςτου φασισμού.

Πώς συνδέονται αυτά με το φαινόμενοτης δικτατορίας Μεταξά;

Να πούμε προκαταβολικά ότι ο Μετα-ξάς πραγματοποίησε εκείνο που πολλοίοραματίζονταν κι επιθυμούσαν. τουςπρόλαβε. Για εκείνον η κρίση ήταν απο-τέλεσμα επιχώριων και εξωγενών αιτιών.Επέκρινε σφοδρά τον Βενιζέλο ήδη απότο 1935 ως τον κατ’ εξοχήν αντιπρόσωποτων ορθολογιστικών, διεθνιστικών, υλι-στικών και θετικιστικών τάσεων που ήδηαπό τον 19ο αιώνα είχαν εισαχθεί στηνΕλλάδα, που συντρίβοντας τα εθνικά ιδε-ώδη και εστιάζοντας σε υλιστικούς στό-χους ανίκανους να εμπνεύσουν τουςνέους, τους οδήγησε στον κομμουνισμό.Ένας «Τρίτος ∆ρόμος» ήταν απαραίτη-τος και η 4η Αυγούστου, ένα κράτος,κατ’ αυτόν, «αντιπλουτοκρατικό, αντι-κοινοβουλευτικό, αντικομμουνιστικό»,τον χάραζε: θα δημιουργούσε τον ΤρίτοΕλληνικό Πολιτισμό, όχι εμπνεόμενη

Ένα βιβλίο για τον κόσμοτων ιδεών στο μεσοπόλεμοΣυνέντευξη με τον συγγραφέα Βασίλη Μπογιατζή

Συζητάμε με τον διδάκτορα Βασίλη Μπογιατζή για το βιβλίο του “Μετέωρος Μοντερ-νισμός”, από τις εκδόσεις Ευρασία. Υιοθετώντας μια έκκεντρη οπτική, την πραγμά-τευση της διανοητικής ιδιοποίησης και πρόσληψης της ιδεολογίας της επιστήμης καιτης τεχνολογίας κατά την περίοδο του ελληνικού Μεσοπολέμου, το βιβλίο εξετάζειτη σύνδεσή τους με τα επίδικα των ιδεολογικών και πολιτικών αντιπαραθέσεων τηςεποχής εκείνης.

Page 22: Κυριακή 20-07-2014

Η ΕΠΟΧΗ 20 Ιουλίου 2014 2233ΘΕΜΑΤΑ

Κατά τη διάρκεια τουελληνικούΜεσοπολέμου, ητεχνολογική ανάπτυξηκαι η οικειοποίηση τηςιδέας της επιστήμηςσυνδέθηκαν στενά με τοζήτημα της εθνικήςανασυγκρότησης και τομοντερνιστικό αίτηματου νέου εθνικούπολιτισμικούπροσανατολισμού, μετάτη χρεοκοπία τηςΜεγάλης Ιδέας.

από την παρηκμασμένη Ευρώπη, αλλάστηριγμένη στη «λαϊκή ψυχή». Στο πλαί-σιο αυτό, έπρεπε να τοποθετηθεί επι-στήμη και τεχνολογία για να συνεισφέ-ρουν στη μοντερνιστικής/φασιστικήςυφής αναγέννηση της εθνικής ιδέας.

Καλλιτέχνες, διανοούμενοι, επιστήμο-νες και μηχανικοί αποτελούσαν προνο-μιακά ακροατήρια αυτών των κηρυγμά-των, ενώ εμφανίζονταν διατεθειμένοι ναπροσφέρουν γνώσεις και κύρος για τηνπραγμάτωση των σκοπών του καθεστώ-τος. Σε αυτό το πνεύμα, ο Μεταξάς κα-λούσε τους νέους να διαπλάσουν «ρω-μαλέα» σώματα διαχέοντας παντού,όπως και «οι νεολαίες των κρατών πουβαδίζουν μπροστά», αισθήματα αισιοδο-ξίας και ευρωστίας. Σε αυτό το φως, λύ-νεται και η απορία του Ελύτη, γιατί σταχρόνια της μεταξικής δικτατορίας η λο-γοκρισία της δεν εμπόδιζε την «πολλα-πλή δραστηριότητα» του κύκλου του.Από την άλλη, η μεταγενέστερα στρα-τευμένη στην Αριστερά Ρίτα Μπούμη-Παππά, σύζυγος του Ανδρέα Παππά, τα-κτικού αρθρογράφου στο μεταξικό ΤοΝέον Κράτος, έγραφε στο ποίημά της«28η Οκτωβρίου 1940» «“Όχι!” φωνά-ζει ο Αρχηγός σαν Αθηναίος αρχαίος/και τ’ “Όχι” από το στόμα του ταρπά-ξανε δρομαίοι/ οι άνεμοι οι ελληνικοίπαντού να το κηρύξουν/ και σε μια ώραη Ελλάς σύμπασα φώναξε ΄ΟΧΙ». Μεανάλογη έμπνευση ο Μάρκος Αυγέρης,μετέπειτα στέλεχος των ΕΑΜ/ΚΚΕ,έγραφε στο περιοδικό της ΕΟΝ Νεολαίατο «Εσωτερικός διάλογος. “Να ο λαόςσου”». Στο πλαίσιο δε, της «Πνευματι-κής Επιστράτευσης» του 1940, με άξο-νες καθορισμένους από το καθεστώς,αλλά και κοντινούς στις αναζητήσειςτους, πολλοί πνευματικοί άνθρωποι δή-λωναν παρόντες: Κωστής Μπαστιάς,Νίκος Κιτσίκης, πρόεδρος του ΤΕΕ επίΒενιζέλου, πρύτανης του ΕΜΠ επί Με-ταξά και μεταπολεμικά βουλευτής τηςΕ∆Α, Γιώργος Σεφέρης, ο κορπορατι-στής βενιζελικός Λέων Μακκάς, ο θεο-λόγος Νικόλαος Λούβαρις, εξέχονμέλος των δοσιλογικών κυβερνήσεων,καθώς και οι Παντελής Πρεβελάκης καιΣοφία Γεδεών. Στις υπό την εποπτείατους περιοδείες/ομιλίες εντοπίζει κανείςεπίλεκτα μέλη της συντηρητικής δια-νόησης, όπως οι Τσάτσος, Κανελλόπου-λος, αλλά όχι μόνο (Ιωάννης Κακριδής,Κωνσταντίνος ∆ημαράς, Άγγελος Σικε-λιανός). Η παλιγγενετική ρητορική τουκαθεστώτος και η προσδοκία της ανα-γέννησης της εθνικής κοινότητας δενπρέπει να θεωρηθεί άσχετη αυτής τηςσυμπόρευσης.

Εδώ κι αρκετό καιρό, η Σοσιαλι-στική Τάση του ΣΥΡΙΖΑ αυγατίζειτις δυνάμεις της, εγγράφει συνε-

χώς νέα μέλη κι ενσωματώνει παλιάστελέχη του ΠΑΣΟΚ, απ’ αυτά που θε-ωρείται ότι κατέχουν την τεχνογνωσίατης κρατικής μηχανής την οποία προ-αλείφονται να στελεχώσουν, καλύπτον-τας τη φημολογούμενη ανεπάρκεια τουΣΥΡΙΖΑ. Ακολουθώντας την ασφαλήοδό της στήριξης της προεδρικής πλει-οψηφίας, κράτησε αρχικά μια στάσηαναμονής με παράλληλη ισχυροποίησηκαι προώθηση της εμβέλειάς της στιςΟργανώσεις Μελών του ΣΥΡΙΖΑ. Σιγά-σιγά έφτασε κι ο καιρός της ιδεολογι-κής αντεπίθεσης, με την αναθέρμανσητου ονόματος και την υπεράσπιση τηςπολιτικής παρακαταθήκης του ΑνδρέαΠαπανδρέου. Έτσι, λοιπόν, βλέπουμενα εισέρχεται από το παράθυρο στηνεσωκομματική ζωή του ΣΥΡΙΖΑ ο ιδρυ-τής του ΠΑΣΟΚ ως πολιτικός πρόγονοςκαι ιδεολογικός εμπνευστής μιας ισχυ-ρής τάσης του.

∆ιαβάζοντας, αυτές τις μέρες, το βι-βλίο του ∆ημήτρη Κουφοντίνα «Γεννή-θηκα 17 Νοέμβρη», διαπίστωσα ότιστην Σοσιαλιστική Τάση του ΣΥΡΙΖΑ τοείχαν μελετήσει προ πολλού, πήρανγραμμή από αυτά που γράφει ο Κου-φοντίνας για το πρώτο ΠΑΣΟΚ της με-ταπολίτευσης και τα προχωρημένα επα-ναστατικά κελεύσματα του Ανδρέα Πα-

πανδρέου: «Ο χώρος του ΠΑΣΟΚ προ-ωθούσε την αυτοοργάνωση, είχε ριζο-σπαστικό λόγο, μιλούσε ανοιχτά για σο-σιαλισμό και υπαινισσόταν μια παρά-νομη παράλληλη οργάνωση “επειδή οιαστοί δεν θα μας παραδώσουν ειρηνικάτην εξουσία”. Επειδή, όπως έλεγαντότε, δείχνοντας ένα παλιό κείμενο τουΑνδρέα Παπανδρέου, του Νοέμβρη του73, “ο ένοπλος λαός στην πράξη είναι ημόνη μακροπρόθεσμη εγγύηση του απα-ραβίαστου της κυριαρχίας του”». Βλέ-πουμε, λοιπόν, ότι η Σοσιαλιστική Τάσηέρχεται να καλύψει το επαναστατικόκενό που άφησαν οι λεγόμενες αριστε-ρές τάσεις του ΣΥΡΙΖΑ, οι οποίες συνε-χίζουν να βαυκαλίζονται επιμένονταςστον ρεφορμισμό του δημοκρατικούδρόμου για τον σοσιαλισμό. Κι αυτόείναι αναγκαίο, γιατί οι πάντες συνομο-λογούν ότι η εξουσία του κεφαλαίου,ντόπια και ξένη, δεν θα μείνει με σταυ-ρωμένα τα χέρια παραδίδοντας τηνεξουσία σε μια αριστερή κυβέρνηση.Οπότε, χρειάζεται να αναπτύξει ο ΣΥ-ΡΙΖΑ το παράλληλο παράνομο τμήματου για να αντιμετωπίσει πιθανές συν-θήκες ένοπλης αντιπαράθεσης. Έτσι,είναι λογικό να επανέλθει στο προσκή-νιο η επαναστατική φιγούρα του Αν-δρέα Παπανδρέου, ο οποίος ξεκίνησεμε τις θεωρίες για τον «ένοπλο λαό» καικατέληξε, στην πράξη, στην παγίωσητης εξουσίας των πρασινοφρουρών και

στο διαβρωμένο πασοκικό κράτος πουζούμε μέχρι σήμερα.

Καλή η πλάκα, σύντροφοι, αλλά ηΣοσιαλιστική Τάση είναι πλέον ένα ση-μαντικό μέγεθος με κρίσιμο ρόλο σταεσωκομματικά του ΣΥΡΙΖΑ. Κι αν συνε-χίσει να αυξάνει την εμβέλειά της, στη-ριγμένη στην αγοραία λογική της προ-σέλκυσης δοκιμασμένων στελεχών κρα-τικού μηχανισμού, τότε θα βρεθούμεμπροστά στην επιβεβαίωση της μαρξι-στική ρήσης ότι «Η ιστορία επαναλαμ-βάνεται την πρώτη φορά σαν τραγωδίακαι τη δεύτερη σαν φάρσα».

Και μια που ήρθε η κουβέντα για τοβιβλίο του Κουφοντίνα ας κάνουμε με-ρικές πρόχειρες παρατηρήσεις: πέρααπό κάποιες βαρετές επαναλήψεις καιτην αναμενόμενη ιδεολογική «στεγανό-τητα», τον έντονο πατριωτικό λυρισμόκαι την εξιδανίκευση της έννοιας τουλαού, ο Κουφοντίνας κάνει μια συνεπήαποτίμηση της ιστορίας των ενόπλωνοργανώσεων της μεταπολίτευσης, ωςμια επαναστατική εκδοχή της αριστε-ράς σε αντίθεση με τον «ρεφορμισμότου ειρηνικού δρόμου για τον σοσιαλι-σμό» των επίσημων αριστερών κομμά-των. Η αυτοβιογραφία του δίνει μια αί-σθηση αυτοκριτικής διάθεσης, ειλικρί-νειας και πίστης στις ιδέεςτου.

Ο δικηγόρος του διαβόλου

∆ΑΙΜΟΝΙΚΑ

Η Σοσιαλιστική Τάση του ΣΥΡΙΖΑ, ο Παπανδρέου κι ο Κουφοντίνας

Σήμερα Κυριακή αναχωρεί από το Πεδίο του Άρεως στις8 το πρωί καραβάνι αλληλεγγύης από την Αλληλεγγύηγια Όλους στη Μανωλάδα Ηλείας, εκεί δηλαδή που συ-

νεχίζεται το δουλεμπόριο χιλιάδων εργατών γης. Έμπρακτηστήριξη του αγώνα που εξελίσσεται στις αίθουσες των δικα-στηρίων στην Πάτρα, αλλά έχει παρελθόν και δυστυχώς μέλ-λον στα χωράφια της περιοχής. Την περασμένη Κυριακή γρά-ψαμε αναλυτικό ρεπορτάζ για όσα συμβαίνουν στην Σκάλατης Λακωνίας, όπου χιλιάδες εργάτες γης, απεργούσαν ενάν-τια στην αστυνομική αυθαιρεσία, αλλά και για το αυτονόητοδικαίωμα να πληρώνονται για την εργασία που με κόπο κά-νουν. Φαίνεται, λοιπόν, ότι η Μανωλάδα δεν είναι μοναδικόφαινόμενο. Μανωλάδες υπάρχουν σε πολλά μέρη της ελλη-νικής γης^ από τον βορά έως το νότο. Η Αλληλεγγύη γιαΌλους, ως ένα πρώτο σταθμό μιας συνολικής εξόρμησης, ορ-γανώνει αποστολή αλληλεγγύης στην Μανωλάδα. Την απο-στολή αποτελούν γιατροί και εθελοντές από τα κοινωνικά ια-τρεία της Αθήνας, της Κορίνθου και της Πάτρας, δημοσιο-γράφοι και φωτορεπόρτερ, βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, μέλη τηςΓραμματείας του, το τμήμα ∆ικαιωμάτων και η Νεολαία τουΣΥΡΙΖΑ, μέλη του Συντονιστικού των αγωνιζόμενων καθαρι-στριών του Υπουργείου Οικονομικών, εργαζόμενοι του αυτο-διαχειριζόμενου εργοστασίου της ΒΙΟ.ΜΕ, το Ανοιχτό Σχο-λείο μεταναστών του Πειραιά, η Κίνηση «Απελάστε το Ρα-τσισμό», το ∆ίκτυο Υποστήριξης Προσφύγων και Μετανα-στών, μέλη της Ένωσης Μεταναστών Εργατών και τουΚΕΕΡΦΑ. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης η Αλληλεγγύη γιαΌλους θα επισκεφθεί τους τόπους που διαμένουν οι εργάτεςγης, θα συζητήσει με φορείς της πόλης, ενώ θα μεταφέρειτρόφιμα και είδη προσωπικής υγιεινής για τις άμεσες ανάγ-κες των εργατών.

Στα χωράφια της φράουλας

Να υπενθυμίσουμε ότι στις 17 Απριλίου του 2013 «επιστά-τες» σε ρόλο μπράβου σε χωράφι καλλιέργειας φράουλαςστην Μανωλάδα Ηλείας, άνοιξαν πυρ κατά δεκάδων αλλο-δαπών εργατών γης από το Μπαγλαντές που απεργούσαν,απαιτώντας τα μεροκάματα τους εφόσον είχαν να πληρωθούνπάνω από έξι μήνες, Τουλάχιστον 34 εργάτες μεταφέρθηκανσε νοσοκομείο για νοσηλεία. Ένα χρόνο μετά και ενώ η δίκητου ιδιοκτήτη, της Βαγγελάτος ΑΕ και των μπράβων είναι σεεξέλιξη, οι μάρτυρες κατηγορίας απειλούνται, ο βασικός

μάρτυρας δέχεται επίθεση έξω από την παράγκα του, τορεύμα και το νερό στις παράγκες είναι κομμένο, οι εργάτεςείναι στη μαύρη λίστα πολλών εργοδοτών με αποτέλεσμα ναμην μπορούν να βρουν μεροκάματο.

Οι εργάτες μάρτυρες την ίδια στιγμή αντιμετωπίζουν τηναπειλή της απέλασης και της φυλάκισης καθώς η εισαγγελίαέδωσε έγγραφα για προσωρινή παραμονή μέχρι την ολοκλή-ρωση της δίκης, μόνο σε όσους πυροβολήθηκαν, ενώ οι υπό-λοιποι βρίσκονται υπό καθεστώς τρομοκρατίας. Παρόλααυτά, μαζική είναι η παρουσία εργατών στη δίκη, που διεξά-γεται στην Πάτρα, από δεκάδες σωματεία και ένα μεγάλο κί-νημα αλληλεγγύης. Την ίδια στιγμή στον Πύργο και την Αμα-λιάδα γίνεται συλλογή τροφίμων και φαρμάκων.

Μανωλάδα-Λακωνία κοινή πορεία

Νοτιότερα, στη Σκάλα Λακωνίας, παρότι έληξε προσώραςη απεργία των εργατών γης στα πορτοκάλια, τα προβλήματαμε την Μανωλάδα μοιάζουν απελπιστικά. Κλίμα τρομοκρα-τίας, απίστευτη εκμετάλλευση, απλήρωτη εργασία, συνθήκεςζωής που μας γυρίζουν αιώνες πίσω, σπίτια

«κοτέτσια» που πληρώνονται 50 ευρώ το… κεφάλι. Οι μαρ-τυρίες συγκλονιστικές, αλλά για όσους και όσες έχουν περά-σει από τις περιοχές αυτές, από τη Σκάλα Λακωνίας ή απότην Μανωλάδα οι εικόνες αυτές είναι γνώριμες.

ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ

Καραβάνι αλληλεγγύης στην ΜανωλάδαΚλίμα τρομοκρατίας στην Πάτρα, που διεξάγεται η δίκηγια τα αιματηρά γεγονότα του Απρίλη του 2013

Page 23: Κυριακή 20-07-2014

2244 Η ΕΠΟΧΗ 20 Ιουλίου 2014ΘΕΜΑΤΑ

Οπως διευκρινίζουν οι επιμελητές-και δύο από τους συγγραφείς-στον πρόλογο, «δεν απευθύνεται

μόνο σε όσους ασχολούνται με τις εξελί-ξεις της Μέσης Ανατολής αλλά και σεεκείνους που μελετούν το αντικείμενοτων διεθνών σχέσεων και γενικότερα τηςδιεθνούς πολιτικής». Στο πεδίο δε τηςπληροφόρησης επισημαίνουν ότι: «Φι-λοδοξεί να εμπλουτίσει την υπάρχουσαφτωχή ελληνική βιβλιογραφία για τηΜέση Ανατολή και ειδικότερα εκείνη γιατο Ιράν. Ευελπιστεί, επίσης, να προσφέ-ρει στον αναγνώστη που ενδιαφέρεταιγια την ανάλυση της εξωτερικής πολιτι-κής, του πολιτικού συστήματος και τηςοικονομίας, μια καλύτερη κατανόησητων διλημμάτων, των προκλήσεων, τωνευκαιριών και των προβλημάτων πουαντιμετωπίζει μια «μεσαία» δύναμη,όπως το Ιράν.»

Να προσθέσουμε πως, για τους λει-τουργούς των ΜΜΕ και της ενημέρω-σης, μπορεί να αποτελέσει μια «βάσηδεδομένων» που διευκολύνει την κατα-νόηση και την ερμηνεία των γεγονότων,όπως παρουσιάζονται στην πλούσια διε-θνή αρθρογραφία.

Οι κυρώσεις και ο αποκλεισμός τουΙράν από τις ΗΠΑ και τους συμμάχουςτους παγκοσμίως, αποστερούν το ευρύκοινό από τη γνώση ουσιαστικών στοι-χείων προκειμένου να σχηματίσει ανε-ξάρτητη και αμερόληπτη εικόνα για τηχώρα και τον πολύπλευρο ρόλο της.

Οι δρώντες σε κάθε ιστορικήπερίοδο

Ο συλλογικός τόμος περιλαμβάνειτέσσερις ενότητες, στα πλαίσια τωνοποίων οι -καθηγητές, διδάκτορες, ερευ-νητές- συγγραφείς, Στέφανος Βαλλιανά-τος, Balkan Devlen, Irem Askar Karakir,Nilufer Karacasulu, Θάνος Ντόκος,Μαίρη Μπόση, Γιώργος Τζογόπουλος,Μάνος Καραγιάννης, Χαράλαμπος Τσαρ-δανίδης και Βιβή Κεφαλά, «χτίζουν» μεαναλύσεις, θεωρία και ιστορικά (νεότερακαι παλαιότερα) γεγονότα, το πλαίσιοπου οδηγεί τον αναγνώστη στην κατα-νόηση και συνακόλουθα στην ερμηνείακαι ανάλυση της ίδιας της χώρας, τωνπολιτικών δράσεων και των σχέσεών τηςσε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο.

Το βιβλίο αποτυπώνει, ερμηνεύει, ανα-λύει και τεκμηριώνει κατά περίπτωση.Κοινοί παρονομαστές στις εργασίεςόλων των συγγραφέων είναι η προ καιμετ-επαναστατική εποχή στο Ιράν, η σο-βιετική και μετα-σοβιετική περίοδος, οιπαγκόσμιοι και ο ψυχρός πόλεμος, οιπεριφερειακές συγκρούσεις και οι ιδιαι-τερότητες των δρώντων σε κάθε ιστο-ρική περίοδο και συγκυρία.

Το ίδιο το Ιράν παρουσιάζεται στις -άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους- γε-ωπολιτικές, ιστορικές, πολιτισμικές, οι-

κονομικές, πολιτικές, ιδεολογικές καιθρησκευτικές του διαστάσεις. Ο τερά-στιος φυσικός και πληθυσμιακός πλού-τος της χώρας, το πυρηνικό πρόγραμμάτου, η περιθωριοποίησή του από τιςΗΠΑ, αλλά και οι εσωτερικές πολιτικέςτάσεις που επενεργούν αποφασιστικάστη διαχείριση των φιλοδοξιών και τηςεπιρροής του, λειτουργούν καταλυτικάστην αντίληψη φίλων και αντιπάλων γιατη χώρα. Κυρίως όμως στοιχειοθετούντην πραγματικότητα, όπως έχει ήδη ήόπως μπορεί να διαμορφωθεί με τη συμ-μετοχή του Ιράν.

«Παίκτες» όπως οι ΗΠΑ και το Ισ-ραήλ, η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι Υπερκαυ-κάσιες χώρες, η Τουρκία, η ΣαουδικήΑραβία και οι άλλες χώρες του Περσικού

Κόλπου, η Ρωσία, η Συρία, η Παλαιστίνη,ο Λίβανος, εξετάζονται με γνώμονα τιςσχέσεις τους με το Ιράν και σε συνάρ-τηση με το ρόλο τους σε περιφερειακόκαι διεθνές επίπεδο.

Πολιτικές ΗΠΑ και συμμάχων

Το ιρανικό θεοκρατικό καθεστώς απο-δίδεται στη «λειτουργική του διάσταση»,αποδομείται και ανασυντίθεται στοναναγκαίο για την απομυθοποίηση καιαπενοχοποίησή του βαθμό. Η πολιτικήκατάσταση παρουσιάζεται με κυριολε-κτικούς όρους, σε τομείς που περιλαμ-βάνουν τις οικονομικές ή διπλωματικέςτακτικές του Ιράν, τις δυνατότητες ή τις

φιλοδοξίες του για επιρροή στην πε-ριοχή.

Οι πιθανότητες για συμφωνία ή σύγ-κρουση με τις ΗΠΑ αναλύονται μέσω θε-ωρητικών μοντέλων παιγνίων. Λαμβά-νουν υπόψη ένα σύνολο αποφάσεων πουμπορούν να δημιουργήσουν διαφορετι-κές εξελίξεις, πάντα σε σχέση με το πυ-ρηνικό πρόγραμμα και τη σχετική δι-πλωματία. Επιχειρούνται, βάσει των μον-τέλων, προβλέψεις για τις συνέπειες απότις πολιτικές των δύο πλευρών.

Το Ιράν και οι σχέσεις που του προσά-πτουν οι φοβικές πολιτικές ΗΠΑ καισυμμάχων, με την επονομαζόμενη διεθνήτρομοκρατία -στην οποία συγκαταλέ-γουν τόσο την Αλ-Κάιντα όσο και τηνΧεζμπολά στον Λίβανο και τη Χαμάςστην Παλαιστίνη- αναλύονται διεξοδικά.Εξετάζονται γεγονότα τού, όχι πολύ μα-κρινού παρελθόντος, που ερμηνεύτηκανσαν τρομοκρατικές πράξεις του Ιράν καιοδήγησαν, κυρίως τις ΗΠΑ, στη δαιμο-νοποίησή του.

Εκτός από την εκτεταμένη ανάλυσητων ιρανο-τουρκικών σχέσεων, αυτο-νόητα, θα λέγαμε, στο βιβλίο γίνεται ιδι-αίτερη αναφορά στις σχέσεις του Ιράν μετο Ισραήλ. Παρουσιάζεται το σύνολο τωνδιαφορών που έχουν συνθέσει τη μεταξύτους αντιπαλότητα, κορυφαίες τωνοποίων δεν είναι, παραδόξως, οι θρη-σκευτικές, όσο οι διαφορές επιλογών σεπολιτικές, συμμαχίες, ιδεολογία και ρό-λους, εντός των περιφερειακών και διε-θνών εξελίξεων.

Τέλος, το νέο «τοπίο» που διαμόρφω-σαν οι αραβικές εξεγέρσεις και οι θέσειςπου υιοθέτησε το Ιράν προς αυτές, ερμη-νεύονται ανάλογα με το βαθμό παλαι-ότερων άλλα και πιθανών μελλοντικώνσυμμαχιών και συνεργασιών. Η ανάληψηπρωτοβουλιών και η άσκηση επιρροής,εξετάζονται υπό το καθεστώς των σχέ-σεων μεταξύ των χωρών όπως ισχύουνπαραδοσιακά και οπωσδήποτε συνδεδε-μένες με τις εκάστοτε σκοπιμότητες.

Συμπερασματικά, η βαρύτητα τουρόλου του βάσει των ενεργειακών απο-θεμάτων, το ιδιαίτερα περίπλοκο πλέγμαχωρών στην Εγγύς και Μέση Ανατολή,οι, διαχρονικά και διαρκώς, μεταβαλλό-μενες πολιτικές και οικονομικές συνθή-κες, το βαθύ και -άγνωστο ακόμα, αν καισε ποιό βαθμό- αγεφύρωτο χάσμα με τιςΗΠΑ, σε συνδυασμό με τον ιδιαίτερο χα-ρακτήρα μιας χώρας με μακραίωνο πο-λιτισμό, αφήνουν ανοικτά όλα τα ενδε-χόμενα εξελίξεων περί το Ιράν.

Κοινή διαπίστωση, πιθανόν και πεποί-θηση, όλων των συγγραφέων αποτελεί ηζημία που θα προκύψει για όλες τιςπλευρές από πιθανή στρατιωτική αντι-παράθεση των «αντιπάλων», όπως άλ-λωστε έχει αποδειχθεί στην εξεταζόμενηπεριοχή, όσο και παγκοσμίως.

Ελισάβετ Πετρίδου

∆ευτέρα 21 Ιουλίου

** Προβολή του ντοκιμαντέρ της Ν. Ψαρρού «Σταγώνες» διοργανώνουν η Αντιφα-σιστική Κίνηση Μαγνησίας και η Κίνηση Πολιτών Πηλίου και Βόλου για το νερό, στις8.30 μ.μ., στο πάρκο Περραιβού & Λόρδου Βύρωνος.

** Οι «Φίλοι του Σωτήρη Πέτρουλα» και η Εταιρεία Μελέτης της Ιστορίας της Αρι-στερής Νεολαίας (ΕΜΙΑΝ) τιμούν ταυτόχρονα στο πρόσωπο του Σωτήρη Πέτρουλατους αγωνιστές εκείνης της εποχής και καλούν όλους τους δημοκράτες, όλους τουςνέους, μ’ ένα λουλούδι στο χέρι να παρευρεθούν, τη ∆ευτέρα 21 Ιουλίου, στις 8μ.μ.,στη συμβολή των οδών Εδουάρδου Λω και Σταδίου για να στεφανώσουν την προ-τομή του και να διακηρύξουν τη θέλησή τους για την οικονομική και δημοκρατικήαποκατάσταση του τόπουμας.

Τετάρτη 23 Ιουλίου

** Εκδηλώσεις μνήμης γιατην 40η επέτειο από την κα-τάρρευση της δικτατορίαςδιοργανώνει ο ΣύνδεσμοςΦυλακισθέντων και Εξορι-σθέντων Αντιστασιακών1967-1974, στις 8μ.μ., στομνημειακό- ιστορικό χώροτου πρώην στρατοπέδου«Ε.ΑΤ. - Ε.Σ.Α.», στο ΠάρκοΕλευθερίας. Το πρόγραμμαπεριλαμβάνει κατάθεση στε-φανιών στην προτομή τουΣπύρου Μουστακλή, χαιρετι-σμούς από τους ΓιώργοΛουκά και Νίκο Τριανταφύλ-λου και καλλιτεχνικό πρό-γραμμα από το μουσικό σύ-νολο «Ρωμιοσύνη» με τρα-γούδια της αντίστασης, τηςζωής και του αγώνα.

Η επικαιρότητα που περιλαμβάνει το θετικό γεγονός της «σχετικής», όπως χαρακτηρίστηκε,προόδου στις διαπραγματεύσεις του Ιράν με τους P5+1 για τα πυρηνικά, και ταυτοχρόνως,το εντεινόμενο παλαιστινιακό δράμα, η συνεχιζόμενη κρίση στην Συρία και η κατάρρευσητης επίπλαστης σταθερότητας στο Ιράκ που απειλεί τη χώρα με (πολυ)διάσπαση,αναδεικνύουν και τονίζουν τη χρησιμότητα και χρηστικότητα μιας μελέτης για το Ιράν. Τοβιβλίο «Ιράν: Πολιτική, οικονομία, διεθνείς και περιφερειακές σχέσεις», σε επιμέλεια τηςδικής μας -και- διεθνούς Βιβής Κεφαλά και του Χαράλαμπου Τσαρδανίδη, που εξέδωσε τοΙνστιτούτο ∆ιεθνών Οικονομικών Σχέσεων, σε κάθε συγκυρία, αποτελεί ένα πολύτιμοανάγνωσμα.

Οι προκλήσειςμιας «μεσαίας» δύναμηςΓια το βιβλίο «Ιράν: Πολιτική, οικονομία, διεθνείςκαι περιφερειακές σχέσεις»

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ εκδηλώσεων“

Page 24: Κυριακή 20-07-2014

Η ΕΠΟΧΗ 20 Ιουλίου 2014 2255ΘΕΑΤΡΟ

Τη συνέντευξη πήρε ο Σπύρος Πετρίτης

Θα μπορούσαμε να πούμε πως στην ουσία ηγυναίκα πραγματικά μειονεκτεί στην κοινω-νία έναντι του άντρα;

Όχι, δεν πιστεύω ότι η γυναίκα σήμερα μει-ονεκτεί σε κάτι έναντι του άνδρα, πλεονεκτείίσως σε ορισμένα. Η μητρότητα που την κρα-τάει περισσότερο στο σπίτι είναι ένα πλεονέ-κτημα. Την γλυκαίνει, την ωριμάζει της προ-σφέρει ευκαιρίες να ξαναδεί τη ζωή αλλά καιτα θέλω της από την αρχή. Παρατηρούμε,όμως, ότι και η πατρότητα έχει αρχίσει νααναδεικνύεται σε αξία και πολύ περισσότεροιάνδρες την εκτιμούν. Ένα άλλο πλεονέκτημαείναι ότι η γυναίκα δεν πηγαίνει -συνήθως-στον πόλεμο. Στερείται, λοιπόν, της «ευκαι-ρίας» να σκοτώσει έναν άλλο άνθρωπο. Ανκαι κάθε πόλεμος, είτε το χέρι που οπλίζει τησκανδάλη είναι ανδρικό είτε γυναικείο, φέρειεπί γενεές δραματικά επακόλουθα στον ψυ-χισμό όλων των ατόμων και των ομάδων.Όσο δε για την εξουσία, βλέπουμε ότι οι γυ-ναίκες δεν υστερούν, την αποκτούν και τηνασκούν συχνά σκληρότερα από πολλούς συ-

ναδέρφους τους. Τα παραδείγματα των Θά-τσερ και Μέρκελ μιλάνε από μόνα τους. Πι-στεύω, όμως, πως και τα δύο φύλα, υστερούναπό κοινού σε κάτι. Στο να ωριμάσουν και νασταματήσει κάποτε το μοτίβο της αυτό καιετερο- καταστροφής. Το ανθρώπινο είδοςέχει ανάγκη να κάνει «δουλειά» με το μέσατου για να «κατέβει από τα δένδρα». Αναρω-τιέμαι αν αυτό θα γίνει ποτέ πραγματικότηταή αν τελικά το νόημα της ύπαρξης είναι αυτήκαι μόνη η προσπάθεια…

Μπορεί πραγματικά να υπάρχει ισορροπίαμεταξύ προσωπικής και επαγγελματικήςζωής ή αυτό είναι ένα διαρκές ζητούμενοπρος αναζήτηση και αγώνα;

Εκεί που είχαμε βρει μια ισορροπία ανά-μεσα στην προσωπική και επαγγελματικήζωή, κατακτήσεις και δικαιώματα για τις μα-μάδες, μοίρασμα των ευθυνών με τον σύν-τροφο, καλύτερη επικοινωνία μέσα κι έξωαπό την οικογένεια, εκεί ήρθε η κρίση για ναβάλει μια μεγάλη τρικλοποδιά σε όλα! ∆ενυπάρχουν δουλειές, το άγχος βαράει κόκκινο,όλοι και όλα δοκιμάζονται, ειδικά στη χώραμας που το κυνηγητό του εργαζόμενου είναιανελέητο. Κι όταν μεγαλώνεις ένα παιδί, τοκοιτάζεις και λες: τι θα γίνει, τι κόσμο θαβρει, τι πρέπει να του πω, τι να του μάθω;Ίσως αυτό το απλό που λέει κι ένας ήρωαςμου, ο Μάρκος στη loser: η ζωή είναι ωραία,ορέ, θα την παλέψουμε! Ο Μάρκος δεν τηνπαλεύει, τελικά, αλλά το μήνυμα είναι αυτό:παλεύουμε και θα αντέξουμε. Εξάλλου η ζωήαυτό είναι και ήταν πάντα, ένα σταυρόλεξογια δυνατούς λύτες. Κάνουμε ό,τι μπορούμεγια να το λύσουμε και παίρνουμε και τα δώραμας. Κάθε δοκιμασία φέρνει κι ένα δώρο μαζίτης, να και κάτι ακόμα να πω στο παιδί μου.

Το έργο καταλήγει με έναν εντελώς ανα-τρεπτικό τρόπο με τον οποίο προσωπικά θυ-μήθηκα την πρόσφατη περίπτωση των συλ-

ληφθέντων αναρχικών νέων στο ΒελβεντόΚοζάνης. Πώς σας επηρέασαν αυτά τα γεγο-νότα κατά τη συγγραφή του έργου, τι θα λέ-γατε σε αυτά τα παιδιά που μας αμφισβητούνκαι δείχνουν την οργή τους και πώς θα χαρα-κτηρίζατε τη συστημική βία και καταστολήτης αστυνομίας;

Έχω μια συστημική (με την ψυχολογική έν-νοια) οπτική για τα πράγματα. Οποιοδήποτεγεγονός τα άτομα αλλά και οι ομάδες αρ-νούνται να «κοιτάξουν» έρχονται οι επόμενοιγια να το αναλάβουν. Αν δεν αναλάβουμε τιςευθύνες μας για κάθε αδικία και σύγκρουσηπου συμβαίνει, αν κλεινόμαστε είτε μέσα σεμεγάλα γραφεία, είτε μέσα σε υπέροχα σπί-τια, είτε ακόμα και σε κόμματα και οργανώ-σεις, μα και στις δάφνες των θεάτρων μας, ανπροτιμάμε αυτό που -νομίζουμε ότι- πονάειλιγότερο, δηλαδή την ψευδαίσθηση από τοκοιταγμα κι από την ανάληψη της ευθύνης,τότε κάποιος άλλος μέσα από το ίδιο το δικόμας σύστημα θα έρθει για να το αναλάβει.Ετσι γίνεται η πληρωμή του λογαριασμού..Ετσι κι οι μικροί «τρομοκράτες», που είναισυχνότατα παιδιά «καλών» οικογενειών, ανέ-λαβαν. Ανέλαβαν για να διορθώσουν, να ξε-πληρώσουν, αλλά δυστυχώς έτσι δεν προχω-ράμε, μόνο ανακυκλώνουμε το μίσος, τονπόνο, την ενοχή κι εν τέλει την εμπλοκή. Οσογια τις επικίνδυνες φυλακές, αυτές τις χτί-ζουν οι επικίνδυνοι -εν γνώσει τους ότι είναιεπικίνδυνοι- άνθρωποι. Οφείλουμε να ανα-δείξουμε το μεσαίωνα που επιδιώκουν να φέ-ρουν, αλλά παράλληλα και κυρίως οφείλουμενα προετοιμαστούμε για την επόμενη μέρα. Ηαριστερά όταν και αν κυβερνήσει πρέπει ναείναι έτοιμη να αναλάβει όλες τις ευθύνες. Νακοιτάξει κατάματα τα πράγματα και να πειστοπ στο στρουθοκαμηλισμό.

Είναι η τέχνη και αυτή επικίνδυνη για τοσύστημα και πώς; Ποιοί λόγοι σας ώθησαν νακατεβείτε στις πρόσφατες δημοτικές εκλογέςως υποψήφια δημοτική σύμβουλος με το ψη-φοδέλτιο της κίνησης «Άνω-Κάτω στο Καλα-μάκι»;

Η τέχνη ακριβώς επειδή κάνει αυτή τη δου-λειά, κοιτάζει και αναδεικνύει τα προβλή-ματα, πότε με γέλιο πότε με σαρκασμό καιαυτοσαρκασμό και πότε με δάκρυα, είναι επι-κίνδυνη για τους επικίνδυνους. Και χρειάζε-ται να είναι επίγνωση όλων, πως η τέχνη είναιόπλο στα χέρια μας, ένα όπλο δυνατό που τασκάγια του σκοτώνουν μόνο το ψέμα, τηνυποκρισία και το σκοταδισμό. Κοινωνίαχωρίς διαρκή και δημιουργική επαφή με τηντέχνη, την παιδεία και την αυτογνωσία είναικαταδικασμένη να υποφέρει και να οπισθο-χωρεί από όσα κατακτά.

Με το «Άνω-Κάτω στο Καλαμάκι» κατέ-βηκα γιατί ακριβώς υπάρχει η δυναμική τωνανθρώπων που μπορούν να βλέπουν, να μι-λάνε ανοιχτά για ό,τι βλέπουν και να κινούν-ται θαρραλέα προς τους στόχους τους, αλλάκαι επειδή είναι ώρα να συμμετέχουμε όλοιστις διαδικασίες διαμόρφωσης της πραγματι-κότητάς μας. Στο «Άνω-Κάτω στο Καλαμάκι»συνεχίζουμε τους αγώνες και αυτό από μόνοτου, είναι ελπιδοφόρο.

Η «Γυναίκα loser (πονεμένες ιστορίες)» θασυνεχίσει να δίνει παραστάσεις είτε στα σπί-τια μας, είτε στα σπίτια των φίλων μας, στιςταράτσες, στους δρόμους και στα θέατρα.Κάθε παράσταση που δίνεται είναι μια νίκη,μια μάχη κερδισμένη!

Η γυναίκα που παλεύει και αντέχει

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ∆ΗΜΙΟΥΡΓΟ ΒΙΛΗ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ, ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΗΣ «ΓΥΝΑΙΚΑ LOSER»

Αν δεν αναλάβουμε τις ευθύνες μας για κάθεαδικία και σύγκρουση που συμβαίνει, ανκλεινόμαστε είτε μέσα σε μεγάλα γραφεία,είτε μέσα σε υπέροχα σπίτια, είτε ακόμα καισε κόμματα και οργανώσεις, μα και στιςδάφνες των θεάτρων μας, τότε κάποιοςάλλος θα το αναλάβει.

Προ μηνός περίπου, παρακολουθήσαμε την εξαιρετικά πνευματώδη, γλυκιά αλλά και πικρή παράλληλα, «κομεντί» της συγγρα-φέως, σκηνοθέτιδος και πρωταγωνίστριας Βίλης Σωτηροπούλου «Γυναίκα loser». Στην παράσταση, την Βίλη πλαισιώνουν επάξιαη Άννα Μακρή, η Στέλλα Τροκάνα και η ∆ήμητρα Φεύγα, πιθανότατα ως άλλες δραματικές αλλά και ψυχολογικές «περσόνες» τουίδιου κεντρικού δραματικού προσώπου/ρόλου, που ερμηνεύει η ίδια η σκηνοθέτις/συγγραφέας. Aν και αυτή η παράσταση θα μπο-ρούσε να θεωρηθεί «εσωτερική υπόθεση» των γυναικών, ωστόσο, μας αφορά όλους, αφού ως άνθρωποι αλλά και πολίτες αυτήςτης χώρας γίναμε μάρτυρες της αναβίωσης σεξιστικών, φαλλοκρατικών στερεοτύπων, που φαίνονταν εξαφανισμένα εδώ καιδεκαετίες αλλά είχαν καλυφθεί πρόχειρα κάτω από μια επίπλαστη πολιτική ορθότητα. Ξεχωρίσαμε την παράσταση για τον εξαι-ρετικό τρόπο γραφής του έργου, ενός έργου ζωής για την Βίλη Σωτηροπούλου, από το 2000 έως σήμερα, όταν προσέθεσε το τε-λευταίο και πιο «δυνατό» δραματικά, υπό τη σημερινή πολιτική και οικονομική συγκυρία, κομμάτι, αλλά τόλμησε επίσης να σκη-νοθετήσει και να παίξει το έργο στον ιδιωτικό της χώρο, ένα διαμέρισμα στον Άλιμο. Το έργο είναι καλογραμμένο, ισορροπεί με-ταξύ κωμωδίας και δράματος, όπως συμβαίνει γενικά στις πιο αξιόλογες κωμωδίες σε όλη την ιστορία του θεάτρου. Με αφορμήαυτό το έργο, συζητήσαμε με την Βίλη Σωτηροπούλου.

Page 25: Κυριακή 20-07-2014

2266 Η ΕΠΟΧΗ 20 Ιουλίου 2014MOYΣΙΚΗ

Επιµέλεια: ΛΛιιάάνναα ΜΜααλλααννδδρρεεννιιώώττηη

[email protected]

ΜΟ

ΥΣΙΚ

ΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τη συνέντευξη πήρεη Λιάνα Μαλανδρενιώτη

Αν το πολιτικό είναι το κεντρικό στοι-χείο του «Τρέξε σαν σφαίρα», ποιο θαλέγατε ότι είναι αντίστοιχα αυτό τηςΘερμότητας των πραγμάτων;

Αν το πολιτικό στοιχείο του «ΤρέξεΣαν Σφαίρα» μεριμνά για την αισθητική,ώστε ν’ αποφύγει τη συν(αισ)θηματολο-γία και ν’ αποκτήσει την οντότητα και τοχαρακτήρα του έργου τέχνης, η αισθη-τική στη Θερμότητα των πραγμάτωνείναι η πολιτική της.

Ο τίτλος «Τρέξε σαν σφαίρα» εμπεριέ-χει και ένα ρίσκο λόγω της υπερβολικήςταχύτητας, έτσι δεν είναι; Μπορεί ίσωςνα γίνει ένας παραλληλισμός εδώ με τορίσκο που μπορεί ή και πρέπει να ανα-λαμβάνει ένας δημιουργός, εσείς ή οποι-οσδήποτε άλλος;

Ο τίτλος δεν εμπεριέχει κανένα ρίσκο,η ίδια η σφαίρα όμως, ναι. Ο δημιουργόςπάλι, δεν μπορεί να γίνει σφαίρα, γιατίτότε θα μείνει στον τόπο. Αν πρόκειται,όμως, για διάφορους ασήμαντους καικαιροσκόπους, τότε, ναι, θα τους συνι-στούσα ανεπιφύλακτα τη μετατροπήτους σε σφαίρα, μήπως εκπυρσοκροτή-σουν κατά λάθος και αυτοεξαφανιστούν!

Γιατί ένας ορχηστρικός κύκλος, όπωςαυτός της Θερμότητας των πραγμάτωνδιακόπτεται από ένα και μόνο τραγούδιαντί να είναι αποκλειστικά τέτοιος;

Γιατί οι συνάδελφοί σας επί χρόνια μερωτάνε γιατί δεν γράφω τραγούδια; Κιεσείς όταν με ρωτάτε τώρα, ρίχνετε τοβάρος στο «ένα και μόνο» ή στο «τρα-γούδι»; Εν πάση περιπτώσει, το τραγούδιείναι μουσική φόρμα και δεν περιέχει τί-ποτα το παράξενο η συμμετοχή του σ’ένα μουσικό έργο. Είναι δε ένα μόνο τοτραγούδι, διότι χρειαζόμουν μία συγκε-κριμένη συναισθηματική κλιμάκωση -μέσω μιας συγκεκριμένης αλληλουχίας-σε μία συγκεκριμένη στιγμή του έργου.Αν χρειαζόμουν δύο, θα είχα βάλει δύο.

«Η θερμότητα των πραγμάτων» αντι-κατοπτρίζεται κατά κάποιο τρόπο καιστην ενορχήστρωση του έργου;

Λυπούμαι για την τεχνική απομυθο-ποίηση, όμως στην πραγματικότητα ηενορχήστρωση είναι για μένα μέρος ανα-πόσπαστο της σύνθεσης. Κάθε δουλειάμου πρέπει να εκλαμβάνεται ως ηχητικόσύνολο, επιλεγμένα αδιαίρετο. Αν νιώ-θετε κάποια θερμότητα κατά την ακρό-αση της δουλειάς, αυτή να την αποδώ-σετε στη ρυθμική - μελωδική - αρμονικήανάπτυξη και ανάμιξη στη σύνθεση τωνοργάνων, καθώς περιπλέκονται αδιά-σπαστα με τη σύνθεση της σύνθεσης.

Συνεργάζεστε πάντα με εκλεκτούςμουσικούς, αλλά και επιμένετε να παί-ζετε ο ίδιος πιάνο και κίμπορντς, δευτε-ρευόντως και κρουστά. Πρόκειται απλάγια την ανθρώπινη επιθυμία σας να έχετεμια πιο «χειροπιαστή» επαφή με κάθεδουλειά σας πέραν από τη σύνθεσή της;

Παίζοντας ως μουσικός προσφέρω ένα

επιπλέον χέρι βοήθειας στον συνθέτη,κάποιον που γνωρίζει εξ ίσου τα πράγ-ματα από την πηγή τους κι ο οποίος βοη-θάει έτσι καθοριστικά, ώστε να μηνχαθεί η μουσική του στη μετάφραση.

Γιατί τα δύο κομμάτια που αποτελούν

τη συμμετοχή σας στο project «∆ις - αρ-μονία» έχουν προστεθεί στο τέλος του«Τρέξε σαν σφαίρα» και όχι κάποιουάλλου δίσκου σας;

Όταν ο Θάνος Μαντζάνας μού πρό-τεινε τη συμμετοχή πάνω στην ιδέα του

για το project «∆ις - αρμονία», εγώ σχε-δόν τελείωνα αυτήν την ταυτόχρονηδιπλή έκδοση. Οι χρόνοι συνέπιπταν, τομουσικό αποτέλεσμα από τη συμμετοχήμου με ικανοποιούσε ιδιαίτερα, δενέβλεπα λοιπόν την ώρα να το ακούσωεκδομένο και ολοκληρωμένο. Γι’ αυτόάλλωστε είμαι ανεξάρτητος: Για να μηνπεριορίζει κανείς και τίποτα τη μουσικήμου απόλαυση. Τα δύο κομμάτια από τη«∆ις - αρμονία», λοιπόν, έβρισκα ότι δη-μιουργούσαν μιαν ιδιαίτερη συνάφεια κιένα απρόβλεπτο συμπλήρωμα με το«Τρέξε σαν σφαίρα» στο θεματικό - ιδε-ολογικό και αισθητικό επίπεδο. Έτσι κιέγινε.

Και τέλος, τι ακριβώς σας έκανε νααποφασίσετε να κυκλοφορήσετε μαζίκαι ταυτόχρονα αυτά τα συγκεκριμέναcd;

Υπάρχουν πολλών ειδών χούλιγκανςστη μουσική. Υπάρχουν τυφλωμένοι καιημιπαράλυτοι χούλιγκανς περί το ροκ,άλλοι περί την κλασική μουσική, την ελ-ληνική (συνήθως των 30 ή 50 χρόνωνπίσω), κ.λπ. Εγώ, λοιπόν, έκανα δύο ρι-ζικά όμοια διαφορετικές δουλειές καιδίνω τη δυνατότητα σε δύο διαφορετικέςομάδες να δει κάθε μια τον εαυτό τηςστον καθρέφτη της άλλης, μήπως και μετην πάροδο του χρόνου καταφέρουν ν’αντιστρέψουν τις συνθήκες και αποτρέ-ψουν την ανήκεστη βλάβη.

Παίζοντας ως μουσικός προσφέρω ένα επιπλέον χέριβοήθειας στον συνθέτη, κάποιον που γνωρίζει εξ ίσου ταπράγματα από την πηγή τους κι ο οποίος βοηθάει έτσικαθοριστικά, ώστε να μην χαθεί η μουσική του στη μετάφραση.

“Η πολιτική τού να μεριμνάςγια την αισθητικήΣυνέντευξη με τον συνθέτη Μανώλη Γαλιάτσο

Ο συνθέτης Μανώλης Γαλιάτσος έχει μιασταθερή και συνεπέστατη πορεία στην ελ-ληνική μουσική. Ενώ τον γνωρίσαμε ως δη-μιουργό τραγουδιών για μερικές από τιςσπουδαιότερες φωνές (Βιτάλη, Τσαλιγοπού-λου, Κανά, Ζερβουδάκης κ.ά.), τελευταία μαςφανέρωσε και ένα διαφορετικό συνθετικόπρόσωπο: του δημιουργού οργανικής ή ορ-χηστρικής μουσικής με δικές του ανεξάρτη-τες παραγωγές. Κι αν στο «Άφοβοι έφηβοι»καταπιανόταν με τη νεανική εξέγερση των∆εκεμβριανών του 2008, στο σημερινό«Τρέξε σα σφαίρα» ασχολείται μ’ αυτούςακριβώς τους έφηβους που πλησιάζουν το25ο έτος της ζωής τους και ήδη παλεύουνμε τα πιο άγρια θηρία των σκληρών πολιτι-κών, οικονομικών, πολιτιστικών και κοινω-νικών συνθηκών του τόπου. Ταυτόχρονα, ηάλλη δουλειά του Γαλιάτσου που κυκλοφό-

ρησε, λέγεται «Η θερμότητα των πραγμάτων» και είναι κάτι εντελώς διαφορετικόαπό ηχητικής και από μουσικής άποψης: fusion rock - ηλεκτρικό το ένα άλμπουμ,πιο κοντά στις δομές της κλασικής μουσικής το άλλο. Σίγουρα, άκρως ενδιαφέ-ροντα και πρωτότυπα και τα δύο άλμπουμ. Η μουσική του Μανώλη Γαλιάτσου δενέχει ανάγκη από κράχτες, ούτε από ελιγμούς. ∆ιατηρεί ατόφιες στον πυρήνα τηςτις ποιητικές ιδέες του δημιουργού της, είτε πρόκειται για συνθέσεις δίχως λόγια,είτε για τραγούδια σε στίχους του ιδίου ή σε κείμενα του συνάδελφου δημοσιο-γράφου Θάνου Μαντζάνα για τη φωνή της Μαριάνθης Σοντάκη! Ο λόγος στον ίδιο.

“Η θερμότητα των πραγμάτων” & “Τρέξε σαν σφαίρα”

Το μουσικό όραμα του Μανώλη Γαλιάτσου, έτσι καθώς υλοποιείται στα δύο αυτά πρόσφατα ηχογραφήματα, προκαλείτον ακροατή να μπει στην ενδιαφέρουσα περιπέτεια της προσέγγισης του. Μια ευχάριστη και απολαυστική περιπέτειαπου τα μουσικά ιδιώματα υπηρετούν την πολύπλευρη ιδιοσυγκρασία του καλλιτέχνη που με ποιητική διάσταση παίζει

πότε με την μελωδία και πότε με το ρυθμό. Η συνθετική του έκφραση, ειδικά στον δίσκο «Τρέξε σαν σφαίρα» από κομμάτι σεκομμάτι ανοίγει σαν το καλειδοσκόπιο που τραβούσε το παιδικό μας βλέμμα και μας γοήτευε με τις χρωματικές του εναλ-λαγές και τα σχήματα. Εδώ το κλειδί είναι ο ρυθμός στην ροκ εκδοχή του και ο ηλεκτρικός ήχος. Η ευρηματική συμπλήρωσητου δίσκου με τα δύο κείμενα του Θάνου Μαντζάνα «∆ις - αρμονία» και τη φωνητική παρουσία της Μαριάνθης Σοντάκη

Παίζουν υποδειγματικά οι σολίστες, Ηλίας Θανάσουλας στην κιθάρα, Μάνος Αναγνωστόπουλος στο μπάσο και βέβαια οίδιος ο συνθέτης στο πιάνο, τα κίμπορντς και τα κρουστά. Παράλληλα έχουμε τις συνεισφορές των Κώστα Τζέκου, ΣωκράτηΆνθη, Julieta Avetyan, Renato Ripo.

Στην Θερμότητα των πραγμάτων, το λόγο έχει η μελωδία και η υψηλή αισθητική του κλασικού ιδιώματος, θα μπορούσα νατον χαρακτηρίσω ως τον πιο προσωπικό, τον πιο ειλικρινή και τον πιο άρτιο δίσκο του συνθέτη. Τα κομμάτια σε τρόπο κλα-σικό αποδίδει ένα σύνολο αναγνωρισμένων μουσικών: Όθωνας Γκόγκας στο φλάουτο, Γιάννης Παπαγιάννης στο όμποε, Σπύ-

ρος Τζέκος στο κλαρινέτο, Κώστας Τζέκοςστο μπάσο κλαρινέτο, ∆ημήτρης Ντακοβά-νος στο φαγκότο, Γιώργος Κάστανος στοάλτο σαξόφωνο, Αντώνης Λαγός στο κόρνο,Σωκράτης Άνθης στην τρομπέτα, ΣπύροςΦαρούγκιας στο τρομπόνι, Julieta Avetyanστο βιολί, Renato Ripo στο βιολοντσέλο,Ηλίας Θανάσουλας στην ηλεκτρική κιθάρα,Μάνος Αναγνωστόπουλος στο μπάσο, ενώτο μοναδικό τραγούδι ερμηνεύει η υψίφω-νος και ηθοποιός Μαριάνθη Σοντάκη.

∆ύο δίσκοι από τους καλύτερους τις εγ-χώριας παραγωγής. Καλή σας ακρόαση.

Λ.Μ.

ΟΙ

ΑΚΡΟ

ΑΣΕΙΣ

ΤΗ

Σ «

ΕΠ

Ο ΧΗ

Σ»

Page 26: Κυριακή 20-07-2014

«Το ελληνικόν διήγημαΗ ανθολογίατου Κωνστ. Φ. Σκόκου»Τόμοι Α΄Β΄Φιλολογική επιμέλειαΚ. Κωστίου – Ν. ΦαλαγκάςΊδρυμα ΟυράνηΙανουάριος 2014

Παλαιότερα, οι ανθολογίες ποιη-μάτων και διηγημάτων αποτε-λούσαν καθρέφτη της νεοελληνι-

κής λογοτεχνίας της εποχής τους. Σήμε-ρα, δεν έχουν παρόμοιο χαρακτήρα, ιδι-αίτερα οι ανθολογίες διηγημάτων, πουπληθαίνουν και είναι κυρίως θεματικές.Σε αυτές, η επιλογή των συγγραφέων δενγίνεται με κριτήριο την αντιπροσωπευτι-κότητα του συνόλου, αλλά με βάση ειδι-κότερων παραμέτρων, κάποτε εξωλογο-τεχνικών. Εξαίρεση αποτελούν ορισμέ-νες ανθολογίες με αξιώσεις γραμματο-λογίας. Ως πιο πρόσφατη μπορεί να θε-ωρηθεί αυτή των εκδόσεων Σοκόλη, πουολοκληρώθηκε το 1998. Στα ενδιάμεσαχρόνια, η εν λόγω ανθολογία-γραμματο-λογία, όντας και η μοναδική, δεν αντιμε-τωπίζεται μόνο ως μία αντιπροσωπευτι-κή ανθολόγηση, αλλά έχει αποκτήσει τηνεγκυρότητα της οριστικής καταγραφής.Αυτή η αποδοχή, χωρίς να έχει προηγη-θεί η βάσανος της κριτικής ιδίως σε ότιαφορά “την παλαιότερη πεζογραφίαμας”, είναι επισφαλής, καθώς συντείνειστο να ατονήσουν οι περαιτέρω ερευνη-τικές προσπάθειες.

Τη δυνατότητα ενός πρώτου ελέγχουτης γραμματολογικής αξίας της συγκε-κριμένης ανθολόγησης προσφέρουν οι ε-πανεκδόσεις παλαιότερων ανθολογιών.Ανάμεσα σε αυτές, τρεις διακρίνονται,λόγω και του σχετικά μεγάλου αριθμούσυγγραφέων που περιλαμβάνουν. Πέ-ραν, όμως, του πλήθους των προσώπων,το ενδιαφέρον τους έγκειται στο ότι, καί-τοι έργο ενός, το κυρίως σώμα των ανθο-λογούμενων κέρδισε το στοίχημα της ε-πιβεβαίωσης. Κατά χρονολογική σειράέκδοσης, έχουμε την ανθολογία του1896, τα «Ελληνικά ∆ιηγήματα», με εκ-δότη τον Γεώργιο Κασδόνη, και δυο αν-θολογίες του 1920, τα «55 Ελληνικά ∆ιη-γήματα», σε επιμέλεια Κώστα Ι. Καρζή,με εκδότη τον Μιχαήλ Σ. Ζηκάκη, και τηδίτομη «Το Ελληνικόν ∆ιήγημα», σε ε-κλογή και επιμέλεια του Κωνστ. Φ. Σκό-κου, με εκδότη τον Ιωάννη Κολλάρο,διάδοχο του Κασδόνη στο Βιβλιοπω-λείον της Εστίας.

Χάρις στην επιμονή του Γ. Παπακώ-στα, οι δυο από αυτές, του 1896 και ηδεύτερη του 1920, επανεκδόθηκαν μέσαστην τελευταία δεκαετία. Η πρώτη, το2004, σε επιμέλεια του ιδίου. Είχε προη-γηθεί, το 1998, η επανέκδοσή της, σε ε-πιμέλεια Β. Τωμαδάκη, στη Σειρά μελε-τημάτων του Ιδρύματος Μανόλη Τριαν-ταφυλλίδη, που δεν έτυχε πλατύτερηςπαρουσίασης. Η δεύτερη είναι αυτή πουεπανεκδόθηκε πρόσφατα. Η σύγκρισητων τριών ανθολογιών με εκείνη του Σο-κόλη θέτει ένα διττό ερώτημα. Πρέπει ναεπαινέσουμε τους παλαιούς για το ανε-πτυγμένο αισθητήριό τους ή να ψέξουμετους νεότερους για ερευνητική οκνηρίακαι εφησυχασμό με τα έτοιμα;

Να θυμίσουμε πως το τμήμα της ανθο-λογίας-γραμματολογίας Σοκόλη, το α-φιερωμένο “στην παλαιότερη πεζογρα-φία μας”, ορίζεται χρονικά “από ιδρύ-σεως ελληνικού κράτους ως τον πρώτοπαγκόσμιο πόλεμο” και είναι χωρισμένοσε τρεις περιόδους: 1830-1880, 1880-1900, 1900-1914, όπου αντιστοίχως αν-θολογούνται, 26, 28, 24 συγγραφείς.Πρόκειται για εννέα τόμους, χωρισμέ-νους σε τρεις ενότητες, με επί μέρους ε-πιμελητές τους Ν. Βαγενά, Κ. Στεργιό-πουλο, Γ. ∆άλλα. Επίσης, να διευκρινί-σουμε πως οι συγκρίσεις αφορούν τους

συγγραφείς της γενιάς του 1880 και τηςπρώτης ομάδας του 20ου αιώνα. Εξαι-ρούνται, δηλαδή, οι συγγραφείς τηςπρώτης πεντηκονταετίας του ελληνικούκράτους, καθώς οι τρεις παλαιότεροι αν-θολόγοι περιορίζονται σε μετρημένουςεπιφανείς, ήδη αποθανόντες το 1920: οΚασδόνης στους Α. Ρ. Ραγκαβή, ∆. Βικέ-λα, Ε. Ροΐδη και Α. Βλάχο, ο Σκόκος προ-σθέτει σε αυτούς τους τέσσερις, στονδεύτερο τόμο, τον Ν. ∆ραγούμη, ενώ οΚαρζής ανθολογεί μόνο τους Βικέλα καιΡοΐδη.

Αρχικά, θα πρέπει να δώσουμε μία ει-κόνα της ανθολογίας Καρζή, που δεν έ-χει επανεκδοθεί. Στην εισαγωγή της πρό-σφατης επανέκδοσης της ανθολογίαςΣκόκου, δίνεται μία συγκριτική περιγρα-φή, στην οποία εντοπίζονται οι εξής α-νακρίβειες: Η εν λόγω ανθολογία 55 διη-γημάτων περιλαμβάνει 52 και όχι 50 συγ-γραφείς, που σημαίνει ότι με δυο διηγή-ματα ανθολογούνται τρεις(∆ημ. Καμπούρογλου, Κ.Παλαμάς, Μ. Μητσά-κης) και όχι πέντε,όπως αναφέρεται.Επίσης, οι 52του Καρζή δενανθολογού-νται όλοιστου Σκό-κου, παράμόνο οι48 (29στονπρώτοτόμο, 19στονδεύτε-ρο). Πα-ραλείπο-νται οι Γ.Ψυχάρης,Πολ. ∆η-μητρακό-πουλος,∆ημ. Ταγκό-πουλος, ΗλίαςΣταύρου. Με τοίδιο διήγημα στιςδυο ανθολογίες,Σκόκου και Καρζή, πα-ρουσιάζονται επτά και όχιέξι (στους Ι. Πολυλά, Γ. ∆ροσίνη,Μητσάκη, Ι. Γκίκα, Π. Βλαστό, Ι. Ζερβό,που αναφέρονται, προστίθεται ο Εμμ.Λυκούδης με το «Μαρασμός»).

Για τις δυο ενδιαφέρουσες περιόδους1880-1900 και 1900-1914, αφαιρώνταςτους παλαιότερους, η ανθολογία τουΚασδόνη ανθολογεί 30 στους συνολικά34, του Σκόκου 63 στους συνολικά 68(27 πρώτο τόμο, 36 δεύτερο), του Καρζή50 στους συνολικά 52 και του Σοκόλη 52επί συνόλου 78. Οι αριθμοί συγκλίνουνμεν, αλλά διαφοροποιούνται στα επιμέ-ρους πρόσωπα. Ορισμένοι συγγραφείςαπαντώνται σε μία ή και σε δυο ανθολο-γίες, αλλά δεν διασώζονται στου Σοκό-λη. Μένει ζητούμενο κατά πόσο οι εν λό-γω συγγραφείς, οι, τρόπον τινά, σήμερα“άστεγοι”, επανεξετάστηκαν και απορρί-φθηκαν. Πιο συγκεκριμένα, πρόκειταιγια 25 συγγραφείς, που ανθολογούνταιως εξής: ∆υο της γενιάς του 1880 (Αρι-στ. Ρούκης, Θ. Βελλιανίτης) απαντώνταιμόνο στου Κασδόνη. ∆υο από τους νεό-τερους (Αντώνης Σπηλιωτόπουλος, Λ.Αστέρης) ανθολογούνται στου Κασδόνηκαι στον δεύτερο τόμο του Σκόκου. Ενώ,ο δεύτερος, που προχωράει σε μια ευρύ-τερη ανθολόγηση, στον πρώτο τόμο συγ-κρατεί δυο νεότερους (Μαρίνος Σιγού-ρος, Ευστράτιος Ευστρατιάδης), στονδεύτερο άλλους 18 (τέσσερις παλαιότε-ρους ∆ημ. Πανταζής, Σκόκος, Αγαθ.Κωνσταντινίδης, Γ. Στρατήγης, και 14νεότερους Π. Αξιώτης, Γ. Τσοκόπουλος,Π. Παναγόπουλος, Ι. Ζερβός, Ι. Γκίκας,Γ. Αδρακτάς, Α. Παπαδόπουλος, Ν. Πε-

τιμεζας, ∆ημ. Καλογερόπουλος, Κ. Μα-κρίδης, Λ. Κανελλόπουλος, Μ. Φιλή-ντας, Σ. Σκίπης, Γ. Πελλερέν). Από αυ-τούς, ο Καρζής συγκρατεί τους δυο τουπρώτου τόμου και τους επτά πρώτουςτου δεύτερου, ενώ προσθέτει τον νεότε-ρο Ηλ. Σταύρου.

Στην εισαγωγή της πρόσφατης επα-νέκδοσης της ανθολογίας Σκόκου, δια-τυπώνεται η άποψη πως ο Σκόκος βασί-στηκε κατά πολύ στην ανθολογία Κασδό-νη. Όπως φαίνεται, ως διαπίστωση, θαπρέπει να γενικευθεί. Τόσο οι δυο ανθο-λογίες του 1920 όσο και του Σοκόλη υιο-θέτησαν σχεδόν στο ακέραιο τις επιλο-γές του Κασδόνη. Οι 26 συγγραφείς τουΚασδόνη (αφού αφαιρέσουμε τους 4 “ά-στεγους”), οι 20 της γενιάς του 1880 (Α.Παπαδιαμάντης, Α. Μωραϊτίδης, Γ. Βι-ζυηνός, Μ. Μητσάκης, Ι. Κονδυλάκης,Αλεξ. Παπαδοπούλου, Εμ. Λυκούδης, Ι.Πολυλάς, Χαρ. Άννινος, Γ. ∆ροσίνης, ∆.

Καμπούρογλου, Ι. ∆αμβέργης,Α. Κουρτίδης, Α. Εφτα-

λιώτης, Χ. Χρηστοβα-σίλης, Α. Καρκαβί-

τσας, Κ. Κρυ-στάλλης, Γ.

Βλαχογιάν-νης, Κ. Πα-λαμάς, Γ.Ψυχάρης)και οι έξιτης επό-μενης(Π. Νιρ-βάνας,Γ. Ξενό-πουλος,Ν. Επι-σκοπό-πουλος,ΚώσταςΠασα-

γιάννης,∆. Χατζό-

πουλος, Γ.Βώκος) υ-

πάρχουν στιςδυο ανθολογίες

του 1920 (με εξαί-ρεση τον Ψυχάρη

που απουσιάζει απότον Σκόκο και τον Βώκο

που απουσιάζει και από τις δυο,όπου συμβάλλουν οι ιδιαίτερες συνθή-κες του βίου του μετά το 1913), ενώ στουΣοκόλη υπάρχει ακέραιο το σώμα των26. Αν και στο λήμμα του Βώκου, το έργοτου απαξιώνεται, σχεδόν καθ’ ολοκλη-ρία. Παρόμοιας διάθεσης λήμματα, όπουοι σημερινοί απορρίπτουν το έργο τουσυγγραφέα που ανέλαβαν να παρουσιά-σουν, συνιστούν βασική αδυναμία της ενλόγω ανθολογίας από την οπτική τουστάτους τής γραμματολογίας που διεκ-δικεί.

Σε αυτούς τους 26, του Σοκόλη προ-σθέτει 13 συγγραφείς από το κοινό σώματων ανθολογιών Σκόκου και Καρζή, δυοτης γενιάς του 1880 (Κ. Μεταξάς-Βοσπο-ρίτης, Α. Τραυλαντώνης) και 11 νεότε-ρους (Κ. Ράδος, Γ. Καμπύσης, Κ. Χατζό-πουλος, Κ. Θεοτόκης, Κ. Παρορίτης, ∆.Βουτυράς, Π. Βλαστός, Γ. Καζαντζάκη,Ζ. Παπαντωνίου, Σπ. Μελάς, Πλ. Ροδο-κανάκης). Επίσης, τρεις που ανθολογού-νται μόνο από τον Σκόκο, έναν της γε-νιάς του 1880 (Αρ. Παπαδοπούλου) καιδυο νεότερους (Γ. Καμπύσης, Σπ. Πασα-γιάννης). Ακόμη, δυο που ανθολογού-νται μόνο από τον Καρζή, έναν παλαιό-τερο (Πολ. ∆ημητρακόπουλος) και ένανεότερο (∆ημ. Ταγκόπουλος). Τελικά,μένει να αναφέρουμε ποιους συγγραφείς“ανακάλυψαν” οι γραμματολόγοι, πουδεν υπάρχουν στις παλαιότερες ανθολο-γίες. Τρεις της γενιάς του 1880 (Αλ.Πάλλης, Κ. Παρρέν, Ν. Σπανδωνής) καιτέσσερις από τους νεότερους (Ίων ∆ρα-γούμης, Π. ∆έλτα. ∆. Κόκκινος, Χρ. Χρη-

στομάνος). Παρατηρούμε ότι πρόκειταιγια σημαντικές προσωπικότητες, με έρ-γο ιστορικό, κοινωνικό ή και μυθιστορη-ματικό του τύπου του αναγνώσματος.∆ηλαδή, όχι αμιγώς λογοτεχνικό. Άρα,αν η ανθολογία-γραμματολογία Σοκόλησυνιστά τον “λογοτεχνικό κανόνα” γιατην περίοδο 1880-1914, αυτός είχε δια-μορφωθεί εκ των ενόντων από τις τρειςανθολογίες. Μόνο για την πρώτη περίο-δο, 1830-1880, υπήρξε έρευνα που απέ-φερε νέα ονόματα.

Να σημειώσουμε ότι στην εισαγωγήτης πρόσφατης έκδοσης έχουν παρει-σφρύσει κάποιες λανθασμένες αναφο-ρές, που μπορεί να προκαλέσουν σύγχυ-ση. Λ.χ., ότι οι ανθολογούμενοι του Σκό-κου είναι 61 αντί 68 ή πως ανθολογεί δυοπαλαιότερους αντί πέντε. Επίσης, τα πο-σοστά της γυναικείας πεζογραφίας πουδίνονται, 3,4% και 5,9% για τις ανθολο-γίες αντιστοίχως Κασδόνη και Σκόκου,συσκοτίζουν, δεδομένου ότι ο πρώτοςανθολογεί μόλις μία, ποσοστό 2,9%, καιο δεύτερος τέσσερις, ποσοστό 5,88%.Αλλά και σήμερα, που δίνουμε ιδιαίτερηπροσοχή στις αφανείς του παρελθόντος,στου Σοκόλη προστέθηκαν μόλις τρεις(στην πρώτη περίοδο η Μ. Μηχανίδουκαι οι νεότερες Παρρέν, ∆έλτα), ποσο-στό 8,97. Στον Σκόκο, ωστόσο, αποδίδε-ται “μεροληψία και αποδεκατιστική λο-γική”.

Γενικότερα, η εισαγωγή δεν καλοσυ-στήνει τον Σκόκο. Η επιλογή του να πα-ραθέσει βιογραφικά σημειώματα τωνσυγγραφέων χαρακτηρίζεται μεν “πολύ-τιμη”, αλλά ακυρώνεται με την παρατή-ρηση ότι “τα υπερβολικά πολλά πραγμα-τολογικά λάθη υπονομεύουν τη χρησιμό-τητα αυτών των βιογραφικών σημειωμά-των”. Όπως αναφέρεται ήδη από τονπρόλογο, “η Ανθολογία βρίθει λαθών”,τα οποία “κρίθηκε σκόπιμο να διορθω-θούν”, αλλά “σιωπηρώς”. Ωστόσο, μόνοτα προφανή τυπογραφικά λάθη διορθώ-νονται σιωπηρώς, ενώ τα λάθη του ανθο-λόγου έχουν την ιστορικότητά τους. Πα-ράδειγμα, ο εκδημοτικισμός και οι απλο-ποιήσεις πολλών τίτλων από τον Σκόκο.Επίσης, κάποια σφάλματα, όπως, λ.χ., ηαναφορά της χρονολογίας έκδοσης τουβιβλίου του Ν. ∆ραγούμη, «ΙστορικαίΑναμνήσεις», το 1874, ως ημερομηνίαθανάτου του. Η σιωπηρή διόρθωση απο-καθιστά την ορθή χρονολογία θανάτου,το 1879, αλλά δεν αναφέρει τις χρονο-λογίες των δυο πρώτων εκδόσεων τουβιβλίου, 1874 και 1879. Ή, ακόμη, η α-ναφορά του 1890 ως χρονολογία έκδο-σης της «Πάπισσας Ιωάννας» αντί του1866, που, το πιθανότερο, οφείλεται σεlapsus του Σκόκου, καθώς το 1890 μετα-φράστηκε το βιβλίο, «Η αληθής Πάπισ-σα Ιωάννα».

Ύστερα, με το “σιωπηρώς”, φορτώνο-νται στον Σκόκο και λάθη της πρόσφα-της επανέκδοσης. Για παράδειγμα, οΤσοκόπουλος για τον ελληνοτουρκικόπόλεμο του 1912, δημοσίευσε “φυλλά-διο”, με “ακριβή εξιστόρηση των αφορ-μών, προπαρασκευής, εξελίξεως και α-ποτελεσμάτων του παμβαλκανικού κατάτης Τουρκίας πολέμου”, αλλά και βι-βλίο, «Από τα πεδία των μαχών», ως “ε-πισκέπτης, όταν ακόμη τα πτώματα ήτανάταφα”. Εντυπώσεις, λοιπόν, όχι Ιστο-ρία. Τώρα, αν αυτές ενσωματώθηκαν σε“Ιστορία” στην αντίπερα όχθη του Ατλα-ντικού, θα έπρεπε να διευκρινίζεται. Πα-ρομοίως, για τα θεατρικά του Τσοκό-πουλου, στου Σκόκου δίνεται η χρονο-λογία ανεβάσματος μίας παράστασης, ε-νώ, οι διορθώσεις δίνουν αυτήν της έκ-δοσης βιβλίου. Κατ’ εξαίρεση και χωρίςδιευκρίνιση, για το έμμετρο παραμύθι“Της Ωριάς το κάστρο”, τίτλος που συμ-φωνεί με το δημοτικό άσμα, δίνεται ηχρονολογία ανεβάσματος, με διορθωμέ-

1060 Η ΕΠΟΧΗ 20 Ιουλίου 2014 2277ΒΙΒΛΙΟ

Περί ανθολογιών

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 28

Page 27: Κυριακή 20-07-2014

2288 Η ΕΠΟΧΗ 20 Ιουλίου 2014ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Περί ανθολογιώννο τον τίτ λο, «Το κά στρο της Ωριάς».Όπως κι αν έ χει, κα τα λή γου με με έ νανό θο βιο γρα φι κό, που ού τε το τό τε α ντι -κα το πτρί ζει ού τε για το σή με ρα εί ναι ε -παρ κές. Τέ λος, για τους αν θο λο γού με -νους συγ γρα φείς, που δεν υ πάρ χουν ταέ τοι μα βιο γρα φι κά του Σο κό λη, ε κεί νατου Σκό κου ε λά χι στα δια φο ρο ποιού νται,με λαν θα σμέ νες ο ρι σμέ νες διορ θώ -σεις.

Η πρώ τη α πό τις έ ξι ε νό τη τες της ει- σα γω γής α ναγ γέλ λε ται ό τι “σκια γρα φείτο πορ τρέ το του εκ δό τη της Ανθο λο -γίας”. Μό νο που, για α κό μη μία φο ρά, οΣκό κος μέ νει με έ να η μι τε λές “πορ τρέ -το”. Εκτε νής, ως συ νή θως, εί ναι η α να -φο ρά στο Ημε ρο λό γιο, που ε ξέ δι δε, ό χι“ε πί τριά ντα δυο χρό νια” αλ λά ε πί τριά -ντα τρία, α πό το 1886 (συ μπε ρι λαμ βα νο -μέ νου) έως το 1918. Ενώ, για τον βίοτου, αν τλού νται πλη ρο φο ρίες α πό τοΗμε ρο λό γιο και κυ ρίως, α πό τα “αυ το -βιο γρα φι κά κεί με να” του Ξε νό που λου.Μό νο που αυ τά γρά φτη καν για το πλα τύκοι νό. Έτσι, μα θαί νου με πε ρισ σό τε ραγια την σύ ζυ γο του Σκό κου, Αδρια νή, τογέ νος Επι σκο πό που λου. Πα ρά τα κε νά,στα χυο λο γώ ντας α πό ψεις, η α πό φαν ση

εί ναι κα τη γο ρη μα τι κή: “Ο Σκό κος υ πήρ -ξε έ νας α κα τα πό νη τος ερ γά της τουπνεύ μα τος, μια ευ φρό συ νη φω νή, που α -ντα πο κρι νό ταν στο μέ σο γού στο της ε -πο χής.”

Να ση μειώ σου με την ε ρευ νη τι κή ερ γα -σία του Ν. Φα λα γκά, που πα ρου σιά ζε ταιστο Επί με τρο: κρι τι κά κεί με να για τηναν θο λο γία Σκό κου, συ γκρι τι κός πί να καςπε ριε χο μέ νων με άλ λες αν θο λο γίες, κα- τά λο γος προ η γού με νων και πρώ των δη- μο σιεύ σεων των διη γη μά των. Μέ νει ζη- τού με νο, κα τά πό σο πα ρει σφρέ ουν, καιε δώ, κά ποια σφάλ μα τα. Λ.χ., ο Λυ κού -δης εμ φα νί ζε ται να έ χει δη μο σιεύ σειδια φο ρε τι κό διή γη μα στις αν θο λο γίεςΣκό κου και Καρ ζή. Σε ει σα γω γι κό “ση -μείω μα”, δί νο νται “οι εκ δο τι κές αρ χές”κα τά τη διόρ θω ση. ∆ιευ κρι νί ζε ται πως“έ γι νε προ σπά θεια να δια τη ρη θεί μεν ηι στο ρι κό τη τα της ορ θο γρα φίας και τηςγλωσ σι κής μορ φής των κει μέ νω ν”, αλ λάκαι να μην α πο θαρ ρύ νο νται οι νέ οι. Στηνπρά ξη, λ.χ., η γραία εκ συγ χρο νί ζε ται σεγριά. Βε βαίως, αν εί ναι να προ σέλ θουνοι νέ οι, χα λά λι το συγ γρα φι κό ύ φος.

Μ. Θε ο δο σο πού λου

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 27

Ιόνια Νησιά& ∆υτική Ελλάδα,1801 & 1805 - 1806

Μόλις πριν τρεις μέρες άρχισε να λει-τουργεί έκθεση στο Μουσείο Ασια-

τικής Τέχνης στην Κέρκυρα, στην οποίαπαρουσιάζεται το ελληνικό τοπίο, μέσααπό σχέδια και υδατογραφίες του Ιρλαν-δού Edward Dodwell και του Ιταλού Si-mone Pomardi. Η ροή της έκθεσης παρα-κολουθεί την πορεία των δύο περιηγητώνστα ταξίδια τους, αποτυπώνοντας το ανό-θευτο φυσικό κάλλος των ελληνικών νη-σιών, τις εντυπωσιακές πανοραμικέςαπόψεις των πόλεων αλλά και των λιμα-νιών του Ιονίου. Τα έργα στο σύνολό τουςσυνθέτουν μία οπτική μαρτυρία για τηνΕλλάδα στις αρχές του 19ου αιώνα καικαλούν τους επισκέπτες να ανανεώσουντο ενδιαφέρον για το συγκεκριμένο τόπο,τον πολιτισμό και τους ανθρώπους του,που υπήρξαν σημείο αναφοράς για καλ-λιτέχνες και ταξιδευτές στο παρελθόν.Τα επίσημα εγκαίνια της έκθεσης πραγ-

ματοποιούνται στις 12 Αυγούστου και θαπαραμείνει ανοιχτή έως τις 25 Σεπτεμ-βρίου. Ωράριο: Τρίτη έως Κυριακή8.30π.μ.- 3.30μ.μ.

Μουσείο Ασιατικής Τέχνης Κέρκυρας(Παλαιά Ανάκτορα, Κέρκυρα, τηλ.:26610–30443)

Falling

Για δέκα ημέρες ακόμη παρουσιάζεταιστη Νίσυρο η εγκατάσταση του

Κώστα Μπασάνου με τίτλο Falling. Συν-δυάζοντας το άγριο στοιχείο της φύσηςτου νησιού με το ρομαντικό και ποιητικόστοιχείο που χαρακτηρίζει τα έργα του,δουλεύει πάνω στην ιδέα της πτώσης.Την προσεγγίζει ως αντιστροφή της φυ-σικής δυναμικής του νησιού όπου όλααναδύονται: το ίδιο το νησί ως ηφαίστειο,οι θερμές πηγές και οι ατμοί του ηφαι-στείου. Η έκθεση πραγματοποιείται στοπλαίσιο το προγράμματος Time CapsuleArt Project, σε συνεργασία με το ΚέντροΣύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα, τοοποίο παρουσιάζει έργα που δημιουργή-

θηκαν in situ, σε διάλογο με την ανεξάντ-λητη ενέργεια του ηφαιστειακού τοπίου.Ωράριο: καθημερινά 6 - 10μ.μ.

Sterna Nisyros Residences(www.sterna.com.gr)

Destefashioncollection:1 έως 8

Το destefashioncollection, ένα εν εξε-λίξει πρότζεκτ του Ιδρύματος ∆ΕΣΤΕ,

διερευνά τα όρια ανάμεσα στην τέχνη καιτον κόσμο της μόδας και επιχειρεί μιανέα, πολλαπλή συλλεκτική διαδικασία, ηοποία εξελίσσεται αθροιστικά και εμ-πλουτίζεται συνεχώς με νέες προτάσεις.Από το 2007 ένας καλλιτέχνης –είτε απότο χώρο των εικαστικών τεχνών, είτε τηςλογοτεχνίας, της αρχιτεκτονικής, του κι-νηματογράφου κ.λπ.– καλείται να δημι-ουργήσει μια πρωτότυπη συλλογή, μια«capsule collection», επιλέγοντας πέντεκομμάτια από τη διεθνή μόδα της συγκε-κριμένης περιόδου και προτείνοντας μιανέα ερμηνεία τους. Από την τελευταία

προκύπτει ένα νέο έργο, το οποίο εστιά-ζει στις μορφολογικές, αναπαραστατι-κές, υλικές και κοινωνικές συγγένειεςκαι ανταλλαγές μεταξύ των δύο πεδίων.Τα αντικείμενα μόδας που επιλέγει οκάθε καλλιτέχνης για την «κάψουλα»,αλλά και τα έργα τέχνης που δημιουργείαντλώντας από αυτή, συνθέτουν την κάθεφορά ετήσια συμμετοχή. Η φετινή διορ-γάνωση συγκεντρώνει το υλικό των οκτώπρώτων ετών, έχοντας ως στόχο να αντι-παραβάλει τα αντικείμενα που επέλεξανοι καλλιτέχνες από το χώρο της μόδας μετις πρωτότυπες αναγνώσεις τους, καθώςκαι να αναδείξει πώς συνδέονται ή συνο-μιλούν μεταξύ τους τα στοιχεία πουαπαρτίζουν την ευρύτερη «συλλογή», ηοποία, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει βι-βλία καλλιτεχνών και δημοσιεύσεις ει-δικά για κάθε μία από τις συμμετοχές.Ωράριο: Πέμπτη, Κυριακή 10π.μ. - 6μ.μ.,Παρασκευή, Σάββατο 10π.μ. - 10μ.μ.

Μουσείο Μπενάκη - Κτίριο Οδού Πει-ραιώς (Πειραιώς 138, Αθήνα, τηλ.: 210–3453111)

ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣΕπιμέλεια: Κατερίνα Αναστασίου• [email protected]

ΠροσφορέςΣτη μνήμη της συντρόφισσας Αννίτας Μιχαηλίδου πρόσφεραν για ενίσχυση της

«Εποχής»: Τ. Μ. και Π. Μ. 200 ευρώ, Όλγα Γεροβασίλη 100 ευρώ, Ηρ. Πιτσιλαδής 25ευρώ, Ντίνα Βαΐου και Κ. Χατζημιχάλης 100 ευρώ, Γεωργία Ντούσια 25 ευρώ καιΓιώργος ∆εδεγκίκας 30 ευρώ.

Page 28: Κυριακή 20-07-2014

Η ΕΠΟΧΗ 20 Ιουλίου 2014 2299ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Του Στράτου Κερσανίδη

Αρκετά πλούσια φαίνεται πωςείναι η φετινή σοδειά για τονελληνικό κινηματογράφο. Το

ζητούμενο, βέβαια, παραμένει πόσεςαπό τις ταινίες αυτές θα βρουν τελικάδιανομή και, φυσικά, εφόσον βρουν,πόσα εισιτήρια θα κόψουν. Και ανα-φέρομαι στα εισιτήρια επειδή ο αριθ-μός τους μειώνεται συνεχώς ακόμη κιόταν πρόκειται για πολύ καλές ται-νίες, οι οποίες όμως για διάφορουςλόγους δεν καταφέρνουν να ξεπερά-σουν -στην καλύτερη περίπτωση- τιςμερικές εκατοντάδες.

Πρόβλημα διανομής δεν νομίζω νααντιμετωπίσει η ταινία «Xenia» τουΠάνου Κούτρα, η οποία ξεκίνησε την

καριέρα της από το Φεστιβάλ τωνΚανών, όπου συγκέντρωσε και αρ-κετά θετικές κριτικές. Ο καλός έλλη-νας σκηνοθέτης, σε αυτήν την τέταρτηταινία του (προηγήθηκαν «Η επίθεσητου γιγαντιαίου μουσακά»-2000,«Αληθινή ζωή»-2004 και «Στρέλλα»-2010), έχει για πρωταγωνιστές δύοαδέλφια, τα οποία μετά από το θά-νατο της αλβανίδας μητέρας τους, ξε-κινούν ένα ταξίδι για να βρουν τον έλ-ληνα πατέρα τους, ο οποίος τους εγ-κατέλειψε όταν ήταν παιδιά. Ο Κού-τρας εξερευνά με την ταινία του δύοσημαντικά ζητήματα: της διαφορετι-κότητας και της ταυτότητας.

Σε φεστιβάλ του εξωτερικού -συγ-κεκριμένα στο 36ο Φεστιβάλ Κινημα-τογράφου της Μόσχας- έκανε πρε-

μιέρα και η ταινία του Νικόλα Τριαν-ταφυλλίδη, «Οι αισθηματίες». Εδώ,ένας μεσήλικας, με το παρατσούκλι«δάσκαλος», ζει στην παραθαλάσσιαβίλα του με την έφηβη κόρη του. Ο ενλόγω, υπεράνω πάσης υποψίας κύ-ριος, είναι αρχαιοκάπηλος και διακι-νεί το «εμπόρευμά» του με δύο νεκρο-φόρες. Συνεργάτες του είναι ο Ερμήςκαι ο Γιάννης, δύο νεαροί οι οποίοιδιαπράττουν από ένα μοιραίο λάθος.Ο πρώτος ερωτεύεται την κόρη τουαφεντικού, ο δεύτερος ερωτεύεται μίαπόρνη. Τα λάθη τους, βέβαια, πρέπεινα τύχουν και της ανάλογης τιμωρίας.

Σε ένα άλλο φεστιβάλ, του ΚάρλοβιΒάρι, το οποίο ολοκληρώθηκε στις 12Ιουλίου, συμμετείχαν οι ταινίες «Νορ-βηγία» του Γιάννη Βεσλεμέ, «Στοσπίτι» του Θανάση Καρανικόλα και«Late season» του Ντανίλο Καπούτο,που είναι ελληνική συμπαραγωγή.

Στη «Νορβηγία», ο Βεσλεμές αφη-γείται μια παράξενη ιστορία. Το 1984,φτάνει στην πόλη ο Ζανό, ένας φωτο-φοβικός βρικόλακας. Ο Ζανό, δεινόςχορευτής, το μόνο που αναζητά είναιη θερμή αγκαλιά ενός κοριτσιού. Έναβράδυ συναντά σε αν ύποπτο μπαρ,την πόρνη Αλίκη και το νορβηγό ντί-λερ, Πίτερ. Μαζί τους αναλαμβάνειμια ύποπτη δουλειά που τον οδηγείστο βουνό της Πάρνηθας, στα έγκατατης γης, στο βασίλειο του Μαθου-σάλα.

Η ταινία «Στο σπίτι» είχε κάνει πρε-μιέρα στο Βερολίνο, όπου και κέρδισετο Οικουμενικό Βραβείο που δίνεταιαπό μέλη της Καθολικής και Προτε-σταντικής Εκκλησίας. Κεντρικό πρό-σωπο είναι η Νάντια, η οποία εργάζε-ται ως οικιακή βοηθός στο σπίτι τουΣτέφανου και της Εύης. Η Νάντια έχειστενές σχέσεις με το ζευγάρι και μετην κόρη τους Ίριδα, την οποία ξέρει

από μωρό. Όμως, ένα γεγονός θαφέρει τα πάνω κάτω και η Νάντια θααντιμετωπίσει μια πρωτόγνωρη κατά-σταση καθώς θα απολυθεί.

Νέα ταινία για την Αθηνά Τσαγγάρη(«Attenberg»), με την ταινία «Cheva-lier». Μια παρέα ανδρών επιστρέφειμετά από μια εκδρομή με γιοτ, ότανμια βλάβη τους εγκλωβίζει στο σκά-φος. Για να περάσει η ώρα αρχίζουννα παίζουν ένα αυτοσχέδιο παιχνίδιπου λέγεται Chevalier.

Επίσης, αρκετές ταινίες ξεκινούνγυρίσματα ή βρίσκονται στο στάδιοτης ολοκλήρωσής τους, όπως: «Lob-ster» του Γιώργου Λάνθιμου, «Stagefright» του Γιώργου Ζώη, «A blast» τουΣύλλα Τζουμέρκα, «Όχθες» του Πα-ναγιώτη Καρκανεβάτου, «Suntan» τουΑργύρη Παπαδημητρόπουλου, «Τε-τάρτη 04:45» του Αλέξη Αλεξίου.

Τέλος, στις 26 Ιουλίου, θα προβλη-θεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στοΦεστιβάλ της Σάνης στην Κασσάνδρατης Χαλκιδικής, η ταινία «Α» τουΣτάθη Αθανασίου. Πρόκειται για μιαμεταμοντέρνα ανάγνωση του αρχαίουμύθου της Αντιγόνης. Ένα συλλογικόσχέδιο που γυρίστηκε μέσω κοινωνι-κής χρηματοδότησης (crowdfunding),στην οποία συμμετείχαν 568 άτομααπό όλον τον κόσμο.

Στην κινηματογραφική παράσταση«Α», ο Στάθης Αθανασίου διαπραγμα-τεύεται την Αντιγόνη στον αντίποδατης τραγωδίας του Σοφοκλή: Ενώ στομύθο του Σοφοκλή βλέπουμε την Αν-τιγόνη πρόθυμη να θυσιάσει τη ζωήτης στο όνομα της προσωπικής τηςέννοιας της δικαιοσύνης, η ηρωίδατου Στάθη Αθανασίου δεν είναι καιδεν θέλει να γίνει Αντιγόνη.

[email protected],kersanidis.wordpress.com

ΑΠΟ ΤΗ ΝΕΑ ΣΕΖΟΝ

Ελληνικές ταινίες…προσεχώς

«Ο Πλανήτης των πιθήκων: Η αυγή» (Down of the planet of the apes)του Ματ Ριβς: Πέρασε μια δεκαετία και μια ομάδα ανθρώπων, πουκατάφεραν να επιζήσουν από ένα θανατηφόρο ιό, απειλεί την κοινω-νία των Πιθήκων. Άνθρωποι και Πίθηκοι, ενώ αρχικά έδειξαν μία επι-θυμία να ζήσουν ειρηνικά, τελικά καταλήγουν στη σύγκρουση για τηνκυριαρχία στη Γη. Το δεύτερο μέρος της τριλογίας του «Πλανήτητων Πιθήκων» που ξεκίνησε με την «Εξέγερση», το 2011, και σύντομααναμένεται το τρίτο μέρος. Η πρώτη ταινία «Ο πλανήτης των πιθή-κων» γυρίστηκε το 1968 από τον Φράνκλιν Σάφνερ και είχε για πρω-ταγωνιστή τον Τσάρλτον Ίστον. Το ριμέικ έγινε το 2001 από τον ΤομΜπάρτον χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία.

«Κι όμως γίνεται» (And so it goes) του Ρομπ Ράινερ: Ο Όρεν Λιτλ είναιένας αντιπαθητικός μεσίτης που έχασε τη γυναίκα του, ζει μόνος καικανείς στη γειτονιά δεν τον συμπαθεί. Μια μέρα ο γιος του, από τονοποίο είχε αποκοπεί, εμφανίζεται και του φέρνει να φροντίσει την9χρονη κόρη του Σάρα, εγγονή του Όρεν! Μια γειτόνισσά του η Λία, ηοποία τραγουδά σε ένα κέντρο, αναλαμβάνει τη φροντίδα της μικρής.Με τον πάροδο του χρόνου, ο Όρεν και Λία έρχονται πιο κοντά, κάτιπου τους επιτρέπει να δουν διαφορετικές πλευρές ο ένας του άλλου.Κωμωδία.

«Ο μίτος της Αριάδνης» (Au fil d’ Ariane) του Ρομπέρ Γκεντιγκιάν: ΗΑριάν έχει γενέθλια αλλά κανείς δεν την επισκέπτεται. Έτσι αποφα-σίζει να πάρει το αυτοκίνητό της και να βγει στους δρόμους της Μα-σαλίας. Στη διαδρομή θα γνωρίσει έναν μοτοσικλετιστή, έναν τα-βερνιάρη, έναν συνταξιούχο φύλακα σε μουσείο, ενώ θα ανέβει στησκηνή ενός μιούζικαλ. Η Αριάν θα νιώσει όμορφα και θα περάσει ταπιο αξέχαστα, και καθόλου μοναχικά, γενέθλια της ζωής της.

Σινεφίλ

ΟΟΙΙ ΝΝΕΕΕΕΣΣ ΤΤΑΑΙΙΝΝΙΙΕΕΣΣ

Ο Πολ Μαγkουάιρ ήταν μέλος της ιρλανδικήςμαφίας, αλλά έχει πλέον αποσυρθεί και ζει με τηγυναίκα του και τη 16χρονη κόρη του μια ήσυχηζωή. Όμως, σε αυτές τις περιπτώσεις, δύσκολαμπορεί κάποιος να ξεφύγει από το παρελθόν του.Έτσι όταν απάγεται η κόρη του, ο Πολ μαζί μετους παλιούς του συνεργάτες, Κέιν και Ντόχερτι,αρχίζουν να αναζητούν τους ενόχους στη rώσικηmαφία, με την οποία έχουν ανοιχτούς λογαρια-σμούς από το παρελθόν. Ο απελπισμένος πατέ-ρας αποφασίζει να εκδικηθεί και η εκδίκηση θαείναι σκληρή. Μόνο που τα πράγματα δεν είναιπάντα όπως φαίνονται.

«Όταν ήμουν 17 χρονών σκότωσα έναν άνθρωπο. Εάν δεν είχα αναγκαστεί να το κάνωίσως να ήταν διαφορετική η ζωή μου», λέει ο Μαγκουάιρ στο τέλος της ταινίας, όταν όλαπλέον έχoυν ξεκαθαρίσει. Με τη φράση αυτή, ο σκηνοθέτης της ταινίας «Rage», Πάκο Καμ-πέθας, αφήνει μια αίσθηση φιλοσοφικής μελαγχολίας, σε ένα φιλμ που σε όλη του τη διάρ-κεια γίνεται μακελειό. Μια ταινία εκδίκησης, σκληρή, γεμάτη αίματα και πτώματα.

Ουδεμία πρωτοτυπία. Μια από τα ίδια, σε μια ταινία με ένα θέμα που το έχουμε δει δε-κάδες φορές. Κρυμμένο παρελθόν και αυτοδικία, κι όλα αυτά μέσα από σκηνές δράσηςαπό τις οποίες δεν λείπει τίποτε για να χαλάει η συνταγή. Κυνηγητά με αυτοκίνητα, πυρο-βολισμοί, σκοτωμοί, ξύλο και μια δόση ανδρικής φιλίας και έρωτα. Και ο Νίκολας Κέιτζ σεένα ρόλο που θαρρείς και τον έχει «φορέσει» αρνούμενος πεισματικά να αλλάξει ρούχα!

Κι όμως, υπάρχει κάτι που διασώζει την ταινία. Κι αυτό το «κάτι» είναι η ανατροπή πουσυμβαίνει στο φινάλε. Ομολογώ αναπάντεχη, δεν την περίμενα, γι’ αυτό κι έβαλα ως τίτλο«Εκδίκηση στο κενό».

Απολογισμός ταινίας: Σκηνοθεσία προβλέψιμη και απολύτως κλισαρισμένη, υπερβολικήβία, διεκπεραιωτικές ερμηνείες και μία πολύ έξυπνη σεναριακή ανατροπή που την διασώ-ζει την τελευταία στιγμή από το ναυάγιο. Παρ’ ολίγον κακή, παρά ταύτα, μέτρια!

Σ.Κ.

«RAGE»Εκδίκηση στο κενό

«Στο σπίτι»

Page 29: Κυριακή 20-07-2014

3300 Η ΕΠΟΧΗ 20 Ιουλίου 2014ΘΕΩΡΙΑ

Tου Μισέλ Ισόν*

Ηπαρούσα οικονομική και πολι-τική κατάσταση μπορεί να εξη-γηθεί με βάση το χάσμα που

χωρίζει το βάθος της κρίσης και τα βα-σικά αξιώματα της οικονομικής πολι-τικής. Η κρίση είναι βαθιά, το ανα-γνωρίζει όλος ο κόσμος, αλλά χωρίςνα υπολογίζεται πραγματικά η έκτασήτης και οι συνέπειες αυτής της έκτα-σης.

Η κρίση αυτή είναι πρώτα απ’ όλαμια σημαντική και αμετάκλητη απώ-λεια παραγωγής, απασχόλησης καιπαραγωγικότητας, με λίγα λόγια μιαδιαρκής παρέκκλιση σε σύγκριση μετην προηγούμενη πορεία. Σ’ αυτό τογεγονός πρέπει να προσθέσουμε ότι οιεισοδηματίες δεν έχουν «αναλάβει τιςαπώλειές τους» και ότι έτσι έχει σω-ρευτεί ένας σημαντικός όγκος χρεών.Αν το εξετάσουμε πιο βαθειά, η κρίσηαυτή είναι, επίσης, κρίση ενός ειδικούτρόπου λειτουργίας του καπιταλι-σμού, στον οποίο είναι δύσκολο να θε-ωρήσουμε ότι μπορούμε να επιστρέ-ψουμε. Οι πολιτικές που ακολουθούν-ται σήμερα στην Ευρώπη, αποσκο-πούν, ωστόσο, στην επαναφορά με τηβία αυτού του τρόπου λειτουργίας: μεαφορμή την κρίση περνούν δομικέςμεταρρυθμίσεις, που ισοδυναμούν μεμια διπλή οπισθοδρόμηση, από τηνάποψη των κοινωνικών δαπανών καιαπό την άποψη του καθεστώτος τηςμισθωτής εργασίας.

Απέναντι σ’ αυτή τη θεραπεία-σοκθα μπορούσε να προταθεί μια βιώσιμηεναλλακτική εκδοχή ή τουλάχιστονμια τακτική αποφυγής της με σοσιαλ-φιλελεύθερο προσανατολισμό; Κάτιτέτοιο επιχειρούσε το σχέδιο Ολάντπριν από την υποτιθέμενη στροφή τουστις αρχές του 2014, και στηριζότανσε δύο ουσιαστικά αξιώματα: ποντά-ρουμε τα πάντα στην επανεκκίνησητης οικονομικής μεγέθυνσης και, ταυ-τόχρονα, επιδιώκουμε τη δημοσιονο-μική ισορροπία.

Οι υποστηρικτές αυτής της αντίλη-ψης είναι πεπεισμένοι ότι η οικονο-μική μεγέθυνση είναι το μόνο μέσοπου μπορεί να δημιουργήσει θέσειςεργασίας και το προαπαιτούμενο γιακάθε αναδιανομή του πλούτου (…)

Ένα τέτοιο σχέδιο δεν μπορούσε ναπροχωρήσει, για τον απλούστατο λόγοότι τα δύο αυτά αξιώματα δεν συμβι-βάζονται: η οικονομική μεγέθυνση

απομακρύνεται, στο βαθμό που επι-βάλλεται η δημοσιονομική λιτότητα.Πρόκειται για ένα γεγονός αναμφι-σβήτητο σήμερα.

Ας αρχίσουμε από τους στόχους

Το θεμελιώδες ερώτημα είναι τοακόλουθο: πώς μια κυβέρνηση τηςαριστεράς θα μπορούσε να εφαρμόσειμια πραγματική αριστερή πολιτική;Για να απαντήσουμε σ’ αυτό το προκα-ταρτικό ερώτημα, χρειάζεται μια δια-φορετική «στροφή», δηλαδή να προσ-διορίσουμε μια τέτοια πολιτική μεβάση τους στόχους της μάλλον, παράσαν ένα πιο «κοινωνικό» τύπο προ-σαρμογής στους καταναγκασμούς πουέχουμε ήδη αποδεχτεί. Χρειάζεται,λοιπόν, να αντιστρέψουμε τα πράγ-ματα, τους σκοπούς και τα μέσα, καινα πούμε ποιοι θα έπρεπε να είναι οιστόχοι μιας τέτοιας πολιτικής.

Θα μπορούσαμε να τους συνοψί-σουμε ως εξής: να εξασφαλιστεί γιαόλους και όλες δουλειά και /ή αξιο-πρεπές εισόδημα, πρόσβαση σε ποι-οτικές δημόσιες υπηρεσίες και δια-βίωση σε ένα αξιοπρεπές πλανητικόπεριβάλλον. Αντί να φετιχοποιούμετους καταναγκασμούς και τα εργα-λεία, είναι πολύ καλύτερη η μέθοδοςπου ξεκινάει από το προσδιορισμότων στόχων και συνεχίζει με την αξιο-ποίηση όλων των μέσων που διαθέτειη πολιτική εξουσία, για να τους πετύ-χουμε. Μια σειρά κανόνων θα χρει-αστεί να αναθεωρηθούν από αυτή τησκοπιά, είτε πρόκειται π.χ. για τηνέξοδο από την ευρωζώνη είτε για τηδημοσιονομική ισορροπία: ούτε το έναούτε το άλλο θα μπορούσε να αποτε-λεί αυτοσκοπό.

Πρώτα η απασχόληση

Μπορούμε να ξετυλίξουμε αυτή τηλογική εκκινώντας από το κεντρικόσήμερα ζήτημα, την απασχόληση. Απότην άποψη αυτή το μέλλον είναι σκο-τεινό: σύμφωνα με την Κομισιόν, η πο-ρεία της ανεργίας παραμένει σε υψηλάεπίπεδα στο σύνολο της ευρωζώνης:από 12,1% το 2013 σε 11,7% το 2015.∆εν φαίνεται πώς μέσα σ’ αυτές τιςσυνθήκες θα μπορούσε να σημειωθείσημαντική υποχώρηση της μαζικήςανεργίας τα επόμενα χρόνια. Η αρι-στερά θα μπορούσε να μετατρέψει τηνεπιστροφή στην πλήρη απασχόληση

σε προτεραιότητα των προτεραιοτή-των.

Τα δύο πιθανά πεδία στα οποία θαμπορούσε να δοθεί η μάχη της απα-σχόλησης βρίσκονται σε αντίθεση μετο πνεύμα των καιρών: μείωση τουχρόνου εργασίας και το κράτος ως ερ-γοδότης τελευταίας προσφυγής. Αυτότο τελευταίο πεδίο γίνεται ξανά αντι-κείμενο συζητήσεων χάρη στις προτά-σεις Μίνσκι. Ο Μίνσκι έχει επικρίνειαυστηρά το αξίωμα ότι «η οικονομικήμεγέθυνση είναι επιθυμητή και ρυθμί-ζεται μέσω των ιδιωτικών επενδύ-σεων». Το αξίωμα αυτό αρνείται τοαληθινό μήνυμα του Κέινς, ο οποίοςυποστήριζε ότι «το πραγματικά θεμε-λιώδες πρόβλημα είναι να προσφέ-ρουμε μια θέση εργασίας στον κα-θένα». Και εξηγούσε ότι «η εργατικήδύναμη του συνόλου των ανέργωνείναι ένα δυναμικό διαθέσιμο για τηναύξηση του εθνικού πλούτου, γι’ αυτόθα ήταν τρελό να πιστεύουμε ότι θαπροκαλούσαμε οικονομικά ερείπια, ανεπιχειρούσαμε να του προσφέρουμεαπασχόληση και ότι είναι πιο λογικόνα διαιωνίζουμε την αποχή του από τηδράση».

Αν θέλουμε την πλήρη απασχόλησηως στόχο, θα πρέπει να πραγματοποι-ήσουμε μια γόνιμη στροφή, που θαπροσιδίαζε στις χώρες που έχουν πε-ρισσότερο πληγεί από την κρίση. Μιαπρόσφατη μελέτη για την Ελλάδα συγ-κρίνει διάφορες στρατηγικές εξόδουαπό την κρίση («σχέδιο Μάρσαλ», μο-ρατόριουμ για την καταβολή τόκωντου χρέους, έκδοση νέων τίτλων για τοχρέος) και δείχνει ότι, λαμβάνονταςυπόψη τη χαμηλή ελαστικότητα ωςπρος τις τιμές που παρουσιάζει το ελ-ληνικό εξωτερικό εμπόριο, η καλύ-τερη στρατηγική είναι του κράτους ερ-γοδότη τελευταίας προσφυγής. Έχει«άμεσα αποτελέσματα στο βιοτικόεπίπεδο, ενώ ταυτόχρονα μειώνει τιςεπιπτώσεις στο εξωτερικό χρέος» (Pa-vlina R. Tserneva, «Fullemployment:The Road not Taken» και D. Papadimi-triou, M. Nikiforos, E. Zezza, «Pro-spect, and polities for the greek eco-nomy»).

Βέβαια, αυτό προϋποθέτει αντι-στροφή της καπιταλιστικής λογικής,σύμφωνα με την οποία, για να είσαιαπασχολήσιμος, πρέπει να αποφέρειςκέρδος. Αυτό λένε οι κυρίαρχες ανα-λύσεις περί ανεργίας: η ανεργία εξη-γείται ως αποτέλεσμα του πολύ υψη-

λού σε σχέση με την ατομική παραγω-γικότητα των λιγότερο ειδικευμένωνεργατών «κόστους εργασίας», ή σεσχέση με τα επίπεδα ημερομισθίωνπου επικρατούν στην παγκόσμιααγορά.

Από αυτή την άποψη, η ελάφρυνσητων «βαρών» αποβλέπει στο να κατα-στήσει αποδοτικούς, συνεπώς καιαπασχολήσιμους, ένα μέρος των υπο-ψήφιων προς απασχόληση. Όμως, ηδυνατότητα δημιουργίας θέσεων μεαυτού του τύπου τα μέτρα είναι πολύμικρή και κοστίζει ακριβά, δηλαδή δενέχει αποτελέσματα. Η εφαρμογή τηςαρχής του κράτους εργοδότη τελευ-ταίας προσφυγής, αντίθετα, ξαναβάζειτα πράγματα στη θέση τους: από τημια υπάρχουν εκατομμύρια άνθρωποιπου αναζητούν μια θέση εργασίας, καιαπό την άλλη υπάρχουν ανάγκες προςικανοποίηση. Γιατί θα έπρεπε η κοι-νωνία να αγνοήσει αυτή την πραγματι-κότητα;

Ένας πρόχειρος υπολογισμός δεί-χνει ότι στη Γαλλία ένα εκατομμύριοθέσεις εργασίας με μέσο μισθό θα κό-στιζαν στο κράτος 16,4 δισ. ευρώ,ποσό που δεν συγκρίνεται με τα 30δισ. ευρώ που παρέχονται στις επιχει-ρήσεις χωρίς καμία εγγύηση ότι θα δη-μιουργήσουν θέσεις εργασίας.

Μια δεύτερη μεγάλη στροφή θαήταν η επανασύνδεση με το στόχο τηςμείωσης του χρόνου εργασίας στονιδιωτικό τομέα. Η μείωση της διάρ-κειας της εργασίας, σε αντίθεση μεόσο λένε οι εργοδότες, έχει δείξει ότιμπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα.Περίπου δύο εκατομμύρια θέσεις ερ-γασίας δημιουργήθηκαν μεταξύ 1997και 2002 στη Γαλλία και η καμπύληαπασχόλησης διέγραψε μια θεαματικήανοδική πορεία, η οποία δεν αναστρά-φηκε έκτοτε.

Η μελαγχολίατης σοσιαλδημοκρατίας

Ουτοπίες, προχειρότητες, πολιτικέςακροβασίες: με τέτοιους χαρακτηρι-σμούς αντιμετωπίζονται σήμερα πα-ρόμοιες προτάσεις. Σε όσους αντι-δρούν με τόσο προβλέψιμο τρόπο, τί-θεται το θεμελιώδες ερώτημα: γιατίαυτά που λειτούργησαν επί δεκαετίες–η αναζήτηση της πλήρους απασχόλη-σης και η μείωση του χρόνου εργα-σίας– εμφανίζονται σήμερα σαν στό-χος που δεν γίνεται να πετύχει κανείς;

Τι θα μπορούσε να σημαίνει αρ ιστερή οικονομική πολιτικήΣτη Γαλλία έναεκατομμύριο θέσειςεργασίας με μέσο μισθόθα κόστιζαν στο κράτος16,4 δισ. ευρώ, ποσόπου δεν συγκρίνεται μετα 30 δισ. ευρώ πουπαρέχονται στιςεπιχειρήσεις χωρίςκαμία εγγύηση ότι θαδημιουργήσουν θέσειςεργασίας.

Page 30: Κυριακή 20-07-2014

Η ΕΠΟΧΗ 20 Ιουλίου 2014 3311ΘΕΩΡΙΑ

Γιατί τα πεδία αυτά, που σε άλλες επο-χές χαρακτηρίστηκαν ρεφορμιστικά ήσοσιαλδημοκρατικά, θεωρούνται σή-μερα σούπερ ριζοσπαστικά;

Για να εξηγήσουμε αυτό το παράδοξο,θα χρειαζόταν να κάνουμε μια βαθύτερηανάλυση της κρίσης και της περιόδουπου προηγήθηκε. Θα μπορούσαμε να τησκιαγραφήσουμε ως εξής: Από τα μέσατης δεκαετίας 1970 η παραγωγικότητασημείωσε μεγάλη επιβράδυνση. Ταυψηλά ποσοστά παραγωγικότηταςείχαν επιτρέψει την εφαρμογή ενός κα-πιταλισμού ρυθμιζόμενου και πρόσφο-ρου για αναδιανομή της αυξημένηςλόγω υψηλής παραγωγικότητας παρα-γωγής πλούτου, με τη μορφή της δημι-ουργίας θέσεων εργασίας, μείωση χρό-νου εργασίας και ανάπτυξη του κοινω-νικού κράτους.

Όταν η πηγή στέρεψε, ο νεοφιλελεύ-θερος καπιταλισμός δεν είχε παρά νακαταφύγει στη συμπίεση του μεριδίουτων μισθών, στην άνοδο της επισφα-λούς εργασίας και στην αποδόμηση τουκοινωνικού κράτους. Η κρίση προκά-λεσε την έκρηξη αυτού του θεμελιωδώςασταθούς σχήματος και έριξε τις κοι-νωνίες στο τέλμα της χρόνιας ύφεσης,που συνοδεύεται από την ένταση τωνανισοτήτων, την εγκύτωση της μαζικήςανεργίας και το διαβρωτικό αποτέλε-σμα των λεγόμενων διαρθρωτικών αλ-λαγών. Αυτή η μείωση της παραγωγικό-τητας συνεπάγεται εκτός των άλλωνκαι τη διαρκή υποχώρηση του εδάφουςτης σοσιαλδημοκρατίας, καθώς η υλικήβάση της περιορίζεται δραστικά.

Πρέπει να διαλέξουμε

Βρισκόμαστε σ’ ένα σταυροδρόμι.Πρέπει να επιλέξουμε ανάμεσα σε μια«παραμετρική» διαχείριση της κατά-στασης που μας κληροδότησαν οι νεο-φιλελεύθερες δεκαετίες και μια συστη-μική στροφή προς ένα διαφορετικόμοντέλο ανάπτυξης. Ο πραγματικός μο-χλός που επιτρέπει το πέρασμα από τονένα προσανατολισμό στον άλλο, είναιμια σημαντική τροποποίηση της διανο-μής του εισοδήματος και όχι η φαντα-στική αναζήτηση ενός υψηλού ρυθμούοικονομικής μεγέθυνσης. Αν πάρουμευπόψη τη νεοφιλελεύθερη θεώρηση,δεν υπάρχει οποιαδήποτε εγγύηση ότιθα υπάρξει επιστροφή σε μια οικονο-μική μεγέθυνση που θα οδηγήσει σε μιαπιο ισότιμη διανομή. Η εμπειρία δείχνειότι η υπεράσπιση των δικαιωμάτωνενός μικρού κοινωνικού στρώματος νααντλεί από το σύνολο του πλούτου είναικαθεαυτή παράγοντας υφεσιακός.

Το ζήτημα της διανομής είναι ζήτημα-κλειδί που αναφέρεται στους δύο μο-χλούς δημιουργίας θέσεων εργασίαςπου υποδείξαμε πιο πάνω. Βιωσιμότητατης μείωσης του χρόνου εργασίας ση-μαίνει ότι δεν αφήνουμε άθικτο το ζή-τημα της οικειοποίησης της αύξησηςτης παραγωγικότητας από τους εισοδη-ματίες: η δημιουργία εκ του μηδενόςδημόσιων θέσεων εργασίας συνεπάγε-ται φορολογική μεταρρύθμιση και χρη-ματοδότηση του δημόσιου ελλείμματοςεκτός χρηματοπιστωτικών αγορών.

Αλλά το πιο αποφασιστικό κριτήριοείναι η ενσωμάτωση της οικολογικήςπροοπτικής. Θα έπρεπε να είναι σαφέςαπό αυτή την άποψη ότι ο «σοσιαλι-σμός της προσφοράς» δεν ανταποκρί-νεται σ’ αυτό το κριτήριο. ∆ίνονταςπροτεραιότητα στην ανταγωνιστικό-τητα και δημοσιονομική ισορροπία, ηαντίληψη αυτή κλείνει το δρόμο της δη-μόσιας χρηματοδότησης των επενδύ-σεων που είναι χρήσιμες και δίνει προ-τεραιότητα σε ένα αμφίβολο σχέδιο

ανάκτησης μεριδίων της αγοράς πουέχουν χαθεί. Η προτεραιότητα στηναπασχόληση που υποδείξαμε πιο πάνωείναι συμβατή με την αναγκαία στροφήπρος ένα διαφορετικό μοντέλο ανάπτυ-ξης λιγότερο παραγωγίστικο και περισ-σότερο επικεντρωμένο στην ικανοποί-ηση των κοινωνικών αναγκών. ∆εν οδη-γεί αναγκαστικά στην αποανάπτυξη,αλλά δίνει διαφορετικό περιεχόμενοστην οικονομική μεγέθυνση.

Οι αναγκαίες ρήξεις

Για να πραγματοποιηθεί ένας τέτοιοςαναπροσανατολισμός και η από ταπάνω έξοδος από την κρίση, θα έπρεπε«να γίνει αποδεκτή η μείωση της απο-δοτικότητας των τοποθετούμενων κε-φαλαίων, δηλαδή η αποδοτικότητα τουκεφαλαίου», για να επαναλάβουμε μιαγνωστή διατύπωση του Πατρίκ Αρτίς. Ηαρχή αυτή, αφηρημένη μεν αλλά βαθύ-τατα δίκαιη, μας επιτρέπει να υπολογί-σουμε το μέγεθος της πρόκλησης. Θαμπορούσαμε να την αποφύγουμε επα-ναλαμβάνοντας ότι δεν μπορεί να υπάρ-ξει εναλλακτική λύση, αν δεν αρθεί ηυποθήκη του χρέους και αν αφήσουμεάθιχτη τη διανομή των εισοδημάτων. Οιαναγκαίες ρήξεις έχουν δύο κύριουςστόχους, που κατά βάθος είναι ένας:πρέπει να θίξουμε τα σωρευμένα προ-νόμια ενός μικρού κοινωνικού στρώμα-τος, τα οποία χαίρουν οιονεί συνταγμα-

τικής κατοχύρωσης από τους θεσμούςκαι τις ευρωπαϊκές συνθήκες.

Χρειάζεται να διακρίνουμε δύο πλευ-ρές του ζητήματος. Από τη μια, μπο-ρούμε δικαιολογημένα να θεωρήσουμεότι αυτές οι ρήξεις βρίσκονται εντελώςέξω από τις δυνατότητες της παρούσαςπολιτικής και κοινωνικής συγκυρίας.Αν, όμως, τέτοιου τύπου ρήξεις δεν ξε-κινήσουν, τότε επίσης δικαιολογημέναπρέπει να σκεφτούμε ότι η προοπτικήτων ετών που έρχονται θα είναι η μα-ζική ανεργία και η κοινωνική οπισθο-δρόμηση.

Το βασικό όριο του σοσιαλφιλελευ-θερισμού είναι το ακόλουθο: αρνείταινα προχωρήσει στις αναγκαίες ρήξεις,γιατί θα συνεπάγονταν ένα βαθμό κοι-νωνικής σύγκρουσης, που δεν είναι δια-τεθειμένος να αναλάβει. Και ο καπιτα-λισμός δεν αποκομίζει πια (τουλάχιστοστην Ευρώπη) κέρδη από την παραγω-γικότητα που θα μπορούσαν να αποτε-λέσουν τη βάση της σοσιαλδημοκρα-τίας.

Ένα πρόγραμμα«τριών επιπέδων»

Μπορούμε, λοιπόν, να σκιαγραφή-σουμε σε χοντρές γραμμές ένα πρό-γραμμα κοινωνικού μετασχηματισμού,που θα έπρεπε να πάει πολύ πιο πέρααπό μια «πολιτική της ζήτησης», δη-λαδή ενίσχυσης της ζήτησης. Είναι έναςσυνδυασμός τριών «επιπέδων». Τοπρώτο επίπεδο είναι η ρήξη με τρειςστόχους: να εξασφαλιστούν τα μέσαπου χρειάζεται μια διαφορετική πολι-τική, για να προστατευτεί από αντί-ποινα που μπορούν να προβλεφθούν,να αντιμετωπιστούν τα πλήγματα πουέχει επιφέρει η κρίση και, τέλος, να οι-κοδομηθεί μια διπλή νομιμοποίηση.Κοινωνική, με την άμεση βελτίωση τωνόρων ζωής της πλειοψηφίας δίνονταςπροτεραιότητα στα χαμηλά εισοδήματα.Και ευρωπαϊκή νομιμοποίηση, μέσω τηςρήξης με τον ευρω-φιλελευθερισμό, όχιαναζητώντας μια εθνική διέξοδο, αλλάστο όνομα ενός εναλλακτικού σχεδίου,που μπορεί να απευθυνθεί στο σύνολοτης Ευρώπης.

Το δεύτερο επίπεδο είναι η πραγμα-τοποίηση της στροφής. Στόχος τηςείναι να ριζώσει η διαδικασία μετασχη-

ματισμού κυρίως με τη μαζική δημιουρ-γία θέσεων εργασίας (μείωση του χρό-νου εργασίας και δημιουργία χρήσιμωνθέσεων εργασίας εκ του μηδενός) καιμε την εγκαθίδρυση ενός νέου καθε-στώτος για τη μισθωτή εργασία. Αυτόείναι το μέσο για την έναρξη της μεγά-λης ανατροπής που πρέπει να αποσυν-δέσει την απασχόληση από την αποδο-τικότητα που αυτή μπορεί να επιφέρει.Στη διαδικασία αυτή η κοινωνική νομι-μοποίηση μπορεί να ενισχυθεί με νέαδικαιώματα για τους εργαζόμενους, κυ-ρίως με τη μορφή ελέγχου της διαδικα-σίας μείωσης του χρόνου εργασίας καιτης δημιουργίας χρήσιμων θέσεων ερ-γασίας.

Τέλος, το τρίτο επίπεδο είναι το πέ-ρασμα σε ένα νέο τρόπο ανάπτυξης,που θεμελιώνεται σε τρία σύνολααρχών:

• αποδέσμευση από την εμπορευμα-τοποίηση και επέκταση των δημόσιωνυπηρεσιών

• επαναφορά των μονάδων παραγω-γής και νέες διεθνείς συνεργασίες

• οικολογικός σχεδιασμός και νέαβιομηχανική πολιτική.

Αυτά τα τρία «επίπεδα» πρέπει ναείναι παρόντα ήδη από την αφετηρία,παρότι μπορεί να ακολουθούν διαφορε-τικούς ρυθμούς. Η αναπροσαρμογή τουκατώτατου μισθού και των ελάχιστωνκοινωνικών στάνταρ χρειάζεται να γίνειάμεσα. Είναι, όμως, ανεπαρκής απόμόνη της και χρειάζεται να συνδυαστείμε την υιοθέτηση ενός μη εμπορευματι-κού τρόπου ικανοποίησης των κοινωνι-κών αναγκών (…)

Το βήμα αυτό έχει το πλεονέκτημαότι δίνει μια απάντηση συνεκτική καιπροσαρμοσμένη στη νέα περίοδο τηςκρίσης που ανοίγει. Μπορεί να μοιάζειουτοπικό ή υπερβολικά ριζοσπαστικό.Άλλα, από την άλλη, το σοσιαλφιλε-λεύθερο σχέδιο προσαρμογής στουςυπάρχοντες κανόνες του παιχνιδιούείναι ένα είδος αυτοκτονίας. Μόνο έναάλμα θα μας επέτρεπε να αποφύγουμετην προδιαγεγραμμένη διαδρομή. ∆εναρκεί μια «στροφή» από αυτές πουέχουμε λάβει συχνά σαν υπόσχεση απότους σοσιαλφιλελεύθερους.

* ∆ημοσιεύτηκε στο τεύχος Ιουλίουτου «L’ economie politique».

Τι θα μπορούσε να σημαίνει αρ ιστερή οικονομική πολιτική

Page 31: Κυριακή 20-07-2014

Η τέχνητου ντοκιµαντέρ

Την περασμένη εβδομάδα, κυκλο-φόρησε σε dvd ένα πολύ ιδιαίτεροντοκιμαντέρ του Φρανκ Πάβιτς μετίτλο «Jodorowsky’s Dune», τοοποίο πέρυσι απέσπασε εξαιρετι-κές κριτικές σε όλα τα μεγάλαφεστιβάλ κινηματογράφου. Αφη-γείται την παθιασμένη απόπειρατου εκκεντρικού σκηνοθέτη Αλε-χάντρο Χοντορόφσκι να δημιουρ-γήσει την πιο σπουδαία ταινίαεπιστημονικής φαντασίας που γυ-ρίστηκε ποτέ, το «Dune».

∆εν είμαι οπαδός των ταινιών επι-στημονικών φαντασίας. ∆εν έχωδει ούτε το «Star War», ούτε το

«Blade Runner». Είδα το «Matrix» με εν-διαφέρον, όπως άλλωστε και ολόκληρηη γενιά μου, χαζεύοντας με το στόμαανοιχτό τα οπτικά εφέ, αλλά μέχρι εκεί.Εξακολουθώ να προτιμώ ένα καλό αστυ-νομικό, κατασκοπευτικό ή πολιτικό θρί-λερ. Αν, όμως, κάποιος μου έλεγε ότιστη μεγαλύτερη ταινία επιστημονικήςφαντασίας θα πρωταγωνιστούσαν οΌρσον Γουέλς, ο Σαλβαντόρ Νταλί και οΜικ Τζάγκερ, τη μουσική επιμέλεια θαείχαν οι «Pink Floyd» και την καλλιτε-χνική εποπτεία των κοστουμιών και τωνσκηνικών ο Μοέμπιους και ο Γκίγκερ, θακέρδιζε αμέσως την αμέριστη προσοχήμου. Και αν αυτός ο κάποιος μου έλεγεότι η ταινία δεν γυρίστηκε ποτέ γιατί τοΧόλιγουντ την απέρριψε με συνοπτικέςδιαδικασίες, λόγω του σουρεαλιστικούπαρελθόντος ενός μεγάλου αλλά σήμεραπεριθωριοποιημένου σκηνοθέτη, θα τουέλεγα ότι πράγματι «κάτι σάπιο υπάρχειστο βασίλειο της βιομηχανίας του θεά-ματος».

«Για μένα», αναφέρει ο Χοντορόφσκιστο ντοκιμαντέρ, «το ζητούμενο δενήταν να κάνω απλώς μια ταινία. Ήτανκάτι βαθύτερο. Ήθελα να κάνω κάτιιερό, κάτι ελεύθερο, με νέα οπτική. Ναανοίξω το μυαλό μου, διότι τότε ένιωθασαν να είμαι κλεισμένος σε μια φυλακή.Ήθελα να δημιουργήσω έναν προφήτη.Να αλλάξω το νου των νέων όλου τουκόσμου. Για μένα, η επιστημονική φαν-τασία ήταν σαν ένα τεράστιο θέατρο, ένατεράστιο έργο τέχνης». Όπερ και εγέ-νετο. Ο χιλιανός σκηνοθέτης κατάφερε

να επιστρατεύσει γύρω από το οραμα-τικό εγχείρημά του όλους τους μεγάλουςκαλλιτέχνες της εποχής. Ο Νταλί συμ-φώνησε να υποδυθεί τον παράφρονα αυ-τοκράτορα του γαλαξία (και πόσο θα τουταίριαζε αυτός ο ρόλος), ενώ ο Γουέλςτον ευτραφή και σαδιστή βασιλιά τουαδίστακτου Οίκου των Χαρκόνεν. Κατάπόδας ο Μικ Τζάγκερ, ο Ντέιβιντ Καραν-τάιν, οι «Pink Floyd», ο Ούντο Κίερ, ηΑμάντα Λίαρ…

Ο προφήτης και ο χρόνος

Η διαδικασία του λεγόμενου prepro-duction διήρκεσε 2,5 ολόκληρα χρόνιακαι κατέληξε σε ένα πρωτοφανές για ταδεδομένα της εποχής αποτέλεσμα: ένα«βιβλίο-οδηγό» εκατοντάδων σελίδωνπου περιελάμβανε πάνω από 3.000 σχέ-δια σπουδαίων ζωγράφων (Μοέμπιους,Γκίγκερ, κ.ά.), συνοδευόμενα από ανα-λυτικές περιγραφές των κινηματογραφι-κών πλάνων, των διαλόγων του σενα-ρίου, των κοστουμιών και των σκηνικών,καθώς και οικονομικά βιώσιμες λύσειςγια τις τεχνικές δυσκολίες των οπτικώνεφέ, σε μια εποχή που η ψηφιακή τεχνο-λογία ήταν ανύπαρκτη. Η ταινία ήτανέτοιμη, αλλά στο χαρτί.

Ο «προφήτης» του χιλιανού σκηνοθέτηπροσέκρουσε βίαια στο φόβο, την ατολ-μία και κυρίως την καχυποψία της βιο-μηχανίας του Χόλιγουντ απέναντι στηνάγρια δημιουργικότητα και την αχαλινα-

γώγητη ενέργεια ενός αντισυμβατικούκαι ασυμβίβαστου καλλιτέχνη. «Μουείπαν να κάνω μια ταινία μιάμιση ώραγια τις κινηματογραφικές αίθουσες»,αναφέρει ο Χοντορόφσκι, «και τουςείπα: “ποιό είναι το πρόβλημα με τοχρόνο; Θα κάνω μια ταινία δώδεκα ή εί-κοσι ωρών”. Στα μάτια μου οι ταινίεςείναι τέχνη, παρά βιομηχανία. Είναι η

αναζήτηση της ανθρώπινης ψυχής, όπωςσυμβαίνει και με τη ζωγραφική, τη λο-γοτεχνία, την ποίηση. Αυτό το σύστημαμας κάνει σκλάβους, χωρίς αξιοπρέπεια,χωρίς βάθος, με ένα διάβολο στην τσέπημας, το χρήμα: αυτό το χαρτί που δενέχει τίποτα μέσα του. Οι ταινίες έχουνκαρδιά, έχουν νου, έχουν δύναμη και φι-λοδοξία. Ήθελα να κάνω κάτι τέτοιο.Γιατί όχι;».

Πόσο μας λείπουν οι αφηγήσεις

Βλέποντας το εξαιρετικό ντοκιμαντέρτου Φρανκ Πάβιτς, ήρθαν ασυναίσθηταστο νου μου εκείνες οι ανεκπλήρωτεςιστορίες των «μικρών» από τις «Θέσειςγια την Ιστορία» του Βάλτερ Μπένγιαμιν.Η τέχνη του καλού ντοκιμαντέρ είναι μιατέχνη που απελευθερώνει τον θεατήγιατί αποδίδει ένα είδος δικαιοσύνης.Σαν άλλος χρονικογράφος, αποκαθιστάτις ξεχασμένες ιστορίες του παρελθόν-τος, τις χαμένες επιθυμίες και τα γκρε-μισμένα οράματα που ήθελαν να αλλά-ξουν τον κόσμο, αλλά δεν εκπληρώθη-καν ποτέ. Και πόσο φτωχό είναι σήμερατο τηλεοπτικό πεδίο, χωρίς αυτή τηνόμορφη τέχνη του ντοκιμαντέρ, ιδίωςμετά το βίαιο κλείσιμο της ΕΡΤ... Πόσομας λείπουν οι αφηγήσεις τέτοιων ιστο-ριών που γεννούν μέσα μας την ανάγκηνα ξανασηκωθούμε, κάθε φορά που ησκληρή πραγματικότητα μας γονατίζει...

Κωνσταντίνος Τσαλακός

Ποιος είναιο Αλεχάντρο Χοντορόφσκι

ΟΑλεχάντρο Χοντορόφσκι γεννήθηκε στην Τοποκίλα της Χιλής, το 1929, απόγονείς εβραιο-ουκρανικής καταγωγής. Στις αρχές της δεκαετίας του ’50 με-τακόμισε στο Παρίσι, όπου σπούδασε μιμητική υπό τον μεγάλο Ετιέν Ντε-

κρού και σύντομα στράφηκε στο θέατρο και τον κινηματογράφο. Το 1960 εγκαθί-σταται στο Μεξικό όπου ανεβάζει πάνω από εκατό θεατρικές παραστάσεις avant-garde (Ιονέσκο, Μπέκετ, Στρίντμπεργκ, κ.ά.), ενώ την ίδια περίοδο ιδρύει την καλ-λιτεχνική ομάδα «Κίνημα πανικού» με στόχο την υπέρβαση των συμβατικών ανα-γνώσεων του σουρεαλισμού. Το 1967, σκηνοθετεί την πρώτη του ταινία μεγάλουμήκους με τίτλο «Fando y Lis», η προβολή της οποίας απαγορεύθηκε στο Μεξικό.Τρία χρόνια αργότερα, το ψυχεδελικό γουέστερν «El Topo» σημειώνει σημαντικήεπιτυχία στα midnight movies των ΗΠΑ, εξασφαλίζοντας στον Χοντορόφσκι ανα-γνωρισιμότητα και την απαραίτητη χρηματοδότηση για την επόμενη κινηματογρα-φική του απόπειρα («La montana sacrada», 1973), με τη μεσολάβηση του σκαθαριούΤζον Λένον (ίσως είχατε πετύχει την ταινία σε κάποια από τις εκπομπές για σινε-φίλ της αείμνηστης ΕΡΤ).

Ένα τηλεφώνημα όμως από το μακρινό Παρίσι έμελλε να αλλάξει τα πάντα. Μετάαπό μια δελεαστική προσφορά του παραγωγού Μισέλ Σεϊντού, ο Χοντορόφσκι απο-φασίζει να σκηνοθετήσει μια κινηματογραφική μεταφορά του «Dune» και μετακο-μίζει στην πόλη του φωτός. Για τους αμύητους αναφέρω ότι, όπως έμαθα και εγώ,το «Dune» του Φρανκ Χέρμπερτ (1965) είναι ίσως το ση-μαντικότερο μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίαςόλων των εποχών, καθότι μέσα από τη μυθοπλασίαεγείρει με ευαισθησία πλείστα ζητήματα που αφορούντη γεωπολιτική, την οικονομία και την οικολογία, τοθρησκευτικό μεσσιανισμό, τη φιλοσοφία και την τεχνο-λογία. Σε ένα μελλοντικό σύμπαν, ο πλανήτης Dune είναιη μόνη πηγή ενός πολύτιμου άλατος που διευρύνει τησυνείδηση, επιτρέπει τη διαγαλαξιακή μεταφορά και τοεμπόριο και επεκτείνει τη ζωή (κάτι σαν το σημερινόπετρέλαιο), με συνέπεια οι διάφοροι νεο-φεουδαρχικοίΟίκοι του γαλαξία να αντιμάχονται για τον έλεγχό του(όπως συμβαίνει σήμερα με το πολύπαθο Αφγανιστάν ήτο Ιράκ).

Με αφορμή την ταινία του Φρανκ Πάβιτς με τίτλο «Jodorowsky’s Dune»

Η τέχνη του καλού ντο-κιμαντέρ είναι μια τέχνηπου απελευθερώνει τονθεατή γιατί αποδίδει έναείδος δικαιοσύνης. Σανάλλος χρονικογράφος,αποκαθιστά τις ξεχα-σμένες ιστορίες του πα-ρελθόντος, τα γκρεμι-σμένα οράματα που ήθε-λαν να αλλάξουν τον κό-σμο, αλλά δεν εκπληρώ-θηκαν ποτέ.