ΔΟΜΗΝΙΚΟΣ ΘΕΟΤΟΚΟΠΟΥΛΟΣ

EL GRECO

1

ΜΕΤΑΞΑ ΜΑΡΙΑ,Β2 ΚΑΡΑΤΟΚΗ ΕΛΕΝΑ,Β2

Έτος Ελ Γκρέκο το 2014

ΜΕΓΑΛΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΣΕ ΕΛΛΑΔΑ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΙΣΠΑΝΙΑ

Εζησε ανάμεσα στην Κρήτη και στο Τολέδο, έχοντας περάσει μια ουσιαστική περίοδο μαθητείας στην Ιταλία. Τετρακόσια χρόνια μετά τον θάνατο του Ελ Γκρέκο, του Ελληνα (7 Απριλίου 1614), οι δύο πατρίδες θα σημειώσουν την επέτειο. Η Ελλάδα έχει κηρύξει το 2014 έτος Γκρέκο ήδη από το 2012.

2

Ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος γεννήθηκε το 1541 στον βενετοκρατούμενο Χάνδακα, το σημερινό Ηράκλειο Κρήτης, από γονείς ορθόδοξους και εύπορους. Πλάι στη ζωγραφική σπούδασε και τα κλασικά γράμματα. Στον Χάνδακα ζωγράφισε εικόνες στο ύφος της μεταβυζαντινής Κρητικής Σχολής, όπου συνδυάζονται και επιρροές από την ιταλική Αναγέννηση. Το 1567 έφυγε από τον Χάνδακα για τη Βενετία, όπου μαθήτευσε δίπλα στον μεγάλο Βενετό ζωγράφο Τιτσιάνο και εξοικειώθηκε με την τέχνη της βενετσιάνικης σχολής της Αναγέννησης, η οποία χαρακτηρίζεται από το πλούσιο χρώμα. Από το 1570 έως το 1577 βρίσκεται στη Ρώμη. Φιλοξενείται στο ανάκτορο του καρδινάλιου Αλέξανδρου Φαρνέζε και γνωρίζεται με πολλούς διανοούμενους. Το 1572 εγγράφεται στην Ακαδημία του Ευαγγελιστή Λουκά.

3

• Ζωγραφίζει πίνακες, όπου το πλούσιο βενετσιάνικο χρώμα συνδυάζεται με τις ψηλόλιγνες δυναμικές μορφές των Ρωμαίων μανιεριστών. Το 1577 ο Γκρέκο φεύγει για την Ισπανία, όπου μεταβαίνουν πολλοί Ιταλοί καλλιτέχνες για να εργαστούν στη διακόσμηση του ανακτόρου του Εσκοριάλ. Η παράξενη τέχνη του δεν αρέσει στο βασιλιά της Ισπανίας Φίλιππο Β΄. Ο Γκρέκο εγκαθίσταται οριστικά στο Τολέδο παλιά αυτοκρατορική πρωτεύουσα της Ισπανίας– που εξακολουθούσε να είναι η θρησκευτική πρωτεύουσα της χώρας. Εκεί ο υπερήφανος Κρητικός αναλαμβάνει μεγάλες παραγγελίες και ζωγραφίζει πολλά και θαυμαστά έργα, όπως το Εσπόλιο, ηΤαφή του Κόμητα Οργκάθ κ.ά.

4

• Μακριά από τις επιδράσεις των Ιταλών και από το θόρυβο της Αυλής, ανακαλύπτει τον βαθύτερο εαυτό του και δημιουργεί μια τέχνη με υψηλή πνευματικότητα, όπου Βυζάντιο, Αναγέννηση και Μανιερισμός συγχωνεύονται σε ένα ολότελα πρωτότυπο και μοναδικό ύφος. Πέθανε το 1614 στο Τολέδο, χωρίς να ξαναγυρίσει στην πατρίδα του. Τα έργα του υπέγραφε πάντοτε ελληνικά με βυζαντινούς χαρακτήρες: «Δομήνικος Θεοτοκόπουλος ο Κρης εποίει».

5

Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ

6

Η Πέμπτη Σφραγίδα της Αποκαλύψεως

7

Ο Διαμερισμός των ιματίων του Χριστού

8

Η ΤΑΦΗ ΤΟΥ ΚΟΜΗΤΟΣ ΟΡΓΚΑΘ

9

Η ΠΡΟΣΚΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΟΝΟΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ

10

Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ

11

ΤΟΛΕΔΟ

12

ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟΝ ΓΚΡΕΚΟ(1961) ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ

13

• Πρόκειται για τη μυθιστορηματική αυτοβιογραφία του Νίκου Καζαντζάκη, την οποίαν ο θάνατος δεν του επέτρεψε να ολοκληρώσει. Γεγονότα και θρύλοι, βιώματα και ελπίδες, όνειρα και απογοητεύσεις, οράματα και χίμαιρες, ιδέες, εμπνεύσεις και έργα, ταξίδια φυσικά και πνευματικά, η πατρίδα και ο κόσμος, πρόγονοι και σύγχρονοι, το πρότυπο του «μελλούμενου ανθρώπου», αναδύονται από τις σελίδες αυτής της πνευματικής αναφοράς που ο Νίκος Καζαντζάκης ένιωσε την ανάγκη να απευθύνει στον μεγάλο Κρητικό «παππού» του: τον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο, τον Ελ Γκρέκο.

14

ΑΠΌ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΣΜΑΡΑΓΔΗ . ΕΛ ΓΚΡΕΚΟ 15