ENOTHTA 31. , ‘ Τααίτια η έκρηξη και τα μέτωπα του Α Παγκόσμιουπολέμου

ΙΣΤΟΡΙΑ Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Τα αίτια του Α’ Παγκοσμίου πολέμου

Ο ιμπεριαλισμός : πολιτική επέκτασης των βιομηχανικά αναπτυγμένων κρατών σε βάρος άλλων κρατών. Π.χ. Η Γερμανία, με ταχύτατη αναπτυσσόμενη οικονομία, προσπαθεί να επεκτείνει την επιρροή της και να αποκτήσει αποικίες (αγορές-πρώτες ύλες) ανταγωνιζόμενη κυρίως τη Γαλλία και την Αγγλία. Ο εθνικισμός: η δημιουργία εθνικών κρατών, οδήγησε σε εθνικούς ανταγωνισμούς.

Ο μιλιταρισμός: Ο πόλεμος θεωρείται μέσο επίλυσης των διεθνών διαφορών. Ανάπτυξη της γερμανικής πολεμικής βιομηχανίας -στρατιωτική ενίσχυση της Γερμανίας - οι άλλες ευρωπαϊκές Δυνάμεις εξοπλίζονται

Σατιρικοί χάρτες απεικονίζουν τους εθνικιστικούς ανταγωνισμούς ανάμεσα στα κράτη της εποχής

Σατιρικοί χάρτες απεικονίζουν τους εθνικιστικούς ανταγωνισμούς ανάμεσα στα κράτη της εποχής

• οι Κεντρικές Δυνάμεις ή Τριπλή Συμμαχία > Γερμανία, Αυστροουγγαρία, Ιταλία • η Αντάντ > Βρετανία, Γαλλία, Ρωσία.

Οι συμμαχίες

Ιούνιος 1914 : στο Σεράγεβο της Βοσνίας δολοφονήθηκε ο διάδοχος του αυστριακού θρόνου Φραγκίσκος Φερδινάνδος από ένα νεαρό Σέρβο εθνικιστή

Η αφορμή του Α’ Παγκοσμίου πολέμου

Η Αυστροουγγαρία κήρυξε τον πόλεμο στη Σερβία (Ιούλιος 1914) και η Γερμανία τάχθηκε στο πλευρό της

Η Ρωσία και η Γαλλία εκδήλωσαν τη συμπαράστασή τους στη Σερβία.

Λίγο αργότερα μπήκε στον πόλεμο η Βρετανία με την Αντάντ και η Οθωμανική αυτοκρατορία με τις Κεντρικές δυνάμεις

1914Οι Γερμανοί εισέβαλαν στο Βέλγιο και κινήθηκαν προς το Παρίσι, αλλά αποκρούστηκαν από τον γαλλικό στρατό (μάχη του Μάρνη).• Γερμανοί και Γάλλοι έσκαψαν σε μια γραμμή εκατοντάδων χιλιομέτρων (δυτικό μέτωπο) χαρακώματα, όπου οι συνθήκες ζωής ήταν τραγικές. • η ρωσική προέλαση στην Α. Πρωσία ανακόπηκε από γερμανικές δυνάμεις. Εκεί διαμορφώθηκε το ανατολικό μέτωπο.

Τα χαρακώματα του Α’ παγκοσμίου πολέμου

Ο πόλεμος των χαρακωμάτων

1915 : Συμμαχίες και ανακατατάξεις • Η Βουλγαρία συμμάχησε με τις Κεντρικές Δυνάμεις• Η Αντάντ , για να ανοίξει τα Στενά και να βοηθήσει τη Ρωσία, οργάνωσε μεγάλη επιχείρηση κατάληψης των Δαρδανελίων που αποκρούστηκε από τον οθωμανικό στρατό. Τότε αποβίβασε στρατεύματά της στη Θεσσαλονίκη (Οκτώβριος 1915)• Η Ιταλία συμμάχησε με την Αντάντ, αφού έλαβε υποσχέσεις ότι μετά το τέλος του πολέμου θα της παραχωρηθούν εδάφη, ανάμεσα στα οποία και τμήμα της Μικράς Ασίας.

1916 : στασιμότηταΤον Φεβρουάριο του 1916 οι Γερμανοί έκαναν μεγάλη επίθεση στο Βερντέν, η οποία κόστισε χιλιάδες νεκρούς αλλά δεν άλλαξε τα δεδομένα. Η γαλλοβρετανική επίθεση στο Σομ επανέφερε το δυτικό μέτωπο στην αρχική θέση του.

1917 : το κρίσιμο έτος

• Στη Γαλλία : ισχυρό αντιπολεμικό κίνημα με σοσιαλιστική ιδεολογία, ανταρσίες στο μέτωπο, εκτελέσεις Γάλλων στρατιωτών. • Οι ΗΠΑ μπαίνουν στον πόλεμο με την πλευρά της Αντάντ. (Απρίλιος 1917). Συνεισφέρουν με 1.000.000 περίπου στρατιώτες και άφθονα υλικά μέσα. •Τον Ιούνιο του 1917 εισήλθε στον πόλεμο και η Ελλάδα ως σύμμαχος της Αντάντ, μετά από βαθιά εσωτερική κρίση.•Στη Ρωσία : η Οκτωβριανή Επανάσταση ανατρέπει τον τσάρο, οι σοσιαλιστές παίρνουν την εξουσία. Η Ρωσία σύναψε αμέσως συνθήκη ειρήνης με τη Γερμανία και αποσύρθηκε από τον πόλεμο. (3 Μαρτίου 1918)

Το τέλος του πολέμουΤο φθινόπωρο του 1918, οι Κεντρικές Δυνάμεις και οι σύμμαχοί τους συνθηκολογούν.

Στη Γερμανία ξέσπασε σοσιαλιστική επανάσταση που ανέτρεψε τον κάιζερ (αυτοκράτορα) Γουλιέλμο Β‘ και έφερε στην εξουσία το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα.

Συνέπειες•Ο πόλεμος άφησε πίσω του περίπου 8.000.000 νεκρούς, περίπου 20.000.000 τραυματίες και τεράστιες υλικές καταστροφές. • Η Ευρώπη έβγαινε από αυτόν αλλαγμένη, εξαντλημένη και με την παγκόσμια πρωτοκαθεδρία της κλονισμένη.

Εργάτριες σε εργοστάσιο πυρομαχικών κατά τον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο: όταν οι άντρες πήγαν στον πόλεμο, οι γυναίκες πήραν τις θέσεις τους στα εργοστάσια. Έτσι έγινε ένα ακόμη ουσιαστικό βήμα προς τη χειραφέτηση της γυναίκας