Τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του Α...

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΙΒΑΔΙΩΝ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2019-2020

ΝΕΟΤΕΡΗ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Ο Α΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ

1

Τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του Α΄ Παγκόσμιου πολέμου (σελ.89-91)

Οι μαθητές/τριες πρέπει να ξέρουν:

Να κατανοούν και να αξιολογούν τα αίτια του Α΄ Παγκόσμιου πολέμου.

Να σχολιάζουν την αφορμή, τα βασικά γεγονότα, την έκβαση και τα αποτελέσματα του Α΄ Παγκόσμιου πολέμου

(1914-1918).

Να σχολιάζουν τη συμβολή των Κυπρίων στον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο.

Να περιγράφουν τις μεταπολεμικές ρυθμίσεις του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου.

_______________________________________________________________________________________________

Τα αίτια του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου

1. Αφού μελετήσετε τις πηγές (1,2,3) και την ιστορική αφήγηση στη σελ.89 του σχολικού σας

βιβλίου, να συμπληρώσετε τα πιο κάτω:

α) Ιμπεριαλισμός: Η πολιτική …………………………………………

των ……………………………………… ....................................................

κρατών σε βάρος άλλων κρατών. Αυτή η πολιτική ήταν η

………………………………….αιτία του πολέμου. Η ταχύτατα

αναπτυσσόμενη ……………………………. προσπαθεί επιθετικά να

καλύψει τις ………………………. της σε πρώτες ύλες, καύσιμα και

αγορές μέσω της αναδιανομής του παγκόσμιου πλούτου και των

αποικιών. Έτσι, ήρθε αντιμέτωπη με τη …………………….. και τη

……………….., τις χώρες που έλεγχαν τότε τις περισσότερες και

πλουσιότερες αποικίες.

β) Εθνικισμός: η απόλυτη και με πάθος προσήλωση των ατόμων στο έθνος τους, η οποία φτάνει ως

την περιφρόνηση και την εχθρότητα προς άλλα έθνη.

γ) Μιλιταρισμός: ο υπερτονισμός των στρατιωτικών αξιών και η πεποίθηση ότι οι διακρατικές

διαφορές μπορούν να επιλυθούν μόνο με ένοπλη σύγκρουση.

Η ανάπτυξη της γερμανικής …………………………. ……………………………. και η

…………………………. ……………………….. της Γερμανίας ώθησαν και τις άλλες ευρωπαϊκές

Δυνάμεις στην ………………………… των ……………………… ………………………… .

Ιταλική αφίσα που σατιρίζει

τη γερμανική επεκτατική

πολιτική.



2

2.Αφού μελετήσετε τον χάρτη της σελίδας 90 του βιβλίου σας, να συμπληρώσετε τον πιο κάτω

πίνακα (συνασπισμοί, βασικοί σύμμαχοι) σχετικά με τα αντίπαλα στρατόπεδα του Α΄

Παγκόσμιου πολέμου (1914-1918):

3. Ποια ήταν η αφορμή του Α΄ Παγκόσμιου πολέμου;

Tα αντίπαλα στρατόπεδα του Α΄ Παγκόσμιου πολέμου (1914- 1918)

Οι δύο συνασπισμοί

……………………………

……………………………

…………………………………………

………………………………………….

Βασικοί Σύμμαχοι

………………………..

………………………..

……………………….

………………………………..

…………………………………

………………………………..

Ανακατατάξεις

συμμάχων

………………………………

Νέοι σύμμαχοι

………………………

………………………

…………………………………

…………………………………

…………………………………

………………………………….

………………………………….

………………………………….

Ιούλιος 1914, Σαράγεβο Βοσνίας: ένας ………………………… εθνικιστής …………………………. τον

διάδοχο του ……………………………… θρόνου ……………………………. ………………………… .

Αμέσως μετά η …………………………………. κήρυξε τον πόλεμο στην ……………………………….

(Ιούλιος 1914). Η ……………………….. και η ……………………δήλωσαν τη συμπαράστασή τους στη

Σερβία, ενώ η ……………………………. υποστήριξε την ………………………………….. .

https://www.efsyn.gr/sites/default/files/dolofonia_arxidouka_ferdinandou-1914_0.jpg



3

4. Να μελετήσετε τον πιο κάτω χάρτη και την ιστορική αφήγηση του σχολικού σας βιβλίου

(σελ. 90) για τα κύρια μέτωπα του Μεγάλου Πολέμου και να συμπληρώσετε τα πιο κάτω:

Οι δύο σημαντικότερες μάχες: Συγκρούστηκαν η ………………….

και η …………………………………

α. ………………………………

………………………………

β. ………………………………

………………………………

……………………….................. ………………………..................

Τα κυριότερα μέτωπα του Α’ Παγκόσμιου πολέμου (1914-1918)

https://www.google.com/url?sa=i&url=https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%84_%CE%A0%CE%B1%CE%B3%CE%BA%CF%8C%CF%83%CE%BC%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%A0%CF%8C%CE%BB%CE%B5%CE%BC%CE%BF%CF%82&psig=AOvVaw2caFL9zi0T7o6yYow0RMJT&ust=1584802093578000&source=images&cd=vfe&ved=0CAIQjRxqFwoTCLisgIOmqegCFQAAAAAdAAAAABAD

https://www.google.com/url?sa=i&url=http://www.topontiki.gr/article/171433/i-fonikoteri-mahi-toy-pagkosmioy-polemoy-simera-100-hronia-meta-ehei-afisei-anexitila&psig=AOvVaw2caFL9zi0T7o6yYow0RMJT&ust=1584802093578000&source=images&cd=vfe&ved=0CAIQjRxqFwoTCLisgIOmqegCFQAAAAAdAAAAABAJ



4

5. Αφού μελετήσετε την ιστορική αφήγηση στο βιβλίο σας (σελ.90-91) για τις συμμαχίες και ανακατατάξεις α) να συμπληρώσετε τα πιο κάτω και β) να τοποθετήσετε τις ανακατατάξεις και τις νέες συμμαχίες στον πίνακα της άσκησης 2.

Η ………………………….. συμμαχεί με τις ……………………… …………..………….. (1915).

Η Αντάντ οργανώνει μεγάλη επιχείρηση κατάληψης των Δαρδανελίων, η οποία όμως

αποκρούεται από τους Οθωμανούς (Φεβρουάριος 1915).

Έτσι, αποβιβάζει στρατό στη ………………………. (Οκτώβριος 1915) και μεταφέρει τον

πόλεμο στην ………………………… που παρέμενε ακόμη ……………………………….. .

Η …………………………….. εγκαταλείπει τη συμμαχία των Κεντρικών Δυνάμεων και

συμμαχεί με την ……………………… (λαμβάνει υποσχέσεις παραχώρησης

……………………….. Μικράς Ασίας).

Οι Γερμανοί επιτίθενται στο Βερντέν χωρίς να αλλάξει η κατάσταση, ενώ η γαλλοβρετανική

επίθεση στο Σομ φέρνει το μέτωπο στην αρχική του θέση.

Γαλλία: εκδηλώνονται ανταρσίες στο μέτωπο που καταπνίγονται με εκτελέσεις δεκάδων

Γάλλων στρατιωτών.

Ρωσία: Τον Φεβρουάριο εκδηλώνεται επανάσταση που ανατρέπει τον τσάρο. Τον Οκτώβριο

του 1917 όμως ανατρέπεται και αυτή από άλλη σοσιαλιστική επανάσταση, η οποία συνάπτει

συνθήκη ειρήνης με τη Γερμανία (Συνθήκη Μπρεστ-Λιτόφσκ, 3/3/1918).

Η.Π.Α.: ……………………….. με την ………………….. (Απρίλιος 1917).

Ιούνιος 1917: η ……………………… εισέρχεται στον πόλεμο στο πλευρό της ………………. .

Οι ……………………… ……………………. και οι σύμμαχοί τους ……………………….

(Φθινόπωρο 1918).

Στη Γερμανία ξεσπά ………………………. ………………………. η οποία ανατρέπει τον κάιζερ

Γουλιέλμο Β΄ και έφερε στην εξουσία το ………………………………… ………………………. .

1915

1916

1917

1918



5

6. Αφού μελετήσετε το πιο κάτω διάγραμμα και τις εικόνες να καταγράψετε τα

συμπεράσματά σας σχετικά με τις συνέπειες του Α’ Παγκόσμιου πολέμου:

Καταστροφή του Βερντέν

της Γαλλίας, 1916.

Βρετανοί στρατιώτες τυφλωμένοι από τα ασφυξιογόνα αέρια

Συμπέρασμα: ……………………………………

………………………………………………………

………………………………………………………

………………………………………………………

………………………………………………………

……………………………………………………….

………………………………………………………

………………………………………………………

……………………………………………………….

https://www.google.com/url?sa=i&url=https://www.maxmag.gr/politismos/istoria/pagkosmios-polemos-5-agnostes-istories-apo-ta-charakomata/&psig=AOvVaw3CiptJCZxSOsECyYK0uNuc&ust=1584808010951000&source=images&cd=vfe&ved=0CAIQjRxqFwoTCLiPgom8qegCFQAAAAAdAAAAABAD



6

Η λήξη του Α΄ Παγκόσμιου πολέμου και οι μεταπολεμικές ρυθμίσεις (σελ.97-99)

Αποτελέσματα του Α’ Παγκόσμιου πολέμου:

Οι Δυνάμεις της Αντάντ νίκησαν τις Κεντρικές Δυνάμεις.

8 000 000 νεκροί, 20 000 000 τραυματίες, τεράστιες υλικές καταστροφές

Εκπρόσωποι των νικητών συγκεντρώθηκαν στο Παρίσι (συνέδριο του Παρισιού ή της Ειρήνης 1919-

1920) για να συζητήσουν τους όρους των συνθηκών ειρήνης.

Υπογράφτηκαν συνθήκες ειρήνης που επέφεραν ριζικές αλλαγές στον χάρτη της Ευρώπης και τη

διάλυση τριών αυτοκρατοριών: της Γερμανικής, της Αυστροουγγρικής και της Οθωμανικής.

Με κάθε ηττημένη χώρα υπογράφηκε χωριστή συνθήκη ειρήνης

Ο Α’ Παγκόσμιος πόλεμος έληξε με την υπογραφή της συνθήκης των Βερσαλλιών ανάμεσα στην ηττημένη Γερμανία και τις νικήτριες δυνάμεις (Ιούνιος 1919). Αφού μελετήσετε τις πιο κάτω πηγές αλλά και την 3η παράγραφο του βιβλίου σας (σελ.97) να γράψετε τι προέβλεπε η συνθήκη των Βερσαλλιών για τη Γερμανία.

Η Γερμανία υποχρεώνεται να παραχωρήσει εδάφη

της στη ………………………………., στο ……………………,

στη ……………………………………….., στις νεοσύστατες

……………………………………, ……………………………,

και …………………………………, να πληρώσει βαριές

……………………………………………………………………,

να εγκαταλείψει τις …………………………………… και τα

εδάφη που είχε κερδίσει από τη Ρωσία με τη συνθήκη

του Μπρεστ-Λιτόφσκ και να περιορίσει στο ελάχιστο

τις ……………………………………….. ………………………

της, ουσιαστικά να …………………………………………….. .

«Οι κυριότεροι όροι της συνθήκης ήταν εδαφικοί, στρατιωτικοί και οικονομικοί. Η Γερμανία έχασε την Αλσατία και τη Λορραίνη, τις οποίες προσάρτησε η Γαλλία, καθώς και διάφορες μικρότερες περιοχές, που προσάρτησαν το Βέλγιο και η Πολωνία. Η Γερμανία έχασε επίσης όλες τις αποικίες της. Εξίσου βαρείς ήταν οι στρατιωτικοί όροι. Αποστρατικοποιήθηκε η ανατολική όχθη του Ρήνου σε βάθος 50 χιλιομέτρων και καταλήφθηκε από τους συμμάχους. Η Γερμανία υποχρεώθηκε επίσης να καταβάλει πολεμικές αποζημιώσεις δυσανάλογες προς τις δυνατότητές της.»

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΝΕΟΤΕΡΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

(ΑΠΟ ΤΟ 1815 ΕΩΣ ΣΗΜΕΡΑ), I. Κολιόπουλος κ συγγραφική

ομάδα, ΟΕΔΒ, Έκδοση Β’ 2008,σελ 85

https://www.google.com/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwiZhd7s_afhAhWS3eAKHeiNAG0QjRx6BAgBEAU&url=https://www.tes.com/teaching-resource/aqa-a-level-history-democracy-and-nazism-lesson-8-reactions-to-the-treaty-of-versailles-11961515&psig=AOvVaw1gviwIAhMn6PHUhWN6x3-g&ust=1553970544315566



7

Συνθήκες που αφορούσαν την Ελλάδα

Συνθήκη του Νεϊγύ (Νοέμβριος 1919)

Συνθήκη των Σεβρών (Ιούλιος/Αύγουστος 1920) Αφού μελετήσετε τον χάρτη στη σελ.99 να συμπληρώσετε στον πιο κάτω πίνακα τι προέβλεπε καθεμιά από τις πιο πάνω συνθήκες. Η Ελλάδα έχασε ή κέρδισε εδάφη;

Η συνθήκη του Νεϊγύ με τη Βουλγαρία Υποχρέωνε τη Βουλγαρία: να παραιτηθεί από κάθε διεκδίκηση της στην …………………………..και ………………………… (τα εδάφη αυτά δόθηκαν στην Ελλάδα). να παραχωρήσει εδάφη στη Ρουμανία και τη Σερβία. Προβλεπόταν αμοιβαία ανταλλαγή πληθυσμών Ελλάδας και Βουλγαρίας.

Η συνθήκη των Σεβρών με την Οθωμανική αυτοκρατορία

Δημιουργούσε την Ελλάδα των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών. Συγκεκριμένα παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα: τα νησιά …………………., …………………… και η ……………… μέχρι τα πρόθυρα της Κων/πολης, αναγνωρίστηκε η ελληνική κυριαρχία στα νησιά του Β. και Α. Αιγαίου. Η Ιταλία παραχώρησε τα …………………………, εκτός της ………………………. . Ανατέθηκε στην Ελλάδα η διοίκηση της ……………………….. για πέντε χρόνια και στη συνέχεια θα αποφάσιζαν οι κάτοικοι της περιοχής με δημοψήφισμα ποια θα ήταν η τύχη της.

Η μεγαλύτερη διπλωματική επιτυχία της Ελλάδας.

Δικαίωση της τολμηρής πολιτικής του Βενιζέλου.

Το όραμα της Μεγάλης Ιδέας γίνεται πραγματικότητα.

https://www.google.com/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwjHqeK2gKjhAhUF2eAKHUjOAEsQjRx6BAgBEAU&url=https://www.pinterest.com/pin/371124825525326130/&psig=AOvVaw3HeIVu68nqzdiH7zif9TDL&ust=1553971287807260

https://www.google.com/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&ved=2ahUKEwj6nczfgKjhAhUkBWMBHftQDGsQjRx6BAgBEAU&url=http://www.kathimerini.gr/1013563/gallery/epikairothta/ellada/100-xronia-h-ka8hmerinh-enas-aiwnas-me-ena-klik---1920-h-syn8hkh-twn-sevrwn&psig=AOvVaw3HeIVu68nqzdiH7zif9TDL&ust=1553971287807260



8

Τριάντα δύο χώρες, από τις χώρες που νίκησαν στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, κάτω από την πίεση του

Αμερικανού προέδρου Γούντροου Ουίλσον δήλωσαν, το 1919, ότι επιθυμούσαν: «Να αναπτύξουν τη

συνεργασία ανάμεσα στα έθνη και να εξασφαλίσουν σ’ αυτά ειρήνη και ασφάλεια». Έτσι γεννήθηκε η «Κοινωνία

των Εθνών». Σκοπό είχε να φέρει την ειρήνη και να εμποδίσει άλλους πολέμους στο μέλλον. Όμως, παρουσίαζε

κάποια προβλήματα. Αν ένα κράτος διαφωνούσε με μια απόφαση, αυτή δεν μπορούσε να εφαρμοστεί. Επίσης,

κάθε κράτος ήταν ελεύθερο να δέχεται ή όχι τις υποδείξεις που του γίνονταν από άλλα κράτη-μέλη. Στην

πραγματικότητα, λοιπόν, δεν ήταν δυνατόν τα τριάντα δύο κράτη να πάρουν όλα μαζί κάποια απόφαση, ούτε

να εμποδίσουν να γίνει ένας νέος πόλεμος, γιατί δεν γινόταν να συμφωνήσουν σε όλα τα θέματα. Έτσι η μια

χώρα μετά την άλλη άρχισε, σιγά-σιγά, να εγκαταλείπει την «Κοινωνία των Εθνών».

www.ediamme.edc.uoc.gr

Ιδρύθηκε επίσης η Κοινωνία των Εθνών (ΚτΕ)(=Leaque of Nations) , διεθνής οργανισμός, πρόδρομος του σημερινού ΟΗΕ, με την ελπίδα να διασφαλιστεί η μελλοντική ειρήνη. Αφού μελετήσετε την πιο κάτω πηγή και τη σελίδα 98 του σχολικού σας βιβλίου, να απαντήσετε στις ερωτήσεις που ακολουθούν:

Ποιοι δημιούργησαν την Κοινωνία των Εθνών;

……………………………………………………………………………………………………………………

Με ποιο σκοπό;

…………………………………………………………………………………………………………………….

Να γράψετε δύο (2) αρνητικά στοιχεία για τη λειτουργία της Κοινωνίας των Εθνών.

……………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………….

https://www.google.com/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwjAoJmK_a3aAhXDL1AKHWMGD8YQjRx6BAgAEAU&url=https://powerpolitics.eu/%CE%BA%CE%BF%CE%B9%CE%BD%CF%89%CE%BD%CE%AF%CE%B1-%CF%84%CF%89%CE%BD-%CE%B5%CE%B8%CE%BD%CF%8E%CE%BD-%CE%B7-%CF%80%CF%81%CF%8E%CF%84%CE%B7-%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%83%CF%80%CE%AC%CE%B8%CE%B5%CE%B9%CE%B1/&psig=AOvVaw29xlCEfyW-Rd-TrPiDs4UI&ust=1523390222282422



9

Η συμβολή των Κυπρίων στον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο

Αφού μελετήσετε τις πιο κάτω πηγές, να σχολιάσετε τη συμβολή των Κυπρίων στον Α΄

Παγκόσμιο πόλεμο.

Πηγή 2

Δημοσίευμα της εφημερίδας

Ελευθερία 25/08/1917 https://www.europeana.eu

Πηγή 3

Απόσπασμα από την Κυπριακή εφημερίδα "Ελευθερία" ημερομηνίας

08/02/1919 σχετικά με την παρασημοφόρηση του Κύπριου πολεμιστή

Στυλλή Παρβέρη. (http://www.polignosi.com)

Πηγή 1

Το καλοκαίρι του 1916 άρχισε η μαζική κατάταξη Κυπρίων στον βρετανικό στρατό, στο ειδικό σώμα των έμμισθων ημιονηγών που δημιουργήθηκε

(Macedonian Mule Corps – Μακεδονικό Μεταγωγικό Σώμα). Τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς, μετά το κίνημα της Εθνικής Άμυνας, αρκετοί Έλληνες

Κύπριοι κατατάχθηκαν εθελοντικά στον στρατό της κυβέρνησης της Θεσσαλονίκης, ενώ προηγουμένως άλλοι είχαν καταταχθεί σε διάφορα

εθελοντικά σώματα του γαλλικού στρατού.

Ο αριθμός των Κυπρίων ημιονηγών, (μουλαράδες ή μουλάρηδες) στο τοπικό ιδίωμα, ήταν εντυπωσιακά υψηλός. Σύμφωνα με τα μέχρι σήμερα

στοιχεία, μέχρι τον Μάρτιο του 1919 στρατολογήθηκαν 15910 Κύπριοι (ο ανδρικός πληθυσμός, στην απογραφή του 1921, ήταν 150.000 περίπου).

Όμως, πρόσφατοι υπολογισμοί, που στηρίζονται σε νέα αρχειακά τεκμήρια, περιορίζουν τους ημιονηγούς σε 12.000, επίσης πολύ υψηλός αριθμός ως

προς τα δημογραφικά δεδομένα του νησιού. Η μεγάλη πλειοψηφία των στρατολογηθέντων υπηρέτησε στο Μακεδονικό Μέτωπο, ως ημιονηγοί, και

μερικές δεκάδες ως μεταφραστές ή γραφείς.

Οι ημιονηγοί είχαν δικαίωμα, βάσει του ιδιότυπου συμβολαίου τους, να μη φέρουν όπλα, αλλά δεν υστέρησαν σε θυσίες αίματος. Σε διάφορα

συμμαχικά νεκροταφεία της Μακεδονίας αλλά και στη Σόφια, στην Κωνσταντινούπολη και στη Γεωργία, βρίσκονται σαράντα περίπου τάφοι

Κυπρίων, που έχασαν τη ζωή τους υπηρετώντας στον βρετανικό στρατό, στο διάστημα 1916-1920. Όμως, το αίμα των ανδρών της μεγαλονήσου χύθηκε

και σε άλλες περιοχές της Ευρώπης, όπως στη Γαλλία, ενώ στη μάχη του Σκρα, το 1918, σκοτώθηκαν πέντε Κύπριοι εθελοντές του ελληνικού στρατού.

Πέτρος Παπαπολυβίου, Αναπληρωτής Καθηγητής Ιστορίας, Πανεπιστήμιο Κύπρου

http://archeia.moec.gov.cy/sm/253/ethnikoi_agones_kyprion.pdf

[…]



10

………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………….

Τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του Α...

Documents

Transcript of Τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του Α...