31. τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του α΄ παγκόσμιου...

30
ΙΣΤΟΡΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ Γ’ Γυμνασίου Γ’ Γυμνασίου Ενότητα 31 Ενότητα 31 η η Τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του Τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του Α΄ Α΄ Παγκόσμιου πολέμου Παγκόσμιου πολέμου

Transcript of 31. τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του α΄ παγκόσμιου...

Page 1: 31. τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του α΄ παγκόσμιου πολέμου

ΙΣΤΟΡΙΑΙΣΤΟΡΙΑΓ’ ΓυμνασίουΓ’ Γυμνασίου

Ενότητα 31Ενότητα 31 ηη

Τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του Τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του Α΄Α΄ Παγκόσμιου πολέμουΠαγκόσμιου πολέμου

Page 2: 31. τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του α΄ παγκόσμιου πολέμου

Η Ευρώπη το 1914Η Ευρώπη το 1914

Page 3: 31. τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του α΄ παγκόσμιου πολέμου

ΑίτιαΑίτια (1)(1)1.1. Ιμπεριαλισμός: Ιμπεριαλισμός: υπήρξε η κυριότερη αιτία του υπήρξε η κυριότερη αιτία του

πολέμου˙ επιθετική προσπάθεια της ταχύτατα πολέμου˙ επιθετική προσπάθεια της ταχύτατα αναπτυσσόμενης Γερμανίας να καλύψει τις αναπτυσσόμενης Γερμανίας να καλύψει τις ανάγκες της σε πρώτες ύλες, καύσιμα και ανάγκες της σε πρώτες ύλες, καύσιμα και αγορές μέσω της αναδιανομής του παγκόσμιου αγορές μέσω της αναδιανομής του παγκόσμιου πλούτου και των αποικιών. πλούτου και των αποικιών.

Ο Ο ιμπεριαλισμόςιμπεριαλισμός αποτελεί πολιτική επέκτασης του ελέγχου ή της αποτελεί πολιτική επέκτασης του ελέγχου ή της εξουσίας που ασκείται σε ξένες οντότητες ως μέσο απόκτησης εξουσίας που ασκείται σε ξένες οντότητες ως μέσο απόκτησης και/ή διατήρησης μιας αυτοκρατορίας. Αυτό συμβαίνει είτε μέσω και/ή διατήρησης μιας αυτοκρατορίας. Αυτό συμβαίνει είτε μέσω άμεσης εδαφικής κατάκτησης ή εποικισμού είτε διαμέσου έμμεσων άμεσης εδαφικής κατάκτησης ή εποικισμού είτε διαμέσου έμμεσων μεθόδων άσκησης ελέγχου στα πολιτικά και/ή τα οικονομικά μεθόδων άσκησης ελέγχου στα πολιτικά και/ή τα οικονομικά πράγματα άλλων κρατών. Ετυμολογικά, όρος ιμπεριαλισμός πράγματα άλλων κρατών. Ετυμολογικά, όρος ιμπεριαλισμός προέρχεται από τη λατινική λέξη προέρχεται από τη λατινική λέξη imperiumimperium ( (αυτοκρατορίααυτοκρατορία).).

Page 4: 31. τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του α΄ παγκόσμιου πολέμου

Αποικιοκρατία και ιμπεριαλισμός Αποικιοκρατία και ιμπεριαλισμός 19141914

Page 5: 31. τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του α΄ παγκόσμιου πολέμου

ΑίτιαΑίτια (2)(2)

2.2. Εθνικισμός:Εθνικισμός: έπαιξε ουσιαστικό ρόλο στην έπαιξε ουσιαστικό ρόλο στην ωρίμανση των συνθηκών που οδήγησαν στον ωρίμανση των συνθηκών που οδήγησαν στον πόλεμο.πόλεμο.

Εθνικισμός (ή σοβινισμός): Εθνικισμός (ή σοβινισμός): παθολογική προσήλωση παθολογική προσήλωση στο έθνος και στα εθνικά ιδεώδη ακόμη κι όταν αυτά στο έθνος και στα εθνικά ιδεώδη ακόμη κι όταν αυτά πραγματώνονται σε βάρος των άλλων εθνών. Χωρίζει, έτσι, πραγματώνονται σε βάρος των άλλων εθνών. Χωρίζει, έτσι, τα έθνη σε ανώτερα και κατώτερα και δηλώνει επεκτατικές τα έθνη σε ανώτερα και κατώτερα και δηλώνει επεκτατικές προθέσεις.προθέσεις.

Page 6: 31. τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του α΄ παγκόσμιου πολέμου

Αίτια Αίτια (3)(3)3.3. Μιλιταρισμός: Μιλιταρισμός: ενισχυόταν διαρκώς επιταχύνοντας ενισχυόταν διαρκώς επιταχύνοντας

την πορεία προς τον πόλεμο.την πορεία προς τον πόλεμο.

ΜιλιταρισμόςΜιλιταρισμός είναι ο υπερτονισμός των στρατιωτικών αξιών. είναι ο υπερτονισμός των στρατιωτικών αξιών. Αποτελεί την επιθυμία ή την πεποίθηση ότι ένα κράτος θα πρέπει Αποτελεί την επιθυμία ή την πεποίθηση ότι ένα κράτος θα πρέπει να κατέχει ισχυρή στρατιωτική δύναμη και να είναι έτοιμο να τη να κατέχει ισχυρή στρατιωτική δύναμη και να είναι έτοιμο να τη χρησιμοποιήσει επιθετικά για να υπερασπιστεί ή να προάγει τα χρησιμοποιήσει επιθετικά για να υπερασπιστεί ή να προάγει τα εθνικά συμφέροντα. Αποτελεί κεντρικό σημείο σε στρατηγικές εθνικά συμφέροντα. Αποτελεί κεντρικό σημείο σε στρατηγικές ιμπεριαλισμού.ιμπεριαλισμού.

Page 7: 31. τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του α΄ παγκόσμιου πολέμου

Τα αντίπαλα στρατόπεδα Τα αντίπαλα στρατόπεδα Κεντρικές Δυνάμεις ή Τριπλή Συμμαχία: Κεντρικές Δυνάμεις ή Τριπλή Συμμαχία:

Γερμανία, Αυστροουγγαρία, Ιταλία.Γερμανία, Αυστροουγγαρία, Ιταλία. Εγκάρδια ή Τριπλή Συνεννόηση (Αντάντ): Εγκάρδια ή Τριπλή Συνεννόηση (Αντάντ):

Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία.Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία.

Page 8: 31. τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του α΄ παγκόσμιου πολέμου

Α' ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ 1914-1918 ΜΕΡΟΣ 1 .flv

Page 9: 31. τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του α΄ παγκόσμιου πολέμου

1914

Page 10: 31. τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του α΄ παγκόσμιου πολέμου

Αφορμή: Αφορμή: η δολοφονία του διαδόχου του η δολοφονία του διαδόχου του Αυστριακού θρόνου Φραγκίσκου Φερδινάνδου Αυστριακού θρόνου Φραγκίσκου Φερδινάνδου από έναν Σέρβο εθνικιστή (Ιούλιος 1914)από έναν Σέρβο εθνικιστή (Ιούλιος 1914)

Έναρξη του πολέμου: Έναρξη του πολέμου: Η Αυστροουγγαρία Η Αυστροουγγαρία κήρυξε τον πόλεμο στη Σερβία, ενώ η Γερμανία κήρυξε τον πόλεμο στη Σερβία, ενώ η Γερμανία τάχθηκε με το πλευρό της Αυστροουγγαρίας.τάχθηκε με το πλευρό της Αυστροουγγαρίας.

Στρατιώτες αναχωρούν για το μέτωποΣτρατιώτες αναχωρούν για το μέτωπο

Page 11: 31. τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του α΄ παγκόσμιου πολέμου

Κύρια μέτωπαΚύρια μέτωπα

Οι Γερμανοί εισβάλλουν στο Οι Γερμανοί εισβάλλουν στο Βέλγιο και προχωρούν προς Βέλγιο και προχωρούν προς το Παρίσι αλλά το Παρίσι αλλά αποκρούονται από τον αποκρούονται από τον γαλλικό στρατό.γαλλικό στρατό.

Γάλλοι και Γερμανοί Γάλλοι και Γερμανοί σκάβουν εκατοντάδες σκάβουν εκατοντάδες χιλιόμετρα χαρακωμάτων.χιλιόμετρα χαρακωμάτων.

Η Βρετανία κηρύσσει τον Η Βρετανία κηρύσσει τον πόλεμο στη Γερμανία.πόλεμο στη Γερμανία.

Η ρωσική προέλαση στην Α. Η ρωσική προέλαση στην Α. Πρωσία διεκόπη από Πρωσία διεκόπη από γερμανικές δυνάμεις. γερμανικές δυνάμεις.

Χαρακώματα στο Χαρακώματα στο δυτικό μέτωποδυτικό μέτωπο

Page 12: 31. τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του α΄ παγκόσμιου πολέμου

Συμμαχίες και ανακατατάξεις Συμμαχίες και ανακατατάξεις (1)(1)

1914:1914: Η Οθωμανική Αυτοκρατορία μπαίνει στον Η Οθωμανική Αυτοκρατορία μπαίνει στον πόλεμο στο πλευρό των Κεντρικών Δυνάμεων.πόλεμο στο πλευρό των Κεντρικών Δυνάμεων.

1915:1915: Η Βουλγαρία συμμαχεί με τις Κεντρικές Η Βουλγαρία συμμαχεί με τις Κεντρικές Δυνάμεις.Δυνάμεις.

Φεβρουάριος 1915: Φεβρουάριος 1915: Η Αντάντ οργανώνει Η Αντάντ οργανώνει μεγάλη επιχείρηση κατάληψης των μεγάλη επιχείρηση κατάληψης των Δαρδανελίων, η οποία όμως αποκρούεται από Δαρδανελίων, η οποία όμως αποκρούεται από τους Οθωμανούς.τους Οθωμανούς.

Οκτώβριος 1915: Οκτώβριος 1915: Έτσι, αποβιβάζει στρατό Έτσι, αποβιβάζει στρατό στη Θεσ/νίκη.στη Θεσ/νίκη.

Page 13: 31. τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του α΄ παγκόσμιου πολέμου

Συμμαχίες και ανακατατάξεις Συμμαχίες και ανακατατάξεις (2)(2)

Η Ιταλία εγκαταλείπει τη συμμαχία των Η Ιταλία εγκαταλείπει τη συμμαχία των Κεντρικών Δυνάμεων και συμμαχεί με την Αντάντ Κεντρικών Δυνάμεων και συμμαχεί με την Αντάντ (λαμβάνει υποσχέσεις παραχώρησης εδαφών Μ. (λαμβάνει υποσχέσεις παραχώρησης εδαφών Μ. Ασίας)Ασίας)

Φεβρουάριος 1916: Φεβρουάριος 1916: Οι Γερμανοί επιτίθενται Οι Γερμανοί επιτίθενται στο Βερντέν χωρίς να αλλάξει η κατάσταση, ενώ στο Βερντέν χωρίς να αλλάξει η κατάσταση, ενώ η γαλλοβρετανική επίθεση στο Σομ φέρνει το η γαλλοβρετανική επίθεση στο Σομ φέρνει το μέτωπο στην αρχική του θέση.μέτωπο στην αρχική του θέση.

Page 14: 31. τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του α΄ παγκόσμιου πολέμου

Η μάχη του Βερντέν

Η μάχη του Βερντέν ήταν μια από τις κρισιμότερες μάχες του Α' παγκόσμιου πόλεμου και έλαβε χώρα στο δυτικό μέτωπο. Αντίμαχοι ήταν ο γερμανικός και ο γαλλικός στρατός που πολέμησαν γύρω από την πόλη Βερντέν (Verdun-sur-Ma'as) στη βορειοανατολική Γαλλία. Η μάχη του Βερντέν ξεκίνησε στις 21 Φεβρουαρίου 1916 και συνεχίστηκε μέχρι τις 18 Δεκεμβρίου, αλλά καμία από τις δύο πλευρές, παρά τις τρομερές τους απώλειες, δεν κατόρθωσε να επιτύχει τους σκοπούς της.Έφερε όμως τον γαλλικό στρατό στα πρόθυρα της κατάρρευσης και της ανταρσίας.Η μάχη του Βερντέν οδήγησε σε απώλειες δραματικού μεγέθους: πάνω από 250.000 νεκρούς και περίπου μισό εκατομμύρια τραυματίες. Ήταν η πιο μακροχρόνια μάχη και μια από τις πιο αιματηρές στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο. Τόσο για την Γαλλία όσο και για την Γερμανία αντιπροσωπεύει την φρίκη του πολέμου, παρόμοια με τη μάχη του Σομμ που την ακολούθησε τον ίδιο χρόνο.

Page 15: 31. τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του α΄ παγκόσμιου πολέμου

Η Μάχη του Σομμ

Η Μάχη του Σομμ που έγινε επίσης το 1916, ήταν μια από τις πιο ολέθριες μάχες του πρώτου παγκόσμιου πολέμου. Με περισσότερα από ένα εκατομμύριο θύματα ήταν και μια από τις πιο αιματηρές μάχες στην ανθρώπινη ιστορία. Οι συμμαχικές δυνάμεις προσπάθησαν να περάσουν μέσα από το γερμανικό μέτωπο κατά μήκος μιας εκτάσεως 40 χλμ. βόρεια και νότια του ποταμού Σομμ στη βόρεια Γαλλία. Ένας από τους στόχους της μάχης ήταν να αποσπάσουν τις γερμανικές δυνάμεις από τη μάχη του Βερντέν. Στο τέλος της μάχης, οι απώλειες στον Σομμ ήταν μεγαλύτερες εκείνων του Βερντέν. Την πρώτη ημέρα της μάχης, την 1η Ιουλίου 1916, ο βρετανικός στρατός θρήνησε 57.470 θύματα, συμπεριλαμβανομένων 19.240 νεκρών. Η 1η Ιουλίου ήταν η πιο αιματηρή ημέρα στην ιστορία του βρετανικού στρατού. Τις ίδιες και παρόμοιες απώλειες είχαν όμως και οι άλλοι στρατοί. Ένας Γερμανός ανώτερος υπάλληλος (ο λοχαγός φον Χέντινγκ) περιέγραψε την ημέρα αυτή ως τον «λασπώδη τάφο του γερμανικού πεζικού». Ο Βρετανός ιστορικός Σερ Τζέιμς Έντμοντς δήλωσε: "Δεν είναι υπερβολή αν υποστηρίξουμε ότι τα θεμέλια της τελικής νίκης στο δυτικό μέτωπο τέθηκαν με την μάχη του Σομμ το 1916." [2] Για πρώτη φορά, ο Βρετανικός πληθυσμός γνώρισε την φρίκη του πολέμου με την προβολή της προπαγανδιστικής ταινίας The Battle of the Somme, η οποία περιείχε αυθεντικές σκηνές γυρισμένες τις πρώτες ημέρες στο πεδίο της μάχης.

Page 16: 31. τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του α΄ παγκόσμιου πολέμου

Η ζωή στα χαρακώματα

Μέσα σ' αυτούς τους τάφους που τους ονόμαζαν χαρακώματα, με τα συστήματα των υπογείων διαβάσεων και των διόδων, μας έλειπαν σχεδόν τα πάντα. Έμαθα γρήγορα... να κρεμάω το ψωμί σ' ένα σύρμα τοποθετημένο στη μέση του ορύγματος για να μην το φτάνουν τα ποντίκια, να κοιμάμαι με βρεγμένες αρβύλες, γιατί το να προσπαθήσεις να τις ξαναβάλεις, αφού τις είχες βγάλει, θα ήταν μάταιο, να κοιμάμαι τυλιγμένος σε μια μουσκεμένη χλαίνη, να κοιμάμαι τέσσερις ώρες ανάμεσα σε θορύβους, σε φωνές ανθρώπων, σε βρωμερές αναθυμιάσεις.

Φλοράν Φλες, Ιδού.

Page 17: 31. τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του α΄ παγκόσμιου πολέμου
Page 18: 31. τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του α΄ παγκόσμιου πολέμου
Page 19: 31. τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του α΄ παγκόσμιου πολέμου
Page 20: 31. τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του α΄ παγκόσμιου πολέμου

Μια σπαρακτική κραυγή της γενιάς του πολέμου

Είμαι νέος, μόλις έκλεισα τα 20∙ από τη ζωή δεν ξέρω παρά μόνο την απελπισία, το θάνατο, το φόβο και μια αλυσίδα από ανόητες επιπολαιότητες, πάνω από μια άβυσσο πόνων και θλίψεων. Βλέπω τους λαούς να ορμούν σε άλλους λαούς, να σκοτώνουν και να σκοτώνονται, χωρίς ούτε κι εκείνοι να ξέρουν το γιατί. υπακούοντας σ' αυτούς που τους στέλνουν, χωρίς συναίσθηση του κινδύνου ή της ευθύνης τους. Βλέπω πως οι δυναμικότεροι εγκέφαλοι του κόσμου εφευρίσκουν όπλα για να γίνονται όλα αυτά μ' έναν τρόπο ακόμα πιο ραφιναρισμένο και να διαρκούν όσο γίνεται περισσότερο. Κι όλοι οι συνομήλικοί μου εδώ, στην αντικρινή παράταξη, σ' ολόκληρο τον κόσμο το βλέπουν όπως εγώ. Αυτή είναι η ζωή της γενιάς μου και η δική μας. Τι θα κάνουν άραγε οι πατεράδες μας αν μια μέρα σηκωθούμε και παρουσιαστούμε μπροστά τους για να τους ζητήσουμε λογαριασμό; Τι περιμένουν από μας όταν μια μέρα τελειώσει ο πόλεμος; Χρόνια ολόκληρα σκοτώναμε μόνο. Αυτό ήταν το πρώτο μας επάγγελμα στη ζωή. Για μας η επιστήμη της ζωής περιορίζεται στο θάνατο. Τι θα συμβεί ύστερα; Και τι θ' απογίνουμε εμείς;

Έριχ Μαρία Ρεμάρκ, Ουδέν νεώτερον από το δυτικό μέτωπο. Μετάφραση: Στέλλα Βουρδουμπά.

Page 21: 31. τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του α΄ παγκόσμιου πολέμου

Συμμαχίες και ανακατατάξεις Συμμαχίες και ανακατατάξεις (3)(3)

Page 22: 31. τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του α΄ παγκόσμιου πολέμου
Page 23: 31. τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του α΄ παγκόσμιου πολέμου

Η καμπή του 1917Η καμπή του 1917 Γαλλία:Γαλλία: εκδηλώνονται ανταρσίες στο μέτωπο που εκδηλώνονται ανταρσίες στο μέτωπο που

καταπνίγονται με εκτελέσεις δεκάδων Γάλλων καταπνίγονται με εκτελέσεις δεκάδων Γάλλων στρατιωτών.στρατιωτών.

Ρωσία: Ρωσία: Τον Φεβρουάριο εκδηλώνεται Τον Φεβρουάριο εκδηλώνεται επανάσταση που ανατρέπει τον τσάρο. Τον επανάσταση που ανατρέπει τον τσάρο. Τον Οκτώβριο του 1917 όμως ανατρέπεται και αυτή Οκτώβριο του 1917 όμως ανατρέπεται και αυτή από άλλη σοσιαλιστική επανάσταση, η οποία από άλλη σοσιαλιστική επανάσταση, η οποία συνάπτει συνθήκη ειρήνης με τη Γερμανία συνάπτει συνθήκη ειρήνης με τη Γερμανία (Συνθήκη Μπρεστ-Λιτόφσκ, 3 Μαρτίου 1918).(Συνθήκη Μπρεστ-Λιτόφσκ, 3 Μαρτίου 1918).

Η.Π.Α.: Η.Π.Α.: συμμαχούν με την Αντάντ (Απρίλιος συμμαχούν με την Αντάντ (Απρίλιος 1917).1917).

Ιούνιος 1917: η Ελλάδα Ιούνιος 1917: η Ελλάδα εισέρχεται στον εισέρχεται στον πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ.πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ.

Page 24: 31. τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του α΄ παγκόσμιου πολέμου

Το τέλος του πολέμουΤο τέλος του πολέμου Φθινόπωρο 1918: Φθινόπωρο 1918: Οι Οι

Κεντρικές Δυνάμεις και οι Κεντρικές Δυνάμεις και οι σύμμαχοί τους σύμμαχοί τους συνθηκολογούν.συνθηκολογούν.

Στη Γερμανία ξεσπά Στη Γερμανία ξεσπά σοσιαλιστική επανάσταση σοσιαλιστική επανάσταση η οποία ανατρέπει τον η οποία ανατρέπει τον κάιζερ.κάιζερ.

Τελικός Τελικός Απολογισμός:Απολογισμός: 8.000.000 νεκροί, 8.000.000 νεκροί, 20.000.000 τραυματίες, 20.000.000 τραυματίες, τεράστιες υλικές κατάτεράστιες υλικές κατά--στροφές.στροφές.

Βρετανοί στρατιώτες Βρετανοί στρατιώτες τυφλωμένοι από αέριατυφλωμένοι από αέρια

Βρετανοί και Γερμανοί Βρετανοί και Γερμανοί τραυματίες, 1916τραυματίες, 1916

Page 25: 31. τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του α΄ παγκόσμιου πολέμου

ΑΣΚΗΣΕΙΣΑΣΚΗΣΕΙΣ

Page 26: 31. τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του α΄ παγκόσμιου πολέμου

Να αντιστοιχίσετε τα στοιχεία της στήλης Α Να αντιστοιχίσετε τα στοιχεία της στήλης Α με αυτά της στήλης Β.με αυτά της στήλης Β.

1.1. ΙμπεριαλισμόςΙμπεριαλισμός

2.2. ΜιλιταρισμόςΜιλιταρισμός

3.3. ΕθνικισμόςΕθνικισμός

i.i. Επεκτατική πολιτικήΕπεκτατική πολιτικήii.ii. Η κυριότερη αιτία του Α’ Η κυριότερη αιτία του Α’

Παγκόσμιου ΠολέμουΠαγκόσμιου Πολέμουiii.iii. Κλιμάκωση εξοπλισμώνΚλιμάκωση εξοπλισμώνiv.iv. Υπεροπτικός, αλαζονικός, Υπεροπτικός, αλαζονικός,

υπέρμετρος υπέρμετρος πατριωτισμόςπατριωτισμός

v.v. Υπερτονισμός των Υπερτονισμός των στρατιωτικών αξιώνστρατιωτικών αξιών

Page 27: 31. τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του α΄ παγκόσμιου πολέμου

ΕρωτήσειςΕρωτήσεις1.1. Να αναφέρετε τα αίτια του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου.Να αναφέρετε τα αίτια του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου.2.2. Ποια τα αντίπαλα στρατόπεδα;Ποια τα αντίπαλα στρατόπεδα;3.3. Να περιγράψετε τα κύρια μέτωπα του πολέμου.Να περιγράψετε τα κύρια μέτωπα του πολέμου.

Να σχολιάσετε τους Να σχολιάσετε τους ακόλουθους όρους: ακόλουθους όρους:

1.1. ΑντάντΑντάντ2.2. συνθήκη του Μπρεστ-Λιτόφσκ συνθήκη του Μπρεστ-Λιτόφσκ 3.3. εθνικισμόςεθνικισμός4.4. μιλιταρισμόςμιλιταρισμός5.5. ιμπεριαλισμόςιμπεριαλισμός

Page 28: 31. τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του α΄ παγκόσμιου πολέμου

Ασκήσεις σωστού-λάθους Ασκήσεις σωστού-λάθους Να επιλέξετε ποιες από τις παρακάτω προτάσεις Να επιλέξετε ποιες από τις παρακάτω προτάσεις

είναι σωστές και ποιες λανθασμένες:είναι σωστές και ποιες λανθασμένες:

1.1. Οι Δυνάμεις της Αντάντ ήταν η Αγγλία, η Γαλλία και η Ιταλία.Οι Δυνάμεις της Αντάντ ήταν η Αγγλία, η Γαλλία και η Ιταλία.2.2. Η αφορμή για τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο δόθηκε όταν ένας Σέρβος Η αφορμή για τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο δόθηκε όταν ένας Σέρβος

εθνικιστής δολοφόνησε το διάδοχο του αυστριακού θρόνου.εθνικιστής δολοφόνησε το διάδοχο του αυστριακού θρόνου.3.3. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία υπήρξε σύμμαχος των Δυνάμεων της Η Οθωμανική Αυτοκρατορία υπήρξε σύμμαχος των Δυνάμεων της

Αντάντ.Αντάντ.4.4. Η Βουλγαρία συμμάχησε με τις Κεντρικές Δυνάμεις στα 1914.Η Βουλγαρία συμμάχησε με τις Κεντρικές Δυνάμεις στα 1914.5.5. Το 1915 η Ιταλία εγκατέλειψε τις Κεντρικές Δυνάμεις και συμμάχησε Το 1915 η Ιταλία εγκατέλειψε τις Κεντρικές Δυνάμεις και συμμάχησε

με την Αντάντ.με την Αντάντ.

Page 29: 31. τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του α΄ παγκόσμιου πολέμου

Αφού διαβάσετε το παρακάτω κείμενο, προσπαθήστε να Αφού διαβάσετε το παρακάτω κείμενο, προσπαθήστε να ερμηνεύσετε τη στάση της Γερμανίαςερμηνεύσετε τη στάση της Γερμανίας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο:στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο:

Γερμανία: η ραγδαία οικονομική ανάπτυξη γίνεται η Γερμανία: η ραγδαία οικονομική ανάπτυξη γίνεται η βάση της επιθετικότηταςβάση της επιθετικότητας

Αυτό που έκανε τον κόσμο ακόμη πιο επικίνδυνο ήταν η σιωπηρή Αυτό που έκανε τον κόσμο ακόμη πιο επικίνδυνο ήταν η σιωπηρή εξίσωση της απεριόριστης οικονομικής ανάπτυξης με την πολιτική εξίσωση της απεριόριστης οικονομικής ανάπτυξης με την πολιτική ισχύ, που σιγά-σιγά έγινε ασυνείδητα αποδεκτή. Έτσι, ο ισχύ, που σιγά-σιγά έγινε ασυνείδητα αποδεκτή. Έτσι, ο Γερμανός αυτοκράτορας ζητούσε τη δεκαετία του 1890 «μια θέση Γερμανός αυτοκράτορας ζητούσε τη δεκαετία του 1890 «μια θέση στον ήλιο» για το κράτος του. Το ίδιο θα μπορούσε να είχε στον ήλιο» για το κράτος του. Το ίδιο θα μπορούσε να είχε ζητήσει και ο Μπίσμαρκ, ο οποίος άλλωστε είχε εξασφαλίσει μία ζητήσει και ο Μπίσμαρκ, ο οποίος άλλωστε είχε εξασφαλίσει μία ασύγκριτα πιο ισχυρή θέση στον κόσμο για τη Γερμανία απ’ ό,τι ασύγκριτα πιο ισχυρή θέση στον κόσμο για τη Γερμανία απ’ ό,τι είχε ποτέ η Πρωσία. Ενώ όμως ο Μπίσμαρκ [...] φρόντιζε να μην είχε ποτέ η Πρωσία. Ενώ όμως ο Μπίσμαρκ [...] φρόντιζε να μην εμπλέκεται στη ζώνη των ανεξέλεγκτων ενεργειών, για τον εμπλέκεται στη ζώνη των ανεξέλεγκτων ενεργειών, για τον Γουλιέλμο Β΄ [αυτοκράτορας της Γερμανίας] η φράση αυτή Γουλιέλμο Β΄ [αυτοκράτορας της Γερμανίας] η φράση αυτή κατάντησε απλό σύνθημα, χωρίς συγκεκριμένο περιεχόμενο. κατάντησε απλό σύνθημα, χωρίς συγκεκριμένο περιεχόμενο. Απλώς εξέφραζε την αρχή της αναλογικής εκπροσώπησης:Απλώς εξέφραζε την αρχή της αναλογικής εκπροσώπησης:

Page 30: 31. τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα του α΄ παγκόσμιου πολέμου

όσο πιο ισχυρή η οικονομία μιας χώρας, όσο μεγαλύτερος ο όσο πιο ισχυρή η οικονομία μιας χώρας, όσο μεγαλύτερος ο πληθυσμός της, τόσο ισχυρότερη η διεθνής θέση του κράτους-πληθυσμός της, τόσο ισχυρότερη η διεθνής θέση του κράτους-έθνους της. Θεωρητικά δεν υπάρχουν όρια στη θέση που έθνους της. Θεωρητικά δεν υπάρχουν όρια στη θέση που μπορούσε να θεωρεί ότι τής αξίζει, όπως άλλωστε έλεγε η μπορούσε να θεωρεί ότι τής αξίζει, όπως άλλωστε έλεγε η εθνικιστική φράση: “Heute Deutschland, morgen die ganze Welt” εθνικιστική φράση: “Heute Deutschland, morgen die ganze Welt” [«Σήμερα η Γερμανία, αύριο ο κόσμος όλος»]. Αυτός ο [«Σήμερα η Γερμανία, αύριο ο κόσμος όλος»]. Αυτός ο ανεξέλεγκτος δυναμισμός μπορεί να έβρισκε έκφραση στην ανεξέλεγκτος δυναμισμός μπορεί να έβρισκε έκφραση στην πολιτική, πολιτισμική ή εθνικιστική – ρατσιστική ρητορεία – αλλά πολιτική, πολιτισμική ή εθνικιστική – ρατσιστική ρητορεία – αλλά εν τέλει ο κοινός παρονομαστής και των τριών ήταν η εν τέλει ο κοινός παρονομαστής και των τριών ήταν η κατηγορηματική προσταγή για επέκταση μιας μαζικής κατηγορηματική προσταγή για επέκταση μιας μαζικής καπιταλιστικής οικονομίας που παρακολουθούσε τις στατιστικές καπιταλιστικής οικονομίας που παρακολουθούσε τις στατιστικές καμπύλες της να ανεβαίνουν στα ύψη. Χωρίς αυτή την επέκταση καμπύλες της να ανεβαίνουν στα ύψη. Χωρίς αυτή την επέκταση της οικονομίας, αυτή η ρητορεία θα ήταν [...] ασήμαντη [...].της οικονομίας, αυτή η ρητορεία θα ήταν [...] ασήμαντη [...].E. J. Hobsbawm, Η Εποχή των Αυτοκρατοριών, 1875-1914, μτφρ. Κ. Σκλαβενίτη, Μ.Ι.Ε.Τ., Αθήνα E. J. Hobsbawm, Η Εποχή των Αυτοκρατοριών, 1875-1914, μτφρ. Κ. Σκλαβενίτη, Μ.Ι.Ε.Τ., Αθήνα

2002, σελ. 488-4892002, σελ. 488-489