Εκπαίδευσηστη Στέγη

sgt.gr

ZOOM στο παρασκήνιο

«Να είσαι ή να μην είσαι;» είπε ο Άμλετ και αιχμαλώτισε το ενδιαφέρον 14 εφήβων που καταδύθηκαν στο δικό του κόσμο! Το τι συνάντησαν εκεί θα το διαβάσετε σ’ αυτό το free press που έφτιαξαν οι ίδιοι αποτίοντας φόρο τιμής στον πιο cool πρίγκιπα.

Τι τύπος ήταν αυτός ο Άμλετ τελικά;Οι έφηβοι του Zoom προσπαθούν να αποκρυπτογραφήσουν τον πρίγκιπα γρά-φοντας τη δική τους γνώμη.

Backstage ShootingTι κρύβουν οι ηθοποιοί στα καμαρίνια τους; Και τι κάνουν άραγε λίγο πριν βγουν στη σκηνή; Ο φακός των Zoomo-παιδιών τα αποκαλύπτει όλα!

“O δικός μας Άμλετ είναι ο κάθε άνθρωπος”Ο σκηνοθέτης Γιάννης Χουβαρδάς συνάντησε τα παιδιά και τους μίλησε για τον δικό του Άμλετ που μοιάζει με όλους εμάς. Και τα ξενάγησε βήμα-βήμα σ’ ένα έργο σκληρό και ποιητικό όπως η ίδια η ζωή.

Ο πρίγκιπας του πόνουΣτην παράσταση κρατάει το κλειδί που ξεκλειδώνει αλήθειες. Ο πρωταγωνιστής της παράστασης, Χρήστος Λούλης, εξηγεί στα παιδιά τι τον συγκίνησε σ’ αυτόν τον μεγάλο ήρωα και πώς νιώθει κανείς όταν βρίσκεται έστω και για λίγο στα παπού-τσια του.

Game of ThronesTι του έλαχε του Γιώργου Γάλλου; Να παίξει και τον δολοφόνο και το θύμα. Παραχωρεί λοιπόν συνέντευξη διπλή: και ως Βασιλιάς με ματωμένα χέρια και ως Φάντασμα που έρχεται να στοιχειώσει την ψυχή του παιδιού του. Enjoy!

Σαν σταρ του σινεμάΣαγηνευτική και μοιραία, όχι μόνο για τους άντρες της ζωής της, αλλά και για την ίδια, η Γερτρούδη, ένα πλάσμα σχε-δόν άυλο, αλλά τόσο ισχυρό, δανείζεται τη φωνή της Αμαλίας Μουτούση για να πει και κυρίως να μην πει. Η ηθοποιός μάς τα εξηγεί όλα.

“Άμλετ, σ’ αγάπησα”Αυτή η φράση θα αρκούσε για να αποχαι-ρετίσει η Οφηλία τον Άμλετ, σύμφωνα με την Άλκηστη Πουλοπούλου που ενσάρκωσε την ηρωίδα.

Λαμβάνεις;Οι έφηβοι πιάνουν το κινητό στο χέρι και στέλνουν sms o ένας στον άλλον σαν να ήταν ο Άμλετ. Τι λέει άραγε στη μαμά του, στην Οφηλία και στον κολλητό του Οράτιο;

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ MARKETING

ΣΤΕΓΗ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ & ΤΕΧΝΩΝ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΩΝΑΣΗ

ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: ΜΥΡΤΩ ΛΑΒΔΑ,

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ

ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΞΙΑ: ΜΕΛΙΝΑ ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ

PHOTO EDITOR: MAΡΙΛΕΝΑ ΣΤΑΦΥΛΙΔΟΥ

ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΥΛΗΣ: ΕΛΕΑΝΝΑ ΣΕΜΙΤΕΛΟΥ

ΒΟΗΘΟΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΥ: ΜΥΡΤΩ ΣΤΕΙΡΟΥ &

ΤΖΟΒΑΝΑ ΧΑΣΙΜΙ

CREATIvE ART DIRECTOR - ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ:

BeeTrOOT.Gr

CONCEPT ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ:

ΜΑΡΙΛΕΝΑ ΣΤΑΦΥΛΙΔΟΥ

ΝΙκΑΝΔΡΗ κΟΥκΟΥΛΙΩΤΗ

ΜΕΛΙΝΑ ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ- ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΙ:

ΘΕΟΔΩΡΑ ΑΓΡΙΤΑκΗ

ΜΑΡΙΤΙΝΗ ΑΛΕΒΙΖΟΥ

ΕΥΘΥΜΗΣ ΑΝΤΩΝΙΑΔΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΑ ΒΕΝΤΟΥΡΑΤΟΥ

ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΒΕΝΤΟΥΡΗ

ΗΛΙΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΠΟΥΛΟΣ

ΒΕΝΟΣ ΖΑΧΑΡΙΑΔΗΣ

ΔΗΜΗΤΡΑ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΥ

ΕΡΙΦΥΛΗ ΜΙκΡΟΠΟΥΛΟΥ

ΣΟΦΙΑ ΝΕΦΕΛΗ ΝΤΟΒΑ

ΑΛκΙΒΙΑΔΗΣ ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΣ ΔΟΥκΑΣ

ΣΩκΡΑΤΗΣ ΤΣΕΛΕΜΕΓκΟΣ

ΑΣΠΑΣΙΑ ΤΑΤΙΑΝΗ ΤΣΙΓΑΡΙΔΗ

ΕΡΡΙκΑ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΕΞΩΦΥΛΟΥ:

ΕΡΙΦΥΛΗ ΜΙΚΡΟΠΟΥΛΟΥ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΟΥ:

ΘΕΟΔΩΡΑ ΑΓΡΙΤΑΚΗ

© Δ

ΗΜ

ΗΤ

ΡΑ Θ

ΕΟ

ΔΩ

ΡΟ

ΠΟ

ΥΛΟ

Υ

Ο καταραμένος πρίγκιπας Άμλετ, ευαί-σθητος, ευφυής, και χαμένος στα μονο-πάτια της σκέψης και της ψυχής του, δεν θα μπορούσε παρά να γοητεύσει τους εφήβους του εργαστηρίου «Zoom στο Παρασκήνιο». Αυτό ίσως ήταν αναμενό-μενο, πως δηλαδή τα σπαρακτικά λόγια ενός νέου που μάχεται εναντίον ενός σαθρού κατεστημένου θα συγκινούσαν την ψυχή και ενός άλλου νέου. Δεν θα περίμενε όμως κάνεις πως τα παιδιά θα διάβαζαν ολόκληρο το κείμενο, στο σπίτι, μόνα τους και ότι μάλιστα θα επέστρεφαν με υπογραμμισμένες τις αγαπημένες τους φράσεις. Ούτε ότι όταν έπαιζε σχεδόν μία ώρα το ντοκιμαντέρ για τη ζωή του Σαίξπηρ, ο Ηλίας, ένα από τα παιδιά που συμμετείχαν, θα έλεγε «όχι μην το κλεί-σουμε, όχι τώρα» στην ερώτηση αν τυχόν κουράστηκαν και ήθελαν ένα διάλειμμα.

«Ο Άμλετ παρατηρεί τους καιρούς του να λυγίζουν. Τον άγριο κόσμο, τον οποίο δεν αντέχει. Αποφασίζει να πενθήσει και να δράσει για τα συναισθήματα που τον διακατέχουν, με θάρρος και επιμονή, γιατί κανείς άλλος δεν το κάνει. Αν το κάναμε όλοι θα μοιραζόμασταν το βάρος» γρά-φει η Μαριάννα, 16 ετών, όταν ζητήσαμε από τα παιδιά να σημειώσουν τις δικές τους εντυπώσεις για τον Άμλετ. «Εσύ πόσο Άμλετ είσαι;» αναρωτιέται πάλι στο δικό της κείμενο η Θεοδώρα, 15 ετών, συντονιζόμενη με τον Γιάννη Χουβαρδά,

σκηνοθέτη της παράστασης, που όταν κουβέντιασε με τα παιδιά τούς εξήγησε ότι τελικά ο Άμλετ είναι ο καθένας από εμάς, αφού όλοι μας, αργά ή γρήγορα, θα βρεθούμε αντιμέτωποι με το μεγάλο ερώτημα της ζωής: πώς δηλαδή θα επιλέ-ξουμε να τη ζήσουμε.

Αυτό είναι λοιπόν το δικό τους «δώρο» στον πρίγκιπα Άμλετ, αυτό το free press φτιαγμένο με τις λέξεις, τις σκέψεις και τις εικόνες των παιδιών. Συνεντεύξεις, κείμενα (ακόμα και sms!), όπως και φω-τογραφίες από τις πρόβες και την παρά-σταση. Αυτός είναι εξάλλου και ο στόχος του εργαστηρίου φωτογραφίας και δημο-σιογραφίας «Zoom στο Παρασκήνιο»: να έρχονται οι έφηβοι πιο κοντά στις Τέχνες αναλαμβάνοντας το ρόλο του ρεπόρτερ που με την έρευνά του, τα ερωτήματά του και τη φωτογραφική του ματιά θα μάθει περισσότερα για το Θέατρο, τη Μουσική, το Χορό και τα Εικαστικά.

Για εμάς, κάθε ταξίδι είναι μοναδικό και σίγουρα αυτή η διαδρομή, δίπλα στον πιο «γνωστικό τρελό», όπως επισήμανε και ο πρωταγωνιστής του έργου Χρήστος Λού-λης, ήταν συναρπαστικό. Ελπίζουμε να το αποτυπώσαμε εδώ ώστε να το μοιραστεί-τε μαζί μας.

© Μ

ΑΡ

ΙΛΕ

ΝΑ

ΣΤΑ

ΦΥΛ

ΙΔΟ

Υ

Μη μπορώντας να αντιμετωπίσει, να κατανο-ήσει και να εξωτερικεύσει τις σκέψεις του, κλείνεται στον εαυτό του. Ο χαρακτήρας του έχει μια σπάνια πολυπλοκότητα και ομορφιά. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι μάλλον όλοι εμείς, ο κάθε άνθρωπος δηλαδή κρύβει μέσα του έναν Άμλετ. Όλοι έχουμε ένα κομμάτι του εαυτού μας που υπεραναλύει τα πράγματα, που δεν επαναπαύεται, που δεν συμβιβάζεται με το λογικό, που δεν χωρά στα καλούπια της κοινωνίας. Εσύ άραγε πόσο Άμλετ είσαι;»

Θεοδώρα Αγριτάκη (15 ετών)

«Ο Άμλετ είχε έναν ανθρώπινο χαρακτήρα, δεν ήταν ο “ήρωας” που περιμέναμε να δού-με. Είναι αναποφάσιστος και παλεύει με τα όρια του καλού και του κακού, του δίκαιου και του άδικου. Όντας εξοργισμένος και έχοντας θολό το νου του, έκανε πράξεις τις οποίες μετάνιωνε μετά. Όσο ο λογικός και “αρχικός” Άμλετ χανόταν στην τρέλα του, αποκαλυ-πτόταν ο Άμλετ που διψούσε για εκδίκηση, αυτός ο Άμλετ που ευθυνόταν τελικά για τόσους θανάτους. Ένιωθε χαμένος και παγι-δευμένος από έναν κόσμο γεμάτο εχθρούς. Έχει μερικά χαρακτηριστικά “ήρωα”: κουρά-γιο, τόλμη, δίψα για δικαιοσύνη. Θεωρείται όμως ο θάνατος τόσων ανθρώπων δικαιοσύ-νη; Κι αν θεωρήσουμε πως ο Κλαύδιος, ναι, άξιζε να πεθάνει, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο Άμλετ ευθυνόταν και για θανάτους αθώων. Μπορούμε να παραβλέψουμε αυτές τις πρά-ξεις του; Να πούμε ότι “ο σκοπός αγιάζει τα μέσα”; Καταλήγω ότι δεν γίνεται να τον ταξι-νομήσουμε και τον Άμλετ ως καλό ή κακό. Κι αυτό γιατί ο Σαίξπηρ δεν λέει την ιστορία και από την πλευρά των άλλων χαρακτήρων για να απαντήσουμε με σιγουριά. Εκτός κι αν δεν υπάρχει πραγματικά καλός ή κακός.»

Δήμητρα Θεοδωροπούλου (12 ετών)

«Ο Άμλετ είναι ένας από τους πιο δυνατούς χαρακτήρες που έγραψε ο Σαίξπηρ. Είναι ο χαρακτήρας που προφέρει τη φράση «να ζει κανείς ή να μη ζει», φράση που έμεινε στην ιστορία. Σε αυτή συμπυκνώνεται και ο βα-σικός προβληματισμός του έργου. Ο Άμλετ συμβολίζει τον ψυχισμό μας, όλες εκείνες τις στιγμές που ερχόμαστε αντιμέτωποι με αυτό το ερώτημα, καθώς και όλες τις πιθανές απαντήσεις που θα δώσουμε. Ο Άμλετ, ως ήρωας, έχει διαρκώς διλήμματα, καθώς είναι ευφυής και βλέπει και τη θετική και την αρνη-τική πλευρά όλων των θεμάτων που θίγονται, χωρίς να είναι σίγουρος για το τι είναι σωστό και τι λάθος. Μοιάζει σαν ο Άμλετ να είναι δύο τελείως διαφορετικοί άνθρωποι, ίσως γι’ αυτό και το έργο να είναι τόσο ξεχωριστό. Για εμένα δεν είναι ένας άνθρωπος διαφορε-τικός από όλους τους άλλους. Με 360 μοιρών σκέψη και ευαίσθητη ψυχή, δεν μπορεί να βρει τη θέση του στον κόσμο των υπόλοιπων ηρώων, που δίπλα του μοιάζουν επιφανεια-κοί. Η “μάχη” με τον Κλαύδιο, τη Γερτρούδη, την Οφηλία και όλους ξεκινάει όμως από τον εαυτό του.

Η πένα του Σαίξπηρ γέννησε έναν χαρακτήρα-σύμβολο. Έναν νέο άνθρωπο πληγωμένο, αποπροσανατολισμένο, τρυφερό και ταυτόχρονα σκληρό, ευφυή, μοναδικό. Ο Άμλετ καθήλωσε τα Zoomάκια, τα οποία γράφουν εδώ τις δικές τους εντυπώσεις για τον τύπο που έθεσε ένα από τα σημαντικότερα ερωτήματα στην ανθρώπινη ιστορία: να είσαι ή να μην είσαι;

«Ο Άμλετ είναι ένας άνθρωπος μυστήριος, αλλά φαίνεται ότι νοιάζεται για την οικογέ-νειά του. Επίσης, μπορούμε να τον χαρακτη-ρίσουμε ρομαντικό, ιδίως όταν μαθαίνει το θάνατο της Οφηλίας.»

Σοφία Νεφέλη Ντόβα (12 ετών)

«Ο Άμλετ είναι περίεργος τύπος. Είναι ένας χαρακτήρας μυστηριώδης που αφήνει στο κοινό πολλά ερωτήματα σχετικά με τον ίδιο και το παρελθόν του. Ο θάνατος του πατέρα του, αλλά και η σχέση της μητέρας του με τον θείο του, τον έχουν ταράξει πολύ και φαίνεται να μην μπορεί να τα αποδεχθεί. Στην προσω-πική του ζωή είναι αναποφάσιστος και “βα-σανίζει” τη γυναίκα που αγαπάει. Δεν ισχύει το ίδιο όμως όταν έρχεται αντιμέτωπος με τον αδερφό της, τον Λαέρτη, καθώς δείχνει αποφασισμένος και δυναμικός την ώρα της ξιφομαχίας.»

Έρρικα Χατζηβασιλείου (14 ετών)

«Ο Άμλετ παρατηρεί τους καιρούς του να λυ-γίζουν. Τον άγριο κόσμο, τον οποίο δεν αντέ-χει. Αποφασίζει να πενθήσει και να δράσει για τα συναισθήματα που τον διακατέχουν, με θάρρος και επιμονή, γιατί κανείς άλλος δεν το κάνει. Αν το κάναμε όλοι, θα μοιραζό-μασταν το βάρος. Όμως, τολμά μόνος του, ακόμα κι αν οι άλλοι δεν αντιδρούν. Ο Άμλετ τελικά πράττει σ’ έναν κόσμο παρατηρητών. »

Μαριάννα Βεντούρη (16 ετών)

«Βλέπουμε πως ο Άμλετ παρουσιάζεται ως ένας ευαίσθητος χαρακτήρας που έχει κλειστεί στον εαυτό του γενικά, όμως είναι κάποιος που μπορεί να μιλήσει και να πει τη γνώμη του. Επίσης, βλέπουμε ότι είναι πιστός και θέλει να πάρει εκδίκηση για το φόνο του πατέρα του. Έχει θάρρος και δεν φοβάται να πει αυτά που σκέφτεται. Ο Άμλετ επίσης μοιάζει αναποφάσιστος, γιατί έχει αναλάβει ένα καθήκον, αλλά συνεχώς αναβάλλει τα σχέδιά του και βρίσκει προφάσεις. Ο Άμλετ έχει πολύ στενή σχέση με τη μητέρα του και αυτό φαίνεται όταν η Γερτρούδη πίνει το δη-λητήριο για να προστατεύσει το παιδί της.»

Μαριτίνη Αλεβίζου (14 ετών)

«Ο Άμλετ είναι τριαντάφυλλο. Τριαντάφυλλο με βαθύ κόκκινο χρώμα, με κλωνάρι μεταλλι-κό – τα αγκάθια του, μαχαίρια. Ματώνει από τον πυρήνα του. Το αίμα του στάζει από τα φύλλα και λερώνει το μαύρο χώμα από το οποίο έχει φυτρώσει. Τα αγκάθια του πλη-γώνουν τους γύρω του, πληγώνουν όμως και τον εαυτό του. Τα φύλλα του είναι ταλαιπω-ρημένα, γιατί τα έχουν ρημάξει ο αέρας και η βροχή. Έχει πάρει κλίση προς το ποτάμι που κυλάει δίπλα του, λες και θέλει να αγγίξει το νερό, από το οποίο πέρασε κάποτε μια κοπέλα και αποκοιμήθηκε τραγουδώντας. Και καθώς πέρναγε, ένα λουλούδι γλίστρησε από τα μαλλιά της και στάθηκε δίπλα στο τριαντάφυλλο κι αυτό αιμορραγούσε και αιμορραγούσε και συνέχισε να αιμορραγεί για πάντα.»

Εριφύλη Μικροπούλου (16 ετών)

© Μ

ΑΡ

ΙΑΝ

ΝΑ

ΒΕ

ΝΤΟ

ΥΡ

Η

Λίγο πριν ανέβει η αυλαία τρυπώσαμε στα καμαρίνια των ηθοποιών και κλέψαμε λεπτομέρειες και στιγμιότυπα από τη ζωή που κρύβεται πίσω από τη σκηνή!

© Γ

ΕΩ

ΡΓΙΑ

ΒΕ

ΝΤΟ

ΥΡΑ

ΤΟΥ

© Ε

ΥΘ

ΥΜ

ΗΣ

ΑΝ

ΤΩΝ

ΙΑΔ

ΗΣ

Αριστερά: Μια διακριτική γραβάτα εντοπίσαμε ανάμεσα στα πράγματα του Γιώργου Γλάστρα. Απαραίτητη λεπτομέρεια για την είσοδό του ως μέλους του θιάσου που υποδέχεται ο Άμλετ, στο τέλος της Β’ πράξης.

Δεξιά: Ο Νικόλας Παπαγιάννης επιβεβαιώνει το ρητό «ηθοποιός σημαίνει φως» και βγάζει έναν ήλιο από το… μανίκι του. Στο έργο υποδύθηκε... μόνο τον Μάρκελλο, τον Φόρτινμπρας, τον ηθοποιό και τον ναύτη!

© Ε

ΡΡ

ΙΚΑ

ΧΑ

ΤΖ

ΗΒ

ΑΣ

ΙΛΕ

ΙΟΥ

© Α

ΛΕ

ΞΑ

ΝΔ

ΡΑ Τ

ΑΓΑ

ΡΟ

ΥΛΙΑ

© Θ

ΕΟ

ΔΩ

ΡΑ Α

ΓΡ

ΙΤΑ

ΚΗ

© Α

ΣΠ

ΑΣ

ΙΑ Τ

ΑΤ

ΙΑΝ

Η Τ

ΣΙΓ

ΑΡ

ΙΔΗ

© Δ

ΗΜ

ΗΤ

ΡΑ Θ

ΕΟ

ΔΩ

ΡΟ

ΠΟ

ΥΛΟ

Υ

© Ε

ΡΙΦ

ΥΛΗ

ΜΙΚ

ΡΟ

ΠΟ

ΥΛΟ

Υ

© Η

ΛΙΑ

Σ Γ

ΕΩ

ΡΓΙΟ

ΠΟ

ΥΛΟ

Σ

© Σ

ΩΚ

ΡΑΤ

ΗΣ

ΤΣ

ΕΛ

ΕΜ

ΕΓΚ

ΟΣ

Αριστερά: Μελαγχολική πριγκίπισα ή επαναστάτρια; Την απάντηση δίνει η Άλκηστις Πουλοπούλου. κάτω: Να και κάτι που δεν περιμέναμε καθόλου: να δούμε τον Ορφέα Αυγουστίδη και τον Χάρη Φραγκούλη επιτέλους να κάθονται, αφού στο έργο ξεβιδώθηκαν σ΄ ένα χορό που πρέπει να γίνει το επόμενο τρεντ στο nightlife της Αθήνας.

Δεξιά: O Γιώργος Τζαβάρας απολαμβάνει κι εκείνος εξίσου όσα γίνονται baskstage!Στο δικό του καμαρίνι τώρα ο Χρήστος Λούλης φόρεσε το σκούφο του σχεδόν χίπστερ Άμλετ που μας κόλλησε στον τοίχο με τις ατάκες του. Thumbs up! κάτω: Η Αμαλία Μουτούση μας υποδέχθηκε γλυκά δείχνοντάς μας και ένα μικρό θησαυρό που έχει πάντα μαζί της στις παραστάσεις: τη φωτογραφία του του αξέχαστου σκηνοθέτη Λευτέρη Βογιατζή, μέντορα και φίλου της.

© Α

ΛΚ

ΙΒΙΑ

ΔΗ

Σ Σ

ΤΑΥ

ΡΟ

ΠΟ

ΥΛΟ

Σ Δ

ΟΥ

ΚΑ

Σ©

ΔΗ

ΜΗ

ΤΡΑ

ΘΕ

ΟΔ

ΩΡ

ΟΠ

ΟΥΛ

ΟΥ

© Η

ΛΙΑ

Σ Γ

ΕΩ

ΡΓΙΟ

ΠΟ

ΥΛΟ

Σ©

ΘΕ

ΟΔ

ΩΡΑ

ΑΓΡ

ΙΤΑ

ΚΗ

Αριστερά: All systems go! Οι ηθοποιοί έχουν ήδη πάρει θέση στο αποπνικτι-κό σπιτάκι που εμπνεύστηκε η Εύα Μανιδάκη (σκηνικά), ένα σπίτι που στέγασε όλο το έρεβος του Βασιλείου της Δανίας. κάτω: Ο σκηνοθέτης Γιάννης Χουβαρδάς στέκεται κοντά στη κονσόλα, την ίδια στιγμή που η Νατάσα Τριανταφύλλη, βοηθός σκηνοθέτη, δίνει οδηγίες στους ηθοποιούς.

Δεξιά: Η ενδυματολόγος Ιωάννα Τσάμη επιμελείται τις τελευταίες λεπτομέρειες.

Από τους Σωκράτη Τσελεμέγκο και Έρρικα Χατζηβασιλείου.

Για τον σκηνοθέτη της παράστασης, Γιάννη Χουβαρδά, φέτος ήρθε ο καιρός να αναμετρηθεί με τον μεγάλο Άμλετ. Όχι γιατί το έργο θα ταίριαζε στις συγκυρίες και θα ήταν «πιασάρικο», αλλά γιατί ο ίδιος νιώθει έτοιμος να δει κατάματα αυτά που ο Άμλετ ψιθυρίζει στον καθένα μας. Και είναι τόσα, μα τόσα πολλά!

© Μ

ΑΡ

ΙΤΙΝ

Η Α

ΛΕ

ΒΙΖ

ΟΥ

Τι είναι αυτό που κατά τη γνώμη σας κάνει τον Άμλετ να ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα έργα του Σαίξπηρ και ποιο είναι το κεντρικό ερώ-τημα του έργου;Ο Άμλετ φαίνεται να ενσωματώνει όλους τους προβληματισμούς του Σαίξπηρ, όλη την αγωνία του για την ανθρώπινη ύπαρξη, που έχει βέβαια εκφραστεί και σε άλλα έργα του. Όμως, ο Άμλετ μοιάζει να τα εμπεριέχει όλα. Ο βασικός προβληματισμός του έργου συνοψίζεται στο περίφημο ερώτημα: «να ζει κανείς ή να μη ζει». Εμείς, στην παράστασή μας, το μεταφράσαμε ως «να είσαι ή να μην είσαι». Η περίφημη φράση “to be or not to be” μπορεί να αποδοθεί στα ελληνικά με τρεις τρόπους. Στην πρώτη εκδοχή ως να «ζει κανείς ή να μη ζει». Τότε, το ερώτημα σημαί-νει κυρίως: μου αρέσει να ζω ή αυτοκτονώ; Η δεύτερη εκδοχή είναι «να υπάρχει κανείς ή να μην υπάρχει», ερώτημα κάπως πιο γενικό υπό την έννοια ότι σημαίνει: να υπάρχω ή να χαθώ – ό,τι κι αν σημαίνει το «χαθώ» (για παράδειγμα, να χαθώ μες στο κεφάλι μου, να κλειστώ στον εαυτό μου, ενώ βέβαια περιέ-χει και το ενδεχόμενο της αυτοκτονίας). Και υπάρχει η τρίτη εκδοχή μετάφρασης, το «να είναι κανείς ή να μην είναι» – φράση ακόμα πιο γενική. Αυτή η τελευταία φράση εμπεριέ-χει τόσο το ερώτημα «να ζήσω ή να μη ζήσω» όσο και την εκδοχή του «να υπάρχω ή να μην υπάρχω σαν άνθρωπος» (δηλαδή, κατά πόσο συμμετέχω στη ζωή), αλλά και περαιτέρω ερωτήματα: «να γεννηθώ ή να μη γεννηθώ;», «γιατί γεννήθηκα;», «είμαι αυτή τη στιγμή που μιλάω ή νομίζω ότι είμαι;», «οι γύρω μου με αντιλαμβάνονται όπως εγώ βλέπω τον εαυτό μου ή με αντιλαμβάνονται διαφορετικά;». Περιλαμβάνει μάλιστα και το ερώτημα «γιατί άραγε να γεννήθηκα από αυτούς τους γονείς, σε αυτή τη χρονική συγκυρία, σε αυτό τον τόπο και όχι πριν από 2.000 χρόνια, στη Συρία ή στο Αφγανιστάν; Τι είναι αυτό που έφτιαξε εμένα;» Ο προβληματισμός θα μπορούσε τελικά να συνοψιστεί στο ερώτημα «τι είναι η ζωή μας;» και πώς να την αξιοποιήσουμε. Τόσο απλό, τόσο σύνθετο.

Μπορεί κανείς να βρει την απάντηση;Όποιος βρει αυτή την απάντηση, θα έχει ξεκλειδώσει όλες τις πόρτες του κόσμου που είναι κλειδωμένες από καταβολής ανθρω-πότητας. Γι’ αυτό κι εμείς στο έργο βάζουμε τον Άμλετ να σκοντάφτει συμβολικά πάνω σ’ ένα κλειδί. Σηκώνει το κλειδί την ίδια στιγμή που εμφανίζεται το φάντασμα του πατέρα του. Το φάντασμα του κάνει ένα νεύμα να πάει κοντά του για να του μιλήσει. Ο Άμλετ έχει την επιλογή να πάει ή να μην πάει. Το ίδιο ισχύει και με το κλειδί – μπορεί να ανοίξει μια πόρτα ή όχι. Όπως συμβαίνει σε όλους μας. Ο Άμλετ επιλέγει να προχωρήσει κι έτσι μπαίνει

λοιπόν σε μια ιστορία στην οποία καλείται, μεταφορικά, ν’ ανοίγει διαρκώς πόρτες. Όμως, όλα αυτά τα μυστικά που μαθαίνουμε στη ζωή μας ανοίγοντας πόρτες, ακόμα και αν τα μοιραζόμαστε με κάποιους άλλους, στο τέλος τα παίρνουμε μαζί μας κι έτσι ποτέ δεν μένουν πίσω.

Ο Άμλετ έχει αποδοθεί από πάρα πολλούς σκηνοθέτες. Εσείς σε τι θέλατε να δώσετε έμφαση; Ποιός είναι ο δικός σας Άμλετ; Ο δικός μας Άμλετ είναι κάθε άνθρωπος. Ξέρετε, όλοι μας, περίπου από την ηλικία των 20 έως των 35 ετών γινόμαστε όλοι Άμλετ και ερχόμαστε αντιμέτωποι με μεγάλα υπαρξια-κά ερωτήματα: «ποιος είμαι;», «είμαι καλός ή κακός;» «είμαι χρήσιμος ή άχρηστος;», «με αγαπάνε ή δεν με αγαπάνε;, «αυτά που μου είπαν οι γονείς μου ισχύουν;», «με ενδιαφέρει να συνεχιστεί η ζωή έτσι όπως την ξέρω;», «ποιο δρόμο να διαλέξω;», «τι άνθρωπος θέλω να γίνω;». Αυτά τα ερωτήματα είναι που με ελκύουν στον Άμλετ. Τώρα, ως προς τη σκηνοθεσία, πρέπει να σημειώσουμε ότι, ως έργο, ο Άμλετ θίγει πάρα πολλά επιμέρους θέματα, γιατί είναι παράλληλα δράμα εκδίκησης, δράμα οικογε-νειακό, πολιτικό, ψυχαναλυτικό… Γι’ αυτό και ψάξαμε να βρούμε ποιος είναι ο πιο απλός και ο πιο ανοιχτός τρόπος, ώστε το έργο να απευθύνεται σε όλους τους ανθρώπους. Έτσι, για να μπορούν να συνυπάρξουν όλες οι πτυχές του έργου, εγώ επέλεξα το εύρημα του ονείρου, γιατί στα όνειρα, όπως ξέρετε, μπορούν να συμβούν τα πάντα. Μπορεί, για παράδειγμα, να δούμε τον μπαμπά μας και να μοιάζει στο όνειρο με τον θείο μας ή να δούμε πως μισούμε κάποιον που αγαπάμε ή να δούμε ακόμα και πεθαμένους. Έτσι, θέλα-με να μοιάζει λίγο σαν όνειρο όλο αυτό που διαδραματίζεται επί σκηνής, προκειμένου ο καθένας να επιλέξει το δικό του δρόμο μέσα από το έργο.

Μπορείτε να μας εξηγήσετε λίγο τη διαδικα-σία που ακολουθείτε ως σκηνοθέτης;Κάθε φορά που ανεβάζεις ένα έργο, όποιο κι αν είναι αυτό, θα πρέπει να επικοινωνήσεις με τους ηθοποιούς. Το πόσο εύκολο ή δύσκο-λο είναι αυτό, εξαρτάται συνήθως από το αν έχεις ξαναδουλέψει με τον ηθοποιό και από το αν έχετε χημεία μεταξύ σας. Δεν θεωρώ πως ο Άμλετ έχει μεγαλύτερο βαθμό δυσκο-λίας απ’ ό,τι ένα άλλο έργο, αρκεί να ξέρεις τι θέλεις. Ο σκηνοθέτης πρέπει να έχει μια γνώμη γι’ αυτό που θέλει να κάνει. Κατά την άποψή μου, όμως, αυτή η γνώμη δεν θα πρέ-πει να είναι απόλυτη. Προσωπικά, μου αρέσει να παρατηρώ τα πρόσωπα κατά τη διάρκεια των προβών, να διαισθάνομαι τι υπάρχει στην ατμόσφαιρα και να αφήνομαι στην έμπνευση της στιγμής. Το βασικό για εμένα είναι ο ηθο-ποιός που έχω απέναντί μου και το κείμενο ή η ιδέα – το ζωντανό, παλλόμενο, μυστηριώ-δες πράγμα που συμβαίνει εκείνη τη στιγμή.

Γιατί ως σκηνοθέτης επιλέξατε να υποδύε-ται ο ίδιος ηθοποιός και τον κλαύδιο και το φάντασμα του Βασιλιά Άμλετ;Θα σας πω τη δική μου θεωρία. Πιστεύω ότι ο Άμλετ είναι σαν δύο άνθρωποι. Έχει διλήμ-ματα διαρκώς. Είναι ο άνθρωπος που βλέπει τη ζωή αισιόδοξα και απαισιόδοξα, είναι ο άνθρωπος που βλέπει τον εαυτό του θετικά και ταυτόχρονα αρνητικά. Στο οικογενειακό του περιβάλλον, που το πρότυπο για το αγόρι είναι ο πατέρας, ο Άμλετ βλέπει τον πατέρα του εξιδανικευμένα, τον ονομάζει μάλιστα μέσα στο έργο Υπερίωνα [σ.σ.: ένας αρχαίος ημίθεος], ενώ ο πατέρας του είναι ένας άν-θρωπος που είχε εξουσία, σκότωσε, κοιμόταν με τη μητέρα του Άμλετ, έκανε πολύ γήινα πράγματα. Όταν πεθαίνει ο πατέρας του, στα μάτια του Άμλετ γίνεται ένας Υπερίων, την ίδια ώρα που για τον θείο του πιστεύει ότι είναι ένας φρικτός, ελεεινός τύπος. Αυτό ακριβώς αντανακλά τον εσωτερικό διχασμό του Άμλετ. Ο Άμλετ είναι ένας νέος που την ίδια στιγμή τα βλέπει όλα υπέροχα και ένας νέος που έχει μια αβυσσαλέα ψυχική διάθε-ση και τα βλέπει όλα σκοτεινά. Όπως λοιπόν ο ίδιος είναι διχασμένος, βλέπει διχασμένο και το πρότυπο το πατρικό, στο πρόσωπο του πατέρα και του θείου του. Γι’ αυτό θέλησα να ερμηνευθούν αυτοί οι δύο ρόλοι από τον ίδιο άνθρωπο.

Τέλος, όλοι έχουμε ταυτίσει τον Άμλετ με τη σκηνή που κρατάει στα χέρια του ένα κρανίο. Τι σημαίνει αυτή η σκηνή;Για σκεφτείτε, να είμαστε όλοι εδώ μαζί και να μιλάμε. Σκεφτείτε και κοιτάξετε πάλι γύρω σας, φανταστείτε τους άλλους συνομιλητές σαν νεκροκεφαλές. Να έχει φύγει όλη η ζωή και να έχουν μείνει μόνο τα κόκαλα. Να ήταν άνθρωποι που τους ξέρατε και τώρα να είναι απλώς νεκροκεφαλές. Και σκεφτείτε να έρθει να σας πει κάποιος: «αυτό είναι το κρανίο του τάδε φίλου σου». Δεν είναι μόνο το ότι τον ξέραμε που μας σοκάρει, αλλά το πώς είναι δυνατόν κάποιος που ήταν κάποτε τόσο ζωντανός να κατέληξε έτσι. Είναι η ίδια σκληρότητα που βιώνουμε στις κηδείες, όταν ξαφνικά αντικρίζεις έναν δικό σου άνθρωπο ανέκφραστο, να έχει πια ένα πρόσωπο σαν μάσκα. Είναι λοιπόν όλα αυτά τα φοβερά ερωτήματα που γεννά ο θάνατος. Αλλά, ο θάνατος, να ξέρετε, είναι κομμάτι της ζωής. Εντάξει, όλοι τον φοβόμαστε, αλλά αυτός πρέπει να είναι ένας από τους βασικούς στόχους της ζωής μας: να μη φοβόμαστε. Αντιθέτως, να ζήσουμε όμορφα τη ζωή μας και να την ευχαριστηθούμε. Κι όταν έρθει, ας έρθει. Θα ζήσουν άλλοι για εμάς.

© Ε

ΡΙΦ

ΥΛΗ

ΜΙΚ

ΡΟ

ΠΟ

ΥΛΟ

Υ

Πώς θα χαρακτηρίζατε τον Άμλετ; Αποφασιστικό ή αναποφάσιστο; Φοβισμένο ή γενναίο; Δύσπιστο, ανίκανο να κάνει το καθήκον του ή τραγικό ήρωα που οι άλλοι αποφασίζουν γι’ αυτόν; Τι τύπος ήταν τελικά;Είναι αναποφάσιστος, γιατί ξέρει τι πρέπει να κάνει, αλλά το αναβάλλει. Τώρα, για το αν είναι φοβισμένος ή γενναίος, δεν σημαίνει ότι αυτά τα δύο είναι αντίθετα. Η γενναιότητα δεν προϋποθέτει ότι δεν φοβάσαι. Ο γενναί-ος φοβάται, αλλά νικάει το φόβο του. Για το αν ο Άμλετ παίρνει ο ίδιος τις αποφάσεις του ή οι άλλοι, ισχύει κάτι ενδιάμεσο. Και τελικά κάνει αυτό που έχει αποφασίσει να κάνει, όταν πια δεν μπορεί να κάνει τίποτε άλλο. Περιμένει να κολλήσει η πλάτη του στον τοίχο για να αποφασίσει να δράσει.

Τελικά, είναι τρελός ο Άμλετ;Εξαρτάται από το τι ορίζουμε ως τρέλα και ποιος το ορίζει. «Τρέλα» είναι κάτι που σε θέ-τει εκτός κοινωνίας και σε κάνει δακτυλοδει-κτούμενο. Μερικές περιπτώσεις ανθρώπων, όπως ο Άμλετ, με αυτό το τόσο γρήγορο και δυνατό μυαλό διακρίνουν πολύ εύκολα την υποκρισία και τις αδυναμίες των άλλων. Έτσι, μπορούμε να υποστηρίξουμε πως ο Άμλετ εί-ναι ο «κανονικός» και οι άλλοι είναι οι τρελοί. Ξέρετε, είναι πολύ δύσκολο να διαχειριστεί κανείς τη ζωή του, αν δεν έχει τη δυνατότητα να ξεχνά μερικά πράγματα. Γιατί, πρώτα απ’ όλα. θα πεθάνουμε, κάτι που καλούμαστε να ξεχάσουμε όσο ζούμε, ακριβώς για να μπο-ρέσουμε να ζήσουμε. Κι όλο αυτό είναι μια τρέλα, ένα παράδοξο.

Ο Άμλετ είναι λοιπόν τρελός, υπό την έννοια ότι δεν μπορεί να συμβαδίσει με τους γύρω του. Αν η κοινωνία έχει την απαίτηση να είσαι κάτι πολύ συγκεκριμένο, να μιλάς και να σκέφτεσαι συγκεκριμένα, τότε ναι, είσαι «τρε-λός». Κι όμως, να που ο Άμλετ καταλαβαίνει πράγματα που οι άλλοι δεν καταλαβαίνουν! Ο Άμλετ είναι λοιπόν εκτός κοινωνίας και συ-νέχεια κατηγορεί τους άλλους και τον εαυτό του – ναι, μπορείς να πεις πως είναι τρελός. Αλλά είναι ένας πολύ ωραίος «τρελός», από αυτούς τους τρελούς που έχουμε ανάγκη να ακούμε όλοι, μήπως και δούμε αλλιώς τη ζωή μας. Ίσως πάλι να είναι ο μόνος λογικός σε μια τρελή ζωή.

Ήταν προσποιητή η τρέλα του;Καμιά φορά, όταν προσποιείσαι πολύ, στο τέλος πιστεύεις και ο ίδιος το ψέμα σου. Το ωραίο με τον Άμλετ είναι ότι θέλει να αλλά-ξει τον κόσμο ξέροντας ότι δεν μπορεί να αλλάξει ο κόσμος, αν δεν αλλάξει ο εαυτός του. Σκοτώνει τον θείο του αφού έχει μπει και ο ίδιος μες στο θάνατο. Είναι σα να θες να σπρώξεις τον εχθρό σου στον γκρεμό και ο μόνος τρόπος είναι να τον πάρεις και να πέσετε αγκαλιά μαζί. Αυτό είναι πολύ γενναία πράξη, αλλά δεν τη συστήνω βέβαια [γέλια]… Υπερβαίνει το φόβο. Στο τέλος, ο Άμλετ είναι τρελός, αλλά επειδή είναι τόσο έξυπνος κα-τακτά τη σοφία.

Υπάρχει κάθαρση, αφού και ο «καλός» και ο «κακός» στο τέλος πεθαίνουν;Δεν έχει happy end το έργο και αυτό είναι το μεγαλείο του Σαίξπηρ. Όπως και στη ζωή μας, κανένας δεν είναι μόνο καλός ή κακός. Δεν υπάρχει απόλυτη δικαιοσύνη. Ο Σαίξπηρ δεν ενδιαφέρεται για τη μετά θάνατον ζωή. Τον ενδιαφέρει ότι στη ζωή δεν υπάρχει δικαιο-σύνη. Η δικαιοσύνη υπάρχει μόνο στιγμιαία.

Ο Άμλετ είναι ο σωστός άνθρωπος τη λά-θος στιγμή. Μια ευγενική ψυχή που σπα-ράσσεται από το αίσθημα του δικαίου και την αγάπη, καθώς ζει σε μια κοινωνία που σαπίζει από έλλειψη αξιών. Ένα φωτεινό μυαλό που φλερτάρει με τα όρια της τρέ-λας για να κατακτήσει τη σοφία. Ο Χρήστος Λούλης, ο Άμλετ της δικής μας παράστασης, εξηγεί πώς είναι να βρίσκεσαι στη θέση του πιο γνωστικού τρελού!

Από τους Εριφύλη Μικροπούλου, Ηλία Γεωργιόπουλο και Ευθύμη Αντωνιάδη

«Να είναι κανείς ή να μην είναι;»Σε αυτόν το διάσημο μονόλογό του, ο Άμλετ αναρωτιέται στην ουσία: «Γιατί να κάθομαι να ζω και να με εξαπατούν οι ισχυροί και να με φτύνουν οι επηρμένοι ή η εξουσία να ψηφίζει τέτοιους νόμους που να με εξευτελίζουν ως άνθρωπο και να καταρρακώνουν την προσω-πικότητά μου; Γιατί; Γιατί δεν αυτοκτονώ κα-λύτερα ή γιατί δεν παίρνω ένα σπαθί να τους καθαρίσω όλους;» Και η απάντηση είναι: «Για-τί φοβάμαι το θάνατο». Γι’ αυτό μάλλον δεν κάνουμε κάτι, γιατί φοβόμαστε το άγνωστο. Στην αρχή, λοιπόν, διατυπώνει το ερώτημα «να είσαι ή να μην είσαι;», δίνοντας στο «να είσαι» την έννοια του «υπομένω» – να τρως δηλαδή σφαλιάρες και όλα τα κακά που σου συμβαίνουν να τα αντιμετωπίζεις με υπομονή και στωικότητα. Το «να μην είσαι», το εννοεί ως πάλη ενάντια σε αυτό που σε μειώνει, είτε είναι ένας άνθρωπος που σε αδικεί είτε είναι τα χρόνια που περνάνε και νιώθεις ότι διαλύ-εσαι. Σου λέει: «κάνε κάτι». Στο τέλος, λοιπόν, ο Άμλετ καταλαβαίνει πως ούτε το ένα είναι η λύση ούτε το άλλο. Ούτε να υπομένεις σαν βλάκας, ούτε να επανα-στατείς συνέχεια σαν άλλος βλάκας, που επαναστατεί μόνο για να επαναστατεί. Στο τέλος λέει: «ας είναι» (let be). Δηλαδή, δεν θα κινήσω μόνος μου τα πράγματα, θα αντιδρά-σω όταν πρέπει. Όμως, για να ξέρει κάνεις πότε πρέπει να κινηθεί, χρειάζεται να έχει κάνει πολλά λάθη στη προσπάθειά του να μάθει να ξεχωρίζει. Στο τέλος, αν είναι τυχε-ρός, θα ξέρει πότε θα πρέπει να αντισταθεί ή να δράσει.

Τι σημαίνει για εσάς να παίζετε τόσο σημαντικούς ρόλους;Έχω επιλέξει να ασχολούμαι με το θέατρο, που απαιτεί από εμένα να μην παίρνω πολύ στα σοβαρά τον εαυτό μου, γιατί φτιάχνω κάτι που εκείνη τη στιγμή υπάρχει και την επόμενη όχι, καθώς γίνεται αέρας. Αυτό με αναγκάζει εκ των πραγμάτων να σκεφτώ ότι δεν είμαι και κανένας σοβαρός άνθρωπος, αφού λέω λόγια άλλων και υποδύομαι ζωές άλλων. Όμως, όταν μιλάμε για τέτοιου είδους ρόλους και κείμενα, είναι σαν για λίγο, για μια στιγμή, να καταλαβαίνω τόσα πράγματα όσα όλοι οι άνθρωποι μαζί ή όσα θα μπορούσα να τα καταλάβω σε όλη μου τη ζωή. Βέβαια, αμέσως μετά δεν θα υπάρχει αυτό στο μυαλό μου και θα πρέπει να ξεκινήσω και πάλι από την αρχή.

Επιπλέον, για μένα οι ρόλοι είναι και ένας τρόπος να κοινωνικοποιούμαι. Είναι και ένας τρόπος να καταλαβαίνω καλύτερα τον εαυτό μου. Γιατί έχουμε πολλά κομμάτια μέσα μας – άλλα μας αρέσουν και άλλα όχι, άλλα τα φοβόμαστε, άλλα μας γαργαλάνε. Στη συνα-ναστροφή μας με τους άλλους ανθρώπους, τα πιο πολλά τα κρύβουμε, από φόβο. Αλλά αν τα κρύβεις, δεν γίνεσαι ποτέ ολόκληρος, ποτέ δεν ξέρεις ποιος είσαι. Με τη δουλειά που κάνω, όμως, αναγκάζεται κανείς να βγά-λει πράγματα που δεν ξέρει ή τα ξέρει και τα καταπιέζει. Τότε λοιπόν μαθαίνεις τον εαυτό σου πιο καλά και κάπως έτσι προχωράς προς την ολοκλήρωσή σου.

Ο Άμλετ είναι ιδιαίτερη περίπτωση νέου ανθρώπου, για τον οποίο ο έρωτας δεν αποτελεί προτεραιότητα. Ακόμα και η σχέση με τον φίλο του μοιάζει κάπως πιο σημαντική από τη σχέση του με την Οφηλία. Είναι έτσι; και αν είναι, γιατί μπορεί ο Σαίξπηρ να κάνει αυτή την επιλογή; Δεν ξέρω γιατί την κάνει, ίσως για να μας δείξει ότι το φάντασμα μίλησε τόσο πολύ μέσα του που δεν μπορούσε ούτε καν να ερωτευτεί. Το να έχουμε φίλους και να ερω-τευόμαστε είναι ένα κομμάτι μιας κανονικής ζωής. Ο Άμλετ, όμως, είναι ανίκανος να ζήσει αυτή τη ζωή. Ο Σαίξπηρ έχει επιλέξει να το δείξει αυτό μάλλον για να μας πει ότι η φιλία και ο έρωτας δεν είναι αρκετά για να τον στη-ρίξουν. Δεν του μιλάει τόσο πολύ ο έρωτας, όσο του μιλάει η θλίψη του για τον τρόπο που είναι διαμορφωμένος ο κόσμος.

Πιστεύετε ότι το φάντασμα του πατέρα του υπάρχει τελικά ή βρίσκεται στο μυαλό του;Δεν ξέρω. Αλλά ακόμα και αν είναι κάτι που γεννά το μυαλό μας, αν πιστέψουμε ότι είναι αληθινό, τότε είναι, αφού επηρεάζει τη ζωή μας. Και είναι ωραίο να έχουμε κατά νου αυτή τη σχετικότητα της αλήθειας. Ποια είναι η αλήθεια; Αν φανταστώ κάτι, είναι αλήθεια. Κάπου υπάρχει σίγουρα. Υπάρχει ακόμα και κάτι που δεν έχεις σκεφτεί καν. Όλα υπάρ-χουν. Είναι ένας λαβύρινθος του μυαλού, από τον οποίο δεν υπάρχει έξοδος, δεν υπάρχει μίτος της Αριάδνης. Αν αρχίσεις να κάνεις τέτοιες σκέψεις, χάνεσαι και πρέπει να στα-ματήσεις κάποια στιγμή και να πας για βόλτα. Αλλιώς δεν αντέχεται η πολλή σκέψη! Αυτό παθαίνει ο Άμλετ.

Δηλαδή ο Άμλετ τρελάθηκε από την πολλή σκέψη;Θα μπορούσαμε και να το διατυπώσουμε έτσι. Αλλά λίγο πριν πεθάνει λέει: «Όλα τα άλλα είναι σιωπή». Σε όλο το έργο μιλάει και μιλάει χωρίς να κάνει κάτι και, στο τέλος, αφού έχει πει όλα αυτά τα υπέροχα πράγ-ματα, το μόνο που του έρχεται να πει είναι «σιωπή». Μπορεί να τρελάθηκε από την πολ-λή σκέψη, αλλά λίγο πριν φύγει από τη ζωή κατάλαβε την απόλυτη αλήθεια: Ότι δεν κα-τάλαβε τίποτα – ό,τι είπε και ο Σωκράτης. Δεν μπορούμε ποτέ να τα ξέρουμε όλα, το μόνο που μπορούμε να ξέρουμε είναι το τίποτα. Ούτε κι εγώ ξέρω. Το μόνο πράγμα που ξέρω είναι ότι ο Σαίξπηρ ήταν ένας πολύ μεγάλος μάστορας και κατάλαβε ότι αυτές οι μεγάλες στιγμές της ζωής έχουν μέσα τους και πάρα πολύ χιούμορ. Όσο πιο μεγάλη είναι η τραγω-δία του ανθρώπου, τόσο περισσότερη πλάκα έχει. Ο άνθρωπος, με τις λίγες, μικρές του δυνάμεις, προσπαθεί να αναμετρηθεί με τη μεγάλη δύναμη που ονομάζεται Ύπαρξη, άρα το γέλιο είναι σίγουρο. Όσο πιο πολύ καταλά-βουμε τα πράγματα της ζωής, τόσο πιο πολύ θα γελάμε.

«Ο Σαίξπηρ ήταν ένας πολύ μεγάλος μάστορας και κατάλαβε ότι αυτές οι μεγάλες στιγμές της ζωής έχουν μέσα τους και πάρα πολύ χιούμορ. Όσο πιο μεγάλη είναι η τραγωδία του ανθρώπου, τόσο περισσότερη πλάκα έχει. Ο άνθρωπος, με τις λίγες, μικρές του δυνάμεις προσπαθεί να αναμετρηθεί με τη μεγάλη δύναμη που ονομάζεται Ύπαρξη, άρα το γέλιο είναι σίγουρο.»

© Ε

ΡΙΦ

ΥΛΗ

ΜΙΚ

ΡΟ

ΠΟ

ΥΛΟ

Υ

© Α

ΛΚ

ΙΒΙΑ

ΔΗ

Σ Σ

ΤΑΥ

ΡΟ

ΠΟ

ΥΛΟ

Σ Δ

ΟΥ

ΚΑ

Σ

© Θ

ΕΟ

ΔΩ

ΡΑ Α

ΓΡ

ΙΤΑ

ΚΗ

© Σ

ΩΚ

ΡΑΤ

ΗΣ

ΤΣ

ΕΛ

ΕΜ

ΕΓΚ

ΟΣ

© Ε

ΡΡ

ΙΚΑ

ΧΑ

ΤΖ

ΗΒ

ΑΣ

ΙΛΕ

ΙΟΥ

© Η

ΛΙΑ

Σ Γ

ΕΩ

ΡΓΙΟ

ΠΟ

ΥΛΟ

Σ©

ΑΛ

ΚΙΒ

ΙΑΔ

ΗΣ

ΣΤΑ

ΥΡ

ΟΠ

ΟΥΛ

ΟΣ

ΔΟ

ΥΚ

ΑΣ

© Θ

ΕΟ

ΔΩ

ΡΑ Α

ΓΡ

ΙΤΑ

ΚΗ

© Σ

ΟΦ

ΙΑ Ν

ΕΦ

ΕΛ

Η Ν

ΤΟΒ

Α

© Α

ΣΠ

ΑΣ

ΙΑ Τ

ΑΤ

ΙΑΝ

Η Τ

ΣΙΓ

ΑΡ

ΙΔΗ

© Ε

ΡΡ

ΙΚΑ

ΧΑ

ΤΖ

ΗΒ

ΑΣ

ΙΛΕ

ΙΟΥ

Ο κλαύδιος φαίνεται να είναι ο «κακός» της υπόθεσης. Είναι πράγματι;Κατ’ αρχάς, να πούμε ότι οι πράξεις του Κλαύδιου, που τον κάνουν να φαίνεται «κα-κός» στα μάτια μας, ήταν συνηθισμένες στην εποχή του. Η αλλαγή της ηγεσίας δεν γινόταν πάντα με δημοκρατικό τρόπο. Δεν τον δικαι-ολογώ βέβαια, οι πράξεις του ήταν άνομες. Όμως, δεν είχε την πρόθεση να προβεί και σε άλλες τέτοιες πράξεις. Είναι η πίεση που δέχεται από τον Άμλετ η οποία τον οδηγεί ακόμα βαθύτερα στο σκοτάδι. Προσωπικά, προτιμώ να μη βάζω ταμπέλες στους ήρω-ες που υποδύομαι, γιατί εγώ, που καλούμαι να τους ενσαρκώσω, πρέπει να βρω και την αντίθετη πλευρά τους, για να στηρίξω ένα ρόλο, το λόγο που κάποιος έχει «παντρευτεί» την κακία.

Λένε πως για να γράψει κανείς έναν επιτυ-χημένο κακό, θα πρέπει ακριβώς να υπάρχει κάποιος λόγος που συμπεριφέρεται σκληρά. Ποιο είναι το «δίκαιο» του κλαύδιου;Ο Κλαύδιος δεν είναι ένας κακός ή αυταρχι-κός βασιλιάς, δεν έχουμε τέτοιες ενδείξεις από τη στιγμή που αναλαμβάνει την εξουσία. Πίνει, αυτή είναι η αδυναμία του, αλλά αγαπά-ει και πολύ. Τη Γερτρούδη την αγαπάει πραγ-ματικά, άσχετα αν τελικά για να μπορέσει να επιβιώσει κάνει πράξεις που δεν τις γνωρίζει εκείνη. Το «δίκαιό» του είναι η πρόθεση του να κυβερνήσει το βασίλειο χωρίς αυταρχισμό και να δεχθεί τον Άμλετ ως παιδί του, όσο ακόμα πιστεύει ότι ο πρίγκιπας δεν γνωρίζει περί φόνου. Όταν όμως αρχίζει να στριμώ-χνεται από τον Άμλετ, μοιάζει, θα τολμήσω να πω, «νόμιμο» δικαίωμά του να σώσει τη ζωή του και να ξεφύγει.

Βλέπουμε τον κλαύδιο κάποια στιγμή να συνειδητοποιεί το άδικο των πράξεών του, σα να μετανιώνει, κι όμως συνεχίζει. Γιατί;Κάποια στιγμή, αρχίζει η συνείδησή του να «κλωτσάει». Ο Κλαύδιος έχει συνείδηση, όπως όλοι οι άνθρωποι. Το ζήτημα είναι κατά πόσο αφήνει ο καθένας μας ανοιχτό το δρόμο στη συνείδησή του για να τον επισκε-φτεί. Ο Κλαύδιος έχει ανοιχτή αυτή τη δίοδο. Πολύ πριν από τη σκηνή της προσευχής του, ο Κλαύδιος λέει ότι η συνείδηση είναι εκεί και τον πληγώνει. Η ανάγκη του να κρατήσει αυτά που έχει κερδίσει, τα οποία πια τον «κα-τέχουν», όπως λέει μέσα στο έργο, μοιάζουν σαν δαίμονες που τον έχουν τυλίξει. Η φιλο-δοξία, ο θρόνος, όλα αυτά είναι πράγματα από τα οποία δεν μπορεί να ξεφύγει κανείς εύκολα. Αφού κάνει απόπειρα να προσευχη-θεί και δεν τα καταφέρνει, συνειδητοποιεί ότι το σκοτάδι είναι πλέον μονόδρομος.

Ο κλαύδιος φαίνεται να έχει όλα όσα ήθελε, τουλάχιστον στην αρχή. Είναι όμως διαρκώς ανήσυχος, προσπαθώντας να συγκαλύψει τις πράξεις του. Από την άλλη, ο Άμλετ, που έχει το δίκαιο με το μέρος του, είναι κι αυτός ανή-συχος. Είναι σα να μην κερδίζει τελικά ούτε το καλό ούτε το κακό; Είναι έτσι;Στο έργο είμαστε όλοι ανήσυχοι, γιατί όλοι οι ήρωες βρίσκονται σ’ έναν εφιάλτη. Κι αν τελι-κά το δει κανείς από λίγο πιο μακριά, μοιάζει σαν όλοι οι ήρωες να πρωταγωνιστούν σ’ έναν εφιάλτη του Άμλετ. Όλοι βρίσκονται σε μια ψυχική ταραχή και πασχίζουν να ξεφύ-γουν από τη μοίρα τους. Όμως, η μοίρα είναι πάντα ανώτερη από όλους. Κατά μία έννοια, υπάρχει μια τάξη εκεί ψηλά, που τιμωρεί τους ενόχους. Τώρα, ο ίδιος ο Άμλετ έχει

μια μεγάλη φουρτούνα στο κεφάλι του, είναι ένας άνθρωπος που θέλει να πράξει, θέλει να εκδικηθεί, αλλά δεν μπορεί. Στο τέλος κατορ-θώνει να εκδικηθεί με τον τρόπο του, άσχετα αν τελικά απαντά στο φόνο με φόνο. Κι εδώ είναι σα να θέλει ο συγγραφέας να πει ότι τελικά όποια μορφή βίας κι αν χρησιμοποιή-σει κανείς, δικαιολογημένη ή μη, αυτή η βία θα γεννήσει νέα βία. Είναι ένας αιμάτινος, φαύλος κύκλος η βία.

Στη συγκεκριμένη παράσταση υποδυθήκατε και τον κλαύδιο και το Φάντασμα, τον θύτη και το θύμα. Τι απαιτεί ένας τέτοιος διπλός ρόλος;Είναι πάρα πολύ δύσκολο, αλλά και πολύ ενδιαφέρον για τον ηθοποιό. Εδώ δεν υπήρχε καμία εξωτερική αλλαγή που να σηματοδο-τούσε τη μετάβαση από τον ένα ρόλο στον άλλο, παρά μόνο τα μαλλιά που έπεφταν μπροστά για το Φάντασμα και πίσω για τον Κλαύδιο. Στην ουσία, δηλαδή, έπρεπε να υπο-στηρίξεις αυτή την αλλαγή με το διαφορετικό ψυχισμό του ήρωα. Και μέσα σε μία στιγμή να μετατραπείς από έναν ένοχο άνθρωπο, σ’ έναν άνθρωπο που πνίγεται από την αδικία και πρέπει να μιλήσει. Τέτοιες «παράλογες» και κάπως απότομες αλλαγές, ξέρετε πότε μοιάζουν αληθινές; Όταν ονειρευόμαστε. Δεν σας έχει τύχει σ’ ένα όνειρο, την ώρα που μιλάτε με κάποιον, ξαφνικά να μεταλλάσσεται και να γίνεται κάποιος άλλος; Και στιγμιαία να σκέφτεσαι «μα, εγώ δεν μιλούσα με αυτόν». Κάτι τέτοιο επεδίωκε και ο σκηνοθέτης, να υπαινιχθεί δηλαδή ότι όλο αυτό είναι εφιάλ-της στο κεφάλι του Άμλετ.

Ο Γιώργος Γάλλος υποδύθηκε και τον Κλαύδιο και το Φάντασμα στην παράσταση. Απαντά λοιπόν διπλά!

Από τους Θεοδώρα Αγριτάκη και Άλκη Σταυρόπουλο Δούκα

Τι θέλετε από τον Άμλετ;Όταν ήμουν ζωντανός, είχα στείλει τον Άμλετ μου να σπουδάσει για να μπορέσει να γίνει ο διάδοχος του θρόνου. Τώρα που πέθανα, πρέπει οπωσδήποτε να εκδικηθεί το φόνο μου για να μπορέσω να ησυχάσω. Με σκό-τωσαν στον ύπνο μου, δεν μου δόθηκε καν η ευκαιρία να μεταλάβω! Από τότε η ψυχή μου βρίσκεται στη φωτιά, στην Κόλαση. Δεν βρίσκω ησυχία ούτε μέρα ούτε νύχτα.

Γιατί όμως εμφανίζεστε μόνο στον Άμλετ και επιβαρύνετε μόνο εκείνον με το μυστικό σας;Γιατί ο Άμλετ είναι έτοιμος να με δεχθεί. Το κλίμα μέσα στην ψυχή και στο μυαλό του είναι έτσι φτιαγμένο που είναι ανοιχτή η δίοδος για να μπορέσω να περάσω, γιατί ως φάντασμα δεν εμφανίζομαι οπουδήποτε και δεν μιλάω σε οποιονδήποτε. Ο Άμλετ είναι ανοιχτός, γιατί μέσα του είναι έτοιμος ο σπό-ρος της εκδίκησης. Το ξέρω ότι τον βαραίνω, όπως κάνουν όλοι οι γονείς στα παιδιά τους, όταν τους λένε να κάνουν κάτι και εκείνα πα-λεύουν μια ζωή για να τα φέρουν εις πέρας. Το ίδιο κάνω κι εγώ, αλλά πρέπει να αποκατα-σταθεί η αλήθεια.

Ζηλεύετε που η Γερτρούδη ξαναπαντρεύτηκε, και μάλιστα τον αδελφό σας; Τρελαίνομαι! Αλλά τη γυναίκα μου εξακολου-θώ να την αγαπώ. Ο Άμλετ θέλω να σκοτώσει αυτό το κάθαρμα τον αδελφό μου, αλλά δεν θέλω να πειράξει τη Γερτρούδη. Δεν στάθηκε πιστή απέναντι μου, το ξέρω. Ως προς αυτό, έπεσα έξω.

Πώς θα θέλατε να ήταν η ζωή του Άμλετ; Τι θα ευχόσασταν να συμβεί;Αφού εκδικηθεί, θα ήθελα να αναλάβει την εξουσία, να βασιλεύσει ειρηνικά χωρίς να κάνει αυτά που έκανε ο αδελφός μου. Απ’ ό,τι βλέπω, είναι ένα παιδί πολύ αγαπητό στο λαό. Είναι λίγο ανισόρροπος ακόμα, πρέπει να δουλέψει λίγο με τον εαυτό του και έπειτα να αναλάβει την εξουσία με την ευχή να είναι δίκαιος.

Αν δεν φανερωνόσασταν στον Άμλετ, πιθανώς να μην είχε συμβεί τίποτα. Η οικογένεια δεν θα διαλυόταν και η Δανία θα είχε καλύτερο μέλλον, βασιλιά και πρίγκιπα. Το πιστεύετε εσείς; Δεν πιστεύω ότι θα ήταν όλα μια χαρά. Πι-στεύω ότι ο Άμλετ θα καταλάβαινε τι έχει γίνει, ακόμα και αν δεν εμφανιζόμουν. Γι’ αυτό και δεν ξέρω αν εμφανίστηκα εγώ στον Άμλετ ή αν εκείνος με κάλεσε.

Μήπως όμως είστε κι εσείς λίγο… κακούλης;Αυτό θα ήταν αλήθεια, αν αποδεχόμασταν ότι εγώ ήρθα από μόνος μου και ότι δεν με κάλεσαν. Αλλά έχω τελικά την πεποίθηση ότι με κάλεσαν, ότι ήμουν τελικά η υποψία του ίδιου του Άμλετ, το υποσυνείδητό του, αυτό που έχουμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας και αναδύεται μόνο αν συμβεί κάτι.

Είχατε διαβλέψει ότι θα είχε αυτή την κατάληξη η εκδίκηση που θα έπαιρνε ο Άμλετ;Ευχόμουν να μη γίνει, αλλά πίστευα ότι ίσως εκεί οδηγήσει τελικά το πεπρωμένο. Αυτό είναι το πεπρωμένο του Άμλετ: να πάρει στην πλάτη του όλη αυτή την αμαρτία. Στο τέλος, όλο αυτό που έχει περάσει ο Άμλετ δείχνει ότι ήταν η οδός του προς την ενηλικίωση. Έκανε τη σημαντικότερη πράξη στη ζωή του: να δράσει και όχι μόνο να σκέφτεται. Έτσι, παρότι τον οδήγησα στο θάνατό του, βοήθη-σα στην ενηλικίωσή του. Έμεινε στην ιστορία και, υπό αυτή την έννοια, του χάρισα μια θέση στην αιωνιότητα. Τι καλός πατέρας που είμαι!

Από τους Ασπασία Τατιανή Τσιγαρίδη και Βένο Ζαχαριάδη

© Θ

ΕΟ

ΔΩ

ΡΑ Α

ΓΡ

ΙΤΑ

ΚΗ

Βλέπετε κάποιο δικό σας κομμάτι στην Οφηλία;Ναι. Πιστεύω πως είναι σημαντικό να βρί-σκουμε το κομμάτι που μας αφορά προσω-πικά σε κάθε ρόλο. Στην Οφηλία με συγκινεί πάρα πολύ ο έρωτάς της για τον Άμλετ, το γεγονός ότι δεν της επιτρέπεται να είναι μαζί του, γιατί ο πατέρας της και το σύστημα ολό-κληρο είναι πολύ ισχυροί και ασκούν εξουσία πάνω της. Επίσης, με συγκινεί πώς τελικά αφήνεται στην τρέλα, γιατί δεν μπορεί να αντιδράσει, δεν μπορεί να πει αυτά που έχει να πει με λόγια. Μόνο όταν τρελαίνεται και αρχίζει να τραγουδάει, βγαίνει κατά κάποιον τρόπο η αλήθεια από μέσα της, αν και μπερ-δεμένα – με κώδικες και σύμβολα.

Στο τέλος, η Οφηλία μετανιώνει για τη σχέση της με τον Άμλετ;Όχι, δεν μετανιώνει. Δεν υπάρχει άλλη επιλο-γή για την Οφηλία, γιατί είναι απόλυτη. Δεν υπάρχει γυρισμός, υπάρχει μόνο μπροστά και είναι αυτό το «μπροστά» που την οδηγεί στην τρέλα, αφού δεν μπορεί να έχει τον Άμλετ.

Όταν πρωτοδιαβάσατε το έργο, ποια ήταν η πρώτη σας εντύπωση για το χαρακτήρα της Οφηλίας;Σκέφτηκα ότι είναι πολύ δύσκολος ρόλος και με προβλημάτιζε το πώς θα απέδιδα τη σκηνή της τρέλας. Έχω δει όλες τις ερμηνεί-ες των ηθοποιών που την υποδύθηκαν στον κινηματογράφο και ήθελα να κάνω κάτι που να αφορά τα σημερινά κορίτσια, το σήμερα.

Επίσης, ήταν επικίνδυνο, γιατί θα μπορούσε κανείς να πέσει σε κλισέ, να υποδυθεί ένα κοριτσάκι που δεν μιλάει, δεν λαλάει, που είναι παθητική και μονίμως καλή. Εγώ ήθελα να την ζωντανέψω, να την κάνω να μοιάζει με υπαρκτό πρόσωπο – βέβαια, πάντα υπό την καθοδήγηση του σκηνοθέτη. Έτσι, όταν προετοιμαζόμουν, παρατηρούσα γύρω μου τα νεαρά κορίτσια, να δω πώς ερωτεύονται, πώς μιλάνε, παρακολουθούσα τα νέα ζευγάρια… Τελικά, συνέθεσα την εικόνα της Οφηλίας από πράγματα που λειτουργούσαν και υπο-συνείδητα. Έκλεβα μικρές στιγμούλες από διάφορα στιγμιότυπα και την διαμόρφωνα. Ήθελα πάντως να την κάνω «τρισδιάστατη». Δεν ξέρω αν το πέτυχα, όμως αυτός ήταν ο στόχος μου.

Πώς θα περιγράφατε αυτό που ζει η Οφηλία με τον Άμλετ; Το βρίσκετε ρομαντικό; Πρόκειται για ένα άκρως ρομαντικό ζευγάρι, ρομαντικό και τραγικό. Ο Άμλετ θέλει την Οφηλία απόλυτα, το ίδιο κι εκείνη, γι’ αυτό οδηγείται στην τρέλα. Ήταν ένας έρωτας πολύ ισχυρός.

Ποιο ήταν το γεγονός που αποτρέλανε την Οφηλία;Η Οφηλία έχει πολλά προβλήματα: περνάει κρίση με τον Άμλετ, χάνει τον πατέρα της, είναι ορφανή από μητέρα, φεύγει ο αδερφός της και μένει μόνη της σ’ ένα βασίλειο στο οποίο υπάρχει μεγάλη διαστροφή και «σα-πίλα». Ένα αθώο πλάσμα πώς να επιβιώσει σε αυτό το σύστημα; Δεν μπορεί. Η Οφηλία ήταν ουσιαστικά μια επαναστάτρια, αλλά ήταν

τόσο δυνατοί οι νόμοι, ο πατέρας της, οι άλ-λοι χαρακτήρες και γενικώς η εποχή, που δεν επέτρεψαν στην επανάστασή της να φανεί. Ειδικά στη σκηνή της τρέλας, φαίνεται πως χρειάζεται να μιλήσει. Με άγαρμπο τρόπο βέβαια, αφού πια δεν έχει το μυαλό της ή την ψυχραιμία, καταφέρνει όμως να τους πει πως κάτι δεν πάει καλά και έτσι ξεκινάει η επα-νάστασή της. Μετά την τρέλα της Οφηλίας, το έργο παίρνει την κάτω βόλτα και ο ένας θάνατος αρχίζει να διαδέχεται τον άλλον. Νομίζω πως δεν είναι τυχαίο αυτό. Όταν οι υπόλοιποι την βλέπουν να τρελαίνεται, ο καθένας αρχίζει να αναγνωρίζει κάτι δικό του σε αυτήν, σαν να ανοίγουν τώρα πια τα μάτια τους και την ψυχή τους.

Πιστεύετε πως ο θάνατος της Οφηλίας ήταν ατύχημα ή αυτοκτονία;Νομίζω πως η ίδια πήγε προς το θάνατο. Δεν μπορούσε να το αντέξει όλο αυτό, θα έπρεπε πια να ζήσει τρελή. Επειδή όμως είναι ηρωί-δα, οδηγήθηκε στο θάνατο. Το έκανε ηθελη-μένα, αλλά αβίαστα.

Ποια πιστεύετε ότι θα ήταν τα τελευταία της λόγια προς τον Άμλετ αν είχε την ευκαιρία να του μιλήσει πριν πεθάνει;«Σ’ αγάπησα». Νομίζω πως αυτό θα ήταν αρκετό.

Η Άλκηστις Πουλοπούλου μάς μιλά για το χαρακτήρα της Οφηλίας και για την προσωπική της σχέση με την τραγική ηρωίδα, όπως και για το στόχο της να δημιουργήσει μια σύγχρονη και «τρισδιάστατη» εκδοχή της.

Από τις Δήμητρα Θεοδωροπούλου, Σοφία Νεφέλη Ντόβα και Μαριάννα Βεντούρη

«Η Οφηλία ήταν επαναστάτρια. Όταν οι υπόλοιποι την βλέπουν να τρελαίνεται, ο καθένας αρχίζει να αναγνωρίζει κάτι δικό του σε αυτήν, σαν να ανοίγουν ξαφνικά τα μάτια τους και την ψυχή τους.»

© Η

ΛΙΑ

Σ Γ

ΕΩ

ΡΓΙΟ

ΠΟ

ΥΛΟ

Σ

Η Γερτρούδη αφέθηκε στα χέρια της Αμαλίας Μουτούση. Ή μήπως έγινε το αντίστροφο; Η ηθοποιός μάς ξεναγεί στον ψυχισμό αυτής της μυστηριώδους γυναίκας, που στην αρχή μοιάζει μοιραία σαν σταρ, στο τέλος όμως γονατίζει, σ’ ένα έργο στο οποίο δεν υπάρχει χρυσόσκονη.

© Μ

ΑΡ

ΙΑΝ

ΝΑ

ΒΕ

ΝΤΟ

ΥΡ

Η

Τι σας γοήτευσε στη Γερτρούδη;Υπάρχει ένα μυστήριο γύρω από αυτό το πρόσωπο που εμένα με τράβηξε, γιατί δεν μπορούσα να την προσδιορίσω. Με οδήγη-σε ένα βαθύτερο γυναικείο ένστικτο προς εκείνη, το ένστικτο που έχει κάθε γυναίκα η οποία είναι μάνα και παράλληλα βρίσκεται σε μια ηλικία που θέλει να παρατείνει τη νεότητά της, την ομορφιά της, την εξουσία. Βρίσκεται λοιπόν ανάμεσα σε αυτούς τους δύο πόλους: ανάμεσα στον Άμλετ και την ανάγκη της να κουκουλώνει τα πράγματα. Κι εκεί είναι που την προκαλεί ο Άμλετ λέγοντάς της πως ο πατέρας του έχει μόλις δύο μήνες που πέθα-νε! «Πώς είναι δυνατόν ο θάνατος να μη σε αλλάζει; Να μη σε συνταράζει;» Αυτό της λέει στην ουσία.

Τι αντιπροσωπεύει η ηρωίδα σας;Η Γερτρούδη αντιπροσωπεύει τον άνθρωπο που θέλει να επιβιώσει – μέχρι τη στιγμή της σκηνής του διαλόγου της με τον Άμλετ, που την κάνει «να γυρίσει τα μάτια της ώς μέσα», όπως λέει και το κείμενο. Από εκείνη τη στιγ-μή και μετά η Γερτρούδη αφήνεται.

Είναι καλή μητέρα η Γερτρούδη;Η Γερτρούδη κοιτάει τον εαυτό της, τουλά-χιστον στην αρχή. Επομένως, δεν είναι αυτό που εμείς, στην κουλτούρα μας, ονομάζουμε «καλή μητέρα», δηλαδή δεν είναι μια γυναίκα που βάζει πάνω απ’ όλα το παιδί της και δεν κοιτάει τις δικές της ανάγκες. Κοιτάει τον εαυτούλη της, το πώς θα συνεχίσει εκείνη. Όταν όμως το ίδιο το παιδί της ξεσπά και της λέει ευθέως «μην ξαναπάς στο κρεβάτι του», της το κλέβει όλο αυτό. Εκείνη τη στιγμή η Γερτρούδη υφίσταται κι εκείνη βία, γιατί είχε μόνο ένα πράγμα για τον εαυτό της: τον έρω-τά της, είτε τον θεωρούμε ηθικό είτε ανήθικο. Είναι όμως αυτός ο έρωτας που την κρατάει και της δίνει δύναμη να προχωρήσει μετά το θάνατο του προηγούμενου άντρα της, με τον οποίο δεν ξέρουμε τελικά τι σχέση είχαν. Μετά τη σκηνή αυτή, στην ουσία η Γερτρούδη είναι νεκρή.

Ο Άμλετ θεωρεί αυτό που έχει κάνει η Γερτρούδη προδοσία. Είναι ηθικά λάθος αυτό που έχει κάνει; Η Γερτρούδη αντιπροσωπεύει την εξουσία και στην παρούσα στιγμή την ξεπεσμένη εκδοχή του Βασιλείου της Δανίας, καθώς πρόκειται για μια μη-υγιή κατάσταση, αφού γίνεται φόνος κι αμέσως μετά γάμος – μόνο ηθικά δεν μπορείς να ονομάσεις αυτά τα πράγματα. Αυτό μας λέει άλλωστε και ο συγγραφέας. Γιατί βάζει τον Άμλετ να μας δείχνει όλα αυτά τα ακάθαρτα κομμάτια; Γιατί ο Άμλετ ζει ακριβώς σε μια κοινωνία που σαπίζει από έλλειψη αξιών. Όμως, εγώ, που καλούμαι να παίξω αυτή την ηρωίδα, πρέπει να βρω τρόπο να την αγαπήσω.

Τι σας συγκίνησε λοιπόν σε αυτή την ηρωίδα;Αυτό που με συγκινεί στην ουσία δεν υπάρχει στο έργο, μένει ανείπωτο. Γιατί αυτό ακριβώς κάνει ο Σαίξπηρ: μας έχει δώσει ένα πρόσω-πο που τελικά δεν μας το έχει δώσει. Κι αυτό με συγκινεί κάθε μέρα που παίζω: ότι αυτό το πρόσωπο δεν έχει λόγια να εκφράσει τον εαυτό του. Μόνο στον Άμλετ δίνεται η ευτυ-χία μες στη δυστυχία του να εκφράσει τον εαυτό του. Η Γερτρούδη είναι ένα πλάσμα που σκιαγραφείται μέσα από τα λόγια των άλλων. Τη βλέπουμε μέσα από τα μάτια των αντρών. Με συγκινεί λοιπόν αυτό το «ερήμην» της.

Ποια είναι η ψυχική διαδρομή που ακολουθεί μέσα στο έργο;Στην αρχή του έργου η Γερτρούδη έχει όλη αυτή την ενέργεια που μας γεννά κάθε νέο ξεκίνημα – κάτι που φαντάζει προκλητικό, δίπλα στον θλιμμένο Άμλετ. Εκείνη μοιάζει σχεδόν σαν σταρ, είναι μια γυναίκα-αίλουρος. Προσπαθεί να διατηρήσει αυτή τη διάθεση, όμως η τρέλα του Άμλετ πιάνει όλο και περισ-σότερο χώρο και αρχίζει να ποτίζει το Είναι της. Είμαι βέβαιη ότι αισθάνεται ένοχη, γιατί ξέρει πολύ καλά ότι ο Άμλετ δεν συμφωνεί με αυτό που έχει κάνει. Ύστερα από τη σκη-νή της με τον Άμλετ, αφήνεται στο παιδί της ολοκληρωτικά.

Ήξερε για το δηλητήριο; Προστάτευσε δηλαδή με αυτόν τον τρόπο το παιδί της;Όχι, δεν το ξέρει. Στη σκηνή που ο Κλαύδιος κανονίζει τη δολοφονία του Άμλετ με τον Λαέρτη, η Γερτρούδη δεν είναι παρούσα. Αυτό ήταν και το δύσκολο του δικού μου ρόλου στην παράσταση: το ότι είμαι παρού-σα σε όλες τις σκηνές, αλλά σε κάποιες δεν πρέπει να ακούω και δεν είναι εύκολο να το αποδώσω αυτό. Πρέπει δηλαδή το κοινό να καταλάβει ότι βρίσκομαι πια σε άλλη διάστα-ση. Μέσα στο πάθος της να πιει στην υγειά του παιδιού της, πίνει το δηλητήριο. Όμως, επειδή πιστεύω ότι δεν είναι τυχαίο, υποσυ-νείδητα κάνει μια κίνηση εναντίον της.

Στο έργο συνολικά, τι σας συγκινεί;Με συγκινεί ότι σε μια εποχή κατά την οποία υπήρχε η πεποίθηση πως αν υπάρξει εκδίκη-ση, τότε τα πράγματα λύνονται, έρχεται ένα τέτοιο έργο, με αυτό το παιδί για πρωταγωνι-στή, που όχι απλώς δεν μπορεί να εκδικηθεί , αλλά ξέρει πως ακόμα κι αν εκδικηθεί, δεν θα αλλάξει τίποτα. Αυτή είναι μια βαθιά τρυφερή σκέψη, δηλώνει αγάπη. Ακόμα κι αν εκδικη-θεί, δεν θα φέρει τον πατέρα του πίσω.

Είστε μια από τις καλύτερες σύγχρονες ηθοποιούς. Τι σας έχει χαρίσει αυτό το επάγγελμα και τι σας έχει στερήσει;Μου έχει χαρίσει πολλά πράγματα, όμως τίποτα δεν σου δίνεται έτσι, κάτι θα πρέπει να στερηθείς. Κι αυτό που έχω στερηθεί είναι οι προσωπικές, οι «κανονικές» στιγμές. Να, τώρα που έρχομαι στο θέατρο και έχει ηλιο-βασίλεμα, όλοι γυρνάνε από τη δουλειά στο σπίτι. Έτσι, όταν περνάω τα διόδια, ο άνθρω-πος που δουλεύει εκεί μου εύχεται «καλό βράδυ» νομίζοντας ότι γυρνάω κι εγώ σπίτι. Η δική μου ζωή ξεκινά τότε, όμως κι όλη την υπόλοιπη μέρα το μυαλό μου είναι σε αυτό που θα κάνω. Αυτό μου λείπει, ο προσωπικός χρόνος. Και το εκτιμώ τόσο πολύ όταν το έχω. Από την άλλη, όμως, επειδή το θέατρο είναι μια τέχνη που έχει πολλή ζωή μέσα του και προϋποθέτει συνύπαρξη, νομίζω ότι με έχει κάνει καλύτερο άνθρωπο. Το ποιητικό θέατρο σου δίνει την ευκαιρία να υπερβείς την καθη-μερινότητα – κι αυτό είναι πολύ σημαντικό.

Από τις Αλεξάνδρα Ταγαρούλια, Γεωργία Βεντουράτου και Μαριτίνη Αλεβίζου

Εντάξει, ο Άμλετ είναι και πολύ cool τύπος! Γι’ αυτό είπαμε να τον φέρουμε στο σήμερα και να παίξουμε με την ιδέα πώς θα ήταν να ανταλλάσσει sms με τους αγαπημένους του! Οι έφηβοι του Zoom δεν ήθελαν και πολύ να πιάσουν τα κινητά τους και να γράψουν διαλόγους με χιούμορ. Αν αισθανθείτε χαμένοι στη μετάφραση, μη θορυβηθείτε, απλώς αναζητήστε έναν συνομήλικό τους…

ΑΜ: Έχω θέμα φίλε... Το τελευταίο διάστημα περνάμε δύσκολη φάση με την Οφηλία. Δεν τα βλέπω καλά τα πράγματα.ΟΡ: Κοίτα φίλε, προσπάθησέ το, είναι καλή κοπελίτσα, μπορεί να γίνει κάτι (just in case, αν χωρίσετε, να ξέρεις ότι ποτέ δεν την συ-μπάθησα…) Anyway, με το πτώμα εκείνου του Πολώνιου τι έκανες;AM: Δεν ξέρω, δεν πολυτραβάει η κατά-σταση, o καθένας είναι σε άλλη διάσταση σκέφτομαι να το τελειώνω το θέμα (και just in case, φίλε εγώ την ερωτεύτηκα, όχι εσύ). Καλααα με αυτόν, άσεε έχω θέμα, θόλωσα φίλε.ΟΡ: ΟΚ, κάνε ένα μπάνιο να φύγει η μυρωδιά και πάμε σ’ ένα νέο μπαράκι εδώ κοντά να σε κεράσω για να ξεχάσεις την Οφ.ΑΜ: Δύσκολο φίλε -λπν πάω να ετοιμαστώ και τα λέμε! c uOP: bb

(Δήμητρα Θεοδωροπούλου - Μαριάννα Βεντούρη)

ΑΜ: r tis proales p vrikame to kranio bromouseeeee pio poli k apo tn kaltsa sΟΡ: ne re ti perimeneis kranio ine na mirizei giasemi k triadafilaΑΜ: eee oxi ala oxi k etsiOΡ: Kala ego etsi perimena dn perimena na mirizei kaliteraaΑΜ: ego skeftome n gino nekrothaftisOΡ: gt re amlet gt na sou aresei afti i doulia?ΑΜ: n ligo lipon pos thes tn kidia s, bori n d kanenan progono stis 12OΡ: k’ego tin kidia m opos nane alla thelo esy na me thapseis re fileΑΜ: ade gia r file OΡ: ade gia

(Γεωργία Βεντουράτου - Μαριτίνη Αλεβίζου)

ΑΜ: Hey yo Ofi. Tes na bgoume?OΦ: Δεν ξέρω ρε… Θέλω να σε δω, αλλά ο πατέρας μου την έχει ακούσει ΑΜ: ela re moro, pame krifaOΦ: καλάαα, είμαι εκεί σε κανά μισάωρο.ΑΜ: ok moro, se perimenoΟΦ: Έλα έφτασα, κατέβα.ΑΜ: Den boro tοra fige ime lol 5v5ΟΦ: ΜΕ ΔΟΥΛΕΥΕΙΣ? ΑΜΛΕΤ ΚΑΤΕΒΑ ΚΑΤΩ ΤΩΡΑ!ΑΜ: Οxi, kano gank sto bot, fige, ela meta.

(Ηλίας Γεωργιόπουλος - Εριφύλη Μικροπούλου)

ΓΕΡ.: Μες στη στενοχώρια είσαι βρε πουλάκι μου! Το έχεις κάνει θέμα. Αφού όλοι θα πεθά-νουμε στο τέλος…ΑΜ: Ισχύει.ΓΕΡ: Και κάνε μου τη χάρη, μην πας σε αυτούς τους άξεστους στη Βιτεμβέργη.ΑΜ: Άσε μας ρε μάνα! Ξεκόλλα, ό,τι θέλω θα κάνω!

(Θεοδώρα Αγριτάκη - Έρρικα Χατζηβασιλείου)

Τα Zoom-άκια εν δράσει!

© ΜΥΡΤΩ ΣΤΕΙΡΟΥ & ΤΖΟΒΑΝΑ ΧΑΣΙΜΙ

Το εργαστήριο πραγματοποιήθηκε τα Σάββατα 6, 13 & 20 Δεκεμβρίου 2014 και 10, 17 & 24 Ιανουαρίου 2015 | 17:00-20:00

Εκπαίδευσηστη Στέγη