yapi, ολα γυρω από το γιαπί by Stougiannidis

8/11/2019 yapi, ολα γυρω από το γιαπί by Stougiannidis

http://slidepdf.com/reader/full/yapi-by-stougiannidis 1/42

γιαπί

Το γιαπί είναι λέξη τουρκική (yapi ) που σημαίνει το συνήθως ημιτελές κτίσμα αλλά και το εργοτάξιο.Yiapici =ο κτιστής.

Το τελείως εγκαταλειμμένο εργοτάξιο λέγεται καρά-γιαπί.

Σημασία

Φράσεις

(μισοκαμωμένο, ημιτελές).Διαφορές φράσεις επεξηγούν το στάδιο της εγκατάλειψης. Πχ, είναι στα μπετά. Απομένουν τα υδραυλικάκλπ.

Το σπίτι είναι ακόμα γιαπί

Δουλεύει ως οικοδόμος.

Ο Νίκος δουλεύει στο γιαπί.

Προϊστορία

Πέμπτη, 13 Μαρτίου 2014

7:35 πμ

ΑΣ9



Ρωμαϊκός Γερανός -Ανυψωτικό μηχάνημα

ΑΣ9



9793

Η εποχή του 50, ήταν η εποχή της ανοικοδόμησης, της αντιπαροχής και του γιαπιού.

ΣΤΙΣ ΜΕΡΕΣ ΜΑΣ

ΑΣ9



Χαρμάνι από το τουρκικό harman = μείγμα , συγκομιδή. Από το μπετό μέχρι τον καπνό και το χασίς τα μείγματαονομάζονταν χαρμάνια. Ο εξαρτημένος από κάποια εθιστική ουσία λέγεται χαρμάνης. (πβλ.επιθ. Είμαι μάγκας κααλάνης κι΄ από γκόμενα χαρμάνης ἤ μπήκα στον τεκέ χαρμάνης, τώρα κλαιν'ολα τ' αλάνια που θα μείνουνχαρμάνια). Αγγλικά ο χαρμαντζής λέγεται blender.

Μπετατζής

Καλουπατζής

ΑΣ9



9793 προϊστορία -σοβατζής του 1800

Επίχρισμα τοίχου με κονίαμα. Το κονίαμα (σοβάς) το πετούσε ο

σοβατζής με το μυστρί (πεταχτό) και μετά το ίσιωνε με το τριβιδι. Τοκονίαμα δυνητικά κτυπιόταν με ειδικό σφυράκι σαν κτένι και έφτιαχνετο αρτιφισιέλ.

Σοβατζής

Χτίστης

Έβαφε τους τοίχους μετά το σοβάντισμα και τα κουφώματα μετά το σοβατζή καιτον μαραγκό . Είχε πινέλα και μπατανοβουτσα ή ταβανόβουρτσα. Τα κουφώματα

και κάγκελα βαφόντουσαν με λαδομπογιά και οι τοίχοι με υδρόχρωμα.Το άσπρισμα ήταν και δουλειά συντήρησης. Οι τοίχοι μαύριζαν από την κάπνα τηςσόμπας. Αναζητούσες ένα ασπριτζή και συμφωνούσες, κατ΄αποκοπην, να σουβάψει το δωμάτιο ή τα δωμάτια. Οι ασπριτζήδες, με κουβά και ταβανόβουρτσα

παρά πόδα, έκαναν πιάτσα στην πλατειά Κοτζιά (Δημαρχείου),

Τα πλαστικά χρώματα ήρθαν αργότερα και διευκόλυναν πολύ τα πράγματα. Η

Μπογιατζής ή ελαιοχρωματιστής ή ασπριτζής

ΑΣ9



ταβανόβουρτσα αντικαταστάθηκε από το ρουλό.

Εργαλεία: κατσαβίδι, βιδολόγος, πένσα, τρυπάνι, δρέπανοΥλικά: πρίζες, διακόπτες.

Ηλεκτρολόγος

Παροχές νερού, αποχετεύσεις εγκαταστάσεις ειδών υγιεινής, νεροχύτες.

Εργαλεία: παπαγαλάκι, γαλλικό κλειδί, κουραδόρος , κολαούζος, φιλύρα, σιδεροπρίονο.

Υδραυλικός

Έβαζε πλάκες οριζοντίως (δαπέδου) και καθέτως πλακάκια μπάνιου και κουζίνας. Κατά κανόνα ήτανάσπρα.

Πλακάς

Έστρωνε ένα μείγμα με βότσαλα στα δωμάτια που δεν είχαν παρκέ και το έτριβε μια λειαντική,βενζινοκίνητη και θορυβώδη μηχανή.Τώρα όπου δεν έχει παρκέ μπαίνουν πλάκες.

Μωσαϊκός

Κατασκεύαζε και τοποθετούσε τα κάγκελα στα μπαλκόνια και τιςσκάλες.Σύνεργα: Οξυγόνο, οξυγονοκόλληση, ηλεκτροσυγκόλληση,

σιδεροπρίονο, μάσκα ή γυαλιά, αμόνι, βαριά, καμίνι,Τα περισσότερα κατασκευάσματα από σιδερό ετοιμάζονταν στοσιδηρουργείο και επερχόντουσαν έτοιμα στο γιαπί όπου καιγίνονταν η τοποθέτηση.

Σιδεράς

Έβαζε το παρκέ και κουφώματα.

Το παρκέ έμπαινε στους χώρους υποδοχής και τα υπνοδωμάτια.

Το μαραγκός από το τουρκικό maragoz

Τουρκικά επίσης τα συνώνυμα του marangoz: dülger και doğramacı που

άφησαν κατάλοιπα σε ελληνικά επώνυμα Δουλγέρης και Δουλγεράκηςαλλά και Ντογραματζής.

Το αρχαίο ελληνικό τέκτων δεν σήμαινε μόνο ξυλουργός αλλά και ξυλόγλυπτης, τεχνίτης,

ναυπηγός, αρμοστής, δεξιοτέχνης και γενικά κατασκευαστής. Έτσι δεν είμαστε σε θέση να πούμε ανο Ιωσήφ, "πατέρας" του Ιησού ήταν ξυλουργός.

Πβλ. λλ. τέχνη, Τεκταινόμενα, αρχιτέκτων . Το τέκτων ήταν κάτι σαν το ΝΕ μάστορας.

Μαραγκός ή Κουφωματάς ή ξυλουργός

κούφωμα : 1. εσωτερικό ή εξωτερικό άνοιγμα ενός κτιρίου, το κενό του τοίχου που προορίζεται

για πόρτα ή παράθυρο και με επέκταση το θυρόφυλλο ή παραθυρόφυλλο που προσαρμόζεται σ΄αυτό, μαζί με το πλαίσιό του: Ξύλινα κουφώματα. Kουφώματα αλουμινίου. 2. εσοχή που

σχηματίζεται σε μια ενιαία επιφάνεια, συνήθ. σε τοίχο, έπιπλο κτλ.[μσν. κούφωμα ̀ κοίλωμα< κουφώ(νω) -μα]

κουφωματάς : τεχνίτης ειδικευμένος στην κατασκευή κουφωμάτων.

[κουφωματ- (κούφωμα) -άς]

ΑΣ9



διάφορα στάδια της παραγωγής γυάλινων τζαμιών από την αρχική εμφύσηση μιας πυρακτωμένηςγυάλινης σφαίρας μέχρι τη διαμόρφωσή της σε κύλινδρο. Στο επόμενο στάδιο αφαιρούνται τ’άκρα τού κυλίνδρου και ή κυλινδρική επιφάνεια μετατρέπεται σ’ επίπεδη επιφάνεια.

ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΑ

Δείτε τις φάσεις κατασκευής του γυαλιού.Υπήρχαν τεχνικές δυσκολίες για την κατασκευή μεγάλων

επιφανειών γυαλιού. Έτσι συναρμολογούσαν μικρότερακομμάτια για να κλείσουν ένα παράθυρο.Η μέθοδος αυτή λέγονταν βιτρό1 (πηθ. Του βιτραιγ) ήταν ακριβή

και χρονοβόρα δημιούργησε όμως καλλιτεχνικάαριστουργήματα. Μονό εκκλησιές και παλάτια μπορούσαν ναέχουν αυτή την πολυτέλεια. Οι υαλοπίνακες2, τα τζαμια3 άρχισαννα μπαίνουν στ παράθυρα όταν αυτές οι τεχνικές δυσκολίες

ξεπεράστηκαν από την πρόοδο της υαλουργίας.1) Από το Λατινικό VITRUM :διάφανες (από οπού και τοVITRINA)

2)από το αρ ους ύαλος ἤ ύελος κν γυαλί απ΄οπου και το ρήμαγυαλίζω. Το ομόηχο γιαλός < αιγιαλός και επομένως η ορθή

γραφή του είναι με ιώτα και όχι με υ-ψιλον.3)Από το τουρκικό CAM (τζαμ) απ οπού και τα παράγωγατζαμαρία, τζαμιλίκια, τζαμάς, τζαμτζής, τζαμόπορτα κλπ. Το

επώνυμο Τζαμαριάς όμως ίσως προέρχεται από το Βενετσιάνικοκύριο όνομα Gian Maria

(πχ.Gian Maria Volonté ).

Ο τζαμάς χρησιμοποιούσε διαμάντι1, σφυράκι4, τζαμόκαρφα3 (με σχεδόν ανύπαρκτο κεφάλι), και

στόκο5,6 και σπάτουλα2.

Τζαμάς ή τζαμτζής

ΑΣ9

http://en.wikipedia.org/wiki/Gian_Maria_Volont%C3%A9

http://en.wikipedia.org/wiki/Gian_Maria_Volont%C3%A9



Σήμερα τα αλφαδιά λειτουργούν μελέιζερ.

ασβέστης είναι μία από τις πέντε περισσότερο χρησιμοποιούμενες χημικές ενώσεις στον κόσμο και

παράλληλα είναι το φθηνότερο και περισσότερο χρησιμοποιούμενο, αλκάλι. Αν και η αναφορά τουονόματος, παραπέμπει στις πάσης φύσεως κατασκευαστικές εφαρμογές, εν τούτοις στιςανεπτυγμένες χώρες, η χρησιμοποίηση του σε άλλες βιομηχανικές δραστηριότητες, απορροφά τομεγαλύτερο ποσοστό (80-85%) των χρήσεών του. Στην Ελλάδα, η εικόνα είναι αντίστροφη, με

αποτέλεσμα ένα μικρότερο ποσοστό των χρήσεών του να απορροφάται από τις εκτός των δομικών,εφαρμογές .

Ο όρος ‘’άσβεστος’’ αποτελεί συμβατική ονομασία των προϊόντων της πύρωσης και της μετέπειτακατεργασίας ανθρακικών πετρωμάτων όπως ασβεστόλιθοι, δολομίτες και μάρμαρα.

Χρησιμοποιείται κυρίως για να περιγράψει το οξείδιο του ασβεστίου, ή άνυδρη άσβεστος (CaO),

που προκύπτει από τη θερμική διάσπαση σε θερμοκρασίες πάνω από τους 900 °C ανθρακικώνπετρωμάτων, υψηλής περιεκτικότητας σε ανθρακικό ασβέστιο (συνήθως πάνω από 97%).

Σε αυτό το χαρακτηριστικό στηρίζεται η βιομηχανία της άσβεστου, χρησιμοποιώντας τη διεργασίαπου γενικά είναι γνωστή ως «ασβεστοποίηση»

Η ασβεστοποίηση του μάρμαρου αρχαίων μνημείων οδηγούσε αριστουργήματα της αρχαίας

ελληνικής τέχνης στα ασβεστοκάμινα, με την παρότρυνση και την έγκριση του ιερατείου και των

αυτοκρατόρων του ένδοξου μας βυζαντινισμού και των μετέπειτα αδιάφορων τούρκων. Όταν οιάξια τους αναγνωρίστηκε οι τούρκοι τα πουλούσαν στους διάφορους μυλόρδους (βλ. Ελγιν).

Οξείδιο του ασβεστίου - CaO (Άσβεστος ασβέστης)1.

Υδροξείδιο του ασβεστίου - Ca(OH)2 (Σβησμένος ασβέστης)2.

Ο ασβέστης κυκλοφορεί ως

που εκτός από τα πάσης φύσεως κονιάματα (κυρίως δόμησης και επιχρισμάτων), ο ασβέστηςευρίσκει εφαρμογή στους πλίνθους, στα προϊόντα σκυροδέματος, οικοδομικά στοιχεία,υδροχρώματα κλπ. Η θετική και αναντικατάστατη συνεισφορά του ασβέστη στον τομέα αυτό είναι

τεκμηριωμένη με σειρά δημοσιεύσεων σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά.Ο άσβεστος ασβέστης ρίχνεται μέσα σε λάκκο (ασβεστόλακο) και υδρολύεται . Το λεγόμενο σβήσιμ

του ασβέστη. ΦΡ.ασβεστη σβυνουμε; Λέγεται αντί του μπρίκια κολλάμε που σημαίνει:κάνουμε δύσκολες δουλείες που απαιτούν γνώση και επιδεξιότητα και όχι την απλή δουλεία τουσβησίματος του ασβέστη.Παρεμπιπτόντως το κόλλημα μπρικιών δεν είναι καθόλου εύκολη δουλεία και η χρήση του στη

φράση είναι άτυχης.

ασβέστης

Ανέμη

ΑΣ9



Εκτυλικτρια για το ξετύλιγμα τουλεπτού σιδερένιου οπλισμού που

έρχονταν σε κουλούρες. Σε αρκετήαπόσταση από την ανέμη υπήρχεένας εντατήρας που μετέτρεπε τον

οπλισμό κουλούρας σε βέργες γιανα γίνουν τα τσέρκια της κολώνας.Την ονομασία πήρε από την ανέμη

ή ροδάνι της νηματουργίας πβλ.Κόκκινη κλώστη δεμένη στην ανέμητυλιγμένη.

ένα αρίδι χοντρό (Bαρούχ. 62621).

Tρυπάνι:

[<ουσ. αρίδα (<αρχ . αρίς) + κατάλ. - ι. T. - ιον στο DGE. H

λ. και σήμ. ιδιωμ. (IΛ)]

το.

Μεταφορικως σημαινει το πόδι: φρ άπλωσε την αρίδα τουΣτραβαριδης= ραιβόπους, στραβοκάνης. Υπάρχει ως επώνυμο

και παρωνύμιο.

συνωνυμα: τρυπανι, δραπανο, μαντικάπι, μαντραβίλια ἤ μαραβίλια.

Αρίδα

Η βαρεία σφύρα των αρχαίων και η βαρέα των μεσαιωνικώνχρονών.

Συγγενικα : σφυρί, κόπανος, ματρακάς, ματσόλα, τυπάς,σφυρι,

Βαρειά

ΑΣ9



Σφύρα και άκμων

Φράση μεταξύ σφύρας και άκμονος σημαίνει ανάμεσα σε

δυο σοβαρούς και αναπόφευκτους κινδύνους.Τα εργαλεία αυτά, πολύ σωματικά για τον σιδερά, σπάνιαυπήρχαν στην οικοδομή. Οι σιδεριές και τα σφυρήλατα κάγκελα

κατασκευάζονταν στο σιδηρουργείο κα μεταφερνόντουσανέτοιμες στο γιαπί. Επί τόπου κατασκευάζονταν κάγκελα απόσωλήνες (με τετράγωνη διατομή) που κολλιόντουσαν με

οξυγονοκόλληση.

ΒΛ. η φιλιέρα αλλά και κατσαβίδι.Υδραυλικοςηλεκτρολογος

Βιδολόγος

ΑΣ9



Δυο τρίποδα στήριζαν ένα οριζόντιο σίδερο ἠ καδρόνι και αποτελούσανμια γαϊδάρα. Δυο γαϊδάρες χρησιμοποιοντουσαν για να μπουν τα τσέρκια

στις κολώνες βλ.. τσέρκια.

Γαϊδάρα

Σιδερένιο πιρούνι. μήκους περίπου 80 cm, μέ

αγκίστρια στiς ακρες τών δύο σκελών του.γιό τήν κάμψη μέ τό χέρισιδερένιου όπλισμου.

Διχάλα

Σε μικρης εκτασης εκσκαφες αρκουσε το φτυαρι, ο κασμας, η τσαπα.

Τα μηχανηματα επιστρατευοντουσαν για τα θεμελια

Μηχάνημα επάνω σε αυτοκίνητο (μέ τροχούς

ή έρπύστριες) πού σκάβει και χρησιμοποιείται κυρίως για γενικέςεκσκαφές. Συνωνυμα ἤ συγγενη φαγανα, τσαπα, φτυαρι

Εκσκαφέας

Ένα βαρουλκο που αντι να σηκωνει τεντωνει. Ισιωνε τη λεπτησιδεροβεργα που ερχονταν σε κουλουρες για να γινει βεργες για

τσερκια

Εντατηρας

ΑΣ9



Απο το τουρκικο zebil

Η αρχ Ελλ σπυρίςΑρχικα απο ψαθα, αργοτερα απο μαυρο καουτσουκ, ισως απο ροδες τρακτερ. Χρηση κυριως για

μεταφορα τουβλων που στις μερες μας παραδιδονταν χυδην με ανατρεπομενο στην ακρη τουδρομου. Τα παλετταρισμενα τουβλα ηρθαν πολυ αργοτερα.

Ζεμπίλι

Ζουμπάς ή ζομπάς, ήλωθητήρ

Εργαλείο (κυρ. από χάλυβα) που χρησιμοποιείται γιανα τρυπάει μέταλλα ή για να σπρώχνει

1.

τα καρφιά βαθύτερα. ώστε να μην προεξέχουν οικεφαλές τους(μτφ.-μειωτ.) ο εξαιρετικά κοντός, μικρόσωμοςάνθρωπος συν. κοντός. νάνος AM. ψηλός, (λαϊκ.)

λελεκιψηλός, ντερέκι.

2.

Από το τουρκ. zimba.

ζουμπάς κ. ζουπάς (ο) (ζουμπάδες!

Μετατραπηκε σε ζουμπός με επιδραση από το κοντός. Επιζειως επώνυμο.

Ζουμπάς

Εργαλειο του υδραυλικου για την συσφιξη σωληνων, η ονομασια απο τηνομοιοτητα της δαγκανας

του γνωστου οστρακοδερμου.

Κάβουρας

ΑΣ9



Το καπελο τυπου καβουρακι, εχει κοινη ριζα αλλα οι υδραυλικοι δεν το φορουν.Εναλακτικα υπαρχουν διαφορα κλειδια που χρησιμευουν και στον υδραυλικο.

Είναι τα λεγομενα γερμανικα και γαλλικα κλειδια.

Πανάρχαιο εργαλείο για τους γλύπτες και λιθοξόους. Η αρχαία σμίλη απ οπού και το ρήμα σμιλεύωη μετοχή σμιλεμένο. Η ονομασία καλέμι είναι αντιδάνειο από το τουρκικό καλεμ (kalem ) που

προσήλθε από το ελληνικό κάλαμος . Οι ξυλουργοι το λενε σκαρπελλο.(scalpello, chisel)

Τετοιοι τεχνιτες σπανιζαν στις αστικες δομες του 50 -60. Κανενα στοιχειο της οικοδομης δεν ηταν

ξυλογλυπτο. Τομαραμαρο εμφανιζονταν στα ρειθρα των πεζοδρομίων, στα πεζοουλια τωνπαραθυρων, ηδη κομενο σε πλακες, και στους νεροχυτες. Βοηθτικο ρολο ειχε το καλεμι για τους

ηλεκτρολογους και υδραυλικους.Σημερα σε πολυτελεστερες κατοικιες υπαρχουν μαρμαρινα τζακια, και πολλα μαρμαρινα ενθετα

διακομητικα που ετοιμαζοντι στα εργαστηρια των λιθοξοων με ηλεκτρικα εργαλεια. Η σμιλη τουΠραξιτέλη εχει χαθει οριστικα.

Καλέμι

Καροτσακι

Karrute Λέξη αλβανική που σημαίνει ποτίστρα για τα ζώα.Ομοιο ξυλινο ή σιδερενιο κουτι οπουγίνεται το σβήσιμο του ασβέστη.

Καρουτα

Κασμάς

ΑΣ9



απο το Τουρκ kazma

ἤ Αξίνα απο το αρχ ἀξίνη > μσν αξινάριον > ξινάρι. Σκαπτικό διστομο

εργαλειο για εκσκαφές μικρης κλίμακας, απ οπου το λατ. Ascia> Αγγλ.

ax , pickaxe, pickax, pick, mattock, digger, digging, dig, excavation, pike

Αλλη αρχαια ονομασια λισγοςItalika zappa > Τσάπαπου ομως το αντιστοιχο εργαλειο εχει αλλη μορφη .

μικρό εργαλείο με το οποίο βιδώνουμε ή ξεβιδώνουμε βίδες, προσαρμόζοντας τηνπεπλατυσμένη ακμή στην οποία καταλήγει το μεταλλικό του στέλεχος στην αναλογηεγκοπή της βίδας απλό [1]ή σταυροκατσάβιδο [2]Από το ιταλικό caccia = κυνήγι και vite = βίδες

Χρήστης: ηλεκτρολόγοςΑκουσα να το λενε και βιδολόγο. Όμως βιδολόγος είναι κατι ἄλλο.

κατσαβίδι

Το αναποδο της φιλιέρας: o κολαούζος δημιουργειθηλυκο σπειρωμα. Κολαούζος, απο το Τουρκικο

kilavuz, σημαινει οδηγός ή πλοηγος. Για αυτο και η

παροιμία χωρίο που φαίνεται κολαούζο δεν

θέλει. Λεγεται για κατι προφανέστατο.

Απο παρετυμολογια απο το κολλαω λεμε για καποιον

μου έγινε κολαούζος δηλ με ακολουθει ή με

παρακολουθει συνεχως. Το οδηγο τον ακολουθούμε,

δε μας ακολουθεί!

Κολαούζος

1

Ενα κεντρικο βενζινοκινητο μηχανημα

(ΕΙΚ. 2) ο Αεροσυμπιεστης εδινεπεπιεσμενο αερα σε γεωτρυπαναχειρος που εκτελουσαν εκβραχίσειςκατα την εκκσκαφη των θεμελιων (ΕΙΚ

1) . Ο θορυβος ηταν αφορητος. 2

Κομπρεσέρ

Κόπανος

Κόπανος

ΑΣ9



Ο αρχαίος ύπερος το γουδοχέρι. Γνωστος είναι ο κοπανος του μπογιατζη, ο κοπανος για ταρουχα, και ο βλάξ.Ως εργαλειο ο κοπανος δεν εχει κανενα μηχανισμο η ευρηματικη κατασκευη. Ειναι ενακουτσουρο, ενα κοματι ξυλο. Πβλ. Κουτσουρο, κοπανος, ξυλο απελεκητο = βλαξ, αδαης,ανεπιδεκτος μαθήσεως.

Συνωνυμο του κόπανος . Από το αρχ ρημσ τυπτω = Κτυπω.πβλ. Η τυψεις της συνειδησεως (ειδος υπο εξαφάνιση).

Σημερα λεμε τυπάς αντι του τύπος δηλ. καποιος ανθρωπος συνήθως αν και τυπος δενειναι και υποδειγμα, δηλ. τυπος και υπογραμμός.

Τυπάς

Εργαλειο για την ισοπεδωση του εδαφους.

Ιταλικό mazzaranga

Αγροτικό και δομικο εργλείο που αποτελειται από ένα ραβδί (ματσούκι)που καταλήγει σε ένα μεγάλο βαρὐ δισκο, με τον οποίο πατιέται,ισιώνεται και λειαίνεται το ἐδαφος.Μεταφορικα σημαινει συγκαλυπτω κατι, συνηθως παρανομο. Κανω

ματασαραγκες = ειμαι χαρτοκλεφτης.

Ματσαράγκα

Τελαρο με σιδερενιο πλεγμα που στηριζονταν υπο κλιση στο εδαφοςΟ εργατης κοσκινιζε την αμμο (ποταμία αμμος) από τα βοτσαλα.Τωρα πια τα υλικα ερχονται κοσκινισμενα σε σακουλες

Μια αλλη εκδοχη κοσκινου: κρατιωταν πο δυο οικοδομους πουχοροπηδουσαν. Αποτελεσματικο αν και κωμικο ως θεαμα.

Κόσκινο

Το λεπτό σίδερο για τα τσέρκια πουλιόταν σε κουλούρες.

Μια-μια οι κουλουρες εμπαιναν στην ανέμη. Ξετυλιγονταν ένα

μηκος χ που φροντιζαν να είναι ακεραιο πολλαπλασιο τηςπεριμετρου του τσερκιου συν καποιο αέρα ή αβάντζο. Με τονεντατηρα γινοντουσαν ισες βεργες . Πανω στη βεργα ο μαστορας

σημειωνε με κιμωλια (κν τεμπεσίρι) τα σημεια κοπης. Εκοβε τηνβέργα με τον κόφτη και οι βεργες πηγαιναν στον παγκο για να γινουντσερκια.

κουλούρα

ΑΣ9



Υδραυλικος κουρμπαδορος για χονδρους σωληνες.(πχ.Νιπτηρα, νεροχύτη κλπ).

Χειροκινητος κουρμπαδορος για λεπτους σωληνες (πχ.Σωλήνες Θερμοσιφωνα)

Κουρμπαδόρος

Με τον κόφτη κόβανε τα λεπτά σίδερα για τσέρκια.

Ενας μικρότερος κόφτης, σαν τανάλια, χρησίμευε για να δένουν μεσυρμα τα τσέρκια πάνω στις σιδερόβεργες,

Σημερα επιτραπεζια σιδεροπριονα διευκολυνουν την κοπη

σωληνων σιδερου, λαμαρινας κουφωματων αλουμινιου, καγκελωνκλπ. Υπηρχαν ειδικοι κοφτες για τους χαλκοσωλήνες(ΕΙΚ. ΚΑΤΩ)

Κόφτης ή κόφτρα

Λαδομπογιά

ΑΣ9



Χρώμα που διαλύεται με λάδι (λινέλαιο) εξού και το όνομα(λάδι+τουρ. Boya = χρώμα). Παραδόξως ο τεχνικός που την

χρησιμοποιεί λέγεται ελαιοχρωματιστής αν και γενικά είναι ένας

μπογιατζής!

Η λαδομπογιά δίνει περισσότερο γυαλιστερή χροιά στις επιφάνειες.Αντικαταστάθηκε από πλαστικά χρώματα.

Για το κουβαλημα ετοιμης λασπης διπλα στον χτιστη. Προχωρουσεαναλογα με το ρυθμο του κτισιματος.

Λασποσάνιδο

Οι σανίδες των καλουπιών ξεκαρφώνονταν με το λοστό ή με το

σκεπάρνι ή με την τανάλια (ηλάγρα). Τα σανίδια πλενόντουσανξυόντουσαν με το σκεπάρνι, και τα χρησιμοποιούσαν ξανά.

Λοστός ξεκαλουπώματος

Μάγγανα ή μάγγανοΑνυψωτικη μηχανη που χρησιμοποιειτο σε διαφορες μορφες απο την αρχαιοτητα.

2026 ΡΩΜΑΙΚΟΣ ΓΕΡΑΝΟΣ

ΑΣ9



2006 ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΟΣ ΓΕΡΑΝΟΣ

1

Προχειρο αναβατοριο. Πχ, για ανεβασμα ενος κουβα κονιαματος

στον β.'οροφο. Εικ 1.Για το τσιμεντο της πλακας ανέβαζαν με σαμπάνι (ΕΙΚ. 2) εναχειραμάξι φορτωμενο με ετοιμο γκρο μπετον. Αντικαθιστουσε τοντενεκε του μπετατζη. Για τις κολωνες δε βολευε, εκει δουλευε οντενεκες .Ακολουθησε το ανεβασμα με γερανάκι (εικ. 3), μεχρι τη αφιξη της

μπετονιερας με προβοσκιδα.

2

3

Σ΄αυτος τους γερανους κινητηρια δυναμη ηταν ο ανθρωπος που περπατουσε μεσα στον τροχο.

Τρυπανι, αριδι, τριβελλι

Προιστορικο τρυπάνι

Μαντικάπι

ΑΣ9



1

2

3

4

ροιστορικο τρυπ νι

5

6

Στις μρες μας το τρυπανι ηταν χειροκνητο. ΕΙΚ 1

Το τριβελλι ανοιγε τρυπες σε ξυλο. ΕΙΚ2 πβλ. ΦΡ μη ου τιβελλιζειςτο μυαλό με τις απαιτησεις σου.Το τριβελλι της εικ 3 προετιμαζει, με τρυπες στο ξυλο, την οπή της

ξυλοβιδας. Το τριβελλι της εικ 4 είναι το σουβλι του τσαγκάρη.Η κατασκευή αγγείων από πέτρα είναι μια αιγυπτιακή ειδικότητα.Στο πρωτογονο αυτο εργαλείο που χρησιμοποιούν για τη διάνοιξη,βάζουν βαρίδια, για να γίνεται συμμετρική η οπή. Με τον τρόπο

αυτό κατασκευάζουν αμφορείς, κύπελλα, κεσέδες και λεκάνεςκλπ.ΕΙΚ 5. Ενα τοξο με χαλαρη χορδη κινει το τρυπάνι για να ανοιξειτρυπες στο ξυλο.ΕΙΚ 6

Σωστο το ματκάπι απο το τουρκικο matkap (Αγγλ. drill; gimlet; auger) =

τρυπάνι.

Σημερα υπαρχουν τα δραπανα. Ηλεκτρικα, αυτοφορτιζομενα, η με

πεπιεσμενο αερα.

ίταλ. Meraviglia(ή) Σιδερένιο τρυπάνι τού χεριού, για άνοιγμα τρύπας σέ μεγάλοσχετικώς βάθος.(πχ. για να διατρησουν τοιχους για να περάσουν σωλήνες)

Εγκαταλειφθηκε συντομα. Αντικατασταθηκε απο χειροκινητα κια

ηλεκτρικά τρυπανια.Η ετυμολογια απο το ιταλ. Θαυμα = meraviglia μου φαινεται υποπτη.

Μαραβίλια

Ματρακάς

ΑΣ9



Κοντό και ογκώδες σιδερένιο σφυρί των μαρμαράδων. Το όνομα τουαπό το αραβικό mitragah . Την λέξη την χρησιμοποιούμε επίσης για να

κακοχαρακτηρίσουμε κάποιο σαραβαλιασμενο οχημα.Ατυχης ως παρομοιωση αφου ο ματρακας δεν εχει κανενα μηχανισμο

1

Η μεγγενηεικ 1 ηταν κυριως οργανο τουσιδηρουργειου. Δεν εβλεπες τετοια

μεγγενη στο γιαπι. Αντιθετως ημεγγενη του υδραυλικουεικ2 ητανπαρούσα. Συγκρατουσε τους σωληνεςγια να κοπουνεικ3 και να γινουν

σπειρωματα με τη φιλέρα(βλ.Βιδολόγος)

3

2

Μέγγενη

Λειαίνει τα φύσει καμπύλα βότσαλα που έχουν ενσωματωθεί στο

κονίαμα του δαπέδου, κάνοντας το δάπεδο να μοιάζει με ψηφιδωτό(μωσαϊκό) χωρίς όμως καμιά απεικόνιση η συμμετρία.

Η λείανση γίνεται με 3 περιστρεφόμενες βαρείες σμυριδοπετρες που

περιστρέφονται από ένα βενζινοκινητήρα . Η όλη μηχανή μοιάζει μεπαρκετέζα που καινοί ομως δαιμονισμενο θόρυβο. Ο χειριστης τηςλεγεται μωσαικος.Ο Μωσαικος νομος δεν ρυθμιζει σχετικα θεματα.

Μηχανη μωσαικων

Σωληνας μικρου μηκους με εσωτερικα σπειρωματα μιας ή δυο κατεθυννσεων και χρησιμοποιεται

για να ενωσει δυο σωλήνες.Αναλωσιμο του Υδραυλικου. Για τη στεγανοτητα της μουφας τοποθετουνται γύρω στα σπειρωματα

Μουφα

ΑΣ9



των σωληνων ινες απο κανάβι.

Αρχικα ο χαρμαντζης εφτειαχνε το μπετον με το φτυαρι η την τσάπα

Μετα ηρθε η χειροκινητη μπετονιερα

Κατόπιν έγινε βενζινοκίνητη

Τα υλικά άμμος , σκίρα (χαλίκια) και τσιμέντο.

Στην μπετονιέρα έρχονταν το χαλίκι με καροτσάκι, τα τσουβάλιατου τσιμέντου τα έφερναν στον ώμο.

σκῖρον, τό, rind of cheese, Eup.277, Ar.V.925 (επίσης = λατύπη,

χρησιμοποιουμένη ως τσιμέντο αναφέρεται στα σχόλια στονΑριστοφάνη. l.c. (921)).

Σημερα το μπετον το φερνουν ετοιμο αυτοκινούμενες μπετονιερες.Ο καδος περιστρέφεται συνεχώς για να μην πηξει το μπετον.

Μπετονιέρα

ΑΣ9



Σημερα μια προβοσκιδα της μπετονιερας αδειαζει το σκυροδεμαπου απαιτειται για το στρωσιμο της πλακας.Hydraulic mobile spider concrete placing boom concrete distribution

machine, concrete boom placer

Τσιμεντένια κατασκευή των παλιών πλυσταριών. Ίσως η παλιότερητούρλα σε σχήμα ανεστραμμένου τρούλου.(πβλ. ΦΡ Στην τούρλα του Σαββάτου, όταν έχουμε μπουγάδα δηλ .σεακατάλληλη χρονική στιγμή)Από το παλιό κοφίνι που κουβαλούσαν οι νοικοκυρές τη μπουγάδα

προς το ποτάμι ή το πλυσταριό.Η ίδια λέξη χρησιμοποιείται για να δηλώσει το αιδοίο της αδελφήςτου πατέρα ή της μητέρας κάποιου : της θειάς σου το

μπουγαδοκόφινο.

Μπουγαδοκόφινο

Εξελληνισμος του Αγγλικου bulldozer

Το γκρέιντερ εξαδελφος της μπουλντοζας.bulldozer (n.) "πρόσωπο που εκφοβίζει με τη βία" 1876, παράγεται από το ρήμα bulldoze (q.v.).

Το ρήμα bulldoze παράγεται απο το ουσιαστικό bulldose που σημαινε ενα σοβαρό ξυλοδαρμό ή

μαστίγωμα, κυριολεκτικα "δοση καταλληλη για ταυρο" μια λεξη της αμερικανικης αργκο του 1876που αναφερονταν στους ξυλοδαρμους των μαυρων εκλογεων (απο μαυρους και ασπρους) στις

Μπουλντοζα

ΑΣ9



χαοτικες προεδρικες εκλογές της χρονιας εκεινης.Η σημασια επεξετάθη στο σκαπτικο μηχανημα απο το 1030.Η "μπουλντόζα", μετά από τους νομούς περί αυθαίρετων, κατεστη συνωνυμο της κατεδαφισης.Το όνομα "μπουλντόζας" απενεμήθη στον μακαρίτη Μιλτιάδη Έβερτ (επίτιμο της ΝΔ) που στηνεποχή της υπουργεία του ήταν γνωστός ως ο Μίλτος ο Μπουλντόζας.

Meaning extended to ground-clearing caterpillar tractor in 1930.

εργαλείο που αποτελείται από μίαμεταλλική, συνήθ. τριγωνική, πλάκαπροσαρμοσμένη σε ξύλινη λαβή,

και το χρησιμοποιούν οι χτίστες γιανα παίρνουν το κονίαμα και ιδίωςνα σοβατίζουν.

[μσν. μυστρίον υποκορ. του ελνστ.μύστρον =`κουτάλι΄ - ίον]

Μυστρι

Το παραθυρο ηταν σημαντικο μερος της κατασκευης του σπιτιου.Για αυτό δες το υπογλώσσιο 95

Παράθυρο

Δοχείο γιά μεταφορά υγρής λάσπης σέ λιθοδομές ή τουβλοδομές .

Ένα ξύλινο σανίδωμα. μέ το όποϊο μεταφέρει ο έργάτης το ύγρόκονίαμα

Πηλοφόρι

Α Β Γ

Δ

Μεγαλος ξύλινος παγκος (Α) με μια μεταλλική πλάκα (Β) με 3 πύρους για την καμψη της ακρης τουσιδερένιου οπλισμού με ένα ειδικο κλειδι (Γ), πολυ πιο προχερη κατασκευη απο τον παγκο

εργαστηριου καθε μαραγκού (Δ). Η διχαλα δεν απαιτουσε παγκο. Η σιδεροβεργα εκαμπτετο επι του

Πάγκος

ΑΣ9

http://www.tlg.uci.edu/lsj/#eid=71760&context=lsj&action=from-search

http://www.tlg.uci.edu/lsj/#eid=71760&context=lsj&action=from-search



εδαφους βλ. λ. διχαλα.

Εργαλειο παρομοιας εμφάνισης και λειτουργιας με το ζουμπά (βλ.λ.).

Σημαδευει το σημειο οπου θα γινει μια τρυπα, θα βιδωθει μια βιδα.Από το Ιταλικο punta lat. Punctus (μτχ του pungere) = μύτη, ακίδα

Πόντα

Ο αρχ. Πριων

Οι καλουπατζηδες εκοβαν με αυτα τις σανιδες τωνξυλοτυπων.

Αυτο ηταν το πιο συνηθισμένο.

Βλ. λ. σιδεροπριονο.

Πριόνια

Παναρχαια μεθοδος ανυψωσης, κεκλιμενο επιπεδο. Με σανιδακιακατα διαστηματα για να μην γλυστουν οι εργατες που

ανεβοκατέβαιναν, κυριως μπετατζηδες.

Ραμπα

Σφυρί με δοντια που χρησμιπουν οι σουβατζηδες για την

κατασκευη του αρτιφισιελ. Απο την ιταλικη ονομασια ραπίνα,rapina στα ιταλικσ σημαινει φούρια, μανία, θυμός. Λεμε ομως μιαεπιφάνεια αγρια δηλ. ανωμαλη. Η ραπίνα (σφυρι) "αγριευει" τηνλεια επιφάνεια.Η λεια επιφάνεια δεν λεγεται βεβαια α-ραπινα!

Ραπίνα

Οι σιδεροβεργες, ερχοντουσαν στο γιαπι με τετραξονικες μεγαλεςνταλικες

Μαζι με τις σιδεροβεργες ερχοντουσαν λεπτοτερα σιδερα σε

κουλουρες για τα τσερκια των κολονών. Τα τοποθετουσαν στηνανεμη, τα τεντωναν με το βαρουλκο, τα εκοβαν σε βεργες με τονκοφτη και τις εκαναν τσερκια και τις εδεναν με συρμα πανω στις

Σιδερα οπλισμου

ΑΣ9



.

Το χρησιμοποιουσε ο υδραυλικος για το κοψιμο των σωληνων καιο σιδερας για τα καγκελα

Σιδεροπρίονο

2026PONTEGGIO, SCAFFOLD,ECHAFAUD

Σκαλωσιά

ΑΣ9



STAFF

μικρό κοπτικό εργαλείο με ξύλινη λαβή και πεπλατυσμένη λεπίδα τροχισμένη στην

εσωτερική πλευρά, για ξυλουργικές εργασίες μαραγκού, οικοδόμου κτλ. (έκφρ.)

καμαρώνει σαν γύφτικο σκεπαρνι ~.

[ελνστ. σκεπάρνιον υποκορ. του αρχ . σκέπαρνον ]Συγγενές : αρχ σκηπανιον < σκηπάνη

Ἦ καὶ σκηπανίῳ γαιήοχος ἐννοσίγαιος ἀμφοτέρω κεκόπων πλῆσεν μένεος κρατεροῖο ...

Ιλιάδα 13:59

Σκεπάρνι

Σταθμη

Απο το αρχ ελλ σφύρα

Σφυρί

Σχέδια

Η πρώτη φάση για την δημιουργία της οικοδομης[1]. Αν

και το επίθετο σχέδιος[2] σημαίνει α) αυτός που είναι

κοντά, πλησίον, ο πρόχειρος, ο ανά πάσα στιγμή

διαθέσιμος αλλά και β) ο χωρίς κάποια επιμέλεια

κατασκευής, ο πρόχειρος, εν τούτοις τα σχεδία μιας

οικοδομής κατασκευάζονται από ειδικούς μηχανικούς

(πολιτικούς και αρχιτέκτονες) με εξαιρετική επιμέλεια και

ΑΣ9



Ταναλια

Τζιβέρα (ή)βενετ. (cclicra) cividra

Σανίδωμα μέ διαστάσεις περίπου40X60 έκ., με ή χωρίς κατακόρυφεςπεριμετρικές προεξοχές στις τρεις

πλευρές του καί μέ δύο ζεύγη

χειρολαβών, που χρησιμεύει γιά τήμεταφορά ύγρού κονιάματος ή

τούβλων κλπ. από δύο έργάτες.

Τζιβέρα

Παμπαλαιο εργαλειο, για την προετοιμασια της θεσης που θα

βιδωθει μια ξυλοβιδα.Πβλ. Φρ. Μου τριβελλιζει το μυαλο

Τριβελι

Τριβίδι

ΑΣ9



Λειο σανιδι με λαβη για την λειανση ή στρωσηεπιφανειων.(μπετο ή σοβας)

Απο το ρημα τριβω και ασχετο με το τριβέλι. Αγγλ. Trowel

αρχαιο

Χειροκινητα στις μερες μας

Τρυπάνι

ΑΣ9



Συγχρονο ηλεκτρικο φορτιζομενο

Απο το ιταλικο zappa (πρφ τζάπα) < Λατ. SAPPA < Αρχ Ελλ ουσ ΣΚΑΠΑΝΗ < Αρχ Ελλ ρημ σκαπτειν >ΝΕ σκάβω.

1

Σκαπτικο εργαλειο, αλλα

και εργαλειοανακατεματοςεναλλακτικα με τοφτυαρι. . Βλ.

Εικόνες εργαλείων 6 και7. Στο στρατοκυκλοφορουσε τοπτυοσκαπανο σκαπανη,τσαπα και φτυαρι 3 σε 1.Στο καιρο του πολέμουτων χαρακωμάτων.

2

3

Σημερα Τσάπαλεμε ένα ερπυστριοφόροτροχοφόρο σκαπτικομηχανημα που κανει, σε

μεγεθυνση τη δουλειάτης σκαπτικης τσαπας.Ταυτόχρονα μπορει να

φορτωνει το φορτηγο μετα χωματα τηςεκσκαφης.

4

Τσάπα

Λυγισμενο σιδερο λεπτης διατομης που πρωτα ισιωνωνταν βλ.κουλουρα και εντατηρας και μετα επαιρνε στον παγκο με τολοστο το σχημα της οριζονιας διατομης ,Το κάθε σημειο επαφης με τις κατακορυφες ραβδους

συνδεονταν με συρμα και κοβονταν με την ταναλια. Η οληεργασια γινονταν σε δυο γαϊδάρες ή επι του εδαφους.

Τσέρκι

ΑΣ9



Ένας απλος εντατήρας με βαση την παμπαλαια τεχνικη τουκορακα (μεθοδος μη επαναφορας στο γραναζι ,καστάνια)

τύλιγε ένα κοντο συσρματοσχοινο σε ένα καρουλι. Στην ακρη τουσυρματοσχινου ηταν μια πλακα με τρυπες. Στην τρυπα εμπαινε ηακρη του σιδερου του τσερκιου.

Σήμερα όλη η κολώνα κατασκευάζεται επι μέτρω, και έρχεται

έτοιμη στο γιαπί με νταλίκα. Οι ενώσεις γίνονται μεηλεκτροκόλληση.

Βασικό συστατικό του μπετού. Πολύ σπάνια χρησιμοποιείται μόνο του.Κατά συνεκδοχή το μπετόν λέγονταν και τσιμέντο (pars pro toto)

Φρ. Τσιμέντο να γίνει = ασε τα πράγματα αμετάβλητα, παγίωσέ τα.

Τσιμέντο

Το αναποδο του κολαούζου που σημιουργει θηλυκο σπειρωμα

Η φιλιερα δημιουργει αρσενικο σπειρωμα σε σωληνα η μεταλλο που βιδωνει σε τρυπα που εγινε με

τον κολαουζο.Να μην συγχεεται με την φιλερα που είναι πλακα με οπες αυξανομενου διαμετηρηματος και χρησιμευει για την εξελασησυρματων.

fillera da ‘filo e terminazione agettiva1e

FILERA = lat. ARIA, quasi FILARJA.

Piastra di acciaio, con fbri tondi o po

ligonali e via via piu angusti, a uso di

passarvi oro, argento o altro metallo, per

ridurlo in filo.

Φιλιέρα

Φτυάρι

ΑΣ9



ΠτυονΠτυαριον>πτυάρι>φτυαριΓια την μεταφορα αμμου, τσιμεντου και υγρου κονιαματος. Και

κατοτε για το χαρμάνι, αντι τηςτσάπας

Μικρό κομμάτι σανίδας μέ ξύλινη λαβή άπό κάτω. πάνω στό όποιο

τοποθετεiται ή λάσπη καί άπό αύτό τήν παίρνουν μέ τό μυστρί καί

τή ρίχνουν (στον τοιχο στά πεταχτά έπιχρίσματα) ή ή σανιδασέρνεται έπάνω στον τοιχο στό λασπωμα ή στήν τελική στρώση μέτριβίδι

Φραγκόφτυαρο

Για το κοψιμο μια σιδεροβεργας μπετου. Τα τσερκια κοβοντουσαν μεφορητη ψαλιδα ( κόφτης ή κόφτρα ).

ψαλίδι

Οι ροδες στην αρχη ηταν σιδερενιες και ο θορυβος που εκαναν ητανανατριχιαστικος. Μετα μπηκαν οι ελαστικές ροδες με σαμπρέλα.Χρησιμοποιονταν για την μεταφορα κονιαματος αντι για τη τζιβέρα

.

Χειράμαξο

Εικόνες εργαλείων

ΑΣ9



Από το εικονὀγραπτον Λεξικόν του Θεολόγ. Βοσταντζόγλου

1-68 [υπαίθριο εργαστήριο οικοδομής πού κτίζεται] έρgoτάξίον, Δ γιαπί]

1-49 σκελετός οικοδομής, Δ καραγιαπί :1 υπόγειον, [σκοτεινό υπόγειο] Δ μπουντρούμι2 υποδομή - άπό σκυροκονίαμα, - Δ από μπετον3 παράθυρον -, φεγγίτη - του υπογείου4 κλΐμαξ -, Δ σκάλα - του υπογείου

5 — παράθυρον του - πλυντηρίου, - Δ πλυσταριοϋ

6 θύρ«: του - πλυντηρίου, - Δ πλυσταριού7 ισόγειον, πρόσγειος όροφος8 [τοίχος άπό τούβλα] πλινθότοιχος

ΑΣ9



9 άνώφλιον -, ύπέρθυρον - του παραθύρου, Δ πρέκι10 ή παραστάς -, παραστάτης-, παρειά-, Δ ό λαμπάς -, ή παραστάδα - τοϋ παραθύρου11 άναβαθμίς -, Δ πατούρα - του παραθύρου12 κατώφλιον -, Λ ποδιά - τοϋ παραθύρου13 άνώφλιον τοϋ παραθύρου άπό ώπλισμένον σκυρόδεμα, Δ πρέκι άπό μπετόν άρμέ

14 πρώτος όροφος, Δ πρώτο πάτωμα15 τοίχος άπό τσιμεντόλιθους16 (άπολιθωμένη) πλάξ -, Δ πλάκα - της οροφής

17 μεταθετόν ικρίωμα, Δ μετακινητη σκαλωσιά18 κτίστης, τοιχοδόμος, τοιχοποιός, Δ χτίστης|| πλινθόκτιστης, Δ τουβλάς19 ανειδίκευτος έργάτης, βοηθός

20 σκάφη τοϋ κονιάματος, Δ σκαφίδι τοϋ κουρασανιού21 ή καπνοδόχος, Δ ή καμινάδα, φουγάρο22 επισανιδωμα τοϋ κενοϋ τοϋ κλιμακοστασίου23 Ορθοστάτης τοϋ ικριώματος, Δ άντένα της σκαλωσιἀς24 ξύλινος πηχυς άσφαλείας, Δ κουπαστή

25 λοξό(ν) ξύλινο(ν) - άντέρασμα ή υποστήριγμα, - Δ γκιοστέκι26 η ξυλοδοχός τοϋ ικριώματος, Δ καδρόνι της σκαλωσιάς ικριώματος, - Δ της σκαλωσιάς, τρυπόξυλο27 έγκάρσιο(ν) υποστήριγμα τοϋ δαπέδου - τοϋ28 δάπεδον άπό ξυλοδοκούς, Δ πλατφόρμα άπό καδρὀνια29 σαν'ις -, Δ σανίδι - άσφαλείας

30 σύνδεσμος των στοΐχείων - του Ικριώματος, -

31 άνελκυστήρ, άνυψωτήρ Δ αναβατόριο, άνελκυστηρας32 μηχανοδηγος - του άναμικτήρος, - Δ της μπετονιέρας33 άναμικτήρ σκυροδέματος, Δ μπετονιέρα :34 τύμπανον, Δ βαρέλι - άναμίξεως υλικών

35 χοάνη -, Δ χωνί - φορτώσεως,36 ή άμμος καί τα σκύρα, Δ ή αμμοχάλικο39 λεκάνη ά να μίξεως - κονιάματος, - Δ κουρασανιοῦ40 κανονικός σωρός όπτοπλίνθων, Δ στοίβα άπό τοῦβλα41 έστοιβαγμέναι σανίδες, Δ στοιβαγμένα σανίδια

42 περιαιρετή κλΐμαξ, Δ κινητή -, φορητή - σκάλα, άνεμόσκαλα43 σάκκος-, Δ σακ(κ)ί - τσιμέντου44 σανιδινον -, Δ σανιδένιο - περίφραγμα εργοταξιου45 6 πίναξ -, Δ πίνακας -, ταμπέλα - άνακοινώσεων49 άποχωρητήριον-, άνακουφιστήριον - εργατών.46 έξαρμοζομένη θύρα, Δ ξεμονταριζόμενη πόρτα

47 πινακίδες -, Δ ταμπέλες - μέ τά όνόματα τοϋ άρχιτέκτονα, μηχανικοΰ, εργολάβου κλπ.48 ξύλινον παράπηγμα τοϋ έργοταξίου, Δ παράφκα του γιαπιοῦ49 άποχωρητήριον -, άνακουςκστήριον - εργατών.

50-57 εργαλεία του κτίστου, Δ σύνεργα του χτίστη :50 [βαρίδι τοϋ νήματος τοϋ άλφαδίοϋ] μολύβδαινα, Δ άντιζύγι, βαρίδι τοϋ σκαντάγιου -

51 μολυβδοκόνδυλον τοϋ κτίστου, Δ μολύβι τοϋ κτιστη52 μύστρον, Δ μυστρί53 σφϋρα-, Δ πικούνι ή πεκούνι - τοϋ χτίστη54 βαρεία σοϋρα. Δ η βαριά_55 άεροστάθμη, στάθμη, Δ αλφάδι

56 [σανίδα για -τή λείανση τοϋ σουβά μέ τριβη τριβίδι57 [σανίδα για τη μεταφορά τοϋ κουρασανιού] φραγκόφτυαρο.58 κοινή η συμπαγής όπτόπλινθος, Δ κοινό ή yγεματο τουβλο58 τρόποι -, συστήματα - πλινθοδομής :59 [πλινθοδομή πάχους Ισου )ΐέ τύ πλάτος του

60 (πλινθοδομή πάχους Ισου μέ τό μήκος του ής καί μιας δρ^ιικής] άγγλική μπατική

ΑΣ9



61 άκραία κλιμάκωσις τής πλινθοδομής.62 [πλινθοδομή μέ έναλλασσόμενες στρώσας μιας -αγγλική μπατικη63 δρομική - στρωσις, - Δ στρώση64 διάτονος στρωσις, Δ μπατική στρώση.65 σύμπλεγμα όπτοπλίνθων ή τούβλων μέ σταυ-

66 σύμπλεγμα - καπνοδόχων, - Δ φουγάρων :67 πρώτη - στρωσις, - Δ στρώση68 δευτέρα στρωσις, Δ δεύτερη στρώση

ΑΝΑΦΟΡΕΣΤΡΑΓΟΥΔΙΑΕφτα νομάΤΡΑΓΟΥΔΙ μάγκικης έμπνευσης όπου οι περισσότερες λέξεις εκφέρονται ημιτελείςΣτίχοι και Μουσική: Άκης Πάνου

...

Οι δυο δουλε απ’ τους εφτάαπό τα χρέ τι να προφτά ;Σαν τα τσουβά , σαν τα σκουπί

εφτά νομά χωρίς ελπίσ’ ένα δωμά μισο γιαπί.Ποιος να φωνά και τι να πει;

Το πλαστό το πασαπόρτισαν και την καρδιά σου μόρτησαν την κάλπικη καρδιά σουτη σκληρή

Μη βροντοχτυπάς τις χάντρες

η δουλειά κάνει τους άντρεςτο γιαπί το πηλοφόρι το μυστρί

Ρημαδιό ζωή και σπίτιαπ’ τα χούγια σου αλήτηπου μετράς το αντριλίκιμε βρισιές

Μη βροντοχτυπάς τα ζάριαόσοι είναι παλληκάρια

τη ζωή τους την περνούν στις σκαλωσιές

Η δουλειά κάνει τους άντρες - 1968

’Eπει δε και τους οικοδόμους τέκτονας Ομηρος (ζ 315) καλεϊ. και άρχιτέκτων είρηται παρα Πλάτωνι (ΠόλΙτ

259e) βιαία γαρ ή έν τω Σοφοκλέους Δαιδάλω (TGF 162) “τεκτόναρχος μούσα " τό δε άρχιτεκτονεΐν‘Αριστοφάνης είρηκεν έν Δαιδάλω (CAF 195). Φαίης δ΄εν ^ οικχοδομία οικοδομική — οίκοδόμησις γάρ

παρά Θουκυδίδη (3. 20)— οικοδόμημα οίκοδομεϊν. οίκοδομικάς οικοδομικως, οικοδόμος Αριστοφάνης

γαρ έν Γηρυτάδη (CAF 181)) είρηκε τους οικοδόμους, καί Πλάτων Πολιτείας δευτέρω (370d). και

τειχοδομειν δ’ αν είποις τόν αύτόν και τειχοποιεϊν, και λιθολογειν καί λιθουργεΐν καί τειχοδόμον εϊνα και

τειχοποιόν, καί λιθουργόν καί λιθολόγον, ε μή τοϋτο φήσεις υπηρετικήν τινα είναι τη τεκτονική τέχνη,

λιθοφορεΐν δ’ ειρηκε Θουκυδίδης (6. 98). Ξενοφων Sc εν τώ Οικονομική (20 29} και φίλοικοδόμους λέγει,

ΑΡΧΑΙΕΣ ΟΝΟΜΑΣΙΕΣ

ΑΣ9



και λατύπους δε Σοφοκλής (TGF 4Η6-8). όπου καί εργαλεία τών λατυπών ονομάζει λείας καί γλαρίδας. κα

λιθοτόμον δέ Ξενοφών έν τώ τρίτω (2. II) τής Παιδείας εϊρηκεν, ώς Δημοσθένης έν τω κατ’ Ευέργου καιΜνησιβούλου (47. 05) λιθοκόπον ώ προσηκοιεν άν αί λιθοτομία*, ή Si σφύρα τών λατόμων καλείταιτύκος. τό δέ τής οικοδομικής εργον οίκοδομεϊν συνοικοδομειν έποικοδομειν διοικοδομεΐν, λίθουςάρμόττειν συναρμόττειν. ακριβώς συμ φυως άπιοτούν, άπευθύνειν, άποτείνειν. Κάμπτειν, περιάγειν,

ύπερωα έπαίρειν, και στέφειν τά οικήματα εις την οδόν, και τάς πλίνθους άναβάλλειν πρός άριθμόνΥπερείδης γάρ έν τώ πρός Έπικλεα ταΰτ ειρηκεν όταν δέ οί ποιηταΐ (’Αριστοφ. 'Ορν. 1110) φώσιν

έρέψομεν προς αετόν," στεγασομεν φασι προς αέτωμα, τείχιζεΐν , άποτειχίζειν, πύργους έφιστάναι,

μεταπύργια, προμαχώνας, επάλξεις προοικοδομεϊν, περιοικοδομεΐν Θριγκούς. περιβόλους και Θριγκώσαιτό ρήμα. φολίδας, πυλίδας, γεϊσα γεισώματα, γεισήποδας γεισηποδίσματα γεισηποδίζειν. στεγάζειν.έρέπτειν, τέγος προτέγιον, οροφον παρωροφίοα. οθεν και οροφίας όφις. και κρηπιδαίον δέ μέρος

οικοδομήματος, Λυσίου εΐπόντος έν τψ περι του τύπουτοΰ γείσου συντετελεσμένου και Ά»υ κρηπιδαίου." έκ δ’ αυτών αν είη και λιθόστρωτον έδαφος καιλιθολόγημα και λελιθωμένον. και κιόκρανα αί κεφαλαι τών κιόνων, και στυλοβάτης ή τοΰ Δωρικού κίονος

βάσις, σπείρα δέ ή του 'Ιωνικού, μέρη δέ οικοδομημάτων τοίχοι· Υπερείδης δέ και του παροδίου τοίχουείρηκεν. δόμοι, πτέρυγες, φάρση. στυλοβάτην δ’ έν τη οικία Πλάτων ό κωμικός ειρηκεν έν 'Εορταίς,όρόφοις δέ και θυρώμασι Θουκυδίδης (i. 134· 3. G8). και κιγκλίδες δέ είδη θυρών. τα δέ της Θύρας ξύλατέτταρα ώνόμαζον, και τό έντος των Θυρών γενέσθαι έντός των τεττάρων. τα δέ υπέρθυρα ύπερτόναια.

Κρατΐνος δ’ έν Διονυσαλεξάνδρω· “παραστάδας και πρόθυρα βούλει ποικίλα", παστάδας δέ Ξενοφών(Άπομν. 3. 8. 9), άς οί νϋν εξέδρας, και Λέσβιον δέ καί έκφατνώμα δέ και κΰμα μέρη έργων έν Αισχύλουθαλαμοποιοις (TGF 78) “άλλ' ό μιέν τις Λέσβιον φατνώματι κΰμ’ έν τριγώνοις έκπεραινέτω ρυθμοίς”. τάχα

δέ και οί θαλαμοποιοι είδος τέχνης, και στεγάσματα μέν δη οροφής Ηρόδοτος (2. 155) λέγει, κατώρυχεςδέ λίθοι, οϋς 'Όμηρος (ζ 267) κατωρυχέας λέγει, οί τοΤς θεμελίοις έντιθέμενοι και θεμελίους δέ λίθουςαυτούς ώνόμαζον. κατήλιψ ή μεσόδμη, κάπνην δέ καί καπνοδόκην Εϋπολις το μέν είρηκεν έν Βάπταις, τοδέ έν Δήμοις. λέγειν δ’ έστι και κατάγεια οικήματα και υπόγεια, ένι δ’ ειπεΐν λίθον σκληρόν και λίθον

πώρινον ϋλαι γάρ οικοδομημάτων λίθοι, χάλικες, πλίνθοι, ξύλα, γύψος.κέραμος στεγαστήρ, έρέψιμα ξύλα, α Θουκυδίδης (2. 14) είπε την ξύλωσιν, πηλός, άσβεστος, τιτανος,άσβεστος. και τοις μέν χυτοις χρή τα οικοδομήματα συνδειν κολλάν, συνάπτειν, συναρμόττεινσυμπηγνύναι, συμβάλλειν, τιτάνψ δέ χρί-ειν, έπαλείφειν καταλείφειν έξαλείφειν, άπολαμπρύνειν,φαιδρύνειν άποφαιδρύνειν, έπιλεαίνειν, έπιλεπτύνειν. και κονιάματα δ’ άν ειποις, και τό ρήμα κονίαν, κατον τοΰτο δρώντα κονιατήν "Αμφιδος δέ και δράμα Κονιατής. έργον δέ του οικοδόμου και τό υπερώα

έγειραι, ώς Υπερείδης εφη, και περίδρομον έργάσασθαι Αριστοφάνης γάρ έν Γή-ραι (CAF 133) έφη* “εκτου περίδρομου στασα τής συνοικίας, εργαλεία δ’ αύτοΰ συν τοίς ξυλουργικοις σιδήρια λιθουργά, σιδήρια

λιθουργικά, τύκοι, άφ’ ών και τό τυκίζειν, ύπαγωγεύς, ω παρέξεον, πέλεκυς, στάθμη, μολύβδαινα, κανών,διαβήτης τό γάρ μοχλίον τοιχωρύχων έστι σιδήριον. ίκριοποιοι δ’ είσιν οι πηγνύντες τά περί την άγορανικρία.

*. οικοδόμου σκεύη λεΓαι. γλα-

ρίδες ώς Σοφοκλής έν ΙΙριάμψ (TGF 486, 488),τύχοι, κανών, διαβήτης, πήχυς, στάθμη, μολύ-

6δαινα. ύπαγωγεύς, τάχα δε και μοχλίον, εί καιτοίς τοιχωρύχοις τούτο προστιθέασιν οΐ κωμψδο-

ποιοι. και μοχλισκον δε τό τοιοΰτον ’Αριστοφάνηςέν Σκηνας καταλαμβανούσαις (CAF 481) ώνό-

μασεν, είπών “τοίχον μοχλίσκω καλαύειν.” οίς

προσαριθμητέον και τά έν Βατράχοις (799) 'Αρι-στοφάνους, “καί πλαίσια ξυμπτυκτά πλινθεύσουσίγε και διαμέτρους και σφήνας", έν δε ταΤς Άτ-

τικαΓς στήλαις άναγέγραπται πρίων λιθοπρίστης

και καρκίνος λίθους έχων. είποις δ' αν καί μηχα-

νήν λιθαγωγόν, ζωγράφου σκεύη πίνακες πινά-

ΑΣ9



682 ΙΟΥΛΙΟΥ ΠΟΛΥΔΕΥΚΟΥΣ -ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΟΝ ΒΙΒ. Ζ §117-125.

Iouliou Polydeukous onomastikon en biblioic deka, Volume 2

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Κωδ: 682

Συγγραφέας: ΠΟΛΥΔΕΥΚΗΣΤίτλος: ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΟΝ ΤΟΜ Β (ΣΤ-Ι)Εκδότης:ΚΑΚΤΟΣ

Έτος:1992

Κωδ:2264Συγγραφέας: ΖΗΣΙΜΟΣ ΤΖΑΡΤΖΑΝΟΣΤίτλος: ΛΕΞΙΚΟ ΤΩΝ ΛΑΙΚΩΝ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΟΡΩΝ ΤΗΣ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗΣΕκδότης: ΛΥΧΝΟΣ

Έτος:1981Θέση:63

Κωδ:2026Τίτλος: ΠΩΣ ΚΤΙΣΤΗΚΑΝΣυγγραφέας: ΝΤΕΗΒΙΝΤ ΜΠΡΑΟΥΝΕκδότης:ΣΙΡΡΙΣ

Έτος:1991

Κωδ: 682Συγγραφέας: ΠΟΛΥΔΕΥΚΗΣ

Τίτλος: ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΟΝ ΤΟΜ Β (ΣΤ-Ι)Εκδότης:ΚΑΚΤΟΣ

Έτος:1992Θέση:2

25/3/2014

ΑΣ9



ΑΣ9

yapi, ολα γυρω από το γιαπί by Stougiannidis

Documents

Transcript of yapi, ολα γυρω από το γιαπί by Stougiannidis