Aριστείδης Αντονάς - Βραβείο σε Διαγωνισμό “Πράσινο σε Στέγες”

Από την εποχή του πεζοδρόμου της Ακρόπολης και των σχεδίων του Πικιώνη από την σειρά «Αττικά» η αναφορά στην γη της Αθήνας συνδέεται με την παρουσία ιχνών του παρελθόντος στο βάθος της. Το αττικό βάθος γης μετριέται με την περιεκτικότητα σε ιστορικά θραύσματα. Η γη ορίζεται από στρώσεις που επικάλυψαν ερείπια, είναι λοιπόν διαστρωματωμένος ανθρώπινος, ιστορικός χρόνος. Κάποια εξιδανίκευση της γης σχετίζει, στην πικιωνική ρητορική, το βάθος της γης με την παρουσία κτιστών υπολειμμάτων του παρελθόντος που απορροφήθηκαν με το πέρασμα του χρόνου.

Η σχάρα αποτελεί σύστημα που υποδηλώνει άμεσα την παρουσία κάποιου υποκείμενου χώρου, αρκετά σκοτεινού και ιδιαίτερου, συγκροτημένου ως δευτερεύοντος χώρου αλλά που εγκαθίσταται από αυτήν. Η σχάρα τοποθετείται προκειμένου να επεκτείνει κάποια άνω επιφάνεια, ενώ κάτι ζητά επίμονα την διακοπή της. Η σχάρα είναι ένας διπλός σχηματισμός που ταυτόχρονα συγκροτεί το κρυμμένο και συνεχίζει το ορατό, τραυματίζει την επιφάνεια ενώ την επουλώνει. Η σχάρα καλλιεργεί κάποια αντίφαση εν σχέσει προς το άνω και το κάτω τμήμα που την ορίζει κάθε φορά: είναι ο κατ᾽ εξοχήν σχηματισμός του αθηναϊκού τοπίου: οργανώνει το κρυμμένο με κάποια ορατή εικόνα την ίδια στιγμή που αυτή η εικόνα το στερεί από το οπτικό μας πεδίο.

Με αυτή την αποσκευή αναλαμβάνεται ο σχεδιασμός της ανωδομής των Αθηνών και της φύτευσης στις ταράτσες. Η αρχιτεκτονική διαχείριση της θεματικής της σχάρας προτείνεται ως κεντρικό μοτίβο για επίπεδες επιστεγάσεις αποσπασμάτων της πόλης. Χρησιμοποιούνται μεταλλικά πλαίσια που συγκολούν διαφορετικών ειδών σχάρες των αθηναϊκών δρόμων. Νέες σχάρες παραγγέλονται ή παλιές ανακυκλώνονται από τον υπάρχοντα αστικό εξοπλισμό. Η τεχνολογία των θερμοκηπίων χρησιμεύει για φυτεύσεις αναρριχητικών φυτών στο ελάχιστο δυνατό χώμα.

Λεπτομέρειες για το project

Η πρόταση διαχειρίζεται κάποιες στρατηγικές ενοποίησης των οικοδομικών τετραγώνων στο επίπεδο των δωμάτων τους. Προτείνεται η συνεχής στέγαση των δωμάτων με ελαφρές πέργκολες : οι πέργκολες σχηματίζονται με συγκολλήσεις υπαρχουσών μεταλλικών σχαρών των ομβρίων υδάτων, του υπονόμου και του μετρό που ανακυκλώνονται για να σχηματίσουν επίπεδες επιφάνειες παρόμοιες με «patchwork» από διαφορετικές σχάρες. Νέες μεταλλικές σχάρες παραγγέλλονται όταν αυτό χρειαστεί. Η διαχείριση των δωμάτων χρησιμοποιεί επίσης στοιχεία από την τεχνολογία των ελληνικών θερμοκηπίων: στενοί, πλαστικοί, μακρόστενοι κύλινδροι με χώμα, χρησιμοποιούνται για φυτεύσεις που, με το κατά δύναμη ελάχιστο χώμα και ελάχιστο νερό, αποδίδουν –εποχιακά- το περισσότερο δυνατόν πράσινο. Οι κατασκευές μεριμνούν με τα ελάχιστα μέσα για κάποια νέα εγκατάσταση, που ταυτόχρονα επιτυγχάνει κάποια βιοκλιματική βελτίωση των κτισμάτων, οργανώνει με ενιαίο τρόπο τις αθηναϊκές ταράτσες σε κλίμακα οικοδομικών τετραγώνων και κατασκευάζει την «πέμπτη όψη» τους δηλαδή την όψη της πόλης από πάνω, την κάτοψη των αθηναικών δωμάτων.

Στην οροφή συγκεκριμένων οικοδομικών τετραγώνων, προτείνεται η τοποθέτηση μεταλλικών φορέων, ακριβώς πάνω από επιλεγμένα υπάρχοντα υποστυλώματα οπλισμένου σκυροδέματος των υποκειμένων οικοδομών. Τα μεταλλικά υποστυλώματα έχουν διαφορετικό ύψος ανάλογα με το ύψος της εκάστοτε οικοδομής όπου τίθενται, προκειμένου να οδηγήσουν τους μεταλλικούς φορείς στην ίδια στάθμη. Οι φορείς σχηματίζουν περιοχές με φαρδύτερες μεταλλικές γραμμικές στεγάσεις όπου κυκλοφορεί νέο δίκτυο νερού. Νέα ρολόγια παροχής τοποθετούνται ειδικά για την χρήση στα δώματα. Ανάμεσα στις γραμμικές στεγάσεις, με νέες, μικρότερες μεταλλικές δοκίδες, στηρίζονται μεταλλικές σχάρες, που παραγγέλλονται από τους προμηθευτές σχαρών του εξοπλισμού των αθηναϊκών δρόμων.

Στάδιο της Βιβλιογραφικής Έρευνας και Ανάλυσης Βενιεράκης - Βιαροπούλου - Ζάχος - Μαυρουδή

Φυτεύσεις γίνονται μόνο σε γραμμικά δοχεία φυτεύσεων που εγκαθίστανται κυρίως σε περιοχές πάνω από υπάρχοντα δοκάρια οπλισμένου σκυροδέματος των υποκειμένων οικοδομών και σε διάσπαρτες, περισσότερο ή λιγότερο βαριά, δοχεία φύτευσης. Η τεχνογνωσία των θερμοκηπίων είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για την ολοκλήρωση της πρότασης: ειδικά συσκευασμένο χώμα σε λεπτούς μακρόστενους κυλίνδρους τοποθετείται σε παράλληλες λωρίδες, ενώ φυτεύονται σε αυτό ελαφρά αναρριχητικά φυτά.

Για το αποτέλεσμα της πρότασης απαιτείται κάποια νομική παρέμβαση που αποτελεί μέρος της απάντησης στο θέμα του διαγωνισμού. Η πρόταση παραδίδει το ρεαλιστικό, αρχιτεκτονικό, επιθυμητό αποτέλεσμα, χρειάζεται όμως μετατροπές των περί δωμάτων διατάξεων για να προχωρήσει οποιαδήποτε αρχιτεκτονική υλοποίηση με έργα επί δωμάτων. Οι αλλαγές στο νομικό πλαίσιο μπορούν να λάβουν ποικίλες μορφές. Η πρόταση επιμένει στον οραματικό χαρακτήρα, επειδή αυτός θα κατευθύνει την νομική διαχείριση του ζητήματος.

Παραδείγματος χάριν, μπορούν να επιτρέπονται χώροι που θα ενοικιάζονταν, μετά από ειδική νομική ρύθμιση, με απόδοση των ενοικίων σε κοινόχρηστο ταμείο των εκάστοτε ακινήτων (διαχειριζόμενα από τις γενικές τους συνελεύσεις) ή σε μεμονωμένους ιδιοκτήτες (αν κάτι τέτοιο αποφασιστεί από τις συνελεύσεις ιδιοκτητών). Οι χρήσεις των χώρων που προστίθενται, καθορίζονται από το ίδιο ρυθμιστικό πλαίσιο διαταγμάτων περί χρήσεως δωμάτων. Διαφορετικής στάθμης δώματα μπορούν να ενοποιούνται με ελαφρές μεταλλικές σκάλες. Η πρόσβαση στα δώματα από τον δρόμο γίνεται από τα κοινόχρηστα κλιμακοστάσια των υποκειμένων οικοδομών ή από μέρος αυτών. Συνενώσεις δωμάτων είναι δυνατές ακόμη και με γεφυρώσεις στενών οδών.

Με αρχιτεκτονικούς όρους η παρέμβαση επιτυγχάνει ελαφρά στεγασμένους χώρους στα δώματα των οικοδομικών τετραγώνων όπου αποφασίζεται. Αποφασίζεται όχι με την λογική ενιαίων παρεμβάσεων ανά πολυκατοικία αλλά συνολικών προτάσεων που αφορούν στα οικοδομικά τετράγωνα και που - μετά από αίτηση κάποιου ιδιοκτήτη - αναλαμβάνεται από τις αρμόδιες τεχνικές υπηρεσίες του δήμου. Τα δώματα σήμερα θεωρούνται κοινόχρηστοι χώροι των μεμονομένων πολυκατοικιών τις οποίες στεγάζουν. Όμως έτσι αποκόπηκαν από τις πιο σημαντικές δυνατότητες χρήσεως. Τα δώματα μπορούν να ενοποιούνται και να τεμαχίζονται με διαφορετικές λογικές, προκειμένου να σχηματίζουν οφέλιμους χώρους για την πόλη, την γειτονιά ή - σε ειδικές περιπτώσεις - ιδιώτες. Η νυκτερινή χρήση των δωμάτων της Κωνσταντινούπολης ή άλλων μεσογειακών πόλεων, αποτελεί παράδειγμα που θα κατευθύνει την ανάληψη δράσεων στα δώματα της Αθήνας. Το κέντρο της πόλης αποτελεί πρώτο στόχο παρέμβασης.

Το θερμό ελληνικό κλίμα ανάγκαζε από παλιά την στέγαση με πέργκολες ή κρεβατίνες για να ανακουφίζεται το εσωτερικό των κτισμάτων από τις υψηλές θερμοκρασίες. Η πρόταση επενδύει επίσης σε αυτήν την κλιματική λογική. Στις λίγες προσφερόμενες θέσεις με χώμα τοποθετούνται μόνον αναρριχητικά φυτά με μικρές σχετικά ρίζες που ποτίζονται με προσοχή από τα νέα δίκτυα υδάτων. Αναζητάται η ελάχιστη παρουσία χώματος και το ελάχιστο νερό, για το μέγιστο αποτέλεσμα σε πράσινο. Η εμπειρία των θερμοκηπίων βοηθά στον προγραμματικό σχεδιασμό. Τα φυτά θα αναρριχηθούν πάνω σε κατασκευές που οι ίδιες επιτυγχάνουν ούτως ή άλλως κάποιου είδους σκίαση των δωμάτων. Κατασκευασμένη από τις βιοτεχνίες που κατασκευάζουν τις σχάρες των αθηναϊκών δρόμων, οργανώνεται η τελική επιφάνεια που προκύπτει από μίξη επιφανειών σχαρών και επιτυγχάνει ένα ιδιαίτερο σύνθετο αποτέλεσμα. Η χρήση ανακυκλωμένων υπαρχουσών σχαρών που αποσύρονται από την πόλη, αποτελεί επίσης επιθυμητή προτεινόμενη στρατηγική. Αντί να καταφύγει σε λογικές που θα προωθούσαν στεγάσεις με κεραμίδια ή με βαριές φυτεύσεις, η μελέτη επικεντρώνει την λογική της στην χρήση ελαφρών κατασκευών από εκείνες που αποτελούν ούτως ή άλλως μέρος του εξοπλιστικού μηχανισμού της πόλης. Οι σχάρες που τοποθετούνται στους αθηναϊκούς δρόμους αποσυρρόμενες μπορεί να στεγάζουν δώματα, ενώ παραγγελίες για καινούργιες, όλο και μεγαλύτερες στην επιφάνειά τους, όλο και πιο ελαφρές (για παράδειγμα αντίστοιχες με τις μεγάλες σχάρες εξαερισμού του υπόγειου ηλεκτρικού σιδηροδρόμου) αποτελούν την πρώτη ύλη για την μελέτη και την αφετηρία για τον προβληματισμό. Οι γηρασμένες σχάρες των αθηναϊκών δρόμων που έχουν τόσο επιμελημένη μορφή και έχουν τόσο φθαρεί (ώστε να χρειάζεται στις περισσότερες περιπτώσεις η αντικατάστασή τους), αποτελούν το πρώτο υλικό για την επιστέγαση δωμάτων. Ταυτόχρονα θα παραγγέλλονται επί πλέον κομμάτια σχαρών για χρήση σε δώματα.

25 Μάιος, 2010

Η απάνω και η κάτω πόλη - Αν σηκώσουμε το βλέμμα μας ψηλά θα δούμε αίφνης μιαν άλλη Αθήνα.

Του Τάση Παπαϊωάννου

Αξίζει τον κόπο να περπατήσει κανείς στην Αθήνα όπως ο τουρίστας που την επισκέπτεται για πρώτη φορά. Με βήμα αργό, νωχελικό, κοιτάζοντας δεξιά αριστερά, να κοντοστέκεται παρατηρώντας κάθε της γωνία, κάθε σημείο. Και τότε, είναι σίγουρο ότι θα ανακαλύψει μια πόλη διαφορετική, μια άλλη πόλη απ’ αυτήν που βιώνει καθημερινά.

Θα παρατηρήσει κτίρια που ενώ νόμιζε πως τα ήξερε, αφού περνούσε σχεδόν κάθε μέρα από μπροστά τους, τώρα αυτά φαντάζουν αλλιώτικα. Θα δει χρώματα, υλικά, λεπτομέρειες, η ματιά του θα σταθεί και θα περιεργαστεί με επιμονή. Γιατί η καθημερινή κυκλοφορία στην πόλη, μας έχει μετατρέψει σε ανθρώπους που απλώς κινούνται βιαστικά να πάνε γρήγορα στη δουλειά τους παρασυρμένοι από το άγχος της καθημερινότητας. Για παράδειγμα, περπατάμε και σπάνια κοιτάμε προς τα πάνω. Τα κτίρια λειτουργούν σαν ένα παράξενο φόντο, σαν ουδέτερα σκηνικά που απλώς υπάρχουν, δεν υποβάλλουν με την παρουσία τους, δεν τραβούν την προσοχή μας.

Η καθημερινότητα διαδραματίζεται φυσικά στο επίπεδο του εδάφους και τα τελευταία χρόνια μέσω του μετρό και κάτω απ’ αυτό. Οι ροές τροχοφόρων και ανθρώπων κυλάνε και διασταυρώνονται σαν ποτάμια που κινούνται προς όλες τις κατευθύνσεις ανάμεσα στις «όχθες» και τα «φαράγγια» των κτιρίων. Τα συνεχόμενα μέτωπα των δρόμων σπάνια τραβούν την προσοχή των περαστικών. Πόσο μάλλον των οδηγών. Ακόμη και τα κουρασμένα βλέμματα των επιβατών πίσω από τα τζάμια των λεωφορείων που πηγαινοέρχονται, δεν παρατηρούν. Είναι βλέμματα αδιάφορα. Κι ας ξετυλίγεται η πόλη μπροστά τους σαν κινηματογραφικό φιλμ. Η πόλη δεν διεγείρει, είναι γνωστή και άγνωστη ταυτόχρονα, οικεία και ανοίκεια.

Ενώ, λοιπόν, η ζωή της πόλης συντελείται κυρίως στους δρόμους και τα πεζοδρόμια, στις πλατείες και τα στενά, αυτό που δίνει την κλίμακα του χώρου είναι η κορυφογραμμή των κτιρίων. Αν σηκώσουμε το βλέμμα μας ψηλά θα δούμε αίφνης μιαν άλλη Αθήνα. Ώρες-ώρες οι πολυκατοικίες μοιάζουν να ακουμπούν η μία στην άλλη, έτσι που στέκονται αντικριστά στο στενό δρόμο ή στον ακανόνιστο ακάλυπτο. Λες κι αν απλώσουν οι άνθρωποι τα χέρια τους θα χαιρετήσουν ο ένας τον άλλο από τα μπαλκόνια που βρίσκονται απέναντι. Κοιτώντας από κάτω προς τα πάνω, εκεί όπου σμίγει η στέγη των κτιρίων με τον ουρανό, αντιλαμβάνεσαι την κλίμακα των μεγεθών. Συνεχόμενα μέτωπα κτιρίων που αφήνουν ανάμεσά τους λωρίδες ουρανού, μακρόστενες, σαν γαλάζιο καθρέφτισμα του δρόμου. Μόνον η προοπτική του δρόμου είναι εκείνη που παίρνει τη ματιά μας και την οδηγεί μακριά στον ορίζοντα, εκεί που τελειώνει ο δρόμος. Μέσα στα στενά της πόλης γλιστράμε κάθε μέρα, σαν υγρό που κινείται όπου βρίσκει διέξοδο, όπου υπάρχει κενό. Αυτό που τραβά σαν μαγνήτης το βλέμμα μας είναι ό,τι υπάρχει στη στάθμη του ισογείου. Καφενεία, μαγαζιά, στοές, βιτρίνες, κόγχες, γωνίες... Κι ας κρέμονται πάνω από τα κεφάλια μας 8 ή 10 όροφοι. Αυτοί περνούν σε δεύτερη μοίρα. Η ζωή συντελείται κάτω, στο επίπεδο του εδάφους.

Όμως υπάρχει και μια άλλη πλευρά της πόλης, εκείνη των ψηλών δωμάτων. Είναι η πόλη από ψηλά, αθέατη από τη στάθμη του δρόμου. Εκεί αντικρίζεις μιαν άλλη κλίμακα, διαφορετική. Απολήξεις κλιμακοστασίων και ασανσέρ, μικρά πλυσταριά, τέντες, πέργκολες, «πλυμένα ρούχα, σημαίες στον ήλιο», για να χρησιμοποιήσω τα λόγια του Ν.Γ. Πεντζίκη, και μια μεταλλική πόλη πάνω από την πόλη. Κεραίες, ηλιακοί θερμοσίφωνες, καμινάδες, μηχανολογικές εγκαταστάσεις, κλιματιστικά, μεταλλικές σκάλες που σε ανεβάζουν ακόμη ψηλότερα σε μικρά ταρατσάκια, μικρά ονειρικά παρατηρητήρια μέσα στον αχανή ωκεανό της γκριζόλευκης αστικής πραγματικότητας.

Εδώ, χάνεται ξαφνικά η κατακόρυφη κλίμακα της πόλης. Αυτό που υπερισχύει είναι η οριζοντιότητα και το φως. Σαν να βρίσκεσαι ξαφνικά σ’ ένα υπερκτισμένο χωριό, χωρίς έδαφος και δένδρα. Εδώ το «έδαφος» είναι οι συνεχόμενες ταράτσες των πολυκατοικιών που ανεβοκατεβαίνουν ακολουθώντας πιστά τις κλίσεις και τις εξάρσεις του φυσικού εδάφους. Με τα χρόνια η αντιπαροχή και ο συντελεστής δόμησης έφτιαξαν ένα άλλο έδαφος, τεχνητό, που απέχει ακριβώς όσο το επιτρεπόμενο ύψος του Γ.Ο.Κ. από τη στάθμη του εδάφους. Πού και πού ανάμεσα στη συνεχόμενη πυκνή αστική μάζα, ξεπροβάλλει σε κάποιο ρετιρέ μια μικρή πράσινη όαση από γλάστρες και λουλούδια, παράξενη αντίθεση ανάμεσα στο δάσος των μεταλλικών κεραιών. Παρατηρείς μια παράξενη αντιστροφή: δεν είναι το τεχνητό που θεμελιώνεται πάνω στο φυσικό, αλλά το φυσικό που προσπαθεί να «φυτευτεί» στο τεχνητό.

Εδώ πάνω χάνεις την αίσθηση του ύψους. Το επίπεδο της πόλης, τα οικοδομικά τετράγωνα, οι δρόμοι και οι πλατείες εξαφανίζονται. Έτσι δεν έχει σημασία αν βρίσκεσαι στον 6ο ή στον 36ο όροφο. Έτσι σου ‘ρχεται να περπατήσεις από δώμα σε δώμα, να κινηθείς ελεύθερα, αγνοώντας τη ρυμοτομία της πόλης, φτιάχνοντας εκεί πάνω τα δικά σου μονοπάτια, τις δικές σου διαδρομές. Στην «πόλη των δωμάτων» διαλύεται η μονοκρατορία του δρόμου. Βρίσκεσαι πάνω στην αχανή αστική μάζα που ανεβοκατεβαίνει όπως οι αμμόλοφοι στην έρημο και που πίσω απ’ αυτούς υπάρχουν κι άλλοι, κι άλλοι... λες και δεν υπάρχει τέλος. Τώρα το βλέμμα απελευθερώνεται και δεν ακολουθεί υποχρεωτικά τις παρειές και τα μέτωπα των δρόμων. Μπορείς να κοιτάξεις ολόγυρα, προς κάθε κατεύθυνση. Δώματα και άλλα δώματα. Κεραίες και άλλες κεραίες. Κι αν είσαι τυχερός-προνομιούχος μπορεί να φαίνεται στο βάθος και η κορυφογραμμή του Υμηττού ή της Πάρνηθας κι ακόμη καλύτερα η θάλασσα και μακρύτερα στον ορίζοντα η Αίγινα και η Πελοπόννησος.

Η Αθήνα των δωμάτων δεν ακολουθεί κάποιο σχέδιο. Έχει δημιουργηθεί τυχαία. Παρ’ όλα αυτά (ή μήπως ακριβώς γι’ αυτό;) υπάρχει μεγαλύτερη ομοιομορφία και πειθαρχία σ’ έναν κανόνα απ’ ό,τι στις σχεδιασμένες και επιτηδευμένες προσόψεις των κτιρίων που μάταια προσπαθούν να διαφοροποιηθούν από τις διπλανές τους. Διακρίνεις να επαναλαμβάνεται ένας τύπος και οι παραλλαγές του. Ταράτσα, απόληξη σκάλας-ασανσέρ και το μικρό πλυσταριό των 12,0 τ.μ. του παλιού Γ.Ο.Κ.

Το βράδυ η εικόνα αλλάζει. Το φως αντιστρέφεται. Τα φωτεινά δώματα σκοτεινιάζουν και μόλις διακρίνονται, ενώ το φως έρχεται τώρα από κάτω προς τα πάνω. Από τους δρόμους που μοιάζουν με φωτεινά ποτάμια μέσα στη νύχτα. Πού και πού διακρίνεις μακριά στο βάθος, σκόρπια φωτισμένα παράθυρα ή μπαλκονόπορτες σαν ακινητοποιημένες πυγολαμπίδες μέσα στο σκοτάδι.

Έτσι, είναι σαν να υφίστανται ταυτόχρονα δύο Αθήνες. Μία κάτω και μία πάνω. Η κάτω σκιερή, ζωντανή, θορυβώδης. Η πάνω φωτεινή, ήσυχη και άδεια και στο βάθος κάθε τόσο να ακούγεται η σειρήνα κάποιου ασθενοφόρου που σπάει τη μονοτονία της σιωπής. Γιατί, πέρα από την οριζόντια χαρτογράφηση της πόλης υπάρχει και μια άλλη, η κατακόρυφη! Και εδώ, με τις αντίστοιχες κοινωνικές της διαστρωματώσεις, φυσικά. Όχι βόρεια-νότια και δυτικά προάστια, αλλά από πάνω προς τα κάτω τούτη τη φορά.

Τάσης Παπαϊωάννου, καθηγητής Αρχιτεκτονικής ΕΜΠ

Δημοσιεύτηκε στην Ελευθεροτυπία

Παράδειγμα 1:

Τα μαντριά εγκαθίστανται στα βουνά ως ξενιστές, με τη διαφορά όμως ότι δεν επιβάλλονταιστον υποδοχέα, αλλά προσαρμόζονται στις δεδομένες συνθήκες. Έρχονται να καλύψουν τηνπρωταρχική ανάγκη στέγασης και δημιουργούνται με υλικά του άμεσου περιβάλλοντος.

Παράδειγμα 2:

Μια εκδοχή της κατοικίας- παράσιτο είναι το Loftcube. Παρά τη νομαδική του φύση και τη δυνατότητα εγκατάστασης σε οποιοδήποτε δώμα ή φυσικό τοπίο, δεν παύει να αποτελεί μια προσαρμογή του τύπου της μεταφερόμενης κατοικίας στα τρέχοντα πρότυπα αρχιτεκτονικής και του επιβαλλόμενου τρόπου ζωής.

Παράδειγμα 3:

Το Universal World House είναι μια πρόταση οικονομικής προκατασκευασμένης κατοικίας. Μπορεί να στεγάσει 8 άτομα και φτιάχνεται από ειδικό χαρτί, που προσφερεί προστασία από βροχή και άνεμο, ενώ έχει και μονωτικές ιδιότητες. Πρόκειται για μια φθηνή και οικολογική λύση μεταφερόμενης κατοικίας.

Νιώθετε ταλαντούχος;

“Νιώθω ότι έχω κάποιο ταλεντό, αλλά αυτό που μετράει είναι το ότι εργάζμαι πολύ σκληρά. Προπάντων, νοιώθω πολύ τυχερός, η μεγάλη μου τύχη είναι ότι κάνω το επάγγελμα που μου ταιριάζει, οτι κάνω αυτό που μου αρέσει, ΄τοι βρήκα σε τι είμαι καλός. Στην αρχή ήθελα να γίνω μαραγκός, γιατί στο σπίτι μας γίνονται συνεχώς επεκτάσεις και ανακαινίσεις από μαραγκούς. Ξέρετε, στην Ιαπωνία ο παραδοσιακός μαραγκός κάνει όλες τις δουλειές χωρίς να χρησιμοποιεί κανένα μηχάνημα και για μένα αυτό ήταν πραγματικά απίστευτο. Από την άλλη, λάτρεψα από τότε τη μυρωδιά του ξύλου. Μετά ανακάλυψα το επάγγελμα της αρχιτεκτονικής και όνειρο μου έγινε να φτιάξω μνημειώδη κτίρια. Αφού όμως αποοφοίτησα κα ιεπέστρεψα στην Ιαπωνία, διαπίστωσα σοκαρισμένος, ότι οι αρχιτέκτονες δεν χαίρουν μεγάλου σεβασμού. Στις δυτικές χώρες ένας αρχιτέκτονας είναι εξίσου σεβαστός μ’ ένα γιατρό ή έναν δικηγόρο. Στην Ιαπωνία, αντίθετα, ένας αρχιτέκτονας δεν είναι πολύ σεβαστός. Τότε σκέφτηκα ότι στην Ιαπωνία η ιστορία της αρχιτεκτονικής είναι πολύ σύντομη, ότι μέχρι πριν από 100 χρόνια όλα τα κτίρια σχεδιάζονταν και κατασκευάζονταν από μαραγκούς. Δεν υπήρχαν τότε αρχιτέκτονες, σκέφτηκα, και γι’ αυτό οι αρχιτέκτονες δεν είναι πολύ σεβαστοί. Στη συνέχεια, όμως, συνειδητοποίησα ότι αλλού είναι το πρόβλημα. Κάποια στιγμή χώνεψα ότι στην Ιαπωνία οι αρχιτέκτονες δεν δουλεύουν για την κοινωνία, ότι κυρίως δουλεύουν για τους προνομιούους ανθρώπους. Έτσι σκέφτηκα, ότι οι αρχιτέκτονες πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τις γνώσεις και τις εμπειρίες μας για την κοινωνία και όχι μόνο για να φτιάχνουμε για μνημεία.

Απόσπασμα από συνέντευξη του Shigeru Ban στην εφημερίδ FAQ, τεύχος 14/05 - 20/05/09

Με αφορμή το παραπάνω κείμενο, αυτές είναι κάποιες σκέψεις μας που καταγράψαμε:

Σταθερός υπολογιστής → laptop« σταθερή » κατοικία → μετακινούμενη

το σύστημα έχει ανάγκη το παράσιτο, που το αναζωογονεί, το μεταβάλλει, το υπονομεύει, όσο και το παράσιτο το σύστημα για την επιβίωσή του. Το χρειάζομαι όσο και αυτό εμένα;

Ζενέτος : ηλεκτρονική πολεοδομία

Δίκτυο : ο υπολογιστής χρειάζεται το δίκτυο γιατί συνδέεται σε αυτό και παρασιτεί.

Υπολογιστής: αναγκαίος για το δίκτυο αφού το ζωογονεί

Διαφορά με camping : δεν χρειάζεται παροχές – εγκαταστάσεις, απεξάρτηση από υλικές ανάγκες, επαφή με τη φύση

Μαντρί σε βουνό → παράσιτο ; → προσαρμόζεται δεν επιβάλλεται

Ιός – παράσιτο : έρχεται σε ευπαθή οργανισμό όχι σε εντελώς υγιή οργανισμό → μεταφορά σε κτήριο: μου δίνει τη δυνατότητα να πάω να στήσω το παράσιτο στο δημόσιο κτήριο γιατί το ιδιωτικό θα με διώξει.

Καρέκλα: στήνω στο νοσοκομείο γιατί αμελή το ιδιοκτησιακό καθεστώς να με διώξει, μπορεί να φέρω το κρεβάτι, να δημιουργήσω χώρο να τον περιορίσω.

Η ανάγκη με οδηγεί, δεν έρχομαι να επιβληθώ στον υποδοχέα, μαντρί: ιδανικό σημείο, υλικά που μου δίνονται από το φυσικό περιβάλλον. Ανάγκη στέγασης

Σύστημα matrix, καλωδιώνομαι και ζω.

Φτιάχνω πρότυπο για να το βάλω παντού;Αμοιβαία σχέση θα επηρεαστεί το παράσιτο ή θα παραμείνει αυτόνομος – διαφορετικός ; Προσαρμογή, με ενδιαφέρει, είμαστε ένα ή είμαστε δύο εντελώς διαφορετικά;

Σταδιακή προσαρμογή του παρασίτου στον ξενιστή, υποδοχέα που τον φιλοξενεί.

3in1 - Modulbox Πολυμορφική ΚατασκευήΒίλλυ Αττάρτ

Διάφορα Παραδείγματα

Αναμόρφωση κεντρικής περιοχής στον Πειραιά - ένα σύστημα αναζωογόνησης της πόληςΔιπλωματική Εργασία ΔΠΘ - Γιάννης Αγγελάκος

Ηλεκτρονική ΠολεοδομίαΤάκης Χ. Ζενέτος

Nested Cube in ProcessHideyuki Yamashita

Τα σημεία τοποθέτησης που διακρίναμε μέσα στην πόλη της Ξάνθης χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες:

I. Δημόσια κτίρια:

εν λειτουργία ή εγκαταλελειμμένα κτίρια, τα οποία παρέχουν τη δυνατότητα άμεσης εγκατάστασης παρασίτων πάνω τους και λήψη παροχών από αυτά. Λόγω του δημόσιου ιδιοκτησιακού καθεστώτος, που συνεπάγεται μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα είναι πιο εφικτή η ανοχή σε παρασιτικές εγκαταστάσεις.

1. Λαογραφικό Μουσείο:

• δώμα πίσω από Λαογραφικό Μουσείο με διπλή πρόσβαση από οδό Αντίκα και από σοκάκι μέσω οδού Ορφέως,

• πολλαπλά δώματα με δυνατότητα εγκατάστασης,• περιμετρικά κατοικίες και ύπαρξη υπαίθριου χώρου (εκμεταλλεύσιμες κατά την περίοδο

Γιορτών Παλιάς Πόλης),• Πως έρχομαι όμως να παρέμβω μέσα στον ιστό της Παλιάς Πόλης και μάλιστα σ’ένα

διατηρητέο και εν λειτουργία κτίριο, που δεν εντάσσεται στην κατηγορία εγκαταλελειμένων κελυφών (καπναποθήκες) που θα μπορούσαν να ζωογονηθούν από τα παράσιτα;

2. Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών:

• θέση κτιρίου στο κέντρο της πόλης δίπλα σε δημοσίες λειτουργίες και οργανωμένο ελεύθερο χώρο,

• κλιμακωτά δώματα σε διάφορα επίπεδα για την εγκατάσταση παρασίτων, • ύπαρξη μεταλλικού κλιμακοστασίου για ανεξάρτητη είσοδο στις μονάδες

II. Ιδιωτικά Κτίρια και οι μεταξύ τους ακάλυπτοι – Αστικά Κενά:

• αξιοποίση μεσοτοιχιών και δωμάτων ενωμένων ακάλυπτων χώρων, που παραμένουν παρατημένοι και χτησιμοποιούνται ως χώροι στάθμευσης ή περάσματος

• η εγκατάσταση μονάδων σε τέτοιους χώρους μπορεί να τους αναζωογωνήσει, να δημιουργηθούν ημιυπαίθριοι τις ίδιας λογικής με τις μονάδες ως χώροι συνάθροισης των κατοίκων των μονάδων, που θα μπορούσαν να συμπαρασύρουν τους περίοικους των πολυκατοικιών να ενδιαφερθούν και αξιοποιήσουν το γύρω περιβάλλον

• οι παροχές σ’ αυτή την περίπτωση αντλούνται από τις πολυκατοικίες με δυνατότητα οικονομικού όφελους γι’ αυτές και συμμετοχή στα κοινόχρηστα έξοδα

4. Πέρασμα ανάμεσα σε οδούς 28ης Οκτωβρίου σε Χατζησταύρου:

• υπαίθριος χώρος μερικά διαμορφωμένος, που εκτείνεται σε τρεις στάθμες ανάλογα με τις ιδιοκτησίες• Ύπαρξη περιορισμένων μεσοτοιχιών, • ύπαρξη χώρου ικανοποιητικού εύρους για κατασκευή κοινόχρηστων χώρων

5. Ακάλυπτος Οικοδομικού Τετραγώνου Δημοκρίτου – Ικονίου – Νέστου – Πλάτωνος:

• Πολλαπλές προσβάσεις από όλες τις οδούς, • διαμόρφωση ακάλυπτου χώρου σε διαφορετικές στάθμες, • περιορισμένες κατακόρυφες επιφάνειες εγκατάστασης

3. Βιομηχανικό Κτίριο (περιοχή ΚΤΕΛ – Καπναποθηκών):

• μεγάλο κτίριο με δυνατότητα εγκατάστασης σε τυφλές όψεις (σόκορα), • μερική αξιοποίηση κτιρίου μόνο από συλλόγους, • προσβάσεις και από τους δύο παρακείμενους δρόμους, • ύπαρξη μεγάλου, μη οργανωμένου ελεύθερου χώρου

7. Μεσοτοιχία Πλατεία Εμπορίου:

• Θέση κτιρίου ανάμεσα σε Παλιά και σύγχρονη πόλη, • πλαϊνή όψη πολυκατοικίας επί της πλατείας, • δυνατότητα αυτόνομης πρόσβασης και ανάρτησης από αυτή λόγω ανεκμετάλλευτου

διπλανού οικοπέδου, • άντληση παροχών από την πολυκατοικία, • άμεση επαφή με ελεύθερο δημόσιο χώρο πρασίνου με ιδιαίτερο χαρακτήρα (παζάρι)

8. Αδόμητο Οικόπεδο Πλατεία Μητρόπολης:

• Κεντρική θέση, • Παραμένει ανεκμετάλλευτο για χρόνια – χρήση μόνο στις Γιορτές Παλιάς Πόλης,• δυνατότητα συνέχισης οικοδομικής νησίδας

III. Στο τοπίο – χωρίς κτίριο ξενιστή:

Αυτόνομος και αυτάρκης χαρακτήρας μονάδας, δυνατότητα εγκατάστασης σε οποιαδήποτε θέση

9. Αναλημματικός τοίχος – Ποτάμι Κόσυνθου:

• Ελεύθερος χώρος στη ανατολικότερη νησίδα της Παλιάς Πόλης, • ύπαρξη φωτοβολταϊκών πανέλων για φωτισμό, • παροχή νερού απ’ το ποτάμι με φίλτρα

6. Ακάλυπτος Οικοδομικού Τετραγώνου Καραολή – Ικονίου – Σαλαμίνος - Πλάτωνος:

• Μεγάλος ακάλυπτος χώρος, • δυνατότητα σύνδεσης σε οργανωμένο σύστημα με τον προηγούμενο ακάλυπτο χώρο, • τωρινή χρήση ως χώρος στάθμευσης