sbtke.grsbtke.gr/wp-content/uploads/2016/11/meleti2_enothta2.pdf · Created Date: 3/8/2013 2:56:08...

ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ & ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΕΝΟΤΗΤΑ ΙΙ: ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

ΜΕΛΕΤΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

ΣΒΘΚΕ, ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 4, 38221 ΒΟΛΟΣ, ΤΗΛ: 24210-29407,8 ΦΑΞ: 24210-26394, URL: www.sbtke.gr, e-mail: [email protected]

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2013

ΕΝΟΤΗΤΑ ΙΙ: ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

7. H περιφέρεια Θεσσαλίας 25

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

7.1 Γεωγραφικά στοιχεία 25

7.2 Δημογραφικά στοιχεία 25

7.3 Δείκτες υποδομής 27

8. Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία (ΑΠΑ)

ανά τομέα Παραγωγής 31

8.1 Πρωτογενής Τομέας 31

8.2 Δευτερογενής τομέας 36

8.3 Τριτογενής τομέας 43

9. Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν 49

10. Κατά Κεφαλήν ΑΕΠ 53

11. Εξαγωγές 57

11.1 Εμπορικό Ισοζύγιο στην περιφέρεια Θεσσαλίας 57

11.2 Οι εξαγωγές σε ενδοπεριφερειακό επίπεδο

και κατά κύριους κλάδους 60

12. Το εργατικό δυναμικό της περιφέρειας Θεσσαλίας 74

12.1 Δείκτης Ανεργίας 81

12.2 Το μορφωτικό επίπεδο του εργατικού δυναμικού 84

13. Η παραγωγικότητα της εργασίας 88

14. Δείκτης Τοπικής Εξειδίκευσης 92

15. Επιστήμη, τεχνολογία και καινοτομία 96

15.1 Ο δείκτης HRST

(Human Resources in Science & Technology) 97

15.2 Δαπάνες για Έρευνα και Ανάπτυξη (Ε&Α) 100

15.3 Το εκπαιδευτικό επίπεδο του πληθυσμού της περιφέρειας 102

16. Επενδύσεις 104

16.1 Δείκτης επένδυσης παγίου κεφαλαίου 110

16.2 Δείκτης ΑΕΠΚ ως προς την ΑΠΑ 114

17. Δείκτες ευημερίας 120

18. Σύνοψη 124

19. Σύγκριση με τις υπόλοιπες περιφέρειες της χώρας με βάση επιλεγμένους δείκτες 126

Μελέτη για την ανάπτυξη της περιφέρειας Θεσσαλίας _________________________________________________________________________________

25

7. H περιφέρεια Θεσσαλίας

7.1 Γεωγραφικά στοιχεία

Η περιφέρεια Θεσσαλίας καταλαμβάνει το κεντρικό-ανατολικό τμήμα της

ηπειρωτικής Ελλάδος και περιλαμβάνει τους νομούς Καρδίτσας, Λάρισας,

Μαγνησίας και Τρικάλων, καλύπτοντας συνολική έκταση 14.037 km2, ποσοστό

10,64% του συνόλου της ελληνικής επικράτειας, καταλαμβάνοντας τη 5η

7.2 Δημογραφικά στοιχεία

θέση

μεταξύ των περιφερειών της χώρας. Από το σύνολο της περιφέρειας το 44,9%

αποτελείται από ορεινές περιοχές, το 17,1% από ημιορεινές και το 36% από

πεδινές.

Συνορεύει προς τα βόρεια με τις περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας και Δυτικής

Μακεδονίας, προς τα δυτικά με την περιφέρεια Ηπείρου, προς τα νότια με τη

περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας και ανατολικά βρέχεται από το Αιγαίο Πέλαγος.

Σύμφωνα με προσωρινά1 αποτελέσματα της Απογραφής του Πληθυσμού, που

διενήργησε η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛ. ΣΤΑΤ) το Μάιο του 2011, ο Μόνιμος2

Πληθυσμός της περιφέρειας Θεσσαλίας ανέρχεται σε 730.730 κατοίκους, ποσοστό

που αντιστοιχεί στο 6,77% του συνολικού πληθυσμού της χώρας. Στον νομό

Λάρισας κατοικεί το 38,9 % του πληθυσμού της περιφέρειας και ακολουθούν ο

νομός Μαγνησίας με 27,9% των κατοίκων, ο νομός Τρικάλων με 17,7% και ο

νομός Καρδίτσας με 15,5%.

Η πληθυσμιακή πυκνότητα ανέρχεται σε 52,06 κατοίκους ανά km2 , έναντι 81,75

στο σύνολο της χώρας, κατατάσσοντας την περιφέρεια Θεσσαλίας στην 7η

Κατά την Απογραφή του 2001 ο πληθυσμός της Θεσσαλίας ανέρχονταν σε 753.888

κατοίκους. Άρα με βάση τις δυο Απογραφές υπάρχει μείωση στον πληθυσμό της

θέση

στην κατάταξη των περιφερειών της χώρας.

1 Δελτίο Τύπου ΕΛ.ΣΤΑΤ., 22 Ιουλίου 2011 2 Μόνιμος Πληθυσμός: το σύνολο των ατόμων που έχουν ζήσει συνεχώς στον τόπο συνήθους διαμονής τους για περίοδο τουλάχιστον 12 μηνών πριν την ημερομηνία αναφοράς της Απογραφής, ή έφθασαν στον τόπο συνήθους διαμονής τους κατά τους τελευταίους 12 μήνες πριν την ημερομηνία αναφοράς, με την πρόθεση να μείνουν εκεί για τουλάχιστον 1 χρόνο.


26

Θεσσαλίας κατά 3,072%, αν και σύμφωνα με την ΕΛ. ΣΤΑΤ., τα αποτελέσματα δεν

είναι απολύτως συγκρίσιμα3

Δημογραφικοί δείκτες

.

Από το 2001 έως και το 2009 σύμφωνα με τα ετήσια στοιχεία της ΕΛ. ΣΤΑΤ. οι

γεννήσεις ζώντων, με τόπο μόνιμης κατοικίας της μητέρας τη Θεσσαλία,

ανέρχονται σε 63.958 άτομα και οι θάνατοι, με βάση τον τόπο μόνιμης κατοικίας

του θανόντος, σε 70.776 άτομα. Παρατηρείται ότι η μείωση του πληθυσμού της

περιφέρεια Θεσσαλίας για το διάστημα αυτό προσεγγίζει σε μέσο ετήσιο ρυθμό το

0,1%.

Πίνακας 7.2.1

Δημογραφικοί Δείκτες περιφέρειας Θεσσαλίας Τιμή Κατάταξη

(μεταξύ των περιφερειών της χώρας)

Ποσοστό συμμετοχής στον πληθυσμό της χώρα (2011)

6,77%

3η

Πυκνότητα (κάτοικοι ανά km2 52,06 / km) (2011) 72 η Λόγος Γεννήσεις ÷ Θανάτους (2009) 0,95 7η

Πηγή: ΕΛ. ΣΤΑΤ.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, κατά το 2011, με βάση το δείκτη εξάρτησης

νέων, ο πληθυσμός ηλικίας μικρότερης των 15 ετών, στην περιφέρεια Θεσσαλίας,

αποτελεί ποσοστό μεγαλύτερο του 1/5 (ποσοστό 22,51%), του αντίστοιχου

πληθυσμού ηλικίας 15 έως 64 ετών. Το ποσοστό αυτό, αν και είναι υψηλότερο σε

σχέση με το εθνικό ποσοστό, το οποίο ανέρχεται σε 21,68%, υπολείπεται του

ευρωπαϊκού μέσου όρου, η τιμή του οποίου το 2011 ανέρχεται σε 23,35%. Η

αύξηση ή η μείωση του δείκτη αυτού συνδέεται άμεσα με την αύξηση ή τη μείωση

των γεννήσεων αντίστοιχα

Σε σύγκριση με τη χώρα, η περιφέρεια Θεσσαλίας παρουσιάζει στο δείκτη

εξάρτησης, νεανικός πληθυσμός (0-14) και γεροντικός (65+) προς τον πληθυσμό

.

Ως προς το δείκτη εξάρτησης ηλικιωμένων, ο πληθυσμός ηλικίας μεγαλύτερης των

65 ετών αποτελεί περίπου το 1/3 του πληθυσμού ηλικίας μεταξύ 15 έως 64 ετών

(ποσοστό 33,69% το 2011), υψηλότερο του μέσου όρου της χώρας που

ανέρχεται σε 29,01% και πολύ υψηλότερο του αντίστοιχου ποσοστού της ΕΕ-27,

το οποίο είναι 26,22% για το 2011.

3 Σύμφωνα με την ανακοίνωση της ΕΛ.ΣΤΑΤ. η Απογραφή του 2011 εστίασε στην καταγραφή του Μόνιμου Πληθυσμού της χώρας, σε αντίθεση με τις προηγούμενες Απογραφές, οι οποίες είχαν σκοπό την καταγραφή του de facto πληθυσμού (δηλαδή των ατόμων που βρέθηκαν παρόντα στον τόπο Απογραφής).


27

της παραγωγικής ηλικίας (15-64), τιμή αρκετά υψηλότερη, με αποτέλεσμα να είναι

μειωμένο το ποσοστό των παραγωγικών ηλικιών στο σύνολο του πληθυσμού της

περιφέρειας Θεσσαλίας.

Ο δείκτης γήρανσης του πληθυσμού, που εκφράζεται ως ποσοστό του πληθυσμού

ηλικίας άνω των 65 ετών ως προς τον πληθυσμό ηλικίας 0-14, εμφανίζει πολύ

υψηλή τιμή αγγίζοντας το 149,69%, υψηλότερη από αυτόν της χώρας που

ανέρχεται στο 133,82%, όταν η ευρωπαϊκός μέσος όρος ανέρχεται σε 112,27%.

Ο δείκτης αυτός χαρακτηρίζει τις τάσεις γήρανσης του πληθυσμού της

περιφέρειας Θεσσαλίας.


Δείκτες εξάρτησης, Θεσσαλίας –Ελλάδας-Ευρωπαϊκής Ένωσης (2011) Δείκτες εξάρτησης Θεσσαλία Ελλάδα ΕΕ-27 Κατάταξη

(μεταξύ των περιφερειών)

Δείκτης εξάρτησης νέων 22,51% 21,68% 23,35% 5η Δείκτης εξάρτησης ηλικιωμένων 33,69% 29,01% 26,22% 5η Δείκτης εξάρτησης 56,20% 50,69% 49,58% 2η Δείκτης γήρανσης 149,69% 133,82% 112,27% 6η Πηγή: Eurostat

7.3 Δείκτες υποδομής

Στην περιφέρεια Θεσσαλίας το 2009, καταγράφονται 4.094 κλίνες θεραπευτηρίων

(δημοσίων και ιδιωτικών), αριθμός ο οποίος αντιστοιχεί σε 5,56 κλίνες ανά 1.000

κατοίκους, όταν στο σύνολο της χώρας αντιστοιχούν 4,99 κλίνες ανά 1.000

κατοίκους, καταλαμβάνοντας τη 2η θέση στην κατάταξη των περιφερειών της

χώρας, μετά την Αττική. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ. ΣΤΑΤ. από το 2006 και

μετά η Θεσσαλία υπερβαίνει το μέσο όρο της χώρας ως προς τις κλίνες των

θεραπευτηρίων. Τα δημόσια θεραπευτήρια ανέρχονται σε 5 και οι ιδιωτικές

κλινικές σε 32, κατά το έτος 2009.

Επίσης το 2009 η περιφέρεια Θεσσαλίας διέθετε 3.533 ιατρούς, δηλαδή 4,80

ιατρούς ανά 1.000 κατοίκους, όταν στο σύνολο της χώρας η αναλογία είναι 6,13,

καταλαμβάνοντας την 5η

θέση στην κατάταξη των περιφερειών της χώρας.

Η περιφέρεια επομένως, ενώ υπερτερεί ως προς τις υποδομές στον τομέα της

υγείας, υστερεί ως προς το ιατρικό προσωπικό.


28

Διάγραμμα 7.3.1

Κλίνες θεραπευτηρίων (Δημοσίων-Ιδιωτικών) ανά 1.000 κατοίκους (Ελλάδα-Θεσσαλία)

4,7 4,8 4,7 4,7 4,7 4,7

5,3 5,25,4 5,6

4,94,84,84,84,44,64,4

4,14,13,9

0

1

2

3

4

5

6

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Ελλάδα Θεσσαλία

Πηγή: Περιοδικό ΕΠΙΛΟΓΗ, Εκδόσεις Allmedia, Νομοί 2010 (Έτη:2000-2008)

ΕΛ. ΣΤΑΤ. (Έτος:2009)

Συγκριτικά με τις τιμές που λαμβάνει ο δείκτης, ιατροί ανά 1.000 κατοίκους, σε

άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η τιμή 6,13 είναι πολύ υψηλή. Η χώρα με την αμέσως

μικρότερη τιμή στο δείκτη είναι η Αυστρία, με τιμή 4,68 και ακολουθεί η Ιταλία

με 4,1, η Ιρλανδία με 4,06, η Πορτογαλία με 3,77, η Βουλγαρία 3,68, η Γερμανία

με 3,63 και η Γαλλία με 3,27.


Ιατροί ανά 1.000 κατοίκους (Ελλάδα-Θεσσαλία)

4,3 4,4 4,6 4,8 4,9 5,05,4

5,66,0 6,1

4,54,84,64,5

3,83,83,53,6

3,12,7

0

1

2

3

4

5

6

7

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009


Πηγή: Περιοδικό ΕΠΙΛΟΓΗ, Εκδόσεις Allmedia, Νομοί 2010 (Έτη:2000-2008), ΕΛ. ΣΤΑΤ. (Έτος:2009)

Ως προς τις εκπαιδευτικές εγκαταστάσεις, η Θεσσαλία, κατά το 2009 διέθετε 526

δημοτικά σχολεία, με την αναλογία σχολεία ανά 1.000 μαθητές πρωτοβάθμιας


29

εκπαίδευσης να ανέρχεται σε 12,28, τιμή πολύ υψηλότερη από το μέσο όρο της

χώρας, που ανέρχονταν σε 8,62 σχολεία ανά 1.000 μαθητές πρωτοβάθμιας

εκπαίδευσης.


Δημοτικά σχολεία ανά 1.000 μαθητές (Ελλάδα-Θεσσαλία)

13,5 13,5 13,4 13,0 12,6 12,7 12,8 12,7 12,5 12,3

8,68,78,88,99,09,19,19,39,49,7

0

2

4

6

8

10

12

14

16

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009


Πηγή: Περιοδικό ΕΠΙΛΟΓΗ, Εκδόσεις Allmedia, Νομοί 2010

Στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση η περιφέρεια Θεσσαλίας κατά το έτος 2009 διέθετε

149 γυμνάσια και 115 λύκεια. Ανά 1.000 μαθητές γυμνασίου αντιστοιχούσαν 6,81

γυμνάσια, όταν σε επίπεδο χώρας η αναλογία ήταν 5,90 και για κάθε 1.000

μαθητές λυκείου (Γενικής κατεύθυνσης και ΤΕΕ) αντιστοιχούσαν 6,28 σχολεία,

όταν στο σύνολο της χώρας η αναλογία ήταν 5,59 σχολεία ανά 1.000 μαθητές.


Γυμνάσια ανά 1.000 μαθητές (Ελλάδα-Θεσσαλία)

6,2 6,4 6,7

9,7

6,7 6,8 6,4 6,6 6,5 6,86,0 5,7 5,85,3 5,6 5,95,75,95,85,7

0

2

4

6

8

10

12

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009




30


Λύκεια ανά 1.000 μαθητές (Ελλάδα-Θεσσαλία)

6,6 6,4 6,3

5,65,85,86,15,65,35,34,94,94,8 5,1 5,4 5,5

9,1

6,2 6,4 6,3

0123456789

10

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009



Από τα προαναφερθέντα στοιχεία προκύπτει ότι η περιφέρεια Θεσσαλίας υπερτερεί

σε υποδομές κτιρίων και στην πρωτοβάθμια και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ως

προς το σύνολο της χώρας.


31

8. Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία (ΑΠΑ) ανά τομέα Παραγωγής

8.1 Πρωτογενής Τομέας

Σύμφωνα με στοιχεία της Απογραφής Γεωργίας - Κτηνοτροφίας της ΕΛ. ΣΤΑΤ., το

σύνολο των γεωργικών και κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων της περιφέρειας

Θεσσαλίας ανέρχεται σε 83.033 το 2007, έναντι 80.165 το 2005, σημειώνοντας

αύξηση 3,58% περίπου. Οι εκμεταλλεύσεις αυτές καταλαμβάνουν έκταση περίπου

4.408 χιλιάδων στρεμμάτων το 2007, έναντι 4.296 χιλιάδων στρεμμάτων το

2005, χωρίς να περιλαμβάνονται οι άγονοι βοσκότοποι που ανέρχονται σε 107

χιλιάδες στρέμματα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του 2007, οι αροτραίες καλλιέργειες καλύπτουν το

83,1% και οι δενδρώδεις καλλιέργειες το 13,4%, των καλλιεργούμενων εκτάσεων

κατά το έτος αυτό.


Εκτάσεις που καταλαμβάνουν οι γεωργικές καλλιέργειες στην περιφέρεια Θεσσαλίας (2007)

Α ροτραίες

καλλιέργειες

83,1%

Α μπελώνες

1,3%

Κηπευτική γη

2,3%

Δενδρώδεις

καλλιέργειες

13,4%

Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ

Η περιφέρεια της Θεσσαλίας κατέχει σημαντική θέση σε ορισμένα είδη

καλλιεργειών ως προς το σύνολο των περιφερειών της χώρας, σύμφωνα με

στοιχεία της ΕΛ. ΣΤΑΤ. για την παραγωγή του 2007. Εξειδικεύεται κυρίως στην

καλλιέργεια σιτηρών, βιομηχανικών φυτών, κτηνοτροφικών φυτών, οπωρών,

κηπευτικών, ξηρών καρπών, βρώσιμων οσπρίων κ.α.


32

Η περιφέρεια Θεσσαλίας είναι η 1η παραγωγός περιφέρεια βαμβακιού, ξερικού και

ποτιστικού, με παραγωγή 333.719 τόνους, ποσοστό που αντιστοιχεί στο 37%

περίπου της συνολικής εγχώριας παραγωγής, 1η παραγωγός φακής με 1.027

τόνους, 1η παραγωγός σουσαμιού με 14.701 τόνους και σπερμάτων σόγιας με

204 τόνους, 1η παραγωγός λοιπών βιομηχανικών φυτών με 15.022 τόνους, 1η

παραγωγός ξηρών καρπών με 10.394 τόνους και ειδικά αμύγδαλου με 8.396

τόνους, 2η παραγωγός σκληρού σίτου με 239.000 περίπου τόνους, 2η στην

καλλιέργεια καλαμποκιού που συγκαλλιεργείται με φασόλια και άλλα είδη με 3.485

τόνους, 2η παραγωγός αχλαδιών με 7.407 τόνους, μήλων με 62.811 τόνους και

κερασιών με 3.036 τόνους, 2η παραγωγός περιφέρεια σε βιομηχανική ντομάτα με

216.881 τόνους και σε πράσα 4.715 τόνους, 3η παραγωγός ροδάκινων με 13.637

τόνους και καρυδιών με 1.998 τόνους, 3η στην παραγωγή ζαχαρότευτλων με

89.600 τόνους, 4η στην παραγωγή καρπουζιών και πεπονιών με 59.840 τόνους

και 4η στην παραγωγή κορινθιακής σταφίδας με 25 τόνους.

Σε ενδοπεριφερειακό επίπεδο στο νομό Λαρίσης είναι ανεπτυγμένη η καλλιέργεια

σιτηρών, καλύπτοντας πάνω από το 60% της συνολικής παραγωγής της

περιφέρειας (282.105 τόνοι, ποσοστό 61,65%), βρώσιμων οσπρίων (1.328 τόνοι,

ποσοστό 67,60%) και κηπευτικών με συμμετοχή γύρω στο 60% στη συνολική

παραγωγή των κηπευτικών της περιφέρειας Θεσσαλίας. Ειδικά η παραγωγή

τομάτας, βιομηχανικής και βρώσιμης, ανέρχεται σε 164.165 τόνους, ποσοστό

67,47%. Σημαντική είναι η συμμετοχή του νομού και στην παραγωγή οπωρών, με

59.616 τόνους - ποσοστό 67,84%, επιτραπέζιων σταφυλιών 1.690 τόνους-

ποσοστό 77%, βιομηχανικών φυτών, ξηρών καρπών κ.α.

Στο νομό Μαγνησίας είναι αυξημένη η παραγωγή ελαιόλαδου (3.859 τόνοι,

ποσοστό 87,10%), ελιών ελαιοποιήσιμων (43.282 τόνοι, ποσοστό 86,17%), καθώς

και βρώσιμων ελαιών (6.694 τόνοι, ποσοστό 82,73%). Ο νομός παράγει

εσπεριδοειδή (781,2 τόνοι, ποσοστό 99%) και οπώρες (26.220 τόνοι, ποσοστό

29,69%). Από το νομό Μαγνησίας προέρχονται τα φημισμένα Μήλα Ζαγορίν τα

οποία είναι καταχωρημένα ως προϊόν προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης

(ΠΟΠ) και συγκεντρώνονται συντηρούνται και συσκευάζονται από τον Αγροτικό

Συνεταιρισμό Ζαγοράς. Επίσης μέσα στο 2011 καταχωρήθηκε ως ΠΟΠ προϊόν και

το Μήλο Φιρίκι Πηλίου. Σε επίπεδο περιφέρειας ο νομός Μαγνησίας παράγει τον

περισσότερο μούστο, ο οποίος ανέρχεται σε 5.335 τόνους, ποσοστό 53,61%.


33

Στο νομό Τρικάλων καλλιεργούνται κτηνοτροφικά φυτά με παραγωγή 46.459

τόνους, ποσοστό 22,3%, βρώσιμα όσπρια, ιδιαίτερα ρεβίθια ( 202 τόνοι, ποσοστό

45%), καπνός (456 τόνοι, ποσοστό 67%), βιομηχανικά φυτά και ειδικά ηλίανθος

(4,7 τόνοι, ποσοστό 30,5%), καρπούζια πεπόνια (46.095 τόνοι, ποσοστό

40,4%).

Στο νομό Καρδίτσας είναι ανεπτυγμένη η καλλιέργεια σιτηρών (σιτάρι σκληρό,

καλαμπόκι, βρώμη) καλύπτοντας περίπου το 27,39% της συνολικής παραγωγής

της περιφέρειας (125.359 τόνοι), το ξερικό και ποτιστικό βαμβάκι (143.796

τόνοι, ποσοστό 43,08%), τα βιομηχανικά φυτά και ειδικά ο ηλίανθος (10,7 τόνοι,

ποσοστό 69,5%), τα κτηνοτροφικά φυτά (63.138, τόνοι, ποσοστό 30%), ορισμένα

κηπευτικά κ.α.

Η κτηνοτροφία της περιοχής είναι ανεπτυγμένη και περιλαμβάνει την

αιγοπροβατοτροφία, τη βοοτροφία και τη χοιροτροφία. Σύμφωνα με τα στοιχεία

της ΕΛ. ΣΤΑΤ. έτους 2008, η περιφέρεια Θεσσαλίας είναι η 3η περιφέρεια σε

εκτροφή προβατοειδών με σύνολο 1.221.332 ζώα που σταβλίζονται σε 11.608

εκμεταλλεύσεις. Αντίστοιχα στα βοοειδή είναι 3η περιφέρεια της χώρας με 102.762

ζώα σε 1.788 εγκαταστάσεις και 6η περιφέρεια στα αιγοειδή με 447.342 ζώα σε

8.540 εγκαταστάσεις. Τέλος, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ. ΣΤΑΤ. για το έτος

2006, η περιφέρεια Θεσσαλίας είναι η 1η περιφέρεια σε εκτροφή χοίρων με

204.116 ζώα σε 16.835 εκμεταλλεύσεις.

Ως προς την παραγωγή κτηνοτροφικών προϊόντων η Θεσσαλία είναι 1η

παραγωγός περιφέρεια σε παραγωγή κρέατος όλων των ζώων και των

πουλερικών, με 163.434 τόνους, 4η σε παραγωγή γάλακτος με 177.357 τόνους

καθώς και 5η σε παραγωγή μαλακών τυριών με 9.614 τόνους και 5η σε παραγωγή

μελιού με 1.544 τόνους.

Σε ενδοπεριφερειακό επίπεδο ο νομός Λαρίσης έρχεται πρώτος σε παραγωγή

κρέατος με 145.131 τόνους, ποσοστό 88,8%, καθώς και πρώτος σε παραγωγή

γάλακτος με 93.126 τόνους, ποσοστό 52,5%. Επίσης ο νομός παράγει 4.005

τόνους τυρί μαλακό, ποσοστό 41,65%, 655 τόνους τυρί σκληρό, ποσοστό 88%,

και 13.287.350 τεμάχια αυγών, ποσοστό 30,4%. Μέσα στο 2011 καταχωρήθηκαν

ως προϊόντα ΠΟΠ το Κατσικάκι και το Αρνάκι Ελασσόνας.


34

Κατά το έτος 2007 ο νομός Μαγνησίας παρήγαγε 9.925.000 τεμάχια αυγών,

ποσοστό 22,7%, 2.900 τόνους τυρί μαλακό, ποσοστό 30%, και 33.500 τόνους

γάλακτος, ποσοστό 19%.

Την ίδια χρονιά ο νομός Τρικάλων παρήγαγε 1.818 τόνους τυρί μαλακό,

ποσοστό 18,90%, 23.586 τόνους γάλατος, ποσοστό 13,3%.

Τέλος ο νομός Καρδίτσας παρήγαγε 12.9501.650 τεμάχια αυγών, ποσοστό

29,26% και 27.163 τόνους γάλακτος, ποσοστό 15,2%.

Ως προς τον τομέα της αλιείας ο νομός Μαγνησίας παράγει 441 τόνους ψαριών, σε

σύνολο 535 τόνων για όλη την Θεσσαλία, ποσοστό 82,5%.

Όπως φαίνεται από στο διάγραμμα 8.1.2. στην περιφέρεια Θεσσαλίας, για το έτος

2009, παρατηρείται σημαντική συμμετοχή του νομού Λάρισας, στη διαμόρφωση

της ΑΠΑ του πρωτογενή τομέα της περιφέρειας, με ποσοστό 63,7%, και ακολουθεί

ο νομός Μαγνησίας με ποσοστό 14% .


Ποσοστό συμμετοχής κάθε νομού, στην αγροτική-κτηνοτροφική παραγωγή της περιφέρειας Θεσσαλίας για το έτος 2009*

Ν.Καρδίτσας12,7%

Ν. Λάρισας63,7%

Ν. Μαγνησίας14,0%

Ν. Τρικάλων9,6%

Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. *Προσωρινά στοιχεία Η συμμετοχή της περιφέρειας Θεσσαλίας στη διαμόρφωση της Ακαθάριστης

Προστιθέμενης Αξίας (ΑΠΑ) του πρωτογενή τομέα της χώρας, για το χρονικό

διάστημα 2000-2009, κυμαίνεται περίπου στο 13,05%. Κατά το έτος 2000 η

συμμετοχή ήταν στο 13,72%, παρουσιάστηκε μια σημαντική κάμψη κατά 2


35

εκατοστιαίες μονάδες το 2006, σταθεροποίηση το 2007, το 2008 υπήρξε αύξηση

κατά 1 εκατοστιαία μονάδα, φθάνοντας στο 12,88% και το 2009 κατά 2 ακόμη

εκατοστιαίες μονάδες φθάνοντας στο 14,22%. Όπως φαίνεται στον Πίνακα 8.1.1.

ο πρωτογενής τομέας της περιφέρειας Θεσσαλίας, για όλο το χρονικό διάστημα

2000-2009 βρίσκεται σταθερά στη 2η

Έτος

θέση στην κατάταξη των περιφερειών της

χώρας, ως προς τη συμμετοχή του στη συνολική παραγωγή του πρωτογενή τομέα

της χώρας.


Συμμετοχή % του πρωτογενή τομέα της Θεσσαλίας στη συνολική παραγωγή του πρωτογενή τομέα της χώρας

Θεσσαλία Κατάταξη 2000 13,72% 2η

2001 12,23% 2η

2002 13,01% 2η

2003 14,26% 2η

2004 13,54% 2η

2005 13,42% 2η

2006* 11,57% 2η

2007* 11,60% 2η

2008* 12,88% 2η

2009* 14,22% 2η Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. *Προσωρινά στοιχεία


Συμμετοχή % της Θεσσαλίας στη διαμόρφωση της ΑΠΑ του πρωτογενή τομέα της χώρας

13,7%

12,2%13,0%

14,3%13,5% 13,4%

11,6%

12,9%

14,2%

11,6%

0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

14%

16%

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006* 2007* 2008* 2009*

Θεσσαλία/Ελλάδα

Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. *Προσωρινά στοιχεία H συμμετοχή του πρωτογενή τομέα της Θεσσαλίας στο σχηματισμό της συνολικής

της παραγωγής ήταν ικανοποιητική, αλλά βαίνει συνεχώς μειούμενη, αφού από το

15,7% το 2000 μειώθηκε σε 7,72% το 2008. Το έτος 2009 παρατηρείται μια


36

μικρή ανάκαμψη και η τιμή ανεβαίνει στο 8,75%.

Συμμετοχή % του πρωτογενή τομέα στη συνολική ΑΠΑ (Ελλάδα-Θεσσαλία)

Αν και το ποσοστό αυτό είναι

υπερδιπλάσιο της συμμετοχής του πρωτογενή τομέα της χώρας στη συνολική της

παραγωγή, η μείωση του από το 2000 έως και το 2008 σε ποσοστό περίπου

50%, υποδηλώνει την σταδιακή εγκατάλειψη του πρωτογενή τομέα στην

περιφέρεια Θεσσαλίας.


5,5%

15,7%

13,6% 13,4% 13,4%

11,3%

12,5%

8,2% 8,0% 7,7%8,7%

6,6% 6,4%5,9%

4,9% 4,9%3,7% 3,5%

3,0% 3,1%

0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

14%

16%

18%

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006* 2007* 2008* 2009*


Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. *Προσωρινά στοιχεία Κατά τα δύο τελευταία χρόνια σύμφωνα με σχετικά δημοσιεύματα υπάρχει μια

μεταστροφή για εγκατάλειψη των αστικών κέντρων και επιστροφή στην

ενασχόληση με γεωργικές εργασίες. Η αύξηση του ποσοστού συμμετοχής της ΑΠΑ

του πρωτογενή τομέα της Θεσσαλίας στη συνολική ΑΠΑ της περιφέρειας, κατά 1

εκατοστιαία μονάδα, το έτος 2009, είναι ένα πολύ θετικό δεδομένο.

Επίσης η

περιφέρεια Θεσσαλίας, για όλα σχεδόν τα έτη 2000-2009, αποτελεί την

περιφέρεια με το υψηλότερο ποσοστό συμμετοχής της ΑΠΑ του πρωτογενή στη

συνολική ΑΠΑ της περιφέρειας.

8.2 Δευτερογενής τομέας

Ο δευτερογενής τομέας της Θεσσαλίας παρουσιάζει ανάπτυξη κατά το χρονικό

διάστημα 2000-2004, το 2005 υπάρχει μείωση της ΑΠΑ του δευτερογενή τομέα,

μικρότερη όμως από το ποσοστό πτώσης της συνολικής ΑΠΑ Θεσσαλίας, το 2006

υπάρχει εντυπωσιακή αύξηση και τα υπόλοιπα έτη διατηρείται σε ικανοποιητικό

επίπεδο. Τους κύριους κλάδους εξειδίκευσης της περιφέρειας αποτελούν η

παραγωγή βασικών μετάλλων, η κατασκευή μεταλλικών προϊόντων, μηχανημάτων


37

και ειδών εξοπλισμού, προϊόντων από μη μεταλλικά υλικά, η βιομηχανία τροφίμων

και ποτών, η παραγωγή κλωστοϋφαντουργικών υλών, η επεξεργασία ξύλου και η

κατασκευή προϊόντων από ξύλο κλπ.

Όπως φαίνεται στο διάγραμμα 8.2.1. η συμβολή των ορυχείων-λατομείων/

μεταποιητικής βιομηχανίας/ενέργειας στη συνολική ΑΠΑ της Θεσσαλίας κυμαίνεται

κατά μέσο όρο στο 14,66%, για το χρονικό διάστημα 2000-2009. Τo έτος 2006

παρουσιάζεται το μέγιστο ποσοστό συμμετοχής των τομέων ορυχείων-

λατομείων/μεταποιητικής βιομηχανίας/ενέργειας στην ΑΠΑ της Θεσσαλίας, με

ποσοστό 17,19%.


Η συμβολή % του δευτερογενή τομέα στη διαμόρφωση της ΑΠΑ στην περιφέρεια Θεσσαλίας

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

Δευτερογενής Τομέας 20,59% 22,73% 21,08% 21,46% 21,13% 21,67% 26,48% 23,86% 22,42% 22,81%

Λατομεία-Ορυχεία/Βιομηχανία/Ενέργεια 13,03% 13,68% 14,59% 14,63% 13,75% 13,75% 17,19% 15,44% 14,55% 15,99%

Κατασκευές 7,56% 9,05% 6,50% 6,83% 7,39% 7,92% 9,29% 8,42% 7,87% 6,82%

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006* 2007* 2008* 2009*

Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ *Προσωρινά στοιχεία

Η συμβολή των κατασκευών για το ίδιο χρονικό διάστημα ανέρχεται σε 7,08%. Ο

κλάδος των κατασκευών παρουσιάζει τη μεγαλύτερη συνεισφορά του στην ΑΠΑ

της περιφέρειας Θεσσαλίας κατά το έτος 2006, με ποσοστό 9,29%.

Η μέγιστη συμμετοχή του συνόλου του δευτερογενή τομέα στη συνολική ΑΠΑ της

Θεσσαλίας με ποσοστό 26,48% παρατηρήθηκε κατά το έτος 2006.

Το πλήθος των επιχειρήσεων του δευτερογενή τομέα της περιφέρειας Θεσσαλίας,

οι οποίες απασχολούσαν πάνω από 10 εργαζόμενους, κατά το χρονικό διάστημα

2000 μέχρι 2007, παρουσίασε μείωση σε ποσοστό 23,34%. Το πλήθος των

επιχειρήσεων από 287 το έτος 2000 μειώθηκε σε 220 το 2007. Η μεγαλύτερη

πτώση εμφανίστηκε μεταξύ των ετών 2000 με 2001.


38


Αριθμός επιχειρήσεων του δευτερογενή τομέα άνω των 10 απασχολουμένων στην περιφέρεια Θεσσαλίας

220221217219

287

247 239228

0

50

100

150

200

250

300

350

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007


Όπως φαίνεται στο διάγραμμα 8.2.2, το έτος 2001 κατά το οποίο υπήρξε η

μείωση του πλήθους των επιχειρήσεων του δευτερογενή τομέα, η συμμετοχή

των λατομείων-ορυχείων/μεταποιητικής βιομηχανίας/ενέργειας στη συνολική ΑΠΑ

της περιφέρειας διατηρήθηκε σχεδόν σταθερή σε σχέση με το 2000, 13,03% το

2000 και 13,68% το 2001, ενώ η συνολική συμμετοχή του δευτερογενή τομέα

στην ΑΠΑ της περιφέρειας αυξήθηκε από 20,59% (το 2000) σε 22,73% (το

2001), λόγω της συμβολής του κλάδου των κατασκευών.

Συμμετοχή % της ΑΠΑ της μεταποίησης στην ΑΠΑ δευτερογενή τομέα (Ελλάδα-Θεσσαλία)

Η συμμετοχή της μεταποίησης στο δευτερογενή τομέα της Θεσσαλίας

κυμαίνεται σε πολύ υψηλό επίπεδο σε σχέση με το μέσο όρο της χώρας.

Στον Πίνακα 8.2.1. απεικονίζεται η συμμετοχή της ΑΠΑ της μεταποιητικής

βιομηχανίας της περιφέρειας Θεσσαλίας, στη συνολική ΑΠΑ του δευτερογενή

τομέα της περιφέρειας και οι αντίστοιχες τιμές σε επίπεδο χώρας. Παρατηρείται ότι

η Θεσσαλία κατέχει σταθερά τη δεύτερη θέση στην κατάταξη των περιφερειών.


Έτος Ελλάδα Θεσσαλία Κατάταξη 2005 48,31% 56,85% 2η 2006* 47,03% 58,48% 2η 2007* 48,15% 57,80% 2η 2008* 48,78% 57,34% 2η 2009* 51,80% 61,85% 2η



39


Συμμετοχή % της ΑΠΑ της μεταποίησης στην ΑΠΑ δευτερογενή τομέα (Ελλάδα-Θεσσαλία)

48,3%47,0%

48,2%

51,8%

57,8%

48,8%

61,9%

57,3%58,5%

56,9%

30%

40%

50%

60%

70%

2005 2006* 2007* 2008* 2009*



Στον Πίνακα 8.2.2 απεικονίζεται η συμμετοχή της ΑΠΑ της μεταποιητικής

βιομηχανίας, της περιφέρειας Θεσσαλίας, στη συνολική ΑΠΑ του δευτερογενή

τομέα της περιφέρειας χωρίς την συμμετοχή του κλάδου των κατασκευών

Συμμετοχή % της ΑΠΑ της μεταποίησης στην ΑΠΑ δευτερογενή τομέα χωρίς την συμμετοχή του κλάδου των κατασκευών (Ελλάδα-Θεσσαλία)

της

περιφέρειας, και οι αντίστοιχες τιμές σε επίπεδο χώρας. Παρατηρείται ότι η

Θεσσαλία το έτος 2005 κατέχει τη δεύτερη θέση στην κατάταξη των περιφερειών

και τα υπόλοιπα έτη την πρώτη θέση και ότι οι τιμές που λαμβάνει είναι πολύ πάνω

από το μέσο όρο της χώρας.


Έτος Ελλάδα Θεσσαλία Κατάταξη 2005 74,82% 89,60% 2η 2006* 74,22% 90,06% 1η 2007* 72,82% 89,31% 1η 2008* 71,75% 88,32% 1η 2009* 74,21% 88,23% 1η



40


Συμμετοχή % της ΑΠΑ της μεταποίησης στην ΑΠΑ δευτερογενή τομέα χωρίς την συμμετοχή του κλάδου των κατασκευών (Ελλάδα-Θεσσαλία)

74,82%74,22%

72,82%71,75%

74,21%

89,60% 90,06%89,31%

88,32% 88,23%

60%

65%

70%

75%

80%

85%

90%

95%

2005 2006* 2007* 2008* 2009*



Στο διάγραμμα 8.2.5 απεικονίζεται η συμμετοχή της δραστηριότητας των

λατομείων–ορυχείων/μεταποιητικής βιομηχανίας/ενέργειας στο σύνολο του

δευτερογενή τομέα της περιφέρειας Θεσσαλίας (αποτυπωμένη ως ποσοστό της

παραγωγής των λατομείων-ορυχείων/ μεταποιητικής βιομηχανίας/ενέργειας στη

συνολική παραγωγή του δευτερογενή τομέα), η οποία υπήρξε μικρότερη του

μέσου όρου της χώρας, τις διετίες 2000-2001, 2004-2005 και 2007-2008.

Τα έτη 2002, 2003 και 2009 παρουσιάζει τιμές μεγαλύτερες από το μέσο όρο της

χώρας. Μάλιστα κατά το έτος 2003 παρουσιάζει αξιοσημείωτη υπέρβαση από το

μέσο όρο της χώρας κατά 3 εκατοστιαίες μονάδες.


41


Συμμετοχή % της ΑΠΑ των λατομείων-ορυχείων/μεταποιητικής βιομηχανίας/ενέργειας στην ΑΠΑ του δευτερογενή τομέα (Ελλάδα-Θεσσαλία)

69,8%70,1%68,0%

66,1%

63,4%64,6%

65,5%65,8%68,4%

61,8%

66,4%64,9%

64,7%64,9%63,5%

65,0%

68,2%69,2%

60,2%

63,3%

50%

55%

60%

65%

70%

75%

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006* 2007* 2008* 2009*


Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. *Προσωρινά στοιχεία

Η συμμετοχή του δευτερογενή τομέα στη συνολική ΑΠΑ της περιφέρειας

Θεσσαλίας είναι σχετικά ικανοποιητική και κυμαίνεται, για το χρονικό διάστημα

2000-2009, κατά μέσο όρο στο 22,42%. Κατά το 2006 παρουσιάζει τη μέγιστη

τιμή στο 26,48%.


Συμμετοχή % του δευτερογενή τομέα στη συνολική ΑΠΑ (Ελλάδα-Θεσσαλία)

21,1%

26,5%

19,2%18,7%20,3%

21,8%

19,7%18,7%19,0%19,5%

21,4%21,0%

22,7%21,5% 21,1% 21,7%

22,8%22,4%

23,9%20,6%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006* 2007* 2008* 2009*




42

Σε σύγκριση με το μέσο όρο της χώρας, όπως φαίνεται στο διάγραμμα 8,2.6, η

συμμετοχή του δευτερογενή τομέα στη συνολική ΑΠΑ της περιφέρειας Θεσσαλίας,

για το χρονικό διάστημα 2000-2009 εμφανίζεται διαχρονικά υψηλότερη, εκτός από

το έτος 2000, όπου το ποσοστό για τη Θεσσαλία είναι 20,6% και για τη χώρα

21%. Η μεγαλύτερη διαφορά εμφανίζεται κατά το 2006, όταν το ποσοστό στη

Θεσσαλία υπερτερεί του εθνικού κατά 4,69 ποσοστιαίες μονάδες και στη συνέχεια

κατά το έτος 2008, όταν η διαφορά βρίσκεται στις 3,68 ποσοστιαίες μονάδες. Σε

εθνικό επίπεδο, η συμμετοχή του δευτερογενή τομέα, στο σύνολο της ΑΠΑ της

χώρας, λαμβάνει την μικρότερη τιμή της, στο 18,74%, το έτος 2008.

Αναφορικά με τη συμμετοχή του δευτερογενή τομέα της περιφέρειας Θεσσαλίας,

στη διαμόρφωση της συνολικής παραγωγής του δευτερογενή τομέα της χώρας, η

Θεσσαλία συνεισφέρει κατά μέσο όρο με ποσοστό 6,12% για το χρονικό διάστημα

2000- 2009.

Με βάση το συγκεκριμένο δείκτη, κατά τη δεκαετία 2000-2009, η περιφέρεια

Θεσσαλίας καταλαμβάνει τις περισσότερες φορές την 5η θέση στη κατάταξη των

περιφερειών της χώρας, εκτός από τα έτη 2004 και 2006 που καταλαμβάνει την

4η θέση, και τα έτη 2005, 2007 και 2009 που κατεβαίνει στην 6η

Συμμετοχή % της ΑΠΑ του δευτερογενή τομέα της Θεσσαλίας

θέση.


στη συνολική ΑΠΑ του δευτερογενή τομέα της χώρας

Πηγή: ΕΛ. ΣΤΑΤ *Προσωρινά στοιχεία

Σε ενδοπεριφερειακό επίπεδο η συμμετοχή του κάθε νομού στην ΑΠΑ του

δευτερογενή τομέα διαφοροποιείται αρκετά ανά νομό. Για το έτος 2009, ο νομός

Μαγνησίας συμμετέχει σε ποσοστό 50,73% στην παραγωγή του δευτερογενή

τομέα της περιφέρειας Θεσσαλίας, μερίδιο σημαντικά υψηλότερο σε σχέση με τους

υπόλοιπους νομούς, ο νομός Λάρισας με 29,91% και ακολουθούν οι άλλοι δύο

Έτος Θεσσαλία Κατάταξη

2000 5,67% 5η

2001 6,11% 5η

2002 6,17% 5η

2003 6,55% 5η

2004 6,63% 4η

2005 5,76% 6η

2006* 6,33% 4η

2007* 5,97% 6η

2008* 6,04% 5η

2009* 5,96% 6η


43

νομοί της Δυτικής Θεσσαλίας με πολύ μικρότερα ποσοστά, ο νομός Τρικάλων με

ποσοστό 11,92 % και ο νομός Καρδίτσας με ποσοστό 7,44%.


Ποσοστό συμμετοχής κάθε νομού, στο δευτερογενή τομέα της περιφέρειας Θεσσαλίας, για το έτος 2009*


Ν.Καρδίτσας7,4%

Ν. Τρικάλων11,9%



8.3 Τριτογενής τομέας

Στην περιφέρεια Θεσσαλίας το μεγαλύτερο ποσοστό της συνολικής Ακαθάριστης

Προστιθέμενη Αξίας προέρχεται από τον τριτογενή τομέα, σε ποσοστό που

ξεπερνάει το 69% κατά το έτος 2008, με σημαντικό αριθμό επιχειρήσεων στον

τομέα του τουρισμού, του εμπορίου και των υπηρεσιών.

Η τουριστική δραστηριότητα στην περιφέρεια Θεσσαλίας, ένας από τους

σημαντικούς κλάδους του τριτογενή τομέα, είναι ιδιαιτέρα ανεπτυγμένη στο νομό

Μαγνησίας. Από το 2000 έως το 2003, ο συγκεκριμένος τομέας παρουσιάζει μια

μικρή μείωση του πλήθος των διανυκτερεύσεων, το 2004 υπάρχει μια σημαντική

μείωση, ενώ το 2005 μια εντυπωσιακή άνοδος κατά 400.000 διανυκτερεύσεις, το

2006 υπάρχει μια πτώση κατά 100.000 και στη συνέχεια μια σχετική

σταθεροποίηση.

Κατά την περίοδο 2000-2008 η μέση μεταβολή των διανυκτερεύσεων στη

Θεσσαλία ανέρχεται σε 1,44%. Διαχρονικά το μεγαλύτερο ποσοστό των

διανυκτερεύσεων αφορούν στο νομό Μαγνησίας με 1.239.994 διανυκτερεύσεις

κατά το 2008, καλύπτοντας ποσοστό 62,5% των διανυκτερεύσεων της

περιφέρειας.


44


Αριθμός διανυκτερεύσεων στην περιφέρεια Θεσσαλίας

1,981,961,831,95

1,54

1,731,74

1,82

1,77

1,0

1,2

1,4

1,6

1,8

2,0

2,2

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Εκατ

ομμύ

ρια


Όσον αφορά στη σύνθεση της προέλευσης των τουριστών, σύμφωνα με τα

στοιχεία της ΕΛ. ΣΤΑΤ, το ποσοστό διανυκτερεύσεων ημεδαπών προηγείται αυτού

των αλλοδαπών. Κατά το 2004, οι ημεδαποί τουρίστες παρουσιάζουν το μέγιστο

ποσοστό συμμετοχής, το οποίο ανέρχεται σε 67%, με αντίστοιχη ελάχιστη τιμή

στη συμμετοχή των αλλοδαπών, η οποία αγγίζει το 33%.


Διανυκτερεύσεις αλλοδαπών-ημεδαπών ως ποσοστό του συνόλου στην περιφέρεια Θεσσαλίας

61,9% 60,8% 61,2%64,9%

67,0%63,4%

65,7% 66,0% 66,5%

33,5%34,0%34,3%36,6%33,0%

35,1%38,8%39,2%38,1%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Ποσοστό διανυκτερεύσεων αλλοδαπών Ποσοστό διανυκτερεύσεων ημεδαπών



45

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. για το έτος 2010, ο αριθμός καταλυμάτων

σε ξενοδοχεία και ομοειδή καταλύματα στη Θεσσαλία ανέρχονταν σε 597, με

29.149 διαθέσιμες κλίνες και σε 15 τουριστικά κάμπινγκ με 2.942 διαθέσιμες

κλίνες. Ο κύριος όγκος των καταλυμάτων βρίσκεται στο νομό Μαγνησίας.

Στην περιφέρεια Θεσσαλίας υπάρχει το αεροδρόμιο της Σκιάθου, στο οποίο,

σύμφωνα με τα στοιχεία του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων

(ΣΕΤΕ), το σύνολο των αφίξεων για το πρώτο δεκάμηνο του 2011 ανέρχεται σε

113.006, έναντι 106.617 για το αντίστοιχο διάστημα του 2010, σημειώνοντας

αύξηση 5,99%. Τα τελευταία χρόνια στη Θεσσαλία έντονη δραστηριότητα

παρουσιάζει το αεροδρόμιο της Νέας Αγχιάλου.

Σε ενδοπεριφερειακό επίπεδο το μεγαλύτερο μέρος των επισκεπτών απορροφά ο

νομός Μαγνησίας, με ποσοστό γύρω στο 62,7% κατά μέσο όρο, για το χρονικό

διάστημα 2000-2008, ο οποίος διαθέτει και τις περισσότερες ξενοδοχειακές

μονάδες-καταλύματα, 434 σε σύνολο 597, για το έτος 2010. Σύμφωνα με τον

παρακάτω πίνακα από το 2004 και μετά ο νομός Λαρίσης παρουσιάζει μείωση της

συμμετοχής του στο σύνολο των διανυκτερεύσεων της περιφέρειας, ενώ ο νομός

Τρικάλων είναι ανερχόμενος και η τάση αυτή καταγράφεται στην αύξηση των

συνολικών διανυκτερεύσεων, οι οποίες από 290.347 άτομα το 2000, ανήλθαν σε

393.842 άτομα το 2008, παρουσιάζοντας μέση αύξηση κατά το διάστημα 2000-

2008 κατά 3,88%.


Διανυκτερεύσεις ως % του συνόλου των διανυκτερεύσεων της περιφέρειας Θεσσαλίας στους νομούς Καρδίτσας-Λάρισας-Μαγνησίας-Τρικάλων

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

Καρδίτσα Λάρισα Μαγνησία Τρίκαλα

Καρδίτσα 7,17% 7,05% 7,27% 8,11% 7,09% 6,57% 6,92% 6,46% 6,98%

Λάρισα 15,78% 13,37% 14,89% 16,04% 13,04% 11,85% 11,97% 12,49% 10,65%

Μαγνησία 60,64% 64,38% 62,12% 59,82% 64,85% 65,24% 62,72% 61,99% 62,52%

Τρίκαλα 16,41% 15,20% 15,72% 16,02% 15,02% 16,34% 18,40% 19,05% 19,86%

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008



46

Η ανάπτυξη του τριτογενή τομέα στην περιφέρεια αποτυπώνεται από την αύξηση

του ποσοστού συμμετοχής της ΑΠΑ του τριτογενή προς τη συνολική ΑΠΑ της

περιφέρειας Θεσσαλίας. Για τα περισσότερα έτη της δεκαετίας 2000-2009

παρατηρείται αύξηση του ποσοστού συμμετοχής του τριτογενή τομέα στη συνολική

ΑΠΑ της περιφέρειας. Το ποσοστό αυτό από 63,72% το 2000 φθάνει στη μέγιστη

ποσοστιαία τιμή του 69,84%, το έτος 2008. Κατά τα έτη 2005 και 2006

παρατηρείται υποχώρηση της συμμετοχής του τριτογενή τομέα στη συνολική ΑΠΑ

της περιφέρειας. Το 2009 παρατηρείται μείωση της συμμετοχής του τριτογενή

τομέα στη συνολική ΑΠΑ της περιφέρειας κατά μια εκατοστιαία μονάδα.

Καθ’ όλη τη δεκαετία 2000-2009 το ποσοστό συμμετοχής του τριτογενή τομέα

στην ΑΠΑ Θεσσαλίας υπολείπεται κατά 10 εκατοστιαίες μονάδες από την

αντίστοιχη συμμετοχή του τριτογενή στην ΑΠΑ της χώρας. Παρόλα αυτά, ό

Συμμετοχή % του τριτογενή τομέα στη συνολική ΑΠΑ (Ελλάδα-Θεσσαλία)

πως

φαίνεται και στο διάγραμμα 8.3.4. το υψηλό αυτό ποσοστό συμμετοχής της ΑΠΑ

του τριτογενή τομέα και σε επίπεδο περιφέρειας και σε επίπεδο χώρας υποδηλώνει

τη βελτίωση των επιδόσεων κλάδων του τριτογενή τομέα αλλά και τη συνεχή

υποχώρηση των άλλων δύο τομέων της οικονομίας, ιδίως του πρωτογενή τομέα

σε επίπεδο περιφέρειας Θεσσαλίας. Το έτος 2009 υπάρχει υποχώρηση της

συμμετοχής του τριτογενή τομέα και σε επίπεδο Θεσσαλίας και σε επίπεδο χώρας.


72,46% 72,20%

74,63%75,49%

76,37%75,41%

74,51%

76,21%

78,24% 77,73%

63,72% 63,64%

65,51% 65,10%

67,55%

65,82% 65,30%

68,10%

69,86%68,44%

50%

55%

60%

65%

70%

75%

80%

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006* 2007* 2008* 2009*




47

Παρά τη συνεχή αύξηση του τριτογενή τομέα στη Θεσσαλία, η συνεισφορά του

στον τριτογενή τομέα της χώρας, για το χρονικό διάστημα 2000-2009,

παρουσιάζει τις περισσότερες χρονιές μείωση και κυμαίνεται από 5,07% το 2000

σε 4,41% το 2009.


Συμμετοχή % του τριτογενή τομέα της Θεσσαλίας στη συνολική παραγωγή του τριτογενή τομέα της χώρας


Στο διάγραμμα 8.3.5. φαίνεται η συμμετοχή των εφτά κλάδων του τριτογενή

τομέα της Θεσσαλίας στη διαμόρφωσή του, κατά τα έτη 2005-2009.


Η συμβολή % του τριτογενή τομέα στη διαμόρφωση της ΑΠΑ στην περιφέρεια Θεσσαλίας

0,00%

10,00%

20,00%

30,00%

40,00%

50,00%

60,00%

70,00%

Σύνολο Τριτογενή τομέα 65,82% 65,30% 68,10% 69,86% 68,44%

Χονδρικό και λιανικό εμπόριο,τουρισμόςεστίαση

24,25% 24,59% 26,16% 27,75% 23,54%

Ενημέρωση και επικοινωνία 1,56% 1,78% 1,57% 1,17% 1,33%

Χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικέςδραστηριότητες

2,88% 2,77% 2,59% 2,34% 2,54%

Διαχείριση ακίνητης περιουσίας 8,80% 8,25% 8,87% 9,44% 9,76%

Επαγγελαμτικές, επιστημονικές και τεχνικέςδραστηριότητες, διοικητικές και υποστηρικτικέςδραστηριότητες

3,60% 3,64% 3,66% 3,26% 3,37%

Δημόσια διοίκηση και άμυνα,κοινωνικήασφάλιση, εκπαίδευση

20,82% 19,85% 21,00% 21,42% 23,47%

Τέχνες, διασκέδαση, ψυχαγωγία, άλλεςδραστηριότητες παροχής υπηρεσιών,

3,90% 4,42% 4,25% 4,47% 4,42%

2005 2006* 2007* 2008* 2009*


Έτος Θεσσαλία 2000 5,07% 2001 5,07% 2002 5,01% 2003 5,01% 2004 5,20% 2005 4,57% 2006* 4,56% 2007* 4,53% 2008* 4,51%

2009* 4,41%


48

Παρατηρείται ότι το μεγαλύτερο ποσοστό καταλαμβάνει ο κλάδος ‘Χονδρικό και

λιανικό εμπόριο, επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών,

μεταφορές και αποθήκευση, δραστηριότητες υπηρεσιών παροχής καταλύματος και

υπηρεσιών εστίασης’ και έπεται ο κλάδος ‘Δημόσια διοίκηση και άμυνα,

υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση, εκπαίδευση, δραστηριότητες σχετικές με την

ανθρώπινη υγεία και την κοινωνική μέριμνα’

Σε ενδοπεριφερειακό επίπεδο ο νομός Λάρισας συμμετέχει με -το μεγαλύτερο

ποσοστό στη διαμόρφωση του τριτογενή τομέα της περιφέρειας Θεσσαλίας με

ποσοστό 41% για το 2009, ακολουθεί ο νομός Μαγνησίας με ποσοστό 30,5%, ο

νομός Τρικάλων με 16% και ο νομός Καρδίτσας με 12,4%.


Ποσοστό συμμετοχής κάθε νομού στον τριτογενή τομέα της περιφέρεια Θεσσαλίας, για το έτος 2009*

Ν. Μαγνησίας 30,5%

Ν. Τρικάλων 16,0% Ν.Καρδίτσας 12,4%

Ν. Λάρισας 41,0%



49

9. Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ. ΣΤΑΤ. η συμμετοχή της περιφέρειας Θεσσαλίας

στη διαμόρφωση του ΑΕΠ της χώρας (σε τρέχουσες τιμές), την περίοδο 2000 –

2009, ήταν κατά μέσο όρο 5,45% ετησίως. Με βάση την επίδοση αυτή, για τα έτη

2000 και 2001, η περιφέρεια Θεσσαλίας καταλαμβάνει την 4η θέση στην

κατάταξη των περιφερειών της χώρας και από το 2002 και μετά την 3η

Έτος

θέση.

Πίνακας 9.1

ΑΕΠ (σε εκατ.€) στην περιφέρεια Θεσσαλίας και % συμμετοχή στη διαμόρφωση του συνολικού ΑΕΠ της χώρας.

ΑΕΠ* Ποσοστό συμμετοχής

Κατατάξεις

2000 €7.859 5,77% 4η 2001 €8.416 5,75% 4η 2002 €8.938 5,71% 3η 2003 €10.021 5,81% 3η 2004 €10.883 5,87% 3η 2005 €10.111 5,24% 3η

2006** €10.877 5,21% 3η 2007** €11.295 5,07% 3η 2008** €11.762 5,05% 3η 2009** €11.608 5,01% 3η

Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. *Σε τρέχουσες τιμές ** Προσωρινά στοιχεία

Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν στη Θεσσαλία τη χρονική περίοδο 2000-2009

αυξήθηκε (ως προς το προηγούμενο έτος), με μέσο ετήσιο ρυθμό 4,43%, κατά

1,64% μικρότερο από το εθνικό επίπεδο, όπου ο μέσος ετήσιος ρυθμός αύξησης

ήταν 6,07%.

Το έτος 2005 παρατηρήθηκε μια πολύ μεγάλη πτώση του ΑΕΠ της περιφέρειας

Θεσσαλίας, σε σχέση με την τιμή του το έτος 2004, κατά 7,09%, όταν σε επίπεδο

χώρας υπήρξε άνοδος κατά 4,20%. Τα επόμενα έτη η πορεία του ΑΕΠ είναι

αυξανόμενη. Το 2009 υπάρχει πτώση του ΑΕΠ Θεσσαλίας, από €11.762

εκατομμύρια το 2008 σε €11.608 εκατομμύρια, ποσοστό 1,31%, ενώ η πτώση του

ΑΕΠ σε επίπεδο χώρας από €232.930 εκατομμύρια το 2008 υποχώρησε σε

€231.642 εκατομμύρια το 2009, ποσοστό 0,55%.

Το ΑΕΠ της περιφέρειας Θεσσαλίας αυξάνεται με μικρότερο ρυθμό σε σχέση με το

ΑΕΠ της χώρας, με εξαίρεση τις διετίες 2002-2003 και 2003-2004. Την διετία

2002-2003 η αύξηση του ΑΕΠ της περιφέρειας Θεσσαλίας (12,11%) υπερβαίνει

κατά δυο εκατοστιαίες μονάδες τη μεταβολή του ΑΕΠ της χώρας (10,1%), για την

ίδια χρονική περίοδο, και την διετία 2003-2004, η αύξηση του ΑΕΠ της


50

περιφέρειας Θεσσαλίας (8,60%) υπερβαίνει κατά μια εκατοστιαία μονάδα τη

μεταβολή του ΑΕΠ της χώρας (7,44%).

Διάγραμμα 9.1

Ετήσια ποσοστιαία μεταβολή του ΑΕΠ* (Ελλάδα-Θεσσαλία) 7,4

5%

6,9

6% 1

0,1

0%

7,4

4%

4,2

0%

8,2

1%

6,6

4%

4,5

6%

-0,5

5%

7,1

%

6,2

%

12,1

%

8,6

%

-7,1

%

7,6

%

3,8

%

4,1

%

-1,3

1%

-8%

-3%

2%

7%

12%

17%

2001 2002 2003 2004 2005 2006** 2007** 2008** 2009**


Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. *Σε τρέχουσες τιμές **Προσωρινά στοιχεία Σε επίπεδο νομών, κατά το διάστημα 2000-2009 ο νομός Λαρίσης παρήγαγε το

41% του προϊόντος, ο νομός Μαγνησίας το 32,6%, ενώ οι άλλοι δυο νομοί

συμμετέχουν με πολύ μικρότερα ποσοστά. Ο νομός Τρικάλων με 14,6% και ο

νομός Καρδίτσας με 11,7%.


Η συμβολή* των νομών της περιφέρειας Θεσσαλίας στην διαμόρφωση του ΑΕΠ της περιφέρειας για τα έτη 2000-2009**

N. Καρδίτσας11,7%

Ν.Λάρισας41,0%


Ν.Τρικάλων14,6%

Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ *Στο συγκεκριμένο διάγραμμα δίνεται η μέση τιμή για τα έτη 2000-2009 **Για τα έτη 2006-2009 τα στοιχεία είναι προσωρινά.


51

Όσον αφορά στο ρυθμό ανάπτυξης του ΑΕΠ στην περιφέρεια Θεσσαλίας, σε σχέση

με το μέσο όρο των χωρών που απαρτίζουν την Ευρωπαϊκή Ένωση, η Θεσσαλία

επιδεικνύει ρυθμό μεταβολής του ακαθαρίστου προϊόντος της μεγαλύτερο από τον

αντίστοιχο ευρωπαϊκό κατά την περίοδο 2001-2004, το έτος 2006 και τη διετία

2008-2009.

Στον παρακάτω πίνακα απεικονίζεται το ακαθάριστο προϊόν που παρήχθη στην

Ε.Ε., στην Ελλάδα και στη Θεσσαλία κατά την περίοδο 2000-2010.

Πίνακας 9.2

ΑΕΠ* σε εκατ. € την περίοδο 2000-2010, σε ΕΕ-27, Ελλάδα, Θεσσαλία

Έτος ΕΕ-27 Π.Μ.(%) Ελλάδα Π.Μ.(%) Θεσσαλία (Π.Μ%)

2000 9.202.607,9 137.929,5 7.859,37

2001 9.587.267,3 4,18% 146.427,8 6,16% 8.415,94 7,08%

2002 9.946.372,9 3,75% 156.614,9 6,96% 8.938,45 6,21%

2003 10.108.329,9 1,63% 172.431,1 10,10% 10.020,68 12,11%

2004 10.609.823,9 4,96% 185.265,6 7,44% 10.882,76 8,60%

2005 11.060.219,3 4,25% 193.049,7 4,20% 10.111,34 -7,09%

2006 11.695.008,8 5,74% 208.892,9 8,21% 10.876,51 7,57%

2007 12.397.498,0 6,01% 222.771,1 6,64% 11.295,09 3,85%

2008 12.466.896,5 0,56% 232.920,3 4,56% 11.762,32 4,14%

2009 11.752.175,4 -5,73% 231.642,0 -0,55% 11.608,00 -1,31%

2010 12.256.226,4 4,29% 227.317,9 -1,87% Πηγή: Eurostat *Σε τρέχουσες τιμές


Ρυθμός ανάπτυξης ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές σε ΕΕ-27, Ελλάδα, Θεσσαλία

-10,00%

-5,00%

0,00%

5,00%

10,00%

15,00%

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

ΕΕ-27 Ελλάδα Θεσσαλία

Πηγή: Eurostat


52

Με βάση τα παραπάνω στοιχεία, ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης την περίοδο 2000-

2010 στην Ευρωπαϊκή Ένωση προσέγγισε το 2,91%, όταν για την Ελλάδα ο

ρυθμός ήταν 5,12% και για την περιφέρεια Θεσσαλίας το αντίστοιχο ποσοστό

ήταν 4,43%, για το διάστημα 2000-2009. Παρατηρείται σε επίπεδο χώρας και σε

επίπεδο περιφέρειας από το 2008 και μετά ο ρυθμός ανάπτυξης υποχωρεί και το

2009 λαμβάνει αρνητικές τιμές. Σε επίπεδο ΕΕ-27 υπήρξε μια μεγάλη βύθιση στο

ΑΕΠ το 2009, παρουσιάζοντας πτώση κατά 5,73%, το 2010 όμως υπήρξε αύξηση

κατά 4,29%.


53

10. Κατά Κεφαλήν ΑΕΠ

Το κατά κεφαλήν ακαθάριστο εγχώριο προϊόν σε τρέχουσες τιμές στην περιφέρεια

Θεσσαλίας βρίσκεται σε χαμηλότερο επίπεδο από το αντίστοιχο της χώρας. Με

βάση τα στοιχεία του πίνακα 10.1 το ΑΕΠ ανά κάτοικο στη Θεσσαλία αυξήθηκε

με μέσο ρυθμό 4,51%, όταν στο σύνολο της χώρας ο ρυθμός μεταβολής ήταν

5,68%, για το χρονικό διάστημα 2000-2009.

Πίνακας 10.1

Κατά κεφαλήν ΑΕΠ την περίοδο 2000-2009 (Ελλάδα-Θεσσαλία) Έτος Κατά Κεφαλήν

ΑΕΠ(€) -Θεσσαλία-

Ποσοστιαία Μεταβολή (%)

Κατά Κεφαλήν ΑΕΠ(€)

–Ελλάδα-

Ποσοστιαία Μεταβολή (%)

2000 10.605 12.483 2001 11.376 7,28% 13.372 7,13% 2002 12.101 6,37% 14.254 6,59% 2003 13.582 12,24% 15.642 9,74% 2004 14.757 8,65% 16.748 7,07% 2005 13.713 -7,07% 17.386 3,81% 2006* 14.756 7,61% 18.737 7,77% 2007* 15.335 3,92% 19.903 6,22% 2008* 15.982 4,22% 20.728 4,14% 2009* 15.772 -1,31% 20.531 -0,95%



Η εξέλιξη του κατά κεφαλήν ΑΕΠ τη χρονική περίοδο 2000-2009 (Ελλάδα-Θεσσαλία)

7.000 €

9.000 €

11.000 €

13.000 €

15.000 €

17.000 €

19.000 €

21.000 €

23.000 €

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006* 2007* 2008* 2009*




54

Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της περιφέρειας Θεσσαλίας υπολείπεται διαχρονικά του κατά

κεφαλήν ΑΕΠ της χώρας. Η απόκλιση από €1.878 το 2000, έφθασε τα €4.759 το

2009. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ, το έτος 2009, σε επίπεδο περιφέρειας και σε επίπεδο

χώρας, παρουσιάζει μείωση σε σχέση με το 2008. Στην περιφέρεια Θεσσαλίας η

πτώση ανέρχεται στο 1,31% μεγαλύτερη απ’ ότι σε επίπεδο χώρας όπου η πτώση

φθάνει το 0,95%.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ., οι 11 από τις 13 περιφέρειες της χώρας

παρουσιάζουν πτώση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ για το έτος 2009 σε σχέση με το

2008, με μεγαλύτερη αυτή της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, η οποία ανέρχεται σε

8,56%.

Με βάση το συγκεκριμένο δείκτη η περιφέρεια Θεσσαλίας κατατάσσεται στη 10η

Πηγή: ΕΛ. ΣΤΑΤ. *Προσωρινά στοιχεία Παρά το γεγονός, ότι από το 2002 και μετά, το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της

περιφέρειας Θεσσαλίας βρίσκεται στην 3

θέση, μεταξύ των περιφερειών της χώρας, για το έτος 2009, με κατά κεφαλήν

ΑΕΠ που αντιστοιχεί στο 76,82% του μέσου όρου της χώρας.

Πίνακας 10.2

Κατά κεφαλήν ΑΕΠ στην περιφέρεια Θεσσαλίας ως % του κατά κεφαλήν ΑΕΠ της χώρας

η θέση σε επίπεδο χώρας, ως προς το

κατά κεφαλήν προϊόν η περιφέρεια καταλαμβάνει χαμηλή θέση, την 9η ή την 10η,

κατά την δεκαετία 2000-2009, επομένως η περιφέρεια εντάσσεται στις λιγότερο

«πλούσιες» περιφέρειες της χώρας.

Έτος

Αρνητική ένδειξη είναι το γεγονός ότι το κατά

κεφαλή ΑΕΠ στην περιοχή υποχωρεί, μιας και το 2000 το αντίστοιχο ποσοστό- ως

προς το εθνικό ήταν 84,95%, ενώ το 2009 μειώθηκε στο 76,82%.

Σε ενδοπεριφερειακό επίπεδο η περιφέρεια Θεσσαλίας παρουσιάζει μεγαλύτερη

ανομοιογένεια το 2009 ως προς το κατά κεφαλήν ΑΕΠ, απ’ ότι το 2000. Το κατά

κεφαλήν ΑΕΠ ανά νομό εξελίσσεται με διαφορετικούς ρυθμούς.

Κατά Κεφαλήν ΑΕΠ (€)

(%) ως προς της χώρας Κατάταξη

2000 10.605 84,95% 9η 2001 11.376 85,07% 10η 2002 12.101 84,89% 9η 2003 13.582 86,83% 10η 2004 14.757 88,11% 9η 2005 13.713 78,88% 10η

2006* 14.756 78,75% 10η 2007* 15.335 77,05% 10η 2008* 15.982 77,10% 10η 2009* 15.772 76,82% 10η


55

Ο νομός Μαγνησίας παρουσιάζει τη μεγαλύτερη εκατοστιαία αύξηση κατά

60,52%, διαμορφώνοντας το κατά κεφαλήν ΑΕΠ από €11.942 το 2000 σε

€19.169 το 2009 και ακολουθεί ο νομός Τρικάλων με εκατοστιαία αύξηση κατά

52,63%, διαμορφώνοντας το κατά κεφαλήν ΑΕΠ από €8.513 το 2000 σε

€12.994 το 2009.

Ο νομός Λάρισας διαμορφώνει το κατά κεφαλήν ΑΕΠ το 2009 σε €16.373 έναντι

€11.735€ το 2000, παρουσιάζοντας την μικρότερη εκατοστιαία αύξηση κατά

39,52%, σε σχέση με τους υπόλοιπους νομούς και έπεται ο νομός Καρδίτσας με

ποσοστό 42,40%, από €7.999 το 2000 σε €11.391 το 2009.

0 €

5.000 €

10.000 €

15.000 €

20.000 €

25.000 €

N. Καρδίτσας Ν. Λάρισας Ν. Μαγνησίας Ν.Τρικάλων

N. Καρδίτσας 7.999 € 8.666 € 9.821 € 10.557 €11.415 € 10.064 € 9.751 € 10.537 €11.465 €11.391 €

Ν. Λάρισας 11.735 €12.573 €12.839 €14.861 €15.853 € 14.523 €15.303 €15.927 €16.674 €16.373 €

Ν. Μαγνησίας 11.942 €12.873 €13.587 €15.162 €16.185 € 16.128 €18.969 €18.982 €19.599 €19.169 €

Ν.Τρικάλων 8.513 € 8.972 € 10.278 €11.101 €13.170 € 11.466 €11.464 €12.611 €12.807 €12.994 €

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006* 2007* 2008* 2009*

Καταγράφεται ότι κατά το χρονικό διάστημα 2000-2009 παρατηρείται αύξηση

της ενδοπεριφερειακής ανισότητας καθώς το κατά κεφαλήν ΑΕΠ των νομών

Καρδίτσας και Λάρισας αυξήθηκε με μικρότερους ρυθμούς απ’ ότι των νομών

Μαγνησίας και Τρικάλων. Το μέγεθος αυτό εκφράζεται από το συντελεστή

μεταβλητότητας, ο οποίος από 20,71% το 2000 αυξήθηκε σε 23,22% το 2009.


Κατά κεφαλήν ΑΕΠ ανά νομό, στην περιφέρεια Θεσσαλίας, τη χρονική περίοδο 2000-2009


Αξίζει να σημειωθεί ότι όλο το χρονικό διάστημα 2000 – 2009 ο νομός Μαγνησίας

διατηρεί το υψηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ από τους 4 νομούς της περιφέρειας

Θεσσαλίας. Το ίδιο διάστημα κανένας νομός της περιφέρειας δεν υπερβαίνει στο

κατά κεφαλήν ΑΕΠ το μέσο όρο της χώρας, εκτός από το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της


56

Μαγνησίας, όταν ανέρχεται στα €18.969, ενώ της χώρας σε €18.737 το έτος

2006. Ο νομός Μαγνησίας με το υψηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ εμφανίζει μέγιστη

τιμή €19.599 το έτος 2008, ίσο με το 94,55% της Ελλάδας, το οποίο ανέρχεται

σε €20.728.

Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ ως δείκτης για την οικονομική ανάπτυξη που συντελείται σε

μια περιοχή, χρησιμοποιείται επίσης ως μέσο για το βαθμό σύγκλισης μεταξύ των

περιφερειών που απαρτίζουν την Ευρωπαϊκή Ένωση. Πιο συγκεκριμένα η

σύγκριση γίνεται με βάση το κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε Μονάδες Αγοραστικής Δύναμης

(ΜΑΔ)4

Πίνακας 10.3

, προκειμένου να εξαλειφθούν οι διαφορές σε επίπεδα τιμών μεταξύ των

χωρών και επομένως να είναι δυνατή η ουσιαστική σύγκριση. Στον παρακάτω

πίνακα εμφανίζεται για την περιφέρεια Θεσσαλίας η διαμόρφωση του

συγκεκριμένου δείκτη

Κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε Μονάδες Αγοραστικής Δύναμης (ΜΑΔ)

Έτος ΕΕ-27 Ελλάδα Θεσσαλία

2000 19.100 (100%) 16.000 (83,77%) 13.600 (71,20%)

2001 19.800 (100%) 17.100 (86,36%) 14.600 (73,74%)

2002 20.500 (100%) 18.500 (90,24%) 15.700 (76,59%)

2003 20.700 (100%) 19.200 (92,75%) 16.700 (80,68%)

2004 21.700 (100%) 20.300 (93,55%) 17.900 (82,49%)

2005 22.500 (100%) 20.400 (90,67%) 16.100 (71,56%)

2006 23.700 (100%) 21.800 (91,98%) 17.200 (72,57%)

2007 25.000 (100%) 22.500 (90,00%) 17.300 (69,20%)

2008 25.000 (100%) 23.100 (92,40%) 17.800 (71,20%)

2009 23.500 (100%) 22.100 (94,04%) 17.000 (72,34%)

2010 24.400 (100%) 21.900 (89,75%) Πηγή: Eurostat

Ενδεικτικό του χαμηλού κατά κεφαλήν ΑΕΠ της περιφέρειας, σε Μονάδες

Αγοραστικής Δύναμης, είναι ότι η Θεσσαλία μέχρι το 2001 συγκαταλέγεται μεταξύ

των περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης με κατά κεφαλήν ΑΕΠ κάτω από το

75% του μέσου όρου των κρατών μελών της, απ’ το 2002 και μετά ανεβαίνει και

φθάνει στη μέγιστη τιμή του, το 82,49% το 2004 και στη συνέχεια υποχωρεί και

το 2009 φθάνει στο 72,34%. Το σύνολο της χώρας παρουσιάζει σύγκλιση με το

μέσο όρο της Ε.Ε.-27, φθάνοντας τη μέγιστη τιμή το 2009, όταν ανέρχεται στο

94,04%, ενώ το 2010 υποχωρεί περισσότερο από 4 εκατοστιαίες μονάδες

φθάνοντας στο 89,75%.

4 Για διευκόλυνση των συγκρίσεων ανάμεσα στις χώρες, η Eurostat μετατρέπει τα κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε μια κοινή μονάδα που αντικατοπτρίζει την πραγματική δύναμη του εθνικού νομίσματος κάθε χώρας. Για να εξουδετερωθούν οι διαφορές στο επίπεδο τιμών, υπολογίζονται ισοτιμίες αγοραστικής δύναμης, οι οποίες χρησιμοποιούνται ως συντελεστές μετατροπής. Κατ’ αυτόν τον τρόπο το κατά κεφαλήν ΑΕΠ που προκύπτει από αυτούς τους συντελεστές μετατροπής εκφράζεται σε μονάδες αγοραστικής δύναμης.


57

11. Εξαγωγές

Στο εξωτερικό εμπόριο της χώρας το μεγαλύτερο ποσοστό των εξαγωγών, κατά

το χρονικό διάστημα 2005-2007, πραγματοποιήθηκε από την Αττική, την

Κεντρική Μακεδονία και την Πελοπόννησο σε ποσοστό που κυμάνθηκε από 76%

μέχρι 80% του συνόλου των εξαγωγών της χώρας. Τα έτη 2008 και 2009

εμφανίζεται μια μεγάλη καθίζηση στις εξαγωγές της Πελοποννήσου και οι άλλες

δύο περιφέρειες καλύπτουν το 73% των εξαγωγών της χώρας.

11.1 Εμπορικό Ισοζύγιο στην περιφέρεια Θεσσαλίας

Οι εισαγωγές και οι εξαγωγές της περιφέρειας Θεσσαλίας, όπως διαμορφώθηκαν

την περίοδο 2005-2010 εμφανίζονται στον πίνακα 11.1.1. Το εμπορικό ισοζύγιο

για το χρονικό διάστημα 2005-2008 είναι ελλειμματικό εμφανίζοντας τη

μεγαλύτερη τιμή €388,5 εκατομμύρια κατά το έτος 2008. Tο 2009 είναι η

πρώτη χρονιά που υπάρχει εμπορικό πλεόνασμα, καθότι η αξία των εισαγωγών,

σε σχέση με την αξία των εισαγωγών του προηγούμενου έτους, μειώνεται

περισσότερο από €500 εκατομμύρια, ενώ η αξία των εξαγωγών ελαττώνεται

μόλις κατά €50 εκατομμύρια. Το 2010 η θετική πορεία του εμπορικού ισοζυγίου

συνεχίζεται με τις εξαγωγές να υπερβαίνουν τις εισαγωγές πάνω από €274

εκατομμύρια καταλαμβάνοντας την 1η

Διαμόρφωση του Εμπορικού Ισοζυγίου στην περιφέρεια Θεσσαλίας σε €

θέση μεταξύ των περιφερειών ως προς το

περιφερειακό ισοζύγιο.


Έτος Εισαγωγές % μετα-βολή

Εξαγωγές % μετα- βολή

Εμπορικό Ισοζύγιο

% μετα- βολή

2005 801.919.433 701.996.229 -99.923.204 2006 880.600.221 9,81% 797.636.218 13,62% -82.964.003 16,97% 2007 902.083.788 2,44% 668.020.878 -16,25% -234.062.910 -182,13%

2008 1.214.451.296 34,63% 825.999.623 23,65% -388.451.673 -65,96%

2009 698.193.969 -42,51% 768.762.277 -6,93% 70.568.308 118,17% 2010 613.054.907 -12,19% 887.348.592 15,43% 274.293.685 288,69% Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ.

Με βάση τα στοιχεία του πίνακα 11.1.1. κατά το χρονικό διάστημα 2005 έως και

το 2008, οι εισαγωγές στη Θεσσαλία αυξάνονται με μέσο ετήσιο ρυθμό

14,84%, όταν οι εξαγωγές της περιφέρειας παρουσιάζουν ετήσιο ρυθμό αύξησης

5,57%. Κατά το έτος 2009 υπάρχει εντυπωσιακή μείωση των εισαγωγών κατά

42,51% σε σχέση με το 2008 και το 2010 κατά 12,19% σε σχέση με το 2009,

ενώ στις εξαγωγές το 2009 παρουσιάζεται μείωση κατά 6,93% και το 2010

αύξηση κατά 15,43%.


58

Η μεγαλύτερη μεταβολή στο εμπορικό ισοζύγιο παρουσιάζεται το 2007 σε σχέση

με το 2006, καθότι αφενός οι εισαγωγές αυξάνονται κατά 2,44% και αφετέρου

οι εξαγωγές μειώνονται κατά 16,25%, μεταβάλλοντας το εμπορικό ισοζύγιο της

περιφέρειας Θεσσαλίας, σχετικά με το προηγούμενο έτος 2006, αρνητικά, κατά

182,13%.

-600 €

-400 €

-200 €

0 €

200 €

400 €

600 €

800 €

1.000 €

1.200 €

1.400 €

2005 2006 2007 2008 2009 2010

Εκατ

ομμύ

ρια

Εισαγωγές Εξαγωγές Εμπορικό Ισοζύγιο

Το έτος 2009 παρατηρείται αύξηση του εμπορικού ισοζυγίου, σε σχέση

με το 2008, κατά 118,17% και το 2010 αύξηση 288,69% σε σχέση με το 2009.


Εξαγωγές, Εισαγωγές και Εμπορικό Ισοζύγιο στην περιφέρεια Θεσσαλίας, σε εκατ.€



Μεταβολή % της αξίας Εισαγωγών, Εξαγωγών, και Εμπορικού Ισοζυγίου στην περιφέρεια Θεσσαλίας

-12,2%

15,4%

-182,1%

-66,0%

118,2%

288,7%

9,8% 2,4%34,6%

-42,5%

23,6%13,6%

-16,2% -6,9%

17,0%

-200%

-150%

-100%

-50%

0%

50%

100%

150%

200%

250%

300%

2006 2007 2008 2009 2010

Εισαγωγές Εξαγωγές Εμπορικό Ισοζύγιο



59

Ο δείκτης εξαγωγές προς εισαγωγές, που έχει επιλεγεί στο προτεινόμενο

σύστημα δεικτών για την ανάλυση, για την περιφέρεια Θεσσαλίας εμφανίζει κατά

τα έτη 2005 – 2008, τιμή μικρότερη της μονάδας. Το 2009 εμφανίζει για πρώτη

φορά τιμή πάνω από την μονάδα στο 1,10, ανεβάζοντας την κατάταξη της

περιφέρειας Θεσσαλίας στην 4η θέση σε επίπεδο χώρας, ενώ το 2010 ανεβάζει

την τιμή στο 1,45, δείχνοντας ότι οι εξαγωγές υπερβαίνουν τις εισαγωγές της

Θεσσαλίας περίπου 1,5 φορά και η περιφέρεια καταλαμβάνει την 3η

Έτος

θέση μεταξύ

των περιφερειών.


Δείκτης των εξαγωγών ως προς τις εισαγωγές (Ελλάδα-Θεσσαλία)

Ελλάδα Θεσσαλία Κατάταξη 2005 0,32 0,88 6η 2006 0,33 0,91 5η 2007 0,31 0,74 6η 2008 0,29 0,68 5η 2009 0,30 1,10 4η 2010 0,34 1,45 3η

Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ.

Ο δείκτης αξία εξαγωγών ανά περιφέρεια ως ποσοστό του ΑΕΠ της, είναι σταθερά

μικρότερος από τον αντίστοιχο δείκτη της χώρας για τα έτη 2005-2009, εκτός

του έτους 2009 όταν υπερβαίνει το μέσο όρο της χώρας. Το γεγονός αυτό

υποδεικνύει ότι αν και το ΑΕΠ της περιφέρειας Θεσσαλίας για τα έτη 2005-2008

αυξάνεται (το 2009 υπάρχει μικρή ελάττωση), δεν αυξάνονται ανάλογα και οι

εξαγωγές, άρα και ο σχετικός δείκτης εξαγωγές/ΑΕΠ. Το έτος 2006 υπάρχει

αύξηση του δείκτη σε επίπεδο Θεσσαλίας, το 2007 ελάττωση και το 2008 αύξηση.

Το 2009 είναι η χρονιά που παρουσιάζεται πτώση στο δείκτη αυτό στη Θεσσαλία,

αλλά πολύ πιο σημαντική πτώση σε επίπεδο χώρας. Ο δείκτης αυτός δείχνει ότι

ενώ το παραγόμενο προϊόν για αρκετά χρόνια αυξάνονταν, δεν αυξάνονταν με

το ίδιο ρυθμό και οι εξαγωγές της περιφέρειας Θεσσαλίας. Στην κατάταξη

μεταξύ των περιφερειών η θέση της περιφέρειας υποχωρεί από την 5η θέση το

2005 στη 6η τα επόμενα έτη, ενώ το 2009 ανεβαίνει στην 3η

Αξία εξαγωγών ως προς ΑΕΠ (Ελλάδα-Θεσσαλία)

θέση.


Πηγή: ΕΛ. ΣΤΑΤ.

Έτος Ελλάδα Θεσσαλία Κατάταξη 2005 7,66% 6,94% 5η 2006 7,87% 7,33% 6η 2007 7,70% 5,91% 6η 2008 7,70% 7,02% 6η 2009 6,34% 6,62% 3η


60

Σε εθνικό επίπεδο, το χρονικό διάστημα 2005-2010, η περιφέρεια Θεσσαλίας

βελτίωσε τη θέση της στην κατάταξη των περιφερειών της χώρας, ως ποσοστό

συμμετοχής των εξαγωγών της στο σύνολο των εξαγωγών της χώρας. Από την

6η θέση που καταλάμβανε το 2005 με ποσοστό συμμετοχής στο εξαγωγικό

εμπόριο της χώρας κατά 4,75%, έφθασε στην 3η θέση το 2009 με ποσοστό

συμμετοχής 5,23%, ενώ το 2010 ανεβάζει ακόμη περισσότερο την συμμετοχή της

στο 5,41% διατηρώντας την 3η

Έτος

θέση στην κατάταξη των περιφερειών.

Στην εξαετία 2005-2010, το έτος 2007 σημειώθηκε η μικρότερη συμμετοχή της

περιφέρειας Θεσσαλίας στις εξαγωγές της χώρας με ποσοστό 3,90%, διότι

αυξήθηκε σημαντικά το ποσοστό συμμετοχής στις εξαγωγές της περιφέρειας

Αττικής, η οποία κατέλαβε το 50% των εξαγωγών το 2007, έναντι του 44,89%

το 2006.


Αξία εξαγωγών της Θεσσαλίας προς τη συνολική αξία των εξαγωγών της χώρας

Θεσσαλίας Κατάταξη

(Μεταξύ των περιφερειών της χώρας) 2005 4,75% 6η 2006 4,85% 5η 2007 3,90% 5η 2008 4,61% 4η 2009 5,23% 3η 2010 5,41% 3η


11.2 Οι εξαγωγές σε ενδοπεριφερειακό επίπεδο και κατά κύριους κλάδους

Σε ενδοπεριφερειακό επίπεδο, κύριοι εξαγωγικοί νομοί είναι οι νομοί Λαρίσης και

Μαγνησίας και ακολουθούν με πολύ μεγάλη διαφορά οι νομοί Τρικάλων και

Καρδίτσας.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ. ΣΤΑΤ. κατά το χρονικό διάστημα 2008-2010, οι

εξαγωγές του νομού Λαρίσης ανέρχονται στο 47,92% των εξαγωγών της

περιφέρειας Θεσσαλίας, του νομού Μαγνησίας στο 40,75%, του νομού Τρικάλων

στο 9,34% και του νομού Καρδίτσας στο 1,98%.

Άρα οι εξαγωγές των δύο νομών, Μαγνησίας και Λαρίσης καταλαμβάνουν πάνω

από το 88,5% των εξαγωγών της περιφέρειας Θεσσαλίας.


61


Αξία εξαγωγών ως % του συνόλου της Θεσσαλίας ανά νομό- Μέσος όρος της περιόδου 2008- 2010


Ν. Τρικάλων 9,34%

Ν. Καρδίτσας1,98%

Ν.Λάρισας

47,92%


Οι κυριότεροι κλάδοι εξαγωγικών προϊόντων της περιφέρειας Θεσσαλίας

αποτελούν τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα παρασκευάσματα λαχανικών, καρπών

και φρούτων, το βαμβάκι, τα μέταλλα και τα προϊόντα από μέταλλα και τα

δημητριακά.

Με βάση τα στοιχεία της ΕΛ. ΣΤΑΤ. κατά τα έτη 2008-2010, οι εξαγωγές των

προαναφερθέντων κλάδων προϊόντων από τη Θεσσαλία διαμορφώθηκαν ως εξής:

Κατηγορία προϊόντων CN 04: ‘Γάλα και προϊόντα Γαλακτοκομίας, αυγά, μέλι

φυσικό’. Το κύριο εξαγωγικό προϊόν αυτής της κατηγορίας είναι τα τυριά και το

πηγμένο γάλα για τυρί, δηλαδή το προϊόν με κωδικό 0406, το οποίο για το έτος

2008 ήταν το πρώτο, σε αξία, εξαγωγικό προϊόν της Θεσσαλίας και τα επόμενα

δύο έτη κατείχε τη 2η θέση. Τα προϊόντα της κατηγορίας αυτής συμμετέχουν

κατά 10,74% στο σύνολο των εξαγωγών της περιφέρειας Θεσσαλίας το έτος

2008, κατά 12,54% το έτος 2009 και κατά 10,91% το 2010

Έτος

.


Αξία Εξαγωγών Προϊόντων Γάλακτος, Γαλακτοκομίας, Αυγών, Μελιού, από την περιφέρεια Θεσσαλίας, για τα έτη 2008 -2010 και κατάταξη κύριου εξαγωγικού

προϊόντος CN 04 CN 0406 Κατάταξη (ως προς την

αξία εξαγωγών)

2008 €88.753.059 €85.923.678 1η

2009 €96.388.474 €90.837.178 2η

2010 €96.806.645 €91.647.824 2η Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ.


62

Κατηγορία προϊόντων CN 10: ‘Δημητριακά’, CN 11: ‘Προϊόντα Αλευροποιίας,

Βύνη, Άμυλα’ και CN 12: ‘Σπέρματα και Καρποί Ελαιώδεις’. Το κύριο

εξαγωγικό προϊόν αυτής της κατηγορίας είναι το προϊόν με κωδικό 1001 ‘Σιτάρι

και σιμιγδάλι’, το οποίο για το έτος 2008 κατείχε την 11η θέση σε αξία

εξαγωγών, μεταξύ των εξαγωγικών προϊόντων της Θεσσαλίας, το 2009 την 6η

και το 2010 την 7η θέση. Τα προϊόντα της κατηγορίας αυτής συμμετέχουν κατά

6,22% στο σύνολο των εξαγωγών της περιφέρειας Θεσσαλίας το έτος 2008, κατά

7,28% το έτος 2009 και κατά 7,31% το 2010

Έτος

.


Αξία Εξαγωγών Δημητριακών, Προϊόντων Αλευροποιίας, Ελαιωδών Καρπών, από την περιφέρεια Θεσσαλίας, για τα έτη 2008 -2010 και κατάταξη κύριου

εξαγωγικού προϊόντος CN 10,11,12 CN 1001 Κατάταξη (ως προς την


2008 €51.378.670 €25.917.871 11η

2009 €55.992.870 €39.579.202 6η

2010 €64.891.023 €44.601.810 7η


Κατηγορία προϊόντων CN 20: Παρασκευάσματα Λαχανικών, Καρπών και

φρούτων ή άλλων μερών φυτών’. Το κύριο εξαγωγικό προϊόν της κατηγορίας

αυτής είναι το προϊόν με κωδικό CN 2008 ‘Καρποί και φρούτα και άλλα βρώσιμα

μέρη φυτών αλλιώς παρασκευασμένα ή διατηρημένα με ή χωρίς προσθήκη

ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών ή αλκοόλης’. Το προϊόν αυτό κατέχει το 2008 την

2η θέση σε αξία εξαγωγών, μεταξύ των εξαγωγικών προϊόντων της Θεσσαλίας,

την 3η το 2009 και την 5η το 2010. Το προϊόν με κωδικό CN 2005 ‘Λαχανικά

παρασκευασμένα ή διατηρημένα χωρίς ξίδι, μη κατεψυγμένα (εκτός από τα

διατηρημένα με ζάχαρη και εκτός από ντομάτες, μανιτάρια και τρούφες)’,

καταλαμβάνει το 2008 την 6η θέση, το 2009 την 5η θέση και το 2010 την 4η.

Έτος

Τα

προϊόντα της κατηγορίας αυτής συμμετέχουν κατά 16,78% στο σύνολο των

εξαγωγών της περιφέρειας Θεσσαλίας το έτος 2008, κατά 15,98% το έτος 2009

και κατά 16,68% το 2010.


Αξία Εξαγωγών Παρασκευασμάτων Λαχανικών, Καρπών και Φρούτων, από την περιφέρεια Θεσσαλίας, για τα έτη 2008 -2010 και κατάταξη κύριων εξαγωγικών

προϊόντων CN 20 CN 2008 Κατάταξη CN 2005 Κατάταξη

2008 €138.602.951 €75.623.038 2 €40.193.481 η 6η

2009 €122.836.846 €58.507.836 3 €41.144.827 η 5η

2010 €147.968.750 €57.613.083 5 €64.647.430 η 4η Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ.


63

Κατηγορία προϊόντων CN 52: Βαμβάκι. Το προϊόν με κωδικό εξαγωγής CN

5201 ‘Βαμβάκι, μη λαναρισμένο ούτε χτενισμένο’ κατείχε το 2008 την 3η θέση σε

αξία εξαγωγών, μεταξύ των εξαγωγικών προϊόντων της Θεσσαλίας, ενώ τα έτη

2009 και 2010 ανέβηκε στην 1η θέση αυξάνοντας την αξία των εξαγωγών από

93.051.441€ το 2009 σε 146.870.566€ το 2010 (ποσοστό αύξησης 57,84%).


Αξία Εξαγωγών Βάμβακος, από την περιφέρεια Θεσσαλίας, για τα έτη 2008 -2010 και κατάταξη κύριου εξαγωγικού προϊόντος

Τα προϊόντα της κατηγορίας αυτής συμμετέχουν κατά 9,38% στο σύνολο των


και κατά 16,82% το 2010.

Έτος CN 52 CN 5201 Κατάταξη (ως προς την


2008 €77.443.069 €74.484.884 3η

2009 €101.520.596 €93.051.441 1η

2010 €149.462.864 €146.870.566 1η


Κατηγορία προϊόντων CN 72: ‘Χυτοσίδηρος, Σίδηρος και Χάλυβας’. Το

προϊόν CN 7214 ‘Ράβδοι από σίδηρο ή από όχι σε κράμα χάλυβα, που έχουν

απλώς σφυρηλατηθεί, ελαθεί, εφελκυσθεί ή διελαθεί σε θερμή κατάσταση, καθώς

και εκείνες που έχουν υποστεί στρίψιμο μετά την έλαση’ κατέχει την 8η θέση το

έτος 2008 σε αξία εξαγωγών, μεταξύ των εξαγωγικών προϊόντων της Θεσσαλίας,

το 2009 ανέβηκε στην 4η θέση, παρουσιάζοντας αύξηση πωλήσεων από

€31.722.030 σε €53.050.469 (ποσοστό 67,24%) και το 2010 στην 3η θέση. Τα

προϊόντα της κατηγορίας αυτής συμμετέχουν κατά 8,6% στο σύνολο των


και κατά 12,40% το έτος 2010, κατά το οποίο παρουσίασαν αύξηση εξαγωγών,

από €65.024.231 το 2009 σε €110.008.699 το 2010 (ποσοστό αύξηση 69,18%).

Έτος


Αξία Εξαγωγών Χυτοσιδήρου, Σιδήρου και Χάλυβα, καθώς και Ράβδων από Σίδηρο, από την περιφέρεια Θεσσαλίας, για τα έτη 2008 -2010 και κατάταξη κύριου

εξαγωγικού προϊόντος CN 72 CN 7214 Κατάταξη (ως προς την αξία

εξαγωγών

2008 €71.015.015 €31.722.030 8η

2009 €65.024.231 €53.050.469 4η

2010 €110.008.699 €69.968.512 3η



64

CN 76: Αργίλιο και Τεχνουργήματα από Αργίλιο. Το προϊόν CN 7604

‘Ράβδοι και είδη με καθορισμένη μορφή από αργίλιο’ κατέχει το 2008 την 5η

θέση σε αξία εξαγωγών, μεταξύ των εξαγωγικών προϊόντων της Θεσσαλίας, την

8η θέση το 2009 και την 6η θέση το έτος 2010.

Έτος

Τα προϊόντα της κατηγορίας

αυτής συμμετέχουν κατά 5,56% στο σύνολο των εξαγωγών της περιφέρειας

Θεσσαλίας το έτος 2008, κατά 4,88% το έτος 2009 και κατά 7,44% το 2010.


Αξία Εξαγωγών Αργιλίου και Τεχνουργημάτων από Αργίλιο από την περιφέρεια Θεσσαλίας, για τα έτη 2008 -2010 και κατάταξη κύριου εξαγωγικού προϊόντος

CN 76 CN 7604 Κατάταξη (ως προς

την αξία εξαγωγών

2008 €45.952.715 €45.170.287 5η

2009 €37.538.771 €33.960.859 8η

2010 €66.003.065 €55.509.330 6η


Στο διάγραμμα 11.2.2. φαίνεται η συμμετοχή του καθενός κλάδου στο σύνολο των

εξαγωγών της περιφέρειας Θεσσαλίας. Παρατηρείται ότι ο κλάδος του βάμβακος,

των μετάλλων (σίδηρος, χυτοσίδηρος και χάλυβας) καθώς και του αργιλίου

παρουσιάζουν αύξηση ως προς το ποσοστό συμμετοχής τους στις εξαγωγές της

περιφέρειας Θεσσαλίας κατά την περίοδο 2008-2010.


Ποσοστό συμμετοχής των κύριων εξαγωγικών κλάδων της περιφέρειας Θεσσαλίας, στο σύνολο των εξαγωγών της, για τα έτη 2008-2010

0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

14%

16%

18%

Γαλακτοκομικά 10,74% 12,54% 10,91%

Δημητριακά - ΠροϊόνταΑλευροποίας- Ελαιώδεις Καρποί

6,22% 7,28% 7,31%

Παρασκευάσματα Λαχανικών 16,78% 15,98% 16,68%

Βαμβάκι 9,38% 13,21% 16,82%

Χυτοσίδηρος, Σίδηρος, Χάλυβας 8,60% 8,46% 12,40%

Αργίλιο και Τεχνουργήματα 5,56% 4,88% 7,44%

2008 2009 2010



65

Σε επίπεδο νομών για την τριετία 2008-2010 παρατηρούνται τα ακόλουθα: Στο

νομό Λαρίσης η 1η

Για όλα τα κύρια εξαγωγικά προϊόντα του νομού, ο μεγαλύτερος όγκος των

εξαγωγών κατευθύνεται προς τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εκτός από το

βαμβάκι το οποίο εξάγεται σε ποσοστό πάνω από 90% σε τρίτες χώρες.

Κατά την τριετία 2008-2010, ο κύριος όγκος των εξαγωγών του νομού Λαρίσης

κατευθύνεται κατά 60%-65% προς την ΕΕ παρουσιάζοντας όμως τάσεις

υποχώρησης. Το 2008 οι ενδοκοινοτικές εξαγωγές αποτελούν το 64,7% των

εξαγωγών του νομού Λαρίσης, το 2009 το 61,7% και το 2010 το 57,6%.


Αξία κύριων εξαγωγικών προϊόντων νομού Λαρίσης, σε ενδοκοινοτικό επίπεδο (intra) και σε τρίτες χώρες (extra), το έτος 2008

κατηγορία εξαγωγικών προϊόντων και για τα τρία έτη είναι

τα παρασκευάσματα λαχανικών, καρπών, φρούτων και ακολουθεί το βαμβάκι, το

αργίλιο, τα γαλακτοκομικά και τα δημητριακά.

CN2 ΠΕΡΙΓΡ_CN2 ΑΞΙΑ_INTRA_

ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΑΞΙΑ_EXTRA_

ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΣΥΝΟΛΟ ΑΞΙΑΣ

'20'

Παρασκευάσματα λαχανικών, καρπών, φρούτων 86.988.853 24.888.467 111.877.320

'52' Βαμβάκι 3.605.854 59.826.749 63.432.603

'76' Αργίλιο και τεχνουργήματα από αργίλιο 39.518.152 6.031.135 45.549.287

'63' Άλλα έτοιμα υφαντουργικά είδη κλπ 20.952.135 9.694.727 30.646.862

'04'

Γάλα και προϊόντα γαλακτοκομίας, αυγά, μέλι, προϊόντα ζωικής προέλευσης 16.848.997 2.729.714 19.578.711

'10' Δημητριακά 15.715.488 0 15.715.488

'62'

Ενδύματα και συμπληρώματα του ενδύματος άλλα από τα πλεκτά 9.595.313 117.562 9.712.875

'39' Πλαστικές ύλες και τεχνουργήματα αυτών 2.635.494 4.031.169 6.666.663



66










'20' Παρασκευάσματα λαχανικών, καρπών, φρούτων 68.175.455 24.987.201 93.162.656

'52' Βαμβάκι 7.290.767 72.471.342 79.762.109



'04'


'10' Δημητριακά 12.994.426 0 12.994.426

‘08’ Καρποί, φρούτα, φλούδες εσπεριδοειδών-πεπονιών 11.206.963 564.760 11.771.723

'61' Ενδύματα και συμπληρώματα του ενδύματος, πλεκτά 6.895.229 19.608 6.914.837





'52' Βαμβάκι 6.671.728 106.579.040 113.250.768


'04'


'10' Δημητριακά 15.021.191 0 15.021.191


'62'

Ενδύματα και συμπληρώματα του ενδύματος άλλα από τα πλεκτά 12.028.203 43.901 12.072.104

‘08’ Καρποί, φρούτα, φλούδες εσπεριδοειδών-πεπονιών 7.062.725 2.221.885 9.284.610


67


Ποσοστό συμμετοχής των κύριων εξαγωγικών κλάδων του νομού Λαρίσης, στο σύνολο των εξαγωγών της, για τα έτη 2008-2010

0,00%

5,00%

10,00%

15,00%

20,00%

25,00%

30,00%

35,00%

Παρασκευάσματα λαχαν ικών , καρπών , φρούτων 28,95% 25,90% 25,70%Βαμβάκι 16,41% 22,17% 25,56%Αργίλιο και τεχν ουργήματα από αργίλιο 11,79% 10,36% 14,85%Άλλα έτοιμα υφαν τουργικά είδη κλπ 7,93% 7,52% 3,14%Γάλα και προϊόν τα γαλακτοκομίας, αυγά, μέλι 5,07% 5,58% 5,38%Δημητριακά 4,07% 3,61% 3,39%Εν δύματα και συμπληρώματα του εν δύματος άλλα από τα πλεκτά

2,51% 1,70% 2,73%

Πλαστικές ύλες και τεχν ουργήματα αυτών 1,73% 1,47% 1,50%Καρποί, φρούτα, φλούδες εσπεριδοειδών -πεπον ιών

1,65% 3,27% 2,10%

Εν δύματα και συμπληρώματα του εν δύματος,πλεκτά

1,29% 1,92% 1,10%

2008 2009 2010


Στο νομό Μαγνησίας η 1η

Κατά την τριετία 2008-2010, το σύνολο των εξαγωγών του νομού παρουσιάζει

συνεχή υποχώρηση σε επίπεδο ενδοκοινοτικών εξαγωγών έναντι του εμπορίου

προς τις τρίτες χώρες. Το 2008 τα προϊόντα του νομού που κατευθύνονται στις

χώρες της ΕΕ αποτελούν το 32,6% των εξαγωγών, το 2009 το 28,4% και το

2010 το 25,6%.

κατηγορία εξαγωγικών προϊόντων και για τα τρία έτη

είναι τα προϊόντα της κατηγορίας χυτοσίδηρος, σίδηρος και χάλυβας και

ακολουθεί το καουτσούκ, τα τεχνουργήματα από χυτοσίδηρο, σίδηρο και χάλυβα,

το βαμβάκι, το αργίλιο, τα γαλακτοκομικά και τα δημητριακά. Για τα περισσότερα

από τα κύρια εξαγωγικά προϊόντα του νομού ο μεγαλύτερος όγκος των εξαγωγών

κατευθύνεται σε τρίτες χώρες. Στο σύνολο των εξαγωγών του νομού Μαγνησίας

οι εξαγωγές προς τις τρίτες χώρες αποτελούν το 70%, με τάση περαιτέρω

αύξησης.


68


Αξία κύριων εξαγωγικών προϊόντων νομού Μαγνησίας, σε ενδοκοινοτικό επίπεδο (intra) και σε τρίτες χώρες (extra), το έτος 2008




'72' Χυτοσίδηρος, σίδηρος και χάλυβας 8.700.294 60.162.050 68.862.344

'40' Καουτσούκ και τεχνουργήματα από καουτσούκ 23.145.057 41.718.476 64.863.533

'73' Τεχνουργήματα από χυτοσίδηρο, σίδηρο –χάλυβα 27.952.810 6.556.939 34.509.749

'85' Μηχανές, συσκευές και υλικά ηλεκτρικά κλπ 5.963.478 18.408.990 24.372.468

'25' Αλάτι, θείο, γαίες, πέτρες, γύψος, ασβέστης, και τσιμέντο 72.769 23.732.489 23.805.258


'04' Γάλα, αυγά, μέλι προϊόντα ζωικής προέλευσης 17.418.288 2.298.179 19.716.467

'84' Πυρηνικοί αντιδραστήρες, λέβητες, μηχανές 4.910.185 10.976.670 15.886.855










'25' Αλάτι, θείο, γαίες, πέτρες, γύψος, ασβέστης, και τσιμέντο 79.066 28.196.290 28.275.356

'10' Δημητριακά 662.933 25.930.727 26.593.660



'87' Αυτοκίνητα, οχήματα, ελκυστήρες, ποδήλατα κλπ 92.557 21.700.681 21.793.238

'73' Τεχνουργήματα από χυτοσίδηρο,σίδηρο χάλυβα 13.298.134 5.155.288 18.453.422


69





Ποσοστό συμμετοχής των κύριων εξαγωγικών κλάδων του νομού Μαγνησίας, στο σύνολο των εξαγωγών της, για τα έτη 2008-2010

0,00%

5,00%

10,00%

15,00%

20,00%

25,00%

30,00%

35,00%

Χυτοσίδηρος, σίδηρος και χάλυβας 19,74% 20,35% 31,29%

Καουτσούκ και τεχνουργήματα 18,59% 12,18% 12,25%

Τεχνουργήματα από χυτοσιδ,σίδηρο,χάλυβα 9,89% 5,89% 3,63%

Μηχανές, συσκευές και υλικά ηλεκτρικά 6,98% 4,89% 3,26%

Αλάτι,πέτρες,γύψος,ασβέστης,τσιμέντο 6,82% 9,02% 2,41%

Παρασκευάσματα λαχανικών, καρπών,φρούτων

6,23% 7,26% 6,83%

Γάλα, γαλακτοκομικά,αυγά, μέλι 5,65% 7,09% 6,66%

Πυρηνικοί αντιδραστήρες, λέβητες, μηχανές 4,55% 6,95% 3,68%

Δημητριακά 3,17% 8,48% 8,49%

Αυτοκίνητα, οχήματα, ελκυστήρες,ποδήλατα κλπ

0,54% 6,95% 2,41%

Βαμβάκι 3,17% 2,07% 6,72%

2008 2009 2010







'10' Δημητριακά 16.080 29.594.520 29.610.600


'52' Βαμβάκι 0 23.444.219 23.444.219


'84' Πυρηνικοί αντιδραστήρες, λέβητες, μηχανές 10.688.737 2.163.285 12.852.022

'73' Τεχνουργήματα από χυτοσίδηρο, σίδηρο –χάλυβα 8.469.315 4.190.574 12.659.889


70

Η κύρια κατηγορία των εξαγωγικών προϊόντων του νομού Τρικάλων είναι η

κατηγορία των προϊόντων ‘Προϊόντα ζωικής προέλευσης όπως γαλακτοκομικά,

αυγά, μέλι κλπ.’ Τα προϊόντα της κατηγορίας αυτής αποτελούν το 68% των

εξαγωγών του νομού.

Κατά την τριετία 2008-2010, ο κύριος όγκος των εξαγωγών του νομού Τρικάλων

κατευθύνεται κατά 80%-90% προς την ΕΕ παρουσιάζοντας όμως τάσεις

υποχώρησης. Το 2008 οι ενδοκοινοτικές εξαγωγές αποτελούν το 89,5%% των

εξαγωγών του νομού Τρικάλων, το 2009 το 85,6% και το 2010 το 77,3%.


Αξία κύριων εξαγωγικών προϊόντων νομού Τρικάλων, σε ενδοκοινοτικό επίπεδο (intra) και σε τρίτες χώρες (extra), το έτος 2008





CN2 ΠΕΡΙΓΡ_CN2 ΑΞΙΑ_INTRA_ΕΞΑΓΩΓΩΝ

ΑΞΙΑ_EXTRA_



'02' Κρέατα και παραπροϊόντα σφαγίων βρώσιμα 6.731.009 0 6.731.009

'52' Βαμβάκι 3.039.940 647.620 3.687.560

'21' Διάφορα παρασκευάσματα διατροφής 558.072 1.722.604 2.280.676

'30' Φαρμακευτικά προϊόντα 2.012.582 0 2.012.582

'08' Καρποί, φρούτα, φλούδες εσπεριδοειδών-πεπονιών 533.736 962.990 1.496.726

'97' Αντικείμενα τέχνης συλλογών ή αρχαιοτήτων 1.283.843 0 1.283.843

'51' Μαλλί και τρίχες, νήματα και υφάσματα 357.036 788.430 1.145.466





'52' Βαμβάκι 4.354.270 5.456.210 9.810.480

'30' Φαρμακευτικά προϊόντα 4.198.720 0 4.198.720


'07' Λαχανικά, φυτά, ρίζες και κόνδυλοι, βρώσιμα 1.651.036 4.620 1.655.656

'08' Καρποί, φρούτα, φλούδες εσπεριδοειδών-πεπονιών 586.238 613.299 1.199.537

'97' Αντικείμενα τέχνης συλλογών ή αρχαιοτήτων 940.927 0 940.927

'51' Μαλλί και τρίχες, νήματα και υφάσματα 370.239 552.399 922.638


71





Ποσοστό συμμετοχής των κύριων εξαγωγικών κλάδων του νομού Τρικάλων, στο σύνολο των εξαγωγών της, για τα έτη 2008-2010

0,00%

10,00%

20,00%

30,00%

40,00%

50,00%

60,00%

70,00%

80,00%

Γάλα,γαλακτοκομικά,αυγά,μέλι 66,80% 68,48% 62,63%

Κρέατα και παραπροϊόντα σφαγίων 9,10% 0,73% 0,33%

Βαμβάκι 4,99% 12,47% 15,32%

Διάφορα παρασκευάσματα διατροφής 3,08% 2,57% 3,14%

Φαρμακευτικά προϊόντα 2,72% 5,34% 6,35%

Καρποί, φρούτα,φλούδες εσπεριδοειδών 2,02% 1,52% 1,59%

Αντικείμενα τέχνης,αρχαιοτήτων 1,74% 1,20% 1,05%

Μαλλί και τρίχες, νήματα και υφάσματα 1,55% 1,17% 1,95%

Λαχανικά, φυτά, ρίζες και κόνδυλοι 0,93% 2,10% 2,78%

Παρασκευάσματα λαχανικών, καρπών,

0,74% 0,75% 1,11%

2008 2009 2010






'52' Βαμβάκι 831.570 11.315.382 12.146.952

'30' Φαρμακευτικά προϊόντα 4.966.606 68.360 5.034.966


'07' Λαχανικά, φυτά, ρίζες και κόνδυλοι, βρώσιμα 2.191.853 12.760 2.204.613

'51' Μαλλί και τρίχες, νήματα και υφάσματα 475.265 1.068.466 1.543.731

'08' Καρποί, φρούτα, φλούδες εσπεριδοειδών-πεπονιών 1.130.266 131.510 1.261.776

'20' Παρασκευάσματα λαχανικών, καρπών, φρούτων 873.067 5.512 878.579

'97' Αντικείμενα τέχνης συλλογών ή αρχαιοτήτων 833.892 0 833.892


72

Η κύρια κατηγορία των εξαγωγικών προϊόντων του νομού Καρδίτσας είναι η

κατηγορία των προϊόντων ‘Παρασκευάσματα λαχανικών, καρπών και φρούτων’.

Κατά την τριετία 2008-2010, ο κύριος όγκος των εξαγωγών του νομού Καρδίτσας

κατευθύνεται κατά 90%-95% προς της χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

παρουσιάζοντας τάσεις περαιτέρω αύξησης. Το 2008 οι ενδοκοινοτικές εξαγωγές

αποτελούν το 91% των εξαγωγών του νομού Καρδίτσας, το 2009 το 97,4% και

το 2010 το 96%.


Αξία κύριων εξαγωγικών προϊόντων νομού Καρδίτσας, σε ενδοκοινοτικό επίπεδο (intra) και σε τρίτες χώρες (extra), το έτος 2008








'20' Παρασκευάσματα λαχανικών, καρπών, φρούτων 4.452.299 0 4.452.299

'12' Σπέρματα και καρποί ελαιώδεις, Βιομηχανικά φυτά, άχυρα 4.320.081 0 4.320.081

'52' Βαμβάκι 1.921.113 1.418.065 3.339.178

'44' Ξυλεία, ξυλοκάρβουνα-τεχνουργήματα από ξύλο 959.984 0 959.984

'84' Πυρηνικοί αντιδραστήρες, λέβητες, μηχανές 522.297 0 522.297

'83' Διάφορα τεχνουργήματα από κοινά μέταλλα 293.767 0 293.767

'21' Διάφορα παρασκευάσματα διατροφής 260.069 0 260.069

'32' Δεψικά-Βαφικά εκχυλίσματα 244.142 12.159 256.301




'20' Παρασκευάσματα λαχανικών, καρπών, φρούτων

6.309.690 0 6.309.690

'52' Βαμβάκι 4.458.191 63.578 4.521.769


'91' Ωρολογοποιία 807.540 0 807.540

'07' Λαχανικά, φυτά, ρίζες και κόνδυλοι, βρώσιμα 372.648 0 372.648

'72' Χυτοσίδηρος, σίδηρος και χάλυβας 103.929 225.490 329.419


'21' Διάφορα παρασκευάσματα διατροφής 302.247 0 302.247


73





Ποσοστό συμμετοχής των κύριων εξαγωγικών κλάδων του νομού Καρδίτσας, στο σύνολο των εξαγωγών της, για τα έτη 2008-2010

0,00%

10,00%

20,00%

30,00%

40,00%

50,00%

60,00%

70,00%

Παρασκευάσματα λαχανικών, καρπών, φρούτων 27,87% 37,47% 58,70%

Σπέρματα, καρποί ελαιώδεις, βιομ. φυτά, άχυρα 27,04% 13,44% 13,02%

Βαμβάκι 20,90% 26,86% 2,58%

Ξυλεία, ξυλοκάρβουνα-τεχνουργήματα από ξύλο 6,01% 0,58% 1,59%

Πυρηνικοί αντιδραστήρες, λέβητες, μηχανές 3,27% 0,54% 5,66%

Διάφορα τεχνουργήματα από κοινά μέταλλα 1,84% 1,95% 2,40%

Διάφορα παρασκευάσματα διατροφής 1,63% 1,80% 2,00%

Δεψικά-βαφικά εκχυλίσματα 1,60% 1,16% 2,43%

Ωρολογοποιία 0,09% 4,80%

Λαχανικά,φυτά, ρίζες και κόνδυλοι, βρώσιμα 2,21% 1,90%

Χυτοσίδηρος, σίδηρος και χάλυβας 0,56% 1,96% 3,46%

2008 2009 2010





'20' Παρασκευάσματα λαχανικών, καρπών, φρούτων 9.566.598 0 9.566.598


'84' Πυρηνικοί αντιδραστήρες, λέβητες, μηχανές 840.234 82.449 922.683

'72' Χυτοσίδηρος, σίδηρος και χάλυβας 127.274 437.223 564.497

'52' Βαμβάκι 420.925 0 420.925

'32' Δεψικά-Βαφικά εκχυλίσματα 392.043 4.456 396.499


'21' Διάφορα παρασκευάσματα διατροφής 324.456 1.288 325.744


74

12. Το εργατικό δυναμικό της περιφέρειας Θεσσαλίας

Στον πίνακα 12.1. απεικονίζεται το εργατικό δυναμικό (απασχολούμενοι και

άνεργοι ηλικίας 15 ετών και άνω) στην περιφέρεια Θεσσαλίας, το χρονικό

διάστημα 1998-2012 (για το 2012 το πρώτο τρίμηνο).

Σύμφωνα με τα στοιχεία του συγκεκριμένου πίνακα, η περιφέρεια Θεσσαλίας

παρουσιάζει διακυμάνσεις στο εργατικό δυναμικό της ως προς τον πληθυσμό

εργάσιμης ηλικίας, κυμαινόμενο γύρω στο 52% του εν λόγω πληθυσμού.

Πίνακας 12.1

Πληθυσμός στη Θεσσαλία, ηλικίας 15 ετών και άνω, κατά κατάσταση απασχόλησης( σε χιλιάδες)

Έτος Πληθυσμός Εργατικό Δυναμικό Απασχολούμενοι Άνεργοι

Μη οικονομικά

ενεργοί 1998 598,82 314,30 277,03 37,27 284,51 1999 601,71 309,40 268,03 41,37 292,32 2000 604,22 313,71 273,13 40,57 290,51 2001 606,09 308,77 269,00 39,78 297,31 2002 607,21 305,77 270,76 35,02 301,44 2003 607,75 314,43 280,74 33,68 293,32 2004 607,91 327,48 295,20 32,28 280,43 2005 608,55 324,86 293,47 31,39 283,69 2006 616,56 319,84 293,71 26,13 296,72 2007 617,21 320,04 295,11 24,93 297,17 2008 616,43 323,24 296,24 27,00 293,18 2009 616,30 325,78 295,70 30,08 290,48 2010 617,63 327,05 287,55 39,53 290,58 2011 616,90 316,90 263,60 53,20 300,10

Α’ Τριμ 2012 617,70 318,10 253,20 64,90 299,60 Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ

Πίνακας 12.2

Ποσοστιαία % απεικόνιση εργατικού δυναμικού στη Θεσσαλία, ηλικίας 15 ετών και άνω


Έτος Απασχολούμενοι/Εργατικό

Δυναμικό

Άνεργοι/ Εργατικό Δυναμικό

Εργατικό δυναμικό/ Πληθυσμός

Απασχολούμενοι /

Πληθυσμός

Άνεργοι/ Πληθυσμός

Μη Οικο-νομικά

Ενεργοί/ Πληθυσμός

1998 88,14% 11,86% 52,49% 46,26% 6,22% 47,51% 1999 86,63% 13,37% 51,42% 44,54% 6,87% 48,58% 2000 87,07% 12,93% 51,92% 45,20% 6,72% 48,08% 2001 87,12% 12,88% 50,95% 44,38% 6,56% 49,05% 2002 88,55% 11,45% 50,36% 44,59% 5,77% 49,64% 2003 89,29% 10,71% 51,74% 46,19% 5,54% 48,26% 2004 90,14% 9,86% 53,87% 48,56% 5,31% 46,13% 2005 90,34% 9,45% 52,88% 48,23% 5,00% 47,12% 2006 91,83% 8,17% 51,87% 47,64% 4,24% 48,13% 2007 92,21% 7,79% 51,85% 47,81% 4,04% 48,15% 2008 91,65% 8,35% 52,44% 48,06% 4,38% 47,56% 2009 90,77% 9,23% 52,86% 47,98% 4,88% 47,13% 2010 87,92% 12,09% 52,95% 46,56% 6,40% 47,05% 2011 83,18% 16,79% 51,37% 42,73% 8,63% 48,64%

Α’ Τριμ 2012

79,60% 20,40% 51,50% 40,99% 10,50% 48,50%


75

Το εργατικό δυναμικό

Έτος

παρουσιάζει τη μικρότερη τιμή το έτος 2002 με ποσοστό

50,36%, του πληθυσμού της περιφέρειας, το οποίο αντιστοιχεί σε 305,77

χιλιάδες άτομα, φθάνει στη μέγιστη τιμή το 2004 με ποσοστό 53,87%, δηλαδή σε

327,48 χιλιάδες άτομα, ενώ το α’ τρίμηνο του 2012 υποχωρεί στο 51,50%,

δηλαδή σε 318,10 χιλιάδες άτομα.

Για τα έτη 2008 έως και 2010 το εργατικό δυναμικό αυξάνεται, από 323,24

χιλιάδες το 2008 φθάνει στις 327,05 το 2010, το ποσοστό απασχόλησης όμως

ελαττώνεται, κάνοντας εμφανή τα πρώτα σημάδια της κρίσης. Το 2011 το

εργατικό δυναμικό σε σχέση με το 2010 ελαττώνεται κατά σχεδόν 10.000 άτομα,

από 327,05 χιλιάδες το 2010 σε 316,9 χιλιάδες το 2011, χωρίς να έχουμε

αντίστοιχη μείωση του πληθυσμού, ενώ έχουμε αύξηση του μη οικονομικά

ενεργού πληθυσμού, γεγονός που αποδεικνύει αποχώρηση ενός μέρους του

εργατικού δυναμικού από τον εργασιακό βίο. Το α’ τρίμηνο του 2012 υπάρχει

μικρή αύξηση του πληθυσμού, αντίστοιχη αύξηση του διαθέσιμου εργατικού

δυναμικού, αλλά μεγάλη πτώση της απασχόλησης.

Πίνακας 12.3

Εργατικό Δυναμικό (σε χιλιάδες)-Ετήσιες ποσοστιαίες (%) μεταβολές (Ελλάδα-Θεσσαλία)

Εργατικό Δυναμικό Ελλάδας

ΠΜ (%) Εργατικό Δυναμικό Θεσσαλίας

ΠΜ (%)

1998 4.525,76 314,30 1999 4.586,11 1,33% 309,40 -1,56% 2000 4.611,94 0,56% 313,71 1,39% 2001 4.580,25 -0,69% 308,77 -1,57% 2002 4.656,02 1,65% 305,77 -0,97% 2003 4.734,45 1,68% 314,43 2,83% 2004 4.818,84 1,78% 327,48 4,15% 2005 4.827,45 0,18% 324,86 -0,80% 2006 4.886,76 1,23% 319,84 -1,55% 2007 4.916,79 0,61% 320,04 0,06% 2008 4.937,26 0,42% 323,24 1,00% 2009 4.979,78 0,86% 325,78 0,78% 2010 5.017,35 0,75% 327,05 0,39% 2011 4.967,6 -0,99% 316,90 -3,10%

Α’ Τριμ 2012 4.958,0 -0,19% 318,10 0,38% Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ

Ο ρυθμός μεταβολής του εργατικού δυναμικού στην περιφέρεια Θεσσαλίας, κατά

το χρονικό διάστημα 1998-2011, δεν ακολουθεί τις μεταβολές σε επίπεδο χώρας.

Η μέγιστη μεταβολή παρατηρείται το 2004 με αύξηση κατά 4,15% (327,48

χιλιάδες άτομα το 2004 έναντι 314,43 χιλιάδες άτομα το 2003). Σε επίπεδο

χώρας, σχεδόν όλες τις χρονιές (εκτός του 2001), ο δείκτης είναι θετικός,

παρουσιάζοντας για πρώτη φορά πτώση κατά 0,99% το 2011, ενώ το ίδιο έτος


76

σε επίπεδο περιφέρειας Θεσσαλίας, η πτώση ανέρχεται σε 3,10%, μέγεθος το

οποίο δείχνει ότι υπάρχει ελάττωση του εργατικού δυναμικού. Το α’ τρίμηνο

του 2012 υπάρχει μια μικρή πτώση σε επίπεδο χώρας κατά 0,19% και μια μικρή

άνοδος στην περιφέρεια Θεσσαλίας κατά 0,38%. Το εργατικό δυναμικό, σε

επίπεδο χώρας, για το χρονικό διάστημα 1998 μέχρι και το 2012 αυξάνεται με

μέσο ετήσιο ρυθμό 0,65%, ενώ σε επίπεδο Θεσσαλίας με ρυθμό πολύ

χαμηλότερο στο 0,1%.


Εργατικό Δυναμικό-Ποσοστιαία μεταβολή (%) ως προς το προηγούμενο έτος (Ελλάδα-Θεσσαλία)

0,2%0,6%

-0,2%

-1,0%

2,8%

-0,8%

-2,9%

0,4%

1,3%

0,6%

-0,7%

1,7% 1,7% 1,8%

1,2% 0,4%0,9% 0,8%

-0,9%-1,6%

1,4%

-1,6%

4,2%

-1,5%

0,1%

1,0%

0,8% 0,4%

-4%

-3%

-2%

-1%

0%

1%

2%

3%

4%

5%

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Α'Τριμ2012



Για το χρονικό διάστημα 2000-2007, εμφανίζεται ανοδική τάση στην

απασχόληση

Από το 2008 αρχίζει πτώση της απασχόλησης, η οποία για τα έτη 2008 και 2009

είναι σχετικά μικρή (το έτος 2008 το ποσοστό απασχόλησης ήταν 91,65% του

εργατικού δυναμικού και το 2009 ήταν 90,77%).

, με αποτέλεσμα το ποσοστό των απασχολούμενων ως προς το

εργατικό δυναμικό, από 88,14% (277,03 χιλιάδες εργαζόμενοι) το 1998, να

αγγίζει το 92,21% το 2007 (295,11 χιλιάδες εργαζόμενοι), αύξηση περίπου 6%.

Το έτος 2008, αν και το πλήθος των απασχολουμένων αυξάνεται (296,24

χιλιάδες εργαζόμενοι) σε σχέση με το 2007 (295,11 χιλιάδες εργαζόμενοι), το

ποσοστό της απασχόλησης ελαττώνεται από 92,21% το 2007 σε 91,65% το

2008, γεγονός που οφείλεται στη μεγαλύτερη αύξηση του διαθέσιμου εργατικού

δυναμικού.

Από το 2010 και μετά η πτώση


77

είναι ραγδαία, κατά σχεδόν 4 ποσοστιαίες μονάδες ανά έτος, με αποτέλεσμα το

ποσοστό απασχόλησης στη Θεσσαλία, το πρώτο τρίμηνο του 2012 να φθάσει το

79,60% του εργατικού δυναμικού ( 253,20 χιλιάδες εργαζόμενοι).


Απασχολούμενοι-Ποσοστιαία μεταβολή (%) ως προς το προηγούμενο έτος (Ελλάδα Θεσσαλία)

0,3%

1,4%

-0,1%

2,2% 2,4%

0,9%0,3%

2,9%

1,3% 1,1%

-1,1%

-6,8%-6,2%

-3,2%

1,9%

-1,5%

0,7%

3,7%

5,2%

-0,6%

0,1%0,5% 0,4%

-0,2%

-8,3%

-3,9%

-2,7% -2,8%

-10%

-8%

-6%

-4%

-2%

0%

2%

4%

6%

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Α'Τριμ2012


Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ Όπως φαίνεται στον πίνακα 12.4, στο σύνολο της χώρας, το ποσοστό των

απασχολούμενων ως προς το σύνολο του πληθυσμού, ηλικίας 15 ετών και άνω,

ακολουθεί αυξητική τάση από το 2001 μέχρι και το 2008, έτος κατά το οποίο

φθάνει το 49,38%, σχεδόν το μισό του πληθυσμού της χώρας άνω των 15 ετών.

Πίνακας 12.4

Απασχολούμενοι (%) ως προς το σύνολο του πληθυσμού 15 ετών και άνω


Από το 2009 και μετά αρχίζει η πτώση φθάνοντας το 40,99% το πρώτο τρίμηνο

του 2012. Στη περιφέρεια Θεσσαλίας, το ποσοστό των απασχολουμένων ως προς

Έτος Ελλάδα Θεσσαλία Κατάταξη 1998 46,29% 46,26% 6η 1999 46,00% 44,54% 9η 2000 46,25% 45,20% 9η 2001 45,88% 44,38% 8η 2002 46,58% 44,59% 8η 2003 47,42% 46,19% 9η 2004 47,59% 48,56% 4η 2005 47,56% 48,23% 3η 2006 48,62% 47,64% 6η 2007 48,98% 47,81% 5η 2008 49,38% 48,06% 6η 2009 48,65% 47,98% 6η 2010 47,16% 46,56% 5η 2011 43,79% 42,73% 6η

Α’ Τριμ 2012 40,99% 40,99% 6η


78

το σύνολο, παρουσιάζει μια αύξηση από το 2001 έως το 2004, τα έτη 2004 και

2005 υπερβαίνει την αντίστοιχη τιμή του δείκτη σε επίπεδο χώρας, ενώ στη

συνέχεια ο δείκτης υποχωρεί σε τιμές μικρότερες σε σχέση με το σύνολο της

χώρας για την ίδια περίοδο. Για το λόγο αυτό, ενώ η περιφέρεια κατά το 2005

κατέχει την 3η θέση ως προς το δείκτη αυτό, το 2011 και το α’ τρίμηνο του 2012,

βρίσκεται ξανά στην 6η

36%

38%

40%

42%

44%

46%

48%

50%

52%

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Α'Τριμ2012


θέση.

Πίνακας 12.5

Η διαμόρφωση του δείκτη «Απασχολούμενοι % στο σύνολο του πληθυσμού 15 ετών και άνω»


Όσον αφορά στο μη οικονομικά ενεργό πληθυσμό της περιφέρειας Θεσσαλίας ο

αριθμός του καταγράφει αύξηση από 284,51 χιλιάδες το 1998, ποσοστό 47,51%

ως προς το σύνολο του πληθυσμού της περιφέρειας ηλικίας 15 ετών και άνω, σε

299,60 χιλιάδες το α’ τρίμηνο του 2012, ποσοστό 48,50% του εν λόγω

πληθυσμού.

Σε σχέση με την απασχόληση στους κύριους τομείς οικονομικής δραστηριότητας

η εικόνα όπως διαμορφώνεται για το 2008 δίνεται στον πίνακα 12.6.

Το μεγαλύτερο ποσοστό απασχολουμένων, παρατηρείται στους κλάδους

‘Χονδρικό και λιανικό εμπόριο, επισκευές οχημάτων και ειδών οικιακής χρήσης,

ξενοδοχεία και εστιατόρια, μεταφορές και επικοινωνίες’, με ποσοστό 26,76% και

ακολουθούν οι ‘Άλλες Υπηρεσίες’ στις οποίες εντάσσεται και ο δημόσιος τομέας με

ποσοστό 26,07% και ακολουθεί ο πρωτογενής τομέας με ποσοστό 22,47%.


79

Πίνακας 12.6

Απασχολούμενοι ανά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας στην περιφέρεια Θεσσαλίας (2008*)

Κλάδος οικονομικής δραστηριότητας Απασχολούμενοι Ποσοστό

(%) Πρωτογενής Τομέας Γεωργία, Κτηνοτροφία, δάση, αλιεία 69.911 22,47% Βιομηχανία /Ενέργεια 33.221 10,68% Κατασκευές 24.301 7,81% Χονδρικό και λιανικό εμπόριο, επισκευές οχημάτων και ειδών οικιακής χρήσης, ξενοδοχεία και εστιατόρια, μεταφορές και επικοινωνίες 83.283 26,76% Χρηματοπιστωτική διαμεσολάβηση, διαχείριση ακίνητης περιουσίας, εκμίσθωση και επιχειρηματικές δραστηριότητες 19.328 6,21% Άλλες Υπηρεσίες 81.133 26,07% Συνολική απασχόληση 311.177 100%



Απασχολούμενοι (%) ανά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας στην περιφέρεια Θεσσαλίας (έτος 2008*)

22,5%

10,7%7,8%

26,8%

6,2%

26,1%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

Πρωτογ

ενής Τ

ομέας

Βιομηχ

ανία /Ε

νέργ

εια

Κατασκε

υές

Εμπόριο/

Τουρισ

μός/

Μεταφορέ

ς

Υπηρεσ

ίες Ο

ικονο

μικής

Διαμεσολ

άβησης

Άλλες

Υπηρεσίες

Πηγή: Πηγή: ΕΛ. ΣΤΑΤ * Προσωρινά στοιχεία

Όσον αφορά στους απασχολούμενους ανά φύλο στην περιφέρεια Θεσσαλίας, η

συμμετοχή των ανδρών είναι σχεδόν διπλάσια από εκείνη των γυναικών, κατά τη

διάρκεια 1999-2010. Θετικό είναι το γεγονός ότι παρατηρείται αύξηση της

συμμετοχής του γυναικείου πληθυσμού, από 37,7% το 1999 στο 46,2% το 2004.

Το 2005 υπήρξε μια μικρή πτώση στο 44,9% και στη συνέχεια άνοδος μέχρι και

το 2009, όταν το ποσοστό ανήλθε στο 48,5%, ενώ το 2010 υπήρξε υποχώρηση

κατά μια εκατοστιαία μονάδα.


80

Η συμμετοχή του ανδρικού πληθυσμού την ίδια χρονική περίοδο παρουσίασε

άνοδο, με ποσοστά που κυμάνθηκαν από 72,7% το 1999 έως το 76% περίπου το

2005. Κατά το έτος 2010 παρατηρείται πτώση του ποσοστού συμμετοχής του

ανδρικού πληθυσμού στην εργασία, κατά δύο εκατοστιαίες μονάδες, από 73,8%

στο 71,8%.


Απασχολούμενοι ανά φύλο, ως προς το σύνολο του πληθυσμού 15 ετών και άνω ανά φύλο, στην περιφέρεια Θεσσαλίας (%)

72,7 73,5 70,9 71,8 74,2 75,7 75,9 75,4 74,8 73,6 73,8 71,8

47,548,548,446,645,344,946,241,9

39,439,138,737,7

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Γυναίκες Άνδρες

Πηγή: Eurostat

Σε επίπεδο νομών, η μεγαλύτερη συγκέντρωση του εργατικού δυναμικού ως

ποσοστό του εργατικού δυναμικού της περιφέρειας Θεσσαλίας, παρατηρείται στο

νομό Λαρίσης, με ποσοστό 41% και ακολουθεί η Μαγνησία με ποσοστό 24%.


Εργατικό δυναμικό 15 ετών και άνω, σε επίπεδο νομών, ως ποσοστό του εργατικού δυναμικού της περιφέρειας Θεσσαλίας, έτος 2009

Ν. Μαγνησίας 24%Ν. Λάρισας 41%

Ν. Καρδίτσας 16%Ν. Τρικάλων 19%

Πηγή:Eurostat


81

12.1 Δείκτης Ανεργίας

Τη χρονική περίοδο 1998-2007, στην περιφέρεια Θεσσαλίας επιτεύχθηκε

σημαντική μείωση του αριθμού των ανέργων. Κατά το διάστημα 1998-2003 το

ποσοστό των ανέργων στη Θεσσαλία υπερέβαινε το αντίστοιχο ποσοστό σε

επίπεδο χώρας.

Το 1998 η Θεσσαλία είχε 37,27 χιλιάδες ανέργους (Πίνακας 12.1), το 1999

υπήρξε αύξηση στις 41,37 χιλιάδες, αν και το διαθέσιμο εργατικό δυναμικό

ελαττώθηκε, (από 314,30 χιλιάδες το 1998 σε 309,40 χιλιάδες το 1999),

ανεβάζοντας την Θεσσαλία, ως προς τον δείκτη της ανεργίας, στην 4η θέση σε

σχέση με τις περιφέρειες της χώρας.

Τα επόμενα χρόνια, 2004-2007, το ποσοστό της ανεργίας υποχωρεί φθάνοντας

στο μικρότερο ποσοστό 7,79% του εργατικού δυναμικού το έτος 2007, με 24,93

χιλιάδες ανέργους, και η κατάταξη της περιφέρειας κατεβαίνει στην 9η θέση το

2007, ενώ το 2006 είχε κατέβει στη 11η. Για τα έτη 2004 μέχρι και 2007 η

ανεργία στην Θεσσαλία παραμένει σταθερά κάτω από το μέσο όρο της ανεργίας

στη χώρα.

Έτος

Η αντίστροφη μέτρηση για την αύξηση της ανεργίας ξεκινά με αργούς ρυθμούς

το 2008 (ποσοστό ανεργίας 8,35% του εργατικού δυναμικού, 27 χιλιάδες

άνεργοι), ενώ από το 2010 η άνοδος είναι αλματώδης, κατά 4 ποσοστιαίες

μονάδες ανά έτος, με αποτέλεσμα το πρώτο τρίμηνο του 2012 το ποσοστό

ανεργίας στη Θεσσαλία να ανέρχεται σε 20,40% του εργατικού δυναμικού,

64,90 χιλιάδες άνεργοι.


Ποσοστό ανεργίας (%) τη χρονική περίοδο 1998-2012* (Ελλάδα-Θεσσαλία) Ελλάδα Θεσσαλία Κατάταξη

1998 11,22% 11,86% 5η 1999 12,10% 13,37% 4η 2000 11,35% 12,93% 3η 2001 10,78% 12,88% 3η 2002 10,31% 11,45% 4η 2003 9,72% 10,71% 5η 2004 10,49% 9,86% 8η 2005 9,85% 9,66% 8η 2006 8,89% 8,17% 11η 2007 8,28% 7,79% 9η 2008 7,65% 8,35% 7η 2009 9,46% 9,23% 9η 2010 12,53% 12,09% 8η 2011 17,65% 16,80% 7η

Α’ Τριμ 2012 22,59% 20,40% 9η Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ *Α Τρίμηνο


82

Σε επίπεδο χώρας η Θεσσαλία εξακολουθεί να έχει ποσοστό ανεργίας κάτω από το

μέσο όρο της χώρας και να καταλαμβάνει την 9η

5%

8%

11%

14%

17%

20%

23%

26%

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Α'Τριμ2012Ελλάδα Θεσσαλία

θέση στην κατάταξη των

περιφερειών, το πρώτο τρίμηνο του 2012.


Ποσοστό ανεργίας στην Ελλάδα και στην Θεσσαλία (%)



Μεταβολή % στο εργατικό δυναμικό και στους απασχολούμενους στη Θεσσαλία

Έτος Εργατικό Δυναμικό Απασχολούμενοι

% Μεταβολή στο Εργατικό Δυναμικό

% Μεταβολή στους Απασχολούμενους

1998 314,30 277,03

1999 309,40 268,03 -1,56% -3,25%

2000 313,71 273,13 1,39% 1,90%

2001 308,77 269,00 -1,57% -1,52%

2002 305,77 270,76 -0,97% 0,65%

2003 314,43 280,74 2,83% 3,69%

2004 327,48 295,20 4,15% 5,15%

2005 324,86 293,47 -0,80% -0,59%

2006 319,84 293,71 -1,55% 0,08%

2007 320,04 295,11 0,06% 0,48%

2008 323,24 296,24 1,00% 0,38%

2009 325,78 295,70 0,78% -0,18%

2010 327,05 287,55 0,39% -2,76%

2011 316,90 263,60 -3,10% -8,33%

Α’ Τριμ 2012 318,10 253,20 0,38% -3,95% Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ


83

Σύμφωνα με την ανάλυση των στοιχείων του εργατικού δυναμικού για τη

Θεσσαλία, η μείωση της ανεργίας για το χρονικό διάστημα 2000-2008, οφείλεται

όχι μόνο στην αύξηση των απασχολουμένων, αλλά και στην επιβράδυνση του

διαθέσιμου εργατικού δυναμικού, καθότι ο ρυθμός αύξησης της απασχόλησης

υπερτερεί του ρυθμού αύξησης του εργατικού δυναμικού, όπως φαίνεται στο

διάγραμμα 12.1.2


Εργατικό δυναμικό και απασχόληση (ετήσιες % μεταβολές) στην περιφέρεια Θεσσαλίας

4,2%

0,4%

-3,2%-4,0%

-1,6%

1,4%

-1,6% -1,0%

2,8%

-0,8%-1,5%

0,1%

1,0% 0,8%0,4%

-3,1%

1,9%

-1,5%

0,7%

3,7%

5,2%

-0,6%0,1% 0,5%

0,4%-0,2%

-2,8%

-8,3%

-10%

-8%

-6%

-4%

-2%

0%

2%

4%

6%

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Α'Τριμ2012

Μεταβολή στο Εργατικό ΔυναμικόΜεταβολή στους Απασχολούμενους

Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. Από το 2008 έως το 2010 αν και υπάρχει επιτάχυνση του ρυθμού αύξησης του

διαθέσιμου εργατικού δυναμικού, ο ρυθμός μείωσης των απασχολουμένων είναι

πολύ δυναμικός με αποτέλεσμα την αύξηση της ανεργίας, γεγονός που γίνεται

πολύ έντονο κατά το 2011 και λιγότερο έντονο το πρώτο τρίμηνο του 2012.

Όσον αφορά στα δύο φύλα η ανεργία στη Θεσσαλία είναι αρκετά υψηλότερη στο

γυναικείο πληθυσμό σε σχέση με τον αντρικό, σχεδόν τριπλάσια για τα έτη 1999

μέχρι και το 2006, ενώ για τα έτη 2007 έως 2011 η αναλογία είναι διπλάσια.

Παρατηρούμε ότι η ανεργία των γυναικών ελαττώνεται εντυπωσιακά από 1999

έως και το 2007 σε ποσοστά από 22,9% στο 11,6%, ενώ στη συνέχεια, σε τρία

χρόνια το ποσοστό ανεβαίνει ξανά στο 22,9%. Κατά την ίδια χρονική περίοδο η

ανεργία στους άντρες ελαττώνεται μέχρι και το 2006 φθάνοντας στο 4,4%, ενώ

αρχίζει να αυξάνεται από το 2007 που βρίσκεται στο 5,3% και το 2010 φθάνει

στο 8,6% και το 2011 στο 12,4%.


84


Ποσοστό ανεργίας ανά φύλο στην περιφέρεια Θεσσαλίας (%)

12,4

22,9 23,3

20,9

18,617,6

16,5 16,7

14,0

11,6 12,113,1

16,9

22,9

8,6

6,65,85,3

4,44,65,3

6,37,0

7,76,4

7,5

0

5

10

15

20

25

1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Άνδρες Γυναίκες

Πηγή:Eurostat

Ανεξαρτήτως φύλου, τα μεγαλύτερα ποσοστά ανεργίας, για το 2009 και για τα τρία

πρώτα τρίμηνα του 2010, παρουσιάζουν οι ηλικιακές κατηγορίες 25-29 (23,37%

το 2009 και 21,20% το 2010), 20-24 (19,36% και 20,72%) και 30-34 (13,74%

και 15,54%). Το ποσοστό των «νέων» ανέργων στο σύνολο των ανέργων της

περιφέρειας ανέρχεται σε 38,10% το 2009 και σε 30,80% το 2010.

Όσον αφορά στη μακροχρόνια ανεργία, στην περιφέρεια Θεσσαλίας, το ποσοστό

των μακροχρόνια ανέργων, ως ποσοστό των ανέργων της περιφέρειας, από το

2005 έως και το 2009 είναι μεν υψηλό, αλλά βαίνει συνεχώς μειούμενο, από

54,23% το 2005 σε 37,42% το 2009. Από το 2010 και μετά το ποσοστό ανεβαίνει

λαμβάνοντας την τιμή 42,20% το 2010 και 46,27% το 2011. Όλο το χρονικό

διάστημα 2005 μέχρι και 2011 το ποσοστό των μακροχρόνια άνεργων στη

Θεσσαλία είναι σταθερά μικρότερο από το μέσο όρο της χώρας.

12.2 Το μορφωτικό επίπεδο του εργατικού δυναμικού

Στην ενότητα αυτή εξετάζεται το μορφωτικό επίπεδο του εργατικού δυναμικού

της περιφέρειας Θεσσαλίας. Από το διάγραμμα 12.2.1 φαίνεται ότι οι εργαζόμενοι

στην περιφέρεια δεν εμφανίζουν μεγάλες διαφορές ως προς το μέσο επίπεδο της

χώρας.


85


Ποσοστιαία (%) αναλογία απασχολούμενων κατά επίπεδο εκπαίδευσης (έτος 2009)

0,90%

19,07%

11,30%

32,44%

9,18%

18,20%

8,47%

0,44%

1,71%

23,03%

10,14%

32,30%

5,79%

16,55%

10,39%

0,10%

0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35%

Δεν πήγε σχολείο

Δημοτικό

Γυμνάσιο

Λύκειο

Μεταδευτεροβάθμια

Πανεπιστήμιο

ΤΕΙ

Διδακτορικό



Σχεδόν το 1/4 (23,03%) του συνόλου των απασχολουμένων στη Θεσσαλία είναι

κάτοχοι απολυτηρίου δημοτικού, ποσοστό μεγαλύτερο από το αντίστοιχο σε

εθνικό επίπεδο (19,07%), ενώ οι απόφοιτοι μέσης εκπαίδευσης αποτελούν το

32,3% του συνόλου των εργαζομένων στην περιφέρεια με το ποσοστό στη χώρα

να είναι γύρω στο 32,44%.

Οι απόφοιτοι Πανεπιστημιακών σχολών αποτελούν το 16,55% των

απασχολουμένων, ποσοστό μικρότερο κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες από τον

αντίστοιχο μέσο όρο της χώρας (18,20%). Σε επίπεδο αποφοίτων τεχνολογικών

ιδρυμάτων, η Θεσσαλία υπερτερεί κατά δυο ποσοστιαίες μονάδες με ποσοστό

10,39%, σε σχέση με το εθνικό επίπεδο, όπου το αντίστοιχο ποσοστό ανέρχεται

σε 8,47%. Σε επίπεδο κατόχων διδακτορικών, η Θεσσαλία με ποσοστό 0,10%

υπολείπεται ως προς τον μέσο όρο της χώρας, ο οποίος είναι 0,44%.

Μεταξύ των δύο φύλων, οι γυναίκες απασχολούμενες στη περιφέρεια Θεσσαλίας

εμφανίζουν πολύ υψηλότερο εκπαιδευτικό επίπεδο από τους άντρες, όπως

συμβαίνει και σε επίπεδο χώρας.

Στους άνδρες απολυτήριο δημοτικού κατέχει το 23,31% (20,51% στο σύνολο της

χώρας) και στις γυναίκες το ποσοστό ανέρχεται σε 22,59% (16,90% σε επίπεδο

χώρας).


86

Κάτοχοι απολυτηρίου γυμνασίου είναι το 12,68% των ανδρών (13,15% σε

επίπεδο χώρας) και το 6,18% των γυναικών (8,48% στο σύνολο της χώρας), ενώ

απολυτήριο λυκείου διαθέτει το 34,51% των ανδρών (33,88% στο σύνολο της

χώρας) και το 28,86% των γυναικών (30,26% στο σύνολο της χώρας).

Οι άντρες απασχολούμενοι, απόφοιτοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, αποτελούν το

13,89% (15,60% σε επίπεδο χώρας) του συνόλου των απασχολουμένων στην

περιφέρεια Θεσσαλίας, όταν στις γυναίκες το αντίστοιχο ποσοστό αγγίζει το

20,69% (22,14% σε επίπεδο χώρας). Το ίδιο φαινόμενο παρατηρείται και στους

απόφοιτους ΤΕΙ με τα ποσοστά για άντρες και γυναίκες στα 9,72% (7,93% σε

επίπεδο χώρας) και 11,42% (9,29% σε επίπεδο χώρας) αντίστοιχα.


Μορφωτικό επίπεδο απασχολουμένων ανά φύλο στην περιφέρεια Θεσσαλίας (2009)

Άνδρες % Γυναίκες % Δεν πήγε σχολείο 2.789 1,55% 2.271 1,97% Δημοτικό 42.034 23,31% 26.061 22,59% Γυμνάσιο 22.868 12,68% 7.126 6,18% Λύκειο 62.223 34,51% 33.303 28,86% Μεταδευτεροβάθμια 7.721 4,28% 9.394 8,14% Πανεπιστήμιο 25.053 13,89% 23.874 20,69% ΤΕΙ 17.532 9,72% 13.182 11,42% Διδακτορικό 219 0,12% 174 0,15% ΣΥΝΟΛΟ 180.328 100% 115.382 100% Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ

Όσον αφορά στους άνεργους στη Θεσσαλία το μεγαλύτερο πρόβλημα στην

ανεύρεση εργασίας αντιμετωπίζουν τα άτομα που έχουν ολοκληρώσει τη

δευτεροβάθμια εκπαίδευση με ποσοστό 38,90% (36,51% στο σύνολο της χώρας)

του συνόλου των καταγεγραμμένων ανέργων και ακολουθούν, σε επίπεδο

Θεσσαλίας, οι απόφοιτοι Πανεπιστημίου με ποσοστό 15,64%, υψηλότερο κατά

δυο ποσοστιαίες μονάδες από το μέσο όρο της χώρας που ανέρχεται στο 13,10%.

Υψηλή ανεργία εμφανίζουν και οι απόφοιτοι δημοτικού σχολείου, με το ποσοστό

να κυμαίνεται γύρω στο 13,02%, όταν στο σύνολο της χώρας το ποσοστό είναι

15,93%.


87


Ποσοστιαία (%) αναλογία ανέργων κατά επίπεδο εκπαίδευσης (2009)

1,08%

15,93%

13,25%

36,51%

12,48%

13,10%

7,51%

0,14%

2,14%

13,02%

10,08%

38,90%

10,29%

15,64%

9,33%

0,60%

0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45%

Δεν πήγε σχολείο

Δημοτικό

Γυμνάσιο

Λύκειο

Μεταδευτεροβάθμια

Πανεπιστήμιο

ΤΕΙ

Διδακτορικό




88

13. Η παραγωγικότητα της εργασίας

Η παραγωγικότητα της εργασίας, εκφρασμένη ως ο λόγος της Ακαθάριστης

Προστιθέμενης Αξίας (ΑΠΑ), σε τρέχουσες τιμές, προς το σύνολο των

απασχολουμένων για την περιφέρεια Θεσσαλίας, παρουσιάζεται στον παρακάτω

πίνακα.

Πίνακας 13.1

Παραγωγικότητα της εργασίας* σε χιλ.€ (Ελλάδα - Θεσσαλία) -Δείκτης ΑΠΑ/Απασχολούμενοι-

Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ –Επεξεργασία ΣΒΘΚΕ * Σε τρέχουσες τιμές ** Προσωρινά στοιχεία Με βάση το συγκεκριμένο δείκτη η Θεσσαλία υπολείπεται του εθνικού μέσου

όρου την περίοδο 2000-2009, ενώ όπως φαίνεται από το διάγραμμα δεν

επιτυγχάνεται σύγκλιση τιμών με την πάροδο του χρόνου, αλλά απόκλιση,

ιδιαίτερα από το έτος 2005 και μετά, όταν η διαφορά με το μέσο όρο της χώρας

αυξάνεται από 7 έως 9,5 χιλιάδες ευρώ κατά άτομο.


Η παραγωγικότητα της εργασίας* (Ελλάδα - Θεσσαλία) - Δείκτης ΑΠΑ/ Απασχολούμενοι-

0 €

5.000 €

10.000 €

15.000 €

20.000 €

25.000 €

30.000 €

35.000 €

40.000 €

45.000 €

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006* 2007* 2008* 2009*


Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ –Επεξεργασία ΣΒΘΚΕ * Προσωρινά στοιχεία

Έτος Ελλάδα Θεσσαλία 2000 28,29 24,44 2001 30,27 26,46 2002 31,93 28,16 2003 35,01 31,20 2004 36,89 31,64 2005 37,12 29,56

2006** 39,02 31,16 2007** 40,59 31,84 2008** 42,27 33,18 2009** 42,73 33,29


89

Πίνακας 13.2 Παραγωγικότητα της εργασίας *(σε χιλιάδες €) στην περιφέρεια Θεσσαλίας και

στην Ελλάδα –Δείκτης ΑΠΑ / Απασχολούμενοι στον πρωτογενή τομέα-

Πηγή: ΕΛ. ΣΤΑΤ.-Επεξεργασία ΣΒΘΚΕ * Σε τρέχουσες τιμές

** Προσωρινά στοιχεία Στον πρωτογενή τομέα της περιφέρειας Θεσσαλίας, για το χρονικό διάστημα

2000-2009 εργαζόταν κατά μέσο ετήσιο όρο το 24,47% των απασχολουμένων

της περιφέρειας, οι οποίοι παρήγαγαν, κατά μέσο όρο, ποσοστό ίσο με 10,82%

της συνολικής παραγωγής της περιφέρειας Θεσσαλίας.

8.000 €

9.000 €

10.000 €

11.000 €

12.000 €

13.000 €

14.000 €

15.000 €

16.000 €

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006* 2007* 2008* 2009*


Με βάση το συγκεκριμένο

δείκτη για την παραγωγικότητα, ο πρωτογενής τομέας της περιφέρειας εμφανίζει

υψηλότερη παραγωγικότητα σε σχέση με το σύνολο της χώρας μέχρι και το έτος

2004, ενώ τα έτη 2006 και 2007 υπολείπεται της παραγωγικότητας του

συνόλου της χώρας, στον πρωτογενή τομέα. Το έτος 2008 και ιδιαίτερα το έτος

2009 η παραγωγικότητα αυξάνεται εντυπωσιακά σε σχέση με το μέσο όρο της

χώρας.


Η παραγωγικότητα της εργασίας στην περιφέρεια Θεσσαλίας και στην Ελλάδα –Δείκτης ΑΠΑ / Απασχολούμενοι στον πρωτογενή τομέα-

Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. –Επεξεργασία ΣΒΘΚΕ ** Προσωρινά στοιχεία

Έτος Ελλάδα Θεσσαλία 2000 10,98 12,47 2001 12,31 12,50 2002 12,40 13,74 2003 13,14 13,26 2004 14,33 14,48 2005 15,31 15,41

2006** 12,60 12,00 2007** 12,91 11,89 2008** 11,71 12,93 2009** 11,73 14,69


90

Πίνακας 13.3

Παραγωγικότητα της εργασίας *(σε χιλιάδες €) στην περιφέρεια Θεσσαλίας και στην Ελλάδα

–Δείκτης ΑΠΑ / Απασχολούμενοι στον δευτερογενή τομέα-

Πηγή: ΕΛ. ΣΤΑΤ.-Επεξεργασία ΣΒΘΚΕ * Σε τρέχουσες τιμές

** Προσωρινά στοιχεία

Στο δευτερογενή τομέα της περιφέρειας Θεσσαλίας την περίοδο 2000-2009

εργαζόταν, κατά μέσο όρο το 17,98 % των απασχολουμένων της περιφέρειας,

επιτυγχάνοντας το 22,55% της συνολικής παραγωγής.

0 €

5.000 €

10.000 €

15.000 €

20.000 €

25.000 €

30.000 €

35.000 €

40.000 €

45.000 €

50.000 €

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006* 2007* 2008* 2009*


Η παραγωγικότητα της

εργασίας για το δευτερογενή τομέα στη Θεσσαλία διατηρείται πάνω από το μέσο

όρο της χώρας μέχρι το έτος 2004, καθώς και το έτος 2006. Τα υπόλοιπα έτη

βρίσκεται ελαφρώς χαμηλότερα από το μέσο όρο της χώρας.


Η παραγωγικότητα της εργασίας στην περιφέρεια Θεσσαλίας και στην Ελλάδα –Δείκτης ΑΠΑ / Απασχολούμενοι στον δευτερογενή τομέα-

Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ-–Επεξεργασία ΣΒΘΚΕ

* Προσωρινά στοιχεία

Έτος

Η παραγωγικότητα της εργασίας, για τον τριτογενή τομέα στη Θεσσαλία,

παρουσιάζει σταθερά μικρότερη τιμή από ότι η παραγωγικότητα του τριτογενή

Ελλάδα Θεσσαλία 2000 30,01 30,76 2001 31,76 38,82 2002 30,85 34,73 2003 32,87 38,73 2004 34,65 36,49 2005 37,06 34,09

2006** 43,94 44,53 2007** 41,82 39,79 2008** 40,19 37,86 2009** 42,61 40,59


91

τομέα στο σύνολο της χώρας.

Πηγή: ΕΛ. ΣΤΑΤ.-Επεξεργασία ΣΒΘΚΕ

Στον τριτογενή τομέα της περιφέρειας Θεσσαλίας,

την περίοδο 2000-2009, εργαζόταν, κατά μέσο όρο, το 57,54% των

απασχολουμένων της περιφέρειας, επιτυγχάνοντας το 66,63% της συνολικής

παραγωγής.

Πίνακας 13.4 Παραγωγικότητα της εργασίας *(σε χιλιάδες €) στην περιφέρεια Θεσσαλίας και στην Ελλάδα

–Δείκτης ΑΠΑ / Απασχολούμενοι στον τριτογενή τομέα-

** Προσωρινά στοιχεία


Η παραγωγικότητα της εργασίας στην περιφέρεια Θεσσαλίας και στην Ελλάδα –Δείκτης ΑΠΑ / Απασχολούμενοι στον τριτογενή τομέα-

0 €

10.000 €

20.000 €

30.000 €

40.000 €

50.000 €

60.000 €

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006* 2007* 2008* 2009*



Με βάση τα παραπάνω στοιχεία προκύπτει το συμπέρασμα ότι, η απόκλιση που

παρατηρείται στην παραγωγικότητα του πρωτογενή και ιδιαίτερα του τριτογενή

τομέα της Θεσσαλίας, σε σχέση με το σύνολο της χώρας, επηρεάζει σημαντικά

την παραγωγικότητα της εργασίας στο σύνολό της, με αποτέλεσμα η Θεσσαλία να

εμφανίζει τιμή στο συγκεκριμένο δείκτη μικρότερη απ’ ότι η χώρα στο σύνολό

της.

Έτος Ελλάδα Θεσσαλία 2000 32,40 29,43 2001 34,22 30,25 2002 36,84 33,28 2003 40,56 37,08 2004 41,78 37,52 2005 40,91 34,01 2006** 42,02 33,85 2007** 44,67 36,51 2008** 47,68 38,28 2009** 47,77 37,07


92

14. Δείκτης Τοπικής Εξειδίκευσης

Ο δείκτης τοπικής εξειδίκευσης (Location Quotients LQs) δίνει το μερίδιο της

απασχόλησης σε ένα τομέα μιας περιφέρειας, σχετικά με το μερίδιο της

απασχόλησης στον τομέα σε εθνικό επίπεδο. Ο δείκτης προκύπτει από τα

διαθέσιμα στοιχεία για την απασχόληση και εφόσον η τιμή του σε περιφερειακό

επίπεδο σε έναν συγκεκριμένο τομέα είναι μεγαλύτερη από τον εθνικό μέσο όρο,

τότε η περιφέρεια είναι σχετικά ειδικευμένη στην παραγωγή του προϊόντος.

Πίνακας 14.1

Δείκτης Τοπικής Εξειδίκευσης -Πρωτογενής Τομέας

Πηγή: Eurostat-Επεξεργασία ΣΒΘΚΕ

Σύμφωνα με τα στοιχεία του παραπάνω πίνακα, η περιφέρεια Θεσσαλίας

παρουσιάζει σχεδόν διπλάσια τιμή στον εν λόγω δείκτη, από τον εθνικό μέσο όρο

εξειδίκευσης στον πρωτογενή τομέα, για το χρονικό διάστημα 1999-2010.

Από το 2001 έως και το 2009 το πλήθος των εργαζομένων στον πρωτογενή

τομέα στην περιφέρεια Θεσσαλίας υποχωρεί σημαντικά, φθάνοντας το 20,36%

κατά το 2008, και ταυτόχρονα το πλήθος των απασχολούμενων στην περιφέρεια

αυξάνεται. Καθότι και σε επίπεδο χώρας η απασχόληση στον πρωτογενή τομέα

συνεχώς υποχωρεί φθάνοντας στην ελάχιστη τιμή 11,40% το 2008, η τιμή του

Το

γεγονός αυτό καταδεικνύει ότι στο συγκεκριμένο τομέα οι εργαζόμενοι της

περιφέρειας επιδεικνύουν στοιχεία εξειδίκευσης.

Ο πρωτογενής τομέας της περιφέρειας Θεσσαλίας απασχολούσε κατά την διετία

1999, 2000 το 31,23% των απασχολουμένων της περιφέρειας, όταν η αντίστοιχη

τιμή σε επίπεδο χώρας βρισκόταν στο 17,92% και 17,28% αντίστοιχα.

Περιφέρεια 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Ανατολική Μακεδονία & Θράκη 2,10 1,97 2,03 2,18 2,12 2,17 2,13 2,19 2,17 2,12 2,18 2,05 Κεντρική Μακεδονία 1,05 1,05 1,04 1,01 1,09 1,08 1,01 0,96 0,99 1,05 1,04 1,03 Δυτική Μακεδονία 1,19 1,22 1,14 1,20 1,33 1,40 1,36 1,38 1,47 1,52 1,62 1,47 Θεσσαλία 1,74 1,81 1,83 1,80 1,93 1,93 2,00 1,83 1,92 1,79 1,73 1,94 Ήπειρος 1,31 1,37 1,33 1,48 1,31 1,49 1,51 1,61 1,67 1,63 1,66 1,60 Ιόνια Νησιά 1,45 1,51 1,52 1,36 1,20 1,28 1,41 1,56 1,19 1,45 1,47 1,28 Δυτική Ελλάδα 1,91 1,97 2,01 1,97 1,81 1,89 1,87 1,84 1,78 1,76 1,82 1,74 Στερεά Ελλάδα 1,36 1,42 1,39 1,40 1,43 1,39 1,33 1,36 1,64 1,66 1,61 1,70 Πελοπόννησος 2,11 2,14 2,19 2,24 2,34 2,35 2,68 2,75 2,60 2,66 2,60 2,32 Αττική 0,07 0,08 0,08 0,07 0,06 0,05 0,05 0,06 0,06 0,09 0,08 0,09 Βόρειο Αιγαίο 1,24 1,12 1,11 1,31 0,98 1,36 1,41 1,47 1,41 1,16 1,07 1,07 Νότιο Αιγαίο 0,54 0,48 0,42 0,41 0,50 0,68 0,42 0,46 0,60 0,57 0,58 0,66 Κρήτη 1,79 1,71 1,87 1,92 1,84 1,72 1,71 1,72 1,56 1,41 1,48 1,67


93

δείκτη τοπικής εξειδίκευσης για την περιφέρεια Θεσσαλίας, από το 1999 μέχρι το

2010 κυμαίνεται από το 1,7 μέχρι το 2, χωρίς να εμφανίζει μεγάλη διακύμανση.

Ο δείκτης λαμβάνει τη μέγιστη τιμή το 2005 εμφανίζοντας τιμή διπλάσια της

χώρας, και την ελάχιστη το 2009, όταν υποχωρεί στο 1,73. Κατά το 2010 στη

Θεσσαλία έχουμε αύξηση των απασχολουμένων στον πρωτογενή τομέα, το

ποσοστό από το 20,63% κατά το 2009 φθάνει στο 24,28% και ο δείκτης από

1,73 φθάνει στο 1,94 δείχνοντας την στροφή στην απασχόληση στον πρωτογενή

τομέα.

Δείκτης Τοπικής Εξειδίκευσης – Δευτερογενής τομέας ( Βιομηχανία)

Ο δείκτης τοπικής εξειδίκευσης για τον δευτερογενή τομέα σε επίπεδο Θεσσαλίας

λαμβάνει τιμές μικρότερες τιμές της μονάδας και σε επίπεδο βιομηχανίας και σε

επίπεδο κατασκευών.

Στο επίπεδο της βιομηχανίας παρατηρούμε ότι ο δείκτης κυμαίνεται γύρω στο 0,8

με 0,9, λαμβάνοντας μεγαλύτερες τιμές το χρονικό διάστημα 2005-2008 και

φθάνοντας στην μέγιστη τιμή του 1,08 κατά το 2009. Αυτό συνέβη διότι κατά το

έτος αυτό, το ποσοστό των εργαζομένων στην βιομηχανία στη Θεσσαλία

αυξήθηκε από 13,23% το 2008 σε 14% το 2009, ενώ ταυτόχρονα σε επίπεδο

χώρας υπάρχει υποχώρηση από το 13,43% στο 13,02%. Στη συνέχεια κατά το

έτος 2010, υπάρχει σημαντική υποχώρηση των απασχολουμένων στη

βιομηχανία στη Θεσσαλία (11,62%), όταν η υποχώρηση σε επίπεδο χώρας είναι

μικρότερη (12,36%), με αποτέλεσμα ο δείκτης να υποχωρεί στο 0,94.

Πίνακας 14.2

Περιφέρεια 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Ανατολική Μακεδονία & Θράκη 0,94 0,96 1,03 0,94 1,03 1,02 1,08 0,98 0,87 0,99 0,86 0,85 Κεντρική Μακεδονία 1,24 1,30 1,28 1,29 1,35 1,22 1,24 1,19 1,23 1,22 1,11 1,16 Δυτική Μακεδονία 1,46 1,46 1,60 1,54 1,48 1,59 1,56 1,70 1,55 1,56 1,67 1,67 Θεσσαλία 0,88 0,79 0,78 0,85 0,84 0,87 0,89 0,98 0,91 0,99 1,08 0,94 Ήπειρος 0,69 0,75 0,81 0,74 0,77 0,81 0,80 0,75 0,72 0,80 0,83 0,85 Ιόνια Νησιά 0,43 0,46 0,46 0,38 0,30 0,25 0,39 0,40 0,38 0,41 0,36 0,41 Δυτική Ελλάδα 0,64 0,63 0,59 0,65 0,62 0,66 0,65 0,70 0,67 0,69 0,74 0,71 Στερεά Ελλάδα 1,31 1,33 1,44 1,44 1,27 1,42 1,31 1,35 1,38 1,41 1,46 1,61 Πελοπόννησος 0,62 0,60 0,52 0,66 0,69 0,76 0,73 0,78 0,83 0,70 0,69 0,77 Αττική 1,15 1,14 1,12 1,10 1,07 1,08 1,07 1,07 1,09 1,09 1,08 1,06 Βόρειο Αιγαίο 0,57 0,64 0,60 0,55 0,50 0,58 0,55 0,63 0,59 0,64 0,60 0,61 Νότιο Αιγαίο 0,69 0,69 0,67 0,63 0,72 0,63 0,73 0,58 0,55 0,66 0,73 0,77 Κρήτη 0,53 0,50 0,50 0,51 0,59 0,59 0,60 0,60 0,63 0,70 0,71 0,64 Πηγή: Eurostat-Επεξεργασία ΣΒΘΚΕ


94

Πίνακας 14.3

Δείκτης Τοπικής Εξειδίκευσης –Δευτερογενής τομέας (Κατασκευές)

Περιφέρεια 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Ανατολική Μακεδονία & Θράκη 0,82 1,01 0,91 0,81 0,63 0,75 0,69 0,80 0,88 0,90 0,84 0,93 Κεντρική Μακεδονία 0,87 0,78 0,77 0,73 0,68 0,81 0,89 0,95 0,99 0,97 0,92 0,83 Δυτική Μακεδονία 1,26 1,42 1,31 1,49 1,57 1,32 1,19 1,23 1,12 1,27 1,08 1,07 Θεσσαλία 0,93 0,90 0,72 0,84 0,85 1,03 0,99 0,87 1,01 1,01 0,85 0,77

Ήπειρος 1,55 1,35 1,37 1,36 1,39 1,25 1,45 1,54 1,32 1,31 1,29 1,22 Ιόνια Νησιά 1,30 1,09 1,06 0,97 0,99 1,37 1,11 1,39 1,45 1,17 1,34 1,52 Δυτική Ελλάδα 1,12 1,14 1,18 1,03 1,09 1,13 1,18 1,14 1,04 1,17 1,13 1,23 Στερεά Ελλάδα 1,29 1,16 1,28 1,27 1,27 1,22 1,20 1,14 1,11 1,18 1,23 1,24 Πελοπόννησος 1,01 1,18 1,18 0,97 1,01 0,94 0,88 0,95 0,90 1,00 1,14 1,19

Αττική 0,94 0,91 0,95 1,00 1,05 0,99 0,97 0,92 0,93 0,89 0,89 0,87 Βόρειο Αιγαίο 1,30 1,67 1,43 1,28 1,45 0,88 1,06 1,06 0,98 0,95 0,91 1,17 Νότιο Αιγαίο 1,50 1,64 1,69 1,71 1,55 1,45 1,34 1,39 1,17 1,23 1,37 1,80

Κρήτη 0,82 0,96 1,04 1,08 0,99 0,95 1,06 1,12 1,11 1,18 1,33 1,28 Πηγή: Eurostat-Επεξεργασία ΣΒΘΚΕ

Και στον τομέα των κατασκευών, η τιμή του δείκτη στη Θεσσαλία κυμαίνεται σε

ποσοστά μικρότερα από τον εθνικό μέσο όρο, υπερβαίνοντάς τον μόνο κατά τα

έτη 2007 και 2008, όταν έφθασε το 1,01, καθώς και το έτος 2004, όταν έφθασε

το 1,03. Στις τις χρονολογίες αυτές το ποσοστό των εργαζομένων στη Θεσσαλία

στον κλάδο των κατασκευών έλαβε τις τιμές 8,88% (το 2007), 8,73% (το 2008)

και 8,33% (το 2004) αντίστοιχα. Από το 2009 υπάρχει σημαντική μείωση του

αριθμού των εργαζομένων στις κατασκευές με το ποσοστό να υποχωρεί στο

6,97% και το 2010 στο 5,63%.

Γενικά, την δωδεκαετία 1999 -2010, στη Θεσσαλία, στο δευτερογενή τομέα και

στον κλάδο της βιομηχανίας και στον κλάδο των κατασκευών, το ποσοστό των

εργαζομένων ήταν μικρότερο από το μέσο όρο της χώρας. Στους κλάδους της

βιομηχανίας το ποσοστό των απασχολουμένων ήταν 12,78% (ως προς το σύνολο

των απασχολουμένων για την περιφέρεια), ενώ για την Ελλάδα το ποσοστό ήταν

14,28%. Ομοίως ο κατασκευαστικός κλάδος στην περιφέρεια απασχολεί λιγότερα

άτομα (7,14%), σε σχέση με το μέσο όρο της χώρας 7,93%.

Όσον αφορά στον τριτογενή τομέα, η τιμή του δείκτη είναι σταθερά μικρότερη της

μονάδας, καθ΄ όλη την περίοδο 1999-2010, λαμβάνοντας τιμές από 0,82 μέχρι

0,87. Το αποτέλεσμα δείχνει ότι στη Θεσσαλία ο τριτογενής τομέας είναι

ελλειμματικός, δηλαδή η κλαδική εξειδίκευση είναι χαμηλή σε σύγκριση με το


95

σύνολο της χώρας

Περιφέρεια

. Οι απασχολούμενοι στον τριτογενή τομέα αποτελούν, σε μέσο

ετήσιο επίπεδο, το 54,35% του συνόλου των εργαζομένων στην περιφέρεια

Θεσσαλίας, όταν για το σύνολο της χώρας το ποσοστό αυτό είναι 63,85% για την

περίοδο 1999-2010.

Πίνακας 14.4

Δείκτης Τοπικής Εξειδίκευσης – Τριτογενής τομέας 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Ανατολική Μακεδονία & Θράκη 0,70 0,73 0,73 0,74 0,76 0,80 0,81 0,81 0,84 0,82 0,84 0,84 Κεντρική Μακεδονία 0,94 0,94 0,95 0,96 0,94 0,96 0,96 0,97 0,95 0,96 0,98 0,99 Δυτική Μακεδονία 0,79 0,77 0,77 0,76 0,73 0,75 0,79 0,76 0,79 0,76 0,75 0,76 Θεσσαλία 0,82 0,83 0,87 0,85 0,83 0,84 0,83 0,87 0,86 0,87 0,87 0,86 Ήπειρος 0,93 0,92 0,92 0,90 0,93 0,92 0,89 0,87 0,90 0,89 0,88 0,87 Ιόνια Νησιά 0,98 0,98 0,99 1,07 1,12 1,06 1,04 0,98 1,04 1,02 1,00 0,97 Δυτική Ελλάδα 0,81 0,80 0,81 0,84 0,88 0,89 0,89 0,89 0,93 0,91 0,89 0,90 Στερεά Ελλάδα 0,77 0,78 0,75 0,76 0,79 0,81 0,85 0,84 0,79 0,78 0,77 0,74 Πελοπόννησος 0,77 0,75 0,79 0,77 0,74 0,80 0,75 0,73 0,77 0,78 0,76 0,77 Αττική 1,25 1,24 1,22 1,21 1,21 1,17 1,17 1,17 1,16 1,16 1,16 1,18 Βόρειο Αιγαίο 1,00 0,97 1,02 1,00 1,06 1,04 1,01 0,99 1,02 1,05 1,07 0,95 Νότιο Αιγαίο 1,16 1,15 1,15 1,15 1,12 1,09 1,13 1,14 1,14 1,12 1,08 1,00 Κρήτη 0,91 0,93 0,89 0,88 0,89 0,96 0,95 0,94 0,97 0,97 0,93 0,91

Πηγή: Eurostat-Επεξεργασία ΣΒΘΚΕ


96

15. Επιστήμη, τεχνολογία και καινοτομία

Στη συγκεκριμένη ενότητα, μελετώνται οι συνθήκες εκείνες που επιτρέπουν την

ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών, βασικές προϋποθέσεις για την

ανάπτυξη της ανταγωνιστικότητας. Η παραγωγή γνώσης και η συμμετοχή στην

καινοτομία αφορά όχι μόνο στις επιχειρήσεις, αλλά και σε άλλους φορείς γνώσης

που δραστηριοποιούνται σε περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο όπως εκπαιδευτικά

ιδρύματα, τοπικοί φορείς, οργανισμοί Έρευνας και Τεχνολογίας, οι οποίοι

συνεργάζονται μεταξύ τους για την παραγωγή νέας γνώσης και λύσεων σε σχέση

με τις τοπικές ανάγκες.

Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Περιφερειακό Πίνακα Αποτελεσμάτων για την

καινοτομία (Regional Innovation Scoreboard, έτους 2006), όπου υπολογίζεται

ένας σύνθετος δείκτης για την κατάταξη των 207 περιφερειών της Ευρωπαϊκής

Ένωσης των 25, οι ελληνικές περιφέρειες καταλαμβάνουν χαμηλές θέσεις, με την

περιφέρεια Θεσσαλίας να βρίσκεται μεταξύ των τελευταίων στην κατάταξη.

Πίνακας 15.1

Αποτελέσματα του Περιφερειακού Δείκτη Καινοτομίας, 2006 Περιφέρεια ΦΠΣΔΚ Κατάταξη στην

Ε.Ε.-25

* Κατάταξη στην

Ελλάδα Αττική 0,46 86η 1 η Κεντρική. Μακεδονία 0,27 164η 2 η Κρήτη 0,26 174η 3 η Δυτική Ελλάδα 0,23 182η 4 η Ήπειρος 0,19 191η 5 η Στερεά Ελλάδα 0,17 192η 6 η Ανατ. Μακεδονία-Θράκη 0,13 197η 7 η Πελοπόννησος 0,10 199η 8 η Θεσσαλία 0,10 200η 9 η Δυτική. Μακεδονία 0,07 201η 10 η Βόρειο Αιγαίο 0,04 202η 11 η Νότιο Αιγαίο 0,01 203η 12 η Ιόνια Νησιά - - -

Πηγή: European Regional Innovation Scoreboard, 2006 *Φανερός Περιφερειακός Συνοπτικός Δείκτης Καινοτομίας

Ο Φανερός Περιφερειακός Συνοπτικός Δείκτης Καινοτομίας προκύπτει ως μέσος

όρος των δεικτών Περιφερειακός Εθνικός Συνοπτικός Δείκτης Καινοτομίας

(ΠΕΣΔΚ) – (Regional National Summary Innovation Index (RNSII)), ο οποίος

ορίζεται ως ο σχετικός μέσος όρος των δεικτών καινοτομίας μίας περιφέρειας,

προς το μέσο της χώρας και του Περιφερειακού Ευρωπαϊκού Συνοπτικού Δείκτη

Καινοτομίας (ΠΕυρΣΔΚ) – (Regional European Summary Innovation Index

(REUSII)), ο οποίος ορίζεται ως ο σχετικός μέσος όρος των δεικτών καινοτομίας

μίας περιφέρειας προς το μέσο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ).


97

Για τον σκοπό της μελέτης εξετάζονται ορισμένοι από τους δείκτες που

χρησιμοποιούνται στην κατασκευή του προαναφερθέντος Περιφερειακού Δείκτη

Καινοτομίας, όπως είναι οι δαπάνες για Έρευνα και Ανάπτυξη (Ε&Α), το ποσοστό

του πληθυσμού με ανώτερη ή ανώτατη εκπαίδευση στο σύνολο του πληθυσμού,

καθώς και το ανθρώπινο δυναμικό που απασχολείται στους κλάδους της

τεχνολογίας και της βιομηχανίας.

15.1 Ο δείκτης HRST (Human Resources in Science & Technology)

Ένα σημαντικό ρεύμα της σχετικής βιβλιογραφίας θεωρεί ότι, η ανάπτυξη της

καινοτομίας προέρχεται κυρίως από τους απασχολούμενους στους κλάδους της

έρευνας και της τεχνολογίας (HRST), ως οι φορείς εκείνοι δηλαδή που έχουν ως

αντικείμενο εργασίας τη μελέτη και την ανάπτυξη νέων προϊόντων, ή τη βελτίωση

των υφιστάμενων. Το επιστημονικό προσωπικό και οι μηχανικοί, θεωρούνται ως

οι πιο καινοτόμοι στην ανάπτυξη της έρευνας και της τεχνολογίας, χωρίς όμως να

παραβλέπεται η συμβολή και άλλων επαγγελματιών, όπως οι απόφοιτοι θετικών

επιστημών (φυσικοί, μαθηματικοί, χημικοί), οι ιατροί και οι τεχνίτες.

Ο δείκτης HRSTC (Human Resources in Science & Technology – Core5

Σύμφωνα με το συγκεκριμένο δείκτη, το ποσοστό εργαζομένων η Θεσσαλία

υπολείπεται του εθνικού μέσου όρου για τα όλα τα έτη 1999-2010. Το έτος 2001

τείνει να πλησιάσει τον μέσο εθνικό όρο με ποσοστό 14,1%, όταν ο εθνικός είναι

14,3%, τη διετία 2004-2005 υποχωρεί, το 2006 ανεβαίνει αρκετά, από 14,4% το

2005 σε 17% το 2006, με τον εθνικό μέσο όρο στο 17,5%. Το έτος 2009

εξισώνεται με τον εθνικό μέσο όρο φθάνοντας στο 18,3%, αλλά το 2010

) δηλώνει

το ποσοστό των ατόμων που έχουν αποκτήσει τριτοβάθμια εκπαίδευση και

ταυτόχρονα απασχολούνται σε επαγγέλματα που σχετίζονται με την έρευνα και

την τεχνολογία, ως προς το σύνολο των εργαζομένων σε κάθε περιφέρεια.

Σύμφωνα με την Eurostat, από τη βάση δεδομένων της οποίας αντλήθηκαν τα

στοιχεία για τον υπολογισμό του δείκτη, οι απασχολούμενοι στους κλάδους

έρευνας και τεχνολογίας, προέρχονται από τους τομείς της εκπαίδευσης, της

υγείας, τους κλάδους υψηλής τεχνολογίας και τους αυτοαπασχολούμενους.

5 Ο δείκτης χρησιμοποιείται με το ακρωνύμιο που εμφανίζεται στη βάση δεδομένων της Eurostat. Σε διάφορες μελέτες για την καινοτομία, συναντάται ο συγκεκριμένος όρος για τον οποίο γίνεται ο διαχωρισμός ανάμεσα σε εργαζόμενους σε τομείς έρευνας και τεχνολογίας με πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (HRST Core) και σε εκείνους χωρίς σπουδές σε πανεπιστημιακές σχολές (HRST Without). Στις δύο αυτές κατηγορίες απασχολουμένων αν συνυπολογιστούν και εκείνοι οι οποίοι είναι άνεργοι, αλλά εργάζονταν σε αντίστοιχες θέσεις, τότε προκύπτει το ανθρώπινο δυναμικό στους τομείς έρευνας και τεχνολογίας


98

παρουσιάζει μια σημαντική υποχώρηση στο 16,7%. Την ίδια χρονιά παρατηρείται

άνοδος του δείκτη σε εθνικό επίπεδο, γεγονός που οφείλεται περισσότερο στο

ρυθμό μείωσης του αριθμού των εργαζομένων, σε επίπεδο χώρας και στην

ελαφριά αύξηση των απασχολουμένων σε θέσεις HRSTC.


Εργαζόμενοι HRSTC ως % ποσοστό των απασχολουμένων σε Ελλάδα και Θεσσαλία Έτος Ελλάδα Περιφέρεια Θεσσαλίας Κατάταξη

Περιφέρειας 1999 13,9% 13,1% 4η 2000 13,8% 12,1% 4η 2001 14,3% 14,1% 3η 2002 14,9% 13,3% 4η 2003 15,1% 14,3% 3η 2004 16,8% 13,6% 8η 2005 16,7% 14,4% 6η 2006 17,5% 17,0% 4η 2007 17,8% 16,3% 5η 2008 18,2% 17,6% 3η 2009 18,3% 18,3% 3η 2010 19,1% 16,7% 4η

Πηγή: Eurostat

Η κατάταξη της περιφέρειας Θεσσαλίας μεταξύ των περιφερειών τις χώρας, για το

χρονικό διάστημα 1999-2010, κυμαίνεται μεταξύ 3ης και 4ης θέσης, γεγονός

αρκετά σημαντικό για την περιφέρεια, εκτός της διετίας 2004-2005, που

καταλαμβάνει την 8η και 6η θέση αντίστοιχα και το έτος 2007 που καταλαμβάνει

την 5η θέση.

Συνήθως, οι εργαζόμενοι HRSTC συναντώνται στις περισσότερο αστικοποιημένες

περιοχές και ιδιαίτερα στους νομούς Λαρίσης και Μαγνησίας, όπου είναι

εγκατεστημένες οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, ιδρύ-

ματα μελετών και ερευνών και άλλες δραστηριότητες έντασης γνώσης.

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η Θεσσαλία συγκαταλέγεται μεταξύ των

περιφερειών της Ευρώπης με το μεγαλύτερο μερίδιο εργαζομένων με τριτοβάθμια

εκπαίδευση, οι οποίοι εργάζονται σε επαγγέλματα έρευνας και τεχνολογίας

(HRSTC), ως ποσοστό του ανθρώπινου δυναμικού σε επαγγέλματα έρευνας και

τεχνολογίας (HRST).

Για το έτος 2007 η Θεσσαλία, όπως και άλλες ελληνικές περιφέρειες, βρίσκεται

μεταξύ των 30 πρώτων ευρωπαϊκών περιφερειών και για τα έτη 2008 και 2009

μεταξύ των 35 πρώτων περιφερειών, ως προς την απασχόληση εργαζομένων

HRSTC. Το έτος 2010 η κατάταξη της περιφέρειας Θεσσαλίας υποχωρεί στην 68η

θέση των περιφερειών της Ευρώπης.


99


Εργαζόμενοι HRSTC ως ποσοστό % των απασχολούμενων σε επαγγέλματα έρευνας και τεχνολογίας (HRST)

Έτος Ελλάδα Θεσσαλία Κατάταξη Θεσσαλίας στις ευρωπαϊκές περιφέρειες

2007 47,27% 46,60% 27η 2008 47,3%% 46,85% 32η 2009 46,76% 46,55% 31η 2010 46,00% 43,24% 68η

Πηγή:Eurostat

Ως προς την κατάταξη μεταξύ των περιφερειών της χώρας η περιφέρεια Θεσσαλίας

καταλαμβάνει στο συγκεκριμένο δείκτη τις υψηλότερες τιμές και θέσεις κατάταξης

τα έτη 2001-2004, καθότι η αναλογία μεταξύ εργαζομένων με τριτοβάθμια

εκπαίδευση, οι οποίοι εργάζονται σε επαγγέλματα έρευνας και τεχνολογίας

(HRSTC), και του ανθρώπινου δυναμικού που εργάζεται σε επαγγέλματα έρευνας

και τεχνολογίας (HRST), παραμένει περίπου σταθερή. Μεγάλη υποχώρηση

σημειώνεται στην κατάταξη της Θεσσαλίας το έτος 2007 και μετά, γεγονός που

οφείλεται είτε στο ότι ελαττώνεται ο αριθμός των HTSTC εργαζομένων (έτη 2007,

2010, 2011), είτε στο ότι ενώ αυξάνονται τα άτομα απασχολουμένων στους

κλάδους της έρευνας και της τεχνολογίας (HRST), δεν αυξάνεται με τον ίδιο

ρυθμό το πλήθος των εργαζόμενων σε τομείς έρευνας και τεχνολογίας οι οποίοι

έχουν αποκτήσει πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (HRST Core), (έτη

2008,2009).

Φυσικά η κατάταξη της περιφέρειες έχει σχέση και με τις τιμές που

λαμβάνει ο δείκτης στις υπόλοιπες περιφέρειες της χώρας.


Εργαζόμενοι HRSTC ως ποσοστό % των απασχολούμενων σε επαγγέλματα έρευνας και τεχνολογίας (HRST), σε Ελλάδα και Θεσσαλία

Πηγή:Eurostat

Έτος Ελλάδα Θεσσαλία Κατάταξη Θεσσαλίας στις περιφέρειες της Ελλάδας

1999 46,25% 50,00% 6η 2000 45,77% 50,77% 7η 2001 46,39% 52,78% 2η 2002 47,02% 51,43% 3η 2003 46,20% 51,95% 2η 2004 46,83% 50,00% 2η 2005 46,71% 48,28% 6η 2006 47,10% 49,02% 5η 2007 47,27% 46,60% 11η 2008 47,30% 46,85% 11η 2009 46,76% 46,55% 9η 2010 46,00% 43,24% 11η 2011 49,21% 45,63% 11η


100

15.2 Δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη (Ε&Α)

Οι δαπάνες για Ε&Α, στοχεύουν στη δημιουργία προϊόντων τα οποία μία

επιχείρηση μπορεί να δημιουργήσει και τα οποία θα της εξασφαλίσουν τη

μεγαλύτερη δυνατή κερδοφορία. Σκοπός τους είναι η ενίσχυση και η δημιουργία

νέας τεχνογνωσίας, η οποία θα οδηγήσει στην εισαγωγή νέων ή τη βελτίωση

υπαρχόντων προϊόντων και υπηρεσιών.

Η χρηματοδότηση της καινοτομίας στην Ελλάδα, προέρχεται κυρίως από

κοινοτικούς πόρους, με τα Προγράμματα Πλαίσιο να έχουν αποδειχθεί σημαντικοί

τροφοδότες της εγχώριας έρευνας. Το ΕΣΠΑ, περιλαμβάνει δράσεις ενίσχυσης της

καινοτομίας τόσο σε τομεακά, όσο και σε περιφερειακά επιχειρησιακά

προγράμματα, τα οποία αναφέρονται στη ψηφιακή σύγκλιση, την

επιχειρηματικότητα και την καινοτομία.

Στον παρακάτω πίνακα φαίνεται η κατανομή δαπανών για την Ε&Α στις περιφέρειες της χώρας.


Περιφερειακή κατανομή δαπανών για την έρευνα και την τεχνολογία (σε εκ.€)

Περιφέρεια 2003 % 2005 %

Ανατολική Μακεδονία, Θράκη 28,09 2,87 26,00 2,26

Κεντρική Μακεδονία 151,95 15,54 160,00 13,88

Δυτική Μακεδονία 8,4 0,86 5,00 0,43

Θεσσαλία 26,66 2,73 29,93 2,60

Ήπειρος 24,17 2,47 29,82 2,59

Ιόνια Νησιά 2,85 0,29 5,01 0,43

Δυτική Ελλάδα 62,84 6,43 66,23 5,74

Στερεά Ελλάδα 6,22 0,64 16,95 1,47

Πελοπόννησος 9,31 0,95 24,87 2,16

Αττική 568,38 58,13 680,75 59,05

Βόρειο Αιγαίο 9,66 0,99 12,34 1,07

Νότιο Αιγαίο 5,17 0,53 7,82 0,68

Κρήτη 74,08 7,58 88,23 7,65

Σύνολο 977,78 100 1152,93 100 Πηγή:Eurostat

Από τα στοιχεία του πίνακα προκύπτει ότι οι υψηλότερες δαπάνες για Ε&Α

καταγράφονται στην Αττική, στην Κεντρική Μακεδονία και στην Κρήτη.

Περισσότερο από το ήμισυ των συνολικών δαπανών για Ε&Α στην Ελλάδα

καταγράφονται στην Αττική, περιφέρεια στην οποία εδρεύουν τα περισσότερα και


101

μεγαλύτερα ιδρύματα, φορείς έρευνας αλλά και οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις της

χώρας.

Η Θεσσαλία απορροφά πολύ μικρό ποσοστό των δαπανών για την Ε&Α. Το 2003

το ποσό ήταν €26,66 εκατομμύρια (ποσοστό 2,73%) καταλαμβάνοντας την 6η

θέση στην κατάταξη των περιφερειών και το 2005 αυξήθηκε σε 29,93

εκατομμύρια Ευρώ (ποσοστό 2,60%), καταλαμβάνοντας την 5η

0 €

100 €

200 €

300 €

400 €

500 €

600 €

700 €

800 €

Ανατ

ολική

Μακ

εδον

ία, Θ

ράκη

Κεντ

ρική

Μακ

εδον

ία

Δυτικ

ή Μακ

εδον

ία

Θεσσα

λία

Ήπε

ιρος

Ιόνια

Νησιά

Δυτικ

ή Ελ

λάδα

Στερ

εά Ε

λλάδ

α

Πελο

πόνν

ησος

Αττικ

ή

Βόρε

ιο Αι

γαίο

Νότιο

Αιγαίο

Κρήτ

η

2003 2005

θέση.


Περιφερειακή κατανομή δαπανών για την έρευνα και την τεχνολογία σε εκατ. €

Πηγή: Eurostat

Αναλυτικότερα, οι δαπάνες για την Ε&Α στη Θεσσαλία, για τον κλάδο των

επιχειρήσεων, το έτος 2005 υποχώρησαν στα €0,532 εκατομμύρια, όταν το

2003 το ποσό ήταν €5,64 εκατομμύρια και το 2007 υποχώρησαν περαιτέρω

φθάνοντας στα €0,402 εκατομμύρια. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι τα

κονδύλια για την τριτοβάθμια εκπαίδευση παρουσιάζουν αύξηση κατά 41,7%,

από τα €18,94 εκατομμύρια το 2003, στα €26,85 εκατομμύρια το 2005.

Αύξηση παρατηρείται επίσης στα αντίστοιχα κονδύλια προς κυβερνητικούς

οργανισμούς, όπου από τα €2,08 εκατομμύρια το 2003 ανήλθαν στα €2,23

εκατομμύρια το 2005 (ποσοστό 7,2%).

Οι συγκεκριμένου τύπου δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ φέρνουν τη Θεσσαλία

στην 8η θέση μεταξύ των περιφερειών της χώρας.


102


Δείκτης δαπάνης για Ε&Α ως ποσοστό του ΑΕΠ (έτος 2005)

Περιφέρεια Ως ποσοστό του ΑΕΠ ανά περιφέρεια

Κρήτη 0,84%

Αττική 0,83%

Δυτική Ελλάδα 0,67%

Ήπειρος 0,60% Κεντρική Μακεδονία 0,53%

Βόρειο Αιγαίο 0,42% Ανατολική Μακεδονία –Θράκη 0,33%

Θεσσαλία 0,27%

Πελοπόννησος 0,26%

Στερεά Ελλάδα 0,16%

Ιόνια Νησιά 0,13%

Νότιο Αιγαίο 0,13%

Δυτική Μακεδονία 0,10%

Ελλάδα 0,60%

EU-27 1,83% Πηγή:Eurostat

Εξάλλου οι χαμηλές δαπάνες για Ε&Α στην Ελλάδα, 0,6% του ΑΕΠ στη χώρα το

2005, 0,59% το 2006 και 0,6% το 2007, έναντι 1,83% του ΑΕΠ στην ΕΕ-27,

θεωρείται ως μια από τις βασικές αιτίες της χαμηλής ανταγωνιστικότητας που

επιδεικνύει η χώρα.

15.3 Το εκπαιδευτικό επίπεδο του πληθυσμού της περιφέρειας

Η σύνδεση της βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας σε μια περιοχή έχει άμεση

σχέση με το μορφωτικό επίπεδο του πληθυσμού που την απαρτίζει. Για το σκοπό

αυτό εξετάζεται ο δείκτης ‘πληθυσμός με τριτοβάθμια εκπαίδευση’ ως προς το

‘σύνολο του πληθυσμού ηλικίας 25-64 ετών’, μιας και τα άτομα αυτά

παρουσιάζουν ροπή προς την καινοτομία.

Με βάση τα στοιχεία αυτά, στην περιφέρεια Θεσσαλίας, πάνω από το 1/5 του

πληθυσμού ηλικίας 25-64 ετών έχει αποκτήσει τριτοβάθμια εκπαίδευση, για το

έτος 2007, υπολειπόμενο του εθνικού μέσου όρου και καταλαμβάνοντας την 5η

θέση, ενώ το έτος 2009 καταλαμβάνει την 3η

θέση στην κατάταξη των

περιφερειών, με ποσοστό 24,26% υπερβαίνοντας τον εθνικό μέσο όρο.


103

Το σχετικά υψηλό μορφωτικό επίπεδο φαίνεται επίσης εξετάζοντας το

εκπαιδευτικό υπόβαθρο του πληθυσμού ηλικίας μεγαλύτερης των 15 ετών για την

περιφέρεια Θεσσαλίας το έτος 2009. Με βάση τα στοιχεία του παρακάτω πίνακα

παρατηρείται ότι σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού στην περιφέρεια Θεσσαλίας

είναι απόφοιτοι ανώτερων και ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, ενώ οι

απόφοιτοι δημοτικού είναι λιγότεροι σε σχέση με άλλες περιφέρειες της χώρας.

Πίνακας 15.3.1 Ποσοστό του πληθυσμού6

με τριτοβάθμια εκπαίδευση (25-64 ετών) (Ελλάδα-Θεσσαλία)



Επίπεδο εκπαίδευσης του πληθυσμού 15 ετών και άνω ανά 10.000 κατοίκους (Ελλάδα-Θεσσαλία), έτος 2009


Οι κάτοχοι διδακτορικού τίτλου ανά 10.000 κατοίκους είναι πολύ λίγοι σε

σχέση με το μέσο όρο της χώρας, κατατάσσοντας την περιφέρεια στην 11η

θέση.

6 Αναφέρεται στο μορφωτικό επίπεδο του πληθυσμού της περιφέρειας 15 ετών και άνω και όχι στο μορφωτικό επίπεδο των απασχολουμένων. 7 Η κατάταξη γίνεται μεταξύ 15 γεωγραφικών περιοχών καθότι στην Αττική εξετάζεται ξεχωριστά η Περιοχή Πρωτευούσης και το υπόλοιπο Αττικής καθώς και στη Κεντρική Μακεδονία εξετάζεται ξεχωριστά η ΠΣ Θεσσαλονίκης και Κεντρικής Μακεδονία εκτός ΠΣ Θεσσαλονίκης

Έτος Ελλάδα Θεσσαλία

Κατάταξη7 Περιφέρειας Θεσσαλίας

2007 22,77% 21,84% 5η

2008 23,42% 23,08% 4η

2009 23,52% 24,26% 3η

Επίπεδο εκπαίδευσης ανά 10.000 κατοίκους Ελλάδα Θεσσαλία Κατάταξη Θεσσαλίας

Κάτοχοι απολυτηρίου δημοτικού/ 10.000 κάτοικοι 2.373 2.537 12 η Κάτοχοι απολυτηρίου 2οβάθμιας εκπαίδευσης /10.000 κάτοικοι 3.608 3.366 12 η Κάτοχοι μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης /10.000 κάτοικοι 543 336 11 η Απόφοιτοι ΑΕΙ/10.000 κάτοικοι 993 874 4 η Απόφοιτοι ΑΤΕΙ/10.000 κάτοικοι 487 564 2 η Κάτοχοι διδακτορικού τίτλου/10.000 κάτοικοι 22 5 11 η


104

16. Επενδύσεις

Η σημαντική δραστηριότητα που παρατηρείται στη Θεσσαλία σε όλους τους τομείς

οικονομικής δραστηριότητας, όπως και η βελτίωση της παραγωγικότητας και των

οικονομικών επιδόσεων των επιχειρήσεων που αναπτύσσονται στην περιοχή,

εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από το μέγεθος των επενδύσεων. Η συγκεκριμένη

ενότητα έχει ως σκοπό να αποτυπώσει τις ακαθάριστες επενδύσεις παγίου

κεφαλαίου (ΑΕΠΚ), όπως αυτές διαμορφώθηκαν σε διάφορους κλάδους της

οικονομίας της περιφέρειας Θεσσαλίας, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που

έχουν ενταχθεί στο Γ’ ΚΠΣ. Η ακαθάριστη επένδυση παγίου κεφαλαίου στη

Θεσσαλία την περίοδο 2000-2009, ως ποσοστό της συνολικής επένδυσης στη

χώρα, την κατατάσσει στην 5η

ΑΕΠΚ στη Θεσσαλία ως % των ΑΕΠΚ της χώρας

θέση και ανέρχεται σε μέση ετήσια βάση στο

5,54%. Όπως φαίνεται όμως από το παρακάτω διάγραμμα οι συγκεκριμένου τύπου

επενδύσεις, παρουσίασαν μια διακύμανση γύρω στο 6% για το διάστημα 2000-

2004, ενώ από το 2004 και μετά υποχωρεί γύρω στο 5,5% λαμβάνοντας την

μικρότερη τιμή 4,50% των συνολικών επενδύσεων στη χώρα, το έτος 2009.


4,50%

5,39%

5,16%

5,67%

5,44%

6,46%

4,76%

6,08%

5,92%

6,61%

0%

1%

2%

3%

4%

5%

6%

7%

8%

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006* 2007* 2008* 2009*

Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ *Προσωρινά στοιχεία Η μεταβολή της επενδυτικής δραστηριότητας στη Θεσσαλία για το χρονικό

διάστημα 2000-2009, αυξήθηκε με μέση ετήσια μεταβολή κατά 0,22%, τιμή

αρκετά μικρότερη της μεταβολής της επενδυτικής δραστηριότητας σε επίπεδο

χώρας, για το αντίστοιχο χρονικό διάστημα η οποία αυξήθηκε με μέση ετήσια

μεταβολή στο 4,60%.


105


% μεταβολή των ΑΕΠΚ (Ελλάδα-Θεσσαλία)

7,5%

14,1%

23,7%

8,0%

-3,5%

-14,4%

-3,8%

14,4%

-10,7%

37,9%

-17,4%

28,8%

-1,6%

-28,6%

1,6%

-1,9%

11,2%

0,8%

-40%

-30%

-20%

-10%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

2001 2002 2003 2004 2005 2006* 2007* 2008* 2009*



Όσον αφορά, στην εξέλιξη των ακαθάριστων επενδύσεων παγίου κεφαλαίου ανά

τομέα οικονομικής δραστηριότητας, ο τριτογενής τομέας της περιφέρειας,

απορροφά το μεγαλύτερο μέρος αυτών, σε ποσοστό 80,76% κατά μέσο όρο, για

το χρονικό διάστημα 2000-2009, και ακολουθεί ο δευτερογενής με το μέσο όρο

ετήσιας επένδυσης να προσεγγίζει το 12,24% περίπου. Οι λιγότερες επενδύσεις,

κατευθύνονται στον πρωτογενή τομέα και ανέρχονται στο 7,00%.


Ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου στην περιφέρεια Θεσσαλίας, ανά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας.

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Τριτογενής 78,26 76,64 80,39 73,79 82,78 88,83 87,24 90,79 66,78 79,14

Δευτερογενής 13,06 12,05 10,07 11,93 7,51% 7,80% 9,22% 5,89% 26,55 18,49

Πρωτογενής 8,68% 11,31 9,54% 14,28 9,71% 3,36% 3,55% 3,33% 6,67% 2,37%

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006* 2007* 2008* 2009*

Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ *Προσωρινά Στοιχεία


106

Στους κλάδους των ορυχείων-λατομείων/βιομηχανίας/ενέργειας, οι επενδύσεις

παγίου κεφαλαίου ανήλθαν συνολικά την περίοδο 2000-2009 σε €2.471,2

εκατομμύρια, ποσοστό που αντιστοιχεί στο 6,53% της συνολικής αντίστοιχης

επένδυσης στη χώρα.

Οι επενδύσεις στον κλάδο ορυχείων-λατομείων/βιομηχανίας/ενέργειας ως

προς τις συνολικές επενδύσεις παγίου κεφαλαίου στην περιφέρεια Θεσσαλίας

προσεγγίζουν το 10,73% σε μέση ετήσια βάση, για το χρονικό διάστημα 2000-

2009, υψηλότερο από το ποσοστό της χώρας το οποίο κυμαίνεται στο 9,1%.

Όπως φαίνεται από το διάγραμμα 16.4 οι επενδύσεις στους κλάδους των

ορυχείων-λατομείων/βιομηχανίας/ενέργειας ως ποσοστό των συνολικών

επενδύσεων είναι, για τις περισσότερες χρονιές μεταξύ 2000 και 2009,

υψηλότερες σε επίπεδο περιφέρειας Θεσσαλίας απ’ ότι σε επίπεδο χώρας.

Ιδιαίτερα το έτος 2008 υπάρχει εντυπωσιακό ποσοστό επενδύσεων ανερχόμενο σε

25,8%.


Επενδύσεις παγίου κεφαλαίου στον κλάδο ορυχείων-λατομείων/βιομηχανίας/ενέργειας ως % των συνολικών επενδύσεων (Ελλάδα-

Θεσσαλία)

7,5%6,6% 6,7%

11,3%12,1%

4,2%

17,1%

7,8%8,8%

6,8%

11,7%13,1%

25,8%

8,5%7,0%

5,6%

8,8%8,2%

10,0%

11,8%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006* 2007* 2008* 2009*


Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ *Προσωρινά Στοιχεία

Όσον αφορά στον τριτογενή τομέα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ. ΣΤΑΤ. το

μεγαλύτερο μέρος των επενδύσεων (ποσοστό 57,02% την περίοδο 2000-2009)

κατευθύνθηκε στο κλάδο χρηματοπιστωτική διαμεσολάβηση, διαχείριση ακίνητης

περιουσίας, εκμίσθωση και επιχειρηματικές δραστηριότητες, ενώ 20,91% των


107

επενδύσεων απορροφήθηκε από τους κλάδους του χονδρικού και του λιανικού

εμπορίου.

Οι επενδύσεις της περιφέρειας Θεσσαλίας, για την χρονική περίοδο 2003-2008, οι

οποίες έχουν ενταχθεί στο Γ’ ΚΠΣ, τόσο των ιδιωτικών (συμπεριλαμβανομένων και

των μικρομεσαίων επιχειρήσεων) όσο και των δημόσιων, εμφανίζονται στον

παρακάτω πίνακα.

Πίνακας 16.1

Επενδύσεις ενταγμένες στο Γ΄ ΚΠΣ (σε χιλ.€) για την περιφέρεια Θεσσαλίας

Έτος Ιδιωτικές Δημόσιες Σύνολο 2003 60.220 1.119.551 1.179.771 2004 106.845 1.415.711 1.522.556 2005 139.858 1.901.479 2.041.337 2006 169.076 2.417.269 2.586.345 2007 109.859 2.374.301 2.484.160 2008 178.933 3.324.330 3.503.263


Παρατηρείται ότι οι ιδιωτικές επενδύσεις, αλλά και οι δημόσιες παρουσιάζουν

σημαντική αύξηση την περίοδο 2003-2008, με το μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης να

φτάνει το 24,33% για τις ιδιωτικές και το 24,32% για τις δημόσιες. Ωστόσο, το

2007 και οι δύο τύπου επενδύσεις υποχωρούν και μάλιστα οι ιδιωτικές επενδύσεις

σε σημαντικό βαθμό (ποσοστό υποχώρησης 35%), ενώ κατά το 2008 έχουμε μια

ιδιαίτερα μεγάλη αύξηση των επενδύσεων τόσο στον ιδιωτικό (αύξηση 63%) όσο

και στον δημόσιο τομέα (αύξηση 40%), με αποτέλεσμα οι επενδύσεις να

φθάσουν τα €3,5 δισεκατομμύρια.

Σε σχέση με τις συνολικές επενδύσεις της Ελλάδας στο Γ’ ΚΠΣ παρατηρείται ότι οι

ιδιωτικές επενδύσεις, ως ποσοστό των συνολικών επενδύσεων, είναι μικρότερες

για την περιφέρεια Θεσσαλίας, καθ’ όλο το χρονικό διάστημα 2003-2008, εκτός

από το έτος 2007 όπου η περιφέρεια προηγείται ελαφρά του μέσου όρου της

χώρας, στις ιδιωτικές επενδύσεις.

Ως προς τις δημόσιες επενδύσεις το αντίστοιχο ποσοστό είναι σχετικά

μεγαλύτερο στη Θεσσαλία σε σύγκριση με αυτό της χώρας.

Είναι όμως αξιοσημείωτη η μικρή συμμετοχή από την πλευρά του ιδιωτικού

τομέα στο Γ’ ΚΠΣ, πρόγραμμα το οποίο αποσκοπούσε και στην ενίσχυση της

ανταγωνιστικότητας, τόσο σε επίπεδο χώρας όσο και σε επίπεδο περιφέρειας

Για το χρονικό διάστημα 2003-2008, ο μέσος όρος του ποσοστού της συμμετοχής

των ιδιωτικών επενδύσεων, ως προς τις συνολικές επενδύσεις στο Γ’ ΚΠΣ, για την

χώρα ήταν 6,51% και για την περιφέρεια Θεσσαλίας 5,74%.

.


108


Ιδιωτικές επενδύσεις ως % των συνολικών επενδύσεων ενταγμένων στο Γ’ ΚΠΣ

7 ,0%

5,1%

6,1%

7,1%

8,0%7,7%

5,9%

4,3%

5,1%

6,9%6,5%

4,4%

0%

1%

2%

3%

4%

5%

6%

7%

8%

9%

2003 2004 2005 2006 2007 2008




Δημόσιες επενδύσεις ως % των συνολικών επενδύσεων ενταγμένων στο Γ’ ΚΠΣ

94,1%

92,3%92,0%

92,9%

95,7%

93,9%

94,9%

93,0% 93,1%93,5%

95,6%

94,9%

90%

91%

92%

93%

94%

95%

96%

97%

2003 2004 2005 2006 2007 2008


Πηγή: Περιοδικό ΕΠΙΛΟΓΗ, Εκδόσεις Allmedia, Νομοί 2010 Σε ενδοπεριφερειακό επίπεδο οι επενδύσεις (δημόσιες και ιδιωτικές) προέρχονται

από τους νομούς Λαρίσης και Μαγνησίας σε ποσοστό 73%, ενώ οι άλλοι δύο νομοί

μοιράζονται το 27%. Στο παρακάτω διάγραμμα παρουσιάζεται το ποσοστό (μέση


109

ετήσια τιμή) των ενταγμένων επενδύσεων στο Γ’ ΚΠΣ, ως προς τις αντίστοιχες

συνολικές επενδύσεις στην περιφέρεια Θεσσαλίας για τα έτη 2003-2008.


Επενδύσεις ενταγμένες στο Γ’ ΚΠΣ, ανά νομό, ως προς το σύνολο των επενδύσεων στην περιφέρεια Θεσσαλίας ενταγμένων στο Γ’ ΚΠΣ, για το χρονικό

διάστημα 2003-2008




Ν. Καρδίτσας 12,7%


Οι αντίστοιχες επενδύσεις στον τομέα του τουρισμού, την περίοδο 2003-2008

ανήλθαν σε €264.542 χιλιάδες, ποσό που αντιστοιχεί στο 4,67% των αντίστοιχων

επενδύσεων στο σύνολο της χώρας.


Μεταβολή % στις τουριστικές επενδύσεις ενταγμένες στο Γ΄ΚΠΣ, 2003-2008

229,5%

249,2%

132,1%

-41,1%

25,4%

94,3%

54,1%

167,3%

-42,6%

21,0%

-100%

-50%

0%

50%

100%

150%

200%

250%

300%

2004 2005 2006 2007 2008




110

Παρατηρούμε ότι, για τα έτη 2004 και 2005 ο ρυθμός ανάπτυξης των τουριστικών

επενδύσεων είναι πολύ μεγαλύτερος στη Θεσσαλία, απ’ ότι στο σύνολο της

χώρας, ενώ στη συνέχεια ο ρυθμός μεταβολής στην περιφέρεια ακολουθεί το

ρυθμό μεταβολής της χώρας.

Ο νομός Μαγνησίας προσελκύει το σημαντικότερο μέρος των επισκεπτών της

περιφέρειας ενώ παράλληλα στην περιοχή βρίσκεται ο μεγαλύτερος αριθμός

καταλυμάτων. Στο συγκεκριμένο νομό συγκεντρώνονται οι περισσότερες

επενδύσεις καταλαμβάνοντας μερίδιο 54,05%, για την περίοδο 2003-2008. Ο

νομός Τρικάλων καταλαμβάνει ποσοστό 25,46%, ο νομός Λαρίσης το 17,06%, ενώ

ο νομός Καρδίτσας επιδεικνύει ελάχιστη επενδυτική δραστηριότητα στον τομέα του

τουρισμού, καταλαμβάνοντας το 3,43% των επενδύσεων.


Επενδύσεις στον τουρισμό ενταγμένες στο Γ’ ΚΠΣ, ανά νομό, ως προς το σύνολο των επενδύσεων του τουρισμού στη περιφέρεια Θεσσαλίας ενταγμένων στο Γ’

ΚΠΣ, για το χρονικό διάστημα 2003-2008

Ν.Λάρισας 17,1%


Ν. Καρδίτσας 3,4%



16.1 Δείκτης επένδυσης παγίου κεφαλαίου

Στην ενότητα αυτή, υπολογίζονται οι ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου

σε περιφερειακό επίπεδο ως προς τις αντίστοιχες σε εθνικό επίπεδο. Η τιμή του

δείκτη8

8 Ο δείκτης εκφράζεται ως, ο λόγος των επενδύσεων σε ένα συγκεκριμένο τομέα οικονομικής δραστηριότητας της περιφέρειας προς τις συνολικές επενδύσεις της περιφέρειας, ως προς το λόγο των

χρησιμοποιείται ως ένδειξη για το βαθμό στον οποίο οι επενδύσεις στην

περιφέρεια της Θεσσαλίας υπολείπονται ή όχι σε σχέση με της χώρας.


111

Στους παρακάτω πίνακες φαίνονται τα ποσά των επενδύσεων σε κάθε τομέα στην

περιφέρεια Θεσσαλίας, καθώς και τα ποσοστά των επενδύσεων σε κάθε τομέα

προς τις συνολικές επενδύσεις στην περιφέρεια Θεσσαλίας.


Ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου ανά τομέα στη Θεσσαλία, σε εκατ. €

Έτος Πρωτογενής Δευτερογενής Τριτογενής Σύνολο 2000 168,9 254,2 1.523,5 1.946,6 2001 211,8 225,8 1.435,7 1.873,3 2002 204,3 215,8 1.722,2 2.142,3 2003 273,1 228,2 1.411,1 1.912,4 2004 256,0 198,0 2.182,9 2.636,9 2005 73,3 170,0 1.935,3 2.178,6 2006* 99,5 258,6 2.448,0 2.806,2 2007* 91,9 162,5 2.506,0 2.760,3 2008* 185,6 738,6 1.857,7 2.781,8 2009* 47,0 367,1 1.571,1 1.985,3

Πηγή: ΕΛ. ΣΤΑΤ *Προσωρινά στοιχεία


Ποσοστό % ακαθάριστων επενδύσεων παγίου κεφαλαίου ανά τομέα ως προς τις συνολικές ακαθάριστες επενδύσεις στη Θεσσαλία

Έτος Πρωτογενής Δευτερογενής Τριτογενής 2000 8,68% 13,06% 78,26% 2001 11,31% 12,05% 76,64% 2002 9,54% 10,07% 80,39% 2003 14,28% 11,93% 73,79% 2004 9,71% 7,51% 82,78% 2005 3,36% 7,80% 88,83% 2006* 3,55% 9,22% 87,24% 2007* 3,33% 5,89% 90,79% 2008* 6,67% 26,55% 66,78% 2009* 2,37% 18,49% 79,14%

Πηγή: ΕΛ. ΣΤΑΤ-–Επεξεργασία ΣΒΘΚΕ *Προσωρινά στοιχεία

Στους παρακάτω πίνακες φαίνονται τα ποσά των επενδύσεων σε κάθε τομέα σε

επίπεδο χώρας, καθώς και τα ποσοστά των επενδύσεων σε κάθε τομέα προς τις

συνολικές επενδύσεις σε επίπεδο χώρας.

επενδύσεων σε ένα τομέα οικονομικής δραστηριότητας στο σύνολο της χώρας προς τις συνολικές επενδύσεις στο σύνολο της χώρας.


112

Πίνακας 16.1.3 Ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου ανά τομέα στην Ελλάδα,

σε εκατ. € Έτος Πρωτογενής Δευτερογενής Τριτογενής Σύνολο 2000 1.227,1 4.240,5 23.982,3 29.449,9 2001 1.212,0 4.552,4 25.900,3 31.664,7 2002 1.274,0 3.426,0 30.511,0 35.211,0 2003 1.588,5 3.803,4 34.772,9 40.164,8 2004 1.646,5 3.889,4 35.252,6 40.788,4 2005 1.714,6 3.382,9 34.922,2 40.019,7 2006* 1.501,6 4.207,3 43.799,4 49.508,3 2007* 1.930,8 5.856,3 45.657,8 53.444,9 2008* 2.219,4 7.151,9 42.196,4 51.567,6 2009* 1.953,7 6.500,6 35.686,6 44.140,9



Ποσοστό % ακαθάριστων επενδύσεων παγίου κεφαλαίου ανά τομέα ως προς τις συνολικές ακαθάριστες επενδύσεις στην Ελλάδα

Έτος Πρωτογενής Δευτερογενής Τριτογενής 2000 4,17% 14,40% 81,43% 2001 3,83% 14,38% 81,80% 2002 3,62% 9,73% 86,65% 2003 3,95% 9,47% 86,58% 2004 4,04% 9,54% 86,43% 2005 4,28% 8,45% 87,26% 2006* 3,03% 8,50% 88,47% 2007* 3,61% 10,96% 85,43% 2008* 4,30% 13,87% 81,83% 2009* 4,43% 14,73% 80,85%

Πηγή: ΕΛ. ΣΤΑΤ.-–Επεξεργασία ΣΒΘΚΕ *Προσωρινά στοιχεία

Από τις τιμές του δείκτη στον πίνακα 16.1.5 παρατηρείται ότι στον πρωτογενή

τομέα της περιφέρειας Θεσσαλίας, η ακαθάριστη επένδυση παγίου κεφαλαίου ως

προς τις συνολικές επενδύσεις της περιφέρειας, είναι αρκετά μεγαλύτερη από την

αντίστοιχη επένδυση στον πρωτογενή τομέα της χώρας, ως προς το σύνολο των

επενδύσεων για το σύνολο της χώρας. Κατά τα έτη 2000- 2004, 2006 και 2008 ο

δείκτης για τις επενδύσεις στον αγροτικό-κτηνοτροφικό τομέα στη Θεσσαλία

λαμβάνει σημαντικά μεγαλύτερες τιμές από εκείνες για το σύνολο της χώρας. Τα

έτη 2005, 2007 και 2009 ο δείκτης υποχωρεί κάτω από το μέσο όρο της χώρας,

και μάλιστα το 2009 λαμβάνει σχεδόν μισή τιμή απ’ ότι σε επίπεδο χώρας. Τα

έτη 2006 και 2008 ο δείκτης υπερβαίνει το μέσο όρο της χώρας. Τόσο όμως σε

επίπεδο περιφέρειας όσο και σε επίπεδο χώρας εμφανίζεται υποχώρηση των

επενδύσεων στον πρωτογενή τομέα, με οριακό σημείο για τη Θεσσαλία το έτος


113

2009, όταν το ποσοστό έπεσε στο 2,37% των επενδύσεων στην περιφέρεια (σε

επίπεδο χώρας 4,43%).


Δείκτης επένδυσης κεφαλαίου ανά τομέα οικονομικής δραστηριότητας στη Θεσσαλία

Έτος Πρωτογενής Δευτερογενής Τριτογενής 2000 2,08 0,91 0,96 2001 2,95 0,84 0,94 2002 2,64 1,04 0,93 2003 3,61 1,26 0,85 2004 2,41 0,79 0,96 2005 0,79 0,92 1,02 2006* 1,17 1,08 0,99 2007* 0,92 0,54 1,06 2008* 1,55 1,91 0,82 2009* 0,53 1,26 0,98

Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ-–Επεξεργασία ΣΒΘΚΕ *Προσωρινά στοιχεία

Όσον αφορά στο δευτερογενή τομέα, στην περιφέρεια Θεσσαλίας οι ακαθάριστες

επενδύσεις παγίου κεφαλαίου ως προς τις συνολικές επενδύσεις της

περιφέρειας, για το χρονικό διάστημα 2000-2009 ήταν για τα μισά έτη μικρότερες

σε σχέση με το αντίστοιχο ποσοστό επενδύσεων σε επίπεδο χώρας, για το ίδιο

χρονικό διάστημα. Υπέρβαση της τιμής πάνω από το μέσο όρο της χώρας

παρατηρείται κατά τα έτη 2002, 2003, 2007 και ιδιαίτερα τα έτη 2008 και 2009.

Έτος

Το 2008 το ποσοστό των επενδύσεων στο δευτερογενή τομέα αυξήθηκε αρκετά

λαμβάνοντας τιμή 26,55% των επενδύσεων στη Θεσσαλία και ανεβάζοντας το

δείκτη στο 1,91, ενώ το 2009 υποχώρησε ελαφρά στο 18,49% των επενδύσεων

στη Θεσσαλία και ο δείκτης έλαβε τιμή 1,26 (Πίνακας 16.1.2 & Πίνακας 16.1.5.).

Πίνακας 16.1.6 Πίνακας 16.1.7 Ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφα- Ποσοστό % επενδύσεων σε λατομεία- λαίου σε λατομεία/ορυχεία/μεταποίηση/ ορυχεία/ μεταποίηση /ενέργεια ενέργεια σε εκατ. € ως προς το σύνολο των επενδύσεων

Ελλάδα Θεσσαλία Ελλάδα Θεσσαλία 2000 3.843,4 230,3 13,05% 11,83%

2001 3.718,4 186,6 11,74% 9,96%

2002 2.754,0 175,3 7,82% 8,18%

2003 2.742,8 167,9 6,83% 8,78%

2004 3.038,8 147,5 7,45% 5,59%

2005 2.622,9 151,7 6,55% 6,96%

2006* 3.302,8 237,2 6,67% 8,45%

2007* 4.691,5 116,6 8,78% 4,22%

2008* 5.815,6 718,3 11,28% 25,82%

2009* 5.330,7 339,8 12,08% 17,12% Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ-–Επεξεργασία ΣΒΘΚΕ *Προσωρινά στοιχεία *Προσωρινά στοιχεία

Αντίστοιχη είναι και η πορεία των επενδύσεων στη μεταποίηση/ενέργεια, όπου οι

σχετικές επενδύσεις στη Θεσσαλία υπολείπονται των αντίστοιχων επενδύσεων σε


114

εθνικό επίπεδο, τα έτη 2000,2001, 2004 και 2007. Τα υπόλοιπα έτη το ύψος των

επενδύσεων στη μεταποίηση/ενέργεια στη Θεσσαλία υπερβαίνει το ύψος των

επενδύσεων στη χώρα και μάλιστα κατά το έτος 2008 το ποσό ανέρχεται στα

€718,3 εκατομμύρια, ποσοστό 25,82% των συνολικών επενδύσεων στη Θεσσαλία,

έναντι ποσοστού 11,28% σε επίπεδο χώρας και ο δείκτης λαμβάνει τη μέγιστη

τιμή του 2,29. Το 2009 το ποσοστό υποχωρεί στο 17,12%, όταν το ποσοστό σε

επίπεδο χώρας ανεβαίνει στο 12,08% και ο δείκτης λαμβάνει τιμή 1,42. Ο δείκτης

λαμβάνει τη μικρότερη τιμή του το έτος 2007, η οποία είναι 0,48 (Πίνακας

16.1.8).

Τέλος, στον τριτογενή τομέα, οι ακαθάριστες επενδύσεις αν και κατέχουν το

μεγαλύτερο μερίδιο ως προς τις συνολικές επενδύσεις στην περιφέρεια εμφανίζουν

υστέρηση σε σύγκριση με τις αντίστοιχες επενδύσεις σε επίπεδο χώρας, όπως

φαίνεται στον πίνακα 16.1.5

Έτος

. Μάλιστα το ποσοστό αυτό για την περιφέρεια

Θεσσαλίας τα έτη 2000, 2001, 2003, 2008 και 2009 κινείται σε ποσοστά κάτω του

80% του αντίστοιχου της χώρας, τα υπόλοιπα έτη κινείται σε ποσοστά πάνω από

80% αγγίζοντας το 2007 το 90,79%, ενώ το έτος 2008 λαμβάνει τη μικρότερη

τιμή του η οποία ανέρχεται στο 66,78%.


Δείκτης επένδυσης κεφαλαίου στο κλάδο ορυχείων-λατομείων/βιομηχανίας/ενέργειας στη Θεσσαλία

Θεσσαλία 2000 0,91 2001 0,85 2002 1,05 2003 1,29 2004 0,75 2005 1,06 2006* 1,27 2007* 0,48 2008* 2,29 2009* 1,42


Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνει την μετεξέλιξη της οικονομίας σε οικονομία

υπηρεσιών, σε τέτοιο βαθμό που να υποσκελίζεται η επενδυτική δαπάνη στους

άλλους δυο τομείς οικονομικής δραστηριότητας.

16.2 Δείκτης ΑΕΠΚ ως προς την ΑΠΑ

Στη συγκεκριμένη ενότητα, χρησιμοποιείται ο λόγος των ακαθάριστων

επενδύσεων παγίου κεφαλαίου προς την ακαθάριστη προστιθέμενη αξία, ως

δείκτης για τη σχέση μεταξύ παραγωγής και επενδύσεων. Ο λόγος δείχνει τον

επενδυτικό προσανατολισμό σε σύγκριση με την παραγωγή που επιτυγχάνεται

στην περιφέρεια, αλλά και στη χώρα συνολικά.


115


Ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου ανά τομέα στη Θεσσαλία σε εκατ. €

Έτος Πρωτογενής Δευτερογενής Τριτογενής Σύνολο 2000 168,9 254,2 1.523,5 1.946,6 2001 211,8 225,8 1.435,7 1.873,3 2002 204,3 215,8 1.722,2 2.142,3 2003 273,1 228,2 1.411,1 1.912,4 2004 256,0 198,0 2.182,9 2.636,9 2005 73,3 170,0 1.935,3 2.178,6 2006* 99,5 258,6 2.448,0 2.806,2 2007* 91,9 162,5 2.506,0 2.760,3 2008* 185,6 738,6 1.857,7 2.781,8 2009* 47,0 367,1 1.571,1 1.985,3



Ακαθάριστη προστιθέμενη αξία ανά τομέα στη Θεσσαλία σε εκατ. €

Έτος Πρωτογενής Δευτερογενής Τριτογενής Σύνολο 2000 1.088,8 1.429,6 4.424,1 6.942,5 2001 1.010,5 1.684,6 4.717,4 7.412,5 2002 1.064,8 1.673,9 5.201,0 7.939,7 2003 1.205,0 1.924,7 5.837,5 8.967,2 2004 1.106,7 2.067,5 6.608,7 9.782,8 2005 1.131,4 1.958,7 5.949,8 9.040,0 2006* 791,2 2.547,0 6.281,7 9.619,9 2007* 796,1 2.361,9 6.742,5 9.900,5 2008* 798,4 2.319,5 7.228,0 10.345,9 2009* 905,9 2.362,0 7.085,7 10.353,6



Ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου ανά τομέα στην Ελλάδα σε εκατ. €

Έτος Πρωτογενής Δευτερογενής Τριτογενής Σύνολο 2000 1.227,1 4.240,5 23.982,3 29.449,9 2001 1.212,0 4.552,4 25.900,3 31.664,7 2002 1.274,0 3.426,0 30.511,0 35.211,0 2003 1.588,5 3.803,4 34.772,9 40.164,8 2004 1.646,5 3.889,4 35.252,6 40.788,4 2005 1.714,6 3.382,9 34.922,2 40.019,7 2006* 1.501,6 4.207,3 43.799,4 49.508,3 2007* 1.930,8 5.856,3 45.657,8 53.444,9 2008* 2.219,4 7.151,9 42.196,4 51.567,6 2009* 1.953,7 6.500,6 35.686,6 44.140,9



116


Ακαθάριστη προστιθέμενη αξία ανά τομέα στην Ελλάδα σε εκατ. €

Έτος Πρωτογενής Δευτερογενής Τριτογενής Σύνολο 2000 7.933,3 25.224,1 87.224,8 120.382,2 2001 8.260,3 27.586,8 93.121,4 128.968,6 2002 8.184,4 27.113,7 103.817,6 139.115,8 2003 8.448,3 29.370,7 116.484,0 154.303,0 2004 8.172,2 31.184,0 127.183,9 166.540,0 2005 8.428,5 34.007,1 130.159,2 172.594,7 2006* 6.838,1 40.258,1 137.662,7 184.758,9 2007* 6.864,2 39.581,0 148.820,5 195.265,7 2008* 6.197,2 38.383,1 160.292,7 204.872,9 2009* 6.370,2 39.647,0 160.592,5 206.609,7


Αναφορικά με τον πρωτογενή τομέα, στη Θεσσαλία ο δείκτης, μέχρι το έτος

2005, παρουσιάζει τιμές μεγαλύτερες από το σύνολο της χώρας ενώ τα

υπόλοιπα έτη κυμαίνεται πολύ κάτω από το μέσο όρο της χώρας.


Ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου ως προς % της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας (Πρωτογενής Τομέας)

Έτος Ελλάδα Θεσσαλία 2000 15,5 15,5 2001 14,7 21,0 2002 15,6 19,2 2003 18,8 22,7 2004 20,1 23,1 2005 20,3 6,5 2006* 22,0 12,6 2007* 28,1 11,5 2008* 35,8 23,2 2009* 30,7 5,2


Η συνολική παραγωγή του πρωτογενή τομέα στη Θεσσαλία για τα έτη 2000 με

2005 κινείται μεταξύ €1.000 και €1.200 εκατομμυρίων, το 2006 παρατηρείται μια

πολύ μεγάλη πτώση της ΑΠΑ κατά €300 εκατομμύρια η οποία διατηρείται και τα

έτη 2007 και 2008. Το έτος 2009 υπάρχει άνοδος κατά €100 εκατομμύρια.

Για το ίδιο χρονικό διάστημα οι Ακαθάριστες Επενδύσεις Παγίου Κεφαλαίου

παρουσιάζουν μια σταδιακή αύξηση μέχρι και το 2004 ενώ κατά το έτος 2005

παρουσιάζεται μια μεγάλη πτώση, υποχωρώντας στα €73,3 εκατομμύρια. Τα έτη

2006 και 2007 το ύψος των επενδύσεων αυξάνεται ελαφριά, το έτος 2008

διπλασιάζεται σε σχέση με το 2007 φθάνοντας τα €185,6 εκατομμύρια και το

2009 μειώνεται δραματικά στα €47 εκατομμύρια.


117

0 €

200 €

400 €

600 €

800 €

1.000 €

1.200 €

1.400 €

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006* 2007* 2008* 2009*

Ακα

θά

ρισ

τη Π

ρο

στι

θέμ

ενη

Αξί

α

0 €

50 €

100 €

150 €

200 €

250 €

300 € Ακα

θά

ρισ

τη Ε

πέν

δυ

ση

Πα

γίο

υ Κ

εφα

λα

ίου

Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία Ακαθάριστη Επένδυση Παγίου Κεφαλαίου

Για το χρονικό διάστημα 2000—2009, στον πρωτογενή τομέα της Θεσσαλίας,

κατευθύνθηκε το 7% των συνολικών επενδύσεων της Θεσσαλίας και παρήχθη το

10,96% της Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας της περιφέρειας. Τα αντίστοιχα

ποσά σε επίπεδο χώρας ήταν 3,91% και 4,52%.


Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία –Ακαθάριστες Επενδύσεις Παγίου Κεφαλαίου,

σε εκατ. € (Πρωτογενής τομέας της περιφέρειας Θεσσαλίας)

Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. * Προσωρινά στοιχεία

Στο δευτερογενή τομέα, με εξαίρεση τα έτη 2000, 2002 και 2008 οι τιμές του

δείκτη στη Θεσσαλία υπολείπονται αυτών της χώρας.


Ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου ως προς % της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας (Δευτερογενής Τομέας)



Όπως φαίνεται στον Πίνακα 16.2.1, οι ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου

στο δευτερογενή τομέα στη Θεσσαλία, ακολουθούν φθίνουσα πορεία μέχρι και το


118

2005, ενώ το 2006 υπάρχει μια ικανοποιητική αύξηση από τα €170 εκατ. το

2005 στα €258,6 εκατ. το 2006 ενώ το 2007 οι επενδύσεις υποχωρούν στα

€162,5 εκατομμύρια. Το 2008 οι ακαθάριστες επενδύσεις αυξάνουν εντυπωσιακά

φθάνοντας τα €738,6 εκατομμύρια και το 2009 υποχωρούν στα €367,1

εκατομμύρια. Παρόλο το μικρό σχετικά ποσό των επενδύσεων για το διάστημα

2000-2006, όπως φαίνεται στον Πίνακα 16.2.2, η Ακαθάριστη Προστιθέμενη

Αξία του δευτερογενή τομέα στη Θεσσαλία, παρουσιάζει σταδιακή αύξηση και από

τα €1.429,6 εκατομμύρια το 2000 ανέρχεται στα €2.547,0 εκατομμύρια το 2006,

υποχωρεί ελαφριά το 2007 και τα επόμενα έτη παραμένει σταθερή.

0 €

500 €

1.000 €

1.500 €

2.000 €

2.500 €

3.000 €

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006* 2007* 2008* 2009*

Ακα

θά

ρισ

τη Π

ρο

στι

θέμ

ενη

Αξί

α

0 €

100 €

200 €

300 €

400 €

500 €

600 €

700 €

800 €

Ακα

θά

ρισ

τη Ε

πέν

υσ

η Π

αγίο

υ Κ

εφα

λα

ίου

Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία Ακαθάριστη Επένδυση Παγίου Κεφαλαίου

Για το χρονικό διάστημα 2000—2009, στο δευτερογενή τομέα της Θεσσαλίας

κατευθύνθηκε το 12,24% των συνολικών επενδύσεων της περιφέρειας, και

παρήχθη το 22,51% της Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας της περιφέρειας. Τα

αντίστοιχα ποσά σε επίπεδο χώρας ήταν 11,30% και 19,86%.


Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία –Ακαθάριστες Επενδύσεις Παγίου Κεφαλαίου,

σε εκατ. € (Δευτερογενής τομέας της περιφέρειας Θεσσαλίας)

Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. *Προσωρινά στοιχεία Τέλος, στον τριτογενή τομέα της περιφέρειας Θεσσαλίας, ο λόγος των

Ακαθάριστων Επενδύσεων Παγίου Κεφαλαίου προς την Ακαθάριστη Προστιθέμενη

Αξία είναι για όλο το χρονικό διάστημα 2000-2009 μεγαλύτερος από αυτόν της

χώρας, εκτός από τα έτη 2003 και 2008. Το έτος 2009 ο δείκτης λαμβάνει την

ίδια τιμή στη περιφέρεια Θεσσαλίας και στη χώρα.

Σύμφωνα με τον Πίνακα 16.2.7 οι Ακαθάριστες Επενδύσεις Παγίου Κεφαλαίου

στον τριτογενή τομέα στη Θεσσαλία ακολουθούν μια αυξομειούμενη πορεία.

Μεγάλη πτώση παρατηρείται στις ακαθάριστες επενδύσεις κατά τα έτη 2003,

2005 και ιδιαίτερα τα έτη 2008 και 2009.


119

Παρά την αστάθεια στις επενδύσεις η Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία το ίδιο

χρονικό διάστημα διατήρησε μια σταθερά αυξανόμενη πορεία.


Ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου ως προς % της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας (Τριτογενής Τομέας)

Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ *Προσωρινά στοιχεία Οι υψηλότερες τιμές όμως του δείκτη ΑΕΠΚ/ΑΠΑ στη Θεσσαλία σε σχέση με τις

τιμές του σε επίπεδο χώρας οφείλονται στο γεγονός ότι η περιφέρεια

επιτυγχάνει μικρότερη Προστιθέμενη Αξία στο συγκεκριμένο τομέα σε σχέση με

τη χώρα, παρά το γεγονός ότι διοχετεύει μεγάλο μέρος των επενδύσεών της

στον τομέα των υπηρεσιών.

0 €

1.000 €

2.000 €

3.000 €

4.000 €

5.000 €

6.000 €

7.000 €

8.000 €

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006* 2007* 2008* 2009*

Ακα

θά

ρισ

τη Π

ρο

στι

θέμ

ενη

Αξί

α

0 €

500 €

1.000 €

1.500 €

2.000 €

2.500 €

3.000 €

Ακα

θά

ρισ

τη Ε

πέν

δυ

ση

Κεφ

αλα

ίου

Ακαθάριστη Προστιθέμενη αξία Ακαθάριστη Επένδυση Παγίου Κεφαλαίου

Για το χρονικό διάστημα 2000—2009 στον τριτογενή

τομέα στη Θεσσαλία κατευθύνθηκε το 80,76% των συνολικών επενδύσεων και

παρήχθη το 66,53% της Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας της Περιφέρειας. Τα

αντίστοιχα ποσά σε επίπεδο χώρας ήταν 84,79% και 75,62%.


Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία –Ακαθάριστες Επενδύσεις Παγίου Κεφαλαίου, σε εκατ. € (Τριτογενής τομέας της περιφέρειας Θεσσαλίας)

Πηγή: ΕΛ. ΣΤΑΤ. * Προσωρινά στοιχεία



120

17. Δείκτες ευημερίας

Με βάση τον ορισμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την περιφερειακή

ανταγωνιστικότητα, η παραγωγή προϊόντων σε μια τοπική κοινωνία θα πρέπει να

οδηγεί σε αύξηση του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων της. Σύμφωνα με τα

διαθέσιμα στοιχεία, η περιφέρεια Θεσσαλίας, παρά τη σημαντική ανάπτυξη που

επιδεικνύει, υπολείπεται σε ευημερία σε σχέση με το μέσο επίπεδο της χώρας.

Με βάση το φορολογούμενο εισόδημα των κατοίκων της για το έτος 2008 η

περιφέρεια κατατάσσεται στην 9η θέση μεταξύ των περιφερειών της χώρας. Το

2008 το ποσό αυτό ανέρχεται σε €14,480 χιλιάδες, όταν το μέσο δηλωθέν

φορολογούμενο εισόδημα στη χώρα για την ίδια χρονιά είναι €16,668 χιλιάδες,

δηλαδή το φορολογούμενο εισόδημα υπολείπεται κατά 15,1% περίπου του

αντίστοιχου για ολόκληρη την χώρα.


Δηλωθέν εισόδημα ανά φορολογούμενο (Ελλάδα-Θεσσαλία)

15.60016.668

13.52014.480

0

2.000

4.000

6.000

8.000

10.000

12.000

14.000

16.000

18.000

2007 2008



Όσον αφορά στις αποταμιευτικές καταθέσεις, το 2009 αντιστοιχούν σε €11,964

χιλιάδες ανά κάτοικο, σημειώνοντας αύξηση σε σχέση με το 2008, όταν

ανέρχονταν σε €11,227 χιλιάδες περίπου (αύξηση 6,56%). Αντίστοιχα στην

Ελλάδα η μέση κατάθεση ανά κάτοικο για το 2009 είναι €18,78 χιλιάδες από

€18,302 το 2008 (αύξηση 2,61%). Με βάση αυτό το κριτήριο, η περιφέρεια

Θεσσαλίας κατατάσσεται στη 12η

θέση μεταξύ των περιφερειών της χώρας.


121


Αποταμιευτικές καταθέσεις ανά κάτοικο (Ελλάδα-Θεσσαλία)

18.302 18.780

11.227 11.964

0

2.000

4.000

6.000

8.000

10.000

12.000

14.000

16.000

18.000

20.000

2008 2009



Ο δείκτης νέων κατοικιών ανά 100 κατοίκους κατατάσσει την περιφέρεια

Θεσσαλίας στην 9η

0,7

0,5

0,6

0,5

0

0,1

0,2

0,3

0,4

0,5

0,6

0,7

0,8

2008 2009


θέση για το 2009, με την τιμή να ακολουθεί πτώση από 0,6

ανά 100 κατοίκους το 2008, σε 0,5 ανά 100 κατοίκους το 2009, φθάνοντας στο

μέσο όρο της χώρας. Η τάση αυτή παρατηρείται και στο σύνολο της χώρας,

όπου ο δείκτης υποχωρεί από το 0,7 το 2008, στο 0,5 το 2009 δηλώνοντας την

υποχώρηση της οικοδομικής δραστηριότητας.


Αριθμός νέων κατοικιών ανά 100 κατοίκους (Ελλάδα-Θεσσαλία)



122

Διάγραμμα 17.4 Αυτοκίνητα ΙΧ σε κυκλοφορία ανά 100 κατοίκους (Ελλάδα-Θεσσαλία)

44,5 45,6

32,5 33,2

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

2008 2009



Ο δείκτης αυτοκινήτων σε κυκλοφορία ανά 100 κατοίκους, κατατάσσει την

περιφέρεια στην 8η θέση για το έτος 2009. Για κάθε 100 κατοίκους αντιστοιχούν

33,2 αυτοκίνητα, όταν για το σύνολο της χώρας αντιστοιχούν 45,6 αυτοκίνητα.

Το 2009 στην περιφέρεια φοιτούσαν 89.410 μαθητές πρωτοβάθμιας και

δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Στην δημοτική εκπαίδευση για το έτος 2009

αντιστοιχούν 58 μαθητές ανά 1.000 κατοίκους, με την περιφέρεια να σημειώνει

υψηλότερη τιμή από αυτή της χώρας, όπου η αναλογία είναι 56 μαθητές ανά

1.000 κατοίκους. Η επίδοση αυτή κατατάσσει την Θεσσαλία στην 6η

Μαθητές δημοτικού ανά 1.000 κατοίκους (Ελλάδα-Θεσσαλία)

θέση.


59 59 59

60

59

58

57 57 57

56

60

59

60 60 60

59 59

58 58 58

54

55

56

57

58

59

60

61

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009




123

Το ίδιο έτος 2009, στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (γυμνάσια και λύκεια),

αντιστοιχούν 63 μαθητές ανά 1.000 κατοίκους, αναλογία οριακά μεγαλύτερη από

την αντίστοιχη της χώρας (62 μαθητές ανά 1.000 κατοίκους). Η επίδοση αυτή

κατατάσσει τη Θεσσαλία στην 6η

70 69 6761

64 63 61 62 61 62

7471 70

42

67 66 64 64 64 63

0

10

20

30

40

50

60

70

80

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009


θέση.


Μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ανά 1.000 κατοίκους (Ελλάδα-Θεσσαλία)



124

18. Σύνοψη

Στον παρακάτω πίνακα, εμφανίζονται συνοπτικά οι δείκτες που επιλέχθηκαν και

συνθέτουν το προτεινόμενο σύστημα δεικτών. Στη 2η στήλη περιέχεται το έτος, για

το οποίο υπάρχει διαθέσιμη η εκτίμηση του δείκτη, η 3η και η 4η στήλη

περιλαμβάνουν τις εκτιμήσεις για τη Θεσσαλία και την Ελλάδα αντίστοιχα και η

τελευταία στήλη δείχνει την κατάταξη της περιφέρειας στο σύνολο των

περιφερειών της χώρας,

με βάση την τιμή του εκτιμημένου δείκτη.

Πίνακας 18.1

Δείκτες για τη μέτρηση περιφερειακής ανταγωνιστικότητας

Έτος Θεσσαλία Ελλάδα Κατάταξη Δημογραφικοί δείκτες

Ποσοστό συμμετοχής του πληθυσμού της περιφέρειας στο συνολικό πληθυσμό 2011 6,77% 3η

Πυκνότητα πληθυσμού (κάτοικοι ανά km2 2011 ) 52,06 81,75 7η Λόγος Γεννήσεις προς Θανάτους 2009 0,95 1,09 7η Δείκτης ηλικιακής εξάρτησης νέων 2011 22,51% 21,68% 5η

Δείκτης ηλικιακής εξάρτησης ηλικιωμένων 2011 33,69% 29,01% 5η Δείκτης εξάρτησης 2011 56,20% 50,69% 2η Δείκτης γήρανσης 2011 149,69% 133,82% 6η

Δείκτες υποδομής Αριθμός κλινών θεραπευτηρίων ανά 1.000 κατοίκους 2009 5,56 4,99 2η

Αριθμός Ιατρών ανά 1.000 κατοίκους 2009 4,80 6,13 5η Δείκτες διάρθρωσης του Εργατικού δυναμικού

Εργατικό δυναμικό ως % του πληθυσμού (15 ετών και άνω) 2011 51,37% 53,18% 8η Ποσοστό Απασχόλησης ως % του πληθυσμού (15 ετών και άνω) 2011 42,73% 43,79% 6η

Ποσοστό Απασχόλησης ως % του πληθυσμού (15 ετών και άνω) – Άνδρες 2010 71,8% 71,78% 6η

Ποσοστό Απασχόλησης (15 ετών και άνω) ως % του πληθυσμού – Γυναίκες 2010 47,5% 46,73% 6η

Ποσοστό ανεργίας 2011 16,80% 17,65% 7η Ποσοστό ανεργίας ανδρών 2011 12,4% 14,9% 10η

Ποσοστό ανεργίας γυναικών 2011 22,9% 21,4% 5η Μακροχρόνια άνεργοι ως ποσοστό του συνόλου των ανέργων 2011 46,27% 49,57% 10η

Δείκτης Τοπικής εξειδίκευσης (ΔΤΕ) ΔΤΕ στον πρωτογενή τομέα 2010 1,94 - 3η

ΔΤΕ στον δευτερογενή τομέα (βιομηχανία/ενέργεια) 2010 0,94 - 5η ΔΤΕ στον δευτερογενή τομέα (κατασκευές) 2010 0,77 13η

ΔΤΕ στον τριτογενή τομέα 2010 0,86 - 8η Δείκτης Παραγωγικότητας (σε χιλ. €) –ΑΠΑ προς απασχολούμενοι 2009 33,29 42,73 10η

Δείκτες για την τεχνολογία, την γνώση και την καινοτομία Δείκτης HRSTC ως ποσοστό του συνόλου των απασχολουμένων 2010 16,7% 19,1% 4η

Δαπάνες για Έρευνα & Ανάπτυξη ως Ποσοστό του ΑΕΠ 2005 0,27% 0,60% 8η Ποσοστό του πληθυσμού ηλικίας 25-64 ετών με τριτοβάθμια

εκπαίδευση 2009 24,26% 23,52% 3η Κάτοχοι διδακτορικού ανά 10.000 κατοίκους 2009 5 22 11η

Απόφοιτοι ΑΕΙ ανά 10.000 κατοίκους 2009 874 993 4η


125

Απόφοιτοι ΑΤΕΙ ανά 10.000 κατοίκους 2009 564 487 2η Απόφοιτοι δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ανά 10.000 κατοίκους 2009 3.366 3.608 12η

Κάτοχοι απολυτηρίου δημοτικού ανά 10.000 κατοίκους 2009 2.537 2.373 12η Δείκτης Επενδύσεων

Επενδύσεις παγίου κεφαλαίου ως % των συνολικών επενδύσεων της χώρας 2009 4,50% - 5η

Επενδύσεις στη βιομηχανία ως % των συνολικών επενδύσεων 2009 17,12% 12,08% 10η Δείκτες παραγωγικής διάρθρωσης

Ποσοστό συμμετοχής πρωτογενή τομέα στην συνολική ΑΠΑ 2009 8,75% 3,08% 1η

Ποσοστό συμμετοχής πρωτογενή τομέα της περιφέρειας στη συνολική ΑΠΑ του πρωτογενή τομέα της χώρας 2009 14,22% - 2η

Ποσοστό συμμετοχής δευτερογενή τομέα στην συνολική ΑΠΑ 2009 22,81% 19,19% 4η Ποσοστό συμμετοχής δευτερογενή τομέα στη συνολική ΑΠΑ του

δευτερογενή τομέα της χώρας 2009 5,96% - 6η Ποσοστό συμμετοχής της μεταποίησης στο σύνολο της ΑΠΑ του

δευτερογενή τομέα –χωρίς τον κλάδο των κατασκευών 2009 88,23% 74,21% 1η Ποσοστό συμμετοχής της μεταποίησης στο σύνολο της ΑΠΑ του

δευτερογενή τομέα –με τον κλάδο των κατασκευών 2009 61,85% 51,80% 2η Ποσοστό συμμετοχής τριτογενή τομέα στην συνολική ΑΠΑ 2009 68,44% 77,73% 10η

Ποσοστό συμμετοχής τριτογενή τομέα στη συνολική ΑΠΑ του τριτογενή τομέα της χώρας 2009 4,41% - 4η

Δείκτες εξωτερικού εμπορίου Λόγος εξαγωγές προς εισαγωγές (σε χρηματική αξία) 2010 1,45 0,34 3η

Λόγος εξαγωγές προς ΑΕΠ (της περιφέρειας) 2009 6,62% 6,34% 3η Εξαγωγές ανά περιφέρεια προς το σύνολο των εξαγωγών της

χώρας 2010 5,41% - 3η

Συμμετοχή του ΑΕΠ στο σύνολο της χώρας 2009 5,01% - 3η Ρυθμός ανάπτυξης ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές 2009 -1,31% -0,55% 6η

Κατά κεφαλήν ΑΕΠ 2009 15.772 20.531 10η Κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε Μονάδες Αγοραστικής Δύναμης (ΜΑΔ) 2009 17.000 22.100 10η Κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε ΜΑΔ ως % του μέσου όρου της ΕΕ-27 2009 72,34% 94,04% 10η

Δείκτες ευημερίας Δηλωθέν εισόδημα ανά φορολογούμενο σε χιλ. € 2008 14,48 16,668 9η Αποταμιευτικές καταθέσεις ανά κάτοικο σε χιλ. € 2009 11,964 18,780 12η

Αριθμός νέων κατοικιών ανά 100 κατοίκους 2009 0,5 0,5 9η Μαθητές δημοτικού ανά 1.000 κατοίκους 2009 58 56 6η

Μαθητές δευτεροβάθμιας ανά 1.000 κατοίκους 2009 62 63 6η Επιβατικά αυτοκίνητα ανά 100 κατοίκους 2009 33,2 45,6 8η


126

19. Σύγκριση με τις υπόλοιπες περιφέρειες της χώρας με βάση επιλεγμένους δείκτες


Κλίνες θεραπευτηρίων (Δημόσιων-Ιδιωτικών) ανά 1.000 κατοίκους (2009)

4,9

4,3

3,3 3,3

4,8

3,2

4,8

5,6 5,6

3,3

5,2

0

1

2

3

4

5

6

Ελλά

δα

Νήσο

ι Αιγαίου

Ιόνια

Νήσ

ια

Πελο

πόνν

ησος

Κρήτ

η

Στερ

εά Ε

λλάδ

α

Ήπε

ιρος

Θεσσα

λία

Αττικ

ή

Θράκη

Μακεδ

ονία



Ιατροί ανά 1.000 κατοίκους (2009)

6,1

3,33,9 3,8

6,3

3,23,8

6,1

4,7

5,7

4,6 4,8

8,5

2,8

0123456789

Ελλά

δα

Νότιο

Αιγαίο

Ιόνια

Νησ

ιά

Πελο

πόνν

ησος

Κρήτ

η

Στερ

εά Ε

λλάδ

α

Βόρε

ιο Α

ιγαίο

Ηπειρ

ος

Δυτικ

ή Ελ

λάδα

Κεντ

ρική

Μακ

εδον

ία

Ανατ

ολική

Μακ

εδον

ία &

Θρά

κη

Θεσσα

λία

Αττικ

ή

Δυτικ

ή Μακ

εδον

ία



127


Συμμετοχή % του πρωτογενή τομέα στο σύνολο του πρωτογενή της χώρας (έτος 2009*)

7,2%

20,5%

3,6%

14,2%

4,5%

1,7%

10,9%9,9%

8,8%

5,3%

1,9% 2,4%

9,0%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

Ανατ

. Μακ

εδον

ία -

Θράκη

Κεντ

ρική

Μακ

εδον

ία

Δυτικ

ή Μακ

εδον

ία

Θεσσα

λία

Ήπε

ιρος

Ιόνια

Νησιά

Δυτικ

ή Ελ

λάδα

Στερ

εά Ε

λλάδ

α

Πελο

πόνν

ησος

Αττικ

ή

Βόρε

ιο Αι

γαίο

Νότιο

Αιγαίο

Κρήτ

η

Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ * Προσωρινά Στοιχεία


Συμμετοχή % του πρωτογενή τομέα στο σύνολο της ΑΠΑ (έτος 2009*)

3,1%

5,6%

4,5% 4,6%

8,7%

6,3%

2,9%

7,3%6,7% 6,4%

0,3%

4,1%

2,3%

5,7%

0%

2%

4%

6%

8%

10%

Ελλ

άδα

Ανατ

. Μακ

εδον

ία -

Θράκη

Κεντ

ρική

Μακ

εδον

ία

Δυτικ

ή Μακ

εδον

ία

Θεσσα

λία

Ήπε

ιρος

Ιόνια Νη

σιά

Δυτικ

ή Ελ

λάδα

Στερ

εά Ελλ

άδα

Πελο

πόνν

ησος

Αττικ

ή

Βόρε

ιο Αιγα

ίο

Νότιο

Αιγαίο

Κρήτ

η



128


Συμμετοχή % του δευτερογενή τομέα στο σύνολο του δευτερογενή τομέα της χώρας (2009*)

4,6%

15,2%

6,2% 6,0%

2,2% 1,1%

4,8%

9,0%6,1%

37,1%

0,9% 2,2%4,4%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

Ανατ

. Μακ

εδον

ία -

Θράκη

Κεντ

ρική

Μακ

εδον

ία

Δυτικ

ή Μακ

εδον

ία

Θεσσα

λία

Ήπε

ιρος

Ιόνια Νη

σιά

Δυτικ

ή Ελ

λάδα

Στερ

εά Ελλ

άδα

Πελο

πόνν

ησος

Αττικ

ή

Βόρε

ιο Αιγα

ίο

Νότιο

Αιγαίο

Κρήτ

η



Συμμετοχή % του δευτερογενή τομέα στο σύνολο της ΑΠΑ (2009*)

19,2%22,3%20,9%

50,2%

22,8%19,5%

12,4%

19,9%

38,2%

27,6%

14,9%12,4%12,8%

17,5%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

Ελλ

άδα

Ανατ

. Μακ

εδον

ία -

Θράκη

Κεντ

ρική

Μακ

εδον

ία

Δυτικ

ή Μακ

εδον

ία

Θεσσα

λία

Ήπε

ιρος

Ιόνια

Νησιά

Δυτικ

ή Ελ

λάδα

Στερ

εά Ε

λλάδ

α

Πελο

πόνν

ησος

Αττικ

ή

Βόρε

ιο Αι

γαίο

Νότιο

Αιγαίο

Κρήτ

η



129


Συμμετοχή % της μεταποίησης στο σύνολο της ΑΠΑ του δευτερογενή τομέα –χωρίς τον κλάδο των κατασκευών (2009*)

74,2%74,3%

87,1%

10,6%

88,2%

69,9%

60,0%

78,5%

88,1%

70,9%

79,3%

56,2%

43,3%

61,7%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Ελλά

δα

Ανατ

. Μακ

εδον

ία -

Θράκη

Κεντ

ρική

Μακ

εδον

ία

Δυτικ

ή Μακ

εδον

ία

Θεσσα

λία

Ήπε

ιρος

Ιόνια

Νησιά

Δυτικ

ή Ελ

λάς

Στερ

εά Ε

λλάς

Πελο

πόνν

ησος

Αττικ

ή

Βόρε

ιο Αι

γαίο

Νότιο

Αιγαίο

Κρήτ

η



Συμμετοχή % της μεταποίησης στο σύνολο της ΑΠΑ του δευτερογενή τομέα, συμπεριλαμβανομένου του κλάδου των κατασκευών (2009*)

51,8%54,9%

60,8%

9,3%

61,9%

37,9%

21,3%

46,6%

73,8%

53,3%55,0%

26,7%21,0%

31,3%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

Ελλά

δα

Ανατ

. Μακ

εδον

ία -

Θράκη

Κεντ

ρική

Μακ

εδον

ία

Δυτικ

ή Μακ

εδον

ία

Θεσσα

λία

Ήπε

ιρος

Ιόνια

Νησιά

Δυτικ

ή Ελ

λάς

Στερ

εά Ε

λλάς

Πελο

πόνν

ησος

Αττικ

ή

Βόρε

ιο Αι

γαίο

Νότιο

Αιγαίο

Κρήτ

η



130


Συμμετοχή % του τριτογενή τομέα στο σύνολο του τριτογενή της χώρας (2009*)

3,7%

13,4%

1,4%4,4%

2,1% 1,9%4,3% 3,2% 3,6%

52,0%

1,5%3,6% 4,8%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

Ανατ

. Μακ

εδον

ία -

Θράκη

Κεντ

ρική

Μακ

εδον

ία

Δυτικ

ή Μακ

εδον

ία

Θεσσα

λία

Ήπε

ιρος

Ιόνια

Νησιά

Δυτικ

ή Ελ

λάδα

Στερ

εά Ε

λλάδ

α

Πελο

πόνν

ησος

Αττικ

ή

Βόρε

ιο Αι

γαίο

Νότιο

Αιγαίο

Κρήτ

η



Συμμετοχή % του τριτογενή τομέα στο σύνολο της ΑΠΑ (2009*)

77,7%72,1%74,5%

45,2%

68,4%74,3%

84,7%

72,8%

55,1%

65,9%

84,7%83,5%84,9%

76,8%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

Ελλ

άδα

Ανατ

. Μακ

εδον

ία -

Θράκη

Κεντ

ρική

Μακ

εδον

ία

Δυτικ

ή Μακ

εδον

ία

Θεσσα

λία

Ήπε

ιρος

Ιόνια

Νησιά

Δυτικ

ή Ελ

λάδα

Στερ

εά Ε

λλάδ

α

Πελο

πόνν

ησος

Αττικ

ή

Βόρε

ιο Αι

γαίο

Νότιο

Αιγαίο

Κρήτ

η



131


Περιφερειακό ΑΕΠ ως % του εθνικού (έτος 2009*)

13,9%

2,4%5,0%

2,2%

47,7%

1,4% 3,3% 4,9%1,8% 4,6% 4,5% 4,2%4,0%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

Ανατ

. Μακ

εδον

ία -

Θράκη

Κεντ

ρική

Μακ

εδον

ία

Δυτικ

ή Μακ

εδον

ία

Θεσσα

λία

Ήπε

ιρος

Ιόνια

Νησιά

Δυτικ

ή Ελ

λάδα

Στερ

εά Ε

λλάδ

α

Πελο

πόνν

ησος

Αττικ

ή

Βόρε

ιο Αι

γαίο

Νότιο

Αιγαίο

Κρήτ

η



Κατά κεφαλήν ΑΕΠ (έτος 2009*)

20.5

31

15.2

7216

.559 18

.786

15.7

72

14.2

2117

.726

14.3

3219

.007

16.5

80

26.9

68

16.6

38

24.8

28

18.4

21

0 €

5.000 €

10.000 €

15.000 €

20.000 €

25.000 €

30.000 €

Ελλά

δα

Ανατ

. Μακ

εδον

ία -

Θράκη

Κεντ

ρική

Μακ

εδον

ία

Δυτικ

ή Μακ

εδον

ία

Θεσσα

λία

Ήπε

ιρος

Ιόνια

Νησιά

Δυτικ

ή Ελ

λάδα

Στερ

εά Ε

λλάδ

α

Πελο

πόνν

ησος

Αττικ

ή

Βόρε

ιο Αι

γαίο

Νότιο

Αιγαίο

Κρήτ

η



132


Εργατικό δυναμικό ως % του πληθυσμού 15 ετών και άνω ( 2011)

53,2%

51,7%

49,8%

51,4%

53,5%

51,0%51,6%

55,5%

51,9%

48,1%

55,7%57,1%

49,9%

51,3%

42%

44%

46%

48%

50%

52%

54%

56%

58%

Ελλά

δα

Ανατ

ολική

Μακ

εδον

ία &

Θρά

κη

Κεντ

ρική

Μακ

εδον

ία

Δυτικ

ή Μακ

εδον

ία

Ήπε

ιρος

Θεσσα

λία

Ιόνια

Νησιά

Δυτικ

ή Ελ

λάδα

Στερ

εά Ε

λλάδ

α

Αττικ

ή

Πελο

πόνν

ησος

Βόρε

ιο Αι

γαίο

Νότιο

Αιγαίο

Κρήτ

η



Απασχολούμενοι ως % του πληθυσμού 15 ετών και άνω ( 2011)

43,8%

41,4%

38,3%

41,6%42,7%

46,0% 45,7%44,5%

41,2%

47,4%48,3%

41,8%42,1%41,3%

30%

35%

40%

45%

50%

Ελλά

δα

Ανατ

ολική

Μακ

εδον

ία &

Θρά

κη

Κεντ

ρική

Μακ

εδον

ία

Δυτικ

ή Μακ

εδον

ία

Ήπε

ιρος

Θεσσα

λία

Ιόνια

Νησιά

Δυτικ

ή Ελ

λάδα

Στερ

εά Ε

λλάδ

α

Αττικ

ή

Πελο

πόνν

ησος

Βόρε

ιο Αι

γαίο

Νότιο

Αιγαίο

Κρήτ

η



133


Αποταμιευτικές καταθέσεις (2009)

17.5

33 €

17.7

46 €

15.0

56 €

13.7

95 €

14.3

48 €

14.2

31 €

13.8

25 €

13.3

02 €

12.0

01 €

12.5

89 €

11.9

64 €

10.7

26 €

27.9

46 €

18.7

80 €

0 €

5.000 €

10.000 €

15.000 €

20.000 €

25.000 €

30.000 €

Ελλά

δα

Αττικ

ή

Βόρε

ιο Αι

γαίο

Νότιο

Αιγαίο

Πελο

πόνν

ησος

Ιόνια

Νησ

ιά

Ήπε

ιρος

Κεντ

ρική

Μακ

εδον

ίαΚρ

ήτη

Δυτικ

ή Μακ

εδον

ία

Στερ

εά Ε

λλάδ

α

Ανατ

. Μακ

εδον

ία &

Θρά

κη

Θεσσα

λία

Δυτικ

ή Ελ

λάδα



Δηλωθέν εισόδημα ανά φορολογούμενο (2008)

14.8

24 €

15.0

98 €

13.8

38 €

13.5

17 €

14.8

47 €

14.8

38 €

15.3

95 €

14.0

91 €

15.2

15 €

13.6

97 €

14.4

80 €

14.4

14 €

19.9

26 €

16.6

68 €

0 €

5.000 €

10.000 €

15.000 €

20.000 €

25.000 €

Ελλά

δα

Αττικ

ή

Βόρε

ιο Αι

γαίο

Νότιο

Αιγαίο

Πελο

πόνν

ησος

Ιόνια

Νησ

ιά

Ήπε

ιρος

Κεντ

ρική

Μακ

εδον

ίαΚρ

ήτη

Δυτικ

ής Μ

ακεδ

ονίας

Στερ

εά Ε

λλάδ

α

Ανατ

. Μακ

εδον

ία &

Θρά

κη

Θεσσα

λία

Δυτικ

ή Ελ

λάδα



134


Μαθητές δημοτικού ανά 1.000 κατοίκους (2009)

56

70 69

61 59 59 57 5855 55 55 54 52 50

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Ελλά

δα

Νότιο

Αιγαίο

Κρήτ

η

Ανατ

. Μακ

εδον

ία &

Θρά

κη

Κεντ

ρική

Μακ

εδον

ία

Δυτικ

ή Μακ

εδον

ία

Βόρε

ιο Α

ιγαίο

Θεσσα

λία

Ιόνια

Νησ

ιά

Δυτικ

ή Ελ

λάδα

Στερ

εά Ε

λλάδ

α

Πελο

πόνν

ησος

Αττικ

ή

Ήπε

ιρος



Μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ανά 1.000 κατοίκους

62

73 72

66 6568

63 63 61 6258 60

57 59

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Ελλά

δα

Νότιο

Αιγαίο

Κρήτ

η

Ανατ

. Μακ

εδον

ία &

Θρά

κη

Κεντ

ρική

Μακ

εδον

ία

Δυτικ

ή Μακ

εδον

ία

Βόρε

ιο Α

ιγαίο

Θεσσα

λία

Ιόνια

Νησ

ιά

Δυτικ

ή Ελ

λάδα

Στερ

εά Ε

λλάδ

α

Πελο

πόνν

ησος

Αττικ

ή

Ήπε

ιρος



135


Αριθμός νέων κατοικιών ανά 100 κατοίκους (2009)

0,5

1,2

10,9

0,70,8

0,70,6 0,6

0,40,5 0,5

0,40,3

0

0,2

0,4

0,6

0,8

1

1,2

1,4

Ελλά

δα

Νότιο

Αιγαίο

Ιόνια

Νησ

ιά

Πελο

πόνν

ησος

Κρήτ

η

Στερ

εά Ε

λλάδ

α

Βόρε

ιο Α

ιγαίο

Ήπε

ιρος

Δυτικ

ή Ελ

λάδα

Κεντ

ρική

Μακ

εδον

ία

Ανατ

. Μακ

εδον

ία &

Θρά

κη

Θεσσα

λία

Αττικ

ή

Δυτικ

ή Μακ

εδον

ία


ΣΒΘΚΕ - ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ & ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 4, 38221 ΒΟΛΟΣ ΤΗΛ: 24210-29407,8 ΦΑΞ: 24210-26394 URL: www.sbtke.gr, e-mail: [email protected]

sbtke.grsbtke.gr/wp-content/uploads/2016/11/meleti2_enothta2.pdf · Created Date: 3/8/2013 2:56:08...

Documents

Transcript of sbtke.grsbtke.gr/wp-content/uploads/2016/11/meleti2_enothta2.pdf · Created Date: 3/8/2013 2:56:08...