Pharma & Health Business #36, Μαρτιος-Απρίλιος 2016

GR

1603458162

final_KTX SfEE_2015_21x28cm.indd 1final_KTX SfEE_2015_21x28cm.indd 1final_KTX SfEE_2015_21x28cm.indd 1final_KTX SfEE_2015_21x28cm.indd 1final_KTX SfEE_2015_21x28cm.indd 1final_KTX SfEE_2015_21x28cm.indd 1final_KTX SfEE_2015_21x28cm.indd 1final_KTX SfEE_2015_21x28cm.indd 1final_KTX SfEE_2015_21x28cm.indd 1final_KTX SfEE_2015_21x28cm.indd 1final_KTX SfEE_2015_21x28cm.indd 1final_KTX SfEE_2015_21x28cm.indd 1final_KTX SfEE_2015_21x28cm.indd 1final_KTX SfEE_2015_21x28cm.indd 1final_KTX SfEE_2015_21x28cm.indd 1final_KTX SfEE_2015_21x28cm.indd 1final_KTX SfEE_2015_21x28cm.indd 1final_KTX SfEE_2015_21x28cm.indd 1final_KTX SfEE_2015_21x28cm.indd 1final_KTX SfEE_2015_21x28cm.indd 1final_KTX SfEE_2015_21x28cm.indd 1final_KTX SfEE_2015_21x28cm.indd 1final_KTX SfEE_2015_21x28cm.indd 1final_KTX SfEE_2015_21x28cm.indd 1final_KTX SfEE_2015_21x28cm.indd 1final_KTX SfEE_2015_21x28cm.indd 1final_KTX SfEE_2015_21x28cm.indd 1final_KTX SfEE_2015_21x28cm.indd 1final_KTX SfEE_2015_21x28cm.indd 1final_KTX SfEE_2015_21x28cm.indd 1final_KTX SfEE_2015_21x28cm.indd 1final_KTX SfEE_2015_21x28cm.indd 1final_KTX SfEE_2015_21x28cm.indd 1 18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.18/12/15 4:27 μ.μ.

#035Ι Α Ν - Φ Ε Β2 0 1 6

www . v i r u s . c o m . g rI S S N : 2 2 4 1 - 0 9 6 1

ΠΡΟΦΙΛΟ πιο καλός ο διοικητής

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΠασχάλης Αποστολίδης

ΡΕΠΟΡΤΑΖ4ο Clinical Research ConferenceThink Tank για κλινικές µελέτες

Αφιέρωµα

ΕµβόλιαΑφιέρωµα

001 EX.indd 1 3/3/2016 7:50:57 πμ

/ #0

35

/ Ια

νουάριο

ς-Φ

εβρουάριο

ς 2

01

6IS

SN: 2

241-

0961

00 ANAPTYGMA EXOFYLOU.indd 1 3/3/2016 7:51:39 πμ

/ #03

6 / Μ

άρτιο

ς-Α

πρίλ

ιος

2016


#035Ι Α Ν - Φ Ε Β2 0 1 6





Αφιέρωµα


001 EX.indd 1 3/3/2016 7:50:57 πμ

/ #0

35

/ Ια

νουάριο

ς-Φ

εβρουάριο

ς 2

01

6IS

SN: 2

241-

0961


#036ΜΑΡ-ΑΠΡ 2 0 1 6

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗJim Sage

ΡΕΠΟΡΤΑΖΨίχουλα το νέο ΕΣΠΑ για την Υγεία

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΒασίλης Μπαρδής

Αφιέρωμα

Εξελίξεις στα Καρδιαγγειακά Νοσήματα

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

AbbVie_bestworkplaces2016TEL2_21x28.pdf 1 4/7/16 2:00 PM HE15013_21X28_HR.pdf 1 15/09/2015 9:50 π.µ.

http://www.abbvie.gr/

1siemens.com/diagnosticsNot available for sale in the U.S. Product availability varies by country.

Xprecia Stride™ Coagulation AnalyzerSiemens hemostasis quality from lab to point of care

xpecia 21x28.indd 1 4/25/16 2:10 PM

http://www.siemens.com/diagnostics

π ε ρ Ο Μ ε Ν Α

2 / Μάρτιος-Απρίλιος 2016

6. Προφίλ Μανώλης Παπασάββας

8. Ρεπορτάζ Ψίχουλα το νέο ΕΣΠΑ για την Υγεία

14.Συνέντευξη Βασίλης Μπαρδής

26.Ρεπορτάζ Η θέση των βιοομοειδών στη

συνταγογράφηση

30.Συνέντευξη Jim Sage

ΑΦΙΕΡΩΜΑΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΑΝΟΣΗΜΑΤΑ

40.Ρεπορτάζ Π.Ο.Υ.: Καρδιαγγειακές παθήσεις

44.Ρεπορτάζ Νέα θεραπεία για την καρδιακή

ανεπάρκεια

#036ΜΑρ-Απρ 2016τιμή τεύχους 10€

ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΚωνσταντίνοςΟυζούνης [email protected]

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ: ΝατάσσαΛαζαράκου [email protected]

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: ΑιμίλιοςΝεγκής [email protected]

ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΡΙΑ: ΒασιλικήΑγγουρίδη [email protected]

ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ - ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ: ΔήμητραΕυθυμιάδου [email protected]

ΙοκάστηΑλειφεροπούλου [email protected]

ΚοσμάςΖακυνθινός [email protected] ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ - ΔΙΟΡΘΩΣΗ: ΑμαλίαΛούβαρη [email protected]

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: ΧρήστοςΧαραλαμπάκης [email protected]

14

26

62 40

3

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ & ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ: Σοφία-AφροδίτηΒουλγαράκη [email protected]

DIGITAL MARKETING: ΣοφίαΓελαδάκη [email protected]

ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: ΔέσποιναΡοπόδη [email protected]

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ & ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ: ΚωνσταντίνοςΣαλβαρλής [email protected]

ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ: ΜαριάνναΜονόπωλη [email protected]

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ: ΠόπηΚαλογιάννη [email protected]

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΘεόδωροςΑναγνωστόπουλος Shutterstock

ΕΚΤΥΠΩΣΗ - ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ: PressiousΑρβανιτίδηςΑ.Β.Ε.Ε.

ΙδΙΟκτησΙΑ:

Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος

48.Ρεπορτάζ Νέα δεδομένα για τη στηθάγχη

52.Συνέντευξη Ευάγγελος Λυμπερόπουλος

58.Άρθρο Γεώργιος Στεργίου «Ρίχνοντας» την υψηλή αρτηριακή

πίεση

62.Άρθρο Χρήστος Γκόγκας Μηχανική θρομβεκτομή

64.Ρεπορτάζ Εξελίξεις στα Καρδιαγγειακά

68.ΟικονομικήΕπικαιρότητα

71. Virus

76.Χρηματιστήριο Ανάλυση VRS

78.ΡαντεβούΥγείας

Απαγορεύεταιαυστηράηαναδημοσίευσηφωτογραφιώνκαιύλης,ήμέροςαυτής,καιηκαθ’οιονδήποτετρόποεκμετάλλευσήτους,χωρίςτηνέγγραφηάδειατουεκδότη

T: 210 9984950, Φ: 210 9984953 E: [email protected] • www.virus.com.gr • www.phb.com.gr

• www.ethosmedia.eu • www.ethosevents.eu • www.alivemag.gr • www.hrima.gr • www.insuranceworld.gr • www.asfalizomai.com

ISSN:2241-0961

52

48

58

E D I T Ο R I A L


Έστω και διά πυρός και σιδήρου, η

κυβέρνηση θα «περάσει» τα

μέτρα. Το θέμα όμως είναι ότι θα πρέπει και να τα

εφαρμόσει.

editorial

Το δράμα κορυφώνεται...

Δεν έχω καμία διάθεση να γράψω. Είναι Μεγάλη Εβδομάδα. Η διαπραγμά-

τευση κυβέρνησης και Θεσμών προχωρά ένα βήμα μπρος και ένα πίσω, οι

δημοσιογράφοι απεργούν (για δες καιρό που διάλεξαν) και η χώρα ασφυ-

κτιά.

Βέβαια, δεν είναι η πρώτη φορά. Και πέρσι είχαμε μία από τα ίδια. Η «πε-

ρήφανη» διαπραγμάτευση του Γιάνη Βαρουφάκη, που ενέκρινε ο Αλέξης

Τσίπρας, λίγο έλειψε να θέσει τη χώρα νοκ-άουτ. Την τελευταία στιγμή ό-

μως, ο πρωθυπουργός έστριψε το τιμόνι 180 μοίρες.

Τώρα, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Και υπάρχει κάτι που συμβαίνει για

πρώτη φορά. Δεν είμαι σε θέση να διαβλέψω ποιο είναι το «καλό σενάριο»

για την κυβέρνηση, τη χώρα και όλους μας. Είναι η διευθέτηση του χρέους;

Μπορεί. Είναι όμως ξεκάθαρο ότι οι δανειστές δεν εμπιστεύονται ούτε κατ’

ελάχιστον την πολιτική και οικονομική ελίτ της χώρας, ώστε να κάνουν μια

γενναία κίνηση προς την κατεύθυνση αυτή.

Στο μεταξύ, κάθε μέρα που περνά, βυθιζόμαστε όλο και πιο βαθιά. Στον

χώρο της υγείας επικρατεί πλήρης ασφυξία. Τα χρέη των κρατικών νοσο-

κομείων και του ΕΟΠΥΥ αγγίζουν πλέον τα 3 δισ. ευρώ. Οι δαπάνες του

ΕΟΠΥΥ για φάρμακα κινούνται ανεξέλεγκτα στο πρώτο τρίμηνο του έτους

και, αν δεν γίνει κάτι δραστικό, η υπέρβαση μπορεί να ξεπεράσει τα 200

εκατ. στο εξάμηνο!

Την ίδια ώρα, η ηγεσία του Υπουργείου Υγείας πελαγοδρομεί, πότε λόγω α-

σχετοσύνης και πότε λόγω ιδεοληψιών. Μάλιστα, δεν είναι υπερβολή αν πω

ότι δείχνει να αδιαφορεί αν επαγγελματίες και επιχειρήσεις στον χώρο της

υγείας οδεύουν στην καταστροφή. Λες και είναι υπουργοί μόνο του δημόσι-

ου συστήματος υγείας.

Αργά ή γρήγορα, φαίνεται ότι η αξιολόγηση θα κλείσει. Έστω και διά πυ-

ρός και σιδήρου, η κυβέρνηση θα «περάσει» τα μέτρα. Το θέμα όμως είναι

ότι θα πρέπει και να τα εφαρμόσει. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο αν ο πρωθυ-

πουργός προχωρήσει σε δομικό ανασχηματισμό, ο οποίος οφείλει να αφο-

ρά και το Υπουργείο Υγείας.

Αιμίλιος Νεγκής

ΕΞΕΛΙΣΣΟΥΜΕ ΤΙΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ.ΒΕΛΤIΩΝΟΥΜΕ ΤΗ ΖΩΗ.

ΓΙ’ ΑΥΤΟΕΙΜΑΣΤΕΕΔΩ.

Η Gilead Sciences είναι μια βιοτεχνολογική εταιρεία που ανακαλύπτει, αναπτύσσει και εμπορεύεται καινοτόμες θεραπείες για νόσους όπου υπάρχει επιτακτική ανάγκη.Αποστολή της εταιρείας παγκοσμίως είναι να προάγει τη φροντίδα των ανθρώπων που πάσχουν από ασθένειες απειλητικές για τη ζωή.

Η Gilead εστιάζει τους πρωταρχικούς στόχους της στα αντιικά (φάρμακα κατά των ιών HIV/AIDS και των χρόνιων ηπατιτίδων), στις ασθένειες του αναπνευστικού (όπως η γρίπη και η κυστική ίνωση) και πρόσφατα στον τομέα της Αιματολογίας/ Ογκολογίας.

Σήμερα, το 42% των εργαζομένων μας απασχολείται στο τμήμα Έρευνας και Ανάπτυξης. Είναι ένα ποσοστό που υπερβαίνει το αντίστοιχο άλλων εταιρειών του χώρου μας και καταδεικνύει τη μακρόχρονη αφοσίωσή μας στην επιστημονική καινοτομία.

998/

GR

/12-

01//1

003(

2)

5

ΕΞΕΛΙΣΣΟΥΜΕ ΤΙΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ.ΒΕΛΤIΩΝΟΥΜΕ ΤΗ ΖΩΗ.

ΓΙ’ ΑΥΤΟΕΙΜΑΣΤΕΕΔΩ.

Η Gilead Sciences είναι μια βιοτεχνολογική εταιρεία που ανακαλύπτει, αναπτύσσει και εμπορεύεται καινοτόμες θεραπείες για νόσους όπου υπάρχει επιτακτική ανάγκη.Αποστολή της εταιρείας παγκοσμίως είναι να προάγει τη φροντίδα των ανθρώπων που πάσχουν από ασθένειες απειλητικές για τη ζωή.

Η Gilead εστιάζει τους πρωταρχικούς στόχους της στα αντιικά (φάρμακα κατά των ιών HIV/AIDS και των χρόνιων ηπατιτίδων), στις ασθένειες του αναπνευστικού (όπως η γρίπη και η κυστική ίνωση) και πρόσφατα στον τομέα της Αιματολογίας/ Ογκολογίας.

Σήμερα, το 42% των εργαζομένων μας απασχολείται στο τμήμα Έρευνας και Ανάπτυξης. Είναι ένα ποσοστό που υπερβαίνει το αντίστοιχο άλλων εταιρειών του χώρου μας και καταδεικνύει τη μακρόχρονη αφοσίωσή μας στην επιστημονική καινοτομία.

998/

GR

/12-

01//1

003(

2)

http://www.gilead.com/

Π Ρ ο Φ Ι Λ


Mάχη για μια θέση σε διοίκη-ση νοσοκομείου δίνουν τις η-μέρες αυτές πολλά στελέχη του χώρου της υγείας, και ό-

χι μόνο. Υπάρχει, ωστόσο, ένας διοικητής νοσοκομείου που δεν αλλάζει… με καμία κυβέρνηση! Πρόκειται για τον διοικητή του Νοσοκομείου Παίδων «Αγία Σοφία», Μανώλη Παπασάββα, ο οποίος τείνει να γίνει σχε-δόν… αιώνιος διοικητής. Ο κύριος Παπασάββας διοικεί εδώ και χρό-νια το παιδιατρικό νοσοκομείο με τις περί-που 55.000 νοσηλείες τον χρόνο και τους περίπου 200.000 επισκέπτες στα εξωτερι-κά ιατρεία. Ένα νοσηλευτικό ίδρυμα που συμπληρώθηκε με το ογκολογικό νοσοκο-μείο για παιδιά, που φέρει την υπογραφή της Μαριάννας Βαρδινογιάννη. Η μονάδα αυτή περιλαμβάνει 5 κτήρια σε μια επιφά-νεια 15.000 τ.μ. Κατά πολλούς, η σχέση του διοικητή με την οικογένεια Βαρδινογιάννη, που δεν προϋ-πήρχε αλλά δημιουργήθηκε κατά την κα-τασκευή του ογκολογικού νοσοκομείου, εί-ναι και αυτή που τον κρατά στην ίδια θέση επί σειρά ετών. Κατά άλλους, ο Μανώλης Παπασάββας είναι ένας από τους πιο επιτυχημένους διοικητές, επειδή ακριβώς κατορθώνει να ισορροπεί

Ένα από τα μακροβιότερα στελέχη στο δημόσιο

σύστημα υγείας, με ισχυρούς συμμάχους και

δυνατό βιογραφικό

της Δήμητρας Ευθυμιάδου

Μανώλης Παπασάββας*

τις δύσκολες συνθήκες που επικρατούν σε έναν χώρο στον οποίο νοσηλεύονται άρ-ρωστα παιδιά. Το βέβαιο είναι πως ο νεαρός Ροδίτης κατέ-χει ειδικές σπουδές στη Διοίκηση Μονάδων Υγείας. Έχει σπουδάσει εξάλλου στο Leeds της Αγγλίας, Οικονομικά της Υγείας, με ε-ξειδίκευση στη Διοίκηση Νοσοκομείων.Βέβαια, οι «κακές γλώσσες» συνεχίζουν να υποστηρίζουν πως οι δημόσιες σχέσεις του με ισχυρά πολιτικά πρόσωπα, κυρίως προ-ερχόμενα από το ΠΑΣΟΚ, τον καθιστούν μό-νιμο διοικητή στην ίδια θέση… Δεν είναι τυχαίο –υποστηρίζουν καλά γνω-ρίζοντες στο PhB– ότι παρέμεινε στη θέση του και επί ΣΥΡΙΖΑ, που απομάκρυνε σχε-δόν το σύνολο των διοικητών που είχαν δι-οριστεί από προηγούμενες κυβερνήσεις. Ο ίδιος, πάντως, δεν φαίνεται να πτοείται. Προέρχεται άλλωστε από ιατρική οικογένεια και φαίνεται πως είναι γνώστης του τι συμ-βαίνει στην Υγεία. Ο πατέρας του Μανώλη Παπασάββα, Κυριάκος, ήταν γνωστός πα-θολόγος της Ρόδου –από όπου και κατάγε-ται– ενώ ο διοικητής είναι ο νεότερος από τους τρεις γιούς της οικογένειας.Και τα δύο αδέρφια του όμως είναι επί-σης γιατροί. Ο ένας είναι στην Αμερική στο Κονέκτικατ και θεωρείται ένα από τα μεγά-

Οι κυβερνήσεις πέφτουν, ο Παπασάββας μένει...

7

*Διοικητής του Νοσοκομείου

Παίδων «Αγία Σοφία»

λα ονόματα σε βαριατρικά χειρουργικά πε-ριστατικά. Και ο άλλος αδερφός όμως, επί-σης γιατρός, ζει και εργάζεται στην Αγγλία. Ενδεχομένως, αυτή η σχέση της οικογένειάς του με την Υγεία να οδήγησε τελικώς και τον διοικητή του Παίδων στο να αναζητήσει την τύχη του στο ελληνικό ΕΣΥ. Όταν επέστρεψε από τις σπουδές του στην Αγγλία το 1998-99, λένε όσοι τον γνωρί-ζουν από τα νεανικά του χρόνια, διορί-στηκε βοηθός διοικητή στον Ευαγγελισμό. Τουλάχιστον, αυτό θυμούνται και αναφέ-ρουν στο PhB οι παλαιότεροι του συστή-ματος, που περιγράφουν έναν νεαρό να προσπαθεί να ενσωματωθεί στο ελληνικό κατεστημένο.Τα χρόνια πέρασαν γρήγορα, με τον Μανώλη Παπασάββα να διορίζεται με την κυβέρνη-ση ΠΑΣΟΚ του Γ. Παπανδρέου το 2010 στο Παίδων «Αγία Σοφία» μέσω της «ανοιχτής διακυβέρνησης», του λεγόμενου opengov. Ένα σύστημα που είχε διαφημιστεί δεόντως από την τότε κυβέρνηση. Μάλιστα, τα πρώ-τα χρόνια, ήταν διοικητής του Νοσοκομείου Παίδων «Αγία Σοφία», αλλά ταυτόχρονα είχε τη διοικητική ευθύνη και των διασυν-δεόμενων νοσοκομείων Παίδων «Αγλαΐα Κυριακού» και «Πεντέλης». Σήμερα, ο Μανώλης Παπασάββας θεω-

ρείται ένα από τα μακροβιότε-ρα στελέχη στο δημόσιο σύστημα υγείας, μαζί με τον υποδιοικητή της 2ης Υγειονομικής Περιφέρειας, Λάμπη Πλάτση, ο οποίος έχει υπάρξει στε-νός συνεργάτης του Δημήτρη Κρεμαστινού. Κάτι καθόλου τυ-χαίο βέβαια, κα-θώς πολλοί θεωρούν πως ο διοικητής του Νοσοκομείου Παίδων «Αγία Σοφία» χαίρει της προστασίας του συστήμα-τος, εξαιτίας των υψηλών γνωριμιών του. Κατά άλ-λους, πάλι, αποτελεί πρό-τυπο διοίκησης για το προ-βληματικό ΕΣΥ.Τώρα το αν το «Αγία Σοφία» ανταποκρίνεται στις ανάγκες των μικρών ασθενών και των γονέων τους, η ιστορία θα το δείξει…•••

8

Ρ Ε Π Ο Ρ Τ Α Ζ

/ Μάρτιος-Απρίλιος 2016

Το ταμείον του νέου ΕΣΠΑ «εί-ναι μείον» στον τομέα της Υ-γείας. Όπως αποκαλύπτουμε, οι πόροι του νέου προγράμμα-

τος για τον εκσυγχρονισμό των νοσο-κομείων είναι μηδαμινοί. Για να ολο-κληρωθούν τα έργα που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη χρειαζόμαστε 173 ε-κατ. ευρώ και το πρόγραμμα προσφέ-ρει μόλις 158 εκατ.! Το πρώτο συμπέρασμα που συνάγει κα-νείς είναι ότι στο νέο ΕΣΠΑ για την περίο-δο 2014-2020 υπάρχουν διαθέσιμοι πολύ λιγότεροι πόροι για υποδομές και ιατρικό εξοπλισμό, σε σύγκριση με την περίοδο

2007-2013. Η χρηματοδότηση του προη-γούμενου ΕΣΠΑ για τον σκοπό αυτό μέσω των Περιφερειακών Προγραμμάτων (ΠΕΠ) ξεπερνούσε τα 800 εκατ.! Στο νέο ΕΣΠΑ, οι αντίστοιχοι πόροι ανέρ-χονται στα 158 εκατ. Η κατανομή τους ανά περιφέρεια αποτυπώνεται στον παρακείμε-νο πίνακα. Οι πόροι αυτοί δεν επαρκούν για την ολοκλήρωση των έργων, που έχουν μείνει ημιτελή από το προηγούμενο ΕΣΠΑ και τον υφιστάμενο προγραμματισμό. Πολύ περισσότερο για τη χρηματοδότηση νέων. Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Υγεί-ας, συνολικά, απαιτούνται 173 εκατ. ευρώ! Συνεπώς, κάποια έργα ή θα κοπούν ή πρέ-

Μηδαμινοί είναι οι πόροι του νέου ΕΣΠΑ για εκσυγχρονισμό των νοσοκομείων έως το 2020-Χρειαζόμαστε 173 εκατ. και διαθέτουμε μόλις 158!

του Αιμίλιου Νεγκή[email protected]

Ψίχουλα το νέο ΕΣΠΑ για την Υγεία!

10



Περιφερεια ΠροϋΠολογισμοσ Παρατηρησεισ εσΠα2014-2020

Αττική 19.963.232 Γιαταυπόεξέλιξηέργααπαιτούνταιγύρωστα4εκατ.Απομένουν14εκατ.γιανέαέργα.Ταμέχριτώραπροτεινόμεναέργαξεπερνούντα14εκατ.

ΚεντρικήΜακεδονία 21.333.334 Έργασεεξέλιξη,κυρίωςΑΧΕΠΑκαιΓ.Ν.Βέροιας Υπολείπονταιπερίπου26εκατ.γιατηνολοκλήρωσήτους +ασθενοφόραΕΚΑΒ=1εκατ

Χρειάζονταιάλλα5εκατ.

ΑΜΘ 24.505.623 3έργασεεξέλιξη Υπολείπεται1,5εκατ.γιατηνολοκλήρωσήτους +14νέαπροτεινόμεναέργαύψους29εκατ.

ενδέχεταιναμηχρειαστείαύξησητουπροϋπολογισμού,ακόμηκιανενταχθούνόλατανέαέργα

πει να βρεθεί για αυτά άλλη πηγή χρημα-τοδότησης. Ήδη, πάντως, έχει γίνει ιεράρ-χηση των αναγκών ανά περιφέρεια και θα εκδοθούν σχετικές οδηγίες. Βέβαια, όλα αυτά τα στοιχεία δείχνουν και κάτι άλλο: Η χώρα είναι υποχρεωμένη να συνεχίσει έργα που είναι ημιτελή από το προηγούμενο ΕΣΠΑ. Αν όμως αυτά είχαν ολοκληρωθεί εγκαίρως, θα είχαμε στη δι-άθεσή μας το σύνολο των πόρων. Δηλαδή, πρακτικά, η χώρα έχασε περίπου 150 εκατ. ευρώ λόγω των ολιγωριών κατά τη χρονική περίοδο 2007-2013. Πιο έντονο πρόβλημα ελλιπούς χρηματο-δότησης παρατηρείται σε δύο περιπτώσεις:

1. Στη Στερεά Ελλάδα, ο διαθέσιμος προϋπολογισμός ανέρχεται στα 6,5 ε-κατ. ευρώ, ενώ για να ολοκληρωθεί μόνο το νέο νοσοκομείο της Χαλκίδας απαι-τούνται επιπλέον πόροι που ξεπερνούν τα 40 εκατ.!

2. Στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων, ο διαθέσιμος προϋπολογισμός της Περιφέ-ρειας ανέρχεται στα 15,7 εκατ., ενώ για το νέο νοσοκομείο της Λευκάδας καθώς και για άλλα 5 έργα, που είναι σε εξέ-λιξη, απαιτούνται επιπλέον 5 εκατ. πέ-ραν του διαθέσιμου προϋπολογισμού!

Από την άλλη, υπάρχουν και περιφέρειες που έχουν διαθέσιμο προϋπολογισμό για την ένταξη ορισμένων νέων έργων. Για παρά-δειγμα, στην περιφέρεια Αττικής υπάρχουν έργα ημιτελή από το προηγούμενο ΕΣΠΑ ύ-

ψους 4 εκατ. και απομένουν 14 εκατ. για νέα έργα. Ήδη, υπάρχουν προτάσεις με υπερδι-πλάσιο προϋπολογισμό, και άρα υπάρχει α-νάγκη ορθολογικής αξιολόγησής τους, ώστε τα χρήματα να πιάσουν τόπο. Μηδαμινοί είναι οι πόροι για την Υγεία και από άλλες πηγές του νέου ΕΣΠΑ. Την περίοδο 2007-2013, υπήρχαν διαθέσι-μα 400 εκατ. ευρώ από το επιχειρησιακό πρόγραμμα του Υπουργείου Εργασίας για την εκπαίδευση προσωπικού. Το νέο ΕΣ-ΠΑ δεν έχει ούτε ένα ευρώ προς την κα-τεύθυνση αυτή. Ακόμη, στο Υπουργείο Υγείας επιδεικνύ-ουν αβελτηρία στην εκμετάλλευση άλλων δύο πηγών χρηματοδότησης, που αφορούν την ενεργειακή αναβάθμιση και εξοικονό-μηση ενέργειας:

1. Το επιχειρησιακό πρόγραμμα Μεταφο-ρών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυ-ξη στον άξονα 10 έχει συνολικό προϋ-πολογισμό 94 εκατ.

2. Στις περιφέρειες, υπάρχουν πόροι για τον σκοπό αυτό που αγγίζουν τα 200 ε-κατ. ευρώ.

Για παράδειγμα, είναι δυνατόν τα νοσο-κομεία να εγκαταστήσουν ηλιοθερμικά συστήματα, εξοικονομώντας πόρους. Ήδη, το νοσοκομείο Καλαμάτας έχει κάνει τέτοια επένδυση με τεράστια οικονομικά οφέλη. Ωστόσο, στο Υπουργείο Υγείας δεν έχει γί-νει καμία προετοιμασία και σχεδιασμός για να υποβληθούν τεχνικά δελτία έργων.•••

Η χώρα έχασε περίπου 150 εκατ.

ευρώ, λόγω των ολιγωριών τη

χρονική περίοδο 2007-2013

Ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης ανά περιφέρεια

11

Περιφερεια ΠροϋΠολογισμοσ Παρατηρησεισ εσΠα2014-2020

ΔυτικήΜακεδονία 13.000.000 4έργασεεξέλιξη(ΠτολεμαΐδαΜποδοσάκειο,Γ.Ν.Καστοριάς,ΑσθενοφόραΕΚΑΒ,ΚέντροΕΚΑΒΚοζάνης)

Υπολείπονται7εκατ.γιατηνολοκλήρωσήτους +3νέαπροτεινόμεναέργαύψους5εκατ.

μένει1εκατ.περίπουγιαάλλαέργα

Θεσσαλία 5.555.556 5έργασεεξέλιξη Υπολείπονται2εκατ.γιατηνολοκλήρωσήτους +4νέαπροτεινόμεναέργαύψους3εκατ.

ισοσκελισμένοςΠροϋπολογισμός

Ήπειρος 6.448.888 3έργασεεξέλιξη Υπολείπονται2εκατ.γιατηνολοκλήρωσήτους +7νέαπροτεινόμεναέργαύψους12εκατ.(κυρίωςοεξοπλισμόςτου

νέου5ώροφουκτηρίουτουπαν/κούνοσ/μείουκαιοεξοπλισμόςτουΤΕΠΦιλιατών)


ΣτερεάΕλλάδα 6.559.756 Χαλκίδα:Oσυν.Π/Υτουέργου=66εκατ. ΣτοΕΣΠΑεντάχθηκαν22εκατ.καιαπομένουν1,6εκατ.γιανακλείσειαυτή

ηΣύμβαση

γιαναολοκληρωθείαπαιτούνται38εκατ.

+5νέαπροτεινόμεναέργαύψους3εκατ.

ΔυτικήΕλλάδα 8.888.890 9έργασεεξέλιξη,κυρίωςΝοσ.Αγ.ΑνδρέαςστηνΠάτρα: Υπολείπονται10εκατ.γιατηνολοκλήρωσήτους +Τα15ασθενοφόρατουΕΚΑΒ1εκατ.


Πελοπόννησος 2.500.000 8έργασεεξέλιξη(κυρίωςΨΤστοΠαναρκαδικόΤρίπολης) Υπολείπονται7,7εκατ.γιατηνολοκλήρωσήτους


Κρήτη 13.500.000 ΝέεςπτέρυγεςστοΒενιζέλειο,Ηράκλειο.ΣτοπροηγούμενοΕΣΠΑυλοποι-ήθηκεέργο3,8καιαπομένουνάλλα10εκατ.γιατηνολοκλήρωση)

+1,2εκατ.γιατα25ασθενοφόρα +ψυχροστάσιοπάλιστοΒενιζέλειοΠ/Υ1εκατ.


ΝότιοΑιγαίο 8.000.000 8έργασεεξέλιξη,κυρίωςΝοσ.Καρπάθου Υπολείπονται8εκατ.γιατηνολοκλήρωσήτους +2νέαπροτεινόμεναέργαύψους760.000εκατ.


ΒόρειοΑιγαίο 12.500.000 5έργασεεξέλιξη,κυρίωςτοΒοστάνειοΜυτιλήνης Υπολείπονται6εκατ.γιατηνολοκλήρωσήτους +4νέαπροτεινόμεναέργαύψους3εκατ.

Περισσεύουνπερίπου3εκατ.γιαάλλαέργα

ΙόνιαΝησιά 15.790.000 6έργασεεξέλιξη(κυρίωςτονέοΝοσ.Λευκάδας) Υπολείπονται20,5εκατ.γιατηνολοκλήρωσήτους


σύνολο 158.545.283

Ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης ανά περιφέρεια (συνέχεια)

12



Περιφερεια ΠροϋΠολογισμοσ ΠροϋΠολογισμοσ εσΠα2014-2020 εσΠα

Αττική 19.963.232 102.000.000ΚεντρικήΜακεδονία 21.333.334 96.000.000ΑΜΘ 24.505.623 72.000.000ΔυτικήΜακεδονία 13.000.000 42.000.000Θεσσαλία 5.555.556 54.000.000Ήπειρος 6.448.888 72.000.000ΣτερεάΕλλάδα 6.559.756 84.000.000ΔυτικήΕλλάδα 8.888.890 72.000.000Πελοπόννησος 2.500.000 60.000.000Κρήτη 13.500.000 24.000.000ΝότιοΑιγαίο 8.000.000 30.000.000ΒόρειοΑιγαίο 12.500.000 60.000.000ΙόνιαΝησιά 15.790.000 36.000.000σύνολο 158.545.283 804.000.000

Σύγκριση προϋπολογισμών ανά περιφέρεια

Οι 5 στόχοι του Υπουργείου Υγείας

1

2

3

4

5

Ολοκλήρωση ημιτελών έργων

Ολοκλήρωση όλων των έργων που έχουν νομικές δεσμεύσεις

Ολοκλήρωση των διαγωνισμών για τα ασθενοφόρα του ΕΚΑΒ στις περιφέρειες που το θέμα παραμένει σε εκκρεμότητα

Ιεράρχηση των έργων στις περιφέρειες στις οποίες υπάρχει διαθέσιμος προϋπολογισμός

Ωρίμαση έργων ενεργειακής αναβάθμισης

Στη Στερεά Ελλάδα, ο διαθέσιμος

προϋπολογισμός ανέρχεται στα

6,5 εκατ. ευρώ

13

96.000.000

72.000.000

54.000.000

84.000.000

42.000.000

72.000.000

72.000.000

36.000.000

60.000.000

60.000.000

30.000.000

24.000.000

102.000.000

Κατανομή πόρων Περιφερειακών Προγραμμάτων (ΠΕΠ) ΕΣΠΑ 2007-2014

14

Σ Υ Ν Ε Ν Τ Ε Υ Ξ Η


Σε μια εξαιρετικά κρίσιμη καμπή βρίσκονται οι διαπραγματεύσεις μεταξύ του ΕΟΠΥΥ και των εκπροσώπων των ιδιωτικών κλινικών. Τα άγρια «παζάρια» συνεχίζονται, καθώς κάθε πλευρά θέλει στη μάχη αυτή να εξασφαλίσει το καλύτερο δυνατό. Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Κλινικών (ΣΕΚ), Βασίλης Μπαρδής, σε

συνέντευξή του στο PhB αναφέρει, μεταξύ άλλων, πως ο κλάδος θα καταρρεύσει αν ο ΕΟΠΥΥ συνεχίσει την ίδια τακτική των πληρωμών, προβλέποντας μάλιστα ότι θα υπάρ-ξουν περίπου 20.000 εργαζόμενοι που θα βγουν στην ανεργία. Κι αυτό επειδή θεωρεί ότι τουλάχιστον οι μισές ιδιωτικές κλινικές από αυτές που έχουν μείνει στην κρίση θα βάλουν λουκέτο. Ο κύριος Μπαρδής υποστηρίζει ότι δεν γίνεται οι ιδιωτικές κλινικές να μη χρεώνουν τους ασθενείς επιπλέον από αυτό που δίνει ο ΕΟΠΥΥ, καθώς ο οργανισμός πληρώνει μόνο το 22% του πραγματικού κόστους μιας νοσηλείας. Τέλος, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελλη-νικών Κλινικών προειδοποιεί πως αν δεν κλείσει η συμφωνία με τον ΕΟΠΥΥ, η επιβάρυν-ση για τον δημόσιο τομέα θα είναι από την αρχή 1,5 δισ. ευρώ συν 1 δισ. ευρώ που θα χρειαστεί για να εξοπλίσει τα δημόσια νοσοκομεία με νέα τεχνολογία και μηχανήματα.

Τους κινδύνους που κρύβει η «πολιτική» πληρωμών του ΕΟΠΥΥ και τις δυσάρεστες επιπτώσεις ενός ναυαγίου στις διαπραγματεύσεις των δύο πλευρών επεσήμανε ο πρόεδρος του ΣΕΚ.

Συνέντευξη: Δήμητρα Ευθυμιάδου

Φωτογραφίες: Θεόδωρος Αναγνωστόπουλος

Ο αριθμός των κλινικών μπορεί να συρρικνωθεί και στο μισό

15

* Πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Κλινικών (ΣΕΚ)

ΒασίληςΜπαρδής*

16



EΡ_ Είναι σε εξέλιξη οι διαπραγμα-τεύσεις για τις νέες συμβάσεις με τον ΕΟΠΥΥ. Τι επιδιώκει ο κλάδος και τι σας δίνει τελικά ο ΕΟΠΥΥ;ΑΠ_ Βρισκόμαστε, αυτή τη στιγμή, στη δι-απραγμάτευση. Δεν υπάρχει ακόμη καμία κατάληξη και νομίζω πως όλα θα φανούν όταν πλέον θα έχει λήξει. Αυτό που εμείς θέλουμε είναι μια ειλικρινή σύμβαση και λέω ειλικρινή γιατί: την προηγούμενη φο-ρά πιστέψαμε, αλλά το σύνολο των όρων της σύμβασης διαφοροποιήθηκαν στην πορεία των τριών χρόνων για τις νοσηλεί-ες. Η σύμβαση που είχαμε υπογράψει το 2011 και τέθηκε σε εφαρμογή το 2012, μέχρι που έληξε και με όλες τις παρατά-σεις που δόθηκαν, έχει τροποποιηθεί στο σύνολο των άρθρων της. Είτε με αποφά-σεις του ΔΣ του ΕΟΠΥΥ, είτε μέσω του Ε-νιαίου Κανονισμού Παροχών του Οργανι-σμού, είτε μέσω υπουργικών αποφάσεων. Δηλαδή αυτό που ισχύει σήμερα είναι τε-λείως διαφορετικό από τη σύμβαση που είχαμε υπογράψει.

EΡ_ Για ποιον λόγο τότε συνεχίσατε να έχετε τη σύμβαση;ΑΠ_ Πιστέψαμε αυτό που μας έλεγαν, ό-τι θα υπογράφαμε 10 σημεία με τα οποία θα έχουμε νέα σύμβαση. Και μας έλεγαν «να ξέρετε, τώρα έχουμε την Τρόικα, την αξιολόγηση, και πρέπει να περιμένουμε» κ.λπ., και έτσι φθάσαμε έως εδώ. Και το σημαντικό είναι ότι η κίνηση που υ-πάρχει σήμερα προς τον ιδιωτικό τομέα με τα ΚΕΝ (Κλειστά Ενοποιημένα Νοσήλια), με

τη σύμβαση που έχει υπογραφεί αλλά και την κατάσταση που επικρατεί στον δημόσιο τομέα, δεν μπορείς να αφήσεις τον κόσμο ακάλυπτο. Και μιλάμε για την ακτινοθερα-πεία. Το ξέρετε ότι η ακτινοθεραπεία μέχρι τη στιγμή του clawback δεν είχε αναμονή; Δηλαδή υπήρχε αναμονή ακόμη και 12 μή-νες στον δημόσιο τομέα πριν το 2012, πριν δηλαδή υπογράψουμε εμείς στον ιδιωτικό τομέα τη σχετική σύμβαση, και τώρα μας πληρώνουν μόνο το 50%. Δεν μπορείς λοιπόν, όταν έχεις επενδύσει σε μηχανήματα και τεχνολογία και τον δι-αθέτεις αυτόν τον εξοπλισμό, να πληρώνε-σαι στο μισό.

EΡ_ Τώρα γιατί ξαναϋπάρχει μεγάλη α-ναμονή για ακτινοθεραπείες στον δη-μόσιο τομέα αφού υπάρχει ο ιδιωτικός;ΑΠ_ Γιατί μετά το 2013, το δεύτερο εξάμη-νο, που μπήκε το clawback και το rebate σε βάρος μας από τον ΕΟΠΥΥ, οι ογκολο-γικοί ασθενείς δεν μπορούν να πληρώνουν χρήματα. Μέχρι τότε δεν πλήρωναν τίποτε.

EΡ_ Τώρα οι ασθενείς πληρώνουν στον ιδιωτικό τομέα παρότι καρκινοπαθείς;ΑΠ_ Σαφέστατα πληρώνουν. Διότι ζητάς χρήματα για να καλύψεις κάποια πράγ-ματα. Δηλαδή αν πληρώσει ένας ασθενής, θα πληρώσει τις ιατρικές αμοιβές. Από την τιμή που σου δίνει ο ΕΟΠΥΥ για την ακτινο-θεραπεία, σου κρατάει για clawback και rebate το 50%.

EΡ_ Πόσα δηλαδή πρέπει να πληρώνει

Αυτό που εμείς θέλουμε είναι μια

ειλικρινή σύμβαση

”“

17

ένας καρκινοπαθής για να κάνει ακτι-νοθεραπείες στον ιδιωτικό τομέα;ΑΠ_ Να σας εξηγήσω. Περίπου 23 εκατ. εκατ. είναι το ετήσιο κόστος στον ιδιωτικό τομέα για ακτινοθεραπείες. Το κόστος που πληρώνει ο ΕΟΠΥΥ από αυτά είναι τα 10 εκατ. ευρώ.

EΡ_ Τα υπόλοιπα τα πληρώνουν οι α-σθενείς;ΑΠ_ Όχι, ο ασθενής αν πληρώσει, θα πλη-ρώσει τον γιατρό. Για κάθε θεραπεία μπο-ρεί να είναι και 300 ευρώ. Εξαρτάται από πολλά, από το αν για παράδειγμα έχει ε-πιλέξει συγκεκριμένο γιατρό, αλλά εξαρ-τάται και από κάθε κλινική.

EΡ_ Βέβαια, οι ασθενείς λένε ότι μπο-ρεί να πληρώσουν και 3.000 ευρώ…ΑΠ_ Όχι, τέτοια ποσά δεν έχουν πέσει στην αντίληψή μας. Τα ποσά που πλη-ρώνουν είναι για κάποια πράγματα που απαιτείται επιπλέον αμοιβή, αλλά μόνο ιατρικά. Δεν επιτρέπεται τίποτε άλλο. Η διαφορά ποια είναι: Όταν έχεις κόσμο ο οποίος σου έρχεται, δεν μπορείς να προ-σφέρεις με τα χρήματα που πληρώνει ο ΕΟΠΥΥ τις υπηρεσίες αυτές. Γι’ αυτό εί-παμε στον ΕΟΠΥΥ «αφαίρεσε την ακτι-νοθεραπεία από το clawback» (σ.σ.: υ-ποχρεωτική επιστροφή χρημάτων με την υπέρβαση του προϋπολογισμού).

EΡ_ Δεν υποτίθεται ότι θα υπογράφα-τε οι δύο πλευρές μια σύμβαση για τις ακτινοθεραπείες που θα προέβλεπε α-κριβώς αυτό, δωρεάν υπηρεσίες και ε-κτός clawback;ΑΠ_ Ναι, ήταν να υπογραφεί, αλλά δεν υ-πεγράφη. Και για πράγματα μάλιστα που δεν γίνονται στον δημόσιο τομέα. Εμείς τι τους είπαμε: «Δικές σας είναι οι τιμές, κα-θορίστε τες, αλλά αφαιρέστε τις υπηρεσί-ες αυτές από το clawback». Τις τιμές που πληρώνει και το Δημόσιο παίρ-νουμε. Αλλά να πληρώνεται το πραγματικό κόστος. Άλλωστε, τις σύγχρονες θεραπείες δεν τις έχει ο δημόσιος τομέας. Άρα, ένας ασθενής που, υποχρεωτικά, πρέπει να κά-νει αυτές τις σύγχρονες θεραπείες, όπως η στερεοτακτική ακτινοχειρουργική, που δεν υπάρχει στον δημόσιο τομέα, πρέπει να τις έχει αυτές τις υπηρεσίες. Και θα πρέπει ο ΕΟΠΥΥ να τις εντάξει αυτές τις υπηρεσίες εκτός του μπάτζετ με το clawback.

EΡ_ Αυτή η περιβόητη σύμβαση που ήταν να υπογραφεί, που περιλάμβα-νε ακριβώς αυτές τις υπηρεσίες που

δεν υπάρχουν στον δημόσιο τομέα, ό-πως κάποιες επεμβάσεις, αλλά και τις ακτινοθεραπείες, τι απέγινε; Θα ήταν, όντως, δωρεάν για τους ασθενείς;ΑΠ_ Ναι, θα ήταν δωρεάν οι ακτινοθερα-πείες. Εμείς είπαμε, στις τιμές που εσείς πληρώνετε θα τις δίνουμε δωρεάν τις υπη-ρεσίες αυτές, αλλά με την προϋπόθεση να μην έχει clawback. Είχε υπογράψει ο τό-τε υπουργός, Παναγιώτης Κουρουμπλής, είχαμε υπογράψει εμείς, ο ΕΟΠΥΥ, και έ-μεναν κάποιες λεπτομέρειες να ρυθμίσει ο οργανισμός. Αλλά δεν προχώρησε, γιατί δεν έκανε τίποτε ο ΕΟΠΥΥ.

EΡ_ Μιλάμε για τη νέα ηγεσία;ΑΠ_ Ναι, για τη νέα διοίκηση. Και θα σας εξηγήσω: Μέχρι το τέλος Οκτωβρίου, συζη-τούσαμε με τον ΕΟΠΥΥ, για να βελτιώσου-με κάποια θέματα διαδικαστικά. Τελειώσαμε με τις υπηρεσίες, αλλά όταν ήταν να προωθηθεί το θέμα, η νέα διοί-κηση έφερε αντιρρήσεις, λέγοντας ότι θα πρέπει να πάμε με το σύστημα της δια-πραγμάτευσης. Όμως διαπραγμάτευση είχε ήδη γίνει, και μάλιστα σε επίπεδο υ-πουργού. Τότε που διαπραγματευτήκα-με, μάλιστα, ήταν και ο τότε υπουργός, κ. Κουρουμπλής, αλλά και ο νυν, Ανδρέας Ξανθός. Ήταν όλοι οι παράγοντες μπρο-στά και ο ΕΟΠΥΥ. Άρα ήταν πολύ παρα-πάνω από μια διαπραγμάτευση με τον υ-πουργό, με όλους παρόντες.

EΡ_ Τι θεωρείτε ότι συνέβη και πάγω-σε εκείνη η συμφωνία;ΑΠ_ Θα είχε πολύ μεγάλο ενδιαφέρον να το μάθουμε κάποια στιγμή. Γιατί, αν αυτή η σύμβαση υπήρχε, δεν θα συζητούσαμε ούτε για τις ακτινοθεραπείες, ούτε για τα καρδιοχειρουργικά, ούτε για τους εμβολι-σμούς, δεν θα συζητούσαμε για τους χρό-νους αναμονής. Θα ήταν πιο ξεκάθαρα τα πράγματα.

EΡ_ Για αυτές τις επεμβάσεις, ειδικά για αυτές που δεν γίνονται στον δημό-σιο τομέα, όταν έρχεται κανείς στον ι-διωτικό τομέα, πληρώνει;ΑΠ_ Έρχεται και κόσμος που λέει «θέλω ι-διωτικά να εισαχθώ». Για ποιον λόγο να σας πω: γιατί, για να μπει μια βαλβίδα, πρέπει να είσαι αναγνωρισμένο κέντρο.

EΡ_ Δεν γίνονται στον δημόσιο τομέα αυτές οι επεμβάσεις;ΑΠ_ Εγώ δεν γνωρίζω κανένα κέντρο. Μπορεί και να γίνονται σε κανένα πανε-πιστημιακό, παρότι δεν έχω ακούσει κάτι

Το ξέρετε ότι η ακτινοθεραπεία μέχρι τη στιγμή του clawback δεν είχε αναμονή;

”“

18



σχετικό. Όπου βέβαια οι γιατροί θα πρέ-πει να έχουν το μεράκι να αναπτύξουν κά-τι νέο. Διότι 25 χρόνια που ήμουν στο Ε-ΣΥ, διαπίστωσα πως μόνο οι γιατροί που είχαν μεράκι εφάρμοζαν νέες μεθόδους. Όλοι οι άλλοι είναι βυθισμένοι στο γρα-φειοκρατικό ΕΣΥ. Αλλά, βέβαια, μόνο στα γράμματα υπάρχει Εθνικό Σύστημα Υγεί-ας. Έχουμε, απλά, ένα δημόσιο νοσοκο-μειακό σύστημα.

EΡ_ Άρα, αν επιτευχθεί τώρα η συμ-φωνία, τι θα περιλαμβάνει ως δωρε-άν υπηρεσία για τους ασφαλισμένους;ΑΠ_ Έχουμε πει ότι για κάποια θέματα που υπάρχει χρόνος αναμονής ή που φεύγει ο κόσμος στο εξωτερικό, να τα δώσουμε. Ό-μως, επειδή μιλάμε για εξετάσεις και επεμ-βάσεις υψηλού κόστους, έχουμε πει ότι θα τα δώσουμε εάν δεν περιλαμβάνεται στο clawback, όπως ήταν και η αρχική συμ-

φωνία που είχε γίνει. Διότι, εκτός των άλλων, χρειάζονται και μηχανήμα-

τα που είναι πανάκριβα.

EΡ_ Ο ασθενής θα πλη-ρώνει τότε;ΑΠ_ Εάν ο ΕΟΠΥΥ πλη-ρώσει το πραγματικό κό-στος, δεν θα πληρώνει ο ασθενής.

EΡ_ Μπορεί όμως ο ΕΟΠΥΥ να πληρώ-σει το πραγματικό κόστος με βάση τα οικονομικά του;ΑΠ_ Λογικά, σε ό-λα τα κράτη που ε-

φαρμόζουν το σύστημα με τα DrGs πληρώ-νονται όλα εκεί. Να εξηγήσω τι γίνεται: το ΚΕΝ από τον ΕΟΠΥΥ στον δημόσιο τομέα πληρώνεται στο 100%, χωρίς ο ασθενής να έχει καμία συμμετοχή. Στον ιδιωτικό τομέα, για την ίδια ακριβώς υπηρεσία, η τιμή πλη-ρώνεται μείον 10% του ΦΕΚ. Δηλαδή αν το κόστος είναι 1.000 ευρώ στον δημόσιο το-μέα, ο ΕΟΠΥΥ σε μας στον ιδιωτικό δίνει 900 ευρώ. Και από αυτά, τα 900 ευρώ, το 30% ή το 50%, εάν είναι ΟΓΑ, αποτελεί τη συμμετοχή του ασθενούς. Στο Δημόσιο όμως, όλο το κόστος των ε-πενδύσεων, της μισθοδοσίας, έρχεται από αλλού, από τον κρατικό προϋπολογισμό. Αυτό το κόστος στον ιδιωτικό τομέα ποιος το πληρώνει;

EΡ_ Αυτό δεν πληρώνεται από τη συμ-μετοχή των ασθενών; Γιατί το 30% συμ-μετοχή δεν είναι και λίγο…ΑΠ_ Στο Δημόσιο έχεις 1.000 ευρώ την τιμή ενός ΚΕΝ, και έρχεται και πληρώνει και καταβάλλει 1.000 ευρώ. Και το κράτος καταβάλλει όλο το υπόλοιπο κόστος. Άρα, είναι καθαρό αυτό το χιλιάρικο. Αν όμως βάλεις όλο το κόστος του Δημοσίου, με τη μισθοδοσία, τις επενδύσεις, τα μηχανήμα-τα κ.λπ., αλλά και τα ελλείματα, το κόστος αυτής της υπηρεσίας φθάνει στα 4.000 ευ-ρώ. Αυτό το κόστος δεν θα το βρείτε ποτέ στον ιδιωτικό τομέα. Στον ιδιωτικό τομέα, έχουμε αυτά τα 900 ευρώ, όπου 450 ευρώ θα πληρώσει ο ασφαλισμένος εάν είναι του ΟΓΑ και ο ΕΟΠΥΥ τα υπόλοιπα 450 ευρώ. Αυτό είναι ένα άθροισμα, τα 900 ευρώ, σε σχέση με τις 4.000 ευρώ του Δημοσίου, που στοιχίζει η υπηρεσία για το κράτος στα δη-μόσια νοσοκομεία.

Είπαμε στον ΕΟΠΥΥ “αφαίρεσε την

ακτινοθεραπεία από το clawback”

”“

19

EΡ_ Με τι ποσό θα ήσασταν ικανοποι-ημένοι;ΑΠ_ Η τιμή μιας υπηρεσίας είναι ένα σύνο-λο. Αυτό το κόστος που στον δημόσιο τομέα είναι 4.000 ευρώ, στον ιδιωτικό τομέα δεν ξεπερνά τα 2.800 έως 3.000 ευρώ.

EΡ_ Άρα, σίγουρα ζητάτε περισσότε-ρα από τα 1.000-900 ευρώ που δίνει ο ΕΟΠΥΥ και το ΦΕΚ. Ναι, αλλά ένα με-γαλύτερο ποσό δεν είναι λίγο δύσκολο να το πληρώσει ο ΕΟΠΥΥ εν μέσω κρί-σης και μάλιστα με τόσα χρέη που έχει;ΑΠ_ Αυτός που επιλέγει να πάει στον ιδιω-τικό τομέα λέει «θέλω να κάνω αυτήν την ε-πέμβαση». Η μια κλινική του λέει είναι 800 ευρώ η διαφορά. Η άλλη 1.500 ευρώ δι-αφορά. Ο ασθενής επιλέγει πού θα πάει. Άρα, από τη στιγμή που επιλέγει ο ασθε-νής, αφορά αυτόν.

EΡ_ Ναι, αλλά αύξηση των συμβάσεων με τον ΕΟΠΥΥ δεν σημαίνει και αύξηση της συμμετοχής των ασθενών;ΑΠ_ Στις συμβάσεις, ο ΕΟΠΥΥ δεν μπορεί να κάνει τίποτε περισσότερο από αυτό που δίνει σήμερα μέσω ΦΕΚ.

EΡ_ Συγκεκριμένα, τι ζητήσατε δηλαδή;ΑΠ_ Εμείς ζητήσαμε ό,τι λέει το ΦΕΚ, και εμείς να παίρνουμε τη διαφορά νοσηλείας, αυτήν που πρέπει να πάρουμε, ανεξάρτη-τα από τη συμμετοχή.

EΡ_ Δηλαδή, ουσιαστικά, να επιλέξει ο ΕΟΠΥΥ να επιβαρύνει τους ασθενείς;ΑΠ_ Μα δεν μπορεί να γίνει διαφορετι-κά. Όταν μια ιδιωτική κλινική πρέπει να έχει ποιότητα, να είναι πιστοποιημένη, αυ-τό έχει πολύ μεγάλο κόστος. Όπως και τα πληροφοριακά συστήματα. Όταν όλα αυ-τά ζητούνται από τον ΕΟΠΥΥ, έχουν πολύ μεγάλο κόστος. Πώς θα γίνει διαφορετικά;

EΡ_ Η διαφορά με τον ΕΟΠΥΥ πόσο είναι;ΑΠ_ Όταν φτιάχτηκαν τα ΚΕΝ από το Υ-πουργείο Υγείας, από το συνολικό κόστος της υπηρεσίας το 40% με 42% αποτελεί τη σημερινή τιμή. Άρα, υπάρχει ένα 60% με 58% που αφορά το κόστος της υπηρεσί-ας, με βάση τις διαδικασίες που καθόρισε το υπουργείο. Ο ΕΟΠΥΥ δεν θα πληρώνει παραπάνω.

EΡ_ Ουσιαστικά, ζητάτε να σας επιτρέ-ψει επισήμως να χρεώνετε παραπάνω τους ασθενείς;ΑΠ_ Δεν γίνεται διαφορετικά. Δεν μπορεί να έχεις όλο το κόστος του προσωπικού. Το

οποίο, με βάση τη νομοθεσία που υπάρ-χει, είναι πολύ περισσότερο από ό,τι στον δημόσιο τομέα.

EΡ_ Σήμερα, πληρώνουν οι ασθενείς τη διαφορά στη νοσηλεία. Άρα, ζητάτε τη νομιμοποίηση, ξαναρωτώ;ΑΠ_ Όχι, τίποτε νέο δεν θέλουμε. Αυτό που είχαμε αποφασίσει και στην προηγουμένη σύμβαση να ισχύσει και τώρα. Ότι ο ΕΟΠΥΥ πληρώνει το αντίστοιχο ΚΕΝ και η κλινική μπορεί να χρεώσει τη διαφορά νοσηλείας με βάση έναν τιμοκατάλογο που θα παρα-δοθεί στον ΕΟΠΥΥ.

EΡ_ Σήμερα, έχει παραδοθεί ένας τι-μοκατάλογος ή κάθε κλινική χρεώνει ό,τι θέλει;ΑΠ_ Με βάση τη σύμβαση που θα υπο-γράψουμε, θα παραδοθεί ένας τιμοκατά-λογος, έχοντας βάλει μέσα τη σταθερότητα που θέλουμε. Στην προηγούμενη σύμβα-ση, όταν πήγαμε να παραδώσουμε τον τιμοκατάλογο, άλλαξαν τα πάντα. Όταν ξαναπήγαμε να παραδώσουμε, άλλαξαν ξανά τα πάντα.

EΡ_ Θεωρείτε ότι σε τέτοιες εποχές θα υπάρξει κυβέρνηση που θα επιτρέψει να χρεώνετε, επισήμως, επιπλέον τους ασθενείς;ΑΠ_ Μα γίνεται αυτό, ήδη. Στα άλλα κρά-τη της Ευρώπης να δείτε τι γίνεται. Όταν προσφέρεται μια υπηρεσία, υπάρχει από το κράτος ένα πραγματικό κόστος. Αυτό το κόστος, η υπηρεσία αυτή, εάν δεν θέλουμε να πληρώνει ο ασθενής, πρέπει να πληρώ-νεται από την κοινωνική ασφάλιση. Στην Ελλάδα, τι κάνουμε: υποκοστολογούμε και περιμένουμε να πάρουμε υπηρεσίες υ-ψηλής ποιότητας, αλλά υποκοστολογημένες. Σε ό,τι αφορά στα ΚΕΝ, δεν έγινε υποκο-στολόγηση, αλλά το υπουργείο είναι ξεκά-θαρο, καθώς λέει: όταν έγινε η κοστολόγη-ση, δεν υπολογίσαμε το συνολικό κόστος. Πολλαπλασιάσαμε π.χ. με το 1.023 για κά-θε μονάδα, ενώ έπρεπε να πολλαπλασια-στεί με το διπλάσιο νούμερο.

EΡ_ Ναι, αλλά πρέπει το κράτος να κα-λύπτει και τα έξοδα μιας κλινικής, το προσωπικό και όλα τα άλλα;ΑΠ_ Ποιος θα το καλύψει αυτό το κόστος; Να καλύψει η ίδια η επιχείρηση, από πού, από ποια έσοδα; Όταν ο ΕΟΠΥΥ πληρώ-νει στο εξωτερικό, τι πληρώνει; Πηγαίνει και λέει «εγώ θα πληρώσω 7.000 ευρώ για μια επέμβαση καρδιάς» και αυτά εί-ναι; Όχι, βέβαια. Πληρώνει 30.000 ευρώ.

Εμείς ζητήσαμε ό,τι λέει το ΦΕΚ. Να παίρνουμε τη διαφορά νοσηλείας που πρέπει, ανεξάρτητα από τη συμμετοχή

”

“

20



Πόσα θα πλήρωνε αν πλήρωνε το πραγ-ματικό κόστος εδώ στην Ελλάδα; Θα πλή-ρωνε 20.000 ευρώ. Αυτό που ζητάνε λοιπόν οι κλινικές είναι ο ΕΟΠΥΥ να πληρώνει με πραγματικές τιμές. Και τότε σαφώς δεν θα μπορεί να χρεωθεί κάτι άλλο. Όσο δεν το κάνει αυτό, θα πρέπει να γίνεται χρέωση στον ασθενή. Όταν μάλιστα έρχεται η νο-μοθεσία και λέει «αφού έχεις 100 κρεβά-τια, πρέπει να έχεις 300 άτομα προσωπι-κό». Άμα εσύ έχεις 299, σου αφαιρείται η άδεια. Όμως τα 100 σου κρεβάτια ποτέ δεν είναι γεμάτα, είναι τα 60. Άρα τα υπόλοιπα, μένουν άδεια, κι εσύ έχεις ένα προσωπικό που σου έχουν επιβάλει χωρίς να έχεις την αντίστοιχη αμοιβή.

EΡ_ Με βάση και αυτήν τη συμφωνία και τις διαπραγματεύσεις, πόσα κρε-βάτια πρέπει να είναι διαθέσιμα για τον ΕΟΠΥΥ;ΑΠ_ Όλα τα κρεβάτια όλων των τμημά-των της άδειας τα βάζει ότι είμαστε υπο-χρεωμένοι να τα δώσουμε. Μάλιστα, στην τελευταία σύμβαση, την οποία εμείς τηρή-σαμε βέβαια, παρότι έγιναν όλες οι αλλα-γές, μας υποχρεώνει να δίνουμε το 25% των κλινών της τρίτης θέσης χωρίς να χρει-άζεται ο ασθενής να πληρώνει διαφορά νοσηλείας. Μόνο τη συμμετοχή το πληρώ-νει, στο 25% των κρεβατιών. Το αντίστοιχο υπάρχει και για άλλες υπηρεσίες, όπως στους εμβολισμούς, σε κάποιες καρδιολο-γικές επεμβάσεις κ.λπ., όπου ένα ποσο-στό των ασθενών μπαίνει στην τρίτη θέση και δεν χρειάζεται να πληρώσει διαφορά στην τιμή νοσηλείας. Όμως, όλα αυτά είναι οικειοθελής παρο-χή δική μας, διότι και εκεί υπάρχει κό-στος. Ξέρεις τι είναι να έχεις να πληρώ-σεις 3.500 άτομα στο τέλος του μήνα και να έχεις έναν ΕΟΠΥΥ ο οποίος σου πλη-ρώνει μόνο το 50%, και αυτό με καθυστέ-ρηση 6 μηνών; Πώς θα πληρώσεις αυτή τη μισθοδοσία; Και, για να γίνει κατανοητό, αυτά που πλη-ρώνει ο ΕΟΠΥΥ για έναν μήνα είναι ίσα-ίσα να πληρώσεις τους προμηθευτές και το φάρμακο.

EΡ_ Υπό αυτήν την έννοια, θα έπρεπε να τις είχατε κλείσει όλες τις κλινικές… Γιατί δεν κλείνουν λοιπόν;ΑΠ_ Θα σας πω γιατί. Οι μεγάλες κλινικές έχουν δικές τους δομές, κάναν έλεγχο του κόστους. Δεύτερον, έχουν βγάλει μια εξω-στρέφεια προς το εξωτερικό και έχουν έσο-δα από ασθενείς που έρχονται και τρίτον, έχουν στραφεί στις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες. Έχει συμβάσεις με τις ιδιωτικές

ασφαλιστικές, αλλά υπάρχει και κόσμος που λέει «δεν θέλω ΕΟΠΥΥ, θέλω να πλη-ρώσω και να φύγω».

EΡ_ Αυτές τις καλές τιμές που δίνετε στις ιδιωτικές ασφαλιστικές γιατί δεν τις δίνετε και στον ΕΟΠΥΥ;ΑΠ_ Στον ΕΟΠΥΥ είναι λιγότερες. Είναι κα-τά πολύ χαμηλότερες.

EΡ_ Αν δεν καταλήξετε σε συμφωνία με τον ΕΟΠΥΥ, τι θα γίνει;ΑΠ_ Μπορεί και να μην καταλήξουμε σε συμφωνία, γιατί αν κάποια σημεία της σύμ-βασης, τα οποία έχουμε συμφωνήσει, δεν γίνουν, τότε δεν θα έχουμε συμφωνία. Αλλά τότε ισχύει το ερώτημά σας «πώς βγαίνουμε» οικονομικά. Δεν βγαίνουμε. Στην περίπτω-ση αυτή, θα ξέρουμε ότι έχουμε 100 κρε-βάτια αντί για 300, θα δουλεύουμε τα 100, δεν θα έχουμε σύμβαση με τον ΕΟΠΥΥ και βέβαια θα προσαρμόσουμε το προσωπικό μας στα 100 κρεβάτια.

EΡ_ Εγώ καταλαβαίνω πως λέτε ότι θα κάνετε απολύσεις…ΑΠ_ Αν μειώσεις τα κρεβάτια σου, δεν θα χρειάζεται να έχεις τόσο προσωπικό.

EΡ_ Μήπως αυτό είναι μια έμμεση α-πειλή προς τον ΕΟΠΥΥ;ΑΠ_ Όχι, δεν είναι καμία απειλή. Θα πρέ-πει να διασφαλίσεις, έστω στο ελάχιστο, και την εργασία σε κάποιους, γιατί μέχρι σήμε-ρα έχει διασφαλιστεί. Άλλωστε, είναι ο μό-νος τομέας που δεν έχει κάνει απολύσεις. Υπάρχουν βέβαια προβλήματα σε κάποιες επιχειρήσεις ως προς το πότε θα πληρώ-σουν, δίνουν μια προκαταβολή κ.λπ. Αλ-λά θα δείτε ότι δεν έγιναν απολύσεις, γιατί και το όριο του νόμου λέει πόσο προσωπι-κό πρέπει να έχεις.

EΡ_ Ναι, αλλά το να έχεις τους εργα-ζομένους απλήρωτους για κάτι μήνες, όπως μια μεγάλη αλυσίδα ιδιωτικών κλινικών σήμερα, δεν εγκλωβίζεις το προσωπικό αυτό, καθώς είναι σαν να τους βάζεις να εργάζονται δωρεάν;ΑΠ_ Εγώ πιστεύω πως υπάρχει μια ροή χρημάτων, αν και δεν ξέρω με λεπτομέ-ρεια. Δεν είναι όμως το σύνολο των κλι-νικών. Οι οργανωμένοι όμιλοι δεν έχουν τέτοια φαινόμενα. Όμως, αυτό το θέμα προ-κύπτει γιατί δεν πληρώνει ο ΕΟΠΥΥ. Όλα αυτά σχετίζονται και με μια αλυσίδα πλη-ρωμών προς τους προμηθευτές, τις φαρ-μακευτικές κ.λπ. Εάν πάρουμε το τι πλη-ρώνει ο ΕΟΠΥΥ, είναι μόνο το κόστος των ειδικών υλικών, διότι διαφορετικά δεν σου

Στην Ελλάδα υποκοστολογούμε και περιμένουμε

να πάρουμε υπηρεσίες υψηλής

ποιότητας, αλλά υποκοστολογημένες

”

“

22



δίνουν κιόλας υλικά. Δεν θα μπορείς να κάνεις χειρουργεία και να νοσηλεύσεις.

EΡ_ Πάντως, με όλα αυτά τα έξοδα που περιγράφετε θα έπρεπε να είχαν κλεί-σει οι μισές κλινικές…ΑΠ_ Έχουν κλείσει αρκετές κλινικές, ειδι-κά μικρές. Σας είπα όμως ότι οι μεγάλοι όμιλοι έχουν αναπτύξει μια εξωστρέφεια.

EΡ_ Άρα, εσείς βλέπετε ότι στο μέλλον θα εξαφανιστούν από τον χάρτη οι μι-κρές κλινικές και θα μείνουν μόνο οι μεγάλες, όπως πολλοί φοβούνται ότι θα

γίνει και με τους γιατρούς και τα μικρά εργαστήρια;ΑΠ_ Όχι, δεν νομίζω ότι μπορούν να μεί-νουν μόνο οι μεγάλοι. Οι μεγάλες κλινικές θα μείνουν, είτε έτσι είτε αλλιώς. Έχουν α-ναπτύξει σύγχρονες δομές ελέγχου του κό-στους, της αποδοτικότητας κ.λπ., θα μείνουν. Οι άλλες κλινικές θα λειτουργήσουν, αλ-λά δεν ξέρω αν θα μείνουν στο μέγεθος το σημερινό, με την άποψη των ιατρικών ει-δικοτήτων που έχουν σήμερα. Προοπτικά το λέω. Όμως, εάν συνεχιστεί αυτή η κατά-σταση από την πλευρά του ΕΟΠΥΥ, σύντομα θα καταρρεύσει ο κλάδος σε πολύ μεγάλο βαθμό. Σήμερα, εξάλλου, από 115 γενικές ιδιωτικές κλινικές που υπήρχαν, έμειναν 97, και μικρές και μεγάλες. Αλλά σκεφτείτε ό-τι αυτός ο αριθμός μπορεί να συρρικνωθεί και στο μισό. Πρέπει όμως να σκεφτούμε και τον παράγοντα «προσωπικό». Τι προ-σωπικό απασχολούν.

Και όχι μόνο αυτό. Και τι προσωπικό δου-λεύει στις υποστηρικτές εταιρείες γύρω από τις κλινικές. Και σε αυτήν την περίπτωση, μιλάμε για πάνω από 20.000 άτομα προ-σωπικό στην ανεργία. Και αυτό πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν. Γιατί, με αυτά τα λεφτά που κόβονται, ανα-γκαστικά εκεί θα πάει. Αν υπήρχε ειλικρί-νεια, θα έλεγε «235 εκατομμύρια έχω εγώ». Τελείωσαν αυτά; Δεν υπάρχουν υπηρεσί-ες στον ιδιωτικό τομέα. Τώρα υποχρεωτικά νοσηλεύεις. Δεν μπορείς να κάνεις αλλιώς. Στον δημόσιο τομέα, περιμένουν να χει-ρουργηθούν 10-12 μέρες, και σηκώνονται

και φεύγουν και έρχονται στον ιδιωτικό το-μέα. Εγώ δεν μπορώ να του πω «δεν σε νο-σηλεύω», επειδή τελειώσανε τα 235 εκατ. ευρώ του ΕΟΠΥΥ.

EΡ_ Ναι, αλλά, ξαναρωτώ, αυτό με τους 20.000 ανέργους που λέτε πως θα προ-κύψουν, μήπως αυτές οι κλινικές ήταν λίγο κρατικοδίαιτες όλα τα προηγούμε-να χρόνια και προσελάμβαναν προσωπι-κό δυσανάλογο, και τώρα, που δεν έχει το κράτος λεφτά, οι κλινικές αδυνατούν να διατηρήσουν αυτό το προσωπικό;ΑΠ_ Όχι, όχι, το προσωπικό αυτό ήταν αριθμητικά το ίδιο και πριν την κρίση και τώρα. Μπορούσες να είχες λίγο παρα-πάνω από το όριο, γιατί είχες κάποια κί-νηση. Όμως πριν, είχες τη δυνατότητα να νοσηλεύεις έναν ασθενή χωρίς να έχεις σύμβαση. Πήγαινε ο ασθενής και πλή-ρωνε. Μετά πήγαινε στο ασφαλιστικό του

23

ταμείο και του έδινε τα χρήματα. Σήμερα, αν δεν έχεις σύμβαση, δεν σε αναγνωρί-ζει ως πάροχο.Αν έρθει τώρα ένας ασθενής και πληρώ-σει και πάρει το τιμολόγιο και πάει στον ΕΟΠΥΥ, ο οργανισμός δεν θα τον πληρώ-σει, γιατί δεν σε αναγνωρίζει ως πάροχο αν δεν έχεις σύμβαση.

EΡ_ Τι οικονομικές απώλειες θα είχαν ειδικά οι μεγάλες κλινικές αν έχαναν τον ΕΟΠΥΥ από συνεργάτη;ΑΠ_ Η διαφορά ποια είναι: Υπάρχουν κλι-νικές που στηρίζονται 100% στον ΕΟΠΥΥ.

EΡ_ Αυτές τι θα γίνουν;ΑΠ_ Αυτές θα πρέπει να αλλάξουν τα-κτική, αλλιώς πολλές από αυτές θα κλεί-σουν. Από την άλλη, αυτό που πληρώνει ο ΕΟΠΥΥ –καθότι πληρώνει μόλις το 22,7% από το συνολικό κόστος– πρέπει επίσης να αλλάξει.

EΡ_ Ξαναρωτώ τώρα εδώ: Πώς διατη-ρούνται αυτές οι κλινικές σήμερα;ΑΠ_ Μια μικρή κλινική δεν έχει πολύ υ-ψηλό κόστος. Αυτά τα χρήματα που παίρ-νει θα πρέπει να είναι αιτιολογημένα. Μια κλινική έχει βάλει, για παράδειγμα, τον τριπλάσιο αριθμό νοσηλειών από ό,τι θα μπορούσε με βάση τον αριθμό των κλι-νών της. Δεύτερον, μπορεί να σου βάζει τα ΚΕΝ να είναι όλα με επιπλοκές κ.λπ. Όμως, αν κανείς βάζει ένα ΚΕΝ 1.000 ευρώ και βά-ζει 2.000, και να μην εισπράξει καμία δι-

αφορά από τον ασθενή, πάλι μέσα είναι. Αυτό λοιπόν πρέπει να ξεκαθαρίσει. Και ο Σύνδεσμος Ελληνικών Κλινικών (ΣΕΚ) και η Πανελλήνια Ένωση Ιδιωτικών Κλινικών έ-χουμε προτείνει μέτρα γι’ αυτού του είδους την εκκαθάριση του κλάδου, που, από ό,τι μας έχουν απαντήσει, είναι αποδεκτά τα μέτρα αυτά που προτείναμε. Αλλά, με αυτό, θα ξέρεις ότι θα πληρωθώ με βάση τις υπηρεσίες που παρείχα. Εδώ, στον ιδιωτικό τομέα, πάντως, επιβα-ρύνεται ο ασθενής, αλλά δεν επιβαρύνεται σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι είναι η επιβάρυνση στον δημόσιο τομέα.

EΡ_ Αφού στον δημόσιο τομέα δεν υ-πάρχει επιβάρυνση.ΑΠ_ Ναι, αλλά κάποιος τα πληρώνει αυ-τά. Τα πληρώνουμε όλοι μας μέσα από την εφορία. Όταν μια επέμβαση χολο-κυστεκτομής στον ιδιωτικό τομέα κοστίζει 2.000, αλλά στον δημόσιο κοστίζει 4.000 ευρώ, τότε τα πληρώνουμε όλοι μαζί. Αν λοιπόν βάλουμε ποιο είναι το εθνικό κό-στος για δευτεροβάθμια περίθαλψη, είναι πάνω ή κάτω από 4 δισ., τότε θα πρέπει να ξέρει ο Έλληνας. Να γίνει ανακατανο-μή, ανά μονάδα, ανά πάροχο. Ξεκαθάρι-σέ το. Αλλά να ξέρουμε. Διότι ο ιδιωτικός τομέας έχει καταλάβει. Έχει προσαρμο-στεί στα νέα δεδομένα. Ο ιδιωτικός τομέ-ας έχει ρίξει τις τιμές.

EΡ_ Μια και λέμε για ξεκαθάρισμα: Από τους τελευταίους ελέγχους του ΕΟΠΥΥ προκύπτει ότι πολλές κλινικές παρανό-

24



μως ζητούν προκαταβολή. Μάλιστα θα επιβληθούν και πρόστιμα. Τι απαντά-τε σε αυτό;ΑΠ_ Καταρχάς, το να ζητήσεις προκατα-βολή δεν είναι παράνομο.

EΡ_ Ο ΕΟΠΥΥ δεν θεωρεί ότι είναι πα-ράνομο, τη στιγμή που επιβάλλει και πρόστιμα;ΑΠ_ Τα περισσότερα που έχει βγάλει ο ΕΟΠΥΥ και η ΥΠΕΔΥΦΚΑ (σ.σ.: φορέας ελέγχου του ΕΟΠΥΥ) είναι λάθος. Είναι λάθος η αντίληψη. Ο ΕΟΠΥΥ θεωρεί ότι η τιμή του ΚΕΝ είναι η συνολική τιμή μιας υπηρεσίας. Όμως το ίδιο το κράτος πλη-ρώνει τριπλάσια τιμή στον δημόσιο τομέα. Θα σας πω ένα παράδειγμα: Το κόστος για έναν εμβολισμό εγκεφάλου είναι 12.000 ευρώ. Στα κρατικά νοσοκομεία δεν γίνεται, και έτσι οι ασθενείς μεταφέρονται στον ι-διωτικό τομέα. Είναι δυνατόν να πεις στον ασθενή δώσε μας το 50% για να πάρουμε τα υλικά, δηλαδή 6.000 ευρώ συν 10.000-15.000, που είναι η νοσηλεία; Κάναμε λοιπόν έγγραφο στο υπουργείο και τον ΕΟΠΥΥ λέγοντας «θέλετε τα υλι-κά να τα πληρώνετε εσείς, γιατί είναι α-δύνατον να ζητούμε από τον ασθενή αυτά τα χρήματα»; Ο ΕΟΠΥΥ λοιπόν απάντησε: «Όχι, συνεχίστε έτσι». Δηλαδή επιβάλλει κάποια πράγματα, ουσιαστικά να ζητού-με προκαταβολή. Επειδή έβαλε συμμετοχή 30% και 50% στους ασθενείς, σκέφτεται πώς να βάλω και να πληρώνει διαφορά νοσηλείας. Εκτίθε-ται. Και ενώ, να σημειώσω, ότι ξεκινήσαμε στον ΕΟΠΥΥ χωρίς συμμετοχή στον ασθε-νή. Και μετά έβαλε και το clawback, ενώ πληρώνει το 22% του συνολικού κόστους μιας υπηρεσίας.

EΡ_ Για να καταλάβω, μου λέτε ότι σας έχει δώσει το «πράσινο φως» να ζητά-τε προκαταβολή τη συμμετοχή των α-σθενών;ΑΠ_ Όχι, τη συμμετοχή, αλλά τη διαφο-ρά νοσηλείας. Η συμμετοχή πληρώνεται στο τέλος.

EΡ_ Ενώ στους ελέγχους σάς βγάζει πα-ράνομους και επιβάλλει και πρόστιμα;ΑΠ_ Υπάρχουν και αποφάσεις που λένε «καλά έκανες». Η ΥΠΕΔΥΦΚΑ, ανάλογα ποιον στέλνει για έλεγχο, βγάζει και τις α-ποφάσεις. Τους έχουμε πει «αποδείξτε ποιο είναι το κόστος». Γιατί τα ΚΕΝ έχουν το 42% του συνολικού κόστους μιας υπηρεσίας. Το υπόλοιπο ποιος θα το πληρώσει; Προκα-

ταβολή γιατί να μη ζητήσεις; Όταν πάτε σε ένα ξενοδοχείο δεν δίνεται την κάρτα σας; Αυτό δεν είναι προκαταβολή; Μακάρι να μην υπήρχε. Όμως όλες οι εταιρείες ξέρε-τε τι υπόλοιπα έχουν που δεν έχουν πλη-ρωθεί; Μιλάμε για εκατομμύρια.

EΡ_ Πόσα χρωστά ο ΕΟΠΥΥ τώρα στις κλινικές;ΑΠ_ Λοιπόν, για την περίοδο 2007 με 2011: Ο ΕΟΠΥΥ επέστρεψε στα ταμεία του κράτους 300 εκατ. που χρωστά στις κλινι-κές, επειδή λέει δεν μπόρεσαν τα ταμεία να κάνουν τους εκκαθαριστικούς ελέγχους. Άρα, το χρέος γι’ αυτήν την περίοδο είναι 300 εκατ., που τώρα η κυβέρνηση ψάχνει να βρει να τα καταβάλει. Επίσης, σε όλο το 2012 υπάρχει το 10% που δεν έχει πληρωθεί. Αν θυμάμαι καλά, ο προϋπολογισμός ήταν 582 εκατ. Άρα 58 με 60 εκατ. είναι μόνο για το 2012. Υπάρ-χει το 10% του 2013. Και πάμε στο 2014, που υπάρχει το 10% και 5 μήνες που έχουν κρατηθεί για clawback και rebate, οι οποί-οι μήνες όμως λέει ο ΕΟΠΥΥ τους κράτησε. Δηλαδή σε αυτό το διάστημα νοσηλεύτηκε κόσμος και δεν πληρώνει ο ΕΟΠΥΥ, ενώ ή-σουν υποχρεωμένος να τους νοσηλεύσεις. Το αντίστοιχο και το 2015. Όμως, ο ιδιωτικός τομέας, για να σταθεί, πρέπει να κάνει συνέχεια επενδύσεις, σύγ-χρονα μηχανήματα ακτινοθεραπείας. Χει-ρουργεία με ρομπότ. Σύγχρονα απεικονι-στικά συστήματα. Σύστημα πληροφορικής. Και κάθε τρίμηνο ελέγχεσαι από τις εται-ρείες που σου έχουν δώσει την πιστοποίη-ση. Αυτά είναι ένα υψηλό κόστος. Και είναι άδικο αυτές οι υπηρεσίες να μην πληρώ-νονται από το ελληνικό Δημόσιο. Ή τουλά-χιστον να μην είναι το ίδιο με τον δημόσιο τομέα. Αυτό είναι άδικο. Αν σταματήσει να δουλεύει ο ιδιωτικός το-μέας, θα σταματήσει ο δημόσιος. Και ανά-ποδα. Ο ένας είναι συμπληρωματικός στον άλλο. Αν εξαλειφθεί ο ένας ή ο άλλος, θα υπάρξει πρόβλημα. Γι’ αυτό, κι αν δεν υπογραφεί τώρα η σύμ-βαση με τον ΕΟΠΥΥ, η επιβάρυνση, η άμε-ση, στο Δημόσιο θα είναι περίπου 1,5 δισ. από την αρχή, και θα πρέπει να δώσει άλ-λο 1 δισ. ευρώ για να πάρει τον εξοπλισμό και το προσωπικό, ώστε να έχει τις υπηρε-σίες που θέλει. Για να καταλάβετε, μόνο για τις ακτινοθε-ραπείες, που δεν έχει τα κατάλληλα μηχα-νήματα, θα πρέπει να δώσει τουλάχιστον 2,5 εκατ. για να αγοράσει ένα μηχάνημα που θεωρείται σήμερα το πιο φθηνό.•••

Αν δεν υπογραφεί τώρα η σύμβαση με τον ΕΟΠΥΥ, η

άμεση επιβάρυνση στο Δημόσιο θα είναι

περίπου 1,5 δισ.

”

“

http://www.boehringer-ingelheim.com/

26



Eξίσου σημαντικά θεραπευτικά απο-τελέσματα και χαμηλότερο κόστος περίθαλψης για τον ασθενή υπόσχο-νται τα βιοομοειδή φάρμακα, με έ-

ναν στους δύο γιατρούς να δηλώνει πρό-θυμος στο εγγύς μέλλον να αρχίσει να τα συνταγογραφεί. Η διαθεσιμότητά τους θα αυξηθεί σημαντικά μέσα στα επόμενα τρία χρόνια, όπως δια-πιστώνει η εταιρεία InCrowd, που μελέτη-σε τις απόψεις 150 γιατρών που εργάζονται στις ΗΠΑ, των οποίων η ειδικότητα περι-λαμβάνει τη χρήση βιολογικών φαρμάκων. Τα βιοομοειδή (biosimilars) είναι βιολογι-κά φάρμακα που σχεδιάζονται έτσι ώστε

να είναι παρεμφερή με τα ήδη υπάρχοντα βιολογικά «φάρμακα αναφοράς». Η δρα-στική τους (βιολογική) ουσία είναι η ίδια, ωστόσο ενδέχεται να υπάρχουν ελάσσονες διαφορές, λόγω της πολύπλοκης δομής και των μεθόδων παραγωγής της. Στην έρευνα, οι ερωτηθέντες έθεσαν ως το σημαντικότερο πλεονέκτημα των βιοομοει-δών έναντι των βιολογικών φαρμάκων α-ναφοράς το χαμηλότερο κόστος περίθαλ-ψης για τους ασθενείς. Ωστόσο ένας στους τέσσερις δήλωσε ότι η συνταγογράφηση, εν τέλει, θα εξαρτηθεί από τα προγράμματα ασφάλισης υγείας. Σε σχέση με τους παράγοντες επιλογής των

Υπέρ των βιοομοειδών φαρμάκων τάσσονται ένας στους δύο γιατρούςτου Κοσμά Ζακυνθινού

InCrowd

Η θέση των βιοομοειδών στη συνταγογράφηση

Βιοομοειδή vs γενόσημα

Η θέση τους στην Ελλάδα και οι διαδικασίες έγκρισης

28



βιοομοειδών, οι γιατροί όρισαν ως σημα-ντικότερους την αποτελεσματικότητα (89%) και την ασφάλειά τους (81%), έναντι του κό-στους (71%). Ενώ, όσον αφορά τη διαθεσι-μότητά τους στα σημεία πώλησης, μόνο δύο στους δέκα γιατρούς δήλωσαν ότι θα απα-γόρευαν αυστηρά την αντικατάσταση των βιολογικών φαρμάκων αναφοράς από τα βιοομοειδή, ενώ τέσσερις στους δέκα δή-λωσαν ότι η αντικατάσταση θα εξαρτιόταν από την εκάστοτε περίπτωση του ασθενή. Σε περίπτωση που θα είχαν να επιλέξουν ανάμεσα σε ένα εγκεκριμένο από τις αρ-χές βιοομοειδές και στο φάρμακο αναφο-ράς του, το 83% δήλωσαν ότι θα συνταγο-γραφούσαν το βιοομοειδές αν αυτό ήταν τουλάχιστον 25% φθηνότερο, ενώ μόλις το 33% αν ήταν κατά 5% φθηνότερο. Όσον αφορά την έναρξη της θεραπείας, το 49% των γιατρών δήλωσαν ότι θα χορη-γούσαν βιοομοειδή σε όσους ασθενείς δεν έχουν λάβει προηγουμένως κάποια άλλη αγωγή, ενώ μόνο το 30% και το 38% θα τα έδιναν, αντίστοιχα, σε όσους λαμβάνουν ή-δη ή χορηγήθηκε προηγουμένως το βιολο-γικό φάρμακο αναφοράς. «Καθώς η βιομηχανία υγειονομικής περί-θαλψης αναζητά καλύτερες στρατηγικές για τη μείωση του κόστους θεραπείας, η έρευνα αυτή αποδεικνύει ότι οι γιατροί συμφωνούν με τη χρήση τους, θέτοντας ως προτεραιό-τητα, όπως είναι κατανοητό, την αποτελε-σματικότητα και την ασφάλεια» σχολίασε η πρόεδρος της InCrowd, Diane Hayes, ε-πισημαίνοντας πως «το ζήτημα, περαιτέρω, θα εξαρτηθεί από το πώς θα αποφασίσουν οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις να αποζημιώ-σουν τα βιοομοειδή και τα βιολογικά φάρ-μακα αναφοράς τους».

Βιοομοειδή vs γενόσημα

Τα βιοομοειδή (biosimilars) δεν είναι γενό-σημα βιολογικών παραγόντων, δεδομένου του ότι είναι αδύνατον να παραχθεί ένα α-κριβές αντίγραφο ενός βιολογικού παρά-γοντα. Οι διαδικασίες παραγωγής και οι κυτταρικές σειρές του ξενιστή ενός βιολο-γικού παράγοντα είναι μοναδικές, ανήκουν στην ιδιοκτησία κάθε φαρμακευτικής εται-ρείας και δεν μπορούν να αντιγραφούν. Οι εταιρείες που παράγουν βιοομοειδή πρέ-πει να εξασφαλίσουν επαρκείς αναλύσεις, προκειμένου να επιδείξουν υψηλό βαθμό ομοιότητας μεταξύ πρωτότυπων βιολογικών παραγόντων και βιοομοειδών, πριν από τη διενέργεια μελετών φάσης III. Οι ρυθμιστικές αρχές σε όλο τον κόσμο συμφωνούν ότι η διαδικασία έγκρισης των γενοσήμων μικρών φαρμακευτικών μορίων δεν θα είναι επαρκής για τα βιοομοειδή. Τα βιοομοειδή θα πρέπει να αποδείξουν σε κλινικές μελέτες πως η διαφορά τους από τους πρωτότυπους βιολογικούς παρά-γοντες δεν θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα. Ωστόσο, ο α-ριθμός και το μέγεθος των κλινικών μελε-τών μπορεί να μην είναι απαραίτητα τα ίδια με του πρωτότυπου βιολογικού παράγοντα. Η διαδικασία έγκρισης των πρωτότυπων βιο-λογικών παραγόντων περιλαμβάνει αρκετές φάσεις κλινικών μελετών, ξεκινώντας από μελέτες σε ζώα και τελειώνοντας με μεγά-λης κλίμακας μελέτες σε ανθρώπους (κλι-νικές μελέτες φάσης ΙΙΙ). Είναι σημαντικό να παρέχεται πρόσβαση για όσο το δυνατόν περισσότερους ασθενείς στα δυνητικά οφέλη των βιολογικών παρα-γόντων, και τα βιοομοειδή μπορεί να δια-

Αποτελεσματικότητα

(89%) και ασφάλεια

(81%) διαπιστώνουν

οι γιατροί

29

δραματίσουν σημαντικό ρόλο στην επίτευξη αυτού του στόχου. Μια εξίσου –και ίσως πιο σημαντική– παράμετρος είναι η διασφάλι-ση της ασφάλειας και της ευημερίας των ασθενών σε όλα τα στάδια της ανάπτυξης, της έγκρισης και της παρακολούθησης τό-σο των βιοομοειδών όσο και των πρωτότυ-πων βιολογικών παραγόντων. Τα βιοομοειδή είναι βιολογικοί παράγοντες που αναπτύχθηκαν για να είναι παρόμοιοι με έναν ήδη εγκεκριμένο βιολογικό παρά-γοντα, γνωστό ως πρωτότυπο ή αναφοράς βιολογικό παράγοντα. Όπως υποδηλώνει το όνομα, τα βιοομοειδή είναι παρόμοια αλλά όχι εντελώς ίδια με τον πρωτότυπο βιολογικό παράγοντα. Τα γενόσημα έχουν ενεργά συστατικά που είναι ταυτόσημα με το πρωτότυπο προϊόν. Τα βιοομοειδή δεν είναι γενόσημοι βιο-λογικοί παράγοντες, επειδή είναι αδύνα-το να παραχθεί ένα ακριβές αντίγραφο ενός βιολογικού φαρμάκου. Κάθε βιολο-γικός παράγοντας είναι μοναδικός, επει-δή οι διαδικασίες παρασκευής και οι κυτ-ταρικές σειρές του ξενιστή είναι μοναδικές για κάθε εταιρεία. Για αυτό και δεν μπο-ρεί να αντιγραφεί.

Στην Ελλάδα

Παρόλο που είναι φθηνότερα, η κατανά-λωσή τους στην Ελλάδα παραμένει ακόμη σε χαμηλά επίπεδα. Αν και τα γενόσημα φάρμακα κυκλοφορούσαν εδώ και χρόνια στην ελληνική αγορά, έγιναν περισσότερο γνωστά το 2012, όταν η συνταγογράφηση των φαρμάκων άρχισε να γίνεται με γνώ-μονα τη δραστική ουσία των σκευασμά-των και όχι την εμπορική τους ονομασία. Εντούτοις, ακόμη επικρατεί σύγχυση για το τι ακριβώς είναι τα γενόσημα και ποια η διαφορά τους με τα λεγόμενα βιοομοειδή. Επειδή είναι φθηνότερα σε σύγκριση με τα πρωτότυπα σκευάσματα (εξαιτίας των κλινικών μελετών που τα συνοδεύουν και των επενδύσεων που γίνονται για την ανά-πτυξή τους), τα γενόσημα και τα βιοομοει-δή φάρμακα προωθούνται όλο και περισ-σότερο από τα συστήματα υγείας, ώστε να υπάρχει εξοικονόμηση πόρων. Είναι γεγονός ότι τα γενόσημα χρησιμο-ποιούνται πολύ περισσότερο στις πλέον α-νεπτυγμένες χώρες του κόσμου, χωρίς να συνδέονται με συγκυρίες κρίσεων και οι-κονομικά προβλήματα. Χαρακτηριστικά, στις ΗΠΑ, το μερίδιο αγοράς των γενόση-μων φαρμάκων αγγίζει το 90%. Αντίστοιχα, για τις υπόλοιπες χώρες, το ποσοστό αυτό

είναι 80% στον Καναδά, 75% στη Γερμα-νία, 70% στην Αγγλία, 52% στη Γαλλία, 50% στην Αυστραλία κτλ. Τα γενόσημα που πωλούνται στην Ελλά-δα, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, συγκριτικά με άλλες αγορές είναι συχνά πολύ ακριβό-τερα. Η υψηλή τιμή οφείλεται στο γεγονός ότι η ανώτατη τιμή (ex factory) παραγωγού ή εισαγωγέα των γενόσημων φαρμάκων έ-φθανε στο 80% του πρωτότυπου, ενώ σήμε-ρα έχει οριστεί στο 65% της τιμής. Σύμφωνα με την IMS Health, επίσημη εται-ρεία μετρήσεων στον τομέα της υγείας, το μερίδιο αγοράς γενοσήμων και off patent στην Ευρώπη σε όγκο βρίσκεται στο 70%, ενώ στην Ελλάδα το ποσοστό κατανάλω-σης των γενοσήμων και off patent αγγίζει το 30%. Στην πραγματικότητα, τα ποσοστά των γενοσήμων στην Ελλάδα σε όγκο και σε αξίες είναι της τάξης του 14-15%, τα χα-μηλότερα μεταξύ των χωρών της Ευρωπα-ϊκής Ένωσης.

Κλινικές μελέτες

Οι ρυθμιστικές αρχές σε όλο τον κόσμο συμφωνούν ότι η διαδικασία για την έγκρι-ση των γενόσημων μικρών φαρμακευτικών μορίων δεν θα είναι επαρκής για τα βιοο-μοειδή. Τα βιοομοειδή θα πρέπει να απο-δείξουν σε κλινικές δοκιμές πως η διαφο-ρά τους από τους πρωτότυπους βιολογικούς παράγοντες δεν θέτει σε κίνδυνο την ασφά-λεια και την αποτελεσματικότητα. Ωστόσο, ο αριθμός και το μέγεθος των δοκιμών μπο-ρεί κατ’ ανάγκη να μην είναι η ίδια με αυ-τά των πρωτοτύπων. Η διαδικασία έγκρισης των πρωτότυπων βι-ολογικών παραγόντων περιλαμβάνει αρκε-τές φάσεις κλινικών μελετών, ξεκινώντας από μελέτες σε ζώα και τελειώνοντας με μεγάλης κλίμακας μελέτες σε ανθρώπους (μελέτες Φάσης ΙΙΙ). Τυπικά, τουλάχιστον δύο δοκιμές Φάσης ΙΙΙ απαιτούνται σε κά-θε ένδειξη για την οποία έχει εγκριθεί ένα βιολογικός παράγοντας. Η διαδικασία έγκρισης για τα βιοομοει-δή περιλαμβάνει συγκριτικές μελέτες in vitro (έξω από το σώμα) και in vivo (εντός του σώματος, συνήθως στα ζώα), για να αξιολογηθεί η φαρμακοδυναμική (πώς το φάρμακο δρα μέσα στον οργανισμό) και η φαρμακοκινητική (πώς το σώμα α-ντιδρά στο φάρμακο). Περιλαμβάνει επί-σης μία ή περισσότερες κλινικές μελέτες σε ασθενείς για τουλάχιστον μία ένδειξη του ήδη αδειοδοτημένου βιολογικού πα-ράγοντα.•••

Το 40% δήλωσε ότι η αντικατάσταση εξαρτάται από την περίπτωση του ασθενή

Tο 83% θα συνταγογραφούσε το βιοομοειδές αν αυτό ήταν

25% φθηνότερο

30



H Ελλάδα έχει τις δυνατότητες να ε-ξελιχθεί σε ιατρικό ερευνητικό κέ-ντρο αριστείας. Είναι απαραίτη-το όμως να αναπτυχθεί άμεσα το

πλαίσιο που θα διαμορφώσει ένα περιβάλ-λον φιλικό προς τις επενδύσεις, καθώς και ισχυρή συνεργασία μεταξύ του κλάδου και της κυβέρνησης. Τα παραπάνω επισημαίνει στην εφ’ όλης της ύλης συνέντευξή του στο PhB ο πρόε-δρος του Pharma Innovation Forum και διευθύνων σύμβουλος της Pfizer Ελλάς, Jim Sage. Όπως λέει χαρακτηριστικά, «θα πρέπει να δημιουργήσουμε ένα περιβάλ-λον το οποίο όχι μόνον δεν υποτιμά και δεν δημιουργεί αντικίνητρα για την καινοτομία και τις ξένες επενδύσεις, αλλά τα αποδέχε-ται ως στοιχεία της λύσης για ένα καλύτε-ρο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης και μια πιο παραγωγική οικονομία». Ακόμη, υπογραμμίζει ότι «για τη διατήρη-

ση και την αύξηση των επενδύσεων στον το-μέα της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης πρέπει μεταξύ άλλων να διασφαλίσουμε: Πρώτον, την κατάρτιση εθνικού πολυετούς προγράμματος μέσω του οποίου οι φαρμα-κευτικές εταιρείες θα συμβάλουν στην οικο-νομική ανάπτυξη της Ελλάδας. Και δεύτε-ρον, σταθερά συστήματα τιμολόγησης και αποζημίωσης, τα οποία αναγνωρίζουν και ανταμείβουν την καινοτομία».Κατά τον κύριο Sage, ο φαρμακευτικός κλάδος μπορεί να συμβάλει στην έξοδο α-πό την κρίση. Αναφέρει ότι η εκτιμώμενη ετήσια συνεισφορά του κλάδου ανέρχεται σε 7,55 δισ. ευρώ και αντιπροσωπεύει πε-ρίπου το 4% του ΑΕΠ. Και πως ο συνολικός αντίκτυπος των φαρμακευτικών εταιρειών στην απασχόληση υπερβαίνει τις 87.000 θέ-σεις εργασίας, ενώ εκτιμάται ότι μια θέση απασχόλησης στον φαρμακευτικό κλάδο υποστηρίζει άλλες έξι θέσεις απασχόλησης.

Στη διαμόρφωση ενός θεσμικού πλαισίου που θα αναγνωρίζει τη σημασία της καινοτομίας και των ξένων επενδύσεων ως στοιχεία βελτίωσης του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης και της παραγωγικότητας της οικονομίας αναφέρθηκε ο επικεφαλής της Pfizer Hellas.

Συνέντευξη: Αιμίλιος Νεγκής

Φωτογραφίες: Θεόδωρος Αναγνωστόπουλος

«Η Ελλάδα μπορεί να γίνει κέντρο αριστείας»

31

*Πρόεδρος του Pharma Innovation Forum και Διευθύνων Σύμβουλος της Pfizer Hellas

Jim Sage*

32



EΡ_ Πρόσφατα, αναλάβατε πρόεδρος του Pharma Innovation Forum. Πεί-τε μας λίγα λόγια για αυτό. Ποιοι μετέ-χουν, ποιος είναι ο σκοπός σας κ.ο.κ.

ΑΠ_ Το Pharma Innovative Forum (PIF) εί-ναι μια ένωση 20 κορυφαίων φαρμακευτι-κών εταιρειών έρευνας και βιοτεχνολογίας σε παγκόσμιο επίπεδο, οι οποίες αντιπροσω-πεύουν περίπου το 60% της ελληνικής φαρ-μακευτικής αγοράς. Έχουν θέσει ως προτε-ραιότητα την αντιμετώπιση σοβαρών νόσων, όπου υπάρχουν σημαντικές θεραπευτικές ελ-λείψεις, τη βελτίωση και την επιμήκυνση της ζωής των ασθενών μέσω της καινοτομίας.

Όραμά μας είναι να διασφαλίσουμε τη δί-καιη και βιώσιμη πρόσβαση σε καινοτόμα φάρμακα για τους ασθενείς στην Ελλάδα, να δημιουργήσουμε τις συνθήκες για έναν εύρωστο και καινοτόμο φαρμακευτικό κλά-δο που παράγει αξία, συμβάλλοντας θετι-κά στην υγεία των πολιτών, στηρίζοντας την ελληνική οικονομία και κοινωνία. Αυτό που μας προβληματίζει στην τρέχου-σα συγκυρία είναι ότι λειτουργούμε τώρα σε ένα περιβάλλον στο οποίο, λόγω δη-μοσιονομικών περιορισμών και απροθυ-μίας αλλαγής συμπεριφοράς και λήψης δύσκολων αποφάσεων, η καινοτομία γί-νεται αντιληπτή ως απειλή και όχι ως ευ-καιρία. Σαφής στόχος μας είναι να αλλά-ξουμε τη συγκεκριμένη αντίληψη δίνοντας έμφαση τόσο στη σημαντική αξία που πα-ρέχουν σήμερα τα φάρμακά μας όσο και στη συνεισφορά μας μέσω επενδύσεων.

Ωστόσο, για την επίτευξη του στόχου αυ-τού θα πρέπει να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον το οποίο όχι μόνον δεν υπο-τιμά και δεν δημιουργεί αντικίνητρα για την καινοτομία και τις ξένες επενδύσεις, αλλά τα αποδέχεται ως στοιχεία της λύ-σης για ένα καλύτερο σύστημα υγειονο-μικής περίθαλψης και μια πιο παραγω-γική οικονομία.

EΡ_ Είστε, πλέον, εδώ και έναν χρόνο στην Ελλάδα. Και μάλιστα την πιο δύ-σκολη περίοδο σε πολιτικό και οικονο-μικό επίπεδο. Τι είναι αυτό που σας ε-ξέπληξε θετικά και τι αρνητικά;

ΑΠ_ Οπωσδήποτε, το λιγότερο που μπο-ρώ να πω είναι ότι πρόκειται για μια ενδι-αφέρουσα περίοδο για την Ελλάδα, κατά την οποία έμαθα πολλά. Παρά τις πολλές προκλήσεις όσον αφορά το περιβάλλον, α-πολαμβάνω τη διαμονή μου. Όσον αφορά τα θετικά στοιχεία, όλα αυτά που ήξερα για τη χώρα σχετικά με την ελληνική κουζίνα και τον υπέροχο καιρό αποδείχθηκαν α-ληθινά. Ωστόσο, αυτό που κυρίως παρατή-ρησα είναι η ποιότητα και η αφοσίωση των ανθρώπων με τους οποίους είχα την τύχη να συνεργαστώ. Η Ελλάδα διαθέτει εργα-ζομένους με υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης και δεξιοτήτων, καθώς και μια αξιόλογη ι-ατρική κοινότητα, η οποία έχει σημαντική συνεισφορά στον επιστημονικό τομέα. Οι Έλληνες γιατροί είναι επικεφαλής πολλών διεθνών οργανισμών και ο αριθμός των ε-πιστημονικών δημοσιεύσεών τους είναι α-

Λειτουργούμε σε ένα περιβάλλον στο οποίο [...] η

καινοτομία γίνεται αντιληπτή ως απειλή και όχι ως ευκαιρία

”

“

33

ντιστρόφως ανάλογος προς το μικρό μέγε-θος της χώρας. Επομένως, πιστεύω ότι η Ελλάδα διαθέτει το ανθρώπινο δυναμικό και τις δεξιότητες για να δημιουργηθούν ι-ατρικά ερευνητικά κέντρα αριστείας –σε έναν ή περισσότερους συγκεκριμένους το-μείς– και να γίνει ευρέως γνωστή για αυτό. Η κύρια αρνητική εντύπωση που αποκόμι-σα σχετίζεται με τον δυσμενή αντίκτυπο της εξαετούς ύφεσης της ελληνικής οικονομί-ας –σε συνδυασμό με τα οριζόντια μέτρα περικοπής των δαπανών στην υγειονομι-κή περίθαλψη– στην υγεία των ανθρώπων στην Ελλάδα. Η μείωση των δημόσιων φαρμακευτικών

δαπανών υπήρξε δραστική κατά το διά-στημα αυτό, υπερβαίνοντας το 60%. Ως εκ τούτου, η μέση δημόσια κατά κεφαλήν φαρμακευτική δαπάνη στην Ελλάδα μει-ώθηκε από 456 ευρώ το 2009 σε 183 ευ-ρώ το 2014. Το ποσό αυτό είναι σημαντικά κατώτερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο των 260 ευρώ και είναι ανεπαρκές για την κά-λυψη των αναγκών των Ελλήνων ασθενών. Επίσης, ο ασθενής επιβαρύνθηκε με μεγα-λύτερο μέρος του κόστους της ιατροφαρ-μακευτικής περίθαλψης. Για παράδειγμα, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, λόγω της μετάθεσης αυξημένου κόστους περίθαλψης στον ασθενή, το 60% των ανθρώπων που πάσχουν από χρόνιες παθήσεις αντιμετω-πίζουν δυσκολίες στην τήρηση της θερα-πείας, λόγω της μειωμένης αγοραστικής τους δύναμης. Σχεδόν 30% εξ αυτών μεί-ωσαν τις επισκέψεις τους σε γιατρούς και

20% μείωσαν τις συνολικές δαπάνες τους για την υγεία. Οι διαπιστώσεις αυτές είναι ανησυχητικές και παρέχουν σαφείς προ-ειδοποιήσεις για την υγεία του πληθυσμού στην Ελλάδα.

EΡ_ Η Ελλάδα έχει ανάγκη περισσότερο από ποτέ επενδύσεις, ώστε να έρθει η ανάπτυξη. Τι μπορούν να προσφέρουν προς την κατεύθυνση αυτή οι φαρμα-κευτικές επιχειρήσεις;

ΑΠ_ Αναμφίβολα, οι φαρμακευτικές εται-ρείες, τόσο οι ελληνικές όσο και οι πολυ-εθνικές, διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο

στην ελληνική οικονομία. Για παράδειγ-μα, η εκτιμώμενη ετήσια συνεισφορά του κλάδου ανέρχεται σε 7,55 δισ. ευρώ και αντιπροσωπεύει περίπου το 4% του ΑΕΠ. Οι εξαγωγές φαρμακευτικών προϊόντων κατέχουν τη δεύτερη θέση στις εξαγωγές της Ελλάδας. Επιπλέον, ο συνολικός αντί-κτυπος των φαρμακευτικών εταιρειών στην απασχόληση υπερβαίνει τις 87.000 θέσεις εργασίας, και εκτιμάται ότι μία θέση απα-σχόλησης στον φαρμακευτικό κλάδο υπο-στηρίζει άλλες έξι θέσεις απασχόλησης. Πέρα από τον τρέχοντα ρόλο του, πιστεύω ότι ο φαρμακευτικός κλάδος μπορεί να συμβάλει περαιτέρω στην ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας μέσω αυξημένων ε-πενδύσεων σε θέσεις απασχόλησης, κλινι-κών δοκιμών και μεταποιητικής δραστηρι-ότητας. Ωστόσο, η πεποίθηση από μόνη της δεν αρκεί. Η ανάπτυξη και οι επενδύσεις δεν

34



μπορούν να επιτευχθούν χωρίς ένα σταθε-ρό και προβλέψιμο περιβάλλον και έναν ε-ποικοδομητικό διάλογο μεταξύ του κλάδου μας και της κυβέρνησης. Για τη διατήρηση και την αύξηση των επενδύσεων στον τομέα της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης πρέ-πει να διασφαλίσουμε τα ακόλουθα:

Την άμεση πληρωμή των καθυστερούμε-νων οφειλών του Δημοσίου

Τη συνεργασία μεταξύ του κλάδου και της κυβέρνησης

Την κατάρτιση εθνικού πολυετούς προ-γράμματος, μέσω του οποίου οι φαρμα-κευτικές εταιρείες θα συμβάλουν στην οι-κονομική ανάπτυξη της Ελλάδας

Σταθερά συστήματα τιμολόγησης και α-ποζημίωσης, τα οποία αναγνωρίζουν και ανταμείβουν την καινοτομία

Τη δημιουργία περιβάλλοντος φιλικού προς την Έρευνα & Ανάπτυξη (Ε&Α) και τη μεταποίηση, με κατάλληλα κίνητρα και προϋποθέσεις

Την ενθάρρυνση της συνεργασίας με το-πικά ερευνητικά ιδρύματα

EΡ_ Όπως αναφέρατε, οι φαρμακευτι-κές επιχειρήσεις επενδύουν σημαντικά σε κλινικές μελέτες. Τι γίνεται στην Ελ-λάδα στον τομέα αυτό; Ποια μέτρα εί-ναι ανάγκη να ληφθούν ώστε να βελ-τιωθούν τα πράγματα;

ΑΠ_ Οι επενδύσεις για Έρευνα & Ανάπτυξη είναι επενδύσεις στην υγεία, στην ευημερία και στην ευεξία των ανθρώπων. Επίσης, α-ποτελούν ζήτημα μέγιστης εθνικής σημασί-ας, καθώς μπορούν να αποτελέσουν έναν από τους κύριους παράγοντες ώθησης της οικονομικής ανάπτυξης στην τρέχουσα και στην επόμενη δεκαετία. Νέα, καινοτόμα φάρμακα σώζουν ζωές, ε-ξαλείφουν ή/και σταθεροποιούν ασθένει-ες, βελτιώνουν την ποιότητα ζωής και αυ-ξάνουν το προσδόκιμό της. Ταυτόχρονα, βοηθούν τα εθνικά συστήματα υγείας να ε-ξοικονομήσουν πόρους μειώνοντας τις δη-μόσιες φαρμακευτικές δαπάνες και συχνά αποτρέπουν τις δαπανηρές εγχειρήσεις, τις νοσηλείες και τις μακροχρόνιες θεραπείες. Σε πολλές περιπτώσεις, η επεμβατική θερα-πεία είναι δέκα φορές πιο δαπανηρή από τη φαρμακευτική θεραπεία. Επιπλέον, οι επενδύσεις σε κλινικές δοκιμές δίνουν ώ-θηση στην εθνική οικονομία, με σημαντι-κές εισροές κεφαλαίων από το εξωτερικό. Δημιουργούν θέσεις απασχόλησης, συνε-χή επαγγελματική κατάρτιση και ανάπτυ-ξη ανθρώπινων πόρων σε ειδικευμένους

τομείς, μέσω της μεταφοράς ερευνητικής τεχνογνωσίας, διασφαλίζοντας παράλλη-λα την ταχεία πρόσβαση ασθενών σε νέες θεραπείες και, επομένως, σε καλύτερη υ-γειονομική περίθαλψη. Παρά τη σημαντική κληρονομιά και τη συ-νεισφορά της στον ιατρικό τομέα, δυστυχώς, η Ελλάδα κατατάσσεται στις τελευταίες θέ-σεις μεταξύ των χωρών της ΕΕ στον κατάλο-γο των επενδύσεων σε Έρευνα & Ανάπτυξη, με δαπάνες 100-120 εκατ. ευρώ, σύμφω-να με εκτιμήσεις του ΕΟΦ. Όσον αφορά τον αριθμό των κλινικών μελετών που διε-ξήχθησαν το 2014, ανεξαρτήτως φάσεων, περίπου 1.800 κλινικές μελέτες πραγματο-ποιήθηκαν στην Ελλάδα, αριθμός πολύ μι-κρότερος από εκείνον που καταγράφεται σε χώρες με μεγαλύτερη ερευνητική δρα-στηριότητα αλλά παρόμοιο μέγεθος, όπως το Βέλγιο (επενδύσεις ύψους περίπου 2,5 δισ. ευρώ και περισσότερες από 5.900 με-λέτες). Οι υψηλές επενδύσεις σε Έρευνα & Ανάπτυξη που παρατηρούνται σε χώρες όπως το Βέλγιο είναι αποτέλεσμα σύμπρα-ξης του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, η οποία δίνει προτεραιότητα στον φαρμα-κευτικό κλάδο και στις ξένες επενδύσεις, ανταμείβει την καινοτομία, δημιουργώντας ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην ώθηση της οικονομίας.Μπορούμε να διδαχθούμε από το συγκε-κριμένο παράδειγμα και να επιδιώξουμε να αξιοποιήσουμε ανάλογα οφέλη για την Ελλάδα. Όπως προανέφερα, η Ελλάδα έ-χει τις δυνατότητες να εξελιχθεί σε ιατρι-κό ερευνητικό κέντρο αριστείας, αλλά θα πρέπει να εκτιμήσει τη βραχυπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη αξία των καινοτόμων φαρμάκων, που ξεκινά από την έναρξη της έρευνας μέχρι τη χρήση τους. Είναι απα-ραίτητο να αναπτυχθεί άμεσα το πλαίσιο που θα διαμορφώσει ένα περιβάλλον φι-λικό προς τις επενδύσεις, καθώς και ισχυ-ρή συνεργασία μεταξύ του κλάδου και της κυβέρνησης προκειμένου να μετατραπούν οι δυνατότητες της χώρας στον τομέα αυ-τό σε αξία για την υγεία και την οικονομία.

EΡ_ Διεθνώς, η φαρμακευτική βιομη-χανία δέχεται επικρίσεις για το υψη-λό κόστος των νέων θεραπειών. Θέλω να σας ρωτήσω ευθέως: γιατί είναι τό-σο ακριβές;

ΑΠ_ Μερικά καινοτόμα φάρμακα είναι υψηλού κόστους. Χρησιμοποιούνται κυρί-ως για τη θεραπεία σοβαρών παθήσεων, όπως ο καρκίνος και τα σπάνια νοσήμα-τα. Πολλές φορές, τα φάρμακα αυτά πα-

Τα συστήματα HTA, τα οποία οδηγούν

σε καλύτερη λήψη αποφάσεων,

προωθούν την καινοτομία [...] ενώ δεν πρέπει

να μετατραπούν σε απλά εργαλεία

περιορισμού του κόστους

”

“

35

ρέχουν, συχνά, εντυπωσιακή βελτίωση στην υγεία και στην ποιότητα ζωής σε σχέση με τις προϋπάρχουσες θεραπείες. Πολλά νέα φάρμακα δρουν πλέον στοχευ-μένα σε συγκεκριμένες ομάδες ασθενών με κοινά κλινικά χαρακτηριστικά. Αυτό σημαίνει ότι είναι πιο αποτελεσματικά για τη θερα-πεία μιας πάθησης με λιγότερες πιθανότη-τες παρενεργειών, μειώνοντας άλλα υψηλά κόστη υγειονομικής περίθαλψης, όπως οι εγχειρήσεις ή οι νοσηλείες. Φάρμακα που τώρα αποτελούν επιστημονικά επιτεύγμα-τα μπορούν να γίνουν γενόσημα όταν λήξει το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας τους. Μέσα από αυτήν τη διαδικασία, διαθέτουμε σήμερα φθηνότερες επιλογές για τη θεραπεία πα-θήσεων όπως οι καρδιαγγειακές νόσοι ή η κατάθλιψη. Αυτό θα επεκταθεί στο μέλλον και σε άλλες παθήσεις, όπως ο καρκίνος και η ρευματοειδής αρθρίτιδα. Τα καινοτόμα φάρμακα του «σήμερα» α-ποτελούν την επένδυση στις μελλοντικές θε-ραπείες του «αύριο».

EΡ_ Σε πολλές χώρες, οι κυβερνήσεις έχουν ξεκινήσει να εφαρμόζουν μεθό-δους με στόχο την αποζημίωση των νέων θεραπειών βάσει της θεραπευτικής τους αξίας. Ποια είναι η θέση σας; Μπορεί να εφαρμοστεί κάτι τέτοιο στην Ελλάδα;

ΑΠ_ Αυτό στο οποίο αναφέρεστε είναι μια αξιολόγηση της τεχνολογίας στην υγεία (Health Technology Αssessment, HTA), διαδικασία η οποία έχει ήδη θεσπιστεί σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, και μία από τις προϋποθέσεις που θα πρέπει να εκπληρώ-σει η Ελλάδα στο πλαίσιο των μέτρων που έχουν αποφασιστεί. Τα συστήματα HTA χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση της αξίας των παρεμβάσεων υγειονομικής πε-ρίθαλψης στο πλαίσιο της προσπάθειας για αποδοτική κατανομή πόρων στα συστήμα-τα υγείας, αλλά και ως εργαλεία που βοη-θούν τους υπευθύνους λήψης αποφάσεων να κατανοήσουν τη σχετική αξία των νέων τεχνολογιών που εφαρμόζονται στην υγει-ονομική περίθαλψη. Για τα φάρμακα, η μεθοδολογία “HTA” περιλαμβάνει όχι μόνο την αξιολόγηση της κλινικής αποτελεσμα-τικότητας αλλά και της ποιότητας ζωής και του αντίκτυπου στον οικονομικό προϋπο-λογισμό. Με τον τρόπο αυτό αξιολογείται κατά πόσον ένα νέο φάρμακο προσφέρει βελτιωμένα αποτελέσματα ή οφέλη σε σχέ-ση με τις τρέχουσες εναλλακτικές θεραπεί-ες, διασφαλίζοντας ότι τα νέα προϊόντα εμ-φανίζουν θετική σχέση κόστους/ωφέλειας. Τα συστήματα HTA, τα οποία οδηγούν σε

καλύτερη λήψη αποφάσεων, προωθούν την καινοτομία, καθοδηγώντας τη διαδικασία Έρευνας & Ανάπτυξης προς τις μελλοντικές προτεραιότητες και ανταμείβοντας εκείνους που μπορούν να ανταποκριθούν σε αυτές, ενώ δεν πρέπει να μετατραπούν σε απλά εργαλεία περιορισμού του κόστους. Έχοντας τα παραπάνω κατά νου, μια ο-λιστική προσέγγιση είναι καταλληλότερη για την αποτύπωση της συνολικής αξίας των νέων φαρμάκων για την οικονομία και την κοινωνία. Πρέπει να συνεκτιμώνται ό-λα τα κόστη και τα οφέλη για το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης και την ευρύτε-ρη κοινωνία. Οι αξιολογήσεις, οι οποίες λαμβάνουν υπόψη τα άμεσα και τα έμμε-σα οφέλη, όπως η παραγωγικότητα και η μείωση του κόστους παροχής υγειονομικής φροντίδας, οδηγούν στις σωστές αποφάσεις. Πρωτίστως, η διαδικασία πρέπει να δημι-ουργήσει έναν διάφανο τρόπο διαφοροποί-ησης της αξίας και ανταμοιβής της καινο-τομίας. Όταν υπάρχουν προϊόντα τα οποία αποτελούν επιστημονι-κά επιτεύγματα και καλύπτουν θεραπευτικά κενά, πρέπει να διασφαλίζεται ότι αυτά αντα-μείβονται κατάλληλα. Εάν η μεθοδολογία HTA υλο-ποιηθεί σωστά, θα διασφα-λιστεί ότι οι ασθενείς στην Ελλάδα θα έχουν πρόσβα-ση σε καινοτόμες θεραπείες και στην αξία που αυτές απο-δίδουν. Ενώ οι φορείς υγειονο-μικής περίθαλψης θα πληρώνουν το κατάλληλο φάρμακο στον κα-τάλληλο χρόνο, ανταμεί-βοντας ταυτόχρονα την έρευνα για νέες θερα-πείες.

36



37

EΡ_ Τα στοιχεία δείχνουν ότι κατά το πρώτο τρίμηνο του έτους υπήρξε υπέρ-βαση της φαρμακευτικής δαπάνης, πάνω από 100 εκατ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι το clawback του πρώτου εξαμήνου μπορεί να ξεπεράσει τα 200 εκατ.! Ανησυχείτε για τη βιωσιμότητα του συστήματος ια-τροφαρμακευτικής περίθαλψης; Υπάρχει περίπτωση κάποια διεθνής φαρμακευτι-κή βιομηχανία να φύγει από την Ελλάδα;

ΑΠ_ Το μέγεθος της υπέρβασης κατά το πρώτο τρίμηνο υποδεικνύει σαφώς την α-δυναμία εφαρμογής των διαρθρωτικών με-ταρρυθμίσεων για τον έλεγχο του όγκου των συνταγών, αλλά κυρίως τη λανθασμένη ε-κτίμηση για το ύψος της δημόσιας φαρμα-κευτικής δαπάνης. Η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη μειώθη-κε κατά περισσότερο από 60% στην Ελλάδα την τελευταία εξαετία, λόγω της οικονομικής κρίσης και των δημοσιονομικών προβλη-μάτων. Ως εκ τούτου, η μέση κατά κεφα-λήν δαπάνη είναι κάτω από τον ευρωπαϊ-κό μέσο όρο των 260 ευρώ και δεν επαρκεί για την κάλυψη των πραγματικών αναγκών. Καθ’ όλη τη διάρκεια της κρίσης, οι φαρμα-κευτικές επιχειρήσεις ενεργούν με ευθύνη α-πέναντι στην κοινωνία αλλά και στην Πολιτεία, καθώς επωμίζονται ολοένα και αυξανόμενο μερίδιο του κόστους υγειονομικής περίθαλ-ψης, εκπληρώνοντας τις υποχρεώσεις τους προς το Δημόσιο, καταβάλλοντας αυξημένες εκπτώσεις (rebates) και επιστροφές χρημά-των, λόγω υπέρβασης του κλειστού προϋπο-λογισμού (clawback). Μόνο το περασμένο έτος, οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις συνει-σέφεραν 630 εκατ. ευρώ σε ανάλογες πλη-ρωμές. Στην πραγματικότητα, αυτό σημαίνει ότι ο φαρμακευτικός κλάδος επιδοτεί σήμε-ρα περίπου το 25% της δημόσιας δαπάνης. Αυτή η σημαντική συμβολή αποτελεί μία α-κόμη πρόκληση σε μια σειρά ζητημάτων ό-πως οι τιμές, που είναι από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη, και τα συνεχώς αυξανόμενα ποσά από τις οφειλές του Δημοσίου, που α-νέρχονται επί του παρόντος σε ανεπίτρεπτο ύψος, πάνω από 1,2 δισ. ευρώ. Οι τρέχου-σες επενδύσεις του κλάδου μειώνονται, ό-πως άλλωστε και οι δυνατότητές μας να δι-ατηρούμε και να αυξάνουμε τις επενδύσεις μας στην Ελλάδα σε βασικούς τομείς της οι-κονομίας και της υγείας, όπως είναι η απα-σχόληση, η κλινική έρευνα και η παραγω-γή φαρμάκων. Όσον αφορά τα επακόλουθα μέτρα που θα λάβουν οι εταιρείες, δεν μπορώ να σχολιά-σω, ούτε να προβλέψω, τα μελλοντικά επι-χειρηματικά σχέδια άλλων φαρμακευτικών εταιρειών. Ωστόσο, όσον αφορά την Pfizer

Hellas, θα ήθελα να πω ότι είμαστε υπερή-φανοι για τα 56 χρόνια παρουσίας μας στην Ελλάδα, τόσο σε καλές όσο και σε δύσκολες στιγμές. Παρότι οι τρέχουσες συνθήκες είναι δύσκολες, διατηρούμε τη δέσμευσή μας να συνεχίσουμε να παρέχουμε στους ασθενείς στην Ελλάδα τις πολύτιμες θεραπείες που χρειάζονται και θα συνεργαστούμε με όλους τους υπεύθυνους φορείς για την ανάπτυξη των συνθηκών που απαιτούνται για ένα βι-ώσιμο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης, το οποίο αναγνωρίζει και αποκομίζει τα ο-φέλη που έχουν να προσφέρουν τα καινο-τόμα φάρμακα και οι επενδύσεις του φαρ-μακευτικού κλάδου.

EΡ_ Ποια μέτρα πιστεύετε ότι πρέπει να ληφθούν ώστε να γίνει πραγματι-κός έλεγχος φαρμακευτικής δαπάνης;

ΑΠ_ Ζητούμε από την κυβέρνηση να υιοθε-τήσει ολιστική προσέγγιση για τη βελτίωση της αποδοτικότητας του συστήματος υγείας, καθώς είναι αναποτελεσματικό να πιστεύει κανείς ότι αυτό μπορεί να επιτευχθεί απλώς περικόπτοντάς τους τη φαρμακευτική δαπά-νη. Αντ’ αυτού, πρέπει να επικεντρωθούμε πρώτα σε στρατηγικές πρόληψης στον το-μέα της υγείας, όπως προγράμματα εμβολι-ασμού του ενήλικου πληθυσμού, καθώς και στην υλοποίηση εκστρατειών δημόσιας υγεί-ας, όπως για την κατάχρηση των οινοπνευ-ματωδών και τη διακοπή του καπνίσματος, μέσω της θέσπισης συστήματος πρωτοβάθ-μιας υγειονομικής περίθαλψης. Οι τακτικές αυτές, αποδεδειγμένα, προσφέ-ρουν τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακρο-πρόθεσμα θετικά οφέλη για το σύστημα υγεί-ας. Επίσης, χρειαζόμαστε εξορθολογισμένες μεταρρυθμίσεις για την προώθηση της ορ-θής χρήσης των φαρμάκων και τη συμβολή σε ένα βιώσιμο σύστημα υγειονομικής πε-ρίθαλψης, όπως μητρώα ασθενών με χρό-νιες παθήσεις, θεραπευτικά πρωτόκολλα ή ηλεκτρονικούς φακέλους ασθενών. Είναι ε-πίσης σημαντικό κάποια μέτρα να εφαρμο-στούν άμεσα, όπως:

Η αύξηση του προϋπολογισμού για τη δη-μόσια φαρμακευτική δαπάνη για την κά-λυψη του αυξανόμενου αριθμού ανασφά-λιστων πολιτών, καθώς και προσφύγων.

Η θεσμοθέτηση ενός ορίου στο ύψος των επιστροφών clawback, ώστε στο σύστημα δημόσιας υγείας να τεθούν κίνητρα για τις αναγκαίες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.

Η παρακολούθηση των κινήτρων/κυρώ-σεων των γιατρών μέσω του συστήματος ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, ώστε να διασφαλίζεται η βέλτιστη συνταγογράφηση.

37

Ανάπτυξη και επενδύσεις δεν μπορούν να επιτευχθούν χωρίς σταθερό και προβλέψιμο περιβάλλον και εποικοδομητικό διάλογο μεταξύ του κλάδου μας και της κυβέρνησης

”

“

38



Οι περισσότερες από τις προτάσεις αυτές σχετίζονται με την αλλαγή συμπεριφοράς, της οποίας η υλοποίηση μπορεί να είναι δυ-σκολότερη από τη χρήση ενός πιο άμεσου εργαλείου, όπως οι πληρωμές clawback, το οποίο όμως δεν αντιμετωπίζει τα βαθύ-τερα αίτια του προβλήματος, αλλά φορο-λογεί απλώς τη χρήση φαρμάκων.

EΡ_ Είναι αλήθεια ότι, τα τελευταία χρό-νια, οι παρεμβάσεις του κράτους στον τομέα του φαρμάκου αρχίζουν και τε-λειώνουν στην τιμολόγηση. Ωστόσο, και εκεί παραμένουν κάποιες στρεβλώσεις. Ποια είναι η θέση σας;

ΑΠ_ Καταρχάς, είναι αλήθεια ότι κάθε ε-ξοικονόμηση κόστους στις δημόσιες φαρ-μακευτικές δαπάνες επιτεύχθηκε μέσω μεί-ωσης των τιμών και αυξημένων επιστροφών από τις φαρμακευτικές εταιρείες και τους ασθενείς, και όχι με τον έλεγχο του όγκου της συνταγογράφησης. Οι επιστροφές αυ-τές, όπως γνωρίζετε, αφορούν πωλήσεις φαρμάκων τις οποίες δεν έχουμε ακόμη πληρωθεί. Έχουμε φτάσει στο σημείο πολλά φάρμα-κα στην Ελλάδα να κοστίζουν λιγότερο α-πό ένα πακέτο τσίχλες. Επιπλέον, το ισχύον πρότυπο τιμολόγησης τιμωρεί την καινοτο-μία. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της IMS, η μέση τιμή ανά μονάδα για φάρμακα που καλύπτονται από δίπλωμα ευρεσιτεχνί-ας είναι στην Ελλάδα 0,85 ευρώ, δηλαδή πολύ κατώτερη από τον μέσο όρο της ΕΕ, που είναι 1,80 ευρώ, από την άλλη πλευρά, οι τιμές των γενοσήμων στην Ελλάδα είναι πολύ υψηλότερες από τον μέσο όρο της ΕΕ (0,20 ευρώ έναντι 0,13 ευρώ αντίστοιχα). Επίσης, ως προς το σύστημα τιμολόγησης, καμία άλλη χώρα δεν έχει τόσο ευρεία ο-μάδα χωρών αναφοράς (27 χώρες) και δύο γενικές αναθεωρήσεις τιμών ετησίως, οι οποίες δημιουργούν σοβαρά προβλήμα-τα στη φαρμακευτική αλυσίδα επί μήνες, οδηγώντας συχνά σε σφάλματα, σημαντι-κό διοικητικό φόρτο και καθυστερήσεις. Πιστεύω ότι ήρθε ο καιρός να εξεταστεί ένα νέο, πιο σύγχρονο και δίκαιο σύστημα τιμο-λόγησης, το οποίο θα περιλαμβάνει, μετα-ξύ άλλων, τα ακόλουθα στοιχεία:

Μικρότερη ομάδα χωρών αναφοράς, η οποία θα καταστήσει τη διαδικασία πιο δίκαιη, πιο διάφανη και ευκολότερη στην εκτέλεσή της.

Μια γενική αναθεώρηση τιμών, ετησίως, με τακτικές επικαιροποιήσεις για νέα προ-ϊόντα (on patent ή γενόσημα).

Λιγότερο ρυθμισμένο σύστημα για off-patent φάρμακα ή γενόσημα, το οποίο θα βασίζεται στον ανταγωνισμό και θα εί-ναι περισσότερο σύμφωνο με τα ισχύοντα σε άλλα αναπτυγμένα συστήματα υγείας.

EΡ_ Τον Ιούλιο, όλες οι φαρμακευ-τικές επιχειρήσεις είναι υποχρεωμέ-νες να δημοσιοποιήσουν στοιχεία για τις παροχές που έκαναν το 2015 προς τους γιατρούς. Στο παρασκήνιο ακού-γεται ότι μια μερίδα γιατρών αντιδρά. Πού βρίσκεται το θέμα αυτό; Ποια εί-ναι η θέση σας;

ΑΠ_ Η συνεργασία μεταξύ του κλάδου και των επαγγελματιών υγείας και των ιατρικών επιστημονικών ενώσεων είναι προς όφελος των ασθενών. Είναι μια συνεργασία η οποία έχει αποδώσει πολλά καινοτόμα φάρμακα και άλλαξε τον αντίκτυπο πολλών ασθενει-ών στη ζωή μας. Για παράδειγμα:

Ο ιός HIV, ο οποίος ισοδυναμούσε με θα-νατική καταδίκη στη δεκαετία του 1980, έχει πλέον καταστεί χρόνια πάθηση, η ο-ποία είναι διαχειρίσιμη με τη χρήση και-νοτόμων φαρμάκων.

Όσον αφορά τον καρκίνο, τα ποσοστά θα-νάτου μειώθηκαν κατά 20% από τη δεκα-ετία του 1990 σε μερικές χώρες.

Χάρη σε καινοτόμες φαρμακευτικές θε-ραπείες, το μεγαλύτερο ποσοστό των α-σθενών που πάσχουν από ηπατίτιδα C μπορούν να θεραπευθούν.

Οι φαρμακευτικές εταιρείες και οι επαγ-γελματίες υγείας συνεργάζονται σε διά-φορες δραστηριότητες, από την κλινική έρευνα ώς την ανταλλαγή βέλτιστων κλινι-κών πρακτικών και πληροφοριών σχετικά με τον τρόπο ένταξης νέων φαρμάκων στη διαδρομή του ασθενούς. Οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να ανταμείβονται δίκαια για τη γνώση και τις υπηρεσίες που παρέχουν. Στο πλαίσιο των αυξανόμενων προσδοκι-ών της κοινωνίας όσον αφορά τη διαφά-νεια, η συγκεκριμένη πρωτοβουλία αντα-ποκρίνεται άμεσα στις ανησυχίες του κοινού σχετικά με την αλληλεπίδραση μεταξύ της ιατρικής κοινότητας και του φαρμακευτι-κού κλάδου. Για τον λόγο αυτό, έως την 30ή Ιουνίου 2016, οι εταιρείες θα αρχίσουν να γνωστοποιούν τα ποσά που αφορούν αμοιβές σε συγκε-κριμένες υπηρεσίες. Η πρωτοβουλία αυτή θα δημιουργήσει συνθήκες διαφάνειας στις σχέσεις μεταξύ του κλάδου, των επαγγελ-ματιών υγείας και του ευρύτερου κοινού.

Ο φαρμακευτικός κλάδος επιδοτεί

σήμερα περίπου το 25% της δημόσιας

δαπάνης

”

“

39

EΡ_ Αν σας έλεγα ότι σας παρέχω τη δυνατότητα να υποβάλετε μια πρότα-ση στον υπουργό Υγείας, ποια θα επι-λέγατε και γιατί;

ΑΠ_ Παρά το γεγονός ότι οι φαρμακευτικές εταιρείες, τόσο οι ελληνικές όσο και οι πο-λυεθνικές, ενισχύουν την ελληνική οικονο-μία μέσω της απασχόλησης εργατικού δυ-ναμικού υψηλών προσόντων, της αύξησης της μεταποιητικής δραστηριότητας και της βελτίωσης του εμπορικού ισοζυγίου, και πα-ράλληλα συνεισφέρουν στην υγεία των πο-λιτών, ο κλάδος επλήγη σοβαρά και δυσα-νάλογα από την οικονομική κρίση. Η τάση αυτή, εάν συνεχιστεί, είναι πιθανό να οδη-γήσει σε μη βιώσιμες καταστάσεις. Θέλου-με να κατανοήσουν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς ότι είμαστε πρόθυμοι να συνεργα-στούμε μαζί τους, για να συμβάλουμε στην επίλυση των προβλημάτων, τα οποία είναι πραγματικά και σημαντικά. Ταυτόχρονα, και ενώ πρέπει να αναλάβουμε

το δικό μας δίκαιο μερίδιο, δεν μπορούμε, και δεν πρέπει, να συνεχίσουμε να είμαστε ο κύριος παράγοντας στους στόχους εξοι-κονομήσεων στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, καθώς κάτι τέτοιο μπορεί να έχει σημαντικές βραχυπρόθεσμες και μα-κροπρόθεσμες συνέπειες όχι μόνον για τον κλάδο αλλά και για την υγεία των πολιτών, και αυτό είναι σημαντικότερο. Υπάρχουν ήδη ενδείξεις ότι η κατάσταση της υγείας των Ελλήνων πολιτών έχει πληγεί από τις επιλογές που έγιναν. Επομένως, κατά την άποψή μου, είναι πολύ σημαντικό να συ-νεργαστούμε με τον υπουργό Υγείας και άλ-λους ενδιαφερόμενους φορείς, ώστε να βο-ηθήσουμε να επιτύχουν τους οικονομικούς στόχους τους, αλλά και να βελτιώσουν την υγεία στην Ελλάδα, δημιουργώντας ένα βι-ώσιμο και προβλέψιμο περιβάλλον, το ο-ποίο θα εξισορροπεί τις βραχυπρόθεσμες και τις μακροπρόθεσμες ανάγκες, θα α-νταμείβει την καινοτομία και θα παρέχει ποιοτική περίθαλψη στους ασθενείς.•••

Ο Jim Sage ανέλαβε πρόεδρος και διευ-θύνων σύμβουλος της Pfizer Hellas και ε-πικεφαλής του Global Innovative Products BU στην Ελλάδα, την Κύπρο και τη Μάλτα τον Φεβρουάριο του 2015.Εργάζεται στη φαρμακευτική αγορά πάνω από 20 χρόνια. Στην Pfizer προσελήφθη το 1990, και κατείχε σημαντικές ηγετικές θέ-σεις στα τμήματα marketing στην Ευρώπη και την Αμερική για πάνω από 15 χρόνια. Πριν τοποθετηθεί στην Ελλάδα, κατείχε τη θέση του Vice President of Marketing, Global Innovative Products-Europe. Ως επικεφαλής του τμήματος marketing

στην Ευρώπη, είχε σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη του μοντέλου της περιφερειακής δομής του τμήματος marketing, όπως επί-σης και της ανάπτυξης νέων δυνατοτήτων, όπως το Digital & Customer Marketing. Πριν αναλάβει την ηγετική θέση του τμή-ματος marketing στην επιχειρησιακή μο-νάδα Global Innovative Products, κατείχε τον ρόλο του Vice President of Marketing for Primary Care στην Αμερική και ακο-λούθως στην Ευρώπη, μετακομίζοντας στο Λονδίνο. Από τις θέσεις αυτές, ο Jim ερ-γάστηκε με συνέπεια για την κυκλοφορία και την καθιέρωση μερικών από τα πιο

σημαντικά και επιτυχημένα προϊόντα της εταιρείας.Ο Jim Sage είναι 48 ετών. Γεννήθηκε και μεγάλωσε σε μια μικρή πόλη, το Κονέκτι-κατ, το οποίο φροντίζει και επισκέπτεται ό-σο πιο συχνά μπορεί. Έχει μεταπτυχιακό τίτλο στη Διοίκηση Επιχειρήσεων με κατεύ-θυνση «Marketing και Υπηρεσίες Υγείας» από το πανεπιστήμιο Duke των ΗΠΑ και τα τελευταία τρία χρόνια ζει στην Ευρώπη.Είναι παντρεμένος και έχει τρία παιδιά, δύο γιους και μία κόρη. Πρόσφατα, η οι-κογένεια απέκτησε και «ελληνικό αίμα», καθώς υιοθέτησε δύο αδέσποτους σκύλους.

Who is who


Το πεδίο των καρδιαγγειακών νο-σημάτων ελκύει εδώ και δεκαετί-ες την προσοχή της επιστημονικής κοινότητας, αποτελώντας αντικεί-

μενο μελετών και υψηλής ερευνητικής δραστηριότητας. Είναι λογικό, αν αναλο-γιστεί κανείς ότι αποτελούν την πρώτη αι-τία θανάτου παγκοσμίως. Περισσότεροι άνθρωποι πεθαίνουν ετησίως από καρ-διαγγειακά νοσήματα παρά από οποια-δήποτε άλλη αιτία. Περίπου 17,5 εκατομμύρια άνθρωποι έ-χασαν τη ζωή τους από καρδιαγγειακό νό-σημα το 2012, αριθμός που μεταφράζεται στο 31% των θανάτων σε όλο τον κόσμο.

Από αυτούς, περίπου 7,4 εκατομμύρια ή-ταν αποτέλεσμα στεφανιαίας νόσου και 6,7 εκατομμύρια οφείλονταν σε εγκεφαλικό. Την ίδια ώρα, πάνω από τα τρία τέταρτα των θανάτων σημειώνονται σε χώρες χα-μηλού ή μεσαίου εισοδήματος, ενώ από τα 16 εκατομμύρια θανάτους σε άτομα κάτω των 70 ετών από μη μεταδοτικά νοσήματα, το 82% καταγράφονται σε χώρες χαμη-λού και μεσαίου εισοδήματος και το 37% οφείλονται σε καρδιαγγειακά νοσήματα. Τα περισσότερα καρδιαγγειακά νοσήματα μπορούν να προληφθούν τροποποιώντας, μέσω στρατηγικών προγραμμάτων αγω-γής, συμπεριφορικούς παράγοντες κινδύ-

Η ταυτότητα της πρώτης αιτίας θανάτου διεθνώς, όπως τη διαμόρφωσε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.)

Επιμέλεια:

Βασιλική Αγγουρίδη

Π.Ο.Υ.

Καρδιαγγειακές παθήσεις

Καρδιαγγειακά νοσήματα:

Παράγοντες κινδύνου και περιθώρια παρεμβάσεων


41

εξελίξείς ςτα καρδίαγγείακα νοςήματα α Φ ί ε ρ Ω μ α

νου, όπως το κάπνισμα, η ανθυγιεινή δι-ατροφή και η παχυσαρκία, η απουσία φυσικής δραστηριότητας και η υπερβο-λική κατανάλωση αλκοόλ. Μάλιστα, για τα άτομα με καρδιαγγεια-κή νόσο ή όσους εμφανίζουν υψηλό καρ-διαγγειακό κίνδυνο (λόγω της ύπαρξης ενός ή περισσοτέρων παραγόντων κιν-δύνου, όπως η υπέρταση, η υπερλιπι-δαιμία, ο διαβήτης) η έγκαιρη διάγνω-ση και η κατάλληλη διαχείριση –μέσα από συμβουλευτική και θεραπείες– εί-ναι απαραίτητες.

Τι είναι τα καρδιαγγειακά νοσήματαΤα καρδιαγγειακά νοσήματα είναι μια ομάδα δυσλειτουργιών της καρδιάς και των αιμοφόρων αγγείων, που περιλαμ-βάνουν μεταξύ άλλων τη στεφανιαία νό-σο, το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, την περιφερική αρτηριοπάθεια, τη ρευ-ματική καρδιοπάθεια, τη συγγενή καρ-διοπάθεια, την εν τω βάθει φλεβοθρόμ-βωση και την πνευμονική εμβολή. Εμφράγματα του μυοκαρδίου και εγκε-φαλικά είναι συνήθως οξέα περιστατικά που προκαλούνται κυρίως από τη διακο-πή της ροής του αίματος προς την καρδιά και τον εγκέφαλο, λόγω απόφραξης. Η συνηθέστερη αιτία είναι η σταδιακή συ-γκέντρωση λιπιδίων στα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων που τροφοδοτούν την καρδιά ή τον εγκέφαλο. Τα εγκε-φαλικά μπορεί να προκληθούν επίσης από αιμορραγία αγγείου στον εγκέφα-λο ή από θρόμβο αίματος. Η αιτία του εμφράγματος του μυοκαρδίου και του ε-γκεφαλικού οφείλεται συνήθως στην πα-ρουσία ενός συνδυασμού από τους πα-ράγοντες κινδύνου.

Οι παράγοντες κινδύνουΟι σοβαρότεροι συμπεριφορικοί παρά-γοντες κινδύνου για την εμφάνιση εμ-φράγματος του μυοκαρδίου και εγκε-φαλικού είναι η ανθυγιεινή διατροφή, η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας, το κάπνισμα και η κατάχρηση αλκοόλ. Οι επιπτώσεις τους μπορεί να εμφανιστούν ως υπέρταση, υπεργλυκαιμία, υπερλιπι-δαιμία και παχυσαρκία. Αυτοί οι «ενδι-άμεσοι παράγοντες κινδύνου» μπορούν να μετρηθούν σε μονάδες πρωτοβάθμι-ας φροντίδας και να καταδείξουν αυξη-μένο κίνδυνο εμφάνισης εμφράγματος, εγκεφαλικού, καρδιακής ανεπάρκειας και άλλων επιπλοκών.


Η διακοπή του καπνίσματος, η μείωση της κατανάλωσης άλατος, η κατανάλωση φρού-των και λαχανικών, η συχνή φυσική άσκη-ση και η αποφυγή αυξημένων ποσοτήτων αλκοόλ έχει διαπιστωθεί ότι μειώνουν τον καρδιαγγειακό κίνδυνο. Επιπλέον, η θεραπευτική αντιμετώπιση του διαβήτη, της υπέρτασης και της υπερλιπι-δαιμίας ίσως είναι απαραίτητη. Πολιτικές υγείας που δημιουργούν περιβάλλοντα που ευνοούν τη λήψη σωστών αποφάσε-ων, παρέχοντας προσιτές και προσβάσι-μες επιλογές, είναι απαραίτητες για να κινητοποιήσουν τους πολίτες ώστε να υι-οθετήσουν και να διατηρήσουν υγιείς συ-μπεριφορές. Υπάρχει και μια σειρά από υποβόσκοντες παράγοντες των καρδιαγγειακών παθήσε-

ων ή «αιτίες των αιτιών». Πρόκειται για α-ντανάκλαση των σημαντικών δυνάμεων που οδηγούν τις κοινωνικές, οικονομικές και πο-λιτιστικές αλλαγές (παγκοσμιοποίηση, αστι-κοποίηση και γήρανση πληθυσμού). Άλλοι συντελεστές είναι η φτώχεια, το άγχος και κληρονομικοί παράγοντες.

Η αναπτυξιακή διάστασηΤα καρδιαγγειακά νοσήματα φαίνεται να «προτιμούν» τις χώρες χαμηλού και με-σαίου εισοδήματος, με το 75% των θανά-των να καταγράφονται σε τέτοιες περιο-χές του κόσμου. Οι κάτοικοι αυτών των χωρών συχνά δεν έχουν πρόσβαση σε ο-λοκληρωμένα συστήματα πρωτοβάθμιας φροντίδας και σε προγράμματα έγκαιρης διάγνωσης και θεραπείας, συγκριτικά με

τις χώρες υψηλού εισοδήματος. Την ίδια ώρα, οι άνθρωποι με καρδιαγγειακά νο-σήματα ή άλλες μη μεταδοτικές ασθένειες των χωρών χαμηλού και μεσαίου εισοδή-ματος έχουν μικρότερη πρόσβαση σε α-ποτελεσματική ιατροφαρμακευτική φρο-ντίδα, που να απαντά στις ανάγκες τους. Το αποτέλεσμα είναι πολλοί να διαγιγνώ-σκονται καθυστερημένα με την πάθηση και να πεθαίνουν ακόμη και στα πιο πα-ραγωγικά τους χρόνια. Είναι όμως οι φτωχότεροι άνθρωποι στις χώρες αυτές που επηρεάζονται περισσό-τερο. Μάλιστα, διαπιστώνεται πως τα καρ-διαγγειακά νοσήματα συμβάλλουν, με τη σειρά τους, στη φτωχοποίηση, λόγω των μεγάλων ιατρικών εξόδων και της υψηλής ιδιωτικής δαπάνης.

Σε μακροοικονομικό επίπεδο, οι παθήσεις του καρδιαγγειακού συστήματος εναποθέ-τουν ένα σημαντικό βάρος στις οικονομίες των χωρών μικρού και μεσαίου εισοδήματος.

Οι παρεμβάσεις«Βέλτιστες αγορές» ή παρεμβάσεις με κα-λή σχέση κόστους-αποτελέσματος, που εί-ναι εφικτό να εφαρμοστούν ακόμη και σε περιβάλλοντα με περιορισμένους πόρους, έχουν περιγραφεί από τον Π.Ο.Υ. για την πρόληψη και τον έλεγχο των καρδιαγγει-ακών νοσημάτων. Περιλαμβάνουν δύο τύ-πους παρέμβασης, σε ατομικό επίπεδο και στο σύνολο του πληθυσμού, που προτείνε-ται να εφαρμόζονται σε συνδυασμό, για να μειώσουν τη μεγαλύτερη επίπτωση των καρδιαγγειακών νοσημάτων.

Περίπου 17,5 εκα-τομμύρια άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από καρδιαγγειακό

νόσημα το 2012


43


Παραδείγματα παρεμβάσεων στον πληθυσμό:

Ολοκληρωμένες αντικαπνιστικές πολιτικές Φορολογία για τη μείωση της κατανάλω-

σης τροφίμων με υψηλή περιεκτικότητα λίπους, άλατος και ζάχαρης

Κατασκευή πεζόδρομων και διαδρομών για ποδηλασία, προκειμένου να αυξηθεί η φυσική δραστηριότητα

Στρατηγικές για τη μείωση της υπερκα-τανάλωσης αλκοόλ

Υγιεινά γεύματα στα σχολεία

Για την πρόληψη του πρώτου εμφράγματος και εγκεφαλικού, οι ιατροφαρμακευτικές παρεμβάσεις σε ατομικό επίπεδο πρέπει να στοχεύουν εκείνους με συνολικό υψη-λό καρδιαγγειακό κίνδυνο ή εκείνους με οποιοδήποτε παράγοντα κινδύνου πάνω από τα ανώτατα όρια, όπως υπέρταση και υπερχοληστερολαιμία. Σε ό,τι αφορά τη δευτερογενή πρόληψη καρδιαγγειακών επεισοδίων σε όσους έ-χουν διαγνωστεί με νόσημα, μεταξύ αυτών και διαβήτη, η θεραπεία με τα ακόλουθα σκευάσματα είναι απαραίτητη:

Ασπιρίνη Βήτα αναστολείς Αναστολείς του μετατρεπικού ενζύμου της

αγγειοτενσίνης Στατίνες

Τα οφέλη αυτών των παρεμβάσεων είναι σε μεγάλο βαθμό ανεξάρτητα, αλλά όταν συνδυάζονται με τη διακοπή του καπνίσμα-τος μπορούν να συμβάλουν στην αποτρο-πή νέων καρδιαγγειακών επεισοδίων κα-τά σχεδόν 75%. Σήμερα, υπάρχουν μεγάλα κενά στην εφαρμογή αυτών των παρεμβά-σεων, κυρίως σε πρωτοβάθμιο επίπεδο. Ε-πιπροσθέτως, κοστοβόρες χειρουργικές ε-πεμβάσεις χρειάζονται, ορισμένες φορές, για την αντιμετώπιση των καρδιαγγειακών παθήσεων:

Bypass (παράκαμψη στεφανιαίων αρτη-ριών)

Αγγειοπλαστική με «μπαλονάκι» Αποκατάσταση ή αντικατάσταση αορτι-

κής βαλβίδας Μεταμόσχευση καρδιάς Επέμβαση τεχνητής καρδιάς

Ιατρικές συσκευές είναι απαραίτητες για τη θεραπεία κάποιων καρδιαγγειακών παθή-σεων. Μεταξύ αυτών είναι οι βηματοδότες, οι προσθετικές καρδιακές βαλβίδες και τα επιθέματα.

Η απάντηση του Π.Ο.Υ. Με επικεφαλής τον Π.Ο.Υ., όλα τα κράτη-μέλη (194 χώρες) συμφώνησαν το 2013 σε παγκόσμιους μηχανισμούς για τη μεί-ωση όσων επιπτώσεων από μη μεταδοτικά νοσήματα μπορούν να αποτραπούν. Με-ταξύ άλλων, συμφωνήθηκε και ένα «Πα-γκόσμιο σχέδιο δράσης για την πρόληψη και τον έλεγχο των μη μεταδοτικών νοση-μάτων 2013-2020». Το εν λόγω σχέδιο στοχεύει στη μείωση του αριθμού των πρόωρων θανάτων α-πό μη μεταδοτικά νοσήματα κατά 25% έως το 2025, μέσα από την υλοποίηση 9 εθελοντικών παγκόσμιων στόχων. Δύο α-πό αυτούς τους στόχους εστιάζονται στην πρόληψη και τον έλεγχο των καρδιαγγει-ακών παθήσεων. Ο 6ος στόχος αφορά στη μείωση κατά 25% του επιπολασμού της υπέρτασης δι-εθνώς, ενός από τους κορυφαίους πα-ράγοντες κινδύνου που, σύμφωνα με τα στοιχεία του 2014, πλήττει το 22% των ε-νηλίκων, παγκοσμίως. Η μείωση της συχνότητας της υπέρτασης με την εφαρμογή στρατηγικών για το σύ-νολο του πληθυσμού, που θα στοχεύουν στην ελαχιστοποίηση των συμπεριφορι-κών παραγόντων κινδύνου (αλκοόλ, τσι-γάρο, διατροφή κ.λπ.), είναι απαραίτητη για την επίτευξη του στόχου. Μια προσέγγιση συνολικού κινδύνου πρέ-πει να υιοθετηθεί για την έγκαιρη διάγνω-ση και την «cost-effective» διαχείριση της υπέρτασης, ώστε να προληφθούν καρδι-αγγειακά επεισόδια. Ο 8ος στόχος αξιώνει την πρόσβαση σε φάρμακα και συμβουλευτική (και γλυκαι-μικού ελέγχου) στο 50% των ατόμων που τα δικαιούνται. Όπως τονίζεται, η πρόλη-ψη εμφραγμάτων και εγκεφαλικών μέσα από μια καθολική προσέγγιση των καρ-διαγγειακών κινδύνων είναι πιο αποτελε-σματική, και σε επίπεδο κόστους, από ό,τι οι αποφάσεις που βασίζονται στην απο-κλειστική διαχείριση των επιπέδων μεμο-νωμένων παραγόντων κινδύνου. Συνεπώς, θα πρέπει να είναι τμήμα των βασικών παροχών μιας καθολικής ασφά-λισης υγείας. Για την επίτευξη αυτού του στόχου χρει-άζεται η ενίσχυση βασικών στοιχείων των συστημάτων υγείας, όπως της χρηματοδό-τησης της περίθαλψης, ώστε να διασφα-λιστεί η πρόσβαση σε βασικές τεχνολογί-ες υγείας και φάρμακα. Η αξιολόγηση του προγράμματος και της εφαρμογής του θα πραγματοποιηθεί το 2018 στη Γενική Συνέλευση του Π.Ο.Υ.•••

Ευρώπη122,6 δισ. ευρώ

τα καρδιαγγειακάτο 2020

Το οικονομικό κόστος των καρδιαγ-γειακών παθήσεων στην Ευρώπη ε-κτιμάται ότι θα εκτιναχθεί στα 162 δισ. δολ. ετησίως ή 122,6 δισ. ευρώ έως το 2020, σύμφωνα με έρευνα του Βρετανικού Κέντρου Οικονομικών και Επαγγελματικών Ερευνών. Το κόστος αυτός θα αφορά σε 6 από τις μεγα-λύτερες ευρωπαϊκές χώρες, τη Γαλ-λία, τη Γερμανία, την Ισπανία, την Ι-ταλία, τη Σουηδία και τη Βρετανία. Το ποσό αυτό ανήλθε στα 102,1 δισ. ευρώ το 2014. Η μεγαλύτερη οικονομική επιβάρυν-ση θα προέρχεται από τα άμεσα ια-τροφαρμακευτικά κόστη. Τα έμμεσα κόστη –από πτώση της παραγωγικό-τητας, λόγω πρόωρων θανάτων, αλλά και από το κόστος της θνησιμότητας– θα προσθέσουν 31,5 δισ. δολ. σε αυτές τις 6 χώρες. Η Γερμανία, βέβαια, θα σηκώσει το μεγαλύτερο βάρος, με την οικονομική επίπτωση να υπολογίζεται να φθάσει τα 54,5 δισ. δολ. το 2020.Τα καρδιαγγειακά νοσήματα εκτιμά-ται ότι θα κοστίσουν τη ζωή 1,2 εκατ. ανθρώπων το 2020.


Καλά είναι τα νέα για τους περί-που 100.000 Έλληνες που πά-σχουν από την πιο συνηθισμένη μορφή καρδιακής ανεπάρκειας.

Εδώ και λίγους μήνες, είναι διαθέσιμο και στη χώρα μας ένα νέο φάρμακο, το οποίο αφορά την αντιμετώπιση ασθενών με συμπτωματική χρόνια καρδιακή ανε-πάρκεια και μειωμένο κλάσμα εξώθη-σης (HFrEF). Το φάρμακο μειώνει τη θνησιμότητα και

την ανάγκη νοσηλείας και υπερέχει της συμβατικής θεραπείας. Η καρδιακή α-νεπάρκεια αποτελεί μια πάθηση που εί-ναι απειλητική για τη ζωή και προσβάλ-λει σχεδόν 15 εκατομμύρια Ευρωπαίους, από τους οποίους οι μισοί περίπου πά-σχουν από τη μορφή του μειωμένου κλά-σματος εξώθησης. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι το 1%-2% του παγκόσμιου πληθυσμού πάσχει α-πό καρδιακή ανεπάρκεια. Άρα, ο α-

Μελέτη έδειξε ότι, έναντι της εναλαπρίλης, το νέο φάρμακο μείωσε τον κίνδυνο θανάτου από καρδιαγγειακά αίτια, τις νοσηλείες από καρδιακή ανεπάρκεια και τον κίνδυνο ολικής θνητότητας.

HFrEF

Νέα θεραπεία για την καρδιακή ανεπάρκεια

Νέο φάρμακο της Novartis συνδυάζει τον μηχανισμό δράσης δύο ουσιών

Η έγκριση βασίζεται στα αποτελέσματα της μελέτης PARADIGM-HF


45


ριθμός των Ελλήνων που πάσχουν από καρδιακή ανεπάρκεια εκτιμάται ότι εί-ναι περίπου 100-200.000 άτομα, στους οποίους κάθε χρόνο προστίθενται 15-30.000 νέοι ασθενείς! Το νέο φάρμακο ονομάζεται Entresto και αναπτύχθηκε από τη Novartis. Εί-ναι ένα χάπι που χορηγείται δύο φο-ρές την ημέρα και συνδυάζει τον μη-χανισμό δράσης δύο ουσιών:

1. της βαλσαρτάνης, που είναι ένας α-ναστολέας των υποδοχέων της αγγει-οτενσίνης και

2. της σακουμπρίλης, ενός αναστολέα της νεπριλυσίνης, που μειώνει το φορτίο της ανεπαρκούσας καρδιάς.

Η έγκριση βασίζεται στα αποτελέσματα της μελέτης PARADIGM-HF, στην οποία συμμετείχαν 8.442 ασθενείς με HFrEF, η οποία διακόπηκε πρώιμα όταν απο-δείχθηκε ότι μείωσε σημαντικά τον κίν-δυνο καρδιαγγειακού θανάτου έναντι της εναλαπρίλης, ενός αναστολέα των υποδοχέων της αγγειοτενσίνης, που πα-ραδοσιακά χρησιμοποιείται μέχρι σή-μερα για την καρδιακή ανεπάρκεια. Η μελέτη έδειξε ότι, έναντι της εναλα-πρίλης, η νέα θεραπεία:

μείωσε τον κίνδυνο θανάτου από καρ-διαγγειακά αίτια κατά 20%

μείωσε τις νοσηλείες από καρδιακή ανεπάρκεια κατά 21%

μείωσε τον κίνδυνο ολικής θνητότη-τας κατά 16%

Στο τέλος της μελέτης, οι ασθενείς που έλαβαν τη νέα θεραπεία ήταν πιθανό-τερο να βρίσκονται εν ζωή και λιγότε-ρο πιθανό να νοσηλευθούν για καρ-διακή ανεπάρκεια σε σχέση με τους ασθενείς στους οποίους δόθηκε μόνο εναλαπρίλη. Μάλιστα, είναι η πρώτη και μόνη θε-ραπεία που δείχνει σημαντικό όφελος σε επίπεδο θνητότητας σε μια μελέτη άμεσης σύγκρισης έναντι της εναλα-πρίλης. Η ανάλυση των δεδομένων α-σφάλειας έδειξε ότι το νέο φάρμακο είχε παρόμοιο προφίλ ασφάλειας με την εναλαπρίλη.


Πώς δρα

Η καρδιακή ανεπάρκεια προκαλείται ό-ταν η καρδιά υφίσταται σημαντική βλάβη μετά από οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου, υπέρταση ή άλλους παράγοντες. Το ζωτι-κό αυτό όργανο χάνει την ικανότητά του να αντλεί επαρκείς ποσότητες αίματος και να τις στέλνει προς όλα τα σημεία του σώμα-τος που το έχουν ανάγκη. Ο οργανισμός αποκρίνεται στη χαμηλή ροή αίματος μέσω της παραγωγής ορμο-νών όπως η αγγειοτενσίνη ΙΙ και η νορα-δρεναλίνη. Ωστόσο, οι ορμόνες αυτές συ-στέλλουν τα αιμοφόρα αγγεία και μπορούν τελικά να καταστήσουν ακόμη πιο δύσκολο το έργο της ήδη «πληγωμένης» καρδιάς να μεταφέρει το αίμα στα αγγεία. Με την πάροδο του χρόνου, η συνεχής πα-ραγωγή αυτών των ορμονών βλάπτει περαι-τέρω την καρδιά, τα αιμοφόρα αγγεία και τους νεφρούς. Η εναλαπρίλη, η συμβατική θεραπεία για το πρόβλημα, δρα μπλοκά-ροντας τις συγκεκριμένες ορμόνες, γεγο-νός που επιβραδύνει την εξέλιξη της καρ-διακής ανεπάρκειας. Αυτό λοιπόν που πετυχαίνει το νέο φάρμακο είναι όχι μόνο την αναστολή της δράσης των «κακών» ορμονών –που το κάνει και η ενα-λαπρίλη– αλλά και την αύξηση της παρα-γωγής των «καλών» ορμονών. Ορισμένες α-πό αυτές κάνουν τους νεφρούς να παράγουν περισσότερα ούρα και, παράλληλα, χαλα-ρώνουν τα αιμοφόρα αγγεία, με αποτέλε-σμα να μειώνεται το «βάρος» για την καρδιά.

Δύο μορφές

Η νόσος διακρίνεται σε δύο μορφές:

1. Αριστερή καρδιακή ανεπάρκεια: Όπως φανερώνει η ονομασία, στην πε-ρίπτωση αυτή, η βλάβη εντοπίζεται στην αριστερά κοιλία της καρδιάς, που αδυ-νατεί να προωθήσει το αίμα προς την αορτή. Η πίεση προς τα «πίσω» (αριστε-ρό κόλπο και πνεύμονες) αυξάνει. Έτσι τα συμπτώματα που εμφανίζονται είναι από τους πνεύμονες, και είναι κυρίως δύσπνοια.

2. Δεξιά καρδιακή ανεπάρκεια: Η βλά-βη βρίσκεται στη δεξιά κοιλία, που α-δυνατεί να προωθήσει το αίμα προς την πνευμονική αρτηρία. Η πίεση αυξάνεται προς τον δεξιό κόλπο και τις φλέβες, και τα συμπτώματα αφορούν κυρίως οιδή-ματα στα κάτω άκρα.

Η καρδιακή ανεπάρκεια μπορεί να α-ναπτυχθεί σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά σαφώς γίνεται πιο συχνή με την αύξηση της ηλικίας. Κάτω από την ηλικία των 65 ετών, καρδιακή ανεπάρκεια έχουν περί-που το 1% των ατόμων, ενώ στις ηλικίες 75-84 ετών καρδιακή ανεπάρκεια εμφα-νίζουν το 7% των ατόμων, και το ποσοστό αυτό αυξάνεται σε 15% στα άτομα ηλι-κίας άνω των 85 ετών. Αποτελεί την πιο συχνή αιτία νοσηλείας σε ασθενείς άνω των 65 ετών.•••

Το φάρμακο μειώ-νει τη θνησιμότητα

και την ανάγκη νοσηλείας και

υπερέχει της συμ-βατικής θεραπείας

Τα συμπτώματα της καρδιακής ανεπάρ-κειας μπορεί να διαφέρουν πολύ από ά-τομο σε άτομο, ανάλογα με τον τύπο της καρδιακής ανεπάρκειας. Συνεπώς, μπορεί να νιώθετε όλα τα συμπτώματα που περι-γράφονται εδώ ή μόνο κάποια από αυτά. Στο αρχικό στάδιο, πιθανόν να μην πα-ρατηρήσετε κανένα σύμπτωμα, αν όμως η καρδιακή ανεπάρκεια εξελιχθεί, μπο-ρεί να έχετε συμπτώματα, τα οποία γίνο-νται πιο σοβαρά. Ανεξάρτητα από το ποια από τα συμπτώ-ματα αυτά εμφανίζετε, είναι σημαντικό να τα παρακολουθείτε σε καθημερινή βάση. Αν παρατηρήσετε κάτι νέο ή αν ένα σύ-μπτωμα επιδεινωθεί απότομα, θα πρέπει να ενημερώσετε τον γιατρό ή τον νοση-λευτή σας χωρίς καθυστέρηση.

Τα κύρια συμπτώματα της καρδιακής α-νεπάρκειας προκαλούνται από τη συγκέ-ντρωση υγρού ή τη συμφόρηση και την α-νεπαρκή ροή του αίματος προς το σώμα. Τα συμπτώματα που προκαλούνται από τη συγκέντρωση υγρού ή τη συμφόρηση είναι, μεταξύ άλλων, τα εξής:

Λαχάνιασμα/δύσπνοια

Βήχας/αναπνευστικός συριγμός

Πρόσληψη βάρους

Πρήξιμο στους αστραγάλους

Τα συμπτώματα που σχετίζονται με την πε-ριορισμένη ροή του αίματος σε μέρη του σώματός σας είναι, μεταξύ άλλων, τα εξής:

Κούραση/κόπωση

Ζαλάδα

Ταχυκαρδία

Άλλα συμπτώματα της καρδιακής ανε-πάρκειας είναι, μεταξύ άλλων, τα εξής:

Απώλεια όρεξης

Ανάγκη νυχτερινής ούρησης

Εκτός από τα σωματικά συμπτώματα της καρδιακής ανεπάρκειας, κάποια άτομα επηρεάζονται από τη σοβαρότητα και τη βαρύτητα της καρδιακής ανεπάρκειας και μπορεί να εμφανίσουν συναισθηματικά συμπτώματα, όπως κατάθλιψη και άγχος.

Ποια είναι τα συμπτώματα

Πηγή: http://www.heartfailurematters.org


C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

ok_demo_21x28_exostr.pdf 1 4/16/15 4:28 PM

http://www.demo.gr



Κάθε χρόνο, περίπου 16.000 Έλλη-νες προσβάλλονται από στηθάγ-χη. Τα τελευταία χρόνια, έχει ει-σαχθεί στη φαρέτρα των γιατρών

μια νέα φαρμακευτική ουσία, η ρανολα-ζίνη, που ανακουφίζει τη συμπτωματολο-γία της σταθερής στηθάγχης. Οι παραδοσιακές θεραπείες για τη στα-θερή στηθάγχη βελτιώνουν την προσφο-ρά και τη ζήτηση οξυγόνου στην καρδιά, μειώνοντας την καρδιακή συχνότητα και τις αντιστάσεις στα περιφερικά αγγεία ή αυξάνοντας την παροχή αίματος προς την καρδιά. Όμως, το πρόβλημα που προκύ-πτει για πολλούς ασθενείς που πάσχουν α-πό στεφανιαία νόσο είναι ότι οι θεραπείες αυτές δεν είναι επαρκείς και οι ασθενείς

συνεχίζουν να παρουσιάζουν συμπτώμα-τα. Πολλοί επίσης είναι οι ασθενείς που εμφανίζουν επεισόδια στηθάγχης, ακόμη και μετά από επεμβάσεις επαναγγείωσης. Λύση στο πρόβλημα αυτό έρχεται να δώ-σει η δραστική ουσία ρανολαζίνη. Ο μο-ναδικός μηχανισμός δράσης της επικε-ντρώνεται σε συγκεκριμένους διαύλους που υπάρχουν στα κύτταρα του μυοκαρ-δίου. Με τον τρόπο αυτό προστατεύει την καρδιά από τις επιβλαβείς ιδιότητες του συσσωρευμένου ασβεστίου, που τελικά οδηγούν σε διαταραγμένη καρδιακή λει-τουργία. Επίσης, μπορεί να έχει σημαντική θεραπευτική αξία σε στηθαγχικούς ασθε-νείς με συνοδά νοσήματα, όπως ο διαβή-της και οι αρρυθμίες.

Νέα φαρμακευτική ουσία ανακουφίζει τη συμπτωματολογία της σταθερής στηθάγχης, μιας καθόλου «αθώας» κατάστασης

Ρανολαζίνη

Νέα δεδομένα για τη στηθάγχη

Σταθερή στηθάγχη και θεραπεία

49


Τι ακριβώς αποκαλούμε στηθάγχη;

Στηθάγχη είναι ο πόνος στο στήθος ο ο-ποίος προκαλείται από ισχαιμία του μυο-καρδίου. Εκδηλώνεται συνήθως σαν σφί-ξιμο ή βάρος πίσω από το στέρνο ή το αριστερό μέρος του θώρακα και μπορεί να αντανακλά στο αριστερό χέρι ή στο σαγόνι. Λιγότερο συχνή εντόπιση είναι το επιγάστριο. Δυστυχώς, σε ένα σημαντικό ποσοστό των ασθενών, δεν εκδηλώνεται με αυτούς τους τυπικούς χαρακτήρες και μπορεί να μην εκτιμηθεί σωστά από τον γιατρό ή τον ασθενή.

Πώς προκαλείται;

Η στηθάγχη προκαλείται από στενώσεις στις στεφανιαίες αρτηρίες, οι οποίες έ-χουν σαν αποτέλεσμα να μην παρέχεται αρκετό αίμα στο μυοκάρδιο, ώστε αυτό να καλύψει τις αυξημένες του ανάγκες.

Ποια η διαφορά της σταθερής από την ασταθή στηθάγχη;

Η σταθερή στηθάγχη εμφανίζεται μό-νο κατά τη διάρκεια κάποιας σωματι-κής δραστηριότητας (περπάτημα, τρέξι-μο), ενώ η ασταθής εμφανίζεται και σε ηρεμία. Η ασταθής στηθάγχη είναι πολύ πιο επικίνδυνη οντότητα και μπορεί να ο-δηγήσει σε έμφραγμα του μυοκαρδίου.

Είναι επικίνδυνη η σταθερή στη-θάγχη;

Η σταθερή στηθάγχη είναι μεν λιγότερο ε-πικίνδυνη από την ασταθή, δεν είναι όμως καθόλου «αθώα». Μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά συμβάματα (μετάπτωση σε αστα-θή στηθάγχη, έμφραγμα και θάνατο). Ε-πίσης, επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών αφενός περιορίζοντας τη δραστηριότητά τους και αφετέρου επι-βαρύνοντάς τους ψυχολογικά, δημιουρ-γώντας σοβαρό άγχος και ανασφάλεια.

Πόσο συχνή είναι στον γενικό πλη-θυσμό; Εκτίμηση για την Ελλάδα...

Η σταθερή στηθάγχη έχει επίπτωση στον ευρωπαϊκό πληθυσμό περίπου 0,4% (40.000 ανά εκατομμύριο πληθυσμού). Για τον ελληνικό πληθυσμό εκτιμάμε ότι υπάρχουν περίπου 250.000 άτομα που πάσχουν, και κάθε χρόνο έχουμε 16.000 νέα περιστατικά.


Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο να την αναπτύξουν;

Οι ασθενείς που βρίσκονται στην ομάδα υ-ψηλού κινδύνου για την ανάπτυξη στενώσε-ων των στεφανιαίων αρτηριών (στεφανιαία νόσος), και κατ’ επέκταση στηθάγχης, είναι οι ασθενείς με επιβαρυμένο κληρονομικό ιστορικό στεφανιαίας νόσου, οι διαβητικοί, οι καπνιστές, οι υπερτασικοί, οι ασθενείς με αυξημένη χοληστερίνη και οι ασθενείς με αγχώδη προσωπικότητα.

Πώς αντιμετωπίζεται η σταθερή στη-θάγχη;

Η σταθερή στηθάγχη αντιμετωπίζεται με δύο τρόπους: με φαρμακευτική αγωγή,

η οποία περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα φαρμακευτικών ουσιών, και με θεραπεί-ες επαναιμάτωσης, δηλαδή αγγειοπλα-στική ή χειρουργείο (bypass), ανάλογα και με τα ευρήματα της στεφανιογραφί-ας. Να σημειωθεί ότι στεφανιογραφικό έλεγχο θα χρειαστεί η πλειοψηφία των ασθενών με σταθερή στηθάγχη και, πά-ντως, σίγουρα αυτοί που τα συμπτώματά τους δεν ελέγχονται φαρμακευτικά ή πα-ρουσιάζουν εκτεταμένη ισχαιμία στη δο-κιμασία κοπώσεως ή στο σπινθηρογρά-φημα του μυοκαρδίου.

Υπάρχει θεραπευτικό κενό στην α-ντιμετώπιση των ασθενών με σταθε-ρή στηθάγχη;

Παρά την πρόοδο στην αντιμετώπιση αυ-τών των ασθενών, που έχει αναμφισβήτη-τα επιτευχθεί τα τελευταία χρόνια, δυστυ-χώς τα θεραπευτικά κενά και οι ανάγκες που πρέπει να καλυφθούν είναι αρκετές. Μια αρκετά μεγάλη ομάδα των ασθενών με σταθερή στηθάγχη πεθαίνει από καρ-διακά συμβάματα, ενώ σε ακόμη περισ-

σότερους ασθενείς δεν ελέγχονται τα στη-θαγχικά συμπτώματα με τις μέχρι σήμερα υπάρχουσες φαρμακευτικές θεραπείες.

Ποιους ασθενείς μπορεί να βοηθήσει η νέα φαρμακευτική ουσία, η ρανο-λαζίνη;

Η ρανολαζίνη είναι ένα επιπλέον φάρ-μακο, με εντελώς νέο μηχανισμό δρά-σης, που βοηθάει αυτούς ακριβώς τους ασθενείς των οποίων τα συμπτώματα δεν ελέγχονται με τις μέχρι σήμερα γνωστές θεραπείες, αλλά και την ακόμη μεγαλύ-τερη ομάδα ασθενών που έχουν ισχαιμία του μυοκαρδίου αλλά δεν εμφανίζουν συ-μπτώματα (ασυμπτωματική ισχαιμία του μυοκαρδίου).

Πώς γίνεται η χορήγησή της;

Η χορήγησή της γίνεται από το στόμα σε μορφή χαπιού, δύο φορές την ημέρα.

Ποιος είναι ο μηχανισμός δράσης της;

Η ρανολαζίνη είναι μια φαρμακευτική ουσία με εντελώς καινούργιο μηχανισμό δράσης σε σχέση με ό,τι ήδη υπήρχε στο φαρμακευ-τικό μας οπλοστάσιο για την αντιμετώπιση της σταθερής στηθάγχης. Το φάρμακο δρα στα μυοκαρδιακά κανάλια του νατρίου, α-ναστέλλοντας τη δράση τους, βελτιώνοντας έτσι τη διαστολική χάλαση του μυοκαρδί-ου και κατ’ επέκταση την ισχαιμία του μυ-οκαρδίου και τα στηθαγχικά συμπτώματα.

Ποια είναι τα βασικά της πλεονεκτή-ματα;

Είναι ένα φάρμακο αποτελεσματικό και ιδι-αίτερα ασφαλές, αφού δεν επηρεάζει ούτε την καρδιακή συχνότητα ούτε την αρτηριακή πίεση των ασθενών. Πρακτικά, οι αντενδεί-ξεις για τη χορήγησή του είναι ελάχιστες.•••

Στηθάγχη είναι ο πόνος στο στήθος ο οποίος προκαλείται

από ισχαιμία του μυοκαρδίου


51


Κάθε ένας από τους χιλιάδες ασθενείς µε Πολλαπλή Σκλήρυνση στην Ελλάδα είναι µοναδικός. Παρουσιάζει διαφορετικά συµπτώµατα και βιώνει µια διαφορετική πραγµατικότητα. Στην GENESIS Pharma το γνωρίζουµε αυτό καλά, γιατί η αντιµετώπιση της νόσου βρίσκεται στην καρδιά της δραστηριότητάς µας 18 χρόνια τώρα.

Ως η ελληνική φαρµακευτική εταιρεία που αντιπροσωπεύει αποκλειστικά στην Ελλάδα την Biogen, ηγέτιδα εταιρεία στην έρευνα για την Πολλαπλή Σκλήρυνση σε παγκόσµιο επίπεδο µε περισσότερα από 30 χρόνια ερευνητικής δραστηριότητας, διαθέτουµε σήµερα ένα µεγάλο εύρος θεραπευτικών επιλογών για τη νόσο.

Όσο η διεθνής έρευνα εντείνεται, θα εργαζόµαστε καθηµερινά ώστε να διασφαλίζουµε στους Έλληνες ιατρούς και ασθενείς πρόσβαση στις νεότερες εξελίξεις, παραµένοντας στο πλευρό τους σε κάθε βήµα. Από την αρχή.

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

http://www.genesispharma.gr



Xοληστερόλη και τριγλυκερίδια, αλλά και πιο «σπάνιες» παθήσεις, όπως αυτή της οικογενούς υπερχοληστερολαιμίας, μπαίνουν στο στόχαστρο των επιστη-μονικών ερευνών, καθώς οι γιατροί αναζητούν τρόπους να γλυτώσουν ζωές και να βελτιώσουν την καθημερινότητα εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώ-

πων παγκοσμίως. Μετά τις στατίνες, οι θεραπευτικές επιλογές των θεραπόντων για-τρών εισέρχονται σε μια νέα εποχή με την προσθήκη των μονοκλωνικών αντισωμάτων. Αλλά, όπως αναφέρει στο PhB και ο επ. καθηγητής Παθολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Ε. Λυμπερόπουλος, η έρευνα στον χώρο της δυσλιπι-δαιμίας δεν σταματά.

Στον διαρκή αγώνα της επιστημονικής κοινότητας να θέσει υπό έλεγχο όλες τις παραμέτρους της δυσλιπιδαιμίας και να περιορίσει τις επιπτώσεις αναφέρεται ο κύριος Λυμπερόπουλος.

Συνέντευξη: Βασιλική Αγγουρίδη

Έρευνα χωρίς τέλος γύρω από τη δυσλιπιδαιμία

53


*Επίκουρος καθηγητής

Παθολογίας της Ιατρικής Σχολής του

Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

Ευάγγελος Λυμπερόπουλος*



Eρ_ Κύριε Λυμπερόπουλε, με την καρ-διαγγειακή νόσο να αποτελεί την πρώ-τη αιτία θανάτων από μη μεταδοτικά νοσήματα παγκοσμίως και τη δυσλιπι-δαιμία να αποτελεί έναν από τους βασι-κούς παράγοντες κινδύνου, πότε χτυπά-ει «καμπανάκι» στον θεράποντα γιατρό για την υγεία του ασθενούς;

Απ_ Κυρία Αγγουρίδη, σας ευχαριστώ πο-λύ. Είναι γεγονός ότι τα καρδιαγγειακά νο-σήματα (κυρίως έμφραγμα και αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο) σήμερα αποτελούν την πρώτη αιτία θανάτου, παγκόσμια, και σκοτώνουν περισσότερα άτομα σε σύγκρι-ση με τις άλλες αιτίες θανάτου μαζί (καρ-κίνος, ατυχήματα κ.τ.λ.). Πολλά μάλιστα α-πό αυτά τα άτομα είναι νεαρής ηλικίας και πεθαίνουν ξαφνικά. Επιπρόσθετα, τα καρ-διαγγειακά νοσήματα προκαλούν μεγάλη νοσηρότητα, δηλαδή οι ασθενείς πρέπει να επισκέπτονται συχνά τον γιατρό τους ή και να εισάγονται στο νοσοκομείο, να παίρνουν πολλά φάρμακα για όλη τους τη ζωή, να υ-ποβάλλονται σε εξετάσεις και σε χειρουργι-κές επεμβάσεις κ.τ.λ. Έτσι, η ποιότητα της ζωής υποβαθμίζεται, ενώ το κοινωνικό και οικονομικό κόστος μεγαλώνει. Ο γιατρός έχει να αντιμετωπίσει δύο ειδών ασθενείς: Πρώτον, ασθενείς με γνωστό ιστο-ρικό καρδιαγγειακής νόσου και τους δια-βητικούς ασθενείς. Στην περίπτωση αυτή, ο καρδιαγγειακός κίνδυνος είναι πολύ μεγά-λος και ο γιατρός πρέπει να λάβει άμεσα μέτρα για τη μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου. Στα μέτρα αυτά συμπεριλαμβά-νονται η διακοπή του καπνίσματος, η α-πώλεια βάρους, η αλλαγή της δίαιτας και

του τρόπου ζωής με την υιοθέτηση άσκη-σης και καλύτερων διαιτητικών συνηθειών, η δραστική μείωση της «κακής» (LDL) χολη-στερόλης, η αντιμετώπιση της υπέρτασης, η θεραπεία του διαβήτη και η χορήγηση αντιαιμοπεταλιακής αγωγής. Δεύτερον, άτομα που έρχονται για έναν έ-λεγχο ρουτίνας ή για κάποιον άλλο λόγο στο ιατρείο. Αυτή είναι μια ευκαιρία να υ-πολογιστεί ο καρδιαγγειακός κίνδυνος του κάθε ατόμου με βάση την ηλικία, το φύλο, το κάπνισμα, τα επίπεδα της χοληστερόλης και της αρτηριακής πίεσης, καθώς και το οικογενειακό ιστορικό πρώιμης καρδιαγ-γειακής νόσου. Στην Ελλάδα, εφαρμόζου-με το ελληνικό SCORE για την εκτίμηση του καρδιαγγειακού κινδύνου. Ανάλογα με τον καρδιαγγειακό κίνδυνο κάθε ατό-μου, ο γιατρός πρέπει να εφαρμόζει μέ-τρα ανάλογα με αυτά που περιγράφηκαν παραπάνω.

Eρ_ Πόσο επικίνδυνα είναι τα τριγλυ-κερίδια και πώς μπορούν να «τεθούν υπό έλεγχο»;

Απ_ Τα τριγλυκερίδια κυκλοφορούν στο αίμα συνδεδεμένα με τις πλούσιες σε τρι-γλυκερίδια λιποπρωτεΐνες, οι οποίες προ-καλούν βλάβη στα αγγεία αντίστοιχη με αυτή που προκαλούν οι LDL λιποπρωτε-ΐνες. Επομένως, όσο μεγαλύτερη είναι η συγκέντρωση των τριγλυκεριδίων τόσο πε-ρισσότερο πλούσιες σε τριγλυκερίδια λιπο-πρωτεΐνες κυκλοφορούν και τόσο αυξάνει ο καρδιαγγειακός κίνδυνος. Επίσης, πολύ συ-χνά τα υψηλά τριγλυκερίδια συνυπάρχουν με χαμηλά επίπεδα «καλής» (ΗDL) χολη-

Στην Ελλάδα, υπο-λογίζεται ότι υπάρ-

χουν τουλάχιστον 40.000 ασθενείς με

οικογενή υπερχο-ληστερολαιμία

”

“

55


στερόλης. Τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων νηστείας διακρίνονται ως εξής:

Φυσιολογικά όταν είναι μικρότερα από 150 mg/dL

Οριακά αυξημένα όταν είναι από 150 έ-ως 200 mg/dL

Αυξημένα όταν είναι από 200 έως 500 mg/dL

Πολύ αυξημένα όταν είναι πάνω από 500 mg/dL

Όταν τα τριγλυκερίδια είναι πολύ αυξημέ-να (πάνω από 500 mg/dL), τότε αυξάνε-ται σημαντικά ο κίνδυνος εμφάνισης οξείας παγκρεατίτιδας, που είναι μια πολύ σοβα-ρή, και δυνητικά θανατηφόρος, πάθηση.Για να θέσουμε υπό έλεγχο τα τριγλυκερί-δια πρέπει να επιμείνουμε στη σωστή δια-τροφή, τη σωματική άσκηση, την απώλεια βάρους, τη μείωση του οινοπνεύματος και τη ρύθμιση του διαβήτη. Από τα φάρμα-κα, οι στατίνες μειώνουν τα τριγλυκερίδια ώς και 20%. Αν τα υψηλά τριγλυκερίδια επιμένουν, παρά τα παραπάνω μέτρα και τη χορήγηση στατινών, ο γιατρός μπορεί να συγχορηγήσει φαινοφιμπράτη ή ω-3 λιπαρά οξέα (τουλάχιστον 2 g/ημέρα) σε άτομα υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου.

Eρ_ Είναι σαφές πως η μείωση της LDL αποτελεί ένα βασικό ζητούμενο. Πόσο όμως; Είναι, τελικά, ο στόχος να «ρίξου-με τη χοληστερίνη μας» όσο το δυνατόν χαμηλότερα; Η Αμερικανική Καρδιολο-γική Εταιρεία και το Αμερικανικό Κο-λέγιο Καρδιολογίας κατέβασαν ακόμη χαμηλότερα τα όρια για τη χορήγηση στατινών. Στην Ευρώπη και στη χώρα μας, ποια είναι η θεραπευτική στρατη-γική που προτιμάται;

Απ_ Πολυάριθμες μελέτες έχουν απο-δείξει ότι όσο χαμηλότερα είναι τα επίπε-δα της «κακής» (LDL) χοληστερόλης τόσο μειώνεται ο καρδιαγγειακός κίνδυνος. Ο στόχος για τα επίπεδα της «κακής» (LDL) χοληστερόλης κάθε ατόμου εξαρτάται α-πό τον συνολικό του καρδιαγγειακό κίν-δυνο. Αν αυτός ο κίνδυνος είναι πολύ υ-ψηλός, τότε ο στόχος είναι «κακή» (LDL) χοληστερόλη <70 mg/dL. Αν ο κίνδυνος είναι υψηλός, ο στόχος είναι <100 mg/dL, ενώ αν ο κίνδυνος είναι μέτριος ή χα-μηλός, ο στόχος είναι <115 mg/dL. Στην περίπτωση ασθενών πολύ υψηλού κινδύ-νου, η φαρμακευτική υπολιπιδαιμική θε-ραπεία (στατίνες) ξεκινάει άμεσα μαζί με τα υγιεινοδιαιτητικά μέτρα, ενώ στις υπό-

λοιπες περιπτώσεις επί αποτυχίας των υ-γιεινοδιαιτητικών μέτρων να μειώσουν την «κακή» (LDL) χοληστερόλη στον στόχο της θεραπείας μετά την παρέλευση 3 μηνών.

Eρ_ Οι στατίνες έχουν υπάρξει, συνε-πώς, το βασικό θεραπευτικό όχημα για τη μείωση των επιπέδων της «κακής» χοληστερόλης για δεκαετίες. Καλύ-πτουν όλες τις θεραπευτικές ανάγκες ή υπάρχουν κενά;

Απ_ Είναι γεγονός ότι οι στατίνες είναι μία από τις πιο επιτυχημένες κατηγορίες φαρ-μάκων στην ιστορία της ιατρικής. Ένα ση-μαντικό ποσοστό από τη μεγάλη μείωση της καρδιαγγειακής νοσηρότητας και θνη-σιμότητας που έχει επιτευχθεί τα τελευταία χρόνια στις προηγμένες χώρες αποδίδεται χωρίς αμφιβολία στην ευρεία χρήση αυτών των φαρμάκων.Ωστόσο, παραμένουν σημαντικά θερα-πευτικά κενά, παρά τη χορήγηση αποτε-λεσματικών στατινών: 1. Ορισμένοι ασθε-νείς εμφανίζουν ανεπιθύμητες ενέργειες με τη χορήγηση των στατινών και δεν μπο-ρούν να τις ανεχθούν. Η πιο συχνή παρε-νέργεια είναι οι μυαλγίες, με αποτέλεσμα ορισμένοι ασθενείς να διακόπτουν τη θε-ραπεία με στατίνες ή να ανέχονται μόνο μικρές δόσεις, 2. Οι ασθενείς με οικογε-νή υπερχοληστερολαιμία (βλ. παρακάτω) ξεκινούν με πολύ υψηλά επίπεδα «κακής» (LDL) χοληστερόλης και συχνά δεν κατα-φέρνουν να πετύχουν τον στόχο της θερα-πείας, ακόμη κι αν λάβουν υψηλές δόσεις των πιο αποτελεσματικών στατινών, και 3. Οι ασθενείς πολύ υψηλού κινδύνου (π.χ. ι-στορικό εμφράγματος του μυοκαρδίου) συ-χνά δεν πετυχαίνουν τον στόχο της «κακής» (LDL) χοληστερόλης <70 mg/dL, παρά την αγωγή με στατίνη. Στο σημείο αυτό πρέπει να τονιστεί ο ρόλος της συμμόρφωσης των ασθενών με τη θερα-πευτική αγωγή. Πολλές φορές, οι ασθενείς σταματούν την αγωγή με στατίνες ή εφαρ-μόζουν διακεκομμένη λήψη των φαρμάκων (π.χ. μέρα πάρα μέρα), με αποτέλεσμα τα επίπεδα της «κακής» (LDL) χοληστερόλης να είναι εκτός στόχων. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η αγωγή με στατίνες είναι μα-κροχρόνια και καθημερινή και ότι, σε α-ντίθετη περίπτωση, δεν μπορεί να αναμένει κανείς το μέγιστο όφελος από τη θεραπεία.

Eρ_ Υπάρχουν νέα δεδομένα και εξε-λίξεις στον χώρο των στατινών ή έχου-με περάσει σε νέα σχήματα και νέες θεραπείες;

Τα καρδιαγγειακά νοσήματα αποτε-λούν την πρώτη αιτία θανάτου παγκοσμίως

”“



Απ_ Οι στατίνες είναι, και θα είναι πά-ντα, η βάση της υπολιπιδαιμικής θερα-πείας, γιατί έχουν αποδείξει, πέρα από κάθε αμφιβολία, ότι μειώνοντας την «κα-κή» (LDL) χοληστερόλη μειώνουν και τον καρδιαγγειακό κίνδυνο. Ωστόσο, στις πε-ριπτώσεις που δεν επιτυγχάνεται ο στόχος για την «κακή» (LDL) χοληστερόλη, παρά τη χορήγηση της μέγιστης ανεκτής-επι-τρεπτής δόσης μιας στατίνης, τότε πρέπει να προστεθεί δεύτερο φάρμακο, πρακτι-κά εζετιμίμπη. Αν και πάλι βρισκόμαστε μακριά από τον στόχο της θεραπείας, τό-τε έχουμε πλέον στη διάθεσή μας τους α-ναστολείς της PCSK9.

Eρ_ Είχατε αναφερθεί και από το βήμα του 2ου Clinical Research Conference στη σημασία της ανακάλυψης της PCSK9 και στην «επανάσταση των μονοκλωνι-κών αντισωμάτων». Αυτές οι θεραπεί-ες έχουν ενταχθεί, όπως αναφέρατε, στη φαρέτρα των γιατρών. Τι νέο έχουν φέρει στην αντιμετώπιση της «κακής» χοληστερόλης;

Απ_ Η proprotein convertase subtilisin/kexin type 9 (PCSK9) είναι μια πρωτεΐνη που διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στον μεταβολισμό των λιποπρωτεϊνών, αφού έχει την ικανότητα να δεσμεύει και να ε-πιταχύνει την αποικοδόμηση των LDL υ-ποδοχέων ενδοκυττάρια, με αποτέλεσμα την αδυναμία ανακύκλωσής τους στην ε-πιφάνεια του ηπατοκυττάρου και την αύ-ξηση των επιπέδων της LDL χοληστερό-λης στο πλάσμα. Η χορήγηση πλήρως ανθρώπινων μονο-κλωνικών αντισωμάτων, που δεσμεύουν την PCSK9 στο πλάσμα ασθενών υπό α-γωγή με στατίνες (με ή χωρίς εζετιμίμπη), έχει ως αποτέλεσμα την επιπρόσθετη μεί-ωση της LDL χοληστερόλης κατά 50-60% και την επίτευξη των στόχων της υπολιπι-δαιμικής αγωγής στη συντριπτική πλειο-ψηφία των ασθενών υψηλού κινδύνου. Επιπλέον, οι αναστολείς της PCSK9 μει-ώνουν τη λιποπρωτεΐνη (a) κατά περίπου 25%. Πρόκειται για φάρμακα που χορη-γούνται υποδόρια κάθε 15 ή 30 ημέρες και ώς σήμερα δεν φαίνεται να έχουν ι-διαίτερες παρενέργειες. Οι διεθνείς εγκριτικές αρχές των ΗΠΑ και της Ευρώπης (FDA και EMA) έχουν ήδη εγκρίνει τη χορήγηση αυτών των φαρμά-κων σε ενήλικες ασθενείς με πρωτοπαθή υπερχοληστερολαιμία (ετερόζυγη οικογενή και μη οικογενή) ή μικτή δυσλιπιδαιμία, ως συμπληρωματική θεραπεία στη δίαιτα:

σε συνδυασμό με μια στατίνη ή στατίνη και άλλες υπολιπιδαιμικές θεραπείες σε ασθενείς που δεν μπορούν να επιτύ-χουν τον στόχο για την LDL χοληστερό-λη υπό θεραπεία με τη μέγιστη ανεκτή δόση στατίνης ή

ως μονοθεραπεία ή σε συνδυασμό με άλλες υπολιπιδαιμικές θεραπείες σε α-σθενείς οι οποίοι έχουν δυσανεξία στις στατίνες ή στους οποίους η χορήγηση μίας στατίνης δεν θεωρείται κατάλλη-λη. Ειδικά το evolocumab έχει λάβει επιπλέον ένδειξη σε εφήβους άνω των 12 ετών με ομόζυγη οικογενή υπερχο-ληστερολαιμία σε συνδυασμό με άλλες υπολιπιδαιμικές θεραπείες.

Οι ομάδες που αναμένεται να ωφεληθούν από τη θεραπεία είναι: 1) οι ασθενείς με οικογενή υπερχοληστερολαιμία, 2) οι α-σθενείς με εγκατεστημένη αγγειακή νόσο και οι διαβητικοί ασθενείς πολύ υψηλού κινδύνου που δεν επιτυγχάνουν τους στό-χους της υπολιπιδαιμικής αγωγής με τη μέγιστη διαθέσιμη υπολιπιδαιμική αγω-γή (υψηλές δόσεις αποτελεσματικών στα-τινών + εζετιμίμπη) και 3) οι ασθενείς με δυσανεξία στις στατίνες. Πρόσφατα, δημο-σιεύθηκε ένα κείμενο ομοφωνίας πολλών Ελλήνων ειδικών που θέτει το πλαίσιο για την ορθολογική χορήγηση αυτών των νέ-ων φαρμάκων μέχρι την ανακοίνωση των μεγάλων κλινικών μελετών που βρίσκο-νται σε εξέλιξη.

Eρ_ Περιγράψτε μας την οικογενή υ-περχοληστερολαιμία, τους μηχανισμούς της, τη σοβαρότητα της πάθησης, αλλά και πόσους πλήττει, ιδιαίτερα στην Ελ-λάδα. Γιατί οι νέες αυτές θεραπείες εί-ναι σημαντικές στη μάχη εναντίον της;

Απ_ Η οικογενής υπερχοληστερολαιμία είναι η πιο συχνή γενετική διαταραχή του μεταβολισμού. Αυτή η πάθηση οφείλεται σε κάποιο ελαττωματικό γονίδιο που κλη-ρονομεί ένα άτομο από τους γονείς του, με αποτέλεσμα να μην μπορεί ο οργανισμός να απομακρύνει την «κακή» (LDL) χολη-στερόλη που κυκλοφορεί στο αίμα. Συνη-θέστερα, το παθολογικό γονίδιο αφορά στον υποδοχέα της «κακής» (LDL) χολη-στερόλης που ονομάζεται LDL υποδοχέ-ας και ο οποίος βάζει την «κακή» (LDL) χοληστερόλη μέσα στα κύτταρα του ήπα-τος. Συνήθως, ένα άτομο κληρονομεί ένα παθολογικό και ένα φυσιολογικό γονίδιο και τότε η κατάσταση ονομάζεται ετερόζυ-

Η χορήγηση πλή-ρως ανθρώπινων

μονοκλωνικών αντισωμάτων, που

δεσμεύουν την PCSK9 στο πλάσμα ασθενών υπό αγω-

γή με στατίνες, οδηγεί σε επιπρό-σθετη μείωση της

LDL χοληστερόλης κατά 50-60%

”

“

57


γη οικογενής υπερχοληστερολαιμία. Πολύ πιο σπάνια κάποιος μπορεί να κληρονο-μήσει δύο παθολογικά γονίδια, και τότε η κατάσταση ονομάζεται ομόζυγη οικογενής υπερχοληστερολαιμία. Σύμφωνα με νεότερα δεδομένα, η συχνό-τητα των ετεροζυγωτών στον γενικό πληθυ-σμό είναι περίπου 1 στα 250 άτομα και των ομοζυγωτών 1 στα 600.000 άτομα. Επομέ-νως, στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι υπάρ-χουν τουλάχιστον 40.000 ασθενείς με οι-κογενή υπερχοληστερολαιμία. Συνήθως, η διάγνωση της νόσου γίνεται ό-ταν σε μια εξέταση αίματος βρεθούν πο-λύ υψηλά επίπεδα «κακής» (LDL) χοληστε-ρόλης και, συγκεκριμένα, πάνω από 190 mg/dL στους ενήλικες και πάνω από 160 mg/dL στα παιδιά. Στη διάγνωση βοηθά πολύ η γνώση του οικογενειακού ιστορικού υπερχοληστερολαιμίας και πρώιμης αθη-ρωματικής νόσου. Επιπροσθέτως, ορισμέ-νοι ασθενείς εμφανίζουν χαρακτηριστικά κλινικά ευρήματα, όπως το γεροντότοξο, τα ξανθελάσματα και τα τενόντια ξανθώ-ματα. Η διάγνωση μπορεί να επιβεβαιω-θεί με ειδική γενετική ανάλυση. Οι ασθενείς με οικογενή υπερχοληστερο-λαιμία έχουν εικοσαπλάσιο κίνδυνο εμφά-νισης πρώιμης στεφανιαίας νόσου, εξαιτί-ας των πολύ αυξημένων επιπέδων «κακής» (LDL) χοληστερόλης ήδη από τη στιγμή της γέννησης. Μέχρι την ηλικία των 60 ετών, ο κίνδυνος νόσησης ή θανάτου από στε-φανιαία νόσο είναι μεγαλύτερος από 50% σε άνδρες και 30% σε γυναίκες με οικο-γενή υπερχοληστερολαιμία. Δυστυχώς, η νόσος δεν διαγιγνώσκεται σωστά και η πλειοψηφία των ασθενών δεν γνωρίζει ότι πάσχει από αυτό το νόση-μα. Το αποτέλεσμα είναι να χάνεται πο-λύτιμος χρόνος και τελικά οι ασθενείς να παθαίνουν έμφραγμα του μυοκαρδίου σε μικρή ηλικία. Η επιθετική αντιμετώπιση της νόσου με τη χορήγηση υπολιπιδαιμικής θεραπείας είναι πολύ αποτελεσματική. Μετά την ηλικία των 8 ετών, τα παιδιά με αυτό το νόσημα, και φυσικά όλοι οι ενήλικες, πρέπει να παίρ-νουν για όλη τη ζωή τους φάρμακα (στατί-νες, και πολλές φορές σε συνδυασμό με εζε-τιμίμπη), με στόχο να μειωθούν τα επίπεδα της «κακής» (LDL) χοληστερόλης τουλάχι-στον κάτω από 100 mg/dL. Οι αναστολείς της PCSK9 προσφέρουν σημαντική βοή-θεια στην επίτευξη των στόχων της «κακής» (LDL) χοληστερόλης σε ασθενείς με οικο-γενή υπερχοληστερολαιμία όταν αυτός δεν επιτυγχάνεται παρά τη χορήγηση μέγιστων δόσεων στατινών και εζετιμίμπης.

Στο πλαίσιο της προσπάθειας για τη σω-στή διάγνωση και παρακολούθηση της νόσου, είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει ένα μητρώο καταγραφής των ασθενών που έχουν οικογενή υπερχοληστερολαι-μία. Η Ελληνική Εταιρεία Αθηροσκλή-ρωσης (ΕΕΑ) έχει ήδη θέσει σε εφαρ-μογή ένα ελληνικό διαδικτυακό μητρώο καταγραφής των ατόμων που πάσχουν από οικογενή υπερχοληστερολαιμία, ώ-στε να διαγνωσθούν, εκπαιδευθούν και θεραπευθούν τα άτομα με οικογενή υ-περχοληστερολαιμία και να διαδοθεί η γνώση σχετικά με αυτό το νόσημα στους γιατρούς, στους υπόλοιπους επαγγελμα-τίες υγείας και στο ευρύ κοινό.

Eρ_ Μετά τα μονοκλωνικά αντισώμα-τα, τι; Θα πρέπει να περιμένουμε νέ-ες θεραπευτικές λύσεις ή μονοπάτια; Υπάρχει ερευνητική δραστηριότητα σε

εξέλιξη στον τομέα της δυσλιπιδαιμίας;

Απ_ Βέβαια και υπάρχει έντονη ερευνη-τική δραστηριότητα στον τομέα της δυσλι-πιδαιμίας. Οι βασικές περιοχές αυτής της δραστηριότητας αφορούν: 1) στην εύρεση άλλων τρόπων αναστολής της PCSK9, 2) στη μείωση της λιποπρωτεΐνης (a) για την οποία σήμερα δεν έχουμε αποτελεσματι-κή θεραπεία, 3) στη μείωση των πλούσιων σε τριγλυκερίδια λιποπρωτεϊνών διά μέσου αναστολής της αποπρωτεΐνης CIII, 4) στην αναστολή του ενζύμου CETP με το φάρ-μακο anacetrapib και 5) στην αναστολή της φλεγμονώδους διεργασίας στην αθη-ρωματική πλάκα.•••

Βέβαια και υπάρχει έντονη ερευνητική δραστηριότητα στον τομέα της δυσλιπιδαιμίας

”

“


Για πάνω από μισό αιώνα, εντατική έρευνα στην υπέρταση έχει παράσχει τερά-στιο όγκο δεδομένων, με περίπου 500.000 σχετικές δημοσιεύσεις στη βάση ια-τρικών δεδομένων PubMed. Εν τούτοις, πρόσφατα επιδημιολογικά δεδομένα δείχνουν ανεπαρκή ρύθμιση της υπέρτασης στον γενικό πληθυσμό, με ποσοστά

ρύθμισης 50% στις ΗΠΑ, 68% στον Καναδά και 20% στην Ελλάδα. Η αποτυχία ρύθμι-σης της υπέρτασης έρχεται σε αντίθεση με τον εντυπωσιακό όγκο των ερευνητικών δε-δομένων και αποδίδεται κυρίως στην ατελή αξιοποίησή τους και όχι σε έλλειμμα γνώ-σης. Τα άρθρο αυτό παρουσιάζει τις τελευταίες αλλαγές στη στρατηγική διάγνωσης, αξιολόγησης και αντιμετώπισης της υπέρτασης με βάση πρόσφατα δεδομένα έρευνας.

Οι τελευταίες αλλαγές στη στρατηγική διάγνωσης, αξιολόγησης και αντιμετώπισης της υπέρτασης με βάση πρόσφατα δεδομένα έρευνας

του Γεωργίου Σ. Στεργίου, MD, FRCP, καθηγητή

Παθολογίας και Υπέρτασης, Κέντρο Υπέρτασης STRIDE-7,

Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Γ’ Παθολογική Κλινική,

Νοσοκομείο «Σωτηρία», ΑθήναE-mail: [email protected]

Υπέρταση

«Ρίχνοντας» την υψηλή αρτηριακή πίεση

Διάγνωση και κύριες κατηγορίες αντιυπερτασικών φαρμάκων

Θεραπευτικοί στόχοι και η μελέτη SPRINT

Α Ρ Θ Ρ Ο

59


Διαγνωστικές μέθοδοιΗ διάγνωση της υπέρτασης βασίζεται α-ποκλειστικά στη διαπίστωση αυξημένης αρτηριακής πίεσης. Έχει όμως αναγνω-ριστεί ότι οι κλασικές μετρήσεις στο ια-τρείο συχνά είναι παραπλανητικές, λόγω των φαινομένων της υπέρτασης λευκής μπλούζας και της συγκαλυμμένης υπέρ-τασης. Ως εκ τούτου, σε πολλές περιπτώ-σεις η διάγνωση δεν μπορεί να τεθεί με ακρίβεια χωρίς την αξιολόγηση της αρ-τηριακής πίεσης με μετρήσεις στο σπίτι ή με 24ωρη καταγραφή.Η σύγχρονη στρατηγική διάγνωσης της υπέρτασης περιλαμβάνει και τις τρεις τε-χνικές μέτρησης της πίεσης (στο ιατρείο, στο σπίτι και με 24ωρη καταγραφή), αλ-λά με διαφορετική ιεράρχηση. Η μέτρη-ση της πίεσης στο ιατρείο είναι χρήσιμη κυρίως ως εξέταση διαλογής. Η πίεση στο ιατρείο πρέπει, κατά κανόνα, να μετράται με πιστοποιημένο ηλεκτρονικό πιεσόμε-τρο που πραγματοποιεί αυτόματα τριπλή μέτρηση, ενώ ο ασθενής κατά προτίμη-ση παραμένει μόνος στο εξεταστήριο. Σημειώνεται ότι, τα τελευταία 25 χρό-νια, όλες οι μεγάλες μελέτες επιβίωσης στην υπέρταση βασίστηκαν αποκλειστι-κά σε μετρήσεις με αυτόματα πιεσόμε-τρα. Πρόσφατες δημοσιεύσεις, κυρίως από τον Καναδά, έδειξαν ότι η αυτόμα-τη μέτρηση στο ιατρείο (τριπλή μέτρηση χωρίς την παρουσία γιατρού και αυτό-ματος υπολογισμός μέσου όρου) περι-ορίζει σημαντικά –χωρίς όμως να εξα-φανίζει– το φαινόμενο της υπέρτασης λευκής μπλούζας, και οι τιμές της πίε-σης είναι λίγο χαμηλότερες (διαγνωστι-κό όριο 135/85 mmHg). Όλα τα άτομα με πίεση στο ιατρείο πάνω από 130/85 mmHg χρειάζονται αξιολόγηση με με-τρήσεις της πίεσης εκτός ιατρείου για το ενδεχόμενο συγκαλυμμένης υπέρτασης.Στη Βρετανία και τον Καναδά, οι εθνικές κατευθυντήριες οδηγίες για την υπέρταση συνιστούν την 24ωρη καταγραφή της πί-εσης ως την κύρια διαγνωστική μέθοδο. Συναινετικά σώματα επιστημόνων στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ διατύπωσαν την ί-δια άποψη. Η 24ωρη καταγραφή έχει τεκμηριωμένη προγνωστική αξία, που υπερέχει αυτής των μετρήσεων στο ια-τρείο, είναι αντικειμενική μέθοδος και ολοκληρώνεται σε 24 ώρες. Η τεχνική μπορεί να γίνει ευρέως διαθέσιμη με την εφαρμογή της στα φαρμακεία και/ή σε παρόχους υπηρεσιών υγείας (διαγνωστι-κά κέντρα) και με σημαντική μείωση του


κόστους, η οποία είναι εφικτή. Η μέτρηση της πίεσης από τους ασθενείς στο σπίτι εί-ναι καταλληλότερη για τη μακροχρόνια πα-ρακολούθηση υπέρτασης υπό φαρμακευτι-κή θεραπεία. Είναι απαραίτητο να γίνεται με πιστοποιημένα ηλεκτρονικά πιεσόμετρα βραχίονα, με αυτόματη αποθήκευση όλων των μετρήσεων και υπολογισμό της μέσης τιμής τους, ώστε να εξασφαλίζεται εύκολη και αντικειμενική εκτίμηση από τον γιατρό.

Φαρμακευτική θεραπείαΚύριες κατηγορίες αντιυπερτασικών φαρ-μάκων θεωρούνται οι αναστολείς μετατρε-πτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης (ΑΜΕΑ), οι αποκλειστές υποδοχέων αγγειοτασίνης (ΑΥΑ), οι αποκλειστές διαύλων ασβεστίου (ΑΔΑ), τα διουρητικά και οι β-αποκλειστές. Οι περισσότερες πρόσφατες μελέτες, και κυρίως η πρόσφατη αμερικανική μελέτη SPRINT, υποστηρίζουν τη χρήση των απο-κλειστών του άξονα ρενίνης-αγγειοτασίνης (ΑΜΕΑ/ΑΥΑ) και των ΑΔΑ σε μονοθεραπεία ή συνδυασμό στις περισσότερες περιπτώ-σεις, ενώ το διουρητικό θεωρείται χρήσιμο δεύτερο ή τρίτο φάρμακο σε συνδυασμό με ΑΜΕΑ ή ΑΥΑ, με ή χωρίς ΑΔΑ. Πρόσφα-τη δημοσίευση της Βρετανικής Εταιρείας Υπέρτασης έδειξε ότι σε ανεπαρκή ρύθ-μιση υπό τριπλό συνδυασμό (ΑΜΕΑ/ΑΥ, ΑΔΑ, διουρητικό) η προσθήκη του αντα-γωνιστή της αλδοστερόνης σπιρονολακτό-νη σε μικρή δόση παρέχει το ισχυρότερο επιπρόσθετο αντιυπερτασικό αποτέλεσμα. Οι β-αποκλειστές χορηγούνται κυρίως επί ειδικών ενδείξεων ή ως συμπληρωματικά φάρμακα, όπως και οι α1-αποκλειστές. Όλες οι μεγάλες μελέτες επιβίωσης στην υ-πέρταση εφάρμοσαν στρατηγική τιτλοποί-ησης της θεραπείας με συγκεκριμένα βή-ματα. Μια τέτοια στρατηγική αποφεύγει άσκοπες καθυστερήσεις, που μπορεί να

οδηγήσουν σε εγκατάλειψη της θεραπεί-ας, και αποτελεί ένα απλό πρακτικό σχέ-διο δράσης για τις περισσότερες περιπτώ-σεις. Το σχέδιο αυτό ο γιατρός μπορεί να τροποποιήσει κατά περίπτωση, στο πλαίσιο της εξατομικευμένης θεραπείας και των ει-δικών ενδείξεων και αντενδείξεων σε κάθε ασθενή ξεχωριστά.

Στόχος θεραπείαςΗ πρόσφατη μελέτη SPRINT του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας (ΝΙΗ) των ΗΠΑ σε 9.300 υπερτασικούς με μεγάλο καρδιαγγειακό κίνδυνο αλλάζει οριστικά τον στόχο-πίεση στην υπέρταση. Κύριο εύρημα είναι ότι η ε-πίτευξη συστολικής πίεσης 120 mmHg υπό θεραπεία συνδέεται με 25% λιγότερα μεί-ζονα καρδιαγγειακά επεισόδια και 27% λι-γότερους θανάτους από όσο με πίεση 135 mmHg. Το σημαντικό αυτό όφελος πρέπει άμεσα να αξιοποιηθεί, τουλάχιστον σε υ-περτασικά άτομα με μεγάλο καρδιαγγεια-κό κίνδυνο όπως αυτά της SPRINT. Η επέκταση των ευρημάτων αυτών σε άλλες ομάδες ασθενών αποτελούν αμφιλεγόμενο θέμα. Επίσης, τα κριτήρια έναρξης θερα-πείας πρέπει ενδεχομένως να αναθεωρη-θούν. Σημειώνεται ότι στη SPRINT η πίεση αξιολογήθηκε με ηλεκτρονικό πιεσόμετρο (τριπλή μέτρηση) χωρίς την παρουσία για-τρού και, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η μέθοδος αυτή παρέχει χαμηλότερα επίπε-δα πίεσης. Επιπλέον, η διαστολική πίεση δεν λήφθηκε καθόλου υπόψη ως κριτήριο ένταξης στη μελέτη και ήταν δευτερεύον κριτήριο τιτλοποίησης της θεραπείας. Έ-τσι, η μελέτη SPRINT αναμένεται να επη-ρεάσει σημαντικά διάφορες πλευρές της αντιμετώπισης της υπέρτασης στην κλινική πράξη. Η αξιοποίησή της χρειάζεται προ-σεκτική αξιολόγηση και διαμόρφωση μιας νέας στρατηγικής.•••

Πρόσφατα επιδημιολογικά

δεδομένα δείχνουν ανε-

παρκή ρύθμιση της υπέρτασης

στον γενικό πληθυσμό

Α Ρ Θ Ρ Ο

61


GR

-ME

N-A

DV-

03/2

016

Menarini_KTX_21x28_GREEK_03_16.pdf 1 3/3/2016 2:32:51 μμ

http://www.menarini.com


Τα εγκεφαλικά επεισόδια αποτελούν την τρίτη κατά σειρά αιτία θανά-του στις ανεπτυγμένες χώρες. Το 85% των εγκεφαλικών επεισοδίων

είναι ισχαιμικής αιτιολογίας, οφείλονται δηλαδή σε απόφραξη αγγείων του εγκε-φάλου. Το 40% αυτών των αποφράξεων αφορούν μεγάλου μεγέθους εγκεφαλικά αγγεία, όπως η έσω καρωτίδα, η βασική αρτηρία και το εγγύς τμήμα της μέσης ή πρόσθιας εγκεφαλικής αρτηρίας.

Η απόφραξη ενός μεγάλου εγκεφαλικού αγγείου από θρόμβο δεν έχει καλή πρό-γνωση, με ποσοστά θνητότητας από 30-90%. Ταυτόχρονα, σε αυτές τις περιπτώσεις, η ανταπόκριση στην ενδοφλέβια χορήγη-ση θρομβολυτικών, τα οποία αποτελούν τη μέχρι τώρα εφαρμοζόμενη θεραπεία τις πρώτες 4,5 ώρες από την έναρξη των συ-μπτωμάτων, είναι πολύ χαμηλή. Αυτά εί-ναι, κατά κύριο λόγο, τα περιστατικά στα οποία η ενδοαρτηριακή θεραπεία έχει

Αυξημένη πιθανότητα καλού κλινικού αποτελέσματος σε ασθενείς με οξύ ισχαιμικό εγκεφαλικό που υποβλήθηκαν σε άμεση μηχανική αφαίρεση του θρόμβου.

του Χρήστου Γκόγκα, Επεμβατικού νευροακτινολόγου,

ΙΑΣΩ General Hospital

Εγκεφαλικό επεισόδιο

Μηχανική θρομβεκτομή

Ενδοαρτηριακές μέθοδοι μηχανικής θρομβοαφαίρεσης

Πλεονεκτήματα της ενδοαγγειακής θεραπείας του οξέος εγκεφαλικού

Α Ρ Θ Ρ Ο

63


να επιδείξει ελπιδοφόρα αποτελέσματα. Οι διεθνείς οδηγίες για τη θεραπεία του οξέος ισχαιμικού εγκεφαλικού άλλαξαν πρόσφατα, μετά από μια σειρά πολύ σημαντικών τυχαιοποιημένων κλινικών μελετών που δημοσιεύθηκαν το 2015, οι οποίες έδειξαν αυξημένη πιθανότητα καλού κλινικού αποτελέσματος σε ασθε-νείς με οξύ ισχαιμικό εγκεφαλικό, που υ-ποβλήθηκαν σε μηχανική αφαίρεση του θρόμβου εντός 6 ωρών από την έναρξη των συμπτωμάτων.

Ενδοαρτηριακές μέθοδοι μηχανικής θρομβοαφαίρεσηςΗ μηχανική θρομβεκτομή ή θρομβοα-φαίρεση επιτυγχάνεται με την προώθηση και έκπτυξη ειδικών stent κατά μήκος του θρόμβου μέσω καθετήρα, ο οποίος τοπο-θετείται με μια μικρή τομή στο άνω τμήμα του μηρού, στην κοινή μηριαία αρτηρία, και κατόπιν καθοδηγείται στα εγκεφαλικά αγγεία με τη βοήθεια εξελιγμένου αγγειο-γράφου. Στη συνέχεια, το stent αφαιρεί-ται μαζί με τον θρόμβο. Εναλλακτικά, υ-πάρχει δυνατότητα και αναρρόφησης του θρόμβου με ειδική αντλία, η οποία συν-δέεται με καθετήρα που προωθείται στο εγγύς τμήμα του. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ενδοαρτηριακές μέθοδοι επανασηραγγοποίησης μπορούν να συνδυαστούν με την ενδοφλέβια χορή-γηση θρομβολυτικών, με ενθαρρυντικά μέ-χρι στιγμής αποτελέσματα και χωρίς αύ-ξηση των ενδοκράνιων αιμορραγιών. Οι λεπτές αυτές επεμβάσεις πραγματοποιού-νται σε κατάλληλα διαμορφωμένες αγγει-ογραφικές αίθουσες από ειδικά εκπαιδευ-μένους επεμβατικούς νευροακτινολόγους. Όπως και με την ενδοφλέβια θρομβόλυ-ση, έτσι και στην περίπτωση της μηχανι-κής θρομβεκτομής, η θεραπεία πρέπει να χορηγηθεί το γρηγορότερο δυνατόν στους ασθενείς με οξύ εγκεφαλικό επει-σόδιο, για να μεγιστοποιηθεί η πιθανότη-τα καλής έκβασης.

Πλεονεκτήματα της ενδοαγγειακής θεραπείας του οξέος εγκεφαλικούΥπάρχουν αρκετά πλεονεκτήματα στην ενδοαρτηριακή θεραπεία του οξέος ε-γκεφαλικού συγκριτικά με την ενδοφλέ-βια θρομβόλυση:

1. Οι ενδοαρτηριακές μέθοδοι επιτυγ-χάνουν υψηλότερα ποσοστά επανα-σηραγγοποίησης των αποφράξεων σε σύγκριση με την ενδοφλέβια χορήγηση θρομβολυτικών. Αξίζει να σημειωθεί ότι η επανασηραγγοποίηση συνδέεται με ευνοϊκότερη κλινική πορεία και μειω-μένη θνητότητα.

2. Μπορεί να εφαρμοστεί σε ασθενείς με αντενδείξεις στην ενδοφλέβια θρομ-βόλυση.

3. Σημαντική διεύρυνση του στενού θε-ραπευτικού «παραθύρου» της ενδο-φλέβιας θρομβόλυσης στις 6 ώρες για τη μηχανική θρομβεκτομή σε ισχαιμία της πρόσθιας κυκλοφορίας. Για την ο-πίσθια κυκλοφορία, τα χρονικά περι-θώρια για τη μηχανική θρομβεκτομή είναι μεγαλύτερα και λιγότερο αυστη-ρά καθορισμένα και ενδέχεται να ξε-περάσουν τις 24 ώρες.

ΣυμπέρασμαΕίναι συναρπαστικό να παρακολουθεί κα-νείς τις εξελίξεις στη θεραπευτική αντιμε-τώπιση του οξέος ισχαιμικού εγκεφαλικού τη στιγμή που αυξάνεται και η ευαισθη-τοποίηση για τη νόσο. Σήμερα, διαθέτου-με άλλο ένα σημαντικό όπλο για την α-ντιμετώπιση του ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου, την ενδοαρτηριακή μηχανική θρομβεκτομή, που αποτελεί μια πολλά υ-ποσχόμενη μέθοδο θεραπείας σε σωστά επιλεγμένους ασθενείς.•••

Οι διεθνείς οδηγίες άλλαξαν πρόσφατα, μετά από μια σειρά πολύ σημαντικών τυχαιοποιημένων κλινικών μελετών



Σύμπλοκο μόριο Σακουμπιτρίλη/Βαλσαρτάνη

Δαμπιγκατράνη (pradaxa)

Τον Νοέμβριο του 2015, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (EC) ενέκρινε το σύμπλο-κο μόριο σακουμπιτρίλη/βαλσαρτά-

νη της Novartis για τη θεραπεία ενηλίκων ασθενών με συμπτωματική χρόνια καρ-διακή ανεπάρκεια και μειωμένο κλάσμα εξώθησης (HFrEF). Η νέα αυτή θεραπεία είναι ένα δισκίο το οποίο λαμβάνεται δύο φορές την ημέρα και διαθέτει έναν μονα-δικό μηχανισμό δράσης, ο οποίος θεω-ρείται ότι μειώνει το φορτίο που καλείται να διαχειριστεί η καρδιά με ανεπάρκεια. Η έγκριση βασίζεται στα αποτελέσματα της μελέτης PARADIGM-HF, στην οποία συμμετείχαν 8.442 ασθενείς με HFrEF,

η οποία διεκόπη πρώιμα όταν αποδεί-χθηκε ότι το σύμπλοκο μόριο σακουμπι-τρίλη/βαλσαρτάνη μείωσε σημαντικά τον κίνδυνο καρδιαγγειακού θανάτου έναντι της εναλαπρίλης, ενός αMEA1. Στο τέλος της μελέτης, οι ασθενείς που έλαβαν σα-κουμπιτρίλη/βαλσαρτάνη ήταν πιθανό-τερο να βρίσκονται εν ζωή και λιγότερο πιθανό να νοσηλευθούν για καρδιακή ανεπάρκεια σε σχέση με τους ασθενείς στους οποίους δόθηκε εναλαπρίλη. Η α-νάλυση των δεδομένων ασφάλειας έδει-ξε ότι το σύμπλοκο μόριο σακουμπιτρί-λη/βαλσαρτάνη είχε παρόμοιο προφίλ ασφάλειας με την εναλαπρίλη.

Η σακουμπιτρίλη/βαλσαρτάνη δρα μέ-σω του μηχανισμού δράσης του αναστο-λέα της νεπριλυσίνης, υποδοχέα της αγ-γειοτασίνης που μειώνει το φορτίο για την καρδιά με ανεπάρκεια. Το δις ημερησίως δισκίο δρα ενισχύοντας τα προστατευτικά νευροορμονικά συστήματα της καρδιάς (σύστημα ΝΡ), καταστέλλοντας παράλλη-λα το επιβλαβές σύστημα (το RAAS). Τα αποτελέσματα από τη μελέτη 8.442 ασθε-νών PARADIGM-HF έναντι της εναλαπρί-λης έδειξαν ότι η νέα θεραπεία: 1) μείωσε τον κίνδυνο θανάτου από καρδιαγγειακά αίτια κατά 20%, 2) μείωσε τις νοσηλείες από καρδιακή ανεπάρκεια κατά 21%, 3) μείωσε τον κίνδυνο ολικής θνητότητας κατά 16%. Συνολικά, υπήρξε μείωση του κινδύνου κατά 20% όσον αφορά το κύριο καταληκτικό σημείο, ως σύνθετο καταλη-κτικό σημείο του θανάτου καρδιαγγειακής αιτιολογίας ή του χρόνου έως την πρώτη νοσηλεία για την καρδιακή ανεπάρκεια. Λιγότεροι ασθενείς υπό θεραπεία με σα-κουμπιτρίλη/βαλσαρτάνη διέκοψαν την υπό μελέτη φαρμακευτική αγωγή για ο-ποιοδήποτε ανεπιθύμητο συμβάν, συγκρι-τικά με τους ασθενείς υπό εναλαπρίλη. Η ομάδα του σύμπλοκου μορίου σακουμπι-τρίλη/βαλσαρτάνη είχε περισσότερη υπό-ταση και μη σοβαρό αγγειοοίδημα, αλλά λιγότερη νεφρική δυσλειτουργία, υπερκα-λιαιμία και βήχα σε σχέση με την ομάδα της εναλαπρίλης.

Τον Μάρτιο του 2016, η Boehringer Ingelheim ανακοίνωσε την εγγραφή του πρώτου ασθενή στη RE-COVERY

DVT/PE, μια παγκόσμια μελέτη παρατήρη-σης για τη διαχείριση των θρόμβων αίματος στα πόδια (εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση) και στους πνεύμονες (πνευμονική εμβολή). Η νέα μελέτη θα παράσχει γνώσεις σχετι-κά με το πώς οι ασθενείς με εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση (ΦΘ) και πνευμονική εμβολή (ΠΕ) «κουράρονται» στην κλινική πρακτική και θα προσθέσει στο αυξανόμε-

νο σώμα της στοιχεία για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα της δαμπιγκατράνης (Pradaxa) σε σύγκριση με τη βαρφαρίνη. Η δαμπιγκατράνη έχει εγκριθεί για τη θε-ραπεία της εν τω βάθει ΦΘ και της ΠΕ σε ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε θερα-πεία με ένα παρεντερικό αντιπηκτικό για 5 έως 10 ημέρες, καθώς και σε ασθενείς οι οποίοι έχουν προηγουμένως υποβληθεί σε θεραπεία για τη μείωση του κινδύνου υποτροπιάζουσας εν τω βάθει ΦΘ και ΠΕ. Το συνολικό ερευνητικό πρόγραμμα RE-

NOVARTIS

BOEHRINGER

65


COVERY DVT/PE θα περιλαμβάνει πε-ρισσότερους από 120.000 ασθενείς σε ό-λο τον κόσμο σε τομείς που σχετίζονται με τη θεραπεία των καρδιαγγειακών παθή-σεων, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης του κινδύνου εγκεφαλικού επεισοδίου σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή.Στόχος του ερευνητικού προγράμματος εί-ναι να εμβαθύνει την επιστήμη για την α-ποτελεσματική πρόληψη των θρόμβων και να παράσχει καθημερινή υποστήριξη για τη διαχείριση των ασθενών.

Tις διαθέσιμες πληροφορίες αποτε-λεσματικότητας και ασφάλειας της ριβαροξαμπάνης της Bayer εμπλού-

τισε η μελέτη XANTUS, τα αποτελέσματα της οποίας παρουσιάστηκαν και στη χώ-ρα μας κατά το 36ο Διεθνές Καρδιολογικό Συνέδριο που έλαβε χώρα στη Θεσσαλονίκη (Οκτώβριος 2015). Πρόκειται για την πρώ-τη διεθνή προοπτική μελέτη παρατήρη-σης για τη χρήση της ριβαροξαμπάνης (Xarelto), που χρησιμοποιείται για τη δι-αχείριση της θρομβοεμβολής σε συνθήκες καθημερινής κλινικής πρακτικής. Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα αποτελέ-σματα της XANTUS επιβεβαιώνουν ότι η ριβαροξαμπάνη είναι μια αποτελεσματι-κή και γενικά καλά ανεκτή θεραπεία για ασθενείς με μη βαλβιδική κολπική μαρ-μαρυγή, τόσο σε εκείνους χαμηλότερου κινδύνου, που πρέπει όμως να λάβουν αντιπηκτική θεραπεία, όσο και σε ασθε-νείς μέσου-υψηλού κινδύνου για εγκεφα-λικό. Τα δεδομένα αυτά παρέχουν στους γιατρούς μια ευρύτερη εικόνα για την α-ποτελεσματική διαχείριση διαφορετικών τύπων ασθενών με κολπική μαρμαρυγή. Η μελέτη XANTUS αποτελεί μέρος ενός ε-κτενούς προγράμματος συλλογής αποτε-λεσμάτων από την κλινική πρακτική των γιατρών σε όλο τον κόσμο για τη ριβαρο-

ξαμπάνη, το οποίο θα συμπεριλάβει περισ-σότερους από 275.000 ασθενείς. Οι μισοί από τους αυτούς περίπου συμμετέχουν σε μελέτες καθημερινής κλινικής πρακτικής. Συλλέγοντας τα αποτελέσματα αυτά, διευ-κολύνεται η εξαγωγή συμπερασμάτων για την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια της ριβαροξαμπάνης σε ένα ευρύτερο φά-σμα ασθενών, από εκείνους που συμμε-τείχαν στις ελεγχόμενες κλινικές μελέτες.

Ριβαροξαμπάνη (Xarelto)BAYER


Απιξαμπάνη (Eliquis)

Eπιπλέον γνώση για την αποτελε-σματικότητα και την ασφάλεια της απιξαμπάνης (Eliquis) της Bristol

Myers Squibb και της Pfizer, παρου-σιάστηκε υπό τη μορφή 17 περιλήψε-ων στο πλαίσιο της 65ης ετήσιας επι-στημονικής συνόδου του Αμερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας (Απρίλιος 2016). Η απιξαμπάνη έχει ένδειξη χρήσης για τη μείωση του κινδύνου εγκεφαλικού επεισοδίου σε ασθενείς με μη βαλβιδι-κή κολπική μαρμαρυγή (ΒΚΜ) και για τη θεραπεία των ασθενών με φλεβική θρομβοεμβολή (ΦΘΕ).

Στο επιστημονικό συνέδριο παρουσιά-στηκαν οι νέες αναλύσεις από τη Φάση III των κλινικών μελετών ARISTOTLE και AMPLIFY, καθώς και μια σειρά α-πό αναδρομικές αναλύσεις των πραγ-ματικών δεδομένων από τη χρήση της απιξαμπάνης. Τα πραγματικά δεδομέ-να αποτελούν μέρος της ACROPOLIS™ (Apixaban ExperienCe Through Real-WOrldPOpuLatIon Studies), ενός πα-γκόσμιου ερευνητικού προγράμματος στη βάση πραγματικών δεδομένων, που σχεδιάστηκε για να αξιολογήσει περαι-τέρω την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια του Eliquis στην καθημερι-νή κλινική πράξη.

Tον Ιούλιο του 2015, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε την κυκλοφορία της εβολοκουμάμπης, του πρώτου

αναστολέα της προ-πρωτεΐνης κονβερ-τάσης σουμπτιλισίνης/κεξίνης τύπου 9 (PCSK9), για τη θεραπεία ασθενών με μη ελεγχόμενη χοληστερόλη που έχουν ανά-γκη επιπρόσθετης εντατικής μείωσης της χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνης χο-ληστερόλης (LDL-C). Η εβολοκουμάμπη της Amgen είναι ένα ανθρώπινο μονοκλωνικό αντίσωμα που αναστέλλει την PCSK9, μια πρωτεΐνη που μειώνει την ικανότητα του ήπατος να απο-μακρύνει την LDL-C, δηλαδή την «κακή» χοληστερόλη, από το αίμα. Η αυξημένη LDL-C είναι μια παθολογική κατάσταση της χοληστερόλης ή/και των λιπιδίων στο

αίμα και αναγνωρίζεται ως ένας μείζων παράγοντας κινδύνου για καρδιαγγεια-κή νόσο (CVD). Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε την ε-βολοκουμάμπη για:

Τη θεραπεία ενηλίκων με πρωτοπαθή υπερχοληστερολαιμία (ετερόζυγη οικογενή και μη οικογενή [HeFH]) ή μικτή δυσλιπι-δαιμία, ως συμπλήρωμα της διατροφής: α) σε συνδυασμό με στατίνη ή με στατίνη και άλλες υπολιπιδαιμικές θεραπείες σε ασθενείς στους οποίους δεν μπορούν να επιτευχθούν οι στόχοι της LDL-C με τη μέ-γιστη ανεκτή δόση μίας στατίνης ή β) ως μονοθεραπεία ή σε συνδυασμό με άλλες υπολιπιδαιμικές θεραπείες σε ασθενείς που παρουσιάζουν δυσανεξία στις στατί-

BRISTOL-PFIzER


Αλιροκουμάμπη

Τον Σεπτέμβριο του 2015, η Sanofi και η Regeneron Pharmaceuticals, Inc. ανακοίνωσαν ότι η αλιροκουμάμπη έ-

λαβε έγκριση κυκλοφορίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση για τη θεραπεία της «κακής» χο-ληστερόλης (LDL χοληστερόλης), σε ορι-σμένους ενήλικες ασθενείς με σημαντικές ανεκπλήρωτες ανάγκες, συμπεριλαμβανο-μένων των ατόμων με υπάρχουσα καρδι-αγγειακή νόσο ή μια κληρονομική μορφή

υψηλής χοληστερόλης που ονομάζεται ε-τερόζυγος οικογενής υπερχοληστερολαι-μία (HeFH). Νωρίτερα, τον Ιούλιο του ί-διου έτους, η αλιροκουμάμπη είχε λάβει έγκριση για χρήση και στις ΗΠΑ. Η αλιροκουμάμπη είναι ο μόνος εγκε-κριμένος στην ΕΕ αναστολέας της PCSK9 (proprotein convertase subtilisin/kexin type 9) που είναι διαθέσιμος σε 2 δόσεις έναρξης (75 mg και 150 mg) και χορη-

SANOFI-REGENERON

ΕβολοκουμάμπηAMGEN

67


νες ή για τους οποίους αντενδείκνυνται οι στατίνες. Τη θεραπεία ενηλίκων και εφήβων ηλι-κίας άνω των 12 ετών με ομόζυγη οικογενή υπερχοληστερολαιμία (HoFH) σε συνδυα-σμό με άλλες υπολιπιδαιμικές θεραπείες.

Η επίδραση της εβολοκουμάμπης στην καρδιαγγειακή νοσηρότητα και θνησιμό-τητα δεν έχει ακόμη προσδιοριστεί. Η έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρέχει μια κεντρική άδεια κυκλοφορίας με ενοποιημένη επισήμανση στις 28 χώρες-μέλη της ΕΕ. Η Νορβηγία, η Ισλανδία και το Λιχτενστάιν, ως μέλη του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ), θα λάβουν α-ντίστοιχες αποφάσεις στη βάση της από-φασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τόσο ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων όσο και ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων έχουν κατ’ αρ-χήν εγκρίνει τη χρήση της εμπορικής ονο-μασίας του evolocumab.

γείται υποδορίως με μία ένεση του 1mL μία φορά κάθε δύο εβδομάδες. Η άδεια κυκλοφορίας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή βασίζεται σε στοιχεία από τις 10 πιλοτικές δοκιμές Φάσης III του προγράμ-ματος ODYSSEY Outcomes, συμπεριλαμ-βανομένων των 5 ελεγχόμενων με εικονι-κό φάρμακο και των 5 ελεγχόμενων με εζετιμίμπη. Όταν η αλιροκουμάμπη προ-στέθηκε στην καθιερωμένη θεραπεία, η οποία περιελάμβανε τη μέγιστη ανεκτή δόση στατινών, τα δεδομένα έδειξαν στα-

θερή, ισχυρή μείωση της LDL χοληστερό-λης σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο ή την εζετιμίμπη. Όλες οι δοκιμές πέτυχαν το πρωτεύον καταληκτικό σημείο αποτελε-σματικότητας, επιφέροντας σημαντικά με-γαλύτερες μειώσεις σε σχέση με την αρ-χική τιμή της LDL χοληστερόλης την 24η εβδομάδα, σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο ή την εζετιμίμπη. Η επίδραση της αλιροκουμάμπης στην καρ-διαγγειακή νοσηρότητα και θνησιμότητα δεν έχει προσδιοριστεί, και το φάρμακο

υπόκειται σε πρόσθετη παρακολούθηση. Τον Δεκέμβριο του 2015, η Sanofi και η Regeneron Pharmaceuticals, Inc. ανα-κοίνωσαν ότι ολοκληρώθηκε η εγγραφή ασθενών στη μελέτη Φάσης III ODYSSEY OUTCOMES. Το πρόγραμμα περιλαμβά-νει συνολικά 16 κλινικές δοκιμές Φάσης III, που διεξάγονται σε περισσότερα από 2.000 κλινικά κέντρα σε όλο τον κόσμο και όταν ολοκληρωθούν (εντός του 2017), θα έχουν αξιολογήσει περισσότερους από 25.000 α-σθενείς. Σε μελέτες που έχουν ήδη ολοκλη-ρωθεί, η αλιροκουμάμπη μείωσε τη συχνό-τητα της θεραπείας LDL-αφαίρεσης κατά 75%, σε σύγκριση με το εικονικό φάρμα-κο (p <0.0001). Το 63% των ασθενών που έλαβαν θεραπεία με αλιροκουμάμπη δεν χρειάζονται πλέον να υποβληθούν σε θε-ραπεία LDL-αφαίρεσης, σε σύγκριση με το 0% των ασθενών που έλαβαν εικονικό φάρμακο. Η θεραπεία LDL-αφαίρεσης εί-ναι μια διαδικασία κατά την οποία η κακή (LDL) χοληστερόλη απομακρύνεται από το αίμα, ακολουθώντας παρόμοια διαδικα-σία με την αιμοκάθαρση.

Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ι Κ Η ε π Ι Κ α Ι ρ Ο τ Η τ α


Διάκριση στα Active Business Awards 2016

M εταξύ των κορυφαίων ελληνικών ε-ταιρειών κατατάχθηκε για 2η συνε-χή χρονιά η Boehringer Ingelheim

Ελλάς ΑΕ, καθώς κατέκτησε και φέτος το βραβείο Active Business Award, για την ε-ξωστρεφή παρουσία της και τις επιδόσεις της στις εξαγωγές.

Η ελληνική εταιρεία, μέλος του ομίλου Boehringer Ingelheim GmbH, που δρα-στηριοποιείται στην ανακάλυψη παραγωγή και διάθεση καινοτόμων φαρμάκων, πρω-τοστατεί στον τομέα των κλινικών ερευνών, έχοντας επενδύσει πάνω από 13,5 εκατ. ευ-ρώ για την πραγματοποίηση 30 διεθνών ε-ρευνητικών πρωτοκόλλων. Μάλιστα, το ερ-γοστάσιο στο Κορωπί Αττικής, με αδιάλειπτη παρουσία 40 ετών, με τις σημαντικές εξα-γωγικές του διεργασίες, συμβάλλει περίπου στο 1% των εξαγωγών της χώρας, ανεξαρ-τήτως κλάδου. Αξίζει να σημειωθεί πως η Boehringer αποτελεί σήμερα τη μοναδική πολυεθνική εταιρεία που παραμένει με μο-

νάδα παραγωγής επί ελληνικού εδάφους.

Η ελληνική θυγατρική της Boehringer, πα-ρά τη γενική οικονομική και πολιτική αστά-θεια και την επιβολή των capital controls το 2015, κατέγραψε μια σταθερή πορεία, ση-μειώνοντας συγκράτηση τόσο των εγχώριων πωλήσεων όσο και των εξαγωγών, ύψους 154 εκατ. ευρώ. Στην έντονη εξαγωγική της δράση, η ελληνική εταιρεία οφείλει πάνω από το 60% των εσόδων της. Παράλληλα, συνεχίζει να πραγματοποιεί νέες επενδύ-σεις στην εργοστασιακή της μονάδα στο Κορωπί Αττικής, ανοίγοντας τον δρόμο για την παραγωγή και την εξαγωγή και άλλων νέων καινοτόμων φαρμάκων.

Τις εγκαταστάσεις στο Κορωπί επισκέφθηκαν πρόσφατα εκπρόσωποι του Ελληνογερμανικού Επιμελητηρίου, οι οποίοι είχαν την ευκαι-ρία να δουν από κοντά το νέο τμήμα πα-ραγωγής καινοτόμων αντιδιαβητικών φαρ-μάκων και να πληροφορηθούν για την

πορεία των εξαγωγών. Σε σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε, ο γενικός διευθυντής, Δημήτρης Αναγνωστάκης, ανέλυσε τα μελ-λοντικά σχέδια της εταιρείας, ενώ στάθηκε ιδιαίτερα στον ενεργό ρόλο που διαδραμα-τίζουν οι επιχειρήσεις-μέλη του επιμελητη-ρίου στην προσπάθεια της κυβέρνησης για την επιστροφή της χώρας στην ανάπτυξη. Επεσήμανε ακόμη την έμφαση που δίνει η Boehringer στον τομέα της καινοτομίας και τις επενδυτικές πρωτοβουλίες της φαρ-μακοβιομηχανίας, συνολικά, ώστε όλοι οι Έλληνες να έχουν πρόσβαση σε φάρμα-κα νέας γενιάς.

Η Boehringer ανακηρύχθηκε πρόσφατα μία από τις 100 πιο καινοτόμες επιχειρή-σεις ανεξαρτήτως κλάδου παγκοσμίως, ενώ ανακοίνωσε ένα 5ετές επενδυτικό ερευνη-τικό πρόγραμμα ύψους 13,5 δισ. ευρώ, με στόχο την καταπολέμηση νόσων που μέχρι σήμερα θεωρούνται ανίατες.

BoeHrInGer Boehringer 68

VALeAnT 69

eMVo 69

ABBVie 70

PFiZer 70

69

Σταματά τις πωλήσεις του Addyi

Νέος γενικός διευθυντής

Δ ιέκοψε την πώληση του φαρμάκου Addyi η καναδική Valeant Pharmaceuticals International Inc., καθώς η σύμβαση με την κατασκευάστρια εταιρεία έληξε στις 15 Απριλίου και δεν εκφράστηκε η διάθεση να ανανεωθεί. Η Valeant απέκτησε

τα δικαιώματα του Addyi (φλιβανσερίνη) από τη Sprout Pharmaceuticals έναντι 1 δισ. δολ. το περασμένο φθινόπωρο.

Το φάρμακο αυτό, που έχει το παρατσούκλι «γυναικείο Viagra», έχει σχεδιαστεί για προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες που νιώθουν δυσφορία, εξαιτίας της έλλειψης σεξουα-λικής επιθυμίας,·επισήμως γνωστής ως διαταραχής μειωμένης σεξουαλικής επιθυμίας. Η φλιβανσερίνη θεωρείται η μεγαλύτερη επανάσταση στη σεξουαλική υγεία των γυναι-κών μετά «το χάπι» για την αντισύλληψη, καθώς αναγνωρίζει τη γυναικεία σεξουαλικό-τητα ως ένα σημαντικό κομμάτι της υγείας. Το Addyi, πάντως, δεν λειτουργεί όπως το χάπι Viagra της Pfizer για τους άνδρες, που το 1998 έγινε το πρώτο εγκεκριμένο φάρ-μακο για τη στυτική δυσλειτουργία.

Η Public Citizen, μια ομάδα προστασίας καταναλωτών που κατέθεσε εναντίον του φαρ-μάκου, προέβλεψε ότι το Addyi θα βγει από την αγορά μέσα σε λίγα χρόνια, καθώς, όπως υποστηρίζουν, το μικρό του όφελος αντισταθμίζεται από τους κινδύνους που εγκυμονεί για τις γυναίκες. Ο λόγος είναι ότι το φάρμακο συνοδεύεται από αυστηρές προειδοποιήσεις για παρενέργειες, ειδικά για άτομα με ηπατική δυσλειτουργία ή για ταυτόχρονη λήψη του με αλκοόλ ή με φάρμακα γνωστά ως αναστολείς CYP3A4, που περιλαμβά-νουν ορισμένα στεροειδή. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, που ο FDA είχε απορρί-ψει κατά το παρελθόν δύο φορές αίτημα της Sprout για την έγκριση κυκλοφο-ρίας του Addyi, τόσο λό-γω παρενεργειών όσο και λόγω περιορισμένης απο-τελεσματικότητας.

Τον Andreas Walter επέλεξε το Διοικητικό Συμβούλιο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Πιστοποίησης Αυθεντικότητας Φαρμάκων

(eMVo) για τη θέση του γενικού διευθυντή. Ο Andreas Walter ήταν επικεφαλής του το-

μέα για τα ψευδεπίγραφα στον eFPIA, ενώ διετέλεσε μεταβατικός διευθυντής του eMVo.

Ο οργανισμός ιδρύθηκε για να εφαρμόσει την Ευρωπαϊκή Οδηγία και τον Κανονισμό για τα Ψευδεπίγραφα Φάρμακα (2011/62/eU και eU 2016/161 αντίστοιχα), στόχος των οποίων είναι η προστασία των Ευρωπαίων ασθενών από τον κίνδυνο που κρύβουν τα σκευάσματα αυτά. Ειδικότερα, ο eMVo δημιουργεί μια πανευρωπαϊκή υποδομή α-πόθεσης δεδομένων, η οποία σταδιακά θα συνδεθεί με τα εθνικά συστήματα πιστοποί-ησης, που θα πρέπει να έχουν ιδρυθεί στα κράτη-μέλη της ΕΕ έως τον Φεβρουάριο του 2019 (η Ελλάδα και δύο ακόμη χώρες έχουν λάβει παράταση).

VAleAnt

eMVo

Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ι Κ Η ε π Ι Κ α Ι ρ Ο τ Η τ α


Τη δεύτερη θέση στην κατάταξη των ε-ταιρειών με το καλύτερο εργασιακό περιβάλλον στην Ελλάδα, στην κατη-

γορία των επιχειρήσεων που απασχολούν από 50 έως 250 εργαζομένους, κατέλαβε η βιοφαρμακευτική εταιρεία AbbVie, σύμφωνα με την ετήσια έρευνα Best Workplaces 2016.

«Το μοντέλο εργασίας που έχουμε επιλέξει και στηρίζουμε –αυτό της εργασίας από το σπίτι ή εκτός γραφείου και της ευελιξί-ας στα ωράρια– δείχνει το κλίμα εμπιστο-σύνης που έχει πλέον παγιωθεί μεταξύ εταιρείας και εργαζομένων. Η διαρκής ε-πιμόρφωση, η εκμάθηση ή η τελειοποίη-ση ξένων γλωσσών, οι συνεχείς ομαδικές δραστηριότητες, οι διατμηματικές ομάδες συνεργασίας, που έχουμε συγκροτήσει για την επαγγελματική ανάπτυξη των εργαζο-μένων μας, θεωρούνται πλέον για μας στην AbbVie μια αυτονόητη εργασιακή πραγμα-τικότητα και πρακτική που αντανακλάται και στα Best Workplaces» δήλωσε, μεταξύ άλλων, ο Θωμάς Κούγκουλος, διευθυντής Ανθρώπινου Δυναμικού της AbbVie.

Η AbbVie κατατάσσεται για δεύτερη συ-νεχή χρονιά μεταξύ των κορυφαίων της έ-ρευνας Best Workplaces 2016. Στην αντί-στοιχη έρευνα του 2015 είχε βρεθεί στην πρώτη θέση.

«Η διάκρισή μας, για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, αποτυπώνει την προσπάθεια όλων μας να διαμορφώσουμε από κοινού ένα καινοτόμο και ευχάριστο εργασιακό πε-ριβάλλον» τόνισε ο γενικός διευθυντής της AbbVie, Πασχάλης Αποστολίδης. «Είναι μια προσπάθεια που έχει διάρκεια, συνέχεια και συνέπεια. Μια προσπάθεια που απο-δίδει καρπούς, χάρη στους ίδιους τους αν-θρώπους της εταιρείας μας, στο πάθος τους για καινοτομία, στην ικανότητά τους να εί-ναι αποτελεσματικοί μέσα από ομαδική δουλειά, συνεργασία, ευελιξία και διαφά-νεια» συμπλήρωσε.

«Τ ίτλοι τέλους πέφτουν» στη συμφωνία συγχώ-νευσης αξίας 150 δισ.

δολ. της Pfizer με την Allergan, καθώς η Ουάσιγκτον υιοθετεί σκληρότερα μέτρα για τις ε-ταιρείες που μεταφέρονται σε χώρες με ηπιότερη φορολογία.

Η Allergan, που λειτουργεί α-πό το Νιου Τζέρσεϊ, αλλά έχει έδρα στο Δουβλίνο, συμφώνησε πέρσι να συγχωνευθεί με τη Pfizer, που έ-χει έδρα τη Νέα Υόρκη, προσφέροντας στη δεύτερη νέα διεύθυνση και χα-μηλότερη φορολογία.

Σύμφωνα με το Bloomberg, η εγκατάλειψη της συμφωνίας-«μαμούθ» θα κο-στίσει στη Pfizer 400 εκατ. δολ. για έξοδα που σχετίζονται με τη συμφωνία, η οποία εφόσον οριστικοποιούνταν, θα αποτελούσε τη μεγαλύτερη εξαγορά στην ιστορία του τομέα της ιατρικής φροντίδας.

«Αργυρή» στα Best Workplaces 2016

Εγκαταλείπει τη συμφωνία με την Allergan

ABBVIe

PFIzer

http://www.kainotom.gr

71

virusτης Δήμητρας Ευθυμιάδου Κοινό μυστικό είναι πια ότι στην οδό

Αριστοτέλους οι σχέσεις των «υψηλών» στελεχών με τα «χαμηλότερα» στελέχη είναι από ψυχρές έως ψυχρότατες.

Πηγές του PhB λένε πως οι δύο υπουργοί έχουν απομακρύνει «με το γάντι» τον γενικό γραμματέα, Γιάννη Μπασκόζο, αφήνοντάς τον έξω από κάθε απόφαση.

Δεν είναι τυχαίο ότι ακόμη και τα δελτία τύπου του ο Γιάννης Μπασκόζος τα αποστέλλει χωρίς καν το λογότυπο του Υπουργείου Υγείας.

Όσο για τις δραστηριότητες, έχει περιοριστεί σε αυτές του εξωτερικού, όπως του ΠΟΥ. Λέγεται μάλιστα πως η απομάκρυνσή του αυτή γίνεται με το «πράσινο φως» του Μεγάρου Μαξίμου.

«Κουρεμένος» είναι όμως και ο άλλος γενικός γραμματέας, Πέτρος Γιαννουλάτος, που πρόσφατα «έχασε» την αρμοδιότητα αντιμετώπισης των εξαρτήσεων λόγω διαφωνιών με τους υπουργούς. Η «φτώχεια» φέρνει γκρίνια…

V I R U S


Ψησταριά «Το ωραίο Υπουργείο Υγείας»!

Η «σιωπή των αμνών» στον ΕΟΠΥΥ

«Νηστικό αρκούδι», ως γνωστόν, «δεν χορεύει», και έτσι στην ο-δό Αριστοτέλους αποφάσισαν,

αφού κλείνονται που κλείνονται εντός των τειχών χωρίς καμία επικοινωνία με τον έξω κόσμο, τουλάχιστον να μη μένουν νηστικοί. Πληροφορίες του PhB αναφέρουν ότι τα κοντινά εστιατόρια κάνουν χρυσές δουλειές, αφού τα delivery δεν στα-

ματούν να πηγαινοέρχονται στο Υπουργείο Υγείας, μεταφέροντας εδέσματα που έρχο-νται ασορτί με… κρητικές ρακές. Βέβαια, επειδή το τελευταίο διάστημα είχε αρχίσει να… ακούγεται η κακή συνήθεια, δεν είναι λίγες οι φορές που οι ένοικοι της οδού Αριστοτέλους προτιμούν να βγαίνουν εκτός υπουργείου, για να επισκέπτονται τα αγαπημένα τους στέκια. Όσοι βέβαια τυγχάνει να περνούν απέξω

από το γραφείο του 2ου ορόφου δεν παρα-λείπουν να σχολιάσουν την «αιθαλομίχλη» που βγαίνει από την αίθουσα όπου συσκέ-πτονται οι υπουργοί. Μάλιστα, στην κακή συνήθεια του καπνίσματος υπέπεσε πλέον και ο νέος πρόεδρος του ΕΟΠΥΥ, Σωτήρης Μπερσίμης, ο οποίος το είχε κόψει εδώ και καιρό το τσιγάρο. Με όποιον δάσκαλο κα-θίσεις τέτοιο κάπνισμα θα μάθεις.

Απόλυτη απαγόρευση έ-χει επιβάλει στα στελέ-χη του ΕΟΠΥΥ ο πρό-

εδρος Σωτήρης Μπερσίμης. Πληροφορίες του PhB λένε πως ο 40άρης πρόεδρος έχει απα-γορεύσει στους επικεφαλής των τμημάτων αλλά και στους υπόλοιπους προ-ϊσταμένους να συνομιλούν με τον «έξω κό-σμο», προκειμένου να μην αφήσει να δι-αρρεύσουν πληροφορίες. Μάλιστα, έχει δώσει ρητή εντολή στα στελέ-χη, πως ακόμη κι αν δεχθούν τηλεφώνημα από κάποιον –όπως από φαρμακευτική ε-ταιρεία, δημοσιογράφο ή άλλο φορέα– να

παραπέμπουν στον ίδιο και να τον ενημερώνουν… στο λεπτό. Το εντυπωσιακό είναι –όπως λένε πληροφορίες του PhB– πως, ει-δικά τις τελευταίες ημέρες, κάνει ολόκληρη έρευνα για να μάθει πώς διαρρέουν διάφορες πλη-

ροφορίες παίρνοντας τηλέφωνο παράγο-ντες του χώρου της υγείας. Οι ίδιες πηγές υποστηρίζουν πως η συ-μπεριφορά αυτή δεν είναι τυχαία, καθώς ο 40άρης πρόεδρος του ΕΟΠΥΥ δέχεται το τελευταίο διάστημα σοβαρές επιπλήξεις από την οδό Αριστοτέλους για τη διαρροή πληροφοριών.

73

Κώδικας μετ’ εμποδίων…

Ο «φαγανός» πρόεδρος της Επιτροπής Αξιολόγησης

«Τα φίδια έχουν ζώσει» πολλούς γιατρούς, δεδομένου του ότι πλησιάζει ο χρόνος που θα δημοσιοποιούνται τα στοιχεία όλων όσοι συνεργάζονται με φαρμακευ-τικές εταιρείες, είτε για τη συμμετοχή τους σε συνέδρια είτε για κάποια ομιλία.

Ο κώδικας δημοσιοποίησης θα βγει στον «αέρα» στο τέλος Ιουνίου, και, εδώ και μέ-ρες, πολλοί εκπρόσωποι ιατρικών φορέων ζητούν συνάντηση με τον υπουργό Υγείας, προκειμένου να τον πείσουν να μην είναι σε κοινή θέα όλα τα στοιχεία, αλλά να εί-ναι προσβάσιμα μέσω… κωδικών. Ωστόσο, αυτό φαίνεται πως δεν συνάδει ούτε με το σκεπτικό του κώδικα ούτε και με τον ίδιο τον νόμο, που προβλέπει πλήρη δημοσιοποίηση όλων των στοιχείων. Από την άλλη, βέβαια, δεν συνάδει και με τις διακηρύξεις της κυβέρνησης για πλήρη διαφάνεια σε όλες τις σχέσεις. Πληροφορίες του PhB αναφέρουν πως υπάρχουν ακό-μη και αιτήματα από την Κουμουνδούρου ώστε ο νέος κώδικας να είναι πιο «χαλαρός» ή με δικλείδες ασφαλείας. Ίδωμεν αν θα υποκύψει η ηγεσία του Υπουργείου Υγείας…

Τι σχολιάζουν οι υποψήφιοι διοικη-τές νοσοκομείων που περνούν από συνέντευξη στην πενταμελή επιτρο-

πή αξιολόγησης; Όχι, αυτήν τη φορά δεν σχολιάζουν τις ερωτήσεις, που στην τελευ-ταία αξιολόγηση των «απολυμένων» διοικη-τών θύμιζαν «πανηγύρι». Αυτήν τη φορά, το κοινό σχόλιο των περισσότερων που πέρα-σαν από την οδό Αριστοτέλους για το περι-βόητο τεστ ήταν… η όρεξη του προέδρου της Επιτροπής και γενικού γραμματέα, Π.

Γιαννουλάτου. Ο κύριος Γιαννουλάτος κα-τά τη διάρκεια πολλών συνεντεύξεων έτρω-γε συνεχώς κατά τη διαδικασία της ολιγό-λεπτης συνομιλίας. Οι περισσότεροι υποψήφιοι, κλείνοντας πί-σω την πόρτα του «εξεταστηρίου», μειδίασαν στην εικόνα αυτή, κάποιοι άλλοι πάλι έφυγαν προσβεβλημένοι, θεωρώντας ότι ήταν απα-ράδεκτο την ώρα που κρινόταν το επαγγελ-ματικό τους μέλλον εκείνος να τρώει ανενό-χλητος. Η πολυτέλεια της εξουσίας...

In Brief

Οι κλειστές πόρτες της Αριστοτέλους στον ΙΣΑΈξω φρενών είναι, σύμφωνα με πλη-ροφορίες, τα μέλη του ΔΣ του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών. Ο εκνευρισμός σχε-τίζεται με το γεγονός ότι για πρώτη φο-ρά υπουργός Υγείας δεν έχει συναντή-σει τον μεγαλύτερο Ιατρικό Σύλλογο της χώρας. Η άρνηση βέβαια του Ανδρέα Ξανθού να συναντήσει τα στελέχη του ΙΣΑ δεν είναι τυχαία. Οι κακές γλώσσες λένε πως ο υπουργός Υγείας θεωρεί ότι ο ΙΣΑ ασκεί άγρια κρι-τική στην πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ, τηρώντας τις «γραμμές» της ΝΔ. Από την άλλη βέ-βαια, η ηγεσία του Υπουργείου Υγείας δεν συναντά και κανέναν. Προτιμά την πολιτική των κλειστών πυλών. Τακτική που ακολουθούν πολλοί υπουργοί της κυβέρνησης.

V I R U S


Αναμένοντας τον ανασχηματισμό…

Οι άμυνες των «φακελάκηδων»

Τρόπο να χτυπήσει τα φακελάκια στα νοσοκομεία αναζητά η ηγεσία του Υπουργείου Υγείας, καθότι η κρίση

δεν φόβισε τους γνωστούς «φακελάκηδες». Παρότι οι σχετικές ρυθμίσεις για τις αυστη-ρές διώξεις των γιατρών που «πιάνονται στα πράσα» είναι έτοιμες από τον πρώην υπουργό Υγείας Μ. Βορίδη, η ηγεσία του Υπουργείου Υγείας δεν θέλει να υιοθετήσει τις αυστηρές ποινές για τους «φακελάκηδες». Προς ώρας, προωθείται η λίστα προτεραι-ότητας στα χειρουργεία, μέσω της οποίας ευελπιστεί η Αριστοτέλους ότι θα περιορι-στεί το φαινόμενο. Βέβαια, οι «επιτήδειοι» του ΕΣΥ έχουν αρ-χίσει ήδη να προετοιμάζονται για την επό-μενη μέρα που θα εφαρμοστούν οι λίστες χειρουργείων στα νοσοκομεία. Για τους «φακελάκηδες», άλλωστε, πάντα υπάρχει τρόπος…

In Brief

«Πακέτο» φεύγουν οι προμήθειεςΤα πάντα στις προμήθειες του ΕΣΥ σκοπεύει να «καθαρίσει» η ηγε-σία του Υπουργείου Υγείας. Όχι μό-νο τους σημερινούς νόμους και τις ρυθμίσεις που διευκολύνουν τη δια-φθορά και την κατασπατάληση των πόρων, αλλά και… τα πρόσωπα. Πληροφορίες από την Αριστοτέλους αναφέρουν ότι η ηγεσία του Υπουργείου Υγείας μελετά τον τρό-πο που θα απομακρύνει όλη την Επιτροπή Προμηθειών Υγείας, και ειδικά τη νεαρά πρόεδρο, που πέ-φτει από το ένα λάθος στο άλλο. Ωστόσο, στη διαδικασία υπάρ-χουν «αγκάθια», καθώς η νεαρά Πετρούλα Σαρτζετάκη έχει σοβαρά ερείσματα στην κυβερνητική πλειο-ψηφία, και υπάρχουν πολλοί που α-ντιστέκονται στην απομάκρυνσή της. Θα δούμε ποιος θα επικρατήσει…

Σε δίλημμα είναι, όπως λένε πηγές του PhB, ο Αλέξης Τσίπρας. Από τη μια δέχεται εισηγήσεις για να απομακρύνει τον αναπληρωτή υπουργό Υγείας, Π. Πολάκη, λό-γω και των λεκτικών του ατοπημάτων, από την άλλη διατηρεί στενή φιλική σχέση

μαζί του, και ο Σφακιανός υπουργός τον έχει στηρίξει στα δύσκολα. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι η αρχική σκέψη στο Μέγαρο Μαξίμου ήταν, σε έναν πι-θανό ανασχηματισμό, αν είναι να απομακρυνθεί κάποιος, αυτός να είναι ο Αν. Ξανθός. Όμως, στελέχη της Κουμουνδούρου, αλλά και πολλοί συνδικαλιστές, «έπεσαν να τους φάνε» όσους και μόνο σκέφτηκαν την απομάκρυνση του υπουργού Υγείας. Τώρα, το αν ο πρωθυπουργός σε έναν ενδεχόμενο ανασχηματισμό εξοβελίσει τελικά τον Π. Πολάκη, παραμένει ένα ερώτημα. Ωστόσο, πληροφορίες σημειώνουν ότι ακόμη και σε σχετικές μυστικές συσκέψεις που έγιναν για έναν ενδεχόμενο ανασχηματισμό, τα στελέχη για να αντικαταστήσουν το επιτελείο της Αριστοτέλους ήταν μάλλον… περιορι-σμένα. Τουλάχιστον, αυτό έκριναν οι συμμετέχοντας στις συσκέψεις. Για να δούμε προς τα πού θα γείρει η ζυγαριά…

75

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

Kx_Corporate final 21x28.pdf 1 4/11/2016 3:41:00 PM

http://www.pharmathen.com

76

Α Ν A Λ Υ Σ Η


Συνοπτικο προφιλ εταιρειαΣ Η Allergan Plc., πρώην Actavis, απο-

τελεί μια εξειδικευμένη εταιρεία και έναν όμιλο φαρμάκων που δραστηριοποιείται στην ανάπτυξη, παραγωγή, μάρκετινγκ και διανομή διαφόρων φαρμακευτικών προϊόντων, όπως επωνύμων, ιατροφαρ-μακευτικών και generic. Επίσης η εται-ρεία παρέχει άδεια για την παραγωγή

των φαρμάκων της σε περισσότερες από 100 χώρες ανά τον κόσμο.

Ο Όμιλος Allergan είναι αποτέλεσμα πολλών και διαδοχικών εξαγορών και συγ-χωνεύσεων κατά τα τελευταία αρκετά έτη, με τελευταία εταιρική πράξη να αποτελεί η συγχώνευσή του με την Actavis.

[BloomBerg Ticker: AgN:US] [reUTerS Ticker: AgN.N]

ALLERGAN PLC. Εισηγμένη στο Χρηματιστήριο Νέας Υόρκης, ΗΠΑ

Βασικός κλάδος δραστηριότητας: φαρμακευτικές εταιρείες

Η πληροφόρηση που περιλαμβάνεται στο παρόν έγγραφο βασίζεται σε δεδομένα που έχουν ληφθεί από αναγνωρισμένες στατιστικές υπηρεσίες, δημοσιευμένες αναφορές ή πληροφορίες, ή άλλες πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες. Ωστόσο, η πληροφόρηση αυτή δεν έχει εξακριβωθεί από τη VRS και η VRS δεν παραθέτει δηλώσεις για την ακρίβεια και την πληρότητά της. Η πληροφόρηση αλλά και οποιαδήποτε δηλωθείσα άποψη δεν αποτελούν προσφορά για πώληση ή πρόταση για προσφορά πώλησης οποιωνδήποτε μετοχών, δικαιωμάτων προτίμησης, μετατρέψιμων αξιόγραφων ή δικαιωμάτων προαίρεσης των «καλυπτόμενων εταιρειών» σε οποιαδήποτε περίπτωση.

VALUATION & RESEARCH SPECIALISTS (VRS) - www.vrs.grΑιόλου 104, Αθήνα 10564 • Τηλ. 210 3219557, 698 3603160 • Email: [email protected]

Ε ξ ε ι δ ι κ ε υ μ έ ν ο ι Χ ρ η μ α τ ο ο ι κ ο ν ο μ ι κ ο ί Σ ύ μ β ο υ λ ο ι σ τ η Δ η μ ι ο υ ρ γ ί α Ε τ α ι ρ ι κ ή ς Α ξ ί α ς κ α ι σ τ ο υ ς Το μ ε ί ς τ ω ν Ε ξ α γ ο ρ ώ ν & Σ υ γ χ ω ν ε ύ σ ε ω ν . Έ τ ο ς Ί δ ρ υ σ η ς : 2 0 0 2

Η πορεια τΗΣ ΜετοχΗΣ

ΤΕλΕΥΤΑίΕς 52 ΕβδΟμΑδΕς (ςΕ δΟλΑρίΑ ΗΠΑ)

ιΣτορικοι ΔεικτεΣ P/E Σε ΣυγκριΣΗ

Με τουΣ ΔεικτεΣ τΗΣ αγοραΣ (x)

25

20

15

10

5

0Μετοχή 2015 P/E Κλάδος P/E 2015 S&P P/E 2015 STOXX 600 P/E 2015

Πηγή: FACTSET, υπολογισμοί VRS.23,2

16,517,6

15,5

360

340

320

300

280

260

240

220

20013/4/2015 22/6/2015 31/8/2015 9/11/2015 18/1/2016 28/3/2016

Πηγή: Χρηματιστήριο, ΗΠΑ

Τιμή Μετοχής14 Απριλίου 2016

Χρηματιστήριο ΗΠΑ (σε Δολ. ΗΠΑ)

$216,39

Αρ. Μετοχών (σε εκατ.) 395,13

Χρ. Αξία (σε εκατ. $) 85.501,10

Μέσος Ημ. Όγκος Συν. (52 εβδ.)

3.556.943

Συντελεστής Beta 0,78

Στατιστικά Στοιχεία

Μέγ. 52 εβδ. ($) 339,50 USD

Χαμ. 52 εβδ. ($) 216,39 USD

Απόδ. 1-Μ -26,15%

Απόδ. 6-Μ -20,83%

Απόδ. 12-Μ -27,01%

Πηγή: Η Εταιρεία, Χρηματιστήριο, ΗΠΑ

77

Η πληροφόρηση που περιλαμβάνεται στο παρόν έγγραφο βασίζεται σε δεδομένα που έχουν ληφθεί από αναγνωρισμένες στατιστικές υπηρεσίες, δημοσιευμένες αναφορές ή πληροφορίες, ή άλλες πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες. Ωστόσο, η πληροφόρηση αυτή δεν έχει εξακριβωθεί από τη VRS και η VRS δεν παραθέτει δηλώσεις για την ακρίβεια και την πληρότητά της. Η πληροφόρηση αλλά και οποιαδήποτε δηλωθείσα άποψη δεν αποτελούν προσφορά για πώληση ή πρόταση για προσφορά πώλησης οποιωνδήποτε μετοχών, δικαιωμάτων προτίμησης, μετατρέψιμων αξιόγραφων ή δικαιωμάτων προαίρεσης των «καλυπτόμενων εταιρειών» σε οποιαδήποτε περίπτωση.

VRS – SFiTΑιόλου 104, Αθήνα 10564 • Τηλ. 210 3316358, 6945 851420 • Email: [email protected]

V R S - S F i T: Ε ξ ε ι δ ι κ ε υ μ έ ν ε ς Ε π ι σ τ η μ ο ν ι κ έ ς Μ ε τ α φ ρ ά σ ε ι ς . Έ τ ο ς Ί δ ρ υ σ η ς : 2 0 0 2

ΒαΣικα χρΗΜατοοικονοΜικα ΜεγεθΗ & ΔεικτεΣ ΠΕρίΟδΟς 2009-2015 (Όμιλος, σε εκατ. δολ. ΗΠΑ)

Πωλήσεις eBiTDA ΚΠΦ ΚμΦδμ P/Ε P/BV eV / δΑΝΕίΑ/ίδίΑ roe (x) (x) EBITDA ΚΕΦΑΛΑΙΑ % (x) (x)

2009 2.793 573 363 222 385,1 28,3 154,2 0,5 7%2010 3.567 587 251 184 463,7 26,1 150,7 0,3 6%2011 4.584 984 456 261 327,7 24,0 87,7 0,3 7%2012 5.915 894 245 97 878,7 22,3 102,4 1,7 3%2013 8.678 622 -638 -750 -113,9 9,0 151,6 0,9 -8%2014 13.062 1.561 -1.712 -1.631 -52,4 3,0 64,6 0,5 -6%2015 15.071 2.981 -4.430 3.683 23,2 1,1 42,6 0,6 5%

Πηγή: Εταιρεία / Όμιλος. Σημείωση: Έως την ημερομηνία της παρούσας ανάλυσης (14 Απριλίου 2016), τα τελευταία διαθέσιμα δημοσιευμένα οικονομικά αποτελέσματα αφορούσαν στο έτος 2015.

ΔεικτεΣ κεφαλαιου κινΗΣΗΣ ΠΕρίΟδΟς 2010-2015 (Όμιλος, σε εκατ. δολ. ΗΠΑ)

σε εκατ. Δολ. ΗΠΑ 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Πωλήσεις 3.567 4.584 5.915 8.678 13.062 15.071Κόστος Πωλήσεων (χωρίς αποσβ.) 1.999 2.565 3.394 4.691 6.304 4.810Μικτό Περιθώριο Κέρδους % 43,97% 44,05% 42,61% 45,94% 51,74% 68,08%Καθαρά Κέρδη μφδμ 184 261 97 -750 -1.631 3.683Καθαρό Περιθώριο Κέρδους % 5,2% 5,7% 1,6% -8,6% -12,5% 24,4%Ταμειακά Διαθέσιμα 283 209 319 332 251 1.105 Ημέρες Αποθεμάτων Ημέρες 115 127 166 139 120 77Αποθέματα 631 889 1.543 1.786 2.076 1.010Ημέρες Πελατών Ημέρες 57 93 80 59 66 58Πελάτες 561 1.166 1.303 1.405 2.372 2.402Ημέρες Προμηθευτών Ημέρες 135 218 261 182 241 330Προμηθευτές 741 1.535 2.429 2.343 4.171 4.350 Operating Cycle Ημέρες 173 219 246 198 186 135Cash Cycle (Ταμειακός Κύκλος) Ημέρες 37 1 -15 16 -55 -195

Πηγή: Εταιρεία / Όμιλος. Σημείωση: Έως την ημερομηνία της παρούσας ανάλυσης (14 Απριλίου 2016), τα τελευταία διαθέσιμα δημοσιευμένα οικονομικά αποτελέσματα αφορούσαν στο έτος 2015.

σε ε

κατ.

Δολ

. ΗΠ

Α

Η πορεια τΗΣ ΜετοχΗΣ

Σε ΣυγκριΣΗ Με τον ΔεικτΗ

S&P 500 ΤΕλΕΥΤΑίΑ 5 ΕΤΗ

(βΑςΗ = 100)Πηγή: Χρηματιστήριο, ΗΠΑ

600

500

400

300

200

100

03/5/2011 3/5/2012 3/5/2013 3/5/2014 3/5/2015

ΔΕΙΚΤΗΣ S&P 500 METOXH

78

Α Ν A Λ Υ Σ Η


A Ρ Θ Ρ Ο

86 / Νοέμβριος 2011

courier

cargo

logistics

Μας εµπιστεύονται τα µεγαλύτερα ονόµατα της Ελληνικής οικονοµίας!

ΤΑΧΥ∆ΕΜΑ C.C.L.ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΓΡΑΦΕΙΑ:

ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 100, 151 25 ΜΑΡΟΥΣΙ,ΤΗΛ: 210 8056550, FAX: 210 8056553www.tachydema.gr

ΓΕΝΙΚΗ Α∆ΕΙΑ ΤΑΧΥ∆ΡΟΜΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:E.E.T.T. A.M.: 03-017

Μας εµπιστεύονται, γιατί...

Νο1 σε αυθηµερόν διακινήσεις

Άµεση επιστροφή αντικαταβολών και εισπράξεων

Ειδικές εξυπηρετήσεις ανάλογα µε τις ανάγκες κάθε πελάτη

Μεταφορές ευπαθών αποστολών (βλαστοκύτταρα, ξηρός πάγος, εµβόλια, κ.λ.π.)

86-87.indd 86 22/12/2011 5:28:03 μμ

http://www.tachydema.gr

7987

courier

cargo

logistics

Μας εµπιστεύονται τα µεγαλύτερα ονόµατα της Ελληνικής οικονοµίας!

ΤΑΧΥ∆ΕΜΑ C.C.L.ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΓΡΑΦΕΙΑ:

ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 100, 151 25 ΜΑΡΟΥΣΙ,ΤΗΛ: 210 8056550, FAX: 210 8056553www.tachydema.gr

ΓΕΝΙΚΗ Α∆ΕΙΑ ΤΑΧΥ∆ΡΟΜΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:E.E.T.T. A.M.: 03-017

Μας εµπιστεύονται, γιατί...

Νο1 σε αυθηµερόν διακινήσεις

Άµεση επιστροφή αντικαταβολών και εισπράξεων

Ειδικές εξυπηρετήσεις ανάλογα µε τις ανάγκες κάθε πελάτη

Μεταφορές ευπαθών αποστολών (βλαστοκύτταρα, ξηρός πάγος, εµβόλια, κ.λ.π.)

86-87.indd 87 22/12/2011 5:28:03 μμ

http://www.tachydema.gr


Αλλάξτε την ελληνική αγορά Υγείας! Εγγραφείτε τώρα στο Ph.B (Pharma & Health Business)!

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Σε έντυπη και ψηφιακή μορφή)

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΙΔΙΩΤΩΝ & ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ

ΕΤΗΣΙΑ: 50€ ΕΤΗΣΙΑ ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ: 30€

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ

ΚΥΠΡΟΣ: 0€ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ: 90€

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Αποκλειστικά σε ψηφιακή μορφή)

ΕΤΗΣΙΑ: 10€

(Σε όλες τις συνδρομές συμπεριλαμβάνεται Φ.Π.Α)

ΤΡΟΠΟΙ ΕΞΟΦΛΗΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ

ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (089/470271-92 / IBAN GR46 0110 0890 0000 0894 7027 192)

Βεβαιώνεστε πάντα ότι ο λογαριασμός στον οποίο καταθέτετε είναι της εταιρίας ETHOS MEDIA Α.Ε. Σημειώνετε πάντα το όνομα σας στο καταθετήριο. Παρακαλούμε όπως αποστείλετε το καταθετήριο με fax στο 210 998 4953, υπόψιν κ. Κωνσταντίνου Σαλβαρλή.

ΕΠΙΤΑΓΗ Τ ΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ - ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΙΑ

ΕΤΑΙΡΙΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ*

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ*

ΟΔΟΣ Τ.Κ. ΠΕΡΙΟΧΗ

ΠΟΛΗ ΧΩΡΑ ΤΗΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ

E-MAIL ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ ΚΙΝΗΤΟ

FAX ΑΦΜ* ΔΟΥ*

*ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

Υπεύθυνος συνδρομών: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής, 210 998 4909, [email protected]Διεύθυνση αποστολής επιταγών: ETHOS MEDA S.A., Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος, Fax: 210 998 4953

Γ Ι Ν Ε Τ Ε Σ Υ Ν Δ Ρ Ο Μ Η Τ Ε Σ !

80 / Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2016

Αλλάξτε την ελληνική αγορά Υγείας! Εγγραφείτε τώρα στο Ph.B (Pharma & Health Business)!

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Σε έντυπη και ψηφιακή μορφή)

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΙΔΙΩΤΩΝ & ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ

ΕΤΗΣΙΑ: 50€ ΕΤΗΣΙΑ ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ: 30€

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ

ΚΥΠΡΟΣ: 70€ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ: 90€

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Αποκλειστικά σε ψηφιακή μορφή)

ΕΤΗΣΙΑ: 10€

(Σε όλες τις συνδρομές συμπεριλαμβάνεται Φ.Π.Α)

ΤΡΟΠΟΙ ΕΞΟΦΛΗΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ

ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (089/470271-92 / IBAN GR46 0110 0890 0000 0894 7027 192)

Βεβαιώνεστε πάντα ότι ο λογαριασμός στον οποίο καταθέτετε είναι της εταιρίας ETHOS MEDIA Α.Ε. Σημειώνετε πάντα το όνομα σας στο καταθετήριο. Παρακαλούμε όπως αποστείλετε το καταθετήριο με fax στο 210 998 4953, υπόψιν κ. Κωνσταντίνου Σαλβαρλή.

ΕΠΙΤΑΓΗ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ - ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΙΑ

ΕΤΑΙΡΙΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ*

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ*

ΟΔΟΣ Τ.Κ. ΠΕΡΙΟΧΗ

ΠΟΛΗ ΧΩΡΑ ΤΗΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ

E-MAIL ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ ΚΙΝΗΤΟ

FAX ΑΦΜ* ΔΟΥ*

*ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

Υπεύθυνος συνδρομών: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής, 210 998 4909, [email protected]Διεύθυνση αποστολής επιταγών: ETHOS MEDIA S.A., Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος, Fax: 210 998 4953

Το Ph.B καινοτομεί τεχνολογικά,κυκλοφορεί και ψηφιακά, με e-mail!

Ο συνδρομητής μπορεί να ξεφυλλίσει και να διαβάσει το περιοδικό από την οθόνη του υπολογιστή του, με τρόπο παρόμοιο του εντύπου. Η τεχνολογία e-book προσφέρει δυνατότητες αναζήτησης με λέξεις κλειδιά, rich media (video, ήχος, flash animations),

hyperlinks, ψηφιακές σημειώσεις, κι όλα αυτά...οικολογικά!

Γ Ί Ν Ε Τ Ε Σ Υ Ν Δ Ρ Ο Μ Η Τ Ε Σ !

80.indd 80 26/2/2016 3:12:11 μμ

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

AbbVie_bestworkplaces2016TEL2_21x28.pdf 1 4/7/16 2:00 PM HE15013_21X28_HR.pdf 1 15/09/2015 9:50 π.µ.

http://www.vianex.gr

GR

1603458162


#035Ι Α Ν - Φ Ε Β2 0 1 6





Αφιέρωµα


001 EX.indd 1 3/3/2016 7:50:57 πμ

/ #0

35

/ Ια

νουάριο

ς-Φ

εβρουάριο

ς 2

01

6IS

SN: 2

241-

0961


/ #03

6 / Μ

άρτιο

ς-Α

πρίλ

ιος

2016


#035Ι Α Ν - Φ Ε Β2 0 1 6





Αφιέρωµα


001 EX.indd 1 3/3/2016 7:50:57 πμ

/ #0

35

/ Ια

νουάριο

ς-Φ

εβρουάριο

ς 2

01

6IS

SN: 2

241-

0961


#036ΜΑΡ-ΑΠΡ 2 0 1 6

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗJim Sage

ΡΕΠΟΡΤΑΖΨίχουλα το νέο ΕΣΠΑ για την Υγεία

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΒασίλης Μπαρδής

Αφιέρωμα

Εξελίξεις στα Καρδιαγγειακά Νοσήματα

http://www.novartis.gr/

Pharma & Health Business #36, Μαρτιος-Απρίλιος 2016

Documents

Transcript of Pharma & Health Business #36, Μαρτιος-Απρίλιος 2016