πρόσωπο και Σταυρός μακετα Layout 1 5/15/14 11:18 AM Page 2 · π....

.

πρόσωπο και Σταυρός μακετα_Layout 1 5/15/14 11:18 AM Page 2

Πρόσωπο καί Σταυρός


.


π. Μάρκος-ἈντώνιοςΚόστα Ντε Μποργκάρ

ΠΡΟΣΩΠΟ ΚΑΙ ΣΤΑΥΡΟΣΣυζητήσεις μέ τόν π. Δημήτριο Στανιλοάε

Mετάφραση:Πολυξένη Τσαλίκη-Κιοσόγλου

Ἐπιμέλεια ἔκδοσης:Βασίλης Ἀργυριάδης


© ἘκδόσειςΚολοκοτρώνη 49, Ἀθήνα 105 60Τηλ.: 210 3226343 - Fax: 210 3221238e-mail: [email protected]/enploeditions.gr

Α´ ἔκδοση: Μάιος 2014

ISBN: 978-960-9550-45-1


ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Πρόλογος τοῦ ἐπιμελητῆ.................................................................................11

Σημείωμα τοῦ συγγραφέα ........................................................................15

1. Ἡ Ζωή.................................................................................................................................17

2. Ἡ μαρτυρία τῆς Ὀρθοδοξίας σήμερα.................................51Νά ξαναβροῦμε αὐτή τή φρεσκάδα τῆς Ὀρθοδοξίας...........52

3. Ἡ κοινωνία τῶν ἁγίων .............................................................................63

4. Ἡ τριαδική ἐμπειρία .................................................................................91

5. Θεός Πατήρ ...............................................................................................................99

6. Ὁ Χριστός ἀποκαλύπτει τήν Τριάδα ...............................113Ἡ θυσία τοῦ Χριστοῦ ......................................................................................115Ὁ Χριστός εἶναι Θεός ........................................................................................117Προσωπική συνάντηση μέ τόν Χριστό ............................................118Ὁ Υἱός φανερούμενος ὑπό τῶν ἁγίων...............................................121Ὁ ἄνθρωπος ὑπεύθυνος ἐν Χριστῷ.....................................................124

7. Ἡ διακονία τοῦ Χριστοῦ.....................................................................129Ἡ Ἐκκλησία, λαός διακόνων.....................................................................133

8. Tό Πνεῦμα πού εἶναι Θεός..............................................................143Ποιός εἶναι τό Ἅγιο Πνεῦμα;.....................................................................143Μιά ἔμπνευση ...........................................................................................................147Ὑπέρβαση ὑποκειμένου καί ἀντικειμένου....................................149


Διακρίνοντας τό Ἅγιο Πνεῦμα .................................................................150Δέν μποροῦμε νά γνωρίσουμε τόν Χριστό χωρίς τό Πνεῦμα.....................................................................152Τά δῶρα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ..............................................................155Τό Πνεῦμα πανταχοῦ παρόν......................................................................160Ἡ ἀπόκτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ....................................................163Ὁ Παράκλητος .........................................................................................................168

9. Τά δῶρα τοῦ Πνεύματος .....................................................................171Ἡ δική μας ἐμπειρία ἀπό τό Πνεῦμα................................................171 Τό Πνεῦμα ἀποκαλύπτει τό πρόσωπο..............................................172Οἱ θεῖες ἐνέργειες ..................................................................................................177Ὁ παραλήπτης τοῦ Πνεύματος................................................................180Ἡ Ἐκκλησία ...............................................................................................................184Τά Μυστήρια..............................................................................................................187Διδασκαλία καί Ἅγιο Πνεῦμα ..................................................................195

10. Ἡ Ἀγία Γραφή .............................................................................................201Θεόπνευστη ἀνάγνωση....................................................................................202Τό παιδί καί ἡ Ἁγία Γραφή........................................................................207Ἁγία Γραφή καί Ἐκκλησία..........................................................................215Ἁγία Γραφή καί Λειτουργία......................................................................220

11. Θεολογία καί ἕνωση μέ τόν Θεό..........................................225Προσευχή καί θεολογία ..................................................................................230Ἡ αὔξηση τοῦ ἀνθρώπου..............................................................................232Ἡ ἀξία τῆς Παράδοσης ..................................................................................235Θεολογία καί ἱστορία.......................................................................................236Θεολογία καί Λειτουργία .............................................................................238

12. Ἀγάπη καί Χρόνος....................................................................................249Χρόνος καί ἐλευθερία.......................................................................................251Ὁ ὑπαρξιακός χρόνος.......................................................................................254


Χρόνος καί Λειτουργία...................................................................................258«Ἀλλ’ ἔρχεται ὥρα καί νῦν ἐστι» (Ἰω. 4,23)............................261

13. Ὁ Κατά Θεόν Ἄνθρωπος ...............................................................265Ἡ Μητέρα τοῦ Θεοῦ .........................................................................................265Ἐλευθερία καί ἁμαρτία..................................................................................267Ἡ ἐλευθερία τῶν Ἁγίων.................................................................................268Ἡ ἐλευθερία τῆς Παναγίας .........................................................................272Ἡ ἠθική της ἁγιότητας ....................................................................................273

14. To Θεῖο Ἔλεος ................................................................................................277Ἡ Δόξα τοῦ Σταυροῦ........................................................................................278Ἡ ἀξία τοῦ προσώπου ....................................................................................281Ποιός εἶναι ὁ ἄλλος;...........................................................................................284Ἡ ἀπόκτηση τῆς ἀγάπης ..............................................................................286Ὁ σύνδεσμος τῆς ἀγάπης .............................................................................288Συγγνώμη καί Ἀνάσταση..............................................................................290

15. Ὁ ἀγώνας γιά τήν Κοινωνία .....................................................293Ἡ ἀποτελεσματικότητα τῆς προσευχῆς .........................................293Ἡ ἐξομολόγηση τῶν ἁμαρτιῶν................................................................295Ἡ πνευματικότητα ..............................................................................................298Κοινωνία ἐν τῷ φωτί.........................................................................................301Ἡ ἀδιάλειπτη προσευχή ................................................................................302Ἡ καρδιά καί τό πνεῦμα..............................................................................304Ἑνότητα μέ τόν Χριστό..................................................................................306Ἡ ἀνάγκη τῆς ἀσκήσεως ...............................................................................307Ἡ ταπείνωση.............................................................................................................308Μαθαίνουμε νά προσευχόμαστε.............................................................311


.


Πρόλογος τοῦ ἐπιμελητῆ

Τό παρόν βιβλίο ἀποτελεῖ προϊόν ζύμωσης. Τριάντατρία χρόνια πρίν, ἕνας νεαρός Γάλλος πέρασε τό καλο-καίρι του στό μοναστήρι τῆς Τσέρνικα (ἔξω ἀπό τόΒουκουρέστι). Ἐκεῖ συναντοῦσε καθημερινά τόν π.Δημήτριο Στανιλοάε – ἐμβληματική μορφή τῆς εὐρω-παϊκῆς θεολογικῆς σκέψης.

Οἱ δύο ἄνδρες –ὁ πρῶτος στήν πρώιμη ἀκμή του, ὁδεύτερος στή δύση του ἀλλά καί στή μεγαλύτερη ὡρι-μότητά του– εἶχαν τίς προϋποθέσεις γιά μιά γόνιμηθεολογική ζύμωση. Ὁ νεαρός Γάλλος, ὀνόματι Μάρκ-Ἀντουάν Κόστα Ντε Μποργκάρ, εἶχε σπουδάσειβυζαντινή ἱστορία κι ἦταν καθηγητής σέ Λύκειο.Ὀρθόδοξος ἀπό τό 1972, ἱερέας τῆς Ὀρθόδοξης ἀνα-τολικῆς Ἐκκλησίας ἀπό τό 1977, ἀναζητοῦσε ὄχι μόνοἐμβάθυνση στίς θεολογικές του σπουδές, ἀλλά καίπεραιτέρω διερεύνηση τῶν ἀνεπιτήδευτων ὑπαρ-ξιακῶν του ἀναζητήσεων. Ὁ δεύτερος, συνταξιοῦχοςἀπό τό 1973, κουβαλοῦσε μιά ζωή ἐπαγγελματικῶνκλυδωνισμῶν, φυλακίσων, προσωπικῶν ἀπωλειῶν,ἀλλά συνάμα καί μιά μακρόχρονη καί βαρύτιμηἐμπειρία στή θεολογική σπουδή καί διδασκαλία.Ἄνθρωπος βαθιᾶς πίστης, δάσκαλος σπάνιας εὐρύτη-τας καί καλλιέργειας, θεολόγος λεπτῶν πνευματικῶνσυλλήψεων.

Τό καλοκαίρι ἐκεῖνο ἔμελλε νά γίνει ἡ ἀφετηρίαμιᾶς μακρᾶς μαθητείας τοῦ νεαροῦ Γάλλου στόν πολιόΡουμάνο θεολόγο καί ἱερέα˙ μιά μαθητεία πού διήρκη-σε κοντά δέκα χρόνια καί ἐξέβαλε στό δεύτερο διδα-

11


κτορικό τοῦ Μάρκ-Ἀντουάν Κόστα Ντε Μποργκάρ στήδογματική θεολογία. Ἐκεῖνες οἱ πρῶτες συζητήσειςδιανθίστηκαν μέ ποικίλλα ἀνέκδοτα γραπτά τοῦ μεγά-λου θεολόγου, πού ὁ π. Δημήτριος ἔδινε στόν νεαρόκληρικό. Ὁ δεύτερος τά διάβαζε καί προσπαθοῦσε νάτά ἀφομοιώσει συζητώντας τα μέ τόν συντάκτη τους.

Μέσα ἀπό αὐτή τή ζύμωση προέκυψε τό βιβλίοπού κρατᾶτε στά χέρια σας. Περιέχει κατά βάσηλόγια καί σκέψεις τοῦ π. Δημητρίου Στανιλοάε. Λόγιακαί σκέψεις ἀπό τά ἀνέκδοτα γραπτά του καί τίςπροφορικές συζητήσεις του μέ τόν Μάρκ-ἈντουάνΚόστα Ντε Μποργκάρ. Τήν καταγραφή τήν ἀνέλαβεὁ νεαρός μαθητής, ὁ ὁποῖος καί παρενέβαλε τίς δικέςτου σκέψεις, σάν ἁρμολόγημα τοῦ θεολογικοῦ ψηφι-δωτοῦ τῆς σκέψης τοῦ δασκάλου του. Τό τελικό ἀπο-τέλεσμα ἔτυχε τῆς ἔγκρισης τοῦ π. Δ. Στανιλοάε κιἀπό τότε ἀποτελεῖ σημαντική συμβολή στή γνωριμίατῶν ὀρθοδόξων μέ ἕναν ἀπό τούς μεγαλύτερους θεο-λόγους τῆς ὀρθόδοξης θεολογίας τοῦ 20οῦ αἰώνα.

Τό βιβλίο ὅμως αὐτό ἔχει καί μιά ἄλλη τεχνικήπρωτοτυπία. Στόν τρόπο τῆς παρουσίασης τοῦ ὑλικοῦτου, ἀκολουθεῖ μία ἀπό τίς βασικές συνισταμένες τῆςσκέψης τοῦ π. Δημητρίου Στανιλοάε: τή βαθιά πεποί-θηση πώς ἡ θεολογική διδασκαλία δέν μπορεῖ νά ἀντι-μετωπίζεται ξέχωρα ἀπό τήν προσευχή. Ἡ γνωριμίαμέ τήν ἀλήθεια τῆς πίστης εἶναι ἀτελέσφορη, ἄν δένσυνοδεύεται ἀπό τήν προσευχητική ἀναφορά τοῦἀνθρώπου πρός τό Πρόσωπο, πού καλεῖται καί θέλεινά γνωρίσει. «Ἡ προσευχή εἶναι ἀναγκαία γιά τήδιδασκαλία καί ἡ διδασκαλία εἶναι ἀπαραίτητη γιά

12

ΠΡΟΣΩΠΟ ΚΑΙ ΣΤΑΥΡΟΣ


τήν προσευχή», διδάσκει ὁ π. Δημήτριος.Γι’ αὐτό τό λόγο, ὁ Μάρκ-Ἀντουάν Κόστα Ντε

Μποργκάρ προχωρᾶ τήν ἔκθεση τῆς θεολογίας τοῦ π.Δημητρίου μέσα ἀπό δύο ἄξονες: ἕνα γραμμικό-ὁρι-ζόντιο, πού ἀποκαλύπτει θεολογικά νοήματα καίσημασίες, καί ταυτόχρονα ἕναν κάθετο-προσευχητικό,ὁ ὁποῖος διανθίζει τήν ἀνάγνωση μέ προσευχή καίἐνατένιση. Αὐτές τίς προσευχητικές ἀναφορές τίςἐντάξαμε στήν ἑλληνική ἔκδοση μέσα σέ πλαίσια πούσυνοδεύουν τό κείμενο, προκειμένου ὁ ἀναγνώστης νάδιευκολυνθεῖ στήν προσπάθειά του νά μετεξελιχθεῖἀπό παθητικό δέκτη σημασιῶν σέ ἐνεργητικό ἱκέτηεὐχῶν. Μέ αὐτό τόν πρωτότυπο τρόπο, ὁ συγγραφέαςἐπιζητεῖ νά μήν ἀρκεστεῖ ἁπλῶς στήν ἀνάδειξη τῆςθεολογικῆς σκέψης τοῦ π. Δημητρίου (πράγμα καθό-λου ἀμελητέο ἀσφαλῶς, καθότι μιλᾶμε γιά ἕναν ἰδιαί-τερα φωτισμένο θεολογικό νοῦ), ἀλλά καί νά προχω-ρήσει στήν ἔμμεση σκιαγράφηση τοῦ ἤθους τοῦ Στα-νιλοάε, ἐφαρμόζοντας στήν πράξη τά διδάγματα τῆςφιλοκαλικῆς ἰδιοσυγκρασίας τοῦ πολιοῦ γέροντα. Μέἄλλα λόγια –κι ἄς κλείσουμε ἐδῶ τό σημείωμα αὐτό–τό ἀνά χείρας βιβλίο εἶναι μιά προσπάθεια νά γίνουνπράξη, κατά τρόπο ἁπτό καί τεχνικά συγκεκριμένο,στοχασμοί τοῦ π. Δημητρίου, ὅπως ὁ ἀκόλουθος:

«Διαβάζουμε τό ψαλτήρι σέ στάση προσευχῆς. Οἱπιστοί, τό ψαλτήρι τό διαβάζουν καί στό σπίτι. Ἡγυναίκα μου τό διαβάζει πάντα ὡς προσευχή, καί ἔτσιπρέπει νά διαβάζεται ὅλη ἡ Ἁγία Γραφή. Διαβάζοντάςτην, ἀκοῦμε τόν Χριστό νά μιλάει, ἔχουμε τήν αἴσθησηὅτι ἀκοῦμε τόν Ἴδιο, ὁπότε στεκόμαστε ταπεινά καί

13

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗ


δοξολογητικά, εὐχαριστώντας Τον γιά τό γεγονός ὅτιμᾶς μιλᾶ. Γι’ αὐτό καί μερικές φορές παρεισφρέουνἀνάμεσα στούς στίχους τοῦ ψαλμοῦ καί κάποιες προ-σευχές ὑπό μορφήν ποιητικῶν στροφῶν. Κατά τόνἴδιο τρόπο, μιά καλή μέθοδος εἶναι νά διαβάζουμε μιάπροσευχή μετά ἀπό κάθε κεφάλαιο τῆς Καινῆς Διαθή-κης καί πάντως εἶναι καλό νά διαβάζουμε τόν λόγοτοῦ Θεοῦ μέσα σέ ἀτμόσφαιρα προσευχῆς, γιά νάαἰρόμαστε πέραν τῶν ὁρίων τῆς φύσεως, στήν ὑπερ-βατικότητα τοῦ Θεοῦ, διά τοῦ Ὁποίου φθάνουμε σέἄλλης μορφῆς κατανόηση».

Εἴθε νά μᾶς ἀξιώσει ὁ Θεός αὐτῆς τῆς ἄλλης μορφῆςκατανόησης!

β.ἄργ.

14



Σημείωμα τοῦ συγγραφέα

Αὐτό τό βιβλίο ἀποτελεῖ καρπό καθημερινῶν συζη-τήσεων πού ἔλαβαν χώρα τό καλοκαίρι τοῦ 1981, στόμοναστήρι τῆς Τσέρνικα, κοντά στό Βουκουρέστι.

Ὅ,τι εἶναι ἐντός εἰσαγωγικῶν εἶναι λόγια τοῦπατρός Δημητρίου Στανιλοάε: ἀνήκουν σέ κείμεναἀνέκδοτα, τά ὁποῖα ἔθεσα, ὡς ὄφειλα, ὑπόψη του γιάνά τά ἐπαληθεύσει, ὅταν διάβασε τά χειρόγραφά μου:«Πιστεύω ὅτι τό κείμενο ἀποδίδει πιστά αὐτά πούἔχω πεῖ», μοῦ ἔγραψε ὁ πατήρ Δημήτριος.

Εὐχαριστῶ τόν Μακαριώτατο Πατριάρχη Ἰουστίνοκαί τήν Ἱερά Σύνοδο τῆς Ρουμανίας, τόν σεβαστόπατέρα Καλλίνικο, ἡγούμενο τῆς Μονῆς Τσέρνικα,καθώς καί τόν πατέρα Δημήτριο Ράντου, ἀντιπρύτανητοῦ Θεολογικοῦ Ἰνστιτούτου τοῦ Βουκουρεστίου, οἱὁποῖοι ἐνθάρρυναν αὐτή τήν ἐργασία. Εὐχαριστῶ καίτούς φίλους πού μέ βοήθησαν, διαμορφώνοντας τούςδιαλόγους χάριν τῶν ἀναγνωστῶν πού ἀναζητοῦν τόνΖώντα Θεό.

15


.


1. Ἡ Ζωή«Παιδί μου, ἀπό τήν παιδική ἡλικία ἀγαποῦσα τόν κόσμο

καί τίς ὀμορφιές του. Ἀγαποῦσα ὅλη αὐτή τήν ὄμορφη Δημι-ουργία τοῦ Θεοῦ… Ἀλλά ἀπό τότε πού γνώρισα τόν Κύριόμου, ὅλα ἄλλαξαν μέσα στήν ψυχή μου, ἔγινα αἰχμάλωτός

Του… ἡ ψυχή μου ἕλκεται ἀσταμάτητα πρός τόν κόσμοἐκεῖνον, ὅπου κατοικεῖ ὁ Σωτήρας μου»Ἀρχ. Σωφρονίου, Ὁ Γέροντας Σιλουανός

Ἡζωή τοῦ πατρός Δημητρίου Στανιλοάε σφρα-γίστηκε ἀπό τή σπουδή καί τή διδασκαλία

τῆς χριστιανικῆς πίστης, ἀπό τήν ἐμπειρία τοῦ Θεοῦκαί τήν ἐμπειρία τοῦ ἀνθρώπου, ἀπό τή φιλία. Αὐτόἀκριβῶς σέ ἐντυπωσιάζει περισσότερο, ὅταν πλησιά-ζεις αὐτόν τόν ἄνθρωπο. Ἐμβαθύνει συνεχῶς στόπνεῦμα τοῦ Εὐαγγελίου μέ μιά σκέψη ζωντανή, μέὁμιλίες, μέ ἐσωτερική προσευχή, μέ τήν προσωπικήσυνάντησή του μέ τούς ἄλλους. Ἡ βαθύτερη οὐσίααὐτῆς τῆς ζωῆς μπορεῖ νά συνοψισθεῖ στό ἑξῆς:συνάντηση μέ τόν Θεό, συνάντηση μέ τόν ἄνθρωπο.Αὐτό ὅμως σημαίνει ὅτι συναντῶ τόν Χριστό, ἕνα Θεόπροσωπικό, πού μέ ἀναζητεῖ καί Τόν ἀναζητῶ, πούφωτίζει τήν ψυχή μου μέ τό φῶς Του συναντῶ τόντάδε ἄνθρωπο, ἕνα προσωπικό ὄν μέ τό ὁποῖο μαθαί-νω νά ἐπικοινωνῶ, ἕνα πρόσωπο, ἕνα ὄνομα, κάποιονπού δύσκολα περιγράφεται, πού μέ ἀναζητεῖ καί τόνἀναζητῶ ἀδιάκοπα.

17


Ὅλη ἡ μαρτυρία τοῦ πατρός Δημητρίου εἶναι συμπυ-κνωμένη στή λέξη «κοινωνία». Ὄχι ἁπλῶς ἔχω κάποια«σχέση», κάτι πού τελικά πάντοτε ὑπονοεῖ ἕνα ἐνδιά-μεσο κενό, ὄχι ἁπλῶς «συναντῶμαι», κάτι πού εἶναιἤδη θαυμάσιο, ἐπειδή τό κενό μειώνεται, τά βλέμματασυναντῶνται, κάθε ἀπόσταση καταργεῖται ἀλλά κάτιἀκόμη περισσότερο: «κοινωνῶ» καρδιά μέ καρδιά, τόεἶναι μου μέ τό εἶναι τοῦ ἄλλου, ἀλληλοπεριχωρούμα-στε, ἐμπιστευόμαστε καί κατανοοῦμε ὁ ἕνας τόνἄλλον – φέρουμε τόν Χριστό μέσα μας καί φερόμαστεἀπό Αὐτόν, φέρουμε τό ἀγαπώμενο πρόσωπο μέσαμας καί φερόμαστε ἀπό αὐτό.

Ἄν πλησιάσεις τόν πατέρα Δημήτριο, ἄν ζήσειςλιγάκι μαζί του, ἄν προσευχηθεῖς, μιλήσεις καί γελά-σεις μαζί του, τότε γεύεσαι αὐτή τήν ἐμπειρία τῆςἀγάπης ὡς κοινωνία. Οἱ φωτογραφίες δέν ἀποδίδουνοὔτε τή σοβαρότητα οὔτε τή χαρά πού στόλιζαν τόὡραῖο του πρόσωπο. Δέν ἀποδίδουν οὔτε τή φωτεινό-τητα πού τό χαρακτήριζε οὔτε τήν ἔμπνευση πού τόζωήρευε.

Κατά τόν ἴδιο τρόπο, κανένα γραπτό δέν μπορεῖ νάἐκφράσει τέλεια τή ζωντανή παρουσία τοῦ ἀνθρώπου,τόν τόνο του, τόν ἀργό ρυθμό καί τή γλυκύτητα τοῦλόγου του. Καί μέσα ἀπ’ τόν τρόπο πού ἔζησε τήνκαθημερινότητα, ἔτσι ὅπως στρεφόταν πρός ἐκεῖνονμέ τόν ὁποῖον συνομιλοῦσε, μέ τή στάση του κατά τήθεία Λειτουργία, δίδαξε τά πιό πολλά σ’ ὅλους ἐμᾶςπού τόν πλησιάσαμε. Ἀλλά κι αὐτό πάλι δέν μπο-ροῦμε νά τό ἐξηγήσουμε στόν ἀπόλυτο βαθμό.Ἐκεῖνοι πού τόν γνώρισαν μποροῦν νά μαρτυρήσουν

18



πόσο ζωογόνα καί φωτεινή ἦταν ἡ ζωντανή ἐπαφή καίἡ κοινωνία μέ τό πρόσωπό του δέν μποροῦν ὅμως νάποῦν οὔτε τό πῶς οὔτε τό γιατί. Ἁπλῶς ἐκφράζουν τήνεὐγνωμοσύνη τους καί τή χαρά τους πού ἡ ὈρθόδοξηἘκκλησία τούς χάρισε τή δυνατότητα νά συναντήσουνἕναν ἄνθρωπο σάν κι αὐτόν, ἕναν τέτοιο ζωντανό μάρ-τυρα τοῦ Εὐαγγελίου, πρόσωπο ἱκανό γιά τήν ἀλήθειακαί τήν ἀγάπη, ἀληθινό φίλο καί αὐτό εἶναι τόοὐσιῶδες.

Αὐτό τό βιβλίο δέν θέλει νά εἶναι τίποτε ἄλλο παράἡ μαρτυρία περί ἑνός ζωντανοῦ προσώπου. Ὑπάρχουνζωντανοί μάρτυρες τοῦ Εὐαγγελίου καί ὁ πατήρΔημήτριος εἶναι ἕνας ἀπ’ αὐτούς. Ἔπρεπε λοιπόν νάκαταφέρουμε νά μεταφέρουμε πιστά τό «πνεῦματου», τό πνεῦμα τῆς Ὀρθοδοξίας, πού τόσο εὔκολαἀναγνώριζε κανείς στό πρόσωπο τοῦ π. Δημητρίου.

Ὁ πατήρ Δημήτριος ἦταν γνήσιος ἐκπρόσωπος τῆςὈρθοδοξίας, ἰδιαιτέρως ὅμως τῆς Ρουμάνικης Ὀρθο-δοξίας: διέθετε μιά πνευματικότητα προσιτή στόνκόσμο, τρεφόταν ἀπό τή Λειτουργία, τρεφόταν ἀπότήν ἀγροτική ζωή, ἄφηνε ἀρκετά μεγάλο περιθώριογιά στοχασμό καί ἦταν πάνω ἀπ’ ὅλα εὐαίσθητος ἀπόκάθε ἄποψη γιά τόν ἄνθρωπο.

Ὑπάρχει κάτι τό μετρημένο καί ἰσορροπημένο στήνὈρθοδοξία τῆς Ρουμανίας, πού δέν τό βρίσκει κανείςστούς Ρώσους. Ὑπάρχει κάτι τό ἀνθρώπινο καί τόεὐαίσθητο, πού δέν τό βρίσκει στούς Ἕλληνες. Καίὅμως, εἶναι ὅλοι Ὀρθόδοξοι. Οἱ Ὀρθόδοξοι Ρουμάνοιἔχουν διατηρήσει ἕνα λατινικό χαρακτήρα στόν ψυχι-σμό τους, χαρακτήρα πού ἔρχεται ἀπό παλιά. Ὁ

19

Η ΖΩΗ


πρόσωπο και Σταυρός μακετα Layout 1 5/15/14 11:18 AM Page 2 · π....

Documents

Transcript of πρόσωπο και Σταυρός μακετα Layout 1 5/15/14 11:18 AM Page 2 · π....