ΒΙΒΛΙΟΤΑΞΙΔΕΜΑΤΑ

2015-2016

ΓΝΩΡΙΣΑΜΕ ΚΟΡΥΦΑΙΟΥΣ

ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΕΖΟΓΡΑΦΟΥΣ

ΤΟΥ 20ΟΥ ΑΙΩΝΑ

ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ ΔΙΑΒΑΣΑΜΕ ΚΑΙ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΑΜΕ

ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΥΡΙΒΗΛΗΣ : Ο Βασίλης ο Αρβανίτης

ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ : Ο Χριστός

ξανασταυρώνεται

ΔΙΔΩ ΣΩΤΗΡΙΟΥ : Ματωμένα χώματα

ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΛΟΥΝΤΕΜΗΣ : Ένα παιδί μετράει τα

άστρα

ΓΙΩΡΓΟΣ ΘΕΟΤΟΚΑΣ : Λεωνής

ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ : Τα ψηλά βουνά

ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΑΝΝΑΣ ΦΡΑΝΚ

Στρατής Μυριβήλης

Βασίλης ο Αρβανίτης

πρόλογος Το έργο του Στρατή Μυριβήλη, ΄΄Ο Βασίλης ο Αρβανίτης΄΄, παρουσιάζει την ζωή ενός νέου, του Βασίλη, απο τα εφηβικά του χρόνια μέχρι τον τραγικό του θάνατο σε νεαρή ηλικία. Ο τόπος που εξελίσσεται η δράση, είναι η Λέσβος η οποία βρισκόταν υπό Οθωμανική κυριαρχία στις αρχές του 20ου αιώνα. Μελετώντας το βιβλίο αυτό μπορεί κανείς να επισημάνει ενδιαφέροντα, ιστορικά, κοινωνικά και πολιτιστικά στοιχεία της εποχής.

Κεντρικός ήρωας: Βασίλης Αρβανίτης

Ο Βασίλης ήταν ένας νέος, την εποχή του 1900 όταν ακόμα η πατρίδα του η Λέσβος, και τα άλλα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου βρίσκονταν υπό τουρκική κυριαρχία. Ήταν αγύριστο κεφάλι, εξού και το επίθετο. Ήταν ένας νέος λεβέντης και δεν φοβόταν κανέναν και τίποτα. Χαρακτηριστικά σημεία του πείσματος του είναι το συμβάν με τον Ζαφείρη , ή η δολοφονία του Βούλγαρου γενοκτόνου ή ακόμα όταν πυροβόλησε τον πατέρα του επειδή τον έβρισε. Ήταν οξύθυμος, με παλληκαριά που την θαύμαζε όλο το χωριό. Ήταν όμορφος, με ξανθά μαλλιά, πάντα ευγενικός με τους άλλους. Αγωνίστηκε για την πατρίδα, όταν οι Βούλγαροι πολιόρκησαν την Μακεδονία. Γενναίος και θαρραλέος, δεν άφηνε κανέναν να τον προσβάλει. Βέβαια, ήταν πεισματάρης, εγωιστής και απερίσκεπτος.

Ελληνοτουρκικές σχέσεις στις αρχές του εικοστού αιώνα

Οι σχέσεις των Ελλήνων και των Τούρκων, άλλοτε ήταν καλές και άλλοτε ψυχρές. Την εποχή του 1900-1910, δεν ήταν κακές. Έγιναν καλές, όταν ανέβηκαν στην εξουσία οι Νεότουρκοι και βγήκε νέο Σύνταγμα. Έλληνες και Τούρκοι συνυπήρχαν αναμεταξύ τους. Μιλούσαν, αλλά δεν υπήρχε ποτέ η φιλικότητα που θα είχε ένας Έλληνας με έναν άλλο. Οι Τούρκοι που έμεναν στην Λέσβο, ήταν μαζεμένοι, ήρεμοι και πολλές φορές αμίλητοι. Απέφευγαν τους Έλληνες και δεν είχαν τα ίδια στέκια. Τον έλεγχο του χωριού τον είχαν οι Έλληνες και οι Τούρκοι απλώς ζούσαν μια απλή ζωή, όχι και τόσο ποιοτική. Επίσης, υπήρχαν πολλές φορές κόντρες και αντιπαλότητες μεταξύ των δύο Εθνών.

Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ ΕΙΚΟΣΤΟΥ ΑΙΩΝΑ

Η γυναίκα την τότε εποχή, είχε πολύ διαφορετική θέση απο αυτήν που έχει σήμερα. Τότε, οι γυναίκες καθόντουσαν στο σπίτι, δεν πολυέβγαιναν και δεν διασκέδαζαν όπως οι άντρες. Έκαναν τις δουλειές του σπιτιού και μεγάλωναν τα παιδιά. Η θέση τους στην κοινωνική ζωή του χωριού φαίνεται να ήταν υποβαθμισμένη. Δεν είχαν τόσα δικαιώματα όπως οι άντρες και πάντα υπάκουγαν στα λόγια τους. Απο την άλλη, μεταξύ των γυναικών είχε αναπτυχθεί μια επικοινωνία και μία μικρή κοινωνία.

ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ, ΗΘΗ, ΕΘΙΜΑ, ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΚΑΙ ΙΔΕΕΣ ΤΗΣ ΤΟΤΕ ΕΠΟΧΗΣ

Ο τρόπος ζωής στο χωριό του Βασίλη, ήταν απλός. Όλοι γνωρίζονταν μεταξύ τους. Υπήρχαν μερικά στέκια και καφενεία που σύχναζαν οι άντρες. Οι γυναίκες έκαναν τις δουλειές του σπιτιού και δεν πολυέβγαιναν απο το σπίτι. Οι ασχολίες των ανθρώπων, ήταν η γεωργία, η κτηνοτροφία, το κυνήγι και το ψάρεμα. Υπήρχε ένα σχολείο σε κάθε χωριό. Μπορούμε να πούμε ότι παλιά οι αντιλήψεις ήταν πολύ διαφορετικές απ΄ ό,τι τώρα. Οι γυναίκες σπίτι, οι άντρες έφερναν ψωμί στο σπίτι, τα παιδιά μάθαιναν γράμματα. Το γεγονός ότι συνυπήρχαν με τους Τούρκους, δημιούργησε ένα διαφορετικό τρόπο σκέψης. Ήταν χριστιανοί και γιόρταζαν το Πάσχα. Στο χωρίο γινόντουσαν πολλά πανηγύρια, συνδυάζοντας το φαγοπότι, το γλέντι και την μουσική.

Στρατής Μυριβήλης

Γεννήθηκε στη Συκαμιά της Λέσβου στις 30 Ιουνίου 1892, όπου και έζησε ως το 1969. Κατά τα πρώτα του σχολικά χρόνια αδιαφορούσε για τα μαθήματα και δεν άντεχε την πειθαρχία του σχολείου. Παρόλα αυτά στο Γυμνάσιο η λογοτεχνία κίνησε έντονα το ενδιαφέρον του. Η Λέσβος εκείνη την εποχή γνώριζε μεγάλη πνευματική άνθηση (λεγόμενη - Αιολική σχολή) και ο Μυριβήλης ήρθε σε επαφή με τους πνευματικούς κύκλους του νησιού και άρχισε να συνεργάζεται με εφημερίδες και περιοδικά. Παράλληλα, επειδή αντιμετώπιζε οικονομικές δυσκολίες, εργαζόταν ως δάσκαλος. Το 1912 μετακόμισε στην Αθήνα, όπου γράφτηκε στη Φιλοσοφική και τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ παράλληλα εργαζόταν ως συντάκτης σε διάφορες εφημερίδες. Την ίδια χρονιά κατατάχθηκε στον στρατό ως εθελοντής και πολέμησε στους Βαλκανικούς πολέμους, στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο και στη Μικρασιατική εκστρατεία. Γνωστά μυθιστορήματα του είναι: ¨Η ζωή εν τάφω¨, ¨Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια¨, ¨Η παναγία η γοργόνα¨.

Ένα παιδί μετράει τ' άστρα

Μενέλαος Λουντέμης

Περίληψη Το βιβλίο εξιστορεί την περιπέτεια του Μέλιου Καδρά - ενός

φτωχού και ορφανού αγοριού: Στο χωριό του Μέλιου, το αφεντικό του, δεν τον αφήνει να μορφωθεί, διότι υποστηρίζει, πως θα του αποσπά την προσοχή από τη δουλειά. Ένας καλός δάσκαλος του χωριού, θα καταλάβει τη δίψα του παιδιού για μάθηση, και θα του δώσει, αρχικά, κάποια βιβλία. Ο Μέλιος, μοιάζει να συγκλονίζεται από τα βιβλία, όσες φορές κι αν τα διαβάσει. Η όρεξή του για μάθηση, τελικά, θα τον προδώσει στο αφεντικό, που μόλις μαθαίνει ότι ο Μέλιος ασχολείται με τα βιβλία θυμώνει πολύ. Και του απαγόρευσε να ξανασυναντήσει τον δάσκαλο. Ωστόσο, οι δρόμοι του παιδιού και του δάσκαλου χωρίζουν, ο Μέλιος πήγε στην πόλη, ολομόναχος ώστε να πάει σε σχολείο. Εκεί, θα ζήσει την αδικία και το δίκιο, την αγάπη και το μίσος, την καλοσύνη και την κακία, τη φιλία και την έχθρα, αλλά ο μόνιμος συνοδοιπόρος του, σε αυτό το κακοτράχαλο ταξίδι, θα είναι πάντα το βιβλίο και η δίψα του, η αστείρευτη, για μάθηση.

Χαρακτηρισμός προσώπων

Μέλιος Καδράς: Ο Μέλιος είναι ο βασικός ήρωας του μυθιστορήματος. Το κύριο μέλημα του είναι η μάθηση και η επιβίωση. Και τα καταφέρνει με μεγάλη δυσκολία. Όπου συναντά το άδικο φωνάζει. Είναι, με λίγα λόγια, ένας αγωνιστής της ζωής.

Μπαρμπα-Ανέστης: Ο μπάρμπα-Ανέστης είναι ένας γέρος, που συγκινείται από την προσπάθεια του Μέλιου και τον περιθάλπει από την πρώτη στιγμή που θα ιδωθούν. Είναι φιλότιμος και εργατικός, και τον Μέλιο τον έχει σαν παιδί του, μιας και δεν έκανε ποτέ δικά του.

Μπίθρος: Ο Μπίθρος είναι ένας γύφτος, που στηρίζει τον Μέλιο σε δύσκολες στιγμές του. Ο Μπίθρος μιλά άτσαλα και περίεργα, αλλά η αγάπη του και η καλοσύνη του είναι ασύγκριτες.

Μπαρμπα-Θόδος: Ο μπαρμπα-Θόδος είναι ο επιστάτης του σχολείου. Είναι μια πολύ ευχάριστη λογοτεχνική φιγούρα. Είναι δίκαιος και καλός, αλλά προσπαθεί να φαίνεται αυστηρός, ώστε να μην τον κάνουν ο,τι θέλουν τα παιδιά. Συνηθίζει, να λέει, τα παιδιά: «Εωσφοράκια».

Παπάς: Ο Παπάς είναι ένας αυστηρός καθηγητής που κάνει θρησκευτικά στο σχολείο. Συνεχώς υποδεικνύει στους άλλους τι να κάνουν. Και μιλά πάντα στην καθαρεύουσα.

Ομάδα Περσών: Η ομάδα Περσών, είναι μια ομάδα της τάξης, με αρχηγό τον Δακρυτζίκο, που κάνουν όλο φασαρίες και αταξίες.

Λίγα λόγια για τον Λουντέμη…

Ο Μενέλαος Λουντέμης (1912-22 Ιανουαρίου 1977), ήταν Έλληνας λογοτέχνης που γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το έτος 1912. Το λογοτεχνικό του ψευδώνυμο το εμπνεύστηκε από τον ποταμό Λουδία της μετέπειτα πατρίδας του. Ήταν το μοναδικό αγόρι από τα πέντε παιδιά του Γρηγόρη Μπαλάσογλου (που με την εγκατάσταση του στην Ελλάδα έγινε Βαλασιάδης) και της Δόμνας Τσουφλίδη. Πρωτοεμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα σε πολύ νεαρή ηλικία, δημοσιεύοντας ποιητικές συλλογές στην «Αγροτική Ιδέα» της Έδεσσας το 1927 και το 1928, τις οποίες υπέγραφε με το πραγματικό του όνομα (Τάκης Βαλασιάδης). Γύρω στο 1930 δημοσιεύει ποιήματα και διηγήματα του στο περιοδικό «Νέα Εστία». Η πρώτη φορά που χρησιμοποίησε το ψευδώνυμο του ήταν το 1934 στο διήγημα «Μια νύχτα με πολλά φώτα κάτω από μια πόλη με πολλά αστέρια». Τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Πεζογραφίας το 1938 για τη συλλογή διηγημάτων του.Τα πλοία δεν άραξαν και με τη Χρυσή Δάφνη Πανευρώπης στο Παρίσι το 1951. Επίσης τιμήθηκε και με το βραβείο <<Μενέλαου Λουντέμη>> που το καθιέρωσε πρός τιμήν του ή Ελληνική Εταιρία Λογοτεχνών καί απονέμεται κάθε χρόνο στο καλύτερο πεζογράφημα του προηγούμενου έτους.Προς τιμήν του, στο Βουκουρέστι δόθηκε το όνομα του σε δημόσιο κτίριο (Λουντέμειο Μέγαρο). Σύμφωνα με το Βασίλη Βασιλικό, «θεωρείται ο πιο πολυδιαβασμένος Έλληνας έπειτα από τον Νίκο Καζαντζάκη»

Εργογραφία

«Τα πλοία δεν άραξαν», Αθήνα, εκδ. Γκοβόστης, διηγήματα (1938)

«Περιμένοντας το ουράνιο τόξο», Αθήνα, διηγήματα (1940)

«Γλυκοχάραμα», Αθήνα, διηγήματα (1944)

«Το τραγούδι των διψασμένων», Αθήνα, εκδ. Δωρικός, διηγήματα (1966)

«Βουρκωμένες μέρες», Αθήνα, διηγήματα (1953)

«Αυτοί που φέρανε την καταχνιά», Αθήνα, διηγήματα (1946)

«Καληνύχτα ζωή», Αθήνα, μυθιστόρημα (1946)

«Οι κερασιές θ' ανθίσουν και φέτος», Αθήνα, εκδ. Μόρφωση, μυθιστόρημα (1956)

«Συννεφιάζει», Αθήνα, μυθιστόρημα (1946)

«Ένα παιδί μετράει τ' άστρα», Αθήνα, εκδ. Δίφρος, μυθιστόρημα (1956) ISBN 960-344-768-4

«Η φυλακή του Kάτω Kόσμου», Αθήνα, εκδ. Δωρικός, μυθιστόρημα (1964)

«Το ρολόι του κόσμου χτυπά μεσάνυχτα», Αθήνα, εκδ. Κέδρος, μυθιστόρημα (1963)

Εργασία από την μαθήτρια: Μαριλένα Γιαννακούρου

Νίκος Καζαντζάκης

Ο Χριστός ξανασταυρώνεται

Ένα μικρό βιογραφικό

Ο Νίκος Καζαντζάκης, γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης, στις 3 Μαρτίου 1883 και πέθανε στα 74 του χρόνια, στις 26 Οκτωβρίου 1957.

Ήταν Έλληνας συγγραφέας, μεταφραστής, μυθιστοριογράφος, δημοσιογράφος, πολιτικός, μουσικός, θεατρικός συγγραφέας, ποιητής, φιλόσοφος και τέκτων.

Ο Νίκος Καζαντζάκης, έχει γράψει πολλά μυθιστορήματα, όπως το Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά, Ο Καπετάν Μιχάλης, Οι Αδερφοφάδες κλπ.

Έχει επίσης κάνει αρκετές μεταφράσεις, όπως την Ιλιάδα, την Οδύσσεια και Τάδε, από τον Νίτσε.

Έχει ακόμη συνθέσει, πολλά

Σενάρια, όπως Βούδας,

Το Κόκκινο μαντίλι κπλ.

Μηνύματα του Έργου

- Πώς θα γίνουμε καλύτεροι ;

- Μοχτώντας να φέρουμε τους άλλους στο σωστό δρόμο.

- Και ποιος είναι ο σωστός δρόμος ;

- Ο ανήφορος

Προβάλλει το ιδεώδες της καθημερινής προσπάθειας και του μόχθου,

έως ότου φτάσουμε στον προορισμό μας.

• Κι όπως βγαίνουν οι μέλισσες από την κυψέλη τους, και σκορπίζουν στα βουνά και στους κάμπους, κι ύστερα γυρίζουν στα μικρά κέρινα σπιτάκια τους και στον αγαπημένο γόνο που άφηκαν, όμοια κι εσείς παιδιά μου, να είστε ενωμένα. Ακόμη και αν είστε χωριστά.

Πιστεύω πως απεικονίζει την ενότητα, την πίστη, και την συλλογική

προσπάθεια για το κοινό καλό.

Θα πάμε να ζητήσουμε το δίκιο μας, όχι ελεημοσύνη, δικαιοσύνη !! Θα γίνουμε, όχι ο στρατός της πείνας, αλλά ο στρατός των αδικημένων, που βαρέθηκαν πια να αδικούνται.

Πού θα μπορούσε ο άνθρωπος να πιαστεί, που όλα λιώνουν, μαδούν, θρύβονται και γκρεμίζουνται ;

Αυτού του νέου τ’όνομα,

στο χώμα είναι γραμμένο,

το πήρε ο ήλιος και έφυγε,

Και η βροχή κι χάθη…

Αναφερόμενος στον θάνατο του Μανωλιού, ο Νίκος Καζαντζάκης, προσπαθεί να

συγκινήσει, αναφέροντας όλο τον θρήνο και την τραγικότητα της σκηνής.

Ο ουρανός ήταν σκεπασμένος, μα δεν έβρεχε. Χτες όμως, είχε κάμει πλημμύρα, τσαλαβουτούσαν στην λάσπη και προχωρούσαν με δυσκολία, ο ένας πίσω από τον άλλο.

Πλούσια, πανάρχαια χώματα, περιβόλια και αμπέλια, πότε κάμπος στρωτός, πότε αλαφριά τρικυμισμένη γης, χαριτωμένη. Μια στιγμή, προσηλιακά, τα σύννεφα άνοιξαν και γέλασε μια λουρίδα καταγάλανος ουρανός, απαλός, δροσερός, όλο γλύκα, σε ένα ψήλωμα λαμποκοπούσαν δύο παλιές μαρμάρινες κολόνες.

Διδάσκει, πως όσο άσχημα κι αν φαίνονται τα πράγματα, πάντοτε θα υπάρχει μια ελπίδα για

ευτυχία και ζωή.

Δύο παιδιά μπροστά σε έναν τάφο

Περίληψη Το διήγημα αυτό ξεκινάει με την περιγραφή του τόπου όπου

περνούσαν δύο μικρά παιδιά τα καλοκαίρια τους, καθώς και την περιγραφή του σπιτιού του παππού τους αλλά και του ίδιου του

παππού. Στην συνέχεια μας διηγείται το τώρα που ο παππούς των δύο παιδιών έχει πεθάνει και αυτό τους φαίνεται απίστευτο.

Έπειτα καταλήγουν τα δύο παιδιά μαζί με τον πατέρα τους συγκινημένοι πάνω από τον τάφο του παππού τους. Τέλος

φεύγουν αργά και αμίλητοι, καθώς δεν μπορούν να φανταστούν τα καλοκαίρια τους χωρίς τον ξεχωριστό αυτό παππού τους που

έκανε τα καλοκαίρια τους αξέχαστα.

ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΥΡΙΒΗΛΗΣ

Στην αρχή αυτού του διηγήματος νοστάλγησα το καλοκαίρι, καθώς ο ποιητής περίγραφε το φανταστικό καλοκαιρινό τοπίο.

Στην συνέχεια όμως στεναχωρήθηκα παρά πολύ με το θάνατο του παππού των παιδιών που μας αναφέρει ο ποιητής, εφόσον ύστερα

μας είχε περιγράψει πόσο καλός και σημαντικός ήταν για τα παιδιά. Το σημείο που με συγκίνησε πιο πολύ από όλα είναι στο

τέλος την στιγμή που φεύγουν τα παιδιά με τον πατέρα τους από τον τάφο του παππού τους και ο μικρός Λάμπης γυρνάει πίσω

στον τάφο και αφήνει πάνω του ένα ροδάκινο, το οποίο ο ποιητής μας αναφέρει ότι είναι το αγαπημένο φρούτο του παππού.

Προσωπικές εντυπώσεις

Δημιουργία εργασίας: Δημήτρης Παπαθανασίου

ΓΙΩΡΓΟΣ ΘΕΟΤΟΚΑΣ «ΛΕΩΝΗΣ»

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Ο Λεωνής ήταν ένα παιδί που από μικρός αγαπούσε την ζωγραφική. Ζωγράφιζε φιγούρες στα λευκά χαρτιά, αλλά φανταζόταν ζωγραφισμένους και τους μεγάλους τοίχους της Κωνσταντινούπολης. Του άρεσε να παίζει με τα μολυβένια στρατιωτάκια , να οργανώνει μάχες και παρελάσεις και να διαβάζει ποιήματα. Μεγάλη αδυναμία είχε στον παππού του, που τον σέβονταν όλοι, ακόμη και οι Τούρκοι αστυνομικοί.

Ο Λεωνής πέρασε τα παιδικά του χρόνια στο ξέσπασμα του Α΄ παγκόσμιου πόλεμου. Όλοι συζητούσαν για τον πόλεμο, και αυτός προσπαθούσε να καταλάβει τι συμβαίνει. Του άρεσε να πηγαίνει στον Δημοτικό κήπο του Ταξιμιού, αλλά ο κόσμος δεν πήγαινε πια εκεί, ο πόλεμος τους ανάγκασε να φύγουν, να σωθούν. Ο Λεωνής πήγε στο σπίτι των παππούδων του, όμως τα τρόφιμα είχαν αρχίσει να τελειώνουν, ο τύφος και η χολέρα άρχισαν να εμφανίζονται, ενώ οι βομβαρδισμοί ήταν συχνοί. Όμως ο Λεωνής βρίσκει καταφύγιο στο εργαστήριο του , όπου ζωγραφίζει, και ερωτεύεται, σχεδόν ξεχνώντας τον πόλεμο.

Ο πόλεμος τελειώνει και μια νέα περίοδος αρχίζει όπου ο κόσμος, χαίρεται και απολαμβάνει την ειρήνη. Ο Λεωνής ερωτεύεται την Ελένη , που έφυγε για την Αθήνα, χωρίς να της φανερώσει την αγάπη του. Η ζωή συνεχίζεται και για τον Λεωνή , στο νέο του σχολείο, με διάβασμα, κοπάνες, σκανταλιές και συγκρούσεις.

Μερικά χρόνια αργότερα , συναντά την Ελένη. Η χαρά του είναι μεγάλη που ξαναβρέθηκε κοντά στην αγάπη του. Όμως ο έρωτας του μένει χωρίς ανταπόκριση , αφού εκείνη αδιαφορεί και ο κολλητός του φίλος, ο Πρώιος , δεν μπορεί να καταλάβει τον καημό του. Όμως αρχίζει ο πόλεμος στην Μικρά Ασία και η κατάρρευση του Πρώιου. Ο φίλος του φεύγει για το μέτωπο, όπου σκοτώνεται, ενώ η Ελένη αρραβωνιάζεται . Η οικογένεια του, χάνει την περιουσία της και ο ίδιος βρίσκεται μόνος στην Αθήνα, χωρίς να έχει νόημα η ζωή του. Το μέτωπο στην Μικρά Ασία έσπασε και η χώρα γέμισε πρόσφυγες. Δεν μπορεί πια να ζωγραφίσει, θυμάται την προηγούμενη ζωή του και αισθάνεται σημαδεμένος από την ιστορία……

ΣΩΤΗΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Β3

Διδώ Σωτηρίου

ΜΑΤΩΜΕΝΑ ΧΩΜΑΤΑ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Αφηγητής του μυθιστορήματος είναι ο Μανώλης Αξιώτης, ένας αγρότης από τον Κιρκιντζέ της Μ. Ασίας, ο οποίος εκθέτει με αυτοβιογραφικό λόγο τις προσωπικές και οικογενειακές του ιστορίες και δια μέσου αυτών την περιπέτεια του μικρασιατικού ελληνισμού.

Ζούσε σε μια μεγάλη οικογένεια με τους γονείς του και τα άλλα έξι αδέλφια του. Εκείνοι βοηθούσαν συχνά στις γεωργικές δουλειές, γεγονός το οποίο τους στέρησε την παιδική τους ηλικία. Όταν σε ηλικία 16 ετών ο Μανώλης μετακομίζει στη Σμύρνη, έτσι ώστε να μάθει το επάγγελμα του εμπόρου, εντυπωσιάζεται από το μεγαλείο της υπέροχης αυτής πόλης σε σχέση με το μόνο έως τότε γνωστό μέρος για εκείνον, τον Κιρκιντζέ.

Η ζωή της οικογένειας κυλούσε ήρεμα μέχρι την έναρξη του Βαλκανικού Πολέμου, το 1912. Έτσι, μετά από διαταγή των Τούρκων όλα τα αδέλφια του Μανώλη έπρεπε να παρουσιαστούν στον πόλεμο.

Το φθινόπωρο του 1914, ο τελάλης του χωριού ανακοίνωσε πως όλοι οι Οθωμανοί –συμπεριλαμβανομένου και των Ελλήνων/χριστιανών-ηλικίας 22-40 ετών ήταν αναγκασμένοι να παρουσιαστούν στο μέτωπο. Οι Έλληνες δούλευαν σκληρά στα Τάγματα Εργασίες (Αμελέ Ταμπουρού) υπό άθλιες συνθήκες με αποτέλεσμα πολλοί από αυτούς να πεθάνουν.

Μετά από αρκετές προσπάθειες να λιποταχτήσει, ο Μανώλης τελικά πέτυχε το στόχο του.

Τον Αύγουστο, του 1922, ο Μανώλης, βρίσκεται μαζί με τον Ελληνικό στρατό να πολεμά εναντίον των Τούρκων, στο Αφιόν Καραχισάρ και προσπαθεί να βρει κουράγιο. Μετά από άγριες και σκληρές μάχες, που κράτησαν ως τις 15 Αυγούστου του 1922, το ελληνικό μέτωπο του πολέμου έσπασε και έτσι όλα τα όνειρα των Ελλήνων της Μ. Ασίας για την απελευθέρωσή τους από τους Τούρκους ανατρέπονται. Ο Ελληνικός στρατός υποχωρεί ηττημένος. Τις επόμενες μέρες και νύχτες οι στρατιώτες περπατάνε συνέχεια, ώσπου ένα πρωί, φτάνουν στον σταθμό, στη Σμύρνη, και βλέπουν όλους τους φαντάρους και τους Έλληνες, κατοίκους των ελληνικών μικρασιατικών περιοχών, κατάκοπους και μισοπεθαμένους να είναι εκεί συγκεντρωμένοι και να βρίσκονται σε απόγνωση… Όλη αυτήν την εικόνα αντίκρισε μπροστά του, όταν έφτασε στη Σμύρνη και ο Μανώλης. Μόλις φτάνει, ψάχνει τους δικούς του.

Η καταστροφή όμως δεν σταματά εκεί. Όλοι οι άνδρες από 18-45 ετών, συλλαμβάνονται αιχμάλωτοι. Ανάμεσα σε αυτούς ήταν και ο Μανώλης. Όμως καταφέρνει και πάλι να δραπετεύσει και να φτάσει στο τέλος με πολύ κόπο, ελεύθερος, στη Σάμο.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΜΑΝΩΛΗ

Ο Μανώλης είναι ο κεντρικός ήρωας του βιβλίου. Είναι ένα φτωχό παιδί από αγροτική οικογένεια, που έχει όνειρα, αλλά η σκληρή πραγματικότητα του πολέμου τον προσγειώνει ανώμαλα. Όπως τα αδέρφια του, έτσι και ο Μανώλης, είναι υπάκουος στον πατέρα του. Από μικρός είχε όρεξη για το σχολείο, αλλά ο πατέρας του ήθελε να τον στείλει στη Σμύρνη, να δουλέψει δίπλα σε έναν έμπορο. Ο Μανώλης είναι τίμιος σαν τον πατέρα του, δεν του αρέσει η αδικία για αυτό και σιχαίνεται τον έμπορο Χατζησταυρή, ο οποίος δεν διστάζει να κλέψει στο βωμό του κέρδους. Έτσι ακριβώς, επειδή αντιδράει στον εργοδότη του, απολύεται. Ακόμα είναι πονηρός και ξύπνιος, αφού όλες τις δυσκολίες της ζωής του τις περνάει με πονηριά και εξυπνάδα. Όταν πέθανε ο πατέρας του και τα αδέλφια του έφυγαν στο πόλεμο για λογαριασμό του τούρκικου στρατού, ο Μανώλης γύρισε στο χωριό και ανέλαβε τις δουλειές του πατέρα του. Παρόλο το νεαρό της ηλικίας του έδειξε υπευθυνότητα και ωριμότητα εκείνη τη χρονική στιγμή που η οικογένειά του τον χρειαζόταν. Εκεί φάνηκε και η εργατικότητά του. Στη συνέχεια δείχνει μεγάλη αποφασιστικότητα και παλικαριά προσπαθώντας να επιβιώσει από τη σκληρότητα του πολέμου, τις αντίξοες συνθήκες και τα βασανιστήρια που δέχεται. Ωστόσο δεν το βάζει κάτω και καταφέρνει να βγει ζωντανός από την κόλαση που ζει. Ο Μανώλης είναι ρομαντικός και τρυφερός γεγονός που φαίνεται και από τον τρόπο που συμπεριφέρεται στην Ενταβιέ και στην Κατίνα αργότερα που είναι η μεγάλη του αγάπη. Στο κάλεσμα της πατρίδας για την αντιμετώπιση των Τούρκων φάνηκε η γενναιότητά του, η αγάπη για την πατρίδα του και είναι δεμένος με τους φίλους του τους οποίους δεν παρατάει στις δύσκολες στιγμές. Τέλος, είναι δυναμικός και εφευρετικός, καθώς καταφέρνει και ξεφεύγει από τους διάφορους κινδύνους με έξυπνο τρόπο.

Το ημερολόγιο της Άννα Φρανκ

Περίληψη…

Η Άννα Φρανκ ήταν ένα κορίτσι, μόλις 13 χρονών . Ζούσε με τον μπαμπά της, τη μαμά της και την αδερφή της (τη Μαργκώτ) στη Γερμανία και πήγαινε στο εβραϊκό σχολείο. Στα γενέθλιά της τής αγόρασαν ένα ημερολόγιο που το είχε σαν μια φίλη που η ίδια ονόμασε Κίττυ. Μέσα σε αυτό περιέγραψε τη ζωή της.

Το Μάϊο του 1940 η οικογένεια Φρανκ μετακόμισε στην Ολλανδία γιατί οι Γερμανοί κήρυξαν πόλεμο εναντίον των Εβραίων. Τους απαγορεύθηκε να οδηγούν, μετά τις 8 έπρεπε να είναι όλοι μέσα στα σπίτια τους και δεν επιτρεπόταν να πηγαίνουν σε χώρους διασκέδασης. Μπορούσαν να πηγαίνουν για ψώνια μόνο σε εβραϊκά καταστήματα, τα παιδιά να φοιτούν μόνο σε εβραϊκά σχολεία και ήταν υποχρεωμένοι να φορούν πάντα το κίτρινο αστέρι για να ξεχωρίζουν ότι είναι Εβραίοι. Αργότερα,όταν μπήκε και η Ολλανδία στον πόλεμο η Γκεστάπο

(η γερμανική μυστική αστυνομία)μάζευε τους Εβραίους σε στρατόπεδα συγκεντρώσεως, έτσι η οικογένεια της Άννας έπρεπε να κρυφτεί για να γλιτώσει. Κρύφτηκαν σε μια σοφίτα πίσω από τα γραφεία της οικογενειακής επιχείρησης,στην οδό Prinsengracht263, όπου η κυρία Μιπγκις, η οποία

δούλευε για τον πατέρα της Άννας, τους φιλοξένησε κινδυνεύοντας τη ζωή της.Μαζί τους κρύφτηκανκαι ο κος.Βαν Ντάουν(συνάδελφοςτου κ.Φρανκ) με τη γυναίκα του και το γιο τους Πέτερ και αργότερα ακόμα ένα άτομο.Έμειναν εκεί κρυμμένοι για 2χρόνια και τούς προμήθευαν κρυφά με φαγητό και ρουχισμό και άλλοι φίλοι και συνάδελφοι του κ.Φρανκ.Για να μην κάνουν αισθητή την παρουσία τους έπρεπε να μην κάνουν καθόλου θόρυβο,να μην βγαίνουν έξω και ούτε καν να κοιτάζουν έξω από το παράθυρο κατά τη διάρκεια της μέρας γιατί τα γραφεία λειτουργούσαν και μπορούσε κάποιος να τους δει και να τους προδώσει.

Η Άννα όλη μέρα διάβαζε βιβλία, μάθαινε γαλλικά, παρατηρούσε τι έκαναν οι υπόλοιποι, και όλα αυτά τα σημείωνε στο ημερολόγιό της. Επειδή όλοι αυτοί οι άνθρωποι ζούσαν μαζί σ’ένα μικρό χώρο, 24ώρες την ημέρα, ήταν φυσικό να δημιουργούνται διαφωνίες και εντάσεις.Στην αρχή η Άννα αδιαφορούσε για τον Πέτερ και δεν είχε καλή γνώμη γι’ αυτόν, αλλά καθώς περνούσε ο καιρός έβρισκε κοινά μεταξύ τους και άρχισε να τον ερωτεύεται. Στις 4 Αυγούστου 1944, η Γκεστάπο ανακάλυψε την κρυψώνα τους μετά από ανώνυμη καταγγελία ενός Ολλανδού πληροφοριοδότη και όλοι οι κάτοικοι της συνελήφθησαν και μεταφέρθηκαν σε κλούβες. Οι αρχές έβαλαν τους Φρανκ και τα υπόλοιπα τέσσερα άτομα που κρύβονταν μαζί τους σε ένα τρένο με προορισμό το Άουσβιτς.Η Άννα και η αδελφή της προορίζονταν ως εργάτριεςλόγω του νεαρού της ηλικίας τους, και στα τέλη Οκτωβρίου του 1944 μεταφέρθηκανστο στρατόπεδο συγκέντρωσηςΜπέργκεν-Μπέλσεν

στη βόρεια Γερμανία. Hμητέρα της Άννας πέθανε στο Άουσβιτς στις αρχές Ιανουαρίου του 1945.Η Άννα και η αδελφή της πέθαναν από τύφο το Μάρτιο του 1945,δύο μήνες πριν από την απελευθέρωση της Ολλανδίας.Ο Όττο Φρανκ, ο πατέρας της Άννας , ήταν ο μόνος που επέζησε.Αργότερα επισκεπτόμενος τη σοφίτα βρήκε το ημερολόγιο της Άννας και χάρη σ’αυτόν εκδόθηκε το 1947.Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου αποκαλύπτεται μια πτυχή της σύγχρονηςιστορίας, όπως την είδε και την έζησε ένα παιδί, και θέλουμε να πιστεύουμε ότι η γνώση αυτών των εγκλημάτων βοηθά την ανθρωπότηταέτσι ώστε να μην επαναληφθούν.Όταν οι ναζιστές ανακάλυψαν το κρησφύγετο αναγκάστηκαν να παραμερίσουν δεκάδες βιβλία για να μπουν στα διαμερίσματα και να φτάσουν στην Άννα.Αυτό που δεν γνώριζαν όταν αντίκρισαν την Άννα ήταν ότι το κορίτσι είχε ήδη δραπετεύσει. Μέσα από ένα ημερολόγιο...

Σας ευχαριστούμε

Λογοτεχνική ομάδα

Γυμνασίου Κερατέας