Επιμορφωτικό Υποστηρικτικό Υλικό στη ... texni 01...

Επιμορφωτικό Υποστηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ

στη μαθησιακή διαδικασία

Θέμα

Τέχνη

Δημοτική Εκπαίδευση

Εργαλείo

Διαδίκτυο

Παιδαγωγικό Ινστιτούτο ΚύπρουΤομέας Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας

Ομάδα Επιμόρφωσης ΤΠΕΦθινόπωρο 2008

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ

ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Πρόγραμμα Επιμόρφωσης Εκπαιδευτικών σε θέματα Πληροφορικής Το Πρόγραμμα συγχρηματοδοτείται από την Κυπριακή Δημοκρατία με ποσοστό 50% και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) με

ποσοστό 50% στα πλαίσια του Μέτρου 2.1. «Αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών στα πλαίσια της δια βίου μάθησης» που εντάσσεται στο Ενιαίο Έγγραφο Προγραμματισμού (ΕΕΠ) Στόχος 3 «Ανθρώπινο Δυναμικό»για την Προγραμματική Περίοδο 2004-2006.

Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) «Συμβολή στην ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού, στη βελτίωση της λειτουργίας της αγοράς εργασίας, στην προώθηση της απασχολησιμότητας,

του επιχειρηματικού πνεύματος, της ικανότητας προσαρμογής και της ισότητας των ευκαιριών, καθώς και την κοινωνική ενσωμάτωση».

© Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου, 2008

Συγγραφή υλικού Ομάδα Εργασίας: Τέχνη Δημοτικής Εκπαίδευσης (ΤΕΧ1_Κ07Δ)

Βικτωρία Παύλου - Εκπαιδευτικός Δημοτικής

Στέλιος Παπαμάρκου - Εκπαιδευτικός Δημοτικής

Έλενα Στυλιανού - Εκπαιδευτικός Δημοτικής

Εποπτεία υλικού Ομάδα Εποπτείας Τέχνης Δημοτικής Εκπαίδευσης

Γιάννα Γκαντζίδου, Επιθεωρήτρια Δημοτικής Εκπαίδευσης, Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

Μαρία Χρίστου, Ομάδα Επιμόρφωσης ΤΠΕ στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο

Επιμέλεια υλικού Μαρία Χρίστου

Γενικός συντονισμός - Επιμέλεια

Αναστασία Οικονόμου

Κώδικας ΔεοντολογίαςΗ άντληση πληροφοριών, η χρήση και ο πολλαπλασιασμός υλικού από το παρόν βιβλιάριο και το συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο* (CD/DVD) επιτρέπεται υπό την προϋπόθεση της ανεπιφύλακτης αποδοχής των παρακάτω όρων:

Η χρήση του βιβλιαρίου και του συνοδευτικού ψηφιακού δίσκου (CD/DVD) υπόκειται 1. στις διατάξεις των κυπριακών και των διεθνών νόμων, στις επιταγές του εθιμικού δικαίου, καθώς επίσης και στην υποχρέωση σεβασμού των χρηστών ηθών. Όλες οι πληροφορίες, οι οποίες περιέχονται, διατίθενται στους χρήστες για αυστηρά προσωπική χρήση και μόνο για σκοπούς πληροφόρησης, μελέτης, ή πραγματοποίησης διδασκαλίας, και σε καμία περίπτωση για εμπορικούς. H χρήση, αναπαραγωγή ή επαναδημοσίευσή του υλικού, ολική ή μερική, με οποιαδήποτε άλλο μέσο, ηλεκτρονικό ή έντυπο, επιτρέπεται υπό την προϋπόθεση ότι τα στοιχεία που θα αντληθούν δε θα αλλοιωθούν ούτε θα χρησιμοποιηθούν παραπλανητικά, ενώ υφίσταται και η υποχρέωση, σε περίπτωση οποιασδήποτε χρήσης, να αναφέρεται ο δικαιούχος των πνευματικών δικαιωμάτων του υλικού.

Οι πάσης φύσεως πληροφορίες και το υλικό που περιλαμβάνονται σε αυτό βιβλιάριο και 2. το συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο (CD/DVD) παρέχονται στην βάση του «ως έχει» («as is») και «ως διατίθενται» («as available») και χωρίς καμιά απολύτως εγγύηση οποιουδήποτε είδους. Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο δεν εγγυάται για την ορθότητα και την ακρίβεια των πληροφοριών του βιβλιαρίου και του συνοδευτικού ψηφιακού δίσκου (CD/DVD), οι οποίες εκφράζουν μόνο τις απόψεις των συντακτών τους και αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία τους. Ο χρήστης τις χρησιμοποιεί με αποκλειστικά δική του ευθύνη και το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο ουδεμία ευθύνη, άμεση ή έμμεση, φέρει για τυχόν ζημιά του χρήστη από τη χρήση των στοιχείων και πληροφοριών που περιέχονται είτε στο βιβλιάριο είτε στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο (CD/DVD).

Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο δεν φέρει καμία ευθύνη για το περιεχόμενο των προταθέντων 3. δικτυακών τόπων και δεν ευθύνεται για τυχόν ζημία, η οποία μπορεί να προκληθεί από τη χρήση τους. Ακόμη ούτε είναι υπεύθυνη για την πολιτική ασφαλείας των προταθέντων δικτυακών τόπων ούτε και για τον τρόπο διαχείρισης των ηλεκτρονικών επισκεπτών τους. Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο ουδεμία ευθύνη, άμεση ή έμμεση, φέρει για τυχόν ζημία του επισκέπτη από την κακή χρήση είτε των προταθέντων δικτυακών τόπων, είτε των στοιχείων που περιέχονται σ’ αυτούς.

Οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες, οι οποίες φιλοξενούνται στο βιβλιάριο και το 4. συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο (CD/DVD), εκφράζουν την άποψη των δημιουργών τους και όχι κατ’ ανάγκη την άποψη του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.

Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο δεν ευθύνεται για τυχόν διακοπή λειτουργίας ή τροποποίηση 5. των προταθέντων δικτυακών τόπων καθώς και των παρεχομένων υπηρεσιών.

Στο βιβλιάριο και το συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο (CD/DVD) περιλαμβάνονται υλικό, 6. trademarks, service marks κλπ, καθώς και άλλο περιεχόμενο που προστατεύεται και η χρήση του πρέπει να ακολουθεί τις σχετικές διατάξεις του νόμου.

Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο δεν ευθύνεται για τυχόν εμφάνιση προσωπικών δεδομένων, 7. τα οποία εμφανίζονται στο βιβλιάριο και το συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο (CD/DVD).

Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου, 2008

* Το επιμορφωτικό υλικό του βιβλιαρίου, μαζί με επιπρόσθετο υλικό, βρίσκεται στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο (CD/DVD)

Περιεχόμενα

Μέρος Α’

9 Χαιρετισμός

Δρ Κυριάκος Πιλλάς, Αν. Διευθυντής Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

11 Εισαγωγή στη φιλοσοφία ανάπτυξης και χρήσης του Επιμορφωτικού Υποστηρικτικού Υλικού για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ στη μαθησιακή διαδικασία

Αναστασία Οικονόμου, Προϊσταμένη Τομέα Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

13 Φιλοσοφία Ομάδας Εργασίας για Ανάπτυξη Επιμορφωτικού Υποστηρικτικού Υλικού για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ στη μαθησιακή διαδικασία

Μέρος Β’

19 Συνοπτικός Πίνακας Εισηγήσεων Δραστηριοτήτων

21 Εισηγήσεις για Δραστηριότητες

Μέρος Γ’

55 Συνοπτικός Πίνακας Αναπτυγμένων Δραστηριοτήτων

57 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες

6 Εργα λ είο: Διαδίκτυ ο

Ε πιμορφ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτω σ η των ΤΠΕ σ τη μα θησ ιακή διαδικασ ία ΠΑΙΔ ΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

7

Ομάδα Εργασ ίας: Τέχνη Δ ημοτικής Εκ παίδευ σ ηςΤΕΧ1_Κ07Δ

Α

ΜΕΡΟΣ Α’

9


Α

Χαιρετισμός Αν. Δι ευθυν τή

Α.1 - Χαιρετισμός

Η ραγδαία ανάπτυξη των τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνίας, πέρα από την ευρύτερη επίδραση που ασκεί σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής του ανθρώπου, έχει επηρεάσει ουσιαστικά και αναμένεται να επηρεάσει περισσότερο στο μέλλον τη διαδικασία μάθησης και διδασκαλίας. Νέα ηλεκτρονικά εργαλεία και περιβάλλοντα μάθησης αναπτύσσονται συνεχώς στη βάση σύγχρονων παιδαγωγικών μεθοδολογιών και τίθενται στη διάθεση των εκπαιδευτικών μας ως ενισχυτικά μέσα για την επίτευξη των εκπαιδευτικών στόχων.

Η έκδοση αυτή, η οποία αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης σειράς εκδόσεων που καλύπτουν διάφορα θέματα του αναλυτικού προγράμματος, φιλοδοξεί να συνδράμει τους εκπαιδευτικούς μας στην προσπάθειά τους να αξιοποιήσουν τα διαθέσιμα ηλεκτρονικά εργαλεία. Η βοήθεια συνίσταται στην παρουσίαση ιδεών και εισηγήσεων για αξιοποίηση των εργαλείων αυτών στην εκπαιδευτική πράξη. Στόχος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου είναι η δημιουργία μιας περιεκτικής τράπεζας εισηγήσεων για αξιοποίηση των διαθέσιμων ηλεκτρονικών εργαλείων, η οποία θα αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και θα εμπλουτίζεται συνεχώς.

Ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη του επιμορφωτικού υλικού υπό τη μορφή διδακτικών και μαθησιακών εισηγήσεων έγινε με τη συμμετοχή των ιδίων των εκπαιδευτικών και αποτελεί μέρος της ευρύτερης προσπάθειας του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου να ενισχύει την εμπλοκή των εκπαιδευτικών σε δημιουργικές δραστηριότητες που συμβάλλουν στη συνεχή επαγγελματική τους ανάπτυξη.

Χαιρετίζω την προσπάθεια όλων, όσοι έλαβαν μέρος στη διαδικασία ανάπτυξης και έκδοσης του υλικού αυτού και προσδοκώ ότι αυτό θα αξιοποιηθεί παραγωγικά.

Δρ Κυριάκος Πιλλάς Αν. Διευθυντής Παιδαγωγικού Ινστιτούτου



Α

11


Α

Εισαγωγή σ τη φι λοσοφία ανά π τυξης και χρήσ ης Ε πιμορφ ωτικού Υποσ τηρικτικού Υλικού

Α.2 - Εισαγωγή στη φιλοσοφία ανάπτυξης και χρήσης του Επιμορφωτικού Υποστηρικτικού Υλικού για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ στη μαθησιακή διαδικασία

Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο προσφέρει προγράμματα επιμόρφωσης για εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων σε θέματα νέων Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας με στόχο την προετοιμασία των εκπαιδευτικών για την αποτελεσματική αξιοποίηση των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας στη μαθησιακή διαδικασία. Μέσα από τα προγράμματα αυτά οι εκπαιδευτικοί αποκτούν κατ’ αρχήν βασικές δεξιότητες χρήσης ηλεκτρονικού υπολογιστή και αφ’ ετέρου αναπτύσσουν ένα συγκροτημένο φιλοσοφικό πλαίσιο στο οποίο οι Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνίας έχουν πραγματική ποιοτική συνεισφορά στη διδακτική πράξη.

Για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών προκειμένου να υποστηρίξουν την ενσωμάτωση των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας στη μαθησιακή διαδικασία, σχεδιάστηκε και αναπτύχθηκε επιμορφωτικό υποστηρικτικό υλικό το οποίο οι εκπαιδευτικοί μπορούν να αξιοποιήσουν στη διδακτική πράξη.

Το επιμορφωτικό υποστηρικτικό υλικό καλύπτει συγκεκριμένα και εξειδικευμένα παραδείγματα ένταξης των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας σε σχέση με τη χρήση και τις δυνατότητες παιδαγωγικής αξιοποίησης συγκεκριμένων ηλεκτρονικών μαθησιακών εργαλείων και περιβαλλόντων υπό τη μορφή εκπαιδευτικών σεναρίων, διδακτικών εισηγήσεων, σχεδίων μαθήματος, δραστηριοτήτων ή και απλών οδηγιών χρήσης προγραμμάτων.

Η ανάπτυξη του υλικού έγινε από Ομάδες Εργασίας, οι οποίες αποτελούνταν από εκπαιδευτικούς που είχαν παρακολουθήσει επιμορφωτικά προγράμματα και συντονίζονταν από επιθεωρητή της ειδικότητας ή εκπρόσωπό του και από λειτουργό του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.

Το υλικό αυτό αναμένεται να αποτελέσει μια αρχική βάση εισηγήσεων πάνω στην οποία οι εκπαιδευτικοί θα μπορούν να οικοδομούν ποιοτικές μαθησιακές εφαρμογές, να προβληματιστούν για περαιτέρω τρόπους αποτελεσματικής χρήσης των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας και να προχωρήσουν σε διδακτικές παρεμβάσεις.

Η παρούσα πρώτη έκδοση του επιμορφωτικού υποστηρικτικού υλικού σε έντυπη και ψηφιακή μορφή που κρατάτε στα χέρια σας, αποτελείται από μια σειρά βιβλιαρίων που το καθένα καλύπτει τη χρήση συγκεκριμένων μαθησιακών εργαλείων για μια διδακτική περιοχή. Το κάθε βιβλιάριο παρουσιάζει αρχικά ένα αριθμό εισηγήσεων διδακτικών και μαθησιακών εφαρμογών, οι οποίες περιγράφονται συνοπτικά. Στο τρίτο μέρος του βιβλιαρίου, αναπτύσσονται ολοκληρωμένες διδακτικές και μαθησιακές εισηγήσεις οι οποίες συμπληρώνονται με συνοδευτικό υλικό. Το υλικό που αναφέρεται σε κάθε βιβλιάριο βρίσκεται στο ψηφιακό δίσκο που ενσωματώνεται στο τέλος του βιβλιαρίου.

Επιπρόσθετα, το υλικό αυτό φιλοξενείται στη διαδικτυακή πύλη του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου http://www.e-epimorfosi.ac.cy, μέσω της οποίας ο κάθε εκπαιδευτικός μπορεί να έχει πρόσβαση στη βάση του υλικού, να αποθηκεύει τις εκπαιδευτικές εισηγήσεις που τον ενδιαφέρουν, να αξιολογεί εισηγήσεις και να εμπλουτίζει τη βάση αυτή με δικές του προτάσεις προσαρμόζοντας υφιστάμενες εισηγήσεις ή προτείνοντας νέες.

Στόχος είναι η αρχική αυτή δημιουργία υλικού να αποτελέσει μια δυναμική βάση διδακτικών και μαθησιακών εισηγήσεων ενσωμάτωσης των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας, η οποία να υποστηρίζει τους εκπαιδευτικούς στο έργο τους και η οποία συνεχώς να εμπλουτίζεται και να διαμορφώνεται βάσει των εκπαιδευτικών εφαρμογών και εμπειριών του κάθε εκπαιδευτικού.

Αναστασία Οικονόμου Προϊσταμένη Τομέα Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Κύπρου



Α

13


Α

Φι λοσοφία Ομάδας Εργασ ίας

Α.3 - Φιλοσοφία Ομάδας Εργασίας για Ανάπτυξη Επιμορφωτικού Υποστηρικτικού Υλικού για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ στη μαθησιακή διαδικασία

Ομάδα Εργασίας Τέχνη Δημοτικής Εκπαίδευσης

Κωδικός Ομάδας ΤΕΧ1_Κ07Δ

Εργαλείο Διαδίκτυο

Θεωρητικό Πλαίσιο Πέρα από τις γενικές οδηγίες που δόθηκαν σε όλες τις ομάδες εργασίας, η ομάδα Τέχνης υιοθέτησε και κάποιες δικές της αρχές λόγω της ιδιαιτερότητας του συγκεκριμένου μαθήματος (π.χ. δεν υπάρχουν βιβλία και διδακτέα ύλη με τη μορφή που υπάρχουν σε άλλα μαθήματα).

Έτσι κατά τη διάρκεια εξεύρεσης ιστοσελίδων, συμφωνήθηκε όπως αναζητηθούν:

α) κυρίως διαδραστικές ιστοσελίδες που απευθύνονται σε παιδιά, δηλαδή ιστοσελίδες που θα επέτρεπαν την ενεργή εμπλοκή του παιδιού, μέσω της παραγωγής κάποιου έργου τέχνης και

β) ιστοσελίδες που θα ανταποκρίνονται σε δραστηριότητες που μπορούσαν να καταταχθούν στις εξείς πέντε σημαντικές θεματικές ενότητες του αναλυτικού προγράμματος του μαθήματος της Τέχνης:

Α. Θέμα-περιεχόμενο- νόημαΒ. Εικαστικά-μορφικά στοιχεία / εικαστικές αρχές/έννοιεςΓ. Μορφές εικαστικών τεχνώνΔ. Γνωριμία με πίνακες και καλλιτέχνες- Ιστορία τέχνηςΕ. Απλά στοιχεία αισθητικής, κριτικής και ανάλυσης έργου

Αναλυτικότερα, στα πλαίσια των πιο πάνω θεματικών ενοτήτων μπορούν να αναπτυχθούν οι πιο κάτω πτυχές:

Α. Θέμα-περιεχόμενο- νόημα:

Πορτρέτο και φιγούρες (ταυτότητα και σχέσεις)•Χλωρίδα και πανίδα•Περιβάλλον (φυσικό κι όχι, τεχνητό ή δομημένο)•Γεγονότα (προσωπικά, κοινότητας και ιστορικά, ιδέες)•Φανταστικό και παράξενο (μύθοι, όνειρο, κτλ.)•Αφηρημένο (φόρμα και νόημα) •

Β. Εικαστικά-μορφικά στοιχεία/εικαστικές αρχές/έννοιες:

Σημείο, γραμμή•Σχήματα•Χρώμα (θερμά και ψυχρά, βασικά και δευτερεύοντα, συμπληρωματικά)• Φως, σκιά•Ρυθμός, μοτίβο•Υφή•Ισορροπία•Σύνθεση•Τάξη – αταξία•Συμμετρία – ασυμμετρία•Τόνος – απόχρωση•



Α

Γ. Μορφές εικαστικών τεχνών

Σχέδιο•Ζωγραφική•Κολάζ•Ψηφιδωτό•Κατασκευές•Κόμικς•Γελοιογραφία•Εικονογράφηση•Φωτογραφία•Ψηφιακή εικόνα•Πλαστική –γλυπτική•Μακέτες•Ασαμπλάζ•

Δ. Γνωριμία με πίνακες και καλλιτέχνες- Ιστορία τέχνης

Ιμπρεσιονισμός •Αρχαία ελληνική τέχνη•Βυζαντινή τέχνη•Παραστατική και μη παραστατική τέχνη•Πουαντιγισμός•Ποπ-αρτ•Εξπρεσιονισμός •Αφαίρεση •Συμβολισμός•Γνωριμία με διάφορα επαγγέλματα: γελοιογράφου, γλύπτη, αγγειοπλάστη, αρχιτέκτονα, •σχεδιαστή, φωτογράφου, κ.ά

Ε. Απλά στοιχεία αισθητικής, κριτικής και ανάλυσης έργου

Απλές κρίσεις, γνώμες και προτιμήσεις •Περιγραφή και περιεχόμενο έργου•Εμπλουτισμός λεξιλογίου με νέους όρους •

Προσπάθεια της Ομάδας Εργασίας ήταν οι ιστοσελίδες να καλύπτουν όσο το δυνατόν πιο ισόρροπα τις πτυχές των πιο πάνω στόχων.

Επιπρόσθετα η ανάπτυξη των δραστηριοτήτων που συμπεριλήφθησαν στο μέρος Γ’ ακολούθησε μία συγκεκριμένη φιλοσοφία που οφειλόταν στο γεγονός ότι δεν υπάρχει βιβλίο μαθητή στο συγκεκριμένο μάθημα. Επομένως, δεν ήταν εφικτή μια σχετική αναφορά που να λέει ότι ο/η εκπαιδευτικός θα μπορούσε να κάνει μια προτεινόμενη δραστηριότητα σε κάποιο συγκεκριμένο κεφάλαιο. Έτσι πριν την ανάπτυξη και περιγραφή της πορείας της προτεινόμενης δραστηριότητας με την ιστοσελίδα, υπάρχει μία μικρή εισαγωγή που αναδεικνύει τη σημασία της δραστηριότητας καθώς και ενδεικτικές δραστηριότητες που ο/η εκπαιδευτικός θα μπορούσε να υιοθετήσει (όλες ή μερικές από αυτές) πριν τη χρήση της συγκεκριμένης ιστοσελίδας.

15


Α

Φι λοσοφία Ομάδας Εργασ ίας

17


Β

ΜΕΡΟΣ Β ’

19


Β

Β.1 - Συνοπτικός Πίνακας Εισηγήσεων Δραστηριοτήτων

Τίτλος ΔραστηριότηταςΠλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας

Δραστηριότητα 1 Πορτρέτο ΝΑΙ

Δραστηριότητα 2 Αντικείμενα της Καθημερινής Ζωής ΟΧΙ

Δραστηριότητα 3 Θερμά - Ψυχρά Χρώματα ΟΧΙ

Δραστηριότητα 4 Βασικά Χρώματα ΝΑΙ

Δραστηριότητα 5 Μοτίβο - Επανάληψη ΝΑΙ

Δραστηριότητα 6 Σύνθεση ΟΧΙ

Δραστηριότητα 7 Αποκωδικοποιώντας την Τέχνη ΟΧΙ

Δραστηριότητα 8 Κολάζ, Μοντάζ ΝΑΙ

Δραστηριότητα 9 Κολάζ ΟΧΙ

Δραστηριότητα 10 Γνωριμία με Πίνακες και Καλλιτέχνες: Cezanne ΝΑΙ

Δραστηριότητα 11 Αισθητική Προσέγγιση Έργου ΟΧΙ

Δραστηριότητα 12 Ιμπρεσιονισμός (Γνωριμία με Πίνακες και Καλλιτέχνες) ΝΑΙ

Δραστηριότητα 13 Σημείο – Πουαντιγισμός ΝΑΙ

Δραστηριότητα 14 Αιωρούμενα Αντικείμενα – Μόμπιλς ΝΑΙ

Πίνακας Εισ ηγήσεων Δ ρασ τηριοτήτων



Β

Τίτλος ΔραστηριότηταςΠλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας

Δραστηριότητα 15 Φυσικό Περιβάλλον – Χρώμα ΟΧΙ

Δραστηριότητα 16 Τεχνητό Περιβάλλον – Πόλη ΝΑΙ

Δραστηριότητα 17 Θέματα από Έργα Τέχνης ΟΧΙ

Δραστηριότητα 18 Σχήματα – Σύμβολα ΝΑΙ

Δραστηριότητα 19 Οπτική Τέχνη – Γνωριμία με Κινήματα και Καλλιτέχνες ΟΧΙ

Δραστηριότητα 20 Ψηφιδωτό ΝΑΙ

Δραστηριότητα 21 Αρχιτεκτονική / Το Περιβάλλον μου ΝΑΙ

Δραστηριότητα 22 Ταυτότητα ΟΧΙ

Δραστηριότητα 23 Φανταστικά Ζώα ΝΑΙ

Δραστηριότητα 24 Αυτοπροσωπογραφία ΝΑΙ

Δραστηριότητα 25 Μεικτά Υλικά ΟΧΙ

Δραστηριότητα 26 Γλυπτική ΝΑΙ

Δραστηριότητα 27 Ιστορία Τέχνης ΟΧΙ

Δραστηριότητα 28 Αισθητική/Φωτογραφία ΝΑΙ

Δραστηριότητα 29 Κριτική Μοντέρνας Τέχνης ΟΧΙ

Δραστηριότητα 30 Αισθητική Αγωγή ΟΧΙ

21


Β

Β.2.1 - Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 1

Μάθημα Τέχνη Δημοτικής Εκπαίδευσης

Τίτλος Δραστηριότητας Πορτρέτο

Τάξη Δ΄ – Στ΄

Ενότητα Πορτρέτο (Θέμα – Περιεχόμενο – Νόημα)

Σύντομη περιγραφή http://www.kids.albrightknox.org/loader.html

Ο στόχος της δραστηριότητας είναι να δοθεί στα παιδιά η ευκαιρία να γνωρίσουν ότι οι πίνακες περιέχουν εικαστικά στοιχεία που εμπεριέχουν πληροφορίες και συγκεκριμένα να αντιληφθούν ότι τα πορτρέτα φανερώνουν στοιχεία της προσωπικότητας των προσώπων που απεικονίζουν.

Μέσα από την ιστοσελίδα αυτή τα παιδιά επισκέπτονται ένα μουσείο και εκεί έχουν τη δυνατότητα να δουν τρεις συγκεκριμένους πίνακες. Ο ‘ξεναγός’ τους στο μουσείο τα προσκαλεί και τα προκαλεί να βρουν στοιχεία στους πίνακες αυτούς. Ο/Η εκπαιδευτικός θα πρέπει να βοηθήσει τα παιδιά με τις ερωτήσεις και τις απαντήσεις του ‘ξεναγού’ καθώς αυτές είναι στα αγγλικά. Όταν τα παιδιά μετακινήσουν το ‘ποντίκι’ τους πάνω από ένα στοιχείο, τότε το βελάκι αλλάζει και γίνεται μεγεθυντικός φακός. Η ιστοσελίδα αυτή δίνει και τη δυνατότητα στα παιδιά να «φτιάξουν» ένα πορτρέτο, απαντώντας σε κάποιες ερωτήσεις που τους υποβάλλει ο ‘ξεναγός’. Οι ερωτήσεις αυτές έχουν πολλαπλές απαντήσεις και με βάση την επιλογή των παιδιών, ο ‘ξεναγός’ τους ετοιμάζει ένα πορτρέτο που περιέχει τις πληροφορίες που βρίσκονται στις απαντήσεις τους.

Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Γ

ΝΑΙ

Κωδικός Ομάδας ΤΕΧ1_ΚΟ7Δ

Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο www.e-epimorfosi.ac.cy

Πορτρέτο, εικαστικές πληροφορίες

Λογισμικό που απαιτείται*

Internet Explorer ή άλλο web browser

* Για να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται.

Εισ ηγήσεις γ ια Δ ρασ τηριότητες



Β



Τίτλος Δραστηριότητας Αντικείμενα της καθημερινής ζωής (εισήγηση προς ανάπτυξη)

Τάξη Δ΄ - Στ΄

Ενότητα Αντικείμενα της καθημερινής ζωής (θέμα - περιεχόμενο – νόημα)

Σύντομη περιγραφή http://www.nationalgallery.org.uk/education/teachers_notes/default.htm

Τα παιδιά γνωρίζουν πώς αντικείμενα της καθημερινότητας μπορούν να αποτελέσουν πηγή έμπνευσης. Εδώ παρέχεται η ευκαιρία στα παιδιά να γνωρίσουν ένα πίνακα του Van Gogh και μέσα από την επεξεργασία του να αντιληφθούν ότι τα αντικείμενα απεικονίζουν πτυχές του χαρακτήρα ή και συνήθειες του κατόχου τους. Ο πίνακας αυτός χρησιμοποιεί συμπληρωματικά χρώματα και μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για τη διδασκαλία τους. Χρησιμοποιώντας την επιλογή της μεγέθυνσης τα παιδιά μπορούν να διερευνήσουν καλύτερα τον πίνακα και να παίξουν το παιχνίδι του ντέντεκτιβ. Η ιστοσελίδα με το αρχείο σε μορφή PDF παρέχει διάφορες ιδέες στον/στην εκπαιδευτικό για σχέδια μαθήματος γύρω από αυτόν τον πίνακα. Τα παιδιά, εμπνευσμένα από τον πίνακα, μπορούν να κάνουν το δικό τους έργο με αντικείμενα της καθημερινότητας.


OXI



Αντικείμενα, καθημερινή ζωή, συμπληρωματικά χρώματα




23


Β



Τίτλος Δραστηριότητας Θερμά-Ψυχρά χρώματα (εισήγηση προς ανάπτυξη)

Τάξη Γ’-Δ’

Ενότητα Θερμά-Ψυχρά χρώματα (Εικαστικά-μορφικά στοιχεία / εικαστικές αρχές / έννοιες)

Σύντομη περιγραφή http://www3.vangoghmuseum.nl/vgm/index.jsp?page=425&lang=en

(Van Gogh Museum Amsterdam)

Τα παιδιά να γνωρίσουν τα ψυχρά και τα θερμά χρώματα και να συνειδητοποιήσουν τα συναισθήματα που αυτά προκαλούν. Τα παιδιά ανταποκρίνονται σε τρία έργα γνωστού καλλιτέχνη και τα μελετούν σε βάθος με τη βοήθεια της επιλογής «μεγέθυνση». Μπορούν επίσης να παίξουν το παιχνίδι του «ντέντεκτιβ» εάν ο/η εκπαιδευτικός θελήσει να τους βάλει να ανακαλύψουν κάποιο στοιχείο που υπάρχει στον πίνακα και το οποίο δεν φαίνεται πολύ καλά όταν ο πίνακας βρίσκεται σε σμίκρυνση, π.χ. οι κάτοικοι στο έργο ‘the yellow house’.


ΟΧΙ



Θερμά χρώματα, ψυχρά χρώματα, συναισθήματα







Β



Τίτλος Δραστηριότητας Βασικά χρώματα

Τάξη Γ’-Στ’

Ενότητα Βασικά χρώματα (Εικαστικά-μορφικά στοιχεία / εικαστικές αρχές/έννοιες)

Σύντομη περιγραφή http://thegalleriesatmoore.org/activities/paint6.shtml

Παρέχεται η ευκαιρία στα παιδιά να ζωγραφίσουν online και να αποστείλουν το έργο τους στην οικογένειά τους καθώς και στους δημιουργούς της ιστοσελίδας για να το «ανεβάσουν» στην έκθεση της ιστοσελίδας. Υπάρχουν πολλαπλές χρήσεις της ιστοσελίδας. Εδώ προτείνεται όπως χρησιμοποιηθεί για τη διδασκαλία των βασικών και των ουδέτερων χρωμάτων. Εισηγήσεις για δραστηριότητες που μπορούν να προηγηθούν για αυτό το σκοπό παρέχονται. Αυτές οι δραστηριότητες παρουσιάζουν τον καλλιτέχνη Piet Mondrian και εισάγουν τα παιδιά στην έννοια της αφηρημένης τέχνης.


ΝΑΙ



Βασικά χρώματα, κόκκινο, κίτρινο, μπλε, ουδέτερα χρώματα, αφηρημένη τέχνη




25


Β



Τίτλος Δραστηριότητας Μοτίβο-επανάληψη

Τάξη Γ΄- Δ΄

Ενότητα Μοτίβο-επανάληψη (Εικαστικά-μορφικά στοιχεία / εικαστικές αρχές/έννοιες)

Σύντομη περιγραφή http://edu.warhol.org/index2.html

Τα παιδιά, μέσα από το κίνημα της Ποπ Αρτ και ενός από τους αντιπροσωπευτικότερους καλλιτέχνες του, γνωρίζουν την έννοια του μοτίβου και της επανάληψης. Παράλληλα γνωρίζουν την τεχνική της μεταξοτυπίας που χρησιμοποιούσε ο καλλιτέχνης για να πετύχει μια ακριβή επανάληψη του σχεδίου του. Τους δίνεται η δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν διαδραστικά την ιστοσελίδα και να κάνουν μια δική τους μεταξοτυπία, επιλέγοντας κάποιο συγκεκριμένο σχέδιο και χρώματα. Η κομβική ιστοσελίδα παρέχει πληροφορίες για τον καλλιτέχνη και το κίνημα (παρουσιάσεις σε PowerPoint), και δίνει πολλές ιδέες για διάφορα σχέδια μαθημάτων.


NAI



Μοτίβο, επανάληψη, Ποπ Αρτ, Andy Warhol, τεχνική μεταξοτυπίας







Β



Τίτλος Δραστηριότητας Σύνθεση

Τάξη Γ΄- Στ΄

Ενότητα Σύνθεση (Εικαστικά-μορφικά στοιχεία / εικαστικές αρχές/έννοιες)

Σύντομη περιγραφή http://cybermuse.gallery.ca/cybermuse/home_e.jsp

Με τη βοήθεια των έργων τέχνης που παρουσιάζονται στην ιστοσελίδα αυτή αλλά και των δραστηριοτήτων που προτείνονται, γίνεται εισαγωγή των παιδιών στον εικαστικό χώρο. Δηλαδή, τους δίνεται η ευκαιρία να δουν διάφορους τρόπους με τους οποίους οι καλλιτέχνες προσέγγισαν το στοιχείου του χώρου. Τα έργα είναι έτσι επιλεγμένα ώστε να παρουσιάζονται έργα σταθμοί στην εξέλιξη του τρόπου απεικόνισης του τρισδιάστατου χώρου στην εικαστική τέχνη. Ο/Η εκπαιδευτικός έχει στη διάθεση του πέντε επιλογές στα δεξιά της ιστοσελίδας: α) εισαγωγή στην ενότητα εικονικός χώρος, β) έργα και καλλιτέχνες, γ) δραστηριότητες, δ) λεξιλόγιο, ε) ιστορικά γεγονότα και στ) συγκρίσεις έργων τέχνης (εδώ δέκα έργα παρουσιάζονται ανά δυάδες).


ΟΧΙ



Σύνθεση, εικονικός χώρος




27


Β



Τίτλος Δραστηριότητας Αποκωδικοποιώντας την τέχνη

Τάξη Ε΄- Στ΄

Ενότητα Αποκωδικοποιώντας την τέχνη / Τέχνη και σύμβολα (Εικαστικά-μορφικά στοιχεία / εικαστικές αρχές/έννοιες)

Σύντομη περιγραφή http://cybermuse.gallery.ca/cybermuse/teachers/decoding/index_e.jsp

Η συγκεκριμένη ιστοσελίδα προσφέρεται κυρίως για χρήση από τα παιδιά. Δίνει τη δυνατότητα στα παιδιά να δουν πώς διάφοροι καλλιτέχνες χρησιμοποίησαν αντικείμενα, πρόσωπα και σύμβολα για να δημιουργήσουν νόημα στα έργα τους. Αυτά τα σύμβολα μπορεί να είναι αντικείμενα ενός πίνακα ή να αντιπροσωπεύονται από εικαστικά στοιχεία, όπως είναι το χρώμα, η γραμμή, η υφή, κτλ. Τα παιδιά έχουν την ευκαιρία να συμπληρώσουν ένα κουίζ το οποίο εξετάζει τι γνωρίζουν για κάποια σύμβολα και τους δίνει τη δυνατότητα να δώσουν ορισμούς. Επίσης τα παιδιά έχουν την ευκαιρία να συγκρίνουν πέντε σετ έργων τέχνης και να επιλέξουν τα σύμβολα που τα αντιπροσωπεύουν. Ο/Η εκπαιδευτικός έχει πρόσβαση σε βοηθητικό υλικό που του/της παρέχει πληροφορίες, γλωσσάριο συμβόλων και βιογραφίες καλλιτεχνών.


ΟΧΙ



Σύμβολα, κώδικες







Β



Τίτλος Δραστηριότητας Κολάζ, μοντάζ


Ενότητα Κολάζ, μοντάζ (Μορφές εικαστικών τεχνών)

Σύντομη περιγραφή http://www.nga.gov/kids/zone/collagemachine.htm

Η ιστοσελίδα αυτή παρέχει τη δυνατότητα δημιουργίας ενός κολάζ online. Τα παιδιά μπορούν να επιλέξουν από μία γκάμα σχημάτων και εικόνων και να τοποθετήσουν τις επιλογές τους στο δικό τους κολάζ. Η ιστοσελίδα τους παρέχει τη δυνατότητα να επεξεργαστούν αυτά τα σχήματα και τις εικόνες: μπορούν να τα περιστρέψουν, να τους αλλάξουν το μέγεθος καθώς και να τα κάνουν διαφανή, επιλέγοντας μάλιστα και το βαθμό διαφάνειας. Τέλος όταν ολοκληρώσουν το κολάζ τους, μπορούν να το τυπώσουν.


NAI



Κολάζ, μοντάζ




29


Β



Τίτλος Δραστηριότητας Κολάζ

Τάξη Α΄- Στ΄


Σύντομη περιγραφή http://www.tate.org.uk/learning/schools/collagemontage2284.shtm

Τα παιδιά γνωρίζουν τι είναι κολάζ και έρχονται σε επαφή με ένα συγκεκριμένο έργο του Matisse, το σαλιγκάρι. Η ιστοσελίδα παρέχει πληροφορίες τις οποίες ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να διαβάσει στα παιδιά σχετικά με τον καλλιτέχνη αλλά και το συγκεκριμένο έργο. Τα παιδιά έχουν την δυνατότητα να παρακολουθήσουν, χρησιμοποιώντας τα βελάκια «» και «» τη διαδικασία σχηματισμού του συγκεκριμένου έργου.


NAI



Μοντάζ, κολάζ, Matisse, σαλιγκάρι







Β



Τίτλος Δραστηριότητας Γνωριμία με πίνακες και καλλιτέχνες: Cezanne

Τάξη Δ΄- Στ΄

Ενότητα Cezanne (Γνωριμία με πίνακες και καλλιτέχνες- Ιστορία τέχνης)

Σύντομη περιγραφή http://www.metmuseum.org/explore/cezannes_apples/cezanne.html

Τα παιδιά γνωρίζουν τον καλλιτέχνη Cezanne και μερικά από τα έργα του. Η ιστοσελίδα έχει διάφορες «καρτέλες» και δίνει τη δυνατότητα χρησιμοποίησής της τόσο από τον/την εκπαιδευτικό όσο και από τα παιδιά. O/H εκπαιδευτικός μπορεί να διαβάσει την ευχάριστη ιστορία “An apple a day”, καθώς προβάλει τις εικόνες που τη συνοδεύουν. Μέσα από την ιστορία παρουσιάζεται ο καλλιτέχνης, η γυναίκα του και κάποια έργα του. Τα παιδιά έχουν τη δυνατότητα να παρατηρήσουν προσεχτικά το έργο “Still life with apples and a pot of primroses” χρησιμοποιώντας την επιλογή της μεγέθυνσης. Επίσης τους παρέχεται η δυνατότητα να φτιάξουν ένα δικό τους έργο on-line χρησιμοποιώντας γεωμετρικά σχήματα, όπως έκανε και ο Cezanne.


NAI



Cezanne, καλλιτέχνες, έργα τέχνης, γεωμετρικά σχήματα




31


Β



Τίτλος Δραστηριότητας Αισθητική προσέγγιση έργου

Τάξη Ε΄ - ΣΤ΄

Ενότητα Απλά στοιχεία αισθητικής, κριτικής και ανάλυσης έργου

Σύντομη περιγραφή http://www.nationalgallery.org.uk/what/blackhistorymonth/writeaboutmisslala.htm

Αισθητική προσέγγιση του έργου του Degas ‘Miss La La at the Cirque Fernando’.

Ο πίνακας προσφέρεται για βιωματική προσέγγιση του έργου του Degas. Οι μαθητές/τριες εκφράζουν την άποψή τους για το έργο που βλέπουν αναταποκρινόμενοι στα ερωτήματα που τίθενται στην ίδια την ιστοσελίδα στην οποία καλούνται να καταγράψουν γραπτώς την όποια προσωπική γνώμη ή κρίση έχουν για το τι βλέπουν.

Περιγραφή του περιεχομένου του έργου και παράθεση των όποιων συναισθημάτων δημιουργήθηκαν μέσα τους βλέποντας τον πίνακα (νοηματική και συναισθηματική προσέγγιση περιγραφής και περιεχομένου).

Η συγκεκριμένη ιστοσελίδα δίνει τη δυνατότητα στα παιδιά να διαβάσουν και απόψεις άλλων μαθητών από διάφορες χώρες για τον πίνακα καθώς και να αποστείλουν τη δική τους.


ΟΧΙ



Αισθητική προσέγγιση έργου, κριτική, ανάλυση έργου, ιμπρεσιονισμός







Β



Τίτλος Δραστηριότητας Ιμπρεσιονισμός (Γνωριμία με πίνακες και καλλιτέχνες)


Ενότητα Ιμπρεσσιονισμός (Γνωριμία με πίνακες και καλλιτέχνες- Ιστορία τέχνης)

Σύντομη περιγραφή http://www.marmottan.com/francais/enfants/index.asp

Στη συγκεκριμένη ιστοσελίδα, πέρα από τη δυνατότητα που δίνεται στον/στην εκπαιδευτικό να εισαγάγει τα παιδιά στο κίνημα του Ιμπρεσιονισμού μέσα από το έργο του Μονέ «Εντύπωση: ήλιος που ανατέλλει» (το οποίο ήταν εκείνο που έδωσε την αφορμή για τη γέννηση του ονόματος που δόθηκε στο κίνημα) και να προσεγγίσουν αισθητικά το συγκεκριμένο έργο, παρέχεται επίσης η δυνατότητα στους μαθητές/τριες να εργαστούν διαδραστικά, πλοηγούμενα στις διάφορες υπό-ιστοσελίδες. Υπάρχουν δραστηριότητες όπως «παζλ», ή «βρες τις διαφορές» όπου τα παιδιά μέσα από το παιγνίδι έρχονται σε επαφή με το έργο του Μονέ αλλά και άλλων ιμπρεσιονιστών ζωγράφων.

Στο αρχείο PDF που υπάρχει στην ιστοσελίδα υπάρχει φύλλο εργασίας το οποίο μπορεί να βοηθήσει τους/τις μαθητές/τριες να κάνουν ένα ταξίδι στην ίδια την γκαλερί.


ΝΑΙ



Ιμπρεσιονισμός, Μονέ, «Εντύπωση: Ήλιος που ανατέλλει», εντύπωση.




33


Β



Τίτλος Δραστηριότητας Σημείο – Πουαντιγισμός


Ενότητα Σημείο – Πουαντιγισμός (Εικαστικά-μορφικά στοιχεία / εικαστικές αρχές/έννοιες)

Σύντομη περιγραφή http://www.epcomm.com/center/point/point.htm

Η συγκεκριμένη ιστοσελίδα προσφέρεται για τη γνωριμία των παιδιών με τον κυριότερο εκπρόσωπο του κινήματος του Πουαντιλισμού ή Πουαντιγισμού τον George Seurat και τον τρόπο που αυτός ζωγράφιζε. Ο/Η εκπαιδευτικός κατά τη διδασκαλία του πιο μικρού εικαστικού στοιχείου, του σημείου μπορεί να αξιοποιήσει το διαδραστικό μέρος της ιστοσελίδας αυτής για να αντιληφθούν τα παιδιά την αξία του σημείου κατά την εικαστική πράξη. Τα παιδιά μπορούν να χρησιμοποιήσουν αυτό το μικρότερο εικαστικό στοιχείο (με πυκνώσεις και αραιώσεις σημείων, πινελιών ή κηλίδων) κάνοντας έργα χρησιμοποιώντας το λογισμικό που παρέχεται on-line στην ιστοσελίδα αυτή.


ΝΑΙ



Σημείο, Πουαντιγισμός, Ποϊντιλισμός, κηλίδα, τελεία, κουκκίδα, Seurat.







Β



Τίτλος Δραστηριότητας Αιωρούμενα αντικείμενα – Μόμπιλς

Τάξη Α΄ - Β΄

Ενότητα Αιωρούμενα αντικείμενα – Μόμπιλς (Mobiles) [Μορφές εικαστικών τεχνών]

Σύντομη περιγραφή http://www.calder.org/SETS/work/work.html

Ο πιο πάνω ιστοχώρος προσφέρεται ως πηγή πληροφοριών για τον κυριότερο εκπρόσωπο της κινητικής γλυπτικής του Alexander Calder. Με τις φωτογραφίες των έργων που προσφέρονται, στη συγκεκριμένη ιστοσελίδα, αλλά και του ίδιου του δημιουργού τα παιδιά μπορούν να προσεγγίσουν αισθητικά το έργο του και να συγκρίνουν, στο τέλος, τα δικά τους αιωρούμενα αντικείμενα (κρεμαστά, κινητά μικροαντικείμενα από σύρμα και σπάγκο με διάφορα θέματα, ψάρια, πουλιά, έντομα, λουλούδια, κ.τ.λ.) με τις γλυπτικές δημιουργίες του πιο πάνω καλλιτέχνη.

Μέσα από την κατασκευή ενός αιωρούμενου αντικειμένου τα παιδιά να δουν πως εφαρμόζεται η έννοια της ισορροπίας σε σύγχρονα έργα τέχνης

Τα παιδιά κατασκευάζουν απλά αιωρούμενα αντικείμενα.


ΝΑΙ



Αιωρούμενα αντικείμενα, Μόμπιλς, ισορροπία, Alexander Calder, κινητική τέχνη




35


Β



Τίτλος Δραστηριότητας Φυσικό περιβάλλον – Χρώμα

Τάξη Ε΄ - Στ΄

Ενότητα Φυσικό περιβάλλον – Χρώμα (Εικαστικά-μορφικά στοιχεία / εικαστικές αρχές/έννοιες)

Σύντομη περιγραφή http://www.yannarthusbertrand.com/yann2/affichage.php?pais=Chypre&pais0=Grece&pais0=Chypre

Η ιστοσελίδα αυτή προσφέρεται ως πηγή πληροφοριών για τη θέαση εικόνων από τη γη από μια όχι και τόσο συνηθισμένη οπτική γωνιά. Οι μαθητές/τριες μπορούν να χρησιμοποιήσουν το υλικό αυτό ως έναυσμα για δημιουργία δικών τους έργων με θέμα το φυσικό περιβάλλον, την καταστροφή ή τη ρύπανσή του από διάφορες ανθρώπινες δραστηριότητες κ.τ.λ.

Προσφέρεται επίσης και σαν υλικό για τη διδασκαλία του μη ρεαλιστικού χρώματος στην εικαστική δημιουργία.


ΟΧΙ



Τοπίο, ρεαλισμός, βασικά και δευτερεύοντα χρώματα, αρμονικά χρώματα, φύση, ρύπανση, περιβάλλον







Β



Τίτλος Δραστηριότητας Τεχνητό περιβάλλον – Πόλη


Ενότητα Τεχνητό περιβάλλον – Πόλη (Θέμα-περιεχόμενο-νόημα)

Σύντομη περιγραφή http://www.tate.org.uk/kids/city

Στη συγκεκριμένη ιστοσελίδα καλούνται τα παιδιά να επιλέξουν ένα από τα προεπιλεγμένα φόντα που τους προσφέρει το λογισμικό και πάνω σ’ αυτό να δημιουργήσουν τον δικό τους φανταστικό χώρο χρησιμοποιώντας τα άλλα εργαλεία του προγράμματος.

Η ιστοσελίδα αυτή συνδέεται διαθεματικά με την ενότητα 2 του βιβλίου τους στο μάθημα των ελληνικών «Η ζωή στην πόλη». Προσφέρεται επίσης, για να αναπτύξουν τα παιδιά την ικανότητα τους στο χειρισμό απλών εικαστικών λογισμικών, και παράλληλα αφήνοντας τη φαντασία τους ελεύθερη να κατασκευάσουν τη δική τους φανταστική πόλη. Δίνεται η δυνατότητα για διαδραστική χρήση της από τα παιδιά, ενώ εισάγονται διαισθητικά στο ρόλο που μπορεί να παίξει η προοπτική στον καθορισμό του χώρου σε ένα έργο.


ΝΑΙ



Τεχνητό περιβάλλον, προοπτική, χώρος, φόντο, αρχιτεκτονική, πόλη




37


Β



Τίτλος Δραστηριότητας Θέματα από έργα τέχνης


Ενότητα Θέματα από έργα τέχνης (Θέμα – περιεχόμενο – γεγονότα)

Σύντομη περιγραφή http://www.nationalgallery.gr/html/gr/sylloges/19os/istor_zogr_a.htm

Στην ιστοσελίδα αυτή δίνεται η ευκαιρία στον εκπαιδευτικό να χρησιμοποιήσει τις συλλογές της Εθνικής Πινακοθήκης της Ελλάδας για να προσεγγίσει αισθητικά πίνακες οι οποίοι δημιουργήθηκαν με τη δημιουργία του Ελληνικού κράτους. Οι πίνακες αυτοί μπορεί να τύχουν μελέτης από τα παιδιά ως προς τις συνθέσεις τους αλλά και τα πρότυπα που ήθελαν να προβάλουν.


ΟΧΙ



Θέμα: Η Ελληνική επανάσταση, Εθνική πινακοθήκη της Ελλάδας, αισθητική προσέγγιση έργου, κριτική ανάλυση έργου







Β



Τίτλος Δραστηριότητας Σχήματα – Σύμβολα

Τάξη Γ΄ - Δ΄

Ενότητα Σχήματα – Σύμβολα (Εικαστικά μορφικά στοιχεία/εικαστικές αρχές/έννοιες)

Σύντομη περιγραφή http://education.france5.fr/miro/07labo/index-atelier.html

Στην πιο πάνω ιστοσελίδα παρέχεται η δυνατότητα στα παιδιά να συνθέσουν με διάφορα σχήματα ή να επαναλάβουν μερικά από αυτά με ρυθμικούς τρόπους. Δίνεται η δυνατότητα να μιλήσουμε για το έργο του Juan Miro και για το συμβολικό τρόπο που χρησιμοποιούσε αυτός τα σχήματα και τις γραμμές στα έργα του, ενώ μπορούν να φτιάξουν τα παιδιά – online – ένα δικό τους έργο με δοσμένα σχήματα όπως αυτά που χρησιμοποιούσε ο καλλιτέχνης.


ΝΑΙ



Σχήμα, σύμβολο, Juan Miro, όνειρο, φαντασία, ρυθμός




39


Β



Τίτλος Δραστηριότητας Οπτική Τέχνη – Γνωριμία με κινήματα και καλλιτέχνες


Ενότητα Οπ – αρτ (Γνωριμία με πίνακες και καλλιτέχνες- Ιστορία τέχνης)

Σύντομη περιγραφή www.princetonol.com/groups/iad/elem/elemlessons.html

Η συγκεκριμένη ιστοσελίδα προσφέρεται για επεξεργασία από τον/την εκπαιδευτικό. Προσφέρει ιδέες για τη διδασκαλία πρωτότυπων θεμάτων από την ιστορία της τέχνης στο χώρο των Εικαστικών μαθημάτων σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Η εσωτερική παραπομπή που επιλέγηκε εδώ, έχει σαν θέμα τη δημιουργία από μέρους των παιδιών έργων, μέσα από την επαφή και γνωριμία του έργου καλλιτεχνών του κινήματος της Οπτικής τέχνης. Στόχος η διερεύνηση από τα παιδιά της χρήσης σχημάτων στην τέχνη, η ανάπτυξη των δεξιοτήτων τους στην κατασκευή μοτίβων αντίθεσης, η αντιπαράθεση αρνητικών και θετικών σχημάτων στην ίδια σύνθεση και τέλος η ανάπτυξη θετικής στάσης απέναντι στη μοντέρνα τέχνη αναγνωρίζοντας χαρακτηριστικά έργα του πιο πάνω κινήματος. Οι ιστοσελίδες αυτές προσφέρονται καθαρά για χρήση από τον/την ίδιο/α τον/την εκπαιδευτικό.


ΟΧΙ



Οπτική τέχνη (Οπ-αρτ), Victor Vasarelly, Bridget Rilley, μοτίβο, ρυθμός, οπτική απάτη, αρνητικά – θετικά σχήματα.







Β



Τίτλος Δραστηριότητας Ψηφιδωτό


Ενότητα Ψηφιδωτό (Μορφές εικαστικών τεχνών/εικαστικές αρχές/έννοιες)

Σύντομη περιγραφή http://gwydir.demon.co.uk/jo/mosaic/index.htm

Με στόχο την εισαγωγή των παιδιών στην τεχνική του ψηφιδωτού, η πιο πάνω ιστοσελίδα παρέχει τη δυνατότητα στα παιδιά να κατασκευάσουν το δικό τους ψηφιδωτό χρησιμοποιώντας τις έτοιμες ψηφίδες που τους παρέχει το λογισμικό, παίρνοντας ιδέες και από τα αρχαία ρωμαϊκά, ή ελληνικά μοτίβα – ψηφιδωτά που τους παρέχει επίσης η συγκεκριμένη ιστοσελίδα. Τα παιδιά μπορούν να αποθηκεύσουν τη δουλειά τους σε Word και κάθε φορά που χρησιμοποιούν την ιστοσελίδα να συνεχίζουν από το στάδιο που άφησαν το έργο τους την τελευταία φορά που επισκέφτηκαν την ιστοσελίδα. Παρέχεται, επίσης η δυνατότητα να τυπώσουν στο τέλος το έργο τους.


ΝΑΙ



Ψηφιδωτό, μωσαϊκό, μοτίβο, ρυθμός, μορφές εικαστικών τεχνών




41


Β



Τίτλος Δραστηριότητας ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ / ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΜΟΥ


Ενότητα Τρισδιάστατος Χώρος / Αρχιτεκτονική / Το περιβάλλον μου / Φωτογραφία

Σύντομη περιγραφή http://www.architectureweek.org.uk/education/index_education.asp

Τα παιδιά έχουν την ευκαιρία να μετατραπούν σε αρχιτέκτονες και με τη βοήθεια του λογισμικού στο διαδίκτυο να μάθουν να αναπαριστούν τον τρισδιάστατο χώρο σε δύο διαστάσεις. Συγκεκριμένα τα παιδιά κατασκευάζουν μια φανταστική πόλη. Μπορούν να δημιουργήσουν την πόλη τους κτίζοντας πάνω σε έξι διαφορετικές επιλογές που τους παρέχονται. Μπορούν να διαλέξουν το φόντο, είδη δρόμων, είδη κτιρίων, αξιοθέατα, φυσικά στοιχεία και μέσα συγκοινωνίας. Τα παιδιά έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν από διάφορα εικονίδια για την κάθε μια από τις πιο πάνω επιλογές. Μπορούν να προσθέσουν όσα στοιχεία θέλουν και να αλλάξουν το χρώμα και το μέγεθός τους. Τέλος, τους παρέχεται η δυνατότητα να εντοπίσουν τα διάφορα στοιχεία, τα οποία έχουν επιλέξει και χρησιμοποιήσει στη δραστηριότητα, σε έργα διάσημων καλλιτεχνών.


ΟΧΙ



Αρχιτεκτονική, Τρισδιάστατος Χώρος, Φωτογραφία







Β



Τίτλος Δραστηριότητας ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ

Τάξη Ε- Στ΄

Ενότητα Ταυτότητα

Σύντομη περιγραφή http://www.sfmoma.org/artthink/lessonlist.asp?menu=i&lessoncategoryid=1

Η ιστοσελίδα περιέχει διάφορες δραστηριότητες οι οποίες αφορούν την έννοια της ταυτότητας και βασίζονται σε παραδείγματα από συγκεκριμένους σύγχρονους καλλιτέχνες. Οι δραστηριότητες είναι διαχωρισμένες με βάση υπό-θέματα τα οποία σχετίζονται με την έννοια της ταυτότητας όπως: «Προσωπική ιστορία», «Πάθος για ντοκιμαντέρ», «Διάθεση και Μυστήριο», «Πορτρέτο: Αποκαλύπτοντας τον εαυτό μας και τους άλλους», «Διαμορφώνοντας το καθημερινό». Το κάθε ένα από αυτά τα θέματα περιέχει όχι μόνο συγκεκριμένες δραστηριότητες και ξεκάθαρους στόχους αλλά και περισσότερες πληροφορίες οι οποίες βοηθούν στην καλύτερη κατανόηση των έργων και της δραστηριότητας αυτών των καλλιτεχνών. Τέτοιες πληροφορίες παρουσιάζονται μέσα από εικόνες, βιογραφίες, συνεντεύξεις, φωτογραφίες, γράμματα τα οποία είχαν γράψει οι ίδιοι οι καλλιτέχνες και εμφανίζονται σε ξεχωριστό παραθυράκι με τον τίτλο «Voices and Images».


ΟΧΙ



Ταυτότητα, σύγχρονη τέχνη, εικαστικές πληροφορίες




43


Β



Τίτλος Δραστηριότητας ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΑ ΖΩΑ

Τάξη Β’ - Γ’

Ενότητα Φανταστικά ζώα / Χαρακτήρες / Γνωριμία με καλλιτέχνη Henri Rousseau

Σύντομη περιγραφή http://www.moma.org/momalearning/artsafari/make_your_own_art.html

Τα παιδιά εισάγονται στη ζωή και το έργο του καλλιτέχνη Χένρι Ρουσσώ μέσω μιας σύντομης αναφοράς στα έργα του, τα οποία είναι συνήθως αναπαραστάσεις φανταστικών και ονειρικών σκηνών. Όπως και ο Χένρι Ρουσσώ, τα παιδιά έχουν την ευκαιρία να δημιουργήσουν εικόνες φανταστικών ζώων. Μέσω του λογισμικού στο διαδίκτυο μπορούν να δημιουργήσουν το δικό τους φανταστικό ζώο. Συγκεκριμένα, τα παιδιά έχουν την ευχέρεια να επιλέξουν μέσω του λογισμικού από διάφορα σχήματα τα οποία μετά μπορούν να τροποποιήσουν αλλάζοντας την κατεύθυνση, το μέγεθος ή και το χρώμα τους. Η ιστοσελίδα δίνει επίσης τη δυνατότητα στα παιδιά να εκτυπώσουν το σχέδιο τους όταν τελειώσουν με το ζωάκι τους.


ΝΑΙ



Φανταστικά ζώα, Χένρι Ρουσσώ, Χαρακτήρες, Φανταστικό περιβάλλον







Β



Τίτλος Δραστηριότητας ΑΥΤΟΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΑ


Ενότητα (Αυτό)προσωπογραφία / Συμβολισμός

Σύντομη περιγραφή http://www.pbs.org/art21/education/abstraction/lesson3.html

Τα παιδιά έχουν την ευκαιρία να μάθουν ότι τα πορτρέτα δεν έχουν να κάνουν πάντα με την εξωτερική εμφάνιση του προσώπου που απεικονίζεται αλλά και με την ταυτότητά του/της. Αυτή παρουσιάζεται με τη χρήση στοιχείων όπως φόντο, αντικείμενα και χρώματα. Το λογισμικό αποτελεί χρήσιμη εισαγωγή στην έννοια της ταυτότητας και στο πώς ο κάθε ένας από εμάς παρουσιάζει τον εαυτό του/της. Τα παιδιά μπορούν να επιλέξουν σχήμα προσώπου, μάτια, μύτη, χείλη, αυτιά, φρύδια, μαλλιά και σχήματα για να δημιουργήσουν το πορτρέτο τους. Τα παιδιά μπορούν να τροποποιήσουν κάθε εικονίδιο με τη βοήθεια διαφόρων εργαλείων που τους παρέχει το λογισμικό. Στο τέλος τους παρέχεται η δυνατότητα να υπογράψουν το έργο τους.


ΝΑΙ



Αυτοπροσωπογραφία, συμβολισμός, πορτρέτο, ταυτότητα




45


Β



Τίτλος Δραστηριότητας ΜEΙΚΤΑ ΥΛΙΚΑ

Τάξη Α - Στ΄

Ενότητα Μικτά υλικά/ Κολλητική/ Τρισδιάστατη κατασκευή

Σύντομη περιγραφή http://www.guggenheim.org/artscurriculum/lessons/smith_L5.php

Η ιστοσελίδα παρέχει στον εκπαιδευτικό πληροφορίες για την ανάπτυξη ενότητας με θέμα τη χρήση μικτών και άχρηστων υλικών για την κατασκευή τρισδιάστατων έργων. Παρέχονται συγκεκριμένα παραδείγματα καλλιτεχνών που χρησιμοποιούν μικτά υλικά στο έργο τους, κατευθυντήριες ερωτήσεις για καλύτερη κατανόηση αυτών των έργων, παραδείγματα δραστηριοτήτων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην τάξη και ιδέες για διαθεματική προσέγγιση με το μάθημα της γλώσσας ή του σχεδιασμού και τεχνολογίας. Η ιστοσελίδα παρέχει επίσης διαφάνειες εικόνων (high resolution) τις οποίες ο εκπαιδευτικός μπορεί να κατεβάσει από το διαδίκτυο και να εκτυπώσει για χρήση στο μάθημά του.


ΟΧΙ



Μικτά υλικά, κολλητική, τρισδιάστατη κατασκευή







Β



Τίτλος Δραστηριότητας ΓΛΥΠΤΙΚΗ


Ενότητα Γλυπτική

Σύντομη περιγραφή http://hirshhorn.si.edu/education/interactive.html

Ο/Η εκπαιδευτικός μπορεί να βρει χρήσιμες πληροφορίες για τέσσερα διαφορετικά είδη γλυπτικής:

α) ανθρωπομορφισμός (έμπνευση αποτελεί ο άνθρωπος),β) βιομορφισμός (έμπνευση αποτελούν οργανικά σχήματα και υλικά από τη φύση),γ) γλυπτική με μεικτά/ άχρηστα υλικά καιδ) γεωμετρική μορφή.

Επίσης, η ιστοσελίδα περιέχει εικόνες από έργα τέχνης τα οποία ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να χρησιμοποιήσει ως παραδείγματα στο μάθημα του/της πριν να εισαγάγει το λογισμικό στο διαδίκτυο (Create a Sculpture) από την ίδια ιστοσελίδα.

Ο σύνδεσμος Create a Sculpture ανοίγει ξεχωριστό παράθυρο με το λογισμικό, το οποίο δίνει τη δυνατότητα στα παιδιά να δημιουργήσουν ένα `ιδεατό` γλυπτό στον υπολογιστή. Το λογισμικό παρέχει επίσης τη δυνατότητα στα παιδιά να τοποθετήσουν το γλυπτό που έχουν φτιάξει στο χώρο ενός `ιδεατού` μουσείου.


ΝΑΙ



Είδη γλυπτικής, εικαστικές πληροφορίες




47


Β



Τίτλος Δραστηριότητας ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΕΧΝΗΣ


Ενότητα Ιστορία της τέχνης

Σύντομη περιγραφή http://www.metmuseum.org/toah/splash.htm?HomePageLink=toah_l

Στη συγκεκριμένη ιστοσελίδα ο/η εκπαιδευτικός έχει πρόσβαση σε πληθώρα πληροφοριών και παραδειγμάτων έργων τέχνης, ιστορικών περιόδων, κουλτούρων και καλλιτεχνών. Η ιστοσελίδα παρουσιάζει όλα τα πιο πάνω με εύκολο και απλό τρόπο, υπό τη μορφή ενός χρονοδιαγράμματος και ο εκπαιδευτικός μπορεί πολύ εύκολα να συνδυάσει γραπτές πληροφορίες και εικόνες για κάθε μάθημα του ή και προσωπική του επιμόρφωση. Επίσης, στο συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα παρουσιάζονται παράλληλες ιστορικές περίοδοι από διαφορετικές περιοχές του κόσμου, πράγμα που βοηθά στη συγκριτική ανάλυση έργων τέχνης και στην κριτική ανάλυση πιθανών επιδράσεων στην εικαστική ζωή κάθε τόπου από τη μετακίνηση ιδεών από μια κουλτούρα στην άλλη. Τέλος, υπάρχει η δυνατότητα διερεύνησης με βάση διάφορες θεματικές ενότητες όπως: Βυζαντινή τέχνη, Ελληνική και Ρωμαϊκή τέχνη, Ισλαμική τέχνη, κτλ.


ΟΧΙ



Ιστορία τέχνης, χρονοδιάγραμμα, κουλτούρα







Β



Τίτλος Δραστηριότητας ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ/ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ

Τάξη Στ΄

Ενότητα Κριτική ανάλυση / Αισθητική αγωγή / Φωτογραφία

Σύντομη περιγραφή http://changeme.gettyimages.com/

Η συγκεκριμένη δραστηριότητα προτείνεται κυρίως για ανάπτυξη της κριτικής ικανότητας των παιδιών όταν κοιτάζουν έργα τέχνης, αλλά και για ανάπτυξη του βαθμού εκτίμησης της φωτογραφίας ως εικαστική μορφή, η οποία πολλές φορές παραβλέπεται ως εικαστικό μέσο έκφρασης. Ο/η εκπαιδευτικός χρησιμοποιεί την ιστοσελίδα του Getty Foundation και την παρουσιάζει στην τάξη. Αυτή αποτελεί ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο εύρεσης φωτογραφιών. Η αναζήτηση μπορεί να γίνει ανάλογα με ένα ή περισσότερα θέματα/ιδέες. Όταν ο/η εκπαιδευτικός επιλέξει μια φωτογραφία για χρήση στην τάξη μπορεί να ανατρέξει σε πληροφορίες σχετικές με αυτή. Η συγκεκριμένη ιστοσελίδα παρέχει επίσης τη δυνατότητα δημοσίευσης ιστοριών, τις οποίες έχουν γράψει τα παιδιά με βάση συζήτηση και ανάλυση που έχει προηγηθεί, σχετική με τη φωτογραφία την οποία ο/η εκπαιδευτικός έχει επιλέξει.


ΝΑΙ



Αισθητική ανάλυση, κριτική σκέψη, φωτογραφία




49


Β



Τίτλος Δραστηριότητας ΚΡΙΤΙΚΗ ΜΟΝΤΕΡΝΑΣ ΤΕΧΝΗΣ

Τάξη Α- Στ΄

Ενότητα Κριτική μοντέρνας τέχνης

Σύντομη περιγραφή http://www.moma.org/destination/

Με τη βοήθεια της συγκεκριμένης ιστοσελίδας τα παιδιά έχουν την ευκαιρία να δουν έργα τα οποία βρίσκονται στη συλλογή του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης στη Νέα Υόρκη. Το πρόγραμμα στο διαδίκτυο είναι σχεδιασμένο με γραφικά τα οποία ανταποκρίνονται σε παιδιά μικρής ηλικίας και η πλοήγηση είναι πολύ εύκολη για τα παιδιά. Ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να καθοδηγήσει τα παιδιά με μετάφραση των απλών οδηγιών που δίνονται στο λογισμικό και με επιπλέον ερωτήσεις οι οποίες στοχεύουν στην κατανόηση μοντέρνας τέχνης. Κατά τη διάρκεια της διερεύνησης του ιδεατού μουσείου προσφέρονται διάφορες ιδέες από το ίδιο το λογισμικό, για δραστηριότητες τις οποίες ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να εφαρμόσει κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του συγκεκριμένου προγράμματος.


ΟΧΙ



Μοντέρνα τέχνη, μουσειακή αγωγή







Β



Τίτλος Δραστηριότητας ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ


Ενότητα Κριτική ανάλυση/ Αισθητική αγωγή

Σύντομη περιγραφή http://www.moma.org/momalearning/artsafari/index.html

Η ιστοσελίδα αποτελεί θεωρητική εισαγωγή στο έργο και τη ζωή τεσσάρων διαφορετικών καλλιτεχνών (Henri Rousseau, Frida Khalo, Diego Rivera, Pablo Picasso) και δίνει συγκεκριμένα παραδείγματα έργων τους. Συγκεκριμένα, η ιστοσελίδα καθοδηγεί τους μαθητές με σειρά ερωτήσεων οι οποίες ενθαρρύνουν συζήτηση για τα έργα που παρουσιάζονται. Αυτή η δραστηριότητα μπορεί να γίνει με όλους τους μαθητές ως σύνολο και προσφέρεται για εξοικείωση των μαθητών με έργα τέχνης και με τη διαδικασία ανάλυσής τους. Ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να μεταφράσει τις ερωτήσεις που δίνονται στην ιστοσελίδα από προηγουμένως. Η δραστηριότητα αυτή προσφέρεται ιδιαίτερα αν ο/η δάσκαλος/α ετοιμάζει τους μαθητές για επίσκεψη σε μουσείο, καθώς εξοικειώνει τους μαθητές με έργα διεθνών καλλιτεχνών αλλά και ενθαρρύνει την κριτική ανάλυση έργων τέχνης.


ΟΧΙ



Μοντέρνα τέχνη, αισθητική αγωγή




51


Β


53


Γ

ΜΕΡΟΣ Γ’

55


Γ

Γ.1 - Συνοπτικός Πίνακας Αναπτυγμένων Δραστηριοτήτων

Τίτλος Δραστηριότητας

Δραστηριότητα 1 Πορτρέτο

Δραστηριότητα 2 Βασικά Χρώματα

Δραστηριότητα 3 Μοτίβο - Επανάληψη

Δραστηριότητα 4 Κολάζ, Μοντάζ

Δραστηριότητα 5 Γνωριμία με Πίνακες και Καλλιτέχνες: Cezanne

Δραστηριότητα 6 Ιμπρεσιονισμός (Γνωριμία με Πίνακες και Καλλιτέχνες)

Δραστηριότητα 7 Αιωρούμενα Αντικείμενα – Μόμπιλς

Δραστηριότητα 8 Σημείο - Πουαντιγισμός

Δραστηριότητα 9 Ψηφιδωτό

Δραστηριότητα 10 Σχήματα – Σύμβολα

Δραστηριότητα 11 Αρχιτεκτονική / Το Περιβάλλον μου

Δραστηριότητα 12 Φανταστικά Ζώα

Δραστηριότητα 13 Αυτοπροσωπογραφία

Δραστηριότητα 14 Γλυπτική

Δραστηριότητα 15 Αισθητική / Φωτογραφία

Πίνακας Ανα π τυγμέ νων Δ ρασ τηριοτήτων



Γ

57


Γ

Γ.2.1 - Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 1


Τίτλος Δραστηριότητας Πορτρέτο

Τάξη Δ’

Ενότητα Πορτρέτο (θέμα – περιεχόμενο – νόημα)

Ενδεικτική Διάρκεια 40’

Σκοπός Η εισαγωγή των παιδιών στην έννοια του πορτρέτου.

Κωδικός Δραστηριότητας στο Διαδικτυακό Τόπο www.e-epimorfosi.ac.cy

ΤΕΧ1_ΚΟ7Δ_Π2_1


Πορτρέτο, εικαστικές πληροφορίες



*Για να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται.

Πορεία Μαθησιακής Δραστηριότητας

Εισαγωγή

Ένα από τα θέματα που ενδιαφέρουν έντονα τα παιδιά σε σχέση με την εικαστική τους έκφραση είναι η απεικόνιση του εαυτού τους καθώς και άλλων προσώπων από το περιβάλλον τους. Η δε απεικόνιση του εαυτού τους για πρώτη φορά αποτελεί ένα σημαντικό σταθμό στην εικαστική τους εξέλιξη. Τα θέματα «ο εαυτός μου», «αγαπημένα μου πρόσωπα», «η οικογένειά μου», «το πορτρέτο μου», «ανθρώπινες φιγούρες» είναι κατάλληλα για όλες τις ηλικίες.

Ενδεικτικές δραστηριότητες

Υπάρχουν διάφορες δραστηριότητες που μπορούν να προηγηθούν της δραστηριότητας με την ιστοσελίδα που αναφέρεται στην συνέχεια. Εδώ αναφέρονται ενδεικτικά μερικές.

1) Ο/Η εκπαιδευτικός μπορεί να εισάγει διάφορες μορφές τέχνης συγκρίνοντάς τις μεταξύ τους, π.χ. την έννοια του πορτρέτου σε σχέση με την έννοια του τοπίου. Ο/Η εκπαιδευτικός μπορεί να παρουσιάσει στα παιδιά διάφορα πορτρέτα και τοπία, να τα καλέσει να ονομάσουν τι βλέπουν και να κατηγοριοποιήσουν τους πίνακες σε δύο ομάδες. Στη συνέχεια μπορεί να καλέσει τα παιδιά να ονομάσουν αυτές τις δύο κατηγορίες.

Ανα π τυγμέ νες Δ ρασ τηριότητες: Δ ρασ τηριότητα 1



Γ

Πίνακες για αυτή τη δραστηριότητα μπορούν να εντοπισθούν στο διαδίκτυο. Δύο ενδεικτικές ιστοσελίδες είναι η ιστοσελίδα της Εθνικής πινακοθήκης πορτρέτων στο Λονδίνο (National Portrait Gallery - http://www.npg.org.uk/live/index.asp) και η ιστοσελίδα του Μουσείου του Van Gogh στο Άμστερνταμ (http://www3.vangoghmuseum.nl/vgm/). Από την ιστοσελίδα του National Portrait Gallery μερικοί πίνακες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν με τα παιδιά είναι οι ακόλουθοι:

http://www.npg.org.uk/live/search/portrait.asp?search=ss&sText=queen+elizabeth+•i&LinkID=mp01452&rNo=6&role=sit (βασίλισσα Ελισάβετ)http://www.npg.org.uk/live/search/portrait.asp?search=ss&sText=Julian+bream&Lin•kID=mp05101&rNo=0&role=sit (Julian Bream, κιθαρίστας)http://www.npg.org.uk/live/search/portrait.asp?search=ss&sText=Dorothy+Mar•y+Hodgkin&LinkID=mp05412&rNo=1&role=sit (Dorothy Mary Hodgkin, γυναίκα επιστήμονας)http://www.npg.org.uk/live/search/portrait.asp?search=ss&sText=Isaac+Vivian+Alex•ander&LinkID=mp05704&rNo=0&role=sit (Isaac Vivian Alexander, παίχτης κρίκετ)

Από την ιστοσελίδα του Μουσείου του Van Gogh μερικά έργα που μπορούν να δουν τα παιδιά είναι τα ακόλουθα:

http://www3.vangoghmuseum.nl/vgm/popup.jsp?page=2595&collection=1282&lang=en•http://www3.vangoghmuseum.nl/vgm/popup.jsp?page=1925&collection=1282&lang=en•http://www3.vangoghmuseum.nl/vgm/popup.jsp?page=1455&collection=1282&lang=en•

Προτείνεται όπως ο/η εκπαιδευτικός δείξει τους διάφορους πίνακες ανακατεμένα κι όχι πρώτα όλα τα πορτρέτα και μετά όλα τα τοπία.

2) Ο/Η εκπαιδευτικός μπορεί να συζητήσει με τα παιδιά τους λόγους δημιουργίας ενός πορτρέτου. Αφού προηγηθεί μια ιδεοθύελλα από τα παιδιά, είναι καλά έμφαση να δοθεί στην ιδέα ότι τα πορτρέτα μας λένε κάτι για τους ανθρώπους που απεικονίζουν. Προτείνεται όπως ακολουθήσει συζήτηση για το τι μαθαίνουμε για κάποιον άνθρωπο μέσα από το πορτρέτο του. Έχοντας ως αναφορά κάποιο / -α πορτρέτο /-α (π.χ. από αυτά που αναφέρονται στην ενδεικτική δραστηριότητα 1) τα παιδιά θα προσκληθούν να τεκμηριώσουν τις απαντήσεις τους στις πιο κάτω ερωτήσεις με βάση τα οπτικά στοιχεία που υπάρχουν στο/-α πορτρέτο/-α.

Πόσων χρονών είναι;•Πότε έζησε;•Ήταν πλούσιος/-α ή φτωχός/-η;•Σε ποια διάθεση βρίσκεται; •Υπάρχουν οποιαδήποτε αντικείμενα σε αυτό το πορτρέτο; Γιατί τα τοποθέτησε ο/η •καλλιτέχνης;Ποιο το επάγγελμά της/του; •

Παράλληλα μπορεί να γίνει εισαγωγή των εννοιών φόντο και κορνίζα.

3) Ο/Η εκπαιδευτικός μπορεί να καλέσει τα παιδιά να δημιουργήσουν το δικό τους πορτρέτο. Το θέμα του έργου τους μπορεί να είναι «Ο εαυτός μου». Τα παιδιά μπορούν να δημιουργήσουν το πορτρέτο τους πριν γίνει οποιαδήποτε αναφορά στο ότι αυτό μπορεί να περιέχει εικαστικά στοιχεία που να δίνουν πληροφορίες για την προσωπικότητά τους. Όταν ολοκληρώσουν τα έργα τους είναι καλό να γίνει παράθεση τους και συζήτηση. Η δραστηριότητα αυτή μπορεί να επαναληφθεί και μετά την ενασχόληση των παιδιών με την ιστοσελίδα (μαθησιακή δραστηριότητα) που θα περιγραφεί πιο κάτω. Αυτή όμως τη φορά τα παιδιά θα προσκληθούν να συμπεριλάβουν οπτικά στοιχεία που να δίνουν πληροφορίες για τον εαυτό τους, όχι μόνο σε σχέση με την εμφάνισή τους (π.χ. εάν έχουν καστανά μαλλιά) αλλά και σε σχέση με την προσωπικότητά τους (π.χ. να ζωγραφίσουν τον εαυτό τους να κρατά το αγαπημένο τους παιχνίδι/αντικείμενο, να φοράει την φανέλα της αγαπημένης τους ομάδας, να χρωματίσουν το φόντο με το αγαπημένο τους χρώμα, κτλ.). Τα παιδιά μπορούν να χρησιμοποιήσουν είτε τα ίδια υλικά και για τις δύο δραστηριότητες, είτε διαφορετικά για να είναι ακόμα πιο ενδιαφέρουσα η δραστηριότητα (π.χ. μολύβι

59


Γ


και χρωματιστά την πρώτη φορά, παστέλ και μπογιές τη δεύτερη φορά). Εάν θέλουν τα παιδιά μπορούν να ζωγραφίσουν ή να βάλουν (κολλώντας κομμάτια από χαρτόνι τα οποία έχουμε ήδη κόψει στο κατάλληλο μέγεθος) κορνίζα και να υπογράψουν το πορτρέτο τους. Εάν υπάρχει χρόνος τα παιδιά μπορούν να γράψουν και μία μικρή παράγραφο γι’ αυτό που απεικόνισαν.

Οργάνωση της τάξης

Για τη μαθησιακή δραστηριότητα που ακολουθεί προτείνεται όπως το κάθε παιδί βρίσκεται μπροστά από ένα υπολογιστή. Εάν δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα προτείνεται όπως τα παιδιά βρίσκονται σε δυάδες ή τριάδες. Εάν πάλι το σχολείο δεν διαθέτει εργαστήριο υπολογιστών προτείνεται όπως ο/η εκπαιδευτικός δείχνει την ιστοσελίδα στα παιδιά (υπολογιστής και προβολέας) και καλεί κάθε φορά ένα παιδί να έρθει μπροστά και να χειριστεί τον υπολογιστή.

Περιγραφή πορείας Μαθησιακής Δραστηριότητας

http://www.kids.albrightknox.org/loader.html

Ο/Η εκπαιδευτικός ανακοινώνει στα παιδιά ότι σήμερα θα επισκεφτούνε ένα μουσείο. Το μουσείο αυτό βρίσκεται στη Νέα Υόρκη, στην Αμερική. Το ταξίδι τους θα γίνει μέσα από το διαδίκτυο. Προκαλεί τα παιδιά να αναφέρουν τι μπορεί να υπάρχει στο συγκεκριμένο μουσείο. Το όνομα του μουσείου είναι: Albright-Knox Art Gallery. Ο/Η εκπαιδευτικός αναφέρει ότι το μουσείο περιέχει κυρίως πίνακες αλλά και τρισδιάστατα έργα τέχνης. Εκείνοι θα μελετήσουν προσεκτικά τρεις από τους πίνακες του μουσείου.

Ο/Η εκπαιδευτικός καθοδηγεί τα παιδιά ώστε να μπουν στη συγκεκριμένη ιστοσελίδα και να βρουν τη δραστηριότητα που τους ενδιαφέρει. Μεταφράζει όπου χρειάζεται τις οδηγίες ή τις πληροφορίες που παρέχονται. Έτσι μαζί με τον «ξεναγό» της ιστοσελίδας καλεί τα παιδιά να δουν προσεχτικά τους τρεις πίνακες και να εντοπίσουν τα οπτικά στοιχεία που δίνουν πληροφορίες για τα πρόσωπα που απεικονίζονται. Τα παιδιά μετακινούν το ποντίκι τους πάνω από τον πίνακα που παρουσιάζεται και όταν αυτό μετατρέπεται σε μεγεθυντικό φακό τότε σημαίνει ότι έχουν βρει το στοιχείο που έψαχναν.

Στη συνέχεια ο/η εκπαιδευτικός επεξηγεί τη δραστηριότητα με την οποία τα παιδιά μπορούν να «φτιάξουν» το δικό τους πορτρέτο. Βασικά εδώ τα παιδιά καλούνται να γράψουν το όνομά τους και ο «ξεναγός» θα αναλάβει να τους ζωγραφίσει. Θα πρέπει όμως πρώτα να απαντήσουν σε 5 ερωτήσεις σχετικά με το αγαπημένο τους χρώμα, το φύλο τους, που θα ήθελαν να κατοικούν, τι επάγγελμα θα ήθελαν να κάνουν, και τα όνειρά τους. Τα παιδιά διαλέγουν μία από τις επιλογές που τους δίνεται. Με βάση τις πληροφορίες που δίνουν, ο «ξεναγός» της ιστοσελίδας αναλαμβάνει να φτιάξει το πορτρέτο τους, το οποίο μπορούν και να τυπώσουν.

Μέσα που χρειάζονται για υλοποίηση της δραστηριότητας

Εργαστήριο υπολογιστών

Βίντεο-προβολέας

Γενικές οδηγίες χρήσης του εργαλείου – Πορεία βήμα με βήμα (screen shots) για την αξιοποίηση του εργαλείου στη συγκεκριμένη δραστηριότητα

Η ιστοσελίδα http://www.kids.albrightknox.org/loader.html παρέχει πολλές δυνατότητες αξιοποίησής της από παιδιά. Εδώ περιγράφεται μόνο μία από αυτές. Όταν τα παιδιά μπουν σε αυτή την ιστοσελίδα μπορούν να αποφύγουν την εισαγωγή (που βασικά αναφέρει τους δημιουργούς της ιστοσελίδας) πατώντας στο κουμπί Skip Intro.



Γ

Η ιστοσελίδα που εμφανίζεται στη συνέχεια είναι η ακόλουθη:

Ένα νέο παράθυρο ανοίγει. Αφού ‘φορτωθεί’ το παιχνίδι, κάντε κλικ στο start. Η πιο κάτω εικόνα εμφανίζεται.

Επιλέξτε το εικονίδιο με το πορτρέτο στη φωτογραφοθήκη.

61


Γ


Κάντε κλικ εδώ για να ξεκινήσει η μαθησιακή δραστηριότητα.

Εμφανίζεται η εικόνα του μουσείου. Μετά από κάποια εισαγωγικά σχόλια που εμφανίζονται πατώντας το βελάκι, εμφανίζεται η επιλογή για να «μπεις» μέσα στο μουσείο.

Εμφανίζεται τότε ο πρώτος πίνακας μαζί με την πρώτη ερώτηση. Όταν ο χρήστης εντοπίσει την απάντηση στην πρώτη ερώτηση μετακινώντας το ποντίκι του πάνω από το σωστό εικαστικό στοιχείο τότε ο «ξεναγός» δίνει και άλλες πληροφορίες για το άτομο που απεικονίζεται.



Γ

Μόλις ολοκληρωθεί η επεξεργασία του πρώτου πίνακα ο «ξεναγός» σε καλεί να δεις ένα άλλο πορτρέτο κάνοντας κλικ στο κουμπί ‘Let’s Go!’

Όταν ολοκληρωθούν οι δραστηριότητες με τους τρεις πίνακες ο «ξεναγός» σε καλεί να δοκιμάσεις κάτι άλλο. Όταν πατήσεις κλικ εμφανίζεται η πιο κάτω εικόνα, η οποία σε καλεί να απαντήσεις κάποιες ερωτήσεις για το άτομό σου.

Υπάρχουν κάποιες επιλογές και εσύ πρέπει να διαλέξεις μία.

63


Γ


Δείγματα Αναμενόμενων προϊόντων των μαθητών/τριών

Πιο κάτω φαίνεται ένα παράδειγμα του πορτρέτου που ο «ξεναγός» μπορεί να φτιάξει με βάση τις πληροφορίες που του δίνει ο χρήσης. Το πορτρέτο αυτό τυπώνεται πατώντας το εικονίδιο του εκτυπωτή κάτω δεξιά.



Γ

65


Γ



Τίτλος Δραστηριότητας Βασικά Χρώματα

Τάξη Ε’ – Στ’

Ενότητα Βασικά Χρώματα (Εικαστικά – μορφικά στοιχεία / εικαστικές αρχές / έννοιες)

Ενδεικτική Διάρκεια 40 λεπτά

Σκοπός Τα παιδιά να αναγνωρίσουν τα βασικά και ουδέτερα χρώματα και να δημιουργήσουν έργα αφηρημένης τέχνης με αυτά τα χρώματα με τη βοήθεια των Η/Υ.




Βασικά χρώματα, κόκκινο, κίτρινο, μπλε, ουδέτερα χρώματα, αφηρημένη τέχνη





Εισαγωγή

Το χρώμα είναι ένα από τα στοιχεία-κλειδιά στο μάθημα της Τέχνης. Τα παιδιά μπορούν να μάθουν για το χρώμα, πώς δουλεύει και πώς μπορεί να διαφοροποιηθεί. Τα βασικά χρώματα είναι τρία: το κίτρινο, το κόκκινο και το μπλε. Είναι τα τρία λαμπερά χρώματα της ζωγραφικής, τα πρωτεύοντα, που ζουν μόνα τους και δεν προέρχονται από την ανάμιξη άλλων χρωμάτων. Το άσπρο και το μαύρο αποτελούν την ομάδα των ουδετέρων χρωμάτων. Το άσπρο και το μαύρο δε θεωρούνται χρώματα. Το άσπρο διαχέει όλες τις ακτινοβολίες, ενώ το μαύρο τις απορροφά.


Η μαθησιακή δραστηριότητα που θα περιγραφεί στη συνέχεια δίνει τη δυνατότητα στα παιδιά να ζωγραφίσουν on-line. Η χρήση αυτής της ιστοσελίδας προσφέρεται για ποικίλους σκοπούς. Εδώ θα αναπτυχθεί μία δραστηριότητα που αφορά τα βασικά και ουδέτερα χρώματα μόνο. Κάποιες δραστηριότητες που μπορεί να προηγηθούν της ενασχόλησης με την ιστοσελίδα για αυτό το σκοπό αναφέρονται στη συνέχεια:

1) Είναι καλά να γίνει εισαγωγή στις έννοιες των βασικών και βοηθητικών χρωμάτων πριν από τη χρήση της ιστοσελίδας. Για το σκοπό αυτό προσφέρεται o καλλιτέχνης Piet Mondrian, ο οποίος για μια μεγάλη περίοδο της ζωής του, την πιο γνωστή, ζωγράφιζε μόνο με βασικά και ουδέτερα χρώματα.




Γ

Τα παιδιά μπορούν να ανταποκριθούν στο έργο του Piet Mondrian: Composition with Red, Yellow and Blue, 1921; Oil on canvas, 39 x 35 cm (http://www.ibiblio.org/wm/paint/auth/mondrian/). Ενδεικτικές ερωτήσεις για την κριτική ανάλυση του έργου είναι οι ακόλουθες:

Μπορείτε να περιγράψετε τι ακριβώς βλέπετε (γραμμή, σχήμα, χρώμα);•Μπορείτε να βρείτε από το περιβάλλον σας άλλα αντικείμενα που να έχουν το ίδιο •σχήμα (ορθογώνιο); το ίδιο χρώμα (κίτρινο ή κόκκινο ή μπλε);Τι σας θυμίζει το κίτρινο; κόκκινο; μπλε;•Πώς λέγονται τα χρώματα κίτρινο, κόκκινο και μπλε; (Αναμένεται ότι τα παιδιά της Ε΄- •Στ΄ τάξης έχουν έρθει σε επαφή ξανά με αυτά τα χρώματα και την ορολογία τους. Αν όχι τότε εισάγουμε την έννοια «βασικά χρώματα» και επεξηγούμε)Τι είναι το μαύρο και το άσπρο; (Τα ονομάζουμε καταχρηστικά, ουδέτερα χρώματα. •Στην ουσία είναι η απουσία ή η παρουσία του φωτός).Τι συναισθήματα σας προκαλεί ο πίνακας αυτός; Γιατί; •

Εάν υπάρχει χρόνος ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να δείξει ακόμα τρία έργα του ιδίου καλλιτέχνη από την ίδια ιστοσελίδα:

α) Composition No. III Blanc-Jaune, 1935-42; Oil on canvas, 101 x 51 cm,

β) Composition No. 10, 1939-42; Oil on canvas, 80 x 73 cm,

γ) Broadway Boogie Woogie, 1942-43; Oil on canvas, 127 x 127 cm

Σύντομες πληροφορίες για τον καλλιτέχνη υπάρχουν στην ιστοσελίδα:

http://www.ibiblio.org/wm/paint/tl/20th/pure-abs.html

2) Ο/Η εκπαιδευτικός μπορεί να καλέσει τα παιδιά να συλλέξουν εικόνες από περιοδικά που να απεικονίζουν αντικείμενα με ένα από τα τρία βασικά χρώματα. Στην τάξη μπορούν να φτιάξουν τρία χαρτόνια, ένα για το κόκκινο χρώμα, ένα για το κίτρινο χρώμα και ένα για το μπλε χρώμα, τα οποία θα έχουν όλες τις εικόνες που βρήκαν τα παιδιά.


Για τη μαθησιακή δραστηριότητα που ακολουθεί προτείνεται όπως το κάθε παιδί βρίσκεται μπροστά από ένα υπολογιστή. Εάν δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα προτείνεται όπως τα παιδιά βρίσκονται σε δυάδες ή τριάδες μπροστά από έναν υπολογιστή. Εάν πάλι το σχολείο δεν διαθέτει εργαστήριο υπολογιστών αλλά υπάρχει τουλάχιστον ένας υπολογιστής στην τάξη τότε μία ομάδα παιδιών μπορεί να ασχοληθεί με τη δημιουργία ενός έργου online, καθώς τα υπόλοιπα παιδιά δημιουργούν τα δικά τους έργα με παστέλ ή μπογιές.


Χρησιμοποιώντας τη σελίδα http://thegalleriesatmoore.org/activities/paint6.shtml ο/η εκπαιδευτικός καλεί τα παιδιά να φτιάξουν το δικό τους έργο χρησιμοποιώντας μόνο τα βασικά και ουδέτερα χρώματα. Εάν έχει προηγηθεί η ενδεικτική δραστηριότητα 1, τότε ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να καλέσει τα παιδιά να κάνουν το έργο τους ακολουθώντας τις βασικές αρχές του Mondrian (αφηρημένη τέχνη με ευθείες και κάθετες γραμμές).

Όταν ολοκληρώσουν το έργο τους ο/η εκπαιδευτικός καλεί τα παιδιά να το στείλουν στον ηλεκτρονικό λογαριασμό του σχολείου τους ή εάν γνωρίζουν τον ηλεκτρονικό λογαριασμό των γονιών τους να το στείλουν σε αυτούς. Τα παιδιά έχουν τη δυνατότητα να γράψουν το όνομά τους πάνω στο έργο. Επίσης ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να προτείνει σε όσα παιδιά θέλουν να στείλουν το έργο τους στους δημιουργούς της ιστοσελίδας έτσι ώστε να το «ανεβάσουν» στην online έκθεση που διαθέτει αυτή η ιστοσελίδα. Η έκθεση αυτή ανανεώνεται σε εβδομαδιαία βάση.

Όποιο παιδί ολοκληρώσει το έργο του μπορεί να δει αυτήν την online έκθεση ή μπορεί να προχωρήσει στη δημιουργία ενός ακόμη έργου.


67


Γ


Εργαστήριο υπολογιστών

Βίντεο-προβολέας

Γενικές οδηγίες χρήσης του εργαλείου – Πορεία βήμα με βήμα (screen shots) για την αξιοποίηση του εργαλείου στη συγκεκριμένη δραστηριότητα.

http://thegalleriesatmoore.org/activities/paint6.shtml




Γ

69


Γ



Τίτλος Δραστηριότητας Μοτίβο - Επανάληψη

Τάξη Γ’ – Δ’

Ενότητα Μοτίβο – Επανάληψη (Εικαστικά – μορφικά στοιχεία / εικαστικές αρχές / έννοιες)


Σκοπός Η μελέτη των εννοιών της επανάληψης, μοτίβου και σχέδιου όπως παρουσιάζονται στο κίνημα της Ποπ Αρτ και ειδικότερα στο έργο του Andy Warhol.




Μοτίβο, επανάληψη, Ποπ Αρτ, Andy Warhol, τεχνική μεταξοτυπίας





Εισαγωγή

Η συγκεκριμένη ιστοσελίδα http://edu.warhol.org/index2.html παρέχει τη δυνατότητα να μελετηθούν διάφορες έννοιες, όπως η επανάληψη, το μοτίβο, το σχέδιο και η διακόσμηση, χρησιμοποιώντας έργα του Andy Warhol. Ταυτόχρονα δίνεται η δυνατότητα μελέτης του κινήματος Ποπ Αρτ καθώς ο Andy Warhol είναι ένας από τους σημαντικότερους εκπρόσωπούς του. Άλλα στοιχεία του κινήματος αυτού που μπορούν να μελετηθούν μέσω της σελίδας αυτής είναι η χρήση των έντονων χρωμάτων και η χρήση/ απεικόνιση αντικειμένων της καθημερινής ζωής.

Περισσότερες πληροφορίες τόσο για το κίνημα της Ποπ Αρτ όσο και για τον Andy Warhol μπορούν να εντοπισθούν είτε στη συγκεκριμένη ιστοσελίδα, είτε στο βιβλίο για το δάσκαλο του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, με τίτλο «Για την Τέχνη», στις σελίδες 113-115.


Κάποιες δραστηριότητες που θα μπορούσαν να προηγηθούν της ενασχόλησης με την ιστοσελίδα και οι οποίες αφορούν τις έννοιες του μοτίβου και της επανάληψης είναι οι ακόλουθες:




Γ

1) Ο/Η εκπαιδευτικός μπορεί να δείξει διάφορες εικόνες, όπως τις πιο κάτω, στα παιδιά από το φυσικό ή δομημένο περιβάλλον τους στις οποίες διακρίνονται διάφορα μοτίβα. Εδώ θα τονιστεί το στοιχείο της επανάληψης.

2) Ο/Η εκπαιδευτικός μπορεί να κάνει μία βόλτα με τα παιδιά μέσα στο σχολικό χώρο ή γύρω στη γειτονιά του σχολείου και να τα καλέσει να εντοπίσουν διάφορα μοτίβα.

3) Ο/Η εκπαιδευτικός μπορεί να παρουσιάσει κάποια έργα του Andy hol όπου είναι έντονο το στοιχείο της επανάληψης.

Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης και ανταπόκρισης στα πιο πάνω έργα είναι καλά να γίνει αναφορά στην τεχνική που χρησιμοποιεί ο καλλιτέχνης (μεταξοτυπία/ silkscreen) για να πετύχει την ακριβή επανάληψη του σχεδίου του. Για περισσότερες πληροφορίες για τον καλλιτέχνη ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να κατεβάσει την παρουσίαση που υπάρχει στην ιστοσελίδα http://edu.warhol.org/index2.html κάνοντας κλικ στο «Andy Warhol biography» που βρίσκεται κάτω από τον τίτλο «Power Point Presentations». Θα πρέπει να μεταφράσει τις πληροφορίες που αυτή η παρουσίαση περιέχει.

Άλλα στοιχεία που είναι καλά να μελετηθούν, σε σχέση με τα πιο πάνω έργα, είναι η επιλογή των θεμάτων των έργων (διάσημοι ηθοποιοί, τηλεόραση, καθημερινή ζωή), και η χρήση έντονων χρωμάτων.


Για τη μαθησιακή δραστηριότητα που ακολουθεί προτείνεται όπως το κάθε παιδί βρίσκεται μπροστά από ένα υπολογιστή. Εάν δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα προτείνεται όπως τα παιδιά βρίσκονται σε δυάδες ή τριάδες μπροστά από έναν υπολογιστή. Εάν πάλι το σχολείο δε διαθέτει εργαστήριο υπολογιστών αλλά υπάρχει τουλάχιστον ένας υπολογιστής στην τάξη τότε μία ομάδα παιδιών μπορεί να ασχοληθεί με τη δημιουργία ενός έργου online, καθώς τα υπόλοιπα παιδιά δημιουργούν τα δικά τους έργα με άλλα

71


Γ


υλικά, όπως για παράδειγμα με λάινο. Ή εάν όλη η τάξη ασχολείται με την παραγωγή έργων τέχνης με το υλικό λάινο, όποια παιδιά τελειώνουν μπορούν να κάνουν τη δραστηριότητα με τον υπολογιστή.


Στόχος της συγκεκριμένης δραστηριότητας είναι να γνωρίσουν τα παιδιά την τεχνική της μεταξοτυπίας και ταυτόχρονα να κατασκευάσουν τη δική τους.

Η ιστοσελίδα http://warhol.org/interactive/silkscreen/main.html είναι στα αγγλικά και έτσι ο/η εκπαιδευτικός θα πρέπει να μεταφράζει τις πληροφορίες και τις οδηγίες που δίνονται. Αρχικά τα παιδιά διαλέγουν ένα ανάμεσα από τρία σχέδια που παρουσιάζονται. Στη συνέχεια παρακολουθούν τα διάφορα στάδια που απαιτεί η τεχνική της μεταξοτυπίας με βάση το σχέδιο που επέλεξαν. Όταν στο τέλος το έργο τους είναι έτοιμο τους δίνεται η ευκαιρία να το χρωματίσουν και μετά να το τυπώσουν.

Με στόχο την καλύτερη κατανόηση της διαδικασίας προτείνεται όπως τα παιδιά επαναλάβουν τη διαδικασία, επιλέγοντας αυτή τη φορά άλλο σχέδιο.


Εργαστήριο υπολογιστών•Βίντεο-προβολέας•Έγχρωμος εκτυπωτής. •


Αφού ανοίξετε την κομβική ιστοσελίδα http://edu.warhol.org/index2.html κάντε κλικ στο Virtual Silkscreen



Γ

Η δραστηριότητα αρχίζει κάνοντας κλικ εδώ

Στάδιο 1: Τα παιδιά επιλέγουν μία από τις τρεις εικόνες που υπάρχουν σε αυτή την ιστοσελίδα.

73


Γ


Στα επόμενα στάδια (2, 3 και 4) τα παιδιά παρακολουθούν τη διαδικασία καθώς ο/η εκπαιδευτικός τους λέει τι είναι αυτό που βλέπουν (υπάρχουν πληροφορίες στο κάτω μέρος της σελίδας). Τα παιδιά μετά είτε μπορούν να ξαναδούν τη διαδικασία πατώντας το replay, είτε πάνε στο επόμενο στάδιο κάνοντας κλικ στο next.

Στο πέμπτο στάδιο το έργο είναι έτοιμο. Τα παιδιά επιλέγουν χρώματα και το χρωματίζουν.



Γ


75


Γ



Τίτλος Δραστηριότητας Κολάζ, μοντάζ




Σκοπός Η γνωριμία με την τεχνική του κολάζ.

Η δημιουργία ενός δικού τους έργο με την τεχνική του κολάζ.




Κολάζ, μοντάζ





Εισαγωγή

Η τεχνική του κολάζ για τη δημιουργία μίας εικόνας ή ενός σχεδίου περιλαμβάνει την επικόλληση επίπεδων κυρίως στοιχείων, όπως είναι κομμάτια εφημερίδας, περιοδικών, χαρτιών, φωτογραφιών, υφασμάτων, κλωστών, κτλ. σε μια επίπεδη επιφάνειας. Συνήθως το αποτέλεσμα είναι ανάγλυφο δίνοντας έτσι στο έργο και μια τρίτη διάσταση. Την τεχνική αυτή την εισήγαγαν καλλιτέχνες που ακολουθούσαν το κίνημα του κυβισμού και πλέον η τεχνική αυτή είναι πολύ διαδεδομένη στη σύγχρονη τέχνη.

Τα παιδιά μπορούν να μάθουν για αυτή την τεχνική μέσω της online δραστηριότητας που αναφέρεται στη συνέχεια. Είναι καλά όμως να έρθουν σε επαφή με την έννοια του κολάζ και την πρακτική του πριν τη δραστηριότητα αυτή.


1) Ο/Η εκπαιδευτικός μπορεί να παρουσιάσει ένα έργο με την τεχνική του κολάζ στα παιδιά και να το επεξεργαστούν μαζί. Προτείνεται το έργο «The snail» του Matisse το οποίο ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να βρει στην ιστοσελίδα: http://www.artlex.com/ArtLex/c/Images/cutout_mat.snail.lg.jpg. Κάποιες ερωτήσεις που μπορούν να γίνουν προς τα παιδιά είναι οι ακόλουθες:

- Μπορείτε να περιγράψετε ακριβώς τι βλέπετε; - Τι τίτλο θα δίνατε σε αυτό το έργο;- Ποια χρώματα βλέπετε; Ποια σχήματα βλέπετε;- Υπάρχει κίνηση μέσα στο έργο;- Θα θέλατε να είχατε αυτό το έργο στο σπίτι σας; Γιατί;




Γ

2) Ο/Η εκπαιδευτικός μπορεί να δείξει στα παιδιά την πορεία κατασκευής του έργου «The snail» του Matisse, όπως αυτή την κατάγραψε η γραμματέας του Matisse. Η πορεία δημιουργίας του συγκεκριμένου έργου παρουσιάζεται στην ιστοσελίδα http://www.tate.org.uk/imap/pages/animated/cutout/matisse/snail.htm.

Εδώ παρουσιάζεται ένα από τα στάδια:

3) Ο/Η εκπαιδευτικός μπορεί να ζητήσει από τα παιδιά να αρχίσουν να συγκεντρώνουν υλικά (κυρίως άχρηστα είδη χαρτιών, υφασμάτων και κλωστών) για τη δημιουργία του δικού τους έργου στην τάξη.

4) Ο/Η εκπαιδευτικός μπορεί να δώσει στα παιδιά ένα αρχείο της Word που περιέχει τα σχήματα που χρησιμοποίησε ο Matisse στο έργο του The Snail και να τους ζητήσει να κάνουν το δικό τους έργο με τα ίδια κομμάτια. Το αρχείο αυτό επισυνάπτεται.


Για τη μαθησιακή δραστηριότητα που ακολουθεί προτείνεται όπως το κάθε παιδί βρίσκεται μπροστά από ένα υπολογιστή. Εάν δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα προτείνεται όπως τα παιδιά βρίσκονται σε δυάδες ή τριάδες μπροστά από έναν υπολογιστή. Εάν πάλι το σχολείο δε διαθέτει εργαστήριο υπολογιστών αλλά υπάρχει τουλάχιστον ένας υπολογιστής στην τάξη τότε μία ομάδα παιδιών μπορεί να ασχοληθεί με τη δημιουργία ενός έργου online, καθώς τα υπόλοιπα παιδιά δημιουργούν τα δικά τους έργα με άλλα υλικά, όπως για παράδειγμα με άχρηστα χαρτιά.


Δημιουργία online κολάζ στην ιστοσελίδα: http://www.nga.gov/kids/zone/collagemachine.htm

Ο/Η εκπαιδευτικός δείχνει την ιστοσελίδα με το διαδραστικό πρόγραμμα για κατασκευή κολάζ online. Συγκεκριμένα δείχνει στα παιδιά ότι εδώ έχουν τη δυνατότητα όχι μόνο να επιλέξουν από διάφορα σχήματα αλλά και από διάφορες εικόνες. Επίσης δείχνει πώς μπορούν να διαχειριστούν και να παραποιήσουν τα σχήματα και τις εικόνες είτε περιστρέφοντας τα/τες, είτε αλλάζοντας το μέγεθος, είτε αλλάζοντας τη διαφάνειά τους.

Αρχικά ο/η εκπαιδευτικός θα πρέπει να αφήσει τα παιδιά να «παίξουν» με την ιστοσελίδα φτιάχνοντας ένα κολάζ που αρχικά μπορεί να μην έχει νόημα (δηλαδή να είναι ένα από συνονθύλευμα διαφόρων σχημάτων). Στη συνέχεια μπορεί να δώσει ένα τίτλο, π.χ. ένα ζώο (εμπνευσμένο από την ιδέα του πίνακα του Ματίς, «The snail»), ή ο εαυτός μου. Στη δεύτερη περίπτωση, ο/η εκπαιδευτικός θα καλέσει τα παιδιά να φανερώσουν στοιχεία της προσωπικότητάς τους, των εμπειριών τους ή/και των ονείρων τους μέσα από το κολάζ.

77


Γ




Το ηλεκτρονικό αρχείο «The snail kit», που περιλαμβάνεται, δεν είναι απαραίτητο για την υλοποίηση της μαθησιακής δραστηριότητας αφού αφορά μία από τις ενδεικτικές δραστηριότητες που προτείνονται.

Γενικές οδηγίες χρήσης του εργαλείου – Πορεία βήμα με βήμα (screenshots) για την αξιοποίηση του εργαλείου στη συγκεκριμένη δραστηριότητα

http://www.nga.gov/kids/zone/collagemachine.htm



Γ


Συνοδευτικό Υλικό Δραστηριότητας 4 (τα αρχεία με * υπάρχουν μόνο σε ηλεκτρονική μορφή στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο)

Τίτλος αρχείουΌνομα αρχείου

στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο

Μέσα για υλοποίηση της δραστηριότητας

Γ.2.4.1 Βοηθητικό Αρχείο ΤΕΧ_K07Δ_Π2_4_the snail kit.doc

Δείγματα Αναμενόμενων προϊόντων των μαθητών

Γενικές οδηγίες χρήσης του εργαλείoυ

79


Γ

From Matisse’s Snail – Create Your Own


Γ.2.4.1 – Βοηθητικό Αρχείο



Γ

81


Γ



Τίτλος Δραστηριότητας Cezanne

Τάξη Δ΄- Στ΄

Ενότητα Cezanne (Γνωριμία με πίνακες και καλλιτέχνες – Ιστορία τέχνης)

Ενδεικτική Διάρκεια 2 x 80 λεπτά

Σκοπός Η γνωριμία με τον καλλιτέχνη Paul Cezanne και η επαφή με μερικά από τα έργα του.




Cezanne, Καλλιτέχνες, έργα τέχνης, γεωμετρικά σχήματα





Εισαγωγή

Η ανταπόκριση των παιδιών σε έργα τέχνης πρέπει να είναι αναπόσπαστο μέρος της εικαστικής αγωγής. Οι δραστηριότητες πρακτικής φύσεως είναι μονάχα ένα μέρος των δραστηριοτήτων που ο/η εκπαιδευτικός πρέπει να οργανώνει. Ο/Η εκπαιδευτικός οφείλει να δώσει ερεθίσματα στα παιδιά να έρθουν σε επαφή με έργα τέχνης και να ενασχοληθούν με αυτά. Συνήθως τα έργα τέχνης παρουσιάζονται στα παιδιά σε συνδυασμό με την πρακτική καλλιτεχνική δραστηριότητα, είτε λόγω του θέματος τους, είτε λόγω της τεχνικής τους, είτε λόγω των εικαστικών στοιχείων που περιέχουν. Ταυτόχρονα, είναι θεμιτό τα παιδιά να έρχονται σε επαφή με έργα τέχνης και καλλιτέχνες για να απολαύσουν τα έργα και μόνο, και όχι για την εξυπηρέτηση κάποιου άλλου σκοπού.


Για τη μαθησιακή δραστηριότητα που ακολουθεί προτείνεται όπως το κάθε παιδί βρίσκεται μπροστά από ένα υπολογιστή. Εάν δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα προτείνεται όπως τα παιδιά βρίσκονται σε δυάδες ή τριάδες. Εάν πάλι το σχολείο δε διαθέτει εργαστήριο υπολογιστών προτείνεται όπως ο/η εκπαιδευτικός δείχνει την ιστοσελίδα στα παιδιά (υπολογιστής και προβολέας). Σε αυτήν την περίπτωση η «καρτέλα 3» δεν θα μπορεί να αξιοποιηθεί.




Γ


Η ιστοσελίδα http://www.metmuseum.org/explore/cezannes_apples/cezanne.html δίνει τη δυνατότητα χρήσης της για διάφορες δραστηριότητες ανάλογα με το ποια «καρτέλα» ο/η εκπαιδευτικός επιλέγει κάθε φορά. Υπάρχουν τέσσερις «καρτέλες»: 1) Cezanne, 2) look closely, 3) Things to Do, και 4) An apple a Day

Η σειρά παρουσίασης των δραστηριοτήτων που ακολουθούν δεν είναι κατ’ ανάγκη αυτή που θα επιλέξει ο/η εκπαιδευτικός να ακολουθήσει, αν και εδώ προτείνεται μια συγκεκριμένη σειρά.

Καρτέλα 4 (An apple A Day)

Η καρτέλα αυτή δίνει τη δυνατότητα στον/στην εκπαιδευτικό να παρουσιάσει στα παιδιά τόσο τον καλλιτέχνη, όσο και ένα από τα έργα του – μέσα από μια ευχάριστη, σύντομη και εικονογραφημένη ιστορία – και προτείνεται όπως χρησιμοποιηθεί πρώτη. Συστήνεται όπως η παρουσίαση γίνει σε όλη την τάξη, με βιντεοπροβολέα καθώς η ιστορία που αναγράφεται στην ιστοσελίδα είναι στα αγγλικά.

O/H εκπαιδευτικός θα πρέπει να διαβάσει την ιστορία “An apple a day” (την οποία θα μεταφράσει στα ελληνικά) καθώς θα προβάλει τις εικόνες που τη συνοδεύουν. Όταν ολοκληρώσει την ιστορία συνίσταται να ακολουθήσουν ερωτήσεις προς τα παιδιά για σκοπούς κατανόησης.

Καρτέλα 2 (Look closely)

Τα παιδιά παρατηρούν προσεχτικά το έργο “Still life with apples and a pot of primroses” χρησιμοποιώντας την επιλογή της μεγέθυνσης. Για το σκοπό αυτής της δραστηριότητας τα ίδια τα παιδιά θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές, έστω και σε ομάδες των τριών, έτσι ώστε με τη σειρά να τους δοθεί η ευκαιρία να μελετήσουν προσεχτικά το έργο. Ο/Η εκπαιδευτικός καλεί τα παιδιά να απαντήσουν διάφορες ερωτήσεις. Προτείνεται όπως χρησιμοποιηθεί το φύλλο εργασίας.

Καρτέλα 3 (Things to Do)

Τα παιδιά, έχοντας επιλέξει την τρίτη καρτέλα, έχουν τη δυνατότητα να φτιάξουν ένα δικό τους έργο on-line χρησιμοποιώντας γεωμετρικά σχήματα, όπως έκανε και ο Cezanne.

Καρτέλα1 (Cezanne)

Η καρτέλα 1 παρέχει πληροφορίες για τον καλλιτέχνη. Καθώς η ιστοσελίδα είναι στα αγγλικά, συνίσταται να χρησιμοποιηθεί από τον/την εκπαιδευτικό για δική του ενημέρωση.


Εργαστήριο υπολογιστών•Βίντεο-προβολέας•Έγχρωμος εκτυπωτής. •Ηλεκτρονικό αρχείο της Word•

83


Γ


Γενικές οδηγίες χρήσης του εργαλείου – Πορεία βήμα με βήμα (screenshots) για την αξιοποίηση του εργαλείου στη συγκεκριμένη δραστηριότητα

Οδηγίες για την «καρτέλα» 4:

Κάνοντας κλικ στο κάτω δεξιό μέρος της «καρτέλας», οι «σελίδες» του «βιβλίου» γυρίζουν.



Γ



85


Γ






Γ.2.5.1 Φύλλο Εργασίας ΤΕΧ_Κ07Δ_Π2_5_fylo ergasias Cezanne.doc






Γ

Όνομα: Τάξη: Απαντήστε τις πιο κάτω ερωτήσεις αφού πρώτα ανοίξετε την ιστοσελίδα που αναγράφετε

στη συνέχεια: http://www.metmuseum.org/explore/cezannes_apples/pop_look.html Για να ανοίξετε την ιστοσελίδα έχοντας πατημένο το κουμπί «ctrl» μετακινήστε το βελάκι

σας πάνω από την ιστοσελίδα και μόλις αυτό μετατραπεί σε χεράκι πατήστε κλικ.

1) Περιγράψετε τι ακριβώς βλέπετε να υπάρχει σε αυτό το έργο τέχνης.

2) Τι τίτλο θα δίνατε σε αυτό το έργο τέχνης;

3) Ποια χρώματα βλέπετε; Ποια χρώματα κυριαρχούν;

4) Ποια σχήματα βλέπετε; Ποια σχήματα κυριαρχούν;

5) Πώς ο καλλιτέχνης δίνει την αίσθηση του όγκου;

6) Πώς σας κάνει αυτή η εικόνα να νιώθετε; Γιατί νομίζετε σας προκαλεί αυτά τα

συναισθήματα;

7) Θα θέλατε να είχατε αυτό το έργο τέχνης στο σπίτι σας; Γιατί;

Γ.2.5.1 – Φύλλο Εργασίας

87


Γ



Τίτλος Δραστηριότητας Ιμπρεσιονισμός (Γνωριμία με πίνακες και καλλιτέχνες)

Τάξη E’-Στ’

Ενότητα Ιμπρεσιονισμός (Γνωριμία με πίνακες και καλλιτέχνες – Ιστορία Τέχνης)


Σκοπός Τα παιδιά αναμένεται να αναγνωρίζουν ορισμένα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του κινήματος του Ιμπρεσιονισμού, αλλά και χαρακτηριστικά έργα του πιο πάνω κινήματος. Τα παιδιά αναμένεται να αναπτύξουν θετική στάση απέναντι στη μοντέρνα τέχνη.




Ιμπρεσιονισμός, Μονέ, «Εντύπωση: Ήλιος που ανατέλλει», εντύπωση.





Εισαγωγή

Η εντύπωση που προκαλεί στον άνθρωπο η θέα ενός τοπίου, ήταν και είναι πάντα άμεσα συνυφασμένη με το θυμικό μέρος του εγκεφάλου. Ιδιαίτερα στα παιδιά, η εμπειρία της θέασης ενός τοπίου βρίσκει την έκφρασή της σε πολλές αντιδράσεις, ιδιαίτερα συναισθηματικές. Η μελέτη και η αισθητική προσέγγιση του έργου του Μονέ «Εντύπωση: ήλιος που ανατέλλει» προσιδιάζει στην πιο πάνω πραγματικότητα.


Υπάρχουν πολλές δραστηριότητες που μπορούν να επιλεγούν είτε πριν, είτε μετά τη δραστηριότητα με την ιστοσελίδα που αναφέρεται στη συνέχεια. Εδώ αναφέρονται ενδεικτικά μερικές:

Δραστηριότητα 1

Τα παιδιά βλέπουν διάφορες απεικονίσεις τοπίων (είτε ζωγραφικούς πίνακες είτε φωτογραφίες) όπως για παράδειγμα τις εξής,




Γ

τις οποίες μπορούν να βρουν και στις πιο κάτω ιστοσελίδες:

α) www.travel-image.net/.../Croatia_landscapes/ β) www.hull.ac.uk/.../index.htmlγ) www.martinpettinger.co.uk/landscapes.htmlδ) www.matin.at/screensaver/landscapes-2007.jpg

Τα παιδιά συγκρίνουν τις εικόνες που έχουν μπροστά τους και απαντούν σε ερωτήματα όπως:

Τι είδος είναι το θέμα των έργων των ιστοσελίδων που μόλις έχετε επισκεφτεί;Σε τι διαφέρουν η εικόνα 2 και 3;Πώς νιώθεις όταν βλέπεις την κάθε εικόνα; Γιατί;

Ακολούθως καλούνται στις ομάδες τους να παρατηρήσουν το έργο του Μονέ «Εντύπωση: ήλιος που ανατέλλει», στην ιστοσελίδα του Μουσείου Μαρμοτάν (http://www.marmottan.com/francais/claude_monet/index.asp) στο οποίο και φυλάσσεται και να συμπληρώσουν τις ερωτήσεις του φύλλου εργασίας που έχουν μπροστά τους (σε ηλεκτρονική μορφή Word).

Με την απάντηση της τελευταίας ερώτησης του φύλλου (ότι ο ζωγράφος καλεί τον θεατή να κοιτάξει το τοπίο αυτό μέσα από τα συναισθήματα που προκαλούν οι συνδυασμοί των χρωμάτων ξεχνώντας τους παραδοσιακούς κανόνες «κατασκευής» παρόμοιων θεμάτων) τα παιδιά οδηγούνται στο να κατανοήσουν ότι αρκετοί ζωγράφοι στα τέλη του περασμένου αιώνα (19ου αι.) προσπάθησαν να αποτυπώσουν στο χαρτί όχι ακριβώς το τι έβλεπαν αλλά να αποδώσουν την αίσθηση ή την εντύπωση που τους προκαλούσε το τοπίο που έβλεπαν. Γι’ αυτό και ονομάστηκαν Ιμπρεσιονιστές (από τη λέξη impression = εντύπωση) αφού στα έργα τους επιδίωκαν ακριβώς την απόδοση αυτών των φευγαλέων εντυπώσεων της σύγχρονης ζωής. Κυριότερος εκπρόσωπος του πιο πάνω κινήματος ήταν ο Κλώντ Μονέ στον οποίο ανήκει το έργο που μόλις μελέτησαν.


Προτείνεται σ’ αυτό το σημείο να γίνει μια γενική αναφορά για τη μεγάλη αλλαγή που συντελέστηκε στη ζωή του ανθρώπου εκείνα τα χρόνια με την βιομηχανική επανάσταση και την επίδραση που είχε σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής του (ακόμα και στη ζωγραφική). Παράλληλη εισαγωγή των εννοιών ιμπρεσιονισμός, ζωγραφική στην ύπαιθρο (en plein air), κίνημα. Για περισσότερες πληροφορίες για τον Ιμπρεσιονισμό μπορούν να επισκεφτούν το λογισμικό Εικαστικά (στην Ιστορία της τέχνης: Ιμπρεσιονισμός) αλλά και άλλους πίνακες ιμπρεσιονιστών ζωγράφων Renoir, Pissarro, Degas σε ιστοσελίδες όπως της Εθνικής Πινακοθήκης του Λονδίνου http://www.nationalgallery.org.uk/collection/features/impressionism/feature1.htm

Οργάνωση τάξης

Η δραστηριότητα προτείνεται να εκτελεστεί από ομάδες τριών ή τεσσάρων μαθητών σε εργαστήριο ΗΥ ή σε αίθουσα τέχνης με ένα ΗΥ συνδεμένο με βιντεοπροβολέα. Στην περίπτωση του εργαστηρίου οι μαθητές δουλεύουν απευθείας στον ΗΥ, χρησιμοποιώντας την προτεινόμενη ιστοσελίδα και το φύλλο εργασίας τους το οποίο είναι σε ηλεκτρονική μορφή, ενώ στην περίπτωση του ενός ΗΥ με βιντεοπροβολέα η δραστηριότητα μπορεί να εκτυπωθεί και οι ομάδες να έχουν στο χαρτί το έργο του Μονέ το οποίο καλούνται να προσεγγίσουν αισθητικά, ενώ παράλληλα το συγκεκριμένο έργο αλλά και άλλα τα οποία προτείνονται πιο κάτω για προβολή μπορούν να προβάλλονται σε όλη την τάξη μέσω του βιντεοπροβολέα.


http://www.marmottan.com/francais/claude_monet/index.asp

Η συγκεκριμένη ιστοσελίδα μπορεί να αποτελέσει πολύτιμο εργαλείο για τον/την εκπαιδευτικό καθώς παρέχει τη δυνατότητα για άμεση πρόσβαση στο χώρο όπου φυλάσσεται ένα πολύ σημαντικό έργο για την ιστορία του κινήματος του Ιμπρεσιονισμού. Το έργο από μόνο του έτσι όπως προσφέρεται στην ιστοσελίδα μπορεί να αποτελέσει

89


Γ


πολύ καλό εποπτικό υλικό, αλλά και το συνοδευτικό κείμενο που ακολουθεί μπορεί να φανεί πολύ βοηθητικό για το μάθημα.

Από την άλλη παρέχεται και η δυνατότητα στους/στις μαθητές/τριες να παίξουν στις διάφορες εσωτερικές ιστοσελίδες (http://www.marmottan.com/francais/enfants/index.asp) με το έργο και να εξασκήσουν την παρατηρητικότητά τους με τις διάφορες δραστηριότητες που προσφέρονται στο συγκεκριμένο ιστοχώρο.

Επίσης, παρέχεται η δυνατότητα στα παιδιά να μελετήσουν περισσότερο τα χαρακτηριστικά του έργου του Μονέ αλλά και να γνωρίσουν έργα και άλλων ιμπρεσιονιστών ζωγράφων όπως ο Πισαρό, ο Μορισό, ο Σίσλε κ.α. Όλες οι δραστηριότητες (οι ερωτήσεις, οι αντιστοιχίσεις, το βρες το λάθος στον πίνακα), έχουν τις απαντήσεις τους πατώντας τη λέξη Απάντηση και έτσι τα ίδια τα παιδιά μπορούν να ελέγξουν από μόνα τους τις απαντήσεις τους. Στην ίδια ιστοσελίδα μπορούν να βρουν σε μορφή Acrobat ένα φύλλο εργασίας το οποίο τους βοηθά να κάνουν ένα ταξίδι στην γκαλερί.

Μπορούν, ακόμη, με αφορμή τα έργα του Μονέ ή και άλλων ιμπρεσιονιστών ζωγράφων να κάνουν το δικό τους έργο χρησιμοποιώντας τα παστέλ τους και να το στείλουν μέσω e-mail στη διεύθυνση του μουσείου για την επιλογή του έργου τους ως έργο του μήνα!

Ως τελευταία δραστηριότητα η ιστοσελίδα παρέχει τη δυνατότητα στα παιδιά να συμπληρώσουν ηλεκτρονικά ένα πάζλ ενός έργου του Μονέ.

Μέσα που χρειάζονται για υλοποίηση της δραστηριότητας (ηλεκτρονικά αρχεία, φυλλάδια, παρουσιάσεις)

ΗΥ, βιντεοπροβολέας, παστέλ, χαρτί•Φύλλο εργασίας στη Word •

Γενικές οδηγίες χρήσης του εργαλείου - Πορεία βήμα με βήμα (screenshots) για την αξιοποίηση του εργαλείου στη συγκεκριμένη δραστηριότητα.

Για την αισθητική προσέγγιση του έργου του Μονέ: «Εντύπωση: ήλιος που ανατέλλει» στη διεύθυνση

Με διπλό κλικ στο έργο αυτό μεγεθύνεται ενώ υπάρχουν σχετικές πληροφορίες στη συνέχεια.



Γ

Με κλικ στο Les Enfants γίνεται η μεταφορά στις υποϊστοσελίδες όπου τα παιδιά μπορούν να εργαστούν διαδραστικά

Με κλικ στο «Έλα να παίξουμε» (Viens jouer avec nous) τα παιδιά μεταφέρονται στις διάφορες δραστηριότητες

91


Γ




Γ

Σε αυτή τη σελίδα τα παιδιά ψάχνουν για τις 7 διαφορές στις δύο εικόνες του πίνακα του Μονέ που έχουν μελετήσει

Πατώντας στο Παζλ (Puzzle) τα παιδιά μπορούν να τοποθετήσουν τα διάφορα κομμάτια του πίνακα του Μονέ στη σωστή θέση

93


Γ





Γ.2.6.1 Φύλλο Εργασίας 1 ΤΕΧ_Κ07Δ_Π2_6-FYLLO ERGASIAS.doc






Γ

Κοιτάξετε τον πιο πάνω πίνακα για λίγο και κλείστε τα μάτια σας. Τι είναι αυτό που μένει στο μυαλό σας;

Τι νομίζετε ότι δείχνει ο συγκεκριμένος πίνακας;

Ποια αντικείμενα μπορείτε να ξεχωρίσετε;

Ποια ώρα της ημέρας είναι κατά την άποψή σας και γιατί;

Πώς νιώθεις γι’ αυτό το έργο; Γιατί;

Κατά τη γνώμη σας ο ζωγράφος που φιλοτέχνησε τον πιο πάνω πίνακα τι ήθελε να πετύχει με το να μην επιμένει τόσο πολύ στις λεπτομέρειες;

Γ.2.6.1 – Φύλλο εργασίας 1

95


Γ



Τίτλος Δραστηριότητας Αιωρούμενα αντικείμενα – Μόμπιλς – Alexander Calder

Τάξη Α΄ - Β΄

Ενότητα Αιωρούμενα αντικείμενα – Μόμπιλς (Mobiles) – [Μορφές Εικαστικών Τεχνών]


Σκοπός Σκοπός είναι οι μαθητές/τριες μέσα από την κατασκευή ενός αιωρούμενου αντικειμένου να αντιληφθούν πως εφαρμόζεται η έννοια της ισορροπίας σε σύγχρονα έργα τέχνης.




Αιωρούμενα αντικείμενα, Μόμπιλς, ισορροπία, Alexander Calder, κινητική τέχνη





Εισαγωγή

Τα παιδιά μεγαλώνοντας βιώνουν σε όλες τις φάσεις τους την έννοια της ισορροπίας και της αιώρησης. Αιωρούνται στην αγκαλιά της μητέρας τους κατά τις πρώτες μέρες της ζωής τους, στην κούνια όταν είναι βρέφη ή όταν μεγαλώνοντας παίζουν στις κούνιες ή τις τραμπάλες. Ισορροπούν στην προσπάθειά τους να κάνουν τα πρώτα τους βήματα και όταν ανεβαίνουν για πρώτη φορά στο ποδήλατο.

Τα μόμπιλς ανήκουν στις κατασκευές και πιο ειδικά στο χώρο της γλυπτικής. Η διαφορά τους με τις άλλες κατασκευές και με τα γνωστά σε όλους γλυπτά έργα είναι ότι αυτά αιωρούνται και κινούνται στο χώρο με διάφορους τρόπους. Είναι ένα εικαστικό θέμα που συνήθως δεν αξιοποιείται κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας εικαστικών εννοιών και θεμάτων στο δημοτικό σχολείο.

Ο Alexander Calder θεωρείται ο δημιουργός του μόμπιλ και ο κυριότερος εκπρόσωπος της κινητικής γλυπτικής. Ενεργοποιούσε τα γλυπτά του με μηχανικά μέσα ή εκμεταλλευόμενος τα ρεύματα αέρος.


Υπάρχουν πολλές δραστηριότητες που μπορούν να επιλεγούν είτε πριν, είτε μετά τη δραστηριότητα με την ιστοσελίδα που αναφέρεται στη συνέχεια. Εδώ αναφέρονται ενδεικτικά μερικές:




Γ


Ο/Η εκπαιδευτικός μπορεί να παρουσιάσει εικόνες στα παιδιά με διάφορα παραδείγματα του περιβάλλοντός τους με αιωρούμενα αντικείμενα όπως κούνιες, τραμπάλες, χριστουγεννιάτικα στολίδια, αράχνες που κρέμονται από τον ιστό τους, αλεξίπτωτα, ελικόπτερα, κ.τ.λ. Ακολουθεί συζήτηση για το κοινό χαρακτηριστικό των πιο πάνω αντικειμένων (ότι όλα αυτά μπορούν και αιωρούνται στον αέρα. Εδώ μπορεί να γίνει και ανάλυση του όρου ότι αιωρούμενο είναι ένα αντικείμενο το οποίο μπορεί να κρέμεται στον αέρα και να κινείται, είτε λόγω του αέρα είτε από κάποια άλλη αιτία).


Τα παιδιά μπορούν να χρησιμοποιήσουν το πρόγραμμα Microsoft Paint για το σχεδιασμό και το χρωμάτισμα των δικών τους αιωρούμενων κινητών και ακολούθως να κάνουν την κατασκευή τους στην πράξη.


Κατασκευή μόμπιλ με λεπτό ελαστικό σύρμα:

Τα παιδιά αφού σχεδιάσουν την ιδέα τους στο Paint ή στο χαρτί με το μολύβι τους μπορούν να χρησιμοποιήσουν λεπτό ελαστικό σύρμα (γαλβανιζέ) για να δημιουργήσουν τη δική τους συρμάτινη κατασκευή. Τα θέματα μπορεί να είναι διάφορα ζώα, πρόσωπα, ανθρώπινες φιγούρες, αεροπλάνα, πουλιά, κ.τ.λ. Το σύρμα μπορούν εύκολα να το κόβουν με το ψαλίδι τους.


Κατασκευή μόμπιλ με νήμα, κλωστή ή σύρμα και χαρτόνι:

Τα παιδιά σχεδιάζουν ό,τι θέλουν σε χρωματιστά χαρτόνια (ζώα, ψάρια, έντομα, πουλιά, ήλιους κ.λ.π.), τα κόβουν, ανοίγουν τρύπες, περνούν κλωστή και τα κρεμούν σε συρμάτινες κρεμάστρες προσπαθώντας να τα ισορροπήσουν μεταξύ τους.

97


Γ



Κατασκευή μόμπιλ με άχρηστα υλικά:

Τα παιδιά φέρνουν από το σπίτι άχρηστα υλικά (χάρτινα περιτυλίγματα, κουτιά, κουμπιά, καλαμάκια, πώματα, κ.τ.λ.) τα οποία και χρησιμοποιούν για να κατασκευάσουν τα μόμπιλ τους. Αφού γίνει η κατασκευή και χρωματιστεί ανάλογα, δένουν κλωστή σε κάποιο μέρος της έτσι ώστε όλα τα αντικείμενα από τα οποία την απαρτίζουν να ισορροπούν όταν δεθούν από κάποιο σημείο.


Τα παιδιά μπορούν να επισκεφτούν την ιστοσελίδα http://www.nga.gov/kids/zone/mobile.htm η οποία τους παρέχει την ευκαιρία να επεξεργαστούν τα στοιχεία ενός μόμπιλ. Βλέπουν τον τρόπο που αυτό κινείται στο χώρο, ενώ μπορούν να κάνουν κάποιες αλλαγές στα σχήματα, στην ταχύτητα και στα αντικείμενα που ισορροπούν σ’ αυτό.



Γ


Η συγκεκριμένη ιστοσελίδα, http://www.calder.org, μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τον/την εκπαιδευτικό ως ένα πολύ καλό εποπτικό υλικό. Είναι με τέτοιο τρόπο οργανωμένη που παρέχει τη δυνατότητα να διερευνηθεί το έργο του καλλιτέχνη είτε με βάση τις περιόδους δουλειάς του, είτε με βάση την κατηγορία των κατασκευών του (αιωρούμενα

99


Γ

κινητά, επιτοίχια κινητά, κατασκευές με σύρμα ή κινητά με σταθερή βάση). Σε περίπτωση που υπάρχει εργαστήρι ΗΥ στο σχολείο, τότε η αισθητική προσέγγιση των έργων του καλλιτέχνη από τα παιδιά γίνεται σε ομάδες των τριών ή τεσσάρων. Λόγω του μικρού της ηλικίας των παιδιών και της πιθανής άγνοιάς τους όσον αφορά την εξοικείωσή τους με τους ΗΥ ο δάσκαλος μπορεί να οργανώσει τις πληροφορίες που παρέχει η ιστοσελίδα και τις εικόνες που κρίνει αυτός ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν, σε μορφή Word ή Power point έτσι ώστε να μπορούν από μόνα τους τα παιδιά με την απλή χρήση του ποντικιού να μεταφέρονται από τη μια εικόνα στην άλλη. Στην περίπτωση που δεν υπάρχει εργαστήρι ΗΥ και υπάρχει μόνο ένας υπολογιστής στην τάξη, τότε η δραστηριότητα μπορεί να πραγματοποιηθεί με ομάδες μαθητών οι οποίοι να εργάζονται εκ περιτροπής μπροστά στον υπολογιστή. Η χρήση του βιντεοπροβολέα σ’ αυτή την περίπτωση κρίνεται υποβοηθητική καθώς θα γίνεται η μελέτη των έργων του καλλιτέχνη με περισσότερη εποπτικοποίηση.


http://www.calder.org

Ο πιο πάνω ιστοχώρος προσφέρεται ως πηγή πληροφοριών για τον κυριότερο εκπρόσωπο της κινητικής γλυπτικής του Alexander Calder. Στην υπο-ιστοσελίδα, http://www.calder.org/SETS/work/work.html, παρέχεται η δυνατότητα στον/στην εκπαιδευτικό να επιλέξει τη μορφή των έργων του καλλιτέχνη που θεωρεί ότι θα τον/τη βοηθήσει στην πραγμάτωση των στόχων του/της. Είναι με τέτοιο τρόπο οργανωμένο το συνολικό έργο του καλλιτέχνη που μπορεί να αξιοποιηθεί από τον/την εκπαιδευτικό επιλεκτικά και ανάλογα με τη θεματική που θέλει να διδάξει. Παράλληλα, προσφέρονται πολλές βιογραφικές πληροφορίες που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν κατά τη διάρκεια του μαθήματος αλλά και πολλές ιδέες από το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που ακολουθείται στο συγκεκριμένο ίδρυμα.

Με τις φωτογραφίες των έργων αλλά και του ίδιου του καλλιτέχνη κατά την ώρα της δημιουργίας, τα παιδιά μπορούν να προσεγγίσουν αισθητικά πολλά από τα έργα του και να συγκρίνουν τα δικά τους αιωρούμενα αντικείμενα (κρεμαστά, κινητά μικροαντικείμενα από σύρμα και σπάγκο με διάφορα θέματα, ψάρια, πουλιά, έντομα, λουλούδια, κ.τ.λ.) με τις δικές του γλυπτικές δημιουργίες.

Κατά την αισθητική προσέγγιση των έργων που παρουσιάζονται στη συγκεκριμένη ιστοσελίδα προτείνεται τα παιδιά να επικεντρωθούν στην παρατήρηση και την περιγραφή των διαφόρων αιωρούμενων αντικειμένων. Μπορούν να σχολιάσουν και να περιγράψουν το έργο με στόχο να ανακαλύψουν ομοιότητες και διαφορές ως προς τα υλικά, το χρώμα, το σχήμα, τη μορφή, και τον τρόπο που επιτυγχάνεται η ισορροπία κάθε φορά. Κάποια μόμπιλς έχουν το στοιχείο της ισορροπίας αλλά κρέμονται από κάπου, ενώ άλλα έχουν το στοιχείο της ισορροπίας αλλά στηρίζονται σε κάποια βάση.

Τα παιδιά προτείνεται να είναι οργανωμένα σε ομάδες και να παρατηρούν συγκεκριμένο έργο στον υπολογιστή τους. Η κάθε ομάδα μπορεί να έχει στην οθόνη του υπολογιστή της και διαφορετικού τύπου κατασκευή να μελετήσει.


Φωτογραφίες έργων του Alexander Calder από τον χώρο της ιστοσελίδας •Εργαστήρι Η.Υ και βιντεοπροβολέας •

Γενικές οδηγίες χρήσης της ιστοσελίδας - Πορεία βήμα με βήμα (screenshots) για την αξιοποίηση του εργαλείου στη συγκεκριμένη δραστηριότητα




Γ

Στην πρώτη σελίδα δίνεται η δυνατότητα επιλογής της βιογραφίας, του συνολικού έργου του καλλιτέχνη και της πλοήγησης στο ίδρυμα Alexander Calder Πατώντας στο Calder’s work εμφανίζεται η σελίδα με τις επιλογές των διαφόρων τύπων αιωρούμενων και άλλων κατασκευών που έφτιαξε ο καλλιτέχνης. Μπορεί να γίνει επιλογή, για παράδειγμα των κρεμαστών αιωρούμενων ή π.χ. των συρμάτινων κατασκευών

Εάν γίνει επιλογή στη σύνδεση Calder Foundation και ακολούθως στο Education

101


Γ

υπάρχει αναλυτική παρουσίαση του προγράμματος που ακολουθείται στο συγκεκριμένο ίδρυμα στην περίπτωση οργανωμένης επίσκεψης παιδιών σ’ αυτό.

Από αυτό το πρόγραμμα μπορούν να αντληθούν πολλές πληροφορίες αλλά και να γεννηθούν πολλές ιδέες για την αισθητική προσέγγιση του έργου του Calder αλλά και πληροφορίες για την βιογραφία του.

Περισσότερες ιδέες και έτοιμα σχέδια μαθήματος με αφορμή το έργο του καλλιτέχνη υπάρχουν και στη διεύθυνση www.princetonol.com/groups/iad/lessons/elem/wirecircus.htm




Γ

103


Γ



Τίτλος Δραστηριότητας Σημείο-Πουαντιγισμός

Τάξη E’ – Στ’

Ενότητα Σημείο-Πουαντιγισμός


Σκοπός Οι μαθητές/τριες, αφενός, να έρθουν σε επαφή με έργα του Georges Seurat και να τα προσεγγίσουν γνωστικά αλλά και συναισθηματικά και αφετέρου να αντιληφθούν την αξία του σημείου - του μικρότερου εικαστικού στοιχείου.




Σημείο, Πουαντιγισμός, Ποϊντιλισμός, κηλίδα, τελεία, κουκκίδα, Seurat.





Εισαγωγή

Ο George Seurat θεωρείται ο κυριότερος εκπρόσωπος του κινήματος του ποϊντιλισμού ή πουαντιγισμού. Στην προσπάθειά του ο καλλιτέχνης να προσδώσει όσο το δυνατόν περισσότερο φως στους πίνακές του, υιοθέτησε την πρακτική της εναπόθεσης μικρών κηλίδων, σημείων. Με αυτό τον τρόπο οι ξεχωριστές κηλίδες των διαφόρων χρωμάτων που παρατίθενται δίπλα δίπλα, αναμιγνύονται στον εγκέφαλο και σχηματίζουν τις έντονες φωτοσκιάσεις στους πίνακές του.

Ο/Η εκπαιδευτικός κατά τη διδασκαλία του πιο μικρού εικαστικού στοιχείου, του σημείου, μπορεί να αξιοποιήσει τα έργα του πιο πάνω καλλιτέχνη για να αντιληφθούν τα παιδιά την αξία του σημείου κατά την εικαστική πράξη. Οι μαθητές/τριες μπορούν να χρησιμοποιήσουν αυτό το μικρότερο εικαστικό στοιχείο (με πυκνώσεις και αραιώσεις σημείων, πινελιών ή κηλίδων) κάνοντας έργα χρησιμοποιώντας διάφορα μέσα (φλομάστερ, παστέλ, πινέλα, το εργαλείο brush στο Microsoft Paint, αλλά και το συγκεκριμένο λογισμικό από την προτεινόμενη ιστοσελίδα).


Δραστηριότητα 1:

Ο/Η εκπαιδευτικός επιδεικνύει στα παιδιά μέσω του βιντεοπροβολέα εικόνες από το φυσικό και δομημένο περιβάλλον στο οποίο διακρίνονται πυκνώσεις και αραιώσεις σημείων (π.χ. μωσαϊκά δάπεδα, κόκκοι άμμου, νυχτερινός ουρανός). Μπορούν, επίσης, τα ίδια τα παιδιά – στην περίπτωση του εργαστηρίου - να ψάξουν στο διαδίκτυο μέσα από το Google διάφορες εικόνες που να δείχνουν πυκνώσεις και αραιώσεις σημείων.




Γ

Ακολουθεί συζήτηση για το πώς νιώθουν όταν βλέπουν τέτοιες εικόνες, τι διακρίνουν μέσα και τέλος από το τι αποτελούνται αυτές οι εικόνες (σημεία).

Προβληματίζονται για τα υλικά τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν για να φτιάξουν ένα τέτοιο μωσαϊκό χρωμάτων χρησιμοποιώντας ως στοιχείο έκφρασης το σημείο. Μέσα από συζήτηση καταλήγουν στο πώς θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τα φλομάστερ, τα παστέλ ή τις νερομπογιές τους με έναν άλλο, διαφορετικό τρόπο. Πειραματίζονται για το πώς θα μπορούσαν να εκφραστούν με τα πιο πάνω υλικά. Χρησιμοποιούν τα φλομάστερ τους ή τα παστέλ τους αφήνοντας κηλίδες χρωμάτων στο χαρτί. Στην περίπτωση της οδοντόβουρτσας και των τέμπερων προκύπτει η ανάγκη, μετά τον πειραματισμό, να καταφέρουν να περιορίσουν τις πιτσιλιές – κηλίδες χρωμάτων που αφήνει το τίναγμα της οδοντόβουρτσας στο χαρτί. Έτσι καταλήγουν στη χρήση μασκών. Μ’ αυτό τον τρόπο, οι μαθητές δημιουργούν έργα με σημεία χρησιμοποιώντας τα πιο πάνω υλικά με συγκεκριμένο θέμα ή απλά εναποθέτοντας πυκνώσεις και αραιώσεις σημείων στο χαρτί.


Τα παιδιά χωρίζονται σε ομάδες των τριών και εργάζονται μπροστά στον υπολογιστή. Κάθε ομάδα έχει μπροστά της στην οθόνη του υπολογιστή και ένα διαφορετικό έργο του George Seurat. Η πρώτη ομάδα έχει το έργο Le Bec du Hoc Grandcamp http://www.ibiblio.org/wm/paint/auth/seurat/bec-hoc, η δεύτερη το έργο Gray Weather, Grand Jatte http://www.ibiblio.org/wm/paint/auth/seurat/gray-weather, η τρίτη το έργο Entrée du port de Honfleur http://www.ibiblio.org/wm/paint/auth/seurat/honfleur, η τέταρτη το έργο Un dimanche après-midi a l’Ile de la Grande Jatte http://www.ibiblio.org/wm/paint/auth/seurat/grande-jatte, και η πέμπτη το έργο Une Baignade, Asnieres http://www.ibiblio.org/wm/paint/auth/seurat/baignade. Τα παιδιά προσεγγίζουν αισθητικά το έργο που βλέπουν και συμπληρώνουν παράλληλα το φύλλο εργασίας. Η κάθε ομάδα έχει μπροστά της και ένα πληροφοριακό φυλλάδιο για το έργο που παρατηρούν στην οθόνη του Η/Υ. Ο/Η εκπαιδευτικός περνά από τις ομάδες και συζητά τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους ενώ αυτά τις καταγράφουν στο χαρτί. Κατά τη διάρκεια της πιο πάνω διαδικασίας επισημαίνεται ιδιαίτερα ο συνδυασμός των χρωμάτων που έκανε ο καλλιτέχνης κατά τη δημιουργία των έργων του με την εναπόθεση το ένα δίπλα στο άλλο, συμπληρωματικών χρωμάτων (πράσινο μέσα στο κόκκινο, πορτοκαλί στο μπλε, κίτρινο στο μωβ). Ακολουθεί παρουσίαση του έργου που είχε μπροστά της η κάθε ομάδα, σε όλη την τάξη, και τα παιδιά συζητούν μεταξύ τους τις παρατηρήσεις που έκαναν στην ομάδα τους. Τα προαναφερθέντα έργα αλλά και αρκετά άλλα του ίδιου καλλιτέχνη τα οποία μπορούν τα παιδιά να προσεγγίσουν αισθητικά και να παρατηρήσουν την τεχνική που ακολουθήθηκε από τον καλλιτέχνη υπάρχουν και στην ιστοσελίδα http://www.abcgallery.com/movemind.html#Pointillism


Προβληματίζονται τα παιδιά για το πώς θα μπορούσαν να δημιουργήσουν έργα όπως αυτά του καλλιτέχνη - που μόλις γνώρισαν μέσα από τις πιο πάνω ιστοσελίδες - στον ΗΥ. Τα παιδιά καλούνται να δοκιμάσουν τα διάφορα εργαλεία στο Microsoft Paint. Καταλήγουν στο ότι το εργαλείο Brush είναι ίσως το καταλληλότερο για τη δημιουργία ενός τέτοιου έργου. Στο τέλος τα έργα που δημιουργούνται με το πιο πάνω λογισμικό από τα παιδιά εκτυπώνονται και τοποθετούνται στην πινακίδα της τάξης τους.

105


Γ



Η δραστηριότητα προτείνεται να εκτελεστεί από ομάδες τριών ή τεσσάρων μαθητών/τριων σε εργαστήριο ΗΥ ή σε αίθουσα τέχνης με ένα ΗΥ συνδεμένο με βιντεοπροβολέα. Στην περίπτωση του εργαστηρίου οι μαθητές εργάζονται απευθείας στον ΗΥ, χρησιμοποιώντας την προτεινόμενη ιστοσελίδα, ενώ στην περίπτωση του ενός ΗΥ με βιντεοπροβολέα τα παιδιά μπορούν να εργάζονται εκ περιτροπής κάνοντας έργα στο συγκεκριμένο λογισμικό της ιστοσελίδας. Οι υπόλοιποι/πες μαθητές/τριες μπορούν να εργάζονται με άλλα μέσα όπως φλομάστερ, κ.τ.λ.



Γ


http://www.epcomm.com/center/point/point.htm

Με τη χρήση του λογισμικού που υπάρχει στην πιο πάνω ιστοσελίδα, τα παιδιά μπορούν να σχεδιάσουν αποκλειστικά χρησιμοποιώντας σημεία. Στο αριστερό μέρος της οθόνης υπάρχει μια γκάμα χρωμάτων τα οποία μπορούν να χρησιμοποιήσουν κάνοντας αριστερό κλικ στο χρώμα της επιλογής τους. Στο κάτω μέρος υπάρχει η δυνατότητα διαφοροποίησης του μεγέθους του σημείου, ενώ με διπλό κλικ και σέρνοντας το ποντίκι μπορούν να εναποθέσουν μια σειρά από σημεία στον καμβά τους. Υπάρχει πλήρης οδηγός που μπορεί να καθοδηγήσει το χρήστη βήμα προς βήμα.


Η/Υ, βιντεοπροβολέας •Εικόνες έργων από τη συγκεκριμένη ιστοσελίδα με σχετικό κείμενο•Φύλλο εργασίας •

Γενικές οδηγίες χρήσης του εργαλείου - Πορεία βήμα με βήμα (screen shots) για την αξιοποίηση του εργαλείου στη συγκεκριμένη δραστηριότητα

107


Γ







Γ.2.8.1 Φύλλο Εργασίας 1 ΤΕΧ_Κ07Δ_Π2_8-FYLLO ERGASIAS.doc

Γ.2.8.2 Πληροφοριακό Φυλλάδιο (Σχολιασμός Έργων Seurat)

ΤΕΧ_Κ07Δ_Π2_8-SXOLIASMOS ERGWN SEURAT.doc





Γ

109


Γ



Τίτλος Δραστηριότητας Ψηφιδωτά


Ενότητα

Ενδεικτική Διάρκεια 2 x 40 λεπτά

Σκοπός Η εισαγωγή των παιδιών στην τεχνική του ψηφιδωτού χρησιμοποιώντας εκτός από το λογισμικό της ιστοσελίδας και απλά (άχρηστα) υλικά όπως χρωματιστά χαρτονάκια από χάρτινα περιτυλίγματα κουτιών.




Ψηφιδωτό, μωσαϊκό, μοτίβο, ρυθμός, μορφές εικαστικών τεχνών





Η κατασκευή ψηφιδωτού από παιδιά της έκτης τάξης είναι από τη φύση της μια δραστηριότητα που προσελκύει το ενδιαφέρον των παιδιών.



Ο/Η εκπαιδευτικός μπορεί στην αρχή του μαθήματος να δείξει στα παιδιά διάφορες εικόνες από το φυσικό ή δομημένο περιβάλλον στις οποίες διακρίνονται διάφορα μοτίβα φυσικών «ψηφιδωτών».




Γ

Μπορούν (αν δουλεύουν σε εργαστήρι ΗΥ) να μεγεθύνουν την κάθε εικόνα για να παρατηρήσουν από κοντά τις πιο μικρές ψηφίδες από τις οποίες αποτελείται το κάθε αντικείμενο που παρατηρούν (π.χ τις φολίδες των φιδιών, τα πούπουλα του γερακιού, τις πέτρες του πλακόστρωτου κ.τ.λ.) και να ανακαλύψουν τα διάφορα μοτίβα. Το ίδιο μπορεί να γίνει και στην περίπτωση του ενός ΗΥ, ως επίδειξη, σε όλη την τάξη μέσω του βιντεοπροβολέα. Τα παιδιά αφού ανακαλύψουν τα μοτίβα που επαναλαμβάνονται σε κάθε περίπτωση αναφέρουν και άλλα παραδείγματα από τις οπτικές εμπειρίες που πιθανόν να έχουν.


Προτείνεται να γίνει αναφορά για την ιστορία του ψηφιδωτού (ότι από πολύ παλιά ο άνθρωπος είχε εντυπωσιαστεί από τα μοτίβα αυτά που παρατηρούσε στη φύση και έτσι επιδίωξε και κατάφερε σιγά σιγά να τα υιοθετήσει και να τα μετουσιώσει σε διάφορα έργα στη ζωγραφική, στη γλυπτική και στην αρχιτεκτονική του). Ιδιαίτερη αναφορά μπορεί να γίνει για την τέχνη του ψηφιδωτού έτσι όπως αναπτύχθηκε στα αρχαία ελληνιστικά χρόνια και περισσότερο κατά τα Ρωμαϊκά και Βυζαντινά χρόνια - διαθεματική διασύνδεση με το μάθημα της Ιστορίας τους (ενότητα 18 στο βιβλίο της Ιστορίας - Βυζαντινά χρόνια).

Παράλληλα μπορεί να γίνεται επίδειξη στο βιντεοπροβολέα εικόνων από χαρακτηριστικά παραδείγματα ψηφιδωτών ή καλούνται τα ίδια τα παιδιά να βρουν παραδείγματα ψηφιδωτών μέσα από ιστοσελίδες στο διαδίκτυο. Μερικά παραδείγματα ιστοσελίδων και τα εξής:

α) http://www.hp.uab.edu/image_archive/ulj/uljc.htmlβ) http://en.wikipedia.org/wiki/Mosaic γ) www.mlahanas.de/Greeks/Arts/BattleOfIssus.html

Μπορούν, επίσης, να επισκεφτούν την ιστοσελίδα http://gwydir.demon.co.uk/jo/mosaic/examples.htm ή http://gwydir.demon.co.uk/jo/mosaic/greek.htm στην οποία υπάρχουν (σε ψηφιακή μορφή φυσικά) πολλά παραδείγματα μοτίβων από ρωμαϊκά ή αρχαία ελληνικά ψηφιδωτά.


Μπορούν τα παιδιά να δημιουργήσουν σε ένα Folder αρχείο εικόνων ψηφιδωτών τις οποίες μπορούν να βρουν από το διαδίκτυο (από το φυσικό ή τεχνητό περιβάλλον αλλά και από την ιστορία της τέχνης)

111


Γ



Μπορούν τα παιδιά να οργανώσουν τις πληροφορίες που βρήκαν από διάφορες ιστοσελίδες στο διαδίκτυο σε μια παρουσίαση Power Point την οποία μπορούν να την παρουσιάσουν είτε στην τάξη είτε στο σχολείο.


Η συγκεκριμένη ιστοσελίδα παρέχει τη δυνατότητα για διαδραστική χρήση της από τους μαθητές. Για την καλύτερη εκμετάλλευση των δυνατοτήτων που παρέχει η ιστοσελίδα όσον αφορά το σχεδιασμό και τη διεκπεραίωση του ψηφιδωτού προτείνεται οι μαθητές να δουλεύουν σε ομάδες των δύο ή των τριών μπροστά σε κάθε υπολογιστή. Στην περίπτωση που δεν υπάρχει εργαστήρι ΗΥ και υπάρχει μόνο ένας υπολογιστής στην τάξη, τότε η δραστηριότητα μπορεί να πραγματοποιηθεί με ομάδες μαθητών οι οποίοι να εργάζονται εκ περιτροπής μπροστά στον υπολογιστή. Η χρήση του βιντεοπροβολέα κρίνεται απαραίτητη τόσο στην αρχή του μαθήματος, κατά την εισαγωγή, όσο και κατά την επεξήγηση των διαφόρων τεχνικής φύσεως ζητημάτων που αφορούν τη συγκεκριμένη ιστοσελίδα (πώς να αποθηκευτεί το ψηφιδωτό σε Word και πως από τη Word μπορούν να το επαναφέρουν για να συνεχίσουν στο επόμενο μάθημα, στο συγκεκριμένο λογισμικό της ιστοσελίδας, το έργο τους).


http://www.gwydir.demon.co.ukhttp://gwydir.demon.co.uk/jo/mosaic/index.htm

Η συγκεκριμένη ιστοσελίδα παρέχει στους/στις μαθητές/τριες τη δυνατότητα να δημιουργήσουν το δικό τους ψηφιδωτό ψηφιακά χωρίς να τους απασχολούν διάφορα τεχνικής φύσεως θέματα (όπως για παράδειγμα το μέγεθος της ψηφίδας ή η επεξεργασία της) αφού αυτά παρέχονται από το λογισμικό. Παράλληλα παρέχεται μια ευρεία γκάμα χρωμάτων για να μπορέσουν τα παιδιά να πετύχουν το αισθητικό αποτέλεσμα που θέλουν. Επίσης, δίνεται η δυνατότητα στα παιδιά να επιλέξουν το φόντο (πλέγμα) πάνω στο οποίο θέλουν να δουλέψουν (αν θα είναι τετραγωνισμένο, ή χωρισμένο σε τρίγωνα ή ακόμη και λευκό). Ένα σημαντικό πλεονέκτημα επίσης, είναι και το γεγονός πως το έργο που δημιουργείται από τα παιδιά στην ιστοσελίδα μπορεί να αποθηκευτεί σε οποιοδήποτε έγγραφο της Word και να επαναφερθεί στη ιστοσελίδα για περεταίρω επεξεργασία σε μεταγενέστερο στάδιο (μάθημα).

Στην αρχή είναι αναγκαίο, είτε στην περίπτωση του εργαστηρίου ΗΥ, είτε στην περίπτωση του ενός ΗΥ, να γίνει επεξήγηση των διαφόρων κουμπιών της ιστοσελίδας http://gwydir.demon.co.uk/jo/mosaic/index.htm. Στην περίπτωση που υπάρχει μόνο ένας υπολογιστής στην τάξη και τα παιδιά εργάζονται εκ περιτροπής στον ΗΥ, τότε η τάξη μπορεί να αρχίσει την κατασκευή ψηφιδωτού χρησιμοποιώντας σαν βάση ένα κομμάτι χοντρό χαρτόνι 10Χ15cm και σαν ψηφίδες να κόβουν μικρά (τετραγωνισμένα) κομμάτια από παλιά κουτιά δημητριακών τα οποία παρέχουν μια πλούσια γκάμα αποχρώσεων και τόνων χρωμάτων. Τις ψηφίδες μπορούν εύκολα να τις σηκώνουν και να τις τοποθετούν στη χαρτονένια τους βάση χρησιμοποιώντας ένα διαβήτη ή μια καρφίτσα. Μπορούν κατά τη διάρκεια της πιο πάνω διαδικασίας να γίνουν και κάποιες επισημάνσεις όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο τοποθετούνται οι ψηφίδες σε ένα ψηφιδωτό (οι ψηφίδες ακολουθούν τη φόρμα του σχεδίου) αλλά και για το ρόλο που παίζει ο αρμός μεταξύ των ψηφίδων.


παρουσίαση εργασίας σχετικής με το ψηφιδωτό στο Power Point•βιντεοπροβολέας, εργαστήρι Η.Υ.•



Γ


113


Γ





Γ

115


Γ



Τίτλος Δραστηριότητας Σχήματα – Σύμβολα – Juan Miro

Τάξη Γ - Δ

Ενότητα Σχήματα – Σύμβολα (Εικαστικά μορφικά στοιχεία/εικαστικές αρχές/έννοιες)


Σκοπός Οι μαθητές/τριες να συνθέτουν διάφορα σχήματα σε δοσμένο φόντο (το οποίο μπορούν να επιλέξουν οι ίδιοι) και να συνειδητοποιήσουν τη δυναμική που αποκτούν τα σχήματα όταν αλλάζει το μέγεθός τους ή όταν αυτά επαναλαμβάνονται με ρυθμικούς τρόπους μέσα στη σύνθεση.




Σχήμα, σύμβολο, Juan Miro, όνειρο, φαντασία, ρυθμός





Εισαγωγή

Η ζωγραφική του Χουάν Μιρό παραλληλίστηκε με την ποίηση. Ο ίδιος ο καλλιτέχνης γράφει σε κάποιο σημείωμά του: «Θα ήθελα το έργο μου να ‘ναι σαν ποίημα μελοποιημένο από ένα ζωγράφο…». Οποιαδήποτε γραμμή ή σχήμα κι αν χρησιμοποιούσε δεν ήταν ποτέ κάτι αφηρημένο, αλλά αποτελούσε το σήμα κάποιου πράγματος. Για παράδειγμα ο κύκλος είναι ένα σχήμα το οποίο επαναλαμβάνεται ρυθμικά στο έργο του είτε στη θετική είτε στην αρνητική του εκδοχή: ήλιος, μαύρη τρύπα στη ρίζα ενός ευκαλύπτου, ακτινωτός τροχός κάρου, στόμια σκόρπιων δοχείων, κ.τ.λ.



Ο/Η εκπαιδευτικός μπορεί να ζητήσει από τα παιδιά να αναφέρουν διάφορα γεωμετρικά ή μη σχήματα που γνωρίζουν και παράλληλα να τα σχεδιάζουν στο τετράδιο ιχνογραφίας τους. Μπορούν να αναζητήσουν αυτά τα σχήματα στο περιβάλλον της τάξης, του σχολείου αλλά και μέσα από διάφορα άλλα αντικείμενα που γνωρίζουν από το σπίτι ή από τη ζωή τους στην πόλη. Επισημαίνονται ιδιαίτερα εκείνα τα παραδείγματα που λένε τα παιδιά και που έχουν σχέση με σχήματα που οι άνθρωποι έχουν αναγάγει σε σύμβολα και έχουν κάποιο νόημα στην επικοινωνία μεταξύ τους (π.χ. το σχήμα του σταυρού, το σχήμα του αστεριού, κ.τ.λ.).




Γ

Στη συνέχεια μπορεί να αναφερθεί στα παιδιά πως θα γνωρίσουν κάποιο καλλιτέχνη ο οποίος χρησιμοποιούσε πολλά σχήματα στα έργα του αλλά και που είχε μετατρέψει τα σχήματα αυτά και τις γραμμές που σχεδίαζε σε σύμβολα. Αναφέρονται κάποιες βιογραφικές και άλλες πληροφορίες για τον καλλιτέχνη που θα βοηθούσαν τα παιδιά να καταλάβουν τον τρόπο εργασίας τους. Μπορεί, επίσης, να τους παρουσιαστεί ένα από τα έργα του Μιρό το οποίο και προσεγγίζουν αισθητικά

βοηθούμενα με κάποιες ερωτήσεις που κάνει ο/η εκπαιδευτικός, όπως για παράδειγμα:

Πώς σε κάνει να νιώθεις το έργο;•Ποια συναισθήματα σου προκαλεί;•Ποιο κατά τη γνώμη σας είναι το θέμα του έργου που βλέπετε;•Νομίζετε πως ο καλλιτέχνης παρατηρούσε κάτι και ζωγράφιζε ή το θέμα βασίζεται σε •κάτι που θυμόταν ή που φαντάστηκε;Το νόημα του έργου μπορείτε να το καταλάβετε αμέσως ή μήπως είναι μερικώς •κρυμμένο;Ποια χρώματα έχει χρησιμοποιήσει ο καλλιτέχνης;•Ποια σχήματα έχουν χρησιμοποιηθεί στη σύνθεση του έργου;•Έχουν κάποια σχέση τα σχήματα μεταξύ τους;•Χρησιμοποιεί σύμβολα και ποια;•Πώς νομίζετε πως άρχισε το έργο ο καλλιτέχνης;•Από ποια στάδια νομίζετε πέρασε το έργο μέχρι να τελειώσει;•


Τα παιδιά εμπνεόμενοι από το έργο του Χουάν Μιρό μπορούν να δημιουργήσουν έργα χρησιμοποιώντας διάφορα υλικά (νερομπογιές, λαδοπαστέλ). Μπορούν να υιοθετήσουν κάποια από τα σχήματα-σύμβολα του καλλιτέχνη ή να ανακαλύψουν δικά τους.


Η συγκεκριμένη ιστοσελίδα παρέχει τη δυνατότητα για διαδραστική χρήση της από τους μαθητές. Για την καλύτερη εκμετάλλευση των δυνατοτήτων που παρέχει η ιστοσελίδα όσον αφορά το σχεδιασμό και την ολοκλήρωση της σύνθεσης ψηφιακού έργου, προτείνεται οι μαθητές να δουλεύουν σε ομάδες των δύο ή των τριών μπροστά σε κάθε υπολογιστή. Στην περίπτωση που δεν υπάρχει εργαστήρι ΗΥ και υπάρχει μόνο ένας υπολογιστής στην τάξη, τότε η δραστηριότητα μπορεί να πραγματοποιηθεί με ομάδες μαθητών οι οποίοι να εργάζονται εκ περιτροπής μπροστά στον υπολογιστή. Η χρήση του βιντεοπροβολέα κρίνεται απαραίτητη τόσο στην αρχή του μαθήματος, κατά την εισαγωγή, όσο και κατά την επεξήγηση των διαφόρων τεχνικής φύσεως ζητημάτων που αφορούν τη συγκεκριμένη ιστοσελίδα (πώς να χειριστούν τα διάφορα εργαλεία για την επεξεργασία των σχημάτων αλλά και γενικά της σύνθεσής τους).


http://education.france5.fr, http://education.france5.fr/miro/07labo/index-atelier.html

Ο/Η εκπαιδευτικός μπορεί να επιλέξει κάποιο από τα έργα του Χουάν Μιρό για να επικοινωνήσουν τα παιδιά με το έργο του Μιρό εκφράζοντας τις εντυπώσεις και τα συναισθήματά τους. Μπορούν να περιγράψουν και να αναλύσουν τα στοιχεία του έργου

117


Γ


που έχουν μπροστά τους. Με αφορμή το ενδιαφέρον που θα παρατηρηθεί ανάμεσα στα παιδιά μεταφέρονται στη συγκεκριμένη ιστοσελίδα. Η μετάβαση στην υπό-ιστοσελίδα http://education.france5.fr/miro/07labo/index-atelier.html όπου τα παιδιά μπορούν να δημιουργήσουν το δικό τους έργο, γίνεται σταδιακά. Αφού επιλέξουν το φόντο στο οποίο θέλουν να δουλέψουν, εμφανίζονται αυτόματα κάποια από τα σχήματα έτσι όπως τα συνταίριαζε ο καλλιτέχνης και δίνουν ιδέες στους/στις μαθητές/τριες για το πώς θα μπορούσαν να εργαστούν. Η ιστοσελίδα προσφέρει τη δυνατότητα στους/στις μαθητές/τριες να δημιουργήσουν μια σύνθεση με διάφορα σχήματα τα οποία μπορούν να επεξεργαστούν αλλάζοντας το μέγεθος, τη φορά, και τη θέση του κάθε σχήματος που επιλέγουν να τοποθετήσουν στη σύνθεσή τους. Το λογισμικό προσφέρει αρκετή ευελιξία στα παιδιά για να δημιουργήσουν ελεύθερα τις συνθέσεις τους.

Με το τέλος της εργασίας τους μπορούν να τυπώσουν το ηλεκτρονικό τους έργο στο χαρτί.

Στην περίπτωση του ενός υπολογιστή στην τάξη τότε όλα τα παιδιά μπορούν να δουλεύουν με διάφορα άλλα υλικά όπως παστέλ, νεροχρώματα, μελάνια και μια μια ομάδα εκ περιτροπής να εργάζεται στον υπολογιστή.


εργαστήριο ΗΥ•βιντεοπροβολέας •




Γ

Στην ίδια ιστοσελίδα στην επιλογή «Labo interactive» μπορούν τα παιδιά να απαντήσουν ένα κουίζ που αναφέρεται στον Χουάν Μιρό. Υπάρχουν δύο επίπεδα ένα για ηλικίες δημοτικής εκπαίδευσης (Pour le primaire) και ένα για μεγαλύτερες ηλικίες (Pour le college). Η πορεία επιλογής του κουίζ για μικρές ηλικίες φαίνεται στον πιο κάτω πίνακα:

119


Γ





Γ

121


Γ



Τίτλος Δραστηριότητας Τρισδιάστατος Χώρος/Αρχιτεκτονική/Το περιβάλλον μου/Φωτογραφία

Τάξη Δ’-Στ’

Ενότητα Απλά στοιχεία αισθητικής, κριτικής και ανάλυσης έργου

Ενδεικτική Διάρκεια 2Χ40 λεπτά

Σκοπός Η ανάπτυξη της αίσθησης του χώρου μέσα από τη διερεύνηση του τεχνητού περιβάλλοντος (πόλη, γειτονιά, συνοικία, σχολείο).




Αρχιτεκτονική, Τρισδιάστατος Χώρος, Φωτογραφία





Εισαγωγή

Το σχολείο και η αυλή του σχολείου είναι χώροι γνωστοί. Παρόλα αυτά, τόσο οι μαθητές όσο και οι εκπαιδευτικοί παραγνωρίζουν τις ιδιαίτερες λεπτομέρειες αυτών των χώρων και οι οποίες τους κάνουν να ξεχωρίζουν. Τέτοιες λεπτομέρειες έχουν να κάνουν με τις διάφορες επιφάνειες, υφές, σχήματα, μοτίβα, φόρμες, χρώματα, μυρωδιές και ήχους.

Ενδεικτικές Δραστηριότητες

Ο/η εκπαιδευτικός ζητά έναν εθελοντή Α να έρθει μπροστά από την τάξη. Ζητά 1. από τους υπόλοιπους μαθητές να κοιτάξουν καλά τον/την Α. Αφού ο/η Α κλείσει τα μάτια οι μαθητές ζητούνται να θυμηθούν τι χρώμα είναι τα μάτια του/της Α. Γίνεται συζήτηση για το πόσο δύσκολο είναι να προσέξουμε λεπτομέρειες αν η προσοχή μας δεν είναι στραμμένη σε αυτές τις συγκεκριμένες λεπτομέρειες. Το ίδιο συμβαίνει και με το χώρο γύρω μας. Ως παράδειγμα ο εκπαιδευτικός ρωτά τους μαθητές αν θυμούνται τι χρώμα είναι η βρύση του σχολείου τους ή τι χρώμα έχουν τα παράθυρα του σχολείου τους αν τα κοιτάξουν από έξω ή πόσα κυπαρίσσια έχει η αυλή του σχολείου τους.

Οι μαθητές χωρίζονται σε ομάδες των τεσσάρων. Σε κάθε ομάδα ο εκπαιδευτικός δίνει 2. μια μικρή φωτογραφία την οποία έχει ο/η ίδιος/α τραβήξει από την προηγούμενη. Κάθε φωτογραφία αναπαριστά μια λεπτομέρεια από ένα μέρος του εξωτερικού του σχολείου και κάθε ομάδα έχει ως στόχο την αναγνώριση αυτού του μέρους έχοντας ως μόνο οδηγό τη συγκεκριμένη φωτογραφία. Γίνεται συζήτηση αναφορικά με διάφορες τεχνικές αναγνώρισης.




Γ

Για παράδειγμα, τα χρώματα, τα σχήματα, ή οι επιφάνειες που μπορεί να εμφανίζονται στη φωτογραφία μπορούν να βοηθήσουν τη διαδικασία αναγνώρισης. Όταν τα παιδιά αναγνωρίσουν το σημείο από το οποίο πάρθηκε η φωτογραφία δουλεύουν με την ομάδα τους για να σχεδιάσουν την περιοχή. Κολλούν τη φωτογραφία σε άσπρο χαρτί Α3 και σχεδιάζουν γύρω από αυτήν. Συνεχίζοντας τις γραμμές της φωτογραφίας σχεδιάζουν την περιοχή γύρω από το σημείο το οποίο αναπαριστάται στη φωτογραφία. 3) Δίνεται σε κάθε ομάδα μαθητών μια μηχανή Polaroid. Οι μαθητές έχουν κάποιο χρόνο στη διάθεση τους για να εξερευνήσουν την αυλή του σχολείου. Κάθε ομάδα βγάζει φωτογραφίες από λεπτομέρειες στην αυλή τις οποίες βρίσκει ενδιαφέρουσες. (Η συγκεκριμένη δραστηριότητα μπορεί να γίνει και με τη χρήση ψηφιακών μηχανών αλλά το κόστος και ο χρόνος που απαιτούνται είναι μεγαλύτερα λόγω του ότι οι φωτογραφίες θα πρέπει να εκτυπωθούν). Ο/η εκπαιδευτικός δείχνει φωτογραφίες από μεγάλα και παράξενα κτίρια του κόσμου: http://www.ohiobarns.com/othersites/buildings/buildings.html

(βλέπε Συνοδευτικό Υλικό δραστηριότητας για ενδεικτικά παραδείγματα).

Γίνεται συζήτηση με τους μαθητές του/της. Μερικές ενδεικτικές ερωτήσεις που μπορούν να χρησιμοποιηθούν είναι:

- Τι βλέπετε σε αυτή τη φωτογραφία; Τι σας κάνει εντύπωση; - Πώς λέγεται αυτός που σχεδιάζει τέτοια κτίρια; - Γιατί οι άνθρωποι δίνουν τόσα πολλά χρήματα για την κατασκευή τέτοιων κτιρίων; (ομορφιά, ξεχωρίζει η πόλη τους, κτλ) - Υπάρχουν κτίρια που έχετε δει (είτε στην πόλη σας είτε σε άλλη χώρα) τα οποία σας είχαν κάνει εντύπωση και γιατί;

Χρησιμοποιώντας ως αφετηρία μόνο τις φωτογραφίες των λεπτομερειών που έχουν τραβήξει, οι μαθητές κατασκευάζουν διάφορα κτίρια με τη μέθοδο της κολλητικής σε μεγάλες κόλλες Α3. Μπορούν να χρησιμοποιήσουν και εικόνες από περιοδικά για να συμπληρώσουν τα κτίρια τους. Όταν όλες οι ομάδες τελειώσουν, συνθέτουν τα κτίρια τα οποία έχουν κατασκευάσει πάνω σε ένα τοίχο της τάξης. Γίνεται συζήτηση για την πόλη την οποία έχουν ξεκινήσει να δημιουργούν με αυτά τους τα κτίρια.


Για τη μαθησιακή δραστηριότητα που ακολουθεί προτείνεται όπως το κάθε παιδί βρίσκεται μπροστά από ένα υπολογιστή. Εάν δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα προτείνεται όπως τα παιδιά βρίσκονται σε δυάδες ή τριάδες. Εάν πάλι το σχολείο δε διαθέτει εργαστήριο υπολογιστών προτείνεται όπως ο/η εκπαιδευτικός δείχνει την ιστοσελίδα στα παιδιά (υπολογιστής και προβολέας) και καλεί κάθε φορά ένα παιδί να έρθει μπροστά και να χειριστεί τον υπολογιστή.

Περιγραφή Πορείας Μαθησιακής Δραστηριότητας

Τα παιδιά κατασκευάζουν μια φανταστική πόλη με τη βοήθεια του λογισμικού στο διαδίκτυο. Πριν ο/η εκπαιδευτικός εισαγάγει την ιστοσελίδα προτείνεται να γίνει συζήτηση σχετικά με το τι στοιχεία θα είχε μια πόλη την οποία θα κατασκεύαζαν τα ίδια τα παιδιά αν ήταν αρχιτέκτονες. Ενδεικτικές ερωτήσεις είναι:

-Τι πρέπει να περιλαμβάνει μια πόλη και γιατί; (Εκτός από κτίρια, σπίτια θα πρέπει να περιλαμβάνει πάρκα, δρόμους κτλ). -Τι περιλαμβάνει η πόλη στην οποία ζείτε, το οποία σας αρέσει και θα θέλατε να το κρατήσετε στην καινούρια πόλη που κτίζεται; -Τι είναι αυτό που θα θέλατε να αλλάξετε στην πόλη σας αν μπορούσατε και γιατί;

Εισάγονται στην ιστοσελίδα: http://www.tate.org.uk/kids/city/ και ο/η εκπαιδευτικός βοηθά τα παιδιά να γνωρίσουν το εργαλείο πριν το χρησιμοποιήσουν για τη συγκεκριμένη δραστηριότητα με το να τα καθοδηγήσει βήμα με βήμα μέσα από τα διάφορα στάδια.


Εργαστήριο Ηλεκτρονικών Υπολογιστών•Διαδίκτυο•Polaroid Cameras ή Digital Cameras •

123


Γ



Στο πλευρό του καμβά όπου οι μαθητές μπορούν να δημιουργήσουν την πόλη τους υπάρχουν έξι επιλογές. Οι μαθητές μπορούν να διαλέξουν το φόντο, είδος δρόμων, ειδών κτιρίων, αξιοθέατα, φυσικά στοιχεία και τέλος μέσα συγκοινωνίας. Οι μαθητές μπορούν να δουν τις επιλογές τους με το να πατήσουν πάνω στα βέλη που δείχνουν δεξιά και αριστερά. Όταν αποφασίσουν, πατούν πάνω στο εικονίδιο και το αντικείμενο εμφανίζεται στον καμβά. Μπορούν να προσθέσουν όσα στοιχεία θέλουν.

Γίνεται επιλογή στοιχείου χρησιμοποιώντας τα βελάκια δεξιά και αριστερά. Πατώ με το ποντίκι πάνω στην επιλογή μου και αυτή εμφανίζεται αριστερά στον καμβά.

Επιλογή φόντου

Επιλογή µέσων συγκοινωνίας

Επιλογή κτιρίων

Επιλογή δρόµων

Επιλογή αξιοθέατων

Επιλογή φυσικών στοιχείων



Γ

Μπορώ να μεγαλώσω η να μικρύνω τα στοιχεία τα οποία προσθέτω με το να τα μετακινήσω μπροστά και πίσω. Κρατώ το ποντίκι μου πάνω στο εικονίδιο που βρίσκεται στον καμβά και μετακινώ το ποντίκι μου πάνω ή κάτω ανάλογα.

Αλλαγή χρώματος των διαφόρων λεπτομερειών μπορεί να γίνει από την παλέτα των έξι χρωμάτων στα δεξιά του καμβά. Για να γίνει η αλλαγή πατώ πάνω στο εικονίδιο του οποίου θέλω να αλλάξω το χρώμα και μετά πάνω στο χρώμα που θέλω από την παλέτα. Το αντικείμενο αλλάζει χρώμα αυτόματα.

Οι μαθητές έχουν επίσης την επιλογή να δουν από ποια έργα της Γκαλερί Τέιτ στο Λονδίνο είναι εμπνευσμένα τα διάφορα αντικείμενα/ εικονίδια τα οποία έχουν χρησιμοποιήσει

125


Γ

στη δική τους πόλη. Πατούν στην επιλογή “Spot the detail”.

Από ποια έργα της Τέιτ είναι εμπνευσμένα τα αντικείμενα στο έργο μου;

Αν πατήσω πάνω στο σπίτι εμφανίζεται στα αριστερά το έργο και οι πληροφορίες γι’ αυτό.




Γ

Όταν τα παιδιά τελειώσουν μπορούν είτε να τυπώσουν αυτό που έχουν δημιουργήσει είτε να το στείλουν στην ιστοσελίδα της Γκαλερί Τέιτ για δημοσίευση αφού γράψουν δυο λόγια για την πόλη τους (όνομα και ποιος ζει στην πόλη τους).

Για τον εκπαιδευτικό http://www.architectureweek.org.uk/education/index_education.asp

Η πιο πάνω ιστοσελίδα διαθέτει περισσότερες ιδέες για δραστηριότητες τις οποίες ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να χρησιμοποιήσει στα πλαίσια του συγκεκριμένου μαθήματος αν υπάρχει χρόνος.





Γ.2.11.1 Ενδεικτικά Παραδείγματα TEX_K07D_P2_11_Strange Buildings.doc



127


Γ

Επιμορφωτικό Υποστηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ στη μαθησιακή διαδικασία Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, 2008

Συνοδευτικό Υλικό Δραστηριότητας 11: Ενδεικτικά Παραδείγματα

Παραδείγματα Παράξενων Κτιρίων

Shoehouse in York, Pennsylvania.

American Pyramid in Memphis

Γ.2.11.1 – Συνοδευτικό Υλικό




Γ

Ομάδα Εργασίας Τέχνης Δημοτικής: ΤΕΧ1_Κ07Μ

Εργαλείο: Διαδίκτυο

Ice Cream Cone Building in Mississippi

Tea Pot Building in the US Οι εικόνες πάρθηκαν από την ιστοσελίδα σχετικά με “Strange and Unusual Buildings”: http://www.ohiobarns.com/othersites/buildings/buildings.html Περισσότερες εικόνες μπορεί κανείς να βρει στην: http://www.ohiobarns.com/othersites/index.html

Tea Pot Building in the US

Οι εικόνες πάρθηκαν από την ιστοσελίδα σχετική με “Strange and Unusual Buildings”:http://www.ohiobarns.com/othersites/buildings/buildings.html

Περισσότερες εικόνες μπορεί κανείς να βρει στην ιστοσελίδα: http://www.ohiobarns.com/othersites/index.html

129


Γ



Τίτλος Δραστηριότητας Φανταστικά ζώα / Γνωριμία με τον καλλιτέχνη Χένρυ Ρουσσώ

Τάξη Β’-Γ’

Ενότητα Φανταστικά ζώα / Χαρακτήρες / Γνωριμία με τον καλλιτέχνη Χένρυ Ρουσσώ

Ενδεικτική Διάρκεια 2Χ40΄

Σκοπός H δημιουργία ενός φανταστικού ζώου έχοντας ως παράδειγμα τον καλλιτέχνη Χένρυ Ρουσσώ




Φανταστικά ζώα, Χένρυ Ρουσσώ, Χαρακτήρες, Φανταστικό περιβάλλον





Εισαγωγή

Φανταστικές πόλεις, ζώα και χαρακτήρες είναι από τα πλέον αγαπημένα θέματα των παιδιών, ειδικότερα των μικρότερων ηλικιών, Παραπέμπουν σε παραμύθια και εξάρουν τη φαντασία τους και γι’ αυτό το λόγο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως θέμα όχι μόνο στο γνωστικό αντικείμενο της τέχνης αλλά και σε άλλα μαθήματα.


Για τη μαθησιακή δραστηριότητα που ακολουθεί προτείνεται όπως το κάθε παιδί βρίσκεται μπροστά από ένα υπολογιστή. Εάν δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα προτείνεται όπως τα παιδιά βρίσκονται σε δυάδες ή τριάδες. Εάν πάλι το σχολείο δε διαθέτει εργαστήριο υπολογιστών προτείνεται όπως ο/η εκπαιδευτικός δείχνει την ιστοσελίδα στα παιδιά (υπολογιστής και προβολέας) και καλεί κάθε φορά ένα παιδί να έρθει μπροστά και να χειριστεί τον υπολογιστή.


Το συγκεκριμένο λογισμικό στο διαδίκτυο μπορεί να χρησιμοποιηθεί και από μόνο του για τη δημιουργία ενός φανταστικού ζώου, αλλά εδώ προτείνεται να γίνει σε συνδυασμό με εισαγωγή των παιδιών στο έργο του Χένρυ Ρουσσώ.

Από την ιστοσελίδα http://www.moma.org/momalearning/artsafari/make_your_own_art.html ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να πατήσει στο σύνδεσμο «Fantastic Animals» και θα οδηγηθεί στην ιστοσελίδα για τον Χένρυ Ρουσσώ.

Επιπλέον έργα του συγκεκριμένου καλλιτέχνη, όπως και πληροφορίες για τον ίδιο μπορεί ο/η εκπαιδευτικός να βρει στις πιο κάτω ιστοσελίδες:




Γ

http://www.ibiblio.org/wm/paint/auth/rousseau/http://www.class.uh.edu/courses/engl3322/tlbonnet/index.htmhttp://www.tate.org.uk/modern/exhibitions/rousseau/default.shtm

Στο συγκεκριμένο λογισμικό http://www.moma.org/momalearning/artsafari/games/game_1.html τα παιδιά έχουν την ευχέρεια να επιλέξουν από διάφορα σχήματα για να κατασκευάσουν το φανταστικό τους ζωάκι. Πατώντας πάνω σε ένα από τα σχήματα που τους δίνονται - και κρατώντας το ποντίκι πατημένο - τραβούν το σχήμα στον κενό χώρο. Το σχήμα αυτό μπορούν να το τροποποιήσουν αλλάζοντας του κατεύθυνση, μέγεθος, και χρώμα. Ο/η δάσκαλος/α εξηγεί τα πιο κάτω στάδια στους μαθητές και προχωρούν μαζί βήμα με βήμα μέχρι να εξοικειωθούν με το λογισμικό. Ο/η δάσκαλος/α αφήνει τα παιδιά ελεύθερα να δημιουργήσουν το δικό τους ζωάκι ενώ δίνει εξατομικευμένη τεχνική βοήθεια όπου και όταν χρειάζεται. Όταν τα παιδιά τελειώσουν με το ζωάκι τους, μπορούν να το εκτυπώσουν.




Διαλέγω σχήμα και το μετακινώ

Διαλέγω ένα από τα σχήματα που προσφέρονται ως επιλογές. Κρατώ το ποντίκι πατημένο και μεταφέρω το σχήμα στον καμβά

131


Γ




Υπάρχουν διάφορες δραστηριότητες που μπορούν να προηγηθούν ή να ακολουθήσουν τη δραστηριότητα με την ιστοσελίδα όπως αυτή αναφέρεται πιο πάνω. Εδώ αναφέρονται ενδεικτικά μερικές.



Γ

1) Πριν από την εισαγωγή στην ιστοσελίδα:

Ο/η εκπαιδευτικός παρουσιάζει το έργο του Χένρυ Ρουσσώ με τίτλο “Tiger in a Tropical Storm” (1891) και γίνεται συζήτηση με τους μαθητές για το τι βλέπουν.

•Πιθανές ερωτήσεις είναι:

- Τι βλέπετε στο συγκεκριμένο έργο τέχνης;- Τι σας κάνει πιο μεγάλη εντύπωση και γιατί; - Πού νομίζεται ότι βρισκόμαστε; - Τι ζώο είναι αυτό στον πίνακα;- Τι μπορείτε να πείτε για το ζώο αυτό από την έκφραση του προσώπου του;

Γίνεται μικρή και σύντομη αναφορά στη ζωή και το έργο του καλλιτέχνη και στην τάση του να δημιουργεί στα έργα του φανταστικές σκηνές που μόνο σε όνειρα μπορεί κανείς να βρει. Ο/η δάσκαλος/α μπορεί να αναφέρει σε αυτό το σημείο ότι και οι ίδιοι, όπως και ο Χένρυ Ρουσσώ θα έχουν την ευκαιρία να δημιουργήσουν φανταστικά ζώα αλλά με τη βοήθεια του υπολογιστή. 2) Μετά από τη δραστηριότητα με το λογισμικό:

Τα παιδιά μιλούν για το φανταστικό ζώο το οποίο έχουν κατασκευάσει στον υπολογιστή. Ο/η εκπαιδευτικός ζήτα από τα παιδιά να ονομάσουν το ζώο το οποίο έχουν κατασκευάσει και να εξηγήσουν στους υπόλοιπους μαθητές τα διάφορα χαρακτηριστικά που είναι πιθανόν να έχει το φανταστικό τους ζώο. Μπορούν να σκεφτούν αν το ζώο που έχουν φτιάξει πετά, σέρνεται, έχει τη δυνατότητα να βλέπει πολύ μακριά, κτλ. Τέλος ο/η δάσκαλος/α ρωτά τα παιδιά πού θα ζούσε αυτό το ζώο. Μπορεί να είναι ένα τόπος που ήδη υπάρχει, όπως το δάσος ή η θάλασσα ή ένας τόπος φανταστικός. Για παράδειγμα μπορεί να είναι ένα περιβάλλον με κόκκινο ουρανό, καταρράκτες και χιόνια. Με βάση μια τέτοια συζήτηση τα παιδιά μπορούν να κολλήσουν το ζώο που έχουν ήδη φτιάξει στον υπολογιστή σε μια πιο μεγάλη κόλλα και χρησιμοποιώντας νερομπογιές να ζωγραφίσουν το περιβάλλον στο οποίο φαντάζονται ότι το ζώο τους κατοικεί.

133


Γ



Τίτλος Δραστηριότητας (Αυτο)προσωπογραφία / Συμβολισμός

Τάξη Ε’-Στ’

Ενότητα


Σκοπός Η δημιουργία αυτοπροσωπογραφίας με βάση την έννοια του συμβολισμού και τη χρήση λογισμικού στο διαδίκτυο.




Αυτοπροσωπογραφία, συμβολισμός, πορτρέτο, ταυτότητα





Εισαγωγή

Όταν οι καλλιτέχνες δημιουργούν πορτρέτα χρησιμοποιούν συχνά στα έργα τους διάφορα στοιχεία, τα οποία δεν έχουν να κάνουν πάντα με την εξωτερική εμφάνιση του προσώπου που απεικονίζεται. Η ταυτότητα του/ης απεικονιζόμενου/ης παρουσιάζεται με τη χρήση άλλων στοιχείων όπως φόντο, αντικείμενα γύρω από τον/την απεικονιζόμενη, συγκεκριμένα χρώματα. Αυτά παραπέμπουν στην έμμεση αναγνώριση στοιχείων, που έχουν να κάνουν περισσότερο με το χαρακτήρα και τον εσωτερικό κόσμο του απεικονιζόμενου προσώπου. Το συγκεκριμένο μάθημα μπορεί να αποτελέσει χρήσιμη εισαγωγή στην έννοια της ταυτότητας και πώς ο κάθε ένας από εμάς παρουσιάζει τον εαυτό του/της.


1) Ο/η εκπαιδευτικός παρουσιάζει το πορτρέτο της βασίλισσας Ελισάβετ Ι.




Γ

- Τι μπορούμε να πούμε για τη γυναίκα που απεικονίζεται στο έργο αυτό; - Από πού αντλούμε πληροφορίες για την ηρωίδα του έργου;- Εκτός από τα εξωτερικά του χαρακτηριστικά τι άλλο μπορούμε να συμπεράνουμε για αυτή τη γυναίκα; (πότε έζησε, πλούσια-φτωχή, δύναμη). Πώς καταλήγουμε σε αυτά τα συμπεράσματα;

2) Γίνεται μια γενική συζήτηση για την έννοια της ταυτότητας. Ποιες λέξεις έρχονται στο μυαλό των μαθητών όταν σκέφτονται την ταυτότητα τους - για το ποιοι είναι - (καταγωγή, όνομα, οικογένεια, εξωτερική εμφάνιση, γούστα κτλ). Γράφονται στον πίνακα. Ποιος βοηθά να γίνουμε αυτό που είμαστε; (Γονείς, σχολείο, φίλοι, προσωπικές προτιμήσεις).

Ζητείται από τους μαθητές να κάνουν μια λίστα με τα πράγματα τα οποία τους αντιπροσωπεύουν. Είδος μουσικής, αγαπημένο παιχνίδι, αγαπημένο χρώμα.

- Τι είναι αυτό που σε κάνει μοναδικό;- Ποια στοιχεία είναι αυτά που σε χαρακτηρίζουν;

Πώς μπορείς να παρουσιάσεις όλα αυτά τα χαρακτηριστικά της ταυτότητας σου με τη χρήση συμβόλων. Γίνεται πρώτα μια μικρή συζήτηση στην τάξη για το πώς καλλιτέχνες πολλές φορές χρησιμοποιούν σύμβολα για να μας πουν τη δική τους ιστορία. Ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να χρησιμοποιήσει συγκεκριμένα παραδείγματα καλλιτεχνών οι οποίοι μιλούν για ταυτότητα.

Ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να αντλήσει πληροφορίες σχετικά με καλλιτέχνες οι οποίες ασχολούνται με την έννοια της ταυτότητας στη δουλειά τους, όπως η Kara Walker, η Ann Hamilton και ο Tim Hawkinson στην ιστοσελίδα:

http://www.pbs.org/art21/education/abstraction/.

Ειδικότερα επιλέξτε το μάθημα 3: «Looking at likeness».

Στο τέλος τα παιδιά χρησιμοποιούν το sketchbook τους για να μετατρέπουν τα στοιχεία που είχαν γράψει προηγουμένως σε σύμβολα.


Για τη μαθησιακή δραστηριότητα που ακολουθεί προτείνεται όπως το κάθε παιδί βρίσκεται μπροστά από ένα υπολογιστή. Εάν δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα προτείνεται όπως τα παιδιά βρίσκονται σε δυάδες ή τριάδες μπροστά από έναν υπολογιστή. Εάν

135


Γ


πάλι το σχολείο δεν διαθέτει εργαστήριο υπολογιστών αλλά υπάρχει τουλάχιστον ένας υπολογιστής στην τάξη τότε μία ομάδα παιδιών μπορεί να ασχοληθεί με τη δημιουργία ενός έργου online, καθώς τα υπόλοιπα παιδιά δημιουργούν τα δικά τους έργα με άλλα υλικά όπως μολύβι, κολλητική ή πενάκι.


Στόχος της δραστηριότητας αυτής είναι να χρησιμοποιήσουν το λογισμικό από την ιστοσελίδα http://www.mrpicassohead.com/ ως υποστηρικτικό εργαλείο για την περαιτέρω ανάπτυξη της έννοιας της αυτοπροσωπογραφίας με τη χρήση συμβόλων.


Εργαστήριο υπολογιστών•Έγχρωμος εκτυπωτής •


Τα παιδιά μπορούν να επιλέξουν από τα αριστερά: σχήμα προσώπου, μάτια, μύτες, χείλη, αυτιά, φρύδια, μαλλιά, σχήματα και υπογραφή. Όταν πατήσουν πάνω σε κάθε μια από αυτές τις επιλογές εμφανίζεται ένας πίνακας με εννιά εικονίδια. Οι μαθητές πατούν πάνω σε ένα από αυτά τα εικονίδια και πατώντας κρατημένο το ποντίκι, τραβούν το εικονίδιο στον καμβά.

Επιλέξετε από αριστερά την επιλογή «faces». Εμφανίζεται ένας πίνακας με εννιά εικονίδια. Πατήστε σε αυτό που θέλετε και μετακινήστε το πάνω στον καμβά κρατώντας πατημένο το ποντίκι.

Κάθε εικονίδιο μπορούν να το τροποποιήσουν με τα εργαλεία που βρίσκονται στην κάτω μεριά του παραθύρου. Συγκεκριμένα μπορούν να αλλάξουν χρώμα, μέγεθος, κατεύθυνση, να το φέρουν μπροστά ή πίσω από άλλο εικονίδιο, ή και να το διαγράψουν.

Αλλαγή μεγέθους

Αλλαγή κατεύθυνσης



Γ

Πατήστε πάνω στο σχήμα που βρίσκεται στον καμβά για να επιλεγεί. Ξέρετε ότι έχει επιλεχθεί γιατί εμφανίζεται ένα πλαίσιο γύρω του. Μετά επιλέξετε την παλέτα πατώντας πάνω στο συγκεκριμένο εικονίδιο. Εμφανίζεται ο πιο πάνω πίνακας με τα χρώματα. Διαλέξτε χρώμα και πατήστε ΟΚ. Το χρώμα στο σχήμα αλλάζει.

Όταν τα παιδιά τελειώσουν το πορτρέτο τους, μπορούν αν το υπογράψουν και να το αποθηκεύσουν ή να το στείλουν σε ηλεκτρονικό μήνυμα.

Υπογραφή

137


Γ



Τίτλος Δραστηριότητας Γλυπτική

Τάξη Δ’ - Ε’

Ενότητα Γλυπτική


Σκοπός Γνωριμία διαφόρων ειδών γλυπτικής και κατασκευή ιδεατού γλυπτού με τη βοήθεια λογισμικού στο διαδίκτυο.




Είδη γλυπτικής, εικαστικές πληροφορίες





Εισαγωγή

Η γλυπτική είναι συχνά συνδεδεμένη στο μυαλό των παιδιών με αγάλματα ή με έργα από πηλό. Θεωρείται σημαντικό να γίνει εισαγωγή των μαθητών σε διάφορα είδη γλυπτικής και ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να χρησιμοποιήσει παραδείγματα έργων από τη μοντέρνα και σύγχρονη τέχνη σε συνδυασμό με παραδείγματα πιο παραδοσιακών μορφών γλυπτικής. Επίσης, η γλυπτική αποτελεί μέσο γνωριμίας και εξοικείωσης των παιδιών με τον τρισδιάστατο χώρο και μέσο έκφρασης το οποίο τα παιδιά όλων των ηλικιών συνήθως βρίσκουν ενδιαφέρον και ευχάριστο.


1) Ο/η εκπαιδευτικός χωρίζει τους μαθητές σε τέσσερις ομάδες. Σε κάθε ομάδα δίνει από τρεις εικόνες έργων τέχνης οι οποίες αντιπροσωπεύουν τα τέσσερα είδη γλυπτικής (Βλέπε συνοδευτικό υλικό - Sculpture Types). Κάθε ομάδα εργάζεται για να βρει ομοιότητες μεταξύ των έργων τέχνης που κρατά. Ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να ετοιμάσει φύλλο εργασίας όπως το επισυναπτόμενο (Φύλλο Εργασίας 1). Οι μαθητές βρίσκουν ομοιότητες που αφορούν το περιεχόμενο, την πηγή έμπνευσης, τα υλικά, τα σχήματα. Κάθε ομάδα αναλαμβάνει να παρουσιάσει στην υπόλοιπη τάξη τα συμπεράσματα που έχουν βγάλει. Τα συμπληρωμένα φύλλα εργασίας και τα έργα τέχνης τοποθετούνται στον πίνακα. Γίνεται συζήτηση για τις διαφορές μεταξύ των έργων που είχε να αναλύσει η κάθε ομάδα καθώς και για τις ομοιότητες - αν αυτές υπάρχουν. Εισαγωγή της έννοιας της γλυπτικής και των ονομάτων των διαφόρων κατηγοριών (ανθρωπομορφισμός, βιομορφισμός, μεικτά υλικά και γεωμετρική).




Γ


Για τη μαθησιακή δραστηριότητα που ακολουθεί προτείνεται όπως το κάθε παιδί βρίσκεται μπροστά από ένα υπολογιστή. Εάν δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα προτείνεται όπως τα παιδιά βρίσκονται σε δυάδες ή τριάδες μπροστά από έναν υπολογιστή. Εάν πάλι το σχολείο δε διαθέτει εργαστήριο υπολογιστών αλλά υπάρχει τουλάχιστον ένας υπολογιστής στην τάξη τότε μία ομάδα παιδιών μπορεί να ασχοληθεί με τη δημιουργία ενός έργου online, καθώς τα υπόλοιπα παιδιά δημιουργούν τα δικά τους έργα με μεικτά ή άχρηστα υλικά, πηλό, σύρμα ή συνδυασμό των πιο πάνω.


Στην ιστοσελίδα http://hirshhorn.si.edu/education/interactive.html ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να βρει χρήσιμες πληροφορίες για τα διάφορα είδη γλυπτικής α) ανθρωπομορφισμός (έμπνευση αποτελεί ο άνθρωπος) β) βιομορφισμός (έμπνευση είναι οργανικά σχήματα και υλικά από τη φύση) γ) μεικτά/ άχρηστα υλικά δ) γεωμετρική καθώς και εικόνες από έργα τέχνης τα οποία μπορεί να χρησιμοποιήσει ως παραδείγματα στο μάθημα του πριν να εισαγάγει το λογισμικό στο διαδίκτυο από την πιο πάνω ιστοσελίδα.

Στην αριστερή πλευρά της συγκεκριμένης σελίδας ο/η εκπαιδευτικός επιλέγει τον σύνδεσμο Create a Sculpture ο οποίος ανοίγει ξεχωριστό παράθυρο με το λογισμικό το οποίο δίνει τη ευκαιρία στους μαθητές να δημιουργήσουν ένα `ιδεατό` γλυπτό στον υπολογιστή και το οποίο μπορούν στη συνέχεια να τοποθετήσουν στο χώρο ενός `ιδεατού` μουσείου.


Εργαστήριο υπολογιστών•Βίντεο-προβολέας•


Στο κάτω μέρος του παραθύρου οι μαθητές μπορούν να επιλέξουν από μια ομάδα σχημάτων. Πατώντας απλά πάνω σε αυτό που τους αρέσει, το σχήμα εμφανίζεται στον καμβά. Έχουν την ευκαιρία να αλλάξουν τη θέση, το σχήμα, την κατεύθυνση και το χρώμα του κάθε σχήματος χρησιμοποιώντας τα εικονίδια στην αριστερή πλευρά του παραθύρου.

139


Γ


Αν τα παιδιά θέλουν να διαγράψουν ένα σχήμα πατούν πάνω σε αυτό και κρατώντας πατημένο το ποντίκι τραβούν το σχήμα στο «καλάθι αχρήστων», το οποίο βρίσκεται στην κάτω δεξιά γωνιά του παραθύρου.

Το τελικό γλυπτό μπορούν τα παιδιά να επιλέξουν να το τοποθετήσουν στο χώρο ενός ιδεατού μουσείου ή στο χώρο ενός κήπου γλυπτικής.



Γ


141


Γ






Γ.2.14.1 Φύλλο Εργασίας TEX_K07D_P2_14_Working Sheet.doc

Γ.2.14.2 Sculpture Types TEX_K07D_P2_14_Sculpture types.doc





Γ


Συνοδευτικό Υλικό Δραστηριότητας 14: Φύλλο Εργασίας

Γ.2.14.1– Φύλλο Εργασίας

Μάθημα: Γλυπτική ΟΜΑΔΑ _________________________________________________________

Περιεχόμενο Πηγή Έμπνευσης Σχήματα Υλικά

Γ.2.14.1– Φύλλο Εργασίας

143


Γ


Συνοδευτικό Υλικό Δραστηριότητας 14: Sculpture Types

ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΗ David Smith American, b. Decatur, Indiana, 1906--1965

ΒΙΟΜΟΡΦΙΣΜΟΣ Barbara Hepworth British, 1903-1975


Γ.2.14.2 – Sculpture Types



Γ

Ομάδα Εργασίας Τέχνης Δημοτικής Εκπαίδευσης: ΟΕ_TEX1_Κ07Δ

Εργαλείο: Διαδίκτυο

ΑΝΘΡΩΠΟΜΟΡΦΙΣΜΟΣ Alison Saar American, born 1956

ΜΕΙΚΤΑ ΥΛΙΚΑ Jean Dubuffet French, 1901-1985 Περισσότερες πληροφορίες για τα συγκεκριμένα έργα μπορεί ο εκπαιδευτικός να βρει στην ιστοσελίδα: http://hirshhorn.si.edu/education/interactive.html (Learn About Sculpture)

145


Γ




Τίτλος Δραστηριότητας Κριτική ανάλυση / Αισθητική αγωγή / Φωτογραφία

Τάξη Στ’

Ενότητα Κριτική ανάλυση / Αισθητική αγωγή / Φωτογραφία

Ενδεικτική Διάρκεια 2Χ40 λεπτά

Σκοπός Η αισθητική εκτίμηση και η έκφραση προσωπικής γνώμης σχετικά με φωτογραφίες με κοινωνικό περιεχόμενο και ο συσχετισμός της τέχνης με την καθημερινή ζωή των παιδιών.




Αισθητική ανάλυση, κριτική σκέψη, φωτογραφία





ΕισαγωγήΗ φωτογραφία πολλές φορές παραβλέπεται ως εικαστικό μέσο έκφρασης και δε διδάσκεται στα σχολεία μας. Η συγκεκριμένη δραστηριότητα προτείνεται κυρίως για ανάπτυξη της κριτικής ικανότητας των παιδιών να κοιτάζουν έργα τέχνης αλλά και για ανάπτυξη του βαθμού εκτίμησης της φωτογραφίας ως εικαστική μορφή.

Οργάνωση της τάξης Για τη μαθησιακή δραστηριότητα που ακολουθεί προτείνεται όπως τα παιδιά βρίσκονται σε δυάδες ή τριάδες. Εάν πάλι το σχολείο δε διαθέτει εργαστήριο υπολογιστών προτείνεται όπως ο/η εκπαιδευτικός δείχνει την ιστοσελίδα στα παιδιά (υπολογιστής και προβολέας) και καλεί κάθε φορά κάθε ομάδα παιδιών να χειριστεί τον υπολογιστή με τη σειρά.

Περιγραφή Πορείας Μαθησιακής ΔραστηριότηταςΟ/η εκπαιδευτικός διαλέγει μια φωτογραφίες από την ιστοσελίδα του Getty Foundation: http://www.gettyimages.com/catalyst/ και την παρουσιάζει στην τάξη. Η συγκεκριμένη ιστοσελίδα αποτελεί ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο εύρεσης φωτογραφιών. Ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να αναζητήσει ανάλογα με ένα ή περισσότερα θέματα/ιδέες. Όταν πατήσει πάνω στην εικόνα επιλογής του εμφανίζεται ξεχωριστό παράθυρο με συγκεκριμένες πληροφορίες για την εικόνα αυτή, καθώς και τον αριθμό της τον οποίο θα χρησιμοποιήσετε αργότερα.



Γ

Ενδεικτικές δραστηριότητες παρουσιάζονται ταυτόχρονα με την παρουσίαση των γενικών οδηγιών πιο κάτω αλλά ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να τις τροποποιήσει ανάλογα με τα παιδιά και τις προηγούμενές τους εμπειρίες.

Επίσης θεωρείται σημαντικό να γίνει μια ιδεοθύελλα για το τι φέρνει στο μυαλό του κάθε παιδιού η εικόνα που θα διαλέξει ο/η εκπαιδευτικός. Κάθε ιδέα μπορεί να αναγράφεται στον πίνακα. Ακολουθεί συζήτηση σχετικά με το τι μπορούμε να συμπεραίνουμε από την ιδεοθύελλα;

Μια εικόνα μπορεί να εμπνεύσει όμοιες/διαφορετικές σκέψεις σε διαφορετικούς •ανθρώπους.Δεν υπάρχει ορθή ή λανθασμένη άποψη απλά διαφορετικές προσεγγίσεις και •απόψεις.


Εργαστήριο υπολογιστών•Βίντεο-προβολέας•Διαδίκτυο•Polaroid Cameras ή Digital Cameras •


Γίνεται η διερεύνηση εικόνων με βάση ένα ή περισσότερα στοιχεία / ιδέες.

Πατώντας πάνω σε μια εικόνα της επιλογής σας εμφανίζεται καινούριο παράθυρο το οποίο περιέχει διάφορες πληροφορίες για τη συγκεκριμένη εικόνα. Κρατήστε τον αριθμό της εικόνας που βρίσκεται κάτω από την εικόνα, γιατί θα τον χρησιμοποιήσετε αργότερα.

147


Γ


Ενδεικτική Δραστηριότητα 1: Τα παιδιά γράφουν μια σύντομη ιστορία με βάση την εικόνα που παρουσιάστηκε (ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να επιλέξει μια διαφορετική εικόνα) και τη συζήτηση που έγινε αρχικά. Μπορούν να ακολουθήσουν ενδεικτικές ερωτήσεις ως κατευθυντήριες γραμμές όπως: - Τι σκέφτεται η ηρωίδα; - Πού βρίσκεται; - Γιατί είναι μόνη της; - Τι αισθάνεται; - Τι συνέβηκε σήμερα στη ζωή της; (οι ερωτήσεις τροποποιούνται ανάλογα με την εικόνα) Τα παιδιά παρουσιάζουν την ιστορία τους στην υπόλοιπη τάξη. Επιλέγονται μερικές τις οποίες ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να μεταφράσει και να δημοσιεύσει στην ιστοσελίδα του Getty Foundation http://changeme.gettyimages.com/ (βλ. οδηγίες πιο κάτω). Αναφέρει στα παιδιά ότι για κάθε εικόνα που επιλέγεται από το Getty Foundation, δωρίζεται ένα χρηματικό ποσό για την καταπολέμηση του υιού του



Γ

AIDS, της μαλάριας και της φυματίωσης. Εξηγεί περισσότερα για τις ασθένειες αυτές στους μαθητές αν οι μαθητές δεν έχουν προηγούμενες γνώσεις. Περισσότερα, ο εκπαιδευτικός μπορεί να βρει στις πιο κάτω ιστοσελίδες:

http://www.theglobalfight.org/http://www.thewellproject.org/en_US/http://gigers.com/matthias/engmala/matmala.htm

Για να δημοσιεύσετε μια από τις ιστορίες των παιδιών επιλέξετε «Join the Worldwide Discussion» και μετά «I’d like to express my idea».

Μετά βάζετε τον αριθμό της εικόνας την οποία έχετε επιλέξει αρχικά από την προηγούμενη ιστοσελίδα (όπως έχει εξηγηθεί πιο πάνω) και ακολουθείτε τα στάδια όπως παρουσιάζονται στην ιστοσελίδα για δημοσίευση της ιστορίας των παιδιών.

Τοποθετήστε τον αριθμό της εικόνας που έχετε επιλέξει από την ιστοσελίδα http://www.gettyimages.com/catalyst/

149


Γ



Παραδείγματα ήδη δημοσιευμένων σχολίων και ιδεών είτε από άλλους μαθητές ή ακόμα και διάσημες προσωπικότητες μπορεί ο/η εκπαιδευτικός να βρει στην ιστοσελίδα http://changeme.gettyimages.com/.

Επιλέξτε «Join the Worldwide Discussion» και μετά «I’d like to see the discussion». Επιλέξετε μια από τις φωτογραφίες που παρουσιάζονται.

Ακόμα και διάσημες προσωπικότητας (icons) εκφράζουν τη γνώμη τους σχετικά με τις φωτογραφίες.

Ενδεικτική Δραστηριότητα 2: Οι μαθητές φέρνουν στο σχολείο παλιές φωτογραφίες της γιαγιάς, της μητέρας ή του πατέρα τους που δείχνουν κάτι από την καθημερινή ζωή αυτών των ανθρώπων. Δουλεύουν σε ζευγάρια. Ανταλλάζουν φωτογραφίες με τον/την διπλανό/η τους και γράφουν μια μικρή παράγραφο για το τι τους φέρνει στο μυαλό η κάθε φωτογραφία. Ανταλλάζουν φωτογραφίες και ιστορίες.



Γ

Ενδεικτική Δραστηριότητα 3:

Δημιουργία εφημερίδας με τίτλο «Σκέψεις για την Τέχνη», η οποία μπορεί να δημοσιεύεται κάθε μήνα με διαφορετικό θέμα. Ανάλογα με το θέμα οι μαθητές μπορούν να επιλέξουν φωτογραφίες από την ιστοσελίδα του Getty Foundation: http://www.gettyimages.com/catalyst/ ή να παρουσιάσουν δικές τους φωτογραφίες.

Οι μαθητές δουλεύουν σε ομάδες για να επιλέξουν τα διάφορα θέματα με τα οποία •θα ήθελαν να ασχοληθούν καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς. Κάθε ομάδα γράφει τέσσερα θέματα και τα παρουσιάζει στην τάξη με επιχειρήματα γιατί θεωρούν ότι τα συγκεκριμένα θέματα είναι σημαντικό να μελετηθούν. Καταγράφονται στον πίνακα και επιλέγονται 10 θέματα, ένα για κάθε μήνα της σχολικής χρονιάς.

Αν το θέμα για το μήνα είναι για παράδειγμα «περιβάλλον» οι μαθητές μπορούν να •αναζητήσουν στη συγκεκριμένη ιστοσελίδα εικόνες που να σχετίζονται με το θέμα αυτό. Οι μαθητές μπορούν να επιλέγουν την εικόνα τους με τη σειρά στα διαλείμματα (γίνεται κατάλογος με βάση τον οποίο ο/η δάσκαλος/α επιτρέπει σε ένα μικρό αριθμό μαθητών να χρησιμοποιεί με τη σειρά τον Η/Υ της τάξης το διάλειμμα). Όταν οι μαθητές επιλέγουν την εικόνα τους μπορούν να την τυπώνουν και να καταγράφουν τον αριθμό της.

Κάθε μήνα επιλέγονται οι καλύτερες ιστορίες/εικόνες για δημοσίευση.•

151


Γ

Παιδαγωγικό Ινστιτούτο

http://www.e-epimorfosi.ac.cy

Τηλ.: 22-402300

Τ/Ο: 22-480505

Email: [email protected]

Το «Επιμορφωτικό Υποστηρικτικό Υλικό

για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ στη μαθησιακή διαδικασία με θέμα

Τέχνη - Δημοτική Εκπαίδευση

και εργαλείο Διαδίκτυο»

σχεδιάστηκε από τη Μονάδα MEDIAZONE του Πανεπιστημίου Λευκωσίας

και τυπώθηκε στο Τυπογραφείο Λιθογράφικα στη Λευκωσία σε 500 αντίτυπα

Επιμορφωτικό Υποστηρικτικό Υλικό στη ... texni 01...

Documents

Transcript of Επιμορφωτικό Υποστηρικτικό Υλικό στη ... texni 01...