Μαυρομιχαλαίοι

Το όνομα Μαυρομιχάλης αναφέρεται στα μέλη σπουδαίας ηγεμονικής οικογένειας της Μάνης, που διακρίθηκε στον απελευθερωτικό αγώνα του '21 καθώς και στην πολιτική ζωή της Ελλάδας.

Περισσότερα από τέσσερις δεκάδες μέλη της πέθαναν, από την εποχή του Ορλώφ (1769) μέχρι τους Βαλκανικούς πολέμους, πολεμώντας στους απελευθερωτικούς αγώνες των Ελλήνων.

Πολλά κατά καιρούς έχουν γραφεί αλλά τίποτα δεν είναι ιστορικά εξακριβωμένο.

Εν πρώτοις γίνεται μνεία για την οικογένεια αυτή σε επιστολή του Βινιέρου, Γενικού Προβλέπτου της Θάλασσας, της Ενετικής Πολιτείας, ο οποίος είχε αναλάβει, το 1700, τη διοίκηση των περιοχών της Πελοποννήσου. Στην επιστολή εκείνη, που γράφτηκε στην Πάτρα , με ημερομηνία 27 Απριλίου του 1690, αναφέρεται το όνομα της οικογενείας των Μαυρομιχαλαίων από τις ήδη εξέχουσες οικογένειες της Μάνης περί το φρούριο Κελεφά.

Επίσης κατά τη ντόπια λαϊκή παράδοση, όταν οι Τούρκοι διάβηκαν στην αρχή την Ευρώπη από τον Ελλήσποντο το 1340 και κατέκτησαν τη Θράκη, κάποιες οικογένειες, μεταξύ των οποίων και οι Μαυρομιχαλαίοι, κατέφυγαν στο χωριό της Μάνης Άλικα. Εκδιωχθέντες όμως από κει από ισχυρότερες τότε οικογένειες μετοίκησαν στην Τσίπα (Οίτυλο).

Ανέφερε ότι επί Ενετών πριν δύο αιώνες, στο χωριό Άλικα βρέθηκε ένα παιδί ορφανό που λεγόταν Μιχάλης.

Κατ΄ έθιμο δε της Μάνης τα ορφανά παιδιά ονομάζονταν "μαύρα". Τούτο προστέθηκε στο όνομα και έγινε Μαυρομιχάλης.

Ο Μαυρομιχάλης αυτός, όταν μεγάλωσε, εγκαταστάθηκε στο Οίτυλο, όπου και νυμφεύθηκε και απέκτησε πολλά παιδιά, ένα από τα οποία και έγινε κληρικός και προχειρίσθηκε από τον Οικουμενικό Πατριάρχη σε έξαρχο της Μάνης

Ο πρωτότοκος δε γιος του ο Γεωργάκης επικαλούμενος και αυτός έξαρχος, λόγω του πατρικού αξιώματος πήγε στην Κορώνη όπου και γνωρίσθηκε με έναν Οθωμανό επίσημο που αργότερα έγινε βεζύρης και που όταν ανέλαβε το αξίωμα κάλεσε τον Γεωργάκη στην Κωνσταντινούπολη για έμπιστο βοηθό του. Εκεί τον περιέβαλε με τιμές δίνοντάς του την άδεια να εξοπλίζει και πλοία κατά των πειρατών της Μεσογείου.

Έτσι, όταν επέστρεψε στη Μάνη με ευρωπαϊκό πλοίο, νυμφεύθηκε μια ονομαστή σε ομορφιά γυναίκα, εξ ου και οι απόγονοί του ονομάσθηκαν "νεραϊδογέννητοι".

Του Γεωργάκη εκείνου παιδιά ήταν ο Ιωάννης ο Σκυλογιάννης, που ονομάστηκε έτσι από τις φωνές και τους καυγάδες που έστηνε, ο Πιέρος και ο Ηλίας.

Γεωργάκης Μαυρομιχάλης, οπλαρχηγός, γιος του Έξαρχου

Ιωάννης Μαυρομιχάλης (Σκυλογιάννης), αγωνιστής στα Ορλωφικά και γιος του Γεωργάκη

Πιέρρος Μαυρομιχάλης, αγωνιστής στα Ορλωφικά και αδελφός του προηγουμένου

Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, ηγεμόνας της Μάνης, οπλαρχηγός, πρωθυπουργός και γιος του Πιέρρου

Ηλίας Μαυρομιχάλης (1795-1822), αγωνιστής του '21 και πρωτότοκος γιος του Πετρόμπεη

Αναστάσιος Μαυρομιχάλης (1798-1870), αγωνιστής του '21, υποστράτηγος, γερουσιαστής, βουλευτής και δευτερότοκος γιος του Πετρόμπεη

Αντώνης Α. Μαυρομιχάλης (1829 – 1903), αντιστράτηγος, υπουργός, γιος του Αναστασίου

Πέτρος Α. Μαυρομιχάλης (1828-1892), βουλευτής, υπουργός και γιος του Αναστασίου

Γεώργιος Μαυρομιχάλης (1799-1831), αγωνιστής του '21, Φιλικός, δολοφόνος του Καποδίστρια και τριτότοκος γιος του Πετρόμπεη

Ιωάννης Π. Μαυρομιχάλης (1804-1825), αγωνιστής του '21 και τέταρτος γιος του Πετρόμπεη

Δημήτρης Μαυρομιχάλης (1809-1879), υποστράτηγος, υπασπιστής του Όθωνα, υπουργός και πέμπτος γιος του Πετρόμπεη

Κυριακούλης Π. Μαυρομιχάλης (1850-1916) , πρωθυπουργός της Ελλάδας, σύζυγος Ρώμα και γιος του Πέτρου Πέτρος Κ. Μαυρομιχάλης (1887-1969), βουλευτής, υπουργός και γιος του Κυριακούλη

Στυλιανός Μαυρομιχάλης, πρωθυπουργός της Ελλάδας. Στις 28 Σεπτεμβρίου του 1963 σχημάτισε κυβέρνηση, η οποία παρέμεινε μέχρι τις 8 Νοεμβρίου, με σκοπό να οδηγήσει την χώρα στις εκλογές. Επίσης είχε διατελέσει πρόεδρος του Αρείου Πάγου την περίοδο 1963-1968 και επανήλθε τιμητικά στο αξίωμα το 1974.

Κωνσταντίνος Μαυρομιχάλης: Εθνικό Ιστορικό Μουσείο της Αθήνας,

ζωγράφος Ελένη Προσαλέντη.

Ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821 και πολιτικός του νεοσύστατου Ελληνικού κράτους. Ήταν ένας από τους δολοφόνους του Ιωάννη Καποδίστρια.

Γεννήθηκε στη Μάνη και ήταν γιος του Πιέρρου Μαυρομιχάλη και αδερφός του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη.

Έλαβε μέρος στην επανάσταση του 1821. Συμμετείχε και διέπρεψε στις μάχες των Βαλτετσίου, Λέρνης, Βέργας, Διρού, Πολυαράβου, και αλλού.

Αποτέλεσε μέλος της Κυβέρνησης του Κουντουριώτη το 1825.

Στις 27 Σεπτεμβρίου 1831, μαζί με τον ανιψιό του Γεώργιο Μαυρομιχάλη και με την ανοχή των αστυνομικών που τον επιτηρούσαν, δολοφόνησε τον κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια έξω από την εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα στο Ναύπλιο.

Πυροβολήθηκε όμως και τραυματίστηκε από τον Κοζώνη, το θηριώδη μονόφθαλμο και μονόχειρα Κρήτα σωματοφύλακα του Καποδίστρια, ενώ παράλληλα το εξοργισμένο πλήθος όρμησε εναντίον του.

Αποτελειώθηκε από τον στρατηγό Φωτομάρα, που τον πυροβόλησε από παρακείμενη οικία. To πλήθος οργισμένο διαμέλισε το πτώμα του και πέταξε τα μέλη του στή θάλασσα. Το πτώμα του επέπλεε για μέρες μέχρι που ένας Μανιάτης κληρικός τον πήρε και τον έθαψε.

Γεννήθηκε στη Μάνη και ήταν ο τριτότοκος γιος του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη. Έζησε στην Κωνσταντινούπολη για μεγάλο διάστημα, καθώς είχε σταλεί εκεί ως όμηρος ως εγγύηση πίστης του πατέρα του προς το Σουλτάνο, όμως λίγο πριν το ξέσπασμα της επανάστασης δραπέτευσε στη Μάνη. Από το 1818 είχε μυηθεί στη Φιλική Εταιρεία.

Έλαβε μέρος σε διάφορες μάχες με κυριότερη τη μάχη των Δερβενακίων. Το 1822, ταξίδεψε μαζί με τον Παλαιών Πατρών Γερμανό στη Βερόνα της Ιταλίας. Το 1825 αιχμαλωτίστηκε στο Νεόκαστρο από τον Ιμπραήμ, αλλά σύντομα αφέθηκε ελεύθερος υποσχόμενος την υποταγή της Μάνης, υπόσχεση την οποία δεν τήρησε.

Αργότερα χρησιμοποιήθηκε από τον Καποδίστρια για να μεταβεί στο Ναύπλιο ο θείος του Κατσής Μαυρομιχάλης, ο οποίος με την άφιξή του εκεί, φυλακίστηκε. Μετά από αυτό το γεγονός, αλλά και επειδή ο Καποδίστριας επιδίωκε να ελέγξει τα προνόμια των προυχόντων, ο Γεώργιος Μαυρομιχάλης και όλη η σημαντική οικογένεια των Μαυρομιχαλαίων τάχτηκε δημόσια εναντίον του, με αποτέλεσμα να τεθεί υπό αστυνομική επιτήρηση.

Στις 27 Σεπτεμβρίου 1831 μαζί με το θείο του Κωνσταντίνο Μαυρομιχάλη και με την ανοχή των αστυνομικών που τον επιτηρούσαν, του αποδόθηκε η κατηγορία ότι αυτός δολοφόνησε τον κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια έξω από την εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα στο Ναύπλιο, καρφώνοντάς του ένα μακρυμάνικο μαχαίρι στην καρδιά ενώ ο θείος του πυροβόλησε τον Κυβερνήτη στο πίσω μέρος της κεφαλής του. Έπειτα κατέφυγε στη γαλλική πρεσβεία, η οποία τον προστάτεψε από τον όχλο που τον καταδίωκε, αλλά στη συνέχεια τον παρέδωσε στις Αρχές για να δικαστεί.

Καταδικάστηκε για την πράξη του και εκτελέστηκε στις 9 Οκτωβρίου στο Ιτς-Καλέ, παρουσία του πατέρα του, Πετρόμπεη, που ήταν εκεί φυλακισμένος από τον Καποδίστρια.

Πίνακας του Γεώργιου Μαυρομιχάλη στο Εθνικό

Ιστορικό Μουσείο της Αθήνας