lyk-podoch.kav.sch.grlyk-podoch.kav.sch.gr/attachments/article/49... · Web viewΠαθητικός...

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

Οριστική

Υποτακτική

Ευκτική

Προστακτική

Απρμφ./ μτχ.

λύ- ω

λύ- ω

λύ- οιμι

----

λύ- ειν

λύ- εις

λύ- ῃς

λύ- οις

λύ- ε

λύ- ει

λύ- ῃ

λύ- οι

λυ- έτω

λύ-ων

λύ-ομεν

λύ- ωμεν

λύ- οιμεν

----

λύ-ουσα

λύ- ετε

λύ- ητε

λύ- οιτε

λύ- ετε

λύ-ον

λύ- ουσι

λύ- ωσι

λύ- οιεν

λυ- όντων

(λυ- έτωσαν)

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΉ ΦΩΝΗ

ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ

Οριστική


Ευκτική



ἒ- λυ- ον

ἒ- λυ- ες

ἒ- λυ- ε

ἐ-λύ- ομεν

ἐ- λύ- ετε

ἒ- λυ- ον

ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ

Οριστική


Ευκτική



λύ-σ- ω

λύ-σ- οιμι

λύ-σ- ειν

λύ-σ- εις

λύ-σ- οις

λύ-σ- ει

λύ-σ- οι

λύ-σ-ων

λύ-σ- ομεν

λύ-σ- οιμεν

λύ-σ-ουσα

λύ-σ- ετε

λύ-σ- οιτε

λύ-σ-ον

λύ-σ- ουσι

λύ-σ- οιεν

ΑΟΡΙΣΤΟΣ

Οριστική


Ευκτική



ἒ-λυ-σ-α

λύ- σ-ω

λύ-σ-αιμι

-----

λῦ-σ-αι

ἒ-λυ-σ-ας

λύ-σ-ῃς

λύ-σ-αις

λῦ-σ-ον

ἒ-λυ-σ-ε

λύ-σ-ῃ

λύ-σ-αι

λυ-σ-άτω

λύ-σ-ας

ἐ-λύ-σ-αμεν

λύ-σ-ωμεν

λύ-σ-αιμεν

----

λύ-σ-ασα

ἐ-λύ-σ-ατε

λύ-σ-ητε

λύ-σ-αιτε

λύ-σ-ατε

λύ-σ-αν

ἒ-λυ-σ-αν

λύ-σ-ωσι

λύ-σ-αιεν

λυ-σ-άντων

(λυ-σ-άτωσαν)

ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ

Οριστική


μονολεκτικά

περιφραστικά

λέ- λυ-κα

λε-λύ-κω

λε-λυ-κώς, λε-λυ-κυῖα, λε-λυ-κός ὦ

λέ-λυ-κας

λε-λύ-κῃς

λε-λυ-κώς, λε-λυ-κυῖα, λε-λυ-κός ᾖς

λέ-λυ-κε

λε-λύ-κῃ

λε-λυ-κώς, λε-λυ-κυῖα, λε-λυ-κός ᾖ

λε-λύ-καμεν

λε-λύ-κωμεν

λε-λυ-κότες, λε-λυ-κυῖαι, λε-λυ-κότα ὦμεν

λε-λύ-κατε

λε-λύ-κητε

λε-λυ-κότες, λε-λυ-κυῖαι, λε-λυ-κότα ἦτε

λε-λύ-κασι

λε-λύ-κωσι

λε-λυ-κότες, λε-λυ-κυῖαι, λε-λυ-κότα ὦσι

Ευκτική



λε-λύ-κοιμι

λε-λυ-κώς, λε-λυ-κυῖα, λε-λυ-κός εἴην

λε-λύ-κοις

λε-λυ-κώς, λε-λυ-κυῖα, λε-λυ-κός εἴης

λε-λύ-κοι

λε-λυ-κώς, λε-λυ-κυῖα, λε-λυ-κός εἴη

λε-λύ-κοιμεν

λε-λυ-κότες, λε-λυ-κυῖαι, λε-λυ-κότα εἴημεν (εἶμεν)

λε-λύ-κοιτε

λε-λυ-κότες, λε-λυ-κυῖαι, λε-λυ-κότα εἴητε (εἶτε)

λε-λύ-κοιεν

λε-λυ-κότες, λε-λυ-κυῖαι, λε-λυ-κότα εἴησαν (εἶεν)




----

------

λέ-λυ-κε

λε-λυ-κώς, λε-λυ-κυῖα, λε-λυ-κός ἲσθι

λε-λυ-κέτω

λε-λυ-κώς, λε-λυ-κυῖα, λε-λυ-κός ἒστω

----

------

λε-λύ-κετε

λε-λυ-κότες, λε-λυ-κυῖαι, λε-λυ-κότα ἒστε

λε-λυ-κόντων (λε-λυκέτωσαν)

λε-λυ-κότες, λε-λυ-κυῖαι, λε-λυ-κότα ἒστων

( ὄντων / ἒστωσαν)

Απαρέμφατο: λε-λυ-κέναι

Μετοχή: λε-λυ-κώς, λε-λυ-κυῖα, λε-λυ-κός

ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ

Οριστική


Ευκτική



ἐ- λε-λύ-κειν

ἐ- λε-λύ-κεις

ἐ- λε-λύ-κεις

ἐ-λε-λύ-κεμεν

ἐ- λε-λύ-κετε

ἐ- λε-λύ-κεσαν

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

Οριστική


Ευκτική



λύ- ομαι

λύ- ωμαι

λυ- οίμην

----

λύ- εσθαι

λύ- ει (-η)

λύ- ῃ

λύ- οιο

λύ- ου

λύ- εται

λύ- ηται

λύ- οιτο

λυ- έσθω

λυ-όμενος

λυ-όμεθα

λυ-ώμεθα

λυ- οίμεθα

----

λυ-ομένη

λύ- εσθα

λύ- ησθε

λύ- οισθε

λύ- εσθε

λυ-όμενον

λύ- ονται

λύ- ωνται

λύ- οιντο

λυ- έσθων

(λυ- έσθωσαν)

ΜΕΣΗ ΦΩΝΗ

ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ

Οριστική


Ευκτική



ε- λυ- όμην

ε- λύ- ου

ε- λύ-ετο

ἐ-λυ- όμεθα

ἐ- λύ- εσθε

ε- λύ-ντο

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

Οριστική


Ευκτική



λύ- ομαι

λύ- ωμαι

λυ- οίμην

----

λύ- εσθαι

λύ- ει (-η)

λύ- ῃ

λύ- οιο

λύ- ου

λύ- εται

λύ- ηται

λύ- οιτο

λυ- έσθω

λυ-όμενος

λυ-όμεθα

λυ-ώμεθα

λυ- οίμεθα

----

λυ-ομένη

λύ- εσθα

λύ- ησθε

λύ- οισθε

λύ- εσθε

λυ-όμενον

λύ- ονται

λύ- ωνται

λύ- οιντο

λυ- έσθων

(λυ- έσθωσαν)

ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ

Οριστική


Ευκτική



λύ-σ- ομαι

λυ-σ- οίμην

λύ-σ- εσθαι

λύ-σ- ει (-η)

λύ-σ- οιο

λύ-σ- εται

λύ-σ- οιτο

λυ-σ-όμενος

λ-σ- όμεθα

λυ-σ- οίμεθα

λυ-σ-ομένη

λύ-σ- εσθε

λύ-σ- οισθε

λυ-σ-όμενον

λύ-σ- ονται

λύ-σ- οιντο

ΑΟΡΙΣΤΟΣ

Οριστική


Ευκτική



ε-λυ-σ-άμην

λύ- σ-ωμαι

λυ-σ-αίμην

-----

λύ-σ-ασθαι

ε-λύ-σ-ω

λύ-σ-ῃ

λύ-σ-αιο

λῦ-σ-αι

ε-λύ-σ-ατο

λύ-σ-ηται

λύ-σ-αιτο

λυ-σ-άσθω

λυ-σ-άμενος

ἐ-λυ-σ-άμεθα

λυ-σ-ώμεθα

λυ-σ-αίμεθα

----

λυ-σ-αμένη

ἐ-λύ-σ-ασθα

λύ-σ-ησθε

λύ-σ-αισθε

λύ-σ-ασθε

λυ-σ-άμενον

ε-λύ-σ-αντο

λύ-σ-ωνται

λύ-σ-αιντο

λυ-σ-άσθων

(λυ-σ-άσθωσαν)


Οριστική



λε-λυ-μένος, λε-λυ-μένη, λε-λυ-μένον ὦ

λε-λυ-μένος, λε-λυ-μένη, λε-λυ-μένον ᾖς

λε-λυ-μένος, λε-λυ-μένη, λε-λυ-μένον ᾖ

λε-λυ-κότες, λε-λυ-κυῖαι, λε-λυ-κότα ὦμεν

λε-λυ-κότες, λε-λυ-κυῖαι, λε-λυ-κότα ἦτε

λε-λυ-κότες, λε-λυ-κυῖαι, λε-λυ-κότα ὦσι

λέ- λυ-μια

λέ-λυ-σαι

λέ-λυ-ται

λε-λύ-μεθα

λέ-λυ-σθε

λέ-λυ-νται

Ευκτική


λε-λυ-μένος, λε-λυ-μένη, λε-λυ-μένον εἴην

λε-λυ-μένος, λε-λυ-μένη, λε-λυ-μένον εἴης

λε-λυ-μένος, λε-λυ-μένη, λε-λυ-μένον εἴη

λε-λυ-μένοι, λε-λυ-μέναι,λε-λυ-μένα εἴημεν (εἶμεν)

λε-λυ-μένοι, λε-λυ-μέναι, λε-λυ-μένα εἴητε (εἶτε)

λε-λυ-μένοι, λε-λυ-μέναι, λε-λυ-μένα εἴησαν (εἶεν)



----

λέ-λυ-σο

λε-λύ- σθω

----

λέ-λυ-σθε

λε-λύ-σθων (λε-λύσθωσαν)

Απαρέμφατο: λε-λύ-σθαι

Μετοχή: λε-λυ-μένος, λε-λυ-μένη, λε-λυ-μένον


Οριστική


Ευκτική



ἐ- λε-λύ-μην

ἐ- λέ-λυ-σο

ἐ- λέ-λυ-το

ἐ-λε-λύ-μεθα

ἐ- λέ-λυ-σθε

ἐ- λέ-λυ-ντο

Συμφωνόληκτοι παρακείμενοι και υπερσυντέλικοι μέσης φωνής

1. Ρήματα με χαρακτήρα κ, γ, χ, ττ, σσ → πράττομαι : πέπρα-γμαι



Οριστική


Απαρέμφατο

Οριστική

(πέπρα)- γμαι

-----------

(πεπρᾶ) -χθαι

(ἐπεπρά) – γμην

- ξαι

(πέπρα) - ξο

-- ξο

- κται

-χθω

Μετοχές

- κτο

- γμεθα

--------

(πεπρα)-γμένος

-γμεθα

- χθε

- χθε

-γμένη

- χθε

- γμένοι εἰσί

- χθων

-γμένον

(πεπρα)- γμένοι ἦσαν

2. Ρήματα με χαρακτήρα π, β, φ, πτ → γράφομαι : γέγρα-μμαι



Οριστική



Οριστική

(γέγρα)- μμαι

-----------

(γεγρά) -φθαι

(ἐγεγρά) – μμην

- ψαι

(γέγρα) - ψο

-- ψο

- πται

-φθω

Μετοχές

- πτο

- μμεθα

--------

(γεγρα)-μμένος

-μμεθα

- φθε

- φθε

-μμένη

- φθε

- μμένοι εἰσί

- φθων

-μμένον

(γεγρα)- μμένοι ἦσαν

3. Ρήματα με χαρακτήρα ν, που λήγουν σε –μμαι → ὀξύνομαι : ὢξυ-μμαι



Οριστική



Οριστική

(ὢξυ)- μμαι

-----------

(ὠξύ) -νθαι

(ὠξύ) – μμην

- νσαι

(ὢξυ) - νσο

-- νσο

- νται

-νθω

Μετοχές

- ντο

- μμεθα

--------

(ὠξυ)-μμένος

-μμεθα

- νθε

- νθε

-μμένη

- νθε

- μμένοι εἰσί

- νθων

-μμένον

(ὠξυ)- μμένοι ἦσαν

4. Ρήματα με χαρακτήρα τ, δ, θ, ζ → πείθομαι : πέπει-σμαι



Οριστική



Οριστική

(πέπει)- σμαι

-----------

(πεπεῖ) -σθαι

(ἐπεπεί) – σμην

- σαι

(πέπει) – σο

-- σο

- σται

-σθω

Μετοχές

- στο

- σμεθα

--------

(πεπει)-σμένος

-σμεθα

- σθε

- σθε

-σμένη

- σθε

- σμένοι εἰσί

- σθων

-σμένον

(πεπει)- σμένοι ἦσαν

5.Ρήματα με χαρακτήρα ν, που λήγουν σε –σμαι → φαίνομαι: πέφασμαι



Οριστική



Οριστική

(πέφα)- σμαι

-----------

(πεφά) -νθαι

(ἐπεφά) – σμην

- νσαι

(πέφα) – νσο

-- νσο

- νται

-νθω

Μετοχές

- ντο

- σμεθα

--------

(πεφα)-σμένος

-σμεθα

- νθε

- νθε

-σμένη

- νθε

- σμένοι εἰσί

- νθων

-σμένον

(πεφα)- σμένοι ἦσαν

6. Ρήματα με χαρακτήρα λ → ἀγγέλλομαι : ἢγγελμαι



Οριστική



Οριστική

(ἢγγε)- λμαι

-----------

(ἠγγέ) -λθαι

(ἠγγέ) – λμην

- λσαι

(ἢγγε) – λσο

-- λσο

-λται

-λθω

Μετοχές

- λτο

- λμεθα

--------

(ἠγγε)- λμένος

-λμεθα

- λθε

- λθε

-λμένη

- λθε

- λμένοι εἰσί

- λθων

-λμένον

(ἠγγε)- λμένοι ἦσαν

7. Ρήματα με χαρακτήρα ρ → φθείρομαι : ἔφθαρμαι



Οριστική



Οριστική

(ἔφθα)- ρμαι

-----------

(ἐφθά) -ρθαι

(ἐφθά) – ρμην

- ρσαι

(ἔφθα) – ρσο

-- ρσο

-ρται

-ρθω

Μετοχές

- ρτο

- ρμεθα

--------

(ἐφθα)- ρμένος

-ρμεθα

- ρθε

- ρθε

-ρμένη

- ρθε

- ρμένοι εἰσί

- ρθων

-ρμένον

(ἐφθα)- ρμένοι ἦσαν

Αόριστος β΄

Πολλά ρήματα σχηματίζουν τον αόριστο χωρίς τον χαρακτηριστικό χρονικό χαρακτήρα –σ. Αυτός ο αόριστος λέγεται αόριστος β΄ και έχει ενεργητική, μέση και παθητική φωνή.

Χαρακτηριστικά:

· Στην οριστική παίρνει τις καταλήξεις του παρατατικού

· Στις άλλες εγκλίσεις, στο απαρέμφατο και στη μετοχή παίρνει τις καταλήξεις του ενεστώτα

Παράδειγμα:

Ενεργητική φωνή: βάλλω – αόριστος β΄= έβαλον

Οριστική


Ευκτική



Μετοχή

έβαλ-ον

βάλ-ω

βάλ-οιμι

-

βαλεῖν

βαλών

έβαλ-ες

βάλ-ῃς

βάλ-οις

βάλ-ε

βαλοῦσα

έβαλ-ε

βάλ-ῃ

βάλ-οι

βαλ-έτω

βαλόν

εβάλ-ομεν

βάλ-ωμεν

βάλ-οιμεν

-

εβάλ-ετε

βάλ-ητε

βάλ-οιτε

βάλ-ετε

έβαλ-ον

βάλ-ωσι

βάλ-οιεν

βαλ-όντων

Παρατηρήσεις:

1. Κατεβαίνει ο τόνος στο απαρέμφατο: λύειν ---- βαλεῖν

2. Κατεβαίνει ο τόνος στις μετοχές:

λύων, λύουσα, λύον ----βαλών, βαλοῦσα, βαλόν

ΠΡΟΣΟΧΗ:

Πέντε ρήματα στο β΄ ενικό της προστακτικής κατεβάζουν τον τόνο όταν είναι απλά:

ἐλθέ (έρχομαι), ἰδέ (ὁρῶ), εὐρέ (ευρίσκω), λαβέ (λαμβάνω), εἰπέ (λέγω)

Όμως όταν είναι σύνθετα ο τόνος ανεβαίνει:

πάρελθε, έπιδε, έξευρε, παράλαβε, πρόσειπε

Μέση φωνή: βάλλομαι ---- αόριστος β΄ = εβαλόμην

Οριστική


Ευκτική



Μετοχή

εβαλ-όμην

βάλ-ωμαι

βαλ-οίμην

-

βαλέσθαι

βαλόμενος

εβάλ-ου

βάλ-ῃ

βάλ-οιο

βαλοῦ

βαλομένη

εβάλ-ετο

βάλ-ηται

βάλ-οιτο

βαλέσθω

βαλόμενον

εβαλ-όμεθα

βαλ-ώμεθα

βαλ-οίμεθα

-

εβάλ-εσθε

βάλ-ησθε

βάλ-οισθε

βάλεσθε

εβάλ-οντο

βάλ-ωνται

βάλ-οιντο

βαλέσθων

Παρατηρήσεις:

1. Κατεβαίνει ο τόνος στο απαρέμφατο: λύεσθαι----- βαλέσθαι

2. Κατεβαίνει ο τόνος στο β΄ ενικό της προστακτικής:

λύου---- βαλοῦ

Συχνά ρήματα με αόριστο β΄

1. Ἄγω – ἤγαγον

1. Ἁμαρτάνω- ἥμαρτον

1. Ἔρχομαι- ἦλθον

1. Λαμβάνω- ἔλαβον

1. Λανθάνω- ἔλαθον

1. Μανθάνω – ἔμαθον

1. Ὁρῶ – εἶδον

1. Πάσχω – ἔπαθον

1. Πίπτω – ἔπεσον

1. Τυγχάνω – ἔτυχον

1. Ἄγομαι – ἠγαγόμην

1. Γίγνομαι – ἐγενόμην

1. Αἰσθάνομαι – ἠσθόμην

1. Πυνθάνομαι – ἐπυθόμην

1. Ἀφικνοῦμαι – ἀφικόμην

Ασκήσεις:

1)Να αναγνωρίσεις γραμματικά τους υπογραμμισμένους τύπους:

1. Ἡ γλῶσσα πολλοὺς εἰς ὄλεθρον ἤγαγεν

1. Ξένους πένητας ἰδὼν μὴ παραδράμῃς.

1. Χάριν λαβῶν μέμνησο καὶ δοὺς ἐπιλαθοῦ.

1. Μὴ μοὶ γένοιτο ὅ,τι βούλομαι ἀλλὰ ὅ,τι συμφέρει.

1. Γράμματα μαθεῖν δεῖ καὶ μαθόντα νοῦν ἔχειν.

1. Φύσιν πονηράν μεταβαλεῖν οὐ ράδιόν ἐστι.

2) Να συμπληρώσεις τον κατάλληλο τύπο αορίστου β΄ του ρήματος στην παρένθεση.

1. Διπλῶς ὀρᾷ ὁ ............................. (μανθάνω, μετοχὴ) γράμματα.

1. Δὶς .........................(ἑξαμαρτάνω, ἀπαρέμφατο) οὐκ ἀνδρὸς σοφοῦ.

1. Μακάριος ὅστις ....................... (τυγχάνω) γενναίου φίλου. (ἒτυχον)

1. Πρὸς εὖ λέγοντας οὐδὲν ..................... (ἀντιλέγω, ἀπαρμφ.) ἔχω.

1. Δρυὸς ....................... (πίπτω, μετοχὴ θήλ.) πᾶς ἀνὴρ ξυλεύεται.

1. Τὸ δίκαιον ...................... (εὑρίσκω) οὐ ράδιόν ἐστι.

3) Να γραφεί το β' ενικό και γ'πληθυντικό της Υποτακτικής και Προστακτικής των ρημάτων στον Ενεστώτα και Αόριστο β':

πείθομαι : .................................................................ἔρχομαι : .................................................................λαμβάνομαι : ..............................................................

4) Να γράψετε τον ζητούμενο τύπο αορίστου β΄

ξυνεπιλαμβάνομαι : ---το απαρέμφατο της ίδιας φωνής

--- το β΄ ενικό προστακτικής της άλλης φωνής

ἀντιλέγω: το α΄ πληθυντικό ευκτικής της ίδιας φωνής

περιορῶ: --- το γ΄ ενικό οριστικής της ίδιας φωνής

--- τη μετοχή θηλυκού γένους της άλλης φωνής

ἐπιγίγνομαι: τα α΄ πληθυντικό υποτακτικής

ἀντανάγω: --- το απαρέμφατο της ίδιας φωνής

--- το β΄ ενικό ευκτικής της ίδιας φωνής

--- το β΄ ενικό οριστικής της άλλης φωνής

Παθητική διάθεση

Στην παθητική διάθεση τα ρήματα έχουν τις ίδιες καταλήξεις που έχουν και στη μέση φωνή σε όλους τους χρόνους εκτός από τον μέλλοντα και τον αόριστο .

Παθητικός μέλλοντας α΄:

Σχηματίζεται όπως ο μέσος μέλλοντας αφού όμως παρεμβάλλουμε ανάμεσα στο θέμα και την κατάληξη το πρόσφυμα –θη, π.χ. μέσος ενεστώτας = λύ- ομαι

μέσος μέλλοντα = λύ - σομαι παθητικός μέλλοντας = λυ- θή– σομαι

Οριστική

Ευκτική


Μετοχή

λυ- θή- σομαι

λυ-θη-σοίμην

λυ-θή-σεσθαι

λυ-θη-σόμενος

λυ- θή- σει

λυ-θή-σοιο

λυ-θη-σομένη

λυ-θή-σεται

λυ-θή-σοιτο

λυ-θη-σόμενον

λυ-θη- σόμεθα

λυ-θη-σοίμεθα

λυ-θή-σεσθε

λυ-θή-σοισθε

λυ-θή-σονται

λυ-θή-σοιντο

Παθητικός αόριστος α΄

Επίσης σχηματίζεται βάζοντας το πρόσφυμα -θη, αλλά κλίνεται διαφορετικά από τον μέσο αόριστο, π.χ.

μέσος ενεστώτας= λύομαι μέσος αόριστος = ελυσάμην παθητικός αόριστος= ελύ-θην

Οριστική


Ευκτική



Μετοχή

ἐ-λύ-θην

λυθῶ

λυ-θείην

-

λυ- θῆναι

λυ-θείς

ἐ-λύ-θης

λυθῇς

λυ-θείης

λύ-θητι

λυ-θεῖσα

ε-λύ-θη

λυθῇ

λυ-θείη

λυ-θήτω

λυ-θέν

ἐ-λύ-θημεν

λυθῶμεν

λυ-θείημεν

(λυθεῖμεν)

-

ἐ-λύ-θητε

λυθῆτε

λυ-θείητε

(λυθεῖτε)

λύ-θητε

ἐ-λύ-θησαν

λυθῶσι

λυ-θείησαν

(λυθεῖεν)

λυ-θέντων

(λυθήτωσαν)

Σημείωση: τα συμφωνόληκτα, μπροστά από το –θ- του προσφύματος, μεταβάλλουν το σύμφωνο του χαρακτήρα τους ως εξής:

π, β, φ, πτ → φ (λείπομαι → λειφθήσομαι λαμβάνω → ελήφθην)

κ, γ, χ, ττ → χ (κηρύττομαι → κηρυχθήσομαι – εκηρύχθην)

τ, δ, θ, ζ, → σ (πείθομαι → πεισθήσομαι - επείσθην)

Παθητικός μέλλοντας β΄ : Σχηματίζεται χωρίς να παρεμβληθεί το πρόσφυμα –θη, συνήθως μόνο με την προσθήκη του –η, και βέβαια με διαφορετικό τρόπο από τον μέσο μέλλοντα. Κατά τα άλλα, κλίνεται όπως ακριβώς ο μέσος μέλλοντας.

π.χ. μέσος ενεστώτας = γράφομαι

μέσος μέλλοντας = γραφ- + -σ- + -ομαι = γράψομαι

παθητικός μέλλοντας β’ = γραφ- + -η- + -σ- + -ομαι = γραφήσομαι

Παθητικός αόριστος β΄

Όπως ο απλός ενεργητικός και μέσος αόριστος β΄ σχηματίζονται χωρίς το χαρακτηριστικό –σ, έτσι και ο παθητικός αόριστος β΄ σχηματίζεται χωρίς το χαρακτηριστικό πρόσφυμα –θη (συνήθως με την προσθήκη μόνο του –η). Κατά τα άλλα κλίνεται με τον ίδιο τρόπο, π.χ. μέσος ενεστώτας: γράφομαι

μέσος αόριστος = ἐγραψάμην παθητικός αόριστος β΄= ἐγράφην

Οριστική


Ευκτική


Απαρεμφ.

Μετοχή

ἐ-γρά-φην

γραφ-ῶ

γραφ-είην

-

γραφῆναι

γραφείς

ἐ-γράφ-ης

γραφ-ῇς

γραφ-είης

γράφη-θι

γραφεῖσα

ἐ-γράφ-η

γραφ-ῇ

γραφ-είη

γραφ-ή-τω

γραφέν

ἐ-γράφ-ημεν

γραφ-ῶμεν

γραφ-είημεν

(γραφεῖμεν)

-

ἐ-γράφ-ητε

γραφ-ῆτε

γραφ-είητε

(γραφεῖτε)

γράφ-η-τε

ἐ-γράφησαν

γραφ-ῶσι

γραφ-είησαν

(γραφεῖεν)

γραφ-έντων

(γραφήτωσαν

Σημείωση: Κάποια ρήματα έχουν και παθητικούς χρόνους α΄και παθητικούς χρόνους β΄, π.χ. φθείρομαι : παθ. μέλ. β΄ = φθαρήσομαι, παθ. αόρ. α΄ = εφθάρθην / παθητικός αόριστος β΄ = εφθάρην.

Σημείωση 2:

---Όσα ρήματα έχουν μονοσύλλαβο θέμα με φωνήεν ε, τρέπουν το ε σε α, π.χ. κλέπτω →κλαπήσομαι τρέπω → τραπήσομαι τρέφω → τραφήσομαι.

Εξαίρεση τα σύνθετα του ρήματος –λέγω, π.χ. συλλέγω → συλλεγήσομαι

---Όσα ρήματα έχουν μονοσύλλαβο θέμα με φωνήεν η τρέπουν το η σε α, π.χ. σήπω → σαπήσομαι, τήκω → τακήσομαι.

Εξαίρεση το πλήττω → πληγήσομαι, επλήγην, το οποίο όμως όταν είναι σύνθετο ακολουθεί παλι τον κανόνα: εκπλήττω → εκπλαγήσομαι

Παθητική φωνή

Όπως στα νέα ελληνικά έτσι και στα αρχαία υπάρχει ενεργητική και παθητική φωνή. Η ενεργητική φωνή χρησιμοποιείται όταν θέλουμε να προβάλουμε κυρίως το πρόσωπο που ενεργεί, ενώ η παθητική φωνή όταν μας ενδιαφέρει κυρίως η ίδια η πράξη και όχι τόσο το πρόσωπο.

Στην παθητική φωνή τα ρήματα μπαίνουν στους παθητικούς χρόνους (παθητικό μέλλοντα, παθητικό αόριστο, παθητικό αόριστο β΄). Τα παθητικά ρήματα συχνά συνοδεύονται από έναν εμπρόθετο προσδιορισμό που δηλώνει το πρόσωπο ή το πράγμα που προκαλεί την ενέργεια του ρήματος. Ο εμπρόθετος αυτός προσδιορισμός ονομάζεται ποιητικό αίτιο και εκφέρεται με την πρόθεση

ὑπό (ἀπό, ἐκ, παρά, προς) + γενική.

Αρκετές φορές, όταν υπάρχει ρήμα συντελικού χρόνου (κυρίως παρακειμένου), το ποιητικό αίτιο εκφέρεται και με απλή δοτική, η οποία λέγεται δοτική του ποιητικού αιτίου.

π.χ. Πολλοί ἐφονεύθησαν ὑπό τῶν τοξοτῶν.

- Ταῦτα ἐμοί πέπρακται.

Η παθητική φωνή σχηματίζεται από την ενεργητική με κάποιες αλλαγές:

Ενεργητική: Αντίπατρος έσωσε την πόλιν

Παθητική: Ἡ πόλις ἐσώθη ὑπό τοῦ Αντιπάτρου.

Αλλαγές:

1. Το ρήμα μπήκε σε παθητική διάθεση, συγκεκριμένα σε παθητικό αόριστο, αφού αρχικά βρισκόταν σε ενεργητικό αόριστο.

2. Το αντικείμενο της ενεργητική σύνταξης στην παθητική σύνταξη έγινε υποκείμενο.

3. Το υποκείμενο της ενεργητικής σύνταξης στην παθητική σύνταξη έγινε ποιητικό αίτιο.

Ασκήσεις

Να σχηματιστούν οι παθητικοί μέλλοντες και παθητικοί αόριστοι των παρακάτω ρημάτων.

· πέμπομαι

· παύομαι

· πράττομαι

· κολάζομαι

· καλύπτομαι

· ονομάζομαι

· σώζομαι

· κομίζομαι

· παιδεύομαι

· τοξεύομαι

Να μετατραπεί η ενεργητική σύνταξη σε παθητική.

1. Ὁ βασιλεῦς ἔπεμψε τον Φαλίνον.

2. Οὖτος την νεαράν πόλιν Σελεύκειαν ονομάσει.

3. Ἀλκιβιάδης Λακεδαιμονίους ἐδίδασκε την πόλιν τειχίζειν.

4. Οἱ Θηβαῖοι πρῶτοι ταῦτα ἐκόμισαν.

5. Ταῦτα ρήτορι εἲρηται.

6. Ουδέν ἀξιόλογον ἔπραξεν Αριστογείτων.

Να μετατραπεί η παθητική σύνταξη σε ενεργητική

1. Διόδωρος ὑπό δούλου τινός φονεύθη.

2. Ἡ ἐπιστολή ὑπό Θεμιστοκλέους τοῦ στρατηγοῦ ἐπέμφθη.

3. Ἡ πόλις ἀτειχίστη παρεδόθη ὑπό Θησέως βασιλέως.

4. Λακεδαιμόνιοι Πέρσαις αὖθις βεβοήθηνται. .

5. Σπονδαί ὑπό Κύλωνος νυκτί ἐπράχθησαν.

Γ΄κλίση ουσιαστικών. ασκήσεις

Να γράψετε τις πλάγιες πτώσεις ενικού και πληθυντικό των παρακάτω ουσιαστικών.

ὁ βασιλεύς

ὁ ἀγών

ἡ ἒρις

τὸ βέλος

ὁ κόραξ

ὁ σωτήρ

ἡ ἀσπίς

ὁ ἡγεμών

ὁ μύωψ

ὁ γίγας

ὁ λιμήν

ὁ ἱχθύς

ὁ ἠρως

ὁ λέων

ἡ πατρίς

ὁ ἀνήρ

ὁ πατήρ

ὁ γονεύς

ὁ θώραξ

ὁ βήξ

Α. Συμπληρώστε τον κατάλληλο τύπο:

Παῖς : δοτική ενικού

ἂρχων : γενική πληθυντικού

Γέρων : δοτική πληθυντικού

ὄνυξ: αιτιατική ενικού

Λέων: κλητική ενικού

ἰμάς: κλητική ενικού

Ποῦς: αιτιατική πληθυντικού

ὀφείλημα: γενική ενικού

Πρᾶγμα: δοτική πληθυντικού

Β. Να βρείτε 1) την ονομαστική ενικού 2) τη γενική ενικού 3) την κλητική ενικού και 4) τη δοτική πληθυντικού των παρακάτω ονομάτων:

Τῷ χιτῶνι

Τούς ρήτορας

Τοῖς δάσεσι

Τῷ ὄρει

Τάς χείρας

Τῷ Ηρακλεῖ

Τοῖς γεῖτοσι

Τοῖς λιμέσι

Τοῖς ἀκτίσι

Τά τείχη

Γ. Να μεταφέρεις τις προτάσεις στον άλλο αριθμό :

α. Αἱ μητέρες φιλοῦσι τάς θυγατέρας καί μερίμνας ἔχουσιν, ὅπως ταύτας συνάψωσιν ἀγαθοῖς ἀνδράσι.

β. Τῇ μητρί εἰσί παῖδες ἄγκυραι βίου.

γ. Ἐν τοῖς χειμῶσι οἱ κάτοικοι βαρεῖς χιτῶνας ἐνδύονται.

δ. Αἱ κατ' ἀγρόν ὁδοί τῇ χιόνι δύσποροι γίγνονται.

ε. Οἱ μέν γέροντες λέγουσι, οἱ δέ νέοι ἀκούουσι.

στ. Ὑμεῖς φεύγετε ἡδονήν φέρουσαν ὕστερον βλάβην.

ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ

Παραθετικά ονομάζονται, όπως και στα Νέα Ελληνικά, οι βαθμοί που έχουν:

Α. τα επίθετα Β. τα επιρρήματα Γ. οι μετοχές

Οι βαθμοί των παραθετικών είναι τρεις:

Θετικός Συγκριτικός Υπερθετικός

ωραίος ωραιότερος ωραιότατος

ωραίος πιο ωραίος ο πιο ωραίος

Οι βαθμοί σχηματίζονται:

- στα επίθετα μονολεκτικά και περιφραστικά

- στα επιρρήματα μονολεκτικά και περιφραστικά

- στις μετοχές μόνο περιφραστικά

Α. Επίθετα

i.) Μονολεκτικά

Συγκριτικός

Υπερθετικός

Με τις καταλήξεις

(ο)/(ω)-τερος, -τερα, -τερον

(ο)/(ω)-τατος, -τατη, -τατον

πτωχός, -η, -ον

πτωχότερος, -οτέρα, -ότερον

πτωχότατος, -οτάτη, -ότατον

σοφός, -η, -ον

σοφώτερος, σοφωτέρα, σοφώτερον

σοφώτατος, -ωτάτη, -ώτατον

Με τις καταλήξεις

-έστερος, -εστέρα, έστερον

-έστατος, -εστάτη, έστατον

εὐγενής, εὐγενές

εὐγενέστερος, -εστέρα, -έστερον

ευγενέστατος,-εστάτη, -έστατον

ο/ η εὐδαίμων, το εὐδαιμον

εὐδαιμονέστερος, -εστέρα, έστερον

εὐδαιμονέστατος, -εστάτη, έστατον

Κανόνας

Ο χαρακτήρας –ο (σοφός, πτωχός) εκτείνεται σε –ω όταν προηγείται συλλαβή βραχύχρονη (σοφός – σοφώτερος), αλλά παραμένει –ο όταν προηγείται συλλαβή φύσει μακρόχρονη (με μακρόχρονο φωνήεν, π.χ. πτωχός - πτωχότερος) ή θέσει μακρόχρονη (βραχύχρονο φωνήεν που ακολουθείται από δύο ή περισσότερα σύμφωνα ή ένα διπλό, π.χ. σεμνός – σεμνότερος)

Όταν προηγείται του χαρακτήρα –ο συλλαβή με δίχρονο φωνήεν, ισχύουν τα εξής:

· Έχουν το δίχρονο μακρό τα επίθετα που είναι σύνθετα με β΄ συνθετικό τις λέξεις θυμός, ψυχή, τιμή, κυρος, νίκη, κίνδυνος, λύπη (π.χ. οξύθυμος, λιγόψυχος, εντιμος, εγκυρος, ακίνδυνος, περίλυπος κλπ.) και τα επίθετα λιτός, ψιλός, πράος

· Έχουν το δίχρονο βραχύ τα επίθετα με κατάληξη:-ιος, -ικος, -ιμος -ινος, -αρος (εκτός ανιαρός, φλύαρος), -ακος, -αλος, -αμος, -ανος (εκτός τρανός), -ατος (εκτός άκρατος, ανίατος, αξιοθέατος), -υρος (εκτός ισχυρός), -χος

ii. Περιφραστικά



με τα επιρρήματα

μᾶλλον (=πιο..)

μάλιστα (= ο πιο…)

πτωχός, -η, -ον

μᾶλλον πτωχός, -η, -ον

μάλιστα πτωχός, -η, -ον

εὐδαίμων

μᾶλλον εὐδαίμων

μάλιστα εὐδαίμων

Β. Επιρρήματα : Όπως ακριβώς και τα αντίστοιχα επίθετα:

1)Μονολεκτικά

Θετικός



με τις καταλήξεις

(ο)/(ω)-τερον

(ο)/(ω)-τατα

(δίκαιος) δικαίως

δικαιότερον

δικαιότατα

(σοφός) σοφῶς

σοφώτερον

σοφώτατα

(ευγενής) ευγενῶς

ευγενέστερον

ευγενέστατα

(σώφρων) σωφρόνως

σωφρονέστερον

σωφρονέστατα

2)Περιφραστικά




μᾶλλον (=πιο..)

μάλιστα (= πάρα πολύ…)

δικαίως

μᾶλλον δικαίως

μάλιστα δικαίως

ευγενῶς

μᾶλλον ευγενῶς

μάλιστα ευγενῶς

Γ. Μετοχές (μόνο περιφραστικά)

Θετικός




μᾶλλον

μάλιστα

πεπεισμένος

μᾶλλον πεπεισμένος

μάλιστα πεπεισμένος

Ανώμαλα παραθετικά επιθέτων

Θετικός



ὁ αἰσχρός, -η, -ον

ο, ἡ αἰσχίων, τὸ αἴσχιον

αἲσχιστος, -η, -ον

ὁ ἐχθρός, -η, -ον

ὁ, ἡ ἐχθίων, τὸ ἔχθιον

ἒχθιστος, -η, -ον

ὁ ἡδύς, ἡ ἡδεῖα, τὸ ἡδὺ

ὁ, ἡ ἡδίων, τὸ ἥδιον

ἣδιστος, -η, -ον

ὁ καλός, -η, -ον

ὁ, ἡ καλλίων, τὸ κάλλιον

κάλλιστος, -η, -ον

ὁ μέγας, ἡ μεγάλη, τὸ μέγα

ὁ, ἡ μείζων, τὸ μεῖζον

μέγιστος, -η, -ον

ὁ ῥᾴδιος, -α, ον

ὁ, ἡ ῥᾴων, τὸ ῥᾷον

ῥάστος, -η, -ὂν

ὁ ταχύς, ἡ ταχεῖα, τὸ ταχὺ

ὁ, ἡ θάττων, τὸ θᾶττον

τάχιστος, -η, -ον

ὁ ὀλίγος, -η, -ον

ὁ, ἡ μείων, τὸ μεῖον

ὀλίγιστος, -η, -ον

ὁ πολύς, ἡ πολλή, τὸ πολὺ

ὁ, ἡ πλείων, τὸ πλέον

πλεῖστος, -η, ον

ὁ ἀγαθός, -η, -ον

ὁ, ἡ ἀμείνων, τὸ ἄμεινον

ἄριστος, -η, -ον

ὁ, ἡ βελτίων, τὸ βέλτιον

βέλτιστος, -η, ον

ὁ, ἡ κρείττων, τὸ κρεῖττον

κράτιστος, -η, -ον

ὁ, ἡ λῴων, τὸ λῷον

λῶστος, -η, -ον

ὁ κακός, -η, -ον

ὁ, ἡ κακίων, τὸ κάκιον

κάκιστος, -η, -ον

ὁ, ἡ χείρων, τὸ χεῖρον

χείριστος, -η , -ον

ὁ μικρός, -η, -ον

ὁ, ἡ ἐλάττων, τὸ ἔλαττον

ελάχιστος, -η, -ον

ὁ, ἡ ἥττων, τὸ ἧττον

ἣκιστα (επίρρημα)

θετικός



καλῶς

κάλλιον

κάλλιστα

κακῶς

χεῖρον / κάκιον

χείριστα / κάκιστα

ὀλίγον

μεῖον / ἔλαττον/ ἧττον

ὀλίγιστα / ἐλάχιστα / ἣκιστα

πολύ

πλέον

πλεῖστα (ή πλεῖστον)

μάλα (=πολύ)

μᾶλλον

μάλιστα

εὖ (από το επίθετο ἀγαθός)

βέλτιον / ἂμεινον/ κρεῖττον

βέλτιστα/ ἂριστα/ κράτιστα

μεγάλως/ μέγα

μεῖζον

μέγιστα

Κλίση ανώμαλων παραθετικών

Αρσενικό και θηλυκό

Ουδέτερο

Ονομαστική

ο, η

βελτίων

το

βέλτιον

Γενική

του, της

βελτίονος

του

βελτίονος

Δοτική

τω, τη

βελτίονι

τω

βελτίονι

Αιτιατική

τον, την

βελτίονα/ βελτίω

το

βέλτιον

Κλητική

(ω)

βέλτιον

(ω)

βέλτιον

Ονομαστική

οι, αι

βελτίονες/ βελτίους

τα


Γενική

των

βελτιόνων

των

βελτιόνων

Δοτική

τοις, ταις

βελτίοσι

τοις

βελτίοσι

Αιτιατική

τους, τας

βελτίονας/ βελτίους

τα


Κλητική

(ω)

βελτίονες/ βελτίους

(ω)

βελτίονα/βελτίω

Ασκήσεις

1. Να τοποθετήσετε τα παρακάτω επίθετα στη σωστή στήλη και να γράψετε τους άλλους βαθμούς.

ἐλαχίστας, ἐπικρατέστερον, ἐλάχιστα, ὁλίγου, λαλίστατον, χειρίστους, πλείστους, ταχείαις, αἰσχίστης, εὐφυέστατε, φιλτάτη, λώστοι, ὃσιον, ὀμοίων, ψευδῆ, μακράς, ἐνδεεστέρων, ἐλαχίστων, ἀλλοτρίων, μείζονας, οἰκτρόν, κρείσσονα, κοσμίω, καταφανοῦς

Θετικός



2. Να σχηματίσετε τους τρεις βαθμούς των επιρρημάτων που προκύπτουν από τα παρακάτω επίθετα.

Επίθετα

Θετικός



ἀγαθός

ἀληθής

Σώφρων

Καλός

Δίκαιος

Σοφός

Άξιος

ἂδικος

ἐπιμελής

ἂφρων

Συνήθης

Καταφανής

Κόσμιος

ὓστερος

Χρήσιμος

Αἰσχρός

Δυσχερής

Ψευδής

Εὐδαίμων

· Σύγκριση

Όταν γίνεται σύγκριση ανάμεσα σε δύο ή περισσότερα πράγματα, υπάρχουν πάντα οπωσδήποτε δύο όροι → α΄ όρος σύγκρισης → β΄ όρος σύγκρισης

Για να έχουμε β΄ όρο σύγκρισης πρέπει να υπάρχει επίθετο ή επίρρημα ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΥ βαθμού (όχι υπερθετικού), πχ. Σωκράτης σοφώτερος Περικλέους εστί.

Ο β΄ όρος σύγκρισης εκφράζεται ως εξής:

1. Με γενική πτώση που ονομάζεται γενική συγκριτική

π.χ Εἰμί νεώτερος ἐσοῦ.

2. Με ή + όμοια πτώση με τον α΄ όρο (όχι συνηθισμένος τρόπος)

π.χ. Κατηγορεῖ ἐκείνων μᾶλλον ἢ ἐμοῦ.

3. Με ή + ομοιότροπα με τον α΄ όρο

π.χ. Προτιμᾷ παίζειν μᾶλλον ἢ διαβάζειν

Ασκήσεις

1. Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτὸς φοβερωτέρα.

1. Προμηθεὺς ἐποίησε τὸν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον.

1. Τὶς γὰρ τῆς ἀγέλης κήδεται μᾶλλον τοῦ λέοντος;

1. Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγὼ θαρρῶ σὺν τοῖς θεοις μᾶλλον ἢ τότε.

1. Τὶς δὲ ποιμνίοις ὠφελιμώτερος ποιμένος;

1. Διπλάσια ἠξίουν αἳ πόλεις διδόναι τῷ Ἀλκιβιάδη ἢ ἄλλω τινὶ στρατηγῷ.

1. Τὴν ἀρετὴν καὶ τὴν σοφίαν ἐδίδασκε μᾶλλον ἢ τὴν τόλμην

1. Ἀνάγκη ἐστὶ τὸν χρηστὸν πολίτην πείθεσθαι τοῖς νόμοις μᾶλλον ἢ τοῖς φίλοις.

1. Φρονῶ τὸ δίκαιον ὀρθότερον τοῦ συμφέροντος.

1. Εἳλετο μᾶλλον ἀποθανεῖν ἢ τοὺς συντρόφους κατειπεῖν.

1. Τὸ ἐν πολέμῳ θνήσκειν αἱρετώτερον ἐστὶ τοῦ φεύγειν.

1. Ἐπαινούμενος ἔχαιρε μᾶλλον ἢ χρήματα κτώμενος.

1. Ἠβουλήθη μᾶλλον δίκας φεύγειν ἢ ποιεῖν τὰ δέοντα.

1. Τοῦτο φαίνεται μοὶ σαφέστερον ἐκείνου.

1. Πολλῶν καταδεέστεροι τυγχάνομεν ὄντες.

Επαναληπτικές ασκήσεις γραμματικής

Α. Να συμπληρώσετε τις φράσεις με τις λέξεις που βρίσκονται στην παρένθεση, αφού τις τοποθετήσετε στον κατάλληλο τύπο.

1. Χάρις μέν ……………. τίκτει, έρις δε …………..(χάρις, έρις, αιτ.εν.)

2. Τοις …………………..εν ………………. δάφνης εδίδετο στέφανος (νικητής, αγών, δοτ. πληθ.)

3. Η γλωσσα προτρέχει της ………………….. (διάνοια)

4. Ω …………….. σιώπα, η γαρ σιωπή κόσμος εστί των ……………… (νεανίας, νεανίας)

5. Πληρουται ο ποταμός κατά την των ………………….. ώραν (οι ετησίαι)

6. Ποσειδων συνηγε τάς ………………… και εκίνει ……………… τάς ……………… (νεφέλη, πας, θύελλα)

7. Οι Σπαρτιαται τοις Αθηναίοις βοηθουσι …………………. και …………… (ημέρα, νυξ, δοτ. πληθ.)

8. Ου δει κατοπτρίζεσθαι εν ……………… ………… (θολόν ύδωρ)

9. Αριστείδης κατέλιπε νίκης αναθήματα ………………………………… (χορηγικός τρίπους, αιτιατ. πληθ.)

10. Το ύδωρ τουτο παχύ και …………………….., ουδέ …………………….. πότιμον (δυσώδης, άνθρωπος)

11. Κώνωψ επί …………………. ……………………. εκαθέζετο και είπε προς τον …………………..: Ει βαρύνω σου τον τένοντα, αναχωρήσω. (κέρας, γεν. ενικού, βους, γενική ενικού, βους)

12. Θαλης ερωτήθη πόσον απέχει το …………………… της ……………… (ψεύδος, αλήθεια)

13. Νεανίας τις ………………. .. ώρα εμισθώσατο όνον εξ ………………. (θέρος, άστυ, γενική ενικού).

Β. Να μπει ο κατάλληλος τύπος των επιθέτων της παρένθεσης

1. Οι λόγοι σου έστων ……………………. (σαφής)

2. Στέργομεν τον ……………….. ………………….. (σώφρων λόγος)

3. ……………………….. (ευγενής) ανθρώπου εστί των ………………….. (ασθενής) φροντίζειν

4. Πολλά και ……………………. (ηδύς) ηυώχουν υμας.

5. Χρωνται …………………. (οξύς) τοις πελέκεσι.

6. Εν Πελοποννήσω άμπελοι ………………………… (εύβοτρυς) φύονται.

7. Οι στρατιωται ……………………… (μέλας) χιτωνας ενεδύοντο.

8. Εν Σπάρτη ομοίως τοις …………………… (άρρην) και αι παρθέναι εγυμνάζοντο.

9. Τοις ……………………… (επιμελής) ανθρώποις πάντα γίγνονται.

10. Η γλώσσα λανθάνουσα τα ………………… (αληθής) λέγει.

11. Ουτος ο μάρτυς ……………. (πας) την αλήθειαν λέγει.

Να συμπληρωθούν οι φράσεις με τα επίθετα που δίνονται:

- Ἡ ἀρχὴ τὸ __________ τοῦ παντὸς ἐστι (ὁ ἥμισυς, ἡ ἡμίσεια, τὸ ἥμισυ).

- Πᾳρέχω τράπεζαν __________ ἐδεσμάτων __________ (ὁ, ἡ πλήρης, τὸ πλῆρες - ὁ, ἡ πολυτελής, τὸ πολυτελές).

- Ὁ Ἥλιος ἐπὶ __________ ἅρματος τὸν οὐρανὸν διελαύνει (ὁ ταχύς, ἡ ταχεῖα, τὸ ταχύ).

- Πολλάκις τὸ ὠφέλιμον ἐναντίον ἐστὶ τῷ __________ (ὁ ἡδὺς, ἡ ἡδεῖα, τὸ ἡδύ).

- Οἱ Ἀθηναῖοι μετεῖχον τῶν __________ ἑορτῶν (ὁ, ἡ συνήθης, τὸ σύνηθες).

- Οἱ στρατηγοὶ ἔσονται __________ τῷ δήμῳ (ὁ, ἡ ἐπιεικής, τὸ ἐπιεικές).

- Βάδιζε τὴν __________ ὁδόν (ὁ εὐθύς, ἡ εὐθεῖα, τὸ εὐθύ).

- Ὁ ἄρχων ἐβοήθησε τοῖς __________ πολίταις (ὁ, ἡ ἐνδεής, τὸ ἐνδεές).

- Ὁ παῖς ἦν __________ πατρός (ὁ, ἡ ἐπιφανής, τὸ ἐπιφανές).

- Ἡ χώρα οὐκ ἔχει __________ καὶ __________ ποταμούς (ὁ εὐρύς, ἡ εὐρεῖα, τὸ εὐρύ - ὁ βαθύς, ἡ βαθεῖα, τὸ βαθύ).

- Ὁ φιλόσοφος ὠνόμασεν αὐτοὺς __________ (ὁ, ἡ εὐδαίμων, τὸ εὔδαιμον).

- Οἱ ἀγροὶ γέμουσιν __________ ἀνθέων (ὁ, ἡ εὐώδης, τὸ εὐῶδες).

- Νοῦς __________ ἐν σώματι __________ (ὁ, ἡ ὑγιής, τὸ ὑγιές).

- Οἱ στρατιῶται __________ χιτῶνας ἐνεδύοντο (ὁ μέλας, ἡ μέλαινα, τὸ μέλαν).

- Γλῶσσα λανθάνουσα τὰ __________ λέγει (ὁ, ἡ ἀληθής, τὸ ἀληθές).

- __________ θυσίᾳ πράξομεν ταῦτα (ὁ πᾶς, ἡ πᾶσα, τὸ πᾶν).

- Οἱ Σπαρτιάται ἐτρέφοντο __________ ζωμῷ (ὁ μέλας, ἡ μέλαινα, τὸ μέλαν).

5. Να βάλετε στον κατάλληλο αριθμό, γένος και πτώση τα επίθετα που βρίσκονται στην παρένθεση:

(ὀξύς) __________ βούλησις (ἀρραγής) __________ ἑνότητος

(ἥμισυς) __________ εἰσφορᾶς (γλυκύς) __________ ὕπνου

(δίκαιος) __________ πράξεων (ἀσθενής) __________ σῶμα

(ἐμφανής) __________ ἔργοις (ἀμελής) __________ τέκνα

(βραχύς) __________ λόγους (τριήρης) __________ πλοίοις

Να μπει ο κατάλληλος τύπος των επιθέτων της παρένθεσης

1. Οι λόγοι σου έστων ……………………. (σαφής)

2. Στέργομεν τον ……………….. ………………….. (σώφρων λόγος)

3. ……………………….. (ευγενής) ανθρώπου εστί των ………………….. (ασθενής) φροντίζειν

4. Πολλά και ……………………. (ηδύς) ηυώχουν υμας.

5. Χρωνται …………………. (οξύς) τοις πελέκεσι.

6. Εν Πελοποννήσω άμπελοι ………………………… (εύβοτρυς) φύονται.

7. Οι στρατιωται ……………………… (μέλας) χιτωνας ενεδύοντο.

8. Εν Σπάρτη ομοίως τοις …………………… (άρρην) και αι παρθέναι εγυμνάζοντο.

9. Τοις ……………………… (επιμελής) ανθρώποις πάντα γίγνονται.

10. Η γλώσσα λανθάνουσα τα ………………… (αληθής) λέγει.

11. Ουτος ο μάρτυς ……………. (πας) την αλήθειαν λέγει.

Γ. Στις παρακάτω μετοχές να γράψετε τις ζητούμενες πτώσεις ενικού και πληθυντικού.

Δοτική

Αιτιατική

Κλητική

ο βαλων

ο ιστάς

ο φυς

ο λυθείς

ο λύσας

ο τιθείς

ο διδούς

ο δεικνύς

ο λύων

ο τιμων

ο λελυκώς

Δ. Να συμπληρωθούν οι φράσεις με τον κατάλληλο τύπο και βαθμό της λέξης στην παρένθεση.

1. Δικαιοσύνη δόξαν ………………... παρασκευάζει (μέγας, υπερθ.)

2. Μένανδρος ην των ……………………. ποιητων (ένδοξος, συγκρ.)

3. Ουδέν εστί …………………. πατρίδος (ηδύς, συγκρ.)

4. Ειμί πατρός …………………… (ευτυχής, συγκρ.)

5. Περικλευς ην παις ………………………. και …………………… (φιλομαθής, επιμελής, υπερθ.)

6. Ειχον τους οδόντας …………………….. και τους πόδας ……………….. (οξύς, ταχύς, υπερθ.)

7. Ουκ εστί σοφίας ………………… (τίμιος, συγκρ. Ουδετέρου)

8. ………………… εστί πολιτεία η των Λακεδαιμονίων (καλός, υπερθ.)

9. …………….. εστί άρχειν ανθρώπων ή ζώων (ράδιος, συγκρ. Ουδετέρου)

10. Ο θάνατος κοινός εστί και τοις ………………… και τοις …………….. (κακος, καλός, υπερθ.)

11. Ουδέν εστίν …………………. βουλης κακης (αισχρός, υπερθ.)

Ε. Οι αντωνυμίες που βρίσκονται στην παρένθεση να μπουν στον κατάλληλο τύπο με την λεξη που προσδιορίζουν.

1. πλεονεξίας (τηλικουτος) …………………………….

2. νουν (όστις) ……………………….

3. έργα (όστις) ……………………….

4. πόλει (ουδείς) …………………….

5. ταις γνώμαις (ουτος) …………………..

6. πολίτου (τις) …………………………….

7. χάριτος (μηδείς) ……………………………

8. ταις ολιγαρχίας (όδε)……………………….

9. άστει (τις) ………………………..

10. τω τέκνω (σος) ……….

11. ταις γνώμαις (εμός) ………………………

12. δυνάμει (οιος) …………………………..

13. της γης (όδε) …………………………

14. ………… ……………. των αδερφων (εμαυτου)

ΣΤ. Να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα αορίστου β΄.

Οριστική



Απαρ./ μτχ.

Άγω

Αιρέω –ω

Αμαρτάνω

Αφικνουμαι

Στέλλω

Φυλαττομαι

Βάλλω

Έρχομαι

Γίγνομαι

Λαμβάνω

Φεύγω

Οράω –ω

Λέγω

Λείπω

Έχω

βαίνω

γιγνώσκω

Ζ. Να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα παθητικού αορίστου.

Οριστική, β΄ενικό

Υποτακτική, γ΄ενικό

Ευκτική, β΄πληθυντ.

Προστακτική γ΄πληθυντ.

Απαρ./ μτχ

Τάττομαι

Άγομαι

Ρίπτομαι

Σημαίνομαι

Λαμβάνομαι

Φθείρομαι

σφάλλομαι

Η. Να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα παρακειμένου μέσης φωνής.

Οριστική, β΄ενικό

Οριστική, β΄πληθυν.

Προστακτική, γ΄ενικό

Απαρ. / μτχ.

Τάττομαι

Άγομαι

Ρίπτομαι

Σημαίνομαι

Λαμβάνομαι

Αισχύνομαι

Φθείρομαι

σφάλλομαι

Θ. Να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα με τους σωστούς τύπους των συνηρημένων ρημάτων.

Ενεστώτας

Παρατατικός

Απαρ. ενεστ.

Μτχ. Ενεστ.

Ποιειτε

Ποιεισθε

τιμώμεθα

Τιμωσι

Ζωμεν

Χρη

Πεινω

δέομεν

Ι. Να συμπληρώσετε τις φράσεις με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων στην παρένθεση.

1. Τους νόμους …………………….. (τίθεμαι, β΄ πληθ. οριστ. Ενεστ.) επί πασι τοις δικαίοις.

2. Σκέψασθε τους ………………………. (προίσταμαι, μτχ. αορ. β΄) των πολιτειων.

3. Πολλων …………………….. (εφίσταμαι, μτχ παρακειμ.) μοι λόγων απορω πως αυτούς ………………… (διατίθεμαι, υποτ. αορ. β΄, α΄ενικό)

4. Βούλομαι ……………………… (δίδωμι, απαρ. ενεστ.) τω στρατιωτι την ασπίδαν.

5. Πρωτον μεν ημεις τούτων …………………… (αφίσταμαι, οριστ. Παρακ.)

6. Ηγείται, ει εκείνοις ………………...…. (προστίθεμαι, γ΄ εν. ευκτ. αορ. β΄) συνεργούς έξειν της αυτου πλεονεξίας.

7. Δεήσεται ουτος, όπως δίκην μη ………………….. (δίδωμι, υποτ. αορ. β΄)

8. Την οδόν ημεις ……………………. (δείκνυμι, οριστ. Ενεστώτα)

ΙΚ. Να μεταφέρετε τις προτάσεις στον άλλο αριθμό.

1. Επεί οι στρατηγοί συνειλημμένοι ησαν, οι Έλληνες εν πολλῃ απορίᾳ ησαν.

2. Εκ τουδε του όρους προσβλέπομεν εις εύκαρπον πεδίον.

3. Οι θεοί εύνοι εισί τοις ευσεβέσι.

4. Οι νέοι εκουέτωσαν των λόγων γερόντων ανδρων.

5. Πείσομαι τῳ ανδρί, ὅν αν έλησθε, ίνα ειδητε, ότι και άρχεσθε επίσταμαι.

6. Οι προπεμφθέντες σκοποί έλεγον ότι ουχ ιππεις εἶεν, αλλά υποζύγια νέμοιτο.

7. Ανηρ Πέρσης προφαίνεται ιδρούντι τῷ ιππῳ.

8. Συν σοι πᾶς ποταμός διαβατός.

9. Ήδομαι ακούων σου φρονίμους λόγους.

10. Πάντες επίστασθε τουτον προδόντα υμας.

11. Ο αμελῶν τῶν βελτίστων και ζητῶν τά ήδιστα ουδέν τῶν θηρίων διάφορος εστίν.

12. Παρασκευάσασθε ως δεξόμενοι τους πολεμίους.

13. Νόμους ο μέν νομοθέτης τίθησιν, ο δε δήμος τίθεται.

14. Ελθών έπειθον τους στρατιώτας έπεσθαι και, οὓς έπεισα, έχων επορευόμην.

15. Εί τις αυτῷ δοκοίη βλακεύειν, έπαισεν αν.

16. Μη απέλθητε, πριν αν ακούσητε.

17. Ευτυχοίης και οι θεοί σοι τον μισθόν της ευεργεσίας παρέχοιεν.

18. Τις ουκ αν θαυμάσειεν ιππέας κατά τάξιον ελαύνοντας;

19. Τις ούτω μαίνεται, όστις ου βούλεται φίλος σοι εἶναι;

20. Ὃν αν έλησθε στρατηγόν, εγώ αυτῷ πείσομαι.

lyk-podoch.kav.sch.grlyk-podoch.kav.sch.gr/attachments/article/49... · Web viewΠαθητικός...

Documents

Transcript of lyk-podoch.kav.sch.grlyk-podoch.kav.sch.gr/attachments/article/49... · Web viewΠαθητικός...