Localization of hotel unit using gis case study kea island (cyclades greece)

ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΜΕ ΧΡΗΣΗ Γ.Σ.Π.- ΜΕΛΕΤΗ

ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ ΝΗΣΟΣ ΚΕΑ - 2008

i i



ii ii

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Στα πλαίσια της εργασίας ‘Χωροταξική ταυτότητα και χωροθέτηση

δραστηριοτήτων με χρήση Γ.Σ.Π. Μελέτη περίπτωσης νήσος Κέα’, η έρευνα κινήθηκε σε

δύο κατευθύνσεις.

Η πρώτη σχετίστηκε με την πολύπλευρη ανάλυση της Κέας σε όλες αυτές τις

συνιστώσες που συνθέτουν την χωροταξική της ταυτότητα. Αρχικά περιηγηθήκαμε στην

ιστορική διαδρομή του νησιού από την αρχαιότητα έως σήμερα. Η πλούσια αυτή

κληρονομιά συνθέτει με ένα πολύ ιδιαίτερο τρόπο το σύγχρονο και συνάμα γραφικό

περιβάλλον του νησιού, την ιδιοσυγκρασία των κατοίκων, τον τρόπο ζωής τους. Από τις

μυθολογικές υπάρξεις των Νυμφών, στην ‘Κείων πολιτεία’ των κλασσικών χρόνων και

από το ανυπότακτο φρόνιμα των κατοίκων της στον απελευθερωτικό αγώνα, στον

εγκλωβισμό τους στην σύγχρονη αναπτυξιακή τουριστική δυναμική. Επιπλέον

καταγράφεται το φυσικό περιβάλλον του νησιού με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του

αλλά και το πώς επηρέασε την αρχιτεκτονική της υπαίθρου, από τα πρώιμα χωροταξικά

ζητήματα μέχρι την αρχιτεκτονική σύνθεση της αγροτικής κατοικίας αλλά και την δομή

ολόκληρων οικισμών. Επιπλέον συγκεντρώθηκαν τα δεδομένα που αφορούσαν την

διοικητική διάρθρωση, αλλά και τις χωρικές δραστηριότητες σε αντιδιαστολή με τα

δημογραφικά του στοιχεία. Εκεί ήταν το κομβικό σημείο που υπέδειξε τις νέες

αναπτυξιακές προοπτικές της Κέας με οδηγό την ολοένα και αυξανόμενη τουριστική

‘παραγωγή’ της. Επίσης αναλύθηκαν τα δίκτυα υποδομής, οι ροές τους αλλά και το

νομοθετικό πλαίσιο που περιβάλει όλα αυτά.

Κατόπιν ασχοληθήκαμε με την δεύτερη κατεύθυνση επεξεργασίας του

θέματος που περιλαμβάνει την εφαρμογή σύγχρονων μεθοδολογιών για την

χωροθέτηση μιας ξενοδοχειακής μονάδας στο νησί, αξιοποιώντας στο μέγιστο δυνατό

βαθμό τις αναπτυξιακές του προοπτικές. Δημιουργήθηκαν διάφοροι θεματικοί χάρτες

που ιεραρχούν τις προοπτικές αυτές και εμφανίζουν λύσεις υψηλής ακρίβειας.

Τέλος η ολοκλήρωση της εργασίας περιλαμβάνει τον σαφή προσδιορισμό

των περιοχών αυτών, οι οποίες θα χρησιμοποιηθούν στην διπλωματική εργασία.



iii iii

ABSTRACT

The present research was divided into two different directions, according to

the subject ‘Land-planning identity and arrangement of activities, by using G.I.S. Subject

of studding-Kea island’.

The first direction was related with the multifaceted analysis of Kea in all

these components that compose the land-planning identity of the island. Initially there is

a historical presentation of the island which indicates, how the environment of the place,

along with the way of life and even the temperament of the locals is the perfect

combination of past as well as the present day elements starting from the mythological

figures, called Nymphs, going down in the so called ‘Keion politeia’ developed during the

classic period, the presentation also depicts both the undisciplined spirit of Kea’s

residents, while fighting for liberty as well as, their present adjustments to the modern

touristic demands. In addition to this, the natural environment of island with its specific

characteristics is recorded. From this point we can assuredly conclude how the

countryside architecture was influenced. From the precocious land-planning questions up

to the architectural composition of rural residence and the structure of settlements.

Furthermore data applied to both the administrative structure and territorial activities of

the island, were presented in contradiction to its demographic elements. That was the

key point that indicates the new developmental prospect of Kea with according to its

continuously increasing tourist ‘production'. Last but not least, networks of infrastructure

were analyzed up to the point of their flows and their legislative frame.

The second direction of the project includes the application of modern

methodologies for the arrangement of hotel unit in the island in order to exploit as much

as possible ‘Kea’ prospects of development, for this reason thematic charts rate the

prospects and present high precision solutions

Finally there is included in the project the explicit determination of these

regions, which will be used in the diplomatic research.



iv iv

ΠΡΟΟΙΜΙΟ

Το αντικείμενο της ερευνητικής μου εργασίας αποτελεί μία χωροταξική

ανάλυση της νήσου Κέας με σκοπό την χωροθέτηση μιας νέας Ξενοδοχειακής μονάδας.

Αυτό πραγματοποιείται από την εμπεριστατωμένη, πολύπλευρη ανάλυση

αλληλοσυνδέσεων, εξαρτήσεων, δομών, ροών, κοινωνικο-οικονομικών δραστηριοτήτων

και φαινομένων στο χώρο του νησιού. Από το σημείο αυτό, επιδιώκεται η διεύρυνση των

παραδοσιακών τρόπων ‘επίλυσης’ χωροταξικών μελετών με την εφαρμογή των

σύγχρονων μεθόδων επεξεργασίας που μας εξασφαλίζουν τα Γεωγραφικά Συστήματα

Πληροφοριών μέσω Ηλεκτρονικών Υπολογιστών.

Έτσι δημιουργήθηκαν ψηφιακά υπόβαθρα, ικανά να υποδείξουν περιοχές

χωροθέτησης της ξενοδοχειακής μονάδας, οι οποίες εκμεταλλεύονται στο μεγαλύτερο

δυνατό βαθμό τα αναπτυξιακά χαρακτηριστικά του τόπου.

Παρ’ όλο που οι όροι και οι παράμετροι που τέθηκαν στην εργασία είναι

ενδεικτικοί, αποτελεί ένα μεθοδολογικό εργαλείο επίλυσης αντίστοιχων ζητημάτων ενώ

και τα αποτελέσματα της θα χρησιμοποιηθούν ως βάση για την εκπόνηση της

διπλωματικής εργασίας.

Για την ολοκλήρωση της εργασίας σημαντική ήταν η συμβολή των:

• Παππά Βασίλη, για το χρόνο που απλόχερα διέθεσε ως επιβλέπων

καθηγητής, την καθοδήγησή του και την διαρκή προσφορά του σε

υλικό και γνώσεις.

• Κοντό Άδωνη, για την ανιδιοτελή παραχώρηση εξάμηνης άδειας

χρήσης της εφαρμογής ArcGIS 9.2

Επίσης ευχαριστώ τους υπαλλήλους των υπηρεσιών : Γ.Υ.Σ., Υ.Π.Ε.Χ.Ω.Δ.Ε.,

Ε.Ο.Τ., Ε.Σ.Υ.Ε., Δήμου Κέας, Βιβλιοθήκης Αρχιτεκτονικής Σχολής Πανεπιστημίου Πατρών,

Βιβλιοθήκης Αρχιτεκτονικής Σχολής Ε.Μ.Π, γραφείου Φωτόπουλου, Ευαγγελίδου Μάρω

από Ο.Ρ.Σ.Α.

Αλλά ιδιαίτερα και το οικογενειακό μου περιβάλλον για την αδιάκοπη

στήριξη που μου παρέχει.



v v

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

1. ΙΣΤΟΡΙΑ__________________________________________________________1

1.1. Ιστορική Καταγραφή___________________________________________1

-Η μυθική διάσταση της Κέας_____________________________________1

-Προϊστορικά Χρόνια____________________________________________3

-Κλασσικοί Χρόνοι______________________________________________4

-Ελληνιστική Περίοδος___________________________________________6

-Βυζαντινή περίοδος έως Τουρκοκρατία_____________________________7

-Ανεξαρτησία και Νεώτερα χρόνια_________________________________9

1.2. Ήθη και έθιμα________________________________________________11

2. ΦΥΣΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ__________________________________________________13

2.1. Μορφολογία εδάφους_________________________________________14

-Γεωμορφολογία______________________________________________14

-Ορυκτά μεταλλεύματα_________________________________________15

-Σεισμικότητα________________________________________________15

-Υδροφόροι ορίζοντες__________________________________________16

-Υδάτινοι πόροι_______________________________________________17

2.2. Χλωρίδα - Βλάστηση – Πανίδα___________________________________17

- Χλωρίδα____________________________________________________17

- NATURA 2000________________________________________________18

- Πανίδα_____________________________________________________19

2.3. Πηγές υποβάθμισης φυσικού περιβάλλοντος_______________________19

3. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΣ ΠΛΟΥΤΟΣ_________________________________________21

3.1. Παραδοσιακή αρχιτεκτονική της υπαίθρου________________________22

- Ύπαιθρος___________________________________________________22

-Πρώιμα χωροταξικά ζητήματα___________________________________24

-Δόμηση σε κέντρα αστικού χαρακτήρα____________________________24

-Η δομή του οικισμού της Ιουλίδας________________________________25

- Ο ρόλος των κρηνών στη οικιστική οργάνωση της Ιουλίδας____________27

3.2. Δομή του αγροτικού σπιτιού____________________________________29

-Κουφώματα και εξοπλισμός κατοικιών____________________________30

-Δομές οργάνωσης του χώρου___________________________________31

3.3. Δομή του σπιτιού αστικού χαρακτήρα____________________________33

4. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΚΑΙ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ___________________35

4.1. Διοικητική διάρθρωση_________________________________________36

4.2. Πληθυσμός__________________________________________________37

- Κοινωνικο-οικονομικός χαρακτήρας κατοίκων______________________39

4.3. Απασχόληση_________________________________________________41

5. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΟ ΧΩΡΟ________________________________________43

5.1. Τομείς παραγωγής-____________________________________________44

- Πρωτογενής τομέα παραγωγής_________________________________44

- Δευτερογενής τομέα παραγωγής________________________________45

- Τριτογενής τομέα παραγωγής___________________________________45

5.2. Οικιστική ανάπτυξη____________________________________________47

5.3. Κοινωνικός εξοπλισμός_________________________________________48

- Εκπαίδευση_________________________________________________48



vi vi

-Υγεία και πρόνοια_____________________________________________48

-Πολιτιστικοί και επαγγελματικοί σύλλογοι_________________________48

-Αθλητικές εγκαταστάσεις_______________________________________49

6. ΡΟΕΣ-ΔΙΚΤΥΑ_____________________________________________________50

6.1. Δίκτυα μεταφορών____________________________________________51

-Θαλάσσιες συγκοινωνίες_______________________________________51

-Οδικό δίκτυο και συγκοινωνίες__________________________________51

-Εναέριες συγκοινωνίες_________________________________________52

6.2. Δίκτυα τηλεπικοινωνιών________________________________________52

6.3. Δίκτυα ενέργειας______________________________________________52

6.4. Δίκτυα Ύδρευσης______________________________________________52

7. ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ_____________________________________________53

7.1. Δυναμικότητα οικισμών________________________________________54

-Θεσμικές και νομοθετικές ρυθμίσεις οικισμών______________________54

-Οριοθετημένοι οικισμοί________________________________________54

7.2. Φέρουσα ικανότητα παραλιών__________________________________54

7.3. Θεσμικό πλαίσιο______________________________________________55

7.4. Σύγχρονοι αναπτυξιακοί νόμοι__________________________________56

7.5. Αξίες γης και μεγέθη ιδιοκτησιών________________________________59

8. ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΜΕ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Γ.Π.Σ______________________61

8.1. Εισαγωγή στα Γ.Σ.Π___________________________________________62

-Τι είναι τα Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών___________________62

8.2. Επίλυση χωροταξικών ζητημάτων με εφαρμογές G.I.S______________63

8.3. Θέμα και στόχος_____________________________________________64

-Όροι και περιορισμοί_________________________________________64

8.4. Συλλογή πληροφοριών_______________________________________65

-Υπόβαθρα__________________________________________________65

-Δημογραφικά στοιχεία_________________________________________66

8.5. Επεξεργασία δεδομένων______________________________________66

- Προετοιμασία________________________________________________66

-Επεξεργασία_________________________________________________67

-Αποτελέσματα- Επιλογή________________________________________68

8.6. Παράρτημα χαρτών___________________________________________69

9. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ__________________________________________________89

ΠΗΓΕΣ___________________________________________________________92


ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ ΝΗΣΟΣ ΚΕΑ - 2008 1

1ΙΣΤΟΡΙΑ



1.ΙΣΤΟΡΙΑ

1.1 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ

Η ΜΥΘΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΚΕΑΣ

Οι κλιματολογικές συνθήκες της Κέας διέφεραν ριζικά από εκείνες των

ιστορικών χρόνων. Η αφθονία πηγών νερού είχαν μετατρέψει το νησί σε τόπο

οργιώδους βλάστησης με πολύ δροσερό και υγρό κλίμα. Χαρακτηριστικό είναι πως

η πρώτη ονομασία που φέρεται να είχε η Κέα, ήταν ‘Υδρούσα’. Οι Νύμφες, που στην

μυθολογία ήταν νεράιδες ενσαρκώνοντας το ‘υγρό στοιχείο’, ζούσαν τότε, κοντά

στις πολυάριθμες πηγές, μέσα στα δάση. Η ξαφνική εμφάνιση ενός λιονταριού

διέκοψε αυτή την περίοδο της ευημερίας. Καταδίωξε τις Νύμφες και αυτές

έντρομες για να σωθούν κατέφυγαν στα βόρεια παράλια του νησιού. Άμεσες και

συνάμα ολέθριες για το νησί ήταν οι συνέπειες της εκδίωξης των Νυμφών.

Αποτέλεσαν την απαρχή της κυριαρχίας, στον τόπο, του λαμπρότερου άστρου του

ουράνιου θόλου, του ‘Σείριου’, που κατά τις θερμότερες μέρες του χρόνου κατέκαιε

με τις φοβερές του ακτίνες τη κυκλαδική γη και ειδικότερα της Κέας. Τα υδάτινα

αποθέματα περιορίστηκαν απελπιστικά, ακολούθησε περίοδος παρατεταμένης

ξηρασίας και η βλάστηση συρρικνώθηκε. Ήταν η ‘θεία μήνις’ για την εκδίωξη των

Νυμφών, αυτών των θεϊκών πλασμάτων από τον ζωτικό τους

χώρο.

Οι τελικοί αποδέκτες των συνεπειών δεν

μπορούσαν να μείνουν άπραγοι. Έτσι λοιπόν οι κάτοικοι του

νησιού αναζήτησαν βοήθεια στον γιο του θεού Απόλλωνα και

της Νύμφης Κυρήνης, που ζούσε στη Θεσσαλία, τον ημίθεο

Αρισταίο. Εκείνος ανταποκρινόμενος έφτασε στην Κέα,

επικεφαλής Αρκάδων εποίκων, και καθιέρωσε στην ψηλότερη

κορυφή του νησιού, θυσίες προς εξευμενισμό των θεών. Οι

ενέργειές του απέδωσαν. Η ξηρασία περιορίστηκε σημαντικά και καθιερώθηκαν οι

ετήσιοι βόρειοι δροσεροί άνεμοι το καλοκαίρι γνωστοί ως ‘μελτέμια’. Λέγεται

Εικόνα 1.1 Ο μυθικός Αρισταίος



επίσης πως ο Αρισταίος οργάνωσε υποδειγματικά την γεωργία και την κτηνοτροφία,

την μελισσοκομία και την καλλιέργεια της ελιάς.

Επίσης μύθος συνυφασμένος με την προέλευση της ονομασίας ‘Κέας’

του νησιού πηγάζει από την προϊστορική εγκατάσταση Λοκρών εποίκων , από την

Ναύπακτο με επικεφαλή τον ήρωα Κέως ,επίσης γιο του Απόλλωνα κα\ι της Νύμφης

Ροδοέσσης.

(Αναστασίου Τ., - Ιστορική Μνήμη και Περιήγηση ,2001,σελ14)

ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ

Στη βραχώδη χερσόνησο ‘Κεφάλα’,

μεταξύ των κόλπων Αγ. Νικολάου και Οτζιά

εντοπίστηκε οικισμός και νεκροταφείο, (εικ.2,2)

που βεβαιώνει για την ύπαρξη της πρώτου

οργανωμένου οικισμού στην Κέα καθ’ ότι

χρονολογείται περί το 3300 – 3200 π.Χ. Τα

ευρήματα και η ιδιάζουσα τεχνοτροπία τους

μαρτυρούν και τις πρώτες πολιτισμικές

αλληλεπιδράσεις του νησιού με την ηπειρωτική

Ελλάδα. Λίγο νοτιότερα στην χερσόνησο της

Αγίας Ειρήνης αρχίζει να αναπτύσσεται η φυσική

εξέλιξη του αυτόχθονα πολιτισμού της Κεφάλας,

όπου για πάνω από χίλια πεντακόσια χρόνια

συνέβαλε αποφασιστικά στην ιστορία του

πρώιμου πολιτισμού του Αιγαίου πελάγους .

Περί το 2500 π.Χ, περίοδο ακμής του Κυκλαδικού πολιτισμού οι κάτοικοι

ασχολούνταν με την κτηνοτροφία, τη γεωργία, την αλιεία αλλά και τη καλλιτεχνική

δημιουργία. Μάλιστα η τελευταία αποτελεί και την χαρακτηριστικότερη μαρτυρία

κοινής πολιτιστικής έκφρασης του συνόλου των Κυκλάδων νήσων, λόγου της

εκπληκτικής ομοιότητας των διάσπαρτων αρχαιολογικών ευρημάτων σε αυτά.

Μετά το 2000 π.Χ ισχυροποιείται και οχυρώνεται ο κεντρικός οικισμός.

Πλέον ο γηγενής πολιτισμός υποχωρεί υπέρ του μινωικού και το κρητικό στοιχείο

Εικόνα 1.2 Xάρτης του βορειοδυτικού τμήματος της Κέας

με τον όρμο του Αγ. Νικολάου και τους χώρους της Αγ.

Ειρήνης και του Κορησσού.



στην ζωή του τόπου είναι εμφανής. Η αρχαία παράδοση αναφέρει και την επίσκεψη

του Μίνωα στην Κέα. Τότε απέκτησε με τη Δεξιθέα, ένα γιο, τον Ευξάντιο, ο οποίος

έμελε να γίνει ο γενάρχης του περιβόητου οίκου Ευξαντίδων της Κέας.

Η ακτινοβολία του πανίσχυρου Μυκηναϊκού πολιτισμού δεν θα

μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστο το πολιτισμικό χαρακτήρα του νησιού, αλλά

ούτε και να επισκιάσει την συμβολή του αντίστοιχου Μινωικού. Έτσι λοιπόν η Κέα

γίνεται κόμβος επικοινωνίας και διαμεσολάβησης των δυο πολιτισμών (η

γεωγραφική της θέση συνέβαλε σε αυτό), ενώ εντυπωσιάζει και η μετεξέλιξη του

οικισμού σε ‘κρητομυκηναϊκό’ κέντρο. Λίγα χρόνια αργότερα μεταφέρεται το κέντρο

διαβίωσης και δραστηριοτήτων στο σημερινό λιμάνι του νησιού την Κορησσία.

(Υπουργείο Πολιτισμού, Κέα – Ιστορία και αρχαιότητες,2002,σελ 13-25)

(Αναστασίου Τ.,2001,σελ15)

ΚΛΑΣΣΙΚΟΙ ΧΡΟΝΟΙ

Η γεωπολιτικής σημασίας τοποθεσία της Κέας δεν έπαψε ποτέ να της

δίνει έναν πολυπόθητο χαρακτήρα για πολλούς αποικιοκράτες της εποχής. Προς τα

τέλη του 12ου αιώνα ήταν η σειρά των Ιώνων της Αττικής. Μέχρι και τη γεωμετρική

περίοδο (11ος – 8ος αιώνα) στο νησί είχε διαμορφωθεί η Ιωνική φυσιογνωμία του, με

κλειστή αγροτική και κτηνοτροφική οικονομία και με υψηλό το αίσθημα της

αυτάρκειας. Ιδιαίτερη βαρύτητα αποδόθηκε σε αξίες όπως ο κοινοτισμός, τα χρηστά

ήθη, η αρμονία και η διαρκή παρουσία σε θρησκευτικές εορτές. (κυρίως του

Απόλλωνα)

Η διεύρυνση των σχέσεων με την Εύβοια και την Αττική, βοήθησε στο να

συγκροτηθούν κατά την αρχαϊκή περίοδο τέσσερεις αυτόνομες και ανεξάρτητες

πόλεις –κράτη. Η Κορησσία, η Ιουλίδα, η Ποιήεσσα και η Καρθαία. Αν και οι πόλεις

είχαν ξεχωριστή διοικητική και πολιτική διάρθρωση, σε επίπεδο εξωτερικής

πολιτικής συνεργάζονταν (‘τετράπολις’). Επιπλέον σηματοδοτείτε το υψηλό επίπεδο

ωρίμανσης των αρχαϊκών κοινωνιών της ‘Κέω’, με οικονομία κατ’ εξοχήν αγροτική,

με νέες εμπορικές δραστηριότητες ( Ανατολική Μεσόγειος – Αίγυπτο), με την

παρουσία των κατοίκων στις ‘Αμφικτυονίες’ της Δήλου, αλλά και με την συχνή

συμμετοχή Κειών αθλητών στους Ολυμπιακούς αγώνες. Η περίοδος αυτή θα



οδηγήσει σε μεγάλη ακμή, την ‘Κείων Πολιτεία’, τα επόμενα χρόνια που κατά τον

Αριστοτέλη αποτελούσαν υπόδειγμα οργάνωσης.

Μεγάλη είναι και η συμμετοχή του νησιού στα καλλιτεχνικά δρώμενα

εκείνης της εποχής. Χτίζονται μεγάλα αρχαϊκά ιερά και σμιλεύονται ονομαστά

αγάλματα (Λέων της Ιουλίδας – Κούρος

της Κορησσίας ). Τίποτα όμως δεν

συγκρίνεται με της πνευματικές μορφές

που προίκισε την Ελλάδα όπως : τον

ποιητή Σιμωνίδη, το νομοθέτη Αριστείδη,

τον περίφημο λυρικό Σιμωνίδη το

Λεωπρεπούς, τον Πρόδικο και τον

Βακχυλίδη από την Ιουλίδα, τον ιστορικό

Ξενομήδη, τον δάσκαλο Πυθοκλείδη και

άλλους πολλούς χωρίς να ξεχνάμε και τις

69 Κείες νίκες στα Ολύμπια, στα Ίσθμια

και στα Νέμεα μέχρι το 459 π.Χ

Η μνημειακή αρχιτεκτονική

αρχίζει να επεκτείνεται γοργά στο νησί

ενώ η εμπορική άνοδος των κλασσικών

χρόνων δημιουργεί δύο οικονομικά

βαρόκεντρα τόσο για το νησί όσο και για

την ευρύτερη περιοχή των Κυκλάδων: Τα

υψηλής γεωπολιτικής και αναπτυξιακής

σημασίας λιμάνια της Κορησσίας και της

Καρθαίας.

Οι αλληλοσυγκρουόμενες

επεκτατικές βλέψεις των ανεπτυγμένων

περιοχών της ανατολικής Ευρώπης και της δυτικής Ασίας δεν θα μπορούσαν να

αφήσουν αμέτοχη την Κέα. Οι Περσικοί πόλεμοι βρίσκουν την Κέα πανέτοιμη, που

πλέον με τη μορφή ομοσπονδίας συμμετέχει ενεργά στις νικηφόρες ναυμαχίες του

Αρτεμισίου και της Σαλαμίνας με τέσσερα πολεμικά πλοία. Μοιραία αποδείχτηκε

Εικόνα 1.3 Ο Λέων της Ιουλίδας. Κλασσικό έργο των πρώιμων

αρχαϊκών χρόνων λαξευμένο στο φυσικό βράχο (7ο-60 αι. πχ)

Εικόνα 1.4 Καρθαία. Σχεδιαστική αναπαράσταση του ναού της

Αθηνάς κατά την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης. (500-490 π.χ.)



και η ‘αναγκαστική’ προσχώρηση της, στην Αθηναϊκή Συμμαχία το 478 π.Χ, καθώς

υποχρεώθηκε σε κινήσεις υποτελείας κατά την διάρκεια της Αθηναϊκής κυριαρχίας.

Σε ολόκληρη την κλασσική περίοδο το πάθος για την τοπική αυτονομία

κυριαρχεί στον δημόσιο βίο των τεσσάρων πόλεων - κρατών του νησιού, οι οποίες

δεν παύουν να συγκροτούν πρόσκαιρους ομοσπονδιακούς θεσμούς κατά την

διάρκεια εξωτερικών απειλών και υποχρεώσεων.

(Υπουργείο Πολιτισμού,2002,σελ26)


ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ

Προς το τέλος του 4ου αι., στην Κέα, αρχίζει ολοένα και να εξασθενεί ο

θεσμός των πόλεων- κρατών. Σε μία περίοδο αδυναμίας προστασίας από πειρατικές

και βαρβαρικές επιδρομές, ενδίδει στην αποδοχή της

κυριαρχίας των ισχυρών προστατών – δυναστών της

εποχής. Για καιρό βρέθηκε στο ιστορικό προσκήνιο

όταν πολεμικές συγκρούσεις μεταξύ του αιγυπτιακού

κράτους των Πτολεμαίων και των άλλων επιγόνων

βρισκόταν σε έξαρση. Οι επικεφαλείς φρόντιζαν όμως

να συνάπτουν διαρκώς πρόσκαιρες συνθήκες

ισοπολιτείας, εξασφαλίζοντας, έτσι παροδικά,

ασφάλεια.

Στα μέσα του 2ου αι. π.Χ . τα αλλεπάλληλα

πλήγματα , από τις πειρατικές επιδρομές, αλλά και οι

ολοένα αυξανόμενες απαιτήσεις σε οικονομική ισχύ και διοίκηση οδηγούν τις

πόλεις ‘Ποιήσσα’ και ‘Κορησσία’ στην προσάρτησή τους στις ‘Καρθαία’ και

‘Ιουλίδα’ αντίστοιχα. Η Ρώμη πλέον κυριαρχεί στον Ευρωπαϊκό χώρο και οι Κείοι

συνεργάζονται με τους Αθηναίους πασχίζοντας να διατηρήσουν την αυτονομία και

την ταυτότητα τους. Παρ’ όλα αυτά, λίγα χρόνια πριν την γέννηση του Χριστού οι

Κείοι συμπράττουν με τον Ρωμαίο Πομπήιο στον αγώνα του κατά του Καίσαρα, ως

πράξη ευγνωμοσύνης για τα καίρια πλήγματα που κατάφερε ενάντια στην

πειρατική μάστιγα. Από τότε περίπου ξεκινάει η κοινή πορεία με Ρωμαϊκή

αυτοκρατορία. Κατά τον 1ο και 2ο μ.Χ. αιώνα το νησί έζησε σε συνθήκες σχετικής

Εικόνα 1.5 Ποιήεσσα. Ο πενταόροφος

πύργος της Αγ. Μαρίνας. Υστεροκλασσική

/Ελληνιστική περίοδος 4ο αι. π.χ.



ηρεμίας. Πολύ σημαντικό ήταν εξ’ ίσου το γεγονός ότι όλο αυτό τον καιρό η Κέα

διασφάλισε τους θεσμούς της από την ξένη κυριαρχία με διάφορα τεχνάσματα

,όπως κολακεύοντας τους εκάστοτε αυτοκράτορες με ψηφίσματα είτε

κατασκευάζοντας ανδριάντες προς τιμήν τους.

Η παρακμή της Αυτοκρατορίας, τον 3ο αι. μ.Χ. παρασύρει και την Κέα σε

μαρασμό. Τον 4οαι. η αβεβαιότητα από τις συνεχιζόμενες συμφορές προκαλούν

συρρίκνωση του πληθυσμού και την βυθίζουν στην πολιτική αφάνεια. Η αρχαία

Καρθαία καταστρέφεται και η Ιουλίδα απομένει το μόνο πολιτικό κέντρο του

νησιού.

Οι Κείοι, ανέκαθεν έτρεφαν μεγάλη εκτίμηση μπροστά στις έννοιες της

λιτότητας και της αυτάρκειας του ανθρώπινου βίου. Χαρακτηριστικό τεκμήριο

αυτού, αποτελεί η συγκλονιστικές ενδείξεις της διατήρησης τοπικών εθίμων και

κανόνων, όπως αυτός του εκούσιου θανάτου των γερόντων, με λήψη κώνειου, όταν

υπερέβαιναν ένα συγκεκριμένο όριο ηλικίας. Στην ιστορική μνήμη έμεινε ανεξίτηλο,

ως το ‘Κείον Νόμιμον’.


ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΙ ΧΡΟΝΟΙ ΕΩΣ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ

Κατά τα Βυζαντινά χρόνια έχουμε την πρώτη αναφορά του νησιού ως

Κέα (αντί Κέως). Από τον 7ο αι. και μετά το λιμάνι του

Αγίου Νικολάου εξακολουθεί να παίζει έναν πολύ

σημαντικό ρόλο στη ναυσιπλοΐα παρ’ όλες τις

επιδρομές που εξακολουθεί να υφίσταται. Τον 9ο αι.

το νησί ήδη ελέγχεται από τον βυζαντινό στόλο και

ανήκει διοικητικά στο ‘Θέμα του Αιγαίου’. Πλέον η

Ιουλίδα αποτελεί το κύριο οικιστικό χώρο, ενώ μαζί με

τη Μεσαριά εμπεριείχαν τις κύριες βιοτικές

δραστηριότητες. Από τον 12ο αι. γίνονται αισθητά

σημάδια ανάκαμψης , κυρίως μέσα από την αύξηση

της οικοδομικής δραστηριότητας και πιο συγκεκριμένα

της ναοδομίας, αναδεικνύοντας παράλληλα

σπουδαίους μαστόρους και ναοδόμους.

Εικόνα 1.6 Ο Ευαγγελιστής Ματθαίος.

Τοιχογραφία του 13ου

αι. από τον

βυζαντινό ναό Αγ. Αποστόλων Κατωμεριάς



Επιστολές του μητροπολίτη Αθηνών Μιχαήλ Ακομινάτου του Χωνιάτη

(13ος αι.) επιβεβαιώνουν την διάσπαρτη και αραιή οίκηση του νησιού. Αυτό

προκύπτει από το ότι τα δάση εκείνο τον καιρό ήταν πολύ πυκνά ενώ παράλληλα οι

επιστολές βεβαιώνουν την ύπαρξη αρκούδων και αγριογούρουνων στην εξοχή.

Λίγο νωρίτερα και συγκεκριμένα το 1207, μετά από ένδοξο αγώνα και

δύο διαδοχικές εισβολές το νησί καταλαμβάνετε από τους Φράγκους . Αμέσως

διαιρείτε σε 4 κομμάτια και δίδεται σε ισάριθμους Ενετούς ευγενείς. Το νησί

εξακολούθησε να ταλαιπωρείται από αλλεπάλληλες προσπάθειες επανάκτησης και

από πειρατικές επιδρομές. Αντιλαμβάνοντας την αμυντική ανεπάρκεια της έλλειψης

οχυρωματικών έργων, ο ενετός ηγεμόνας Δομ. Μικέλης, έχτισε το πρώτο κάστρο

στην θέση ακρόπολη της αρχαίας Ιουλίδας. Η αμυντική λειτουργία μπορεί να

βελτιώθηκε αλλά δεν κατάφερε να περιορίσει την δράση των πειρατών.

Χαρακτηριστικό είναι πως ο όρμος του Αγ. Νικολάου εξακολουθούσε να αποτελεί

ένα μόνιμο και ασφαλές κρησφύγετο των πειρατών.

Η αδιάκοπη εναλλαγή εξουσιών των Φράγκικων οίκων για 3,5 αιώνες

και η ολοένα και αυξανόμενη δράση ληστοσυμμοριών οδήγησαν την Κέα σε

μαρασμό ώστε το 1470 να αριθμεί 200 κατοίκους. Αποτέλεσμα της εξουθένωσης

του νησιού ήταν η κατάληψης του από τους Τούρκους το 1537 και η εδραίωσή τους

29 χρόνια μετά. Η τουρκική διοίκηση

ήταν τότε ιδιαίτερα ανεκτή και με

ενέργειές της ενθάρρυνε Αλβανούς

εποίκους να ενισχύσουν τον μικρό

πληθυσμό του. Λίγα χρόνια αργότερα

πανίσχυροι άρχοντες, οικονομικά και

πολιτικά άρχισαν να ασκούν

καταπίεση, με ποικίλες μορφές. Καθιέρωσαν δυσβάσταχτους φόρους και επέβαλαν

την σχέση ‘κολλίγα προς αφέντη’, η οποία με την σειρά της διεύρυνε το ταξικό

χάσμα, από το αντίστοιχο της Φραγκοκρατίας. Τα προβλήματα από την πειρατεία

και τους αλλεπάλληλους Ενετοτουρκικούς πολέμους, που λάμβαναν χώρο στο

ευρύτερο περιβάλλον των θαλασσών οδήγησαν στην καταστροφή ενός μεγάλου

μέρους του νησιού από μια Τουρκική αρμάδα το 1668(όταν ο ντόπιος πληθυσμός

Εικόνα 1.7 Μεταβυζαντινό μαρμάρινο υπέρθυρο εντοιχισμένο σε

σπίτι της Ιουλίδας



υποστήριξε τους Ενετούς). Άμεσο αποτέλεσμα, αυτού, τα μόνο 400 εναπομείναντα

σπίτια στο τέλος του πολέμου.

Στην σχετική ειρήνη που ακολούθησε και κατόπιν παραχώρησης

σημαντικών διοικητικών προνομίων από την τουρκική εξουσία, τέθηκαν οι βάσεις

για μια νέα και λαμπρότερη σελίδα στην ιστορία του τόπου. Η ‘Κοινότης της Νήσου

Ζϊας’ είναι πλέον γεγονός και με αυτόνομη τοπική αυτοδιοίκηση (μόνο η επικύρωση

των αποφάσεων γινόταν από τις τουρκικές αρχές) πασχίζει να διευρύνει τον

πολιτικό της ρόλο. Η αναπτυξιακή της πορεία ευνοείται από την ανάκαμψη της

ναυτιλίας και από την ελευθερία διακίνησης των πληθυσμών. Αναπτύσσει το

εμπόριο και την βιοτεχνία ενώ το σημαντικότερο εξαγώγιμο προϊόν γίνεται το

βελανίδι. Ο πληθυσμός σταθεροποιείται πλέον στους 3000 κατοίκους , καθ ‘όλη την

περίοδο του 18ου αι., φτάνοντας μάλιστα και τους 5000 λίγο μετά το 1780.

Στα τέλη του 18 ου αι. έως τις αρχές του 19 ου η Κέα άρχιζε δειλά δειλά

να ενστερνίζεται την ιδέα της αντίστασης στον τουρκικό ζυγό. Η πρώτη ευκαιρία

δόθηκε όταν ο θαλασσομάχος

Λάμπρος Κατσώνης έκανε

ορμητήριό του το λιμάνι του Αγίου

Νικολάου ,στις επιχειρήσεις του

κατά των τουρκικών πλοίων

(1789). Επιπλέον το νησί διάθεσε

επιφανή ‘τέκνα’ στους κόλπους

της Φιλικής Εταιρίας (1817-1818).

Έτσι λοιπόν δεν άργησε να

επιβεβαιωθεί για άλλη μια φορά η

φήμη της σαν ‘μουρτάτ-αντασί’ ,’το νησί των απίστων’. Μία ονομασία που

αποδεικνύει το ανυπότακτο – αδούλωτο φρόνιμα των κατοίκων της.

(Αναστασίου Τ.,2001,σελ27-30)

ΑΝΕΞΑΤΡΗΣΙΑ ΚΑΙ ΝΕΩΤΕΡΑ ΧΡΟΝΙΑ

Η Κέα δεν άργησε να εισχωρήσει στον επαναστατικό αγώνα και έτσι το

Πάσχα του 1821 ο ιερέας και Φιλικός Αθανάσιος Χωματιανός ύψωσε την σημαία

του αγώνα. Μεγάλη ήταν η συμμετοχή του νησιού στον επαναστατικό αγώνα.

Μεγάλος αριθμός Κείων αγωνιστών ενσωματώθηκαν στα μέτωπα της Ακροπόλεως,

Εικόνα 1.8 Ο Λάμπρος Κατσώνης και η σύζυγος του Μαρία Σοφιανού



της Τριπολιτσάς, της Κορίνθου, της Καρύστου, του Μεσολογγίου κ.α. Η κοινότητα

τροφοδοτεί τον αγώνα με πάσης φύσεως πόρους (όπλα, χρήματα, φαγητό).

Δυστυχώς όμως οι συνέπειες δεν άργησαν να πλήξουν το νησί. Η εισροή χιλιάδων

προσφύγων από την κατεστραμμένη Χίο επέφεραν επιδημία πανώλης σκοτώνοντας

2000 άτομα, ενώ και η παραμονή του στρατεύματος των Λιάπηδων, με επικεφαλή

τον οπλαρχηγό Βάσο Μαυροβουνιώτη προκάλεσε μεγάλες συμφορές, αφού

συμπεριφέρθηκαν στους κατοίκους, σαν ‘επιδρομείς’.

Στα χρόνια που ακολούθησαν, στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος, η Κέα

καθιερώθηκε ως το κατ’ εξοχήν γεωργοκτηνοτροφικό νησί των Κυκλάδων. Αν και

πότε δεν ανέπτυξε αξιόλογες

ναυτιλιακές δραστηριότητες,

χαρακτηριζόταν από τα περίφημα

προϊόντα που παρήγαγε όπως

βελανίδι, κριθάρι, κρασί, μέλι,

κρέατα και γαλακτοκομικά. Ωστόσο

δεν θα πρέπει να παραλείψουμε

και την κατασκευή του

εργοστασίου ‘εμαγιέ και

μεταλλοτεχνίας’ 1927 που

προσπάθησε έστω και πρόσκαιρα να διευρύνει τις παραγωγικές βάσεις του νησιού.

Ο πληθυσμός της Κέας παρέμεινε στα επίπεδα των 5000 κατοίκων για

ενάμιση περίπου αιώνα, οι οποίοι με την σειρά τους συγκρότησαν βαθμιαία την

σύγχρονη κοινωνική και αρχιτεκτονική της φυσιογνωμία. Παρά τον

υποτριπλασιασμό του πληθυσμού, τα τελευταία 40 χρόνια, παραμένει ένα νησί με

βαριά ιστορική και πολιτισμική κληρονομιά. Ο φυσικός και υλικός πλούτος του το

αποχαρακτηρίζει σιγά-σιγά από τον γεωργικό-κτηνοτροφικό του χαρακτήρα και το

εντάσσει σε μία νέα τροχιά, τουριστική, σηματοδοτώντας τους σύγχρονους φορείς

ανάπτυξής του.


(ΔΟΜΗ,τ.14- λ. ΚΕΑ )

Εικόνα 1.9 Κορησσία- φωτογραφία πριν τον πόλεμο του1940



Η ΔΙΑΔΟΧΗ ΟΝΟΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΝΗΣΙΟΥ

ΧΡΟΝΟΣ ΟΝΟΜΑ ΝΗΣΟΥ

ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΥΔΡΟΥΣΑ

ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΧΡΟΝΟΙ ΚΕΩΣ

ΚΛΑΣΣΙΚΟΙ ΧΡΟΝΟΙ ΚΕΙΩΝ ΠΟΛΙΤΕΙΑ

ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ ΚΕΑ

ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ ΚΟΙΝΟΤΗΣ ΤΗ ΝΗΣΟΥ ΖΪΑΣ

ΕΘΝΟΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ ΜΟΥΡΤΑΤ ΑΝΤΑΣΙ

ΝΕΩΤΕΡΑ - ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΖΙΑ - ΚΕΑ

1.2 ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ

Η πλούσια ιστορία του νησιού, δεν άφησε παρακαταθήκη μόνο την

ιστορική μνήμη. Αλλά κόσμησε με την ποιότητα της τον σύγχρονο βίο του , μέσω

ποικίλων πολιτισμικών δραστηριοτήτων. Οι σημαντικότερες εξ’ αυτών είναι οι εξής:

Παραμονή πρωτοχρονιάς

Την παραμονή της πρωτοχρονιάς , από το απόγευμα μια μικρή ομάδα

ανθρώπων του Πολιτιστικού συλλόγου, με την συνοδεία παραδοσιακών οργάνων

(τσαμπούνα και τουμπί) ,συνηθίζουν να λένε τζιώτικα κάλαντα, από σπίτι σε σπίτι.

Απόκριες

Κατόπιν διαφόρων οργανωμένων χορών και παραστάσεων

μεταμφιεσμένων, επέρχεται η κορύφωση των εκδηλώσεων, την τελευταία βδομάδα

των αποκριών στην Ιουλίδα, οπού η μεγάλη παρέλαση του Καρνάβαλου (με

συμμετοχή ομάδων μεταμφιεσμένων) εξελίσσεται σε ξέφρενο πανηγύρι .

Παράλληλα προσφέρονται από τον Δήμο κρασί, σουβλάκι και ρυζόγαλο με λεμόνι.

Εορτασμός του Αγίου Χαραλάμπους

Κάθε χρόνο την πρώτη Κυριακή μετά την γιορτή του πολιούχου της Κέας,

Αγίου Χαραλάμπους, ο Σύνδεσμος των Απανταχού Κείων διοργανώνει πανηγύρι

προς τιμή του στον Ιερό Ναό του Αγίου Δημητρίου στο Νέο Φάληρο. Μετά την

λειτουργία, οι παρευρισκόμενοι συγκεντρώνονται σε κοντινό μαγαζί, οπού και

γίνεται η ετήσια κοπή της πίτας του Συνδέσμου. Η παραδοσιακή Τζιώτική μουσική

συνοδεύεται από την προσφορά Τζιώτικου παστελιού και μαστίχας.



Γιορτή των παραμυθιών

Παρ’ ότι η γιορτή αριθμεί μόνο δύο χρόνια ζωής , τείνει να εξελιχθεί σε

θεσμό. Κατά τις ημέρες αυτές αφηγητές παραμυθιών σκορπίζονται σε διάφορες

γραφικές τοποθεσίες εξιστορώντας μύθους , λαϊκές δοξασίες και παραμύθια από

όλο τον κόσμο.

Φωτιές του Αϊ Γιάννη και το έθιμο του κλήδονα

Κάθε χρόνο στον εορτασμό του Αγίου Ιωάννη του Πρόδρομου , ανάβουν

φωτιές, που από πάνω τους, το βράδυ της 23ης Ιουνίου, πηδούν οι νέοι και οι νέες

του νησιού. Πριν ανάψουν οι φωτιές τοποθετούνται πάνω σε ένα πήλινο δοχείο

(κουρούπι), φρούτα με τα ονόματα ανύπαντρων κοριτσιών, στο οποίο αργότερα

προσθέτουν, ’’αμίλητο νερό’’. Το έθιμο θέλει το δοχείο αυτό να παραμένει στην

ύπαιθρο όλη νύχτα και ανήμερα του Αϊ Γιάννη να γίνεται η αποκάλυψη των

μυστικών του κλήδονα.

Μακαριά

Κατάλοιπο των αρχαίων ‘‘νεκροδείπνων’’ αποτελεί η μακαριά.

Ουσιαστικά αποτελεί ένα εθιμοτυπικό δείπνο, οπού συνοδεύεται με άφθονο κρασί,

ώστε να φύγει ο νεκρός ευχαριστημένος από την ζωή.

Πανηγύρια

Βασικό στοιχείο στον τζιώτικο βίο αποτελεί η συμμετοχή των ντόπιων

κατοίκων σε διάφορα πανηγύρια εορτασμού Αγίων. Τα σημαντικότερα εξ’ αυτών

είναι το πανηγύρι του Αγίου Χαραλάμπους στις 10 Φεβρουαρίου, της Αγίας

Μαρίνας στις 17 Ιουλίου , του Αγίου Αιμιλιανού στις 8 Αυγούστου και της Παναγιάς

της Καστρϊανής τον δεκαπενταύγουστο.

(Φωτόπουλος, (Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.) Νήσου Κέας -Α’ στάδιο, 2005,σελ53-55)

(http://www.digitalaegean.gr/details.aspx?lang=gr&islandID=117&section=2.2)



2ΦΥΣΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ



2.ΦΥΣΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

2.1 ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΕΔΑΦΟΥΣ

ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ

Στην γεωμορφολογία της ευρύτερης περιοχής των δυτικών Κυκλάδων

εντοπίζονται πολλές πτυχές και σε μεγαλύτερο βαθμό ασυνεχή παραμορφώσεις

ρήγματα και διακλάσεις (Ρηξιγενείς επιφάνειες, εκατέρωθεν των οποίων

παρατηρούνται πολύ μικρής κλίμακας μετατοπίσεις). Τα φαινόμενα αυτά είναι τα

πλέον χαρακτηριστικά για τις Προαλπικές – Αλπικές δομές των νήσων (εικόνα 2.1).

Σ’ αυτές οφείλονται το έντονο λοφώδες ανάγλυφο, οι απότομες κλίσεις , το εποχικό

υδρογραφικό δίκτυο , οι βραχώδεις

ακτές και οι εκτεταμένες ζώνες

διάβρωσης. Αναφορικά με το

τελευταίο ορισμένες παράκτιες

περιοχές εμφανίζουν σπάνια,

φαινόμενα αστάθειας με αποτέλεσμα

τις καταπτώσεις βράχων.

Η Κέα είναι ένα κατ’ εξοχήν

ορεινό νησί με απότομα πρανή και

βαθιές κοιλάδες. Έχει ελλειπτικό σχήμα

με το μεγαλύτερο άξονά της να είναι

Βορειοανατολικής Νοτιοδυτικής διεύθυνσης. Καθ’ αυτής της διεύθυνσης

εντοπίζεται μια κορυφογραμμή με υψηλότερη κορυφή τον προφήτη Ηλεία (561μ.),

η οποία γίνεται αισθητή εντονότερα στο νότιο τμήμα του.

Περιοχές με έντονες κλίσεις παρουσιάζονται σχεδόν στο σύνολο της

παράκτιας ζώνης, με εξαίρεση λίγες αλλουβιακές κοιλάδες και κάποιες περιοχές

περιορισμένης έκτασης στο βόρειο και στο νότιο παράκτιο τμήμα του. Αντίστοιχης

έντασης κλίσεις εμφανίζονται και στις κοίτες των περισσοτέρων χειμάρρων. Τέλος

πολλοί όρμοι σχηματίζονται στις ακτές λόγω των πολλών εγκολπώσεων .Αυτές που

Εικόνα 2.1 'το Ελληνικό Ορογενές ' (Μουντράκης Δ., ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ

ΓΕΩΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΕΥΡΥΤΕΡΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ)



εντοπίζονται στις νότιες και ανατολικές ακτές είναι ιδιαίτερα δυσπρόσιτες εξ’ αιτίας

του έντονου ανάγλυφου και των απότομων πρανών.

(Μπεριάτος Η. ,ΕΧΜ ΚΕΑΣ,1993,σ21)

ΟΡΥΚΤΑ ΜΕΤΑΛΛΕΥΜΑΤΑ

Στην ευρύτερη περιοχή της Κέας εντοπίζονται διάσπαρτα κοιτάσματα

διαφόρων ορυκτών μικρής ,κλίμακας και αξίας μεταλλεύματος. Αυτά τα κοιτάσματα

αφορούν θειούχα μεταλλεύματα φλεβικής μορφής, εντός μεταμορφωμένων

πετρωμάτων. Επίσης εντοπίζονται λιγοστά κοιτάσματα από άργυρο, λειμωνίτου,

αιματίτου και πυρολουσίτου. Τέλος πρέπει να αναφερθεί και ύπαρξη

σιδηρομαγγανιούχων μεταλλευμάτων σε διάφορα μάρμαρα.


ΣΕΙΣΜΙΚΟΤΗΤΑ

Η ευρύτερη περιοχή της Κέας χαρακτηρίζεται από χαμηλή σεισμικότητα.

Εικόνα 2.2 Χάρτης σεισμικής επικινδυνότητας .Φωτόπουλος

(Μελέτη Σχεδίου Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης (Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.) Νήσου Κέας,2007 )



ΥΔΡΟΦΟΡΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ

Η Κέα διαθέτει ένα πολύ πυκνό υδρογραφικό δίκτυο με χειμαρρώδη

χαρακτηριστικά. Διαθέτει τέσσερεις κύριες υδρογεωλογικές λεκάνες από τις οποίες

δύο εντοπίζονται στο δυτικό τμήμα του νησιού, των Πησσών και Κορησσίας, του

Οτζιά στο βόρειο και του όρμου Σπαθί στο βορειοανατολικό. Οι υπόλοιπες

υδρογεωλογικές λεκάνες στον κεντρικό και νότιο κομμάτι είναι μικρές , χωρίς να

παρουσιάζουν κανένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Γενικά, επιφανειακή ροή εμφανίζεται

μετά από έντονες βροχοπτώσεις. Είναι μικρής κλίμακας και περιορισμένης

διάρκειας ‘ζωής’.

Αναλυτικότερα η λεκάνη των Πησσών (μεγαλύτερη του νησιού) έχει ΒΑ-

ΒΔ διεύθυνση και αναπτύσσεται μέσα σε γνευσιοσχιστόλιθους, με το ρέμμα των Αγ.

Αναργύρων να διατρέχει την μία από τις δύο υπολεκάνες που χωρίζεται. Αντίστοιχα

η υδρογεωλογική λεκάνη της Κορρησίας χωρίζεται σε τρεις υπολεκάνες. Του

Ρούκουνα, της Κέας και του Μυλοπόταμου. Στο σύνολό της αυτή η λεκάνη είναι

ορεινή, ενώ σε διάφορα υψόμετρα εμφανίζονται μικρές πηγές λόγου της

χαλαροποιημένης επιφανειακή ζώνης γνευσιοσχιστόλιθων. Ομοίως η λεκάνη του

Οτζιά αναπτύσσεται μέσα σε

γνευσιοσχιστόλιθους με ΒΑ- ΝΔ

προσανατολισμό και χωρίζεται με την σειρά

της σε δύο υπολεκάνες .Τέλος η λεκάνη του

ρεύματος Σπαθί είναι τοξοειδούς σχήματος

και εκβάλει στον ομώνυμο όρμο. Αυτή τη

φορά πέραν των γνευσιοσχιστόλιθων έχουμε

και την εμφάνιση μαρμάρων στη βόρεια και

νότια ζώνη του όρμου. Στο υπόλοιπο κομμάτι

του νησιού γενικά έχουμε, όπως

προαναφέρθηκε, υδρογεωλογικές λεκάνες

μικρής έκτασης, οι οποίες συνδέονται με

πολλά μικρότερα ρέματα και εκβάλουν στους

πολυάριθμους όρμους του νησιού. Εικόνα 2.3 Χάρτης Ρεμάτων Κέας



Οι γνευσιοσχιστόλιθοι, που καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος του

νησιού, έχουν υδατοστεγή χαρακτήρα με εξαίρεση το αποσαθρωμένο μανδύα του

που εμφανίζει περιορισμένο υπόγειο υδάτινο δυναμικό. Μάρμαρα υπάρχουν στο

βόρειο και νότιο- νοτιοανατολικό κομμάτι του νησιού. Είναι υδατοπερατά και στα

σημεία επαφής τους με τους σχιστόλιθους δημιουργούνται πηγές.


ΥΔΑΤΙΝΟΙ ΠΟΡΟΙ

Όπως αναφέρθηκε στο κεφ.2.1 οι αλλουβιακές αδρομερείς προσχώσεις

στις εξόδους των υδρογεωλογικών λεκανών και πιο συγκεκριμένα στα σημεία

επαφής μαρμάρων με τους γνευσιοσχιστόλιθους, εμφανίζουν πηγές. Στον

Μυλοπόταμο ,κοντά στην Κορησσία έχουμε την πηγή Φλέα ενώ παράλληλα

σημαντικές πηγές υφίστανται στην ζώνη λίγο βορειοανατολικά του Αγ. Συμεών.

Εκμεταλλευόμενοι τον αποσαθρωμένο γεωλογικό μανδύα, σε πολλές περιπτώσεις,

οι κάτοικοι του νησιού αποκτούν πρόσβαση σε νερό μέσω γεωτρήσεων. Τέλος

ενδιαφέρον αποκτούν και υδρολογικές λεκάνες της Κορρησίας, των Πησσών, του

Οτζία και του ρέματος του Σπαθί, λόγο της επιφανειακής ροής που παρατηρείται.


2.2 ΧΛΩΡΙΔΑ – ΒΛΑΣΤΗΣΗ - ΠΑΝΙΔΑ

Η Κέα διαθέτει ένα εντυπωσιακό σε πλήθος και ποικιλία σύνολο

βιοτόπων. Αυτό το οφείλει στο ορεινό ανάγλυφό της, στη μεγάλη ποικιλία

πετρωμάτων, στο μεγάλο αναλογικά αριθμό φυσικών πηγών αλλά και στη

μακροχρόνια επίδραση του ανθρώπου. Επιπλέον ο παλαιός γεωλογικός

αποχωρισμός των νησιών (Κυκλάδες) από τη χέρσο γη είχε ως αποτέλεσμα το

μεγάλο αριθμό ενδημικών φυτών που ευδοκιμούν στις Κυκλάδες.

ΧΛΩΡΙΔΑ

Όπως οι λοιπές Κυκλάδες έτσι και η Κέα υποστηρίζεται πως ήταν

σκεπασμένες με πυκνά δάση από τα προϊστορικά χρόνια μέχρι και την Ενετοκρατία.

Χαρακτηριστικά είναι τα υπολείμματα αρχαίων δασών (πλατάνια, ευκάλυπτοι,

βελανιδιές, καρυδιές) που βρίσκονται στο νησί. Όμως γεγονότα όπως οι πυρκαγιές

αλλά και η ολοένα και εντατικότερη βόσκηση, οδήγησε στην σημερινή εικόνα



σχετικής απουσίας της βλάστησης. Επίσης στην

Κέα υπάρχει και το μεγαλύτερο δάσος βασιλικής

δρυός στις Κυκλάδες και ένα από τα ελάχιστα στο

Αιγαίο. Ιδιαίτερα σημαντική είναι και η

υποθαλάσσια χλωρίδα με, πολύ χαρακτηριστικό

είδος, τα λιβάδια της ποσειδωνίας (εικόνα 2.4)

στους βυθούς της Κέας. Σήμερα καταγράφονται

περισσότερα από 1600 είδη φυτών με πάνω από

200 καταγεγραμμένα ενδημικά, σπάνια ή απειλούμενα είδη. Πολύ σημαντικό είναι,

ότι το νησί φιλοξενεί 16 από τα 1300 φυτά που φύονται μόνο στην Ελλάδα. Πέντε

από δεκαέξι ενδημικά φυτά της Κέας, έχουν χαρακτηριστεί σπάνια. Χαρακτηριστικά

η Fritillaria graeca, περιλαμβάνεται στα αυστηρά προστατευόμενα φυτά της

Σύμβασης της Βέρνης του Συμβουλίου της Ευρώπης , για τη διατήρηση της

Ευρωπαϊκής άγριας ζωής και των φυσικών οικοτόπων.

(http://www.cyclades-tour.gr)

NATURA 2000

Το Συμβούλιο Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων

θεσμοθέτησε την οδηγία 92/43/ΕΟΚ ‘για την διατήρηση

των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας

και χλωρίδας’ με σκοπό να συμβάλλει στην προστασία

των φυσικών οικοτόπων και της βιοποικιλότητας αυτών.

Έτσι λοιπόν δημιουργήθηκε το NATURA 2000 (Εικόνα

2.5 ), ένα ευρωπαϊκό οικολογικό δίκτυο περιοχών που

φιλοξενούν μοναδικούς σε αξία οικοτόπους σε

ευρωπαϊκό επίπεδο. Αποτελείται από δύο κατηγορίες περιοχών. Τις ‘Ζώνες Ειδικής

Προστασίας’ (για την ορνιθοπανίδα) και τους ‘Τόπους κοινοτικής Σημασίας’(για

διάφορους τύπους οικοτόπων). Η Ελληνική αρμόδια αρχή εναρμονίζεται με αυτή

την οδηγία από το 1985 και έχει χαρακτηρίσει έως τώρα 151 ΖΕΠ και 239 ΤΚΣ όπως

αναλυτικά αναφέρονται από το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. Η ανατολική Κέα, στο σύνολό της, έχει

χαρακτηριστεί ως ‘Τόπος Κοινοτικής Σημασίας’ και κατ ‘επέκταση έχει ενταχτεί σε

αυτό το οικολογικό δίκτυο.

Εικόνα 2.4 Υποθαλάσσια λιβάδια ποσειδωνίας

Εικόνα 2.5 Λογότυπο NATURA 2000



(ΥΠΕΧΩΔΕ-www.minenv.gr)

ΠΑΝΙΔΑ

Ο μεγάλος αριθμός των βιοτόπων που εδρεύουν στην Κέα συνδράμει

και στην αντίστοιχη μεγάλη ποικιλία ζώων που συναντάμε στο νησί , όπως λαγούς,

κουνάβια, διάφορα ερπετά όπως ο λαφιάτης και το σπιτόφιδο. Σε απόκρημνες

παραλίες έχει παρατηρηθεί και η μεσογειακή φώκια ‘monachus monachus’.

Αρκετά σημαντική είναι και η ορνιθοπανίδα της Κέας όπου συναντάμε τον πετρίτη,

τον μαυροπετρίτη αλλά και διάφορους αετούς όπως τον φιλάδελφο αετό αλλά και

πέρδικες. Άλλα ζώα που θα συναντήσουμε στην Κέα είναι το βραχοκιρκίνεζο, ο

αιγαιόγλαρος, το σιλιγούδι, η γραμμωτή ποταμοχελώνα, ο βάτραχος, ο

πρασινόφρυνος κ.α. Γενικά έχουν παρατηρηθεί περί τα 60 είδη πτηνών από τα

οποία τα 14 αναφέρονται ως ‘απειλούμενα προς εξαφάνιση και προστατευόμενα

είδη από την οδηγία 79/409/ΕΚ της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επίσης κάνουν την

παρουσία τους αισθητή 6 είδη ερπετών και διάφορα άλλα είδη θαλασσίων και

χερσαίων θηλαστικών.

(Μπεριάτος Η. ,ΕΧΜ ΚΕΑΣ,1993,σ63-68)

2.3 ΠΗΓΕΣ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

Στην Κέα δεν υπάρχουν ολοκληρωμένα δίκτυα αποχέτευσης. Τα λύματα

χωρίς καμία επεξεργασία διοχετεύονται σε απορροφητικούς βόθρους ή με πολύ

απλές διαδικασίες σε φυσικά ρέματα. Την θερινή περίοδο, οπότε και ο κόσμος είναι

περισσότερος σημειώνεται μία αύξηση απόθεσης λυμάτων διαφόρων ειδών τόσο

στην εξοχή όσο και στις ακτές. Άμεση συνέπεια όλων αυτών η εστιακή μόλυνση του

υπεδάφους, διαφόρων περιοχών αλλά και των φυσικών αποδεκτών και των ακτών.

Οι αρχές του νησιού απασχολούνται με το θέμα αυτό πάνω από δέκα χρόνια χωρίς

κάποιο αξιοσημείωτο και ολοκληρωμένο αποτέλεσμα. Μια λύση θα μπορούσε να

είναι η εγκατάσταση μονάδων βιολογικού καθαρισμού, όπως εφαρμόζεται εδώ και

πολύ καιρό στην Σίφνο. Δυστυχώς όμως πρέπει πρώτα να προηγηθεί ο σχεδιασμός

δικτύων αποχέτευσης των διαφόρων οικισμών.

Μία ακόμα πηγή ρύπανσης με μολυντικές ιδιότητες είναι η

συγκέντρωση των στερεών απορριμμάτων σε χωματερή στο νότιο τμήμα του



νησιού, αν και η καύση τους μπορεί να την περιορίζει, αλλά και αυτή με την σειρά

της μολύνει την ατμόσφαιρα.


(Φωτόπουλος, (Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.) Νήσου Κέας -Α’ στάδιο, 2005,σελ66)

Η σημαντικότερη συνέπεια της ανεξέλεγκτης διάθεσης στερεών και υγρών ρύπων

και εναπόθεσή τους στους φυσικούς αποδέκτες είναι το φαινόμενο του

ευτροφισμού. ‘’Το φαινόμενο του ευτροφισμού είναι χαρακτηριστικό ρύπανσης και

οδηγεί στην παραγωγή μεγάλου αριθμού φυκιών, τα οποία με τη σειρά τους

καταναλώνουν το διαθέσιμο οξυγόνο στη θάλασσα και δημιουργούν ανοξικές

καταστάσεις.’’

( Νικολακόπουλος, Το ΒΗΜΑ)



3ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΣ

ΠΛΟΥΤΟΣ



3.ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΣ ΠΛΟΥΤΟΣ

3.1 ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΗΣ ΥΠΑΙΘΡΟΥ

Όπως αναφέρεται στο κεφ. 2.1, η γεωμορφολογία της Κέας

περιγράφεται με έντονο ανάγλυφο και διακρίνεται από την σχετική έλλειψη

υδάτινου στοιχείου. Παρ’ όλα αυτά το έδαφος είναι σχετικά πλούσιο. Η παράδοξη

αυτή σχέση αποτελεί προϊόν της εργασίας του ντόπιου πληθυσμού από την εποχή

των πρώτων οικισμών. Τα σχιστολιθικά πετρώματα επέτρεψαν την επεξεργασία και

κατ επέκταση χρήση της πέτρας, ώστε να κατασκευαστούν ‘αναλήμματα’ (εικ.3.1).

Αυτά με την σειρά τους καλύφθηκαν με ‘άνδηρα’ και δημιούργησαν καλλιεργήσιμες

εκτάσεις κριθαριών και αμπελώνων ή βοήθησαν στην στήριξη βασιλικών δρυών ,

που σαν κανονικό δάσος κάλυψαν πολλά

εσωτερικά τμήματα.

Από τα αρχαία χρόνια ,η κύρια

ενασχόληση των ‘Τζιωτών’ (κάτοικοι της

Κέας –Τζιας ) ήταν η κτηνοτροφία. Η

πρώτες προσπάθειες για την κάλυψη-

στέγαση των επαγγελματικών αναγκών

τους, οδήγησε μοιραία στην απαρχή και

εξέλιξη της Τζιώτικης παραδοσιακής

αρχιτεκτονικής.

ΥΠΑΙΘΡΟΣ

Εικόνα 3.1 Αναλήμματα στην ύπαιθρο της Κέας



Τα παλαιά χρόνια το κάθε σπίτι είχε λίγα γιδοπρόβατα και μερικά

βοδινά. Κρινόνταν αναγκαίο η παρεμπόδιση των ζώων να περνούν σε ξένες

ιδιοκτησίες. Για τον λόγο αυτό οι κτηνοτρόφοι

περιστοίχιζαν τα χωράφια τους με

‘ξερολιθιές’(εικ.3.2), δηλαδή πέτρινες μάντρες.

Η είσοδος και η έξοδος στα χωράφια αυτά

γινόταν πλέον με δύο τρόπους. Με ‘πατήματα’,

μικρά σκαλάκια που δημιουργούνταν από

προεξέχοντες πέτρες της ξερολιθιάς, αλλά και

με τις ‘εμπατές’, που ήταν μικρά ανοίγματα τα

οποία μπορούσαν να φράξουν εύκολα με

διάφορα κλαδιά.

Στην εξοχή, για την κάλυψη των

μεταφορικών αναγκών, συναντάμε δύο είδη

δρόμων. Αρχικά κάποιους αρκετά πλατιούς,

λιθόστρωτους και συχνά με βαθμίδες (εικ.3.3),

που συνόρευαν με τον μεγαλύτερο αριθμό των

οικοπέδων, για κύριες επικοινωνιακές χρήσεις,

αλλά και κάποιους πολύ στενότερους,

λιθόστρωτους, που εξυπηρετούσαν μικρότερης σημασίας μετακινήσεις.( λέγονται

και ‘στενές’).

Η στέγαση των ζώων από τα καιρικά φαινόμενα γίνονταν μέσω δύο

τύπων λιθόκτιστων κατασκευών. Τα ‘σταβλιά’, που ήταν ορθογώνιας κάτοψης με

ένα άνοιγμα σε μία απ τις μεγάλες πλευρές τους και τα ‘στεγάδια’ που είχαν

ανοικτή ολόκληρη την μία στενή πλευρά τους. Η σύνθεση των δύο μαζί

αποτελούσαν τους ‘στάβλους’ που εξυπηρετούσαν ανάγκες αποθήκευσης ,

σταβλισμού των ζώων και πρόσκαιρης στέγασης των αγροτών. Η στάβλοι με

πλουσιότερο εξοπλισμό διαμονής λέγονταν ‘καθηκιές’ και αποτελούσαν την μόνιμη

κατοικία των αγροτών. Επιπλέον καθηκιές που γειτνίαζαν με κτιριακές

εγκαταστάσεις μικρής κλίμακας ενώ παράλληλα συμμετείχαν στην αγροτική

παραγωγική διαδικασία ονομάζονταν ‘καθέντρες’ .

(Κλουτσινιώτη Ράνια, Ελληνική παραδοσιακή αρχιτεκτονική- Τζια,1981,σελ9-11 )

Εικόνα 3.2 Το χτίσιμο ξερολιθικών τοίχων

αναπτύχθηκε ευρύτατα στον αγροτικό χώρο της Κέας

Εικόνα 3.3 Λιθόστρωτη βαθμιδωτή οδός στην

ύπαιθρο.



Εικόνα 3.4 Οικιστική οργάνωση του αγροτικού χώρου. Μια ράχη στην Περαμεριά (1:δρόμος 2:στενές 3:κοινοτικη στέρνα

4:εκκλησάκι 5:καθηκιές 5α: νταμιά)

ΠΡΩΙΜΑ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ

Πολύ σημαντικό ρόλο στην επιλογή της θέσης της καθέντρας, πέρα από

την ιδιοκτησία, έπαιζαν και άλλοι παράγοντες. Οι πρώτες αντενδείξεις είχαν

βιοκλιματικό χαρακτήρα και απέτρεπαν την κατασκευή της σε θέσεις βαθιά στις

ρεματιές , καθώς εκεί το καλοκαίρι κάνει πολύ ζέστη. Αντίστοιχα υπέφεραν από

δυνατούς βορινούς ανέμους τα καλοκαίρια τοποθεσίες στις κορυφές των ραχών.

Έτσι γενικά προτιμούνταν περιοχές σε πλάγιες, ήπιας κλίσης και μάλιστα, στο

μέγιστο δυνατό βαθμό, νοτινού προσανατολισμού.

Ένα ακόμα στοιχείο πολύ σημαντικό για την αναζήτηση του τόπου

εγκατάστασης των καθέντρων αποτέλεσε και η παρουσία της, πολύτιμης για τα

γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά του νησιού, πηγής. Η κοινή αναζήτηση περιοχών

με αυτά τα χαρακτηριστικά δημιούργησε τους πρώτους υποτυπώδεις μικρούς

οικισμούς διάσπαρτα στην ύπαιθρο.

ΔΟΜΗΣΗ ΣΕ ΚΕΝΤΡΑ ΑΣΤΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ

Ο μεγαλύτερος οικισμός που διαθέτει εξυπηρετήσεις αστικού

χαρακτήρα αποτελεί, η Ιουλίδα (η αλλιώς ‘Χώρα’). Εκεί η δόμηση είναι πολύ πυκνή

αλλά και ο αρχιτεκτονικός χαρακτήρας προσανατολισμένος να υπακούει τον



τριτογενή τομέα παραγωγής που χαρακτηρίζει την οικονομία των κατοίκων της. Τα

παλαιά χρόνια συνηθίζονταν να εδρεύουν εκεί τα σπίτια των πλουσιοτέρων

οικογενειών. Αργότερα το να διαθέτει κάποιος σπίτι στην χώρα είχε συμβολικό

χαρακτήρα. Υποδήλωνε την άνοδο κάποιας οικογένειας σε κοινωνικό επίπεδο.

Αργότερα αυτός ο χαρακτήρας οικισμού, υιοθετήθηκε και από την Κορησσία που

αργότερα συνηθίζεται να καλείται και ως ‘Λιβάδι’.

Η πρόσφατη ιστορία του τόπου χαρακτηρίζεται και από την ξαφνική

γένεση ορισμένων οικισμών ή την ξαφνική ανάπτυξη άλλων μικρότερων και

παλαιότερων, για ένα συγκεκριμένο σκοπό και

ακολούθως τον μαρασμό τους, απ την στιγμή που

αιτία της δημιουργίας τους έπαψε να υπάρχει.

Τέτοια παραδείγματα συναντάμε στις

εγκαταστάσεις του σταθμού ανθράκευσης των

ατμοκίνητων πλοίων στην ‘Κόκα’(εικ.3.5), στον

‘Ορκό’ οπού υπήρχαν σημαντικά μεταλλεία και

κατ’ επέκταση εργατικοί οικισμοί με ενιαίο σχέδιο,

αλλά και στον όρμο του ‘Καμπί’, εκεί που φορτώνονταν το μεγαλύτερο μέρος του

εξαγόμενου βελανιδιού.

Η ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΟΙΚΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΙΟΥΛΙΔΑΣ

Στα χρόνια της πρώτης οργάνωσης της σημερινής Ιουλίδας, ο οικισμός

οργανώθηκε στην κορυφή του λόφου, εκεί που σήμερα υπάρχουν τα απομεινάρια

του οχυρωματικού ‘Κάστρου’ (εικ.3.6),

κατασκευασμένου στα χρόνια της

Ενετοκρατίας. Επεκτείνονταν προς τα

νότια, πάνω στο διάσελο που ενώνει τον

λόφο με μια προβολή του βουνού των

‘Μύλων’. Εκεί κατέληγαν οι δρόμοι

εκτείνονταν στους κύριους προορισμούς

όλου του νησιού. Η πλατεία αποτελούσε

τον πόλο οργάνωσης του οικισμού και

σημείο συνάντησης και συναλλαγής για τους εμπόρους. Ενώνονταν μέσω

λιθόστρωτου δρόμου με την ‘Πιάτσα’ (εκεί εισχωρούσε κάποιος από την πύλη του

Εικόνα 3.5 Οι παλαιές εγκαταστάσεις της Κόκας

Εικόνα 3.6 Το παλαιό ‘Κάστρο’ κοσμεί τον οικισμό της

Ιουλίδας.



οικισμού). Η προέκταση αυτού του δρόμου κατέληγε στο Κάστρο, που αποτελούσε

με τη σειρά του πόλο για τους άρχοντες. Με το πέρασμα του καιρού ο οικισμός

εξαπλώθηκε προς τα νότια και συγκεκριμένα προς το βουνό των Μύλων. Δεν είναι

τυχαίο πως η έκταση αυτή στην ουσία περιβάλλει τον πόλο της μεσαίας τάξης που

αντιπροσωπεύει η πλατεία. Στην συνέχεια αρχίζει να ενισχύεται ο ρόλος της

Πιάτσας καθώς εκεί πλέον καταλήγουν το μεγαλύτερο μέρος των δρόμων του

οικισμού και ταυτόχρονα να αποδυναμώνεται ο χώρος που περιβάλλει το Κάστρο.

Αυτό συμβολίζει άτυπα και την παρακμή της αρχοντικής τάξης.

Εικόνα 3.7 Οι ‘πόλοι’ οργάνωσης της Ιουλίδας



Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΡΗΝΩΝ ΣΤΗ ΟΙΚΙΣΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΙΟΥΛΙΔΑΣ

Ο σημαντικός ρόλος των κρηνών

συμβάλλει για ακόμα μία φορά στην οριστική

μορφή του οικισμού. Παλαιά η κύρια κρήνη

ήταν αυτή του Ροκομένου. Οι νέες όμως

συνοικίες απλώθηκαν προς τρεις άλλες που

βρίσκονταν νοτιοανατολικά του οικισμού. Το

‘Κανάλι’, τον ‘Κουρέντη’, και της βρύσης του

‘Μάμα’. Οι κρήνες αυτές τροφοδοτούσαν με

πόσιμο νερό του κατοίκους και ο σημαντικός

τους ρόλος γίνεται αισθητός και από τα

περίτεχνα κρηναία οικοδομήματα, στα οποία

εντάσσονται και τις φροντισμένες προσόψεις

τους. Οι κρήνες στην πληρέστερη μορφή τους

εμπεριείχαν γούρνες για το πότισμα των

ζώων, πλυσταριό στεγασμένο με πλύστρες

στο εσωτερικό και στεγάδι με προστασία για

να ανάβουν φωτιά και να ζεσταίνουν νερό. Η

κρήνη του Ροκομένου διαθέτει πλάτανο και

διαμορφωμένη πλατεία, η οποία

παραδοσιακά χρησιμοποιούνταν ως χώρος

συγκέντρωσης και αναψυχής. Επίσης η βρύση του Βενιαμίν (εικ.3.8, 3.9) αν και

βρίσκεται σε σχετικά μακρινή απόσταση από την Ιουλίδα διαθέτει οργανωμένη

πλατεία συγκέντρωσης και πλατάνι. Αποτελούσε το μόνο οργανωμένο χοροστάσι.

Αυτό γίνεται αισθητό και από τους πολλούς κρίκους ,για να δένουν τα υποζύγια,

που διέθετε, μιας και ο κόσμος που συναθροιζόταν έρχονταν από μακριά. Φυσικά

υπήρχαν και γούρνες.

(Κλουτσινιώτη,1981,σελ16-20)

Εικόνα 3.8 Η κρήνη του Βενιαμίν - χοροστάσι (Α :

πλατεία κρήνης Β: χοροστάσι Γ: δρόμος Δ: στενές Ε:

κτήματα 1: κρήνη 2: ποτίστρες 3: πλάτανος 4: πεζούλα

5: διάδρομος στρωμένος με κροκάλες 6: μάντρα με

κρίκους και υποζύγια )



Εικόνα 3.9 Η κρήνη του Βενιαμίν

Εικόνα 3.10 Η κρήνη Τριών Πηγαδιών

Εικόνα 3.11 Η κρήνη του Αγίου Κωνσταντίνου



3.2 ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΣΠΙΤΙΟΥ

Τα περισσότερα κτίσματα

παραδοσιακής αγροτικής αρχιτεκτονικής

διαμορφώνονται από τον συνδυασμό σταβλιού

και στεγαδιού. Τα δύο αυτά βασικά στοιχεία

είναι μακρόστενα με παρόμοιες διαστάσεις που

κυμαίνονται στα 2,50×5,50 μ. Η τοιχοδομία τους

είναι ξηρή, χωρίς συνδετικό υλικό, με τις πέτρες

να τοποθετούνται μπατικά. Παλαιότερα

συνηθίζονταν να τοποθετούνται δρομικά. Επίσης

επιδιώκεται στις στρώσεις τους, να γέρνουν

ελαφρά προς τα έξω ώστε να εξασφαλίζουν το

εσωτερικό από την υγρασία (αφού δεν υπάρχει

λάσπη στο ενδιάμεσο ώστε να μεταφερθεί).

Παράλληλα οι δύο μακριοί τοίχοι χτίζονται με

την εξωτερική τους όψη κατακόρυφη και την

εσωτερική τους επικλινείς με εκφορικό σύστημα

για την καλύτερη δυνατή διαχείριση των

στατικών φορτίσεων. Όταν οι τοίχοι φτάσουν το

επιθυμητό ύψος (2-2,50 μ.) , στρώνεται μια

σειρά από πλάκες με ελαφριά κλίση προς τα

έξω, οι οποίες στο εσωτερικό προεξέχουν

αρκετά από τις υπόλοιπες της λιθοδομής. Οι

πλάκες αυτές λέγονται ‘δόντια’ και ο ρόλος τους

είναι να αποτελέσουν την βάση τοποθέτησης

των μεγάλων πλακών - ‘δοκαριών’ του ταβανιού.

Στις εξωτερικές άκρες των δοντιών

τοποθετούνται βαριές πέτρες οι οποίες

χρησιμοποιούνται ως αντίβαρα και ονομάζονται

‘βράκωμα’. Τα δοκάρια τοποθετούνται σε σειρά το ένα δίπλα στο άλλο. Μερικές

φορές τοποθετούνται σε σχετική απόσταση μεταξύ τους και τα κενά καλύπτονται με

Εικόνα 3.12 Αγροτικός χώρος. Βασικές

κτιριολογικές μονάδες και η σύνθεση τους.



άλλες μικρότερες πέτρες. Οι αγυιές που διαμορφώνονται ονομάζονται ΄χανέδες’.

Ολόκληρη η κατασκευή καλύπτεται με ένα παχύ στρώμα χώματος το οποίο πατιέται

με ένα βαρύ κυλινδρικό αντικείμενο(συνήθως μαρμάρινο). Η διαδικασία αυτή

λέγεται ‘τσυλίντρισμα’ και ο κύλινδρος ‘τσύλιντρα’. Το χώμα δεν στερεοποιείται με

αποτέλεσμα κάθε χρόνο να σκάβεται και να ξαναπατιέται. Αυτό το διατηρεί

στεγανό, καθ’ ότι απομακρύνονται φυτά και φωλιές εντόμων που δημιουργούνται

με τον καιρό.

Εικόνα 3.13 Αγροτικός χώρος. Κατασκευαστικό σκίτσο (Α: στεγάδι Β: σταβλί 1: δόντι 2: βράκωμα 3: δοκάρι 4: κρόδωμα 5:

χώμα 6: σκέπη 7: πλάκες

ΚΟΥΦΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ

Τα ανοίγματα στις αγροτικές κατοικίες γίνονται όσον το δυνατόν

μικρότερα για να επιτευχθεί μεγαλύτερη θερμομόνωση. Συνήθως σε αυτά εξέχει

ελαφρά το γείσο (το αποτελεί μια μεγάλη οριζόντια πλάκα) για να σχηματισθεί η

‘σκέπη’. Για λόγους αντοχής δίνεται μεγάλη προσοχή στην προσπάθεια μεταφοράς

των φορτίων από ευαίσθητα σημεία. Υπό αυτό το πρίσμα έχουμε την εφαρμογή

‘σταυροφολίων’ πάνω από ανοίγματα, που στην ουσία αποτελούνται από δύο

πλάκες με τον αρμό τους στον άξονα του ανοίγματος και ελαφρά επικλινείς προς τα

άκρα, ώστε να μεταφέρουν τις φορτίσεις στους λαμπάδες. Άλλη μία προσπάθεια

ελάφρυνσης των φορτίων διαπιστώνεται και στην εφαρμογή πολλών τυφλών

κουφωμάτων, δημιουργώντας ‘παραθούρες’.

Στο εσωτερικό των σπιτιών υπάρχουν κτιστοί πάγκοι και ονομάζονται

‘παγκάδες’. Στο ύψος των παγκάδων και σχεδόν πάντα στις γωνίες διαμορφώνονται



κτιστά τζάκια. Η καπνοδόχος δημιουργείται από κομμένο κιούπι και ονομάζεται

‘κάπασος’.

Η παρουσία παγκάδας και τζακιού υποδήλωνε κατοικία. Και τα δύο

εφαρμόζονται τόσο σε στεγάδια όσο και σε σταβλιά. Συνήθως δεν υπήρχε άλλος

κτιστός εξοπλισμός στο εσωτερικό των καθηκιών. Από κινητό εξοπλισμό, υπήρχαν

κρεβάτια και μπαουλο- κασέλες. Πολύ σπάνια συναντάμε κτιστά κρεβάτια και

τραπέζια(στο εσωτερικό). Αντίθετα συνηθίζεται η κατασκευή κτιστών τραπεζιών

στους εξωτερικούς χώρους , και ιδίως στις αυλές που ήταν σκεπασμένες με

κληματαριές.

ΔΟΜΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ

Απαραίτητη κρίνονταν η παρουσία της αυλής. Ήταν πλακόστρωτη και

ενιαία με αυτήν του στεγαδιού. Οι αυλές περιβάλλονταν με χαμηλό τοίχο και

διέθεταν παγκάδες, αλλά και χαμηλές οριζόντιες πλάκες για γλάστρες, τις

‘βασιλικόπετρες’.

Όλοι οι χώροι- δωμάτια της καθηκιάς είχαν την πόρτα τους προς το

στεγάδι. Τέτοιοι χώροι μπορούσαν να είναι ‘κάμαρες’, κουζίνα ή ακόμα και

φούρνοι. Τον περισσότερο χρόνο τον πέρναγε η οικογένεια στο στεγάδι. Κατείχε τον

ρόλο του καθημερινού και συχνά διέθετε και τζάκι. Το σχήμα η λειτουργία του

καθώς και η σχέση του με τους άλλους χώρους και την αυλή, παρέπεμπε σε

αντίστοιχες αρχές αρχαίων οίκων.

Εικόνα 3.14 Αστικός χώρος. Νησίδα κατοικιών στο Κορακόγκρεμο. Κατόψεις (1:στεγάδι 2:μαγαζές 3: 'αυλή' 4 δωμάτια 5

αυλή 6 φούρνος)

Αν και ο τρόπος δόμησης της λιθοδομής εξασφάλιζε μόνωση από την

υγρασία, αυτό δεν κρίνονταν αρκετό σε περίπτωση που σχηματιζόταν μέτωπο σε



κάποιο σημείο της κατασκευής (το πίσω συνήθως). Για να αντιμετωπιστεί αυτή η

περίπτωση εφαρμόστηκε μία τεχνική που χρησιμοποιείται ακόμα και στις

σύγχρονες νησιωτικές κατασκευές. Έξω από τους τοίχους, που σχηματίζεται

μέτωπο, ανοίγεται ένα βαθύ αυλάκι φάρδους περίπου ενός μέτρου και ονομάζεται

‘κουτούντο’. Στεγάζεται κανονικά με δοκάρια, με κλίση προς τα έξω και σκεπάζεται

με χώμα, σε συνέχεια με τη φυσική στάθμη του χωραφιού. Συχνά τα κουτούντα

χρησιμοποιούνταν για το στάβλισμα ζώων.

Απαραίτητη ήταν και η ‘στέρνα’ σε κάθε σπίτι. Γειτνίαζε με την

κατασκευή και μάζευε το βρόχινο νερό από όλα τα δώματα. Ήταν δίπλα στην αυλή,

χτισμένη όπως τα σταβλιά, αλλά σοβαντισμένη με υδραυλικά κονιάματα.

Σε επαφή με το σπίτι βρισκόταν συνήθως και ένα ακόμα μικρό και

χαμηλό σταβλί και χρησιμοποιούνταν ως κοτέτσι. Ο σταβλισμός μεγαλύτερων ζώων

γίνονταν στα ‘ντάμια’ που ήταν μεγαλύτερες κατασκευές και τοποθετημένες σε μια

μικρή απόσταση από την καθέντρα. Μαζί τους χτίζονταν και οι ‘θυμωνιές’ –

αχυρώνες. Αντίθετα σε μεγάλη απόσταση από την καθέντρα και για ευκόλως

εννοούμενους λόγους, χτίζονταν η ‘τσέλα’, δηλαδή το χοιροστάσιο προς την

κατεύθυνση του ισχνότερου ανέμου και αποτελούνταν από ένα σταβλί μια μικρή

αυλή και μια ψηλή μάντρα. Αν υπάρχει η δυνατότητα κοντά ‘στρώνεται’ και το

‘αλώνι’. Επειδή το έδαφος είναι συνήθως επικλινές φτιάχνονται και κάποιοι

αναλημματικοί τοίχοι για να οριζοντιοποιηθεί. Είναι πλακόστρωτο και στην

περιφέρεια του τοποθετούνται σε σειρά

κάποιοι όρθιοι λίθοι και ονομάζονται

‘άντζεροι’.

Για την αξιοποίηση της αιολικής

ενέργειας σε πολλά νησιά ,όπως και αυτό της

Κέας έχουμε την εγκατάσταση μύλων. Στις

καθηκιές των μύλων, οι μύλοι είναι σε άμεση

επαφή με την κατοικία. Τέλος αυτοί μαζί με

κάποια μοναστήρια, αποτελούν τις μόνες σχετικά ψηλές κατασκευές.


Εικόνα 3.15 Μύλος στα Ελληνικά



3.3 ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΣΠΙΤΙΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ

Στα σπίτια στους πυκνότερους οικισμούς της Κέας, όπως την Ιουλίδα και την

Κορησσία παρόλο που είναι πιο ανεκτά σε νεοτερισμούς, διατηρούν στην σύνθεσή

τους αρκετά στοιχεία των αντίστοιχων

αγροτικών. Ακρογωνιαίος λίθος της

κατασκευής αποτελεί για ακόμα μία φορά το

στεγάδι, από το οποίο γίνεται και ή είσοδος

στην κατασκευή. Είναι ορθογωνικής κάτοψης,

και ακριβώς από πάνω δομείται η κυρίως

κατοικία επίσης ορθογωνικής κάτοψης , που

χρησιμοποιεί το δώμα του στεγαδιού ως αυλή.

Ο κλειστός ισόγειος χώρος ονομάζεται

‘μαγαζές’, στον οποίο σταβλίζονται τα

υποζύγια (οι γάιδαροι αποτέλεσαν για χρόνια

το σύνηθες μέσο μεταφοράς). Τα στεγάδια

ανοίγονταν εγκάρσια στον δρόμο, για τον λόγο

αυτό.

Τα σπίτια χτίζονταν παράλληλα με τις

υψομετρικές καμπύλες του εδάφους, και

φαίνονται σαν να ‘αγκαλιάζουν’ τους λόφους

που βρίσκονται. Στις έντονες κλίσεις

αποδίδεται και το ότι τις περισσότερες φορές η

στέγη ενός σπιτιού άνηκε στο ίδιο επίπεδο με

την αυλή του πίσω. Πολλές φορές ήταν και συνεχής.

Όπως προαναφέρθηκε παρόλο που κτίζονταν με τις ίδιες αρχές με τα

αντίστοιχα αγροτικά, τα κυρίως σπίτια έπρεπε να είχαν κατακόρυφους τοίχους και

όχι επικλινείς. Επίσης κατασκευάζονταν με χρήση λάσπης, ήταν σοβαντισμένα και η

στερέωση των δωμάτων γίνονταν με χρήση πολλών ξύλινων δοκαριών από

καστανοδρυάδα (‘φίδες’). Από πάνω τοποθετούνταν πυκνή σειρά από καλάμια

(‘φύρωγα’) και στη συνέχεια λάσπη, που με τη διαδικασία της ‘μπίλιασης’

επεδίωκαν να γίνει υδατοστεγής. Για λόγος κόστους και δυσκολίας κατασκευής

Εικόνα 3.16 Αστικός χώρος. Τυπικό σπίτι . Κατόψεις

και τομή (1: στεγάδι 2: δρόμος 3: σκάλα 4: 'μαγαζές'

5: αποθήκη 6: αυλή 7: κουζίνα 8; κάμαρα 9: κουτούντο



άρχισε δειλά να εγκαταλείπεται αυτή η τεχνική. Οι πρωτεργάτες της καθιέρωσης

της κεραμοσκεπής έγιναν αρχικά οι οικονομικά ασθενέστεροι. Μιμούμενοι το

νεοκλασικού τύπου τρόπου στέγασης την εφάρμοσαν σε μονόρριχτη, δίρριχτη, και

τετράρριχτη μορφή. Πολλές φορές χρησιμοποιήθηκαν και κυματοειδή φύλλα από

αμιαντοτσιμέντο στο χρώμα του κεραμιδιού.

Στα σπίτια αστικού χαρακτήρα το στεγάδι δεν είχε την ίδια σημαντική

λειτουργία όσο στα αντίστοιχα αγροτικά. Άμεσο αποτέλεσμα ήταν διεύρυνση του

ρόλου και συνάμα και του χώρου των μαγαζέδων έναντι των στεγαδιών. Τα πρώιμα

κατασκευαστικά αδιέξοδα, μιας και δεν μπορούσαν να καλυφθούν τα μεγαλύτερα

δώματα με τους παραδοσιακούς τρόπους, λύθηκαν με την εφαρμογή κλειδωτών

τόξων.

‘’Εκείνο που μέχρι πρόσφατα έμεινε όμως αναλλοίωτο είναι η βασική

σύλληψη της δομής που πρέπει να έχει το σπίτι: στεγάδι ,μαγαζέδες, κυρίως

κατοικία πάνω από τους μαγαζέδες, αυλή πάνω από το στεγάδι. Το σχήμα αυτό δεν

επέτρεπε πολύ μεγάλο μέγεθος και αυτό οδήγησε στην ιδιότυπη οργάνωση των

αρχοντικών σπιτιών: ενώ διεύρυναν κατά το δυνατό τη βασική σύνθεση, μεγάλωσαν

με την πρόσθεση δύο ή και περισσότερων τέτοιων συνόλων.’’

(Κλουτσινιώτη,1981,σελ30)




4ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ

ΚΑΙ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ

ΣΤΟΙΧΕΙΑ



4. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΚΑΙ

ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

4.1 ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΔΙΑΡΘΩΣΗ

Η νήσος Κέα, γεωγραφικά ανήκει στο νησιωτικό σύμπλεγμα των

Κυκλάδων. Αντίστοιχα ,υπάγεται διοικητικά στο νομό Κυκλάδων. Αποτελεί

αυτόνομα, τον δήμο Κέας, εμπεριέχοντας και την νήσο Μακρόνησο. Ο δήμος Κέας

χωρίζεται σε 2 δημοτικά διαμερίσματα (πρώην κοινότητες), της Κέας (Ιουλίδα) και

της Κορησσίας. Και αυτά με την σειρά σε οικισμούς. Με το πέρασμα του καιρού,

ορισμένοι οικισμοί εγκαταλείφθηκαν, άλλοι επαναπροσδιορίστηκαν ενώ τις

περισσότερες φορές είχαμε την δημιουργία καινούργιων , όπως εμφανίζονται στον

παρακάτω πίνακα. Το 2007 η Κέα αριθμεί 35 συνολικά οικισμούς.

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ 1981-2007 (Δ.Δ ΚΑΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ)

(Πηγή ΕΣΥΕ 2001-1991-1981)

2001 (απογραφή-

αμετάβλητη έως το

2007)

1991 (απογραφή) 1981 (απογραφή)

ΔΗΜΟΣ ΚΕΑΣ

(ΙΟΥΛΙΔΑΣ)

ΕΠΑΡΧΕΙΟ ΚΕΑΣ (Κέα,

Κύθνος, Σέριφος)

ΕΠΑΡΧΕΙΟ ΚΕΑΣ (Κέα,

Κύθνος, Σέριφος)

Δ.Δ.Ιουλίδος Δ.Δ.Ιουλίδος Δ.Δ.Ιουλίδος

Ιουλίδα,η Ιουλίδα,η Ιουλίδα,η

Αγία Μαρίνα,η Αγία Μαρίνα,η Αγία Μαρίνα,η

Αγία Μαύρα,η

Άγιος Θεόδωρος,ο Άγιος Θεόδωρος,ο Άγιος Θεόδωρος,ο

Άγιος Νικόλαος, ο

Άγιος Συμεών,ο Άγιος Συμεών,ο

Αστράς,ο Αστράς,ο Αστράς,ο

Ελληνικά,τα Ελληνικά,τα Ελληνικά,τα

Ζωοδόχος Πηγή,η

Καμπί,το Καμπί,το

Καστανιές,οι Καστανιές,οι Καστανιές,οι

Καστριανή,η Καστριανή,η

Κάτω Μεριά,η Κάτω Μεριά,η Κάτω Μεριά,η

Κοκκινάδα,η Κοκκινάδα,η Κοκκινάδα,η

Κούνδουρος,ο Κούνδουρος,ο Κούνδουρος,ο

Λιγιά,η

Μύλοι,οι

Όρκος,ο Όρκος,ο

Πέρα Μεριά,η Πέρα Μεριά,η Πέρα Μεριά,η

Πήσσαι,αι Πήσσαι,αι Πήσσαι,αι



Πλαγιά,η Πλαγιά,η Πλαγιά,η

Σπαθί,το Σπαθί,το

Σταυρουδάκι,το Σταυρουδάκι,το Σταυρουδάκι,το

Χαβουνά,τα Χαβουνά,τα Χαβουνά,τα

Δ.Δ.Κορησσίας

Κορησσία,η Κορησσία,η Κορησσία,η

Βουρκάριον,το Βουρκάριον,το Βουρκάριον,το

Κάλαμος,ο

Κουκουβαγιά,η

Μακρόνησος,η (νησίς)

Μαράδες,οι

Μαύρο,το

Μελισσάκι,το

Μυλοπόταμος,ο Μυλοπόταμος,ο Μυλοπόταμος,ο

Οτζιάς,ο Οτζιάς,ο Οτζιάς,ο

Φωτημάριον,το Φωτημάριον,το Φωτημάριον,το

Βελάδο, το

Σκλαβονικόλας, ο

Μαυραμπέλι, το

4.2 ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ

Πληθυσμιακά το νησί χαρακτηρίζεται από μια έντονη μείωση μέχρι

περίπου το 1980 (αντίστοιχη μείωση παρουσίασαν οι Κυκλάδες στο σύνολό τους),

όπου στην συνέχεια ανακάμπτει εξ’ αιτίας της αύξησης της τουριστικής

δραστηριότητας αλλά και την εγκατάσταση πολλών μεταναστών (κυρίως από την

Αλβανία το 92.6% του συνόλου των μεταναστών).

ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΔΗΜΟΣ ΚΕΑΣ – Πηγή ΕΣΥΕ

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ 1961 1971 1981 1991 2001

ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ 2373 1678 1652 1783 2162

ΜΕΤΑΒΟΛΗ (%) -29,29% -1,55% 7,93% 21,26%



Ο πυκνότητα του πληθυσμού στο νησί αν λάβουμε υπ’ όψη 132 τ.χλ. της

έκτασής του υπολογίζεται στους 16,55 κατοίκους ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο. Είναι

παράλογο να θεωρήσουμε πως είναι ισομερώς κατανεμημένοι, αν

συνυπολογίσουμε πως οι 1217 από τους 2162 μόνιμους κάτοικους του νησιού

(περίπου το 77,6%), συνωστίζονται στους δύο της Ιουλίδας και της Κορησσίας. Εξ’

αυτού κρίνεται η Κέα ως ιδιαίτερα αραιοκατοικημένη. Αναλυτικότερα ο πληθυσμός

στους οικισμούς κατανέμεται ως εξής.

Πηγή ΕΣΥΕ 2001

Μόνιμος

πληθυσμός

(2001)

Πραγματικός

πληθυσμός

(2001)

ΔΗΜΟΣ ΚΕΑΣ

(ΙΟΥΛΙΔΟΣ) 2.162 2.417

Δ.Δ.Ιουλίδος 1.441 1.536

Ιουλίδα,η 723 701

Αγία Μαρίνα,η 8 8

Αγία Μαύρα,η 16 28

Άγιος Θεόδωρος,ο 42 43

Άγιος Νικόλαος, ο 22 31

Άγιος Συμεών,ο 50 56

Αστράς,ο 13 13

Ελληνικά,τα 52 52

Ζωοδόχος Πηγή,η 20 24

Καμπί,το 8 8

Καστανιές,οι 107 109

Καστριανή,η 11 14

Κάτω Μεριά,η 26 26

Κοκκινάδα,η 40 50

Κούνδουρος,ο 27 58

Λιγιά,η 1 10

Μύλοι,οι 21 21

Όρκος,ο 1 5

Πέρα Μεριά,η 43 51

0

500

1000

1500

2000

2500

1961 1971 1981 1991 2001

ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΚΕΑΣ

ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ



Πήσσαι,αι 130 136

Πλαγιά,η 18 18

Σπαθί,το 12 14

Σταυρουδάκι,το 28 41

Χαβουνά,τα 22 19

Δ.Δ.Κορησσίας 721 881

Κορησσία,η 494 555

Βουρκάριον,το 63 94

Κάλαμος,ο 8 13

Κουκουβαγιά,η 16 20

Μακρόνησος,η (νησίς) 4 5

Μαράδες,οι 11 21

Μαύρο,το 24 25

Μελισσάκι,το 3 11

Μυλοπόταμος,ο 37 47

Οτζιάς,ο 48 71

Φωτημάριον,το 13 19

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΚΑΤΟΙΚΩΝ

Το παραγωγικό δυναμικό των κατοίκων είναι περιορισμένο, γεγονός που

εξηγείται από το ότι οι μέσες και οι τρίτες ηλικίες συγκεντρώνουν το μεγάλο μέρος

του πληθυσμού έναντι των νέων. Ο αριθμός των εσωτερικών μεταναστών τείνει να

εξισορροπηθεί αλλά παραμένει ακόμα μεγάλος. Οι οικογένειες στην πλειοψηφία

τους έχουν 2-3 παιδία.

Σύνολο 0-14 15-24 25-39 40-54 55-64 65-79 >80

10.934.097 1.660.899 1.561.637 2.500.772 2.183.267 1.200.289 1.497.181 330.052

100,00% 15,19% 14,28% 22,87% 19,97% 10,98% 13,69% 3,02%

109.956 17.929 13.703 26.170 21.079 11.286 15.901 3.888

100,00% 16,31% 12,46% 23,80% 19,17% 10,26% 14,46% 3,54%

2.162 404 277 520 338 231 320 72

100,00% 18,69% 12,81% 24,05% 15,63% 10,68% 14,80% 3,33%

ΣΥΝΟΛΟ

ΕΛΛΑΔΟΣ

/ΠΟΣΟΣΤΟ

ΝΟΜΟΣ

ΚΥΚΛΑΔΩΝ

/ΠΟΣΟΣΤΟ

ΔΗΜΟΣ

ΚΕΑΣ

/ΠΟΣΟΣΤΟ

Μόνιμος πληθυσμός κατά ομάδες ηλικιών

ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΜΕ ΧΡΗΣΗ Γ.Σ.Π.

Παρατηρώντας το διάγραμμα (Πηγή: ΕΣΥΕ 2001) παρατηρείτε μια σημαντική

υστέρηση στο ποσοστό για τις μέσες ηλικίες (40

αντίστοιχες της Ελλάδος και των

μεταναστευτικών τάσεων που αναπτύχθηκαν τις δεκαετίες 80’ και 90’. Αντίστοιχα η

πληθυσμιακή αύξηση των τελευταίων ετών οδηγεί στην υπερκάλυψη του

αντίστοιχου ποσοστού των ηλικιών 0

0,00%

5,00%

10,00%

15,00%

20,00%

25,00%

30,00%

-150 -100

ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΚΕΑΣ ΚΑΤΑ ΗΛΙΚΙΕΣ ΚΑΙ ΦΥΛΟ

ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΜΕ ΧΡΗΣΗ Γ.Σ.Π.



υστέρηση στο ποσοστό για τις μέσες ηλικίες (40-54) της Κέας σε σχέση με τις

αντίστοιχες της Ελλάδος και των Κυκλάδων. Αυτό αποτελεί δείγμα των



αντίστοιχου ποσοστού των ηλικιών 0-14.

ΣΥΝΟΛΟ

ΕΛΛΑΔΟΣ

/ΠΟΣΟΣΤΟ

ΝΟΜΟΣ

ΚΥΚΛΑΔΩΝ

/ΠΟΣΟΣΤΟ

ΔΗΜΟΣ ΚΕΑΣ

/ΠΟΣΟΣΤΟ

-50 0 50 100

0-4

10-14

21-24

30-34

40-44

50-54

60-64

70-74

80-84

ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΚΕΑΣ ΚΑΤΑ ΗΛΙΚΙΕΣ ΚΑΙ ΦΥΛΟ (ΕΣΥΕ 2001)


40


54) της Κέας σε σχέση με τις

Κυκλάδων. Αυτό αποτελεί δείγμα των



/ΠΟΣΟΣΤΟ

ΕΣΥΕ 2001)

ΘΗΛΕΙΣ

ΑΡΡΕΝΕΣ



4.3 ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ

Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η μεταβολή της διάρθρωσης

απασχόλησης στη δεκαετία που μεσολάβησε των ετών 1991 και 2001 (απογραφές

ΕΣΥΕ). Ο πληθυσμός του νησιού στο μεγαλύτερο μέρος του παρέμενε αγροτικός, αν

και ολοένα και αυξάνονταν το ποσοστό αυτών που ασχολούνταν στον τριτογενή

τομέα των υπηρεσιών. Ο δευτερογενής τομέας παρέμεινε ανύπαρκτος ,( ειδικά

μετά το κλείσιμο του εργοστασίου Εμαγιέ το 1957) . Σύμφωνα με στοιχεία από την

ΕΧΜ (Κέας, Κύθνου, Σέριφου, Σίφνου) του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. το 1993, η απασχόληση στο

νησί διαρθρώνονταν ως εξής. Το 56% του ενεργού πληθυσμού απασχολούταν στον

πρωτογενή τομέα, το 10% στον Δευτερογενή και το υπόλοιπο 34% στον τριτογενή.

Στα χρόνια που ακολούθησαν τρεις παράγοντες οδήγησαν στην ξεκάθαρη αλλαγή

του σκηνικού.

Η σχετική άνοδος του βιοτικού επιπέδου, η μικρή σχετική απόσταση από

το αστικό κέντρο της Αθήνας και η διατήρηση του παραδοσιακού προφίλ του

νησιού (σημαντικός παράγοντας τουριστικού ενδιαφέροντος), προκάλεσε ένα

οικοδομικό οργασμό εκτοξεύοντας κατακόρυφα τον όγκο εργασίας των

οικοδομικών και κατασκευαστικών επιχειρήσεων. Αυτό μαζί με τον δευτερογενή

τομέα παρέσυρε και το σύνολο του ενεργού πληθυσμού σε άνοδο. Πιο

συγκεκριμένα ενώ το 1991 ο ενεργά απασχολούμενος πληθυσμός απαριθμούσε 524

άτομα το 2001 σημείωνε αύξηση 66,8% στα 879 άτομα. Τέλος από το γεγονός ότι ο

τριτογενής τομέας παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητος (ως προς το ποσοστό)

συμπεραίνουμε ότι ο αγροτικός χαρακτήρας του κυρίως πληθυσμού μεταλλάσεται

με δειλά βήματα σε κατασκευαστικό- παραγωγικό και των υπηρεσιών.

∆ΗΜΟΣ ΚΕΑΣ ΣύνολοΠρωτογενής

Τοµέας

∆ευτερορογενής

Τοµέας

Τριτογενής

Τοµέας

2001 879 231 333 298

ΠΟΣΟΣΤΑ 2001 100,00% 26,28% 37,88% 33,90%

1991 527 296 54 177

ΠΟΣΟΣΤΑ 1991 100,00% 56,17% 10,25% 33,59%

∆ΙΑΡΘΡΩΣΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ



(ΕΣΥΕ 2001)


(Φωτόπουλος,(Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.) Κέας, Α’ φάση 2005, σελ44-51)

56,17%

10,25%

33,59%26,28%

37,88%33,90%

Πρωτογενής Τομέας Δευτερορογενής Τομέας Τριτογενής Τομέας

ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΕΑΣ 1991-

2001 (Πηγή ΕΣΥΕ 1991-2001)

ΠΟΣΟΣΤΑ 1991 ΠΟΣΟΣΤΑ 2001



5ΧΩΡΙΚΕΣ

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ



5.ΧΩΡΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

5.1 ΤΟΜΕΙΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

Ο πρωτογενής τομέας παραγωγής απασχολεί, κατά την απογραφή ΕΣΥΕ

2001 ,231 κάτοικους και απασχολεί το 26,28% του ενεργού πληθυσμού του νησιού.

Οι αγροτικές εκτάσεις σχεδόν στο σύνολό τους εντοπίζονται στο βορειοανατολικό

και στο κεντρικό κομμάτι του νησιού. Παραδόξως η οικοδομική ανάπτυξη της

τελευταίας δεκαετίας, δεν άσκησε έντονες πιέσεις στις εκτάσεις αυτές (από την

εξάπλωση των οικισμών).

Γενικά η Κέα παρουσιάζει πολύ σημαντικές γεωργικές και κτηνοτροφικές

δραστηριότητες, σε σχέση με τα γειτονικά νησιά που την περιβάλλουν στις δυτικές

Κυκλάδες. Η δραστηριότητες αυτές παρουσιάζουν αξιοσημείωτες προοπτικές

ανάπτυξης αφού η Αθήνα βρίσκεται σε μικρή σχετική απόσταση και λόγου του

μεγέθους της μπορεί να απορροφά τα εξαγόμενα προϊόντα του νησιού. Επίσης μια

άλλη προοπτική έγκειται στο ότι δεν έχουν αξιοποιηθεί πλήρως τα μέσα αύξησης

της παραγωγής όπως η βελτίωση του οδικού και υδρευτικού δικτύου, αλλά και η

σύγχρονη οργάνωση των γεωργικών και κτηνοτροφικών μονάδων.

ΓΕΩΡΓΙΑ

Το σύνολο της έκτασης του νησιού χαρακτηρίζεται ως ημιορεινό. Το

μεγαλύτερο μέρος των καλλιεργούμενων εκτάσεων αφορά χειμερινά σιτηρά, με

σκοπό την παραγωγή ζωοτροφών για την κτηνοτροφία. Συμπεραίνουμε λοιπόν πως

η γεωργική παραγωγή έχει συμπληρωματικό ρόλο και αποσκοπεί στην

κτηνοτροφική ανάπτυξη. Εξαίρεση αποτελούν μικρές καλλιέργειες με φρούτα και

λαχανικά

ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ

Οι βοσκότοποι καλύπτουν το 11,4% της έκτασης του νησιού και

εντοπίζονται σχετικά κοντά στα παράλια. Η λανθασμένη και ανεξέλεγκτη χρήση

τους από τους βοσκούς, τους έχει υποβαθμίσει σημαντικά, και επιφυλάσσει

δυσμενείς συνέπειες για τις δασικές εκτάσεις.



Η κτηνοτροφική ανάπτυξη παρουσιάζεται ιδιαίτερα ευάλωτη σε

καταστάσεις ακραίων καιρικών φαινομένων. Η παρατεταμένη ξηρασία της

περασμένης δεκαετίας έπληξε την αγροτική παραγωγή ζωοτροφών με αποτέλεσμα

την εισαγωγή άλλων με υψηλότερη τιμή. Ακόμα και σήμερα η κτηνοτροφική

παραγωγή αντιμετωπίζει αυτού του είδους προβλήματα . Τέλος θα πρέπει να

αναφερθεί πως και τα μέσα που συμβάλλουν στην παραγωγική διαδικασία είναι

παρωχημένης τεχνολογίας και πολλές φορές ανεπαρκή.

ΑΛΙΕΙΑ

Τα παλαιά χρόνια, τα λιμάνια του νησιού έσφυζαν από μικρά αλιευτικά

σκάφη. Πλέον η αλιευτική δραστηριότητα είναι μηδαμινή. Αν και μέχρι το 1991

υπήρχαν καταχωρημένα 16 επαγγελματικά σκάφη και 1 τράτα, πλέον έχουν

απομείνει λιγοστά τα οποία δεν λειτουργούν σε επαγγελματική βάση.


(Φωτόπουλος,(Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.) Κέας, Α φάση 2005, σελ10-12)

ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

Κατά το παρελθόν ο δευτερογενής τομέας απασχολούσε το παραγόμενο

προϊόν σε σοβαρό ποσοστό συμμετοχής . Τα τελευταία χρόνια επανήλθε ξανά σε

μεγάλα νούμερα όπως διατυπώθηκε στο κεφ. 4.3. Η μεταποιητική δραστηριότητα

σχετίζεται με την οικοδομή ,τις κατασκευές και τα δημόσια έργα. Επίσης ένα

μικρότερο ποσοστό ασχολείται με χειροτεχνίες, ελαιοτριβεία και μηχανουργία

μικρής κλίμακας. Βασικό μειονέκτημα αποτελεί η έλλειψη πρώτων υλών και το

κόστος μεταφοράς τους, με εξαίρεση την πέτρα που χρησιμοποιείται στις οικοδομές

( στο 75,1% των κτιρίων), η οποία εξορύσσεται από ντόπια νταμάρια.


(Φωτόπουλος,(Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.) Κέας, Α φάση 2005, σελ12)

ΤΡΙΤΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

Ο τριτογενής τομέας παραγωγής, αποτελεί τον πιο σημαντικό της

παραγωγικής διαδικασίας του νησιού, καθώς έχει την δυναμική να επηρεάζει



δραματικά τους άλλους δύο και τον γενικότερο χαρακτήρα της Κέας και αφορά τον

τουρισμό.

Τα τελευταία εικοσιπέντε χρόνια το νησί έχει εισέλθει σε μία

αναπτυξιακή διαδικασία, επιταχύνοντας ιδιαίτερα τα τελευταία δέκα. Η κάλυψη

των αναγκών τουριστικών υποδομών μέσω θεσμικών διατάξεων και διαρθρωτικών

αλλαγών επιφέρει , αρνητικές συνέπειες στο φυσικό και ανθρώπινο περιβάλλον.

Απ την άλλη όμως η εποχικότητα που διακρίνει των τουρισμό (δύο μήνες μόνο

τουριστικής έξαρσης), παρέχει την δυνατότητα στον πληθυσμό να ασχοληθεί και με

τους άλλους οικονομικούς κλάδους.

ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΚΕΑΣ (Πηγή ΕΟΤ)

2003 2004 2005 2006

ΜΟΝΑΔΕΣ 5 6 7 6

ΔΩΜΑΤΙΑ 100 120 155 149

ΚΛΙΝΕΣ 193 227 295 282

Από τα διαγράμματα του ξενοδοχειακού δυναμικού έχουμε σαφής

ενδείξεις της τουριστικής ανάπτυξης των τελευταίων ετών, με σχετικές

σταθεροποιητικές τάσεις. Αξίζει να σημειωθεί πως μέσα σε δύο χρόνια (2003-2005)

αυξήθηκε το δυναμικό των ξενοδοχειακών δωματίων κατά 55%. Παράλληλα

υπάρχουν σχέδια για την κατασκευή επιπλέον ξενοδοχειακών μονάδων.


(Φωτόπουλος,(Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.) Κέας, Α φάση 2005, σελ13)

(Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού)

193227

295 282

100 120155 149

0

100

200

300

400

2003 2004 2005 2006

ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΔΩΜΑΤΙΩΝ-ΚΛΙΝΩΝ ΚΕΑΣ Πηγή ΕΟΤ

ΚΛΙΝΕΣ

ΔΩΜΑΤΙΑ



5.2 ΟΙΚΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Η υπάρχουσα οικιστική κατάσταση χαρακτηρίζεται από την

συγκέντρωση του μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού στους οικισμούς της

Ιουλίδας και της Κορρησίας. Αντίθετα ο πληθυσμός των υπολοίπων οικισμών είναι

σημαντικά μικρότερος. Η παρούσα οικιστική δομή έγκειται σε τρεις συνιστώσες, οι

οποίες επηρέασαν ποικιλοτρόπως την οικιστική δόμηση, ενώ σε μικρότερο η

μεγαλύτερο βαθμό εξακολουθούν να τις επηρεάζουν και σήμερα. Οι συνιστώσες

αυτές αναπτύσσονται παρακάτω.

Η Ιουλίδα αιώνες τώρα αποτελεί το αστικό κέντρο του νησιού. Παρείχε

την απαιτούμενη ασφάλεια στους κατοίκους της, καθώς βρισκόταν μακριά από την

θάλασσα και κατ επέκταση από τις επιδρομές πειρατών. Επίσης εντοπιζόταν στο

κέντρο του σχετικά ανεπτυγμένου βόρειου τμήματος του νησιού και είχε πλήρες

οδικό δίκτυο για την απαιτούμενη πρόσβαση στις παράκτιες περιοχές. Εφ’ όσον η

κύρια ασχολία των κατοίκων του νησιού ήταν η κτηνοτροφία και η καλλιέργεια,

έχτιζαν τις κατοικίες τους διάσπαρτα στο νησί στα κτήματα τους. Διατηρούσαν

όμως και ένα σπίτι στην Ιουλίδα για την άμεση πρόσβασή τους στα εμπορικά

δρώμενα .

Αντίστοιχα ο ρόλος και το λιμάνι της Κορησσίας στον κόλπο του Αγ.

Νικολάου αναβαθμίστηκε σημαντικά με την ανάπτυξη των θαλάσσιων μεταφορών

και την παγίωση της ασφάλειας στις θάλασσες. Επίσης λόγου του μεγέθους του

νησιού δεν χρειάστηκε η ανάπτυξη επιπλέον λιμένα. Παράλληλα η αναπτυσσόμενη

οικοδομική και έντονη οικονομική δραστηριότητα της Κορησσίας προέτρεψε ένα

μεγάλο ποσοστό των κατοίκων της Ιουλίδας να μετεγκατασταθούν προ αυτό.

Η τρίτη και πιο επίκαιρη αλλαγή στην οικιστική ανάπτυξη του νησιού

αφορά την ‘εισβολή’ των κατοίκων της πρωτεύουσας , από τους οποίους

χαρακτηρίστηκε η Κέα ως ιδανικό τόπο κατασκευής παραθεριστικής κατοικίας. Κατά

μελετητικό γραφείο ‘Σ. & Κ. Φωτόπουλος και Συν/τες Ε.Ε.’ στην μελέτη

(Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.) Δήμου Κέας 2007 αναγράφεται χαρακτηριστικά:

‘’… Η λεγόμενη (κακώς κατά την άποψή μας) τουριστική ανάπτυξη

ανέτρεψε (και συνεχίζει να ανατρέπει) τον μέχρι προ ολίγων ετών τρόπο οικιστικής

οργάνωσης του νησιού. Η δημιουργία ‘οικισμών’ με κύρια χρήση την δεύτερη



κατοικία από μη μόνιμους κατοίκους του νησιού, υπακούει σε τελείως

διαφορετικούς κανόνες οργάνωσης. Οι νέοι εποχιακοί οικιστές έχουν ανάγκη από γη

μεγάλης έκτασης (σε σύγκριση με τα οικόπεδα που παραδοσιακά δημιουργήθηκαν

στην Ιουλίδα) στην οποία εκτός από την κατοικία τους θέλουν να δημιουργήσουν

και τον κήπο που στερούνται στο αστικό κέντρο. Έτσι ενώ το μέσο εμβαδόν των

οικισμών κυμαίνεται στα 300 τμ., στις νεοαναπτυσσόμενες περιοχές Β’ κατοικίας τα

οικόπεδα υπερβαίνουν σε έκταση τα 1000 τμ. και πολλά από αυτά είναι της τάξης

των 4000 τμ. (ανάλογα με το νομοθετικό πλαίσιο δόμησης).’’

(Φωτόπουλος,(Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.) Κέας, Β1’ φάση 2007, σελ13)

5.3 ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Στην Κέα λειτουργούν τρία νηπιαγωγεία. Από ένα στην Ιουλίδα, την

Κορησσία και την Κατωμεριά.

Επίσης λειτουργούν και τρία δημοτικά. Ένα εξαθέσιο στην Ιουλίδα, το

οποίο στεγάζεται στο Δημοτικό Ξενοδοχείο, ένα τριθέσιο στην Κορησσία και ένα

ακόμα τριθέσιο στην Κατωμεριά, συστεγασμένο με το αντίστοιχο νηπιαγωγείο.

Επιπλέον συστεγάζονται στον ίδιο κτίριο , κοντά στην Ιουλίδα ένα

γυμνάσιο , ένα λύκειο και ένα ΤΕΕ

Η δημόσια παιδεία του νησιού πλαισιώνεται από δύο μουσικά σχολεία

της Μουσικής Σχολής Κέας, (από ένα Κορησσία και Ιουλίδα), ακόμα δύο ιδιωτικά

φροντιστήρια ξένων γλωσσών και ένα ιδιωτικό φροντιστήριο σχολικής υποστήριξης.

ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑ

Γι’ αυτή την κάλυψη των αναγκών υγείας και πρόνοιας, έχει επανδρωθεί

ένα περιφερειακό ιατρείο στην Ιουλίδα, το οποίο δεν επαρκεί. Στελεχώνεται από

ένα ιατρό ειδικότητας, δύο αγροτικούς ιατρούς , δύο παρασκευάστριες ενώ

διαθέτει και ένα ασθενοφόρο όχημα.

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΙ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΙ ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Αναφέρονται οι ποικίλοι σύλλογοι του νησιού:

• Πολιτιστικός σύλλογος ‘Σιμωνίδης ο Κείος’

• Σύνδεσμος απανταχού Κείων



• Εξωραϊστικοί σύλλογοι Ορκού, Κατωμεριάς, Ποισσών

• Επαγγελματικός σύλλογος ‘Η Πρόοδος’

• Επαγγελματικός σύλλογος ‘Ο Κούρος’

• Αγροτικός συνεταιρισμός Ιουλίδας

• Αγροτικός συνεταιρισμός Κατωμεριάς

• Σωματείο Οικοδόμων και Συναφών Επαγγελμάτων

• Σύνδεσμος εγκαταστάσεων υδραυλικών

• Κυνηγετικός σύλλογος

ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ

Η απουσία αθλητικών εγκαταστάσεων είναι εμφανής. Στην Κορησσία διατηρείται

ένα υποτυπώδες γήπεδο καλαθοσφαίρισης και στον αθλητικό σύλλογο ‘Λάχων’

λειτουργεί ένα μικρό γυμναστήριο.




6ΡΟΕΣ-ΔΙΚΤΥΑ



6.ΡΟΕΣ-ΔΙΚΤΥΑ

6.1 ΔΙΚΤΥΑ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ

ΘΑΛΑΣΣΙΕΣ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΕΣ

Η βασική συγκοινωνιακή σύνδεση της Κέας με την υπόλοιπη Χώρα και

κυρίως με την πρωτεύουσα, γίνεται καθημερινά μέσω δρομολογίων τουλάχιστον

δύο πλοίων. Το σύνολο των ακτοπλοϊκών γραμμών εξυπηρετούνται από το λιμάνι

της Κορρησίας. Κατά τους θερινούς μήνες εκτελούνται τέσσερα δρομολόγια

ημερησίως με το λιμάνι του Λαυρίου και δύο με Κύθνο και Σύρο. Πολλά

προβλήματα δημιουργούνται κατά την χειμερινή περίοδο, από πρόσκαιρα ακραία

καιρικά φαινόμενα , οπού σταματάνε προληπτικά τα δρομολόγια και

αποκλείονται(συγκοινωνιακά) τα νησιά.

ΟΔΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΚΑΙ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΕΣ

Το βασικό οδικό δίκτυο του νησιού έχει μήκος 59 χλμ. Στο μεγαλύτερο

μέρος του είναι ασφαλτοστρωμένο. Οι δρόμοι στο σύνολό τους είναι

προσαρμοσμένοι στο ανάγλυφο του νησιού .Οι μικρές καμπύλες και οι έντονες κατά

μήκος κλήσεις είναι τα πλέον αντιπροσωπευτικά χαρακτηριστικά του οδικού

δικτύου της Κέας. Οι δρόμοι αυτής της μορφής περιορίζουν δραματικά τις μέσες

ταχύτητες κυκλοφορίας των οχημάτων που τις χρησιμοποιούν, όμως απ την άλλη

προκαλούν κατά την κατασκευή τους τις μικρότερες δυνατές παρεμβάσεις στο

περιβάλλον.

Με το Β.Δ./6-2-56 (ΦΕΚ 47/Α/8-2-56 που εκδόθηκε κατά τις διατάξεις

του Ν.3155/33) καθορίστηκαν ως επαρχιακές οδοί στην νήσο Κέα οι:

• Κορησσία- Κέα- Ελληνικά- Όρμος Καμπί

• Κορησσία- Βουρκάρι- Κόκκα- Οτζιάς- Καστριανή- Κέα

Ενώ έχουν ορισθεί ως κύριες δημοτικές οι οδοί :

• Ιουλίδας- Ποισσών- Κούνδουρου- Καμπί

• Ποισσών- Κατωμεριάς



Τέλος η συγκοινωνία στο εσωτερικό του νησιού εκτελείται από δύο

ιδιωτικά λεωφορεία πραγματοποιώντας την σύνδεση Κορησσίας- Ιουλίδας- Οτζιά

και Ποιήσσες –Κούνδουρο ενώ λειτουργούν και πέντε ταξί.

ΕΝΑΕΡΙΕΣ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΕΣ

Στο νησί λειτουργούν δύο ελικοδρόμια.


6.2 ΔΙΚΤΥΑ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

Το τηλεπικοινωνιακό δίκτυο του νησιού καλύπτει γενικά τις ανάγκες

του. Στον λόφο του προφήτη Ηλία εντοπίζονται οι κύριες εγκαταστάσεις του ΟΤΕ και

συνδέονται ασύρματα με Σύρο. Από εκεί με αναμεταδότες γίνεται ασύρματη

σύνδεση με τοπικό κέντρο στην περιοχή Χαβουνά και από κει στο άλλο κέντρο που

βρίσκεται κοντά στον Κούνδουρο. Τα δίκτυα διανομής είναι εναέρια.

6.3 ΔΙΚΤΥΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Η ηλεκτροδότηση του νησιού γίνεται μέσω υποβρύχιου καλωδίου 20KV,

από το Λαύριο και καταλήγει στην περιοχή της Κόκκας. Η κάλυψη είναι πλήρης και

οι γραμμές μέσης και υψηλής τάσης εναέριες. Τόσο το παρών ενεργειακό δίκτυο

όσο και οι επεκτάσεις του δεν υπακούουν κάποιο συγκεκριμένο σχεδιασμό , με

αποτέλεσμα να είναι άναρχο και ορισμένες φορές αντιαισθητικό.

6.4 ΔΙΚΤΥΑ ΥΔΡΕΥΣΗΣ

Το πιο εκτεταμένο δίκτυο ύδρευσης είναι εκείνο που τροφοδοτεί την

Ιουλίδα και την Κορησσία. Κατασκευάστηκε το 1975 αλλά παρουσιάζει πολλά

προβλήματα. Το δίκτυο αυτό τροφοδοτείται από γεωτρήσεις. Η υπεράντληση

αυτών κατά τους θερινούς μήνες έχουν ως άμεση συνέπεια την υποβάθμιση της

ποιότητας νερού, ενώ δε ακραίες περιπτώσεις τίθενται εκτός λειτουργίας.

Πρόσφατα ο Δήμος αξιοποίησε ακόμα τρεις γεωτρήσεις.



7ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ



7.ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

7.1 ΔΥΝΑΜΙΚΟΤΗΤΑ ΟΙΚΙΣΜΩΝ

ΘΕΣΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΟΙΚΙΣΜΩΝ

Στην περιοχή δεν έχουν εκπονηθεί Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια και Ζώνες

Οικιστικού Ελέγχου. Επίσης σύμφωνα με τις διατάξεις του Π.Δ. 20-8-85/ΦΕΚ

Δ/20.8.85 ’’ Περί πολεοδόμησης και επέκτασης οικισμών μέχρι 2000 κατοίκων’’ ,και

ενώ η μελέτες βρισκόταν σε εξέλιξη, η παραίτηση του μελετητή τις πάγωσε.

Επανήλθε στο προσκήνιο το 2007 με την μελέτη Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π δήμου Κέας.

ΟΡΙΟΘΕΤΗΜΕΝΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ

Η οριοθέτηση των οικισμών στην Κέα εκκρεμεί ως προς το σύνολό της

καθώς από τους 35 οικισμούς έχουν είναι θεσμοθετημένοι μόνο τρεις.

• Της Κορησσίας και του Βουρκαριού του δ.δ. της Κορησσίας με το

Φ.Ε.Κ. 1375/Δ/31.12.86

• Της Ιουλίδας του δ.δ. της Ιουλίδας με τα Φ.Ε.Κ. 972/Δ/6.10.87 και

649/Δ/9.9.88

(Μπεριάτος Η. ,ΕΧΜ ΚΕΑΣ,1993,σελ 86)

(Φωτόπουλος,(Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.) Κέας, Α’ φάση 2005, σελ 205)

7.2 ΦΕΡΟΥΣΑ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΛΙΩΝ

Η φέρουσα ικανότητα των παραλιών παρουσιάζεται στον πίνακα που

ακολουθεί , η πιο πρόσφατη εκτίμησή της για την Κέα, υπολογίστηκε από το

γραφείο Φωτόπουλου το 2007. Για τον υπολογισμό τέθηκε η παραδοχή των 10m²/

λουόμενο.




7.3 ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Οι παραπάνω οικισμοί έχουν χαρακτηριστεί παραδοσιακοί όπως

προβλέπεται από τα σχετικά Π.Δ./τα. 19.10.78/ ΦΕΚ 594/Δ/13.11.78 ‘’Περί

χαρακτηρισμού ως παραδοσιακών οικισμών…’’ και 17.6.88/ΦΕΚ 504/Δ/14.7.88

‘’Περί χαρακτηρισμού ως παραδοσιακών οικισμών Ν. Κυκλάδων…’’

Για τους οικισμούς χωρίς όρια ισχύει το Π.Δ. 2.3.81/ΦΕΚ 138/Δ/13.3.81

που αφορά στην δόμηση εντός οικισμών υφισταμένων προ του έτους 1923.

Αντίστοιχα για τις τουριστικές εγκαταστάσεις ισχύει η Υπ. Απόφαση

530992/28.9.87/ΦΕΚ 557/Δ/23.10.87 που αφορά τεχνικές προδιαγραφές

τουριστικών εγκαταστάσεων.

Η ζώνη αιγιαλού ορίζεται από τον Α.Ν 2344/10.5.40/ΦΕΚ 154 Α/24.5.40 .

Χαρακτηριστικό είναι το απόσπασμα του νόμου, ‘’ο αιγιαλός δηλαδή η χερσαία

ζώνη που περιστοιχίζει την θάλασσα, είναι κοινόχρηστο τμήμα, ανήκει στο δημόσιο

και προστατεύεται και διαχειρίζεται από αυτό…’’

ΟΝΟΜΑ ΑΚΤΗΣ ΕΜΒΑΔΟΝ ΑΡ.ΛΟΥΟΜΕΝΩΝ

Κορησσία 5,2 520

Γιαλισκάρι 0,8 80

Βουρκάρι 2,2 220

Οτζιας 9,7 970

Πήσσες 7,8 780

Κούνδουρος 4,2 420

Πλατύς Γιαλός 0,13 13

Καμπί 1,8 180

Σπαθί 5 500

Συκαμιά 2,8 280

Ορκός 1,3 130

Καλυδονύχι 2,2 220

Πόλες 5,7 570

Καλησκιά 3,3 330

Λιπαρό 2,5 250

Ξύλα 2,9 290

Μαυραμπέλι 2,1 210

Καλόγηρος 0,6 60

6023ΣΥΝΟΛΟ ΛΟΥΟΜΕΝΩΝ



Όσον αφορά την παραθεριστική κατοικία σε ισχύ έχουν τεθεί , το Π.Δ

16.8.85/ΦΕΚ 416 Δ/30.8.85 και ο Ν. 1982/31.7.90/ ΦΕΚ 101 Α, καθώς και ο

Οικιστικός Νόμος 1337/12.3.83/ ΦΕΚ 33 Α/14.3.8.

Τέλος ο Ν.1947/14.5.91/ ΦΕΚ 70/Α/14.5.91 ‘’Περί οικιστικής

καταλληλότητας σε εκτάσεις Δημόσιες ή Ιδιωτικές…’’ όπως τροποποιήθηκε βάσει

του Ν. 2052/3.6.92/ ΦΕΚ 94/Α/5.6.92, ισχύει για εκτάσεις μεγαλύτερες ή ίσες των

50 στρεμμάτων

Μερικά χρόνια αργότερα θεσμοθετήθηκαν άλλοι δύο, πολύ σημαντικοί

νόμοι οι οποίοι υπέδειξαν τις κατευθύνσεις που θα πρέπει να κινηθεί

οποιοσδήποτε νέος πολεοδομικός σχεδιασμός. Εφόσον αυτοί πλέον αποτελούν το

σύγχρονο αναπτυξιακό πλαίσιο θα περιγραφούν αναλυτικά παρακάτω.

(Μπεριάτος Η. ,ΕΧΜ ΚΕΑΣ,1993,σελ 86-88)

7.4 ΟΙ ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΙ ΝΟΜΟΙ

Ν. 2742/99 ‘ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ’

Ως κεντρικοί στόχοι του Ν. 2742/99 ‘Χωροταξικός Σχεδιασμός και

αειφόρος ανάπτυξη και άλλες διατάξεις’ τίθενται:

• Η προώθηση της αειφόρου και ισόρροπης ανάπτυξης

• Η κατοχύρωση της παραγωγικής και κοινωνικής συνοχής

• Η διασφάλιση της προστασίας του περιβάλλοντος

• Η ενίσχυση της θέσης της χώρας μας σε διεθνές και ευρωπαϊκό

πλαίσιο.

Η εκπλήρωση αυτών προϋποθέτει την υιοθέτηση των ακολούθων

αρχών:

• Εξασφάλιση ισάξιων όρων διαβίωσης και ευκαιριών παραγωγικής

απασχόλησης των πολιτών σε όλες τις περιφέρειες της χώρας, σε συνάρτηση με την

ισόρροπη πληθυσμιακή διάταξη και τη δημογραφική ανανέωση τους.



• Αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των πολιτών και βελτίωση των

υποδομών στο σύνολο του εθνικού χώρου και ιδιαίτερα στις περιοχές που

παρουσιάζουν προβλήματα αναπτυξιακής υστέρησης και περιβαλλοντικής

υποβάθμισης.

• Διατήρηση, ενίσχυση και ανάδειξη της οικιστικής και παραγωγικής

πολυμορφίας, καθώς και της φυσικής ποικιλότητας στις αστικές και περιαστικές

περιοχές, αλλά και στην ύπαιθρο και ιδιαίτερα στις παράκτιες, νησιωτικές και

ορεινές περιοχές, καθώς και στις περιοχές που παρουσιάζουν αυξημένη

βιομηχανική και τουριστική ανάπτυξη.

• Εξασφάλιση μιας ισόρροπης σχέσης μεταξύ αστικού, περιαστικού και

αγροτικού χώρου και ενίσχυση της εταιρικής σχέσης μεταξύ των μητροπολιτικών

περιοχών, των αστικών κέντρων και δήμων και οικισμών της υπαίθρου

• Κοινωνική ,οικονομική και πολιτισμική αναζωογόνηση των

μητροπολιτικών κέντρων των πόλεων και των ευρύτερων περιαστικών περιοχών

τους και ιδίως αυτών που παρουσιάζουν προβλήματα κοινωνικής συνοχής,

παραγωγικής ή δημογραφικής εγκατάλειψης, περιβαλλοντικής υποβάθμισης και

ποιότητας ζωής.

• Ολοκληρωμένη ανάπτυξη, ανάδειξη και προστασία νησιών, των

ορεινών και παραμεθόριων περιοχών της χώρας και ιδιαίτερα ενίσχυση του

δημογραφικού και πληθυσμιακού ισοζυγίου , διατήρηση και ενθάρρυνση των

παραδοσιακών παραγωγικών κλάδων τους και της παραγωγικής πολυμορφίας τους,

βελτίωση της πρόσβασης τους σε βασικές τεχνικές και κοινωνικές υποδομές, καθώς

και προστασία των φυσικών και των πολιτισμικών τους πόρων.

• Συστηματική προστασία, αποκατάσταση, διατήρηση και ανάδειξη

των περιοχών, οικισμών, τοπίων, που διαθέτουν στοιχεία φυσικής ,πολιτισμικής και

αρχιτεκτονικής κληρονομιάς.

• Συντήρηση, αποκατάσταση και ολοκληρωμένη διαχείριση των

δασών, των αναδασωτέων περιοχών και των αγροτικών εκτάσεων

• Ορθολογική αξιοποίηση και ολοκληρωμένη διαχείριση των υδάτινων

πόρων



• Συντονισμός των δημοσίων προγραμμάτων και έργων που έχουν

χωροταξικές επιπτώσεις.

• Συστηματική πληροφόρηση, αποτελεσματικός διάλογος και

προώθηση στρατηγικών συντελεστών που επηρεάζουν άμεσα ή έμμεσα τη

διαμόρφωση των επιλογών χωρικής ανάπτυξης.

Ν.2508/97 ‘ΒΙΩΣΙΜΗ ΟΙΚΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΠΟΛΕΩΝ ΚΑΙ

ΟΙΚΙΣΜΩΝ’

Σκοπός του Ν.2508/97 ‘βιώσιμη οικιστική ανάπτυξη των πόλεων και

οικισμών της χώρας και άλλες διατάξεις’ είναι ο καθορισμός ενός ολοκληρωμένου

και αποτελεσματικού πολεοδομικού πλαισίου αρχών, κατευθύνσεων, όρων και

διαδικασιών οι οποίες μπορούν να συμβάλουν στη διαμόρφωση ενός

αναβαθμισμένου οικιστικού περιβάλλοντος, έτσι ώστε οι πόλεις και οι οικισμοί

αυτής της Χώρας και οι ευρύτερες περιοχές τους να γίνουν και να διατηρούνται

αξιοβίωτες και να εξελίσσονται με βάση τις ακόλουθες κατευθυντήριες αρχές:

• Διασφάλιση της βιώσιμης ανάπτυξης των πόλεων και οικισμών αυτής

της χώρας διαμέσου της κατοχύρωσης του πολεοδομικού σχεδιασμού σε ολόκληρο

τον περιαστικό, αλλά και στον μη αστικό – αγροτικό χώρο

• Προώθηση της εφαρμογής και διαχείριση αυτού του σχεδιασμού

μετά από οργάνωση και ενεργοποίηση τοπικών φορέων διαχείρισης και την

μεγαλύτερη δυνατή αποκέντρωση πολεοδομικών αρμοδιοτήτων και πόρων.

• Ειδική έμφαση στη δημιουργία θεσμικού πλαισίου, στη προώθηση

και εφαρμογή αναπλάσεων σε σημαντικούς πόλους των αστικών κέντρων (κέντρα

πόλεων, συνοικιών κλπ.) και σε υποβαθμισμένες πολεοδομικές τους ενότητες.

Ειδική προτεραιότητα δίνεται στην εξασφάλιση των φυσικών στοιχείων μέσα στην

πόλη, μεγάλων χώρων πρασίνου και στην ανάδειξη των ιστορικών πολιτιστικών και

αρχιτεκτονικών στοιχείων.

• Διασφάλιση της οικονομίας των οικιστικών επεκτάσεων , η οποία θα

συμβάλει στην καλύτερη οργάνωση και διαχείριση του οικιστικού χώρου , στην

εξυγίανση της οικονομίας της πόλης και στη διατήρηση και παραγωγικότερη

αξιοποίηση των πλουτοπαραγωγικών πόρων και εδαφικών εκτάσεων του

ευρύτερου αστικού χώρου, των περιαστικών ζωνών και των μη πολεοδομήσιμων



εκτάσεων των ‘Ανοικτών Πόλεων’ για την αξιοποίηση τους ως περιοχών του

πρωτογενούς τομέα παραγωγής, ως ζωνών φυσικού τοπίου και αναψυχής ή άλλων

προστατευτέων περιοχών.

• Σταδιακή δημιουργία, οργάνωση και ανάδειξη των ‘ανοικτών

πόλεων’ στο μη αστικό (αγροτικό) χώρο σύμφωνα και με τα οριζόμενα στο άρθρο 5

του νόμου αυτού.

• Ανάδειξη της συνοχής του αστικού με τον περιαστικό χώρο και

ανασυγκρότηση του ευρύτερου αστικού χώρου μέσω της καθιερωμένης και

εφαρμογή ενιαίων ολοκληρωμένων σχεδίων για την ευρύτερη περιοχή των αστικών

κέντρων, καθώς και μέσω της ίδρυσης φορέων και λειτουργίας μηχανισμών που

περιγράφονται στα επόμενα άρθρα

• Οργάνωση των πόλεων και οικισμών με βάση επιθυμητούς

συσχετισμούς των οικιστικών παραμέτρων

• Προστασία του περιβάλλοντος και ανακοπή της άναρχης δόμησης

μέσω κριτηρίων ανάπτυξης που συντείνουν στη μεγαλύτερη δυνατή οικονομία των

οικιστικών επεκτάσεων

• Αναβάθμιση του οικιστικού περιβάλλοντος ιδίως των

υποβαθμισμένων περιοχών με την εξασφάλιση του αναγκαίου κοινωνικού

εξοπλισμού, της τεχνικής υποδομής και του ελέγχου χρήσεων γης

• Προστασία, ανάδειξη και αναβάθμιση του περιβάλλοντος των

κοινωνικών ,οικονομικών ,πολιτιστικών πυρήνων των πόλεων και οικισμών μας,

όπως κέντρα πόλεων, πολιτιστικοί πόλοι και παραδοσιακοί πυρήνες των οικισμών.

• Προστασία, ανάδειξη και περιβαλλοντική αναβάθμιση των χωρών

πρασίνου και των άλλων φυσικών, αρχαιολογικών, ιστορικών και πολιτιστικών

στοιχείων των ευρύτερων περιοχών των πόλεων.

(Φωτόπουλος,(Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.) Κέας, Β1’ φάση 2007, σελ 4-6)

7.5 ΑΞΙΕΣ ΓΗΣ ΚΑΙ ΜΕΓΕΘΗ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΩΝ

Η ολοένα και αυξανόμενη ζήτηση των τελευταίων ετών έχει παρασύρει

σε μεγάλη αύξηση την αξία των οικοπέδων της Κέας. Ειδικότερα στα τμήματα εντός

ορίων των οικισμών .



Ειδικότερα στις περιοχές εκτός σχεδίου, οι τιμές διαμορφώνονται ως

εξής:

Στο δυτικό τμήμα του νησιού και γύρω από τις αναπτυσσόμενες

περιοχές, Οτζιάς, Βουρκάρι, Κορησσία (περιοχές Μελισσάκι, Ξύλα) Κούνδουρος,

40.000€ έως 60.000€ ανά στρεμ

Στο ανατολικό και νότιο τμήμα , στις παραθαλάσσιες περιοχές

(απόσταση έως και χλμ από παραλία ) 30.000€ έως 40.000€ ανά στρεμ.

Και στο εσωτερικό τμήμα του νησιού 10.000 έως 20.000 ανά στρεμ.

Στο παραδοσιακό τμήμα της Ιουλίδας τα μεγέθη των οικοπέδων

κυμαίνονται μεταξύ 200 και 400 τμ. Το μέσο μέγεθος των αγροτεμαχίων είναι 8 έως

15 στρεμ. Υπάρχουν βέβαια και μεγάλες ιδιοκτησίες που προσεγγίζουν τα 100 έως

και τα 200 στρεμ.

(Μπεριάτος Η. ,ΕΧΜ ΚΕΑΣ,1993,σελ 83)




8ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ

ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΜΕ

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Γ.Σ.Π.



8. ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΜΕ

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Γ.Σ.Π.

8.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΑ Γ.Σ.Π.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

(Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών ονομάζονται εκείνα τα

πληροφοριακά συστήματα που έχουν ως βασική διάσταση την αναφορά σε

συγκεκριμένο χώρο. Αλλιώς μπορούμε να τα ορίσουμε, σε σχέση με τον ηλεκτρονικό

υπολογιστή, ως τη σύζευξη ενός ηλεκτρονικού γεωγραφικού αρχείου, μιας περιοχής

(δηλαδή του χάρτη της όπως το διαβάζει και το επεξεργάζεται ο ηλεκτρονικός

υπολογιστής) με μια βάση πληροφοριών (ποιοτικών και ποσοτικών) για την ίδια

περιοχή. )

(Πολυδωρίδης Ν., Χωροταξία – Περιφερειακή ανάπτυξη, Εκδόσεις Πανεπιστημίου

Πατρών, Πάτρα 1990,σελ 300_22)

Μπορούμε να διακρίνουμε δύο μεγάλες κατηγορίες Γ.Σ.Π.

• Τα Πληροφοριακά συστήματα γης (Land information systems L.I.S.), τα

οποία χρησιμοποιούνται για γεωδαιτικές πληροφορίες υψηλής ακρίβειας,

όπως το ‘Κτηματολόγιο’

• Και τα Γεωγραφικά- Αναλυτικά Πληροφοριακά Συστήματα (Geographic

information systems G.I.S),όπου το βασικό χαρακτηριστικό τους είναι ο

συνδυασμός χαρτογραφικής και αναλυτικής/στατιστικής πληροφορίας και η

θεματική χαρτογράφηση των πολεοδομικών πληροφοριών, αλλά κυρίως η

αναλυτική επεξεργασία των πληροφοριών αυτών.

Κάτι ακόμα που πρέπει να τονιστεί για τα Γ.Σ.Π, είναι ότι η πληροφορία

τους έχει κατά βάση τρεις διαστάσεις: Α) Το χώρο αναφοράς Β) Το χρόνο αναφοράς

Γ) Το θέμα αναφοράς.

Για την εκπόνηση της συγκεκριμένης εργασίας ως χώρο αναφοράς

χρησιμοποιήθηκε η νήσος Κέα, με χαρτογραφικά- φωτογραφικά στοιχεία από το



1989 έως και το 2007, και με στατιστικά- δημογραφικά στοιχεία της απογραφής του

2001. Οι θεματικοί χάρτες ποικίλουν, αλλά ο συνδυασμός τους προσφέρει

συμπεράσματα, για διάφορα χωροταξικά και πολεοδομικά ζητήματα.

Τέλος, για να αποπερατωθούν εφαρμογές των Γ.Π.Σ πρέπει η εργασία

που θα καταβάλουμε να διέπεται από τα εξής τέσσερα χαρακτηριστικά

• Δυνατότητα συλλογής (collection)

• Δυνατότητα επεξεργασίας (processing)

• Δυνατότητα παρουσίασης (presentation)

• Δυνατότητα αναμόρφωσης /εκσυγχρονισμού (updating)

(Πολυδωρίδης Ν.,1990, σελ 300_23)

8.2 ΕΠΙΛΥΣΗ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΩΝ ΖΗΤΗΜΑΤΩΝ ΜΕ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ G.I.S

Σκοπός της εργασίας στο κεφάλαιο αυτό είναι να μελετηθεί ο τρόπος με

τον οποίο μία εφαρμογή G.I.S θα μπορούσε να αποτελέσει ζωτικής σημασίας

εργαλείο για την χωροθέτηση οποιουδήποτε προγράμματος σε έναν αστικό ή

πολεοδομικό ή χωροταξικό σχεδιασμό. Ουσιαστικά θα προσπαθήσουμε να

γνωρίσουμε τα μέσα αυτά τα οποία θέτουν ένα ‘τέλος’ στις ενδεικτικές και

υποκειμενικές λύσεις και παράλληλα εξαντλούν τις αναπτυξιακές δυναμικές .

Εξ’ ορισμού, χώρο αναφοράς αποτελεί η νήσος Κέα, και εφ’ όσον κατά

την ανάλυση έγινε αντιληπτή η αυξανόμενη δυναμική του νησιού στον τομέα του

τουρισμού, θα τεθεί ως πρόβλημα προς επίλυση ,η χωροθέτηση μίας νέας

ξενοδοχειακής μονάδας στο νησί εκμεταλλευόμενοι τα αναπτυξιακά

χαρακτηριστικά του. Ως παράδειγμα, θα τεθούν κάποιοι όροι και περιορισμοί, οι

οποίοι, ικανοποιώντας τους θα ορίσουνε λύση. (Οι όροι και οι περιορισμοί είναι

εικονικοί)

Η διαδικασία θα αποδοθεί αναλυτικά, από το στάδιο της συλλογής

πληροφοριών, ως και της παρουσίασής του.



8.3 ΘΕΜΑ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΣ

-Ως θέμα ορίζεται η χωροθέτηση μιας νέας ξενοδοχειακής μονάδας στην

νήσο Κέα

-Η εφαρμογή που θα χρησιμοποιηθεί κατά την επεξεργασία των

δεδομένων είναι η ArcGIS 9 με τις τελευταίες αναβαθμίσεις (2007) των

συμπληρωματικών προγραμμάτων – προεκτάσεων του(extensions) .

ΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ

• Η νέα ξενοδοχειακή μονάδα να αποτελέσει αναπτυξιακό πόλο για

‘σχετικά υπανάπτυκτα’ κομμάτια του νησιού.

• Θα εντοπίζεται τουλάχιστον χίλια μέτρα μακριά από οποιονδήποτε

οικισμό, για να διατηρηθεί η αρχιτεκτονική ομοιογένεια τους .

• Δεν θα απέχει, με το αυτοκίνητο, πάνω από είκοσι λεπτά , από τους

κυρίως οικισμούς της Κορησσίας (λιμάνι) και Ιουλίδας (διοικητικό και

εμπορικό κέντρο νησιού)

• Η πλησιέστερη παραλία δεν θα απέχει ‘σχετική’ απόσταση

μεγαλύτερη των δεκαπέντε λεπτών με το αυτοκίνητο, για γρήγορη

πρόσβαση τους κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.

• Το οικόπεδο θα εμπεριέχεται σε χωρική ζώνη πεντακοσίων μέτρων

από υπάρχον οδικό δίκτυο, ώστε να ελαχιστοποιηθεί το κόστος διάνοιξης

νέων δρόμων.

• Θα απέχει μεγαλύτερη απόσταση των εκατό μέτρων από ρέματα,

αλλά όχι μεγαλύτερη από τριακόσια, ώστε να είναι εφικτή η εγκατάσταση

μεγάλων υδατοδεξαμενών για την τροφοδοσία των ξενοδοχειακών

εγκαταστάσεων με νερό, που θα έχει συλλεχθεί το χειμώνα, ακόμα και σε

καταστάσεις παρατεταμένης ξηρασίας.

• Να επιλεχθεί οικόπεδο με κλίση όχι μεγαλύτερη των δέκα μοιρών

ώστε να ελαχιστοποιηθεί το κόστος εκσκαφής.

• Να αξιολογηθεί η καλύτερη δυνατή θέα.



8.4 ΣΥΛΛΟΓΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

ΥΠΟΒΑΘΡΑ

Το κομβικό σημείο για την σωστή καταγραφή των χωρικών ,ποσοτικών

και ποιοτικών δεδομένων , αποτελεί η αναζήτηση του κατάλληλου υποβάθρου

πάνω στο οποίο θα δομούνταν η ερευνητική διαδικασία.

Η πρώτη προσπάθεια ανεύρεσης υλικού έγινε στην Γεωγραφική

Υπηρεσία Στρατού (γνωστή και ως Γ.Υ.Σ). Εκεί εξασφαλίστηκε η προμήθεια ενός

υποβάθρου γενικής χρήσεως σε κλίμακα 1/50000 το οποίο παρείχε ικανοποιητικές

πληροφορίες αναφορικά με το οδικό δίκτυο, τις υψομετρικές, τους οικισμούς και

γενικά χωρικά χαρακτηριστικά. Δυστυχώς όμως δεν επαρκούσε καθώς αφενός η

τελευταία ενημέρωσή του έγινε το 1989 αφετέρου είχε υποστεί μια σχετική

αλλοίωση κατά το στάδιο της παρουσίασής του για να γίνει ευκολότερα

αναγνώσιμος . Πιο συγκεκριμένα έχει εφαρμοστεί εξομάλυνση (smoothing) στο

οδικό δίκτυο και τα όριά του. Ως εκ’ τούτου κρίθηκε αναγκαία η πρόσβαση σε

ακόμα μικρότερη κλίμακα . Παραδόξως και η κλίμακα 1/5000 αποδείχθηκε

ανεπαρκή, καθώς διέθετε υπερβολική πληροφορία, οπού η περισσότερη ήταν

άχρηστη για τον σκοπό της εργασίας.

Αποθαρρυντικές αποδείχθηκαν και η προσπάθειες κάλυψης των

αναγκών από τουριστικούς χάρτες. Οι περισσότεροι από αυτούς βασιζόταν στο

αντίστοιχο υπόβαθρο της Γ.Υ.Σ. με περισσότερες πληροφορίες για το οδικό δίκτυο,

λιγότερες ειδικές πληροφορίες και μεγαλύτερο βαθμό αλλοίωσης των χωρικών

ορίων.

Με το αίσθημα της ευθύνης της ορθής καταγραφής οδηγηθήκαμε ξανά

στην Γ.Υ.Σ για προμήθεια αεροφωτογραφικού υλικού ,ώστε να πραγματοποιηθεί εκ

νέου χαρτογράφηση των βασικών παραγόντων της εργασίας. Αποδείχθηκε και αυτό

ανεπαρκές καθώς η τελευταία αρχειοθετημένη φωτογράφισή πραγματοποιήθηκε

προ δεκαετίας.

Η χρυσή τομή επιτεύχθηκε τελικά από την προμήθεια δορυφορικών

φωτογραφιών από τον συγκεκριμένο διαδικτυακό προμηθευτή του Google. Αυτές

τραβήχτηκαν τον Ιούνιο και τον Ιούλιο του 2005, μια ημερομηνία που κάλυπτε σε



πολύ μεγάλο βαθμό την πληρότητα πληροφορίας του οδικού δικτύου και των

ορίων.

Επιπλέον αποκτήθηκαν και δύο πλήρη συλλογές υποβάθρων από την

Ειδική Χωροταξική Μελέτη (Ε.Χ.Μ) Κέας, Κύθνου , Σίφνου και Σερίφου του 1995 και

από την Μελέτη Σχεδίου Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης (Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.)

δήμου Κέας του 2007, με σκοπό την παροχή επιπλέον πληροφοριών.

Τέλος η συλλογή συμπληρώθηκε από ψηφιακούς χάρτες σε ψηφιακή

μορφή και αναγνώσιμη από την εφαρμογή ArcMAP, από το προσωπικό αρχείο του

κ. Βασίλη Παππά .

ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Το σύνολο των συγχρόνων δημογραφικών στοιχείων συλλέχθηκε από

την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδος (Ε.Σ.Υ.Ε.) και αφορούσε αυτά τα οποία

καταγράφηκαν κατά την απογραφή του 2001. Επιπλέον στατιστικά στοιχεία

παλαιοτέρων ετών αποκτήθηκαν από τις δύο μελέτες που προαναφέρθηκαν (Ε.Χ.Μ.

1995 και Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π. 2007)

8.5 ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ

Τα δεδομένα που κλήθηκαν να αποτελέσουν τη βάση πάνω στην οποία

δομήθηκε η όλη εργασία, ήταν αυτά του κ. Παππά . Χρησιμοποιήθηκαν υπόβαθρα

του Ο.Τ.Α που αφορούσαν τις Κυκλάδες και ήταν γαιοδετημένα (Projected

Coordinate System: Greek_Grid). Αυτό το σύστημα προβολής υιοθετήθηκε από το

σύνολο των θεματικών χαρτών.

Το υπόβαθρο ‘ota polygon’ απεικονίζει τα δημοτικά διαμερίσματα της

Κέας (χάρτης 1). Η πολύ καλή ποιότητα αναπαράστασης των ορίων του νησιού με

την θάλασσα επέτρεψε στο να αποτελέσει τον οδηγό αναπροσαρμογής του χάρτη

της Γ.Υ.Σ. (χάρτης 2) και της δορυφορικής φωτογραφίας του νησιού (χάρτης 3) πάνω

στα όριά του ώστε να γαιοδετηθεί.

Κατόπιν μέσω της διαδικασίας Rectify της ομάδας εργαλείων του

Georeferencing διατηρήθηκε η αναπροσαρμογή σταθερή.



Αμέσως μετά και αξιοποιώντας τις τεχνικές επιπεδοποίησης ( layering)

του προγράμματος δημιουργήθηκαν από μηδενική βάση τα οδικά δίκτυα του

νησιού κατά την περίοδο του 2005. Επιπλέον τα στοιχεία τους διαμορφώθηκαν σε

κατάλληλη μορφή για επεξεργασία δικτύων και διευκρινίστηκαν οι μέσες ωριαίες

ταχύτητες των ροών τους με αυτοκίνητο (χάρτης 4).

Τέλος τα αρχεία εμπλουτίστηκαν με σημειακά δεδομένα των οικισμών

(χάρτης 5 και 8, με τους πληθυσμούς τους), των κυριοτέρων παραλιών (χάρτης 6)

αλλά και των ρεμάτων του νησιού (χάρτης 7).

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ

• Κατά τον πρώτο όρο που τέθηκε, θα πρέπει να ελέγξουμε, σε γενικές

γραμμές, ποιες είναι οι περιοχές αυτές που έχουν αναπτυχθεί λιγότερο

από τις υπόλοιπες. Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει από την διασπορά

των οικισμό στο χερσαίο χώρο της Κέας και από την πληθυσμιακή τους

κατάσταση. Οι περιοχές αυτές αποκαλύπτονται στα ανατολικά και στα

βόρεια παράλια του νησιού, όπως επίσης στο κεντρικό κομμάτι του

νησιού και τα νοτιοδυτικά παράλια (χάρτης 8).

• Για την κάλυψη και του δεύτερου όρου εμφανίζουμε τις ζώνες επιρροής

από τα κέντρα των οικισμών με ακτίνα χιλίων μέτρων. Οι περιοχές που

πλέον σκιάζονται ,καθίστανται απαγορευτικές για την χωροθέτηση της

μονάδας (χάρτης 9).

• Το επόμενο βήμα σχετίστηκε με την ανάλυση δικτύων. Εκμεταλλευόμενοι

τις καταγεγραμμένες μέσες ταχύτητες ροών των δρόμων, δημιουργήθηκε

ένα χάρτης που περιέχει τις περιοχές στις οποίες μπορεί κάποιος να

μεταβεί (με το αυτοκίνητο) από τους οικισμούς της Κορησσίας και της

Ιουλίδας, σε διάστημα είκοσι λεπτών (χάρτης 10). Οι κοινοί χώροι τους

απομονώθηκαν σε ένα ενιαίο επίπεδο (χάρτης 11).

• Αντίστοιχα εντοπίστηκαν με παρόμοιο τρόπο και οι περιοχές με

βρίσκονται σε ‘σχετική’ απόσταση δεκαπέντε λεπτών (με αυτοκίνητο) από

τις παραλίες του νησιού και σε πραγματική απόσταση διακοσίων μέτρων

από το υπάρχον οδικό δίκτυο (χάρτης 12).



• Ομοίως δημιουργήθηκαν τα ψηφιακά επίπεδα των περιοχών που

απέχουν μεταξύ εκατό και τριακοσίων μέτρων από τα ρέματα (χάρτης

13).

• Για να επιτευχθεί ο εντοπισμός του οικοπέδου με την λιγότερη δυνατή

κλίση , ελαττώσαμε την κλίμακα επεξεργασίας και αφαιρέθηκαν όλες οι

περιοχές που περιελάμβαναν εδαφικές κλίσεις άνω των δέκα μοιρών

(χάρτης 14).

• Για να καλυφθεί και ο όρος των θεάσεων ,επίσης σε μικρή κλίμακα

αφαιρέθηκαν τα κομμάτια που ανάμεσά σε αυτά και στην θάλασσα,

παρεμβαλλόταν χερσαίος όγκος ,με μεγαλύτερο υψόμετρο (χάρτης 15).

• Επίσης εξαιρέθηκαν τα κομμάτια που βρίσκονταν πολύ κοντά στη στάθμη

της θάλασσας και αυτά που δεν πληρούσαν τον πρώτο όρο .

Από την παρούσα επεξεργασία καταλήξαμε σε τρεις περιοχές (χάρτης 16).

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ-ΕΠΙΛΟΓΗ

Η πρώτη αφορά το βόρειο κομμάτι του νησιού, ανάμεσα στους

οικισμούς του Βουρκαριού και του Οτζιά . Η περιοχή αυτή σε σύγκριση με τις άλλες

δύο ενδείκνυται για ξενοδοχειακή μονάδα με άμεσα προσοδοφόρα αποτελέσματα.

Εντοπίζεται σε περιοχή με μεγάλη αξία γης και παράλληλα δεν συμβάλει στην

ομοιογενή αναπτυξιακή πορεία του νησιού. Αντιθέτως διευρύνει την ‘ψαλίδα’

(χάρτης 17).

Η δεύτερη εντοπίζεται στο κέντρο του νησιού, λίγο νοτιότερα της

Ιουλίδας. Θα μπορούσε να αποτελέσει ξενοδοχειακή μονάδα με σταθερή

πληρότητα καθ’ όλη την διάρκεια του χρόνου. Δεν έχει τόσο καλοκαιρινό

χαρακτήρα , αφού η θάλασσα απέχει μερικά χιλιόμετρα , αλλά έχει την πολύ καλή

πρόσβαση στα χερσαία αξιοθέατα του νησιού. Επίσης έχει καταπληκτική θέα (λόγο

μεγάλου υψομέτρου) και έχει πολύ κοντά του το οικονομικό κέντρο του νησιού.

Ούτε αυτή η τοποθεσία υπόσχεται επαναστατικές αναπτυξιακές προοπτικές.

Ουσιαστικά έρχεται να ενδυναμώσει τον ήδη σημαντικό ρόλο της Ιουλίδας και να

τον επεκτείνει νοτιότερα (χάρτης 18).

Τέλος η τρίτη τοποθεσία εμφανίζεται στο δυτικό υπανάπτυκτο κομμάτι

του νησιού. Είναι βέβαιο πως η κατασκευή της ξενοδοχειακής μονάδας στο σημείο



αυτό θα συνέβαλλε ουσιαστικά στην αναπτυξιακή ομοιογένεια της Κέας. Θα

έστρεφε το ενδιαφέρον σε ένα χώρο χωρίς ιδιαίτερη σημασία, έως σήμερα. Κατ’

εξοχήν καλοκαιρινός προορισμός ,πολύ κοντά στη θάλασσα και με πλούσια θέα. Η

αξία γης ,εκεί είναι σχετικά χαμηλή (χάρτης 19) . Αντιθέτως η επένδυση, θα πρέπει

να είναι αρκετά μεγαλύτερη καθ’ ότι η περιοχή δεν είναι σε θέση να καλύψει

άμεσα πολλές συμπληρωματικές ανάγκες του ξενοδοχείου. Παράλληλα ο

απομονωμένος χαρακτήρας της τοποθεσίας θα αποτελούσε και ιδανική περιοχή για

την κατασκευή και μικρού συνεδριακού κέντρου.



8.6 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΧΑΡΤΩΝ

ΧΑΡΤΗΣ 1



ΧΑΡΤΗΣ 2



ΧΑΡΤΗΣ 3



ΧΑΡΤΗΣ 4



ΧΑΡΤΗΣ 5



ΧΑΡΤΗΣ 6



ΧΑΡΤΗΣ 7



ΧΑΡΤΗΣ 8



ΧΑΡΤΗΣ 9



ΧΑΡΤΗΣ 10



ΧΑΡΤΗΣ 11



ΧΑΡΤΗΣ 12



ΧΑΡΤΗΣ 13



ΧΑΡΤΗΣ 14



ΧΑΡΤΗΣ 15



ΧΑΡΤΗΣ 16



ΧΑΡΤΗΣ 17



ΧΑΡΤΗΣ 18



ΧΑΡΤΗΣ 19



9ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ



10. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Η προσπάθεια να αποσαφηνιστεί η χωροταξική ταυτότητα της Κέας

οδήγησε στην διαπίστωση ότι το νησί διαθέτει μία σειρά αδυναμιών αλλά και

ισχυρών πλεονεκτημάτων. Τα πλεονεκτήματα αφορούσαν αρχικά την αξιόλογη

ιστορική παράδοση και την πλούσια κληρονομιά που άφησε πίσω της. Επιπλέον

μελετώντας τον φυσικό χώρο διαπιστώθηκε η πολύ καλή κατάσταση του φυσικού

τοπίου, καθώς έχει υποστεί λιγοστές αλλοιώσεις αλλά και το αξιόλογο

αρχιτεκτονικό απόθεμα των αγροτικών κατοικιών και λοιπών παραδοσιακών

κατασκευών της υπαίθρου. Τα σημαντικότερα όμως πλεονεκτήματα εμφανίζονται

στις αναπτυξιακές προοπτικές που δημιουργεί η αυξανόμενη τουριστική ανάπτυξη,

αν αυτή αξιοποιηθεί σωστά.

Στον αντίποδα, βρίσκουμε την ελλιπή εκμετάλλευση της ιστορικής

κληρονομιάς. Επιπλέον την ανεπαρκή πρόληψη προστασίας του φυσικού

περιβάλλοντος αλλά και την διαρκή υποβάθμιση των υπογείων υδροφόρων

οριζόντων, από την προβληματική διαχείριση των απορριμμάτων. Επίσης οι

ασαφείς οριοθετήσεις των χρήσεων γης αλλά και προβληματικές συνδέσεις των

τομέων παραγωγής υποδεικνύουν την απουσία ενός ολοκληρωμένου φυσικού και

οικονομικού σχεδιασμού.

Η έλλειψη του προγραμματισμού σε συνδυασμό με τις ασυντόνιστες

ενέργειες της μεταπολεμική Ελλάδα λειτούργησαν ανασταλτικά για την ανάπτυξη

της Κέας. Είναι λοιπόν φανερό πως υπάρχει επιτακτική ανάγκη για ικανοποιητική

διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος και λήψη ορθολογικών αποφάσεων σε

ευαίσθητες περιοχές όπως το νησί αυτό. Η σύγχρονη τεχνολογία στέκεται αρωγός

σε αυτά ακριβώς τα ζητήματα, παρέχοντας εξελιγμένα εργαλεία καταγραφής,

αποτίμησης, ανάλυσης και κατανόησης της γεωγραφικής πολυπλοκότητας, τα οποία

συνεισφέρουν στην διαδικασία λήψης αποφάσεων.(Χαλκιάς, 2002)

Ανακεφαλαιώνοντας λοιπόν και λαμβάνοντας υπόψη τις διαπιστώσεις

για το νησί της Κέας, διαφαίνεται ότι ο χαρακτήρας του είναι κυρίως τουριστικός.



Αυτό αποτελεί ένα πολύ σημαντικό παράγοντα για την αναπτυξιακή πορεία του

τόπου. Δυστυχώς όμως η δυναμική της τουριστικής και οικιστικής του ανάπτυξης

μπορεί να επιφέρει δυσμενείς συνέπειες στον τόπο. Γι’ αυτό προτείνεται η

επόπτευση της δραστηριότητας αυτής, με τα σύγχρονα εργαλεία που μας

προμηθεύουν τα Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών, όπως μελετήθηκε

ενδεικτικά το θέμα της χωροθέτησης μιας ξενοδοχειακής μονάδας.



ΠΗΓΕΣ



ΠΗΓΕΣ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑΣ

-Αναστασίου Τ., Κέα- Ιστορική Μνήμη και Περιήγηση, Πολιτιστική Εταιρία

‘Αρχιπέλαγος’, Ερμούπολη 2001

-Ιωάννης Ν. Ψύλλας, Ιστορία της Νήσου Κέας (Από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι

των καθ’ ημάς), ΒΟΥΡΚΑΡΙΑΝΗ ,Βουρκάρι 1992

-Υπουργείο Πολιτισμού, Κέα – Ιστορία και αρχαιότητες, Ταμείο αρχαιολογικών

πόρων και απαλλοτριώσεων, Αθήνα 2002

-Βουτσινάς Μ. Ιωάννης, Ψήγματα Κέας, ΒΟΥΡΚΑΡΙΑΝΗ, Βουρκάρι 1986

-Θεοδώρου Βάσω, Το εργοστάσιο ΕΜΑΓΙΕ στην Κέα, ΒΟΥΡΚΑΡΙΑΝΗ, Βουρκάρι

1994

-Υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης – Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού,

Κυκλάδες- Πάρος- Άνδρος – Τζια - Κύθνος –Κίμωλος , Ειδική Έκδοση της Εφημερίδας

ΤΑ ΝΕΑ, Αθήνα 2007

-Μπεριάτος Η., ΕΧΜ (Κέας, Κύθνου, Σέριφου, Σίφνου) Α’ ΦΑΣΗ, Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.,

1993

- Μπεριάτος Η., ΕΧΜ (Κέας, Κύθνου, Σέριφου, Σίφνου) Γ’ ΦΑΣΗ, Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.,

1995

-Νικολακόπουλος , Οι απειλές για το αιγαίο, Το ΒΗΜΑ, 25/03/2000 , Σελ.: A42

- Σ. & Κ. Φωτόπουλος και Συν/τες Ε.Ε., Μελέτη Σχεδίου Οικιστικής Οργάνωσης

Ανοικτής Πόλης (Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.) Νήσου Κέας -Α’ στάδιο, Αθήνα 2005

- Σ. & Κ. Φωτόπουλος και Συν/τες Ε.Ε., Μελέτη Σχεδίου Οικιστικής Οργάνωσης

Ανοικτής Πόλης (Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.) Νήσου Κέας –Β1’ στάδιο Πρόταση Αθήνα 2007

-Κλουτσινιώτη Ράνια & Φαράκλας Νικόλαος, Ελληνική παραδοσιακή

αρχιτεκτονική : Τζια (Κέα),ΜΕΛΙΣΣΑ, Αθήνα 1981

-Βασίλης Παππάς, Βασικά στοιχεία δικτύων, Πανεπιστήμιο Πατρών, Πάτρα 2005

-Λουδοβίκος Βασενχόβεν, Χωροταξικός σχεδιασμός, ΕΜΠ, Αθήνα 2004

-Πολυδωρίδης Ν., Χωροταξία – Περιφερειακή ανάπτυξη, Εκδόσεις

Πανεπιστημίου Πατρών, Πάτρα 1990



-Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης- Πανεπιστήμιο

Θεσσαλίας, Χωροταξικός Σχεδιασμός Τουριστικής Ανάπτυξης Νομού Μαγνησίας,

Πρόγραμμα LIFE, Βόλος 2000

- Ομάδα Road, Τζια, ROAD EDITIONS, Αθήνα

- ESRI, Arc View Network Analyst, Environmental systems research institute. Inc ,

USA, 1998

-Σταύρος Χρ. Τσέτσης, Σκέψεις για το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο του Τουρισμού,

ΤΕΕ 2446, 2007

-Αθανάσιος Ι. Αραβαντινός, Πολεοδομικός σχεδιασμός – για μια βιώσιμη

ανάπτυξη του αστικού χώρου, Εκδόσεις Συμμετρία, Αθήνα, 1997

-Δρίμη Θεοδώρα, Διάλεξη(Βιομηχανική ανάπτυξη μετά την Μικρασιατική

καταστροφή: Το παράδειγμα του εργοστασίου Εμαγιέ στην Κέα), ΕΜΠ Αθήνα, 2006

-Αγαπίου – Γκόρτσος, Σπουδαστική Εργασία (Η παραθεριστική κατοικία και ο

τουρισμός ως παράγοντες μετασχηματισμού του χώρου: μελέτη περίπτωσης νήσου

Κέας νομού Κυκλάδων, ΕΜΠ Αθήνα, 2000

LINKS ΑΝΑΦΟΡΑΣ

• ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ‘ΦΥΣΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ’

http://www.geo.auth.gr/537/ch5.htm

http://www.geo.auth.gr/871/ Μουντράκης Δ., ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΓΕΩΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΕΥΡΥΤΕΡΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ

http://www.agrotravel.gr/agro/site/AgroTravel/t_docpage?sparam=kea&doc=/D

ocuments/Agrotravel/learnabout/kyklades/Kea/panida_keas&sub_nav=Nature

http://www.gein.noa.gr/Greek/seismicity_gr.html, Γεωδυναμικό Ινστιτούτο

Αθηνών

• ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ‘ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΣ ΠΛΟΥΤΟΣ’

http://www.kea.gr

http://www.digitalaegean.gr/island.aspx?lang=gr&islandID=117

http://skopas.culture.gr/kea/

http://www.zoulias.com/tzia/tzia01.html



http://www.islasdelegeo.com/greek/islands/kea/

http://www.euro2day.gr/articles/101741/

http://www.cyclades-tour.gr/page/default.asp?la=1&Id=1047

http://www.e-

kyklades.gr/tourism/tour_article.jsp?context=1504&articletype=1&category

id=1319&articleid

http://homepages.pathfinder.gr/kea_tzia/page3.html

• ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ‘ΔΙΟΙΚΙΤΙΚΗ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΚΑΙ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

http://www.statistics.gr

• ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 ‘ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΜΕ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Γ.Σ.Π.

http://www.esri.com

ΕΙΚΟΝΕΣ

• ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ‘ΙΣΤΟΡΙΑ’

Εικόνες:

(1.1) http://www.omse.gr/images/aris.jpg

(1.2) Υπουργείο πολιτισμού- Ταμείο αρχαιολογικών πόρων και απαλλοτριώσεων,

ΚΕΑ Ιστορία και αρχαιότητες, Αθήνα 2002

Σελ10, εικ.3

(1.3) ‘’ομοίως’’ Σελ29, εικ.22



(1.6) Αναστασίου Τ., Κέα- Ιστορική Μνήμη και Περιήγηση, Πολιτιστική Εταιρία

‘Αρχιπέλαγος’, Ερμούπολη 2001 σελ28

(1.7) ‘’ομοίως’’ σελ29

(1.8)http://images.google.gr/imgres?imgurl=http://upload.wikimedia.org/wikiped

ia/el/thumb/6/6e/Lamproskatswnis.jpg/350px-

Lamproskatswnis.jpg&imgrefurl=http://www.wikipedia.gr/%CE%BB/%CE%AC/%CE%

BC/%CE%9B%CE%AC%CE%BC%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%B1%C

F%84%CF%83%CF%8E%CE%BD%CE%B7%CF%82_ca58.html&h=228&w=350&sz=21&

hl=el&start=2&um=1&tbnid=yrJ52kUWFwjgdM:&tbnh=78&tbnw=120&prev=/image



s%3Fq%3D%CE%BB%CE%B1%CE%BC%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%82%2B%CE%BA

%CE%B1%CF%84%CF%83%CF%8E%CE%BD%CE%B7%CF%82%26svnum%3D10%26u

m%3D1%26hl%3Del%26sa%3DN

(1.9) Κλουτσινιώτη Ράνια & Φαράκλας Νικόλαος, Ελληνική παραδοσιακή

αρχιτεκτονική : Τζια (Κέα),ΜΕΛΙΣΣΑ, Αθήνα 1981 σελ14 εικ.11

• ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ‘ΦΥΣΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ’

Εικόνες:

(2.1) http://www.geo.auth.gr/871/ch4/sxima_35.jpg

(2.2) Φωτόπουλος, Μελέτη Σχεδίου Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης

(Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.) Νήσου Κέας -Α’ στάδιο, Αθήνα 2007, σελ197

(2.3) Προσωπικό αρχείο. Ιδία μελέτη.

(2.4)http://www.archipelago.gr/xml/articles/images/news.GR.4.8.2004_posidoni

a1.jpg

(2.5) http://www.ophrys.com/flowers/f/fri_gra_mid.jpg

(2.6) http://www.parc-causses-du-

quercy.fr/var/plain/storage/images/media/images/logo_natura_2000/4474-1-fre-

FR/logo_natura_2000.jpg

• ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ‘ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΣ ΠΛΟΥΤΟΣ’

Εικόνες:

(3.1) http://www.digitalaegean.gr/islands/Kea%20-

%20Tzia/photos/1.1_genika_06.jpg


%20Tzia/photos/2.3_xerolithia_02.jpg



(3.4) Κλουτσινιώτη Ράνια & Φαράκλας Νικόλαος, Ελληνική παραδοσιακή

αρχιτεκτονική : Τζια (Κέα),ΜΕΛΙΣΣΑ, Αθήνα 1981 σελ11 εικ.4


%20Tzia/photos/3.1.8_kokka_01.jpg

(3.6) http://www.kea.gr/photos/11.html



(3.7) Κλουτσινιώτη & Φαράκλας,1981 σελ.17 εικ.15



%20Tzia/photos/3.1.5_krini_veniamin_03.jpg


%20Tzia/photos/3.1.5_krini_tria_pigadia_11.jpg


%20Tzia/photos/3.1.5_krini_ag.Kostantinou_05.jpg


(3.13) ‘’ομοίως’’ Σελ23, εικ.26

(3.14) ‘’ομοίως’’ Σελ21, εικ.22


%20Tzia/photos/3.1.6_myloi_ellinika_01.jpg


• ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 ‘ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΜΕ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Γ.Σ.Π.

Όλοι οι χάρτες παρήχθησαν από ιδία μελέτη.

• ΦΩΤΟΦΡΑΦΙΕΣ ΠΡΩΤΩΝ ΣΕΛΙΔΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ

-ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 -http://www.digitalaegean.gr/islands/Kea%20-

%20Tzia/photos/4.2.2_leon_01.jpg

- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2-http://www.digitalaegean.gr/islands/Kea%20-





%20Tzia/photos/3.1.1_dimarxeio_02.jpg

-ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5-http://www.digitalaegean.gr/islands/Kea%20-



%20Tzia/photos/3.2.1_ioulis_11.jpg

-ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7- Πινακίδα 1/5000 από Γ.Υ.Σ, Λιπαρό

-ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 -Ιδία μελέτη





-ΠΗΓΕΣ-http://www.passets.in.grassetservicedataD2006D10141bi8f.gif

Localization of hotel unit using gis case study kea island (cyclades greece)

Presentations & Public Speaking

Transcript of Localization of hotel unit using gis case study kea island (cyclades greece)