Κόρμακ ΜακΚάρθυ , Ο ΔΡΟΜΟΣ, μυθιστόρημα , εκδόσεις Καστανιώτη

Το μυθιστόρημα του Κόρμακ ΜακΚάρθυ που τιμήθηκε με βραβείο Πούλιτζερ το 2007 είναι ένα απο τα καλύτερα μυθιστορήματα που έχουν γραφτεί τα τελευταία χρόνια .Αναφέρεται σε μια χώρα που έχει καταστραφεί από πυρηνική καταστροφή , σ΄ έναν κόσμο νεκρό και εφιαλτικό χωρίς καμιά ελπίδα και αύριο .΄Εργο, δυστυχώς , προφητικό, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τις οικολογικές αλλοιώσεις που προκαλεί ο άνθρωπος στο περιβάλλον αλλά και για το ζοφερό μέλλον που ενδεχομένως να έρθει πολύ πιο γρήγορα απ΄ ό,τι περιμένουμε .Ένας άντρας και ο μικρός του γιος διασχίζουν μια ερειπωμένη χώρα σέρνοντας ένα καρότσι με πράγματα που αποτελούν την μόνη τους περιουσία .Σκοπός τους να φτάσουν στην θάλασσα . Στο δρόμο τους θα συναντήσουν κι άλλους κουρελήδες σαν κι αυτούς που είναι διατεθειμένοι να κάνουν τα πάντα για να βρουν μια σκουριασμένη κονσέρβα και λίγο νερό για να επιζήσουν, μια και τα τρόφιμα πάνω στη γη έχουν τελειώσει. Βιβλίο σκληρό , θρίλερ που σου κόβει την ανάσα αλλά στοχεύει στην καρδιά του προβλήματος. Ο Αύγουστος Κορτώ το έχει μεταφράσει με εξαιρετικό τρόπο , πρώτη φορά διαβάζω μεταφρασμένο βιβλίο που μοιάζει σα νάχει γραφτεί στα ελληνικά. Το μυθιστόρημα θυμίζει την αποκάλυψη του Ιωάννη σε σύγχρονους όρους και αποτελεί ένα βαθύτατα πολιτικό κείμενο .Μας καλεί να προβληματιστούμε για τις προοπτικές του κόσμου όπου ζούμε, να κοιτάξουμε τα προβλήματα κατάματα , πέρα απ΄τα βραχυπρόθεσμα συμφέροντα και τις μικροπολιτικές λογικές στις οποίες έχουμε εθιστεί . ΄Εργο ιδιαίτερα ανθρωπιστικό κρύβει την ελπίδα μέσα του και την αποκαλύπτει στο τέλος, όταν νομίζεις ότι όλα έχουν τελειώσει .

Βασίλης Αλεξάκης, μ.Χ. μυθιστόρημα , εκδόσεις Εξάντας

Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον διάβασα το βιβλίο του Βασίλη Αλεξάκη , το οποίο απ΄ ό,τι ξέρω βρίσκεται τον τελευταίο καιρό στις λίστες των ευπώλητων και μάλιστα πήρε κι ένα γαλλικό βραβείο .Πραγματικά πρόκειται για ένα καλογραμμένο μυθιστόρημα , με γλαφυρό ύφος , άρτια αρχιτεκτονική , άψογη γλώσσα και πλόκή . Φαίνεται μάλιστα ότι ο συγγραφέας μελέτησε πολύ για να το γράψει . Διάβασε φιλοσοφικά , ιστορικά , θεολογικά βιβλία , πατερικά και άλλα κείμενα που άπτονται του μοναχικού βίου .Με συγκίνησε η ιστορία του διότι έχω ασχοληθεί κι εγώ με το ζήτημα του μοναχικού βίου και μάλιστα του ορθόδοξου μοναχικού βίου.΄Αυτό πραγματεύεται άλλωστε το μυθιστόρημά μου "ο άγγελός μου ήταν έκπτωτος". Με ξαναγύρισε σε μια εποχή αναζήτησης ενός ολόκληρου κόσμου , του κόσμου που κρύβεται πίσω απ΄ τις πόρτες των μοναστηριών και βέβαια περιβάλλεται από ένα μυστήριο αλλά και μια ιδιαίτερη γοητεία . Βέβαια ο συγγραφέας ξεκαθαρίζει απ΄ την αρχή την κριτική του στάση απέναντι στον ορθόδοξο μοναχικό βίο και καλώς κάνει . Είναι άλλωστε δικαίωμα του κάθε συγγραφέα να διαμορφώσει την οπτική του και να την υποστηρίξει .Όμως εφόσον την δημοσιοποιεί, θέτει το κείμενό του στην κρίση των αναγνωστών του .Υπάρχει λοιπόν στο βιβλίο του ένα κρίσιμο σημείο όπου ο συγγραφέας κάνει μια υπέρβαση . Και δεν εννοώ την κριτική που ασκεί στα εκκλησιαστικά πράγματα . Εννοώ ότι εισχωρεί σε τομείς που βρίσκονται έξω και πέρα από την λογοτεχνική του γραφίδα . Η Ιστορία είναι μια ολόκληρη επιστήμη που απαιτεί ανάλογη υποδομή και παιδεία .Εγώ δεν είμαι ιστορικός αν και το διδακτορικό μου είναι στην οικονομική

ιστορία . Δεν συνέχισα όμως την ιστορική έρευνα γιατί επέλεξα να ασχοληθώ με την λογοτεχνία . Έχω όμως κάποια ευαισθησία σε ό,τι αφορά τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζεται η Ιστορία και μάλιστα μέσα από τη λογοτεχνία . Το να υποτιμά κανείς ή να υπερεκτιμά μια ιστορική περίοδο και μάλιστα χωρίς να το υποστηρίζει επιστημονικά και με βάση κάποια σοβαρά στοιχεία νομίζω ότι μειώνει την αξία των γραφομένων του . Το να εκφράζει κανείς μια ιδεολογική εμμονή ή προτίμηση στην αρχαιότητα , απαξιώνοντας την βυζαντινή ιστορία με τόσο πρόχειρη επιχειρηματολογία υπονομεύει την σοβαρότητα του ίδιου του έργου του . Εδώ έγκριτοι ιστορικοί όταν διατυπώνουν κάποια θεωρία που ερμηνεύει τη σημασία μιας ιστορικής περιόδου μιλούν με μεγαλύτερη επιφύλακτικότητα .Το να λέμε έτσι συλλήβδην ότι το βυζάντιο ήταν η νύχτα που ακολούθησε τη μέρα -κατά τον συγγραφέα η μέρα ήταν η αρχαιότητα- ή το να αφαιρούμε την βυζαντινή συνέχεια απ΄ τον πολιτισμό μας είναι εξαιρετικά παράτολμο εγχείρημα. Εγώ ζω χρόνια στην Θεσσαλονίκη και την βυζαντινή συνέχεια την βιώνω καθημερινά στα κτίρια , στα μνημεία ,στις ορθόδοξες εκκλησίες της , στα ονόματα των βυζαντινών αυτοκρατόρων στους δρόμους και στις πλατείες αύτής της πόλης , αναπνέω το βύζάντιο και δεν δέχομαι να με ξεκόψουν απ΄ αυτό .Το βυζάντιο είναι η συνέχεια της αρχαιότητας , είναι ένα πολύ σημαντικό και ευαίσθητο κομμάτι της ελληνικής ιστορίας, έδωσε πολλά στον πολιτισμό ακόμα κι αν αυτά συνδέθηκαν κάποια στιγμή με την εκκλησία . Δεν είμαι θεούσα , ούτε τρέχω όλη μέρα στις εκκλησίες αλλά όπως είπε και η Αρβελέρ δυο πράγματα μας κάνουν έλληνες η γλώσσα που παραπέμπει στην αρχαιότητα και η πίστη που παραπέμπει στο βυζάντιο. Δίχως το ένα από τα δυο εγώ προσωπικά αισθάνομαι ότι ακρωτηριάζομαι . Αυτό είχα να παρατηρήσω για το βιβλίο του Βασίλη Αλεξάκη το οποίο ομολογώ ότι γενικά μου άρεσε , το διάβασα αβίαστα και μάλιστα με συγκίνησε το κομμάτι που μιλάει για τον φίλο μου τον Ιερομόναχο Συμεών για την ποίηση του οποίου έχω γράψει πολλές φορές στο παρελθόν .

Γεώργιος Αναστασιάδης, Λέων Α. Ναρ, Χρήστος Ράπτης

ΕΓΩ, Ο ΕΓΓΟΝΟΣ ΕΝΟΣ ΕΛΛΗΝΑη θΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑ ΣΑΡΚΟΖΙ, Εκδ. Καστανιώτη-----------------------------------------------------Εξαιρετικό βιβλίο γραμμένο από τρεις ειδήμονες του είδους Γ.Αναστασιάδη,Λ.Ναρ (γιο του συγγραφέα Αλμπέρτου Ναρ) και του Χ.Ράπτη για την καταγωγή του Γάλλου πολιτικού από τους θρυλικούς Εβραίους της Θεσσαλονίκης .Με αφορμή την περιπετειώδη και άκρως μυθιστορηματική οικογειακή προέλευση του Σαρκοζί ξετυλίγεται και η ιστορία της παλιάς Θεσσαλονίκης.΄Ενα βιβλίο που διατρέχει για τέσσερεις αιώνες την Ευρώπη με ήρωες αφηγητές τον παππού , τον Θεσσαλονικιό γιατρό Μπενίκο Μαλλάχ και τον πατέρα , τον Μαγιάρο διαφημιστή Παλ Σαρκοζί. Οι Μαλλάχ ζούσαν από τον 16ο αιώνα στη Θεσσαλονίκη και υπήρξαν εξέχοντα μέλη της Ισραηλιτικής Κοινότητας. Το βιβλίο παρέχει πληθώρα στοιχείων για την οικονομική και κοινωνική φυσιογνωμία της πόλης. Χαρακτηριστικά αναφέρω : "Σύμφωνα με τα στοιχεία του το 1870 οι κάτοικοι της Θεσσαλονίκης είναι περίπου 80.000.- ενώ το 1888 ξεπερνούν τους 120.000.- Ο μουσουλμανικός πληθυσμός έχει περιωριστεί σε ποσοστό 30%(περίπου 25.000) ο ελληνικός είναι ανάλογος και ο εβραΪκός ανέρχεται στο 40% (περίπου 50.000.) Τα εβραϊκά κεφάλαια επενδύονται στην βιομηχανία όπως :στα εργοστάσια πλινθοποιίας , στους αλευρόμυλους της

οικογένειας Αλλατίνι, στα νηματουργεία των Σαίας και Τόρρες , στο ζυθοποιείο Όλυμπος των ΜΙσραχή και Φερναντέζ, στις τραπεζες : Τράπεζα Θεσσαλονίκης των αφων Αλλατίνι, τράπεζα Μπενβενίστε, τραπεζικοί οίκοι Λεβή Μοδιάνο , Αβραάμ Αμάρ κ.λ.π και αποτελούν τον βασικό κορμό του τοπικού ζωτικού κεφαλαίου . Το βιβλίο είναι μια καλή ευκαιρία να ξαναθυμηθεί κανείς την ιστορία της παλιάς Θεσσαλονίκης και να αναπολήσει το χαμένο πολυεθνικό και κοσμοπολίτικο χαρακτήρα της . Σε ταξιδεύει από την περιεπετειώδη οικογενειακή διαδρομή ενός πολιτικού προσώπου στην διαδρομή μιας πόλης και μιας κοινωνίας που έχασε σταδιακά τον παλιό κοινωνικό της ιστό μέσα απ΄τις πολιτικές ανατροπές και τις αλλεπαλληλες πληθυσμιακές αλλοιώσεις . Είναι το κατάλληλο ανάγνωσμα για να αποφορτιστεί κανείς από τη νεύρωση της λογοτεχνίας.

Νίκος Μυλόπουλος « Οι εραστές πάντα σιωπούν» ποιήματαΕκδόσεις Μεταίχμιο----------------------------------------------------------------------------------

Τον Νίκο Μυλόπουλο τον γνώρισα από τη συλλογή του "παράκτιος πια ο έρωτας". Θυμάμαι πως τον διέκρινε μια διστακτικότητα αλλά και ένα είδος σκεπτικισμού γύρω από τα ποιήματά του . Μου είχε χαρίσει τότε την πρώτη εκείνη συλλογή με την παράκληση να του πω την γνώμη μου. Πραγματικά διαβάζοντας τα ποιήματά του διαισθάνθηκα ότι ο Νίκος Μυλόπουλος διέθετε ένα σοβαρό απόθεμα ευαισθησίας μέσα του που αν το χειριζόταν σωστά θα του απέδιδε αξιόλογους καλλιτεχνικούς καρπούς. Και βέβαια δεν έπεσα έξω. Μετά από λίγο καιρό ακολούθησε μια δεύτερη και στη συνέχεια μια τρίτη ποιητική συλλογή , όπου ήταν ευδιάκριτα πλέον τα ποιητικά του χαρίσματα αλλά και η σταθερή ανοδική πορεία του στην έντεχνη γραφή . Οφείλω βέβαια να πω ότι ο τομέας που διάλεξε για να εκφράσει τις ευαισθησίες του είναι ο πιο μικρόψυχος και άχαρος γιατί η ποίηση όπως όλοι γνωρίζουμε δεν σου παραχωρεί ποτέ τίποτα ούτε αναγνώριση ούτε δόξα ούτε υλικά αγαθά πέραν της ευφορίας που σου προκαλεί κατά την διάρκεια της γραφής της και όχι πάντα . Η ποίηση όχι μόνο δεν χαρίζεται σε κανέναν , αλλά απαιτεί διαρκή μόχθο και επαγρύπνηση , συνεχή δοκιμασία όχι μόνο στο χαρτί αλλά και στον πραγματικό βίο, θυσίες , σπατάλη ψυχής , χρόνου κι αισθημάτων για να σου παραχωρήσει στο τέλος λίγους καλούς στίχους . Επειδή κι εγώ είμαι ποιήτρια και καταπιάνομαι με την ψυχοφθόρα αυτή τέχνη δεν θα προέτρεπα ποτέ κανέναν να ασχοληθεί μαζί της αν δεν διέθετε ταλέντο πολλών βολτ και ταυτόχρονα μεγάλες δόσεις υπομονής και ανιδιοτέλειας. Αντίθετα η πεζογραφία ήταν και είναι πολύ πιο γενναιόδωρη με όσους την υπηρετούν ακόμα κι αν οι τελευταίοι διαθέτουν μικρό ανάστημα. Γι΄ αυτό όταν μιλάμε για την ποίηση λαμβάνουμε απ΄ την αρχή υπόψη μας ότι ο δημιουργός , ο ποιητής κινείται πέρα απ΄το προσωπικό του συμφέρον , υπακούοντας σε μια εσωτερική παρόρμηση , σε κάποιο μυστικό πάθος που τον καθοδηγεί και του υπαγορεύει τα ποιητικά κείμενα . Με άλλα λόγια η ποίηση είναι σαν τον έρωτα .Τα δίνεις όλα και δεν περιμένεις τίποτα. Και φαίνεται πως ο Νϊκος Μυλόπουλος διακατέχεται από αυτόν τον έρωτα και δεν το κρύβει .΄Ετσι έχουμε μια πλούσια παραγωγή ποιητικών συνθέσεων τον τελευταίο καιρό και μια συνεχή βελτίωση στον ποιητικό του λόγο που είναι πολύ πιο ευδιάκριτη στο πρόσφατο βιβλίο του . Στην τελευταία λοιπόν ποιητική συλλογή περιλαμβάνει 57 ποιήματα τα οποία τα χωρίζει σε ενότητες με ιδιαίτερους τίτλους : Κυκλάμινα λήθης , η νεκρή στρατιά των

πυγολαμπίδων , ο τέλειος θάνατος , η μικρή και μεγάλη συμπόρευση , απόηχος , νοερός κόσμος , οι εραστές πάντα σιωπούν , μετά όλα καλά θα πάνε, απέραντης διάρκειας στιγμές , μα δεν είχαμε λησμονιά, ιστορίες τρελών ονειροπόλων , ο μικρός ναύσταθμος, τα πολύτιμα δευτερόλεπτα. Τα υπαρξιακά προβλήματα απ΄ό,τι φαίνεται αποτελούν τους θεματικούς άξονες της ποίησης του Νίκου Μυλόπουλου .Ο θάνατος, ο έρωτας , η μνήμη , το όνειρο και η ονειροπόληση , ο χρόνος όλα αυτά συνιστούν το υλικό των ποιημάτων , ενώ ευδιάκριτη είναι και μια καυστική αλλά ταυτόχρονα και φιλοσοφική διάθεση στην αντιμετώπιση των καθημερινών και συχνά μάταιων για τον ποιητή πραγμάτων .

΄Ετσι η σκόνη έρχεται , φεύγειτα δευτερόλεπτα χαραμίζονται γαλήνιακι αυτή η προετοιμασία για τον αφανισμόείναι που προέχει.

γράφει χαρακτηριστικά στο τελευταίο ποιήμα της συλλογής του .

Ίσως η ποίηση να σε οπλίζει με μεγαλύτερη διορατικότητα στα ζητήματα που έχουν να κάνουν με την ανθρώπινη ύπαρξη γιατί παρέχει τα αισθητικά της κριτήρια και μέτρα που βρίσκονται πέρα από τη συμβατική λογική και την κοινή γλώσσα . Για αυτό και η ποίηση μπορεί να εκφράσει πολύ πιο καίρια τα προβλήματα που συνδέονται με την τραγικότητα του ανθρώπινου προσώπου του και της μοίρας του . Βέβαια ο Νϊκος Μυλόπουλος δεν ατενίζει μόνο την τραγική πλευρά των πραγμάτων αλλά και τις όμορφες πλευρές τους όπως για παράδειγμα τον έρωτα . Ήδη από τον τίτλο Οι εραστές πάντα σιωπούν δίνει το στίγμα του , αλλά και στη συνέχεια το θέμα έρωτας επανέρχεται σταθερά , επαναπροσδιορίζεται με βάση πότε τις καλές και πότε τις οδυνηρές του όψεις . Θα σας διαβάσω ένα ποιήμα που για μένα ίσως να είναι το πιο ωραίο της συλλογής , αλλά και αποδίδει με τον καλύτερο τρόπο το κλίμα που επικρατεί στην ποίηση του Νίκου Μυλόπουλου .

Τα πιο σοβαρά πράγματαΤα΄ακούς συχνά από το στόμα των παπαγάλωνΠου είναι άλλωστε οι μόνοι που επέζησανΑπό κείνη την φοβερή έκρηξη αλληγορίαςΓι΄αυτό και οι εραστές πάντα σιωπούνΑποφεύγοντας έτσι τους κοινότυπους ρόλουςΚι είναι αυτή η ατέλειωτη οικονομία δυνάμεωνΠου εμπνέει όσους αγάπησαν πολύ στη ζωή τουςΝ΄ατενίζουν συνέχεια πανσέληνοΌταν οι άλλοι δεν είδανε ούτε φεγγάρι.

Ο μεγάλος έρωτας λοιπόν , η συναρπαστική περιπέτεια της αγάπης συνδέεται με την σιωπή με την οικονομία δυνάμεων απέναντι στην απεραντολογία που περιβάλλει το τίποτα , το μεγάλο κενό στις ανθρώπινες σχέσεις και στα άγονα συναισθήματά τους . Πράγματι η αγάπη δεν χρειάζεται πολλά λόγια και επεξηγήσεις , δεν έχει ανάγκη από τα συμβατικές σημασίες , δεν συνάδει με τον αργό λόγο , όπως λένε και οι μοναχοί . Γι΄ αυτό κι οι εραστές πάντα σιωπούν , σιωπούν ατενίζοντας όμως την πανσέληνο εκεί που οι άλλοι δεν αντικρίζουν ούτε το φεγγάρι . Πολύ πρωτότυπος ο συλλογισμός του Νίκου Μυλόπουλου και εξαιρετικά πετυχημένη η αλληγορία του .Ωστόσο την οικονομία του λόγου δεν την επισημαίνει μόνο στον έρωτα ο ποιητής αλλά την

εφαρμόζει και στην ίδια την ποίησή του . Τα ποιήματά του είναι χτισμένα προσεκτικά με ζυγισμένο λόγο . Δεν φλυαρεί , δεν πλατυάζει , επιλέγει με σύνεση το υλικό του , διαλέγει τις λέξεις μία μία και τις μετουσιώνει. Δεν είχα επιλογή άλλη από τη μετουσίωση , ομολογεί σ΄ ένα του στίχο και νομίζω ότι αυτή είναι η καλύτερη επιλογή για έναν ποιητή ΄΄όχι μόνο στην γραφή αλλά και στην πραγματική ζωή του .Να κάνει ποίηση την ίδια την ζωή . Η ποίηση άλλωστε δεν είναι μόνο τέχνη αλλά και στάση ζωής . ΟΙ εραστες λοιπόν και οι ποιητές που είναι αιώνια ερωτευμένοι ατενίζουν πάντα την πανσέληνο κι αυτό είναι ίσως το μοναδικό τους προνόμιο αλλά και το δώρο που τους δίνεται από τη μούσα της τέχνης.................................

Βεατρίκη Σαίας -Μαγρίζου, Το βραχιόλι της φωτιάς , εκδόσεις Καστανιώτη

Την Μπέττυ την γνώρισα μέσα από το τελευταίο της βιβλίο «το βραχιόλι της φωτιάς» . Πριν από μερικά χρόνια είχα κυκλοφορήσει ένα μυθιστόρημα με τίτλο Βαλς στην Ομίχλη που διαδραματιζόταν στη Θεσσαλονίκη του 1899. Κάνοντας λοιπόν μια μακρόχρονη έρευνα στην ιστορία της πόλης , διαπίστωσα ότι η μεγαλύτερη κοινότητα τουλάχιστον μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα υπήρξε η εβραική , όχι μόνον ως προς τα πληθυσμιακά δεδομένα της , αλλά και ως προς την οικονομική και κοινωνική της εμβέλεια . Σκέφτηκα λοιπόν να γράψω και τη συνέχεια του μυθιστορήματος που θα κάλυπτε τα νεώτερα χρόνια και να καταδείξω τις διαδικασίες μέσα από τις οποίες διαμορφώθηκε το σύγχρονο κοινωνικό πρόσωπο της πόλης . Τότε όμως έπεσε στα χέρια μου το βιβλίο της Μπέττυς και κατάλαβα ότι το θέμα είχε καλυφθεί και μάλιστα είχε καλυφθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο . Όχι μόνον γιατί η συγγραφέας κατείχε το αντικείμενο σε βάθος, αλλά γιατί είχε και άμεση σχέση με το εβραικό στοιχείο λόγω της ιδιαίτερης καταγωγής της . ΄Ετσι με απάλλαξε από ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα. Γι΄ αυτό κι όταν μου πρότεινε να παρουσιάσω το βιβλίο της δέχτηκα με ιδιαίτερη χαρά .Όπως διαπίστωσα λοιπόν κι εγώ αλλά όπως επισημαίνει εν προκειμένω και η συγγραφέας η Θεσσαλονίκη υπήρξε μια πόλη που σημαδεύτηκε από την εβραική παρουσία και συνδέθηκε με την ιστορία της.Τι απέγινε όμως όλη εκείνη η πολυμήχανη και κατά πολλούς κλειστή κι ενδοστρεφής εβραική κοινότητα της Θεσσαλονίκης –που όμως χάρισε το πνεύμα της ενδοστρέφειας στην πόλη , αλλά ταυτόχρονα και τον κοσμοπολίτικο, λόγω του εμπορίου, χαρακτήρα της ;Την απάντηση μας την δίνει η Μπέττυ με το βιβλίο της που ξεκινάει από την πυρκαγιά του 17 για να σκιαγραφήσει στην συνέχεια την τραγική διαδικασία του ξεριζωμού και της εξαφάνισης του εβραικού στοιχείου . Η ηρωίδα της ιστορίας η Μπενούτα καταφεύγει μαζί με τα παιδιά της σ΄ ένα καταυλισμό τσιγγάνων για να σωθεί από την μεγάλη φωτιά που πλήττει την εβραική συνοικία της Θεσσαλονίκης και να επιστρέψει μετά από λίγο στην κανονικότητα της καθημερινής ζωής της πόλης. Στις αρχές της δεκαετίας του 40 η ηρωίδα μαζί με την οικογένειά της και τον μικρό Ιωσήφ που παίρνει την σκυτάλη της αφήγησης μετά από κάποιες σελίδες , θα βιώσουν τον πόλεμο , την πείνα , την κατοχή , τη ναζιστική μισαλλοδοξία για να καταλήξουν κάποια στιγμή στα στρατόπεδα συγκέντρωσης , στην κόλαση του ΄Αουσβιτς και στο ολοκαύτωμα των εβραίων μπροστά στο οποίο η ανθρωπότητα

στέκεται πάντα με αμηχανία , αλλά και με τρόμο για την θηριωδία που μπορεί να κρύβει η σκοτεινή πλευρά της ανθρώπινης ύπαρξης . Κάποιος κάποτε είχε πει ότι η ιστορία δεν είναι τίποτα παραπάνω από την ιστορία της ανθρώπινης θηριωδίας.Και δεν είχε άδικο.Για να ξαναγυρίσω όμως στο μυθιστόρημα …….. στις συγκινητικές σελίδες του που διαβάζονται αβίαστα και συχνά σε συναρπάζουν περιγράφεται όλο το δράμα των εβραίων της Θεσσαλονίκης βιωμένο μέσα από την περιπέτεια μιας εβραικής οικογένειας. Πρόκειται για μια συγκλονιστική μαρτυρία που στηρίζεται σε αληθινά γεγονότα και συνδέεται με την οδύσσεια ενός ολόκληρου έθνους. Βέβαια ο ελληνικός λαός γνωρίζει πολύ καλά από οδύσσειες και γι΄ αυτό ήταν πάντα αλληλέγγυος με τους λαούς που υπέφεραν .Τα πράγματα αυτά άλλωστε μας είναι γνωστά και από την επίσημη ιστορία . Η διαφορά όμως της λογοτεχνικής γραφής από εκείνη του ιστορικού έγκειται στο γεγονός ότι ο ιστορικός περιωρίζεται μόνο στα μεγάλα γεγονότα και στοιχεία , ενώ η λογοτεχνία καταφεύγει στο συναίσθημα και στα προσωπικά βιώματα των ηρώων της για να σκιαγραφήσει πολύ πιο καίρια και παραστατικά την αληθινή εικόνα των πραγμάτων . ΄Ετσι και η συγγραφέας του μυθιστορήματος καταγράφει με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες τα περιστατικά που σχετίζονται με τις συνθήκες κράτησης των εβραίων από τους Ναζί , της βίαιης μεταφοράς τους στα γερμανικά στρατόπεδα , της εκεί παραμονής τους αλλά και της τελικής τους εξολόθρευσης . Πρόκειται για ένα βιβλίο που πάντα θα συγκινεί γιατί άπτεται της ιστορίας ενός ολόκληρου λαού και εμπεριέχει τις πιο μαρτυρικές σελίδες του. . ..................