Πλασµατική µεµβράνηΠλασµατική µεµβράνη

ΛειτουργίεςΛειτουργίες

οριοθέτηση του κυττάρουοριοθέτηση του κυττάρου

Περικλής ∆ρίλλιαςΠερικλής ∆ρίλλιας

εκλεκτική διαπερατότητα ή ηµιπερατότηταεκλεκτική διαπερατότητα ή ηµιπερατότητα

αναγνώριση και υποδοχή µηνυµάτωναναγνώριση και υποδοχή µηνυµάτων

πρόσληψη και αποβολή ουσιώνπρόσληψη και αποβολή ουσιών

Πλασµατική µεµβράνηΠλασµατική µεµβράνη

ΙδιότητεςΙδιότητες

σταθερότητα σταθερότητα

ρευστότητα ρευστότητα (εξασφαλίζεται µε τα φωσφολιπίδια)(εξασφαλίζεται µε τα φωσφολιπίδια)

Περικλής ∆ρίλλιαςΠερικλής ∆ρίλλιας

ελαστικότηταελαστικότητα

Πλασµατική µεµβράνηΠλασµατική µεµβράνη

Χηµική σύστασηΧηµική σύσταση

Λιπίδια Λιπίδια ΦωσφολιπίδιαΦωσφολιπίδια ((δοµή µεµβράνης, εξασφάλιση ρευστότητας)δοµή µεµβράνης, εξασφάλιση ρευστότητας)

ΓλυκολιπίδιαΓλυκολιπίδια ((αλληλεπίδραση κυττάρουαλληλεπίδραση κυττάρου--περιβάλλοντοςπεριβάλλοντος))

Χοληστερόλη (Χοληστερόλη (σταθεροποίηση δοµήςσταθεροποίηση δοµής-- όχι βακτήρια όχι βακτήρια ))

Περικλής ∆ρίλλιαςΠερικλής ∆ρίλλιας

Χοληστερόλη (Χοληστερόλη (σταθεροποίηση δοµήςσταθεροποίηση δοµής-- όχι βακτήρια όχι βακτήρια ))

Πρωτεΐνες (Πρωτεΐνες (υποδοχείς, ένζυµα, µεταφορά ουσιώνυποδοχείς, ένζυµα, µεταφορά ουσιών))

ΥδατάνθρακεςΥδατάνθρακες

Νερό Νερό && Μεταλλικά ιόνταΜεταλλικά ιόντα

∆οµή φωσφολιπιδίου∆οµή φωσφολιπιδίου

γλυκερόλη 2 µόρια λιπαρού οξέος φωσφορικού οξύ πολικό µόριο

(αιθανολαµίνη, χολίνη,

Περικλής ∆ρίλλιαςΠερικλής ∆ρίλλιας

πολικό µόριο(αιθανολαµίνη, χολίνη, σερίνη)

Στο µόριο του φωσφολιπιδίου τα δύο άκρα εκδηλώνουν διαφορετική συµπεριφορά έναντι του νερού. Οι υδρογονανθρακικές ουρές είναι υδρόφοβες, ενώ η φωσφορική οµάδα και όσα πολικά φορτισµένα σωµατίδια είναι ενωµένα µε αυτή σχηµατίζουν µια πολική-υδρόφιλη κεφαλή.

Campbell • Reece, Βιολογία, τόµος I

Περικλής ∆ρίλλιαςΠερικλής ∆ρίλλιας

Η διπλοστιβάδα που σχηµατίζεται Η διπλοστιβάδα που σχηµατίζεται αυθόρµητα όταναυθόρµητα όταν τα φωσφολιπίδια τα φωσφολιπίδια βρεθούν στο νερόβρεθούν στο νερό

Σύµβολο φωσφολιπιδίου

Campbell • Reece, Βιολογία, τόµος I

Υδατάνθρακας

∆οµή και Σύσταση Βιολογικών Μεµβρανών∆οµή και Σύσταση Βιολογικών ΜεµβρανώνΜ

ο

ν

τ έ

λ

ο

ρ

ε

υ

σ

Περικλής ∆ρίλλιαςΠερικλής ∆ρίλλιας

σ

τ

ο

ύ

µ

ω

σ

α

ϊκ

ο

ύCampbell • Reece, Βιολογία, τόµος I

Μερικές λειτουργίες των Μερικές λειτουργίες των µεµβρανικώνµεµβρανικών πρωτεϊνώνπρωτεϊνών•• Μεταφορά Μεταφορά (βλ µεταφορικές πρωτεΐνες)(βλ µεταφορικές πρωτεΐνες)

•• ΕνζυµικήΕνζυµική λειτουργίαλειτουργία

•• Μεταγωγή σήµατος (δέσµευση π.χ. ορµονώνΜεταγωγή σήµατος (δέσµευση π.χ. ορµονών))

•• Αναγνώριση µεταξύ των κυττάρωνΑναγνώριση µεταξύ των κυττάρων

•• ∆ιακυτταρική σύνδεση∆ιακυτταρική σύνδεση

•• Προσκόλληση στον κυτταροσκελετό Προσκόλληση στον κυτταροσκελετό (εσωτερικό του κυττάρου)(εσωτερικό του κυττάρου)

Περικλής ∆ρίλλιαςΠερικλής ∆ρίλλιας

•• Προσκόλληση στον κυτταροσκελετό Προσκόλληση στον κυτταροσκελετό (εσωτερικό του κυττάρου)(εσωτερικό του κυττάρου)

και στην εξωκυττάρια θεµέλια ουσίακαι στην εξωκυττάρια θεµέλια ουσία

Μεταφορά ουσιών µέσω της πλασµατικής µεµβράνηςΜεταφορά ουσιών µέσω της πλασµατικής µεµβράνης

Α. Παθητική µεταφορά : η διάχυση µιας ουσίας Α. Παθητική µεταφορά : η διάχυση µιας ουσίας διαµέσου µιας µεµβράνης χωρίς δαπάνη ενέργειαςδιαµέσου µιας µεµβράνης χωρίς δαπάνη ενέργειας

i. i. Απλή διάχυσηΑπλή διάχυση ii. ii. ∆ιευκολυνόµενη ∆ιευκολυνόµενη διάχυσηδιάχυση

Περικλής ∆ρίλλιαςΠερικλής ∆ρίλλιας

∆ιάχυση∆ιάχυση:: η αυθόρµητη κίνηση ουσιών από η αυθόρµητη κίνηση ουσιών από περιοχές όπου η συγκέντρωσή τους είναι µεγάλη περιοχές όπου η συγκέντρωσή τους είναι µεγάλη προς περιοχές στις οποίες η συγκέντρωσή τους είναι προς περιοχές στις οποίες η συγκέντρωσή τους είναι µικρή δηλαδή σύµφωνα µε την κλίση της µικρή δηλαδή σύµφωνα µε την κλίση της συγκέντρωσής τους.συγκέντρωσής τους.

Περικλής ∆ρίλλιαςΠερικλής ∆ρίλλιας

Απλή διάχυση µιας ουσίας µέσω µεµβράνηςCampbell • Reece, Βιολογία, τόµος I

∆ιευκολυνόµενη διάχυση: Η παρουσία µιας µεταφορικής πρωτεΐνης επιταχύνει τη διέλευση του νερού ή κάποιας ουσίας σύµφωνα µε την κλίση συγκέντρωσης τους.

οι µεταφορικές πρωτεΐνες είναι:

Περικλής ∆ρίλλιαςΠερικλής ∆ρίλλιας

είναι:

ή πρωτεΐνες δίαυλοι (π.χ. υδατοπορίνες - µεταφορά νερού)

ή πρωτεΐνες φορείς (π.χ. µεταφορά γλυκόζης)

Περικλής ∆ρίλλιαςΠερικλής ∆ρίλλιας

∆ιευκολυνόµενη διάχυση από πρωτεΐνη δίαυλο

Campbell • Reece, Βιολογία, τόµος I

Περικλής ∆ρίλλιαςΠερικλής ∆ρίλλιας

∆ιευκολυνόµενη διάχυση από πρωτεΐνη-φορέα

Campbell • Reece, Βιολογία, τόµος I

ΏσµωσηΏσµωση είναι είναι η η κίνηση των µορίων νερούκίνηση των µορίων νερού µέσω µιας µέσω µιας ηµιπερατήςηµιπερατής µεµβράνης από περιοχές στις οποίες η µεµβράνης από περιοχές στις οποίες η συγκέντρωση των διαλυµένων ουσιών είναι µικρή προς συγκέντρωση των διαλυµένων ουσιών είναι µικρή προς περιοχές όπου η συγκέντρωση των διαλυµένων ουσιών περιοχές όπου η συγκέντρωση των διαλυµένων ουσιών είναι µεγάλη . είναι µεγάλη .

Η ώσµωση είναι ειδική περίπτωση διάχυσηςΗ ώσµωση είναι ειδική περίπτωση διάχυσης

Περικλής ∆ρίλλιαςΠερικλής ∆ρίλλιας

Η ώσµωση είναι ειδική περίπτωση διάχυσηςΗ ώσµωση είναι ειδική περίπτωση διάχυσης

Η Η ωσµωτική συγκέντρωσηωσµωτική συγκέντρωση του κάθε διαλύµατος του κάθε διαλύµατος καθορίζεται από τη συγκέντρωση όλων των διαλυµένων καθορίζεται από τη συγκέντρωση όλων των διαλυµένων ουσιών του διαλύµατος στο νερόουσιών του διαλύµατος στο νερό

Ωσµωτική πίεσηΩσµωτική πίεση: Η : Η τάση ενός διαλύµατος να τάση ενός διαλύµατος να πάρει πάρει νερό από το καθαρό νερό από το καθαρό νερό από το οποίο νερό από το οποίο χωρίζεται µε ηµιπερατή χωρίζεται µε ηµιπερατή µεµβράνηµεµβράνη

Περικλής ∆ρίλλιαςΠερικλής ∆ρίλλιας

Η ωσµωτική πίεση του Η ωσµωτική πίεση του καθαρού νερού ίση µε καθαρού νερού ίση µε µηδένµηδέν

Η ωσµωτική πίεση είναι Η ωσµωτική πίεση είναι ανάλογη της συγκέντρωσης ανάλογη της συγκέντρωσης των διαλυµένων ουσιώντων διαλυµένων ουσιών

U1: συγκέντρωση διαλυµένων ουσιών, πλευρά Β

U2: συγκέντρωση διαλυµένων ουσιών, πλευρά Α

Το διάλυµα Α είναι υποτονικό σε σχέση µε το διάλυµα Β. Άρα το νερό θα κινηθεί από την πλευρά Α προς την πλευρά Β

Μεταξύ δύο διαλυµάτων µε άνιση ωσµωτική συγκέντρωση:Μεταξύ δύο διαλυµάτων µε άνιση ωσµωτική συγκέντρωση:

Υπερτονικό διάλυµαΥπερτονικό διάλυµα χαρακτηρίζεται το διάλυµα µε τη χαρακτηρίζεται το διάλυµα µε τη µεγαλύτερη ωσµωτική συγκέντρωση.µεγαλύτερη ωσµωτική συγκέντρωση.

Υποτονικό διάλυµαΥποτονικό διάλυµα χαρακτηρίζεται το διάλυµα µε τη χαρακτηρίζεται το διάλυµα µε τη µικρότερη ωσµωτικήµικρότερη ωσµωτική συγκέντρωσησυγκέντρωση

Περικλής ∆ρίλλιαςΠερικλής ∆ρίλλιας

Ισοτονικά διαλύµαταΙσοτονικά διαλύµατα είναι µεταξύ τους τα διαλύµατα των είναι µεταξύ τους τα διαλύµατα των οποίων οι ωσµωτικές συγκεντρώσεις είναι ίσεςοποίων οι ωσµωτικές συγκεντρώσεις είναι ίσες.

Σηµαντικό σχόλιο

Το νερό ρέει διαµέσου της µεµβράνης κινούµενο από την πλευρά όπου η συγκέντρωση των διαλυµένων ουσιών είναι χαµηλότερη (υπότονο διάλυµα) προς την πλευρά όπου η συγκέντρωση των διαλυµένων ουσιών είναι µεγαλύτερη (υπέρτονο). Αν οι συγκεντρώσεις των δύο διαλυµάτων είναι ίσες (ισότονα), το νερό δεν κινείται

Περικλής ∆ρίλλιαςΠερικλής ∆ρίλλιας

ίσες (ισότονα), το νερό δεν κινείται

Αντίδραση ζωικού κυττάρου (χωρίς κυτταρικό τοίχωµα) όταν µεταβάλλεται η συγκέντρωση των διαλυµένων ουσιών στο περιβάλλον.

Ερυθρό αιµοσφαίριο

Περικλής ∆ρίλλιαςΠερικλής ∆ρίλλιαςCampbell • Reece, Βιολογία, τόµος I

Αντίδραση φυτικού κυττάρου (κυτταρικό τοίχωµα) όταν µεταβάλλεται η συγκέντρωση των διαλυµένων ουσιών στο περιβάλλον.

Περικλής ∆ρίλλιαςΠερικλής ∆ρίλλιας

πλασµόλυσηπλασµόλυσησπαργήσπαργή

Β. Ενεργητική µεταφορά

Ορισµένες µεταφορικές πρωτεΐνες λειτουργούν ως αντλία που µεταφέρει µια ουσία µέσω τις πλασµατική µεµβράνης από περιοχές µικρής συγκέντρωσης σε περιοχές µεγαλύτερης συγκέντρωσης (αντίθετα προς την κλίση

Περικλής ∆ρίλλιαςΠερικλής ∆ρίλλιας

συγκέντρωσης (αντίθετα προς την κλίση συγκέντρωσης) µε κατανάλωση ενέργειας. Η απαιτούµενη ενέργεια για το έργο αυτό παρέχεται από το ATP

Με ενεργό µεταφορά γίνεται:Με ενεργό µεταφορά γίνεται:

• η µεταφορά ιόντων : αντλία Κ+ - Να+

• η µεταφορά µορίων : εξωκύττωση – ενδοκύττωση

Αντλία ΚΑντλία Κ++-- ΝαΝα++

Η συγκέντρωση Να+ στο εσωτερικό µικρότερη από εξωτερικό Η συγκέντρωση Να+ στο εσωτερικό µικρότερη από εξωτερικό συγκέντρωση Κ+ εσωτερικό συγκέντρωση Κ+ εσωτερικό 20 φορές µεγαλύτερη 20 φορές µεγαλύτερη από εξωτερικόαπό εξωτερικό

Αντλία ΚΑντλία Κ++-- ΝαΝα++Αντλία ΚΑντλία Κ++-- ΝαΝα++Αντλία ΚΑντλία Κ++-- ΝαΝα++

Περικλής ∆ρίλλιαςΠερικλής ∆ρίλλιας

Campbell • Reece, Βιολογία, τόµος I

Ανάµεσα στις δύο πλευρές της κυτταροπλασµατικής µεµβράνης υπάρχει διαφορά δυναµικού που οφείλεται στην άνιση κατανοµή φορτισµένων σωµατιδίων. Στην περίπτωση των κυττάρων, ο χώρος του κυτταροπλάσµατος είναι αρνητικά φορτισµένος σε σχέση µε το εξωκυττάριο υγρό. Η διαφορά δυναµικού

Περικλής ∆ρίλλιαςΠερικλής ∆ρίλλιας

σχέση µε το εξωκυττάριο υγρό. Η διαφορά δυναµικού ανάµεσα στις δύο πλευρές της µεµβράνης ονοµάζεται δυναµικό µεµβράνης (-50- έως -200 mV).

Το δυναµικό µεµβράνης λειτουργεί σαν µπαταρία που επηρεάζει την κίνηση όλων των φορτισµένων ουσιών διαµέσου της µεµβράνης

Μεταφορά µεγάλων µορίωνΜεταφορά µεγάλων µορίων--σωµατιδίωνσωµατιδίων

ΕΞΩΚΥΤΤΩΣΗ ή ΕΞΩΚΥΤΤΩΣΗ ή εξωκυττάρωσηεξωκυττάρωση

•• εκκριτικά κύτταρα π.χ. κύτταρα παγκρέατοςεκκριτικά κύτταρα π.χ. κύτταρα παγκρέατος→ ινσουλίνη→ ινσουλίνη•• νευρικά κύτταρα νευρικά κύτταρα

Περικλής ∆ρίλλιαςΠερικλής ∆ρίλλιας

ΕΝ∆ΟΚΥΤΤΩΣΗ ή ενδοκυττάρωσηΕΝ∆ΟΚΥΤΤΩΣΗ ή ενδοκυττάρωσηπινοκύττωση φαγοκύττωσηπινοκύττωση φαγοκύττωση

πινοκύττωση µε υποδοχέαπινοκύττωση µε υποδοχέα

Και στις δύο διαδικασίες –µηχανισµούς απαιτείται η κατανάλωση ενέργειας

Μεταφορά µεγάλων µορίωνΜεταφορά µεγάλων µορίων--σωµατιδίωνσωµατιδίων

ΕΝ∆ΟΚΥΤΤΩΣΗΕΝ∆ΟΚΥΤΤΩΣΗ

φαγοκύττωσηφαγοκύττωση πινοκύττωσηπινοκύττωση

ενσωµάτωση σωµατιδίων, ενσωµάτωση σωµατιδίων, µικροοργανισµώνµικροοργανισµών

ενσωµάτωση υγρού µε ενσωµάτωση υγρού µε µόρια ουσιώνµόρια ουσιών

Περικλής ∆ρίλλιαςΠερικλής ∆ρίλλιας

Campbell • Reece, Βιολογία, τόµος I

Ενδοκύττωση µε υποδοχέα

Περικλής ∆ρίλλιαςΠερικλής ∆ρίλλιας

Στα κύτταρα του ανθρώπου η ενσωµάτωση της χοληστερόλης γίνεται µέσω του µηχανισµού της ενδοκύττωσης µε υποδοχέα. Η χοληστερόλη χρησιµοποιείται στη σύνθεση των µεµβρανών και διαφόρων ορµονών

Campbell • Reece, Βιολογία, τόµος I

Κυτταροπλασµατικό σύστηµα µεµβρανών

Υπάρχει στο ευκαρυωτικό κύτταρο όχι στο προκαρυωτικό

∆οµή-Λειτουργία

Ενδοπλασµατικό ∆ίκτυο

Σύµπλεγµα Golgi

Περικλής ∆ρίλλιαςΠερικλής ∆ρίλλιας

Σύµπλεγµα Golgi

Λυσοσώµατα

Κενοτόπια

Λειτουργίες: σύνθεση και τροποποίηση πρωτεϊνών, πολυσακχαριτών, λιπιδίων

Επικοινωνία: µέσω κυστιδίων

Ενδοπλασµατικό ∆ίκτυο (Ε∆): εκτεταµένο µεµβρανικόδίκτυο από σωληνάρια, κυστίδια, ασκίδια

10% του χώρου του κυττάρου

50% των κυτταρικών µεµβρανών

εσωτερικός χώρος: lumen

σύνδεση µεµβρανών Ε∆ µε πυρηνική και πλασµατική µεµβράνη

Περικλής ∆ρίλλιαςΠερικλής ∆ρίλλιας

σύνδεση µεµβρανών Ε∆ µε πυρηνική και πλασµατική µεµβράνη

σύνθεση µεµβράνης : φωσφολιπίδια, πρωτεΐνες-ένζυµα

Ενδοπλασµατικό δίκτυο (Ε∆)Ενδοπλασµατικό δίκτυο (Ε∆)

διακρίνεται σε: αδρό ριβοσώµαταριβοσώµαταστην στην επιφάνειαεπιφάνεια

λείολείο

--

Περικλής ∆ρίλλιαςΠερικλής ∆ρίλλιας

Αδρό-λείο Ε∆ Campbell • Reece, Βιολογία, τόµος I

ΡιβοσώµαταΡιβοσώµατα

σύµπλοκα από ριβοσωµικό σύµπλοκα από ριβοσωµικό RNARNAκαι πρωτεΐνη, στα οποία γίνεται και πρωτεΐνη, στα οποία γίνεται η σύνθεση των πρωτεϊνώνη σύνθεση των πρωτεϊνών. .

Παρένθεση

Περικλής ∆ρίλλιαςΠερικλής ∆ρίλλιας

η σύνθεση των πρωτεϊνώνη σύνθεση των πρωτεϊνών. . Υπάρχουν Υπάρχουν ελεύθεραελεύθερα στο στο κυτταρόπλασµακυτταρόπλασµα και και δεσµευµέναδεσµευµένα στο στο ενδοπλασµατικό δίκτυοενδοπλασµατικό δίκτυο καικαιστην στην πυρηνική µεµβράνηπυρηνική µεµβράνη

Campbell • Reece, Βιολογία, τόµος I

αδρό λείολείο

--

λειτουργία:λειτουργία: •• σύνθεση πρωτεϊνώνσύνθεση πρωτεϊνώνπ.χ. εκκριτικές

• το παράδειγµα της ινσουλίνης

•• σύνθεση λιπιδίων:σύνθεση λιπιδίων:φωσφολιπίδιαφωσφολιπίδια, έλαια, έλαια, , στεροειδήστεροειδή αναπαραγωγικές ορµόνες αναπαραγωγικές ορµόνες σπονδυλωτώνσπονδυλωτών, , ορµόνες ορµόνες των επινεφριδίωντων επινεφριδίων

• • συµµετοχή στον συµµετοχή στον

Περικλής ∆ρίλλιαςΠερικλής ∆ρίλλιας

• • συµµετοχή στον συµµετοχή στον µεταβολισµό των µεταβολισµό των υδατανθράκωνυδατανθράκων

• • στην αποτοξίνωση του στην αποτοξίνωση του κυττάρου κυττάρου ((πχ βαρβιτουρικά πχ βαρβιτουρικά στα ηπατικά κύτταραστα ηπατικά κύτταρα), ),

• • στην αποθήκευση και στην αποθήκευση και ρύθµιση της ρύθµιση της συγκέντρωσης του συγκέντρωσης του ασβεστίου ασβεστίου π.χ. µυϊκό π.χ. µυϊκό κύτταροκύτταρο. .

Σύµλεγµα Golgi

συστοιχία πεπλατυσµένων σάκων δισκοειδούς µορφής που εµφανίζει πολικότητα.

κέντρο συσσώρευσης, επεξεργασίας, ταξινόµησης και αποστολής

∆ιακρίνεται σε:

Περικλής ∆ρίλλιαςΠερικλής ∆ρίλλιας

cis πλευρά (συνορεύει µε Ε∆, παραλαβή των µορίων)

ενδιάµεση περιοχή (µεταφορά από ένα σάκο στον άλλο)

trans-πλευρά αποµάκρυνση των µορίων

λειτουργία: τροποποίηση λιπιδίων

τροποποίηση προϊόντων του αδρού Ε∆ (γλυκοπρωτεϊνες)

σύνθεση πολυσακχαριτών (πχ πηκτίνη)

Περικλής ∆ρίλλιαςΠερικλής ∆ρίλλιας

Campbell • Reece, Βιολογία, τόµος I

Παραλαβή τροποποίηση και αποστολή από τη συσκευή Golgi

Λυσοσώµατα: µεµβρανικοί σάκοι που περιέχουν υδρολυτικά ένζυµα. Υπάρχουν µόνο στα ζωικά κύτταρα.

∆ηµιουργούνται όταν διάφορα υδρολυτικά ένζυµα δηµιουργούνται στο Ε∆, µεταφέρονται στο σύµπλεγµα Golgi, περιβάλλονται από µεµβράνη και αποβάλλονται από την transπλευρά σαν ξεχωριστά οργανίδια

Περικλής ∆ρίλλιαςΠερικλής ∆ρίλλιας

Το pH στο εσωτερικό των λυσοσωµάτων είναι όξινο και έτσι ευνοείται η δράση των ενζύµων

Λειτουργία: πέψη ενδο - εξωκυτταρικών συστατικώνπέψη µικροοργανισµώνθρέψη κυττάρου

Λειτουργία λυσοσωµάτωνΛειτουργία λυσοσωµάτων

φαγοκύττωσηφαγοκύττωση αυτοφαγίααυτοφαγία

Περικλής ∆ρίλλιαςΠερικλής ∆ρίλλιας

Campbell • Reece, Βιολογία, τόµος I

ΚενοτόπιαΚενοτόπιαΜεµβρανικάΜεµβρανικά οργανίδια µε ποικίλες λειτουργίεςοργανίδια µε ποικίλες λειτουργίες

στα διάφορα είδη κυττάρωνστα διάφορα είδη κυττάρων

Τροφικό Τροφικό κενοτόπιοκενοτόπιο πρώτιστα, σπόγγοι, ασπόνδυλαπρώτιστα, σπόγγοι, ασπόνδυλα: : φαγοκυττάρωσηφαγοκυττάρωσηΦαγοκύτωση συµβαίνει και στα λευκά Φαγοκύτωση συµβαίνει και στα λευκά αιµοσφαίρια για άµυνααιµοσφαίρια για άµυνα

Συσταλτό κενοτόπιοΣυσταλτό κενοτόπιο πρώτισταπρώτιστα (αµοιβάδα): αποβολή (αµοιβάδα): αποβολή περίσσειας νερούπερίσσειας νερού

Περικλής ∆ρίλλιαςΠερικλής ∆ρίλλιας

περίσσειας νερούπερίσσειας νερού

ΧυµοτόπιΧυµοτόπιοο Φυτικό κύτταροΦυτικό κύτταροαποθήκη νερού, οργανικών ουσιών, αποθήκη νερού, οργανικών ουσιών, ανόργανων ιόντων, άχρηστων ανόργανων ιόντων, άχρηστων µεταβολικών παραπροϊόντων, µεταβολικών παραπροϊόντων, χρωστικών (πέταλα), ενώσεων για χρωστικών (πέταλα), ενώσεων για άµυνα του φυτούάµυνα του φυτού