ELP42_EPOXI_LITHOU

ΕΛΠ42 - Κεφ. Β.1. - Επιμ. Ελζνθ Μαργαρίτθ

ΟΙ ΠΑΓΕΣΩΝΕ ΚΑΙ ΟΙ ΓΕΩΛΟΓΙΚΕ & ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΕ ΠΕΡΙΟΔΟΙ

Η ΕΠΟΧΗ ΣΟΤ ΛΙΘΟΤ

ΠΑΛΑΙΟΛΙΘΙΚΗ ΕΠΟΧΗ – ΠΕΡΙΟΔΟΙ

ΝΕΟΛΙΘΙΚΗ ΕΠΟΧΗ – ΠΕΡΙΟΔΟΙ

ΓΕΩΛΟΓΙΚΕ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΕ ΠΕΡΙΟΔΟΙ

ΣΤΠΟΙ ΑΝΘΡΩΠΩΝ (ΕΞΕΛΙΞΗ)

ΕΡΓΑΛΕΙΑΚΟΙ ΣΤΠΟΙ (ΕΞΕΛΙΞΗ)

1

Η αντιςτοιχία γεωλογικών με αρχαιολογικζσ περιόδουσ :

- Σεταρτογενισ = 4οσ και τελευταίοσ από τουσ γεωλογικοφσ αιώνεσ.

- Διαιρείται ςτο Πλειςτόκαινο, τθν παλαιότερθ και πιο μακρά εποχι, και το Ολόκαινο, τθν πιο πρόςφατθ και πιο ςφντομθ εποχι. Κατά τθ διάρκεια του Πλειςτόκαινου παρατθρικθκε θ μεγαλφτερθ ανάπτυξθ των παγετώνων. Η Γθ καλυπτόταν ςε ποςοςτό 32% από πάγουσ, ενώ ςιμερα οι μόνιμοι πάγοι καλφπτουν μόνο το 10% τθσ επιφάνειάσ τθσ.

- Το Πλειςτόκαινο αντιςτοιχεί ςτθν Παλαιολιθική εποχή .

- Το Ολόκαινο αντιςτοιχεί ςτθ Μεςολιθική εποχή, τη Νεολιθική εποχή και την εποχή των μετάλλων.


2


1.ΠΑΛΑΙΟΛΙΘΙΚΗ

2. ΜΕΟΛΙΘΙΚΗ

3. ΝΕΟΛΙΘΙΚΗ

3

*Η παλαιολοθική εποχή είναι τόσο παλιά όσο και η

εμυάνιση του ανθρώπου


1.ΠΡΩΙΜΗ ι ΑΡΧΑΙΟΣΕΡΗ ι

ΚΑΣΩΣΕΡΗ ΠΑΛΑΙΟΛΙΘΙΚΗ

(2,6 εκατ.-200000)

*Ελλάδα από 750.000 π.Χ.

2.ΜΕΗ ΠΑΛΑΙΟΛΙΘΙΚΗ

(200.000-35.000)

3.ΤΣΕΡΗ Η ΝΕΟΣΕΡΗ Η ΑΝΩΣΕΡΗ

ΠΑΛΑΙΟΛΙΘΙΚΗ

(35.000-10.000)

4

*Η παλαιολοθική εποχή είναι τόσο παλιά όσο και η

εμυάνιση του ανθρώπου


5

Ο όροσ Παλαιολικικόσ χρθςιμοποιικθκε για πρώτθ φορά από τον Sir John Lubbock (ςτο βιβλίο του “Prehistoric Times”) για να ορίςει τθν Παλιά Εποχι του Λίκου ςε αντίκεςθ με τθ Νζα Εποχι για τθν οποία χρθςιμοποίθςε τον όρο Νεολικικόσ.

Ο «άνκρωποσ» τθσ ςυγκεκριμζνθσ εποχισ ςυνυπιρχε με διάφορα ηώα, αλλά τρία ιταν τα βαςικά γνωρίςματα που τον διαφοροποίθςαν οριςτικά και τον ζκαναν κυρίαρχο ςτο ηωικό βαςίλειο: θ διποδία, δθλαδι θ όρκια ςτάςθ, θ αφξθςθ τθσ χωρθτικότθτασ τθσ κρανιακισ κοιλότθτασ και τζλοσ, θ καταςκευι εργαλείων. Ένα από τα βαςικότερα κριτιρια διάκριςθσ τθσ Παλαιολικικισ εποχισ είναι θ ζντονθ διαφοροποίθςθ ωσ προσ τθν τεχνολογία των λίκινων πελεκθτών εργαλείων –Πολιτιςμικά κριτιρια- (Αχελαία/Χειροπελζκεισ,Μουςτζρια/Εργαλειακά ςφνολα ςε φολίδεσ, Ωρινάκεια/Λεπίδεσ, ολουτραία/Φυλλόςχθμεσ αιχμζσ).

ΕΛΠ42 - Κεφ. Β.1. - Επιμ. Ελζνθ Μαργαρίτθ 6

Για τθν Ευρώπθ θ αρχι τθσ Πρώϊμθσ Παλαιολικικισ εποχισ ςυμπίπτει με τθν άφιξθ του πρώτου ανκρώπου (Ηomo erectus=όρκιοσ άνκρωποσ) (χρονολογικά γφρω ςτα 800.000 χρόνια). Στον ελλθνικό χώρο θ αρχαιότερθ αξιόπιςτθ μαρτυρία παρουςίασ του ανκρώπου είναι το κρανίο του «ανκρώπου των Πετραλώνων») – Homo erectus ι Homo sapiens neanderthalensis?

Homo erectus

Κρανίο του «ανκρώπου των Πετραλώνων» και δίπλα

αναςφςταςι του

ΕΛΠ42 - Κεφ. Β.1. - Επιμ. Ελένη

Μαργαρίτη 7

- Η Πρώϊμθ Παλαιολικικι εποχι (2,6 εκατ-200000 χρόνια) είναι πολφ μεγαλφτερθ από τισ δφο επόμενεσ περιόδουσ.

- Σφποσ ανκρώπου : Homo erectus - Ελλάδα : Πρώτθ κατοίκθςθ ο «άνκρωποσ των Πετραλώνων» - Χαρακτθριςτικά εργαλεία : (παλαιότερα ανκρώπινα εργαλεία) :

πελεκθμζνεσ κροκάλεσ (λιμνιαίεσ ι ποταμίςιεσ κροκάλεσ από διάφορα πετρώματα)

- Πολιτιςμικι φάςθ : Αχελαία (Χειροπελζκεισ+εργαλεία ςε φολίδεσ) Λίγα ευριματα ςτθν Ελλάδα είναι:

Οι Χειροπελζκεισ από το Παλαιόκαςτρο Κοηάνθσ και το Κοκκινόπθλο Ηπείρου (κζςεισ υπαίκριεσ και κοντά ςε πθγζσ πρώτθσ φλθσ – πυριτόλικοσ). (τον χάρτθ ς.20 του εγχειριδίου ΕΑΠ μπορείτε να δείτε το ςφνολο των αρχαιολογικών κζςεων τθσ Παλαιολικικισ εποχισ)


8

Λίγα δεδομζνα για τθν αρχαιότερθ (Κατώτερθ-Πρώϊμθ) και τθ Μζςθ Παλαιολικικι

Εργαλειακά ςφνολα : Πθνειόσ Θεςςαλίασ

Μεμονωμζνα λίκινα τζχνεργα : α. Εφβοια (Ν. Αρτάκθ) ,

β. Ιόνια νθςιά (Κεφαλονιά – Θζςθ Νζα Σκάλα) &

γ. Κζρκυρα δίπλα ςτθ λίμνθ των Κοριςςίων

Εργαλεία αυτισ τθσ φάςθσ :

Πελεκθμζνεσ κροκάλεσ-χειροπελζκεισ-εργαλεία ςε φολίδεσ Παλαιότερα ανκρώπινα εργαλεία : πελεκθμζνεσ κροκάλεσ


9

1.Αναπαράςταςθ Homo Erectus από το Westfälisches

Museum für Archäologie, Herne, Germany

Παλαιολικικοί χειροπελζκεισ

Πελεκθμζνεσ κροκάλεσ

Φολίδεσ

ΧΑΡΑΚΣΗΡΙΣΙΚΟΙ ΕΡΓΑΛΕΙΑΚΟΙ ΣΤΠΟΙ


10

Kατασκεςαστική εξέλιξη τηρ πελεκημένηρ κποκάλαρ

σε σειποπέλεκς

με την τεσνική τηρ κπούσηρ.

(Bordes, F., Faustkeil und Mammut. Die Altsteinzeit,

Kindler Verlag, Muenchen 1968, Abb. 23)

Πηγή :ΙΜΕ



- τακεροποίθςθ γεωλογικών και κλιματολογικών ςυνκθκών - Κατοίκθςθ : Παράλια ςπιλαια, υπαίκριεσ κζςεισ - Νζεσ τεχνικζσ για τθν κατεργαςία λίκου : Φολίδεσ - Πολιτιςμικι φάςθ Μουςτζρια (ανάπτυξθ και εξάπλωςθ εργαλειακών ςυνόλων ςε φολίδεσ). Εργαλειακοί τφποι αιχμέσ και ξέςτρα, επιβιώνει ο χειροπζλεκυσ, εξαφανίηεται με το τζλοσ τθσ Μζςθσ Παλαιολικικισ. - Τεχνική Λεβαλλουά = Σεχνικι κατάτμθςθσ των πετρωμάτων , γνώςθ ςε βάκοσ των τεχνικών κατεργαςίασ των λίκινων υλικών



- Σφποσ ανκρώπου : Homo erectus δίνει τθ κζςθ του ςτον Homo Sapiens (neanderthalensis) - θμαντικζσ βιολογικζσ διαφορζσ από τα προθγοφμενα είδθ: Εγκεφαλικι διαφοροποίθςθ (αυξθμζνοσ εγκζφαλοσ) - Ο άνκρωποσ ενδιαφζρεται για τθν επιβίωςι του αλλά και για τουσ νεκροφσ του


13

- Εμφανίηεται ο φγχρονοσ Ανκρωποσ (Homo Sapiens Sapiens) – Σταματοφν οι ανατομικζσ εξελικτικζσ μεταβολζσ, θ ςυμπεριφορά αναπτφςςεται με γριγορο ρυκμό.

- Είναι πολφ μικρότερθσ διάρκειασ από τθν Πρώϊμθ και τθ Μζςθ Παλαιολικικι - Νζα τεχνικι : θ τεχνικι των λεπίδων, Νζοι τφποι εργαλείων : ξφςτρο,γλυφίδα - Οι άνκρωποι ηουν νομαδικά και οργανώνουν το χώρο ςτον οποίο ηουν (ςπιλαια,

βραχοςκεπζσ), εγκακίςτανται ςε υπαίκριεσ κζςεισ και ξεκινοφν να χτίηουν οικιματα

- Η επιλογι του χώρου εξαρτάται άμεςα από τισ κλιματικζσ ςυνκικεσ - Οι άνκρωποι φροντίηουν τουσ νεκροφσ τουσ - Η οικονομία τθσ εποχισ βαςίηεται ςτθν εκμετάλλευςθ των ηωϊκών (κυνιγι,

αλιεία) και των φυςικών πόρων (ςυλλζγουν λίκινεσ πρώτεσ φλεσ και φυτά)

ELP42_EPOXI_LITHOU

Documents

Transcript of ELP42_EPOXI_LITHOU