มาตรฐานการสอบบัญชี รหัส 550 ... · 2020. 1. 28. · 2...

สภาวชาชพบญช ในพระบรมราชปถมภ

1 TSA 550

มาตรฐานการสอบบญช รหส 550

บคคลหรอกจการทเกยวของกน


2 TSA 550

ISA™ 550 – บคคลหรอกจการท เก ยวของกน ท เผยแพรเปนภาษาองกฤษในเดอนเมษายน

พ .ศ . 2553 โ ด ย International Auditing and Assurance Standards Board (IAASB) ข อ ง

International Federation of Accountants (IFAC) ไดแปลเปนภาษาไทยโดย สภาวชาชพบญช

ในพระบรมราชปถมภ ในเดอนมถนายน พ.ศ. 2555 และท าซ าโดยไดรบอนญาตจาก IFAC ทงน

ขนตอนในการแปลมาตรฐานการสอบบญชระหวางประเทศไดรบการพจารณาจาก IFAC และ

การแปลน ไดด าเนนการตาม “แถลงการณนโยบาย - นโยบายในการแปลและท าซ ามาตรฐานทออก

โดย IFAC” ขอความของมาตรฐานการสอบบญชระหวางประเทศทงหมดท ไดรบการอนมตคอ

ขอความท เผยแพรเปนภาษาองกฤษโดย IFAC

ขอความภาษาองกฤษของ ISA™ 550 – บคคลหรอกจการท เก ยวของกน © 2010 สงวนลขสทธ

โดย International Federation of Accountants (IFAC)

ขอความภาษาไทยของมาตรฐานการสอบบญช รหส 550 – บคคลหรอกจการท เก ยวของกน

© 2012 สงวนลขสทธ โดย International Federation of Accountants (IFAC)

ตนฉบบ : Handbook of International Quality Control, Auditing, Review, Other Assurance, and

Related Services Pronouncements ISBN: 978-1-60815-052-6

ตดตอ [email protected] เพ อขออนญาตท าซ า ครอบครองหรอเปนส อ หรอใชเอกสารฉบบน

ในลกษณะอ นท คลายคลงกน

สภาวชาชพบญช ในพระบรมราชปถมภไดปรบปรงเน อหาและถอยค าบางสวนใหสอดคลองกบ

ตนฉบบ Handbook 2016-2017 Edition ของ IFAC (ISBN: 978-1-60815-318-3) ท งน

การเปลยนแปลงดงกลาวไมไดกระทบตอขอก าหนดหรอหลกการท ส าคญของมาตรฐาน

การสอบบญชฉบบน ดงนน วนถอปฏบตของมาตรฐานการสอบบญชน จงเปนวนท 1 มกราคม

พ.ศ. 2555 เปนตนไปเชนเดม ซ งสอดคลองกบวนถอปฏบตท ระบไวใน Handbook 2016-2017

Edition ของ IFAC

mailto:[email protected]


มาตรฐานการสอบบญช รหส 550

บคคลหรอกจการทเกยวของกน

(ถอปฏบตกบการตรวจสอบงบการเงนส าหรบงวดสนสดในหรอหลงวนท 1 มกราคม พ.ศ. 2555)

สารบญ

ยอหนาท

ค าน า

ขอบเขตของมาตรฐานการสอบบญชฉบบน 1

ลกษณะของความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน 2

ความรบผดชอบของผสอบบญช 3-7

วนถอปฏบต 8

วตถประสงค 9

ค าจ ากดความ 10

ขอก าหนด

วธการประเมนความเส ยงและกจกรรมท เก ยวของ 11-17

การระบและประเมนความเส ยงจากการแสดงขอมลท ขดตอขอเทจจรงอนเปน

สาระส าคญท เก ยวของกบความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการท

เก ยวของกน 18-19

การตอบสนองตอความเส ยงจากการแสดงขอมลท ขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระส าคญ

ท เก ยวของกบความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน 20-24

การประเมนวธบนทกบญชและการเปดเผยความสมพนธและรายการกบบคคลหรอ

กจการท เก ยวของกนท ระบได 25

หนงสอรบรอง 26

การส อสารกบผมหนาท ในการก ากบดแล 27

เอกสารหลกฐาน 28

การน าไปปฏบตและค าอธบายอน

ความรบผดชอบของผสอบบญช ก1-ก3

ค าจ ากดความของบคคลหรอกจการท เก ยวของกน ก4-ก7


วธการประเมนความเส ยงและกจกรรมท เก ยวของ ก8-ก28

การระบและประเมนความเส ยงจากการแสดงขอมลท ขดตอขอเทจจรงอนเปน

สาระส าคญท เก ยวของกบความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการ

ท เก ยวของกน ก29-ก30

การตอบสนองตอความเส ยงจากการแสดงขอมลท ขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระส าคญ

ท เก ยวของกบความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน ก31-ก45

การประเมนวธบนทกบญชและการเปดเผยความสมพนธและรายการกบบคคลหรอ

กจการท เก ยวของกนท ระบได ก46-ก47

หนงสอรบรอง ก48-ก49

การส อสารกบผมหนาท ในการก ากบดแล ก50

มาตรฐานการสอบบญช รหส 550 “บคคลหรอกจการท เก ยวของกน” ควรอานรวมกบมาตรฐาน

การสอบบญช รหส 200 “วตถประสงคโดยรวมของผสอบบญชรบอนญาตและการปฏบตงาน

ตรวจสอบตามมาตรฐานการสอบบญช”


1 TSA 550

ค าน า

ขอบเขตของมาตรฐานการสอบบญชฉบบน

1. มาตรฐานการสอบบญชฉบบน เก ยวของกบความรบผดชอบของผ สอบบญชเก ยวกบ

ความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนในการตรวจสอบงบการเงน

โดยเฉพาะไดอธบายเพ มเตมถงการน ามาตรฐานการสอบบญช รหส 315 (ปรบปรง)1 รหส

3302 และรหส 2403 มาใชเก ยวกบความเส ยงจากการแสดงขอมลท ขดตอขอเทจจรงอนเปน

สาระส าคญท เก ยวของกบความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน

ลกษณะของความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการทเกยวของกน

2. รายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนหลายรายการเปนรายการท เปนปกตทางธรกจ

ในสถานการณดงกลาว รายการเหลานอาจมความเส ยงจากการแสดงขอมลท ขดตอขอเทจจรง

อนเปนสาระส าคญตองบการเงนไมสงไปกวารายการท คลายคลงกน แตเกดกบบคคลหรอ

กจการท ไมเก ยวของกน อยางไรกตาม ลกษณะของความสมพนธและรายการกบบคคลหรอ

กจการท เก ยวของกนในบางสถานการณท าใหความเส ยงจากการแสดงขอมลท ขดตอขอเทจจรง

อนเปนสาระส าคญตองบการเงนสงกวารายการกบบคคลหรอกจการท ไมเก ยวของกน

ตวอยางเชน

• การท บคคลหรอกจการท เก ยวของกนอาจด าเนนงานผานความสมพนธหรอโครงสราง

ท ซบซอน ท าใหรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนมความซบซอนมากขน

• ระบบสารสนเทศอาจไมมประสทธผลในการระบหรอสรปรายการและยอดคงเหลอ

ระหวางกจการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน

• รายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนอาจไมไดกระท าภายใตเงอนไขปกต

ทางการตลาด เชน รายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนบางรายการอาจไมมการคด

คาตอบแทนระหวางกน

ความรบผดชอบของผสอบบญช

3. เน องจากบคคลหรอกจการท เก ยวของกนไมไดเปนอสระจากกน แมบทการรายงานทางการเงน

จงมกก าหนดวธการทางบญชและการเปดเผยขอมลส าหรบความสมพนธ รายการและ

ยอดคงเหลอกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนโดยเฉพาะ เพ อใหผ ใชงบการเงนเขาใจ

ลกษณะของรายการและผลกระทบท เกดข นหรออาจเกดข นตองบการเงน เม อแมบท

การรายงานทางการเงนมขอก าหนดดงกลาว ผสอบบญชจงมความรบผดชอบในการใชวธการ

1 มาตรฐานการสอบบญช รหส 315 (ปรบปรง) “การระบและประเมนความเส ยงจากการแสดงขอมลท ขดตอขอเทจจรง อนเปน

สาระส าคญ โดยการท าความเขาใจกจการและสภาพแวดลอมของกจการ”

2 มาตรฐานการสอบบญช รหส 330 “วธปฎบตของผสอบบญชในการตอบสนองตอความเส ยงท ไดประเมนไว”

3 มาตรฐานการสอบบญช รหส 240 “ความรบผดชอบของผสอบบญชเก ยวกบการพจารณาการทจรตในการตรวจสอบงบการเงน”


2 TSA 550

ตรวจสอบเพ อระบ ประเมนและตอบสนองตอความเส ยงจากการแสดงขอมลท ขดตอ

ขอเทจจรงอนเปนสาระส าคญท เกดจากความผดพลาดของกจการในการบนทกบญช หรอ

เปดเผยขอมลความสมพนธ รายการและยอดคงเหลอกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน

อยางเหมาะสมตามท ก าหนดไวในแมบทดงกลาว

4. แมวาแมบทการรายงานทางการเงนท เก ยวของจะมขอก าหนดเก ยวกบบคคลหรอกจการท

เก ยวของกนเพยงเลกนอยหรอไมมขอก าหนดเลย ผ สอบบญชยงคงตองมความเขาใจ

อยางเพยงพอเก ยวกบความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน เพ อให

สามารถสรปไดวางบการเงนไดรบผลกระทบจากความสมพนธและรายการกบบคคลหรอ

กจการท เก ยวของกนเหลานนเก ยวกบเรองดงตอไปนหรอไม (อางถงยอหนาท ก1)

(ก) การแสดงขอมลท ถกตองตามท ควร (ตามแมบทการน าเสนอขอมลท ถกตองตามท ควร)

หรอ (อางถงยอหนาท ก2)

(ข) การไมท าใหผใชงบการเงนเขาใจผด (ตามแมบทการปฏบตตามกฎเกณฑ) (อางถง

ยอหนาท ก3)

5. นอกจากน การท าความเขาใจถงความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน

ยงเก ยวของกบการประเมนวามปจจยเส ยงท อาจท าใหเกดการทจรตหรอไม ตามท ก าหนดไว

ในมาตรฐานการสอบบญช รหส 2404 เน องจากการทจรตอาจเกดไดงายขนโดยผานบคคล

หรอกจการท เก ยวของกน

6. จากขอจ ากดท มอยแลวตามลกษณะงานสอบบญช ท าใหมความเส ยงท หลกเลยงไมได

ท การแสดงขอมลท ขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระส าคญบางประการในงบการเงนอาจไมถก

ตรวจพบ แมวาการสอบบญชนนจะไดมการวางแผนและปฏบตงานอยางเหมาะสม ตามท

ก าหนดในมาตรฐานการสอบบญชแลวกตาม5 ผลกระทบท อาจเกดข นจากขอจ ากดใน

การตรวจพบการแสดงขอมลท ขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระส าคญของผสอบบญชจะสงข น

ส าหรบเรองของบคคลหรอกจการท เก ยวของกนดวยเหตผลดงตอไปน

• ผบรหารอาจไมตระหนกถงการมอยของความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการ

ท เก ยวของกนทงหมด โดยเฉพาะอยางยงถาแมบทการรายงานทางการเงนไมไดม

ขอก าหนดเก ยวกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน

• ความสมพนธกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนอาจแสดงถงโอกาสท มากขนท ผบรหาร

จะสมร รวมคด ปกปด หรอฉอฉล

4 มาตรฐานการสอบบญช รหส 240 ยอหนาท 24

5 มาตรฐานการสอบบญช รหส 200 “วตถประสงคโดยรวมของผสอบบญชรบอนญาตและการปฏบตงานตรวจสอบตามมาตรฐานการ

สอบบญช” ยอหนาท ก53-ก54


3 TSA 550

7. การวางแผนและปฏบตงานตรวจสอบโดยใชวจารณญาณในการสงเกตและสงสยเยยง

ผประกอบวชาชพตามท ก าหนดในมาตรฐานการสอบบญช รหส 2006 นนมความส าคญมาก

ในกรณน เน องจากมความเปนไปไดท ความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการ

ท เก ยวของกนจะไมไดถกเปดเผย ขอก าหนดในมาตรฐานการสอบบญชฉบบน จะชวย

ผสอบบญชในการระบและประเมนความเส ยงจากการแสดงขอมลท ขดตอขอเทจจรงอนเปน

สาระส าคญท เก ยวกบความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน และ

การออกแบบวธการตรวจสอบเพ อตอบสนองตอความเส ยงท ไดประเมนไว

วนถอปฏบต

8. มาตรฐานการสอบบญชฉบบน ใหถอปฏบตกบการตรวจสอบงบการเงนส าหรบรอบบญชท เรม

ในหรอหลงวนท 1 มกราคม พ.ศ. 2555

วตถประสงค

9. วตถประสงคของผสอบบญช คอ

(ก) เพ อท าความเขาใจเก ยวกบความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของ

กนอยางเพยงพอ ไมวาแมบทการรายงานทางการเงนท เก ยวของจะมขอก าหนดไว

หรอไมกตาม เพ อใหผสอบบญชสามารถ

(1) ระบปจจยเส ยงท จะเกดการทจรต จากความสมพนธและรายการกบบคคลหรอ

กจการท เก ยวของกน (ถาม) ซ งเก ยวเน องกบการระบและประเมนความเส ยงจาก

การแสดงขอมลท ขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระส าคญอนเน องมาจากการทจรต

(2) สรปผลจากหลกฐานการสอบบญชท ไดรบ วางบการเงนกรณท ไดรบผลกระทบ

จากความสมพนธและรายการดงกลาวนน

ก. แสดงขอมลท ถกตองตามท ควรหรอไม (ตามแมบทการน าเสนอขอมลท

ถกตองตามท ควร) หรอ

ข. ไมท าใหผ ใชงบการเงนเขาใจผดหรอไม (ตามแมบทการปฏบตตาม

กฎเกณฑ)

(ข) เพ อใหไดรบหลกฐานการสอบบญชท เหมาะสมอยางเพยงพอวาความสมพนธและ

รายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนไดถกระบ บนทกบญช และเปดเผยใน

งบการเงนอยางเหมาะสมตามท ก าหนดในแมบทการรายงานทางการเงนท เก ยวของ

หรอไม ในกรณท แมบทการรายงานทางการเงนดงกลาวมขอก าหนดเก ยวกบบคคลหรอ

กจการท เก ยวของกน

6 มาตรฐานการสอบบญช รหส 200 ยอหนาท 15


4 TSA 550

ค าจ ากดความ

10. เพ อวตถประสงคของมาตรฐานการสอบบญช ค าศพทตอไปนมความหมายดงน

(ก) รายการท เปนไปตามปกตธรกจ คอ รายการท มเงอนไขทางการคาระหวางผซ อและ

ผขายท ไมมความเก ยวของกนแตสมครใจซ อขายกน และซอขายอยางเปนอสระตอกน

เพ อใหตนเองไดผลประโยชนท ดท สด

(ข) บคคลหรอกจการท เก ยวของกน หมายถง บคคลหรอกจการท มลกษณะตามขอใด

ขอหน งดงตอไปน (อางถงยอหนาท ก4-ก7)

(1) เปนบคคลหรอกจการท เก ยวของกนตามนยามท ก าหนดไวในแมบทการรายงาน

ทางการเงนท เก ยวของ หรอ

(2) กรณท แมบทการรายงานทางการเงนท เก ยวของมขอก าหนดเก ยวกบบคคลหรอ

กจการท เก ยวของกนเพยงเลกนอยหรอไมมขอก าหนดเลย บคคลหรอกจการ

ท เก ยวของกนหมายถง

ก. บคคลหรอกจการอ นท มอ านาจควบคมหรอมอทธพลอยางเปนสาระส าคญ

ตอกจการผ เสนอรายงาน ไมวาทางตรงหรอทางออมผานคนกลางตงแต

หน งรายขนไป

ข. กจการอ นท กจการผเสนอรายงานมอ านาจควบคมหรอมอทธพลอยางเปน

สาระส าคญ ไมวาทางตรงหรอทางออมผานคนกลางตงแตหน งรายขนไป

หรอ

ค. กจการอ นท อยภายใตการควบคมเดยวกนกบกจการผเสนอรายงานผานทาง

1. ผถอหนท มอ านาจควบคมรายเดยวกน

2. ผ เปนเจาของทงสองกจการเปนบคคลในครอบครวท ใกลชดกน

หรอ

3. ผบรหารท ส าคญรวมกน

อยางไรกตาม กจการทงหลายท อยภายใตอ านาจควบคมของรฐเชนเดยวกน (ไมวา

ในระดบประเทศ หรอทองถ น) ไมถอวามความเก ยวของกน ถากจการเหลานน

ไมมรายการคาหรอการแบงปนทรพยากรท มนยส าคญระหวางกน

ขอก าหนด

วธการประเมนความเสยงและกจกรรมทเกยวของ

11. จากวธการประเมนความเส ยงและกจกรรมท เก ยวของท กลาวไวในมาตรฐานการสอบบญช

รหส 315 (ปรบปรง) และ รหส 240 ซ งก าหนดใหผสอบบญชตองกระท าในระหวางการ

ตรวจสอบ7 ผสอบบญชจะตองปฏบตตามวธการตรวจสอบและกจกรรมท เก ยวของตามท กลาว

7 มาตรฐานการสอบบญช รหส 315 (ปรบปรง) ยอหนาท 5 และมาตรฐานการสอบบญช รหส 240 ยอหนาท 16


5 TSA 550

ในยอหนาท 12-17 เพ อใหไดขอมลท เก ยวของในการระบความเส ยงจากการแสดงขอมล

ท ขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระส าคญท เก ยวของกบความสมพนธและรายการกบบคคลหรอ

กจการท เก ยวของกน (อางถงยอหนาท ก8)

การท าความเขาใจความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการทเกยวของกนของกจการ

12. การหารอรวมกนระหวางกลมผปฏบตงานตรวจสอบตามท ก าหนดไวในมาตรฐานการสอบบญช

รหส 315 (ปรบปรง) และรหส 2408 ตองรวมถงการพจารณาผลกระทบตองบการเงนท อาจ

เกดขนจากขอมลท ขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระส าคญอนเน องมาจากการทจรตหรอขอผดพลาด

โดยมสาเหตจากความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน (อางถง

ยอหนาท ก9-ก10)

13. ผสอบบญชตองสอบถามผบรหารเก ยวกบ

(ก) การระบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน รวมทงการเปลยนแปลงจากงวดบญชกอน

(อางถงยอหนาท ก11-ก14)

(ข) ลกษณะของความสมพนธระหวางกจการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนเหลาน

(ค) กจการท ารายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนเหลาน ในระหวางงวดบญชหรอไม

ถาไดท าประเภทและวตถประสงคของรายการนนคออะไร

14. ผสอบบญชตองสอบถามผบรหารและบคคลอ นในกจการ และใชวธประเมนความเส ยงวธอ น

ตามสมควร เพ อท าความเขาใจเก ยวกบการควบคมท ผบรหารก าหนดไว (ถาม) ในการ (อางถง


(ก) ระบ บนทกบญชและเปดเผยความสมพนธและรายการระหวางกจการกบบคคลหรอ

กจการท เก ยวของกนตามท ก าหนดโดยแมบทการรายงานทางการเงนท เก ยวของ

(ข) มอบอ านาจและอนมตรายการและขอตกลงท มนยส าคญกบบคคลหรอกจการท

เก ยวของกน และ (อางถงยอหนาท ก21)

(ค) มอบอ านาจและอนมตรายการและขอตกลงท มนยส าคญท ไมเปนไปตามปกตธรกจ

ความระมดระวงขอมลทเกยวกบบคคลหรอกจการทเกยวของกนในการสอบทานบนทกหรอเอกสาร

ตาง ๆ

15. ในระหวางการตรวจสอบ ผสอบบญชตองมความระมดระวงอยเสมอในการตรวจสอบบนทก

หรอเอกสารเก ยวกบขอตกลงหรอขอมลอ น ๆ ท อาจแสดงใหเหนถงการมอยของความสมพนธ

หรอรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนท ผบรหารไมไดระบหรอเปดเผยใหผสอบบญช

ทราบมากอน (อางถงยอหนาท ก22-ก23)

8 มาตรฐานการสอบบญช รหส 315 (ปรบปรง) ยอหนาท 10 และมาตรฐานการสอบบญช รหส 240 ยอหนาท 15


6 TSA 550

โดยเฉพาะอยางยง ผสอบบญชตองตรวจสอบเอกสารตอไปน เพ อหาขอบงช ถงการมอยของ

ความสมพนธหรอรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนท ผบรหารไมไดระบหรอเปดเผย

ใหผสอบบญชทราบมากอน

(ก) หนงสอยนยนยอดเงนฝากธนาคารและจดหมายยนยนจากทนายความ ซ งเปนสวนหน ง

ของวธการตรวจสอบของผสอบบญช

(ข) รายงานการประชมผถอหนและผมหนาท ในการก ากบดแล

(ค) บนทกหรอเอกสารตาง ๆ ท ผสอบบญชพจารณาวาเปนส งจ าเปนส าหรบสถานการณ

ของกจการ

16. ถาผสอบบญชพบรายการท มนยส าคญท ไมเปนไปตามปกตทางธรกจของกจการในระหวาง

การตรวจสอบตามวธการท ก าหนดในยอหนาท 15 หรอจากวธการตรวจสอบอ น ผสอบบญช

ตองสอบถามผบรหารเก ยวกบ (อางถงยอหนาท ก24-ก25)

(ก) ลกษณะของรายการดงกลาว และ (อางถงยอหนาท ก26)

(ข) มบคคลหรอกจการท เก ยวของกนเก ยวของดวยหรอไม (อางถงยอหนาท ก27)

การแบงปนขอมลเกยวกบบคคลหรอกจการทเกยวของกนในกลมผปฏบตงานตรวจสอบ

17. ผสอบบญชตองแบงปนขอมลท ไดรบเก ยวกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนกบสมาชกอ น ๆ

ในกลมผปฏบตงานตรวจสอบ (อางถงยอหนาท ก28)

การระบและประเมนความเสยงจากการแสดงขอมลทขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระส าคญท

เกยวของกบความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการทเกยวของกน

18. เพ อปฏบตตามขอก าหนดของมาตรฐานการสอบบญช รหส 315 (ปรบปรง) ในการระบและ

ประเมนความเส ยงจากการแสดงขอมลท ขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระส าคญ9 ผสอบบญชตอง

ระบและประเมนความเส ยงจากการแสดงขอมลท ขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระส าคญท

เก ยวกบความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน และตองพจารณาวา

ความเส ยงดงกลาวเปนความเส ยงท มนยส าคญหรอไม โดยในการพจารณาดงกลาว

ผสอบบญชตองถอวารายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนท มนยส าคญท ไมเปนไป

ตามปกตทางธรกจของกจการท ระบไดนนเปนความเส ยงท มนยส าคญ

19. ถาผสอบบญชพบปจจยเส ยงท จะเกดการทจรต (รวมถงสถานการณท เก ยวกบการมอยของ

บคคลหรอกจการท เก ยวของกนท มอ านาจครอบง ากจการ) ในระหวางการปฏบตตามวธ

ประเมนความเส ยงและกจกรรมท เก ยวของท เก ยวกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน

ผสอบบญชตองพจารณาขอมลดงกลาวในขณะท ระบและประเมนความเส ยงจากการแสดง

ขอมลท ขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระส าคญอนเน องมาจากการทจรตตามท ก าหนดไวใน

มาตรฐานการสอบบญช รหส 240 (อางถงยอหนาท ก6 และ ก29-ก30)

9 มาตรฐานการสอบบญช รหส 315 (ปรบปรง) ยอหนาท 25


7 TSA 550

การตอบสนองตอความเสยงจากการแสดงขอมลทขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระส าคญท


20. ตามขอก าหนดของมาตรฐานการสอบบญช รหส 330 ท ก าหนดใหผสอบบญชตอบสนองตอ

ความเส ยงท ประเมนได10 ผสอบบญชตองออกแบบและตรวจสอบเพ มเตมเพ อใหได

หลกฐานการสอบบญชท เหมาะสมอยางเพยงพอเก ยวกบความเส ยงจากการแสดงขอมลท ขด

ตอขอเทจจรงอนเปนสาระส าคญท เก ยวกบความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการท

เก ยวของกน วธการตรวจสอบดงกลาวรวมถงขอก าหนดในยอหนาท 21-24 (อางถงยอหนาท

ก31-ก34)

การระบบคคลหรอกจการทเกยวของกน หรอรายการกบบคคลหรอกจการทเกยวของกนทมนยส าคญ

ทยงไมเคยไดรบการระบหรอเปดเผยมากอน

21. ถาผสอบบญชพบวามขอตกลงหรอขอมลท แสดงใหเหนถงการมอยของความสมพนธหรอ

รายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนท ผบรหารไมเคยระบหรอเปดเผยตอผ สอบบญช

มากอน ผสอบบญชตองพจารณาวาสถานการณดงกลาวยนยนถงการมอยของความสมพนธ

หรอรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนหรอไม

22. ถาผสอบบญชพบวามบคคลหรอกจการท เก ยวของกนหรอมรายการกบบคคลหรอกจการท

เก ยวของกนท มนยส าคญ ซ งผบรหารไมเคยระบหรอเปดเผยตอผสอบบญชมากอน ผสอบบญช

ตอง

(ก) แจงใหสมาชกอ นในกลมผปฏบตงานตรวจสอบรบทราบทนท (อางถงยอหนาท ก35)

(ข) กรณท แมบทการรายงานทางการเงนท เก ยวของมขอก าหนดเก ยวกบบคคลหรอกจการ

ท เก ยวของกน

(1) ขอใหผ บรหารของกจการระบรายการทงหมดท มกบบคคลหรอกจการท

เก ยวของกนรายใหมท ระบได เพ อใหผสอบบญชใชในการประเมนตอไป

(2) สอบถามผบรหารวาเหตใดการควบคมของกจการเก ยวกบความสมพนธและ

รายการกบบคคลหรอกจการเก ยวของกน จงบกพรองท าใหไมสามารถระบหรอ

เปดเผยความสมพนธหรอรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนนนได

(ค) ใชวธการตรวจสอบเนอหาสาระท เหมาะสมกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนท ระบได

ใหม หรอรายการท มนยส าคญกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนนน (อางถงยอหนาท

ก36)

(ง) พจารณาอกครงถงความเส ยงตอบคคลหรอกจการท เก ยวของกนอ น หรอรายการกบ

บคคลหรอกจการท เก ยวของกนท มนยส าคญอ นท อาจมอย โดยผบรหารไมเคยระบหรอ

เปดเผยตอผสอบบญชมากอน และใชวธการตรวจสอบเพ มเตมตามท จ าเปน

10

มาตรฐานการสอบบญช รหส 330 ยอหนาท 5-6


8 TSA 550

(จ) ถาการไมเปดเผยของผบรหารมลกษณะเปนการจงใจ (ซ งบงชถงความเส ยงจากการแสดง

ขอมลท ขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระส าคญอนเน องมาจากการทจรต) ผสอบบญชควร

ประเมนผลกระทบตอการตรวจสอบ (อางถงยอหนาท ก37)

รายการกบบคคลหรอกจการทเกยวของกนทมนยส าคญทระบได ซงไมเปนตามปกตธรกจของกจการ

23. ส าหรบรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนท มนยส าคญท ระบได ซ งไมเปนตามปกต

ทางธรกจของกจการ ผสอบบญชตอง

(ก) ตรวจสอบสญญาหรอขอตกลงท เก ยวของ (ถาม) และประเมนวา

(1) เหตผลทางธรกจของรายการ (หรอการขาดเหตผลทางธรกจ) แสดงใหเหนวา

การท ารายการดงกลาวเก ยวของกบการทจรตในการจดท ารายงานทางการเงนหรอ

ปกปดการใชสนทรพยอยางไมเหมาะสมหรอไม (อางถงยอหนาท ก38-ก39)11

(2) เงอนไขทางการคาของรายการนนสอดคลองกบค าอธบายของผบรหารหรอไม

(3) รายการดงกลาวไดถกบนทกบญชและเปดเผยในงบการเงนอยางเหมาะสม และ

เปนไปตามแมบทการรายงานทางการเงนท เก ยวของหรอไม

(ข) ท าใหไดมาซ งหลกฐานการสอบบญชท แสดงวารายการดงกลาวมการมอบอ านาจและ

ไดรบการอนมตอยางเหมาะสม (อางถงยอหนาท ก40-ก41)

สงทผบรหารไดใหการรบรองไวเกยวกบรายการกบบคคลหรอกจการทเกยวของกนวาเปนรายการท

มเงอนไขเชนเดยวกบรายการทเกดขนตามปกตธรกจ

24. เม อผบรหารไดใหการรบรองงบการเงนในสวนของรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน

วาเปนรายการท มเงอนไขเชนเดยวกบรายการท เกดขนตามปกตธรกจ ผสอบบญชตองไดรบ

หลกฐานการสอบบญชท เหมาะสมอยางเพยงพอในเรองท ใหค ารบรองดงกลาว (อางถง


การประเมนวธบนทกบญชและการเปดเผยความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการท

เกยวของกนทระบได

25. ในการแสดงความเหนตองบการเงนตามขอก าหนดในมาตรฐานการสอบบญช รหส 700

(ปรบปรง)12 ผสอบบญชตองประเมนวา (อางถงยอหนาท ก46)

(ก) การบนทกบญชและเปดเผยความสมพนธหรอรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของ

กนในงบการเงน เปนไปอยางเหมาะสมตามแมบทการรายงานทางการเงนท เก ยวของ

หรอไม (อางถงยอหนาท ก47) และ

(ข) ผลกระทบของความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน

11

มาตรฐานการสอบบญช รหส 240 ยอหนาท 32 (ค) 12

มาตรฐานการสอบบญช รหส 700 (ปรบปรง) “การแสดงความเหนและการรายงานตองบการเงน” ยอหนาท 10-15


9 TSA 550

(1) ท าใหงบการเงนไมไดแสดงขอมลท ถกตองตามท ควรหรอไม (ตามแมบท

การน าเสนอขอมลท ถกตองตามท ควร) หรอ

(2) ท าใหผใชงบการเงนเขาใจผดหรอไม (ตามแมบทการปฏบตตามกฎเกณฑ)

หนงสอรบรอง

26. ถาแมบทการรายงานทางการเงนท เก ยวของมขอก าหนดเก ยวกบรายการกบบคคลหรอกจการท

เก ยวของกน ผสอบบญชตองไดรบหนงสอรบรองจากผบรหารและผมหนาท ในการก ากบดแล

ของกจการ (หากเหมาะสม) โดยระบวา (อางถงยอหนาท ก48-ก49)

(ก) กจการไดเปดเผยตอผสอบบญชเก ยวกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนท ระบได และ

ความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนทงหมดท ทราบแลว และ

(ข) กจการไดบนทกบญชและเปดเผยความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการท

เก ยวของกนในงบการเงนอยางเหมาะสมตามท ก าหนดในแมบทการรายงานทางการเงนแลว

การสอสารกบผมหนาทในการก ากบดแล

27. ยกเวนในกรณท ผมหนาท ในการก ากบดแลของกจการทกคนมสวนรวมในการบรหารกจการอย

แลว13 ผสอบบญชตองส อสารกบผมหนาท ในการก ากบดแลเก ยวกบเหตการณส าคญท พบใน

ระหวางการตรวจสอบซ งเก ยวของกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน (อางถงยอหนาท ก50)

เอกสารหลกฐาน

28. ผสอบบญชตองบนทกรายช อและลกษณะของความสมพนธของบคคลหรอกจการท เก ยวของ

กนไวในกระดาษท าการของผสอบบญชดวย14

การน าไปปฏบตและค าอธบายอน

ความรบผดชอบของผสอบบญช

แมบทการรายงานทางการเงนทมขอก าหนดขนต าเกยวกบบคคลหรอกจการทเกยวของกน (อางถง

ยอหนาท 4)

ก1. แมบทการรายงานทางการเงนท เก ยวของท มขอก าหนดขนต าเก ยวกบบคคลหรอกจการท เก ยวของ

กน ไดใหค าจ ากดความของค าวาบคคลหรอกจการท เก ยวของกนไว แตค าจ ากดความดงกลาวม

ขอบเขตท แคบกวาค าจ ากดความท ใหไวในยอหนาท 10 (ข) (2) ของมาตรฐานการสอบบญช

ฉบบน อยางมนยส าคญ ดงนน ขอก าหนดในแมบทดงกลาวเก ยวกบการเปดเผยความสมพนธ

และรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน จะน ามาถอปฏบตกบความสมพนธและรายการ

กบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนไดนอยกวามาก

13

มาตรฐานการสอบบญช รหส 260 “การส อสารกบผมหนาท ในการก ากบดแล” ยอหนาท 13 14

มาตรฐานการสอบบญช รหส 230 “เอกสารหลกฐานของงานตรวจสอบ” ยอหนาท 8-11 และยอหนาท ก6


10 TSA 550

แมบทการน าเสนอขอมลทถกตองตามทควร (อางถงยอหนาท 4 (ก))

ก2. ส าหรบแมบทการน าเสนอขอมลท ถกตองตามท ควร15 ความสมพนธและรายการกบบคคลหรอ

กจการท เก ยวของกนอาจท าใหงบการเงนไมไดแสดงขอมลท ถกตองตามท ควร เชน ในกรณท

ขอเทจจรงทางเศรษฐกจของความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน

ดงกลาวไมไดแสดงอยางเหมาะสมในงบการเงน ตวอยางของการแสดงขอมลในงบการเงนท

อาจไมถกตองตามท ควร เชน ถากจการบนทกรายการขายสนทรพยของกจการใหกบผถอหนท

มอ านาจควบคมในราคาท สงหรอต ากวามลคาตลาด รวมอยในก าไรหรอขาดทนของกจการ

แมวารายการดงกลาวอาจถอเปนการลงทนเพ มหรอการคนทน หรอการจายเงนปนผล

แมบทการปฏบตตามกฎเกณฑ (อางถงยอหนาท 4 (ข))

ก3. ส าหรบแมบทการปฏบตตามกฏเกณฑ ความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของ

กนจะท าใหผใชงบการเงนเขาใจผดตามท กลาวไวในมาตรฐานการสอบบญช รหส 700 (ปรบปรง)

หรอไมนน ขนอยกบสถานการณท เฉพาะเจาะจงของงานตรวจสอบ เชน ถงแมวาการไมเปดเผย

ความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนในงบการเงนจะเปนไปตามแมบท

และกฎหมายหรอขอบงคบท เก ยวของ งบการเงนดงกลาวอาจสรางความเขาใจผดใหกบผ ใช

งบการเงนได หากกจการมรายไดสวนใหญจากรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน และ

ขอเทจจรงดงกลาวไมไดถกเปดเผย อยางไรกตาม เปนการยากท ผ สอบบญชจะพจารณาวา

งบการเงนท ไดจดท าและเปดเผยตามแมบทการปฏบตตามกฎเกณฑแลวจะท าใหผใชงบการเงน

เขาใจผด หากผสอบบญชพจารณาตามมาตรฐานการสอบบญช รหส 21016 แลววาแมบทดงกลาว

สามารถยอมรบได17

ค าจ ากดความของบคคลหรอกจการทเกยวของกน (อางถงยอหนาท 10 (ข))

ก4. แมบทการรายงานทางการเงนจ านวนมากกลาวถงหลกการของการควบคมและการมอทธพล

อยางมนยส าคญ ถงแมวาจะกลาวถงหลกการเหลาน โดยใชค าศพทท แตกตางกนแตอธบาย

โดยทวไปไดดงน

(ก) การควบคม หมายถง อ านาจในการก าหนดนโยบายทางการเงนและการด าเนนงานของ

กจการ เพ อใหไดมาซ งผลประโยชนจากกจกรรมนน ๆ

(ข) อทธพลอยางมนยส าคญ (ซ งอาจเกดข นผานทางการถอหน ตามขอก าหนดของ

กฎหมายหรอขอตกลง) หมายถง อ านาจในการมสวนรวมในการตดสนใจเก ยวกบ

นโยบายทางการเงนและการด าเนนงานของกจการ แตไมไดควบคมนโยบายดงกลาว

15 มาตรฐานการสอบบญช รหส 200 ยอหนาท 13 (ก) ใหความหมายของแมบทการน าเสนอขอมลท ถกตองตามท ควรและแมบท

การปฏบตตามกฎเกณฑ 16 มาตรฐานการสอบบญช รหส 210 “ขอตกลงในการรบงานสอบบญช” ยอหนาท 6 (ก)

17 มาตรฐานการสอบบญช รหส 700 (ปรบปรง) ยอหนาท ก12


11 TSA 550

ก5. การมอยของความสมพนธตอไปน อาจแสดงใหเหนถงการควบคมหรออทธพลอยางม

นยส าคญ

(ก) การถอหนทงทางตรงหรอทางออม หรอการมผลประโยชนทางการเงนอ นในกจการ

(ข) การถอหนทงทางตรงหรอทางออม หรอการมผลประโยชนทางการเงนของกจการใน

กจการอ น ๆ

(ค) การเปนสวนหน งของผมหนาท ในการก ากบดแลหรอผบรหารส าคญ (เชน เปนผบรหาร

ท มอ านาจและความรบผดชอบในการวางแผน จดการและควบคมกจกรรมตาง ๆ ของ

กจการ)

(ง) เปนบคคลในครอบครวท ใกลชดกบบคคลในขอ (ค) ขางตน

(จ) มความสมพนธทางธรกจท มนยส าคญกบบคคลในขอ (ค) ขางตน

บคคลหรอกจการทเกยวของกนทมอ านาจครอบง า

ก6. บคคลหรอกจการท เก ยวของกน ท สามารถใชการควบคมหรออทธพลอยางมนยส าคญอาจอย

ในฐานะท สามารถใชอ านาจครอบง ากจการหรอผบรหารของกจการได ซ งพฤตการณดงกลาว

ควรน ามาพจารณาเม อมการระบและประเมนความเส ยงจากขอมลท ขดตอขอเทจจรงอนเปน

สาระส าคญอนเน องมาจากการทจรต ท ไดอธบายเพ มเตมไวในยอหนาท ก29-ก30

กจการทจดตงขนเพอวตถประสงคเฉพาะทเปนกจการทเกยวของกน

ก7. ในบางสถานการณ กจการท จดตงขนเพ อวตถประสงคเฉพาะ18 อาจเปนกจการท เก ยวของกน

ของกจการ เน องจากโดยเนอหาแลวกจการอาจสามารถควบคมกจการท จดตงขนเพ อ

วตถประสงคเฉพาะดงกลาวได ถงแมวากจการจะถอหนเพยงเลกนอยหรอไมไดถอหนใน

กจการท จดตงขนเพ อวตถประสงคเฉพาะนน

วธการประเมนความเสยงและกจกรรมทเกยวของ

ความเสยงจากการแสดงขอมลทขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระส าคญทเกยวของกบความสมพนธและ

รายการกบบคคลหรอกจการทเกยวของกน (อางถงยอหนาท 11)

ขอพจารณาเฉพาะส าหรบหนายงานภาครฐ

ก8. ความรบผดชอบของผสอบบญชของหนวยงานภาครฐท เก ยวกบความสมพนธและรายการกบ

บคคลหรอกจการท เก ยวของกน อาจไดรบผลกระทบจากขอก าหนดเก ยวกบการตรวจสอบ

หรอจากภาระของหนวยงานภาครฐ ซงเกดจากขอกฎหมาย ขอบงคบหรอจากหนวยงานอ น

ดงนน ความรบผดชอบของผสอบบญชของหนวยงานภาครฐ อาจไมจ ากดแตเพยงการระบถง

ความเส ยงจากการแสดงขอมลท ขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระส าคญท เก ยวกบความสมพนธ

และรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน แตอาจรวมถงความรบผดชอบท มากข นใน

18

มาตรฐานการสอบบญช รหส 315 (ปรบปรง) ยอหนาท ก34-ก35 ใหแนวทางเก ยวกบลกษณะของกจการท จดตงข นเพ อ

วตถประสงคเฉพาะ


12 TSA 550

การระบถงความเส ยงจากการไมปฏบตตามกฎหมาย ขอบงคบ และหนวยงานอ นท ควบคม

หนวยงานภาครฐ ซ งมขอก าหนดเฉพาะเก ยวกบการท าธรกจกบบคคลหรอกจการท เก ยวของ

กน นอกจากนน ผสอบบญชของหนวยงานภาครฐอาจตองค านงถงขอก าหนดในการรายงาน

ทางการเงนของหนวยงานภาครฐ เก ยวกบความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการท

เก ยวของกนท อาจแตกตางจากขอก าหนดในเรองดงกลาวส าหรบภาคเอกชน

การท าความเขาใจเกยวกบความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการทเกยวของกน

การหารอในกลมผปฏบตงานตรวจสอบ (อางถงยอหนาท 12)

ก9. เรองท อาจกลาวถงในการหารอในกลมผปฏบตงานตรวจสอบ รวมถง

• ลกษณะและขอบเขตของความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน

(เชน การใชขอมลท ผสอบบญชบนทกไวเก ยวกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนท ระบ

ไดและปรบปรงใหเปนปจจบนหลงการตรวจสอบแตละครง)

• การเนนถงความส าคญของการรกษาไวซ งการใชวจารณญาณในการสงเกตและสงสย

เยยงผประกอบวชาชพตลอดการตรวจสอบ เก ยวกบโอกาสท จะเกดการแสดงขอมลท

ขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระส าคญ ซ งเก ยวเน องกบความสมพนธและรายการกบ

บคคลหรอกจการท เก ยวของกน

• สถานการณหรอเง อนไขของกจการท อาจแสดงใหเหนถงการมอยของความสมพนธและ

รายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน ท ผบรหารไมเคยระบหรอเปดเผยตอ

ผ สอบบญชมากอน (เชน โครงสรางองคกรท ซบซอน การใชกจการท จดต งข น

เพ อวตถประสงคเฉพาะในการบนทกรายการนอกงบดล หรอระบบสารสนเทศท ไม

เพยงพอ)

• บนทกหรอเอกสารท อาจแสดงถงการมอยของความสมพนธและรายการกบบคคลหรอ


• การใหความส าคญของผบรหารและผมหนาท ในการก ากบดแลตอการระบ การบนทก

บญชท เหมาะสม และการเปดเผยขอมลความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการ

ท เก ยวของกน (ถาแมบทการรายงานทางการเงนท เก ยวของมขอก าหนดเก ยวกบบคคล

หรอกจการท เก ยวของกน) และความเส ยงท ผบรหารจะไมปฏบตตามการควบคมท

เก ยวของ

ก10. นอกจากน การหารอเก ยวกบการทจรตอาจรวมถงขอพจารณาเปนพเศษเก ยวกบการท บคคล

หรอกจการท เก ยวของกนอาจมสวนเก ยวของกบการทจรตไดอยางไร เชน

• กจการท จดตงขนเพ อวตถประสงคเฉพาะท ควบคมโดยผบรหาร อาจถกใชเพ อการบรหาร

ก าไรไดอยางไร

• รายการคาระหวางกจการและหนสวนทางธรกจของผบรหารส าคญของกจการ อาจถกท า

ขนเพ อสนบสนนใหเกดการใชสนทรพยของกจการในทางมชอบไดอยางไร


13 TSA 550

การระบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน (อางถงยอหนาท 13 (ก))

ก11. ถาแมบทการรายงานทางการเงนท เก ยวของมขอก าหนดเก ยวกบบคคลหรอกจการท เก ยวของ

กน ผ บรหารนาจะมขอมลเก ยวกบตวตนของบคคลหรอกจการท เก ยวของกนอยแลว

เน องจากระบบสารสนเทศของกจการตองมการบนทก ประมวลผล และสรปเก ยวกบ

ความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน เพ อท กจการจะสามารถปฏบต

ตามขอก าหนดของแมบทการรายงานทางการเงนในการบนทกบญชและการเปดเผยขอมลได

ดงนน ผบรหารควรตองมรายช อของบคคลหรอกจการท เก ยวของกนและขอมลท เปลยนแปลง

จากงวดบญชกอนทงหมด ส าหรบงานสอบบญชกจการท เปนลกคารายเดม การสอบถามจะ

ชวยในการเปรยบเทยบขอมลท ไดรบจากผบรหารกบขอมลท ผสอบบญชบนทกไวเก ยวกบ

บคคลหรอกจการท เก ยวของกนในการตรวจสอบบญชงวดกอน

ก12. อยางไรกตาม ถาแมบทการรายงานทางการเงนไมมขอก าหนดเก ยวกบบคคลหรอกจการท

เก ยวของกน กจการอาจไมมระบบสารสนเทศส าหรบเรองดงกลาว ในสถานการณเชนน

อาจเปนไปไดท ผบรหารจะไมตระหนกถงการมอยของบคคลหรอกจการท เก ยวของกนทงหมด

ถงกระนน ผสอบบญชยงคงตองปฏบตตามขอก าหนดในการสอบถามขอมล ตามท ระบใน

ยอหนาท 13 เน องจากผบรหารอาจตระหนกถงบคคลหรอกจการท เก ยวของกนตามความหมาย

ท ก าหนดไวในมาตรฐานการสอบบญชฉบบน อยางไรกตาม ในกรณดงกลาวค าถามของ

ผสอบบญชเก ยวกบการระบถงบคคลหรอกจการท เก ยวของกนของกจการ ถอเปนสวนหน งของ

วธการประเมนความเส ยงและกจกรรมท เก ยวของของผสอบบญชตามมาตรฐานการสอบบญช

รหส 315 (ปรบปรง) เพ อใหไดมาซ งขอมลเก ยวกบ

• ผเปนเจาของกจการและโครงสรางการจดการ

• ประเภทของเงนลงทนท กจการก าลงลงทนในปจจบนและวางแผนจะลงทน และ

• การจดโครงสรางขององคกร และการจดหาเงนทน

ส าหรบกรณท มความสมพนธภายใตการควบคมเดยวกน ผ บรหารมกจะตระหนกถง

ความสมพนธดงกลาวหากความสมพนธนนมนยส าคญทางเศรษฐกจตอกจการ การสอบถาม

ของผสอบบญชจะมประสทธภาพมากขนถาเนนวาบคคลหรอกจการท กจการมรายการคาท ม

นยส าคญดวย หรอมการใชทรพยากรรวมกนอยางมนยส าคญ เปนบคคลหรอกจการท

เก ยวของกนหรอไม

ก13. ในเรองเก ยวกบการตรวจสอบกลมกจการ มาตรฐานการสอบบญช รหส 600 ก าหนดให

ผปฏบตงานตรวจสอบของกลมกจการใหรายช อบคคลหรอกจการท เก ยวของกนท ไดรบจาก

ผบรหารของกลมกจการ หรอท ตนทราบเพ มเตมแกผสอบบญชของแตละกจการในกลม19

ถากจการท ตรวจสอบเปนสวนหน งของกลม ขอมลดงกลาวจะเปนขอมลพ นฐานท มประโยชน

19

มาตรฐานการสอบบญช รหส 600 “ขอพจารณาพเศษ – การตรวจสอบงบการเงนของกลมกจการรวมถงงานของผสอบบญชอ น”

ยอหนาท 40 (จ)


14 TSA 550

ตอผสอบบญชในการสอบถามผบรหารเก ยวกบการระบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนของ

กจการนน

ก14. ผสอบบญชอาจไดรบขอมลบางอยางเก ยวกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนจากการสอบถาม

ผบรหารในระหวางขนตอนการรบงานสอบบญชครงแรกหรอการรบงานสอบบญชในปถดไป

การควบคมเก ยวกบความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนของกจการ (อางถง


ก15. บคคลอ นในกจการ อาจทราบเก ยวกบความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการท

เก ยวของกน และการควบคมเก ยวกบความสมพนธและรายการดงกลาวของกจการ บคคล

เหลานซ งเปนสวนหน งของฝายบรหาร อาจรวมถง

• ผมหนาท ในการก ากบดแล

• พนกงานซ งเปนผสราง ประมวลผล หรอบนทกรายการท มนยส าคญและไมเปนไป

ตามปกตธรกจ รวมถงผท เปนผควบคมดแลการท างานของพนกงานดงกลาว

• ผตรวจสอบภายใน

• ฝายกฎหมายของกจการ

• ผดแลเรองจรยธรรมของกจการหรอบคคลท เทยบเทา

ก16. การสอบบญชกระท าบนหลกการท วาผบรหารและผมหนาท ในการก ากบดแล ทราบและเขาใจ

วาตนเองมความรบผดชอบตอการจดท างบการเงนใหเปนไปตามแมบทการรายงาน

ทางการเงนท เก ยวของ รวมถงการแสดงขอมลท ถกตองตามท ควร และการจดใหมการควบคม

ภายในท จ าเปน เพ อใหสามารถจดท างบการเงนท ปราศจากการแสดงขอมลท ขดตอขอเทจจรง

อนเปนสาระส าคญอนเน องมาจากการทจรตหรอขอผดพลาด20 ดงนน ถาแมบทการรายงาน

ทางการเงนมขอก าหนดเก ยวกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน ผบรหารโดยการก ากบดแล

ของผมหนาท ในการก ากบดแล ตองออกแบบ น าไปปฏบต และรกษาไวซ งการควบคมท

เพยงพอส าหรบความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนในการจดท า

งบการเงน เพ อท รายการดงกลาวจะไดถกระบและบนทกบญชอยางเหมาะสม รวมทงเปดเผย

ขอมลตามท ก าหนดไวโดยแมบทการรายงานทางการเงน ส าหรบหนาท ในการก ากบดแลนน

ผ มหนาท ในการก ากบดแลตองก ากบดแลวาผ บรหารละเลยความรบผดชอบเก ยวกบ

การควบคมดงกลาวหรอไม หากแมบทการรายงานทางการเงนไมมขอก าหนดเก ยวกบบคคล

หรอกจการท เก ยวของกน โดยหนาท แลวผมหนาท ในการก ากบดแลอาจขอขอมลจากผบรหาร

เพ อท าความเขาใจลกษณะและเหตผลทางธรกจของความสมพนธและรายการกบบคคลหรอ


20

มาตรฐานการสอบบญช รหส 200 ยอหนาท ก4


15 TSA 550

ก17. เพ อใหเปนไปตามขอก าหนดของมาตรฐานการสอบบญช รหส 315 (ปรบปรง) ในการท า

ความเขาใจสภาพแวดลอมการควบคม21 ผสอบบญชอาจพจารณาลกษณะของสภาพแวดลอม

การควบคมท เก ยวของ เพ อขจดความเส ยงจากการแสดงขอมลท ขดตอขอเทจจรงอนเปน

สาระส าคญท เก ยวกบความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน เชน

• จรยธรรมภายในองคกรไดถกส อสารไปยงบคลากรของกจการและมการบงคบใช

อยางเหมาะสม ซ งครอบคลมถงสถานการณท กจการอาจท ารายการท มลกษณะเฉพาะ

กบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน

• นโยบายและวธการในการเปดเผยผลประโยชนท ผบรหารและผมหนาท ในการก ากบ

ดแลไดรบจากรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนอยางทนตอเวลา

• การมอบหมายความรบผดชอบในกจการในการระบ บนทก สรป และเปดเผยรายการ

กบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน

• การเปดเผยและการหารออยางทนตอเวลาระหวางผบรหารและผมหนาท ในการก ากบ

ดแล เก ยวกบรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนท มนยส าคญ ซ งไมเปนไป

ตามปกตธรกจ รวมทงรายการท ผมหนาท ในการก ากบดแลพยายามหาเหตผลทาง

ธรกจของรายการดงกลาว (เชน โดยการขอค าแนะน าจากท ปรกษาทางวชาชพจาก

ภายนอก)

• แนวทางท ชดเจนในการอนมตรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนท เกดหรอ

สงสยวาจะเกดความขดแยงทางผลประโยชน เชน การอนมตโดยอนกรรมการของ

ผมหนาท ในการก ากบดแลซงประกอบดวยบคคลท เปนอสระจากผบรหาร

• การสอบทานรายการเปนระยะโดยผตรวจสอบภายใน (ถาม)

• การมบทบาทเชงรกของผบรหารในการแกไขประเดนปญหาเก ยวกบการเปดเผยขอมล

รายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของ เชน การขอค าแนะน าจากผสอบบญชหรอท

ปรกษากฎหมายภายนอก

• การมนโยบายและวธการแจงความผดปกตในกจการ

ก18. การควบคมความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนในบางกจการอาจไม

เพยงพอหรอไมมอยเลย ขนอยกบเหตผลตาง ๆ เชน

• การท ผบรหารใหความส าคญในระดบต าในการระบและเปดเผยความสมพนธและ

รายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน

• การขาดการก ากบดแลท เหมาะสมโดยผมหนาท ในการก ากบดแล

• การละเลยการควบคมดงกลาวโดยตงใจ เน องจากการเปดเผยขอมลเก ยวกบบคคลหรอ

กจการท เก ยวของกน อาจเปนการเปดเผยขอมลท ผบรหารเหนวามความออนไหว เชน

การมรายการท เก ยวของกบบคคลในครอบครวของผบรหาร

21

มาตรฐานการสอบบญช รหส 315 (ปรบปรง) ยอหนาท 14


16 TSA 550

• การท ผบรหารไมมความเขาใจอยางเพยงพอในขอก าหนดเก ยวกบบคคลหรอกจการท

เก ยวของกนของแมบทการรายงานทางการเงนท เก ยวของ

• การไมมขอก าหนดในการเปดเผยขอมลในแมบทการรายงานทางการเงนท เก ยวของ

ในกรณท การควบคมดงกลาวไมมประสทธผลหรอไมมการควบคมนนอยเลย ผสอบบญชอาจ

ไมสามารถไดรบหลกฐานการสอบบญชท เหมาะสมอยางเพยงพอเก ยวกบความสมพนธและ

รายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน ซ งในกรณน ผสอบบญชควรพจารณาผลกระทบตอ

การตรวจสอบและความเหนในรายงานของผสอบบญช ตามมาตรฐานการสอบบญช รหส 705

(ปรบปรง)22

ก19. การทจรตในการจดท ารายงานทางการเงนมกจะเก ยวของกบการท ผบรหารไมปฏบตตาม

การควบคม ซ งอาจดเหมอนวาการควบคมนนท างานไดอยางมประสทธผล23 ความเส ยงจาก

การท ผบรหารไมปฏบตตามการควบคมจะสงข น ถาผบรหารมความสมพนธ โดยมอ านาจ

ควบคมหรอมอทธพลอยางมนยส าคญกบบคคลหรอกจการท เปนคคาทางธรกจ เน องจาก

ความสมพนธน อาจท าใหผบรหารเหนถงส งจงใจท ส าคญและโอกาสท จะกระท าการทจรต

ตวอยางเชน ผลประโยชนทางการเงนท ผบรหารจะไดรบจากบคคลหรอกจการท เก ยวของกน

อาจจงใจใหผบรหารไมปฏบตตามการควบคมโดย (ก) สงการใหกจการท ารายการคาท

เออประโยชนตอบคคลหรอกจการท เก ยวของกนเหลานน แมวากจการของตนจะเสยประโยชน

หรอ (ข) สมร รวมคดกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนหรอควบคมกจกรรมของบคคลหรอ

กจการท เก ยวของกนดงกลาว ตวอยางของการทจรตท อาจเกดขน ไดแก

• การสรางเงอนไขปลอมในการท ารายการคากบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน เพ อ

บดเบอนเหตผลทางธรกจในการท ารายการดงกลาว

• การสรางรายการโอนสนทรพยโดยการทจรตจากหรอไปยงผบรหารหรอบคคลอ นใน

ราคาท ต าหรอสงกวาราคาตลาดอยางมนยส าคญ

• การท ารายการคาท ซบซอนกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน เชน กจการท จดตงขนเพ อ

วตถประสงคเฉพาะ ซ งจดโครงสรางไวเพ อบดเบอนฐานะทางการเงนหรอผลการ

ด าเนนงานของกจการ

ขอพจารณาเฉพาะส าหรบกจการขนาดเลก

ก20. กจกรรมการควบคมของกจการขนาดเลกมกจะมความเปนทางการคอนขางนอย และกจการ

ขนาดเลกอาจไมมระบบ ซ งถกบนทกไวเพ อใชจดการความสมพนธและรายการกบบคคลหรอ

กจการท เก ยวของกน เจาของท มอ านาจการจดการอาจขจดความเส ยงบางประการท เกดจาก

รายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนหรอโอกาสท จะเพ มความเส ยงดงกลาว โดยการเขา

22

มาตรฐานการสอบบญช รหส 705 (ปรบปรง) “การแสดงความเหนแบบท เปลยนแปลงไปในรายงานของผสอบบญช รบ

อนญาต” 23 มาตรฐานการสอบบญช รหส 240 ยอหนาท 31 และ ก4


17 TSA 550

ไปมสวนรวมเชงรกในทกดานท ส าคญของรายการดงกลาว ส าหรบกจการประเภทน ผสอบบญช

อาจท าความเขาใจเก ยวกบความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนและ

การควบคมท อาจมอย โดยการสอบถามผบรหารรวมกบการใชวธการอ น เชน การสงเกตการณ

การก ากบดแลและกจกรรมการสอบทานตาง ๆ ของผบรหาร และการตรวจสอบเอกสารท

เก ยวของ

การมอบอ านาจและการอนมตรายการและขอตกลงท มนยส าคญ (อางถงยอหนาท 14 (ข))

ก21. การมอบอ านาจเก ยวของกบการท บคคลหรอกลมบคคลท มอ านาจในระดบท เหมาะสม

(อาจเปนผบรหาร ผมหนาท ในการก ากบดแล หรอผถอหนของกจการ) อนญาตใหกจการท า

รายการคาบางอยางตามเงอนไขท ก าหนดไวลวงหนา ไมวาจะใชดลยพนจหรอไมกตาม

การอนมตเก ยวของกบการท บคคลหรอกลมบคคลดงกลาวยอมรบการท ารายการคาของ

กจการ เน องจากรายการดงกลาวเปนไปตามเงอนไขท กจการไดรบมอบอ านาจไว ตวอยางของ

การควบคมท กจการอาจจดใหมในการมอบอ านาจและการอนมตรายการคาและขอตกลงท ม

นยส าคญกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน หรอรายการคาและขอตกลงท ไมเปนไปตามปกต

ธรกจ รวมถง

• การควบคมโดยการตดตามเพ อระบรายการคาและขอตกลงดงกลาวท จะตองมการมอบ

อ านาจหรอการอนมต

• การอนมตเงอนไขของรายการคาและขอตกลงโดยผบรหาร ผมหนาท ในการก ากบดแล

หรอผถอหนตามความเหมาะสม

การรกษาไวซงความระมดระวงขอมลเกยวกบบคคลหรอกจการทเกยวของกนในระหวางการสอบทาน

บนทกหรอเอกสาร

บนทกหรอเอกสารท ผสอบบญชอาจตรวจสอบ (อางถงยอหนาท 15)

ก22. ในระหวางการตรวจสอบ ผสอบบญชอาจตรวจสอบบนทกหรอเอกสารท อาจใหขอมลเก ยวกบ

ความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน เชน

• ค ายนยนท ผสอบบญชไดรบตอบกลบจากบคคลภายนอก (นอกเหนอจากค ายนยนจาก

ธนาคารและทนายความของกจการ)

• แบบแสดงรายการภาษเงนไดของกจการ

• ขอมลท กจการสงใหกบหนวยงานของรฐ

• ทะเบยนผถอหน ซ งใชในการระบผถอหนรายใหญ

• การใหค ายนยนจากผบรหารและผมหนาท ในการก ากบดแลเก ยวกบความขดแยงทาง

ผลประโยชน

• บนทกเก ยวกบการลงทนของกจการและโครงการเงนบ านาญ

• สญญาและขอตกลงกบผบรหารส าคญหรอผมหนาท ในการก ากบดแล

• สญญาและขอตกลงท มนยส าคญท ไมเปนไปตามปกตธรกจ


18 TSA 550

• ใบแจงหนและจดหมายโตตอบจากท ปรกษาของกจการ

• กรมธรรมประกนชวตท ท าโดยกจการ

• สญญาท มนยส าคญท มการเจรจาตอรองใหมโดยกจการในระหวางงวดบญช

• รายงานการตรวจสอบภายใน

• เอกสารเก ยวกบการขอจดทะเบยนหลกทรพยในตลาดหลกทรพย (เชน หนงสอชชวน)

ขอตกลงทอาจแสดงใหเหนถงการมอยของความสมพนธหรอรายการกบบคคลหรอกจการท

เกยวของกนทไมไดถกระบหรอเปดเผยมากอน (อางถงยอหนาท 15)

ก23. ขอตกลงซ งรวมทงสญญาท เปนทางการหรอไมเปนทางการระหวางกจการและกจการอ น

ส าหรบวตถประสงคตอไปน

• เพ อสรางความสมพนธทางธรกจผานชองทางหรอโครงสรางท เหมาะสม

• เพ อท ารายการบางประเภทภายใตเงอนไขเฉพาะ

• เพ อใหบรการตามท ก าหนดหรอใหการสนบสนนทางการเงน

ตวอยางของขอตกลงท อาจแสดงใหเหนถงการมอยของความสมพนธหรอรายการกบบคคลหรอ

กจการท เก ยวของกนซ งผบรหารไมเคยระบหรอเปดเผยใหผสอบบญชทราบมากอน รวมถง

• การเปนหนสวนในหางหนสวนท ไมไดจดทะเบยนรวมกบกจการอ น

• ขอตกลงในการใหบรการแกกจการอ นดวยเงอนไขทางการคาท ไมเปนไปตามปกตธรกจ

• การค าประกนหรอไดรบการค าประกน

การระบรายการท มนยส าคญท ไมเปนไปตามปกตธรกจ (อางถงยอหนาท 16)

ก24. การไดรบขอมลเพ มเตมเก ยวกบรายการท มนยส าคญท ไมเปนไปตามปกตธรกจของกจการ

ท าใหผสอบบญชสามารถประเมนวามปจจยเส ยงท จะเกดการทจรตหรอไม และท าใหสามารถ

ระบความเส ยงจากการแสดงขอมลท ขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระส าคญ ในกรณแมบท

การรายงานทางการเงนท เก ยวของมขอก าหนดเก ยวกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน

ก25. ตวอยางรายการท ไมเปนไปตามปกตธรกจ อาจรวมถง

• รายการเก ยวกบสวนทนท ซบซอน เชน การปรบโครงสรางองคกร หรอการซอกจการ

• รายการท ท ากบกจการในตางประเทศท มกฎหมายเก ยวกบนตบคคลไมเขมงวด

• การใหเชาสนทรพยหรอใหบรการทางการบรหารโดยกจการแกกจการอ น โดยไมไดรบ

คาตอบแทน

• รายการขายท มการใหสวนลดหรอมการรบคนเปนจ านวนมากผดปกต

• รายการท มขอตกลงในลกษณะท ซบซอน เชน การขายท มภาระผกพนในการซอกลบคน

• รายการภายใตสญญาท มการเปล ยนแปลงเงอนไขกอนสญญาหมดอาย


19 TSA 550

การท าความเขาใจลกษณะของรายการท มนยส าคญท ไมเปนไปตามปกตธรกจ (อางถงยอหนาท 16 (ก))

ก26. การสอบถามเก ยวกบลกษณะของรายการท มนยส าคญท ไมเปนไปตามปกตธรกจของกจการ

รวมถงการท าความเขาใจเหตผลทางธรกจของรายการดงกลาว และเงอนไขของการท ารายการนน

การสอบถามเพ อใหทราบวาบคคลหรอกจการท เก ยวของกนมสวนเก ยวของหรอไม (อางถงยอหนาท

16 (ข))

ก27. บคคลหรอกจการท เก ยวของกนอาจมสวนเก ยวของกบรายการท มนยส าคญท ไมเปนไป

ตามปกตธรกจของกจการ ไมเพยงแตโดยการมอทธพลโดยตรงตอรายการดงกลาว ผาน

การเปนผ รวมท ารายการนน แตอาจโดยการมอทธพลทางออมผานคนกลาง ซ งการมอทธพล

ดงกลาวอาจแสดงใหเหนถงการมปจจยเส ยงท จะเกดการทจรต

การใชขอมลเกยวกบบคคลหรอกจการทเกยวของกนรวมกนในกลมผปฏบตงานตรวจสอบ (อางถง


ก28. ขอมลท ส าคญเก ยวกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนท สมาชกในกลมผปฏบตงานตรวจสอบ

อาจใชรวมกนได เชน

• การระบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน

• ลกษณะของความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน

• ความสมพนธหรอรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนท มนยส าคญหรอ ม

ความซบซอนซ งอาจตองพจารณาเปนพเศษในการตรวจสอบ โดยเฉพาะรายการท

ผบรหารหรอผมหนาท ในการก ากบดแลมสวนเก ยวของในทางการเงน

การระบและประเมนความเสยงจากการแสดงขอมลทขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระส าคญท


ปจจยเสยงทจะเกดการทจรตทเกยวของกบบคคลหรอกจการทเกยวของกนทมอ านาจครอบง า

(อางถงยอหนาท 19)

ก29. การท บคคลใดบคคลหน งหรอกลมใดกลมหน งมอ านาจครอบง าฝายบรหารทงหมดโดยไมม

การควบคมท ทดแทนได ถอเปนปจจยเส ยงท จะเกดการทจรต24 ซ งขอบงชของการท บคคลหรอ

กจการท เก ยวของกนมอ านาจครอบง าฝายบรหารทงหมดดงกลาว รวมถง

• การท บคคลหรอกจการท เก ยวของกนดงกลาวใชสทธยบยงการตดสนใจทางธรกจท ม

นยส าคญของฝายบรหารหรอผมหนาท ในการก ากบดแล

• การท บคคลหรอกจการท เก ยวของกนดงกลาวเปนผอนมตขนสดทายในการท ารายการ

ท มนยส าคญตาง ๆ

24

มาตรฐานการสอบบญช รหส 240 ภาคผนวก 1


20 TSA 550

• การท ผบรหารและผมหนาท ในการก ากบดแลไมมการอภปราย (หรอมการอภปราย

เพยงเลกนอย) เก ยวกบขอเสนอทางธรกจตาง ๆ ท บคคลหรอกจการท เก ยวของกน

ดงกลาวเปนผเสนอ

• การท รายการท เก ยวของกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนดงกลาว (หรอสมาชกใน

ครอบครวท ใกลชดกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนดงกลาว) มกไมไดรบ

การสอบทานหรออนมตอยางเปนอสระ

อ านาจครอบง าอาจมอยในบางกรณถาบคคลหรอกจการท เก ยวของกนเปนผน า ในการกอตง

กจการและยงคงมบทบาทตอมาในการเปนผน าในการบรหารกจการ

ก30. กรณท มปจจยเส ยงอ น ๆ การมบคคลหรอกจการท เก ยวของกนท มอ านาจครอบง าอาจแสดง

ใหเหนถงความเส ยงท มนยส าคญจากการแสดงขอมลท ขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระส าคญ

อนเน องมาจากการทจรต ตวอยางเชน

• การเปลยนผบรหารอาวโสหรอท ปรกษาทางวชาชพในอตราท สงผดปกต อาจแสดงให

เหนวามวธการทางธรกจท ทจรตหรอไมมจรยธรรม ท ตอบสนองตอจดมงหมายของ


• การใชคนกลางทางธรกจเพ อท ารายการท มนยส าคญ ซ งเปนรายการท ไมมเหตผล

ชดเจนในทางธรกจ อาจแสดงใหวาบคคลหรอกจการท เก ยวของกนอาจมผลประโยชน

จากรายการนน โดยผานการควบคมคนกลางดงกลาวเพ อกระท าการทจรต

• หลกฐานท แสดงใหเหนวาบคคลหรอกจการท เก ยวของกนมสวนรวมอยางเกนขอบเขต

หรอใหความสนใจอยางมากในการเลอกใชนโยบายการบญช หรอการก าหนดประมาณ

การท มนยส าคญ อาจแสดงใหเหนถงความเปนไปไดของการทจรตในการจดท ารายงาน

ทางการเงน

การตอบสนองตอความเสยงจากการแสดงขอมลทขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระส าคญท

เกยวของกบความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการทเกยวของกน (อางถงยอหนาท 20)

ก31. ลกษณะ ระยะเวลา และขอบเขตของวธการตรวจสอบเพ มเตมท ผสอบบญชอาจเลอกใช

เพ อตอบสนองตอความเส ยงท ประเมนไดจากการแสดงขอมลท ขดตอขอเทจจรงอนเปน

สาระส าคญท เก ยวของกบความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน ขนอย

กบลกษณะของความเส ยงดงกลาว และสถานการณของกจการนน25

ก32. ตวอยางของวธการตรวจสอบเน อหาสาระท ผ สอบบญชอาจน ามาใชเม อผสอบบญชประเมน

พบวามความเส ยงท มนยส าคญท ผ บรหารจะไมไดบนทกบญชหรอเปดเผยขอมลอยาง

เหมาะสมเก ยวกบรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนบางรายการตามท ก าหนดใน

25 มาตรฐานการสอบบญช รหส 330 ก าหนดแนวทางเพ มเตมในการพจารณาลกษณะ ระยะเวลา และขอบเขตของวธการตรวจสอบ

เพ มเตม มาตรฐานการสอบบญช รหส 240 มขอก าหนดและใหแนวทางส าหรบการตอบสนองท เหมาะสมตอความเส ยงจากการ

แสดงขอมลท ขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระส าคญอนเน องมาจากการทจรต


21 TSA 550

แมบทการรายงานทางการเงนท เก ยวของ (ไมวาจะเน องจากการทจรตหรอความผดพลาด)

รวมถง

• การขอค ายนยนหรอปรกษาหารอในบางประเดนเก ยวกบรายการดงกลาวกบผท เปน

คนกลาง เชน ธนาคาร ส านกงานกฎหมาย ผ ค าประกน หรอนายหนาตวแทน

ตามท เหมาะสมในทางปฏบตและไมมขอหามในทางกฎหมาย ขอบงคบหรอจรยธรรม

• การขอค ายนยนเก ยวกบวตถประสงค เงอนไขบางประการ หรอจ านวนเงนของรายการ

ดงกลาวกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนนน (วธการตรวจสอบนอาจมประสทธภาพ

นอยหากผสอบบญชเหนวากจการมแนวโนมท จะใชอทธพลตอบคคลหรอกจการท

เก ยวของกนนนในการตอบการขอค ายนยนของผสอบบญช)

• การอานงบการเงนหรอขอมลทางการเงนอ นท เก ยวของ (ถาม) ของบคคลหรอกจการท

เก ยวของกนหากสามารถปฏบตได เพ อเปนหลกฐานการบนทกบญชรายการดงกลาวใน

สมดบญชของกจการท เก ยวของกนนน

ก33. ถาผสอบบญชประเมนวามความเส ยงท มนยส าคญจากการแสดงขอมลท ขดตอขอเทจจรง

อนเปนสาระส าคญอนเน องมาจากการทจรต ซ งเปนผลจากการท บคคลหรอกจการท เก ยวของกน

มอ านาจครอบง ากจการ ผสอบบญชอาจใชวธการตรวจสอบอ นดงตวอยางดานลางเพ มเตมจาก

ขอก าหนดทวไปในมาตรฐานการสอบบญช รหส 240 เพ อท าความเขาใจเก ยวกบความสมพนธ

ทางธรกจท บคคลหรอกจการท เก ยวของกนมตอกจการทงทางตรงและทางออม และเพ อพจารณา

ความจ าเปนในการใชวธการตรวจสอบเนอหาสาระท เหมาะสมเพ มเตม

• สอบถามและปรกษาหารอกบผบรหารและผมหนาท ในการก ากบดแล

• สอบถามบคคลหรอกจการท เก ยวของกน

• ตรวจสอบสญญากบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนท มนยส าคญ

• ส ารวจขอมลเบ องหลงตามความเหมาะสม เชน ผานทางอนเตอรเนต หรอฐานขอมล

ทางธรกจตาง ๆ จากภายนอก

• สอบทานรายงานแจงความผดปกตจากพนกงานหากมการเกบขอมลไว

ก34. ผสอบบญชอาจพจารณาวาการไดมาซ งหลกฐานการสอบบญชโดยไมทดสอบการควบคมของ

กจการเก ยวกบความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนนนเหมาะสมแลว

ทงน ขนอยกบผลการประเมนความเส ยงของผสอบบญช อยางไรกตาม ในบางสถานการณอาจ

เปนไปไมไดท จะไดมาซ งหลกฐานการสอบบญชท เหมาะสมอยางเพยงพอส าหรบความเส ยงจาก

การแสดงขอมลท ขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระส าคญท เก ยวของกบความสมพนธและรายการ

กบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน จากการตรวจสอบเนอหาสาระเพยงอยางเดยวตวอยางเชน

ถารายการระหวางกจการกบกจการภายในกลมกจการมจ านวนมาก และขอมลจ านวนมากท

เก ยวของกบรายการดงกลาว เกดขน บนทก ประมวลผล หรอรายงานผานทางอเลกทรอนกส

ภายในระบบขอมลเดยวกน ผสอบบญชอาจพจารณาวาเปนไปไมไดท จะออกแบบวธการ

ตรวจสอบเนอหาสาระท มประสทธภาพ ท จะสามารถลดความเส ยงจากการแสดงขอมลท ขดตอ


22 TSA 550

ขอเทจจรงอนเปนสาระส าคญท เก ยวของกบรายการดงกลาวใหอยในระดบต าท ยอมรบได

ส าหรบสถานการณดงกลาว เพ อใหเปนไปตามขอก าหนดของมาตรฐานการสอบบญช รหส

330 ท ก าหนดใหผสอบบญชตองไดมาซ งหลกฐานการสอบบญชท เหมาะสมอยางเพยงพอ

เก ยวกบความมประสทธภาพของการควบคมท เก ยวของ26 ผสอบบญชตองทดสอบการควบคม

ของกจการเก ยวกบความครบถวนและถกตองของการบนทกบญชเก ยวกบความสมพนธและ

รายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน

การระบบคคลหรอกจการทเกยวของกนหรอรายการกบบคคลหรอกจการทเกยวของกนทมนยส าคญ

ทยงไมเคยไดรบการระบหรอเปดเผยมากอน

การแจงใหสมาชกในกลมผปฏบตงานตรวจสอบรบทราบถงขอมลเก ยวกบบคคลหรอกจการท

เก ยวของกนท ระบไดใหม (อางถงยอหนาท 22 (ก))

ก35. การแจงใหสมาชกอ นในกลมผปฏบตงานตรวจสอบรบทราบถงขอมลเก ยวกบบคคลหรอกจการ

ท เก ยวของกนท ระบไดใหมในทนท จะชวยสมาชกในกลมในการพจารณาวาขอมลดงกลาว

มผลกระทบตอผลและขอสรปจากวธประเมนความเส ยงท ไดปฏบตแลวหรอไม และจ าเปน

จะตองประเมนความเส ยงจากการแสดงขอมลท ขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระส าคญอกครง

หรอไม

วธการตรวจสอบเน อหาสาระเก ยวกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนท ระบไดใหมหรอรายการท ม

นยส าคญกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนนน (อางถงยอหนาท 22 (ค))

ก36. ตวอยางวธการตรวจสอบเนอหาสาระท ผสอบบญชอาจใชในการตรวจสอบบคคลหรอกจการท

เก ยวของกนท ระบไดใหมหรอรายการท มนยส าคญกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนนน

รวมถง

• การสอบถามเก ยวกบลกษณะความสมพนธของกจการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของ

กนท ระบไดใหมนน รวมถง (ตามความเหมาะสม และไมผดกฎหมาย ขอบงคบหรอ

จรยธรรม) การสอบถามบคคลภายนอกท คาดวาทราบขอมลท ส าคญเก ยวกบกจการ

และธรกจของกจการ เชน ท ปรกษากฎหมาย นายหนา ตวแทนท ส าคญ ท ปรกษา

ผค าประกน และหนสวนทางธรกจท ใกลชดอ น ๆ

• การวเคราะหรายการบญชส าหรบรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนท ระบได

ใหม การวเคราะหดงกลาวอาจใชเทคนคการตรวจสอบโดยใชคอมพวเตอร

• การตรวจสอบเงอนไขทางการคาของรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนท ระบ

ไดใหม และประเมนวารายการดงกลาวถกบนทกบญชและเปดเผยอยางเหมาะสมตาม

แมบทการรายงานทางการเงนท เก ยวของหรอไม

26

มาตรฐานการสอบบญช รหส 330 ยอหนาท 8 (ข)


23 TSA 550

การจงใจไมเปดเผยขอมลของผบรหาร (อางถงยอหนาท 22 (จ))

ก37. ขอก าหนดและแนวทางของมาตรฐานการสอบบญช รหส 240 เก ยวกบความรบผดชอบของ

ผสอบบญชเก ยวกบการทจรตในการตรวจสอบงบการเงน มความส าคญในสถานการณท แสดง

ใหเหนวาผบรหารจงใจไมเปดเผยขอมลเก ยวกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนหรอรายการ

กบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนท มนยส าคญแกผสอบบญช ผสอบบญชอาจพจารณาวา

จ าเปนหรอไมท จะตองประเมนความนาเช อถอของค าตอบของผบรหารท ใหแกผสอบบญช

และค ารบรองของผบรหารใหม

รายการกบบคคลหรอกจการทเกยวของกนทมนยส าคญทระบได ซงไมเปนไปตามปกตธรกจของกจการ

การประเมนเหตผลทางธรกจของรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนท มนยส าคญ

(อางถงยอหนาท 23)

ก38. ในการประเมนเหตผลทางธรกจของรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนท มนยส าคญ

ซ งไมเปนตามปกตธรกจของกจการ ผสอบบญชอาจพจารณาถงเรองตอไปน

• รายการดงกลาวมลกษณะดงนหรอไม

- มความซบซอนมาก (เชน เปนรายการท เก ยวของกบบคคลหรอกจการท เก ยวของ

กนหลายฝายภายในกลมของกจการ)

- มเงอนไขทางการคาท ผดปกต เชน ราคา อตราดอกเบย การค าประกน และเง อนไข

การจายช าระท ผดปกต

- เปนรายการท เกดขนโดยไมมเหตผลทางธรกจท ชดเจนและสมเหตสมผล

- เก ยวของกบกจการท เก ยวของกนท ไมเคยไดรบการระบมากอน

- มการประมวลผลรายการในลกษณะท ผดปกต

• ผบรหารไดปรกษาหารอเก ยวกบลกษณะและวธการบนทกบญชรายการดงกลาวกบผม

หนาท ในการก ากบดแลหรอไม

• ผบรหารเนนถงวธการบนทกบญชวธใดวธหน งท เฉพาะเจาะจง มากกวาจะค านงถงเนอหา

ทางเศรษฐกจท แทจรงของรายการดงกลาวหรอไม

ถาค าอธบายของผบรหารไมสอดคลองกบเงอนไขทางการคาของรายการกบบคคลหรอกจการท

เก ยวของกนนนอยางมสาระส าคญ ตามมาตรฐานการสอบบญช รหส 50027 ผสอบบญชตอง

พจารณาถงความนาเช อถอของค าอธบายและค ารบรองของผบรหารในเรองท ส าคญอ น ๆ ดวย

ก39. ผสอบบญชอาจพยายามท าความเขาใจถงเหตผลทางธรกจของรายการจากมมมองของบคคล

หรอกจการท เก ยวของกน ซงอาจชวยใหผสอบบญชมความเขาใจเน อหาในเชงเศรษฐกจท

แทจรงของรายการดงกลาวและสาเหตในการท ารายการดงกลาวมากขน เหตผลทางธรกจจาก

มมมองของบคคลหรอกจการท เก ยวของกนท ไมสอดคลองกบลกษณะทางธรกจของบคคล

หรอกจการท เก ยวของกนดงกลาวอาจแสดงใหเหนถงปจจยเส ยงท จะเกดการทจรต

27

มาตรฐานการสอบบญช รหส 500 “หลกฐานการสอบบญช” ยอหนาท 11


24 TSA 550

การมอบอ านาจและการอนมตรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนท มนยส าคญ (อางถง

ยอหนาท 23 (ข))

ก40. การมอบอ านาจและการอนมตรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนท มนยส าคญ

ซ งไมเปนไปตามปกตธรกจของกจการ โดยผบรหาร ผมหนาท ในการก ากบดแล หรอผถอหน

อาจถอเปนหลกฐานการสอบบญชวาไดมการพจารณารายการเหลาน ในระดบท เหมาะสมใน

กจการ และเงอนไขทางการคาของรายการดงกลาวไดสะทอนในงบการเงนอยางเหมาะสม

หากมรายการในลกษณะเชนนท ไมตองมการมอบอ านาจและไมตองไดรบการอนมต โดยไมม

ค าอธบายท สมเหตสมผลจากผบรหาร หรอผม หนาท ในการก าก บดแล อาจแสดงถง

ความเส ยงจากการแสดงขอมลท ขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระส าคญอนเน องมาจากการทจรต

หรอขอผดพลาด ในสถานการณดงกลาว ผสอบบญชอาจตองระมดระวงรายการอ น ๆ ท ม

ลกษณะคลายกนดวย อยางไรกตาม การมอบอ านาจและการอนมตอาจไมเพยงพอท จะสรปได

วาไมมความเส ยงจากการแสดงขอมลท ขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระส าคญอนเน องมาจาก

การทจรต เน องจากการมอบอ านาจและการอนมตอาจไมมประสทธภาพถามการสมร รวมคด

ระหวางบคคลหรอกจการท เก ยวของกน หรอถากจการอยภายใตอ านาจครอบง าของบคคล

หรอกจการท เก ยวของกน

ขอพจารณาเฉพาะส าหรบกจการขนาดเลก

ก41. กจการขนาดเลกอาจไมมการควบคมโดยการมอบอ านาจ และการอนมตในระดบตาง ๆ ซ ง

เปนการควบคมท พบในกจการขนาดใหญ ดงนน ในการตรวจสอบกจการขนาดเลก ผสอบบญช

อาจถอวาการมอบอ านาจและการอนมต เปนหลกฐานการสอบบญชเก ยวกบการมอยจรงของ

รายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนท มนยส าคญ ซ งไมเปนไปตามปกตธรกจของ

กจการไดในระดบท ต ากวา ผ สอบบญชอาจพจารณาใชวธตรวจสอบอ นทดแทน เชน

การตรวจสอบเอกสารท เก ยวของ การขอค ายนยนลกษณะของรายการกบผ เก ยวของ หรอ

การสงเกตการณการเขามาเก ยวของกบรายการดงกลาวของเจาของท มอ านาจการจดการ

สงทผบรหารไดใหการรบรองไวเกยวกบรายการกบบคคลหรอกจการทเกยวของกนวาเปนรายการท

มเงอนไขเชนเดยวกบรายการทเกดขนตามปกตธรกจ (อางถงยอหนาท 24)

ก42. ถงแมวาจะมหลกฐานการสอบบญชเก ยวกบการเปรยบเทยบราคาของรายการกบบคคลหรอ

กจการท เก ยวของกน กบรายการท คลายกนท เปนรายการตามปกตธรกจ แตโดยทวไปเปน

การยากในทางปฏบตท ผสอบบญชจะสามารถไดรบหลกฐานการสอบบญชวารายการกบบคคล

หรอกจการท เก ยวของกนนนมลกษณะในดานอ น ๆ ทงหมดเชนเดยวกบรายการท เกด

ตามปกตธรกจ ตวอยางเชน ถงแมวาผสอบบญชอาจสามารถยนยนไดวารายการกบบคคล

หรอกจการท เก ยวของกนใชราคาตลาด แตกอาจไมสามารถยนยนไดวาเงอนไขอ น ๆ ของ

รายการดงกลาว (เชน เงอนไขการช าระเงน เหตการณท อาจเกดขน และคาธรรมเนยมท เรยกเกบ)

เปนเชนเดยวกบรายการท กระท าโดยปกตกบกจการท เปนอสระตอกน ดงนน อาจมความเส ยง


25 TSA 550

ท ส งท ผบรหารไดใหการรบรองไวเก ยวกบรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนวาเปน

รายการท มเงอนไขเชนเดยวกบรายการท เกดขนตามปกตธรกจ อาจขดตอขอเทจจรงอยางม

สาระส าคญ

ก43. ในการจดท างบการเงน ก าหนดใหผบรหารพสจนส งท ผบรหารไดใหการรบรองไวเก ยวกบ

รายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนวามเงอนไขเชนเดยวกบรายการท เกดขนตามปกต

ธรกจ ส งท ผบรหารตองจดท าเพ อสนบสนนการรบรองดงกลาว อาจรวมถง

• การเปรยบเทยบเงอนไขของรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนกบเงอนไขของ

รายการท เหมอนหรอคลายกนซ งท ากบบคคลหรอกจการท ไมเก ยวของกน

• การใหผเช ยวชาญภายนอกเปนผก าหนดราคาตลาด และยนยนเง อนไขตาง ๆ ในตลาด

ของรายการดงกลาว

• การเปรยบเทยบเงอนไขของรายการดงกลาวกบเงอนไขของรายการตาง ๆ ท คลายกนท

ท ากนในตลาดเปด

ก44. การประเมนส งท ผบรหารไดจดท าเพ อสนบสนนการรบรองดงกลาว อาจท าไดดงน

• พจารณาความเหมาะสมของขนตอนท ผ บรหารกระท าในการสนบสนนส งท ไดให

การรบรองไวดงกลาว

• ตรวจสอบแหลงท มาของขอมลภายในหรอภายนอกท สนบสนนส งท ผ บรหารไดให

การรบรองไวดงกลาว และทดสอบความถกตอง ครบถวน และความเก ยวของของขอมล

ดงกลาว

• ประเมนความสมเหตสมผลของขอสมมตท ส าคญท เปนพ นฐานของส งท ผบรหารไดให

การรบรองไวดงกลาว

ก45. แมบทการรายงานทางการเงนอาจก าหนดใหเปดเผยรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของ

กนท มเงอนไขตางจากรายการท เกดขนตามปกตธรกจ ในสถานการณดงกลาว ถาผบรหารไมได

เปดเผยรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนในงบการเงน อาจเปนการแสดงวารายการ

ดงกลาวมเงอนไขเชนเดยวกบรายการท เกดขนตามปกตธรกจ

การประเมนวธบนทกบญชและการเปดเผยความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการท

เกยวของกนทระบได

ขอพจารณาทส าคญในการประเมนการแสดงขอมลทขดตอขอเทจจรง (อางถงยอหนาท 25)

ก46. มาตรฐานการสอบบญช รหส 450 ก าหนดใหผสอบบญชพจารณาทงขนาดและลกษณะของ

การแสดงขอมลท ขดตอขอเทจจรง และสถานการณท เฉพาะเจาะจงท การแสดงขอมลท ขดตอ

ขอเทจจรงเกดขน ในการประเมนวาการแสดงขอมลท ขดตอขอเทจจรงนนมสาระส าคญหรอไม28

28

มาตรฐานการสอบบญช รหส 450 “การประเมนการแสดงขอมลท ขดตอขอเทจจรงท พบระหวางการตรวจสอบ” ยอหนาท 11 (ก)

และในยอหนาท ก16 ของมาตรฐานการสอบบญช รหส 450 ไดก าหนดแนวทางส าหรบสถานการณ ท อาจกระทบตอการประเมนการ

แสดงขอมลท ขดตอขอเทจจรง


26 TSA 550

ความส าคญของรายการท มตอผ ใชงบการเงนอาจไมไดข นอยกบจ านวนเงนท บนทกบญช

เพยงอยางเดยว แตข นอยกบปจจยอ นท เก ยวของดวย เชน ลกษณะของความสมพนธกบ


การประเมนการเปดเผยขอมลเกยวกบบคคลหรอกจการทเกยวของกน (อางถงยอหนาท 25 (ก))

ก47. การประเมนการเปดเผยขอมลเก ยวกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนตามขอก าหนดของ

แมบทการรายงานทางการเงนท เก ยวของ หมายถงการพจารณาวาขอเทจจรงและสถานการณ

ของความสมพนธและรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน มการสรปและแสดงรายการ

อยางเหมาะสมเพ อใหการเปดเผยขอมลสามารถเขาใจได การเปดเผยขอมลเก ยวกบรายการ

กบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนอาจไมสามารถเขาใจได ถา

(ก) เหตผลทางธรกจและผลกระทบของรายการดงกลาวตองบการเงนไมชดเจน หรอขดตอ

ขอเทจจรง หรอ

(ข) เงอนไขส าคญ หรอเนอหาส าคญอ น ๆ ของรายการดงกลาวท จ าเปนตอการท าความเขาใจ

ไมไดถกเปดเผยอยางเหมาะสม

หนงสอรบรอง (อางถงยอหนาท 26)

ก48. สถานการณท อาจเหมาะสมท จะตองไดรบหนงสอรบรองจากผมหนาท ในการก ากบดแล

รวมถง

• เม อผมหนาท ในการก ากบดแลอนมตรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนท (ก)

มผลกระทบอยางมสาระส าคญตองบการเงน หรอ (ข) เก ยวของกบผบรหาร

• เม อผมหนาท ในการก ากบดแลใหค ารบรองดวยวาจาตอผสอบบญชเก ยวกบรายละเอยด

ของรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน

• เม อผมหนาท ในการก ากบดแลมผลประโยชนทางการเงนหรอผลประโยชนอ นในกจการ

ท เก ยวของกนหรอรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน

ก49. ผสอบบญชอาจตดสนใจท จะขอหนงสอรบรองเฉพาะเรองเก ยวกบส งท ผบรหารไดใหการรบรอง

ไว เชน ค ารบรองวารายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนไมมขอตกลงท ไมไดรบ

การเปดเผย

การสอสารกบผมหนาทในการก ากบดแล (อางถงยอหนาท 27)

ก50. การส อสารกบผมหนาท ในการก ากบดแลในเรองท มนยส าคญเก ยวกบบคคลหรอกจการท

เก ยวของกนท พบในระหวางการตรวจสอบ29 จะชวยใหผสอบบญชสรางความเขาใจรวมกนกบ

ผมหนาท ในการก ากบดแลเก ยวกบลกษณะและการแกไขปญหาในเรองดงกลาว ตวอยางของ

เรองท ส าคญเก ยวกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกน อาจรวมถง

29

มาตรฐานการสอบบญช รหส 230 ยอหนาท ก48 ก าหนดแนวทางเพ มเตมเก ยวกบลกษณะของเรองมนยส าคญทพบในระหวาง

การตรวจสอบ


27 TSA 550

• การท ผบรหารไมไดเปดเผย (ไมวาโดยเจตนาหรอไม) ตอผสอบบญชเก ยวกบบคคล

หรอกจการท เก ยวของกนหรอรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนท มนยส าคญ

ซ งอาจท าใหผมหนาท ในการก ากบดแลตระหนกถงความสมพนธและรายการเก ยวกบ

บคคลหรอกจการท เก ยวของกนท มนยส าคญ ซ งไมเคยทราบมากอน

• การระบถงรายการกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนท มนยส าคญ ท ไมเคยมการ

มอบอ านาจหรออนมตอยางเหมาะสม ซ งอาจท าใหเกดขอสงสยเก ยวกบการทจรต

• การมความเหนไมตรงกนกบผบรหารเก ยวกบการบนทกบญชและเปดเผยรายการ

เก ยวกบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนท มนยส าคญตามแมบทการรายงานทางการเงน

ท เก ยวของ

• การไมปฏบตตามกฎหมายหรอขอบงคบท เก ยวของ ท หามท าหรอจ ากดการท ารายการ

กบบคคลหรอกจการท เก ยวของกนบางประเภท

• ความยากล าบากในการระบผท มอ านาจควบคมสงสดของกจการ

มาตรฐานการสอบบัญชี รหัส 550 ... · 2020. 1. 28. · 2...

Documents

Transcript of มาตรฐานการสอบบัญชี รหัส 550 ... · 2020. 1. 28. · 2...