ΑΠΟΣΧΟΛΕΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ

ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

Γ. Βουνάτσος – Χρ. Τζιωρτζιώτη

Ivan Illich (1926-2002)Ο Ivan Illich γεννήθηκε το 1926 στη ΒιέννηΤυπικές σπουδές: θεολογία και φιλοσοφία στο Γρηγοριανό Πανεπιστήμιο της ΡώμηςΔιδακτορικό στην Ιστορία (Πανεπιστήμιο του Σάλτσμπουργκ, Αυστρία)Εγκατάσταση στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής το 1951Ίδρυση του «Κέντρου Διαπολιτιστικής Τεκμηρίωσης», (Center for Intercultural Documentation – CIDOC) Κουερναβάκα ( Cuernavaca ), Μεξικό το 1961Από το 1964 διηύθυνε ερευνητικά σεμινάρια περί των «εναλλακτικών θεσμών στην τεχνολογική κοινωνία», με έμφαση στη Λατινική ΑμερικήΕργασίες, άρθρα, έρευνες διαλέξεις και ποικίλες δραστηριότητες με βάση το Μεξικό, τις ΗΠΑ και την ΑυστρίαΟ Ivan Illich πεθαίνει το 2002 στη Βρέμη

Η αποθεσμοποίηση των αξιών

Οι κοινωνίες καταλήγουν να παγιδεύονται από τους θεσμούςΕμφανίζεται ταύτιση της αξίας με τον θεσμό (τα σχολεία με την εκπαίδευση, τα νοσοκομεία με την υγεία, τα ιδιωτικά αυτοκίνητα με την επικοινωνία)Οι θεσμοί λειτουργούν ενάντια σε ότι υποστηρίζουν πως εξασφαλίζουν

Το Σχολείο (ορισμός - λειτουργία)

Το σχολείο είναι μία διαδικασία που αναφέρεται σε ορισμένη ηλικία, σχετίζεται με τον δάσκαλο και απαιτεί πλήρη παρακολούθηση στο πλαίσιο ενός υποχρεωτικού κύκλου σπουδών

Το σχολείο είναι η ιεροτελεστία μύησης σε μια κοινωνία στραμμένη στην προοδευτική κατανάλωση υπηρεσιών που συνεχώς γίνονται λιγότερο συγκεκριμένες και περισσότερο ακριβές

Η φαινομενολογία του σχολείου

Το σχολείο αποτελεί θεσμό που στηρίζεται στο αξίωμα ότι τα παιδιά εξ ορισμού είναι μαθητές και ότι η μάθηση είναι αποτέλεσμα της διδασκαλίας.

τα παιδιά ανήκουν στο σχολείοτα παιδιά μαθαίνουν στο σχολείοτα παιδιά διδάσκονται μόνο στο σχολείο

Το σχολείο εξυπηρετεί το μύθο της ισότητας, γιατί είναι φορέας της αντίληψης μιας στρωματοποιημένης κοινωνίας, που παράγουν τα πιστοποιητικά της

Ο ρόλος του δασκάλου στο σχολείο

Ο δάσκαλος - φύλακας περιβάλλεται με ιερατικό μανδύα, επιβλέπει την τήρηση των κανόνων, εποπτεύει την τάξη και οδηγεί τους μαθητές μέσα από έναν τελετουργικό λαβύρινθο στην απόκτηση της γνώσηςΟ δάσκαλος - κήρυκας αντικαθιστά τους γονείς, το θεό ή το κράτος. Είναι αυτός που καθοδηγεί το μαθητή στο τι είναι σωστό ή λάθος, τι είναι καλό ή κακό και τι είναι ηθικό ή ανήθικοΟ δάσκαλος - θεραπευτής ερευνά την προσωπική ζωή του μαθητή και τον υποβοηθάει να αναπτύξει τις όψεις της προσωπικότητάς του και να ωριμάσει

Η κατάργηση του σχολείου [α]

Το σχολείο έχει αποξενώσει τον άνθρωπο από τη μάθησή του

Το σχολείο είναι αυταρχικό και άκαμπτο, παράγει κομφορμισμό και συγκρούσεις ανάμεσα στις ενστικτώδεις τάσεις και τις ηθικο-κοινωνικές απαιτήσεις

Το σχολείο κάνει διακρίσεις ενάντια στους φτωχούς και απαλλάσσει τους προνομιούχους

Η κατάργηση του σχολείου [β]

Το δικαίωμα του ανθρώπου να ασκήσει την ικανότητά του στην μάθηση και στην διδασκαλία έχει καταχραστεί από τους εξουσιοδοτημένους εκπαιδευτικούς

Η ικανότητα του δασκάλου περιορίζεται σε ότι μπορεί να γίνει μέσα στο σχολείο

Τα σχολεία δημιουργούν δουλειές για δασκάλους και στη συνέχεια εξυπηρετούν τους σκοπούς των δασκάλων

Η κατάργηση του σχολείου [γ]

Η υποχρεωτική εκπαίδευση πολώνει αναπόφευκτα την κοινωνία και δημιουργεί την απαίτηση της αξιολόγησης των κρατώνΗ ισότιμη υποχρεωτική εκπαίδευση πρέπει να θεωρηθεί οικονομικά ακατόρθωτηΤο σχολείο είναι ανίκανο να δημιουργήσει κατάλληλες συνθήκες που ενθαρρύνουν «φιλελεύθερη εκπαίδευση»Η μάθηση δεν είναι στο μεγαλύτερο μέρος της αποτέλεσμα της διδασκαλίας, αλλά μια ανθρώπινη δραστηριότητα που δεν έχει την ανάγκη χειρισμού από τρίτους

Οι μύθοι του σχολικού συστήματος

Ο μύθος της αυτό-διαιωνιζόμενης προόδου

Ο μύθος του μετρήσιμου των αξιών

Ο μύθος της συσκευασίας των αξιών

Ο μύθος των θεσμοθετημένων αξιών

Τα απατηλά κοινωφελή δίκτυα (δύο παραδείγματα)

Αυτοκινητόδρομοι: Εξάρτηση του δικτύου από το προϊόν (ιδιωτικό αυτοκίνητο)Επιβολή της «ανάγκης» για ταχύτητα, άνεσηΠεριορισμένη πρόσβαση (στενό δίκτυο)

Σχολεία: Εξάρτηση από το προϊόν (βιομηχανοποιημένη γνώση)Επιβολή της διαδικασίας πρόσληψης της γνώσης (η μάθηση ως αποτέλεσμα της διδασκαλίας σχολικών κύκλων)Περιορισμένη πρόσβαση (ανοικτό μόνο σε εκείνους που ανανεώνουν συνεχώς τα πιστοποιητικά τους)

Τα παράλογα λογικά σχήματα

Η εκπαίδευση θεωρείται σαν αποτέλεσμα μιας θεσμικής διαδικασίας που ελέγχεται από τον εκπαιδευτικό (μέσα από μία σχέση προμηθευτού – καταναλωτή)Η εκπαιδευτική έρευνα συσσωρεύει επιστημονικές αποδείξεις που ενισχύουν την ανάγκη για περισσότερα εκπαιδευτικά προγράμματα και για την ακριβέστερη κατεύθυνση τους στον καταναλωτήΗ ελευθερία έχει περιοριστεί σε μια επιλογή ανάμεσα σε βιομηχανοποιημένα προϊόντα («εκπαιδευτικά» και μη)

Το θεσμικό φάσμα

«Ανοικτοί» θεσμοίΔιακρίνονται από την αυθόρμητη χρήση τους. Δεν απαιτείται τακτική πωλήσεως για να δημιουργηθεί ώθηση προς την χρήση τους (π.χ. τηλέφωνο, μετρό, ταχυδρομείο).

«Μεθοδευτικοί» θεσμοίΗ ένταξη σ’ αυτούς πραγματοποιείται με αναγκαστική δέσμευση ή διαμέσου εκλεκτικής υπηρεσίας (π.χ. βιομηχανία ελιτίστικων καταναλωτικών προϊόντων).

Ο «ανοικτός» εκπαιδευτικός θεσμός (αρχές)

Η αγωγή του παιδιού είναι ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα, για να το εμπιστευτεί το κράτος εξολοκλήρου στα χέρια του σχολείουΗ οργάνωση των ατόμων που επιδιώκουν μια συνάντηση με βάση την ηλικία, το υπόβαθρο, τις απόψεις για τη ζωή, τις ικανότητες, την εμπειρία και άλλα καθοριστικά γνωρίσματα, αποτελεί επιτακτική ανάγκηΗ συναλλαγή στο επίπεδο της ειδικότητας και η επικοινωνία των ανθρώπων βασίζονται στην άποψη ότι εκπαίδευση για όλους σημαίνει εκπαίδευση μέσω όλων Ένα νέο θεσμικό πλαίσιο θα απαιτεί να εκπαιδεύεται συνεχώς ο άνθρωπος με στόχο τη δράση τη συμμετοχή και την αυτοβοήθεια

να κάνει προσιτούς σε όλους, που θέλουν να μάθουν και σε οποιαδήποτε περίοδο της ζωής τους, όλους τους διαθέσιμους πόρους.να δίνει τη δυνατότητα σε όλους που θέλουν να μεταδώσουν αυτά που ξέρουν, να συναντούν εκείνους που αντίστοιχα θέλουν να μάθουν.να παρέχει τη δυνατότητα σε όλους που επιθυμούν να ανακοινώσουν κάτι το κοινό, να κάνουν γνωστές τις σκέψεις τους.

Ο «ανοικτός» εκπαιδευτικός θεσμός (στόχοι)

Η αυτο-υποκινούμενη μάθηση

Η μάθηση είναι μια ανθρώπινη δραστηριότητα που δεν έχει την ανάγκη χειρισμού από τρίτουςΗ μάθηση είναι το αποτέλεσμα της ανεμπόδιστης συμμετοχής του ατόμου σε μια ουσιαστική δραστηριότηταΗ διερευνητική, εφευρετική και δημιουργική προσωπική δράση έχει μεγαλύτερη αξία από την κατασκευή των αντικειμένων και το χειρισμό των ανθρώπων

Τα κυκλώματα μάθησης

Οι υπηρεσίες εκπαιδευτικών μέσων

Οι υπηρεσίες ανταλλαγής ειδικοτήτων

Οι υπηρεσίες επαφών των συνομηλίκων

Οι υπηρεσίες των ανεξάρτητων εκπαιδευτικών

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ