5. Η Βυζαντινή Εποποιία. Επικοί αγώνες και επέκταση της Αυτοκρατορίας

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ -- ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

* Α. αγώνες με τους Άραβες

• Αυτοκράτορας Ρωμανός Λακαπηνός → αρχίζει η μεγάλη αντεπίθεση Βυζαντινών κατά Αράβων →

κατάληψη Έδεσσας στη Συρία ( στρατηγός Ιωάννης Κουρκούας)

Έτσι προετοιμάστηκαν οι επικές νίκες των στρατηγών – αυτοκρατόρων:

α) ------------------------------------------------------------- ,

β)--------------------------------------------------------------------------------------------- και γ)

--------------------------------------------------

Αυτές ήταν : η ανάκτηση της Κρήτης (------ από το --------------------------------------------------- ), της Κύπρου

(-----) , πόλεων της Κιλικίας και τμημάτων της Συρίας - Παλαιστίνης

Στόχος των εκστρατειών αυτών: η ανάκτηση

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ .

* Β. Αγώνες με τους Βουλγάρους

Βασιλιάδες Βουλγάρων: Συμεών (γιος του Βόρη) και Σαμουήλ → εχθρικές σχέσεις με Βυζάντιο

•Συμεών : αυτοαποκαλείται : βασιλιάς Ρωμαίων και Βουλγάρων

Στόχος του : να ιδρύσει μια ------------------------------------------------------------------------

--------------------------------- στη θέση της --------------------------------------------- . Για να το πετύχει αυτό,

πολιόρκησε την ---------------------------------------------------------- . Δεν πρόλαβε – διάδοχός του ο

------------------------------------- → ειρήνη με Βυζάντιο

•Σαμουήλ: ιδρύει νέο βουλγαρικό κράτος με επίκεντρο την Αχρίδα

• Αυτοκράτορας : Βασίλειος Β ; ο Βουλγαροκτόνος → μακρός – δύσκολος αγώνας .

Οι Βούλγαροι συντρίβονται στις μάχες :

α.) στο ---------------------------------------- το 997 και

β.) στο -------------------------------------- το 1014( σε στενό του ποταμού Στρώμνιτσα, παραπόταμου του

Στρυμόνα)

Αποτέλεσμα :

– Η Βουλγαρία υποτάσσεται το 1018 και χωρίζεται σε 2 θέματα

– Τα σύνορα του Βυζαντίου επανέρχονται στο Δούναβη

5. Η Βυζαντινή Εποποιία. Επικοί αγώνες και επέκταση της Αυτοκρατορίας

* Γ. Οι συνέπειες των πολέμων (οικονομικές και άλλες )

Οι βυζαντινές κατακτήσεις και η επέκταση των συνόρων συνέβαλαν στην ακμή της οικονομίας .

Αποτελέσματα :

Νέα εδάφη στο Βυζάντιο

Αύξηση κρατικών εσόδων

Ειρηνική καλλιέργεια της γης , λόγω παύσης των αραβικών επιδρομών

→ πολλαπλασιασμός παραγωγής και νομισματικών αποθεμάτων του κράτους

Βελτίωση του βιοτικού επιπέδου

Ενίσχυση της αυτοπεποίθησης και περηφάνιας των Βυζαντινών

Ενίσχυση του διεθνούς κύρους της αυτοκρατορίας

1. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

2. Τι γνωρίζεις για τους αγώνες του Βυζαντίου με τους Άραβες στις αρχές του 10ου αιώνα;

3. Ποιες ήταν οι φιλοδοξίες του Συμεών και ποια η σχέση της Βουλγαρίας με το Βυζάντιο στα χρόνια της βασιλείας του;

4. Τι γνωρίζεις για τη μάχη του Σπερχειού και του Κλειδίου; Ποια ήταν τα αποτελέσματα της;

5. Ποιες ήταν οι οικονομικές συνέπειες των πολέμων για το Βυζάντιο;

ΕΡΓΑΣΙΑ (στο τετράδιο)Αφού μελετήσετε το παράθεμα «Η προσωπικότητα του Βασιλείου Β΄» από το σχολικό βιβλίο, να γράψετε

α) ποια είναι τα κύρια σημεία στα οποία εστιάζεται η εσωτερική πολιτική του αυτοκράτορα Βασίλειου Β F

του Βουλγαροκτόνου και

β) ποια χαρακτηριστικά γνωρίσματα τον διακρίνουν ως στρατηγό – αυτοκράτορα ;

Η Μικρά Ασία πριν από τις κατακτήσεις του Ιωάννη Κουρκούα. Οι βυζαντινές περιοχές σημειώνονται με το ανοιχτό χρώμα.Στον χάρτη φαίνονται και τα σημερινά πολιτικά σύνορα.

5. Η Βυζαντινή Εποποιία. Επικοί αγώνες και επέκταση της Αυτοκρατορίας

Ε ρ ω τ ή σ ε ι ς

ΓΙΑ ΕΜΕΝΑ

1.    Με ποιους λαούς συγκρούστηκαν οι Βυζαντινοί στα αρχές του 10ου αι.;2.    Ποιοι ήταν οι αρχηγοί των Βυζαντινών στους αγώνες εναντίον των Βουλγάρων και ποιες

περιοχές ανακτήθηκαν;3.    Ποιοι ήταν οι αρχηγοί των Βουλγάρων και ποιες οι ενέργειές τους;4.    Ποιες οι σπουδαιότερες μάχες των Βυζαντινών με τους Βουλγάρους και ποιο το

αποτέλεσμα;5.    Ποιες οι οικονομικές συνέπειες των πολέμων;

Ερωτήσεις για τα παραθέματα:

1. Ποιες πληροφορίες αντλούμε από το παράθεμα για τα επεκτατικά σχέδια του Νικηφόρου Φωκά;

2. Από τον τρόπο με τον οποίο απευθύνεται στο χαλίφη αλλά και από όσα του λέει, επιβεβαιώνεται ο χαρακτηρισμός «στρατηγός – αυτοκράτορας»;

3. Σε ποια θεωρία στηρίζει τη διαμαρτυρία του προς το βασιλιά των Βουλγάρων ο Ρωμανός Λακαπηνός;

4. Ποια ήταν τα βασικά σημεία της εσωτερικής πολιτικής του Βασιλείου Β;5. Ποιες στρατιωτικές αρετές του Βασιλείου Β΄ αναδεικνύονται μέσα από το λόγο του

Μιχαήλ Ψελλού;

6. Ποιες ήταν οι άμεσες οικονομικές συνέπειες της βυζαντινής εποποιίας και ποιες, κατά τη γνώμη σου, οι έμμεσες ψυχολογικές συνέπειες;

Ο Μιχαήλ Ψελλός για τον αυτοκράτορα Βασίλειο Β' (976-1025)"Στους περισσότερους ανθρώπους της γενιάς μας, που γνώρισαν τον αυτοκράτορα Βασίλειο, ο βασιλιάς αυτός έδινε την εντύπωση ενός στρυφνού και άξεστου στη συμπεριφορά ανθρώπου, οξύθυμου, επίπονου, λιτοδίαιτου, που αποστρεφόταν κάθε είδους μαλθακότητα. Όπως όμως εγώ ο ίδιος συμπέρανα από τους ιστορικούς που έγραψαν γι' αυτόν, δεν ήταν καθόλου τέτοιος κατ' αρχάς, αλλά από μια ζωή φιλήδονη και τρυφηλή, μεταβλήθηκε σε άνθρωπο ενεργητικότατο, σαν να εστύφισαν τον χαρακτήρα του οι περιστάσεις, αφού τόνωσαν τη δύναμή του και αποδυνάμωσαν τη χαυνότητα, μεταμορφώνοντας όλη του τη ζωή».

"Χρονογραφία", κεφ.4 μετάφραση Β. Καραλής, εκδ. 'Aγρωστις Αθήνα 1992, σ. 45-6

5. Η Βυζαντινή Εποποιία. Επικοί αγώνες και επέκταση της Αυτοκρατορίας