4. 74x - e-filologos.gr --Φιλολογικά...

Θ.Α. ΑΜΕΛΙ∆ΗΣ

ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ

Α΄

ΛΥΚΕΙΟΥ

ΘΟΥΚΥ∆Ι∆ΗΣ – IΣΤΟΡΙΑΙ

ΒΙΒΛΙΟ Γ΄ - ΚΕΡΚΥΡΑ·Ι·ΚΑ

ΒΙΒΛΙΑ Ζ΄ - Η΄ ΣΙΚΕΛΙΚΑ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΣΤΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

ΤΟΥ ΚΕΕ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2012

Εισαγωγικό σηµείωµα

Το ηλεκτρονικό αυτό βιβλίο του Θουκυδίδη είναι γραµµένο σε

µορφή PDF. Υπάρχουν δύο αρχεία:

α) «Εκτύπωση βιβλίου» που ο συνάδελφος - καθηγητής µπορεί να

εκτυπώσει ό,τι θέλει από το βιβλίο δίχως ερµηνευτικά σχόλια και τις

απαντήσεις των ασκήσεων.

β) «e-τάξη» για να χρησιµοποιηθεί σε Η/Υ και σε διαδραστικό πίνακα.

Σ’ αυτό υπάρχουν επιπλέον ερµηνευτικά σχόλια και οι απαντήσεις των

ασκήσεων. Αυτά µπορούν:

• Να εξαλειφθούν κάνοντας δεξί κλικ και διαγραφή.

• Να επανέλθουν κάνοντας αριστερό κλικ στην αναίρεση (το µπλε

βελάκι στην επάνω γραµµή των εργαλείων).

Μπορεί ακόµη ο συνάδελφος να υπογραµµίσει, να γράψει και να

προσθέσει ό,τι υλικό έχει ετοιµάσει ο ίδιος εµπλουτίζοντας συνέχεια το

βιβλίο. Αυτό άλλωστε είναι και το πραγµατικό νόηµα του ηλεκτρονικού

βιβλίου. Ένα βιβλίο ζωντανό, σε διαρκή εξέλιξη.

Σηµαντική θα είναι επίσης η βοήθεια που µπορείτε να βρείτε για

κάθε γραµµατικό και συντακτικό φαινόµενο στα βιβλία µου

«Γραµµατική των Αρχαίων Ελληνικών» και «Συντακτικό των

Αρχαίων Ελληνικών».

Για περισσότερες ασκήσεις Γραµµατικής µπορείτε να χρησιµο-

ποιήσετε το βιβλίο µου «Ασκήσεις Γραµµατικής Αρχαίων

Ελληνικών».

Για τις λεξιλογικές ασκήσεις µπορείτε να χρησιµοποιήσετε το

βιβλίο µου «Λεξιλογικές ασκήσεις Αρχαίων Ελληνικών».

Θ. Α. Αµελίδης

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

1. Η ζωή του Θουκυδίδη 6

2. Το έργο του 8

3. ∆οµή και περιεχόµενο 13

ΒΙΒΛΙΟ Γ΄

Κεφάλαιο 70 18

Κεφάλαια 71- 73 39



Κεφάλαια 76 – 77 92


Κεφάλαια 79 - 80 125




Ερωτήσεις γενικής θεώρησης 183

ΒΙΒΛΙΟ Ζ΄




ΒΙΒΛΙΟ Η΄


Κεφάλαια 76 – 77 265





Συνθετικές – ∆ηµιουργικές εργασίες 366

Θ.Α. Αµελίδης ΘΟΥΚΥ∆Ι∆ΗΣ Κεφ. 74

57 www.e-filologos.gr

KΕΦΑΛΑΙΟ 74

Ι. ∆Ι∆ΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ

1. Να γνωρίσουν οι µαθητές την εξέλιξη της εµφύλιας σύγκρουσης

στην Κέρκυρα και να επισηµάνουν την ενεργητική συµµετοχή των

γυναικών.

2. Να συνειδητοποιήσουν τον παραλογισµό στον οποίο οδηγεί τους

αντιπάλους η εµφύλια σύγκρουση.



ΙΙ. ΚΕΙΜΕΝΟ

1. ∆ιαλιπούσης δ᾿ ἡµέρας1 µάχη αὖθις γίγνεται καὶ νικᾷ ὁ

δῆµος χωρίων τε ἰσχύι καὶ πλήθει προύχων2· αἵ τε

γυναῖκες αὐτοῖς τολµηρῶς ξυνεπελάβοντο βάλλουσαι ἀπὸ

τῶν οἰκιῶν τῷ κεράµῳ καὶ παρὰ φύσιν ὑποµένουσαι τὸν

θόρυβον3.[∆ες 1ο σχόλιο από το βιβλίο του καθηγητή]

2. Γενοµένης δὲ τῆς τροπῆς περὶ δείλην ὀψίαν4, δείσαντες οἱ

ὀλίγοι µὴ αὐτοβοεὶ ὁ δῆµος τοῦ τε νεωρίου κρατήσειεν

ἐπελθὼν καὶ σφᾶς διαφθείρειεν, ἐµπιπρᾶσι,[∆ες 2ο σχόλιο

από το βιβλίο του καθηγητή] τὰς οἰκίας τὰς ἐν κύκλῳ τῆς

ἀγορᾶς5 καὶ τὰς ξυνοικίας, ὅπως µὴ ᾖ ἔφοδος6, φειδόµενοι

οὔτε οἰκείας οὔτε ἀλλοτρίας, ὥστε καὶ χρήµατα πολλὰ

AmelidisΑυτοκόλλητο Σημείωμα1. Δεν είναι λογικό να υποθέσουμε ότι πρόκειται για την ημέρα κατά την οποία σημειώθηκαν οι αψιμαχίες. Κι αυτό διότι είναι προφανές πως θα χρειάστηκε κάποιος χρόνος, ώσπου να συγκεντρωθούν οι δούλοι και να φτάσουν οι μισθοφόροι από την απέναντι πλευρά.

AmelidisΑυτοκόλλητο Σημείωμα2. Η κατάσταση αντιστρέφεται υπέρ του δήμου, ο οποίος νικά λόγω της αριθμητικής του υπεροχής και της κατάληψης των πλέον καίριων θέσεων.

AmelidisΑυτοκόλλητο Σημείωμα3. Ιδιαίτερη προβολή από το Θουκυδίδη του ενεργού ρόλου των γυναικών στις συγκρούσεις, καθώς και της ψυχραιμίας και της τόλμης που αυτές υπέδειξαν. Οι γυναίκες θορυβούνται και δεν υπομένουν συνήθως εύκολα τους πολεμικούς κινδύνους. Έχουν δηλαδή αμυντική αντοχή και όχι επιθετική. Εντούτοις, όταν απειλούνται τα αγαπημένα τους πρόσωπα ή, όπως συμβαίνει εδώ, η πατρίδα τους, δείχνουν τόλμη που υπερβαίνει τη γυναικεία του φύση.

AmelidisΑυτοκόλλητο Σημείωμα4. Αργά το σούρωπο· η ημέρα χωριζόταν σε πρωὶ ή πρῲ (από την ανατολή του ήλιου μέχρι της 9), σε πλήθουσα ἀγορὰ (9-12), σε μέσον ἡμέρας ὴ μεσημβρία (12-2 μ.μ.) και σε δείλη (2-6 μ.μ.). Υποδιαιρούσαν δε το τελευταίο αυτό χρονικό διάστημα σε δείλη πρωία (2-4 μ.μ.) και σε δείλη ὀψία (4-6 μ.μ.) και το κατοπινό χρονικό διάστημα ονομαζόταν ἑσπέρα.

AmelidisΑυτοκόλλητο Σημείωμα5. Παρακολουθούμε τη γενίκευση του εμφυλίου, αφού οι δύο αντίπαλες παρατάξεις καταφεύγουν σε όλα τα δυνατά μέσα (στρατολόγηση δούλων, εμπρησμοί), προκειμένου να επικρατήσουν. Ο εμπρησμός της πόλης είναι μια απονενοημένη ενέργεια των ολιγαρχικών υποκινούμενη από το φόβο τους, μήπως οι αντίπαλοί τους καταλάβουν το λιμάνι του Αλκίνου και κυρίως το ναύσταθμό του. Τα νεώρια συνήθως περιβάλλονταν από τείχος, για το οποίο όμως εδώ δε γίνεται λόγος, ίσως εννοείται.

AmelidisΑυτοκόλλητο Σημείωμα6. Αναφορά στο λόγο του εμπρησμού. Έχει παρατηρηθεί ωστόσο ότι ο εμπρησμός καθιστούσε πιο προσιτή την αγορά στον εχθρό, γεγονός που μας κάνει να υποθέσουμε ότι η φωτιά αποσκοπούσε στην καθυστέρηση της επίθεσης των δημοκρατικών.

AkisΥπόδειξηΚάνοντας διπλό αριστερό κλικ στο ανοίγει η σημείωση.Κάνοντας αριστερό κλικ στη διαγραφή Χ κλείνει η σημείωση.

AmelidisΑυτοκόλλητο Σημείωμα



ἐµπόρων κατεκαύθη καὶ ἡ πόλις ἐκινδύνευσε πᾶσα

διαφθαρῆναι, εἰ ἄνεµος ἐπεγένετο τῇ φλογὶ ἐπίφορος ἐς

αὐτήν.

3. Καὶ οἱ µὲν παυσάµενοι τῆς µάχης ὡς ἑκάτεροι

ἡσυχάσαντες τὴν νύκτα ἐν φυλακῇ ἦσαν· καὶ ἡ Κορινθία

ναῦς7 τοῦ δήµου κεκρατηκότος ὑπεξανήγετο, καὶ τῶν

ἐπικούρων οἱ πολλοὶ ἐς τὴν ἤπειρον λαθόντες

διεκοµίσθησαν.

AmelidisΑυτοκόλλητο Σημείωμα7. Είναι το κορινθιακό πλοίο που μετέφερε τους πρέσβεις των Σπαρτιατών και έδωσε το έναυσμα της σύγκρουσης (3.72.2). Οι Κορίνθιοι απεσταλμένοι και οι μισθοφόροι, μόλις είδαν ότι η σύγκρουση εξελίσσεται υπέρ των δημοκρατικών, έφυγαν κρυφά από την Κέρκυρα (η πρόθεση ὑπὸ του ρ. ὑπεξανήγετο δηλώνει ακριβώς τον κρυφό τρόπο), φοβούμενοι, μήπως συλληφθούν κι αυτοί αιχμάλωτοι από τους νικητές δημοκρατικούς.



ΣΧΟΛΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ

Σχόλιο 1Ο

Στο κεφ. αυτό ιδιαίτερη έµφαση πρέπει να δώσει ο διδάσκων στην

αποσαφήνιση των τριών παραγόντων που συνεισέφεραν στη νίκη των

δηµοκρατικών, κυρίως δε στη συµβολή των γυναικών, για τις οποίες ο

Μιστριώτης σηµειώνει: «Αι γυναίκες είναι ευθορύβητοι και δεν

υποµένουσι συνήθως τον πολεµικόν θόρυβον. Όταν όµως κινδυνεύωσι τα

φίλτατα, δεικνύουσι τόλµην παρά φύσιν. Έχουσι δηλαδή αντοχήν

αµυντικήν και ουχί ορµήν επιθετικήν, ήτοι έχουσι ιδιότητα της γαλής και

ουχί του κυνός. Τούτ’ αυτό συνέβη και εν Άργει, ότε οι Λακεδαιµόνιοι

επειράθησαν, όπως εκπορθήσωσιν την πόλιν. Τότε η Τελέσιλλα οπλίσασα

τας γυναίκας έσωσε την πόλιν, διότι αύται υπέµειναν τον αλαλαγµόν των

Λακεδαιµονίων». Η άποψη αυτή για τη γυναικεία φύση µπορεί να δώσει

το ερέθισµα δηµιουργικών συζητήσεων στην τάξη και το ζητούµενο της

ισχύος της στη σύγχρονη εποχή να αποτελέσει αντικείµενο

προβληµατισµού για τους µαθητές.

Σχόλιο 2Ο

Θεµατικό κέντρο της περιόδου αυτής αποτελεί η πράξη απελπισίας

των ολιγαρχικών, ο εµπρησµός δηλαδή της πόλης, που εκφράζεται µε το

µοναδικό ρήµα ἐµπιπρᾶσι. Με αφορµή το σηµείο αυτό πρέπει να

φωτιστούν σε βάθος τα ψυχολογικά κίνητρα που ώθησαν τους ολιγαρχι-

κούς σε αυτήν την πράξη και να γίνει σαφές στους µαθητές (και µε

αναλυτική σύνταξη του χωρίου) ότι ο Θουκυδίδης προβάλλει κάθε

δυνατή πλευρά της: χρόνο, τρόπο, αιτία, σκοπό, αποτέλεσµα.



ΙΙΙ. ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

1. ∆ιαλιπούσης δ᾿ ἡµέρας

γίγνεται αὖθις µάχη

καὶ νικᾷ ὁ δῆµος

ἰσχύι τε χωρίων

καὶ πλήθει προύχων·

αἵ τε γυναῖκες τολµηρῶς

ξυνεπελάβοντο αὐτοῖς

βάλλουσαι ἀπὸ τῶν οἰκιῶν

τῷ κεράµῳ

καὶ ὑποµένουσαι

τὸν θόρυβον

παρὰ φύσιν.

2. Γενοµένης δὲ τῆς τροπῆς

περὶ δείλην ὀψίαν,

δείσαντες οἱ ὀλίγοι

µὴ ὁ δῆµος

ἐπελθὼν

κρατήσειεν αὐτοβοεὶ

1. Κι αφού πέρασε (µια) µέρα

γίνεται πάλι µάχη

και νικούν οι δηµοκρατικοί και

εξαιτίας της ισχύος των θέσεών τους

και επειδή είχαν αριθµητική υπεροχή·

και οι γυναίκες µε τόλµη

βοηθούσαν αυτούς

χτυπώντας από τα σπίτια

µε κεραµίδια

και υποµένοντας

την ταραχή

σε αντίθεση προς τη γυναικεία φύση.

2. Κι όταν έγινε υποχώρηση

αργά το απόγευµα,

επειδή φοβήθηκαν οι ολιγαρχικοί

µήπως οι δηµοκρατικοί,

αφού επιτεθούν,

καταλάβουν µε αιφνιδιαστική έφοδο



τοῦ τε νεωρίου

καὶ σφᾶς διαφθείρειεν,

ἐµπιπρᾶσι τὰς οἰκίας

τὰς ἐν κύκλῳ τῆς ἀγορᾶς

καὶ τὰς ξυνοικίας,

ὅπως µὴ ᾖ ἔφοδος,

φειδόµενοι οὔτε

οἰκείας οὔτε ἀλλοτρίας,

ὥστε καὶ πολλὰ χρήµατα

ἐµπόρων κατεκαύθη

καὶ πᾶσα ἡ πόλις

ἐκινδύνευσε διαφθαρῆναι,

εἰ ἐπεγένετο ἄνεµος τῇ

φλογὶ ἐπίφορος ἐς αὐτήν.

3. Καὶ οἱ µὲν

παυσάµενοι τῆς µάχης

ὡς ἑκάτεροι

ἡσυχάσαντες

τὴν νύκτα ἐν φυλακῇ ἦσαν·

καὶ ἡ Κορινθία ναῦς

κεκρατηκότος

και το ναύσταθµο

και τους σκοτώσουν,

βάζουν φωτιά στα σπίτια

που ήταν γύρω από την αγορά

και στα κοινόχρηστα σπίτια,

για να µη γίνει έφοδος,

χωρίς να λυπούνται ούτε

τα δικά τους ούτε τα ξένα σπίτια,

ώστε και πολλά εµπορεύµατα

εµπόρων κάηκαν

και όλη η πόλη

κινδύνεψε να καταστραφεί,

εάν φυσούσε άνεµος τη

φωτιά µε κατεύθυνση προς αυτή.

3. Και αυτοί

αφού σταµάτησαν τη µάχη,

καθώς και τα δύο στρατόπεδα

απείχαν από πολεµικές επιχειρήσεις,

τη νύχτα βρισκόταν σε επιφυλακή·

και το Κορινθιακό πλοίο,

όταν είχαν επικρατήσει



τοῦ δήµου

ὑπεξανήγετο,

καὶ οἱ πολλοὶ

τῶν ἐπικούρων

λαθόντες

διεκοµίσθησαν

ἐς τὴν ἤπειρον.

οι δηµοκρατικοί,

ανοιγόταν µε προφυλάξεις στο

ανοιχτό πέλαγος

και οι περισσότεροι

από τους µισθοφόρους,

αφού διέφυγαν την προσοχή,

πέρασαν

στην (απέναντι) στεριά.



ΙV. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Ερµηνευτικές ερωτήσεις ανοικτού τύπου

Α. Ελεύθερης ανάπτυξης

1. Να γράψετε τους λόγους για τους οποίους οι δηµοκρατικοί

κατόρθωσαν να νικήσουν τους αντιπάλους τους.

2. α) Πώς χαρακτηρίζει ο ιστορικός τη στάση των γυναικών στη µάχη;

β) Γιατί δίνει έµφαση στη συµµετοχή των γυναικών; Να απαντήσετε

έχοντας υπόψη σας και τη θέση της γυναίκας στην εποχή του

ιστορικού.

3. Με ποια εκφραστικά µέσα περιγράφονται οι ενέργειες και η στάση

των ανθρώπων στον πόλεµο;

4. Ποιες συνέπειες του πολέµου διαφαίνονται στο κεφάλαιο αυτό;

5. Σε ποια ενέργεια προβαίνουν οι ολιγαρχικοί µόλις αντιλαµβάνονται

την επικράτηση των αντιπάλων τους; Πού αποδίδει ο Θουκυδίδης την

ενέργεια αυτή;



Β. Ερωτήσεις σύντοµης απάντησης

1. Να γράψετε τα θεµατικά κέντρα του κειµένου.

2. ὅπως µὴ ᾖ ἔφοδος: Ποια πράξη υπονοεί η φράση αυτή;

3. Να αναφέρετε τους παράγοντες που δυσχεραίνουν τη θέση των

ολιγαρχικών µετά την υποχώρησή τους.

4. Να εντοπίσετε τα σηµεία που φανερώνουν τη συµµετοχή

των γυναικών.

5. Να γράψετε τις λέξεις µε τις οποίες περιγράφεται ο τρόπος

αποχώρησης των υποστηρικτών των ολιγαρχικών.

6. δείσαντες, φειδόµενοι: Τι αποκαλύπτουν οι µετοχές για την ψυχο-

λογική κατάσταση των ολιγαρχικών;

7. Ποια γεγονότα διαδραµατίστηκαν στο διάστηµα που µεσολάβησε

από την εµφάνιση έως την αναχώρηση του κορινθιακού πλοίου;



Συνδυασµός ερωτήσεων κλειστού και ανοικτού τύπου

1. Α. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές

ή λανθασµένες σηµειώνοντας Χ στο αντίστοιχο τετράγωνο.

Οι ολιγαρχικοί στο κεφάλαιο 74 παρουσιάζονται:

Σωστό Λάθος

α) αδίστακτοι

β) συνετοί

γ) απελπισµένοι

δ) µετριοπαθείς

ε) αδρανείς

Β. Να αιτιολογήσετε µια σωστή απάντηση.

2. Α. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή

λανθασµένες σηµειώνοντας Χ στο αντίστοιχο τετράγωνο.

Οι δηµοκρατικοί στο κεφάλαιο 74 παρουσιάζονται:

Σωστό Λάθος

α) ικανοποιηµένοι

β) τολµηροί

γ) µετριοπαθείς

δ) αποφασιστικοί

ε) αδρανείς

Β. Να αιτιολογήσετε µια σωστή απάντηση.

AmelidisΓραφομηχανή

AmelidisΓραφομηχανήΧ

Χ Χ

Χ Χ

AmelidisΑυτοκόλλητο Σημείωμαα) αδίστακτοι: Γιατί καταφεύγουν στον εμπρησμό της πόλης καίγοντας και τα σπίτια τους και τα κοινόχρηστα κτίρια. Δε λογάριασαν ούτε τη δική τους ούτε την ξένη περιουσία.

AmelidisΑυτοκόλλητο Σημείωμαβ) τολμηροί: Η γενναία στάση που κράτησαν οι γυναίκες των δημοκρατικών κατά τη διάρκεια της μάχης.

AmelidisΓραφομηχανή Χ

Χ Χ

Χ Χ

AmelidisΥπόδειξηΚάνοντας διπλό αριστερό κλικ στο ανοίγει η σημείωση.Κάνοντας αριστερό κλικ στη διαγραφή Χ κλείνει η σημείωση.

AmelidisΑυτοκόλλητο Σημείωμα



V. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1. Να εντοπίσετε τους ρηµατικούς τύπους που αναφέρονται στη δράση

των γυναικών και να τους αντικαταστήσετε χρονικά.

Ενεστ.

Παρατ.

Μέλλ.

Αόρισ.

Παρακ.

Υπερσ.

2. ῾Η πόλις ἐκινδύνευσε διαφθαρῆναι:

α) Να µεταφερθούν οι ρηµατικοί τύποι στον ενεστώτα.

β) Να γράψετε τα ουσιαστικά της γ΄ κλίσης που περιλαµβάνονται στο

κείµενο στις πλάγιες πτώσεις του ενικού και πληθυντικού αριθµού.

α) Ενικός αριθµός Γ ∆ Α

Πληθυντικός αριθµός Γ ∆ Α

Ενικός αριθµός Πληθυντικός αριθµός Γ ∆ Α

AmelidisΓραφομηχανή ἰσχύων πληθῶν γυναικῶν φύσεων χρημάτων πόλεων ἰσχύσι πλήθεσι γυναιξὶ φύσεσι χρήμασι πόλεσι ἰσχῦς πλήθη γυναῖκας φύσεις χρήματα πόλεις

AmelidisΓραφομηχανή ξυνεπιλαμβάνονται βάλλουσαι ὑπομένουσαι ξυνεπελαμβάνοντο

ξυνεπιληφθήσονται βαλοῦσαι ὑπομενοῦσαι ξυνεπελάβοντο βαλοῦσαι ὑπομείνασαι

ξυνεπειλημμένοι εἰσὶ(ν) βεβληκυῖαι ὑπομεμενηκυῖαι ξυνεπειλημμένοι ἦσαν

AmelidisΓραφομηχανή κινδυνεύει, διαφθείρεσθαι

AmelidisΓραφομηχανή ἰσχύος πλήθους γυναικὸς φύσεως χρήματος πόλεως ἰσχύι πλήθει γυναικὶ φύσει χρήματι πόλει ἰσχὺν πλῆθος γυναῖκα φύσιν χρῆμα πόλιν

AmelidisΓραφομηχανήφλογὸς νυκτὸς νεὼς φλογῶν νυκτῶν νεῶνφλογὶ νυκτὶ νηὶ φλοξὶ νυξὶ ναυσὶφλόγα νύκτα ναῦν φλόγας νύκτας ναῦς

AmelidisΥπόδειξηKάνοντας δεξί κλικ και διαγραφή πάνω στις απαντήσεις διαγράφονται.Επανέχονται κάνοντας αριστερό κλικ στην αναίρεση (το μπλε βελάκι).



3. Να κάνετε γραµµατική αναγνώριση των λέξεων της στήλης

Α συνδέοντάς τες µε τα στοιχεία της στήλης Β που τους αντιστοιχούν

(δύο στοιχεία της στήλης Β περισσεύουν).

Α Β

1. προύχων α) ουσιαστικό γ΄ κλίσης

2. κατεκαύθη β) µετοχή ενεστώτα

3. λαθόντες γ) δεικτική αντωνυµία

4. σφᾶς δ) αόριστη επιµεριστική αντωνυµία

5. κρατήσαντες ε) παθητικός αόριστος

6. ἑκάτεροι στ) προσωπική αντωνυµία

7. φύσιν ζ) ουσιαστικό α΄ κλίσης

η) µετοχή αορίστου α΄

θ) µετοχή αορίστου β΄

AmelidisΓραφομηχανή 1 - β 2 - ε 3 - θ 4 - στ 5 - η 6 - δ 7 - α

AmelidisΒέλος



VI. ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1. α) Να αναγνωρίσετε τις ενδοιαστικές προτάσεις του κειµένου.

β) Να γράψετε από ποια ρήµατα εξαρτώνται, πώς εισάγονται και πώς

εκφέρονται γενικά οι ενδοιαστικές προτάσεις.

2. Ποιοι εµπρόθετοι χρονικοί προσδιορισµοί αναφέρονται στις πράξεις

των δύο αντιπάλων;

3. Να γράψετε τις δοτικές του κειµένου και να χαρακτηρίσετε τη

συντακτική τους θέση.

4. Να αναγνωρίσετε το είδος και τη συντακτική λειτουργία των µετοχών

του κειµένου.

5. Να συµπληρώσετε τα κενά, ώστε να ολοκληρώνεται η

συντακτική αναγνώριση των λέξεων που δίνονται:

ὁ δῆµος: είναι …………………………. στο νικᾷ

τάς οἰκίας: είναι …………………………. στο ἐµπιµπρᾶσι

τοῦ νεωρίου: είναι …………………………. στο κρατήσειεν

πολλά: είναι …………………………. στο χρήµατα

διαφθαρῆναι: είναι ……………απαρέµφατο…………..στο…………..

AmelidisΑυτοκόλλητο Σημείωμα i) μὴ αὐτοβοεὶ ὁ δῆμος τοῦ νεωρίου κρατήσειεν ἐπελθὼν. ii) καὶ σφᾶς διεφθείρειεν.

AmelidisΑυτοκόλλητο Σημείωμαα) i) μὴ αὐτοβοεὶ ὁ δῆμος τοῦ νεωρίου κρατήσειεν ἐπελθὼν ii) και σφᾶς διεφθείρειεν.β) Εξαρτώνται από τη μετοχή δείσαντες. Εισάγονται με τον ενδοιαστικό σύνδεσμο μὴ και συνδέονται μεταξύ τους με το καὶ. ΕΚΦΕΡΟΝΤΑΙ ΔΗΛΩΝΟΥΝ Οριστική Φόβο πραγματικό Υποτακτική Φόβο προσδοκώμενο Ευκτική Φόβο υποκειμενικό πλαγίου λόγου Δυνητική ευκτική Φόβο πιθανό στο παρόν ή στο μέλλον

AmelidisΑυτοκόλλητο Σημείωμαπερὶ δείλην

AmelidisΑυτοκόλλητο Σημείωματε ἰσχύι: δοτική της αιτίαςκαὶ πλήθει: δοτική της αιτίας· συνδέονται παρατακτικά τε - καὶαὐτοῖς: αντικείμενο του ρήματος ξυνεπελάβοντοτῷ κεράμῳ: δοτική του οργάνουἐν κύκλῳ: εμπρόθετος προσδιορισμός του τόπουτῇ φλογὶ: αντικείμενο του ρήματος ἐπεγένετοἐν φυλακῇ: εμπρόθετος προσδιορισμός της κατάστασης, του τρόπου

AmelidisΑυτοκόλλητο ΣημείωμαΔιαλιπούσης: χρονική μετοχή, γενική απόλυτη. Επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνουπρούχων: αιτιολογική μετοχή. Επιρρηματικός προσδ. της αιτίαςβάλλουσαι: τροπική μετοχή. Επιρρηματικός προσδ. του τρόπουὑπομένουσαι: τροπική μετοχή. Επιρρηματικός προσδ. του τρόπουΓενομένης: χρονική μετοχή, γενική απόλυτη. Επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνουδείσαντες: αιτιολογική μετοχή. Επιρρηματικός προσδ. της αιτίαςἐπελθὼν: χρονική μετοχή. Επιρρηματικός προσδ. του χρόνουφειδόμενοι: τροπική μετοχή. Επιρρηματικός προσδ. του τρόπουπαυσάμενοι: τροπική μετοχή. Επιρρηματικός προσδ. του τρόπουἡσυχάσαντες: χρονική μετοχή. Επιρρηματικός προσδ. του χρόνουκεκρατηκότος: χρονική μετοχή, γενική απόλυτη. Επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνουλαθόντες: χρονική μετοχή. Επιρρηματικός προσδ. του χρόνου.

AmelidisΓραφομηχανή υποκείμενο

αντικείμενο

αντικιείμενο

επιθετικός προσδιορ.

AmelidisΓραφομηχανή τελικό

AmelidisΓραφομηχανήαντικείμ.

AmelidisΓραφομηχανήρήμα ἐκινδύνευσε.



VΙΙ. ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΕΣ - ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1. Με ποιες λέξεις του κειµένου σχετίζονται ετυµολογικά οι παρακάτω;

διάλειµµα, λαθραίος, βλήµα, ελλιπής, λήθη, εισιτήριο,

προκατάληψη, προσιτός.

2. δῆµος: Να γράψετε δέκα παράγωγα ή σύνθετα (ουσιαστικά ή

επίθετα) στη νέα ελληνική και να σχηµατίσετε ισάριθµα ονοµατικά

σύνολα.

3. βάλλω: Να συνθέσετε το ρήµα µε πέντε προθέσεις και να

σχηµατίσετε µε τα ρήµατα που θα προκύψουν αντίστοιχες προτάσεις.

4. συνοικία: Ποια είναι η σηµασία της λέξης στο κείµενο και ποια

σήµερα;

5. ξυνεπελάβοντο, ὑπεξανήγετο: Ποια από τις γλωσσικές ιδιοτυπίες του

Θουκυδίδη εντοπίζετε στους τύπους των ρηµάτων;

AmelidisΑυτοκόλλητο Σημείωμαδιάλειμμα: Διαλειπούσηςλαθραίος: λαθόντες βλήμμα: βάλλουσαιἐλλιπής: Διαλειπούσηςλήθη: λαθόντεςεισιτήριο: ἐπελθὼνπροκατάληψη: ξυνεπελάβοντοπροσιτός: ἐπελθὼν

AmelidisΑυτοκόλλητο Σημείωμαα) Δημόσιος, δημοτικός, δημηγορία, δήμαρχος, δημότης, δημαρχείο, δημογέροντας, δημοσιογράφος, δημοκρατία, δημοπρασία.β) Δημόσιος υπάλληλος δημοτικό σχολείο δημηγορία Περικλέους δήμαρχος Θεσσαλονίκης δημότης Αθηνών δημαρχείο της πόλης δημογέροντες της Επανάστασης του 1821 δημοσιογράφος της εφημερίδας Ελληνική δημοκρατία δημοπρασία έργων τέχνης.

AmelidisΑυτοκόλλητο Σημείωμαα) αναβάλλω, αποβάλλω, διαβάλλω, μεταβάλλω, περιβάλλω.

β) Αναβάλλεται η συνεδρίαση του σχολικού συμβουλίου. Ο Διευθυντής απέβαλε το μαθητή. Με τα ψεύδη του τον διέβαλε στους συναδέλφους του. Με την ομιλία του μετέβαλε την κοινή γνώμη. Ο πρωθυπουργός περιέβαλε με την εμπιστοσύνη του τον υπουργό Παιδείας.

AmelidisΑυτοκόλλητο Σημείωμασυνοικία: α) Στο κείμενο: κοινόχρηστα σπίτια, κτίρια. β) Σήμερα: τμήμα μιας πόλης με σαφή όρια και με ονομασία.

AmelidisΑυτοκόλλητο Σημείωμαξυνεπελάβοντο: α) Χρησιμοποιεί ξὺν αντί σὺν. β) Χρησιμοποιεί δύο προθέσεις ξὺν, ἐπὶ.ὑπεξανήγοντο: Χρησιμοποιεί δύο προθέσεις: ὑπὸ, ἐκ(ἐξ).(Δες Εισαγωγή σχολικού βιβλίου σσ. 26 - 27).

AmelidisΓραμμή



VΙΙΙ. ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ

1. Αφού διαβάσετε το κείµενο των Πλαταϊκών από το Θουκυδίδη (Β΄,

4), να εντοπίσετε τις οµοιότητες µε το κεφάλαιο 74.1

2. Μπροστά στο φόβο που προκαλεί ο κίνδυνος το ένστικτο της

αυτοσυντήρησης γίνεται εντονότερο. Με ποια στοιχεία του

κεφαλαίου 74 θα στηρίζατε την άποψη αυτή;

3. Αν ήσασταν πολεµικοί ανταποκριτές πώς θα περιγράφατε

στην εφηµερίδα σας τα γεγονότα των κεφαλαίων 72 - 74; Η

περιγραφή σας να είναι ακριβής και συνοπτική.

1 Μετάφραση:

Οι Θηβαίοι, όταν κατάλαβαν ότι τους είχαν εξαπατήσει, πύκνωναν τις τάξεις τους κι

απόκρουαν τις επιθέσεις απ’ όπου κι αν γίνονταν. Και δύο τρεις φορές αλήθεια τις

απόκρουσαν, έπειτα όµως, επειδή κι οι ίδιοι οι Πλαταιείς τους επιτέθηκαν µε

µεγάλο θόρυβο και ταυτόχρονα οι γυναίκες κι οι δούλοι από τα σπίτια κραυγάζοντας

και σκούζοντας, τους έριχναν πέτρες και κεραµίδια, κι ακόµη καθώς είχε πέσει

δυνατή βροχή όλη τη νύχτα, φοβήθηκαν, υποχώρησαν κι άρχισαν να φεύγουν στους

δρόµους της πόλης, χωρίς οι περισσότεροι να ξέρουν, µέσα στο σκοτάδι και τη

λάσπη, πού βρίσκονταν τα περάσµατα από τα οποία µπορούσαν να σωθούν (γιατί

αυτά γίνονταν στο τέλος του µήνα και δεν είχε φεγγάρι), ενώ όσοι τους κυνηγούσαν

τα ήξεραν, ώστε να µην τους ξεφεύγουν, κι έτσι σκοτώνονταν πολλοί. Κάποιος απ

τους Πλαταιείς έκλεισε την πύλη από την οποία είχαν µπει οι Θηβαίοι, και που ήταν

η µόνη ανοιχτή, µπήγοντας στο σύρτη αντί για βάλανο την κάτω άκρη ακοντίου,

ώστε µήτε από κει πια να µπορούν να βγουν. Επειδή τους κυνηγούσαν στους

δρόµους της πόλης, µερικοί ανέβηκαν στο τείχος και πήδησαν έξω, αλλά οι

περισσότεροι σκοτώθηκαν⋅ άλλοι απαρατήρητοι έφτασαν σε µια αφύλαχτη πύλη,

έσπασαν το σύρτη µε πελέκι που τους έδωσε µια γυναίκα και βγήκαν, αλλά όχι

πολλοί (γιατί γρήγορα έγινε αυτό αντιληπτό), κι άλλοι σκοτώθηκαν σκόρπιοι εδώ κι

εκεί στην πόλη.

4. 74x - e-filologos.gr --Φιλολογικά...

Documents

Transcript of 4. 74x - e-filologos.gr --Φιλολογικά...