1 Karagiannis

Καηεπζπληήξηεο νδεγίεο γηα ηελ

αληηκεηώπηζε ηεο αξηεξηαθήο ππέξηαζεο

Αζηέξηνο Καξαγηάλλεο MD, FESH, FASA

Καζεγεηήο Παζνινγίαο ΑΠΘ

Β΄ Πξνπαηδεπηηθή Παζνινγηθή Κιηληθή

Ιππνθξάηεην Ννζνθνκείν

Cardiovascular disease is the

leading cause of death worldwide

Adapted from WHO. Preventing Chronic Diseases – A Vital Investment 2005.

Adapted from WHO. The Atlas of Heart Disease and Stroke 2004.

30.0%

30.0%

9.0%

2.0%

13.0%

9.0% 13.0%

All Other

CVD (16.7 M)

Cancer Injuries

Respiratory Diseases

Diabetes

Other Chronic

Diseases

33.0% 43.0%

14.4%

Stroke

Other CVD

CHD

Rheumatic Heart Disease – 2.4%

Inflammatory Heart Disease – 2.4%

Hypertensive Heart Disease – 5.4%

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

CVD is the leading cause of death worldwide in people over 60 years

The increase in population of people over 60 years will result in increased incidence of CVD

Adapted from WHO. The Atlas of Heart Disease and Stroke 2004. Bonow RO et al. Circulation 2002;106:1602-5.

Self Injury

Accidents TB CVD HIV Diabetes Lung Cancers

LRTI COPD CVD

Glo

bal

Death

s i

n 2

002 (

x1000)

Top 5 causes of death by age category

<60 years old 60 years old

0

20

40

60

80

Δπίπησζε ηεο ππέξηαζεο ζηηο ΗΠΑ

θαηά ειηθία

Υπ

ερ

ηα

ζικ

οί (%

)

18-29

Based on NHANES III (phase 1 and 2) Hypertension defined as BP 140/90 mmHg or Rx

30-39 40-49 50-59 60-69 70-79 80+ ηλικία

3 % 9 %

18 %

38 %

51 %

66 % 72 %

JNC-VI, Arch Intern Med 1997;157:2413-2446

Αζ

θενείς

(%

)

Καηαλνκή είδνπο ππέξηαζεο

NHANES III με βάση την ηλικία

Franklin SS, Jacobs M, Wong ND, et al. JACC. 2000; 35: 334A

0

20

40

60

80

100

Ηλικία (έηη)

<40 40-49 50-59 60-69 >80 70-79

ΜΓΤ (ΑΠ <140 mmHg

& ΓΑΠ >90 mmHg)

ΜΤ (ΑΠ >140 mmHg

& ΓΑΠ <90 mmHg)

ΓΤ (ΑΠ >140 mm Hg

& ΓΑΠ >90 mmHg)

Prospective Studies Collaboration

CV Mortality Risk Doubles With

Each 20/10 mm Hg BP Increment*

CV, cardiovascular; DBP, diastolic blood pressure; SBP, systolic blood pressure. *Individuals aged 40-69 years, starting at BP 115/75 mm Hg. Lewington S et al. Lancet. 2002;360:1903-1913.

CV

mortality

risk

SBP/DBP (mm Hg)

0

1

2

3

4

5

6

7

8

115/75 135/85 155/95 175/105

Most HTN Patients Have

Multiple Risk Factors

81%

1 additional

CV risk factor

19%

No additional CV risk

factors

Kannel WB. Am J Hypertens. 2000;13:3S-10S.

Framingham Offspring Study: Men aged 18–74

Less than 20% of HTN occurs in the absence

of other risk factors

CHD risk factors

Modified from Kannel W. JAMA 1996;275:1571–6.

0

10

20

30

40

50

60 Males

Females

Rate

of

CH

D o

ve

r 1

0 y

ea

rs (

%)

Normotensive Hypertensive Hypertensive Hypertensive Hypertensive Hypertensive

+Dyslipidaemia +Dyslipidaemia +Dyslipidaemia +Dyslipidaemia

+Diabetes +Diabetes +Diabetes

+Smoking +Smoking

+LVH

ΟΡΙΜΟΙ

“Δελ ππάξρεη δηαρσξηζηηθή γξακκή. Η ζρέζε κεηαμύ

αξηεξηαθήο πίεζεο θαη θαξδηαγγεηαθήο ζλεηόηεηαο

είλαη πνζνηηθή· όζν πςειόηεξε ε πίεζε ηόζν

ρεηξόηεξε ε πξόγλσζε”.

Sir George Pickering, 1972

Καηεπζπληήξηεο νδεγίεο

ηάδην ΑΠ ΓΑΠ

Φπζηνινγηθή < 120 θαη < 80

Πξνϋπέξηαζε 120-139 ή 80-89

ηάδην 1 ΑΤ 140-159 ή 90-99

ηάδην 2 ΑΤ 160 ή 100

Μεκνλσκέλε ζπζηνιηθή ΑΤ 140 < 90

Οξηζκόο θαη ηαμηλόκεζε ηεο ΑΠ (mmHg)

JNC VII

Ταμηλόκεζε ηεο ΑΥ θαηά JNC

Διαστολική αρτηριακή πίεση

80

85

90

95

100

105

110

115

120

125

130

JNC I JNC II JNC III JNC IV JNC V JNC VI JNC 7

Φσζιολ.

οβαρή

Μέηρια

Ήπια

οβαρή

Μέηρια

Ήπια

οβαρή

Μέηρια

Ήπια

Τυηλή

Φσζιολ.

Τυηλή

Φσζιολ.

Τυηλή

Φσζιολ.

Τυηλή

Φσζιολ.

Βέληιζηη

Φσζιολ.

Βέληιζηη

Φσζιολ.

Βέληιζηη

Φσζιολ.

Βέληιζηη

Φσζιολ.

Φσζιολ. Φσζιολ.

Προ

Τπέρηαζη

ηάδιο 1 ηάδιο 1 ηάδιο 1

ηάδιο 2 ηάδιο 2

ηάδιο 2

ηάδιο 4

ηάδιο 3

ηάδιο 3

Τπέρηαζη

Τπό

Αμθιζβή-

ηηζη

1993 1977

ηάδην ΑΠ ΓΑΠ

Ιδαληθή < 120 < 80

Φπζηνινγηθή 120-129 80-84

Τςειή Φπζηνινγηθή 130-139 85-89

Σηάδην 1 ΑΥ (ήπηα) 140-159 90-99

Σηάδην 2 ΑΥ (κέηξηα) 160-179 100-109

Σηάδην 3 ΑΥ (ζνβαξή) 180 110

Μεκνλσκέλε ζπζηνιηθή ΑΥ 140 < 90

Οξηζκόο θαη ηαμηλόκεζε ηεο ΑΠ (mmHg)

ESC/ESH 2003/2007

Cumulative Incidence of Cardiovascular Events in Women and Men Without Hypertension, According to BP Category at Baseline

Vasan et al., N Engl J Med 2001; 345: 1291-7

Women Men

0 2 4 6 8 10 12 14

Time (yr)

0

2

4

6

8

10

Cumulative incidence (%)

0 2 4 6 8 10 12 14

Time (yr)

0

2

4

6

8

10

12

14

16Cumulative incidence (%)

High normal

Normal

Optimal

High normal

Normal

Optimal

No. at risk

Optimal

Normal

High-

normal

1875

1126

891

1867

1115

874

1851

1097

859

1839

1084

840

1821

1061

812

1734

974

722

887

649

520

1005

1059

903

995

1039

879

973

1012

857

962

982

819

934

952

795

892

892

726

454

520

441

No. at risk

Optimal

Normal

High-

normal

ΟΡΙΜΟΙ

140/90 mmHg

Framingham – Study

Blood pressure and age

Kannel et al., 1978

BP (mmHg)

70

80

90

120

130

140

150

160

36 41 46 51 56 61 66 71 76 81

Women Men

Women

Men

Systolic BP

Diastolic BP

Year Age

n=420,000

Mean follow up 10 yr

MacMahon et al. Lancet 1990;335:765

Stroke 7 prospective observational studies: 843 events

CHD 9 prospective observational studies: 4856 events

Re

lati

ve

ris

k o

f s

tro

ke

76 84 91 98 105

Approximate mean usual DBP (mm Hg)

Re

lati

ve

ris

k o

f C

HD

76 84 91 98 105

4.00

2.00

1.00

0.50

0.25

4.00

2.00

1.00

0.50

0.25

DBP, Stroke and CHD

Multiple Risk Factor Intervention Trial (MRFIT); n=347,978 men Neaton et al. In: Laragh et al (eds). Hypertension: Pathophysiology, Diagnosis, and Management.

2 ed. NY: Raven, 1995:127

Approximate mean SBP (mm Hg)

Rela

tive

ris

k o

f s

tro

ke

mo

rta

lity

Rela

tive

ris

k o

f C

HD

mo

rta

lity

Stroke mortality (n=1233)

168 <120 125 135 148

2

4

8

16

32

CHD mortality (n=11,149)

168 <120 125 135 148

16

8

4

2

1

SBP, Stroke and CHD

Πλ

ηθσ

ζμ

ός (

εκα

η.)

ΓΑΠ (mmHg)

20–30 30–40

40–50 50–60

60–70 70–80

80–90 90–100

100–110 110–120

120–130 130–140

140–150

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

10.0

12.0

14.0

27%

εκηός ζηότοσ

73%

ζηο ζηότο

ΓΑΠ αζζελώλ κε ππέξηαζε NHANES III

Lapuerta P, L’ Italien G. Am J Hypertens. 1999; 12: 92A

ΑΠ αζζελώλ κε ππέξηαζε NHANES III

Πλ

ηθσ

ζμ

ός (

εκα

η.)

ΑΠ (mmHg)

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

10.0

12.0

14.0

80–90 101–110

121–130 141–150

161–170 181–190

201–210 221–230

241–250

66%

εκηός ζηότοσ

34%

ζηο ζηότο

Lapuerta P, L’ Italien G. Am J Hypertens. 1999; 12: 92A

The dramatic aging of the

population (US)

Adapted from Himes CL. Population Bulletin. 2002;56:1-44.

12 10 8 6 4 2 0 2 4 6 8 10 12

Population percentage

85+ 80–84 75–79 70–74 65–69 60–64 55–59 50–54 45–49 40–44 35–39 30–34 25–29 20–24 15–19 10–14 5–9 0–4

12 10 8 6 4 2 0 2 4 6 8 10 12


12 10 8 6 4 2 0 2 4 6 8 10 12


85+ 80–84 75–79 70–74 65–69 60–64 55–59 50–54 45–49 40–44 35–39 30–34 25–29 20–24 15–19 10–14 5–9 0–4

12 10 8 6 4 2 0 2 4 6 8 10 12


1900 1970

2000 2030

Aging of the population is

a global phenomenon: Japan

US Bureau of the Census, International Data Base. Available at: http://www.census.gov/ipc/www/idbnew.html.

9 9

Population (in millions)

85+ 80–84 75–79 70–74 65–69 60–64 55–59 50–54 45–49 40–44 35–39 30–34 25–29 20–24 15–19 10–14 5–9 0–4

8 7 6 5 4 3 2 1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 9


8 7 6 5 4 3 2 1 0 1 2 3 4 5 6 7 8

9 9


85+ 80–84 75–79 70–74 65–69 60–64 55–59 50–54 45–49 40–44 35–39 30–34 25–29 20–24 15–19 10–14 5–9 0–4

8 7 6 5 4 3 2 1 0 1 2 3 4 5 6 7 8

2025 2050

2000

Stroke mortality rate by age

1. Prospective Studies Collaboration. Lancet 2002;360:1903-1913.

Blood pressure and stroke mortality

Results of randomised trials of antihypertensive drug therapy

-50

-40

-30

-20

-10

0

Heart failure

Fatal/Nonfatal stroke

Fatal/Nonfatal CHD

Risk reduction (%) Moser & Herbert J Am Coll Cardiol 1996

Collins R et al Lancet 1990

Vascular deaths

-52%

-38%

-16%

-21%

ΤΠΔΡΣΑΗ ΣΑΓΙΟΤ 1

ΣΑΠ 140-159 θαη/ή ΔΑΠ 90-99 mmHg

Επηβεβαίσζε ζε 2-3 επηζθέςεηο ζε κεξηθέο

εβδνκάδεο θαη έλαξμε ζεξαπείαο

Παξαθνινύζεζε - αιιαγή ηξόπνπ δσήο γηα 3-

6 κήλεο. Καηόπηλ, έλαξμε ζεξαπείαο.

Παξαθνινύζεζε - αιιαγή ηξόπνπ δσήο γηα

6-12 κήλεο. Καηόπηλ, έλαξμε ζεξαπείαο.

ΜΕΟ

ΚΙΝΔΤΝΟ

ΜΕΓΑΛΟ

ΚΙΝΔΤΝΟ

ΜΙΚΡΟ

ΚΙΝΔΤΝΟ

ΚΑΣΕΤΘΤΝΣΗΡΙΕ ΟΔΗΓΙΕ

ΤΠΔΡΣΑΗ ΣΑΓΙΟΤ 2

ΣΑΠ 160 θαη/ή ΔΑΠ 100 mmHg

Επηβεβαίσζε ζε 2-3 επηζθέςεηο ζε κεξηθέο

εβδνκάδεο θαη έλαξμε ζεξαπείαο.

Παξαθνινύζεζε - αιιαγή ηξόπνπ δσήο γηα

3-6 κήλεο. Καηόπηλ, έλαξμε ζεξαπείαο. ΜΕΟ

ΚΙΝΔΤΝΟ

ΜΕΓΑΛΟ

ΚΙΝΔΤΝΟ

ΚΑΣΕΤΘΤΝΣΗΡΙΕ ΟΔΗΓΙΕ

ηότοι ηης θεραπείας

• Κύξηνο ζηόρνο ηεο ζεξαπείαο είλαη ε καθξνρξόληα, κεγαιύηεξε

δπλαηή ειάηησζε ηνπ ζπλνιηθνύ θαξδηαγγεηαθνύ θηλδύλνπ.

• Απαηηείηαη ειάηησζε ηεο ΑΠ απηήο θαζαπηήο, αιιά θαη όισλ ησλ

ζπλνδώλ, δπλεηηθά αλαζηξέςηκσλ παξαγόλησλ θηλδύλνπ.

• Η ΑΠ ζα πξέπεη λα ειαηηώλεηαη ζε επίπεδα ≤140/90 mmHg

(ΣΑΠ/ΔΑΠ) θαη όζν ην δπλαηό ρακειόηεξα αλ είλαη αλεθηά από ηνπο

ππεξηαζηθνύο αζζελείο.

ESH/ESC Guidelines J Hypertension 2007; 25:1105–1187

ηότοι ηης θεραπείας

• Τα επίπεδα-ζηόρνο ηεο ΑΠ ζα πξέπεη λα είλαη ≤130/80

mmHg ζε αζζελείο κε ζαθραξώδε δηαβήηε θαη ζε αζζελείο

πςεινύ ή πνιύ πςεινύ θηλδύλνπ, όπσο ζε αζζελείο κε:

• Εγθεθαιηθό επεηζόδην

• Έκθξαγκα ηνπ κπνθαξδίνπ

• Έθπησζε ηεο λεθξηθήο ιεηηνπξγίαο

• Πξσηετλνπξία


Θεξαπεία ηεο αξηεξηαθήο ππέξηαζεο

1. Με θαξκαθεπηηθή

2. Φαξκαθεπηηθή

ΜΗ ΦΑΡΜΑΚΔΤΣΙΚΑ ΜΔΣΡΑ

1. Δηαθνπή θαπλίζκαηνο

2. Ειάηησζε ηνπ ζσκαηηθνύ βάξνπο

3. Σσκαηηθή άζθεζε

4. Πεξηνξηζκόο ηεο πξόζιεςεο λαηξίνπ

5. Πεξηνξηζκόο ηεο ρξήζεο αιθνόι

6. Επαξθήο πξόζιεςε θαιίνπ θαη αζβεζηίνπ

7. Ειάηησζε ηνπ stress

Σν θάπληζκα είλαη λόζνο Πξνζβάιιεη όξγαλα-ζηόρνπο

αγγεία: αζεξσκάησζε

πλεύκνλεο: θαξθίλν, βξνγρίηηδεο, ΥΑΠ

άιια όξγαλα: θαξθίλνο, πεπηηθό έιθνο,

ξπηίδεο, νζηενπόξσζε,

πεξηγελλεηηθά πξνβιήκαηα,

πξόσξε γήξαλζε

Πξνθαιεί εζηζκό

Δπηθέξεη ην ζάλαην

στνόηηηα καπνίζμαηος ζηην Eσρώπη

0

10

20

30

40

50

60

70

EΛΛAΔA AΛBANIA ITAΛIA ΓAΛΛIA AΓΓΛIA ΣOYHΔIA

ANΔPEΣ

ΓYNAIKEΣ

Kίνδσνος εμθράγμαηος ηοσ μσοκαρδίοσ

ζε ζτέζη με αριθμό ηζιγάρφν

1

2

4

8

16

O 5 10 15 20 25 30 40 πάλσ από 40

Αξηζκόο ηζηγάξσλ ηελ εκέξα

Kίλδπλνο

Μεηαβνιέο ηεο ΑΠ κε ην θάπληζκα

θάζε ηζηγάξνπ

ηζηγάξν

εξεκία

Εηθνληθό

θάπληζκα

KAΠNIMA

ζηην εθηβική ηλικία

• 36% καζεηώλ ιπθείνπ θαη 25% καζεηώλ γπκλαζίνπ θαπλίδεη

πάλσ από 1 ηζηγάξν/εβδνκάδα

• 10% είλαη ηαθηηθνί θαπληζηέο

• 32% άξρηζε επεηδή θαπλίδνπλ ζηελ νηθνγέλεηα

• αλ θαπλίδεη ν έλαο γνληόο: δηπιάζηα πηζαλόηεηα

• αλ θαπλίδνπλ θαη νη δύν: ηεηξαπιάζηα πηζαλόηεηα

• O έθεβνο θαπληζηήο θαηά 70% ζα ζπλερίζεη δηα βίνπ

Δπίδξαζε ηνπ θαπλίζκαηνο ζηελ ΑΠ

1. Απμάλεη νμέσο ηελ αξηεξηαθή πίεζε.

2. Η δξάζε είλαη παξνδηθή θαη εμαθαλίδεηαη ζε 30 min.

3. Σπλδέεηαη κε αύμεζε ησλ επηπέδσλ ηεο ελδνζειίλεο, κε

ειάηησζε ηεο ιεηηνπξγηθόηεηαο ηνπ ελδνζειίνπ θαη κε

ηελ αληίζηαζε ζηελ ηλζνπιίλε.

Δηαθνπή θαπλίζκαηνο: κέηξα πνπ

κπνξεί λα βνεζήζνπλ

Δξώηεζε (Ask): ε θάζε επθαηξία γηα εληνπηζκό θαπληδόλησλ

Δθηίκεζε (Assess): Βαζκνύ εζηζκνύ θαη επηζπκίαο δηαθνπήο

πκβνπιή (Advise): Με θάζε πεηζηηθόηεηα γηα δηαθνπή

Βνήζεηα (Assist): Φπρνινγηθή θαη θαξκαθεπηηθή ππνζηήξημε

Πξνγξακκαηηζκόο (Arrange): Δπηζθέςεηο παξαθνινύζεζεο

5 Α’s

Δπίδξαζε ηνπ αιθνόι ζηελ ΑΠ

1. Μεηά από ρξήζε αιθνόι πξνθαιείηαη αγγεηνδηαζηνιή θαη

ειάηησζε ηεο ΑΠ.

2. Η ρξόληα ρξήζε απμάλεη ηελ ΑΠ.

3. Η ππεξβνιηθή ρξήζε αιθνόι επζύλεηαη γηα ηελ

αξηεξηαθή ππέξηαζε ζε πνζνζηό 10% ησλ αζζελώλ.

4. Η κέηξηα ρξήζε ειαηηώλεη ηε ζπρλόηεηα εκθάληζεο ηεο

ππέξηαζεο θαη ηεο ζλεζηκόηεηαο από ζηεθαληαία λόζν.

Η επίδξαζε ηνπ λαηξίνπ ζηελ ΑΠ

Δπηδεκηνινγηθά ζηνηρεία

1. Άηνκα πνπ δηαβηνύλ ζε «πξσηόγνλεο» ζπλζήθεο θαη δελ

θαηαλαιώλνπλ αιάηη δελ έρνπλ αξηεξηαθή ππέξηαζε θαη

αθόκε ε ΑΠ δελ απμάλεηαη κε ηελ πάξνδν ηεο ειηθίαο,

όπσο ζπκβαίλεη ζηηο Δπηηθέο θνηλσλίεο.

2. Τα ίδηα άηνκα, όηαλ κεηαλαζηεύνπλ θαη πηνζεηνύλ ην

ζύγρξνλν ηξόπν δσήο, εκθαλίδνπλ αύμεζε ηεο

αξηεξηαθήο ηνπο πίεζεο, αιιά θαη αξηεξηαθή ππέξηαζε.

Η επίδξαζε ηνπ λαηξίνπ ζηελ ΑΠ

1. Η ζπλήζεο δίαηηα πεξηέρεη 150 mmol

λαηξίνπ/εκεξ. (3.5g λαηξίνπ ή 8.7g ρισξηνύρνπ

λαηξίνπ).

1. Σπληζηάηαη πεξηνξηζκόο ηνπιάρηζηνλ ζε 100 mmol

λαηξίνπ/εκεξ. (2.3g λαηξίνπ ή 5.8g ρισξηνύρνπ

λαηξίνπ).

ΝΑΣΡΙΟΔΤΑΙΘΗΙΑ

Σην Δπηηθό θόζκν όινη θαηαλαιώλνπλ κεγάιεο πνζόηεηεο

λαηξίνπ, όκσο έλα πνζνζηό αλαπηύζζεη ππέξηαζε,

γεγνλόο πνπ δείρλεη όηη ππάξρεη δηαθνξεηηθόο βαζκόο

επαηζζεζίαο από άηνκν ζε άηνκν.

Κύξηνη κεραληζκνί ηεο λαηξηνεπαηζζεζίαο είλαη:

1. Δηαηαξαρή ζηελ απέθθξηζε ηνπ λαηξίνπ από ηνπο λεθξνύο.

2. Αύμεζε ηεο δξαζηεξηόηεηαο ηνπ ΣΝΣ.

3. Αύμεζε ηεο εηζόδνπ αζβεζηίνπ ζηηο ιείεο κπτθέο ίλεο.

Intersalt study

Μέηξεζε ηεο ΑΠ θαη ησλ ειεθηξνιπηώλ ζε νύξα

24ώξνπ ζε 10.079 άλδξεο θαη γπλαίθεο, ειηθίαο 20-59

εηώλ, ζε 52 ρώξεο, ζε όιν ηνλ θόζκν.

Καη ζηηο 52 ρώξεο, ππήξρε ζεηηθή ζπζρέηηζε κεηαμύ

ηεο απνβνιήο ηνπ λαηξίνπ ζηα νύξα θαη ηεο

ζπζηνιηθήο θαη δηαζηνιηθήο ΑΠ.

Intersalt Cooperative Research Group Br Med J 1988; 297: 319-328

ΜΔΣΑΒΟΛΙΚΟ

ΤΝΓΡΟΜΟ

The cover of "The Economist", Dec. 13-19, 2003.

The first McDonald´s hamburger bar in San Bernardino, California, opened December 12, 1948

Abdominal obesity has reached epidemic

proportions worldwide

Men (%) Women (%) Total (%)

US1 36.9 55.1 46.0

South Europe2 33.2 43.8 38.5

South Korea3 21.0 42.4 32.5

Australia4 26.8 34.1 30.5

South Africa5 9.2 42.0 27.3

North Europe2 22.8 25.9 24.4

Prevalence of abdominal obesity by region

1. Ford ES et al, 2003; 2 Haftenberger M et al, 2002;

3. Kim MH et al 2004; 4. Cameron AJ et al, 2003;

5. Puoane T et al, 2002

Από ζηοιτεία ηοσ IOTF (International Obesity task Force)

Γιοσγκοζλαβία Ελλάδα

Ροσμανία Σζετία Αγγλία

Φιλανδία Γερμανία

κωηία λοβακία

Πορηογαλία Ιζπανία

Δανία Bέλγιο

οσηδία Γαλλία Iηαλία

Ολλανδία Noρβηγία Οσγγαρία

Ελβεηία % BMI >30

30 40 30 0 40 20 10 10 20

Πνζνζηά παρπζαξθίαο ζηελ Δπξώπε

Γσναίκες Ανδρες

Dyslipidaemia Hypertension Type 2 DM

Weight loss and

cardiovascular risk

Obesity

Glycaemia HbA1c

Systolic BP Diastolic BP

Total Cholesterol LDL Cholesterol HDL Cholesterol

Moderate Weight Loss

(5-10%)

Patients with abdominal obesity often present with one or more

additional CV risk factors (NCEP ATP III criteria)

Abdominal obesity is linked to multiple

cardiometabolic risk factors

National Cholesterol Education Panel/

Adult Treatment Panel III, 2002

CV risk factor Parameters

Increased waist circumference Men ≥102cm

Women ≥ 88cm

Elevated triglycerides >150 mg/dL

Low HDL-cholesterol Men <40 mg/dL

Women <50 mg/dL

Hypertension BP 130/85 mm Hg

Elevated fasting glucose ≥ 110 mg/dL

25

5,1

12

21

32

46 45

24

4,6

10

19

33

4744

0

10

20

30

40

50

60

18-70+ 18-29 30-39 40-49 50-59 60-69 >70

Ηλικιακές ομάδες και μέζος όρος

%

Άνδρες Γσναίκες

Athyros et al Diabetes Obesity and Metaboliosm 2005

Μεηαβολικό ζύνδρομο-ΕΛΛΑΔΑ

Mortality, especially cardiovascular mortality,

is increased in subjects with MetS

Isomaa et al. Diabetes Care 2001; 24: 683–9 Results of a 7-year follow-up *p<0.001 vs. subjects without MS

20

15

10

5

0

Subjects (%)

12.2%*

18.0%*

2.2%

4.6%

No MetS MetS

Cardiovascular mortality Total mortality

Abdominal obesity increases the risk of developing

type 2 diabetes

<71 71–75.9 76–81 81.1–86 61.1–91 91.1–96.3 >96.3

24

20

16

12

8

4

0

Re

lati

ve

ris

k

Waist circumference (cm)

Carey VJ et al, 1997

Abdominal obesity is linked to an

increased risk of CHD

Waist circumference has been shown to be independently

associated with increased age-adjusted risk of CHD, even after

adjusting for BMI and other CV risk factors

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

3.0

<69.8 69.8<74.2 74.2<79.2 79.2<86.3 86.3<139.7

1.27

2.06 2.31

2.44 p for trend = 0.007

Rela

tive r

isk

Quintiles of waist circumference (cm)

Rexrode KM et al, 1998

Abdominal obesity: a major underlying cause of

acute myocardial infarction

Yusuf S et al, 2004

aProportion of MI in the total population attributable to a specific risk factor

Cardiometabolic risk factors in the INTERHEART Study

PA

R (

%)a

Abdominal obesity predicts the

risk of CVD beyond BMI

0

20

40

60

18

Hypertension

10

Diabetes

20

Abdominal

obesity

49

Abnormal

lipids

ΣΤΠΟΙ ΑΚΗΗ

1. Δπλακηθή ή ηζνηνληθή άζθεζε (βάδηζκα, θνιύκπη,

πνδειαζία, ηξέμηκν).

2. Σηαηηθή ή ηζνκεηξηθή άζθεζε (άξζε βαξώλ,

wrestling)

Σηαηηθή άζθεζε Δπλακηθή άζθεζε

Μεραληζκνί επίδξαζεο ηεο άζθεζεο ζηελ ΑΠ

1. Ειάηησζε ηεο δξαζηεξηόηεηαο ηνπ ΣΝΣ θαη ηνπ

ζπζηήκαηνο ξελίλεο-αγγεηνηελζίλεο .

2. Ειάηησζε ηεο ζθιήξπλζεο ησλ αξηεξηώλ.

3. Αύμεζε ηεο απειεπζέξσζεο ΝΟ από ην ελδνζήιην.

4. Αύμεζε ηεο επαηζζεζίαο ζηελ ηλζνπιίλε.

Δπίδξαζε ηεο άζθεζεο ζηελ ΑΠ

1. Απαηηείηαη άζθεζε θαζεκεξηλά ή ηνπιάρηζηνλ πέληε

θνξέο / εβδνκάδα.

2. Η ρξνληθή δηάξθεηα ζα πξέπεη λα είλαη ηνπιάρηζηνλ 30

min θάζε θνξά, κε επηπξόζζεηα 5–7min πξνζέξκαλζεο θαη

ςύρξαλζεο.

3. Η έληαζή ηεο ζα πξέπεη λα θζάλεη ην 60-70% ηεο κέγηζηεο

ηθαλόηεηαο γηα άζθεζε.

Η επηινγή ηεο θπζηθήο

δξαζηεξηόηεηαο λα

είλαη ηέηνηα πνπ λα

ηαηξηάδεη ζηηο

πξνηηκήζεηο θαη ηηο

δπλαηόηεηεο ηνπ αηόκνπ (ηλικία, υύλο, εργασία,

κοινωνικοοικονομική

θέση κλπ)

Relative risk of new CHD reports

by effort-reward imbalance

Angina pectoris Diagnosed

ischemia

Any CHD

outcome

Low effort and high reward 1.00 1.00 1.00

High effort or low reward 2.06 2.00 2.17

High effort and low reward 2.78 3.55 3.14

• Bosma H et al. Am J Publ Health 1998; 88: 68-74.

The Dietary Approaches to Stop

Hypertension (DASH) trial

Η δίαηηα DASH:

1. Σπληζηά πνιιά θξνύηα, ιαραληθά θαη γαιαθηνθνκηθά

ρακειήο πεξηεθηηθόηεηαο ζε ιίπε.

2. Πεξηέρεη δεκεηξηαθά, ςάξηα, πνπιεξηθά.

3. Σπληζηά κηθξέο πνζόηεηεο θόθθηλνπ θξέαηνο, γιπθώλ θαη

πνηώλ πινύζησλ ζε δάραξε.

4. Σπληζηά κηθξέο πνζόηεηεο νιηθώλ θαη θεθνξεζκέλσλ

ιηπώλ θαη ρνιεζηεξίλεο.

Appel et al., N Engl J Med 1997; 336: 1117-1124

The Dietary Approaches to Stop

Hypertension (DASH) trial

Η δίαηηα DASH, ζε ζύγθξηζε κε ηελ ηππηθή δίαηηα πνπ

αθνινπζείηαη ζηηο ΗΠΑ, ειάηησζε ζηαηηζηηθά ζεκαληηθά ηελ

αξηεξηαθή πίεζε, ηόζν ζε λνξκνηαζηθνύο όζν θαη ζε

ππεξηαζηθνύο αζζελείο.

Η δίαηηα DASH ζπληζηάηαη ζήκεξα ζηηο θαηεπζπληήξηεο

νδεγίεο γηα ηελ αληηκεηώπηζε ηεο αξηεξηαθήο ππέξηαζεο θαη

ησλ λνζεκάησλ ηνπ θαξδηαγγεηαθνύ ζπζηήκαηνο.

Lifestyle Modification

Modification Approximate SBP reduction

(range)

Weight reduction 5–20 mmHg/10 kg weight loss

Adopt DASH eating plan 8–14 mmHg

Dietary sodium reduction 2–8 mmHg

Physical activity 4–9 mmHg

Moderation of alcohol

consumption

2–4 mmHg

Αναζηολείς ΜΔΑ

Ανη. Αγγειοηενζίνης

β-Αποκλειζηές

Ανη. Αζβεζηίοσ

Θειαζιδικά διοσρηηικά για

ηοσς περιζζόηεροσς.

Μπορούν επίζης να

τρηζιμοποιηθούν:

ΕΝΑΡΞΗ ΑΝΣΙΤΠΕΡΣΑΙΚΗ

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

JNC-7

ESH/ESC

Γιοσρηηικά

Αναζηολείς ΜΔΑ

Ανη. Αγγειοηενζίνης

β-Αποκλειζηές

Ανη. Αζβεζηίοσ

ISH/WHO

Δπηινγή αληηππεξηαζηθνύ θαξκάθνπ

• Τα θύξηα νθέιε ηεο αληηππεξηαζηθήο αγσγήο νθείινληαη

ζηελ ειάηησζε ηεο ΑΠ απηήο θαζαπηήο.

• Οη β-απνθιεηζηέο, εηδηθά ζε ζπλδπαζκό κε ζεηαδηδηθά

δηνπξεηηθά, δελ ζα πξέπεη λα ρξεζηκνπνηνύληαη ζε αζζελείο

κε κεηαβνιηθό ζύλδξνκν θαη ζε αζζελείο πςεινύ θηλδύλνπ

γηα αλάπηπμε ζαθραξώδε δηαβήηε.



• Η απόθαζε γηα ηελ επηινγή ελόο αληηππεξηαζηθνύ

θαξκάθνπ ζα πξέπεη λα ιακβάλεη ππόςε:

1. Τελ πξνεγνύκελε γλσζηή αλνρή από ηνλ αζζελή κίαο

ζπγθεθξηκέλεο θαηεγνξίαο θαξκάθσλ.

2. Τελ επίδξαζε ηνπ θαξκάθνπ ζε ζπλππάξρνληεο

θαξδηαγγεηαθνύο παξάγνληεο θηλδύλνπ.

3. Τε ζπλύπαξμε ππνθιηληθήο βιάβεο ζε όξγαλα-ζηόρνπο,

θαξδηαγγεηαθνύ λνζήκαηνο, ζαθραξώδε δηαβήηε ή

λεθξηθήο πξνζβνιήο.



• Η απόθαζε γηα ηελ επηινγή ελόο αληηππεξηαζηθνύ

θαξκάθνπ ζα πξέπεη λα ιακβάλεη ππόςε:

4. Τε ζπλύπαξμε θαηαζηάζεσλ γηα ηηο νπνίεο αληελδείθλπληαη

νξηζκέλα θάξκαθα.

5. Τελ πηζαλόηεηα αιιειεπίδξαζεο κε άιια θάξκαθα πνπ

ρνξεγνύληαη γηα ζπλππάξρνπζεο παζήζεηο.

6. Τν θόζηνο ησλ θαξκάθσλ, ρσξίο όκσο ζε θακία πεξίπησζε

ην θόζηνο λα ηίζεηαη ππεξάλσ ηεο πξνζηαζίαο ηεο πγείαο

ελόο ζπγθεθξηκέλνπ αζζελή.



• Η επηινγή ηνπ πξώηνπ θαξκάθνπ από ηηο πέληε θύξηεο

θαηεγνξίεο δελ έρεη ηδηαίηεξε ζεκαζία, δηόηη νη

πεξηζζόηεξνη αζζελείο ζα ρξεηαζζνύλ ζπλδπαζκό δύν ή θαη

πεξηζζόηεξσλ θαξκάθσλ.

• Όκσο, ππάξρνπλ ζπλνδέο κε ηελ ππέξηαζε θιηληθέο

θαηαζηάζεηο, ζηηο νπνίεο νξηζκέλα θάξκαθα ππεξηεξνύλ

έλαληη άιισλ σο πξώηε επηινγή ή σο κέξνο ηνπ

ζπλδπαζκνύ.


Μνλνζεξαπεία

ή

ζπλδπαζκέλε ζεξαπεία;

Μνλνζεξαπεία έλαληη ζπλδπαζκέλεο ζεξαπείαο

1. Τα ζεηαδηδηθά δηνπξεηηθά κπνξνύλ λα απνηεινύλ ηελ αξρηθή

ζεξαπεία γηα ηνπο πεξηζζόηεξνπο αζζελείο, είηε κόλα ηνπο είηε ζε

ζπλδπαζκό κε θάξκαθα άιισλ θαηεγνξηώλ.

2. Οη πεξηζζόηεξνη αζζελείο ρξεηάδνληαη 2 ή πεξηζζόηεξα

αληηππεξηαζηθά θάξκαθα γηα λα επηηεπρζνύλ νη ζηόρνη.

3. Αλ ε ΑΠ είλαη >20/10mmHg από ην ζηόρν, ρνξεγνύληαη 2

θάξκαθα, ην έλα από ηα νπνία είλαη ζεηαδηδηθό δηνπξεηηθό.

JNC VII Hypertension 2003; 42: 1206-1252


• Αλεμάξηεηα από ην θάξκαθν πνπ ζα επηιεγεί, ε κνλνζεξαπεία

επηηπγράλεη ηε ξύζκηζε ηεο ΑΠ ζε πεξηνξηζκέλν αξηζκό αζζελώλ.

• Ο ζηαζεξόο ζπλδπαζκόο δύν θαξκάθσλ απινπνηεί ην δνζνινγηθό

ζρήκα θαη επλνεί ηε ζπκκόξθσζε ηνπ αζζελή.

• Σε πνιινύο αζζελείο απαηηείηαη ν ζπλδπαζκόο ηξηώλ ή θαη

πεξηζζνηέξσλ θαξκάθσλ.



• Σε αζζελείο κε αλεπίπιεθηε αξηεξηαθή ππέξηαζε θαη ζηνπο

ειηθησκέλνπο, ε αληηππεξηαζηθή ζεξαπεία ζα πξέπεη λα εθαξκόδεηαη

ζηαδηαθά.

• Όκσο, ζε αζζελείο κε απμεκέλν θαξδηαγγεηαθό θίλδπλν ε

αληηππεξηαζηθή ζεξαπεία ζα πξέπεη είλαη επηζεηηθή, ζπλήζσο κε

ζπλδπαζκό θαξκάθσλ, δηόηη έρεη απνδεηρζεί όηη ε όζν ην δπλαηό

γξεγνξόηεξε ξύζκηζε ηεο ΑΠ πξνζθέξεη καθξνρξόληα πξνζηαζία

από ηελ εκθάληζε θαξδηαγγεηαθώλ ζπκβακάησλ.


VALUE: αποηελέζμαηα ανάλογα με ηη ρύθμιζη ηης ΑΠ ηοσς πρώηοσς 6 μήνες

Fatal/Non-fatal cardiac events

Fatal/Non-fatal stroke

All-cause death

Myocardial infarction

Heart failure hospitalisations

0.4 0.6 0.8 1.0 1.2 1.4

Controlled patients* (n = 10755)

Non-controlled patients (n = 4490)

Hazard Ratio 95% CI *SBP < 140 mmHg at 6 months.

Pooled treatment groups

**

**

**

**

**P < 0.01.

0.75 (0.67–0.83)

0.55 (0.46–0.64)

0.79 (0.71–0.88)

0.86 (0.73–1.01)

0.64 (0.55–0.74)

Odds Ratio

Weber MA, et al. Lancet 2004; 363: 2047–49

Διοσρηηικά

Αποκλειζηές AT1

Ανηαγωνιζηές Ca

β-αποκλειζηές

α-αποκλειζηές

ΑΜΕΑ

ΤΝΓΤΑΜΟΙ ΦΑΡΜΑΚΧΝ

(ESH/ESC 2003)

Διοσρηηικά

Αποκλειζηές AT1

Ανηαγωνιζηές Ca

β-αποκλειζηές

α-αποκλειζηές

ΑΜΕΑ

ΤΝΓΤΑΜΟΙ ΦΑΡΜΑΚΧΝ

(ESH/ESC 2007)

Γηνπξεηηθά

β-απνθιεηζηέο

α-απνθιεηζηέο

Απνθιεηζηέο

Τπνδ ΑΣ

Αληαγσληζηέο

Ca

α-ΜΔΑ

β & α-αποθι

Δησδροπ. Β-αποθι.

Με δησδρ.

Θεηαδηδηθά Φοσροζεμίδε

Αληηαδξελεξγηθά κε

Κεληξ. δξάζε

Νηηξώδε &

Αλαζηνιείο Ρελίλεο

Άκεζα δξώληα

Αγγεηνδηαζηαιηηθά.

Αγσληζηέο Ι1 ππνδνρέσλ

ηκηδαδνιίλεο

Καιηοζσκη.

Καρδηοεθι Με θαρδ

Γηνπξεηηθά

β-απνθιεηζηέο

α-απνθιεηζηέο

Απνθιεηζηέο

Τπνδ ΑΣ

Αληαγσληζηέο

Ca

α-ΜΔΑ

β & α-αποθι

Δησδροπ. Β-αποθι.

Με δησδρ.

Θεηαδηδηθά Φοσροζεμίδε

Αληηαδξελεξγηθά κε

Κεληξ. δξάζε

Νηηξώδε &

Αλαζηνιείο Ρελίλεο

Άκεζα δξώληα

Αγγεηνδηαζηαιηηθά.

Αγσληζηέο Ι1 ππνδνρέσλ

ηκηδαδνιίλεο

Καιηοζσκη.

Καρδηοεθι Με θαρδ

Α.Π. επίπεδα ζηότο

Άιιοη παράγοκηες θηκδύκοσ;

Βιάβες όργακα ζηότοσς;

Σσκσπάρτοσζες παζήζεης

Σσκεργαζημόηεηα

Κόζηος

Ανηιμεηώπιζη ηφν ζσνοδών

παραγόνηφν κινδύνοσ

Τπνιηπηδαηκηθά θάξκαθα

• Όινη νη ππεξηαζηθνί αζζελείο κε επηβεβαησκέλε θαξδηαγγεηαθή λόζν

ή ζαθραξώδε δηαβήηε ζα πξέπεη λα ιακβάλνπλ ζηαηίλε, κε ζηόρν ηελ

επίηεπμε επηπέδσλ LDL-ρνιεζηεξόιεο <100mg/dl.

• Οη ππεξηαζηθνί αζζελείο ρσξίο εκθαλή θαξδηαγγεηαθή λόζν, αιιά κε

απμεκέλν θαξδηαγγεηαθό θίλδπλν (≥20% θίλδπλνο γηα εκθάληζε

θαξδηαγγεηαθώλ ζπκβακάησλ ζε 10 έηε) ζα πξέπεη λα ιακβάλνπλ

ζηαηίλε, αθόκε θαη όηαλ ηα βαζηθά επίπεδα νιηθήο θαη LDL-

ρνιεζηεξόιεο δελ είλαη απμεκέλα.


Αληηαηκνπεηαιηαθή αγσγή

• Μηθξή δόζε αζπηξίλεο ζπληζηάηαη ζε ππεξηαζηθνύο αζζελείο κε ηζηνξηθό

θαξδηαγγεηαθήο λόζνπ.

• Μηθξή δόζε αζπηξίλεο ζπληζηάηαη θαη ζε ππεξηαζηθνύο αζζελείο ρσξίο ηζηνξηθό

θαξδηαγγεηαθήο λόζνπ, πνπ είλαη όκσο κεγαιύηεξνη από 50 ρξόλσλ ή έρνπλ κηθξή

αύμεζε ησλ επηπέδσλ θξεαηηλίλεο νξνύ ή εκθαλίδνπλ απμεκέλν θαξδηαγγεηαθό

θίλδπλν.

• Η αληηαηκνπεηαιηαθή αγσγή ζα πξέπεη λα ρνξεγείηαη κεηά από θαιή ξύζκηζε ηεο

ΑΠ, κε ζθνπό ηελ ειαρηζηνπνίεζε ηνπ θηλδύλνπ εκθάληζεο αηκνξξαγηθνύ

εγθεθαιηθνύ επεηζνδίνπ.


Τπέξηαζε θαη ζαθραξώδεο δηαβήηεο

• Η δηαηηεηηθή θαη θαξκαθεπηηθή αγσγή ζα πξέπεη λα

απνζθνπνύλ ζε:

1. Γιπθόδε λεζηείαο ≤108mg/dl

2. Γιπθνδπιησκέλε αηκνζθαηξίλε <6.5%


Hypertension management: Blood pressure control in various countries

1 JNC VI. Arch Intern Med 1997 2 Joffres et al. Am J Hypertens 1997 3 Colhoun et al. J Hypertens 1998

4 Chamontin et al. Am J Hypertens 1998 5 Marques-Vidal P et al. J Hum Hypertens 1997

<140/90 mm Hg <160/95 mm Hg

USA 1

27%

England 3

6%

Canada 2

22%

France 4

24%

Finland 5

20,5%

Germany 5

22,5%

Spain 5

20%

Scotland 5

17,5%

Australia 5

19%

India 5

9%

sólo > 65 años

Ποζοζηό αζθενών ποσ θθάνει ηην πίεζη ζηότο

(<140/90 mmHg) ζηην Δσρώπη

Mancia G et al. J Hypertens 2007; 25: 1105-87

Cost model based on 29 million adults in 5 EU countries (13% of population) with BP >160/95 mm Hg and a further

46 million (21%) with BP 140/90-160/95 mm Hg

Hansson et al Blood Press 2002

Annual acute management costs of inadequately treated hypertension

CV event Events (000s)

Costs (billion Euros)

Cost associated with uncontrolled BP

Acute MI

Heart failure

Stroke

All (95% CI)

442

815

964

2220

2.22

2.99

5.09

10.3 (9.8,10.8)

Events (000s)

Costs (billion Euros)

Cost saving if BP target attained

19

122

141

281

0.09

0.45

0.72

1.26 (0.80,1.90)

1 Karagiannis

Documents

Transcript of 1 Karagiannis