Σιιυ tyicjiCOLLEGIl PHYSICI

OS^S νΐΙΓ·REGIONEMUN

M-DI Λ I ΗΗΚΠΑ SIVHCÄ·.lo, Stellis tam fix/s quam et- .

ratic/s, ubi fimulde Eclipfi-Θ & j)

jguanuAuxiliante Altifllrao

Jn Regia Ubfalienfium LsicademtOsPR ÄS I DE

CM, JE SC Η IL LO Ρ Ε TR JE O S.S.7heol.' Studiofo&facuL Philo·'

fopb. Adiunfto.T)ifcutiendam proponit

ANDREAS NICOLAI THORINUSSudvrniJ

/( PJorii& lotöcåhfuitis addient illMartif. ^' "

U B S ALI«* Excudebat Esch j i tu s Matth i jb,

cod. Typog. Anno 16 i f.

s

x^dmdumRewendo, CUrßimo & ÉxccHeMifim,Diu. LAURENTIO PAU-LI NO GOTHÖ, S. δ. TheoΓ. S^Philof. Bo&ori, Eecle-fisq; Cathedra Iis Sfregnen ils Epifcopo digniilliiiö,

Ρ a tri & Mec^nati otnnibus obfervantiasfiudijs pcrpetiro profequendo,

NECK OKRrtteretidut, ^enembilibtfSf $pe£latißimi$. -tärts*

Dil. Μ. Joiepho Matthi g , Dn. Martine Esbierni Sere-Stregmfia cathedalis templi niff. &cektß Regins Camera*Paftori ,■& prapofitb merit iß. rto fohrtißrmo,

Dn-M.Machise llsbodino in Dn.Hindrico Erici VeBi?4tüΡαβ:ξβprapoßto digniß*

Dn·' Johanni Watrangio ,

prapoßto^ 7elgenßuwj; Sccli-fu Ρåttori vigilantißimo.

praßcioprudentßimo.Dn.Johanni Joban nie Aren.'datori Ύelgerßttm vuinarucfcprovimiarum aqutßtmo,

Dn. M, Carolo Sciilero in Dn. Magno. Jacobi inclytä%\ttPafi* (f Pr£p eruditiß\. \ Reip. Teig, cenfult optimo.

Dn. M. Johanni Caroliladio I Dn. Johanni Xchimyin Paßori fidehßir/io.

Dn Johanni Sylvin infζ$φ+Ράβ. imptgerimo,

Dn. M. Olao Lundio fcboL

Dn, Petro Laurentij;ßrenißξ£ Celftfß Reginaßriba pr&~

ν ßantißimo.Dn. Hcrmanno

fireg* Rettort psrindußrio. | Dn. Erico MagniDn. Iacobo Rundeletio in Dn, Jacobo Schott, jnc/yta

Reip. Teig, civibus primarys?'& tptimisΨ

■Stttftob/ Ραβοri fidclißtmo.Dil-·* Μ, Olao Möreto $. &

TbeoLlettori in Scbo laßreng.exopmißtmo.

5ui« in Ciiriftö patrbus MecarnaciEur , patrerfi* pmniptöribui1 vpra*ce»ptOribus fem per ubiq; ac omni ßud.oium <3c officiorum cultiv

colendis , Hoi.otandii öc fu(j»icieniiis,lηgråti antmi fignißt&ttonent extrettum hoς

Pbfßcum offertdicat^ dedicat.ANDiUAS NICOLAI ijU*inu#5* c

ΐφφΐι

äφ & A

Χι«) $ΐω \

Diiputatio Ocftava,Do

REGI ONE MVNDI ΛTHE RE.AjfiveCcclo5Stellis tam fixisquam errati-

vis ubi fimul de EcclipilΘ & 2>

T hefi's t

Vndi generalen* confideratio-neni, eorum unde mundus com*

Itat hoc eft corporum, tam fiim^plicrum quam compofitorumcontemplatio omnium recfbiili

SfekS®m é videtur excipere i cum<|Cadum iimplex fit corpus, inde Phyhcam ipe-eialem inchoareSCaufpicariconfonum elTe bonoordini extra dubitationis pofitum eil aJeam«

Cselum,eft corpus naturale fimplex »

pcrfpicuum iblidurrtan orbem mobile , aftro-rum domicilium. Vel ita (ecundum Bartholomtncum Arnoldum Vfingeniem ex DamafocnpiCselum éft contiiientia vifibiifym cirpurttfcripti*wc &C invifibilium definitivt creaturarum.

A X J*Va-

y* Varqs autcmmodis definitu cAlutn apudPhilofophos partim &C Thcologos ufurpatur,miilis v, alrjs, notabimus duas prsccipuas , ÖCquod fizTutpoHKus pro Trinitatei.ncreatä accipi^turquac dicitur Cadu propter.fumam pcrfe&io-nis akitudincm, de quo dixit LuciFci Eiaier J4aiccridain in Carlum·, idel t adDet aequalitatem*

4+ t.Propnc pro corporeCxJeiliÄ hoc qukdem dupl-icitcr, vno modo largé, pro corporefimplic iÅ*<few&C ii c a er diciturCaeJuni Qpmo-do capitur Danielis y* cum dicitur benediciteDomino, wlucres Carli ; Et inEuangelxo volu-eres Caal icom^derunt i 1 Jud;.

f Alio eti am modo pro corpo re fimplicicircumdante tegiönem elementarem ingenera-fcili Sc incoruptibiü: & iic dicitur Cadum å ce-lando quia iuo circumflexu omnia tegit, vcldicitur q. ccelatum, quafi ilellis 8C JuminibusCädatum id eft iniignituiru.

Νomina,Carl i funt u arther &Γ quidém 3fplendoreyßc dcrixjatur ab a perpetuocurfui fi derivatur Zwo rx&w««.t oXty*^gi,s4*-'.Rakia Scfcammaqm* .

7v; Definitto diett J. Cselum eile corpus na-rturak i ergo conftabit materia.& forma ♦

Materia eft eadem illa prima quarin toto tmiVvcrio Sc omnibtts eius partibus, cum, altas jll2e

cflent materiae primae.♦ Eft itaßp eadem maté-ria prima cseh& fubiutiariumquoad (pecicni, li¬cet quo ad numerum nonitem*

Forma Cacli-non eft affiftens aliqua in-»ielligentia,fed queedam natura ei å creatore tri-*buta cuius beneficio Csclum eft idquod eft, 8ieililla forma; inanimata, non enini dicendum eftCaelum animali nifi Metaphorice& per fimili-tudinem. Intcririi-xaelum-eft corpus fimpjex di-ftincflum & di i tinefbe natura? ab elementis undeetiam diciturAriiiotdi quinia cjjbntiacum nonfit in eo natura ignis^ nec aeris > nec terrae, necergo eft elementum nec elcmentatunn Caelumergo SC elementa eandem haberit materiamge-ncralem s licet non eandem iubftantiam fpecia-lem ob varietatem formarum: fiquidem omni acorpora differuilt å ie fnvicem per fuos aÄu$bc formas *>

Affeflionum Cxlf prima eft, Quaη titasnon infiiu ta fed: finita,nullum enint acflu corpusinfinitum datur^ . Adde quod Gaelum habear fi¬gurativ, fittjp pars quantitativTa ipfius mundi fi-nrti: Quantitas a/ifta non certonumero poteftcxprimi propter j.l Diftantiae ftellarum non ιfatis accuratam Cognitionem . t* ignorantiamquanto fpatio reliqua Cscli pars fuper ftellas ieextendat, licet habereturjixaruuj diftantia återra accuratisfima/*

fö. t. Figura qua* fpiserica , circuiaris Rvcrotunda ?competensa< Cado ha?c eii figura, prop-.tercapacitatemquippein fe continens alias om-lies figurasjfoperimetras. z. propter totiusuniverii partium inclinationem ad figm*anxfphxricatru J. ex appareiatia , cpnjpidtur onim cadurn nöbis concavum,fine dubio ergo fu-perius erit conraum, 4, Haben t ailra cir-cularem motum. 5. Aftipulantur nobis prohacexli figura ailereiida didaicripturse. JEccIe-'fiailic. Z4* J4* proverb. $. £>C alibitjU 3^Sex poOtiones: dextiu/iniftrumdur-

iumxdeorium ante δ£ retro5quse in ca:lp flint re-fpcftu noftrijVel ad fitum corporis huniani nonexnatura rei.In circulo enirh per ie tak nihil eit»yz* Non eft a. eadem apud -varia-rum difcip-linarum profeilbres detri finiftri d.efignandiratio linde Verfusjsid Boream tervA, fcdc&limenforadaußmmPrxco Det aurora videt,accafurrt^ Poet*, (ideftCkometra borcam pro obtinenda poli ekvatio-ne , obiérvat, ipficp dextrum e it ortens &£ oeci-dens finillrum* Idemcp de cäcteris habendum»

4. Tenuitas & (ubti1ita&,r£rkas;nécpenini ftatuendum eil eadum ciTe fubilantix du-rse, eraike aut impervix, fed iubtiliflimae Sc tojnuiTimse, poteil interim fo!idum>quia trina di-nenfipne cönilat, appellarb J4,$*Eft

J4+ $* Eil perfpicuita»,ipfius puta5teftuita-tis 8c raritatis; iudividuus comes, cumquäcoit-iungere etiam 6* poilimms invifibilitatem , qua-do lummc peripicuum lucidum , vifum noötérjjiitiat fed tranfmittit3 in re autem viiibili a-liquid denfitatis requiritur.' )$> 7* Apparens color, quadoquidem tion de-bita adfit opacitas incaclo ad colorcm forman-dom3cacruleus enim ille cölor quem communitervulgus Carlo tribuit, realis nöh eil, led apparensitem colores in fride* Hunc vero colorem fyl-var Sc montes ex longius difsito lococonfpecflicarruleum oilentant quia a<£lu perfpicuum tene¬bris excipitur,^ quaii opacitate,ut cscruleus vi¬deatur iile, llluilrata? tenebrse;

, ■· - 8^ImmobiliÉasieuquies3fccusquam å mul-tis dictum Si feriptum. Eil enini eaclum fem periufuo loco naturale ibic^quieici t eilimmobi-ie, Stella? vero in eömoventur,ipilim autem prom¬pter fubtilitatem Sc tenuitaterii ad moturfi eftineptum, imprimis tam eoncitatum fnotumutuna hora conficiatmilliariagermauicanee vero orbes habea t »

J7* Orbes inquam exlum nullos babet titutmagni magno numero authores eös in crelo da-ri dixcrint* Eftenim ca?lum ilellatum unumcorttitiuum corpus Sc tenuiflum in quo flelte motu

pra-

f proprio,ficut pifces inaquis movelitur.)$. Hane vero iententiam noftramj. exicrip*tura ftabilimus, ipfa enimcxpreilis verbis, ipiisaftris>non vero-eacio aut orbi busmotunt tnbuit,ortmn,occafum,ilationem>retrogrefsioncm>cir*cuitioncm. &c. Jbh. jo+yfvEcléC Piab jo4#Ioh.;$8* Jf Efai2c.;ofJ3T4& j8+ 8*Heb.jj*

Tutati etianx eam fimt iententiam ex

his fundatnetispätres orthodoxiiChry ioftomus,Iuftinus Martyr,TeodorusTarienfis, &Cc.>Imialiqui tefte Philaftrio eos pro Hereticis agnove-rint qui contra fenierunt.to* "Z+ Mofes Sc fobus qui de aftris &Γ fy-

deribus plurima puleherrimc diflcrut tninimcorbium mentronem praterillent fi tales exta-rent orbes, (cd nullo verbo de illis agunt.

)Zφ S* Quomodoob unius ftéJIse vel co-metsc circumgyrationemorbis faftiis eile txuftimabitur finio potiys hoc credendum , euili-bet aftro ad motum vim motricemefle indi·tam.

TZ* 4. Si flellae rton propria virttrte iedaliena tråherentur,eiTefmotus violen tus, nul¬luni v» violentum diutumunu Plures rationescontra orbium aflertores vide apud Cafparumin Vranologia 8c Aftrologia.

*3r*Ca?te·

t?*" jCaeteftim Empymifti iiiud crlum, fu{§atutHoribus efto defendendum: sr* enim illud ittquo funt animaé ele&orum licet csekim ob pra-ftantiam aliquando appelletur, an tarnen iitpe-culiafe aliquod corpus iupracadum ftellatu ροίϊ-tüm,non eil pro certö afferendutu inquit Cafpa-rus, quia icripfuraüon expriinituBi quäle quarrtüm &c, fit, iéd äit: oculum non vidtile, auremiion audivilIe3nec in cor hominis afceudiiIe,quodDEus pra^paravit diligentibus cum. Qualisautenr orBium divifio apud veteres, vide apud^Magirum;*t4V P0ilremovianvtaiFeam5ijveGaiaxiam

csclf partemnoiieile fedinnümmerabilium SteLlarum exiguarunt acervatint coniitarum confu*ium & commiftnnrlumeit, didicit Cafparus, utip(e fatettir3in Italiabeneficio peripfeil Ii Gaiilse-ani,licet Hoc alf) anteconieciixra faltemfint aife^ett t i:'nt a fe ergo ίnquitCa ίρarus,GlaxiaAri fto-*tele eitMeteoron. ·

t$,. Sequi tur de ftellis paradifputätionis aflt'era* Stella eftCorpusiimplex; catlefie lucidumgiobofum vi tibi divinitus mdita: it:Gxlo mo-fcile& ad inferioruffi falutem a Deo conditum.Z6.- Stellas autem crcavit Dcus quarto dieexluceprimoueiliaprimodiec rc a t a qure primotribiisdiebus lucis eratcaufa3ipfiså domicilium

B dcd.t

cfedit, easiam,ut feruirei bomini ut tes-äl&s 6>mnes, Fi nes fpcciales ab Ailrologis recenieii-tur vari],in ieripttira dicuiitur facta? in tcnipora&dks annos* Poteit.etiam ornat tis aliquis,cfle eorum finis*•t?··* Affeclionum porro fteHis competenti-

um ). eil figura eåqp giobofa, licet v7el·maxi ίτχob jiimiam diilantiam appareat vifui planafcZ* eilcolor varius pro varictate ipfarum itcL3aru, alius ut in Saturno Cplor c il prumheusviilieet 8C lividus in fove clanisv in martern-b^Us,in.Gcx.flavo rubcfcens in vcere clarus cu--jpreus inmercurioiubcitrinus ni jpallidus,Z$. J+ Lux, quam habent natiuamW pro--

priam omnes ftéllje fieeundu tarnen magis& mi¬nus,® maxima ItTcem, debi fil inlarm Prctercaetia hicentHellasmutuatifio aliqno lumine prak¬ter ipium Θ venere & niercurro· exceptis nullarHellas de die apparenrlucere nifi ex profundifll-mo puteo alias veromaius lumen obfuicatmin*

4> Motus competit ileilis pro figura-circuJari etiarn circularis niotus ,cadö quidemrpiö in tötum manente immobili, ut antea Ot¬iten funufO". S* ■ Stellap aliquam ni foc inferiora:

©btinent in fluentiam J* cäfefaciendomedian-- tibus·

tibus radtjs furs non Ut.aftra &%'e&iv? filt ,fé•eitective calida* Z> vänjs modis eadeni aftici-«endo*

37* Dividuntur ftel te commodiilims in ufi-;tatas Sc inuiitatas fixas & -errarites* Fixa:funt & dicuntur qua? in cacli parte fuperioriquam alfj oeftavum vocant orbem five firma^meotum, niouentur ,· candemj^ femper inter fe■Sek terra fervant diftantani*.Jt* In his obieruantur JU munerus qui

certus vi* pbteil comprsehendi quantu iiiteVimper veterum indultriam Sc diligentiam licuit■nobiliores. obferuatsc iunt )OZZ obicura? Z7Veteribus■ jncognita? fed å 1 ijchone obferuaj aeSc

■ dcpradienfe , tuniquas aliquot ante anms Gali-ix3.iV.im ίί lud pcripidllmri indagavinZj. Z. Secundum magn itudinem quam

poflident ftel te-al iaé fint magnitudinis vel pri¬mae .maiorescj? terra nonagies fexies,qua?dä fex-agies och'es , qired.am quädragies fexics* . Velfec im da?, terra vielesodks maiofes cum unaie-cunda* Vel tertte, fupcrantes eam undecies,vel quartx ter cum una fecund a* Vel quin ta?,femel cum \Z terra maiores* Vel fexta? globoterreno ferme minores*

£4* Barum å terra diftantia probabiliterßatuitur. 4000 ieriiediametror tcrreft.

& Notatitr in i Iiis Icietitiliatio tjaciii-minis crifpatio ab longinguitatem, ventos^hati-tumcp copiarn a>rmcp tremulum interieilunu

$6. Propter iuvandam memoriam veterespkrafq? ilellas fixas ad 48 coniieliationes re-duxernnt quarum in jZodiaco Jt* Arles, Taurus5gemiiii, &c* Extra JZodiacum ad fcptcn-trionemXJ. Vrfamaior3niinorSic. xxtraZo*diacam )$iBakna orion $£c>

Planetas ilve erratica: Hella: iutit qusein parte caéli nobis propiori motiim exercent :Et licet definitum, tamen liberiorem reipecfiujlellarum fixaruni, habeηt motumdamenimdc- .

kundum>iam contra fignonimordinem 3jam ve-•loiciter 5iamäardc moventur, 1am omnino ,νί-dentur confiHereyiam aliquatido deliteicuntjiamlterum fe aperiuntjiiamdii Boreayiam in Äuftro-verfantur* Quandocp minori, quandoCg ma-iorj corporis möle & luminis copia»

<$$A jHos diuiåpc Calparus inpritielpes "SCminil^ros» Principes facit lumiiiaria inagnanon tam iefipeiftii quantitatis, -ut G luminaremaivrs& ^minuslMiniflrifiintvel fupraout Sa¬turnds, Iupiter 8c Mars qui o interdum eil in¬ferior velinfraOut Venus& Mercuriiis&quaer etiam aliquando fuperiores, PerfpicillumGalilseanum plures addit,

3^ Or-

JSP®^ - : ~aaes

frgmen .reliquor.um dux.& coriphxusGplanetsu:rtim maximus Iucidiflimus 5 lueem ,ca Iorem.&Tvim vivincam toti ^fnpcrticns, ίΰσφmiocu temporum viciffitudines de fqriJbens, Eiailigatur magnitudo £entiesfexagies iexies tcr^ränt excedcns*40. Grxcum eius nomen ?λί©* 8C

ποάλίζΐΜ, dicentc Piatore quod homines, poftea-.quamexortuseflin unumxonv.oeet. Latinis di-£iturSol:ut laitCstä.S· de fratirraDeorurii; quia1us c^teris ftellis occultatis lucet*4U Saturmis eft planeta plumbeo feu palif-

do coiore,itemvperaiizraTr)igidirs&iiccus5&ipro^inde malus, natursc& urcac humane inimicus*Terra maior elt nonagies ferne! &Γi nobis pro-pter fummumipfius locum remotiilimus eft+Cse-terorum Definitianespetantur ex Μ agiro v.e!alijs+4t. Vitim'o 3tandern paucaadijciemtts de

.Maculis& Ecclipfibus luminariunu In Θ qui-dem liuTlse fine inftrumento optico depreben-»dnntur, in luna autettpfine inftrumento adhibi-to conlpiciuntur, qua^ maculsc funt tantum expartibus inLuna ina-qualiter compaftis^Docetenim CJialiIa?us in Nuntio fyderio in lull a obier-vari beneficioinftrumenti multasinscqualita^es,

By quaC

ijuafciam partes elevatas qti aCd ä deptefias quas-fdam proiubcrantes five ex lian te-s quafdam _cUL·iiteieii tes. Vide atur ipfe D^L*4$\ Bcelipfis i tmsc c ii privätio luminis fol aris

in kina, qnando hscc ς diametro ioli opponitur,& terra in ter folem & lunam interponitnr*44. Ecclipfis folis tft averfio radiorum fb-

Iis ob inrerpoiitjoneiii corporis lünaris inter fo-j e noftrüm vi Γ11mu

4,$. Inter Eccb'pii'n folis SC hmx hoc prarte-rea intercii, quod luna aliquando-totaliter·ob-'·fcpretur, lol vero nunquam totus obfcuratur,idep quod luna minor fit, qnam ut ipfius lumenin univerfum adimere poilit. Totalis obfcui a-tio fi t in capitc & cauda:Draconίs,part ί a Ii s Dro¬pe nodum alterutrum* Pliuibus hac de re a-gentes Mathematicos conCule*Tantum destte-rea mundi regione,

COROLLARIAf. An fint reales in cdoorbes ? Tieg*.

An dentur aqua fupra cdeßes ? affre/, An cdum tnteribit fecundum (ubfantiam an Vero /?-

cundum accidenliay ßve an cdum annibiletur Vei tan-tum renoVetur ? interibit fine dubio fecundum utrum<jv

<7, An dandum cdum Smpijreum lNegt/«,* An cdummoveatur ? lieg:6. turbtda congeries craßiorum vaporuMjper ciii'

um hoc prmamcnti fpatium difperfe & dtffufa,impc-f fi.it quo mtius illud Rada uppedetur /·Neg:

Cmm

AD

Ornatißimum (fDoäißmum JuvenetηANDREAM NiCOLÄITHORIKUEThcilunvharum propugnatorcm Arcnuura

· " ■>„- · . ' ··. ....·· ' .· · J -

SI tüas poitem celetrafe iaudes>>Nullius vcllcm potiurfonare ,>

Qyamtuaslagdcs, pcramandcamice' .Carminepulehro.

Qui bott** aites avido labor©Rite fcrutaris j Clarioq; curasiLabia iatorrente lavare ficca,

Tempore in omni;Qui malas technas aperis fophiitaeQuasTuper calo foveat & aitris;Et doces feniumgenuinum fic fub»>

Prseiide cl aroOro utincaepto, pede,.laude digao5.DetL)cus te infistere poiTc fäuilo ;

. diu felix precorütque vivasPe<ftore toto:

JS/iorif& amorisergo fSriptuma

zachari a ä μ dir. ε»

Riuc-klUdiu.

, i

ei dem:

HümanißiMratßfilertißtmw13h. RefphndéntkamicoafFe&üalle&uf;-

un&ipotcntis Dum tibi cordi eß CongrAiuUrit.Fabrtcamenta, Sualok- äfätcisi, i*At%preC4ri,,

JEtberaceljos,. Artt docerc_». CAptafreundetCulminaßimmASp Vifque probart^ Proßeritate_»Sijdcrtbus qu£ Poflque probateis Summtu Appollo;,Ginßta muUkf- Ommbtu offerf.. Tlonübideßm-*^

Της.7ί^ςτί^)^βίλ$^β6^;^εκΰθΙ(τκ^ίΛστ· \-fejt « r g t u u He ν r i c ti wintroßutr