Η θέση των παιδιών στην αρχαία Ελλάδα και Ρώμη

Αρχαία ΑθήναΣτην Αρχαία Αθήνα, η θέση των κοριτσιών ήταν υποβιβασμένη. Όλη τη μέρα ήταν κλεισμένες στο σπίτι κι ασχολούνταν με τις οικιακές δουλειές. Μάθαιναν να ράβουν και να γνέθουν ενώ μάθαιναν ελάχιστα να γράφουν και να διαβάζουν. Δεν έβγαιναν έξω από το σπίτι χωρίς συνοδεία δούλων.

Από την άλλη, τα αγόρια είχαν περισσότερα πλεονεκτήματα όσον αφορά την διαπαιδαγώγησή τους. Ως τα δώδεκα χρόνια τους έμεναν στο σπίτι αγράμματα και μετά τα πήγαιναν να μορφωθούν σε ιερατεία (έξαρση παιδεραστίας) ή αν είχαν την οικονομική ευχέρεια ανάθεταν την διαπαιδαγώγησή τους σε δασκάλους.

Τα παιδιά είχαν ελάχιστη επικοινωνία με τον πατέρα, ο οποίος εργαζόταν όλη μέρα. Αυτονόητο, λοιπόν, είναι ότι την ανατροφή των παιδιών -όσο της επέτρεπαν οι δυνατότητές της- την είχε η μάνα, η οποία φυλακισμένη στο σπίτι και μη μπορώντας να αντιδράσει στον υποβαθμισμένο ρόλο που της είχε δοθεί, δεν μπορούσε να προσφέρει τις κατάλληλες γνώσεις και την σωστή αγωγή στα παιδιά της. Τέλος, τα παιδιά στην κλασσική Αθήνα που γεννιόταν με ελαττώματα γενετικής φύσεως, τα πουλούσαν ως δούλους ή τα άφηναν να πεθάνουν.

Η ιδανική ηλικία γάμου ήταν τα 14 χρόνια για τα κορίτσια και τα 30 για τους άντρες. Η γέννηση μιας κόρης δεν ήταν τόσο καλοδεχούμενη στην ελληνική οικογένεια, όσο αυτή ενός γιου, επειδή ο γιος θεωρούνταν ο συνεχιστής του σπιτιού και ήταν ικανός να προστατεύσει την πόλη του σε περίπτωση πολέμου.Μέχρι την ηλικία των επτά ετών τα παιδιά μεγάλωναν στο γυναικωνίτη. Μετά τον τοκετό, η μητέρα αναλάμβανε το θηλασμό και τη φροντίδα του παιδιού. Στα πλουσιότερα σπίτια για τις καθημερινές ανάγκες, εκτός από το θηλασμό φρόντιζε αρχικά η τροφός και αργότερα ο παιδαγωγός.

Από εκεί και πέρα ακολουθούσε τα στάδιο της εκπαίδευσης για τα αγόρια, ενώ για τα κορίτσια που δεν έπαιρναν καμιά μόρφωση έμεναν κλεισμένα στο σπίτι και ασχολούνταν με τις οικιακές εργασίες μέχρι την ώρα του γάμου τους.

Αρχαία Σπάρτη Αρκετές διαφορές παρουσίαζε η ζωή των παιδιών στη Σπάρτη, όπου τα παιδιά από μικρά διδάσκονταν την τέχνη του πολέμου και υποβάλλονταν σε δοκιμασίες ανεξάρτητα με το φύλο τους. Ασθενικά και παραμορφωμένα παιδιά δεν είχαν θέση σε μια κοινωνία τόσο σκληρή· πετιόνταν λοιπόν σε ένα φαράγγι όπου πέθαιναν.

Η θέση της γυναίκας-μητέρας δεν ήταν υποβαθμισμένη και τύγχανε του ιδίου σεβασμού με τον άντρα-πατέρα. Η καλύτερη θέση της γυναίκας -σε σύγκριση με την Αθήνα- στην αρχαία Σπάρτη, είχε ως αποτέλεσμα την αγωγή των παιδιών να την αναλαμβάνουν οι γονείς ως τα έξι χρόνια τους.

Από το 7ο έτος της ηλικίας τους η πολιτεία αναλάμβανε την ανατροφή των αρρένων. Τα υγιή άτομα ηλικίας 7-11 ετών γυμνάζονταν συνεχώς, ντύνονταν ελαφρά, περπατούσαν ξυπόλητα, κοιμόνταν πάνω σε καλάμια και το φαγητό τους ήταν λιτό. Τα γράμματα που μάθαιναν ήταν λίγα και απαραίτητα για την καθημερινή τους ζωή.

Από το 12ο έτος ζούσαν σε στρατώνες και μακριά από την οικογένεια. Εκεί μάθαιναν χορό, μουσική και έκαναν γυμναστικές ασκήσεις. Μάθαιναν την ακρίβεια και τη συντομία.

Από το 20ο έως το 30ο έτος γινόταν η στρατιωτική εκπαίδευση και μετά το στάδιο αυτό επιτρεπόταν ο γάμος. Οι στρατιωτικές υπηρεσίες προσφέρονταν μέχρι το 60ο έτος, ενώ υποχρέωση όλων των πολιτών ήταν να τρώνε σε κοινά συσσίτια.

Με τον ίδιο τρόπο γινόταν και η αγωγή των κοριτσιών, οι οποίες δεν επιτρεπόταν να ζουν με ανέσεις. Το κύριο έργο τους ήταν η γέννηση και ανατροφή των παιδιών τους.

Αρχαία Ρώμη Η θέση του παιδιού στην αρχαία Ρώμη έμοιαζε πολύ μ' αυτή του δούλου. Ο πατέρας είχε πλήρη εξουσία πάνω στα παιδιά του, τα οποία θεωρούσε κτήμα του και μπορούσε ακόμα και να σκοτώσει αν μειοντεκτούσαν σωματικά. Ο ίδιος, δεν είχε καμμιά ανάμιξη στην ανατροφή τους, κάτι που αναλάμβανε αποκλειστικά η μητέρα. Μόνο τα παιδιά των πλουσίων είχαν καλύτερη αγωγή από παιδαγωγούς, αλλά η επαφή και η επικοινωνία με τον πατέρα τους ήταν ελάχιστη και διαποτισμένη από φόβο.

Τα νοικοκυριά περιλάμβαναν τον πατέρα, ο οποίος ήταν ο επικεφαλής του νοικοκυριού, τη σύζυγό του, τα παιδιά, άλλους συγγενείς και τους υπηρέτες και δούλους των υψηλότερων τάξεων. Ο πατέρας είχε απόλυτη εξουσία πάνω σε εκείνους που ζούσαν με αυτόν. Μπορούσε να αναγκάσει γάμο και διαζύγιο, να πουλήσει τα παιδιά του, να διεκδικήσει την περιουσία των υπηρετών του και είχε το δικαίωμα να τιμωρήσει ή να σκοτώσει τα μέλη της οικογένειας.

Όταν η κόρη παντρευόταν, περνούσε κάτω από τον έλεγχο του οικογενειάρχη της οικογένειας του συζύγου της, κάτι που αργότερα καταργήθηκε. Πατέρες συνήθως άρχιζαν να αναζητούν συζύγους για τις κόρες τους, όταν οι κόρες ήταν μεταξύ δώδεκα και δεκατεσσάρων ετών. Ο σύζυγος ήταν σχεδόν πάντα μεγαλύτερος από τη νύφη. Κορίτσια υψηλής τάξης παντρεύονταν πολύ νέα, ενώ οι γυναίκες χαμηλότερης τάξης συχνά παντρεύονταν στο τέλος της εφηβείας τους ή γύρω στα είκοσι.