Νότια Αμερική

Νότια Αμερική

Δορυφορική εικόνα της Νότιας Αμερικής

H Νότια Αμερική είναι το τμήμα της Αμερικής πουβρίσκεται στο νότιο ημισφαίριο. Η Νότια Αμερικήβρίσκεται μεταξύ του Ειρηνικού Ωκεανού και τουΑτλαντικού Ωκεανού. Έχει σχήμα τριγωνικό και μή-κος από βορρά προς νότο 7.500 χιλιόμετρα και απόανατολικά προς δυτικά 5.200 χιλιόμετρα. Η Ν. Αμε-ρική υποτίθεται ότι ήταν παλιότερα ενωμένη με τηνΑφρική, από την οποία χωρίστηκε μετά από κατα-ποντισμό. Βρέχεται από τον Ατλαντικό και Ειρηνικόωκεανό, που ενώνονται στα νότια της ηπείρου με το

Χάρτης της Νότιας Αμερικής

πορθμό του Ντρέικ.Οι ακτές της Ν. Αμερικής παρουσιάζουν πολύ λιγό-τερες κολπώσεις από τις ακτές της Β. Αμερικής. Οιπιο αξιόλογοι κόλποι είναι αυτοί που σχηματίζονταιστις εκβολές των ποταμών Αμαζόνιου και Λαπλάτακαι ο κόλπος του Παναμά στον Ειρηνικό. Εκτός απότο νοτιότατο τμήμα σ' όλο το μήκος των υπόλοιπωνακτών δεν εμφανίζονται παρά μεμονωμένα μόνο νη-σάκια χωρίς ιδιαίτερη αξία. Πάντως το πιο αξιόλογονησί είναι η Γη του Πυρός στο νοτιότατο άκρο, πουχωρίζεται από την υπόλοιπη ήπειρο με τον πορθμότου Μαγγελάνου και έχει έκταση 7.200 τετραγωνικάχιλιόμετρα.

1 Όρη και Ηφαίστεια

Στη Νότια Αμερική, όπως και στη βόρεια, σχηματί-ζονται μεγάλα πτυχωσιγενή όρη, οι Κορδιλλιέρες τωνΆνδεων (το νότιο τμήμα τωνΑμερικανικώνΚορδιλιέ-ρων), που η ψηλότερή τους κορυφή, η Ακονκάγουα,έχει ύψος 6.959 μ. Μετά απ' αυτήν έρχονται οι κορυ-φές Όχος ντελ Σαλάδο (6.893 μ.), Μόντε Πίσις (6792

1

2 4 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΑΙΡΕΣΗ

μ.), Ουασκαράν (6768 μ.), Σέρρο Μπονέτε (6.759 μ.),Γιουγιαϊγιάκο (6739 μ.), Τουπουνγκάτο (6.565 μ.),Νεβάδο Σαγίαμα (6.542 μ.), Ιγιμάνι (6.462 μ.) καιΙγιάμπου (6.485 μ.).Οι Άνδεις θεωρούται η πιο ηφαιστειώδης περιοχήτου κόσμου με πάρα πολλά ενεργά ηφαίστεια,από τα οποία το Γιουγιαϊγιάκο (6739 μέτρα) θε-ωρείται το ψηλότερο ενεργό ηφαίστειο στο κόσμο,ενώ υπάρχουν ενδείξεις ενεργότητας και στο Όχοςντελ Σαλάδο. Άλλα ψηλά ενεργά ηφαίστεια είναιτο Παρινακότα στη Χιλή και τα Τσιμποράσο καιΚοτοπάξι του Ισημερινού.

2 Λίμνες και ποταμοί

Στην Ν. Αμερική έχει άφθονα επιφανειακά ύδατα,αλλά οι λίμνες της δεν έχουν μεγάλη έκταση. Με-γαλύτερη είναι η Τιτικάκα μεταξύ Περού και Βολι-βίας, σε ύψος 3.812 μέτρα από την επιφάνεια της θά-λασσας. Έχει έκταση 8.400 τετραγ. χιλιόμετρα καιβάθος 281 μέτρα. Η Ν. Αμερική έχει μεγάλους πο-ταμούς, που συγκεντρώνουν μεγάλες ποσότητες νε-ρού. Η αφθονία αυτή θεωρείται ότι είναι αποτέλεσματων συχνών ανατολικών ανέμων που συγκεντρώνουνπολλούς υδρατμούς στις ανατολικές πλαγιές των Άν-δεων. Το μεγαλύτερο ποτάμιο συγκρότημα είναι τουΑμαζονίου, που σχηματίζεται από πολλούς μεγάλουςπαραπόταμους.Άλλοι μεγάλοι ποταμοί είναι o Παρανά και οΟυρουγουάης που εκβάλλουν στο ποταμόκολπο Ρίοντε λα Πλάτα, ο Ορινόκο, ο Αραγκουάγια, ο ΆγιοςΦραγκίσκος και ο Ρίο Νέγρο, που εκβάλλουν προςτον Ατλαντικό και ο Μαγδαλένα που εκβάλλει στηνΚαραϊβική θάλασσα.Εκτός από τον Αμαζόνιο, πλωτοί είναι ο Παρανάκαι ο παραπόταμός του Παραγουάης, ο Ορινόκο, οΜαγδαλένα και άλλοι. Από τους καταρράκτες πουσχηματίζουν οι ποταμοί της Ν. Αμερικής σπουδαιό-τεροι είναι οι καταρράκτες Ιγκουασού του Ιγκουασούκαι ο καταρράκτηςΆνχελ (Έιντζελ), ο ψηλότερος στοκόσμο. Άλλοι σημαντικοί είναι οι Ατούρες και Μαϋ-πούρες του Ορινόκου.

3 Κλίμα - βλάστηση - πανίδα

Η Ν. Αμερική, που χωρίζεται στο βόρειό της τμήμααπό τον ισημερινό, βρίσκεται κατά τα τρία τέταρταμέσα στην τροπική ζώνη, με αποτέλεσμα να επι-κρατούν, στο μεγαλύτερο μέρος της ηπείρου, σταθε-ρές θερμοκρασίες, γύρω στους 30°C. Στα οροπέδιαοι κλιματικές συνθήκες είναι πιο ακραίες λόγω τουύψους και των βροχών. Το τροπικό κλίμα των βό-ρειων περιοχών διαδέχεται το εύκρατο στην περιοχήτου Λα Πλάτα. Στις Άνδεις επικρατεί ηπειρωτικό

κλίμα, με αρκετά χαμηλές θερμοκρασίες, που ευωδώ-νουν την παρουσία παγετώνων. Επίσης, το ύψος τωνΆνδεων εμποδίζει να τις προσπεράσουν σύννεφα, μεαποτέλεσμα οι δυτικές ακτές να είναι ξηρές. Η έρη-μος Ατακάμα είναι το ξηρότερο μέρος στη Γη. Απότην άλλη, οι βροχοπτώσεις στο ανατολικό τμήμα μπο-ρούν να συντηρήσουν τη παρουσία τροπικών δασών.Το βόρειο τμήμα της Νότιας Αμερικής καλύπτεταιαπό τροπική βλάστηση, που σχηματίζει τα δάση τηςβροχής. Το τροπικό δάσος του Αμαζονίου είναι τοπιο εκτεταμένο στο κόσμο. Στην περιοχή τωνΆνδεων,η βλάστηση έχει το χαρακτήρα της βλάστησης τωνψυχρών κλιμάτων και λίγα είδη έχουν προσαρμοστείνα ζουν στις ακραίες κλιματικές συνθήκες. Στη μέσηζώνη, εκτός από τις στέπες της Αργεντινής, ευδοκι-μούν κάθε είδους φυτά της τροπικής βλάστησης καιτων εύκρατων ζωνών. Από τη Ν. Αμερική προέρχο-νται πολλά είδη φυτών που καλλιεργούνται ευρέωςσήμερα, όπως η πατάτα και ο αραβόσιτος.Το ζωικό βασίλειο της Ν. Αμερικής παρουσιάζειιδιαίτερα χαρακτηριστικά, που οφείλονται στην απο-μόνωση της ηπείρου από τις άλλες για αρκετά εκα-τομμύρια χρόνια. Χαρακτηριστικά είδη ζώων είναιτο λάμα, ο ιαγουάρος, το πούμα, το ανακόντα, τοαλπάκα, μερικά είδη πλατύρρινων πιθήκων και ογιγάντιος μυρμηγκοφάγος.

4 Πολιτική διαίρεση

Στον πίνακα περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων οι Νή-σοι Νότια Γεωργία και Νότιες Σάντουιτς, παρόλο πουδεν έχουν μόνιμους κατοίκους, αλλά μόνο προσωρι-νούς επισκέπτες σε ερευνητικούς σταθμούς.1 Ανήκει γεωγραφικά και στη Νότια και στη ΒόρειαΑμερική

3

5 Περισσότερα

ΓιώργοςΛεκάκης "Αποικίες Γερμανών ναζί στηνΝό-τια Αμερική, για να διαδώσουν τον «αριανισμό»...Κυρίως σε Παραγουάη, Χιλή, Βραζιλία, Αργεντινή...Εμπλέκεται και η ναζί αδελφή του Νίτσε! στην εφημ."Χρόνος" Κομοτηνής, 28.08.2013: http://www.xronos.gr/detail.php?ID=89657

6 Δείτε επίσης• Χρονολόγιο Νότιο Αμερικάνικης ιστορίας

7 Παραπομπές[1] CIA World Factbook

[2] Η Λα Πας είναι η επίσημη πρωτεύουσα της Βολιβίαςκαι το Σούκρε η συνταγματική.

[3] (Jan. 2013) (French) INSEE, Government of France.«Error: Cite web». http://www.insee.fr/fr/themes/tableau.asp?reg_id=25&ref_id=poptc02104.

[4] Falkland Islands: July 2008 population estimate. CIAWorld Factbook.

[5] Περιλαμβάνει το Νησί του Πάσχα που βρίσκεταιστον Ειρηνικός Ωκεανός, μία επαρχία της Χιλής πουγεωγραφικά ανήκει στην Ωκεανία. Το Σαντιάγο είναιη επίσημη πρωτεύουσα της Χιλής ενώ το Βαλπαραΐσοείναι η νομοθετική.

8 Εξωτερικοί σύνδεσμοι• Brazil Γεωγραφικός Οδηγός

• Νότια Αμερική

• Φωτογραφίες της Νότιας Αμερικής

• Νότια Αμερική

• Νότια Αμερική στο Open Directory Project

4 9 TEXT AND IMAGE SOURCES, CONTRIBUTORS, AND LICENSES

9 Text and image sources, contributors, and licenses

9.1 Text• Νότια Αμερική Πηγή: http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CF%8C%CF%84%CE%B9%CE%B1%20%CE%91%CE%BC%CE%

B5%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE?oldid=5039386 Συνεισφέροντες: Robbot, Pne, Kalogeropoulos, Dada, Templar52,YurikBot, Nevermore, Gerakibot, Aurilios, Egmontaz, 96679247, Avacalop, Veron, Escarbot, Dadabot, Thijs!bot, S. Cruz, JAnDbot,Magioladitis, Alaniaris, VolkovBot, Idioma-bot, Synthebot, TXiKiBoT, YonaBot, SieBot, BotMultichill, AlleborgoBot, Loveless,PipepBot, DragonBot, Ttzavaras, MelancholieBot, Darkicebot, HerculeBot, CarsracBot, SilvonenBot, Luckas-bot, Ptbotgourou,Alexikoua, ArthurBot, Almabot, Andromeas, GhalyBot, Jaguarlaser, VJSC263IO, Vagrand, MastiBot, Louperibot, C messier, Xqbot,RedBot, TobeBot, Dinamik-bot, KamikazeBot, TjBot, GrouchoBot, Nataly8, EmausBot, ZéroBot, Skgxt, WikitanvirBot, Mjbmrbot,CocuBot, MerlIwBot, NNeilAlieNN, Glorious 93, Vagobot, Geilamir, Spiros790, Dexbot και Ανώνυμες συνεισφορές: 21

9.2 Images• Αρχείο:Americas_(orthographic_projection).svg Source: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/ca/Americas_

%28orthographic_projection%29.svg License: CC BY-SA 3.0 Contributors: Έργο αυτού που το ανεβάζει Original artist:Martin23230• Αρχείο:Bariloche-_Argentina2.jpg Source: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f2/Bariloche-_Argentina2.jpg License:

GFDL Contributors: Έργο αυτού που το ανεβάζει Original artist: Chipppy• Αρχείο:Commons-logo.svg Source: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4a/Commons-logo.svg License: Public domainContributors: This version created by Pumbaa, using a proper partial circle and SVG geometry features. (Former versions used to beslightly warped.) Original artist: SVG version was created by User:Grunt and cleaned up by 3247, based on the earlier PNG version,created by Reidab.

• Αρχείο:Flag_of_South_Georgia_and_the_South_Sandwich_Islands.svg Source: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/ed/Flag_of_South_Georgia_and_the_South_Sandwich_Islands.svg License: CC0 Contributors: ? Original artist: ?

• Αρχείο:Flag_of_the_Falkland_Islands.svg Source: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/83/Flag_of_the_Falkland_Islands.svg License: CC0 Contributors: ? Original artist: ?

• Αρχείο:LocationSouthAmerica.png Source: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/02/LocationSouthAmerica.pngLicense: Public domain Contributors: map adapted from PDF world map at CIA World Fact Book Original artist: Central IntelligenceAgency,Maximaximax, Ghalas, Huhsunqu, E PluribusAnthony, Cogito ergo sumo, and Snoopen82 (via Image:LocationSouthAmerica2.pngper this request)

• Αρχείο:South_America_(orthographic_projection).svg Source: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0f/South_America_%28orthographic_projection%29.svg License: CC BY 3.0 Contributors: Imagem feita a partir de Brazil(orthographic projection).svg. Original artist: by Luan <a href='https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=User_talk:Luan,<span>,&,</span>,action=edit,<span>,&,</span>,section=new'><img alt='Tokyoship Talk icon.svg' src='//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Tokyoship_Talk_icon.svg/20px-Tokyoship_Talk_icon.svg.png' width='20' height='20'srcset='//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Tokyoship_Talk_icon.svg/30px-Tokyoship_Talk_icon.svg.png1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Tokyoship_Talk_icon.svg/40px-Tokyoship_Talk_icon.svg.png 2x'data-file-width='300' data-file-height='300' /></a> <a href='//pt.wikipedia.org/wiki/Usu%C3%A1rio_Discuss%C3%A3o:Luan'title='pt:Usuário Discussão:Luan'><img alt='Tango style Wikipedia Icon.svg' src='//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Tango_style_Wikipedia_Icon.svg/20px-Tango_style_Wikipedia_Icon.svg.png' width='20' height='20' srcset='//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Tango_style_Wikipedia_Icon.svg/30px-Tango_style_Wikipedia_Icon.svg.png 1.5x,//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Tango_style_Wikipedia_Icon.svg/40px-Tango_style_Wikipedia_Icon.svg.png2x' data-file-width='48' data-file-height='48' /></a>

• Αρχείο:South_America_satellite_orthographic.jpg Source: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e9/South_America_satellite_orthographic.jpg License: Public domain Contributors: ? Original artist: NASA

• Αρχείο:South_america.jpg Source: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/04/South_america.jpg License: Public domainContributors: ? Original artist: ?

• Αρχείο:Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg Source: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/dd/Wikivoyage-Logo-v3-icon.svgLicense: CC BY-SA 3.0 Contributors: Έργο αυτού που το ανεβάζει Original artist: AleXXw

9.3 Content license• Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0