ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ∆ΕΟΝΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ

Εξετάσεις Ιουνίου 2004 ∆ιδάσκοντες: Στέλιος Βιρβιδάκης, Αριστείδης Χατζής

ΘΕΜΑΤΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΗΘΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ (ΣΤΕΛΙΟΣ ΒΙΡΒΙ∆ΑΚΗΣ)

Παρακαλώ απαντήστε σε ένα από τα παρακάτω θέµατα:

1. Πριν από λίγες µέρες έγινε γνωστή η υπόθεση ενός Γερµανού µηχανικού που σκότωσε και έφαγε ένα συνάνθρωπό του, αφού πρώτα, ενώ εκείνος ήταν ακόµη ζωντανός, τον ακρωτηρίασε και έφαγε τα γεννητικά του όργανα µε τη συγκατάθεσή του. Σύµφωνα µε µια ορισµένη αντίληψη της αρχής της ελευθερίας, η πράξη του ατόµου αυτού µε τις κανιβαλικές διαθέσεις δεν είναι ηθικά εσφαλµένη, γιατί το θύµα του είχε συναινέσει και είχε πλήρη επίγνωση του τι επρόκειτο να συµβεί (είχε µάλι-στα ανταποκριθεί σε αγγελία – πρόσκληση από το διαδίκτυο). Κατά την άποψη αυτή, κάθε σαδι-στής που ασκεί βία και µάλιστα σε ακραία µορφή – µέχρι και θανάτωση – σε ένα µαζοχιστή, ο ο-ποίος επιδιώκει να υποφέρει, να υποστεί σοβαρή βλάβη της υγείας του, ή ακόµη και να πεθάνει, δεν αντιβαίνει σε µια δεοντοκρατική θεώρηση της ηθικής βασισµένη στην αρχή της ελευθερίας (αυτο-νοµίας). (α) Πώς νοµίζετε ότι θα αντιµετώπιζε τη συγκεκριµένη ερµηνεία της έννοιας της ελευθερί-ας ένας καντιανός φιλόσοφος που πιστεύει πως οι πράξεις µας πρέπει να συµµορφώνονται µε τις ε-πιταγές της κατηγορικής προστακτικής; (β) Πώς θα προσέγγιζε το ζήτηµα ένας οπαδός της κανο-νολογικής ωφελιµοκρατίας;

2. Είστε µέλος του Εθνικού Ραδιοτηλεοπτικού Συµβουλίου και πιστεύετε ότι πρέπει να επιβληθεί αυ-

στηρό πρόστιµο σε µια τηλεοπτική σειρά η οποία δείχνει τολµηρές ερωτικές σκηνές µεταξύ οµο-φυλοφίλων, παρόλο που προβάλλεται αρκετά αργά, ώστε να µην µπορούν να την παρακολουθούν µικρά παιδιά, µε το επιχείρηµα πως δεν θα έπρεπε να επιτρέπονται τέτοιες σκηνές που παριστάνουν «αφύσικες», «ανώµαλες» και κατά συνέπεια ανήθικες σχέσεις. Ποια ηθική θεωρία, ή και θεωρίες θα µπορούσατε να επικαλεστείτε για να υποστηρίξετε πειστικότερα την άποψή σας : (α) όσον αφορά την ηθική ποιότητα των απεικονιζόµενων πράξεων; (β) όσον αφορά το δικαίωµα της µετάδοσης τέ-τοιων σειρών ή έργων από την τηλεόραση; Ποια θα ήταν τα καλύτερα επιχειρήµατα που θα µπο-ρούσαν να χρησιµοποιήσουν οι συνάδελφοί σας, εάν διαφωνούσαν µαζί σας; Πώς θα σας ασκούσαν κριτική; Ποια θεωρία, ή θεωρίες, θα ήταν δυνατόν να επικαλεστούν;

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΟΥ ∆ΙΚΑΙΟΥ (ΑΡΙΣΤΕΙ∆ΗΣ ΧΑΤΖΗΣ)

Παρακαλώ απαντήστε σε ένα από τα παρακάτω θέµατα:

1. ∆ιαβάστε προσεκτικά το άρθρο του Θανάση Γιαλκέτση, «Η κοινοτοπία του κακού». Υποθέστε πως πρόκειται να υπερασπίσετε τον Άιχµαν στο δικαστήριο της Ιερουσαλήµ. Ποιες θεωρίες φιλοσοφίας του δικαίου θα χρησιµοποιούσατε για την υπεράσπισή του;

2. Τι είναι το κράτος δικαίου; Σε ποια άρθρα του ελληνικού Συντάγµατος θεµελιώνεται η αρχή του κράτους δικαίου και από ποια προστατεύεται; Αναφέρετε ένα περιστατικό κατάλυσης του κράτους δικαίου από την ελληνική συνταγµατική ιστορία.

Να τεκµηριώσετε τις απαντήσεις σας µε αναφορές σε συγκεκριµένες αρχές και θεωρίες. Να εκφράσε-τε τη γνώµη σας σχετικά µε το ποια από τα επιχειρήµατα που εξετάζετε σε κάθε περίπτωση φαίνονται τελικά πειστικότερα και γιατί.

Οι βαθµοί θα ανακοινωθούν στην ιστοσελίδα http://www.phs.uoa.gr/ahatzis