Εργαιεία θαη κεταλές

Καηεξίλα Παπαλαζηαζίνπ

ΣΜΗΜΑ Α’2 (1)3o ΓΤΜΝΑΙΟ ΣΡΙΚΑΛΩΝ

ΚΑΘΗΓΗΣΡΙΑ: ΚΟΠΑΝΟΤ ΕΤΘΑΛΙΑ

ΠΕΡΙΕΥΟΜΕΝΑ

• Ση είλαη εξγαιείν?

• Η εμέιημε ησλ εξγαιείσλ

• Η ρξεζηκόηεηα ησλ εξγαιείσλ

• Καηεγνξίεο εξγαιείσλ

• Εηθόλεο αξραίσλ θαη ζύρξνλσλ εξγαιείσλ

• Ση είλαη νη κεραλέο?

• Απιέο θαη ζύλρξνλεο κεραλεο

• Λεπηνκέξεηεο γηα ηεο κεραλέο

• Εηθόλεο αξραίσλ θαη ζύλρξνλσλ κεραλώλ

• Πεγέο

Ση είλαη εξγαιείν?

• Με ηνλ όξν εργαιείο ελλνείηαη κηα ζπζθεπή πνπ παξέρεη θπζηθή ή λνεηηθή ππνζηήξημε ζηελ εθπιήξσζε ελόο έξγνπ. Σα πεξηζζόηεξα εξγαιεία είλαη κνξθέο απιώλ κεραλώλ, ή ζπλδπαζκόο ηνπο. Εξγαιείν είλαη θάζε αληηθείκελν κε ην νπνίν εθαξκόδεηαη ελέξγεηα γηα ηελ εθηέιεζε κηαο εξγαζίαο από ην αλζξώπηλν ζώκα, κηα ζπζθεπή πνπ εθηειεί κηα εξγαζία κε δηθή ηεο απνθιεηζηηθά ελέξγεηα, αλεμάξηεηα από ην αλζξώπηλν ζώκα, απνθαιείηαη κεραλή.

Η εμέιημε ησλ εξγαιείσλ

• Σα πξώηα εξγαιεία ήηαλ αθαηέξγαζηα θιαδηά, ξόπαια θαη πέηξεο πνπ ν άλζξσπνο έβξηζθε ζην πεξηβάιινλ ηνπ.

• Η ζπλεηδεηή θαηαζθεπή ησλ εξγαιείσλ μεθίλεζε ζηελ Επνρή ηνπ Λίζνπ, όηαλ νη θπλεγνί ηξνθνζπιιέθηεο θαηαζθεύαζαλ εξγαιεία θνπήο, αηρκέο βειώλ, πξσηόγνλα αγθίζηξηα θαη ζθεύε κεηαθνξάο. Έρνπλ βξεζεί εξγαιεία θνπήο θηηαγκέλα από ιίζν ηα νπνία είλαη πνιύ αηρκεξά θαη πνιύ δύζθνια ζηελ θαηαζθεπή ηνπο, πνπ γηλόηαλ ρηππώληαο ηνλ νςόιηζν κε θόθαια. Αλ ην ρηύπεκα γηλόηαλ ζε ιάζνο γσλία ή κε ιάζνο έληαζε, ην εξγαιείν έζπαδε θαη αρξεζηεπόηαλ.

• ύκθσλα κε ην ύζηεκα ηξηώλ επνρώλ, ηε ρξήζε ιίζηλσλ εξγαιείσλ αθνινύζεζε ε αλάπηπμε ηεο κεηαιινπξγίαο θαη ε ρξήζε ράιθηλσλ θαη αξγόηεξα ζηδεξέλησλ εξγαιείσλ. Αλ θαη δελ απνηειεί ηνλ θαλόλα γηα όινπο ηνπο πνιηηηζκνύο, νη πεξηζζόηεξνη αθνινύζεζαλ απηή γεληθά ηελ πνξεία.

• Οη κεραληθέο ζπζθεπέο, αλ θαη γλσζηέο από ηελ Ειιεληζηηθή πεξίνδν εμαπιώζεθαλ ηδηαίηεξα θαηά ηνλ κεζαίσλα θπξίσο εμαηηίαο ηεο επξείαο ρξήζεο ησλ ελεξγεηαθώλ πεγώλ ηνπ αέξα θαη ηνπ λεξνύ. (αλεκόκπινο, λεξόκπινο, άξδεπζε θιπ).

• Σα κεραληθά εξγαιεία πξνέθπςαλ θαηά ηελ Βηνκεραληθή επαλάζηαζε, εμαηηίαο ηεο αλάγθεο εθηέιεζεο πνιύπινθσλ θαη ζπγρξνληζκέλσλ ελεξγεηώλ, ηηο νπνίεο δελ κπνξνύζε λα ππνθαηαζηήζεη ε αλζξώπηλε δξαζηεξηόηεηα.

Η ρξεζηκόηεηα ησλ εξγαιείσλ

• O άλζξσπνο αλ θαη πξνηθηζκέλνο κε ηε ινγηθή, πζηεξεί απέλαληη ζηα πεξηζζόηεξα άιια δώα ζε κπτθή δύλακε . Πξνζπαζώληαο λα κεηώζεη απηήλ ηε δηαθνξά θαη ζέινληαο λα κεγαιώζεη ηε δύλακή ηνπ, γηα λα κπνξεί λα θάλεη εύθνια ηελ εξγαζία ηνπ θαηαζθεύαζε ην εξγαιείν. Άξα εξγαιείν είλαη έλα όξγαλν πνπ, θαηά βάζε, θαηαζθεπάζηεθε γηα λα κεγαιώλεη ηελ αλζξώπηλε δύλακε.

Καηεγνξίεο εξγαιείσλ

• Τα εργαιεία ποσ τρεζηµοποηούµε

ζήµερα είλαη πάρα ποιιά θαη τφρίδοληαη

αλάιογα µε ηελ εργαζία γηα ηελ οποία

προορίδοληαη ζε

Τεχνικά εργαλεία(μπινπξγηθά,

ζηδεξνπξγηθά, εξγαιεία πνπ

ρξεζηµνπνηνύληαη ζε µεραλνπξγηθέο

θαηαζθεπέο θαη πνπ ππνδηαηξνύληαη ζε απηά

πνπ πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηελ θνπή

ησλ κεηαιισλ ,ηα θνπηηθά ,ζε απηά πνπ

ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηελ απόμεζε

δηαθόξσλ επηθαλεηώλ

• επιζηηµονικά

εργαλεία (ρεηξνπξγηθά, ρεµηθά],

• γεωργικά εργαλεία (ηζάπα,

θαζµάο, θηπάξη, θιαδεπηήξη)

• υδραυλικά θαη άιια πνιιά,

απαξαίηεηα γηα ηελ άλεηε

εξγαζία µαο.

, ζε απηά πνπ ρξεζηµνπνηνύληαη γηα ηελ θνπή ησλ

γηα ηε ζπγθξάηεζε ηνπ πιηθνύ πνπ

επεμεξγαδόµαζηε µεηάιισλ, ηα θνπηηθά, ζε απηά

πνπ ρξεζηµνπνηνύληαη γηα ηελ απόμεζε δηάθνξσλ

επηθαλεηώλ, ζε απηά πνπ ρξεζηµνπνηνύληαη

ρξεζηµνπνηνύληαη γηα δηάθνξεο ζπγθνιιήζεηο, ζε

απηά πνπ ρξεζηµνπνηνύληαη γηα λα ζθίγγνπλ µε

ηε ρξήζε ηεο βίδαο δύν µέξε ηεο

ίδηαο θαηαζθεπήο θιπ.),

Εηθόλεο αξραίσλ εξγαιείσλ

Εηθόλεο ζύλρξνλσλ εξγαιείσλ

Ση είλαη κεραλέο?

• Γεληθά Μεταλή ή κετάλεκα νλνκάδεηαη νπνηνδήπνηε εξγαιείν ή κέζνλ πνπ κπνξεί λα δηεπθνιύλεη ηελ αλζξώπηλε εξγαζία ή πνπ κπνξεί λα απμήζεη ηε δύλακε ή ηελ απνηειεζκαηηθόηεηά ηεο. Επίζεο νπνηαδήπνηε ζπζθεπή πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηε παξαγσγή έξγνπ, είηε κεηαδίδνληαο είηε κεηαηξέπνληαο άιιε κνξθή ελέξγεηαο ζε παξαγσγή έξγνπ. Αθόκε κπνξεί λα ελλνείηαη θαη θάζε επθπήο επηλόεζε. Μεηαθνξηθά, ζεκαίλεη ξαδηνπξγία, ζθεπσξία αιιά θαη ραξαθηεξηζκό πιήζνπο ππεξεζηώλ π.ρ. «Κξαηηθή κεραλή» ή «ακπληηθόο κεραληζκόο».

Απιέο θαη ζύλζεηεο κεραλέο

• Πξώηα δηαθξίλνπκε ηηο κεραλέο ζε απιέο κεραλέο θαη ζε ζύλζεηεο. Απιέο είλαη εθείλεο πνπ δίλνπλ θαηεπζείαλ ην απνηέιεζκα π.ρ. ηεο εθαξκνγήο δύλακεο, όπσο ζηελ πεξίπησζε ηνπ κοτιού, ηεο ηροταιίας θαη ηνπ βαρούιθοσ. ύλζεηεο είλαη εθείλεο πνπ απνηεινύληαη από πνιινύο ζπλδπαζκνύο νξγάλσλ θαη δηακέζνπ απηώλ ε δύλακε ή ε ελέξγεηα αθνινπζνύλ κηα δηαδνρηθή πνξεία πξηλ αμηνπνηεζνύλ.

Λεπηνκέξεηεο γηα ηεο κεραλέο

• Γεληθόηεξα κηα κεραλή είλαη έλα ζύζηεκα ζσκάησλ (νξγάλσλ), πνπ πξννξίδνληαη λα ππεξληθήζνπλ δπλάκεηο πνπ ραξαθηεξίδνληαη σο δπλάκεηο αληίζηαζεο, κε ηε βνήζεηα άιισλ δπλάκεσλ, πνπ νλνκάδνληαη θηλεηήξηεο δπλάκεηο.

• Μηα κεραλή κπνξεί λα θαηαζθεπαζηεί έηζη, ώζηε κηα κηθξή θηλεηήξηα δύλακε λα κπνξεί λα θαιύςεη κηα δύλακε αληίζηαζεο πνιύ κεγαιύηεξε. Όηαλ ε θίλεζε ηεο κεραλήο απηήο είλαη νκαιή, ηόηε ην άζξνηζκα ησλ έξγσλ ησλ θηλεηήξησλ δπλάκεσλ είλαη ίζν κε ην άζξνηζκα ησλ έξγσλ ησλ δπλάκεσλ αληίζηαζεο.

• Μηα κεραλή ινηπόλ ρξεζηκεύεη γηα λα κεηαηξέςεη έξγν ζ' άιιν έξγν, όρη αλαγθαζηηθά ηεο ίδηαο θύζεο θη απηή ε κεηαβνιή ζπλνδεύεηαη πάληνηε από απώιεηα έξγνπ.

Καηάηαμε ησλ κεραλώλ

• Μεηαηροπείς ελέργεηας

• Εργαιεηοκεταλές

• Γεφργηθές κεταλές

• Αλσυφηηθές θαη κεηαθορηθές κεταλές

• Τέιος όιες οη κεταλές ποσ έτοσλ βρεζεί

γηα λα έργο κε ιηγόηερο θόπο θαη ζε

κηθρόηερο τρόλο [π.ρ γξαθνκεραλέο

,ξαπηνκεραλέο ,ππνινγηζηηθέο κεραλέο

θ.η.ι]

• Σε κηα κεταλή κπορούκε λα δηαθρίλοσκε

3 θύρηα ζηοητεία:

• Τον αποδέκηη πνπ πάλσ ηνπ δξνπλ νη

θηλεηήξηεο δπλάκεηο[ π.ρ γηα ηελ αηκνκεραλή

είλαη ην έκβνιν ]

• Το όργανο ή ηο εργαλείο ,πνπ κεηαηξέπεη

ην έξγν πνπ ηνπ δόζεθε ,ζε σθέιηκν έξγν

, • Το μηχανιζμό μεηαθοράς ηης κίνηζης, πνπ

ζπλδέεη ηνλ θηλεηήξα κε ην εξγαιείν ή ην όξγαλν

θαη κεηαθέξεη απ' ην έλα ζην άιιν δηακέζνπ

ζηεξεώλ νξγάλσλ (θνριηώλ), εύθακπησλ

(ειαηεξίσλ) ή ξεπζηώλ (λεξνύ, ιαδηνύ) ηελ ηζρύ

ηνπ θηλεηήξα

Εηθόλεο από αξραίεο κεραλέο

Εηθόλεο ζύλρξνλσλ κεραλώλ

Σέινο

• Ειπίδσ λα ζαο άξεζε

ΠΗΓΕ

www.wikipedia.gr.

www.live-pedia.gr

www.wix.gr

Εηθόλεο google

Τπεύζπλε θαζεγήηξηα:Κόπαλνπ Επζαιία

http://www.wikipedia.gr/http://www.live-pedia.gr/http://www.live-pedia.gr/http://www.live-pedia.gr/http://www.wix.gr/