Το Κυπριακό ηιτθμα

Θ Κφπροσ απζκτθςε το 1960 τθν ανεξαρτθςία τθσ. Το 1974, όμωσ, οι Τοφρκοι ειςζβαλαν ςτο νθςί και κατζλαβαν ζνα μεγάλο τμιμα του.

Από τότε θ κατοχι μεγάλου μζρουσ τθσ Κφπρου ςυνεχίηεται.

Το νθςί τθσ Κφπρου ςε χάρτθ του 1562

• Το νθςί τθσ Κφπρου, αφοφ γνϊριςε πολλοφσ κατακτθτζσ, κυριεφκθκε τελικά από τουσ Οκωμανοφσ Τοφρκουσ (1571).

• Το 1878 θ Τουρκία παραχϊρθςε τθν Κφπρο ςτθ Βρετανία, που τθν διοίκθςε ωσ αποικία τθσ.

• Ωςτόςο, οι Ελλθνοκφπριοι δεν ζπαψαν να επικυμοφν τθν ελευκερία τουσ και να αγωνίηονται για τθν ζνωςθ του νθςιοφ με τθν Ελλάδα.

Πότε κυριεφκθκε θ Κφπροσ από τουσ Τοφρκουσ;Πότε παραχωρικθκε ςτθ Βρετανία;

• Μετά το τζλοσ του Β' Παγκοςμίου Πολζμου τόςο οι Κφπριοι όςο και οι ελλθνικζσ Κυβερνιςεισ άρχιςαν να ηθτοφν επιτακτικά τθν ζνωςθ, οργανϊνοντασ διαμαρτυρίεσ και ςυλλαλθτιρια και προςφεφγοντασ ακόμθ και ςτον Οργανιςμό Ηνωμένων Εθνών (Ο.Θ.Ε.).

• Θγζτθσ του κυπριακοφ αγϊνα ιταν ο αρχιεπίςκοποσ του νθςιοφ Μακάριοσ. Ο Αρχιεπίςκοποσ Κφπρου Μακάριοσ

Ποιο πράγμα επικυμοφςαν επιτακτικά οι Κφπριοι και οι ελλθνικζσ κυβερνιςεισ;Ποιοσ ιταν ο θγζτθσ του αγϊνα των Κυπρίων;

• Για ν' απαλλαγοφν από τθ βρετανικι κυριαρχία, οι Κφπριοι ξεκίνθςαν ζνοπλο απελευκερωτικό αγϊνα.

• Το 1955 ανζλαβε ςτρατιωτικι και πολιτικι δράςθ θ Εκνικι Οργάνωςθ Κυπρίων Αγωνιςτϊν (Ε.Ο.Κ.Α.), με αρχθγό τον απόςτρατο αξιωματικό του ελλθνικοφ ςτρατοφ Γεϊργιο Γρίβα (Διγενι), ζχοντασ τθ ςυναίνεςθ του Μακαρίου.

• Αντιδρϊντασ, το ίδιο ζτοσ οι Τοφρκοι λεθλάτθςαν και κατζςτρεψαν ςτθν Κωνςταντινοφπολθ χιλιάδεσ ελλθνικά καταςτιματα και δεκάδεσ εκκλθςίεσ (Σεπτεμβριανά).

Γεϊργιοσ Γρίβασ

Πϊσ αντιςτάκθκαν οι Κφπριοι;Πϊσ αντζδραςαν οι Τοφρκοι;

• Θ δράςθ τθσ Ε.Ο.Κ.Α. αλλά και θ γενικευμζνθ ταραχι ανάγκαςαν τουσ Βρετανοφσ να αποδεχκοφν τθν ανεξαρτθςία τθσ Κφπρου, με τθν προχπόκεςθ να δθμιουργιςουν δφο ςτρατιωτικζσ βάςεισ ςτο νθςί.

• Το 1960 θ Κφπροσ κθρφχκθκε ανεξάρτθτθ με τισ ςυμφωνίεσ τθσ Ηυρίχθσ και του Λονδίνου, ενϊ θ Ελλάδα και θ Τουρκία είχαν το δικαίωμα να διατθροφν εκεί μικρζσ μονάδεσ ςτρατοφ.

• Πρϊτοσ Πρόεδροσ τθσ Κυπριακισ Δθμοκρατίασ εκλζχκθκε ο αρχιεπίςκοποσ Μακάριοσ.

Ο Μιχάλθσ Καραολισ, ο οποίοσ μαηί με τον Ανδρζα Δθμθτρίου απαγχονίςτθκε από τουσ Βρετανοφσ

Πότε κατάφερε θ Κφπροσ να ανεξαρτθτοποιθκεί; Ποιοσ εκλζχτθκε πρϊτοσ Πρόεδροσ τθσ Δθμοκρατίασ;

• Τα προβλιματα ζμελλε να ςυνεχιςτοφν, κακϊσ οι Τουρκοκφπριοι, αν και μειοψθφία ςτο νθςί, ηθτοφςαν όλο και μεγαλφτερα προνόμια.

• Το 1963 ξζςπαςαν ταραχζσ ανάμεςα ςτισ δφο κοινότθτεσ. Κλικθκαν τότε ςτθν Κφπρο ςτρατιϊτεσ του Ο.Θ.Ε., οι οποίοι παρζμειναν ζκτοτε επί τόπου, χωρίσ όμωσ να κατορκϊςουν να βάλουν τζλοσ ςτισ ςυγκροφςεισ.

Ο αρχιεπίςκοποσ Μακάριοσ αγορεφει ςτα Θνωμζνα Ζκνθ

Γιατί ςυνζχιςαν να υπάρχουν προβλιματα;Πϊσ αντιμετωπίςτθκαν;

• Το 1967 ανακλικθκε από τθν Κφπρο, με εντολι τθσ δικτατορίασ των Ακθνϊν, θ ελλθνικι μεραρχία που είχε ςταλεί ςτθ Μεγαλόνθςο.

• Οι ςχζςεισ του Μακαρίου με τουσ δικτάτορεσ μοιραία επιδεινϊκθκαν. Το 1974 θ ελλθνικι χοφντα ανζτρεψε με πραξικόπημα τον Μακάριο.

• Αμζςωσ μετά τουρκικά ςτρατεφματα, με το πρόςχθμα τθσ προςταςίασ τθσ τουρκικισ μειονότθτασ, ειςζβαλαν ςτο νθςί και κατζλαβαν το βόρειο τμιμα του (ςχζδιο Αττίλασ).

• Θ Εκνικι Φρουρά τθσ Κφπρου αντιςτάκθκε ςτθ ςτρατιωτικι μθχανι τθσ Τουρκίασ, δίνοντασ ςκλθρζσ μάχεσ και προςμετρϊντασ ςτο τζλοσ πλθκϊρα νεκρϊν, τραυματιϊν και αγνοουμζνων. Τοφρκοι αλεξιπτωτιςτζσ ειςβάλλουν ςτθν Κφπρο

Γιατί επιδεινϊκθκαν οι ςχζςεισ του Μακάριου με τουσ δικτάτορεσ;Πϊσ αντζδραςαν οι Τοφρκοι;

• Οι Τοφρκοι κατζλαβαν το 37% τθσ Κφπρου εκδιϊκοντασ τουσ Ελλθνοκφπριουσ, που κατζφυγαν ςτο ελεφκερο τμιμα του νθςιοφ για να ςωκοφν.

• Ταυτόχρονα, μετζφεραν εποίκουσ από τθν Τουρκία προσ μόνιμθ εγκατάςταςθ, αλλοιϊνοντασ ζτςι τθν πλθκυςμιακι ςφνκεςθ του νθςιοφ. Στα εδάφθ που κυρίευςαν, ςχθμάτιςαν ζνα τουρκοκυπριακό ψευδοκράτοσ, το οποίο όμωσ δεν αναγνωρίςτθκε από τθ διεκνι Κοινότθτα.

• Θ Δθμοκρατία τθσ Κφπρου εντάχκθκε επίςθμα ςτθν Ευρωπαϊκι Ζνωςθ τθν 1θ Μαίου 2004.

• Θ κατοχι μεγάλου τμιματοσ τθσ Κφπρου από τον τουρκικό ςτρατό ςυνεχίηεται, παρά τθν καταδίκθ τθσ από τον Ο.Η.Ε. και άλλουσ διεκνείσ οργανιςμοφσ. Οι γυναίκεσ τθσ Κφπρου ςε ειρθνικι διαμαρτυρία

για τουσ αγνοουμζνουσ τθσ τουρκικισ ειςβολισΣε ποιεσ ενζργειεσ προζβθςαν οι Τοφρκοι;Πότε εντάχκθκαν οι Κφπριοι ςτθν Ε.Ε.;

• Ματιά ςτο παρελθόν• Λευκωςία: θ τελευταία διαιρεμζνθ πρωτεφουςα τθσ

Ευρϊπθσ• Θ πρωτεφουςα τθσ Κφπρου, Λευκωςία, αποτελεί τθν

μόνθ πόλθ τθσ Ευρώπθσ που εξακολουκεί να είναι διαιρεμζνθ. Θ αποκαλοφμενθ «Πράςινθ Γραμμι» χωρίηει ιδθ από το 1964 το ελλθνοκυπριακό από το τουρκοκυπριακό κομμάτι τθσ πόλθσ και επιβλζπεται από ςτρατιώτεσ του Ο.Θ.Ε. Θ διατιρθςι τθσ αποτελεί μία ακόμθ από τισ αρνθτικζσ ςυνζπειεσ τθσ τουρκικισ κατοχισ του νθςιοφ αλλά και παραβίαςθ κάκε ζννοιασ δικαίου.

• Τα «Φυλακιςμζνα Μνιματα». Ζτςι αποκαλείται το κοιμθτιριο που βρίςκεται ςτισ Κεντρικζσ Φυλακζσ Λευκωςίασ. Εκεί οι Βρετανοί ζκαβαν τουσ απαγχονιςμζνουσ αγωνιςτζσ τθσ Ε.Ο.Κ.Α., ςυνολικά 13 άτομα, από τα οποία εννζα εκτελζςτθκαν με απαγχονιςμό ςτισ φυλακζσ, τρία ζπεςαν ςτο πεδίο τθσ μάχθσ και ζνα πζκανε ςε ςτρατιωτικό νοςοκομείο, μετά τον τραυματιςμό του ςε μάχθ. Οι εννζα απαγχονιςκζντεσ, όλοι τουσ νζοι θλικία 19-24 ετών, είναι με τθ ςειρά που εκτελζςτθκαν: Μιχαλάκθσ Καραολισ, Ανδρζασ Δθμθτρίου, Ιάκωβοσ Πατάτςοσ, Στζλιοσ Μαυρομάτθσ, ΧαρίλαοσΜιχαιλ, Μιχαιλ Κουτςόφτασ, Ανδρζασ Ηάκοσ, Ανδρζασ Παναγίδθσ, Ευαγόρασ Παλλθκαρίδθσ. Επίςθσ, ςτα «Φυλακιςμζνα Μνιματα» αναπαφονται ακόμθ τζςςερισ αγωνιςτζσ τθσ Ε.Ο.Κ.Α., οι: Μάρκοσ Δράκοσ, Γρθγόρθσ Αυξεντίου, Στυλιανόσ Λζνασ και Κυριάκοσ Μάτςθσ.