Θ ΦΛΛΛΚΘ ΕΣΑΛΡΕΛΑ

Η Φιλικι Εταιρεία ιδρφκθκε επτά χρόνια πριν από τθν ζναρξθ τθσ Μεγάλθσ Επανάςταςθσ του 1821 , με ςκοπό να ςυντονίςει τισ προςπάκειεσ των υπόδουλων Ελλινων για τθν απελευκζρωςι τουσ . Η οργάνωςθ ιδρφκθκε μυςτικά ςτθν Οδθςςό τθσ Ρωςίασ , το 1814, από τρεισ άςθμουσ εμπόρουσ, τον Εμμανουιλ Ξάνκο, το Νικόλαο Σκουφά και τον Ακανάςιο Τςακάλωφ. Ηλίασ Μπουναρτηισ/http://users.sch.gr/bounartzis/

• Οι ιδρυτζσ τθσ Φιλικισ Εταιρείασ προχϊρθςαν ςτθν εγγραφι μελϊν ςτισελλθνικζσ παροικίεσ του εξωτερικοφ και ςτισ Παραδουνάβιεσ Θγεμονίεσ.

• Ζπαιρναν κάρροσ από το επαναςτατικό πνεφμα του Ριγα Βελεςτινλι, τουσαγϊνεσ του Λάμπρου Κατςϊνθ και των ουλιωτϊν κακϊσ και τθν αναταραχιπου προκαλοφςαν ςτθν Οκωμανικι Αυτοκρατορία απείκαρχοι παςάδεσ.

• Οι Φιλικοί, χρθςιμοποιοφςαν κρυπτογραφικό κϊδικα για να επικοινωνοφν μεταξφ τουσ και υπζγραφαν με ψευδϊνυμα. Θ μφθςθ τουσ ςτθν οργάνωςθ είχε τθ μορφι ιεροτελεςτίασ, που τθ ςφράγιηε ο όρκοσ μπροςτά ςε ιερζα.

Οι ιδρυτζς της Φιλικής Εταιρείας, Εμμανουήλ Ξάνθος (αριστερά), Νικόλαος Σκουφάς (μζση) και Αθανάσιος Τσακάλωφ (δεξιά)

Από ποφ ζπαιρναν κάρροσ οι ιδρυτζσ τθσ Φιλικισ Εταιρείασ;

Πϊσ επικοινωνοφςαν μεταξφ τουσ;

• 1. Ο όρκοσ των Φιλικϊν (απόδοςθ ςτα νζα ελλθνικά)• «Ορκίηομαι οικειοκελϊσ ενϊπιον του αλθκινοφ Θεοφ ότι

κα είμαι για όλθ μου τθ ηωι απόλυτα πιςτόσ ςτθν Εταιρεία. Ορκίηομαι ότι δεν κα φανερϊςω το παραμικρό από τα θμεία και τουσ λόγουσ τθσ, οφτε κα ςτακϊ για κανζναν λόγο θ αφορμι να καταλάβουν ποτζ οι άλλοι, οφτε οι ςυγγενείσ οφτε ο Πνευματικόσ οφτε ο φίλοσ μου, ότι γνωρίηω ο,τιδιποτε ςχετικά με αυτά... Ορκίηομαι ότι κα τρζφω ςτθν καρδιά μου αδιάλλακτο μίςοσ κατά των τυράννων τθσ Πατρίδασ μου, κατά των οπαδϊν και κατά των ομοφρόνων τουσ. Θα ενεργϊ πάντα με τρόπο που να τουσ βλάπτει και όταν το επιτρζψουν οι εξελίξεισ κα ςυμβάλλω ςτθν πλιρθ καταςτροφι τουσ.».

Ηλίασ Μπουναρτηισ/http://users.sch.gr/bounartzis/

• Οι Φιλικοί άφθναν να εννοείται ότι πίςω από τθν Εταιρεία υπιρχε μια Μεγάλθ Δφναμθ, που ικελε τθν απελευκζρωςθ των Ελλινων.

• Πολλοί πίςτευαν ότι πίςω από τθν μυςτικι Αρχι τθσ Φιλικισ Εταιρείασ κρυβόταν θ Ρωςία, ωςτόςο οι θγζτεσ τθσ γνϊριηαν καλά, παρόλο που δεν το φανζρωναν, ότι θ οργάνωςθ ςτθριηόταν ςτον ενκουςιαςμό των λογίων πατριωτϊν και ςτα χριματα που κατζβαλλαν τα εγγραφόμενα μζλθ τθσ, ιδίωσ οι υπάλλθλοι και οι ζμποροι.

• Ιταν ζνα ςχζδιο παράτολμο για όποιον λογάριαηε τα εμπόδια που υπιρχαν, το οποίο όμωσ τελικά πζτυχε.

Ποια δφναμθ πίςτευαν ότι βρίςκεται από πίςω;Ποφ ςτθριηόταν θ οργάνωςθ;

• Σα μζλθ τθσ Φιλικισ Εταιρείασ ςτθν αρχι ιταν ελάχιςτα. Σο 1818, όμωσ, θ οργάνωςθ μετζφερε τθν ζδρα τθσ ςτθν καρδιά τθσ Οκωμανικισ Αυτοκρατορίασ, τθν Κωνςταντινοφπολθ.

• Σότε θ ςτρατολόγθςθ μελϊν επεκτάκθκε ςε ολόκλθρθ τθν Οκωμανικι Αυτοκρατορία και ςτθ ςθμερινι Ελλάδα. ' αυτιν μυικθκαν πολλοί από τουσ πρωταγωνιςτζσ του Αγϊνα, όπωσ ο αρχιμανδρίτθσ Γρθγόριοσ Δίκαιοσ ι Παπαφλζςςασ, ο πρϊθν κλζφτθσ Κεόδωροσ Κολοκοτρϊνθσ, οι οπλαρχθγοί Λωάννθσ Φαρμάκθσ και Γεωργάκθσ Ολφμπιοσ και αρκετοί άλλοι.

• Σθν οργάνωςθ βοικθςε αποφαςιςτικά και ο μεγαλζμποροσ Παναγιϊτθσ ζκερθσ, που πρόςφερε μεγάλο μζροσ τθσ περιουςίασ του.

Παπαφλζςςασ

Ποιοι ςθμαντικοί άντρεσ μυικθκαν ςτθν Φιλικι Εταιρεία;

• Σα μζλθ τθσ Φιλικισ Εταιρείασ ςταδιακά αυξικθκαν. Οι θγζτεσ τθσπρότειναν ςτον Λωάννθ Καποδίςτρια, που ιταν τότε υπουργόσ τωνΕξωτερικϊν τθσ Ρωςίασ, να τεκεί επικεφαλισ τθσ.

• Εκείνοσ αρνικθκε, γιατί πίςτευε ότι οι ςυνκικεσ που επικρατοφςανςτθν Ευρϊπθ δεν ιταν ευνοϊκζσ για τουσ Ζλλθνεσ.

• Μετά τθν άρνθςι του, θ αρχθγία προςφζρκθκε το 1820 ςτονΑλζξανδρο Τψθλάντθ, ςτρατθγό και υπαςπιςτι του Σςάρου, ο οποίοσδζχτθκε με προκυμία τον ανϊτατο τίτλο του Γενικοφ Εφόρουλαμβάνοντασ άδεια απουςίασ δυο χρόνων από τθ ρωςικι αυλι.

Καποδίςτριασ Υψθλάντθσ

ε ποιον πρότειναν να τεκεί επικεφαλισ; Ποιοσ δζχτθκε τελικά;

• Με τθν προςχϊρθςθ του Τψθλάντθ, εντάκθκαν οι προετοιμαςίεσ για τθ Μεγάλθ Επανάςταςθ.

• φμφωνα με τα ςχζδια των Φιλικϊν, θ Επανάςταςθ επρόκειτο να ξεκινιςει ταυτόχρονα ςτθ Μολδοβλαχία και ςτθν Πελοπόννθςο, ϊςτε να διαςπαςτεί ο οκωμανικόσ ςτρατόσ, ο οποίοσ βριςκόταν ιδθ ςε πόλεμο με τον Αλι Παςά ςτα Λωάννινα, ενϊ και ςτθν Κωνςταντινοφπολθ κα ξεςποφςαν ταραχζσ.

• Ηθτικθκε επίςθσ από τουσ ζρβουσ και τουσ Βοφλγαρουσ, που ιταν κι αυτοί υπόδουλοι των Οκωμανϊν Σοφρκων, να επαναςτατιςουν ενϊ πικανι φαινόταν και θ εμπλοκι των Ρϊςων, αν οι Σοφρκοι περνοφςαν τον Δοφναβθ.

Μολδοβλαχία

Ποιο ιταν το ςχζδιο των Φιλικϊν;

Θ Λερι υμμαχία• Η ςφςταςθ τθσ Φιλικισ Εταιρείασ ζγινε

ςε μια ιδιαίτερα δυςμενι για τθν ελλθνικι υπόκεςθ ςτιγμι.

• Σο 1815 νικικθκε οριςτικά ο Ναπολζοντασ και οι φιλελεφκερεσ ιδζεσ τθσ Γαλλικισ Επανάςταςθσ παραμερίςτθκαν.

• Σότε ιδρφκθκε θ Ιερι υμμαχία με πρωτοβουλία των νικθτϊν (κυρίωσ τθσ Αυςτρίασ, τθσ Ρωςίασ και τθσ Πρωςίασ), οι οποίοι επικυμοφςαν να διατθρθκεί το «παλαιό μοναρχικό κακεςτϊσ».

• Για τον λόγο αυτό, ιταν αντίκετοι ςε κάκε επαναςτατικι κίνθςθ, καταδικάηοντάσ τθν ωσ επικίνδυνθ.

Σο ςυνζδριο τθσ Βιζννθσ

Ηλίασ Μπουναρτηισ/http://users.sch.gr/bounartzis/