Εργαλεία πολεοδομικού σχεδιασμούΕργαλεία πολεοδομικού σχεδιασμού στην υπηρεσία των ΟΤΑ για την η ηρ γ η

διεύρυνση των κοινόχρηστων χώρων και την αναβάθμιση του αστικού

ίπρασίνουΜάρω Ευαγγελίδου

Πολεοδό ος Χ ρο ά ηςΠολεοδόμος – Χωροτάκτης Επιμελήτρια της Επιτροπής Τοπικής

Αυτοδιοίκησης και Περιφερειακής Ανάπτυξης η ης ρ φ ρ ής ξηςΜΕΤΑΠΑ / ΤΕΕ

m-evan@otenet.gr

Ποιος ο ρόλος των εργαλείων ‘πολιτικήςΠοιος ο ρόλος των εργαλείων πολιτικής γης’ στον πολεοδομικό σχεδιασμό γης μ χ μ

• Αποτελούν απαραίτητο συμπλήρωμα των συνήθων• Αποτελούν απαραίτητο συμπλήρωμα των συνήθων κανονιστικών εργαλείων, που θεσμοθετούν τα χωρικά σχέδια και συμβάλλει:χ μβ- στην εφαρμογή αλλά και τη διαμόρφωσή τους, - στη στήριξη της διαδικασίας λήψης αποφάσεων η ήρ ξη ης ς ήψης φ

• Συμβάλλουν στην υπέρβαση του ‘κανονιστικού σχεδιασμού’ μέσω πιο ‘παρεμβατικών’ δράσεων.

• Αναγκαία για την αναβάθμιση του σχεδιασμού ώστε αυτός να αναλάβει την διαχείριση της αστικής ανάπτυξης

Αναπλάσεις: το μέλλον του πολεοδομικού σχεδιασμού και της αστικής ανάπτυξης (στρατηγικού σχεδιασμού)

• Οι αναπλάσεις συνδέονται με • Την έννοια της συμπαγούς πόλης (compact city) έναντι αστικής

διάχυσης (urban sprawl). Δηλαδή προάγουν εναλλακτικά καταναλωτικά πρότυπα στην προαστιοποίηση => να φέρουμε την εξοχή στην πόλη παρά να αποκτήσουμε ένα εξοχικό καταναλώνοντας την εξοχήτην εξοχή…

• Οι αναπλάσεις σαν πολιτική ανάσχεσης της υπερκατανάλωσης μη ανανεώσιμων φυσικών πόρων (γεωργική γη, φυσικό τοπίο)

- Επανάχρηση (ανακύκλωση) ανθρωπογενών πόρων (κελύφη και- Επανάχρηση (ανακύκλωση) ανθρωπογενών πόρων (κελύφη και υποδομές) και ανάδειξη πολιτιστικής ταυτότητας κληρονομιάς

• Οι αναπλάσεις σαν στοιχείο δυναμισμού των πόλεων- Ανάκτηση των πλεονεκτημάτων κεντρικότηταςΑνάκτηση των πλεονεκτημάτων κεντρικότητας- Προσφορά πεδίων για προσέλκυση επενδύσεων (σχολάζουσες περιοχές)- Ανάδειξη στοιχείων ταυτότητας (θαλάσσιο μέτωπο, βιομηχανική αρχαιολογία) - Περιβαλλοντική ποιότητα σαν στοιχείο ανταγωνιστικότητας ρ β ή η χ γ η ς• Οι αναπλάσεις σαν πολιτική κοινωνικής (και χωρικής) συνοχής - Συνδυασμός με πολιτική απασχόλησης

Η διεύρυνση του δημόσιου χώρουΗ διεύρυνση του δημόσιου χώρου στον πολεοδομικό σχεδιασμόμ χ μ

Η εφαρμογή των εγκεκριμένων σχεδίωνΗ εφαρμογή των εγκεκριμένων σχεδίων Οι πολεοδομικές μελέτες αναθεώρησης Οι μελέτες –προγράμματα ανάπλασης

Ο δ ό ώ βάΟ δημόσιος χώρος βάσει της πολεοδομικής θεώρησηςμ ής ρη ης

Εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο οικισμού/ σχέδιο πόλεως/ πολεοδομικό σχέδιο/ μελέτη = το διάγραμμα που καθορίζει τους όρους δόμησης, τους κοινοχρήστους και κοινωφελείς χώρους και τις επιτρεπόμενες χρήσεις σε κάθε τμήμα ή ζώνη του οικισμού.

Κοινόχρηστοι Χώροι = κάθε είδους δρόμοι, πλατείες, άλση, και γενικά οι χρη ρ ς ρ μ ς η γπροοριζόμενοι για κοινή χρήση ελεύθεροι χώροι.

Κοινωφελείς Χώροι= οι χώροι που προορίζονται για την ανέγερση κτιρίων κοινής ωφέλειας.φ ς

Κοινόχρηστοι Χώροι + Κοινωφελείς Χώροι = ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΧΩΡΟΣ- Κοινόχρηστοι χώροι: ελεύθεροι στο κοινό -χωρίς δόμηση μόνιμης κατασκευής.Κ λ ί ώ έ δό δ ό / λ ί ύ- Κοινωφελείς χώροι: επιτρέπεται η δόμηση για δημόσιους/ κοινωφελείς σκοπούς.

- Δημόσια Ακίνητα Ιδιωτικού Δικαίου (επιδέχονται οικονομικής εκμετάλλευσης => δυνάμει δημόσιος χώρος)

Ένα επιτυχές παράδειγμα δημόσιου χώρου :Ένα επιτυχές παράδειγμα δημόσιου χώρου : η πρασιά στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

είναι μουσείο γλυπτικήςείναι μουσείο γλυπτικής

έ λ ί ξ άλ όΜέσα και εργαλεία εξασφάλισης κοινόχρηστων και κοινωφελών χώρων

Παραδοσιακά εργαλεία• Απαλλοτριώσεις αυταποζημίωση πράξεις αναλογισμού• Απαλλοτριώσεις, αυταποζημίωση, πράξεις αναλογισμού• Όροι δόμησης: στοά και πρασιάΝέα ευέλικτα εργαλεία• Εισφορές γης και χρήματος (επεκτάσεις)• Δικαίωμα προτίμησης (Τράπεζα γης) ή ελεύθερη συναλλαγή• Ενοποίηση Ακαλύπτων και Ενεργό Ο Τ• Ενοποίηση Ακαλύπτων και Ενεργό Ο.Τ.• Μεταφορά ΣΔ• Κοινωνικός ΣΔ• Εφαρμογή εισφορών γης σε αναπλάσεις (Αρ 15)• Εφ άπαξ ειδική εισφορά (Αρ 16)

Τα συνήθως εφαρμοζόμενα εργαλείαΑπαλλοτριώσεις : Απεχθές μέτρο, χρονοβόρο, έλλειψη χρημάτων

Αυταποζημίωση 15μ ζώνη. Η πρώτη ‘εισφορά’ σε ελληνική νομοθεσίαζημ η μ ζ η ρ η φ ρ η ή μΜελέτη: Πράξη αναλογισμού

Εισφορά σε γη/χρήμα= στις επεκτάσεις Η ωφελούμενη από την ένταξη ιδιοκτησίαΕισφορά σε γη/χρήμα στις επεκτάσεις. Η ωφελούμενη από την ένταξη ιδιοκτησία οφείλει να συμμετέχει στην διάθεση των απαραίτητων εκτάσεων για δημιουργία ΚΧ και ΚΦ

Εισφορά σε γη : εξασφάλιση κοινοχρήστων χώρωνφ ρ γη ξ φ η χρή χ ρΕισφορά σε χρήμα: κατασκευή πολεοδομικών υποδομώνΜελέτη: Πράξη Εφαρμογής (εργαλείο αστικού αναδασμού)

Όροι δόμησης: στοά, πρασιά ή ειδικός πολεοδομικός κανονισμός, Αρ12+13 ΓΟΚ Μελέτη: Αναθεώρηση στο 1:5000

Ο κίνδυνος να ‘χαθούν’ χαρακτηρισμένοι κοινόχρηστοι χώροι από καθυστέρηση συντέλεσης της απαλλοτρίωσης και άρση

μετά από προσφυγή του ιδιοκτήτη στα Δικαστήρια. Μια γνωστή περίπτωση και μια λιγότερο γνωστή αλλά ευρηματική πρόταση

δτροποποίησης του σχεδίου με παραχώρηση του ακαλύπτου σε κοινή χρήση

Μ άλ ί ί λλ ίΜια ανάλογη περίπτωση: αντί για απαλλοτρίωση μερική παραχώρηση ακαλύπτου σε κοινή χρήση

Μια απίστευτη περίπτωση νομικής καιΜια απίστευτη περίπτωση νομικής και πολιτικής ανεπάρκειας: οι κάτοικοι κέρδισαν την προσφυγή στο ΣτΕ αλλά εν τω μεταξύ το κτίριο είχε κτιστεί, χωρίς όμως καμία παρέμβαση των πολιτών για τον σχεδιασμό της λύσης και την επιλογή της θέσης του παραχωρούμενου χώρου.

Η επίσπευση της εφαρμογής του σχεδίουΗ επίσπευση της εφαρμογής του σχεδίου

Η αδιαμόρφωτη έκταση πίσω από τα δημόσια κτίρια της ΚατεχάκηΗ αδιαμόρφωτη έκταση πίσω από τα δημόσια κτίρια της Κατεχάκη και Μεσογείων. Ο τοπικός ιερέας φυτεύει όπως νομίζει και κτίζει το

κατηχητικό του ηχη

Ο χώρος έχει χαρακτηριστεί κοινόχρηστος, αλλά ανήκει στην ΚΕΔ. Ο Δήμος Αθηναίων είναι υπεύθυνος για την επίσπευση τηςυπεύθυνος για την επίσπευση της εφαρμογής αλλά ποιος θα φροντίσει για ενιαίο σχεδιασμό;

Καθυστέρηση εφαρμογής του σχεδίου ενώ το μόνο που απαιτείται είναιΚαθυστέρηση εφαρμογής του σχεδίου ενώ το μόνο που απαιτείται είναι η πράξη αναλογισμού και η αποζημίωση για την μάντρα. Μια προοπτική

αύξησης του δημόσιου χώρου που αναζητεί ‘επισπεύδοντα’ … ξη ης ημ χ ρ ζη

• Συνεργασία των φορέων σχεδιασμού και φορέων εφαρμογής

Όροι δόμησης για την διεύρυνση του ρ μη ης γ η ρ ηδημόσιου χώρου: η πρασιά και η στοά

Η πρασιά : μια ανάσα στον δρόμο

Λεωφ. Βασιλίσσης Σοφίας Οδός Παστέρ

Η πρασιά και η παραχώρηση σεΗ πρασιά και η παραχώρηση σε κοινή χρήση ή χρή η

Η πρασιά παραχωρείτο σε κοινή χρήση στιςΗ πρασιά παραχωρείτο σε κοινή χρήση στις δεκαετίες 60-70 με πρωτοβουλία του εργολάβου για να αυξηθεί η εμπορική αξία του ισογείουγια να αυξηθεί η εμπορική αξία του ισογείου

Λεωφ. Αλεξάνδρας: κάποτε αυτό το τμήμα ήταν γνωστό ως παραλία!

Σήμερα οι πρασιές ‘ανακτώνται’ και κτίζονται ήμ ρ ρ ς ζγια επέκταση των καταστημάτων, παρά την νέα νομοθεσία περί υποχρεωτικής φύτευσηςνέα νομοθεσία περί υποχρεωτικής φύτευσης

Το αυθαίρετο κτίσμα είναι γεμάτο πελάτες και τοΤο αυθαίρετο κτίσμα είναι γεμάτο πελάτες και το εσωτερικό του καταστήματος, που έγινε σκοτεινό και δυσάρεστο με την αυθαίρετη προσθήκη μένει κενόδυσάρεστο με την αυθαίρετη προσθήκη, μένει κενό.

Η συνέχεια της πρασιάς ανακόπτεται από τοΗ συνέχεια της πρασιάς ανακόπτεται από το παραδοσιακό κτίριο. Μια αποδεκτή περίπτωση που εξυπηρετεί τη συνύπαρξη του νέου με το παλιόεξυπηρετεί τη συνύπαρξη του νέου με το παλιό

Ένας άλλος όρος δόμησης: η στοά

Οι στοές: μια άλλη μέθοδος διεύρυνσης του δημόσιουΟι στοές: μια άλλη μέθοδος διεύρυνσης του δημόσιου χώρου με ελάχιστη επιβάρυνση της ιδιοκτησίας.

Αρκεί να έχει μια συνέχεια.Αρκεί να έχει μια συνέχεια.

A1

Διαφάνεια 22

A1 Admin0FF; 31/12/2007

Επίσπευση της εφαρμογής τωνΕπίσπευση της εφαρμογής των στοών ή απλά κατάργησή τους;ή ργη ή ς;

Ο ιδιωτικός ακάλυπτος των δημοσίων κτιρίων: ευκαιρία για την ανάπτυξη πρασίνου ρ ρ γ η ξη ρ

στην πόλη ή απειλή;

Μπορούμε να επεξεργαστούμε ολοκληρωμένα σχέδια ή αυτά προσκρούουν στην αδυναμία συνεννόησης καιαυτά προσκρούουν στην αδυναμία συνεννόησης και

συνεργασίας των δημοσίων φορέων;

Το στάδιο ανήκει στην Ολυμπιακή επιτροπή. ΌτανΤο στάδιο ανήκει στην Ολυμπιακή επιτροπή. Όταν αναπλάστηκε η πλατεία μπροστά του κανείς δεν

σκέφτηκε τα πούλμαν …σκέφτηκε τα πούλμαν …

Μια εξαιρετική εσωτερική αυλή στο κτίριο σχολής χωροφυλακής στο Γουδή: θα μπορούσε νάναι μια ζωντανή πλατεία αλλά είναι

απλά αποθήκη αυτοκινήτων

Το πεζοδρόμιο ασφυκτιά και ακριβώς δίπλα παρέχεται μια δυνατότητα διεύρυνσης του δημόσιου χώρου με ενσωμάτωση μέρους του

ακάλυπτου του δημόσιου κτιρίου. Απαιτείται απλά

συνεργασία φορέων. Είναι ακατόρθωτη;

Οι υψομετρικές διαφορές μεταξύ πρασιάς και ζ δ ό έ ί Θπεζοδρόμιου αποτρέπουν τα αυτοκίνητα. Θα

μπορούσε να είναι μια ευκαιρία διεύρυνσης του ό ώ ό δ ύκοινόχρηστου χώρου και πρωτότυπου σχεδιασμού

Ένα καλό παράδειγμα ιδιωτικού χώρου πρασίνουΈνα καλό παράδειγμα ιδιωτικού χώρου πρασίνου ανοικτού σε δημόσια χρήση: ο κήπος του Ινστιτούτου

Παστέρ. Μια όαση με ημερομηνία λήξης;Παστέρ. Μια όαση με ημερομηνία λήξης;

Έ άλλ άδ ό όΈνα άλλο παράδειγμα: το ιστορικό πνευματικό τρίγωνο και ο κατακερματισμός του

Πάλι ένας τοπικός ιερέας …βασιλεύει

Ό ί ό όΌταν καταστρατηγείται η νόμιμη πυκνότητα δόμησης (πχ κλείσιμο ημιυπαίθριων) περιορίζεται η

επάρκεια των κοινόχρηστων χώρων.

ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΟΥΜΕ ΑΥΣΤΗΡΟΤΕΡΟ ΕΛΕΓΧΟ;ΑΥΣΤΗΡΟΤΕΡΟ ΕΛΕΓΧΟ;

Η ανά ε η ων αυθαιρε ιών ε ειδικό ολεοδο ικόΗ ανάσχεση των αυθαιρεσιών με ειδικό πολεοδομικό κανονισμό μπορεί να προσφέρει μια κάποια λύση …Μια αρχή για να βγούμε από τον φαύλο κύκλο…;

Έλεγχος της πυκνότητας με την μείωση των ΣΔ

• Στην Αθήνα έγινε μαζικά επί υπουργίας Στ Μάνου το 1979το 1979

• Σήμερα γίνεται σε πολλές πόλεις της Ελλάδας μεσαίου μεγέθους που επιμένουν στην διατήρησημεσαίου μεγέθους που επιμένουν στην διατήρηση μιας ποιότητας ζωής

• Πρόσφατα προτάθηκε από τον Δήμο για την• Πρόσφατα προτάθηκε από τον Δήμο για την περιοχή του παλαιού σχεδίου πόλεως της ΕλευσίναςΕλευσίνας

Έλ θ ώ ί έ ύΈλεγχος των αυθαιρεσιών με μείωση του μέγιστου ύψους μέσω εφαρμογής ειδικού πολεοδομικού κανονισμού

• Το τοπίο καταστρέφεται από τις υπερβάσεις στη δόμηση που ευνοούνται από τις κλίσεις του λόφουευνοούνται από τις κλίσεις του λόφου

Ε ό δό ύ ίΕπιτρεπόμενη δόμηση και πού μπορεί να οδηγήσει η καταστρατήγηση ηγή η ρ ήγη η

• 0,4 1000X 0,4 = 400τμ Χ1,2 = 480τμ 11μ ύψος => 3όροφοι Χ 0,5Κ = 1500τμ• 0,8 1000Χ 0,8 = 800τμ Χ 1,2 = 960τμ 15μ ύψος => 4όροφοι Χ 0,5Κ = 2000τμ• 1,2 1000Χ 1,2 = 1200τμ Χ 1,2 =1440τμ 18μ ύψος => 5όροφοι Χ 0,5Κ = 2500τμ

1 6 1000Χ 1 6 1600 Χ 1 2 1920 21 ύ 6ό Χ 0 5Κ 3000• 1,6 1000Χ 1,6 =1600τμ Χ 1,2 = 1920τμ 21μ ύψος =>6όροφοι Χ 0,5Κ= 3000τμ• 2,0 1000Χ 2,0 =2000τμ Χ 1,2 = 2400τμ 24μ ύψος => 7όροφοι Χ 0,5Κ= 3500τμ• 2,4 1000Χ 2,4 =2400τμ Χ 1,2 = 2880τμ 28,8 μ ύψος => 9όροφ Χ 0,5Κ= 4500τμ• 2 8• 2,8 ……….. • 3,0 • 3,6

Τα εργαλεία πολιτικής γης που προβλέπονταιΤα εργαλεία πολιτικής γης που προβλέπονται αλλά δεν ενεργοποιούνται

Ε έλ λ ί όΕυέλικτα εργαλεία για την απόκτηση δημόσιας γης πλην της απαλλοτρίωσης

1. ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΣΥΝΑΛΛΑΓΗ 2.ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΠΡΟΤΙΜΗΣΗΣ(Α,55,1 ν.947/79, άρ 12,1 Ν2508/97)

• Το Δημόσιο και οι ΟΤΑ συναλλάσσονται ως ιδιώτες με τον ιδιοκτήτη ακινήτου.

• Ταχεία-μη γραφειοκρατική μέθοδοςΔ ά έλλ ά

• Συναλλαγή Δημοσίου με ιδιώτη με βάση την προσφορά που του έχουν κάνει ιδιώτες αγοραστές

• Δεν προτιμάται-έλλειψη χρημάτων• Απαιτεί παρακολούθηση των τάσεων της

αγοράς και αξιοποίηση ευκαιριών, κυρίως σε πυκνοδομημένα ΟΤ

γ ρ ς• Ο ιδιοκτήτης υποχρεούται να προτιμήσει τον

δημόσιο φορέα αν η προσφορά του είναι ίδια με του ιδιώτη υποψηφίου αγοραστή.

• Αγορά υποβαθμισμένων, παραδοσιακών, ρ ς μημ γ ρ β μ μ , ρ ,δασικών εκτάσεων για κχ χώρους ή Τράπεζα Γης.

• Υποτίθεται ότι είναι ταχεία μέθοδος και εμποδίζει την κερδοσκοπία στα ακίνητα.

• Δεν εφαρμόζεται λόγω υποτίμησης των ‘προληπτικών δράσεων’ και μη ενεργοποίησης του θεσμού Εκτελεστικό ΠΔ

Ευκαιρίες αγοράς προβληματικών οικοπέδωνΕυκαιρίες αγοράς προβληματικών οικοπέδων μπορούν να δώσουν μια ανάσα σε πυκνοδομημένα

ΟΤΟΤ

Η ενοποίηση των ακαλύπτων χώρων: μια ιδέα πουΗ ενοποίηση των ακαλύπτων χώρων: μια ιδέα που ξεκίνησε από την Σχολή Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ και

ενσωματώθηκε στην νομοθεσία (Αρ 12 ΓΟΚ)ενσωματώθηκε στην νομοθεσία (Αρ 12 ΓΟΚ)

Μια επί πλέον δυνατότητα: η αξιοποίηση η η ξ η ητυφλών ή μη άρτιων οικοπέδων στην

ενοποίηση ακαλύπτωνενοποίηση ακαλύπτων

Δύσκολα Εργαλεία (3) :Μ ά Σ λ ή ΔόΜεταφορά Συντελεστή Δόμησης .

Διαδοχικοί Νόμοι : Ν880/79, Ν2145/93 (αρ 42-43), Ν2300/95 (άρ.4), Ν. 3044/02

Ο θεσμός έχει αδρανοποιηθεί λόγω αποσπασματικών εφαρμογών που άλ βά ήδ β β έ ά ώπροκάλεσαν επιβάρυνση ήδη βεβαρυμμένων οικιστικά περιοχών

Το ΣΤΕ έχει υποδείξει την ανάγκη οριοθέτησης ζωνών υποδοχής ΣΔ ΕΖΥΣΤο ΣΤΕ έχει υποδείξει την ανάγκη οριοθέτησης ζωνών υποδοχής ΣΔ ΕΖΥΣ

Καθυστέρηση στην θέσπιση κριτηρίων για τον καθορισμό ζωνών και την έκδοση των πράξεων η ρ ξ

Δύσκολα Εργαλεία (1) :Δύσκολα Εργαλεία (1) :Κοινωνικός Συντελεστής Δόμησης (18,4 Ν.2508/97)

1. Περιοχές πολεοδόμησης στεγαστικών προγραμμάτων ή ή έλ

1. Απαιτεί ενεργή Τοπική Αυτοδιοίκηση

ή κοινής ωφέλειας

2. Προσδιορισμός και δεύτερου ΣΔ έ ύ

2. Δεν έχει εκδοθεί το εκτελεστικό ΠΔ

ΣΔ πέραν του κανονικού (όχι>2,0)

3 Ο δ ή ύ

3. Προηγούμενο μέτρο (Αρ 6, 6 1337/83) είχε κριθεί

ό Σ Ε3. Οι ιδιοκτήτες μπορούν να χρησιμοποιήσουν την διαφορά ΣΔ μόνο εφόσον εκχωρήσουν μέρος της

αντισυνταγματικό στο ΣτΕ (λόγω περιπτωσιολογικής εφαρμογής και έλλειψης διαφάνειας)χ ρή μ ρ ς ης

ωφέλειας στον Δήμο, το Δημόσιο ή αρμόδιο φορέα

φ ς)

Δύ λ λ ίΔύσκολα Εργαλεία (2)Εισφορά γης σε περιοχές εντός σχεδίου (Αρ15 Ν2508/97)

Προβληματικές Περιοχές ή Περιοχές Ανάπλασης άρθ. 8,3 Ν2508 (πυκνοδομημένες, με έλλειψη ΚΧ, σύγκρουση χρήσεων γης,(πυκνοδομημένες, με έλλειψη ΚΧ, σύγκρουση χρήσεων γης, έλλειψη προστασίας στοιχείων πολιτισμού, αισθητική υποβάθμιση, σοβαρά προβλήματα στο οικιστικό απόθεμα)

Υ όδ ξ ό Ρ ό Σ έδ >>> θέ ΥΑ Υπόδειξη από το Ρυμοτομικό Σχέδιο >>> οριοθέτηση με ΥΑ ΠΕΧΩΔΕ

ή Υπόδειξη από εγκεκριμένο ΓΠΣ ή ΣΧΟΟΑΠ>>>-οριοθέτηση με Απόφαση Νομάρχη.

Εφαρμογή Πολεοδομικής Μελέτης βάσει Πράξης Εφαρμογής. Κατάλληλο για πρώην βιομηχανικές περιοχές όταν γίνεται Κατάλληλο για πρώην βιομηχανικές περιοχές όταν γίνεται αλλαγή χρήσης

Δυνατότητα απόκτησης ΚΧ και διάσωσης κτιρίων η η ης ης ρ‘βιομηχανικής αρχαιολογίας’ χωρίς απαλλοτρίωση μέσω

‘εισφοράς γης’ με την ευκαιρία της αλλαγής χρήσης φ ρ ς γης μ η ρ ης γής χρή ης

Δύσκολα Εργαλεία (4) :Δύσκολα Εργαλεία (4) :Εφάπαξ ειδική εισφορά σε χρήμα (Α16, Ν.2508/97)

Εξ άλ ώ ΚΧ ή άλ ώ• Εξασφάλιση σημαντικών ΚΧ ή μεγάλων χώρων πρασίνου (ή διάνοιξη οδικών αρτηριών). Πλατείες, πάρκα, ρέματα (για απαλλοτρίωση παραρεμμάτιων ιδιοκτησιών)ρέματα (για απαλλοτρίωση παραρεμμάτιων ιδιοκτησιών).

• Κατάλληλο για περιπτώσεις άρσης απαλλοτρίωσης και επανεπιβολή.και επανεπιβολή.

• Τρόπος εφαρμογής:• Εφάπαξ εισφορά σε μερίδια στα ακίνητα ολόκληρης της πολεοδομικής ενότητας σε

τρεις ζώνες βάσει ωφέλειας από τον προκύπτοντα χώροτρεις ζώνες, βάσει ωφέλειας από τον προκύπτοντα χώρο. • Ανάληψη του κόστους από τις ωφελούμενες ιδιοκτησίες (ανταποδοτικότητα =>

αναλογία με τέλος πρασίνου) και ανάληψη μικρού ποσοστού (5%) από τον Δήμο. • Ζώνη Α-πρόσοψη- συντελεστής 3• Ζώνη Β-ενδιάμεσα ακίνητα-συντελεστής 1,5• Ζώνη Γ-πλέον απομακρυσμένα ακίνητα-συντελεστής 1

Τα αυτοκίνητα και ο δημόσιος χώρος: δύοΤα αυτοκίνητα, και ο δημόσιος χώρος: δύο μεγάλοι αντίπαλοι.

Η λύση ονομάζεται: πρόγραμμα αντικατάστασης τηςΗ λύση ονομάζεται: πρόγραμμα αντικατάστασης της ‘στάθμευσης παρά την οδό’

Έ ά έ ά ά όΈνα πάρκο που έγινε πάρκινγκ μετά από ‘λαϊκό αίτημα’

• Το ιστορικό: • Επί Χούντας φυτεύτηκε αυθόρμητα από

τους κατοίκους για να μη γίνει σχολείοτους κατοίκους για να μη γίνει σχολείο• Επί ΠΑΣΟΚ έγινε η διαμόρφωση από

το ΥΠΕΧΩΔΕ στα πλαίσια της προεκλογικής εκστρατείας του Δημάρχου ΜπέηΔημάρχου Μπέη

• Επί 2004 πεζοδρομήθηκαν διάφοροι δρόμοι στη γειτονιά και το πάρκο άρχισε να καλύπτει τα κενά’

• Επί Ντόρας η νεοσύστατη δημοτικήΕπί Ντόρας η νεοσύστατη δημοτική αστυνομία αρχίζει να βάζει κλήσεις!

• Όταν έρχεται η Δήμαρχος για εγκαίνια της παιδικής χαράς οι κάτοικοι διεκδικούν να μη μπαίνουν κλήσεις…διεκδικούν να μη μπαίνουν κλήσεις… και η Δήμαρχος συμφώνησε!!!

Π ζ δ ή ί έΠεζοδρομήσεις: είναι μια πετυχημένη πολιτική; ή

• Αν γίνονται με μακροχρόνιο• Αν γίνονται με μακροχρόνιο προγραμματισμό και έγκαιρη ενημέρωση των κατοίκων

• Αν ακολουθούνται από- πρόγραμμα αντικατάστασης της ‘στάθμευσης παρά την οδό’της στάθμευσης παρά την οδό- μια ολοκληρωμένη πολιτική στάθμευσης

Α έ λ ή άθΑρχές για μια πολιτική στάθμευσης :

1. στις κεντρικές ζώνεςσυστηματική αστυνόμευση και ελεγχόμενη στάθμευση- συστηματική αστυνόμευση και ελεγχόμενη στάθμευση

- ενίσχυση της δημόσιας συγκοινωνίας με κτίρια στάθμευσης στην περιφέρεια μ ης η ρ φ ρ

- πρόβλεψη θέσεων στάθμευσης για δίκυκλα (στο δρόμο ή σε οικόπεδα)

- απαγόρευση στάθμευσης στους ακάλυπτους δημοσίων κτιρίων… (όπου είναι αναγκαίο να γίνουν κτίρια) .

2 έ ί2. στις περιοχές κατοικίας - ????

Μια πρωτοποριακή παρέμβαση τηςΜια πρωτοποριακή παρέμβαση της κοινωνίας των πολιτών στο Χαϊδάρις ρ

Σε μια πόλη όπου όλη η οικονομική ζωή εξαρτάται από τις έ ή ά ί ίεσωτερικές μετακινήσεις, τα μηχανάκια είναι στοιχείο της

λύσης και όχι του προβλήματος. Δ ί ύ λ ό άθ δώΔεν μπορεί να αγνοούνται: ελεγχόμενη στάθμευση και εδώ

Ο ιδιωτικός ακάλυπτος των δημοσίων κτιρίων είναιΟ ιδιωτικός ακάλυπτος των δημοσίων κτιρίων είναι συχνά χώρος στάθμευσης (ακόμα και για τα κτίρια

που βρίσκονται δίπλα σε στάση του Μετρό)που βρίσκονται δίπλα σε στάση του Μετρό)

Αν στην προηγούμενη περίπτωση πρέπει να απαγορευτεί η στάθμευση, αντίθετα εδώ πρέπει να γίνει κτίριο για να την στεγάσει. Ο στόλος των περιπολικών της ΕΛΑΣ δεν μπορεί παρά να είναι δίπλα στα γραφεία της. Μια ‘αναπόφευκτη δόμηση’ που θα πρέπει να χωροθετηθεί με άλλα

ήκρτιτήρια

Τα κτίρια στάθμευσης: μια παρεξηγημένη έννοια;Τα κτίρια στάθμευσης: μια παρεξηγημένη έννοια; Παραδείγματα από το εξωτερικό. Στην Αθήνα ούτε το αεροδρόμιο δεν διαθέτει κτίριο στάθμευσηςτο αεροδρόμιο δεν διαθέτει κτίριο στάθμευσης

λ ή άθ έ ίΗ πολιτική στάθμευσης για τις περιοχές κατοικίας

Δ ί ά ί κτίρια στάθμευσης Π• Δεν μπορεί παρά να γίνουν κτίρια στάθμευσης. Πως;

ΕΠΙ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΟΙΚΟΠΕΔΩΝΕΠΙ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΟΙΚΟΠΕΔΩΝ - Με χαρακτηρισμό της χρήσης σε οικόπεδα με καταλληλότητα- Με πολιτική κινήτρων ώστε να υπάρχει αντιστάθμισμα - Με ενίσχυση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας από τον Δήμο αλλά

και με συμμετοχή των ιδιοκτητών στην αγορά ή μακροχρόνια μίσθωση των θέσεων (90+10==== 140!)μίσθωση των θέσεων (90 10 140!)

ΣΕ ΟΙΚΟΠΕΔΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ- Με σωστό σχεδιασμό ώστε να μην ενοχλεί την κύρια χρήση και

λ ί βά ύνα μη λειτουργεί εις βάρος της φύτευσης - Με σωστή διαχείριση ώστε να απευθύνονται στους κατοίκους

O ό ά ώ άθ ΘOι νόμοι της αγοράς και οι χώροι στάθμευσης. Θα αφήσουμε να λύσουν μόνοι τους το πρόβλημα;

Π άδ ύ ξ ό ώΠαράδειγμα συνύπαρξης υπόγειου χώρου στάθμευσης και υψηλής φύτευσης

..

Είναι ακατόρθωτο να πετύχουμε κάτι ανάλογο σε δημόσια κτίρια;ανάλογο σε δημόσια κτίρια;

Θα μπορούσε να δοκιμαστεί ακόμα και σε σχολεία, που είναι τα μόνα δημόσια κτίρια σε περιοχές κατοικίας, υπό προϋποθέσεις.μόνα δημόσια κτίρια σε περιοχές κατοικίας, υπό προϋποθέσεις.

Εδώ η υψομετρική διαφορά και το γεγονός ότι το οικόπεδο έχει τρεις όψεις θα επέτρεπαν, με τον κατάλληλο σχεδιασμό, να γίνει κτίριο στάθμευσης στο υπόγειο και να εμπλουτιστεί η φύτευση.

Τα νέα οικόπεδα που αγοράζει ο ΟΣΚ είναι οι μόνοι δό ώ ( ό ) έαδόμητοι χώροι (μη κοινόχρηστοι) στις γειτονιές της

πυκνοδομημένης Αθήνας. Μήπως αφήνουμε άλλη μια ί ά έευκαιρία να πάει χαμένη ;

Η πολιτική για τα δημόσια ακίνηταΗ πολιτική για τα δημόσια ακίνητα (ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου: στρατόπεδα, παράκτιες

ζώνες προσχώσεων ιδιοκτησίες φορέων ΝΠΙΔ κλπ)ζώνες προσχώσεων, ιδιοκτησίες φορέων ΝΠΙΔ κλπ)Ένα προνομιακό πεδίο άσκησης πολιτικής γης για την απόκτηση νέου δημόσιου χώρουγης για την απόκτηση νέου δημόσιου χώρου Οι κοινόχρηστοι χώροι πρασίνου αποτελούν μέρος

ά ξ ίτου προγράμματος αξιοποίησης;

Η σημασία του σχεδιασμού του παράκτιου χώρου για την Αθήνα

Χ ή ή ( ή• Χωρική συνοχή (γεωγραφική και κοινωνική διαφοροποίηση οφειλόμενη στην διαφορετική χρήση της ακτής)χρήση της ακτής)

• Έλεγχος της αστικής διάχυσης(urban sprawl) με τον περιορισμό της ζήτησης για Β΄ κατοικία.

• Αναβάθμιση του διεθνούς ρόλου και εικόνας της πόλης (βλ waterfront projects διεθνώς)p j ς)

Εξυγίανση των ακτών κολύμβησης

Παραλία ΓλυφάδαςΠαραλία ΓλυφάδαςΑντιπρόταση Ο.Ρ.Σ.Α.ρ η

Μια αντίληψη για τον δημόσιο χώρο: ηψη γ ημ χ ρ«τροχήλατες» καντίνες ή ο παραδοσιακός

παγοπώληςπαγοπώλης

1 Παιδότοπος με1. Παιδότοπος με πλαστικό γκαζόν στον Άλιμο

άλ2. Κατάληψη πεζοδρόμου από τραπεζοκαθίσματα

3. Εγκατάλειψη παλαιότερων διαμορφώσεων

Ζητήματα αισθητικής και παιδείας

Η ολυμπιακή μαρίνα στον Αγ Κοσμά Ένας δυνάμει δημόσιοςΗ ολυμπιακή μαρίνα στον Αγ Κοσμά. Ένας δυνάμει δημόσιος χώρος που παραμένει κλειστός εδώ και τρία χρόνια.

Ο σχεδιασμός τέλειωσε αναμένεται το διαχειριστικό σχέδιοΟ σχεδιασμός τέλειωσε, αναμένεται το διαχειριστικό σχέδιο…. Η δόμηση των ολυμπιακών εγκαταστάσεων ‘δεν αρκεί’ για την

‘αξιοποίηση’ της έκτασης ξ η η ης ης

Μια ακόμα περίπτωση ‘αξιοποίησης’ δημόσιας γηςΜια ακόμα περίπτωση αξιοποίησης δημόσιας γης εις βάρος του ελεύθερου δημόσιου χώρου πρασίνου. Ο εθνικός αθλητικός όμιλος και το νέο in εστιατόριοΟ εθνικός αθλητικός όμιλος και το νέο in εστιατόριο

Π ϋ θέ ί ξ ί δ ίΠροϋποθέσεις επιτυχίας της αξιοποίησης των δημοσίων ακινήτων: επικράτηση της πολιτικής έναντι της

ή θ ώοικονομικής θεώρησης • Να οργανωθεί εκ των κάτω (μέσα από τα ΓΠΣ σαν τοπικό αναπτυξιακό πρόγραμμα συνεργασίας φορέων) και όχι εκ των ξ ρ γρ μμ ργ ς φ ρ ) χάνω (περικοπές δαπανών, δημοσιονομική πολιτική, παροχή ‘επενδυτικών’ ευκαιριών στον ιδιωτικό τομέα)

• Να σεβαστεί τις βλέψεις της τοπικής κοινωνίας και ναΝα σεβαστεί τις βλέψεις της τοπικής κοινωνίας και να συνδιαλαγεί (δημόσια) σε επίπεδο στόχων (σήμερα λειτουργεί ως επίθεση κατά των ελεύθερων χώρων, γεννά αντιπαλότητες κρατικού/τοπικού ακραίες θέσεις εκατέρωθεν)κρατικού/τοπικού, ακραίες θέσεις εκατέρωθεν)

• Να στηριχθεί στις διαδικασίες ‘συμμετοχικού σχεδιασμού’ (σήμερα η τάση είναι να παρακάμπτει τον σχεδιασμό πχ

ί ό έ θ ί έ Β λή )τομεακοί νόμοι, σημειακές ρυθμίσεις μέσω Βουλής) • Να διαπνέεται από τις αρχές της αειφορίας, και να δίνει παράδειγμα εφαρμογής τους και προς τον ιδιωτικό τομέα ρ γμ φ ρμ γής ς ρ ς μ

Ένα μεγάλο ερώτημα: πόσα από τα μ γ ρ ημπαραπάνω περνούν από το χέρι μας;

Μια απάντηση που μοιάζει με συμπέρασμα: ναδιεκδικήσουμε τον σχεδιασμό σαν ευκαιρίαδιεκδικήσουμε τον σχεδιασμό σαν ευκαιρία παρέμβασής μας, σαν ευκαιρία ανάπτυξης της ‘δημόσιας σφαίρας, σαν ευκαιρία για να θέσουμε εμείς την απαίτηση ολοκληρωμένης διαχείρισης του δημόσιου χώρου