Κεφάλαιο 9 Η παρεμβολή RNA ρυθμίζει τη ......κλώνος που...

Ανασυνδυασμένο DNA 1Ακαδημαϊκές Εκδόσεις 2007

Κεφάλαιο 9

Η παρεμβολή RNAρυθμίζει τη λειτουργία των γονιδίων


Κλασσική Γενετική: ξεκινάμε συνήθως με ένα ασυνήθη φαινότυπο και στη συνέχεια προσπαθούμε να ανακαλύψουμε το μεταλλαγμένο γονίδιο.

Ανάστροφη γενετική: αδρανοποιούμε ή αποσιωπούμε ένα γονίδιο και ερευνούμετο φαινότυπο που προκύπτει.

RNAi: Ισως η πιο εύκολη μέθοδος αδρανοποίησης ενός γονιδίου σήμερα


Η υπερέκφραση ενός διαγονιδίου προκαλεί αποσιώπηση του ενδογενούς γονιδίου.


Η υπερέκφραση ενός διαγονιδίου προκαλεί αποσιώπηση του ομόλογου ενδογενούς γονιδίου

Ορισμένες παρατηρήσεις:

-Το διαγονίδιο προκαλούσε αποσιώπηση όχι μόνο της δικής του έκφρασης αλλά και εκείνης του ενδογενούς γονιδίου.

-…παρόλο που τα γονίδια είχαν διαφορετικούς υποκινητές και βρίσκονταν σε διαφορετικές θέσεις στο χρωμόσωμα.

-Το φαινόμενο ονομάστηκε συγκαταστολή.

-οι φαινότυποι συγκακαταστολής δεν ήταν σταθεροί.

-Το ίδιο το φυτό μπορεί να είχε κλαδιά με διαφορετικά πρότυπα χρωματισμού.

-Οι απόγονοι είχαν επίσης διαφορετικά πρότυπα χρωματισμού απο τη πατρική γενεά ενώ μπορεί να επανέρχονταν αργότερα στα φυσιολογικά πρότυπα χρωματισμού.

-η μείωση των επιπέδων έκφρασης δεν αφορούσε κάποια μεταλλαγή.

Τα επίπεδα μεταγραφής του διαγονιδίου επηρέαζαν καθοριστικά τη συγκαταστολή.

1. Ισχυροί υποκινητές ισχυρά επίπεδα μεταγραφής πιθανότερη πρόκληση συγκαταστολής.

2. Περισσότερα αντίγραφα του διαγονιδίου πιθανότερη πρόκληση συγκαταστολής.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Εκτός από το χρώμα, είναι χρήσιμη και η παραγωγή ανθεκτικών φυτών σε ιούς.

1. Κατασκευάστηκαν φορείς έκφρασης (πλασμίδια E.coli) που έφεραν μια τροποποιημένη ρεπλικάση του ιού Χ της πατάτας (PVX) που ανταγωνιζόταν τη φυσιολογική εμποδίζοντας την αντιγραφή του.

2. Λόγω των συντηρημένων μηχανισμών αναμενόταν οτι θα η υπερέκφραση του μεταλλαγμένου κλώνου θα παρεμπόδιζε τη μόλυνση και από άλλους ιούς.

Αλλά:

1. τα φυτά ήταν ανθεκτικά μόνο στον ιο PVX και όχι σε άλλους ιούς.2. Και ενώ αναμενόταν υπερέκφραση του μεταλλαγμένου ιου, τα mRNA επίπεδα του PVX ήταν σχεδόν μη ανιχνεύσιμα...

ΕΙΚΟΝΑ 9.2: Πειράματα μελέτης της μεταγραφής σε απομονωμένους πυρήνες δείχνουν ότι η συγκαταστολή συμβαίνει μετα-μεταγραφικά.

τα mRNA επίπεδα του PVX ήταν μη ανιχνεύσιμα...


Για πολύ καιρό θεωρούσαν οτι το φαινόμενο της συγκαταστολής αφορά μόνο τα φυτά.

c. Elegans

Par-1 μεταλλαγή είχεχαρτογραφηθεί σε μια περιοχή του γονιδιώματοςαλλά δεν βρέθηκε ο κλώνος που αποκαθιστουσε το φυσιολογικό φαινότυπο.

Ηταν γνωστό πως το αντισημαίνον RNA υβριδοποιείται με το mRNA. Ως αρνητικό μάρτυρα χρησιμοποιήσαν το σημαίνον RNA.

ΠΙΝΑΚΑΣ 9.1: Ένεση διαφόρων σημαινόντων και αντισημαινόντων RNA στον Caenorhabditis elegans και καταγραφή της επαγόμενης εμβρυϊκής θνησιμότητας.

Τόσο το σημαίνον όσο και το αντισημαίνον RNA είναι υπεύθυνα για τη συγκαταστολή.

(Nobel prize 2006: Andrew Fire & Craig Mello)

Κατά την in vitro μεταγραφή παράγεται και το RNA του άλλου κλώνου. Δημιουργώντας ένα dsRNA…

ΠΙΝΑΚΑΣ 9.2: Το δίκλωνο RNA ενός έπρεπε να είναι ώριμο για να επάγει φαινοτύπους που μοιάζουν με αυτούς των αντίστοιχων εκμηδενιστικών μεταλλαγμάτων. Αλληλουχίες υποκινητών/ιντρονίων δεν είχαν καμία επίδραση!


ΠΙΝΑΚΑΣ 9.2: Το δίκλωνο RNA ενός συγκεκριμένου γονιδίου επάγει φαινοτύπους που μοιάζουν με αυτούς των αντίστοιχων εκμηδενιστικών

μεταλλαγμάτων.

ΕΙΚΟΝΑ 9.3: Η έκφραση ενός διαγονιδίου με ανάστροφες επαναλήψεις προκαλεί συγκαταστολή.

Φυτά που έφεραν 2 διαγονίδια που μετέγραφαν διαφορετικούςκλώνους του ίδιου ιού ήταν πιο ανθεκτικά στους ιούς από φυτά που εφεραν μόνο ένα διαγονίδιο που μετέγραφε τον έναν ή τον άλλο κλώνο.

Το πείραμα αφορούσε το γονίδιογια μια πρωτεάση του ιού της πατάτας.

To RNAαναδιπλώνεταιδημιουργώνταςανάποδη φουρκέτα.

Η διαδικασία ένεση στις γονάδες των σκουληκιών ήτανεπίπονη

ΕΙΚΟΝΑ 9.4: Η επαγωγή τηςπαρεμβολής RNA στον C. elegansμπορεί να γίνει απλώς ταΐζοντας ταζώα με στελέχη Escherichia coli πουπαράγουν dsRNA.


Στη μύγα:

-Χρησιμοποιήθηκαν εκχυλίσματα από έμβρυα και κύτταρα δροσόφιλας

-Μετά από επώαση αυτών των εκχυλισμάτων με dsRNA και προσθήκη μονόκλωνου RNA ομόλογου προς το dsRNA παρατηρήθηκε γρήγορα η αποικοδόμηση του μονόκλωνου RNA .

-αν το μονόκλωνο RNA δεν ήταν ομόλογο τότε παρέμενε σταθερό.

-το σύμπλοκο που είναι υπεύθυνο για την ενεργότητα νουκλεάσης ονομάζεται«επαγόμενο από RNA σύμπλοκο αποσιώπησης» = RISC (RNA-induced silencing complex)

-To RISC στοχεύει οποιοδήποτε RNA αν το ομόλογο dsRNA βρίσκεται στο εκχύλισμα.

Πως γινόταν η αποικοδόμηση του μονόκλωνου RNA?


ΕΙΚΟΝΑ 9.5: Εντοπίζονται μικρά RNA ομόλογα προς το αποσιωπημένο γονίδιο σε φυτά που

υφίστανται αποσιώπηση.

Γονίδιο υπεύθυνο για μια οξειδάση


ΕΙΚΟΝΑ 9.5: Εντοπίζονται μικρά RNA ομόλογα προς το αποσιωπημένο γονίδιο σε φυτά που

υφίστανται αποσιώπηση.

Τα μικρά μόρια RNAδεν μπορούσαν να ανιχνευθούνσε πήκτωμα αγαρόζης αλλά σε ακρυλαμίδης. Αλλά ήταν εκεί!

Εντοπίστηκαν αντισημαίνονταRNA ακόμη και σε φυτά όπου ησυγκαταστολή είχε προκληθείαπό το σημαίνοντα κλώνο του γονιδίου.


Η ανακάλυψη μικρών RNA οδήγησε αμέσως στο ερώτημα για το ποιά γονίδια κωδικοποιούν τις RNAses οι οποίες κόβουν το dsRNA.

Αρχικά έψαχναν για πρωτείνες στη δροσόφιλα όμοιες με την RNAse III που ήταν γνωστόότι έκοβε dsRNA

Τις ομόλογες αυτές πρωτείνες θα μπορoύσαν να τις εκφράσουν μέσω ετερόλογης έκφρασης σε βακτήρια και να δοκιμαστεί αν έχουν ενεργότητα νουκελάσης

Αν όμως δεν ήταν μια πρωτείνη;

Αν συμμετείχαν κι άλλοι παράγοντες;

Ποιά γονίδια κωδικοποιούν τις RNAses που κόβουν το dsRNA;


Ανακαλύπτεται η Dicer με μία στρατηγική, μελέτης υποψήφιων γονιδίων.


Ποιά είναι η φύση αυτών των μικρών μορίων RNA;RNA όμοια με τα προϊόντα της Dicer προκαλούν RNAi.


ΕΙΚΟΝΑ 9.7: Συνθετικά μικρά RNA όμοια με τα προϊόντα τηςDicer προκαλούν RNAi.


Στα θηλαστικά

-Στα θηλαστικα η παρουσία dsRNA καταστέλλει πλήρως τη μετάφραση όλων των πρωτεινών.

-Το dsRNA ενεργοποιεί αμυντικούς μηχανισμούς κατά των ιών.

-Η πρωτεινική κινάση R προσδένεται στο dsRNA και ενεργοποιείται. Στη συνέχεια και καταστέλλει τη μετάφραση φωσφορυλιώνοντας παράγοντες που είναι απαραίτητες για τη έναρξη της μετάφρασης.

-Το μικρότερο dsRNA που μπορεί να προσδέσει η PKR είναι 30bp. Αρα ενα dsRNAμήκους 20-21bp θα μπορούσε να είναι αποτελεσματικό.

-Τα μικρά αυτά RNA μόρια λέγονται siRNA (short interfering RNA).


ΕΙΚΟΝΑ 9.8: Χρήση siRNA για την καταπολέμηση μόλυνσης απόερπητοϊό Herpes smiplex virus 2.


ΠΙΝΑΚΑΣ 9.3: Ονοματολογία μικρών RNA.

Υπάρχουν πολλά μικρά RNA μόρια


ΕΙΚΟΝΑ 9.9: Το miRNA lin-4 διαθέτει επτάπιθανές θέσεις πρόσδεσης, στην 3΄αμετάφραστη περιοχή του γονιδίου lin-14 πουαποτελεί το στόχο του.

ΕΙΚΟΝΑ 9.10: Το ατελές ζευγάρωμαsiRNA-mRNA προκαλεί καταστολή τηςμετάφρασης, παρόλο που το mRNA δεναποικοδομείται.


ΕΙΚΟΝΑ 9.11: Επισκόπηση του RNAi.


ΕΙΚΟΝΑ 9.12: Η αποσιώπησηεξαπλώνεται από μία θέση-στόχο του dsRNA σε γειτονικέςαλληλουχίες μέσω της δράσηςτης RdRP.

Η RdRP χρησιμοποιεί τα πρωτογενή siRNA που παράγονται από το dsRNAως εκκινητές και με μήτρα το σημαίνον RNA συνθέτει νέα dsRNAs τα οποίαπεριλαμβάνουν και γειτονικές αλληλουχίες του αρχικού στόχου.

TRV: Tobacco rattle virus


ΕΙΚΟΝΑ 9.13: Μπορούν να παραχθούν siRNA που δρουν in trans μέσω κοπής η οποία κατευθύνεται από ένα miRNA.


ΕΙΚΟΝΑ 9.14: Τα σήματα γονιδιακής αποσιώπησης εξαπλώνονται διασυστεμικά στα φυτά. Αφορά την άμυνα του ιού απέναντι στους ιούς.

ΕΙΚΟΝΑ 9.15: Οι ιοί έχουν αναπτύξει στρατηγικές αντιμετώπισης των αντιικών μηχανισμών άμυνας των φυτών.

O HcPro επηρεάζει είτε την ενεργότητα της Dicer είτε την σταθερότητα των siRNAs.

Επίσης: Τα φυτά χρησιμοποιούν το RNAi για να ελέγξουν τη δράση των μεταθετών στοιχείων. Δεν γνωρίζουμε αν αυτό ισχύει στα θηλαστικά.


ΕΙΚΟΝΑ 9.16: Τα φυτά χρησιμοποιούν το RNAi για να ελέγξουν τη δράση των μεταθετών στοιχείων.

Κεφάλαιο 9 Η παρεμβολή RNA ρυθμίζει τη ......κλώνος που...

Documents

Transcript of Κεφάλαιο 9 Η παρεμβολή RNA ρυθμίζει τη ......κλώνος που...