ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ 3ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΙΛΙΟΥ ΤΜΗΜΑ Α2

Η ονομασία προέρχεται από τη λέξη Κώρος που

σημαίνει παιδί, ανδρόπαις, αρχαϊκός Απόλλων,

νέος έφηβος, παλικάρι. Στην Ιωνική διάλεκτο

ονομάζονταν Κούρος

Οι Κούροι (ενικός ο Κούρος), - οι γυναικείες μορφές ονομάζονται

αντίστοιχα Κόρες - είναι η ονομασία των μεγάλων διαστάσεων

μαρμάρινων αγαλμάτων ανδρικής μορφής, τα οποία μετά την μέση

αρχαϊκή περίοδο 580 π.Χ. δεσπόζουν στην ελληνική τέχνη. Οι

Κούροι είναι γυμνοί, ενώ οι κόρες είναι ντυμένες, όπως

η Πεπλοφόρος κόρη.

Τα αγάλματα με τη μορφή νεαρών ανδρών και κοριτσιών ( κούροι

& κόρες) ήταν επιτύμβια μνημεία ή αναθήματα σε ιερά. Oι

κούροι εμφανίζονται σε "ηρωική γυμνότητα" και συνδέονται

συχνά με τον Απόλλωνα, από ιερά του οποίου προέρχονται

ολόκληρες σειρές (Δίδυμα, Δήλος, Πτώον). Ωστόσο, δε λείπουν

και οι εξαιρέσεις, όπως στην περίπτωση των κούρων του Σουνίου,

οι οποίοι συνδέονται με τον Ποσειδώνα. Οι κόρες εμφανίζονται

πάντοτε ντυμένες, κυρίως στα ιερά γυναικείων θεοτήτων, όπως

στο Ηραίο της Σάμου και στην αθηναϊκή Ακρόπολη. Και οι δύο

τύποι φέρουν αφιερωματικές επιγραφές και πολλές φορές την

υπογραφή του δημιουργού τους. Αντίστοιχα, όταν έχουν

χρησιμοποιηθεί ως επιτύμβια μνημεία

φέρουν επιγράμματα σχετικά με το νεκρό ή τη νεκρή, που

απεικονίζονται πάντα σε νεανική ηλικία

Τα ανατομικά χαρακτηριστικά είναι ο κυριότερος μίτος της

εξέλιξής τους

Η πτυχολογία των ενδυμάτων ήταν το

κυριότερο χαρακτηριστικό της

εξέλιξής τους

Οι πρώτοι αρχαϊκοι Κούροι αποδίδονται γεωμετρικά, που συν τω χρόνω ξεφεύγουν από τα γεωμετρικά πλαίσια, αποκτούν πλαστικότητα, αλλά έχουν μια έκφραση δαιμονική (θεϊκή), υπεράνθρωπη. Ακολουθεί το αρχαϊκό μειδίαμα και καταλήγει στα τελευταία αρχαϊκά χρόνια με τη σοβαρή έκφραση της πνευματικότητας και πλαστικότητα στις κινήσεις οδηγώντας σιγά σιγά την γλυπτική στην Κλασική περίοδο. Έτσι στην αρχαϊκή περίοδο από το 600 - 480 π.Χ δημιουργούνται εξαιρετικά μαρμάρινα έργα τέχνης με την μορφή Κούρων.

Ο τρόπος με τον οποίο αποδίδονται τα χαρακτηριστικά στις Κόρες είναι τυποποιημένος. Οι Κόρες στέκονται σε όρθια στάση και απεικονίζονται πάντα μετωπικά. Στα χείλη τους έχουν ένα χαρακτηριστικό αχνό χαμόγελο, το λεγόμενο «αρχαϊκό χαμόγελο». Το αριστερό χέρι σε γροθιά εφάπτεται στον μηρό ή σηκώνει το ένδυμα, ενώ το δεξί, λυγισμένο σε ορθή γωνία, προσφέρει συνήθως λουλούδια, φρούτα ή πουλιά. Το ένα πόδι τους προβάλλει ελαφρώς μπροστά και μας δίνει την αίσθηση της κίνησης. Τα αγάλματα αυτά ήταν συνήθως διακοσμημένα με χρώμα, έτσι ώστε να μοιάζουν πιο φυσικά. Χαρακτηριστικό ένδυμα της Κόρης είναι ο ιωνικός χιτώνας*.

Οι Κόρες της Κέας ήταν αφιερώματα ή συμμετείχαν στα τελετουργικά που λάμβαναν χώρα στο ναό

μέχρι την καταστροφή του γύρω στο 1450 π.Χ., στα τέλη της Yστεροκυκλαδικής II Περιόδου.

Στη Νάξο μπορούμε να δούμε τρεις γιγαντιαίους και ημιτελείς Κούρους, δηλαδή αγάλματα νέων ανδρών. Και τα τρία αγάλματα χρονολογούνται στην Αρχαϊκή περίοδο (7ος-6ος αιώνας π.Χ.) και βρίσκονται στις θέσεις που κάποτε άρχισαν να σμιλεύονται, χωρίς ποτέ να τελειώσουν.

Κούρος από την Αττική (610-600 π.Χ. περίπου), μάρμαρο, ύψος 1,84 μ., Νέα Υόρκη, Μητροπολιτικό

Μουσείο Τέχνης

Οι Κούροι των Δελφών είναι έργα του 580 π.Χ και το ύψος τους φτάνει το 1,97 μ. Ήταν αφιέρωμα των Αργείων στον Απόλλωνα και από τους περισσότερους μελετητές

ταυτίζονται με τον Κλέοβη και το Βίτωνα, δύο νέους από το Άργος, γιους της ιέρειας της Ήρας. Κατά άλλους είναι

οι Διόσκουροι , Κάστωρ και ο Πολυδεύκης.

Κούρος της Βολομάνδρας (550 π.Χ. περίπου), επιτάφιο άγαλμα, μάρμαρο Νάξου, ύψος 1,78 μ.,

από τη Βολομάνδρα Αττικής, Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.

Ο Υπερμεγέθης Κούρος του Σουνίου βρέθηκε στο ιερό του Ποσειδώνα στο Σούνιο, μέσα σ' ένα πηγάδι, μαζί με κομμάτια

από άλλους δυο κούρους. Πιθανόν θάφτηκαν μετά από την καταστροφή από τους Πέρσες το 480 π.Χ. Πιθανότατα ήταν

ανάθημα και έστεκε μπροστά στο ναό του Σουνίου. Είναι έργο του 590-580 π.Χ. κατασκευασμένος από μάρμαρο

Νάξου και το ύψος του φτάνει τα 3,05 μ.

Η πεπλοφόρος κόρη βρέθηκε στα ερείπια της Ακρόπολης που καταστράφηκε το 480 π.Χ. από τους Πέρσες.

Χρονολογείται στο έτος 530 π.Χ. περίπου

Ο Κούρος της Αναβύσσου ,ή Κούρος του ΚροίσουΤο άγαλμα είναι έργο πιθανόν του 530 π.Χ. και έχει 1,95 μ. ύψος.Ο κούρος ήταν νεκρικός ανδριάντας που ήταν στημένος σε έναν τάφο στη νεκρόπολη της Αναβύσσου. Το όνομα Κροίσος αναφέρεται στο

επιγραμματικό κείμενο που είναι σκαλισμένο στη βάση του: «Στάσου και θρήνησε δίπλα στο μνήμα του πεθαμένου Κροίσου,

που πολεμούσε στην πρώτη γραμμή όταν τον εξολόθρεψε ο μανιασμένος Άρης.»

Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

Μία ψυχή δεν μπορεί να δει το ωραίο αν δεν

είναι ωραία αυτή η ίδια.

ΠΛΩΤΙΝΟΣ