" Εν Εκκλησίαις ευλογείτε τον Θεόν"

Αρχιτεκτονική, ζωγραφική, γλυπτική, βιτρώ, μουσικήΒυζαντινή Ναοδομία

Αρχικά οι χριστιανοί τελούσαν τη λατρεία τους στο σπίτι ενός πιστού. Όταν ο αριθμός τους αυξήθηκε, τούς αρκούσε μια απλή αλλά ευρύχωρη αίθουσα που την ονόμαζαν ευκτήριο οίκο ή κυριακό (οίκος αφιερωμένος στον Κύριο)


Στους διωγμούς χρησιμοποίησαν για τη λατρεία τους τις δαιδαλώδεις στοές των υπόγειων κοιμητηρίων - κατακομβών.


Όταν τελείωσαν οι διωγμοί (4ο μ.X. αι.) άρχισαν να χτίζουν μεγαλόπρεπους ναούς στο ρυθμό της βασιλικής. Η κάτοψή της είναι ορθογώνιο παραλληλόγραμμο, χωρισμένο εσωτερικά σε κλίτη, με παράλληλες σειρές από κίονες. Yπάρχουν τρίκλιτες, πεντάκλιτες, πολύκλιτες βασιλικές. Το όνομα και το σχέδιο του ρυθμού αυτού τα πήραν οι χριστιανοί από ρωμαϊκά οικοδομήματα (αντίγραφα από τις Βασιλικές στοές των αρχαίων Ελλήνων) που χρησιμοποιούνταν ως αγορές και ως δικαστήρια.


Παράλληλα, στους αρχιτέκτονες άρεσε να χτίζουν μικρούς στρογγυλούς ναούς με θόλο ή τρούλο, που χάριζαν πνευματική ανάταση στους πιστούς. Έτσι είναι κτισμένη η Ροτόντα στη Θεσσαλονίκη.

Περίκεντρος ρυθμός: Το εσωτερικό του ναού της αγίας Κωνσταντίας στη Ρώμη


Ρυθμός Βασιλικής με τρούλο: Η Εκατονταπυλιανή της Πάρου (5ος αι)

Οι βυζαντινοί αναζητούσαν, όμως, ένα ρυθμό πιο σύνθετο και έτσι προσπάθησαν να ισορροπήσουν ένα θόλο πάνω στην ορθογώνια βάση της βασιλικής. Ο συνδυασμός των στοιχείων αυτών δημιούργησε ένα νέο ρυθμό, αυτόν της βασιλικής με θόλο (6ος μ.X. αι.).


Η βυζαντινή αρχιτεκτονική μπαίνει σε νέα φάση με το αριστούργημα της Aγίας του Θεού Σοφίας. Η καινοτομία του νέου ρυθμού βασίζεται στη λαμπρή επινόηση του σφαιρικού τριγώνου. Τα τέσσερα σφαιρικά τρίγωνα συναντώνται στην οροφή σχηματίζοντας μία στεφάνη. Σ' αυτήν στηρίζεται ο θόλος. Στο ανατολικό άκρο προστίθεται μία κόγχη (ιερό βήμα) και στο δυτικό ο νάρθηκας ή πρόναος.

Βυζαντινή Εικονογραφία

Οι Ορθόδοξοι χριστιανοί τιμούμε τις εικόνες, επειδή μαρτυρούν τη δυνατότητα συμμετοχής του ανθρώπου στη θεία ζωή. Η δυνατότητα αυτή εγκαινιάστηκε με τη γέννηση του Ιησού Χριστού. Η Παλαιά Διαθήκη απαγόρευε τις εικόνες και τα ομοιώματα. Αυτό άλλαξε μετά τη γέννηση του Χριστού, αφού στο πρόσωπό του ο απερίγραπτος Θεός αποκαλύφθηκε. Από τότε, η Εκκλησία κηρύττει τη διδασκαλία της για τον Ιησού Χριστό και το λυτρωτικό του έργο, με λόγια και με χρώματα, με βιβλία και εικόνες.

Βυζαντινή Εικονογραφία

Ο Χριστός δεσπόζει στο κέντρο της εικόνας στην κορυφή του Θαβώρ, ολόλαμπρος, παντοκρατορικός, ειρηνικός, με κάτασπρα, «σαν το χιόνι», ιμάτια. Με τη Μεταμόρφωση φανερώνει στους μαθητές τη σωτηρία της ανθρώπινης φύσης, τη θέωση, αποκαλύπτοντας τις διαστάσεις του λυτρωτικού του έργου και προαναγγέλλοντας τη «ζωή του μέλλοντος αιώνος».

Αρχιτεκτονική, ζωγραφική, γλυπτική, βιτρώ, μουσικήΔυτική Αρχιτεκτονική

11ΟΣ ΑΙΩΝΑΣ - ΡΟΜΑΝΙΚΟΣ ΡΥΘΜΟΣ:ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΝΤΑΡΑΜ ΑΓΓΛΙΑ

«Από τον 11ο αιώνα αποκρυσταλλώνονται διαδοχικά δύο τύποι ναών, ο ρομανικός και ο γοτθικός. Ο ρομανικός ρυθμός γεννήθηκε στη Γαλλία γύρω στο 1000 μ.Χ. και εξαπλώθηκε σε όλη τη Δυτική Ευρώπη. Είναι συνήθως μεγάλη τρίκλιτη βασιλική με μακρύ εγκάρσιο κλίτος στα ανατολικά. Εκεί όπου συνήθως υπάρχει η αψίδα του Ιερού, ο ρομανικός ρυθμός έχει πολλές μικρότερες αψίδες που αποτελούν παρεκκλήσια. Ο τρούλος έχει κατάληξη πολυγωνική ή πυραμιδοειδή. Χαρακτηριστικοί ναοί ρομανικού ρυθμού είναι η Παναγία του Πουατιέ (Γαλλία), ο Καθεδρικός του Ντάραμ (Αγγλία) , ο Άγιος Ιάκωβος της Κομποστέλας (Ισπανία).


ΡΟΜΑΝΙΚΟΣ ΡΥΘΜΟΣ: ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΠΙΖΑ ΙΤΑΛΙΑ


12ΟΣ ΑΙΩΝΑΣ ΓΟΤΘΙΚΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΩΝ ΠΑΡΙΣΙΩΝ

Αρχιτεκτονική, ζωγραφική, γλυπτική, βιτρώ, μουσική

Δυτική Αρχιτεκτονική

ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΩΝ ΠΑΡΙΣΙΩΝ: ΥΑΛΟΓΡΑΦΗΜΑΤΑ



Φτάνοντας στο 15ο μ.Χ. αι. η τέχνη επιστρέφει στην καλλιτεχνική παράδοση της αρχαιότητας. Στην εκκλησιαστική αρχιτεκτονική αναβιώνουν αρχαίοι ρυθμοί και στοιχεία. Κυριαρχεί ο νατουραλισμός, που χαρακτήριζε την ελληνιστική αλλά και την εκκλησιαστική τέχνη των εννέα πρώτων αιώνων. Το κάθε άγαλμα ή εικόνα δεν είναι μόνο σύμβολο, αλλά αυτοδύναμη μορφή με συναισθήματα που πρέπει να εκφραστούν

Pieta΄: Μιχαήλ Άγγελος



MADONNA: ΒΕΡΟΚΙΟ (14ος -15ος αι)


ΑΝΤΖΕΛΙΚΟ : ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ (14ος - 15ος αι.)


ΤΖΙΟΤΟ: Η ΓΕΝΝΗΣΗ (14ος – 15ος αι.)



«Στη Δύση, η λειτουργική ποίηση γράφεται στη λατινική και η Εκκλησία αρχικά υιοθετεί την εκκλησιαστική μουσική της Ανατολής. Τον 4ο αιώνα ο επίσκοπος Μεδιολάνων (Μιλάνου) Αμβρόσιος συνδυάζει τα λειτουργικά πρότυπα της Ανατολής με τη λαϊκή μουσική παράδοση της Δύσης και συνθέτει νέους ύμνους, που έλαβαν το όνομα Αμβροσιανό Μέλος. Τον 6ο αιώνα ο πάπας Γρηγόριος αξιοποιεί την προηγούμενη εκκλησιαστική μουσική παράδοση και δημιουργεί ένα νέο είδος μουσικής, το λεγόμενο Γρηγοριανό Μέλος. Η σημειογραφία της μουσικής αυτής είναι πνευματική, δηλαδή δηλώνεται με τόνους τελείες και σημεία.

ΠΑΠΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ: Ο ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ ΤΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΑΝΟΥ ΜΕΛΟΥΣ

Βυζαντινή μουσική

Γρηγοριανό μέλος

https://www.youtube.com/watch?v=-BpBgU-gUMA

https://www.youtube.com/watch?v=6J2U0B71sn8

Κυριακάτικη Λειτουργία

Ιστορία του Βαπτίσματος«Είναι μεγάλη τιμή και ξεχωριστό προνόμιο το να είμαστε μέλη της Εκκλησίας του Χριστού. Η ένταξή μας στην άγια ποίμνη της Εκκλησίας γίνεται με το μυστήριο του Βαπτίσματος. Το σύστησε ο ίδιος ο Κύριος με την εντολή που έδωσε στους μαθητές του να βαπτίζουν τους ανθρώπους στο όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος (Ματθ. 28,19). Ο ίδιος βαπτίστηκε και η βάπτισή του έγινε τύπος και υπογραμμός του δικού μας Βαπτίσματος.Στην πρώτη χριστιανική εποχή, οι άνθρωποι βαπτίζονταν μεγάλοι, όπως γίνεται σήμερα στις χώρες της ιεραποστολής και στην Ελλάδα με αρκετούς οικονομικούς πρόσφυγες. Η κατήχησή τους κρατούσε τρία χρόνια και τη νύχτα του Πάσχα βαπτίζονταν ομαδικά. Ανάλογα με το στάδιο της κατήχησης λέγονταν: ακροώμενοι, κυρίως κατηχούμενοι και φωτιζόμενοι. Οι πρώτοι άκουγαν το λόγο του Θεού, χωρίς άλλη υποχρέωση. Οι δεύτεροι παρακολουθούσαν το πρώτο μέρος της Θείας Λειτουργίας με την υποχρέωση να ζουν χριστιανικά και οι τρίτοι ήταν εκείνοι που τους χώριζαν από το Βάπτισμα λίγες εβδομάδες. Αλλά και μετά το Βάπτισμα συνεχιζόταν η κατήχηση για τους νεοφώτιστους. Όταν επικράτησε ο νηπιοβαπτισμός (5ος αι.), η κατήχηση ανατέθηκε στον ανάδοχο και στους γονείς του νηπίου.»

ΒΑΠΤΙΣΜΑ - ΧΡΙΣΜΑ

Κυριακάτικη Λειτουργία Το μυστήριο του Χρίσματος στην Ορθόδοξη Εκκλησία«Στην ακολουθία του Βαπτίσματος, είναι ενσωματωμένο και το μυστήριο του Χρίσματος. Η πράξη της χρίσης είναι γνωστή από την Παλαιά Διαθήκη. Βασιλείς, ιερείς, προφήτες χρίονται πριν αναλάβουν το έργο τους. Ήταν σημάδι κλήσης και αφιέρωσης στο Θεό. Ο Κύριος είναι ο Μεσσίας (=χρισμένος), γιατί ως άνθρωπος χρίστηκε με το Άγιο Πνεύμα κατά τη Βάπτιση του. Στην Καινή Διαθήκη, βλέπουμε τους αποστόλους να θέτουν τα χέρια τους στους βαπτιζόμενους, οι οποίοι με τη χειροθεσία αυτή λάβαιναν το Άγιο Πνεύμα (Πράξ. 8, 17).Ο ιερέας, ύστερα από κατάλληλη ευχή, χρίει το νεοφώτιστο σ' όλα τα μέρη του σώματος του με Άγιο Μύρο κάνοντας το σημείο του σταυρού και λέγοντας: “Σφραγίς δωρεάς Πνεύματος Αγίου. Αμήν”. Η συμβολική αυτή πράξη βεβαιώνει τη δωρεά των χαρισμάτων του Αγίου Πνεύματος. Έτσι το Χρίσμα έχει μια βαθύτερη σημασία. Με το μυστήριο του Βαπτίσματος γίναμε νεοσύλλεκτοι στρατιώτες του Χριστού. Με το Χρίσμα εξοπλιζόμαστε, τελειοποιούμε τις πνευματικές μας δυνάμεις, γινόμαστε κοινωνοί και μέτοχοι της ζωή του Χριστού. Δε φθάνει που ξαναγεννηθήκαμε, πρέπει και πνευματικά να προοδεύσουμε. Ο καθένας μας ως μέλος της Εκκλησίας πρέπει να είναι: βασιλιάς, που κυριαρχεί στα πάθη του, ιερέας, που προσφέρει στον Κύριο πνευματικές θυσίες και προφήτης, που διδάσκει τους συνανθρώπους του. Επειδή αξιωθήκαμε να χριστούμε, έχουμε το όνομα χριστιανός και είναι τιμή μας αυτό. Οι πρώτοι χριστιανοί όταν σύρονταν στα δικαστήρια και τους ρωτούσε ο δικαστής ποιο ήταν το όνομά τους, απαντούσαν: «Είμαστε χριστιανοί». Ας διδαχτούμε από το παράδειγμά τους.»

Κυριακάτικη Λειτουργία Η Θεία Ευχαριστία στην Ορθόδοξη Εκκλησία«Όταν τελείται Θεία Λειτουργία, ξεκινάμε από τα σπίτια μας για να πάμε στο ναό. Πηγαίνουμε εκεί. όπου μας περιμένει ο αναστημένος Κύριος, γιατί ξέρουμε τι χαρίζει η θεία λατρεία στα μέλη της Εκκλησίας. Εκεί συνειδητοποιούμε ότι:1. Είμαστε ένα σώμα, το σώμα του Χριστού. Όπως το λέει ο Απ. Παύλος: «Έτσι και το πλήθος των χριστιανών είμαστε ένα σώμα χάρη στο Χριστό, και καθένας μας αποτελεί μέλος του σώματος, που μέλη του είναι κι όλοι οι άλλοι» (Ρωμ. 12, 4-5).2. Αφού είμαστε ενωμένοι με το Χριστό, είμαστε δεμένοι και μεταξύ μας. Αυτό φαίνεται καλύτερα όταν κοινωνούμε. Μεταλαμβάνουμε από τον έναν άρτο και το ένα ποτήριο, όπως το λέει ο Απ. Παύλος: “Όπως ο άρτος είναι ένας, έτσι κι εμείς αποτελούμε ένα σώμα, αν και είμαστε πολλοί, γιατί όλοι τρώμε από τον ίδιο άρτο” (Α' Κορ. 10,17) και η ευχή του παραπάνω κειμένου. Η ενότητα των πιστών που υπάρχει στο λατρευτικό χώρο σφυρηλατείται από την ειρήνη και την αγάπη, όπως υπογραμμίζει το κείμενο που ακολουθεί. Αυτές δένουν τους ανθρώπους και ιδιαίτερα τους πιστούς, ενώ η ταραχή και το μίσος τους χωρίζουν. Γι' αυτό ακούγονται στην εκκλησία τα: “εν ειρήνη του Κυρίου δεηθώμεν” και “αγαπήσωμεν αλλήλους ίνα εν ομονοία ομολογήσωμεν”.Η ενότητα των πιστών στη Θεία Λειτουργία είναι ένα γεγονός που ξεπερνάει τα όρια του ατομισμού. Η κοινότητα των πιστών προσεύχεται όχι μόνο για τους παρόντες στη σύναξη, αλλά και για όσους δεν μπόρεσαν να παραστούν ακόμη και για όσους δείχνουν εχθρική διάθεση απέναντι της.3. Στη Θεία Λειτουργία συμμετέχουμε προσευχόμενοι. Η ιερουργία δεν είναι μόνο έργο των ιερέων είναι και δικό μας, του λαού. Το λέει και η λέξη λειτουργία, που είναι σύνθετη από το λείτος= λαός + έργο. Απαντούμε στις εκφωνήσεις του ιερέα με τα “Κύριε ελέησον”, “Αμήν” κ.ά. Και ομολογούμε την πίστη μας όχι μόνο με την απαγγελία του «Πιστεύω», αλλά και με τους ύμνους, που συνοψίζουν τις αλήθειες της.4. Μπαίνοντας στο ναό είναι σαν να πατούμε στον ουρανό. Ο χρόνος καταργείται, γιατί ζούμε συγχρόνως τη ζωή και το έργο του Χριστού (παρελθόν), αυτό που γίνεται τώρα με τη σύναξη των πιστών και το δεσμό τους με τον Κύριο (παρόν) και αυτό που θα 'ρθει, το προσδοκώμενο, το αιώνιο. Αυτό το τελευταίο είναι η Βασιλεία των ουρανών που προγευόμαστε με τα τελούμενα στη Θεία Λειτουργία.5. Με όλα αυτά αγιαζόμαστε, ζούμε την πίστη μας, παίρνουμε τη χάρη του Θεού, είμαστε ενωμένοι μαζί του. Το λέει δυνατά ο ιερέας: “Η χάρις του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και η αγάπη του Θεού και Πατρός και η κοινωνία του αγίου Πνεύματος είη μετά πάντων υμών”. Έτσι «φεύγει η απιστία, αυξάνει η πίστη, ελαττώνεται η κακία, προοδεύει η αρετή, εξαφανίζεται η άγνοια, προστίθεται η γνώση» (Μαξίμου Ομολογητού, Μυσταγωγία 24).»

Βάπτιση Καθολικών

Χρίσμα Καθολικών

Βάπτιση Αγγλικανών

https://www.youtube.com/watch?v=_LB5zL2apiw

https://www.youtube.com/watch?v=y1Gmq6kqf68

https://www.youtube.com/watch?v=EnpXtAPFZqc

" Εν Εκκλησίαις ευλογείτε τον Θεόν"

Education

Transcript of " Εν Εκκλησίαις ευλογείτε τον Θεόν"