ΜΟΥΡΟΥΝΕΛΑΙΟ

Το µουρουνέλαιο αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά συµπληρώµατα διατροφής που έδιναν οι γονείς στα παιδιά για µια καλή και υγιή ανάπτυξη.

Τι είναι όµως ακριβώς το µουρουνέλαιο, τι το διαφοροποιεί από τα κοινά ιχθυέλαια και ποια είναι οι ευεργετικές ιδιότητές του για την υγεία;

Ο σύγχρονος τρόπος ζωής πολλές φορές επιβάλει την κατανάλωση µεγάλων ποσοτήτων καφέ την ηµέρα (>3 µερίδες).

Το µουρουνέλαιο, όπως υποδηλώνει και το όνοµά του, είναι το έλαιο που προέρχεται από το ψάρι µουρούνα ή αλλιώς γνωστό ως γάδος.

Η µουρούνα ανήκει στην ευρύτερη οικογένεια των µπακαλιάρων και ενδηµεί κυρίως στις βόρειες θάλασσες.

Το χαρακτηριστικό στοιχείο του µουρουνέλαιου είναι η έντονη µυρωδιά και για πολλούς η δυσάρεστη γεύση του.

Τί είναι;

∆ιατροφική αξία Αποτελεί πολύ καλή πηγή φυσικών πολυακόρεστων ωµέγα-3 λιπαρών οξέων σε µορφή τριγλυκεριδίων. Τα ωµέγα 3 λιπαρά οξέα αποτελούν από τα πιο µελετηµένα συστατικά της τροφής.

Τα πιο γνωστά είναι το EPA (εικοσιπεντανοϊκό οξύ) και το DHA (δοσοεξανοϊκό οξύ) τα οποία συµµετέχουν σε πολλά βιοχηµικά µονοπάτια του οργανισµού και έχουν πολλές ωφέλιµες δράσεις.

Επιπλέον, αποτελεί άριστη πηγή λιποδιαλυτών βιταµινών, αντιοξειδωτικής βιταµίνης Α καθώς και βιταµίνης D.

∆ιαφορές µουρουνέλαιου και ιχθυελαίων Τα ιχθυέλαια προέρχονται από τον ιστό κυρίως ψαριών όπως είναι ο καρχαρίας, ο σολωµός ή ο τόνος ενώ το µουρουνέλαιο προκύπτει από την απόσταξη του συκωτιού της µουρούνας.

Παρόλο που και τα δύο είδη ελαίων θεωρούνται πολύ καλές πηγές ωµέγα 3 λιπαρών οξέων, το µουρουνέλαιο έχει σχετικά µικρότερη συγκέντρωση των παραπάνω ωφέλιµων λιπαρών σε σχέση µε τα ιχθυέλαια.

Ωστόσο, λόγω του ότι προέρχεται από συκώτι, είναι πλούσιο στις λιποδιαλυτές βιταµίνες Α και D, στοιχεία που δεν παρουσιάζουν τα κοινά ιχθυέλαια.

Οι κυριότερες ιδιότητες αποδίδονται στη σύνθεση του σε ωµέγα 3 λιπαρά οξέα σε συνδυασµό µε τις δράσεις που προσφέρουν οι βιταµίνες. Συγκεκριµένα ωφελεί:

Μουρουνέλαιο & ιδιότητες

Καρδιαγγειακή προστασία (αθηροσκλήρωση)

Μείωση αρτηριακής πίεσης

Εγκεφαλική ανάπτυξη και πνευµατική εκγρήγορση

Οστική υγεία

∆ιάθεση, κατάθλιψη και πνευµατική υγεία

Αντιφλεγµονώδη δράση

Το µουρουνέλαιο έχει πολλές προστατευτικές δράσεις απέναντι στην καρδιά και τα αγγεία.

Τα ωµέγα 3 λιπαρά οξέα, ιδιαίτερα όταν χορηγούνται µε τη µορφή συµπληρώµατος, µειώνουν σηµαντικά τον καρδιαγγειακό κίνδυνο και τον κίνδυνο αθηροσκλήρωσης, ενώ βελτιώνουν και τη λειτουργία των αιµοφόρων αγγείων.

Επιδρούν θετικά στα επίπεδα της κακής χοληστερόλης (LDL) και τριγλυκεριδίων ορού (µείωση ~25-30%), ενώ παράλληλα βοηθούν στην αύξηση (αύξηση ~3%) της καλής χοληστερόλης (HDL).

Ωµέγα 3 και καρδιαγγειακή προστασία

Τα ωµέγα 3 λιπαρά οξέα έχουν την ιδιότητα να προκαλούν αγγειοδιαστολή.

Ως αποτέλεσµα η συστηµατική λήψη τους, όπως πολλές µελέτες έδειξαν, µπορεί να µειώσει σηµαντικά (~3-5mmHg) τόσο τη συστολική (µεγάλη) όσο και τη διαστολική (µικρή) αρτηριακή πίεση (~2-3mmHg).

Μουρουνέλαιο & αρτηριακή πίεση

Αντιφλεγµονώδης δράση

Το EPA αποτελεί πρόδροµο µόριο των προσταγλανδινών, ορµόνες που εµπλέκονται σε φλεγµονώδεις αντιδράσεις.

Η συµπληρωµατική χρήση ωµέγα 3 λιπαρών οξέων έχει φανεί ότι βοηθά στη µείωση φλεγµονων και κατ’ επέκταση στη µείωση του πόνου.

Με βάση της παραπάνω ιδιότητα, το µουρουνέλαιο έχει φανεί ότι βοηθά στην αντιµετώπιση και θεραπεία της οστεοαρθρίτιδας, φλεγµονωδών παθήσεων του εντέρου, δυσµορφία των άκρων κ.α..

Υγεία µατιών και δέρµατοςΗ βιταµίνη Α αποτελεί µια ισχυρή αντιοξειδωτική βιταµίνη η οποία συµµετέχει στην υγιή και καλή όραση.

Έλλειψη της βιταµίνης οδηγεί σε µειωµένη ικανότητα όρασης, ιδιαίτερα τη νύχτα, ενώ η επαρκής λήψη προλαµβάνει ή καθυστερεί την εµφάνιση εκφυλιστικών παθήσεων των µατιών.

Τόσο η βιταµίνη Α όσο και τα λιπαρά οξέα βελτιώνουν την υγεία του δέρµατος και την όραση, στο σύνολο.

Πολλές µελέτες έχουν δείξει ότι το µουρουνέλαιο συµβάλει στη ταχύτερη επούλωση και θεραπεία δερµατικών παθήσεων όπως είναι τραύµατα ή το έκζεµα.

Το DHA αποτελεί πολύ σηµαντικό στοιχείο για την υγιή ανάπτυξη και λειτουργία τόσο του εγκεφάλου όσο και του νευρικού συστήµατος. Για το λόγο αυτό η επαρκής λήψη ωµέγα-3 λιπαρών κατά την περίοδο της εγκυµοσύνης είναι άκρως σηµαντική για τη σωστή ανάπτυξη του βρέφους.

Πολλές µελέτες έδειξαν πως καταστάσεις που σχετίζονται µε την εγκεφαλική λειτουργία, όπως είναι η άνοια, η πνευµατική και νοητική έκπτωση ακόµη και η νόσος Alzheimer σχετίζονται σε µεγάλο βαθµό µε την πρόσληψη των ωµέγα λιπαρών οξέων.

Επιπλέον της νοητικής εκγρήγορσης, υπάρχουν πολλές αναφορές που συνδέουν την πρόσληψη ωµέγα 3 λιπαρών οξέων µε την κατάθλιψη και τη διάθεση, αναδεικνύοντας τα πολλαπλά οφέλη των απαραίτητων λιπαρών οξέων.

Μουρουνέλαιο, πνευµατική λειτουργία και διάθεση

Η βιταµίνη D αποτελεί µια λιποδιαλυτή βιταµίνη που συµµετέχει στο µεταβολισµό του ασβεστίου και την υγιή ανάπτυξη και διατήρηση των οστών.

Καθώς ο σύγχρονος τρόπος ζωής δεν επιτρέπει την απαιτούµενη έκθεση στον ήλιο για να συντεθεί η απαραίτητη ποσότητα βιταµίνης D, το µουρουνέλαιο αποτελεί µια εξαιρετική πηγή συµβάλλοντας έτσι στην ανάπτυξη των παιδιών και εφήβων (οστά και δόντια).

Όσον αφορά του ενήλικες, το µουρουνέλαιο βοηθά στη διατήρηση της οστικής υγείας ενώ παράλληλα χάρη στα ωµέγα 3 λιπαρά που περιέχει συµµετέχει και στη λίπανση των αρθρώσεων βοηθώντας έµµεσα και άµεσα στην υγεία του µυοσκελετικού συστήµατος.

Οστική ανάπτυξη, µυοσκελετικό και αρθρώσεις

Παρενέργειες από τη λήψη µουρουνέλαιου και ωµέγα 3 λιπαρών οξέων παρουσιάστηκαν όταν καταναλώθηκαν µεγάλες δόσεις (>3-4γρ./ηµέρα) και τα πιο συνήθη συµπτώµατα είναι γαστρεντερικού τύπου, όπως ναυτία.

Καθώς τα ωµέγα 3 λιπαρά οξέα συµµετέχουν στη µηχανισµούς πηκτικότητας του αίµατος, η παράλληλη λήψη αντιπηκτικών φαρµάκων και µουρουνέλαιου αντενδείκνυται καθώς αυξάνεται ο κίνδυνος αιµορραγίας.

Επιπλέον, επειδή τα ωµέγα 3 λιπαρά οξέα επιδρούν στη αρτηριακή πίεση, προσοχή χρειάζεται µε την παράλληλη λήψη αντι-υπερτασικής αγωγής ή συµπληρωµάτων που επιδρούν στην αρτηριακή πίεση. Για τους παραπάνω λόγους, καλό θα ήταν να αποφεύγεται η παράλληλη λήψη µουρουνόλαδου και saw palmetto, ginkgo biloba και σκόρδου.

Παρενέργειες και αντενδείξεις

Όσον αφορά τα έλαια µεγάλων ψαριών και κατ΄επέκταση και του µουρουνέλαιου, παρατηρείται µεγάλη ανησυχία όσον αφορά τη συγκέντρωση σε βαρέα µέταλλα.

Ωστόσο τα ψάρια που χρησιµοποιούνται τόσο για την παραγωγή του µουρουνέλαιου όσο και άλλων ιχθυελαίων περιέχουν µικρή συγκέντρωση βαρέων µετάλλων η οποία σε µεγάλο βαθµό, ανάλογα µε τη διαδικασία απόσταξης που ακολουθείται, µπορεί έως και να µηδενιστεί.

Βαρέα µέταλλα

Παρόλο που το µουρουνέλαιο είναι µια µορφής λάδι, όχι δεν παχαίνει. Η συγκέντρωση λιπαρών που περιέχει είναι πολύ µικρή και δεν επηρεάζει την ηµερήσια θερµιδική πρόσληψη.

Το µουρουνέλαιο παχαίνει;

Στο εµπόριο το µουρουνέλαιο υπάρχει τόσο σε µορφή ελαίου όσο και σε κάψουλες.

Λόγω του ότι το µουρουνέλαιο έχει µια διακριτή έντονη και για τους περισσότερους άσχηµη µυρωδιά, πολλά πόσιµα διαλύµατα ενισχύονται µε γεύση φρούτων για να είναι πιο εύληπτα.

Για τους πιο απαιτητικούς, υπάρχουν και οι κάψουλες που διευκολύνουν σηµαντικά τη λήψη του, ιδιαιτέρως από τα µικρά παιδιά.

Μορφές µουρουνέλαιου

Η συνιστώµενη ηµερήσια δόση ωµέγα-3 λιπαρών οξέων είναι 1 γραµµάριο την ηµέρα µε τα EPA και DHA να κυµαίνονται από 200 - 800mg, ανεξαρτήτως αναλογίας µεταξύ τους.

Ως ανώτερη ηµερήσια πρόσληψη ορίζονται τα 3 γραµµάρια. Το µουρουνέλαιο λαµβάνεται συνήθως µαζί ή µετά το φαγητό για καλύτερη απορρόφηση.

Πότε το παίρνουµε και σε ποια δόση;

Στο κατάστηµά µας µπορείτε µεγάλη ποικιλία σε µουρουνέλαια:http://www.vita4you.gr/el/vitamines-simpliromata/lipa-ra-oksea/mourounelaia-cod-liver.html