ΔΟΜΗΜΕΝΗΣ ΜΟΡΦΗΣ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΕΝΟΤΗΤΑ 5:Ο ΠΛΟΥΤΟΣ ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΓΗΣ

(Ξενοφών,Πόροι 1.1-5)

Α.ΥΠΟΜΝΗΣΕΙΣ:

1)α)Διαβάστε το εισαγωγικό σημείωμα για το κείμενο στο σχολικό βιβλίο στη σελίδα 36.Ποιος ο στόχος της συγγραφής του έργου του Ξενοφώντα « Πόροι»;

β)Αναζητήστε στο βιβλίο της Ιστορίας σας ένα παράδειγμα επίθεσης των Αθηναίων εναντίον άλλων ελληνικών πόλεων,δηλαδή ένα γεγονός που να αποδεικνύει την άσκηση επεκτατικής πολιτικής από αυτούς.

(Αθηναίος οπλίτης,490π.Χ,εικόνα Χ.Γιαννόπουλου)

2)Ποιοι είναι οι οικονομικοί πόροι της Αθήνας ,οι οποίοι θα μπορούσαν να της εξασφαλίσουν την ανάπτυξη, σύμφωνα με το απόσπασμα που εξετάζουμε;

3)Ποια εντύπωση για το αττικό τοπίο και κλίμα αποκομίζετε

από το κείμενο του Ξενοφώντα;Ποιες σκέψεις κάνετε συγκρί-νοντάς το με όσα ισχύουν σήμερα;

Β.ΔΡΑΣΕΙΣ:

1)Διαβάστε τα γλωσσικά σχόλια του βιβλίου σας και τη νεοελληνική μετάφραση του κειμένου του Ξενοφώντα.

2)α)Συνεργαστείτε με τα μέλη της ομάδας σας για να αποδώσετε στα νέα ελληνικά τις παρακάτω φράσεις του κειμένου που σχετίζονται με το κεντρικό μήνυμά του:

I)ἡ χώρα πέφυκεν οἵα πλείστας προσόδους παρέχεσθαι

II)Αἱ μὲν γὰρ ὧραι ἐνθάδε πρᾳόταταί εἰσιν·

III) ἡ περὶ τὴν χώραν θάλαττα παμφορωτάτη ἐστίν.

IV)Πέφυκε λίθος ἐν αὐτῇ ἄφθονος

V) Καὶ μὴν ὑπάργυρός ἐστι .

β)Διατυπώστε το μήνυμα με δικά σας λόγια.

3)Να βρείτε νεοελληνικές λέξεις ομόρριζες των παρακάτω λέξεων του κειμένου:γιγνώσκουσι-γῆ-κάλλιστοι-ἄρχεται-ὀρυττομένη.

4)α)μοι ,προσόδους , λίθος ,ναοί, θεοῖς , ἀγαθὰ :να γράψετε τους παραπάνω τύπους του κειμένου στην ίδια πτώση του άλλου αριθμού.

β) ἐστίν ,λήγει :να κλιθούν οι τύποι στον χρόνο που βρίσκονται σε ενικό και πληθυντικό αριθμό.

(εμπόριο στην αρχαία Αθήνα)

Γ.ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ:

1)Να πείτε σ’έναν συμμαθητή σας που έλειπε από το μάθη- μα ποια συμπεράσματα βγάζετε για την οικονομία της Αθή-νας με βάση την περιγραφή των πόρων της που δίνει ο Ξενοφώντας.

2)Σημειώστε τις αλλαγές που θα παρατηρούσε ο Ξενοφώ-ντας,αν επισκεπτόταν σήμερα την πρωτεύουσα.

3)Σε ποιες περιπτώσεις μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τις εκφράσεις :δίνω γη και ύδωρ –όπου γης και πατρίς.

4)Να ζωγραφίσετε μια εικόνα που σας φέρνει στο μυαλό το κείμενο ή

να διατυπώσετε μ’ένα σύνθημα το συμπέρασμα από τη μελέτη του κειμένου της ενότητας ή

να βρείτε μια εικόνα σχετική με το θέμα του κειμένου και να την παρουσιάσετε στην τάξη.

Η ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Μερικοί από τους ηγέτες της Αθήνας έλεγαν ότι τάχα γνωρίζουν το δίκαιο, όμως, εξαιτίας της φτώχειας του λαού αναγκάζονται να είναι άδικοι απέναντι στις πόλεις. Εξαιτίας αυτού επιχείρησα να εξετάσω αν θα μπορούσαν οι πολίτες να συντηρηθούν από τη χώρα τους. Άρχισα, λοιπόν, να σχηματίζω την εξής γνώμη, ότι δηλαδή η χώρα είναι από τη φύση της ικανή να παρέχει πάρα πολλά έσοδα. Γιατί οι εποχές εδώ είναι πάρα πολύ ήπιες· και τα φυτά που σε πολλά μέρη ούτε καν φυτρώνουν καρποφορούν εδώ. Και όπως ακριβώς η γη παράγει κάθε λογής αγαθά, έτσι και η θάλασσα γύρω από τη χώρα είναι πολύ προσοδοφόρα. Και ασφαλώς, όσα, βέβαια, αγαθά σε κάθε εποχή δίνουν οι θεοί στους ανθρώπους, και αυτά όλα εδώ πάρα πολύ νωρίς αρχίζουν και πάρα πολύ αργά σταματούν. Επίσης, η χώρα έχει και παντοτινά αγαθά. Έτσι, από τη φύση υπάρχει σ’ αυτήν άφθονο μάρμαρο, από το οποίο κατασκευάζονται πάρα πολύ όμορφοι ναοί, πολύ ωραίοι βωμοί, και πολύ κομψά για τους θεούς αγάλματα. Υπάρχουν,όμως, και μερικές περιοχές που, όταν καλλιεργούνται, δεν παράγουν καρπούς, όταν, όμως, αξιοποιούνται για εξόρυξη, μπορούν να θρέψουν πολύ περισσότερους απ’ όσους θα έτρεφαν, αν καλλιεργούνταν. Και, ασφαλώς ,έχει κοιτάσματα αργύρου.

« Ἁπλοῦς ὁ μῦθος τῆς ἀληθείας ἔφυ»

Εὐριπίδης, Φοίνισσαι, στ. 469

« Η αλήθεια λέγεται με απλά λόγια.»

ΕΥΗ ΚΑΡΟΥΝΙΑ,http://filologikaek.blogspot.gr

ΦΙΛΟΛΟΓΟ-ΠΟΡΕΙΑ