Ο Φασισμός Χωρίς Σβάστικα

ÖÁÓÉÓÌÏÓï

÷ùñßò óâÜóôéêáåéóÞãçóç áðü ìéá ðïëéôéêÞ åêäÞëùóç

11/2010

Ç ìðñïóïýñá áõôÞ óõæçôÞèçêå êáé åêäüèçêå áðü ôçí

áíôéöáóéóôéêÞ óõíÝëåõóç autonome antifa ðïõ äñá óôçí ÁèÞíá.

Ôõðþèçêå óôá ôÝëç ôïõ ÍïÝìâñç 2010 óå 800 áíôßôõðá.

Ãéá åðéêïéíùíßá: [email protected]

¼óïé óõììåôÝ÷ïõìå óå antifa ðõñÞíåò êáé óõíåëåýóåéò âñéóêüìáóôå óå ìéá ðåñßåñãç èÝóç. ÎåêéíÞóá-

ìå ôçí ðïëéôéêÞ ìáò ýðáñîç Ýðåéôá áðü ôï ðïãêñüì ðïõ äéåîÞ÷èç ôïí ÓåðôÝìâñéï ôïõ 2004 åíáíôßïí

ôùí Áëâáíþí ìåôáíáóôþí åñãáôþí ìå áöïñìÞ Ýíá ðïäïóöáéñéêü ìáôò. Ìå ôÝôïéá éóôïñéêÞ áöåôçñßá

ãéá ðñïßêá, ðïôÝ ìáò äåí åß÷áìå ôçí ðïëõôÝëåéá íá íïìßóïõìå ðùò ï öáóéóìüò êáé ï áíôéöáóéóìüò åß-

íáé æçôÞìáôá ðïõ ðåñéóôñÝöïíôáé ãýñù áðü ôïõò íåïíáæß êáé ôéò óâÜóôéêåò. ÌÜëéóôá, áí åðéìåßíáìå óå

áõôÞ ôç èÝóç, ÷ñåéÜóôçêå íá ôï êÜíïõìå óå ðåßóìá ôçò ôåñÜóôéáò ðëåéïøçößáò ôùí áðüøåùí ðïõ êõ-

êëïöïñïýóáí ãýñù ìáò.

Êé üìùò, ðáñÜ ôçí îåñïêÝöáëç åðéìïíÞ ìáò üôé ï åëëçíéêüò öáóéóìüò õðÜñ÷åé ìå ôçí äéüëïõ ãñá-

öéêÞ Ýííïéá, ðáñÜ ôç ãíþìç ìáò üôé ï ñáôóéóìüò ãýñù ìáò äåí åßíáé äçìéïýñãçìá ôùí ììå, ðáñÜ ôçí

áßóèçóÞ ìáò üôé ï öáóéóìüò ãéá ôïí ïðïßï ìéëÜìå åìåßò äåí ðçãÜæåé áðü éäåïëïãßåò áëëÜ áðü êïéíù-

íéêÝò ó÷Ýóåéò, óðÜíéá êáôáöÝñíïõìå íá ìçí íéþèïõìå Ýêðëçêôïé ìå ôïõò óõãêåêñéìÝíïõò ôñüðïõò ìå

ôïõò ïðïßïõò åðáëçèåýïíôáé ïé åììïíÝò ìáò. Óôá ÷ñüíéá ðïõ áêïëïýèçóáí ôç äçìéïõñãßá ôùí ðñþ-

ôùí antifa ïìÜäùí, ï öáóéóìüò áíáðôý÷èçêå, åðåêôÜèçêå, éó÷õñïðïéÞèçêå óôçí ÅëëÜäá êáé ðáãêü-

óìéá. ÓÞìåñá êáëðÜæåé óå Ýíá ìåãÜëï åýñïò ôïõ ðáãêüóìéïõ êïéíùíéêïý åñãïóôáóßïõ. Åßíáé áêñéâþò

üðùò ôá ëÝãáìå áðü ôçí áñ÷Þ, Ýíáò öáóéóìüò ÷ùñßò óâÜóôéêá, Ýíá äéÜ÷õôï êïéíùíéêü öáéíüìåíï. Ôáõ-

ôü÷ñïíá üìùò, ðñÝðåé íá ðïýìå áðü ôþñá üôé õðÜñ÷ïõí êáé ïñéóìÝíá ÷áñáêôçñéóôéêÜ ôïõ öáóéóìïý

óÞìåñá ðïõ áð' üóï èõìüìáóôå äåí ôá åß÷áìå ðñïâëÝøåé ôï 2004.

Óôá üóá áêïëïõèïýí èá áíáöåñèïýìå óå ïñéóìÝíá áðü áõôÜ ôá ÷áñáêôçñéóôéêÜ. Èá õðïóôçñßîïõ-

ìå üôé ï üñïò "öáóéóìüò" åßíáé óÞìåñá îáíÜ åðßêáéñïò, üôé åßíáé ï êáôÜëëçëïò üñïò ãéá íá ðåñéãñÜ-

øåé êáíåßò ôçí ôñï÷éÜ óôçí ïðïßá âñßóêïíôáé (ôïõëÜ÷éóôïí) ïé óçìåñéíÝò äõôéêÝò êáðéôáëéóôéêÝò êïé-

íùíßåò, üôé Ýíáò öáóéóìüò ôïõ 21ïõ áéþíá åßíáé Þäç åäþ. Ðñïöáíþò ðñþôá èá ðñÝðåé íá îåêáèáñß-

óïõìå ôé áêñéâþò åííïïýìå ìå ôç ëÝîç "öáóéóìüò", èá áíáöåñèïýìå ëïéðüí óôá êõñßáñ÷á íïÞìáôá

áõôÞò ôçò ëÝîçò êáé èá ðñïôåßíïõìå ïñéóìÝíá ÷ñçóéìüôåñá ãéá ôïõò óêïðïýò ôïõ áíôéöáóéóìïý. Êá-

ôÜ âÜóç èá éó÷õñéóôïýìå üôé ï ðáëéüò öáóéóìüò ìðïñåß íá âñåé êïéíÜ ÷áñáêôçñéóôéêÜ ìå ôï óçìåñé-

íü áí ôïõò ïñßóïõìå êáé ôïõò äýï óáí äéáäéêáóßåò õðïôßìçóçò ôçò åñãáôéêÞò ôÜîçò ìÝ÷ñé ôï óçìåßï

ôçò åîüíôùóçò.

¸ðåéôá èá óôáèïýìå ãéá ëßãï óå Ýíá ÷áñáêôçñéóôéêü ôïõ ðáëéïý öáóéóìïý ðïõ ìáò öáßíåôáé åîáéñåôé-

êÜ åðßêáéñï êáé óÞìåñá: ìéëÜìå ãéá ôçí óôñáôéùôéêïðïßçóç ôçò åñãáóßáò, ìéá äéáäéêáóßá ðïõ õðÜãåé

üëï êáé ìåãáëýôåñåò ðåñéï÷Ýò ôçò åñãáóßáò óôçí áñìïäéüôçôá ôùí áóôõíïìéêþí êáé ôùí óôñáôéù-

ôéêþí ìç÷áíéóìþí. Ðñïöáíþò åäþ âñßóêåôáé êÜôé ðïõ äåí ôï åß÷áìå ðñïâëÝøåé åîáñ÷Þò, ïé ôñüðïé äç-

ëáäÞ ìå ôïõò ïðïßïõò ï öáó éóìüò åêðïñåýåôá é êá é åöáñìüæåôá é üëï êá é ðåñ éóóüôåñï áðü ôï

ßä éï ôï êñÜôïò . Ôáõôü÷ñïíá üìùò, åäþ âñßóêåôáé êáé ç ðñáêôéêÞ åðáëÞèåõóç ìéáò èÝóçò ðïõ õðïóôç-

ñßæáìå åäþ êáé êáéñü -üôé äçëáäÞ ç ìïßñá íôüðéùí êáé îÝíùí åñãáôþí åßíáé ìïßñá êïéíÞ.

Ãéá íá îåêáèáñßóïõìå áõôÞ ôçí êïéíÞ ìïßñá èá óõíå÷ßóïõìå áíáöåñüìåíïé óôçí êñáôéêÞ êáé êïéíù-

íéêÞ áðáãüñåõóç ôùí ìåôáíáóôþí åñãáôþí, ôï ðáñåëèüí ôï ðáñüí ôçò êáé ôï ìÝëëïí ôçò. ÊáôÜ ôç ãíþ-

ìç ìáò ç áíôéìåôþðéóç ôùí ìåôáíáóôþí åñãáôþí åßíáé áêñéâþò ìéá äéáäéêáóßá óôñáôéùôéêïðïßçóçò ôçò

åñãáóßáò ðïõ óáí ôÝôïéá äåí èá ìðïñïýóå íá áöÞóåé áíåðçñÝáóôï ôï óýíïëï ôùí äõôéêþí êïéíùíéþí.

ÌÜëéóôá èá ðñïóðáèÞóïõìå íá åöáñìüóïõìå áõôÞ ôç èÝóç óôï öáóéóìü üðùò åêöñÜæåôáé ôá ôåëåõ-

ôáßá ÷ñüíéá óôï êÝíôñï ôçò ÁèÞíáò. ÔÝëïò, èá éó÷õñéóôïýìå üôé ç óôñáôéùôéêïðïßçóç ôçò åñãáóßáò äåí

áöïñÜ ïýôå èá ìðïñïýóå íá áöïñÜ áðïêëåéóôéêÜ ôïõò ìåôáíÜóôåò åñãÜôåò, áíôéèÝôùò ç êáôÜóôáóç

ôùí ìåôáíáóôþí åñãáôþí åßíáé åíäåéêôéêÞ ãéá ôçí ôùñéíÞ êáé ìåëëïíôéêÞ êáôÜóôáóç ôïõ óõíüëïõ ôçò åñ-

ãáôéêÞò ôÜîçò. Ãéá íá õðïóôçñßîïõìå áõôÞ ôç ãíþìç èá áíáöåñèïýìå óå ïñéóìÝíåò üøåéò ôùí ôåñÜ-

óôéùí áëëáãþí óôéò ðñïíïéáêÝò ðïëéôéêÝò, áðü ôçí õãåßá ìÝ÷ñé ôç äéá÷åßñéóç ôçò áíåñãßáò, äßíïíôáò Ýì-

öáóç óôï ãåãïíüò üôé ç êáôáóôñïöÞ ôïõ êñÜôïõò ðñüíïéáò (äõóôõ÷þò) äåí óçìáßíåé ðùò ôá êáðéôáëé-

óôéêÜ êñÜôç èá ðáñáéôçèïýí áðü ôïí Ýëåã÷ï êáé ôç äéá÷åßñéóç ôçò áíáðáñáãùãÞò ôçò åñãáôéêÞò äýíá-

ìçò, áëëÜ ìÜëëïí ôç óôñïöÞ ðñïò ìéá íÝá ìïñöÞ "ðñüíïéáò" ðïõ âáóéêÞ ôçò ëåéôïõñãßá èá åßíáé ç äç-

ìéïõñãßá åíüò ðåñéâÜëëïíôïò óôñáôéùôéêïðïéçìÝíçò åñãáóßáò. ¸ðåéôá áð' üëá áõôÜ, èá êëåßóïõìå ìå

ôïí ðéï áéóéüäïîï åðßëïãï ðïõ ìðïñÝóáìå íá óêåöôïýìå, áí êáé ìçí ðåñéìÝíåôå èáýìáôá.

3

ÅéóáãùãÞ

Ç Ýêðëçîç ãéá ôï ðùò ôá ðñÜãìáôá ðïõ æïýìå

åßíáé "áêüìá" êáé óôïí åéêïóôü áéþíá äõíáôÜ,

äåí åßíáé öéëïóïöéêÞ.

Äåí åßíáé ç áðáñ÷Þ ìéáò ãíþóçò

-åêôüò êé áí ðñüêåéôáé ãéá ôç ãíþóç

ðùò ç áíôßëçøç ôçò éóôïñßáò áðü ôçí ïðïßá êáôÜãåôáé äåí åõóôáèåß.

Walter Benjamin, ÈÝóåéò ãéá ôç öéëïóïößá ôçò éóôïñßáò, 1940

Èá ðñÝðåé íá îåêáèáñßóïõìå áðü ôþñá üôé, üôáí ëÝìå ðùò âëÝðïõìå ôïí öáóéóìü íá êáëðÜæåé ãýñù ìáò, ôï åííïïý-

ìå ìå ôçí éó÷õñüôåñç äõíáôÞ Ýííïéá. Åðéäéþêïõìå äçëáäÞ íá åãêáëÝóïõìå, ôüóï óå åðßðåäï éäåþí üóï êáé óå åðß-

ðåäï ðñáêôéêþí, ôï öáóéóìü ðïõ Üíèçóå óôïí ìåóïðüëåìï êáé êïñõöþèçêå êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôïõ ÄåõôÝñïõ Ðáãêï-

óìßïõ ÐïëÝìïõ. Äåí ÷ñçóéìïðïéïýìå ôïí üñï áøÞöéóôá. ¸÷ïõìå õð' üøç ôéò ðáãßäåò ðïõ ðåñéìÝíïõí üðïéïí øÜ÷íåé

ãéá åðáíáëÞøåéò ôçò éóôïñßáò. Ãéáôß ðñÜãìáôé, ï ïðáäüò ôçò åðáíÜëçøçò ôçò éóôïñßáò "ùò Ý÷åé" åßíáé êáôáäéêáóìÝíïò

óå äýï åðéëïãÝò. Ç ðñþôç åßíáé ôï ðÜãùìá: ÂëÝðåé ôï ðáñåëèüí íá óõìâáßíåé îáíÜ êáé îáíÜ ìðñïò óôá ìÜôéá ôïõ, á-

íßêáíïò íá áíôéëçöèåß üôé ç ðñáãìáôéêüôçôá, ãåìÜôç áðü êáéíïôïìßåò êáèþò åßíáé, äåí Ý÷åé êáéñü ãéá åðáíáëÞøåéò. Ç

äåýôåñç åßíáé ç äéáñêÞò êáôÜðëçîç: Áñíåßôáé ðåéóìáôéêÜ íá áíôéëçöèåß ôéò åìöáíåßò ó÷Ýóåéò ôïõ ðáñüíôïò ôïõ ìå ôá

óõìâÜíôá ôïõ ðáñåëèüíôïò, éó÷õñéæüìåíïò ðåéóìáôéêÜ üôé "äåí åßíáé áêñéâþò ôï ßäéï". ÐåéóìÝíïò ðùò "ôï íÝï åßíáé

ôüóï íÝï ðïõ åßíáé áäýíáôïí íá óõãêñéèåß ìå ïôéäÞðïôå ðáëéüôåñï, ðùò åßíáé ôüóï ðëïýóéï óå ìÝëëïí êáé öôù÷ü óå

ðáñåëèüí", ðáñáéôåßôáé ôåëåßùò áðü ôéò ôåñÜóôéåò äõíáôüôçôåò êáôáíüçóçò ðïõ ðáñÝ÷åé ç éóôïñéêÞ ãíþóç.

ÖõóéêÜ êáìßá üñåîç äåí Ý÷ïõìå íá ðÝóïõìå óå ôÝôïéá óöÜëìáôá. Åßíáé áêñéâþò ãé' áõôü ðïõ éó÷õñéæüìáóôå üôé õ-

ðÜñ÷åé Ýíáò ïñéóìüò ôçò Ýííïéáò "öáóéóìüò" ï ïðïßïò, áðü ôç ìéá ìðïñåß íá ìáò âïçèÞóåé íá êáôáëÜâïõìå ôçí åðï-

÷Þ ìáò ìÝóá áðü ôç ó÷Ýóç ôçò ìå Üëëåò ðñïçãïýìåíåò êáé áðü ôçí Üëëç ìðïñåß íá ìáò ðñïöõëÜîåé áðü ôéò ðáãßäåò

ôçò Üðïøçò óýìöùíá ìå ôçí ïðïßá "ç éóôïñßá åðáíáëáìâÜíåôáé". Èá ðñÝðåé íá îåêáèáñßóïõìå áðü ôþñá üôé áõôüò

ï ïñéóìüò ôïõ öáóéóìïý, äåí åßíáé (êáé äåí ìðïñåß íá åßíáé) Ýíáò åííïéïëïãéêüò ïñéóìüò üðùò åêåßíïé ðïõ ðåñéÝ÷ï-

íôáé óôá ëåîéêÜ, áëëÜ åßíáé Ýíáò éóôïñéêüò ïñéóìüò, äçëáäÞ ìéá áíôßëçøç ãéá ôçí éóôïñßá, ãéá ðñáãìáôéêÜ éóôïñéêÜ ãå-

ãïíüôá. Êé áõôü ãéáôß ç óõóêüôéóç ôçò Ýííïéáò ôïõ öáóéóìïý ðïõ ÷áñáêôçñßæåé ðïëëÝò áðü ôéò óçìåñéíÝò óõæçôÞóåéò

ãýñù áðü ôï æÞôçìá, Ý÷åé åðéâëçèåß ìÝóá áðü ìéá óõãêåêñéìÝíç áíÜãíùóç ôçò éóôïñßáò. Áí èÝëïõìå ëïéðüí íá áíáé-

ñÝóïõìå ôç óõóêüôéóç, èá ðñÝðåé íá áíáôñÝîïõìå óôçí éóôïñßá ìå ôç óåéñÜ ìáò êáé åßíáé ìå áõôÞ ôçí Ýííïéá ðïõ ìé-

ëÜìå ãéá Ýíáí éóôïñéêü ïñéóìü ôïõ öáóéóìïý. Ãé' áõôü ôïí óêïðü, èá åßíáé ðéï åýêïëï íá äïýìå ðñþôá ôïí ôñÝ÷ïíôá,

êïéíüôïðï ïñéóìü ôïõ öáóéóìïý, Ýðåéôá íá äïýìå ôéò ðïëéôéêÝò - ôáîéêÝò óêïðéìüôçôåò ðïõ åîõðçñåôåß áõôüò ï ïñé-

óìüò êáé ôÝëïò íá ðñïôåßíïõìå Ýíáí Üëëïí ïñéóìü ðïõ íá åîõðçñåôåß ôïõò óêïðïýò ìáò.

1. Ïñéóìïß ôïõ óõñìïýÃéá íá äïýìå áõôü ðïõ áðïêáëïýìå "êïéíüôïðï ïñéóìü ôïõ öáóéóìïý", èá ðñÝðåé íá ÷ùñßóïõìå ôéò ó÷åôéêÝò áðü-

øåéò óå äýï êáôçãïñßåò. Óôçí ðñþôç êáôçãïñßá âñßóêïõìå áðüøåéò ðïõ èá ôéò ëÝãáìå "ãéá ëáúêÞ êáôáíÜëùóç". Åäþ

óõìðåñéëáìâÜíåôáé ï öáóéóìüò üðùò åìöáíßæåôáé óôá åã÷åéñßäéá ôçò ó÷ïëéêÞò éóôïñßáò, óôéò éóôïñéêÝò áíáæçôÞóåéò

ôùí äçìïóéïãñÜöùí, óôïõò ëüãïõò ôùí åðéóÞìùí êáôÜ ôéò ó÷åôéêÝò åðåôåßïõò êáé óôéò êáèçìåñéíÝò óõæçôÞóåéò ôçò

ðëåéïøçößáò ôùí ÅëëÞíùí. Óôç äåýôåñç êáôçãïñßá âñßóêïõìå áðüøåéò ðïõ äéåêäéêïýí ãéá ôïí åáõôü ôïõò "åðéóôçìï-

íéêü ÷áñáêôÞñá". Åäþ óõìðåñéëáìâÜíåôáé ï öáóéóìüò üðùò åìöáíßæåôáé óôéò åéóáãùãÝò ôùí ó÷åôéêþí äéäáêôïñéêþí

äéáôñéâþí, óôá ðáíåðéóôçìéáêÜ ìáèÞìáôá, óôá âéâëßá ìéáò óçìáíôéêÞò ìåñßäáò ôùí áêáäçìáúêþí éóôïñéêþí êáé ðÜåé

ëÝãïíôáò.

Áí ðñïóðáèÞóïõìå ëïéðüí íá äéáêñßíïõìå ïñéóìÝíåò áðü ôéò âáóéêÝò ðáñáäï÷Ýò ðïõ ðåñéëáìâÜíïíôáé óôïí ïñé-

óìü ôïõ öáóéóìïý "ãéá ëáúêÞ ÷ñÞóç", ìðïñïýìå íá êáôáãñÜøïõìå ôéò åîÞò:

ÅðéëåãìÝíåò "ëáúêÞò êáôáíÜëùóçò" áíôéëÞøåéò ãéá ôïí öáóéóìü.

i. Ï öáóéóìüò Þôáí Ýíá êáêü ðñÜãìá. Åäþ èá êáôáôÜóóáìå üëåò ôéò áðëïúêÝò áíôéëÞøåéò óýìöùíá ìå ôéò ïðïßåò ç éóôïñéêÞ

ìíÞìç äåí åßíáé ðáñÜ ìéá óåéñÜ åéêüíùí. Ãéá áõôÝò ôéò áíôéëÞøåéò, ï öáóéóìüò äåí åßíáé ðáñÜ Ýíáò ôýðïò ìå ìïõóôáêÜêé êáé

êÜôé áóðñüìáõñåò åéêüíåò åðßêáéñùí óôá ó÷åôéêÜ íôïêéìáíôÝñ ðïõ ïýôùò Þ Üëëùò âáñéüìáóôå íá äïýìå.

4

1. Ó÷Ýäéï ãéá Ýíáí ïñéóìü ôïõ öáóéóìïý

ii. Ï öáóéóìüò Þôáí ðáñáëïãéóìüò êáé êáôÜ âÜóç éäåïëïãéêüò

ðáñáëïãéóìüò. Äåí õðÞñ÷áí ëïãéêÜ -Þ êáëýôåñá õëéêÜ- áßôéá

êáé ëïãáñéáóìïß ðßóù áðü ôéò êñáôéêÝò ðïëéôéêÝò ôùí öáóéóôé-

êþí êñáôþí êáé ðßóù áðü ôïí ðáñïîõóìü ôùí êïéíùíéþí ôïõò.

Åêåßíï ðïõ õðÞñ÷å Þôáí "ç éäåïëïãßá ôïõ åîïíôùôéêïý áíôéóç-

ìéôéóìïý", ï öõëåôéóìüò, ôï áßìá êëð.

iii. Ï öáóéóìüò Þôáí ôïðéêü öáéíüìåíï. Áöïñïýóå ôç Ãåñìá-

íßá êáé ôçí Éôáëßá êáé ìüíï áõôÝò· Üíôå êáé êÜðïéïõò áðü ôïõò

åëÜóóïíåò óõììÜ÷ïõò ôïõò, üðùò ç Âïõëãáñßá êëð.

iv. ¼ðùò êáé íá '÷åé, êáìßá õðïøßá ðåñß öáóéóìïý äåí âáñáß-

íåé ôï óôñáôüðåäï ôùí óõììÜ÷ùí êáé íéêçôþí ôïõ ÂÐÐ. Ïé

"äõôéêÝò äçìïêñáôßåò", êéíäýíåõóáí áðü ôï öáóéóìü, áëëÜ ôå-

ëéêÜ ôïí íßêçóáí ðáíçãõñéêÜ (ðñïöáíþò áõôÞ ç Üðïøç éó÷ýåé

êáé ãéá ôá ìÝëç êáé ôïõò ïðáäïýò ôïõ ÊÊÅ, áí üðïõ "äõôéêÝò

äçìïêñáôßåò" âÜëïõìå "ÓïâéåôéêÞ ¸íùóç").

v. Ï öáóéóìüò Þôáí ç âáóéêÞ áéôßá ôïõ Äåýôåñïõ Ðáãêüóìéïõ

ÐïëÝìïõ. ÊÜðïéá êñÜôç ôñåëÜèçêáí êáé éäïý ôï áðïôÝëåóìá.

vi. Ï öáóéóìüò åßíáé óÞìåñá Ýíá ðåñéèùñéáêü öáéíüìåíï. Äåí

áöïñÜ ðáñÜ ïñéóìÝíïõò óáëåìÝíïõò íåïíáæß, åëÜ÷éóôïõò óå

áñéèìü, åõôñÜðåëïõò óå éäÝåò êáé ãé' áõôü óå êÜèå ðåñßðôùóç

áêßíäõíïõò, åêôüò áðü ôéò ðåñéðôþóåéò äñïìßóéáò âßáò ðïõ å-

ìðßðôïõí óôï ðïéíéêü äßêáéï.

vii. ÐÝñá áðü áõôïýò ôïõò ãñáöéêïýò ðÜíôùò, ï öáóéóìüò åß-

íáé óÞìåñá áðëÜ áäéáíüçôïò.

Ç äåýôåñç êáôçãïñßá ôùí áíôéëÞøåùí ãéá ôï öáóéóìü, åßíáé

ìÜëëïí äõóêïëüôåñç óôçí êáôáãñáöÞ. Áõôü ãéáôß ïé áêáäçìá-

úêïß éóôïñéêïß óõíÞèùò åìðëÝêïíôáé ðïëý óõíåéäçôÜ óôçí êá-

ôáóêåõÞ ôçò êïéíÞò ãíþìçò êáé óå ðïëéôéêÝò äéáìÜ÷åò åíôüò

êáé åêôüò ðáíåðéóôçìßïõ, åíþ ôáõôü÷ñïíá ðñïóðáèïýí äéáñ-

êþò íá "áíáíåþóïõí", "íá êáéíïôïìÞóïõí" êëð êëð. Êáô' áõ-

ôüí ôïí ôñüðï ïé áêáäçìáúêÝò éóôïñßåò ðïéêßëëïõí ðïëý ðå-

ñéóóüôåñï áðü ôéò êïéíüôïðåò áðüøåéò. Åðßóçò ìðïñåß íá Ýñ-

÷ïíôáé óå áíôßèåóç ìåôáîý ôïõò, ðïëëÝò öïñÝò áêüìç êáé áí

ïé åîù-ðáíåðéóôçìéáêïß ðïëéôéêïß êáé ôáîéêïß óôü÷ïé ôïõò äåí

Ý÷ïõí ðáñÜ ìçäáìéíÝò äéáöïñÝò. Äß÷ùò ëïéðüí öéëïäïîßåò å-

îáíôëçôéêÞò ðáñÜèåóçò, ìðïñïýìå íá óôñÝøïõìå ôçí ðñïóï-

÷Þ ìáò óôéò åîÞò áêáäçìáúêÝò áíôéëÞøåéò ãéá ôïí öáóéóìü:

ÅðéëåãìÝíåò áêáäçìáúêÝò áíôéëÞøåéò ãéá ôïí öáóéóìü

i. Ï öáóéóìüò, åêåß üðïõ óõíÝâç, åß÷å ôç óôÞñéîç ôçò åñãáôé-

êÞò ôÜîçò. Åðßóçò, ï öáóéóìüò åß÷å öéëåñãáôéêÞ ðïëéôéêÞ ãé'

áõôü êáé åðéêñÜôçóå. ÁõôÝò ïé áíôéëÞøåéò ðñïÝñ÷ïíôáé áðü

ìéá ìåñßäá ôùí Ãåñìáíþí éóôïñéêþí ðïõ óôç äåêáåôßá ôïõ '80

ðñïóðÜèçóå íá "áíáèåùñÞóåé" ôéò áíôéëÞøåéò ãéá ôï ãåñìáíé-

êü íáæéóìü.

ii. Ï öáóéóìüò áíáðôý÷èçêå êáé êõñéÜñ÷çóå ðñüóêáéñá ùò ôï

áíôßðáëï äÝïò ôçò "êïéíïâïõëåõôéêÞò äçìïêñáôßáò" êáé óå á-

íåëÝçôï ðüëåìï áðÝíáíôß ôçò. Ï ðüëåìïò Ýëçîå ìå ôçí Þôôá

ôïõ ãåñìáíéêïý íáæéóìïý, áëëÜ êáôÜ ôá Üëëá ç ìÜ÷ç ôçò äç-

ìïêñáôßáò ìå ôïí ïëïêëçñùôéóìü åßíáé äéáñêÞò. ÁõôÞ åßíáé ìéá

Üðïøç ãåíéêÞò ÷ñÞóçò. ¸íáò áðü ôïõò ðéï äéÜóçìïõò åêöñá-

óôÝò ôçò åßíáé ï áñêåôÜ ãíùóôüò óôçí ÅëëÜäá Mark Mazower.

iii. ÅéäéêÜ ãéá ôçí ÅëëÜäá êáé Üëëåò ðáñüìïéåò ðåñéðôþóåéò, ï

öáóéóìüò (êáé åäþ ìéëïýí áðïêëåéóôéêÜ êáé áõóôçñÜ ãéá ôç

"äùóéëïãéêÞ óõíåñãáóßá ìå ôïõò êáôáêôçôÝò" ÷ùñßò íá ôçí á-

ðïêáëïýí öáóéóìü) áéôßá åß÷å ôçí ïðïñôïõíéóôéêÞ åðéèõìßá íá

óõíåñãáóôåß êáíåßò "ìå ôïõò êáôáêôçôÝò", êáôÜ âÜóç ãéá âñá-

÷õðñüèåóìïýò õëéêïýò ëüãïõò. ÊáôÜ ôá Üëëá ç "áíôßóôáóç

óôïõò êáôáêôçôÝò" õðÞñîå "ðáëëáúêÞ", "çñùéêÞ", "ðáôñéùôéêÞ"

êëð êëð. ÁõôÞ åßíáé ç Üðïøç ôùí áñéóôåñþí éóôïñéêþí êáé óôå-

ëå÷þí ôïõ ÊÊÅ ðïõ ìåôáðïëåìéêÜ êáôáóêåýáóáí ôçí êõñßáñ-

÷ç áíôßëçøç ãéá ôçí éóôïñßá ôçò ÅëëÜäáò óôá ÷ñüíéá ôïõ Â'

Ðáãêüóìéïõ ÐïëÝìïõ. Ãéá ôïõò äåîéïýò éóôïñéêïýò, ðïõ óôçí

ÅëëÜäá åìöáíßóôçêáí ïñãáíùìÝíá ìüëéò áðü ôï 2000 êáé ìå-

ôÜ, ç áëçèéíÞ áéôßá ôïõ äùóéëïãéóìïý ðñÝðåé íá áíáæçôçèåß

óôçí "êüêêéíç âßá" ôçò ðåñéüäïõ ôçò êáôï÷Þò. Ïé äõï ôïõò ðÜ-

íôùò, ìå åëÜ÷éóôåò ôéìçôéêÝò åîáéñÝóåéò, ìÝóåò Üêñåò óõìöù-

íïýí ðùò äåí õðÞñîå åëëçíéêüò öáóéóìüò.

iv. Ï öáóéóìüò åßíáé ìßá Ýííïéá ìå ôçí ïðïßá ðñÝðåé íá åßìá-

óôå ðïëý ðñïóåêôéêïß áðü åðéóôçìïíéêÞ óêïðéÜ. ¼ðùò äåß-

÷íåé ç óýãêñéóç ìå ôéò êïéíþò áðïäåêôÝò ùò "êáèáñÝò" ìïñ-

öÝò ôïõ öáóéóìïý (ôçí Éôáëßá êáé ôç Ãåñìáíßá), åëÜ÷éóôá åßíáé

ôá êáèåóôþôá ðïõ ìðïñïýí íá ÷áñáêôçñéóôïýí öáóéóôéêÜ.

Óôï üñéü ôçò áõôÞ ç Üðïøç öôÜíåé íá õðïóôçñßæåé üôé ï öáóé-

óìüò åßíáé ìéá ëÝîç ðïõ äåí ðñÝðåé íá ÷ñçóéìïðïéåßôáé ìå ôç

ãåíéêÞ Ýííïéá. Åêåßíï ðïõ õðÞñîå Þôáí óôçí ðñáãìáôéêüôçôá

äéáöüñùí åéäþí "áõôáñ÷éêÜ" êáèåóôþôá êáé ïñãáíþóåéò ìå

ôåñÜóôéåò äéáöïñÝò ìåôáîý ôïõò ðïõ åíåðëÜêçóáí óôïí äåý-

ôåñï ðáãêüóìéï ðüëåìï, óõíÞèùò ôáóóüìåíá ìå ôçí ßäéá

ðëåõñÜ ôùí åìðüëåìùí (ôïí "Üîïíá").

v. ÁëëÜ ç ðéï óôñáôçãéêÞ áðü ôéò áíôéëÞøåéò ðïõ äéáôñÝ÷ïõí

ôç óõíôñéðôéêÞ ðëåéïøçößá ôùí áêáäçìáúêþí éóôïñéêþí âéâëß-

ùí åßíáé ç ðáñáäï÷Þ üôé ï öáóéóìüò, åêåß üðïõ óõíÝâç, áðïôÝëåóå

ìéá êÜèåôç éóôïñéêÞ ôïìÞ. Ï öáóéóìüò îåðåôÜ÷ôçêå ó÷åäüí á-

ðü ôï ðïõèåíÜ êáé áíáðôý÷èçêå ðïëåìþíôáò áíåëÝçôá ôá

ðñïûðÜñ÷ïíôá êáèåóôþôá. Ç íßêç ôïõ öáóéóìïý óôéò ÷þñåò

üðïõ åðéêñÜôçóå äéÝãñáøå ôá ðñïçãïýìåíá êáèåóôþôá óáí

íá ìçí õðÞñ÷áí. Åîßóïõ êÜèåôç éóôïñéêÞ ôïìÞ áðïôÝëåóå êáé

ç ôåëéêÞ Þôôá ôïõ öáóéóìïý ðïõ åðÞëèå ìå ôç ãåñìáíéêÞ óõí-

èçêïëüãçóç ôï 1945. Ôá êáèåóôþôá ðïõ åãêáôáóôÜèçêáí ìå-

ôÜ áðü áõôÞ ôçí Þôôá äåí åß÷áí êáìßá ó÷Ýóç ìå ôá öáóéóôéêÜ

êáèåóôþôá. ÁõôÞ ç áíôßëçøç åßíáé ôüóï åäñáéùìÝíç ðïõ èá Ý-

ëåãå êáíåßò ðùò, ìåôÜ ôï 1945, ï êüóìïò Þôáí Ýíáò êüóìïò

ðïõ áðïôåëïýíôáí áðü äéáöïñåôéêïýò áíèñþðïõò.

¼ðùò êáôáëáâáßíåé êáíåßò, ïé äýï êáôçãïñßåò ôùí áíôéëÞøåùí

ðåñß öáóéóìïý ðïõ äéáêñßíáìå ðáñáðÜíù, äåí åßíáé êáèüëïõ Ü-

ó÷åôåò ìåôáîý ôïõò. Ãéá ðáñÜäåéãìá, ç Üðïøç ðïõ èåùñåß ðùò

ï öáóéóìüò Þôáí ìéá êÜèåôç éóôïñéêÞ ôïìÞ, ðáñüôé ðáñáðÜíù

êáôáôÜ÷èçêå óôéò "áêáäçìáúêÝò" áíôéëÞøåéò, åßíáé óáöÝò ðùò

âñßóêåôáé åîßóïõ êáé áêüìç ðåñéóóüôåñï óôç âÜóç ôùí "ëáúêþí

áíôéëÞøåùí". Áíôßóôïé÷á, ç Üðïøç óýìöùíá ìå ôçí ïðïßá ï öá-

óéóìüò åßíáé ìéá Ýííïéá ðïõ áöïñïýóå áðïêëåéóôéêÜ ôï óôñáôü-

ðåäï ôïõ "Üîïíá", áí êáé ðáñáðÜíù êáôáôÜ÷èçêå óôéò áíôéëÞøåéò

ãéá "ëáúêÞ êáôáíÜëùóç", óõíéóôÜ êáé ôç âáóéêÞ áíôßëçøç ôçò óõ-

íôñéðôéêÞò ðëåéïøçößáò ôùí áêáäçìáúêþí âéâëßùí.

ÁõôÞ ç åðéêïéíùíßá ìåôáîý "áêáäçìáúêþí" áíôéëÞøåùí êáé á-

íôéëÞøåùí ãéá "ëáúêÞ êáôáíÜëùóç" åßíáé âÝâáéá áíáìåíüìåíç.

Áêüìç ðåñéóóüôåñï èá ëÝãáìå üôé ðñüêåéôáé ãéá ôç âáóéêÞ ðï-

ëéôéêÞ ëåéôïõñãßá ôçò éóôïñßáò. Ãéáôß, áíôßèåôá ìå ôá üóá õðï-

5

óôçñßæïõí äéÜöïñïé "êáèáñïß éóôïñéêïß", ç éóôïñßá, ïýôå åßíáé, ïýôå Þôáí ðïôÝ, ìéá áíáæÞôçóç ãéá "ôçí áëÞèåéá". Åäþ

ðïõ ôá ëÝìå, ç éóôïñßá äåí åßíáé êáí Ýíá óýíïëï áöçãÞóåùí ðïõ áöïñïýí ðñÜãìáôá ðïõ óõíÝâçóáí óôï ðáñåëèüí.

Ç éóôïñ ßá å ßíá é Ýíá óýíïëï áöçãÞóåùí ðïõ ìÜ÷ïíôá é ã éá ôçí êõñ éáñ÷ ßá óôï ðáñåëèüí þóôå íá êõñ éáñ -

÷Þóïõí óôï ðáñüí êá é óôï ìÝëëïí . Ïé éóôïñéêÝò áöçãÞóåéò åßíáé üëåò ôïõò ôáîéêÝò áöçãÞóåéò. Åêðïñåýïíôáé á-

ðü ôáîéêÜ óõìöÝñïíôá êáé èÝëïõí íá ÷ñçóéìïðïéçèïýí óôïí ôáîéêü ðüëåìï óÞìåñá. Áõôü éó÷ýåé äõï öïñÝò óôçí ðå-

ñßðôùóç ôçò éóôïñßáò ôïõ öáóéóìïý.

2. Ïñéóìïß äéüëïõ áèþïéÏýôå áêüìç êáé ïé íåêñïß äåí èá 'íáé áóöáëåßò áðü ôïí å÷èñü, åÜí áõôüò íéêÞóåé.

Êáé ï å÷èñüò áõôüò äåí Ý÷åé óôáìáôÞóåé íá íéêÜ.


Ç âáóéêÞ ëåéôïõñãßá ôçò êõñßáñ÷çò áíôßëçøçò ãéá ôï öáóéóìü åßíáé ç ðñïóðÜèåéá áðüêñõøçò åíüò ãåãïíüôïò ðïõ,

áí ôï áðïêáëïýóáìå ôåñáôþäåò, èá ôï õðïôéìïýóáìå. ËÝìå ãéá ôï ãåãïíüò üôé áðü ôçí áñ÷Þ ôïõ ðñþôïõ ðáãêüóìéïõ

ðïëÝìïõ ìÝ÷ñé ôï ôÝëïò ôïõ äåýôåñïõ, óå ìéá êëßìáêá üëï êáé ìåãáëýôåñç, ôá "äõôéêÜ" êáé ãåíéêüôåñá ôá áíåðôõãìÝ-

íá êáðéôáëéóôéêÜ êñÜôç áíôéìåôþðéóáí ôïõò õðçêüïõò ôïõò -êáé åéäéêÜ ôçí åñãáôéêÞ ôÜîç- üðùò áêñéâþò óôá ðñïç-

ãïýìåíá ÷ñüíéá áíôéìåôþðéæáí ôïõò ðëçèõóìïýò ôçò ÁöñéêÞò êáé ôçò Áóßáò. Åíþ ôá "ðïëéôéóìÝíá êñÜôç" âñßóêïíôáí

óå ðüëåìï ìåôáîý ôïõò, ïé õðÞêïïß ôïõò åîïíôþèçêáí êáôÜ äåêÜäåò åêáôïììýñéá, ôçí ßäéá óôéãìÞ ðïõ ïé äõôéêÝò êïé-

íùíßåò åß÷áí åðß äåêáåôßåò õðá÷èåß óå äéáöüñùí ìïñöþí êáèåóôþôá Ýêôáêôçò áíÜãêçò. Áêüìç ÷åéñüôåñá, áõôÞ ç äéá-

äéêáóßá åîüíôùóçò äåí áöïñïýóå áðïêëåéóôéêÜ üóïõò óõììåôåß÷áí óôïõò áíôéìá÷üìåíïõò óôñáôïýò. ÁíôéèÝôùò, ïé

íåêñïß, óôç ìåãÜëç ôïõò ðëåéïøçößá, ðñïÝñ÷ïíôáí áðü ôéò ôÜîåéò ôùí áìÜ÷ùí êáé óôçí áêüìç óõíôñéðôéêüôåñç ðëåéï-

øçößá áðü ôçí åñãáôéêÞ ôÜîç.

Áõôü ôï ôñïìåñü ãåãïíüò ðñÜãìáôé óõíÝâç; Ãéáôß óõíÝâç; Ðþò óõíÝâç; Ðïéïé ôï Ýêáíáí; Êáé êõñßùò: ìðïñåß íá îá-

íáóõìâåß; ÁõôÜ ôá åñùôÞìáôá, åîü÷ùò ðïëéôéêÜ êáèþò Þôáí, Üñ÷éóáí íá áðáó÷ïëïýí ôï óýíïëï ôùí äõôéêþí êïéíù-

íéþí ìå ôïí Ýíá Þ ôïí Üëëï ôñüðï ðñïôïý êáí ôåëåéþóåé ï Äåýôåñïò Ðáãêüóìéïò Ðüëåìïò. Êáé ïëüêëçñç ç óõæÞôç-

óç ðåñß öáóéóìïý ðïõ ðåñéãñÜøáìå ðáñáðÜíù åßíáé ïé áðáíôÞóåéò óå áõôÜ ôá åñùôÞìáôá üðùò äüèçêáí êáé óõíå÷ß-

æïõí íá äßíïíôáé áðü ôï ôÝëïò ôïõ Äåýôåñïõ Ðáãêïóìßïõ ÐïëÝìïõ ìÝ÷ñé óÞìåñá. ÊÜèå áíôßëçøç ãéá ôï öáóéóìü åß-

íáé áíôßëçøç ðïõ áíáöÝñåôáé êáé åîçãåß ôéò ìåãÜëåò óöáãÝò ôïõ åéêïóôïý áéþíá. Êáé êáèþò, åßôå ôï èÝëïõìå åßôå ü-

÷é, áõôÝò ïé óöáãÝò Þôáí ôáîéêÜ ðñïóäéïñéóìÝíåò, äåí õðÜñ÷åé, ïýôå ìðïñåß íá õðÜñîåé, áíôßëçøç ãéá ôï öáóéóìü ðïõ

íá ìçí åßíáé ôáîéêÜ ðñïóäéïñéóìÝíç. Ïé áíôéëÞøåéò ðåñß öáóéóìïý åßíáé ï ôñüðïò ìå ôïí ïðïßï ïé äõôéêÝò êáðéôáëé-

óôéêÝò êïéíùíßåò áíôéìåôùðßæïõí åäþ êáé äåêáåôßåò ôï ãåãïíüò üôé üëá áõôÜ óõíÝâçóáí, êé üìùò áõôÝò óõíÝ÷éóáí, ìå

êÜðïéï ôñüðï, íá õðÜñ÷ïõí.

Ïé éäÝåò ãéá ôïí öáóéóìü ðïõ ðáñáèÝóáìå ðñïçãïõìÝíùò äåí êáëýðôïõí üëåò ôéò áðüøåéò ðïõ Ý÷ïõí ðïôÝ åéðùèåß

ó÷åôéêÜ. Åßíáé üìùò åíäåéêôéêÝò ãéá íá åíôïðßóåé êáíåßò ôçí ôáîéêÞ ÷ñçóéìüôçôá ôÝôïéùí áðüøåùí. Ãéá ðáñÜäåéãìá:

- Ç áíôßëçøç óýìöùíá ìå ôçí ïðïßá ï öáóéóìüò Þôáí áðïêëåéóôéêü ðñïíüìéï "ôçò Éôáëßáò ôïõ Ìïõóïëßíé" êáé "ôçò

Ãåñìáíßáò ôïõ ×ßôëåñ" ëåéôïõñãåß áñìïíéêÜ ìå ôçí áêáäçìáúêÞ áíôßëçøç ðåñß "ìÜ÷çò ìåôáîý öáóéóìïý êáé êïéíïâïõ-

ëåõôéêÞò äçìïêñáôßáò" êáé âÝâáéá ìå ôçí ßäéáò óõíïìïôáîßáò áíôßëçøç óýìöùíá ìå ôçí ïðïßá "ïé óýììá÷ïé" âñÝèç-

êáí óå Üìõíá ìðñïò óôçí "öáóéóôéêÞ åðéèåôéêüôçôá". Óôü÷ïò åßíáé íá áðïåíï÷ïðïéçèïýí ôá êñÜôç - íéêçôÝò ôïõ Äåý-

ôåñïõ Ðáãêïóìßïõ ÐïëÝìïõ, íá äéáãñáöåß ïðïéáäÞðïôå åíåñãüò óõììåôï÷Þ ôïõò óôá éóôïñéêÜ ãåãïíüôá ôùí ìÝóùí

ôïõ åéêïóôïý áéþíá. Ðáñïìïßùò áðïåíï÷ïðïéïýíôáé êáé ôá çôôçìÝíá êñÜôç, áöïý ç Þôôá ôïõò Þôáí Ýíá åßäïò ïëéêÞò

êÜèáñóçò ðïõ ôá ðáñÝäùóå óôçí éóôïñßá áðïöáóéóôéêïðïéçìÝíá. Êáô' áõôüí ôïí ôñüðï, üëá ôá óçìåñéíÜ êáðéôáëé-

óôéêÜ êñÜôç ìðïñïýí íá äéåêäéêïýí ãéá ôïí åáõôü ôïõò ôï êáèåóôþò ôïõ êëçñïíüìïõ ôùí "äçìïêñáôéþí ðïõ íßêç-

óáí ôïí ×ßôëåñ", äçëáäÞ ôçí éóôïñéêÞ ôïõò óõíÝ÷åéá, ôçí ßäéá óôéãìÞ ðïõ áðïðïéïýíôáé êÜèå ó÷Ýóç ìå ôïí öáóéóìü.

Óå Ýíá Üëëï åðßðåäï ïé ßäéåò áíôéëÞøåéò ëåéôïõñãïýí áðïäåéêíýïíôáò üôé ôá ôñïìåñÜ ãåãïíüôá ôùí ìÝóùí ôïõ åéêï-

óôïý áéþíá åßíáé áäýíáôïí íá åðáíáëçöèïýí, ôïõëÜ÷éóôïí ãéá üóï ïé äõôéêÝò äçìïêñáôßåò ìáò ðñïóôáôåýïõí áðü

íÝïõò ×ßôëåñ êáé Ìïõóïëßíé.

- Ç áíôßëçøç óýìöùíá ìå ôçí ïðïßá ï öáóéóìüò óôçñß÷èçêå áðü ôçí åñãáôéêÞ ôÜîç ëåéôïõñãåß åíï÷ïðïéþíôáò ôçí

åñãáôéêÞ ôÜîç ãéá ôá ãåãïíüôá. Áðïäåéêíýåé üôé êÜèå ðïëéôéêÞ Ýêöñáóç ôçò åñãáôéêÞò ôÜîçò åßíáé åðéêßíäõíç, áöïý ç

óõãêåêñéìÝíç ôÜîç åßíáé ôï êáôåîï÷Þí åýöïñï êïéíùíéêü Ýäáöïò ãéá êÜèå åßäïõò ëáúêéóìü êáé ðáñáëïãéóìü. ÔÝëïò,

6

ëåéôïõñãåß áðáëëÜóóïíôáò ôçí áóôéêÞ ôÜîç áðü ôéò åõèýíåò

ôçò ãéá ôïí öáóéóìü. Ãéá ðáñÜäåéãìá, ç Üðïøç ðåñß "öéëåñãá-

ôéêÞò ðïëéôéêÞò" ôïõ ×ßôëåñ êáé óôÞñéîÞò ôïõ áðü ôçí åñãáôé-

êÞ ôÜîç, äåí áöÞíåé óôçí áóôéêÞ ôÜîç ðáñÜ ôçí åîÞò åõèýíç:

åß÷å óößîåé ðïëý ôá ëïõñéÜ ôçò åñãáôéêÞò ôÜîçò, äåí Ýêáíå ôéò

áíáãêáßåò ðáñá÷ùñÞóåéò êëð. Ïðüôå ìüëéò åìöáíßóôçêå Ýíáò

äçìáãùãüò ðñüèõìïò íá äéïñèþóåé áõôü ôï óöÜëìá, ç åñãá-

ôéêÞ ôÜîç (ï ü÷ëïò) ôïí õðïóôÞñéîå ôõöëÜ êáé éäïý ôá öñéêôÜ

áðïôåëÝóìáôá.

- Ç áíôßëçøç óýìöùíá ìå ôçí ïðïßá ï öáóéóìüò Þôáí áðï-

êëåéóôéêÜ êÜðïéïõ åßäïõò éäåïëïãéêüò (ñáôóéóôéêüò - öõëåôé-

êüò) ðáñïîõóìüò, óôåñåß ôá ãåãïíüôá ôùí ìÝóùí ôïõ åéêï-

óôïý áéþíá áðü ôéò õëéêÝò ôïõò áéôßåò. Êé áõôü åßíáé ôáîéêÜ

÷ñÞóéìï ãéáôß ïé üðïéåò õëéêÝò áéôßåò äåí èá ìðïñïýóáí ðáñÜ

íá îåêéíïýí áðü ôçí áíôßèåóç êåöáëáßïõ êáé åñãáóßáò êáé íá

ôåëåéþíïõí óôïõò ãåùðïëéôéêïýò äéáêñáôéêïýò áíôáãùíé-

óìïýò. Êáèþò üìùò áõôïý ôïõ åßäïõò ïé áíôéèÝóåéò ÷áñáêôÞ-

ñéæáí ôüóï ôá "öáóéóôéêÜ" üóï êáé ôá "ìç öáóéóôéêÜ" êñÜôç

(ãéáôß üëá ôïõò Þôáí êáðéôáëéóôéêÜ êñÜôç), üóï ìðáßíïõí óôï

ìéêñïóêüðéï, ôüóï èá ôåßíïõí íá åîïìïéþóïõí ôá êßíçôñá êáé

ôéò ìåèüäïõò ôùí ëåãüìåíùí "öáóéóôéêþí êñáôþí" ìå ôá êßíç-

ôñá êáé ôéò ìåèüäïõò ôùí ëåãüìåíùí "äõôéêþí äçìïêñáôéþí".

Áðïöåýãïíôáò ôïõò ó÷åôéêïýò êéíäýíïõò, ïé áíôéëÞøåéò ðåñß é-

äåïëïãéêÞò öýóçò ôïõ öáóéóìïý åðéìÝíïõí ðùò ï öáóéóìüò

äåí Þôáí ðïëéôéêÞ ôùí åèíéêþí áóôéêþí ôÜîåùí ðïõ îåêéíïýóå

áðü õëéêÜ óõìöÝñïíôá, áëëÜ Ýíá óþìá áíïñèïëïãéêþí (Þ "ñï-

ìáíôéêþí") éäåïëïãéþí ðïõ ðáñáðëáíþíôáò êáé âéáéïðñáãþ-

íôáò ðÞñáí ôï ðÜíù ÷Ýñé ìå êáôáóôñïöéêÜ áðïôåëÝóìáôá.

- Ç áíôßëçøç óýìöùíá ìå ôçí ïðïßá ï öáóéóìüò áðïôÝëåóå

êÜèåôç éóôïñéêÞ ôïìÞ óå ó÷Ýóç ìå üóá ðñïçãÞèçêáí êáé üóá

áêïëïýèçóáí, Ý÷åé ëåéôïõñãßåò ðáñüìïéåò ìå åêåßíåò ðïõ áíá-

öÝñïíôáé óôá ðñïçãïýìåíá óçìåßá. Åíôùìåôáîý âÝâáéá (êáé

ìÜëëïí äåõôåñåõüíôùò), åßíáé ìÝñïò ôçò äéáäéêáóßáò áèþùóçò

ôïõ ðëÞèïõò ôùí õðïóôçñéêôþí, ôùí áõôïõñãþí êáé ôùí êÜèå

ëïãÞò ùöåëçìÝíùí ôïõ öáóéóìïý ðïõ ìåôÜ ôïí ðüëåìï óõíÝ-

÷éóáí íá ðñïóöÝñïõí ôéò õðçñåóßåò ôïõò óôçí áíèñþðéíç ðñü-

ïäï áðü äéÜöïñåò óçìáíôéêÝò èÝóåéò. ÐÜíù áð' üëá üìùò, ç

óõãêåêñéìÝíç áíôßëçøç õðçñåôåß ìéá ðïëý âáèýôåñç ëåéôïõñãß-

á. ÓõíåéóöÝñåé áðïöáóéóôéêÜ óôçí áíôßëçøç ôçò áíèñþðéíçò é-

óôïñßáò ùò äéáñêïýò õëéêÞò êáé äéáíïçôéêÞò ðñïüäïõ, äçëáäÞ

óå Ýíá áðü ôá êáôåîï÷Þí éäåïëïãéêÜ èåìÝëéá ôùí äõôéêþí äç-

ìïêñáôéþí. Ï öáóéóìüò, ùò éóôïñéêü ãåãïíüò, äåí ìðïñåß ðëÝ-

ïí íá äéáøåýóåé áõôÞ ôçí áíôßëçøç, áöïý óôçí ïõóßá äåí Þôáí

ðáñÜ ìéá "êáôÜ ëÜèïò" äéáêïðÞ åôïýôçò ôçò êáôÜ ôá Üëëá áäéÜ-

êïðçò êïýñóáò ôçò ðñïüäïõ.

Óå ôåëéêÞ áíÜëõóç (êáé áõôÞ åßíáé ç âáóéêÞ ôáîéêÞ ÷ñÞóç ôùí

êõñßáñ÷ùí áðüøåùí ãéá ôçí éóôïñßá ôïõ öáóéóìïý), ç ëåé-

ôïõñãßá ôùí êõñßáñ÷ùí áíôéëÞøåùí ãéá ôï öáóéóìü åßíáé ç å-

äñáßùóç ôçò åìðéóôïóýíçò ìáò ðñïò ôï óçìåñ éíü óýóôçìá

êï éíùí éêÞò ïñãÜíùóçò . Ôï ôñÝ÷ïí óýóôçìá êïéíùíéêÞò ïñ-

ãÜíùóçò (ôïõ ïðïßïõ ïé áêáäçìáúêïß éóôïñéêïß êáé ï êõñßáñ-

÷ïò ëüãïò áðïôåëïýí áðïëïãçôÝò) åßíáé ï íüìéìïò êëçñïíü-

ìïò ôùí êñáôþí ðïõ çôôÞèçêáí áðü ôï öáóéóìü êáé ôùí êñá-

ôþí ðïõ íßêçóáí ôï öáóéóìü. ÓÞìåñá, áõôü ôï óýóôçìá êïé-

íùíéêÞò ïñãÜíùóçò Ý÷åé ìÜèåé áðü ôá ëÜèç ôïõ ðáñåëèüíôïò,

Ý÷åé áíáìïñöùèåß ìåôÜ ôçí ðñïóùñéíÞ Þôôá ôïõ áðü ôï öáóé-

óìü êáé ôçí áêüëïõèç èñéáìâåõôéêÞ ôïõ íßêç. Ôï ôñÝ÷ïí óý-

óôçìá êïéíùíéêÞò ïñãÜíùóçò ïõäåìßá ó÷Ýóç åß÷å ðïôÝ ìå ôï

öáóéóìü, áíôéèÝôùò åßíáé ï èáíÜóéìïò áíôßðáëüò ôïõ, ðïõ åðé-

ðëÝïí Ý÷åé äéäá÷èåß áðü ôá ëÜèç ôïõ êáé Ý÷åé åîåëé÷èåß èåáìá-

ôéêÜ áðü ôï ôÝëïò ôïõ Â' Ðáãêüóìéïõ ÐïëÝìïõ êáé ìåôÜ. ÓÞ-

ìåñá åßíáé áíåêôéêü, äéáëëáêôéêü, ó÷åäüí óïöü. Êáé öõóéêÜ

áõôü ôï óýóôçìá êïéíùíéêÞò ïñãÜíùóçò åßíáé ôï -ãéá Üëëïõò

åýèñáõóôï, ãéá Üëëïõò áäéáðÝñáóôï- ôåß÷ïò ìåôáîý ôùí êïé-

íùíéþí ìáò êáé ôïõ ðáñáëïãéóìïý. Ôï ôñÝ÷ïí óýóôçìá êïéíù-

íéêÞò ïñãÜíùóçò åããõÜôáé ðùò ôá ôñïìåñÜ ãåãïíüôá ôùí ìÝ-

óùí ôïõ åéêïóôïý áéþíá åßíáé áäýíáôïí íá îáíáóõìâïýí.

Áêïëïõèþíôáò ôéò ôñÝ÷ïõóåò áíôéëÞøåéò ðåñß öáóéóìïý ïé

äõôéêÝò êïéíùíßåò åìðåäþíïõí ôçí éóôïñßá ôïõò óáí ìéá éóôï-

ñßá ðñïüäïõ. Êáé êáëðÜæïõí ðñïò ôç óôéãìÞ ðïõ ãéá Üëëç ìéá

öïñÜ èá åêðëáãïýí ãéá ôï ðùò "ôá ðñÜãìáôá ðïõ æïýìå åßíáé

áêüìç êáé óôïí åéêïóôü ðñþôï áéþíá äõíáôÜ". ÖõóéêÜ ôüôå

èá åßíáé ðéá áñãÜ.

3. Ó÷Ýäéï ãéá ìéá áíôéöáóéóôéêÞ éóôïñßá ôïõ öáóéóìïýÏ [éóôïñéêüò õëéóôÞò] óôáìáôÜ íá áöçãåßôáé

ôç äéáäï÷Þ ôùí ãåãïíüôùí

óáí íá áðáñéèìïýóå ôïõò êüìðïõò ôïõ ñïæÜñéïõ.

ÁíôéèÝôùò, åßíáé éêáíüò íá áíôéëçöèåß ôïí áóôåñéóìü

ðïõ ç åðï÷Þ ôïõ ó÷çìáôßæåé ìå ìéá óõãêåêñéìÝíç ðñïãåíÝóôåñç...


Èá èÝëáìå íá ðñïôåßíïõìå Ýíáí ïñéóìü ôïõ öáóéóìïý ðïõ íá

åßíáé ôáîéêÜ ÷ñÞóéìïò óÞìåñá, ðïõ íá ìðïñåß íá åîçãÞóåé ôçí

åðï÷Þ ìáò åíôïðßæïíôáò ôéò ó÷Ýóåéò ôçò ìå Üëëåò ðñïãåíÝóôå-

ñåò. Õðïóôçñßæïõìå ëïéðüí üôé ï öáóéóìüò äåí Þôáí Ýíá óý-

íïëï éäåþí, áëëÜ ìéá éóôïñéêÞ äéáäéêáóßá. Ï öáóéóìüò, ç åì-

öÜíéóÞ ôïõ êáé ç ÜíèçóÞ ôïõ, Þôáí ìéá äéáäéêáóßá õðïôßìçóçò

ôçò åñãáôéêÞò ôÜîçò ìÝ÷ñé ôïõ óçìåßïõ ôçò ìáæéêÞò åîüíôùóçò

ðïõ Ýëáâå ÷þñá óôá ìÝóá ôïõ åéêïóôïý áéþíá.

Ðñïöáíþò ï ïñéóìüò ðïõ ðñïôåßíïõìå äåí ìðïñåß íá ôåê-

ìçñéùèåß óå áõôÞ ôçí åéóáãùãÞ. ¼ðùò áîßæåé óå êÜèå éóôïñé-

êÞ èÝóç, ç åðáëÞèåõóç êáé ç õðïóôÞñéîç ôïõ ïñéóìïý ðïõ

ðñïôåßíïõìå åäþ åßíáé æÞôçìá åôþí êáé äéáñêïýò ìÜ÷çò ìå ôïí

êõñßáñ÷ï ëüãï. Ãéá ðáñÜäåéãìá, áêüìç êáé áí áñêïýíôáí êá-

íåßò óôçí ðåñßðôùóç ôçò åëëçíéêÞò éóôïñßáò, êáé ðÜëé èá Ýðñå-

ðå íá ðåñÜóåé áðü ôéò óõìðëçãÜäåò ôçò êõñßáñ÷çò áíôßëçøçò

üðùò áõôÞ ÷ôßæåôáé áðü ôï 1950 êáé ìåôÜ, íá ðáëÝøåé ìå "ðñï-

öáíåßò" áíôéëÞøåéò ðïõ óõóóùñåýïíôáé åäþ êáé 60 ÷ñüíéá, íá

åíôïðßóåé êáé íá ðáëÝøåé ìå ôá õëéêÜ êáé éäåïëïãéêÜ óõìöÝñï-

íôá ðïõ êñýâïíôáé ðßóù áðü áõôÝò ôéò áíôéëÞøåéò.

Ìðïñïýìå áðü ôçí Üëëç íá áðáñéèìÞóïõìå ïñéóìÝíåò âá-

óéêÝò åðéìÝñïõò èÝóåéò ðïõ ðñïÝñ÷ïíôáé áðü ôïí ïñéóìü ôïõ

öáóéóìïý ðïõ ðñïôåßíïõìå êáé íá ôéò õðïóôçñßîïõìå ìå ðá-

ñáäåßãìáôá. Ï áíáãíþóôçò èá ðñÝðåé íá Ý÷åé õð' üøç üôé ðñü-

êåéôáé ðåñéóóüôåñï ãéá êáôåõèýíóåéò êáé ëéãüôåñï ãéá ôåêìç-

ñéùìÝíåò èÝóåéò. Åðßóçò, üôé ïé ðåñéóóüôåñåò áðü áõôÝò ôéò

èÝóåéò êáé åéäéêÜ åêåßíåò ðïõ äåí áöïñïýí ôçí ÅëëÜäá äåí åß-

íáé äéêÝò ìáò· ðñïÝñ÷ïíôáé áðü ôçí êñõöÞ ðëåõñÜ ôçò óõæÞ-

ôçóçò ðåñß öáóéóìïý üðùò äéåîÜãåôáé ðáãêïóìßùò, åéäéêÜ á-

ðü ôï 1980 êáé ìåôÜ. ËÝìå ëïéðüí üôé:7

i. Ï öáóéóìüò, óáí äïëïöïíéêÞ åðßèåóç åíáíôßïí ôçò åñãáôéêÞò ôÜîçò, âñßóêåôáé óôç âÜóç ôçò ðïëéôéêÞò êáéôùí ìåèüäùí üëùí ôùí êáðéôáëéóôéêþí êñáôþí ôïõ ìåóïðïëÝìïõ êáé üëùí ôùí êñáôþí ðïõ óõììåôåß÷áí óôïíÄåýôåñï Ðáãêüóìéï Ðüëåìï. Ï öáóéóìüò Þôáí ìéá äéáäåäïìÝíç êñáôéêÞ ðñáêôéêÞ.

Èá ðñÝðåé íá óôáìáôÞóïõìå íá âëÝðïõìå ôï öáóéóìü óáí åéäéêÝò ìïñöÝò êáé óýìâïëá -ï Áäüëöïò, ôï ìïõóôÜêé, ôá

SS, ç óâÜóôéêá. Åðßóçò èá ðñÝðåé íá ìÜèïõìå íá êïéôÜìå ðÝñá áðü ôá óõãêåêñéìÝíá åìâëçìáôéêÜ ãåãïíüôá ðïõ óõì-

âïëßæïõí ôç íáæéóôéêÞ èçñéùäßá -ôï ïëïêáýôùìá, ï öõëåôéóìüò, ç ðïëéôéêÞ ôùí áíôéðïßíùí, ç êáôï÷Þ. Óýìöùíá ìå ôç

ãíþìç ðïõ õðïóôçñßæïõìå, ï ãåñìáíéêüò íáæéóìüò äåí Þôáí ðáñÜ ìßá áðü ôéò ðïëéôéêÝò ìïñöÝò ðïõ åîÝöñáóáí ìßá

êáôÜ ôá Üëëá ðáãêüóìéá äéáäéêáóßá. ¼óï ãéá ôç öýóç áõôÞò ôçò äéáäéêáóßáò, èá âïçèïýóå íá óôñÝøïõìå ôçí ðñï-

óï÷Þ ìáò óå ãåãïíüôá êáé ðåñéóôÜóåéò üðïõ ï öáóéóìüò åìöáíßóôçêå ìåí ÷ùñßò óâÜóôéêá, äß÷ùò üìùò íá ÷Üíåé ôç

óçìáóßá ôïõ óáí õðïôßìçóç ôçò åñãáôéêÞò ôÜîçò ìÝ÷ñé ôïõ óçìåßïõ ôçò ìáæéêÞò åîüíôùóçò.

Åäþ èá ìðïñïýóå êáíåßò íá áíáöÝñåé ôï ðáñÜäåéãìá ôçò öáóéóôéêÞò åõãïíéêÞò. Ç åõãïíéêÞ Þôáí Ýíá óýíïëï åðé-

óôçìïíéêþí áíôéëÞøåùí êáé ðñáêôéêþí óýìöùíá ìå ôéò ïðïßåò ç åðéëåêôéêÞ áíáðáñáãùãÞ ôïõ áíèñþðéíïõ åßäïõò Þ-

ôáí ï äñüìïò ðñïò ôçí åõçìåñßá ôïõ Ýèíïõò êáé ôçò áíèñùðüôçôáò. ÁõôÝò ïé áíôéëÞøåéò ïäÞãçóáí óå áíáãêáóôéêÝò

óôåéñþóåéò ôùí "áäýíáìùí ôìçìÜôùí" ôïõ ðëçèõóìïý. ÅéäéêÜ óôçí ðåñßðôùóç ôçò íáæéóôéêÞò Ãåñìáíßáò, ïé ßäéåò áíôé-

ëÞøåéò ïäÞãçóáí óôç öõóéêÞ åîüíôùóç ÷éëéÜäùí äéáíïçôéêÜ áóèåíþí, ðïõ Ýùò ôç äïëïöïíßá ôïõò ãÝìéæáí ôá Üóõëá

ôçò ãåñìáíéêÞò åðéêñÜôåéáò. ÁëëÜ ç åõãïíéêÞ äåí Þôáí áðïêëåéóôéêü ãíþñéóìá ôïõ ãåñìáíéêïý íáæéóìïý. ×áñáêôÞñé-

óå ôçí ðïëéôéêÞ ðïëëþí êñáôþí ôïõ ìåóïðïëÝìïõ êáé åéäéêÜ ôùí ÇÐÁ. Åðßóçò äåí áöïñïýóå ìüíï ôïõò äéáíïçôéêÜ

áóèåíåßò, áëëÜ üëïõò åêåßíïõò êáé åêåßíåò ðïõ êáôáôÜóóïíôáí óå ìéá "åîùêïéíùíéêÞ" èÝóç ëüãù ôïõ "ôñüðïõ æùÞò"

ôïõò, ãåãïíüò ðïõ èá ìðïñïýóå íá ìáò âïçèÞóåé íá êáôáëÜâïõìå ôé åííïïýìå üôáí ëÝìå üôé ï öáóéóìüò âñéóêüôáí

óôç âÜóç ôçò ðïëéôéêÞò üëùí ôùí êáðéôáëéóôéêþí êñáôþí ôïõ ìåóïðïëÝìïõ.

Áí øÜîïõìå êé Ýíá ðáñÜäåéãìá áðü ôá äéêÜ ìáò, Ýíá áðü ôá ðéï åíäåéêôéêÜ ìáò öáßíåôáé ôï ðáñÜäåéãìá ôïõ ëéìïý

ôçò ÁèÞíáò. Åßíáé ãåãïíüò üôé, êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôïõ ×åéìþíá ôïõ 1941, äåêÜäåò ÷éëéÜäåò (ßóùò êáé åêáôü ÷éëéÜäåò)

Üíèñùðïé ðÝèáíáí áðü ôçí ðåßíá óôïõò äñüìïõò ôçò ðüëçò ìáò. Ôï ãåãïíüò åßíáé óçìáíôéêü ùò ìÝãåèïò, áêüìç êáé

ãéá ôá ìåãÝèç ôïõ Â' ðáãêüóìéïõ ÐïëÝìïõ êáé äýóêïëï íá óõëëçöèåß óôçí ïëüôçôÜ ôïõ. Ôé óõìâáßíåé áëÞèåéá óå ìéá

êïéíùíßá üðïõ åðß ìÞíåò ïé Üíèñùðïé ðåèáßíïõí áðü ôçí ðåßíá; Ðüóï áêñéâþò êïóôßæåé ç ôñïöÞ êáé ðüóï ç æùÞ óå

ôÝôïéåò ðåñéóôÜóåéò; Ðþò áíáäéáôÜóóïíôáé ïé êïéíùíéêÝò ó÷Ýóåéò óå ôÝôïéåò óõíèÞêåò; Êáé âÝâáéá, ìå ðïéïõò ìç÷áíé-

óìïýò åðéëÝãïíôáé åêåßíïé ðïõ æïõí êé åêåßíïé ðïõ ðåèáßíïõí;

ÓÞìåñá, åêåßíïò ï ëéìüò ãßíåôáé áíôéëçðôüò áðü ôïõò êáôïßêïõò ôçò ßäéáò ðüëçò óáí ðáëéü ôñáãéêü ãåãïíüò êáé åí ðÜ-

óç ðåñéðôþóåé óáí áðïêëåéóôéêÞ åõèýíç ôïõ ãåñìáíéêïý íáæéóìïý ðïõ êáôÜ êÜðïéï ôñüðï... Ýöáãå üëï ôï öáÀ! ºóùò íá

åêðëáãåß êáíåßò ìáèáßíïíôáò üôé óôï ëéìü óõíåéóÝöåñå áðïöáóéóôéêÜ êáé ï èáëÜóóéïò áðïêëåéóìüò ôçò ÷þñáò áðü ôï

âñåôáíéêü íáõôéêü. Êáé üôé åðéðëÝïí ôï âñåôáíéêü êñÜôïò ðñáãìáôïðïéïýóå åêåßíïí ôïí áðïêëåéóìü êáèüëç ôç äéÜñêåéá

ôïõ ÷åéìþíá ôïõ '41 ìå óõíåéäçôü óêïðü, áíÜìåóá óå Üëëïõò, íá ðåèÜíïõí "êÜðïéá åêáôïììýñéá ¸ëëçíåò" þóôå ïé õ-

ðüëïéðïé íá åîåãåñèïýí. Åîßóïõ óõíôáñáêôéêÞ ìðïñåß íá åßíáé ç óõíåéäçôïðïßçóç üôé ôá èýìáôá ôïõ ëéìïý äåí åðéëÝãï-

íôáí ôõ÷áßá: üëïé üóïé ðÝèáíáí áðü ôçí ðåßíá Þôáí åñãÜôåò: "öôù÷ïß ôùí ðüëåùí", êÜôïéêïé ôùí ðñïóöõãéêþí ãêÝôï êáé

öõóéêÜ áñêåôïß "ôéìçìÝíïé ðïëåìéóôÝò ôïõ áëâáíéêïý ìåôþðïõ" ðïõ ãéá ïðïéïíäÞðïôå ëüãï îÝìåéíáí óôçí ÁèÞíá ìåôÜ

ôç ãåñìáíéêÞ åéóâïëÞ. Áíåîåñåýíçôç (öõóéêÜ) ðáñáìÝíåé ç óõíåéóöïñÜ êáé åõèýíç äéáöüñùí ôìçìÜôùí ôçò åëëçíéêÞò

êïéíùíßáò ðïõ êïßôáîáí íá ùöåëçèïýí üðùò êáé üóï ìðïñïýóáí áðü ôéò Ýêôáêôåò óõíèÞêåò æùÞò êáé èáíÜôïõ.

Ï öáóéóìüò äåí Þôáí öõëåôéêÝò éäåïëïãßåò ðñïåñ÷üìåíåò áðü ôç Ãåñìáíßá, áëëÜ ãåãïíüôá üðùò ï ëéìüò ôçò ÁèÞíáò

êáé ðñáêôéêÝò üðùò ç åõãïíéêÞ åðéëïãÞ ôùí "êáôÜëëçëùí". Áðü ôç ìéá, åêäçëþèçêå ðñïðïëåìéêÜ ùò Ýíá óþìá êñáôéêþí

ðïëéôéêþí ðïõ ðåñéóôñåöüôáí ãýñù áðü ôçí "ðñüíïéá", áí êáé ü÷é ìå ôïí ôñüðï ðïõ Ý÷ïõìå óõíçèßóåé íá áêïýìå ôïí ü-

ñï. Áðü ôçí Üëëç, åêäçëþèçêå êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôïõ ðïëÝìïõ ùò ìáæéêü èáíáôéêü, ôáîéêÜ ðñïóáíáôïëéóìÝíï åíÜíôéá óôçí

åñãáôéêÞ ôÜîç, êéíïýìåíï ìå ðïëëáðëÝò ìåèüäïõò, ðïëëÝò áðü ôéò ïðïßåò äåí åêðïñåýïíôáí áðü ôç óâÜóôéêá.

ii. Ï Äåýôåñïò Ðáãêüóìéïò Ðüëåìïò äåí Þôáí áðïôÝëåóìá "öáóéóôéêÞò ôñÝëáò", áëëÜ áðïôÝëåóìá äéáêñáôé-êþí áíôáãùíéóìþí ìå õëéêÜ áßôéá.

Ôï 1939, ï áíôáãùíéóìüò ìåôáîý Ãåñìáíßáò êáé Áããëßáò äåí Þôáí öõóéêÜ êáéíïýñéï öñïýôï. Ôï 1916 ãéá ðáñÜäåéã-

ìá, ï ËÝíéí óõãêñïôïýóå ôï âéâëßï "ï Éìðåñéáëéóìüò" ãýñù áðü ôïí äéáêñáôéêü áíôáãùíéóìü êáé ôá õëéêÜ ôïõ áßôéá.

8

Óå åêåßíï ôï âéâëßï, ç ðáãêüóìéá êáôÜóôáóç ôï 1916 ðåñéãñÜ-

öåôáé ùò åîÞò:

ÂëÝðïõìå ôñåéò ðåñéï÷Ýò ìå áíáðôõãìÝíï êáðéôáëéóìü (é-

ó÷õñÞ áíÜðôõîç êáé ôùí óõãêïéíùíéþí, êáé ôïõ åìðïñßïõ êáé

ôçò âéïìç÷áíßáò): ôç ìåóåõñùðáúêÞ, ôç âñåôáíéêÞ êáé ôçí á-

ìåñéêáíéêÞ. ÁíÜìåóá óå áõôÝò âëÝðïõìå ôñßá êõñßáñ÷á

óôïí êüóìï êñÜôç: Ãåñìáíßá, Áããëßá, ÇíùìÝíåò Ðïëéôåßåò.

Ï éìðåñéáëéóôéêüò áíôáãùíéóìüò ôïõò êáé ç ðÜëç áíÜìåóÜ

ôïõò Ý÷åé ïîõíèåß ãéáôß ç Ãåñìáíßá Ý÷åé ìéá áóÞìáíôç ðåñéï-

÷Þ êáé ëßãåò áðïéêßåò. Ç äçìéïõñãßá ôçò "Ìåóåõñþðçò" åßíáé

áêüìç Ýñãï ôïõ ìÝëëïíôïò êáé ãåííéÝôáé ìå áðåãíùóìÝíï á-

ãþíá... [ËÝíéí, Ï Éìðåñéáëéóìüò, åêä. Óýã÷ñïíç Åðï÷Þ]

¹äç áðü ôï 1916 ëïéðüí, åðï÷Þ ðïõ ï "öáóéóìüò" ôùí éóôïñé-

êþí âéâëßùí äåí åß÷å áêüìç êÜíåé ôçí åìöÜíéóÞ ôïõ, êÜðïéïò

áñêåôÜ äéïñáôéêüò ìðïñïýóå íá äåé ôï ìÝëëïí óáí ôï ðåäßï

"áðåãíùóìÝíïõ" áãþíá ìåôáîý êñáôþí. ¹äç ìðïñïýóå íá õ-

ðïíïÞóåé ðïéïò èá åßíáé ï "åðéôéèÝìåíïò" (ç óôñéìùãìÝíç åäá-

öéêÜ êáé äõíáôÞ êáðéôáëéóôéêÜ Ãåñìáíßá ðïõ åß÷å óõìöÝñïí íá

áíáôñÝøåé ôï status quo) êáé ðïéïò ï "áìõíüìåíïò" (ç åêôåôá-

ìÝíç åäáöéêÜ ÌåãÜëç Âñåôáíßá ðïõ åß÷å óõìöÝñïí íá äéáôç-

ñÞóåé ôï status quo). Ïðüôå íá ðñïâëÝøåé ôï Ýðáèëï êáé ôáõ-

ôü÷ñïíá ôï ìáôùìÝíï "Ýñãï ôïõ ìÝëëïíôïò": ôç äçìéïõñãßá

ôçò "Ìåóåõñþðçò", äçëáäÞ ôçò çðåéñùôéêÞò Åõñþðçò ðñïóá-

íáôïëéóìÝíçò ðñïò ôá óõìöÝñïíôá ôïõ ãåñìáíéêïý êåöáëáßïõ.

Ðñüêåéôáé áêñéâþò ãéá ôï Ýñãï ðïõ ðñïóðÜèçóå êáé áðÝôõ÷å

íá öÝñåé åéò ðÝñáò ôï êáôÜ ôá Üëëá "áíïñèïëïãéêü" ãåñìáíéêü

êáèåóôþò êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôïõ Â' Ðáãêïóìßïõ ÐïëÝìïõ.

Ãéá íá îáíáÝñèïõìå óôá äéêÜ ìáò, ç èÝóç ôïõ åëëçíéêïý

êñÜôïõò óôïí Äåýôåñï Ðáãêüóìéï Ðüëåìï åßíáé Ýíá áðü ôá

ðéï óõóêïôéóìÝíá ãåãïíüôá ôçò åëëçíéêÞò éóôïñßáò. Åäþ ï ìý-

èïò ôùí åèíéêþí ìáò åïñôþí êõñéáñ÷åß äß÷ùò áíôßðáëï: ç Åë-

ëÜäá (üðùò êáé ç Áããëßá) âñÝèçêå áìõíüìåíç ìðñïò óôç "öá-

óéóôéêÞ åðéèåôéêüôçôá". ÐñÝðåé êáíåßò íá øÜîåé óôá ðïëý øéëÜ

ôùí éóôïñéêþí áöçãÞóåùí ãéá íá áíáêáëýøåé üôé ôï Åëëçíéêü

êñÜôïò, Þäç áðü ôéò áñ÷Ýò ôïõ 1940, âïçèïýóå õëéêÜ ôç Ìå-

ãÜëç Âñåôáíßá óôïí ðüëåìü ôçò åíáíôßïí ôçò Ãåñìáíßáò. ÊáôÜ

ôá Üëëá, ç áíÜäåéîç ôïõ "Ýðïõò ôïõ '40" ùò ìÜ÷çò ìåôáîý Éôá-

ëßáò êáé ÅëëÜäáò ìå Ýðáèëï ôç "Âüñåéï ¹ðåéñï", åßíáé ðñÜîç

ðïõ öëåñôÜñåé ìå ôá üñéá ôïõ ðïéíéêïý áäéêÞìáôïò. Êáé âÝ-

âáéá, ç èåþñçóç ôïõ êáèåóôþôïò ÌåôáîÜ ùò ðïëéôéêÞ êáé

óôñáôéùôéêÞ ðñïåôïéìáóßá ôçò åëëçíéêÞò áóôéêÞò ôÜîçò ãéá ôï

äåýôåñï ðáãêüóìéï ðüëåìï èÜâåôáé êÜôù áðü ôçí ðëïýóéá å-

ðé÷åéñçìáôïëïãßá ôïõ óõíüëïõ ôùí ÅëëÞíùí éóôïñéêþí ðïõ ìå

ìáíßá õðïóôçñßæïõí üôé ôï êáèåóôþò ÌåôáîÜ Þôáí ìéá "öéëï-

ëáúêÞ áðïëõôáñ÷ßá", Ýíá "ïëïêëçñùôéêü ðñïóùðïêñáôéêü á-

íôéêïììïõíéóôéêü" ðïëéôéêü ìüñöùìá, Ýíá ðñïóùñéíü ïëßóèç-

ìá ðïõ åîáôìßóôçêå õðü ôï âÜñïò ôçò "åðïðïéßáò ôçò åèíéêÞò

áíôßóôáóçò", áëëÜ åð' ïõäåíß ëüãï äåí Þôáí öáóéóìüò.

ÖõóéêÜ åäþ âñßóêïõìå Ýíá áðü ôá âáóéêüôåñá Ýñãá ðïõ èá

ìðïñïýóå íá áíáèÝóåé óôïí åáõôü ôïõ ï áíôéöáóéóìüò. Ôçí

êáôÜññéøç ôùí ãåíåáëïãéêþí ìýèùí ôçò åëëçíéêÞò äçìïêñáôß-

áò. Êáíåßò Üëëùóôå äåí åßðå ðùò áõôÜ ãéá ôá ïðïßá ìéëÜìå åß-

íáé åýêïëá Þ áóÞìáíôá.

iii. Ç ðïëéôéêÞ ïñãÜíùóç ôïõ öáóéóìïý Ýëáâå ÷þñá ìå ôçíðñùôïâïõëßá êáé ôç óôÞñéîç ôùí åèíéêþí áóôéêþí ôÜîåùí.ÊáôÜ óõíÝðåéá, ìéá áäéÜññçêôç éóôïñéêÞ óõíÝ÷åéá åíþíåéôá êáèåóôþôá ðïõ ðñïçãÞèçêáí ôïõ öáóéóìïý ìå ôá ëå-ãüìåíá "öáóéóôéêÜ êáèåóôþôá". ÁõôÞ ç óõíÝ÷åéá ìðïñåßíá åíôïðéóôåß Ýùò êáé ôï åðßðåäï ôùí öõóéêþí ðñïóþðùí.

¼óïí áöïñÜ ôïõò "óõììÜ÷ïõò", ôá ðñÜãìáôá åßíáé áðëÜ: ç

óõíÝ÷åéá ôùí êáèåóôþôùí åßíáé äåäïìÝíç· äåí õðÜñ÷åé ëüãïò

íá êñõöôåß, áöïý êáíåßò äåí áíáãíùñßæåé üôé åêåßíá ôá

êáèåóôþôá Þôáí åðßóçò öáóéóôéêÜ. ¼óïí áöïñÜ áðü ôçí Üëëç

ôá êáèåóôþôá ðïõ ï êõñßáñ÷ïò ëüãïò áíáãíùñßæåé ùò

öáóéóôéêÜ, ôá ðñÜãìáôá åßíáé äýóêïëá êáé ðïëéôéêÜ åðéêßíäõíá.

Óôçí ðåñßðôùóç ôçò Ãåñìáíßáò ãéá ðáñÜäåéãìá, óôá ìÝóá ôçò

äåêáåôßáò ôïõ '70 ï éóôïñéêüò Fritz Fischer, Üíèñùðïò ðïõ Ý-

÷åé ÷áñáêôçñéóôåß "ï óçìáíôéêüôåñïò ãåñìáíüò éóôïñéêüò ôïõ

åéêïóôïý áéþíá", Ýèåóå ôï æÞôçìá ôçò ýðáñîçò åíüò "óõíå-

÷ïýò ôùí åëßô" ðïõ äéáôñÝ÷åé ôç ãåñìáíéêÞ éóôïñßá. Ï Fischer

õðïóôÞñéîå üôé áõôÝò ïé åëßô, êáé ü÷é "ï ×ßôëåñ" Þ "ïé íáæß", Þ-

ôáí ïé ðñáãìáôéêïß öïñåßò ôùí éäåþí ðåñß "æùôéêïý ÷þñïõ" êáé

"Ìåóåõñþðçò", üôé áõôÝò ïé åëßô Þôáí ïé öïñåßò ôùí áíôßóôïé-

÷ùí õëéêþí óõìöåñüíôùí êáé üôé ç óõíäõáóìÝíç äñÜóç áõôþí

ôùí åëßô Ýöåñå ôçí Ãåñìáíßá óôç èÝóç ôïõ åðéôéèÝìåíïõ êáé

óôïõò äýï ðáãêüóìéïõò ðïëÝìïõò. Äéüëïõ áðñüóìåíá, ç äïõ-

ëåéÜ ôïõ Fischer èåùñÞèçêå åîü÷ùò "áíôéãåñìáíéêÞ" (üðùò êáé

Þôáí), ïé åñåõíçôéêÝò ôïõ åðéäïôÞóåéò êüðçêáí êáé ôá ãñáöåß-

á ôïõ åêäüôç ôïõ äÝ÷èçêáí åìðñçóôéêÝò åðéèÝóåéò áðü "Ãåñ-

ìáíïýò ðáôñéþôåò".

Óôçí ÅëëÜäá áðü ôçí Üëëç, êáíåßò éóôïñéêüò äåí åß÷å ðïôÝ

áíôßóôïé÷á ðñïâëÞìáôá, áðëïýóôáôá ãéáôß êáíåßò äåí Ý÷åé ðï-

ôÝ ôïëìÞóåé íá õðïóôçñßîåé êÜôé áíôßóôïé÷ï óôç ÷þñá üðïõ, ü-

ðùò áðÝäåéîå ç ðñüóöáôç ðåñßðôùóç ôïõ âéâëßïõ éóôïñßáò ôçò

ðÝìðôçò äçìïôéêïý, áñêåß Ýíáò “óõíùóôéóìüò” óôçí áðïâÜ-

èñá ôçò Óìýñíçò ãéá íá óå ðÜñåé ï äéÜïëïò. Êé üìùò, ôá óôïé-

÷åßá åßíáé åêåß, åýêïëá ðñïóâÜóéìá êáé ÷ñçóéìïðïéÞóéìá. Åßíáé

ìÜëëïí åýêïëï íá áíáäåßîåé êáíåßò ôéò ëåãüìåíåò "äùóéëïãéêÝò

êõâåñíÞóåéò" ôçò êáôï÷éêÞò ðåñéüäïõ óáí Ýíá êïììÜôé ôçò åë-

ëçíéêÞò åëßô, áöïý ç óõíÝ÷åéá åíôïðßæåôáé ìÝ÷ñé êáé ôï åðßðå-

äï ôùí öõóéêþí ðñïóþðùí: äéåõèõíôÝò ôñáðåæþí, áñ÷çãïß

ôçò áóôõíïìßáò, õðïõñãïß ïéêïíïìéêþí êáé ðñùèõðïõñãïß, äåí

îåðÞäçóáí áðü ôï ðïõèåíÜ, áëëÜ åß÷áí õðÜñîåé óçìáíôéêÜ ìÝ-

ëç ôçò ðïëéôéêÞò êáé ïéêïíïìéêÞò æùÞò êáé ðñéí ôçí êáôï÷Þ. Å-

ðßóçò åýêïëï åßíáé íá êáôáäåßîåé êáíåßò ôéò êïéíÝò åðéäéþîåéò

ôçò ëåãüìåíçò "äùóéëïãéêÞò êõâÝñíçóçò" êáé ôçò ëåãüìåíçò

"êõâÝñíçóçò ôïõ ÊáÀñïõ", åéäéêÜ üôáí ðñüêåéôáé ãéá ôç ìåôá-

ðïëåìéêÞ ÅëëÜäá: "åäáöéêÞ áêåñáéüôçôá", êÜðïéåò ðñïóáñôÞ-

óåéò ïñéóìÝíùí ðåñéï÷þí (“Âüñåéïò ¹ðåéñïò”, Êýðñïò, Äù-

äåêÜíçóá, Ìáêåäïíßá) ðïõ áðïôåëïýóáí êáé ðñïðïëåìéêÜ

ðÜãéïõò óôü÷ïõò ôïõ åëëçíéêïý êñÜôïõò êáé öõóéêÜ îåêáèÜñé-

óìá ìå ôïí åóùôåñéêü å÷èñü: åîïâåëéóìüò ôùí ìåéïíïôÞôùí

êáé ðÜôáîç ôçò êïììïõíéóôéêÞò áðåéëÞò. Ç óõíåéóöïñÜ ôçò

"äùóéëïãéêÞò êõâÝñíçóçò" åéäéêÜ óôï ôåëåõôáßï êáé ïé áíôß-

óôïé÷åò áíôáìïéâÝò ôçò áðü ôçí "êõâÝñíçóç ôïõ ÊáÀñïõ" ðá-

ñáìÝíïõí ðáñáãíùñéóìÝíåò.

ÖõóéêÜ, áíôß íá áðïäåé÷èïýí ôüóï áíèÝëëçíåò üóï áíôéãåñ-

ìáíüò Þôáí ï Fischer, ïé ¸ëëçíåò éóôïñéêïß ðñïôéìïýí íá æïõí9

ìå ìéá éóôïñéêÞ áíôßëçøç ðïõ èåùñåß ðùò ôï åëëçíéêü êñÜôïò Þôáí ìßá ïíôüôçôá ôï 1935, ìßá äåýôåñç ïíôüôçôá ôï

1936, ìéá ôñßôç êáé ìéá ôÝôáñôç ôáõôü÷ñïíá áðü ôï 1940 Ýùò ôï 1944, ìéá ðÝìðôç ôï 1945 êáé ìéá Ýêôç êáé ôõ÷åñÞ á-

ðü ôï 1950 êáé ìåôÜ, ãéá íá ìç ìéëÞóïõìå ãéá "ôç ÷ïýíôá ôùí áìåñéêÜíùí êáé ôùí óõíôáãìáôáñ÷þí", óçìåßï üðïõ ðéá

èá ìðëÝîïõìå ôåëåßùò ôá ìðïýôéá ìáò. Å ëïéðüí, óïöÜ ðñÜôôïõí ïé ¸ëëçíåò éóôïñéêïß! Ãéáôß, üðùò Ý÷ïõìå õðïóôçñß-

îåé Þäç, ç áíáãíþñéóç êÜðïéïõ "óõíå÷ïýò ôùí åèíéêþí åëßô" äéá ìÝóïõ ôçò åëëçíéêÞò éóôïñßáò èá åß÷å óïâáñüôáôåò

ðïëéôéêÝò óõíÝðåéåò ðïõ êáëü èá Þôáí íá ôéò áðïöýãïõí. Êé åìåßò íá ôéò åðéäéþîïõìå.

iv. Ï öáóéóìüò Ýðñåðå íá ðåñÜóåé ðÜíù áðü ôï ðôþìá ôçò ïñãáíùìÝíçò åñãáôéêÞò ôÜîçò.

¼ðùò Ý÷ïõìå Þäç ðåé ðáñáðÜíù, ç áíôßëçøç ðïõ õðïóôçñßæåé ðùò ï öáóéóìüò åß÷å ôçí õðïóôÞñéîç ôçò åñãáôéêÞò ôÜ-

îçò åßíáé ìéá áíôßëçøç ðïëéôéêÜ åðéêßíäõíç. ÊáôÜ ôç ãíþìç ìáò óôü÷ïò åßíáé íá åíï÷ïðïéÞóåé ôïõò åñãÜôåò êáé ôçí ðï-

ëéôéêÞ ôïõò ïñãÜíùóç, áèùþíïíôáò ôáõôü÷ñïíá ôéò åèíéêÝò áóôéêÝò ôÜîåéò ðïõ õðÞñîáí ïé ðñáãìáôéêïß öïñåßò êáé áõ-

ôïõñãïß ôïõ öáóéóìïý. Áõôü öõóéêÜ äåí óçìáßíåé ðùò áãíïïýìå ôï éóôïñéêü ãåãïíüò ðùò õðÞñîáí åêáôïììýñéá ìé-

óèùôïß åñãÜôåò, áðü åêåßíï ôï åßäïò ðïõ "äåí Ý÷åé íá ÷Üóåé ôßðïôá ðÝñá áðü ôéò áëõóßäåò ôïõ", ïé ïðïßïé õðïóôÞñé-

îáí êáé õðçñÝôçóáí ü÷é ìüíï ôá öáóéóôéêÜ êáèåóôþôá, áëëÜ êáé ôéò "äõôéêÝò äçìïêñáôßåò", ïé ïðïßïé ôÜ÷èçêáí óôïí

ðüëåìï åíáíôßïí ôùí ïìïßùí ôïõò ìå üëç ôïõò ôçí øõ÷Þ, ïñãáíùìÝíïé óå ôáêôéêïýò óôñáôïýò êáé öáóéóôéêÝò öÜëáã-

ãåò êáé ðáñáöÜëáããåò êÜèå åßäïõò.

Íïìßæïõìå ðùò ç á÷ßëëåéïò ðôÝñíá áõôÞò ôçò áíôßëçøçò âñßóêåôáé óôï üôé åóêåììÝíá ðáñáâëÝðåé ôç äéÜêñéóç ìå-

ôáîý ôùí åñãáôþí ùò áôüìùí êáé ôçò åñãáôéêÞò ôÜîçò ùò ðïëéôéêÜ ïñãáíùìÝíïõ óþìáôïò. Áðü ôç ìåñéÜ ìáò õðïóôç-

ñßæïõìå üôé óôçí ðñáãìáôéêüôçôá ðñüêåéôáé ãéá äýï ðïëý äéáöïñåôéêÜ ðñÜãìáôá. Êáé ãéá íá åßìáóôå ðéï áêñéâåßò, ëÝ-

ìå ðùò ç áíôßëçøç ðïõ èÝëåé íá âëÝðåé "ôïõò åñãÜôåò" åêåß üðïõ õðÜñ÷ïõí ìïíá÷Ü ìåìïíùìÝíá Üôïìá óôçí õðçñå-

óßá ôïõ êñÜôïõò, åßíáé åî ïñéóìïý ýðïõëç êáé ëáíèáóìÝíç, ôïõëÜ÷éóôïí ôüóï üóï êáé ç áíôßëçøç ðïõ, åêåß üðïõ õ-

ðÜñ÷åé ç áóôõíïìßá óáí êñáôéêü óþìá, âëÝðåé ôïõò ìðÜôóïõò óáí Üôïìá.

Ç ðñáãìáôéêüôçôá åßíáé üôé ïé ìïñöÝò ïñãÜíùóçò ôçò åñãáôéêÞò ôÜîçò üðùò áõôÝò õðÞñ÷áí ðñéí ôï öáóéóìü, õ-

ðÞñîáí ßóùò ïé ìïíáäéêÝò ïíôüôçôåò ðïõ ðÜëåøáí åíáíôßïí ôïõ êáé ìÜëéóôá ãéá ìéá ìáêñÜ ÷ñïíéêÞ ðåñßïäï. ¹ôáí ìéá

ìÜ÷ç ëõóóáóìÝíç ðïõ äüèçêå ìå ôïõò ÷åéñüôåñïõò äõíáôïýò üñïõò, ìéá ìÜ÷ç ðïõ ìÜëëïí ôåëåßùíå (ìå ôçí Þôôá ôçò

åñãáôéêÞò ôÜîçò) ðáñÜ îåêéíïýóå ìå ôçí Üíïäï ôïõ íáæéóìïý óôçí åîïõóßá. Êáé åßíáé åíäåéêôéêü üôé, áêüìç êáé üôáí

ïé êõñßáñ÷åò ìïñöÝò ïñãÜíùóçò ôçò åñãáôéêÞò ôÜîçò (ôá êïììïõíéóôéêÜ êüììáôá) ðñüäùóáí ôá ìÝëç ôïõò ðñïó÷ù-

ñþíôáò óôéò êñáôéêÝò åðéôáãÝò ôçò ÓïâéåôéêÞò ¸íùóçò, õðÞñîáí êéíÞóåéò áðü ïñãáíùìÝíïõò ìá÷çôéêïýò åñãÜôåò ðïõ

ðñïóðÜèçóáí íá óõíå÷ßóïõí ôç ìÜ÷ç åíÜíôéá óôï öáóéóìü· Þîåñáí ðùò åêåßíï ðïõ ðáéæüôáí Þôáí ç äéêÞ ôïõò æùÞ

êáé ï äéêüò ôïõò èÜíáôïò· ü÷é ìüíï öõóéêüò èÜíáôïò, áëëÜ êáé äéáíïçôéêüò êáé ìå üñïõò áîéïðñÝðåéáò.

¸ôóé ëïéðüí, åêåßíïò ðïõ èá Þèåëå íá äåé ôé Ýêáíå ç åñãáôéêÞ ôÜîç åíÜíôéá óôï öáóéóìü, äåí ðñÝðåé íá êïéôÜåé ôïõò

ãåñìáíïýò óïóéáëäçìïêñÜôåò, áëëÜ ôï ãåñìáíéêü êïììïõíéóôéêü êüììá êáé áêüìç ðåñéóóüôåñï ôéò âßáéåò áíôéöáóé-

óôéêÝò ïìÜäåò äñÜóçò ôùí áíÝñãùí ðïõ Ýäñáóáí êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò äçìïêñáôßáò ôçò ÂáúìÜñçò êáé ôùí ðñþôùí

÷ñüíùí ôïõ íáæéóôéêïý êáèåóôþôïò. Äåí ðñÝðåé íá êïéôÜåé ôçí ôáîéêÞ óýíèåóç ôùí õðïóôçñéêôþí ôïõ Ìïõóïëßíé, áë-

ëÜ ôï êßíçìá ôùí åñãïóôáóéáêþí êïëëåêôßâùí ôçò äåêáåôßáò ôïõ '20 óôçí Éôáëßá. Äåí ðñÝðåé íá êïéôÜåé ôçí ðñïäïóß-

á ôçò éóðáíéêÞò åðáíÜóôáóçò áðü ôá óôáëéíéêÜ êüììáôá, áëëÜ ôç äéåèíÞ õðïóôÞñéîÞ ôçò áðü êïììïõíéóôÝò êáé áíáñ-

÷éêïýò ðïõ Ýöåõãáí ãéá ôçí Éóðáíßá, ðïëëÝò öïñÝò óå ðåßóìá ôïõ êüììáôüò ôïõò, ðïëëÝò öïñÝò ìå êßíäõíï ôçò æù-

Þò ôïõò. Äåí ðñÝðåé íá êïéôÜåé ôï ðåñßöçìï "ãñÜììá ôïõ Æá÷áñéÜäç", áëëÜ ôéò áíôéöáóéóôéêÝò óõãêñïýóåéò êáé ôéò

(ðïëëÝò öïñÝò Ýíïðëåò) åñãáôéêÝò áðåñãßåò ðïõ óõãêëüíéæáí ôçí ÅëëÜäá áðü ôï 1920 Ýùò ôï 1936. Åêåß Üëëùóôå âñß-

óêåôáé êáé ç ðñáãìáôéêÞ Ýíáñîç ôïõ åëëçíéêïý åìöýëéïõ ðïëÝìïõ.

Ç ïñãáíùìÝíç åñãáôéêÞ ôÜîç Þôáí ç ìïíáäéêÞ ïíôüôçôá ðïõ Ýäùóå ôç ìÜ÷ç åíÜíôéá óôï öáóéóìü. Ç ìÜ÷ç äüèçêå

êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôïõ ìåóïðïëÝìïõ. Êáé ç ïñãáíùìÝíç åñãáôéêÞ ôÜîç çôôÞèçêå· óôñáôéùôéêÜ óôïõò äñüìïõò, ðïëéôé-

êÜ ìå ôçí Üíïäï ôùí öáóéóôéêþí êïììÜôùí óôçí åîïõóßá, õðáñîéáêÜ ìå ôçí åðéêñÜôçóç ôùí óôáëéíéêþí óôï åóùôå-

ñéêü ôùí êïììïõíéóôéêþí êïììÜôùí êáé ôçí Ýíáñîç ôïõ Â' Ðáãêïóìßïõ ÐïëÝìïõ. Ïé åñãÜôåò, üëïé ïé åñãÜôåò, ðëÞ-

ñùóáí áõôÞ ôçí Þôôá ôïõò ìå ôï ßäéï íüìéóìá ðïõ åß÷áí ðëçñþóåé êáé ôç ìÜ÷ç ôïõò åíÜíôéá óôï öáóéóìü: ìå ôï áßìá

ôïõò. Ï öáóéóìüò, ãéá íá õðåñéó÷ýóåé, Ýðñåðå íá ðåñÜóåé ðÜíù áðü ôï ðôþìá ôçò ïñãáíùìÝíçò åñãáôéêÞò ôÜîçò. Êé

Ýôóé Ýãéíå ðáíôïý. ÊáôÜ ôá Üëëá, ç Üðïøç üôé "åñãÜôåò óôÞñéîáí ôï öáóéóìü" äåí åßíáé ðáñÜ ìéá ôáõôïëïãßá ôïõ ÷åé-

ñßóôïõ åßäïõò: ÕðÜñ÷åé êáíåßò Üëëïò êïéíùíéêÜ êáôÜëëçëïò ãéá íá ãßíåé êñÝáò ãéá êáíüíéá;

10

Áò óõíïøßóïõìå ëïéðüí: óôá ðáñáðÜíù ðñïôåßíáìå Ýíáí ïñéóìü ôïõ öáóéóìïý. Åßíáé Ýíáò éóôïñéêüò ïñéóìüò, ìéá

äéáöïñåôéêÞ áðü ôçí êõñßáñ÷ç áíôßëçøç ôùí ãåãïíüôùí ôïõ ìåóïðïëÝìïõ êáé ôïõ Â' Ðáãêïóìßïõ ÐïëÝìïõ.

Óýìöùíá ìå áõôüí ôïí ïñéóìü, ï öáóéóìüò Þôáí ìéá ìáêñü÷ñïíç äéáäéêáóßá õðïôßìçóçò ôçò åñãáôéêÞò ôÜîçò ìÝ-

÷ñé ôïõ óçìåßïõ ôçò ìáæéêÞò åîüíôùóçò.

ÁõôÞ ç äïëïöïíéêÞ åðßèåóç îåêßíçóå áðü ôéò áñ÷Ýò ôïõ Ðñþôïõ Ðáãêüóìéïõ ÐïëÝìïõ, ïñãáíþèçêå ðïëéôéêÜ êá-

ôÜ ôç äéÜñêåéá ôïõ ìåóïðïëÝìïõ êáé åîáðïëýèçêå óå ðáãêüóìéá êëßìáêá ìå üëç ôçò ôç âßá êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôïõ Äåý-

ôåñïõ Ðáãêüóìéïõ ÐïëÝìïõ. Ï ãåñìáíéêüò íáæéóìüò êáé ï éôáëéêüò öáóéóìüò Þôáí êÜðïéåò áðü ôéò ðïëéôéêÝò ìïñöÝò

ðïõ ðÞñå áõôÞ ç äïëïöïíéêÞ åðßèåóç.

ÊáôÜ ôá Üëëá, ï öáóéóìüò, óáí óþìá ðñáêôéêþí êáé ðïëéôéêþí, ìðïñåß íá áíé÷íåõèåß óôç âÜóç ôçò óõìðåñéöïñÜò

üëùí ôùí êñáôþí ôïõ ìåóïðïëÝìïõ êáé üëùí ôùí êñáôþí ðïõ óõììåôåß÷áí óôïí Äåýôåñï Ðáãêüóìéï Ðüëåìï. Áõ-

ôüò ï ðüëåìïò äåí Þôáí áðïôÝëåóìá ôïõ "íáæéóôéêïý ðáñáëïãéóìïý", áëëÜ áðïôÝëåóìá äéáêñáôéêþí áíôáãùíéóìþí

ìå õëéêÜ áßôéá.

ÅéäéêÜ ãéá ôá êáèåóôþôá ðïõ åßíáé áíáãíùñéóìÝíá ùò öáóéóôéêÜ, ç ðïëéôéêÞ ïñãÜíùóç ôïõ öáóéóìïý Ýëáâå ÷þñá

ìå ôçí ðñùôïâïõëßá êáé ôç óôÞñéîç ôùí åèíéêþí áóôéêþí ôÜîåùí. ÊáôÜ óõíÝðåéá, ìéá áäéÜññçêôç éóôïñéêÞ óõíÝ÷åéá

åíþíåé ôá êáèåóôþôá ðïõ ðñïçãÞèçêáí ôïõ öáóéóìïý ìå ôá ëåãüìåíá "öáóéóôéêÜ êáèåóôþôá". ÁõôÞ ç óõíÝ÷åéá ìðï-

ñåß íá åíôïðéóôåß Ýùò êáé ôï åðßðåäï ôùí öõóéêþí ðñïóþðùí.

Óå êÜèå ðåñßðôùóç, ï öáóéóìüò, ãéá íá óõìâåß, Ýðñåðå íá ðåñÜóåé ðÜíù áðü ôï ðôþìá ôçò ïñãáíùìÝíçò åñãáôéêÞò

ôÜîçò.

ÖõóéêÜ ïé óôü÷ïé ôïõ ïñéóìïý ìáò åßíáé ðïëéôéêïß óôü÷ïé êáé åßíáé óôü÷ïé ãéá óÞìåñá. Õðïóôçñßæïõìå üôé ï öáóé-

óìüò Þôáí ðñïúüí êáé åñãáëåßï ôùí åèíéêþí áóôéêþí ôÜîåùí êáé óå ôåëéêÞ áíÜëõóç ôçò ðáãêüóìéáò áóôéêÞò ôÜîçò. ¼-

ôé åêðïñåýèçêå êáé åöáñìüóôçêå áðü üëá äß÷ùò åîáßñåóç ôá êáðéôáëéóôéêÜ êñÜôç. ¼ôé ïäÞãçóå óôç ìåãáëýôåñç áí-

èñùðïóöáãÞ óôçí éóôïñßá ôçò áíèñùðüôçôáò ôçí ßäéá óôéãìÞ ðïõ ìðïñïýóå íá åìöáíßæåôáé óáí "ïñèïëïãéêüò" Þ óáí

"äßêáéç ìÜ÷ç". ¼ôé ìïíáäéêüò ôïõ áíôßðáëïò õðÞñîå ç ïñãáíùìÝíç åñãáôéêÞ ôÜîç.

Âñßóêïõìå áõôüí ôïí ïñéóìü ÷ñÞóéìï. Ãéáôß äïõëåýåé ãéá ôçí êáôÜññéøç êÜèå éäåïëïãéêÞò êõñéáñ÷ßáò ðïõ áðï-

êôïýí ðÜíù ìáò ïé Üñ÷ïíôåò ìÝóá áðü ôéò êõñßáñ÷åò áöçãÞóåéò ôïõò. Ãéáôß áðïäåéêíýåé üôé ï öáóéóìüò åßíáé óÞìåñá

áðïëýôùò äõíáôüò, ü÷é âÝâáéá ìå ôç ìïñöÞ ôçò óâÜóôéêáò, áëëÜ ìå ôç ìïñöÞ ôçò äïëïöïíéêÞò åðßèåóçò åíÜíôéá óôçí

åñãáôéêÞ ôÜîç, áðü ôïõò ßäéïõò áõôïõñãïýò. Ãéáôß, áí äïõëåõôåß ëåðôïìåñåéáêÜ êáé ü÷é ìå ðáñáäåßãìáôá üðùò Ýãéíå

ðáñáðÜíù, ìðïñåß íá ìáò õðïäåßîåé ôéò êáôåõèýíóåéò áðü ôéò ïðïßåò ìéá ôÝôïéá åðßèåóç ðñïåôïéìÜæåôáé óÞìåñá. Ãéá-

ôß êáôÜ ôç ãíþìç ìáò ìéá ôÝôïéá ðñïóÝããéóç åßíáé ç ìïíáäéêÞ éêáíÞ íá ìáò âïçèÞóåé íá áðïöýãïõìå ôçí -ðåñéóóüôå-

ñï áðü äõóÜñåóôç êáé áíþöåëç: èáíÜóéìç- "Ýêðëçîç ãéá ôï ðùò ôá ðñÜãìáôá ðïõ æïýìå åßíáé áêüìç êáé óôïí åéêï-

óôü ðñþôï áéþíá äõíáôÜ".

ÐáñáêÜôù èá åîåôÜóïõìå ïñéóìÝíïõò ôñüðïõò ìå ôïõò ïðïßïõò ï öáóéóìüò ÷ôßæåôáé óÞìåñá. Èá ðñïóðáèÞóïõ-

ìå ìå Üëëá ëüãéá íá óõëëÜâïõìå ôïí áóôåñéóìü ðïõ ç åðï÷Þ ìáò ó÷çìáôßæåé ìå ôéò ðñïãåíÝóôåñåò.

11

Áöïý åßðáìå ôé åßíáé êáôÜ ôç ãíþìç ìáò ï öáóéóìüò, áò ðïýìå êáé ôï åðüìåíï: Ï öáóéóìüò êáëðÜæåé ãýñù ìáò. Êá-

ôáñ÷Þí áõôÞ ç äéáðßóôùóç äåí åßíáé ëïãéêü óõìðÝñáóìá. Ðåñéóóüôåñï åßíáé áßóèçóç óôçí êáñäéÜ Þ ôï óôïìÜ÷é, ëï-

îÞ ôñïìáãìÝíç ìáôéÜ óôïí êüóìï ãýñù ìáò. ØÜ÷íïíôáò üìùò íá ìåôáôñÝøïõìå áõôÞ ôçí áßóèçóç óå ëïãéêÞ þóôå íá

ìðïñÝóïõìå íá ðåñéãñÜøïõìå ôï ôé ðñáãìáôéêÜ óõìâáßíåé, èá ÷ñåéáóôåß íá åíôïðßóïõìå åðéìÝñïõò ÷áñáêôçñéóôéêÜ

ôïõ öáóéóìïý, êáôÜëëçëá ãéá íá óôñÝøïõí ôï âëÝììá ìáò åêåß ðïõ ðñÝðåé. Èá îåêéíÞóïõìå áðü ìéá óçìáíôéêÞ äéá-

ðßóôùóç ôïõ Sergio Bologna. Áõôüò ï ðáëéüò èåùñçôéêüò ôçò åñãáôéêÞò áõôïíïìßáò, üôáí êÜðïôå óôñÜöçêå óôçí ìå-

ëÝôç ôùí ôñüðùí åðéêñÜôçóçò ôïõ ãåñìáíéêïý íáæéóìïý óôïí ìåóïðüëåìï, áíáêÜëõøå üôé êáëü èá Þôáí íá óôñáöåß

óôá ðñùôïåìöáíéæüìåíá ôüôå óõóôÞìáôá êïéíùíéêÞò ðñüíïéáò. Êáé äéáðßóôùóå üôé ç ëåéôïõñãßá ôùí ìç÷áíéóìþí ðñü-

íïéáò ôïõ ãåñìáíéêïý êñÜôïõò óôïí ìåóïðüëåìï, áíôß íá áðïôåëåß "íßêç ôùí åñãáôéêþí äéåêäéêÞóåùí", üðùò ôçí èÝ-

ëïõí ïé êñáôïýóåò áñéóôåñÝò áðüøåéò, åß÷å ïäçãÞóåé "ôåñÜóôéåò ðåñéï÷Ýò ôçò åñãáóßáò íá åêðÝóïõí ôùí êáíïíéóìþí

ôïõ áóôéêïý êþäéêá êáé íá ðåñÜóïõí óôçí äéáêñéôéêÞ åõ÷Ýñåéá ôùí áóôõíïìéêþí ìç÷áíéóìþí"1.

Óýìöùíá ìå ôçí áöÞãçóç ôïõ Bologna äçëáäÞ, êáèþò ôï óýóôçìá ðñüíïéáò ôçò ìåóïðïëåìéêÞò (íáæéóôéêÞò êáé ðñï-

íáæéóôéêÞò) Ãåñìáíßáò äïýëåõå, äçìéïõñãïýóå äéáóôñùìáôþóåéò ôùí åñãáôþí êáé ìïñöÝò êáôáíáãêáóôéêÞò åñãáóßáò

ðïõ áðïôÝëåóáí ôïõò Üìåóïõò ðñïãüíïõò ôùí íáæéóôéêþí óôñáôïðÝäùí óõãêÝíôñùóçò. Êé Ýôóé, ðñéí áêüìç ôçí åì-

öÜíéóç ôùí óôñáôïðÝäùí óõãêÝíôñùóçò, åêåßíï ðïõ ÷áñáêôÞñéæå ôïí ãåñìáíéêü êáðéôáëéóìü Þôáí ç äçìéïõñãßá åíüò

åõñÝïò ðåñéâÜëëïíôïò óôñáôéùôéêïðïéçìÝíçò åñãáóßáò ìå âáóéêü åñãáëåßï ôï íåïãÝííçôï óýóôçìá ðñüíïéáò.

Ïé êõñßáñ÷åò áíôéëÞøåéò ãéá ôïí öáóéóìü èá åðÝìåíáí ðùò áõôÞ ç æïöåñÞ åéêüíá áðü ôçí ãÝííçóç ôïõ óõóôÞìá-

ôïò ðñüíïéáò ôùí êáðéôáëéóôéêþí êñáôþí áöïñÜ áðïêëåéóôéêÜ ôç Ãåñìáíßá êáé ìÜëéóôá ôçí íáæéóôéêÞ Ãåñìáíßá. ÁëëÜ

ôá ðñÜãìáôá äåí åßíáé Ýôóé. Ï ÌðåíæáìÝí ÊïñéÜ óôï âéâëßï ôïõ Ï ÅñãÜôçò êáé ôï ×ñïíüìåôñï2, êáèþò ðñïóðáèåß

íá ðáñïõóéÜóåé ôç ãÝííçóç ôïõ öïñíôéóìïý êáé ôçò áëõóßäáò ðáñáãùãÞò ùò íÝïõ ôñüðïõ êáðéôáëéóôéêÞò óõóóþñåõ-

óçò, öôÜíåé êÜðïéá óôéãìÞ íá áó÷ïëåßôáé áêñéâþò ìå ôç ãÝííçóç ôïõ óõóôÞìáôïò ðñüíïéáò óôç Ãáëëßá êáé ôéò ÇÐÁ

êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò äåêáåôßáò ôïõ '30. Ðñïöáíþò ðñüêåéôáé ãéá äýï êñÜôç êáé ìéá ðåñßïäï ãéá ôá ïðïßá êáíåßò äåí

èá ôïëìïýóå íá åðéóôñáôåýóåé ôïí ÷áñáêôçñéóìü "öáóéóìüò".

¼ðùò ëïéðüí ìáò ëÝåé ï ÊïñéÜ, ç åðéêñÜôçóç ôïõ öïñíôéóìïý ùò ôïõ ãåíéêïý ìïíôÝëïõ êáðéôáëéóôéêÞò óõóóþñåõ-

óçò, óÞìáíå ôçí êáôáóôñïöÞ ôùí ðáëéþí ôñüðùí áíáðáñáãùãÞò ôçò åñãáôéêÞò äýíáìçò üðùò åß÷áí ïñãáíùèåß ãýñù

áðü ôçí ïéêïãÝíåéá êáé ôï óõíäéêÜôï. Êé Ýôóé ïé íÝåò ôüôå éäÝåò ðåñß ðñüíïéáò (ïé óõíôÜîåéò, ôá êñáôéêÜ åðéäüìáôá á-

íåñãßáò, ïé áðïæçìéþóåéò óå ðåñßðôùóç áðüëõóçò êëð) Ýðñåðå íá áíôéêáôáóôÞóïõí "ôá óôçñßãìáôá ðïõ Ýâñéóêå ðñéí

ï åñãÜôçò ìÝóá óôçí ßäéá ôïõ ôçí ïéêïãÝíåéá, óôçí åðé÷åßñçóç ðïõ åß÷å äïõëÝøåé, óôá áãñïôéêÜ êÝíôñá, óôçí áëõóß-

äá ôùí äåóìåýóåùí ðïõ åß÷å öôéÜîåé"3.

Áí åêåßíïé ïé ðáëéïß ôñüðïé áíáðáñáãùãÞò ôçò åñãáôéêÞò äýíáìçò Ýðñåðå íá áíôéêáôáóôáèïýí, Þôáí ãéáôß äåí õðÞñ-

÷áí ðéá, åß÷áí êáôáóôñáöåß áðü ìéá óõíïëéêÞ áëëáãÞ ðïõ îåêßíçóå áðü ôéò ó÷Ýóåéò ðáñáãùãÞò ãéá íá áëëÜîåé ôåëéêÜ

ïëüêëçñï ôïí êüóìï. Ôï êñÜôïò áíÝëáâå ôçí áíôéêáôÜóôáóç. Êáé ìáæß áíÝëáâå ôçí áíáðáñáãùãÞ ôçò åñãáôéêÞò äý-

íáìçò. Ôáõôü÷ñïíá üìùò, ïé ßäéåò ðçãÝò ìáò ëÝíå üôé ôá ðñþôá óõóôÞìáôá ðñüíïéáò óôü÷åõáí óôçí áíáðáñáãùãÞ, ü-

÷é ïðïéùíäÞðïôå åñãáôþí, áëëÜ ôùí åñãáôþí ðïõ ìðïñïýóå íá ÷ñçóéìïðïéÞóåé ç ìåãÜëç âéïìç÷áíßá ðïõ åß÷å ïñãá-

íùèåß ãýñù áðü ôçí áëõóßäá ðáñáãùãÞò. Ìå ôá ëüãéá ôïõ ÊïñéÜ ãéá ðáñÜäåéãìá, "ôï êñÜôïò åðåäßùêå ôç óôáèåñï-

ðïßçóç ôçò ðáñï÷Þò åñãáôéêÞò äýíáìçò óôç ìåãÜëç âéïìç÷áíßá", óõíåðþò "ïé íÝåò äéáôÜîåéò áöïñïýóáí ôïõò åñãá-

æüìåíïõò ôùí ìåãÜëùí åôáéñåéþí".

Ç óõíïëéêÞ åéêüíá äéáèÝôåé åêåßíï ôï åßäïò æüöïõ ðïõ ìðïñåß íá ãßíåé áíôéëçðôü ìüíï áðü üóïõò Ý÷ïõí ôçí ôý÷ç

íá âéþíïõí ìéá êáôÜëëçëç éóôïñéêÞ ðåñßïäï. Ãéáôß áí ïé ðáëéïß ôñüðïé áíáðáñáãùãÞò ôçò åñãáôéêÞò äýíáìçò åß÷áí êá-

ôáóôñáöåß, áí ïé íÝïé êñáôéêÞò Ýìðíåõóçò ôñüðïé áíáðáñáãùãÞò áðåõèýíïíôáí ìüíï óôï åßäïò ôçò åñãáôéêÞò äýíá-

ìçò ðïõ ìðïñïýóå íá èñÝøåé ôéò íÝåò äéáäéêáóßåò êáðéôáëéóôéêÞò óõóóþñåõóçò, áìÝóùò êáôáëáâáßíïõìå ðùò ôá íå-

ïåìöáíéæüìåíá óõóôÞìáôá ðñüíïéáò, åß÷áí áðü ôç ãÝííçóÞ ôïõò ìéá óêïôåéíÞ ðëåõñÜ: ôçí ðëåõñÜ ôùí åñãáôþí ðïõ

äåí ÷ñåéáæüôáí íá áíáðáñá÷èïýí. Ðïõ äåí óõíÝöåñå íá áíáðáñá÷èïýí. Ðïõ äåí Ýðñåðå íá áíáðáñá÷èïýí.

ÄçëáäÞ, åêôüò áðü ôç "óôÞñéîç", ôá êñáôéêÜ óõóôÞìáôá ðñüíïéáò åß÷áí ìéá äåýôåñç üøç, áðïêëåéóìïý, êáôáãñá-

öÞò êáé ôåëéêÜ êáôáóôñïöÞò êáé èáíÜôïõ. Êé áõôü åßíáé ëïãéêü. Ãéáôß áðü ôç óýëëçøÞ ôïõò, äåí Þôáí ìç÷áíéóìïß óôÞ-

ñéîçò "ôùí åñãáôþí" Þ "ôùí áíèñþðùí", áëëÜ êñáôéêÝò ëåéôïõñãßåò ðïõ åß÷áí óôü÷ï ôçí áíáðáñáãùãÞ ôçò åñãáôéêÞò

äýíáìçò. Êáé ç åñãáôéêÞ äýíáìç åßíáé ðïëý äéáöïñåôéêü ðñÜãìá áðü ôïõò "åñãÜôåò" êáé ôïõò "áíèñþðïõò", ãéáôß ôï

ôé åßíáé åñãáôéêÞ äýíáìç êáé ôé äåí åßíáé, åîáñôÜôáé áðü ôç óõíïëéêÞ ó÷Ýóç ôùí ìåèüäùí ðáñáãùãÞò ìå ôéò êïéíùíéêÝò

ó÷Ýóåéò Ýîù áðü ôçí ðáñáãùãÞ.

12

2. Óôñáôéùôéêïðïßçóç - ç áíáðáñáãùãÞ ôçò åñãáôéêÞò äýíáìçò áðü ôçí áíÜðïäç

Ãé' áõôü êáé ôá ðñþôá óõóôÞìáôá ðñüíïéáò åß÷áí Ýíá äåýôåñï ÷Ýñé, óôñáììÝíï ðñïò üóïõò ðåñßóóåõáí, ïðëéóìÝíï

ìå âïýñäïõëá. Ïé åñãÜôåò - öïñåßò ôùí êïéíùíéêþí ó÷Ýóåùí ðïõ äåí ôáßñéáæáí ìå ôï íÝï ìïíôÝëï êáðéôáëéóôéêÞò

óõóóþñåõóçò áíôéìåôùðßóôçêáí ìå áõôüí ôïí âïýñäïõëá. ÅíôÜ÷èçêáí óå åêåßíåò ôéò "ôåñÜóôéåò ðåñéï÷Ýò ôçò åñãá-

óßáò ðïõ åîÝðéðôáí ôïõ áóôéêïý êþäéêá" êáé "ðÝñáóáí óôçí äéáêñéôéêÞ åõ÷Ýñåéá ôùí áóôõíïìéêþí ìç÷áíéóìþí". Êáé

üëá áõôÜ ðñéí áðü ôçí ôåëéêÞ ôïõò óöáãÞ óôéò ìÜ÷åò, ôçí ðåßíá êáé ôéò èçñéùäßåò ôïõ Äåýôåñïõ Ðáãêüóìéïõ ÐïëÝ-

ìïõ.

Óôá üóá áêïëïõèïýí, èá äïýìå ôïõò ôñüðïõò ìå ôïõò ïðïßïõò áõôÞ ç êñõöÞ üøç ôçò êñáôéêÞò åíáó÷üëçóçò ìå

ôçí áíáðáñáãùãÞ ôçò åñãáôéêÞò äýíáìçò îáíáåìöáíßæåôáé ãýñù ìáò åäþ êáé ôñéÜíôá ÷ñüíéá. Ôï ðþò äçìéïõñãåß ôéò

äéêÝò ôçò ðåñéï÷Ýò óôñáôéùôéêïðïéçìÝíçò åñãáóßáò ãéá ÷ñÞóç óôïí åéêïóôü ðñþôï áéþíá. Êáé ðþò ôåëéêÜ ìðïñåß êá-

íåßò äéêáßùò íá ðñïâëÝøåé ðùò óýíôïìá èá óôáìáôÞóåé íá áöïñÜ áðïêëåéóôéêÜ ôá ðñïöáíÞ ôçò èýìáôá (ôïõò ìåôá-

íÜóôåò åñãÜôåò) êáé èá óôñáöåß ðñïò ôçí ðáãêüóìéá åñãáôéêÞ ôÜîç.

1 Sergio Bologna, Nazism and the Working Class (1933 -93), Paper Presented at the Milan Camera del Lavoro, 3/6/1993.

Áõôü ôï êåßìåíï éóôïñßáò ðïõ êáôÜ ôç ãíþìç ìáò åßíáé üðùò ðñÝðåé íá åßíáé ôá êåßìåíá éóôïñßáò, âñßóêåôáé åýêïëá

ìå ôï Google.2 ÌðåíæáìÝí ÊïñéÜ, Ï ÅñãÜôçò êáé ôï ×ñïíüìåôñï, Êïììïýíá, 1985.3 Óôï ßäéï, óåë. 123.

13

14

1. "ÐáñÜíïìïé" ìåôáíÜóôåò: ç óôñáôéùôéêïðïßçóç ôçò åñãáóßáò óÞìåñá

¼ðùò Ý÷åé åéðùèåß êáé áëëïý4, ôï âáóéêü ÷áñáêôçñéóôéêü ôçò óçìåñéíÞò ìåôáíÜóôåõóçò ôçò åñãáóßáò óõíÞèùò ðåñ-

íÜåé ãéá öõóéêÞ óôáèåñÜ ôçò æùÞò. ËÝìå ãéá ôï ãåãïíüò üôé óÞìåñá ç ìåôáíÜóôåõóç ôçò åñãáóßáò åßíáé ðáñÜíïìç, á-

ðáãïñåõìÝíç. ÁõôÞ ç áðáãüñåõóç åßíáé óÞìåñá ôüóï áðïäåêôÞ, ðïõ êÜèå õðåíèýìéóç üôé äåí Þôáí ðÜíôá Ýôóé ðñï-

êáëåß ôçí Ýêðëçîç. Êé üìùò, ç áðáãüñåõóç ôçò ìåôáíÜóôåõóçò ôçò åñãáóßáò åßíáé ìéá êñáôéêÞ óôñáôçãéêÞ ðïõ äéáìïñ-

öþèçêå -üðùò êáé ôüóåò Üëëåò- óôï Ýäáöïò ôçò äåêáåôßáò ôïõ '70. ÌÝ÷ñé ôéò áñ÷Ýò ôçò äåêáåôßáò ôïõ '70, ôá ó÷åôé-

êÜ íïìéêÜ êáèåóôþôá ôùí ðñïçãìÝíùí êáðéôáëéóôéêþí ÷ùñþí, áðü ôç ìéá êáíüíéæáí ôéò ìåôáíáóôåõôéêÝò ñïÝò ìÝóá á-

ðü äéáêñáôéêÝò óõìöùíßåò êáé áðü ôçí Üëëç áíÝ÷ïíôáí ïé ìåôáíÜóôåò ðïõ äåí õðÜãïíôáí óå ôÝôïéåò óõìöùíßåò íá

æïõí êáé íá äïõëåýïõí "ðáñÜíïìá" óôï åóùôåñéêü ôçò ÷þñáò.

ÁëëÜ áðü ôéò áñ÷Ýò ôçò äåêáåôßáò ôïõ '70 ç óõãêåêñéìÝíç áíôéìåôþðéóç Üëëáîå åê âÜèñùí. Ìå áñ÷Þ ôçí Ãáëëßá êáé

áðü ôï 1972 êáé ìåôÜ, ïé íïìïèåóßåò áðáãüñåõóçò ôçò ìåôáíÜóôåõóçò êáé ôùí ìåôáíáóôþí êáôáóôñþèçêáí êáé äéá-

äüèçêáí óå üëá ôá êáðéôáëéóôéêÜ êñÜôç. Ãéá ðáñÜäåéãìá, ç ó÷åôéêÞ ãáëëéêÞ íïìïèåóßá ôïõ 1972 ðñïÝâëåðå:

1. ¼ôé êÜèå ìåôáíÜóôçò ðïõ åðéèõìåß íá äïõëÝøåé óôçí Ãáëëßá ðñÝðåé íá êáôáãñÜöåôáé áðü ôç íÝá õðçñåóßá Office

National d' Immigration.

2. ¼ôé ïé Üäåéåò ðáñáìïíÞò êáé ïé Üäåéåò åñãáóßáò ôùí ìåôáíáóôþí óõíäÝïíôáé êáé éó÷ýïõí ãéá ôçí ßäéá ðåñßïäï,

ãéá üóï äçëáäÞ éó÷ýåé ôï óõìâüëáéï åñãáóßáò åñãÜôç êáé åñãïäüôç.

3. ¼ôé ôá áñ÷åßá ðïõ ðñïêýðôïõí áðü ôçí êáôáãñáöÞ ôùí ìåôáíáóôþí ðåñéÝñ÷ïíôáé óôçí êáôï÷Þ ôùí êáôÜ ôüðïõò

áóôõíïìéêþí ôìçìÜôùí ðïõ ìå ôç óåéñÜ ôïõò óõíäÝïíôáé ìå ôïõò ôïðéêïýò åñãïäüôåò êáé áðïêôïýí ôçí áðüëõôç

äéêáéïäïóßá ãéá ôçí åöáñìïãÞ ôùí ðáñáðÜíù êáíüíùí.5

Ç ßäéá óýíäåóç ìåôáîý ðáñáìïíÞò êáé åñãáóßáò, ç ßäéá áíáãùãÞ ôùí ìðÜôóùí óôïõò êáôåîï÷Þí áñìüäéïõò ãéá ôç ìå-

ôáíÜóôåõóç êáé ôçí åñãáóßá ôùí ìåôáíáóôþí, ç ßäéá óýíäåóç ìðÜôóùí êáé åñãïäïôþí, ç ßäéá ìáíßá êáôáãñáöÞò åì-

öáíßæåôáé óå üëåò ôéò ó÷åôéêÝò íïìïèåóßåò ðïõ åìöáíßóôçêáí áðü ôï 1972 êáé ìåôÜ óå üëá ôá áíåðôõãìÝíá êñÜôç ðïõ

õðïäÝ÷ïíôáí ìåôáíÜóôåò. Êáé åßíáé åíôõðùóéáêü ðïõ ç äéáðßóôùóç ôïõ Bologna ãéá ôçí ìåóïðïëåìéêÞ Ãåñìáíßá ìðï-

ñåß íá åðáíáëçöèåß áõôïýóéá: ÔåñÜóôéåò ðåñéï÷Ýò ôçò åñãáóßáò Üñ÷éóáí íá åêðßðôïõí ôçò äéêáéïäïóßáò ôïõ áóôéêïý

êþäéêá êáé íá ðåñíïýí óôç äéêáéïäïóßá ôùí áóôõíïìéêþí ìç÷áíéóìþí.

Óôéò ôÝóóåñéò äåêáåôßåò ðïõ áêïëïýèçóáí, áõôÞ ç õðáñîéáêÞ áðáãüñåõóç ôùí ìåôáíáóôþí åñãáôþí, ç ðáñÜäïóÞ

ôïõò óôïõò áóôõíïìéêïýò ìç÷áíéóìïýò, ìå ëßãá ëüãéá ç óôñáôéùôéêÞ äéá÷åßñéóç ôçò åñãáóßáò åíüò óåâáóôïý êïììá-

ôéïý ôçò åñãáôéêÞò ôÜîçò, áðïäåß÷èçêå ç óôáèåñüôåñç áðü üëåò ôéò êáðéôáëéóôéêÝò óôñáôçãéêÝò ðïõ ãåííÞèçêáí ôçí

äåêáåôßá ôïõ '70. Ðïëý ãñÞãïñá, êáé ðÜíôùò ü÷é ðñéí ôï ôÝëïò ôçò äåêáåôßáò ôïõ '80, ï ìåôáíÜóôçò åñãÜôçò ìåôïíï-

ìÜóôçêå óå "ðñüóöõãá", ìå Üëëá ëüãéá ï ìïíáäéêüò ôñüðïò íüìéìçò ìåôáíÜóôåõóçò óå ïðïéáäÞðïôå áðü ôéò áíå-

ðôõãìÝíåò ÷þñåò Þôáí ç áíáæÞôçóç "ðïëéôéêïý áóýëïõ" êáé ôï áíåîé÷íßáóôï ðëÝãìá ôùí ãýñù áðü ôï "Üóõëï" íïìï-

èåóéþí. Óôéò áñ÷Ýò ôçò äåêáåôßáò ôïõ '90, üôáí ç ÅëëÜäá âñÝèçêå ìå ôï ìÝñïò ôùí íéêçôþí ôïõ øõ÷ñïý ðïëÝìïõ êáé

ãéá áíôáìïéâÞ ìåôáôñÜðçêå óå ÷þñá õðïäï÷Þò ìåôáíáóôþí, äåí åôßèåôï êáí æÞôçìá ãéá ôçí áíôéìåôþðéóç áõôþí ôùí

ìåôáíáóôþí. Ôá óýíïñá åß÷áí ãåìßóåé êÜíåò. Ïé ìðÜôóïé ðåñßìåíáí ðÜíïðëïé óôï êÝíôñï ôçò ÁèÞíáò. Óôçí ÅëëÜäá

ôïõ 1991, ôá üóá ðåñéëáìâÜíïíôáí óôï Ãáëëéêü íüìï ôïõ 1972... åß÷áí ãßíåé áßôçìá ôùí áñéóôåñþí óõíäéêÜôùí6.

¼ðùò áðïäåß÷èçêå üìùò, áõôü ôï êýìá áðáãïñåýóåùí äåí ðÞãáéíå ìüíï ôïõ. Ãéáôß, üðùò Ý÷ïõìå ìÜèåé êáëÜ, ç "á-

ðáãüñåõóç" ôçò ìåôáíÜóôåõóçò, üðùò êáé êÜèå êñáôéêÞ áðáãüñåõóç, äåí óõíåðÜãåôáé ìéá êáôÜóôáóç êáôÜ ôçí ïðïß-

á ç ìåôáíÜóôåõóç "äåí èá óõìâáßíåé". Áíôßèåôá, êáëü èá Þôáí íá Ý÷ïõìå êáôÜ íïõ ìéá ðïëý ðéï ðëïýóéá Ýííïéá ôçò

3. Öáóéóìüò åíÜíôéá óôïõò ôñéôïêïóìéêïýò: ÌåôáíÜóôåò åñãÜôåò äéåèíþò êáé ìåôáíÜóôåò åñãÜôåò óôçí ÅëëÜäá

4 Áõôüíïìåò ÏìÜäåò áðü ôçí ÁèÞíá (Óá÷, No Woman's Land, ÌçäÝí ¢ðåéñï), Ó÷åäüí Áüñáôïé: Ç Ðáñáíïìïðïßçóç ôçò

Åñãáóßáò ùò ÊñáôéêÞ ÓôñáôçãéêÞ ãéá ôç ÌåôáíÜóôåõóç, 2009. ÐïëëÜ áðü üóá áêïëïõèïýí óå áõôÞ ôçí åíüôçôá

ðåñéÝ÷ïíôáé åêåß ìå ðéï ïñãáíùìÝíï ôñüðï.5 Manuel Castells, Immigrant Workers and Class Struggles in Advanced Capitalism, 1975. ÐÜëé óôï google.

áðáãüñåõóçò ç ïðïßá äåí ðåñéïñßæåôáé óôç ëïãéêÞ ôçò åîÜëåé-

øçò áëëÜ Ý÷åé ôçí Ýííïéá ôïõ åëÝã÷ïõ, ôçò äéá÷åßñéóçò, áêüìç

êáé ôçò äçìéïõñãßáò. Ï ÌéóÝë Öïõêþ óôï "ÅðéôÞñçóç êáé Ôé-

ìùñßá" Ýãñáöå: "Ôï ëáèñåìðüñéï üðëùí êáé íáñêùôéêþí áðïäåé-

êíýåé ôç ëåéôïõñãßá ôçò "÷ñÞóéìçò åãêëçìáôéêüôçôáò": ç ýðáñîç

ìéáò íïìéêÞò áðáãüñåõóçò äçìéïõñãåß ãýñù ôçò Ýíá ðåäßï áðü ðá-

ñÜíïìåò ðñáêôéêÝò, üðïõ åßíáé äõíáôü íá áóêçèåß êÜðïéïò Ýëåã÷ïò

êáé áðü üðïõ ìðïñåß íá áíôëçèåß Ýíá ðáñÜíïìï êÝñäïò, ìå ôç ìå-

óïëÜâçóç óôïé÷åßùí ðïõ áõôÜ êáèáõôÜ åßíáé ðáñÜíïìá áëëÜ ãßíï-

íôáé åõìåôá÷åßñéóôá ÷Üñç óôçí ïñãáíùìÝíç ôïõò åãêëçìáôéêüôç-

ôá…"7

Ìå áõôÞ ôçí Ýííïéá ç èýåëëá êñáôéêþí áðáãïñåýóåùí ôçò

ìåôáíÜóôåõóçò ðïõ óÜñùóå ôá áíåðôõãìÝíá êáðéôáëéóôéêÜ

êñÜôç áðü ôï 1972 êáé ìåôÜ, äåí Þôáí ìéá óåéñÜ ðñÜîåùí êá-

ôáóôñïöÞò áëëÜ ìéá óåéñÜ ðñÜîåùí äçìéïõñãßáò. Ôï ðéï ðñï-

öáíÝò äçìéïýñãçìá Þôáí ç öôçíÞ åñãáôéêÞ äýíáìç ôùí áðá-

ãïñåõìÝíùí ìåôáíáóôþí ðïõ êáëïýíôáí íá áíôéìåôùðßóïõí

ôá áöåíôéêÜ üíôáò ðáñÜíïìïé. Ôá ëéãüôåñá ðñïöáíÞ äçìéïõñ-

ãÞìáôá üìùò, ãéá ðïëý êáéñü Ýôåéíáí íá êéíïýíôáé Ýîù áðü ôçí

Üìåóç åìðåéñßá ôùí êáôïßêùí ôùí ìçôñïðüëåùí.

ÐñÜãìáôé, ç áðáãüñåõóç ôçò ìåôáíÜóôåõóçò áðïäåéêíõü-

ôáí Ýíáò óßãïõñïò ôñüðïò éó÷õñïðïßçóçò ôùí êÜèå åßäïõò

ìáöéþí, ôçò ðïëéôéêÞò ôïõò éó÷ýïò êáé ôùí ó÷Ýóåþí ôïõò ìå

ôï êñÜôïò. Ãéáôß êáèþò Ýíá óçìáíôéêü êïììÜôé ôçò åñãáôéêÞò

äýíáìçò ðåñíïýóå óôçí äéêáéïäïóßá ôçò óêïôåéíÞò ðåñéï÷Þò

ôïõ ðáñáíüìïõ, áõôü ôï ðáñÜíïìï, ìå Üëëá ëüãéá ïé ðáñÜíï-

ìåò êáðéôáëéóôéêÝò åðé÷åéñÞóåéò ðïõ óõíçèßæïõìå íá ïíïìÜ-

æïõìå "ìáößá", ãéãáíôþíïíôáí óáí êáðéôáëéóôéêÞ ëåéôïõñãßá.

Ìðïñïýìå íá âñïýìå Ýíá êáëü ðáñÜäåéãìá ôùí ó÷åôéêþí äéá-

äéêáóéþí óôïõò ôñüðïõò ìå ôïõò ïðïßïõò ïé ôå÷íçôÜ êáé áðü

ôï êñÜôïò äçìéïõñãçìÝíïé ðáñÜíïìïé ìåôáíÜóôåò Þôáí áíá-

ãêáóìÝíïé íá åðéäéþîïõí ôçí åßóïäï êáé ôçí ðáñáìïíÞ ôïõò

óôéò äõôéêÝò ÷þñåò. Ìå üëåò ôéò Üëëåò äéåîüäïõò êëåéóôÝò, ïé

ìüíïé ôñüðïé ðïõ áðÝìåíáí Þôáí ïé "ðáñÜíïìïé". Åêåß, áðü ôçí

áñ÷Þ ôçò áðáãüñåõóçò ôçò ìåôáíÜóôåõóçò åìöáíßóôçêáí

óìÞíç êáêüöçìùí äéêçãüñùí, ëáèñåìðüñùí ìå ôå÷íïãíùóßá

ðåñÜóìáôïò ôùí óõíüñùí, ìðÜôóùí ìå ôå÷íïãíùóßá áíï÷Þò

ôùí ëáèñåìðüñùí êáé ïýôù êáèåîÞò.

Ôá êüìéóôñá êáé ïé ìßæåò íïìéìïðïßçóçò óßãïõñá äåí åßíáé

ç ìåãáëýôåñç áðü ôéò ñïÝò ÷ñÞìáôïò ðñïò ôéò ðáñÜíïìåò åðé-

÷åéñÞóåéò ðïõ äçìéïõñãÞèçêáí ìå ôçí êñáôéêÞ áðáãüñåõóç

ôçò ìåôáíÜóôåõóçò. Åßíáé ç ðéï ðñïöáíÞò êáé ç ðéï óßãïõñç.

Äßðëá ôçò üìùò èá âñïýìå êáé Üëëåò ñïÝò ÷ñÞìáôïò ðñïò ôï

ðáñÜíïìï êåöÜëáéï, üðùò ôá íïßêéá óå ðáñÜíïìåò êáôïéêßåò

êáé âÝâáéá ç åñãáóßá ìå üñïõò äïõëåßáò, ìå êáëýôåñï ðáñÜ-

äåéãìá ôçí åìöÜíéóç êáé áëìáôþäç Üíïäï ôçò êáôáíáãêáóôé-

êÞò ðïñíåßáò. Ïé óõíÝðåéåò áõôÞò ôçò ÷ñçìáôéêÞò ôüíùóçò

ôùí ìáöéþí, ç ìåôáôñïðÞ ôïõò óå ðïëéôéêÞ åîïõóßá, ï ôñüðïò

ìå ôïí ïðïßï áõôÞ ç åîïõóßá äéá÷Ýåôáé êáé ðåñéëáìâÜíåé üëï

êáé ìåãáëýôåñá êïììÜôéá ôùí äõôéêþí êïéíùíéþí, åßíáé êáôÜ ôç

ãíþìç ìáò ðñïöáíÞò óôá üóá óõìâáßíïõí ãýñù ìáò êáé èá å-

ðáíÝëèïõìå ðáñáêÜôù.

Áõôü üìùò ðïõ èá èÝëáìå íá åðéóçìÜíïõìå ãéá ôçí þñá, åß-

íáé ïé åéäéêÝò ìïñöÝò ìå ôéò ïðïßåò ç áðáãüñåõóç ôçò ìåôáíÜ-

óôåõóçò äçìéïýñãçóå "ôåñÜóôéåò ðåñéï÷Ýò ôçò åñãáóßáò ðïõ

åêðßðôïõí ôïõ áóôéêïý êþäéêá êáé ðåñéÝñ÷ïíôáé óôçí äéáêñé-

ôéêÞ åõ÷Ýñåéá ôùí áóôõíïìéêþí ìç÷áíéóìþí". ÓÞìåñá ïé ìåôá-

íÜóôåò åñãÜôåò ðïõ äçìéïõñãïýíôáé áðü ôéò ðïëåìéêÝò óõ-

ãêñïýóåéò ôçò ÌÝóçò ÁíáôïëÞò êáé ôçò ÊåíôñéêÞò Áóßáò Ý-

÷ïõí åî ïëïêëÞñïõ õðá÷èåß óôç äéáäéêáóßá ðïõ ëÝãåôáé "öý-

ëáîç ôùí óõíüñùí". ÁõôÞ ç "öýëáîç ôùí óõíüñùí" ìå ôç óåé-

ñÜ ôçò, äåí åßíáé ìéá ðñáêôéêÞ ðïõ áóêåßôáé êáôÜ ìÞêïò ìéáò

óõíïñéáêÞò ãñáììÞò "êé-áõôü-Þôáíå". Åßíáé Ýíá óýíïëï êáôá-

óôáëôéêþí ìåèüäùí êáé õðïäïìþí ðïõ åêôåßíïíôáé óå üëç ôçí

åðéêñÜôåéá. Ï ìåôáíÜóôçò ìðïñåß íá óõëëçöèåß óôá óýíïñá

áðü óõíïñéïöýëáêåò, íá ìåôá÷èåß óôï êÝíôñï êñÜôçóçò, íá

äáñèåß áðü ôïõò ìðÜôóïõò åêåß, íá áöåèåß åëåýèåñïò ìå ìéá

åéäïðïßçóç áðÝëáóçò, íá êáôÝâåé óôçí ÁèÞíá ãéá íá âñåé äïõ-

ëåéÜ, íá óõëëçöèåß êáé íá áðåëáèåß ãéá íá åðáíáëÜâåé áñãüôå-

ñá áõôÞí ôçí êõêëéêÞ êßíçóç îáíÜ êáé îáíÜ.

ÁëëÜ áêüìç êáé áõôÞ ç áðüëõôç õðáãùãÞ åíüò ìåãÜëïõ êïì-

ìáôéïý ôçò åñãáôéêÞò ôÜîçò óôïõò áóôõíïìéêïýò ìç÷áíéóìïýò

äåí åßíáé ôï ôÝëïò. Ìáæß áðïêáëýðôåôáé üôé ìéá åðéðëÝïí üøç

óôñáôéùôéêïðïßçóçò ôçò åñãáóßáò åßíáé äõíáôÞ: ç ðáñÜäïóç

ôùí ìåôáíáóôþí åñãáôþí óôá ÷Ýñ éá ôïõ ìáýñïõ êåöá-

ëá ßïõ äçì éïõñãå ß åð ßóçò ôåñÜóô éåò ðåñ éï÷Ýò ôçò åñ -

ãáó ßáò ðïõ ñõèì ßæïíôá é , ü÷ é áðü ôïí áóô éêü êþä éêá ,

ïýôå êáí áðü ôá ÷ïýã éá ôùí ìðÜôóùí , áëëÜ áðü ôçí á -

ðüëõôç ðïóüôçôá ùìÞò â ßáò ðïõ ìðïñå ß íá åð éóôñá-

ôåýóå é êáíå ßò . Êé Ýôóé, ç "óôñáôéùôéêÞ äéá÷åßñéóç ôåñÜóôéùí

ðåñéï÷þí ôçò åñãáóßáò" üðùò áóêåßôáé áðü ôá êáðéôáëéóôéêÜ

êñÜôç ôùí áñ÷þí ôïõ åéêïóôïý ðñþôïõ áéþíá, åßíáé äéáöïñå-

ôéêÞ áðü åêåßíç ðïõ ðåñéãñÜöåé ï Bologna ãéá ôç íáæéóôéêÞ

Ãåñìáíßá, ìüíï ãéáôß äéáèÝôåé ìéá íÝá âáèýôçôá. Åêåßíï ðïõ

äéáãñÜöåôáé Þäç ðÜíù óôá êïñìéÜ ôùí ðáñÜíïìùí ìåôáíá-

óôþí åßíáé íÝåò ó÷Ýóåéò ìåôáîý ôïõ êñÜôïõò êáé êïììáôéþí

ôçò åñãáôéêÞò ôÜîçò, íÝåò ìïñöÝò ôçò ó÷Ýóçò ìåôáîý áöåíôé-

êþí êáé åñãáôþí, áëëÜ êáé íÝåò ìïñöÝò ïñãÜíùóçò ôçò åîïõ-

óßáò. Ðñüêåéôáé ãéá óçìáíôéêÝò áëëáãÝò, ãéá áëëáãÝò ðïõ áíá-

ôñÝðïõí ðïëëÜ áðü ôá üóá èåùñïýíôáí äåäïìÝíá ùò ôþñá

óôçí êáðéôáëéóôéêÞ ïñãÜíùóç ôçò åñãáóßáò. Êáé öõóéêÜ óõíï-

äåýïíôáé áðü ôéò áíôßóôïé÷åò éäåïëïãßåò.

15

6 Ìéá êáôáôïðéóôéêÞ -êáé ðéèáíüôáôá ìïíáäéêÞ óôï åßäïò ôçò- ðåñéãñáöÞ ôçò áíôéìåôþðéóçò ôùí ðñþôùí ìåôáíáóôþí óôçí

ÅëëÜäá ôùí áñ÷þí ôçò äåêáåôßáò ôïõ '90 ìðïñåß íá âñåé êáíåßò óôï óôï Text #1, Ðåñß ôçò Áíïìïëüãçôçò ÊáôáãùãÞò ôùí

Ñáôóéóôéêþí Éäåùäþí ôçò ÅëëçíéêÞò Êïéíùíßáò êëð, Ýêäïóç ËÝó÷ç Êáôáóêüðùí ôïõ 21ïõ áéþíá, 1999. Åêåß áíáöÝñïíôáé êáé

ó÷åôéêÝò ãíþìåò ôùí åëëçíéêþí óõíäéêÜôùí êáé ôïõ åëëçíéêïý êñÜôïõò. Ôï 1999 âÝâáéá, ç äéåèíÞò ðñïÝëåõóç ôùí ó÷åôéêþí

éäåþí êáé ç ó÷Ýóç ôïõò ìå ôéò äéåèíåßò êáðéôáëéóôéêÝò ôÜóåéò ãýñù áðü ôç ìåôáíÜóôåõóç äåí åß÷å ãßíåé áêüìç áíôéëçðôÞ.7 ÌéóÝë Öïõêþ, ÅðéôÞñçóç êáé Ôéìùñßá: Ç ãÝííçóç ôçò öõëáêÞò, åêä. ÑÜððá, 1989.

2. Ï áíôéìïõóïõëìáíéêüò ðõñåôüò: éäåïëïãßá ãéá åóùôåñéêÞ êáé åîùôåñéêÞ óôñáôéùôéêÞ ÷ñÞóç

Ïé äõôéêÝò êïéíùíßåò êáèüëïõ áíåîïéêåßùôåò äåí åßíáé ìå ôïí ìïõóïõëìáíéêü ðïëéôéóìü. ÖõóéêÜ äåí åííïïýìå üôé ïé

Áìåñéêáíïß, Åõñùðáßïé êáé Áõóôñáëéáíïß ðïëßôåò åßíáé ìå êÜðïéï ôñüðï ó÷åôéêïß ìå ôéò êïõëôïýñåò ôçò ÌÝóçò Áíá-

ôïëÞò. Ùóôüóï äå èá ðñÝðåé íá ëçóìïíïýìå üôé, üðùò áíáöÝñáìå êáé ðáñáðÜíù, ïé éìðåñéáëéóôéêÝò ðåñéðÝôåéåò ôùí

äõôéêþí êñáôþí êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôïõ åéêïóôïý áéþíá ðñïßêéóáí ôçí êåíôñéêÞ êáé âüñåéá Åõñþðç ìå åêáôïììýñéá ìïõ-

óïõëìÜíïõò åñãÜôåò. ÁõôÞ ç óõíýðáñîç åõñùðáßùí êáé ìïõóïõëìÜíùí, ðáñüôé óõíÞèùò äåí èåùñåßôáé Üîéá ëüãïõ,

ìåôñÜåé Þäç ðÜíù áðü ðÝíôå äåêáåôßåò æùÞò. Ïé Ðáêéóôáíïß åñãÜôåò óôç Âñåôáíßá, ïé Áëãåñéíïß åñãÜôåò óôç Ãáëëßá,

ïé Ìáñïêéíïß åñãÜôåò óôçí Éóðáíßá, ïé Ôïýñêïé åñãÜôåò óôç Ãåñìáíßá, ïé ÔóåôóÝíïé åñãÜôåò óôç Ñùóßá ðëïýôéóáí ãå-

íéÜ ôç ãåíéÜ ðïéêéëïôñüðùò ôéò åõñùðáúêÝò ìçôñïðüëåéò ìå ôçí ðáñïõóßá ôïõò. Êáé áðïôåëïýóáí Þäç ìåãÜëá ôìÞìá-

ôá ôïõ ðñïëåôáñéÜôïõ ôùí äõôéêþí êïéíùíéþí, ðñïôïý áêüìç ïé ðïëéôéêÝò ôçò áðáãüñåõóçò áñ÷ßóïõí íá äïõëåýïõí.

Áõôïß ïé åñãÜôåò Þôáí íüìéìïé Þ åí ðÜóç ðåñéðôþóåé áíåêôïß. Ôáõôü÷ñïíá Ýðñåðå íá åßíáé äéáêñéôïß áðü ôïí õðü-

ëïéðï ðëçèõóìü, áêñéâþò ãéá íá äéáôçñåßôáé ç ÷áìçëÞ ôéìÞ ôçò åñãáôéêÞò ôïõò äýíáìçò, ôçí ßäéá óôéãìÞ ðïõ áíáìéãíý-

ïíôáí ìå ôïí õðüëïéðï ðëçèõóìü, óôéò äïõëåéÝò, óôá ó÷ïëåßá, óôïõò äñüìïõò êáé ôéò ãåéôïíéÝò. ÁõôÞ ç áíôéöáôéêÞ

åðéäßùîç ôçò äéáñêïýò ðáñïõóßáò êáé óõììåôï÷Þò ôùí ìåôáíáóôþí åñãáôþí óôïí êïéíùíéêü éóôü êáé ôçò êáðéôáëéóôé-

êÞò áíÜãêçò ãéá ôç äçìéïõñãßá ãêÝôï Þôáí ðïõ Þäç áðü ôéò áñ÷Ýò ôçò äåêáåôßáò ôïõ '70 åß÷å ãåííÞóåé Ýíá íÝï åßäïò

ñáôóéóìïý ðïõ áíôéêáôÝóôçóå ôïí ðáëéü öõëåôéêü ñáôóéóìü. Ï íÝïò ñáôóéóìüò äåí áó÷ïëïýíôáí ìå ôï áßìá áëëÜ ìå

ôá ðïëéôéóìéêÜ ÷áñáêôçñéóôéêÜ êáé óÞìåñá åßíáé áõôüò ï ñáôóéóìüò ðïõ äçìéïõñãåß ôï éäåïëïãéêü ðëáßóéï ðïõ ðåñé-

âÜëëåé êáé äéêáéïëïãåß ôçí åêìåôÜëëåõóç ôçò óôñáôéùôéêïðïéçìÝíçò åñãáóßáò ôùí ìåôáíáóôþí åñãáôþí.

Ç óõæÞôçóç ðïõ áðü ôç äåêáåôßá ôïõ '70 êáé ìåôÜ äéåîÜãåé ç ðïëéôéóìÝíç Äýóç ìå èÝìá ôçò ôïõò ìïõóïõëìÜíïõò

êéíåßôáé óôïõò ñõèìïýò áõôïý ôïõ íÝïõ ñáôóéóìïý. Åßíáé ìéá ìßîç åéñùíåßáò, õðïôßìçóçò êáé éäåïëïãéêÞò åðéèåôéêüôç-

ôáò ðïõ ôåëéêÜ óõãêñïôåß ôï óþìá ôùí äõôéêþí áíôéëÞøåùí ãéá ôï ôé óçìáßíåé ìïõóïõëìÜíïò. Óôá ðëáßóéá áõôÞò ôçò

óõæÞôçóçò ôïí ðñþôï ëüãï Ý÷åé ç óôï÷ïðïßçóç ôùí ôñüðùí áíáðáñáãùãÞò. Ïé äéáôñïöéêÝò óõíÞèåéåò ôùí ìïõóïõë-

ìÜíùí åñãáôþí, ïé óåîïõáëéêÝò ôïõò ðñáêôéêÝò, ïé åíäõìáôïëïãéêÝò ôïõò ðñïôéìÞóåéò, ïé áíôéëÞøåéò ôïõò ãéá ôï ôé åß-

íáé öõóéêü êáé ôé áöýóéêï, ôé åßíáé öéëßá êáé ôé åßíáé Ý÷èñá, ôé åßíáé ïéêïãÝíåéá êáé ôé äåí åßíáé, ôé åßíáé åëåõèåñßá êáé ôé

åßíáé óêëáâéÜ, õðïôéìÞèçêáí áðü ôï óçìåßï ôçò ãåëïéüôçôáò Ýùò ôï óçìåßï ôçò åðéêéíäõíüôçôáò. Ïé ëüãïé ðßóù áðü

áõôÞ ôçí õðïôßìçóç èá Ýðñåðå íá åßíáé ðñïöáíåßò: áíôéìÝôùðïé, ðñþôá ìå ôçí õðïôßìçóç ôçò åñãáóßáò ôïõò êáé Ýðåé-

ôá ìå ôçí êáèïëéêÞ õðáñîéáêÞ áðáãüñåõóç ïé ìïõóïõëìÜíïé åñãÜôåò óôñÜöçêáí ãéá ôçí åðéâßùóÞ ôïõò óôá ìïíáäé-

êÜ êáôáöýãéá ðïõ áðÝìåíáí -ôá äßêôõá êïéíùíéêÞò ïñãÜíùóçò ðïõ ÷ôßæïíôáí ãýñù áðü ôçí êïéíÞ êáôáãùãÞ, ôç èñç-

óêåßá, ôéò óõããåíéêÝò êáé öéëéêÝò ó÷Ýóåéò. Åêåß áíáêáëýðôïõí êáé ÷ôßæïõí îáíÜ ôñüðïõò áíáôßìçóçò ôçò åñãáôéêÞò ôïõò

äýíáìçò êáé ôñüðïõò áðëÞò åðéâßùóçò óå Ýíáí êüóìï ðïõ öéëïäïîåß íá ôïõò áðïêëåßóåé êáèïëéêÜ áðü êÜèå üøç ôçò

êïéíùíéêÞò æùÞò. Ôï óþìá ôùí éäåïëïãéþí ðïõ áõôÞ ôç óôéãìÞ óôñÝöåôáé åíáíôßïí ôïõò óôï÷åýåé áêñéâþò óôçí óôï-

÷ïðïßçóç ôçí õðïôßìçóç êáé ôåëéêÜ óôçí êáôáóôñïöÞ áõôïý ôïõ ôåëåõôáßïõ êáôáöýãéïõ.

¼ìùò èá Þôáí ìÝñïò ìüíï ôçò óõíïëéêÞò åñìçíåßáò áí êáôáëÞãáìå üôé ç áíôéìïõóïõëìáíéêÞ õóôåñßá Ý÷åé ìïíáäé-

êü óôü÷ï íá ðéÝóåé ìÝ÷ñéò åîüíôùóçò ôï ìïõóïõëìáíéêü ðñïëåôáñéÜôï ðïõ æåé óôá Üãéá åäÜöç ôùí äõôéêþí äçìï-

êñáôéþí. ÐñáãìáôéêÜ: ç ñçôïñéêÞ ðáíïýêëá ðïõ Ýâáëå ìðñïò Ýíá óõóôçìáôéêü ó÷Ýäéï õðïôßìçóçò ôùí ìïõóïõëìÜ-

íùí, áðü êÜðïéá óôéãìÞ êáé ìåôÜ óõíäõÜóôçêå ìå ìéá óôñáôçãéêÞ áðüöáóç. ÌéëÜìå ãéá ôçí áðüöáóç ôïõ áìåñéêáíé-

êïý, âñåôáíéêïý êáé áõóôñáëéáíïý Üîïíá íá åêóôñáôåýóåé óôçí Áóßá. Êáé ìéëÜìå åîßóïõ ãéá ôçí áðüðåéñá êáé Üëëùí

êñáôþí íá åêìåôáëëåõôïýí ôç óõãêõñßá êáé íá êáñðùèïýí êáé ôá ßäéá ü,ôé ìðïñïýóáí.

¹äç ÷ñüíéá ðñéí ôç óôñáôéùôéêÞ åðÝìâáóç óôï ÉñÜê êáé óôï ÁöãáíéóôÜí, Þäç ÷ñüíéá ðñéí ôïí ðüëåìï óôç Óïìáëß-

á êáé ôçí ðïëåìéêÞ óôï÷ïðïßçóç ôïõ ÉñÜí, ôá äõôéêÜ êñÜôç ðñïåôïßìáæáí ôï Ýäáöïò ãéá ôéò åéëçììÝíåò áðïöÜóåéò

ôïõò. Ïé äéÜöïñïé åðéôåëåßò, ôá ó÷åôéêÜ éíóôéôïýôá, ïé ðïëåìéêïß áíáëõôÝò, ôá think tanks êáé ïé áêñïäåîéïß äéáíïïý-

ìåíïé åðåîåñãÜæïíôáí Þäç áðü ôéò áñ÷Ýò ôçò äåêáåôßáò ôïõ '90 ôá éäåïëïãéêÜ ó÷Þìáôá ðïõ èá ðñïçãïýíôáí ôùí ðï-

ëåìéêþí áíáìåôñÞóåùí. Óôçí ðéï äéÜóçìç ôÝôïéá óôéãìÞ, ï ðïëýò Samuel Huntington, áêñïäåîéüò Ýììéóèïò äéáíïïý-

ìåíïò ôçò áìåñéêáíéêÞò êõâÝñíçóçò äçìïóßåõóå ôï åõáããÝëéï ôïõ áíôéìïõóïõëìáíéóìïý. Ç ÷ñïíéÜ Þôáí ôï 1996 êáé

ïé äõôéêÝò êïéíùíßåò åìðëïýôéæáí ôï ïðïëïóôÜóéü ôïõò. Ó' áõôü ôï ðåñéâÜëëïí "Ç Óýãêñïõóç ôùí Ðïëéôéóìþí" ðñï-

óÝöåñå ôï áíáãêáßï éäåïëïãéêü õðüâáèñï. ×þñéæå ôïí êüóìï óå äýï óôñáôüðåäá ìå óýíïñÜ ôçí ðïëéôéóôéêÞ ôïõò

åðÜñêåéá. ÖõóéêÜ, 15 ÷ñüíéá ìåôÜ, ìðïñïýìå íá êáôáëÜâïõìå üôé ç ðïëéôéóôéêÞ ïñéïèÝôçóç ôïõ êüóìïõ ìüíï ôÝôïéá

äåí Þôáí. Óôçí ðñáãìáôéêüôçôá, ôï âéâëßï ôïõ Huntington óêéáãñáöïýóå ôá ðåäßá ôùí ìåëëïíôéêþí ìá÷þí. Åêåß áêñé-

16

âþò ðïõ åíôïðßæïíôáí ôá ðïëéôéóôéêÜ "õðáíÜðôõêôá" êñÜôç,

åêåß áêñéâþò Ýóôåéëå ôïí óôñáôü ôçò "ç ðïëéôéóìÝíç Äýóç"

êé åêåß áêñéâþò åßíáé ðïõ äçìéïõñãÞèçêå ç ôåëåõôáßá êáé ðéï

äçëçôçñéþäçò ðñïóèÞêç óôï éäåïëïãéêü ðëÝãìá ôïõ áíôé-

ìïõóïõëìáíéóìïý. Ç éäÝá äçëáäÞ üôé, åêôüò áðü üëá ôá Üë-

ëá, ïé ìïõóïõëìÜíïé åßíáé ðáñÜëïãïé, áíïñèïëïãéêïß, öáíá-

ôéêïß êáé óå ôåëéêÞ áíÜëõóç åðéêßíäõíïé ôñïìïêñÜôåò -"éóëá-

ìéóôÝò áíôÜñôåò" óôï åîùôåñéêü êáé "ðõñÞíåò åí õðíþóåé"

óôï åóùôåñéêü- ï ðñáãìáôéêüò å÷èñüò ôùí äõôéêþí äçìï-

êñáôéþí óôéò ìåëëïíôéêÝò ôïõò ìÜ÷åò åíáíôßïí ôïõ êáêïý.

Ôï ôåëéêü äéáêýâåõìá ôçò üëçò óõæÞôçóçò ðåñß "öáíáôé-

óìïý" ôùí ìïõóïõëìÜíùí äåí Þôáí ïýôå êÜðïéá ìÜ÷ç ãéá

ôçí åðéêñÜôçóç ôçò ðñüïäïõ, ïýôå êáé äéáöùíßá éäåïëïãé-

êïý ðåñéå÷ïìÝíïõ. Óôü÷ïò áíôßèåôá Þôáí ç áðüêôçóç óôñá-

ôéùôéêïý ðáôÞìáôïò êáé ãåùðïëéôéêÞò åðéññïÞò óôçí ðåñéï-

÷Þ ôçò êåíôñéêÞò Áóßáò. Äåí åßíáé ôõ÷áßï Üëëùóôå üôé ôüóï

ôï ÉñÜê êáé ôï ÁöãáíéóôÜí, üóï êáé ôï ÉñÜí ìå ôï ÐáêéóôÜí,

ôá ïðïßá åó÷Üôùò óõãêåíôñþíïõí ðÜíù ôïõò ôéò êáôçãïñß-

åò ôçò "äéåèíïýò êïéíüôçôáò", äçëáäÞ ôùí åðéôéèÝìåíùí óôï

ìåãÜëï ðáé÷íßäé ôïõ äéåèíïýò äéáêñáôéêïý áíôáãùíéóìïý,

ó÷çìáôßæïõí ìéá åõèåßá ãñáììÞ óôï êÝíôñï ôçò áóéáôéêÞò ç-

ðåßñïõ. ÁëëÜ êé áðü ôçí áíÜðïäç: ìðïñåß ìåí êáôÜ ôçí ôñÝ-

÷ïõóá áíôéìïõóïõëìáíéêÞ öéëïëïãßá, ïé ìïõóïõëìÜíïé êáé

ï ðïëéôéóìüò ôïõò íá áðïôåëïýí Ýíá "ðñüâëçìá", ãéá ôç "ëý-

óç" ôïõ ïðïßïõ Ý÷ïõí åðéóôñáôåõôåß ïé äõôéêÝò ðïëåìéêÝò

ìç÷áíÝò, áëëÜ áõôÞ ç "ëýóç" äåí áöïñÜ ôï ßäéï üëá ôá ìïõ-

óïõëìáíéêÜ êñÜôç. Êé áõôü äåí åßíáé äéüëïõ áíåîÞãçôï: ôá

êñÜôç - ðéóôïß ößëïé ôçò óõììá÷ßáò ôùí ðñïèýìùí (ç Óáïõ-

äéêÞ Áñáâßá ë.÷.) åîáéñïýíôáé êáé èá åîáéñïýíôáé áðü ôçí é-

äåïëïãéêÞ êáé óôñáôéùôéêÞ åðßèåóç ôïõ ðñþôïõ êüóìïõ, å-

ðéâåâáéþíïíôáò ôç âáóéêÞ ìáò èÝóç: üôé ç äõôéêÞ åêóôñáôåß-

á óôçí Áóßá Ý÷åé ãåùðïëéôéêÝò êé ü÷é ðïëéôéóìéêÝò áéôßåò.

Êé Ýôóé óýíôïìá ìðïñïýìå íá Ý÷ïõìå ìéá ðñþôç ðåñéãñá-

öÞ ôùí éäåïëïãéþí ðïõ ðÜíå ðáñÝá ìå ôç óôñáôéùôéêïðïßç-

óç ôçò åñãáóßáò ôùí ìåôáíáóôþí åñãáôþí. Áðü ôç ìéá ç á-

íôéìïõóïõëìáíéêÞ éäåïëïãßá ðïõ èá ôç ëÝãáìå "åóùôåñé-

êïý": ç óôï÷ïðïßçóç ôùí ôñüðùí áíáðáñáãùãÞò ôùí áðá-

ãïñåõìÝíùí åñãáôþí ðïõ Ý÷åé óôü÷ï ôï ôóÜêéóìá êÜèå êá-

ôáöýãéïõ áð' üðïõ ìðïñïýí íá áíôëÞóïõí äýíáìç, ôçí õðï-

ôßìçóÞ ôïõò ùò åñãáôþí êáé ôï ðÝôáãìÜ ôïõò ùò åðéêßíäõ-

íùí öáíáôéêþí óôá ÷Ýñéá ôçò óôñáôéùôéêÞò äéá÷åßñéóçò ôçò

åñãáóßáò. Êáé áðü ôçí Üëëç Ýíáò áíôéìïõóïõëìáíéóìüò åîù-

ôåñéêïý: ç éäÝá üôé ü÷é ìüíï ïé ìïõóïõëìÜíïé ìåôáíÜóôåò

åñãÜôåò åßíáé öáíáôéêïß, áíïñèïëïãéêïß êáé åðéêßíäõíïé, áë-

ëÜ êáé üôé áõôÜ ôá ÷áñáêôçñéóôéêÜ ìðïñåß íá áðïäßäïíôáé

áõôïýóéá êáé óôá ìïõóïõëìáíéêÜ êñÜôç ðïõ äåí ôáéñéÜæïõí

ìå ôéò óõììá÷ßåò ôïõ äõôéêïý êüóìïõ.

Ôçí ßäéá óôéãìÞ ðïõ ïé äõôéêÝò êïéíùíßåò áíôéëáìâÜíïíôáé

ôïí åáõôü ôïõò óáí ôï ðñïðýñãéï ôïõ ïñèïëïãéóìïý, áðï-

äåéêíýïõí ðùò åßíáé éêáíÝò íá ðéóôÝøïõí ôá ðÜíôá. Ôç óôéã-

ìÞ ðïõ ìéëÜìå ðåñßðïõ 1,5 åêáôïììýñéï Éñáêéíïß êáé áðñïó-

äéüñéóôïò áñéèìüò Áöãáíþí Ý÷ïõí óöáãéáóèåß óôï üíïìá

ôïõ "åêðïëéôéóìïý" ôïõò. Ôáõôü÷ñïíá åêáôïììýñéá ìïõ-

óïõëìÜíïé óå êÜèå ãùíéÜ ôçò Áóßáò êáé ôçò ÁöñéêÞò áðåé-

ëïýíôáé ìå ôçí ßäéá öñéêôÞ ìïßñá. ÔåñÜóôéá ãêÝôï öéëïîå-

íïýí ôïõò ìïõóïõëìÜíïõò åñãÜôåò óôéò ðéï ðïëéôéóìÝíåò

÷þñåò ôçò Äýóçò. ÔæáìéÜ ðõñðïëïýíôáé ó' üëï ôïí åõñùðá-

úêü âïññÜ êáé “ðáñÜíïìïé” ìïõóïõëìÜíïé ìåôáíÜóôåò äïõ-

ëåýïõí ìÝ÷ñé íá êáôáññåýóïõí óôá ÷ùñéÜ ôïõ åõñùðáúêïý

íüôïõ. Áêüìá ÷åéñüôåñá, ç éäåïëïãßá óõíå÷ßæåé äß÷ùò áíôß-

ëïãï íá äåß÷íåé ùò "ðñüâëçìá" ôïõò ìïõóïõëìÜíïõò áíÜ

ôïí ðëáíÞôç.

ÎÝñïõìå üìùò ðïéá éäåïëïãßá åßíáé áõôÞ. Öáóéóìüò ëÝãå-

ôáé. ÐáñáêÜôù èá äïýìå óýíôïìá ìéá åöáñìïãÞ ôùí üóùí

ðñïçãÞèçêáí óôçí åëëçíéêÞ ðåñßðôùóç.

3. Ôï êáðéôáëéóôéêü ðáñüí: åñãáóßá, ìáößá êáé öáóé-óìüò óôï êÝíôñï ôçò ÁèÞíáò.

Ç áéôßá ôçò öñßêçò ôùí ÅëëÞíùí ñáôóéóôþí ðïõ ãéá ïðïéïí-

äÞðïôå ëüãï Ý÷ïõí êÜðïéá ó÷Ýóç ìå ôï êÝíôñï ôçò ÁèÞíáò,

ìáò ðáñïõóéÜæåôáé óáí åéêüíá. Åßíáé ç åéêüíá ôùí “ðáñÜíï-

ìùí” ìåôáíáóôþí ðïõ âñßóêïíôáé óå êÜèå ãùíßá (üðïõ ìðï-

ñåß íá âñßóêåôáé êáíåßò äß÷ùò íá ðëçñþíåé) áó÷ïëïýìåíïé

ìå "ýðïðôá íôáñáâÝñéá". Åßíáé åðßóçò ç åéêüíá ìðÜôóùí ðïõ

ðåñéöÝñïíôáé Üðñáãïé êáé ðÜíôùò "äß÷ùò ó÷Ýäéï". Åßíáé ôÝ-

ëïò ïé öáóéóôéêÝò êñáõãÝò ðïõ áðü êáéñü óå êáéñü ðñïâÜë-

ëïõí ðÜíù áðü ôï ðÝëáãïò ôïõ êáèþò ðñÝðåé ñáôóéóìïý á-

ðåéëþíôáò "ôçí êïéíùíéêÞ óõíï÷Þ".

ÐñÝðåé öõóéêÜ íá ìðïõí ïñéóìÝíá ðñÜãìáôá óôç èÝóç

ôïõò. ¼ðùò åßäáìå ðáñáðÜíù, ç ÅëëçíéêÞ Áóôõíïìßá, ïýôå

áíßêáíç, ïýôå áäýíáìç åßíáé áðÝíáíôé óôçí ðáñïõóßá ôùí

ðáñáíïìïðïéçìÝíùí ìåôáíáóôþí åñãáôþí. ÁíôéèÝôùò, áðï-

ôåëåß ôïí êáôåîï÷Þí ðáñÜãïíôá åðßâëåøçò êáé ïñãÜíùóçò

ôçò åñãáóßáò ôïõò êáé ôçò æùÞò ôïõò. Êáé äåí èá ìðïñïýóå

íá åßíáé äéáöïñåôéêÜ: ç ßäéá ç ðñÜîç ôçò íïìéêÞò áðáãüñåõ-

óçò ôùí ìåôáíáóôþí åßíáé áõôÞ ðïõ äçìéïõñãåß ôçí äõíáôü-

ôçôá áóôõíïìéêÞò åðßâëåøçò, ðïõ áðïäßäåé óôçí áóôõíïìßá

ôçò åîïõóßåò ôçò. Åêåßíïé ðïõ åðéâÜëëïõí ôçí áðáãüñåõóç

åßíáé êáé áõôïß ðïõ áóêïýí åîïõóßá óôï áðáãïñåõìÝíï - êáé

Ýôóé áêñéâþò ãßíåôáé ìå ôïõò ðáñáíïìïðïéçìÝíïõò ìåôáíÜ-

óôåò åñãÜôåò áëëÜ êáé ôï ðåäßï áðïèÞêåõóÞò ôïõò óôï êÝ-

íôñï ôçò ÁèÞíáò!

Ïé ìðÜôóïé ëïéðüí, ïýôå áíßêáíïé åßíáé, ïýôå âáñéïýíôáé,

ïýôå äñïõí äß÷ùò ó÷Ýäéï· ó÷Ýäéü ôïõò åßíáé ç äçìéïõñãßá

ìéáò êëåéóôÞò æþíçò óôñáôéùôéêïðïéçìÝíçò åñãáóßáò, åíüò

ìåãÜëïõ óôñáôüðåäïõ óõãêÝíôñùóçò. Êáé ôï óïõëÜôóï

ôïõò (Þ áíôßóôïé÷á ç êáïýñá ôïõò) åßíáé üøåéò ôçò áðïôåëå-

óìáôéêÞò åðéóôáóßáò ôçò åðé÷åßñçóçò ðïõ Ý÷ïõí áíáëÜâåé.

¸ôóé åßíáé ðïõ óôÞíåôáé åäþ êáé êÜðïéá ÷ñüíéá ôï "ðñüâëç-

ìá" óôï êÝíôñï ôçò ÁèÞíáò. Ìå ðåñéüäïõò Ýíôáóçò êáé äéá-

óôÞìáôá "çñåìßáò". Ìå ðåñéüäïõò üðïõ ïé óêïýðåò êáé ôï

êõíçãçôü åßíáé êáèçìåñéíü öáéíüìåíï êáé Üëëïôå ìå äéáóôÞ-

ìáôá áíÜðáõëáò.

Óå êÜèå ðåñßðôùóç, ç óõíïëéêÞ êáôÜóôáóç üðùò Ý÷åé äéá-

ìïñöùèåß óôï êÝíôñï ôçò ÁèÞíáò Ý÷åé óôï êÝíôñï ôçò ôï

ôåñÜóôéï êáé áóôõíïìéêÜ êáôáóêåõáóìÝíï "ðñüâëçìá" ôùí

ìåôáíáóôþí åñãáôþí êáé ôçò "åãêëçìáôéêüôçôÜò" ôïõò. Áðü

17

ôçí Üëëç üìùò, áõôü ôï ôåñÜóôéï "ðñüâëçìá" ðïõ êÜðïéá óôéãìÞ Ýãéíå ôï ãåíéêü ìïôßâï ôçò æùÞò ôïõ êÝíôñïõ äåí õ-

ðÜñ÷åé ìüíï ôïõ. Ãýñù ôïõ ëýíïíôáé ðáëéïß ëïãáñéáóìïß êáé óôñþíïíôáé êáéíïýñéïé. Ãéá íá ôï ðïýìå áëëéþò, ç ðåñé-

ðëïêüôçôá ôïõ æçôÞìáôïò "êÝíôñï ôçò ÁèÞíáò" ðñïêýðôåé áêñéâþò áðü ôçí ðëçèþñá ôùí õëéêþí óõìöåñüíôùí ðïõ

äéáôÜóóïíôáé ãýñù áðü ôçí óõãêåêñéìÝíç ðåñéï÷Þ êáé êáôÜ óõíÝðåéá ðñÝðåé óå êÜèå ðåñßðôùóç íá óõíäéáëëáãïýí,

ôüóï ìå ôï âáóéêü ôçò "ðñüâëçìá" êáé åêåßíïõò ðïõ ôï åëÝã÷ïõí, üóï êáé ìåôáîý ôïõò.

Ãéá ðáñÜäåéãìá, ï ôñüðïò ìå ôïí ïðïßï ôï áóôõíïìéêÜ êáôáóêåõáóìÝíï "ðñüâëçìá" ôñïöïäïôåß ôçí õðïôßìçóç

ôùí áêéíÞôùí ôïõ êÝíôñïõ åßíáé Ýíá æÞôçìá ðïõ äåí ÷ñåéÜæåôáé íá åßóáé åîôñåìéóôÞò ãéá íá ôï åíôïðßóåéò. Ï áóôéêüò

ôýðïò, ðñïöáíþò óõììåôÝ÷ïíôáò óôéò ó÷åôéêÝò ìïéñáóéÝò, âñßèåé ó÷åôéêþí äçìïóéåõìÜôùí. Êáé íá ðþò åêèÝôåé ôï æÞ-

ôçìá ç Ìßíá ×áñìðáëÞ, áíôéðñüåäñïò ôïõ óõëëüãïõ ìåóéôþí ÁèÞíáò:

Ç áýîçóç ôïõ áñéèìïý ôùí ìåôáíáóôþí, áëëÜ êáé ôï êëßìá ôçò áíáóöÜëåéáò ðïõ âéþíïõí êÜôïéêïé êáé êáôáóôçìá-

ôÜñ÷åò ðïõ äñáóôçñéïðïéïýíôáé ãýñù áðü ôçí "áðáãïñåõìÝíç ðüëç" -ðïõ ðåñéêëåßåôáé áðü ôçí Åõñéðßäïõ, ôç Ìå-

íÜíäñïõ, ôç ÓïöïêëÝïõò, ôç Ãåñáíßïõ, ôçí Éêôßíïõ êáé ôç ÓùêñÜôïõò- áðü ôéò ôáñá÷Ýò, ôç äéáêßíçóç ôùí íáñêùôé-

êþí, ôéò êëïðÝò êáé ôçí ðïñíåßá, Ý÷ïõí ñßîåé ôéò ôéìÝò ôùí áêéíÞôùí ôïõëÜ÷éóôïí êáôÜ 20% Ýùò 25%. Ìåãáëïêáôá-

óêåõáóôÝò êáé åöïðëéóôÝò Ý÷ïõí Þäç ðñïâåß óå áãïñÝò óôçí ðëáôåßá ÈåÜôñïõ êáé ôéò ãýñù ðåñéï÷Ýò, åêìåôáëëåõü-

ìåíïé ôçí ðôþóç óôéò ôéìÝò ôùí áêéíÞôùí.8

Äåí ÷ñçóéìïðïéÞóáìå áõôü ôï áðüóðáóìá ãéáôß èÝëïõìå íá õðïóôçñßîïõìå üôé ôï âáóéêü æÞôçìá ôïõ êÝíôñïõ ôçò

ÁèÞíáò åßíáé ìéá ãéãÜíôéá áãïñáðùëçóßá áêéíÞôùí. Óôçí ðñáãìáôéêüôçôá íïìßæïõìå üôé ôï æÞôçìá ôïõ êÝíôñïõ ôçò Á-

èÞíáò åßíáé ï Ýëåã÷ïò êáé ç åêìåôÜëëåõóç ôçò óôñáôéùôéêïðïéçìÝíçò åñãáóßáò ôùí ìåôáíáóôþí åñãáôþí. Áí ÷ñçóéìï-

ðïéïýìå áõôü ôï áðüóðáóìá, åßíáé ãéáôß äéáâÜæïíôáò ôçí ôïðïèÝôçóç åíüò åê ôùí åéäéêþí åðß ôïõ æçôÞìáôïò, ìðï-

ñïýìå íá óôñÝøïõìå ôçí ðñïóï÷Þ ìáò óôï ðëÞèïò ôùí óõìöåñüíôùí ðïõ óôñéöïãõñßæïõí ãýñù áðü ôï "ðñüâëçìá".

Ðñþôá ëïéðüí ïé ìðÜôóïé ðïõ åëÝã÷ïõí ôï óôñáôüðåäï ðïõ ïé ßäéïé Ýöôéáîáí. ¸ðåéôá ôï ðáñÜíïìï êåöÜëáéï ðïõ ðïõ-

ëÜåé íáñêùôéêÜ, åîáíáãêÜæåé ãõíáßêåò íá ãßíïíôáé ðïõôÜíåò êáé ðïõëÜåé êáé ðñïúüíôá ìáúìïý ãéá íá ðñïóèÝóïõìå êé

åìåßò ôï êÜôéôéò ìáò. ÌÝóá óå üëá áõôÜ, ïé éäéïêôÞôåò ôùí áêéíÞôùí êáé ïé êÜôïéêïé ôçò ðåñéï÷Þò ðïõ âëÝðïõí ôçí é-

äéïêôçóßá ôïõò íá õðïôéìÜôáé. ÔÝëïò, ï ßäéïò ï "óýëëïãïò ìåóéôþí ÁèÞíáò" êáé ìáæß ïé "ìåãáëïêáôáóêåõáóôÝò" êáé ïé

"åöïðëéóôÝò" ðïõ ðÜíôïôå áíáöÝñïíôáé êáé ïõäÝðïôå êáôïíïìÜæïíôáé êáé ïé ïðïßïé åäþ êáé ÷ñüíéá "åðåíäýïõí", åë-

ðßæïíôáò óå ìéá ìåëëïíôéêÞ áíáâÜèìéóç ôçò ðåñéï÷Þò.

Èá èÝëáìå íá åðéìåßíïõìå óå áõôïýò ôïõò ôåëåõôáßïõò. ÅðåéäÞ ïé êáéñïß ðïõ æïýìå åßíáé êáéñïß êñßóçò, êáéñïß ðïõ

ôï ÷ñÞìá üëï êáé äõóêïëåýåôáé íá ðïëëáðëáóéáóôåß áãïñÜæïíôáò áíèñþðéíç åñãáóßá, ôá áêßíçôá, ïé õðïâáèìßóåéò êáé

ïé áíáôéìÞóåéò ôïõò, ðñïâÜëëïõí óáí üëï êáé ðéï äåëåáóôéêÞ "åðÝíäõóç" ôïõ ÷ñÞìáôïò ðïõ "êÜèåôáé". ÅðåéäÞ ìÜëé-

óôá, ùò ãíùóôüí, ïé "ìåãáëïêáôáóêåõáóôÝò" êáé ïé "åöïðëéóôÝò" ïõäÝðïôå âÜæïõí ÷ñÞìáôá áðü ôçí ôóÝðç ôïõò üôáí

"åðåíäýïõí", ìðïñïýìå íá åßìáóôå óßãïõñïé üôé ôá ÷ñçìáôéêÜ ðïóÜ ðïõ åìðëÝêïíôáé áõôÞ ôç óôéãìÞ óôï êÝíôñï ðñï-

Ýñ÷ïíôáé áðü ôá ôáìåßá ôñáðåæþí ðïõ êáé áõôÝò ìå ôç óåéñÜ ôïõò áðïêôïýí ëüãï óôá ôåêôáéíüìåíá. Áí ãéá ðáñÜäåéã-

ìá êÜðïéïò èÝëåé íá áíé÷íåýóåé ôéò õëéêÝò áéôßåò ðßóù áðü ôçí ïñãáíùìÝíç óõììåôï÷Þ ôùí ÌÌÅ óôçí êáôáóêåõÞ êáé

áíÜäåéîç ôïõ "ðñïâëÞìáôïò", ôùí åîÜñóåùí êáé ôùí õöÝóåþí ôïõ, èá ðñÝðåé íá øÜîåé óôéò ó÷Ýóåéò ôïõò ìå ôéò ôñÜ-

ðåæåò, ôïõò åöïðëéóôÝò êáé ãåíéêþò ôïõò íüìéìïõò êáé ðáñÜíïìïõò "åðåíäõôÝò" ôïõ êÝíôñïõ ôçò ÁèÞíáò.

¹äç ç åéêüíá ðïõ ðáñïõóéÜæåôáé äåí ìïéÜæåé êáèüëïõ ìå ôéò åéêüíåò ðïõ êéíçôïðïéïýí ôïõò ¸ëëçíåò ñáôóéóôÝò. Åß-

íáé ìéá êïéíùíéêÞ ìç÷áíÞ ìå ôç âÜóç ôçò óôï óôñáôüðåäï óõãêÝíôñùóçò ôçò ðáñáíïìïðïéçìÝíçò åñãáóßáò ôïõ êÝ-

íôñïõ ôçò ÁèÞíáò, ìéá ìç÷áíÞ ôüóï åêôåôáìÝíç ðïõ ìðïñåß íá óõìðåñéëáìâÜíåé ôáõôü÷ñïíá óôç ëåéôïõñãßá ôçò ôï

ïñãáíùìÝíï Ýãêëçìá êáé ôá äéïéêçôéêÜ óõìâïýëéá ôùí åëëçíéêþí ôñáðåæþí. ÁíÜìåóá óå áõôÝò ôéò äýï Üêñåò, ïé ìðÜ-

ôóïé, ôá ÌÌÅ, ïé ñáôóéóôÝò éäéïêôÞôåò ôçò ðåñéï÷Þò êáé ïé óýëëïãïß ôïõò, áíáðáñÜãïõí ôï "ðñüâëçìá" êáé êåñäßæïõí

áðü áõôü, ï êáèÝíáò ìå ôïí ôñüðï ôïõ.

ÁëëÜ áêüìç êáé áõôÞ ç ðáñÜèåóç ôùí óõìöåñüíôùí ðïõ äéáôÜóóïíôáé ãýñù áðü ôçí ðáñáãùãéêÞ âÜóç ôçò óôñá-

ôéùôéêïðïéçìÝíçò åñãáóßáò åßíáé åëëéðÞò. Èá ìðïñïýóå íá åðåêôáèåß ìå ôç óõììåôï÷Þ ôïõ ÄÞìïõ Áèçíáßùí, ôùí êïì-

ìÜôùí êáé ôçò íïìáñ÷ßáò Áèçíþí, ôùí áñìüäéùí õðïõñãåßùí êáé ôùí áñìüäéùí ÌÊÏ. ¼ëïé áõôïß ïé ðáñÜãïíôåò, ìå

ôïí Ýíáí Þ ôïí Üëëïí ôñüðï Ý÷ïõí áíáìé÷èåß óôçí ìáêñü÷ñïíç éóôïñßá ôïõ "ðñïâëÞìáôïò", óå äéáñêÞ äéÜëïãï ìå å-

18

8 "Ôá ÃêÝôï ôïõ ÓÞìåñá, ÖéëÝôá ôïõ Áýñéï", Ôá ÍÝá, 27/6/2009.

êåßíïõò ðïõ åëÝã÷ïõí Üìåóá ôï óôñáôüðåäï óõãêÝíôñùóçò, äçëáäÞ ôïõò ìðÜôóïõò êáé ôï ïñãáíùìÝíï Ýãêëçìá. ÔÝ-

ëïò èá Ýðñåðå êáíåßò íá ðñïóèÝóåé ôçí ÅèíéêÞ Õðçñåóßá Ðëçñïöïñéþí, Ýóôù êáé ìüíï ãéáôß ôï ðáñáíïìïðïéçìÝíï

åñãáôéêü äõíáìéêü äçìéïõñãåßôáé áðü ôïõò ðïëÝìïõò ôïõ åëëçíéêïý êñÜôïõò êáé ôùí óõììÜ÷ùí ôïõ. ÐïôÝ Ýíá êñÜ-

ôïò ðïõ âñßóêåôáé óå ðüëåìï äåí áíÝ÷èçêå ðëçèõóìïýò ôùí å÷èñþí ôïõ íá äñïõí áíåîÝëåãêôá óôï åóùôåñéêü ôïõ.

ÖõóéêÜ ôï åëëçíéêü êñÜôïò äåí áðïôåëåß åîáßñåóç. ÊÜèå ðñïóðÜèåéá ôùí ðáñáíïìïðïéçìÝíùí ìåôáíáóôþí åñãáôþí

íá ïñãáíùèïýí, äåí ãßíåôáé áíôéëçðôÞ ìüíï óáí ðñïóðÜèåéá áíáôñïðÞò ôùí âáóéêþí áñ÷þí ôçò ìåôáìïíôÝñíáò

ïñãÜíùóçò ôçò åñãáóßáò, áëëÜ êáé óáí æÞôçìá áðü áõôÜ ðïõ óõíÞèùò áðïêáëïýíôáé "åèíéêÞò áóöÜëåéáò". Ôï ãåãï-

íüò ãßíåôáé êáôáíïçôü áðü ôïí ôñüðï áíôéìåôþðéóçò ôçò äéáäÞëùóçò "ãéá ôï ÊïñÜíé" êáé ôá üóá áêïëïýèçóáí, áëëÜ

êáé áðü ôá ðáëéÜ åðåéóüäéá ôçò áðáãùãÞò êáé êáôáãñáöÞò ðåñéóóüôåñùí áðü 5.000 ðáêéóôáíþí åñãáôþí ùò äõíÜìåé

âïìâéóôþí.

ÖõóéêÜ, ìÝñåò ðïõ åßíáé, äåí îå÷íÜìå ôïí ¢ãéï ÐáíôåëåÞìïíá êáé ôéò åêåß åðéäüóåéò ôçò ×ñõóÞò ÁõãÞò êáé ôùí

óõììÜ÷ùí ôçò. ÁíôéèÝôùò, ðáñáëåßøáìå ôï æÞôçìá åóêåììÝíá, áêñéâþò ãéáôß äåí ôï èåùñïýìå êÜôé îÝ÷ùñï áðü ôá ü-

óá áíáöÝñáìå ðáñáðÜíù. ÊáôÜ ôç ãíþìç ìáò, ç ðïëéôéêÞ ïñãÜíùóç ñáôóéóôþí êáôïßêùí êÜôù áðü ôéò ïäçãßåò öáóé-

óôþí, ìáöéþí êáé ìðÜôóùí äåí åßíáé ç áðüëõôç åíóÜñêùóç ôïõ öáóéóìïý ðïõ äñá óôï êÝíôñï ôçò ÁèÞíáò, áëëÜ ç

èåáìáôéêüôåñç áðü ôéò åêöÜíóåéò ôïõ. Ùò ôÝôïéá, áíáìößâïëá ðñüêåéôáé ãéá ðåñßðôùóç ðïõ áðü ìüíç ôçò áîßæåé ôå-

ñÜóôéá ðñïóï÷Þ êáé óõæÞôçóç. ÁëëÜ ï öáóéóìüò üðùò ÷ôßæåôáé óÞìåñá, äåí åßíáé åêëïãéêÜ áðïôåëÝóìáôá êáé ðáñá-

êñÜôïò, åßíáé ìéá óõíäõáóìÝíç äñÜóç êñáôéêþí ìç÷áíéóìþí êáé êáðéôáëéóôéêþí óõìöåñüíôùí ðïõ äéáôÜóóïíôáé êáé

âõóóïäïìïýí ãýñù áðü ôï ìåãÜëï èÝìá ôïõ åëÝã÷ïõ êáé ôçò åêìåôÜëëåõóçò ôçò óôñáôéùôéêïðïéçìÝíçò åñãáóßáò. Ãéá

íá ôï ðïýìå ìå ìéá ðáñïìïßùóç, êáëÜ èá êÜíáìå íá áíáãíùñ ßóïõìå óáí ôïí óçìåñ éíü öáó éóìü , ü÷ é ôá ä éÜ -

öïñá óõóôáô éêÜ ôçò ìåãÜëçò ìç÷áíÞò - óôñáôüðåäïõ óõãêÝíôñùóçò ôïõ êÝíôñïõ ôçò ÁèÞíáò , áëëÜ ôçí

ßä éá ôç ëå é ôïõñã ßá ôçò .

ÈÝëïõìå íá áðïöýãïõìå ìéá ðáñáíüçóç ðïõ óÞìåñá Ý÷åé ãßíåé êïéíüò ôüðïò: Ï óçìåñéíüò öáóéóìüò, ìå ôçí ðéï

êõñéïëåêôéêÞ ôïõ Ýííïéá, äåí ðáñÜãåôáé áðü "íåïíáæß", ðáñáêñáôéêïýò êáé ñáôóéóôÝò· ï öáóéóìüò åßíáé óÜñêá áðü ôç

óÜñêá åôïýôçò åäþ ôçò êïéíùíßáò, áíáðüóðáóôï êïììÜôé ôçò êáðéôáëéóôéêÞò ïñãÜíùóçò ôùí êïéíùíéêþí ó÷Ýóåùí

óôçí ÅëëÜäá ôùí áñ÷þí ôïõ 21ïõ áéþíá. Ìðïñåß áõôÞ ç äéáðßóôùóç íá öáßíåôáé õðåñâïëéêÜ èåùñçôéêÞ. Áðü ôçí Üë-

ëç üìùò, íïìßæïõìå ðùò ìðïñåß íá ðñïöõëÜîåé åêåßíïõò ðïõ ôçí õéïèåôïýí áð' ôï íá ðëÝïõí äß÷ùò ðõîßäá ìå ìïíá-

äéêü ïäçãü ôéò ìåëëïíôéêÝò åîÜñóåéò êáé õöÝóåéò ôïõ "ðñïâëÞìáôïò" üðùò ôéò ðáñïõóéÜæïõí ôá ÌÌÅ. ÈÝëïõìå íá ãß-

íåé êáôáíïçôü üôé ï öáóéóìüò óôçí ÅëëÜäá èá åîåëßóóåôáé, áíåîáñôÞôùò ôïõ áí ôï "ðñüâëçìá" êçñõ÷èåß êÜðïéá óôéã-

ìÞ "ëõìÝíï" ãéá íá ðñïêýøåé îáíÜ üôáí åßíáé êáé ðÜëé ÷ñÞóéìï. ÈÝëïõìå íá ãßíåé êáôáíïçôü üôé ï öáóéóìüò èá

ïñãáíþíåôáé üëï êáé ëéãüôåñï áõôïó÷Ýäéá êáé üëï êáé óôåíüôåñá óõíäåäåìÝíïò ìå ôï åëëçíéêü êñÜôïò. Êáé êõñßùò

èÝëïõìå íá äéáóöáëßóïõìå üôé üôáí ï öáóéóìüò áñ÷ßóåé íá áëÝèåé êáé ¸ëëçíåò, èá åßíáé îåêáèáñéóìÝíï üôé ðñüêåé-

ôáé ãéá ôçí ßäéá äéáäéêáóßá ðïõ óÞìåñá áëÝèåé ôïõò ìåôáíÜóôåò.

Ôï åßðáìå áðü ôçí áñ÷Þ: Ï öáóéóìüò åßíáé åðßèåóç óôçí åñãáôéêÞ ôÜîç ìÝ÷ñé ôïõ óçìåßïõ ôçò åîüíôùóçò. Ðáñá-

êÜôù èá õðïóôçñßîïõìå üôé áõôÞ ç åðßèåóç äåí ãíùñßæåé åèíéêüôçôåò, äåí äéáêñßíåé ðñùôïêïóìéêïýò áðü ôñéôïêïóìé-

êïýò, ÷ùñßæåé ôçí êïéíùíßá óôá äýï ìå Ýíá ôáîéêü ñÞãìá. Áõôü ôï ñÞãìá, ðïõ óôï ìÝëëïí èá ãßíåôáé üëï êáé ðéï ïñá-

ôü, Ý÷åé Þäç ðÜøåé íá ÷áñÜóóåôáé áðïêëåéóôéêÜ ìåôáîý "ÅëëÞíùí" êáé "îÝíùí", "ðñùôïêïóìéêþí" êáé "ôñéôïêïóìéêþí".

ÐáñáêÜôù èá äþóïõìå ïñéóìÝíåò íýîåéò ãéá ôïõò ôñüðïõò ìå ôïõò ïðïßïõò óõíôåëåßôáé áõôÞ ç ìåôáâïëÞ.

19

20

¼ðùò èá èõìÜôáé ï áíáãíþóôçò, ðñïôïý áñ÷ßóïõìå íá áó÷ïëïýìáóôå ìå ôç óôñáôéùôéêïðïßçóç ôçò åñãáóßáò ôùí ìå-

ôáíáóôþí åñãáôþí, áíáæçôÞóáìå ïñéóìÝíá åðéìÝñïõò ÷áñáêôçñéóôéêÜ óôïí éóôïñéêü ìáò ïñéóìü ôïõ öáóéóìïý, êá-

ôÜëëçëá ãéá íá óôñÝøïõí ôï âëÝììá ìáò åêåß ðïõ ðñÝðåé. Êáé åíôïðßóáìå ôçí åíáó÷üëçóç ôùí êáðéôáëéóôéêþí êñá-

ôþí ôïõ ìåóïðïëÝìïõ ìå ôçí áíáðáñáãùãÞ ôçò åñãáôéêÞò äýíáìçò óáí ìéá äéáäéêáóßá óôñáôéùôéêïðïßçóçò ôçò åñãá-

óßáò, óáí ôç äçìéïõñãßá äéáóôñùìáôþóåùí óôï åóùôåñéêü ôçò åñãáôéêÞò ôÜîçò êáé ôåëéêÜ "ôåñÜóôéùí ðåñéï÷þí ôçò

åñãáóßáò ðïõ åíôÜóóïíôáí óôçí áñìïäéüôçôá ôùí áóôõíïìéêþí ìç÷áíéóìþí". Ìå áõôÞ ôçí Ýííïéá õðïóôçñßîáìå ðùò

ôá ðñþôá óõóôÞìáôá ðñüíïéáò åß÷áí Ýíá äåýôåñï ÷Ýñé, óôñáììÝíï ðñïò üóïõò ðåñßóóåõáí, ïðëéóìÝíï ìå âïýñäïõ-

ëá.

Èá ìðïñïýóáìå åäþ íá ðáñáèÝóïõìå ðëçèþñá ìéêñþí ðáñáäåéãìÜôùí ãéá ôï ðþò áõôü ôï ïðëéóìÝíï ìå âïýñ-

äïõëá ÷Ýñé ðïõ åäþ êáé ôñéÜíôá ÷ñüíéá åðáíåìöáíßóôçêå ãéá íá áó÷ïëçèåß ìå ôïõò ìåôáíÜóôåò, óÞìåñá óôñÝöåôáé

üëï êáé ðåñéóóüôåñï åíáíôßïí ôùí ðñùôïêïóìéêþí. Èá ðñïôéìÞóïõìå ùóôüóï ìéá ãåíéêüôåñç ðñïóÝããéóç: èá åóôéÜ-

óïõìå óôç ìåôáôñïðÞ ôïõ óõóôÞìáôïò ðñüíïéáò óå óýóôçìá äéåõñõìÝíïõ åëÝã÷ïõ êáé åðéôÞñçóçò ôçò åñãáôéêÞò ôÜ-

îçò. Ôï æÞôçìá åßíáé ó÷åäüí ðáñèÝíï. Äéüôé ðáñüôé óôçí ÅëëÜäá âéþíïõìå åäþ êáé ÷ñüíéá ôç ëåãüìåíç êáôÜññåõóç

ôïõ êñÜôïõò ðñüíïéáò, ùóôüóï äåí Ý÷ïõìå ðëÞñùò áðïêñõðôïãñáöÞóåé ôç óçìáóßá êáé ôï âÜèïò áõôÞò ôçò êáôÜñ-

ñåõóçò Þ êáëýôåñá áõôü ðïõ ïéêïäïìåßôáé óôá åñåßðéÜ ôçò.

ÐñÜãìáôé ëïéðüí, ç óõóôçìáôéêÞ êáôáóôñïöÞ ôùí äçìüóéùí óõóôçìÜôùí õãåßáò êáé ðñüíïéáò, ìå ôç ìïñöÞ ðïõ ôá

åß÷áìå ãíùñßóåé ùò ôþñá, áðïôåëåß ìéá êïìâéêÞ äéáäéêáóßá ìå ôçí ïðïßá ïñãáíþíåôáé âáèýôåñá êáé ðéï åíôáôéêÜ ç õ-

ðïôßìçóÞ ìáò ùò åñãáôþí êáé åñãáôñéþí. ¸÷åé üìùò éäéáßôåñç óçìáóßá íá ðñïóÝîïõìå üôé áõôïß ïé óõãêåêñéìÝíïé ôï-

ìåßò ðïõ áöïñïýí ôçí áíáðáñáãùãÞ ôçò åñãáôéêÞò äýíáìçò êáôáññÝïõí ìåí, áëëÜ êáôáññÝïõí ïñãáíùìÝíá êá é

ìå ó÷Ýä éï . ¸÷åé óçìáóßá äçëáäÞ íá ðñïóÝîïõìå üôé óôá åñåßðéá ôçò êáôÜññåõóÞò ôïõò ÷ôßæïíôáé ïñãáíùìÝíá íÝåò,

ïëïêëçñùôéêÝò êáé óôñáôéùôéêÝò ìÝèïäïé åëÝã÷ïõ áõôÞò ôçò áíáðáñáãùãÞò. ¸÷åé áîßá, êáôáñ÷Þí, íá äéáêñßíïõìå áõ-

ôü ôï ó÷Ýäéï ìÝóá óôçí üëç êáôÜññåõóç. Äéüôé ðñüêåéôáé ãéá Ýíá ó÷Ýä éï ðïõ áöïñÜ ôçí ïñãáíùìÝíç ìåôÜâá-

óç ðñïò â ßá éåò êá é óôñáô éùô éêÝò ìïñöÝò ðå éèÜñ÷çóçò ôùí åñãáôþí êá é ôùí áíÝñãùí , ôç óôñïöÞ ðñïò

ôçí ðï éí éêïðï ßçóç Ýùò êá é ôçí åîüíôùóç üóùí "ðåñ éóóåýïõí" óôçí áãïñÜ åñãáó ßáò êá é ôÝëïò ôçí åð é -

êýñùóç ôïõ íÝïõ êáôáóôáëô éêïý ñüëïõ ôïõ êñÜôïõò . Åßíáé Þäç åäþ êáé êÜðïéá ÷ñüíéá ïñáôÞ áõôÞ ç ìåôÜâá-

óç: áðü ôçí õðï÷ñçìáôïäüôçóç êáé ôç ó÷åäéáóìÝíç åãêáôÜëåéøç ôïìÝùí üðùò ç ðáéäåßá, ç äçìüóéá õãåßá êáé ç ðñü-

íïéá óôçí ïñãáíùìÝíç åíßó÷õóç ôùí óôñáôïáóôõíïìéêþí ìç÷áíéóìþí êáé ôç ãéãÜíôùóç ôùí Ýíóôïëùí óùìÜôùí êáé

ôùí ìç÷áíéóìþí ôçò äçìüóéáò ôÜîçò.

ÁõôÝò ïé ôáõôü÷ñïíåò äéáäéêáóßåò äåí åßíáé ôõ÷áßåò, åßíáé áíôéèÝôùò áëëçëïóõìðëçñùìáôéêÝò. Ìå Üëëá ëüãéá, óôçí

åðï÷Þ üðïõ ÷éëéÜäåò åñãÜôåò Ý÷ïõí Þäç ðåôá÷ôåß óôá óêïéíéÜ, óôçí åðï÷Þ üðïõ ïé Üíåñãïé ðëçèáßíïõí ìå ãåùìåôñé-

êÞ ðñüïäï, ôï êñÜôïò êáé ôá áöåíôéêÜ îåäéðëþíïõí Þäç æïöåñÜ ó÷Ýäéá äéá÷åßñéóçò êáé åëÝã÷ïõ ôïõò, ó÷Ýäéá ðïõ

óôïí ðõñÞíá ôïõò Ý÷ïõí ôïí áõîçìÝíï Ýëåã÷ï, ôç óõóôçìáôéêÞ ðåéèÜñ÷çóç êáé ôï áäéÜëëáêôï áßôçìá ãéá äçìüóéá ôÜ-

îç. ÁõôÜ ôá ó÷Ýäéá áöïñïýí áêüìç êáé íÝïõò ôñüðïõò ìå ôïõò ïðïßïõò íïåßôáé ç äçìüóéá õãåßá, íÝïõò üñïõò ìå ôïõò

ïðïßïõò äïìåßôáé ôï óýóôçìá ôçò ðñüíïéáò êáé ôùí åðéäïìÜôùí, üðùò èá äïýìå ðáñáêÜôù. Áõôïß ïé ôñüðïé êáé ïé ü-

ñïé äéáãñÜöïõí ôç ëïãéêÞ ôçò óôñáôéùôéêïðïßçóçò, üðùò ôçí åßäáìå ðáñáðÜíù íá åöáñìüæåôáé óôéò ðëÜôåò ôùí ìå-

ôáíáóôþí åñãáôþí óôçí ÅëëÜäá êáé ôïí äõôéêü êüóìï. ÁëëÜ áõôÞ ôç ìåôá÷åßñéóç åðéöõëÜóóïõí ôï êñÜôïò êáé ôá á-

öåíôéêÜ êáé óå åêåßíá ôá êïììÜôéá ôçò åñãáôéêÞò ôÜîçò ðïõ èá äõóêïëåýïíôáé üëï êáé ðåñéóóüôåñï íá áíôåðåîÝñ÷ï-

íôáé óôá ðñïò ôï æçí óôåëå÷þíïíôáò ôéò ôÜîåéò ôùí áíÝñãùí.

Ìå Üëëá ëüãéá, õðïóôçñßæïõìå üôé ç "êáôÜññåõóç ôïõ êñÜôïõò ðñüíï éáò" êÜèå Üëëï ðáñÜ óçìá ßíå é ôçí

ðáñá ßôçóç ôïõ êñÜôïõò áðü ôïí Ýëåã÷ï êá é ôç ä éá÷å ßñ éóç ôçò áíáðáñáãùãÞò ôçò åñãáô éêÞò ôÜîçò . Ôï

áíô ßèåôï óõìâá ßíå é ! Ôï êñÜôïò ìðïñåß íá ìáò ðáñáôÜåé íá øïöÞóïõìå -áí áññùóôÞóïõìå- ìÝóá óå íïóïêïìåßá

ðïõ õðïëåéôïõñãïýí, ìðïñåß íá ìáò åðéöõëÜóóåé åðéäüìáôá êáé áóöÜëéóç ôïõ êþëïõ, ìðïñåß íá îçëþíåé ôéò ðáëéüôå-

ñåò åããõÞóåéò ðïõ åîáóöÜëéæáí Ýíá åðßðåäï äéáâßùóçò, áëëÜ äéüëïõ äåí ìáò áöÞíåé íá âõèéóôïýìå óôç öôþ÷åéá ðïõ

ìáò åðéöõëÜóóåé ç êáðéôáëéóôéêÞ ìç÷áíÞ áíåîÝëåãêôá, äß÷ùò ó÷Ýäéï êáé ïñãÜíùóç. ºóá - ßóá, ðñÝðåé Þäç íá åßìáóôå

óå èÝóç íá äéáêñßíïõìå ðùò ôï êñÜôïò óôÞíå é ä éáñêþò íÝïõò ìç÷áí éóìïýò åëÝã÷ïõ , ä éá ßñåóçò êá é åð é ôÞ -

ñçóçò ôçò öôþ÷å éáò ìáò ! Ãéá íá äþóïõìå ìßá üóï ôï äõíáôüí åõñýôåñç éäÝá ãéá ôïõò ôñüðïõò ìå ôïõò ïðïßïõò

åîåëßóóåôáé áõôÞ ç äéáäéêáóßá, èá óôñáöïýìå ðñþôá óôïí ôïìÝá ôçò õãåßáò êé Ýðåéôá óôïí ôïìÝá ôçò ðñüíïéáò.

4. Öáóéóìüò åíÜíôéá óôïõò ðñùôïêïóìéêïýò: Áðü ôï êñÜôïò ðñüíïéáò óôï ðåéèáñ÷éêü êñÜôïò ôçò ðñüëçøçò

1. Ç óôñáôéùôéêïðïßçóç ôçò õãåßáò

Ïé êñáôéêÝò ðïëéôéêÝò ãéá ôçí õãåßá Ý÷ïõí óçìåéþóåé ôá ôå-

ëåõôáßá ôñéÜíôá ÷ñüíéá óôç Äýóç ìéá óôñáôçãéêÞ óôñïöÞ ç

ïðïßá öùôßæåé éêáíïðïéçôéêÜ ìåñéêÜ áðü ôá íÝá áõôÜ ó÷Ýäéá

åëÝã÷ïõ ôçò áíáðáñáãùãÞò ãéá ôá ïðïßá ìéëÜìå. Ïé êñáôéêÝò

áõôÝò ðïëéôéêÝò æõìþèçêáí ðáñÝá ìå ôçí ðïëéôéêÞ óôñïöÞ

ôçò éáôñéêÞò ç ïðïßá ìåôáôüðéóå ôï ñüëï ôçò áðü ôç èåñá-

ðåßá ôùí áóèåíåéþí óôçí ðñüëçøÞ ôïõò. ÁõôÞ ç ðïë é ô éêÞ

óôñïöÞ ôçò éáôñ éêÞò áðü ôç èåñáðå ßá óôçí ðñüëçøç

õðÞñîå êïìâéêÞ êáèþò Ýèåóå óôï åðßêåíôñï ôçò åðéôÞñç-

óçò êáé ôïõ åëÝã÷ïõ ü÷é ôçí áóèÝíåéá áëëÜ ôçí õãåßá. Ôçí õ-

ãåßá üëïõ ôïõ ðëçèõóìïý. Ç õãåßá Ýãéíå êáèçìåñéíÞ Ýãíïéá

êáé ôñüðïò æùÞò, Ýãéíå óýíïëï êáíüíùí êáé êáôáóôïëÞ

"âëáâåñþí" óõíçèåéþí, Ýãéíå êáèÞêïí êáé õðï÷ñÝùóç, Ýãéíå

åèíéêü áãáèü êáé äéáêýâåõìá óôá ÷Ýñéá ôïõ êñÜôïõò. Ôï

óçìáíôéêüôåñï åßíáé üôé ç óôñáôçã éêÞ óôñïöÞ áðü ôç

èåñáðå ßá ôùí áóèåíå éþí óôçí ðñüëçøç êá é ôïí õ -

ã éå éíü ôñüðï æùÞò Ýã éíå Ýíá éó÷õñü åñãáëå ßï êáôÜ -

óôñùóçò êñáô éêþí ðïë é ô éêþí ãýñù áðü ôç äçìüó éá

õãå ßá êá é ôçí ðñüíï éá .

Êáôáñ÷Üò, ç éäÝá ðïõ âñßóêåôáé óôïí ðõñÞíá ôïõ äüãìá-

ôïò ôçò ðñüëçøçò, üôé äçëáäÞ ï êáèÝíáò åßíáé áôïìéêÜ õ-

ðåýèõíïò ãéá ôçí õãåßá ôïõ, äåí åßíáé äéüëïõ áèþá. ÐñÜãìá-

ôé, áí ôï êáëïóêåöôïýìå, ôé óçìáßíåé üôé ï êáèÝíáò åßíáé á-

ôïìéêÜ õðåýèõíïò ãéá ôçí õãåßá ôïõ; Óçìáßíåé üôé ï êáèÝíáò

ïöåßëåé íá óçêþóåé ìüíïò ôïõ ôéò óõíÝðåéåò óå ðåñßðôùóç

ðïõ áññùóôÞóåé! Óçìáßíåé üôé óôéò ôáîéêÝò êïéíùíßåò óôéò ï-

ðïßåò æïýìå, üóïé æïõí óôïí ðÜôï ôçò ôáîéêÞò ðõñáìßäáò ãß-

íïíôáé õðåýèõíïé ãéá ôçí áññþóôéá ôïõò êáé üôé ðñÝðåé íá å-

ðùìéóôïýí ïé ßäéïé ôï âÜñïò ôçò èåñáðåßáò ôïõò. Äåí ÷ñåéÜ-

æåôáé óõíåðþò íá ìáíôÝøïõìå ôç óõíÝ÷åéá ãéáôß åßíáé áíáìå-

íüìåíç: ôï åðüìåíï âÞìá ìåôÜ ôç íïìéìïðïßçóç ôçò "Ýëëåé-

øçò õðåõèõíüôçôáò" ôùí êáôþôåñùí ôáîéêþí óôñùìÜôùí á-

ðÝíáíôé óôçí õãåßá ôïõò åßíáé ï áðïêëåéóìüò ôïõò áðü ôï

äçìüóéï óýóôçìá ðåñßèáëøçò. Éäïý ìéá íÝá ìïñöÞ áðáñ-

ô÷Üéíô, üðïõ ç ìåèïäéêÞ õðïôßìçóç ôùí "öôù÷þí ðïõ áññù-

óôáßíïõí Þ äåí ôñÝöïíôáé õãéåéíÜ" ðåñíÜåé áðü ôïí áðïêëåé-

óìü êáé öôÜíåé ìÝ÷ñé êáé ôçí åîüíôùóÞ ôïõò. Äåí åßíáé ôõ-

÷áßï üôé ð.÷. ìå ôçí áíôéêáðíéóôéêÞ åêóôñáôåßá óôçí ÅëëÜäá

áêïýóôçêáí ôÝôïéåò éäÝåò ãéá ôïõò êáðíéóôÝò (üôé "ãéáôß íá

ðëçñþíïõìå ãéá ôï âßôóéï ôïõò;", "ãéáôß íá åðéâáñýíïíôáé ôá

áóöáëéóôéêÜ ôáìåßá;").

Áò ðÜìå êáé ðáñáðÝñá. Ôï ìïíôÝëï ôçò ðñüëçøçò äïõ-

ëåýôçêå ìå åðéìïíÞ êáé ó÷Ýäéï åäþ êáé ôñéÜíôá ÷ñüíéá óôá

ðåñéóóüôåñá êñÜôç ôçò Äýóçò, Ýèñåøå åèíéêÝò åêóôñáôåß-

åò êáé áðïññüöçóå ðáêôùëïýò êñáôéêþí êïíäõëßùí åðåéäÞ

óå áõôü ôï ìïíôÝëï åããñÜöïíôáé üëïé ïé íÝïé óôñáôéùôéêïý

ôýðïõ ó÷åäéáóìïß ãéá ôçí õãåßá êáé ôçí ðñüíïéá. Äéüôé ôï

íÝï äüãìá ôçò ðñüëçøçò êÜèå Üëëï ðáñÜ áðïôåëå ß

Ýíá "ó÷Ýä éï" ã éá ôç âåëô ßùóç ôçò õãå ßáò . Áíô éèÝôùò ,

å ßíá é Ýíá ìïíôÝëï åëÝã÷ïõ , áî éïëüãçóçò êá é åð éâï -

ëÞò óõãêåêñ éìÝíùí ôñüðùí æùÞò , ìå óôü÷ï íá

åíôå ßíå é ôïõò êï éíùí éêïýò/ôáî éêïýò ä éá÷ùñ éóìïýò .

Áðïôåëåß Ýíá ìïíôÝëï äéá÷åßñéóçò ôçò äçìüóéáò õãåßáò ôï

ïðïßï óôï÷åýåé óå üëïõò ôïõò (äõíÜìåé áóèåíåßò) õðçêü-

ïõò· áðïôåëåß ìéá äéáñêÞ äéáäéêáóßá ðåéèÜñ÷çóçò óå "õãéåé-

íïýò" ôñüðïõò æùÞò· áðïôåëåß éäáíéêÞ ìÝèïäï êáôáãñáöÞò

ðñïóùðéêþí äåäïìÝíùí êáé ôïõ éáôñéêïý éóôïñéêïý ôùí ðï-

ëéôþí (Þäç ôç óôéãìÞ ðïõ ìéëÜìå ôï áããëéêü êñÜôïò, ôï ï-

ðïßï Þôáí áðü ôá ðñþôá ðïõ áíáìüñöùóáí ôï äçìüóéï óý-

óôçìá õãåßáò ìå ïäçãü ôçí ðñüëçøç, Ý÷åé öáêåëùìÝíïõò ÷é-

ëéÜäåò õðçêüïõò ìå ôï óýóôçìá ôïõ åñùôçìáôïëïãßïõ óå

êÜèå éáôñéêÞ åðßóêåøç). Ôï ìïíôÝëï ôçò ðñüëçøçò åíéó÷ý-

åé ôéò êïéíùíéêÝò äéáéñÝóåéò óå áõôïýò ðïõ äåí óõììïñöþ-

íïíôáé óôá íÝá "õãéåéíéóôéêÜ Þèç" êáé óå áõôïýò ðïõ óõì-

ìïñöþíïíôáé· ôáõôü÷ñïíá, ðñïóöÝñåé óôï êñÜôïò êáé ôï

éáôñéêü óýìðëåãìá ôï ìïíïðþëéï ôçò äéá÷åßñéóçò êáé ôïõ å-

ëÝã÷ïõ ôçò õðåõèõíüôçôáò Þ ôçò áíåõèõíüôçôÜò ìáò, óôéã-

ìáôßæïíôáò êáé "åãêëçìáôïðïéþíôáò" ð.÷. ôïõò "áðåßèáñ-

÷ïõò" Þ áðáãïñåýïíôáò êïéíùíéêÝò óõíÞèåéåò (üðùò óôçí

ðåñßðôùóç áðáãüñåõóçò ôïõ êáðíßóìáôïò)· äçìéïõñãåß êñé-

ôÞñéá êáé ðñïûðïèÝóåéò ãéá ôçí áóöÜëéóç (Þäç óõìâáßíåé

óôïí ôïìÝá ôçò éäéùôéêÞò áóöÜëéóçò üðïõ ïé áóöáëéóôéêÝò

åôáéñåßåò äåí áóöáëßæïõí ð.÷. áñåéìÜíéïõò êáðíéóôÝò Þ Üôï-

ìá ìå ÷ñüíéåò áóèÝíåéåò)· åðéóôñáôåýåé åëåãêôéêïýò ìç÷áíé-

óìïýò êáé Ýíóôïëá óþìáôá óôçí åðéôÞñçóç ôùí êáíüíùí õ-

ãéåéíÞò æùÞò óôïõò äçìüóéïõò ÷þñïõò (üðùò åßäáìå êáé

ðñüóöáôá ìå ôçí Ýöïäï ìðÜôóùí óå êôßñéá üðïõ Ýâñéóêáí

óôÝãç Üóôåãïé ìåôáíÜóôåò êáé ôá ïðïßá âáöôßóôçêáí ùò "õ-

ãéåéïíïìéêÞ âüìâá"). Íá ðüóåò ðïëõðüèçôåò õðçñåóßåò

ðñïóöÝñåé óôçí êñáôéêÞ åîïõóßá Ýíá ôÝôïéï ìïíôÝëï. Íá

ðüóïé ðïëëïß ãéíüìáóôå áõôïß ðïõ "êïóôßæïõìå" óôá ôáìåß-

á áóöÜëéóçò: êáðíéóôÝò, ðá÷ýóáñêïé, ìåëáìøïß êáé êáêïôá-

úóìÝíïé. Êáé íá ðïõ óôï âÜèïò ìáò äåß÷íïõí ôïí ÊáéÜäá.

Ç ðñüëçøç ëïéðüí äåí åßíáé Üëëç ìéá Ýîõðíç éäÝá ðïõ

ãåííÞèçêå óå êÜðïéá éáôñéêÜ ìõáëÜ êáé ìüíï. Ç ðñüëçøç

áðïôåëå ß óôñáôçã éêü Üîïíá ðÜíù óôïí ïðï ßï îåä é -

ðëþíïíôá é êá é èá îåä éðëùèïýí óôï ìÝëëïí öáó éóô é -

êÝò ðïë é ô éêÝò , êáèþò öÝñå é ðÜíù ôçò üëåò ô é ò ôå -

÷í éêÝò åð é ôÞñçóçò , ä éá ßñåóçò , áî éïëüãçóçò êá é é å -

ñÜñ÷çóçò ôùí êï éíùí éþí . Ç áëÞèåéá áõôÞ äåí êñýâåôáé

Üëëùóôå ïýôå áðü ôïõò åéäéêïýò. ¼ðùò ìáò ëÝåé ï

äéåõèõíôÞò ôïõ ðåñéïäéêïý Popular Medicine,

Ç áíôéêáðíéóôéêÞ åêóôñáôåßá áðïôåëåß ôï ìåãáëýôåñï åã-

÷åßñçìá åëÝã÷ïõ óõíåéäÞóåùí óôçí éóôïñßá ôçò áíèñùðü-

ôçôáò. Ï ðåéèáñ÷çìÝíïò Üíèñùðïò ðïõ äåí êáðíßæåé, äåí

ðßíåé, ãõìíÜæåôáé ôáêôéêÜ, äéáôñÝöåôáé õãéåéíÜ, Ý÷åé ðñïóå-

êôéêÞ åñùôéêÞ óõìðåñéöïñÜ êáé áêïëïõèåß ðéóôÜ ôéò åíôï-

ëÝò ôçò ëåãüìåíçò "ðñïëçðôéêÞò éáôñéêÞò" áðïôåëåß óÞìå-

ñá ôï ðñüôõðï ôïõ åðéèõìçôïý ðïëßôç-êáôáíáëùôÞ.9

ÔÝôïéåò êïõâÝíôåò ðïõ óôçí ïõóßá ðåñéãñÜöïõí Ýíáí ùìü

öáóéóìü ìðïñïýìå íá ôéò ðñïóðåñíÜìå óÞìåñá ìå ìéá

ó÷åôéêÞ åëáöñüôçôá, üìùò ïé êýñéïé ðïõ ôá ëÝíå áõôÜ ôá åí-

21

9 “Ç ÅëëÜäá (îáíá)êüâåé ôï êÜðíéóìá”, ÊáèçìåñéíÞ 31/8/2010.

íïïýí êáé ìÜëéóôá óïâáñÜ. ºóùò ï ëüãïò ðïõ áêüìç äåí åãåßñïíôáé áíçóõ÷ßåò åßíáé üôé ï êáèåßò óõãêáôáëÝãåé ðñïò

ôï ðáñüí ôïí åáõôü ôïõ ìÝóá óå áõôÞ ôçí áüñéóôç ïíôüôçôá ðïõ ðåñéãñÜöåôáé ðáñáðÜíù ùò ðïëßôçò-êáôáíáëùôÞò.

¼ôáí üìùò Ýñèåé ç þñá ðïõ ïé êïõâÝíôåò áõôÝò áðïêôÞóïõí êáé ôçí ðñáêôéêÞ ôïõò åöáñìïãÞ, ôüôå äåí èá ìéëÜìå

ãéá ðïëßôåò-êáôáíáëùôÝò, áëëÜ ãéá ìåôáíÜóôåò ðïõ "ôñÝöïíôáé áíèõãéåéíÜ", ãéá "ðëçâåßïõò" ðïõ ìåèïêïðïýí, ãéá ãõ-

íáßêåò ìå áðñüóåêôç åñùôéêÞ óõìðåñéöïñÜ, ãéá ðá÷ýóáñêïõò ðïõ "öõôïæùïýí". Ôüôå ßóùò ìðïñÝóïõìå íá áíôéëç-

öèïýìå üôé ç ðñüëçøç óôï÷åýåé -ìå äéüëïõ óôïñãéêïýò óêïðïýò- óõãêåêñéìÝíåò êáôçãïñßåò áíèñþðùí. Ôüôå ßóùò

ìðïñÝóïõìå íá êáôáëÜâïõìå ôï öáó éóìü ðïõ å ßíá é åããåãñáììÝíïò óôçí ðïë é ô éêÞ ôçò ðñüëçøçò üðùò êá é

ôç óôñáô éùô éêÞ ä éá÷å ßñ éóç ôçò õãå ßáò ðïõ åãêá éí éÜæåôá é .

Ùóôüóï, Ý÷ïõìå Þäç áñêåôÜ äåßãìáôá ãñáöÞò ó÷åôéêÜ ìå ôç óôñáôéùôéêÞ áõôÞ äéá÷åßñéóç ðïõ åãêáéíéÜæåé ôï äüã-

ìá ôçò ðñüëçøçò. Áîßæåé ìÜëéóôá íá èõìçèïýìå üôé ç êñáôéêÞ äéá÷åßñéóç ôùí "ðáíäçìéþí" (üðùò ôï SARS, ç ãñßðç ôùí

ðïõëåñéêþí êëð) Ý÷åé åäþ êáé êÜðïéá ÷ñüíéá ðñïóëÜâå é ÷áñáêôçñ éóô éêÜ óôñáô éùô éêïý ðïëÝìïõ : äéá÷ùñéóìüò

ôïõ õãéïýò áðü ôï ìç õãéÞ ðëçèõóìü, õðï÷ñåùôéêÝò êáñáíôßíåò óå "ìïëõóìÝíïõò ðëçèõóìïýò", åðéóôñÜôåõóç óôñá-

ôéùôéêþí óùìÜôùí ãéá ôçí åðéôÞñçóç êáé ôïí Ýëåã÷ï ôùí äçìüóéùí ÷þñùí. Ïé õðÞêïïé ôïõ ðñþôïõ êüóìïõ, âïìâáñ-

äéóìÝíïé áðü ìáæéêÝò äüóåéò öüâïõ, åßäáí óôçí ðñÜîç íá åêôõëßóóïíôáé óå âÜñïò ôïõò êáíïíéêüôáôá ó÷Ýäéá Ýêôá-

êôçò áíÜãêçò. Ôá êñÜôç åðéäüèçêáí óå áóêÞóåéò ðñüêëçóçò êáé äéá÷åßñéóçò ðáíéêïý, ãéá ìåëëïíôéêÝò ÷ñÞóåéò. Áõôü

åßíáé óõíåðþò ôï äüãìá ôçò ðñüëçøçò üôáí áðïêôÜåé äéáóôÜóåéò åðßóçìçò êñáôéêÞò ðïëéôéêÞò: ùìüò öáóéóìüò! ÌÝ-

èïäïò ðåéèÜñ÷çóçò êáé åëÝã÷ïõ êáé ü÷é ìÝñéìíá ãéá ôçí õãåßá. Äéüôé áò ìçí îå÷íÜìå, üôé ôçí ßä éá óô éãìÞ ðïõ ôá

êñÜôç õðï÷ñçìáôïäïôïýí êá é áðáî éþíïõí ô é ò äçìüó éåò õðïäïìÝò èåñáðå ßáò êá é ðåñ ßèáëøçò (ôá äçìü-

óéá íïóïêïìåßá êëð), ôçí ßä éá áêñ éâþò óô éãìÞ åðåíäýïõí ôåñÜóô éá ðïóÜ óôçí ïñãÜíùóç ìåèüäùí êá é õ -

ðïäïìþí ðñüëçøçò . Ôçí ßäéá ðåñßïäï ðïõ ð.÷. ôï åëëçíéêü êñÜôïò ïäçãåß óôï êëåßóéìï ïëüêëçñåò ìïíÜäåò íïóï-

êïìåßùí ôéò ïðïßåò èåùñåß "äáðáíçñÝò", ôçí ßäéá ðåñßïäï äéÝèåóå åêáôïììýñéá åõñþ óå åìâüëéá êáé äéáöçìéóôéêÝò

åêóôñáôåßåò åíÜíôéá óôï öéÜóêï ðïõ ëåãüôáí "íÝá ãñßðç". Óõìâáßíåé åðßóçò êáé ôï Üëëï, öáéíïìåíéêÜ "ðáñÜäïîï": ôçí

ßäéá óôéãìÞ ðïõ ç ðñüëçøç ðñïùèåßôáé ùò ìÝñéìíá ãéá ïëüêëçñï ôïí ðëçèõóìü, Ýíá óçìáíôéêü êïììÜôé ôïõ ðëçèõ-

óìïý ðáñáìÝíåé áðïêëåéóìÝíï áðü ôç óôïé÷åéþäç éáôñïöáñìáêåõôéêÞ ðåñßèáëøç óå óçìåßï öõóéêÞò åîüíôùóçò.

Ôï êáëýôåñá ó÷åôéêü ðáñÜäåéãìá åßíáé âÝâáéá ïé ìåôáíÜóôåò, ôïõò ïðïßïõò ðñüóöáôá ï áñìüäéïò õðïõñãüò öñü-

íôéóå íá åíôïðßóåé óáí ôïõò êáôåîï÷Þí õðåýèõíïõò ãéá ôá äåéíÜ ôïõ óõóôÞìáôïò õãåßáò. ÊáëÜ èá Ýêáíå êáíåßò íá å-

íôïðßóåé üôé óôç âÜóç ôïõ óõãêåêñéìÝíïõ åðé÷åéñÞìáôïò äåí âñéóêüôáí ï ñáôóéóìüò, áëëÜ ç áíôßëçøç óýìöùíá ìå

ôçí ïðïßá ç õãåßá åßíáé Ýíá æÞôçìá ôï ïðïßï ðñÝðåé íá áíôéìåôùðßæåôáé ìå üñïõò êüóôïõò - ïöÝëïõò. ÁõôÞ ç áíôßëç-

øç äåí Ýñ÷åôáé íá ðåñéèùñéïðïéÞóåé ìüíï ôïõò ìåôáíÜóôåò, áëëÜ êÜèå êïììÜôé ôïõ ðëçèõóìïý ðïõ äåí ìðïñåß íá õ-

ðïóôçñßîåé ïéêïíïìéêÜ ôçí õãåßá ôïõ. ¼÷é ôïõò êáðíéóôÝò, áëëÜ ôïõò öôù÷ïýò êáðíéóôÝò, ü÷é ôïõò ðá÷ýóáñêïõò, áë-

ëÜ ôïõò öôù÷ïýò ðá÷ýóáñêïõò. Áöïý äåí Ý÷ïõí íá ðëçñþóïõí þóôå ç ýðáñîÞ ôïõò íá åßíáé ïéêïíïìéêÜ åðùöåëÞò,

ü÷é ìüíï ãéá ôïí êáðéôáëéóìü ãåíéêþò áëëÜ êáé ãéá ôï óýóôçìá õãåßáò åéäéêþò, áò ðåèÜíïõí!

Ôï íÝï õðüäåéãìá ó÷Ýóåùí ðïõ ãåííéÝôáé ìÝóá áðü ôçí êáôáóôñïöÞ ðáëéüôåñùí ôñüðùí ÷åéñéóìïý ôçò õãåßáò ôùí

áíèñþðùí ìïéñáßá åðçñåÜæåé ôá äçìüóéá óõóôÞìáôá ðåñßèáëøçò. Äåí èá ðåñÜóåé ðïëýò êáéñüò ìÝ÷ñéò üôïõ äïýìå

ìÜëéóôá áõôÜ ôá åã÷åéñÞìáôá ðïõ äïõëåýïíôáé ìÝ÷ñé óôéãìÞò ðåéñáìáôéêÜ êáé óôï åðßðåäï ôçò éäåïëïãßáò êáé ôçò ðñï-

ðáãÜíäáò (þóôå íá âñïõí êïéíùíéêÞ íïìéìïðïßçóç), íá äÝíïíôáé ëåéôïõñãéêÜ ìå íüìïõò, êáíüíåò êáé êñéôÞñéá áóöÜ-

ëéóçò (ôïõ åßäïõò êáðíßæåéò; ôüôå äåí óïõ êáëýðôïõìå ôï êüóôïò ìéáò åã÷åßñéóçò Þ èåñáðåßáò…). ¹äç óôéò ÇÐÁ á-

ðü ôç äåêáåôßá ôïõ '80, ôçí åðï÷Þ ðïõ óõæçôéüôáí ç ãéãÜíôùóç ôïõ êñÜôïõò ðñüíïéáò êáé ïé ëüãïé ãéá ñéæéêïýò ìåôá-

ó÷çìáôéóìïýò ôïõ, Þôáí ç ìáýñç êïéíüôçôá ðïõ ôÝèçêå ðñþôá áðü üëá óôï óôü÷áóôñï, ïé ìáýñåò ãõíáßêåò ðïõ "ãåí-

íïýóáí áíåîÝëåãêôá ìå óêïðü íá ðáßñíïõí åðéäüìáôá êáé íá ìç äïõëåýïõí" (ôéò áðïêáëïýóáí welfare queens…). Ôï

åðé÷åßñçìá ðïõ ðñïâëÞèçêå Þôáí ôï åîÞò: ãéáôß íá ðëçñþíïõí ïé ëåõêïß íïìïôáãåßò áìåñéêÜíïé ðïëßôåò öüñïõò ãéá

íá èñÝöïíôáé ïé ìáýñïé Üíåñãïé ôåìðÝëçäåò; Å, áõôÜ ôá åðé÷åéñÞìáôá, ðáñÝá ìå üëï ôï éäåïëïãéêü ïðëïóôÜóéï ôçò

ðñïëçðôéêÞò éáôñéêÞò (ðåñß åíäåäåéãìÝíïõ ôñüðïõ æùÞò) êáé ôéò íÝåò ôå÷íïëïãéêÝò åîåëßîåéò ðÜíù óôïí Ýëåã÷ï ôçò á-

íáðáñáãùãÞò ôùí ãõíáéêþí, Ýöôéáîáí Ýíá ðåéèáñ÷éêü éáôñïäéêáóôéêü ìïíôÝëï ðïõ Ýóõñå óôá äéêáóôÞñéá åãêõìïíïý-

óåò áðü ôç ìáýñç êïéíüôçôá ìå ôçí êáôçãïñßá üôé "Ýèåôáí óå êßíäõíï ôá ÝìâñõÜ ôïõò" (ð.÷. ëüãù ôïõ üôé êáôáíÜëù-

íáí áëêïüë), êáôáëÞãïíôáò óõ÷íÜ óå ðïéíÝò áíáãêáóôéêþí óôåéñþóåùí.

Ç ðñüëçøç ëïéðüí ùò óýã÷ñïíç ðïëéôéêÞ äéá÷åßñéóç ôçò õãåßáò áðïôåëåß Ýíá áðü ôá ïéêïäïìÞìáôá ðïõ ÷ôßæïíôáé

ìÝóá óôçí êáôÜññåõóç ôïõ ðáëéïý êñÜôïõò ðñüíïéáò. Êáé êáèþò äçìéïõñãåß äéá÷ùñéóìïýò êáé áðïêëåéóìïýò ðëçèõ-

22

óìþí, äáéìïíïðïéÞóåéò êáé óôéãìáôéóìïýò, ðåéèáñ÷Þóåéò êáé

åëåãêôéêïýò ìç÷áíéóìïýò áíïßãåé ÷þñï óå íÝïõò êýêëïõò

öáóéóìïý êáé âáñâáñüôçôáò.

2. Ç óôñáôéùôéêÞ äéá÷åßñéóç ôçò áíåñãßáò - ç óôñáôéù-ôéêïðïßçóç ôçò åñãáóßáòÄåí ëåßðïõí ïé éäÝåò êáé ôá ó÷Ýäéá ãéá ôç äéá÷åßñéóç áõôþí

ðïõ "ðåñéóóåýïõí" óôç óçìåñéíÞ åðï÷Þ ôçò êñßóçò. ÌÝ÷ñé

ôï Ýó÷áôï óçìåßï ôçò åîüíôùóçò (ðïõ äïõëåýåé Þäç åíÜ-

íôéá óôïõò ìåôáíÜóôåò ôüóï óôéò ÷þñåò êáôáãùãÞò ôïõò ü-

óï êáé óôá óýíïñá), åíäéÜìåóá îåäéðëþíïíôáé íÝåò ìÝèïäïé

ðåñéêýêëùóçò êáé ðåñáéôÝñù êáôáêåñìáôéóìïý ôïõ íÝïõ

ôïðßïõ ðïõ äéáìïñöþíåôáé áðü ôçí áêñáßá õðïôßìçóç ôçò

åñãáóßáò. Ôï íÝï áõôü ôïðßï ôï ðåñéãñÜøáìå Þäç: Ýíá ìå-

ãÜëï ôìÞìá ôçò åñãáôéêÞò ôÜîçò (ïé ìåôáíÜóôåò) äïõëåýåé

óå êáèåóôþò ðáñáíïìßáò, äçëáäÞ Ýîù áðü ôïõò êáíüíåò

ôïõ åñãáôéêïý äéêáßïõ êáé õðü ôï êáèåóôþò ó÷åäüí áðï-

êëåéóôéêïý åëÝã÷ïõ êáé äéá÷åßñéóçò áðü ôá óôñáôïáóôõíï-

ìéêÜ óþìáôá êáé ôéò êÜèå ëïãÞò ìáößåò. ¸íá åðßóçò ìåãÜëï

êïììÜôé ôçò åñãáôéêÞò ôÜîçò âñßóêåôáé óå êáèåóôþò áíåñ-

ãßáò êáé ôï êïììÜôé áõôü èá ãßíåé áêüìç ìåãáëýôåñï óôï

ìÝëëïí. Åí ãÝíåé, Ýíá óåâáóôü ðïóïóôü ôçò åñãáôéêÞò ôÜîçò

óôçí ÅëëÜäá áäõíáôåß íá áíôåðåîÝëèåé óôá ðñïò ôï æçí. ÐÜ-

íù óå áõôü ôï ôïðßï êñÜôïò êáé áöåíôéêÜ ëáíóÜñïõí ðñïò

ôï ðáñüí äéÜöïñåò æïöåñÝò éäÝåò. Áò äïýìå ãéá ðáñÜäåéã-

ìá ïñéóìÝíåò áðü áõôÝò, ðáñüôé èá ðñïóöýãïõìå óôïõò

ãíÞóéïõò åìðíåõóôÝò ôïõò ðïõ ìéëïýóáí ãéá ôç ìåôáññýè-

ìéóç ôïõ êñÜôïõò ðñüíïéáò åßêïóé ôïõëÜ÷éóôïí ÷ñüíéá ðñéí.

ÕðÜñ÷åé ãéá ðáñÜäåéãìá ç éäÝá (äéüëïõ öñÝóêéá éóôïñéêÜ)

ðïõ óõæçôéÝôáé óôá åëëçíéêÜ think tank ãéá ôç óôñïöÞ áðü

ôçí êáèïëéêüôçôá ôùí ðáñï÷þí ôïõ êñÜôïõò ðñüíïéáò (äëä

üëïé íá äéêáéïýíôáé -âÜóåé êÜðïéùí êñéôçñßùí- ìéá ìïñöÞ

êïéíùíéêÞò ðñüíïéáò) óôçí åðéëåêôéêüôçôá ôùí ðáñï÷þí. Ç

"åðéëåêôéêüôçôá" ôùí ðáñï÷þí äåí åßíáé Üëëï áðü åêåßíï ôï

êáèáñü êáé îÜóôåñï ðïõ åß÷å îåóôïìßóåé Ýíáò õðÝñìá÷ïò

ôïõ èáôóåñéóìïý êáé ñçãêáíéóìïý óôéò áñ÷Ýò ôïõ '80, ï

Charles Murray, ïé áðüøåéò ôïõ ïðïßïõ (ðåñß ìçäåíéêÞò á-

íï÷Þò) Ýãéíáí åîáéñåôéêÜ äçìïöéëåßò óôéò ÇÐÁ êáé ôçí Åõ-

ñþðç. ÕðïóôÞñéæå îåêÜèáñá ï Murray ôüôå üôé: ôÝñìá ôá å-

ðéäüìáôá óôïõò ôåìðÝëçäåò, óôïõò Üíåñãïõò ðïõ ôóéìðÜíå

ôï åðßäïìá áíåñãßáò êáé áñÜæïõí äß÷ùò íá øÜ÷íïõí äïõ-

ëåéÜ, óôéò ãõíáßêåò ðïõ ãåííÜíå ðáéäéÜ ãéá íá áðïìõæïýí á-

ðü ôïí êñáôéêü êïñâáíÜ åðéäüìáôá ìçôñüôçôáò ê.ï.ê. Áðü

åäþ êáé óôï åîÞò ôï êñÜôïò äåí èá åðé÷ïñçãåß ôçí "ðáèçôé-

êüôçôá" ðïõ ãåííÜåé ç öôþ÷éá ïýôå èá óõíôçñåß üóïõò åßíáé

"ðåñéôôÜ âÜñç" Þ "åðéëÝãïõí" íá áðïôåëïýí îÝíï óþìá óôçí

êïéíùíßá. Íá ðþò ôï êÜíåé áêüìç ðéï êáôáíïçôü êáé óõãêå-

êñéìÝíï ôï ðáñáðÜíù æÞôçìá óôá ìÝóá ôçò äåêáåôßáò ôïõ

'90 Ýíáò óõíôçñçôéêüò áìåñéêáíüò ðïëéôåéïëüãïò ïíüìáôé

Lawrence Mead, óõíïäïéðüñïò ôïõ Murray:

Ãé´ áõôü áêñéâþò ôï ëüãï ç êïéíùíéêÞ ðïëéôéêÞ èá óôñáöåß

óôï åîÞò ðñïò ôçí åðéâïëÞ ôçò åñãáóßáò… Ç êáëýôåñç

áðÜíôçóç óôç öôþ÷éá äåí åßíáé ç ïéêïíïìéêÞ åíßó÷õóç

ôùí áíèñþðùí Þ ç åãêáôÜëåéøÞ ôïõò: åßíáé ç êáèïäÞãçóç

ôïõ âßïõ ôïõò… Ôï êñÜôïò èá ðñÝðåé Üìåóá íá åðéâÜëåé

ôï óåâáóìü åêåßíùí ôùí ôñüðùí óõìðåñéöïñÜò ðïõ åßíáé

èåìåëéþäåéò ãéá ôç äéáôÞñçóç ôçò äçìüóéáò ôÜîçò…Ôï

ðñüãñáììá AFDC áðáéôåß áðü Ýíáí áõîáíüìåíï áñéèìü

Üíåñãùí ìçôÝñùí íá óõììåôÜó÷ïõí óå êÜðïéï åñãáóéáêü

ðñüãñáììá, ùò áíáãêáßá ðñïûðüèåóç ãéá íá ëáìâÜíïõí

ôï óõãêåêñéìÝíï åðßäïìá…Ôá ó÷ïëåßá áðáéôïýí áõóôç-

ñüôåñï óåâáóìü ôùí êáíoíéóìþí ôïõò, ôá êáôáëýìáôá á-

óôÝãùí èÝôïõí êáíüíåò óôç óõìðåñéöïñÜ ôùí åíïßêùí

ôïõò, êáé ãåíéêÜ, ôï áßôçìá ãéá äéáôÞñçóç ôçò ôÜîçò ãßíå-

ôáé ðéï áäéÜëëáêôï".10

ÔÝôïéáò Ýìðíåõóçò åßíáé ç éäÝá ðïõ åîáããÝëèçêå ðñüóöáôá

áðü ôïí Ýëëçíá ðñùèõðïõñãü ùò "óôñïöÞ áðü ôçí åð é -

äüôçóç ôçò áíåñã ßáò óôçí åð éäüôçóç ôçò åñãáó ß -

áò" 11. Ç ðåéèÜñ÷çóç êáé ï Ýëåã÷ïò ôùí áíÝñãùí ìÝóá áðü

ôç èåóìïèÝôçóç ôçò êáôáíáãêáóô éêÞò åñãáó ßáò ã éá

üóïõò åîáñôþíôá é áðü êñáô éêÜ åð éäüìáôá . Óôï ßäéï

ìÞêïò êýìáôïò êéíÞèçêáí êáé ïé åîáããåëßåò ôïõ ôÝùò õðïõñ-

ãïý Äçìüóéáò ÔÜîçò êáé íõí ÐåñéöåñåéáêÞò ÁíÜðôõîçò Ìé÷.

×ñõóï÷ïÀäç, üôáí áíáêïßíùóå ôç äçìéïõñãßá åíüò ÕðåñÕ-

ðïõñãåßïõ ãéá ôï êÝíôñï ôçò ÁèÞíáò ìå óêïðü ôçí "åêêá-

èÜñéóÞ ôïõ" áðü ôçí ðáñáïéêïíïìßá. Ôï ó÷Ýäéï "ÄñÜóç ãéá

ôçí ÁèÞíá", ðïõ åß÷å Þäç êáôáèÝóåé áðü ôïí Áýãïõóôï ôïõ

2010 ðñïÝâëåðå:

ôçí êáôáãñáöÞ ôùí áëëïäáðþí ðïõ äéáìÝíïõí óôçí

ðåñéï÷Þ êáé ôç óõíåñãáóßá áëëïäáðþí ìå ôï ÓÄÏÅ êáé ôï

õðïõñãåßï Ðñïóôáóßáò ôïõ Ðïëßôç ãéá ôïí åíôïðéóìü Åë-

ëÞíùí ðïõ åíïéêéÜæïõí ôá óðßôéá ôïõò óå áëëïäáðïýò äß-

÷ùò ôéò íüìéìåò äéáäéêáóßåò. ÌåëåôÜôáé ç ðñüôáóç ãéá íï-

ìïèåôéêÞ ñýèìéóç äéá÷åßñéóçò ôùí äéáìåíüíôùí óôçí Åë-

ëÜäá, ìå ôçí ôïðïèÝôçóÞ ôïõò óå õðÜñ÷ïõóåò èÝ -

óå éò åñãáó ßáò óå áíô éêå ßìåíá ðïõ ãíùñ ßæïõí (ð .÷ .

áãñïô éêÝò êáëë éÝñãå éåò ) . Äçìéïõñãßá Óþìáôïò Þðéáò

êáôáóôïëÞò, óå óõíåñãáóßá ìå åéäéêÜ åêðáéäåõìÝíïõò áë-

ëïäáðïýò. Äçìéïõñãßá ÷þñùí öéëïîåíßáò ãéá ôéò åõÜëùôåò

ïìÜäåò, ìå áîéïðïßçóç äéáèÝóéìùí êôçñßùí Þ öéëïîåíßáò

ìÝóù ìßóèùóçò îåíïäï÷åßùí. ÐñïâëÝðåôáé ç êáôáãñáöÞ

ôïõ áñéèìïý ôùí áóôÝãùí, ç äçìéïõñãßá êñáôéêÞò ìïíÜ-

äáò ãéá çëéêéùìÝíïõò êáé ç åíßó÷õóç ôùí äïìþí ãéá åðá-

íÝíôáîç áðïöõëáêéóèÝíôùí, þóôå íá ìçí êáôáëÞãïõí Ü-

óôåãïé. Ðáñï÷Þ ÷þñùí ãéá îåíþíåò, áëëÜ êáé äçìéïõñãßá

"îåíþíùí íý÷ôáò" ãéá ôçí áíôéìåôþðéóç åðåéãïõóþí áíá-

ãêþí óôÝãáóçò. ÅöáñìïãÞ ôïõ ìïíôÝëïõ one -euro

job ôçò Ãåñìáí ßáò : å ßíá é Ýíá åñãáó éáêü ìïíôÝëï

23

10 Áðü ôï âéâëßï ôïõ Loic Wacquant, Ïé öõëáêÝò ôçò ìéæÝñéáò, ÐáôÜêçò 2001.11 Óå äÞëùóÞ ôïõ ëßãï ðñéí áíÝâåé óôç ÄéåèíÞ ¸êèåóç ôçò Èåóóáëïíßêçò.

ã éá áíÝñãïõò êá é áðüñïõò . ¼óïé åßíáé åããåãñáììÝíïé óôçí Ðñüíïéá ôïýò äßäåôáé ç äõíáôüôçôá åñãáóßáò óå äÞ-

ìïõò (ð.÷. ïäïêáèáñéóôÝò) ãéá ôçí ïðïßá êåñäßæïõí Ýíá Þ äýï åõñþ ôçí þñá, äß÷ùò üìùò íá áðïëÝóïõí ôï åðßäï-

ìá ðñüíïéáò.12

ÔÝôïéåò åßíáé ïé éäÝåò ðïõ êõêëïöïñïýí óôá êñáôéêÜ êëéìÜêéá ó÷åôéêÜ ìå ôç äéá÷åßñéóç üóùí ðåñéóóåýïõí. ¼÷é ëï é -

ðüí åîáöÜí éóç ôçò ðñüíï éáò , áëëÜ ç ðñüíï éá ùò ðëÝãìá ä éá ßñåóçò êá é é åñÜñ÷çóçò ôïõ ðï éï é áî ßæïõí

íá åð éäïôïýíôá é êá é ðï éï é ü÷ é . Ðñüíïéá ìÝóá áðü áõóôçñÝò äéáäéêáóßåò êáôáãñáöÞò ôùí áíÝñãùí, ôùí Üðïñùí,

ôùí áíÜðçñùí, ôùí áíßêáíùí ãéá åñãáóßá, ôùí ÷ñüíéá áóèåíþí. Ç ðñüíï éá ùò ç äçì éïõñã ßá åíüò ðåñ éâÜëëïíôïò

óôñáô éùô éêïðï éçìÝíçò åñãáó ßáò . ¹ áëë éþò ç ðñüíï éá ùò åñãáëå ßï êáèõðüôáîçò ôïõ ðñïëåôáñ éÜôïõ

(ðïõ Ý÷å é áðïâëçèå ß áðü ôçí áãïñÜ åñãáó ßáò) óå êáôáíáãêáóô éêÞ õðïáìå éâüìåíç åñãáó ßá . Ðñüêåéôáé

ãéá éäÝåò ðïõ êõêëïöïñïýí ðïëý êáéñü:

Ï Mead ðñïäéáãñÜöåé Ýôóé ôï "ðåñéóóüôåñï êñÜôïò" óå äýï åðßðåäá, ôï ðïéíéêü êáé ôï êïéíùíéêü, áëëÜ ìå ôï ñç-

ôü üñï üôé ôï óõãêåêñéìÝíï êïéíùíéêü èá ëåéôïõñãåß ùò ìåôáìöéåóìÝíï "ðïéíéêü", äçëáäÞ ùò åñãáëåßï ãéá ôçí åðé-

ôÞñçóç êáé ôçí ðåéèÜñ÷çóç ôùí äéêáéïý÷ùí åðéäïìÜôùí, ôïõò ïðïßïõò èá ðáñáðÝìðåé áðåõèåßáò óôï ïìüëïãü ôïõ

"åãêëçìáôéêü" óå ðåñßðôùóç ôõ÷üí ðáñåêôñïðÞò.13

Íá ëïéðüí ôé óêÝöôïíôáé ïé åéäéêïß üôé ðñÝðåé íá åðéöõëÜóóåôáé óôéò áôßèáóåò åêåßíåò êáôçãïñßåò áíÝñãùí ðïõ èá áñ-

íçèïýí íá êáèõðïôá÷èïýí óôçí êáôáíáãêáóôéêÞ åñãáóßá: ðïéíéêïðïßçóç, ôéìùñßá êáé öõëÜêéóç. Ïé êïéíùíéêÝò õðç-

ñåóßåò óå óõíåñãáóßá ìå ôçí áóôõíïìéêÞ êáé äéêáóôéêÞ åîïõóßá, ç ìåôáôñïðÞ ôùí õðçñåóéþí åðéäïìÜôùí óå õðçñå-

óßåò ðëçñïöïñéþí: íá Ýíá ðñï÷ùñçìÝíï ìïíôÝëï ðñüíïéáò äß÷ùò ðåñéôôÜ Ýîïäá, íá ôï ìÝãåèïò ôçò õðïôßìçóçò ðïõ

ìáò åôïéìÜæïõí.

Ôéò ßäéåò áêñéâþò áíáãêáéüôçôåò åëÝã÷ïõ êáé ðåéèÜñ÷çóçò åîõðçñåôåß êáé ç êñáôéêÜ ïñãáíùìÝíç öéëáíèñùðßá ìÝ-

óá áðü ôéò ÌÊÏ. Ç ãéãÜíôùóç ôïõ êñÜôïõò ôùí ÌÊÏ óå ìéá ãêÜìá õðçñåóéþí áíáðáñáãùãÞò (öñïíôßäáò çëéêéùìÝ-

íùí, õðïóôÞñéîçò áôüìùí ìå ÷ñüíéåò áóèÝíåéåò, õðçñåóßåò éáôñéêÞò öñïíôßäáò êáé áíáêïýöéóçò) Ýñ÷åôáé íá óõìðëç-

ñþóåé ü,ôé äåí êáôïñèþíïõí ïé ðñïçãïýìåíåò éäÝåò: üðïõ äåí öôÜíåé ôï åðßäïìá Þ ï ìéóèüò èá öôÜíåé ôï ÷Ýñé ôçò

êñáôéêÞò ìêïðïéçìÝíçò öéëáíèñùðßáò. ÁõôÞ åßíáé ç ïõóßá ôçò óõíåéóöïñÜò ôùí ÌÊÏ: íá áäõíáôßæïõí ôçí ðïëéôéêÞ

ïñãÞ, ðëáóÜñïíôáò ùò âïÞèåéá êáé áíáêïýöéóç áõôÜ ðïõ ïé õðïôéìçìÝíïé åñãÜôåò äéêáéïýíôáé íá Ý÷ïõí. Äåí åßíáé ëß-

ãåò ïé ÌÊÏ ðïõ Þäç ðëáóÜñïíôáé óôçí åëëÜäá (êáé åéäéêüôåñá óôçí áèÞíá) ãéá ôï íÝï áõôü ñüëï. Áðü ôïõò Ãéáôñïýò

ôïõ Êüóìïõ ðïõ åãêáôáóôÜèçêáí óôçí ÁèÞíá üðïõ "åîåëßóóåôáé ìéá áíèñùðéóôéêÞ êñßóç"14 ìÝ÷ñé ôçí ÌÊÏ Êëßìáêá

ðïõ äéåêäéêåß ôç äéá÷åßñéóç ôïõ æçôÞìáôïò ôùí áóôÝãùí. ÁëëÜ êáé óôçí ðåñßðôùóç ôçò êáôáíáãêáóôéêÞò åñãáóßáò Ý-

÷ïõí ðïëëÜ íá ðñïóöÝñïõí ïé ÌÊÏ óôï êñÜôïò. Óôï äéÜóôçìá 2006-2007 ôï êñÜôïò õðü ôïí ôßôëï åíüò ó÷åäßïõ

äñÜóçò ðïõ ëåãüôáí "Åíßó÷õóç ôçò áðáó÷üëçóçò ìå ôç óõììåôï÷Þ ôùí ÌÊÏ" ôïõò ìïßñáóå áðëü÷åñá 40 åêáôïììý-

ñéá åõñþ ìå ôçí ðñïûðüèåóç ïé ïñãáíþóåéò áõôÝò íá áðáó÷ïëÞóïõí ãéá Ýíá ÷ñüíï áíÝñãïõò. Íá ëïéðüí ôé ðñïôéìÜ

ôï êñÜôïò, åðéäüôçóç ü÷é ôçò áíåñãßáò áëëÜ ôçò ìêïðïéçìÝíçò åñãáóßáò.

Êé üóï ãéá ôïõò ìåôáíÜóôåò, ç ìüíç… "ðñüíïéá" åßíáé ç ìåèïäéêÞ åîüíôùóç! Ç óôñïöÞ ãéá åðéâßùóç óôïí êüóìï

ôçò ðáñáíïìïðïéçìÝíçò åñãáóßáò, óôéò ìáößåò êáé ôï ïñãáíùìÝíï Ýãêëçìá. Áõôüò åßíáé ï ìïíáäéêüò ïñßæïíôáò åðé-

âßùóÞò ôïõò. ¹äç óôçí Åõñþðç, áëëÜ êáé åäþ, ï êáèïëéêüò áðïêëåéóìüò ôùí ìåôáíáóôþí (áêüìç êáé ôùí íüìéìùí) á-

ðü ôçí êñáôéêÞ ðñüíïéá âñßóêåôáé óôçí áôæÝíôá üëùí ôùí áêñïäåîéþí êïììÜôùí. Óôï ìåôáîý, ç äéá÷åßñéóç ôçò áíá-

ðáñáãùãÞò ôïõò åßíáé áñìïäéüôçôá ôùí ìðÜôóùí, êáèþò ïé üðïéåò êïéíüôçôåò åðéâßùóÞò ôïõò Ý÷ïõí áíáãïñåõôåß óå

ðñüâëçìá "äçìüóéáò ôÜîçò".

Åßíáé üìùò ðñïöáíÝò üôé ôï ðÜíôñåìá ôçò ðñüíï éáò ìå ôç äçìüó éá ôÜîç åôïéìÜæåôáé íá äïêéìáóôåß óôéò ðëÜ-

ôåò ðïëý ðåñéóóüôåñùí: ôùí ÷éëéÜäùí áíÝñãùí ôïõ ðáñüíôïò êáé ôïõ ìÝëëïíôïò.

24

12 "Êáé õðïõñãåßï "åêêáèÜñéóçò" ôïõ ÊÝíôñïõ!", Åëåõèåñïôõðßá 29/10/10.13 ÐÜëé áðü ôï “Ïé ÖõëáêÝò ôçò ÌéæÝñéáò”.14 Âë. Åëåõèåñïôõðßá, 5/11/2010 "Áðü ôçí ÏõãêÜíôá óôçí ÅëëÜäá ãéá âïÞèåéá".

Óôá üóá ðñïçãÞèçêáí ðñïóðáèÞóáìå íá õðïóôçñßîïõìå üóï ðéï óýíôïìá ìðïñïýóáìå üôé áõôü ðïõ üëïé äéáéóèá-

íüìáóôå íá êáëðÜæåé ãýñù ìáò åßíáé ï öáóéóìüò ìå ìéá ðïëý áðôÞ, ðïëý êõñéïëåêôéêÞ, ìå ôçí âáèéÜ éóôïñéêÞ Ýííïéá.

Åíôïðßóáìå ôçí áíÜãêç ãéá Ýíáí éóôïñéêü ïñéóìü ôïõ öáóéóìïý êáé ôïí ÷ñçóéìïðïéÞóáìå ãéá íá äåßîïõìå ðùò ðáñü-

ìïéåò äéáäéêáóßåò äïõëåýïõí êáé óÞìåñá.

ÏðùóäÞðïôå, åìåßò ðïõ óõæçôÞóáìå êáé õéïèåôÞóáìå ôá üóá åéðþèçêáí, äåí åßìáóôå ôçò ãíþìçò ðùò ôï æÞôçìá å-

îáíôëÞèçêå. Íïìßæïõìå ìÜëéóôá ðùò èá Þôáí ìåãÜëï ëÜèïò íá íïìßæåé êáíåßò êÜôé ôÝôïéï. Ïé äéáäéêáóßåò ãéá ôéò ïðïß-

åò ìéëÞóáìå ðáñáðÜíù êÜèå Üëëï ðáñÜ ïëïêëçñùìÝíåò èá ìðïñïýóáí íá ÷áñáêôçñéóôïýí. Óôá ÷ñüíéá ðïõ áêïëïõ-

èïýí, ç êáðéôáëéóôéêÞ åðéëïãÞ ðïõ óôá ðáñáðÜíù ïíïìÜóáìå óôñáôéùôéêÞ äéá÷åßñéóç ôçò åñãáóßáò ôùí íôüðéùí êáé

ôùí îÝíùí èá éó÷õñïðïéåßôáé, èá áðïêôÜ ðñùôüãíùñç åõñýôçôá, èá äéåêäéêåß üëï êáé ðåñéóóüôåñï Ýäáöïò éäåïëïãé-

êÜ êáé ðñáêôéêÜ, èá ìåôáôñÝðåôáé óå êáëðáóìü ðñïò ôç âáñâáñüôçôá. Êáé èá ôï êÜíåé óáí Ýêðëçîç! Áêñéâþò ôç óôéã-

ìÞ ðïõ üëïé èá íïìßæïõí ðùò äåí õðÜñ÷åé åðüìåíï óêáëïðÜôé óôçí êáôñáêýëá, áêñéâþò ôüôå èá áíáêáëýðôïõí ðùò

ç êáôñáêýëá äåí Ý÷åé ôÝëïò.

ÁõôÞ ç ðñüâëåøç äåí åßíáé áðü åêåßíåò ðïõ ãßíïíôáé ÷ñçóéìïðïéþíôáò ôï êáôáêÜèé ôïõ êáöÝ. ÎåðçäÜåé áðü ìéá á-

íôßëçøÞ ìáò ðïõ, áí êáé óôá üóá ðñïçãÞèçêáí äåí äéáôõðþèçêå åõèáñóþò, áðïôåëåß ôï âáóéêü ìïôßâï ðßóù áðü ôá

üóá ëÝìå. Ãéá íá ãßíïõìå ðéï óõãêåêñéìÝíïé, ôá üóá ðåñéãñÜøáìå äéáäñáìáôßæïíôáé óôïí êáìâÜ ôçò êáðéôáëéóôéêÞò

êñßóçò êáé ôçò áðïõóßáò ôáîéêïý áíôáãùíéóìïý. Áõôüò ï óõíäõáóìüò áíïßãåé íÝïõò êýêëïõò âáñâáñüôçôáò, öÝñíåé

ñéæéêÝò áëëáãÝò óôéò êïéíùíéêÝò ó÷Ýóåéò. Êáé íïìßæïõìå ðùò üóï áõôüò ï óõíäõáóìüò óõíå÷ßæåé íá éó÷ýåé, äåí ìðï-

ñåß íá õðÜñîåé ïýôå óôáìÜôçìá ïýôå áíôéóôñïöÞ ôçò êáôñáêýëáò ôùí äõôéêþí êïéíùíéþí óôá óêïôÜäéá. ¼óï ãéá ôï

åßäïò êáé ôï åýñïò ôçò êáôñáêýëáò, õðÜñ÷ïõí æçôÞìáôá ðïõ ïýôå êáí èß÷ôçêáí óôá üóá ðñïçãÞèçêáí. Ãéá ðáñÜäåéã-

ìá ôï æÞôçìá ôùí äéáêñáôéêþí áíôáãùíéóìþí, ìðïñåß íá ìçí ìáò áðáó÷üëçóå ðáñáðÜíù, Ý÷ïõìå üìùò ôç ãíþìç üôé

åßíáé ôï æïöåñü åðÝêåéíá ôïõ óçìåñéíïý öáóéóìïý, üôé ïé ðïëåìéêÝò äéáäéêáóßåò ðïõ îåêßíçóáí óôçí ðñþçí Ãéïõãêï-

óëáâßá êáé åðéôá÷ýíèçêáí ìå ôïõò ðïëÝìïõò óôç ÌÝóç ÁíáôïëÞ, ü÷é ìüíï äåí èá óôáìáôÞóïõí, áëëÜ üóï ðåñíÜåé ï

êáéñüò èá ðáñïîýíïíôáé.

Íá ëïéðüí îáíÜ ç ðåñßåñãç èÝóç, ç äéêÞ ìáò êáé üóùí êÜíïõí ôïí êüðï íá óõììåôÝ÷ïõí óå óõæçôÞóåéò óáí êé áõ-

ôÞ ðïõ êÜíïõìå óÞìåñá: áðü ôç ìéá áíáãíùñßæïõìå üëï êáé êáëýôåñá ôçí ôñáãéêüôçôá ôùí éóôïñéêþí ðåñéóôÜóåùí.

Êáé áðü ôçí Üëëç áíáãíùñßæïõìå üëï êáé ðåñéóóüôåñï ôéò áäõíáìßåò, ü÷é ìüíï ôéò äéêÝò ìáò, áëëÜ âáóéêÜ ôçò ôáîéêÞò

ïñãÜíùóçò óÞìåñá. Åßíáé ëïãéêü íá åßíáé ðáñÜîåíç ç èÝóç ìáò. Ãéáôß ôá åñãáëåßá ðïõ ÷ñçóéìïðïéïýìå ãéá íá êáôáëÜ-

âïõìå ôïí êüóìï ðñïÝñ÷ïíôáé áðü Üëëåò ðïëý êáëýôåñåò óôéãìÝò ôïõ ôáîéêïý áíôáãùíéóìïý. Ç äéêÞ ìáò åðï÷Þ áðü

ôçí Üëëç äåí åßíáé ôÝôïéï ðñÜãìá. Åßíáé ìéá åðï÷Þ ðïõ, áí ìðïñåß êáíåßò óå êÜôé íá åëðßóåé, áõôü åßíáé ìéá íÝá áñ÷Þ.

Áðü ôçí Üëëç äåí õðïôéìïýìå ôá üóá Ý÷ïõí ãßíåé ùò ôþñá êáé äåí èá ìðïñïýóáìå íá ôï êÜíïõìå, áöïý áõôÜ åßíáé

üëá üóá Ý÷ïõìå. Ïé áíôéöáóéóôéêÝò ïìÜäåò êáé óõíåëåýóåéò Ý÷ïõí íá ðñïóöÝñïõí Ýíá ðáñÜäåéãìá ìüíéìçò ïñéæü-

íôéáò ïñãÜíùóçò, Ýíá ðáñÜäåéãìá áñêåôÜ áðïôåëåóìáôéêÞò ðñïðáãÜíäáò (åéäéêÜ áí ëÜâåé êáíåßò õðüøç ôá ìåãÝèç),

Ýíá ðáñÜäåéãìá áñãÞò, ìåéïøçöéêÞò, áëëÜ êáôÜ ôç ãíþìç ìáò êáèüëïõ ëáíèáóìÝíçò êáé ðÜíù áð' üëá óõëëïãéêÞò äéá-

ìüñöùóçò Üðïøçò ãéá ôïí êáðéôáëéóôéêü êüóìï.

ÔÝôïéïõ åßäïõò åðéôåýãìáôá åßíáé ìçäáìéíÜ áí áíáëïãéóôåß êáíåßò ôï ìÝãåèïò ôùí äõíÜìåùí ðïõ êéíïýíôáé áõôÞ ôç

óôéãìÞ åíáíôßïí ôçò åñãáôéêÞò ôÜîçò. Äåí åßíáé üìùò êáèüëïõ áìåëçôÝá áí áíáëïãéóôåß êáíåßò ôç ãåíéêÞ êïéíùíéêÞ êá-

ôÜóôáóç êáé ôéò áðáéôÞóåéò ðïõ ðñïâëÝðïíôáé ãéá ôï ìÝëëïí. ÐñÜãìáôé ïé êáéñïß ðïõ Ýñ÷ïíôáé åßíáé äýóêïëïé. Áí ü-

ìùò õðÜñ÷åé Ýíá óôïé÷åßï åëðßäáò åßíáé áêñéâþò ç êáèïëéêüôçôá ôïõ ôáîéêïý ñÞãìáôïò ðïõ èá ÷ùñßóåé ôéò êáðéôáëé-

óôéêÝò êïéíùíßåò óôá äýï. Óôï ìÝëëïí ðïõ Ýñ÷åôáé, ïé øåõäáéóèÞóåéò ôùí óýíôïìùí ÷ñüíùí ôçò êáðéôáëéóôéêÞò åõç-

ìåñßáò üëï êáé ðåñéóóüôåñï èá õðï÷ùñïýí ìðñïóôÜ óôç óêëçñÞ óõíåéäçôïðïßçóç ôçò öýóçò áõôïý ôïõ óõóôÞìá-

ôïò êïéíùíéêÞò ïñãÜíùóçò. Èá åßíáé êáéñïß äýóêïëïé, áëëÜ ôáõôü÷ñïíá êáéñïß ðïõ èá åßíáé üëï êáé ðéï äýóêïëï íá

æåéò óôï øÝìá. Êáé óå ôÝôïéïõò êáéñïýò, ðïëëÝò öïñÝò ôá ðéï ìçäáìéíÜ åðéôåýãìáôá áðïêôïýí ôåñÜóôéï âÜñïò.

autonome antifa11/2010

25

5. Åðßëïãïò: Êáé óôï âÜèïò æüöïò - Þ ü÷é;

ÅÑÃÁ ÓÔÏÕò ÄÑÏÌÏÕòÇ áíôéöáóéóôéêÞ óõíÝëåõóç autonome antifa

õðÜñ÷åé êáé äñá óôçí ðüëç ôçò ÁèÞíáò áðü

ôïí ÉáíïõÜñéï ôïõ 2010. ÐáñáêÜôù Ý÷ïõìå

ìáæÝøåé ôá Ýíôõðá ðåðñáãìÝíá ìáò áðü áõ-

ôïýò ôïõò ëßãïõò ìÞíåò êáé ôá ðáñáèÝôïõìå.

ÎÝñïõìå ðùò åßíáé äýóêïëï íá ìåôáäþóåé êá-

íåßò ôé óçìáßíåé ôï ôáðåéíü “âãÜëáìå ìéá áöß-

óá” Þ “ìïéñÜóáìå ìéá ðñïêÞñõîç”.

(Óçìáßíåé: ç ðïëéôéêÞ óõæÞôçóç, ïé âÜóåéò áõ-

ôÞò ôçò óõæÞôçóçò êáé ðùò íá ôéò áðïêôÞóåéò

óõëëïãéêÜ, ç äéáöùíßá êáé ç óõëëïãéêÞ óõìöù-

íßá, ïé åãùéóìïß ìáò êáé ôé íá ôïõò êÜíïõìå, ç

åìðéóôïóýíç... áëëÜ êáé ïé ôå÷íéêÝò, ôá ó÷Ýäéá

áöéóïêüëçóçò, ïé áñ÷Üñéïé êáé ïé ðñï÷ùñçìÝ-

íïé, ç ðåñéóôáóéáêÞ áøéìá÷ßá ìå ôïõò ðåñáóôé-

êïýò, åêåßíïé ðïõ ÷áßñïíôáé êé åêåßíïé ðïõ âñß-

æïõí. Óçìáßíåé êé Üëëá).

ÎÝñïõìå üìùò êáé üôé áõôü ôï óýíèåôï êáé Ü-

ãíùóôï ðñÜãìá ðïõ ôåëéêÜ äåí åßíáé “âãÜëáìå

ìéá áößóá” áëëÜ ç äéáìüñöùóç óõëëïãéêÞò Ü-

ðïøçò, åßíáé ç ðñþôç êáé áðáñáßôçôç áðÜíôç-

óç óôï ðåñßöçìï “ôé íá êÜíïõìå” ðïõ ôüóï á-

ðáó÷ïëåß ôåëåõôáßá.

¹ åí ðÜóåé ðåñéðôþóåé, áõôü åßíáé ðïõ “êÜ-

íïõìå” åìåßò.

ÁÁÖÖÉÉÓÓÅÅÓÓ

ÈÝìá: Ôï íïìïó÷Ýäéï ãéá ôçí á-

ðüäïóç éèáãÝíåéáò óôïõò ìåôáíÜ-

óôåò óçìáßíåé áõôü ðïõ îÝñáìå:

¼ëïé ðáñÜíïìïé.

×ñüíïò: ÖëåâÜñçò 2010

ÈÝìá: Ç åðßèåóç ðïõ äå÷üìáóôå

ùò ôáéñéáóôü åðéóôÝãáóìá ôçò

ìáêñü÷ñïíçò Þôôáò ìáò.

×ñüíïò: ÌÜéïò 2010

ÈÝìá: Ôá äÜêñõá ãéá ôïõò Ðáëáé-

óôßíéïõò Ýñ÷ïíôáé êáé ðáñÝñ÷ïíôáé, ç

óõììá÷ßá ìå ôï éóñáÞë ðáñáìÝíåé.

×ñüíïò: Éïýíéïò 2010

ÈÝìá: Ç áðáãüñåõóç ôïõ êáðíß-

óìáôïò äåí åßíáé áðëÜ èÝìá áôï-

ìéêþí åðéëïãþí êáé äéêáéùìÜôùí.

Åßíáé ç êñáôéêÞ åöáñìïãÞ ôùí íÝ-

ùí éäåþí ãéá ôçí õãåßá êáé ôçí

ðñüíïéá.

×ñüíïò: ÓåðôÝìâñéïò 2010

ÈÝìá: Ç áãïñáðùëçóßá ùáñßùí

äåß÷íåé Ýíá óêïôåéíü ìÝëëïí ãéá ôéò

ðáñáãùãéêÝò äéáäéêáóßåò: ôï óõí-

äõáóìü õøçëÞò ôå÷íïëïãßáò êáé ìá-

öéüæéêïõ åëÝã÷ïõ ôçò åñãáôéêÞò äý-

íáìçò.

×ñüíïò: ÍïÝìâñéïò 2010

30

ÐÐÑÑÏÏÊÊÇÇ

ÑÑÕÕÎÎÅÅ

ÉÉÓÓ

ÈÝìá: ÌáëÜêáò äå ãåííéÝóáé, ãß-

íåóáé! Ï “åëëçíéêüò ðïëéôéóìüò”,

ðùò ôïí åíôÜóóåéò óôéò ðïëéôéóìé-

êÝò óïõ áðïóêåõÝò êáé ãéáôß ïé

ìåôáíÜóôåò åñãÜôåò äåí èá ðÜ-

èïõí ôÝôïéï ðñÜãìá.

×ñüíïò: ÓåðôÝìâñéïò 2010.

ÈÝìá: Ôï ðñüâëçìá óôï êÝíôñï

ôçò ÁèÞíáò äåí åßíáé ïé ðáñÜíïìïé

ìåôáíÜóôåò, áëëÜ ç ìåôáôñðÞ ôïõ

óå ìç÷áíÞ ðáñáãùãÞò öáóéóìïý.

×ñüíïò: ÌÜéïò 2010

ÈÝìá: Ç áðáãüñåõóç ôïõ êáðíß-

óìáôïò äåß÷íåé Ýíá äñüìï ãéá Ýíáí

ðáñáãùãéêü óõíäõáóìü õãéåéíÞò

êáé áóôõíüìåõóçò.

×ñüíïò: ÓåðôÝìâñéïò 2010

ÈÝìá: Ç åìöáíÞò áóôõíüìåõóç, ïé

áðáíôÞóåéò óôéò ôáñá÷Ýò ôïõ ÄåêÝì-

âñç, ç áíáæÞôçóç ôùí êïéíùíéêþí

óõììÜ÷ùí ôçò áóôõíïìßáò.

×ñüíïò: ÌÜñôéïò 2010

AANNTTIIFFAA BBAA

SSEE

#1, Ïêôþâñéïò 2010

#2, ÄåêÝìâñéïò 2010

Ç õðüêùöç äïõëåéÜ ôïõ ìïéñÜóìáôïò óôá ó÷ïëåß-

á ôçò ðüëçò êñáôÜåé ðÜíù áðü ðÝíôå ÷ñüíéá ôþ-

ñá. Ôá Ýíôõðá ðïõ Ý÷ïõí ìïéñáóôåß óôá ó÷ïëåßá á-

ðü ôéò äéÜöïñåò antifa ïìáäïðïéÞóåéò ìåôñéïýíôáé

óå äåêÜäåò -ßóùò êáé åêáôïíôÜäåò- ÷éëéÜäåò. Åßíáé

äýóêïëï íá åêôéìÞóåé êáíåßò ôá ïöÝëç áðü áõôÞ

ôç äïõëåéÜ ôüóï åíôüò üóï êáé åêôüò ôùí

ó÷ïëåßùí. Ìáò öáßíåôáé ùóôüóï óçìáíôéêü íá åðé-

óçìÜíïõìå ðùò áõôÞ äåí åßíáé ìéá äïõëåéÜ ðïõ

“ðåßèåé” ìáèçôÝò ãéá ôá äßêéá ôïõ áíôéöáóéóìïý· å-

ìåßò ôçí áíôéëáìâáíüìáóôå óáí äïõëåéÜ ðïõ äç-

ìéïõñãåß áíçóõ÷ßá óôïõò ìéêñïýò ñáôóéóôÝò êáé áõ-

ôïðåðïßèçóç óôïõò áíôéðÜëïõò ôïõò. Åðßóçò óáí

ôñüðï íá êñáôéüìáóôå óå åðáöÞ ìå üóá

óõìâáßíïõí óôï åóùôåñéêü ôùí ó÷ïëåßùí. Êáé

âÝâáéá óáí ìéá äïõëåéÜ ðïõ ãßíåôáé êáëÜ, áëëÜ ðÜ-

íôá ìðïñåß íá ãßíåé êáëýôåñá. Ôï antifa base åßíáé

ç äéêÞ ìáò óõíåéóöïñÜ óå áõôÞ ôçí åõñýôåñç ðñï-

óðÜèåéá. Êõêëïöïñåß óå 6.000 áíôßôõðá, åëðßæïõ-

ìå êÜèå äßìçíï.

Ο Φασισμός Χωρίς Σβάστικα

Documents

Transcript of Ο Φασισμός Χωρίς Σβάστικα