I oεun

o KYplοΣ EYΑΓΓEΛοΣ Λl BIEPΑΤοΣ, lαΘΗ ΓΗ"

TΗΣ XΑΡToΓΡAΦlAΣ. λrΑΣ ΞEΝΑΓEI ΣΤoΝ Κo-Σr\ro TΩλΙ ΓΕΛΟιoΓpΑΦlKΩΝ-ΣΑTlplKΩN XΑΡ-

Tf!Ν. TΩΝ oΠOlΩΝ Η ιιΠYΞlΔΑμ ΑΝolΓEl ΤoApΟλ,lο ΣΤo X|οYMοξ ΣΤΗΝ ΑΝΑTponΜ ΤΩΝ

ΣΤΞpEοΤYnΩΝ nοY XΑpΑΚTΗ plzCIYΙ\Ι ΚΑΘE

ΛΑο KΑl ΣΤΗΝ οnfi KΗ ΟΦaΑΛλj!ΑnΑ'rΗ. TΗ }'l

ΠPΩΤOTYΠ Η ΣYΛΛOΓ}l ΤoY αMΑΣKΑPEM E-

ΝoYμ ΣYM ΠΑΝΤQΣ Μ ΠΟΡΕt KΑΝ ΕlΣ !ιΙΑ ΘΑY_

ΜΑΣεt ετΗ Δl{ΜΟTKΗ )npTCI9ΗKl{ ιζOzΑhli{Σ.

Σ9,τφucoiχαρrΞεgKEl Ν,4 ENo I APHΣ MAΛANΔPAKHΣ (maland ra@enet. gr)

H XloYMoPlΣTlKHΠΛEYPAToY KoΣMoY

I rr.. ' ι,lovτ:oYNΑ ToY ΣYM ΠΑΙ\rroΣ

1

.A

"s''

"'.as\\ιξ1'*ι"ι**,*η1-w"txιφsnq*'*,*'qqsiq\tpγ*ψι\τει\\.'δlsιτ\ι*ιrsιιιs'Eιrλη\*ι$δξ

ηξη

| Ν0ηfi

1ρι2F\

.>l

* t#qt

ηεη

#

s"re

{,-, 4

t8{flΦτ*ζΦ*.*

Iι'l[Ιr[" N c' Ι]'οRDREt 1 Α lοisler: \t!ιψqtι ι\ι\).qη\ιj .iιrι'α. \Δ $\sι\\\τζ\\Φ N\ιrι\\ζ- '

!Ψ :, Fniιεε.1iη ξ{q αt,srr\& ιι ltιιcι!\ι!= tι e"roq, \ηι τ*ιιiιttκ"''ιιτ2-_: Ιεηι*' \-α.tλ οiι\i.{ι'ιιιιη4g1ιu\as.

i;ι,ffj'ii'i;-"\Ψt}*}$Ιλ*;o*,..,

ι]:*Ι+*.fu b.-* ι1sΙ.φ\ι\s(* \\. :. \

δ:', 3ε"da,.q.,.'l. \J:ζscNΦ\ ιw4 ,ι Τυnqυiι \n \f ιt QιιτηΙ1 qι'\ιιu".itq\

}\1'ι "}:ΨL:ι: .*::: *:ι.' t j . \\\\\ιs.

r t\\ ι\ι t'.ι\\ ιlιrn1ιιιλ ιgι"isr. +tΙ .'.Aιιθri${t.\$\1m\ι i\a f\λι\1ψ1..λt .

'ΨΨ *',: \$'.'ι\r\ \ιιι\\t1 1ιιι ιτ,, ιι

_ \'i\o s\n\\ι*\ι\ !δ\\\\ .

l, l AυTf, lcΗ ε, \\ιαιrd\t.ιt _\ιιαι*u7 ia Χυs8l E \η\τε \\o \'ιι'.\ι\ι_ιιwd

.l \tιψsι \.i .\\gE Φι1τ ;\ sdι ιt ι\ii\_ιιι

7'"';'δo)]),τ;\\\:R\:.'λιγ*"ι8 I, δυθοe

" l" ltο ψtlε\"λ,ι.ιιιo*ιι''ι

",.\r ι\''ι.\\\ι .\ffi .]- \ιldfu

^!ι:,

9 {i GFθcε \ι$Φsη\ιeΑ cη\ιιιι \ι\<γc -l0'a hl οθlι e.\η\ι(,$\ι\ιt' ι\*\qΨτιs\ \\ιΨ1\ιs: \e\ι\ι\*\ι.ι ur\mιι\ι ι\ιξι\ (λ\\\ι '

cοεεe.\ι \wηιι\ i'' ι\ιt]aΙtdθ \\ι$i ιt \\ι\BΝ .

lg,|e \ι"l\\w \N1 q'ιι{ι.$ \α\\\q ιξ

ι1a\.{il \\ι'n* ta\ ιιrα\υ\ - lιvδ

a.λ\"

^\''ιοI

?r,ti;

/{

\

) ilεt4ζ

'' |η'';r'β

f,

zω,5μoρΦn Eυριiπn oε μlo <<κωμlκιi ΦUσIoλoγiο>. oλεg οl xιjρεg ΧαρτoγρoΦoιjVτol 6xovταg μoρQdq ζιδωv: nΓαλλ[ο ωζ κdκoρoζ, τo Bdλγlo ωg ορoυρoiοg, n lοποviο ωg τoιiρog, n Pωoiο ωg λευκri ορκodδo, n Γερμοvio ωq

αλεπoιj κ.ο.κ. ooo γlα τnv Ελλdδo, μετoμορΦωθnKε σε... μπαρμπoιjvtο που τnγαviζοvται!

E trl

Ιγ ΟRΙ_

$βΕ,$

,Φ?&

ΜιDDΕιffi ι{Αγ ΓΤ

J,$ΙW BllF,{,& Αffi]sΙ's BRiΙjfrΝ"ssΑ SΕRlι}_Cο]!{ic MAΡ οr ΕURΟΡξ

ailRl.ιt.w. Η(lSl'.

Α!τncE οε'biaηΝο |η τRtcBLεD fΑτlis''&&.

l9οΟ

$ 0 RΤε ΗAγ

-i:ξe:':;

L

)')

l,I

F

I

.-

IIP

I

/

|,

lt

t

Kιiτω: <<To γλυκ6 τωv βoolλdωv>> πoυετolμdζοvταl Vo γεUτοι]V ol δυvoτoiτngEυριiπng. Aριατεριi, πιivω: Ελλ6δo καlBαλκdvιο πρooπαΘοιiν νο απoτιvdξoυvτo βιiρog τng ξαπλωμ6vng AυοτρΓog κolτng xovτριig Πρωoioξ. o,τl πoθαΙvεl κot n

Πoρτoγαλio απ6 τnv loποviα (1870). Aρl-oτεριi, κιiτω: xdρτng τoυ 1900 πoU σοτΙ-

ρi'ζεl τnV nγεμov[ο τoU TζoV lMπουλ (με-

τωvυμiο τng Aγγλiοζ) καt τωv Qiλωv τoυ.H Toυρκio (ξοπλ6Vεl οvοπαuτtκ6 oτnvεxθρ6 Ελλdδα, xομoγελιivτοq oτn oκdι!n6τt oυτoi ot μπελdδεg δεv πρdκειτoι vατn βλdψoUV)).

Ξ

Σ9"φucoaχαρτε9

αμερlKαv6ζ σUψραιp€αg, lαroρlK6ζ καl Φl-λ6ooφog Γoυλ Nπριiv επε Πεl 6τι ol 1ιiρ_τεg μdg δε|ρoυv τo nρ6oωno ηg lαroρiαq.Kdvoνταg €vα βημα πlo π€ρα, θα λ€γαμε 6-τl μαg δεi1voυv επioηg τη'.' μouτσoιivατηζ, σxεδlασμθvη με τov Πto αστεio τρ6-πo! To απoδεtκv0ouv δεκιiδεg 1ιiρτεg πoυιiρ1loαν vα o1εδldζovταl πρrv αn6 αrιilvεg,δlαιp€ρovταg ρlζrκd απ6 τoυg... εnioημouqoυψενεig: τoυq γεωγραιpκo0g, πoλrτlκo0g,

γεωφUσlκoιiζ, τoπoγραΦlKo0q, oτρατlω-τlκoιig καl loτoρικo0g 1ιiρτεg.

oI oατlρll<oi xdρτεg απoτελo0v τoυg γελωτo_ΠoloΟζ σTηV αυλη τωv ooβαριilν xαρτoγρo-Φων. Η εntoτημoνIκη αnoτ0πωoη δεν €xει

θ€oη o'αυτoι1g' Eδιil l<υρlαρxoιjν τα (αρvητl-

κd oυνηΘωq) oτερε6τUΠα ΠoU χoρακτηρiζoυνδlαφ6ρoυq λαoιiq κol μlα l<αυoτtκη t<ριτll<η

αrην (εnεκτατtt<η) εξωτεριι<η noλlτl κη τωv xω-

ριilν τoυg. Πρog αnoQυγηv... μnελdδων, 6λog

αυτ6q o xλευooμ6q r<αl η γελoroπoiηoη ητανκαλα κρυμμ€να κdτω αn6 τo μανδιiα τηq αλ-ληγoρΙαq καt των onτtκιbν τρll<.

Evο oημαντlκ6 1αρτoγραQtκ6 αn6θεμααυτιilv τωv oατιρll<cilv δημιoυργημdτων βρi_σKετol σUYI(εVτρωμ€νo oτη Δημoτlκη Xαρ-τoΘηκη Koζdνηq, noυ αrεγdζεταl στoΑρχoντl-κ6 Λαoodνη καl αnoτελεi nρoioν oυνεργαοΙαqτoυ Δημoυ και τηg l(oβεvταρεioυ Δημoτll<ηg

BtβλloΘηκηg με τo Αρtoτoτ6λειo Πανεnloτη-

μlo Θεooαλoνil<ηg. H πρωτoτυnη αυτη oυλ-λoγη εiναl υn6 την εnoπτεio τoυ ΕυdγγελoυΛl βlερdτoυ, καΘηγητη τη g ΧαρτoγραQ[αq oτoτμη μα TonoγρdQωv M ηxανl ι<ιilv τηζ ΠoλUTε-

1νll<ηg Σ1oληg τoυ AΠΘ καl nρo€δρoυ τηq εnl_

τρoπηq γlo τlg ψηQrακ€q τεxvoλoγiεg oτη 1αρ_τoγραQιt<η κληρovoμld τηq Δlεθνoιig Xαρτo_

γραφlι<ηq Evωoηg. Δlαθ€τovταg nλε6ναoμα

ψιboηg γrο τo αντlκεiμεvo l<αt εndρκεrα 1ιo0-μoρ Ylα τo oxoλlαoμ6 τoυ, αnoτελεi lδανικ6

ξεvαγ6 γlα μlα nερlηγηoη o'αυτ6 To... μα-ol<αρεμ€vo σιμΠανl

Tl παρακivηoε τoυg καλλπ€1vεζ vα κατα-πlocπo0v με τouζ γελoloγραιplκoιig-oα-πμκo0g 16ρτε9; αΔεν Θα τoυg €λεγα rδ16τυ-

noυg, αλλd ιδlohερouζ, Xαρlσματιl<oιig, ευQυεig

t<αl ευαioΘητoυζ σTα Ι(olvωVll(d καl noλlτtκd

γεγoνoτα τηg επo1ηg τoυq, αλλd καl oαQιbq

επηρεοoμ€νoυq απ6 τo κλiμα τηg (αg την noιi_

με €τoι) 6ντovηg"γεωγροQlκ6τηταg" ΠoU εΠl-

l<ρατoιioε οτα xρ6Vlα τoUζ. Για nαρdδεrγμα, o

μoνα16q De Canistris απ6 τηv Παβio, πoυ €φτια_

ξετov 14o αl. τov nερiφημo (t<υρtoλεκτtt<d εnα-

ναoτατll<o γlα την εno1η τoυ) oλληγoρrκ6 αν-

Θρωnoμoρφlκ6 1dρτη, φαivεταl dμεσα εΠη-

ρεαoμ€vog αn6 τη νdο ΧαρτoYραφlKη τUΠo-

λoγiα τωvναuτlκιilv πoρτoλdvων. Xαρτci:v noυ

αλλdζoυν τη μθxρr τ6τε γεωγραφll(η αντiλη-ι.].lη τoυ l<ooμoυ. M'αυτoιig oημαvε τo τ6λo9

Tηζ Παραδoσlοl<ηg μεoαlωνlκηq δυτlκηq xρt-oτlανl l<ηg 1αρτoYραΦiαζ l(αl τωv oυ μβoλl κιbv

αnεlκoviοεων "l<ατd ταg Γροφdq"

υTo iδro nαροτηρo0με Kαl στoUζ μεταγε-v€oτερoυg καλλrτ€xνεg, lδlαiτερα τoU 19oU

αl.To κivητρo εiναl η μεγdλη γεωYραΦlKη Kl-

νητlκ6τητα, η ono[α oυvδυαζεταl με τlg γεω_oI ι<oνoμ l κ€g κα t γεωnoλlτl κ€q αvα l<ατατdξεl g

oτην Eυριilnη καloτoν κ6oμo. H γεωγραQlr<ηl<lvητtκ6τητα <p€ρvεr τη Qυolt<η αΠαiTηση γlατη χαρToγραφll<η αnεlκ6νroη τηg. Ταυτ6xρo-vα, oμωg,6λη αυτη η τρελα τηqγεωγραφlKηζo0γκρouoηg των δlευρωnα'it<ιbν καl nαyκ6-σμΙων σUμΦερ6ντωv nαρακlvεi τoυq ευα[-oΘητoυg Ι<αl XoρlσμαTll(oιlg καMιτ6xνεg τηq

γελoloγραQiαg, τηq odτlραg, τηg l<αρrκατoιi-

ραζ να "μεTαΦρdσoUν" o'αυτ6 τo εiδog των

xαρτιilvτη oιiγιφoUση, την ανTlΠαραθεση Ι(αI

τoυg εθνlκloμo0g, 6nωq εξελioooνταl oτoν

γεωγραQll<o 1ιi:ρo. Γl'αυτ6 ΘεωρoOvταl ακ6-

μη l<αl oημερα μovαδtκoi αυτoi ol γελoιoγρα-Qlt<oΙ xdρτεg. Αnoτελoι]v αvτlκε[μεvα μεγd-ληg φρoντΙδαg ι<αl nρoooxηg αn6 παγr<6ομlα

κoρυφαΙoυg oυλλεκτlκo0q καr πvευματlκo0gθεoμo0q, οε xιi:ρεg μεγενrκ6τερη nαρdδooηστη XαρτoYραΦiα, 6nωg εivαI Π.Χ. η BρεTανl-

κη Blβλloθηκη, η BlβλloθηKη τoυ l(ovγκρ6-

ooυ, αMd t<αI μεγdλα μ€oα εnικotvωνiαg. Το

BBC, Ylα nαρdδεlγμα, αQl€ρωoε nρooφατααξlooημεiωτo xρ6νo oε μrα oημαντlκη εl<_

nρooωno τoυ εiδoυg τηq βικτoρlαvηg nερι6-δoυ, τη Lilian Lancasteη η oΠoια αo1oληΘη-l(ε με τη γελoloγραQll<η xαρτoγραQiα γrα να

δtαor<εδdζεl τoν κατdκolτo αδελQ6 τηg!υ

Η πριirτη απεlκ6vIση τoU opicinus de Ca-nistris δημloιiργηoε κιiπolo ιιρειiμαι; Tlαπli1ηoη εi1ε; κH αnεlκovloη τoυ opicinus,τoυ λεγ6μεvoυ "τρελoι_i μovαxo0", εivαl 6vα

ι

)

)

),

I

tE53

l\Ι\ t; Ιl t i\ Lτ

Ι iγ TΙξΟι]Ι3t,Ξp lγΛ'ΙER$

^1*:.1.,, t";

09. Fjschjang jfl τrlben_ιa F€che en εau ιrσυble-. J pesω l c'.e ΦΦ t luΓΦE

Α SεΙiti]'cc}iγΙ]c MΑι! rι ijυRi]Pt

j:REΙ}- w RυsΙi

Π6vω: <ψdρεμο oε ταραγμ€vο vερd>. oλεg ol xιiρεg κdτl ι!oρειioυv ri... δολι,ivoυv o'ουτ6vτo xdρτn τoU 1899. H λεζdvτo πoU αΦορd τnV Eλλdδο γρdΦεl: (ΠρoσΠαΘ6vταg vα μετρliσεlτο αιxμnρ6 κρnτlκd ψdρl, τριjπnoε τo δdKτUλo>. Kιiτω: Aγγλio καl Γoλλio κ6βoυv τn μερiδατoug oπ6 τn oερβιρroμdvn Uδρdγεlo.

σεlζ, o l(εντρoεUρωΠαll<oζ μlλιταρlσμoζ, αK6-

μη l(αl Χαρα l(τηρlσTt Kd Xρηστl t(d αVτl l(εiμενα

Πoλιτlσμ6ν εiναl μερll<α αΠo το στερεoτUΠα

ΠoU t<αΘlερ6VoνTαlToTε _ Περioδo μεγαλωνεΘVoKρατιKων αναl(οTατdξεων, l<Uρiωζ σTην

Ευριilπη, ΠoU εΠεl(TεiVoVTαl t<αl στo αΠoll(ιo-

I(ραTlι(6 σιjσTημa Tηζ σToν κ6ομoll'

Π6oo κonlαorlκη ητov η κατασκεuη αU-τd)v τωv ;1oρτιitv; <Eiναl δ0ot<oλo να αξlo-

λoγηθεi με αl<ρiβεlα, δεδoμθνoυ 6τι λεinoυν

στolXεiα σΧετιΙ(α με την r<αταol(εUη ToUζ. ΑΠ6

Πεiρα μΠoρεiνο Πεl l(αVεiζ oTl oΠαlTοιjσε, εl(τ6ζ

αn6 τη δεξroτητo oτo ol<iτoo, τη ζωγραQrr<η

l<αl την αιoθητlι<η nρoετolμαoiα, tδlαiτερη

πρooo1η στη μεταΦoρd τηζ XαρτoγραφιKηζ

γεωμετρll<oτηταζ. Στην Πρoσαρμoγη τωv μoρ-ιpιi.lν l<αl των αvτtl<εlμdνων ΠoU σXημαTiζoUV

την r<αΘε xιilρα, με Tη γεωγραQll<η μoρQlκ6-Tητα τωV αl<τoγραμμιilv, KοΘωζ ι(αl Tων γεω-

γραιpll<ιbν μoρφ6V ΠoU oρiζoUV Περlφερεlα-κ€g ενoτητεg με ενlαiα lστoρlKd η δlεl<δlκητlt<α

Χαραl(τηρlσTll<α, π.x. τα Bαλι<dνlα. ol καλλl-

τ6pεg αυτo1 ηταν οiγoυρα ευQυεig l(αl Kαλ-

λtεργημ6vol, γlα Vα "ΠldσoUν"Tlζ εUαiσθηTεζΠτUXθζ Tων Πoλυπλoκωvγεγovoτων τηg εno-

Χηζ τoUζ, ΤωV σUνηθεlωV KαΘελαoι], αλλα καl

ToU οVTil<τUΠoυ noυ εixαν oλα ουτo στo Φo-νταolαl<o των αnλιbν ανΘρωΠων, ΠoU l(αTα-

ναλωvαν αυτo τo εξαlρετll<o ε[δoζ Χαρτoγρα-

φiαg μ6oα αno εφημερiδεq, nερloδlκα, βιβλiα,αλλα ι<αl αΠ6 αUτoτελη iντυnαll.

Ol oατlρlκoi-γελoloγραφικoi 1dρτεq απo-τ€λεσαv 6πλo εnioημηq nρoπαγ6vδαg ηηταv παρ6voμεg δημloυργiεζ noυ δlακFvoιivταv 6πω9 ol πρoκηρ0ξεlg; κΑυτ6 μεαΜον τρono oυν€βη Περlσσoτερo στoν 20oαl. l<αι tδtαiτερα oτlg μεγαλεg ΠoλεμlKεζ σU-

γκρo0oεlg _ l(Uρiωζ δε KοTα Tην dξορoη τoυ

Ψυpo0 Πoλ6μoυ. ΑΜd δεν δt6Θεταν την καλ-

λlτεxvll<oτητα l<αιτην "ελειlΘερη" μoρφη των

1αρτιilντoυ εiδoυg πoυ €1ουμε l<ατα τoυg πρoη_

γo!μενεq αtcbνεg.Tα 6πolα αvαλoγo ποραδεfγ-

μοτα του 20otj αl. oiγoυρα δεν θα εnlλθγoνταν

σημερα γlα να στoλiooυν η vα διαl<oομηooυv

€vαν 1ιilρo, onωg γιvoταν με τα αντ[oτot1α 6ργo

τoU l8ou καlτoυ 19oυ αιιi.lναυ.

Θεωρo0vrαl ειp6μlλλoι τωv αεπioημιυv>loτoρlκιirv η γεωγραιplκιirν 1αρτιirv; κot

xαρτεg αυτoi ΠαρεμεlVαV ndντα oτo nερlθιit-

ρlo τωV "επioημων" toτoρlt<ιi.lν η γεωγραφl-l<ιiν xαρτιiν, καΘιbg καt τoυ oημαντll<oιi εi-

δoυq 1αρτιiv noυ κυρlαρxεi l(Uρiωζ τoV 19o

tι

&"h

'ιΗ1

Φffi

Σαπφucoi xιfrρτεg

αnioτευτo 1αρτoγραQlκ6 nρoi'6ν γlα την επo-

xη noυ 6γlvε l<αl ωg lδεολoγiα t<αl ωg εlι<α-

oτll<η εκτθλεοη. Δεν εiναl τυ1αio 6τl o xdρ-τηg oυτ6g οvoλιjεται ακ6μη και oημερα μεnληθog ερμηνεlιbν, noυ εt<τεiνoνταl αno τηθεoλoγiα oτηv πoλεoδoμiα καl απ6 τη Χαρ-ΤoγραΦια σTηV l(otνωνιoλoγiα! Στην εnoxητoυ δεν δημιo0ργηoε κdnolo ρε0μα oιiτεεi1ε την onη1ηoη noυ Θα τoυ dξlζε, λ6γω τoυ

αoQυl<τtl<oιj ελfγxoυ ΠoU ασKoισε To εl<-

κληoIαoτll<o εnolι<oδoμημo oτη Δ0oη. lδι_

αiτερα την nερioδo noυ 6γlνε o 1dρτηg, τov14o αl., 6ταν oι Εκι<ληoiεg l<αl oτη ΔUoη καl

oτην Ανατoλη εi1ον μεγdλεg αντl nαραθ€oεlgoτο εoωτερll<α τoυgll.

AvrIμετιirnlζαv πρoβληματα λoγoκριoiαqol oατlρlκoi 1αρτoγρdφot; ιΔεv θα μno-ρoυoε να τo nεl ι<ανεig αυτ6, lδlαhερα για τoυg

γελoloγροQll<oιjq1αρτεgτoυ 19oυ αl., τηg με-

γαληq οκμηq τoυq, δηλαδη, εQoooν ηταν τlg

nεριoooτερεg φoρ€g εvταγμθνol oτην noλιτl-

t<η l<αι oτρατηγlr<η των xωριilv αno τrq οποiεgΠρodρXovΤαν ol δημloυργoi τoυg - δlαθdτo_

vταg, β€βοlα, κdnoloυg βαΘμoιig ελευθερiαgnoυ nρooθδlδαν τα γενlκ6τερο μoρΦωτll(αηΘη τηg εno1ηg. H ελευΘερiα, αλλα καl τon6oo δIευρωnoll(d δημoΦlλεiζ ηταv αυτoi ol

1dρτεg, dρo καl εμπoρειjolμol αναμεοo oτα

αλλα, φαiνεται l<αl αn6 τo γεγoν6g oτl o iδlog

Ε54

xαρτηq μετοQραζoταv t<ol oε αΜεq γλιiooεqυ.

Πoρατηρo0με μlα τ6oη vα o1εδ16ζoνταlot 16ρτεq με δ16φoρε9 ανΘρωπoμoριpl-κ€g η ζω6μoρΦεζ φ'Yotiρεζ πoυ oυμnλ€-κovταl δημloυργιivτog πg δlιiφoρεq 1ιb_

ρεg. Γloτi αυτ6; αΕiνoI τo κλiμα τηg εno1ηg.

Η δημloυργfα των oτερε6τυnωv noυ αnο τoτε

1ορα ι<τηρ iζο υν λαoι_! g, l δεoλoγiεg l<α l πoλlτl-

κfq. Αλλα l<αl εθνικroμoιiq, ol onoioιμεταQθ-

ρoνται l(αι ωq εΘνlι<6g oυvηθεtεq Kαl Προl<τl-

κ€q, γto νο δoμηΘoυv τo oτερε6τυnα noυ

xoραl<τηρiζoυv Θαυ μαoτlι<α η l<ρlτlι<α λαoιjq,

γεγoν6τα l(αΙ γεωσTραTηγιr<€g επlδlιbξεrg. oβρεταvlκoq λ€ων, η ρωoll<η αρκo0δα, τα φυ-oll<α ανθρωπoμoρφικα Χαραl<Tηρtoτl κα λαιilν,

n.x. τoυ νoτoυ, ol εvδυματoλoγlκ€q πρoτtμη-

*Ξ*'*iing *il ii.le/ξ91a*ti* aπ,:j,Fa*iiie

l oεrunι | ιr... ιrlοvτ:oYNAToY ΣYMΠΑNToΣ

Πιivω: n δldvoιξn τngδrι,iρυyog τoυ Πovομddγlvε oφoρμιi vα oxε-δlαοτεi oυτ69 ο... oυ-volοΘnμoτtκ6g xdρτnq.To <<Φlλiτωv ωκεo_

vιiv>>, 6τov o AτλοVτl-κ69 oυvdvτnoε τov Εl-

ρnvlκ6, oυvοδειjετolαn6 δl6φoρα στοτlστl-κd οτolxεio κot πλnρo-Φoρiεζ πoυ οΦoροι]Vτnv κοτooκευιi τngδlι,iρυγαg. Kιiτω: γερ-μαvlκdg xdρτng τoυ1914 πoυ εlκovoγροQεiτlg oυγκροιjoεlg τωvδlαQdρωv xωριiv οτovA'Πoγκ6oμlo Π6λεμo.

αι. ΑναQ€ρoμαl στoUζ ΠερiΦημoUζ "εΘVoγρα-

φlt<oιig" η "εΘvoκρατll<oιjζ" Χdρτεζ, ΠoU l(α-

TαταλαlΠ6ρησαν, αVdμεσα στα αλλα, τo Avα-

Toλlκ6 Zητημο η τo MακεδoνlK6, γιjρω αΠ6

τη ΣιVoδo τoU BερoλiνoU τoU 1878' Παρα-

μενoUν στo περlθιi:ρlo η oτlg "υnoγεlεg δlα-δρoμdg" τηg loτoρiαg τηg 1αρτoγραφiαζ, Xα-

ραl<τηρlζ6μενor ωζ "κωμll<oi'] "σoβαρo-r<ωμlκo['|

"χdρτεζ_l<αρι l(ατo!ρεg". Αυτ6, oμωζ, δεV ToUζ

οτερεi την oξiα ΠoU εχoUV Kαl τη μεγαλη γoη-τεΙα ΠoU ασl(oιV στo εUριi l<olν6υ.

H μotrr€ρvα εnlαrημovlκη xαρτoγρoΦΙαεπ€δραoε Θετlκd ti oρνητlκ6 σTη δημlouρ-

γiατoυq; κΗ μoντ€ρvα επloτημovlr<η xoρτo-γραφiα UΠoμεlδld μ'αυτoι1g, αλλd καl ελl<0ε-

Tαl- oμωζ, η loτoρll<η σUνlσT6σα τηζ ενδlο-

φ€ρεταl ndρα noλJ, KUρiωζ γlα To εΠll<olνω-

Vlαl(o μ6ροζ Tων Χoρτ6V αUT6ν, εφoσoν ανd-

μεσα στα βαolt<α αντικε[μενα τηζ εΠlσTημo-vtl<ηg xαρτoγραΦiαζ εiVαl η "εΠll<olvωνlαKη

διjναμη"τoυ xαρτη. Mετd τov 19o oι., πoυ €-

xoυμε την αl<μη τoυg, ol γελoloγραQrκoi 1dρ-τεg nαρoυolαζoυν πτιboη, KUρiωζγΙατiτα Vεα

μεσα εΠtl(olνωνiαg θ1oυν αλλαξεl τα ΠρoτU-

Πα. Παρ'oλα αUτd, o αn6η16g τoUζ εiναι Πoλι

ζωντανog l<αιδημoφlληζ, rδiωq oτlgxιilρεg μεμεγdλη nαραδoση σToUζ χdρTεζ _ η Eλλαδα,

δυoτυxιi:g, δεv εivαl αVdμεσα ToUζD.

Πιirq κρivεrε τoUζ σιjYχρovouζ επry6voυζαUτd)ν τωv xαρτ(bvt 6πωg ol Yuvcιtκεiolγλoυτoi με τη o1εδlαoμ6vη υδρ6γεlo, α-nεlκ6νloη πoυ περtλαμβ6vεταl αrη ouλ-λoγη τηg Δημonκηq XαρτoΘηκηg κoζιi-vτlζ; (Α, Vαl; Περiγυvαlr<εiωvγλoυτιiν nρ6κεtται;

Ei1α μεiνεt με την εVτ!Πωση 6Tl η αΠεlΙ(6νlση

αφoρoισε τα δ0o τfλεlα ημloφαiρlα τηg Γηg,

μlα dλλη σΠouδαiα cιΠειl(oνlστιι(η TUΠoλoγiα

τηζ XαρτoγραΦiαg, οτην onoiα ανηKoUν ol λε-

γ6μεVol "δlnλol εn lnεδoσφαiρloI Παγl(oσμlol

ΧdρTεζ" με l<αTαγωγη αn6τoν 16o αt- Αλλωoτε,

σ'αUτην τηv noλΟ ooβαρη τUΠoλoγiα οVηt<εl

καt o nρcilτog "τ0nolg ελληvικoig" 1dρτηq noυ

τUΠcδΘηKε σΓην Παδoβo τo 1700. Bλ€nετε, λol-

n6ν, π6oo αvτ€xoυν ol ΧαρToγραΦlκ69 αnεl-l<oviσεtζ ανα τoUζ αl6Vεζ! Αυτo t<αl μovo Πl-

αronolεiτην niorη των o0γφoνων xαρτoγραφωνoτt ol xdρτεg δεv πι1θαvον ι<αl 6τr η xαρτoγρα-

φiα εiναr ζωντoνη l<αl φρdoκtα, ενioτε l<αl 1υ_

μιbδηg, oε πεioμo 6oων μnoρεiναλι1vετα αvτi-

θετα, n'x. oτην Ελλdδα, γlα να l<ρ0ψoυν ioωq

τα γεωγραQιl<α l<αlΧαρToYραΦlκd μαg ελλεiμ-

μαTα ΠoU xαραl<τηρiζoυν τov noλlτtoμ6 μαqαπ6 την Ιδρυoη τoυ ι<ρdτoυg! Λιiτε γl'αυτo vα

xdνεταl l<αl η αnεtκoνtoη τηg 1ιbραq μαζ σToν

oυγl<εl<ρtμ€νo xαρTη ΠoU αVαΦερεστε;) r

ΣατφιΙcoixΦτεg*l κ*λλιvι*gv*ζ *Lg&.}Ψ Τ{*}v X*pΤd.}v ηv*v *i'φι:pe ε{JΦι,*iζ 9ζe} *ζεaλλ!εp_

lημ.t*ξr**, x'lδ* vs {{lB*'{rΦU1rβ Τpξ εu#i#*ηΤ€ζ irΤξjgi*ζ Τ&&f ffi*λ*ffi&**ζiι$;ξ, \rc-l*v*€e}\r"yηζ *fi*xηζ:"*sζ. 'i'{*Ψ #ι.,vηΦrgd}ι, κ*Φε λ*gι3, eaβ.&* κ** Τ{}ξ., *,-

ψΤiiζΤι;ft*U ft"; ''Χ{?'

*λ* Ιι,lτε: *τ* ΦαrΤαξ}!*}ζε: Τζ,Jν- αliλ{&}Ψ α#spιilrlωv.

E56