ΦΑΣΕΙΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΤΗΣ ΣΧΙΖΟΦΡΕΝΕΙΑΣ

Re-integration of the Schizophrenic Patient. J.A.Lieberman , Science Press Ltd ,1998

Ηλικία (έτη)

Καλή

Φτωχή

Λει

τουρ

γικό

τητ α

Ψυχοπαθολογία

Προ- νοσηρή Πρόδρομη Προοδευτική Υποτροπιάζουσα

10 20 30 5040

Η λειτουργικότητα του ασθενή μειώνεται συνεχώς στην πορεία του χρόνου

Εξέλιξη της σχιζοφρένειαςΕξέλιξη της σχιζοφρένειας

2nd Qtr 3rd Qtr 4th Qtr

ΟΜΑΔΑ 1

‘Ενα μόνο επεισόδιο - καμία διαταραχή

22 %

ΟΜΑΔΑ 2

2nd Qtr 3rd Qtr 4th Qtr2nd Qtr 3rd Qtr 4th Qtr2nd Qtr 3rd Qtr 4th Qtr

Αρκετά με επεισόδια με καμία ή μικρή διαταραχή 35 %

ΟΜΑΔΑ 3

2nd Qtr 3rd Qtr 4th Qtr

Διαταραχή μετά το 1ο επεισόδιο με ακόλουθη

υποτροπή και μη επιστροφή στο φυσιολογικό

8 %

ΟΜΑΔΑ 4 2nd Qtr 3rd Qtr 4th Qtr

Αυξανόμενη διαταραχή μεκάθε νέο επεισόδιο και

μη επιστροφή στο φυσιολογικό

35 %

S.Frangou, R.M.Murray : Schizophrenia - Martin Dunitz Ltd 1996

Οι οκτώ εξελικτικές μορφές της σχιζοφρένιαςΟι οκτώ εξελικτικές μορφές της σχιζοφρένιας

Τύποι Τύποι Συχνότητα Συχνότητα Τρόπος έναρξης Τρόπος έναρξης Περίοδος ακμής Βελτίωση Περίοδος ακμής Βελτίωση MM. . BleulerBleuler CiompiCiompi & & MullerMuller (οι κλινικές εκδηλώσεις (οι κλινικές εκδηλώσεις στο στο

τέλος της εξέλιξης τέλος της εξέλιξης εμφανίζονται)εμφανίζονται)------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ Ι 5-10 10,1 αβληχρός Ι 5-10 10,1 αβληχρός χρονίως ,συνεχώς χρονίως ,συνεχώς παρούσα παρούσα

ΙΙ 10-20 24,1 “ ΙΙ 10-20 24,1 “ “ “ απούσα απούσα

ΙΙΙ 9,6 “ ΙΙΙ 9,6 “ με επεισόδια με επεισόδια παρούσα παρούσα

ΙΙVV 5,3 “ 5,3 “ “ “ απούσα απούσα

VV 5 5,3 οξύς 5 5,3 οξύς χρονίως, συνεχώς χρονίως, συνεχώς παρούσα παρούσα

VIVI 5-15 8,3 “ 5-15 8,3 “ “ “ απούσα απούσα

VIIVII 25-40 25,4 “ 25-40 25,4 “ με επεισόδια με επεισόδια παρούσα παρούσα

VIIIVIII 5 5 11,9 11,9 “ “ “ “ απούσααπούσα

M. BLEULER, 1972M. BLEULER, 1972L. CIOMPI, Ch. MULLER, 1977 L. CIOMPI, Ch. MULLER, 1977

το 24,5 % των αρρώστων παρουσίασε μια το 24,5 % των αρρώστων παρουσίασε μια πλήρη ύφεση της νόσου, πλήρη ύφεση της νόσου,

το 48,6 % μια μη χαρακτηριστική το 48,6 % μια μη χαρακτηριστική υπολειμματική κατάσταση υπολειμματική κατάσταση

το 26,9 % μια υπολειμματική ψυχωτική το 26,9 % μια υπολειμματική ψυχωτική κατάσταση. κατάσταση.

A. Marneros, A. Marneros, 19941994

Η εξέλιξη των σχιζοφρενικών διαταραχών κατά ICD-10

1) συνεχής, 2) επεισοδιακή με προοδευτικώς

εξελισσόμενα ελλείμματα, 3) επεισοδιακή με σταθερά ελλείμματα, 4) επεισοδιακή διαλείπουσα, 5) ατελής αποδρομή, 6) πλήρης αποδρομή, 7) άλλη και 8) πορεία αβέβαιη, πολύ βραχεία

περίοδος παρατήρησης.

Η εξέλιξη της σχιζοφρένειας σύμφωνα με το DSM-IV

1) επεισοδιακή με υπολειμματικά συμπτώματα ανάμεσα στα επεισόδια,

2) επεισοδιακή χωρίς υπολειμματικά συμπτώματα ανάμεσα στα επεισόδια,

3) συνεχής με προεξάρχοντα αρνητικά συμπτώματα,

4) μοναδικό επεισόδιο σε μερική ύφεση με πιθανώς προεξάρχοντα αρνητικά συμπτώματα,

5) μοναδικό επεισόδιο σε πλήρη ύφεση και 6) άλλο ή απροσδιόριστο σχήμα.

1 ) το 1/4 έως το 1/3 των σχιζοφρενών εμφανίζουν μια 1 ) το 1/4 έως το 1/3 των σχιζοφρενών εμφανίζουν μια πολύ ευνοϊκή εξέλιξη, που μπορεί να φθάσει μέχρι την πολύ ευνοϊκή εξέλιξη, που μπορεί να φθάσει μέχρι την πλήρη ύφεση μετά από 20 έως 40 χρόνια από την πλήρη ύφεση μετά από 20 έως 40 χρόνια από την εισβολή της νόσου. εισβολή της νόσου. 2 ) το 1/2 περίπου των σχιζοφρενών εμφανίζει μια 2 ) το 1/2 περίπου των σχιζοφρενών εμφανίζει μια μερική βελτίωση που εκδηλώνεται με μια μείωση χωρίς μερική βελτίωση που εκδηλώνεται με μια μείωση χωρίς εξαφάνιση της συμπτωματολογίας και / ή μια ποικίλη εξαφάνιση της συμπτωματολογίας και / ή μια ποικίλη αλλοίωση - καταστροφή των πνευματικών, αλλοίωση - καταστροφή των πνευματικών, προσαρμοστικών, κοινωνικο-επαγγελματικών προσαρμοστικών, κοινωνικο-επαγγελματικών ικανοτήτων, καθώς και των σχέσεων με τους άλλους. ικανοτήτων, καθώς και των σχέσεων με τους άλλους. 3 ) το 1/4 μέχρι το 1/3 των σχιζοφρενών εμφανίζει μια 3 ) το 1/4 μέχρι το 1/3 των σχιζοφρενών εμφανίζει μια ασήμαντη βελτίωση είτε μια επιδείνωση και έχει ανάγκη ασήμαντη βελτίωση είτε μια επιδείνωση και έχει ανάγκη μιας σταθερής ενδονοσοκομειακής ή εξωνοσοκομειακής μιας σταθερής ενδονοσοκομειακής ή εξωνοσοκομειακής βοήθειας. βοήθειας. 4) o4) oρισμένοι σχιζοφρενείς ( περίπου το 5 έως 10 % ) θαρισμένοι σχιζοφρενείς ( περίπου το 5 έως 10 % ) θα εκδηλώσουν άνοιαεκδηλώσουν άνοια

Σχιζοφρένεια

Τα αναφερόμενα % ανάνηψης κυμαίνονται από Τα αναφερόμενα % ανάνηψης κυμαίνονται από 10-60%10-60%

Υπολογίζεται ότι Υπολογίζεται ότι 20-30%20-30% των ασθενών θα έχουν των ασθενών θα έχουν σχετικά καλή ζωή.σχετικά καλή ζωή.

Το Το 20-30%20-30% θα εξακολουθήσουν να έχουν θα εξακολουθήσουν να έχουν μέτριας έντασης συμπτώματαμέτριας έντασης συμπτώματα

Το Το 40-60%40-60% θα παραμένουν σαφώς θα παραμένουν σαφώς διαταραγμένα ( από την νόσο ) δια βίουδιαταραγμένα ( από την νόσο ) δια βίου

Αιτούμενα από την Αντιψυχωτική Αγωγή

Θετικά Θετικά

Αρνητικά Αρνητικά

Καταθλιπτικά συμπτώματαΚαταθλιπτικά συμπτώματα

Γνωστικά ελλείμματαΓνωστικά ελλείμματα

Ευνοϊκό περίγραμμα ανεπιθύμητων ενεργειώνΕυνοϊκό περίγραμμα ανεπιθύμητων ενεργειών

Στόχοι μακρόχρονης παρέμβασηςΣτόχοι μακρόχρονης παρέμβασης μακροχρόνιος έλεγχος του συνόλου των συμπτωμάτων ( θετικών, αρνητικών, συναισθηματικών…)

Συμμόρφωση

έλλειψη δυσφορικών παρενεργειών

πρόληψη υποτροπής

επανένταξη

εκδήλωση εκδήλωση μακροχρόνια φροντίδα μακροχρόνια φροντίδα

Βραχύχρονοι Βραχύχρονοι στόχοιστόχοι

εξασφάλιση ασθενούς, συγγενών

έλεγχος της διέγερσης

Επίτευξη ψυχοκινητι-κής ηρεμίας

Το Συνεχές της Φροντίδας

Βασικοί στόχοι στη μακρόχρονη αντιμετώπιση των χρονίων σχιζοφρενών

Έλεγχος /ύφεση συμπτωμάτων – Μείωση του κίνδυνου υποτροπής και

εισαγωγής σε 24ωρο Πρόληψη υποτροπών Επανένταξη (ψυχοκοινωνική,

επαγγελματική)– Προαγωγή της αυτονομίας του ασθενούς– Ελαχιστοποίηση του στίγματος από τη

νόσο Βελτίωση της ποιότητα ζωής

– Βελτίωση της υποκειμενικής αντίληψης του καλώς έχειν

1Hogarty GE, et al. J Psychiatr Res 1998;32:243–50 , 2 ,Robinson D, et al., Arch Gen Psychiatry 1999;56:241–7 , 3Birchwood M. Aust N Z J Psychiatry 2000;34:S181–4

Weiden PJ et al. J Clin Psychiatry 1996;57(Suppl. 11):53–60 , Kane JM. Int Clin Psychopharmacol 2001;16:S1–8

Άτυ

πα α

ντιψ

υχω

σικά

Κλασικά νευροληπτικά

Αντιμετώπιση αρνητικών συμπτωμάτων

Ποιότητα ζωής

Λειτουργικότητα

Επανένταξη

Αντιμετώπιση θετικών συμπτωμάτων

Πρόληψη υποτροπών

Στόχοι μακρόχρονης αντιμετώπισης χρονίων σχιζοφρενών

++ Έλεγχος θετικών Έλεγχος θετικών συμπτωμάτωνσυμπτωμάτων

++ Δυνατότητα ταχείας Δυνατότητα ταχείας αντιμετώπισης οξέων αντιμετώπισης οξέων συμπτωμάτωνσυμπτωμάτων

- Ελλιπής δράση σε Ελλιπής δράση σε αρνητικά συμπτώματα και αρνητικά συμπτώματα και διαταραχές διαταραχές συναισθήματοςσυναισθήματος

- Έλλειψη δράσης στα Έλλειψη δράσης στα γνωστικά ελλείμματα γνωστικά ελλείμματα

++ Έλεγχος θετικών κι Έλεγχος θετικών κι αρνητικών συμπτωμάτων αρνητικών συμπτωμάτων και διαταραχών και διαταραχών συναισθήματος συναισθήματος

++ Βελτίωση Βελτίωση γνωστικών λειτουργιώνγνωστικών λειτουργιών

- Κίνδυνος ύπαρξης κενών Κίνδυνος ύπαρξης κενών στη μακροχρόνια στη μακροχρόνια αντιψυχωτική κάλυψηαντιψυχωτική κάλυψη

Αποτελεσματικότητα

ΚΛΑΣΙΚΑ ΑΝΤΙΨΥΧΩΤΙΚΑ ΑΤΥΠΑ ΑΝΤΙΨΥΧΩΣΙΚΑ

++ Ελάχιστες Ελάχιστες καρδιαγγειακές α.ε.καρδιαγγειακές α.ε.

++ Μη ύπαρξη Μη ύπαρξη αιματολογικών αιματολογικών αντιδράσεωναντιδράσεων

++ Ελάχιστος κίνδυνος Ελάχιστος κίνδυνος ανάπτυξης σακχαρώδη ανάπτυξης σακχαρώδη διαβήτηδιαβήτη

- Μη ευνοϊκό προφίλ α.ε.Μη ευνοϊκό προφίλ α.ε.Έντονα και συχνά Έντονα και συχνά

ΕΠΣΕΠΣΚίνδυνος όψιμης Κίνδυνος όψιμης

δυσκινησίαςδυσκινησίαςΑντιχολινεργικές α.ε.Αντιχολινεργικές α.ε.

++ Ευνοϊκότερο προφίλ ανοχής έναντι Ευνοϊκότερο προφίλ ανοχής έναντι των κλασικών νευροληπτικώντων κλασικών νευροληπτικών

++ Ήπια και σπάνια ΕΠΣ Ήπια και σπάνια ΕΠΣ

++ Χαμηλός κίνδυνος όψιμης Χαμηλός κίνδυνος όψιμης δυσκινησίαςδυσκινησίας

- Σημαντικός κίνδυνος ανάπτυξης Σημαντικός κίνδυνος ανάπτυξης σακχαρώδη διαβήτη σακχαρώδη διαβήτη

(π.χ. Κλοζαπίνη, Ολανζαπίνη)(π.χ. Κλοζαπίνη, Ολανζαπίνη)- Σημαντική αύξηση βάρουςΣημαντική αύξηση βάρους

(π.χ. Ολανζαπίνη) (π.χ. Ολανζαπίνη) - Καρδιαγγειακές α.ε. Καρδιαγγειακές α.ε. (π.χ. (π.χ.

Ζιπρασιδόνη)Ζιπρασιδόνη)- Αύξηση επιπέδων προλακτίνης Αύξηση επιπέδων προλακτίνης

(π.χ. (π.χ. Αμισουλπιρίδη, Ρισπεριδόνη)Αμισουλπιρίδη, Ρισπεριδόνη)

- Αιματολογικές αντιδράσεις Αιματολογικές αντιδράσεις (π.χ. Κλοζαπίνη)(π.χ. Κλοζαπίνη)

Ανοχή

ΚΛΑΣΙΚΑ ΑΝΤΙΨΥΧΩΤΙΚΑ ΑΤΥΠΑ ΑΝΤΙΨΥΧΩΣΙΚΑ

δυσκολίες στη θεραπεία με τα συμβατικά νευροληπτικά

Χαλαρή συμμόρφωση. Χαλαρή συμμόρφωση. Ανεπαρκής αποτελεσματικότητα στα αρνητικά Ανεπαρκής αποτελεσματικότητα στα αρνητικά

συμπτώματα.συμπτώματα. Δευτερογενή κινητικά φαινόμενα (μη Δευτερογενή κινητικά φαινόμενα (μη

αναστρέψιμη όψιμη δυσκινησία στο 5 έως 10% αναστρέψιμη όψιμη δυσκινησία στο 5 έως 10% των περιπτώσεων μετά από μακρόχρονη των περιπτώσεων μετά από μακρόχρονη θεραπεία).θεραπεία).

Συναισθηματικά δευτερογενή φαινόμενα Συναισθηματικά δευτερογενή φαινόμενα (δυσφορία, ανηδονία).(δυσφορία, ανηδονία).

Ανεπαρκής αποτελεσματικότητα στα γνωστικά Ανεπαρκής αποτελεσματικότητα στα γνωστικά ελλείμματα.ελλείμματα.

Ανθεκτικότητα στη θεραπεία των θετικών Ανθεκτικότητα στη θεραπεία των θετικών συμπτωμάτων στο 5 έως 10% των συμπτωμάτων στο 5 έως 10% των περιπτώσεων.περιπτώσεων.

Συμμόρφωση ψυχωσικών ασθενώνΣυμμόρφωση ψυχωσικών ασθενών

Oehl M, et al. Acta Psychiatr Scand 2000;102(Suppl. 407):83–6

Μερική συμμόρφωση

Μη συμμόρφωση

Πλήρης Συμμόρφωση

1/31/3

1/3

• Πλήρης συμμόρφωση

Ο ασθενής παραλείπει < 25% των δόσεων

• Μερική συμμόρφωση

Ο ασθενής παραλείπει το 25% - 65% των δόσεων

• Μη συμμόρφωση

Ο ασθενής παραλείπει > 65% των δόσεων

Συμμόρφωση ψυχωσικών ασθενώνΣυμμόρφωση ψυχωσικών ασθενών

• Φτωχή εναισθησία για τη νόσο

• Υπενθύμιση της νόσου

• “Ξεχνάει” (αρνείται;) να λάβει φάρμακο

• Ανεπιθύμητες ενέργειες

• Έλλειψη κινήτρου

• Έλλειψη ψυχο- εκπαίδευσης

Oehl M, et al. Acta Psychiatr Scand 2000;102(Suppl. 407):83–6

Μερική συμμόρφωση

Μη συμμόρφωση

Πλήρης Συμμόρφωση

1/31/3

1/3

Συνήθη αίτια μερικής ή μη συμμόρφωσης

Oehl M, et al. Acta Psychiatr Scand 2000;102(Suppl. 407):83–6

Πολύπλοκο δοσολογικό

σχήμα

Κατάχρηση ουσιών

Ανεπιθύμητες ενέργειες

Ελλιπής έλεγχος

συμπτωμάτων

Λανθασμένη κρίση

ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ

Παράγοντες που επηρεάζουν τη συμμόρφωση στην αγωγή

ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΟΙ ΜΕ ΤΟ ΦΑΡΜΑΚΟ

Παράγοντες που επηρεάζουν Παράγοντες που επηρεάζουν τη συμμόρφωση στην αγωγή τη συμμόρφωση στην αγωγή

Αύξηση συμμόρφωσηςΑύξηση συμμόρφωσης

Αποδοχή της νόσου Αποδοχή της νόσου Αντίληψη βαρύτητας Αντίληψη βαρύτητας

συμπτωμάτωνσυμπτωμάτων Επίπεδο υποστήριξης Επίπεδο υποστήριξης Οικογενειακή Οικογενειακή

σταθερότητα σταθερότητα Θετική θεραπευτική Θετική θεραπευτική

συμμαχία συμμαχία Ψυχο – εκπαίδευση Ψυχο – εκπαίδευση Φαρμακοτεχνικές Φαρμακοτεχνικές

μορφέςμορφές

Μείωση συμμόρφωσηςΜείωση συμμόρφωσης

Άρνηση ως προς τη Άρνηση ως προς τη νόσονόσο

Έλλειψη εναισθησίαςΈλλειψη εναισθησίας Ανεπιθύμητες ενέργειες Ανεπιθύμητες ενέργειες Φτωχός έλεγχος Φτωχός έλεγχος

συμπτωμάτων συμπτωμάτων Κατάχρηση ουσιών Κατάχρηση ουσιών Φτωχή θεραπευτική Φτωχή θεραπευτική

συμμαχίασυμμαχία Φτωχή επικοινωνία Φτωχή επικοινωνία Στίγμα Στίγμα

ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΟΙ ΜΕ:ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΟΙ ΜΕ:

ΙΑΤΡΟΙΑΤΡΟ– Πολυφαρμακία ή υπερβολική χρήση φαρμάκωνΠολυφαρμακία ή υπερβολική χρήση φαρμάκων– ΕπιφυλακτικότηταΕπιφυλακτικότητα– Παθητική συμπεριφοράΠαθητική συμπεριφορά– Αρνητική στάση Αρνητική στάση – Απογοήτευση από την πορεία του ασθενήΑπογοήτευση από την πορεία του ασθενή

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗΣΠΕΡΙΘΑΛΨΗΣ– Προβληματική πρόσβασηΠροβληματική πρόσβαση– Ακατάλληλος προγραμματισμός επισκέψεωνΑκατάλληλος προγραμματισμός επισκέψεων– Έλλειψη κατάλληλης επίβλεψηςΈλλειψη κατάλληλης επίβλεψης

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΣΤΗΝ ΑΓΩΓΗ 1

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΣΤΗΝ ΑΓΩΓΗ 2

ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΟΙ ΜΕ:ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΟΙ ΜΕ:

ΑΣΘΕΝΗΑΣΘΕΝΗ– Κατάχρηση ουσιώνΚατάχρηση ουσιών– Έλλειψη εναισθησίαςΈλλειψη εναισθησίας– Αρνητική στάση στη θεραπείαΑρνητική στάση στη θεραπεία

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ– Άγνοια των οφελών από την αγωγήΆγνοια των οφελών από την αγωγή– Μη ρεαλιστικές προσδοκίεςΜη ρεαλιστικές προσδοκίες– Συναισθηματική εμπλοκή συγγενώνΣυναισθηματική εμπλοκή συγγενών– Αμέλεια ως προς την στήριξη του ασθενήΑμέλεια ως προς την στήριξη του ασθενή– ΑποξένωσηΑποξένωση

Επιχειρήματα για τη χρησιμοποίηση ενός παραδοσιακού συμβατικού

νευροληπτικού

Η παλιότερη εμπειρία απ’ αυτά τα φάρμακα. Αυτό Η παλιότερη εμπειρία απ’ αυτά τα φάρμακα. Αυτό το επιχείρημα δεν είναι της ίδιας αξίας για την το επιχείρημα δεν είναι της ίδιας αξίας για την πλειονότητα των άτυπων νευροληπτικών.πλειονότητα των άτυπων νευροληπτικών.

Οι διαθέσιμες μορφές βραδείας αποδέσμευσης. Οι διαθέσιμες μορφές βραδείας αποδέσμευσης.

Η τιμή των άτυπων νευροληπτικών είναι 5 με 10 Η τιμή των άτυπων νευροληπτικών είναι 5 με 10 φορές μεγαλύτερη από κείνη των τυπικών φορές μεγαλύτερη από κείνη των τυπικών νευροληπτικών. νευροληπτικών.

δυσκολίες στη θεραπεία με τα συμβατικά νευροληπτικά

Χαλαρή συμμόρφωση. Χαλαρή συμμόρφωση. Ανεπαρκής αποτελεσματικότητα στα αρνητικά Ανεπαρκής αποτελεσματικότητα στα αρνητικά

συμπτώματα.συμπτώματα. Δευτερογενή κινητικά φαινόμενα (μη Δευτερογενή κινητικά φαινόμενα (μη

αναστρέψιμη όψιμη δυσκινησία στο 5 έως 10% αναστρέψιμη όψιμη δυσκινησία στο 5 έως 10% των περιπτώσεων μετά από μακρόχρονη των περιπτώσεων μετά από μακρόχρονη θεραπεία).θεραπεία).

Συναισθηματικά δευτερογενή φαινόμενα Συναισθηματικά δευτερογενή φαινόμενα (δυσφορία, ανηδονία).(δυσφορία, ανηδονία).

Ανεπαρκής αποτελεσματικότητα στα γνωστικά Ανεπαρκής αποτελεσματικότητα στα γνωστικά ελλείμματα.ελλείμματα.

Ανθεκτικότητα στη θεραπεία των θετικών Ανθεκτικότητα στη θεραπεία των θετικών συμπτωμάτων στο 5 έως 10% των συμπτωμάτων στο 5 έως 10% των περιπτώσεων.περιπτώσεων.

Κίνδυνος υποτροπής

΄Ετος΄Ετος **

Ποσοστό Ποσοστό υποτροπών (%)υποτροπών (%)

Ασθενείς σε κίνδυνο Ασθενείς σε κίνδυνο υποτροπής στο τέλος του υποτροπής στο τέλος του

έτουςέτους

1ο1ο 16.216.2 8080

2ο2ο 53.753.7 3939

3ο3ο 63.163.1 2222

4ο4ο 74.774.7 99

5ο5ο 81.981.9 44* Έτος(η) από προηγούμενη υποτροπή

Robinson DG et al. Arch Gen Psychiatry 1999;56:241 – 7

Παράγοντες που οδηγούν στην υποτροπή

Διακοπή φαρμάκου / ελλιπής Διακοπή φαρμάκου / ελλιπής συμμόρφωση στην αγωγήσυμμόρφωση στην αγωγή

Ανεπαρκής αποτελεσματικότηταΑνεπαρκής αποτελεσματικότητα ΥποδοσολόγησηΥποδοσολόγηση Στρεσογόνοι παράγοντεςΣτρεσογόνοι παράγοντες Συν-νοσηρότηταΣυν-νοσηρότητα Κατάχρηση ουσιών ή/και αλκοόλΚατάχρηση ουσιών ή/και αλκοόλ Φυσιολογική εξέλιξη της νόσουΦυσιολογική εξέλιξη της νόσου Ανεπιθύμητες ενέργειες από το φάρμακο Ανεπιθύμητες ενέργειες από το φάρμακο

(π.χ. ακαθησία)(π.χ. ακαθησία) Ανθεκτική μορφή σχιζοφρένειαςΑνθεκτική μορφή σχιζοφρένειας

Εκλυτικοί παράγοντες της υποτροπής και επανεισαγωγής δεδομένων ψυχώσεων

11) Υποτροπή της νόσου αυτής καθ’ αυτής) Υποτροπή της νόσου αυτής καθ’ αυτής– Περιοδικότητα – έξαρση – ώσηΠεριοδικότητα – έξαρση – ώση– Διακοπή θεραπευτικής αγωγήςΔιακοπή θεραπευτικής αγωγής– Ανεπάρκεια συντηρητικής αγωγήςΑνεπάρκεια συντηρητικής αγωγής– Επιπρόσθετες σωματικές νόσοιΕπιπρόσθετες σωματικές νόσοι– Ανικανότητα αξιολόγησης των ιδίων ικανοτήτωνΑνικανότητα αξιολόγησης των ιδίων ικανοτήτων

2) Υποτροπή από κοινωνικούς παράγοντες2) Υποτροπή από κοινωνικούς παράγοντες– Θέση της οικογένειαςΘέση της οικογένειας– Θέση του κοινωνικού περιβάλλοντοςΘέση του κοινωνικού περιβάλλοντος– Οικονομικοί παράγοντεςΟικονομικοί παράγοντες– Ανικανότητα του ασθενή να κατανοήσει τις εξελίξεις του Ανικανότητα του ασθενή να κατανοήσει τις εξελίξεις του

κοινωνικού – πολιτιστικού περιβάλλοντοςκοινωνικού – πολιτιστικού περιβάλλοντος

3) 3) Υποτροπή από μικτούς παράγοντεςΥποτροπή από μικτούς παράγοντες– Λειτουργική έκπτωση και ανικανότητα προσαρμογήςΛειτουργική έκπτωση και ανικανότητα προσαρμογής– Δευτεροπαθής ιδρυματισμός Δευτεροπαθής ιδρυματισμός – Συγκερασμός στοιχείων των δύο προηγούμενων ομάδωνΣυγκερασμός στοιχείων των δύο προηγούμενων ομάδων

4) Υποτροπή από έλλειψη εξωνοσοκομειακής φροντίδας4) Υποτροπή από έλλειψη εξωνοσοκομειακής φροντίδας

Κανδύλης και Κανδύλης και συν. 1978συν. 1978

ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΚΕΝΟΚΕΝΟ

Δεν ακολουθεί πιστά τις θεραπευτικές οδηγίες

ΥΠΟΤΡΟΠΗΥΠΟΤΡΟΠΗ

Υποτροπιάζει συχνά

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

ΑΝΟΧΗΑΝΟΧΗ

Μη ικανοποιητική αντιμετώπιση συμπτωμάτων

Εμφάνιση ανεπιθύμητων ενεργειών

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΚΕΝΟ ΣΤΗ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΣΧΙΖΟΦΡΕΝΕΙΑΣ

D1

D4.2

D2

5-HT2A

5-HT2C

5-HT1A

5-HT6

1

2

Musc

H1

Olanzapine Clozapine Quetiapine

Ziprasidone Haloperidol Risperidone

Το Ευρύ Φάσμα Σύνδεσης με τους Υποδοχείς Το Ευρύ Φάσμα Σύνδεσης με τους Υποδοχείς Συνεπάγεται Ευρύ Φάσμα ΑποτελεσματικότηταςΣυνεπάγεται Ευρύ Φάσμα Αποτελεσματικότητας

Bymaster FP, et al. Neuropsychopharmacology. 1996;14(2):87-96. Schotte A, et al. Psychopharmacology (Berl). 1996;124(1-2):57-73.Lawler, C, et al. Neuropsychopharmacology. 1999;20(6):612-27.Corbett, R, et al. CNS Drug Reviews. 1997;3(2):120-47.

Aripiprazole

Χρόνος απαιτούμενος για ύφεση των Χρόνος απαιτούμενος για ύφεση των συμπτωμάτων, ανάλογα με την προηγούμενη συμπτωμάτων, ανάλογα με την προηγούμενη

διάρκεια της ψύχωσηςδιάρκεια της ψύχωσης

100

90

80

70

60

50

40

30

20

10

0

0 4 8 12 16 20 24 28 32 36 40 44 48 52 56 60

Εβδομάδες υπό αγωγήνΕβδομάδες υπό αγωγήν

% α

νταπ

οκ

ριθ

έντω

ν σ

τη

ν

αγω

γή

αθρ

οισ

τικ

ά

Διάρκεια των

συμπτωμάτων10 εβδομάδες

24 εβδομάδες

1 έτος

2 έτη

Δεδομένα από J. A. Lieberman.

ΕΠΙΛΟΓΗ ΦΑΡΜΑΚΟΥΕΠΙΛΟΓΗ ΦΑΡΜΑΚΟΥ

Για την ψύχωσηΓια την ψύχωση

Ανταπόκριση στην αγωγή Ανταπόκριση στην αγωγή (Κλασικά, Άτυπα)(Κλασικά, Άτυπα)

Ανθεκτικοί στην αγωγή Ανθεκτικοί στην αγωγή (Κλοζαπίνη)(Κλοζαπίνη)

Μη ανοχή στην αγωγή Μη ανοχή στην αγωγή (Άτυπα)(Άτυπα)

Για ανεπιθύμητες Για ανεπιθύμητες ενέργειεςενέργειες

• Εξωπυραμιδικά

• Όψιμη δυσκινησία

• Αύξηση βάρους

• Διαβήτης

• Καρδιολογικό προφίλ κινδύνου

• Σεξουαλική δυσλειτουργία

• Επιμήκυνση QTc

Για δευτερογενή συμπτώματα

• Kατάθλιψη

• Επιθετικότητα

• Αυτοκτονία

• Δευτερεύοντα αρνητικά συμπτώματα

• Ταχύτητα γνωστικής και κινητικής επεξεργασίας

Για πρόληψη υποτροπών

• Άτυπα αντιψυχωσικά

Για το κόστος

• Κλασικά Νευροληπτικά

• Άτυπα αντιψυχωσικά