ΜΟΥΣΤΑΝΗΣ-ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ

download ΜΟΥΣΤΑΝΗΣ-ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ

of 32

description

statistical physics

Transcript of ΜΟΥΣΤΑΝΗΣ-ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ

  • ISBN 978-960-456-304-3

    Copyright, 2011, . , E Z

    18 - T.. 4171 T.K. 570 19T.: 2392.072.222 - Fax: 2392.072.229 e-mail: [email protected]

    . ZHTH & OEE

    www.ziti.gr

    BIBIOEIO - KENTPIKH IAEH:A 27 - 546 35 T.: 2310-203.720 Fax 2310-211.305e-mail: [email protected]

    BIBIOEIO AHNN - ENH EKOTN BIBIOY EAONIKH: B ( 5) - 105 64 AHNA T.-Fax: 210-3211.097

    AOHKH AHNN - HH XONPIKH:A 60 - E 114 71, A T.-Fax: 210-3816.650 e-mail: [email protected]

    : www.ziti.gr

    T (N.2121/1993 ) . A- , , , , , - (, ) .

  • -, . , . , . . - , , . , , . , . - -, . 2011

  • ............................................................................................................................. 9 1:

    1.1 ....................................................... 11 1.2 . .................................................................................................... 12 1.3 ........................................................ 13 1.4. .................................................................................................... 14 1.5 Bolzmann ..................................................................... 14 1.6 ................................................................................................. 15 1.7 .............................................................................. 17 1.8 ........................................................................................... 19 1.9 ........................................... 20

    ..................................................................................................................... 22

    ............................................................................................................. 24 2:

    2.1 ............................................................................. 63 2.2 ................................................................. 66 2.3 ................................................................ 68 2.4 ........................................................................ 69

    ..................................................................................................................... 71

    ............................................................................................................. 73

  • 8 3: Fermi - Dirac Bose - Einstein

    3.1 ................. 141 3.2 ...................................... 142 3.3 .................................... 143 3.4 Fermi - Dirac Bose - Einstein .................................................. 144 3.5 ................................. 146 3.6 Bose - Einstein ..................................................................... 148 3.7 .......................................................................... 150

    .......................................................................................................... 153 .......................................................................................... 187 ............................................................................... 189 ....................................................................................... 191 .................................................................................................................. 193 ............................................................................................................. 195

  • , , , . , - . , - . - . ( ), - . , 2310N , , . ,

    1 2 1 2 E = + + + = + + + =

    , 1,i i N= i-. - 10 N- . , , , : 1. , ,

    .

    2. , - , , , , , 10 N- . - , :

  • 10

    E t h 10 -<

    2310/ 10 10t h h h ,

    . - , - .

    (, , ..) . , , , , .. .

  • 1

    1.1

    ( ) . - , V . , , , , - 1, , Nr r

    1, , Np p

    ( ) . , - 1. , - . , . , 3 spin 1/2 - z . To - =

    - . 8 - , .

    1 Hamil-

    tonian .

  • 12 1

    3

    3 = - . -. = - :

    ( ). - . = - 3. :

    1.2

    , V N E + , (, , , ) (, , ) .

  • 13

    - - V, N = . , V, (, V, ) () = . , -, - . . ( - , ) . -, .

    1.3

    .

    : i) . -

    1( , , )

    p

    =

    ii) - . + . r r < < + ,

    ,

    ( )0,

    rr

    c E E E p E E

    < < += =

  • 14 1

    c

    ( ) 1rr

    p E E= =

    E + .

    :

    1( )

    ( , , , )rp E E

    = = .

    1.4

    , .. , . ( ).

    1.5 Boltzmann

    :

    ln ( )S k =

    () + .

    ln ( )S k = .

    . 1S 2S , 1 2S S+ . - ( ) 1 E = ln1 0S k= = .

  • 15

    1.6 f , 2f . f . 3f N= . 2f- . -, . -, iq ip ( ). : . :

    2

    2 212 2p

    H m qm

    = + .

    :

    2 2

    2 12 2 /p qmE E m

    + = .

    q - p. , , - f=1. q p 1:

    p

    q

    1

  • 16 1

    :

    2 2

    2 12 2 /p qmE E m

    + =

    ( 2). ( , )q p - .

    p

    q

    2

    , - ; - - E + . + ( 3) + q-p .

    E+E

    p

    q

    3

  • 17

    ln !S

    k N= =

    . - Heisenberg .

    1.7

    - x xp - , x xp . :

    xp x h

    h Planck. ( x-p ) () . : x-p ( q-p) , xp x h . ( 4). -

    p

    q

    h

    4

  • 18 1

    E + . :

    ( )

    =

    ( )dpdq

    h

    =

    E H E < < + .

    ( D

    dxdy

    D xy). , 3f N= - (.. ), ( ) E , - , -, :

    1 1 1 26 x y z

    x y z x N N NN

    dp dp dp dp dq dq dq

    E H E < < +

    6 1

    i iN i

    dp dq=

    E H E < < +

    3Nh ( dp dq h). :

    13

    1( )

    !

    N

    i ii

    N E

    dp dq E

    h=

    < < +

    =

    ! (.. ) .

  • 19

    , :

    13( )

    N

    i ii

    N E

    dp dq E

    h=

    < < +

    =

    .

    , () - E + , :

    ( , , , ) 1E H E

    V N< < +

    = .

    : To ( , ) d dE -. ( ) ( , ) / dE dE= dE . :

    ( , ) ( ) E dE E dE= .

    ( ) 0 , . .

    1.8 -

    , - . + ( ) ,

    1( , , ) V N

    .

  • 20 1

    , , , . , + /E kTe- ( -).

    , -. E + +

    ( )/E kTe- - , ( ).

    1.9

    (.. - V , ). . , .

    Q dU W= + .

    , 0S > , ,

    0S = , .

  • 21

    .

    , =0 . :

    ( 0) lnS T k g= =

    g . -, g =1, :

    ( 0) ln1 0S T k= = = .

    , - , :

    0

    lim 0T

    S

    = .

    ,

    1

    V N

    ST E

    =

    , E N

    SP T

    V =

    , VE

    S T

    V = -

    lnr rr

    S k p p= -

    rp r - .

  • 22 1

    - , , - (). - : 1: () i) ii) . i) i -

    1

    N

    ii

    E =

    = ( ) - . .

    ii)

    :

    13

    1( )

    !

    N

    i ii

    N E

    dp dq

    h=

    < < +

    =

    (.. )

    13( )

    N

    i ii

    N E

    dp dq

    h=

    < < +

    =

    .. (). 3Nh 2Nh

    Nh .

  • 23

    2: :

    ln ( )S k =

    ln ( )S k = 3: -

    :

    ,

    1V N

    ST E

    = .

  • 24 1

    1

    , ( , ) d , + dE i) ii) .

    i) ()dE -

    :

    3 31 1

    ( )< < +

    < < +

    = = x y z dEV E H E dE

    dpdq dxdydz dp dp dph h

    V o . E H E < < + , .

    x y z x y zE H E dE

    dp dp dp dp dp dp< < +

    = .

    ( -

    ( ) ( )x dx

    xf x dx f x dx

    +

    = - dx ( )f x ).

    :

    3( ) x y zV

    dE dp dp dph

    = .

    24x y zdp dp dp dp p dp= =

  • 25

    ( 24dxdydz r dr= ). :

    2

    34

    ( )Vp dp

    dEh

    = (1)

    2 2/ 2 2E p m p mE= fi =

    :

    2 22

    mdEpdp mdE dp

    mE= fi = .

    2 2p mE= dp (1) -:

    3/2 1/2

    32 (2 )

    ( , ) m

    dE dEh

    = .

    ii) :

    2 2 21 1

    ( ) 2x y H E dE

    dE

    A E dE dpdq dxdy dp dp pdp

    h h h< < +< < +

    = = =

    . 2x ydp dp pdp= - 2dxdy r dr= dE .

    pdp mdE= :

    22

    ( )mA

    dE dEh

    = .

    ii) H :

    2 21

    ( )2 x y

    H p pm

    = + (1)

    L , :

  • 26 1

    2xh

    p nL

    = , 2yh

    p nL

    =

    1 2, 0 1, 2n n = ,x yp p ,

    2mE , (1) :

    2 2 2( 2 )x yp p mE+ = .

    L , , - + dE - 2p mE= dp , p -, (h/L)2 ( 5). :

    2

    2 22 2

    ( , )( / )

    pdp L mdE dE

    h L h= = (2)

    py

    px2mE

    5

    2 2p mE= pdp mdE= -

    .

    i) , - L, o , - , /h L p dp , :

  • 27

    2 3/2 1/2

    3 34 2 (2 )

    ( , )( / )p dp V m E dE

    dEh L h

    = = (3)

    3L V=

    2 2p mE= 1/22

    2m

    dp dEE

    = .

    2

    - ( ) E dE+ :

    3 /2 3 /2

    3

    (2 ) 3( , )

    3! ! 22

    N N

    N

    V mE NdE dE

    Nh N E=

    0

    ( 1) ! n x n n x e dx

    -

    + =

    : H R n :

    /2

    1( )( / 2)!

    nn

    nn

    S R Rn

    -

    = .

    1 13 6

    1( )

    ! N NN NE H E dE

    dE dq dq dp dpN h

    < < +

    =

    1 13 3 1

    ! N NN NV V

    dq dq dp dpN h

    =

    3- E H E dE< < + .

    2

    2

    1 1

    22

    N Ni

    ii i

    pE p mE

    m= =

    = fi =

  • 28 1

    2 2 2 2 2 21 1 1 2x y z Nx Ny Nzp p p p p p mEfi + + + + + + = .

    2R mE= 3 . :

    3 /2 3 1

    1 3 6

    3( ) ( 2 ) 2

    3 !2

    -

    < < +

    = = =

    N N

    N NNE H E dE

    Ndq dp S R dR mE d mE

    N

    3 13 /2 3 /2 3 /22 2

    (2 ) 2 (2 ) 33(3 / 2)! 2 ! 22

    NN N mE mdE mE dE

    NN mE E

    -

    = =

    .

    , iV

    dq V.

    :

    3 /2 3 /2

    3

    (2 ) 3( )

    !(3 / 2)! 2

    N N

    NV mE NdE

    dEh N N E

    = .

    3

    ( 1/ )e kT- = - .

    . 1 ( , 1) - - . :

    3 /2

    ( , 1) 3( ) exp ln(1 / )

    ( , ) 2

    p N

    - - -

    = = -

    .

    , 32

    kT

    . - / , ( / 1)

  • 29

    ln 1

    - -

    :

    3

    ( ) exp exp2

    p N

    E kT - = -

    .

    4

    , 0( ) , - , , 0 .

    ( , ) dE E dE+ , , - 0ln ( ) , ln ( , ) dE . ;

    To 0( ) 0 :

    0 3

    2( )

    ! ( / )NmE

    N h V

    = (1)

    O 3- 2mE :

    2 3 /2 3 /2 3 /2

    33

    0

    (2 )( )

    (3 / 2)! (3 / 2)!

    R mE N

    N mE

    S R dR R N

    =

    = =

    :

    3 /2 3 /2

    0 3

    (3 )( )

    ! (3 / 2)!

    N N

    NV mE

    Eh N N

    = (3)

    ( ) 2 :

    0 ( )3 / 2

    ( , )

    dE dE

    = (4)

    03

    ln ( , ) ln ( ) ln ln2

    NdE dE

    E= + +

  • 30 1

    0ln ( , ) ln ( ) lnNdE

    dE E

    + (5)

    () 0( ) , ln3/2 .

    ln lndE dEE

    =

    / = . dE dE E N= , :

    ln ln lndE N

    N = =

    ( 2310N ), (5). , dE - , /dE t h dE h t = = :

    ln lndE h t

    = .

    (5) , :

    23ln 10h

    t

    t .

    0ln ( , ) ln ( ) E dE E .

    , ln ( , )k d 0ln ( )k . , k 0 .

  • 187

    Stirling

    : 1

    ln ! lnn

    x

    n x=

    = 1n , :

    1

    ln ! ln ln 1 lnn

    n xdx n n n n n n = - + -

    Stirling.

    . :

    ( ) 101 1n rx mn

    nx e dx

    mmr

    -

    +

    + =

    (k) : ( 1) ( ) k k k+ = = A k : ( 1) ! k k+ = (1/ 2) = , (1) 1 = .

    :

    2

    0, 0n xn x e

    -

    = >

    , :

    2

    00

    12

    x e dx

    -

    = = , 2

    10

    12

    x xe dx

    -

    = =

    x.

  • 188

    Newton

    1 1 2 1 1 2 !

    !( )

    ! ! !N

    i N

    nM nN N

    Nn n

    Mx x x x x

    n n n+ + + =

    1 2, , , Nn n n 1 2 Nn n n M+ + + = .

    2 31 1 11

    x x x xx= + + + +