Γλωσσικές δραστηριότητες 1 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

68η Περιφέρεια Προσχολικής Αγωγής

Επιστηµονική επιµέλεια:Επιστηµονική επιµέλεια:Επιστηµονική επιµέλεια:Επιστηµονική επιµέλεια: ΜαριάνΜαριάνΜαριάνΜαριάνννννα Κανδεράκηα Κανδεράκηα Κανδεράκηα Κανδεράκη

Σχολική Σύµβουλος Προσχολικής ΑγωγήςΣχολική Σύµβουλος Προσχολικής ΑγωγήςΣχολική Σύµβουλος Προσχολικής ΑγωγήςΣχολική Σύµβουλος Προσχολικής Αγωγής

ΕκπαιδΕκπαιδΕκπαιδΕκπαιδευτικό υποστηρικτικό υλικόευτικό υποστηρικτικό υλικόευτικό υποστηρικτικό υλικόευτικό υποστηρικτικό υλικό

2 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Γλωσσικές δραστηριότητες 3 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Γλωσσικές Γλωσσικές Γλωσσικές Γλωσσικές

δραστηριότητεςδραστηριότητεςδραστηριότητεςδραστηριότητες

Εκπαιδευτικό υποστηρικτικό υλικόΕκπαιδευτικό υποστηρικτικό υλικόΕκπαιδευτικό υποστηρικτικό υλικόΕκπαιδευτικό υποστηρικτικό υλικό

ΣυλλογΣυλλογΣυλλογΣυλλογικό ικό ικό ικό ebookebookebookebook

4 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Γλωσσικές δραστηριότητες

ISBN: 978-618-5040-24-6

Σεπτέμβριος 2013

Εξώφυλλο: Πάρις Χαραλαμπίδης

http://parischaralampidis.blogspot.gr

Επιστημονική επιμέλεια: Μαριάννα Κανδεράκη

mkanderaki@sch.gr

Διορθώσεις, Σελιδοποίηση: Ηρακλής Λαμπαδαρίου

www.lampadariou.eu

Εκδόσεις Σαΐτα

Αθανασίου Διάκου 42, 652 01, Καβάλα

Τ.: 2510 831856

Κ.: 6977 070729

e-mail: info@saitapublications.gr

website: www.saitapublications.gr

Άδεια Creative Commons

Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική χρήση

Όχι Παράγωγα έργα 3.0 Ελλάδα

Επιτρέπεται σε οποιονδήποτε αναγνώστη η αναπαραγωγή του έργου (ολική, μερική ή

περιληπτική, με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης ή

άλλο), η διανομή και η παρουσίαση στο κοινό υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις: αναφορά της

πηγής προέλευσης, μη εμπορική χρήση του έργου. Επίσης, δεν μπορείτε να αλλοιώσετε, να

τροποποιήσετε ή να δημιουργήσετε πάνω στο έργο αυτό.

Αναλυτικές πληροφορίες για τη συγκεκριμένη άδεια cc, διαβάστε στην ηλεκτρονική

διεύθυνση:

http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/gr/

Γλωσσικές δραστηριότητες 5 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

6 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Γλωσσικές δραστηριότητες 7 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

ΠΠΠΠ ΕΕΕΕ ΡΡΡΡ ΙΙΙΙ ΕΕΕΕ ΧΧΧΧ ΟΟΟΟ ΜΜΜΜ ΕΕΕΕ ΝΝΝΝ ΑΑΑΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 13131313

ΜΕΤΑΓΛΩΣΣΙΚΕΣ ΙΚΑΝΟΤΜΕΤΑΓΛΩΣΣΙΚΕΣ ΙΚΑΝΟΤΜΕΤΑΓΛΩΣΣΙΚΕΣ ΙΚΑΝΟΤΜΕΤΑΓΛΩΣΣΙΚΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ: Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΦΩΗΤΕΣ: Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΦΩΗΤΕΣ: Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΦΩΗΤΕΣ: Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΦΩΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΟΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΟΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΟΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΓΝΩΣΗΣΡΦΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΓΝΩΣΗΣΡΦΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΓΝΩΣΗΣΡΦΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΓΝΩΣΗΣ ΣΤΗΝ ΣΤΗΝ ΣΤΗΝ ΣΤΗΝ

ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΔΟΜΙΚΩΝ ΧΑΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΔΟΜΙΚΩΝ ΧΑΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΔΟΜΙΚΩΝ ΧΑΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΔΟΜΙΚΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΓΛΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΓΛΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΓΛΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ.ΩΣΣΑΣ.ΩΣΣΑΣ.ΩΣΣΑΣ. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 18181818

ΑΓΓΕΛΑΚΟΥΔΗ ΔΗΜΗΤΡΑ,ΑΓΓΕΛΑΚΟΥΔΗ ΔΗΜΗΤΡΑ,ΑΓΓΕΛΑΚΟΥΔΗ ΔΗΜΗΤΡΑ,ΑΓΓΕΛΑΚΟΥΔΗ ΔΗΜΗΤΡΑ, NNNNΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΑΣ ΑΝΑΤΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΑΣ ΑΝΑΤΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΑΣ ΑΝΑΤΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΑΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣΟΛΗΣΟΛΗΣΟΛΗΣ.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 23232323

«Γ«Γ«Γ«ΓΝΩΡΙΖΩ ΤΟ ΣΩΜΑ ΜΟΥΝΩΡΙΖΩ ΤΟ ΣΩΜΑ ΜΟΥΝΩΡΙΖΩ ΤΟ ΣΩΜΑ ΜΟΥΝΩΡΙΖΩ ΤΟ ΣΩΜΑ ΜΟΥ»»»»

ΑΛΕΞΑΚΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΚΑΑΛΕΞΑΚΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΚΑΑΛΕΞΑΚΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΚΑΑΛΕΞΑΚΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΚΑΙ ΣΤΑΘΗ ΕΛΕΝΗ,Ι ΣΤΑΘΗ ΕΛΕΝΗ,Ι ΣΤΑΘΗ ΕΛΕΝΗ,Ι ΣΤΑΘΗ ΕΛΕΝΗ, 1 1 1 1ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ........................................................................................................................................................................................................................................................................................ 26262626

«Ε«Ε«Ε«ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑΛΛΗΝΙΚΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑΛΛΗΝΙΚΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑΛΛΗΝΙΚΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ,,,, Ο Ο Ο Ο ΙΙΙΙΑΣΟΝΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΧΡΥΣΟΜΑΣΟΝΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΧΡΥΣΟΜΑΣΟΝΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΧΡΥΣΟΜΑΣΟΝΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΧΡΥΣΟΜΑΛΛΟ ΔΕΡΑΣΑΛΛΟ ΔΕΡΑΣΑΛΛΟ ΔΕΡΑΣΑΛΛΟ ΔΕΡΑΣ»»»»

ΑΛΕΞΑΝΔΡΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ,ΑΛΕΞΑΝΔΡΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ,ΑΛΕΞΑΝΔΡΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ,ΑΛΕΞΑΝΔΡΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΕΝΤΡΙΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΕΝΤΡΙΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΕΝΤΡΙΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΕΝΤΡΙΟΥΥΥΥ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 29292929

«Χ«Χ«Χ«ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ»»»»

ΑΝΔΡΕΟΠΟΥΛΗ ΚΑΛΛΙΟΠΗΑΝΔΡΕΟΠΟΥΛΗ ΚΑΛΛΙΟΠΗΑΝΔΡΕΟΠΟΥΛΗ ΚΑΛΛΙΟΠΗΑΝΔΡΕΟΠΟΥΛΗ ΚΑΛΛΙΟΠΗ, 6, 6, 6, 6ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣΡΑΣΡΑΣΡΑΣ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 33333333

«Φ«Φ«Φ«ΦΘΙΝΟΠΩΡΟΘΙΝΟΠΩΡΟΘΙΝΟΠΩΡΟΘΙΝΟΠΩΡΟ»»»»

ΑΝΔΡΕΟΥ ΓΑΝΔΡΕΟΥ ΓΑΝΔΡΕΟΥ ΓΑΝΔΡΕΟΥ ΓΑΡΥΦΑΛΛΙΑ, 5ΑΡΥΦΑΛΛΙΑ, 5ΑΡΥΦΑΛΛΙΑ, 5ΑΡΥΦΑΛΛΙΑ, 5ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 37373737

«Υ«Υ«Υ«ΥΓΙΕΙΝΗ ΓΙΕΙΝΗ ΓΙΕΙΝΗ ΓΙΕΙΝΗ ΔΔΔΔΙΑΤΡΟΦΗΙΑΤΡΟΦΗΙΑΤΡΟΦΗΙΑΤΡΟΦΗ»»»»

ΑΝΔΡΙΑΝΟΠΟΥΛΟΥ ΜΥΡΣΙΑΝΔΡΙΑΝΟΠΟΥΛΟΥ ΜΥΡΣΙΑΝΔΡΙΑΝΟΠΟΥΛΟΥ ΜΥΡΣΙΑΝΔΡΙΑΝΟΠΟΥΛΟΥ ΜΥΡΣΙΝΗ, 1ΝΗ, 1ΝΗ, 1ΝΗ, 1ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣΑΣΑΣΑΣ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 40404040

«Υ«Υ«Υ«ΥΓΙΕΙΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗΓΙΕΙΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗΓΙΕΙΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗΓΙΕΙΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ:::: ΧΤΙΖΩ ΓΕΡΑ ΤΟ ΣΩΜΑ ΧΤΙΖΩ ΓΕΡΑ ΤΟ ΣΩΜΑ ΧΤΙΖΩ ΓΕΡΑ ΤΟ ΣΩΜΑ ΧΤΙΖΩ ΓΕΡΑ ΤΟ ΣΩΜΑ ΜΟΥΜΟΥΜΟΥΜΟΥ»»»»

ΑΝΔΡΙΑΝΑΚΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΑΝΔΡΙΑΝΑΚΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΑΝΔΡΙΑΝΑΚΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΑΝΔΡΙΑΝΑΚΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΗΗΗ,,,, ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΚΟΠΗΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΚΟΠΗΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΚΟΠΗΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΚΟΠΗΣ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 44444444

«Ε«Ε«Ε«ΕΛΙΑΛΙΑΛΙΑΛΙΑ---- ΛΛΛΛΑΔΙΑΔΙΑΔΙΑΔΙ»»»»

ΒΑΣΙΛΒΑΣΙΛΒΑΣΙΛΒΑΣΙΛΑΚΗ ΕΙΡΗΝΗ, 1ΑΚΗ ΕΙΡΗΝΗ, 1ΑΚΗ ΕΙΡΗΝΗ, 1ΑΚΗ ΕΙΡΗΝΗ, 1ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣΡΑΣΡΑΣΡΑΣ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 48484848

«Τ«Τ«Τ«ΤΟ Ο Ο Ο ΠΠΠΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ»»»»

ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΕΝΗΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΕΝΗΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΕΝΗΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΕΝΗ, ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΜΑΚΡΥ , ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΜΑΚΡΥ , ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΜΑΚΡΥ , ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΜΑΚΡΥ ΓΙΑΛΟΥΓΙΑΛΟΥΓΙΑΛΟΥΓΙΑΛΟΥ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 51515151

«Φ«Φ«Φ«ΦΘΙΝΟΠΩΡΟΘΙΝΟΠΩΡΟΘΙΝΟΠΩΡΟΘΙΝΟΠΩΡΟ»»»»

ΓΙΑΝΝΟΥΛΗ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗΓΙΑΝΝΟΥΛΗ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗΓΙΑΝΝΟΥΛΗ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗΓΙΑΝΝΟΥΛΗ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ----ΒΕΝΕΤΙΑΒΕΝΕΤΙΑΒΕΝΕΤΙΑΒΕΝΕΤΙΑ,,,, 2 2 2 2ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 58585858

«Χ«Χ«Χ«ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ»»»»

ΓΙΑΝΝΟΥΣΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΓΙΑΝΝΟΥΣΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΓΙΑΝΝΟΥΣΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΓΙΑΝΝΟΥΣΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΑ, 1Α, 1Α, 1Α, 1ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣΡΑΣΡΑΣΡΑΣ .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 63636363

«Η«Η«Η«Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΜΟΥ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΜΟΥ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΜΟΥ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΜΟΥ»»»»

ΓΙΑΧΑΝΑΤΖΗ ΙΩΑΝΝΑ, ΝΓΙΑΧΑΝΑΤΖΗ ΙΩΑΝΝΑ, ΝΓΙΑΧΑΝΑΤΖΗ ΙΩΑΝΝΑ, ΝΓΙΑΧΑΝΑΤΖΗ ΙΩΑΝΝΑ, ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΑΛΟΥ ΧΩΡΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΑΛΟΥ ΧΩΡΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΑΛΟΥ ΧΩΡΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΑΛΟΥ ΧΩΡΙΟΥΙΟΥΙΟΥΙΟΥ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 66666666

«Η«Η«Η«Η ΚΟΥΚΛΑ ΜΟΥ ΠΑΙΡΝΕΙ ΚΟΥΚΛΑ ΜΟΥ ΠΑΙΡΝΕΙ ΚΟΥΚΛΑ ΜΟΥ ΠΑΙΡΝΕΙ ΚΟΥΚΛΑ ΜΟΥ ΠΑΙΡΝΕΙ ΖΩΗΖΩΗΖΩΗΖΩΗ»»»»

ΓΚΑΔΡΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ, ΝΗΠΓΚΑΔΡΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ, ΝΗΠΓΚΑΔΡΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ, ΝΗΠΓΚΑΔΡΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ, ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΑΛΟΥ ΧΩΡΙΟΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΑΛΟΥ ΧΩΡΙΟΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΑΛΟΥ ΧΩΡΙΟΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΑΛΟΥ ΧΩΡΙΟΥΥΥΥ.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 70707070

«Μ«Μ«Μ«ΜΕΣΑ ΕΣΑ ΕΣΑ ΕΣΑ ΜΜΜΜΕΤΑΦΟΡΑΣΕΤΑΦΟΡΑΣΕΤΑΦΟΡΑΣΕΤΑΦΟΡΑΣ»»»»

ΓΚΙΛΦΕΣΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ, 2ΓΚΙΛΦΕΣΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ, 2ΓΚΙΛΦΕΣΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ, 2ΓΚΙΛΦΕΣΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ, 2ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓ ΑΓ ΑΓ ΑΓΙΟΥΙΟΥΙΟΥΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 73737373

«Π«Π«Π«ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΕΕΕΕΙΡΗΝΗΙΡΗΝΗΙΡΗΝΗΙΡΗΝΗ»»»»

ΔΑΡΙΒΑΚΗ ΧΡΥΣΗΔΑΡΙΒΑΚΗ ΧΡΥΣΗΔΑΡΙΒΑΚΗ ΧΡΥΣΗΔΑΡΙΒΑΚΗ ΧΡΥΣΗ----ΑΑΑΑΝΝΑ, 3ΝΝΑ, 3ΝΝΑ, 3ΝΝΑ, 3ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 78787878

«Ε«Ε«Ε«ΕΛΙΑ ΛΙΑ ΛΙΑ ΛΙΑ ---- ΛΛΛΛΑΔΙΑΔΙΑΔΙΑΔΙ»»»»

ΔΕΡΜΙΤΖΑΚΗ ΦΑΙΔΡΑ, 3ΔΕΡΜΙΤΖΑΚΗ ΦΑΙΔΡΑ, 3ΔΕΡΜΙΤΖΑΚΗ ΦΑΙΔΡΑ, 3ΔΕΡΜΙΤΖΑΚΗ ΦΑΙΔΡΑ, 3ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 80808080

8 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

«Ο«Ο«Ο«Ο ΚΥΚΛΟ ΚΥΚΛΟ ΚΥΚΛΟ ΚΥΚΛΟΣΣΣΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ»»»»

ΔΕΜΕΡΤΖΗ ΔΗΜΗΤΡΑ, ΝΗΔΕΜΕΡΤΖΗ ΔΗΜΗΤΡΑ, ΝΗΔΕΜΕΡΤΖΗ ΔΗΜΗΤΡΑ, ΝΗΔΕΜΕΡΤΖΗ ΔΗΜΗΤΡΑ, ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟΠΙΑΓΩΓΕΙΟΠΙΑΓΩΓΕΙΟΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΦΑΚΑΣΣΦΑΚΑΣΣΦΑΚΑΣΣΦΑΚΑΣ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 82828282

«Χ«Χ«Χ«ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ»»»»

ΔΙΑΛΛΥΝΑ ΔΙΑΛΛΥΝΑ ΔΙΑΛΛΥΝΑ ΔΙΑΛΛΥΝΑ ΑΑΑΑΝΝΑ, 5ΝΝΑ, 5ΝΝΑ, 5ΝΝΑ, 5ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΝΙΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΝΙΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΝΙΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥΚΟΛΑΟΥΚΟΛΑΟΥΚΟΛΑΟΥ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 86868686

«Ο«Ο«Ο«Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ»»»»

ΔΙΑΛΥΝΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ, 2ΔΙΑΛΥΝΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ, 2ΔΙΑΛΥΝΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ, 2ΔΙΑΛΥΝΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ, 2ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΑΠΟΛΗΣΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΑΠΟΛΗΣΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΑΠΟΛΗΣΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΑΠΟΛΗΣ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 90909090

«Ε«Ε«Ε«ΕΛΑΤΕ ΝΑ ΓΝΩΡΙΣΟΥΜΕ ΤΛΑΤΕ ΝΑ ΓΝΩΡΙΣΟΥΜΕ ΤΛΑΤΕ ΝΑ ΓΝΩΡΙΣΟΥΜΕ ΤΛΑΤΕ ΝΑ ΓΝΩΡΙΣΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΘΗΣΑΥΡΟΥΣ ΤΟΥ ΟΥΣ ΘΗΣΑΥΡΟΥΣ ΤΟΥ ΟΥΣ ΘΗΣΑΥΡΟΥΣ ΤΟΥ ΟΥΣ ΘΗΣΑΥΡΟΥΣ ΤΟΥ ΦΦΦΦΘΙΝΟΠΩΡΟΥΘΙΝΟΠΩΡΟΥΘΙΝΟΠΩΡΟΥΘΙΝΟΠΩΡΟΥ»»»»

ΔΙΑΜΑΝΤΟΥΛΑΚΗ ΜΑΡΙΑ,ΔΙΑΜΑΝΤΟΥΛΑΚΗ ΜΑΡΙΑ,ΔΙΑΜΑΝΤΟΥΛΑΚΗ ΜΑΡΙΑ,ΔΙΑΜΑΝΤΟΥΛΑΚΗ ΜΑΡΙΑ, 4 4 4 4ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 92929292

«Τ«Τ«Τ«ΤΟ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟΟ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟΟ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟΟ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ»»»»

ΔΡΑΓΑΤΟΓΙΑΝΝΗ ΘΕΟΔΩΡΔΡΑΓΑΤΟΓΙΑΝΝΗ ΘΕΟΔΩΡΔΡΑΓΑΤΟΓΙΑΝΝΗ ΘΕΟΔΩΡΔΡΑΓΑΤΟΓΙΑΝΝΗ ΘΕΟΔΩΡΑ, ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΠΙΣΚΟΑ, ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΠΙΣΚΟΑ, ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΠΙΣΚΟΑ, ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΠΙΣΚΟΚΕΦΑΛΟΥΚΕΦΑΛΟΥΚΕΦΑΛΟΥΚΕΦΑΛΟΥ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 95959595

«Φ«Φ«Φ«ΦΘΙΝΟΠΩΡΟΘΙΝΟΠΩΡΟΘΙΝΟΠΩΡΟΘΙΝΟΠΩΡΟ»»»»

ΕΥΑΓΓΕΛΑΚΗ ΑΓΓΕΛΙΚΗ,ΕΥΑΓΓΕΛΑΚΗ ΑΓΓΕΛΙΚΗ,ΕΥΑΓΓΕΛΑΚΗ ΑΓΓΕΛΙΚΗ,ΕΥΑΓΓΕΛΑΚΗ ΑΓΓΕΛΙΚΗ, 6 6 6 6ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΝΙΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΝΙΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΝΙΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥΚΟΛΑΟΥΚΟΛΑΟΥΚΟΛΑΟΥ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 97979797

«Φ«Φ«Φ«ΦΘΙΝΟΠΩΡΟΘΙΝΟΠΩΡΟΘΙΝΟΠΩΡΟΘΙΝΟΠΩΡΟ»»»»

ΕΥΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΥΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΥΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΥΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ, ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΕΝΙΚΗ, ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΕΝΙΚΗ, ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΕΝΙΚΗ, ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΕΝΤΡΙΟΥΤΡΙΟΥΤΡΙΟΥΤΡΙΟΥ.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 106106106106

«Χ«Χ«Χ«ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ»»»»

ΕΠΙΤΡΟΠΑΚΗ ΜΑΡΙΑ, ΝΗΕΠΙΤΡΟΠΑΚΗ ΜΑΡΙΑ, ΝΗΕΠΙΤΡΟΠΑΚΗ ΜΑΡΙΑ, ΝΗΕΠΙΤΡΟΠΑΚΗ ΜΑΡΙΑ, ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΟΥΤΣΟΥΡΑΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΟΥΤΣΟΥΡΑΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΟΥΤΣΟΥΡΑΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΟΥΤΣΟΥΡΑ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 109109109109

«Φ«Φ«Φ«ΦΡΟΥΤΑ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟΥΡΟΥΤΑ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟΥΡΟΥΤΑ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟΥΡΟΥΤΑ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟΥ»»»»

ΖΙΑΚΑ ΑΡΓΥΡΗ, 5ΖΙΑΚΑ ΑΡΓΥΡΗ, 5ΖΙΑΚΑ ΑΡΓΥΡΗ, 5ΖΙΑΚΑ ΑΡΓΥΡΗ, 5ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣΡΑΣΡΑΣΡΑΣ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 112112112112

«Η«Η«Η«Η ΣΠΟΡΑ ΣΠΟΡΑ ΣΠΟΡΑ ΣΠΟΡΑ»»»»

ΘΑΣΙΤΟΥ ΠΗΝΕΛΟΠΗ, 6ΘΑΣΙΤΟΥ ΠΗΝΕΛΟΠΗ, 6ΘΑΣΙΤΟΥ ΠΗΝΕΛΟΠΗ, 6ΘΑΣΙΤΟΥ ΠΗΝΕΛΟΠΗ, 6ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 116116116116

«Ζ«Ζ«Ζ«ΖΩΑ ΤΟΥ ΑΓΡΟΚΤΗΜΑΤΟΣΩΑ ΤΟΥ ΑΓΡΟΚΤΗΜΑΤΟΣΩΑ ΤΟΥ ΑΓΡΟΚΤΗΜΑΤΟΣΩΑ ΤΟΥ ΑΓΡΟΚΤΗΜΑΤΟΣ»»»»

ΚΑΛΑΪΤΖΑΚΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ,ΚΑΛΑΪΤΖΑΚΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ,ΚΑΛΑΪΤΖΑΚΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ,ΚΑΛΑΪΤΖΑΚΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ, 5 5 5 5ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣΡΑΣΡΑΣΡΑΣ .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 120120120120

«Μ«Μ«Μ«ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙ ΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙ ΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙ ΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙ ΜΜΜΜΟΥΣΙΚΟΙΟΥΣΙΚΟΙΟΥΣΙΚΟΙΟΥΣΙΚΟΙ»»»»

ΚΚΚΚΑΛΥΒΑ ΓΕΩΡΓΙΑ, 4ΑΛΥΒΑ ΓΕΩΡΓΙΑ, 4ΑΛΥΒΑ ΓΕΩΡΓΙΑ, 4ΑΛΥΒΑ ΓΕΩΡΓΙΑ, 4ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥΙΟΥΙΟΥΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 126126126126

«Υ«Υ«Υ«ΥΓΙΕΙΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗΓΙΕΙΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗΓΙΕΙΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗΓΙΕΙΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ»»»»

ΚΑΝΔΥΛΙΔΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΚΑΝΔΥΛΙΔΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΚΑΝΔΥΛΙΔΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΚΑΝΔΥΛΙΔΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ, 2Η, 2Η, 2Η, 2ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΑΠΟΛΗΣΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΑΠΟΛΗΣΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΑΠΟΛΗΣΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΑΠΟΛΗΣ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 130130130130

«Ε«Ε«Ε«ΕΛΑΤΕ ΝΑ ΓΝΩΡΙΣΟΥΜΕ ΤΛΑΤΕ ΝΑ ΓΝΩΡΙΣΟΥΜΕ ΤΛΑΤΕ ΝΑ ΓΝΩΡΙΣΟΥΜΕ ΤΛΑΤΕ ΝΑ ΓΝΩΡΙΣΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΘΗΣΑΥΡΟΥΣ ΤΟΥ ΟΥΣ ΘΗΣΑΥΡΟΥΣ ΤΟΥ ΟΥΣ ΘΗΣΑΥΡΟΥΣ ΤΟΥ ΟΥΣ ΘΗΣΑΥΡΟΥΣ ΤΟΥ ΦΦΦΦΘΙΝΟΠΩΡΟΥΘΙΝΟΠΩΡΟΥΘΙΝΟΠΩΡΟΥΘΙΝΟΠΩΡΟΥ»»»»

ΚΑΡΑΣΟΥΛΟΥ ΕΙΡΗΝΗ, 3ΚΑΡΑΣΟΥΛΟΥ ΕΙΡΗΝΗ, 3ΚΑΡΑΣΟΥΛΟΥ ΕΙΡΗΝΗ, 3ΚΑΡΑΣΟΥΛΟΥ ΕΙΡΗΝΗ, 3ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣΡΑΣΡΑΣΡΑΣ.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 133133133133

«Τ«Τ«Τ«ΤΟ ΣΩΜΑ ΜΟΥΟ ΣΩΜΑ ΜΟΥΟ ΣΩΜΑ ΜΟΥΟ ΣΩΜΑ ΜΟΥ»»»»

ΚΑΡΟΦΥΛΑΚΗ ΔΕΣΠΟΙΝΑ,ΚΑΡΟΦΥΛΑΚΗ ΔΕΣΠΟΙΝΑ,ΚΑΡΟΦΥΛΑΚΗ ΔΕΣΠΟΙΝΑ,ΚΑΡΟΦΥΛΑΚΗ ΔΕΣΠΟΙΝΑ, 4 4 4 4ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣΡΑΣΡΑΣΡΑΣ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 137137137137

«Χ«Χ«Χ«ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ»»»»

ΚΑΡΤΣΟΠΟΥΛΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΚΑΡΤΣΟΠΟΥΛΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΚΑΡΤΣΟΠΟΥΛΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΚΑΡΤΣΟΠΟΥΛΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ, 4ΙΑ, 4ΙΑ, 4ΙΑ, 4ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 141141141141

«Χ«Χ«Χ«ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ»»»»

ΚΑΣΟΥΔΗ ΦΑΙΔΡΑ, 3ΚΑΣΟΥΔΗ ΦΑΙΔΡΑ, 3ΚΑΣΟΥΔΗ ΦΑΙΔΡΑ, 3ΚΑΣΟΥΔΗ ΦΑΙΔΡΑ, 3ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 143143143143

«28«28«28«28ΗΗΗΗ ΟΟΟΟΚΤΩΒΡΙΟΥΚΤΩΒΡΙΟΥΚΤΩΒΡΙΟΥΚΤΩΒΡΙΟΥ»»»»

ΚΟΚΚΙΚΟΚΚΙΚΟΚΚΙΚΟΚΚΙΝΑΚΗ ΕΜΜΑΝΟΥΕΛΑ, ΝΗΠΝΑΚΗ ΕΜΜΑΝΟΥΕΛΑ, ΝΗΠΝΑΚΗ ΕΜΜΑΝΟΥΕΛΑ, ΝΗΠΝΑΚΗ ΕΜΜΑΝΟΥΕΛΑ, ΝΗΠΙΑΓΩΓΙΑΓΩΓΙΑΓΩΓΙΑΓΩΓΕΙΟ ΠΑΧΙΑΣ ΑΕΙΟ ΠΑΧΙΑΣ ΑΕΙΟ ΠΑΧΙΑΣ ΑΕΙΟ ΠΑΧΙΑΣ ΑΜΜΟΥΜΜΟΥΜΜΟΥΜΜΟΥ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 146146146146

«Ο«Ο«Ο«Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΝΝΝΝΕΡΟΥΕΡΟΥΕΡΟΥΕΡΟΥ»»»»

Γλωσσικές δραστηριότητες 9 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

ΚΟΛΙΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ, 1ΚΟΛΙΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ, 1ΚΟΛΙΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ, 1ΚΟΛΙΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ, 1ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣΡΑΣΡΑΣΡΑΣ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 150150150150

«Ο«Ο«Ο«Ο ΕΑΥΤΟΣ ΜΟΥ ΕΑΥΤΟΣ ΜΟΥ ΕΑΥΤΟΣ ΜΟΥ ΕΑΥΤΟΣ ΜΟΥ»»»»

ΚΟΣΙΝΑ ΒΑΡΒΑΡΑ, 3ΚΟΣΙΝΑ ΒΑΡΒΑΡΑ, 3ΚΟΣΙΝΑ ΒΑΡΒΑΡΑ, 3ΚΟΣΙΝΑ ΒΑΡΒΑΡΑ, 3ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣΑΣΑΣΑΣ.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 153153153153

«Φ«Φ«Φ«ΦΘΙΝΟΠΩΡΟΘΙΝΟΠΩΡΟΘΙΝΟΠΩΡΟΘΙΝΟΠΩΡΟ»»»»

ΚΟΥΝΕΛΑΚΗ ΕΛΕΝΗ, 2/ΘΚΟΥΝΕΛΑΚΗ ΕΛΕΝΗ, 2/ΘΚΟΥΝΕΛΑΚΗ ΕΛΕΝΗ, 2/ΘΚΟΥΝΕΛΑΚΗ ΕΛΕΝΗ, 2/Θ ΝΗΠ ΝΗΠ ΝΗΠ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΜΑΚΡΥ ΓΙΑΛΟΙΑΓΩΓΕΙΟ ΜΑΚΡΥ ΓΙΑΛΟΙΑΓΩΓΕΙΟ ΜΑΚΡΥ ΓΙΑΛΟΙΑΓΩΓΕΙΟ ΜΑΚΡΥ ΓΙΑΛΟΥΥΥΥ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 156156156156

«Φ«Φ«Φ«ΦΘΙΝΟΠΩΡΟΘΙΝΟΠΩΡΟΘΙΝΟΠΩΡΟΘΙΝΟΠΩΡΟ»»»»

ΚΟΥΡΕΛΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ, ΚΟΥΡΕΛΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ, ΚΟΥΡΕΛΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ, ΚΟΥΡΕΛΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ, 5555ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΝΙΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΝΙΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΝΙΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥΚΟΛΑΟΥΚΟΛΑΟΥΚΟΛΑΟΥ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 163163163163

««««ΤΤΤΤΟ ΝΕΡΟΟ ΝΕΡΟΟ ΝΕΡΟΟ ΝΕΡΟ»»»»

ΚΟΥΡΟΥΠΗ ΚΥΡΙΑΚΗ, 1ΚΟΥΡΟΥΠΗ ΚΥΡΙΑΚΗ, 1ΚΟΥΡΟΥΠΗ ΚΥΡΙΑΚΗ, 1ΚΟΥΡΟΥΠΗ ΚΥΡΙΑΚΗ, 1ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣΡΑΣΡΑΣΡΑΣ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 167167167167

«Φ«Φ«Φ«ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ ΘΙΝΟΠΩΡΟ ΘΙΝΟΠΩΡΟ ΘΙΝΟΠΩΡΟ –––– ΝΝΝΝΕΡΟΕΡΟΕΡΟΕΡΟ»»»»

ΚΟΥΤΣΑΚΗ ΜΑΡΙΑ, 6ΚΟΥΤΣΑΚΗ ΜΑΡΙΑ, 6ΚΟΥΤΣΑΚΗ ΜΑΡΙΑ, 6ΚΟΥΤΣΑΚΗ ΜΑΡΙΑ, 6ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 171171171171

«Τ«Τ«Τ«ΤΟ ΣΩΜΑ ΜΟΥΟ ΣΩΜΑ ΜΟΥΟ ΣΩΜΑ ΜΟΥΟ ΣΩΜΑ ΜΟΥ»»»»

ΚΟΥΤΣΕΛΑΚΗ EΛΕΝΗ, 2ΚΟΥΤΣΕΛΑΚΗ EΛΕΝΗ, 2ΚΟΥΤΣΕΛΑΚΗ EΛΕΝΗ, 2ΚΟΥΤΣΕΛΑΚΗ EΛΕΝΗ, 2ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣΑΣΑΣΑΣ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 173173173173

«Τ«Τ«Τ«ΤΟ ΝΕΡΟΟ ΝΕΡΟΟ ΝΕΡΟΟ ΝΕΡΟ»»»»

ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ ΘΕΟΠΟΥΛΑ,ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ ΘΕΟΠΟΥΛΑ,ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ ΘΕΟΠΟΥΛΑ,ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ ΘΕΟΠΟΥΛΑ, 3 3 3 3ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 177177177177

««««TTTTΑ ΖΩΑ ΤΗΣ ΦΑΡΜΑΣΑ ΖΩΑ ΤΗΣ ΦΑΡΜΑΣΑ ΖΩΑ ΤΗΣ ΦΑΡΜΑΣΑ ΖΩΑ ΤΗΣ ΦΑΡΜΑΣ»»»»

ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ, ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΑΔΡΑ, ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΑΔΡΑ, ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΑΔΡΑ, ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΑΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 179179179179

«Τ«Τ«Τ«ΤΟ ΣΩΜΑ ΜΟΥ Ο ΣΩΜΑ ΜΟΥ Ο ΣΩΜΑ ΜΟΥ Ο ΣΩΜΑ ΜΟΥ –––– ΔΔΔΔΙΑΤΡΟΦΗΙΑΤΡΟΦΗΙΑΤΡΟΦΗΙΑΤΡΟΦΗ»»»»

ΛΑΓΟΥΔΑΚΗ ΛΑΓΟΥΔΑΚΗ ΛΑΓΟΥΔΑΚΗ ΛΑΓΟΥΔΑΚΗ ΕΛΕΝΗ, 2ΕΛΕΝΗ, 2ΕΛΕΝΗ, 2ΕΛΕΝΗ, 2ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΑΠΟΛΗΣΝΕΑΠΟΛΗΣΝΕΑΠΟΛΗΣΝΕΑΠΟΛΗΣ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 182182182182

«Κ«Κ«Κ«ΚΑΛΩΣ ΜΑΣ ΗΡΘΕΣ ΑΛΩΣ ΜΑΣ ΗΡΘΕΣ ΑΛΩΣ ΜΑΣ ΗΡΘΕΣ ΑΛΩΣ ΜΑΣ ΗΡΘΕΣ ΦΦΦΦΘΙΝΟΠΩΡΟΘΙΝΟΠΩΡΟΘΙΝΟΠΩΡΟΘΙΝΟΠΩΡΟ»»»»

ΛΑΜΠΡΑΚΗ ΜΑΡΙΑ, 7ΛΑΜΠΡΑΚΗ ΜΑΡΙΑ, 7ΛΑΜΠΡΑΚΗ ΜΑΡΙΑ, 7ΛΑΜΠΡΑΚΗ ΜΑΡΙΑ, 7ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣΡΑΣΡΑΣΡΑΣ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 184184184184

«Μ«Μ«Μ«ΜΙΛΑ ΜΟΥ ΓΙΑ ΜΗΛΑΙΛΑ ΜΟΥ ΓΙΑ ΜΗΛΑΙΛΑ ΜΟΥ ΓΙΑ ΜΗΛΑΙΛΑ ΜΟΥ ΓΙΑ ΜΗΛΑ»»»»

ΛΑΜΠΡΑΚΗ ΦΩΤΕΙΝΗ, 3ΛΑΜΠΡΑΚΗ ΦΩΤΕΙΝΗ, 3ΛΑΜΠΡΑΚΗ ΦΩΤΕΙΝΗ, 3ΛΑΜΠΡΑΚΗ ΦΩΤΕΙΝΗ, 3ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣΡΑΣΡΑΣΡΑΣ .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 190190190190

«Δ«Δ«Δ«ΔΙΑΤΡΟΦΗΙΑΤΡΟΦΗΙΑΤΡΟΦΗΙΑΤΡΟΦΗ:::: ΦΦΦΦΡΟΥΤΑΡΟΥΤΑΡΟΥΤΑΡΟΥΤΑ----ΛΛΛΛΑΧΑΝΙΚΑΑΧΑΝΙΚΑΑΧΑΝΙΚΑΑΧΑΝΙΚΑ»»»»

ΛΕΛΑΚΗ ΚΑΛΛΙΟΠΗ, 4ΛΕΛΑΚΗ ΚΑΛΛΙΟΠΗ, 4ΛΕΛΑΚΗ ΚΑΛΛΙΟΠΗ, 4ΛΕΛΑΚΗ ΚΑΛΛΙΟΠΗ, 4ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 194194194194

«Ψ«Ψ«Ψ«ΨΩΜΙΩΜΙΩΜΙΩΜΙ»»»»

ΛΙΒΕΡΗΛΙΒΕΡΗΛΙΒΕΡΗΛΙΒΕΡΗ ΓΕΩΡΓΙΑ, ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙ ΓΕΩΡΓΙΑ, ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙ ΓΕΩΡΓΙΑ, ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙ ΓΕΩΡΓΙΑ, ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΑΤΩ ΧΩΡΙΟΥΟ ΚΑΤΩ ΧΩΡΙΟΥΟ ΚΑΤΩ ΧΩΡΙΟΥΟ ΚΑΤΩ ΧΩΡΙΟΥ.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 196196196196

«Χ«Χ«Χ«ΧΕΙΜΩΝΑΣΕΙΜΩΝΑΣΕΙΜΩΝΑΣΕΙΜΩΝΑΣ»»»»

ΛΕΜΠΙΔΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ,ΛΕΜΠΙΔΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ,ΛΕΜΠΙΔΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ,ΛΕΜΠΙΔΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, 2 2 2 2ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥΙΟΥΙΟΥΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 200200200200

«Φ«Φ«Φ«ΦΘΙΝΟΠΩΡΟΘΙΝΟΠΩΡΟΘΙΝΟΠΩΡΟΘΙΝΟΠΩΡΟ»»»»

ΛΥΜΠΡΙΤΗ ΛΕΟΝΤΙΝΗ, 2ΛΥΜΠΡΙΤΗ ΛΕΟΝΤΙΝΗ, 2ΛΥΜΠΡΙΤΗ ΛΕΟΝΤΙΝΗ, 2ΛΥΜΠΡΙΤΗ ΛΕΟΝΤΙΝΗ, 2ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ Ν ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ Ν ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ Ν ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥΙΚΟΛΑΟΥΙΚΟΛΑΟΥΙΚΟΛΑΟΥ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 204204204204

«Π«Π«Π«ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ»»»»

ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ,ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ,ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ,ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ, 1/Θ ΝΗΠΙΑΓΩ 1/Θ ΝΗΠΙΑΓΩ 1/Θ ΝΗΠΙΑΓΩ 1/Θ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΓΟΥΔΟΥΡΑΓΕΙΟ ΓΟΥΔΟΥΡΑΓΕΙΟ ΓΟΥΔΟΥΡΑΓΕΙΟ ΓΟΥΔΟΥΡΑ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 208208208208

«Β«Β«Β«ΒΡΟΧΗ ΡΟΧΗ ΡΟΧΗ ΡΟΧΗ ---- ΝΝΝΝΕΡΟ ΕΡΟ ΕΡΟ ΕΡΟ ((((Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥΟ ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥΟ ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥΟ ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ)»)»)»)»

ΜΑΚΡΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ, 2ΜΑΚΡΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ, 2ΜΑΚΡΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ, 2ΜΑΚΡΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ, 2ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣΡΑΣΡΑΣΡΑΣ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 212212212212

«Έ«Έ«Έ«ΈΘΙΜΑ ΤΗΣ ΘΙΜΑ ΤΗΣ ΘΙΜΑ ΤΗΣ ΘΙΜΑ ΤΗΣ ΠΠΠΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ»»»»

ΜΑΡΓΑΡΙΤΗ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ,ΜΑΡΓΑΡΙΤΗ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ,ΜΑΡΓΑΡΙΤΗ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ,ΜΑΡΓΑΡΙΤΗ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ, 5 5 5 5ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΝΙΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΝΙΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΝΙΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥΚΟΛΑΟΥΚΟΛΑΟΥΚΟΛΑΟΥ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 219219219219

10 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

«Ο«Ο«Ο«ΟΙ ΑΙΣΘΗΣΕΙΣΙ ΑΙΣΘΗΣΕΙΣΙ ΑΙΣΘΗΣΕΙΣΙ ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ,,,, ΤΑ ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑ ΟΡΓΑΝ ΤΑ ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑ ΟΡΓΑΝ ΤΑ ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑ ΟΡΓΑΝ ΤΑ ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑ ΟΡΓΑΝΑΑΑΑ»»»»

ΜΑΥΡΙΔΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ, ΝΜΑΥΡΙΔΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ, ΝΜΑΥΡΙΔΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ, ΝΜΑΥΡΙΔΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ, ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΡΙΤΣΑΣΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΡΙΤΣΑΣΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΡΙΤΣΑΣΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΡΙΤΣΑΣ .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 224224224224

«Σ«Σ«Σ«ΣΧΗΜΑΤΑΧΗΜΑΤΑΧΗΜΑΤΑΧΗΜΑΤΑ»»»»

ΜΕΤΑΞΑΚΗ ΝΕΚΤΑΡΙΑ, 3ΜΕΤΑΞΑΚΗ ΝΕΚΤΑΡΙΑ, 3ΜΕΤΑΞΑΚΗ ΝΕΚΤΑΡΙΑ, 3ΜΕΤΑΞΑΚΗ ΝΕΚΤΑΡΙΑ, 3ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣΡΑΣΡΑΣΡΑΣ.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 227227227227

«Η«Η«Η«Η ΠΟΛΗ ΜΑΣ ΠΟΛΗ ΜΑΣ ΠΟΛΗ ΜΑΣ ΠΟΛΗ ΜΑΣ»»»»

ΜΠΑΤΖΑΚΗ ΕΥΑΝΘΙΑ, 1ΜΠΑΤΖΑΚΗ ΕΥΑΝΘΙΑ, 1ΜΠΑΤΖΑΚΗ ΕΥΑΝΘΙΑ, 1ΜΠΑΤΖΑΚΗ ΕΥΑΝΘΙΑ, 1ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΝΙΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΝΙΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΝΙΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥΚΟΛΑΟΥΚΟΛΑΟΥΚΟΛΑΟΥ .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 231231231231

«Τ«Τ«Τ«ΤΑ ΧΡΩΜΑΤΑΑ ΧΡΩΜΑΤΑΑ ΧΡΩΜΑΤΑΑ ΧΡΩΜΑΤΑ»»»»

ΜΟΥΣΤΑΚΑΚΗ ΑΓΓΕΛΙΚΗ,ΜΟΥΣΤΑΚΑΚΗ ΑΓΓΕΛΙΚΗ,ΜΟΥΣΤΑΚΑΚΗ ΑΓΓΕΛΙΚΗ,ΜΟΥΣΤΑΚΑΚΗ ΑΓΓΕΛΙΚΗ, 5 5 5 5ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓ ΝΗΠΙΑΓ ΝΗΠΙΑΓ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 235235235235

«Σ«Σ«Σ«ΣΤΕΡΕΑΤΕΡΕΑΤΕΡΕΑΤΕΡΕΑ,,,, ΥΥΥΥΓΡΑΓΡΑΓΡΑΓΡΑ,,,, ΑΑΑΑΕΡΙΑΕΡΙΑΕΡΙΑΕΡΙΑ»»»»

ΜΠΑΛΑΝΤΙΝΑΚΗ ΟΥΡΑΝΙΑΜΠΑΛΑΝΤΙΝΑΚΗ ΟΥΡΑΝΙΑΜΠΑΛΑΝΤΙΝΑΚΗ ΟΥΡΑΝΙΑΜΠΑΛΑΝΤΙΝΑΚΗ ΟΥΡΑΝΙΑ, 1, 1, 1, 1ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣΡΑΣΡΑΣΡΑΣ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 239239239239

«Χ«Χ«Χ«ΧΤΙΖΩ ΤΟ ΣΩΜΑ ΜΟΥ ΓΕΡΤΙΖΩ ΤΟ ΣΩΜΑ ΜΟΥ ΓΕΡΤΙΖΩ ΤΟ ΣΩΜΑ ΜΟΥ ΓΕΡΤΙΖΩ ΤΟ ΣΩΜΑ ΜΟΥ ΓΕΡΑΑΑΑ»»»»

ΜΠΜΠΜΠΜΠΑΡΑΔΑΚΗ ΜΑΙΡΗ, ΝΗΠΙΑΑΡΑΔΑΚΗ ΜΑΙΡΗ, ΝΗΠΙΑΑΡΑΔΑΚΗ ΜΑΙΡΗ, ΝΗΠΙΑΑΡΑΔΑΚΗ ΜΑΙΡΗ, ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΠΑΧΙΑΣ ΑΓΩΓΕΙΟ ΠΑΧΙΑΣ ΑΓΩΓΕΙΟ ΠΑΧΙΑΣ ΑΓΩΓΕΙΟ ΠΑΧΙΑΣ ΑΜΜΟΥΜΜΟΥΜΜΟΥΜΜΟΥ.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 241241241241

«Η«Η«Η«Η ΕΛΙΑ ΕΛΙΑ ΕΛΙΑ ΕΛΙΑ»»»»

ΝΙΑΚΑ ΣΤΑΜΑΤΙΑ, 5ΝΙΑΚΑ ΣΤΑΜΑΤΙΑ, 5ΝΙΑΚΑ ΣΤΑΜΑΤΙΑ, 5ΝΙΑΚΑ ΣΤΑΜΑΤΙΑ, 5ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 247247247247

«Ε«Ε«Ε«ΕΛΙΑΛΙΑΛΙΑΛΙΑ----ΛΛΛΛΑΔΙΑΔΙΑΔΙΑΔΙ»»»»

ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΕΥΘΥΜΙΑ, ΝΗΝΙΚΟΛΑΟΥ ΕΥΘΥΜΙΑ, ΝΗΝΙΚΟΛΑΟΥ ΕΥΘΥΜΙΑ, ΝΗΝΙΚΟΛΑΟΥ ΕΥΘΥΜΙΑ, ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΡΙΤΣΑΣΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΡΙΤΣΑΣΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΡΙΤΣΑΣΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΡΙΤΣΑΣ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 250250250250

«Κ«Κ«Κ«ΚΛΑΣΙΚΑ ΛΑΣΙΚΑ ΛΑΣΙΚΑ ΛΑΣΙΚΑ ΠΠΠΠΑΡΑΜΥΘΙΑΑΡΑΜΥΘΙΑΑΡΑΜΥΘΙΑΑΡΑΜΥΘΙΑ»»»»

ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΑΡΙΑ, 1ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΑΡΙΑ, 1ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΑΡΙΑ, 1ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΑΡΙΑ, 1ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΑΠΟΛΗΣΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΑΠΟΛΗΣΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΑΠΟΛΗΣΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΑΠΟΛΗΣ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 253253253253

«Χ«Χ«Χ«ΧΕΙΜΩΝΑΣΕΙΜΩΝΑΣΕΙΜΩΝΑΣΕΙΜΩΝΑΣ»»»»

ΝΤΑΚΟΥΛΑ ΖΩΗ, 1ΝΤΑΚΟΥΛΑ ΖΩΗ, 1ΝΤΑΚΟΥΛΑ ΖΩΗ, 1ΝΤΑΚΟΥΛΑ ΖΩΗ, 1ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΑΠΟΛΗ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΑΠΟΛΗ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΑΠΟΛΗ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΑΠΟΛΗΣΣΣΣ .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 256256256256

«Α«Α«Α«ΑΠΟΤΑΜΙΕΥΣΗΠΟΤΑΜΙΕΥΣΗΠΟΤΑΜΙΕΥΣΗΠΟΤΑΜΙΕΥΣΗ»»»»

ΞΑΝΘΑΚΗ ΣΟΦΙΑ, 3ΞΑΝΘΑΚΗ ΣΟΦΙΑ, 3ΞΑΝΘΑΚΗ ΣΟΦΙΑ, 3ΞΑΝΘΑΚΗ ΣΟΦΙΑ, 3ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΝΙΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΝΙΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΝΙΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥΚΟΛΑΟΥΚΟΛΑΟΥΚΟΛΑΟΥ .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 261261261261

«Τ«Τ«Τ«ΤΑ ΖΩΑ ΠΟΥ ΖΟΥΝ ΚΟΝΤΑΑ ΖΩΑ ΠΟΥ ΖΟΥΝ ΚΟΝΤΑΑ ΖΩΑ ΠΟΥ ΖΟΥΝ ΚΟΝΤΑΑ ΖΩΑ ΠΟΥ ΖΟΥΝ ΚΟΝΤΑ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ»»»»

ΠΑΓΚΑΛΟΥ ΔΕΣΠΟΙΝΑ, 2ΠΑΓΚΑΛΟΥ ΔΕΣΠΟΙΝΑ, 2ΠΑΓΚΑΛΟΥ ΔΕΣΠΟΙΝΑ, 2ΠΑΓΚΑΛΟΥ ΔΕΣΠΟΙΝΑ, 2/Θ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΠΑΛΑΙ/Θ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΠΑΛΑΙ/Θ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΠΑΛΑΙ/Θ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΠΑΛΑΙΚΑΣΤΡΟΥΚΑΣΤΡΟΥΚΑΣΤΡΟΥΚΑΣΤΡΟΥ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 264264264264

«Δ«Δ«Δ«ΔΙΑΤΡΟΦΗΙΑΤΡΟΦΗΙΑΤΡΟΦΗΙΑΤΡΟΦΗ»»»»

ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΦΩΤΕΙΝΗ, ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΦΩΤΕΙΝΗ, ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΦΩΤΕΙΝΗ, ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΦΩΤΕΙΝΗ, 3333ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 267267267267

«Η«Η«Η«Η ΕΕΕΕΛΙΑΛΙΑΛΙΑΛΙΑ»»»»

ΠΑΠΑΔΑΚΗ ΔΕΣΠΟΙΝΑ, 4ΠΑΠΑΔΑΚΗ ΔΕΣΠΟΙΝΑ, 4ΠΑΠΑΔΑΚΗ ΔΕΣΠΟΙΝΑ, 4ΠΑΠΑΔΑΚΗ ΔΕΣΠΟΙΝΑ, 4ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ Ν ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ Ν ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ Ν ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥΙΚΟΛΑΟΥΙΚΟΛΑΟΥΙΚΟΛΑΟΥ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 270270270270

«Μ«Μ«Μ«ΜΥΘΟΛΟΓΙΑΥΘΟΛΟΓΙΑΥΘΟΛΟΓΙΑΥΘΟΛΟΓΙΑ»»»»

ΠΑΠΑΔΑΚΗ ΔΗΜΗΤΡΑ, 7ΠΑΠΑΔΑΚΗ ΔΗΜΗΤΡΑ, 7ΠΑΠΑΔΑΚΗ ΔΗΜΗΤΡΑ, 7ΠΑΠΑΔΑΚΗ ΔΗΜΗΤΡΑ, 7ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 272272272272

«Ε«Ε«Ε«ΕΙΡΗΝΗ ΚΑΙ ΑΞΙΕΣ ΠΟΥ ΙΡΗΝΗ ΚΑΙ ΑΞΙΕΣ ΠΟΥ ΙΡΗΝΗ ΚΑΙ ΑΞΙΕΣ ΠΟΥ ΙΡΗΝΗ ΚΑΙ ΑΞΙΕΣ ΠΟΥ ΤΗΝ ΠΡΟΑΓΟΥΝΤΗΝ ΠΡΟΑΓΟΥΝΤΗΝ ΠΡΟΑΓΟΥΝΤΗΝ ΠΡΟΑΓΟΥΝ»»»»

ΠΑΠΑΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ ΣΟΦΙΠΑΠΑΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ ΣΟΦΙΠΑΠΑΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ ΣΟΦΙΠΑΠΑΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ ΣΟΦΙΑ & ΣΕΛΙΜΗ ΗΛΙΑΝΑ, ΝΑ & ΣΕΛΙΜΗ ΗΛΙΑΝΑ, ΝΑ & ΣΕΛΙΜΗ ΗΛΙΑΝΑ, ΝΑ & ΣΕΛΙΜΗ ΗΛΙΑΝΑ, ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΟΥΤΣΟΥΡΑΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΟΥΤΣΟΥΡΑΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΟΥΤΣΟΥΡΑΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΟΥΤΣΟΥΡΑ .................................................................................................................................................................................................................... 280280280280

«Χ«Χ«Χ«ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ»»»»

ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΑΡΙΛΕΝΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΑΡΙΛΕΝΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΑΡΙΛΕΝΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΑΡΙΛΕΝΑ, 1Α, 1Α, 1Α, 1ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 282282282282

«Μ«Μ«Μ«ΜΥΘΟΛΟΓΙΑΥΘΟΛΟΓΙΑΥΘΟΛΟΓΙΑΥΘΟΛΟΓΙΑ»»»»

ΠΑΠΟΥΤΣΑΚΗ ΚΑΛΛΙΟΠΗΠΑΠΟΥΤΣΑΚΗ ΚΑΛΛΙΟΠΗΠΑΠΟΥΤΣΑΚΗ ΚΑΛΛΙΟΠΗΠΑΠΟΥΤΣΑΚΗ ΚΑΛΛΙΟΠΗ, 5, 5, 5, 5ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣΡΑΣΡΑΣΡΑΣ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 286286286286

«Τ«Τ«Τ«ΤΑ ΣΩΜΑ ΜΟΥ Α ΣΩΜΑ ΜΟΥ Α ΣΩΜΑ ΜΟΥ Α ΣΩΜΑ ΜΟΥ ---- ΟΟΟΟ ΕΕΕΕΑΥΤΟΣ ΜΟΥΑΥΤΟΣ ΜΟΥΑΥΤΟΣ ΜΟΥΑΥΤΟΣ ΜΟΥ»»»»

Γλωσσικές δραστηριότητες 11 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

ΠΑΣΧΑΛΙΔΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑ, ΠΑΣΧΑΛΙΔΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑ, ΠΑΣΧΑΛΙΔΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑ, ΠΑΣΧΑΛΙΔΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑ, ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΑΣ ΑΝΑΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΑΣ ΑΝΑΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΑΣ ΑΝΑΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΑΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣΤΟΛΗΣΤΟΛΗΣΤΟΛΗΣ.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 291291291291

«Δ«Δ«Δ«ΔΙΑΤΡΟΦΗΙΑΤΡΟΦΗΙΑΤΡΟΦΗΙΑΤΡΟΦΗ»»»»

ΠΛΑΤΑΚΗ ΔΗΜΗΤΡΑ, 4ΠΛΑΤΑΚΗ ΔΗΜΗΤΡΑ, 4ΠΛΑΤΑΚΗ ΔΗΜΗΤΡΑ, 4ΠΛΑΤΑΚΗ ΔΗΜΗΤΡΑ, 4ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ Ν ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ Ν ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ Ν ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥΙΚΟΛΑΟΥΙΚΟΛΑΟΥΙΚΟΛΑΟΥ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 294294294294

««««TTTTO O O O ΝΕΡΟΝΕΡΟΝΕΡΟΝΕΡΟ»»»»

ΠΛΟΥΣΑΚΗ ΚΡΥΣΤΗ, 1ΠΛΟΥΣΑΚΗ ΚΡΥΣΤΗ, 1ΠΛΟΥΣΑΚΗ ΚΡΥΣΤΗ, 1ΠΛΟΥΣΑΚΗ ΚΡΥΣΤΗ, 1ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΑΠΟΛΗΣ ΝΕΑΠΟΛΗΣ ΝΕΑΠΟΛΗΣ ΝΕΑΠΟΛΗΣ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 296296296296

ΤΤΤΤΥΧΑΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗ ΠΑΡΑΜΥΥΧΑΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗ ΠΑΡΑΜΥΥΧΑΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗ ΠΑΡΑΜΥΥΧΑΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗ ΠΑΡΑΜΥΘΙΟΥ ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑΘΙΟΥ ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑΘΙΟΥ ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑΘΙΟΥ ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ

ΣΑΒΒΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ, 5ΣΑΒΒΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ, 5ΣΑΒΒΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ, 5ΣΑΒΒΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ, 5ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΝΙΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΝΙΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΝΙΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥΚΟΛΑΟΥΚΟΛΑΟΥΚΟΛΑΟΥ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 300300300300

«17«17«17«17Η Η Η Η ΝΝΝΝΟΕΜΒΡΗΟΕΜΒΡΗΟΕΜΒΡΗΟΕΜΒΡΗ»»»»

ΣΚΟΥΛΗΚΑΡΗ MΑΡΙΝΑ, ΝΣΚΟΥΛΗΚΑΡΗ MΑΡΙΝΑ, ΝΣΚΟΥΛΗΚΑΡΗ MΑΡΙΝΑ, ΝΣΚΟΥΛΗΚΑΡΗ MΑΡΙΝΑ, ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΡΙΤΣΑΣΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΡΙΤΣΑΣΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΡΙΤΣΑΣΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΡΙΤΣΑΣ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 304304304304

«Τ«Τ«Τ«ΤΟ ΒΙΒΛΙΟΟ ΒΙΒΛΙΟΟ ΒΙΒΛΙΟΟ ΒΙΒΛΙΟ»»»»

ΣΠΑΝΑΚΗ ΜΑΡΙΑ, ΝΗΠΙΑΣΠΑΝΑΚΗ ΜΑΡΙΑ, ΝΗΠΙΑΣΠΑΝΑΚΗ ΜΑΡΙΑ, ΝΗΠΙΑΣΠΑΝΑΚΗ ΜΑΡΙΑ, ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥΥΥΥ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 307307307307

«Φ«Φ«Φ«ΦΘΙΝΟΠΩΡΟΘΙΝΟΠΩΡΟΘΙΝΟΠΩΡΟΘΙΝΟΠΩΡΟ»»»»

ΣΤΑΘΑΚΗ ΚΩΣΤΟΥΛΑ, 6ΣΤΑΘΑΚΗ ΚΩΣΤΟΥΛΑ, 6ΣΤΑΘΑΚΗ ΚΩΣΤΟΥΛΑ, 6ΣΤΑΘΑΚΗ ΚΩΣΤΟΥΛΑ, 6ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣΑΣΑΣΑΣ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 311311311311

«Ή«Ή«Ή«ΉΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ ΓΙΑ ΤΑ ΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ ΓΙΑ ΤΑ ΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ ΓΙΑ ΤΑ ΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ ΓΙΑ ΤΑ ΧΧΧΧΡΙΣΤΟΥΓΡΙΣΤΟΥΓΡΙΣΤΟΥΓΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΝΝΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΝΝΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΝΝΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΠΠΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ»»»»

ΣΤΑΜΑΤΑΚΗ ΜΑΡΙΑ, ΝΗΠΣΤΑΜΑΤΑΚΗ ΜΑΡΙΑ, ΝΗΠΣΤΑΜΑΤΑΚΗ ΜΑΡΙΑ, ΝΗΠΣΤΑΜΑΤΑΚΗ ΜΑΡΙΑ, ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΕΝΤΡΙΟΥΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΕΝΤΡΙΟΥΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΕΝΤΡΙΟΥΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΕΝΤΡΙΟΥ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 314314314314

«Χ«Χ«Χ«ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ»»»»

ΣΤΡΟΥΜΠΟΥΛΗ ΡΟΥΛΑ, 4ΣΤΡΟΥΜΠΟΥΛΗ ΡΟΥΛΑ, 4ΣΤΡΟΥΜΠΟΥΛΗ ΡΟΥΛΑ, 4ΣΤΡΟΥΜΠΟΥΛΗ ΡΟΥΛΑ, 4ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 318318318318

«Τ«Τ«Τ«ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΟΥ Α ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΟΥ Α ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΟΥ Α ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΟΥ ΠΠΠΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ»»»»

ΣΥΜΕΩΝΙΔΟΥ ΑΣΥΜΕΩΝΙΔΟΥ ΑΣΥΜΕΩΝΙΔΟΥ ΑΣΥΜΕΩΝΙΔΟΥ ΑΝΝΑ, 4ΝΝΑ, 4ΝΝΑ, 4ΝΝΑ, 4ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣΡΑΣΡΑΣΡΑΣ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 321321321321

««««ΦΦΦΦΘΙΝΟΠΩΡΟΘΙΝΟΠΩΡΟΘΙΝΟΠΩΡΟΘΙΝΟΠΩΡΟ,,,, ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗ ΦΥΣΗ ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗ ΦΥΣΗ ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗ ΦΥΣΗ ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗ ΦΥΣΗ»»»»

ΤΕΖΑΨΙΔΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ, ΤΕΖΑΨΙΔΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ, ΤΕΖΑΨΙΔΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ, ΤΕΖΑΨΙΔΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ, ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΜΑΚΡΥ ΓΙΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΜΑΚΡΥ ΓΙΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΜΑΚΡΥ ΓΙΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΜΑΚΡΥ ΓΙΑΛΟΥΑΛΟΥΑΛΟΥΑΛΟΥ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 324324324324

«Φ«Φ«Φ«ΦΘΙΝΟΠΩΡΟΘΙΝΟΠΩΡΟΘΙΝΟΠΩΡΟΘΙΝΟΠΩΡΟ»»»»

ΤΕΜΙΡΟΓΛΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΤΕΜΙΡΟΓΛΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΤΕΜΙΡΟΓΛΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΤΕΜΙΡΟΓΛΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, ΝΗΠΙΑΓΩ, ΝΗΠΙΑΓΩ, ΝΗΠΙΑΓΩ, ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΕΝΤΡΙΟΥ ΙΕΡΑΠΕΓΕΙΟ ΚΕΝΤΡΙΟΥ ΙΕΡΑΠΕΓΕΙΟ ΚΕΝΤΡΙΟΥ ΙΕΡΑΠΕΓΕΙΟ ΚΕΝΤΡΙΟΥ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣΤΡΑΣΤΡΑΣΤΡΑΣ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................ 328328328328

«Χ«Χ«Χ«ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ»»»»

ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ ΣΤΕΛΛΑΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ ΣΤΕΛΛΑΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ ΣΤΕΛΛΑΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ ΣΤΕΛΛΑ, 6, 6, 6, 6ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ Ν ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ Ν ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ Ν ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥΙΚΟΛΑΟΥΙΚΟΛΑΟΥΙΚΟΛΑΟΥ .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 331331331331

«Π«Π«Π«ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΑΠΟΤΑΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΑΠΟΤΑΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΑΠΟΤΑΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΑΠΟΤΑΜΙΕΥΣΗΣΜΙΕΥΣΗΣΜΙΕΥΣΗΣΜΙΕΥΣΗΣ»»»»

ΤΣΑΚΙΡΟΥΔΗ ΔΑΦΝΗ, 3ΤΣΑΚΙΡΟΥΔΗ ΔΑΦΝΗ, 3ΤΣΑΚΙΡΟΥΔΗ ΔΑΦΝΗ, 3ΤΣΑΚΙΡΟΥΔΗ ΔΑΦΝΗ, 3ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ Ν ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ Ν ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ Ν ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥΙΚΟΛΑΟΥΙΚΟΛΑΟΥΙΚΟΛΑΟΥ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 336336336336

«Δ«Δ«Δ«ΔΑΣΟΣΑΣΟΣΑΣΟΣΑΣΟΣ»»»»

ΤΣΙΑΡΑ ΚΕΡΑΣΙΝΑ, 6ΤΣΙΑΡΑ ΚΕΡΑΣΙΝΑ, 6ΤΣΙΑΡΑ ΚΕΡΑΣΙΝΑ, 6ΤΣΙΑΡΑ ΚΕΡΑΣΙΝΑ, 6ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΝΗΠΙΝΗΠΙΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 339339339339

«Χ«Χ«Χ«ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ---- ΠΠΠΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ»»»»

ΤΣΙΟΦΥΛΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ, ΤΣΙΟΦΥΛΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ, ΤΣΙΟΦΥΛΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ, ΤΣΙΟΦΥΛΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ, 5555ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣΡΑΣΡΑΣΡΑΣ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 343343343343

«Φ«Φ«Φ«ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΑ ΦΡΟΥΤΑΘΙΝΟΠΩΡΙΝΑ ΦΡΟΥΤΑΘΙΝΟΠΩΡΙΝΑ ΦΡΟΥΤΑΘΙΝΟΠΩΡΙΝΑ ΦΡΟΥΤΑ»»»»

ΤΣΙΦΕΤΑΚΗ ΔΕΣΠΟΙΝΑ, ΤΣΙΦΕΤΑΚΗ ΔΕΣΠΟΙΝΑ, ΤΣΙΦΕΤΑΚΗ ΔΕΣΠΟΙΝΑ, ΤΣΙΦΕΤΑΚΗ ΔΕΣΠΟΙΝΑ, 2222ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣΡΑΣΡΑΣΡΑΣ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 343434346666

«Ο«Ο«Ο«Ο ΕΑΥΤΟΣ ΜΟΥ ΕΑΥΤΟΣ ΜΟΥ ΕΑΥΤΟΣ ΜΟΥ ΕΑΥΤΟΣ ΜΟΥ»»»»

ΤΣΙΦΟΡΑ ΑΝΘΗ, 2ΤΣΙΦΟΡΑ ΑΝΘΗ, 2ΤΣΙΦΟΡΑ ΑΝΘΗ, 2ΤΣΙΦΟΡΑ ΑΝΘΗ, 2ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣΟ ΣΗΤΕΙΑΣΟ ΣΗΤΕΙΑΣΟ ΣΗΤΕΙΑΣ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 349349349349

«Υ«Υ«Υ«ΥΓΙΕΙΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗΓΙΕΙΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗΓΙΕΙΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗΓΙΕΙΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ»»»»

ΧΑΤΖΗΑΝΔΡΕΟΥ ΜΑΡΙΑ, ΧΑΤΖΗΑΝΔΡΕΟΥ ΜΑΡΙΑ, ΧΑΤΖΗΑΝΔΡΕΟΥ ΜΑΡΙΑ, ΧΑΤΖΗΑΝΔΡΕΟΥ ΜΑΡΙΑ, 5555ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣΑΣΑΣΑΣ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 353353353353

12 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

«Ε«Ε«Ε«ΕΝΑΛΛΑΓΗΝΑΛΛΑΓΗΝΑΛΛΑΓΗΝΑΛΛΑΓΗ ΜΕΡΑΣ ΜΕΡΑΣ ΜΕΡΑΣ ΜΕΡΑΣ –––– ΝΥΧΤΑΣ ΝΥΧΤΑΣ ΝΥΧΤΑΣ ΝΥΧΤΑΣ»»»»

ΦΑΣΟΥΛΑΚΗ ΑΘΗΝΑ, 2ΦΑΣΟΥΛΑΚΗ ΑΘΗΝΑ, 2ΦΑΣΟΥΛΑΚΗ ΑΘΗΝΑ, 2ΦΑΣΟΥΛΑΚΗ ΑΘΗΝΑ, 2ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣΡΑΣΡΑΣΡΑΣ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 356356356356

«Ο«Ο«Ο«Ο ΣΥΝΝΕΦΙΑΣΜΕΝΟΣ ΣΥΝΝΕΦΙΑΣΜΕΝΟΣ ΣΥΝΝΕΦΙΑΣΜΕΝΟΣ ΣΥΝΝΕΦΙΑΣΜΕΝΟΣ ΝΝΝΝΟΕΜΒΡΗΣΟΕΜΒΡΗΣΟΕΜΒΡΗΣΟΕΜΒΡΗΣ»»»»

ΦΛΟΥΔΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, 5ΦΛΟΥΔΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, 5ΦΛΟΥΔΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, 5ΦΛΟΥΔΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, 5ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 360360360360

«Τ«Τ«Τ«ΤΟ Ο Ο Ο ΣΣΣΣΩΜΑ ΜΟΥΩΜΑ ΜΟΥΩΜΑ ΜΟΥΩΜΑ ΜΟΥ»»»»

ΦΟΥΣΤΕΡΗ ΜΑΡΙΑ, 7ΦΟΥΣΤΕΡΗ ΜΑΡΙΑ, 7ΦΟΥΣΤΕΡΗ ΜΑΡΙΑ, 7ΦΟΥΣΤΕΡΗ ΜΑΡΙΑ, 7ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣΑΣΑΣΑΣ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 364364364364

«Η«Η«Η«Η ΒΡΟΧΗ ΒΡΟΧΗ ΒΡΟΧΗ ΒΡΟΧΗ –––– ΤΟ Ν ΤΟ Ν ΤΟ Ν ΤΟ ΝΕΡΟΕΡΟΕΡΟΕΡΟ»»»»

ΧΑΪΝΤΟΥΤΗ ΜΑΡΙΑ, 2ΧΑΪΝΤΟΥΤΗ ΜΑΡΙΑ, 2ΧΑΪΝΤΟΥΤΗ ΜΑΡΙΑ, 2ΧΑΪΝΤΟΥΤΗ ΜΑΡΙΑ, 2ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΑΠΟΛΗΣΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΑΠΟΛΗΣΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΑΠΟΛΗΣΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΑΠΟΛΗΣ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 370370370370

«Ε«Ε«Ε«ΕΛΑΤΕ ΝΑ ΓΝΩΡΙΣΟΥΜΕ ΤΛΑΤΕ ΝΑ ΓΝΩΡΙΣΟΥΜΕ ΤΛΑΤΕ ΝΑ ΓΝΩΡΙΣΟΥΜΕ ΤΛΑΤΕ ΝΑ ΓΝΩΡΙΣΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΘΗΣΑΥΡΟΥΣ ΤΟΥ ΟΥΣ ΘΗΣΑΥΡΟΥΣ ΤΟΥ ΟΥΣ ΘΗΣΑΥΡΟΥΣ ΤΟΥ ΟΥΣ ΘΗΣΑΥΡΟΥΣ ΤΟΥ ΦΦΦΦΘΙΝΟΠΩΡΟΥΘΙΝΟΠΩΡΟΥΘΙΝΟΠΩΡΟΥΘΙΝΟΠΩΡΟΥ»»»»

ΧΑΤΖΑΚΗ ΜΑΡΙΑ, 4ΧΑΤΖΑΚΗ ΜΑΡΙΑ, 4ΧΑΤΖΑΚΗ ΜΑΡΙΑ, 4ΧΑΤΖΑΚΗ ΜΑΡΙΑ, 4ΟΟΟΟ ΝΗ ΝΗ ΝΗ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 372372372372

«Χ«Χ«Χ«ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΗ ΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΗ ΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΗ ΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΗ ΓΓΓΓΙΟΡΤΗΙΟΡΤΗΙΟΡΤΗΙΟΡΤΗ»»»»

ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΑΚΗ ΑΙΚΑΤΕΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΑΚΗ ΑΙΚΑΤΕΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΑΚΗ ΑΙΚΑΤΕΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΑΚΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ, ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΡΙΝΗ, ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΡΙΝΗ, ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΡΙΝΗ, ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΑΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣΑΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣΑΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣΑΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 374374374374

«Φ«Φ«Φ«ΦΘΙΝΟΠΩΡΟΘΙΝΟΠΩΡΟΘΙΝΟΠΩΡΟΘΙΝΟΠΩΡΟ»»»»

ΧΑΤΖΗΣΑΒΒΑ ΖΑΦΕΙΡΙΑ,ΧΑΤΖΗΣΑΒΒΑ ΖΑΦΕΙΡΙΑ,ΧΑΤΖΗΣΑΒΒΑ ΖΑΦΕΙΡΙΑ,ΧΑΤΖΗΣΑΒΒΑ ΖΑΦΕΙΡΙΑ, 2 2 2 2ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΑΠΟΛΗΣΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΑΠΟΛΗΣΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΑΠΟΛΗΣΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΑΠΟΛΗΣ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 378378378378

«Κ«Κ«Κ«ΚΑΛΩΣ ΜΑΣ ΗΡΘΕΣ ΑΛΩΣ ΜΑΣ ΗΡΘΕΣ ΑΛΩΣ ΜΑΣ ΗΡΘΕΣ ΑΛΩΣ ΜΑΣ ΗΡΘΕΣ ΦΦΦΦΘΙΝΟΠΩΡΟΘΙΝΟΠΩΡΟΘΙΝΟΠΩΡΟΘΙΝΟΠΩΡΟ»»»»

ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑ,ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑ,ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑ,ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑ, 2/Θ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΠΑΛΑ2/Θ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΠΑΛΑ2/Θ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΠΑΛΑ2/Θ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΠΑΛΑΙΚΑΣΤΡΟΥΙΚΑΣΤΡΟΥΙΚΑΣΤΡΟΥΙΚΑΣΤΡΟΥ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 380380380380

«Τ«Τ«Τ«ΤΟ ΣΩΜΑ ΜΟΥΟ ΣΩΜΑ ΜΟΥΟ ΣΩΜΑ ΜΟΥΟ ΣΩΜΑ ΜΟΥ»»»»

ΧΟΥΛΑΚΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ, ΝΗΧΟΥΛΑΚΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ, ΝΗΧΟΥΛΑΚΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ, ΝΗΧΟΥΛΑΚΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ, ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΑΛΑΜΑΥΚΑΣΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΑΛΑΜΑΥΚΑΣΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΑΛΑΜΑΥΚΑΣΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΑΛΑΜΑΥΚΑΣ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 383383383383

««««ΕΕΕΕΛΙΑΛΙΑΛΙΑΛΙΑ»»»»

ΨΥΧΟΓΙΟΥΔΑΚΗ ΕΥΑΓΓΕΛΨΥΧΟΓΙΟΥΔΑΚΗ ΕΥΑΓΓΕΛΨΥΧΟΓΙΟΥΔΑΚΗ ΕΥΑΓΓΕΛΨΥΧΟΓΙΟΥΔΑΚΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ, 6ΙΑ, 6ΙΑ, 6ΙΑ, 6ΟΟΟΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣΡΑΣΡΑΣΡΑΣ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 386386386386

«Χ«Χ«Χ«ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ»»»»

Γλωσσικές δραστηριότητες 13 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Εισαγωγικό σηµείωµα της Μαριάννας Κανδεράκη, Σχολικής Συµβούλου Π.Α.

Στα πλαίσια του συντελούμενου επιμορφωτικού έργου στην 68η

περιφέρεια Προσχολικής Αγωγής, το οποίο έχει ως στόχο τη βελτίωση,

ανανέωση ή και αναπλαισίωση των παρεχόμενων γνώσεων καθώς και την

αξιοποίηση των σύγχρονων παιδαγωγικών και ερευνητικών δεδομένων,

οργανώθηκε από τη Σχολική Σύμβουλο Π.Α. κα Μαριάννα Κανδεράκη

σεμινάριο στο Νομό Λασιθίου με θέμα: «Μεταγλωσσική ανάπτυξη νηπίων: «Μεταγλωσσική ανάπτυξη νηπίων: «Μεταγλωσσική ανάπτυξη νηπίων: «Μεταγλωσσική ανάπτυξη νηπίων:

Διδακτικές παρεμβάσεις»Διδακτικές παρεμβάσεις»Διδακτικές παρεμβάσεις»Διδακτικές παρεμβάσεις». Το σεμινάριο πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο του

σχολικού έτους 2012-2013 και έλαβαν, επίσης, μέρος ως εισηγητές η κα

Κουτσουράκη Στέλλα και ο κος Γρηγοράκης Γιάννης, Σχολικοί Σύμβουλοι Π.Ε.

και οι δύο.

Ο σχεδιασμός του παρόντος τόμου πηγάζει από τις εργασίες του

συγκεκριμένου σεμιναρίου, καθώς κατά τη διάρκεια των εργαστηρίων του

«έπεσε» η ιδέα: «Θα εξυπηρετούσε τις ανάγκες μας αν μαζεύονταν μαζί όλες

αυτές οι ιδέες»! Και κάπως έτσι υλοποιήθηκε, με απώτερο σκοπό την

καταγραφή των χαρισματικών εμπνεύσεων του κλάδου των Νηπιαγωγών στο

γνωστικό αντικείμενο της Γλώσσας. Οι όποιες αντιστάσεις ανέκυψαν,

ξεπεράστηκαν με καλή θέληση και συζήτηση κι έτσι είμαστε σε θέση να

παρουσιάσουμε διαθεματικές δραστηριότητες γλώσσας, σύμφωνα με το Α.Π.

του νηπιαγωγείου, όπως υλοποιούνται στα νηπιαγωγεία μας, έχοντας ως

κύριο μέλημα την άντληση και παρουσίαση καινοτόμων προσεγγίσεων και

κάνοντας πράξη την ανοιχτή τάξη σε όλους όσοι ενδιαφέρονται.

Οφείλω, όμως, να ομολογήσω, ότι πέρα από την αρχική ιδέα των

επιμορφούμενων νηπιαγωγών, υπήρξε εκ μέρους μου μια ανομολόγητη

σκέψη. Πώς η επιμόρφωση που παρέχεται στα πλαίσια του έργου μίας

14 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Συμβούλου εμφιλοχωρεί στις τάξεις του νηπιαγωγείου; Πώς η επιμόρφωση

επηρεάζει την επαγγελματική εξέλιξη της/του νηπιαγωγού;

Μια πρώτη παραδοχή είναι ότι: «Οι εκπαιδευτικοί είναι η καρδιά της

εκπαιδευτικής διαδικασίας. Όσο μεγαλύτερη σπουδαιότητα δίδεται στην

εκπαίδευση συνολικά, είτε ως μέσο μετάδοσης του πολιτισμού, είτε ως μέσο

εξασφάλισης της κοινωνικής συνοχής και δικαιοσύνης, είτε ως μέσο ανάπτυξης του

ανθρώπινου δυναμικού, πράγμα ιδιαίτερα σημαντικό για τις σύγχρονες οικονομίες

που βασίζονται στην τεχνολογία, τόσο μεγαλύτερη είναι η προτεραιότητα που

πρέπει να δίδεται στα θέματα που αφορούν τους εκπαιδευτικούς που είναι

υπεύθυνοι για την εκπαίδευση» (OECD, 1989).

Μια δεύτερη παραδοχή είναι ότι η συνεχώς μεταβαλλόμενη φύση του

σχολείου και κατ’ επέκταση του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου, καθιστά

απαραίτητη την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, προκειμένου το

εκπαιδευτικό σύστημα να προσαρμόζεται στις κοινωνικές και πολιτιστικές

απαιτήσεις της εποχής και οι εκπαιδευτικοί να βοηθηθούν στη

συνειδητοποίηση του σύνθετου επαγγελματικού τους ρόλου. Αποστολή πλέον

των εκπαιδευτικών θεωρείται τόσο το «να μάθουν στους μαθητές πώς να

μαθαίνουν», όσο και να τους προετοιμάσουν γνωστικά, πνευματικά και

ηθικοκοινωνικά, ώστε να διαδραματίσουν το δικό τους ρόλο σε ένα διαρκώς

μεταβαλλόμενο και ιδιαίτερα «έντονο» πλαίσιο κοινωνικών, οικονομικών

και πολιτιστικών προκλήσεων, όπως διαμορφώνεται σήμερα.

Από την άλλη μεριά, η διαρκής επιμόρφωση του εκπαιδευτικού

συμβάλλει στον εκσυγχρονισμό των παιδαγωγικών του αντιλήψεων λόγω της

παραγωγής νέας γνώσης. Παράλληλα, μπορεί να του παρέχει συνεχή

υποστήριξη στο δύσκολο έργο του κάνοντάς τον ενεργό παράγοντα της

οποιασδήποτε σχεδιαζόμενης εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης (Μπράτιτσης Θ.,

Μηναΐδη Α., Χλαπάνης Γ-Ε., Δημητρακοπούλου Α., 2003).

Προκειμένου, λοιπόν, να ανταπεξέλθει στις «υποχρεώσεις» του, ο

εκπαιδευτικός δεν μπορεί να στηρίζεται πια μόνο στις προπτυχιακές του

σπουδές. Απαιτείται διαρκής ενημέρωση πάνω στις εξελίξεις του τομέα του,

και όχι μόνο, καθώς και διεύρυνση των γνώσεών του στον τομέα των

επιστημών αγωγής. Πρέπει, δηλαδή, να ανανεώνει συνεχώς τον γνωστικό του

εξοπλισμό, διότι οι διάφορες εκπαιδευτικές και κοινωνικές αλλαγές απαιτούν

από τον εκπαιδευτικό διαρκή επιστημονική ενημέρωση και αντίστοιχη

επαγγελματική ευαισθητοποίηση (Παπαδούρης Π., 2010).

Επιπλέον, η επιμόρφωση στοχεύει στη διαρκή ενημέρωση και

υποστήριξη της επαγγελματικής και ατομικής ανάπτυξης του εκπαιδευτικού

Γλωσσικές δραστηριότητες 15 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

προσωπικού, προκειμένου να καλύπτονται οι ανάγκες που σχετίζονται με τη

βελτίωση του επιπέδου της παρεχόμενης εκπαίδευσης και την αύξηση της

αποτελεσματικότητας του σχολικού συστήματος (Ανδρέου, 1992). Η

επιμόρφωση είναι αποτελεσματική, μόνο όταν ο εκπαιδευτικός συμμετέχει

ενεργά και υπεύθυνα στη διαδικασία, επειδή τη θεωρεί «προσωπική του

υπόθεση».

Η επιμόρφωση είναι ακόμη περισσότερο χρήσιμη, επειδή η ραγδαία

εξέλιξη των επιστημών και η τεχνολογική επανάσταση, απαιτούν

εκπαιδευτικούς καλύτερα καταρτισμένους και ενημερωμένους για τις

πρόσφατες εξελίξεις στις σχετικές με την ειδίκευσή τους επιστήμες. Είναι

επίσης αναγκαία, γιατί εξασφαλίζει τη συστηματική πληροφόρηση των

εκπαιδευτικών σε περιπτώσεις εισαγωγής εκπαιδευτικών καινοτομιών ή

μεταρρυθμίσεων. Ακόμη, η δια βίου εκπαίδευση, εκτός της βελτίωσης που

επιφέρει και της βοήθειας που προσφέρει στους εκπαιδευτικούς κατά την

άσκηση των καθημερινών επαγγελματικών καθηκόντων τους, στηρίζει διττά

τη διαδικασία της προσωπικής τους ανάπτυξης (Ματσαγγούρας, 1995). Αρχικά,

παρέχει ευκαιρίες εξέλιξης προδιαθέσεων, εμφάνισης νέων δεξιοτήτων και

απόκτησης αυτογνωσίας μέσα από τη διαδικασία του στοχασμού, αρετών που

επηρεάζουν την επαγγελματική, αλλά ταυτόχρονα καθορίζουν και την

ατομική ευαισθησία του εκπαιδευτικού. Κατά δεύτερο λόγο, συντελεί στην

απόκτηση επιπλέον προσόντων, γεγονός που συνδέεται άμεσα με την ίδια την

καριέρα και την εξέλιξή του.

Εξάλλου, η έρευνα για τη βελτίωση του σχολικού συστήματος (Darling-

Hammond, 1990), έδειξε ότι η εισαγωγή αλλαγών ή καινοτομιών στην

εκπαίδευση, που αγνοεί την κουλτούρα των σχολείων και αντιμετωπίζει την

επιμόρφωση των εκπαιδευτικών ως μια γραμμική πορεία εκ των άνω

επιβεβλημένη με αποδέκτες παθητικούς εκπαιδευτικούς, είναι καταδικασμένη

να αποτύχει. Η επιμόρφωση είναι δυνατό να επιφέρει κάποιες αλλαγές σε

μεμονωμένα άτομα, αλλά δεν μπορεί να συντελέσει στη βελτίωση του

σχολείου, όταν η επιμορφωτική διαδικασία δε διεξάγεται σε ενδοσχολικό

επίπεδο και όταν δεν παρέχονται στη σχολική μονάδα περιθώρια αυτονομίας

και αυτοδιαχείρισης της οργανωτικής ανάπτυξης. Επιπρόσθετα, έρευνα στον

ελληνικό χώρο (Κανδεράκη Μ., 2009) κατέδειξε ότι οι εκπαιδευτικοί

κρίνοντας τους ίδιους τους εαυτούς τους, διαπιστώνουν ότι ένα μέτρο

βελτίωσής τους με στόχο την εισαγωγή της καινοτομίας στη σχολική

εκπαίδευση, είναι και η βελτίωση της ίδιας της δημιουργικότητάς τους, ενώ οι

καινοτόμες δράσεις συμβάλλουν στην απόκτηση επιστημονικών γνώσεων.

16 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Είναι γνωστό σε όλους μας, νομίζω, ότι οι βραχύχρονες επιμορφώσεις

δεν μπορούν να επηρεάσουν σε βαθμό αλλαγής μια στάση. Άραγε, η

σεμιναριακού τύπου επιμόρφωση που παρέχεται από έναν Σύμβουλο

επιτρέπει στους εκπαιδευτικούς να αναπτύξουν την ευθύνη της επιμόρφωσής

τους και να συμβάλλει στη βελτίωση της δημιουργικότητάς τους;

Με αυτές τις σκέψεις και τα ερωτήματα προσπαθήσαμε να

ενθαρρύνουμε, οργανωμένα για αρχή, τους εκπαιδευτικούς, να τους

ενεργοποιήσουμε σε εθελοντική βάση και χωρίς άμεση επίβλεψη, ώστε να

έχουν αυτονομία δράσης και πρωτοβουλιών. Θελήσαμε να δώσουμε μια

διαφορετική οπτική στη μέχρι τώρα συνήθη διαδικασία της βραχύχρονης

επιμόρφωσης, αλλάζοντας τους μεταξύ μας όρους και επεκτείνοντάς τη

χρονικά αλλά και ουσιαστικά σε επίπεδο μεταγνώσης. Επιπλέον, δώσαμε την

ευκαιρία στους εκπαιδευτικούς να προεκτείνουν την οργανωμένη

επιμορφωτική δράση σε «προσωπικό επίπεδο» μεταφέροντάς τη στον

εργασιακό τους χώρο και χρόνο, βασικές συνιστώσες μάθησης στην

επιμόρφωση ενηλίκων.

Προσπαθήσαμε με λίγα λόγια να καινοτομήσουμε κατ’ ελάχιστον,

αναδιαμορφώνοντας τη σεμιναριακού τύπου επιμόρφωση ως προς την

πρακτική της, ελπίζοντας ότι θα αποδώσει περισσότερα γνωστικά οφέλη αλλά

και θα επηρεάσει θετικά τα κίνητρα και τη στάση τους.

Όλες οι δραστηριότητες φέρουν όνομα δημιουργού. Η συμμετοχή ήταν

απολύτως προαιρετική και κάθε συνάδελφος επέλεξε τη δική της/του

δραστηριότητα, αφού πρώτα είχε εφαρμόσει στην τάξη της/του δύο

δραστηριότητες παρόμοιου περιεχομένου στο αντικείμενο της Γλώσσας. Οι

παρούσες δραστηριότητες δεν αξιολογήθηκαν ως προς το περιεχόμενο από

κανέναν, θεωρώντας ότι ο καθένας από μας, φέρει την ευθύνη των

γραφομένων του και της επαγγελματικότητάς του, πιστεύοντας στην

προσωπική ευθύνη και στην αυτοαξιολόγηση του έργου μας, ενώ καθίσταται

σαφές η διαφορετικότητα των προσεγγίσεων, τόσο σε επίπεδο θεωρίας όσο και

σε επίπεδο εμπειρίας. Επιπροσθέτως, οι νηπιαγωγοί είχαν τη δυνατότητα και

την ευκαιρία να αυτοαξιολογήσουν την εργασία τους, αφού δίδαξαν δύο

δραστηριότητες εκ των οποίων επέλεξαν εκείνη που θεώρησαν αξιολογότερη.

Το αποτελέσματα αυτής της πρώτης προσπάθειας του έργου μας,

βρίσκεται στα χέρια σας!

Γλωσσικές δραστηριότητες 17 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Βιβλιογραφία

Ανδρέου, Α. (1992). Επιμόρφωση: Πολυτυπία και Πολυμορφία. Στο Ανδρέου, Α. (επιμ.) Αξιολόγηση.

του Εκπαιδευτικού Έργου, Βασική κατάρτιση και επιμόρφωση των εκπαιδευτικών. Αθήνα: Όμιλος

Συγγραφέων Καθηγητών.

Κανδεράκη Μ, (2009), Εκπαιδευτική Πολιτική & Ευρωπαϊκά Προγράμματα: Καινοτομίες ή Ουτοπίες;

Επιστήμες της Αγωγής, τχ. 1/2009

Ματσαγγούρας, Η. (1995). ‘Στοχαστικοκριτικός δάσκαλος’, στο Καζαμίας, Α. & Κασσωτάκης, Μ.:

Ελληνική Εκπαίδευση: προοπτικές ανασυγκρότησης και εκσυγχρονισμού. Αθήνα: Σείριος, σ. 459-476

Μπράτιτσης Θ, Χλαπάνης Γ, Μηναΐδη Α, Δημητρακοπούλου Α, (2003), «Σχεδιασμός Προγράμματος

Διαρκούς Επιμόρφωσης των Εκπαιδευτικών από Απόσταση, με βάση Δεδομένα Έρευνας από Τρέχουσα

Επιμόρφωση στις ΤΠΕ», Πρακτικά 2ου Πανελληνίου Συνεδρίου για την Ανοιχτή και Εξ’ Αποστάσεως

Εκπαίδευση, Πάτρα 27-30 Μαρτίου 2003, σελ. 536-547.

Παπαναούμ, Ζ. (2003). Το επάγγελμα του εκπαιδευτικού. Αθήνα: Δαρδανός

Χρονοπούλου, Α. (1982). Απόψεις για συνεχή και ουσιαστική επιμόρφωση των εκπαιδευτικών.

Σύγχρονη Εκπαίδευση, 9, 59-62.

Day, C. (2003). Η εξέλιξη των εκπαιδευτικών (μτφρ. Α. Βακάλη). Αθήνα: Δαρδανός

Darling-Hammond, (1990). ‘Teacher professionalism: why and how?’ in: A. Lieberman (ed.), Schools as

collaborative cultures: creating the future now, London: Falmer Press, pp. 25-50.

OECD (1989). The condition of teaching: General report. In: Fullan, M. & Hargreaves, A. (Eds), (p.p. 67-68).

Teacher Development and Educational Change. London: Falmer Press. Παπαδούρης, Π. (2010),

Εκπαιδευτική πολιτική και Διδασκαλική Ομοσπονδία Ελλάδος: 1946-1967: Σιωπές, συγκλίσεις, αποκλίσεις,

συγκρούσεις, Αθήνα: Gutenberg

18 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Μεταγλωσσικές ικανότητες: Ο ρόλος της φωνολογικής και της µορφολογικής επίγνωσης στην κατανόηση δοµικών χαρακτηριστικών της γλώσσας. του Γιάννη Γρηγοράκη, Σχολικού Σύµβουλου Π.Ε.

Τα τελευταία χρόνια η ψυχογλωσσολογική προσέγγιση συνδέει την

κατάκτηση της προφορικής γλώσσας με τη γραπτή γλώσσα και συμβάλλει

στην αντιμετώπιση της ανάγνωσης βασικά ως γλωσσικής παρά ως

αντιληπτικής διαδικασίας. Σύμφωνα με αυτή την προσέγγιση, προφορικός

λόγος (ακρόαση-ομιλία) και γραπτός λόγος (ανάγνωση-γραφή) είναι

αλληλοσχετιζόμενες δεξιότητες, οι οποίες αναπτύσσονται ταυτόχρονα και όχι

αποσπασματικά από πολύ νωρίς στη ζωή του παιδιού. Βασική θέση στις

έρευνες αυτές κατέχει ο προφορικός λόγος, η γνώση του οποίου θεωρείται

προαπαιτούμενο για την επιτυχία της μάθησης της ανάγνωσης (Βάμβουκας,

2004). Έτσι, οι γλωσσικές ικανότητες των παιδιών τόσο στην κατανόηση όσο

και στην παραγωγή του προφορικού λόγου αξιοποιούνται ταυτόχρονα με την

ορθογραφική αναπαράσταση του γραπτού λόγου, προκειμένου να παραχθούν

οι σωστές φωνητικές παραστάσεις.

Πέρα, όμως, από τις βασικές γλωσσικές γνώσεις που κατακτούν τα

παιδιά μέχρι το τέλος της προσχολικής ηλικίας, έχουν αρχίσει ήδη να

στρέφονται από μια αφηρημένη σε μια πιο συνειδητή γνώση της λειτουργίας

της γλώσσας και των δομών της (Carlisle, 1995). Έχουν, δηλαδή, αρχίσει, πριν

από τη συστηματική διδασκαλία και μάθηση της ανάγνωσης, να κατακτούν, σε

κάποιο βαθμό, ποικίλες μεταγλωσσικές ικανότητες, οι οποίες δηλώνουν μια

στοχαστική σκέψη και έναν σκόπιμο έλεγχο πάνω στη δομή και τις

λειτουργίες της γλωσσικής διαδικασίας (Μανωλίτσης, 2000).

Γλωσσικές δραστηριότητες 19 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Η μεταγλωσσική επίγνωση δίνει τη δυνατότητα στο παιδί να

αντιληφθεί ότι ο προφορικός λόγος αποτελείται από τις λέξεις, που είναι

αυθαίρετες ενότητες με περισσότερες από μία έννοια, να διακρίνουν τα

μορφήματα, τις συλλαβές και τα φωνήματα από τα οποία συγκροτούνται και

να γνωρίζουν ότι οι προτάσεις που σχηματίζονται έχουν συγκεκριμένη

συντακτική δομή. Παρέχει δηλαδή βάσεις για την απόκτηση μιας βαθύτερης

κατανόησης των δομικών χαρακτηριστικών και των λειτουργιών της

προφορικής γλώσσας. Διευκολύνει επίσης το παιδί να συνειδητοποιήσει την

αμοιβαία αντιστοιχία μεταξύ προφορικού και γραπτού λόγου (Tunmer &

Bowey, 1984).

Στην έρευνα που διεξάγεται τις 3 τελευταίες δεκαετίες, το μεγαλύτερο

βάρος έχει δοθεί κατά κύριο λόγο στη φωνολογική επίγνωση, η οποία

αναφέρεται ως ικανότητα συλλογισμού, ελέγχου και συνειδητού χειρισμού

των φωνολογικών συστατικών των προφορικών λέξεων, ίσως επειδή έχει

σχέση με τη μάθηση, από τα παιδιά, της αλφαβητικής αρχής. Γενικά, τα

αποτελέσματα πολλών ερευνητικών μελετών, σε πολλά αλφαβητικά

συστήματα γραφής με διαφορετικό βαθμό διαφάνειας, αποδεικνύουν ότι η

φωνολογική επίγνωση διευκολύνει την αναγνωστική ικανότητα, ιδιαίτερα

στα πρώτα στάδια της ανάπτυξής της (Goswami, 2000). Αρκετές μάλιστα

μελέτες συνδέουν, και μάλιστα συχνά με αιτιώδη σχέση, την ανάπτυξη της

αναγνωστικής δεξιότητας με τις φωνολογικές δεξιότητες της προσχολικής

ηλικίας (Bradley & Bryant, 1983). H αιτιώδης σχέση μεταξύ φωνολογικής

επίγνωσης και μάθησης της ανάγνωσης υποστηρίζεται και στην ελληνική

γλώσσα με πειραματικά και διαχρονικά δεδομένα, τα οποία μάλιστα δείχνουν

ότι η σχέση αυτή μετά την Α’ τάξη μειώνεται, αλλά δεν εξαφανίζεται

(Πόρποδας κ.άλ., 1999, Μανωλίτσης, 2001). Στις περισσότερες έρευνες,

ωστόσο, δε λαμβάνονται υπόψη οι αλληλεπιδράσεις της φωνολογικής

επίγνωσης με άλλους γλωσσολογικούς παράγοντες, οι οποίοι

ενεργοποιούνται κατά τη μάθηση της ανάγνωσης, όπως η μορφολογία και η

σημασιολογία (Καρατζάς, 2005).

Αντίθετα, μια από τις λιγότερο μελετημένες μεταγλωσσικές ικανότητες

είναι η μορφολογική επίγνωση, η οποία αναφέρεται στη συνειδητή επίγνωση

του ατόμου για τη μορφολογική δομή της γλώσσας που ομιλεί και στην

ικανότητά του να χειρίζεται σκόπιμα αυτή τη δομή (Carlisle, 1995). Η

συστηματική της μελέτη, στον διεθνή χώρο, ξεκίνησε την περασμένη δεκαετία

και το ενδιαφέρον των ερευνητών εντάθηκε, μόλις αποκαλύφθηκαν οι

πρώτες ενδείξεις για τη σχέση της με την ανάπτυξη της ανάγνωσης. O ορισμός

20 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

της μορφολογικής επίγνωσης, όπως και σε άλλες μεταγλωσσικές περιοχές,

χρησιμοποιείται εδώ γενικά και καλύπτει μια ευρεία σειρά ικανοτήτων που

απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή στα μορφήματα. Η μορφολογική επίγνωση

οικοδομείται από την επίγνωση των τριών μορφολογικών διαδικασιών που

προσδιορίζουν τον τομέα της μορφολογίας: την επίγνωση της κλίσης ή

κλιτική μορφολογική επίγνωση, την επίγνωση της παραγωγής ή παραγωγική

μορφολογική επίγνωση και τη μορφολογική επίγνωση της σύνθεσης.

Πράγματι, η εισαγωγή των παιδιών στη διαδικασία της ανάγνωσης

φαίνεται να απαιτεί και την κινητοποίηση της μορφολογικής τους επίγνωσης,

καθώς ο γραπτός λόγος, όπως και ο προφορικός, διατηρεί τη διπλή άρθρωση

της γλώσσας παρουσιάζοντας γραφήματα που αντιστοιχούν σε φωνήματα και

σε συλλαβές ή σε φωνηματικά σύνολα με σημασία, τα μορφήματα (Mann,

2000). Έτσι, στα αλφαβητικά συστήματα γραφής, ακόμα και στα πιο διαφανή,

υπάρχουν σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό μορφολογικές επιρροές (Αϊδίνης,

2006).

Τα μορφήματα διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στη γλωσσική

επεξεργασία, γιατί αποτελούν τις βάσεις για το σχηματισμό νέων λέξεων και

για την εναρμόνισή τους στο συντακτικό πλαίσιο μιας πρότασης (Stolz &

Feldman, 1995). Σύμφωνα, εξάλλου, με τα πρόσφατα ερευνητικά πορίσματα,

τα μορφήματα είναι λήμματα ενός αφηρημένου λεξικού, το οποίο αποτελεί το

βασικό τροφοδότη σχηματισμού λέξεων. Ο βασικός πυρήνας του

συγκεκριμένου λεξικού διαμορφώνεται κατά τα πρώτα έτη της παιδικής

ηλικίας, υπάρχει όμως συνεχής ροή εμπλουτισμού του καθ’ όλη τη διάρκεια

της ζωής του ανθρώπου (Ράλλη, 2005). Η μορφολογική επίγνωση, επομένως,

αποτελεί μια ευρύτερη ένδειξη γλωσσικής ευαισθησίας, αφού εμπεριέχει

πολλές πτυχές της γλωσσικής γνώσης (φωνολογικές, σημασιολογικές,

συντακτικές), οι οποίες ενδεχομένως να σχετίζονται με την αναγνωστική

ικανότητα (Carlisle & Nomanbhoy, 1993). Για το λόγο αυτό, δεν εκδηλώνεται

τόσο νωρίς στην ανάπτυξη του παιδιού όσο άλλες μεταγλωσσικές ικανότητες,

όπως η φωνολογική και η συντακτική επίγνωση (Μανωλίτσης, 2006).

Η μορφολογική επίγνωση επεμβαίνει στη μάθηση της ανάγνωσης,

κυρίως για τέσσερις λόγους: α) οι επιδέξιοι αναγνώστες κατά την αναγνώριση

πολύπλοκων μορφολογικά λέξεων πραγματοποιούν μια αυτόματη ανάλυση

της μορφολογικής δομής τους, β) τα σχολικά βιβλία περιλαμβάνουν πολλές

πολυμορφηματικές λέξεις, γ) τα παιδιά χρησιμοποιούν στο έργο της

ανάγνωσης μια πολλαπλού επιπέδου γλωσσική επεξεργασία και δ) η ύπαρξη

πολλών ορθογραφικών συμβάσεων που δεν μπορούν να εξηγηθούν μόνο με

Γλωσσικές δραστηριότητες 21 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

τη φωνολογική ανάλυση, αλλά απαιτούν μια μορφολογική ανάλυση

(Καρατζάς, 2005).

Ανακεφαλαιώνοντας, τα παιδιά για να κατακτήσουν τις δεξιότητες της

ανάγνωσης και της γραφής, πέρα από τις βασικές ικανότητες κατανόησης και

χρήσης της γλώσσας, χρειάζονται πρώτιστα μια επίγνωση της γλώσσας, να

μπορούν δηλαδή να συλλογίζονται πάνω στη φύση και τις λειτουργίες της

γλώσσας που μιλούν (Seymour, 1997). Η επίγνωση της εσωτερικής δομής της

γλώσσας, η ικανότητα ανάλυσής της και ο συνειδητός χειρισμός της, έχει

ιδιαίτερη σχέση με τη μάθηση της ανάγνωσης, η οποία είναι μια διαδικασία

«κατά βάση μεταγλωσσική» (Mattingly, 1984; Nagy & Anderson, 1999).

22 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Βιβλιογραφία

Αϊδίνης, Α. (2006). Εισαγωγή στην ελληνική έκδοση, στο F. Smith, Κατανοώντας την ανάγνωση. Aθήνα:

Επίκεντρο, 9-32.

Βάμβουκας, Μ. (2004). Θέματα Ψυχοπαιδαγωγικής της ανάγνωσης. Αθήνα: Ατραπός.

Bradley, L., Bryant, P.E. (1983). Categorizing sounds and learning to read: A causal connection. Nature,

301, 419–421.

Carlisle, J. F. (1995). Morphological awareness and early reading achievement. In L.B. Feldman (Eds.),

Morphological aspects of language processing. Hillsdale,N.J.: Lawrence Erlbaum, 189-209.

Carlisle, J.F., Nomanbhoy, D.M. (1993). Phonological and morphological awareness in first graders.

Applied Psycholinguistics, 14, 177-195.

Goswami, U. (2000). Phonological and lexical processes. In M.L.Kamil, P.B. Mosenthal, P.D. Pearson, R.

Barr (Eds.), Handbook of reading research, Vol. III. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum, 251-267.

Καρατζάς, Α. (2005). Μάθηση της ορθογραφικής δεξιότητας. Αθήνα: Γρηγόρης.

Mann, V. (2000). Introduction to special issue on morphology and the acquisition of alphabetic

writing systems. Reading and Writing: An Interdisciplinary Journal,12, 143-147.

Μανωλίτσης, Γ. (2000). Μέτρηση και αξιολόγηση μεταγλωσσικών ικανοτήτων παιδιών ηλικίας 5-6 ετών.

Αθήνα: Γρηγόρης.

Μανωλίτσης, Γ. (2001). Σχέση μεταγλωσσικών ικανοτήτων και εκμάθησης της ανάγνωσης: Από το

Νηπιαγωγείο στη Β΄ Δημοτικού, στο Παιδαγωγικός Λόγος, 1, 9-30.

Μανωλίτσης, Γ. (2006). Ο ρόλος της επίγνωσης των μορφημάτων στην ανάδυση των αναγνωστικών

ικανοτήτων, στο Γλώσσα και Γραμματισμός, 17A, 5-7 και 17Β, 1-4.

Mattingly, I. G. (1984).Reading, linguistic awareness,and language. In J.Downing, & R.Valtin (Eds.),

Language Awareness and Learning to Read. Berlin: Springer, 9-25.

Nagy, W.E. & Anderson, R.C. (1999). Metalinguistic awareness and literacy acquisition in different

languages. In D. Wagner, R. Venezy, & B. Street (Eds.), Literacy: An International Handbook. Boulder:

Westview Press, 155-160.

Πόρποδας Κ., Παλαιοθόδωρου, Α., Παναγιωτόπουλος, Π. (1999). Διερεύνηση του ρόλου της

φωνολογικής ενημερότητας στην εκμάθηση της ανάγνωσης και γραφής της ελληνικής γλώσσας, στο

Κ. Χάρης, Ν. Πετρουλάκης, & Σ. Νικόδημος (Επιμ.), Ελληνική Παιδαγωγική και Εκπαιδευτική Έρευνα.

Πρακτικά του 1ου Πανελληνίου Συνεδρίου. Αθήνα: Ατραπός – Παιδαγωγική Εταιρεία Ελλάδος.

Ράλλη, Α. (2005). Μορφολογία. Αθήνα: Πατάκης.

Seymour, P. H. K. (1997). Foundations of orthographic development. In C.A. Perfetti, L. Rieben & M.F.

Fayol (Eds.), Learning to spell: Research, theory, and practice across languages. Mahwah,NJ: Erlbaum, 319-

337.

Stolz, J.A., Feldman L.B. (1995). The Role of Orthographic and Semantic Transparency of the Base

Morpheme in Morphological Processing. In L.B. Feldman (Eds.), Morphological aspects of language

processing. Hillsdale,N.J.: Lawrence Erlbaum,109-130.

Tunmer, W.E., Bowey, J.A. (1984). Metalinguistic awareness and reading acquisition. In W.E. Tunmer,

C. Pratt, & M.L. Herriman (Eds.), Metalinguistic Awareness in Children: Theory, Research and Implications.

Berlin: Springer, 144-168.

Γλωσσικές δραστηριότητες 23 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Αγγελακούδη ∆ήµητρα, Nηπιαγωγείο Νέας Ανατολής

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Γνωρίζω το σώμα μουΓνωρίζω το σώμα μουΓνωρίζω το σώμα μουΓνωρίζω το σώμα μου»»»»

2.2.2.2. Το θέμαΤο θέμαΤο θέμαΤο θέμα/ αντικείμενο/ αντικείμενο/ αντικείμενο/ αντικείμενο της της της της δραστηριότητας δραστηριότητας δραστηριότητας δραστηριότητας

Υποκοριστικά (-άκι)

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γλωσσική διδασκαλία, Παιδί και Περιβάλλον, Μουσική

4.4.4.4. Ο Ο Ο Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοισκοπός και οι διδακτικοί στόχοισκοπός και οι διδακτικοί στόχοισκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

- Να κατανοήσουν την ποικιλομορφία και την πολυχρωμία του λόγου, διότι ο

λόγος μπορεί να έχει πολλές μορφές

- Να εμπλουτίσουν το λεξιλόγιό τους και να αναπαράγουν τα υποκοριστικά

στην καθημερινή τους επικοινωνία

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Ερωτήσεις-απαντήσεις, Οπτική παρατήρηση, Ομαδική εργασία

6.6.6.6. ΓενιΓενιΓενιΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςκή περιγραφή της δραστηριότηταςκή περιγραφή της δραστηριότηταςκή περιγραφή της δραστηριότητας

Είχα ζωγραφίσει σε χαρτί του μέτρου δύο ανθρώπινα σώματα, το ένα

μωρό και το άλλο μεγάλο άνθρωπο. Τα μέλη, όπως κεφάλι, πόδια, χέρια,

αυτιά, μάτια, μύτη, στόμα κ.τ.λ., τα είχα φτιάξει ξεχωριστά με το όνομά τους

γραμμένο στο κάτω μέρος -για το μωρό μικρά και υποκοριστικά (π.χ. χεράκι,

ποδαράκι, κεφαλάκι) και για τον άνθρωπο πιο μεγάλα, με την ονομασία τους

(π.χ. χέρι, πόδι, κεφάλι).

24 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Παρουσίασα τα μέλη του σώματος στα παιδιά, τα ονομάσαμε και έπρεπε

τα παιδιά να ξεχωρίσουν και να βάλουν τα αντίστοιχα στο μωρό και στον

άνθρωπο. Κάθε φορά που έβαζαν ένα μέλος στον αντίστοιχο κορμό, έπρεπε να

ονομάσουν και το μέλος, ανάλογα με το πού το τοποθετούσαν. Δηλαδή

χεράκι, ποδαράκι, κεφαλάκι, ματάκι κ.τ.λ. για το μωρό και χέρι, πόδι, κεφάλι,

μάτι για τον άνθρωπο.

Στη συνέχεια, μπερδέψαμε πάλι τις καρτέλες και χωρίστηκαν τα παιδιά

σε 2 ομάδες. Η μία ομάδα έπρεπε να βρει και να τοποθετήσει τα μέλη για το

μωρό και η άλλη τα μέλη για τον άνθρωπο. Βάλαμε το τραγούδι «το μικρό και

το μεγάλο» από το cd «εδώ Λιλιπούπολη», για να τους ορίσω χρονικό

περιθώριο και συμφωνήσαμε πως μόλις τελείωνε το τραγούδι, η ομάδα που

είχε βρει και τοποθετήσει περισσότερα μέλη θα ήταν η νικήτρια.

Τέλος, επεκταθήκαμε ονομαστικά και σε άλλα αντικείμενα, που έχουν

υποκοριστικό, όπως π.χ. καρέκλα-καρεκλάκι, τραπέζι-τραπεζάκι, παράθυρο-

παραθυράκι κ.τ.λ.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

30 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή / εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή / εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή / εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή / εκπαιδευτικά μέσα

Χαρτί του μέτρου, μαρκαδόροι, καρτέλες με μέλη του σώματος, cd-rom

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Η καλλιέργεια του λόγου στο νηπιαγωγείο είναι βασική επιδίωξη γιατί

με αυτόν τον τρόπο καλλιεργούμε την επικοινωνία μεταξύ των παιδιών. Η

γλωσσική ανάπτυξη μπορεί να καλλιεργηθεί μέσα από μεμονωμένες

δραστηριότητες λόγου, αλλά και με την εμπλοκή δραστηριοτήτων από άλλους

τομείς.

Όσον αφορά τη διδασκαλία των υποκοριστικών, με την οποία και

ασχοληθήκαμε, τα παιδιά φάνηκε να το κατανοούν, έπειτα από τη συζήτηση

που ακολούθησε και την επέκτασή μας και σε άλλα αντικείμενα. Βρήκαν τη

δραστηριότητα διασκεδαστική, λόγω της μουσικής και ενισχύσαμε την

ομαδική συνεργασία και τον ανταγωνισμό μέσα από το παιχνίδι. Τα παιδιά

έπρεπε να συνεργαστούν και να επικοινωνήσουν μεταξύ τους, για να βρουν

τις αντίστοιχες καρτέλες και να καταφέρει η ομάδα τους να νικήσει. Στα

περισσότερα παιδιά, τα συγκεκριμένα υποκοριστικά, φάνηκε να είναι οικεία,

Γλωσσικές δραστηριότητες 25 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

γιατί έχουν πιο μικρά αδέρφια και στο οικογενειακό περιβάλλον τα

χρησιμοποιούν στον προφορικό τους λόγο.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

«Καρεκλομπερδέματα» (παραλλαγή του παιχνιδιού «μουσικές καρέκλες» με

μέλη του σώματος)

26 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Αλεξάκη Ευαγγελία και Στάθη Ελένη, 1ο Νηπιαγωγείο Σητείας

1.1.1.1. Θεματική ενότητΘεματική ενότητΘεματική ενότητΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταα που εντάχτηκε η δραστηριότηταα που εντάχτηκε η δραστηριότηταα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Ελληνική μυθολογία, ο Ιάσονας και το χρυσόμαλλο δέραςΕλληνική μυθολογία, ο Ιάσονας και το χρυσόμαλλο δέραςΕλληνική μυθολογία, ο Ιάσονας και το χρυσόμαλλο δέραςΕλληνική μυθολογία, ο Ιάσονας και το χρυσόμαλλο δέρας»»»»

2.2.2.2. Το θέμαΤο θέμαΤο θέμαΤο θέμα/ αντικείμενο / αντικείμενο / αντικείμενο / αντικείμενο της της της της δραστηριότηταδραστηριότηταδραστηριότηταδραστηριότηταςςςς

Πίνακας αναφοράς σύνθετων λέξεων

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές πΕμπλεκόμενες γνωστικές πΕμπλεκόμενες γνωστικές πΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςεριοχέςεριοχέςεριοχές

Προφορικός και γραπτός λόγος στο νηπιαγωγείο: σύνθετες λέξεις στον

προφορικό και τον γραπτό λόγο

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

Ανάπτυξη μεταγλωσσικού επιπέδου

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή θησιακή θησιακή θησιακή

διαδικασία.διαδικασία.διαδικασία.διαδικασία.

Τα νήπια ασκούνται:

να αναπτύξουν γλωσσοπλαστικές ικανότητες,

να αναγνωρίζουν τα επιμέρους συνθετικά των σύνθετων λέξεων,

να αντιλαμβάνονται τον δείκτη «ο» της σύνθετης λέξης,

να αντιλαμβάνονται ότι τα επιμέρους συστατικά των σύνθετων λέξεων,

προφέρονται ως ανεξάρτητες λέξεις, όταν διαχωρίζονται

5.5.5.5. Οι μέθοΟι μέθοΟι μέθοΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Ερωτήσεις-απαντήσεις και προβληματισμός, ομαδοσυνεργατική μέθοδος

Γλωσσικές δραστηριότητες 27 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

6.6.6.6. ΓενιΓενιΓενιΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςκή περιγραφή της δραστηριότηταςκή περιγραφή της δραστηριότηταςκή περιγραφή της δραστηριότητας

Με αφορμή την παρουσίαση του κουκλοθέατρου «Φρίξος και Έλλη»,

επεκταθήκαμε στον μύθο του Ιάσονα με το χρυσόμαλλο δέρας. Εστιάζοντας

την προσοχή των παιδιών στην εικόνα με το χρυσόμαλλο δέρας, τα ρωτάμε να

μας πουν γιατί πιστεύουν ότι το δέρας λέγεται «χρυσόμαλλο», έτσι ώστε να

επεξεργαστούμε τη σύνθετη αυτή λέξη

και να απομονώσουμε το πρώτο

συνθετικό, που αφορά το χρώμα.

Ρωτάμε τα παιδιά, πώς θα λεγόταν το

δέρας αν είχε ασημί, κόκκινο, κίτρινο,

κλπ. χρώμα.

Στη συνέχεια, τα παιδιά

συνεργάζονται σε ομάδες και

καταγράφουν τις σύνθετες λέξεις σε

μεγάλο χαρτόνι, αλλάζοντας κάθε

φορά το πρώτο συνθετικό. Οι ομάδες

αυτές διαμορφώνονται με βάση το

χρώμα που επιλέγει η καθεμιά, π.χ. η

κόκκινη ομάδα επέλεξε να γράψει για

το κοκκινόμαλλο δέρας και γραφέας ήταν κάποιο νήπιο.

Στο τέλος, τα παιδιά διαβάζουν τις λέξεις που γράψανε και αναρτούμε

τον πίνακα αναφοράς στην τάξη.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

20 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα

Εικόνα με το χρυσόμαλλο δέρας, μεγάλο χαρτόνι, μαρκαδόροι, καρτέλα με τη

σύνθετη λέξη

9.9.9.9. ΑξιολόγηΑξιολόγηΑξιολόγηΑξιολόγησησησηση

Τα παιδιά ανταποκρίθηκαν με ενδιαφέρον και χωρίς ιδιαίτερη

δυσκολία. Έδειξαν να κατανοούν ότι οι σύνθετες λέξεις αποτελούνται από

δύο ξεχωριστές λέξεις. Ο δείκτης «ο» της σύνθεσης τούς δυσκόλεψε στο ασημί

χρώμα (ασημόμαλλο), αλλά έδειξαν να το κατανοούν μετά από παραδείγματα

(πορτοκαλί). Αναπτύχθηκε η συνεργατικότητα και η επικοινωνία, αλλά και η

αλληλοβοήθεια μεταξύ νηπίων και προνηπίων. Τα παιδιά φάνηκε να το

28 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

διασκέδασαν, αφού μετά το τέλος της δραστηριότητας συνέχισαν να

φτιάχνουν παρόμοιες σύνθετες λέξεις κατά το ελεύθερο παιχνίδι στις γωνιές.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

α) Απαλοιφή του πρώτου φωνήματος της λέξης «δέρας» και αντικατάστασής

του με άλλα φωνήματα, π.χ. τέρας, βέρας, αέρας κλπ.

β) Λέξεις με ομοιοκαταληξία, π.χ. πεπόνι–χιόνι, κουβαλούσε–πουλούσε κλπ.

Γλωσσικές δραστηριότητες 29 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Αλεξανδρή Ελευθερία, Νηπιαγωγείο Κεντρίου

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««ΧριστούγενναΧριστούγενναΧριστούγενναΧριστούγεννα»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/αντικείμενο Το θέμα/αντικείμενο Το θέμα/αντικείμενο Το θέμα/αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Φανταστικές σύνθετες χιονο-λέξεις σε μια φανταστική ιστορία

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστΕμπλεκόμενες γνωστΕμπλεκόμενες γνωστΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςικές περιοχέςικές περιοχέςικές περιοχές

Παιδί και Γλώσσα: προφορική Επικοινωνία, Γραφή

4.4.4.4. Ο Ο Ο Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοισκοπός και οι διδακτικοί στόχοισκοπός και οι διδακτικοί στόχοισκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

Δημιουργία σύνθετων λέξεων με πρώτο συνθετικό τη λέξη χιόνι και

δημιουργία παραμυθιού

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προως προως προως προς τη μαθησιακή ς τη μαθησιακή ς τη μαθησιακή ς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

να δημιουργήσουν σύνθετες φανταστικές λέξεις,

να δημιουργήσουν και να αφηγηθούν ένα δικό τους παραμύθι,

να εμπλουτίσουν το προφορικό τους λόγο,

να κατανοήσουν τη γραφή ως μέσο επικοινωνίας, ανάπτυξης ιδεών και ως

πηγή ευχαρίστησης,

να ακούν τους συνομιλητές τους,

να μιλούν την κατάλληλη στιγμή λαμβάνοντας υπόψη όσα έχουν προηγηθεί,

να συνεργαστούν,

να αναπτύξουν τη φαντασία τους

30 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Καταιγισμός ιδεών, ομαδική εργασία

6.6.6.6. ΓενιΓενιΓενιΓενική περιγραφή της δραστηκή περιγραφή της δραστηκή περιγραφή της δραστηκή περιγραφή της δραστηριότηταςριότηταςριότηταςριότητας

Με αφορμή την ανάγνωση του παραμυθιού «Ο χιονάνθρωπος που δεν

ήθελε να λιώσει» και τη συζήτηση που έγινε για την εμπέδωση του

παραμυθιού και από ποιες λέξεις αποτελείται η λέξη χιονάνθρωπος, καλούμε

τα παιδιά να φτιάξουμε το δικό μας παραμύθι.

Τα παιδιά κάθονται στην παρεούλα και η νηπιαγωγός προμηθεύεται

χαρτόνι το οποίο το κολλάει στον τοίχο και μαρκαδόρο για να καταγράψει τις

ιδέες των παιδιών σε σημείο, όπου όλα τα παιδιά βλέπουν αυτό που γράφει.

Αρχικά, η εκπαιδευτικός ρωτά τα παιδιά πώς ξεκινάει ένα παραμύθι.

Περιμένουμε από τα παιδιά να αναφέρουν τη φράση «Μια φορά και έναν

καιρό». Στη συνέχεια, η νηπιαγωγός κάνει ερωτήσεις τι θα πούμε στο

παραμύθι, ποιος είναι ο πρωταγωνιστής, πού ζούσε, τι έκανε και τι θα γίνει

μετά. Τα παιδιά ξεκινάνε την αφήγηση του παραμυθιού τους. Κάθε παιδί που

θέλει να αναφέρει την ιδέα του, παίρνει τον λόγο και τη διατυπώνει, ενώ η

νηπιαγωγός την καταγράφει στο χαρτί.

Σημαντικός ρόλος της παιδαγωγού είναι να κατευθύνει τα παιδιά στη

δημιουργία σύνθετων φανταστικών λέξεων με πρώτο συνθετικό τη λέξη

χιόνι, π.χ. «πώς λέγεται το σπίτι από χιόνι; Πώς λέγεται το μωρό από χιόνι»;

κ.α. Από τη στιγμή που δίνεται αυτή η κατεύθυνση, τα παιδιά αρχίζουν να

δημιουργούν τις δικές τους φανταστικές λέξεις και ιδέες οι οποίες

καταγράφονται στο χαρτί.

Μεγαλύτερη βαρύτητα δίνεται στη δημιουργία των σύνθετων λέξεων,

χωρίς ωστόσο, να αγνοούμε τελείως την πλοκή της ιστορίας. Ανά τακτά

χρονικά διαστήματα, η νηπιαγωγός διαβάζει από την αρχή το παραμύθι, ώστε

να υπενθυμίζει στα παιδιά τι έχουν γράψει μέχρι τώρα αλλά και για να

βοηθήσει στη συνέχισή του με ερωτήσεις όπως: «Μετά τι έγινε; Τι έγινε

ύστερα/ μετά από αυτό»;

Τέλος, τα παιδιά ολοκληρώνουν το παραμύθι και δίνουν σε αυτό έναν

τίτλο. Σε περίπτωση που δεν το κάνουν με δική τους πρωτοβουλία, η

εκπαιδευτικός τους βοηθά κατευθύνοντάς τους με φράσεις όπως: «στο τέλος

τι έγινε; Πώς θα τελειώσει το παραμύθι μας; Τι λέμε στο τέλος των

παραμυθιών»; Όταν τελειώσει η δημιουργία του παραμυθιού το ξαναδιαβάζει

στα παιδιά.

Γλωσσικές δραστηριότητες 31 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

7. Διάρκεια υλοποίησης Διάρκεια υλοποίησης Διάρκεια υλοποίησης Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςτης δραστηριότηταςτης δραστηριότηταςτης δραστηριότητας

20 λεπτά

8. Η υλικοτεχνΗ υλικοτεχνΗ υλικοτεχνΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Χαρτί μέτρου ή χαρτόνι, μαρκαδόροι

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Με την ολοκλήρωση του παραμυθιού και αφού η νηπιαγωγός το

ξαναδιαβάζει ολόκληρο, ρωτά τα παιδιά αν τους άρεσε. Τα νήπια

ανταποκρίθηκαν θετικά και, πολλά από αυτά, με ενθουσιασμό.

Επίσης, η νηπιαγωγός ζητά από τα παιδιά να ζωγραφίσουν τι τους

άρεσε από το παραμύθι που έφτιαξαν. Όταν ολοκληρώσουν τη ζωγραφιά

τους, ένα-ένα τα παιδιά παρουσιάζουν το έργο τους στην υπόλοιπη τάξη

περιγράφοντάς το και χρησιμοποιώντας τις «χιονολέξεις» που δημιούργησαν.

Από το ίδιο το παραμύθι που δημιούργησαν τα παιδιά, φαίνεται πως

επιτεύχθηκε ο πρωταρχικός στόχος, δηλαδή η δημιουργία φανταστικών

σύνθετων λέξεων με πρώτο συνθετικό τη λέξη χιόνι. Παρακάτω παραθέτω το

παραμύθι που δημιούργησαν τα παιδιά:

Η ιστορία του χιονάνθρωπου Μια φορά και έναν καιρό ζούσε ένας χιονάνθρωπος που τον έλεγαν Χιονοµπαλίτσα. Τον έφτιαξαν δυο παιδιά. Ο χιονάνθρωπος ζούσε στο βουνό που είχε πολλά χιόνια. Είχε και ένα σπίτι από χιόνι που το έλεγαν χιονόσπιτο και είχε και χιονολούλουδα. Είχε και ένα µωρό, το χιονοµωρό που το έλεγαν Χιονοαϊ-Βασίλη. Είχε και αµάξι από χιόνι, χιονοαµάξι. Στο σπίτι του είχε χιονοφωτογραφίες στους τοίχους και µια βαρκούλα µε τον Θεούλη. Είχε µια χιονόµπαλα και µια χιονοκούκλα για να παίζει. Είχε και µια γυναίκα, χιονογυναίκα. Είχε χιονοδουλειά, πήγαινε στο χιονοχωράφι και φύτευε χιονολούλουδα. Είχε φαγητό από χιόνι, χιονοφαγητό και το χιονοέτρωγε µε χιονοπιρούνι στο χιονοτραπέζι. Φορούσε χιονορούχα, είχε χιονοµπλούζα και χιονοπάπουτσα και χιονογάντια. Ο χιονάνθρωπος φρόντιζε το χιονοµωρό και του άλλαζε την χιονοπάνα του. Είχε χιονόδεντρα µε χιονοελιές και ένα χιονοελαιοτριβείο για να βγάζει χιονολάδι. Είχε και έναν χιονοβοηθό που ήταν χιονοφίλος του και τον βοηθούσε στη δουλειά. Είχε και ένα χιονορολόι για να ξέρει πότε να ξυπνάει για να πάει στη δουλειά. Ήρθε στο σπίτι το νερό, το χιονόνερο. Το νερό που µπήκε στο σπίτι έλιωσε τε όλα τα χιονοπράγµατα. Ο χιονάνθρωπος µε τη γυναίκα του και το µωρό σώθηκαν και ταξίδεψαν να βρουν άλλο χιονόσπιτο. Ήρθε το χιονόνερο και πλήγωσε τον χιονάνθρωπο στην κοιλιά. Του έκοψε δυο κοµµάτια και πέθανε. Η γυναίκα του και το παιδί του κλαίγανε που πέθανε ο χιονοπατέρας, πήγανε στο χιονονεκροταφείο να τόνε θάψουνε και πήγε στον

32 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

χιονοθεούλη, τον Θεούλη του. Και µετά χιόνισε και ξαναφτιάξανε τον χιονοπατέρα και ζήσανε αυτοί καλά και εµείς καλύτερα.

Επίσης, επιτεύχθηκαν και οι επιμέρους στόχοι. Τα παιδιά

συνεργάστηκαν, άκουγαν ο ένας τον άλλον και πρόσθεταν τη δική τους ιδέα.

Τα μεγαλύτερα παιδιά έδειχναν να έχουν μεγαλύτερη ευχέρεια από τα

μικρότερα στην κατασκευή των σύνθετων λέξεων, γι’ αυτό και συμπλήρωναν

τα λόγια των μικρότερων με τη σύνθετη λέξη που ταίριαζε.

Τα παιδιά είχαν ξαναδουλέψει με σύνθετες λέξεις σε προηγούμενη

ενότητα με θέμα την ελιά, και αυτό φάνηκε γιατί ξεκίνησαν αμέσως να

δημιουργούν σύνθετες λέξεις χωρίς μεγάλη παρότρυνση από μέρος μου.

Πιστεύω ότι θα μπορούσα να δώσω λίγο περισσότερη έμφαση και έκταση στην

εξέλιξη της ιστορίας με την ανάλογη παρότρυνση, αλλά θέλησα περισσότερο

να τονίσω τη δημιουργία των σύνθετων λέξεων. Σαν προέκταση, μπορούν τα

παιδιά να γράψουν όλες τις «χιονολέξεις» που δημιουργήσαμε και να τις

ζωγραφίσουν όπως τις φαντάζονται, φτιάχνοντας έτσι είτε μια λίστα, είτε

κάρτες, είτε ένα βιβλίο.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δυο δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δυο δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δυο δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δυο δραστηριοτήτων

- Κρυμμένες λέξεις μέσα σε μία λέξη (π.χ. χιονάνθρωπος, χιονόμπαλα,

χιονοπόλεμος, Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά, βασιλόπιτα κ.ά.)

- Ψάχνοντας λέξεις από Κ όπως κάλαντα, κουραμπιέδες κ.ά.

Γλωσσικές δραστηριότητες 33 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Ανδρεοπούλη Καλλιόπη, 6ο Νηπιαγωγείο Ιεράπετρας

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««ΦθινόπωροΦθινόπωροΦθινόπωροΦθινόπωρο»»»»

2.2.2.2. Το θέΤο θέΤο θέΤο θέμα/ αντικείμενο μα/ αντικείμενο μα/ αντικείμενο μα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Παιχνίδι με λέξεις: «Το ταξίδι της αναζήτησης»

Τίτλος παιχνιδιού:Τίτλος παιχνιδιού:Τίτλος παιχνιδιού:Τίτλος παιχνιδιού: «Ψάχνω λέξεις να σας βρω και αν σας βρω, τον μάγο θα νικώ»

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Κοινωνικές Επιστήμες, Γλώσσα, Μαθηματικά, Μελέτη περιβάλλοντος

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

Προώθηση γλωσσικών γνώσεων και ικανοτήτων και καλύτερη προετοιμασία

των παιδιών, για την ένταξή τους σε μια κοινωνία γραπτής επικοινωνίας

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή ως προς τη μαθησιακή ως προς τη μαθησιακή ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

να ασκούνται μέσα από γλωσσικά παιχνίδια στον εντοπισμό των φωνημάτων

στην αρχή της λέξης

να συνειδητοποιήσουν τη σχέση γράμματος-ήχου

να προβληματίζονται, να παρατηρούν και να κάνουν υποθέσεις

να ακούν και να κατανοούν τους κανόνες του παιχνιδιού

να ακούν με προσοχή την αφήγηση της ιστορίας

να εκφράζουν απορίες και να προτείνουν λύσεις

34 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

να συνειδητοποιήσουν ότι άλλο είναι το σχέδιο και άλλο η γραφή (να

διαφοροποιούν ως μέσο μεταφοράς του μηνύματος τον γραπτό λόγο από την

εικόνα)

να «διαβάζουν» απλά σύμβολα, σχεδιαγράμματα (παιχνίδι κρυμμένου

θησαυρού)

να δίνουν εξηγήσεις για τις ενέργειές τους και να αιτιολογούν τις πράξεις

τους

να αναγνωρίζουν τα καιρικά φαινόμενα που παρατηρούνται το φθινόπωρο

(βροχή, σύννεφα)

να αναπτύσσουν τη μαθηματική γλώσσα

να χρησιμοποιούν και να επεκτείνουν τις γνώσεις τους σχετικά με τους

αριθμούς

να βιώνουν θετικά τη σημασία της συμμετοχής τους

να αναπτύξουν δεξιότητες συνεργασίας

6.6.6.6. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Κατευθυνόμενη ομαδοσυνεργατική διερεύνηση - Παιχνίδι ρόλων

7.7.7.7. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Το ταξίδι της αναζήτησης:Το ταξίδι της αναζήτησης:Το ταξίδι της αναζήτησης:Το ταξίδι της αναζήτησης:

«Ψάχνω λέξεις να σας βρω και αν σας βρω, τον μάγο θα ν«Ψάχνω λέξεις να σας βρω και αν σας βρω, τον μάγο θα ν«Ψάχνω λέξεις να σας βρω και αν σας βρω, τον μάγο θα ν«Ψάχνω λέξεις να σας βρω και αν σας βρω, τον μάγο θα νικώ»ικώ»ικώ»ικώ»

Για να δημιουργήσουμε κατάλληλη ψυχική κατάσταση για

ενεργοποίηση προς μάθηση, παρουσιάζουμε τον Μάγο.

Νηπιαγωγός: Ποιος/α θα παρατηρήσει και θα περιγράψει αυτόν τον Μάγο;

(Ιδιαίτερα θα τονιστεί το μαγικό ραβδί, τα μπαλόνια αλλά και η έκφραση του

προσώπου του με βάση την οποία τα παιδιά θα κάνουν υποθέσεις για την

ψυχική του διάθεση)

Νηπιαγωγός: Θέλετε να ακούσετε ένα παραμύθι για αυτόν τον Μάγο;

Ένας µάγος µια φορά ζούσε πολύ ήσυχα στη χώρα του και ήταν ευχαριστηµένος. Όµως από το παράθυρο του Πύργου του, έβλεπε τη διπλανή χώρα τη «Νερουλένια», που επειδή ήταν τόσο όµορφη, γεµάτη φυτά, λουλούδια, πρασινάδα, δάση, ποταµάκια, λίµνες, νερό και ήταν πιο όµορφη από τη δική του, ζήλεψε. Ζήτησε λοιπόν από τον βασιλιά της Νερουλένιας να του δώσει το νερό της δικής του χώρας, για να το πάρει στον πύργο του και να κάνει τη χώρα του εξίσου όµορφη. Ο βασιλιάς αρνήθηκε και τότε ο µάγος θυµωµένος, πήρε το µαγικό του ραβδί και αργά το βράδυ, όταν όλοι είχαν κοιµηθεί, πέρασε

Γλωσσικές δραστηριότητες 35 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

κρυφά στη Νερουλένια και πήρε το νερό, το σύννεφο, τη βροχή. Γύρισε στον Πύργο του και έκρυψε την καθεµία λέξη σε ένα µπαλόνι και το κρέµασε ψηλά. Στη Νερουλένια άρχισαν να διψούν όλα: οι άνθρωποι, τα φυτά τα δέντρα, χάθηκαν τα σύννεφα της βροχής, στέρεψαν τα ποτάµια, οι λίµνες και τα παιδιά έπαψαν να χαίρονται! Αυτή η χώρα θέλει βοήθεια για να γίνει όπως ήταν πριν. Θέλετε παιδιά να βοηθήσουµε να γυρίσουν πίσω στη Νερουλένια όλες οι λέξεις; Πώς να βοηθήσουµε όµως; Για να ξεγελάσουµε τον Μάγο και να του πάρουµε µια λέξη, πρέπει µέσα στο µπαλόνι του να βάλουµε άλλες λέξεις που να αρχίζουν από την ίδια φωνούλα π.χ. η λέξη νερό ποια έχει πρώτη φωνούλα; Πρέπει να βρούµε λεξούλες που να ξεκινούν από τη φωνούλα «ν». Το ίδιο κάνουμε με όλα τα μπαλόνια.

Χωρίζουμε τα παιδιά σε 5 ανομοιογενείς πενταμελείς ομάδες με κοινό

έργο (κόκκινη, κίτρινη, μπλε, πράσινη, πορτοκαλί) και αποφασίζουμε να

βοηθήσουμε. Η κάθε ομάδα θα πρέπει να βρει τις λέξεις της, μία για κάθε

μπαλόνι.

Νηπιαγωγός: Ο βασιλιάς της Νερουλένιας, για να σας βοηθήσει, σας άφησε οδηγίες

να τις ακολουθήσετε.

Το πρώτο χαρτί, που υποδεικνύει το σημείο στο οποίο πρέπει να

μετακινηθούν, τυλιγμένο σε ρολό, το παραδίδουμε στα παιδιά (πάνω στο

πρώτο ρολό υπάρχει ο αριθμός 1). Τα παιδιά θα «διαβάσουν» την εικόνα που

θα τα πληροφορήσει σε ποιο σημείο πρέπει να πάνε, να μετακινηθούν (κάτι

σαν το παιχνίδι του κρυμμένου θησαυρού). Εκεί θα βρουν οδηγίες για το

επόμενο σημείο μετακίνησης (μπορούν να διαπιστώσουν αν είναι σωστό το

σημείο που μετακινήθηκαν γιατί στο δεύτερο ρολό θα πρέπει να υπάρχει ο

αριθμός 2). Όταν φτάσουν στο τέλος της διαδρομής βρίσκουν τα καλάθια τους

(κόκκινο, κίτρινο, μπλε, πράσινο, πορτοκαλί), αντίστοιχο με την κάθε ομάδα.

Η κάθε ομάδα θα ψάξει να βρει τις δικές της λέξεις μέσα στο δικό της καλάθι.

Αφού τις βρουν, ο εκπρόσωπος της κάθε ομάδας βάζει από μία λέξη στο

κάθε μπαλόνι και όταν βάλουν όλες οι ομάδες τις λέξεις τους, παρατηρούμε

όλοι μαζί (οπτική διάκριση) και στη συνέχεια διαβάζουμε τις λέξεις του κάθε

μπαλονιού για να δούμε αν τις βάλαμε σωστά (ακουστική και οπτική

διάκριση). Όταν διαπιστώσουμε ότι είναι εντάξει, αφαιρούμε μέσα από τα

μπαλόνια τις λέξεις που πήρε ο μάγος, για να τις επιστρέψουμε στον βασιλιά

της Νερουλένιας.

Ο βασιλιάς για να μας ευχαριστήσει, κάνει μια μεγάλη γιορτή με

μουσική για να χορέψουμε.

36 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

8.8.8.8. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

40 λεπτά περίπου

9.9.9.9. Η υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα

Κούκλα-μάγος (από κουτάλα), μπαλόνια από χαρτί κάνσον σε 5 χρώματα,

καλάθια σε 5 χρώματα φτιαγμένα από κάνσον, κάρτες με εικόνες και λέξεις,

φύλλα Α4 με εικόνες και λέξεις (παιχνίδι κρυμμένου θησαυρού)

10.10.10.10. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Αξιολόγηση ακαδημαϊκής επίδοσης: Η νηπιαγωγός αξιολογεί τον βαθμό

επίτευξης των στόχων κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας, ανάλογα με τις

επιλογές των παιδιών και τις απαντήσεις τους.

Αξιολόγηση της λειτουργικότητας: Η Νηπιαγωγός κάνει προφορικές κρίσεις

κατά τη διάρκεια της εργασίας (που αποτελούν ταυτόχρονα και νύξεις για

υιοθέτηση των αναγκαίων δεξιοτήτων για τη συνεργασία) και τα παιδιά

συζητούν τα προβλήματα συνεργασίας που αντιμετώπισαν και αξιολογούν τη

λειτουργικότητα της ομάδας.

11.11.11.11. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

---- Το ουράνιο τόξο των χρωμάτων και των γραμμάτων (Παιχνίδι με χρώματα

και γράμματα):

«χρώμα«χρώμα«χρώμα«χρώμα----χρώμα σε ζητάωχρώμα σε ζητάωχρώμα σε ζητάωχρώμα σε ζητάω

κκκκι αν σε βρω να σε κρατάωι αν σε βρω να σε κρατάωι αν σε βρω να σε κρατάωι αν σε βρω να σε κρατάω;;;;»»»»

- Παιχνίδι με «μικρές» και «μεγάλες» λέξεις!

«μικραίνει η βροχή και γίνεται βροχούλα μικραίνει η λέξη και γίνεται λεξούλα!«μικραίνει η βροχή και γίνεται βροχούλα μικραίνει η λέξη και γίνεται λεξούλα!«μικραίνει η βροχή και γίνεται βροχούλα μικραίνει η λέξη και γίνεται λεξούλα!«μικραίνει η βροχή και γίνεται βροχούλα μικραίνει η λέξη και γίνεται λεξούλα! »»»»

Γλωσσικές δραστηριότητες 37 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Ανδρέου Γαρυφαλλιά, 5ο Νηπιαγωγείο Σητείας

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταστηριότηταστηριότηταστηριότητα

««««Υγιεινή ΔιατροφήΥγιεινή ΔιατροφήΥγιεινή ΔιατροφήΥγιεινή Διατροφή»»»»

2.2.2.2. Το θέμα / αντικείμενο Το θέμα / αντικείμενο Το θέμα / αντικείμενο Το θέμα / αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

«Ο Μάκης Ενζυμάκης και η μάχη στο στομάχι»

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικό αντικείμενο: Παιδί και Περιβάλλον

Ιδιαίτερη περιοχή γνωστικού αντικειμένου: Ανθρωπογενές περιβάλλον,

Συναισθηματική και κοινωνική αγωγή

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

ΓΓΓΓενικός Σκοπόςενικός Σκοπόςενικός Σκοπόςενικός Σκοπός

Να αποκτήσουν μορφολογική επίγνωση και να ενταχθούν σε μια κοινωνία

γραπτής επικοινωνίας

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να ακούν και να κατανοούν μια διήγηση

να μάθουν βασικούς κανόνες υγιεινής διατροφής

να γνωρίσουν το εγγύς ανθρωπογενές περιβάλλον

να βελτιώνουν και να εμπλουτίζουν το λεξιλόγιό τους

να αναγνωρίζουν τα υποκοριστικά

να συμμετέχουν σε συζητήσεις και να χρησιμοποιούν στοιχειώδη

επιχειρηματολογία

38 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οιΟι μέθοδοι και οιΟι μέθοδοι και οιΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςτεχνικές διδασκαλίαςτεχνικές διδασκαλίαςτεχνικές διδασκαλίας

Αφήγηση, ερωτήσεις, απαντήσεις, οπτική παρατήρηση

6.6.6.6. ΓενιΓενιΓενιΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςκή περιγραφή της δραστηριότηταςκή περιγραφή της δραστηριότηταςκή περιγραφή της δραστηριότητας

Αρχικά, αναφερθήκαμε στις τροφές που πρέπει να τρώμε και σε εκείνες

που πρέπει να αποφεύγουμε. Μιλήσαμε για την αξία του πρωινού και για την

«πυραμίδα» της διατροφής. Αφού δείξαμε στα παιδιά το βιβλίο, εντοπίσαμε

τον συγγραφέα, τον τίτλο του και ξεκινήσαμε τη διήγηση. Ζητήσαμε από τα

παιδιά να προσέχουν και να συγκρατήσουν τα ονόματα των τροφών που

υπάρχουν στην ιστορία.

Κάνοντας έναν κατάλογο από φρούτα και λαχανικά, ζητήσαμε να μας

πουν πώς λέγεται π.χ. το μικρό λεμόνι (λεμονάκι), το πορτοκάλι

(πορτοκαλάκι), το μήλο (μηλαράκι), το αχλάδι (αχλαδάκι), το καρότο

(καροτάκι), το κολοκύθι (κολοκυθάκι), το μαρούλι (μαρουλάκι), το αγγούρι

(αγγουράκι).

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

25 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα

Βιβλίο, χαρτιά, μαρκαδόροι

10.10.10.10. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Η διήγηση ήταν πολύ ευχάριστη για τα παιδιά, τα οποία έδειξαν

ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη διαδρομή της τροφής μας και την επεξεργασία

της από το πεπτικό μας σύστημα. Οι ερωτήσεις που θέσαμε στα παιδιά τα

προβλημάτισαν, ώστε να αντιληφθούν τη χρησιμότητα της σωστής

διατροφής.

Οι προηγούμενες γνώσεις τους σε συνάρτηση με τις νέες που

απέκτησαν, βοήθησαν να αντιληφθούν, ότι βάζοντας στο τέλος των λέξεων

την κατάληξη –ακιακιακιακι, φανερώνει κάτι μικρό. Μάλιστα, το βρήκαν πολύ

διασκεδαστικό και ζήτησαν να το επαναλάβουμε και με άλλες λέξεις αρκετές

φορές.

11.11.11.11. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

Γλωσσικές δραστηριότητες 39 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Με αφορμή την «στομαχαρία» που έπαθε η μικρή Μαρία, φτιάξαμε σύνθετες

λέξεις σχετικές με τον πόνο (π.χ. στομάχι + πόνος = στομαχόπονος, δόντι+

πόνος = πονόδοντος, κεφάλι + πόνος = πονοκέφαλος, κοιλιά + πόνος =

πονόκοιλος).

40 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Ανδριανοπούλου Μυρσίνη, 1ο Νηπιαγωγείο Ιεράπετρας

1.1.1.1. ΘΘΘΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Υγιεινή διατροφή: χτίζω γερά το σώμα μουΥγιεινή διατροφή: χτίζω γερά το σώμα μουΥγιεινή διατροφή: χτίζω γερά το σώμα μουΥγιεινή διατροφή: χτίζω γερά το σώμα μου»»»»

2.2.2.2. Το θέΤο θέΤο θέΤο θέμα/ αντικείμενο μα/ αντικείμενο μα/ αντικείμενο μα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Αινίγματα με υγιεινές τροφές

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γλώσσα: Προφορική επικοινωνία (ακρόαση / ομιλία), Μελέτη περιβάλλοντος:

ανθρωπογενές περιβάλλον και αλληλεπίδραση

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

Να αποκτήσουν θετική στάση απέναντι στην υγιεινή διατροφή και να

αντιληφθούν την αξία των φρούτων και των λαχανικών στη διατροφή μας

Επιμέρους Στόχοι ως πρΕπιμέρους Στόχοι ως πρΕπιμέρους Στόχοι ως πρΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή ος το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή ος το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή ος το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

να αποκτήσουν φωνολογική επίγνωση

να συνειδητοποιήσουν σταδιακά ότι τα φωνήματα της ομιλούμενης γλώσσας

αντιστοιχούν σε γράμματα

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Οπτική παρατήρηση, ομαδική συνεργασία

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Γλωσσικές δραστηριότητες 41 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Ο κύριος υγιεινούλης, η κούκλα που μας βοηθάει να τρεφόμαστε

σωστά, σήμερα ήρθε με ένα κουτί γεμάτο απορίες. Παρουσιάζουμε το κουτί με

τις απορίες και ξεκινάμε ένα παιχνίδι μαντέματος λέξεων. Το παιχνίδι είναι

σε μορφή αινίγματος και προτρέπουμε τα παιδιά να ενώσουν τις συλλαβές και

να σχηματίσουν τη λέξη που κρύβεται ώστε να λύσουν την απορία της

κούκλας. Αν στο «μη» βάλω ένα «λο», δεν θα πάω στον γιατρό. Τι είναι;

Παράλληλα, μέσα από το κουτί τραβάμε μία καρτέλα που έχει τη συλλαβή

«μη» και μία άλλη με τη συλλαβή «λο» και μόλις μαντέψουν τη σωστή

απάντηση, ενώνουμε τις δυο καρτέλες για να σχηματιστεί η λέξη «μήλο».

Όταν ενωθούν οι συλλαβές, παρουσιάζουμε και μια τρίτη καρτέλα με

ολόκληρη τη λέξη «μήλο» και την εικόνα από πάνω και τις τοποθετούμε στη

σειρά για να φαίνεται ξεκάθαρα η διαδικασία σύνθεσης. Το παιχνίδι

συνεχίζεται και με άλλα αινίγματα:

Αν στο «γα» βάλω «λα», έχω γερά «οστά» Αν στο «ψω» βάλω «µι», έχω σωστή «διατροφή» Αν στο «ψα» βάλω «ρι», φτιάχνω γερό «κορµί» Αν στο «νε» βάλω «ρο», έχω σώµα «γερό» Αν στο «φα» βάλω «κη», έχω «σίδηρο» πολύ Αν στο «χυ» βάλω «µο», έχω «ενέργεια» ένα σωρό.

7.7.7.7. ΔιάρκειΔιάρκειΔιάρκειΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςα υλοποίησης της δραστηριότηταςα υλοποίησης της δραστηριότηταςα υλοποίησης της δραστηριότητας

20-25 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομΗ υλικοτεχνική υποδομΗ υλικοτεχνική υποδομΗ υλικοτεχνική υποδομήήήή/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα

Εποπτικό υλικό με κάρτες συλλαβών

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Στο τέλος της δραστηριότητας έγινε εποικοδομητική συζήτηση για το

νόημα των αινιγμάτων, ώστε να ανιχνευτεί αν επιτεύχθηκε ο γενικός σκοπός.

Με ερωτήσεις διαπιστώθηκε αν τα παιδιά κατανόησαν τη σημασία της τροφής

και το αποτέλεσμα που επιφέρει. Όσον αφορά τους επιμέρους στόχους, δόθηκε

στα παιδιά ένα φύλλο εργασίας με την αρχική συλλαβή κάθε λέξης και δίπλα

εξακτινωμένες μια ομάδα τριών συλλαβών, όπου μία ήταν η σωστή που

σχημάτιζε τη λέξη. Μπροστά από κάθε συλλαβή υπήρχε η εικόνα της λέξης για

βοήθεια.

42 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Σε μεγάλο βαθμό, οι επιμέρους στόχοι κατακτήθηκαν διότι τα παιδιά

έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον για τα αινίγματα.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- «Η παρέα της Πιπεριάς και του Καρότου σε μεγάλες περιπέτειες» : από το

αρχικό φώνημα της «πιπεριάς» και του «καρότου» αντίστοιχα, ζητάμε από τα

παιδιά να βρουν λέξεις, ώστε να συνθέσουμε μια ιστορία με τον παραπάνω

τίτλο.

- «Ο φρουτοφάγος»: ο φρουτοφάγος έφαγε τα φρούτα και σκόρπισε τις

συλλαβές τριγύρω. Τα παιδιά καλούνται να συνθέσουν τις λέξεις.

Γλωσσικές δραστηριότητες 43 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Φύλλο αξιολόγησηςΦύλλο αξιολόγησηςΦύλλο αξιολόγησηςΦύλλο αξιολόγησης λο µη κο πο

ρα γα λα κα

χι ψω νι µι

44 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Ανδριανάκη Αικατερίνη Νηπιαγωγείο Σκοπής

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««ΕλιάΕλιάΕλιάΕλιά---- Λά Λά Λά Λάδιδιδιδι»»»»

2.2.2.2. Το θέμαΤο θέμαΤο θέμαΤο θέμα/ αντικείμενο / αντικείμενο / αντικείμενο / αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Δημιουργία της δικής μας παράξενης ιστορίας

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικά αντικείμενα: Γλώσσα, προφορική επικοινωνία, γραπτή έκφραση,

Δημιουργία και έκφραση καθώς και εμπλοκή του ανθρωπογενούς

περιβάλλοντος

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

να διηγούνται-αφηγούνται μια ιστορία που τα ίδια τα νήπια έφτιαξαν

να περιγράφουν τον τρόπο με τον οποίο κατασκεύασαν την ιστορία

να αποκτήσουν φωνολογική επίγνωση και να αναγνωρίζουν το γράμμα από

το οποίο ξεκινά μια λέξη και να τη χρησιμοποιούν σωστά

να εξηγούν και να ερμηνεύουν

να κατανοήσουν τη σημασία της γραφής και τον τρόπο που συνδέεται με τον

προφορικό λόγο

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδιδιαδιδιαδιδιαδικασίακασίακασίακασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να μάθουν να συνεργάζονται και να δουλεύουν ως ομάδα για την επίτευξη

ενός κοινού σκοπού

Γλωσσικές δραστηριότητες 45 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

να αναπαριστούν γεγονότα σύμφωνα με τη χρονική τους ακολουθία

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Έμμεση μέθοδος διδασκαλίας μέσω ομαδικής και συνεργατικής εργασίας των

νηπίων με απλό παρατηρητή και συντονιστή την εκπαιδευτικό, Συζήτηση,

Καταιγισμός Ιδεών, Ομαδική εργασία, βιωματική μάθηση.

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Στα πλαίσια της θεματικής ενότητας «Η Ελιά-Λάδι»,

πραγματοποιήσαμε μια δραστηριότητα προκειμένου να διαπιστώσουμε αν τα

παιδιά κατανόησαν και μπορούν να διακρίνουν φωνολογικά το γράμμα «Λ»,

«λ». Αφού μιλήσαμε σε προηγούμενες δραστηριότητες και γνωρίσαμε το

γράμμα αυτό οπτικά και φωνολογικά μέσα από τη λέξη «λάδι» που βρίσκεται

στην αρχή της λέξης αλλά και τη λέξη «ελιά» που βρίσκεται στη μέση της

λέξης, χωρίσαμε τα νήπια σε δύο ομάδες.

Ονομάσαμε τις ομάδες μας και στη συνέχεια τους ζητήσαμε η κάθε

ομάδα ξεχωριστά να σκεφτεί πέντε λεξούλες που να αρχίζουν από Λάμδα και

να τις παρουσιάσει στην ολομέλεια. Κατόπιν με τη βοήθεια της νηπιαγωγού,

τις κατέγραψαν και τις ζωγράφισαν. Η πρώτη ομάδα «τα λουλούδια»,

έγραψαν τις λεξούλες: «λουλούδι», «λύκος», «λαδοποντικός», «λεμόνι» και

«Λάκης», ενώ η δεύτερη ομάδα από τις πολλές λέξεις που βρήκε διαλέξαμε τις

εξής: «λαγουδάκι», «Λένα», «ληστής», «λάδι», «λαδοτύρι» (σε προηγούμενη

δραστηριότητα είχαμε δουλέψει με τις σύνθετες λέξεις που βγαίνουν από το

λάδι γι’ αυτό και τα νήπια χρησιμοποίησαν και λέξεις από αυτές).

Αφού έγινε όλη αυτή η διαδικασία, ζητήθηκε από τις ομάδες να

δημιουργήσουν μια ιστοριούλα με τις λέξεις που διάλεξαν η κάθε ομάδα

ξεχωριστά. Η κάθε ομάδα έφτιαξε την ιστορία της και την παρουσίασε στην

ολομέλεια. Με τη βοήθεια της νηπιαγωγού, τα νήπια αφού ζωγράφισαν την

ιστορία και έγραψαν λόγια, ένωσαν τις ιστορίες και δημιούργησαν «μια αστεία

και παράξενη ιστορία» (έτσι την ονομάσαμε). Και η ιστορία που φτιάξαμε

είναι η εξής:

Μια φορά κι ένα καιρό ήταν ένα λαγουδάκι που το έλεγαν Λένα. Ζούσε σε ένα µεγάλο λουλούδι και έτρωγε κάθε µέρα λαδοτύρι. Μια µέρα ήρθε ένας λαδοποντικός που ήταν ληστής κι έκλεψε το λαδοτύρι. Έφαγε το τυρί και του έµεινε λίγο λάδι και δεν

46 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

ήξερε τι να το κάνει. Πήρε λοιπόν ένα λεµόνι και έφτιαξε λαδολέµονο και το έδωσε στον λύκο να το πιει. Ο λύκος που τον έλεγαν Λάκη, µόλις το ήπιε δεν του άρεσε και κυνήγησε τον λαδοποντικό. Ο λαδοποντικός είχε φάει πολύ λαδοτύρι και δεν µπορούσε να κρυφτεί. Ζήτησε βοήθεια από τη Λένα το λαγουδάκι. Αυτή το συγχώρησε και τον έκρυψε και έζησαν αυτοί καλά κι εµείς καλύτερα.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

Η δραστηριότητα αυτή κράτησε περίπου 45 λεπτά, διότι ήταν χωρισμένη σε

δύο μέρη, στη διαδικασία εύρεσης λέξεων και καταγραφής τους και στη

δημιουργία της ιστορίας μας.

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπ/ εκπ/ εκπ/ εκπαιδευτικά μέσααιδευτικά μέσααιδευτικά μέσααιδευτικά μέσα

Δεδομένου ότι η δραστηριότητα στηρίχθηκε περισσότερο στην προφορική

επικοινωνία, τα υλικά που χρησιμοποιήσαμε ήταν ελάχιστα. Τα υλικά μας

ήταν μαρκαδόροι, λευκές κόλλες αναφοράς Α4 και χαρτόνια κάνσον.

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Η δραστηριότητα αυτή με τον τρόπο που την αξιοποιήσαμε, αποτελεί

από μόνη της αξιολόγηση. Τα νήπια, αφού επεξεργαστήκαν κατάλληλα και

μάθανε το γράμμα Λάμδα, ήταν σε θέση να βρουν λεξούλες που να αρχίζουν

από αυτό το γράμμα με εμφανή βέβαια την επίδραση που άσκησε

προηγούμενη δραστηριότητα όσον αφορά τις σύνθετες λέξεις. Τα νήπια

μπόρεσαν να συνεργαστούν με τις ομάδες τους αλλά και με την άλλη ομάδα

πολύ εύκολα, αφού τους άρεσε πολύ και ανυπομονούσαν να φτιάξουν την

ιστορία. Με πολύ φαντασία και δημιουργικότητα και μετά από πολύ συζήτηση

και πολλές εκδοχές της ιστορίας, κατάφεραν να τη φτιάξουν και να

συμφωνήσουν μεταξύ τους. Παράλληλα καταφέραμε να αναπτύξουν τη

λογική και την κριτική τους σκέψη, αφού προσπαθούσαν να βάλουν τα

γεγονότα και τις προτάσεις σε λογική ακολουθία. Οι προτάσεις ήταν

εικονογραφημένες από τα παιδιά μέσα από ζωγραφιές και μπορέσαμε να τις

ανακατέψουμε και να τις ξαναβάλουμε στη σωστή σειρά. Επιπλέον, σε

μετέπειτα φάση, τα νήπια θέλησαν να αναλάβουν ρόλους και να

δραματοποιήσουμε την ιστορία μας την οποία βιβλιοδετήσαμε και

τοποθετήσαμε στη βιβλιοθήκη της τάξης μας. Η δραστηριότητα τους άρεσε

Γλωσσικές δραστηριότητες 47 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

πολύ, το διασκέδασαν έπαιξαν με τις λέξεις και τα γράμματα, ενεργοποίησε τη

φαντασία τους και έμαθαν πως η ομαδική δουλειά αποδίδει καλύτερα.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωντωντωντων

---- Παιχνίδι και καταγραφή σύνθετων λέξεων με το λάδι

- Δραματοποίηση της ιστορίας

48 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Βασιλάκη Ειρήνη, 1ο Νηπιαγωγείο Ιεράπετρας

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Το ΠολυτεχνείοΤο ΠολυτεχνείοΤο ΠολυτεχνείοΤο Πολυτεχνείο»»»»

2.2.2.2. Το θέμαΤο θέμαΤο θέμαΤο θέμα/ αντικείμενο / αντικείμενο / αντικείμενο / αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Το κανόνι της ειρήνης

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γλώσσα (προφορική επικοινωνία)

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

Να αποκτήσουν φωνολογική επίγνωση και να εμπλουτίσουν το λεξιλόγιό

τους

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως πΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως πΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως πΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή ρος τη μαθησιακή ρος τη μαθησιακή ρος τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

να γνωρίσουν την έννοια της ομοιοκαταληξίας

να συνειδητοποιήσουν μέσα από λέξεις που ομοιοκαταληκτούν ότι οι λέξεις

αποτελούνται από φωνήματα.

να παράγουν προφορικό λόγο με ρίμες μέσα από τη μεταξύ τους συνεργασία

και να εκφράζονται δημιουργικά, εμπλουτίζοντας τον προφορικό τους λόγο

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Ερωτήσεις-απαντήσεις, Οπτική παρατήρηση

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Γλωσσικές δραστηριότητες 49 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

…όνι, …όνι όπως κανόνι…όνι, …όνι όπως κανόνι…όνι, …όνι όπως κανόνι…όνι, …όνι όπως κανόνι

Με αφορμή το κουκλοθέατρο που είχε ως θέμα «Το κανόνι της

ειρήνης» και σε συνέχεια από αυτό παρουσίασα το κανόνι να ρωτάει τα

παιδιά:

όνι, …όνι, …όνι πετάει βόμβες στον πόλεμο, είναι το;

Τα παιδιά απαντούν: Κανόνι.

Έπειτα ζήτησα από τα παιδιά να μου πουν και άλλες λέξεις που

τελειώνουν σε «όνι». Επειδή, όπως ήταν αναμενόμενο, τα παιδιά

δυσκολεύτηκαν αρκετά, είχα ετοιμάσει τα παρακάτω αινίγματα και τις

αντίστοιχες εικόνες με τις απαντήσεις, ώστε να μπορούν να συμμετάσχουν και

τα αλλοδαπά παιδιά που δεν ξέρουν καλά τα ελληνικά και δεν

καταλαβαίνουν τι λέμε.

όνι, …όνι, έχει µαύρο χρώµα και ψαλιδωτή ουρά. Είναι το; «Χελιδόνι»

όνι, …όνι, είναι κίτρινο, ξινό µε άρωµα µαγευτικό. Είναι το; «Λεµόνι»

όνι, …όνι, το κρατάει στο αυτοκίνητο ο οδηγός είναι το; «Τιµόνι»

όνι, …όνι, είναι φρούτο κίτρινο, στρογγυλό, ζουµερό και καλοκαιρινό. Είναι το; «Πεπόνι»

όνι, …όνι, είναι άσπρο και παγωµένο, πέφτει από τον ουρανό. Είναι το; «Χιόνι»

όνι, …όνι, είναι µυτερό και φίλος της κλωστής. Είναι το; «Βελόνι»

όνι, …όνι, είναι ένα κοµµάτι του τρένου. Είναι το; «Βαγόνι»

όνι, …όνι, είναι πουλί µε πολύχρωµη ουρά. Είναι το; «Παγόνι»

όνι, …όνι, είναι σκέπασµα στο κρεβάτι µας αυτό. Είναι το; «Σεντόνι»

όνι, …όνι, δένουµε τα παπούτσια µας µ’ αυτό. Είναι το; «Κορδόνι»

όνι, …όνι, το φουσκώνουµε και µεγαλώνει. Είναι το; «Μπαλόνι»

Κάθε φορά που βρίσκανε μία λέξη από τις ζητούμενες, έγραφα δίπλα

στην εικόνα τη λέξη και τόνιζα την κατάληξη με μαρκαδόρο άλλου χρώματος.

Έπειτα, διαβάσαμε τις λέξεις με τη βοήθεια των εικόνων και μετά

απομάκρυνα τις εικόνες και διαβάσαμε μόνο τις λέξεις.

Σε τελευταία φάση, μοίρασα στα παιδιά καρτέλες με τις λέξεις. Δύο ή

τρία παιδιά κάθε φορά έρχονταν στη μέση του κύκλου και αφού

ξαναδιαβάζαμε τις λέξεις που κρατούσαν, έπρεπε να φτιάξουν ένα δίστιχο ή

τρίστιχο. Αυτό ήταν που τους άρεσε περισσότερο γιατί το αποτέλεσμα ήταν τις

περισσότερες φορές αστείο π.χ. το πεπόνι μπήκε στο βαγόνι και σκεπάστηκε με

το σεντόνι.

50 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

40 λεπτά περίπου

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα

Εικόνες, πίνακας μαρκαδόρου, καρτέλες

9.9.9.9. ΑΑΑΑξιολόγησηξιολόγησηξιολόγησηξιολόγηση

Σ’ όλη τη διάρκεια της δραστηριότητας ήταν αμείωτο το ενδιαφέρον

των παιδιών και ακόμα και τα αλλοδαπά παιδιά προσπαθούσαν να βρουν τις

απαντήσεις των αινιγμάτων με τη βοήθεια των εικόνων. Συνεργάστηκαν

ικανοποιητικά σε δυάδες ή τριάδες προκειμένου να παράγουν τα δικά τους

δίστιχα και το διασκέδασαν κιόλας.

Δεδομένου ότι τα παιδιά ζήτησαν να το «ξαναπαίξουμε» και ότι σε

άλλη χρονική στιγμή από μόνα τους προσπάθησαν να κάνουν ρίμες, θεωρώ

ότι οι στόχοι που είχαμε θέσει επιτεύχθηκαν.

10.10.10.10. Τίτλοι τωνΤίτλοι τωνΤίτλοι τωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων άλλων δραστηριοτήτων άλλων δραστηριοτήτων άλλων δραστηριοτήτων

- «Τα δώρα του Αι–Βασίλη»: να βρουν λέξεις που αρχίζουν από συγκεκριμένες

συλλαβές και θα μπορούσαν να είναι δώρα από τον Άγιο Βασίλη

- «Γίγαντες και νάνοι»: μεγεθυντικά-υποκοριστικά

Γλωσσικές δραστηριότητες 51 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Γιαννακοπούλου Ελένη, Νηπιαγωγείο Μακρύ Γιαλού

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««ΦθινόπωροΦθινόπωροΦθινόπωροΦθινόπωρο»»»»

2.2.2.2. Το θέμαΤο θέμαΤο θέμαΤο θέμα/ αντικείμενο / αντικείμενο / αντικείμενο / αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

«Η βροχή»

Αντικείμενο δραστηριότητας: «Ο κύκλος του νερού»

Τίτλος δραστηριότητας: «Οι σταγονολεξούλες»

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Μελέτη περιβάλλοντος: Ανθρωπογενές & φυσικό, Προφορικός και γραπτός

λόγος

4.4.4.4. Ο Ο Ο Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοισκοπός και οι διδακτικοί στόχοισκοπός και οι διδακτικοί στόχοισκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

να αναπτύξουν δεξιότητες παρατήρησης, περιγραφής πειραματικών

διαδικασιών

να αναπτύξουν τον προφορικό τους λόγο

άσκηση φωνολογικής ενημερότητας

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίδιαδικασίδιαδικασίδιαδικασίαααα

να αναπτύξουν δεξιότητες παρατήρησης, περιγραφής πειραματικών

διαδικασιών

να ανακαλύψουν και να κατανοήσουν τις διαφορετικές φυσικές καταστάσεις

που υφίσταται το νερό (υγρή, αέρια μορφή)

52 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

να παρατηρήσουν και να περιγράψουν τη διαδικασία μετατροπής του νερού

από υγρή μορφή σε αέρια και ξανά σε υγρή χρησιμοποιώντας το κατάλληλο

λεξιλόγιο (π.χ. εξατμίστηκε, σταγονίδια αέρα κτλ)

να αναπαραστήσουν διαμέσου του συμβολικού παιχνιδιού, τις γνώσεις που

αποκτήθηκαν μέσα σ’ ένα κλίμα επικοινωνίας και συνεργασίας

εμπλοκή παιδιών σε ασκήσεις φωνολογικής ενημερότητας. Τα παιδιά

παρατηρούν λέξεις, τα γράμματα που τις απαρτίζουν και καλούνται να τις

αναγνωρίσουν, να τις «διαβάσουν» και στη συνέχεια να κάνουν ταύτιση

λέξεων

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Πειράματα, διατύπωση προβλέψεων, ιδεοθύελλα, Οπτική παρατήρηση,

ομαδοσυνεργατική, συμβολικό παιχνίδι

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

ΕΙΣΑΓΩΓΗ:ΕΙΣΑΓΩΓΗ:ΕΙΣΑΓΩΓΗ:ΕΙΣΑΓΩΓΗ:

Αυτήν την περίοδο, στα πλαίσια της ενότητας

«φθινόπωρο», συζητάμε για την αναγκαιότητα, τη

χρήση του νερού στη ζωή μας καθώς και την άσκοπη

χρήση του. Το θέμα είναι οικείο στα παιδιά, το

σχολείο μας βρίσκεται σε παραθαλάσσιο μέρος, οπότε

τα παιδιά είχαν πολλά για τα οποία ήθελαν να

συζητήσουν μαζί μας.

Με αφορμή τη συνεχή βροχόπτωση των

περασμένων ημερών, αδράξαμε την ευκαιρία να δημιουργήσουμε καταστάσεις

προβληματισμού στα παιδιά για τον «κύκλο του νερού». Ακούσαμε τον ήχο

της βροχής, τον αναπαραστήσαμε με τα χεράκια μας και έπειτα παροτρύναμε

τα παιδιά να εκφράσουν απόψεις γύρω από το φαινόμενο της βροχής, στην

προσπάθειά μας να διερευνήσουμε τις προηγούμενες εμπειρίες και γνώσεις

τους. Ακούγονταν όλες οι απόψεις και ενθαρρύναμε και τα πιο διστακτικά

παιδιά να εκφέρουν γνώμη ή να διατυπώσουν κάποιο ερώτημα, να

αφηγηθούν, να περιγράψουν.

Κάποια από τα περσινά μας παιδιά (που τώρα είναι νήπια),

θυμόντουσαν κάποια στοιχεία και δε δίστασαν να τα μοιραστούν μαζί μας,

παίρνοντας διαδοχικά το λόγο και το ρόλο του ομιλητή-ακροατή. Υπήρχαν

παιδιά που συσχέτισαν τη δημιουργία της βροχής με τη διαδικασία της ρακής

(ζέσταμα των σταφυλιών, εξάτμιση, υγροποίηση του υδρατμού, μετατροπή

Γλωσσικές δραστηριότητες 53 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

του σε ρακή). Το καζάνεμα είναι ένα θέαμα πολύ οικείο για τα παιδιά και όλα

είχαν εμπειρίες σχετικές που με μεγάλη προθυμία θέλησαν να τις μοιραστούν

μαζί μας.

Στη φάση αυτή, παροτρύναμε τα παιδιά να κάνουμε το κλασσικό

πείραμα της βροχής, με την κατσαρόλα που μέσα της είχαμε βάλει νερό.

Κάναμε υποθέσεις για το τι θα συμβεί. Παρατηρήσαμε

την εξαέρωση του νερού με τη δημιουργία υδρατμών

και την υγροποίησή του ξανά στο καπάκι της

κατσαρόλας. Επιχειρούσαμε να παρακολουθούμε και

να περιγράφουμε τη διαδοχική σειρά των γεγονότων.

Αφήναμε τα παιδιά να εξηγήσουν, αιτιολογήσουν, επιχειρηματολογήσουν

καθώς και να διαπραγματευτούν κάθε φορά που η άποψή τους δεν συνέπιπτε

με κάποιου συμμαθητή τους. Το πείραμα κράτησε αμείωτο το ενδιαφέρον των

παιδιών και χρησιμοποιώντας τη τεχνική της άγνοιας από μέρους μας,

διαπιστώσαμε ότι ο κύκλος του νερού είχε γίνει στα περισσότερα παιδιά

κατανοητός. Έτσι την επόμενη ημέρα, αφού είδαμε και κάποια σχετικά

βιντεάκια στο Διαδίκτυο (για να επαναφέρουμε τη διαδικασία του κύκλου του

νερού στη μνήμη μας), περάσαμε στο επόμενο βήμα.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ «ΟΙ ΣΤΑΓΟΝΟΛΕΞΟΥΛΕΣ»ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ «ΟΙ ΣΤΑΓΟΝΟΛΕΞΟΥΛΕΣ»ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ «ΟΙ ΣΤΑΓΟΝΟΛΕΞΟΥΛΕΣ»ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ «ΟΙ ΣΤΑΓΟΝΟΛΕΞΟΥΛΕΣ»

Δείξαμε στα παιδιά τον πίνακα «Γκολκόντα» του Ρενέ Μαγκρίτ, που

αντί για νερό, έπεφταν άνθρωποι!

Τα παιδιά τον βρήκαν πολύ διασκεδαστικό και αποφασίσαμε να τον

αναπαραστήσουμε με το σώμα μας κάνοντας ένα παιχνίδι ρόλων με

ταυτόχρονη δραματοποίηση του κύκλου του νερού. Σκεφτήκαμε πόσους

ρόλους χρειαζόμαστε και χωριστήκαμε σε ομάδες. Έτσι και έγινε. Κάποιος θα

έκανε τον ήλιο, κάποια παιδιά τα σύννεφα, άλλα τις σταγόνες, βρήκαμε ένα

μπλε πανί για θάλασσα. Στην αρχή

αφήσαμε τα παιδιά ελεύθερα να

αναπαραστήσουν τον κύκλο του νερού

όπως μπορούσαν. Έπειτα, έγινε πιο

«κατευθυνόμενο» από μέρους μας και πιο

οργανωμένο με διάφορα υλικά και λέξεις

που είχαμε από πριν ετοιμάσει.

ΣΥΝΝΕΦΣΥΝΝΕΦΣΥΝΝΕΦΣΥΝΝΕΦOOOO::::

Δυο παιδιά αναπαριστούσαν τα σύννεφα. Στα χέρια τους, κρατούσαν

ένα μεγάλο γκρι χάρτινο σύννεφο, το καθένα. Πάνω του είχαμε γραμμένες

54 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

κάποιες λέξεις (σχετικές με τη βροχή, που είχαμε σκεφτεί άλλη μέρα π.χ.

σταγόνες, ψιχάλα, υδρατμοί κτλ), και πάνω σε αυτές υπήρχαν κολλημένες (με

τα κριτς-κρατς) σε σχήμα σταγόνας, ακριβώς οι ίδιες λέξεις αλλά

«κινούμενες», όπως υποδεικνύεται παρακάτω:

ΑΕΡΑΣ:ΑΕΡΑΣ:ΑΕΡΑΣ:ΑΕΡΑΣ:

Δυο παιδιά έκαναν τον αέρα που μετακινούσαν τα

σύννεφα όπου αυτός φυσούσε (βρίσκονταν πλάι από κάθε

σύννεφο)!

ΗΛΙΟΣ:ΗΛΙΟΣ:ΗΛΙΟΣ:ΗΛΙΟΣ:

Ένα παιδί έκανε τον ήλιο (κρατούσε μια χάρτινη

φιγούρα ενός χαμογελαστού ήλιου).

ΨΙΧΑΛΕΣ:ΨΙΧΑΛΕΣ:ΨΙΧΑΛΕΣ:ΨΙΧΑΛΕΣ:

Για ψιχάλες βάλαμε τόσα παιδιά όσες ήταν και οι

λέξεις πάνω στα σύννεφα… Τα παιδιά μεταμορφώθηκαν

σε σταγονούλες φορώντας μια ανάλογη μάσκα στο πρόσωπο που βρήκαμε στο

Διαδίκτυο…

ΗΧΟΣ ΒΡΟΧΗΣ ΗΧΟΣ ΒΡΟΧΗΣ ΗΧΟΣ ΒΡΟΧΗΣ ΗΧΟΣ ΒΡΟΧΗΣ (από ταμπουρίνο ή κασετόφωνο).

Εδώ χρησιμοποιήσαμε τα πιο ντροπαλά ή αλλόγλωσσα παιδιά να

χτυπάνε το ταμπουρίνο ρυθμικά κάνοντας τον ήχο της βροχής, κάθε φορά που

έπεφτε σταγόνα βροχής από το σύννεφο.

Άλλη σκέψη ήταν να χειριστούν και το

κασετόφωνο για να ακούγεται ο ήχος

της βροχής…

ΑΦΗΓΗΤΡΙΑΑΦΗΓΗΤΡΙΑΑΦΗΓΗΤΡΙΑΑΦΗΓΗΤΡΙΑ: Δασκάλα

ΜΠΛΕ ΠΑΝΙ:ΜΠΛΕ ΠΑΝΙ:ΜΠΛΕ ΠΑΝΙ:ΜΠΛΕ ΠΑΝΙ: Τοποθετήσαμε ένα μεγάλο

γαλάζιο πανί στο έδαφος για θάλασσα

και ξεκινήσαμε.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ:ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ:ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ:ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ:

Εξηγούμε στα παιδιά τι πρέπει

να κάνουμε. Στη «θάλασσα» είναι

ξαπλωμένα τα παιδιά «σταγονούλες»

που κολυμπάνε ανέμελα (στον ρυθμό

της μουσικής που ακούγεται) και

χαίρονται να πειράζουν η μία την άλλη.

Γλωσσικές δραστηριότητες 55 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Η καθεμία κρατάει μία «κινούμενη λέξη» και συστήνονται η μία στην άλλη

λέγοντας (αν θυμούνται) το όνομα της λέξης που κρατούν. Είναι οι

«σταγονολεξούλες».

Ξάφνου, εμφανίζεται ο ήλιος καυτός και ζεστός. Οι σταγονούλες στη θάλασσα

αρχίζουν και ζεσταίνονται. Φυσάνε, ξεφυσάνε. Δεν αντέχουν τον καυτό ήλιο!

Αντικρίζουν ψηλά ένα σύννεφο στον ουρανό. Πόσο θα ήθελαν να βρίσκονται

τώρα εκεί. Το «παιδί-ήλιος» τις

ακούει και τις βοηθάει να ανέβουν.

Με τις ζεστές ακτίνες του

ήλιου, οι σταγόνες γίνονται

ανάλαφρες και αρχίζουν σιγά-σιγά

(αργή μουσική) να ανεβαίνουν ψηλά

στον ουρανό! Μία-μία σταγόνα

σηκώνεται από τη θάλασσα, αλλά

κανένας δεν τις βλέπει, έχουν γίνει αόρατες, (ένα άλλο παιδί ρίχνει ένα

κομμάτι ύφασμα σε κάθε σταγόνα που σηκώνεται για να μη φαίνεται) γιατί ο

ήλιος τις ζέστανε και τις έκανε υδρατμό.

Το ταξίδι είναι μακρινό, κάνει

κρύο εκεί ψηλά, μα σε λίγο φτάνουν

στον προορισμό τους και τσουυυυυπ!

Φτάνουν στο πολυπόθητο συννεφάκι!

Όλο και περισσότερες σταγόνες

ανεβαίνουν ψηλά, ο ουρανός γέμισε

από σύννεφα, και ο ήλιος κρύφτηκε! Η

κάθε μια «σταγονολεξούλα» έχει

συγκεκριμένη θέση για να κάτσει στο σύννεφο! Σε αυτό το σημείο, οι

«σταγονολεξούλες», θα πρέπει καθώς σηκώνονται από τη «θάλασσα», να πάρουν

μαζί τους τη κινούμενη λέξη και να την ταυτίσουν – κολλήσουν με την όμοιά της

που βρίσκεται στο συννεφάκι.

Το σύννεφο έχει γεμίσει από σταγόνες! Αρχίζει και γίνεται βαρύ από τις

πολλές «σταγονολεξούλες» που μαζεύτηκαν στο σύννεφο.

56 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Ο αέρας φυσάει δυνατά και

μετακινεί το γεμάτο από σταγόνες

συννεφάκι.

Το σύννεφο δεν αντέχει άλλο

βάρος, έχει και τον αέρα που το

αλλάζει συνεχώς θέση και

κουρασμένο όπως είναι, αρχίζει να τις

ρίχνει μία-μία από πάνω του. (Ακούγεται ήχος βροχής, από το χτύπημα του

ταμπουρίνου). Εδώ, το «παιδί-σύννεφο» αρχίζει να ξεκολλά μία-μία τις

«σταγονολεξούλες» από το σύννεφό του και να τις πετάει κάτω. Μαζί με κάθε

«σταγονολεξούλα», θα πέφτει κάτω και το παιδί που την υποδύονταν. Το

σύννεφο ρίχνει τις «σταγονολεξούλες», όπου το μετακινεί ο αέρας. Κάποιες

έπεσαν ψηλά (π.χ. τραπέζια-δέντρα), κάποιες έπεσαν χαμηλά (π.χ. έδαφος).

Ήταν απότομη η προσγείωσή τους και πονάνε. Και κάνει και μια

ψύχρα, μπρρρρ! Ευτυχώς, δεν κρατά πολύ γιατί, τι χαρά! Βγαίνει ο ήλιος πάλι!

Μήπως μαντεύετε τι έγινε μετά;

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης τηςΔιάρκεια υλοποίησης τηςΔιάρκεια υλοποίησης τηςΔιάρκεια υλοποίησης της δρασδρασδρασδραστηριότηταςτηριότηταςτηριότηταςτηριότητας

30 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Χάρτινα συννεφάκια σε γκρίζα απόχρωση, ταινία Velcro (κριτς-κρατς), μάσκες

σταγονούλες, χάρτινος ήλιος, ταμπουρίνο

ΕΠΕΚΤΑΣΗ:ΕΠΕΚΤΑΣΗ:ΕΠΕΚΤΑΣΗ:ΕΠΕΚΤΑΣΗ:

2η γλωσσική δραστηριότητα: Φτιάχνουμε μια ιστορία με τις

«σταγονολεξούλες» που έχουμε στη διάθεσή μας και την εικονογραφούμε…

3η γλωσσική δραστηριότητα: Η παραπάνω δραστηριότητα θα μπορούσε

να διαφοροποιηθεί λίγο ως εξής:

Κάθε «σταγονολεξουλα» εκτός από τη λέξη θα περιλαμβάνει και το

αντίστοιχο εικονίδιο για να αναγνωριστεί-«διαβαστεί» πιο εύκολα από τα

παιδιά. Στόχος μας είναι να σπάσουν τη λέξη σε συλλαβές.

Για παράδειγμα η λέξη «νε-ρό» έχει 2 συλλαβές. Στο σύννεφο τώρα θα

υπάρχουν μόνο αριθμοί. Έτσι, κάθε φορά που θα εξατμίζεται η

«σταγονολεξούλα» και θα ανεβαίνει ψηλά στο σύννεφο, θα ψάχνει την

Γλωσσικές δραστηριότητες 57 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

κατάλληλη θέση της που δεν είναι άλλη από τον αριθμό των συλλαβών της,

π.χ. η σταγονολεξούλα «νε-ρό» θα «κάτσει» στον αριθμό 2, η σταγονολεξούλα

«σύν-νε-φο» στον αριθμό 3, η σταγονολεξούλα «ε-ξά-τμι-ση» στον αριθμό 4

κτλ.

9.9.9.9. ΑξΑξΑξΑξιολόγησηιολόγησηιολόγησηιολόγηση

Η γλωσσική δραστηριότητα με την ταύτιση των

λέξεων δεν δυσκόλεψε τα παιδιά καθώς έχουν

ξανασχοληθεί με παρόμοιες δραστηριότητες. Οι λέξεις-

μάσκες αμέσως κέντρισαν το ενδιαφέρον των παιδιών

και θέλησαν να παίξουν μαζί τους. Τα παιδιά

διασκέδασαν ιδιαίτερα με το στήσιμο και τις φάσεις του

παιχνιδιού καθώς εξέφραζαν έντονο ενθουσιασμό να

παίξουμε την παραπάνω δραστηριότητα ξανά και ξανά

αλλάζοντας κάθε φορά ρόλους! Διαμέσου του παιχνιδιού, τα παιδιά

κατανόησαν καλύτερα τις διαφορετικές φυσικές καταστάσεις που υφίσταται

το νερό. Ήταν σε θέση να περιγράφουν και να συμπληρώνουν με δικά τους

λόγια κάθε φάση του παιχνιδιού, χρησιμοποιώντας το κατάλληλο λεξιλόγιο.

Η κάλυψη του ήχου της βροχής από τα διστακτικά ή αλλόγλωσσα

παιδιά ήταν επιτυχής και φάνηκε να τονώνει λίγο τη χαμηλή αυτοπεποίθησή

τους.

Τα παιδιά συνεργάστηκαν αρκετά καλά μεταξύ τους, η έλλειψη χώρου

όμως δυσκόλευε λίγο τις μετακινήσεις των παιδιών μέσα στην τάξη. Γι’ αυτό

και στη συνέχεια επαναλάβαμε τη δραστηριότητα με ομάδες παιδιών

μικρότερου μεγέθους…

Στο τέλος της δραστηριότητας τα παιδιά μας είπαν τις εντυπώσεις τους

και τι τους άρεσε πιο πολύ. Φάνηκε να διασκεδάζουν τη στιγμή της εξάτμισης,

όπου οι «σταγονολεξούλες» γινόντουσαν αόρατες και δεν τις έβλεπε κανείς…

Η περιγραφή των σταδίων του κύκλου του νερού, και η αναπαράστασή

τους διαμέσου της ζωγραφικής, γινόταν τώρα με μεγαλύτερη άνεση από την

πλειοψηφία των παιδιών, πράγμα που μας χαροποίησε ιδιαίτερα.

58 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Γιαννούλη Μαγδαληνή-Βενετία 2ο Νηπιαγωγείο Σητείας

1.1.1.1. Θεματική ενότητΘεματική ενότητΘεματική ενότητΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστα που εντάχτηκε η δραστα που εντάχτηκε η δραστα που εντάχτηκε η δραστηριότηταηριότηταηριότηταηριότητα

««««ΧριστούγενναΧριστούγενναΧριστούγενναΧριστούγεννα»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ανΤο θέμα/ανΤο θέμα/ανΤο θέμα/αντικείμενοτικείμενοτικείμενοτικείμενο της της της της δραστηριότητας δραστηριότητας δραστηριότητας δραστηριότητας

Χριστουγεννιάτικα μπερδέματα (υποκοριστικά)

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γλώσσα: Προφορική επικοινωνία (ομιλία και ακρόαση), Ανάγνωση, Μελέτη

περιβάλλοντος: Ανθρωπογενές περιβάλλον και αλληλεπίδραση, Μαθηματικά,

Φυσική αγωγή-έκφραση και δημιουργία

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός Σκοπός:Γενικός Σκοπός:Γενικός Σκοπός:Γενικός Σκοπός:

Να βελτιώνουν και να εμπλουτίζουν τον προφορικό τους λόγο και το

λεξιλόγιό τους (μαθαίνουν νέες λέξεις-υποκοριστικά)

ΕπΕπΕπΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή ιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή ιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή ιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

να συμμετέχουν σε συζητήσεις και να επιχειρηματολογούν

να ακούν με προσοχή και να κατανοούν την αφήγηση ενός κειμένου που

κάποιος τους διαβάζει (νάνος–γράμμα)

να επεξεργάζονται και να απαντούν στις ερωτήσεις που τους γίνονται

να προτείνουν λύσεις

να αναπτύξουν ικανότητες συνεργασίας και αλληλεπίδρασης

να ταξινομούν τα αντικείμενα ανάλογα με το μέγεθός τους

Γλωσσικές δραστηριότητες 59 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

να αντιλαμβάνονται τις οδηγίες που τους δίνονται καθώς και τον στόχο του

παιχνιδιού

να αναπτύξουν την κινητικότητά τους

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Ερωτήσεις-απαντήσεις (με τη βοήθεια της κούκλας-νάνου), ομαδική εργασία

(χριστουγεννιάτικα δέντρα νάνου και Άγιου Βασίλη), κινητικό παιχνίδι

6.6.6.6. Γενική περιγρΓενική περιγρΓενική περιγρΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςαφή της δραστηριότηταςαφή της δραστηριότηταςαφή της δραστηριότητας

Ο Άγιος Βασίλης και το νανάκι του χρειάζονται τη βοήθειά μας.

Έξω από την πόρτα της τάξης μας βρήκαμε ένα μικρό κόκκινο κουτί.

Ποιος να το άφησε άραγε και τι να είχε μέσα; Το πήραμε στην τάξη και το

ανοίξαμε με αγωνία. Μέσα βρήκαμε κάποιες εικόνες από χριστουγεννιάτικα

αντικείμενα, ένα νανάκι (κούκλα κουκλοθέατρου) κι έναν κόκκινο φάκελο.

Ανοίξαμε τον φάκελο και είδαμε ένα γράμμα. Εκείνη τη στιγμή το νανάκι

πήρε ανάσα, ζωντάνεψε και μας διάβασε το γράμμα. Ήταν από τον Άγιο

Βασίλη που ζητούσε τη βοήθειά μας. Ακούσαμε με προσοχή το γράμμα που

έλεγε:

Αγαπηµένα µου παιδιά, Χρειάζοµαι τη βοήθειά σας. Κάποιο σκανταλιάρικο καλικαντζαράκι µπέρδεψε τα χριστουγεννιάτικα πράγµατά µου µε τα πράγµατα του µικρού µου βοηθού. ∆εν έχω χρόνο να τα ξεµπερδέψω γιατί στο εργαστήριο έχουµε δουλειά, να φτιάξουµε δωράκια για όλου του κόσµου τα παιδιά. Μπορείτε να µε βοηθήσετε; Με αγάπη, Ο Άγιος ΒασίληςΟ Άγιος ΒασίληςΟ Άγιος ΒασίληςΟ Άγιος Βασίλης

Αφού ακούσαμε με προσοχή το γράμμα, όλοι θέλαμε να βοηθήσουμε.

Προτείναμε λοιπόν ιδέες, με ποιον τρόπο θα ξεχωρίζαμε τις εικόνες.

Αποφασίσαμε να παίξουμε ένα παιχνίδι. Στη μοκέτα της παρεούλας,

απλώσαμε μπερδεμένες τις εικόνες των αντικειμένων και δυο στεφάνια. Πώς

όμως θα ξέραμε ποιο στεφάνι είναι για τα πράγματα του Άγιου Βασίλη και

ποιο για τα πράγματα του νάνου; Μετά από διάφορες ιδέες που ακούστηκαν,

αποφασίσαμε να φτιάξουμε δύο καπέλα χριστουγεννιάτικα, ένα μεγάλο κι ένα

μικρό. Το παιχνίδι μας ξεκίνησε. Με τη συνοδεία χριστουγεννιάτικης

μουσικής, τα παιδιά χόρευαν γύρω από τις εικόνες. Όταν η μουσική

60 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

σταματούσε, το κάθε παιδί έπαιρνε μία εικόνα και την τοποθετούσε στο σωστό

στεφάνι, αιτιολογώντας την απόφασή του. Το νανάκι που μας

παρακολουθούσε, χάρηκε πολύ που τα καταφέραμε και ξεμπερδέψαμε τα

πράγματα κι έτσι σκέφτηκε να παίξει κι εκείνο μαζί μας ένα παιχνίδι.

Πλησίασε στα στεφάνια και μας είπε πως κάθε φορά που θα σήκωνε μία

εικόνα, εμείς θα έπρεπε να πούμε το όνομα του αντικειμένου. Ξεκίνησε

δείχνοντας μας πρώτα τις εικόνες με τα αντικείμενα σε μεγάλο μέγεθος.

Έπειτα, μας έδειχνε το ίδιο αντικείμενο στο μικρότερο μέγεθος και μας

ρωτούσε πώς θα το λέγαμε. Παίξαμε έτσι ένα ωραίο παιχνίδι με τα

υποκοριστικά.

∆ΩΡΟ – ∆ΩΡΑΚΙ ΤΡΙΓΩΝΟ – ΤΡΙΓΩΝΑΚΙ ΚΕΡΙ – ΚΕΡΑΚΙ ΣΤΕΦΑΝΙ – ΣΤΕΦΑΝΑΚΙ ΑΣΤΕΡΙ – ΑΣΤΕΡΑΚΙ ΓΑΝΤΙ – ΓΑΝΤΑΚΙ ΕΛΑΤΟ – ΕΛΑΤΑΚΙ ΜΠΟΤΑ – ΜΠΟΤΟΥΛΑ ΚΑΜΠΑΝΑ – ΚΑΜΠΑΝΟΥΛΑ ΜΠΑΛΑ – ΜΠΑΛΙΤΣΑ

Κάθε φορά που το νανάκι έδειχνε μία εικόνα, βλέπαμε και διαβάζαμε

και την αντίστοιχη καρτέλα με το όνομά της γραμμένο. Αφού τελείωσε το

παιχνίδι μας, συζητήσαμε και καταλήξαμε στο συμπέρασμα, ότι όταν θέλουμε

να μιλήσουμε για ένα μικρό αντικείμενο, στο τέλος της λέξης βάζουμε

συνήθως τις καταλήξεις -ακι, -ουλα, -ιτσα.

Μας άρεσε τόσο που αποφασίσαμε να κάνουμε το ίδιο και για κάποια

αντικείμενα από την τάξη μας. Πώς θα λέγαμε το μικρό;

ΤΡΑΠΕΖΙ – ΤΡΑΠΕΖΑΚΙ

ΠΑΡΑΘΥΡΟ – ΠΑΡΑΘΥΡΑΚΙ

ΠΟΡΤΑ – ΠΟΡΤΟΥΛΑ κ. α.

Παίξαμε ένα ακόμα παιχνίδι. Κάθε φορά, ο νάνος μας έλεγε μία λέξη κι

εμείς έπρεπε να τεντώσουμε τα χέρια ψηλά όταν έλεγε το όνομα ενός

Γλωσσικές δραστηριότητες 61 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

κανονικού μεγέθους αντικειμένου και να μαζευτούμε αγκαλιάζοντας τα πόδια

μας όταν μας έλεγε το όνομα ενός μικρού μεγέθους αντικειμένου.

Τέλος, το νανάκι του Άγιου Βασίλη για να μας ευχαριστήσει που

βοηθήσαμε αλλά και που πέρασε τόσο καλά μαζί μας, μας χάρισε τις εικόνες

με τα χριστουγεννιάτικα αντικείμενα. Πού θα τα τοποθετούσαμε όμως; Μετά

από σκέψη αποφασίσαμε να φτιάξουμε δύο δέντρα, ένα μεγάλο δέντρο κι ένα

μικρό δεντράκι και τα στολίσαμε, κολλώντας τις εικόνες των

χριστουγεννιάτικων αντικειμένων. Τοποθετήσαμε τα σωστά στολίδια στο

σωστό δέντρο, λέγοντας και το όνομά τους με την ανάλογη φωνή (κανονική

φωνή-ψιλή φωνούλα). Τώρα τα δέντρα στολίζουν την τάξη μας.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

30 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα

Εικόνες διαφόρων χριστουγεννιάτικων αντικειμένων σε δύο μεγέθη,

χαρτόνια, μαρκαδόροι, κόλλες, μια κούκλα-νανάκι του Άγιου Βασίλη,

καρτέλες με τα ονόματα των αντικειμένων, cd με χριστουγεννιάτικη μουσική

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Αφού ολοκληρώσαμε τη δραστηριότητα, συζητήσαμε με τα παιδιά για

το τι τους άρεσε πιο πολύ. Ενθουσιάστηκαν που ο Άγιος Βασίλης μας έστειλε

γράμμα και ζητούσε τη βοήθειά μας. Τους άρεσε επίσης πολύ και το παιχνίδι

με το σώμα, όπου τεντώνονταν ή μαζεύονταν ανάλογα με τη λέξη που

άκουγαν. Διαπίστωσα πως σε γενικότερο πλαίσιο, είχαν ευχάριστα

συναισθήματα για τις δραστηριότητες που αναπτύξαμε και χάρηκαν πολύ που

όλοι μαζί βοηθήσαμε τον Άγιο Βασίλη.

Όσον αφορά τους στόχους που είχα θέσει, θεωρώ ότι επετεύχθησαν,

ενώ επίσης διαπίστωσα, ότι τα παιδιά σε μεγάλο βαθμό, ανέπτυξαν τη

δημιουργικότητά τους, επικοινώνησαν μεταξύ τους προκειμένου να βρουν

λύσεις στα προβλήματα που προέκυψαν, ανέπτυξαν την κριτική τους σκέψη

και ανέλαβαν πρωτοβουλίες. Επιπλέον προέκυψαν και δράσεις που δεν είχα

προγραμματίσει εξαρχής, όπως η κατασκευή των χριστουγεννιάτικων

καπέλων και δέντρων. Διαπίστωσα επίσης, πως τα περισσότερα παιδιά

γνώριζαν από πριν πώς μπορούμε να αλλάξουμε μία λέξη για να μιλήσουμε

για κάτι μικρό και μετά την ολοκλήρωση της δραστηριότητας, όλα τα παιδιά

μπορούσαν πολύ εύκολα να αλλάξουν την κατάληξη της λέξης όταν μιλούσαν

62 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

για κάτι μικρό. Σε γενικότερο πλαίσιο, η δραστηριότητα θεωρώ πως πήγε

πολύ καλά και τα παιδιά κατανόησαν το αντικείμενό της.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- Μια παράξενη χριστουγεννιάτικη ιστορία με λεξούλες από «κα» (Συλλαβές–

συλλαβή «κα», που την πήραμε από τη λέξη «κάλαντα»). Χτυπήσαμε

παλαμάκια στις συλλαβές, απομονώσαμε την συλλαβή «κα» χτυπώντας τη σε

ένα διαφορετικό σημείο τους σώματός μας, βρήκαμε κι άλλες

χριστουγεννιάτικες κι όχι μόνο, λεξούλες από «κα», φτιάξαμε μια ιστορία και

την εικονογραφήσαμε φτιάχνοντας ένα χριστουγεννιάτικο βιβλίο.

- Από το ένα στα πολλά (Ενικός και πληθυντικός αριθμός). Ένα ξωτικό

χρειάζεται από ένα στολίδι, πολλά ξωτικά, πολλά… Πώς θα πούμε τα πολλά;

Γλωσσικές δραστηριότητες 63 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Γιαννουσοπούλου Μαρία, 1ο Νηπιαγωγείο Ιεράπετρας

1.1.1.1. ΘεΘεΘεΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Η οικογένειΗ οικογένειΗ οικογένειΗ οικογένειάάάά μου μου μου μου»»»»

2.2.2.2. Το θέμαΤο θέμαΤο θέμαΤο θέμα/ αντικείμενο / αντικείμενο / αντικείμενο / αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

«Οι ντεντέκτιβ του μα-, του μπα- και του παι-», παιχνίδι με συλλαβές

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικό αντικείμενο: Ο προφορικός και γραπτός λόγος στο νηπιαγωγείο,

Ιδιαίτερη Περιοχή του γνωστικού αντικειμένου: Γραπτός λόγος-ανάγνωση και

γραφή

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

να αποκτήσουν φωνολογική επίγνωση

να συνειδητοποιήσουν τη μορφολογία της μητρικής τους γλώσσας

να ασκηθούν στη συνειδητοποίηση της συλλαβής

Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να ακούν με προσοχή

να εντοπίζουν συγκεκριμένες συλλαβές μέσα σε συγκεκριμένες λέξεις (την

αρχική)

να εντοπίζουν ομοιότητες

να συνεργάζονται με τα μέλη της ομάδας τους για την παραγωγή ενός έργου

64 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5.5.5.5. Οι μέθοΟι μέθοΟι μέθοΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Διαλεκτική, παιχνίδι

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Συγκεντρώνουμε τα παιδιά στη γωνιά της συζήτησης και τους

παρουσιάζουμε στην αρχή τρεις εικόνες: η πρώτη απεικονίζει έναν μπαμπά, η

δεύτερη μια μαμά και η τρίτη ένα παιδί. Τους ζητάμε σηκώνοντας μια–μια

εικόνα να μας πουν τι απεικονίζει (μαμά, μπαμπά, παιδί). Όλοι μαζί χτυπάμε

παλαμάκια τις συλλαβές της κάθε λέξης (μα-μά, μπα-μπά, παι-δί). Στη

συνέχεια, τους ρωτάμε σε ποια λέξη ακούνε «μα». Αν βρούνε ότι είναι η λέξη

«μαμά», τους ζητάμε να βρουν κι άλλες λέξεις που αρχίζουν από «μα»

ψάχνοντας στο πάτωμα εικόνες από περιοδικά ή αντικείμενα π.χ. «μαντήλι»,

«μαξιλάρι», «μανταρίνι», «μάτι», «μανταλάκι». Πριν αρχίσουμε το ψάξιμο,

παρατηρούμε με τα παιδιά τις εικόνες και φροντίζουμε ώστε να μην

χρησιμοποιούν συνώνυμες στην αναγνώριση π.χ. «πανί» αντί «μαντήλι».

Συνεχίζουμε εντοπίζοντας σε ποια λέξη ακούμε «μπα» (μπαμπάς) και

ψάχνουμε άλλες λέξεις από «μπα» δείχνοντας την κατάλληλη εικόνα. π.χ.

«μπαμπάκι», «μπάλα», «μπαστούνι», «μπαούλο». Το ίδιο γίνεται για το «πε»

από το παιδί («περιστέρι», «πέτρα», «παιχνίδι», «πεταλούδα», «πέταλο» κλπ.).

1111οοοο παι παι παι παιχχχχνίδινίδινίδινίδι

Χωρίζουμε τα νήπια σε δυάδες και δίνουμε σ’ αυτά μία εικόνα από τις

τρεις αρχικές (μαμά, μπαμπάς, παιδί). Στο πάτωμα έχουμε αναποδογυρισμένες

τις εικόνες που χρησιμοποιήσαμε στην πρώτη φάση. Μια–μια δυάδα έρχεται

και παίρνει μία εικόνα. Εάν αρχίζει από την ίδια συλλαβή με την εικόνα που

έχει, την παίρνει, αλλιώς την αφήνει κάτω στο σημείο που την πήρε ανάποδα

(σαν παιχνίδι μνήμης). Το παιχνίδι συνεχίζεται μέχρι να τελειώσουν οι

κάρτες. Γίνεται έλεγχος από όλα τα παιδιά.

2222οοοο παι παι παι παιχχχχνίδινίδινίδινίδι

Χωρίζουμε τα νήπια σε ομάδες των τεσσάρων και δίνουμε σ’ αυτά μία

εικόνα (μπαμπά, μαμά, παιδί) και μία πάνινη τσάντα. Με την έναρξη της

μουσικής πρέπει η κάθε ομάδα να βρει ανάμεσα στις εικόνες που βρίσκονται

στο πάτωμα εκείνες που αρχίζουν από την ίδια συλλαβή με την εικόνα-λέξη

που κρατά, και να τις βάλει στην πάνινη τσάντα της. Νικήτρια είναι η ομάδα

Γλωσσικές δραστηριότητες 65 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

που όταν σταματήσει η μουσική, έχει μαζέψει τις πιο πολλές και, φυσικά, τις

σωστές λέξεις. Ο έλεγχος γίνεται από όλα τα παιδιά.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

45 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδοΗ υλικοτεχνική υποδοΗ υλικοτεχνική υποδοΗ υλικοτεχνική υποδομήμήμήμή/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα

Εικόνες από περιοδικά, αντικείμενα, πάνινες τσάντες, μουσική από cd-rom,

κασετόφωνο

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Σε όλη την πορεία της δραστηριότητας ακολουθήθηκε η διαμορφωτική

αξιολόγηση, ώστε αν χρειαζόταν, να αναδιαμορφώναμε τις επιμέρους

δραστηριότητες. Μέσα από την προσεκτική ακρόαση, παρατήρηση του κάθε

παιδιού, αξιολογήθηκε η επίτευξη τόσο του γενικού στόχου, δηλαδή η

συνειδητοποίηση των αρχικών συλλαβών σε λέξεις, όσο και των επιμέρους

στόχων, όπως η εύρεση λέξεων στις οποίες ακούμε την ίδια αρχική συλλαβή.

Τα παιδιά, μπορούμε να πούμε, ότι συμμετείχαν με αυξημένο ενδιαφέρον και

συνεργάστηκαν ικανοποιητικά στις ομάδες τους, δεδομένου ότι είναι οι

πρώτοι μήνες της σχολικής χρονιάς.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτΤίτλοι των άλλων δραστηριοτΤίτλοι των άλλων δραστηριοτΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνήτωνήτωνήτων

- «Επίσκεψη στη σπιταρόνα του Εγωιστή Γίγαντα». Παιχνίδι γνωριμίας με τα

μεγεθυντικά (μετά το διάβασμα του παραμυθιού): στο τέλος αυτού του

γνωστού παραμυθιού του Όσκαρ Γουάιλντ, ο Εγωιστής Γίγαντας, αποφασίζει

να μοιραστεί τον αγαπημένο του κήπο με τα παιδιά. Γι’ αυτό λοιπόν, τα καλεί

να πιουν μια ζεστή σοκολάτα στο σπίτι του. Τα παιδιά μπαίνουν στην

σπιταρόνα του και κάθονται γύρω από την τραπεζάρα του στην κουζινάρα του…

- «Τρεις μήνες φθινοπωρινοί, φτιάχνουν μια ιστορία συναρπαστική». Παιχνίδι

με φωνήματα: από τα αρχικά φωνήματα-γράμματα των μηνών του

φθινοπώρου (ΣΣΣΣεπτέμβριος, ΟΟΟΟκτώβριος, ΝΝΝΝοέμβριος) ζητάμε από τα παιδιά να

βρουν άλλες λέξεις (2, 3 ή 4 λέξεις) και από αυτές να πλάσουν μια ιστορία π.χ. Σεπτέµβριος - σούπα, σέλα, σαλάτα, σύννεφο Οκτώβριος - όνειρο, οµπρέλα, ορτύκι Νοέµβριος - νάνος, νανούρισµα, νερό

Φτιάχνουμε μια ιστορία για ένα νάνο, ένα ορτύκι, μια ομπρέλα και μια σούπα.

66 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Γιαχανατζή Ιωάννα, Νηπιαγωγείο Καλού Χωριού

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Η κούκλα μου παίρνει ζωήΗ κούκλα μου παίρνει ζωήΗ κούκλα μου παίρνει ζωήΗ κούκλα μου παίρνει ζωή»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/αντΤο θέμα/αντΤο θέμα/αντΤο θέμα/αντικείμενο ικείμενο ικείμενο ικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

«Οι δικοί μας κάτοικοι της τενεκεδούπολης»

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Παιδί και γλώσσα (προφορική επικοινωνία, γραφή και γραπτή έκφραση),

Παιδί και περιβάλλον (ανθρωπογενές περιβάλλον και αλληλεπίδραση),

Αναδυόμενες γνωστικές περιοχές που προέκυψαν κατά τη δράση: Παιδί,

δημιουργία και έκφραση (εικαστικά, δραματική τέχνη)

4.4.4.4. Ο Ο Ο Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοισκοπός και οι διδακτικοί στόχοισκοπός και οι διδακτικοί στόχοισκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

Να αποκτήσουν τα παιδιά φωνολογική επίγνωση

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή προς τη μαθησιακή προς τη μαθησιακή προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

να παράγουν τα παιδιά λέξεις-ονόματα με βάση τα χαρακτηριστικά που

διακρίνουν στο τενεκεδάκι

να βελτιώνουν και να εμπλουτίζουν τον προφορικό τους λόγο

να συμμετέχουν σε συζητήσεις και να χρησιμοποιούν στοιχειώδη

επιχειρηματολογία

να ενθαρρύνονται να γράφουν όπως μπορούν

να αναπτύξουνε ικανότητες συνεργασίας

Αναδυόμενοι στόχοι:Αναδυόμενοι στόχοι:Αναδυόμενοι στόχοι:Αναδυόμενοι στόχοι:

Γλωσσικές δραστηριότητες 67 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

να πειραματίζονται με διάφορα υλικά και να τα χρησιμοποιούν για να κάνουν

μικροκατασκευές

να εξοικειώνονται με τις τεχνικές κουκλοθέατρου

5.5.5.5. Οι μέθΟι μέθΟι μέθΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Συζήτηση (ερωτήσεις-απαντήσεις), ομαδοσυνεργατική διδασκαλία,

παρατήρηση, κουκλοθέατρο

6.6.6.6. Το περιεχόμενο της δραστηριότηταςΤο περιεχόμενο της δραστηριότηταςΤο περιεχόμενο της δραστηριότηταςΤο περιεχόμενο της δραστηριότητας

Μικρό εισαγωγικό πλαίσιοΜικρό εισαγωγικό πλαίσιοΜικρό εισαγωγικό πλαίσιοΜικρό εισαγωγικό πλαίσιο

Η δραστηριότητα αποτελεί ένα κομμάτι ενός προγράμματος που

ανέλαβε το νηπιαγωγείο μας. Το πρόγραμμα λεγόταν «Η κούκλα μου παίρνει

ζωή». Ήταν μια πρόταση της Ε.Θ.Ο.Α.Ν. της (Ερασιτεχνικής Θεατρικής Ομάδας

του Αγίου Νικολάου), που πρότεινε σε όσα νηπιαγωγεία επιθυμούν να

φτιάξουν κούκλες, οι οποίες θα έπαιζαν στις παραστάσεις κουκλοθέατρου και

θα ανέβαιναν από τη συγκεκριμένη ομάδα. Έτσι τα παιδιά θα είχαν την

ευκαιρία να δουν τις κούκλες τους να «ζωντανεύουν». Το έργο για το οποίο

αναλάβαμε να φτιάξουμε τις κούκλες ήταν «Το δάνειο του κυρίου

Ουλτραμέρ» (συγγραφέας: Ευγενία Φακίνου, από το έργο «Ντενεκεδούπολη»).

Οι κούκλες που διάλεξαν οι νηπιαγωγοί, ήταν ο κύριος Ουλτραμέρ, ο

Καθρέφτης Καθρεφτόπουλος και ο Γαλατένιος. Στα πλαίσια αυτού του

προγράμματος, υλοποιήθηκαν αρκετές δραστηριότητες που κράτησαν

αμείωτο το ενδιαφέρον των παιδιών. Τα παιδιά ένιωσαν μεγάλη ικανοποίηση

όταν είδαν τις κούκλες τους στην παράσταση. Δε θα πλατειάσω εδώ με όλη

την δράση. Θα ήθελα να αναφέρω ότι η ντενεκεδούπολη είναι μια πόλη της

οποίας οι κάτοικοι είναι φτιαγμένοι από τενεκεδάκια άδεια που πριν βρεθούν

εκεί ήταν κανονικά τενεκεδάκια, που βρίσκονται στην κουζίνα κάθε σπιτιού

και τα ίδια τους τα ονόματα παραπέμπουν στο περιεχόμενό τους, και μπορεί η

εκπαιδευτικός να το εκμεταλλευτεί αυτό για ποικίλες γλωσσικές

δραστηριότητες (τα ονόματά τους είναι Σαρδέλας, Μηλίτσα, Μελένιος,

Βουτυρένιος κτλ.). Επίσης, τα έργα της Ευγενίας Φακίνου μεταφέρουν και

ηθικά μηνύματα που θα μπορούσαν να επεξεργαστούν οι νηπιαγωγοί στην

τάξη.

Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Διαμορφώσαμε κατάλληλα τη γωνιά της παρεούλας με υλικό.

Καρφιτσώσαμε στον φανελοπίνακα μια αφίσα της ντενεκεδούπολης που είχε

68 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

φτιαχτεί από τα παιδιά σε προηγούμενη δραστηριότητα και εικόνες από το

παραμύθι «Το δάνειο του κυρίου Ουλτραμέρ». Είχαμε ζητήσει από τα παιδιά

να φέρουν διάφορα ντενεκεδάκια (από την αρχή του θέματος).

Με τη βοήθεια ενός παπύρου που μας τον έδωσε ο Γαλατένιος (ήρωας

του παραμυθιού μας), ανακοινώσαμε στα παιδιά ότι τα ντενεκεδάκια

ζωντάνεψαν και τα παρακαλούν να μην τα πετάξουν στα σκουπίδια, αλλά να

γίνουν και αυτά κάτοικοι της ντενεκεδούπολης. Έτσι, τα παιδιά κληθήκαν να

παράγουν τα ονόματα των νέων κατοίκων. Βοηθήσαμε τα παιδιά με

κατάλληλες ερωτήσεις. Αρχικά, θυμηθήκαμε πως λέγονταν οι ήρωες στο

παραμύθι μας για να κάνουν τον συνειρμό π.χ. ρωτήσαμε: «πώς λεγόταν ο

φίλος του Γαλατένιου»; («Μελένιος»), «τι είχε μέσα πριν το τενεκεδάκι»;

(«μέλι»). Στη συνέχεια, σήκωσα ένα τενεκεδάκι από αυτά που είχαν φέρει (το

τενεκεδάκι έχει επάνω την ετικέτα και έτσι βοηθάει το παιδί να δημιουργήσει

τον κατάλληλο συνειρμό) και τα ρώτησα: «Πώς θα λεγόταν αυτό το

τενεκεδάκι;», «Είναι αγόρι ή κορίτσι;», «Είναι μικρός σε ηλικία ή μεγάλος;»,

π.χ. Ένα τενεκεδάκι από πουμαρό, που δείχνει ντομάτες, θα μπορούσε να

είναι ένα κορίτσι μικρό σε ηλικία που να το λένε «Ντοματίτσα» ή

«Ντοματούλα» (η ιδέα είναι των παιδιών). Αφού τους βοήθησα, τους πρότεινα

να χωριστούν σε 4 ομάδες και έδωσα σε κάθε ομάδα από δύο τενεκεδάκια.

Φρόντισα να είναι ισάριθμες και να είναι νήπια και προνήπια. Τους έδωσα και

λίγο χρόνο, ενώ παράλληλα περνούσα από την κάθε ομάδα και τους βοηθούσα

με ερωτήσεις (σαν αυτές που προαναφέρθηκαν). Τους πρότεινα να γράψουν,

όπως μπορούσαν, το όνομα. Έπειτα, μαζευτήκαμε στη γωνιά της παρεούλας

και παρουσιάσαμε τις ιδέες μας. Κάθε ομάδα σηκωνόταν και ένα παιδάκι έλεγε

τα ονόματα που σκέφτηκε η ομάδα του, ενώ εγώ παράλληλα τα έγραφα σε ένα

χαρτόνι. Τα ονόματα που προέκυψαν ήταν: Μανιταρένιος, Ντοματένιος,

Κερασούλα, Βερικοκίτσα, Καλαμποκένιος, Σοκολατούλα, Ανανάς και Τόνος.

ΕπέκτασηΕπέκτασηΕπέκτασηΕπέκταση

Τα παιδιά ζήτησαν να φτιάξουν τις κούκλες τους. Σκέφτηκαν, με τη

βοήθεια μου, τι χαρακτήρα θα είχε η κούκλα τους (διότι ανάλογα φτιάχνονται

τα μάτια, το χτένισμα στα μαλλιά). Ήταν και εξοικειωμένα από τις κούκλες

που είχαν φτιάξει για την παράσταση. Κατόπιν, έβαψαν τα τενεκεδάκια σε

ομάδες με χρώματα της αρεσκείας τους, έβαλαν μαλλιά και μάτια και τους

έδωσαν ζωή με τις φωνές τους.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

Γλωσσικές δραστηριότητες 69 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Με το πρόγραμμα ασχοληθήκαμε δύο εβδομάδες. Η συγκεκριμένη

δραστηριότητα διήρκησε τριάντα πέντε λεπτά.

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Διαφόρων ειδών τενεκεδάκια, χαρτόνι, μαρκαδόροι, χαρτιά Α4, το παραμύθι

«Το δάνειο του κυρίου Ουλτραμέρ». Για την κατασκευή χρησιμοποιήθηκαν

τέμπερες, πινέλα, μαλλιά πλεξίματος, ύφασμα.

9.9.9.9. Αξιολόγησ Αξιολόγησ Αξιολόγησ Αξιολόγησηηηη

Τα παιδιά ενθουσιάστηκαν με την όλη διαδικασία και αυτό φάνηκε από

την πορεία της δράσης στο σύνολό της, που έδειχναν συνεχώς το ενδιαφέρον

τους. Αναπτύχθηκε ιδιαίτερα η δημιουργικότητά τους και καλλιεργήθηκε η

φαντασία τους στην προσπάθεια τους να δώσουν ένα όνομα, μια ταυτότητα

ουσιαστικά στα τενεκεδάκια τους. Επίσης, προσπάθησαν να κινηθούν στα

πλαίσια μιας ομάδας και να δώσουν την ευκαιρία να μιλήσουν όλα τα μέλη

της ομάδας τους, να επικοινωνήσουν μεταξύ τους. Οι ομάδες δούλεψαν

χαμηλόφωνα, περίμεναν υπομονετικά τη σειρά τους και εμένα, που

παρέμβαινα με τις ερωτήσεις μου για να τους βοηθάω. Τους ωθούσα να

ρωτούν ο ένας τον άλλον στην ομάδα για να ακούγονται οι γνώμες όλων.

Είχαμε κάποιες διαφωνίες για το αν το όνομα θα ήταν αγορίστικο ή

κοριτσίστικο και εκεί το αποφασίζαμε με ψηφοφορία, για να μην έχουμε

παράπονα. Γελάσαμε και διασκεδάσαμε με τα ονόματα, ενώ κάποια παιδιά

έδιναν τη φωνή τους στο τενεκεδάκι. Για τα ονόματα που έφτιαχναν

«δανείζονταν» καταλήξεις από τους πραγματικούς ήρωες του παραμυθιού.

Δύο από τις ομάδες στην προσπάθειά τους να γράψουν, έγραψαν κάποια

σύμφωνα του ονόματος που έδωσαν στην κούκλα τους. Την προσπάθεια την

έκαναν δύο νήπια παράδειγμα (Ντοματένιος, έγραψαν: ΝΜς). Τα παιδιά

θέλησαν μόνα τους να φτιάξουν τις κούκλες και αυτό μου έδωσε

ικανοποίηση, επειδή προέκυψε αβίαστα από τα ίδια. Δούλεψαν ομαδικά, αφού

πρώτα διάλεξαν τα υλικά τους. Στο τέλος, ζωγράφισε η κάθε ομάδα τους

ήρωές της και τους παρουσίασε η μία ομάδα στην άλλη.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- «Ο Ζυμαρούλης-Ψωμένιος και οι φίλοι του»

- «Το χωριό με τα δίχρωμα σπίτια»

70 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Γκαδρής Στέλιος, Νηπιαγωγείο Καλού Χωριού

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Μέσα ΜεταφοράςΜέσα ΜεταφοράςΜέσα ΜεταφοράςΜέσα Μεταφοράς»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Η ιστορία ενός δρόμου. Εικονογράφηση μιας ιστορίας.

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Με βάση το ισχύον ΔΕΠΠΣ η δραστηριότητα εντάσσεται στο Πρόγραμμα

Σχεδιασμού και Ανάπτυξης δραστηριοτήτων με κατεύθυνση Παιδί και

Περιβάλλον και πιο συγκεκριμένα, Ανθρωπογενές περιβάλλον και

Αλληλεπίδραση. Έμφαση δόθηκε στον τρόπο που αλληλεπιδρά ο άνθρωπος με

τη φύση, ή πιο ορθά, στον τρόπο που ο άνθρωπος παρεμβαίνει στη φύση.

Ιδιαίτερη Περιοχή του γνωστικού αντικειμένου: Τροχοφόρα και άλλοι

τρόποι μεταφοράς. Κοινωνική αγωγή. Κυκλοφοριακή αγωγή.

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

Η παρατήρηση του ανθρωπογενούς δομημένου περιβάλλοντος που έχει σχέση

με τις μεταφορές και τα μέσα μεταφοράς. Ζητούμενο υπήρξε επίσης η

παρατήρηση και περιγραφή της ιστορίας του δρόμου σε συνάρτηση με το μέσο

μεταφοράς που χρησιμοποιήθηκε στην εκάστοτε ιστορική εποχή.

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο τα νήπια ασκήθηκαν στην:

κατανόηση του περιεχομένου της ιστορίας

Γλωσσικές δραστηριότητες 71 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

έκφραση αποριών-προβληματισμών και αναζήτηση λύσεων. Π.χ. Τι δρόμο

χρησιμοποιούσαν οι άμαξες ή τα άλογα;/ Τι δρόμο χρησιμοποιούν τα

αυτοκίνητα ή τα ποδήλατα; κοκ.

παρατήρηση και περιγραφή των εικόνων που συνοδεύουν την ιστορία

κατανόηση μιας ορισμένης χρονικής διαδοχής στην εξέλιξη της

ανθρωπογενούς δραστηριότητας

αναγνώριση και παραγωγή σύνθετων λέξεων-μορφολογία

αναγνώριση συμβόλων/ πινακίδων

ταξινόμηση και αντιστοίχιση των μέσων μεταφοράς με τους αντίστοιχους

δρόμους

συνεργασία

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Αφήγηση ιστορίας, Ερωτήσεις-απαντήσεις, Καταιγισμός Ιδεών, Ομαδική

εργασία, Οπτική παρατήρηση εποπτικού υλικού

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Αρχικά, υπήρξε ανάγνωση της ιστορίας ενός δρόμου, μιας σύντομης

αφήγησης που περιγράφει την ιστορία του δρόμου, πώς δηλαδή

διαμορφώθηκαν οι δρόμοι μέσα στην ιστορική διαδρομή του ανθρώπου με

αναφορά στα μέσα μεταφοράς που χρησιμοποίησε ο άνθρωπος. Η ιστορία

συνοδευόταν από κενές θέσεις, τις κενές θέσεις των εικόνων της ιστορίας.

Δόθηκαν εικόνες μαζί με τις επιμέρους λέξεις που συνθέτουν το όνομα του

αντίστοιχου δρόμου: δόθηκε π.χ. η εικόνα του δρόμου μαζί με την εικόνα ενός

κάρου (άμαξα), προκειμένου τα νήπια να φτιάξουν την εικόνα-λέξη

«καρόδρομος» ή η εικόνα του δρόμου μαζί με την εικόνα ενός αυτοκινήτου

για να φτιάξουν την εικόνα-λέξη «αυτοκινητόδρομος» ή η εικόνα ενός πεζού

με έναν δρόμο για να φτιάξουν την εικόνα-λέξη «πεζόδρομος» κοκ. Τα νήπια

κλήθηκαν να συνδυάσουν εικόνες και λέξεις, προκειμένου να βρουν το

σύνθετο όνομα του δρόμου, που ταιριάζει σε κάθε φάση της αφήγησης και στη

συνέχεια να κολλήσουν τις εικόνες στις αντίστοιχες θέσεις τους. Με το πέρας

τη δραστηριότητας, η βιβλιοθήκη μας απέκτησε ένα μικρό βιβλίο με τον τίτλο

«Η ιστορία ενός δρόμου».

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

Η υλοποίηση της δραστηριότητας έλαβε χώρα σε δύο διαφορετικές μέρες με

συνολική διάρκεια 50 λεπτά (2 ημέρες, 25 λεπτά/ ημέρα)

72 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

ψαλίδια, κόλλες

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Μέσα από τη συζήτηση που ακολούθησε τη δραστηριότητα, κρίνω ότι

δόθηκαν ικανοποιητικές ευκαιρίες στα παιδιά για προβληματισμό (κριτική

σκέψη), ανάληψη πρωτοβουλιών, επικοινωνία και συνεργασία, άρα

ικανοποιήθηκαν οι γενικοί σκοποί που είχα θέσει εξαρχής.

Παράλληλα, θεωρώ ότι ικανοποιήθηκαν και οι επιμέρους στόχοι που

είχαν τεθεί.

Η συγκεκριμένη ιστορία επέτρεψε στα παιδιά να προβληματιστούν

γύρω από την ανθρώπινη δραστηριότητα, την τεχνολογική πρόοδο στην

εφεύρεση νέων μέσων μεταφοράς αλλά και τη σχέση αυτής της

δραστηριότητας με τη φύση.

Θεωρώ ότι έχει τεθεί η βάση για μελλοντική επεξεργασία ορισμένων

συναφών θεμάτων που άπτονται του περιβάλλοντος αλλά και της

καθημερινής χρήσης των μέσων μεταφοράς (κυκλοφοριακή αγωγή).

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- Χειμερινό τοπίο (ονοματοποιία)

- Η πόρτα και ο παραμυθάς: τι συνέβη στο «π»;

Γλωσσικές δραστηριότητες 73 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Γκιλφέση Κατερίνα, 2ο Νηπιαγωγείο Αγίου Νικολάου

1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Πόλεμος και ΕιρήνηΠόλεμος και ΕιρήνηΠόλεμος και ΕιρήνηΠόλεμος και Ειρήνη»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

«Το κανόνι που ήθελε να αλλάξει» ή «Ένα διαφορετικό κανόνι»

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικό αντικείμενο:Γνωστικό αντικείμενο:Γνωστικό αντικείμενο:Γνωστικό αντικείμενο: Γλώσσα, Παιδί και Περιβάλλον, Δημιουργία και

Έκφραση

Ιδιαίτερη περιοχή γνωστικού αντικειμένου:Ιδιαίτερη περιοχή γνωστικού αντικειμένου:Ιδιαίτερη περιοχή γνωστικού αντικειμένου:Ιδιαίτερη περιοχή γνωστικού αντικειμένου: Προφορική επικοινωνία,

Ανάγνωση, Ανθρωπογενές Περιβάλλον, Ακρόαση, Γραφή, Εικαστικά &

Θεατρικό παιχνίδι

4.4.4.4. Ο σκοπός & οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός & οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός & οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός & οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

να ακούν και να κατανοούν μια διήγηση

να προβλέψουν τα παιδιά το τέλος της ιστορίας

να ενθαρρύνονται όπως μπορούν για να αναγνωρίζουν οικείες λέξεις και

μετά να τις ανασυνθέτουν νοιώθοντας ικανοποίηση, σχηματίζοντας σύνθετες

λέξεις μέσα από διασκεδαστικές ιστορίες

ΕπιμέΕπιμέΕπιμέΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή ρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή ρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή ρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

74 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

να αναπτύξουν συναισθήματα αγάπης και

ειρήνης για όλους τους ανθρώπους της γης

να αντιληφθούν ότι οι ενέργειες ορισμένων

ανθρώπων επηρεάζουν θετικά ή αρνητικά

τις ζωές άλλων ανθρώπων

τα παιδιά ενθαρρύνονται να αναπτύξουν την

κριτική τους σκέψη και τη συνεργατικότητά

τους

ενθαρρύνονται κυρίως μέσα από συζήτηση,

θεατρικό παιχνίδι και ζωγραφική να

παρατηρούν το περιβάλλον τους και να

αναπτύσσουν ιδέες και συναισθήματα

5.5.5.5. Οι μέθοδοΟι μέθοδοΟι μέθοδοΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςι και οι τεχνικές διδασκαλίαςι και οι τεχνικές διδασκαλίαςι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Διάλογος, ερωτήσεις-απαντήσεις, οπτικό υλικό, καταιγισμός ιδεών, ομαδική

εργασία, καταγραφή

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Έχοντας μιλήσει για τον πόλεμο και

την ειρήνη, διαβάζουμε το «Κανόνι της

ειρήνης» (της Φρόσως Χατόγλου, εκδόσεις

Σύγχρονη Εποχή). Ακολουθεί συζήτηση για

το πώς το κανόνι του πολέμου έγινε κανόνι

της ειρήνης. Σύμφωνα με την καταγραφή

των ιδεών των παιδιών το κανόνι:

«αποφάσισε να αλλάξει», «να μην είναι πια

άγριο», «να μην είναι αυστηρό», «να αγαπάει

την ειρήνη», «να είναι χαρούμενο»,

«Μετάνιωσε για τα κακά και από δω και πέρα

αποφάσισε να κάνει μόνο καλά πράγματα.

Δηλαδή μεταμορφώθηκε».

Νηπιαγωγός: «Ωραία λοιπόν, πώς θα μπορούσε το κανόνι να δείξει ότι πραγματικά

άλλαξε;»

Παιδιά: «Να λέει καλημέρα κάθε πρωί», «Να παίζει μπάλα με τα λουλουδάκια»,

«Δεν ήθελε να πετάξει βόμβες, ούτε φωτιές», «Να κάνει ένα μη πόλεμο», «Ένα

καλό πόλεμο».

Γλωσσικές δραστηριότητες 75 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Νηπιαγωγός: «Αα πολύ ωραία ιδέα! Αλλά δεν ήξερε τον τρόπο. Μήπως μπορείτε να

βοηθήσετε το κανόνι να κάνει ένα πόλεμο διαφορετικό και διασκεδαστικό; Τι θα

μπορούσε να πετάει;»

Παιδί: «Κυρία θα πετάει λουλούδια»

Νηπ: «Και τί θα παίζει τότε;»

Παιδί: «Λουλουδοπόλεμο!»

(Τα παιδιά βρίσκουν λέξεις και ταυτόχρονα

βρίσκουν την αντίστοιχη σύνθετη λέξη) Λουλούδια Λουλουδοπόλεµος Μαξιλάρια µαξιλαροπόλεµος Φύλλο φυλλοπόλεµος Παιχνίδια παιχνιδοπόλεµος Βιβλία βιβλιοπόλεµος Χαρτί χαρτοπόλεµος Σοκολάτα σοκολατοπόλεµος Τούρτες τουρτοπόλεµος Καραµέλες καραµελοπόλεµος Κούκλες κουκλοπόλεµος Κουβέρτες κουβερτοπόλεµος Παπούτσι παπουτσοπόλεµος Κάλτσες καλτσοπόλεµος

Ζακέτες ζακετοπόλεµος «για να τις

φοράνε κυρία τα παιδάκια που δεν είχαν γονείς

στον πόλεμο» Μπισκότα µπισκοτοπόλεµος

Στη συνέχεια, δείχνω στα παιδιά

πλαστικοποιημένες καρτέλες που έχω

ετοιμάσει με οικείες εικόνες (π.χ.

μαξιλάρι, μπισκότο, αυγό, χιόνι) και την

αντίστοιχη λέξη, καθώς και τη λέξη

«πόλεμος» και παίζουμε το «Λεξοπαιχνίδι

του πολέμου». Κάθε παιδί διαλέγει μια

εικόνα, κάνει αντιστοίχιση με τη λέξη

(π.χ. την εικόνα του παπουτσιού με τη

λέξη «ΠΑΠΟΥΤΣΙ»), τη βάζει δίπλα-δίπλα

με τη λέξη πόλεμο και προτρέπεται να

διαβάσει: «ΧΑΡΤΙ» + «ΠΟΛΕΜΟΣ» =

76 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

«ΧΑΡΤΟΠΟΛΕΜΟΣ» και μετά συνθέτουν άλλες καινούργιες λέξεις με 2ο

συνθετικό τη λέξη πόλεμος (π.χ. παπουτσοπόλεμος) και 1ο συνθετικό τις

λέξεις που προαναφέρθηκαν στον καταιγισμό ιδεών.

Αναφέρουμε στα παιδιά πως αυτές οι λέξεις που φτιάχνονται από 2 ή

περισσότερες, τις λέμε «σύνθετες». Φτιάχνουμε έναν πίνακα αναφοράς με τις

πλαστικοποιημένες εικόνες και λέξεις.

Κάποιο παιδί προτείνει να φτιάξουμε πίνακα με τις καινούργιες λέξεις

που βρήκαν τα παιδιά.

Κατασκευάζουμε λοιπόν μια ομαδική εργασία - πίνακα αναφοράς, και

αφού τα παιδιά διάβασαν με μεγάλη χαρά τον δικό τους πίνακα, αποφασίσαμε

να διαλέξει το κάθε παιδί έναν από αυτούς τους πολέμους, να τον ζωγραφίσει

και να γράψει την αντίστοιχη λέξη από τον πίνακα.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

Ένα 20λεπτο αφιερώθηκε στο διάβασμα της ιστορίας. Την επόμενη ημέρα

χρειάστηκαν 30 λεπτά για να συζητήσουμε, να βρούμε τις λέξεις, να παίξουμε

με τις σύνθετες και να φτιάξουμε τους πίνακες αναφοράς. Μεσολάβησε

δεκατιανό γεύμα και παιχνίδι στην αυλή. Στη συνέχεια, αφιερώσαμε 15-20

λεπτά για να ζωγραφίσει το κάθε παιδί τον δικό του πόλεμο.

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Μαρκαδόροι, καρτέλες, εικόνες, Η/Υ, χαρτί Α4

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Σε γενικές γραμμές όλοι οι στόχοι

επετεύχθησαν. Τα παιδιά έδειξαν μεγάλο

ενδιαφέρον για όλες τις πτυχές της

δραστηριότητας. Άκουσαν με προσοχή και

κατανόησαν τη διήγηση του παραμυθιού και

μέσα από κατάλληλα διατυπωμένες ερωτήσεις

εξέφρασαν τα συναισθήματά τους και

προέβλεψαν το τέλος της ιστορίας. Μέσα από

παιγνιώδη τρόπο, ενθαρρύνθηκαν και

κατάφεραν να συνθέσουν νέες σύνθετες λέξεις.

Ως προς τους επιμέρους στόχους, τα παιδιά ανέπτυξαν συναισθήματα

αγάπης και ειρήνης για όλους τους ανθρώπους και ευαισθητοποιήθηκαν μέσω

Γλωσσικές δραστηριότητες 77 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

της συζήτησης για τις συνέπειες ενός πολέμου. Ανέπτυξαν την κριτική σκέψη,

πήραν πρωτοβουλίες, επικοινώνησαν και συνεργάστηκαν μεταξύ τους.

Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά τη διάρκεια των ελεύθερων

δραστηριοτήτων τα παιδιά «διαβάζουν» σαν παιχνίδι τους πίνακες αναφοράς

που τα ίδια δημιούργησαν.

10.10.10.10. Τίτλοι και των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι και των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι και των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι και των άλλων δραστηριοτήτων

---- «Μικραίνω και μεγαλώνω τις λέξεις»: με βάση την παραπάνω

δραστηριότητα τα παιδιά βρίσκουν στις οικείες λέξεις υποκοριστικά και

μεγεθυντικά και φτιάχνουμε πίνακες με αντίστοιχες εικόνες

---- «Στη χώρα των γιγάντων»: τα παιδιά ταξιδεύουν στη χώρα των γιγάντων

και συνθέτουν μια ιστορία με τις λέξεις που βρήκαν στην προηγούμενη

δραστηριότητα

78 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

∆αριβάκη Χρυσή-Άννα, 3ο Νηπιαγωγείο Σητείας

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Ελιά Ελιά Ελιά Ελιά ---- Λάδι Λάδι Λάδι Λάδι»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/αντικείμενο Το θέμα/αντικείμενο Το θέμα/αντικείμενο Το θέμα/αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Γλωσσικό παιχνίδι με σύνθετες λέξεις

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Φυσικό περιβάλλον, Ανθρωπογενές περιβάλλον, Προφορική επικοινωνία,

Ανάγνωση, Γραφή και γραπτή έκφραση

4.4.4.4. Ο Ο Ο Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοισκοπός και οι διδακτικοί στόχοισκοπός και οι διδακτικοί στόχοισκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

να καλλιεργούν και να εμπλουτίζουν τον προφορικό τους λόγο

να κατανοήσουν γενικά στοιχεία από τη σχέση προφορικού και γραπτού

λόγου

να συνειδητοποιήσουν την κοινωνική διάσταση του γραπτού λόγου

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

να συμμετέχουν σε συζητήσεις

να αποκτήσουν μορφολογική επίγνωση

να συνειδητοποιήσουν ότι ο γραπτός λόγος είναι αναπαράσταση της γλώσσας

και η εικόνα είναι αναπαράσταση του κόσμου

να ενθαρρύνονται να γράφουν όπως μπορούν

να συνθέτουν λέξεις

Γλωσσικές δραστηριότητες 79 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Ερωτήσεις-Απαντήσεις, Οπτική παρατήρηση

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Τοποθέτησα στην παρεούλα πολλές εικόνες που απεικόνιζαν ελιές, λάδι, ξύδι,

κουλουράκια, ψωμί, πανί, φανάρι. Αφού τις έδειξα στα παιδιά και συζητήσαμε

γι’ αυτές, ζήτησα να συνθέσουν τις εικόνες. Σκεφτήκαμε πώς θα μπορούσαμε

να λέμε για παράδειγμα, τις εικόνες λάδι και ξύδι μαζί ή την ελιά με το ψωμί

κτλ. Έπειτα, κολλήσαμε τις εικόνες σ’ έναν μεγάλο πίνακα αναφοράς και

γράψαμε όπως μπορούσαμε τις λέξεις ελιόψωμο, λαδοκούλουρο κτλ.

7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

40 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Χαρτί του μέτρου, μαρκαδόροι, κάρτες

9.9.9.9. ΑΑΑΑξιολόγησηξιολόγησηξιολόγησηξιολόγηση

Η δραστηριότητα ήταν πολύ ευχάριστη για τα παιδιά. Μέσα από το

συγκεκριμένο γλωσσικό παιχνίδι αναπτύχθηκε η δημιουργικότητα των

παιδιών και εμπλουτίστηκε ο προφορικός τους λόγος. Παράλληλα, έγινε μια

πρώτη προσέγγιση αναφορικά με τη συνειδητοποίηση του φωνημικού

χαρακτήρα της γλώσσας. Η ανάλυση των λέξεων στα συνθετικά τους βοήθησε

τα παιδιά να επεξεργάζονται νοητικά μια λέξη, να μαθαίνουν τη σημασία της

και να μπορούν να χρησιμοποιούν τη νέα παραγόμενη λέξη μέσα σε μια

πρόταση. Επομένως, επιτεύχθηκαν οι επιμέρους στόχοι. Ωστόσο, το

ενδιαφέρον των παιδιών εξελίχθηκε καθώς προσπαθούσαν να συνθέσουν και

άλλες λέξεις που δεν σχετίζονταν με τη συγκεκριμένη θεματική ενότητα που

εντάχτηκε η δραστηριότητα.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- Παροιμίες και αινίγματα για την ελιά και το λάδι (ανασύνθεση των λέξεων

μέσα στην πρόταση)

- Ανάγνωση του μύθου για την Αθηνά και τον Ποσειδώνα

80 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

∆ερµιτζάκη Φαίδρα, 3ο Νηπιαγωγείο Σητείας

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Ο κύκλοΟ κύκλοΟ κύκλοΟ κύκλοςςςς του νερού του νερού του νερού του νερού»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Σύνθετες λέξεις

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Φυσικές επιστήμες, Περιβαλλοντική αγωγή

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός σκοπόςΓενικός σκοπόςΓενικός σκοπόςΓενικός σκοπός

Γλωσσική ανάπτυξη και καλλιέργεια των νηπίων

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή ωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή ωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή ωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να επεξεργάζονται νοητικά τις λέξεις και να πειραματίζονται

να αναλύουν λέξεις στα συνθετικά τους

να μαθαίνουν τη σημασία τους

να χρησιμοποιούν τη νέα παραγόμενη λέξη μέσα σε μια πρόταση

να αναγνωρίζουν και να παράγουν νέες σύνθετες λέξεις

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Ερωτήσεις-Απαντήσεις, οπτική παρατήρηση

Γλωσσικές δραστηριότητες 81 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Στην παρεούλα παρουσιάζουμε στα παιδιά έγχρωμες εικόνες που

απεικονίζουν σύνθετες λέξεις όπως νεροπότηρο, νερομπογιές, νεροπίστολο,

νεροτσουλήθρα, νερόφουσκα κ.λπ. και καλούμε τα παιδιά να μας τις

διαβάσουν. Τις ονομάζουμε «σύνθετες» και τα ρωτάμε ποιες λεξούλες

κρύβονται μέσα σ’ αυτές. Στη συνέχεια, εμφανίζουμε εικονίτσες, που

απεικονίζουν τον σταγονούλη και κάτω απ’ την εικόνα υπάρχει η λέξη

«νερό», καθώς και εικόνες με το δεύτερο συνθετικό των λέξεων όπως ποτήρι,

μπογιές, πιστόλι κλπ. με την αντίστοιχη λέξη κάτω απ’ την εικόνα. Κατόπιν,

ζητάμε απ’ τα παιδιά να παντρέψουν δύο-δύο λέξεις τοποθετώντας τες δίπλα-

δίπλα και να μας δώσουν τις σύνθετες που τους παρουσιάσαμε στην αρχή. Στο

τέλος, τα παιδιά κλήθηκαν να βρουν και να μας πουν προτάσεις που

περιέχουν σύνθετες λέξεις. Μετά την ολοκλήρωση της δραστηριότητας, οι

καρτέλες παρέμειναν στη γωνιά της «γραφής και ανάγνωσης» καθ’ όλη τη

διάρκεια του θέματος.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

25-30 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Έγχρωμες πλαστικοποιημένες καρτέλες, μικρές και μεγάλες

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Οι στόχοι που θέσαμε στέφθηκαν με απόλυτη επιτυχία. Η δραστηριότητα

άρεσε πολύ στα παιδιά, ήταν διασκεδαστική και έδειξαν ενδιαφέρον, ειδικά

στο σημείο όπου καλούνταν να παντρέψουν τις λέξεις. Δεν είχε ιδιαίτερο

βαθμό δυσκολίας, ακόμα και για τα προνήπια, γιατί είχαμε σαν πρώτο

συνθετικό μία λέξη σταθερή, τη λέξη «νερό». Να τονίσω εδώ, ότι τις επόμενες

ημέρες τα παιδιά με δική τους πρωτοβουλία, ανακάλυπταν και μας έλεγαν

καινούργιες σύνθετες λέξεις με πρώτο συνθετικό το νερό.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- «Κυρία Ξεχασιάρα» πες τι λείπει

- Ψηλογίγαντες και Κοντονάνοι (υποκοριστικά)

82 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

∆εµερτζή ∆ήµητρα, Νηπιαγωγείο Σφάκας

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««ΧριστοΧριστοΧριστοΧριστούγενναύγενναύγενναύγεννα»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Το ταξίδι του Αϊ Βασίλη

3.3.3.3. ΕμπλεκόΕμπλεκόΕμπλεκόΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςμενες γνωστικές περιοχέςμενες γνωστικές περιοχέςμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικό Αντικείμενο: Προφορική επικοινωνία (ομιλία – ακρόαση)

Ιδιαίτερη περιοχή του γνωστικού αντικειμένου: Υποκοριστικά εθνικοτήτων

ανάλογα με τη χώρα προέλευσης

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

να βελτιώνουν και να εμπλουτίζουν τον προφορικό τους λόγο

να αναγνωρίζουν βασικές εκδοχές του γραπτού λόγου με βάση τα εξωτερικά

τυπογραφικά χαρακτηριστικά και το περιεχόμενο

να συνειδητοποιούν ότι οι διαφορετικές εκδοχές μεταφέρουν μηνύματα με

διαφορετικό τρόπο και χρησιμοποιούνται για διάφορους λόγους

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να ακούν με προσοχή τον ομιλητή

να εκφράζουν απορίες και να προτείνουν λύσεις

να συμμετέχουν σε συζητήσεις

να αναγνωρίζουν λέξεις στο οικείο περιβάλλον

Γλωσσικές δραστηριότητες 83 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

να κατανοούν απλές χωροχρονικές σχέσεις

να «διαβάζουν» χάρτες

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Ερωτήσεις-Απαντήσεις, οπτική παρατήρηση, καταιγισμός ιδεών

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Με αφορμή την ανάγνωση του παραμυθιού «Με αγάπη από τον Αϊ

Βασίλη» [Diane Jackman (μετάφρ: Δουφλεξόπουλος Σταύρος) Αθήνα εκδ.

Άγκυρα, 1992], που προηγήθηκε (το οποίο αναφέρεται στο ταξίδι του Αϊ

Βασίλη μαζί με τον βοηθό του, κ. Πουρνάρη το βράδυ της παραμονής

Πρωτοχρονιάς προκειμένου να μοιράσουν τα δώρα στα παιδιά. Πριν

ξεκινήσουν όμως το ταξίδι τους, ο κ. Πουρνάρης συμβουλεύτηκε τον χάρτη

του προκειμένου να βρούνε τον σωστό δρόμο και να μην χαθούν) ακολούθησε

συζήτηση όσον αφορά το παραμύθι. (Πού μπορεί να έμεναν τα παιδιά; Έμεναν

όλα στην ίδια περιοχή; Στην ίδια χώρα; Γιατί ο κ. Πουρνάρης χρειάστηκε να

βγάλει τον χάρτη; Ξέρετε τι είναι χάρτης; Σε τι χρησιμεύει;)

Τελικά, καταλήξαμε ότι δεν έμεναν όλα στην ίδια χώρα, αφού ο Αϊ

Βασίλης χρειάστηκε χάρτη. (Ο Αϊ Βασίλης στον Βόρειο Πόλο, ο Παύλος στην

Ελλάδα, τα δίδυμα στην Αλβανία, ο Γιωργάκης στην Ιταλία).

Ο Μανόλης σηκώθηκε και πήγε να φέρει την υδρόγειο σφαίρα που

έχουμε μέσα στην τάξη, προκειμένου να δούμε πού μένουν τα παιδιά. Επειδή

όμως ήταν μικρή και δεν μπορούσαμε να δούμε όλοι τις περιοχές επάνω στη

σφαίρα, φέραμε έναν μεγάλο «Παγκόσμιο Χάρτη» και τον κρεμάσαμε στην

αίθουσα, προκειμένου να βλέπουμε όλοι. Αφού εντοπίσαμε επάνω στον χάρτη

τις χώρες όπου έμεναν τα παιδιά και ο Αϊ Βασίλης, μετά από ερώτησή μου

«Πώς θα θυμόμαστε όμως σε ποια χώρα μένει το κάθε παιδί;», η απάντηση

ήταν να βάλουμε καρτέλες με τα ονόματα των παιδιών στις ανάλογες

περιοχές. Έτσι φτιάξαμε και τοποθετήσαμε τις καρτέλες επάνω στον χάρτη.

Ακολούθησαν ερωτήσεις όπως: Υπάρχουν άλλες χώρες ή µόνο αυτές που µένουν τα παιδιά; Ποιες είναι; Μπορούµε να τις εντοπίσουµε επάνω στον χάρτη; Πού βρίσκονται επάνω στον χάρτη;

Αφού εντοπίσαμε και τις καινούριες χώρες που είπαμε, τις σημειώσαμε

και εκείνες με καρτέλες επάνω στον χάρτη. Οι επόμενες ερωτήσεις που έγιναν

ήταν:

84 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Γνωρίζετε πώς λέγονται οι άνθρωποι που µένουν στην Ελλάδα; Στην Αλβανία; Στον Βόρειο Πόλο κ.τ.λ. Έχουν Χριστούγεννα εκεί; Πώς λέτε να γιορτάζουν εκεί τα Χριστούγεννα;

Σκεφτήκαμε ονόματα από φανταστικές χώρες από τις οποίες

κατάγονταν οι νάνοι, οι τάρανδοι και ο κ. Πουρνάρης (ο οποίος καταγόταν

από την Πουρναροχώρα και οι κάτοικοι της λέγονταν Πουρναρίτες). Τέλος,

προσπαθήσαμε να τις εντοπίσουμε και αυτές επάνω στον χάρτη.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

20 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υπΗ υλικοτεχνική υπΗ υλικοτεχνική υπΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαοδομή/ εκπαιδευτικά μέσαοδομή/ εκπαιδευτικά μέσαοδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Παγκόσμιος Χάρτης, υδρόγειος σφαίρα, κομμάτια από χαρτί με ονόματα

χωρών

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Σε όλη τη διάρκεια της δραστηριότητας, τα παιδιά (κυρίως τα νήπια)

συμμετείχαν ενεργά αφού κάποια από τα νήπια γνώριζαν ήδη τι είναι ο

χάρτης και σε τι χρησιμεύει. Τα παιδιά πρότειναν λύσεις (με το να δούμε

επάνω στην υδρόγειο σφαίρα πού μένουν τα παιδιά της ιστορίας), ανέλαβαν

πρωτοβουλίες (φέρνοντας στην παρεούλα τη σφαίρα). Προκειμένου τα παιδιά

να εντοπίσουν επάνω στον χάρτη χώρες που μένουν οι ήρωες της ιστορίας

μας, αντάλλαξαν απόψεις σχετικά με τις πιθανές τοποθεσίες και προσπάθησαν

να δώσουν κάποια επιχειρήματα, γιατί ήταν τα παιδιά από τις συγκεκριμένες

χώρες και όχι από κάπου αλλού. Προσπαθήσαμε να φανταστούμε πώς

γιορτάζουν τα Χριστούγεννα σε κάθε χώρα.

Οι επιμέρους στόχοι επιτεύχθηκαν αφού συμμετείχαν στις συζητήσεις

αντάλλαξαν απόψεις, έπρεπε να αναγνωρίσουν τις καρτέλες με τα ονόματα

των χωρών προκειμένου να βρουν τις τοποθεσίες όπου έμεναν τα παιδιά και

να φανταστούν επάνω στον χάρτη τη διαδρομή που έκανε ο Αϊ Βασίλης,

προκειμένου να μοιράσει τα δώρα στα παιδιά.

Για περαιτέρω διερεύνηση, την οποία όμως δεν προλάβαμε να

πραγματοποιήσουμε, θέλαμε να αναπαραστήσουμε το ταξίδι του Αϊ Βασίλη και

του Βοηθού του, που με τη βοήθεια του χάρτη γυρίζει σε όλη τη Γη,

προκειμένου να μοιράσει τα δώρα στα παιδιά (μοιράζοντας ρόλους: Αϊ

Βασίλης, κ. Πουρνάρης, παιδιά, ελάφια κτλ.)

Γλωσσικές δραστηριότητες 85 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

11.11.11.11. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- Ο κ. Λαδένιος που μισούσε το «Ρ»

- Τα Ζώα τρελάθηκαν και μπέρδεψαν τις τροφές τους

86 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

∆ιαλυνά Άννα, 5ο Νηπιαγωγείο Αγίου Νικολάου

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχθηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχθηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχθηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχθηκε η δραστηριότητα

««««Ο κύκλος του νερούΟ κύκλος του νερούΟ κύκλος του νερούΟ κύκλος του νερού»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/αντικείμενο της δραστηριότηταςΤο θέμα/αντικείμενο της δραστηριότηταςΤο θέμα/αντικείμενο της δραστηριότηταςΤο θέμα/αντικείμενο της δραστηριότητας

Χωρισμός λέξεων σε συλλαβές

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικά αντικείμενα: Γλώσσα, Φυσική Αγωγή, Μαθηματικά, Προσωπική και

Κοινωνική ανάπτυξη στο Νηπιαγωγείο

Ιδιαίτερες περιοχές των γνωστικών αντικειμένων: κατανόηση προφορικού

κειμένου, κατανόηση γραπτού λόγου, άμεση αναγνώριση αριθμών και

πράξεων, αριθμητικά σύμβολα, ομαδοποίηση αντικειμένων, κατανόηση και

σεβασμός της διαφορετικότητας των ατόμων και συνεργασία με όλους, ενεργή

συμμετοχή σε όλη τη διάρκεια μιας φυσικής δραστηριότητας, κοινωνικές

δεξιότητες και κοινωνική αλληλεπίδραση

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός σκοπόςΓενικός σκοπόςΓενικός σκοπόςΓενικός σκοπός

να συνειδητοποιήσουν ότι οι λέξεις που χρησιμοποιούν αποτελούν τα δομικά

στοιχεία των προφορικών κειμένων

να συνειδητοποιήσουν ότι οι λέξεις απαρτίζονται από μικρότερα κομμάτια, τις

συλλαβές

Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μΕπιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μΕπιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μΕπιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή αθησιακή αθησιακή αθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Γλωσσικές δραστηριότητες 87 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

να συνειδητοποιήσουν ότι ο γραπτός λόγος είναι η αναπαράσταση του

προφορικού και να διακρίνουν την εικόνα μιας λέξης από τη γραπτή απόδοσή

της

να επιδεικνύουν προθυμία όταν συνεργάζονται με τους άλλους

να μοιράζονται τον χώρο και τα αντικείμενα με τους άλλους

να ακούν με προθυμία οδηγίες και απλές επεξηγήσεις

να αναγνωρίζουν τους διάφορους ρόλους κατά τη διεξαγωγή φυσικών

δραστηριοτήτων

να τηρούν τους κανόνες

να αναγνωρίζουν και να διαβάζουν αριθμούς μέχρι το 10

να αναγνωρίζουν αριθμητικές ποσότητες χρησιμοποιώντας στρατηγικές

άμεσης αναγνώρισης

να ακολουθούν κανόνες

να συμμετέχουν σε ομαδικές δραστηριότητες

5.5.5.5. Μέθοδοι και τεχνικές διδασκαλίαςΜέθοδοι και τεχνικές διδασκαλίαςΜέθοδοι και τεχνικές διδασκαλίαςΜέθοδοι και τεχνικές διδασκαλίας

Διερευνητικές ερωτήσεις, οπτική παρατήρηση, εργασία σε ομάδα

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Στην παρεούλα παρουσιάστηκαν κάρτες με εικόνα-λέξη, που είχαμε

ήδη τις προηγούμενες ημέρες χρησιμοποιήσει στον πίνακα αναφοράς και για

τη σύνθεση πρότασης, από τη θεματική ενότητα «Ο κύκλος του νερού».

Διαβάσαμε τις λέξεις και τις τοποθετήσαμε σε τυχαία κατιούσα σειρά στη

μοκέτα. Στη συνέχεια, δόθηκαν ανακατεμένες κάρτες με τις ίδιες λέξεις, χωρίς

την εικόνα. Επίσης είχαν χωριστεί και υπογραμμιστεί οι συλλαβές (π.χ. βρο-

χή).

Τα νήπια κλήθηκαν να ταυτίσουν τις κάρτες με την εικόνα-λέξη με

αυτές με την υπογράμμιση. Ενώ πραγματοποιούνταν η ταύτιση, κάποιο από τα

νήπια παρατήρησε τις γραμμούλες σε όλες τις λέξεις και ρώτησε να μάθει τι

είναι αυτές οι γραμμές κάτω από τα γράμματα. Κάποιο άλλο παρατήρησε τις

μικρές γραμμές που χωρίζουν τις συλλαβές και ταυτόχρονα σχεδόν φώναξε τη

δική του παρατήρηση.

Δόθηκε η εξήγηση ότι πήραμε τις λεξούλες και τις χωρίσαμε σε

μικρότερα κομμάτια, τις «φωνούλες». Ένα από τα νήπια, θυμήθηκε τις

«συλλαβές» που είχαμε πει την προηγούμενη χρονιά και επενέβη για να μας

διαφωτίσει.

88 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Στη συνέχεια, πήραμε μία-μία τις λέξεις, τις διαβάσαμε με τη βοήθεια

κάποιων νηπίων, και μετά τις είπαμε συλλαβιστά. Χτυπήσαμε τόσα

παλαμάκια, όσες φωνούλες είχε η κάθε λέξη και μετρήσαμε πόσες φορές

χτυπήσαμε τα χέρια μας.

Σε κάθε λέξη μετρούσαμε και στην αντίστοιχη κάρτα πόσες γραμμούλες

είχε, σε πόσα κομματάκια ήταν χωρισμένη. Βρήκαμε τις λέξεις που είχαν 2, τις

λέξεις που είχαν 3 και τις λέξεις που είχαν 4 συλλαβές.

Στη συνέχεια, φέραμε στην ομάδα 3 στεφάνια, ίδιου χρώματος και

κάρτες με τους αριθμούς 2, 3, και 4. Τα νήπια κλήθηκαν να κάνουν την ομάδα

λέξεων με τις 2, την ομάδα με τις 3 και την ομάδα με τις 4 φωνούλες.

Μετρούσαν τις συλλαβές και τις τοποθετούσαν στο στεφάνι με τον αντίστοιχο

αριθμό.

Χωριστήκαμε σε δυο ομάδες, αφού ο αριθμός των παιδιών ήταν

μεγάλος. Η μία ομάδα έγινε θεατής και η δεύτερη πήρε μέρος στο παιχνίδι.

Τοποθετήθηκαν οι κάρτες ανάποδα στο χαλί και κάθε παιδί έπαιρνε, τυχαία,

μία κάρτα. Ο κάθε ένας έπρεπε να βρει πόσες συλλαβές είχε η λέξη του. Αφού

τη διάβαζαν, με μουσική χόρευαν στον χώρο γύρω από τα στεφάνια με τους

αριθμούς. Με το σταμάτημα της μουσικής έπρεπε να μπουν στο στεφάνι με τον

αριθμό που έδειχνε το νούμερο των συλλαβών που είχε ο καθένας διαλέξει.

Σήκωναν ψηλά τη λέξη τους και έλεγχαν αν είχαν μπει στη σωστή ομάδα.

Κάποια προνήπια που μπερδεύονταν, τα βοηθούσαν οι μεγαλύτεροι της

παρέας και τα έστελναν στο σωστό στεφάνι. Οι λέξεις μοιράστηκαν ξανά και

ξανά και μετά άλλαξαν θέση οι ομάδες. Η πρώτη που ήταν θεατής, πήρε μέρος

στο παιχνίδι και η δεύτερη έγινε τώρα θεατής.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης δραστηριότητας

40 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/εκπαιδευτικά μέσα

Κάρτες με εικόνες-λέξεις, κάρτες με τις λέξεις, στεφάνια, κάρτες με αριθμούς,

μουσική

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Η παρατήρηση των παιδιών κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας

έδειξε ότι, τόσο ο γενικός σκοπός, όσο και οι επιμέρους στόχοι, επιτεύχθηκαν

σε μεγάλο βαθμό.

Γλωσσικές δραστηριότητες 89 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Τα νήπια κατανόησαν ότι μέρος του λόγου είναι οι λέξεις και αυτές

απαρτίζονται από μικρότερα κομμάτια, τις συλλαβές.

Ταύτισαν χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία τις κάρτες με τις υπογραμμισμένες

λέξεις με αυτές με τη λέξη-εικόνα. Σημαντική ήταν η βοήθεια των

μεγαλύτερων παιδιών στα μικρότερα και σε αυτά που δυσκολεύονταν.

Αναγνώρισαν με ευκολία τα αριθμητικά σύμβολα, καθώς επίσης και

τον αριθμό των συλλαβών σε κάθε λέξη. Η ομαδοποίηση στα στεφάνια έδειξε

να γίνεται κατανοητή.

Στην κινητική δραστηριότητα, τα παιδιά συνεργάστηκαν άψογα, παρά

τη δυσκολία που υπήρξε καθώς τα στεφάνια ήταν μικρά, σε σχέση με τον

αριθμό των παιδιών που έπρεπε να χωρέσουν. Με προθυμία και συνέπεια

βοηθούσαν ο ένας τον άλλο και η δραστηριότητα έγινε ακόμα πιο ευχάριστη.

Ακολούθησαν τις οδηγίες και τους κανόνες και συνεργάστηκαν με

επιτυχία.

Για την καλύτερη εμπέδωση και από τα προνήπια, ανάλογες

δραστηριότητες θα πραγματοποιηθούν και στο μέλλον.

10.10.10.10. ΤίτΤίτΤίτΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνλοι των άλλων δραστηριοτήτωνλοι των άλλων δραστηριοτήτωνλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- Σύνθεση πρότασης με δύο τυχαίες λέξεις που επιλέγουν τα νήπια από τις

κάρτες εικόνα-λέξη που έχουμε από τις προηγούμενες ημέρες τοποθετήσει

στον πίνακα αναφοράς, σχετικές με τη θεματική ενότητα που

επεξεργαζόμαστε («Ο κύκλος του νερού»)

- Χωρισμός πρότασης σε λέξεις. Διαβάζουμε από το ανθολόγιο του

νηπιαγωγείου μια μικρή ιστορία σχετική με το θέμα μας. Απομονώνουμε μία

φράση (προσέχουμε να μην έχει άρθρο «ο», «η», «το» που θα μπερδέψει τα

νήπια) και χωρίζουμε την πρόταση σε μικρότερα κομμάτια, τις λέξεις.

Παίζουμε διάφορα παιχνίδια (αλλαγή θέσης, κρυμμένη λέξη κλπ.).

90 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

∆ιαλυνά Ευαγγελία, 2ο Νηπιαγωγείο Νεάπολης

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Ελάτε να γνωρίσουμε τους θησαυρούς του ΦθινοπώρουΕλάτε να γνωρίσουμε τους θησαυρούς του ΦθινοπώρουΕλάτε να γνωρίσουμε τους θησαυρούς του ΦθινοπώρουΕλάτε να γνωρίσουμε τους θησαυρούς του Φθινοπώρου»»»»

(Το πρόγραμμα πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία όλων των νηπιαγωγών του

κλασικού τμήματος και του Τ.Ε.)

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Παιχνίδι με συλλαβές «Το χαλί των λέξεων»

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικό αντικείμενο: Γλώσσα

Ιδιαίτερη Περιοχή του γνωστικού αντικειμένου: Ενίσχυση φωνολογικών

δεξιοτήτων

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

Ενίσχυση φωνολογικών δεξιοτήτων μέσα από δραστηριότητες ανάλυσης και

σύνθεσης των λέξεων στις επιμέρους συλλαβές

Επιμέρους Στόχοι ως προς τοΕπιμέρους Στόχοι ως προς τοΕπιμέρους Στόχοι ως προς τοΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

ενίσχυση της φωνολογικής επίγνωσης, μέσα από ασκήσεις ταύτισης

φωνήματος-γραφήματος

αναζήτηση, παρατήρηση και αναγνώριση οικείων λέξεων από τον

περιβάλλοντα γραπτό λόγο (πίνακας αναφοράς με τα φρούτα του

φθινοπώρου)

Γλωσσικές δραστηριότητες 91 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Παιχνίδι, ατομική εργασία και εργασία σε ομάδες

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Σε χαρτί του μέτρου χωρίσαμε τόσα τετραγωνάκια όσα και οι συλλαβές των

λέξεων που χρησιμοποιήσαμε (μήλο, πορτοκάλι, αχλάδι, ρόδι). Παρουσιάσαμε

τις καρτέλες με τις ονομασίες των φρούτων και αφού ζητήσαμε από τα παιδιά

να κάνουν υποθέσεις και να «διαβάσουν» κάθε καρτέλα (με τη βοήθεια

πίνακα αναφοράς), προχωρήσαμε στη συλλαβική κατάτμηση των λέξεων

αυτών με τη βοήθεια ενός ψαλιδιού. Συγκεκριμένα, η διαδικασία που

ακολουθήθηκε ήταν η εξής: κάθε παιδί επέλεγε μία καρτέλα και όλοι μαζί

προσπαθούσαμε να διαβάσουμε τη λέξη. Στη συνέχεια, χωρίζαμε τις λέξεις σε

συλλαβές και κάθε παιδί έπρεπε να συνθέσει τη λέξη, τοποθετώντας διάφορα

μέρη του σώματός του (χέρια, πόδια) στις σωστές συλλαβές.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

20 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Χαρτί του μέτρου, καρτέλες με ονομασίες των φρούτων

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Με τη συγκεκριμένη δραστηριότητα προσπαθήσαμε να φέρουμε τα παιδιά σε

επαφή με τον γραπτό λόγο μέσα από το παιχνίδι και την ενεργό συμμετοχή

τους. Όλα τα παιδιά, πρόθυμα, συμμετείχαν στη δραστηριότητα αυτή, στόχος

της οποίας ήταν η ενίσχυση της φωνολογικής τους επίγνωσης και η

αναγνώριση λέξεων από τον περιβάλλων έντυπο λόγο. Μελλοντικά, ανάλογα

και με τις δυνατότητες των παιδιών, θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε

περισσότερες λέξεις.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- Συνταγή μηλόπιτας

- Ανάγνωση πολυτροπικού κειμένου/ Ρέμπους (εικονογραφημένος γρίφος)

92 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

∆ιαµαντουλάκη Μαρία, 4ο Νηπιαγωγείο Αγίου Νικολάου

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Το φθινόπωροΤο φθινόπωροΤο φθινόπωροΤο φθινόπωρο»»»»

2.2.2.2. Το θέμαΤο θέμαΤο θέμαΤο θέμα/ αντικείμενο/ αντικείμενο/ αντικείμενο/ αντικείμενο της της της της δραστηριότητας δραστηριότητας δραστηριότητας δραστηριότητας

Αναγνώριση λέξεων και σύνθεση πρότασης

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιΕμπλεκόμενες γνωστικές περιΕμπλεκόμενες γνωστικές περιΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςοχέςοχέςοχές

Μαθηματικά, Αριθμοί, Διάταξη υλικού, Συγκρίσεις

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

να ακούν και να κατανοούν ένα γραπτό κείμενο

να κατανοήσουν τη σχέση γραπτού και προφορικού λόγου και να

συνειδητοποιήσουν τη σημασία της λέξης ως μέρος της πρότασης

Επιμέρους στόχοι:Επιμέρους στόχοι:Επιμέρους στόχοι:Επιμέρους στόχοι:

να απαντούν σε ερωτήσεις και να διατυπώνουν υποθέσεις σχετικά με το

κείμενο

να αναγνωρίζουν λέξεις (αρχικά σε σχέση με πίνακα αναφοράς) και να τις

τοποθετούν στη σωστή σειρά

να καταλάβουν ότι η αλλαγή της θέσης των λέξεων αλλοιώνει το νόημα της

πρότασης

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Ερωτήσεις-απαντήσεις, οπτική παρατήρηση, συνεργατικότητα (σε β’ επίπεδο)

Γλωσσικές δραστηριότητες 93 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Διαβάζουμε το ποίημα «Τα φύλλα» της Φιλίσας Χατζηχάνα.

Α) Το αναλύουμε και ζητούμε από τα παιδιά να σκεφτούν πιθανά

σημεία που μπορούν να πάνε τα φύλλα. Αφήνουμε τα παιδιά να εκφραστούν

και στο τέλος επιλέγουμε μία πρόταση, π.χ. τα φύλλα πήγαν στην αυλή. Τη

γράφουμε, τη διαβάζουμε μια-μια λέξη, χτυπάμε παλαμάκια για κάθε λέξη,

μετράμε τις λέξεις. Επίσης, αν επιλέξουμε δυο προτάσεις, κάνουμε σύγκριση

των λέξεων. Ποια πρόταση έχει τις λιγότερες λέξεις, ποιες είναι οι πιο

μεγάλες, οι πιο μικρές κλπ.

Β) Έχουμε ετοιμάσει (κόψει και πλαστικοποιήσει) χαρτόνια σε σχήμα

φύλλου. Γράφουμε σε κάθε φύλλο μία λέξη από την παραπάνω πρόταση που

έχουμε διαβάσει καθώς και άσχετες λέξεις. Σκορπίζουμε στην αίθουσα τα

φύλλα-λέξεις (επινοώντας μία ιστορία) και ζητούμε από τα παιδιά να βρουν

μόνο αυτές που έχει η πρότασή μας και να τις βάλουν στη σωστή σειρά.

Επίσης, μπορούμε να επιλέξουμε δυο προτάσεις, να ανακατέψουμε τα

φύλλα με τις λέξεις, να χωρίσουμε τα παιδιά σε μικρές ομάδες και κάθε ομάδα

να βρει τα φύλλα-λέξεις σύμφωνα με τον πίνακα αναφοράς της.

ΣημΣημΣημΣημείωσηείωσηείωσηείωση: γράφουμε με ανεξίτηλο μαρκαδόρο πάνω στο πλαστικοποιημένο υλικό γιατί

μπορούμε να σβήσουμε εύκολα με βαμβάκι ποτισμένο με λίγο οινόπνευμα ή ασετόν.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

15-20 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Χαρτόνια και ανεξίτηλος μαρκαδόρος

9.9.9.9. ΑξιολόΑξιολόΑξιολόΑξιολόγησηγησηγησηγηση

Θεωρώ ότι οι στόχοι επιτεύχθηκαν γιατί τα παιδιά διατύπωσαν τις απόψεις

τους με ευχέρεια. Επίσης, κατανόησαν και εκτέλεσαν με ευκολία τη

δραστηριότητα.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- Σύνθεση σύνθετων λέξεων: πολύχρωμα φύλλα ιδίου σχήματος κομμένα στη

μέση. Ζητάμε να ενώσουν δυο διαφορετικά χρώματα και να μας πουν το νέο

φύλλο που έφτιαξαν τι χρώμα έχει (π.χ. πρασινοκόκκινο).

94 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

- Σύνθεση συλλαβών: δισύλλαβες λέξεις σε χαρτονάκια, κομμένες στη μέση,

(π.χ. ρο-δι, μή-λο κλπ.). Γυρνάμε ανάποδα τα χαρτόνια, όπως το παιχνίδι λότο,

και προσπαθούμε να βρούμε τις συλλαβές που δίνουν τη σωστή λέξη.

Προσπαθούμε να διαβάσουμε ακόμα κι όταν οι συλλαβές δε ταιριάζουν.

Γλωσσικές δραστηριότητες 95 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

∆ραγατογιάννη Θεοδώρα, Νηπιαγωγείο Πισκοκεφάλου

1.1.1.1. Θεματική ενότηταΘεματική ενότηταΘεματική ενότηταΘεματική ενότητα πουπουπουπου εντάχτηκε η εντάχτηκε η εντάχτηκε η εντάχτηκε η δραστηριότηταδραστηριότηταδραστηριότηταδραστηριότητα

««««ΦθινόπωροΦθινόπωροΦθινόπωροΦθινόπωρο»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Βροχή (ευκαιριακά), Σύνθετες λέξεις

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Φυσικές επιστήμες στο Νηπιαγωγείο, Φυσικά φαινόμενα

4.4.4.4. Ο σκοπός καιΟ σκοπός καιΟ σκοπός καιΟ σκοπός και οι διδακτικοίοι διδακτικοίοι διδακτικοίοι διδακτικοί στόχοιστόχοιστόχοιστόχοι

Να ανακαλύπτουν-παρατηρούν τα φυσικά φαινόμενα (είχαμε μπόρα την

ημέρα εκείνη) όπως: ψιχάλα, βροχή, μπόρα, καταιγίδα.

Τα νήπια ασκούνται στο:

να ακούν με προσοχή

να κατανοούν το περιεχόμενο του κειμένου

να συμμετέχουν σε συζητήσεις γύρω από το κείμενο

να γνωρίσουν τα επιμέρους συστατικά των λέξεων

να αντιληφθούν ότι τα συστατικά των σύνθετων λέξεων όταν διαχωρίζονται

είναι ανεξάρτητες λέξεις

οι σύνθετες λέξεις να αντιστοιχίζονται με εικόνες να διαχωρίζονται και να

ενώνονται αντίστοιχα

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Ερωτήσεις-απαντήσεις, Παρατήρηση λέξεων και εικόνων, Ομαδική εργασία-

συνεργασία

96 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

6.6.6.6. Γενική περιγραφήΓενική περιγραφήΓενική περιγραφήΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςτης δραστηριότηταςτης δραστηριότηταςτης δραστηριότητας

Διαβάσαμε το ποίημα-τραγούδι «Η Πινεζοβροχή» του Ευγένιου Τριβιζά

Εξηγήσαμε τις λέξεις που υπήρχαν

Τα παιδιά ζωγράφισαν σε καρτέλες-πινέζες: ψιχάλα, βροχή, μπόρα,

κατακλυσμό

Από τον πίνακα αναφοράς με λέξεις και εικόνες που υπήρχε στη γωνιά της

γραφής και της ανάγνωσης, αντέγραψαν αντίστοιχες λέξεις

Ο καθένας με την καρτέλα που έγραψε, έψαξε να βρει το ζευγάρι του για να

σχηματίσουν την αντίστοιχη σύνθετη λέξη και πιάστηκαν από το χέρι. Πινέζα

+ βροχή, Πινέζα + ψιχάλα

Αργότερα το ζευγάρι ζωγράφισε μαζί και αντέγραψε σε άλλη καρτέλα την

καινούρια σύνθετη λέξη

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

30 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτιΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτιΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτιΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα κά μέσα κά μέσα κά μέσα

Μαρκαδόροι, χαρτόνια, ψαλίδι, cd-rom

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Αναπτύχθηκε η δημιουργικότητα, η κριτική σκέψη, η ανάληψη

πρωτοβουλιών, η επικοινωνία μεταξύ των νηπίων και η συνεργασία

Τα νήπια εξοικειώθηκαν με το κόψιμο

Χωρίστηκαν μόνοι τους σε ζευγάρια. Φωτογραφήθηκαν.

Τα νήπια είπαν τι τους άρεσε περισσότερο, χάρηκαν πολύ και διασκέδασαν

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- Μεταμορφώθηκαν σε μπαλόνια και χόρεψαν

- Παίξαμε ολόκληρη την ιστορία ακούγοντας το τραγούδι της «Πινεζοβροχής»

από το cd-rom

Γλωσσικές δραστηριότητες 97 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Ευαγγελάκη Αγγελική, 6ο Νηπιαγωγείο Αγίου Νικολάου

1.1.1.1. Θεματική ενότητΘεματική ενότητΘεματική ενότητΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταα που εντάχτηκε η δραστηριότηταα που εντάχτηκε η δραστηριότηταα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««ΦθινόπωροΦθινόπωροΦθινόπωροΦθινόπωρο»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Πίνακας ζωγραφικής με θέμα τη βροχή και λογοτεχνία

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικά αντικείμενα: Γλώσσα, Τέχνες, Τ.Π.Ε, Οπτικοακουστική έκφραση

Ιδιαίτερη Περιοχή του γνωστικού αντικειμένου: Προσωπική και κοινωνική

ανάπτυξη, Συναισθηματική και κοινωνική αγωγή

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός Σκοπός Γενικός Σκοπός Γενικός Σκοπός Γενικός Σκοπός

Κατανόηση και παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου στο πλαίσιο της

Τέχνης

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να παρατηρούν, να περιγράφουν, να εκφράζουν σκέψεις, να συζητούν

σεβόμενοι τους συνομιλητές τους

να δείχνουν ενδιαφέρον για διάφορα είδη τέχνης

να συμμετέχουν σε συζητήσεις γύρω από το κείμενο, να παράγουν προφορικά

κείμενα και να χρησιμοποιούν επικοινωνιακές στρατηγικές

να διατυπώνουν προβλέψεις και υποθέσεις σχετικά με τον πίνακα

ζωγραφικής

98 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

να συνειδητοποιούν ότι ο προφορικός λόγος συνιστά κείμενο και ότι ο

γραπτός λόγος είναι αναπαράσταση του προφορικού

να συνειδητοποιούν και να ελέγχουν τις δυνατότητες παραγωγής ήχου με το

σώμα τους και την ποικιλία των κινήσεων που μπορούν να παράγουν

να αναπτύξουν την επικοινωνία, τη φαντασία, το αίσθημα του ανήκειν, την

κριτική σκέψη, τον αισθητικό γραμματισμό

να αναγνωρίζουν λέξεις και να τις τοποθετούν ορθά σε προτάσεις παράγοντας

κείμενο

να αναπτύξουν τη συνεργασία, την κοινωνική συνείδηση και την

καλλιτεχνική έκφραση, συμμετέχοντας σε ομαδικές δραστηριότητες και

δημιουργώντας προσωπικές σχέσεις

να παράγουν το δικό τους κείμενο ή ποίημα

να αυτοσχεδιάσουν μέσα από τα στοιχεία του θεάτρου για να εκφράζονται και

να επικοινωνούν

να αναγνωρίζουν, διερευνούν, να διαχειρίζονται σχέσεις και συναισθήματα

και διαφορετικές οπτικές μέσα από τους ρόλους

να οριοθετούν τη συμπεριφορά τους

να μετακινούνται βαδίζοντας, να υπακούουν στον ρυθμό

να συνειδητοποιούν το σώμα τους στον χώρο, μετακίνηση

να χρησιμοποιούν τη φωνή τους με διάφορους τρόπους

να παρέχουν βοήθεια σε αλλόγλωσσα ή μη παιδιά

να τηρούν τους κανόνες στον σχηματισμό ομάδων και να διαχειρίζονται

υγιώς τις συγκρούσεις

να αποκτήσουν αίσθημα αξίας και αποτελεσματικότητας

να επικοινωνούν με ψηφιακά μέσα

να αλληλεπιδρούν και να συνεργάζονται για την παραγωγή κοινού έργου

να αναγνωρίζουν τις Τ.Π.Ε. ως εργαλείο επικοινωνίας, εργασίας και

ψυχαγωγίας

να λειτουργούν ως ακροατές και ομιλητές σε διάφορες περιστάσεις και να

σέβονται τους κανόνες επικοινωνίας

να επιλέγουν το είδος του λόγου που θα χρησιμοποιήσουν ανάλογα με την

περίσταση

να ασκηθούν στην κατανόηση και παραγωγή ρίμας, ομοιοκαταληξίας,

παράγοντας το δικό τους κείμενο-ποίημα

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Γλωσσικές δραστηριότητες 99 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Ερωτήσεις-απαντήσεις, παρατήρηση, καταιγισμός ιδεών, ενεργοποίηση

φαντασίας, πρωτοβουλίας, ομαδική, βιωματική εργασία, εργασία σε ομάδες,

επικοινωνία, αυτοέκφραση, παιχνίδι ρόλων, δραματοποίηση, ΤΠΕ κλπ.

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Αφόρμηση Αφόρμηση Αφόρμηση Αφόρμηση

Αφορμή για τη συγκεκριμένη δραστηριότητα, αποτελεί η κούκλα της

τάξης μας (Τούλα η βοηθούλα), η οποία μας παρουσιάζει έναν πίνακα

ζωγραφικής με θέμα τη βροχή για τον οποίο αναφέρει στα παιδιά, ότι τον

έφερε στο σχολείο γιατί της άρεσαν πολύ τα χρώματα που είχε και ήθελε να

τους τον δείξει, για να της πουν και εκείνα τη γνώμη τους.

Ακολουθεί συζήτηση με τα παιδιά στην παρεούλα με ερωτήσεις από την

κούκλα σχετικά με τον πίνακα, ενθαρρύνοντας την ανάπτυξη του προφορικού

τους λόγου, όπως π.χ. «Τι βλέπουμε στον πίνακα», «τι χρώματα έχει», «πώς

μας κάνει να νιώθουμε», «τι κάνουν οι άνθρωποι εκεί», «πώς βρέθηκαν εκεί»,

«πού νομίζετε ότι πάνε», «πόσοι άνθρωποι και δέντρα είναι στον πίνακα», «τι

εποχή φαίνεται ότι απεικονίζει». Η νηπιαγωγός αναλαμβάνοντας το ρόλο

γραφέα, σημειώνει τις λέξεις «σύννεφα», «βροχή», «δέντρα», «ομπρέλες»,

«άνθρωποι» σε ένα φύλλο Α4 και δίπλα ζωγραφίζει (καθώς ακόμα

βρισκόμαστε στο Α’ τρίμηνο και η εικόνα είναι ιδιαίτερα βοηθητική ιδίως για

τα αλλόγλωσσα παιδιά) την απεικόνισή τους (η ζωγραφική μπορεί να γίνει

και από τα παιδιά). Φτιάχνεται έτσι ένας πίνακας αναφοράς.

Στη συνέχεια, τα παιδιά ενθαρρύνονται να διαβάσουν τις λέξεις με την

κούκλα με διαφόρους τρόπους π.χ. συλλαβιστά, με παλαμάκια, «σέρνοντας»

την πρώτη συλλαβή ή την τελευταία, αργά, γρήγορα, δυνατά, σιγανά, καθώς η

κούκλα συνεχώς προφασίζεται ότι δεν ακούει και πολύ καλά τις λέξεις. Η

νηπιαγωγός έχοντας ήδη ετοιμάσει πέντε καρτελάκια με τις λέξεις

«σύννεφα», «βροχή», «ομπρέλες», «δέντρα», «άνθρωποι», τα δίνει σε κάποια

παιδιά και τα αντιστοιχούν στο κατάλληλο μέρος του πίνακα.

Επεξεργασία Επεξεργασία Επεξεργασία Επεξεργασία

Σε επόμενο βήμα, η κούκλα απευθύνεται στα παιδιά ρωτώντας τα: «Τι

όμορφα που θα ήταν να ήμασταν και εμείς μέσα σε αυτό τον πίνακα. Τι θα

μπορούσαμε να κάνουμε εκεί; Αν ήμασταν σύννεφα, ομπρέλες, δέντρα,

άνθρωποι, βροχή;» Έτσι τα παιδιά ενθαρρύνονται με τη μέθοδο του

καταιγισμού ιδεών να προτείνουν διάφορα πράγματα τα οποία η νηπιαγωγός

100 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

καταγράφει (π.χ. θα λέγαμε στα δέντρα να πιούν νερό, θα ζητούσαμε από τα

σύννεφα να φέρουν το ουράνιο τόξο).

Στη συνέχεια, η κούκλα προτείνει (στη συγκεκριμένη δραστηριότητα η

πρόταση ήρθε από τα ίδια τα παιδιά) να παίξουμε τον πίνακα. Σ’ εκείνο το

σημείο, η νηπιαγωγός κόβει το αντίγραφο του πίνακα στα κομμάτια που

αντιστοιχούν στις παραπάνω λέξεις και λέει στα παιδιά πως ο πίνακας

σκορπίστηκε στην τάξη θέλοντας να παίξει μαζί μας.

ΠαραγωγήΠαραγωγήΠαραγωγήΠαραγωγή

Έτσι, η νηπιαγωγός χαμηλώνει τα φώτα, βάζει χαλαρωτική μουσική

(Loreena Μac Kennit) και αφού έχει σκορπίσει 24 καρτελάκια ίδιου χρώματος

όσα και τα παιδιά (5, 5, 5 και 4 από κάθε λέξη) που αναφέραμε παραπάνω και

αφού έχει χωρίσει σε διάφορα σημεία την τάξη με διακριτικά την εικόνα της

λέξης από αντίγραφο του πίνακα κάθε φορά (π.χ. εικόνα σύννεφου στο

κουκλόσπιτο), προτείνει στα παιδιά να φανταστούν ότι είναι μέρος του

πίνακα, να θυμηθούν όσα πρότειναν κατά την επεξεργασία του πίνακα, να

προχωρούν χωρίς να ενοχλούν τους φίλους τους κοιτάζοντας τις λέξεις-

καρτελάκια ήσυχα και προσεκτικά και όταν σταματήσει η μουσική να

διαλέξουν ένα καρτελάκι και αντίστοιχα να κινηθούν στο μέρος της τάξης με

το αντίστοιχο σύμβολο-εικόνα της λέξης, σχηματίζοντας έτσι ομάδες-ρόλους.

Αφού σχηματίσουν τις ομάδες τους (ομάδα σύννεφων, ανθρώπων,

δέντρων, ομπρελών, βροχής), η νηπιαγωγός τους ενθαρρύνει να σκεφτούν και

να συζητήσουν μεταξύ τους τι ιστορία θα παίξει η ομάδα τους. Μπορούν να

χρησιμοποιήσουν ό,τι υλικά θέλουν από το μπαούλο μεταμφίεσης ή και από

τα εικαστικά αν θέλουν κάτι να ζωγραφίσουν.

Η μουσική καθ’ όλη τη διάρκεια της συνεδρίας είναι ελαφρά πιο δυνατή

(Vivaldi φθινόπωρο).

ΠαρουσίασηΠαρουσίασηΠαρουσίασηΠαρουσίαση

Εν συνεχεία, οι ομάδες παρουσιάζουν στην ολομέλεια τις σκέψεις τους

με παιχνίδι ρόλων και κάποιος από την ομάδα κάθε φορά αναλαμβάνει να

ανακοινώνει στα υπόλοιπα παιδιά τι κάνουν.

Τα παιδιά των άλλων ομάδων συμμετέχουν ενεργά στην κάθε

παρουσίαση, μιμούμενα τις κινήσεις και τις γλωσσικές εκφράσεις (π.χ. Τα

δέντρα κουνιούνται από τον αέρα κάνοντας σσσσσς τα σύννεφα παρασύρονται

φφφφφφφ, οι άνθρωποι αιφνιδιάζονται ααααααα, η βροχή πέφτει

Γλωσσικές δραστηριότητες 101 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

ββββββββββ, οι ομπρέλες ανοίγουν τρίζοντας τρρρρ-ενθαρρύνει την

συμμετοχή αλλόγλωσσων παιδιών).

ΕπέΕπέΕπέΕπέκταση, Παραλλαγή κταση, Παραλλαγή κταση, Παραλλαγή κταση, Παραλλαγή

Η νηπιαγωγός συνθέτει τα λεγόμενά τους κάθε φορά και έτσι

δημιουργείται μια ιστορία-ποιηματάκι. Οι ομάδες γράφουν τις λέξεις με τις

οποίες έπαιξαν στο κατάλληλο σημείο της πρότασης κάθε φορά και

ζωγραφίζουν το στιχάκι που δημιουργήθηκε. Δημιουργούμε έτσι το δικό μας

εικονογραφημένο ποιηματάκι. Στη συνέχεια, αποφασίζουμε τον τίτλο του, το

σκανάρουμε στον Η/Υ, το στέλνουμε στους φίλους μας σε άλλα νηπιαγωγεία,

εμπλουτίζουμε με αυτό τη βιβλιοθήκη μας.

Ακόμη, μπορούμε να το μελοποιήσουμε ορίζοντας ομάδες με μουσικά

όργανα και να το μαγνητοφωνήσουμε ή να φτιάξουμε ένα επιτραπέζιο

παιχνίδι με τις αρχικές συλλαβές από τις λέξεις που επεξεργαστήκαμε. Μπορεί

να δοθεί ακόμα στα παιδιά ένα από τα φύλλα εργασίας που βρίσκονται στις

επόμενες σελίδες. Επιπλέον, η νηπιαγωγός μπορεί να κινητοποιήσει τα παιδιά

λέγοντας π.χ. αν στο τέλος της ιστορίας μας εμφανίζονταν και ένας δράκος τι

θα γινόταν, ή αν οι ομπρέλες δεν άνοιγαν ή αν από τον ουρανό αντί για βροχή

έπεφτε φαγητό, ρούχα, παιχνίδια θα είχαμε τότε. π.χ. ρουχοβροχή,

φαγητοβροχή (σύνθετες λέξεις) ακολουθεί καταιγισμός ιδεών, ο οποίος

ενισχύει το ενδιαφέρον των παιδιών για περαιτέρω ενασχόληση με το θέμα.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

1 ώρα περίπου

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα

Κούκλα τάξης, πίνακας ζωγραφικής 2 αντίγραφα, 29 καρτελάκια με λέξεις

ίδιου χρώματος, Φύλλο Α4, μαρκαδόροι, μπαούλο μεταμφίεσης, μουσική

χαλαρωτική και δημιουργική (Lorene Mac kennit, Vivaldi φθινόπωρο) φύλλα

Α4 χρωματιστά (ένα για κάθε ομάδα), κανσονάκια χρωματιστά για εξώφυλλα,

Glitter, υλικά χειροτεχνίας που έχουμε στην τάξη, Η/Υ

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Στο τέλος των παραπάνω δράσεων επιχειρείται περιγραφική

ανατροφοδότηση με διάλογο εκπαιδευτικού και παιδιών, με στρατηγικές που

διευκολύνουν τον διάλογο, όπως οι ανοιχτές ερωτήσεις που δίνουν τη

δυνατότητα να αναστοχαστούν τις δράσεις τους, να σκεφτούν εναλλακτικούς

102 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

τρόπους παρουσίασης, να εκφράσουν συναισθήματα και απόψεις. Γιατί

αποφασίσατε να το κάνετε έτσι; Τι σκεφτόσασταν όταν…

Γίνεται εποικοδομητική συζήτηση προκειμένου να ελέγξει η

νηπιαγωγός αν επιτεύχθηκαν οι επιμέρους στόχοι της και σε ποιο βαθμό,

ποιους προσωπικούς στόχους κάλυψαν τα παιδιά. Π.χ. με ερωτήσεις ανοιχτές

όπως: «Τι σας άρεσε περισσότερο και γιατί;», «Τι σας δυσκόλεψε;» Βοηθώντας

τα παιδιά να εκφράσουν τα συναισθήματά τους, να μιλήσουν για τις

εντυπώσεις τους, για τη μεταξύ τους συνεργασία, τις δυσκολίες που

αντιμετώπισαν στο να ομαδοποιήσουν και να αποφασίσουν ποιες ιδέες θα

παίξουν, για τις ιστορίες που συνέθεσαν καθώς και για το τι πιθανώς θα

έκαναν διαφορετικά.

Συμπερασματικά, στο τέλος της δραστηριότητας διαπιστώθηκε ότι τα

παιδιά άρχισαν να ακούνε τις απόψεις των άλλων και παράλληλα να

διατυπώνουν τις δικές τους. Εμπλούτισαν τις προϋπάρχουσες εμπειρίες τους

και ανακάλυψαν τον τρόπο του «μαθαίνω πώς να μαθαίνω». Ανέπτυξαν

γλωσσικές δεξιότητες. Παιδιά που δε συμμετείχαν αρχικά στις

δραστηριότητες, με την ομαδοσυνεργατική μέθοδο, άλλαξαν στάση,

βιώνοντας το αίσθημα της συμμετοχής, της προσφοράς και της συλλογικής

προσπάθειας. Σεβάστηκαν παιδιά με δυσκολίες, τα αποδέχτηκαν και τα

βοήθησαν για την επίτευξη του κοινού τους στόχου. Αναπτύχθηκαν οι

οριζόντιες ικανότητες των παιδιών και συγκεκριμένα η δημιουργικότητα, η

κριτική σκέψη, η ανάληψη πρωτοβουλιών, η επικοινωνία, η

συνεργατικότητα, η διαπολιτισμική δεξιότητα, η εξοικείωση με τις τέχνες.

10.10.10.10. ΤίτλοιΤίτλοιΤίτλοιΤίτλοι άλλων δραστηριοτήτωνάλλων δραστηριοτήτωνάλλων δραστηριοτήτωνάλλων δραστηριοτήτων

- Βοήθειαααα οι λέξεις μπερδεύτηκαν στο ποίημα, τις πήρε ο αέρας, κόπηκαν

στη μέση και έγινε κάτι άλλο το ποίημα μας. Τι κάνουμε τώρα; Παιχνίδια με

ομοιοκατάληκτες ή αντίθετες λέξεις, παιχνίδι «Μάζεψε σταγονολέξεις με

αρχικές συλλαβές των λέξεων βροχή, σύννεφα, δέντρα, άνθρωποι, ομπρέλες»

- «Η δική μας βροχοϊστορία»: παρουσιάζουμε την ιστορία μας στα παιδιά της

άλλης τάξης ή στους γονείς μας. Σχεδιάζουμε λίστα με το τι χρειάζεται να

κάνουμε (π.χ. αφίσα ανακοίνωσης, δωράκια αναμνηστικά που θα δώσουμε με

το εικονογραφημένο ποίημα, προσκλήσεις, ομάδες καθηκόντων οργάνωσης)

- «Ο πίνακας της βροχής του 6ου νηπιαγωγείου»: φτιάχνουμε τον δικό μας

πίνακα ζωγραφικής με αφορμή το ποιηματάκι-ιστοριούλα μας

- Διαβάζουμε μύθους και παραμύθια για τη βροχή από όλο τον κόσμο (π.χ.

Περού Ζάποτεκ), όπου τα παιδιά εξοικειώνονται και με άλλες γλώσσες γραφής

Γλωσσικές δραστηριότητες 103 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

- Επεξεργαζόμαστε τον περίεργο πίνακα του σουρεαλιστή ζωγράφου Ρενέ

Μαγκρίτ golconde και άλλους με θέμα τη βροχή όπως του Βαν Γκογκ και

εκείνους με ιδιαίτερη τεχνοτροπία, όπως του Gregory Thielker. Μπορούμε να

φτιάξουμε παιχνίδι μνήμης ή παιχνίδι «βρες τον τίτλο»

Ακολουθεί ο πίνακας ζωγραφικής με θέμα τη βροχή που αποτέλεσε αφόρμηση για τη

δραστηριότητά μας

104 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ ΒΡΟΧΗΠΙΝΑΚΑ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ ΒΡΟΧΗΠΙΝΑΚΑ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ ΒΡΟΧΗΠΙΝΑΚΑ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ ΒΡΟΧΗ

ΒΟΛΤΑ ΣΤΗ ΒΡΟΧΗΒΟΛΤΑ ΣΤΗ ΒΡΟΧΗΒΟΛΤΑ ΣΤΗ ΒΡΟΧΗΒΟΛΤΑ ΣΤΗ ΒΡΟΧΗ

ΤΑ ΜΙΑ ΦΟΡΑ ΜΑΖΕΥΤΗΚΑΝ ΚΟΝΤΑ ΚΙ ΑΓΚΑΛΙΑΣΤΗΚΑΝ ΓΛΥΚΑ

ΕΠΕΣΕ ΣΤΗ ΓΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ ∆ΥΝΑΤΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΣΙΓΑΝΗ ΤΑ ΧΑΜΟΓΕΛΑΣΑΝ ΚΑΙ ΤΑ ΚΛΑ∆ΙΑ ΤΟΥΣ ΑΝΟΙΞΑΝ ΝΕΡΑΚΙ ΓΙΑ ΝΑ ΠΙΟΥΝ

ΟΙ ΑΝΟΙΞΑΝ ΤΙΣ ΟΜΠΡΕΛΕΣ ΤΟΥΣ ΜΙΑ ΒΟΛΤΑ ΓΙΑ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ

ΚΑΙ ΟΙ ΓΕΛΑΣΤΕΣ ΚΟΥΝΙΣΤΕΣ ΚΑΙ ΛΥΓΙΣΤΕΣ ΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟ ΚΟΙΤΑΖΟΥΝ.

ΜΙΑ ΛΕΞΗ ΞΕΧΑΣΤΗΚΕ. ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΕ ΤΗ ΛΕΞΗ ΠΟΥ ΛΕΙΠΕΙ ΚΑΙ ΑΝ ΘΕΣ ΖΩΓΡΑΦΙΣΕ! ΤΑ ΣΥΝΝΕΦΑ ΜΙΑ ΦΟΡΑ ΜΑΖΕΥΤΗΚΑΝ ΚΟΝΤΑ ΚΙ ΑΓΚΑΛΙΑΣΤΗΚΑΝ ΓΛΥΚΑ

ΤΑ …………………………………. ΜΙΑ ΦΟΡΑ ΜΑΖΕΥΤΗΚΑΝ ΚΟΝΤΑ ΚΙ ΑΓΚΑΛΙΑΣΤΗΚΑΝ ΓΛΥΚΑ

Γλωσσικές δραστηριότητες 105 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

ΦΥΣΗΞΕ ΑΕΡΑΣ ΚΑΙ ΜΠΕΡ∆ΕΨΕ ΤΙΣ ΛΕΞΕΙΣ ΒΟΗΘΗΣΕ ΤΕΣ ΝΑ ΒΡΟΥΝ ΤΟ ΤΑΙΡΙ ΤΟΥΣ!

ΣΥΝΝΕΦΑΣΥΝΝΕΦΑΣΥΝΝΕΦΑΣΥΝΝΕΦΑ

∆ΕΝΤΡΑ∆ΕΝΤΡΑ∆ΕΝΤΡΑ∆ΕΝΤΡΑ ΒΡΟΧΗΒΡΟΧΗΒΡΟΧΗΒΡΟΧΗ

ΟΜΠΡΕΛΕΣΟΜΠΡΕΛΕΣΟΜΠΡΕΛΕΣΟΜΠΡΕΛΕΣ ΑΝΘΡΩΠΟΙΑΝΘΡΩΠΟΙΑΝΘΡΩΠΟΙΑΝΘΡΩΠΟΙ

ΣΥ ΝΤΡΑ ∆Ε ΝΝΕΦΑ ΑΝ ΜΠΡΕΛΕΣ ΒΡΟ ΧΗ Ο ΘΡΩΠΟΙ

106 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Ευαγγελοπούλου Βασιλική, Νηπιαγωγείο Κεντρίου

1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««ΧριστούγενναΧριστούγενναΧριστούγενναΧριστούγεννα»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/αντικείμενο της δραστηριότηταςΤο θέμα/αντικείμενο της δραστηριότηταςΤο θέμα/αντικείμενο της δραστηριότηταςΤο θέμα/αντικείμενο της δραστηριότητας

Μεγεθυντικά

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές πεΕμπλεκόμενες γνωστικές πεΕμπλεκόμενες γνωστικές πεΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςριοχέςριοχέςριοχές

Γλώσσα, μαθηματικά

4.4.4.4. Ο Ο Ο Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοισκοπός και οι διδακτικοί στόχοισκοπός και οι διδακτικοί στόχοισκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

Διαισθητική προσέγγιση του ετυμολογικού μέρους της γραμματικής και

γλωσσική καλλιέργεια των νηπίων

Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διδασκδιδασκδιδασκδιδασκαλίααλίααλίααλία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να μάθουν ότι κάποιες λέξεις έχουν υποκοριστικά και μεγεθυντικά

να συνεργαστούν μεταξύ τους

να ταξινομούν

να αναπτύξουν την κριτική τους σκέψη

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Ομαδική εργασία και οπτική παρατήρηση

6.6.6.6. ΓΓΓΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςενική περιγραφή της δραστηριότηταςενική περιγραφή της δραστηριότηταςενική περιγραφή της δραστηριότητας

Γλωσσικές δραστηριότητες 107 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Τα παιδιά μεταμφιέζονται σε ντεντέκτιβ με καπέλα και υφάσματα και

χωρίζονται σε ομάδες των 4-5 παιδιών. Η κάθε ομάδα παίρνει από έναν

μεγεθυντικό φακό και έναν σάκο και προσπαθεί να ανακαλύψει-εντοπίσει τις

καρτέλες με εικόνες που έχουν θέμα τα Χριστούγεννα και είναι κρυμμένες σε

διάφορα σημεία της αίθουσας. Όταν τις εντοπίζουν, τις τοποθετούν στους

σάκους τους και μαζεύονται στην παρεούλα, όπου η κάθε ομάδα με τη σειρά,

παρουσιάζει την κάθε καρτέλα που έχει στον σάκο της. Πρώτα, λένε το

υποκοριστικό της λέξης που δείχνει η εικόνα και έπειτα, αφού περάσουν τον

μεγεθυντικό φακό πάνω από την εικόνα, λένε πως ονομάζεται τώρα το

αντικείμενο που φαίνεται μεγαλύτερο (π.χ. καμπάνα-καμπανούλα-

καμπανάρα, δέντρο-δεντράκι-δεντράρα, δώρο-δωράκι-δωράρα,

χιονάνθρωπος-χιονανθρωπάκι-χιονανθρωπάρα). Η κάθε σωστή απάντηση

αντιστοιχεί και σε έναν πόντο. Κερδίζει, όποια ομάδα μαζέψει τους

περισσότερους πόντους.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

35 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδε Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδε Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδε Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαυτικά μέσαυτικά μέσαυτικά μέσα

Καπέλα, υφάσματα, σάκοι, μεγεθυντικοί φακοί, καρτέλες με

Χριστουγεννιάτικες εικόνες

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Πραγματοποιήθηκε εποικοδομητική συζήτηση για να διαπιστωθεί αν

επιτεύχθηκαν οι στόχοι, αν αναπτύχθηκαν οι ικανότητες των παιδιών κι αν

υπάρχει ανάγκη για περισσότερη επεξεργασία και επέκταση του θέματος. Έτσι

λοιπόν η επιτυχία της δραστηριότητας φάνηκε πρώτον από το γεγονός ότι τα

παιδιά ζήτησαν να την ξανακάνουν και δεύτερον, εκφράζοντας τα

συναισθήματά τους και τις εντυπώσεις τους μετά από δικές μου ερωτήσεις

όπως: «Τι σας άρεσε περισσότερο και γιατί»; Πολλά παιδιά εξέφρασαν πως

τους άρεσε που μεταμφιέστηκαν σε ντεντέκτιβ (ειδικά τα καπέλα) και πώς οι

εικόνες μεγάλωναν με τον μεγεθυντικό φακό. Έδειξαν ενθουσιασμό και τους

άρεσε η συνεργασία μεταξύ τους, που χωριστήκαν σε ομάδες και έπρεπε να

νικήσουν.

Επομένως, μέσα από τη δραστηριότητα αναπτύχθηκαν οι

προαναφερόμενοι στόχοι σε ικανοποιητικό βαθμό. Τα περισσότερα παιδιά

βρήκαν σχεδόν όλες τις σωστές απαντήσεις και δεν έγιναν ιδιαίτερα λάθη.

108 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

10.10.10.10. ΤίτλοΤίτλοΤίτλοΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνι των άλλων δραστηριοτήτωνι των άλλων δραστηριοτήτωνι των άλλων δραστηριοτήτων

---- Δημιουργία Χριστουγεννιάτικου ποιήματος με ομόηχες λέξεις

- Ψηφίζουμε τα αγαπημένα μας κάλαντα

Γλωσσικές δραστηριότητες 109 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Επιτροπάκη Μαρία, Νηπιαγωγείο Κουτσουρά

1.1.1.1. Θεματική ενότητΘεματική ενότητΘεματική ενότητΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταα που εντάχτηκε η δραστηριότηταα που εντάχτηκε η δραστηριότηταα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Φρούτα φθινοπώρουΦρούτα φθινοπώρουΦρούτα φθινοπώρουΦρούτα φθινοπώρου»»»»

2.2.2.2. Το θΤο θΤο θΤο θέμα/ έμα/ έμα/ έμα/ αντικείμενο αντικείμενο αντικείμενο αντικείμενο της δραστηριότηταςτης δραστηριότηταςτης δραστηριότηταςτης δραστηριότητας

Παιχνίδι με τα ονόματα των φρούτων

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικό αντικείμενο: Γλώσσα και φυσικές επιστήμες

Ιδιαίτερη περιοχή του γνωστικού αντικειμένου: Ανάγνωση, σύνθετες λέξεις,

μείγματα

4.4.4.4. Σκοπός και διδακτικΣκοπός και διδακτικΣκοπός και διδακτικΣκοπός και διδακτικοί στόχοιοί στόχοιοί στόχοιοί στόχοι

Γενικός Σκοπός:Γενικός Σκοπός:Γενικός Σκοπός:Γενικός Σκοπός: Η ευαισθητοποίηση των παιδιών στη μορφολογική συγγένεια

των λέξεων του προφορικού λόγου, μορφολογική επίγνωση (να συνθέτουν

και να σχηματίζουν ορθά σύνθετες λέξεις)

Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μΕπιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μΕπιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μΕπιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή αθησιακή αθησιακή αθησιακή

διδασκαλίαδιδασκαλίαδιδασκαλίαδιδασκαλία

να ακούν με προσοχή

να κατανοούν τους κανόνες του παιχνιδιού

να συμμετέχουν στο παιχνίδι

5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Ερωτήσεις-απαντήσεις, οπτική παρατήρηση, πειράματα

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

110 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Την προηγούμενη μέρα είχαμε ακούσει με τα παιδιά το αστείο τραγούδι του

Σακελλαρίδη «Αγριοχλαδομανταρινόμηλοζουμο». Το παίξαμε, το συζητήσαμε

και αποφασίσαμε να φέρουμε κι εμείς τα δικά μας φρούτα και να φτιάξουμε

τα δικά μας ζουμιά, τις δικές μας αστείες λέξεις.

ΗμέραΗμέραΗμέραΗμέρα δραστηριότητας δραστηριότητας δραστηριότητας δραστηριότητας

ΑφόρμησηΑφόρμησηΑφόρμησηΑφόρμηση

Μαζέψαμε όλα τα φρούτα σ’ ένα καλάθι, είπε το κάθε παιδί το όνομα του

φρούτου που μας έφερε, επίσης είπε αν του άρεσε και γιατί.

Κύρια δραστηριότηταΚύρια δραστηριότηταΚύρια δραστηριότηταΚύρια δραστηριότητα

Ερχόταν ένα-ένα παιδί, έπαιρνε τα φρούτα που του άρεσαν, τα έβαζε σε

μια σειρά και προσπαθούσε να μας διαβάσει το ζουμί (σύνθετη λέξη) που θα

φτιάξουν όταν τα βάλουμε στο μηχάνημα (π.χ. αχλαδόζουμο, μηλόζουμο). Αν

κάποιος έβαζε πολλά φρούτα στη σειρά (π.χ. αχλαδοπορτοκαλόζουμο) και

δυσκολευόταν να διαβάσει τη λέξη, τον βοηθούσε η ομάδα. Το παιχνίδι

πολλές φορές γινόταν διασκεδαστικό, όταν τα παιδιά έβαζαν πολλά φρούτα

στη σειρά και οι λέξεις ήταν δύσκολες και αστείες.

Αφού έπαιξαν όλα τα παιδιά μία ή και δύο φορές, προχωρήσαμε στη

χρήση του αποχυμωτή που το περίμεναν τα παιδιά με μεγάλο ενδιαφέρον.

Παίρναμε τα φρούτα που θέλαμε κάθε φορά, τα βάζαμε στον αποχυμωτή,

φτιάχναμε το αντίστοιχο ζουμί και προσπαθούσαμε να πούμε τι ζουμί πίναμε.

Την επόμενη ώρα σαν φύλλο εργασίας έδωσα στα παιδιά να

ζωγραφίσουν το δικό τους ζουμί, ζωγραφίζοντας όσα φρούτα θέλουν στη

σειρά και να προσπαθήσουν να το διαβάσουν, μερικοί προσπάθησαν και να το

γράψουν.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

35-40 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Φρούτα, μίξερ, χαρτόνια, πιατάκια, μαρκαδόροι, πλαστικά ποτηράκια

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Ξεκίνησε με τα φύλλα εργασίας που τα παρουσίασαν και έγινε

συζήτηση αν τους άρεσε το παιχνίδι. Από τη συζήτηση φάνηκε ότι τους άρεσε

Γλωσσικές δραστηριότητες 111 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

πολύ, ιδιαίτερα τους άρεσαν οι παράξενες σύνθετες λέξεις που φτιάχναμε.

Επίσης, χάρηκαν πολύ και τους κράτησε αμείωτο το ενδιαφέρον η χρήση του

αποχυμωτή και το ότι τα φρούτα που βάζαμε έβγαιναν με τη μορφή χυμού.

Τα παιδιά ανέπτυξαν την ικανότητα τους να δημιουργούν σύνθετες

λέξεις βάζοντας πολλές άλλες λέξεις στη σειρά (στην προκειμένη περίπτωση

ονόματα φρούτων).

Επικοινώνησαν (μας παρουσίασαν τα φρούτα τους), συνεργάστηκαν,

ζήτησαν τη βοήθεια της ομάδας (πολλές φορές στη δύσκολη λέξη τους-

ιδιαίτερα τα προνήπια). Το θέμα άρεσε πολύ στα παιδιά, κράτησε πολλές μέρες

το ενδιαφέρον τους. Θα μπορούσε να κρατήσει κι άλλο αν δεν πλησίαζαν τα

Χριστούγεννα. Όσο για τις σύνθετες λέξεις, κάναμε μια ευχάριστη αρχή και

μας δίνεται συνεχώς η ευκαιρία και τις επαναλαμβάνουμε και σε άλλα

θέματα.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

Φτιάξαμε καρτέλες με πολλά φρούτα (εικόνες) που βρήκαμε από το Διαδίκτυο,

τις πλαστικοποιήσαμε, γράψαμε τη λέξη ζουμί σε άλλες καρτέλες πολλές

φορές, τις βάλαμε σε ένα καλάθι στη γωνιά των πάζλ. Τα παιδιά συνέχισαν να

παίζουν με τις λέξεις στις ελεύθερες δραστηριότητες με αμείωτο ενδιαφέρον.

112 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Ζιάκα Αργυρή, 5Ο Νηπιαγωγείο Ιεράπετρας

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Η σποράΗ σποράΗ σποράΗ σπορά»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

«Το θερμοκήπιο των λέξεων», φωνολογική επίγνωση

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικό αντικείμενο: Παιδί και περιβάλλον-Φυσικό περιβάλλον και

αλληλεπίδραση

Ιδιαίτερη περιοχή του γνωστικού αντικειμένου: Φωνολογική επίγνωση, Παιδί

και γλώσσα-προφορική επικοινωνία, Παιδί και μαθηματικά

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός σκοπόςΓενικός σκοπόςΓενικός σκοπόςΓενικός σκοπός

να διευρύνουν τις γνώσεις τους για τους φυτικούς οργανισμούς στο άμεσό

τους περιβάλλον

να παρατηρούν και να περιγράφουν τις αλλαγές που γίνονται στους φυτικούς

οργανισμούς υπό κάποιες συνθήκες και προϋποθέσεις

να ανακαλύψουν πώς τα φυτά παράγουν σπόρους και οι σπόροι φυτά

Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

να κατανοήσουν και να αναπαράγουν μέρη του λόγου όπως είναι οι λέξεις

να συνειδητοποιήσουν ότι στα φωνήματα της ομιλούμενης γλώσσας

αντιστοιχούν γράμματα

να εξασκηθούν σε βασικές συμβάσεις του γραπτού λόγου

Γλωσσικές δραστηριότητες 113 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

να κατανοήσουν απλές οδηγίες

να ασκήσουν τη μεταξύ τους συνεργασία

να επεκτείνουν τις γνώσεις τους σχετικά με τους αριθμούς

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Διαθεματική διδασκαλία, ομαδοσυνεργατική, διαλεκτική (ερωτήσεις-

απαντήσεις)

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Στο πλαίσιο του προγράμματος της σποράς και αφού έχουμε

επεξεργαστεί το θέμα των σπόρων και πώς αυτοί μεγαλώνουν και

αναπτύσσονται, κουβεντιάζουμε για τα θερμοκήπια και τον ρόλο αυτών.

Κατόπιν τους παρουσίασα μία μεγάλη καρτέλα, όπου αναγραφόταν η έκφραση

«ΤΟ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ» και έξι αυγοθήκες οι οποίες είχαν τον ρόλο

των θερμοκηπίων.

AAAA’’’’ Φάση: Φάση: Φάση: Φάση: Αφού ανακαλύπτουν ότι μέσα στις αυγοθήκες-θερμοκήπια

βρίσκονται κρυμμένοι σπόροι-γράμματα, καλούνται να πάρει το καθένα από

έναν σπόρο. Μαζεύονται στη γωνιά της παρεούλας και μέσα από συζήτηση

βγάζουν το συμπέρασμα ότι από τους σπόρους αυτούς θα φυτρώσουν λέξεις.

BBBB’’’’ Φάση: Φάση: Φάση: Φάση: Χωρίζονται σε ομάδες ανάλογα με τον σπόρο-γράμμα που

είχαν διαλέξει. Τα γράμματα ήταν τα εξής: Κ, Μ, Π, Α, Ε, Ο.Κ, Μ, Π, Α, Ε, Ο.Κ, Μ, Π, Α, Ε, Ο.Κ, Μ, Π, Α, Ε, Ο. Έπειτα, σηκώνεται

η ομάδα του κάθε σπόρου-γράμματος και αρχίζει το κάθε ένα παιδί με τη σειρά

να λέει λέξεις που ξέρει και αρχίζουν από το συγκεκριμένο γράμμα. Οι λέξεις

της κάθε ομάδας καταγράφονται ταυτόχρονα από τη νηπιαγωγό σε μία

καρτέλα, όπου η καθεμία έχει τον τίτλο «ΣΤΟ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟ ΤΟΥ Κ(κ)»

ανάλογα με το γράμμα που χρησιμοποιείται κάθε φορά.

Γ’Γ’Γ’Γ’ Φάση: Φάση: Φάση: Φάση: Μόλις τελειώνουν όλες οι ομάδες, τότε όλα τα παιδιά

συμφωνούν να γίνει καταμέτρηση των λέξεων που βρήκε η καθεμία. Μετρούν

τις λέξεις που είναι γραμμένες στην κάθε καρτέλα και η εκπαιδευτικός γράφει

δίπλα τον αριθμό αυτών. Νικήτρια ανακηρύσσεται η ομάδα που βρήκε τις

περισσότερες λέξεις. Στο τέλος, ακολουθεί συζήτηση σχετικά με τη

δραστηριότητα που πραγματοποιήθηκε.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

35 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

114 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Αυγοθήκες, χώμα, χαρτόνι κάνσον, κόλλες Α4, μαρκαδόροι

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας αναπτύχθηκαν ικανότητες των

παιδιών, όπως η συνεργατικότητα, η κριτική σκέψη, η μεταξύ τους

επικοινωνία και η επικοινωνία με την εκπαιδευτικό. Κατανόησαν όλες τις

οδηγίες που τους δόθηκαν και ανέλαβαν πρωτοβουλίες, όπως επίσης,

εξέφραζαν σε κάθε ευκαιρία τις απόψεις τους. Επίσης, σε όποια δύσκολη

στιγμή προέκυπτε, βοηθούσε το ένα το άλλο αυθόρμητα.

Οι επιμέρους στόχοι που τέθηκαν επιτεύχθηκαν σε ικανοποιητικό

βαθμό. Κατάφεραν να αναπαράγουν λέξεις έχοντας μόνο ως βοήθεια

(δεδομένο) ένα γράμμα. Υπήρχαν βέβαια παιδιά, που χρειάστηκαν περαιτέρω

βοήθεια η οποία και τους δόθηκε, είτε από τα άλλα παιδιά είτε από την

νηπιαγωγό. Όλα τα παιδιά κατάφεραν να αναπαράγουν τουλάχιστον από δύο

λέξεις, ωστόσο η επέκταση του θέματος κρίνεται αναγκαία για την καλύτερη

δυνατή ανάπτυξη της μεταγλωσσικής τους ικανότητας.

Το ενδιαφέρον των παιδιών κρατήθηκε αμείωτο καθ’ όλη τη διάρκεια

της δραστηριότητας, κάτι που τροφοδοτούνταν κυρίως από την ίδια τους την

περιέργεια. Επίσης, τους κέντριζε το ενδιαφέρον και η παιγνιώδης μορφή της,

καθώς έπρεπε να βρουν όσες περισσότερες λέξεις μπορούσαν για να

ανακηρυχθούν νικητές.

Στο τέλος, μέσα από τη συζήτηση που προκλήθηκε και μέσα από τις

ερωτήσεις τους, τα παιδιά εξέφρασαν το τι τους άρεσε περισσότερο στη

δραστηριότητα, τα συναισθήματά τους καθώς και το τι τους βοήθησε στο να

βρουν τις λέξεις που βρήκαν (π.χ. τη λέξη «όραση» ένα παιδί τη θυμόταν από

το πρόγραμμα που πραγματοποιήσαμε για τις αισθήσεις λίγο καιρό πριν).

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- «Η κιβωτός της σποράς και των χαμένων γραμμάτων»: στη δραστηριότητα

αυτή τα παιδιά αρχικά καλούνται να κολλήσουν πάνω σε ένα καράβι-κιβωτό

σακουλάκια με σπόρους και να γράψουν το όνομά τους. Κατόπιν, πάνω στην

κιβωτό υπάρχουν παραθυράκια μέσα στα οποία αναγράφονται ονομασίες

σπόρων, από τις οποίες όμως λείπει ένα γράμμα. Το κάθε παιδί προσπαθεί να

αναγνωρίσει, από μία λέξη που διαλέγει, ποιο γράμμα λείπει, βλέποντας

ταυτόχρονα μία καρτέλα, όπου υπάρχει γραμμένη η λέξη ολόκληρη, από ποιο

σημείο της λείπει (αρχή-μέση-τέλος) και στο τέλος προσπαθεί να γράψει το

σωστό γράμμα στη σωστή θέση μέσα στο παραθυράκι.

Γλωσσικές δραστηριότητες 115 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

- «Χιονίζει Χριστουγεννιάτικες συλλαβές»: η δραστηριότητα ξεκινά

ακούγοντας τα κάλαντα των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και των

Φώτων. Σ’ ένα χαρτί του μέτρου είναι γραμμένες με μεγάλα γράμματα οι

τίτλοι «Τρίγωνα-Κάλαντα», «Αρχιμηνιά και Αρχιχρονιά» και η ευχή « Χρόνια

μας πολλά» όντας υπογραμμισμένες και διαχωρισμένες όλες οι συλλαβές.

Κατόπιν χιονίζει χιονονιφάδες που έχουν κολλημένη η κάθε μία επάνω από

μία συλλαβή. Τα παιδιά παίρνουν από μία χιονονιφάδα και χωρίζονται σε

τρεις ομάδες ανάλογα με τη συλλαβή που κρατούν. Η κάθε ομάδα προσπαθεί

να μπει στη σωστή σειρά προκειμένου να σχηματιστούν σωστά οι τρεις

προτάσεις που αναφέρθηκαν παραπάνω.

116 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Θασίτου Πηνελόπη, 6ο Νηπιαγωγείο Σητείας

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτΘεματική ενότητα που εντάχτΘεματική ενότητα που εντάχτΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταηκε η δραστηριότηταηκε η δραστηριότηταηκε η δραστηριότητα

««««Ζώα του αγροκτήματοςΖώα του αγροκτήματοςΖώα του αγροκτήματοςΖώα του αγροκτήματος»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο της δραστηριότηταςΤο θέμα/ αντικείμενο της δραστηριότηταςΤο θέμα/ αντικείμενο της δραστηριότηταςΤο θέμα/ αντικείμενο της δραστηριότητας

Ζώα του αγροκτήματος, παιχνίδι με τις συλλαβές τους

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικά αντικείμενα: Γλώσσα και Φυσικές επιστήμες στο νηπιαγωγείο

Ιδιαίτερη Περιοχή του γνωστικού αντικειμένου: Κατανόηση προφορικών

κειμένων και ζωικοί οργανισμοί

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός Σκοπός Γενικός Σκοπός Γενικός Σκοπός Γενικός Σκοπός

Να συνειδητοποιήσουν ότι οι λέξεις απαρτίζονται από μικρότερα κομμάτια,

τις συλλαβές και σταδιακά να κατανοήσουν το φωνημικό χαρακτήρα της

γλώσσας μας

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να αναγνωρίζουν προσωπικά τους χαρακτηριστικά, απόψεις, επιλογές

να αποκτήσουν θετική αυτοεκτίμηση

να οριοθετούν τη συμπεριφορά τους

να συμμετέχουν σε ομαδικές δραστηριότητες

να εφαρμόσουν τις γνώσεις που απέκτησαν σχετικά με τα μορφολογικά και

άλλα βασικά χαρακτηριστικά των ζωντανών οργανισμών, και να υιοθετούν

Γλωσσικές δραστηριότητες 117 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

συνδυαστικά ως κριτήρια ταξινόμησης που επιτρέπουν τη συγκρότηση

κατηγοριών

να απαγγέλουν και να διαβάζουν αριθμούς

να καταμετρούν πραγματικά αντικείμενα και αντικείμενα σε εικόνες και

άλλες μορφές συμβολικών παραστάσεων

να διερευνούν καταστάσεις «βάζω μαζί», «βάζω ακόμα», και «συγκρίνω» για

να προσεγγίσουν την πράξη της πρόσθεσης

να λειτουργούν ως ακροατές

να αναπτύσσουν στρατηγικές για να πάρουν τον λόγο με ευγενικό τρόπο,

μαθαίνουν να σέβονται τους κανόνες επικοινωνίας

να εφαρμόζουν στρατηγικές οργάνωσης του λόγου πριν μιλήσουν

να παράγουν προφορικά κείμενα σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που ισχύουν

κάθε φορά

να συμμετέχουν σε συζητήσεις στο νηπιαγωγείο για θέματα των

ενδιαφερόντων τους

να αντιλαμβάνονται τους σκοπούς της γραφής

να αποκτούν ικανότητες που υποστηρίζουν τη γραφή και μαθαίνουν την ορθή

στάση του σώματος κατά τη γραφή

να χρησιμοποιούν τα μέρη του σώματός τους και τα διάφορα αντικείμενα με

πολλούς τρόπους

να γνωρίσουν και να εξοικειωθούν με τα μουσικά όργανα της τάξης

να ανταποκρίνονται σε εκτελεστικές οδηγίες

5.5.5.5. Οι μέθοΟι μέθοΟι μέθοΟι μέθοδοι και οι τεχνικές δδοι και οι τεχνικές δδοι και οι τεχνικές δδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςιδασκαλίαςιδασκαλίαςιδασκαλίας

Ερωτήσεις-απαντήσεις, υποθέσεις, συζήτηση, προβληματισμός, οπτική

παρατήρηση, ομαδική εργασία, ατομική εργασία, βιωματική διδασκαλία,

πειραματισμός, έκθεση εποπτικού υλικού

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Αφόρμηση: Χρησιμοποιώ έναν μεγάλο φάκελο που έχει μέσα εικόνες με

τα ζώα του αγροκτήματος (χωρίς γράμματα).

Το παρουσιάζω στα παιδιά και τους λέω: «Βρήκα αυτόν τον φάκελο σ’ ένα

μπαούλο στο νηπιαγωγείο μας, τι λέτε να έχει μέσα;»

Αφού κατάφερα λοιπόν με αυτόν τον τρόπο να τραβήξω το ενδιαφέρον

και την προσοχή τους, τούς αφήνω να κάνουν υποθέσεις και να

προβληματιστούν. «Για να τον ανοίξουμε να δούμε τι κρύβει τελικά». Σκορπίζω

118 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

στο πάτωμα τις εικόνες με τα ζώα του αγροκτήματος. Ρωτάω: «Τελικά τι

έκρυβε ο φάκελος; Τι είναι όλα αυτά;»

Παίρνω τώρα τις εικόνες μία-μία και τους ζητάω να ονοματίσουν το

κάθε ζώο που βλέπουν και να χωρίσουν τη λέξη σε «κομματάκια» (συλλαβές)

χτυπώντας παλαμάκια και μετρώντας αντίστοιχα (π.χ. «Ποιο ζώο είναι αυτό;»

«ΚΟΤΑ», «Ας χωρίσουμε τη λέξη αυτή σε μικρά «κομμάτια» χτυπώντας

παλαμάκια: ΚΟ-ΤΑ, χτυπάμε 2 φορές τα χέρια μας»).

Αυτή τη διαδικασία την κάνουμε ομαδικά για όλες τις εικόνες. Στη

συνέχεια, τους ρωτάω: «Τι μπορούμε να κάνουμε για να θυμόμαστε πόσες

συλλαβές έχει το κάθε ζώο;» Μου είπαν να τα γράψουμε, έτσι και πράξαμε!

Πήρα ένα μεγάλο χαρτόνι, κόλλησα τις εικόνες με τα ζώα οριζόντια τη μία

κάτω από την άλλη και κάθετα έγραψα τους αριθμούς 2, 3, 4 και 5.

Το κάθε παιδί ερχόταν στον πίνακα αναφοράς και αφού ονομάτιζε ένα

ζώο, χώριζε τη λέξη σε συλλαβές, χτυπώντας αυτή τη φορά ένα ντέφι. Τέλος,

μετρούσε τις συλλαβές και έβαζε ένα «Χ» κάτω από τον σωστό αριθμό. Αφού

τελειώσαμε, είδαμε πόσα ζώα του αγροκτήματος έχουν 2 συλλαβές, πόσα 3,

πόσα 4 κ.ο.κ.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

25 λεπτά

8.8.8.8. Η Η Η Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαυλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαυλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαυλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Εικόνες με τα ζώα του αγροκτήματος, ένας μεγάλος φάκελος, ένα μεγάλο

χαρτόνι Α3, κόλλα, μαρκαδόροι, ντέφι

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Η αφόρμησή μου, ο φάκελος δηλαδή με τις εικόνες των ζώων του

αγροκτήματος που βρήκα στο μπαούλο του νηπιαγωγείου μας, κέντρισε το

ενδιαφέρον των παιδιών και αμέσως θέλησαν να κάνουν υποθέσεις για το τι

μπορεί να κρύβει καλλιεργώντας έτσι την κριτική σκέψη, τη φαντασία και τον

προβληματισμό τους.

Όταν άνοιξα τον φάκελο και σκόρπισα τις εικόνες στο πάτωμα τις

παρεούλας, αναγνώρισαν με ευκολία τα ζώα και κάναμε μια εποικοδομητική

συζήτηση γι’ αυτά, αφού το θέμα ανταποκρινόταν στις προϋπάρχουσες

εμπειρίες, γνώσεις και ενδιαφέροντά τους. Όλα είχαν να πουν μία εμπειρία

από την επαφή μαζί τους. Στη συνέχεια, πειραματιστήκαν και έπαιξαν με τις

Γλωσσικές δραστηριότητες 119 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

συλλαβές ομαδικά, καταφέρνοντας να συνεργαστούν και να αντιστοιχίσουν

την κάθε συλλαβή με ένα παλαμάκι των χεριών τους.

Έπειτα, για να δω αν το κάθε παιδί ξεχωριστά είχε κατανοήσει ότι η

λέξη χωρίζεται σε συλλαβές, τούς φώναζα έναν-έναν να έρχεται στον πίνακα

διπλής εισόδου. Αναγνώριζε ένα ζώο, χώριζε τη λέξη σε συλλαβές χτυπώντας

αυτή την φορά ένα ντέφι και μετρούσε πόσα ήταν τα «κομματάκια» αυτά.

Τέλος έβαζε ένα «Χ» κάτω από τον σωστό αριθμό. Όλα τα παιδιά ήταν

πρόθυμα να σηκωθούν και να παίξουν με τις συλλαβές. Περίμεναν με

υπομονή τη σειρά τους και φάνηκε να βιώνουν ευχάριστα και δημιουργικά τη

συγκεκριμένη δραστηριότητα.

Τα νήπια δεν συνάντησαν ιδιαίτερες δυσκολίες, μερικά μόνο προνήπια

αλλόγλωσσα δυσκολεύτηκαν αλλά με τη δική μου καθοδήγηση και τη βοήθεια

των άλλων παιδιών, τα κατάφεραν. Θεωρώ, πως οι στόχοι της

δραστηριότητας επιτεύχθηκαν με επιτυχία και πως σταδιακά με την

υλοποίηση κι άλλων τέτοιων δραστηριοτήτων, θα κατανοήσουν τον

φωνημικό χαρακτήρα της γλώσσας μας.

Τα υλικά της δραστηριότητας ήταν επαρκή και έδωσαν ερεθίσματα στη

σκέψη τους. Τέλος, ο ρόλος μου καθ’ όλη τη διάρκεια της δραστηριότητας

ήταν κυρίως καθοδηγητικός και υποστηρικτικός. Ενθάρρυνα τα παιδιά να

διατυπώνουν τις υποθέσεις τους, επιβράβευα την κάθε τους προσπάθεια και

όχι το αποτέλεσμα. Προσπαθούσα με ανοιχτές ερωτήσεις να ενεργοποιήσω το

ενδιαφέρον, τη σκέψη τους και να τους προτρέπω να πειραματίζονται και να

παίζουν με τις συλλαβές.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- Παιχνίδι με τα υποκοριστικά των ζώων του αγροκτήματος

- Φτιάχνουμε μία ιστορία με τα ζώα του αγροκτήματος (όποια επιλέξουν τα

ίδια) χρησιμοποιώντας τον πληθυντικό τους αριθμό

120 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Καλαϊτζάκη Κατερίνα, 5ο Νηπιαγωγείο Ιεράπετρας

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταδραστηριότηταδραστηριότηταδραστηριότητα

««««Η Η Η Η Μουσική και οι ΜουσικοίΜουσική και οι ΜουσικοίΜουσική και οι ΜουσικοίΜουσική και οι Μουσικοί»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Παιχνίδι με τις λέξεις: Καπακομαχίες! Θα καταφέρεις να βιδώσεις πρώτος τη

λέξη;

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γλώσσα, Μαθηματικά, Παιδί και Περιβάλλον (ανθρωπογενές και φυσικό),

Φυσική αγωγή, Μουσική

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόΓενικός ΣκοπόΓενικός ΣκοπόΓενικός Σκοπόςςςς

Να συνειδητοποιήσουν ότι οι λέξεις απαρτίζονται από μικρότερα κομμάτια,

τις «συλλαβές» και τα «φωνήματα», τη σχέση φωνήματος-γραφήματος (ότι

κάθε γράφημα έχει σχέση με φώνημα και αντίστροφα), την αναγνώριση

φθόγγων και φωνημάτων

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να επεξεργάζονται γραπτά ερεθίσματα και να κάνουν υποθέσεις για τα

σύμβολα που χρησιμοποιούνται για την απόδοση των ήχων (φωνημάτων)

να αντιστοιχούν λέξη με εικόνα

να επισημαίνουν το αρχικό φώνημα μιας λέξης

να εντοπίζουν συγκεκριμένο φώνημα-γράφημα πάνω σε πίνακα αναφοράς

Γλωσσικές δραστηριότητες 121 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

να καταμετρούν τα φωνήματα της λέξης και να τα αντιστοιχούν με το ταμπλό

τους για επαλήθευση

να εκτελούν με επιτυχία τη δραστηριότητα συντονίζοντας μάτι-χέρι

να ασκούνται σε δραστηριότητα λεπτής κινητικότητας

να ακονίσουν την αγωνιστική τους διάθεση μέσα από την ευγενή άμιλλα

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Ερωτήσεις-απαντήσεις, παιχνίδι, διάλογος, οπτικοακουστικά μέσα

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Μέσα από τον τίτλο «Η Μουσική και οι Μουσικοί», παρατηρήσαμε δύο

μεγάλα «Μ». Έτσι, άρχισαν να λένε ότι έχουμε πολλά παιδιά στην τάξη που το

όνομά τους ξεκινά από αυτό το γράμμα και αποφασίσαμε να το γνωρίσουμε

καλύτερα. Παίξαμε με τον γλωσσοδέτη «Ένας Μυρμηγκοφάγος», βάλαμε

καπέλο και γυαλιά και ανακαλύψαμε όσα περισσότερα «Μ»/ «μ», μπορούσαμε

μέσα από τον γλωσσοδέτη.

Κάποια στιγμή, βγήκε η νηπιαγωγός από την τάξη και ξαναμπήκε

φορώντας ένα μαντήλι στον λαιμό και ένα μεγάλο μουστάκι. Συστήθηκε ως ο

κύριος «ΜΜΜμμμ». Τον φώναζαν κύριο «Μουστάκη», αλλά επειδή ήταν

«Μάγκας» και «Μερακλής» το έκανε σκέτο «ΜΜΜμμμ» και ήταν πολύ

πεινασμένος. Έτρωγε μόνο φαγητά που ξεκινούν από «Μ». Έτσι, ψάξαμε να

βρούμε τι να τον ταΐσουμε (μανταρίνι, μαγιονέζα, μανιτάρι κτλ.). Αφού τον

ταΐσαμε, μας

ευχαρίστησε και

έφυγε. Τα παιδιά

έπειτα βρήκαν και

άλλες λέξεις που

ξεκινούσαν από

αυτό το φώνημα,

τις ζωγράφισαν

και τις κατέγραψε

η νηπιαγωγός (τις επόμενες μέρες δόθηκαν και αντίστοιχα φύλλα εργασίας).

Έχοντας λοιπόν τις κάρτες αναφοράς με λέξεις που το φώνημά τους

ξεκινά από «Μ», άρχισαν οι καπακομαχίες. Δημιούργησα δύο ταμπλό από

ξύλο (ένα για κάθε παιδί) και πάνω κόλλησα κομμένα στόματα από

μπουκάλια (επτά στόματα σε κάθε ταμπλό). Σε ένα επίπεδο κουτί τοποθέτησα

καπάκια που πάνω τους ήταν γραμμένα τα γράμματα της αλφάβητου δύο-

122 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

τρεις φορές το καθένα. Παραθέταμε τη λέξη (π.χ. ΜΗΛΟ) και όποιο παιδί

κατάφερνε πρώτο να βιδώσει σωστά τη λέξη, ήταν ο νικητής. Όταν τελείωνε

κάποιο παιδί πρώτο, έπρεπε να κάνουμε επαλήθευση. Μετρούσαμε πόσα

γράμματα είχε η λέξη στην καρτέλα και πόσα καπάκια είχε βιδώσει το παιδί.

Μετά, ελέγχαμε τα γράμματα ένα προς ένα. Αν ήταν σωστά, τότε ήταν

νικητής. Αν ήταν λάθος, τότε το άλλο παιδί είχε την ευκαιρία να γράψει

σωστά τη λέξη και να νικήσει. Άρα δεν πρέπει σε αυτό το παιχνίδι το παιδί να

είναι μόνο γρήγορο αλλά και προσεκτικό.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

20 λεπτά το πρώτο μέρος της δραστηριότητας και 20 λεπτά το δεύτερο

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή / εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή / εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή / εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή / εκπαιδευτικά μέσα

Πίνακας με τον γλωσσοδέτη, μαρκαδόροι, αυτοσχέδια ταμπλό, καπάκια

μπουκαλιών

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Μετά το τέλος της δραστηριότητας αναλογιστήκαμε τι νέο είχαμε

γνωρίσει σήμερα. «Τι σας άρεσε περισσότερο και γιατί;» Στον γλωσσοδέτη είπαν

ότι τους άρεσε που έγιναν εξερευνητές με καπέλο και γυαλιά. Είχαν

μεγαλύτερη διάθεση να συμμετέχουν στη δραστηριότητα ακόμα και παιδιά

περισσότερο ντροπαλά. Ορισμένα ανέλαβαν πρωτοβουλία να τον πουν μόνα

τους, με θάρρος ακόμα και αν το έκαναν λάθος γιατί έτσι έπρεπε άλλωστε.

Είναι γλωσσοδέτης και μπερδεύουμε τη γλώσσα μας. Τα παιδιά

ενθουσιάστηκαν με τον Κύριο «ΜΜΜμμμ». Ενεργοποίησαν τη φαντασία τους

και δέχτηκαν ότι η κυρία τους είχε μεταμορφωθεί σε έναν κύριο. Ανέλαβαν

πρωτοβουλία να τον ταΐσουν και μάλιστα όταν ένα παιδί του έδινε κάτι που

δεν ξεκινούσε από «Μ», το διόρθωναν με κριτική διάθεση. Τους άρεσε τόσο

που την επόμενη ημέρα έφεραν στο δεκατιανό τους, φαγητό που ξεκινά από

«Μ» όπως «μήλα», «μανταρίνια», «μερέντα» κ.α. και παρίσταναν τον κύριο

ΜΜουστάκη.

Τα νήπια και τα προνήπια κατάφεραν σε ικανοποιητικό βαθμό να

εντοπίσουν το γράφημα εύκολα και να το κυκλώσουν. Όταν όμως έπρεπε να

βρουν λέξεις από το αντίστοιχο φώνημα, τότε τα νήπια είχαν μεγαλύτερη

ευχέρεια στον χειρισμό της γλώσσας, ενώ ένα μεγάλο ποσοστό των

προνηπίων, ανέφερε οικείες σε αυτά λέξεις όπως «μήλο», «μανταρίνι» με

Γλωσσικές δραστηριότητες 123 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

εξαίρεση ορισμένα που ήταν αρκετά προχωρημένα και δουλεμένα από τους

γονείς τους.

Οι καπακομαχίες ενθουσίασαν πολύ παιδιά με έντονη την αίσθηση του

ανταγωνισμού. Πολλά από αυτά όμως δεν τους άρεσε η ιδέα ότι έχασαν, με

αποτέλεσμα να στεναχωρηθούν. Έτσι, πρότειναν να φτιάχνει ο καθένας τη

δική του λέξη. Όποιος έφτιαχνε τις περισσότερες κάρτες θα ήταν νικητής.

Έπειτα εξέφρασαν την επιθυμία να αφήσουμε το παιχνίδι με τα καπάκια στις

γωνιές για να το παίζουν όποτε θέλουν. Έτσι το χρησιμοποιούμε και σε άλλες

ενότητες με άλλες κάρτες αναφοράς.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- «Τα τρελοχρώματα»: παιχνίδι σύνθετων λέξεων με αφορμή τα φθινοπωρινά

φύλλα, κοκκινοκαφέ, κιτρινοπορτοκαλί κ.α.

- «Οι λέξεις πήγαν βόλτα στο δάσος, μέχρι που… ξανάγιναν πρόταση»:

ανάλυση και σύνθεση προτάσεων

124 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

ΠΑΙ∆Ι ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΑΠΑΙ∆Ι ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΑΠΑΙ∆Ι ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΑΠΑΙ∆Ι ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΑ

Βάλε καπέλο και γυαλιά και ανακάλυψε όσα περισσότερα Μ, µ µπορείς.

Ένας Μυρµηγκοφάγος, µα ποιος Μυρµηγκοφάγος; Ένας Μυρµηγκοφάγος µε

µεγάλα µάτια µαγειρεύει ένα µικρούλικο µυρµήγκι!

Γλωσσικές δραστηριότητες 125 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Τι τρώει ο κύριος ΜΜΜουστάκης; Βοήθησε τον να φάει ότι ξεκινάει από Μ, µ

126 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Καλύβα Γεωργία, 4ο Νηπιαγωγείο Αγίου Νικολάου

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Υγιεινή διατροφήΥγιεινή διατροφήΥγιεινή διατροφήΥγιεινή διατροφή»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

«Παιχνίδι με τα φωνήματα και τις λέξεις»

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικό αντικείμενο: η Γλώσσα-Προφορική επικοινωνία στο Νηπιαγωγείο

Ιδιαίτερη περιοχή του γνωστικού αντικειμένου: Φωνημική ενημερότητα

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

να κατανοήσουν τη σημασία της γραφής ως μέσου επικοινωνίας, μεταφοράς

πληροφοριών και ως πηγή ευχαρίστησης και απόλαυσης

να αποκτήσουν φωνολογική επίγνωση

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να κατανοούν το περιεχόμενο του κειμένου

να αναγνωρίζουν οικείες λέξεις στο περιβάλλον και μέσα σε κείμενα

να εκφράζουν απορίες και να προτείνουν λύσεις

να υιοθετούν βασικές συμβάσεις ανάγνωσης του αλφαβητικού συστήματος

γραφής

να απομνημονεύουν μικρά κείμενα

να κατανοήσουν γενικά στοιχεία από τη σχέση γραπτού-προφορικού λόγου

Γλωσσικές δραστηριότητες 127 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Καταιγισμός Ιδεών, Ομαδική εργασία, Οπτική παρατήρηση, ΤΠΕ

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Ο φίλος μας, ο πορτοκαλί μαρκαδοράκης, δεν έχει κανονικό μελάνι!

Περιέχει ζαβολομελάνι κι όλο σκανδαλιές μας κάνει!

Είχαμε γράψει προτάσεις (τις οποίες αρχικά είχαμε σε καρτέλες και

παίζαμε αλλάζοντας τη σειρά των λέξεων) και ο σκανδαλιάρης μαρκαδοράκης

τις ανακάλυψε!

Αν και μας αρέσουν οι σκανδαλιές, προσπαθούμε κάθε φορά να τον

αποτρέψουμε, όμως είναι τόσο δυνατός που τραβάει, τραβάει με δύναμη, το

χέρι της κυρίας, εκείνη το τραβάει πίσω (με θεατρικές κινήσεις), αλλά, καθώς

είναι δυνατότερος, καταφέρνει να μουτζουρώσει το αρχικό γράμμα κάποιων

λέξεων και στη θέση του να βάλει κάποιο άλλο! Το νόημα αλλάζει εντελώς

και γελάμε πολύ!

Σε άλλες του περιπλανήσεις στην τάξη μας, καθώς είναι και φίλος με

το πληκτρολόγιο του Η/Υ μας, κάνει κι άλλες σκανδαλιές! Τι γέλια που

κάναμε όταν η «φακή» έγινε «φακοί επαφής» ή τότε που μεταμόρφωσε τη

«λύπη» σε «λίπη»! (ομόηχες λέξεις)

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

35 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτΗ υλικοτΗ υλικοτΗ υλικοτεχνική υποδομήεχνική υποδομήεχνική υποδομήεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα

Μαρκαδόροι, χαρτιά, Η/Υ

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Εποικοδομητική συζήτηση προκειμένου να ελέγξει η νηπιαγωγός:

αν αναπτύχθηκαν οι οριζόντιες ικανότητες των παιδιών, και συγκεκριμένα η

δημιουργικότητα, η κριτική σκέψη, η ανάληψη πρωτοβουλιών, η

επικοινωνία, η συνεργατικότητα, η διαπολιτισμική δεξιότητα, η εξοικείωση

με τις τέχνες

αν επιτεύχθηκαν οι επιμέρους στόχοι της και σε ποιο βαθμό, ποιους

προσωπικούς στόχους κάλυψαν τα παιδιά

αν υπάρχει ανάγκη για περισσότερη επεξεργασία ή επέκταση του θέματος

128 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Η νηπιαγωγός προκαλεί τη συζήτηση, διατυπώνοντας ερωτήσεις όπως

«Τι σας άρεσε περισσότερο και γιατί;» βοηθώντας τα παιδιά να εκφράσουν τα

συναισθήματά τους, να μιλήσουν για τις εντυπώσεις τους, για τη μεταξύ τους

συνεργασία και για τις ιστορίες που συνέθεσαν.

Εναλλακτικά, αντί για συζήτηση, μπορεί να χρησιμοποιήσει την

ομαδική ή ατομική ζωγραφική και να ζητήσει από τα παιδιά να ζωγραφίσουν

τις εντυπώσεις τους. Μόλις ολοκληρώσουν τις ζωγραφιές τους, το κάθε παιδί

παρουσιάζει στην ολομέλεια τη ζωγραφιά του, επεξηγώντας την κλπ.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- «Αμάν φάγαμ΄ αυγά»: τραγούδι με κινήσεις orff στο οποίο κάθε φορά που το

λέμε, αλλάζουμε όλα τα φωνήεντα, π.χ. ε-μεν-φέγεμ΄-ευγέ κτλ. Το ίδιο

κάνουμε και στο παραδοσιακό ποιηματάκι «Φεγγαράκι μου λαμπρό» καθώς

και στο, σε πολλούς γνωστό, «Αράμ σαμ σαμ»

- «Εμείς, οι ινδιάνοι»: στη Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

«Οι λαοί του κόσμου», βαφτιζόμαστε με τα ινδιάνικα ονόματά μας, τα οποία

είναι συνήθως επίθετο με ουσιαστικό που πρέπει να συμφωνούν σε γένος και

αριθμό (π.χ. η γρήγορη χελώνα) και φτιάχνουμε την ινδιάνικη ταυτότητά μας.

Στη συνέχεια, συστηνόμαστε με… παντομίμα!

- «Αν δεν ακούς καλά να πας σε ΩΡΛ»: έρχεται συχνά ο Παχούμιος

(γαντόκουκλα-βάτραχος) στην τάξη μας. Δε φτάνει που είναι ξεχασιάρης, δεν

ακούει κιόλας! Γι’ αυτό όταν του συστηνόμαστε, δεν καταλαβαίνει τα

ονόματά μας. Έτσι τη «Νικολέτα» τη φωνάζει «ομελέτα», τον «Γιάννη» τον

λέει «τηγάνι», τη «Μαρία» τη λέει «κυρία» κ.ο.κ. Γελάμε πολύ αλλά είναι

φίλος μας και τον βοηθάμε με διάφορους τρόπους. Πότε του γράφουμε

ποιήματα, πότε ιστοριούλες, άλλες φορές πάλι βρίσκουμε διαφορετικές λέξεις

για να του εξηγήσουμε κάτι, του ζωγραφίζουμε κ.ά.

- «Πρωτομηνιά»: κάθε πρώτη του μήνα ο εκάστοτε εγγονός του χρόνου μας

επισκέπτεται και τοποθετεί το αρχικό του γράμμα ως «Βάϊος» έγινε «Φάιος», ο

«Γιώργος» «Φιώργος», η «Νικολίνα» «Φικολίνα», η «Αφροδίτη»

«Φαφροδίτη», η «Κάλλια» «Φάλλια», ο «Μάνος» «Φάνος», ο «Νίκος» «Φίκος»,

η «Ζέτα» «Φέτα» κ.ο.κ. αρχικό των δικών μας ονομάτων. Την πρώτη μέρα του

Φλεβάρη λοιπόν γι’ άλλη μια φορά, το γέλιο μας περίσσεψε!

Γλωσσικές δραστηριότητες 129 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

130 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Κανδυλίδου Αικατερίνη, 2ο Νηπιαγωγείο Νεάπολης

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Ελάτε να γνωρίσουμεΕλάτε να γνωρίσουμεΕλάτε να γνωρίσουμεΕλάτε να γνωρίσουμε τους θησαυρούς του Φθινοπώρου τους θησαυρούς του Φθινοπώρου τους θησαυρούς του Φθινοπώρου τους θησαυρούς του Φθινοπώρου»»»»

(Το πρόγραμμα πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία όλων των νηπιαγωγών του

κλασικού τμήματος και του Τ.Ε.)

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Ανάγνωση ιστορίας, αναδιήγηση με roll movie (κυλιόμενη ταινία, ταινία σε

ρολό)

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικό αντικείμενο: Γλώσσα

Ιδιαίτερη Περιοχή του γνωστικού αντικειμένου: Κατανόηση κειμένου και

πλοκής της ιστορίας

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

κατανόηση κειμένου και πλοκής της ιστορίας

να βελτιώσουν και να εμπλουτίσουν τον προφορικό τους λόγο μέσα από την

αναδιήγηση ιστοριών.

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να ακούν με προσοχή τον αφηγητή

να κατανοούν το περιεχόμενο του κειμένου

να συμμετέχουν σε συζητήσεις γύρω από το κείμενο

Γλωσσικές δραστηριότητες 131 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

να κατανοούν έννοιες του γραπτού λόγου

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Κατασκευή Roll Movie, ζωγραφισμένες εικόνες του βιβλίου σε χαρτί του

μέτρου

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Αρχικά, διαβάσαμε στα παιδιά το βιβλίο του Antoon Krings (2000) «Άρης το

σαλιγκάρι». Η παρουσίαση του βιβλίου στα παιδιά έγινε ως εξής:

Παρουσιάσαμε στα παιδιά το βιβλίο και καθώς επρόκειτο για βιβλίο με μικρό

κείμενο, συζητήσαμε το εξώφυλλο, τον συγγραφέα και γενικά για τις «έννοιες

του γραπτού λόγου». Προτρέψαμε τα παιδιά να διαβάσουν τον τίτλο του

βιβλίου και να αναγνωρίσουν σε αυτόν γνωστές λέξεις ή γράμματα (ο λόγος

που επιλέξαμε να φέρουμε τα παιδιά σε επαφή με τις γνώσεις αυτές, ήταν

γιατί στη συνέχεια θα τους ζητούσαμε να τις χρησιμοποιήσουν,

δημιουργώντας μια δική τους ιστορία). Κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης

χρησιμοποιήσαμε μη λεκτικά στοιχεία, όπως αλλαγή στον τόνο της φωνής,

διαφορετικές εκφράσεις, κινήσεις του σώματος και παροτρύναμε τα παιδιά να

σχολιάζουν την ιστορία, να προβλέπουν τη συνέχεια, θέτοντάς τους

ερωτήσεις του τύπου «τι νομίζετε ότι έγινε στη συνέχεια;» και άλλες παρόμοιες

ερωτήσεις. Μετά την ανάγνωση της ιστορίας, επαναλάβαμε τα βασικά σημεία

και ακολούθησε η δραστηριότητα κατανόησης της ιστορίας.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριόΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριόΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριόΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςτηταςτηταςτητας

20-30 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα

Roll Movie

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Το αποτέλεσμα της δραστηριότητας ήταν πολύ ικανοποιητικό. Η

αναδιήγηση με τη βοήθεια του Roll Movie ήταν κάτι εντελώς καινούριο για τα

παιδιά και έτσι τράβηξε την προσοχή τους αμέσως και όλα ήθελαν να

συμμετέχουν. Επιπλέον, με την κατασκευή αυτή, προωθείται η συνεργασία

μεταξύ δυο παιδιών αλλά και ολόκληρης της τάξης. Ακόμα περισσότερο για τα

παιδιά του τμήματός μας ήταν ένας ευχάριστος και εύκολος τρόπος να

132 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

ενθαρρύνουμε τη συμμετοχή τους, την κοινωνικοποίηση τους, τη συνεργασία

αλλά και να εμπλουτίσουμε τον προφορικό τους λόγο.

Πιστεύουμε ότι η κατασκευή αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί με

διάφορους τρόπους, όπως η εικονογράφηση των εικόνων σε συνεργασία με τα

παιδιά ή να αποτελέσει αφορμή για ομαδικές και ατομικές εργασίες με σκοπό

την προώθηση διαφόρων δεξιοτήτων γραμματισμού.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

---- Δημιουργία ιστορίας από τα παιδιά

- Επιτραπέζιο παιχνίδι «Το φιδάκι του φθινοπώρου»

Γλωσσικές δραστηριότητες 133 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Καρασούλου Ειρήνη, 3ο Νηπιαγωγείο Ιεράπετρας

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Το σώμα μουΤο σώμα μουΤο σώμα μουΤο σώμα μου»»»»

2.2.2.2. Το θέμαΤο θέμαΤο θέμαΤο θέμα/ αντικείμενο / αντικείμενο / αντικείμενο / αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Υγιεινή διατροφή και άσκηση

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Ψυχοκινητική και συναισθηματική αγωγή, Αγωγή υγείας, Γλώσσα

4.4.4.4. ΟΟΟΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

Να ανακαλύψουν την αξία της υγιεινής διατροφής και άσκησης για τη σωστή

σωματική και πνευματική τους ανάπτυξη και υγεία και να υιοθετήσουν την

υγιεινή διατροφή ως τον σωστό τρόπο ζωής

Επιμέρους Στόχοι ως πρΕπιμέρους Στόχοι ως πρΕπιμέρους Στόχοι ως πρΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή ος το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή ος το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή ος το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να ακούν με προσοχή τον αφηγητή

να κατανοούν το περιεχόμενο ενός κείμενου η μιας ιστορίας

να απαντούν σε ερωτήσεις γύρω από το κείμενο

να διηγούνται την ιστορία με δικά τους λόγια, με τη σωστή διαδοχική σειρά

των γεγονότων, χρησιμοποιώντας λέξεις όπως «πριν», «μετά», «μια φόρα και

έναν καιρό», «μια μέρα» κλπ.

να φτιάχνουν νέες λέξεις με αφορμή μία λέξη του κείμενου χρησιμοποιώντας

υποκοριστικά

134 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

να βρίσκουν λύσεις μέσα από συζήτηση και προτάσεις

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Ανάγνωση εικονογραφημένης ιστορίας, ερωτήσεις-απαντήσεις, αναδιήγηση,

οπτική παρατήρηση, εξεύρεση λύσεων-προτάσεις, εργασία σε ομάδες

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Κάθε πρωί μόλις κάτσουμε στην παρεούλα, ένα παιδί ανοίγει το

ταχυδρομικό κουτί που έχουμε στην τάξη και φέρνει στα παιδιά τις

ζωγραφιές, γράμματα που στέλνει το ένα παιδί στο άλλο (το κουτί φτιάχτηκε

την παγκόσμια ημέρα των ταχυδρομείων και παρέμεινε στην τάξη επειδή

άρεσε στα παιδιά). Εκείνη την ημέρα, υπήρχε μέσα στο κουτί ένα γράμμα και

ένα βιβλίο. Τα παιδιά το έφεραν και ζήτησαν να το διαβάσουμε. Τους διάβασα

ότι απέξω ο φάκελος έγραφε «3ο νηπιαγωγείο» και μετά διαβάσαμε το

γράμμα που είχε σταλεί από ένα παιδάκι τον «Κούλη τον Γλυκούλη» που

έγραφε στα παιδιά για να τους πει την ιστορία του και να τα ενημερώσει για

το τι έπαθε, ώστε να μην το πάθουν και τα άλλα παιδιά. Τα παιδιά

συμφωνήσαν να διαβάσουμε την ιστορία και τους διάβασα αρχικά τον τίτλο

«Ο Κούλης ο Γλυκούλης έφτιαξε τη φρουτοχώρα». Ρώτησα αν έχουν ξανακούσει

τέτοιο όνομα και γιατί άραγε να τον λένε έτσι. Επίσης, τι νομίζουν ότι θα ήταν

η φρουτοχώρα. Τα νήπια έδωσαν δυο διαφορετικές εκδοχές σε αυτές τις

ερωτήσεις. Ως προς το «Γλυκούλης»: α) επειδή του άρεσαν τα γλυκά και β)

επειδή ήταν όμορφος, «γλυκούλης» στο πρόσωπο, ενώ για τη «φρουτοχώρα»:

α) μια χώρα φτιαγμένη από φρούτα και β) μια χώρα που θα ζούσαν μόνο

φρούτα.

Ξεκινήσαμε την ανάγνωση της ιστορίας τονίζοντας κάποιες λέξεις,

όπως «Γλυκοχώρα», «μαγευομάγαζο», «λίπη», «τηγανητά», «αναψυκτικά»

κλπ. ενώ ταυτόχρονα έβλεπαν και τις εικόνες, και τα ρωτούσα τι νομίζουν ότι

θα γίνει μετά. Όταν τέλειωσε η ιστορία, ξεκίνησε ένας διάλογος με τη μορφή

ερωτήσεων-απαντήσεων όπως:

• Σας άρεσε η ιστορία του «Κούλη του Γλυκούλη»; • Πού ζούσε ο Κούλης;

• Τι δουλειά έκανε ο µπαµπάς του; (Είχε µαγευοµάγαζο) και γιατί το έλεγαν έτσι; (Είχε όλων των ειδών τα γλυκά και τα ανθυγιεινά φαγητά και µάγευε τους ανθρώπους).

• Τι άρεσε πιο πολύ στον Κούλη να τρώει και να πίνει; Και επειδή έτρωγε πολλά γλυκά και έπινε µόνο αναψυκτικά τι έπαθε; Για

Γλωσσικές δραστηριότητες 135 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

δείτε τις εικόνες, στην πρώτη πως είναι ο Κούλης, όταν έτρωγε µόνο υγιεινά; Και τώρα δείτε και την άλλη εικόνα. Πως είναι τώρα ο Κούλης; Είναι ο ίδιος;

Τα νήπια απάντησαν ότι o Koύλης ζούσε στη Γλυκοχώρα και ο μπαμπάς

του είχε ένα εστιατόριο, το «μαγευομάγαζο» και ότι στον Κούλη άρεσε να

τρώει γλυκά, λίπη και τηγανητά, έπινε μόνο αναψυκτικά αντί για νερό και

σταμάτησε να βγαίνει έξω να παίζει με τους φίλους του, αλλά καθόταν

μπροστά από την τηλεόραση και τον υπολογιστή. Στην πρώτη εικόνα ο

Κούλης ήταν γλυκούλης ήταν γλυκούλης ήταν γλυκούλης ήταν γλυκούλης (όμορφος), ενώ στη δεύτερη έγινε χοντρούλχοντρούλχοντρούλχοντρούληςηςηςης και

παχουλούληπαχουλούληπαχουλούληπαχουλούλης και ότι δεν ήταν πια χαρούμενος γιατί πονούσαν τα κόκαλά του,

μαύρισαν τα δόντια του, δεν μπορούσε να περπατήσει και τώρα ήταν

αρρωστοαρρωστοαρρωστοαρρωστούλης.ύλης.ύλης.ύλης. Όμως, ο γιατρός τού είπε να σταματήσει να τρώει γλυκά και

λίπη και να μην είναι πια μπροστά στην τηλεόραση και στον υπολογιστή,

αλλά να παίζει με τους φίλους του. Και όταν τα έκανε όλα αυτά, ξανάγινε

πάλι αδυνατούληςαδυνατούληςαδυνατούληςαδυνατούλης (όταν τα παιδιά είπαν αυτές τις λέξεις, τις έγραψα σε μια

κόλλα Α4 και τα παιδιά δίπλα από κάθε λέξη ζωγράφισαν τον Κούλη όπως

περιέγραφε η λέξη). Επίσης, ο μπαμπάς του άλλαξε το μαγαζί και από

«γλυκομάγαζο-μαγευομάγαζο», τώρα το έκανε «φρουτομάγαζο», όπου στον

τρίτο όροφο υπήρχε παιδότοπος κι εκεί τα παιδιά έπαιζαν ποδόσφαιρο και

έκαναν γυμναστική.

«Είδατε τώρα τι έπαθε ο Γλυκούλης;» ρώτησα τα παιδιά. «Εσείς θα θέλατε

να τρώτε ότι έτρωγε ο Κούλης και να γίνετε όπως αυτός;» Έτσι τα παιδιά έφτασαν

στο συμπέρασμα ότι δεν πρέπει να τρώμε πολλά γλυκά, λίπη και τηγανητά και

αναψυκτικά, ούτε να καθόμαστε μπροστά στον υπολογιστή και στην

τηλεόραση μόνο, αλλά να τρώμε φρούτα και λαχανικά, υγιεινά φαγητά χωρίς

λίπη και να κάνουμε γυμναστική.

Τα νήπια ζήτησαν να βάλουμε το βιβλίο στη βιβλιοθήκη για να

μπορούν να το διαβάζουν. Τους εξήγησα ότι δεν μπορούσαμε να το

κρατήσουμε, γιατί ο Κούλης θέλει να το στείλει και σε αλλά παιδιά και τέθηκε

το ερώτημα τι να κάνουμε. Έπειτα από αρκετές ιδέες, αποφασίστηκε να

φτιάξουν τα ίδια το βιβλίο και να γράψει η κύρια, που ξέρει να γραφεί, τα

λόγια. Τα παιδιά άρχισαν να διηγούνται την ιστορία, μόνο που αυτή τη φόρα,

χρησιμοποιούσαν τις λέξεις με τα υποκοριστικά που είχαν πει προηγουμένως,

αλλάζοντας έτσι τις κανονικές λέξεις με αυτές. Να σημειωθεί ότι δεν έγινε

αυτή η αλλαγή με υπόδειξη δική μου, αλλά από τα ίδια τα παιδιά που πήραν

αφορμή από την λέξη Κούλης-Γλυκούλης και μετέτρεπαν τις λέξεις σε -

ουλης). Χωριστήκαν σε ομάδες και η κάθε ομάδα έφτιαξε και από ένα κομμάτι

136 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

της ιστορίας. Το βιβλίο που έφτιαξαν τα παιδιά τοποθετήθηκε στη βιβλιοθήκη

της τάξης. Τέλος, ακούσαμε στο κασετόφωνο το τραγούδι «Τόσο λάθος

διατροφή» της Τατιάνας Ζωγράφου και μάθαμε να το τραγουδάμε.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

Περίπου μια ώρα

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/Η υλικοτεχνική υποδομή/Η υλικοτεχνική υποδομή/Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μ εκπαιδευτικά μ εκπαιδευτικά μ εκπαιδευτικά μέσαέσαέσαέσα

Εικονογραφημένη ιστορία του τμήματος Διατροφολογίας & Διαιτολογίας σε

συνεργασία με το γραφείο Υγείας Δήμου Ιεράπετρας και Επιτροπή Υγείας

Δήμου Ιεράπετρας, κείμενα Γαλάνης Νικ. Χρήστος (καθηγητή Τ.Ε.Ι. Κρήτης)

και Γεωργάτου Σπυριδούλα (Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Αργοστόλι

Κεφαλληνίας), κασετόφωνο, κόλλες Α4, μαρκαδόροι, κάνσον Α4

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Γενικός σκοπός της δραστηριότητας ήταν να κατανοήσουν τα νήπια

την άξια της υγιεινής διατροφής και άσκησης, κάτι που πιστεύω επετεύχθη

μέσω της ιστορίας και του πόσο άρεσε στα νήπια αλλά και από το ενδιαφέρον

που έδειξαν κατά την ανάγνωση της ιστορίας. Εξέφραζαν την απορία τους

λέγοντας π.χ. «γιατί η μαμά του τον άφηνε να τα τρώει και δεν τον μάλωνε;» «Τα

παιδιά δεν κάνει να τρώνε πολλά γλυκά γιατί θα πονέσει η κοιλιά τους» (που

δείχνει ότι καταλάβαιναν το πόσο λάθος είναι να τρώμε ανθυγιεινά φαγητά)

και πως «τα μικρά παιδιά δεν κάνει να παίζουν υπολογιστή, αλλά να παίζουν αλλά

παιχνίδια όπως μπάλα, κουτσό».

Στους επιμέρους στόχους, τα νήπια κάλυψαν τους περισσότερους, όπως

να ακούσουν με προσοχή την ιστορία, να την αναδιηγηθούν, να απαντούν σε

ερωτήσεις σχετικές με την ιστορία και δημιούργησαν λέξεις με υποκοριστικά

σε -ουλης. Βρήκαν λύση ως προς το θέμα του βιβλίου, με το να φτιάξουν ένα

δικό τους και έκαναν ακούσια αντικατάσταση λέξεων του κείμενου με λέξεις

με υποκοριστικά που είπαν τα ίδια.

Επειδή όμως υπήρχε ανάγκη για περισσότερη επεξεργασία του θέματος

της υγιεινής διατροφής, αυτό έγινε την επομένη μέρα.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δυο δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δυο δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δυο δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δυο δραστηριοτήτων

- Φθινόπωρο

- Φρούτα του φθινοπώρου

Γλωσσικές δραστηριότητες 137 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Καροφυλάκη ∆έσποινα, 4ο Νηπιαγωγείο Ιεράπετρας

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««ΧριστούγενναΧριστούγενναΧριστούγενναΧριστούγεννα»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Αντικατάσταση ενός φωνήματος από άλλο μέσα σε λέξη

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστΕμπλεκόμενες γνωστΕμπλεκόμενες γνωστΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςικές περιοχέςικές περιοχέςικές περιοχές

Γλώσσα, Μελέτη περιβάλλοντος, Κοινωνικό περιβάλλον, Δημιουργία και

Έκφραση

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

να συνειδητοποιήσουν ότι ο γραπτός και ο προφορικός λόγος αποτελούνται

από φωνήματα και γραφήματα

να βελτιώσουν τον βαθμό φωνολογικής ενημερότητας, με σκοπό να μάθουν

πιο εύκολα να γράφουν και να διαβάζουν

μέσα από την παιδική λογοτεχνία, να επεξεργάζονται πληροφορίες

χρησιμοποιώντας τη γλώσσα, να ασκούν τη φαντασία τους, να συνεργάζονται,

να διασκεδάζουν

ΕπιμέρουςΕπιμέρουςΕπιμέρουςΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να χρησιμοποιούν τη βιβλιοθήκη της τάξης και να επιλέγουν βιβλία, ανάλογα

με το θέμα που ασχολούνται κάθε φορά

να αναπτύξουν τον προφορικό τους λόγο μέσω της φωνολογικής ευαισθησίας

138 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

να ακούν με προσοχή τον αφηγητή

να κατανοούν το περιεχόμενο του κειμένου

να αναγνωρίζουν ότι οι λέξεις μπορεί να έχουν ίδιο ενδιάμεσο ήχο

να μάθουν τους κανόνες ενός παιχνιδιού

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Ερωτήσεις-απαντήσεις, Καταιγισμός Ιδεών, Οπτική παρατήρηση, Εικαστικά

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Από τη βιβλιοθήκη της τάξης μας πήραμε και διαβάσαμε το παραμύθι

«Φρικαντέλα, η μάγισσα που μισούσε τα κάλαντα». Μέσα από αυτό αναδύθηκαν

τρεις γλωσσικές δραστηριότητες.

Α) «Κάλαντα-Κάκαντα» (Αντικατάσταση φωνήματος)

Τα παιδιά μέσα από την όμορφη και αστεία αφήγηση του Τριβιζά,

εντόπισαν ότι η διαφορά των δυο λέξεων «κάλαντα-κάκαντα», οφείλεται: α)

στην αντικατάσταση ενός φωνήματος από ένα άλλο (λ-κ) και β) στο ότι το

καλό και το κακό είναι εννοιολογικά αντίθετα. Τους ζήτησα να σκεφθούν και

να μου πουν και άλλες λέξεις στις οποίες μπορούμε να αντικαταστήσουμε το

«κ»με το «λ», τις έγραψα σε χαρτί, χρωματίζοντας με διαφορετικό χρώμα τα

γράμματα, που ήθελα να μάθουν να αναγνωρίζουν και τις κρέμασα στη γωνιά

της συζήτησης. Τα παιδιά είπαν: Καλογέροι-Κακογέροι, Καλαµαύκα-Κακαµαύκα, (χωριά της περιοχής µας), καλαµπόκι-κακαµπόκι, καλοκαίρι-κακοκαίρι, καληνύχτα-κακηνύχτα, καλησπέρα-κακησπέρα, καλοκαρδίσει-κακοκαρδίσει, καλάθι-κακάθι, καλαµένιος-κακαµένιος,

καλοµοίρα-κακοµοίρα, καλαµάρια-κακαµάρια. Επίσης, βρήκαν και

εκφράσεις, όπως: «καλά να περάσεις - κακά να περάσεις», «καλή σας όρεξη - κακή σας όρεξη», «καλά Χριστούγεννα - κακά Χριστούγεννα», «καλή Πρωτοχρονιά - κακή Πρωτοχρονιά», «καλό ταξίδι - κακό ταξίδι».

Επειδή ήθελα να διαπιστώσω αν τα παιδιά μπορούν να αναγνωρίζουν

όχι μόνο ηχητικά, αλλά και οπτικά το «κ» και το «λ», τους πρότεινα να

παίξουμε ένα παιχνίδι με τις λέξεις που βρήκαν. Έβγαλα σε ασπρόμαυρη

φωτοτυπία τις λέξεις που είχαν πει (όχι τις εκφράσεις), τις έκοψα και τους

εξήγησα το παιχνίδι και τους κανόνες του. Έπρεπε να φτιάξουμε ένα κάστρο

για τη Φρικαντέλα και ένα για τον Σεβαστιανό Μπισμπικούκη. Επειδή δεν

είχαμε πολύ χρόνο για να χωριστούμε και να δουλέψουμε σε ομάδες,

Γλωσσικές δραστηριότητες 139 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

υλοποιήσαμε δυο ιδέες από τις πολλές που πρότειναν τα νήπια. Σε μια

καρέκλα ακουμπήσαμε ένα ραβδί, που πήραμε από τη γωνιά μεταμφίεσης και

κολλήσαμε επάνω του το «κ». Αυτό ήταν το κάστρο της μάγισσας. Πήραμε ένα

τριγωνάκι από τα μουσικά όργανα, το τοποθετήσαμε σε άλλη καρέκλα και

κολλήσαμε το «λ». Εκεί ήταν το κάστρο του Μπισμπικούκη. Στη συνέχεια,

σκόρπισα στο πάτωμα τις λέξεις και έβαλα στο μαγνητόφωνο τα κάλαντα. Δύο

ομάδες παιδιών, η μία Φρικαντέλες (κρατούσαν ένα ραβδί), η άλλη

Σεβαστιανοί (κρατούσαν ένα τριγωνάκι), όση ώρα άκουγαν τα κάλαντα,

μάζευαν τις λέξεις που αντιπροσώπευαν τον ρόλο τους (π.χ. οι μάγισσες –

κακαμάρια) και τις πήγαιναν στο αντίστοιχο κάστρο. Μόλις σταμάταγε η

μουσική, μετρούσαμε τις λέξεις και η ομάδα που είχε μαζέψει τις περισσότερες

ήταν η νικήτρια. Οι λάθος λέξεις δεν συμπεριλαμβάνονταν στο μέτρημα.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

40 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Παραμύθι, χαρτί, μουσικά όργανα, μαρκαδόροι, ραβδάκια μάγισσας,

φωτοτυπικό μηχάνημα, ψαλίδι, μαγνητόφωνο, cd-rom με κάλαντα

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Τα παιδιά παρακολούθησαν με ενδιαφέρον το παραμύθι και

διασκέδασαν με τα καμώματα και τα παθήματα της Φρικαντέλας. Δεν

δυσκολεύτηκαν να καταλάβουν την αντικατάσταση του φωνήματος «κ» από

το φώνημα «λ» μέσα στις λέξεις της ιστορίας και με σχετική ευκολία βρήκαν

τις δικές τους λέξεις. Το παιχνίδι τους δυσκόλεψε αρκετά, όχι γιατί δεν

κατάλαβαν τους κανόνες, αλλά γιατί οι λέξεις που ήταν στο πάτωμα δεν είχαν

χρωματισμένο το «κ» και το «λ» και απαιτούσε προσοχή και συγκέντρωση.

Συμβουλεύονταν όμως το χαρτί που υπήρχε στη γωνιά της συζήτησης και ναι

μεν σημείωναν επιτυχίες, αλλά έχαναν χρόνο. Την επόμενη μέρα, στις

ελεύθερες δραστηριότητες τους πρότεινα, όσοι ήθελαν, να ζωγραφίσουν

ατομικά το κάστρο της μάγισσας και του Σεβαστιανού και να γράψουν τις

αντίστοιχες λέξεις. Έτσι, ξαναπαίξανε το παιχνίδι με μεγαλύτερη ευκολία και

είχαν περισσότερες επιτυχίες, σε λιγότερο χρόνο.

Πιστεύω ότι τόσο ο γενικός σκοπός, όσο και οι διδακτικοί στόχοι

επιτεύχθηκαν σε μεγάλο βαθμό.

140 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- Αρχιμηνιάξ κι αρχιχρονιάξ (αντικατάσταση συλλαβής)

- Κάλαντα από διάφορα μέρη της Ελλάδας (ονόματα περιοχών)

Γλωσσικές δραστηριότητες 141 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Καρτσοπούλου Αναστασία, 4ο Νηπιαγωγείο Σητείας

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντΘεματική ενότητα που εντΘεματική ενότητα που εντΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταάχτηκε η δραστηριότηταάχτηκε η δραστηριότηταάχτηκε η δραστηριότητα

««««ΧριστούγενναΧριστούγενναΧριστούγενναΧριστούγεννα»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Παιχνίδι με τις Ηπείρους

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικό αντικείμενο: Γλώσσα

Ιδιαίτερη Περιοχή του γνωστικού αντικειμένου: Ανάγνωση, συνεργασία,

κοινωνική αγωγή

4.4.4.4. Ο σΟ σΟ σΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοικοπός και οι διδακτικοί στόχοικοπός και οι διδακτικοί στόχοικοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

Να αναγνωρίσουν τα ονόματα των Ηπείρων

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να συνεργαστούν και να επικοινωνήσουν

να έρθουν σε επαφή με τον παγκόσμιο χάρτη

να ακούσουν προσεκτικά τις οδηγίες του παιχνιδιού

να σεβαστούν τους κανόνες

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Ομαδική εργασία, οπτική παρατήρηση

142 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Καθώς είχαμε αποφασίσει να παρουσιάσουμε στη Χριστουγεννιάτικη γιορτή

του Νηπιαγωγείου μας ένα θεατρικό βασισμένο στο βιβλίο «Η μπουγάδα του Αϊ

Βασίλη», εστιάσαμε στο σημείο που στέλνει γράμματα στα παιδιά όλου του

κόσμου, της Αφρικής, της Ασίας, της Αμερικής, της Αυστραλίας και της

Ευρώπης. Συζητήσαμε για το πώς λέγεται ο κάτοικος της Αφρικής

(Αφρικανός), της Ασίας (Ασιάτης) κ.ο.κ. Στη συνέχεια, απλώσαμε έναν

παγκόσμιο χάρτη και είδαμε πού βρίσκονται αυτά τα μέρη. Γράψαμε τα

ονόματα των ηπείρων και τα διαβάσαμε. Στη συνέχεια, τα παιδιά χωρίστηκαν

σε τυχαίες ομάδες, οι οποίες αντιπροσώπευαν τις ηπείρους. Είχαμε ετοιμάσει

κορδέλες επάνω στις οποίες είχαμε γράψει τα ονόματα των ηπείρων και τις

φορέσαμε στα μέτωπα των παιδιών. Έτσι, δημιουργήθηκαν ομάδες με τα

παιδιά της Αφρικής, της Ασίας, της Αμερικής κλπ. Παίξαμε μουσική και

αφήσαμε τα παιδιά να χορεύουν ελεύθερα στον χώρο. Στο σταμάτημα της

μουσικής έπρεπε να βρει το κάθε παιδί την ομάδα του, διαβάζοντας την

καρτέλα στο μέτωπο των άλλων παιδιών.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

20 λεπτά

8.8.8.8. Η υΗ υΗ υΗ υλικοτεχνική υποδομήλικοτεχνική υποδομήλικοτεχνική υποδομήλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα

Παραμύθι «Η μπουγάδα του Αϊ Βασίλη», Ιωάννα Κυρίτση, Εκδ. Παπαδόπουλος,

παγκόσμιος χάρτης, πίνακες αναφοράς με τα ονόματα των ηπείρων, κορδέλες

με καρτέλες όπου αναγράφονται τα ονόματα των ηπείρων

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Τα παιδιά κατάφεραν να σχηματίσουν τις ομάδες αναγνωρίζοντας τις λέξεις,

ακολούθησαν τους κανόνες του παιχνιδιού και συνεργάστηκαν επιτυχώς.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- Ανάγνωση του παραμυθιού «Η μπουγάδα του Αϊ Βασίλη»

- Γράψιμο γράμματος στον Αϊ Βασίλη

Γλωσσικές δραστηριότητες 143 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Κασούδη Φαίδρα, 3ο Νηπιαγωγείο Σητείας

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««28282828ηηηη Οκτωβρίου Οκτωβρίου Οκτωβρίου Οκτωβρίου»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/αντικείμενο της δραστηριότηταςΤο θέμα/αντικείμενο της δραστηριότηταςΤο θέμα/αντικείμενο της δραστηριότηταςΤο θέμα/αντικείμενο της δραστηριότητας

Παιχνίδι με τα υποκοριστικά και τα μεγεθυντικά των λέξεων

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικό αντικείμενο: Γλώσσα στο νηπιαγωγείο

Ιδιαίτερη περιοχή του γνωστικού αντικειμένου: Προφορική επικοινωνία

(ομιλία και ακρόαση), Γραφή και γραπτή έκφραση

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

να αποκτήσουν φωνολογική επίγνωση

να βελτιώσουν και να εμπλουτίσουν τον προφορικό τους λόγο

επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να ακούν με προσοχή τον αφηγητή

να κατανοούν ένα κείμενο

να οργανώνουν τον λόγο τους

να δημιουργούν τα υποκοριστικά και τα μεγεθυντικά των λέξεων

να κατανοήσουν ότι τα υποκοριστικά και τα μεγεθυντικά των λέξεων

σχηματίζονται με τις κατάλληλες καταλήξεις (συγκεκριμένα –ακι, -αρα)

να γνωρίσουν τις παραπάνω καταλήξεις και να τις διακρίνουν στις λέξεις

144 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5.5.5.5. Οι μέθοδοι καΟι μέθοδοι καΟι μέθοδοι καΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίι οι τεχνικές διδασκαλίι οι τεχνικές διδασκαλίι οι τεχνικές διδασκαλίααααςςςς

Ερωτήσεις-απαντήσεις, οπτική παρατήρηση, ομαδική εργασία

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Με αφορμή τον εορτασμό της 28ης Οκτωβρίου, διαβάσαμε το βιβλίο

«Ψηλογίγαντες και Κοντονάνοι» της Θάλειας Τριανταφύλλου. Αφού

συζητήσαμε και επεξεργαστήκαμε το θέμα του βιβλίου και την ανάγκη όλων

των ανθρώπων για την παγκόσμια ειρήνη, σε επόμενη δραστηριότητα

προσπαθήσαμε να φανταστούμε και να περιγράψουμε τους ήρωες του βιβλίου.

Πιο συγκεκριμένα έγιναν ερωτήσεις στα παιδιά όπως: Τι µύτη είχαν οι ψηλογίγαντες; (η απάντηση των παιδιών: µυτάρα) Τι αυτί; (αυτάρα) Τι πόδι; (ποδάρα) Τι καρέκλα; (καρεκλάρα) Τι αµάξι; (αµαξάρα) κ.ο.κ.

Αντίστοιχες ερωτήσεις έγιναν και για τα χαρακτηριστικά και τα

αντικείμενα των Κοντονάνων.

Για παράδειγμα, Πώς ήταν τα χέρια των Κοντονάνων; (χεράκια),

τα ποδιά (ποδαράκια), τα παιχνίδια (παιχνιδάκια).

Οι απαντήσεις των παιδιών καταγραφόταν σε πίνακα. Τα παιδιά είχαν

ξανακάνει αντίστοιχη γλωσσική άσκηση σε προφορικό επίπεδο και βρήκαν

εύκολα τα υποκοριστικά και τα μεγεθυντικά των λέξεων. Στη συνέχεια,

ζητήθηκε να παρατηρήσουν τις καταλήξεις των λέξεων που γράψαμε.

Εξηγήσαμε στα παιδιά πως όταν θέλουμε να «μικρύνουμε» μια λέξη, βάζουμε

την κατάληξη «–άκι», ενώ όταν θέλουμε να την μεγαλώσουμε, την κατάληξη

«–αρα» και φτιάξαμε τον εξής πίνακα: ΚοντονάνοιΚοντονάνοιΚοντονάνοιΚοντονάνοι Ψηλογίγαντες Ψηλογίγαντες Ψηλογίγαντες Ψηλογίγαντες

Πόδι – ποδαράκι πόδι – ποδάρα

Παιχνίδι - παιχνιδάκι παιχνίδι – παιχνιδάρα

Αµάξι - αµαξάκι αµάξι – αµαξάρα κ.ο.κ. Τέλος, σκορπίσαμε στο πάτωμα καρτέλες με υποκοριστικά και

μεγεθυντικά λέξεων. Τα παιδιά χωρίστηκαν σε δύο ομάδες τους

«Κοντονάνους» και τους «Ψηλογίγαντες». Η πρώτη ομάδα φόρεσε σκουφάκια

νάνων και έψαχναν να βρουν τις καρτέλες με τα υποκοριστικά. Στη δεύτερη

ομάδα, δόθηκαν χάρτινοι μεγεθυντικοί φακοί, καθώς θα έψαχναν να βρουν τα

Γλωσσικές δραστηριότητες 145 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

μεγεθυντικά. Κάθε ομάδα κολλούσε τις καρτέλες που έβρισκε σε ένα νάνο και

γίγαντα αντίστοιχα. Νικήτρια ήταν η ομάδα που βρήκε τις σωστές λέξεις.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

45 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Καρτέλες λέξεων, εικόνες με γίγαντα και νάνο, μαρκαδόροι, καπέλα νάνων,

μεγεθυντικοί φακοί

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Η αξιολόγηση έγινε στο τέλος της δραστηριότητας από όλη την ομάδα. Τα

παιδιά δημιούργησαν υποκοριστικά και μεγεθυντικά των λέξεων που τους

ζητήθηκε εύκολα και η διαδικασία τους φάνηκε διασκεδαστική.

Δυσκολεύτηκαν περισσότερο να εντοπίσουν τις καταλήξεις των λέξεων στις

καρτέλες. Κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού υπήρξε συνεργασία μεταξύ των

ομάδων και αλληλοβοήθεια. Σε περίπτωση κάποιου λάθους, η διόρθωσή του

γινόταν αυτόματα από τα μέλη της ομάδας. Στο τέλος, τα παιδιά ζωγράφισαν

ομαδικά σε χαρτί του μέτρου την πόλη των Κοντονάνων και των

Ψηλογιγάντων. Ήταν μια διαδικασία που τη ζήτησαν τα ίδια. Το αποτέλεσμα

ήταν πολύ όμορφο.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- Σύνθετες λέξεις με το πρώτο συνθετικό τις λέξεις κοντός και ψηλός

- Σύνθετες λέξεις με τη λέξη ελιά

146 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Κοκκινάκη Εµµανουέλα, Νηπιαγωγείο Παχιάς Άµµου

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Ο κύκλος του ΝερούΟ κύκλος του ΝερούΟ κύκλος του ΝερούΟ κύκλος του Νερού»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηδραστηδραστηδραστηριότηταςριότηταςριότηταςριότητας

Στιχάκια με ρυθμό για το γάργαρο νερό

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γλώσσα, Μελέτη Περιβάλλοντος

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός σκοπόςΓενικός σκοπόςΓενικός σκοπόςΓενικός σκοπός

Ο σχολιασμός και η επεξεργασία μερικών στιγμιότυπων, που έχουν ως βασικό

θέμα τους τη βροχή, μέσα από την αξιοποίηση ομοιοκατάληκτων μικρών

ποιημάτων σχετικών με το υπό διαπραγμάτευση θέμα

Διδακτικοί στόχοιΔιδακτικοί στόχοιΔιδακτικοί στόχοιΔιδακτικοί στόχοι

να αναγνωρίζουν δράσεις, αντικείμενα και καταστάσεις που συνδέονται με τη

βροχή

να αναγνωρίσουν στοιχεία του κάθε ποιήματος που περιγράφονται στις

εικόνες

να συνειδητοποιήσουν τις ομοιοκαταληξίες των λέξεων του κάθε ποιήματος,

αναγνωρίζοντας παράλληλα τη συλλαβή (μόρφημα) που επαναλαμβάνεται

να εκφράσουν σκέψεις, ιδέες και συναισθήματα σχετικά με τις εικόνες που

βλέπουν και τα συνοδευτικά ποιήματα

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Γλωσσικές δραστηριότητες 147 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Υιοθετώντας μια επαγωγικο-υποθετική τεχνική επεξεργασίας του

θέματος, επιχειρήθηκε, ύστερα από την ακρόαση των ομοιοκατάληκτων

δίστιχων, ο σχολιασμός των εικόνων με συγκρίσεις, εντοπισμό ομοιοτήτων

και διαφορών, αλλά και η έκφραση προσωπικών εμπειριών. Η τεχνική της

έκφωνης σκέψης, έδωσε επίσης στα παιδιά τη δυνατότητα να εκφράσουν

συναισθήματα και απόψεις αλλά και σ’ εμένα ως εκπαιδευτικό, την ευκαιρία

να ανιχνεύσω τις πρότερες γνώσεις των παιδιών.

Τέλος, ενθαρρύνθηκε η ομαδοσυνεργατική διδασκαλίαομαδοσυνεργατική διδασκαλίαομαδοσυνεργατική διδασκαλίαομαδοσυνεργατική διδασκαλία (κυρίως στο

δεύτερο μέρος της δραστηριότητας), όπου τα παιδιά σε ομάδες ενθαρρύνθηκαν

να φτιάξουν τα δικά τους πρωτότυπα δίστιχα, αλλά και να τα παρουσιάσουν

στην ολομέλεια.

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Αρχικά παρουσιάστηκε στα παιδιά από τη νηπιαγωγό το εποπτικό υλικό για να

διερευνηθούν οι προβληματισμοί και τα συναισθήματα που τους προκαλούν

τα στιγμιότυπα των εικόνων που ήταν σχετικά με το θέμα (ο κύκλος του

νερού). Έπειτα, ενθαρρύνθηκαν να εκφράσουν ελεύθερα προσωπικές τους

εμπειρίες και γνώσεις. Στη συνέχεια, μέσα από την ανάγνωση των δίστιχων

που ακολούθησαν, τα παιδιά επιχείρησαν να αναγνωρίσουν τις

ομοιοκατάληκτες λέξεις, δίνοντας στη νηπιαγωγό την ευκαιρία να

διερευνήσει, αλλά και να ασκήσει τη φωνολογική τους ενημερότητα

(επίγνωση). Τέλος, και στα πλαίσια προσπάθειας καλλιέργειας της

δημιουργικής-αποκλίνουσας σκέψης των παιδιών, τους ζητήθηκε σε μικρές

ομάδες (δυάδες) να φτιάξουν το δικό τους δίστιχο (ομοιοκατάληκτο ή μη) με

θέμα τη βροχή, όπως και έγινε.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

35 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Πλαστικοποιημένες καρτέλες ποιημάτων και εικονογραφημένων

στιγμιότυπων

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Τα παιδιά συμμετείχαν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην εκπαιδευτική δράση

(δραστηριότητα). Το ενδιαφέρον τους παρέμεινε αμείωτο καθ’ όλη τη

διάρκεια της δραστηριότητας και ήταν πρόθυμα να εκφράσουν τις απόψεις και

148 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

τα συναισθήματά τους σχετικά με το θέμα. Επίσης, δέχτηκαν με ενθουσιασμό

και διαμόρφωσαν τα δικά τους δίστιχα, όταν αυτό τους ζητήθηκε. Αν και στην

αρχή φάνηκε να νιώθουν αμηχανία στις μικρότερες ομάδες, σιγά-σιγά με τη

δική μου ενθάρρυνση, υπομονή και επιμονή, άρχισαν να λένε τις ιδέες τους

και να λειτουργούν καλύτερα. Η εργασία τους λοιπόν στις ομάδες ήταν

ικανοποιητική, καθώς τα παιδιά συνεργάστηκαν υποστηρίζοντας το ένα το

άλλο.

Εποπτικό Υλικό:Εποπτικό Υλικό:Εποπτικό Υλικό:Εποπτικό Υλικό:

Γλωσσικές δραστηριότητες 149 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- Χτυπάω παλαμάκια στις λέξεις της βροχής: δραστηριότητα φωνολογικής

ενημερότητας για την εξοικείωση των παιδιών με τη συλλαβική δομή

(μορφήματα) των λέξεων

- (επέκταση της προηγούμενης δράσης) Φωνολογική ενημερότητα και

μαθηματικά: τις συλλαβές μετρώ και συμπληρώνω τον πίνακα με τον σωστό

αριθμό των συλλαβών

150 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Κολιού Αικατερίνη, 1ο Νηπιαγωγείο Ιεράπετρας

1.1.1.1. Θεματική ενότητα Θεματική ενότητα Θεματική ενότητα Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταπου εντάχτηκε η δραστηριότηταπου εντάχτηκε η δραστηριότηταπου εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Ο εαυτός μουΟ εαυτός μουΟ εαυτός μουΟ εαυτός μου»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Οικογένεια

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Αντικείμενο δραστηριότητας: «Παιχνίδι με τα φωνήματα»

Γλώσσα, προφορική επικοινωνία-ομιλία-ακρόαση

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτιΟ σκοπός και οι διδακτιΟ σκοπός και οι διδακτιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοικοί στόχοικοί στόχοικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

Να αποκτήσουν φωνημική ενημερότητα

Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

να αναγνωρίζουν το αρχικό γράμμα του ονόματός τους καθώς και των

ονομάτων των συμμαθητών τους

να προφέρουν το αρχικό και το τελικό γράμμα του ονόματός τους καθώς και

των συμμαθητών τους

να συνειδητοποιήσουν ότι το φώνημα αντιστοιχεί σε γραπτό σύμβολο

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Οπτική παρατήρηση, Παιχνίδι προφοράς, Επιμήκυνση φωνημάτων

6.6.6.6. Γενική πεΓενική πεΓενική πεΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςριγραφή της δραστηριότηταςριγραφή της δραστηριότηταςριγραφή της δραστηριότητας

Γλωσσικές δραστηριότητες 151 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Με αφορμή, κατά την πορεία πολλών δραστηριοτήτων, την αδυναμία

κάποιων παιδιών να αναγνωρίσουν και να προφέρουν το όνομά τους μα και

τα ονόματα των άλλων παιδιών, κάναμε με τα παιδιά στο νηπιαγωγείο την

εξής δραστηριότητα: μέσα σε μια γυάλα τοποθετήσαμε κάρτες με τα αρχικά

γράμματα των ονομάτων των παιδιών. Το κάθε παιδί που είναι καθισμένο

στην «παρεούλα» κρατά από μια κάρτα, όπου είναι γραμμένο το όνομά του (τα

ονόματα είτε θα τα έχει γράψει η νηπιαγωγός αν τα προνήπια δυσκολεύονται,

είτε θα τα έχουν γράψει τα παιδιά). Στη συνέχεια, ζητάμε από ένα παιδί να

έρχεται, να «ψαχουλεύει» από τη γυάλα μια κάρτα με ένα γράμμα, να τη

σηκώνει ψηλά και τα παιδιά των οποίων το όνομα αρχίζει από το

συγκεκριμένο γράμμα να το αναγνωρίζουν, να σηκώνουν την καρδούλα με το

όνομά τους ψηλά και να φωνάζουν το όνομά τους δυνατά και έπειτα όλα μαζί

τα παιδιά θα φωνάζουν αυτά τα ονόματα. Το παιχνίδι συνεχίζεται έως ότου

εξαντληθούν όλες οι κάρτες με τα γράμματα από τη γυάλα μας και όταν τα

παιδιά έχουν φωνάξει όλα το όνομά τους.

Εναλλακτικά, μπορούμε αντί για κάρτες με τα ονόματα των παιδιών,

να τους δώσουμε να κρατάνε από δυο-τρία αντικείμενα που χρησιμοποιούμε

καθημερινά στο νηπιαγωγείο και όταν βγαίνει από τη γυάλα ένα γράμμα, τα

παιδιά να σηκώνουν ψηλά το αντικείμενο που αρχίζει από το συγκεκριμένο

γράμμα και να προφέρουν το όνομά του αργά και δυνατά.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

25 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Γυάλα, χαρτόνι κάνσον, μαρκαδόροι

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Αρχικά, όταν ξεκινήσαμε τη δραστηριότητα, μας φάνηκε ότι τα νήπια

ήταν σε θέση να αναγνωρίζουν πολύ πιο εύκολα το αρχικό γράμμα του

ονόματός τους από ότι τα προνήπια και τα αλλοδαπά παιδιά. Στην πορεία της

δραστηριότητας, σταδιακά, όλα τα παιδάκια άρχισαν να κατακτούν την

ικανότητα να αναγνωρίζουν το αρχικό γράμμα του ονόματός τους.

Στο τέλος της δραστηριότητας, όλα τα παιδιά ήταν σε θέση να

αναγνωρίσουν το όνομά τους. Τα μεγαλύτερα παιδιά ήταν επίσης σε θέση να

κατανοήσουν, ότι το αρχικό γράμμα του ονόματός τους αντιστοιχεί σε γραπτό

σύμβολο. Τα μόνα παιδιά που αντιμετώπισαν έναν βαθμό δυσκολίας, ήταν τα

152 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

αλλοδαπά, τα όποια φάνηκε, ότι ενώ αναγνώριζαν το όνομά τους, δεν ήταν

ακόμη σε θέση να αναγνωρίσουν τα ονόματα των συμμαθητών τους. Συνεπώς,

θα επεκτείνουμε τις δραστηριότητες μας γύρω από αυτόν τον στόχο.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δυο δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δυο δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δυο δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δυο δραστηριοτήτων

- Το πιο γλυκό μου όνομα

- Λέξεις και φωτογραφίες

Γλωσσικές δραστηριότητες 153 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Κόσινα Βαρβάρα, 3ο Νηπιαγωγείο Ιεράπετρας

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««ΦθινόπωροΦθινόπωροΦθινόπωροΦθινόπωρο»»»»

2.2.2.2. Το θΤο θΤο θΤο θέμαέμαέμαέμα/ αντικείμενο/ αντικείμενο/ αντικείμενο/ αντικείμενο της δραστηριότητας της δραστηριότητας της δραστηριότητας της δραστηριότητας

Τα φρούτα του φθινοπώρου

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γλώσσα, Κοινωνική και συναισθηματική αγωγή

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός σκοπόςΓενικός σκοπόςΓενικός σκοπόςΓενικός σκοπός

να διαμορφώνουν ποικίλες επικοινωνιακές καταστάσεις

να ευαισθητοποιηθούν σε θέματα που συνδέονται με το «γιατί» και «πώς»

γράφουμε

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να διηγούνται, να αφηγούνται

να περιγράφουν

να βελτιώνουν και να εμπλουτίζουν τον προφορικό λόγο

να αποκτούν φωνολογική επίγνωση

να κατανοήσουν τη σημασία της γραφής ως μέσο επικοινωνίας, μεταφοράς

πληροφοριών

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

154 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Ερωτήσεις-απαντήσεις, ομαδική εργασία

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Ξεκινάμε με δυο αινίγματα.

«Είμαι τόπι κόκκινο και αν με καθαρίσεις, άσπρο νόστιμο καρπό, αμέσως θα

αντικρίσεις. Τι είναι;» (Το μήλο)

«Χίλιοι μύριοι καλόγεροι, σε ένα ράσο τυλιγμένοι. Τι είναι;» (Το ρόδι).

Ρωτάμε τα παιδιά ποια φρούτα έχουμε το φθινόπωρο. Τι χρώμα έχει το

καθένα. Πώς λέγεται το δέντρο που έχει μήλα (μηλιά), αχλάδι (αχλαδιά), ρόδι

(ροδιά), κυδώνι (κυδωνιά) κ.ο.κ. Ρωτάμε από ποιο γράμμα (φωνούλα) ξεκινά

η λέξη «μήλο» (Μ), «αχλάδι» (Α), «ρόδι» (Ρ) κ.ο.κ. Βρίσκουμε λέξεις που

ξεκινούν από το ίδιο γράμμα. Τραγουδάμε το παραμύθι «Η Μηλιά» της Α.

Καψάσκη. Το δραματοποιούν. Φτιάχνουν τις δικές τους συνταγές:

Α) Μηλόπιτα (5 μήλα, 1 ποτήρι λάδι, 1 ποτήρι ζάχαρη, 5 αυγά, 1 λεμόνι)

Β) Φρουτοσαλάτα (μήλο, αχλάδι, σταφύλι, ρόδι, κυδώνι)

Έπειτα προτείνω να συζητήσουμε για νόστιμα πράγματα. Έχουμε

καρτέλες με διάφορες λέξεις, π.χ. «μήλο», «τυρί», «χόρτα», «κολοκύθι»,

«γάλα», «κιμά» και τη λέξη «πίτα».

Βρίσκουμε σύνθετες λέξεις όπως «μηλόπιτα» (μήλο+πίτα), τυρόπιτα

(τυρί+πίτα), κολοκυθόπιτα (κολοκύθι+πίτα) κλπ.

Με πλαστελίνη φτιάξαμε τα φρούτα του φθινόπωρου.

Τέλος, ρώτησα τα παιδιά τι τους άρεσε περισσότερο για να εκφράσουν

τα συναισθήματά τους.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

Περίπου μία ώρα

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Πλαστελίνη, τραγούδι, κόλλες Α4, φρούτα, καρτέλες, παραμύθι

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Όσον άφορα τη δραστηριότητα, επετεύχθησαν οι επιμέρους στόχοι σε

ικανοποιητικό βαθμό. Τα παιδιά γνώριζαν αρκετά πράγματα, κάλυψαν

προσωπικούς στόχους, όπως η επικοινωνία και η συνεργατικότητα. Υπήρχε

ανάγκη για περισσότερη επεξεργασία του θέματος. Η συζήτηση για το τι τους

άρεσε περισσότερο, έγινε για να εκφράσουν τα συναισθήματα τους (π.χ. δεν

τους άρεσε η κακιά μάγισσα, τους άρεσε όμως ο κάλος πρίγκιπας στο

Γλωσσικές δραστηριότητες 155 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

παραμύθι-τραγούδι). Επίσης, τους άρεσε το παιχνίδι με τις καρτέλες, όταν

έφτιαξαν σύνθετες λέξεις.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

---- Τα χρώματα

- Το ταξίδι του νερού (φυσικές επιστήμες)

156 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Κουνελάκη Ελένη, 2/θ Νηπιαγωγείο Μακρύ Γιαλού

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταριότηταριότηταριότητα

««««ΦθινόπωροΦθινόπωροΦθινόπωροΦθινόπωρο», », », », Νοέμβριος

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Άμπρα-κατάμπρα (παιχνίδι με τα γράμματα της λέξης «Νοέμβριος»)

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γλώσσα (Παραγωγή προφορικών κειμένων, Παραγωγή γραπτού λόγου,

Κατανόηση γραπτού λόγου), Εικαστικά (Θέατρο, Έλεγχος της κίνησης του

σώματος στον χώρο, Μουσική-Χρήση μουσικών οργάνων, φωνητικών

εντολών και μουσικής)

Ιδιαίτερη περιοχή του γνωστικού αντικειμένου: Φυσικές επιστήμες (έννοιες

και φαινόμενα από τον φυσικό κόσμο)

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διΟ σκοπός και οι διΟ σκοπός και οι διΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιδακτικοί στόχοιδακτικοί στόχοιδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

να συνειδητοποιήσουν τη σχέση φωνήματος και γραφήματος

να αποκτήσουν φωνολογική επίγνωση

να κατανοήσουν σταδιακά το φωνημικό χαρακτήρα της γλώσσας

να διακρίνουν τα φωνήματα ως συστατικά των λέξεων

Επιμέρους Στόχοι ως προς τΕπιμέρους Στόχοι ως προς τΕπιμέρους Στόχοι ως προς τΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή ο γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή ο γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή ο γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

να εξηγούν και να ερμηνεύουν

να ακούν και να κατανοούν έναν κανόνα παιχνιδιού

να συνεργάζονται και να δημιουργούν από κοινού

Γλωσσικές δραστηριότητες 157 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

να ανταποκρίνονται σε σωστά σήματα, σύμβολα, συνθήματα και οδηγίες

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Συζήτηση, Ερωτήσεις-Απαντήσεις, Παρατήρηση, Δραματοποίηση, Παιχνίδι

ρόλων, Χρήση μουσικής και μουσικών οργάνων, Χρήση μιας ιστορίας και

αφήγησής της με θεατρικό ύφος

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Πριν φτάσουμε στην εκτέλεση της συγκεκριμένης δραστηριότητας, έχει

προηγηθεί αρκετή προετοιμασία. Αρχικά, ασχοληθήκαμε με τον μήνα

Νοέμβριο, φτιάχνοντας το ημερολόγιό μας, τον καιρό, μετρώντας τα

γράμματά του, τις μέρες του κλπ.

Στη συνέχεια, φτιάξαμε την ακροστιχίδα του Νοεμβρίου

χρησιμοποιώντας το υλικό από την ιστοσελίδα της Ανθής Ζήση

(http://dreamskindergarten.blogspot.gr/2012/11/blog-post_5032, σ’

ευχαριστώ πολύ Ανθή!), συζητώντας με τα παιδιά, από πού μπορεί να πήρε τα

γραμματάκια του ο Νοέμβριος, (Νερό, ομπρέλα, ελιά, μήλα, βροχή, ρόδι,

Ίκαρος, όργωμα, σπορά). Επίσης, γράψαμε τις λέξεις της ακροστιχίδας σε

μεγάλο χαρτόνι, η οποία θα λειτουργήσει σαν πίνακας αναφοράς για την

εκτέλεση της δραστηριότητας.

Στη συνέχεια, λέω στα παιδιά ότι

θα τους πω μια ιστορία για τον Νοέμβριο

και θέλω τη βοήθειά τους για να τη

δραματοποιήσουμε. Ζητάω εθελοντές.

Εννιά παιδιά για τα γράμματα του

Νοεμβρίου και μία μάγισσα. Συνήθως,

προσφέρονται νήπια που είναι πιο

εξοικειωμένα με τέτοιες δραστηριότητες. Τα

προνήπια προτιμούν να την

παρακολουθήσουν και να παίξουν μετά.

Κάνουμε μια σχετική προετοιμασία συζητώντας για τα υλικά που θα

χρειαστούμε για το παιχνίδι μας. Καρτέλες με τα γράμματα του Νοεμβρίου

(Κεφαλαία) και μία στολή για τη μάγισσα από τις στολές που χρησιμοποιούμε

για τις γιορτές μας. Έτοιμη η μαγισσούλα.

158 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Η μάγισσα κρύβεται. Σκορπίζω τις καρτέλες με τα γράμματα στη μοκέτα

και με χαρούμενη μουσική, τα παιδιά χορεύουν. Μόλις σταματήσει η μουσική,

παίρνουν ένα γράμμα και πρέπει να σχηματίσουν τη λέξη «Νοέμβριος». Η

οδηγία είναι ότι από τώρα και στο εξής, τα γράμματα του Νοεμβρίου,

πιασμένα από το χέρι, πηγαίνουν πάντα μαζί, γιατί αν χωρίσουν δε θα είναι

πια ο Νοέμβριος.

Ξεκινάει η ιστορία… «Ο Νοέµβριος ήταν πολύ χαρούµενος, γιατί ήρθε η σειρά του να βασιλέψει για 30 ολόκληρες µέρες και να αποδείξει στους ανθρώπους, ότι είναι ένας σπουδαίος µήνας. Και τι δε γίνεται στις µέρες του. Οι άνθρωποι οργώνουν τα χωράφια τους, σπέρνουν, τρώνε υπέροχα φρούτα, έρχεται η ευλογηµένη βροχούλα,

µαζεύουν τις ελιές». Όση ώρα ακούγεται η ιστορία, τα παιδιά κινούνται

πάντα πιασμένα από το χέρι, προσπαθώντας να μη χάσουν κανένα γράμμα.

«Όµως η µικρούλα µαγισσούλα, η Ρούλα η Φθινοπωρούλα, που είναι µεγάλο πειραχτήρι άστατη και παιχνιδιάρα, όπως ο

καιρός του Φθινοπώρου, έχει όρεξη για φάρσες». Σταματάει η μουσική

και τα γράμματα μένουν ακίνητα.

«Χρησιµοποιώντας τις µαγικές τις ικανότητες, γίνεται αόρατη και πλησιάζει τα γράµµατα. Ρίχνει τη µαγική της σκόνη (πάντα υπάρχει λίγη µαγική σκόνη σε ένα Νηπιαγωγείο), λέει τα ξόρκια της: -Άµπρα κατάµπρα, κοιµηθείτε, όλα τα γραµµατάκια χωριστείτε-, και όλοι πέφτουν σε ύπνο βαθύ. Με τη σκούπα της σκουπίζει τα γράµµατα και τα ανακατεύει, γύρω-γύρω γυρίζει και

τα µαγεύει. Μετά κρύβεται και περιµένει να δει τι θα συµβεί». Τα

γράμματα ξυπνούν αναστατωμένα (ήχος από πιατίνια) και προσπαθούν να

καταλάβουν τι έχει συμβεί. Με γρήγορη μουσική (π.χ. το πέταγμα της

μέλισσας), προσπαθούν να ξαναμπούν στη σειρά τους. Μπορούν να

χρησιμοποιήσουν την ακροστιχίδα σαν πίνακα αναφοράς.

«Η µαγισσούλα γέλασε πολύ µε την αναστάτωση που έφερε και αποφάσισε να κάνει άλλη µία φάρσα. Έκανε πάλι τα µαγικά της: -Άµπρα κατάµπρα κοιµηθείτε, γραµµατάκια εξαφανιστείτε. Πήρε όλα τα γράµµατα από τα χέρια τους και τα πέταξε στον

αέρα, για να ανακατευτούν». Ξυπνώντας (ήχος από τύμπανο), τα παιδιά

βλέπουν ότι δεν έχουν τα γράμματά τους και ψάχνουν να βρουν τι έχει

συμβεί. Ανακαλύπτουν τη μάγισσα που την έχουν προδώσει τα γέλια της και

τη μαλώνουν. Στη συνέχεια, ψάχνουν να βρουν τα γράμματά τους και για να

είναι σίγουροι ότι δε θα τα ξανά χάσουν, τα κολλούν πάνω στα ρούχα τους με

χαρτοταινία και ξαναμπαίνουν στη σειρά φωνάζοντας δυνατά τη λέξη

«Νοέμβριος».

Γλωσσικές δραστηριότητες 159 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Προέκταση: Μπορούν να χρησιμοποιηθούν και οι λέξεις της

ακροστιχίδας (Νερό, Ομπρέλα, Ελιά, Μήλα, Βροχή, Ρόδι, Ίκαρος-έχουμε

επεξεργαστεί το μύθο του Δαίδαλου και Ίκαρου στις 8 Νοεμβρίου-, Όργωμα,

Σπορά) σε καρτέλες, αντί για τα γράμματα της λέξης «Νοέμβριος».

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

30 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα

Η ακροστιχίδα του Νοεμβρίου με εικόνες και λέξεις, καρτέλες με τα γράμματα

του Νοεμβρίου, στολή μάγισσας (καπέλο, μπέρτα, σκούπα, βαζάκι με «μαγική

σκόνη»), 2 φύλλα εργασίας (Νήπια-προνήπια) που θα βρείτε στις επόμενες

σελίδες.

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Για την αξιολόγηση χρησιμοποιήθηκε παρατήρηση από εμένα κατά τη

διάρκεια της δραστηριότητας, στη συμπλήρωση του φύλλου εργασίας, αλλά

και τις επόμενες μέρες, καθώς τα παιδιά ασχολήθηκαν ιδιαίτερα με τη

συγκεκριμένη δραστηριότητα. Επίσης, συζητήσαμε με τα παιδιά για τις

εντυπώσεις τους, τι τους άρεσε περισσότερο, αν δυσκολεύτηκαν κλπ.

Δόθηκε φύλλο εργασίας, διαφορετικό για τα νήπια και διαφορετικό για

τα προνήπια.

Η δραστηριότητα ήταν επιτυχής όσον αφορά τα νήπια. Τα προνήπια

χρειάστηκαν τη βοήθειά μου και τη βοήθεια των συμμαθητών τους για να

μπορέσουν να βάλουν τα γράμματα στη σωστή σειρά. Τα δυσκόλεψε αρκετά η

ανασύνθεση της λέξης. Θα χρειαστούν αρκετές δραστηριότητες τέτοιου τύπου,

αλλά και με λέξεις και συλλαβές. Τα κατάφεραν πολύ καλύτερα με το φύλλο

εργασίας.

Τα παιδιά ενθουσιάστηκαν με την ιστορία της μαγισσούλας και ήθελαν

να επαναλάβουμε το παιχνίδι ξανά και ξανά την ίδια μέρα αλλά και για

πολλές ακόμα μέρες. Μάλιστα, εμπλούτιζαν την ιστορία με δικά τους λόγια,

διαλόγους και κινήσεις. Ζήτησαν να τους αφήσω τα υλικά που

χρησιμοποιήσαμε για να παίζουν στις ελεύθερες δραστηριότητες. Επέμειναν,

ειδικά για την ακροστιχίδα, για να μπορούν να βάζουν τα γράμματα στη σειρά.

Στο τέλος, τα έμαθαν απέξω και δεν χρειάζονταν πια πίνακα αναφοράς.

160 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Οι ακροστιχίδες έγιναν μια αγαπημένη μας δραστηριότητα, τις οποίες

χρησιμοποιούμε συχνά ανάλογα με το θέμα που επεξεργαζόμαστε.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- «Οι φωνούλες φτιάχνουν παρεούλες» (Παίζω με τις λέξεις της βροχής)

- «Μια φορά κι έναν καιρό ένα δεντράκι μικρό» (Φυλλοβόλα και αειθαλή

δέντρα)

Γλωσσικές δραστηριότητες 161 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

162 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Γλωσσικές δραστηριότητες 163 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Κουρέλη Αικατερίνη, 5ο Νηπιαγωγείο Αγίου Νικολάου

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχθηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχθηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχθηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχθηκε η δραστηριότητα

««««Το νερόΤο νερόΤο νερόΤο νερό»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο της δραστηριότηταςΤο θέμα/ αντικείμενο της δραστηριότηταςΤο θέμα/ αντικείμενο της δραστηριότηταςΤο θέμα/ αντικείμενο της δραστηριότητας

Δημιουργία σύνθετων λέξεων με α’ συνθετικό τη λέξη «νερό».

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικά Αντικείμενα: Γλώσσα, Φυσική Αγωγή, Τέχνες, Προσωπική και

Κοινωνική ανάπτυξη στο Νηπιαγωγείο

Ιδιαίτερες περιοχές των γνωστικών αντικειμένων: Παραγωγή προφορικού

κειμένου, κατανόηση γραπτού λόγου, ενεργή συμμετοχή σε όλη τη διάρκεια

μιας φυσικής δραστηριότητας, συνδυασμός σκέψης και έκφρασης, κοινωνική

αλληλεπίδραση

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός σκοπόςΓενικός σκοπόςΓενικός σκοπόςΓενικός σκοπός

να παράγουν προφορικά κείμενα (σύνθετες λέξεις) σύμφωνα με τις

δεσμεύσεις που ισχύουν κάθε φορά (α’ συνθετικό: η λέξη «νερό»)

να συνειδητοποιήσουν ότι ο γραπτός λόγος είναι η αναπαράσταση του

προφορικού λόγου

να διακρίνουν την εικόνα μιας λέξης από τη γραπτή απόδοσή της

(αντιστοιχούν λέξη με εικόνα)

Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

164 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

να ακούν με προθυμία οδηγίες και απλές επεξηγήσεις

να αναγνωρίζουν τους διάφορους ρόλους κατά τη διεξαγωγή φυσικών

δραστηριοτήτων

να τηρούν τους κανόνες

να συμμετέχουν σε ομαδικές δραστηριότητες (σε μικρές ομάδες για την

επίτευξη ενός έργου)

να χρησιμοποιούν τα στοιχεία του θεάτρου όπως ρόλο, κίνηση, χρόνο,

σύμβολα, για να εκφράζονται και να επικοινωνούν

5.5.5.5. Μέθοδοι και τεχνικές διδασκαλίαςΜέθοδοι και τεχνικές διδασκαλίαςΜέθοδοι και τεχνικές διδασκαλίαςΜέθοδοι και τεχνικές διδασκαλίας

Διερευνητικές ερωτήσεις, οπτική παρατήρηση, εργασία σε μικρές ομάδες

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότητΓενική περιγραφή της δραστηριότητΓενική περιγραφή της δραστηριότητΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςαςαςας

Τα παιδιά στην ολομέλεια. Ως συνέχεια της χθεσινής δραστηριότητας

(βλ. δραστηριότητα 1), έχουμε κάρτες (εικόνες-λέξεις των α’ και β’

συνθετικών, των σύνθετων λέξεων).

Ένα-ένα παιδί, στην ολομέλεια, επιλέγει μία κάρτα, με το α’ συνθετικό

τη λέξη «νερό» ή μία κάρτα με το β’ συνθετικό π.χ. «φούσκα». Υπάρχουν

επίσης κάρτες (εικόνες και λέξεις) των παραγόμενων σύνθετων λέξεων (π.χ.

«νερόφουσκα»).

Στη συνέχεια, τα παιδιά τις τοποθετούν με τη σωστή σειρά: α’

συνθετικό + β’ συνθετικό = σύνθετη λέξη, στην παρεούλα. Επίσης καλούνται

να ταυτίσουν τη λέξη που αναγράφεται στην κάρτα με την αντίστοιχη

καρτέλα-λέξη, που έχω ετοιμάσει. Η διαδικασία επαναλαμβάνεται με όλες τις

σύνθετες λέξεις (έξι στο σύνολο). Σε όλα τα παιδιά δίνεται η ευκαιρία να

εμπλακούν ενεργά στη δραστηριότητα.

Έπειτα, παίξαμε το παρακάτω κινητικό παιχνίδι:

Κάθε παιδί επιλέγει και παίρνει μία κάρτα (με το α’ ή β’ συνθετικό ή με

τη σύνθετη λέξη) στο χέρι του. Αφού δοθούν οι απαραίτητες οδηγίες,

ξεκινάμε…

Στο άκουσμα του ταμπουρίνου, τα παιδιά, που κρατούν τις κάρτες με το

α’ και β’ συνθετικό, κινούνται ελεύθερα στον χώρο. Όταν σταματήσει το

ταμπουρίνο, τα παιδιά δημιουργούν δυάδες (α’ και β’ συνθετικό) και

περπατούν στον χώρο ως ζευγάρια (χέρι-χέρι). Έχουμε ήδη επισημάνει ότι η

λέξη που αποτελεί το α’ συνθετικό είναι πάντα η λέξη «νερό». Τα παιδιά που

έχουν επιλέξει τις κάρτες με τις σύνθετες λέξεις μπαίνουν τώρα στο παιχνίδι.

Όταν σταματήσει το ταμπουρίνον τότε σταματούν τα ζευγάρια σε δυαδικό

Γλωσσικές δραστηριότητες 165 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

κύκλο, ενώ τα παιδιά-σύνθετες λέξεις κοιτάζουν προσεκτικά τα παιδιά-

δυαδικούς κύκλους και μπαίνουν μέσα στον σωστό κύκλο των παιδιών που

κρατούν τις κάρτες με το α’ και β’ συνθετικό της λέξης τους.

Τότε όλα τα παιδιά σηκώνουν ψηλά τις κάρτες τους και με το ένα

κτύπημα του ταμπουρίνου, μένουν ακίνητα, παίρνοντας μια πόζα (έτοιμα να

τα φωτογραφήσω).

Όταν ακουμπήσω ένα παιδί με το ραβδί της νεράιδας, που κρατώ, αυτό

φωνάζει δυνατά τη λέξη της κάρτας του. Προσέχω να ακουμπήσω πρώτα το

παιδί που κρατά το α’ συνθετικό (νερό), στη συνέχεια το παιδί με το β’

συνθετικό (π.χ. πιστόλι) και τέλος τη σύνθετη λέξη (π.χ. νεροπίστολο). Αυτή η

διαδικασία συνεχίζεται, μέχρι όλα τα παιδιά να φωνάξουν διαδοχικά ο

καθένας τη λέξη του. Οι ρόλοι-λέξεις εναλλάσσονται σε δεύτερη φάση, έτσι

ώστε όλα τα παιδιά να συμμετέχουν ενεργά στη δραστηριότητα.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης δραστηριότητας

40 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/εκπαιδευτικά μέσα

Κάρτες με εικόνες-λέξεις, κάρτες με τις λέξεις, ταμπουρίνο, ραβδί νεράιδας

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Εποικοδομητική συζήτηση για την ανάπτυξη της δραστηριότητας, της

επικοινωνίας, της κατανόησης του γραπτού λόγου.

Μέσω της ελεύθερης ζωγραφικής, τα νήπια έδειξαν να κατανοούν τη

σύνδεση-παρεούλα των λέξεων και κάποια νήπια προσπάθησαν να γράψουν

τη σύνθετη λέξη.

Τα παιδιά έδειξαν προθυμία και ενθουσιασμό σε όλη τη διάρκεια της

δραστηριότητας και ιδιαίτερα στην κινητική φάση γιατί γνώρισαν βιωματικά

τη σύνθεση-παρεούλα των λέξεων.

Τέλος, συνεργάστηκαν επιτυχώς σε μικρές ομάδες για να επιτελέσουν

το έργο, το οποίο τους ζητήθηκε.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- Διήγηση μιας αυτοσχέδιας ιστορίας με τίτλο: «Η νεράιδα που μιλούσε

σύνθετα». Βιωματική διήγηση με ταυτόχρονη εμπλοκή των νηπίων στη

συνέχεια της ιστορίας και εκμαίευση σύνθετων λέξεων από τα παιδιά μέσω

παρότρυνσης και ερωτήσεων από μέρους τους.

166 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

- Δημιουργία μίας πρότασης από τα παιδιά δίνοντάς τους δύο λέξεις (με

εικόνα) σχετικά με τη θεματική ενότητα «νερό»

Γλωσσικές δραστηριότητες 167 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Κουρούπη Κυριακή, 1ο Νηπιαγωγείο Ιεράπετρας

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Φθινόπωρο Φθινόπωρο Φθινόπωρο Φθινόπωρο –––– ΝερόΝερόΝερόΝερό»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστδραστδραστδραστηριότηταςηριότηταςηριότηταςηριότητας

Μουσικοκινητικό παιχνίδι με στεφάνια και εικόνες

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Παιδί και γλώσσα: Ανάγνωση

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

να αντιληφθούν τη σημασιολογική και μορφοφωνολογική πλευρά της

γλώσσας

να συνειδητοποιήσουν ότι ο γραπτός λόγος είναι αναπαράσταση της γλώσσας

και η εικόνα είναι αναπαράσταση του κόσμου

να συνειδητοποιήσουν σταδιακά ότι στα φωνήματα της ομιλούμενης γλώσσας

αντιστοιχούν γράμματα

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προςΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προςΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προςΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή τη μαθησιακή τη μαθησιακή τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

να δημιουργήσουν σύνθετες λέξεις με α’ συνθετικό τη λέξη «νερό»

να αναγνωρίζουν τα επιμέρους συνθετικά των σύνθετων λέξεων

να αντιλαμβάνονται ότι τα επιμέρους συστατικά της σύνθεσης όταν

διαχωριστούν προφέρονται ως ανεξάρτητες λέξεις

να συμμετέχουν σε ομάδες και να συνεργάζονται με τα μέλη της ομάδας τους

να διασκεδάσουν

168 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

να ακούν με προσοχή, να παρατηρούν και να δοκιμάζουν διαδικασίες

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Το παιχνίδι, Βιωματική μέθοδος

6.6.6.6. Γενική περιγραφή τηΓενική περιγραφή τηΓενική περιγραφή τηΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςς δραστηριότηταςς δραστηριότηταςς δραστηριότητας

Τα νήπια χωρίζονται σε ομάδες τριών ατόμων. Τα

νήπια κάθε ομάδας φορούν κορδέλες ίδιου χρώματος.

Έτσι έχουμε π.χ. την ομάδα του μπλε και την ομάδα του

πορτοκαλί.

Η νηπιαγωγός δίνει σε κάθε παιδί της ομάδας του

μπλε μία εικόνα, που δείχνει σταγόνες νερού. Όλοι συμφωνούν ότι κρατούν

νερό.

Στην άλλη ομάδα, η νηπιαγωγός δίνει διάφορες εικόνες αντικειμένων,

όπως κανάτα, ποτήρι, φίδικανάτα, ποτήρι, φίδικανάτα, ποτήρι, φίδικανάτα, ποτήρι, φίδι κτλ.

Κάθε νήπιο κατονομάζει το αντικείμενο που κρατεί.

Στη συνέχεια, η νηπιαγωγός σκορπάει στο πάτωμα τρία μπλε στεφάνια.

Καλεί τη μπλε ομάδα να χορέψει στον ρυθμό της μουσικής, γύρω από τα

στεφάνια και στην παύση κάθε παιδί να μπει μέσα σ’ ένα στεφάνι.

Έπειτα, απευθύνεται στην πορτοκαλί ομάδα και καλεί τα νήπια να

κάνουν το ίδιο, δηλαδή να χορέψουν γύρω από τα στεφάνια και στην παύση

της μουσικής, να μπουν σ’ ένα στεφάνι.

Μ’ αυτόν τον τρόπο σε κάθε στεφάνι υπάρχουν δυο παιδιά από

διαφορετική ομάδα, ένα κατονομάζει το νερό και το άλλο, το αντικείμενο που

δείχνει η εικόνα που κρατάει.

Λίγο αργότερα, η νηπιαγωγός προτείνει να ζευγαρώσουνζευγαρώσουνζευγαρώσουνζευγαρώσουν τις δυο λέξεις

και διαπιστώνουν, ότι βγαίνει μία καινούρια λέξη που περιέχει τις δυο

προηγούμενες.

Η διαδικασία επαναλαμβάνεται με όλα τα στεφάνια. Έτσι, προκύπτουν

σύνθετες λέξεις όπως: «νεροπότηρο», «νερόφιδο», «νεροκανάτα»,

«νερόμυλος», «νεροκολοκύθα».

Γλωσσικές δραστηριότητες 169 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Στην επόμενη φάση, η νηπιαγωγός τοποθετεί στο χαλί τα ζευγάρια των

λέξεων και τα νήπια καλούνται ένα-ένα, να διαβάσουν τις καινούριες λέξεις

που έφτιαξαν.

Η δραστηριότητα σταμάτησε σ’ αυτό το σημείο, επειδή θεώρησα ότι

ήταν νωρίς να προχωρήσουμε στην ανάγνωση. Σε διαφορετική περίπτωση, θα

μπορούσαμε να αντικαταστήσουμε με την αντίστοιχη λέξη πρώτα το α’ κι

ύστερα το β’ συνθετικό και να ζητήσουμε από τα νήπια να διαβάσουν.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηρΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηρΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηρΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςιότηταςιότηταςιότητας

30 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Στεφάνια, εικόνες, κορδέλες, μουσική χορευτική

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Ήταν μια ευχάριστη δραστηριότητα, στην οποία συμμετείχαν με

προθυμία όλα τα νήπια, ακόμα και τα πιο συνεσταλμένα. Ενδιαφέρον είχε η

προσπάθεια των παιδιών να κάνουν τη σύνθεση καθώς και οι διάλογοι που

ακολούθησαν σχετικά με τη σειρά και τις καταλήξεις των συνθετικών

(νεροποτήρι, κολοκυθόνερο κτλ.).

Σ’ όλη τη διάρκεια της δραστηριότητας ακολουθήθηκε η διαθρωτική

αξιολόγηση με την παρατήρηση και την παρέμβαση, όπου χρειαζόταν.

Δυσκολία συνάντησαν μόνο οι αλλοδαποί μαθητές που δεν μιλούν

καλά τη γλώσσα.

Κατά τη β’ φάση της δραστηριότητας, τα νήπια εισήχθησαν στη

διαδικασία του αναστοχασμού (τελική αξιολόγηση).

Δούλεψαν ατομικά και τους δόθηκε η ευκαιρία να εκφράσουν αν και

κατά πόσο αντιλήφθηκαν τη διαδικασία της σύνθεσης (αρχικός στόχος).

Θεωρώ, ότι οι στόχοι μου επιτεύχθηκαν. Παράλληλα, καλύφθηκαν

ανάγκες, όπως για συνεργασία, επαφή, κίνηση, χορός, συντροφικότητα και

αυτοπεποίθηση.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- «Ο ζωηρούλης καλικαντζαρούλης Ξε»: ένας μικρός καλικάντζαρος τρυπώνει

στο αγροτόσπιτο δυο γερόντων σε ένα χωριό της νότιας Κρήτης. Ο

καλικάντζαρος αναστατώνει τη ζωή τους, αφού ό,τι οι γέροντες κάνουν,

αυτός το «ξεκάνει». Άραγε θα καταφέρουν να τον ξεφορτωθούν και πώς;

170 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

- «Αν»: τα νήπια ακούν το τραγούδι «Αν» (Δ. Μητσοτάκη) και τα προτρέπουμε

να σκεφτούν και να πουν λέξεις που τελειώνουν σε …αν.

Γλωσσικές δραστηριότητες 171 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Κουτσάκη Μαρία, 6ο Νηπιαγωγείο Σητείας

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που ενΘεματική ενότητα που ενΘεματική ενότητα που ενΘεματική ενότητα που εντάχθηκε η δραστηριότητατάχθηκε η δραστηριότητατάχθηκε η δραστηριότητατάχθηκε η δραστηριότητα

««««Το σώμα μουΤο σώμα μουΤο σώμα μουΤο σώμα μου»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενοΤο θέμα/ αντικείμενοΤο θέμα/ αντικείμενοΤο θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότητας δραστηριότητας δραστηριότητας δραστηριότητας

Γνωριμία με τα μέλη του σώματος

3.3.3.3. ΕμπλεκόμενεςΕμπλεκόμενεςΕμπλεκόμενεςΕμπλεκόμενες γνωστικέςγνωστικέςγνωστικέςγνωστικές περιοχέςπεριοχέςπεριοχέςπεριοχές

Ιδιαίτερη περιοχή του γνωστικού αντικειμένου: Ανθρωπογενές περιβάλλον

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

ΓενικόςΓενικόςΓενικόςΓενικός Σκοπός Σκοπός Σκοπός Σκοπός

Φωνολογική επίγνωση των ομόηχων λέξεων

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

να μπορέσουν να κατανοήσουν αυτά που αναφέραμε για το σώμα μας

να μπορέσουν να διακρίνουν το φώνημα «π» και να αναφέρουν μέλη του

σώματος τους που αρχίζουν από αυτό

να ακούν με προσοχή τον αφηγητή

να συμμετέχουν στη συζήτηση και σε ομαδικές δραστηριότητες

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Ερωτήσεις-απαντήσεις, Ομαδική εργασία, Προτεινόμενες ιδέες.

6.6.6.6. ΓενιΓενιΓενιΓενική περιγραφή τκή περιγραφή τκή περιγραφή τκή περιγραφή της δραστηριότηταςης δραστηριότηταςης δραστηριότηταςης δραστηριότητας

172 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Μαζί με τα παιδιά αναφέρουμε τα μέρη του σώματος που αρχίζουν από

τη φωνούλα «π» (π.χ. πόδια, πλάτη, πηγούνι, παλάμη, πατούσες, πέλματα).

Κατόπιν, με τη βοήθεια τη δική μου, προσπαθούμε να φτιάξουμε ένα

ποίημα με τις λέξεις αυτές. Με τα πόδια µου τα δυο θα γυρίζω το χωριό και στη πλάτη µου θα βάλλω µια σακούλα µ’ ένα γάλο. Στη παλάµη τη µικρή µια φραουλίτσα ζουµερή στο πηγούνι µου το κρύο θα του βάλω ένα φύλλο. Στις πατούσες δυο τακούνια να πατάω τα ζουζούνια και στα πέλµατα κορδέλες για να κάνω χίλιες τρέλες.

7.7.7.7. Διάρκεια δραστηριότηταςΔιάρκεια δραστηριότηταςΔιάρκεια δραστηριότηταςΔιάρκεια δραστηριότητας

Μισή ώρα

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα

Εικόνες από τα μέρη του σώματος, μαρκαδόροι, ένα χαρτόνι κάνσον

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Τα παιδιά δεν δυσκολεύτηκαν στην ανεύρεση λέξεων μερών του

σώματος που αρχίζουν από τη φωνούλα «π».

Εκεί όμως που συνάντησαν δυσκολία, ήταν στη δημιουργία του

ποιήματος, επειδή η δραστηριότητα αυτή ήταν μια πρωτόγνωρη εμπειρία γι’

αυτά και ειδικά για τα προνήπια.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- Δημιουργία σύνθετων λέξεων

- Μεγεθυντικά από τα μέρη του σώματός μας

Γλωσσικές δραστηριότητες 173 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Κουτσελάκη Eλένη, 2ο Νηπιαγωγείο Ιεράπετρας

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχθηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχθηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχθηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχθηκε η δραστηριότητα

««««Το νερόΤο νερόΤο νερόΤο νερό»»»»

2.2.2.2. Το θέμαΤο θέμαΤο θέμαΤο θέμα/ αντικείμενο/ αντικείμενο/ αντικείμενο/ αντικείμενο της δραστηριότητας της δραστηριότητας της δραστηριότητας της δραστηριότητας

Παιχνίδι με λέξεις

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςςςς

Μουσική (κλασική), Εικαστικά (χαρτοκοπτική), Δραματική τέχνη

(Δραματοποίηση, έγιναν σταγόνες), Μαθηματικά: Αντιστοίχηση (ο καθένας

βρίσκει μία σταγόνα), πάνω–κάτω (στεκόμαστε πάνω στο πανί), Φυσική

αγωγή (ομαδικό παιχνίδι), Κοινωνική και συναισθηματική αγωγή

(συνεργασία και ευχαρίστηση, διασκέδαση με το παιχνίδι)

4.4.4.4. Ο σκοπός και διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

Να έρθουν σε επαφή με τον γραπτό λόγο και να

καταλάβουν τη λειτουργία του

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό

αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακαντικείμενο και ως προς τη μαθησιακαντικείμενο και ως προς τη μαθησιακαντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή ή ή ή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

να ακούν με προσοχή και να κατανοούν την

αφήγηση ενός κειμένου

να συνεργάζονται και μέσα από βιωματικές

δραστηριότητες να συνειδητοποιήσουν τη

χρησιμότητα του γραπτού λόγου

174 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

να γνωρίσουν ότι οι λέξεις χωρίζονται σε συλλαβές

να αποκτήσουν την ικανότητα να ενώνουν ήχους και να δημιουργούν λέξεις

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Αφήγηση, Ερωτήσεις-απαντήσεις, Χωρισμός σε ομάδες-καταμερισμός

εργασιών, Βιωματική μάθηση

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Το έναυσμα για τη δραστηριότητα δόθηκε από την αφήγηση μιας

ιστορίας: Κάποτε, σε µια πόλη που δεν έβρεχε σχεδόν ποτέ, και τα ποτάµια είχαν στεγνώσει, το νερό που φύλαγαν οι άνθρωποι άρχιζε σιγά-σιγά να τελειώνει. Άρχισαν να ανησυχούν και να ψάχνουν τρόπους για να φέρουν τη βροχή στον τόπο τους. Τα παιδιά τότε, που είχαν µάθει στο σχολείο ότι τα σύννεφα είχαν µέσα τους σταγόνες µε νερό, σκέφθηκαν να γράψουν πολλές φορές τη λέξη «νερό» σε µεγάλα χαρτιά και να τα κρεµάσουν στα δέντρα και στα σπίτια, ώστε τα σύννεφα που θα πέρναγαν από πάνω τους να τα δουν και να καταλάβουν ότι υπάρχει πρόβληµα. Έτσι κι έγινε. Πράγµατι, ένα σύννεφο που περνούσε από κει, κατάλαβε την ανάγκη που είχαν οι άνθρωποι για νερό και φώναξε κι άλλα σύννεφα, για να χαρίσουν τις σταγόνες τους στην πόλη. Καθώς έτρεχαν, κουτούλησαν µεταξύ τους και δηµιουργήθηκαν πολλοί κεραυνοί. Αυτοί οι κεραυνοί έκοψαν τις λέξεις «νερό» στη µέση. Η βροχή τις πήρε και τις ακούµπησε απαλά στο ποτάµι, που τώρα πια οι σταγόνες το είχαν γεµίσει. Τα σύννεφα έριξαν πολλή βροχή πάνω από την πόλη, το ποτάµι είχε τώρα αρκετό νερό που κυλούσε και πάνω του ταξίδευαν και τα κοµµάτια από χαρτί που έγραφαν «νερό».

Μετά την αφήγηση έγιναν ερωτήσεις-απαντήσεις, για να διαπιστωθεί

αν τα παιδιά έχουν καταλάβει την ιστορία. Έχοντας γράψει σε ένα κομμάτι

χαρτί τη λέξη «νερό», τη δείχνω κατά τη διάρκεια της αφήγησης και τη σχίζω

στη μέση, την ώρα που πέφτουν οι κεραυνοί.

Κατόπιν, ρωτάω τα παιδιά αν θέλουν να μαζέψουμε από το ποτάμι τα

χαρτάκια που έπεσαν και να φτιάξουμε πάλι τη λέξη «νερό».

Φυσικά θέλουν και δίνω τις οδηγίες. Χωρίζω τα παιδιά σε τέσσερις

ομάδες, των έξι παιδιών.

Οι ομάδες είναι ανομοιογενείς

και ο διαχωρισμός γίνεται με κριτήριο

τις δεξιότητες των μαθητών. Η πρώτη

Γλωσσικές δραστηριότητες 175 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

ομάδα θα κόψει σταγόνες που έχω σχεδιάσει σε γαλάζιο κάνσον, από δύο το

κάθε παιδί.

Η δεύτερη ομάδα θα γράψει συλλαβές πάνω στις σταγόνες. Τους έχω

δώσει το χαρτί με τη λέξη «νερό», το οποίο έσκισα στη μέση κατά τη διάρκεια

της αφήγησης και αντιγράφουν σε κάθε σταγόνα μία συλλαβή.

Η τρίτη ομάδα θα στρώσει στο πάτωμα μπλε υφάσματα, που θα είναι το

ποτάμι και η τέταρτη ομάδα θα βάλει κορδόνια και θα τοποθετήσει τις

σταγόνες πάνω στο ποτάμι.

Έχουμε τελειώσει με την εργασία των ομάδων και τώρα έχουμε

μαζευτεί όλοι στην παρεούλα, όπου δίνω τις οδηγίες για το παιχνίδι.

Θα σηκωθούν πρώτα δώδεκα παιδιά και θα πατήσουν πάνω στο ποτάμι,

αυτά θα είναι οι σταγόνες. Κάθονται με λυγισμένα γόνατα και το κεφαλάκι

μέσα. Μόλις ακούσουν μουσική, πρέπει να πάρουν από μία σταγόνα, να την

περάσουν στον λαιμό τους και να χορέψουν με τον ρυθμό της μουσικής και τα

χέρια ψηλά, σε όλο τον χώρο που έχουμε ελεύθερο. Μόλις σταματήσει η

μουσική, πρέπει να κοιτάξουν τη σταγόνα τους και να βρουν ένα ταίρι που

μαζί θα σχηματίζουν τη λέξη «νερό». Για να τους βοηθήσω, αφήνω μία

καρτέλα με τη λέξη πάνω στο ποτάμι και λέω: «Αχ! Να η λέξη που είχαν γράψει

τα παιδιά στην ιστορία μας, μάλλον σώθηκε αυτή ολόκληρη. Θα κοιτάμε λοιπόν

αυτή και θα φτιάξουμε τα ζευγαράκια μας».

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

45 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Μπλε φόδρες, γαλάζιο κάνσον, ψαλιδάκια, κορδόνι, ζελοτέιπ, κασετόφωνο,

cd-rom με κλασική μουσική, φύλλο εργασίας

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Αξιολόγηση από τα παιδιάΑξιολόγηση από τα παιδιάΑξιολόγηση από τα παιδιάΑξιολόγηση από τα παιδιά

Μετά την ολοκλήρωση της

δραστηριότητας, στη γωνιά της συζήτησης,

ανακεφαλαιώνουμε για να δούμε τι μάθαμε και

τι κερδίσαμε από τη συμμετοχή μας σ’ αυτή τη

δραστηριότητα. Τα παιδιά περιγράφουν τι τους

άρεσε περισσότερο, και τι τα εντυπωσίασε.

176 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση από την εκπαιδευτικόαπό την εκπαιδευτικόαπό την εκπαιδευτικόαπό την εκπαιδευτικό

Έμεινα ικανοποιημένη από την εξέλιξη της δραστηριότητας, και τη

συμμετοχή των παιδιών σ’ αυτή.

Η ιστορία τους τράβηξε την προσοχή και την παρακολούθησαν με

ενδιαφέρον. Ο χωρισμός των ομάδων έγινε με επιτυχία και δούλεψαν με

πνεύμα συνεργασίας. Η κυρίως δραστηριότητα, το να γίνουν ζευγάρι για να

φτιάξουν τη λέξη, πέτυχε. Τα παιδιά τα κατάφεραν και ήταν πολύ χαρούμενα.

Για τα προνήπια ίσως ήταν λίγο πιο δύσκολο, αλλά ψάχνοντας για το ταίρι

τους κάμποση ώρα, τελικά τα κατάφεραν κι αυτά. Με ικανοποίησε πολύ το

γεγονός, ότι τις επόμενες μέρες έπαιρναν μόνα τους τα υφάσματα και τα

υλικά και έπαιζαν το παιχνίδι στις πρωινές δραστηριότητες. Στο τέλος, με

φύλλα εργασίας, χωριστά για τα νήπια και τα προνήπια, έγινε πάλι

αξιολόγηση. Θεωρώ, ότι ο αρχικός στόχος που τέθηκε επιτεύχθηκε,

αναπτύχθηκε το πνεύμα συνεργασίας, κριτική σκέψη και η δημιουργικότητα

των παιδιών.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- Περνάω το ποτάμι προσπαθώντας να μη βραχώ. Πατάμε πάνω σε πέτρες-

κάνσον που πρέπει να γράφουν τη λέξη «νερό»

- Παιχνίδι με σύνθετες λέξεις (με τη λέξη «νερό»)

Γλωσσικές δραστηριότητες 177 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Κυριακίδη Θεοπούλα, 3ο Νηπιαγωγείο Σητείας

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««TTTTα ζώα της φάρμαςα ζώα της φάρμαςα ζώα της φάρμαςα ζώα της φάρμας»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Παιχνίδι με συλλαβές (τα ζώα τα ‘χασαν)

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικά αντικείμενα: Γλώσσα, δημιουργία και έκφραση

Ιδιαίτερες περιοχές των γνωστικών αντικειμένων: Προφορική επικοινωνία

(ομιλία και ακρόαση), Φυσική αγωγή

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

να αποκτήσουν φωνολογική επίγνωση

να συνειδητοποιήσουν σταδιακά το φωνητικό χαρακτήρα της γλώσσας και να

διακρίνουν τα φωνήματα ως συστατικά λέξεων

Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

να αναπτύσσουν την κινητικότητά τους

να συμμετέχουν σε οργανωμένα ομαδικά παιχνίδια και να βιώνουν θετικά τη

συμμετοχή

να αναπτύσσουν ικανότητες συνεργασίας

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Ερωτήσεις-απαντήσεις

178 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Τα παιδιά χωρίζονται σε ζευγάρια, με ελεύθερη επιλογή ή με κάποιο παιχνίδι

που συνηθίζεται να χρησιμοποιούν για αυτόν τον σκοπό. Στη μοκέτα

υπάρχουν αναποδογυρισμένες εικόνες με ζώα, όπου το όνομά τους είναι

δισύλλαβο (κότα, χήνα, γάτα, σκυλί, παπί, αρνί, τράγος, πόνι). Το κάθε ζευγάρι

επιλεγεί μία κάρτα-ζώο και αποφασίζει ποια από τις δυο φωνούλες

(συλλαβές), θα αντιστοιχεί στο καθένα. Σε περίπτωση που τα δισύλλαβα ζώα

είναι λιγότερα από τα ζευγάρια, κάποια ζώα μπορούν να χρησιμοποιηθούν

παραπάνω από μία φορά, σε δυο κάρτες. Τα ζευγάρια-ζωάκια κινούνται

ελεύθερα στον χώρο-φάρμα, στους ήχους μουσικής, φωνάζοντας τη συλλαβή

τους. Όταν σταματήσει η μουσική, που δηλώνει πως πλησιάζει η πονηρή

αλεπού, τα ζωάκια τρέχουν τρομοκρατημένα και καταλήγουν με διαφορετικά

ζευγάρια. Το κάθε ζευγάρι παρουσιάζει τις συλλαβές του και ελέγχει αν

προκύπτει λέξη (π.χ. το «πα» απ’ το «παπί» και το «γος» απ’ το «τράγος»

φτιάχνουν τη λέξη «πάγος»). Αφού τα ζευγάρια παρουσιάσουν τις «πιθανές»

λέξεις, η μουσική ξαναξεκινά, που σημαίνει πως η αλεπού έφυγε και τα

ζωάκια είναι και πάλι ελεύθερα να κινηθούν στον χώρο. Το παιχνίδι

συνεχίζεται μέχρι να μειωθεί το ενδιαφέρον των παιδιών.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

30 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Καρτέλες με τα ζώα

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Η νηπιαγωγός προκαλεί συζήτηση, προκειμένου να ελέγξει αν

επιτευχθήκαν ο γενικός σκοπός και οι στόχοι:

Περάσατε καλά; Σας άρεσε το παιχνίδι; Τι σας άρεσε περισσότερο; Για να θυμηθούμε,

ποιες λέξεις καταφέραμε να φτιάξουμε; Από ποια ζωάκια; Με ποιες φωνούλες;

Συνεργαστήκατε ή είχατε προβλήματα με τα ζευγαράκια; Θα θέλατε να το

ξαναπαίξουμε κάποια μέρα; Μήπως θα αλλάζατε κάτι στο παιχνίδι;

10.10.10.10. Τίτλοι δυο δραστηριοτήτωνΤίτλοι δυο δραστηριοτήτωνΤίτλοι δυο δραστηριοτήτωνΤίτλοι δυο δραστηριοτήτων

- Η κουκλίτσα η Ριρή άλλο όνομα θα βρει (από τα ονόματα των παιδιών)

- Χτυπώ και μετρώ, τις συλλαβές θα βρω

Γλωσσικές δραστηριότητες 179 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Κυριακοπούλου Αλεξάνδρα , Νηπιαγωγείο Νέας Ανατολής

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτΘεματική ενότητα που εντάχτΘεματική ενότητα που εντάχτΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταηκε η δραστηριότηταηκε η δραστηριότηταηκε η δραστηριότητα

« « « «Το σώμα μου Το σώμα μου Το σώμα μου Το σώμα μου –––– Διατροφή Διατροφή Διατροφή Διατροφή»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Παιχνίδι λέξεων με 2ο συνθετικό τη λέξη «–φάγος»

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικό αντικείμενο: Παιδί και Γλώσσα

Ιδιαίτερη περιοχή του γνωστικού αντικειμένου: Ομιλία και Ακρόαση,

Ανάγνωση και Γραφή

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

να βελτιώσουν και να εμπλουτίσουν τον προφορικό τους λόγο

να παράγουν σύνθετες λέξεις με 2ο συνθετικό τη λέξη «–φάγος»

5.5.5.5. Μέθοδοι και τεχνικές διδασκαλίαςΜέθοδοι και τεχνικές διδασκαλίαςΜέθοδοι και τεχνικές διδασκαλίαςΜέθοδοι και τεχνικές διδασκαλίας

Ερωτήσεις-απαντήσεις

6.6.6.6. Γενική πΓενική πΓενική πΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςεριγραφή της δραστηριότηταςεριγραφή της δραστηριότηταςεριγραφή της δραστηριότητας

Στα πλαίσια της θεματικής ενότητας «Το σώμα μου-Διατροφή», τα

παιδιά ήρθαν σε επαφή και γνώρισαν τα μέρη του σώματος, τα εσωτερικά μας

όργανα καθώς και τον τρόπο για να διατηρούμαστε υγιείς.

Τα παιδιά έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην ενότητα της υγιεινής

διατροφής. Όταν μιλήσαμε για τις τροφές, αναφέραμε και τη λέξη

«χορτοφάγος» καθώς και την επεξήγησή της. Αμέσως ξεκίνησε ένα παιχνίδι

180 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

μεταξύ μας όπου έκανα στα παιδιά ερωτήσεις (δείχνοντάς τους ταυτόχρονα

και τις αντίστοιχες εικόνες): «πώς λέγεται αυτός που τρώει π.χ. κρέας, σοκολάτα,

αμύγδαλα;» κ.λ.π. Τα παιδιά δεν άργησαν να κατανοήσουν ότι το «-φάγος»

πάντα ήταν το 2ο συνθετικό στις λέξεις. Έπειτα, τα προέτρεψα να σκεφτούν

και εκείνα το τι θα ήταν αυτό που θα μπορούσε να τρώει κάποιος και με τη

σειρά τους έκαναν ερωτήσεις στους συμμαθητές τους.

Έτσι, σκέφτηκαν πολλές «περίεργες» τροφές και δημιούργησαν τους

«φαγάνες», όπως τους ονομάσαμε που τρώνε…. Καλώδια καλωδιοφάγος Μυρµήγκια µυρµηγκοφάγος Ελέφαντες ελεφαντοφάγος Μαϊµούδες µαϊµουδοφάγος Βατράχια βατραχοφάγος Λουλούδια λουλουδοφάγος Μύγες µυγοφάγος ∆έντρα δεντροφάγος Μάγουλα µαγουλοφάγος Σκουλήκια σκουληκοφάγος Τούβλα τουβλοφάγος

Έτσι, μέσα από αυτό το παιχνίδι, προέκυψαν πολλές λέξεις που

δημιουργήθηκαν από τα ίδια τα παιδιά. Κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού,

όποια νέα λέξη δημιουργούσαμε, την καταγράφαμε και έπειτα κάποιο παιδί

ζωγράφιζε δίπλα ένα χαρακτηριστικό σύμβολο προκειμένου να τη θυμούνται.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

25 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Στο ξεκίνημα της δραστηριότητας, χρησιμοποίησα εικόνες από τροφές και ένα

χαρτί στο οποίο ήταν γραμμένο το 2ο συνθετικό μας

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Τα παιδιά ενθουσιάστηκαν αρκετά με το παιχνίδι και συμμετείχαν ενεργά σε

αυτό. Το μεγαλύτερο ποσοστό εξ αυτών, κατανόησε τη δραστηριότητα και

κατάφερε να δημιουργήσει σύνθετες λέξεις, αφού αντιλήφθηκαν τον δείκτη

«Ο», που έπρεπε να μπαίνει πριν το 2ο συνθετικό της κάθε λέξης. Μόνο 2

αλλοδαπά προνήπια δυσκολεύτηκαν αρχικά, ωστόσο κατάφεραν να

επαναλάβουν 1-2 λέξεις προς το τέλος της δραστηριότητας, σε συνεργασία με

Γλωσσικές δραστηριότητες 181 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

τους συμμαθητές τους. Η δραστηριότητα ολοκληρώθηκε, αφού πρώτα κάθε

παιδί ζωγράφισε τον αγαπημένο του «φαγάνα» και αντέγραψε από τη λίστα

που είχαμε δημιουργήσει πρωτύτερα το όνομά του.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δύο δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δύο δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δύο δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δύο δραστηριοτήτων

- Χτυπάμε παλαμάκια λέγοντας τα μέρη του σώματος συλλαβίζοντας την κάθε

λέξη

- Υποκοριστικά και μεγεθυντικά με τα ζωάκια

182 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Λαγουδάκη Ελένη, 2ο Νηπιαγωγείο Νεάπολης

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάΘεματική ενότητα που εντάΘεματική ενότητα που εντάΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταχτηκε η δραστηριότηταχτηκε η δραστηριότηταχτηκε η δραστηριότητα

««««Καλώς μας ήρθες ΦθινόπωροΚαλώς μας ήρθες ΦθινόπωροΚαλώς μας ήρθες ΦθινόπωροΚαλώς μας ήρθες Φθινόπωρο»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Συνταγή μηλόπιτας

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικό αντικείμενο: Γλώσσα

Ιδιαίτερη Περιοχή του γνωστικού αντικειμένου: Γραφή και γραπτή έκφραση

4.4.4.4. Ο Ο Ο Ο σκοπός και σκοπός και σκοπός και σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιοι διδακτικοί στόχοιοι διδακτικοί στόχοιοι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

να κατανοήσουν τη σημασία της γραφής ως μέσο επικοινωνίας, μεταφοράς

πληροφοριών, ανάπτυξης ιδεών και ως πηγή ευχαρίστησης και απόλαυσης

να κάνουν υποθέσεις για το τι είναι γραμμένο στις συσκευασίες με τη συμβολή

του περιβάλλοντος έντυπου λόγου

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

να ενθαρρύνονται να γράφουν όπως μπορούν

να αναζητούν, παρατηρούν και αναγνωρίζουν οικείες λέξεις από τον

περιβάλλοντα γραπτό λόγο

να συνειδητοποιήσουν τη σχέση προφορικού-γραπτού λόγου

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Γλωσσικές δραστηριότητες 183 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Ατομική εργασία, παιχνίδι

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Αρχικά, αποφασίσαμε με τα παιδιά για το είδος της συνταγής που θα

εκτελούσαμε και για τα υλικά που θα χρησιμοποιούσαμε. Στη συνέχεια,

καταγράψαμε τη συνταγή για να τη φτιάξουμε και με τη μαμά στο σπίτι.

Έπειτα, ψωνίσαμε τα υλικά από τη γωνιά του μανάβικου. Ένα παιδί ανέλαβε

τον ρόλο του μπακάλη, ενώ οι υπόλοιποι έγιναν πελάτες του μαγαζιού.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησηςΔιάρκεια υλοποίησηςΔιάρκεια υλοποίησηςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας της δραστηριότητας της δραστηριότητας της δραστηριότητας

30-40 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Καρτέλες πάνω στις οποίες τα παιδιά έγραψαν τη συνταγή, υλικά από τη

γωνιά του μανάβικου, αυθεντικές συσκευασίες προϊόντων

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Η δραστηριότητα αυτή άρεσε πολύ στα παιδιά και ανταποκρίθηκε στα

ενδιαφέροντα και τις ικανότητές τους. Το είδος της γραφής των παιδιών ήταν

κυρίως η επινοημένη γραφή, ωστόσο υπήρχαν και παιδιά που έγραφαν με

αλυσίδες γραμμάτων ή και ψευδογράμματα. Τα παιδιά είχαν αρχικά κάποιες

αναστολές να γράψουν τη συνταγή, αλλά μετά από ενθάρρυνση και τη

βοήθεια του περιβάλλοντος έντυπου λόγου, σύντομα ξεπέρασαν τις

αναστολές τους.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- Παράγωγα επιθήματα (ουσιαστικά)

- Κατανόηση ιστορίας (δραματοποίηση)

184 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Λαµπράκη Μαρία, 7ο Νηπιαγωγείο Ιεράπετρας

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Μίλα μου για μήλαΜίλα μου για μήλαΜίλα μου για μήλαΜίλα μου για μήλα»»»»

2.2.2.2. Το θέμαΤο θέμαΤο θέμαΤο θέμα/ αντικείμενο/ αντικείμενο/ αντικείμενο/ αντικείμενο της της της της δραστηριότητας δραστηριότητας δραστηριότητας δραστηριότητας

Ταξίδι στη χώρα του «Μ, μ»

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γλώσσα, Παιδί και περιβάλλον, δραματική τέχνη, εικαστικά

Ιδιαίτερη περιοχή του γνωστικού αντικειμένου: Φυτικοί οργανισμοί

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

Να κατακτήσουν και να συνειδητοποιήσουν φωνήματα της ομιλούμενης

γλώσσας και ότι σε αυτά τα φωνήματα αντιστοιχούν γράμματα

Επιμέρους στόχοι ως πΕπιμέρους στόχοι ως πΕπιμέρους στόχοι ως πΕπιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή ρος το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή ρος το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή ρος το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

να ακούν και να κατανοούν μια διήγηση, έναν κανόνα παιχνιδιού που

κάποιος τους λέει φωναχτά

να αναγνωρίζουν και να διακρίνουν το αρχικό φώνημα

να προφέρουν λέξεις απαλείφοντας το αρχικό φώνημα

να συνδέσουν τον προφορικό με τον γραπτό λόγο

να ακούν με προσοχή τον αφηγητή

να αποκτήσουν στρατηγικές, όπως το να περιμένουν τη σειρά τους

να αποκτήσουν ικανότητες συνεργασίας

να επικοινωνήσουν και να ψυχαγωγηθούν

Γλωσσικές δραστηριότητες 185 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςασκαλίαςασκαλίαςασκαλίας

Ερωτήσεις-απαντήσεις, Ομαδοσυνεργατική μέθοδος, Θεατρικό παιχνίδι,

Παρατήρηση (οπτική και ακουστική), Φύλλο εργασίας

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Αφόρμηση από προηγούμενη δραστηριότητα

Ένα μήλο διηγείται την ιστορία της ζωής του ξεκινώντας από τότε που

ήταν μικρό σποράκι, έβγαλε ρίζες, έγινε μικρό δεντράκι, την άνοιξη γέμισε

άνθη, τα άνθη μετατράπηκαν το καλοκαίρι σε πράσινους καρπούς για να

καταλήξουν στο τραπέζι μας.

Όλα αυτά τα είδαμε και σε εικόνες, τις οποίες βάλαμε στη σωστή σειρά.

Καθισμένοι στον κύκλο, το μήλο συνεχίζει την ιστορία του, λέγοντας στα

παιδιά την περιπέτεια που πέρασε, όταν βρέθηκε στο τραπέζι της κυρά-Μάρως.

Έτσι, ένα όμορφο πρωινό του φθινοπώρου, η κυρά-Μάρω με αγόρασε

από τον μανάβη μαζί με άλλους φίλους μου γιατί όπως την άκουσα να λέει

στα παιδιά της όταν φτάσαμε στο σπίτι, «ένα μήλο την ημέρα τον γιατρό τον

κάνει πέρα». Έβαλε μερικά μήλα στο ψυγείο και εμένα με στόλισε σε μια

όμορφη πιατέλα που είχε πάνω στο τραπέζι της. Το βράδυ όμως, καθώς όλοι

κοιμόντουσαν, μπήκε στο σπίτι της κυρά-Μάρως το πονηρό σκουληκάκι που

λαχταρούσε να φάει ένα μήλο, ανέβηκε στην πιατέλα και «κρακ», μου δίνει

μια γερή δαγκωνιά. Ξυπνάω έντρομο και τι ανακαλύπτω! Ότι έχω χάσει το

όνομά μου γιατί το σκουλήκι μου έφαγε την πρώτη μου φωνούλα! Δε με

έλεγαν πια μήλο. Δεν ήξερα τι να κάνω! Ξαφνικά μου ήρθε μια ιδέα! Πάω στον

μανάβη και τον παρακαλάω να μου δώσει το δικό του «μ».

«Δεν μπορώ», μου λέει εκείνος, «να στο δώσω γιατί τότε δε θα με λένε μανάβη».

Πάω τότε στη μελιτζάνα και της ζητάω το δικό της «μ».

«Δεν μπορώ», μου λέει, «να στο δώσω, γιατί τότε δε θα με λένε μελιτζάνα».

Πάω στο μαρούλι.

«Δεν μπορώ», μου λέει και το μαρούλι, «να σου δώσω το δικό μου μ,,,, γιατί δε θα

με λένε πια μαρούλι».

Σε κάθε σημείο αναφοράς των παραπάνω, παρουσιάζουμε την εικόνα

(π.χ. του μανάβη), όπου υπάρχει αντιστοιχία εικόνας και λέξης. Κάθε φορά το

μήλο-κούκλα κάνει την ερώτηση στα παιδιά. «Πώς θα τον λένε αν δώσει το δικό

του μ;» Προτρέποντας τα παιδιά να προφέρουν την λέξη απαλείφοντας το

αρχικό της φώνημα.

Και το μήλο συνεχίζει να διηγείται την περιπέτειά του…

186 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Ο μανάβης, η μελιτζάνα και το μαρούλι του προτείνουν να πάει στο

δάσος να συμβουλευτεί τη σοφή την κουκουβάγια. Πραγματικά, η

κουκουβάγια βρίσκει τη λύση στο μήλο. Να ταξιδέψει στη χώρα του «μ» αλλά

για να καταφέρει να κερδίσει το χαμένο του «μ», πρέπει να περάσει από

δοκιμασίες: στον δρόμο πρέπει να πατήσει μόνο, όπου υπάρχει «μ» και μέχρι

να φτάσει στη χώρα θα πρέπει να πει τουλάχιστον μία λέξη που ξεκινάει από

«μ». Όταν πια φτάσει, οι κάτοικοι της χώρας θα του κάνουν μία ερώτηση στην

οποία πρέπει επίσης να απαντήσει σωστά.

Του τόνισε: «πριν απαντήσεις να θυμάσαι, ότι στη χώρα του «Μ, μ» όλα

ξεκινάνε από «Μ, μ» είναι τα τελευταία λόγια της κουκουβάγιας.

Έτσι, το μήλο ετοιμάζεται για το μεγάλο ταξίδι του.

Το κάθε παιδί γίνεται το μήλο της πιατέλας και ξεκινά το ταξίδι του

φορώντας στο κεφάλι ένα στεφανάκι με ένα μήλο, όπου είναι γραμμένη η

λέξη «μήλο» χωρίς το αρχικό φώνημα.

Για το παιχνίδι αυτό χρειάζεται χαρτί του μέτρου χωρισμένο σε

τετράγωνα, όπου στα περισσότερα τετράγωνα είναι γραμμένη η φωνούλα «Μ,

μ» ώστε να μη δυσκολεύεται η διαδρομή των παιδιών. Σε κάποια τετράγωνα

είναι γραμμένο κεφαλαίο και σε άλλα πεζό.

Αν κάποιο παιδί δυσκολευτεί να βρει λέξη ή να απαντήσει στην

ερώτηση των κατοίκων της χώρας, εγκαταλείπει τη θέση του δίνοντάς του

χρόνο να σκεφτεί.

Όποιο παιδί-μήλο ολοκληρώσει το ταξίδι του με επιτυχία, παίρνει το

«μ» του και επιστρέφει ακολουθώντας την ίδια διαδρομή.

Στη δεύτερη φάση και αφού τα παιδιά έχουν εξοικειωθεί με το

παιχνίδι, γίνεται κατανομή των ρόλων. Μανάβης, μελιτζάνα, μαρούλι, μήλο,

κουκουβάγια, κάτοικοι της χώρας. Και το παιχνίδι επαναλαμβάνεται.

Ερωτήσεις που γίνονται από τους κατοίκους της χώρας «Μ, μ». Πώς λένε στη χώρα µας τα αγόρια; Πώς λένε τα κορίτσια; Πώς είναι τα µαλλιά µας; Πώς είναι τα µάτια µας; Τι φαγητά τρώµε; Πώς λένε τα ζώα µας; Πώς είναι τα σπίτια µας; Τι δέντρα έχουµε; Ποιο είναι το αγαπηµένο παιχνίδι των παιδιών; Ποιο είναι το αγαπηµένο µας χρώµα;

Γλωσσικές δραστηριότητες 187 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Στη συνέχεια, δίνουμε φύλλο εργασίας, όπου τα παιδιά ζωγραφίζουν τη

χώρα του «Μ, μ» όπως τη φαντάζονται και γράφουν το όνομα της χώρας για

να τη θυμούνται για πάντα. Όταν ολοκληρώνεται το φύλλο εργασίας, το κάθε

παιδί παρουσιάζει τη ζωγραφιά του εξηγώντας την.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίΔιάρκεια υλοποίΔιάρκεια υλοποίΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςησης της δραστηριότηταςησης της δραστηριότηταςησης της δραστηριότητας

30 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Μήλο-κούκλα, χαρτί του μέτρου, μαρκαδόρος, εικόνες-καρτελάκια με το «Μ,

μ», καπέλα μήλου-μανάβη-μελιτζάνας-μαρουλιού-κουκουβάγιας

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Η παραπάνω δραστηριότητα, πραγματοποιήθηκε με επιτυχία, εφόσον

επιτεύχθηκαν οι στόχοι που είχαμε θέσει σε μεγάλο βαθμό. Στην επιτυχία των

στόχων συντέλεσε η επιλογή και η πλαισίωση της δραστηριότητας με το

κατάλληλο εποπτικό και παιδαγωγικό υλικό, η ενεργή συμμετοχή, το

ενδιαφέρον των παιδιών, το γλωσσικό επίπεδο και οι ικανότητες των παιδιών

του τμήματος.

Η αφήγηση της ιστορίας από το μήλο-κούκλα, καθώς η εμπλοκή της

δραματικής τέχνης, κράτησε αμείωτο το ενδιαφέρον των παιδιών. Ακόμα και

τα παιδιά που συναντούσαν δυσκολίες στον απαλοιφή του αρχικού

φωνήματος (προνήπια), προσπαθούσαν με ενθουσιασμό και ενδιαφέρον, να

προφέρουν τη λέξη χωρίς το αρχικό φώνημα.

Μέσα από το παιχνίδι, όλα βρήκαν λέξεις από «μ» και απάντησαν στις

ερωτήσεις των κατοίκων της χώρας. Αναπτύχθηκε επίσης, η συνεργασία και

επικοινωνία, η ανάληψη πρωτοβουλιών και η ομαδικότητα, καθώς τα παιδιά

ανέλαβαν ρόλους και μάλιστα κάποια έβγαλαν και δικές τους ερωτήσεις ως

κάτοικοι της χώρας.

Επίσης, το φύλλο εργασίας έδειξε ότι τα παιδιά κατανόησαν το φώνημα

τη ομιλούμενης γλώσσας και ότι στο φώνημα αυτό αντιστοιχεί γράμμα,

καθώς επίσης σύνδεσαν τον προφορικό με τον γραπτό λόγο. Όλα τα παιδιά

παρουσίασαν τις ζωγραφιές τους, ερμηνεύοντας ότι έχουν ζωγραφίσει,

μεγάλα ή μικρά σπίτια, μηλιές, παιδιά με μαύρα μαλλιά ή μακριά, ή με μαύρα

ή μπλε μάτια κτλ. και όλα τα παιδιά έγραψαν το όνομα της χώρας για να το

θυμούνται.

188 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- Ο χορός των συλλαβών (παιχνίδι για τον σχηματισμό της λέξης «μήλο»)

- Βρίσκω το ζευγάρι μου και φτιάχνουμε προτάσεις (παιχνίδι με ομόηχες

λέξεις)

Γλωσσικές δραστηριότητες 189 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Ζωγράφισε τη χώρα του Μ,µ όπως τη φαντάζεσαι, και έπειτα γράψε το όνοµα της χώρας στη ζωγραφιά σου για να τη θυµάσαι για πάντα.

190 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Λαµπράκη Φωτεινή, 3ο Νηπιαγωγείο Ιεράπετρας

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Διατροφή:Διατροφή:Διατροφή:Διατροφή: ΦρούταΦρούταΦρούταΦρούτα----ΛαχανικάΛαχανικάΛαχανικάΛαχανικά»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Παιχνίδι με τα φυτά και τους καρπούς που παράγονται από αυτά

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γλώσσα (Κατανόηση και παραγωγή προφορικού κειμένου), Φυσική Αγωγή

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

να γνωρίσουν τα φυτά και τους καρπούς που παράγονται από αυτά

να εμπλουτίσουν το λεξιλόγιό τους σχηματίζοντας παράγωγες λέξεις

Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

να κατανοήσουν το περιεχόμενο του κείμενου

να συμμετέχουν σε συζητήσεις γύρω από το κείμενο

να παίζουν και να σχηματίζουν ζευγάρια με όλα τα παιδιά της ομάδας,

ανεξαρτήτως ατομικών διαφορών

να αποδέχονται τις ιδέες των άλλων παιδιών και να μοιράζονται τις δικές

τους με τους άλλους

να συμμετέχουν πρόθυμα σε φυσικές δραστηριότητες ατομικά, σε ζευγάρια ή

σε ομάδες, δείχνοντας ενθουσιασμό κατά τη συμμετοχή τους

να συνεχίζουν την προσπάθειά τους ακόμη κι αν είναι ανεπιτυχής

Γλωσσικές δραστηριότητες 191 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Ερωτήσεις-απαντήσεις, παιχνίδι

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Η δραστηριότητα ξεκίνησε με αφορμή το τραγούδι της Γωγώς

Αγγελοπούλου από το περιοδικό «Παράθυρο, Τ. 62». Τα λαχανικά Το πορτοκαλί καρότο κι ένα κατσαρούλι σκόρδο πιάσανε τρελό χορό το µπιζέλι στο ρυθµό! Πιπεριές και αγγουράκια βρήκανε τα κρεµµυδάκια και τα ’ριξαν στο χορό κι η ντοµάτα στο ρυθµό! Λάχανα, λαχανικά νόστιµα και θρεπτικά, λάχανα, λαχανικά µας χαρίζουν τη δροσιά! Κίτρινα τα λεµονάκια νόστιµα τα µαρουλάκια ρίχτηκαν µες στο χορό στης πατάτας το ρυθµό! Το σπανάκι και η µπάµια κι η ωραία αγκινάρα µπήκαν µέσα στο χορό µ’ έναν ξέφρενο σκοπό! Λάχανα, λαχανικά νόστιµα και θρεπτικά! Λάχανα, λαχανικά φρέσκα και λαχταριστά!

Στη συνέχεια, παίξαμε το παιχνίδι «Ποιο φυτό μας δίνει το αγγούρι, την

ντομάτα, την πατάτα» κτλ., όπου τα παιδιά κλήθηκαν να απαντήσουν το όνομα

του φυτού από το οποίο παίρνουμε κάθε καρπό. Ακολούθησε το παρακάτω

παιχνίδι φυσικής αγωγής:

192 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Σε μικρά καρτελάκια ενός χρώματος, ήταν γραμμένα τα φυτά και οι

αντίστοιχοι καρποί τους: «ντομάτα-ντοματιά», «πατάτα-πατατιά», «λεμόνι-

λεμονιά», «αγγούρι-αγγουριά», «μπιζέλι-μπιζελιά». Μοίρασα τα καρτελάκια στα

παιδιά, ενώ ταυτόχρονα διάβαζα τη λέξη που αντιστοιχούσε σε κάθε παιδί.

Είπα στα παιδιά να δημιουργήσουν δύο κύκλους, έναν με τα παιδιά που είχαν

τα φυτά και έναν με τα παιδιά που είχαν τους καρπούς τους. Στο άκουσμα της

μουσικής τα παιδιά των δύο κύκλων χόρευαν. Με το σταμάτημα της μουσικής,

έλεγα το όνομα ενός παιδιού.

- Τι είσαι;

Παιδί: Ντοματιά.

- Τι μας δίνεις;

Παιδί: Τη ντομάτα. Το παιδί που είχε τη λέξη «ντομάτα» έλεγε: «Έλα να

γίνουμε ζευγαράκι» και σχημάτιζαν ένα ζευγαράκι. Και το παιχνίδι

συνεχίστηκε, μέχρι που

ζευγάρωσαν όλα τα φυτά με

τους αντίστοιχους καρπούς

τους.

Μετά το τέλος της

παραπάνω δραστηριότητας,

με αφορμή ένα παιδί που

σχημάτισε τη σύνθετη λέξη

«πατατόφυτο», λέγοντας

πως το φυτό από το οποίο

παράγεται η πατάτα λέγεται

και «πατατόφυτο», ζήτησα από τα παιδιά να σχηματίσουν τις σύνθετες λέξεις

και για όλα τα υπόλοιπα λαχανικά («ντοματόφυτο», «αγγουρόφυτο»,

«λεμονόφυτο» κτλ.).

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

Περίπου 45 λεπτά

8.8.8.8. Η υλΗ υλΗ υλΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Μαρκαδόροι, μικρά χαρτονάκια με λέξεις, το τραγούδι «Τα λαχανικά» της

Γωγώ Αγγελοπούλου από το περιοδικό «Παράθυρο»

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Γλωσσικές δραστηριότητες 193 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Μετά το τέλος της δραστηριότητας, ζήτησα από τα παιδιά να

ζωγραφίσουν ατομικά το καθένα τις εντυπώσεις τους. Μόλις ολοκλήρωσαν

τις ζωγραφιές τους, το κάθε παιδί παρουσίασε στην ολομέλεια τη ζωγραφιά

του, επεξηγώντας την.

Οι στόχοι που είχαν τεθεί αρχικά επιτεύχθηκαν και τα παιδιά γνώρισαν

τα φυτά και τους καρπούς που παράγονται από αυτά σχηματίζοντας

παράγωγες λέξεις. Συμμετείχαν πρόθυμα στη δραστηριότητα και έδειξαν

ενθουσιασμό κατά τη συμμετοχή τους.

Αξίζει να σημειωθεί, ότι τα παιδιά συμμετέχοντας σε συζητήσεις γύρω

από το κείμενο, κατάφεραν να σχηματίσουν και σύνθετες λέξεις παρόλο που

δεν είχε τεθεί ως αρχικός στόχος.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- Καλή όρεξη

- Η Μηλιά

Υ.Γ. Οι ζωγραφιές των παιδιών είναι από την αξιολόγηση της δραστηριότητας.

194 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Λελάκη Καλλιόπη, 4ο Νηπιαγωγείο Σητείας

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταραστηριότηταραστηριότηταραστηριότητα

««««ΨωμίΨωμίΨωμίΨωμί»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Σύνθετες λέξεις με το ψωμί

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικό αντικείμενο: Γλώσσα

Ιδιαίτερη Περιοχή του γνωστικού αντικειμένου: Σύνθετες λέξεις,

Συναισθηματική και κοινωνική αγωγή

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

Σχηματισμός σύνθετων λέξεων με σχέση εξάρτησης

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να ακούν με προσοχή τον συνομιλητή τους

να συμμετέχουν ενεργά στη μαθησιακή διαδικασία

να κατανοούν το περιεχόμενο του κειμένου

να συμμετέχουν σε συζητήσεις γύρω από το κείμενο

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Ερωτήσεις-απαντήσεις, οπτική παρατήρηση

Γλωσσικές δραστηριότητες 195 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταΓενική περιγραφή της δραστηριότηταΓενική περιγραφή της δραστηριότηταΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςςςς

Διαβάσαμε το παραμύθι με τίτλο «Η ιστορία ενός καλοψημένου τηγανόψωμου»

και ρωτήσαμε τα παιδιά αν γνωρίζουν άλλα είδη ψωμιού. Στη συνέχεια,

παρουσιάσαμε πιάτα που το κάθε ένα είχε ένα υλικό (τυρί, ελιές, σταφίδες,

σκόρδο, λάδι και ένα πλαστικό τηγανάκι). Μέσα σε κάθε πιάτο είχαμε γράψει

τις αντίστοιχες λέξεις των υλικών και συζητήσαμε με τα παιδιά πώς

ονομάζονται τα ψωμιά που προκύπτουν από αυτά τα υλικά σχηματίζοντας

σύνθετες λέξεις.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

20 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαικά μέσαικά μέσαικά μέσα

Παραμύθι «Η ιστορία ενός καλοψημένου τηγανόψωμου», ψωμί, τυρί, ελιές,

σταφίδες, σκόρδο, λάδι, πλαστικό τηγανάκι, πιάτα

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Τα παιδιά κατάφεραν να σχηματίσουν σύνθετες λέξεις, άκουσαν με προσοχή,

συμμετείχαν στη μαθησιακή διαδικασία, κατανόησαν το περιεχόμενο του

κειμένου και συζήτησαν.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- Υποκοριστικά λέξεων (π.χ. ψωμί-ψωμάκι, τυρί-τυράκι)

- Ψήσιμο ψωμιού

196 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Λιβέρη Γεωργία, Νηπιαγωγείο Κάτω Χωριού

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««ΧεΧεΧεΧειμώναςιμώναςιμώναςιμώνας»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/αντικείμενο Το θέμα/αντικείμενο Το θέμα/αντικείμενο Το θέμα/αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Εντοπισμός ομοιοκαταληξίας λέξεων μέσα από το ποίημα και δραματοποίησή

του

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςςςς

Γνωστικά αντικείμενα: Γλώσσα, Δραματοποίηση

Ιδιαίτερη Περιοχή του γνωστικού αντικειμένου: Προφορική Επικοινωνία,

Ανάγνωση, Μίμηση, Δραματοποίηση, Συναισθηματική και Κοινωνική Αγωγή

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

Να απολαύσουν την ανάγνωση του ποιήματος «Το παγωμένο πουλάκι» και να

παρακολουθήσουν την ομοιοκαταληξία του

Επιμέρους ΣτόΕπιμέρους ΣτόΕπιμέρους ΣτόΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή χοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή χοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή χοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να δημιουργήσουν δικές τους ομοιοκατάληκτες λέξεις

να διατυπώσουν τα συναισθήματά τους για το πώς αισθάνθηκε το πουλάκι στο

ποίημα αλλά και τα ίδια τα παιδιά από το ποίημα

να μάθουν να μοιράζονται πράγματα μεταξύ τους και να βοηθάνε τους γύρω

τους είτε είναι ζώα είτε άνθρωποι

να αναπτυχθούν κινητικά δραματοποιώντας το ποίημα

Γλωσσικές δραστηριότητες 197 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

να μάθουν για το τι καιρό κάνει την εποχή του χειμώνα

να αναπτυχθεί η ομαδικότητα μεταξύ των παιδιών

να ακούν με προσοχή το άτομο που διαβάζει το ποίημα

να κατανοούν το περιεχόμενο του ποιήματος

να συμμετέχουν σε συζητήσεις γύρω από το ποίημα

να εκφράσουν την κριτική σκέψη και τα συναισθήματά τους

5.5.5.5. Ο ι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασΟ ι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασΟ ι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασΟ ι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςκαλίαςκαλίαςκαλίας

Ομαδική εργασία, Συζήτηση, Ερωτήσεις-Απαντήσεις, Οπτική Παρατήρηση,

Μίμηση Προτύπου, Αυτοσχεδιασμός

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Αρχικά η νηπιαγωγός με τα παιδιά βρίσκονται κάτω στη μοκέτα που υπάρχει

στη γωνιά της παρεούλας και διαβάζει στα παιδιά το παρακάτω ποίημα με

τίτλο «Το παγωμένο πουλάκι»:

Έξω πέφτει χιόνι κι είναι παγωνιά κι όλοι µαζευτήκαν στη ζεστή γωνιά. Άσπρισαν οι δρόµοι, στρώθηκε η αυλή κι ο βοριάς σφυρίζει τώρα πιο πολύ. Στο παράθυρό µας στέκει ένα πουλί και χτυπά το τζάµι και παρακαλεί.

-Πάρτε µε κοντά σας, για να ζεσταθώ. Τρέµω το καηµένο και έξω θα χαθώ. - Έλα εδώ πουλάκι, για να ζεσταθείς. Όλοι σ’ αγαπάµε, µη µας φοβηθείς. Από το ψωµί µας ψίχουλα να φας, κι όταν βγει ο ήλιος, λεύτερα πετάς.

Μετά την ακρόαση του ποιήματος, η εκπαιδευτικός εμφανίζει στα

παιδιά (ένα μεγάλο χαρτόνι κάνσον) τον πίνακα με το ποίημα. Το

ξαναδιαβάζει δείχνοντας μία-μία τις λέξεις.

Έπειτα, η νηπιαγωγός κάνει στα παιδιά τις εξής ερωτήσεις: «Για ποια

εποχή μιλάει το ποίημα; Πώς το καταλαβαίνουμε; Τι παρατηρήσατε όταν ακούσατε

το ποίημα; Υπάρχουν λέξεις που έχουν την ίδια κατάληξη; Μπορούμε να τις

εντοπίσουμε στο ποίημα;» Υπογραμμίζουμε τις λέξεις και βάζουμε σε κύκλο την

κατάληξή τους.

198 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Ύστερα, η νηπιαγωγός τους ρωτάει αν ξέρουν κάποιες λέξεις που

έχουν την ίδια ομοιοκαταληξία.

Στη συνέχεια, η νηπιαγωγός προσπαθεί να εντοπίσει τα συναισθήματα

των παιδιών με τις εξής ερωτήσεις: «Πώς νομίζετε ότι αισθάνεται το πουλάκι;

Πώς αισθανθήκατε εσείς ακούγοντας αυτό το ποίημα; Πρέπει να βοηθάμε τους γύρω

μας; Γιατί; Εσείς έχετε βοηθήσει κάποιον που χρειάστηκε τη βοήθειά σας ή κάποιο

ζώο;»

Τέλος, η νηπιαγωγός μαζί με τα παιδιά, μπορούν να δραματοποιήσουν

το ποίημα, κάνοντας τις αντίστοιχες κινήσεις, είτε μιμούμενοι τη νηπιαγωγό

είτε αυτοσχεδιάζοντας από μόνα τους, όπως: να τρέμουν σαν το πουλάκι που

κρυώνει, να μιμηθούν τον βοριά βγάζοντας τον ήχο που σφυρίζει, να

χτυπήσουν δήθεν το παγκάκι τους με το χέρι ή βγάζοντας ήχο με το στόμα

τους, να υποδυθούν το πουλάκι που παρακαλεί να το βοηθήσουν λέγοντας και

δικά τους λόγια, να αγκαλιαστούν ανά 2 άτομα ή να χαϊδέψουν το πουλάκι,

όπου ο ένας θα είναι το άτομο που βοηθάει το πουλί ενώ το άλλο το πουλάκι,

να δείξουν τον ήλιο με τα χέρια τους και πώς το πουλάκι πετάει ελεύθερα

στον ουρανό και τι μπορεί να λέει το πουλάκι σε αυτούς που το βοήθησαν.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

40 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Το Ανθολόγιο λογοτεχνικών κειμένων για το Νηπιαγωγείο, ένας πίνακας από

χαρτόνι κάνσον (όπου πάνω είναι γραμμένο το ποίημα με μεγάλη

γραμματοσειρά), μαρκαδόροι, 3 χαρτόνια κάνσον για ζωγραφική του

ποιήματος σε ομάδες

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Η αξιολόγηση της δραστηριότητας αυτής γίνεται με ομαδικές εργασίες. Τα

παιδιά χωρισμένα σε 3 ομάδες των 4 ατόμων φτιάχνουν μία ζωγραφιά σ’ ένα

μεγάλο χαρτόνι σχετικά με το ποίημα. Έπειτα, η κάθε ομάδα επεξηγεί στην

ολομέλεια τι ζωγράφισαν και εκφράζει τα συναισθήματα που είχε το πουλάκι

πριν που ζητούσε βοήθεια και μετά που δέχθηκε τροφή και ζεστασιά.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- Κατασκευή σύνθετων λέξεων με φρούτα και λαχανικά βάζοντας την

κατάληξη «σαλάτα»

Γλωσσικές δραστηριότητες 199 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

- Βρίσκω τα αντίθετα λέξεων (από καρτέλες) και τα αναπαριστώ με το σώμα

μου

200 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Λεµπιδάκη Ελευθερία, 2ο Νηπιαγωγείο Αγίου Νικολάου

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχθηκε η ενότηταΘεματική ενότητα που εντάχθηκε η ενότηταΘεματική ενότητα που εντάχθηκε η ενότηταΘεματική ενότητα που εντάχθηκε η ενότητα

««««ΦθινόπωροΦθινόπωροΦθινόπωροΦθινόπωρο»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενοΤο θέμα/ αντικείμενοΤο θέμα/ αντικείμενοΤο θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότητας δραστηριότητας δραστηριότητας δραστηριότητας

Το ταξίδι της βροχής

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικά αντικείμενα: Γλώσσα,

Μαθηματικά, Μελέτη Περιβάλλοντος

Ιδιαίτερη περιοχή γνωστικού αντικειμένου:

Προφορική επικοινωνία (Γλώσσα),

Ανάγνωση (Γλώσσα), Χωροχρονικές

έννοιες & αντιστοίχιση (Μαθηματικά),

Φυσικό Περιβάλλον και Αλληλεπίδραση (Μελέτη Περιβάλλοντος)

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

να διηγούνται μια ιστορία, να περιγράφουν,

να εξηγούν και να ερμηνεύουν

να συνειδητοποιήσουν πως ο γραπτός λόγος

είναι αναπαράσταση της γλώσσας

να αναγνωρίζουν οικείες λέξεις στο

περιβάλλον και στα κείμενα

να αναπαριστούν τα γεγονότα σύμφωνα με

τη χρονική τους ακολουθία

Γλωσσικές δραστηριότητες 201 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

να αντιλαμβάνονται τη χρονική ακολουθία των γεγονότων

να αντιστοιχίζουν εικόνες με λέξεις

να βιώνουν και να εξερευνούν κάποια χαρακτηριστικά του κόσμου

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

να υιοθετούν βασικές συμβάσεις ανάγνωσης του αλφαβητικού συστήματος

γραφής (ότι δηλαδή διαβάζουμε από αριστερά προς τα δεξιά)

να αρχίσουν να κατανοούν τη σημασία της παρατήρησης και των πειραμάτων

καθώς και να εξάγουν συμπεράσματα

να εκφράζουν απορίες και να προτείνουν λύσεις

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Πείραμα, Ερωτήσεις-Απαντήσεις, Οπτική παρατήρηση, Καταιγισμός Ιδεών

6.6.6.6. Περιγραφή Δραστηριότητας Περιγραφή Δραστηριότητας Περιγραφή Δραστηριότητας Περιγραφή Δραστηριότητας

Ως αφόρμηση:Ως αφόρμηση:Ως αφόρμηση:Ως αφόρμηση: Μια βροχερή μέρα δόθηκε η αφόρμηση να ερωτηθούν τα

παιδιά, από πού έρχεται βροχή (παιδιά: από τα σύννεφα). Η συζήτηση οδήγησε

στο πείραμα με το «γκαζάκι και τους υδρατμούς» και σε δραματοποίηση.

Κυρίως Δραστηριότητα:Κυρίως Δραστηριότητα:Κυρίως Δραστηριότητα:Κυρίως Δραστηριότητα: Την επόμενη μέρα, τα παιδιά παρατηρώντας 4

καρτέλες με σύμβολα-λέξεις (ήλιο,

βροχή, νερό, σύννεφα), προσπάθησαν να

ανασυνθέσουν προφορικά την ιστορία

του κύκλου του νερού, βάζοντας τις

καρτέλες στη σωστή σειρά.

Ενθαρρύνονταν να

χρησιμοποιούν λέξεις, όπως «πρώτα»,

«ύστερα», «μετά», «τέλος». Αργότερα,

αφού «διαβάσαμε» τις καρτέλες με τα

σύμβολα - λέξεις, πρόσθεσα παράλληλα

και τις καρτέλες με τις ίδιες λέξεις, αλλά

χωρίς εικόνες. Τα παιδιά τις

αντιστοίχιζαν με τις σχετικές εικόνες και

τις διάβαζαν. Στη συνέχεια, αφαίρεσα τις

καρτέλες με τις εικόνες και έμειναν μόνο

οι λέξεις. Τα νήπια αμέσως άρχισαν να

αναγνωρίζουν τις λέξεις χωρίς τη

βοήθεια των εικόνων.

202 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Έπειτα ήρθε η Μαργαρίτα, η κούκλα της τάξης μας, που «πολύ της

αρέσουν τα παιχνίδια με τις λέξεις», έφερε ένα ψαλίδι και έκοψε τις λέξεις σε

συλλαβές.

Παράλληλα, είχαμε δημιουργήσει πίνακα αναφοράς. Τα παιδιά

προσπαθούσαν να συνθέσουν τις λέξεις, αρχικά μεταξύ τους, δημιουργώντας

τη λέξη και στη συνέχεια ένωναν τις συλλαβές με λωρίδες χαρτιού για την

κατανόηση του φύλλου αξιολόγησης, με ή χωρίς τη βοήθεια του πίνακα

αναφοράς.

Αργότερα, δόθηκε αντίστοιχο φύλλο εργασίας.

Αξίζει να σημειωθεί, ότι τα παιδιά ήθελαν τις καρτέλες με τα σύμβολα-

λέξεις να τις κάνουμε πάζλ για να τις παίζουμε!

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

45-50 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Καρτέλες κατασκευασμένες από τη νηπιαγωγό, η κούκλα της τάξης,

χρωματιστές λωρίδες χαρτιού, φύλλο αξιολόγησης

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Σε γενικές γραμμές, οι στόχοι

επετεύχθησαν. Όλα τα παιδιά συμμετείχαν

με προθυμία και εκτός από 1-2 προνήπια, τα

υπόλοιπα δεν παρουσίασαν κάποια δυσκολία.

Έμαθαν να εξηγούν και να αναδιηγούνται

την ιστορία του κύκλου της βροχής,

χρησιμοποιώντας λέξεις που φανερώνουν τη

χρονική ακολουθία. Συνειδητοποίησαν, πως

ο γραπτός λόγος είναι αναπαράσταση της

γλώσσας και αναγνώρισαν οικείες λέξεις.

Αντιστοίχισαν με επιτυχία τις εικόνες από

τον κύκλο του νερού με τις αντίστοιχες λέξεις.

Οι επιμέρους στόχοι επετεύχθησαν: τα παιδιά κατάλαβαν πως ό,τι λέμε,

μπορούμε και να το γράφουμε και ότι διαβάζουμε από αριστερά προς τα δεξιά.

Παρατήρησαν με προσοχή το πείραμα, έκαναν τις δικές τους προβλέψεις και

έβγαλαν τα δικά τους συμπεράσματα. Συνεργάστηκαν, εξέφρασαν απορίες και

πρότειναν λύσεις.

Γλωσσικές δραστηριότητες 203 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Ως μέσο αξιολόγησης χρησιμοποιήθηκε το φύλλο εργασίας, όπου τα

περισσότερα παιδιά το συμπλήρωσαν χωρίς επιπρόσθετη βοήθεια.

Το ενδιαφέρον των παιδιών παρέμεινε αμείωτο καθ’ όλη τη διάρκεια

της δραστηριότητας. Χαρακτηριστικό είναι πως τα παιδιά από μόνα τους

ακόμα επιλέγουν το παιχνίδι με τις συγκεκριμένες καρτέλες στις ελεύθερες

δραστηριότητες.

10.10.10.10. Τίτλοι Τίτλοι Τίτλοι Τίτλοι των των των των άλλων δραστηριοτήτωνάλλων δραστηριοτήτωνάλλων δραστηριοτήτωνάλλων δραστηριοτήτων

---- «Γραμματοβροχή»: το συννεφάκι αντί για βροχή, ρίχνει γραμματοσταγόνες

(ανασυνθέτουμε τις λέξεις της προηγούμενης δραστηριότητας)

---- «Οι ποιητές της βροχής»: χρησιμοποιώντας τις καρτέλες της παραπάνω

δραστηριότητας φτιάχνουμε ένα ποίημα και στη συνέχεια το τραγουδάμε!

204 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Λυµπρίτη Λεοντίνη, 2ο Νηπιαγωγείο Αγίου Νικολάου

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηρΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηρΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηρΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταιότηταιότηταιότητα

««««ΠολυτεχνείοΠολυτεχνείοΠολυτεχνείοΠολυτεχνείο»»»»

2.2.2.2. Το θέμαΤο θέμαΤο θέμαΤο θέμα/ αντικείμενο / αντικείμενο / αντικείμενο / αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

«Ο κύριος Ανακατωσούρας» ή αλλιώς «Φτιάχνω τη λέξη απ’ την αρχή»

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γλώσσα (Προφορική επικοινωνία, Ανάγνωση,

Γραπτή επικοινωνία), Μαθηματικά

(Αντιστοίχιση)

4.4.4.4. Ο σκΟ σκΟ σκΟ σκοπός οπός οπός οπός και οι δκαι οι δκαι οι δκαι οι διδακτικοί στόχοιιδακτικοί στόχοιιδακτικοί στόχοιιδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

να συνειδητοποιήσουν ότι ο γραπτός λόγος

είναι αναπαράσταση της γλώσσας (ό,τι λέμε μπορούμε να το γράψουμε)

να αναγνωρίζουν φωνήματα σε μία λέξη

να απομονώνουν τον αρχικό ήχο της λέξης

να στηρίζονται σε προηγούμενες γνώσεις και εμπειρίες και να δουλέψουν

πάνω στις έννοιες της «αντιστοίχισης 1 προς 1» και στην έννοια «τόσα-όσα»

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

να ενθαρρύνονται να γράφουν όπως μπορούν

να συμμετέχουν σε συζητήσεις γύρω από το κείμενο

να εκφράζουν απορίες και να προτείνουν λύσεις

Γλωσσικές δραστηριότητες 205 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Ερωτήσεις-απαντήσεις, οπτικοακουστικό υλικό, παρατήρηση, καρτέλες με

γράμματα, καταιγισμός ιδεών

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηρΓενική περιγραφή της δραστηρΓενική περιγραφή της δραστηρΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςιότηταςιότηταςιότητας

1ο μέρος:1ο μέρος:1ο μέρος:1ο μέρος: Έχοντας ήδη μιλήσει για το

Πολυτεχνείο μέσα από εικόνες και

ηχητικά ντοκουμέντα, επικεντρωνόμαστε

στο σύνθημα «Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία».

Το φωνάζουμε όπως το φώναζαν τότε οι

φοιτητές, το χτυπάμε σε παλαμάκια. Ποιες

λέξεις ακούμε; Σχολιάζουμε τη

φωτογραφία με τους φοιτητές που

κρατάνε ο καθένας από 1 γράμμα και όλοι

μαζί σχηματίζουν μία λέξη.

Νηπ: Ποια απ’ τις 3 λέξεις νομίζετε ότι είναι αυτή; Γιατί;

Παιδιά: -Ελευθερία

-Αρχίζει από Ε

-Είναι η πιο μεγάλη λέξη.

-Τελειώνει σε Α

Νηπ: Ποιες ήταν οι άλλες 2 λέξεις;

Παιδιά: Ψωμί – Παιδεία

Νηπ: Αν θέλω να γράψω τώρα τη λέξη

«ψωμί», πώς θα τη γράψω; Μπορεί

κάποιος να με βοηθήσει; Ποια φωνούλα

ακούμε πρώτα; Το Ψψψψψ σα να

φωνάζουμε μια γάτα. (Ένα παιδί

σηκώνεται και προσπαθεί να το

γράψει. Γράφει «ΨΟΜΙ»). Ωραία.

(Συγκρίνουμε τις καρτέλες) Και εδώ

έχω γράψει «ΨΩΜΙ» στον Η/Υ. Έρχεται όμως ο κος Ανακατωσούρας, που πολύ του

αρέσει να ανακατώνει και να μπερδεύει και τσουπ τσουπ κόβει τη λέξη «ΨΩΜΙ»

(την κόβω με ψαλίδι). Και μπερδεύει τα γράμματα. Και τώρα; Τί γράφει; (τα

παιδιά προσπαθούν να διαβάσουν τη νέα λέξη με τα μπερδεμένα γράμματα και

αποφασίζουμε πως έτσι δεν βγαίνει νόημα.) Ποιος όμως μπορεί να βάλει τα

γράμματα στη σωστή σειρά και να ξεγελάσει τον κο Ανακατωσούρα;

206 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Βάζουμε στη σωστή σειρά

τα γράμματα και ζωγραφίζουμε

κάθε γράμμα ένα παιδάκι να το

κρατάει. Στη συνέχεια,

γινόμαστε εμείς οι φοιτητές:

Νηπ: -Πόσους φοιτητές

χρειαζόμαστε για να είναι τόσοι

όσα και τα γράμματα;

Παιδιά: 4

Ένα παιδί γίνεται ο κος

Ανακατωσούρας και μπλέκει τα

παιδιά που κρατάνε τα γράμματα. Ένα άλλο παιδί τα βάζει στη σωστή σειρά.

2ο μέρος:2ο μέρος:2ο μέρος:2ο μέρος: Στο τέλος, και αφού το έχουμε παίξει αρκετές φορές με τη

συμμετοχή όλων των παιδιών, τους δίνεται ένα φύλλο εργασίας. Τα παιδιά

πρέπει να κόψουν τη λέξη «ΨΩΜΙ», να τη μπερδέψουν (το κάνουν ξανά και

ξανά), να βάλουν κόλλα και να κολλήσουν τα γράμματα στη σωστή σειρά και

τέλος να ζωγραφίσουν τόσα παιδιά όσα είναι και τα γράμματα, και κάθε παιδί

να κρατάει με τα χέρια του μόνο ένα γράμμα.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

1111οοοο μέρος: μέρος: μέρος: μέρος: 20 λεπτά (μεσολάβησε φαγητό και κήπος), 2222οοοο μέρος: μέρος: μέρος: μέρος: 20 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ Η υλικοτεχνική υποδομή/ Η υλικοτεχνική υποδομή/ Η υλικοτεχνική υποδομή/

εκπαιδευτικά μέσαεκπαιδευτικά μέσαεκπαιδευτικά μέσαεκπαιδευτικά μέσα

Εικόνες, cd-rom, ψαλίδι,

μαρκαδόροι, κόλλα, καρτέλες

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Μέσα από τη

δραστηριότητα αναπτύχθηκαν οι

οριζόντιες ικανότητες των

παιδιών και πιο συγκεκριμένα τα

παιδιά συνεργάστηκαν,

αλληλοβοηθήθηκαν, ανέπτυξαν την κριτική τους σκέψη και πήραν

πρωτοβουλίες. Όλοι οι γλωσσικοί στόχοι επετεύχθησαν. Πιο συγκεκριμένα,

συνειδητοποίησαν πως ό,τι λέμε μπορούμε και να το γράψουμε, έμαθαν να

Γλωσσικές δραστηριότητες 207 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

αναγνωρίζουν τα φωνήματα της λέξης «ΨΩΜΙ», και κατάφεραν να

απομονώσουν τον αρχικό ήχο των λέξεων «ΨΩΜΙ», «ΠΑΙΔΕΙΑ»,

«ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ». Όσον αφορά τα μαθηματικά, αρχικά παρατηρήθηκε δυσκολία

στην αντιστοίχιση ενός παιδιού με ένα γράμμα, κυρίως από τα προνήπια. Για

αυτό, κάποια νήπια πρότειναν να φτιάξουμε στον τοίχο της τάξης «μεγάλα

χάρτινα παιδάκια να κρατούν τα γραμματάκια».

Ύστερα από αυτό, όλα τα παιδιά βοηθήθηκαν.

Επιπροσθέτως, επετεύχθησαν και οι επιμέρους στόχοι: Τα παιδιά

ενθαρρύνθηκαν να γράψουν όπως μπορούν τη λέξη «ΨΩΜΙ» και ακόμα και τα

προνήπια προθυμοποιήθηκαν να

προσπαθήσουν. Συμμετείχαν ενεργά σε

όσους προβληματισμούς προέκυψαν και

πρότειναν λύσεις στο πρόβλημα

αντιστοίχισης που προέκυψε.

Αντί για συζήτηση

χρησιμοποιήθηκε το φύλλο εργασίας ως

μέσο εμπέδωσης και αξιολόγησης. Στο

τέλος, όλες οι εργασίες στολίστηκαν σε

κεντρικό σημείο της τάξης.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- Αναγνωρίζουμε τις λέξεις και τις μετράμε (Αναγνωρίζουν τις λέξεις «ψωμί»,

«παιδεία», «ελευθερία» μέσα από καρτέλες διπλής όψεως. Στην αρχή, όλες οι

λέξεις έχουν διαφορετικό χρώμα και μετά τις γυρνάμε έτσι ώστε να έχουν το

ίδιο)

- Η δραστηριότητα που αναφέρεται αναλυτικά με τον κ. Ανακατωσούρα και τη

λέξη «ΨΩΜΙ»

- Βρίσκουμε λέξεις που να αρχίζουν από «Ψ», τις ζωγραφίζουμε και

χρησιμοποιούμε κάποιες από αυτές για τη δημιουργία μικρής αυτοσχέδιας

ιστορίας από τα παιδιά

208 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Μαθιουδάκη Κατερίνα, 1/θ Νηπιαγωγείο Γούδουρα

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««ΒροΒροΒροΒροχή χή χή χή ---- Νερό (ο κύκλος του νερού) Νερό (ο κύκλος του νερού) Νερό (ο κύκλος του νερού) Νερό (ο κύκλος του νερού)»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/αντικείμενΤο θέμα/αντικείμενΤο θέμα/αντικείμενΤο θέμα/αντικείμενο ο ο ο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Παιχνίδια με τη λέξη «νερό»

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

Να μάθουν τις χρήσεις της λέξης «νερό» στην ελληνική γλώσσα

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή τη μαθησιακή τη μαθησιακή τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να ακούν με προσοχή τον αφηγητή

να κατανοούν το περιεχόμενο του κειμένου

να συνθέτουν δυο λέξεις για να δημιουργήσουν μία σύνθετη

να βρίσκουν από ποιες λέξεις απαρτίζεται μία σύνθετη

να κατανοούν την έννοια της ομοιοκαταληξίας και να την ανιχνεύουν στο

ποίημα

να χαλαρώνουν με την ακρόαση παραμυθιού και με το τραγούδι και να

εκφράζονται με τη ζωγραφική

να έρχονται σε επαφή με γλωσσικές δημιουργίες της ελληνικής παράδοσης

5.5.5.5. ΟΟΟΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδι μέθοδοι και οι τεχνικές διδι μέθοδοι και οι τεχνικές διδι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςασκαλίαςασκαλίαςασκαλίας

Γλωσσικές δραστηριότητες 209 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Ερωτήσεις-Απαντήσεις, Συνεργασία μεταξύ των παιδιών, Ενεργητική

ακρόαση, Τραγούδι

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

α) ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΜΕ ΤΙΣ ΛΕΞΕΙΣ (ΣΥΝΘΕΤΕΣ)

- Πώς λέγεται το μέρος που πλένουμε τα πιάτα; Νεροχύτης (νερό + χύνω)

- Πώς λέγεται ο μύλος που δουλεύει με νερό; Νερόμυλος (νερό + μύλος)

- Πώς λέγεται το πιστόλι που βγάζει νερό; Νεροπίστολο (νερό + πιστόλι)

- Πώς λέγεται το φίδι που ζει στο νερό; Νερόφιδο (νερό + φίδι)

- Πώς λέγεται το ποτήρι που πίνουμε νερό; Νεροπότηρο (νερό + ποτήρι)

ΑΛΛΕΣ: Νεροσταγόνες, βουνοκορφή, φρεσκολουσμένο

β) ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΜΕ ΤΟ ΝΕΡΟ

- Είπαμε το νερό «νεράκι»

- Το νερό είναι χρυσάφι (εδώ εισάγεται και μια πρώτη έννοια της παρομοίωσης)

γ) ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ: τα τραγουδάμε, τα επεξεργαζόμαστε και βρίσκουμε την

ομοιοκαταληξία

- Ένα νερό κυρά-Βαγγελιώ

- Γερακίνα

δ) ΠΑΡΑΜΥΘΙ: «Το σύννεφο που έβαλε τα κλάματα». Το διαβάζουμε και το

επεξεργαζόμαστε κατάλληλα. Στη συνέχεια, τα παιδιά καλούνται να

αποτυπώσουν σε χαρτί ό,τι άρεσε στο καθένα περισσότερο από το παραμύθι.

ε) ΥΠΟΚΟΡΙΣΤΙΚΑ-ΜΕΓΕΘΥΝΤΙΚΑ

(Σημειώνεται εδώ πώς ορισμένα από αυτά που θα πούμε, θα είναι για να

προκαλέσουμε το γέλιο τους π.χ. ποτηράρα)

Ποτήρι – ποτηράκι - ποτηράρα

Πάγος – παγάκι - παγάρα

Λάστιχο – λαστιχάκι - λαστιχάρα

Ποτιστήρι – ποτηστηράκι - ποτιστηράρα

Περιβόλι – περιβολάκι - περιβολάρα

Σύννεφο – συννεφάκι - συννεφάρα

Λαγός –λαγουδάκι –λαγουδάρα

Πρόβατο – προβατάκι - προβατάρα

210 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Βροχή – βροχούλα - βροχάρα

Ποτάµι – ποταµάκι - ποταµατάρα

Παρέα - παρείτσα ή παρεούλα – παρεάρα

Φεγγάρι – φεγγαράκι - φεγγαράρα Θάλασσα, λίµνη κ.α.

στ) ΠΑΡΟΜΟΙΩΣΕΙΣ:

Ανάλαφρες σαν πούπουλο

Χανόταν σαν λαγός στο φώς του φεγγαριού

Στο πρώτο φύσημα του ανέμου χόρευε σαν πεταλουδίτσα κ.α.

ζ) ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΛΛΗΣ ΛΕΞΗΣ ΜΕ ΑΛΛΑΓΗ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

π –αγάκι, φ-αγάκι

θ-άλασσα, χ-άλασα

β-άρκα, μ-άρκα

ν-ερό, γ-ερό

ν-εράκι, χ-εράκι κ.α.

7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

30-40 λεπτά (για τις γλωσσικές δραστηριότητες)

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/Η υλικοτεχνική υποδομή/Η υλικοτεχνική υποδομή/Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα εκπαιδευτικά μέσα εκπαιδευτικά μέσα εκπαιδευτικά μέσα

Βιβλίο με παραδοσιακά τραγούδια («Ένα νερό κυρά Βαγγελιώ», «Γερακίνα»),

βιβλίο: «Το σύννεφο που έβαλε τα κλάματα» (Σοφία Μαντουβάλου, Εκδόσεις

Καστανιώτη, 1997), cd-rom με τα παραδοσιακά τραγούδια, μαρκαδόροι, χαρτιά

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Προκαλώ συζήτηση και παρατηρώ ότι αναπτύχθηκαν οι οριζόντιες

ικανότητες των παιδιών (δημιουργικότητα, κριτική σκέψη, επικοινωνία,

ανάληψη πρωτοβουλιών, επικοινωνία, συνεργατικότητα, εξοικείωση με τις

τέχνες).

Επίσης, παρατηρώ ότι τα παιδιά με άκουσαν προσεκτικά, κατανόησαν

τα κείμενα (πεζό + ποιητικά) και την ομοιοκαταληξία. Κατανόησαν ακόμη την

έννοια της «σύνθετης λέξης», χαλάρωσαν με τη διήγηση παραμυθιού και με

τα τραγούδια και ήρθαν σε επαφή με την ελληνική παράδοση και γλωσσική

δημιουργία.

Γλωσσικές δραστηριότητες 211 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Επιπλέον, τους ζητώ να ζωγραφίσουν ότι τους άρεσε περισσότερο από

το παραμύθι και να τα παρουσιάσουν επεξηγώντας τα στην παρεούλα.

Το σπουδαιότερο όμως είναι ότι χάρηκαν την όλη διαδικασία.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

212 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Μακρή Αικατερίνη, 2ο Νηπιαγωγείο Ιεράπετρας

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Έθιμα της ΠρωτοχροΈθιμα της ΠρωτοχροΈθιμα της ΠρωτοχροΈθιμα της Πρωτοχρονιάςνιάςνιάςνιάς»»»»

2.2.2.2. Το θέμαΤο θέμαΤο θέμαΤο θέμα/ αντικείμενο / αντικείμενο / αντικείμενο / αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Τα δώρα του Αϊ Βασίλη

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικό αντικείμενο: Ανθρωπογενές περιβάλλον και αλληλεπίδραση, Παιδί

και Γλώσσα, Παιδί και Μαθηματικά

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

να γνωρίσουν τα έθιμα της Πρωτοχρονιάς και να εκφράσουν τις ιδέες τους γι’

αυτά

να αποκτήσουν φωνολογική και μορφολογική επίγνωση της γλώσσας

Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να συμμετέχουν σε συζητήσεις σχετικές με το θέμα της δραστηριότητας

να εκφράσουν τις δικές τους γνώσεις, αντιλήψεις, ιδέες, απόψεις για το θέμα

να ακούν με προσοχή την αφήγηση

να κατανοούν το περιεχόμενο της αφήγησης

να εκφράσουν προβληματισμούς, απορίες, γνώμες

να προτείνουν λύσεις

να συμμετέχουν ενεργά στην εξέλιξη της δραστηριότητας

Γλωσσικές δραστηριότητες 213 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

να ευαισθητοποιηθούν στην αναγνώριση των φωνολογικών και

μορφολογικών χαρακτηριστικών ως προς την κλίση των ουσιαστικών

(ενικός-πληθυντικός)

να συνειδητοποιήσουν ότι οι αλλαγές κατά την κλίση των ουσιαστικών

συμβαίνουν στην κατάληξη της κάθε λέξης

να ερμηνεύουν γενικά στοιχεία του κόσμου που τα περιβάλλει μέσα από τις

διαδικασίες παρατήρησης και περιγραφής, σύγκρισης, ταξινόμησης,

αντιστοίχισης, σειροθέτησης και συμβολικής αναπαράστασης

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Συζήτηση, Οπτική παρατήρηση, Ερωτήσεις-Απαντήσεις, Αφήγηση, Κατασκευή

πίνακα αναφοράς, Δραματοποίηση

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Ο/η νηπιαγωγός την προηγούμενη ημέρα έχει αναρτήσει στον πίνακα,

στη γωνιά της «παρεούλας», εικόνες σχετικές με τα έθιμα της Πρωτοχρονιάς.

Δίνει την ευκαιρία στα νήπια να παρατηρήσουν το εποπτικό υλικό, να

περιγράψουν τις εικόνες, και να εκφράσουν στην ολομέλεια τις δικές τους

απόψεις και να καταθέσουν τις εμπειρίες τους.

Στη συνέχεια, τραγουδά το τραγούδι «Τα νανάκια» της Μ. Κ.

Φλάμπουρα και ζητά από τα νήπια να το συνοδεύσουν με τις ανάλογες

κινήσεις:

Είναι φίλοι, τ’ Αϊ Βασίλη τα νανάκια τα µικρά, όλη µέρα τον βοηθάνε να τελειώσει τη δουλειά.

Κοπανάνε και χτυπάνε τάκα τάκα τα σφυριά, τα παιχνίδια να τελειώσουν να τα στείλουν στα παιδιά!

Την επόμενη ημέρα αφηγείται στα παιδιά την εξής αυτοσχέδια ιστορία: Μια κρύα µέρα του ∆εκέµβρη στο εργαστήρι του Αϊ Βασίλη υπάρχει µεγάλη αναστάτωση. Οι βοηθοί του, οι µικροί νάνοι τελειώνουν τα τελευταία παιχνίδια. Σχεδιάζουν τις τελευταίες λεπτοµέρειες. Η ώρα που ο Αϊ Βασίλης θα ξεκινήσει να µοιράζει τα δώρα πλησιάζει και πρέπει να βιαστούν. Μέσα στην αναστάτωση ακούν την καλοσυνάτη φωνή του Αϊ Βασίλη να τους καλεί. - Καλοί µου φίλοι, ελάτε κοντά µου. Ήρθε η ώρα να ανοίξουµε τα γράµµατα των παιδιών! Ο Αϊ Βασίλης κάθισε στην κουνιστή του πολυθρόνα και οι νάνοι µαζεύτηκαν γύρω του. Κάθισαν κάτω να ακούσουν µε

214 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

µεγάλη προσοχή, τι είδους παιχνίδια θα ζητούσαν φέτος τα παιδιά. Είχαν µεγάλη περιέργεια! Ο Αϊ Βασίλης άνοιξε το πρώτο γράµµα. Ο Λεωνίδας από τη Σπάρτη ζητούσε ένα τρένο. Ο Αϊ Βασίλης έγραψε «τρένο» σε έναν µεγάλο πίνακα που βρισκόταν πίσω του (Ο/η νηπιαγωγός γράφει τη λέξη σε µεγάλο χαρτί µε σκοπό να δηµιουργηθεί ένας πίνακας αναφοράς). - Εγώ δεν ξέρω να διαβάζω! Θα κολλήσω δίπλα µια εικόνα για να θυµάµαι τι γράφει εδώ, είπε µε τσαχπινιά ο Πρασινοσκούφης. Έτσι έκοψε την εικόνα ενός τρένου και την τοποθέτησε δίπλα στη λέξη «τρένο» (Ο/η νηπιαγωγός καλεί ένα νήπιο το οποίο κόβει την εικόνα και την τοποθετεί δίπλα στη λέξη). Ο Αϊ Βασίλης άνοιξε το δεύτερο γράµµα. Η Αθηνά από την Αθήνα ζητούσε µία κούκλα. Ο Αϊ Βασίλης έγραψε «κούκλα» στον µεγάλο πίνακα που βρισκόταν πίσω του. - Εγώ δεν ξέρω να διαβάζω! Θα κολλήσω δίπλα µια εικόνα για να θυµάµαι τι γράφει εδώ, είπε µε τσαχπινιά ο Κιτρινοσκούφης. Έτσι έκοψε την εικόνα µιας κούκλας και την τοποθέτησε δίπλα στη λέξη «κούκλα». Ο Αϊ Βασίλης άνοιξε το τρίτο γράµµα. Η Ερωφίλη από τα Χανιά ζητούσε ένα βιβλίο. Ο Αϊ Βασίλης έγραψε «βιβλίο» στον µεγάλο πίνακα που βρισκόταν πίσω του. - Εγώ δεν ξέρω να διαβάζω! Θα κολλήσω δίπλα µια εικόνα για να θυµάµαι τι γράφει εδώ, είπε µε τσαχπινιά ο Πορτοκαλοσκούφης. Έτσι έκοψε την εικόνα ενός βιβλίου και την τοποθέτησε δίπλα στη λέξη «βιβλίο». Ο Αϊ Βασίλης άνοιξε το τέταρτο γράµµα. Ο ∆ηµήτρης από τη Θεσσαλονίκη ζητούσε ένα αυτοκίνητο. Ο Αϊ Βασίλης έγραψε «αυτοκίνητο» στον µεγάλο πίνακα που βρισκόταν πίσω του. - Εγώ δεν ξέρω να διαβάζω! Θα κολλήσω δίπλα µια εικόνα για να θυµάµαι τι γράφει εδώ, είπε µε τσαχπινιά ο Κοκκινοσκούφης. Έτσι, έκοψε την εικόνα ενός αυτοκινήτου και την τοποθέτησε δίπλα στη λέξη «αυτοκίνητο». Ο Αϊ Βασίλης άνοιξε το πέµπτο γράµµα. Ο ∆ιονύσης από τη Ζάκυνθο ζητούσε µια µπάλα. Ο Αϊ Βασίλης έγραψε «µπάλα» στον µεγάλο πίνακα που βρισκόταν πίσω του. - Εγώ δεν ξέρω να διαβάζω! Θα κολλήσω δίπλα µια εικόνα για να θυµάµαι τι γράφει εδώ, είπε µε τσαχπινιά ο Μαυροσκούφης. Έτσι έκοψε την εικόνα µιας µπάλας και την τοποθέτησε δίπλα στη λέξη «µπάλα». Ο Αϊ Βασίλης άνοιξε το έκτο γράµµα. Η Ανδριάνα από την Πάτρα ζητούσε ένα στεφάνι. Ο Αϊ Βασίλης έγραψε «στεφάνι» στον µεγάλο πίνακα που βρισκόταν πίσω του. - Εγώ δεν ξέρω να διαβάζω! Θα κολλήσω δίπλα µια εικόνα για να θυµάµαι τι γράφει εδώ, είπε µε τσαχπινιά ο Γαλαζιοσκούφης. Έτσι

Γλωσσικές δραστηριότητες 215 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

έκοψε την εικόνα ενός στεφανιού και την τοποθέτησε δίπλα στη λέξη «στεφάνι».

(Κατά τη διάρκεια της αφήγησης κάθε φορά που ο Αϊ Βασίλης ανοίγει ένα

γράμμα, ο/η νηπιαγωγός συνεχίζει να γράφει τη λέξη στο μεγάλο χαρτί και

καλεί ένα νήπιο το οποίο κόβει την αντίστοιχη εικόνα και την τοποθετεί

δίπλα στη λέξη. Στο τέλος της αφήγησης θα έχει δημιουργηθεί ένας πίνακας

αναφοράς με ουσιαστικά στο ενικό αριθμό)

Όλο το βράδυ συνεχίστηκε έτσι… ώσπου πετάχτηκε από τη θέση του ο Ασπροσκούφης και είπε: - Όµως Αϊ Βασίλη, εγώ νοµίζω ότι πρέπει µέσα στον σάκο σου να βάλουµε πολλά παιχνίδια από κάθε είδος. Είµαι βέβαιος ότι κι άλλα παιδιά θα ζητήσουν τέτοια παιχνίδια. - ∆ηλαδή θέλεις να πεις ότι πρέπει να βάλουµε µέσα στον σάκο

πολλά ……. τρένα (απαντούν τα νήπια παίζοντας το ρόλο των νάνων )

πολλές……. κούκλες ( « )

πολλά……. βιβλία ( « )

πολλά……. αυτοκίνητα ( « )

πολλές……. µπάλες ( « )

πολλά…… στεφάνια ( « ) είπε ο Αϊ Βασίλης δείχνοντας µε το χέρι του τα παιχνίδια που είχε γράψει στον πίνακα.

(Ο/η νηπιαγωγός στον ρόλο του Αϊ Βασίλη δείχνει ένα-ένα τα παιχνίδια και

τα παιδιά απαντούν μετατρέποντας τις λέξεις στον πληθυντικό αριθμό)

Φάνηκε σκεφτικός για µια στιγµή. Χάιδεψε τη µακριά άσπρη γενειάδα του και συνέχισε: - Έχεις δίκιο Ασπροσκούφη! Πρέπει να βάλουµε πολλά παιχνίδια από κάθε είδος µέσα στο σάκο. Αν όµως τα βάλουµε όλα µαζί στον ίδιο σάκο, θα δυσκολευτώ πολύ να τα µοιράσω στα παιδιά. Καλύτερα να τα ταξινοµήσουµε σε διαφορετικούς σάκους. (Ο/η νηπιαγωγός στο ρόλο του Αϊ Βασίλη παρουσιάζει στα νήπια έξι σάκους

και καλεί τα παιδιά ένα ένα να γεμίσουν τους σάκους με παιχνίδια

χρησιμοποιώντας αντικείμενα του νηπιαγωγείου)

Αϊ Βασίλης: Ωραία! Πριν κλείσουµε τους σάκους και πάµε να ξεκουραστούµε, θέλω καλά µου νανάκια να κρεµάσουµε σε κάθε σάκο µία ταµπελίτσα. Θα µε διευκολύνει πολύ να γνωρίζω τι περιέχει κάθε τσουβάλι. Ο/η νηπιαγωγός: Ελάτε παιδιά να βοηθήσουµε τους νάνους σε αυτή τη δύσκολη δουλειά.

216 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

(Ο/η νηπιαγωγός χωρίζει τα νήπια σε έξι ομάδες των τεσσάρων παιδιών και

σε κάθε ομάδα δίνει από έναν σάκο με παιχνίδια και έξι ταμπελίτσες με τις

λέξεις: «τρένα», «κούκλες», «βιβλία», «αυτοκίνητα», «μπάλες», «στεφάνια»)

Τα παιδιά καλούνται με βάση τον πίνακα αναφοράς που έχει

δημιουργηθεί ο οποίος περιλαμβάνει τις λέξεις στον ενικό αριθμό, να

«διαβάσουν» τις ταμπελίτσες και να βρούνε τη σωστή ταμπελίτσα που πρέπει

να τοποθετηθεί στον σάκο τους. Ο/η νηπιαγωγός περνά διαδοχικά από όλες

τις ομάδες, ακούει τις συζητήσεις των παιδιών και τους προβληματισμούς

τους και παρεμβαίνει, βοηθώντας τα παιδιά να κατανοήσουν τη φωνολογική

διαφοροποίηση στην κλίση των λέξεων (ενικός-πληθυντικός) και να

εντοπίσουν αυτή τη διαφοροποίηση στον γραπτό λόγο (δηλ. στις

ταμπελίτσες). Όταν όλες οι ομάδες τελειώσουν τη δουλειά τους,

συγκεντρωνόμαστε όλοι στη «παρεούλα» για να γίνει η αξιολόγηση της

δουλειάς των ομάδων, δηλαδή να συζητήσουμε τα κριτήρια με τα οποία έγινε

η συγκεκριμένη επιλογή σε κάθε ομάδα και να διαπιστώσουμε εάν σε κάθε

σάκο έχει τοποθετηθεί η σωστή ταμπελίτσα.

Μετά το τέλος της αξιολόγησης, πιανόμαστε όλοι σε κύκλο και

τραγουδάμε «Τα νανάκια» συνοδεύοντας το τραγούδι με τις ανάλογες

κινήσεις.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

45 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Παιχνίδια του νηπιαγωγείου (τρένα, κούκλες, αυτοκίνητα, μπάλες, στεφάνια),

βιβλία, έξι τσουβάλια, καρτέλες με τις λέξεις που χρησιμοποιήθηκαν,

μαρκαδόροι, ξυλομπογιές, κηρομπογιές, χαρτί ζωγραφικής

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Όταν τελειώσει η δραστηριότητα, ο/η νηπιαγωγός ρωτά τα παιδιά εάν

τους άρεσε αυτή η φανταστική επίσκεψη στο εργαστήρι του Αϊ Βασίλη και πώς

ένιωσαν. Επίσης, ζητά να του/της πουν τι ακριβώς τους άρεσε. Επειδή δεν

είναι δυνατόν λόγω της μεγάλης διάρκειας της δραστηριότητας να

εκφραστούν όλα τα παιδιά, ζητά από εκείνα να ζωγραφίσουν τις εντυπώσεις

τους από αυτή την εμπειρία. Καθώς τα παιδιά ζωγραφίζουν, ο/η νηπιαγωγός

τα πλησιάζει και ρωτά τι ζωγραφίζουν, για να διαπιστώσει τον βαθμό

συμμετοχής και επιτυχίας της δραστηριότητας.

Γλωσσικές δραστηριότητες 217 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Μέσω της αξιολόγησης που έγινε με τις ομάδες, των απόψεων που

εκφράστηκαν και της ζωγραφικής, ο/η νηπιαγωγός διαπίστωσε τα εξής:

Τα νήπια:

συμμετείχαν ενεργά και με αμείωτο ενδιαφέρον σε συζητήσεις σχετικές με το

θέμα της δραστηριότητας

είχαν την ευκαιρία να εκφράσουν τις δικές τους γνώσεις, αντιλήψεις, ιδέες,

απόψεις για το θέμα

άκουσαν με προσοχή την αφήγηση

κατανόησαν το περιεχόμενο της αφήγησης

είχαν τη δυνατότητα να εκφράσουν προβληματισμούς, απορίες, γνώμες (π.χ.

«Γιατί τον λένε Πρασινοσκούφη;» «Ο μπαμπάς μου πήγε στη Θεσσαλονίκη» κλπ.)

ανέπτυξαν τη δημιουργικότητά τους και την κριτική σκέψη προτείνοντας

λύσεις

συμμετείχαν ενεργά στην εξέλιξη της δραστηριότητας και ανέπτυξαν την

ικανότητα ανάληψης πρωτοβουλιών και συνεργασίας μέσα στη μικρή ομάδα

ενθαρρύνθηκε η μεταξύ τους επικοινωνία

βίωσαν εμπειρίες στην κατεύθυνση της ευαισθητοποίησης και αναγνώρισης

των φωνολογικών και μορφολογικών χαρακτηριστικών ως προς την κλίση

των ουσιαστικών (ενικός-πληθυντικός)

έγινε προσπάθεια να συνειδητοποιήσουν, ότι οι αλλαγές κατά την κλίση των

ουσιαστικών, συμβαίνουν στην κατάληξη της κάθε λέξης. Η προσπάθεια αυτή

ήταν επιτυχημένη στα νήπια -όχι όμως στα προνήπια και στα αλλοδαπά

παιδιά- τα οποία ούτως ή άλλως αντιμετωπίζουν πρόβλημα κατανόησης της

ελληνικής γλώσσας

τους δόθηκε η ευκαιρία να συμμετέχουν σε διαδικασίες παρατήρησης και

περιγραφής, σύγκρισης, ταξινόμησης, αντιστοίχισης, και συμβολικής

αναπαράστασης, αναπτύσσοντας με αυτόν τον τρόπο τη μαθηματική σκέψη

Επίσης, ο/η νηπιαγωγός διαπίστωσε μέσω της παρατήρησης ότι:

η δραστηριότητα ήταν κουραστική για τα προνήπια

τα αλλοδαπά παιδιά δυσκολεύτηκαν στην κατανόηση των φωνολογικών και

μορφολογικών χαρακτηριστικών, ως προς την κλίση των ουσιαστικών

(ενικός-πληθυντικός). Κατά συνέπεια είναι αναγκαία η εξατομικευμένη

παρέμβαση

η εμπειρία τους αποτυπώθηκε στα έργα τους

Προεκτάσεις:

218 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Προέκυψε η ανάγκη να αναλυθούν σύνθετες λέξεις (π.χ.

«Πρασινοσκούφης»)

Αποφασίσαμε κάποια άλλη χρονική στιγμή να δούμε στον χάρτη τις

πόλεις που θα επισκεφθεί ο Αϊ Βασίλης στην Ελλάδα και τη διαδρομή που θα

ακολουθήσει.

Σκεφτήκαμε να παίξουμε ένα παιχνίδι μετατρέποντας τις λέξεις

διαφόρων αντικειμένων που υπάρχουν μέσα στην τάξη μας στον πληθυντικό

αριθμό.

Θα μπορούσε να δημιουργηθεί και φύλλο εργασίας σχετικό με το θέμα,

όπου τα παιδιά θα κληθούν να γράψουν τις ταμπελίτσες στους σάκους του Αϊ

Βασίλη.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- «Τα φύλλα πέφτουν»

- «Τα συνθήματα του Πολυτεχνείου»

Γλωσσικές δραστηριότητες 219 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Μαργαρίτη Μαργαρίτα, 5ο Νηπιαγωγείο Αγίου Νικολάου

1.1.1.1. Θεματική Ενότητα που εντάχθηκε η δραστηριότηταΘεματική Ενότητα που εντάχθηκε η δραστηριότηταΘεματική Ενότητα που εντάχθηκε η δραστηριότηταΘεματική Ενότητα που εντάχθηκε η δραστηριότητα

««««Οι αισθήσεις, τα αισθητήρια όΟι αισθήσεις, τα αισθητήρια όΟι αισθήσεις, τα αισθητήρια όΟι αισθήσεις, τα αισθητήρια όργαναργαναργαναργανα»»»» (πιο συγκεκριμένα η όραση, τα μάτια)

2.2.2.2. Το θέμαΤο θέμαΤο θέμαΤο θέμα//// αντικείμε αντικείμε αντικείμε αντικείμενο νο νο νο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Όλα τα μάτια είναι ίδια;

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικά αντικείμενα: Φυσικές και Κοινωνικές Επιστήμες, Γλώσσα στο

Νηπιαγωγείο

Ιδιαίτερη Περιοχή των γνωστικών αντικειμένων: Ζωντανοί οργανισμοί,

Κοινωνική αλληλεπίδραση, Παραγωγή προφορικού λόγου

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

να διακρίνουν τα παρατηρήσιμα εξωτερικά μορφολογικά χαρακτηριστικά των

ανθρώπων

να αποδέχονται τη διαφορετικότητα

Επιμέρους στόχοι ως προς τα γνωστικά αντικείμεναΕπιμέρους στόχοι ως προς τα γνωστικά αντικείμεναΕπιμέρους στόχοι ως προς τα γνωστικά αντικείμεναΕπιμέρους στόχοι ως προς τα γνωστικά αντικείμενα και ως προς τη μαθησιακαι ως προς τη μαθησιακαι ως προς τη μαθησιακαι ως προς τη μαθησιακή κή κή κή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να παρατηρούν, να συγκρίνουν και να περιγράφουν ομοιότητες και διαφορές

σχετικές με τα μάτια τους

να εμπλέκονται σε διαδικασία παραγωγής σύνθετων λέξεων με δεύτερο

συνθετικό τη λέξη «μάτια»

220 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

να αντιλαμβάνονται τη σημασία των αισθητηρίων οργάνων (συγκεκριμένα

των ματιών) για τον άνθρωπο

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Κουκλοθέατρο, Ερωτήσεις-Απαντήσεις, Οπτική παρατήρηση

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Μία κούκλα, «η κυρία Όραση», με μεγάλα μάτια και γυαλιά, συστήθηκε

στα παιδιά και τα ενθάρρυνε να μαντέψουν πού μπορεί να είναι το σπίτι της.

Ένα παιδί απάντησε «στα μάτια» κι έτσι ξεκίνησε η συζήτηση γύρω από αυτά.

Η κυρία Όραση προέτρεψε τα παιδιά να παρατηρήσουν τα μάτια των

συμμαθητών τους και να τα συγκρίνουν μεταξύ τους. Τα παιδιά εντόπισαν

ομοιότητες και διαφορές ανάμεσα στα διάφορα μάτια.

Οι ομοιότητες ήταν πως όλοι στην τάξη έχουν από δύο μάτια ο

καθένας, όλα τα μάτια βλέπουν, μερικές φορές τα μάτια κλαίνε κι επίσης

«κοιμούνται» για να ξεκουραστούν.

Οι διαφορές που παρατήρησαν τα παιδιά ήταν ότι υπάρχουν

διαφορετικά χρώματα ματιών (μπλε, πράσινα, καφέ, γκρι, μαύρα). Ένα παιδί

παρατήρησε ότι δεν έχουν όλα τα μάτια ίδιο μέγεθος, «άλλα παιδιά έχουν πιο

μεγάλα, πιο ανοιχτά μάτια κι άλλα πιο μικρά, πιο κλειστά». Κάποιο άλλο παιδί

παρατήρησε ότι διαφέρει το σχήμα των ματιών. Ανέφερε χαρακτηριστικά για

μια συμμαθήτριά του που έχει σχιστά μάτια πως μοιάζει με κινέζα γιατί τα

μάτια της είναι «έτσι» και το έδειξε τραβώντας με τα δάχτυλά του τις άκρες

των ματιών του. Κι όταν τον ρώτησε η κυρία Όραση τι σχήμα έχουν τα μάτια

των υπόλοιπων παιδιών απάντησε «στρογγυλά».

Κυρία Όραση: « Ξέρετε πώς αλλιώς λέγονται τα στρογγυλά μάτια;»

Παιδιά: «Πώς;»

Κυρία Όραση: «Μπιρμπιλωτά!»

Κι ενώ τα περισσότερα παιδιά γέλασαν στο άκουσμα της νέας λέξης,

ένα κοριτσάκι είπε «Κυρία Όραση! Ο θείος μου λέει πως εγώ έχω μπιρμπιλωτά

μάτια! Και με φωνάζει μπιρμπιλομάτα!»

Κυρία Όραση: «Κι αν ένα αγόρι είχε μπιρμπιλωτά μάτια, τότε πώς θα τον

φώναζαν;»

Παιδί 1: «Μπιρμπιλομάτη!»

Κυρία Όραση: «Σωστά!»

Με αυτή την αφορμή, η κυρία Όραση άρχισε να ενθαρρύνει τα παιδιά

μέσα από ερωτήσεις να φτιάξουν σύνθετες λέξεις, χρησιμοποιώντας ως πρώτο

Γλωσσικές δραστηριότητες 221 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

συνθετικό χαρακτηριστικά που προαναφέρθηκαν (χρώματα, σχήματα ματιών)

από τα παιδιά ή από την ίδια την κούκλα, και ως δεύτερο συνθετικό τη λέξη

«μάτι».

Κυρία Όραση: «Πώς λέγεται αυτός που έχει γαλανά μάτια;»

Παιδί 2: «Γαλανομάτης»

Κυρία Όραση: «Πώς λέγεται αυτός που έχει μαύρα μάτια;»

Παιδί 3: «Μαυρομάτης»

Παιδί 4: «Μαυραμάτης»

Κυρία Όραση: «Πώς λέγεται αυτός που έχει πράσινα μάτια;»

Παιδί 5: «Πρασινομάτης»

Κυρία Όραση: «Πώς λέγεται αυτός που έχει καστανά μάτια;»

Παιδί 6: «Καστανομάτης»

Κυρία Όραση: «Πώς λέγεται αυτός που έχει γκρίζα μάτια;»

Παιδί 7: «Γκριζομάτης»

Κυρία Όραση: «Πώς λέγεται αυτός που έχει γουρλωμένα μάτια;»

Παιδί 8: «Γουρλομομάτης»

Παιδί 9: «Γουρλομάτης»

Κυρία Όραση: «Πώς λέγεται αυτός που έχει σχιστά μάτια σαν τη

συμμαθήτριά σας;»

Παιδί 10: «Σχιστομάτης»

Κυρία Όραση: «Όταν κάποιος παρατηρεί καλύτερα από τους άλλους ό,τι

συμβαίνει γύρω του κι είναι πιο έξυπνος, λέμε ότι έχει τα μάτια του πιο ανοιχτά.

Πώς θα τον πούμε αυτόν που έχει τα μάτια του πιο ανοιχτά;»

Παιδί 11: «Ανοιχτομάτη»

Κυρία Όραση: «Αυτόν που έχει μεγάλα και όμορφα μάτια με σχήμα και

μέγεθος σαν αυγά, δηλαδή αυγουλωτά πώς θα τον πούμε;»

Παιδί 12: «Αβγομάτη»

Παιδί 13: «Αβγουλομάτη»

Παιδί 14: «Είναι αστεία αυτά (τα μάτια)»

Κυρία Όραση: «Έχει σημασία παιδιά αν τα μάτια έχουν σχήμα αυγού ή

στρογγυλό ή αν είναι σχιστά; Αν είναι μεγάλα ή μικρά; Πράσινα η καστανά;»

Παιδί 15: «Όχι δεν έχει σημασία»

Παιδί 16: «Είναι όμως παράξενο να έχει κάποιος σχιστά μάτια γιατί δεν το

έχουμε συνηθίσει»

Παιδί με σχιστά μάτια 17: «Είναι όμως το ίδιο πράγμα τα σχιστά με τα

στρογγυλά μάτια. Μάτια είναι όλα»

Κυρία Όραση: «Γιατί δεν έχει σημασία το σχήμα;»

222 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Παιδί 18: «Γιατί όλα (τα μάτια) κάνουν την ίδια δουλειά! Βλέπουν!»

Κυρία Όραση: «Και πού μας βοηθάνε;»

Παιδί 19: «Μας βοηθάνε να παίζουμε!»

Παιδί 20: «Μας βοηθάνε να τρώμε!»

Παιδί 21: «Να ξέρουμε τι είναι μπροστά μας και να μην πέφτουμε!»

Παιδί 22: «Να βρίσκουμε ό,τι θέλουμε»

Κυρία Όραση: «Αν ένα παιδάκι έχει καστανά μάτια, βλέπει το ίδιο με ένα

που έχει πράσινα;»

Παιδί 23: «Ναι. Το ίδιο βλέπουν»

Παιδί 24: «Όλα τα μάτια είναι χρήσιμα. Δεν έχει σημασία πώς είναι, τι

χρώμα είναι…»

Παιδί 25: «Ούτε αν είναι μεγάλα ή μικρά (έχει σημασία)!»

Παιδί 25: «Ναι! Όλα (τα μάτια) κάνουν την ίδια δουλειά!»

Κυρία Όραση: «Δηλαδή;»

Παιδιά: «Βλέπουν!»

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

25 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσ/ εκπαιδευτικά μέσ/ εκπαιδευτικά μέσ/ εκπαιδευτικά μέσαααα

Κουκλοθέατρο, κούκλα «η κυρία Όραση»

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Μέσω της κούκλας, της κυρίας Οράσεως, έβαλα τα παιδιά σε μια

διαδικασία παρατήρησης και σύγκρισης των εξωτερικών μορφολογικών

χαρακτηριστικών των ματιών τους. Τα παιδιά σχολίασαν τις ομοιότητες και

τις διαφορές μεταξύ των ματιών των συμμαθητών τους. Με κατάλληλες

ερωτήσεις ανοιχτού και κλειστού τύπου, ενθαρρύνθηκαν να αναγνωρίσουν

και να αποδεχτούν τις διαφορές μεταξύ του σχήματος, του χρώματος και του

μεγέθους των ματιών τους. Κατά τη διάρκεια της περιγραφής των ματιών από

τα παιδιά (π.χ. πράσινα, μπιρμπιλωτά) αλλά και με την εισαγωγή νέων

επιθετικών προσδιορισμών από την κούκλα (π.χ. σχιστά), τα παιδιά

ενεπλάκησαν στη διαδικασία παραγωγής σύνθετων λέξεων με τη μέθοδο των

ερωταποκρίσεων. Μπήκαν σε διαδικασία κριτικής σκέψης, αλληλεπίδρασης

και επικοινωνίας μεταξύ τους και με την κούκλα και κατέληξαν στο

συμπέρασμα ότι όπως κι αν μοιάζουν τα μάτια εξωτερικά, δεν έχει σημασία.

Γλωσσικές δραστηριότητες 223 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Αυτό που έχει σημασία είναι ότι βλέπουν και μας βοηθάνε να κάνουμε πολλά

πράγματα στην καθημερινότητά μας.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- Αποκωδικοποίηση παράγωγων λέξεων

(π.χ. Φτιάχτηκε από: ντενεκέ-ντενεκεδένιος, πέτρα-πέτρινος)

- Δημιουργία εθνικών ή πατριδωνυμικών παράγωγων ουσιαστικών

(π.χ. Πώς λέγονται αυτοί που είναι από την Ελλάδα; Έλληνες

Πώς λέγονται αυτοί που είναι από την Ιταλία; Ιταλοί)

Και δημιουργία εθνικών ή πατριδωνυμικών παράγωγων επιθέτων.

(Π.χ. Πώς λέγεται η σημαία των Ελλήνων; Ελληνική

Πώς λέγεται η σημαία των Ιταλών; Ιταλική)

224 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Μαυρίδου Βασιλική, Νηπιαγωγείο Κριτσάς

1.1.1.1. Θεματική ενότητΘεματική ενότητΘεματική ενότητΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταα που εντάχτηκε η δραστηριότηταα που εντάχτηκε η δραστηριότηταα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««ΣχήματαΣχήματαΣχήματαΣχήματα»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Το τερατοτρίγωνο έφαγε το γράμμα «Δ»

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γλώσσα (Φωνολογική εξάσκηση, απαλοιφή αρχικού φωνήματος),

Μαθηματικά (Σχήματα)

4.4.4.4. Ο Ο Ο Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοισκοπός και οι διδακτικοί στόχοισκοπός και οι διδακτικοί στόχοισκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

Να αποκτήσουν φωνολογική επίγνωση

Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

να γνωρίσουν το γράμμα «Δ»

να εντοπίσουν το γράμμα «Δ» στο γλωσσικό περιβάλλον της τάξης

να προβληματιστούν και να χειριστούν κατάλληλα το αρχικό φώνημα για την

παραγωγή νέων λέξεων

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Συζήτηση, παρατήρηση, προβληματισμός

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Γλωσσικές δραστηριότητες 225 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Αφορμή για τη δραστηριότητα στάθηκε ένα παιχνίδι, όπου έπρεπε να

ταΐσουμε το «Τερατοτρίγωνο» με τρίγωνα που βρίσκονται μέσα στην τάξη

μας.

Κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού, ένα παιδί πρότεινε να του δώσουμε

και το γράμμα «Δ» καθώς ήταν κι αυτό τρίγωνο. Εντοπίσαμε λέξεις που

ξεκινούσαν από το γράμμα αυτό, όπως «Δευτέρα», «Δανάη», «Δεκέμβριος» και

αναρωτηθήκαμε πώς θα «διαβάζαμε» τις λέξεις αυτές αν το τερατοτρίγωνο

έτρωγε το «Δ». Έτσι, προέκυψε η «ευτέρα», η «ανάη» και ο «εκέμβριος».

Συμπωματικά ήταν Δευτέρα και αποφασίσαμε να ξαναγράψουμε την καρτέλα

στο ημερολόγιό μας χωρίς το «Δ». Επίσης, κάποιο παιδί πρότεινε για την

υπόλοιπη ημέρα να αποκαλούμε την Δανάη «Ανάη» και έτσι ξαναγράψαμε

την καρτέλα με το όνομα της Δανάης χωρίς το «Δ».

Κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας εντοπίσαμε και λέξεις, όπου το

γράμμα «Δ» βρισκόταν μέσα στη λέξη και προσπαθήσαμε να προφέρουμε τη

λέξη χωρίς αυτό.

Η δραστηριότητα τελείωσε όταν το τερατοτρίγωνο μας ενημέρωσε ότι

η κοιλίτσα του φούσκωσε και μας ευχαρίστησε για το φαγητό που του

προσφέραμε.

7.7.7.7. Διάρκεια υΔιάρκεια υΔιάρκεια υΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςλοποίησης της δραστηριότηταςλοποίησης της δραστηριότηταςλοποίησης της δραστηριότητας

25 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Καρτέλες με λέξεις, χαρτόνια, μαρκαδόροι, κατασκευή «τερατοτριγώνου»

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Το ενδιαφέρον και η συμμετοχή των παιδιών κρατήθηκαν αμείωτα

κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας και κάποια παιδιά ασχολήθηκαν και

κατά τη διάρκεια των ελεύθερων δραστηριοτήτων. Ενισχύθηκε η

παρατηρητικότητα και η διατύπωση ιδεών και προτάσεων στην ολομέλεια της

τάξης.

Δεν δυσκολεύτηκαν να εντοπίσουν το γράμμα «Δ» στο γλωσσικό υλικό

της τάξης και πρότειναν πολλές λέξεις που δεν υπήρχαν σε καρτέλες. Σχετικά

με την απαλοιφή του αρχικού φωνήματος, τα κατάφεραν πιο εύκολα παιδιά

με ανεπτυγμένη φωνολογική επίγνωση, ενώ όλοι δυσκολεύτηκαν όταν το

«Δ» βρισκόταν μέσα στη λέξη.

226 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριΤίτλοι των άλλων δραστηριΤίτλοι των άλλων δραστηριΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνοτήτωνοτήτωνοτήτων

- Η κυρία Σχηματούλα (κατασκευή-παιχνίδι με τα σχήματα) θέλει να της

βρούμε ένα όνομα που να ταιριάζει με το επίθετό της, να τελειώνει σε -ούλα

(ομοιοκαταληξία)

- Παιχνίδι ερωτήσεων: Πώς λέγεται το σχήμα που έχει 3 γωνίες, 4 γωνίες, 5, 6,

7 κτλ. (σύνθεση λέξεων)

Γλωσσικές δραστηριότητες 227 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Μεταξάκη Νεκταρία, 3ο Νηπιαγωγείο Ιεράπετρας

1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Η πόλη μαςΗ πόλη μαςΗ πόλη μαςΗ πόλη μας»»»»

2. Το θέμα/ αντικείμενο της δραστηριότηταςΤο θέμα/ αντικείμενο της δραστηριότηταςΤο θέμα/ αντικείμενο της δραστηριότηταςΤο θέμα/ αντικείμενο της δραστηριότητας

Η πολιτεία του Άκη

3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές.Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές.Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές.Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές.

Γνωστικό αντικείμενο:Γνωστικό αντικείμενο:Γνωστικό αντικείμενο:Γνωστικό αντικείμενο: Κοινωνικές επιστήμες

και Γλώσσα στο Νηπιαγωγείο

Ιδιαίτερη περιοχή του Γνωστικού Ιδιαίτερη περιοχή του Γνωστικού Ιδιαίτερη περιοχή του Γνωστικού Ιδιαίτερη περιοχή του Γνωστικού

αντικειμένου:αντικειμένου:αντικειμένου:αντικειμένου: Παραγωγή προφορικού λόγου

και μορφολογική επίγνωση στο Νηπιαγωγείο

4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

Να εμπλουτίσουν τα νήπια το λεξιλόγιό τους

και να είναι ικανά να σχηματίζουν υποκοριστικά των λέξεων

Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να κάνουν συγκρίσεις μεγεθών

να κατανοούν τη διαφορετικότητα

να ακούν με προσοχή τον αφηγητή

να ακούν τους κανόνες, περιμένοντας τη σειρά τους

228 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

να παίζουν σχηματίζοντας ζευγάρια-ομάδες και να οριοθετούν τη

συμπεριφορά τους με το σταμάτημα και το ξεκίνημα της μουσικής

να συμμετέχουν σε ομαδικές εργασίες

5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςλίαςλίαςλίας

Ερωτήσεις-Απαντήσεις, καταιγισμός ιδεών, οπτική παρατήρηση, παιχνίδι,

ζωγραφική

6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Καθισμένοι στην παρεούλα μάς επισκέφθηκε ένας φίλος μας-κούκλα,

πάρα πολύ μικρός, που ήρθε πρώτη φορά στο σχολείο μας. Τα παιδιά άρχισαν

να αναρωτιούνται για το ποιος είναι ο παράξενος επισκέπτης και όλα τα

νήπια άρχισαν να τον αποκαλούν με υποκοριστικά ονόματα (π.χ. μικρούλης,

παιδάκι, Γιωργάκης κλπ.).

Τους είπαμε ότι είναι ο Άκης και τον φωνάζουν έτσι γιατί είναι πολύ

μικρούλης. Μάλιστα, μένει σε μια πολιτεία όπου όλα είναι πολύ μικρά. Έτσι,

άρχισε μια συζήτηση και ένας προβληματισμός για το πώς ονομάζονται τα

πράγματα στην πολιτεία του Άκη. Σε αυτό το σημείο, αρχίσαμε να δείχνουμε

στα παιδιά καρτέλες που είχαμε ετοιμάσει. Οι καρτέλες ήταν όμοιες ανά δύο,

ως προς την εικόνα που έδειχναν (π.χ. καρέκλα), αλλά διαφορετικές ως προς

το μέγεθος της εικόνας (π.χ. μεγάλη καρέκλα – μικρή καρέκλα).

Κάθε φορά που δείχναμε ένα ζευγάρι εικόνας, καλούσαμε ένα παιδί να

μας δείξει ποια εικόνα ταιριάζει στην πολιτεία του Άκη και έπειτα να

μαντέψει πώς άραγε τη λένε. Όλα σχεδόν τα παιδιά μάντευαν με ευκολία το

όνομα της εικόνας και την έλεγαν με το υποκοριστικό της (π.χ. δέντρο-

δεντράκι, σπίτι-σπιτάκι, πεταλούδα-πεταλουδίτσα, ντομάτα-ντοματούλα

κτλ.).

Αφού απλώσαμε όλα τα ζευγάρια των καρτών στη μοκέτα, φτιάξαμε

ένα αυτοσχέδιο ποιηματάκι με τα παιδιά:

το µικρό το δέντρο είναι το δεντράκι το µικρό το σπίτι είναι το σπιτάκι το µικρό λουλούδι είναι το λουλουδάκι το µικρό το φύλλο είναι το φυλλαράκι η µικρή πεταλούδα είναι η πεταλουδίτσα η µικρή καραµέλα είναι η καραµελίτσα

Γλωσσικές δραστηριότητες 229 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

η µικρή µέλισσα είναι η µελισσούλα η µικρή ντοµάτα είναι η ντοµατούλα

Έπειτα, χωρίς την επίδειξη καρτών, συνεχίσαμε να προβληματιζόμαστε

και να καλούμε τα νήπια να μας πουν:

- Πώς άραγε λέγεται το μάτι του Άκη;

- Ματάκι.

- Πώς λέγεται η κοιλιά του;

- Κοιλίτσα.

- Πώς λέγεται το κρεβάτι που κοιμάται ο Άκης;

- Κρεβατάκι.

- Πώς λέγεται το μαξιλάρι του;

- Μαξιλαράκι κλπ.

Πρέπει να σημειώσουμε ότι όλη η ομάδα απαντούσε σωστά και με

ευκολία κάνοντας μερικές φορές κάποια λαθάκια (π.χ. αντί για βιβλιαράκι

έλεγαν βιβλιάκι).

Στο τέλος, μοιράσαμε στα παιδάκια τις καρτέλες με τα ζευγάρια

εικόνων. Τα παιδιά κινούνταν ελεύθερα

με τη συνοδεία μουσικής. Όταν η

μουσική σταματούσε, έπρεπε να

ενωθούν σε ζευγάρια εικόνων (π.χ.

σπίτι- σπιτάκι).

Σε επόμενη φάση, πάλι τα παιδιά

κινούνταν ελεύθερα με τη συνοδεία

μουσικής και με το σταμάτημα της

μουσικής έπρεπε να φτιάξουν δύο

παρεούλες. Μία παρεούλα με τις εικόνες

που ταιριάζουν στην πολιτεία του Άκη

και μία με τις άλλες εικόνες.

7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

Περίπου 45 λεπτά

8. Η υλικοτεχνική υποδομή Η υλικοτεχνική υποδομή Η υλικοτεχνική υποδομή Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα

Καρτέλες με εικόνες, κούκλα, cd-rom με μουσική, ξυλομπογιές, Ομαδική εργασία

230 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Πιστεύουμε ότι τα νήπια με

ευχάριστο τρόπο κατανόησαν τη χρήση

των υποκοριστικών. Όταν, μετά τη

δραστηριότητα που πραγματοποιήσαμε,

καθίσαμε να ζωγραφίσουμε για να

φτιάξουμε την πολιτεία του Άκη, όλα τα

νήπια προσπάθησαν να ζωγραφίσουν όσο

το δυνατόν πιο μικρά πράγματα. Και όταν

πάλι καθίσαμε στην παρεούλα, για να φτιάξουμε-συνθέσουμε την ομαδική

εργασία, όλα τα παιδιά παρουσίαζαν στην ολομέλεια εκείνο που ζωγράφιζαν

λέγοντάς το με υποκοριστικό. Μάλιστα κάποιο παιδί παρατήρησε: «Σήμερα

κυρία μάθαμε πώς μιλάνε στην πολιτεία του Άκη!»

Και τις επόμενες μέρες, όταν χρησιμοποιούσαμε υποκοριστικά στην

ομιλία μας, αρκετές φορές θυμόμασταν τον Άκη.

10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- Ελάτε να φτιάξουμε σαλάτες

- Το όνομά μου αρχίζει από… όπως…

Γλωσσικές δραστηριότητες 231 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Μπατζάκη Ευανθία, 1ο Νηπιαγωγείο Αγίου Νικολάου

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Τα χρώματαΤα χρώματαΤα χρώματαΤα χρώματα»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Αναγνώριση και παραγωγή ομοιοκαταληξίας μέσα από το τραγούδι και το

παιχνίδι

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Παιδί και Γλώσσα,

Παιδί, δημιουργία και έκφραση

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός Σκοπός Γενικός Σκοπός Γενικός Σκοπός Γενικός Σκοπός

Να αντιληφθούν τα παιδιά την ύπαρξη της ομοιοκαταληξίας στον προφορικό

και στον γραπτό λόγο

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασδιαδικασδιαδικασδιαδικασίαίαίαία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να ακούν με προσοχή

να κατανοούν το περιεχόμενο του τραγουδιού

να ψυχαγωγηθούν

να αναγνωρίζουν τις ομοιοκατάληκτες λέξεις

να παράγουν λέξεις που να έχουν την ίδια κατάληξη

να εμπλουτίσουν τον προφορικό τους λόγο

να μάθουν το τραγούδι

232 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

να αναπτύξουν την ακουστική τους αντίληψη και μνήμη

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Οπτική και ακουστική παρατήρηση, τραγούδι, παιχνίδι, ερωτήσεις

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Με αφορμή το φθινόπωρο και τα φθινοπωρινά φρούτα προέκυψε ως

θέμα συζήτησης και επεξεργασίας, τα «χρώματα». Προσεγγίζοντας το θέμα

διαθεματικά, αξιοποίησα το τραγούδι που μιλά για τα χρώματα από το cd-rom

«Λάχανα και Χάχανα» με τον εξής τρόπο:

Υλοποίηση δραστηριότηταςΥλοποίηση δραστηριότηταςΥλοποίηση δραστηριότηταςΥλοποίηση δραστηριότητας

Α’ Φάση:Α’ Φάση:Α’ Φάση:Α’ Φάση: Είμαστε με τα παιδιά στην παρεούλα και τα ρωτάω αν θέλουν

να ακούσουμε και να μάθουμε ένα τραγούδι που μιλά για τα χρώματα. Τα

παιδιά με τον αυθορμητισμό που τα διακρίνει, φωνάζουν όλα μαζί «Ναι

κυρία!» Το ακούμε δυο-τρεις φορές και αφού κατανοήσουν το περιεχόμενο,

μαθαίνουμε να το τραγουδάμε κιόλας.

Β’ Φάση:Β’ Φάση:Β’ Φάση:Β’ Φάση: Αφού το τραγουδήσουμε και καθίσουμε στο χαλί για να

είμαστε πιο άνετα, θέτω στα παιδιά το εξής ερώτημα: «Παιδιά, τώρα θα

ξανακούσουμε με προσοχή το τραγούδι και θα βρούμε ποιες λέξεις ακούγονται ίδιες

στο τέλος».

Ακούμε το τραγούδι και τα παιδιά εντοπίζουν και λένε τις λέξεις

«μπαίνω-παραγγέλλω», «κεφάτο-γεμάτο», «μήλο-φύλλο», «συννεφάκι-

χελιδονάκι», «θαλασσί–κρασί», «κεράσι–κεράσει».

Στη συνέχεια, καθισμένοι σε κύκλο, πετάω μια μπαλίτσα στο απέναντι

παιδί λέγοντας μία λέξη που να τελειώνει σε –άκι και ζητώ από το παιδί που

την πιάνει να μου πει κι εκείνο μία λέξη που να έχει την ίδια κατάληξη με τη

δική μου λέξη.

(π.χ. σκυλάκι-προβατάκι, κουνουπάκι-ελεφαντάκι κ.ά.).

Γ’ Φάση:Γ’ Φάση:Γ’ Φάση:Γ’ Φάση: Παίζουμε το παιχνίδι

«Βρες ποιο ταιριάζει» από το βιβλίο της

Α. Γιαννικούλου «Προαναγνωστικές

Δεξιότητες-Μαθήματα με τα φωνήματα».

Λέω στα παιδιά για παράδειγμα

τη λέξη «ντομάτα» και ζητώ από αυτά

να την επαναλάβουν για να βεβαιωθώ

ότι την άκουσαν σωστά. Στη συνέχεια,

προσθέτω τρεις ακόμη λέξεις

Γλωσσικές δραστηριότητες 233 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

(«σαλάτα», «λάχανο», «καρότο») και τα προτρέπω να μου πουν ποια τους

θυμίζει την πρώτη («ντομάτα»). Επεκτείνοντας το παιχνίδι, τοποθετώ στο

πάτωμα κάποιες εικονογραφημένες κάρτες με τη λέξη γραμμένη πάνω σε

αυτές και ζητώ από τα παιδιά να ταιριάξουν τις κάρτες, που έχουν την ίδια

κατάληξη στο τέλος.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

40 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/Η υλικοτεχνική υποδομή/Η υλικοτεχνική υποδομή/Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα εκπαιδευτικά μέσα εκπαιδευτικά μέσα εκπαιδευτικά μέσα

Cd-rom με τραγούδι για τα χρώματα, ερωτήματα, μπάλα, κάρτες με εικόνες

και λέξεις, φύλλο εργασίας

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Τα παιδιά εμπλούτισαν το λεξιλόγιό τους και απέκτησαν την

ικανότητα να παράγουν ομοιοκατάληκτες λέξεις, αναπτύσσοντας τη

δημιουργικότητά τους και την κριτική σκέψη. Συμμετείχαν με προθυμία και

ενθουσιασμό κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας. Έμαθαν να ακούνε με

προσοχή και κατανόησαν τι είναι η ομοιοκαταληξία.

Θεωρώ, ότι με την ολοκλήρωση της δραστηριότητας, οι στόχοι τους

οποίους είχα θέσει, επιτεύχθηκαν σε ικανοποιητικό βαθμό, ιδιαίτερα με τα

νήπια.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλωΤίτλοι των άλλωΤίτλοι των άλλωΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνν δραστηριοτήτωνν δραστηριοτήτωνν δραστηριοτήτων

- «Οι μουσικές καρέκλες του Φθινοπώρου»: παιχνίδι με αφορμή τη θεματική

ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα, αυτή του Φθινοπώρου

- «Ποίημα για τη φωνούλα Χ, χ» με αφορμή την εποχή του Χειμώνα

234 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

«Φύλλο εργασίας»«Φύλλο εργασίας»«Φύλλο εργασίας»«Φύλλο εργασίας»

Γλωσσικές δραστηριότητες 235 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Μουστακάκη Αγγελική, 5ο Νηπιαγωγείο Ιεράπετρας

1.1.1.1. ΘΘΘΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα εματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα εματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα εματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Στερεά, Υγρά, ΑέριαΣτερεά, Υγρά, ΑέριαΣτερεά, Υγρά, ΑέριαΣτερεά, Υγρά, Αέρια»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο της δραστηριότηταςΤο θέμα/ αντικείμενο της δραστηριότηταςΤο θέμα/ αντικείμενο της δραστηριότηταςΤο θέμα/ αντικείμενο της δραστηριότητας

Εντοπισμός ομοιοκαταληξίας/ ποίημα

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γλώσσα, Μελέτη περιβάλλοντος, Φυσική αγωγή, Μαθηματικά

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτΟ σκοπός και οι διδακτΟ σκοπός και οι διδακτΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιικοί στόχοιικοί στόχοιικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

Να ανακαλύπτουν βασικά χαρακτηριστικά γύρω από τη δομή και τις ιδιότητες

των υλικών, να παρατηρούν και να περιγράφουν τις αλλαγές που γίνονται σε

κάποια υλικά, κάτω από ορισμένες συνθήκες

Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό ανΕπιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό ανΕπιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό ανΕπιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή τικείμενο και ως προς τη μαθησιακή τικείμενο και ως προς τη μαθησιακή τικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

να μάθουν να ξεχωρίζουν τα στερεά, τα υγρά και τα αέρια

να δημιουργήσουν και να παρατηρήσουν διαφορετικά μίγματα και διαλύματα

να διαπιστώσουν ότι σε ένα ομοιογενές διάλυμα, παρόλο που η ουσία δεν

είναι ορατή, συνεχίζει να υπάρχει μέσα στο νερό

να πειραματίζονται και να εκφράζουν απορίες

να κατανοούν το περιεχόμενο του ποιήματος

να διηγούνται τα γεγονότα του ποιήματος με τη σωστή σειρά

να αναγνωρίσουν αν δύο ή περισσότερες λέξεις ομοιοκαταληκτούν

236 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

να αναγνωρίσουν αν σε μία λέξη υπάρχει συγκεκριμένο φώνημα και να

κάνουν απαλοιφή του φωνήματος αυτού

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Διαλεκτική, διερευνητική, ομαδοσυνεργατική, οπτική παρατήρηση

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Αφού επεξεργαστήκαμε το θέμα στερεά-υγρά-αέρια και τα παιδιά

γνώρισαν τις ιδιότητές τους, αναμίξαμε στερεά με στερεά (ζάχαρη και άμμο,

ρινίσματα σιδήρου με αλάτι κ.ά.) και κατόπιν στερεά με υγρά (νερό με αλάτι,

νερό με ζάχαρη).

Με αφορμή το πείραμα με το μίγμα αλάτι-νερό, παίξαμε το

παραδοσιακό παιχνίδι «Αλάτι ψιλό, αλάτι χοντρό» και την επόμενη μέρα τους

διάβασα, το παρακάτω ποίημα, δικής μου έμπνευσης, με ρυθμό και τονίζοντας

τις λέξεις που ομοιοκαταληκτούν:

Αλάτι ψιλό, αλάτι χοντρό ρό ρό ρό έχασα τη µάνα µου και πάω να τη βρω.ρω.ρω.ρω. Παπούτσια δε µου πήρε, να πάω στο χορό.ρό.ρό.ρό. Ξεκίνησα λοιπόν. Στο δρόµο µου συνάντησα ένα καγκουρόρόρόρό. - Πού πας; Μου λέει το καγκουρό.ρό.ρό.ρό. Έχασα τη µάνα µου και πάω να τη βρωρωρωρω. Πιο κάτω συναντήθηκα µε ένα µικρόρόρόρό µωρό.ρό.ρό.ρό. - Πού πας; Μου λέει το µωρόρόρόρό. Έχασα τη µάνα µου και πάω να τη βρω.ρω.ρω.ρω. Περπάτησα, περπάτησα και είδα το Ζορό.ρό.ρό.ρό. - Πού πας; µου λέει ο Ζορόρόρόρό. Έχασα τη µάνα µου και πάω να τη βρω.ρω.ρω.ρω. Μετά καθώς περπάταγα βρήκα ένα φτερό.ρό.ρό.ρό. - Πού πας; µου λέει το φτερό.ρό.ρό.ρό. Έχασα τη µάνα µου και πάω να τη βρω.ρω.ρω.ρω. - Αυτό είναι σοβαρρρρόόόό, µου ξαναλέει το φτερό.ρό.ρό.ρό. Πιο κάτω σφύριζε τρελά, ένα τσαγερό.ρό.ρό.ρό. - Πού πας; µου λέει το τσαγερόρόρόρό. - Έχασα τη µάνα µου και πάω να τη βρω.ρω.ρω.ρω. - Μήπως τη λένε Μαργαρώρώρώρώ; - Φοράει και φόρεµα καρόρόρόρό. Την είδα. Πήρε το µετρόρόρόρό, στα µαγαζιά να πάει παπούτσια να σου πάρει να πας στο χορόρόρόρό.

Γλωσσικές δραστηριότητες 237 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Στο δρόµο για το γυρισµό δίψασα κι ήπια το νερόρόρόρό Στο δρόµο για το γυρισµό πείνασα κι έφαγα τα Ρ(ο)Ρ(ο)Ρ(ο)Ρ(ο) Κι έτσι το αλάτι το χοντρό έγινε χοντό. Το βρω έγινε βο. Στο χορό έγινε, στο χοό. Το καγκουρό έγινε καγκουό. Το µικρό έγινε µικό. Ο Ζορό έγινε ζοό. Το φτερό έγινε φτεό. Το τσαγερό έγινε τσαγεό. Η Μαργαρώ έγινε Μαγαώ. Το καρό έγινε καό. Το µετρό έγινε µετό. Κα το νερό έγινε νεό. Κι εγώ µιλούσα σα µωό.

Μετά την ανάγνωση, υπέβαλλα στα παιδιά ερωτήσεις σχετικές με το

περιεχόμενο του ποιήματος, όπως: «πού πήγαινε το παιδί», «ποιον έψαχνε»,

«ποιον συνάντησε πρώτα», «ποιον μετά» κτλ.

Διαβάσαμε πάλι το ποίημα και βρήκαμε τις λέξεις του ποιήματος που

ομοιοκαταληκτούν με τη λέξη χοντ-ρό (η πρώτη λέξη του ποιήματος που

τελειώνει σε –ρο)

Β’ Β’ Β’ Β’ ΦΑΣΗΦΑΣΗΦΑΣΗΦΑΣΗ: Παίξαμε ένα παιχνίδι με ζάρια (για να καταλάβω κατά πόσο

είχα πετύχει τον στόχο μου). Τους παρουσίασα δύο ζάρια. Στις πλευρές τους,

είχα γράψει λέξεις με την κατάληξη -ρο και λέξεις με κάποια άλλη κατάληξη

(λέξεις σε -ας, -ος, -ι κλπ.) Ένα παιδί έριχνε τα ζάρια. Διαβάσαμε τις λέξεις.

Όταν έβγαιναν δύο λέξεις που ομοιοκαταληκτούσαν, τα παιδιά

χειροκροτούσαν. Όταν οι λέξεις που έβγαιναν στα ζάρια δεν

ομοιοκαταληκτούσαν, τα παιδιά δεν έκαναν καμία κίνηση.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

35 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Στερεά (ξύλο, πέτρα, μάρμαρο, μέταλλα κλπ.), υγρά (νερό, μέλι, ξίδι, λάδι

κλπ), αέρια (μπαλόνια σε διάφορα σχήματα, φουσκωμένα με αέρα), διάφανα

βαζάκια, ζάρια

238 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Ο γενικός σκοπός και οι επιμέρους στόχοι, ως προς το γνωστικό αντικείμενο

και τη μαθησιακή διαδικασία, επετεύχθησαν σε μεγάλο βαθμό. Το

χιουμοριστικό περιεχόμενο του ποιήματος προκάλεσε το ενδιαφέρον των

παιδιών, ανταποκρίθηκαν στις ερωτήσεις, οι οδηγίες ήταν κατανοητές, ο

χρόνος κατά τον οποίο διεξήχθη η δραστηριότητα ήταν επαρκής, εμπλούτισαν

το λεξιλόγιό τους (δεν γνώριζαν μερικά παιδιά τι ήταν το «τσαγερό» και το

«μετρό»). Τα νήπια δεν αντιμετώπισαν δυσκολία. Μερικά προνήπια και δύο

αλλοδαπά χρειάστηκαν υποστήριξη, γι’ αυτό και τα ζάρια με τις λέξεις

τοποθετήθηκαν στη γωνιά της γραφής για να παίζουν τα παιδιά το παιχνίδι

της ομοιοκαταληξίας και στις ελεύθερες δραστηριότητες, με βοήθεια

(νηπιαγωγών ή μεγαλύτερων παιδιών).

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- «Μιλάμε κι εμείς σαν μωρό»: εντοπίζουμε ότι στις λέξεις που

ομοιοκαταληκτούν στο παραπάνω ποίημα υπάρχει κοινό το «Ρ» και κάνουμε

απαλοιφή. Μετά απαγγέλουμε το ποίημα και αφαιρούμε το «Ρ» και από άλλες

λέξεις του ποιήματος, που δεν ομοιοκαταληκτούν και από τα ονόματά μας

- «Διασχίζω το ποτάμι χωρίς να βραχώ». Σύνθετες λέξεις με πρώτο ή δεύτερο

συνθετικό τη λέξη πέτρα: Στο πάτωμα είχα φτιάξει ένα ποτάμι με γκοφρέ

γαλάζιο και ένα μονοπάτι με πέτρες η μία κοντά στην άλλη μέσα στο ποτάμι.

Μια γάτα-παιδί έπρεπε να διασχίσει το ποτάμι χωρίς να βραχεί. Γιατί στο

ποτάμι ζούσε μια νεράιδα που της άρεσαν πολύ οι βρεγμένες γάτες. Κάτω από

κάθε πέτρα, ήταν γραμμένη μία λέξη (δαχτυλίδι, διαμάντι κ.ά.). Όση ώρα

ακουγόταν μουσική, το παιδί-γάτα περπατούσε στο μονοπάτι με τις πέτρες.

Στην παύση, ερχόταν η νεράιδα-νηπιαγωγός, σήκωνε μία πέτρα, διάβαζε τη

λέξη και ζητούσε από το παιδί να συνθέσει τη λέξη «πέτρα», που ήταν το

σταθερό συνθετικό, με τη λέξη που έγραφε η πέτρα (π.χ. «δαχτυλίδι»). Αν το

παιδί δεν έβρισκε σύνθετη λέξη (στην περίπτωσή μας «δαχτυλιδόπετρα»),

έπεφτε στο ποτάμι και γινόταν βρεγμένη γάτα. Η νεράιδα το έπαιρνε μαζί της

κι ένα άλλο παιδί γινόταν γάτα και επιχειρούσε να διασχίσει το ποτάμι χωρίς

να βραχεί (λέξεις: Ιεράπετρα, δαχτυλιδόπετρα, γαλαζόπετρα, χαλαζόπετρα,

γιαλόπετρα, κοραλόπετρα, μυλόπετρα, ασημόπετρα, μαρμαρόπετρα,

ελαφρόπετρα, διαμαντόπετρα, ασβεστόπετρα, μυλόπετρα, Πετροπόλεμος,

πετροσέλινο, πετροβολώ, πετροκόρακας, πετροκότσυφας, πετροκάλαμο,

πετροπέρδικα, πετροχελίδονο, πετρόψαρο, πετροκέρασο).

Γλωσσικές δραστηριότητες 239 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Μπαλαντινάκη Ουρανία, 1ο Νηπιαγωγείο Ιεράπετρας

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Χτίζω το σώμα μου γεράΧτίζω το σώμα μου γεράΧτίζω το σώμα μου γεράΧτίζω το σώμα μου γερά»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο της δραστηριότηταςΤο θέμα/ αντικείμενο της δραστηριότηταςΤο θέμα/ αντικείμενο της δραστηριότηταςΤο θέμα/ αντικείμενο της δραστηριότητας

Ο πεινασμένος βασιλιάς του «σα», «σου», «σε», «σο»

3.3.3.3. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός σκοπόςΓενικός σκοπόςΓενικός σκοπόςΓενικός σκοπός

Να αποκτήσουν φωνολογική επίγνωση, να αντιληφθούν ότι οι λέξεις

απαρτίζονται από μικρότερα κομμάτια, συλλαβές

Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Να εντοπίζουν συλλαβές από ένα αρχικό γράμμα

4.4.4.4. Οι μέθοδοι και οι τεΟι μέθοδοι και οι τεΟι μέθοδοι και οι τεΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςχνικές διδασκαλίαςχνικές διδασκαλίαςχνικές διδασκαλίας

Διαλεκτική, συνεργατική

5.5.5.5. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Επιλέγουμε με τα παιδιά εικόνες τροφών που αρχίζουν από «Σ», τις οποίες

έχουμε κολλήσει σε πιατάκια. Λέμε στα παιδιά ότι ο πεινασμένος βασιλιάς του

«Σ», θέλει να του φέρουν να φάει ό,τι αρχίζει από «σα». Τα νήπια του

πηγαίνουν το πιατάκι με τη «σαλάτα», «σάντουιτς» κτλ. Στη συνέχεια, ζητάει

να φάει κάτι από «σου» και του πηγαίνουν το πιατάκι με τη «σούπα»,

«σουβλάκι» κτλ. Από «σο», «σοκολάτα», «σοκολατόπιτα» κτλ.

240 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

6.6.6.6. Διάρκεια δρασΔιάρκεια δρασΔιάρκεια δρασΔιάρκεια δραστηριότηταςτηριότηταςτηριότηταςτηριότητας

30 λεπτά

7.7.7.7. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Πιατάκια από κάνσον που έχουν φτιάξει τα παιδιά, εικόνες τροφών από

περιοδικά (έχουν γίνει από την προηγούμενη ημέρα), μουσική από δισκάκι με

επιλογές τραγουδιών για τη διατροφή

8.8.8.8. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Καταγράψαμε την ετοιμότητα του κάθε παιδιού, τις δυσκολίες. Μέσα από την

παρατήρηση, αξιολογήσαμε την επίτευξη του γενικού και του επιμέρους

σκοπού/στόχου

9.9.9.9. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- «Μια μέρα με το ποδήλατο»: φτιάξαμε δυο κύκλους από χαρτόνι, έναν

μικρότερο και έναν μεγαλύτερο. Στον μικρότερο γράψαμε το γράμμα «Π» και

στον μεγαλύτερο τα φωνήεντα. Τους ενώσαμε με διπλόκαρφο. Γυρίζαμε τη

ρόδα, ώστε το «Π» να συναντήσει το «ο» και συλλέγαμε εικόνες από «ο» και

συνεχίσαμε με τα άλλα φωνήεντα.

- «Ο χιονάνθρωπος που δεν ήθελε να λιώσει» (παραμύθι): φτιάξαμε κασκόλ

και σκούφους με συλλαβές «χιο», «νο», «μπα», «λα», «χιο», «νο», «πο», «λε»,

«μος». Ντύσαμε έναν χιονάνθρωπο με σκούφο από «χιο», «νο» και κασκόλ

από «χιο», «νο». Απλώσαμε τα βρεγμένα κασκόλ και τους σκούφους να

στεγνώσουν και σχηματίσαμε τις λέξεις «χιονόμπαλα», «χιονοπόλεμο».

Γλωσσικές δραστηριότητες 241 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Μπαραδάκη Μαίρη, Νηπιαγωγείο Παχιάς Άµµου

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχθηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχθηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχθηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχθηκε η δραστηριότητα

««««Η ελΗ ελΗ ελΗ ελιάιάιάιά»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/αντικείμενο Το θέμα/αντικείμενο Το θέμα/αντικείμενο Το θέμα/αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Βρες τη λεξούλα με την ίδια ουρίτσα!

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικό αντικείμενο: Γλώσσα, Φυσικές και Κοινωνικές επιστήμες

Ιδιαίτερη Περιοχή του γνωστικού αντικειμένου: Κατανόηση προφορικού

κειμένου, φωνολογική ευαισθητοποίηση, επαφή με έννοιες και φαινόμενα

από τον φυσικό κόσμο και κοινωνική αλληλεπίδραση

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός σκοπόςΓενικός σκοπόςΓενικός σκοπόςΓενικός σκοπός

να κατανοούν φθόγγους και φωνήματα στην ελληνική

να αντικαθιστούν φθόγγους και φωνήματα και να παρατηρούν τον

σχηματισμό νέων λέξεων με διαφορετική έννοια

Επιμέρους Επιμέρους Επιμέρους Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να ακούν με προσοχή τον αφηγητή

να κατανοούν το νόημα του κειμένου

να συμμετέχουν σε συζητήσεις γύρω από το κείμενο

να βελτιώνουν και να πλουτίζουν τον προφορικό τους λόγο

να εκφράζουν σκέψεις, ιδέες, συναισθήματα και προβληματισμούς

242 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

να εκφράζουν προσωπικές εμπειρίες σχετικές με το θέμα

να αναγνωρίζουν οικείες λέξεις μέσα στο κείμενο

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Αφήγηση παραμυθιού, Ερωτήσεις-Απαντήσεις, Καταιγισμός ιδεών, Έκφραση

προσωπικών εμπειριών, Οπτική παρατήρηση

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Η νηπιαγωγός έφερε τη συγκεκριμένη ημέρα στην ολομέλεια ένα κλαδί

ελιάς. Αφού άφησε τα παιδιά να το περιεργαστούν και να εκφράσουν τις

προσωπικές τους εμπειρίες, αλλά και να συζητήσουν για το τι μπορεί να

προσφέρει ένα δέντρο ελιάς στον άνθρωπο, τους πρότεινε να τους αφηγηθεί

μια ιστορία για μία ελιά που είχε γίνει φίλη με ένα παιδί.

Έπειτα από την αφήγηση, ακολούθησε συζήτηση σχετική με το

συγκεκριμένο παραμύθι. Η νηπιαγωγός παρότρυνε τα παιδιά να εκφράσουν

τις απόψεις τους για τους πρωταγωνιστές (την ελιά, το παιδί), αλλά και για τα

υπόλοιπα πρόσωπα της ιστορίας. Τα παιδιά εξέφρασαν την έκπληξή τους για

τις συμπεριφορές και τις πράξεις των πρωταγωνιστών της ιστορίας, μίλησαν

για τον τρόπο που θα αντιμετώπιζαν τα ίδια με βάση τα βιώματά τους

ανάλογες καταστάσεις, αλλά και για την έννοια της φιλίας γενικότερα.

Αφού ολοκληρώθηκε η συζήτηση, η νηπιαγωγός έδειξε στα παιδιά

κάποιες κάρτες με εικόνες και λέξεις σχετικές με το παραμύθι. Έγινε φυσικά

ξεκάθαρο το τι συμβόλιζε κάθε εικόνα και έπειτα τα παιδιά αντιστοίχησαν την

κάθε εικόνα με την κάθε λέξη, φτιάχνοντας έτσι έναν πίνακα όπου στην

αριστερή πλευρά του (ήταν χωρισμένος με μια κάθετη γραμμή) κάθε εικόνα

είχε ακριβώς κάτω της γραμμένη την αντίστοιχη λέξη.

Τα παιδιά κλήθηκαν, πάντα με τη βοήθεια της εκπαιδευτικού, να

«χωρίσουν» με παλαμάκια τις λέξεις που ήταν απεικονισμένες στις κάρτες και

με αυτό τον τρόπο να έρθουν σε επαφή με τα φωνήματα κάθε μίας από αυτές

τις λέξεις. Ιδιαίτερη προσοχή δόθηκε στο να αντιληφθούν το αρχικό φώνημα

της κάθε λέξης.

Η νηπιαγωγός έπειτα από αυτό, κόλλησε στη δεξιά πλευρά του πίνακα,

δίπλα από κάθε μία από τις προηγούμενες κάρτες , κάποιες νέες εικόνες οι

οποίες ήταν κατηγοριοποιημένες σε ομάδες (ανθρώπινη επαφή,

προσδιορισμός χρονικής στιγμής της ημέρας, μέρη δέντρου κ.α.). Αφού έγινε

σαφές στα παιδιά το τι συμβόλιζε η κάθε μία εικόνα, τα παιδιά επανέλαβαν τη

διαδικασία «χωρισμού» των απεικονίσεων(λέξεων) αυτών με παλαμάκια.

Γλωσσικές δραστηριότητες 243 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Τέλος, τα παιδιά παροτρύνθηκαν να βρουν ποια από τις εικόνες-λέξεις

της ομαδούλας από τη δεξιά πλευρά του πίνακα είχε την ίδια «ουρίτσα»-

κατάληξη με την αρχική εικόνα-λέξη.

Τα παιδιά συνειδητοποίησαν ότι αυτό που έκανε τη διαφορά ήταν το

αρχικό φώνημα της κάθε λέξης και ότι παρόλο που η κατάληξη ακουγόταν

ίδια, η κάθε μία από αυτές τις λέξεις είχε μια εντελώς διαφορετική σημασία-

έννοια!

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

50 λεπτά

8.8.8.8. Υλικοτεχνική υποδομήΥλικοτεχνική υποδομήΥλικοτεχνική υποδομήΥλικοτεχνική υποδομή/ / / / εκπαιδευτικά μέσαεκπαιδευτικά μέσαεκπαιδευτικά μέσαεκπαιδευτικά μέσα

Κλαδί ελιάς, σελίδες Α3 με παραμύθι, κάρτες με εικόνες, κάρτες με λέξεις,

χαρτόνι κάνσον-πίνακας

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Τα παιδιά έδειξαν ενδιαφέρον για το κλαδί της ελιάς και μίλησαν

αβίαστα για τις εμπειρίες τους. Επίσης, λόγω του ότι προέρχονται από

περιβάλλον όπου έχουν άμεση επαφή με τη φύση και ειδικά αυτή την περίοδο

του λιομαζώματος με το συγκεκριμένο δέντρο, γνώριζαν πολύ καλά το τι

μπορεί να προσφέρει στον άνθρωπο.

Τα παιδιά παρακολούθησαν με ευχαρίστηση το παραμύθι,

αντιλήφθηκαν τις διαφορές στις έννοιες «αγάπη», «φιλία», «δίνω» και

«παίρνω». Εξέφρασαν ελεύθερα τις απόψεις τους και επεσήμαναν τη

δυσάρεστη αίσθηση που μπορεί να προκαλέσει το συναίσθημα της μοναξιάς

και πόσο μπορεί αυτό να επηρεάσει τον τρόπο αντιμετώπισης κάποιων

καταστάσεων.

Σε ότι αφορά το κομμάτι της δραστηριότητας όπου τα παιδιά ήρθαν σε

επαφή με τα φωνήματα των λέξεων και τις «χώρισαν» με παλαμάκια, τα

παιδιά το βρήκαν πολύ διασκεδαστικό. Με τον συγκεκριμένο τρόπο

αντιλήφθηκαν και κατανόησαν ικανοποιητικά τον χωρισμό των λέξεων σε

φωνήματα και την αναγκαιότητα ύπαρξης αυτών των φωνημάτων σε κάθε

μία λέξη για την απόδοση της έννοιας και του νοήματος της λέξης. Τονίστηκε

ιδιαίτερα το αρχικό φώνημα της κάθε λέξης και μέσω της επανάληψης, τα

παιδιά το αντιλήφθηκαν και αυτό σε πολύ ικανοποιητικό βαθμό.

Στην αντιστοίχηση των εικόνων με τις λέξεις που ταίριαζαν,

χρειάστηκε να βοηθήσει η νηπιαγωγός, τονίζοντας το αρχικό φώνημα των

244 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

λέξεων αυτών και ζητώντας από τα παιδιά να το εντοπίσουν και να το

αναγνωρίσουν μέσα από τα ήδη γνωστά σε εκείνα που υπάρχουν στις κάρτες

με τα ονόματά τους.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έδειξαν στις εικόνες που απεικόνιζαν διάφορες

έννοιες, αντιλήφθηκαν αμέσως το ότι αυτές ανήκαν σε ξεχωριστές ομάδες με

μια κοινή έννοια και αβίαστα τις «χώρισαν» και εκείνες με παλαμάκια.

Το κομμάτι της δραστηριότητας όπου τα παιδιά κλήθηκαν να βρουν τις

λέξεις που έχουν ίδια κατάληξη αλλά διαφορετικό φώνημα στην αρχή, τα

δυσκόλεψε αρκετά αλλά με την παρότρυνση της εκπαιδευτικού, την υπομονή

και την επανάληψη της διαδικασίας, είχε ικανοποιητικά, με βάση τους

στόχους της, αποτελέσματα.

Τέλος, η εκπαιδευτικός, άφησε τις κάρτες με τις εικόνες στη γωνιά της

βιβλιοθήκης όπως της ζήτησαν τα παιδιά, για να μπορούν να τις βλέπουν

όποτε εκείνα επιθυμούν και να θυμούνται αλλά και να αφηγούνται ξανά την

ιστορία μεταξύ τους.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δύο δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δύο δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δύο δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δύο δραστηριοτήτων

- Στη χώρα του Παντοδύναμου «Λ»

- Το λαδάκι μας ζητά, λέξη να βρει άλλη μια…

Εποπτικό υλικόΕποπτικό υλικόΕποπτικό υλικόΕποπτικό υλικό

Παραμύθι Μια φορά και έναν καιρό ήταν ένα δέντρο, µια ελιά, σε ένα όµορφο καταπράσινο χωράφι. Όµως, παρόλο που το µέρος ήταν πάρα πολύ όµορφο, εκείνη ένιωθε µόνη. Κάθε πρωί κοιτούσε από µακριά τα δέντρα του δάσους απέναντι στο βουνό και ζήλευε πολύ που εκείνα ήταν όλα µαζί παρέα και κουβέντιαζαν και γελούσαν και κάθε βράδυ τα άκουγε που ψιθύριζαν µέσα στο σκοτάδι και νανούριζαν το ένα το

άλλο… Έτσι περνούσαν οι µέρες, οι µήνες, οι εποχές και η καηµένη στέκονταν εκεί µονάχη της στο χωράφι. Πότε-πότε έπιανε κουβέντα µε κάποιο πουλί που τύχαινε να καθίσει για λίγο να ξεκουραστεί στα κλαδιά της ή µε κάποιο έντοµο, όµως αυτό δεν ήταν αρκετό για να διώξει τη µοναξιά της. Ένα µεσηµέρι καλοκαιριού, που ο ήλιος ήταν πολύ ζεστός,

ένα περίεργο πλάσµα φάνηκε να τρέχει προς το µέρος της…

- ΕΕΕΕΕ…. Τι είσαι εσύ; ∆ε µοιάζεις καθόλου µ’ εµένα…

- Εγώ; Εγώ είµαι άνθρωπος… Καλά µιλάς; ∆εν ήξερα ότι µιλούν τα δέντρα!

Γλωσσικές δραστηριότητες 245 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

- Άνθρωπος; ∆εν έχω ξαναδεί άνθρωπο! Φυσικά και µιλάµε εµείς τα δέντρα, απλά πρέπει να µπορείς να µας ακούσεις! Χαίροµαι που εσύ µπορείς να µε ακούς και να µε καταλαβαίνεις.

- Ουφ… Πάρα πολύ ζέστη δεν έχει σήµερα;

- Ναι αυτό είναι αλήθεια… Αν θέλεις, έλα να καθίσεις κάτω από τα κλαδιά µου να ξεκουραστείς και να δροσιστείς! Έτσι λοιπόν άπλωσε ακόµα περισσότερο τα κλαδιά της η ελιά και τα φούντωσε, έτσι ώστε να καθίσει κάτω της το παιδί και να ξεκουραστεί. Από εκείνη την ηµέρα, µια πολύ όµορφη φιλία δηµιουργήθηκε ανάµεσά τους! Το παιδί πήγαινε κάθε µέρα και έπαιζε δίπλα στον κορµό της ελιάς, κουβέντιαζαν, γελούσαν και το δέντρο δεν ένιωθε πια µόνο του, ούτε ζήλευε τα δέντρα του δάσους, γιατί είχε και εκείνο τώρα

πια έναν φίλο… Έτσι πέρναγαν τα χρόνια και η ελιά αλλά και το

παιδί, όλο και ψήλωνε, όλο και µεγάλωνε… Μια ηµέρα του Οκτώβρη, που είχε λίγο κρύο, το νέο αγόρι τώρα πια εµφανίστηκε στο γνωστό σηµείο όπου βρισκόταν η ελιά, αλλά φαινόταν πολύ ανήσυχο. - Τι έχεις φίλε µου; Τον ρώτησε η ελιά - Είµαι πολύ στεναχωρηµένος, απάντησε ο νεαρός - Μα γιατί; Συνέβη κάτι;

- Να… Είναι µια κοπέλα στο σχολείο που πηγαίνω που µου αρέσει

πολύ… Όµως εκείνη δε µου δίνει καθόλου σηµασία…

Η ελιά σκέφτηκε λίγο και έπειτα του πρότεινε… - Ίσως θα µπορούσες να τη φέρεις εδώ µια βόλτα, να δει πόσο όµορφα µπορεί να είναι, να συζητήσετε και να σε γνωρίσει καλύτερα για να καταλάβει πόσο καλός είσαι! Η ιδέα άρεσε πολύ στον νεαρό και έτσι την επόµενη ηµέρα πήρε την κοπέλα και πήγαν µαζί εκεί, στο αγαπηµένο του µέρος.

246 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

ΛάδιΛάδιΛάδιΛάδι

ΞύλοΞύλοΞύλοΞύλο

ΛάδιΛάδιΛάδιΛάδι

ΠαιδίΠαιδίΠαιδίΠαιδί

Γλωσσικές δραστηριότητες 247 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Νιάκα Σταµατία, 5ο Νηπιαγωγείο Σητείας

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««ΕλιάΕλιάΕλιάΕλιά----ΛάδιΛάδιΛάδιΛάδι»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Διαχωρισμός συνθετών λέξεων

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Φυσικό Περιβάλλον, Γλωσσική ανάπτυξη

4.4.4.4. Σκοπός & Διδακτικοί στόχοΣκοπός & Διδακτικοί στόχοΣκοπός & Διδακτικοί στόχοΣκοπός & Διδακτικοί στόχοιιιι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

Ο διαχωρισμός των σύνθετων λέξεων

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδδιαδδιαδδιαδικασίαικασίαικασίαικασία

να αναγνωρίσουν τα επιμέρους συνθετικά των σύνθετων λέξεων

να αντιλαμβάνονται τον δείκτη «ο» της σύνθεσης

να αντιλαμβάνονται ότι τα επιμέρους συνθετικά των σύνθετων λέξεων όταν

διαχωρίζονται, προφέρονται ως ανεξάρτητες λέξεις

να παρατηρούν εικόνες και να περιγράφουν τι βλέπουν

να ακούν με προσοχή

να πειραματιστούν με διάφορα υλικά

να συμμετέχουν στη συζήτηση και να εκφράζουν απορίες

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Ερωτήσεις-Απαντήσεις, οπτική παρατήρηση, πειράματα

248 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστΓενική περιγραφή της δραστΓενική περιγραφή της δραστΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςηριότηταςηριότηταςηριότητας

Στο πλαίσιο του θέματος «η ελιά-το λάδι» που δουλεύαμε, κάναμε τις

έξης δραστηριότητες: Έδωσα στα παιδιά εικόνες από λαδοκούλουρα,

λαδολέμονο, λαδόξυδο, λαδοτύρι, λαδόπιτα και λαδόπανο. Αφού συζητήσαμε

λίγο για το τι βλέπουν στις εικόνες και εξήγησα τι είναι κάποιες από αυτές

(λαδόπανο και λαδοτύρι), τους έδωσα σε καρτέλες, γραμμένες τις λέξεις.

Διάβασα τις καρτέλες και ζήτησα να αντιστοιχίσουν την κάθε καρτέλα με τη

σωστή εικόνα.

Έπειτα, τους προέτρεψα να σκεφτούν από τι αποτελείται η λέξη

λαδολέμονο; Και ρώτησα λάδι και; Τα παιδιά απάντησαν λάδι και λεμόνι. Κατ’

αυτόν τον τρόπο αναλύσαμε και τις 6 καρτέλες και προφέραμε καθαρά το

κάθε συστατικό (π.χ. το λαδολέμονο είναι λάδι και λεμόνι).

Στη συνέχεια, τοποθέτησα τη μία καρτέλα κάτω από την άλλη και

ζήτησα να παρατηρήσουν το μέρος που είναι ίδιο σε όλες τις λέξεις και πιο

συγκεκριμένα, το γράμμα που ενώνει τις 2 λέξεις κάθε σύνθετης λέξης.

Καταλήξαμε έπειτα από παρατήρηση ότι είναι το «ο».

Τέλος, κάναμε κάποια πειράματα. Δοκιμάσαμε λάδι, ξύδι και λεμόνι.

Έπειτα, ανακατέψαμε λάδι και ξύδι, λάδι και λεμόνι και ξαναδοκιμάσαμε.

Παρατηρήσαμε τι γίνεται αναμιγνύοντάς τα π.χ. αλλαγή χρώματος και υφής.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

Περίπου 40 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσασασασα

Εποπτικό υλικό, καρτέλες με λέξεις

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Τα παιδιά είναι εξοικειωμένα στο να κάνουν σύνθεση λέξεων και σήμερα που

ζητήθηκε το αντίθετο, δε δυσκολευτήκαν ιδιαίτερα. Σ’ αυτό βοήθησε και ότι

το θέμα είναι πολύ γνωστό στα παιδιά (το λάδι). Κάποια παιδιά έλεγαν το

λαδόπανο λάδι και πανό και τους εξήγησα ότι είναι λάδι και πανί. Κατ’ αυτόν

τον τρόπο, εύκολα συνέχισαν λάδι και λεμόνι, λάδι και ξύδι κλπ. Επίσης, με

σχετική ευκολία αντιστοίχισαν και τις εικόνες με τις λέξεις. Αυτό που

χάρηκαν ιδιαίτερα, ήταν το πείραμα. Χαρακτηριστικές ήταν οι εκφράσεις και

τα σχόλιά τους καθώς δοκίμαζαν λεμόνι, ξύδι κ.λπ.

Γλωσσικές δραστηριότητες 249 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

10.10.10.10. Τίτλοι και των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι και των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι και των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι και των άλλων δραστηριοτήτων

---- Ποίημα: Η ελίτσα, Υποκοριστικά που λήγουν σε –ιτσα

- Ενικός-πληθυντικός: Η ελιά - οι ελιές, το δέντρο - τα δέντρα κλπ.

250 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Νικολάου Ευθυµία, Νηπιαγωγείο Κριτσάς

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Κλασικά ΠαραμύθιαΚλασικά ΠαραμύθιαΚλασικά ΠαραμύθιαΚλασικά Παραμύθια»»»»

2.2.2.2. Το θέμαΤο θέμαΤο θέμαΤο θέμα/ αντικείμενο / αντικείμενο / αντικείμενο / αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Γράμμα στην Παραμυθοχώρα

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικό αντικείμενο: Γλώσσα στο Νηπιαγωγείο

Ιδιαίτερη Περιοχή του γνωστικού αντικειμένου: Γραπτή έκφραση,

επικοινωνία

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

να ευαισθητοποιηθούν σε θέματα που συνδέονται με το γιατί και το πώς

γράφουμε

να αρχίσουν δηλαδή να συνειδητοποιούν την κοινωνική διάσταση του

γραπτού λόγου, ώστε να κατανοήσουν τη σημασία της γραφής ως μέσου

επικοινωνίας, ανάπτυξης ιδεών και ως πηγής ευχαρίστησης και απόλαυσης

να βελτιώσουν και να εμπλουτίσουν τον λόγο τους

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή μενο και ως προς τη μαθησιακή μενο και ως προς τη μαθησιακή μενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να ακούν με προσοχή τον συνομιλητή τους χωρίς να τον διακόπτουν

να κατανοούν το συγκεκριμένο πλαίσιο κειμένου

να εκφράζουν τις απόψεις τους

Γλωσσικές δραστηριότητες 251 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Ερωτήσεις-Απαντήσεις, Καταιγισμός Ιδεών, Ομαδική εργασία, Καταγραφή

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Έχοντας ως θέμα τα κλασικά παραμύθια και τα παραμύθια γενικότερα,

ταξιδέψαμε στην Παραμυθοχώρα με ένα μαγικό χαλί. Αφού είδαμε διάφορα

είδη έντυπου λόγου (π.χ. παραμύθι, βιβλίο συνταγών, τηλεφωνικό κατάλογο,

εφημερίδα, λογοτεχνικό βιβλίο), ένα νήπιο πρότεινε να βρούμε το τηλέφωνο

της παραμυθοχώρας από τον τηλεφωνικό κατάλογο, για να πάρουμε

τηλέφωνο. Ψάξαμε και επειδή δεν υπήρχε κάποιο τηλέφωνο με αυτό το

όνομα, πρότεινα στα παιδιά να στείλουμε ένα γράμμα στην παραμυθοχώρα.

Πολλά από τα παιδιά δε γνώριζαν τον τρόπο που στέλνουμε γράμματα,

επομένως, δόθηκαν οι κατάλληλες εξηγήσεις. Μιλήσαμε για το πώς ξεκινάει

ένα γράμμα και τα παιδιά με τη σειρά τους, μου υπαγόρευαν αυτά που ήθελαν

να γράψουμε. Έπειτα, μιλήσαμε για το πώς τελειώνει ένα γράμμα και κάθε

παιδί έγραψε το όνομά του. Βάλαμε το χαρτί στον φάκελο, γράψαμε τον

αποστολέα και τον παραλήπτη και κολλήσαμε τα γραμματόσημα.

Τέλος, τους είπα ότι το γράμμα θα πρέπει να το πάω στο Ταχυδρομείο

για να σταλεί και να περιμένουμε απάντηση.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

25 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Φάκελος, γραμματόσημα, χαρτί, μαρκαδόροι

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Με τη συγκεκριμένη δραστηριότητα τα παιδιά ανέπτυξαν την κριτική

τους σκέψη, πήραν πρωτοβουλίες, συνεργάστηκαν, έμαθαν να επικοινωνούν

και με άλλον τρόπο

Υπήρχε ανταπόκριση από όλα τα παιδιά τα οποία συμμετείχαν ενεργά

εκφράζοντας τις απόψεις τους, ακούγοντας τον συνομιλητή τους την

περισσότερη ώρα που διήρκησε η δραστηριότητα.

Επειδή τα παιδιά έδειξαν ενδιαφέρον για το γράμμα και γενικότερα για

την Πραμυθοχώρα, η δραστηριότητα θα συνεχιστεί με ένα γράμμα, που θα

252 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

λάβουμε από κάποιον ήρωα παραμυθιού, που θα ζητάει τη βοήθεια των

παιδιών.

11.11.11.11. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

---- Έχοντας ως θέμα «Ο εαυτός μου», βάζουμε σε σειρά τα γράμματα (γραμμένα

σε αφρώδες υλικό) από το όνομά μας και τα κολλάμε σε χαρτόνι

- Παρατηρούμε τα εξώφυλλα των παραμυθιών και βρίσκουμε πού είναι

γραμμένος ο τίτλος, το όνομα του συγγραφέα, του εικονογράφου και ο

εκδοτικός οίκος

Γλωσσικές δραστηριότητες 253 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Νικολάου Μαρία, 1ο Νηπιαγωγείο Νεάπολης

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««ΧειμώναςΧειμώναςΧειμώναςΧειμώνας»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Ζώα σε χειμερία νάρκη

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικέΕμπλεκόμενες γνωστικέΕμπλεκόμενες γνωστικέΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςς περιοχέςς περιοχέςς περιοχές

Παιδί και περιβάλλον, Ζωικοί οργανισμοί

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

Να αντιληφθούν την ανάγκη των ζωντανών-ζωικών οργανισμών για

προστασία από το κρύο

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιαΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιαΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιαΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή κή κή κή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

να ακούν με προσοχή τον αφηγητή

να συμμετέχουν σε συζήτηση

να εκφράζουν απορίες γύρω από το θέμα

να αναγνωρίζουν τις ομοιοκατάληκτες λέξεις

να μπει στο κεφάλαιο της φωνολογικής επίγνωσης

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Εποπτικό υλικό – φωτογραφίες ζώων σε χειμερία νάρκη

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

254 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Ο χειμώνας ήρθε και ο καιρός άλλαξε. Όλοι παρατηρούμε στην τάξη ότι

άλλαξαν τα ρούχα μας (φοράμε πλεχτά, χοντρά παντελόνια και καλτσόν

κλπ.), ανάβουμε το πρωί το αερόθερμο και το καλοριφέρ και το

σημαντικότερο ότι δεν μπορούμε να βγούμε στο προαύλιο για διάλειμμα!

Άραγε οι φίλοι μας τα ζώα τι να κάνουν; Τα παιδιά προσπαθούν να

μαντέψουν. Οι περισσότεροι λένε ότι κρύβονται στις φωλιές τους. Ναι αλλά

τροφή για να βρουν πρέπει να ψάξουν. Τότε τι κάνουν; Και αν έχει πολύ

χιόνι; Έτσι λοιπόν, ήρθε η ώρα των εικόνων με τα ζώα σε χειμερία νάρκη. Τι

κάνουν τα ζώα; Ποια ζώα είναι; Γιατί πέφτουν σε χειμερία νάρκη; Πού

κοιμούνται; Για πόσο διάστημα; Από πού τρώνε; Δεν κινδυνεύουν; κτλ.

Το ζώο που τους άρεσε πιο πολύ και τους έκανε ιδιαίτερη εντύπωση

ήταν η χελώνα. Και αυτό γιατί πίστευαν ότι η χελώνα για να κοιμηθεί αλλά

και να προστατευτεί, αρκεί να κρυφτεί στο καβούκι της. Έτσι, όταν είδαν ότι

όχι απλά κρύβεται στο καβούκι της, αλλά σκάβει μέσα στο χώμα για να

κρυφτεί, ενθουσιάστηκαν! Βρήκαμε λοιπόν ένα ποίημα για τη χελώνα από το

βιβλίο της Παυλίνας Παμπούδη «Με το άλφα και το βήτα». Το ποίημα είναι το

εξής: Χιόνι ρίχνει και χαλάζι Κι η χελώνα κάνει χάζι ∆εν τη νοιάζει που χιονίζει Χαίρεται και χαχανίζει. Στο καβούκι της χωµένη Κάνει τη χαριτωµένη: «Χα, χα» λέει «το χειµώνα, τι χαρά, να είσαι χελώνα!»

Έτσι λοιπόν, το διαβάσαμε, μας άρεσε και είπαμε να το διαβάσουμε

ρυθμικά και παράλληλα να κάνουμε και τις κινήσεις μιας χελώνας που πέφτει

σε χειμερία νάρκη. Δηλαδή, περπατάμε αργά, τρώμε πολύ, αρχίζουμε και

κρυώνουμε γιατί ήρθε ο χειμώνας, σκάβουμε στη γη, πέφτουμε στη λακκούβα

που φτιάξαμε και σκεπαζόμαστε με χώμα και φύλλα και τέλος, κρυβόμαστε

στο καβούκι μας και κοιμόμαστε. Μας άρεσε τόσο, που αποφασίσαμε να

μεγαλώσουμε το ποιηματάκι. Καθίσαμε και συζητήσαμε. Έτσι λοιπόν

προέκυψε η εξής συνέχεια: Και χωρίς χαλί να στρώσεις και µπουφάν να ξεκουµπώσεις ούτε σόµπα να ανάψεις χωρίς ρεύµα να χαλάσεις Αχ! Τι ωραία το χειµώνα θα ‘θελα πολύ να ήµουν

Γλωσσικές δραστηριότητες 255 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

και εγώ χελώνα!

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

30 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Χαρτόνι πάνω στο οποίο γράψαμε το ποίημά μας, μαρκαδόροι γιατί τα παιδιά

ήθελαν να ζωγραφίσουν επάνω τη χελώνα

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Στα παιδιά άρεσε πολύ η δραστηριότητα και οι στόχοι της επιτεύχθηκαν. Τα

παιδιά συμμετείχαν στη συζήτηση με προθυμία, άκουγαν με προσοχή τον

συνομιλητή τους και εξέφρασαν τις απόψεις και τις απορίες τους. Από μόνα

τους επιθυμούσαν να λέμε το ποιηματάκι και να κάνουμε τις κινήσεις της

χελώνας για αρκετές μέρες μετά. Συγκεκριμένα μόνα τους ενημέρωσαν έναν

συμμαθητή τους που έλειπε για όσα κάναμε την προηγούμενη μέρα στη

συγκεκριμένη δραστηριότητα.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- «Μαγειρική στη νεραϊδοχώρα

- «Το ελαιοτριβείο»

256 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Ντακούλα Ζωή, 1ο Νηπιαγωγείο Νεάπολης

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««ΑποταμίευσηΑποταμίευσηΑποταμίευσηΑποταμίευση»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/αντικείμενο της δραστηριότηταςΤο θέμα/αντικείμενο της δραστηριότηταςΤο θέμα/αντικείμενο της δραστηριότηταςΤο θέμα/αντικείμενο της δραστηριότητας

Ο τζίτζικας και ο μέρμηγκας, Ο Αίσωπος/ διδακτικοί μύθοι

3.3.3.3. ΕμπλεκόμενεςΕμπλεκόμενεςΕμπλεκόμενεςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςγνωστικές περιοχέςγνωστικές περιοχέςγνωστικές περιοχές

Γνωστικά αντικείμενα: Προσωπική και

κοινωνική ανάπτυξη, Φυσικές επιστήμες, ΤΠΕ,

Γλώσσα, Τέχνες, Μαθηματικά

Ιδιαίτερες περιοχές των γνωστικών

αντικειμένων: Ταυτότητα, κοινωνικές

δεξιότητες, Ζωντανοί οργανισμοί, αντικείμενα

και υλικά, φαινόμενα-φυσικές παρατηρήσεις,

Γνωρίζω τις ΤΠΕ και δημιουργώ, διερευνώ,

ανακαλύπτω, μελετώ, γνωρίζω μέσω ΤΠΕ,

Κατανόηση και παραγωγή προφορικού

κειμένου, κατανόηση και παραγωγή γραπτού

λόγου-σύνδεσή τους, Εικαστικά, θέατρο,

μουσική, οπτικοακουστική έκφραση, χορός,

κίνηση, Αριθμοί και εύκολες πράξεις,

αντιστοίχηση

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

Γλωσσικές δραστηριότητες 257 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

να κατανοήσουν την έννοια της Αποταμίευσης και σχετικών λέξεων

(οικονομία, σπατάλη, τσιγκούνης κτλ.)

να γνωρίσουν τους μύθους ως λογοτεχνικό είδος, τα ηθικά τους διδάγματα

και τον μυθοποιό Αίσωπο

να γνωρίσουν και να παράγουν: κείμενα διαφόρων ειδών, γλωσσοδέτες,

παροιμίες, αινίγματα, λογοπαίγνια, καθιερωμένες λογοτεχνικές εκφράσεις,

σύνδεσή τους με άλλες γλώσσες

έννοια αφίσας και κατασκευή

χρήση και ορολογία του Η/Υ - λογοτεχνική παραγωγή/ βοηθητικό εργαλείο

να γνωρίσουν διάφορα: εργαλεία γραφής, είδη χαρτονιών, υλικά φυσικά και

άχρηστα, να τα εντάσσουν στη λογοτεχνική τους δημιουργία

να γνωρίσουν οργανισμούς και σπόρους που σχετίζονται με την ιστορία μας

Επιμέρους Στόχοι ως προΕπιμέρους Στόχοι ως προΕπιμέρους Στόχοι ως προΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και τη μαθησιακή ς το γνωστικό αντικείμενο και τη μαθησιακή ς το γνωστικό αντικείμενο και τη μαθησιακή ς το γνωστικό αντικείμενο και τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

να συνηθίζουν στην ακρόαση και να κατανοούν τον προφορικό λόγο

να μιμούνται τους ήρωες με παιχνίδια ρόλων

να διακρίνουν διαφορετικά μοντέλα οργάνωσης του προφορικού λόγου

να περιγράφουν-εκφράζουν υποθετικά συναισθήματα και να φτιάχνουν

φανταστικούς διαλόγους

να βάζουμε μαζί κανόνες συνεργασίας και παιχνιδιών

να αποκτήσουν φωνολογική επίγνωση

να αντιληφτούν ότι: οι λέξεις είναι τα δομικά στοιχεία του κειμένου, οι

συλλαβές κομμάτια κάθε λέξης, τα φωνήματα – στην αρχή/ στη μέση/ στο

τέλος, τις φωνημικές συνθέσεις, τα δίψηφα σύμφωνα / τζτζτζτζ

να κατανοήσουν και να πειραματιστούν με αλλαγές συλλαβών /φωνημάτων.

να αισθανθούν την ανάγκη για γραπτή έκφραση

να συνδέουν την εικόνα με το κείμενο/ήχο με το φώνημα

να εξοικειωθούν με τη χρήση Η/Υ, με την παραγωγή κειμένου με Word,

Publisher και γλωσσικά παιχνίδια με cd-rom

παιχνίδια με κατασκευές από cd-rom με οδηγίες και εικόνες κτλ.

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Ερωτήσεις-Απαντήσεις (π.χ. απαντήσεις σε ερωτήσεις κλειδιά: ποιος, πού,

γιατί, πότε, με εικόνες συναισθημάτων), Παιχνίδια με εικόνες και λέξεις,

παιχνίδια με συλλαβές, με φωνήματα και δραματοποίηση, ακολουθώντας

κανόνες, παιχνίδια με έτοιμες εικόνες από το Διαδίκτυο, Περιγραφή και

258 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

ανάλυση συναισθημάτων και καταστάσεων (π.χ.

εκφράζουν λεκτικά τα συναισθήματα και εποχές

σε σχέση με τα τρία χρώματα των εικόνων: μπεζ,

καφέ, μαύρο), Χρήση τέχνης (που παραπέμπει

στην εποχή του Αισώπου), Υποθέσεις-

παρατήρηση-πειραματισμοί, Χρήση ζεστών

εικόνων και λογοτεχνική παραγωγή μικρών

φανταστικών κειμένων, Κείμενα αστεία με

λογοπαίγνια, Δικό μας βιβλίο με παραλλαγή του

μύθου/ εικονογράφηση, Δικά μας ποιηματάκια

με ομοιοκαταληξία / εκφράσεις «κλισέ» από τον

κόσμο των παραμυθιών κτλ.

6.6.6.6. ΓενιΓενιΓενιΓενική περιγραφή της δραστηριόκή περιγραφή της δραστηριόκή περιγραφή της δραστηριόκή περιγραφή της δραστηριότηταςτηταςτηταςτητας

ΑφόρμησηΑφόρμησηΑφόρμησηΑφόρμηση:::: η Παγκόσμια Ημέρα Αποταμίευσης

(Εβδομαδιαίο Αφιέρωμα).

Ανάλυση-Κατανόηση έννοιας μέσα από παροιμίες και γνωμικά όπως

«Φασούλι, το φασούλι…» κτλ.

Δημιουργία δικών μας γνωμικών (π.χ. «Σταφύλι, το σταφύλι, γεμίζει το

κοφίνι»), καθώς και αυτοσχέδια μουσικά και ρυθμικά παιχνίδια

(αναπαράσταση των παραπάνω) - σύνδεση με τα μαθηματικά (ασκήσεις με

ποσότητες, αριθμούς, αντιστοίχηση

κτλ).

Αναφορά στον ήδη γνωστό μας

Αίσωπο και στον μύθο του: «Ο Τζίτζικας

και ο Μέρμηγκας» από βιβλίο με

πλούσια εικονογράφηση και μουσικό

cd-rom.

Ακρόαση του μύθου και

συμμετοχική μιμητική αναπαράσταση

του μύθου-συνοδεία με κρουστά-

τραγουδάμε τα ρεφρέν.

Χρήση αστείων τραγουδιών σχετικών με τον μύθο και τον τζίτζικα.

Μουσικοκινητικό παιχνίδι-μιμητική δραματοποίηση.

Δημιουργία δικού μας παιχνιδιού με τους ήρωες, χρήση υφασμάτων και

ντεφιού, φανταστικό σκηνικό, αυτοσχέδιο με το ταξίδι της φαντασίας μας.

Γλωσσικές δραστηριότητες 259 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Ποίημα «Ο τζίτζικας» του Αλέξανδρου Ραγκαβή (δημιουργία αφίσας με

εικονογράφηση παιδιών). Δική μας μελοποίηση με χρήση κρουστών.

Δημιουργία δικής μας ιστορίας-βιβλίου με ανάγλυφες εικόνες

(διακοσμούμε τις ζωγραφιές μας με σποράκια) σε μοντέρνα έκδοση

χιουμοριστική, δικό μας τέλος και τίτλο.

Παροιμία, τραγούδια σχετικά με τον μύθο και ο γλωσσοδέτης «Ο

Τζίτζιρας…» (το κάνουμε αφίσα με τρεις εικόνες σε ομάδες συνεργασίας).

Ιδιαίτερη ενασχόληση με ρήματα, παράγωγες λέξεις, επίθετα,

επιρρήματα, παραθετικά, υποκοριστικά κτλ.

Παράγουμε δικά μας ποιηματάκια, εκφράσεις που συνοδεύουν τα

παραμυθένια κείμενα, συσχετίζουμε με άλλες γλώσσες (π.χ. ΤΕΛΟΣ = THE

END).

Τα φωνήματα «τ» και «ζ», χωριστά και μαζί, ως δίψηφο σύμφωνο.

Δημιουργία λέξεων με παιχνίδι ρόλων, με χρήση και άλλων

φωνημάτων.

Το μικρό λεξικό του «ΤΖ» με λέξεις γνωστές στα παιδιά,

εικονογράφηση και νέες άγνωστες λέξεις.

Χρήση-επινόηση κρύων και ζεστών

εικόνων που βοηθάνε την έκφραση και

εξάπτουν πολύ τη φαντασία τους.

Κατασκευή κουμπαρά από άχρηστα

υλικά σε τρισδιάστατη σύνθεση.

Μουσικοί αυτοσχεδιασμοί και

μουσική υπόκρουση των εικαστικών

δραστηριοτήτων με Βιβάλντι και Μότσαρτ.

Χρήση λεξιλογίου τέχνης και

μουσικής, ώστε να εισάγονται ομαλά στον

κόσμο τους και να κατανοούν τις έννοιές

τους/ καλλιτεχνικό ύφος.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

20 λεπτά περίπου ή 10 λεπτά κάθε μέρα σε εβδομαδιαίο αφιέρωμα ανάλογα με

το ενδιαφέρον των παιδιών

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Διάφορα χαρτόνια, κάνσον, βελουτέ ροζ, χρωματιστά και λευκά Α4,

καρτελίτσες, γκοφρέ, γλασέ, φυσικά υλικά (φασόλια, φακές, φάβα, ρύζι),

260 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

εργαλεία γραφής, μαρκαδόροι, ξυλομπογιές, λαδοπαστέλ, μολύβια μαύρα,

κόλλα σε μορφή στικ (λευκή και παχύρευστη), σελοτέιπ, άχρηστο υλικό,

κουτιά μεταλλικά, ρολό από χαρτί υγείας, εφημερίδες, πλαστικά κουταλάκια

ροζ, ρετάλια από υφάσματα, πούλιες, κουμπιά, αλουμινόχαρτο, ματάκια

πλαστικά

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Εκτεταμένη συζήτηση-ερωτήσεις, ανατρέχοντας στα όσα κάναμε, ώστε

να συμπεράνω πως τα παιδιά κατανόησαν όσα έγιναν μέσα στην τάξη και

πολλές φορές παίξαμε ξανά και χρησιμοποιήσαμε μερικά από τα πιο

αγαπημένα τους παιχνίδια, δραστηριότητες, λογοτεχνική και γλωσσική

παραγωγή μας, σε περιπτώσεις ανάλυσης συναισθημάτων και χρήσης των

ηθικών διδαγμάτων, που οι ίδιοι είχαμε συμπεράνει.

Ζητώντας μου να ακούν τα αγαπημένα τους μουσικά κομμάτια και

τραγούδια και με τα συγκεκριμένα βιβλία στη μέση, τους αρέσει να

ξεφυλλίζουν για να το ξαναθυμούνται και συγχρόνως ζωγραφίζουν

διαφορετικές σκηνές κάθε φορά.

Το παίζουμε συχνά και τους αρέσει να επαναλαμβάνουμε τους

γλωσσοδέτες, παροιμίες, να κοιτάζουν τα βιβλιαράκια τους και τις αφίσες

τους και να τα παρουσιάζουν στην ομάδα και να καμαρώνουν.

Πολύ τους άρεσε η ζεστή εικόνα του Τζίτζικα και της Κουζίνας της

Κυρίας Φλώρας, ένα δικό μου τέχνασμα από την ενότητα του Χειμώνα, για

σύνδεση με συνταγές και περιγραφική εικόνα-δραστηριότητα συνταγών.

Επίσης, η ανάλυση των «Αρχαίων Εικόνων», υποτίθεται των αγγείων

με τα φυσικά χρώματα, που τα ξεσηκώνει πολύ και τα βοηθά να μπαίνουν στο

πνεύμα της αρχαίας τέχνης και να εισάγονται στον κόσμο των

συναισθημάτων και της βαθύτερής τους ανάλυσης.

Τέλος, όσον αφορά τα φωνήματα και τις γλωσσικές τους

δραστηριότητες, ανακαλύπτω πως ποτέ δεν τα βαριούνται, αντίθετα

διασκεδάζουν πολύ και αποζητούν να χρησιμοποιούν όσα έχουν μέχρι τώρα

μάθει με επιτυχία.

10.10.10.10. Τίτλοι δύο δραστηριοτήτωνΤίτλοι δύο δραστηριοτήτωνΤίτλοι δύο δραστηριοτήτωνΤίτλοι δύο δραστηριοτήτων

- Οι μέρες της Εβδομάδας και το αντίστοιχο τραγούδι από τη «Λιλιπούπολη»

- Τα χρώματα της Ελληνικής Σημαίας και ο γλωσσοδέτης «Άσπρη πέτρα»

Γλωσσικές δραστηριότητες 261 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Ξανθάκη Σοφία, 3ο Νηπιαγωγείο Αγίου Νικολάου

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Τα ζΤα ζΤα ζΤα ζώα που ζουν κοντά στον άνθρωποώα που ζουν κοντά στον άνθρωποώα που ζουν κοντά στον άνθρωποώα που ζουν κοντά στον άνθρωπο»»»»

2.2.2.2. Το θΤο θΤο θΤο θέμαέμαέμαέμα/ αντικείμενο / αντικείμενο / αντικείμενο / αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Το τραγούδι «Το κοκοράκι»

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Φυσικές Επιστήμες στο Νηπιαγωγείο - Ζωικοί οργανισμοί, Γλώσσα

4.4.4.4. Σκοπός & Διδακτικοί στόχοιΣκοπός & Διδακτικοί στόχοιΣκοπός & Διδακτικοί στόχοιΣκοπός & Διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

Να αντιληφθούν τα παιδιά με παιγνιώδη τρόπο δομικά στοιχεία της γλώσσας

(υποκοριστικά)

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

να ακούσουν και να απομνημονεύσουν το τραγούδι

να συμμετέχουν σε συζητήσεις

να ασκηθούν φωνολογικά στα υποκοριστικά

5.5.5.5. Οι μέθοδοι κΟι μέθοδοι κΟι μέθοδοι κΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςαι οι τεχνικές διδασκαλίαςαι οι τεχνικές διδασκαλίαςαι οι τεχνικές διδασκαλίας

Ακρόαση, ερωτήσεις-απαντήσεις

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Ακούσαμε το τραγούδι στο κασετόφωνο. Το τραγουδήσαμε και

προσπαθήσαμε να το μάθουμε. Έπειτα, το τραγούδησα εγώ, σταματώντας στο

262 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

σημείο όπου αναφέρεται το ζώο και ρωτώντας τα παιδιά σχετικά (Δηλαδή:

«Όταν θα πάω κυρά μου στο παζάρι θα σου αγοράσω ένα……. Τι;»)

Έδωσα προέκταση στο τραγούδι ρωτώντας τι άλλα ζωάκια θα

μπορούσαμε να αγοράσουμε.

Ακολούθησαν ερωτήσεις όπως: - Τι είναι το κοκοράκι; - Τι είναι η γατούλα; - Τι είναι το προβατάκι; - Πως θα πούµε το µικρό κόκορα; - Πως θα πούµε το µικρό σκύλο;

Στη συνέχεια, καθίσαμε σε κύκλο και εγώ μαζί, κρατώντας ένα

μπαλάκι. Συμφωνήσαμε ότι εγώ θα πετώ το μπαλάκι σε ένα παιδί και θα του

λέω μία λέξη. Αυτό, πρέπει να μου επιστρέφει το μπαλάκι και να μου λέει την

ίδια λέξη, αλλά «μικρούλα», «υποκοριστικά». Ξεκίνησα με τα ζώα που

αναφέρονται στο τραγούδι και συνέχισα και με άλλες.

Μετά απ’ αυτό, παρουσίασα ένα χάρτινο ζάρι που στις πλευρές του είχα

γράψει καταλήξεις υποκοριστικών, όπως: -άκι, -ίτσα, -ούλα, -ούλης. Τα παιδιά

έριχναν το ζάρι. Διάβαζα την κατάληξη και το παιδί που είχε ρίξει τη ζαριά,

έπρεπε να πει μία λέξη που να τελειώνει σε αυτή.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

Περίπου 30 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ Η υλικοτεχνική υποδομή/ Η υλικοτεχνική υποδομή/ Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαεκπαιδευτικά μέσαεκπαιδευτικά μέσαεκπαιδευτικά μέσα

Κασετόφωνο, μπαλάκι, ζάρι

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Μέσα απ’ το τραγούδι τα παιδιά ασκήθηκαν φωνολογικά, συμμετείχαν

σε συζήτηση και ανέπτυξαν την επικοινωνία μεταξύ τους παίζοντας.

Διασκέδασαν πολύ με το παιχνίδι με το μπαλάκι αλλά το παιχνίδι με το ζάρι

τα δυσκόλεψε αρκετά. Θα πρέπει να επαναληφθεί και να οργανωθούν κι

άλλες παρόμοιες δραστηριότητες για να εξοικειωθούν περισσότερο με τα

υποκοριστικά.

Στο τέλος της δραστηριότητας, ζήτησα απ’ τα παιδιά να ζωγραφίσουν

ό,τι τους άρεσε περισσότερο από το τραγούδι και να το παρουσιάσουν στην

παρεούλα. Παρατήρησα ότι στην παρουσίαση τα περισσότερα παιδιά

χρησιμοποίησαν υποκοριστικά.

Γλωσσικές δραστηριότητες 263 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

10.10.10.10. Τίτλοι και των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι και των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι και των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι και των άλλων δραστηριοτήτων

- Λέξεις που ακούγονται το ίδιο

- Αστείες, γλυκές, σκληρές λέξεις φτιάχνουν προτάσεις (προφορικά)

264 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Παγκάλου ∆έσποινα, 2/θ Νηπιαγωγείο Παλαικάστρου

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««ΔιατροφήΔιατροφήΔιατροφήΔιατροφή»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Συμβολικό παιχνίδι, παίζουμε το «εστιατόριο»

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Προφορικός και γραπτός λόγος στο νηπιαγωγείο, Μελέτη περιβάλλοντος

(κοινωνικοπολιτισμικό περιβάλλον)

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικοί ΣκοποίΓενικοί ΣκοποίΓενικοί ΣκοποίΓενικοί Σκοποί

να διαχειρίζονται και να χρησιμοποιούν υλικά και καταστάσεις που

συνδέονται με την καθημερινή ζωή

να αναπτύσσουν ικανότητες συνεργασίας

να γνωρίσουν το κοντινό τους κοινωνικό περιβάλλον

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να συνεργαστούν και να αλληλεπιδράσουν μεταξύ τους αρμονικά

να αντιληφθούν τον τρόπο συνδυασμού των υλικών

να κατανοήσουν τον τρόπο δημιουργίας των σύνθετων λέξεων

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνιΟι μέθοδοι και οι τεχνιΟι μέθοδοι και οι τεχνιΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςκές διδασκαλίαςκές διδασκαλίαςκές διδασκαλίας

Δραματοποίηση

Γλωσσικές δραστηριότητες 265 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Μετατρέπουμε τη γωνιά του κουκλόσπιτου σε εστιατόριο. Δίνουμε στα

παιδιά υλικό για να μπορέσουν να υποδυθούν τους χαρακτήρες που υπάρχουν

σε ένα εστιατόριο (π.χ. σκούφος για τον μάγειρα, παπιγιόν και γιλέκο για τον

σερβιτόρο, ρούχα του μπαμπά και της μαμάς για τους πελάτες). Τους δίνουμε

την ευκαιρία από τις ελεύθερες δραστηριότητες να ενασχοληθούν στη γωνιά

αυτή, να παίξουν και να το χαρούν.

Στις οργανωμένες δραστηριότητες, παρουσιάζουμε στα παιδιά

φωτογραφίες υλικών (π.χ. τυρί και πίτα, ψάρι και σούπα, ρύζι και γάλα) και

τους ζητάμε να δημιουργήσουν το μενού της ημέρας στο εστιατόριο της τάξης

μας. Τι θα έχουμε για ορεκτικό, τι για κυρίως και τι για επιδόρπιο. Τους

ζητάμε να μας πουν φαγητά μόνο από σύνθετες λέξεις. Σκέφτονται και

συμμετέχουν. Προσπαθούμε να επισημάνουμε ποιος είναι ο σωστός τρόπος για

τη δημιουργία των σύνθετων λέξεων (π.χ. τυρί και πίτα = «τυρόπιτα», αλλά

όχι «πιτότυρο»).

Γράφουμε τις ιδέες των παιδιών και επιλέγουμε τα πιάτα που σερβίρει

σήμερα το εστιατόριό μας.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

40 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Ρούχα και αξεσουάρ, φωτογραφίες των υλικών

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Κατά το συμβολικό παιχνίδι στις ελεύθερες δραστηριότητες, κάποια

παιδιά δυσκολεύονταν να τηρήσουν τους κανόνες (π.χ. περιμένουμε τη σειρά

μας για να παίξουμε, συμφωνούμε τι ρόλο θα κάνει ο καθένας μας). Υπήρξαν

μικροσυγκρούσεις και διαφωνίες.

Κατά τις οργανωμένες δραστηριότητες, όλα τα παιδιά συμμετείχαν στη

δημιουργία των σύνθετων λέξεων για το μενού της ημέρας.

Κατανόησαν τον τρόπο σύνθεσης των λέξεων για να δημιουργηθεί μια

σύνθετη λέξη. Έφτιαχναν από μόνα τους σωστά σύνθετες λέξεις ενώ, όταν

προσπαθούσαμε να τους μπερδέψουμε με μία «λάθος» σύνθετη λέξη,

ξεσπούσαν σε γέλια.

266 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Τέλος, κολλήσαμε τις φωτογραφίες των υλικών σε χαρτόνι και από

κάτω γράψαμε τη σύνθετη λέξη που προέκυψε.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

---- Βόλτα στο σώμα (ενικός–πληθυντικός)

- Ο καλικάντζαρος και ο κακικάντζαρος των Χριστουγέννων

Γλωσσικές δραστηριότητες 267 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Παναγιώτου Φωτεινή, 3ο Νηπιαγωγείο Σητείας

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Η ΕλιάΗ ΕλιάΗ ΕλιάΗ Ελιά»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Πως φωνάζει το «Ε» της ελιάς; (η φωνούλα «Ε» στο δέντρο της ελιάς)

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικό αντικείμενο: Παιδί και Γλώσσα

Ιδιαίτερη Περιοχή του γνωστικού αντικειμένου: Προφορική Επικοινωνία

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

να αποκτήσουν φωνολογική επίγνωση

να βελτιώσουν και να εμπλουτίσουν τον προφορικό τους λόγο

ΕπιμέρουΕπιμέρουΕπιμέρουΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή ς Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή ς Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή ς Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να συνειδητοποιούν σταδιακά ότι στα φωνήματα της ομιλούμενης

αντιστοιχούν γράμματα

να συμμετέχουν σε συζητήσεις

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Ερωτήσεις-Απαντήσεις, Ομαδική εργασία, Καταιγισμός Ιδεών

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

268 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Η παρακάτω δραστηριότητα πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια της

θεματικής «Η Ελιά». Κατά τη διάρκεια της ενασχόλησής μας με ένα θέμα,

συνηθίζουμε να φτιάχνουμε σταδιακά το «λεξικό» του θέματος, έναν πίνακα

αναφοράς με εικόνες σχετικές με το θέμα και τις αντίστοιχες λέξεις. Έτσι,

κατά τη διάρκεια του προγράμματος «Η ελιά», συμπληρώσαμε το «λεξικό» μας

με διάφορες λέξεις όπως «ελαιόδεντρο», «ελαιόλαδο», «ελαιώνας»,

«ελιόψωμο», «ελιά», «ελαιοτριβείο», «λάδι», «λιόπανο» κτλ.

Εκτέλεση της δράσηςΕκτέλεση της δράσηςΕκτέλεση της δράσηςΕκτέλεση της δράσης

Μια μέρα στην τάξη ήρθε το ελαιόδεντρο το οποίο ήθελε να το

στολίζουν με λεξούλες, που φωνάζουν στη αρχή μόνο «εεεε» όπως φωνάζει

και ο καρπός το «Ελιά». Πώς μπορούμε να το βοηθήσουμε;

Τα παιδιά είχαν εξοικειωθεί με λεξούλες που σχετιζόταν με την ελιά

και άρχισαν να λένε λέξεις που ξεκινούν από «Ε» (ελαιόδεντρο, ελαιόλαδο,

ελαιώνας, ελιόψωμο, ελιά, ελαιοτριβείο). Ακολούθησε συζήτηση και τα παιδιά

έψαχναν να βρουν όσες περισσότερες λέξεις μπορούσαν που φώναζαν

«εεεεε». Κοιτούσαν αριστερά-δεξιά σε όλη τη τάξη, ψάχνοντας αντικείμενα,

ονόματα και ό,τι άλλο μπορούσαν να σκεφτούν που φώναζαν «εεεε». Η δράση

πήρε μια παιγνιώδη και διασκεδαστική τροπή για τα παιδιά που έψαχναν

εναγωνίως λεξούλες για να στολίσουμε το ελαιόδεντρο (χρήση της μεθόδου:

Καταιγισμός Ιδεών). Κάποια νήπια άρχισαν να βρίσκουν λεξούλες που

φώναζαν «εεεε», όχι μόνο στην αρχή αλλά και ανάμεσα, όπως ο «Μενέλαος»

που είπε ότι το όνομά του φωνάζει «εεεε» (αναφερόμενος στο «ε» που

τονίζεται).

Αφού είπαμε όλες τις σκέψεις, αποφασίσαμε να στολίσουμε το

ελαιόδεντρό μας έτσι όπως του άρεσε, με λεξούλες από «ε». Στην αρχή, κάποια

νήπια πήραν τις κατάλληλες καρτέλες από το λεξικό και τις κόλλησαν πάνω

στο δέντρο, όμως επειδή είχαμε πει τόσες πολλές, αποφασίσαμε να

υπαγορεύουν τα παιδιά στη νηπιαγωγό λεξούλες που φωνάζουν «ε». Το

δέντρο γέμισε με λέξεις.

Η νηπιαγωγός θέλοντας να οδηγήσει τα παιδιά σε συγκεκριμένη

κατεύθυνση, είπε στα νήπια να σκεφτούν πού μπορεί να βρίσκεται αυτό το

ελαιόδεντρο και ποιανού να είναι. Μην ξεχνάτε ότι στο ελαιόδεντρό μας

αρέσουν οι λεξούλες που φωνάζουν «εεεε». Καταλήξαμε στο ότι το δέντρο

μας βρίσκεται σ’ έναν ελαιώνα και είναι της Ελένης.

Φτιάξαμε και έναν γλωσσοδέτη:

Γλωσσικές δραστηριότητες 269 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

(τον εμπνεύστηκα από τους αντίστοιχους του Τριβιζά και τον χρησιμοποίησα

και στο φύλλο εργασίας. Είναι οικεία διαδικασία για τα παιδιά γιατί

διαβάζουμε συχνά γλωσσοδέτες και ψάχνουμε δικούς μας) Ένα ελαιόδεντρο, µα ποιο ελαιόδεντρο, ένα ευλογηµένο ελαιόδεντρο στον ελαιώνα της Ελένης.

Για την εμπέδωση αλλά και την αξιολόγηση των νηπίων, χρησιμοποιήθηκε

ένα φύλλο εργασίας.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

Περίπου 25 λεπτά η συζήτηση στην παρεούλα και 10 λεπτά η συμπλήρωση του

φύλλου εργασίας

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσατικά μέσατικά μέσατικά μέσα

Πλαστικοποιημένες καρτέλες, ένα χαρτόνι μεγάλο στο οποίο ήταν

ζωγραφισμένο το ελαιόδεντρο, φύλλο εργασίας

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Μετά την ολοκλήρωση της δράσης, αλλά και τη συμπλήρωση του

φύλλου εργασίας, ακολούθησε συζήτηση, προκειμένου να ελέγξει η

νηπιαγωγός κατά πόσο άρεσε η δράση στα παιδιά, αν κατανόησαν τις οδηγίες,

αν ήταν ενδιαφέρουσα δραστηριότητα.

Παρουσιάσαμε τις ζωγραφιές μας στο φύλλο εργασίας και παίξαμε ένα

παιχνίδι. Το παιχνίδι αυτό λέγεται «Ψέματα λες». Η νηπιαγωγός λέει διάφορες

λέξεις, όμως πρέπει να φωνάζουν «ε». Αν φωνάζουν «ε», τα παιδιά

«σφραγίζουν το στοματάκι», αν η νηπιαγωγός λέει λέξη που δεν φωνάζει «ε»,

τα παιδιά λένε δυνατά «Ψέματα λες». Είναι ένα παιχνίδι που το κάνουμε σε

όλα σχεδόν τα θέματα λίγο πριν σχολάσουμε. Βοηθάει τη νηπιαγωγό να

ελέγξει και να αξιολογήσει και τα παιδιά να θυμούνται τι έμαθαν στο σχολείο.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- Σύνθετες λέξεις με τη λέξη «ελιά»

- Το σκουληκάκι ο Δάκος που τρώει τα γραμματάκια της Ελιάς.

(Αντικατάσταση - Τεμαχισμός λέξεων)

270 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Παπαδάκη ∆έσποινα, 4ο Νηπιαγωγείο Αγίου Νικολάου

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««ΜυθολογίαΜυθολογίαΜυθολογίαΜυθολογία»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Κατασκευή αφίσας

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικό αντικείμενο: Γνωρίζουμε ιστορίες από τη μυθολογία

Ιδιαίτερη Περιοχή του γνωστικού αντικειμένου: Θεατρικό παιχνίδι,

συναισθηματική και κοινωνική αγωγή

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

να κατανοήσουν το νόημα μιας αφίσας, η οποία αποτελεί και ένα ιδιαίτερο

είδος κειμένου

να συνεργαστούν ομαδικά, να σκεφτούν, να βρουν λύσεις σε προβλήματα και

να ασκήσουν την κριτική τους σκέψη

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να συμμετέχουν σε συζητήσεις

να νιώθουν σημαντικά μέλη μιας ομάδας

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Γλωσσικές δραστηριότητες 271 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Αφορμή για τη δραστηριότητα ήταν ο μύθος της Αριάδνης που, αφού

τους τον αφηγήθηκα και συζητήσαμε για το περιεχόμενό του με σκοπό την

κατανόησή του, τον παίξαμε με τη μορφή θεατρικού παιχνιδιού.

Τούλια, φόδρες, κοστούμια και υλικά από τον χώρο μας βοήθησαν να

παίξουμε τον μύθο.

Ο ενθουσιασμός ήταν μεγάλος και αποφασίσαμε να παίξουμε τον μύθο

και σε άλλους θεατές και γι’ αυτό το λόγο έπρεπε να τους προσκαλέσουμε

φτιάχνοντας μία αφίσα.

Είδαμε αφίσες από άλλες παραστάσεις, συζητήσαμε για το νόημα και το

κείμενο που πρέπει να έχει μία αφίσα και για το πώς μπορούμε να την

κάνουμε «ελκυστική».

Η γραφή του κειμένου έγινε από μια μικρή ομάδα, χρησιμοποιώντας

διάφορες πηγές πληροφοριών (π.χ. τις καρτέλες με τις μέρες της εβδομάδας

κτλ.).

Η εικονογράφηση έγινε από μια άλλη ομάδα, η οποία και ανέλαβε να

παρουσιάσει την αφίσα στην τάξη για να τη σχολιάσει και να κάνουμε τυχόν

αλλαγές.

Τέλος, αποφασίσαμε πού θα την κολλήσουμε.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

20 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Αφίσες, μαρκαδόροι, πηγές γραπτού λόγου στο Νηπιαγωγείο

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Αξιολόγηση, κυρίως μέσα από τη συζήτηση για τις εντυπώσεις, τις σκέψεις και

τα συναισθήματα που προκλήθηκαν με την πραγματοποίηση της

δραστηριότητας

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- Παροιμίες και αινίγματα

- Σύνθετες λέξεις με πρώτο συνθετικό το «χιόνι»

272 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Παπαδάκη ∆ήµητρα, 7ο Νηπιαγωγείο Ιεράπετρας

1.1.1.1. Θεματική ενΘεματική ενΘεματική ενΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««ΕιΕιΕιΕιρήνη και αξίες που την προάγουνρήνη και αξίες που την προάγουνρήνη και αξίες που την προάγουνρήνη και αξίες που την προάγουν»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

«Πετρόσουπα και άλλες σούπες: η συνταγή της συνεργασίας» (παιχνίδι

σχηματισμού σύνθετων λέξεων)

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικά αντικείμενα: Γλώσσα, Φυσική αγωγή, Προσωπική και κοινωνική

ανάπτυξη, Τέχνες

Ιδιαίτερες Περιοχές των γνωστικών αντικειμένων: Κατανόηση και παραγωγή

προφορικού λόγου, Κατανόηση γραπτού λόγου, Κοινωνικές δεξιότητες και

κοινωνική αλληλεπίδραση, Μουσική, χορός, κίνηση, θέατρο

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικοί ΣκοποίΓενικοί ΣκοποίΓενικοί ΣκοποίΓενικοί Σκοποί

να κάνουν τα νήπια αρχικές υποθέσεις σχετικά με τον φωνημικό χαρακτήρα

της γλώσσας

να ευαισθητοποιηθούν στη μορφολογική συγγένεια των λέξεων του

προφορικού λόγου (της σύνθετης λέξης και των συνθετικών της)

να σχηματίζουν σύνθετες λέξεις

να επιδεικνύουν υπεύθυνη κοινωνική συμπεριφορά ως αποτέλεσμα της

συμμετοχής τους σε μία φυσική δραστηριότητα-παιχνίδι

Γλωσσικές δραστηριότητες 273 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

να συνειδητοποιήσουν ότι οι λέξεις αποτελούν τα δομικά στοιχεία των

κειμένων

να αντιστοιχίζουν λέξεις σε εικόνες

να ακούν με προσοχή τις οδηγίες και τους κανόνες διεξαγωγής ενός

παιχνιδιού

να συμμετέχουν ενεργά στο παιχνίδι σχηματισμού σύνθετων λέξεων

να αναγνωρίζουν τα συνθετικά της σχηματιζόμενης σύνθετης λέξης

να εξασκηθούν στον σχηματισμό σύνθετων λέξεων με τη χρήση του δείκτη

«Ο» της σύνθεσης

να αντιληφθούν ότι τα επιμέρους συστατικά της σύνθετης λέξης, όταν

διαχωριστούν, προφέρονται ως ανεξάρτητες λέξεις

να συνειδητοποιήσουν ότι ο γραπτός λόγος είναι αναπαράσταση του

προφορικού

να εφαρμόζουν τις οδηγίες και να τηρούν τους κανόνες του ομαδικού

παιχνιδιού

να κινούνται σύμφωνα με τις εναλλαγές της μουσικής (έναρξη-παύση)

να εναλλάσσονται με προθυμία στους ρόλους του παιχνιδιού σύμφωνα με

τους κανόνες του

να δοκιμάζουν και να προσπαθούν σύμφωνα με τις οδηγίες του παιχνιδιού

να σέβονται τις προσπάθειες των συμμαθητών/τριών τους

να αλληλεπιδρούν και να συνεργάζονται

να χαίρονται και να αποκτούν θετικές εμπειρίες μέσα από το παιχνίδι

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Κινητικό παιχνίδι ρόλων, Κούκλα κουκλοθέατρου σε ρόλο εμψυχωτή,

ερωτήσεις-απαντήσεις, οπτική παρατήρηση, ακουστική παρατήρηση,

ομαδοσυνεργατική μάθηση

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηΓενική περιγραφή της δραστηΓενική περιγραφή της δραστηΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςριότηταςριότηταςριότητας

Προηγούμενη διδακτική δραστηριότητα:Προηγούμενη διδακτική δραστηριότητα:Προηγούμενη διδακτική δραστηριότητα:Προηγούμενη διδακτική δραστηριότητα:

Αναπτύσσοντας στην τάξη μας δραστηριότητες σχετικές με το θέμα της

ειρήνης και των αξιών που την προάγουν, διαβάσαμε το παραμύθι «Η

Πετρόσουπα» του Jon J Muth. Στο παραμύθι αναδεικνύεται η έννοια της

συνεργασίας, ως αξία που προάγει την ειρήνη, και την προσωπική ευτυχία, ως

274 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

«αντίδοτο» στις αρνητικές επιπτώσεις που έχει ο πόλεμος στη συμπεριφορά

και στις συνήθειες των ανθρώπων.

Συζητήσαμε με τα παιδιά για το περιεχόμενο του παραμυθιού και για

την αξία της συνεργασίας.

Εστιάσαμε (για τους σκοπούς της γλωσσικής δραστηριότητας που θα

ακολουθούσε) στο σημείο του παραμυθιού που αναφέρεται στο μαγείρεμα της

πετρόσουπας. Ανακαλέσαμε τα υλικά που προστέθηκαν σταδιακά σε αυτήν.

Πόσο νόστιμη πρέπει να έγινε και πόση χαρά έδωσε στους κατοίκους του

ταλαιπωρημένου χωριού! Περιείχε φυσικά και το μαγικό συστατικό της

συνεργασίας!

Γλωσσική δραστηριότητα:Γλωσσική δραστηριότητα:Γλωσσική δραστηριότητα:Γλωσσική δραστηριότητα:

Στην τάξη μας έρχεται για να μας επισκεφτεί «ο Αλέξης που αγαπάει

τις λέξεις». Πρόκειται για μία κούκλα κουκλοθέατρου με στολή μάγειρα, που

αντί να μαγειρεύει τα φαγητά που όλοι γνωρίζουμε, μαγειρεύει γράμματα και

συλλαβές, φτιάχνοντας λέξεις. Τα παιδιά γνωρίζουν τον Αλέξη και από άλλες

γλωσσικές δραστηριότητες και ξέρουν, ότι όταν επισκέπτεται την τάξη μας,

ακολουθούν παιχνίδια με λέξεις, γράμματα, συλλαβές.

Ο Αλέξης λέει στα παιδιά, πως δε θα μπορούσε (ως μάγειρας που είναι),

να λείπει σήμερα από την τάξη μας, αφού συζητάμε για συνταγές και

διαβάσαμε ένα παραμύθι, που αναφέρεται σε μία νόστιμη σούπα, τη

σπεσιαλιτέ του δηλαδή! Είχε κάποτε ταξιδέψει στο μακρινό χωριό του

παραμυθιού και είχε ζητήσει προσωπικά από τους κατοίκους του τη μαγική

συνταγή της πετρόσουπας. Μας παρουσιάζει ένα μεγάλο χαρτόνι, όπου

αναγράφεται η συνταγή της πετρόσουπας, ως ένα πολυτροπικό κείμενο, στο

οποίο τα λαχανικά της σούπας αναπαρίστανται με τις αντίστοιχες εικόνες

(κολλημένες με χριτς χρατς στη συνταγή). Μας διαβάζει τη συνταγή.

Για να σιγουρευτούμε ότι τα παιδιά αναγνωρίζουν τα λαχανικά των

εικόνων και τα αποδίδουν με τη σωστή λέξη, ο Αλέξης ξεκολλάει μία-μία την

εικόνα του κάθε λαχανικού από τη συνταγή και την τοποθετεί στο γνωστό

κατσαρολάκι του στο κέντρο της «παρεούλας» μας λέγοντας: «αν ποτέ λοιπόν

μαγειρέψετε πετρόσουπα παιδιά μου, μην ξεχάσετε να βάλετε (δείχνει την εικόνα)

αχ, πώς το είπαμε αυτό;» Με τη βοήθεια των παιδιών: «Α, ναι, λάχανο, σωστά!

Πώς το ξέχασα! Και οπωσδήποτε να προσθέσετε (με τη βοήθεια των εικόνων και

των παιδιών) κρεμμύδια, καρότα κλπ.».

Ο Αλέξης επισημαίνει, ότι και μόνο του το καθένα από τα παραπάνω

λαχανικά (ή και δύο μαζί), μπορούν να μας δώσουν υπέροχες σούπες (π.χ.

κρεμμυδόσουπα, καροτόσουπα κλπ.).

Γλωσσικές δραστηριότητες 275 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Έπειτα, ο Αλέξης προτείνει στα παιδιά να παίξουν ένα παιχνίδι που

συνδυάζει τις δύο μεγάλες του αγάπες: τη μαγειρική και τις λέξεις. Στο

παιχνίδι αυτό, που παίζεται σύμφωνα με τους κανόνες του γνωστού

παιχνιδιού «μουσικές καρέκλες», τα παιδιά θα έχουν την ευκαιρία να γίνουν

τα ίδια μάγειρες και να φτιάξουν νόστιμες σούπες από τα λαχανικά των

εικόνων.

Τα παιδιά χωρίζονται σε δύο ομάδες: την ομάδα των λαχανικών και

την ομάδα των υποψήφιων μαγείρων. Τα παιδιά της ομάδας των λαχανικών

κρεμούν στις μπλούζες τους από μία εικόνα λαχανικού.

Στη συνέχεια, ο χώρος της «παρεούλας» διαμορφώνεται κατάλληλα.

Στο κέντρο τοποθετούνται κυκλικά καρέκλες, κατά μία λιγότερες από τα

παιδιά-λαχανικά, με το κάθισμά τους στραμμένο προς την εξωτερική μεριά

του κύκλου. Στα πόδια των καρεκλών στερεώνεται κυκλικά ένα σχοινί που

οριοθετεί τη «χύτρα», όπου θα μαγειρεύονται οι σούπες. Μία ποδιά και ένας

σκούφος μάγειρα, αλλά και ένα κοντάρι-κουτάλα, περιμένουν τον νικητή

κάθε φορά από την ομάδα των υποψήφιων μαγείρων, για να τον

μεταμορφώσουν σε μάγειρα.

Με τη μουσική τα παιδιά-λαχανικά χορεύουν κυκλικά γύρω από τη

«χύτρα». Όταν σταματήσει η μουσική τρέχουν να καθίσουν σε μία καρέκλα.

Το παιδί που δεν προλαβαίνει να καθίσει σε κάποια καρέκλα, γίνεται το

λαχανικό που θα μαγειρευτεί. Μπαίνει στον κύκλο της «χύτρας» και

ανακοινώνει ποιο λαχανικό είναι (π.χ. καρότο). Ο Αλέξης ζητά από τα παιδιά-

υποψήφιους μάγειρες, να του πουν ποια σούπα φτιάχνεται από το

συγκεκριμένο λαχανικό. Το παιδί που σχηματίζει σωστά τη σύνθετη λέξη της

σούπας (π.χ. καροτόσουπα) γίνεται μάγειρας, φοράει τον σκούφο και την

ποδιά και ανακατεύει τη «σούπα» με το κοντάρι-κουτάλα, λέγοντας το όνομα

και το συστατικό της σούπας του (π.χ. «Φτιάχνω καροτόσουπα από νόστιμα

καρότα»).

Σε επόμενη φάση, το παιχνίδι δυσκολεύει, όταν αφαιρείται μία ακόμα

καρέκλα και τώρα δύο παιδιά-λαχανικά μπαίνουν στη «χύτρα» φτιάχνοντας

π.χ. μία πατατοκαροτόσουπα.

Ο Αλέξης φροντίζει να δοθεί η δυνατότητα σε όλα τα παιδιά να γίνουν

μάγειρες και όταν αυτό ολοκληρωθεί, προτείνει την αντιστροφή των ρόλων

των δύο ομάδων του παιχνιδιού: τα λαχανικά να γίνουν υποψήφιοι μάγειρες

και το αντίστροφο.

276 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Στο τέλος του παιχνιδιού, όλα τα παιδιά δίνουν τα χέρια, σχηματίζουν

έναν μεγάλο κύκλο γύρω από τη «χύτρα» και τραγουδούν ένα αυτοσχέδιο

τραγουδάκι: Πετρόσουπα, η συνταγή της συνεργασίας, Πετρόσουπα, η συνταγή της χαράς. Βάλε κι εσύ το «πετραδάκι» που αγαπάς Και νιώσε µε τα φτερά της ευτυχίας να πετάς.

7.7.7.7. ΔιΔιΔιΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

30 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Κούκλα κουκλοθέατρου, μικρό κατσαρολάκι και μικρή κουτάλα, χαρτόνι όπου

αναγράφεται η συνταγή της πετρόσουπας, καρτέλες με εικόνες λαχανικών,

καρεκλάκια, σχοινί, σκούφος και ποδιά μάγειρα, ράβδος γυμναστικής

(τυλιγμένη με χαρτόνι) ως μεγάλη κουτάλα, φύλλο εργασίας

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Σύμφωνα με τον προγραμματισμό της νηπιαγωγού, η δραστηριότητα

ήταν προσαρμοσμένη στην ηλικία και στα ενδιαφέροντα των παιδιών, καθώς

και στο επίπεδο ανάπτυξης των ικανοτήτων τους τη συγκεκριμένη χρονική

στιγμή, δεδομένου ότι βρισκόμαστε στην αρχή σχετικά της σχολικής χρονιάς.

Ως προς τις εντυπώσεις των παιδιώνΩς προς τις εντυπώσεις των παιδιώνΩς προς τις εντυπώσεις των παιδιώνΩς προς τις εντυπώσεις των παιδιών

Μετά το τέλος της δραστηριότητας, ο Αλέξης (κούκλα κουκλοθέατρου)

κάθισε μαζί με τη νηπιαγωγό και τα παιδιά στη «γωνιά της παρεούλας» και

ρώτησε τα παιδιά τι τους άρεσε περισσότερο από το παιχνίδι που έπαιξαν και

γιατί.

Από τις απαντήσεις των παιδιών, φάνηκε πως χάρηκαν τη συμμετοχή

τους στη δραστηριότητα. Εκείνο που είπαν πως τους άρεσε περισσότερο, ήταν

η κίνηση με τη μουσική και ο ρόλος του μάγειρα, γιατί ήθελαν να μοιάσουν

στον Αλέξη «και να μαγειρεύουν σούπες και λέξεις». Στην ερώτηση, αν τα

δυσκόλεψε και πόσο, το ότι προσπαθούσαν να βρουν το όνομα της κάθε

σούπας, τα παιδιά απάντησαν ότι ήταν κάτι αστείο και εύκολο.

Συνεπώς, επετεύχθη ο στόχος της ευχάριστης συμμετοχής των παιδιών

στη δραστηριότητα και της δημιουργίας θετικών εντυπώσεων από αυτή.

Ως προς τη μεθοδολογία της δραστηριότηταςΩς προς τη μεθοδολογία της δραστηριότηταςΩς προς τη μεθοδολογία της δραστηριότηταςΩς προς τη μεθοδολογία της δραστηριότητας

Γλωσσικές δραστηριότητες 277 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Η ευχάριστη μορφή της δραστηριότητας, συνέβαλε στο να διατηρηθεί

το ενδιαφέρον των παιδιών ως το τέλος της.

Τα παιδιά δέχτηκαν με ενθουσιασμό τον κανόνα που ήθελε να παίξουν

ένα μέρος του γλωσσικού παιχνιδιού με τρόπο παρόμοιο με το παιχνίδι

«μουσικές καρέκλες». Έτσι, ενισχύθηκε η πρόθυμη συμμετοχή όλων των

παιδιών από την ομάδα των λαχανικών.

Το κίνητρο συμμετοχής και προσπάθειας για την ομάδα των

υποψήφιων μαγείρων δόθηκε με τον ρόλο του μάγειρα. Ήταν εντυπωσιακή η

προσπάθεια όλων των παιδιών να σχηματίσουν τη σύνθετη λέξη της σούπας,

προκειμένου να υποδυθούν τον ρόλο του μάγειρα.

Τέλος, ο Αλέξης (κούκλα κουκλοθέατρου) ως συντονιστής του

παιχνιδιού, κέντρισε το ενδιαφέρον των παιδιών, έδωσε μια πιο ευχάριστη

νότα στο παιχνίδι, και συνέβαλε στη φυσική σύνδεση του παιχνιδιού με το

παραμύθι αλλά και στην απόδοση νοήματος στο γλωσσικό παιχνίδι για τα

παιδιά, λόγω της διπλής ιδιότητάς του: μάγειρας αλλά και λάτρης των λέξεων

και της δημιουργίας τους.

Συνεπώς, η μεθοδολογία της δραστηριότητας συνέβαλλε στην ενεργό

συμμετοχή των παιδιών και διευκόλυνε την επίτευξη των επιμέρους στόχων

της.

Ως προς την επίτευξη των επιμέρους στόχων Ως προς την επίτευξη των επιμέρους στόχων Ως προς την επίτευξη των επιμέρους στόχων Ως προς την επίτευξη των επιμέρους στόχων

Η συστηματική παρατήρηση από την πλευρά της νηπιαγωγού, έδειξε

ότι τα περισσότερα παιδιά δεν δυσκολεύτηκαν να σχηματίσουν τη σύνθετη

λέξη της σούπας με ένα λαχανικό, ως πρώτο συνθετικό, χρησιμοποιώντας

μάλιστα σωστά και τον δείκτη «Ο» της σύνθεσης. Η επιθυμία τους δε, να

παίξουν τον ρόλο του μάγειρα, ώθησε ακόμα και ορισμένα πιο συνεσταλμένα

παιδιά ή και εκείνα που εκδηλώνουν κάποιες φορές μειωμένο ενδιαφέρον

συμμετοχής στις δραστηριότητες, να συμμετάσχουν και να προσπαθήσουν.

Στις περιπτώσεις εκδήλωσης μεγαλύτερου βαθμού συστολής ή δυσκολιών από

ορισμένα παιδιά, ο Αλέξης τους έδινε τη δυνατότητα να επιλέξουν έναν

συμπαίκτη-βοηθό, στην προσπάθεια σχηματισμού της σύνθετης λέξης.

Στο σημείο εκείνο της δραστηριότητας όπου τα παιδιά να έπρεπε να

σχηματίσουν τη σύνθετη λέξη συνδυάζοντας δύοδύοδύοδύο λαχανικά πριν από το

συνθετικό «-σούπα», τα νήπια και αρκετά προνήπια τα κατάφεραν. Ακόμα

όμως και εκείνα που μπερδευόταν, γελούσαν και φάνηκε να διασκεδάζουν με

την προσπάθειά τους.

Στο φύλλο εργασίας που τους δόθηκε, ζητήθηκε από τα παιδιά να

αντιστοιχίσουν με μία γραμμή τις ονομασίες ορισμένων ειδών σούπας από το

278 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

παιχνίδι, τις οποίες διάβαζε η νηπιαγωγός, με τα λαχανικά που περιέχουν.

Όλα τα παιδιά κατάφεραν να αντιστοιχίσουν σωστά τις σύνθετες λέξεις

(σούπες) με τις εικόνες των λαχανικών που αποτελούν το πρώτο συνθετικό

τους.

Συνεπώς επετεύχθησαν οι γλωσσικοί στόχοι της παραγωγής σύνθετων

λέξεων από τα παιδιά, της χρήσης του δείκτη «Ο» της σύνθεσης και της

αναγνώρισης των επιμέρους συνθετικών ως ανεξάρτητων λέξεων.

Η παρατήρηση επίσης από την πλευρά της νηπιαγωγού, έδειξε ότι

επετεύχθησαν και οι επιμέρους στόχοι που αφορούσαν στην τήρηση των

κανόνων του παιχνιδιού από τα παιδιά, στην κίνησή τους σύμφωνα με τις

εναλλαγές της μουσικής, στην πρόθυμη εναλλαγή τους στους ρόλους του

παιχνιδιού, στην καταβολή προσπάθειας εκ μέρους όλων των παιδιών, στην

αλληλεπίδρασή τους, στην επικοινωνία και στην εκδήλωση αλληλοσεβασμού

μεταξύ τους.

Ως πΩς πΩς πΩς προς την ανάπτυξη των οριζόντιων ικανοτήτων των παιδιώνρος την ανάπτυξη των οριζόντιων ικανοτήτων των παιδιώνρος την ανάπτυξη των οριζόντιων ικανοτήτων των παιδιώνρος την ανάπτυξη των οριζόντιων ικανοτήτων των παιδιών

Από όλα τα παραπάνω, προκύπτει πως η οργανωμένη γλωσσική

δραστηριότητα συνέβαλλε στην ανάπτυξη των οριζόντιων ικανοτήτων των

παιδιών και συγκεκριμένα της επικοινωνίας, του χειρισμού της γλώσσας, της

αυτοέκφρασης, της κοινωνικής δεξιότητας και της συνεργατικότητας.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- «Ομιλείτε κοκκινικά;» Παιχνίδι παραγωγής φανταστικών τοπωνυμίων,

πατρωνυμικών και ονομάτων γλωσσών, με βάση τα χρώματα και αφόρμηση

από τις παράξενες χώρες του παραμυθιού του Ν. Ανδρικόπουλου: «Η χώρα με

τους παράξενους ανθρώπους»

- «Αλλάζουμε την επιστολή του κυρίου Πολέμου» (με αφόρμηση από το

παραμύθι «Η πόλη που έδιωξε τον πόλεμο» του Α. Παπαθεοδούλου): Παιχνίδι

αντικατάστασης λέξεων που κάνουν ομοιοκαταληξία

Γλωσσικές δραστηριότητες 279 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Παιχνίδι σύνθετων λέξεων:Παιχνίδι σύνθετων λέξεων:Παιχνίδι σύνθετων λέξεων:Παιχνίδι σύνθετων λέξεων: π π π πώς ονοµάζεται η σούπα;ώς ονοµάζεται η σούπα;ώς ονοµάζεται η σούπα;ώς ονοµάζεται η σούπα; Παίξαµε σήµερα στην τάξη µας µε τις σύνθετες λέξεις, βρίσκοντας το όνοµα που έχουν οι σούπες που φτιάχνονται από διάφορα λαχανικά. Παρατήρησε τις εικόνες των παρακάτω λαχανικών. Μπορείς να ανακαλύψεις από ποιο λαχανικό φτιάχνεται κάθε σούπα που σου διαβάζει η νηπιαγωγός; Ένωσε µε µια γραµµή την κάθε σούπα µε το λαχανικό της.

Κρεµµυδόσουπα Μανιταρόσουπα Καροτόσουπα Λαχανόσουπα

Πατατόσουπα

280 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Παπακωστοπούλου Σοφία & Σελίµη Ηλιάνα, Νηπιαγωγείο Κουτσουρά

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««ΧριστούγενναΧριστούγενναΧριστούγενναΧριστούγεννα»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Το λεξιλόγιο της Φρικαντέλας

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γλώσσα (φωνολογική επίγνωση-κατανόηση-αφήγηση)

4.4.4.4. ΟΟΟΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

να βελτιώνουν και να εμπλουτίζουν τον προφορικό τους λόγο

να αποκτήσουν φωνολογική επίγνωση

να κατανοούν γενικά στοιχεία από τη σχέση γραπτού και προφορικού λόγου

καθώς και την αντιστοίχησή τους

κατανόηση κειμένου

5.5.5.5. Οι μέθοδΟι μέθοδΟι μέθοδΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Η τεχνική που χρησιμοποιήθηκε ήταν η αφήγηση καθώς και το θεατρικό

παιχνίδι

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Η δραστηριότητα κύλισε ως εξής: Αφού διαβάσαμε το παραμύθι της

Φρικαντέλας, δημιουργήθηκε μια συζήτηση γύρω από το παραμύθι. Τα παιδιά

εξέφρασαν πολλές απόψεις για το πόσο κακιά ήταν και ύστερα θέλησαν να το

δραματοποιήσουμε. Αφού έγινε αυτό, σύμφωνα με το τι πιστεύαμε, φτιάξαμε

Γλωσσικές δραστηριότητες 281 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

με τα παιδιά το λεξιλόγιο της Φρικαντέλας. Πήραμε με τα παιδιά δύο χαρτόνια

του μέτρου και γράψαμε τις λέξεις που θα χρησιμοποιούσε η Φρικαντέλα. Την

τρίτη μέρα παίξαμε το παιχνίδι τις κρυφής συλλαβής. Αυτήν την

δραστηριότητα θα σας αναπτύξουμε.

Η κρυφή συλλαβή ξεκίνησε ως εξής: Αφού γράψαμε τις λέξεις που

πιστεύαμε ότι χρησιμοποιούσε καθημερινά η Φρικαντέλα, παρατηρήσαμε ότι

μπροστά, όλες οι λέξεις, είχαν την ίδια συλλαβή (π.χ. Κακοτρίτη,

κακότεταρτη, κακόκαιρος, κακομπουφάν, κακολέξη, κακάνθρωπος,

κακαπαιχνίδια, κακοφαί). Τότε, τους προτείναμε να δούμε τι θα βγει αν

αφαιρούσαμε την πρώτη συλλαβή από τις λέξεις και πώς θα «διαβαζόταν»

αυτό που έμενε. Τα παιδιά ανταποκρίθηκαν με μεγάλο ενθουσιασμό. Έτσι,

ξεκίνησε το παιχνίδι της κρυμμένης συλλαβής. Είχαμε βάλει τα χαρτόνια του

μέτρου με το λεξιλόγιο της Φρικαντέλας στον τοίχο. Στην αρχή κρύβαμε εμείς

τις συλλαβές από την κάθε λέξη μετά από 5-6 λέξεις, θέλησαν τα ίδια τα

παιδιά να το κάνουν με κλήρωση. Σηκωνόντουσαν και έκρυβαν τη συλλαβή

ακλουθώντας την σειρά των λέξεων. Το αποτέλεσμα ήταν εκπληκτικό. Τα

παιδιά συζητούσαν καθ’ όλη την διάρκεια της δραστηριότητας αν τους άρεσε η

λέξη που βγαίνει χωρίς την πρώτη συλλαβή ή ποιο είναι το πιο ωραίο.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

Η δραστηριότητα διήρκησε περίπου 30 λεπτά την κάθε μέρα

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαααα

Χαρτί του μέτρου, μαρκαδόροι

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Η δυσκολία που αντιμετωπίστηκε ήταν το ότι τα παιδιά δεν μπορούσαν

ακριβώς να «διαβάσουν» τη λέξη που είχε μπροστά της το «κακό» σαν πρώτο

σύνθετο σε αντίθεση με τις λέξεις που είχαν μπροστά τους το «κακα».

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλωΤίτλοι των άλλωΤίτλοι των άλλωΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνν δραστηριοτήτωνν δραστηριοτήτωνν δραστηριοτήτων

- «Τα κάλαντα των Φώτων» με τα ζωάκια που επέλεξε η ομάδα

- «Το λεξιλόγιο της Φρικαντέλας»

282 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Παπανικολάου Μαριλένα, 1ο Νηπιαγωγείο Σητείας

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««ΜυθολογίαΜυθολογίαΜυθολογίαΜυθολογία»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο τηςτηςτηςτης δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Υποκοριστικά-μεγεθυντικά

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Προφορικός και γραπτός λόγος στο νηπιαγωγείο,

σχηματισμός υποκοριστικών και μεγεθυντικών στον

προφορικό και γραπτό λόγο και αναγνώρισή τους.

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Να αντιληφθούν τον τρόπο λειτουργίας της γλώσσας,

ως φορέα μηνυμάτων

Τα νήπια ασκούνται στο:

να ακούν με προσοχή τον αφηγητή

να κατανοούν το περιεχόμενο της αφήγησης

να συμμετέχουν ενεργά στην εξέλιξη της

ιστορίας

να ευαισθητοποιηθούν στη μορφολογική

συγγένεια των λέξεων του προφορικού λόγου

να αντιληφθούν τις διαφορές στον γραπτό

λόγο

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Γλωσσικές δραστηριότητες 283 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Αφήγηση, ερωτήσεις-απαντήσεις, ομαδική

συμμετοχή, παιχνίδια ταύτισης, αναγνώρισης

γραμμάτων

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Ενώ ασχολούμασταν ήδη με θέματα της

Ελληνικής Μυθολογίας, αναφερθήκαμε στα

κατορθώματα του ήρωα Ηρακλή. Έχοντας

κατασκευάσει από χαρτί δύο μακέτες του

ανθρώπινου σώματος, μία σε μέγεθος νηπίου

και μία αρκετά μικρότερη, τις παρουσίασα στην

παρεούλα, λέγοντας στα παιδιά, ότι ο ένας

ήταν ο Ηρακλής και ο άλλος ο

αδερφός του, ο Ιφικλής. Άρχισα

να τους αφηγούμαι μία ιστορία

για τον Ηρακλή που γεννήθηκε

έχοντας, όχι απλά κεφάλι αλλά

κεφάλα, όχι χέρια αλλά

χερούκλες κλπ, και τα παιδιά

συμμετείχαν ενεργά, αφού

κατάλαβαν το σκεπτικό της

αφήγησης συνεχίζοντας την

ιστορία και επεκτείνοντάς την

στη συνέχεια και στο σπίτι του, στα έπιπλά του, στα ρούχα του κλπ.

Στη συνέχεια, αναφερθήκαμε με ανάλογο τρόπο στον αδερφό του τον

Ιφικλή, που ήταν πολύ διαφορετικός και είχε κεφαλάκι, χεράκια κλπ. Έπειτα,

δίνοντας στα παιδιά πλαστικοποιημένες κάρτες με την εικόνα και τη λέξη,

τους ζήτησα να σκεφτούν σε ποιον από τους δύο χαρακτήρες ανήκει και να το

βάλουν πάνω του. Ολοκληρώσαμε τη δραστηριότητα με το φύλλο εργασίας,

στο οποίο έπρεπε να τακτοποιήσουν τα «κλεμμένα» αντικείμενα πριν μας

καταλάβουν οι ήρωες ότι τα «κλέψαμε» και μας κυνηγήσουν!

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

30 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

284 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Μακέτες από χαρτί, κάρτες

πλαστικοποιημένες με

εικόνες και λέξεις, ψαλίδι,

κόλλα, φύλλο εργασίας

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Τα παιδιά ανταποκρίθηκαν

με μεγάλο ενδιαφέρον και

γέλασαν πολύ, βρίσκοντας

τη σωστή λέξη στο

μεγαλύτερο μέρος των

απαντήσεων και στα μεγεθυντικά και στα υποκοριστικά. Αναπτύχθηκε η

κριτική τους σκέψη, η δημιουργικότητα, η φαντασία, η ικανότητα

συγκέντρωσης, η οπτική και η ακουστική αντίληψη καθώς και η

συνεργατικότητά τους (στο φύλλο εργασίας). Ήταν πολύ πρόθυμα να

προσπαθήσουν να κάνουν την εργασία και τους φάνηκε πολύ αστείο. Όλα τα

παιδιά, ακόμη και τα προνήπια, κατάφεραν να βάλουν σωστά τις λέξεις

ανάλογα με το αν αναφέρονταν στον Ηρακλή ή στον Ιφικλή. Συνέχισαν να

συζητάνε με μεγεθυντικά και υποκοριστικά και τις επόμενες μέρες και

ζήτησαν να ξαναπούμε την ιστορία των δύο ηρώων.

10.10.10.10. Τίτλοι τΤίτλοι τΤίτλοι τΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνων άλλων δραστηριοτήτωνων άλλων δραστηριοτήτωνων άλλων δραστηριοτήτων

- Επίθετα παράγωγα από ουσιαστικά που φανερώνουν ύλη (χάρτινος,

πέτρινος, κλπ.)

- Λέξεις που αρχίζουν από «Η, η»

Γλωσσικές δραστηριότητες 285 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

286 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Παπουτσάκη Καλλιόπη, 5ο Νηπιαγωγείο Ιεράπετρας

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««ΤαΤαΤαΤα σώμα μου σώμα μου σώμα μου σώμα μου ---- Ο Εαυτός μου Ο Εαυτός μου Ο Εαυτός μου Ο Εαυτός μου»»»»

2.2.2.2. Το θΤο θΤο θΤο θέμαέμαέμαέμα/ αντικείμενο / αντικείμενο / αντικείμενο / αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

«Απλώνω το όνομά μου»

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικό αντικείμενο: Παιδί και Περιβάλλον

(Ανθρωπογενές περιβάλλον και αλληλεπίδραση)

Ιδιαίτερη περιοχή του γνωστικού αντικειμένου:

Συναισθηματική και κοινωνική αγωγή, Παιδί

και γλώσσα, Γραπτή επικοινωνία: Γραφή και

ανάγνωση

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

να αναπτύξουν την αυτοεκτίµησή τους

να συνειδητοποιούν τη μοναδικότητά τους αλλά και να εντοπίζουν τις

οµοιότητες και διαφορές τους µε τους άλλους και να τις σέβονται

να οξύνουν την παρατηρητικότητά τους και να καλλιεργήσουν τη σκέψη τους

να εξασκήσουν τις λειτουργίες της σκέψης και της αντίληψης μέσα από

συγκρίσεις και ταξινομήσεις

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή ωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή ωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή ωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Γλωσσικές δραστηριότητες 287 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Τα νήπια ασκούνται στο:

να κατανοήσουν ότι ο γραπτός λόγος

είναι η κωδικοποίηση του προφορικού

και ο προφορικός η αποκωδικοποίηση

του γραπτού

να συνειδητοποιήσουν ότι μια λέξη

αποτελείται από γράμματα

να μάθουν να συνθέτουν το όνομά

τους

να αναγνωρίζουν το όνομά τους και τα ονόματα των συμμαθητών τους

να ασκηθούν στην αντιστοίχηση ένα προς ένα

να αποκτήσουν φωνολογική επίγνωση

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Παιχνίδι, δραματοποίηση, οπτική παρατήρηση - αντιστοίχηση ένα προς ένα

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Α’ ΦάσηΑ’ ΦάσηΑ’ ΦάσηΑ’ Φάση: Στα πλαίσια του θέματος «ο εαυτός μου», αναφερθήκαμε στην

ύπαρξη του ονόματος καθενός παιδιού το οποίο και το προσδιορίζει, την

προέλευσή του και τη σημασία του.

ΒΒΒΒ’’’’ Φά Φά Φά Φάσησησηση: Στη συνέχεια, η νηπιαγωγός σήκωσε τα παιδιά να πάνε μία

βόλτα σε ένα «δάσος» στο οποίο έπαιξαν πολλά παιχνίδια (κρυφτό – έπρεπε

να φωνάξουμε δυνατά το όνομα του παιδιού που είχε κρυφτεί), καλυφτήκαμε

με «χώματα» και κάθε παιδί μόλις άκουγε το όνομά του, τιναζόταν από τα

χώματα. Στο τέλος της βόλτας μας, τα

ονόματά μας είχαν λερωθεί τόσο πολύ

που έπρεπε να τα καθαρίσουμε. Πώς θα

γινόταν όμως αυτό; Τα παιδιά

πρότειναν να τα πλύνουμε!

ΓΓΓΓ’’’’ Φάση: Φάση: Φάση: Φάση: Έτσι λοιπόν, η

νηπιαγωγός έφερε ένα πλυντήριο, στο

οποίο κάθε παιδί έβαζε τα γράμματα-

μπλουζάκια του ονόματός του μέσα και

τα έπλενε. Μετά το πλύσιμο, τα παιδιά

έπρεπε να απλώσουν τα γράμματα του ονόματός τους στη σωστή σειρά (να

μπορούμε να το διαβάσουμε). Υπήρχαν τρεις σειρές με σχοινιά για να

απλώνουν ονόματα με αποτέλεσμα να γίνονται συγκρίσεις με τα ονόματα των

288 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

φίλων τους. Έπειτα, φύσαγε δυνατός αέρας και έπαιρνε το αρχικό γράμμα του

ονόματος και αποκτούσαμε άλλο όνομα. Άλλη φορά έπαιρνε το τελικό και

καμιά φορά το μεσαίο. Στη συνέχεια, έπρεπε να βρούμε το γράμμα που πήρε ο

αέρας να το απλώσουμε πίσω στη θέση του για να το στεγνώσει ο ήλιος και να

έχουμε ένα «καθαρό» όνομα!

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

30 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Πλαστικοποιημένα μπλουζάκια με γράμματα, μανταλάκια, αυτοσχέδια μικρή

απλώστρα, κουτί-πλυντήριο-φύλλο εργασίας

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Η νηπιαγωγός προκάλεσε συζήτηση,

διατυπώνοντας ερωτήσεις όπως: «Τι σας

άρεσε περισσότερο και γιατί;» βοηθώντας τα

παιδιά να εκφράσουν τα συναισθήματά τους

και να αναφερθούν στα διάφορα

«καινούργια» ονόματα των παιδιών που

είχαν δημιουργηθεί κατά το άπλωμα!

Στη συνέχεια, δόθηκε ένα φύλλο

εργασίας, σχεδιασμένο από τη νηπιαγωγό, με μία απλώστρα και τα γράμματα-

μπλουζάκια του ονόματος του κάθε παιδιού. Τα παιδιά έπρεπε να κολλήσουν-

απλώσουν την μπουγάδα του ονόματός τους, βάζοντας τα γράμματα στη

σωστή σειρά.

Γενικά η δραστηριότητα άρεσε στα παιδιά, κυρίως η διαδικασία του

απλώματος. Μερικά προνήπια μικρής ηλικίας δυσκολεύτηκαν στο να

χρησιμοποιήσουν τα μικρά μανταλάκια.

Όσα παιδιά δεν ήξεραν καλά απέξω το

όνομά τους, έπαιρναν την καρτέλα τους

και με οδηγό αυτήν, προσπάθησαν να

συνδέσουν το όνομά τους αντιστοιχώντας

τα γράμματα. Επίσης, δοκιμάσαμε να

«απλώσουμε» και άλλες λέξεις, απλές,

σχετικές με το σώμα, όπως «μύτη»,

«κεφάλι», «πόδι», παρατηρώντας ποια

Γλωσσικές δραστηριότητες 289 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

γράμματα χρειάζονται για τη σύνδεσή τους.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- «Ο Πεινασμένος ΡούντολφΟ Πεινασμένος ΡούντολφΟ Πεινασμένος ΡούντολφΟ Πεινασμένος Ρούντολφ»: έχουμε φτιάξει με διάφορα κουτιά ένα κεφάλι

ταράνδου με μεγάλο στόμα. Δύο παιδιά έχοντας μπροστά τους δύο καρτέλες

με λέξεις προσπαθούν να ταΐσουν τον πεινασμένο Ρούντολφ. Κάθε φορά όμως

ρίχνουν ένα ζάρι με διάφορα γράμματα και πρέπει να δώσουν στον Ρούντολφ

μία λέξη που να έχει αρχικό γράμμα το γράμμα που θα τους τύχει στο ζάρι. Το

παιδί που θα αδειάσει πρώτο την καρτέλα του με τις λέξεις είναι ο νικητής και

ο χορτάτος πια Ρούντολφ, του αποκαλύπτει ένα μυστικό από τη ζωή του

κοντά στον Αι-Βασίλη.

- «ΤΤΤΤα τζάκια με τις χριστουγεννιάτικες κάλτσεςα τζάκια με τις χριστουγεννιάτικες κάλτσεςα τζάκια με τις χριστουγεννιάτικες κάλτσεςα τζάκια με τις χριστουγεννιάτικες κάλτσες»: έχουμε τέσσερα τζάκια στο

κάτω μέρος των οποίων υπάρχει μια κατάληξη (π.χ. –ουρι, -ιδι, -ερι, -αρι). Τα

παιδιά πρέπει στο κάθε τζάκι να κρεμάσουν τις κάλτσες με τις αντίστοιχες

ομοιοκατάληκτες λέξεις (π.χ. –ουρι: αγγούρι, γούρι, γαϊδούρι, -ερι: αστέρι, χέρι

κλπ.). Μόλις κρεμάσουν τις κάλτσες, προσπαθούν με τις ομοιοκατάληκτες

λέξεις να δημιουργήσουν ένα μικρό ποιηματάκι-δώρο για τον Αι-Βασίλη, που

θα φέρει τα δώρα τους στις κάλτσες!

290 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Γλωσσικές δραστηριότητες 291 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Πασχαλίδου Γεωργία, Νηπιαγωγείο Νέας Ανατολής

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««ΔιατροφήΔιατροφήΔιατροφήΔιατροφή»»»»

2.2.2.2. Το θέΤο θέΤο θέΤο θέμα/ μα/ μα/ μα/ ααααντικείμεντικείμεντικείμεντικείμενο νο νο νο της δρτης δρτης δρτης δραστηριότηταςαστηριότηταςαστηριότηταςαστηριότητας

Παιχνίδι με υποκοριστικά και μεγεθυντικά λέξεων

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Παιδί και γλώσσα, Παιδί και περιβάλλον, Παιδί και μαθηματικά

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός Σκοπός:Γενικός Σκοπός:Γενικός Σκοπός:Γενικός Σκοπός:

Χρησιμοποιώντας υποκοριστικά και μεγεθυντικά λέξεων, να μάθουν

βασικούς κανόνες υγιεινής και προστασίας

Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και τη μαθησιακή Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και τη μαθησιακή Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και τη μαθησιακή Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να ακούν και να περιγράφουν

να βελτιώνουν και να εμπλουτίζουν τον προφορικό τους λόγο

να ενθαρρύνονται να γράφουν όπως μπορούν

να ερμηνεύουν γενικά στοιχεία του κόσμου που τα περιβάλλει μέσα από

διαδικασίες παρατήρησης, περιγραφής, ταξινόμησης, σύγκρισης

να αναπτύξουν την κινητικότητά τους

να χρησιμοποιούν με πολλούς τρόπους διάφορα υλικά για να κάνουν

κατασκευές

292 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Ερωτήσεις-Απαντήσεις, Εποπτικά Μέσα, οπτική παρατήρηση, αυτοσχέδια

ιστορία

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Παρατηρήσαμε και σχολιάσαμε εικόνες με τροφές που κάνουν καλό στην

υγεία και άλλες που δεν πρέπει να τις τρώμε καθημερινά. Στη συνέχεια,

φτιάξαμε έναν πίνακα με ένα χαρούμενο προσωπάκι και ένα στεναχωρημένο.

Κάτω από το χαρούμενο, βάλαμε τροφές που κάνουν καλό στην υγεία και

κάτω από το στεναχωρημένο, τροφές που δεν κάνουν καλό. Φτιάξαμε μια

αυτοσχέδια ιστορία με 2 ανθρωπάκια, τον «Βιταμινάκη» που έχει ένα μικρό

στομαχάκι, μικρά χεράκια και ποδαράκια αλλά τρώει μόνο υγιεινές τροφές

και τον «Ζαχαράρα» με το μεγάλο του στομάχι τα μεγάλα χέρια και πόδια και

τρώει όλες τις ανθυγιεινές. Αφού τους κατασκευάσαμε με χαρτόνι και

συζητήσαμε για τη ζωή τους, τα σπίτια τους και γενικά το περιβάλλον τους

άρχισα να ρωτάω τα παιδιά τα εξής: «τι λέτε να τρώει ο Βιταμινάκης;» «Ο

Ζαχαράρας;» Χρησιμοποιήσαμε τα φρούτα και τα λαχανικά από το

κουκλόσπιτό μας και αρχίσαμε να τους ταΐζουμε. Ο Βιταμινάκης έτρωγε

μαρουλάκι, ντοματάκι, κολοκυθάκι, αχλαδάκι κ.α. Ο Ζαχαράρας έτρωγε γλυκά

σοκολατάρα, τουρτάρα κ.α. Κάθε παιδί που τάιζε ένα ανθρωπάκι,

χρησιμοποιούσε υποκοριστικά και μεγεθυντικά των τροφών. Στο τέλος, ο

Ζαχαράρας από τις πολλές ανθυγιεινές τροφές που έτρωγε αρρώστησε και ο

φίλος του ο Βιταμινάκης έτρεξε να τον βοηθήσει δίνοντας του από τις δικές

του τροφές. Έτσι, τα παιδιά άρχισαν να ταΐζουν τον Ζαχαράρα

χρησιμοποιώντας μεγεθυντικά όπως ντοματάρα, μαρουλάρα, κολοκυθάρα κ.α.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

40 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Εικόνες με φρούτα και λαχανικά, χαρτόνια, κόλλες, μαρκαδόροι, μαλλί,

πλαστικά φρούτα και λαχανικά

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Χρησιμοποιώντας τη συζήτηση, διαπίστωσα ότι τα παιδιά κατανόησαν τη

δραστηριότητα και επιτεύχθηκαν οι στόχοι. Παρόλο που το τμήμα έχει πολλά

παιδιά από άλλες χώρες, παρατήρησα ότι τους άρεσε αρκετά η δραστηριότητα,

Γλωσσικές δραστηριότητες 293 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

προσπαθούσαν και εκείνα να πουν καλά τις λέξεις και τα υπόλοιπα παιδιά τα

βοηθούσαν λέγοντάς τους κάθε φορά το σωστό. Μεταφέραμε τις κούκλες που

φτιάξαμε στη γωνιά του κουκλοθέατρου και έτσι τα παιδιά είχαν τη

δυνατότητα να παίζουν μαζί τους καθημερινά κατά τη διάρκεια των

ελεύθερων δραστηριοτήτων. Παρατήρησα, ότι από την επόμενη κιόλας μέρα

έπαιζαν πολύ στη συγκεκριμένη γωνιά επαναλαμβάνοντας τη δραστηριότητα.

Επίσης, τους ζήτησα να ζωγραφίσουν αυτό που τους έκανε εντύπωση και στη

συνέχεια παρουσίασαν στην ολομέλεια τη ζωγραφιά τους επεξηγώντας την.

10.10.10.10. Τίτλοι άλλων δύο Τίτλοι άλλων δύο Τίτλοι άλλων δύο Τίτλοι άλλων δύο δραστηριοτήτωνδραστηριοτήτωνδραστηριοτήτωνδραστηριοτήτων

---- Φτιάχνουμε υγιεινή σαλάτα για τους 2 φίλους μας χρησιμοποιώντας

σύνθετα με σχέση εξάρτησης, όπου το δεύτερο συνθετικό είναι λέξη (π.χ.

Μαρουλοσαλάτα, ντοματοσαλάτα, αγγουροσαλάτα κ.α.)

---- Παίζουμε παιχνίδι με παράγωγες λέξεις από φρούτα και λαχανικά (π.χ.

μήλα-μηλιά, αχλάδι-αχλαδιά κ.α.)

294 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Πλατάκη ∆ήµητρα, 4ο Νηπιαγωγείο Αγίου Νικολάου

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««To To To To νερόνερόνερόνερό»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Ποίημα: «Το ποταμάκι», του Ζ. Παπαντωνίου

3.3.3.3. ΕμπλεΕμπλεΕμπλεΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςκόμενες γνωστικές περιοχέςκόμενες γνωστικές περιοχέςκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικά αντικείμενα: Φυσικές και Κοινωνικές Επιστήμες στο νηπιαγωγείο

Ιδιαίτερη Περιοχή του γνωστικού αντικειμένου: Συναισθηματική και

κοινωνική αγωγή, Δημιουργία και έκφραση

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

Να βελτιώνουν και να εμπλουτίζουν τον προφορικό τους λόγο

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

να υιοθετούν βασικές συμβάσεις ανάγνωσης του αλφαβητικού συστήματος

γραφής (π.χ. ότι διαβάζουμε από τα αριστερά προς τα δεξιά και από πάνω προς

τα κάτω)

να απομνημονεύουν ποιήματα

να εκφρασθούν δημιουργικά μέσα από την Τέχνη

να γνωρίσουν τους ποιητές

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Ακρόαση, Ανάγνωση, Απαγγελία, Δραματοποίηση, Τραγούδι

Γλωσσικές δραστηριότητες 295 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

6.6.6.6. Γενική περιγραφή τηΓενική περιγραφή τηΓενική περιγραφή τηΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςς δραστηριότηταςς δραστηριότηταςς δραστηριότητας

- Η νηπιαγωγός απαγγέλει το ποίημα και δείχνει τη φωτογραφία του ποιητή

- Η νηπιαγωγός διαβάζει δείχνοντας το κείμενο του ποιήματος, το οποίο έχει

γράψει σε μεγάλο χαρτί

- Τα παιδιά απαγγέλουν το ποίημα και προσπαθούν να το απομνημονεύσουν

- Τα παιδιά χωρίζονται σε δυο ομάδες: το ποταμάκι και το παιδί που το ρωτά

και δραματοποιούν το ποίημα

- Τα παιδιά ακούνε το ποίημα μελοποιημένο και τραγουδούν

- Παρουσιάζουν το ποίημα με τραγούδι, κίνηση και μουσική

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηρΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηρΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηρΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςιότηταςιότηταςιότητας

60 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Το κείμενο του ποιήματος γραμμένο σε μεγάλο χαρτί, cd-rom με το

μελοποιημένο ποίημα, υφάσματα για τη δραματοποίηση

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Το ενδιαφέρον των παιδιών και η συμμετοχή τους στην όλη διαδικασία

αποτελούν κριτήρια στην αξιολόγηση της δραστηριότητας κι επίσης:

οι εντυπώσεις που προκάλεσε στα παιδιά η πρώτη ακρόαση

η δυνατότητα να αντιληφθούν τις συμβάσεις ανάγνωσης

η δυνατότητα και διάθεση να απομνημονεύσουν το ποίημα

η χαρά και η ικανοποίηση που εκδηλώνουν στην τελική παρουσίαση του

ποιήματος

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- To σώμα μου

- Οι Λαοί

296 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Πλουσάκη Κρύστη, 1ο Νηπιαγωγείο Νεάπολης

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

Τυχαία εΤυχαία εΤυχαία εΤυχαία επιλογή παραμυθιού από τα παιδιάπιλογή παραμυθιού από τα παιδιάπιλογή παραμυθιού από τα παιδιάπιλογή παραμυθιού από τα παιδιά

(Δεν εντάχθηκε σε συγκεκριμένη θεματική ενότητα)

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Ανάγνωση ιστορίας «Το γαϊδουράκι που γκάριζε»

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικό αντικείμενο: Παιδί και γλώσσα

Ιδιαίτερη Περιοχή του γνωστικού αντικειμένου: Προφορική επικοινωνία

(ακρόαση)

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

να αποκτήσουν φωνολογική επίγνωση (μέσα από την ιστορία, η οποία

περιείχε ομοιοκαταληξία, να συνειδητοποιήσουν σταδιακά το φωνημικό

χαρακτήρα της γλώσσας και να διακρίνουν τα φωνήματα ως προς τα

συστατικά των λέξεων)

μορφολογική ευαισθητοποίηση ως προς την κλίση των ρημάτων

Αυτή η δραστηριότητα αναφέρεται και σε φωνολογική και σε μορφολογική

επίγνωση.

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να ακούν με προσοχή τον αφηγητή

Γλωσσικές δραστηριότητες 297 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

να κατανοούν το περιεχόμενο του κειμένου

να συμμετέχουν σε συζητήσεις γύρω από το κείμενο

να συμπληρώνουν επαναλαμβανόμενες φράσεις και ομοιοκαταληξίες του

κειμένου

να αντικαθιστούν το φώνημα «κ» με το φώνημα «λ» στη μέση μιας λέξης.

Αρχικά σε λέξεις μέσα από το κείμενο και έπειτα σε άλλες λέξεις.

να εντοπίζουν τα ρήματα σε –ίζω και να βρίσκουν ρήματα με την ίδια

κατάληξη καθώς επίσης, να τους αλλάζουν το πρόσωπο (π.χ. εγώ ζωγραφίζω -

αυτός ζωγραφίζει)

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Αφήγηση, Διάλογος, Ερωτήσεις-Απαντήσεις, Καταιγισμός Ιδεών

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Η δραστηριότητα ξεκίνησε με την ανάγνωση της ιστορίας «Το

γαϊδουράκι που γκάριζε».

«Ένα τεµπέλικο γαϊδουράκι πέφτει στα χέρια µιας απαίσιας µάγισσας που το ξεθεώνει στη δουλειά. Το βάζει να σφουγγαρίζει το πάτωµα, να καθαρίζει καυτές πατάτες, να τσιγαρίζει γλώσσες από βατράχια, να τρατάρει τις φιλενάδες της µε αποκρουστικές

λιχουδιές και να τη µακιγιάρει µε σκιά µατιών». Η ιστορία είναι

πλούσια σε ομοιοκαταληξίες και λεξιλόγιο και επίσης, η ίδια η μάγισσα

θέλοντας να τονίσει κάποιες λέξεις, αλλάζει από μόνη της ένα φώνημα μέσα

σ’ αυτές (π.χ. λέει «τα κακκκκαμαράκια–καλλλλαμαράκια»/ αντικατάσταση

φωνήματος).

Τα παιδιά άκουσαν με προσοχή την ιστορία και συμμετείχαν

μαθαίνοντας και συμπληρώνοντας μόνα τους την ομοιοκαταληξία, η οποία

επαναλαμβάνεται σε κάθε σελίδα. Μετά την ακρόαση του παραμυθιού, τα

παιδιά ζήτησαν να ξαναδούν τις εικόνες ενώ παράλληλα απαντούσαν σε

ερωτήσεις κατανόησης της ιστορίας. Είχαν απορίες σχετικά με το λεξιλόγιο

και διαπίστωσαν μόνα τους την αλλαγή της λέξης «καλαμαράκια».

Αμέσως μετά, έγινε ένα παιχνίδι με αντικατάσταση του φωνήματος «κ»

με το φώνημα «λ». Επαναλαμβάνοντας τη λέξη «κακαμαράκια» της κακιάς

μάγισσας, θέλησαν να παίξουν ένα παιχνίδι με παρόμοιες λέξεις. Τα παιδιά

έπαιξαν με λέξεις, όπως «κακότυχος», «κακή νύχτα», «κακοσύνη», «κακή

μέρα», «κακός», «κακοσυνάτος» και έβρισκαν τις αντίθετες λέξεις τους

αντικαθιστώντας το φώνημα «κ» με το φώνημα «λ». Έτσι, προέκυψαν οι

298 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

λέξεις «καλότυχος», «καληνύχτα», «καλημέρα», «καλός», «καλοσυνάτος» και

άλλες δικής τους επινόησης, όταν δεν μπορούσαν να αντικαταστήσουν το

φώνημα μέσα σε πιο δύσκολες λέξεις.

Επίσης, η ιστορία ήταν πλούσια σε ρήματα με κατάληξη –ίζω (π.χ. έβαζε

το γαϊδουράκι να σφουγγαρίζει, να καθαρίζει, να ξεσκονίζει και του έλεγε

σφουγγάριζε, καθάριζε και το γαϊδουράκι γκάριζε). Τα παιδιά πολύ εύκολα

βρήκαν άλλα ρήματα με την ίδια κατάληξη (π.χ. μυρίζω, γυρίζω, ζωγραφίζω

και τα άλλαζαν σε πρόσωπο: μυρίζει, γυρίζει, ζωγραφίζει)-μορφολογική

ευαισθητοποίηση ως προς την κλίση – αλλαγή προσώπου των ρημάτων. Η

ιστορία προσφέρεται για πολλά γλωσσικά παιχνίδια και μπορεί να συνεχιστεί

με διάφορους τρόπους και σε διαφορετικές μέρες.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησΔιάρκεια υλοποίησΔιάρκεια υλοποίησΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςης της δραστηριότηταςης της δραστηριότηταςης της δραστηριότητας

25 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Παραμύθι, μαρκαδόροι, κόλλες Α4

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Η δραστηριότητα καλλιέργησε την κριτική σκέψη των παιδιών

(σχολιασμός συμπεριφοράς μάγισσας), ανέπτυξε τη δημιουργικότητά τους

(παρήγαγαν αντίθετες και νέες λέξεις) και βοήθησε στον διάλογο και στην

επικοινωνία μεταξύ τους.

Παράλληλα, βοήθησε στην επίτευξη των γενικών στόχων ως ένα

βαθμό: α) στη φωνολογική εξάσκηση, αντικαθιστώντας ένα φώνημα μ’ ένα

άλλο και β) στη μορφολογική ευαισθητοποίηση, βρίσκοντας ρήματα με ίδια

κατάληξη και αλλάζοντας το πρόσωπό τους.

Οι δύο αυτοί στόχοι που τέθηκαν για την υλοποίηση της

δραστηριότητας, μπορούν να επιτευχθούν μακροπρόθεσμα, έπειτα από συνεχή

εξάσκηση, γι’ αυτό, πρέπει να γίνει αξιολόγηση στο τέλος της χρονιάς ή έπειτα

από ένα μεγάλο χρονικό διάστημα.

Τελειώνοντας, η αξιολόγηση ολοκληρώθηκε με τη ζωγραφική. Τα

παιδιά ζωγράφισαν ατομικά αυτό που τους έκανε περισσότερο εντύπωση από

την ιστορία. Η ιστορία κέρδισε τα παιδιά και ανέπτυξε τη φαντασία τους

οδηγώντας τα να ζωγραφίσουν «ζωντανές» εικόνες από το παραμύθι.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

Γλωσσικές δραστηριότητες 299 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

- ««««Τρώω και μαθαίνω» (Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα:

Ελιά: Σύνθετες λέξεις)

- Παιχνίδι συλλαβών με μουσικά όργανα και παλαμάκια – λέξεις σχετικές με

τα Χριστούγεννα (Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα:

Χριστούγεννα)

300 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Σαββίδου Μαρία, 5ο Νηπιαγωγείο Αγίου Νικολάου

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχθηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχθηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχθηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχθηκε η δραστηριότητα

««««17η Νοέμβρη17η Νοέμβρη17η Νοέμβρη17η Νοέμβρη»»»»

2.2.2.2. Το θέμαΤο θέμαΤο θέμαΤο θέμα/ αντικείμενο / αντικείμενο / αντικείμενο / αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Δημιουργούμε τη δική μας πόλη

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γλώσσα (ιδιαίτερη περιοχή: παραγωγή προφορικών κειμένων), Φυσικές

επιστήμες (ιδιαίτερη περιοχή: αντικείμενα και υλικά), Τέχνες (ιδιαίτερες

περιοχές: Εικαστικά, μουσική), Προσωπική και κοινωνική ανάπτυξη (ιδιαίτερη

περιοχή: Ταυτότητα)

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός σκοπός Γενικός σκοπός Γενικός σκοπός Γενικός σκοπός

Η παραγωγή επιθέτων από ουσιαστικά που δηλώνουν ύλη

Επιμέρους στόχοι ως προς τα γνωστικά αντικείμεναΕπιμέρους στόχοι ως προς τα γνωστικά αντικείμεναΕπιμέρους στόχοι ως προς τα γνωστικά αντικείμεναΕπιμέρους στόχοι ως προς τα γνωστικά αντικείμενα και ως προς τη μαθησιακή και ως προς τη μαθησιακή και ως προς τη μαθησιακή και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να μάθουν να ακούν οδηγίες και να τις κατανοούν

να εργαστούν ομαδικά

να συνεργάζονται για να δημιουργήσουν μια ομαδική κατασκευή

να επικοινωνούν μεταξύ τους για την επίτευξη κοινού στόχου

να αναγνωρίζουν υλικά όπως ξύλο, χαρτί, ύφασμα, αλουμίνιο

να διαπιστώσουν ότι μπορούν να αλλάξουν το σχήμα ορισμένων

αντικειμένων ασκώντας πάνω τους πίεση

Γλωσσικές δραστηριότητες 301 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

να διασκεδάσουν δημιουργώντας

να εμπλουτίσουν το λεξιλόγιό τους

να τραγουδήσουν αυτό που απέδωσαν εικαστικά

να αποκτήσουν θετική αυτοεκτίμηση

να αναπτύξουν τη φαντασία και τη δημιουργικότητά τους

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Ερωτήσεις-Απαντήσεις, Καταιγισμός ιδεών, ομαδική εργασία, παρουσίαση

στην ολομέλεια

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Με αφορμή τη γιορτή του Πολυτεχνείου, παίξαμε κουκλοθέατρο στα

παιδιά την «Ντενεκεδούπολη» της Ευγενίας Φακίνου. Συζητήσαμε πώς ήταν

φτιαγμένη η πόλη τους (ντενεκεδένιος ήλιος, ντενεκεδένια σπίτια,

ντενεκεδένιοι δρόμοι κλπ.). Μάθαμε το τραγούδι της ντενεκεδούπολης όπου η

πρώτη στροφή περιέχει πολλά επίθετα που παράγονται από ουσιαστικά (ύλη).

Με κατάλληλες ερωτήσεις τα παιδιά έλεγαν το σχετικό επίθετο (π.χ.

Πώς ήταν οι πόρτες τους; Ντενεκεδένιες. Τα δέντρα τους; Ντενεκεδένια. Οι

δρόμοι τους; Ντενεκεδένιοι).

Αποφασίσαμε να κάνουμε τις δικές μας πόλεις. Χωριστήκαμε σε 4

ομάδες των 6 ατόμων. Κάθε ομάδα σε χαρτί του μέτρου θα έκανε τη δική της

πόλη χρησιμοποιώντας η μία ξύλο, η άλλη ύφασμα, η άλλη χαρτί και η

τελευταία αλουμίνιο (το αλουμίνιο το γνώρισαν όταν κάναμε το πείραμα με

τον μαγνήτη).

Συγκεντρώσαμε όλα τα υλικά στην ολομέλεια. Κατά τη διάρκεια του

διαλείμματος βρήκαν στην αυλή κλαδάκια, κουκουνάρια, διάλεξαν

υφάσματα, συγκέντρωσαν εφημερίδες, περιοδικά, έφεραν αλουμινόχαρτο,

καπάκια γιαουρτιού.

Η κάθε ομάδα από το σύνολο των υλικών επέλεξε τα δικά της. Τα

πήγαιναν στο τραπεζάκι τους όπου υπήρχε απλωμένο χαρτί του μέτρου.

Έπαιρναν μόνα τους ό,τι άλλο χρειάζονταν (ψαλίδια, μαρκαδόρους, κόλλα

κτλ.) και άρχισαν τη δημιουργία της πόλης τους.

Την επόμενη μέρα, αφού έπρεπε να στεγνώσει και η κόλλα, κάθε ομάδα

έπαιρνε την εργασία της και την παρουσίαζε στην ολομέλεια. Βοηθώντας τους

με ερωτήσεις, περιέγραφαν ό,τι είχε κάνει ο καθένας παρακινώντας τους να

χρησιμοποιήσουν επίθετα (π.χ. Πώς είναι τα σπίτια σας; Ξύλινα. Ο ήλιος σας;

Ξύλινος).

302 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Στο τέλος όλων των παρουσιάσεων, κάναμε για κάθε πόλη ένα

τραγουδάκι αντίστοιχο της Ντενεκεδούπολης. Για να τα διευκολύνω, σε μια

κόλλα Α4 είχα σχεδιάσει πρώτα έναν ήλιο, μετά βουνά, μετά σπίτια και τέλος

στενά-δρόμους (π.χ. ξύλινος ήλιος, ξύλινα βουνά, ξύλινα σπίτια, ξύλινα

στενά, Ξυλούπολη ξυλούπολη είσαι μεγάλη τρανή, ξυλούπολη ξυλούπολη σε

αγαπάω πολύ).

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης δραστηριότητας

Η δραστηριότητα ολοκληρώθηκε σε 2 συνεχόμενες ημέρες:

1η μέρα: 30 λεπτά

2η μέρα: 20 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Κλαδάκια και βελανίδια, ξύσματα από τις ξυλομπογιές, ξύλινα μανταλάκια,

εφημερίδες, περιοδικά, χαρτόκουτες, υφάσματα, αλουμινόχαρτο, καπάκια

γιαουρτιού, κόλλα, μαρκαδόροι, χαρτί του μέτρου

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Παρατηρώντας τα παιδιά από την αρχή της δραστηριότητας,

διαπίστωσα πως επιτεύχθηκαν πολλοί από τους επιμέρους στόχους.

Κάθε ομάδα αναγνώρισε τα αντίστοιχα υλικά της, συνεργάστηκαν με

προθυμία και ενθουσιασμό. Τα νήπια ως πιο έμπειρα, ανέλαβαν από την αρχή

πρωτοβουλία για το πώς θα χρησιμοποιήσουν τα υλικά, οπότε τα περισσότερα

προνήπια τα μιμήθηκαν. Κάποια προνήπια που ήταν διστακτικά, τα πλησίασα

και τα παρότρυνα να συμμετάσχουν και αυτά δίνοντάς τους η ίδια κάποιες

ιδέες. Τα περισσότερα ανταποκρίθηκαν με προθυμία. Κάποια νήπια ήταν πολύ

δημιουργικά καθώς χρησιμοποίησαν τα υλικά αλλάζοντάς τους μορφή (π.χ.

τσαλάκωναν το αλουμινόχαρτο, έσπαγαν τα ξυλάκια). Χρησιμοποίησαν τα

υλικά επίσης δίνοντάς τους μορφές που δεν τις είχαμε αναφέρει (π.χ. σύννεφα

από ξύσματα ξυλομπογιάς, σταγόνες βροχής από τα κουκουνάρια).

Όσον αφορά τον γενικό σκοπό, την παραγωγή επιθέτων από

ουσιαστικά που φανερώνουν ύλη, αυτό έγινε στην παρουσίαση των εργασιών

στην ολομέλεια. Όταν η 1η ομάδα παρουσίασε την εργασία της, δεν

χρησιμοποίησαν αμέσως επίθετα οπότε με κατάλληλες ερωτήσεις έπρεπε να

τα κατευθύνω (π.χ. Από τι είναι η πόλη σας; Από χαρτί. Τι είναι τα σπίτια της;

Από χαρτί). Ήταν δύσκολο να χρησιμοποιήσουν από την αρχή τα επίθετα.

Έτσι τους είπα ότι είναι χάρτινα. Στις επόμενες ερωτήσεις άρχισαν να

Γλωσσικές δραστηριότητες 303 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

προβληματίζονται και να ψάχνουν για επίθετα. Είπαν διάφορα όπως:

«ξυλένια», «χαρτονένια», «χαρτένια» (τους ήταν πιο οικία η κατάληξη -ενια

από την «ντενεκεδένια» που είχαν ξανακούσει). Με τη δική μου παρέμβαση

είπαν και το «ξύλινες» σε όλα τα γένη τα περισσότερα νήπια. Τα προνήπια

γενίκευαν την κατάληξη και ως προς το γένος (ξύλινα σπίτια, ξύλινα σκεπές).

Οι επόμενες ομάδες έψαχναν από την αρχή το επίθετο κάνοντας

διάφορες προσπάθειες. Το «αλουμινένια» αποδείχθηκε πιο εύκολο.

Στο τέλος της παρουσίασης με το τραγούδι που κάναμε για κάθε πόλη,

άρχισαν όλο και περισσότερο να εξοικειώνονται και με τις άλλες καταλήξεις.

Όσο επαναλαμβάναμε το τραγουδάκι τόσο και περισσότερα παιδιά

συμμετείχαν.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- Δημιουργία σύνθετων λέξεων και διαχωρισμός σύνθετων λέξεων

(π.χ. χαρτί + πόλη = χαρτούπολη, χαρτούπολη = χαρτί +πόλη)

- Ενικός-Πληθυντικός αριθμός (π.χ. χάρτινος δρόμος, χάρτινοι δρόμοι)

304 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Σκουληκάρη Mαρίνα, Νηπιαγωγείο Κριτσάς

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Το βιβλίοΤο βιβλίοΤο βιβλίοΤο βιβλίο»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Αφήγηση παραμυθιού: «Η πρώτη λέξη» - Δημιουργία λέξεων

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικό αντικείμενο: Γλώσσα

Ιδιαίτερη Περιοχή του γνωστικού αντικειμένου: Αφήγηση παραμυθιού,

φωνολογική εξάσκηση, γραπτή έκφραση και επικοινωνία, γραφή

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδΟ σκοπός και οι διδΟ σκοπός και οι διδΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιακτικοί στόχοιακτικοί στόχοιακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

να αποκτήσουν φωνολογική επίγνωση

να βελτιώσουν και να εμπλουτίσουν τον λόγο τους

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να ακούν και να κατανοούν μια διήγηση

να αναγνωρίζουν οικεία γράμματα στο περιβάλλον μέσα στα κείμενα

να συνειδητοποιήσουν ότι στα φωνήματα της ομιλούμενης γλώσσας

αντιστοιχούν γράμματα

να εκφράζουν τις απόψεις τους

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Γλωσσικές δραστηριότητες 305 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Αφήγηση, συζήτηση, προβληματισμός, συνεργασία

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Στα πλαίσια της θεματικής ενότητας «Το βιβλίο» διαβάσαμε το παραμύθι «Η

πρώτη λέξη» από το βιβλίο του Μάνου Κοντολέων «Ένα συρτάρι γεμάτο

όνειρα». Κατά τη διάρκεια της αφήγησης τα παιδιά συμμετείχαν ενεργά.

Γράψαμε πάνω σε καρτελίτσες στις οποίες στερεώσαμε γλωσσοπίεστρα τα

γράμματα-πρωταγωνιστές του παραμυθιού. Έτσι, παίζοντας με τις κάρτες-

γράμματα, σχηματίσαμε την πρώτη λέξη (σύμφωνα με τον συγγραφέα):

«βιβλίο» και μετά τις λέξεις: «αγάπη», «φως», «χαμόγελο», «ειρήνη». Τα

παιδιά προβληματίστηκαν αρκετά, προκειμένου να βρουν τα γράμματα και να

τα γράψουν στις κάρτες, για να φτιάξουν τις παραπάνω λέξεις. Κατόπιν

πειραματίστηκαν, έπαιξαν κουκλοθέατρο ανακατεύοντας τις κάρτες-

γράμματα και σχηματίζοντας ξανά λέξεις. Φτιάξαμε το σπιτάκι για τις κάρτες-

γράμματα για τη γωνιά τις γραφής για να μπορούμε να παίζουμε.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

30 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Βιβλίο, μαρκαδόροι, χαρτόνια, γλωσσοπίεστρα

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Τα παιδιά ανταποκρίθηκαν και συμμετείχαν ενεργά εκφράζοντας τις απόψεις

τους. Έδειξαν να κατανοούν την αφήγηση του παραμυθιού. Συνεργάστηκαν,

ώστε να βρουν τα γράμματα και να τα γράψουν στις καρτέλες. Το ενδιαφέρον

τους ήταν αμείωτο καθ’ όλη τη διάρκεια της δραστηριότητας. Αποφασίσαμε να

φτιάξουμε και άλλες κάρτες-γράμματα για να παίζουμε στη γωνιά της γραφής

και να σχηματίζουμε τις δικές μας λέξεις.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- στα πλαίσια της θεματικής ενότητας «τα δόντια», παρατηρούν με

μεγεθυντικό φακό τα δόντια των άλλων παιδιών. Έτσι, το «δόντι» γίνεται

«δοντάρα». Αρχίζουμε να μεγαλώνουμε και άλλες λέξεις (μεγεθυντικά).

- Κρυμμένος θησαυρός στα πλαίσια των χριστουγεννιάτικων δραστηριοτήτων:

Ο Μουτζούρης ο καλικάντζαρος μας στέλνει γράμμα ότι ψάχνει τον θησαυρό

των Χριστουγέννων και θέλει βοήθεια. Στις καρτέλες του παιχνιδιού

306 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

υπάρχουν μόνο λέξεις και όχι εικόνες για να καθοδηγούν τα παιδιά.

Ανακαλύπτουμε την ιστορία της γέννησης του Χριστού.

Γλωσσικές δραστηριότητες 307 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Σπανάκη Μαρία, Νηπιαγωγείο Αγίου Γεωργίου

1.1.1.1. ΘεΘεΘεΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««ΦθινόπωροΦθινόπωροΦθινόπωροΦθινόπωρο»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Τα φρούτα του Φθινοπώρου

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικό αντικείμενο: Μελέτη περιβάλλοντος

Ιδιαίτερη Περιοχή του γνωστικού αντικειμένου: Τα φρούτα του φθινοπώρου

και τα δέντρα από τα οποία παράγονται

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

Να γνωρίσουν τα φρούτα του φθινοπώρου και τα φυτά από τα οποία

παράγονται

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδδιαδδιαδδιαδικασίαικασίαικασίαικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να ακούν με προσοχή ένα ποίημα

να κατανοούν το περιεχόμενό του

να επεξεργάζονται ένα κείμενο και να κάνουν παρεμβάσεις για να εκφράσουν

γλωσσικά αυτό που θέλουν

να εξασκηθούν στη δημιουργία παράγωγων ουσιαστικών από άλλα

ουσιαστικά

να παράγουν σύνθετες λέξεις

308 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

να «δημιουργούν» ανύπαρκτες λέξεις και να ψυχαγωγούνται

να δημιουργούν πίνακες αναφοράς συνδυάζοντας εικόνες αντικειμένων με

καρτέλες πάνω στις οποίες αναγράφονται τα ονόματα αυτών των

αντικειμένων

5.5.5.5. Οι μέθοδοι καΟι μέθοδοι καΟι μέθοδοι καΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςι οι τεχνικές διδασκαλίαςι οι τεχνικές διδασκαλίαςι οι τεχνικές διδασκαλίας

Ανάγνωση ποιήματος, ερωτήσεις-απαντήσεις, συσχετισμός εικόνων

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Η δραστηριότητα αρχίζει με την ανάγνωση ενός ποιήματος από το

βιβλίο της Άλκηστις Κοντογιάννη «Μανταλάκια στην απλώστρα ποιήματα στη

σιδερώστρα».

Το ποίημα είναι το εξής: Ήτανε µια κολοκυθιά, που έκανε δέκα µανταρίνια και µια πορτοκαλιά, που έκανε δέκα µηλαρόνια. Ήταν µια βερικοκιά, που έκανε δέκα αγριαχλάδια Και τα µάζεψε η κυρά και τα βαλε στο µίξερ Και τα ‘λιωσε γοργά και τα ‘κανε χυµό

Αγριοαχλαδοπορτοκαλοµανταρινοµηλόζουµο…. Το ποίημα προκαλεί το γέλιο αλλά και τα σχόλια των παιδιών, τα

οποία επισημαίνουν ότι «όλα τα λέει λάθος», γιατί η κολοκυθιά κάνει

κολοκύθια, η πορτοκαλιά πορτοκάλια κτλ. Ζητάνε από τη νηπιαγωγό να το

διαβάσει ξανά και ξανά.

Στη συνέχεια, η νηπιαγωγός ρωτάει: Ποιο δέντρο κάνει τα μήλα; Η μηλιά.

Ποιο δέντρο κάνει τα αχλάδια; Η αχλαδιά.

Και οι ερωτήσεις συνεχίζονται, ώσπου να αναφερθούν όλα τα φρούτα

του φθινοπώρου.

Έπειτα, η νηπιαγωγός παρουσιάζει στα νήπια εικόνες από τα διάφορα

φρούτα του φθινοπώρου: μήλο, αχλάδι, ρόδι, κυδώνι, σταφύλι, πορτοκάλι και

ζητά από τα νήπια να τα κατονομάσουν.

Αργότερα, τους παρουσιάζει καρτελίτσες πάνω στις οποίες

αναγράφονται τα ονόματα των φρούτων και τους ζητάει να τα συνδυάσουν

εικόνα και όνομα και να φτιάξουν πίνακα αναφοράς. Κάθε φορά τους ζητάει

να στηρίξουν τις επιλογές τους με επιχειρήματα (π.χ. ρωτάει πώς καταλάβατε

ότι αυτή η καρτέλα γράφει τη λέξη μήλο; Επειδή το πρώτο γράμμα είναι «Μ» κτλ.).

Αφού τελειώσει η αντιστοίχηση εικόνων και λέξεων, η νηπιαγωγός

παρουσιάζει εικόνες δέντρων, μηλιάς πορτοκαλιάς, ροδιάς, κτλ. και ζητάει

Γλωσσικές δραστηριότητες 309 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

από τα νήπια να αντιστοιχίσουν τις εικόνες των φρούτων με τις εικόνες των

δέντρων από τα οποία παράγονται: το μήλο με τη μηλιά, το ρόδι με τη ροδιά

κτλ.

Σε επόμενη φάση, παρουσιάζει καρτέλες πάνω στις οποίες είναι

γραμμένα τα ονόματα των δέντρων και τους ζητάει ξανά να τα

αντιστοιχίσουν και να φτιάξουν πίνακα αναφοράς με τα δέντρα και τα

ονόματά τους. Τα νήπια συσχετίζουν τις καρτέλες με τα ονόματα των δέντρων

με αυτές των φρούτων και μπορούν πολύ εύκολα να βρουν τα ονόματα των

δέντρων, αφού διαφέρουν ελάχιστα από αυτά των αντίστοιχων φρούτων (π.χ.

αχλάδι-αχλαδιά, ρόδι-ροδιά κτλ.).

Αφού τελειώσουν με τους πίνακες αναφοράς, η νηπιαγωγός «κόβει»

διάφορα φρούτα από τα δέντρα και ζητάει από τα παιδιά να πουν τι χυμός θα

βγει αν βάλουν όλα αυτά τα φρούτα στο μίξερ μαζί (π.χ. αχλάδι, ρόδι, κυδώνι

και τα νήπια πρέπει να πουν αχλαδοροδοκυδωνόζουμο). Η νηπιαγωγός

προτείνει διάφορους συνδυασμούς φρούτων για όση ώρα υπάρχει ενδιαφέρον

από τα νήπια. Τέλος, πρότειναν και τα νήπια διάφορους συνδυασμούς

φρούτων.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

Περίπου 25 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Το ποίημα εικονογραφημένο σε μεγάλο χαρτί, εικόνες φρούτων, δέντρα από

χαρτόνι, καρτέλες με τα ονόματα των φρούτων και των δέντρων για τη

δημιουργία πίνακα αναφοράς

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Οι επιμέρους στόχοι της δραστηριότητας αυτής επιτευχθήκαν, καθώς

τα νήπια άκουσαν το ποίημα με προσοχή και μάλιστα ζήτησαν πολλές φορές

την επανάληψη της ανάγνωσής του από τη νηπιαγωγό. Κατανόησαν το

περιεχόμενό του και έκαναν παρεμβάσεις προκειμένου «να διορθώσουν τα

λάθη του». Ασκήθηκαν στο να παράγουν σύνθετες λέξεις και παράγωγα

ουσιαστικά και έφτιαξαν πίνακες αναφοράς.

Σαφώς αναπτύχθηκε η κριτική τους σκέψη αφού έκριναν ότι «όλα τα

λέει λάθος», η επικοινωνία μεταξύ τους και η συνεργατικότητά τους αφού

συζητούσαν μεταξύ τους και ανέπτυσσαν τα επιχειρήματα τους, προκειμένου

να επιλέξουν τις καρτέλες που ταιριάζουν στο κάθε φρούτο ή δέντρο για να

310 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

φτιάξουν τους πίνακες αναφοράς. Επίσης, τους δόθηκε η δυνατότητα να

αναλάβουν πρωτοβουλίες και να δημιουργήσουν μόνα τους συνδυασμούς

φρούτων και να βρουν το όνομα του χυμού που θα πάρουν από αυτά.

Στην ερώτηση τι τους άρεσε περισσότερο από όλα απάντησαν «η

μεγάλη λέξη».

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- Παιχνίδι ομοιοκαταληξίας λέξεων με τα ονόματα των φρούτων του

φθινοπώρου: παίζουμε το γνωστό παραδοσιακό παιχνίδι «Σ’ αγαπώ σ’ αγαπώ

που με βάζεις;» Τα παιδιά οφείλουν να βρουν με ποιο φρούτο του Φθινοπώρου

ομοιοκαταληκτεί η λέξη που αναφέρεται στο ποίημα (π.χ. Σ’ αγαπώ, σ’ αγαπώ

που με βάζεις; Πάνω σ’ ένα μπαλόνι.μπαλόνι.μπαλόνι.μπαλόνι. Κι αν πέσω απ’ το μπαλόνι;μπαλόνι;μπαλόνι;μπαλόνι; Να φας ένα

κυδώνι.κυδώνι.κυδώνι.κυδώνι. Άλλες πιθανές ομοιοκαταληξίες:::: πόδι πόδι πόδι πόδι ––––ρόδι, φύλλο ρόδι, φύλλο ρόδι, φύλλο ρόδι, φύλλο ––––μήλο, κοχύμήλο, κοχύμήλο, κοχύμήλο, κοχύλιλιλιλι----

σταφύλισταφύλισταφύλισταφύλι).

- «Τα αποδημητικά πουλιάΤα αποδημητικά πουλιάΤα αποδημητικά πουλιάΤα αποδημητικά πουλιά»: τα παιδιά γίνονται αποδημητικά πουλιά και

πετάνε προς τα τέσσερα σημεία του Ορίζοντα: Βορρά, Νότο, Δύση και Ανατολή.

Για να μπορούν να προσανατολιστούν στον χώρο, τοποθετούν σύμβολα στους

τέσσερις τοίχους της αίθουσας. Το «Α» για την Ανατολή, το «Β» για τον Βορρά,

το «Δ» για τη Δύση και το «Ν» για τον Νότο. Φτιάχνουν μόνα τους τις

ταμπέλες που θα χρησιμοποιήσουν. Το «Α» για την Ανατολή το παίρνουν από

το όνομα του Ανδρέα, το «Β» για το Βορρά από το όνομα της Βίκυς, το «Δ» για

τη Δύση από το όνομα του Δημήτρη και της Δέσποινας και το «Ν» για τον

Νότο από το όνομα της Νίκης της Νικολέτας και του Νίκου.

Γλωσσικές δραστηριότητες 311 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Σταθάκη Κωστούλα, 6ο Νηπιαγωγείο Ιεράπετρας

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Ήθη και έθιμα Ήθη και έθιμα Ήθη και έθιμα Ήθη και έθιμα για τα Χργια τα Χργια τα Χργια τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιάιστούγεννα και την Πρωτοχρονιάιστούγεννα και την Πρωτοχρονιάιστούγεννα και την Πρωτοχρονιά»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταδραστηριότηταδραστηριότηταδραστηριότηταςςςς

Πρωτοχρονιάτικα μαγειρέματα και όχι μόνο (συνταγή για βασιλόπιτα)

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γλώσσα, Μαθηματικά, Εικαστικά, Φυσικές επιστήμες

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακΟ σκοπός και οι διδακΟ σκοπός και οι διδακΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιτικοί στόχοιτικοί στόχοιτικοί στόχοι

εισαγωγή στη σημασία του γραπτού λόγου. Να καταλάβουν τα παιδιά το πώς

λειτουργεί και μέσα από βιωματικές δραστηριότητες να μάθουν γλωσσικά

στοιχεία και να τα χρησιμοποιούν για να εκφράσουν τις σκέψεις τους

να αναγνωρίζουν τις βασικές εκδοχές του γραπτού λόγου με βάση τα

εξωτερικά χαρακτηριστικά του. Τα παιδιά έρχονται σε επαφή με συσκευασίες

προϊόντων που γνωρίζουν (π.χ. ζάχαρη, αλεύρι) και στα οποία οι εικόνες και

τα γράμματα εμπλέκονται και μεταφέρουν το μήνυμα

να αναγνωρίσουν και να συγκρίνουν διαφορετικές μορφές του γραπτού λόγου

και να καταλάβουν ότι εκτός από την ελληνική γραφή υπάρχουν και άλλες

γραφές πάνω στις ετικέτες των προϊόντων

να αναγνωρίζουν ότι οι λέξεις χωρίζονται σε συλλαβές

να αποκτήσουν την ικανότητα ενώνοντας λέξεις μεταξύ τους να δημιουργούν

άλλες καινούργιες

να αναγνωρίζουν ότι οι λέξεις μπορεί να αρχίζουν από τον ίδιο ήχο ή να

τελειώνουν στον ίδιο ήχο

312 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

να αναπτύξουν την κριτική σκέψη τους κάνοντας υποθέσεις για το τι θα

συμβεί αν χρησιμοποιήσουμε ένα υλικό περισσότερο ή λιγότερο απ’ ότι πρέπει

να γράψουν τη συνταγή όπως αυτά μπορούν καλύτερα

να καταλάβουν την έννοια του «τόσα»-«όσα»

να διασκεδάσουν και να έρθουν σε επαφή με την παράδοση

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςςςς

Ερωτήσεις-Απαντήσεις, Παρατήρηση και πείραμα, Εργασία σε ομάδες

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Διαβάσαμε από ένα βιβλίο μαγειρικής τη συνταγή για τη βασιλόπιτα και μαζί

με τα παιδιά τη μεταφέραμε πάνω στο δικό μας χαρτί.

Συνταγή για βασιλόπιτα:

1 Ποτήρι βούτυρο 2 Ποτήρια ζάχαρη 4 Αυγά 1 Ποτήρι γιαούρτι 1 Ποτήρι χυµό πορτοκάλι

Βανίλια Ξύσµα από πορτοκάλι 1 Ποτήρι καρύδια 4 Ποτήρια αλεύρι Μισό ποτηράκι κρασί του κονιάκ

Ζητάμε από τα παιδιά να μας πουν:

σε ποια σημεία βλέπουν γραμμένη την ίδια λέξη (π.χ. ποτήρι);

ποιες λέξεις αρχίζουν από το ίδιο γράμμα;

ποιες λέξεις έχουν ίδιο το τελευταίο γράμμα;

πόσες φωνούλες έχουν οι λέξεις με τα υλικά; Μετράμε τις φωνούλες και

χτυπάμε παλαμάκια σε κάθε μία φωνούλα.

ποια λέξη έχει πιο πολλές φωνούλες; Μετράμε μαζί με τα παιδιά τις

ποσότητες ορίζοντας τι σημαίνει ένα, δύο, τρία ποτήρια.

πώς βρίσκουμε τη μισή ποσότητα;

πόσο πρέπει να ρίξουμε για να έχουμε το μισό;

Τα παιδιά πειραματίζονται και παρατηρούν. Παράλληλα εκφράζουν τις

απόψεις τους. Παίζουμε παιχνίδια οσμής και γεύσης με τα υλικά της συνταγής.

Χωρίζουμε τα παιδιά σε τρεις ομάδες. Η πρώτη ομάδα θα μετρήσει τα στερεά

υλικά (π.χ. ζάχαρη, αλεύρι), η δεύτερη ομάδα θα μετρήσει τα υγρά υλικά (π.χ.

πορτοκάλι, κονιάκ) και η τρίτη ομάδα θα μοιράσει το ζυμάρι στις φόρμες και

θα βάλει τα φλουριά. Μετά, μετρήσαμε τις βασιλόπιτες για να δούμε αν είναι

Γλωσσικές δραστηριότητες 313 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

όσες και τα παιδιά και τις στείλαμε στον φούρνο για ψήσιμο. Τέλος, τα παιδιά

έγραψαν όσο καλύτερα μπορούσαν τη συνταγή για να τη δώσουν στη μαμά

τους.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςςςς

Η δραστηριότητα κράτησε όλη την ημέρα. Η γλωσσική δραστηριότητα

κράτησε περίπου 25 λεπτά.

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/Η υλικοτεχνική υποδομή/Η υλικοτεχνική υποδομή/Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα εκπαιδευτικά μέσα εκπαιδευτικά μέσα εκπαιδευτικά μέσα

Εικόνες από άλλες βασιλόπιτες και γλυκά χριστουγεννιάτικα, ένα βιβλίο

μαγειρικής, μαρκαδόροι, κασετόφωνο, κουζινικά σκευή, υλικά για την

κατασκευή της βασιλόπιτας

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Η δραστηριότητα ευχαρίστησε πολύ τα παιδιά. Αναπτύχθηκε η κριτική σκέψη,

η ομαδικότητα, η συνεργασία, η δημιουργικότητα και η επικοινωνία μεταξύ

τους. Τα μεγαλύτερα παιδιά ανταποκρίθηκαν με ενθουσιασμό, τόσο στη

διάρκεια της γλωσσικής δραστηριότητας όσο και κατά τη διάρκεια του

μαγειρέματος. Τα μικρά ενδιαφέρθηκαν περισσότερο για το μαγείρεμα. Η

γλώσσα τα δυσκόλεψε λιγάκι.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- Παιχνίδι με τις λέξεις

- Ενώνουμε και χωρίζουμε λέξεις

314 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Σταµατάκη Μαρία, Νηπιαγωγείο Κεντριού

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχθηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχθηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχθηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχθηκε η δραστηριότητα

««««ΧριστούγενναΧριστούγενναΧριστούγενναΧριστούγεννα»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/αντικείμενο της δραστηριότητας Το θέμα/αντικείμενο της δραστηριότητας Το θέμα/αντικείμενο της δραστηριότητας Το θέμα/αντικείμενο της δραστηριότητας

Γέμισε το σάκο τον σάκο του Αι-Βασίλη

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικό αντικείμενο: Παιδί και Γλώσσα (Προφορική Επικοινωνία-ομιλία και

ακρόαση).

Ιδιαίτερη περιοχή γνωστικού αντικειμένου: Φωνολογική Επίγνωση

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός Σκοπός Γενικός Σκοπός Γενικός Σκοπός Γενικός Σκοπός

Να αποκτήσουν φωνολογική επίγνωση

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή ικείμενο και ως προς τη μαθησιακή ικείμενο και ως προς τη μαθησιακή ικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

να ευαισθητοποιηθούν φωνολογικά σε επίπεδο συλλαβής

να διακρίνουν τις συλλαβές ως συστατικά των λέξεων

να αναγνωρίζουν και να ονομάζουν να λέξεις που αρχίζουν με την ίδια

συλλαβή

να αποκτήσουν πνεύμα ομαδικότητας και συνεργασίας

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Ομαδικό παιχνίδι και οπτική παρατήρηση

Γλωσσικές δραστηριότητες 315 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Γενική ιδέα: Πλησιάζουν οι γιορτές και ο Άγιος Βασίλης έχει πολλή

δουλειά. Νάνοι και ξωτικά θέλουν να τον βοηθήσουν να γεμίσει τους σάκους

του με τα δώρα. Όμως, μαλώνουν για το ποιος μπορεί να το κάνει καλύτερα,

κι έτσι ο Άγιος βάζει τους δικούς του όρους.

Χωριζόμαστε σε δύο ομάδες: Νάνους και Ξωτικά. Κάθε ομάδα έχει στην

κατοχή της από έναν σάκο. Στη μέση υπάρχουν δωράκια με εικόνα κολλημένη

πάνω τους που φανερώνει τι έχει μέσα το καθένα (π.χ. Κούκλα, κουμπαράς

ρομπότ, ρολόι, μπάλα, μπαλαρίνα, ρακέτα, ποδήλατο, καρότσι, καπέλο,

παπούτσια, πατίνι, βιβλίο, τύμπανο). Δίνουμε χρόνο στα παιδιά να

παρατηρήσουν τις εικόνες και να ονομάσουν τα δώρα. Στη μέση υπάρχει ένα

στρογγυλό ταμπλό εικόνων με δείκτη. Πάνω του εικονίζονται διάφορα

αντικείμενα τα οποία δεν έχουν σχέση με τις εικόνες των δώρων αλλά

αρχίζουν από τις ίδιες συλλαβές (δηλ. κουμπί, ρόδα, μπαλόνι, ράδιο, ποτάμι,

καρότο, βίδα, τυρί). Με τη σειρά, εναλλάξ ένα παιδί από κάθε ομάδα, γυρνάει

τον δείκτη. Όταν ο δείκτης σταματήσει σε μία εικόνα, το παιδί πρέπει να

ονομάσει την εικόνα και να βρει από τον σωρό των δώρων ένα που να αρχίζει

με την ίδια συλλαβή. Εάν τα καταφέρει, βάζει το δώρο αυτό στον σάκο της

ομάδας του. Αν όχι, παίζει η άλλη ομάδα. Όταν δεν υπάρχει άλλο δώρο που να

αρχίζει από αυτή τη συλλαβή, ξαναγυρνάμε τον δείκτη.

Συνεχίζουμε μέχρι να μπουν στους σάκους όλα τα δώρα. Στο τέλος

μετράμε τα δώρα του κάθε σάκου και συγχαίρουμε όλοι πρώτα τη νικήτρια

ομάδα κι έπειτα την άλλη. Άλλωστε, όλοι βοήθησαν να γεμίσουν οι σάκοι

δώρα!

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

30 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Καπελάκια νάνων και ξωτικών, δύο σάκοι/τσουβάλια, κουτιά δώρου με

εικόνες πάνω τους ή επίπεδα χαρτόνια σε σχήμα δώρου που στη μία πλευρά

υπάρχει εικόνα, στρογγυλό ταμπλό εικόνων με δείκτη

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Δίνω στα παιδιά φύλλο αξιολόγησης στο οποίο τα καλώ να αντιστοιχίσουν τα

δωράκια που αρχίζουν με την ίδια συλλαβή.

316 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

10.10.10.10. Τίτλοι άλλων δυο δραστηριοτήτωνΤίτλοι άλλων δυο δραστηριοτήτωνΤίτλοι άλλων δυο δραστηριοτήτωνΤίτλοι άλλων δυο δραστηριοτήτων

- Tο ποτάμι με τα βραχογράμματα

- Σε ποιο παιδί πάει το δώρο;

Γλωσσικές δραστηριότητες 317 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ……………… ΟΝΟΜΑ…………………………… Ένωσε µε µια γραµµή τις εικόνες που αρχίζουν από την ίδια συλλαβή.

318 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Στρουµπούλη Ρούλα, 4ο Νηπιαγωγείο Αγίου Νικολάου

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Τα γεγονότα του ΠολΤα γεγονότα του ΠολΤα γεγονότα του ΠολΤα γεγονότα του Πολυτεχνείουυτεχνείουυτεχνείουυτεχνείου»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Το παιχνίδι της κρυμμένης λέξης

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γλώσσα στο νηπιαγωγείο, Ανθρωπογενές περιβάλλον και αλληλεπίδραση

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

Να κατανοήσουν τη σχέση προφορικού

και γραπτού λόγου και να

απομονώνουν λέξεις

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό

αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδιαδιαδιαδικασίαδικασίαδικασίαδικασία

να βελτιώνουν τον προφορικό τους λόγο

να αναζητούν μέσα από τις εμπειρίες τους λέξεις που αρχίζουν από

συγκεκριμένα γράμματα

να αντιγράφουν λέξεις που τους δίνονται και αφορούν στο θέμα της

συζήτησης

να ενθαρρύνονται στην αναζήτηση λύσεων και να προβληματίζονται καθώς

προσπαθούν να διαβάσουν

Γλωσσικές δραστηριότητες 319 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

να ενθαρρύνονται να γράφουν όπως μπορούν. Να εμπλακούν σε καταστάσεις

προβληματισμού.

να αναπτύσσουν ενδιαφέρον για ιστορικά γεγονότα, προβλήματα και

διλήμματα ανθρώπων διαφορετικών εποχών

5.5.5.5. Οι μέθοδοι καιΟι μέθοδοι καιΟι μέθοδοι καιΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας οι τεχνικές διδασκαλίας οι τεχνικές διδασκαλίας οι τεχνικές διδασκαλίας

Ερωτήσεις-Απαντήσεις, προβληματισμοί, παρατήρηση

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Με αφορμή τον εορτασμό της

επετείου του Πολυτεχνείου, έγιναν

στην τάξη συζητήσεις για το

χρονικό και τα γεγονότα της

εξέγερσης των φοιτητών του

Πολυτεχνείου. Στον πίνακα

αναρτήθηκαν εικόνες, που έφεραν

και τα ίδια τα παιδιά από το σπίτι

και η νηπιαγωγός, τραγούδια και

ποιήματα που συνδέονται με την ιστορική εκείνη περίοδο. Ιδιαίτερη

εντύπωση έκανε στα παιδιά το σύνθημα «ΨΩΜΙ-ΠΑΙΔΕΙΑ-ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ», όπου

τους άρεσε να το επαναλαμβάνουν. Το σύνθημα γράφτηκε από τη νηπιαγωγό

και ήταν αναρτημένο στον πίνακα μαζί με όλες τις άλλες εικόνες και

ποιήματα. Αφού η νηπιαγωγός έγραψε την κάθε λέξη του συνθήματος σε μία

καρτέλα μπροστά στα παιδιά, τους πρότεινε να παίξουν με αυτές τις καρτέλες

το παιχνίδι της κρυμμένης λέξης. Οι καρτέλες τοποθετήθηκαν στο κέντρο του

κύκλου και άρχισαν τα παιδιά, με παρότρυνση της νηπιαγωγού, να διαβάζουν

τι λέει κάθε μία καρτέλα, φροντίζοντας στην αρχή να είναι τοποθετημένες με

τη σειρά που ακούγονται στο σύνθημα: «ΨΩΜΙ-ΠΑΙΔΕΙΑ-ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ». Κάθε

μία καρτέλα διαβαζόταν ξεχωριστά και παροτρύνονταν τα παιδιά να βρουν

λέξεις απ’ το αρχικό γράμμα της κάθε μίας. Στη συνέχεια, η νηπιαγωγός

γύρισε τις καρτέλες ανάποδα, άλλαζε τις θέσεις τους, γύριζε τις δύο και άφηνε

τη μία ανάποδα ή την έκρυβε. Τα παιδιά διάβαζαν τις καρτέλες που είχαν

γυριστεί και προσπαθούσαν να μαντέψουν ποια λέξη λείπει κάθε φορά. Μετά

από αρκετές επαναλήψεις και αφού ένιωθαν τα παιδιά ότι γνωρίζουν πλέον τι

αναγράφεται στην κάθε καρτέλα, θέλησαν να γράψουν αυτό το σύνθημα και

τα ίδια. Έτσι, ενθαρρύνθηκαν να γράψουν όπως μπορούσαν, το σύνθημα αυτό

πάνω σε λευκά περιστέρια σχηματισμένα από την παλάμη τους, σε χαρτόνι

320 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

που είχαν κόψει με τη βοήθεια της νηπιαγωγού την προηγούμενη μέρα. Όταν

τελείωσε η όλη διαδικασία της γραφής, τα παιδιά πήραν τα περιστέρια της

ειρήνης με το σύνθημα γραμμένο επάνω και αφού το στερέωσε η νηπιαγωγός

σε ένα καλαμάκι, αποφάσισαν όλοι μαζί να διαδηλώσουν στις άλλες τάξεις

του νηπιαγωγείου κάνοντας πορεία με το σύνθημα.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

Περίπου 45 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Χαρτιά, λευκά χαρτόνια κάνσον, μολύβια, μαρκαδόροι, ψαλίδια

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Καθ’ όλη τη διάρκεια της δραστηριότητας, το ενδιαφέρον των παιδιών

διατηρήθηκε σε πολύ ικανοποιητικό βαθμό, καθώς διασκέδασαν με το

παιχνίδι και ήθελαν όλα να συμμετέχουν και να βρίσκουν την κρυμμένη λέξη.

Επίσης τους ενθουσίασε η ιδέα της διαδήλωσης γιατί έβρισκαν διασκεδαστικό

να φωνάζουν και να επαναλαμβάνουν το σύνθημα καθώς και η αίσθηση ότι

με αυτόν τον τρόπο μιμούνταν και έπαιρναν ρόλους των ενηλίκων. Οι στόχοι

της νηπιαγωγού επιτεύχθηκαν κατά ένα μεγάλο μέρος τους, εφόσον τα παιδιά

με το πέρας της δραστηριότητας, ήταν πλέον ικανά να συσχετίζουν τον

προφορικό με τον γραπτό λόγο και είχαν καταφέρει να αναγνωρίζουν τις

λέξεις του συνθήματος. Ενθαρρύνθηκαν και όλοι κατάφεραν να γράψουν

πάνω στο σώμα του χάρτινου λευκού περιστεριού το σύνθημα και αρκετοί

μάλιστα με ευκολία το αντέγραψαν σωστά. Σε όλη τη διάρκεια της

δραστηριότητας τέθηκαν ερωτήσεις, απορίες, προβληματισμοί,

αντιπαραθέσεις καταστάσεων, γεγονότων κι εποχών. Τα παιδιά

πληροφορήθηκαν και ενημερώθηκαν για ιστορικά γεγονότα και καταστάσεις,

υποδύθηκαν ρόλους ενηλίκων, ερμήνευσαν συμπεριφορές.

10.10.10.10. Τίτλοι τωΤίτλοι τωΤίτλοι τωΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνν άλλων δραστηριοτήτωνν άλλων δραστηριοτήτωνν άλλων δραστηριοτήτων

- Το ποίημα του Ζαχ. Παπαντωνίου «Το ποταμάκι», στα πλαίσια της

δραστηριότητας «Ο κύκλος του νερού»

---- Χριστούγεννα

Γλωσσικές δραστηριότητες 321 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Συµεωνίδου Άννα, 4ο Νηπιαγωγείο Ιεράπετρας

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Φθινόπωρο, οι Φθινόπωρο, οι Φθινόπωρο, οι Φθινόπωρο, οι αλλαγές στη φύσηαλλαγές στη φύσηαλλαγές στη φύσηαλλαγές στη φύση»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

«Μα πού είσαι βατραχάκι; Εδώ είμαι τεράστιε φίλε μου» (υποκοριστικά και

μεγεθυντικά επιθήματα με αφορμή ένα περιστατικό στην αυλή)

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γλώσσα (Προφορικός λόγος), Μαθηματικά (Ομαδοποίηση), Φυσικό και

Ανθρωπογενές περιβάλλον

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

Ευαισθητοποίηση των παιδιών στη μορφολογική συγγένεια των λέξεων του

προφορικού λόγου

ΕΕΕΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς πιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς πιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς πιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή τη μαθησιακή τη μαθησιακή τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να σχηματίσουν, χρησιμοποιώντας τον προφορικό λόγο, υποκοριστικά και

μεγεθυντικά επιθήματα διαφόρων λέξεων (1η δραστηριότητα, κατά τη

διάρκεια μιας δραματοποίησης)

να ομαδοποιήσουν καρτέλες με αντικείμενα, ανάλογα με το μέγεθός τους

(των αντικειμένων) χρησιμοποιώντας τις γνώσεις τους από την πρώτη

δραστηριότητα και να το ονοματίσουν (δραστηριότητα αξιολόγησης)

322 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Συζήτηση, δραματοποίηση, ομαδική εργασία

6.6.6.6. Γενική περιγραΓενική περιγραΓενική περιγραΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςφή της δραστηριότηταςφή της δραστηριότηταςφή της δραστηριότητας

Περιεχόμενο δραστηριότητας:Περιεχόμενο δραστηριότητας:Περιεχόμενο δραστηριότητας:Περιεχόμενο δραστηριότητας:

Υποκοριστικά και μεγεθυντικά επιθήματα

Αφορμή:Αφορμή:Αφορμή:Αφορμή:

Ένα πρωινό, κατά τη διάρκεια του διαλείμματος, τα παιδιά ανακάλυψαν στην

αυλή του σχολείου μας ένα μικρό βατραχάκι. Μαζεύτηκαν γύρω του και

άρχισαν να το παρατηρούν. Όμως επειδή είχαν σχεδόν πέσει από πάνω του,

εκείνο είχε κρυφτεί σε μία γωνιά και δεν κουνιόταν καθόλου. Τους ρώτησα

λοιπόν πώς θα αισθάνονταν τα ίδια, εάν ήταν τόσο μικρά όσο το βατραχάκι

και ξαφνικά μαζεύονταν γύρω τους κάποια τεράστια πλάσματα; Η απάντησή

τους ήταν ότι θα τρόμαζαν πολύ και αποφασίσαμε πως έπρεπε να του

αφήσουμε λίγο χώρο και να το παρατηρούμε λίγοι-λίγοι από μεγαλύτερη

απόσταση. Αυτό το περιστατικό προσπάθησα να μετατρέψω σε μαθησιακή

εμπειρία.

Γενική περιγραφή:Γενική περιγραφή:Γενική περιγραφή:Γενική περιγραφή: Την επόμενη λοιπόν ημέρα υπενθύμισα στα παιδιά το

περιστατικό της προηγούμενης και τους πρότεινα να παίξουμε ένα παιχνίδι.

Στο παιχνίδι αυτό συμμετείχαν όλοι. Ουσιαστικά προσπαθήσαμε να

προσωποποιήσουμε το μικρό βατραχάκι και την οικογένειά του και μία ομάδα

τεράστιων πλασμάτων, που συναντιούνται και κάνουν μία συζήτηση για το

πώς βλέπει η μία ομάδα την άλλη. Μαζί με τα παιδιά καταλήξαμε στο ότι η

ομάδα των τεράστιων πλασμάτων θα μιλά για την ομάδα των μικρών

βατράχων με υποκοριστικά επιθήματα, ενώ η ομάδα των βατράχων θα μιλά

για τα τεράστια αυτά πλάσματα με μεγεθυντικά επιθήματα. Οι δύο ομάδες,

ανάλογα με τον ρόλο που υποδύονταν, έπαιρναν και την κατάλληλη στάση

σώματος (τα βατραχάκια μάζευαν όσο μπορούσαν το σώμα για να γίνουν

μικροσκοπικοί, ενώ τα τεράστια πλάσματα τεντώνονταν ώστε να φαίνονται

σαν γίγαντες). Έτσι, ακολούθησε ένας αυτοσχεδιασμός μίας συνάντησης των

δύο ομάδων και μία πολύ διασκεδαστική συζήτηση.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

Η δραστηριότητα διήρκησε 45 περίπου λεπτά και η αξιολόγηση 30 λεπτά. Η

αξιολόγηση ήταν μία επιπλέον δραστηριότητα.

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα

Γλωσσικές δραστηριότητες 323 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Πανιά διαφόρων χρωμάτων για τη δραματοποίηση, ζωγραφισμένες με

αντικείμενα καρτέλες για την αξιολόγηση

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Η αξιολόγηση της δραστηριότητας πραγματοποιήθηκε με αυτοσχέδιες κάρτες,

στις οποίες ήταν ζωγραφισμένα μικρά και μεγάλα αντικείμενα των δύο

ομάδων, που αναφέρθηκαν παραπάνω. Επιδεικνύοντας λοιπόν αυτές τις

κάρτες ανακατεμένες, εξήγησα στα παιδιά πως κατά λάθος τα παιδιά των δύο

ομάδων, τα οποία είχαν πλέον γίνει φίλοι, έπαιζαν με τις κάρτες αυτές και τις

ανακάτεψαν, τους ρώτησα αν θα μπορούσαμε να τις ομαδοποιήσουμε και

ταυτόχρονα ανάλογα με το μέγεθος τους να τις ονοματίζουμε (π.χ. τραπεζάκι-

πιρούνα). Κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας τα παιδιά εξηγούσαν τους

λόγους για τους οποίους επέλεγαν να τοποθετήσουν τις συγκεκριμένες κάρτες

στις αντίστοιχες ομάδες.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- «Ποιο γράμμα ξέχασα να πάρω σήμερα μαζί μου;»: προσπαθούμε να μιλάμε

αφαιρώντας ένα συγκεκριμένο γράμμα

- «Μμμμμ τι ωραία που μυρίζουν αυτές οι σούπες»: δημιουργούμε σύνθετες λέξεις

χρησιμοποιώντας ως δεύτερο συνθετικό τη λέξη σούπα

324 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Τεζαψίδου Βασιλική, Νηπιαγωγείο Μακρύ Γιαλού

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««ΦθινόπωροΦθινόπωροΦθινόπωροΦθινόπωρο»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμΤο θέμα/ αντικείμΤο θέμα/ αντικείμΤο θέμα/ αντικείμενο ενο ενο ενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Οι συλλαβές φτιάχνουν τις λέξεις: «Ψάξε, ψάξε να με βρεις.

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικό Αντικείμενο: Γλώσσα (Μεταγλωσσική ανάπτυξη των νηπίων)

Ιδιαίτερη Περιοχή του γνωστικού αντικειμένου: Κατανόηση γραπτού λόγου,

Φυσική αγωγή, Μαθηματικά

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

Να έρθουν σε επαφή και να αρχίσουν να γνωρίζουν τα δομικά χαρακτηριστικά

της ελληνικής γλώσσας

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να συνειδητοποιούν ότι οι λέξεις απαρτίζονται από μικρότερα κομμάτια, τις

συλλαβές

να συνειδητοποιούν ότι η αλλαγή μιας συλλαβής στη λέξη αλλάζει και τη

σημασία της λέξης

να συνειδητοποιήσουν ότι ο γραπτός λόγος είναι η αναπαράσταση του

προφορικού και να διακρίνουν την εικόνα μίας λέξης από τη γραπτή απόδοσή

της

Γλωσσικές δραστηριότητες 325 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

να κατανοήσουν ότι κάθε γράφημα έχει σχέση με το φώνημα και αντίστροφα

να αναγνωρίζουν ότι ο γραπτός λόγος είναι φορέας μηνυμάτων που

πραγματοποιούνται με τη μορφή κειμένου

να επεξεργαστούν γραπτά ερεθίσματα και να κάνουν υποθέσεις για τα

σύμβολα που χρησιμοποιούνται για την απόδοση των ήχων

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Συζήτηση, οπτική παρατήρηση, ομαδοσυνεργατική μέθοδος

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Η δραστηριότητα πραγματοποιείται τέλος φθινοπώρου και

βρισκόμαστε προς το τέλος της ενασχόλησής μας με το θέμα. Έχουμε ήδη

αναφερθεί σε φρούτα και λαχανικά του φθινοπώρου, σε αποδημητικά πουλιά,

στις καιρικές συνθήκες, τα ρούχα του φθινοπώρου κτλ. Επιπλέον, πριν τη

συγκεκριμένη δραστηριότητα, ασχοληθήκαμε με άλλες γλωσσικές ασκήσεις,

όπως δημιουργία παραμυθιού, χωρισμό προτάσεων σε λέξεις,

ομοιοκαταληξίες και άλλα γλωσσικά παιχνίδια.

Τα παιδιά χωρίζονται σε δύο ομάδες, την μπλε και την κόκκινη. Ο

αριθμός των νηπίων της κάθε ομάδας είναι ανάλογος με τις συλλαβές που

έχει κάθε φορά η προτεινόμενη λέξη (π.χ. στη λέξη «χελιδόνι», τα παιδιά που

απαρτίζουν την κάθε ομάδα είναι τέσσερα, ανάλογα δηλαδή με τις συλλαβές

της λέξης μας). Η νηπιαγωγός έχει σκορπίσει στον χώρο κάρτες του χρώματος

της κάθε ομάδας, με τις συλλαβές που συνθέτουν μία λέξη που χαρακτηρίζει

το Φθινόπωρο. Με το που σηκώσει το χέρι της, δείχνοντας την εικόνα που

λειτουργεί ως πίνακας αναφοράς, τα παιδιά της κάθε ομάδας πρέπει να

τρέξουν για να πάρουν από μία συλλαβή του χρώματός τους και να μπουν το

ένα δίπλα στο άλλο, ώστε να συνθέσουν τη λέξη που πρότεινε η νηπιαγωγός.

Η ομάδα που θα συνθέσει πρώτη και με τη σωστή σειρά τις συλλαβές νικάει.

Κάθε φορά που τερματίζει μια ομάδα, διαβάζουμε δυνατά το αποτέλεσμα της

σύνθεσής τους και ρωτάμε τα παιδιά εάν βγάζει νόημα η λέξη ή όχι.

Κάθε φορά που είναι να σχηματίσουμε ομάδες, η νηπιαγωγός δείχνει

στα παιδιά την εικόνα της λέξης με την οποία θα παίξουμε, «διαβάζουν» όλοι

μαζί τις συλλαβές από τις οποίες αποτελείται και τις απαριθμούν. Με τον

τρόπο αυτό, ορίζεται ο αριθμός των νηπίων που θα παίξουν σε κάθε γύρο του

παιχνιδιού.

326 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Για να δυσκολέψει λίγο ακόμη το παιχνίδι, και εφόσον το έχουν

κατανοήσει τα παιδιά, μπορούμε να προσθέσουμε και συλλαβές, που δεν τις

συναντούμε στην προτεινόμενη για σχηματισμό λέξη μας.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

20 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Καρτέλες με λεκτική και εικονική απεικόνιση, καρτέλες με τις συλλαβές των

λέξεων

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Η αξιολόγηση της δραστηριότητας πραγματοποιούταν από τα ίδια τα

παιδιά στο τέλος κάθε γύρου του παιχνιδιού. Με το που οι «χαμένες»

συλλαβές της λέξεις έπαιρναν τη τελική τους θέση, τα υπόλοιπα παιδιά, αφού

παρατηρούσαν την καρτέλα αναφοράς, διατύπωναν εάν οι παίκτες της κάθε

ομάδας είχαν πάρει τη σωστή θέση ή όχι και με τη βοήθεια της νηπιαγωγού

διάβαζαν το κάθε αποτέλεσμα.

Μετά την ολοκλήρωση του παιχνιδιού, μερικά νήπια ρώτησαν εάν

μπορούμε να το ξαναπαίξουμε. Φάνηκε να διασκεδάζουν πολύ το παιχνίδι,

όπως και τις λέξεις που «μπερδεύονταν», αρκετά συχνά, και δημιουργούσαν

νέες ακαταλαβίστικες λέξεις. Για αρκετή ώρα, μετά το πέρας της

δραστηριότητας δημιουργούσαν νέες δικές τους λέξεις χωρίς νόημα, γεγονός

που με ευχαρίστησε ιδιαίτερα, καθώς φάνηκε ότι κατανόησαν έναν βασικό

στόχο της δραστηριότητας, το ότι η αλλαγή μιας συλλαβής στη λέξη αλλάζει

και τη σημασία της.

Επιπλέον, αρκετά παιδιά (νήπια κυρίως) διαπίστωσα ότι παρατηρούσαν

κυρίως τη λεκτική υπόσταση της λέξης και όχι τόσο την εικόνα, σημάδι του

ότι αντιλήφθησαν, τόσο τους κανόνες του παιχνιδιού, όσο και το ότι ο

γραπτός λόγος είναι απεικόνιση του προφορικού.

Τα νήπια κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας συνεργάζονταν αρκετά

με την ομάδα τους, επικοινωνούσαν μεταξύ τους και βοηθούσαν τα πιο

«αδύναμα» μέλη της ομάδας, υποδεικνύοντας τη θέση που πρέπει να πάρουν.

Επιπλέον, αρκετά από τα παιδιά που παρακολουθούσαν τη

δραστηριότητα, περιμένοντας τη σειρά τους για να συμμετάσχουν, βοηθούσαν

τους παίκτες, είτε φωνάζοντας ποιος πρέπει να μπει πρώτος ή δεύτερος, είτε

λέγοντας τα αρχικά φωνήματα της κάθε συλλαβής.

Γλωσσικές δραστηριότητες 327 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

---- «Εκδρομή στο δάσος»: μια φθινοπωρινή ιστορία

---- «Η αρκούδα που μπέρδεψε τις λέξεις»: σύνθεση προτάσεων

328 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Τεµίρογλου Παρασκευή, Νηπιαγωγείο Κεντριού Ιεράπετρας

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««ΧριστούγενναΧριστούγενναΧριστούγενναΧριστούγεννα»»»»

2.2.2.2. Το θέμαΤο θέμαΤο θέμαΤο θέμα/ αντικείμενο / αντικείμενο / αντικείμενο / αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Ψαρεύει ΚΑΙ ο Αι Βασίλης!

3.3.3.3. ΕμπλεκόμενεςΕμπλεκόμενεςΕμπλεκόμενεςΕμπλεκόμενες γγγγνωστικές περιοχέςνωστικές περιοχέςνωστικές περιοχέςνωστικές περιοχές

Γνωστικό Αντικείμενο: Προφορικός και Γραπτός Λόγος

Ιδιαίτερη Περιοχή: Ανάγνωση και Γραφή

4.4.4.4. ΟΟΟΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός Σκοπός:Γενικός Σκοπός:Γενικός Σκοπός:Γενικός Σκοπός:

Φωνολογική Ενημερότητα

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

οπτική αναγνώριση των γραμμάτων μίας λέξης

συνεργασία δύο παιδιών για την παραγωγή έργου

την ανάγκη εφαρμογής κανόνων για γρήγορη αποτελεσματικότητα

την ετοιμότητα

κατάκτηση της δεξιότητας συντονισμού ματιού και χεριού

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Παιχνίδι και οπτική παρατήρηση, ομαδική εργασία

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Γλωσσικές δραστηριότητες 329 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Ο Αι Βασίλης εκτός του ότι μοιράζει δώρα, είναι και αυτός άνθρωπος με

ανάγκες. Κάπου-κάπου λοιπόν χρειάζεται και να τρώει. Όμως, πάντα θα φάει

κάτι υγιεινό γιατί είναι παππούλης και πρέπει να προσέχει την υγεία του. Τα

ψάρια είναι η αγαπημένη του λιχουδιά. Αγαπάει πολύ και το ψάρεμα. Όταν

τακτοποιεί τη δουλειά των ξωτικών και την οργανώνει ώστε όλα να

δουλεύουν ρολόι, βρίσκει την ευκαιρία να πάει για ψάρεμα μαζί με την

αγαπημένη του γυναίκα. Ανοίγουν μία τρύπα στην παγωμένη λίμνη (εδώ

βάζουμε ένα στεφάνι της γυμναστικής και για ψάρια χρησιμοποιούμε

μανταλάκια που το καθένα έχει ένα γράμμα κολλημένο πάνω του). Έξω από

το στεφάνι έχουμε καρτέλες με χριστουγεννιάτικες λέξεις όπως «ρόδι»,

«στεφάνι», «φάτνη» κτλ. Σε κάποια γωνία, τους έχουμε μία μικρή πολύ μικρή

εικόνα του αντικειμένου. Όμως έχουμε χωρίσει το κάθε γράμμα τους με

ενδιάμεσες γραμμές όπως:

ΣΣΣΣ ΤΤΤΤ ΟΟΟΟ ΛΛΛΛ ΙΙΙΙ ∆∆∆∆ ΙΙΙΙ

Μέσα στο στεφάνι έχουμε όλα τα γράμματα και μερικά ακόμη τα οποία

δεν έχουν σχέση με τη λέξη μας. Για καλάμι ψαρέματος χρησιμοποιούμε ένα

πεταλοειδή μεγάλο μαγνήτη δεμένο με ένα σκοινί και μια ξύλινη βέργα. Θα

πρέπει να ψαρέψει ο Αι Βασίλης μόνο τα γράμματα της λέξης και η γυναίκα

του να τα «μανταλώσει» στην καρτέλα και στη σωστή τους θέση. Το κάθε

μανταλάκι ψαρεύεται εύκολα, λόγω του σιδερένιου συνδετήρα που έχει.

Μπορεί να παιχτεί και σαν ανταγωνιστικό παιχνίδι με δύο ζευγάρια και με

χρονόμετρο.

Αυτό το παιχνίδι γίνεται «πανθεματικό» γιατί μπορούμε να το

παίζουμε σε κάθε θεματική προσέγγιση με το ανάλογο λεξιλόγιο όπως: το

Φθινόπωρο με λέξεις φθινοπωρινές, την ελιά με ελιολέξεις, τις Αποκριές με

τις αντίστοιχες αποκριάτικες κτλ.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

Τουλάχιστον 30 λεπτά και στις ελεύθερες δραστηριότητες όσο κρατάει το

ενδιαφέρον στη γωνιά της Γλώσσας

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα

Μουσική, καπέλο Αι Βασίλη, ποδίτσα στη γυναίκα του, μανταλάκια,

πεταλοειδή μαγνήτη, σκοινί, ξύλινη βέργα, στεφάνι γυμναστικής, χαρτόνι

330 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

κάνσον, πλαστικοποιητή, ζελατίνες για πλαστικοποίηση, μαρκαδόρους, μικρές

εικόνες ανάλογα τη λέξη, φύλλο εργασίας

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Φύλλο εργασίας: ένα εύκολο σταυρόλεξο, Εικόνα και λέξη στο πάνω μέρος του

φύλλου και το σταυρόλεξο στο κάτω μέρος

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- BINGO λέξεων

- δυνατά μουσικογράμματα

Γλωσσικές δραστηριότητες 331 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Τριανταφύλλου Στέλλα, 6ο Νηπιαγωγείο Αγίου Νικολάου

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Παγκόσμια ημέρα αποταμίευσηςΠαγκόσμια ημέρα αποταμίευσηςΠαγκόσμια ημέρα αποταμίευσηςΠαγκόσμια ημέρα αποταμίευσης»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

«Λεξούλες που αρχίζουν από κουκουκουκου γρήγορα να βρω τον κουκουκουκουμπαρά μου να γεμίσω στο

λεπτό»

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περΕμπλεκόμενες γνωστικές περΕμπλεκόμενες γνωστικές περΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςιοχέςιοχέςιοχές

Γνωστικό αντικείμενο: Γλώσσα

Ιδιαίτερη Περιοχή του γνωστικού αντικειμένου: Φωνολογική επίγνωση

Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές: Μαθηματικά, Έκφραση-δημιουργία,

Μελέτη περιβάλλοντος, ΤΠΕ

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

Φωνολογική ευαισθητοποίηση των παιδιών ως προς τις συλλαβές και

κατάτμηση των λέξεων σε συλλαβές

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ενθαρρύνονται:

να συμμετέχουν σε συζητήσεις και να χρησιμοποιούν στοιχειώδη

επιχειρηματολογία

να βελτιώνουν και να εμπλουτίζουν τον προφορικό τους λόγο

να συνειδητοποιήσουν σταδιακά ότι στα φωνήματα της ομιλούμενης γλώσσας

αντιστοιχούν γράμματα

332 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

να γράφουν όπως μπορούν

να οργανώνουν και να επεκτείνουν τις γνώσεις τους σχετικά με τους

αριθμούς

να μετρούν

να αναπτύσσουν ικανότητες συνεργασίας και να κατανοούν την αξία της

ομαδικής εργασίας

να πειραματίζονται με διάφορα υλικά και χρώματα, να σχεδιάζουν, να

ζωγραφίζουν, να κόβουν και να κολλάνε, για να κάνουν μικροκατασκευές

να αναπτύσσουν την κινητικότητά τους συμμετέχοντας σε ομαδικά παιχνίδια

να χρησιμοποιούν τον Η/Υ ως βοηθό για την εργασία τους

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Διαθεματική προσέγγιση, βιωματική ομαδοσυνεργατική διδασκαλία,

συζήτηση, ερωτήσεις-απαντήσεις, ομαδική εργασία, οπτική παρατήρηση, ΤΠΕ

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Η 31η Οκτωβρίου έχει καθιερωθεί παγκοσμίως ως «Ημέρα της

αποταμίευσης». Στο νηπιαγωγείο τη μέρα αυτή συζητήσαμε με τα νήπια για το

τι είναι η «αποταμίευση», πώς γίνεται και πώς μας βοηθάει. Γνωρίσαμε και

παρατηρήσαμε τα χαρτονομίσματα και τα κέρματα του ευρώ και

εμπλουτίσαμε το λεξιλόγιό μας με ανάλογες θεματικές λέξεις, όπως

«αποταμίευση», «οικονομία», «σπατάλη», «κατάθεση», «ανάληψη»,

«τράπεζα», «πιστωτικές κάρτες», «δάνειο», «χρήματα», «ευρώ», τις οποίες

γράψαμε σε καρτέλες που είχαν τη μορφή χαρτονομισμάτων. Παράλληλα,

δίπλα στη κάθε λέξη, κολλήσαμε και την αντίστοιχη εικόνα (τις καρτέλες που

είχαν τη μορφή των χαρτονομισμάτων, τις σχεδιάσαμε μαζί με τα παιδιά στον

Η/Υ και τις εκτυπώσαμε).

Στη συνέχεια, χωριστήκαμε σε ομάδες οι οποίες πήραν το όνομά τους

από το χαρτονόμισμα ή το νόμισμα που επέλεξαν τα παιδιά για διακριτικό της

ομάδας τους (π.χ. οι πενηντάλεπτοι, οι δίλεπτοι κλπ.) και κατασκευάσαμε

επίπεδους κουμπαράδες-γουρουνάκια σε χαρτόνι, τονίζοντας τον συμβολισμό

τους ως συνώνυμα της προνοητικότητας και της εγκράτειας. Γράψαμε τη λέξη

«κουμπαράς», τη χωρίσαμε σε συλλαβές και την προσθέσαμε στο βιβλίο με τα

παλαμάκια στην αντίστοιχη σελίδα (τρία 3 παλαμάκια).

Οι δικοί μας όμως κουμπαράδες δεν είναι σαν τους άλλους, δέχονται

μόνο νομίσματα που έχουν πάνω τους λέξεις που αρχίζουν από τη συλλαβή

«κουκουκουκου». Όλοι μαζί λοιπόν στην παρεούλα σκεφτήκαμε λέξεις που ξεκινάνε από

Γλωσσικές δραστηριότητες 333 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

«κουκουκουκου» (κουκουκουκουκουβάγια, κουκουκουκουλούρι, κουκουκουκουνέλι, κουκουκουκουβάς, κουκουκουκουραμπιές, κουκουκουκουβάρι,

κούκούκούκούτσουρο, κουκουκουκουκλοθέατρο κλπ.) και τις γράψαμε και αυτές σε καρτέλες,

κολλώντας δίπλα και την αντίστοιχη εικόνα. Έπειτα, απλώσαμε στο πάτωμα

όλες τις καρτέλες-ευρώ και τις ανακατέψαμε. Με το ακόλουθο σύνθημα:

«Λεξούλες που αρχίζουν από κουκουκουκου γρήγορα να βρω, τον κουκουκουκουμπαρά μου να γεμίσω στο

λεπτό!» και με το ξεκίνημα της μουσικής, προσπάθησαν οι ομάδες να

κολλήσουν στον κουμπαρά τους όσες περισσότερες λέξεις από «κουκουκουκου»

μπορούσαν. Όταν τελείωσε η μουσική, κάθε ομάδα μέτρησε τις σωστές λέξεις

και κέρδισε αυτή με τα περισσότερα σωστά χαρτονομίσματα. Το παιχνίδι

επαναλήφθηκε αρκετές φορές παίζοντας μόνο με τις λέξεις-χαρτονομίσματα

αφαιρώντας τις εικόνες.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

40 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Χρήματα του ευρώ, χαρτόνια, μαρκαδόροι, κόλλα, ψαλίδια, βέλκρο, φύλλο

εργασίας, H/Y

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος, έγινε ο απολογισμός και η

αξιολόγησή του. Στη γωνιά της συζήτησης ανακεφαλαιώσαμε το σύνολο των

δραστηριοτήτων που κάναμε, για να δούμε τι μάθαμε και τι κερδίσαμε από τη

συμμετοχή μας σε αυτές. Ελέγξαμε αν αναπτύχθηκαν οι ικανότητες των

παιδιών και συγκεκριμένα η φωνολογική επίγνωση, η επικοινωνία, η

δημιουργικότητα, η κριτική σκέψη και η συνεργασία. Τα παιδιά περιέγραψαν

τι τους άρεσε περισσότερο, τι τους εντυπωσίασε και τι θα ήθελαν να κάνουμε

διαφορετικά, εκφράζοντας τα συναισθήματά τους. Εξετάσαμε, εμείς οι

εκπαιδευτικοί, αν μείναμε ευχαριστημένοι από το πρόγραμμα, αν οι αρχικοί

στόχοι που τέθηκαν επιτεύχθηκαν, σε ποιο βαθμό καθώς και αν υπάρχει

ανάγκη για ενδεχόμενη επέκταση του θέματος.

H αξιολόγηση λάμβανε χώρα καθ’ όλη τη διάρκεια του προγράμματος,

συγκρίνοντας το αποτέλεσμα της μαθησιακής διαδικασίας, τόσο σε ατομικό

όσο και σε ομαδικό επίπεδο. Τα παιδιά διασκέδασαν με τη δραστηριότητα,

συνεργάστηκαν ομαλά στις ομάδες και μέσα από ένα φύλλο εργασίας, το

οποίο καταδεικνύει τον τρόπο που δουλεύουν και την εξέλιξή τους,

ερευνήσαμε το βαθμό εμπέδωσης της αναγνώρισης της συλλαβής «κουκουκουκου», ο

334 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

οποίος κρίθηκε ικανοποιητικός. Η ουσιαστική λοιπόν επιτυχία του

προγράμματος είναι η απόκτηση από τα παιδιά της φωνολογικής

ευαισθητοποίησης ως προς τη συλλαβή που επιδιώκαμε. Μια μικρή δυσκολία

εντοπίστηκε στην εύρεση των λέξεων, αφού είχαν αφαιρεθεί οι εικόνες,

ιδιαίτερα από τα προνήπια.

10.10.10.10. ΤίτΤίτΤίτΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνλοι των άλλων δραστηριοτήτωνλοι των άλλων δραστηριοτήτωνλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- «Για να δω τι θα βρω αν ενώσω το νερό, με τη λεξούλα αυτή εδώ» (Θεματική

ενότητα όπου εντάχτηκε η δραστηριότητα: «Ο κύκλος του νερού»)

- «Ο χορός της συλλαβοβροχής» (Θεματική ενότητα όπου εντάχτηκε η

δραστηριότητα: «Το φθινόπωρο»)

Γλωσσικές δραστηριότητες 335 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

31 Οκτωβρίου31 Οκτωβρίου31 Οκτωβρίου31 Οκτωβρίου Παγκόσµια Ηµέρα ΑποταµίευσηςΠαγκόσµια Ηµέρα ΑποταµίευσηςΠαγκόσµια Ηµέρα ΑποταµίευσηςΠαγκόσµια Ηµέρα Αποταµίευσης

Βάλε στον κουµπαρά σου όσες λέξεις ξεκινάνε από τη συλλαβή κου

αποταµίευση ανάληψη κουραµπιές κουκλοθέατρο

κατάθεση ευρώ

κουκουβάγια τράπεζα κέρµα κουνέλι κουλούρι

κουβάς χρήµατα

336 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Τσακιρούδη ∆άφνη, 3ο Νηπιαγωγείο Αγίου Νικολάου

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««ΔάσοςΔάσοςΔάσοςΔάσος»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Αφήγηση ιστορίας «Ήταν κάποτε δυο φίλοι»

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικό αντικείμενο: Γλώσσα στο νηπιαγωγείο, Προφορική επικοινωνία

Ιδιαίτερη περιοχή του γνωστικού αντικείμενου:

να αντιληφθούν μέσα από μια ιστορία ότι οι λέξεις χωρίζονται σε συλλαβές

να φτιάξουν τις δικές τους λέξεις ενώνοντας συλλαβές

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διΟ σκοπός και οι διΟ σκοπός και οι διΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιδακτικοί στόχοιδακτικοί στόχοιδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

να εκφραστούν προφορικά

να καλλιεργήσουν τον προφορικό τους λόγο

να συνειδητοποιήσουν τη δομή των λέξεων

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

να ακούν με προσοχή τον αφηγητή

να κατανοούν το περιεχόμενο του κείμενου

να συμμετέχουν σε συζητήσεις γύρω από το κείμενο

να αντιληφτούν μέσα από μια ιστορία ότι οι λέξεις χωρίζονται σε συλλαβές

να διακρίνουν ακουστικά τις συλλαβές των λέξεων

Γλωσσικές δραστηριότητες 337 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

να ψυχαγωγηθούν φτιάχνοντας τις δικές τους «ανόητες» λέξεις (χωρίς

νόημα) και χορεύοντας στον ρυθμό της μουσικής

να εξασκηθούν στην ανάγνωση προσπαθώντας να διαβάσουν τις λέξεις που

προέκυψαν

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Συλλογική εργασία, ερωτήσεις-απαντήσεις

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηΓενική περιγραφή της δραστηΓενική περιγραφή της δραστηΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςριότηταςριότηταςριότητας

Αφηγούμαστε αρχικά στα παιδιά την ιστορία με τους 2 αχώριστους φίλους τον

«δα» και τον «σος» (βιβλιογραφία διαθεματικές προσεγγίσεις για όλο το

χρόνο, τόμος 1, Γερμανού-Παπαδημητρίου, σελ. 288). Κάθε φορά που

αναφερόμαστε στα δέντρα, δείχνουμε αντίστοιχα τις συλλαβές που έχουμε

γραμμένες σε χαρτόνι, «δα» και «σος». Συζητάμε για τη δημιουργία του

δασούς από τα δυο αυτά δέντρα. Στη συνέχεια, τοποθετούμε δίπλα-δίπλα τις

συλλαβές και προτρέπουμε όλα τα παιδιά να το κάνουν και να πουν δυνατά τη

λέξη που προκύπτει. Σε διάφορες καρτέλες έχουμε γραμμένες συλλαβές και

αυτή τη φορά ζητάμε από τα παιδιά να αναγνωρίσουν το «δα» και το «σος»

και να συνθέσουν και πάλι τη λέξη. Μετά, χωρίζουμε προφορικά τα ονόματά

μας σε συλλαβές, χτυπώντας παλαμάκια σε κάθε συλλαβή. Μετράμε τις

συλλαβές που έχει ο καθένας και τις συγκρίνουμε με των υπολοίπων. Έπειτα,

δείχνουμε στα παιδιά καρτέλες με δισύλλαβες λέξεις που αφορούν στο δάσος

και στις οποίες έχουμε αναφερθεί τις προηγούμενες ημέρες (ζώα, πουλιά,

λύκος, δέντρα, κλαδί κλπ.) και ενθαρρύνουμε τα παιδιά να τις διαβάσουν. Με

τη βοήθειά τους, τεμαχίζουμε τις λέξεις με ψαλίδι στις δυο συλλαβές τους. Οι

συλλαβές είναι όσες και τα παιδιά, έτσι ώστε κάθε παιδί να κράτα ένα

καρτελάκι με συλλαβή. Στον ήχο της μουσικής τα παιδιά χορεύουν στην

αίθουσα και μόλις η μουσική σταματήσει, καλούνται να κάνουν ζευγαράκια

και να προσπαθήσουν να διαβάσουν τη λέξη που προκύπτει. Όσα παιδιά δεν

τα καταφέρνουν στην ανάγνωση, τα βοήθα ένα άλλο παιδί. Γελάμε με τις

λέξεις που προκύπτουν και ψάχνουμε τις λέξεις με νόημα που προκύψανε. Η

μουσική συνεχίζει και τα παιδιά προτρέπονται να κάνουν διαφορετικά κάθε

φορά ζευγάρια. Επαναλαμβάνουμε για δυο ή τρεις φόρες ακόμη.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

36 λεπτά

338 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσατικά μέσατικά μέσατικά μέσα

Cd-rom με κλασική μουσική, καρτέλες με λέξεις, ψαλίδι

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Πραγματοποιήθηκε συζήτηση αμέσως μετά την αφήγηση της ιστορίας (τι σας

άρεσε περισσότερο και γιατί;), όπου τα παιδιά εξέφρασαν τα συναισθήματά τους

και κατανόησαν πώς δημιουργούνται τις περισσότερες φόρες τα δάση, χωρίς

την ανθρώπινη παρέμβαση. Εκφράστηκαν για την έννοια της φιλίας και

μίλησαν για τους δικούς τους φίλους. Επίσης, διασκέδασαν χορεύοντας με

τους φίλους τους και γέλασαν με τις λέξεις που προέκυψαν. Όσα κατάφεραν

να δημιουργήσουν αληθινές λέξεις, ένιωσαν υπερήφανα και συνεργάστηκαν

καλά για να διαβάσουν τις λέξεις και τα μεγαλύτερα παιδιά βοήθησαν τα

μικρότερα σε αυτό. Κατανόησαν σε μεγάλο βαθμό το πώς χωρίζονται οι

λεξούλες σε συλλαβές, καθώς στην αρχή, τους ήταν ιδιαιτέρα δύσκολο να

χωρίσουν τα ονόματά τους. Στο τέλος όμως, τα περισσότερα παιδιά το έκαναν

με μεγάλη ευχέρεια. Η απόδοσή τους και η συμμέτοχή τους ήταν αρκετά

ικανοποιητική, αν σκεφτεί κανείς πως για πρώτη φορά ασχοληθήκαμε με τον

κερματισμό της λέξης σε συλλαβές.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- «Γινόμαστε ποιητές!»: επεξεργασία του ποιήματος «Συμφωνία με ένα δέντρο»,

παιχνίδι με τις καταλήξεις και φτιάχνουμε τα δικά μας ποιήματα

---- « « « «Βρες ποιο ταιριάζει!»: συμπληρώνουμε τις προτάσεις με την πιο κατάλληλη

από τις δυο λέξεις, η μία από τις δυο έχει αστείο νόημα (π.χ. τους σπόρους

τους βάζουμε σε σακί ή βρακί)

Γλωσσικές δραστηριότητες 339 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Τσιάρα Κερασίνα, 6ο Νηπιαγωγείο Ιεράπετρας

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Χριστούγεννα Χριστούγεννα Χριστούγεννα Χριστούγεννα ---- Πρωτοχρονιά Πρωτοχρονιά Πρωτοχρονιά Πρωτοχρονιά»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενοΤο θέμα/ αντικείμενοΤο θέμα/ αντικείμενοΤο θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Υποκοριστικά – Μεγεθυντικά λέξεων

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γλώσσα, Μαθηματικά, Κοινωνικό περιβάλλον, Δημιουργία και Έκφραση

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

να βελτιώσουν, να εμπλουτίσουν και να καλλιεργήσουν τον προφορικό τους

λόγο, ώστε να αποκτήσουν ευχέρεια στην επικοινωνία

να αποκτήσουν φωνολογική επίγνωση

να γίνουν ευαίσθητα ως προς την ομορφιά του λόγου μέσα από τη Λογοτεχνία

και να νιώσουν ευχαρίστηση

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο καΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο καΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο καΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή ι ως προς τη μαθησιακή ι ως προς τη μαθησιακή ι ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να αναπτύξουν την προσοχή τους, ώστε να ακούν με προσοχή τον αφηγητή

να κατανοούν το περιεχόμενο του κειμένου

να συνεργάζονται, να επιχειρηματολογούν, να περιγράφουν, να κάνουν

υποθέσεις και να προτείνουν λύσεις χρησιμοποιώντας τη γλώσσα

να αναγνωρίζουν ότι οι λέξεις μπορεί να τελειώνουν με τον ίδιο ήχο

να μάθουν τους κανόνες ενός παιχνιδιού

340 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

να αναγνωρίζουν υποκοριστικά και μεγεθυντικά

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Ερωτήσεις-Απαντήσεις, Καταιγισμός Ιδεών, Εργασία σε ομάδες, Οπτική

παρατήρηση, Χειροτεχνία

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Α) Με στόχο να διδάξω τα υποκοριστικά και τα μεγεθυντικά των

λέξεων, τροποποίησα και αφηγήθηκα στα παιδιά το παραμύθι «Η μπουγάδα του

Αϊ-Βασίλη».

Μια παραμονή πρωτοχρονιάς κι ενώ όλα ήταν έτοιμα για το ταξίδι του

Αϊ-Βασίλη στη γη, οι νάνοι σκέφθηκαν να πλύνουν τη στολή του, για να

μοιάζει σαν καινούργια. Πάτησαν όμως λάθος κουμπί στο πλυντήριο και το

κακό δεν άργησε να γίνει. Τα ρούχα μίκρυναν. Μίκρυναν πολύ. Τόσο που

έκαναν μόνο στους νάνους (Σε αυτό το σημείο έδειχνα στα παιδιά ζευγάρια

εικόνων του ρούχου σε διαφορετικό μέγεθος και ζητούσα να μου πουν πώς

λέγεται η μικρή εικόνα).

Έτσι, σύμφωνα με τις απαντήσεις των παιδιών, το «σκουφί» έγινε

«σκουφάκι», η «κάλτσα» «καλτσάκι», η «ζώνη» «ζωνάκι», η «μπλούζα»

«μπλουζάκι», το «παντελόνι» «παντελονάκι», η «σακούλα» «σακουλάκι», το

«γάντι» «γαντάκι», η «μπότα» «μποτάκι».

Ο Αϊ-Βασίλης τα έχασε. Πώς θα μοιράσει τώρα τα δώρα! Έπρεπε

επειγόντως να βρεθεί μια λύση. Φώναξε αμέσως τους γίγαντες, για να τα

τραβήξουν και να γίνουν πάλι τα ρούχα κανονικά. Αυτοί όμως από τη

βιασύνη τους έβαλαν όλη τη δύναμη που είχαν και τα έκαναν τεράστια. Τόσο

τεράστια, που έκαναν μόνο στους γίγαντες (Όπως και με τα υποκοριστικά,

έτσι και τώρα έδειχνα ζευγάρια εικόνων του ρούχου και ζητούσα να μου

ονομάσουν τη μεγάλη εικόνα. Τα παιδιά είπαν την «μπλούζα» «μπλουζάρα»,

το «παντελόνι» «παντελονάρα» κλπ.).

Ο Αϊ-Βασίλης τραβούσε τα μαλλιά του. Οι νάνοι κρύφτηκαν κάτω από

τα τραπέζια και οι γίγαντες εξαφανίστηκαν τρέχοντας μέσα στο χιονισμένο

δάσος. Απελπισμένος και μόνος ο Αϊ-Βασίλης σκεφτόταν τα παιδιά που μάταια

θα περίμεναν τα δώρα τους και δεν ήξερε τι να κάνει. Τι να κάνει, για να

γίνουν όλα όπως πρώτα;

Προτίμησα να μη δώσω εγώ τη λύση, αλλά να τη σκεφθούν τα παιδιά.

Οι απαντήσεις τους ήταν:

1) να τα βάλουνε στο πλυντήριο, για να μικρύνουν και να γίνουν κανονικά

Γλωσσικές δραστηριότητες 341 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2) να μετρήσουν τον Αϊ-Βασίλη και να τα κόψουνε

3) να αγοράσουν γούνα και το άλλο (το κόκκινο ύφασμα), να του ράψουνε μια

καινούργια στολή

Β) Με αφορμή το παραπάνω παραμύθι, φτιάξαμε το παιχνίδι «Γίγαντες

και Νάνοι» για να το παίξουμε την επόμενη φορά που θα θέλαμε να

ασχοληθούμε με τη γλώσσα. Τα παιδιά χωρίστηκαν σε 3 ομάδες. Η πρώτη

ομάδα ζωγράφισε τα ρούχα που είχαν κατάληξη «-ακι» και τα κρέμασε με

μανταλάκια σε σχοινί όπως την μπουγάδα. Η δεύτερη τα ρούχα που είχαν

κατάληξη «-αρα» και τα άπλωσε. Η τρίτη έφτιαξε δυο κουτιά, που στο ένα

έγραψαν τη μεγεθυντική και στο άλλο την υποκοριστική κατάληξη. Όταν

μετά από μερικές ημέρες οι προετοιμασίες ολοκληρώθηκαν, μαζευτήκαμε

στην παρεούλα για να ορίσουμε τους κανόνες και να το παίξουμε.

Κάθε παιδί διάλεξε από την απλώστρα όποιο ρούχο ήθελε. Το έδειξε,

είπε το όνομά του (π.χ. «σκουφάκι», «σακουλάρα» κλπ.) και κάθισε στη θέση

του. Τους εξήγησα ότι θα τους πω ένα ποίημα και όποιος ακούει το όνομα του

ρούχου που κρατάει, θα σηκώνεται όρθιος. Μόλις σταματώ, θα βάζει την

εικόνα του στο κουτί με την κατάληξη που της ταιριάζει. Όποιος χάσει, θα

περπατήσει σαν τον γίγαντα ή σαν τον νάνο, ανάλογα με το ρούχο, που έχει

στα χέρια του. Κατά διάρκεια της προετοιμασίας του παιχνιδιού, είχαμε

εξοικειωθεί με τη γραπτή μορφή των υποκοριστικών και μεγεθυντικών

καταλήξεων.

«Γίγαντες και Νάνοι»«Γίγαντες και Νάνοι»«Γίγαντες και Νάνοι»«Γίγαντες και Νάνοι» Ο Αϊ Βασίλης µας παιδιά έπαθε µια συµφορά. Το σκουφί του έγινε σκουφάκι και το γάντι του, γαντάκι (σταµάτηµα - εκτέλεση εντολής). Ο Αϊ Βασίλης µας παιδιά έπαθε µια συµφορά. Είδε την µπλούζα του µπλουζάρα και τη σακούλα, σακουλάρα (σταµάτηµα - εκτέλεση εντολής). Ο Αϊ Βασίλης µας παιδιά έπαθε µια συµφορά. Έγινε η µπότα του, µποτάρα και η ζώνη του ζωνάρα (σταµάτηµα - εκτέλεση εντολής). Ο Αϊ Βασίλης µας παιδιά έπαθε µια συµφορά. Η µπλούζα του έγινε µπλουζάκι και η κάλτσα του καλτσάκι (σταµάτηµα - εκτέλεση εντολής).

342 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Το παιχνίδι συνεχίστηκε μέχρι που τελείωσαν όλες οι εικόνες.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

Α) 30 λεπτά, Β) 30 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Εικόνες, χαρτόνια, ύφασμα, μαρκαδόροι, κουτιά, μανταλάκια, σχοινί, ψαλίδια,

κόλλες, μολύβια, φωτοτυπικό

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Παρακολούθησαν με ενδιαφέρον το παραμύθι, απάντησαν με

ενθουσιασμό και ευκολία στις ερωτήσεις μου για τα υποκοριστικά και τα

μεγεθυντικά και συμμετείχαν στην εξέλιξη της ιστορίας προτείνοντας λύσεις.

Διασκέδασαν τόσο στην προετοιμασία, όσο και κατά τη διάρκεια του

παιχνιδιού «Γίγαντας-Νάνος». Τα περισσότερα παιδιά κατάλαβαν τους κανόνες

και κατάφεραν να κατακτήσουν την υποκοριστική από τη μεγεθυντική

κατάληξη των λέξεων, όχι μόνο στον προφορικό αλλά και στον γραπτό λόγο.

Σίγουρα υπάρχει ανάγκη για περισσότερη επεξεργασία και επέκταση του

θέματος, γιατί τα προνήπια κυρίως, δεν αντιστοίχισαν εύκολα το φώνημα με

το γράφημα.

Εξέφρασαν την επιθυμία να ξαναδιαβάσουμε το παραμύθι, για να

σκεφθούν και άλλες λύσεις και φυσικά να παίξουμε πάλι το παιχνίδι.

Συμφωνήσαμε σε μια επόμενη ενασχόλησή μας με τη γλώσσα, να

μαζέψουν τις εικόνες που έφτιαξαν να γράψουν τις λέξεις όπως μπορούν, και

να κάνουμε ένα βιβλίο για τη βιβλιοθήκη μας με τίτλο: «Ο Αϊ Βασίλης μας

παιδιά έπαθε μια συμφορά».

Πιστεύω, ότι τόσο ο γενικός σκοπός, όσο και οι διδακτικοί στόχοι

επιτεύχθηκαν σε μεγάλο βαθμό.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

Οι δράσεις που αναφέρονται είναι τρεις:

Α) «Η μπουγάδα του Αϊ Βασίλη»

Β) «Γίγαντες και Νάνοι»

Γ) «Ο Αϊ Βασίλης μας παιδιά έπαθε μια συμφορά»

Γλωσσικές δραστηριότητες 343 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Τσιοφύλα Παναγιώτα, 5ο Νηπιαγωγείο Ιεράπετρας

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Φθινοπωρινά φρούταΦθινοπωρινά φρούταΦθινοπωρινά φρούταΦθινοπωρινά φρούτα»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Φρουτοπαιχνίδι, ανακαλύπτω φρουτολέξεις!

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικό αντικείμενο: Παιδί και γλώσσα, Παιδί,

δημιουργία και έκφραση

Ιδιαίτερη περιοχή του γνωστικού αντικειμένου:

προφορική επικοινωνία (ομιλία και ακρόαση,

ανάγνωση), Εικαστικά

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

Ανάπτυξη προφορικού λόγου

Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό

αντικείμεναντικείμεναντικείμεναντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή ο και ως προς τη μαθησιακή ο και ως προς τη μαθησιακή ο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

να δημιουργούν και να συνθέτουν λέξεις χωρίς

καθοδήγηση και περιορισμούς, να περιγράφουν

και να ερμηνεύουν τις σκέψεις τους

να αναπτύξουν τη φαντασία και τη

δημιουργικότητά τους μέσα από τη ζωγραφική

344 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5.5.5.5. Οι μέθοδοι καιΟι μέθοδοι καιΟι μέθοδοι καιΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας οι τεχνικές διδασκαλίας οι τεχνικές διδασκαλίας οι τεχνικές διδασκαλίας

Καταιγισμός ιδεών, συζήτηση, ζωγραφική

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Αφού γνωρίσαμε τα φρούτα του φθινοπώρου

και φτιάξαμε φρουτοσαλάτα, αναλύσαμε τη

σύνθετη λέξη και αποφασίσαμε να βρούμε και

άλλες λέξεις που να αρχίζουν από τη λέξη

«φρούτο». Έτσι, τα παιδιά βρήκαν τις λέξεις

που υπάρχουν ήδη στο λεξιλόγιο μας όπως

«φρουτόκρεμα», αλλά και άλλες που

σκέφτηκαν και τις πρόφεραν όμως σωστά.

Σκέφτηκαν λέξεις όπως «φρουτοβάτραχος»,

«φρουτοχιόνι», «φρουτοπαπούτσι» και άλλες

πολλές. Όποιο παιδί έλεγε μία τέτοια λέξη, μας

εξηγούσε και τι σήμαινε η λέξη του. Για παράδειγμα, το παιδί που ανακάλυψε

τη λέξη «φρουτοβάτραχος» μας εξήγησε ότι είναι «ο βάτραχος που κουβαλάει τα

φρούτα». Σε επόμενο στάδιο, έγραψα τις λέξεις σε χαρτάκια και τους άφησα να

ζωγραφίσουν τη σύνθετη λέξη όπως την έχουν φανταστεί. Τέλος, όλες αυτές

οι κάρτες έγιναν βιβλίο ανάγνωσης.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

30 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Μαρκαδόροι, φύλλο εργασίας

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Τα παιδιά έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον για τη

δραστηριότητα, οι λέξεις «έπεφταν βροχή από

τα στόματα» των παιδιών, αναπτύχθηκε η

δημιουργική τους σκέψη και ανέλαβαν

πρωτοβουλίες. Συχνά ανατρέχουν στο βιβλίο

που κατασκευάστηκε με τις δικές τους ιδέες και

το μελετούν.

Γλωσσικές δραστηριότητες 345 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- Υποκοριστικά και μεγεθυντικά για τα μουσικά όργανα που έχει ο νάνος

μουσικός και ο γίγαντας μουσικός αντίστοιχα

- Με αφορμή την αφήγηση της ιστορίας «Ο μικρός κάστορας και η ηχώ»,

βρίσκουν την πρώτη συλλαβή κάθε λέξης που χάνεται με την ηχώ (π.χ.

φώναζα την ελλιπή λέξη «θάρα» στα παιδιά σαν να ήταν η ηχώ και έπρεπε να

βρουν πως ήταν ολόκληρη η λέξη, δηλαδή κιθάρα).

346 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Τσιφετάκη ∆έσποινα, 2ο Νηπιαγωγείο Ιεράπετρας

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταριότηταριότηταριότητα

««««Ο εαυτός μουΟ εαυτός μουΟ εαυτός μουΟ εαυτός μου»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

«Σε πόσους ορόφους στεγάζεται το όνομά μου;»

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γλώσσα, Μαθηματικά, Ανθρωπογενές περιβάλλον

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

η οπτικo-κινητική εξοικείωση των παιδιών με τις συλλαβές

να μυηθούν διαισθητικά στη δομή του λόγου

να σχηματίσουν την ακουστική και ρυθμική παράσταση του ονόματός τους

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

να συνειδητοποιήσουν ότι οι λέξεις αποτελούνται από συλλαβές

να μάθουν να μετρούν και να αναγνωρίζουν τους αριθμούς από το 0 έως το 6

να μάθουν την αντιστοίχηση ένα προς ένα

να μάθουν να συγκρίνουν ονόματα με τις περισσότερες ή τις λιγότερες

συλλαβές

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικΟι μέθοδοι και οι τεχνικΟι μέθοδοι και οι τεχνικΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςές διδασκαλίαςές διδασκαλίαςές διδασκαλίας

Ερωτήσεις-Απαντήσεις, ομαδική εργασία, οπτική παρατήρηση

Γλωσσικές δραστηριότητες 347 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Το όνομα του κάθε παιδιού είναι γραμμένο πάνω σε καρτελίτσες με

ευδιάκριτο χωρισμό συλλαβών. Στη μοκέτα έχω τοποθετήσει ένα μεγάλο

κάνσον χαρτί όπου είναι σχεδιασμένα μικρά τετραγωνάκια και αριθμημένα

από το 1 έως το 6 ξεκινώντας από κάτω προς τα πάνω. Εξηγώ πως αυτά τα

τετραγωνάκια δεν είναι τίποτε άλλο, από τους ορόφους μιας πολυκατοικίας.

Ένα-ένα παιδί καλείται να έρθει, να αναγνωρίσει το όνομά του και να το

πάρει μαζί του επιστρέφοντας στη θέση του. Όταν πια όλα τα παιδιά κρατάνε

την καρτέλα τους, με τη βοήθεια ενός ψαλιδιού, φωνάζω ένα παιδί κάθε φορά

και κόβω το όνομά του σε συλλαβές. Εννοείται πως δε «στέκομαι» σε κανόνες

συλλαβισμού. Το παιδί καλείται να το χτυπήσει ρυθμικά σε παλαμάκια. Όταν

όλα τα παιδιά το επαναλάβουν, το παιδί με το κομμένο όνομα τοποθετεί μια-

μια τις συλλαβές στα κουτάκια ξεκινώντας από κάτω προς τα πάνω. Μόλις

ολοκληρωθεί η αντιστοίχιση ρωτάω να μου αναγνωρίσει τον αριθμό, στον

οποίο έφτασε η τελευταία συλλαβή από το όνομά του. Η δραστηριότητα

ολοκληρώνεται, όταν όλοι έχουν τοποθετήσει τις συλλαβές στα κουτάκια και

συγκρίνουν ποιο όνομα στεγάζεται σε περισσότερους ορόφους και ποιο σε

λιγότερους.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δρΔιάρκεια υλοποίησης της δρΔιάρκεια υλοποίησης της δρΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςαστηριότηταςαστηριότηταςαστηριότητας

Περίπου 30-35 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Χρησιμοποιήθηκαν για την πραγματοποίηση της δραστηριότητας ένα μεγάλο

κάνσον χαρτί, μαρκαδόρος, ψαλίδι και μικρές καρτέλες με τα ονόματα των

παιδιών

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Αρχικά θεώρησα ότι η συγκεκριμένη δραστηριότητα θα κούραζε τα

παιδιά. Αντ’ αυτού, επειδή το όνομα είναι κάτι οικείο, τα βοήθησε να είναι

προσηλωμένα, όπως επίσης και ο ανταγωνισμός, για να δουν τελικά, ποιο

όνομα θα κέρδιζε. Θεώρησα καλό να ξεκινήσω πρώτα από τα νήπια, για να

μπορέσουν και τα προνήπια να ανταποκριθούν στη δυσκολία της

δραστηριότητας. Οι στόχοι που είχα αρχικά θέσει, επιτεύχθηκαν. Μέσα από τη

συζήτηση που ακολούθησε με το πέρας της δραστηριότητας, τα παιδιά

ανέπτυξαν την κριτική τους σκέψη, αντιλήφθηκαν παραστατικά το μέγεθος

348 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

των ονομάτων (μικρά-μεγάλα), εξοικειώθηκαν περισσότερο με τους αριθμούς

και προβληματίστηκαν όταν ήρθε η ώρα της σύγκρισης.

Υπήρξε όμως κάτι που δυσκόλεψε τα προνήπια και δεν το είχα

προβλέψει. Κάποια από αυτά, όταν ερχόταν η δική τους σειρά να

τοποθετήσουν τις συλλαβές μέσα στα κουτάκια, ξεκινούσαν από πάνω προς τα

κάτω. Σε εκείνο το σημείο ζητούσα τη βοήθεια από κάποιο νήπιο, και με τη

συζήτηση που επακολουθούσε, βοηθούσαμε το μικρότερο παιδί να κατανοήσει

τον λόγο που ξεκινάμε από κάτω. Όμοια και στις πολυκατοικίες μετράμε τους

ορόφους από κάτω προς τα πάνω.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δυο δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δυο δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δυο δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δυο δραστηριοτήτων

- Η κατάληξη –νανανανα δε βρίσκεται μόνο στο όνομά μου (π.χ. Μαρί-να, Έλε-να)

- «Συνθέτω το όνομά μου με εικόνες»: κολλώ τις εικόνες, που το αρχικό γράμμα

της ονομασίας τους είναι ένα από τα γράμματα του ονόματός μου (π.χ. Μαρία,

«ΜΜΜΜήλο», «ααααεροπλάνο», «ρρρρινόκερος», «ιιιινδιάνος», «ααααχλάδι») - είναι η

δυσκολότερη δραστηριότητα από τις τρεις

Γλωσσικές δραστηριότητες 349 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Τσιφόρα Ανθή, 2ο Νηπιαγωγείο Σητείας

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Υγιεινή διατροφήΥγιεινή διατροφήΥγιεινή διατροφήΥγιεινή διατροφή»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο της δραστηριότηταςΤο θέμα/ αντικείμενο της δραστηριότηταςΤο θέμα/ αντικείμενο της δραστηριότηταςΤο θέμα/ αντικείμενο της δραστηριότητας

Αναγνώριση αρχικού φωνήματος λέξης

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γλώσσα (Προφορικός και γραπτός λόγος), Μαθηματικά (Ψυχοκινητικός

τομέας. Κοινωνικός τομέας)

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

να συνειδητοποιήσει το παιδί τη συλλαβική δομή των λέξεων

να ανακαλύψει λέξεις με όμοιο αρχικό φώνημα

να συνειδητοποιήσει ότι οι ήχοι των λέξεων μπορούν να αντικατασταθούν

Επιμέρους Στόχοι Επιμέρους Στόχοι Επιμέρους Στόχοι Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

να ευαισθητοποιηθούν τα παιδιά στην έννοια του αρχικού φωνήματος λέξης

να μάθουν να προφέρουν σωστά το φθόγγο «Π» σε συνδυασμό με τους

φθόγγους «α», «ε», «ο», «ι»

να εμπλουτιστεί το λεξιλόγιό τους με λέξεις που αρχίζουν από τα φωνήματα

«πα», «πε», «πι», «πο»

να προχωρήσουν στη ταυτοποίηση των παραπάνω φωνημάτων με τα

αντίστοιχα σύμβολα γραπτού λόγου

350 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

να συμμετέχουν στη συζήτηση όταν τους δοθεί ο λόγος και να έχουν την

υπομονή να ακούν τις απαντήσεις των άλλων

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Παιδική λογοτεχνία, αφήγηση παραμυθιού, ερωτήσεις-απαντήσεις, διδακτικά

προφορικά παιχνίδια, επίδειξη οπτικών μέσων, οπτική παρατήρηση, ασκήσεις

προφοράς, κινητικό παιχνίδι ετοιμότητας, παιχνίδι σε ζευγάρια

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Η δραστηριότητα εντάσσεται στην ενότητα της υγιεινής διατροφής.

Αρχικά διαβάζουμε στα παιδιά το παραμύθι «Η ιστορία ενός καλοψημένου

τηγανόψωμου» του Π. Κρ. Ασμπγιόρνσεν και Γ. Μόε (Εκδόσεις Πατάκη,

μετάφραση: Ρένα Καρθαίου). Στο παραμύθι συναντάμε τους ακόλουθους

ήρωες: τη μάνα Άννα, τον γερούλη-φασούλη, την κοτούλα-κουτούλα, τον

κοκορίκο-ρίκοκο, την παπίτσα-πιπίτσα, τη χήνα-πείνα και τον

αγριοχηνόπουλε-κουτοκουτόπουλε, τα ονόματα των οποίων κάνουν

ιδιαίτερη εντύπωση στα παιδιά. Την επόμενη ημέρα, παρουσιάζουμε στα

παιδιά τέσσερις παρόμοιες πάπιες φτιαγμένες από χαρτόνι και διηγούμαστε

την ακόλουθη ιστορία:

Παιδιά σήμερα στο νηπιαγωγείο μας έχει έρθει για επίσκεψη η παπίτσα-

πιπίτσα. Μαζί της έφερε και τις τρεις αδερφούλες της. Η μαμά τους επειδή τις

μπερδεύει, έπλεξε τέσσερα σκουφάκια, ένα για την καθεμία (στα σκουφάκια

επάνω υπάρχουν γραμμένα τα φωνήματα «πα», «πε», «πι», «πο»). Για

κοιτάξτε παιδιά και πείτε μου αν γράφει το ίδιο πράγμα σε κάθε σκουφάκι.

Μπορεί κάποιος να μαντέψει τι γράφει στο κάθε σκουφάκι; Τώρα που μάθαμε,

ας βρούμε πως λένε και τις υπόλοιπες. Η νηπιαγωγός παρουσιάζει πρώτα την

πάπια με το σκουφάκι «πο» λέγοντας ότι τη λένε παπίτα-ποπίτσα. Στην

παπίτσα-ποπίτσα αρέσουν πολύ οι λέξεις που αρχίζουν από «πο». Για

σκεφτείτε να της πείτε μερικές. Ακολουθούμε την ίδια διαδικασία και για α

φωνήματα «πα», «πε», «πι». Συγχρόνως, γίνεται καταγραφή και ομαδοποίηση

των απαντήσεων των παιδιών.

1111ηηηη δραστηριότητα: δραστηριότητα: δραστηριότητα: δραστηριότητα: «Πάμε για ψώνια»

Μοιράζουμε στα παιδιά εικόνες-κάρτες με διάφορα είδη διατροφής που

το αρχικό τους φώνημα είναι το «πα» (πατάτα, παντζάρι, πάστα, παγωτό), το

«πε» (πεπόνι), το «πι» (πίτσα, πίτα, πιπεριά) και το «πο» (πορτοκάλι).

Τοποθετούμε τέσσερα πλαστικά καλαθάκια από τη γωνιά του μανάβικου

Γλωσσικές δραστηριότητες 351 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

πάνω στα οποία υπάρχουν τα φωνήματα «πα», «πε», «πι», «πο». Το κάθε παιδί

πρέπει να βάλει την εικόνα-κάρτα που κρατάει στο αντίστοιχο καλαθάκι.

2222ηηηη δραστηριότητα: δραστηριότητα: δραστηριότητα: δραστηριότητα: «Εγώ την αρχή κι εσείς το τέλος»

Η νηπιαγωγός λέει Τα παιδιά απαντούν

-πα -πατάτα, παπούτσι κλπ

-πε -πεπόνι, περίπτερο κλπ

-πι -πιπέρι, πιρούνι κλπ

-πο -πορτοκάλι, πόδι κλπ

3333ηηηη δραστηριότητα: δραστηριότητα: δραστηριότητα: δραστηριότητα: Ψυχοκινητικό παιχνίδι

Απλώνουμε στο πάτωμα πατούσες που σε κάθε μια γράφει κάποιο από

τα φωνήματα «-πα», «-πε», «-πι», «-πο».

Λέμε κάθε φορά λέξεις που ξεκινούν με τα παραπάνω φωνήματα και τα

παιδιά πρέπει να πατήσουν στην αντίστοιχη πατούσα.

Παιχνίδι σε ζευγάρια: τα παιδιά χωρίζονται σε ζευγάρια. Δίνουμε ένα ζάρι

πάνω στο οποίο υπάρχουν οι ακόλουθες εικόνες: παγωτό, πεπόνι, πιπεριά,

πορτοκάλι, πατάτα, πίτσα. Το ένα παιδί ρίχνει το ζάρι κι ανάλογα με την

εικόνα, το δεύτερο παιδί πρέπει να πατήσει στη σωστή πατούσα.

Ελεύθερες δραστηριότητες: κατά τη διάρκεια των ελεύθερων

δραστηριοτήτων, προτείνουμε στα παιδιά ένα διαφορετικό Sudoku.

Σχεδιάζουμε σε χαρτί του μέτρου δεκαέξι τετράγωνα και σε τέσσερα από αυτά

υπάρχουν τα φωνήματα «-πα», «-πε», «-πι», «-πο», καθώς και η εικόνα ενός

τροφίμου που ξεκινάει με τα παραπάνω φωνήματα (πατάτα, πεπόνι, πιπεριά,

πορτοκάλι). Αφού εξηγήσουμε στα παιδιά τους κανόνες του παιχνιδιού,

μοιράζουμε δώδεκα κάρτες όμοιες με τις παραπάνω (κάθε κάρτα υπάρχει

τέσσερις φορές) τις οποίες και πρέπει να τοποθετήσουν σε κάθε τετράγωνο-

κελί προσέχοντας όμως σε κάθε γραμμή, στήλη, και τμήμα να υπάρχει η κάθε

κάρτα μόνο μία φορά.

Μαθηματικά:Μαθηματικά:Μαθηματικά:Μαθηματικά: για τη δραστηριότητα των μαθηματικών χρησιμοποιούμε τις

δεκαέξι κάρτες από το παιχνίδι Sudoku. Φτιάχνουμε μία ακολουθία-μοτίβο με

τέσσερις από τις εικόνες: πατάτα, πεπόνι, πιπεριά, πορτοκάλι και τα παιδιά

πρέπει να συνεχίσουν το ίδιο μοτίβο μέχρι να τελειώσουν όλες οι κάρτες.

352 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

Δυο διδακτικές ενότητες διάρκειας περίπου 30 λεπτών η καθεμία

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Βιβλίο, εικόνες με γνωστικά αντικείμενα, πάπιες από χαρτί, πατούσες

χρωματιστές, πλαστικά καλαθάκια, ζάρι, χαρτί του μέτρου

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Κατά τη διάρκεια της εύρεσης και καταγραφής των λέξεων που

αρχίζουν με τα παραπάνω φωνήματα, στις απαντήσεις των παιδιών

συμπεριλαμβάνονταν λέξεις που ηχητικά ξεκινούσαν με το φώνημα «–πε», «-

πι», ορθογραφικά όμως διέφεραν (π.χ. παι-δί, παι-δίατρος, πυ-ροσβέστης).

Αρκετά παιδιά παρατήρησαν τη διαφορά αυτή σε επίπεδο γραπτού λόγου,

οπότε χρειάστηκε να διευκρινιστεί ότι υπάρχουν φωνήματα που ακουστικά

είναι παρόμοια, ορθογραφικά όμως διαφέρουν. Ωστόσο, οι απαντήσεις αυτές

θεωρήθηκαν σωστές γιατί μας ενδιέφερε μόνο το φώνημα και όχι η

ορθογραφία της λέξης.

Τα παιδιά δε δυσκολεύτηκαν στις δραστηριότητες που τους ζητήθηκε

να βρουν λέξεις που ξεκινούν με τα συγκεκριμένα φωνήματα.

Παρουσιάστηκαν δυσκολίες στις δραστηριότητες που αφορούσαν την

αντικατάσταση των φωνημάτων (π.χ. ποιο θα είναι το όνομα της παπίτσας με

το σκουφάκι που γράφει το φώνημα –πο, ποπίτσα κ.ο.κ.). Τέλος, διασκέδασαν

ιδιαίτερα με τις παιγνιώδεις δραστηριότητες (1η δραστηριότητα) και με τα

ψυχοκινητικά παιχνίδια.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- Σύνθετες λέξεις

- Αντικατάσταση αρχικού φωνήματος.

π.χ. Τι θα βγει, τι θα βγει

ποιος μπορεί να μας πει

αν στη λέξη πείνα

αλλάξουμε το π με το χ

Γλωσσικές δραστηριότητες 353 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Χατζηανδρέου Μαρία, 5ο Νηπιαγωγείο Ιεράπετρας

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Εναλλαγή μέρας Εναλλαγή μέρας Εναλλαγή μέρας Εναλλαγή μέρας –––– νύχτας νύχτας νύχτας νύχτας»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Δραστηριότητες παρατήρησης του φαινομένου της μέρας και της νύχτας και

αντίστοιχα παιχνίδια

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςέςέςές

Παιδί και ανθρωπογενές περιβάλλον, Παιδί και μελέτη φυσικού

περιβάλλοντος, Παιδί και γλώσσα, Παιδί και δημιουργία και έκφραση

(θεατρικό παιχνίδι-δραματοποίηση), Παιδί και μαθηματικά, Παιδί και

πληροφορική

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπΓενικός ΣκοπΓενικός ΣκοπΓενικός Σκοπόόόόςςςς

Τι πιστεύουν τα παιδιά για τη γη; Γιατί έχουμε μέρα και γιατί νύχτα; Τι

συμβαίνει με τον ήλιο και το φεγγάρι; Γιατί το καλοκαίρι αργεί να νυχτώσει

και η μέρα διαρκεί περισσότερο; Γιατί το χειμώνα νυχτώνει πιο νωρίς;

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικόΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικόΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικόΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Ποιες είναι οι ασχολίες και συνήθειες των ανθρώπων την ημέρα και ποιες τη

νύχτα;

Τα νήπια καλούνται:

να συνειδητοποιήσουν ότι οι λέξεις αποτελούνται από συλλαβές

354 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

να διατυπώσουν, να εκφράσουν τη γνώμη τους για την εναλλαγή ημέρας-

νύχτας

να συμμετέχουν σε συζητήσεις για το τι σχήμα έχει η γη, τι πιστεύουν ότι

περιλαμβάνει η γη

να κατανοήσουν το φαινόμενο μέσα από πειράματα

να ακούσουν με προσοχή τη νηπιαγωγό-αφηγητή αλλά και τους

συνομήλικους τους στη διατύπωση απόψεων

να ανακαλύψουν τα βασικά χαρακτηριστικά αυτής της καθημερινής

εναλλαγής

να συγκρίνουν, να συσχετίσουν και να ομαδοποιήσουν τις ασχολίες των

ανθρώπων την ημέρα και τις αντίστοιχες της νύχτας

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Διερευνητική μέθοδος και ανίχνευση των ενδιαφερόντων των παιδιών,

Παρατήρηση και μελέτη του φαινομένου της εναλλαγής ημέρας-νύχτας από

το Google Earth. Καταιγισμός ιδεών, ομαδοσυνεργατική μέθοδος, διαθεματική

προσέγγιση του θέματος, εικαστική έκφραση και δραματοποίηση του

φαινομένου

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

«Η Κοιμισμένη Ξεχασιάρα»

Η νηπιαγωγός συστήνει μια γαντόκουκλα με κλειστά μάτια έτοιμη για

ύπνο που νυστάζει και χασμουριέται. Η κούκλα λέει λέξεις, που συνήθως τις

χρησιμοποιούμε την νύχτα ξεχνώντας στην αρχή την πρώτη συλλαβή τους.

Ζητά από τα παιδιά να μαντέψουν τη λέξη αλλά και τη συλλαβή που ξέχασε η

κούκλα. Η κούκλα από την άλλη της μεριά είναι ξύπνια με τα μάτια ανοιχτά

και αυτή τη φορά χρησιμοποιεί τις αντίστοιχες λέξεις της ημέρας. Η γλωσσική

δραστηριότητα περνάει από διαβαθμίσεις. Στην αρχή τα παιδιά καλούνται να

συμπληρώσουν την πρώτη συλλαβή που ξεχνά η κούκλα, ύστερα την

τελευταία και στο τέλος αναζητούν τη συλλαβή στη μέση της λέξης. Σε

επόμενη φάση, τα παιδιά καλούνται να μιλήσουν όπως η Κοιμισμένη

Ξεχασιάρα, ξεχνώντας συγκεκριμένες συλλαβές. Αξίζει να σημειωθεί ότι

παρουσιάστηκαν στα παιδιά και οι αντίστοιχες καρτέλες με τις λέξεις που

χρησιμοποίησε η κούκλα, καθώς και καρτέλες με τις συλλαβές που λείπουν,

έτσι ώστε τα παιδιά να τις αναζητούν και όταν τις βρίσκουν να φτιάχνουν τη

λέξη συμπληρώνοντας τη. ΚΑΛΗΜΕΡΑ, -ΛΗΜΕΡΑ, ΚΑΛΗΜΕ-

Γλωσσικές δραστηριότητες 355 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

ΞΗΜΕΡΩΣΕ, -ΜΕΡΩΣΕ, ΗΜΕΡΩ- ΣΗΚΩΘΗΚΑ, -ΚΩΘΗΚΑ, ΣΗΚΩΘΗ- ΝΥΧΤΩΣΕ, -ΧΤΩΣΕ, ΝΥΧΤΩ- ΚΑΛΗΝΥΧΤΑ, -ΛΗΝΥΧΤΑ, ΚΑΛΗΝΥ- ΚΟΙΜΗΘΗΚ, -ΜΗΘΗΚΑ, ΚΟΙΜΗΘΗ- ΥΠΝΟΒΑΤΗΣ, -ΠΝΟΒΑΤΗΣ, ΥΠΝΟΒΑ- ΚΡΕΒΑΤΙ, -ΒΑΤΙ, ΚΡΕΒΑ- ΜΑΞΙΛΑΡΙ, -ΞΙΛΑΡΙ, ΜΑΞΙΛΑ-

Στην τελευταία φάση που ζητήσαμε από τα παιδιά να μιλήσουν όπως η

κούκλα μας, βοήθησε και η ακρόαση ενός παιχνιδιάρικου τραγουδιού που

όλοι μιλούσαν χρησιμοποιώντας το ίδιο φωνήεν σε όλες τις συλλαβές. Αυτή

είναι και η δεύτερη δραστηριότητά μου.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

Περίπου τρεις μέρες ασχοληθήκαμε με το συγκεκριμένο γλωσσικό παιχνίδι, με

διάρκεια 15-25 λεπτά την ημέρα

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα α α α

Κατά τη διάρκεια της διαθεματικής προσέγγισης, χρησιμοποίησα το παραμύθι

«Νύχτα με φεγγάρι» των Yvonne Goldner - Beivi Nicoletta Ceccoli (Εκδόσεις

Publish). Επίσης, τα τραγούδια από το cd-rom του βιβλίου «28 λίγο

παιχνιδιάρικα ποιήματα» της Κοκκίδου (Εκδόσεις Ωρίων), μία γαντόκουκλα,

υδρόγειος

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Η νηπιαγωγός προκάλεσε τη συζήτηση, διατυπώνοντας ερωτήσεις για το τι

άρεσε στα παιδιά περισσότερο και γιατί. Εκφράζοντας τις εντυπώσεις τους,

διαπιστώνουμε ότι επιτεύχθηκαν οι στόχοι που είχαμε θέσει στην αρχή.

Επίσης, σε μια σελίδα Α3 που τη διπλώνουμε στη μέση, ζητάμε από τα παιδιά

να ζωγραφίσουν τη γη την ημέρα και τη γη τη νύχτα αλλά και να

ζωγραφίσουν τα σπίτια και τους ανθρώπους, όπως φαίνονται από τον ουρανό.

Στην παρεούλα παρουσιάζουν και επεξηγούν τη ζωγραφιά τους.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- Μιλάμε αστεία και παιχνιδιάρικα

- Ο ήλιος είναι η μπάλα που καίει

356 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Φασουλάκη Αθηνά, 2ο Νηπιαγωγείο Ιεράπετρας

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Ο συννεφιασμένος ΝοέμβρηςΟ συννεφιασμένος ΝοέμβρηςΟ συννεφιασμένος ΝοέμβρηςΟ συννεφιασμένος Νοέμβρης»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Φτιάχνω συνθήματα του Πολυτεχνείου - Το Πολυτεχνείο ζει

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικό αντικείμενο: Συναισθηματική ανάπτυξη του νηπίου

Ιδιαίτερη περιοχή του γνωστικού αντικειμένου: Ανάγνωση (σημασιολογική

επίγνωση σε επίπεδο πρότασης και λέξης)

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικοί στόχοιΓενικοί στόχοιΓενικοί στόχοιΓενικοί στόχοι

τα παιδιά γνωρίζουν και κατανοούν έννοιες

όπως «Δημοκρατία» και «Δικτατορία»,

έρχονται σε επαφή με την ιστορία και τα

σημαντικά γεγονότα που στιγμάτισαν τη

νεότερη ιστορία μας

αντιλαμβάνονται την αξία των ατομικών ελευθεριών, του λόγου και της

ελευθερίας της γνώμης τους

αναπτύσσουν την κριτική τους σκέψη και δε δέχονται παθητικά μηνύματα

κατανοούν ότι τα μέλη των ομάδων λειτουργούν ελεύθερα και ισότιμα μέσα

σε αυτή

Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς την Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς την Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς την Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς την

μαθησιακή διαδικασίαμαθησιακή διαδικασίαμαθησιακή διαδικασίαμαθησιακή διαδικασία

Γλωσσικές δραστηριότητες 357 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Τα νήπια:

αναγνωρίζουν μια διαφορετική μορφή γραφής, αυτής των συνθημάτων

απομονώνουν ορισμένα γράμματα και μπορούν να διαβάσουν την φράση «Το

Πολυτεχνείο ζει», κατανοώντας το βαθύτερο νόημά της

αντιλαμβάνονται τον αριθμό των λέξεων που αποτελούν την πρόταση και

έπειτα προσπαθούν να βάλουν σε σωστή σειρά τις λέξεις της

αναγνωρίζουν οικείες λέξεις (Πολυτεχνείο, ψωμί, παιδεία, ελευθερία,

δημοκρατία) στα κείμενα, στις ιστορίες και στο υπόλοιπο υλικό που

συγκεντρώνουμε

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Η παραπάνω δραστηριότητα έλαβε χώρα σε τμήμα Νηπιαγωγείου με 14

μεγάλα νήπια και 11 μικρά νήπια. Ο μήνας που πραγματοποιήσαμε τη

δραστηριότητα είναι ο Νοέμβριος.

Ας σημειωθεί εδώ ότι μόλις οι μαθητές είχαν δραστηριοποιηθεί σε

επίπεδο ομάδας και έτσι οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ τους είναι ακόμη

ελάχιστες. Σε επίπεδο προφορικής επικοινωνίας, το λεξιλόγιό τους δεν ήταν

ακόμη πλούσιο με τη συγκεκριμένη θεματική ενότητα που εντάχτηκε η

δραστηριότητα. Έτσι φέραμε κοντά τους μαθητές σε νέες λέξεις. Στο ίδιο

επίπεδο, δηλαδή όχι αρκετά ανεπτυγμένο, ήταν και εκείνο της παρατήρησης,

της αντίληψης.

Λαμβάνοντας όλα τα παραπάνω

υπόψη, χρησιμοποιήσαμε εκείνες τις

μεθόδους και τεχνικές διδασκαλίας για τα

επιθυμητά αποτελέσματα.

Με άλλα λόγια, μια έκθεση

φωτογραφίας στην τάξη μας, παρότρυνε

τα παιδιά να παρατηρήσουν και να

προβληματιστούν για το περιεχόμενό της.

Οι ερωτήσεις μας γύρω από τα βιώματα των μαθητών μας και οι

απαντήσεις τους μας βοήθησαν να αντιληφθούμε τι γνώριζαν για το θέμα και

πάνω εκεί να στηρίξουμε τα επόμενα βήματά μας.

Τα διάφορα ηχητικά ντοκουμέντα και τα τραγούδια (π.χ. τα παιδιά

ζωγραφίζουν στον τοίχο), ευαισθητοποίησαν τα παιδιά και εμβάθυναν την

παρατήρησή τους.

358 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Τέλος, μια τυχαία συνάντησή μας με μια μαθήτριά μας, τη Ζωή, σε μία

διαδήλωση, μας προβλημάτισε γιατί βγήκαμε στον δρόμο να διαδηλώσουμε

και γιατί συμβαίνει αυτό σήμερα.

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Όπως αναφέραμε παραπάνω, ασχοληθήκαμε με το Πολυτεχνείο και τα

σύγχρονα μηνύματά του. Ο τελικός χρόνος διεξαγωγής ήταν μια διδακτική

εβδομάδα και η συγκεκριμένη δραστηριότητα της Γλώσσας πραγματοποιήθηκε

την πέμπτη ημέρα.

Είχε έρθει η ώρα να γράψουμε και τα δικά μας συνθήματα στον τοίχο

και να κατανοήσουμε γιατί τα συναντάμε και σήμερα. Έτσι τα παιδιά

απομνημόνευσαν το σύνθημα «Το Πολυτεχνείο ζει» που είχαμε γράψει σε χαρτί

μέτρου αλλά και σε μία κινητή καρτέλα. Έπειτα παρατηρήσαμε ότι αυτό το

σύνθημα έχει τρεις λέξεις και κόψαμε την κινητή καρτέλα σε τρία μέρη (τρεις

λέξεις). Ανακατέψαμε τις τρεις πια κινητές καρτέλες και κάναμε ένα

γλωσσικό παιχνίδι. Καλέσαμε τα παιδιά να βάλουν σε σωστή σειρά τις

καρτέλες και να αναγνωρίσουν εκείνη

με την λέξη «Πολυτεχνείο».

Στη συνέχεια, μοιράσαμε

ατομικές κάρτες στους μαθητές με την

ίδια πρόταση, τους ζητήσαμε να την

κόψουν στα τρία μέρη και να

κολλήσουν σε σωστή σειρά σε φύλλο

εργασίας.

Η ίδια πρόταση υπήρχε και

πάνω στο φύλλο για να τη συμβουλευτούν και με τη βοήθειά της

ανασυνέθεσαν το σύνθημα και το διάβασαν λέξη-λέξη.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

35-40 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Χαρτί μέτρου, μαρκαδόροι, χαρτί Α4, κόλλα σε μορφή stick, ψαλίδια

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Γλωσσικές δραστηριότητες 359 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Στο τέλος της ημέρας

καλέσαμε τα παιδιά να

αξιολογήσουν τη διαδικασία της

δραστηριότητας, η οποία τους

έδωσε την ευκαιρία για ενεργό

ρόλο στην πορεία μάθησης, στην

ανάληψη πρωτοβουλιών άρα και

στην ανάπτυξη της αυτονομίας

του, της κριτικής τους σκέψης.

Έτσι, οι μαθητές παρουσίασαν την ατομική τους εργασία στο σύνολο

της τάξης και τοποθετήσαμε το σύγχρονο μήνυμά μας στον διαμορφωμένο

χώρο του Πολυτεχνείου, μαζί με την έκθεση φωτογραφίας.

Ακόμη ρωτήσαμε τα παιδιά, αν εργάστηκαν ευχάριστα και αν

συνάντησαν δυσκολίες. Ας σημειωθεί ότι η βοήθεια των μεγάλων νηπίων στα

μικρά νήπια, όπου και συναντήθηκαν οι δυσκολίες εμπέδωσης, ήταν

καταλυτική.

Έπειτα, ζητήσαμε από τα νήπια να σκεφτούν τρόπο παρουσίασης των

νέων γνώσεων, δεξιοτήτων και η ιδέα ήταν να φτιάξουμε το δικό μας πανό με

το ίδιο σύνθημα και να διαδηλώσουμε στην αυλή του σχολείου μας.

Αξιολογήσαμε ακόμη αν τα νήπια στην πορεία έχασαν το ενδιαφέρον

τους και αν εργάστηκαν αποδοτικά όταν πέρασαν στα τραπέζια για το ατομικό

φύλλο εργασίας.

Τέλος, ρωτήσαμε αν τα αρχικά τους ερωτήματα γύρω από τα σύγχρονα

συνθήματα, απαντήθηκαν σύμφωνα με τις υποθέσεις τους και τις ερωτήσεις

τους (Γιατί υπήρχαν στο δρόμο τα τανκς; Είχαμε πόλεμο ξανά; Γιατί ήταν

στεναχωρημένοι οι Έλληνες το 1973; Έγιναν μετά εκλογές; Ήρθε ξανά η

δημοκρατία;)

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- Το «Δ, δ» της Δημοκρατίας!

- Μάντεψε ποια λέξη λείπει (ψωμί, παιδεία, ελευθερία)

360 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Φλούδα Παρασκευή, 5ο Νηπιαγωγείο Ιεράπετρας

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Το Σώμα μουΤο Σώμα μουΤο Σώμα μουΤο Σώμα μου»»»»

2.2.2.2. Το θέμαΤο θέμαΤο θέμαΤο θέμα/ αντικείμενο / αντικείμενο / αντικείμενο / αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Παιχνίδι με εικόνες και λέξεις με θέμα τα δόντια μας

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικό αντικείμενο: Παιδί και γλώσσα στο νηπιαγωγείο

Ιδιαίτερη Περιοχή του γνωστικού αντικειμένου: Προφορική επικοινωνία,

Ανάγνωση

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

να κατανοήσουν τη σημασία της γραφής ως μέσο επικοινωνίας

να βελτιώσουν και να εμπλουτίσουν τον προφορικό τους λόγο

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να αντικαταστήσουν τις εικόνες του ποιήματος με λέξεις

να αναγνωρίσουν λέξεις σχετικά με το θέμα (τα δόντια) από τον πίνακα

αναφοράς και να μάθουν να αντιστοιχούν τις κινητές καρτέλες σε διπλανή

στήλη

να απολαύσουν την αφήγηση του ποιήματος με θέμα «Τα δόντια» που τα ίδια

έφτιαξαν

Γλωσσικές δραστηριότητες 361 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5.5.5.5. Οι μέθοδοι καιΟι μέθοδοι καιΟι μέθοδοι καιΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας οι τεχνικές διδασκαλίας οι τεχνικές διδασκαλίας οι τεχνικές διδασκαλίας

Ερωταποκρίσεις, οπτική παρατήρηση

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

ΑφόρμησηΑφόρμησηΑφόρμησηΑφόρμηση----ΕρέθισμαΕρέθισμαΕρέθισμαΕρέθισμα

Το θέμα που μας απασχολούσε τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο στην

τάξη μας, ήταν η φυσική περιέργεια και το ενδιαφέρον των παιδιών για το

σώμα τους που αλλάζει και συγκεκριμένα για τα δόντια κάποιων παιδιών που

έπεσαν.

Στην τάξη μας προηγήθηκαν αφηγήσεις παραμυθιών (π.χ. «Δόνα η

Τερηδόνα» κλπ.), ποιημάτων (Ανθολόγιο Α’, Β’ Δημοτικού) σχετικά με τη

στοματική υγιεινή.

Η υλοποίηση της δραστηριότητας πραγματοποιήθηκε σε δυο μέρες.

Την 1η μέρα ξεκινήσαμε με ένα μικρό δρώμενο με θέμα «Τα δόντια και η

τερηδόνα» με στόχο: α) να συνεργαστούν και να αλληλεπιδράσουν σε μικρές

ομάδες και β) να εκφραστούν ελεύθερα και δημιουργικά με την κίνηση και

τον λόγο.

Περιγραφή παιχνιδιούΠεριγραφή παιχνιδιούΠεριγραφή παιχνιδιούΠεριγραφή παιχνιδιού

Όσα παιδιά υποδύονται τα δοντάκια, κρατάνε άσπρα μαντίλια, το

παιδάκι που θα κάνει την τερηδόνα θα ντυθεί στα μαύρα. Τέλος, δυο παιδιά θα

κρατούν μία μεγάλη οδοντόβουρτσα. Με κόκκινη κορδέλα φτιάχνουμε στο

πάτωμα ένα ημικύκλιο που να μοιάζει με μασέλα.

Με μια απαλή χορευτική μουσική τα δοντάκια κρατούν χεράκια και

χορεύουν ανάλογα με τον ρυθμό της μουσικής. Με την αλλαγή της μουσικής

εμφανίζεται η μαύρη τερηδόνα. Τα δοντάκια κάθονται το ένα κοντά στο άλλο

και η τερηδόνα προσπαθεί να μπει ανάμεσά τους. Τα δοντάκια κάνουν πως

πονάνε. Τέλος, εμφανίζεται η οδοντόβουρτσα, όπου με απαλές κινήσεις

αναγκάζουν την τερηδόνα να φύγει μακριά (αναλυτική περιγραφή του

παιχνιδιού στο βιβλίο «Θεματικές Προσεγγίσεις-Σχέδια εργασίας για το

νηπιαγωγείο, τεύχος 1», Γιούλη Παπαμιχαήλ- Έλλη Ναούμ, Εκδόσεις Ελληνικά

Γράμματα).

Αφού παίξαμε και έχοντας ακούσει τόσα πολλά για τα δόντια,

αποφασίσαμε να φτιάξουμε με τα παιδιά το δικό μας ποίημα: Είµαι η ∆όνα η Τερηδόνα Είµαι µαύρη σαν τη νύχτα Ήρθα δόντια να βουρτσίσω Και τίποτα να µην αφήσω

362 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Είµαστε δοντάκια άσπρα Κάτασπρα σαν τα χιόνια Τίποτα δε µας φοβίζει Όσο η βούρτσα η καθαρούλα Μας ασπρίζει Γλυκά, γλειφιτζούρια, παγωτά Τα διώχνει όλα µακριά Σοκολάτες και ζαχαρωτά, Πίσω στα κουτιά Για να έχουµε όλοι δόντια αστραφτερά.

Πορεία διδασΠορεία διδασΠορεία διδασΠορεία διδασκαλίαςκαλίαςκαλίαςκαλίας

Τη 2η μέρα πραγματοποιήθηκε η κυρίως δραστηριότητα. Σε ένα μεγάλο

χρωματιστό χαρτί γράψαμε το ποίημα, που είχαν δημιουργήσει τα παιδιά την

προηγούμενη μέρα, αφήνοντας κενό σε μερικές λέξεις [π.χ. «Είμαι η Δόνα η …

(η Τερηδόνα)», ή «Είμαι μαύρη σαν τη …(νύχτα)»].

Στο χαλί σκορπίσαμε τις εικόνες των λέξεων που έλειπαν από το

ποίημα (π.χ. Τερηδόνα, νύχτα, παγωτά, δοντάκια κλπ.).

Στη συνέχεια, διαβάζοντας και ταυτόχρονα δείχνοντας με το χέρι μας

λέξη προς λέξη το ποίημα, ζητήσαμε από τα παιδιά να συμπληρώσουν τη λέξη

που λείπει, αρχικά προφορικά και έπειτα κολλώντας την αντίστοιχη εικόνα.

Επαναλάβαμε 2-3 φορές.

Σε 2η φάση, αντί για την εικόνα, τοποθετήσαμε τη λέξη που έλειπε. Τα

παιδιά διάλεγαν τη λέξη από έναν πίνακα αναφοράς που στη μία στήλη είχε

την εικόνα και στην άλλη τη λέξη.

Στο τέλος, δυσκολέψαμε την άσκηση. Σε έναν δεύτερο πίνακα

αναφοράς είχαμε στην πρώτη στήλη τις λέξεις (π.χ. παγωτά, νύχτα,

σοκολάτες, ζαχαρωτά, βούρτσα κλπ.). Τα παιδιά έπρεπε από τις κινητές

καρτέλες που ήταν σκόρπιες στο χαλί, να τις αντιστοιχίσουν σωστά στη

δεύτερη στήλη.

7.7.7.7. ΔιάρκειΔιάρκειΔιάρκειΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςα υλοποίησης της δραστηριότηταςα υλοποίησης της δραστηριότηταςα υλοποίησης της δραστηριότητας

40 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Γλωσσικές δραστηριότητες 363 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Χαρτόνι (χρωματιστό, μεγάλο), κινητές καρτέλες με τις λέξεις που λείπουν

από το ποίημα, φωτογραφίες των λέξεων

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Στη δραστηριότητα συμμετείχαν όλα τα παιδιά με ιδιαίτερο ενδιαφέρον

και αυτό γιατί είχε γρήγορες εναλλαγές και συνεχή ενθάρρυνση από τη

νηπιαγωγό με παιγνιώδη τρόπο κάθε φορά που τα παιδιά έβρισκαν τη σωστή

απάντηση (π.χ. «Μπράβο Γ. τα κατάφερες περίφημα!» ή «Χειροκρότημα στη Ν.

που βρήκε μια τόσο δύσκολη λέξη» κλπ.).

Στη δραστηριότητα συμμετείχαν και τα παιδιά από το τμήμα ένταξης με

πιο απλό τρόπο. Για παράδειγμα, σ’ ένα από τα παιδιά με διάγνωση αυτισμού,

του δόθηκαν τρεις εικόνες και του ζητήθηκε να διαλέξει τη μία (π.χ. «Γ. δώσε

μου την εικόνα που δείχνει τα παγωτά»).

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δυο δραστηριοτήτων Τίτλοι των άλλων δυο δραστηριοτήτων Τίτλοι των άλλων δυο δραστηριοτήτων Τίτλοι των άλλων δυο δραστηριοτήτων

- Κουκλοθέατρο: κατασκεύασαν κούκλες (δόντια, μικρόβια, οδοντόβουρτσα,

οδοντόκρεμα) από χαρτί, έβαλαν ματάκια, στερέωσαν με ξυλάκια, χωρίστηκαν

σε ομάδες και έπαιξαν το δικό τους παραμύθι

- Κατασκευή αφίσας: ζωγράφισαν και έκοψαν δόντια, οδοντόκρεμες, μικρόβια,

τα κόλλησαν σε χαρτί του μέτρου φτιάχνοντας τη δική μας αφίσα. Μέσα σε

σύννεφα γράψαμε μετά από συζήτηση τα συνθήματα των παιδιών.

364 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Φουστέρη Μαρία, 7ο Νηπιαγωγείο Ιεράπετρας

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Η βροχή Η βροχή Η βροχή Η βροχή –––– το νερό το νερό το νερό το νερό»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/Το θέμα/Το θέμα/Το θέμα/ αντικείμενο της δραστηριότηταςαντικείμενο της δραστηριότηταςαντικείμενο της δραστηριότηταςαντικείμενο της δραστηριότητας

Αφήγηση ιστορίας «Ο τεράστιος και ο μικρούλης» και επιτραπέζιο παιχνίδι

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικό αντικείμενο: Γλώσσα (Μεγεθυντικά-Υποκοριστικά)

Ιδιαίτερες περιοχές του γνωστικού αντικειμένου: Φυσικό περιβάλλον,

Μαθηματικά, Συναισθηματική και Κοινωνική αγωγή

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικΟ σκοπός και οι διδακτικΟ σκοπός και οι διδακτικΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιοί στόχοιοί στόχοιοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

Να εξοικειωθούν με τα μεγεθυντικά και τα υποκοριστικά της Ελληνικής

Γλώσσας

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να ακούν με προσοχή τον αφηγητή

να κατανοούν το περιεχόμενο της ιστορίας

να δημιουργήσουν το δικό τους τέλος στην ιστορία

να παίξουν με τα μεγεθυντικά και τα υποκοριστικά

να ανατροφοδοτήσουν τις γνώσεις τους μέσα από ένα επιτραπέζιο παιχνίδι

να κάνουν απλές μετρήσεις

να κάνουν αντιστοιχήσεις αριθμών

Γλωσσικές δραστηριότητες 365 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Ερωτήσεις-Απαντήσεις, καταιγισμός ιδεών (να σκεφτούν και να δώσουν το

τέλος της ιστορίας), Ομαδικό παιχνίδι, συνεργασία και οπτική παρατήρηση

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Η ομάδα των παιδιών και η νηπιαγωγός βρίσκονται συγκεντρωμένοι

στην παρεούλα. Εκεί, η νηπιαγωγός τους ανακοινώνει πως θέλει να τους

διηγηθεί μία ιστορία:

Μια φορά και έναν καιρό ήταν ένα παιδάκι το οποίο αποφάσισε να πάει

μια βόλτα στο δάσος. Καθώς προχωρούσε, τραγουδούσε χαρούμενο και έπαιζε

με τα ζωάκια του δάσους. Όμως, ενώ όταν ξεκίνησε ο ουρανός ήταν

καταγάλανος και μικρά συννεφάκια τον στόλιζαν, σιγά-σιγά το δροσερό

αεράκι που φυσούσε, ένωσε τα συννεφάκια μας και σχηματίστηκαν μεγάλες

«συννεφάρες» που έκρυψαν τον ήλιο. Τότε, μικρές σταγονίτσες άρχισαν να

πέφτουν που έκαναν τα ζωάκια του δάσους να κρυφτούν στις φωλίτσες τους.

Έπρεπε λοιπόν και το παιδάκι μας να κρυφτεί γιατί θα γινόταν

μούσκεμα και στο σπίτι του δεν προλάβαινε να επιστρέψει. Βρήκε λοιπόν ένα

μικρό δεντράκι και κάθισε από κάτω, όμως η βροχή δυνάμωσε και οι μικρές

σταγονίτσες έγιναν μεγάλες σταγονάρες που έπεφταν όλο και πιο γρήγορα. Το

δεντράκι επομένως, δεν μπορούσε να το προστατέψει. Τότε, έτρεξε γρήγορα

και κρύφτηκε κάτω από ένα πολύ μεγάλο δέντρο μια «δεντράρα», όμως η

βροχή ήταν τόσο δυνατή, που μικρά ποταμάκια κυλούσαν στα πόδια του,

έπρεπε λοιπόν να βρει μια άλλη κρυψώνα στην οποία να είναι προστατευμένο

και ασφαλή.

Έτρεξε λοιπόν στη φωλίτσα του σκίουρου, που γνωρίζει καλά το δάσος

και τον ρώτησε μήπως γνωρίζει κάποιο μέρος, ένα σπιτάκι, μια καλύβα εκεί

κοντά, που θα μπορούσε να τον πάει. Το σκιουράκι τον οδήγησε σε ένα

παράξενο σπίτι και έφυγε βιαστικά. Ήταν το σπίτι του τεράστιου και του

μικρούλη.

Αυτό το σπίτι ήταν όντως παράξενο, το μισό ήταν τεράστιο και το άλλο

μισό πολύ μικρό. Το παιδάκι μας πλησίασε την πόρτα του μικρούλη, ήταν ένα

μικρό πορτάκι, και τη χτύπησε αλλά δεν πήρε καμία απάντηση. Το ίδιο έκανε

και με την πορτάρα του τεράστιου αλλά πάλι δεν απάντησε κανείς. Αποφάσισε

να ανοίξει την πορτάρα και να μπει στο σπίτι, παρόλο που ήξερε ότι αυτό δεν

είναι σωστό. Εκεί τι να δει! Όλα ήταν τεράστια, το σαλόνι ήταν σαλονάρα, το

τραπέζι μια τραπεζάρα, οι καρέκλες του καρεκλάρες.

366 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Στο σημείο αυτό, η νηπιαγωγός ξεκινάει τις ερωτοαπαντήσεις με τα

παιδιά (π.χ. «Τι ήταν τα πιάτα του;» Πιατάρες, «Τα πιρούνια του;» Πιρουνάρες,

«Το κρεβάτι του;» Κρεβατάρα κλπ.).

Έπειτα, το παιδάκι μας κατευθύνθηκε προς την άλλη μεριά που ήταν

το σπίτι του μικρούλη. Εκεί όλα ήταν μικροσκοπικά: η κουζίνα ήταν

κουζινάκι, τα πιάτα ήταν πιατάκια, το τραπέζι ήταν τραπεζάκι. Στο σημείο

αυτό, τα παιδιά διατυπώνουν μόνα τους τις ερωτήσεις, όπως το κρεβάτι του

ήταν κρεβατάκι; κλπ.

Στη συνέχεια, εφόσον το ενδιαφέρον των παιδιών ήταν μεγάλο, η

νηπιαγωγός θέτει τον προβληματισμό (π.χ. «Και τι έγινε στη συνέχεια;»

«Ήρθαν ο τεράστιος και ο μικρούλης;» «Πώς αντέδρασαν όταν είδαν μέσα στο

σπίτι τους το παιδάκι;» «Το έδιωξαν;» «Η βροχή σταμάτησε;»).

Τα παιδιά αποφάσισαν πως, όταν είδαν το παιδάκι στο σπίτι τους

ξαφνιάστηκαν, αλλά δεν το έδιωξαν, έγιναν φίλοι, έφαγαν μια πιατάρα

φαγητό, ήπιαν και νεράκι από ένα μικρό ποτηράκι, άναψαν και την τζακάρα

για να ζεσταθούν και στο τέλος, ο μικρούλης τους πρόσφερε και σοκολατάκια.

Έπειτα, το παιδάκι μας έφυγε αλλά υποσχέθηκε στους καινούργιους του

φίλους πως θα τους επισκεφτεί και την επόμενη μέρα, αν όμως βρει τον

σωστό δρόμο.

Στο σημείο αυτό, το πρώτο μέρος της δραστηριότητας, η διήγηση της

ιστορίας τελείωσε. Αξίζει όμως να επισημανθεί ότι κατά τη διάρκεια της

αφήγησης, η νηπιαγωγός παρουσίαζε στα παιδιά αυτοσχέδιες εικόνες, οι

οποίες αφορούσαν τη διήγηση, με τις οποίες την επόμενη μέρα, έπαιξαν τα

παιδιά, τοποθετώντας τις εικόνες αυτές στη σωστή σειρά και με αυτό τον

τρόπο αναδιηγήθηκαν την ιστορία σε δύο παιδιά που απουσίαζαν.

Το δεύτερο μέρος της δραστηριότητας αποτελείται από το επιτραπέζιο

παιχνίδι. Η νηπιαγωγός παρουσιάζει στα παιδιά ένα χαρτόνι (κάνσον) στο

οποίο είναι ζωγραφισμένο ένα επιτραπέζιο παιχνίδι. Στο κάτω μέρος είναι η

αφετηρία και στο επάνω μέρος ο τερματισμός. Ενδιάμεσα υπάρχει μία

διαδρομή από συννεφάκια με αριθμούς από το νούμερο 1 έως το 30 (ο αριθμός

των νηπίων του τμήματος είναι 26 παιδιά). Υπάρχει επίσης ένας παίχτης –το

παιδάκι της ιστορίας μας– το οποίο πρέπει να βρει τον σωστό δρόμο για να

οδηγηθεί στο σπίτι του τεράστιου και του μικρούλη. Για να γίνει αυτό, πρέπει

κάθε παιδί, όταν κληρωθεί το όνομα του, για να οδηγήσει τον παίχτη στο

συννεφάκι νούμερο 1, πρέπει να βρει το συννεφάκι με τον αντίστοιχο αριθμό

ένα, που υπάρχει σε ένα κουτάκι, και να απαντήσει σωστά στην ερώτηση που

κρύβει. Αν απαντήσει σωστά, τότε οδηγεί τον παίχτη στο συννεφάκι αυτό, και

Γλωσσικές δραστηριότητες 367 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

στη συνέχεια κληρώνει το επόμενο παιδί. Αν όμως απαντήσει λάθος, ο

παίχτης δεν προχωράει αλλά επιστρέφει δύο θέσεις πίσω και το παιδί πρέπει

να εκτελέσει μία «ποινή», η οποία όμως δεν αποκαλύπτεται από την αρχή στα

παιδιά της τάξης.

Οι ερωτήσεις φυσικά αφορούν τα μεγεθυντικά και τα υποκοριστικά και

είναι του τύπου: «Πώς λέγεται το κρεβάτι του μικρούλη;» «Πώς λέγεται το

κουτάλι του τεράστιου;» «Πώς λέγεται η σκούπα του μικρούλη;» κλπ. Μόλις ο

παίχτης φτάσει στο σπίτι του τεράστιου και του μικρούλη, το παιχνίδι

τελειώνει.

Η «ποινή» της λανθασμένης απάντησης είναι αφενός να επιστρέψει ο

παίχτης δύο θέσεις πίσω και αφετέρου να εκτελέσει το παιδί κάτι αστείο το

οποίο θα το αποφασίσει η υπόλοιπη ομάδα, με την καθοδήγηση της

νηπιαγωγού, και αφορά π.χ. να μιμηθεί ένα ζώο (κοκοράκι, λιοντάρι, κ.λπ.) ή

να κάνει κουτσό στην τάξη κ.ά.

Το παιχνίδι ξεκίνησε και οι απαντήσεις των παιδιών, προς ευχάριστη

έκπληξη της νηπιαγωγού, ήταν όλες σωστές! Βέβαια, προς το τέλος των

ερωτήσεων, επειδή δεν είχε ακουστεί καμία λανθασμένη απάντηση, ώστε να

κινηθούν εντονότερα τα παιδιά, η νηπιαγωγός έκρινε πως πρέπει να τονώσει

τον ενθουσιασμό των παιδιών για να διατηρηθεί αμείωτο το ενδιαφέρον τους

μέχρι το τέλος. Γι’ αυτό έθεσε τον προβληματισμό και προκάλεσε το

ενδιαφέρον τους με την ερώτηση: «Δεν θέλετε να μάθετε τι θα συμβεί αν κάποιος

απαντήσει λάθος;» Τα παιδιά θέλησαν να μάθουν και έδωσαν λανθασμένη

απάντηση αλλά προτίμησαν να ολοκληρώσουν το παιχνίδι και να νικήσουν.

Επομένως, ο παίχτης μας έφτασε στον προορισμό του και όλη η τάξη χάρηκε

γιατί νίκησαν όλοι!

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

Το πρώτο μέρος της δραστηριότητας, δηλαδή η διήγηση της ιστορίας διήρκησε

25 λεπτά. Το δεύτερο μέρος της δραστηριότητας, δηλαδή το επιτραπέζιο

παιχνίδι, διήρκησε περίπου 30 λεπτά.

8.8.8.8. Η υλικοτεχνικήΗ υλικοτεχνικήΗ υλικοτεχνικήΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Για τη δραστηριότητα χρησιμοποιήθηκαν αυτοσχέδιες εικόνες από την

ιστορία, επιτραπέζιο παιχνίδι (το οποίο ήταν ζωγραφισμένο σε χαρτόνι

κάνσον), τριάντα αριθμημένα συννεφάκια με ερωτήσεις και χαρτάκια-κλήροι

με τα ονόματα των παιδιών της τάξης

368 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση της δραστηριότηταςτης δραστηριότηταςτης δραστηριότηταςτης δραστηριότητας

Η δραστηριότητα που πραγματοποιήθηκε σχεδιάστηκε με βάση την

ηλικία και το επίπεδο των παιδιών του τμήματος. Προσέλκυσε το ενδιαφέρον

των παιδιών και οι στόχοι επετεύχθησαν πλήρως.

Στην πρώτη φάση, δηλαδή στη διήγηση της ιστορίας, τα παιδιά ήταν

συγκεντρωμένα, προσεκτικά και ήσυχα και στη συνέχεια, με την προτροπή της

νηπιαγωγού, συμμετείχαν στις ερωτήσεις-απαντήσεις. Αργότερα, όσο

εξελισσόταν η διήγηση της ιστορίας, έθεταν και τα ίδια τις δικές τους

ερωτήσεις σχετικά με το θέμα (π.χ. «Η ντουλάπα του τεράστιου ήταν

ντουλαπάρα;» κ.ά.). Οι ερωτήσεις αυτές στο τέλος έγιναν άμεσες απαντήσεις

(π.χ. «Ο μικρούλης είχε ένα χαλάκι πολύχρωμο»).

Μέσα λοιπόν από τη διήγηση, αναπτύχθηκε η σκέψη των παιδιών, η

κριτική τους ικανότητα καθώς και η δημιουργικότητά τους αφού το τέλος της

ιστορίας δεν ήταν προκαθορισμένο αλλά συναποφασίστηκε με τα παιδιά.

Επίσης, εξέφρασαν και τα συναισθήματά τους δημιουργώντας ένα ευχάριστο

και αισιόδοξο τέλος.

Στο δεύτερο μέρος της δραστηριότητας, το επιτραπέζιο παιχνίδι (το

οποίο πραγματοποιήθηκε μετά το διάλειμμα γιατί η νηπιαγωγός έκρινε πως

τα παιδιά χρειάζονται χρόνο ώστε να λάβουν όλα μέρος στο παιχνίδι και

επίσης να υπάρχει το περιθώριο της δεύτερης ευκαιρίας στα παιδιά που τυχόν

θα απαντήσουν λάθος), το αποτέλεσμα ήταν καλύτερο του αναμενόμενου.

Τα παιδιά ενθουσιάστηκαν με το επιτραπέζιο παιχνίδι και

ανυπομονούσαν πότε θα κληρωθεί το όνομα τους για να παίξουν. Οι οδηγίες

ήταν απλές και σαφείς, οπότε έγιναν κατανοητές από όλα τα παιδιά χωρίς να

χρειάζονται περαιτέρω διευκρινήσεις.

Η εφαρμογή του είχε σκοπό να ελέγξει η νηπιαγωγός όλα τα παιδιά,

καθένα ξεχωριστά αν εμπέδωσαν τον σκοπό της δραστηριότητας δηλαδή τη

χρήση των μεγεθυντικών και των υποκοριστικών στη γλώσσα μας.

Το αποτέλεσμα ήταν θεαματικό καθώς όλα τα παιδιά απάντησαν σωστά

σε όλες τις ερωτήσεις ακόμα και τα μικρότερα προνήπια ή τα πιο αδύναμα. Οι

απαντήσεις των παιδιών ήταν άμεσες, κυρίως των νηπίων, τα οποία επειδή

ήθελαν γρήγορα και επιτυχώς να οδηγήσουν τον παίχτη στον προορισμό του,

όταν κάποιο παιδάκι προσπαθούσε να σκεφτεί την απάντηση, το βοηθούσαν

για να μην απαντήσει λάθος και ο παίχτης επιστρέψει δύο θέσεις πίσω. Στο

σημείο αυτό η νηπιαγωγός δεν απέτρεψε τη συμμετοχή και τη βοήθεια των

παιδιών γιατί δημιουργήθηκε ευχάριστο κλίμα και τα παιδιά συνεργάστηκαν

Γλωσσικές δραστηριότητες 369 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

αρμονικά. Φυσικά, δόθηκε η ευκαιρία στα παιδιά που δεν απάντησαν μόνα

τους να απαντήσουν σε μια άλλη αντίστοιχη ερώτηση (εκτός παιχνιδιού).

Οι απαντήσεις των παιδιών επειδή ήταν σωστές και κανένα δεν είχε

εκτελέσει την «ποινή», έξι ερωτήσεις πριν το τέλος η νηπιαγωγός έθεσε το

ερώτημα αν θέλουν να μάθουν τι θα συμβεί αν κάποιος απαντήσει λάθος. Τα

παιδιά προβληματίστηκαν και αποφάσισαν να ικανοποιήσουν την περιέργειά

τους συμφωνώντας να δοθεί μία λάθος απάντηση αλλά χωρίς ο παίχτης να

επιστρέψει πίσω δύο θέσεις. Η ποινή ήταν αστεία και διασκέδασαν τα παιδιά

αλλά κυρίως χαλάρωσαν και τονώθηκε ο ενθουσιασμός τους τον οποίο η

νηπιαγωγός κατάφερε να διατηρήσει αμείωτο σε όλη τη διάρκεια του

παιχνιδιού.

Μετά την ολοκλήρωση του παιχνιδιού, οι στόχοι είχαν πλήρως

επιτευχθεί και τα παιδιά ήταν ενθουσιασμένα. Ακόμα και στις συζητήσεις τους

έπαιζαν χρησιμοποιώντας μεγεθυντικά και τα υποκοριστικά στις προτάσεις

τους όπως: «Κυρία να πιώ νεράκι από το παγουρινάκι;»

Η δραστηριότητα, μάλιστα, επαναλήφθηκε και την επόμενη μέρα γιατί

ήθελαν να ακούσουν την ιστορία και δυο παιδιά που απουσίαζαν. Μόνο που

την ιστορία τη διηγήθηκαν τα ίδια τα παιδιά, περιγράφοντας και

τοποθετώντας τις εικόνες στη σωστή σειρά και στο τέλος τη θέση του

επιτραπέζιου παιχνιδιού πήρε το παιχνίδι της παγωμένης εικόνας.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- «Η Νεραΐδα της βροχής μαγεύει λέξεις»: σύνθετες λέξεις με το νερό (π.χ.

«νεροπότηρο», «νεροπίστολο» κ.ά.)

- «Οι ομπρέλες με τα γράμματα»: κινητικό παιχνίδι, κάθε ομπρέλα κρύβει μια

διαφορετική φωνούλα

370 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Χαϊντούτη Μαρία, 2ο Νηπιαγωγείο Νεάπολης

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Ελάτε να γνωρίσουμεΕλάτε να γνωρίσουμεΕλάτε να γνωρίσουμεΕλάτε να γνωρίσουμε τους θησαυρούς του Φθινοπώρου τους θησαυρούς του Φθινοπώρου τους θησαυρούς του Φθινοπώρου τους θησαυρούς του Φθινοπώρου»»»»

(Το πρόγραμμα πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία όλων των νηπιαγωγών του

κλασικού τμήματος και του Τ.Ε.)

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Κατασκευή βιβλίου «Το βιβλίο του φθινοπώρου»

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνΕμπλεκόμενες γνΕμπλεκόμενες γνΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςωστικές περιοχέςωστικές περιοχέςωστικές περιοχές

Γνωστικό αντικείμενο: Γλώσσα

Ιδιαίτερη Περιοχή του γνωστικού αντικειμένου: Γραφή και γραπτή έκφραση

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

Να κατανοήσουν τη σημασία της γραφής ως μέσο επικοινωνίας, μεταφοράς

πληροφοριών, ανάπτυξης ιδεών και ως πηγή ευχαρίστησης και απόλαυσης

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να ενθαρρύνονται να γράφουν όπως μπορούν

να αντιγράφουν λέξεις που εξυπηρετούν λειτουργικές ανάγκες και

ανταποκρίνονται στα ενδιαφέροντά τους

να γράφουν το όνομά τους στις εργασίες

να υποστηριχτούν στην προσπάθειά τους να κρατούν ένα μολύβι με τρόπο

αποτελεσματικό

Γλωσσικές δραστηριότητες 371 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

να παίρνουν πληροφορίες από διάφορες πηγές έντυπου λόγου όπως

εφημερίδες, αφίσες, πίνακες αναφοράς

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Ομαδική εργασία, προβληματισμός

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Αρχικά, συζητήσαμε με τα παιδιά για τα διάφορα είδη έντυπου λόγου και τις

πληροφορίες που παίρνουμε από αυτά και στη συνέχεια τους προτείναμε να

φτιάξουμε ένα δικό μας βιβλίο στο οποίο θα συγκεντρώναμε όλες τις

πληροφορίες για τις οποίες μιλήσαμε τις προηγούμενες ημέρες. Αποφασίσαμε

τη θεματολογία του βιβλίου, η οποία μετά από προτάσεις των παιδιών θα

περιλάμβανε πληροφορίες για τον καιρό, τα χρώματα και τα φρούτα του

φθινοπώρου. Έπειτα, ζητήσαμε από τα παιδιά να αναλάβει το καθένα το θέμα

το οποίο το ενδιέφερε και να «γράψει» στο βιβλίο, στη σελίδα με το

συγκεκριμένο θέμα. Επίσης, δώσαμε στα παιδιά εφημερίδες και περιοδικά και

ζητήσαμε από αυτά να βρουν και να κόψουν τις πληροφορίες εκείνες που θα

χρησιμοποιούσαν στο βιβλίο τους. Αργότερα, βρήκαμε τον τίτλο και

υπογράψαμε το εξώφυλλο.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

30-40 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Χαρτόνια, μαρκαδόροι, εφημερίδες

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Η δραστηριότητα αυτή πραγματοποιήθηκε στο τέλος του προγράμματος, και

αποτέλεσε εργαλείο αξιολόγησης. Οι επιλεγμένοι στόχοι ανταποκρίθηκαν στις

ικανότητες και δυνατότητες των παιδιών. Η δραστηριότητα αυτή

δημιούργησε ευκαιρίες στα παιδιά να κατανοήσουν τους λειτουργικούς και

επικοινωνιακούς σκοπούς της γραφής.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- Ανάγνωση ιστορίας και χρονική ακολουθία γεγονότων/ εντοπισμός λαθών

- Παιχνίδι με σύνθετες λέξεις

372 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Χατζάκη Μαρία, 4ο Νηπιαγωγείο Σητείας

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Χριστουγεννιάτικη ΓιορτήΧριστουγεννιάτικη ΓιορτήΧριστουγεννιάτικη ΓιορτήΧριστουγεννιάτικη Γιορτή»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Παιχνίδι με τα υποκοριστικά των λέξεων

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικό αντικείμενο: Γλώσσα

Ιδιαίτερη Περιοχή του γνωστικού αντικειμένου: Υποκοριστικά,

Συναισθηματική και Κοινωνική αγωγή

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

Να εξασκηθούν στη χρήση των βασικών υποκοριστικών επιθημάτων

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να ακούν με προσοχή τον συνομιλητή τους

να συμμετέχουν ενεργά στη μαθησιακή διαδικασία

να εκφράζουν απορίες και να προτείνουν λύσεις

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Ανάγνωση παραμυθιού και εστίαση στα υποκοριστικά των λέξεων, οπτική

παρατήρηση, σύγκριση μεγεθών, ερωτήσεις-απαντήσεις

Γλωσσικές δραστηριότητες 373 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Αφού διαβάσαμε το βιβλίο «Η μπουγάδα του Αϊ Βασίλη», εστιάσαμε στο σημείο

όπου ο Αϊ Βασίλης γράφει γράμμα στα παιδιά του κόσμου και ζητά λύση για το

πρόβλημα που είχε (τα ρούχα μίκρυναν στο πλυντήριο). Ρωτήσαμε τα παιδιά

«τι έγινε ο σκούφος;» (σκουφάκι), «τι έγινε το παντελόνι;» (παντελονάκι), «τι

έγινε το πουκάμισο;» (πουκαμισάκι) κτλ. Στη συνέχεια, πήγαμε στη γωνία της

ανάγνωσης-γραφής, όπου είχαν τοποθετηθεί δύο πίνακες αναφοράς με λέξεις

και εικόνες που αφορούσαν τα κανονικά ρούχα του Αϊ Βασίλη και τα

μικροσκοπικά ρούχα του Αϊ Βασίλη. Χωρίστηκαν τα παιδιά σε δύο ομάδες.

Στην πρώτη ομάδα δόθηκε ένας μικρός χάρτινος Αϊ Βασίλης και στη δεύτερη

ένας μεγάλος χάρτινος Αϊ Βασίλης. Τα παιδιά κατασκεύασαν ρούχα και

έγραψαν καρτελάκια και τα τοποθέτησαν πάνω στα αντίστοιχα ρούχα των Αϊ

Βασίληδων.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

30 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Παραμύθι «Η μπουγάδα του Αϊ Βασίλη» (Ιωάννα Κυρίτση, Εκδόσεις

Παπαδόπουλος), πίνακες αναφοράς, τσόχα, ψαλίδια, χάρτινοι Αϊ Βασίληδες,

καρτελάκια, μαρκαδόροι

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Τα παιδιά ανέλαβαν πρωτοβουλίες, ώστε να φτιαχτούν οι ομάδες,

επικοινώνησαν μεταξύ τους, συνεργάστηκαν, εξοικειώθηκαν με το κόψιμο

γιατί η τσόχα ήταν ένα καινούργιο υλικό για αυτά και πρότειναν τα ίδια αφού

έντυσαν τους Αϊ Βασίληδες να παίξουν κουκλοθέατρο. Από όλα αυτά φάνηκε

ότι ευχαριστήθηκαν, ο παιδαγωγικός στόχος επετεύχθη σε ικανοποιητικό

βαθμό.

10.10.10.10. Τίτλοι τΤίτλοι τΤίτλοι τΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνων άλλων δραστηριοτήτωνων άλλων δραστηριοτήτωνων άλλων δραστηριοτήτων

- Μεγεθυντικά-Υποκοριστικά

- Αντίθετα

374 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Χατζηγιαννάκη Αικατερίνη, Νηπιαγωγείο Νέας Ανατολής

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««ΦθινόπωροΦθινόπωροΦθινόπωροΦθινόπωρο»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Αποχαιρετάμε τα αποδημητικά πουλιά

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Παιδί, δημιουργία και έκφραση-κουκλοθέατρο, Παιδί και γλώσσα (σύνθεση

λέξεων, Προφορική επικοινωνία, ομιλία και ακρόαση, Γραφή)

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός σκοπόςΓενικός σκοπόςΓενικός σκοπόςΓενικός σκοπός

να οργανώσουν τον λόγο τους συνδέοντας δύο λέξεις

να συνειδητοποιήσουν πως ο γραπτός λόγος είναι η κωδικοποίηση του

προφορικού

Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

στην ακρόαση παράστασης κουκλοθέατρου

στη συμμετοχή σε συζητήσεις σχετικές με την παράσταση

στη γνωριμία με τα αποδημητικά πουλιά και ιδιαίτερα τα χελιδόνια

στη βελτίωση του προφορικού τους λόγου

στη σύνδεση μιας ευχής με την καθημερινή χρήση της

στην ανάπτυξη της λεπτής κινητικότητας

στην ενθάρρυνση να γράφουν όπως μπορούν

Γλωσσικές δραστηριότητες 375 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

στη συνειδητοποίηση ότι μία πρόταση αποτελείται από λέξεις

στην κατανόηση ότι ο γραπτός λόγος είναι η κωδικοποίηση του προφορικού

και ο προφορικός η αποκωδικοποίηση του γραπτού

να συνειδητοποιήσουν την κοινωνική διάσταση της γραφής

5.5.5.5. Οι μέθοδοι κΟι μέθοδοι κΟι μέθοδοι κΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςαι οι τεχνικές διδασκαλίαςαι οι τεχνικές διδασκαλίαςαι οι τεχνικές διδασκαλίας

Κουκλοθέατρο, ερωτήσεις-απαντήσεις, ατομική εργασία

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Βήμα 1Βήμα 1Βήμα 1Βήμα 1οοοο (Κουκλοθέατρο) (Κουκλοθέατρο) (Κουκλοθέατρο) (Κουκλοθέατρο)

Η νηπιαγωγός ζητάει τη βοήθεια των παιδιών ώστε να τοποθετήσει την

ομαδική τους εργασία (χελιδόνια καθισμένα επάνω σε σύρματα της ΔΕΗ), σαν

σκηνικό μπροστά από το κουκλοθέατρο της τάξης. Δέχεται καταιγισμό

ερωτήσεων όπως: «Θα δούμε κουκλοθέατρο κυρία;» «Θα έχει και χελιδόνια;» «Μα

τα χελιδόνια δεν έφυγαν ακόμα;»

Γίνεται διάλογος και προτρέπει τα παιδιά να μαντέψουν το

περιεχόμενο της παράστασης, να

συζητήσουν μεταξύ τους και να

θυμηθούν όσα έχουν μάθει για τα

αποδημητικά πουλιά.

Τα παιδιά με τη βοήθεια της

νηπιαγωγού, κάθονται μπροστά στο

κουκλοθέατρο και μόλις ακουστεί του

κουδούνι του θεάτρου, η παράσταση

αρχίζει. Μετά το τέλος της παράστασης

ακολουθεί συζήτηση. Η νηπιαγωγός

ρωτάει: «Τι σας άρεσε περισσότερο;» «Πού πάνε τα χελιδόνια;» «Γιατί δεν έφυγαν

ακόμη;» «Ποιος ήθελε να τα αποχαιρετήσει;» «Ποιο τρόπο βρήκε;» «Τι είχε

γραμμένο στην ταμπέλα;» «Γιατί το έγραψε;»

(Το κείμενο της παράστασης είναι προσαρμογή από το βιβλίο της Β’

Δημοτικού: «Ταξίδι στον κόσμο της γλώσσας», σελίδα 55, «Ο αγέρας παίζει

φλογέρα», Γαλάτεια Σουρέλη, Εκδόσεις Τήνος).

Βήμα 2Βήμα 2Βήμα 2Βήμα 2οοοο

Τα παιδιά κάθονται στην παρεούλα όπου τα επισκέπτεται ο ήρωας της

παράστασης ο οποίος φέρνει μαζί του την ταμπέλα που γράφει «ΚΑΛΟ

ΤΑΞΙΔΙ». Ακολουθεί συζήτηση για το πού αλλού χρησιμοποιούμε αυτή την

376 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

ευχή. Η νηπιαγωγός γράφει μπροστά στα παιδιά την ίδια ευχή σε άλλη

καρτέλα και ζητάει να χτυπήσουν παλαμάκια για όσες λέξεις ακούνε. Κόβει

κάθε λέξη, ανακατεύει, καλεί τα παιδιά να βάλουν στη σωστή σειρά τις λέξεις

και τους ζητάει να διαβάσουν σωστά την ευχή.

Έχουν σαν πίνακα αναφοράς την ταμπέλα του ήρωα. Κάθε παιδί

ξεχωριστά δουλεύει τη σύνθεση των λέξεων και διαβάζει αυτό που συνέθεσε.

Βήμα 3Βήμα 3Βήμα 3Βήμα 3οοοο

Ο ήρωας της παράστασης έρχεται και δίνει στα παιδιά το φύλλο

εργασίας. Τους εξηγεί ότι τώρα μπορούν και αυτά να αποχαιρετήσουν τα

χελιδόνια και τους αφήνει την ταμπέλα του να γράψουν και αυτά την ευχή.

Τα παιδιά δουλεύουν το φύλλο εργασίας. Αφού το ολοκληρώσουν,

έρχεται ο κυρ Χελιδόνος και τα ανταμείβει με μία καραμέλα (το καθένα), τα

ευχαριστεί για τον όμορφο αποχαιρετισμό και φεύγει για να συναντήσει τα

άλλα χελιδόνια που τον περιμένουν να ξεκινήσουν το μεγάλο ταξίδι της

μετανάστευσης.

Τα παιδιά εύχονται δυνατά για ακόμη μια φορά «ΚΑΛΟ ΤΑΞΙΔΙ» ώστε

να το ακούσουν από μακριά και τα υπόλοιπα χελιδόνια.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

35 λεπτά (10 λεπτά: Βήμα 1ο, 15 λεπτά: Βήμα 2ο, 10 λεπτά: Βήμα 3ο) Σημείωση: Το πρώτο και δεύτερο βήμα πραγματοποιήθηκαν την ίδια ημέρα και το τρίτο την επόμενη

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομήΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα/ εκπαιδευτικά μέσα

Κουκλοθέατρο ΟΣΚ, σκηνικό φτιαγμένο από τα ίδια τα παιδιά (ομαδική

εργασία), κούκλες κουκλοθέατρου, γραπτή πρόταση από τη νηπιαγωγό,

μαρκαδόροι, φύλλο εργασίας

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Ακολούθησε συζήτηση,

προκειμένου να ελέγξει η

νηπιαγωγός, αν αναπτύχθηκαν οι

γνώσεις των παιδιών σχετικά με τα

αποδημητικά πουλιά. Η νηπιαγωγός

διατυπώνει ερωτήσεις όπως «τι σας

άρεσε περισσότερο και γιατί;», τα παιδιά

εκφράζουν τις εντυπώσεις τους και

Γλωσσικές δραστηριότητες 377 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

γίνεται κατανοητό ότι γνωρίζουν πλέον πολλά πράγματα για τα αποδημητικά

πουλιά.

Από τη συζήτηση φαίνεται επίσης ότι μπορούν τώρα να χρησιμοποιούν

την ευχή «ΚΑΛΟ ΤΑΞΙΔΙ» στις περιπτώσεις που χρειάζεται.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δΤίτλοι των άλλων δΤίτλοι των άλλων δΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνραστηριοτήτωνραστηριοτήτωνραστηριοτήτων

- Καλωσορίζουμε τον χειμώνα με ένα ποίημα

---- Γράμμα στον Αϊ Βασίλη

378 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Χατζησάββα Ζαφειρία, 2ο Νηπιαγωγείο Νεάπολης

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Καλώς μας ήρθες ΦθινόπωροΚαλώς μας ήρθες ΦθινόπωροΚαλώς μας ήρθες ΦθινόπωροΚαλώς μας ήρθες Φθινόπωρο»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Κατασκευή γωνιάς «Το μανάβικο»

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςςςς

Γνωστικό αντικείμενο: Γλώσσα

Ιδιαίτερη Περιοχή του γνωστικού αντικειμένου: Γραφή και γραπτή έκφραση

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

Να κατανοήσουν τη σημασία της γραφής ως μέσο επικοινωνίας, μεταφοράς

πληροφοριών, ανάπτυξης ιδεών και ως πηγή ευχαρίστησης και απόλαυσης

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να ενθαρρύνονται να γράφουν όπως μπορούν

να αντιγράφουν λέξεις που εξυπηρετούν λειτουργικές ανάγκες και

ανταποκρίνονται στα ενδιαφέροντά τους

να αναζητούν, να παρατηρούν και να αναγνωρίζουν οικείες λέξεις από τον

περιβάλλοντα γραπτό λόγο

να διαχειρίζονται και να χρησιμοποιούν διάφορα υλικά

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι Οι μέθοδοι και οι Οι μέθοδοι και οι Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςτεχνικές διδασκαλίαςτεχνικές διδασκαλίαςτεχνικές διδασκαλίας

Γλωσσικές δραστηριότητες 379 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Ομαδική εργασία, προβληματισμός

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Αρχικά, τα παιδιά έφτιαξαν με το χρωματιστό ζυμάρι διάφορα φρούτα (μήλο,

πορτοκάλι, αχλάδι, σταφύλι, ρόδι) και τα τοποθέτησαν σε ένα τελάρο. Στη

συνέχεια, μοιράσαμε στα παιδιά λευκές χάρτινες καρτέλες πάνω στις οποίες

έγραψαν τις ονομασίες των φρούτων. Διαρκώς ενθαρρύναμε τα παιδιά να

γράψουν όπως μπορούσαν και ορισμένα από αυτά αντέγραψαν τις λέξεις από

τον πίνακα αναφοράς που είχαμε κατασκευάσει σε προηγούμενη

δραστηριότητα. Έπειτα, τοποθέτησαν τις πινακίδες στο τελάρο με τα φρούτα

και το έβαλαν στην αυτοσχέδια γωνιά του μπακάλικου.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

30-40 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υπΗ υλικοτεχνική υπΗ υλικοτεχνική υπΗ υλικοτεχνική υποδομή/οδομή/οδομή/οδομή/ εκπαιδευτικά μέσα εκπαιδευτικά μέσα εκπαιδευτικά μέσα εκπαιδευτικά μέσα

Τελάρο, ζυμάρι με αλάτι, χάρτινες πινακίδες, διάφορα υλικά

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Η δραστηριότητα αυτή άρεσε πολύ στα παιδιά και ανταποκρίθηκε στα

ενδιαφέροντα και τις ικανότητές τους. Δημιουργήθηκαν πολλές ευκαιρίες για

κατανόηση της σημασίας της γραφής ως μέσο μεταφοράς πληροφοριών.

Μάλιστα προέκυψε και άλλη δραστηριότητα από τα παιδιά.

Δραστηριότητα που προέκυψε από τα παιδιά:Δραστηριότητα που προέκυψε από τα παιδιά:Δραστηριότητα που προέκυψε από τα παιδιά:Δραστηριότητα που προέκυψε από τα παιδιά: Μόλις ολοκληρώσαμε τη

δραστηριότητα αυτή δώσαμε στα παιδιά χρόνο να επεξεργαστούν και να

παίξουν στη γωνιά που δημιουργήσαμε. Στη γωνιά, εκτός των υπολοίπων

υλικών, βάλαμε και ένα τετράδιο παραγγελιών και μερικά μολύβια. Κάποια

από τα παιδιά αυθόρμητα ανέλαβαν να κάνουν τους παραγγελιοδόχους και

άλλα τους πελάτες του μαγαζιού.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- «Το τρενάκι των ονομάτων»: αναγνώριση αρχικού φωνήματος

- «Η Ευρώπη με τους κατοίκους της»: παράγωγα επιθήματα

380 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Χατζοπούλου Γεωργία, 2/θ Νηπιαγωγείο Παλαικάστρου

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««Το σώμα μουΤο σώμα μουΤο σώμα μουΤο σώμα μου»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Γνωριμία με τα μέρη του σώματος

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικέΕμπλεκόμενες γνωστικέΕμπλεκόμενες γνωστικέΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςς περιοχέςς περιοχέςς περιοχές

Προφορικός λόγος, μαθηματικά, κοινωνικό περιβάλλον, εικαστικά

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικοί ΣκοποίΓενικοί ΣκοποίΓενικοί ΣκοποίΓενικοί Σκοποί

να αντιληφθούν τα χαρακτηριστικά του ανθρώπινου σώματος

να περιγράφουν τα επιμέρους μέρη του σώματος χρησιμοποιώντας και

σύνθετες λέξεις

Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να περιγράφουν αναλυτικά το ανθρώπινο σώμα

να εντοπίζουν ομοιότητες και διαφορές με τους άλλους και να τις σέβονται

να συνθέσουν λέξεις με τα χαρακτηριστικά του ανθρώπινου σώματος

να κατακτήσουν τους βασικούς κανόνες δημιουργίας των σύνθετων λέξεων

να αντιληφθούν την έννοια του μεγέθους και να πραγματοποιούν συγκρίσεις

ανάμεσα σε διαφορετικά μεγέθη

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςςςς

Γλωσσικές δραστηριότητες 381 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Ερωτήσεις-Απαντήσεις, οπτική παρατήρηση

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Η δραστηριότητα ξεκίνησε με την παρατήρηση του ανθρώπινου

σώματος των παιδιών μέσα στην τάξη. Διαπιστώσαμε και περιγράψαμε τις

ομοιότητες και τις διαφορές των χαρακτηριστικών, των μαλλιών, των

ματιών, του ύψους.

Στη συνέχεια ζητήσαμε από τα παιδιά να αποτυπώσουν το ανθρώπινο

σώμα σε χαρτί και τα παιδιά με ψηφοφορία αποφάσισαν τι χρώμα μαλλιά να

του βάλουνε, με τι μάκρος, τι χρώμα μάτια, πόσο μεγάλα να είναι τα πόδια

του. Αυτό ήταν μια αφορμή για να πειραματιστούμε με σύνθετες λέξεις που

περιγράφουν την ποικιλία των χαρακτηριστικών του ανθρώπου (π.χ.

μαυρομάλλης, ξανθομάλλης, κοκκινομάλλης, γαλανομάτης, πρασινομάτης,

μαυρομάτης, σχιστομάτης, αβγουλομάτης, μακρυπόδαρος, κοντοπόδαρος κ.ά.).

Τους επισημάναμε τον τρόπο που σχηματίζονται οι σύνθετες λέξεις, ότι

δηλαδή πρώτα βάζουμε το χρώμα, το μέγεθος και μετά το μέλος του

ανθρώπινου σώματος. Επισημάναμε ποιες αλλαγές πρέπει να γίνουν στις

λέξεις, προκειμένου να δημιουργηθεί η καινούρια σύνθετη λέξη.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

45 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Χαρτί μέτρου, τέμπερες, πινέλα, χάρακας

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Στο τέλος της δραστηριότητας, ως μέσο αξιολόγησης, χρησιμοποιήθηκε

η δημιουργία ενός ανθρώπινου κεφαλιού με τα χαρακτηριστικά που τα ίδια θα

επέλεγαν να του δώσουν. Όταν τα νήπια ολοκλήρωσαν την εργασία τους,

παρουσίασαν τη δημιουργία τους στην ολομέλεια της τάξης και περιέγραψαν

με σύνθετες λέξεις αυτό που αποτύπωσαν στο χαρτί. Στο τέλος, όλες οι

εργασίες έγιναν μία αφίσα.

Μέσα από τη συζήτηση και την παρουσίαση διαπιστώσαμε ότι τα παιδιά

αντιλήφθηκαν πλήρως τα μέλη του σώματος, μπορούσαν να τα ονομάσουν

και να τα περιγράψουν αλλά μερικά από τα προνήπια αδυνατούσαν να

δημιουργήσουν τις σύνθετες λέξεις και να αντιληφθούν τον τρόπο

382 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

σχηματισμού τους. Όλα τα παιδιά κατάφεραν να κάνουν σύγκριση μεγεθών

και ταξινόμηση με κριτήριο το μέγεθος.

Η δραστηριότητα ικανοποίησε τα παιδιά που συμμετείχαν ευχάριστα

και θεωρούμε ότι εκπλήρωσε τους στόχους της σε μεγάλο βαθμό.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

Γλωσσικές δραστηριότητες 383 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Χουλάκη Κατερίνα, Νηπιαγωγείο Καλαµαύκας

1.1.1.1. Θεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««ΕλιάΕλιάΕλιάΕλιά»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Λιομάζωμα σύνθετων και απλών λέξεων

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςςςς

Γλώσσα, Κοινωνικοσυναισθηματική αγωγή, Μαθηματικά

4.4.4.4. Ο σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοιΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοι

Γενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός ΣκοπόςΓενικός Σκοπός

να ανακαλύπτουν ότι οι σύνθετες λέξεις αποτελούνται από δύο απλές λέξεις

να γνωρίσουν σύνθετες και απλές λέξεις με θέμα την ελιά

Επιμέρους Στόχοι ως προΕπιμέρους Στόχοι ως προΕπιμέρους Στόχοι ως προΕπιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή ς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή ς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή ς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή

διαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασίαδιαδικασία

Τα νήπια ασκούνται στο:

να ακούν με προσοχή τον συνομιλητή τους

να κατανοούν τις οδηγίες του παιχνιδιού

να ασκούνται κινητικά

να καταμετρούν τις εικόνες-λέξεις

να μάθουν να επικοινωνούν και να συνεργάζονται

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Ομαδική εργασία, οπτική παρατήρηση, ακουστική παρατήρηση

384 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Με αφορμή το θέμα της ελιάς, μαθαίνουμε λέξεις που έχουν σχέση με

την ελιά, όπως: «λάδι», «ελιά», «λαδερός», «λαδερά φαγητά», «λαδένιος»,

«κουκούτσι» κ.ά, απλές και σύνθετες λέξεις όπως «λιομάζωμα»,

«ελαιόδεντρο», «ελαιοπαραγωγός», «ελαιοτριβείο», «λιόπανα», «λαδόξυδο»,

«λαδόκολλα», «ελιόψωμο» κ.ά.

Ξεκινάμε με συζήτηση για το τι γνωρίζουν τα παιδιά σε σχέση με τις

σύνθετες λέξεις, γίνεται επεξήγηση του θέματος και έπειτα τους δείχνουμε

εικόνες με τις απλές και τις σύνθετες λέξεις αντίστοιχα. Κάνουμε

αντιστοιχήσεις λέξεων με τις εικόνες και αντίστροφα. Έπειτα, παίζουμε το

παιχνίδι του λιομαζώματος των ελιών-λέξεων.

Αρχικά, τοποθετούμε μέσα στη γλάστρα ένα μεγάλο κλαδί ελιάς και

κρεμάμε τις εικόνες με τις αντίστοιχες λέξεις (οι εικόνες υπάρχουν σε τέσσερα

αντίτυπα και είναι σε σχήμα ελιάς). Κολλάμε και στα τέσσερα τσουβαλάκια τις

λέξεις «απλές» και «σύνθετες» αντίστοιχα (δυο τσουβαλάκια για την κάθε

ομάδα). Σημειώνουμε, ότι τα παιδιά έχουν γράψει τις λέξεις στα τσουβαλάκια

με τη βοήθεια κινητών καρτελών και έχουν επίσης ζωγραφίσει και τις εικόνες

με τις λέξεις το πρωί στις αυθόρμητες δραστηριότητες. Έπειτα, χωριζόμαστε

σε δύο ομάδες. Ξεκινάει η μουσική και οι δύο ομάδες γίνονται τώρα

ελαιοπαραγωγοί και λιομαζεύουν τις ελιές-λέξεις τοποθετώντας τες στα

αντίστοιχα τσουβαλάκια (των απλών και των σύνθετων λέξεων). Η

διαδικασία τελειώνει όταν σταματά η μουσική. Στη συνέχεια, η κάθε ομάδα

μετρά από τα τσουβαλάκια τις ελιές-λέξεις της και η ομάδα που συγκεντρώνει

τις περισσότερες ελιές-λέξεις είναι και η νικητήρια ομάδα, η οποία και

στέφεται με κότινο.

7.7.7.7. Διάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότητας

45 λεπτά

8.8.8.8. Η υλικοτεχνΗ υλικοτεχνΗ υλικοτεχνΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Ένα μεγάλο κλαδί ελιάς, μία γλάστρα, χαρτόνι κάνσον, εικόνες με σύνθετες

και απλές λέξεις, κινητές καρτέλες των απλών και σύνθετων λέξεων,

μαρκαδόροι, τσουβαλάκια, μουσική

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Οι στόχοι μας φάνηκαν να επιτεύχθηκαν, αφού μετά το τέλος του

παιχνιδιού ήθελαν να το ξαναπαίξουμε. Τους άρεσε ιδιαίτερα η διαδικασία

Γλωσσικές δραστηριότητες 385 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

του λιομαζώματος και έκαναν λίγα λάθη (κυρίως τα προνήπια) στις

αντιστοιχήσεις των εικόνων με τα τσουβαλάκια λέξεων.

Συνεργάστηκαν αρκετά καλά στις ομάδες τους και πρόσεχαν σε ποιο

τσουβαλάκι άφηναν τις εικόνες-ελιές, ώστε να μην κάνουν λάθη. Στην αρχή

δυσκολεύτηκαν, αφού έπρεπε να σκεφτούν γρήγορα για το πού θα

τοποθετούσαν την κάθε λέξη, στη συνέχεια όμως εξοικειώθηκαν με τη

διαδικασία και ξεκρεμούσαν τις εικόνες γρηγορότερα, ενώ κινήθηκαν όσο πιο

γρήγορα μπορούσαν, ώστε να μαζέψουν όσο πιο πολλές εικόνες μπορούσαν.

Έπειτα, ζητήθηκε από τα παιδιά να ζωγραφίσουν τις εντυπώσεις τους

από το λιομάζωμα. Κάποια ζωγράφισαν τη διαδικασία του λιομαζώματος, ενώ

κάποια από τα προνήπια ζωγράφισαν απλές λέξεις με θέμα την ελιά, όπως το

λάδι, φαγητά λαδερά και ορισμένα επέλεξαν στις ζωγραφιές τους σύνθετες

λέξεις (ελιόψωμο, ελαιοτριβείο, λιόπανα κ.ά.).

Τα παιδιά μόλις ολοκλήρωσαν τις ζωγραφιές τους, τις παρουσίασαν

στην τάξη και κατόπιν τις συζητήσαμε και σχολιάσαμε το θέμα τους. Μάλιστα,

μετρήσαμε πόσοι είχαν επιλέξει να ζωγραφίσουν απλές λέξεις και πόσοι

σύνθετες. Απ’ όπου και φάνηκε, ότι τα παιδιά είχαν καταλάβει τη διαφορά

μεταξύ απλών και σύνθετων λέξεων. Επομένως, δε χρειάστηκε περαιτέρω

επεξεργασία του θέματος....

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- Δημιουργία μουσικού τραγουδιού για την ελιά

- Ταξίδι στις περιοχές της Ελλάδας όπου έχουν ελιές

386 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Ψυχογιουδάκη Ευαγγελία, 6ο Νηπιαγωγείο Ιεράπετρας

1.1.1.1. Θεματική ενΘεματική ενΘεματική ενΘεματική ενότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταότητα που εντάχτηκε η δραστηριότηταότητα που εντάχτηκε η δραστηριότητα

««««ΧριστούγενναΧριστούγενναΧριστούγενναΧριστούγεννα»»»»

2.2.2.2. Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο Το θέμα/ αντικείμενο της της της της δραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότηταςδραστηριότητας

Παιχνίδια με τις λέξεις (Unicef)

3.3.3.3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχέςΕμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Προφορική επικοινωνία, Ανάγνωση, Γραφή, Εικαστική έκφραση,

Συναισθηματική και Κοινωνική αγωγή

4.4.4.4. Ο σΟ σΟ σΟ σκοπός και οι διδακτικοί στόχοικοπός και οι διδακτικοί στόχοικοπός και οι διδακτικοί στόχοικοπός και οι διδακτικοί στόχοι

να εξοικειωθούν με την αποκωδικοποίηση διεθνών συμβόλων και με την

«ανάγνωσή» τους να οδηγηθούν στην κατανόηση του μηνύματός τους

να κατανοήσουν την αναλογική σχέση της εικόνας και του αντικειμένου και

αντίστοιχα τη συμβολική σχέση ανάμεσα στη λέξη και το αντικείμενο

να νιώσουν την επιθυμία να εκφράζουν τις ιδέες τους, τα συναισθήματά τους,

τους προβληματισμούς και την ανάγκη να μάθουν να διαβάζουν μόνα τους

5.5.5.5. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίαςΟι μέθοδοι και οι τεχνικές διδασκαλίας

Ερωτήσεις-Απαντήσεις, Καταιγισμός ιδεών, Ομαδική εργασία, Οπτική

παρατήρηση, Παιχνίδι

6.6.6.6. Γενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότηταςΓενική περιγραφή της δραστηριότητας

Με αφορμή τα Χριστούγεννα, τη γιορτή της αγάπης και της προσφοράς,

ασχοληθήκαμε στο Νηπιαγωγείο για τη Unicef και το έργο της.

Γλωσσικές δραστηριότητες 387 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Αφού είδαμε κάρτες, αφίσες, τετράδια, παιχνίδια και το σήμα της

Unicef, παρατηρήσαμε, διαβάσαμε την «Ιστορία της Unicef με λόγια και εικόνες»,

και μετά την ξαναδιαβάσαμε αντικαθιστώντας τις εικόνες με λέξεις

(γραμμένες σε καρτέλες).

Στη συνέχεια, παίξαμε ένα παιχνίδι με λέξεις (ταυτόσημα) και τέθηκαν

στα παιδιά ερωτήσεις και εντολές:

• Ποια μέσα μεταφοράς παρατηρείτε στην αφίσα;

• Πώς αλλιώς ονομάζονται κάθε ένα απ’ αυτά; (π.χ. καράβι-πλοίο, αυτοκίνητο-

αμάξι)

Μετά, τα παιδιά χωρίστηκαν σε ομάδες και περπάτησαν ελεύθερα στον χώρο:

• Όταν ακούγεται από το μαγνητόφωνο ο ήχος του αυτοκινήτου, να προχωράνε

ελεύθερα στον χώρο μόνο τα παιδιά-αυτοκίνητα και τα παιδιά-αμάξια.

• Όταν ακούγεται ο ήχος του τρένου, να προχωράνε μόνο τα παιδιά-τρένα και

τα παιδιά-αμαξοστοιχίες.

• Όταν ακούγεται ο ήχος της μοτοσικλέτας, να προχωράνε μόνο τα παιδιά-

μοτοσικλέτες και τα παιδιά-δίτροχα.

• Όταν ακούγεται ο ήχος του αεροπλάνου, να προχωράνε μόνο τα παιδιά-

αεροπλάνα και τα παιδιά-αεροσκάφη.

• Όταν ακούγεται ο ήχος του ζώου, να προχωράνε μόνο τα παιδιά-ζώα και τα

παιδιά-τετράποδα.

Για μεγαλύτερη δυσκολία:

Κάθε φορά που ακούγεται ο ήχος του μεταφορικού μέσου που

παριστάνεται, θα βρίσκετε το ζευγαράκι σας και θα προχωράτε μαζί (π.χ. με

τον ήχο του αυτοκινήτου, να προχωράνε τα παιδιά-αυτοκίνητα και τα παιδιά-

αμάξια αλλά σε ζευγαράκια, ένα αμάξι–ένα αυτοκίνητο, με τον ήχο του

τρένου να προχωράνε τα παιδιά-τρένα και τα παιδιά-αμαξοστοιχίες αλλά σε

ζευγαράκια, ένα τρένο-μία αμαξοστοιχία κλπ.). Με το παιχνίδι αυτό,

κατανόησαν ότι δύο διαφορετικές λέξεις μπορεί να έχουν την ίδια σημασία.

Συνεχίσαμε τη δραστηριότητα βρίσκοντας και καταγράφοντας κι άλλα

ταυτόσημα: πετεινός-κόκορας, κοκκινογούλια-παντζάρια, παρέα-συντροφιά,

στέγη-σκεπή, πόρτα-θύρα κλπ.

Τέλος, φτιάξαμε κάρτες με το σήμα της Unicef, όπου γράψαμε

μηνύματα αλληλεγγύης και τις χαρίσαμε σε φιλικά και συγγενικά πρόσωπα.

7.7.7.7. ΔιάρκειΔιάρκειΔιάρκειΔιάρκεια υλοποίησης της δραστηριότηταςα υλοποίησης της δραστηριότηταςα υλοποίησης της δραστηριότηταςα υλοποίησης της δραστηριότητας

30 λεπτά (η χειροτεχνία έγινε άλλη μέρα)

388 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

8. Η υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσαΗ υλικοτεχνική υποδομή/ εκπαιδευτικά μέσα

Αφίσα με την «Ιστορία της Unicef με λόγια και εικόνες», καρτέλες από

χαρτόνι, μαρκαδόροι, χαρτόνι κάνσον, μαγνητόφωνο

9.9.9.9. ΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Αναπτύχθηκε η κριτική σκέψη των παιδιών, η δημιουργικότητα, η

επικοινωνία, η συνεργατικότητα, η διαπολιτισμική δεξιότητα, η εξοικείωση

με τα διεθνή σύμβολα όπως και η συναισθηματική τους ανάπτυξη και η

κατάκτηση της γνώσης.

10.10.10.10. Τίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτωνΤίτλοι των άλλων δραστηριοτήτων

- «Τα μικρομέγαλα της Unicef»: υποκοριστικά και μεγεθυντικά των προϊόντων

και των εργαλείων από την «Ιστορία της Unicef με λόγια και εικόνες»

- «Τα αστεία ζαχαροκαλλικαντζαράκια» (συνταγή)

Γλωσσικές δραστηριότητες 389 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

390 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Γλωσσικές δραστηριότητες 391 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Η ιδέα για τις Εκδόσεις ΣαΐταΕκδόσεις ΣαΐταΕκδόσεις ΣαΐταΕκδόσεις Σαΐτα ξεπήδησε τον Ιούλιο του 2012 με πρωταρχικό

σκοπό τη δημιουργία ενός χώρου όπου τα έργα νέων συγγραφέων θα

συνομιλούν άμεσα, δωρεάν και ελεύθερα με το αναγνωστικό κοινό.

Μακριά από το κέρδος, την εκμετάλλευση και την εμπορευματοποίηση της

πνευματικής ιδιοκτησίας, οι Εκδόσεις ΣαΐταΕκδόσεις ΣαΐταΕκδόσεις ΣαΐταΕκδόσεις Σαΐτα επιδιώκουν να

επαναπροσδιορίσουν τις σχέσεις Εκδότη-Συγγραφέα-Αναγνώστη,

καλλιεργώντας τον πραγματικό διάλογο, την αλληλεπίδραση και την

ουσιαστική επικοινωνία του έργου με τον αναγνώστη δίχως προϋποθέσεις και

περιορισμούς.

Ο ισχυρός άνεμος της αγάπηςαγάπηςαγάπηςαγάπης για το βιβλίο,

το γλυκό αεράκι της δημιουργικότηταςδημιουργικότηταςδημιουργικότηταςδημιουργικότητας,

ο ζέφυρος της καινοτομίαςκαινοτομίαςκαινοτομίαςκαινοτομίας,

ο σιρόκος της φαντασίαςφαντασίαςφαντασίαςφαντασίας,

ο λεβάντες της επιμονήςεπιμονήςεπιμονήςεπιμονής,

ο γραίγος του οράματοςοράματοςοράματοςοράματος,

καθοδηγούν τη σαΐτα των Εκδόσεών μας.

Σας καλούμε λοιπόν να αφήσετε τα βιβλία να πετάξουν ελεύθερα!

392 Συλλογικό ebook _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Περισσότεροι από 100 νηπιαγωγοί του Νοµού Λασιθίου µοιράζονται διάφορες διαθεµατικές γλωσσικές δραστηριότητες που σχεδίασαν σύµφωνα µε το

Αναλυτικό Πρόγραµµα του νηπιαγωγείου και υλοποίησαν µε τα νήπιά τους. Η παρουσίαση των καινοτόµων αυτών διδακτικών προσεγγίσεων µέσω ενός ψηφιακού βιβλίου προέκυψε µετά την ολοκλήρωση του σεµιναρίου µε τίτλο

«Μεταγλωσσική ανάπτυξη νηπίων: ∆ιδακτικές παρεµβάσεις» που πραγµατοποιήθηκε στον Νοµό Λασιθίου τον Οκτώβριο του σχολικού έτους 2012-

2013 από τη Σχολική Σύµβουλο της 68ης Περιφέρειας Προσχολικής Αγωγής.

IIIISSSSBBBBNNNN:::: 999977778888----666611118888----5555000044440000----22224444----6666