Αφήγηση Ιστορική αντίληψη στον Ξενοφώντα Narrative Manner and Xenophon’s More Routine Hellenica 342 Vivienne Gray

Το μεγαλύτερο μέρος της αφήγησής του αφορά τον πόλεμο,

κύριο στοιχείο της εμπειρίας της αρχαιοελληνικής κοινωνίας και

κύριο θέμα στη λογοτεχνία από τον Όμηρο. Δεν περιέχει σε

μεγάλη έκταση αξιολογήσεις χαρακτήρων ή σελίδες ρητορικών

εξάρσεων, όπως η αφήγηση του θανάτου του Θηραμένη όπου

εισβάλλει η διάθεσή του για έπαινο. Σε θέματα όπως οι γυναίκες

ή οι βάρβαροι υπάρχουν μόνο σποραδικές αναφορές. Δεν έχει

σημασία η αλήθεια στην αφήγηση των επιλεγμένων περιστατικών,

αφού αυτό είναι κύριο χαρακτηριστικό της ιστοριογραφίας, αλλά

πώς πρέπει να διαβάσουμε τη σημασία που τους δίνει ο

συγγραφέας. Η αφηγηματολογία δείχνει σε ποια σημεία

θέλει να τραβήξει την προσοχή του αναγνώστη. Φαίνεται ότι

είναι εν γένει χαρακτηριστικό της αφήγησης να μας προσφέρει

δείκτες για να μας καθοδηγήσει σε συγκεκριμένο νόημα..…

Οι αφηγηματικές τεχνικές που χρησιμοποιεί δείχνουν ότι

ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της ιστοριογραφίας για

καταγραφή των σπουδαίων επιτευγμάτων και ότι καθοδηγεί τον

αναγνώστη σε μια τέτοιου είδους ανάγνωση.

Έχει την τάση να περιλαμβάνει στην αφήγησή του

αξιομνημόνευτα γεγονότα και προσδιορίζει ως τέτοια

εκστρατείες, επικίνδυνα εγχειρήματα, στρατηγήματα και την

ικανότητα να προσελκύει κάποιος την αφοσίωση. … Αφηγείται

ό,τι είναι σημαντικό στην ευρύτερη πολεμική προσπάθεια

:επιτυχή στρατηγήματα, απώλειες ολόκληρων στρατιών, θανάτους

σημαντικώνστρατηγών, επιχειρήσεις με ομαλή έκβαση που

οφείλεται στις καλές σχέσεις στρατηγών και στρατιωτών. Δεν

είναι πιθανόν κριτήριό του η εύνοια προς πόλεις ή στρατηγικές.

Με ένα οπλοστάσιο αφηγηματικών τεχνικών επιδιώκει να

καταδείξει τη σπουδαιότητα των γεγονότων. Ωφελεί λοιπόν η

σύγκριση με αφηγήσεις παρόμοιων πολεμικών επεισοδίων άλλων

ιστορικών.

The Construction of Meaning in the First Three Historians Carolyn Dewald Σελ. 92-93

Τα αξιομνημόνευτα γεγονότα Ενώ ο Ηρόδοτος και ο Θουκυδίδης προσδιορίζουν το «κλέος»

που πρέπει να μνημονευτεί με τους όρους των επιτευγμάτων της

πόλης πολιτικής κοινότητας και των ηγετών που δρουν μέσα σ!

αυτό το πολιτικό πλαίσιο, ο Ξενοφών αρχίζει να το προσδιορίζει

με τους όρους της ηγετικής στρατιωτικής προσωπικότητας και

των ατομικών επιτευγμάτων, τα οποία προσδιορίζει με

εξειδικευμένους αλλά προσωπικούς ηθικούς όρους. Στα Ελληνικά

ξεχωρίζει διακεκριμένους στρατηγούς (τον Ερμοκράτη, τον

Τελευτία και κυρίως τον Αγησίλαο) για τη στρατηγική τους

ικανότητα, το δίκαιο χαρακτήρα, την ακεραιότητα τους και τη

συναίσθηση ό,τι αναγνωρίζονται από το στράτευμά τους ως

ηγέτες. Η διατήρηση της πειθαρχίας και η αποφασιστική, ευφυής

εγρήγορση την κρίσιμη στιγμή είναι οι αρετές που διακρίνουν

τους ηγέτες του, όπως και η αφοσίωση πίστη στην πόλη τους.

Όμως η πόλη ως ζωτική πολιτική οντότητα έχει χαθεί σε μεγάλο

βαθμό από την ιστορική αντίληψη του Ξενοφώντα. Η εστίαση

βέβαια στο άτομο αντί του πολιτικού συνόλου είναι

χαρακτηριστική του 4ου αι π.Χ. Ανοιχτά και αποκλειστικά

ξεχωρίζει για να επαινέσει την ηθική στάση μιας μικρής πόλης

όπως η Φλειούντα για τη σταθερή αφοσίωσή της στη Σπάρτη

παρά τις πιέσεις που δέχτηκε, θεωρώντας ότι και οι μικρές πόλεις

πρέπει να επαινούνται για τις εξαίρετες πράξεις τους