Η Ακαδημία του Πλάτωνα

38
Ο ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ 4/9/2014 1 Νικήτας Βουγιουκλής

Transcript of Η Ακαδημία του Πλάτωνα

Page 1: Η Ακαδημία του Πλάτωνα

Νικήτας Βουγιουκλής 1

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ

4/9/2014

Page 2: Η Ακαδημία του Πλάτωνα

Νικήτας Βουγιουκλής 24/9/2014

Γιατί ?

• Κάποιοι Φίλοι με ρωτούν γιατί ασχολούμαι με αυτά τα πονήματα. Η απάντηση είναι απλή. Προσπαθώ να καλύψω τα κενά που έχω στις γνώσεις μου πάνω σε θέματα για τα οποία έχω περιέργεια και ενδιαφέρον. Επομένως μπορεί κάποιος να πει ότι γράφω για θέματα για τα οποία αρχικά ήξερα πολύ λίγα πράγματα η και τίποτα ακόμη.

• Πάντα εύρισκα σαν πιο αποτελεσματικό τρόπο μάθησης τη γραφή και για το λόγο αυτό κρατώ σημειώσεις από ότι διαβάζω (cut & paste) τα οποία και μεταφέρω σε μορφή Power Point Presentation. Επομένως δεν κάνω πρωτογενή έρευνα αλλά παρουσιάζω μόνο, σε κάποια οργανωμένη μορφή, τις πληροφορίες που αντλώ από τις πηγές μου τις οποίες καμιά φορά εμπλουτίζω με videos η ακόμα και με μουσική.

• Ελπίζοντας ότι κάποιοι από τους φίλους μου θα έχουν το ίδιο ενδιαφέρον μάθησης για κάποια από τα πονήματα αυτά, τα διανέμω σε αυτούς πιστεύοντας ότι στη χειρότερη περίπτωση θα τους βάλω στο κόπο να κάνουν ένα DELETΕ.

MΦΧ ΝΙΚΗΤΑΣ

[email protected]

Page 3: Η Ακαδημία του Πλάτωνα

Νικήτας Βουγιουκλής 34/9/2014

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ

Page 4: Η Ακαδημία του Πλάτωνα

Νικήτας Βουγιουκλής 4

Περιεχόμενα

1. Περί Πλάτωνος ……………..……………………………………… 52. Το Έργο του …………………………………………………….. 103. Η Φιλοσοφία του ……………………………………………………… 114. Ο Ακάδημος ..

……………………………………………………. 15 5. Η Ακαδημία ……………………………………………………… 176. Επίσκεψη στον Αρχαιολογικό χώρο ……………………………………………..277. Η Περιοχή ……………………………………………………… 318. Οι Ανασκαφές ……………………………………………………… 369. Κινδυνεύει ο αρχαιολογικός χώρος της Ακαδημίας? …………………....3710. Σχετικά ……………………………………………………..38

4/9/2014

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ

Page 5: Η Ακαδημία του Πλάτωνα

Νικήτας Βουγιουκλής 5

Περί Πλάτωνος

• Γεννήθηκε στην Αθήνα από γονείς ευγενείς το 427 π.Χ. και έζησε εκεί. Ο πατέρας του Αρίστων έλεγε ότι καταγόταν από τη γενιά του Κόδρου και η μητέρα του Περικτιόνη από το Σόλωνα. Είχε δύο αδελφούς, τον Αδείμαντο και το Γλαύκωνα.

⁻ Σημείωση: O Κόδρος ήταν γιος του Μέλανθου του ιδρυτή της δυναστείας των Μεδοντίδων, απόγονος του Δευκαλίωνα και του Έλληνα. Σύμφωνα με την αρχαία παράδοση ο Κόδρος ήταν ο τελευταίος βασιλιάς της Αθήνας

• Το πρώτο του όνομα ήταν Αριστοκλής. Πλάτωνας ονομάστηκε αργότερα για το ευρύ του στέρνο και το πλατύ του μέτωπο.

• Στην αρχαιότητα ο Πλάτων εθεωρείτο από τους

4/9/2014

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ

ΠΛΑΤΩΝ

Page 6: Η Ακαδημία του Πλάτωνα

Νικήτας Βουγιουκλής 6

μεγαλύτερους φιλοσόφους, αλλά και σήμερα το όνομα του είναι γνωστό και θαυμαστό παγκοσμίως.

• Ο Πλάτωνας, είναι ο μεγαλύτερος φιλόσοφος όλων των εποχών. Διδάσκεται όλους τους αιώνες σε όλες τις φιλοσοφικές σχολές. Δεν θεωρείται σήμερα κανείς φιλόσοφος, αν δεν έχει μελετήσει τον Πλάτωνα.

• Όπως μας λέει ο Άλφρεντ Νορθ Γουαϊτχεντ «Όλη η Δυτική Φιλοσοφία είναι μια σειρά απόυποσημειώσεις στον Πλάτωνα» (Alfred North Whitehead- 1861-1947)

• Νέος ασχολήθηκε με την ποίηση, αλλά γρήγορα στράφηκε προς τη φιλοσοφία. Ήταν 20 χρονών, όταν γνώρισε το Σωκράτη και έμεινε κοντά του για οκτώ ολόκληρα χρόνια, μέχρι την ώρα που ο μεγάλος δάσκαλος πέθανε (399 π.Χ.).

4/9/2014

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ

• Παρακολούθησε τη δίκη του Σωκράτη αλλά στο θάνατο του δεν ήταν παρών γιατί ήταν άρρωστος.

• Ο άδικος θάνατος του Σωκράτη τον έπεισε ότι η Αθηναϊκή δημοκρατία είχε μεγάλα ελαττώματα και ανέλαβε το ρόλο του κοινωνικού μεταρρυθμιστή.

• Ο Πλάτων μετά το θάνατό του σοφού δασκάλου του με άλλους μαθητές του Σωκράτη πήγε στα Μέγαρα, όπου δίδασκε ο μεγαλύτερος φιλόσοφος εκ των μαθητών του Σωκράτη, ο Ευκλείδης. Είχε ιδρύσει Σωκρατική Σχολή.

• Στα δέκα χρόνια που πέρασαν από το θάνατό του Σωκράτη (399-389 π.Χ. ) ασχολήθηκε με τη συγγραφή φιλοσοφικών έργων, όπως τον Κρίτωνα και την Απολογία του Σωκράτη, τα

Page 7: Η Ακαδημία του Πλάτωνα

Νικήτας Βουγιουκλής 7

οποία φέρουν τη σφραγίδα της σωκρατικής φιλοσοφίας.

• Στη συνέχεια ταξίδεψε στην Αίγυπτο και στην Κυρήνη, όπου σχετίστηκε με το μαθηματικό Θεόδωρο, και τέλος στον Τάραντα της Ιταλίας, όπου γνώρισε τα μαθηματικά και τη φιλοσοφία των πυθαγορείων , από τη φιλοσοφική σκέψη των οποίων επηρεάστηκε αποφασιστικά.

• Στον Τάραντα γνωρίστηκε με τον πυθαγόρειο φιλόσοφο Αρχύτα από τον οποίον μυήθηκε στα Ορφικά και ακόμα εμβάθυνε στη φιλοσοφία του Δημόκριτου.

– Σημείωση: Ο Αρχύτας (428 π.Χ. - 347 π.Χ.) γιος του Μνήσαρχου ή κατά τον Αριστόξενο του Εστιαίου, ή του Μνασαγέτου ή του Μνασαγόρου, ήταν επιφανής Πυθαγόρειος φιλόσοφος, καταγόμενος από τον Τάραντα της Μεγάλης Ελλάδας(Magna Graecia).

4/9/2014

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ

ΣΩΚΡΑΤΗΣ

Page 8: Η Ακαδημία του Πλάτωνα

Νικήτας Βουγιουκλής 8

• Μετά πέρασε στη αυλή του βασιλιά των Συρακουσών Διονυσίου Α΄ Είχε επίσης την τύχη να γνωρίσει και να συνδεθεί φιλικά με το βασιλικό γυναικάδελφο Δίωνα, ένα ακέραιο άνθρωπο, ένα σπουδαίο φιλόσοφο, ισάξιο του Σωκράτη.

– Σημείωση: Ο Διονύσιος ο Πρεσβύτερος, γιος του Ερμοκράτη, (431 ή 430 π.Χ. – 367 π.Χ.) ήταν τύραννος των Συρακουσών που από το 410 π.Χ. βρίσκονταν σε

πόλεμο με τους Καρχηδόνιους. Ο Διονύσιος διακρίθηκε πολεμώντας τους με επιτυχία και ανακηρύχθηκε στρατηγός αυτοκράτωρ. Τέλος κατέλαβε την αρχή το 405 π.Χ. και τη διατήρησε για 38 χρόνια, μέχρι δηλαδή το θάνατό του το 367 π.Χ.. Ο τύραννος Διονύσιος είναι γνωστός και από το μύθο της δαμοκλείου σπάθης .

– Σημείωση: Ο Δίωνας ήταν πολιτικός και φιλόσοφος από τις Συρακούσες (410 - 354 π.Χ.). Ήταν μαθητής και οπαδός του Πλάτωνα.

4/9/2014

Η ΣΠΑΘΗ, Ο ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΚΑΙ Ο ΔΑΜΟΚΛΗΣ

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ

Page 9: Η Ακαδημία του Πλάτωνα

Νικήτας Βουγιουκλής 9

• Ο Πλάτων δεν μπορούσε να συμβιβασθεί με τη γεμάτη απολαύσεις τρυφηλή ζωή των εκεί Ελλήνων και αποφάσισε να γυρίσει στην Ελλάδα.

• Όταν το 367 π.Χ. πέθανε ο τύραννος Διονύσιος Α΄, τον διαδέχτηκε ο γιος του, Διονύσιος Β΄, που επηρεαζόταν από το Δίωνα.

• Ο Δίωνας κάλεσε στις Συρακούσες τον Πλάτωνα ελπίζοντας να μετατρέψει το νεότερο Διονύσιο σε βασιλιά-φιλόσοφο, δηλαδή σε ιδανικό κυβερνήτη.

• Η προσπάθεια, όμως, των δύο φίλων να προσηλυτίσουν στις ιδέες τους το νέο ηγεμόνα Διονύσιο Β΄, απέτυχε.

• Ο Διονύσιος όμως υποπτευόταν τον θείο του,

ήλθε σε σύγκρουση μαζί του, τον εξόρισε και απομάκρυνε τον Πλάτωνα (365 π.Χ.).

• Το 361 π.Χ. ο Διονύσιος κάλεσε τον Πλάτωνα να επιστρέψει και πάλι στις Συρακούσες.

• Ο Πλάτωνας δέχθηκε να πάει ελπίζοντας να μεσολαβήσει υπέρ του Δίωνα. Η φιλία όμως αυτή προκάλεσε τις υποψίες του Διονυσίου για συνωμοσία, γι’ αυτό έδιωξε τον Πλάτωνα από τη Σικελία.

• Το ταξίδι της επιστροφής πέρναγε από την Αίγινα που την είχαν οι Σπαρτιάτες οι οποίοι ετοιμαζόντουσαν να τον πουλήσουν για σκλάβο. Ευτυχώς για τον Πλάτωνα ένας Κυρηναίος φίλος του ο Αννίκερης εξαγόρασε την ελευθερία του.

• Οι φίλοι του Πλάτωνα συγκέντρωσαν τα λύτρα

4/9/2014

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ

Page 10: Η Ακαδημία του Πλάτωνα

Νικήτας Βουγιουκλής 10

αλλά ο Αννίκερι, δεν τα δέχθηκε και τα παρέδωσαν στον Πλάτωνα και πιθανόν μ’ αυτά αγόρασε το κτήμα στο οποίο ίδρυσε την Ακαδημία του.

• Επιστρέφοντας στην Αθήνα άνοιξε τη φιλοσοφική σχολή του, την Ακαδημία (387 π.Χ.).

• Για Τρίτη φορά πήγε στην αυλή των Συρακουσών, με σκοπό να συμφιλιώσει το Δίωνα με το Διονύσιο.

• Αυτή τη φορά κινδύνεψε και η ζωή του. Τον έσωσε η επέμβαση του πυθαγόρειου Αρχύτα. Αλλά ο Δίωνας δε γλίτωσε. Δολοφονήθηκε το 353 π.Χ.

• Έτσι ο Πλάτωνας έχασε τον άνθρωπο στο οποίο στήριξε τις ελπίδες του για την επιβολή των

4/9/2014

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ

πολιτικών του ιδεών.

• Από τότε ο Πλάτωνας και μέχρι το θάνατό του, το 347 π.Χ., ασχολήθηκε με τη διδασκαλία και με τη συγγραφή έργων φιλοσοφικών.

Τα έργα του.

• Τα έργα του Πλάτωνα είναι 36 και είναι όλα, εκτός από την «Απολογία», διαλογικά. Στη συγγραφή τους ο φιλόσοφος μιμήθηκε τη, διδασκαλία του Σωκράτη, ο οποίος δίδασκε διαλογικά.

• Οι διάλογοί του επιγράφονται με το όνομα κάποιου από τα διαλεγόμενα πρόσωπα, π.χ. «Τίμαιος». «Γοργίας», «Πρωταγόρας» κ.λ.π.

• Τρεις μόνο διάλογοι, το «Συμπόσιο», η

Page 11: Η Ακαδημία του Πλάτωνα

Νικήτας Βουγιουκλής 11

«Πολιτεία» και οι «Νόμοι» τιτλοφορούνται από το περιεχόμενό τους.

• Σ’ όλους τους διαλόγους τη συζήτηση διευθύνει ο Σωκράτης. Στους παλαιότερους διαλόγους διατηρεί την εικόνα του πραγματικού Σωκράτη ενώ στους νεότερους κάτω από το πρόσωπο του δασκάλου κρύβεται ο ίδιος ο μαθητής.

• Το σύνολο του πλατωνικού έργου διακρίνεται σε τρεις περιόδους, με βάση τη χρονολογική σειρά:

– Περίοδος της νεότητας (400-387 π.Χ.). Σε αυτή ανήκουν η «Απολογία», ο «Κρίτων», «Χαρμίδης», ο «Πρωταγόρας», ο «Λάχης», ο «Ευθύφρων», ο «Ιππίας Μείζων», ο «Ιππίας Ελάσσων», ο «Ίων», ο «Λύσις».

4/9/2014

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ

Ο ΕΥΚΛΕΙΔΗΣ

Page 12: Η Ακαδημία του Πλάτωνα

Νικήτας Βουγιουκλής 12

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ

– Περίοδος της ωριμότητας (386-367 π.Χ.). Σε αυτή ανήκουν ο «Μενέξενος», ο «Κρατύλος», ο «Ευθύδημος», ο «Γοργίας», ο «Μένων», ο «Παρμενίδης» ο «Φαίδων», ο «Φαίδρος», η «Πολιτεία», το «Συμπόσιον θεαίτητος».

– Περίοδος των γηρατειών (336-348 π.Χ.). Σε αυτή περιλαμβάνονται ο «Σοφιστής», ο «Πολιτικός», ο «Φίληβος», ο «Κριτίας», ο «Τίμαιος», οι «Νόμοι», η «7η επιστολή».

Η φιλοσοφία του.

• Η πλατωνική φιλοσοφία είναι ιδεοκρατική. Εισάγει, δηλαδή, τη θεωρία των ιδεών, οι οποίες κατά τον Πλάτωνα είναι οι γενικοί και αιώνιοι τύποι των πραγμάτων, οι ουσίες, που γίνονται αντιληπτές μόνο με το λογικό και όχι με την αίσθηση. Τα αισθητά τα θεωρεί είδωλα των ιδεών.

• Έτσι αναγνωρίζει δύο κόσμους, τον αισθητό, ο οποίος διαρκώς μεταβάλλεται και βρίσκεται σε ασταμάτητη ροή, κατά τον Ηράκλειτο, και το νοητό κόσμο τον αναλλοίωτο, δηλαδή, τις ιδέες, οι οποίες υπάρχουν ως πρότυπα και παραδείγματα.

• Στην ψυχή διακρίνει τρία μέρη: το λογικό, το θυμοειδές και το επιθυμητικό. Γι’ αυτό και αναγνωρίζει τρεις αρετές: τη σοφία, την ανδρεία και τη σωφροσύνη, η καθεμία από τις οποίες αντιστοιχεί και σε ένα από τα τρία μέρη της ψυχής.

• Τις τρεις αυτές αρετές, της ψυχής, τις παραλληλίζει με τις τρεις χορδές της λύρας: την υπάτη (μι), τη μέση(λα) και τη νήτη (ρε).

• Αλλά οι τρεις αυτές αρετές πρέπει να αναπτύσσονται αρμονικά, ώστε το λογικό ως

4/9/2014

Page 13: Η Ακαδημία του Πλάτωνα

Νικήτας Βουγιουκλής 13

θείο να κυβερνά, το θυμοειδές να υπακούει σ’ αυτό ως βοηθός, και τα δύο μαζί να διευθύνουν το επιθυμητικό, για να μην επιχειρεί να άρχει αυτό, αφού είναι το πιο άπληστο και το κατώτερο μέρος της ψυχής.

• Από την αρμονική ανάπτυξη των τριών αρετών προκύπτει η δικαιοσύνη, η οποία είναι η αρμονία των τριών άλλων αρετών.

• Επειδή και η πόλη αποτελεί μια μεγέθυνση του ανθρώπου, διακρίνει και σ’ αυτή τρία γένη: το βουλευτικό, το πολεμικό και το χρηματικό, τα οποία αντιστοιχούν προς τα τρία μέρη της ψυχής.

• Όπως στον άνθρωπο, έτσι και στην πόλη πρέπει να υπάρχει η δικαιοσύνη, δηλαδή η αρμονία, που επιτυγχάνεται, όταν και στην πόλη το καθένα από τα γένη εκτελεί το δικό του έργο και

δεν επιδιώκει τα ξένα.

• Η επίδραση του φιλοσόφου αυτού υπήρξε πάρα πολύ μεγάλη. Η ιστορία της φιλοσοφίας μέχρι τον Κικέρωνα είναι γεμάτη από αυτά και είτε αμφισβητεί, είτε ακολουθεί τη διδασκαλία του.

• Οι πατέρες της εκκλησίας από αυτόν δανείζονται ιδέες και επιχειρήματα, και τον θεωρούν τον πιο σημαντικό αντιπρόσωπο της ανθρώπινης φιλοσοφίας.

• Αλλά και η νεότερη φιλοσοφική σκέψη δεν έμεινε ανεπηρέαστη από τον Πλάτωνα. Τα διάφορα φιλοσοφικά συστήματα ή προσπαθούν να ανατρέψουν τις ιδέες του ή οικοδομούν πάνω σε αυτές.

4/9/2014

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ

Page 14: Η Ακαδημία του Πλάτωνα

Νικήτας Βουγιουκλής 14

Ο Ακάδημος

• Ο Ακάδημος ήταν αρχαίος αττικός ήρωας της Ελληνικής Μυθολογίας που υπέδειξε στους γιούς του Τυνδάρεως, Κάστορα και Πολυδεύκη, το κρησφύγετο στο οποίο ο Θησέας είχε κρύψει στις Αφίδνες (Καπανδρίτι) την αδελφή τους Ελένη την οποία και είχε απαγάγει. Σκοπός τους ήταν να την επαναφέρουν στην πατρίδα τους, τη Σπάρτη.

– Σημείωση: Σύμφωνα με τον μύθο, οι δίδυμοι ήρωες Διόσκουροι, Κάστορας και Πολυδεύκης, γεννηθήκαν στον Ταΰγετο, το μεγάλο βουνό της Σπάρτης και του Ταινάρου, και έτσι είναι κατεξοχήν ήρωες δωρικής καταγωγής.

– Ήσαν παιδιά του βασιλιά Τυνδάρεως που είχε για γυναίκα του την πανέμορφη Λήδα, κόρη του βασιλιά της Αιτωλίας, Θέστιου. Η Λήδα έσμιξε με τον Δία και απέκτησε μαζί του δύο παιδιά, την Ελένη, πού ήταν ωραία σαν θεά και τον Πολυδεύκη τον τρανό ήρωα.

4/9/2014

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ

Η ΑΡΠΑΓΗ ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΗΣΕΑ. ΑΤΤΙΚΟ ΕΡΥΘΡΟΜΟΡΦΟ ΑΓΓΕΙΟ

Page 15: Η Ακαδημία του Πλάτωνα

Νικήτας Βουγιουκλής 15

.

4/9/2014

Η ΠΑΝΕΜΟΡΦΗ ΛΗΔΑ ΚΑΙ Ο ΚΥΚΝΟΣ (ΔΙΑΣ)(FRANCOIS – EDOUARD – PICOT)

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ

Page 16: Η Ακαδημία του Πλάτωνα

Νικήτας Βουγιουκλής 16

Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ

4/9/2014

Με τον βασιλιά Τυνδάρεω η Λήδα είχε άλλα δύο παιδιά, την Κλυταιμνήστρα, και τον Κάστορα .

⁻ Υπάρχει και άλλη εκδοχή του μύθου που θέλει τη πανέμορφη Λήδα, να μη γλυτώνει από τον κατάλογο γυναικών που παρέσυρε, μεταμφιεσμένος συνήθως, στην αγκαλιά του ο "πατήρ θεών τε και ανθρώπων" Δίας.

Αυτή τη φορά ο ικανός στις πολλαπλές μεταμορφώσεις Θεός πήρε τη θωριά του κύκνου, για να πλησιάσει το σεμνό θύμα του. Η ένωση αυτή ήταν γόνιμη και έφερε στον κόσμο την Ελένη και τους Διόσκουρους, τ' αδέλφια της.

Αυτή η εκδοχή του μύθου θέλει, ύστερα απ‘αυτή την επαφή, τη Λήδα να γεννά δυο αυγά. Από το πρώτο ξεπετιέται η Ελένη και από το δεύτερο τα δίδυμα αδέλφια της, ο Κάστορας και ο Πολυδεύκης, γνωστοί ως Διόσκουροι (κούροι Διός).

ΟΙ ΔΙΟΣΚΟΥΡΟΙ (ΚΑΣΤΟΡΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΥΔΕΥΚΗΣ)

Page 17: Η Ακαδημία του Πλάτωνα

Νικήτας Βουγιουκλής 17

Έτσι ο Τυνδάρεως και η Λήδα βρίσκονται με τέσσερα παιδιά, αν προσθέσουμε σ' αυτά και την πρωτότοκη τους Κλυταιμνήστρα.

Στην παράδοξη αυτή ωοτοκία αποδίδουν και την εκθαμβωτική ομορφιά της Ελένης, που μόνο σε μια Θεά ταιριάζει, όπως και τη διπλή γέννα των αρρένων παιδιών της οικογένειας.

• Ανταμείβοντας τον Ακάδημο για την εύρεση της αδελφής τους οι Τυνδαρίδες του αγόρασαν ένα κτήμα βορειοανατολικά έξω από την πόλη των Αθηνών ένα χιλιόμετρο μακριά από το Δίπυλο ή το Σήμα, όπου θάβονταν επιφανείς Αθηναίοι ή και οι πεσόντες και ηρωικά πολεμήσαντες Αθηναίοι.

• Ο Ακάδημος ονόμασε το κτήμα του Ακαδήμεια ή Ακαδημία. Το κτήμα ήταν ένας ξερότοπος, αλλά φρόντισε και το ζωογόνησε και κτίζοντας μία κατοικία έμεινε εκεί.

4/9/2014

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ

• Όταν οι Σπαρτιάτες επιχειρούσαν επιδρομές στην Αττική, μολονότι κατέστρεφαν και λήστευαν το χώρο της, σεβάστηκαν την Ακαδημία ενθυμούμενοι την ευγνωμοσύνη των προγόνων τους (των Τυνδαριδών) προς τον αττικό ήρωα.

• Φαίνεται, ότι μετά το θάνατό του Ακάδημου το κτήμα που ήταν πολύ μεγάλο περιήλθε στο Δήμο των Αθηνών και ανεγέρθη επ’ αυτού ναός της Αθηνάς .

• Κατά μίαν εκδοχή, πριν ο Πλάτων κάνει το πρώτο του ταξίδι στη Σικελία στα 389 π.Χ. , αγόρασε ένα αγρόκτημα κοντά στην Ακαδημία. στο οποίον έμελε αργότερα να ιδρύσει τη σχολή του τη οποία ονόμασε Ακαδημία Πλάτωνος. Αναφέρεται ότι στην είσοδο της Ακαδημίας υπήρχε η επιγραφή: «αγεωμέτρητος μηδεὶς εἰσίτω».

Page 18: Η Ακαδημία του Πλάτωνα

Νικήτας Βουγιουκλής 18

• Η Ακαδημία

• Όπως είδαμε προηγουμένως το κτήμα στην Ακαδημία αγοράστηκε κάποια στιγμή από τον Πλάτωνα.

• Επ’ αυτού ίδρυσε τη Σχολή του, τη Ακαδημία Πλάτωνος, στην οποία δίδασκε ως τα βαθιά του γεράματα. Δίδασκε χωρίς χειρόγραφο και ανέθετε στους μαθητές του, χωρίζοντας τους σε ομάδες, να λύσουν τα προβλήματα και να βρουν τις πιθανές εκδοχές.

• Στην Ακαδημία Πλάτωνας φοιτούσαν και γυναίκες, αλλά έπρεπε να είναι ντυμένες με ανδρικά ρούχα.

• Μπορούμε να θεωρήσουμε την Ακαδημία σαν καρπό του χρυσού αιώνα (5ος π. Χ.).

4/9/2014

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ

ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΠΟΡΟΥΣΑΝ ΝΑ ΦΟΙΤΗΣΟΥΝ ΣΤΗΝ ΑΚΑΔΗΜΙΑ

Page 19: Η Ακαδημία του Πλάτωνα

Νικήτας Βουγιουκλής 19

• Ο Σωκράτης υπήρξε δάσκαλος του Πλάτωνα και αυτός με τη σειρά του δάσκαλος του Αριστοτέλη. Ο Αριστοτέλης έμεινε στην Ακαδημία για μακρό διάστημα, γύρω στο 20 χρόνια και δεν απεχώρησε παρά μετά τον θάνατο του δασκάλου του.

• Η Παιδεία της Ακαδημίας θα μεταλαμπαδευτεί,

από τον Αλέξανδρο, μαθητή του Αριστοτέλη, σε όλη την ανθρωπότητα. Τα ελληνικά, το αρχαίο ελληνικό πνεύμα, η φιλοσοφία, οι επιστήμες, ο Πολιτισμός θα διαδοθεί σε όλη τη γη.

• Η ιδέα της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της δικαιοσύνης και του ωραίου έχει διαδοθεί παντού. Η ελληνική γλώσσα, εργαλείο στη προαγωγή του ανθρώπου γεννά και μεταδίδει τις αιώνιες αξίες.

• Σε μεγάλη ηλικία ο Πλάτων σταμάτησε να

διδάσκει και στο προαύλιο της Σχολής ο μέγας φιλόσοφος ίδρυσε νέο ιερό των Μουσών.

• Πριν πεθάνει ο Πλάτων δια διαθήκης άφησε ως κληρονομία όλη την περιουσία του στη Σχολή του, ώστε με τα έσοδά της να λειτουργεί αυτόνομα.

• Κατά τον Κικέρωνα ο Πλάτων πέθανε σε ένα γαμήλιο συμπόσιο, κατ’ άλλους όταν έγραφε. Όταν ζούσε εξέφρασε την επιθυμία να ταφεί στον περίβολο της Ακαδημίας του, επιθυμία που την σεβάστηκαν οι μαθητές του.

• Οι σπουδαστές θεωρούνταν ως μέτοχοι της Σχολής και προέρχονταν από διάφορα μέρη του ελλαδικού χώρου και επί ρωμαϊκής εποχής φοιτούσαν και Ρωμαίοι.

4/9/2014

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ

Page 20: Η Ακαδημία του Πλάτωνα

Νικήτας Βουγιουκλής 20

• Οι πρώτοι μαθητές της Ακαδημίας Πλάτωνος ήσαν οι μαθητές του Σωκράτη και ύστερα συγκεντρώθηκαν πολλοί και όχι μόνο Αθηναίοι αλλά και από άλλα μέρη. Δίπλα στην Ακαδημία κτίστηκαν και κοιτώνες.

• Αυτή η σχολή είχε ως στόχο να εκπαιδεύει «φιλοσόφους πολιτικούς», οι οποίοι θα είχαν τα κατάλληλα εφόδια να κυβερνήσουν, σύμφωνα µε την πολιτική θεωρία του Πλάτωνα.

• Λειτουργούσε όπως τα σύγχρονα πανεπιστήμια, αναπτύσσοντας τους τομείς του γνωστικού ενδιαφέροντος της εποχής από φιλοσοφία έως μαθηματικά και αστρονομία.

• Η Ακαδημία του Πλάτωνα είναι το αρχαιότερο Πανεπιστήμιο στον κόσμο και το μακροβιότερο μέχρι σήμερα. Λειτούργησε 916 χρόνια!

• Ο γιός του Πεισιστράτη, ο Ιππίας εξωράισε αργότερα το κτήμα και τελειοποίησε το ναό. Φαίνεται, ότι άρχισε να αναβλύζει και νερό γι’ αυτό μεταγενέστερα ο Κίμων έκαμε την Ακαδημία ένα ζωντανό άλσος με δέντρα σκιερά.

– Σημείωση: Ο Ιππίας (575 π.Χ. -490 π.Χ.) ήταν γιος του τυράννου των Αθηνών Πεισίστρατου τον οποίο και διαδέχθηκε μαζί με τον αδελφό του Ίππαρχο το 527 π.Χ. Οι δύο Πεισιστρατίδες συγκυβέρνησαν για περίπου 13 χρόνια, μέχρι το καλοκαίρι του 51

– Σημείωση: Ο Κίμων ήταν Αθηναίος πολιτικός και στρατηγός του πρώτου μισού του 5ου αιώνα π.Χ. Δεδομένου ότι εξελέγη στρατηγός το 476 π.Χ. και θα πρέπει να ήταν 30 χρονών τότε, πρέπει να γεννήθηκε το 506 π.Χ. Ο Κίμων ανήκε στο μεγάλο γένος των Φιλαϊδών. Πατέρας του ήταν ο Μιλτιάδης, ο νικητής του Μαραθώνα και μητέρα του ήταν η Ηγησιπύλη, πριγκίπισσα από τη Θράκη κόρη του βασιλέως Ολόρου (από την ίδια οικογένεια καταγόταν και ο ιστορικός Θουκυδίδης)

4/9/2014

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ

Page 21: Η Ακαδημία του Πλάτωνα

Νικήτας Βουγιουκλής 21

• Το νερό συνετέλεσε να χορταριάσει και να βλαστήσει η περιοχή και γι’ αυτό μαρτυρείται, ότι εκεί τρέφονταν άλογα περιβόητα για τη σωματική τους διάπλαση.

• Η Ακαδημία και η γύρω περιοχή ήταν το ωραιότατο, δροσερότατο και πιο καλλωπιστικό μέρος, εκ των προαστίων της Αθήνας. Στο άλσος αυτό και για αιώνες οι Αθηναίοι έκαναν περιπάτους και απολάμβαναν τη δροσιά του και την άνοιξη την ευωδία του.

• Μετά τον Πελοποννησιακό πόλεμο έγινε και γυμνάσιο στο οποίο αθλούνταν όχι μόνο τα παιδιά και οι έφηβοι αλλά και οι περιπατητές και οι σπουδαστές της Ακαδημίας του Πλάτωνος.

• Το 86 π.Χ., ο Λεύκιος Κορνήλιος Σύλλας πολιόρκησε την Αθήνα προκαλώντας μεγάλη

καταστροφή. Κατά τη διάρκεια της πολιορκίας «έβαλε τα χέρια του πάνω στα ιερά άλση, και λεηλάτησε την Ακαδημία που ήταν τοποθετημένη στα πιο δασώδη προάστια της πόλης, καθώς και το Λύκειο».

– Σημείωση: Ο Λεύκιος Κορνήλιος Σύλλας ήταν Ρωμαίος πολιτικός και στρατηγός (138 π.Χ. - 78 π.Χ.). Προήρχετο από ξεπεσμένη οικογένεια πατρικίων και ενδιαφέρθηκε για την πολιτική μόνο σε ηλικία 50 ετών. Έως τότε τον απασχολούσαν μόνο οι διασκεδάσεις

• Η καταστροφή της Ακαδημίας φαίνεται να ήταν τόσο σοβαρή ώστε η ανακατασκευή και επαναλειτουργία της ήταν σχεδόν αδύνατη.

• Όταν ο Αντίοχος ο Ασκαλωνίτης επέστρεψε στην Αθήνα από την Αλεξάνδρεια το 84 π.Χ. άρχισε πάλι τη λειτουργία της, αλλά όχι στην Ακαδημία αλλά στο Λύκειο.

4/9/2014

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ

Page 22: Η Ακαδημία του Πλάτωνα

Νικήτας Βουγιουκλής 22

⁻ Σημείωση: Ο Αντίοχος ο Ασκαλωνίτης (130/120 π.Χ. - 68 π.Χ.) υπήρξε Έλληνας φιλόσοφος , πλατωνικός και εκλεκτικός, ιδρυτής της λεγόμενης «Πέμπτης Ακαδημίας». Ο Αντίοχος ήταν μαθητής του Φίλωνα του Λαρισαίου στην Αθήνα και διάδοχός του στη διεύθυνση της πλατωνικής Ακαδημίας (79-78 π.Χ.). Ως σχολάρχης της Ακαδημίας ο Αντίοχος αγωνίστηκε κυρίως για να απαλλάξει την Ακαδημία από την επίδραση του Σκεπτικισμού και να την επαναφέρει στη γνήσια πλατωνική παράδοσή της.

• Ύστερα από χρόνια ξαναδημιουργήθηκε το περιβόητο άλσος και γι’ αυτό ο Ρωμαίος Οράτιος που, πολλά χρόνια αργότερα από το θάνατο του σοφού Έλληνα, σπούδασε στην Ακαδημία του Πλάτωνα αναφέρεται σε επιστολή του σε αυτό.

– Σημείωση: Ο Κουίντος Οράτιος Φλάκκος (8 Δεκεμβρίου 65 π.Χ. - 27 Νοεμβρίου 8 π.Χ.), γνωστότερος απλώς ως Οράτιος, ήταν ο κορυφαίος Λατίνος (Ρωμαίος) λυρικός ποιητής

4/9/2014

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ

ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Page 23: Η Ακαδημία του Πλάτωνα

Νικήτας Βουγιουκλής 23

κατά τους χρόνους του Αυτοκράτορα Αυγούστου, και για πολλούς ένας από τους δύο μεγαλύτερους Λατίνους ποιητές όλων των εποχών μαζί με τον Βιργίλιο

• Σ’ αυτό το άλσος στήθηκαν και βωμοί του Έρωτος και του Προμηθέα, από όπου οι Αθηναίοι ξεκινούσαν τις λαμπαδηδρομίες τους. Επίσης υπήρχαν τα ιερά των Μουσών, του Ερμή, του Ηρακλέους και του Μορίου Δία που ήταν ο προστάτης των ελαιών και της Αθηνάς, της προστάτιδας των Αθηνών.

• Επομένως το άλσος είχε πάρει μία μορφή ιερότητας, σεβασμού και θρησκευτικού κέντρου.

• Ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός ορμώμενος από τη βαθιά χριστιανική του πίστη έκλεισε to 529 μ.Χ. την Ακαδημία του Πλάτωνα και κατέστρεψε και ακρωτηρίασε πολλά αρχαία μνημεία για να

4/9/2014

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ

ΙΟΥΣΤΙΑΝΟΣ

Page 24: Η Ακαδημία του Πλάτωνα

Νικήτας Βουγιουκλής 24

πάρει υλικό έτοιμο για να χτίσει την Αγία Σοφία και να διακοσμήσει τη Νέα Ρώμη.

• Ταυτόχρονα ο Ιουστιανός δήμευσε και την περιουσία της Σχολής, η οποία ήταν σημαντική, διότι πολλοί μαθητές που δεν δημιούργησαν οικογένειες κληροδοτούσαν με διαθήκη την περιουσία τους στη Σχολή του Πλάτωνος

• Εκείνη την εποχή το όνομα Έλληνες είναι χλευαστικό πια. Σήμαινε «τους αθλίους ειδωλολάτρες, τους εθνικούς».

• Ο πρώτος που δίδαξε μετά τον Πλάτωνα ήταν ο Σπεύσιππος που στον κήπο της Σχολής έστησε τα αγάλματα των Χαρίτων.

• Αυτόν στα 339π.Χ. διαδέχθηκε ο Ξενοκράτης και

στα 314 π.Χ. άρχισε να διδάσκει ο αστρονόμος Ηράκλειος. Ύστερα δίδαξαν ο Φίλιππος ο Οπούντιος και ο Πολέμων.

• Επίσης δίδαξαν ο Κράντωρ, ο Κράτης, ο Αρκεσίλαος στα 315 π.χ. ως τα 300 π.Χ. Δίδαξαν επίσης ο Καρνεάδης που την ονόμασε Νέα Ακαδημία, ο Αλκαλίων που ήταν διδάσκαλος του Κικέρωνα, του Λούκουλλου και του Βρούτου.

• Η Σχολή επίσης απέκτησε δόξα και ως Νεοπλατωνική Ακαδημία, όταν δίδαξαν ο Σακκάς και ο Πλωτίνος και οι Πλούταρχος και Πρόκλος.

• Παράλληλα με την Ακαδημία Πλάτωνος στην πόλη των Αθηνών λειτουργούσε και η Σχολή του Ισοκράτη που ως προς την πολιτική ήταν αντίθετη.

4/9/2014

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ

Page 25: Η Ακαδημία του Πλάτωνα

Νικήτας Βουγιουκλής 25

• Ο Πλάτων πίστευε ότι η κοινωνία προοδεύει, όταν την κυβερνούν οι έχοντες αποκτήσει σοφία και ακέραιο χαρακτήρα, ο δε Ισοκράτης πίστευε, ότι η δημοκρατία οδηγεί στην πρόοδο και στην ευτυχία.

• Σήμερα αποδείχθηκε, ότι έθνη που είχαν αυστηρή δημοκρατία και πρωθυπουργό αυστηρό και τεχνοκράτη προόδευσαν και ευτύχησαν.

• Ο Διογένης Λαέρτιος διαιρεί την ιστορία της Ακαδημίας σε τρεις περιόδους την Παλιά, τη Μέση επικεφαλής της οποίας ορίζει τον Αρκεσίλαο και τη Νέα με πρώτο τον Λακύδη.

– Σημείωση: Ο Διογένης ο Λαέρτιος ήταν ιστοριογράφος της φιλοσοφίας της αρχαιότητας, συγγραφέας του έργου Βίοι φιλοσόφων. Ήταν ελληνικής καταγωγής, γεννημένος μάλλον στην πόλη Λαέρτη της Κιλικίας

– Σημείωση: Ο Αρκεσίλαος (316/5-241/0) ήταν αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος και ιδρυτής της Μέσης ή Δεύτερης Ακαδημίας. Σηματοδότησε τη στροφή της Μέσης από την Παλαιά Ακαδημία. Συγκεκριμένα, αντιδρούσε στον δογματισμό των Στωικών.

– Σημείωση Ο Λακύδης ο Κυρηναίος ήταν αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος, γιος του Αλεξάνδρου. Ο Λακύδης ήταν ο διάδοχος του Αρκεσίλαου (μετά τον θάνατο αυτού 241/240) στη διεύθυνση της σχολής της Μέσης Ακαδημίας περίπου για 25 χρόνια.

• Μέχρι σήμερα δεν σημειώνονται από μελετητές και ερευνητές αναφορές, ούτε σε σχολάρχες της Ακαδημίας, για τις χρονικές περιόδους(66-119), (136-159), (181-230), (266-359) και μετά το θάνατο του Πρίσκου από το 396 μέχρι το 430.

4/9/2014

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ

Page 26: Η Ακαδημία του Πλάτωνα

Νικήτας Βουγιουκλής 26

Επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο

• Ο σημερινός επισκέπτης της Αθήνας μπορεί να επισκεφτεί την τον αρχαιολογικό χώρο της Ακαδημίας που βρίσκεται εκατέρωθεν της οδού Κρατύλου στην περιοχή Κολωνού και Ακαδημίας Πλάτωνος .

• Ο χώρος ο διαμορφωμένος ως αρχαιολογικό Άλσος, ταυτίζεται με την περιοχή η οποία κατά την αρχαιότητα ονομαζόταν Ακαδήμ[ε]ια.

• Η περιοχή αυτή οριζόταν από το λοφίσκο Ίππιο Κολωνό, κοντά στη σημερινή οδό Λένορμαν, και από τις όχθες του ποταμού Κηφισού, η κοίτη του οποίου βρισκόταν ανατολικότερα της σημερινής, πλησιέστερα στην Αθήνα.

• Από την πύλη στον Κεραμεικό η οποία

ονομαζόταν Δίπυλον, οδηγούσε εδώ δρόμος μήκους 1,5 περ. χλμ., ο οποίος διέσχιζε το επίσημο νεκροταφείο της πόλης, το Δημόσιον Σήμα.

• Σήμερα η διαδρομή αυτή ταυτίζεται με τις οδούς Πλαταιών-Πλάτωνος και Σαλαμίνος, μέσα από ένα πυκνοκατοικημένο και ασφυκτικό τμήμα της σύγχρονης Αθήνας.

• Ίχνη κατοίκησης στην Ακαδημία Πλάτωνος υπάρχουν από την προϊστορική έως την αρχαϊκή εποχή.

• Από εδώ άρχιζε λαμπαδηδρομία προς το Δίπυλο προς τιμήν των πεσόντων που θάβονταν στο Δημόσιον Σήμα.

• Τα σημαντικά μνημεία της Ακαδημίας Πλάτωνα

4/9/2014

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ

Page 27: Η Ακαδημία του Πλάτωνα

Νικήτας Βουγιουκλής 274/9/2014

ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΣΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΑΘΗΝΑ

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ

Page 28: Η Ακαδημία του Πλάτωνα

Νικήτας Βουγιουκλής 28

4/9/2014

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ

ΠΙΘΑΝΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ

Page 29: Η Ακαδημία του Πλάτωνα

Νικήτας Βουγιουκλής 29

είναι :

– Η Ιερά Οικία Γεωμετρικών Χρόνων Το Γυμνάσιο (1ος π.Χ. - 1ος μ.Χ. αιώνας)

– Η Πρωτοελλαδική Αψιδωτή Οικία που θεωρήθηκε ως η προϊστορική οικία του ήρωα Ακάδημου

– Το Περίστυλο Κτήριο (4ος π.Χ. αιώνας), μεγάλο τετράγωνο κτήριο με το εσωτερικό περιστύλιο που άλλοι το θεωρούν Παλαίστρα και άλλοι παράρτημα του Γυμνασίου.

• Η «Ιερά Οικία» των γεωμετρικών χρόνων (περίπου 700 π. Χ.), εξολοκλήρου χτισμένη από άψητες πλίνθους, όταν ανευρέθηκε τη δεκαετία του '50 από τον αρχαιολόγο Φοίβο Σταυρόπουλο, ήταν τελείως διαφορετική από ότι βλέπουμε σήμερα.

4/9/2014

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ

ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ

Page 30: Η Ακαδημία του Πλάτωνα

Νικήτας Βουγιουκλής 304/9/2014

ΤΟ ΔΙΠΥΛΟΝ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ

Page 31: Η Ακαδημία του Πλάτωνα

Νικήτας Βουγιουκλής 31

• Μια φοβερή πλημμύρα που έγινε το 1961, η ίδια που ενέπνευσε τον Βασίλη Τσιτσάνη να γράψει το τραγούδι «Με παρέσυρε το ρέμα», οδήγησε στην «πολτοποίηση» του μνημείου, παρά την παρουσία του στεγάστρου. «Μόνον ένας πλίνθος από το κτήριο έχει διασωθεί και αυτός βρίσκεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο».

• Αντίθετα, η παρακείμενη πρωτοελλαδική αψιδωτή οικία (περίπου 2500 π. Χ.), που θεωρήθηκε ως η προϊστορική οικία του ήρωα Ακάδημου, βρίσκεται σε πολύ καλή κατάσταση.

• Η υπάρχουσα στο ΠΕΚΑ μελέτη για τα παραπάνω μνημεία, μοναδικά κατάλοιπα της αραιής κατοίκησης της περιοχής πριν δημιουργηθούν το Γυμνάσιο και η φιλοσοφική σχολή του Πλάτωνα, είναι για την μεν Ιερά Οικία να καταχωθεί και να «δηλωθεί» με ίχνη

στο έδαφος, καθώς και με τις κατάλληλες επισημάνσεις, για τη δε πρωτοελλαδική οικία να αναδειχθεί μέσω νέας κατασκευής.

• Συγκεκριμένα, θα τοποθετηθεί ένα νέο στέγαστρο, πολύ μικρότερο από το σημερινό, διαστάσεων 12Χ8 μ., που θα περιβάλλεται από μεταλλικά υποστυλώματα και κρυστάλλινα μέτωπα, τα οποία θα προσφέρουν ορατότητα αλλά και προστασία . Θα δημιουργηθεί μια στάση θέασης για το κοινό, το οποίο θα έχει τη δυνατότητα να απολαμβάνει το μνημείο και την ανάπαυλα συγχρόνως.

Η περιοχή

• Σήμερα η Ακαδημία Πλάτωνα είναι μια ιδιαίτερα υποβαθμισμένη περιοχή που αντιμετωπίζει σοβαρότατα προβλήματα πρόσβασης, υποδομών, διαχείρισης και

4/9/2014

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ

Page 32: Η Ακαδημία του Πλάτωνα

Νικήτας Βουγιουκλής 32

καθορισμού χρήσεων γης κ.λπ.

• Με τη σημερινή εικόνα της περιοχής χρειάζεται κανείς πολύ φαντασία και γνώση για να συνειδητοποιήσει ότι εκεί λειτούργησε η Ακαδημία Πλάτωνα, πνευματικό κέντρο της Αρχαίας Αθήνας που καθόρισε την φιλοσοφική σκέψη του σύγχρονου πολιτισμού μας.

• Για αυτήν την περιοχή, σε κάθε περίπτωση, απαιτείται παρέμβαση της Πολιτείας, αποτελεί άλλωστε μια από τις 6 περιοχές για ανάπλαση, βάσει του Προγράμματος της Ενοποίησης Αρχαιολογικών Χώρων.

• Εκεί βέβαια αν και ο στόχος είναι κυρίως η ανάδειξη της ιστορικής φυσιογνωμίας της περιοχής επιτυγχάνεται παράλληλα και γενικότερη βελτίωση της ποιότητας ζωής και της εικόνας της πόλης.

• Σε οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα η επίσκεψη στον τόπο που δίδαξε ο Πλάτωνας θα ήταν αυτονόητη, αν όχι πολλαπλά κατευθυνόμενη, τόσο όσον αφορά επισκέπτες γενικού ενδιαφέροντος όσο και ειδικό κοινό.

• Αποτελεί μεγάλη ευκαιρία η ύπαρξη των 135 στρεμμάτων του αρχαιολογικού πάρκου (σε συνδυασμό με το Μουσείο της Πόλης των Αθηνών, που προβλέπεται να ανεγερθεί εντός του πάρκου) για μια συνολική παρέμβαση στην περιοχή με αναπλάσεις και ανάπτυξη δράσεων.

• Οι σωστά μελετημένες αναπλάσεις και αναλήψεις δράσεων μπορούν να προσελκύσουν τα φώτα της δημοσιότητας διεθνώς : π.χ. πολιτιστικές δραστηριότητες που να συνάδουν με τη λειτουργία της ως πνευματικού κέντρου, δημιουργία συνεδριακού κέντρου συμπληρωματικού στο Μουσείο της

4/9/2014

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ

Page 33: Η Ακαδημία του Πλάτωνα

Νικήτας Βουγιουκλής 33

Πόλης των Αθηνών ή άλλη πολεοδομική παρέμβαση που να συμβάλλει στην προσέλκυση ειδικού τουρισμού.

• Αξιοσημείωτες είναι και οι επεμβάσεις που θα γίνουν σε άλλα τμήματα του αρχαιολογικού χώρου, όπως στο «τρίγωνο» με τις υπό κατεδάφιση αποθήκες, όπου θα δημιουργηθεί ένας νέος ελεύθερος χώρος πρασίνου 4 στρεμμάτων.

• Σ' αυτόν θα φυτευτούν είδη ενδημικά της Μεσογείου, καθώς και αρωματικά φυτά, ενώ δίπλα στην περιοχή ένα μικρό στέγαστρο (7Χ7 μ., με περιμετρικό περίβολο 2,5 μ. και χαμηλή περίφραξη περίπου 1,65 μ. ύψους), θα υπάρχει μια μικρή υπαίθρια έκθεση από σαρκοφάγους, εποπτικό υλικό και πινακίδες.

4/9/2014

ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ

Page 34: Η Ακαδημία του Πλάτωνα

Νικήτας Βουγιουκλής 34

• Μια νέα μουσειακή αποθήκη 600 τ.μ., επισκέψιμη, θα δημιουργηθεί επί των οδών Ιφιγενείας και Δράκοντος, ενώ ο επισκέπτης του αρχαιολογικού χώρου της Ακαδημίας Πλάτωνος θα μπορεί να οδηγείται --μέσω διαδρομών, κάποιες από τις οποίες θα φωτίζονται με χαμηλό φωτισμό ακόμα και το βράδυ-- στα διάσπαρτα μνημεία, σε μια γλυπτοθήκη από λίθινα αντικείμενα, στη μικρή υπαίθρια έκθεση δίπλα στο «τρίγωνο», καθώς και στην ανακαινισμένη αποθήκη επί της οδού Μοναστηρίου 147, στον αύλειο χώρο της οποίας θα φυλάσσονται αρχαιότητες.

• Η Αθήνα διαθέτει μερικούς από τους πιο σημαντικούς Αρχαιολογικούς Χώρους του κόσμου. Η ανάδειξη και η αξιοποίησή τους αποτέλεσε και αποτελεί εθνικό στόχο που εξυπηρετεί την ποιοτική αναβάθμιση του τουρισμού αλλά κυρίως την έλξη του

4/9/2014

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ

ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Page 35: Η Ακαδημία του Πλάτωνα

Νικήτας Βουγιουκλής 35

ενδιαφέροντος με την δημιουργία ενός πολιτιστικού κέντρου διεθνούς ακτινοβολίας

• Με την υλοποίηση μέρους του Προγράμματος της Ενοποίησης Αρχαιολογικών Χώρων Αθήνας Α.Ε. έχει γίνει ένα πρώτο σημαντικό βήμα στην κατεύθυνση αυτή. Η σπονδυλική στήλη της Ενοποίησης, ο Μεγάλος Περίπατος, ενοποιεί ήδη το Ολυμπιείο, την Ακρόπολη, τον Φιλόπαππο, την Αρχαία και τη Ρωμαϊκή Αγορά και τον Κεραμεικό. Η κατάληξή του (1-1,5 χμ από τον Κεραμεικό) προβλέπεται να είναι ο Αρχαιολογικός χώρος της Ακαδημίας Πλάτωνα.

• Η Ακαδημία ήταν ιερό άλσος που το τείχισε τον 6ο π.Χ. αιώνα ο γιος του Πεισίστρατου Ίππαρχος, ο οποίος πιθανολογείται πως ίδρυσε εκεί το περίφημο Γυμνάσιο.

• Προς την Ακαδημία οδηγούσε ο λεγόμενος «έξω

4/9/2014

δρόμος» όπου είχε καθιερωθεί να γίνεται ο αγώνας της λαμπαδηδρομίας προς τιμήν των νεκρών και αρχίζει από το Δίπυλο. Το πλάτος του έχει εξακριβωθεί ότι έφθανε τα 38m.

• Πιστεύεται πως ο δρόμος έφθανε ως τη σημερινή πλατεία, στη συμβολή των οδών Πλάτωνος, Κρατύλου και Βασιλικών, απ’ όπου περνούσε ο περίβολος της Ακαδημίας. Κοντά στο Γυμνάσιο της Ακαδημίας ίδρυσε ο Πλάτων το 387 π.Χ τη φιλοσοφική σχολή του που ονομάστηκε και αυτή από τη θέση της Ακαδημίας και γνώριζε φήμη από τους Νεοπλατωνικούς για να την παύσει οριστικά το 526 ο Ιουστινιανός.

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ

Page 36: Η Ακαδημία του Πλάτωνα

Νικήτας Βουγιουκλής 36

Οι Ανασκαφές

• Οι ανασκαφές άρχισαν το 1929 από τον Αιγυπτιώτη θαυμαστή του Πλάτωνα αρχιτέκτονα Π. Αριστόφρονα με δική του πρωτοβουλία, επιμέλεια και δαπάνη έως το 1940.

• Συνεχίστηκαν από τον Φ. Σταυρόπουλο από το έτος 1955 έως το 1963 με δαπάνη της Αρχαιολογικής Εταιρείας. Από τότε πραγματοποιούνται ανασκαφές από την Γ’ Εφορεία Αρχαιοτήτων.

• Το έργο στον αρχαιολογικό χώρο της Ακαδημίας Πλάτωνος συνεχίζεται απρόσκοπτα -σύμφωνα και με τους ιθύνοντες- με προμελέτες, αυτοψίες και νέες μελέτες να υπόσχονται μια ήπια, καλαίσθητη και συχνά σωτήρια επέμβαση στον «κήπο των θαυμάτων».

4/9/2014

• Σε αυτή την κατεύθυνση βρίσκεται και η μελέτη που πήρε το πράσινο φως από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ) και αφορά τη διαμόρφωση και ανάδειξη τμημάτων, όπως ο νέος χώρος πρασίνου που παλιές αρχαιολογικές αποθήκες- αλλά και η ενοποίηση, ανάδειξη και προστασία των διάσπαρτων σημαντικών μνημείων του άλσους, όπως της «Ιεράς Οικίας» και της «Οικίας του Ακάδημου».

• Οι νεώτεροι περιηγητές, οι οποίοι αναζητούσαν την Σχολή του Πλάτωνα, ταύτισαν τη θέση χάρις και στην επιβίωση του αρχαίου ονόματός της με την μορφή «καθήμεια».

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ

Page 37: Η Ακαδημία του Πλάτωνα

Νικήτας Βουγιουκλής 37

Κινδυνεύει ο αρχαιολογικός χώρος της Ακαδημίας Πλάτωνος.?

• Από το 2009 κάποια εταιρεία άρχισε να προωθεί ενεργά το επιχειρηματικό της σχέδιο στο χώρο της πρώην Κλωστοϋφαντουργίας Μουζάκη – κόμβος Λένορμαν και Κηφισού στα όρια των δήμων Αθήνας και Περιστερίου.

• Για να εξυπηρετηθεί ο επιχειρηματικός της στόχος, έγιναν σημαντικές ενέργειες όπως:

1. Κατεδαφίστηκε ο κεντρικός πυρήνας του βιομηχανικού συγκροτήματος σε μια νύκτα, χωρίς την έγκριση της Εφορείας Νεωτέρων Μνημείων που προωθούσε την κήρυξή του.

2. Εξαιρέθηκε από το ΠΔ (Απρίλιος 2013) μείωσης των όρων δόμησης για την προστασία της ευρύτερης περιοχής του αρχαιολογικού χώρου

της Ακ. Πλάτωνος, το Ο.Τ. – ιδιοκτησία της εταιρείας.

3. Δημοσιεύθηκε απόφαση των υπουργών ΠΕΚΑ στις 24/2/2014 για τη φωτογραφική κατά παρέκκλιση τοπική τροποποίηση των χρήσεων γης, μόνο στο συγκεκριμένο Ο.Τ., για να χωράει το ένα νέο Mall. των 55.000 τ.μ., με 100 εμπορικά καταστήματα, καταστήματα και αίθουσες αναψυχής

• Η Ακαδημία Πλάτωνος είναι τόπος ιστορικός, έχει ως πυρήνα κηρυγμένο αρχαιολογικό χώρο μεγάλης σημασίας (εντός του οποίου έχει χωροθετηθεί το Αρχαιολογικό Μουσείο των Αθηνών),

• Ο χώρος αυτός πρέπει να είναι ελεύθερος χώρος πρασίνου, και η περιοχή μπορεί να αναδειχθεί σε πόλο κοινωνικής ανάτασης και ήπιας οικονομικής ανάπτυξης μέσω του πολιτισμού.

4/9/2014

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ

Page 38: Η Ακαδημία του Πλάτωνα

Νικήτας Βουγιουκλής 38

Σχετικά

1. Περί του Πλάτωνος και της ακαδημίας του / http://www.hellinon.net/Aneotera/AkademiaPlatonos.htm 2. Η Ακαδημία του Πλάτωνος και το ιστορικό της / http://www.vrilissia.eu/index.php?

option=com_k2&view=item&id=1676 3. Ακαδημία Πλάτωνος / http://odysseus.culture.gr/h/3/gh351.jsp?obj_id=24074. Νέες μελέτες υπόσχονται μια καλαίσθητη επέμβαση στον «κήπο των θαυμάτων» /5. http://www.newsbeast.gr/greece/arthro/565018/anadeiknuetai-o-arhaiologikos-horos-tis-akadimias-plato

nos-6. Πλάτωνας / http://www.agiotatos.gr/greekhistory/greekhistory/2009-07-23-07-28-08/2009-07-23-07-38-

24.html7. Η Ακαδημία του Πλάτωνα και οι εξαιρετικοί σπουδαστές της /

http://sophia-siglitiki.blogspot.gr/2013/09/H-Akadimia-toy-Platwna-kai-oi-exairetikoi-spoydastes-ths.html8. Ακαδημία Πάτωνος/ http://www.astynet.gr/projects.php?c=17&p=499. Ακαδημία Πλάτωνος – Βικιπαίδεια / http://el.wikipedia.org/wiki/10. Κινδυνεύει ο αρχαιολογικός χώρος της Ακαδημίας Πλάτωνος και το Περιστέρι από τη BlackRock! /

http://www.ertopen.com/show/item/17667-kindyneyei-o-archaiologikos-chwros-ths-akadhmias-platwnos-kai-to-peristeri-apo-th-blackrock

4/9/2014

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ